Stomatologia Naligonia

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nagrobki Płytki granitowe Schody Blaty Kominki Parapety LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. www.pphu-sati.comLARES: Diese MaterialienNowy punkt: sind lediglichOddział: zum Ekspozycja Lesen nagrobków bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zakład Kamieniarski PPHU Sati 45-920 Opole (Krzanowice, obwodnica 45-960 Opole (Wrzoski), ul.Wrocławska 258 Opola), ul. Jesiennych Liści 6 i 8 tel. kom. 880 370 130, 784 518 593 tel. kom. (+48) 666 523 384 tel. (+48) 77 546 22 78 tel. (+48) 77 546 21 84 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: [email protected] materiał służ[email protected] wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 8664 od 1499 zł od 76 zł/m² od 280 zł/m² od 320 zł/m² od 280 zł/m² od 65 zł/mb

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. www.wochenblatt.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Nr 2 (1345), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202 12 – 18 I 2018, cena 2,40 zł (VAT 5%)

Sammler sucht diese Art Bernstein- ketten und auch Rohbernsteine und LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Bernsteinschmuck, gerne auch Fotos vorab per Whatsapp oder SMS/MMS, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensTel: 0049177/7830606 untersagt. Strauss 8744 Stomatologia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.NaLigonia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensStomatologia untersagt. dla całej rodziny: stomatologia zachowawcza, profilaktyka, protetyka, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.ortodoncja, implantologia. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensWtorek, untersagt. środa 15-19, piątek 8-13, sobota, niedziela – dyżur telefoniczny w przypadkach bólowych. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Rejestracja tel.: LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens734 untersagt. 150 798 8652 Die neue Wahlordnung ist noch nicht in ihrer Głogówek, endgültigen Form bekannt, denn das abgeänderte ul. Ligonia 2 Gesetz liegt erneut dem Senat vor und steht nun www.naligonia.com LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. vor der letztenLARES: parlamentarischen Niniejszy materiał służy Beratung, wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. soLARES: dass noch Diese vielleicht Materialien nachgebessert sind lediglich zum wird. Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens /NaLigonia untersagt.

Höchstwahrscheinlich wird bei der nächsten ISSN 2082-8195 Parlamentssitzung am 10. Januar, also bereits nach unserem Redaktionsschluss, das sprichwörtliche LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i-TüpfelchenLARES: über Niniejszy seine derzeitige materiał służy Form wyłącznie gesetzt. do czytania. Powielanie wLesen jakikolwiek Sie auf sposób S. 5 zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

2 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Me Leseninung bereitgestellt.en op Jeglicheinie Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 12. – 18. Januar 2018 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mein Senf dazu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:Geistliche Diese Materialien sind sind lediglich auchzum Lesen bereitgestellt. gefragt Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. n dieser Ausgabe widmen wir uns u.a. als ein nötiges Übel ansieht, das sich Potrzeba też zaangażowania dem Thema Glauben und Minderhei- biologisch bald von selbst löst. Klar ist, duchownych tenseelsorge,I weil ja am kommenden dass man eine persönliche Haltung eines Wochenende die erste von insgesamt Menschen nicht einfach so ändern kann niniejszym wydaniu poświęca- fünf Begegnungen für DFK-Mitglieder und es ist unmöglich, jemanden dazu my uwagę m.in. tematyce wiary stattfindet, bei denen es um den Glau- zu zwingen, aus tiefster Überzeugung orazW duszpasterstwa mniejszości, jako ben als Stütze der deutschenLARES: Identität Niniejszy eine deutsche materiał Heilige służy Messe zuwyłącznie lesen, że w nadchodzący do czytania. weekend Powielanieodbędzie się w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. geht. Und es ist richtig und wichtig, wenn derjenige dies nicht selbst fühlt. pierwsze z pięciu spotkań dla członków dass dieLARES: DFK-Vertreter Diese sich Materialien in kleine- Seelsorge sind bedeutet lediglich aber nicht zum das zuLesen kół DFK, bereitgestellt. których tematem będzie Jegliche wiara Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ren Rahmen austauschen, welche Be- tun, was man möchte, sondern eben jako filar niemieckiej tożsamości. A jest deutung der Glaube für die Identität vor allem dahin zu gehen, wo es unange- rzeczą słuszną i ważną, aby przedsta- hat und dass die Kirche dies unterstüt- nehm werden könnte, für die Kleineren, wiciele DFK rozważali w mniejszym zen will. Denn nicht selten ist es ja so, Schwächeren einzutreten und ihnen Mut gronie, jakie znaczenie ma wiara dla dass in den einzelnen Ortschaften die zu machen. tożsamości oraz że Kościół chce udzie- deutschsprachigen Heiligen Messen und Daher braucht es nicht nur Treffen lać wsparcia w tym zakresie. Nierzadko

Andachten aufgegebenLARES: werden, weilNiniejszy die mit den materiał DFKs, bei denen służy der Glaube wyłącznie als bowiem do jest czytania. tak, że w poszczególnych Powielanie Sznejweis Andrzej Rys. w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dort lebenden Deutschen selbst nicht Stütze der Identität diskutiert wird, es miejscowościach rezygnuje się z od- dafür einstehen.LARES: Natürlich Diese sind Materialien oftmals braucht sind auch ein lediglich Zeichen für die zum Gläubi Lesen- prawiania bereitgestellt. mszy świętych i nabożeństw Jegliche pielęgnuje Vervielfältigung duszpasterstwo w istjęzyku strengstens że Kościół zachęca untersagt. własnych księży LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. die Gründe verschieden und nicht selten gen, dass die Kirche intern ihre Priester w języku niemieckim, ponieważ żyją- niemieckim z własnej inicjatywy. Po- do tego, by zajmowali się duszpaster- spielt dabei auch die eindeutig nega- dazu anhält, die Minderheitenseelsorge cy w nich Niemcy sami o to nie dbają. strzegają je raczej jako zło konieczne, stwem mniejszości, a nie torpedowali tive Meinung des jeweiligen Pfarrers zu leisten und sie nicht zu torpedieren, Dzieje się tak oczywiście z różnych przy- które wkrótce samo zniknie na zasadzie go, bo jest uciążliwe dla tego czy innego eine Rolle, aber es sind am Ende die weil sie für den einen oder anderen Pfar- czyn i nierzadko pewną rolę odgrywa rozwiązania biologicznego. Jasne, że nie proboszcza. Dopiero wtedy będzie też deutschstämmigen Gläubigen, denen rer lästig ist. Erst dann kann man wirk- w tym względzie jednoznacznie nega- można tak po prostu zmienić osobistej można rzeczywiście mówić o dialogu. man dann nachsagt, sie hätten selbst lich auch von einem Dialog sprechen. tywna opinia danego proboszcza, ale postawy danego człowieka i nie spo- Wierni – a mówię to z doświadczenia – auf die MinderheitenseelsorgeLARES: verzich Niniejszy- Die Gläubigen materiał – und dasłuży spreche wyłącznie ich aus w ostatecznym do czytania. rozrachunku Powielanie to właśnie sób jestw zmusićjakikolwiek kogoś do tego, sposób by zaczął zabronione.powinni się dowiedzieć, że nie tylko oni LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tet. Die Menschen also auf ihrem Weg Erfahrung – müssen erfahren, dass nicht o wiernych niemieckiego pochodzenia z głębokim przekonaniem odprawiać mają prosić, lecz że i ksiądz proboszcz zu unterstützenLARES: und Diese ihnen Materialien zu zeigen, nur sie sind bitten sollen,lediglich sondern zumdass auch Lesen będzie bereitgestellt. się mówiło, że sami zrezygnowali Jegliche niemieckie Vervielfältigung msze św., jeśli on samist niestrengstens wie, że jest zobowiązany untersagt. do prowadzenia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dass der Glaube eine wichtige Stütze der Pfarrer weiß, er ist zur Seelsorge z duszpasterstwa na rzecz swojej mniej- czuje takiej potrzeby. Jednakże dusz- duszpasterstwa na rzecz mniejszości, der Identität sein kann, ist auf jeden für die Minderheit verpflichtet, weil er szości narodowej. Tak czy owak jest więc pasterstwo nie oznacza robienia tego, bo tak się składa, że pracuje w parafii Fall wichtig. nun einmal in einer multiethnischen rzeczą bardzo istotną, by wspierać ludzi co by się chciało robić – to powołanie, wieloetnicznej. Jeżeli kiedyś zostanie Man muss aber auch auf die bereits Pfarrgemeinde tätig ist. Wenn das ein- na tej drodze i pokazywać im, że wiara które każe iść także tam, gdzie może być to jasno powiedziane odgórnie, to być angesprochenen Geistlichen kommen. mal von oben klar gesagt wird, verlieren może być ważnym filarem tożsamości. nieprzyjemnie, wstawiać się za mniej- może i wierni wyzbędą się bojaźni przed Denn Begegnungen mit den Gläubi- vielleicht auch die Gläubigen die Scheu Trzeba też jednak pomówić o wspo- szymi, słabszymi i dodawać im otuchy. zwracaniem swojemu lokalnemu pro- gen sind nur eine Seite der Medaille, davor, ihren Ortspfarrer auf die eigenen mnianych już duchownych, ponieważ Potrzeba zatem nie tylko spotkań boszczowi uwagi na własne prawa. die andere machen dieLARES: Priester vorNiniejszy Ort Rechte materiał aufmerksam zusłuży machen. wyłącznie Dann spotkania do czytania.z wiernymi to Powielanietylko jedna z kołami w jakikolwiek DFK, podczas których sposób przed- zabronione.A to z kolei utoruje drogę do otwartej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. aus, von denen leider nicht die Mehrheit ist der Weg für eine ehrliche Diskussion strona medalu, drugą zaś stanowią lo- miotem dyskusji będzie wiara jako filar dyskusji na temat duszpasterstwa mniej- die SeelsorgeLARES: in deutscher Diese Sprache Materialien von über die sind Minderheitenseelsorge lediglich zum in den Lesen kalni bereitgestellt.księża, spośród których Jeglicheniestety tożsamości, Vervielfältigung potrzeba też bowiem ist systrengstens- szości w poszczególnych untersagt. parafiach. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sich aus mit Freude pflegt, diese eher Pfarreien offen. bynajmniej nie większość z radością gnału dla wiernych wskazującego na to, Rudolf Urban

Die Gedanken sind frei Prosto z Sejmu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. oseł Ryszard Galla oseł Ryszard LARES:Vielfalt Diese Materialien erfordert sind lediglich zum MutLesen bereitgestellt. JeglicheCzas Vervielfältigung budżetu ist strengstens untersagt. P LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. chlesien braucht Mut. Genauso wie ausgezeichnet wurde. Doch neben Die Hekatombe poprzednich latach o tej porze Pommern oder Ermland und Masu- Freude, dass seine Verdienst gesehen der Opfer von vor roku, czyli w styczniu, byliśmy już ren.S Obwohl seit der letzten Grenzver- wurden, ergriff mich auch Trauer, dass poW uchwaleniu budżetu państwa na dany änderung 70 Jahre vergangen sind, fühlt die Antragsteller für den Preis zwar 100 Jahren wütete rok, ale teraz mamy nieco inną sytuację. jedoch jeder, der hier wohnt, dass es im- alle Verdienste Herrn Gnacys von der ja überall und der Spowodowane jest to tym, że w końców- mer noch deutsch-polnischesLARES: Grenzge Niniejszy- Freiwilligen materiał Feuerwehr służy bis zum wyłącznie Dorfor- do czytania. Powielaniece 2017 w rokujakikolwiek mieliśmy zmianę sposób premiera zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. biet ist. Wenn auch nicht geographisch, chester und der Pfarrgemeinde genannt gefallenen Einwohner Rzeczypospolitej z Beaty Szydło na Ma- dann aberLARES: immer Diese noch kulturell. Materialien Das haben, sind gleichzeitig lediglich aber das übergangen zum Lesen bereitgestellt.sollte in diesem Jahr Jegliche teusza Vervielfältigung Morawieckiego, a jednocześnie ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Leben in einem Grenzgebiet erfordert haben, wofür wir ihn am besten kennen. gedacht werden. znajdujemy się przed zmianą dotyczącą aber den Mut zur Akzeptanz der Viel- Denn er ist Gründer und Vorsitzender ministra finansów oraz rekonstrukcją falt. Je größer der Mut, desto stärker die des DFK Jamm seit über 25 Jahren, Doch reicht dafür rządu. Z tego też powodu uchwalenie Tendenzen zur kulturellen Unifikation in denen er für die deutsche Kultur, der Mut bei den budżetu państwa zostało przełożone (Zusammenführung). deutschsprachige Messen und Deutsch- na rok 2018. W efekcie dopiero w mi- Wir beginnen ein Jahr, das Maßstab unterricht in der Schule eingetreten ist. Kommunalpolitikern niony wtorek odbyło się drugie czyta- dieses Mutes sein wird.LARES: Diesen mahnten Niniejszy Da es nunmateriał also unmöglich służy ist, wyłączniedass die dound czytania. den Geistlichen? Powielanienie budżetu, w jakikolwiek natomiast w ten sposób czwartek zabronione. Kpalion/Wikipedia Foto: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. die mit der Deutschen Minderheit ver- Antragsteller nichts von seinem Enga- czytany będzie budżet na bieżący rok. ministerin Beata Szydło von Mateusz bundenenLARES: Stadträte Diese Oppelns Materialien an, als sie gement sind um den lediglich DFK wussten, zum muss Lesenes bereitgestellt. JeglicheMówię Vervielfältigung o tym dlatego, że jest ist to bar strengstens- Morawiecki abgelöst untersagt. wurde, und jetzt LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. daran erinnerten, dass vor 100 Jahren eine andere Erklärung geben. Es bleibt dzo ważny i istotny moment. Wystar- stehen uns noch ein Wechsel im Amt der Erste Weltkrieg zu Ende gegangen Herrn Gnacy herzlich zur verdienten miasta o ich remont i przywrócenie wła- czy przypomnieć, że dokładnie przy tej des Finanzministers und eine Regie- ist, der Millionen Menschenleben ge- Auszeichnung zu gratulieren und ihm ściwej treści. Powinien to być głos, który okazji trochę ponad rok temu mieliśmy rungsumbildung ins Haus. Daher ist fordert hatte, darunter auch Einwohner und sich zu wünschen, dass die Pflege podchwycony zostanie przez kolejne w polskim parlamencie potężną i głośną die Haushaltsverabschiedung ins Jahr Oppelns. An sie wurde mit Denkmälern der deutschen Kultur in den Augen der wioski i miasta, a zwłaszcza społeczność awanturę, łącznie z kilkunastodniowym 2018 verschoben worden. Im Endeffekt gedacht, von denen einige noch stehen, polnischen Gesellschaft als ebenfalls niemiecką. Hekatomba ofiar sprzed stu protestem i okupowaniem sali plenar- fand erst am vergangenen Dienstag die obwohl sie ihrer BedeutungLARES: beraubt Niniejszy verdienstvoll materiał angesehen służy wird. wyłącznielat zebrała do swojeczytania. żniwo wszędzie Powielanie i tych nej! wMam jakikolwiek nadzieję, że takiej sposób sytuacji zabronione.zweite Lesung des Budgets statt und an LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wurden. Die Stadträte zählten das Denk- poległych mieszkańców w tym roku tym razem unikniemy, a budżet, który diesem Donnerstag soll das Budget für mal anLARES: der Ozimska Diese Straße von Materialien Thomas Różnorodność sind lediglich wymaga odwagi zum Lesennależy bereitgestellt. upamiętnić, ale czy wystarczy Jegliche zostanie Vervielfältigung uchwalony, będzie budżetem ist strengstens dieses Jahr gelesen untersagt. werden. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Myrtek (für das ehemalige Infanterie- odwagi samorządom i duchowieństwu? przychylnym dla społeczeństwa, a także Ich spreche davon, weil es ein sehr regiment 63), das Denkmal für die ge- ląsk wymaga odwagi. Tak jak i Pomo- Czasem potrzeba nie tyle odwagi, dla wielu inicjatyw, które będą dotyczyły wichtiger Moment ist. Es genügt daran fallenen Postbeamten von Felix Kupsch rze czy Warmia z Mazurami. Mimo co szacunku i równego traktowania. chociażby województwa opolskiego. zu erinnern, dass wir vor etwas mehr an der Seitenfront der Hauptpost und żeŚ od ostatniej zmiany granic minę- W minionym tygodniu z radością mo- Korzystając z okazji, chcę również als einem Jahr genau bei diesem Anlass das Eingangstor zum Domplatz, das ło ponad 70 lat, to jednak każdy, kto głem gratulować panu Leonowi Gna- podkreślić, że wiem już o tym, iż naj- einen riesigen und lautstarken Streit im von den damaligen Pfarrmitgliedern tu mieszka, czuje, że to ciągle pogra- cemu, przewodniczącemu DFK z Jam nowszy budżet będzie niezachwiany dla polnischen Parlament hatten, auf den des Oppelner Doms gestiftet wurde, auf. nicze polsko-niemieckie. Nawet jeśli koło Gorzowa Śląskiego, otrzymania samego środowiska mniejszości naro- ein ca. zweiwöchiger Protest einschließ- So ist die Deutsche MinderheitLARES: beiNiniejszy der nie geograficzne, materiał to służykulturowe. wyłącznie A ono nagrody do powiatu czytania. oleskiego Powielanie za wielolet- dowych w jakikolwieki etnicznych w Polsce, sposób w tym zabronione.lich Besetzung des Plenarsaals folgte! Ich LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Stadtverwaltung dafür eingetreten, die wymaga odwagi akceptacji różnorodno- nią działalność społeczną. Jednak obok także dla mniejszości niemieckiej, a czy hoffe, dass wir solche Zustände diesmal DenkmälerLARES: zu renovieren Diese Materialienund ihnen ści. Odwagi sind tym lediglich większej, im zum silniejsza Lesen radości, bereitgestellt. że dostrzeżono jego Jeglichezasługi, go przyjmiemy?Vervielfältigung Zobaczymy, ale istpatrząc strengstens vermeiden können untersagt. und dass wir nun LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ihre Bedeutung wieder zu geben. Das jest tendencja do unifikacji kulturowej. ogarnął mnie smutek, że wnioskodaw- na arytmetykę sejmową, uważam, że bu- einen bürgerfreundlichen Haushalt be- sollte eine Initiative sein, die von an- Rozpoczynamy rok, który będzie cy wymienili wszystkie jego przedsię- dżet ten raczej zostanie przyjęty, nato- kommen, der beispielsweise auch vielen deren Dörfern und Städten, vor allem miernikiem tej odwagi. O nią upo- wzięcia, od OSP po orkiestrę i parafię, miast jak dokładnie w szczegółach będą Initiativen bezüglich der Woiwodschaft aber von der Deutschen Gemeinschaft mnieli się radni miejscy Opola zwią- pomijając jedynie to, z czego znamy go te pieniądze podzielone, jeszcze w tej Oppeln nicht im Wege stehen wird. aufgegriffen wird. Die Hekatombe der zani z mniejszością niemiecką, przy- najbardziej. Jest bowiem założycielem chwili nie wiem. Zapewniam jednak, Im Übrigen weiß ich bereits, dass der Opfer von vor 100 Jahren wütete ja über- pominając, że sto lat temu skończyła i przewodniczącym DFK Jamy – od po- że się dowiem i w najbliższym czasie neue Haushalt von einer eher positiven all und der gefallenenLARES: Einwohner Niniejszy sollte się I wojna materiał światowa. służy Pochłonęła wyłącznie ona nad 25 do lat, czytania.lat wypełnionych Powielanie dbałością Czytelników w jakikolwiek poinformuję. sposób zabronione.Kontinuität gegenüber den nationalen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. in diesem Jahr gedacht werden. Doch ofiarę życia milionów żołnierzy, także o kulturę niemiecką, msze św. po nie- Notował Krzysztof Świerc und ethnischen Minderheiten, darun- reicht LARES:dafür der Mut Diese bei den Materialien Kommu- z Opola. sind Upamiętniono lediglich ich pomnikami. zum Lesen miecku bereitgestellt. i lekcje tego języka w szkołach. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenster auch der deutschen untersagt. Minderheit, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nalpolitikern und den Geistlichen? Niektóre jeszcze istnieją, choć odarte Skoro niemożliwe jest, by wnioskodawca Zeit für den Haushalt geprägt sein wird. Und schaut man Manchmal braucht es auch weniger z pierwotnego znaczenia. Radni wy- tego nie wiedział, musi być inne wytłu- sich die Sejm-Arithmetik an, so dürf- Mut als vielmehr Achtung und gleiche mienili pomnik przy ulicy Ozimskiej maczenie. Pozostaje więc panu Gnace- n den vorangegangenen Jahren hatte er auch angenommen werden. Wie Behandlung. Letzte Woche konnte ich autorstwa Thomasa Myrtka, pomnik mu serdecznie pogratulować zasłużo- ten wir um diese Jahreszeit, also im allerdings die genaue Geldverteilung mit Freude Herrn Leon Gnacy, dem Pocztowców autorstwa Felixa Kupscha nego odznaczenia i życzyć jemu i sobie, Januar,I bereits den Staatshaushalt für aussehen wird, weiß ich im Augenblick Vorsitzenden des DFK in Jamm bei i bramę prowadzącą na plac katedralny, by i dbałość o niemieckie dziedzictwo das jeweilige Jahr verabschiedet. Jetzt noch nicht. Ich kann aber versichern, Landsberg, gratulieren,LARES: da er fürNiniejszy sei- ufundowaną materiał przez ówczesnych służy wyłącznieparafian w oczach do polskiego czytania. społeczeństwa Powielanie za- liegen w die jakikolwiek Dinge etwas anders. sposób Dies zabronione.ich werde es kurzfristig erfahren und LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ne langjährige soziale Tätigkeit vom katedry. W ten sposób mniejszość nie- sługiwało na nagrody. liegt daran, dass zum Jahresende 2017 die Leser entsprechend informieren. LandkreisLARES: Rosenberg Diese mit einem Materialien Preis miecka sind ponownie lediglich upomniała sięzum u władz Lesen bereitgestellt.Bernard Jegliche Gaida die Vervielfältigungnun vormalige polnische Premier ist strengstens- Notiert untersagt. von Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 2/1345LARES: Diese Materialien sind pOLITIK lediglich und zum Ges eLesenllscha bereitgestellt.ft Polit Jeglicheyka i sVervielfältigungpołeczeństwo ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 3 Minderheiten: Eckhard Pols setzt erste Akzente Schwarz Rot Gold LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. SchwerpunkteLARES: Niniejszy sind materiał Jugend służy wyłącznie und do Spracheczytania. PowielanieNicht w jakikolwiek zu sposóbübersehen! zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Seit EndeLARES: des vergangenen Diese Materialien Jahres ist der Bundestagsabgeordnete sind lediglich zum Eckhard Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Pols Vorsitzender der Gruppe der Aussiedler, Vertriebenen und deutscher Minderheiten der CDU/CSU. Dabei spielt der Politiker eine maßgebende Rolle in der Gestaltung der bundesdeutschen Politik gegenüber allen deutschen Minderheiten in Mittel- und Osteuropa. Nun hat Pols erste LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Akzente und Ziele LARES:für seine Aufgabe Niniejszy genannt. materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ufLARES: seinem Posten Diese löste Materialien Pols den Eckardsind lediglich Pols (MdB): zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. langjährigen Vorsitzenden der „In den anstehenden AGruppe und ebenfalls aus der CDU stammenden Klaus Brähmig ab. Bräh- Koalitionsverhandlungen mig schaffte es bei den letzten Wahlen wird sich unsere Gruppe nicht in den Bundestag und musste somit sein Amt abtreten. dafür einsetzen, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Obwohl Pols für dieLARES: meisten Mitglie Niniejszy- materiałNachteile deutscher służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. der deutschen Minderheiten noch kein Schuster Hans-Werner Foto: Spätaussiedler in der Eckhard Pols (links) und Dr. Bernd Fabritius LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. BegriffLARES: ist, ist für denDiese Politiker Materialien selber das sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Thema kein Neuland. Pols reiste schon Rentenversicherung, chen“ um die Kultur und die Tradition in der Vergangenheit gemeinsam mit die sich durch der deutschen Minderheiten vor Ort Klaus Brähmig zu den deutschen Min- am besten zu bewahren. Zu weiteren derheiten im Ausland. Ebenfalls ist er ein Änderungen des wichtigen Themen für 2018 gehört für Mitglied der Ost- und Mitteldeutschen Rentenrechts ergeben Pols auch die Vereinheitlichung der Vereinigung (OMV) der CDU/CSU und haben, zu beseitigen.“ Rentenvorschriften, die besonders für LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kennt somit persönlichLARES: den ehemaligen Niniejszy materiał służy wyłącznieSpätaussiedler do czytania. manchmal Powielanie problema- w jakikolwiek sposób zabronione. Abgeordneten Helmut Sauer, der sich tisch sein können: „In den anstehen- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. aktiv fürLARES: die Belange Diese der deutschen Materialien Min- sind lediglich zum Lesenden Koalitionsverhandlungen bereitgestellt. Jegliche wird Vervielfältigung ist strengstens untersagt. derheit in Polen engagiert hat. sich unsere Gruppe dafür einsetzen, In seiner tatsächlichen Arbeit für die Förderung muttersprachlicher Schu- Nachteile deutscher Spätaussiedler in deutschen Minderheiten wird sich Pols len in Rumänien. Diese Initiative solle der Rentenversicherung, die sich durch zwar noch beweisen müssen, doch erste unbedingt weitergeführt werden. Ein Änderungen des Rentenrechts ergeben Akzente hat er schon jetzt gesetzt. Ende weiteres Anliegen sei ebenfalls der Ju- haben, zu beseitigen. Außerdem wird sie Dezember traf sich der Politiker mit dem gendaustausch, der nicht nur fortgesetzt, die deutschen Heimatvertriebenen und Vorsitzenden des Bundes der Vertriebe- sondern auch erweitert werden soll. Aussiedler weiterhin dabei unterstützen, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nen Berndt Fabritius LARES:und hat dabei Niniejszy auch Nicht materiał nur zu Rumänien, służy aber wyłącznie auch zu ihr vielfältiges do czytania. kulturelles und Powielanie geistiges w jakikolwiek sposób zabronione. die Belange der deutschen Minderheit in den anderen Staaten in denen deutsche Erbe zu bewahren sowie ihr Brauchtum LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. RumänienLARES: angesprochen. Diese Fabritius Materialien und Minderheiten sind lediglich leben, hat sich zum Eckhard Lesen lebendig bereitgestellt. zu halten“, so der Vorsitzende. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Pols waren sich einig, dass 2018 weiter Pols geäußert. Der Politiker hat sich Ein Besuch in Polen von Eckhard verstärkte Sprach-und Kulturarbeit von klar für mehr Völkerverständnis und Pols ist zwar noch nicht geplant, doch den Deutschen in Rumänien geführt gegen nationalistische Tendenzen aus- dieser könnte in den nächsten Monaten werden soll. Eine zentrale Rolle spielt gesprochen. Mit den Regierungen der erfolgen.

dabei das 2015 initiierte Projekt zur jeweiligen Länder „müsse man spre- Łukasz Biły Norbert Nieslony Foto: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.Z Vaterlandu Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Małoletni w Bundeswehrze Zmiany u Zielonych jednego z dwojga przewodniczący klubu procesu wykluczania Höckego z szere- miała miejsce podczas poprzednich roz- Zielonych w Bundestagu, jednak aktu- gów partii, jednak sąd koleżeński w Tu- mów chadeków, Zielonych i liberałów, alni szefowie Anton Hofreiter i Katrin ryngii na początku tego tygodnia nie teraz wszyscy partnerzy zobligowali się Göring-Eckardt nie zamierzają opuścić przychylił się do wniosku Petry. Tym do zachowania tajemnicy co do rozwoju stanowiska. Dla Özdemira pozostanie samym Höcke pozostanie członkiem rozmów. I tak w pierwszy dzień, kiedy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłączniewięc jedynie do czytania. przewodnictwo Powielanie w jednej AfD, w mimo jakikolwiek iż także we własnym sposób obozie zabronione.spotkali się szefowie partii Angela Mer- z komisji Bundestagu lub ponowna jest krytykowany za swoje radykalne kel (CDU), Horst Seehofer (CSU) i Mar- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenpozycja bereitgestellt. lidera kampanii, jeżeli Jegliche mimo poglądy. Vervielfältigung Także inny polityk tej ist partii strengstens tin Schulz (SPD), untersagt. wydawało się, że tym ommand/flickr.com trwających rozmów koalicyjnych chade- mógł się przez krótki okres bać wyklu- razem politykom uda się zachować ków i socjaldemokratów dojdzie do po- czenia. Chodzi o Jensa Maiera, posła spokój, a media nie będą informowane

rmy Training C Training rmy nownych wyborów parlamentarnych do Bundestagu z Saksonii. Na początku m.in. poprzez portale społecznościowe, w Niemczech. tego roku na Twitterze pojawił się mia- na jakim etapie są aktualne rozmowy. Foto: 7th A Foto: nowicie wpis o Noah Beckerze, synu Ta umowa jednak nie trwała długo, Jak podaje gazeta „Rheinische Post”, W AfD bez zmian słynnego niemieckiego tenisisty Bori- gdyż już w poniedziałkowe popołudnie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. w minionym roku niemieckaLARES: armia Niniejszy wy- materiał służy wyłącznie Bündnis 90/Die Grünen/Twitter.com Foto: do czytania. Powielaniesa Beckera, w jakikolwiek w którym Maier sposób opisuje go zabronione.chadecki szef grupy negocjacyjnej ws. szkoliła tak wielu nieletnich żołnierzy Cem Özdemir i Simone Peter jako pół-Murzyna (niem. Halbneger). polityki energetycznej Armin Laschet LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. jak nigdy,LARES: licząc odDiese momentu Materialien zawie- Po nieudanych sind lediglich rozmowach zum koalicyj Lesen- bereitgestellt. JeglicheI choć Vervielfältigung wpis później został usunięty, ist strengstens upublicznił konsensus untersagt. osiągnięty ws. szenia obowiązkowej służby wojsko- nych ws. utworzenia wspólnego rządu a sam Jens Maier tłumaczył, że napi- zmniejszenia emisji CO₂. Ten przewidu- wej. O ile w roku 2011 do Bundesweh- federalnego z chadekami i liberałami sał go jeden z jego współpracowników, je, że generalnie cel zmniejszenia emisji ry zgłosiło się jedynie 689 nieletnich Zielonym pozostanie najprawdopo- część członków partii żądała wydalenia dwutlenku węgla do roku 2030 o 55% kandydatów na żołnierzy, o tyle w roku dobniej na kolejne cztery lata miejsce posła z szeregów ugrupowania. Podob- w porównaniu z rokiem 1990 zostaje 2016 armia wyszkoliła już 2128 osób. w opozycji. To nie wróży dobrze kon- nie jednak jak w przypadku Höckego, zachowany, poszczególne kroki zaplano- Podstawowe szkolenie trwa w Niem- dycji partii, która utworzona jako al- tak i tutaj konsekwencje są ostatecznie wane na najbliższe lata zostaną jednak LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. czech 6 miesięcy i jakLARES: wynika z Niniejszy infor- ternatywa materiał dla partii służyludowych, wyłącznie sama do czytania. Powielaniemałe. w Maier jakikolwiek otrzymał naganę sposób i został zabronione.rozłożone na dłuższy okres. I choć dla macji niemieckiego MON, na które w ostatnich latach stała się jedną z nich pouczony, aby w przyszłości lepiej do- jednych ta informacja była dobrą no- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. powołujeLARES: się gazeta, Diese także Materialien po jego i traci sindwyraźnie lediglich wyborców. Próbązum od Lesen- bereitgestellt. Jeglichebierać Vervielfältigung swoich współpracowników. ist Dla strengstens winą, gdyż polityka untersagt. energetyczna była zakończeniu część żołnierzy nadal nie wrócenia trendu jest zmiana szefostwa krytyków tej partii oba przypadki są do- jednym z najtrudniejszych tematów ukończyło 18. roku życia. Z informacji partii. Na najbliższym zjeździe partii za- wodem na to, iż AfD mimo deklaracji rozmów chadeków, Zielonych i libe- wynika, że w szczególności młode ko- równo Simone Peter jak i Cem Özdemir nadal jest ugrupowaniem, w którym rałów, dla samej SPD jest to powodem biety zgłaszają się do Bundeswehry, a ich nie będą ubiegali się o fotele przewod- osoby o przekonaniach rasistowskich, krytyki, gdyż chadecja najwidoczniej nie liczba w porównaniu z rokiem 2011, niczących. Dla wyjaśnienia: Zieloni tra- ksenofobicznych, a nawet nazistowskich ma zamiaru w trakcie trwania rozmów Foto: Olaf Kosinsky/Wikimedia Commons Foto: kiedy nieletnich żeńskich żołnierzy dycyjnie mają dwoje przewodniczących Björn Höcke mogą czuć się spokojnie. trzymać się umowy o nieinformowaniu było zaledwie 57, potroiła się w roku – kobietę i mężczyznę, którzy reprezen- opinii publicznej o poszczególnych efek- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 2016. Niemiecka armia,LARES: której szeregiNiniejszy tują zarazem materiał odmienne służy obozy wewnątrz wyłącznie O Alternatywie do czytania. dla Niemiec, Powielanie po- Początek w jakikolwiek rozmów koalicyjnych sposób zabronione.tach. Szefowa klubu SPD w Bundesta- składają się ze starszych wiekiem żoł- partii. O ile Simone Peter zrezygnowa- pulistycznej partii, która w ostatnich gu Andrea Nahles stwierdziła, że CDU LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nierzy,LARES: od wielu lat Diese zabiega Materialieno młodych ła z ubiegania sind lediglich się o kolejną zumkadencję Lesen wyborach bereitgestellt. do Bundestagu osiągnęła Jegliche Vervielfältigung ist strengstensi CSU powinny untersagt.teraz ostatecznie porzu- kandydatów do służby, wykorzystując ze względu na to, iż bardziej znana Anja wynik 12,6% głosów, co jakiś czas robi ommons cić sposób polityki z czasu tworzenia m.in. portale społecznościowe. Jednak Piel, pochodząca z tego samego obozu się głośno z powodu rasistowskich koalicji jamajskiej. Większym proble- nie wszyscy pochwalają te metody. lewicowego, zamierza powalczyć o fotel i ksenofobicznych wypowiedzi części jej mem w rozmowach koalicyjnych może Do krytyków przyjmowania nieletnich przewodniczącej, o tyle decyzja Cema członków. I choć negatywny stosunek tej natomiast być kwestia podatków. CDU do służby należy m.in. postkomunistycz- Özdemira jest bardziej zaskakująca. Na- partii do imigrantów i uchodźców jest i CSU chcą podwyższenia progu z 55 na partia Die Linke. Jej przedstawicielka leży on do najbardziej znanych i lubia- znany, o tyle szczególnie krytykowane tys. euro na 60 tys. rocznie, od którego LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Evrim Sommer stwierdziłaLARES: w gazecieNiniejszy nych w materiał Niemczech polityków służy i wyłączniejest swe- są wypowiedzi do czytania. niezwiązane Powielanie z kryzysem w jakikolwiek sposób zabronione.płacony byłby najwyższy podatek w wy- „Rheinische Post”, że minister obrony go rodzaju postacią historyczną, gdyż migracyjnym. I tak Björn Höcke, szef sokości 42%. SPD oczekuje natomiast, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. UrsulaLARES: von der Leyen Diese najwidoczniej Materialien nie w 1994 sind został lediglichwybrany do Bundestagu zum Lesen AfD wbereitgestellt. Turyngii, podczas spotkania Jegliche Vervielfältigung ist strengstensże właśnie ten untersagt.podatek będzie jeszcze zna żadnych skrupułów w pozyskiwaniu jako pierwszy Niemiec tureckiego po- z młodzieżówką tej partii w Dreźnie bardziej podniesiony – do 45%. Wszyscy einrich Böll Stiftung from Berlin, Deutschland / Wikimedia C Wikimedia Berlin,einrich Böll Deutschland Stiftung from / nowych żołnierzy i jak długo przyjmuje chodzenia. W trakcie rozmów o koalicji na początku 2017 roku mówił o tym, partnerzy rozmów mają je zakończyć Foto: H Foto: do służby osoby nieletnie, nie może kry- jamajskiej jego nazwisko pojawiało się że Pomnik Pomordowanych Żydów Armin Laschet przed planowanym na 21 stycznia zjaz- tykować innych państw za wykorzysty- również w kontekście stanowiska mini- Europy, stojący w centrum Berlina, dem partyjnym SPD, aby to gremium wanie dzieci do celów wojennych. „Tym stra spraw wewnętrznych. Ta perspek- nie powinien tam w ogóle powstać, W minioną niedzielę ruszyły przed- mogło zdecydować o dalszych rozmo- samym rząd federalny zagraża własnym tywa była może i powodem, dlaczego a Niemcy powinny diametralnie zmie- wstępne rozmowy koalicyjne między wach. Jeżeli socjaldemokraci ostatecznie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dążeniom do międzynarodowegoLARES: Niniejszy na- Özdemir materiał już kilka tygodni służy temu wyłącznie zapo- nić swoją do politykę czytania. historyczną. Powielanie M.in. za chadeckimi w jakikolwiek partiami CDU isposób CSU oraz zabronione.dadzą zielone światło, wtedy rozpoczną piętnowania szkolenia żołnierzy-dzieci” wiedział rezygnację z szefostwa w partii. te wypowiedzi ówczesna szefowa partii socjaldemokratami z SPD. Aby nie do- się dopiero właściwe negocjacje koali- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. – powiedziałaLARES: Sommer. Diese MaterialienPo fiasku sind rozmów lediglich pozostał mu zum więc fotel Lesen Frauke bereitgestellt. Petry doprowadziła do otwarciaJegliche prowadzić Vervielfältigung do podobnej sytuacji, ist jaka strengstens cyjne. untersagt.Rudolf Urban

4 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Akt Lesenuell bereitgestellt.es Akt Jeglicheualnośc Vervielfältigungi ist strengstens untersagt. 12. – 18. Januar 2018 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

„DieLARES: Minderheitenfrage Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniewar woberflächlich“ jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Dr. BłażejLARES: Choroś Diese ist Materialien wissenschaftlicher sind lediglichMitarbeiter zum am InstitutLesen bereitgestellt.für Europäische Studien Jegliche der Vervielfältigung Universität Oppeln. istIn strengstenseinem seiner jüngsten untersagt. Beiträge LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. befasst er sich mit der Wahrnehmung der deutschen Minderheit durch die Medien im Zuge der Vergrößerung Oppelns. Łukasz Biły sprach mit ihm über die Ergebnisse dieser Studie. Herr Doktor, zunächst einmal: Wes- Streitparteien kamen dabei zu Wort. „Eine der negativen Opola wpłynęła zatem na postrzeganie halb haben Sie sich dazu entschieden, Dieses Fazit mag zwar offensichtlich Veränderungen an mniejszości niemieckiej? das Thema mediale Wahrnehmung der sein, doch es ist im Hinblick auf die Ludzie doświadczają rzeczywistości deutschen MinderheitLARES: im Zusammen Niniejszy- landesweite materiał mediale służy Ebene dennoch wyłącznie doden czytania. modernen Medien Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.w znacznym stopniu przez media. Zatem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. hang mit der Vergrößerung Oppelns bemerkenswert. ist die Dominanz des to, jak one przedstawiają dany problem, aufzuarbeiten?LARES: Diese MaterialienGleich sind am Anfanglediglich Ihrer Studie zum ha Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensbędzie wpływało untersagt. na to, jak my go po- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Der Prozess der Vergrößerung Op- ben Sie die These aufgestellt, dass die Kampfes um den Leser.“ strzegamy. Media współtworzą debatę, pelns löste einen starken Konflikt aus, Medien einen Einfluss auf die öffentli- będąc forum dyskusji dla zaangażowa- von dem auch die deutsche Minderheit che Gesinnung haben. Wie hat also die nych stron, wydobywając istotne tematy, betroffen war. Die Fähigkeit einer Ge- Vergrößerung Oppelns die Sicht auf die a także dostarczając odbiorcom wiedzy sellschaft, effektiv über gesellschaftlich deutsche Minderheit beeinflusst? Unsere Untersuchung hatte keines- pozwalającej na wyrobienie sobie zdania. relevante Fragen zu diskutieren, und die Die Menschen erleben die Wirklich- wegs zum Ziel, die Journalisten zu be- Ta funkcja edukacyjna została tutaj nieco damit einhergehendenLARES: Emotionen Niniejszy sind keit weitgehend materiał über służy die Medien. wyłącznie Die lehren, do wie czytania.sie ihre Arbeit zu Powielanie verrichten w jakikolwiek sposób zabronione.zmarginalizowana poprzez emocje i rela- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ein wichtiger Indikator für den Zustand Art und Weise, wie diese eine Proble- haben. Ich hoffe dennoch, dass eine der cje, ale to cecha charakterystyczna współ- eines demokratischenLARES: Diese Staates. Materialien Deshalb matik sinddarstellen, lediglich wirkt sich somitzum auf Lesen praktischen bereitgestellt. Anwendungen darin Jegliche liegt, Vervielfältigung ist strengstensczesnych mediów untersagt. w ogóle. Co do same- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. hatte ich zusammen mit Dr. Ewa Skra- unsere Wahrnehmung aus. Die Medi- dass man die Debatte dadurch gewis- go postrzegania MN to nie badaliśmy bacz vom Politologischen Institut der en sind Mitgestalter einer Debatte als sermaßen „aus der Vogelperspektive“ natomiast samych zmian w postawach Universität Oppeln beschlossen, zu Diskussionsforum für Beteiligte, indem betrachten kann. Diese Perspektive lässt społecznych mieszkańców Opolszczyzny, untersuchen, wie es um die Diskussi- sie wesentliche Punkte herausgreifen auch Dinge erkennen, die in der tägli- Błażej Choroś Foto: privat trudno więc o wnioski w tym obszarze. on über die Vergrößerung Oppeln in und den Lesern auch Hintergrundin- chen, schnellen Arbeit der Journalisten ników – „NTO” i opolskiego dodatku W Pana opracowaniu miejscami zwei regionalen Tageszeitung – der NTO formationen für eine Meinungsbildung und Verleger oft abhandenkommen. „Gazety Wyborczej”. Wątek mniejszo- można wyczuć pytanie o rolę „kwestii und der Oppelner BeilageLARES: der GazetaNiniejszy liefern. materiał Diese Bildungsfunktion służy wyłącznie wurde Eine der do negativen czytania. Veränderungen Powielanie an ści wydał w jakikolwiek nam się bardzo interesujący, sposób zabronione.mniejszości narodowych” w debacie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wyborcza – bestellt war. Der Aspekt hier ein wenig durch emotionsgeladene den modernen Medien ist die Dominanz dlatego opracowaliśmy go w pierwszej medialnej na temat powiększenia Opo- der MinderheitLARES: erschien Diese uns Materialien dabei sehr Aussagen sind marginalisiert, lediglich aber zum das istLesen des Kampfes bereitgestellt. um den Leser. Dies Jegliche hat oft kolejności. Vervielfältigung ist strengstensla. Czy temu aspektowi untersagt. w mediach po- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. interessant und wir haben ihn deshalb nun einmal ein Charakteristikum der zur Folge, dass man sich auf Emotionen Które wnioski z Pana przemyśleń święcono wystarczająco dużo miejsca? zuallererst aufgearbeitet. modernen Medien schlechthin. Was nun konzentriert und keine Mittel und Zeit uznałby Pan za najważniejsze? W dyskusji o powiększeniu Opo- Welche Schlussfolgerung aus Ihren die Sicht auf die Minderheit anbelangt, hat, um sich dem Problem tiefgehend Dostrzegliśmy zauważalne różnice la wątek mniejszości niemieckiej był Überlegungen sehen Sie als die Wich- so haben wir etwaige diesbezügliche zuzuwenden und es dem Leser umfas- w opisywaniu mniejszości niemieckiej widoczny, poruszała go w jakikolwiek tigsten? Veränderungen an der Gesinnung der send nahezubringen. Die Debatte über pomiędzy oboma badanymi tytułami. sposób niecała jedna czwarta tekstów Wir bemerkten erkennbare Unter- Menschen im Oppelner Land nicht un- die Vergrößerung Oppelns war leider Choć i w jednej, i drugiej pozycji wy- (136 artykułów), jednocześnie był schiede bei der Schilderung der deut- tersucht und können daher schwerlich auch nicht frei davon. dawniczej większość tekstów pokazywa- wątkiem wyraźnie pobocznym. Mate- schen Minderheit zwischenLARES: den Niniejszybeiden mit Schlussfolgerungen materiał służy in diesem wyłącznie Be- do czytania. Powielanieła MN w jako jakikolwiek ponoszącą szkody sposób w procesie zabronione.riałów, w których kwestia mniejszości LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. untersuchten Titeln. Zwar zeigten beide reich dienen. Kwestia mniejszości była powierzchowna powiększania Opola, to jednak w jednej niemieckiej była wiodąca, było mniej niż VerlagspublikationenLARES: Diese die Minderheit Materialien In Ihrer sind Studie lediglich schwingt stellenwei zum Lesen- bereitgestellt. Jeglichez nich Vervielfältigung – „NTO” – znacznie częściej ist po strengstens- 10%. W znacznym untersagt. stopniu wpływ miał LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. überwiegend als einen Störfaktor bei se die Frage nach der Rolle der „Min- Dr Błażej Choroś jest adiunktem jawiały się teksty, w których MN była na to fakt, iż wątek praw mniejszości nie der Vergrößerung Oppelns, dennoch derheitenfrage“ in der Mediendebatte w Zakładzie Studiów Europejskich pokazywana jako partner niekonstruk- był obecny w najbardziej widocznym waren gerade in der NTO viel häufiger über die Vergrößerung Oppelns mit. Uniwersytetu Opolskiego. W jednej tywny, nie szukający porozumienia. i emocjonującym obszarze, związanym Texte zu finden, in denen die Minder- Ist diesem Aspekt nach Ihrer Ansicht ze swoich ostatnich prac zajął się po- Różnica ta była widoczna zwłaszcza z protestami w gminie Dobrzeń Wielki. heit als ein kontraproduktiver Partner genügend Raum in den Medien gewid- strzeganiem mniejszości niemieckiej w tekstach bardziej prominentnych Jaką postawę sugerowałby Pan opol- dargestellt wurde, der nicht nach einer met worden? przez media w ramach procesu po- – zapowiadanych lub umieszczanych skim dziennikarzom w takich konflik- Einigung sucht. DieserLARES: Unterschied Niniejszy war In der materiał Debatte um diesłuży Vergrößerung wyłącznie większenia do czytania. Opola. Łukasz Powielanie Biły roz- na pierwszej w jakikolwiek stronie gazety. sposób W tym zabronione.tach w przyszłości? Czy Pana zdaniem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. insbesondere in den prominenteren Oppelns war der Diskussionsstrang mawiał z nim o wynikach tej analizy. dzienniku większość takich tekstów media powinny być wrażliwe na tematy TextenLARES: auffallend, Diese die vorangekündigt Materialien deutsche sind Minderheit lediglich sichtbar undzum wurde Lesen bereitgestellt. Jegliche(8 artykułów)Vervielfältigung miała krytyczny ist wobec strengstens mniejszości narodowych? untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bzw. auf die erste Seite der Zeitung plat- in knapp einem Viertel der Texte (136 Panie doktorze, po pierwsze – dlacze- MN wydźwięk, podczas gdy w drugiej Celem tych badań w żadnym wypad- ziert wurden. In dieser Tageszeitung Artikel) auf die eine oder andere Weise go zdecydował się Pan na opracowanie opolskiej pozycji stanowiły one mniej- ku nie było pouczanie dziennikarzy, jak hatten die meisten dieser Texte (acht angesprochen, auch wenn es eindeu- tematu odbioru medialnego mniejszości szość (2 artykuły). Niestety kwestia praw mają wykonywać swoją pracę. Mam jed- Artikel) einen kritischen Unterton tig ein Nebenthema war. Die Beiträge, niemieckiej w kontekście powiększenia mniejszości narodowych potraktowana nak nadzieję, że jednym z praktycznych gegenüber der Minderheit, während in denen die deutsche Minderheit das Opola? była dosyć powierzchownie. Łącznie po- ich zastosowań jest możliwość spoj- in der anderen Oppelner Publikation Leitmotiv bildete, machten weniger als Proces powiększania Opola wywołał jawiły zaledwie cztery pogłębione teksty rzenia niejako z „lotu ptaka” na to, jak derlei Beiträge mit LARES:nur zwei Artikeln Niniejszy zehn Prozent materiał aus. Dies służy lag weitgehend wyłącznie silny konflikt,do czytania. który dotyczył Powielanie również na ten w temat. jakikolwiek Należy jednak podkreślić,sposób zabronione.ta debata wyglądała. Taka perspektywa LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. spärlicher vertreten waren. Dabei wurde daran, dass das Motiv Minderheiten- mniejszości niemieckiej. Zdolność iż obserwowana debata miała w pełni pozwala na dostrzeżenie kwestii, które leider LARES:die Frage der Diese Rechte Materialiennationaler rechte sindnicht in lediglich dem sichtbarsten zum und Lesen społeczeństwa bereitgestellt. do efektywnego Jegliche dys- cywilizowany Vervielfältigung i szanujący prawa ist mniej strengstens- często gubią się untersagt. w codziennej, szybkiej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Minderheiten eher oberflächlich be- spannendsten Bereich präsent war, der kutowania nad kwestiami budzącymi szości charakter. Nie pojawiały się treści pracy dziennikarzy i wydawców. Jedną handelt. Insgesamt erschienen nur vier mit den Protesten in der Gemeinde społeczne zainteresowanie i emocje ksenofobiczne i wszystkie strony sporu z negatywnych zmian we współczesnych tiefergehende Texte zu dem Thema. Es Groß Döbern zusammenhing. jest jednym ze wskaźników kondycji zabierały głos w dyskusji. To wniosek mediach jest dominacja walki o odbior- ist allerdings zu unterstreichen, dass Welche Grundeinstellung würden Sie państwa demokratycznego. Dlatego może oczywisty, ale w kontekście pozio- cę, która często skutkuje skupieniem die Debatte einen vollkommen zivili- den Oppelner Journalisten bei derarti- razem z dr Ewą Skrabacz z Instytutu mu debaty w mediach ogólnopolskich się na emocjach oraz brakiem środków sierten Charakter hatte und eine Wert- gen Konflikten in Zukunft nahelegen? Politologii Uniwersytetu Opolskiego należy zwrócić na niego uwagę. i czasu na dogłębną analizę problemu schätzung für die MinderheitenrechteLARES: Niniejszy Sollten materiał Ihrer Meinung służy nach die wyłącznie Medien postanowiliśmy do czytania. zbadać, jak Powielanie wyglądała Już w na jakikolwiek początku opracowania sposób stawia zabronione.i kompleksowe przybliżenie go czytelni- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. durchblicken ließ. So gab es darin keine sensibel mit Themen rund um nationale dyskusja nad powiększeniem Opola Pan tezę, że media wpływają na posta- kowi. Debata nad powiększeniem Opola fremdenfeindlichenLARES: Diese Inhalte Materialien und alle Minderheiten sind lediglich umgehen? zum Lesenna łamach bereitgestellt. dwóch regionalnych Jegliche dzien- wy Vervielfältigungspołeczne. Jak kwestia powiększenia ist strengstens nie była niestety untersagt. od tego wolna. q LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Pläne: Beim Neujahrsempfang der Oppelner SKGD war Politik das große Thema LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. WahlenLARES: Diese Materialien sind sind lediglichgroße zum Lesen Herausforderung bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Das Jahr 2018 steht für die Oppelner werden von eigens berufenen Kommis- für die folgenden Generationen erlebbar Organisation der deutschen Minder- saren gezeichnet (Mehr dazu auf S. 5). machen. „Wir können also nicht wirklich planen, Neben der „normalen“ Kulturarbeit heit ganz im Zeichen der Selbstver- sondern zunächst allgemein Kandida- und der politischen Tätigkeit sind für waltungswahlen, die in diesem Jahr ten suchen und natürlich ein Wahlpro- die Oppelner Deutsche Minderheit zwei versprechen aufreibend zu sein. Aber gramm erstellen. Doch wir können nicht weitere Anliegen von Bedeutung. „Wir wirklich ins Detail gehen“, meint Rafał werden uns natürlich wie in den letz- auch im Bereich KulturLARES: stellt sich Niniejszy die Bartek. materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.ten Jahren am Kulturfestival in Breslau LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. SKGD auf ein aktives Jahr ein. Schwierig wird es nach Meinung des beteiligen, bei dem auch immer viele LARES: Diese MaterialienSKGD-Vorsitzenden sind lediglich auch durchzum die Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensunserer Kulturgruppen untersagt. aus der Op- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bwohl die Selbstverwaltungswahl wieder aufkommenden antideutschen pelner Region auftreten. Dazu lade ich jedes mal eine Herausforderung ist, Ressentiments im öffentlichen Diskurs schon heute unsere Mitglieder ein, sich wirdO diese im Jahr 2018 gleich aus zwei in Polen, die wohl im Wahlkampf selbst Rudolf Urban Foto: den 22. September vorzumerken“, sagt Gründen noch größer. Zum einen steige noch an Intensität zunehmen werden. Rafał Bartek. Und auch die Unterstüt- der Streit in der öffentlichen Debatte Auch für die Basis der Deutschen Beim Neujahrsempfang gab es viele Möglichkeiten für Gespräche. Hier: die BJDM-Vorsitzende Katrin Koschny, der Bür- zungsaktion für das Minority-Safepack stetig an, sodass die Gefahr groß sei, in Minderheit stehen die Wahlen in die- germeister von Landsberg Artur Tomala, SKGD-Chef Rafał Bartek und Dominik Duda, ifa-Kulturmanager beim BJDM. (das Wochenblatt berichtete darüber den SchlagabtauschLARES: hineingezogen Niniejszy zu sem Jahr materiał an erster Stelle,służy was wyłącznie beim setzt u.a. do durch czytania. das Projekt BegegnungsPowielanie- zeitig w wolle jakikolwiek man überdenken, sposób wie vor zabronione.ausführlich in der letzten Ausgabe) steht LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. werden. „Wir müssen also auf die At- Neujahrsempfang deutlich wurde. So stättenarbeit vor allem auf Kultur und allem die junge Generation begeistert bei der Oppelner SKGD ganz oben auf mosphäreLARES: der Diskussion Diese achten, Materialien diese bekundeten sind u.a. lediglich Rosemarie Kerner zum aus Lesen Geschichte: bereitgestellt. „Wir werden also bestimmt Jegliche werden Vervielfältigung kann. „Dabei werden wirist also strengstens der To-do-Liste. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. aber auch nicht meiden, sondern ver- Kandrzin-Cosel und Klaus Leschik aus dieses Jahr u.a. nach Niederschlesien solche Projekte wie die Miro Deutsche Mitglieder und Unterstützer der Op- suchen, anders zu diskutieren und sich der Gemeinde Malapane, die Wahlen fahren, um das dortige deutsche Kultur- Fußballschule oder die Samstagskurse pelner SKGD dürfen sich aber auch auf dabei vor allem auf die Menschen und wären für sie eine der Hauptaufgaben, erbe kennenzulernen. Außerdem setzen für Kinder weiter vorantreiben, wollen eine Reihe von Vorträgen, Konzerten, ihre Bedürfnisse zu konzentrieren“, sagt wenn auch natürlich nicht die einzige. wir auf bewährte Projekte, die bei uns aber auch bei der Identitätsarbeit einen Wettbewerben und Ausflügen freuen, Rafał Bartek, Vorsitzender der SKGD. „Denn wir wollen 2018 weiter aktiv seit Jahren laufen“. weiteren Schritt in Richtung eigenes Do- die wie in den letzten Jahren organisiert Zum anderen kann die Deutsche für unsere deutsch-polnischen Schule in Diese bewährten Projekte sind auch kumentationszentrum machen“, sagt werden. Und im Herbst stehen dann als Minderheit sich aberLARES: auf der Woiwod Niniejszy- Cosel-Rogau materiał da sein undsłuży vor allem wyłącznie den für den do Bezirksvorstand czytania. der Powielanie SKGD ein Rafał w Bartek. jakikolwiek Dieses soll dabei sposób keines- zabronione.Höhepunkt die Deutschen Kulturta- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. schafts- und Kreisebene auf keine kon- neuen Sportplatz zu Ende bauen“, sagt wichtiges Mittel die Ortsgruppen für wegs nur die Geschichte der Deutschen ge auf dem Programm der Deutschen kretenLARES: Wahlkreise Diese berufen, Materialiendenn diese Rosemarie sind Kerner. lediglich Und Klaus zum Leschik Lesen eine aktive bereitgestellt. Arbeit zu begeistern, Jegliche gleich- in PolenVervielfältigung dokumentieren, sondern ist auch strengstens Minderheit. untersagt.Rudolf Urban LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

n diesem Fall wird es einen wesentli- die Auszählung der Stimmen prüfen chen Einfluss bereits auf die nächsten soll, ohne dass Beobachter dabei anwe- KommunalwahlenI haben. Was mag uns send sind, dann könnte sich am Ende nun die neue Wahlordnung bescheren? herausstellen, dass wir in Gebieten, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zunächst einmal werdenLARES: in den Niniejszy Ge- wo die materiał Deutsche Minderheit służy wyłącznieseit Jah- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. meinden mit bis zu 20.000 Einwohnern ren der klare Sieger war, diesmal eine LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. weiterhinLARES: die Ein-Mandat-Wahlkreise Diese Materialien Niederlage sind erleiden. lediglich Ich persönlich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. aufrechterhalten. Damit bleibt die Ent- zum Beispiel kenne in der Gemeinde scheidung über Ein-Mandat-Wahlkreise Proskau keinen einzigen Sympathi- auch weiter den betreffenden Kommu- santen von Recht und Gerechtigkeit. nalverwaltungen überlassen. Hingegen Und doch könnte es dann vielleicht bekommen wir in den Gemeinden mit so kommen, dass jemand von dieser mehr als 20.000 Einwohnern, in den Partei als Listenführer der Gemeinde- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Präsidialstädten sowieLARES: bei den NiniejszyKreis- oder gar materiał Kreiswahlliste służy ganz plötzlichwyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. räten und Sejmiks eine neue Situation. die Wahl beherrscht. Schlimmer noch, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Es werdenLARES: nämlich Diese Wahlkommissare Materialien sollte einsind Hilfsfaktor lediglich mit im Spielzum sein, Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ernannt, die künftig auf der Woiwod- könnte dies dann sogar in denjenigen schafts- wie auf der Ortsebene über die Kommunalverwaltungen passieren, wo Wahlkreise entscheiden werden. Hier- die Deutsche Minderheit derzeit bis zu bei werden sie in diesem Teil für die 100 Prozent des gesamten Rates hat! Ich Durchführung der Wahlen zuständig will zwar nicht behaupten, dass diese sein und es liegt kein Zweifel daran, Kommission dazu da sein wird, Ver- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dass sehr vieles davonLARES: abhängen Niniejszy wird, wirrung materiał zu stiften oder służy die Wahlenwyłącznie zu Dr. Roman do Kolek, czytania. Vizemarschall der Woiwodschaft Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wer der Wahlkommissar wird und wie fälschen, denn es könnten ja auch exter- Oppeln Foto: A. Durecka Der Abgeordnete Ryszard Galla Foto: J. Stemplewski Henryk Lakwa, Landrat von Oppeln Foto: A. Szotka sich die Wahlkreise dann gestalten. Ein ne Wahlbeobachter kommen. Dennoch LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. NovumLARES: ist hierbei, Diese dass zur MaterialienDurchfüh- drängt sind sich die lediglich Frage auf die zum Lippen: Lesen Polityka: bereitgestellt. Finisz prac legislacyjnych Jegliche Vervielfältigung„Eine der negativen ist strengstensw powiecie, zdominuje untersagt. wybory. Co gor- rung der Wahlen zwei Kommissionen Wozu eine zweite Kommission? Bis nad ordynacją wyborczą – Veränderungen an sza, przy udziale czynnika pomocnicze- ins Leben gerufen werden sollen. Das jetzt war ja die Sache klar: Man konn- Niebezpieczeństwo matactwa go stać się tak może nawet w tych samo- sorgt schon jetzt für Fragen und Kon- te nur ein Kreuzchen bei derjenigen den modernen Medien rządach, gdzie mniejszość niemiecka ma troversen! Person setzen, die man im Amt eines ie znamy jeszcze ostatecznego ist die Dominanz des obecnie nawet 100 procent całej rady! Ja Gemeindevorstehers, Bürgermeisters kształtu ordynacji wyborczej, nie twierdzę, że ta komisja będzie powo- Neues im Anzug oder Stadtpräsidenten gerne sehen wür- boN ustawa po poprawkach Senatu wró- Kampfes um den Leser. łana do tego, aby mataczyć czy fałszować LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Was dürften alsoLARES: die gesetzgeberi Niniejszy- de. Wenn materiał wir jetzt aber służy die Möglichkeit wyłącznie ciła do do Sejmu czytania. i jest obecnie Powielaniena ostatnim wDies jakikolwiek hat oft zur Folge, sposób zabronione.wybory, bo przecież mogą się pojawić schen Änderungsvorschläge im Endef- haben, dies zu vervielfältigen, und die etapie legislacji w pracach parlamen- dass man sich auf obserwatorzy z zewnątrz. Jednak na usta LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. fekt ergeben?LARES: „Dieser Diese wird natürlich Materialien erst Kommission sind einelediglich eigentlich zumungültige Lesen tarnych, bereitgestellt. a zatem mogą jeszcze Jeglichenastąpić Vervielfältigung ist strengstensciśnie się pytanie: untersagt. po co tworzona jest im Herbst dieses Jahres bei den Kommu- Stimme doch als gültig befindet, dann jakieś zmiany. Mogą, ale wszystko wska- Emotionen konzentriert ta druga komisja? Do tej pory sprawa nalwahlen klar sichtbar. Zweifellos aber kann ich das nicht nachvollziehen. Die zuje na to, że na najbliższym posiedze- und keine Mittel und była jasna: można było zaznaczyć tylko wird der jeweilige Wahlausgang weitge- ganze Situation sollte es gar nicht geben! niu polskiego parlamentu (10.01.2018 jeden krzyżyk przy osobie, którą widzi- hend davon abhängig sein, wie gut wir Die Demokratie hat klare Regeln: Wenn r., już po zamknięciu numeru) zostanie Zeit hat, um sich dem my na stanowisku – wójta, burmistrza uns auf die Wahlen vorbereiten und wie ich will, dass eine Basia zur Gemeinde- postawiona przysłowiowa kropki nad Problem tiefgehend czy prezydenta. Jeżeli jednak dzisiaj aktiv die Bevölkerung daran teilnimmt. vorsteherin oder Bürgermeisterin wird, „i” nad jej obecną formą. zuzuwenden.“ mamy możliwość powielania tego i ko- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Dies ist für die DeutscheLARES: Minderheit Niniejszy wie dann setzemateriał ich eben bei służy der Basia wyłącznie mein Jeśli do tak czytania.się stanie, będzie Powielanie to miało w jakikolwiek sposób zabronione.misja uzna, że ten głos też jest ważny, auch für jedes andere Wahlkomitee von Kreuzchen, wenn ich mir einen Zbyszek istotny wpływ na najbliższe wybory to dla mnie jest to niezrozumiałe, takiej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. enormerLARES: Wichtigkeit“, Diese sagt Materialien der Abge- wünsche, sind dann lediglich steht mein Kreuzchen zum Lesen samorządowe. bereitgestellt. A co może nam Jegliche przy- Vervielfältigung ist strengstenssytuacji nie powinno untersagt. być! Demokracja ordnete Ryszard Galla. Dabei stellt sich eben bei Zbyszek oder von mir aus auch nieść nowa ordynacja wyborcza? Otóż polega na tym, że jeśli chcę, aby wójtem auch die Frage: Was sonst noch könnte bei einem Heinrich, wenn ich ihn wäh- w gminach do 20 tysięcy mieszkańców czeka nas nowe. Okazuje się, że w różny czy burmistrzem była Basia, to przy Basi für das Wahlergebnis der Minderheit len will. Das erscheint ja auch gerecht w dalszym ciągu zachowane zostaną sposób mogą zostać zmienione okręgi stawiam krzyżyk, jeśli Zbyszka, to sta- maßgebend werden? „Wir wissen bereits, und für alle absolut verständlich! okręgi jednomandatowe. Oznacza to, wyborcze. Na przykład do sejmiku mogą wiam krzyżyk przy Zbyszku – bądź przy dass wir in den Gemeinden mit bis zu Dr. Roman Kolek (Vizemarschall der Woi- że decyzje o okręgach jednomandato- one być takie same, jakie są wyznaczone Heinrichu, jeżeli jego wybieram. I to wy- 20.000 Einwohnern eine Konstellation wodschaft Oppeln): „Diese Änderungs- wych pozostaną po stronie samorządów do Senatu, ale mogą też zostać pomniej- daje się sprawiedliwe i dla wszystkich LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bekommen, die deutlicheLARES: Parallelen Niniejszy zu vorschläge materiał sollen es der służy Regierungspar wyłącznie- lokalnych, do natomiastczytania. w gminach Powielanie powy- szone. w Generalnie jakikolwiek jednak – sposóbjeszcze raz zabronione.absolutnie zrozumiałe. den vorangegangenen Kommunalwahlen tei leichter machen, ihren Besitzstand żej 20 tysięcy mieszkańców, w miastach podkreślam – bardzo dużo będzie zale- Roman Kolek, wicemarszałek woje- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. aufweist,LARES: doch im Dieserestlichen Materialien Teil haben in den sind Kommunen lediglich zu vergrößern. zum Lesen prezydenckich, bereitgestellt. w wyborach do Jegliche rad po- żeć Vervielfältigungod komisarzy wyborczych i odist tego, strengstens wództwa opolskiego: untersagt. – Proponowane wir Neues zu erwarten. Wie sich nun Deshalb sind sie für sie sehr wichtig, wiatów i sejmików będziemy mieli nową jak oni podejdą do ustalania okręgów zmiany mają ułatwić partii rządzącej zeigt, können die Wahlkreise auf ver- für uns – die Deutsche Minderheit – sytuację. Powołani zostaną bowiem wyborczych – twierdzi poseł Ryszard zwiększenie swojego stanu posiadania schiedene Weise verändert werden. Beim aber auch. Denn wir wollen für unsere komisarze wyborczy, którzy na pozio- Galla. w samorządach. Dlatego są dla niej bar- Sejmik beispielsweise könnten sie dann Heimat verantwortlich sein, da uns die mie wojewódzkim, jak i lokalnym będą Niebezpieczeństwo rodzi się też dzo ważne, ale dla nas – mniejszości beispielsweise gleich sein wie derzeit bei Ideen des Regionalismus und der regi- decydowali o okręgach wyborczych. Jed- z innych stron. Między innymi zgodnie niemieckiej – także. Chcemy bowiem der Senatswahl, aber sie könnten auch onalen Verantwortung schon immer nocześnie staną się oni odpowiedzial- z nowelizacją dopisanie na karcie do gło- odpowiadać za nasz region, bo zawsze LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. verkleinert werden.LARES: Generell aber Niniejszy sei nahe waren materiał und wir stellensłuży seit wyłącznie eh und ni za przeprowadzeniedo czytania. wyborów Powielanie w tej sowania w jakikolwiekjakichś dodatkowych sposób numerów, zabronione.bliskie były nam idee regionalizmu, od- nochmals betont: Sehr vieles hängt dann je die regionalpolitische Aktivität an części i nie ulega wątpliwości, że bardzo nazwisk, notatek, znaków, dopisków nie powiedzialności regionalnej i na pierw- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. von denLARES: Wahlkommissaren Diese Materialienab und da- erster Stelle.sind Wenn lediglich ich mir jedoch zum die Lesen dużo będziebereitgestellt. zależało od tego, kto Jegliche będzie będzie Vervielfältigung wpływało na ważność ist głosu! strengstens szym miejscu stawialiśmyuntersagt. i stawiamy von, wie diese an die Bestimmung der vorgeschlagenen Änderungen an der komisarzem wyborczym oraz jak będą Rodzi to oczywiście ogromne ryzyko aktywność w regionie. Patrząc jednak Wahlkreise herangehen werden“, meint Wahlordnung anschaue, so bin ich voller kształtowały się okręgi wyborcze. Nato- manipulacji, bo może się okazać, iż nie na proponowane zmiany w ordynacji der Abgeordnete Ryszard Galla. Aber Befürchtungen. Mit Sorge sehe ich auch miast jedną z nowości jest to, że do prze- będzie oczywiste, na kogo faktycznie ten wyborczej, jestem pełen obaw. Z nie- auch woanders liegt Gefahr. So soll unter der Einstellung unserer Wähler und der prowadzenia wyborów powołane będą głos został oddany. Z tego też powodu pokojem też patrzę na to, jakie będzie anderem gemäß der Gesetzesnovelle ein Verteilung ihrer Stimmen entgegen. dwie komisje, co wzbudza sporo pytań można nawet zaryzykować twierdzenie, nastawienie naszych wyborców oraz jak Hinzufügen von zusätzlichen Nummern, Nicht zuletzt aus diesem Grund hatten i kontrowersje. że może dojść do manipulacji czy nawet rozłożą się ich głosy. Z tego też powodu Namen, Zeichen oder Randbemerkun- wir ja die Idee, eine politische Partei fałszerstw wyborczych na korzyść partii wyszliśmy z inicjatywą rejestracji partii LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gen auf dem WahlzettelLARES: keinen Einfluss Niniejszy registrieren materiał zu lassen. służy Dies vor wyłącznie allem, Idzie nowe do czytania. Powielanierządzącej. w jakikolwiek – Dlatego będę się sposób temu bar- zabronione.politycznej. Przede wszystkim po to, aby auf die Gültigkeit der Stimme haben! um unseren Mitgliedern wie auch allen Jaki więc może być efekt propo- dzo wnikliwie przyglądał i jeśli zajdzie pokazać naszym członkom, jak i pozo- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dies erzeugtLARES: natürlich Diese ein großes Materialien Risi- anderen sind Menschen lediglich in der Region zum zuLesen nowanych bereitgestellt. zmian? – Ten oczywiście Jegliche potrzeba Vervielfältigung – stanowczo interweniował ist strengstens stałym mieszkańcom untersagt. regionu, że jeste- ko von Manipulationen, denn es wird zeigen, dass wir darauf vorbereitet sind, widoczny będzie jesienią tego roku, – mówi poseł mniejszości niemieckiej śmy przygotowani na sytuację, w której unter Umständen nicht wirklich klar auch auf parteipolitischer Ebene zu kon- podczas wyborów samorządowych, Ryszard Galla. musielibyśmy rywalizować na poziomie sein, für wen eine Stimme tatsächlich kurrieren. Wir wissen allerdings noch ale bez wątpienia ich wynik w dużym partii politycznej. Nie wiemy jednak, abgegeben wurde. Man kann vor die- nicht, welche Form die Wahlordnung stopniu uzależniony będzie od tego, jak Zdaniem samorządowców jaki będzie ostateczny kształt ordyna- sem Hintergrund sogar die Behauptung letztendlich annehmen wird, folglich będziemy przygotowani do wyborów Henryk Lakwa, starosta opolski: – Jeśli cji wyborczej – dzisiaj nic jeszcze w tej riskieren, dass es zu Manipulationen ist in dieser Frage heute noch nichts oraz jak aktywnie społeczeństwo bę- faktycznie okaże się, że do życia powoła- kwestii nie jest przesądzone. Bez wąt- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. oder gar WahlfälschungenLARES: zugunsten Niniejszy endgültig materiał entschieden. służy Zweifellos wyłącznie aber dzie w do nich czytania. brać udział. Dla Powielanie mniejszości na zostanie w jakikolwiek druga komisja, która sposób zacznie zabronione.pienia jednak wybory te będą dla nas der Regierungspartei kommen könnte. stehen uns jetzt sehr schwierige Wahlen niemieckiej, jak i dla każdego innego liczyć i weryfikować głosy po zamknię- bardzo trudne, uważam wręcz, że naj- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „DeshalbLARES: werde ich Diese dem sehr Materialien genau zu- bevor, sindvermutlich lediglich gar die schwierigsten zum Lesen komitetu bereitgestellt. wyborczego ma to olbrzymie Jegliche ciu Vervielfältigunglokali wyborczych i nie będzie ist przy strengstens trudniejsze w całej untersagt. mojej karierze. Będą sehen und, wenn nötig, auch entschlos- in meiner gesamten Karriere. Denn sie znaczenie – mówi poseł Ryszard Galla. niej żadnych obserwatorów, to może bowiem wymagały olbrzymiej inten- sen intervenieren“, sagt der Abgeordnete werden von großer Intensität geprägt Jednocześnie rodzi się pytanie, co jeszcze się okazać, że na terenach, gdzie od lat sywności, ogromnego zaangażowania der Deutschen Minderheit Ryszard Galla sein und ein enormes Engagement er- będzie decydować lub może decydować zdecydowanie wygrywała mniejszość i tłumaczenia mieszkańcom, dlaczego fordern, bei dem wir auch unseren Mit- o jakości wyniku wyborczego MN. niemiecka, doznamy klęski. Osobi- powinni pójść do wyborów. Żeby nie Meinungen von Kommunalpolitikern: bürgern erklären müssen, weshalb sie – Wiemy już, że w gminach do 20 ście na przykład w gminie Prószków traktowali tego, co się dzieje na scenie Henryk Lakwa (Landrat von Oppeln): zur Wahl gehen sollten. Sie sollten das tysięcy mieszkańców będziemy mieli nie znam żadnego sympatyka Prawa politycznej, jako wirtualnego świata, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „Sollte tatsächlich eineLARES: zweite Niniejszy Kom- Geschehen materiał auf der politischen służy wyłącznie Bühne układ, do który czytania. można porównać Powielanie do po- i Sprawiedliwości, w jakikolwiek ale… nagle sposób może się zabronione.żeby byli przekonani, że muszą się mission ins Leben gerufen werden, die nicht für eine virtuelle Welt halten, son- przednich wyborów samorządowych, okazać, że ktoś z ramienia tej partii, kto w niego wpisać. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nach derLARES: Schließung Diese der Wahllokale Materialien dern müssen sind eslediglich auch mitbestimmen.“ zum Lesenjednak bereitgestellt. w pozostałej części praktycznie Jegliche będzie Vervielfältigung liderem listy gminnej, czy ist nawet strengstens untersagt.Krzysztof Świerc

6 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Akt Lesenuell bereitgestellt.es Akt Jeglicheualnośc Vervielfältigungi ist strengstens untersagt. 12. – 18. Januar 2018 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kirche: Die Minderheitenseelsorge des Bistums Oppeln lädt zu Kreistreffen ein LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ChristlicherLARES: Diese Materialien sind lediglich Glaube zum Lesen bereitgestellt. und Jegliche deutsche Vervielfältigung ist strengstensIdentität untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die Mitglieder der Deutschen Minderheit leben in 235 Pfarreien des Część druga będzie poświęcona wie- Bistums Oppeln, doch in nur 117 von ihnen findet der Sonntagsgottes- rze jako filarowi, który jest podporą osobowości człowieka. – Co to oznacza dienst in deutscher Sprache jede Woche statt, in den anderen gibt es die wierzyć, być chrześcijaninem, co to jest deutschen Messen nur alle zwei Wochen oder nur einmal im Monat. Dass duchowość i jaki ma ona wpływ na pie- es so ist, liegt sowohl an den Ortsgeistlichen als auch an den Gläubigen lęgnowanie kultury niemieckiej na Gór- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.nym Śląsku – to są pytania, które bę- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. selbst und gerade für die letzteren werden nun in fünf Kreisen sog. Bil- dziemy chcieli sobie zadać – stwierdza dungsbegegnungenLARES: Diese (poln. Materialien spotkania formacyjne) sind lediglich organisiert. zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensPiotr Tarliński. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W ostatniej części spotkań zostaną abei stehen der Glaube und die „Diese Spiritualität poruszone zagadnienia związane z prak- deutsche Identität der Menschen wollen wir auch auf die tycznym duszpasterstwem MN. W cen- imD Fokus und so wird auch deutlich, trum uwagi znajdą się więc zarówno dass die Organisatoren auf die im Ap- deutsche Identität der msze święte, nabożeństwa i ich przygo- ril vergangenen Jahres in Groß Stein Menschen übertragen.“ towanie, jak i modlitewniki, z których stattgefundene KonferenzLARES: für Vertreter Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.korzystamy. – W wielu miejscowościach LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. der deutschen Minderheiten aus Mit- bowiem wciąż jeszcze nie udało się nam tel-, OsteuropaLARES: und Diese den GUS-Staaten Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenszamienić uświęconych untersagt. tradycją czerwo- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dreigeteilte Treffen Die Kirchen sind fester Bestandteil der Tätigkeit der Deutschen Minderheit. Oppelns Bischof Andrzej Czaja, der Pastor anspielen. „Das damals dort erörterte der Oppelner Evangelischen Gemeinde Wojciech Pracki, der Dompfarrer von Oppeln Waldemar Klinger und der nych książeczek na od dawna już istnie- Thema »Glaube als Stütze der Identität« Um also sowohl den Glauben unter Minderheitenseelsorger Piotr Tarlinski. Foto: R. Urban jące nowe polsko-niemieckie „Drogi griff auch der Oppelner Bischof An- den Mitgliedern der DFKs zu vertie- do nieba”, chociaż dają one znacznie drzej Czaja auf, der sich mehrmals im fen, als auch die deutsche Sprache in Kościół: Duszpasterstwo Mniejszości sty sposób wszystkiemu zaradzić. Jest większe możliwości celebrowania na- Jahr auch mit Vertretern der Deutschen der Seelsorge zu fördern, hat Pfarrer Narodowych i Etnicznych Diecezji jednak rzeczą ważną, by pozostawać bożeństw w ich różnorodności – uważa Minderheit trifft und bei einer dieser Be- Tarlinski die Bildungsbegegnungen in Opolskiej zaprasza na spotkania w dialogu. Poza tym spotkania te po- ks. Tarliński. gegnungen vorgeschlagenLARES: hatte, TreffenNiniejszy drei Teile materiał geteilt. służy wyłączniepowiatowe do czytania. – Wiara chrześcijańska Powielanie służą w poprawie jakikolwiek wzajemnej komunikasposób- zabronione.Jednocześnie duszpasterz mniejszości LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. für DFK-Vertreter in der Woiwodschaft Zunächst soll es eine kurze geschicht- a niemiecka tożsamość cji. Dlatego też ludzie będą spotykać wyjaśnia, że wspomnianych spotkań OppelnLARES: zu organisieren“, Diese sagt Materialien Pfarrer Dr. liche Einführung sind lediglich in die Minderheiten zum Lesen- bereitgestellt. Jeglichesię wVervielfältigung swoich powiatach, dekanatach, ist strengstensby w żadnym razie untersagt. nie należy traktować LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Piotr Tarlinski, Seelsorger der Minder- seelsorge geben, wobei aber nicht nur złonkowie mniejszości niemiec- nie tylko rozmawiać o codziennych tro- jako swego rodzaju prelekcji, chodzi ra- heiten im Bistum Oppeln. die letzten 28 Jahre beleuchtet werden. kiej żyją w 235 parafiach diecezji skach, lecz przede wszystkim pracować czej o to, by w ramach otwartej dyskusji „Wir wollen auch darauf hinzuweisen, opolskiej,C jednak tylko w 117 z nich nad swoją wiarą, odkrywać ją w sobie omawiać kwestie wiary i tożsamości oraz Nicht nur kritisieren wie es in Schlesien z.B. im 19 Jahrhun- niedzielne nabożeństwo odbywa się na nowo oraz uczynić ją prawdziwym przenosić je na grunt własnej lokalnej Bei den am kommenden Wochenende dert war, als Deutsch die Amtssprache co tydzień, w pozostałych zaś msze filarem tożsamości – uważa ks. Tarliński. społeczności. beginnenden Kreistreffen soll es dann war, hier aber auch polnischsprachige są odprawiane co dwa tygodnie lub Kluczowym hasłem dla duszpasterza Rudolf Urban auch um die ProblemeLARES: der einzelnen Niniejszy Menschen materiał lebten und służy die Kirche wyłącznie ihnen nawet do raz wczytania. miesiącu. To, Powielanie że tak jest, mniejszości w jakikolwiek nie jest jednak sposób po prostu zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. DFKs mit der deutschsprachigen Seel- geholfen hat, die polnische Identität leży po stronie zarówno duchownych, słowo „wiara”, lecz raczej „duchowość”, ie Bildungstreffen finden jeweils in sorge gehen,LARES: denn Diese dass diese Materialien bestehen, zu wahren. sind Nun lediglich ist es umgekehrt zum und Lesen jak i samych bereitgestellt. wiernych i właśnie Jegliche z my- gdyż Vervielfältigung jego zdaniem ludzie często ist mówią strengstens Dfünf Kreisen untersagt. für die dortigen DFKs LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. steht fest. „Nicht alles ist gleich lösbar, wir können daraus lernen“, sagt Dr. ślą o tych ostatnich w pięciu powiatach o wierze, co jednak rodzi pytanie, czy um 9:30 Uhr statt. denn das Leben ist kompliziert und man Tarlinski. zostaną zorganizowane tzw. spotkania za tym tkwi także chrześcijańska du- 13.01 – Oberglogau (Kreise Krappitz und kann nicht immer alles einfach aus der Im zweiten Teil geht es dann um den formacyjne. chowość, czy jedynie chodzi o znane Neustadt), Pfarrsaal bei der St. Bartolo- Welt schaffen. Es ist aber dabei wich- Glauben als tragende Säule der mensch- Tematem tych spotkań będzie wiara z dawien dawna, nauczone zwyczaje mäus Kirche, ul. Kościelna 2 tig im Dialog zu bleiben. Außerdem lichen Persönlichkeit. „Was bedeutet zu i niemiecka tożsamość członków MN, i tradycje. – I tę właśnie duchowość pra- 20.01 – Oppeln (Kreis Oppeln), Joseph- dienen diese Treffen dann auch einer glauben, Christ zu sein, worum geht co notabene wyraźnie pokazuje, że or- gniemy przenosić na grunt niemieckiej von-Eichendorff-Zentralbibliothek, ul. Verkürzung der Wege. Deshalb sollen es bei der Spiritualität und wie wirkt ganizatorzy nawiązują w ten sposób tożsamości ludzi, podkreślając znaczenie Szpitalna 7a sich die Menschen inLARES: ihren Kreisen Niniejszy und sich dies materiał auf die Pflege służy der deutschenwyłącznie do tematyki do czytania. konferencji dla Powielanie przedsta- języka w niemieckiego, jakikolwiek poprzez sposób który jako zabronione.27.01 – Kreuzburg (Kreise Kreuzburg und LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Dekanaten treffen, um hier zwar auch Kultur in Oberschlesien aus? – das sind wicieli mniejszości niemieckich z kra- członkowie mniejszości też mogą prze- Rosenberg) Pfarrsaal bei der Herz-Jesu- die SorgenLARES: zu besprechen, Diese Materialienbesonders die Fragen, sind die lediglich wir uns stellen zum wollen“, Lesen jów Europy bereitgestellt. Środkowo-Wschodniej Jegliche żywać Vervielfältigung wiarę we wszystkich jej ist aspek strengstens- Kirche, ul. Jana untersagt. Pawła II nr 7 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. aber um am Glauben zu arbeiten, diesen mein Dr. Piotr Tarlinski. oraz państw WNP, jaka w kwietniu tach, nawet jeśli trzeba będzie zacząć 10.02 – Schewkowitz (Kreise Gr. Strehlitz für sich neu zu entdecken und ihn zur Im letzten Teil dieser Treffen soll dann minionego roku odbyła się w Kamie- skromnie – od krótkich modlitw i pie- und Gleiwitz), Pfarrsaal bei der St. Joa- wahren Stütze der Identität zu machen“, die praktische Seelsorge der Minder- niu Śląskim. – Omawiany tam wów- śni, uzmysławiając sobie ich głębokie chim und Anna Kirche, Plac Klasztorny 10 meint Pfr. Tarlinski. heit angesprochen werden. Die Heiligen czas temat wiary jako filaru tożsamości znaczenie – mówi ks. dr Piotr Tarliński. 17.02 – Kreis Kandrzin-Cosel (der genaue Stichwort für den Minderheitenseel- Messen, die Andachten und ihre Vor- podchwycił też biskup opolski Andrzej Ort ist noch nicht bekannt) sorger ist dabei nicht einfach nur das bereitung stehen also im Fokus genauso Czaja, który kilka razy w roku spotyka Trzyczęściowe spotkania Wort „Glaube“, sondernLARES: eher „Spiritu Niniejszy- wie die materiał Gebets- und Gesangbücher, służy wyłącznie die się też doz przedstawicielami czytania. Powielaniemniejszości Aby w więc jakikolwiek zarówno pogłębić sposób wiarę zabronione.potkania formacyjne odbędą się LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. alität, denn die Menschen sprechen oft genutzt werden. „Denn vielerorts haben niemieckiej i podczas jednego z takich wśród członków DFK, jak i promo- Sw pięciu powiatach z myślą o tam- vom Glauben,LARES: wobei Diese sich aber Materialien dann die wir es sindimmer nochlediglich nicht geschafft, zum Lesen die spotkań bereitgestellt. zaproponował organizowanie Jegliche wać Vervielfältigung stosowanie języka niemieckiego ist strengstens tejszych kołach untersagt. DFK. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Frage stelle, ob dahinter auch die christ- altehrwürdigen kleinen roten Büchlein podobnych dla przedstawicieli kół DFK w duszpasterstwie, ks. Tarliński dokonał 13.01. – Głogówek (powiaty krapkowicki liche Spiritualität stecke, oder es nur um gegen die längst neuen deutsch-polni- z województwa opolskiego – mówi ks. podziału spotkań formacyjnych na trzy i prudnicki), sala parafialna przy kościele altbekannte und erlernte Bräuche und schen »Weg zum Himmel« einzutau- dr Piotr Tarliński, duszpasterz mniej- części. św. Bartłomieja, ul. Kościelna 2 Traditionen gehe. „Und diese Spiritua- schen, obwohl diese ja eine viel größere szości w diecezji opolskiej. Spotkania będą rozpoczynać się 20.01. – Opole (powiat opolski), Centralna lität wollen wir auch auf die deutsche Möglichkeit bieten, die Gottesdienste od krótkiego wprowadzenia w historię Biblioteka im. Josepha von Eichendorffa, Identität der Menschen übertragen und in ihrer Vielfalt zu feiern“, meint Pfr. Nie tylko krytykować duszpasterstwa mniejszości, przy czym ul. Szpitalna 7a die Bedeutung der deutschen Sprache Tarlinski. Uczestnicy spotkań powiatowych, jednak naświetlony zostanie nie tylko 27.01. – Kluczbork (powiaty kluczborski LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.i oleski), sala parafialna przy kościele pw. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. betonen, in der sie als Mitglieder der Dabei soll, wie der Minderheiten- rozpoczynających się w nadchodzący okres ostatnich 28 lat. – Będziemy też Serca Jezusowego, ul. Jana Pawła II nr 7 MinderheitLARES: doch Diese auch den Materialien Glauben seelsorger sind unterstreicht, lediglich klar zumsein, dass Lesen weekend, bereitgestellt. będą też dyskutowali Jegliche o pro- zwracać Vervielfältigung uwagę na to, jak było na ist Śląsku strengstens 10.02. – Dziewkowice untersagt. (powiaty strzelecki LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in seiner Gesamtheit erleben können, diese Treffen keineswegs als eine Art blemach, jakie poszczególne koła DFK np. w XIX wieku, gdy język niemiecki i gliwicki), sala parafialna przy kościele auch wenn man zunächst klein an- Vorlesungen zu betrachten sind. Es geht napotykają w zakresie duszpasterstwa był urzędowym, a jednocześnie żyli św. Joachima i św. Anny, pl. Klasztorny 10 fangen muss mit kurzen Gebeten und eher darum, in einer offenen Diskussion w języku niemieckim, bo wiadomo, tu ludzie polskojęzyczni, którym Kościół 17.02. – powiat kędzierzyńsko-kozielski Liedern und sich deren tiefe Bedeutung die Glaubens- und Identitätsfragen zu że takowe są. – Nie wszystko da się pomagał zachować polską tożsamość. (dokładne miejsce spotkania nie jest vergegenwärtigen muss“, sagt Dr. Piotr besprechen und sie in die kleine örtliche rozwiązać od razu, bo życie jest skom- Obecnie jest odwrotnie i możemy się jeszcze znane) Tarlinski. Gemeinschaft zu tragen. plikowane i nie zawsze można w pro- z tego uczyć – mówi ks. Tarliński. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Opole:LARES: Radni Diese Mniejszość Materialien Niemiecka sind – Dla lediglich Samorządu zum pytają Lesen o Polakówbereitgestellt. w Niemczech Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Pamięć o historii LARES: NiniejszyRok 2018 materiał to 100. rocznica służy zakończe wyłącznie- nazwy do Rodłaków, czytania. którzy uznali, Powielanie że takie morządu w jakikolwiek są jednak dwie okrągłe sposób roczni- zabronione.Związek Polaków LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nia I wojny światowej i 80. rocznica głosowanie MN oznacza jedynie niechęć ce, które będą w tym roku obchodzone. Kolejną ważną datą jest 80. rocznica opolskich Niemców do Związku Pola- Jedną jest 100. rocznica zakończenia ogłoszenia Prawd Polaków w Niem- LARES: Diese Materialienogłoszenia sind Prawd lediglich Polaków zum w Niem Lesen- ków w bereitgestellt. Niemczech. JeglicheI wojny Vervielfältigung światowej, w której – jak ist pod strengstens- czech podczas untersagt. kongresu w marcu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. czech. Radni miasta Opola z klubu Marcin Gambiec tłumaczy jednak: kreślają radni MN w zapytaniu do pre- 1938 roku w Berlinie. Jak czytamy Mniejszość Niemiecka – Dla Samo- – Chcemy mocno podkreślić, że nie zydenta miasta – życie straciło wielu w zapytaniu radnych, Związek Pola- chodziło nam o nazwę, ale o tryb proce- Opolan, a pomniki poświęcone ich ków w Niemczech walczy o pamięć hi- rządu wystosowali dziś zapytanie dowania uchwały, która nie była opinio- pamięci wymagają pilnych remontów. storyczną poprzez m.in. wywieszenie do prezydenta miasta, jak zamierza wana przez rady dzielnicy. W przypadku – Chodzi tutaj w szczególności o po- w sali im. Karola Musioła opolskiego uczcić te ważne daty. ronda Rodłaków nazwa ta przed samym mnik żołnierzy 63. pułku piechoty dłuta ratusza pięciu prawd Polaków, nasu- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieuchwalaniem do czytania. nawet nie przebiła Powielanie się jako Thomasa w jakikolwiek Myrtka, który znajdujesposób się zabronione.wa się jednak pytanie, kiedy ta prośba LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. o Związku Polaków w Niemczech, propozycja do opinii publicznej. Dlatego przy ul. Ozimskiej, pomnik pocztowców Rodziny Rodła zostanie przez władze LARES: Diese Materialiena więcsind Rodła, lediglich Marcin Gambiec zum od Lesen- chcielibyśmy, bereitgestellt. aby sytuacje takie Jegliche w przy- Felixa Vervielfältigung Kupscha znajdujący się w istpobliżu strengstens miasta zrealizowana. untersagt. – Jak widać, temat LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. niósłD się na zwołanej dziś konferencji szłości się nie zdarzały i rady dzielnic Poczty Polskiej oraz bramę prowadzącą Rodła nie jest dla nas powodem kon- prasowej także ze względu na grudniową były brane pod uwagę nie tylko w tak na plac katedralny w Opolu, która rów- fliktu, wręcz popieramy upamiętnienie sesję Rady Miasta Opola. Wtedy to gło- przyziemnych sprawach jak choćby opi- nież jest pomnikiem poległych podczas historii tego związku, gdyż jako klub sowano nadanie imienia Rodłaków ronnie w sprawie pozwolenia na sprzedaż I wojny światowej – wymienia Marcin radnych Mniejszość Niemiecka – Dla du w Karczowie pod Opolem, a radni alkoholu. Gambiec i podkreśla, że wszystkie te bu- Samorządu dostrzegamy problemy MN wstrzymali się od głosu (jeden dowle wymagają remontu oraz opisu mniejszości narodowych i etnicznych Opolski radny Marcin GambiecLARES: pyta prezydenta Niniejszy miasta z radnych materiał klubu głosował służy przeciwko wyłącznie 100. rocznica do czytania. zakończenia wojny Powielanieich historii w jakikolwiek powstania, aby sposóbprzybliżyć zabronione.w Europie, Niemczech, Polsce – mówi LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. m.in. o pomniki upamiętniające poległych w I wojnie uchwale). To zaś wywołało krytykę Głównym tematem zapytania rad- ich znaczenie także dzisiejszym miesz- Marcin Gambiec. światowej.LARES: Diese MaterialienFoto: R. Urban wśród sindradnych lediglich popierających zum nadanie Lesen nych Mniejszośćbereitgestellt. Niemiecka – Jegliche Dla Sa- kańcom Vervielfältigung Opola. ist strengstens untersagt.Rudolf Urban LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

działająca w miejscowym Niemieckim Wiesława Szczygieł w towarzystwie Jana Szwedzińskiego (w okularach) i Marka Fijałkowskiego. Foto: A. Niśkiewicz kopolskiego oraz gmina Piła. Do czytelników polskiej wersji książki Towarzystwie Społeczno-Kulturalnym. córka Piete kieruje życzenia, zamiesz- z sal Muzeum Okręgowego w Pile awangardową tancerką i wziętą pisarką. Pacyfistyczne wnioski czone na okładce w posłowiu do bio- Awangardowa tancerka obejrzeć można popiersie Piete dłuta Całość jej twórczości przesycona była Wydawca Józef Olejniczak, dyrektor grafii: „Z całej duszy pragnę, by ciepło, Świat usłyszał o E.A. Kuhr (a nawet Wernera J. Müllera, ofiarowane przed i jest antywojennymi i pacyfistycznymi Muzeum Stanisława Staszica w Pile, mądrość i miłość, którymi emanowała LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ją zobaczył!), gdy dorosła.LARES: Ba, jako Niniejszy pi- laty przez materiał jej córkę służy Anję Ott. wyłącznie Piete przekonaniami. do czytania. Z pamiętników Powielanie dwuna- sprecyzował w jakikolwiek dwa wnioski wynikające sposób zabronione.moja matka, otoczyły i uszczęśliwiły lanka zapewne popularnością przebiła Kuhr, a raczej Jo Mihaly, bo taki miała stolatki poznajemy natomiast jej wraż- z lektury tej publikacji. – Po pierwsze: także Was”. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. samegoLARES: Stanisława Diese Staszica. Materialien W jednej pseudonim, sind stała lediglich się znaną niemiecką zum Lesen liwość bereitgestellt. i doświadczenia życiowe Jegliche oraz ludzie Vervielfältigung podczas tej wojny, mimo ist wielu strengstens untersagt.Andrzej Niśkiewicz/ru

Verkehr: Neue Zugverbindung LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieNowy do czytania. nauczyciel Powielanie w jakikolwiek – sposóbgry zabronione. sieciowe Gdingen-Königsberg Rozmowa z Rolandem Hauem, przewodniczącym Związku Mniejszości Niemieckiej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenw Gdańsku bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zanim przejdziemy do najbliższej Do tego rzeczywiście trzeba mieć 15 przyszłości, czyli planów Związku lat. Ale wróćmy do głównego pytania: Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku plany związku na 2018 r. na 2018 rok, podsumujmy, jaki był rok Jeszcze przed sylwestrem zorganizo- 2017. waliśmy before-party w naszej siedzibie. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieUważam, do czytania. że dobry i pracowity. Powielanie Zorga- w jakikolwiek sposób zabronione.Każdy przyniósł, co chciał, do jedzenia nizowaliśmy w 2017 roku aż 68 różnych i picia. W karnawale zrobimy kolejną LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenimprez, bereitgestellt. co daje średnio półtorej Jeglicheimprezy Vervielfältigung ist strengstensimprezę Danziger untersagt. Fashing. Do tej pory na tydzień. urządzaliśmy ją w naszej siedzibie, ale Zorganizowaliśmy, czyli kto i dla już się nie mieścimy, więc w tym roku kogo? planujemy ja zorganizować w jednej Zarząd, który nie szczędził swoich sił, ze szkół z językiem niemieckim jako oj- czasu, a często i własnych pieniędzy. Dla czystym. 17 marca w Gdańsku i w Gdyni kogo? Dla naszych członków i sympaty- będziemy, jak co roku, wspominać tych, Panorama von Königsberg Foto: Wikipedia, gemeinfrei LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieków. Obecnie do czytania. w samym Gdańsku Powielanie mamy w jakikolwiek sposób zabronione.którzy w 1945 r. zginęli na skutek zato- Ein Zug aus Königsberg ist am 5. Januar erstmals in die nordpolnische Stadt 590 członków, w tym 68% w wieku po- pienia przez Rosjan statków: Wilhelm LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. GdingenLARES: eingefahren. Diese Die Materialien Testfahrt dauerte sindetwas mehrlediglich als fünf Stunden.zum Lesenniżej bereitgestellt.50 lat. To ludzie uczestniczący Jegliche Vervielfältigung ist strengstensGustloff, Goya untersagt. i von Steuben. Późną w życiu związku, chociaż nie wszyscy wiosną chcemy doprowadzić we From- ie polnische Bahngesellschaft fernfahrt seien die Züge fast maximal opłacają składki. borku do spotkania członków stowarzy- „Przewozy Regionalne“ und das ausgelastet gewesen, so polnische Me- Jak wam się udało tak bardzo od- Roland Hau Foto: Lech Kryszałowicz szeń niemieckich z Prus Zachodnich KönigsbergerD Fahrgastunternehmen dien. młodzić organizację? i Wschodnich. Uczcimy tu pamięć tych, auf russischer Seite wollen eine neue Laut Fahrplanauskunft verließ um 8:17 To z jednej strony wynik akcji sana- także dla naszych członków, a szczegól- którzy zginęli bombardowani podczas Zugstrecke testen. Am 5. Januar rollte Uhr Ortszeit der erste Zug Königsberg cyjnej związku, ale z drugiej strony owoc nie młodzieży, wizyta u naszej grupy ucieczki przez Zalew Wiślany. Wspólnie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nach über vier JahrenLARES: der erste Zug Niniejszy von und erreichte materiał um 08.45 służy Uhr die wyłącznie polni- tego, żedo od czytania. września 2015 Powielanie r. ruszyło terenowej w jakikolwiek w Tuchomiu. Dzięki sposób odkry- zabronione.również zwiedzimy Frombork i będzie- Königsberg nach Gdingen und zurück. sche Grenzstadt Braunsberg (Braniewo). wreszcie u nas nauczanie języka nie- ciom archeologicznym z tej miejscowo- my się integrować. Bo chociaż łączy nas LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die VerbindungLARES: zwischenDiese Materialiender polni- Fahrgäste sind zahlen lediglich bis dorthin 300zum Rubel, Lesen mieckiego bereitgestellt. jako ojczystego. I to Jegliche od razu ści Vervielfältigungdowiedzieliśmy się, że pierwszymi ist strengstens Zalew Wiślany iuntersagt. wielka tragedia, to mało schen Hafenstadt und der russischen umgerechnet rund 18 Zloty plus weitere w trzech szkołach: dwóch w Gdańsku znanymi gospodarzami naszych ziem się znamy. Ponownie w maju i czerw- Enklave war 2013 eingestellt worden. 25,50 Zloty bis zur Endhaltestelle. Nach i jednej w Sopocie. W związku z tym byli nie Słowianie, lecz Goci – Germa- cu zorganizujemy dwie wycieczki dla Mit dem neuen Pilotprojekt wollen man Pass- und Zollkontrolle erreichte der ujawnili się także rodzice tych dzieci. nie. To oni pozostawili swoje dziedzic- młodzieży i starszych do Tuchomia, aby nun testen, ob sich eine Wiederaufnah- Zug um 12:29 Uhr den Gdinger Haupt- Ci rodzice zobaczyli, że to, z czym się two w naszym słownictwie, zwyczajach poznawać naszą historię i integrować się me in den Fahrplan lohnt. bahnhof. Um 16.45 Uhr ging es zurück dotąd raczej kryli, tutaj mogą wreszcie i codziennym życiu. z tamtejszym DFK. We wrześniu uda- Die Bahngesellschaften zeigen sich nach Königsberg. Der Zeitverschiebung ujawnić, że spotykają takich samych lu- W związku z młodzieżą miałem my się do Bad Kissingen w Niemczech optimistisch, denn bereits auf der Jung- beträgt eine Stunde. mb dzi jak oni, że nie są sami. To było dla na myśli coś innego, młodszego od Go- na spotkanie z młodzieżą niemiecką LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznienich bardzo do czytania. budujące doświadczenie Powielanie tów jakieśw jakikolwiek 2 tysiące lat, czyli sposób wasz klub zabronione.z Siedmiogrodu w Rumunii. i dzięki niemu są teraz z nami. miłośników gier internetowych. Wiem, Na październik mamy zaplanowaną LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenDzięki bereitgestellt. waszej stronie internetowej Jegliche że opróczVervielfältigung grania ma on inny cel… ist strengstens15. edycję „Biografii untersagt. gdańskich”. Jest Danzig: Vorfall in Silvesternacht wiem, że to niejedyne działanie, które To jeden z naszych najmłodszych to międzynarodowa konferencja na- podejmujecie na rzecz najmłodszego pomysłów. Najmłodszych, bo powstał ukowa, wraz z prezentacją sceniczną pokolenia. niedawno, ponad 2 miesiące temu, i kulinarną, dotycząca gdańskich mniej- Rzeczywiście niejedyne. Na począt- i skupia samych młodych ludzi. Kiedyś szości narodowych, których jest sześć, Friedhof zerstört ku lata 2017 r. dzięki europejskiemu rozmawiałem na temat języka niemiec- połączona z koncertami, warsztatami LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Vermutlich ist es LARES:in der Silvester Niniejszy- worden, materiał vermutlich habesłuży er sich wyłącznie aber programowi do czytania. wymiany młodzieży Powielanie Era- kiego w z synemjakikolwiek Lotharem (15 sposób lat): jak zabronione.rękodzieła dla dzieci i degustacją naro- nacht passiert: Unbekannte haben bereits in der Silvesternacht ereignet, smus+ przyjechali do nas młodzi ludzie go atrakcyjnie młodych uczyć. Wtedy dowych potraw. Mam jeszcze pomysł, so trójmiasto.pl. z Węgier, Hiszpanii i Finlandii. Roz- on zaproponował, aby przez gry inter- aby urządzić spływ barką z Bydgoszczy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. auf demLARES: Friedhof Diese der Opfer Materialien des Hit- Joanna sind Kitowska lediglich von der Abteilungzum Lesen lokowaliśmy bereitgestellt. ich w rodzinach Jeglichenaszych netowe. Vervielfältigung W ten sposób powstała ist grupa strengstens do Gdańska. Jeden untersagt. z naszych ziomków lerregimes in Danzig randaliert. für Wege und Grünflächen schätzt den członków. I co się okazało? Że chociaż naszych najmłodszych członków, która w Bydgoszczy kupił taką, wyremontował Schaden auf circa vier bis fünf Tausend językiem programu Erasmus jest an- w każdy czwartek w godz. 18–21 gra i jest do dyspozycji. Poza tym będziemy ie Mauer des Friedhofes der Op- Zloty. gielski, to poza oficjalnymi powita- w gry sieciowe. W przeciwieństwie rozwijać naszą grupę graczy sieciowych, fer des Hitlerregimes in Danzig ist Auf dem Friedhof der Opfer des Hit- niem wszystkie rozmowy toczyły się do innych grup – w tej obowiązuje bo to skuteczna metoda promocji i nauki dabeiD zerstört worden, wie polnische lerregimes ruhen unter anderem Opfer po niemiecku. Bardzo nas zaskoczyło, język niemiecki. Z naszego grona jest języka niemieckiego. Oprócz tego oczy- Medien berichten. Die Mauer besteht des Konzentrationslagers Stutthof. jak bardzo dobrze po niemiecku mówią to już 30–40 osób, ale w grupie mają wiście będą się odbywać stałe spotka- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. aus Betonkreuzen, vonLARES: denen 34 herausNiniejszy- Bereits materiał in den Monaten służy zuvor wyłącznie seien Finowie. do Niemiecki czytania. dla nich Powielanie jest drugim także w ludzi jakikolwiek ze Słowacji, Słowenii, sposób Węgier, zabronione.nia i imprezy, ale o tym już nie mówię, geschlagen wurden. Der Vorfall ist am andere Friedhöfe der Region von Van- językiem obcym i uczą się go bardzo a nawet Irlandii. W ten sposób, grając, bo to rutynowe sprawy. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 3. JanuarLARES: 2018 bei Dieseder Polizei Materialien gemeldet dalismus sind betroffen lediglich gewesen. zummb Lesenskutecznie. bereitgestellt. Dużym zaskoczeniem Jegliche była uczą Vervielfältigung się języka. Ja bym na to nie ist wpadł. strengstens Rozmawiał untersagt. Lech Kryszałowicz

8 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenSchlesi bereitgestellt.en śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 12. – 18. Januar 2018 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Oppeln: Neue Dokumente und Fotos über Fotograf Max Glauer TERMINE QQBytom: MuzeumLARES: Górnośląskie Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zaprasza 11 stycznia na spotkanie z cyklu „ALARES:BC Reformacji”: Diese Cmentarze Materialien ewan- Ein sind lediglich Stück zum Lesen bereitgestellt.heile JeglicheWelt Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gelickie w Bytomiu. Podczas wykładu Über Max Glauer (1867-1935) sind Maciej Droń przedstawi losy istniejących bisher unveröffentlichte Fotos und i nieistniejących już dzisiaj nekropolii, a także wybitne postacie, które zostały Dokumente aufgetaucht. Sie zeigen tam pochowane. Początek o godz. 17.00. den bekannten Oppelner Fotogra- Wykłady z cyklu „ABCLARES: Reformacji” towaNiniejszy- fen als materiał Familienmensch. służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. rzyszą wystawie czasowej „Radą i czynem. Luteranie w Bytomiu w XIX i XX w.”. it Porträtaufnahmen von Kaiser LARES: Diese Materialien Wilhelmsind lediglich II. und Feldmarschall zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. HindenburgM machte sich Fotograf Max QQGliwice: „Byfyj i spółka, czyli tra- Glauer einen Namen. Doch nicht nur die dycyjne wyposażenie śląskiego domu” Aristokratie des Deutschen Reiches hatte to tytuł spotkań, które odbędą się 13 der Oppelner vor der Linse. Sein Foto- stycznia o godz. 12.00 i 14.00 w Zamku studio in der Krakauer Straße war Treff- Piastowskim w Gliwicach. Uczestnicy po- und Angelpunkt für Oppelns geistige Marie Baumgarten Foto: Die beiden Hobbyhistoriker Andrzej Bobkiewicz (steht) und Romulad Kulik (hinten Familienarchiv Foto: znają charakterystyczneLARES: sprzęty domowe Niniejszy und künstlerische materiał Elite. służy Sein Porträt wyłącznie von sitzend) präsentierendo czytania. am 8. Januar 2018 Powielanie neue Fotos und Dokumente w über jakikolwiek Max Glauer. In der Familie sposób hat Max Glauer zabronione. (rechts) ein Stück Glück und heile Welt gefunden LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. używane w śląskich domach przez nasze der bekannten oberschlesischen Schrift- prababcie.LARES: Diese Materialienstellerin sind Elisabeth lediglich Grabowska kannzum man Lesen bereitgestellt.Die Glauers führten Jegliche in bisher Vervielfältigung unbekannte Fotos Einblick ist in dasstrengstens Schicksalsschlag untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bis heute auf dem kommunalen Friedhof Oppeln ein glückliches Leben Max Glauers. Die Glauers führten in Oppeln ein QQRosenberg: Noch bis zum 12. in der Wroclawska Straße an deren Grab glückliches Leben, doch das Schicksal Januar kann man im Rosenberger Kul- finden. Das Grabmal des Künstlers selbst Leben, doch das Familienmensch meinte es nicht gut mit ihnen. Ein be- ist jedoch nicht mehr erhalten. Schicksal meinte es Viele der Fotos zeigen ihn im Kreis sonders harter Schlag ist der Tod des turhaus die Ausstellung des Hauses für der Familie. „Er muss seine Frau sehr bei der Geburt verstorbenen dritten Deutsch-Polnische Zusammenarbeit Bis heute bekannt nicht gut mit ihnen. geliebt haben, das sieht man ihm an“, Kindes, den Glauer nie verwinden „Nachbarn – über eineLARES: der beständigs Niniejszy- Trotzdem materiał sei der Name służy Max wyłącznie Glauer do czytania. Powielaniesagt Bobkiewiczw jakikolwiek und Kulik schiebt sposób nach: zabronione.konnte. Ebensowenig wie die schwere LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ten Grenzen Europas. An Oberschlesiens vielen Oppelnern auch heute ein Be- „Die Familie sieht sehr harmonisch aus.“ Erkrankung seiner Frau, die einige Jahre östlichemLARES: Rand“ besichtigen.Diese Materialien Die Aus- griff, istsind Andrzej lediglich Bobkiewicz zumüberzeugt. Lesen bereitgestellt. JeglicheVor Vervielfältigung allem in den unruhigen Zeiten ist desstrengstens vor ihm verstarb. untersagt. „Er war danach ein LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. stellung ist bis Freitag, 14:00 Uhr für Und er scheint recht zu haben. Als der zur Übersetzung, werten sie aus. Bob- Ersten Weltkrieges habe Glauer in der gebrochener Mann bis zu seinem Tode, Besucher offen. Hobbyhistoriker gemeinsam mit seinem kiewicz, der aus Breslau stammt, freut Familie ein Stück Glück und heile Welt das geht aus damaligen Zeitungsartikeln Kollegen Romuald Kulik am Montag, sich besonders, mehr über Glauers gefunden, ist Bobkiewicz überzeugt. hervor“, so Bobkiewicz. Und noch et- QQKsiąż: Od nowego roku w każdy dem 8. Januar, neue Fakten über Max Breslauer Zeit zu erfahren, die bisher Seine beiden Kinder waren häufig Motiv was fällt ihm auf: „Glauer wirkt auf den styczniowy weekend będzie można zo- Glauer präsentierte, war der Saal in der von der Wissenschaft vernachlässigt seiner Porträtfotos und in aller Welt be- Fotos auch immer etwas beklemmt. Ich baczyć i zwiedzić w środku odnowione Oppelner Universität bis auf den letzten wurde. So erfahren wir, dass Glauer in kannt. Beide kamen übrigens weder zu glaube, er hat sich für seine Körpergröße Platz gefüllt. Alle Teilnehmer wollten der Klosterstraße geboren wurde, dass Hause noch in einem Krankenhaus zur geschämt.“ Glauers Familie war nämlich LARES: Niniejszywissen, materiał was die unveröffentlichten służy wyłącznie Fotos er in der do Ohlauer czytania. Straße in Powielanieeinem Foto- Welt. w Glauers jakikolwiek Frau hatte sich sposób entschie- zabronione.von Kleinwuchs betroffen. Mit einer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. und Dokumente ans Tageslicht bringen. atelier ein Praktikum absolvierte und in den, sie in einem der ersten Oppelner Körpergröße von immerhin 1,65 Me- LARES: Diese MaterialienDie heute sind in der lediglich Bundesrepublik zum leben Lesen- der niederschlesischen bereitgestellt. Metropole Jegliche auch Hotels Vervielfältigung zu entbinden, im „Deutschen ist strengstens ter war Max Glauer untersagt. aber nicht so stark LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. den Nachkommen Max Glauers hatten seine spätere Frau kennenlernte. Unklar Haus“. „Das verwundert uns, weil es davon betroffen wie andere Familien- sie vor gut zwei Jahren in die vertrauens- bleibt jedoch, ob der Meisterfotograf ein nicht üblich war. Und wir wissen nicht, mitglieder, die als Liliputaner-Truppe vollen Hände Romuald Kuliks gegeben, Studium absolviert hat. Nichts deute warum. Vermutlich waren die hygie- im Zirkus auftraten. den sie aus einem Fernsehbeitrag des daraufhin, so Bobkiewicz. „Die Familie nischen Umstände besser als im eige- Die unveröffentlichten Fotos und „Schlesien Journal“ zum Thema Glauer entstammt einfachen Verhältnissen, sie nen Haus, wo es beispielsweise keine Dokumente wollen die beiden Hobby- kannten und danach persönlich trafen. waren Schlosser und Schuhmacher. Das Kanalisation gab“, erklärt Bobkiewicz. historiker Kulik und Bobkiewicz künftig LARES: Niniejszy materiał służy wyłączniewar wahrscheinlich do czytania. ein Ausschlusskri Powielanie- Doch w nicht jakikolwiek nur in dieser Beziehung sposób ist zabronione.einer breiten Öffentlichkeit zugänglich LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

Foto: www.ksiaz.walbrzych.pl Foto: Breslauer Zeit terium“, vermutet Bobkiewicz. Zu gern die Glauer-Familie ihren eigenen Weg machen und planen eine Ausstellung. w zeszłymLARES: roku mauzoleum Diese Hochbergów. Materialien Seitdem sind ackern lediglich Romuald Kulikzum und Lesen möchte bereitgestellt. er dieses Geheimnis noch Jegliche lüften. gegangen. Vervielfältigung Ungewöhnlich für die ist dama strengstens- Wir halten Sie aufuntersagt. dem Laufenden. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bilety w cenie 8 i 5 złotych można kupić Andrzej Bobkiewicz die Unterlagen aus Neben Urkunden über Geburt, Heirat lige Zeit: Die Glauers waren Vegetarier. bezpośrednio przy mauzoleum od 11.00 dem Familiennachlass durch, geben sie und berufliche Auszeichnungen geben Damit lägen sie heute voll im Trend. Marie Baumgarten do 16.00. W godzinach tych można zwie- dzać mauzoleum z przewodnikiem (20 minut) wraz z podziemną kryptą. LARES: NiniejszyGliwice: materiał Szlakiem służy żydowskich wyłącznie światów do czytania. na Górnym Powielanie Śląsku w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQBreslau: Bis zum 11. März 2018 kannLARES: man im Ethnographischen Diese Materialien Museum sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in Breslau die Ausstellung „Ab ins neue Leben. Die Juden in Niederschlesien in Makom zadik, czyli Biała den Jahre 1945-1970“ sehen. 11 stycznia o godz. 18.00 w Domu teczności publicznej, zakładali cmenta- w roku 1742. Najwięcej Żydów w Białej Pamięci Żydów Górnośląskich w Gli- rze, współtworzyli miejską tkankę jako mieszkało w 1812 roku, 1906 osób. handlarze, rzemieślnicy, przemysłowcy Biała określana była po hebrajsku QQTarnowitz: Am 24. Januar, um wicach ruszy nowy cykl historyczny 11:00 Uhr, findet im Tarnowitzer Museum i elita intelektualna. jako „makom zadik” („miejsce spra- ein Vortrag zum ThemaLARES: Oberschlesische Niniejszy pt. „Szlakiem materiał żydowskich służy światów wyłącznie Muzeum do czytania.w Gliwicach pragnie Powielanie przybli- wiedliwych” w jakikolwiek lub „sprawiedliwe sposób miej- zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Tragödie statt. Zbigniew Gołasz erzählt na Górnym Śląsku”. żyć historię gmin żydowskich w dużych sce”), bo od chwili utworzenia gminy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenmiastach bereitgestellt. Górnego Śląska. Podczas Jegliche pierw- Żydzi Vervielfältigung nie doznali tutaj żadnych krzywd.ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. über die Deportation von Oberschlesiern istoria miast Górnego Śląska jest szego spotkania Marcin Husak zabierze W mieście działała szkoła żydowska oraz in die Sowjetunion im Jahr 1945. historią przenikania się kultur i re- słuchaczy w podróż do najstarszej górno- Bractwo Pogrzebowe. Nowa murowana ligii.H Tutaj mieszkali Niemcy, Ślązacy, śląskiej gminy żydowskiej w Białej (dziś synagoga została otwarta w 1774 r. (sta- QQRaszowa: W ramach programu Czesi, Żydzi, Polacy. Ich koegzystencja Biała Prudnicka). Początek obecności ra, drewniana, spłonęła). Do dnia dzi- „Opolskie bez tajemnic” TSKN zaprasza była wartością dla regionu. Różniące ludności żydowskiej w miejscowości Bia- siejszego zachował się w Białej cmentarz 14 stycznia na prelekcję pt. „Dzieje Ra- się od siebie społeczności wspólnie bu- ła koło Prudnika datowany jest na koniec żydowski. Ostatni pogrzeb miał miejsce szowej i Rokicie w świetleLARES: dokumentów Niniejszy dowały materiał miasta często służy w oparciu wyłącznie o wła- XIV wieku. do czytania. Pierwsza gmina Powielanie żydowska w 1938 w roku.jakikolwiek Marcin Husak sposóbopowie też zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. źródłowych zgromadzonych w Archi- sne tradycje i preferencje kulturowe. mogła tu powstać już około 1562 r., lecz o żydowskich przedsiębiorcach, któ- wumLARES: Państwowym Diese w Opolu”. Materialien Początek To historyczne sind lediglich pogranicze było zum również Lesen dokumenty bereitgestellt. potwierdzają dopiero Jegliche datę rzy Vervielfältigung rozwijali swoje przedsiębiorstwa ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. o godz. 15.00 w klubie wiejskim w Ra- przyjaznym miejscem dla Żydów. Oni, 1600 r. W 1724 Białą zamieszkiwało już w Prudniku, oraz społeczności żydow- szowej. adur stanowiąc mniejszość etniczną i religij- 600 Żydów – stanowili oni 30% miesz- skiej w dużych miastach Górnego Ślą- ną górnośląskich ośrodków, budowali kańców tego miasta. Ich liczba syste- ska: Bytomiu, Gliwicach, Katowicach Jeden z kilkuset nagrobków, które zachowały się własne świątynie, szkoły, budynki uży- matycznie rosła i wyniosła tysiąc osób i Zabrzu. adur na cmentarzu żydowskim w Białej. Foto: Wirtualny sztetl Pfr. Dr. Peter TarlinskiLARES: NiniejszyWort materiał zum służy Sonntag wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 14. LARES:Januar 2018 Diese MaterialienGesalbten, sind das lediglich heißt Christus zum gefunden Lesen Jesus bereitgestellt.lädt alle zu sich ein: Kommt Jegliche und Ruf VervielfältigungGottes mit „Rede Herr, denn ist dein strengstens pulse und spirituelle untersagt. Bewegungen nicht LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 2. Sonntag haben. Andreas brachte seinen Bruder seht wo ich wohne und wie ich lebe. Der Diener hört“ zu antworten. Von nun mit Gott zusammen. Sie laufen – wie im Jahreskreis – B zu Jesus. Als Jesus ihn anblickte, sagte Mensch ist fähig Jesus zu folgen und wie an wuchs Samuel heran, der Herr war Samuel zu Eli – auf das Menschliche er zu ihm: „Du bist Simon, der Sohn er zu leben. Manchmal überhört man mit ihm, und keines der Worte Gottes zu und nehmen die Gegenwart Gottes 1. Lesung: des Johannes, du sollst Kephas heißen. das einladende Wort Jesu. Manchmal ließ er unerfüllt. Die Erziehung und Bil- nicht richtig wahr. Gott bleibt für sie 1 Sam 3, 3b-10.19 Kephas bedeutet: Fels – Petrus.“ Hinter traut man es sich nicht zu, sein Leben dung in dieser Hinsicht hat heutzutage ein entferntes und stummes Wesen. Die 2. Lesung: 1 Kor 6, 13c-15a.17-20 diesem neuen Namen verbirgt sich auch nach seinen Worten zu ein wenig nachgelassen. Einstellung macht sich breit – Gott ist Evangelium: Joh 1, 35-42LARES: Niniejszyeine neuemateriał Aufgabe für służy Simon Petrus:wyłącznie Er gestalten. do czytania.Nicht selten Powielanie„Rede Herr, denn wdein jakikolwiek Die Kinder und sposób Jugend- da,zabronione. aber er ist an uns nicht interessiert LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. soll zukünftig die Kirche Jesu Christi hören wir nicht genau zu Diener hört.“ lichen werden von den und wir an ihm. LARES:ach dem Fest Diese der Taufe Materialien Jesu im Jor- führen sind und alslediglich Gemeinschaft zum aufbau Lesen- und nähern bereitgestellt. uns deshalb Jegliche VervielfältigungErziehungsberechtigten ist strengstens Diese Haltung untersagt. aus ihrer Verschlos- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dan, richtet sich der Blick in der en. Im Leben beider Brüder bewirkt die nicht ganz dem Sinn sei- nicht ausreichend auf senheit zu befreien ist ein mühsamer katholischenN Liturgie auf das öffentli- Begegnung mit Jesus eine radikale Wen- ner Botschaft. das Wort Gottes aufmerksam gemacht. Prozess. Wer jedoch mit Gott sein Le- che Wirken Jesu. Das Evangelium nach de. Dies war möglich, weil beide seiner Der junge Samuel – wie wir aus der Die Rede Gottes, sein Rufen und seine ben gestalten will – muss beginnen mit Johannes teilt uns mit, dass Jesus, als Einladung folgten und bei ihm geblieben ersten Lesung erfahren – wurde mehr- begleitende Nähe werden nicht deutlich ihm eine Beziehung aufzubauen wie Lehrer und Meister, seine ersten zwei sind. Kennzeichnend für unsere Zeit ist, mals von Gott gerufen. Erkannt hat er genug vermittelt. Die Kinder und Ju- dies Samuel und die ersten Jünger Jesu Jünger beruft. Er lädt sie zu sich in dass viele Menschen ihm begegnen aber dies jedoch nicht. Eli, der Priester des gendlichen wenden sich – wie der junge getan hatten. Gott ist immer bereit auf seinen Wohnraum ein. Andreas hieß nicht alle folgen ihm nach. Viele lassen Alten Testaments in Silo, sorgte für die Samuel zu Beginn seiner Ausbildung uns zuzugehen. Wir müssten uns nur einer von ihnen. ErLARES: berichtete Niniejszy seinem sich taufenmateriał – aber nicht służy alle nehmen wyłącznie Je- Ausbildung do czytania. von Samuel. ErPowielanie gab dem bei Eli w – jakikolwiekoft nicht in die entsprechende sposób überwindenzabronione. und eindeutig antworten: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. BruderLARES: Simon, dass Diese sie den Materialien Messias, den sus als sind ihren lediglichMeister fürs Leben zum wahr. Lesen Jungen bereitgestellt. den wichtigen Hinweis, Jeglicheauf den Richtung. Vervielfältigung Sie bringen ihre inneren ist Im strengstens- „Rede Herr, denn untersagt. dein Diener hört“. q LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 2/1345LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenSchlesi bereitgestellt.en śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 9 Grünberg: Deutsches Schloss für Touristen eröffnet LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Oppelner LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensNachrichten untersagt. Kaiserenkel kehrt zurück QQEgzaminy dla nauczycieli: Jahrelang war das alte deutsche Niemieckie Towarzystwo Oświatowe or- Schloss in Saabor (Zabór) nahe Grün- ganizuje 15 stycznia egzamin dotyczący berg Sitz einer Klinik, in der man szczegółowych kwalifikacji wymaganych Kinder und Jugendliche medizinisch od nauczycieli oraz określenia szkół LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. betreut hat. Der historischeLARES: Niniejszy Wert materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.i wypadków, w których można zatrud- des Bauwerks ging jedoch mehr und nić nauczycieli nie mających wyższego LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenswykształcenia lubuntersagt. ukończonego zakładu mehr verloren. Jetzt wurde ein Teil kształcenia nauczycieli. Egzamin odbędzie davon renoviert und für Touristen się o godz. 13.00 w siedzibie Niemiec- geöffnet. Begutachtet wurde er kiego Towarzystwa Oświatowego przy sogar von einem ganz besonderen ul. Konopnickiej w Opolu. Kolejny – 3 Gast – einem Urenkel des letzten lutego, będzie to egzamin Instytutu Go- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. deutschen Kaisers.LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.ethego poświadczający znajomość języka niemieckiego na poziomie B2. Początek LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ielLARES: von seinem Diese alten Glanz Materialien ist schon sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenso godz. 9.00. Miejsceuntersagt. zostanie podane verloren, doch jetzt sieht es danach V Das Schloss Saabor heute Foto: The boss/Wikipedia Commons w późniejszym terminie. Koszt egzaminu aus, dass das Schloss in Saabor langsam wynosi 480 złotych. Zainteresowanych zu seiner alten Pracht zurückkehrt. Sei- lie unterscheidet – der Prinz ist beson- „Anfang des organizator prosi o wypełnienie formu- ne Geschichte reicht noch bis ins späte ders an Schlesien interessiert, hat in 17. Jahrhundert zurück, als Schlesien den letzten Jahren die Region mehr- vergangenen Jahres larza zgłoszeniowego i przesłanie do 24 stycznia na adres [email protected]. und damit die Gebiete rund um Grün- Franz-Friedrich Prinz von Preußen Foto: Łukasz Biły mals besucht, sich in Oppeln sogar mit ließ die Verwaltung der LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. berg ein Teil ÖsterreichsLARES: waren. Niniejszy 1677 materiał służy wyłączniedem Vorsitzenden do czytania. des Verbandes Powielanie der wLebuser jakikolwiek Woiwodschaft sposób zabronione. ließ der österreichische Militär Johann verbunden. 1907 zog in das Schloss deutschen Gesellschaften Bernard Gai- QQNeujahrstreffen: Die Oppelner LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. HeinrichLARES: von Dünewald Diese das Materialien Bauwerk Hermine sind Reuß lediglich ein, die den damaligen zum Lesen da getroffen. bereitgestellt. Immer in seinem Jegliche Fokus Vervielfältigungfür über 250.000 Euro ist strengstensSozial-Kulturelle untersagt. Gesellschaft der Deut- in der Provinz errichten. Die Legende Besitzer, Johann Georg von Schönaich- deswegen – auch sein Geburtsort – das den repräsentativen schen veranstaltet am 22. Januar ein besagt, dass die erheblichen Finanzen, Carolath, heiratete. Als ihr Mann nach Schloss Saabor. Als 1945 in Schlesien die sogenannten Treffen mit Vertretern der Kulur- und die für den Bau erforderlich waren, von einer Verletzung im ersten Weltkrieg Rote Armee einmarschiert ist, wurde Sportszene der deutschen Minderheit. der türkischen Staatskasse kamen. An- 1920 starb, erbte sie das Bauwerk und Hermine, die zwei Jahre später starb, Kristallsaal des Das Neujahrstreffen findet im Kulturhaus geblich soll die Summe ein Lösegeld heiratete 1922 als 35-jährige Witwe samt den restlichen Mitgliedern der Schlosses renovieren.“ in Oberglogau statt. Die Gäste werden die gewesen sein, dass die Osmanen an den damals 63-jährigen ehemaligen Adelsfamilie aus dem Schloss vertrie- Österreich für einen noblen Kriegsge- deutschen Kaiser. Zwar zog Hermine ben. Übernommen wurde es von der Gelegenheit haben, das Gewinner-Team LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. fangenen gezahlt haben.LARES: Niniejszygemeinsam materiał mit dem służy sich im wyłącznieExil be- nun polnischen do czytania. Verwaltung Powielanie von Grün- w jakikolwiek sposób zabronione.der vergangenen Jugendbox-Edition aus findenden Wilhelm für 21 Jahre nach berg, die anders als bei vielen anderen dem DFK Oberglogau-Weingasse auf der LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Perle desLARES: Barocks Diese MaterialienHolland, sind doch lediglich 1942 – nach zumdem Tod Lesen deutschen bereitgestellt. Schlössern das Schloss Jegliche nicht erst Vervielfältigung drei Monate alt, als wir das istSchloss strengstens Bühne mit seiner untersagt. Theatervorstellung „Alt, Erbaut wurde das Schloss in einer von Wilhelm – kehrte sie nach Saabor vollkommen plündern oder verbrennen verlassen haben, daher kann ich mich älter, am jünsten“ zu erleben. Im Pro- typischen für die damalige Zeit Huf- zurück. Zusammen mit ihr wohnten ließ. Stattdessen wurde darin eine me- nicht erinnern, wie dieser Saal vorher gramm sind auch gemeinsame Gespräche eisenform. Sowohl die Umgebung wie aber auch einige andere Mitglieder der dizinische Klinik für Jugendliche ein- aussah, aber jetzt macht er einen atem- und ein Abendessen. auch die Innenausstattung sind cha- Kaiserfamilie im Schloss. Wie es in der gerichtet. Aufgrund von Geldmangel, beraubenden Eindruck“, so der Kaise- rakteristisch für die Zeit des Barocks. damaligen Zeit unter den adeligen Fami- wurde jedoch in Sachen Denkmalschutz renkel bei der Präsentation des renovier- QQNeue Landkarten: Wer sich LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Obwohl damals sichLARES: Adelige durchaus Niniejszy lien oft materiał üblich war, beschlossen służy wyłącznie Wilhelm in den do kommenden czytania. Jahrzehnten Powielanie wenig ten Saals. w jakikolwiek Wie es für einen Adeligen sposób zu zabronione.gerne auf den Weg entlang der alten bemerkenswerte Schlösser leisteten, ist und Hermine, dass ihre Nachfahren gemacht. erwarten war, kam der Prinz nicht mit deutsch-polnischen Grenze machen will, das in Saabor wegen des Ausmaßes und jeweils untereinander heiraten sollen. leeren Händen. Dem Schloss Saabor LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der SchönheitLARES: jedoch Diese einzigartig Materialien und da- So wurde sind noch lediglich vor dem Tod zumWilhelms Lesen An den bereitgestellt. Geburtsort zurückgekehrt Jeglichestiftete Vervielfältigung er ein Porträt seiner Großmutter ist strengstens der kann jetzt auf untersagt. Online-Landkarten des mit das prachtvollste Bauwerk rund um sein Enkel Karl von Preußen mit der Nun jedoch können Menschen erst- Hermine sowie einige Dokumente rund Hauses der Deutsch-Polnischen Zusam- Grünberg. Nachdem im 18. Jahrhundert Tochter seiner Frau, Henriette von Schö- mals das alte deutsche Schloss touris- um dieses. Dies seien – wie er sagte – menarbeit zurückgreifen. Diese stehen das Gebiet an Preußen fiel, änderte sich naich-Carolath, vermählt. 1944 bekam tisch besichtigen. Anfang des vergan- „alle seine Andenken an das Schloss unter www.haus.pl im PDF-Format zum auch der Eigentümer, der des Schloss im das Paar auf Schloss Saabor ein Kind: genen Jahres ließ die Verwaltung der Saabor“. Runterladen bereit. Auf den Landkarten Stil der Zeit umbauen ließ. Die preußi- Franz-Friedrich Prinz von Preußen, der Lebuser Woiwodschaft für über 250.000 Nach der Renovierung denkt die Ver- werden zwei Routen angeboten mit sche Adelsfamilie Schönaich-Carolath damit ein Urenkel des letzten deutschen Euro den repräsentativen sogenannten waltung der Woiwodschaft schon jetzt denen man einen Ausflug planen kann. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. residierte im SchlossLARES: bis ins frühe Niniejszy 20. Kaisers materiał war, obwohl die służy Ehe des wyłącznie Kaisers „Kristallsaal“ do czytania. des Schlosses Powielanie renovieren. daran, w die jakikolwiek Jugendklinik zu sposób ` und das zabronione.Die Landkarten enthalten kurze deutsch- Jahrhundert. und seiner Großmutter kinderlos blieb. Das Geld kam aus der Kasse der Regi- Schloss komplett touristisch zu nutzten. polnische Beschreibungen der Orte und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenon. Im bereitgestellt. Dezember wurden die ArbeitenJegliche Wie Vervielfältigung der Marschall der Region sagte, ist strengstenssei Obejkte, die man untersagt. auf dem Weg antrifft. Seine Majestät der Kaiser An Schlesien interessiert abgeschlossen und der renovierte Saal „dazu noch ein langer Weg“, doch erste Der wohl am meisten noble Teil der Was Franz-Friedrich Prinz von wurde feierlich eingeweiht – Grund erfreuliche Schritte zum neuen Leben Mehr Infos dazu gibt es auf der HDPZ- Geschichte des Schlosses ist mit dem Preußen von den anderen noch heute auch für Franz Friedrich um an seinen des Schlosses sind schon getan. Homepage. letzten deutschen Kaiser Wilhelm II. lebenden Mitgliedern der Kaiserfami- Geburtsort zurückzukehren: „Ich war Łukasz Biły QQDawne Opole: Wojewódzka Biblioteka Publiczna zaprasza na wy- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.stawę „Dawne Opole i kościół św. Seba- Publikacja: Nowy album fotograficzny Opola stiana w zbiorach Wojewódzkiej Biblio- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensteki Publicznej untersagt. w Opolu”. Na wystawie prezentowane są dawne widoki Opola. „ M i a s t o O.” Są to przedwojenne fotografie rynku z ra- Pod tym tytułem kryje się album niczny album podróży autora w powojen- wywołuje u czytelnika uśmiech, a nie- tuszem przed i po remoncie w latach 30. ną przeszłość rodzinnego miasta. rzadko i… osłupienie. Zebranym pocz- XX w., główne miejskie ulice: Krakowska, z pocztówkami powojennego Opo- 1 Maja, Ozimska, Koraszewskiego, place la, który w grudniu 2017 r. został Fotografem prezentowanym w tym tówkom towarzyszą również odautorskie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszywydawnictwie materiał najliczniej służy jest wyłącznie Adam do czytania. Powielaniekomentarze w jakikolwiek dotyczące historii sposób Opola, zabronione.Wolności i Daszyńskiego, ujęcia znad Odry zaprezentowany w Opolu. Śmietański (1919–1992), znany w latach przedstawianych obiektów, obyczajów i Młynówki, kościół katedralny Świętego LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialienpowojennych sind lediglich opolski fotograf. zum Dużą Lesen bereitgestellt. Jeglichei szerzej Vervielfältigung życia w PRL. ist strengstensKrzyża, zabudowania untersagt. nieistniejącego już akub Przebindowski (ur. 1972 r w Opo- wystawę przekrojową jego prac można Oglądając ten zbiór ponad 100 pocz- dziś zamku piastowskiego oraz kościółek lu) jest aktorem, reżyserem i autorem aktualnie obejrzeć w salach Muzeum tówek, zauważymy, jak bardzo zmieniło św. Sebastiana. adur sztukJ teatralnych, a ostatnio wydał pod Śląska Opolskiego w Opolu. I to właśnie się Opole po 1989 roku; czasem z no- patronatem prezydenta Opola album tam na początku grudnia 2017 r. odbyło stalgią odnotujemy zniknięcie starych QQEdward Simoni in Gogolin: pocztówek pochodzących ze swoich zbio- się spotkanie promocyjne z autorem fragmentów architektury miasta, ale też Strona tytułowa albumu Foto: R. Urban Anfang Januar fand in der Herz Jesu- rów, naturalnie związanych z Opolem. albumu Jakubem Przebindowskim. zauważymy liczne pozytywne zmiany Obejmują one lata 1946–1979 i podzie- Autor w swojej publikacji jednak nie go Opola, przytacza także teksty zapi- w pejzażu Opola. Kirche in Gogolin ein Konzert von Edward LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. lone hasłowo tworzą sentymentalno-iroLARES: Niniejszy- tylko prezentuje materiał pocztówki służy powojenne wyłącznie- sane na do rewersach czytania. kartek, coPowielanie po latach w jakikolwiekKrzysztof sposób Bodanko zabronione.Simoni statt. Der Panflötenspieler war schon zum zweiten Mal in Gogolin zur LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WerbungLARES: / Reklama Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensGast. „Initiator untersagt. des Konzerts war unser Pfarrgemeinderat. Letztens war Edward Simoni hier anlässlich des 110. Jubiläums Usługi Całodobowe kompleksowe Suche ab sofort unserer Kirche und das Konzert war ein großer Erfolg“, sagt Walter Stannek, einer Pogrzebowe Usługi Pogrzebowe i Kremacyjne zwei der Organisatoren. Edward Simoni spielte LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. SprowadzanieLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.erst vier Musikstücke mit Geigerinnen l Ubrania pogrzebowe „Śpieszmy się kochać ludzi – Produktionshelfer der örtlichen Grundschule und danach zmarłych z zagranicy l Wieńce, wiązanki i kwiaty tak szybko odchodzą ...” LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.ks. Jan Twardowski Jegliche Vervielfältigung ist strengstenshatten die Zuschauer untersagt. die Möglichkeit der Załatwianie formalności l Międzynarodowy przewóz zwłok für ein Sägewerk Panflöte zur lauschen. Er spielte bekannte Opieka nad grobami l Załatwianie formalności pogrzebowych in Österreich. Stücke wie „Einsamer Hirte“, „Pan“ oder Machnik N. 8256 den Titelsong aus dem Film „Die Titanic“. Ozimek, Schodnia Nowa, Jakub Duda Fa. Leski Andrea Polański www.machnik.ozimek.pl www.uslugipogrzeboweopole.pl Tel./fax: (077) 46-52-456 [email protected] Tel.: 0049-7051-12340 Oppelner Nachrichten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nowy punktLARES: w Opolu NiniejszyIzbicko, materiał ul. Strzelecka służy 9, kom. wyłącznie 603 707 533 do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.war eine Zeitung, die von 1895 bis przy ul. Książąt Opolskich 32 Tarnów Op., ul. Klimasa 24, tel. 77 461 67 22 E-mail: [email protected] 1935 im Oppelner Land erschien. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche8455 Vervielfältigung ist strengstens8743 untersagt.

10LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenSchlesi bereitgestellt.en śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 12. – 18. Januar 2018 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. TSKN: Konkursy dla dzieci i młodzieży LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieDie do czytania. Bibliothek Powielanie w jakikolwiek feiert sposób Geburtstag zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Pracowity początek Über die Pläne der Oppelner Österreich-Bibliothek in ihrem Jubiläumsjahr 2018, sprach LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenmit derenbereitgestellt. Leiterin Monika Jegliche Wójcik-Bednarz, Vervielfältigung Manuela ist Leibig. strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Was plant die Österreich-Bibliothek im Jahr 2018? Pläne gibt es schon, weil die Öster- reich-Bibliothek ihr 25-jähriges Grün- dungsjubiläum feiern wird. Dazu gehört LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieeine kleine do czytania. Feier, die wir imPowielanie Rahmen w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. des 18. Österreichischem Frühlings ver- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenanstalten bereitgestellt. werden. Also, der 18., Jegliche schon Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „erwachsene Frühling“, wird die Jubilä- umsfeierlichkeiten eröffnen. Dazu planen wir wie immer ein Konzert, aber das schon ein bisschen früher, Mitte April. Geplant ist auch eine Wissenschaftliche Konkurs recytatorski odbędzie się w tym roku znacznie wcześniej niż w latach ubiegłych. Foto: TSKN Konferenz über österreichische Litera- Pierwszy kwartałLARES: nowego Niniejszy roku cach. Tradycyjniemateriał finaliści służy będą wyłącznie musieli tur, die do wir mitczytania. der Oppelner Powielanie Universität w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. upłynie w Towarzystwie Społecz- odpowiedzieć na 30 pytań testowych. organisieren werden. Zu dieser haben LARES: Diese MaterialienNajlepsi sind w nagrodę lediglich pojadą na wycieczkęzum Lesen sich schon bereitgestellt. Personen aus ganz Jegliche Polen, Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. no-Kulturalnym Niemców na Opolsz- zagraniczną. Deutschland und Österreich angemel- czyźnie pod znakiem konkursów dla Przyspieszony start ma w tym roku det. Die Konferenz wird unter Schirm- dzieci i młodzieży. – Tradycyjnie konkurs recytatorski „Młodzież recytuje herrschaft des Oppelner Marschalls, poezję”. – Wyniki eliminacji gminnych des Rektors der Universität und des Auch der von Joanna Waleska (links im Bild) veranstaltete Buchklub für Kinder feiert 2018 ein Jubiläum: seit zehn odbędą się finały konkursów języ- musimy w tym roku mieć już do 28 lu- Botschafters der Republik Österreich Jahren gibt es ihn in der Österreich-Bibliothek. Foto: A. Durecka ka niemieckiego, ale w tym roku tego. Dlatego też zarówno eliminacje stattfinden. Wir werden auch kleine Jahrestage Literaturprojekte, auch vielleicht Bas- wcześniej organizujemyLARES: również Niniejszy szkolne materiał konkursu, jak służy i gminne wyłącznie muszą Auf dowelche czytania. Autoren können Powielanie wir uns ehren, w wie jakikolwiek z.B. den 110. Geburtstag sposób des zabronione.telprojekte machen. Ich glaube, dass ist LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. konkurs recytatorski „Młodzież re- oczywiście odbyć się jeszcze w styczniu freuen, können Sie schon was verraten? österreichischen Dirigenten Herbert von ein spannendes Thema, dank der Eisen- LARES: Diese Materialienalbo na sind początku lediglich lutego. Zmieniły zum się teżLesen Auf bereitgestellt. jeden Fall auf Lydia Mischkulnig, Jegliche Karajan Vervielfältigung im April. Da wird die istMusik strengstens- bahn hat sich unsere untersagt. Region schließlich LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. cytuje poezję” oraz konkurs wiedzy miejsca i terminy eliminacji rejonowych eine bekannte österreichische Autorin, abteilung der Woiwodschaftsbibliothek enorm weiterentwickelt. o mniejszości niemieckiej – mówi – mówi Patrycja Karpińska-Uryga, orga- sie kommt dieses Mal zu uns. Über ös- einen Vortrag halten, mit kurzen Filmen Die Österreich-Bibliothek ist ja nicht nizatorka konkursu. Pierwsze eliminacje terreichische Literatur wird auch ein von Konzerten von Herbert von Karajan. nur für Erwachsene offen. Was erwartet Joanna Hassa z TSKN. rejonowe odbędą się 20 marca w Oleśnie. namhafter polnischer Germanist, Pro- Im Dezember ist der 200. Jahrestag der Kinder? konkursie wiedzy o mniejszości Kolejne potem w Pokoju, Białej, Cisku, fessor Stefan Kaszyński von der Posener Entstehung des Weihnachtsliedes „Stille Die Angebote für Kinder in der Öster- niemieckiej, który opolski TSKN Kolonowskiem oraz Prószkowie. Termin Universität, sprechen. Er beschäftigt sich Nacht, heilige Nacht“, dazu möchten reich-Bibliothek im Rahmen des Deutsch- organizujeW wspólnie z biurem poselskim i miejsce finału nie zostało jeszcze usta- mit österreichischer Literatur, letztes wir in der Österreich-Bibliothek einen Buchclubs bereitet unsere Mitarbeiterin posła Ryszarda Galli,LARES: mogą wziąć Niniejszy udział lone. –materiał Poza terminami służy wszystko wyłącznie jed- Jahr hat do er czytania.sein Buch „Österreichische Powielanie Workshop w jakikolwiek organisieren, und sposób natürlich zabronione.Joanna Waleska vor. Den Buchclub gibt es LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. uczniowie klas szkół podstawowych nak odbywać się będzie jak dotychczas. Literatur zwischen Moderne und Post- über Advents- und Weihnachtsbräuche schon seit fast zehn Jahren, die Thematik od 4 doLARES: 7 oraz drugiej Diese i trzeciej Materialien klasy Uczestnicy sind przygotowują lediglich dwa zum wiersze Lesen moderne“ bereitgestellt. sowohl auf polnisch, Jegliche als auch in deutschsprachigenVervielfältigung Ländern ist einen strengstens ist immer dem angepasst,untersagt. was gerade ak- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gimnazjalnej. Chęć uczestnictwa w kon- w języku niemieckim, które zaprezentują in der deutschen Fassung in einem deut- veranstalten. Natürlich möchten wir uns tuell ist, Frau Waleska lässt sich jedes Mal kursie, który sprawdzi wiedzę uczniów podczas eliminacji rejonowych. Finaliści schen Verlag veröffentlicht. Ich denke, traditionell an den Deutschen Kulturta- was Neues einfallen, um Kinder ab der na temat historii i bieżącej działalności powiedzą później już tylko jeden wiersz das ist eine Persönlichkeit, die viel über gen im Oppelner Schlesien beteiligen, dritten oder vierten Klasse der Grund- organizacji i instytucji mniejszości nie- – mówi Patrycja Karpińska. die österreichische Literatur zu sagen dazu möchten wir eine Ausstellung zu schule zu begeistern. Es werden Bücher mieckiej, można zgłaszać do 2 lutego. Finał konkursu języka niemieckiego hat, und auch noch so schreibt, dass 175. Jahrestag der Eisenbahn in der Op- in deutscher Sprache gelesen, und später Eliminacje szkolne odbędą się 26 lutego dla uczniów szkół podstawowych odbę- auch Leser, die keine Literaturwissen- pelner Region gestalten. Da sprechen besprochen. Anmelden kann man sich w gimnazjach i dzieńLARES: później w Niniejszy szko- dzie się materiał 16 lutego (klasy służy IV–VII), wyłącznie a dla schaftler do sind, czytania. das auch gerne Powielanie lesen. wir geradew jakikolwiek mit dem Oberschlesischen sposób zabronione.per Telefon, am besten wenn die Kinder LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. łach podstawowych. Finał wojewódzki uczniów gimnazjów 1 marca. Welche anderen Veranstaltungen Museum in Ratingen darüber. Zum mit ihren Eltern zu den Veranstaltungen odbędzieLARES: się 26 marca Diese w Komprachci Materialien- sind lediglichAnna zum Durecka Lesenwarten bereitgestellt. auf uns? JeglicheThema Vervielfältigung Eisenbahn möchten istwir auch strengstens kommen. untersagt. q LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Tydzień w DFK Sandowitz: Karitative Aktion der Minderheit

Ferie z DFK LARES: Niniejszyw Chrząstowicach. materiał Wystąpi służy m.in. wyłącznie dzia- wano doz wizyty czytania. św. Mikołaja, Powielanie a „posta- w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Koła DFK w Roszowicach i Nie- łająca przy DFK Młodzieżowa Orkiestra wiono na Dzieciątko”. Dorosłych, czyli znaszynieLARES: zapraszają Diese dzieci Materialien do wspól- Dęta Gminy sind Chrząstowice. lediglich zum Lesendziadków bereitgestellt. i rodziców, było prawie Jegliche 100, Hilfe Vervielfältigung für ist strengstens Miriam untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nego spędzenia rozpoczynających się a dzieci 30. W programie było m.in. w przyszłym tygodniu ferii zimowych. Kawiarnia językowa śpiewanie kolęd w języku niemieckim, 16 stycznia zarządy obu kół organizują Niemieckie Towarzystwo Kulturalno- prezentacja kalendarza wydarzeń na rok dla dzieci szkolnych wraz z rodzicami -Społeczne we Wrocławiu zaprasza 11 2018, podsumowanie minionego roku wyjazd do obserwatorium astronomicz- stycznia o godz. 18 na kolejne spotkanie i prezentacja zdjęć z imprez, poczęstu- nego w Czernicy (powiat rybnicki). w ramach niemieckojęzycznej kawiarni nek. Następne spotkanie, jeśli pogoda Koszt biletu to 25 złotych.LARES: Zgłoszenia Niniejszy językowej materiał Sprachcafe. służyChętnych wyłącznie do roz- dopisze, do jeszcze czytania. w styczniu. Powielanie DFK Sto- w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. u przewodniczącego DFK Nieznaszyn. mowy w języku niemieckim organiza- larzowice zamierza zorganizować kulig WyjazdLARES: o 16.30. 24 Diese stycznia DFKMaterialien zapra- torzy zapraszają sind lediglich do siedziby NTKS zum przy Lesen dla swoich bereitgestellt. członków. 21 stycznia Jegliche odbę- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sza z kolei wszystkie dzieci i uczestników ul. Saperów 12. dzie się natomiast msza święta w intencji niemieckich kursów sobotnich na bal wszystkich członków DFK Stolarzowice. przebierańców z gościem specjalnym, Schlagertanz w Przysieczy Początek o godz. 11. czyli maskotką Fritzem. W programie tańce, konkursy, poczęstunek. Koszt Niemieckie msze w Bytomiu udziału wynosi 5 złotych, organizatorzy Od nowego roku w kościele św. Krzyża proszą o zabranie obuwiaLARES: zmiennego. Niniejszy materiał służy wyłączniew Bytomiu-Miechowicach do czytania. razPowielanie w miesią- w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zapisy i wpłaty u przewodniczącej DFK cu celebrowana będzie msza św. w języku Roszowice. 23 stycznia mniejszość orga- niemieckim, o czym informuje TSKN LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheDie MutterVervielfältigung von Miram nahm die für ihre Tochter ist gesammelten strengstens Spenden entgegen untersagt.Foto: M. Leibig LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nizuje natomiast dla dzieci i dorosłych w Bytomiu. Dotychczas msza taka od- spotkanie z historią regionu. Będzie prawiana była w każdą sobotę. Poza tym Während des Adventskonzerts in der Gemeinde Zawadzki, als wir ihr die o historycznych perełkach Nieznaszy- DFK Miechowice zaprasza na mszę św. der Oppelner Philharmonie hat Nachricht überbracht haben, dass wir na i Roszowic. Początek o godz. 17.30 w intencji ofiar Tragedii Górnośląskiej helfen wollen, war sie positiv überrascht, w Nieznaszynie. Szczegóły dotyczące w najbliższą sobotę, 13 stycznia, o godz. die Sozial-Kulturelle Gesellschaft dass wir nicht nur privat reagiert haben, wszystkich wydarzeń można znaleźć 17. Msze św. w języku niemieckim są od- der Deutschen im Oppelner Schle- sondern, dass wir es in die Öffentlichkeit na facebookowym profilu koła DFK prawiane na terenie Bytomia w dwóch sien Spenden für die kleine Miriam gestellt haben“, sagt Bartek. Die Besu- Roszowice. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Rudolf Zmarzły Foto: kościołach: do czytania.WNMP (Rynek) Powielanie w pierwszą w jakikolwiek sposób zabronione.cher des Konzertes haben erst vor Ort LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zarząd gminny mniejszości nie- sobotę miesiąca o godz. 16.30, św. Krzyża Duda gesammelt. Sie leidet an einer erfahren, dass so eine Spendenaktion KoncertLARES: noworoczny Diese Materialienmieckiej sind w gminie lediglich Prószków zum zaprasza Lesen w Miechowicach bereitgestellt. w drugą sobotę Jegliche mie- unvollständigen Vervielfältigung Teilung des ist Vor strengstens- stattfinden wird, untersagt. trotzdem wurden 5205 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. na doroczną zabawę karnawałową pt. siąca o godz. 17. derhirns, Hydrocephalus und Ver- Złoty und 3 Euro eingesammelt. Die „Schlagertanz”, która odbędzie się 13 Spenden wurden kurz vor Weihnach- stycznia o godz. 19 w sali „Rumcajs” Bal Muzykanta engung der hinteren Nasenlöcher. ten der Mama von Miriam übergeben. w Przysieczy. W programie zabawa z DJ DFK Chrząstowice zaprasza 27 stycz- iriam ist die Tochter der Vor- „Die Behandlung der kleinen Miriam Mathiasem (nie tylko ze szlagrami), cie- nia na doroczny „Bal Muzykanta”, któ- sitzenden des DFKs Sandowitz kostet jeden Monat bis zu 600 Złoty, wir pła kolacja na początku imprezy, kawa, ry odbędzie się w sali gościnnej baru (Żędowice).M Die Idee für die Spendenak- empfehlen es nach wie vor, der Familie LARES: Niniejszyherbata, materiał ciasto, zimna służypłyta z przekąska wyłącznie- Centrum do w czytania. Chrząstowicach Powielanie już po raz tion währendw jakikolwiek des Adventskonzerts sposób kam zabronione.von Miriam zu helfen“, appeliert Bartek. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mi oraz Schokoladentanz. Bilety w cenie piąty. Przygrywa zespół Metron, w pro- von Rafal Bartek, Vorsitzender der So- Das kann man durch eine individuelle LARES: Diese Materialien125 złotych sind od lediglich pary do nabycia zum u prze Lesen- gramie bereitgestellt. również koncert Młodzieżowej Jegliche zial-Kulturellen Vervielfältigung Gesellschaft der ist Deut strengstens- Spende über die untersagt. Fundacja Dzieciom LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: DFK Chrząstowice Foto: wodniczących DFK. Orkiestry Dętej Gminy Chrząstowice. schen im Oppelner Schlesien: „Als wir „Zdążyć z pomocą“ auf der Internetseite Zarząd gminny TSKN w gminie Organizatorzy zapewniają dwa cie- durch eine SMS Aktion, die die Mama http://dzieciom.pl/ machen. Setzen Sie Chrząstowice pod przewodnictwem Spotkanie bożonarodzeniowe płe posiłki, zimna płytę, ciasto, kawę von Miriam gestartet hat, von der Not einfach Miriam Duda ein, dort finden Marka Barona zaprosił w zeszłym ty- 28 grudnia mniejszość niemiecka i inne napoje. Bilety w cenie 150 zło- der Familie erfahren haben, wusste ich, sie weitere Einzelheiten. Man kann auch godniu na tradycyjny koncert nowo- w Stolarzowicach spotkała się na tra- tych od pary. Cały dochód z imprezy dass wir helfen müssen“, erinnert sich ein Prozent seiner Steuer für Miriam roczny. Wspólne kolędowanie odbyło się dycyjnym spotkaniu bożonarodzenio- przeznaczony będzie na działalność Rafał Bartek. Somit wurde in der SKGD absetzen, KRS 0000037904, Fundacja tym razem w kościeleLARES: w Suchym Niniejszy Borze. wym, namateriał które z roku służy na rok przybywa wyłącznie Młodzieżowej do czytania. Orkiestry Dętej Powielanie Gminy entschieden, w jakikolwiek dass die Familie sposóbunterstützt zabronione.„Zdążyć z pomocą“, im Feld „Weitere LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Koncert kolęd i pastorałek odbędzie się coraz więcej osób. W tym roku zarząd Chrząstowice. Bilety i informacje pod werden muss. „Ich kenne Frau Duda als Informationen“ 32062 Duda Miriam też 14 styczniaLARES: w kościele Diese pw. Materialien NP NMP zmienił sind koncepcję lediglich spotkania. Zrezygnozum Lesen- numerem bereitgestellt. tel. 600 332127. Jeglicheadur eine Vervielfältigung sehr aktive DFK-Vorsitzende ist strengstensin untersagt.Manuela Leibig LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 2/1345LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Alle rlbereitgestellt.ei Róż Jeglicheności Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 11 Zdrowie: Wyjątkowe właściwości kardamonu warte są jego wysokiej ceny LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. NajstarszaLARES: Diese Materialien sind przyprawa lediglich zum Lesen bereitgestellt. świata Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kardamon, aromatyczny dodatek Kardamon uznawany dyzjak. Taki użytek z kardamonu robili do dań, zalicza się do najstarszych jest również za dawni Arabowie, którzy stosowali go np. do walki z impotencją. Dlatego też przypraw na świecie. Dzisiaj znany skuteczny afrodyzjak. warto na co dzień stosować kardamon jest niemal w każdym zakątku globu w kuchni, gdzie ma niezwykle szerokie jako – obok szafranu – najdroższa zastosowanie. Przyprawa ta cechuje LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.się ostrym, a jednocześnie przyjem- przyprawa dostępna na rynku. Wy- grypą, kaszlem, zapaleniem pęcherza, nym aromatem oraz ciepłym smakiem LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. jątkoweLARES: właściwości Diese kardamonu Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichestanem Vervielfältigung zapalnym gardła oraz ist bólem strengstens z nutką kamfory. untersagt. Najczęściej używany warte są jednak jego ceny – potrafi mięśni, a do tego usuwa nadmiar soli jest w kuchniach azjatyckich – zarówno i wody z organizmu. Istotne jest też to, w sztuce kulinarnej Dalekiego, jak i Bli- on bowiem nadać potrawom niepo- że działa oczyszczająco, a równocześnie skiego Wschodu. Kardamon stanowi wtarzalnego charakteru, a także zawiera wiele witamin i cennych war- też jeden z podstawowych składników pomóc przy różnych dolegliwościach tości odżywczych. Badania kardamonu różnych mieszanek przypraw – na przy- zdrowotnych. wykazały także, że skutecznie obniża kład curry – i świetnie komponuje się LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieciśnienie w jakikolwiek krwi, chroni przed sposób tworze- zabronione.z delikatnym mięsem drobiowym, ry- oślina ta zaliczana jest do rodziny niem się niebezpiecznych zakrzepów, bami, a przy tym stanowi cenny doda- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. imbirowatychLARES: Diese i porasta Materialien w stanie sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheobniża Vervielfältigung cholesterol, a także skutecznie ist strengstens tek do deserów. untersagt. Szczypta kardamonu R living healthy Foto: dzikim tereny Półwyspu Indyjskiego, Na rynku dostępny jest kardamon sprzedawany w formie zmielonych ziaren, jak i całych strąków. walczy z chorobami nowotworowymi! nada zupełnie nowego charakteru Chiny i Indonezję, ale uprawia się ją Kardamon używany jest też jako sku- zarówno zwykłym ciasteczkom, jak również w krajach Ameryki Środkowej. natne nasiona, z których wytwarzana ściwości. M.in. skutecznie przynosi ulgę teczny preparat do walki z nadwagą, i tradycyjnym wypiekom, naleśnikom, Na rynku dostępny jest także kardamon jest aromatyczna przyprawa. Obecnie przy różnego rodzaju dolegliwościach bo reguluje pracę układu pokarmowego racuchom, piernikom itp. Kardamonu z odmiany nepalskiej i jawajskiej, ale na rynku dostępny jest kardamon sprze- żołądkowych – pobudzając trawienie, i pozwala przyspieszyć przemianę ma- warto też dodać do sałatek owocowych jego jakość jest słaba. Zdecydowanie dawany w formie zmielonych ziaren, jak likwidując nudności, nadkwasotę, wzdę- terii, co oczywiście ma znaczący wpływ oraz różnego rodzaju napojów. Odrobi- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. najlepszy jest kardamonLARES: malabarski, Niniejszy któ- i całych materiał strąków, które służyprzez dłuższy wyłącznie czas cia, gazy do i zgagę. czytania. Przyprawa taPowielanie stosowana na wagę w jakikolwiekciała. sposób zabronione.na startych ziarenek tej rośliny idealnie ry osiąga około 2–3 metrów wysokości, zachowują swój aromat i smak. jest też w celu odświeżenia oddechu, nada się też do domowych nalewek, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. a jego LARES:charakterystycznymi Diese Materialien elementa- sind lediglich zum Lesena oprócz bereitgestellt. tego wykazuje działanie Jegliche mo- Zastosowanie Vervielfältigung w kuchni ist strengstensgrzanego wina, untersagt.kompotów owocowych, mi są szerokie na ok. 10 cm liście oraz Właściwości lecznicze czopędne, antybakteryjne i przeciw- Niezwykły aromat i smak tej przy- a nawet do rozgrzewającej kawy lub owoce, wewnątrz których znajdują się Jak wspomniałam na wstępie, karda- wirusowe. Kardamon stanowi też cen- prawy, która poprawia też krążenie herbaty. niewielkich rozmiarów czerwono-bru- mon wykazuje szereg leczniczych wła- ny środek do walki z przeziębieniem, krwi, sprawia, że uznaje się go za afro- Karolina Świerc

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Pinnwand LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQNeue Liebe: Mirja du Mont ist offen- QQBaby-Gerüchte: Seit Wochen wird QQAnschuldigungen: Der deutsche QQWieder verliebt: Nach einer Kurzbe- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bar frischLARES: verliebt. Diese 2016 trennte Materialien sich die hartnäckig sind darüber lediglich spekuliert, zumob Daniela Lesen Regisseur bereitgestellt. Dieter Wedel (75) sieht sichJegliche teils ziehung Vervielfältigung mit Schlagerkollegin Jenny van ist Bree strengstens untersagt. 41-Jährige von Schauspieler Sky du Mont. Katzenberger wieder Nachwuchs erwartet. heftigen Vorwürfen ausgesetzt. Mehrere (27) im vergangenen Jahr, ist Schlagersänger Schwarz Jetzt äußerte sich die Blondine selbst zu den Nino de Angelo seit Ende des Jahres wieder chwarz so weit das Auge reicht. Baby-Gerüchten. Nun erklärte die 31-Jährige frisch liiert. Kate Merlan heißt seine Angebe- SSo war die Preisverleihung der in einem Interview, wie es aktuell mit der tete, ist 30 Jahre alt – und die Liebe seines „Golden Globes“ am vergange- Familienplanung aussieht. „Daran arbeiten wir Lebens, wenn man Nino Glauben schenken LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszybereits“, materiał sagte sie gegenüber służy dem „Südkurier“. wyłącznie do czytania. Powielaniemag. Gegenüber w jakikolwiek „Bild“ gab der Barde sposób auch zabronione.nen Sonntag in Los Angeles. Fast „Mal sehen, ob und wann es klappt. Das weiß schon zu: „Wir haben uns über Facebook ken- alle Frauen trugen schwarz um LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialienman ja sind nie. Mein lediglich Körper ist ja schließlich zum keine Lesen bereitgestellt. Jeglichenengelernt. Vervielfältigung Ich bin hoffnungslos verliebt. ist Kate strengstens gemeinsam gegen untersagt. sexuelle Übergriffe Maschine, die man einfach programmieren ist der Hammer.“ Doch eines steht der großen in der Filmbranche zu protestie-

kann.“ Sabrina Gruber Foto: Liebe im Weg: noch ist Nino mit seiner Ehefrau ren. Ausgerechnet eine Deutsche Frauen bezichtigen ihn im Magazin der Wo- Nr 4, Larissa, verheiratet. war eine der wenigen Ausnahmen. QQEnterpreneur (Unternehmer): Das chenzeitschrift „Die Zeit“ der sexuellen Be- Das Model Barbara Meier trug ein Lukas-Podolski-Imperium wächst: Nachdem lästigung. Wedel weist die Anschuldigungen QQTV-Schluss: Mit ihr endet eine Ära: Fast pastelfarbenes Kleid mit Blümchen. der Ex-Nationalkicker und Fußball-Weltmeis- entschieden zurück. Er gab sogar eine um- 30 Jahre lang war Hannelore Fischer das Ge- Ihre Kleiderwahl begründete sie auf LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłączniefassende do eidesstattliche czytania. Erklärung Powielanie zu den sicht des w „Mittagsmagazins“ jakikolwiek auf ARD sposób und ZDF. zabronione.Instagram: „Es ist in meinen Augen Foto: promiflash Foto: Vorwürfen ab und versicherte darin, dass die LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nun LARES:soll es einen neuenDiese Mann Materialien im Leben der sind lediglich zum LesenAnschuldigungen bereitgestellt. „unzutreffend“ undJegliche „nicht Vervielfältigung ist strengstensder falsche Weg, untersagt. sich nicht mehr kör- schönen Blondine geben. Wie „Bild“ berichtet, gerechtfertigt“ seien. Er habe „zu keinem perbetont anzuziehen und uns die soll es sich dabei um David Jan S. handeln. Zeitpunkt diesen oder anderen Frauen in ir- Freude am Ausdruck unserer Per- Der 25-Jährige verdient sein Geld als Model gendeiner Form Gewalt angetan“, so Wedel. sönlichkeit durch Mode zu nehmen. und Künstler und stammt aus Offenburg. Laut Wir haben uns diese Freiheit lange der Zeitung sollen sie bereits zusammen QQSelbstbewusstsein: Model Lena erkämpft, dass wir tragen können, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Silvester gefeiert haben.LARES:Ein Vertrauter Niniejszy erklärt materiał służy wyłącznieGercke dofindet czytania. es „furchtbar“, sichPowielanie selbst im w jakikolwiek sposób zabronione.was wir möchten und es ist auch in sogar: „David war auch schon vor einem Jahr Fernsehen zu sehen. Mit anderen Selbst- ARD Foto: Ordnung, sich sexy zu kleiden.“ Ist LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. auf MirjasLARES: Geburtstag. Diese In ihrem Materialien Freundeskreis sind lediglich zum Lesenzweifeln bereitgestellt. geht die 29-Jährige mittlerweile Jegliche Doch Vervielfältigung damit ist jetzt Schluss. Weil das ist Geld strengstens schwarz etwa untersagt.nicht sexy? Ich möchte ist die Beziehung ein offenes Geheimnis.“ MichaelFoto: Wetter aber gelassener um. „Wie sich mein Gesicht knapp ist, stellte der „Bayerische Rundfunk“ ter vergangenes Jahr bereits eine eigene bewegt, wenn ich spreche, und wie meine die Produktion der Sendung ein. Für Fischer behaupten, da waren schon einige QQWas nun: Sind sie nun getrennt oder Eisdiele eröffnete, beteiligt er sich nun an Stimme klingt – da schäme ich mich echt ein großer Schock. „Das kam völlig überra- sexy und körperbetonte schwarze sind sie es nicht? Das Liebeswirrwarr um Heidi einem Restaurant für türkischen Küche: ‚Man- fremd“, sagte die Schönheit dem Magazin schend. Wir waren alle tief getroffen und sehr Outfits dabei, liebe Barbara. Aber es Klum und Vito Schnabel geht in die nächste gal Döner’ soll zur „Nr. 1 Döner-Location in „Joy“. Insgesamt sei sie in den vergangenen enttäuscht, dass sich das Haus entschieden ging wohl eher darum, dass man in Runde. Nun ist rausgekommen: beide machen Köln“ werden, wie es auf der Facebook-Seite Jahren aber selbstbewusster geworden. „Am hat, unser erfolgreiches ARD-Mittagsmagazin einem bunten Kleid in der schwar- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Urlaub auf der gleichenLARES: indonesischen Niniejszy Insel. heißt. materiałOft wird Poldi in seinem służy Laden wyłącznie höchst- Anfang do meiner czytania. Modelzeit hatte Powielanieich sogar Pa- aus München w jakikolwiek nicht mehr weiterzuführen. sposób zabronione.zen Menge eher auffällt. Sich so eine Heidi angeblich alleine und Vito mit seiner wahrscheinlich nicht zu sehen sein. Derzeit nik vor Terminen mit meiner Agentur“, sagte Auch wenn der BR extrem sparen muss, hät- Chance in Hollywood nehmen zu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mutter.LARES: Oder ist das Diese alles Unfug Materialien und das ganze spielt dersind zweifache lediglich Familienvater zum und Teil Lesen- Lena. „Ich bereitgestellt. hab mir Sorgen gemacht, Jegliche dass sie ten wir Vervielfältigung uns doch gewünscht, dass man ist sagt strengstens lassen, darauf untersagt. konnte Babs wohl ein Liebesurlaub um der Beziehung noch eine zeit-Gastronom noch für den japanischen mein Outfit doof finden. Oder dass sie denken: ‚Wir schaffen das’. Das hat man offensichtlich leider nicht verzichten. Schade. Chance zu geben? Fußballverein Vissel Kobe. Oh, die hat ein Kilo zugenommen.“ am Ende nicht gewollt. adur Anna Durecka

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenKarolin bereitgestellt. łůnaczi Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zisiej trocham jeszcze o tych po- kygo i jeszcze mieć jakołś dieta – a to by wiy? Możno nowi rok tak na mie wpły- jak na przikład tera Nowi Rok, to zawsze stanowiyniach, bo przipůmniało już było o jedno za moc. Bo co jak co… nie, że baje jyj trocham wiyncij. zajś jakiś nastympni krok do zmian, po- miD se, co postanowiyłach se rok tymu ale maszkety lubiam bardzo, a do zdro- Jak gołdałach z inkszymi o postano- prawy. Wiadůmo, czowiek zajś baje o rok – postanowiyłach se kupić płyta, wiycie, wotnojści poćwiczyć – czamu ni? Totyż wiyniach, to właściwie mało kto w ogóle starszi, ale zawsze idzie spróbować tyn tyj takyj chudyj kobiytki, co to nazwisko mům nadzieja, że wytrwům w tym po- jaky mioł, kożdi se życzůł, coby tyn rok nowi jak nojlepij wykorzystać i spróbo- jyj od łażynia moł… yno tak z polskygo. stanowiyniu i za szybko mi tyn zapał nie nie bůł gorszi jak poprzedni i to już wać zrobić cojś lepij jak we tym starym. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. A na imię moł tak jakLARES: piyrwszoł Niniejszy kobiyta minie. materiał Nawet małi mi służy pomołgoł, wyłącznie przileci, by było do cojś! czytania. To właściwie Powielanie tak jak joł A to, wco byłojakikolwiek dobrze, to spróbować sposób tak zabronione. na ziymi. I do tygo oczywiście co by cho- noga podtrzimie abo i nawet zdůnżi nie- wům gołdałach i wům życzyłach. A nie utrzimać. Besto cieszcie se życiym, póki LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ciaż trochamLARES: poćwiczyć. Diese I co? Materialien Udało mi rołz włůnczyć sind lediglich przedy mnům, zumżebych jużLesen mogymy bereitgestellt. zapůmnieć, że zacznůł Jegliche se już jy mołcie, Vervielfältigung a idźcie na jakoł zabawa ist we strengstens untersagt. se w tamtym roku tak z 1,5 razy, to zna- zaczynała ćwiczyć. Nie wiam, co z tygo karnawał, babsky combry i ty sprawy – tym karnawale, coby se trocham wy- czi w sumie jakyś 1,5 godziny, a jak mi se baje, ale sama se dziwiam, że już 4 razy czas na zabawa. Ciekawy jaky mołcie szaleć, potańcować, powygupiać. U nołs to przypomniało, to pomyślałach, czamu po 45 minut mi se udało i podziwiům plany? Joł jak na rajzie żołdny szcze- durch se cojś dzieje, besto niy ma czasu by tera se zajś dodatkowo to nie postano- tych, co robiům to regularnie i sumien- gólny, ale kto wiy… Bo post w tym roku na nudy, zawsze jaky nowy zadaniy, pedzieć i wyspać se dało. A wy bawcie se wić? I wiycie co… 4 razy już udało mi se nie. Ciekawy, co powiam za miejsiůnc. blank wartko i to cza by było se jeszcze zawsze jaki fajer, spotkaniy. I to właści- jak yno umiycie i spróbujcie – jak jeszcze ćwiczyć. Gołdoł, że po 21 razach widać Yno jak to gołdajům – wszystko zależi trocham wyszaleć. wie jak idzie se odpocznůnć, co rzadko postanowiynia nie mołcie – wymyślić se LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. piyrwszy efekty, aleLARES: zapůmniała Niniejszy dodać, od nołs! materiał Od naszyj silnyj służy woli właściwie. wyłącznie Jakojś do wům czytania. powiam, że fajnie Powielanie tak cojś se zdarzoł, w jakikolwiek to właściwie se cieszam, sposób jak zabronione.co na tyn rok, bo to właściwie motywuje q LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. że prziLARES: tym nie idzie Diese jejść zaMaterialien moc słod- Nigdy sind jyj aż lediglichtela nie miałach, zum ale kto Lesen przinajmnij bereitgestellt. teoretycznie zakůńczyć Jegliche – tak na sylwestraVervielfältigung we tamtym roku. Muszam ist strengstens do działania. untersagt.

12LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenRAtge bereitgestellt.ber Por Jeglicheady Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 12. – 18. Januar 2018 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Porady: Reforma prawa umów budowlanych, część II LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. NajistotniejszeLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. zmiany Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W drugiej części artykułu poświęco- Jeżeli zleceniodawca nego reformie prawa umów budow- odmawia odbioru lanych w Niemczech przedstawiamy ze względu na wady kolejne zmiany, któreLARES: weszły wNiniejszy życie materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.w wykonanym dziele, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. w styczniu 2018 roku. Poruszamy firma budowlana oczywiścieLARES: tylko Diese najważniejsze Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensmoże wezwać untersagt. go LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. aspekty tego prawa, ale liczymy, do wspólnych oględzin że w ten sposób choć trochę przy- i ustalenia stanu bliżymy firmom z Polski ten bardzo faktycznego. trudny temat.

przypadku wprowadzeniaLARES: Niniejszy zmian materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ww projekcie firmie budowlanej nego wynagrodzenia, zabezpieczającej przysługujeLARES: również Diese prawo Materialien do zmie- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensterminowe wykonanie untersagt. pozbawionego LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nionego wynagrodzenia. Jego wysokość wad dzieła. Kaucja jest płatna w momen- uzależniona jest od tego, czy wprowa- cie wpływu od zleceniodawcy pierwszej dzenie zmian wiąże się ze zmniejszo- zaliczki na poczet wykonania dzieła. nym czy zwiększonym nakładem prac. Jeszcze przed rozpoczęciem robót Natomiast zabezpieczenie roszczenia firma budowlana jest zobowiązana o wypłatę wynagrodzenia (do końca do terminowego sporządzenia i wyda- 2017 roku zgodnie zLARES: par. 648a kodeksu Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.nia konsumentowi stosownych doku- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. cywilnego) dotyczy robót budowlanych mentów planistycznych, które będą mu i nie obejmujeLARES: wykonania Diese usługi Materialien w ra- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenspotrzebne do przedłożenia untersagt. właściwym LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. mach umowy o dzieło. Z tego powodu organom. Nie dotyczy to jednak przy- uregulowanie to ma zastosowanie wy- padków, w których konsument lub jego

łącznie w prawie umów budowlanych. Sznejweis Andrzej Rys. pełnomocnik samodzielnie opracowują wytyczne planistyczne. Ustalenie stanu faktycznego dowlanych (VOB/B) będą wprowadzone semnej specyfikację planowanych robót. budowlane mogą wymagać wpłaty za- Dokonanie odbioru jest podstawo- również w odniesieniu do prawa umów Powinna ona zawierać charakterystykę liczek na poczet wykonania dzieła. Ich Rubryka jest tworzona przez wym obowiązkiem zleceniodawcy, jeśli budowlanych. W związku z tym fak- oferowanych prac, przedstawioną w spo- łączna suma nie może jednak przekra- Krzysztofa Świerca tylko realizacja dziełaLARES: została Niniejszyukoń- tura końcowa materiał stanie służysię obok wyłącznieodbioru sób zrozumiały do czytania. dla konsumenta. Powielanie Z kolei czać w90% jakikolwiek całkowitej sumy ustalonegosposób zabronione.oraz firmę Smuda Consulting. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. czona i jest ono gotowe do odbioru. warunkiem niezbędnym do roszczenia umowa o roboty budowlane musi zawie- wynagrodzenia (wliczając płatności Jeżeli zleceniodawcaLARES: Diese odmawia Materialien odbio- sobie prawa sind do lediglich wynagrodzenia zum za dzieło. Lesenrać wiążący bereitgestellt. termin ukończenia projektu.Jegliche dodatkowe). Vervielfältigung Z kolei firma budowlana ist strengstens Zachęcamy również untersagt. do odwiedzenia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ru ze względu na wady w wykonanym Jeśli nie jest to możliwe, należy zawrzeć jest zobowiązana do wpłacenia konsu- strony www.intertax24.com dziele, firma budowlana może wezwać Konsumencka umowa o roboty w niej przynajmniej czas trwania robót mentowi kaucji w wysokości 5% ustalo- oraz www.smuda-consulting.com. go do wspólnych oględzin i ustalenia budowlane budowlanych. stanu faktycznego. Zleceniodawca jest Zgodnie z ustawową definicją kon- Prawo odstąpienia od umowy zobowiązany do współuczestniczenia sumenckimi umowami o roboty bu- okresie zimy pracownicy dość często, choć nie zawsze z własnej winy, spóź- w tych czynnościach na wniosek firmy dowlane są wszelkie umowy, w których Tak jak w przypadku pozostałych LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieW wniają jakikolwiek się do pracy. Przyczyną sposób niezależną zabronione. od pracownika może być na przykład LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. budowlanej. W przypadku braku jego firma budowlana na zlecenie konsumen- umów konsumenckich, zleceniodawcy wypadek drogowy czy opóźnienie pociągu lub autobusu, śnieżyca, gołoledź i spa- udziałuLARES: – mimo wyznaczonego Diese Materialien terminu ta podejmuje sind sięlediglich wzniesienia zumnowej lub Lesen przysługuje bereitgestellt. prawo odstąpienia odJegliche umo- raliżowany Vervielfältigung ruch na drogach. Prawo ist mówi strengstens jednak, że pracodawca untersagt. nie zawsze musi LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. – zleceniobiorca ma prawo do samo- znaczącej przebudowy już istniejącej wy w ciągu 14 dni od chwili jej zawar- akceptować tego rodzaju spóźnienia. W najgorszym przypadku konsekwencją może dzielnego ustalenia stanu faktycznego. budowli. Pod pojęciem konsumenta cia. Firma budowlana ma obowiązek być obniżenie wynagrodzenia lub zwolnienie z pracy. Obowiązujące prawo umów o dzieło nie rozumiana jest osoba fizyczna do- pisemnie poinformować konsumen- Warto jednak wiedzieć, jak tego typu sytuacje wyglądają od strony prawnej. przewidywało dotychczas, by wystawie- konująca z przedsiębiorcą czynności ta o przysługującym mu prawie. Jeśli Co dzieje się w przypadku spóźnienia z powodu awarii akumulatora, niepunktualnego nie faktury końcowej było konieczne prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej tego nie zrobi, czternastodniowy okres pociągu czy gołoledzi? Czy pracodawca musi po prostu pogodzić się ze spóźnieniem, do uzyskania prawa do zapłaty za wyko- działalnością gospodarczą lub zawodo- odstąpienia od umowy nie rozpoczyna czy może pracownik jest zobowiązany do jego odpracowania? I co z dalej idącymi nane dzieło. Uregulowania analogiczne wą. Zanim jednak dojdzie do zawarcia swojego biegu. Okres ten kończy się jed- konsekwencjami typu upomnienie czy wypowiedzenie umowy o pracę? Odpowiedzi do części B znormalizowanychLARES: warunNiniejszy- umowy, materiał firma budowlana służy ma obowiązekwyłącznie nak najpóźniej do czytania. po upływie rokuPowielanie i 14 dni na wte pytania jakikolwiek i szereg innych sposób znajdziesz w zabronione. najbliższym wydaniu „Wochenlatt.pl”. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ków zlecaniaLARES: i wykonywania Diese Materialien robót bu- przedłożyć sind zleceniodawcy lediglich w formiezum pi Lesen- od momentu bereitgestellt. zawarcia umowy. Jegliche Firmy Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Wirtschaft: ALDI verkauft nun auch Flugtickets Ein interessantesLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Angebot do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Die BilligfluggesellschaftLARES: Diese Materialien Eurowings hat sindeine Kooperation lediglich mit zum der DisLesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. counterkette ALDI gestartet. Diese soll nun auch Tickets für Flüge in die sog. südlichen Länder verkaufen. Wie das Internetportal Spiegel Online berichtet, wird damit die Kooperation von vor einem Jahrzehnt wiederaufgenommen. Genau im Herbst 2008 waren nämlich erstmals für gerade mal 39 Euro Billigflugkarten der Lufthansa-Tochter Germanwings bei ALDI zu haben.LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ach zehn Jahren und früheren Er- Seit vergangenem fahrungen ist die Kooperation nun Dienstag (2. Januar jedochN viel umfassender. Laut Spiegel Online können Schnäppchenjäger seit 2018) können vergangenem Dienstag (2. Januar 2018) Schnäppchenjäger Rückfluggutscheine für Eurowings-Flüge auf dem ALDI-Portal kaufen. Die Gut- Rückfluggutscheine scheine kann man nutzen,LARES: indem Niniejszy man materiałfür Eurowings-Flüge służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Flüge u.a. nach Havanna, Bangkok und auf dem ALDI-Portal nach nochLARES: sechs anderen Diese fernen Materialien Orten sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bucht. Die Reise kostet hin und zurück kaufen. Die Gutscheine 499 Euro, und zwar mit einem zusätzli- kann man nutzen, chen kleinen Bonus – einer kostenlosen ALDI gehört zu den beliebtesten Handelsketten in Europa Foto: cphpost.dk Zugfahrt zum Flughafen Köln/Bonn und indem man Flüge u.a. Düsseldorf in Nordrhein-Westfalen. nach Havanna und nehmen: „Der Passagier hat somit keine ihre Gültigkeit im Juni dieses Jahres nachbearbeitet und verbessert wer- Bangkok bucht. Gewissheit, dass er zum selbstgewählten endet. Hinzu kommt noch eine wei- den muss. Das wird vermutlich auch Nicht alle zufrieden LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieZeitpunkt do zumczytania. gewünschten Powielanie Reiseziel tere wErschwerung: jakikolwiek Man kann sposób einen zabronione.geschehen, bloß wann? Es steht so gut LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Allerdings wird man bei einem Abflug fliegen kann“, sagte Franka Kühn von Gutschein nicht für einen Flug etwa wie fest: Würde ein zuverlässiger Kon- aus derLARES: bayrischen Diese Hauptstadt Materialien Mün- sind lediglich zum Lesender Verbraucherzentrale bereitgestellt. Bundesver Jegliche- an VervielfältigungPfingsten gegen Ende Mai ist einlö strengstens- kurrenz mit einem untersagt. ähnlichem Ange- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. chen noch 80 Euro zuzahlen müssen. band (VZBV) in Berlin. Das Angebot sen. In dieser Zeit sind die Eurowings- bot auf dem Markt auftauchen, hätten Aber nicht nur deswegen gibt es viele, Touristikunternehmen hat bei Euro- weist aber auch andere eher unliebsame Flugzeuge ohnehin schon bis auf den die Kunden recht schnell eine bessere die sich nicht ganz über das Angebot wings nur ein begrenztes Kontingent Einschränkungen auf. letzten Platz voll, wobei die Fluggäste Wahl und das wünschen wir ihnen im freuen können. Die Unzufriedenen sein Airbussen gekauft, die jeweils 310 dann die höchsten Preise bezahlt ha- Jahr 2018. Nichtsdestotrotz ist auch hen darin einige Haken, die man bei der Personen an Bord nehmen. Ist das Kon- Eine Lücke wird gefüllt ben. Die Kritiker sind somit weitge- das aktuelle Angebot von Eurowings Reiseplanung berücksichtigen müsse, tingent im Einzelfall erschöpft und hat So kann man die Gutscheine nur bis hend im Recht, wenn sie sagen, dass bereits sicherlich ein Grund zur Freude, um nicht hinterher enttäuschtLARES: zu Niniejszy sein. der Kunde materiał keinen Ersatztermin służy wyłącznie akzep- Ende doJanuar czytania. dieses Jahres Powielanie erwerben. die Billigfluggesellschaftw jakikolwiek sposób Eurowings zabronione.denn obwohl es nicht perfekt ist, füllt LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. So wird die Kooperation von der TUI- tiert, muss er dann mit einem Alterna- Und das, obwohl die Flüge erst ab Mitte nichts Besonderes geschaffen hat und es immerhin eine gewisse Marktlücke. TochterLARES: Berge & Meer Diese organisiert. Materialien Das tivangebot sind von lediglich Berge & Meer zum vorlieb Lesen April bereitgestellt.angetreten werden können Jegliche und das Vervielfältigung jetzige Angebot noch erheblich ist strengstens untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Plebiscyt: FinałLARES: plebiscytu Niniejszy na Samorządowca materiał służy Roku wyłącznie Mniejszości do Niemieckiej czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zaskoczony,LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenszczęśliwy bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung i dumny ist strengstens untersagt. Po wielotygodniowych zmaganiach LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. pod koniec ubiegłegoLARES: roku zakończy Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ła się na naszych łamach pierwsza LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. edycjaLARES: plebiscytu Diese Samorządowiec Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Roku Mniejszości Niemieckiej. Jak już wcześniej informowaliśmy, zwy- ciężył, i to bardzo wyraźnie, wójt Dobrzenia Wielkiego Henryk Wróbel, który w ostatnich dniach grudnia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. minionego roku odebrałLARES: w naszejNiniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. redakcjiLARES: puchar, aDiese jednocześnie Materialien tytuł sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Samorządowca Roku 2017.

riumfator, zbierając gratulacje, po raz kolejny nie krył zaskoczenia faktemT swojego triumfu, a równocześnie zapewniał, że jest ogromnie szczęśliwy, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. iż okazał się zwycięzcąLARES: tego plebiscytu, Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. w którym konkurencja była olbrzymia. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. PodkreśliłLARES: też, że Diesepoprzez organizację Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. takiej rywalizacji dano ludziom możli- wość wypowiedzenia się na ten temat, z czego skorzystali i pokazali, że wnikliwie obserwują pracę samorządowców i potrafią ją odpowiednio nagrodzić. – Jak pokazała praktyka, mój wysiłek LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i zaangażowanie wyceniliLARES: bardzo wysokoNiniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i podkreślili w ten sposób, że podoba LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. im sięLARES: to, co i jak Diese robię – powiedziałMaterialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Henryk Wróbel. Neutralny wybór A opinia ta jest bardzo ważna, bo wy- rażona została na niespełna rok przed wyborami samorządowymi, stąd nasz LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. plebiscyt, jak już wieleLARES: razy podkreśla Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. liśmy na naszych łamach, nie był tylko Wójt gminy Dobrzeń Wielki Henryk Wróbel z pucharem redakcji „Wochenblatt.pl” za zdobycie pierwszego miejsca w plebiscycie Samorządowiec Roku Mniejszości Niemieckiej. Foto: Urząd Gminy Dobrzeń Wielki LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. i wyłącznieLARES: zabawą Diese czy rozrywką, Materialien lecz sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. poważnym barometrem popularności Henryk Wróbel: torzy cieszą się z tytułów bądź wysokich przed zbliżającymi się wyborami. Ster- lokat w rankingu, ale należy pamiętać nik Dobrzenia Wielkiego podkreślił tak- Jak wynika z ilości też, że poważną zachętą, czasami wręcz że, że zwycięstwo w pierwszej edycji tego zgromadzonych przeze magnesem dla czytelników do brania plebiscytu jest dla niego tym bardziej sa- mnie punktów, w mój udziału w tego rodzaju rywalizacji i od- tysfakcjonujące, że nikogo nie namawiał dawania głosów na swoich faworytów, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i nie zachęcał do oddawaniaLARES: głosów: Niniejszy materiałtriumf zaangażowała służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.a jednocześnie czytania gazety jest moż- – Odbyło się to absolutnie neutralnie, się bardzo duża liwość zdobycia jakieś nagrody, najlepiej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. a w związkuLARES: z tym Diese ze zdobycia Materialien tytułu sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenscennej, a którą tymuntersagt. razem była kamera. samorządowca roku mniejszości nie- grupa społeczna, A zatem jeszcze raz bardzo dziękuję fir- mieckiej jestem dumny, jest on dla mnie której z tego miejsca mie AIDe – powiedziała Zuzanna Do- bardzo ważny, wyjątkowy! A jak wynika serdecznie dziękuję. nath-Kasiura. z ilości zgromadzonych przeze mnie punktów, w moją wygraną zaangażowała Wierzę jednak, Nagroda dla fana starosty opolskiego się bardzo duża grupa społeczna, której że będzie jeszcze okazja A wspomniana nagroda w wyniku LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. z tego miejsca pragnęLARES: serdecznie podzięNiniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.losowania przypadła panu Stefanowi Wa- kować. Wierzę jednak, że będzie jeszcze do tego, aby uczynić lusiowi z Opola, który odebrał ją z rąk LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. okazja LARES:do tego, aby Diese uczynić to Materialien względem tosind względem lediglich paru zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensfundatora, Rafała untersagt. Wodnioka, a następnie paru osób indywidualnie, bo wiem, jak osób indywidualnie. powiedział: – Dziękuję, że los wskazał bardzo się przyczynili do mojej wygra- właśnie mnie, jako odbiorcę nagrody nej. Nie ukrywam jednak, że najważniej- w tej jakże prestiżowej rywalizacji. Ko- szy będzie mój wynik w zbliżających się rzystając jednak z okazji, gratuluję panu wyborach samorządowych, które mają Henrykowi Wróblowi tak znakomite- się odbyć już jesienią 2018 roku – powie- piękny wyraz podziękowania wójtowi go wyniku i wygrania pierwszej edy- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dział w trakcie uroczystościLARES: wręczenia Niniejszy za to, żemateriał od początku służydo końca wyłącznie niczym do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.cji plebiscytu na Samorządowca Roku nagrody Henryk Wróbel. lew walczył w interesie lokalnej społecz- Menedżer firmy AIDe Rafał Wodniok (z prawej) wręcza nagrodę Stefanowi Walusiowi. Foto: K. Świerc Mniejszości Niemieckiej. Gratuluję, choć ności i że był praktycznie na każdej ma- nie kryję, że moim faworytem był, jest LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. To się widzi,LARES: docenia Diese i nagradza Materialiennifestacji, sind uczestniczył lediglich w spotkaniach, zum Lesen Futura bereitgestellt. Zuzanna Donath-Kasiura, Jegliche wyra- biscycie Vervielfältigung udział, dowodzi z kolei, żeist orga strengstens- i pozostanie starosta untersagt. opolski Henryk La- Jak się okazało, jego wygraną zasko- rozmowach itd. Taką postawę się widzi, żając zadowolenie, że gazeta „Wochen- nizacja takiego plebiscytu jest absolutnie kwa, na którego wysyłałem głosy, a który czony nie był Rafał Wodniok, mene- docenia i nagradza – podkreślił Rafał blatt.pl” wyszła z inicjatywą stworzenia trafnym i interesującym przedsięwzię- ostatecznie uplasował się na 10. miejscu. dżer niemieckiej firmy AIDe, która była Wodniok i dodał: – Uważam jednak, takiego plebiscytu i na swoich łamach ciem. Ludzie w ten sposób pokazali też, Moim zdaniem jest to lokata honoro- sponsorem całego przedsięwzięcia. że wygrana Henryka Wróbla to nie tylko regularnie pokazywała i prezentowała że chcą się wypowiadać na ten temat, wa, biorąc pod uwagę, że rywalizowało – Choć mieszkam i pracuję w Niem- efekt jego działań w minionym roku, samorządowców od strony ich ciężkiej a równocześnie pragną wspierać swoich z nim ponad 30 samorządowców. Wierzę czech, to wnikliwie śledzę wszystko, lecz także owoc jego pracy z ostatnich pracy, którą wykonują każdego dnia, samorządowców, osoby, które ich repre- jednak, że następnym razem starosta LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. co dzieje się na ŚląskuLARES: i w województwie Niniejszy siedmiu materiał lat na stanowisku służy wójta. wyłącznie Nie jest a także do dokonań, czytania. osiągnięć Powielanie i celów. zentują, w jakikolwiekdla nich pracują – powiedziała sposób zabronione.opolski będzie jeszcze wyżej, bo na to ab- opolskim, jestem tym żywo zaintere- bowiem tajemnicą, że właśnie pod jego Zuzanna Donath-Kasiura. Korzystając solutnie zasługuje, o czym świadczy mię- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sowany.LARES: Dlatego doskonale Diese Materialienpamiętam, batutą sindw Dobrzeniu lediglich Wielkim zum ludziom Lesen Gratulacje bereitgestellt. dla wójta, sponsora i gazety Jeglichez okazji, Vervielfältigung pogratulowała też pierwszego ist strengstens dzy innymi fakt, untersagt. że to odpowiedzialne co działo się rok temu w kwestii powięk- żyje się dobrze, dostatnio i oby tak po- – Działalność samorządowców jest miejsca wójtowi Henrykowi Wróblowi, stanowisko piastuje już piątą kadencję. szenia miasta Opola i jak na to reago- zostało pomimo tego, co się wydarzyło niezwykle istotna, bo skoncentrowa- bo – jak podkreśliła – wygrana ta poka- Jest wyjątkowo zaangażowany i skutecz- wała lokalna społeczność. A że rana jest z początkiem 2017 roku. Dlatego też na na lokalnej społeczności, żeby żyło zuje nie tylko jego skuteczność i zaanga- ny, a do swoich obowiązków podcho- jeszcze świeża, musiało się to przekuć w imieniu firmy, którą reprezentuję, jej się lepiej, wygodnie i bezpiecznie. żowanie w wykonywaną pracę, ale też to, dzi – jak na ekonomistę z wykształcenia w zwycięstwo włodarza najbardziej pragnę pogratulować tego zwycięstwa. Wójtowie, burmistrzowie, starostowie jak ważny jest dla swoich mieszkańców. przystało – analitycznie. Dzięki temu poszkodowanej w tym procesie gminy. Tym bardziej że konkurencja była nie w ramach swoich kompetencji i moż- – Ogromne podziękowania kieruję pod jego wodzą powiat opolski ma się LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Moim zdaniem jestLARES: to logiczna Niniejszy kon- tylko duża,materiał ale silna i służyprężna. wyłącznieliwości do każdego czytania. dnia pomagają Powielanie swoim również w jakikolwiekdo sponsora plebiscytu sposób – firmy zabronione.bardzo dobrze i oby zawsze pozostawał sekwencja tego, co się działo wokół Do gratulacji i życzeń kolejnych suk- mieszkańcom. Natomiast fakt, że tak AIDe. Bo z tego rodzaju konkursami jest w takiej formie. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gminyLARES: Dobrzeń Wielki, Diese a jednocześnie Materialien cesów sinddołączyła lediglich się prezes spółki zum Pro Lesen duża liczbabereitgestellt. czytelników brała w Jeglichetym ple- tak, Vervielfältigung że uczestnicy, a zwłaszcza triumfa ist strengstens- untersagt.Krzysztof Świerc

14LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Sp bereitgestellt.ort Sp Jeglicheort Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 12. – 18. Januar 2018 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Fußball: VfL Wolfsburg investiert seit Jahren Millionen Euro LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. MiserablerLARES: Diese Materialien sind lediglich Effekt zum Lesen bereitgestellt. des Jegliche Vervielfältigunggroßen ist strengstens Geldes untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nachdem der VfL Wolfsburg vor Nationalmannschaften Deutschlands 2,5 Jahren deutscher Vizemeister und Spaniens heutzutage perfekt be- herrschen. Und das, obwohl es im VfL- wurde, wollte der Klub seine Posi- Kader viele sehr kreative und technisch tion an der Spitze der Bundesliga geradezu vollkommenen Fußballer gibt, stabilisieren und gabLARES: dafür riesige Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.so z.B. den vom FC Liverpool geholten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Origi oder auch Didavi bzw. Malli. Die GeldsummenLARES: aus. Diese Doch seither Materialien sind sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensschwache Gesamtleistung untersagt. der Schützlin- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. die „Wölfe“ kein einziges Mal auch ge von Martin Schmidt im ersten Teil der nur in der Nähe der oberen Tabel- Ligasaison in Deutschland wurde von einem noch schlechteren Abschluss der lenhälfte gewesen. Sie sind also ein Hinrunde pointiert, denn in ihren letzten Mittelgewicht in der Liga geblie- drei Begegnungen mit HSV Hamburg, ben, obwohl das vom Verein aus der RB Leipzig und 1. FC Köln schafften LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.die „Wölfe“ gerade mal zwei Punkte. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Volkswagen-Stadt investierte Geld Dabei unterlagen sie als erstes Team in laut ExpertenLARES: eine Diese Dauerpräsenz Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdieser Saison dem untersagt. klaren Bundesliga- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. auch in der europaweit prestige- Schlusslicht Köln! In dieser Situation trächtigsten Champions League zur werden die Stimmen der Kritiker nun zunehmend laut, denn ihrer Meinung Folge haben müsste. nach ist mit dem VfL Wolfsburg ein sehr kassenstarker Klub ganz offensichtlich ie vom mächtigen Automobilkon- dem Durchschnitt verfallen, und das zern VolkswagenLARES: gesponserten Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.nicht nur vorübergehend. Das ist umso LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „Wölfe“D gehören seit vielen Jahren zu enttäuschender, als man nach dem Vi- den am besten betuchten Klubs nicht nur zemeistertitel von 2015 davon ausge-

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens www.stadiony.net Foto: untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in der deutschen Bundesliga, sondern Die Volkswagen-Arena hätte zum Schauplatz von Champion-League-Spielen werden sollen, stattdessen ist dort mit dem VfL Wolfsburg ein Liga-Mittelgewicht zuhause gangen war, dass die Wolfsburger sich auch auf dem europäischen Kontinent. nunmehr an der Spitze des deutschen Logischerweise haben sie die Ambition, Trotz aller Investitionen ben insgesamt fast einhundert Millionen darauf zurückzuführen, dass die Nie- Vereinsfußballs etablieren und fortan um die höchsten Einsätze im Lande und Euro gekostet und nur Bayern München dersachsen einen „Anti-Fußball“ spielen, jedes Jahr Deutschland in den europäi- auch international zu spielen. Das gelingt bleibt der VfL Wolfsburg und Borussia Dortmund gaben in dieser indem sie sich vor allem darauf konzent- schen Pokalwettbewerben, mindestens ihnen aber nicht und es sieht momentan nun eine weitere Saison Zeit mehr Geld als der VfL Wolfsburg rieren, gegnerische Angriffe zu zerschla- in der Europa-League, repräsentieren auch nicht danach aus, dass sich dieser eine Enttäuschung. aus. Zwischenergebnis: Trotz aller Ro- gen und den Zugang zum eigenen Tor würden. Unterdessen sind die „Volks- Zustand kurzfristig zugunstenLARES: des Niniejszy Teams materiał służy wyłączniechaden do und czytania. Investitionen bleibt Powielanie der VfL zu „vermauern“. w jakikolwiek Diese Spielmanier sposób führt zabronione.wagen“ seit zwei Jahren nicht einmal LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. aus NiedersachsenLARES: verändernDiese Materialienkönnte. Al- Nichtsind geholfenlediglich hat zum LesenWolfsburg bereitgestellt. nun eine weitere Saison Jegliche eine nun Vervielfältigung dazu, dass die Spiele der Mannschaft ist strengstens in die Nähe der untersagt. Pokalzone gekommen. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. lerdings werden unentwegt Versuche hin auch der zweifache Enttäuschung. Nicht geholfen hat auch von Martin Schmidt nicht gerade eine Mehr noch, vor einem Jahr gerieten sie zu einer Verbesserung unternommen. der zweifache Trainerwechsel, indem Augenweide sind. Zu den Duellen dieses in die Playoffs um den Klassenerhalt in So verkaufte der VfL kürzlich u.a. für Trainerwechsel, indem der Franzose Valérien Ismaël durch Teams kommen daher bei weitem nicht der deutschen Eliteklasse und konnten knapp 47 Millionen Euro den deutschen der Franzose Valérien den Niederländer Andries Jonker und so viele Zuschauer wie etwa bei Borus- sich nach einem dramatischen Hin- und Nationalspieler Julian Draxler und für 36 Ismaël durch den dieser anschließend durch den Schwei- sia Dortmund, Bayern München, FC Rückspiel gegen Eintracht Braunschweig Millionen den Schweizer Ricardo Ro- zer Martin Schmidt ersetzt wurde. Die Schalke 04, Borussia Mönchengladbach, (ein Niedersachsen-Derby) nur knapp dríguez und wurde zugleich auch einige Niederländer Andries Folge ist, dass sogar die für ihre Geduld Eintracht Frankfurt, VfB Stuttgart, RB vor einem Abstieg in die 2. Bundesliga enttäuschende und dabeiLARES: teure SpielerNiniejszy materiałJonker und diesersłuży wyłącznieberühmten do czytania.Fans der „Wölfe“ Powielanie so langsam Leipzig w oderjakikolwiek auch Bayer 04 Leverkusen, sposób zabronione.retten! Wie wird nun wohl der Abschluss LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. los, und zwar Bruno Henrique, Daniel ihre Nerven verlieren und wissen wol- dessen BayArena ähnlich vielen Fans dieser Saison ausfallen? Bedenkt man, Caligiuri,LARES: Luiz Gustavo, Diese Jannes Materialien Horn, anschließendsind lediglich durch zum Lesenlen, wozu bereitgestellt. und wofür man so viel Jegliche Geld wie Vervielfältigung die Volkswagen-Arena Platz ist bietet. strengstensdass es in diesem untersagt. Jahr außer dem weit LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Vieirinha und Diego Benaglio. Auch der den Schweizer Martin ausgegeben hat! Wohl doch nicht, um abgeschlagen liegenden 1. FC Köln zum ebenfalls zum Kader von Joachim Löw Schmidt ersetzt wurde. nun eine weitere Saison um den Klas- Ein weiteres enttäuschendes Jahr gegenwärtigen Zeitpunkt keine klaren gehörende Mario Gomez hat Wolfsburg senerhalt zu kämpfen! So stehen näm- Ein Pluspunkt des VfL Wolfsburg ist Abstiegskandidaten mehr gibt, wird der in Richtung VfB Stuttgart verlassen, wo lich bis jetzt die Dinge, auch wenn die allerdings, dass die Mannschaft es ver- VfL Wolfsburg jetzt vielleicht wieder ein- seine große Karriere begann. „Volkswagen“ unter ihrem neuen Coach steht, recht schnell von der Verteidigung mal in Playoffs kämpfen müssen, um Martin Schmidt zugegebenermaßen zum Angriff überzugehen, auch wenn einen Abstieg zu vermeiden. Und das VfL spielt Anti-FußballLARES: Niniejszyfranzösischen materiał Stade Rennes, służy Riechedly wyłącznie nicht mehrdo czytania. so oft verlieren Powielanie wie zuvor. sie das w injakikolwiek dieser Saison nicht sposób optimal zabronione.ist insoweit gefährlich, als in diesem Jahr LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Die aus dem Verkauf der genannten Bazoer, der beim niederländischen Ajax Aber sie gewinnen auch keine Spiele, zu nutzen weiß. Ganz besonders wenn die Teams, die in der Zweiten Liga um Stars erlangtenLARES: Mittel Diese hat manMaterialien sofort Amsterdam sind hervorragte, lediglich der 18-jährigezum Lesen sondern bereitgestellt. haben sich anscheinend Jegliche auf das der Vervielfältigung Gegner weit zurückgedrängt ist steht, strengstens den Einzug in dieuntersagt. Bundesliga streiten, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in vielversprechende Spieler investiert, brillante Nigerianer Victor Osimhen, Unentschieden spezialisiert. So hat der bekommen die „Wölfe“ große Probleme, gegenüber dem Vorjahr deutlich an Qua- die dem Klub viel Freude bereiten und John Anthony Brooks, Ignacio Cama- VfL Wolfsburg in der soeben zu Ende ja sie sind manchmal geradezu ratlos und lität zugelegt haben. Die bevorstehende einen messbaren Nutzen bringen sollten. cho, Landry Nany Dimata, Divock Origi, gegangenen Hinrunde der aktuellen schaffen es einfach nicht, den Positions- Bundesliga-Rückrunde verspricht für Gemeint sind Yunus Malli, der zuvor William, Marcel Tisserand, Marvin Stefa- Bundesliga-Saison in 17 Begegnungen angriff aufzubauen, was im Gegensatz die Wolfsburger somit sehr heiß und beim 1. FSV Mainz 05 eine sehr gute niak, Paul Verhaegh, Kaylen Hinds oder gleich zehn Mal Remis gespielt bei vier zu ihnen beispielsweise Bayern Mün- hochspannend zu werden. Figur machte, Paul-GeorgesLARES: Ntep Niniejszy vom auch Felix materiał Uduokhai. służy Diese Spieler wyłącznie ha- Niederlagen do czytania. und drei Siegen. Powielanie Dies ist chen w und jakikolwiek FC Barcelona bzw. sposób auch die zabronione. Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenRund um bereitgestellt. den deutschen Jegliche Fußball Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Aus Istanbul nach Mainz FC Schalke 04 und Bayer 04 Leverku- ressiert, hat aber noch kein offizielles Der Niederländer Nigel de Jong hat sen. Die erstgenannte Mannschaft muss Angebot unterbreitet. vergangene Woche einen Vertrag beim sich im Kampf ums Halbfinale zuhause FSV Mainz 05 unterschrieben. Der 33 dem VfL Wolfsburg stellen, während Gomez is back (zurück) Jahre alte defensiveLARES: Mittelfeldspieler Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniedie Werkself w jakikolwiek Werder Bremen sposób zu Gast zabronione.Der 32 Jahre alte deutsche Natio- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. der niederländischen Mannschaft hat haben darf! Das vierte Paar bilden nalspieler Mario Gomez hat den VfL sich damitLARES: allerdings Diese nur kurzzeitig Materialien bis sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheEintracht Vervielfältigung Frankfurt und 1. FSV ist Mainz. strengstens Wolfsburg verlassen, untersagt. und zwar erneut LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Ende Juni dieses Jahres an die Mainzer Auch hier sind Emotionen sicherlich in Richtung des VfB Stuttgart, bei dem gebunden. Das Eigengewächs von Ajax vorprogrammiert, handelt es sich dabei er bis Juni 2020 bleiben soll. Für Gomez Amsterdam lief zuletzt für Galatasaray doch immerhin auch um ein Rhein- ist es die Rückkehr zu demjenigen Klub, Istanbul auf und davor auch für Los An- Main-Derby. Die Spiele werden am 7. in dem seine Profikarriere begann und geles Galaxy, AC Mailand, Manchester Februar ausgetragen. von dem er im Sommer 2009 für 30 Mil- City und den Hamburger SV. Er hat 81 lionen Euro zum FC Bayern München Auftritte im Kader der „Oranje“ hinter Borussia kämpft um Oxford wechselte. In den Folgejahren repräsen- sich. Der 1.FSV MainzLARES: 05 rangiert Niniejszy ak- materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieReece w jakikolwiek Oxford ist vor einigen sposób Tagen zabronione.tierte er auch Fiorentina und Besiktas Is- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tuell auf Platz 15 der Bundesliga-Tabelle von seiner Ausleihe an Borussia Mön- tanbul. Nach inoffiziellen Informationen und hatLARES: nur zwei Diese Punkte VorsprungMaterialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichechengladbach Vervielfältigung zum Londoner West ist Ham strengstens hat der Stolz Schwabens untersagt. drei Millionen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. vor dem die Abstiegszone eröffnenden United zurückgekehrt. Allerdings will Euro für Mario Gomez gezahlt. In der Hamburger SV. der Bundesliga-Verein den 19-Jähri- jetzigen Saison hat der Fußballer zwölf gen kaufen. Laut „The Sun“ haben die Bundesliga-Spiele bestritten und erzielte BVB will Mkhitaryan Rheinländer etwa zwölf Millionen Euro dabei einen Treffer. Borussia Dortmund hat nun die Ge- Henrikh Mkhitaryan Foto: Football.ua/Wikipedia für den Fußballer angeboten und war- spräche mit Manchester United über ihn schätzt, gut kennt und sich sein seines Könnens ringen müssen und es ten nun auf die Antwort. Reece Oxford Wagner nun ein Bayer einen Januar-TransferLARES: ihres Ex-Spielers Niniejszy Comeback materiał wünscht. służyWie die deutschewyłącznie ist nicht do gesagt, czytania. dass ihm das Powielanie dann auch möchte w auchjakikolwiek weiterhin in der sposób Bundesli- zabronione.Sandro Wagner hat im Winter-Trans- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Henrik Mkhitaryan intensiviert. Dem Tageszeitung „Ruhr Nachrichten“ be- gelingt. In Dortmund hingegen ist ihm ga spielen, zumal seine Einsatzchancen ferfenster die TSG 1899 Hoffenheim VernehmenLARES: nach stehenDiese die MaterialienRed Devils richtet, sind sind die lediglich Vertreter beider zum Klubs Lesen das ja bereitgestellt.sicher. Jeglichebei VervielfältigungWest Ham gering sind. David ist Moyes, strengstens verlassen und sichuntersagt. mit einem 2,5-Jah- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dem Angebot für den armenischen Na- in ständigem Kontakt und hoffen auf der Manager der Londoner Mannschaft, res-Vertrag an Bayern München gebun- tionalspieler, der zuvor auch mit einem eine Einigung, wenngleich die finanzi- Glück für Bayern will jetzt nämlich nicht auf den jungen den. Die Einigung beider Klubs und Umzug zum FC Arsenal oder zu Inter ellen Erwartungen des englischen Klubs Die Verlosung der Viertelfinal- Spieler setzen, da West Ham nun um des Spielers selbst mit dem deutschen Mailand in Verbindung gebracht wurde, hierbei angeblich ein Problem sind. Bo- paare im DFB-Pokal hat sich für den den Klassenerhalt in der Premier League Rekordmeister erfolgte am Mittwoch, offen gegenüber. Borussia Dortmund russia erhofft sich zudem, dass Mkhita- Topfavoriten Bayern München als kämpfen muss. Der Fußballer hat in der Vertrag Sandro Wagners soll nun gilt in dieser Hinsicht jedoch als Favorit, ryan seine finanziellen Vorstellungen sehr glücklich erwiesen. Die Bayern der aktuellen Saison drei Spiele in der bis Juni 2020 gelten. Wie die Medien denn der Fußballer selbstLARES: bevorzugt Niniejszy eine erheblich materiał senkt. Ob dies służy auch geschieht? wyłącznie werden do nämlich czytania. dem Drittligisten Powielanie SC Bundesliga w jakikolwiek und eines im DFB-Pokal sposób zabronione.berichteten, hat der Transfer die Bayern LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Rückkehr in den Signal-Iduna-Park, Wenn nicht, wird er in einem anderen Paderborn auswärts gegenüberstehen. absolviert. Im Übrigen ist auch der RB etwa zwölf Millionen Euro gekostet. wo seinLARES: Talent entdeckt Diese wurde, Materialien wo man Klub um sind Anerkennung lediglich und Würdigung zum Lesen Weniger bereitgestellt. Glück haben die Mitfavoriten Jegliche Leipzig Vervielfältigung seit längerer Zeit an ihm ist inte strengstens- untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. DramatLARES: Niniejszy Freitaga, materiał służy wyłącznie 2. domiejsce czytania. Powielanie Wellingera w jakikolwiek sposób zabronione. Zawodami w Bischofshofen zakończyła się 66. edycja legendarnego nie- były rozstrzygające, dopiero upadek LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. miecko-austriackiegoLARES: Diese turnieju. Materialien Tragiczną figurą sind turnieju lediglich okazał się zum Richard Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensw Innsbrucku podczas untersagt. lądowania na 130 m miał decydujące znaczenie, skutku- Freitag. W niemieckiej części imprezy poszło mu całkiem dobrze, choć dwu- jące eliminującymi z dalszych zmagań krotnie zajmował 2. pozycję za plecami obrońcy trofeum Kamila Stocha, obrażeniami biodra. W tym momencie jednak dystans do rywala pozwalał na realną wiarę w ostateczny sukces. nikt się nie spodziewał, że jakiś inny niemiecki skoczek może dokonać cze- iestety w pierwszej kolejce zawo- Broniący tytułu Stoch goś szczególnego w tej edycji turnieju. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dów w InnsbruckuLARES: nadzieje Niniejszy jego materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.A jednak Wellinger po 10. i 11. miejscu iN niemieckich kibiców legły w gruzach nie miał łatwego przeżył renesans formy, dzięki czemu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. po feralnymLARES: upadku Diese eliminującym Materialien z ko- zadania.sind lediglich Od początku zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdwie 3. lokaty wuntersagt. Austrii pozwoliły mu lejnych skoków. Pocieszeniem była for- turnieju Freitag na spektakularny awans. Decydujący ma Andreasa Wellingera, która pozwo- o pozycji okazał się ostatni konkurs. liła mu katapultować się na 2. stopień postawił mu wysoko Po pierwszej serii w Bischofshofen zaj- podium. Gwiazdą imprezy był Polak poprzeczkę. mował 6. lokatę, jednak znakomity lot Kamil Stoch, dzięki wygraniu wszystkich na odległość 139,5 m dał mu nie tylko czterech konkursów dołączył do Svena podium w zawodach, ale i zapewnił 2. Hannawalda, który w sezonie 2001/2002 pozycję w turnieju. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. jako pierwszy i dotądLARES: jedyny dokonał Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.30-letni Stoch potwierdził, że jest tej sztuki. Niemiecki gwiazdor, jako w wypowiedziach Svena, obaj świetnie godnym następcą Małysza, kończąc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. pierwszyLARES: spoza polskiego Diese grona Materialien gratu- się rozumieją, sind lediglich więc często dochodzizum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensimprezę z 69,6 untersagt.pkt przewagi nad Wel- lował świeżo upieczonemu mistrzowi do wielu zabawnych sytuacji, o czym lingerem. 10 i 17 lutego w koreańskim TCS tego niezwykłego wyczynu, a ich mogą się przekonać posiadacze niemiec- Pjongczangu przystąpi do obrony po- wspólne emocjonalne zdjęcia obiegły kiej wersji Eurosportu. Powróćmy jednak dwójnego złota igrzysk olimpijskich sportowy świat. do zwycięzcy obecnego turnieju oraz z Soczi, jednak forma niemieckich analogii sukcesu z pierwszym poczwór- skoczków daje nadzieję na pokrzyżowa- Andreas Wellinger – najlepszy z Niemców w 66. Turnieju Czterech Skoczni Foto: Christian Bier/Wikipedia Rekordy nie dla faworytów nym triumfatorem. nie aspiracji polskiego potentata. Wellin- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sven Hannawald LARES:przez lata tworzył Niniejszy Stoch materiał podobnie jak służy Hannawald wyłącznie nie dość, żedo „Orzeł czytania. z Wisły” zdominował Powielanie pierwszym w jakikolwiek w dziejach tej dyscyplinysposób zabronione.ger i Eisenbichler pokazali już podczas legendarny duet z Martinem Schmittem, przyjechał jako główny faworyt, ow- poprzedni pucharowy sezon z do dziś „wielkim szlemem”. zeszłorocznych mistrzostw świata, jak LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wzbudzającyLARES: zainteresowanie Diese Materialien telewi- szem, byłsind w gronie lediglich najpoważniejszych zum Lesen nie pobitym bereitgestellt. rekordowym wskaźnikiem Jegliche Vervielfältigung ist strengstenspotrafią walczyć untersagt. w najważniejszej im- dzów, uwielbiany nie tylko przez nie- kandydatów, ale do zawodów w Obe- procentowym – 52,4 (11/21) zwycięstw Kolekcja tytułów do rozdania prezie sezonu. Najistotniejsze pytanie mieckich kibiców. Minęło kilkanaście lat, rstdorfie nie miał na koncie żadnego w stosunku do liczby rozgrywanych za- Broniący tytułu Stoch nie miał łatwe- brzmi jednak: czy Freitag na tyle szybko a oni znowu znaleźli się razem na scenie, pucharowego sukcesu w obecnym se- wodów, to jeszcze w omawianym sezo- go zadania. Od początku Freitag po- zaleczy rany powstałe w Innsbrucku, aby tym razem w roli ekspertów Eurospor- zonie, a jego dorobek punktowy wypa- nie na początku wygrał 6 razy, w tym stawił mu wysoko poprzeczkę, mimo wrócić do rywalizacji w topowej for- tu, Schmitt prowadzący wywiady pod dał blado w porównaniu z Freitagiem. trzy ostatnie zawody przed turniejem, to jego znakomita dyspozycja decydo- mie z szansami na złoto podczas igrzysk chmurką na skoczni, a jego stary kompan Ówczesne notowania „Hanniego” wy- natomiast Hannawald jedyny sukces wała o tym, że wygrywał z minimalną i wcześniej (19–21 stycznia) brylować LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. w budce komentatorskiej.LARES: Wspaniale Niniejszy się glądały materiał jeszcze słabiej, służy w tamtym wyłącznie czasie świętował do 2czytania. grudnia 2001 roku. Powielanie Później przewagą w jakikolwiek – w Oberstdorfie sposób 4,2 pkt, zabronione.podczas domowych mistrzostw świata dopełniają, pełen ikry i humoru Martin szalał bowiem obecny dyrektor spor- jednak nastąpiła jedyna w swoim ro- w Garmisch-Partenkirchen 7,6 – w su- w lotach narciarskich w Oberstdorfie? LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. czasamiLARES: prowokuje Diesebardziej wyważonego Materialien towy polskiej sind ekipylediglich Adam Małysz. zum Nie Lesen dzaju bereitgestellt.fenomenalna seria ukoronowana Jegliche mie Vervielfältigung 11,8 pkt. Oczywiście te wyniki ist niestrengstens untersagt.Witold Wolak

16LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Sp bereitgestellt.ort Sp Jeglicheort Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 12. – 18. Januar 2018 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bundesliga: Bayern startet Kadermodernisierung LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. GoretzkaLARES: Diese Materialien sind lediglich und zum Lesen bereitgestellt. wer Jegliche Vervielfältigungnoch? ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. In Deutschland ist es mit Beginn dieses Kalenderjahres sehr laut um den willkommen sind. Die vorerwähnten deutschen Nationalspieler Leon Goretzka geworden, der zum 1. Juni die- Veränderungen und Transferpläne des deutschen Rekordmeisters sind freilich ses Jahres vom FC Schalke 04 zu Bayern München wechseln soll. Und das, nur ein winziger Teil des Projekts „Neu- obwohl auch u.a. soLARES: mächtige Niniejszy Klubs wie FC Barcelona, materiał Juventus służy Turin wyłącznie und do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.er FC Bayern“. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. FC Liverpool den 22-Jährigen, äußerst talentierten Mittelfeldspieler gern LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensViele Möglichkeiten untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bei sich sehen würden und ihm jeweils einen millionenschweren Kontrakt Der mächtigste Bundesliga-Verein angeboten haben. Dennoch will der Fußballer letztlich in Deutschland überlegt sich derzeit viele Lösungen bleiben und dort vor allem für Bayern spielen und in der bayrischen und will dabei verschiedene Topspieler unter Vertrag nehmen, so zum Beispiel Hauptstadt wohnen. den brillanten US-amerikanischen och erfreut zeigt sich darüber das Mit dem Kauf von Nationalspieler Christian Pulisic von Trainerteam desLARES: FCB, das Niniejszy sich materiałLeon Goretzka służy ist wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Borussia Dortmund, den belgischen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. schonH lange für den Spieler begeis- Nationalspieler Yannik Carrasco, der tert. JuppLARES: Heynckes, Diese der ChefcoachMaterialien diesind Modernisierung lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensaktuell für Atlético untersagt. Madrid im Einsatz LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. des Bundesliga-Tabellenführers, wird und dabei vor allem ist, oder auch Timo Werner vom RB dabei nicht müde zu betonen, dass Leipzig, der mittlerweile drauf und dran Leon Goretzka ein sehr intelligenter die Auffrischung ist, zum größten Star der deutschen Na- Mensch sei. Mit dem Kauf Goretzkas und Verjüngung des tionalmannschaft und einem natürli- ist übrigens die Modernisierung und FC Bayern offenbar chen Nachfolger von Miroslav Klose im dabei vor allem die Auffrischung und Angriff zu werden. Zudem muss noch Verjüngung des FCLARES: Bayern offenbar Niniejszy materiałnoch nicht zu służy Ende. wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.entschieden werden, was mit dem por- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. noch nicht zu Ende. Abgesehen vom tugiesischen Nationalspieler Renato San- deutschenLARES: Neuzugang Diese Sandro Materialien Wagner sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensches und dem deutschen untersagt. Nationalspieler LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. als Backup für Robert Lewandowski Serge Gnabry zu tun ist. Beide gelten und der Vertragsverlängerung mit dem Verträge beim FCB laufen jeweils zum als Riesentalente, die eigentlich noch Franzosen Kingsley Coman bis zum 1. Ende dieser Saison aus. Beide möchten nicht explodiert sind. Der eine wurde Juni 2023 wird derzeit an einer Ver- zwar ihre Kontrakte verlängern, doch deswegen an den walisischen Swansea tragsverlängerung mit dem deutschen es wird letztendlich darauf ankommen, City AFC ausgeliehen, der in der engli- Nationalspieler Joshua Kimmich bis wie sie sich im Frühjahr präsentieren, schen Premier League vertreten ist, und Juni 2023 gearbeitet. Außerdem be- sowohl in der Bundesliga, als auch in der der zweite an die deutsche TSG 1899 mühen sich die MünchnerLARES: seit kurzem Niniejszy Champions materiał League und służy im DFB-Pokal. wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Hoffenheim. Ob sie demnächst nach LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. auch um Julian Draxler von Paris SG, Im Moment räumen die Bayern-Bosse München zurückkehren werden? Über also einenLARES: weiteren Diese Auswahlspieler Materialien aus Arjen Robbensind lediglich deutlich mehr zum Chancen Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensden 20-jährigen untersagt. Renato Sanches heißt LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dem Kader von Joachim Löw. Dieser auf eine Vertragsverlängerung um ein Das Eintreffen von Leon Goretzka beim FC Bayern München bedeutet für den Klub vermutlich auch den Weggang es, es sei während der letzten Europa- Fußballer wird allerdings recht viel weiteres Jahr ein, denn dieser komme von Arturo Vidal (unten erster von links) Foto: Gobierno de Chile/Wikipedia meisterschaft von einem großen Star zu kosten. Wie der wichtigste Mann des jetzt wieder zu seiner Formstärke, Glanz zustand, geschweige denn, dass er keine der deutsche Nationalspieler auf dersel- einem gefallenen Fußballer verkommen. FC Bayern Uli Hoeneß sagte, werde die und Effizienz aus der vorherigen Saison, zukunftstaugliche Option ist. ben Position spielt wie er und ist dabei Seine Zukunft beim FCB scheint daher Summe für „Drax“ jedoch nicht über während Franck Ribéry immer wieder um acht Jahre jünger und ganz klar im zurzeit sehr vage zu sein. Der 23-jährige 70 Millionen Euro hinausgehen und von Verletzungen heimgesucht wird Wie geht es weiter? Aufwind. Zum Glück, so berichten deut- Serge Gnabry hingegen ist offenbar in- sei für den MünchnerLARES: Giganten Niniejszy somit und deswegen materiał nur selten służy zum wyłącznie Einsatz Auch do der czytania. weitere Verbleib Powielanie von Ar- sche wMedien, jakikolwiek will der FC Chelsea sposób Arturo zabronione.zwischen mit seinen Verletzungen fertig LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kein Problem. kommt. Dennoch will der ehemalige turo Vidal im bayrischen Team ist sehr Vidal für anständiges Geld zu sich holen. geworden und gewinnt nun seine Form- LARES: Diese Materialienfranzösische sind Nationalspielerlediglich zum nach eiLesen- fraglich. bereitgestellt. Einmal abgesehen davon, Jegliche dass Dass Vervielfältigung dies dem italienischen Trainer ist derstrengstens stärke schnell wieder. untersagt. Sollte er dabei zu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Alternde Stars genem Bekunden seine Waffen nicht er mit seinen 31 Jahren nun langsam in Blues Antonio Conte gelingen wird, ist seiner Topform gelangen, wird er auf Erhebliche Geldausgaben sind für strecken und werde in der Rückrunde die Jahre kommt, verdient der Chilene sehr wahrscheinlich, denn beide Herren seiner Lieblingsposition am linken Flügel den deutschen Rekordmeister derzeit 2017/18 wie ein Löwe um einen Platz in genauso viel wie vor zwei oder drei Jah- haben bereits in der Vergangenheit bei wieder zu den weltweit Besten gehören, allerdings geradezu ein Muss, zumal der Startelf und damit um einen neuen ren, obwohl er nicht mehr die Leistung Juventus Turin fruchtbar miteinander wie in der Vergangenheit bereits etwa in seine beiden größten Stars – der Nieder- Kontrakt bei Bayern kämpfen, denn bringt. Und dabei bereitet er immer wie- gearbeitet. Sie wissen auch alles vonei- seiner Zeit beim FC Arsenal und bei der länder Arjen Robben und der Franzose er wünsche sich sehr, in München zu der auch Erziehungsprobleme – er mag nander und außerdem ist Arturo Vidal deutschen Olympia-Mannschaft. Nun ist Franck Ribéry sehr verletzungsanfälligLARES: Niniejszy bleiben, materiał ebenso wie seinesłuży Familie. wyłącznie Die nun mal do gute czytania. Unterhaltung. PowielanieZudem wird zwar w kein jakikolwiek genialer Techniker, sposób wie sie zabronione.es also an der Zeit, dass er dies auch im LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. und auch nicht mehr die Jüngsten sind. Frage ist nur, ob es auch sinnvoll ist, man ihn, sobald Leon Goretzka zu Bay- für den FCB gesucht werden, dafür aber Trikot des deutschen Rekordmeisters Der eineLARES: ist inzwischen Diese 34 Jahre Materialien alte und diesen sind Fußballer lediglich an die Isar zuzum halten, Lesen ern kommt, bereitgestellt. höchstwahrscheinlich Jegliche über- ein Vervielfältigungtypischer Fußballkrieger, wie ist sie strengstens in einmal mehr unter untersagt. Beweis stellt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der andere noch ein Jahr älter und ihre bedenkt man etwa seinen Gesundheits- wiegend auf die Ersatzbank setzen, da der englischen Liga sehr nützlich und Krzysztof Świerc

Rund um den deutschen Fußball

Geheime Gespräche LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznierem der do vorerwähnte czytania. Orlando Powielanie City SC Bierhoff w jakikolwieksieht gute Chancen sposób zabronione.an diesen Klub. Hier tippe ich auf eine LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Deutsche Medien munkeln von ge- als Alternative für Kaká, der mit hoher Der Manager der deutschen Natio- 60- bis 80-prozentige Chance auf einen heimenLARES: Gesprächen Diese zwischen Materialien Borussia sind lediglich zum LesenWahrscheinlichkeit bereitgestellt. schon bald Jegliche in der nalmannschaft Vervielfältigung Oliver Bierhoff ist schätzt strengstens erfolgreichen Deal.“untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dortmund und Pierre-Emerick Auba- chinesischen Liga kicken wird. Auch die Möglichkeit eines Umzugs des meyang über einen neuen Kontrakt! beim New York FC stehe der kolum- deutschen Nationalspielers Emre Can Lewy beklagt sich Der gabunische Nationalspieler wer- bianische Mittelfeldspieler im Visier, vom FC Liverpool zum Juventus Turin Robert Lewandowski meinte zuletzt, de demnach vermutlich einen neuen wenngleich diese Alternative weniger sehr hoch ein. Der talentierte Mittel- der ehemalige Bayern-Coach Carlo An- Vertrag bei den Westfalen bis 2021 wahrscheinlich zu sein scheint. feldspieler steht bei den Reds noch bis celotti sei schuld an der jetzigen Kader- unterschreiben. Der in Laval geborene Saisonende unter Vertrag und kann situation und der Verletzungsplage im aktuelle TorschützenkönigLARES: der Bundes Niniejszy- materiał służy wyłącznieSchalke do schwärmt czytania. von Özil Powielaniesich damitw jakikolwiek schon im Januar vertraglichsposób zabronione.Klub. „Wenn Muskelprobleme auftreten, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. liga kam zu Borussia im Jahr 2013 für Der FC Schalke 04 sei nach eigener an einen neuen Arbeitgeber binden. muss man die Ursache immer darin su- 13 MillionenLARES: Euro, Diese inzwischen Materialien aber ist sind lediglich zum LesenZusicherung bereitgestellt. gern bereit, Mesut Jegliche Özil, Im VervielfältigungHinblick auf mögliche Verstärkun ist strengstens- chen, was zwei, untersagt. drei Monate zuvor war. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. er mindestens 60 Millionen Euro wert. dessen Vertrag beim FC Arsenal zum gen für Juventus ist in letzter Zeit viel Die Fehler wurden höchstwahrschein- Zuletzt wurde Auba übrigens auch mit Ende dieser Saison ausläuft, in den Klub davon die Rede, dass die Piemonteser lich eben damals gemacht, und da war mehreren Klubs aus der englischen, zu holen. Mesut Özil spielte in der Ver- auch Leon Goretzka um jeden Preis kein anderer als Carlo Ancelotti unser spanischen und italienischen Liga in gangenheit bereits für Gelsenkirchen, holen wollen. „Emre Can und Leon Trainer“, sagte Lewy. Den Medien in Verbindung gebracht. Nun deutet alles 2008 wechselte er dann zu Werder Bre- Goretzka sind ganz bestimmt Fußbal- Deutschland zufolge sei dies nicht die darauf hin, dass er seine Zukunft vorerst men und von dort zwei Jahre später zu ler, die das Zeug zu einem Erfolg in erste kritische Bemerkung des polni- in Dortmund sieht. Real Madrid, um schließlich bei Arse- der italienischen Serie A haben. Sollte schen Nationalspielers über den italie- Mesut Özil Foto: Ronnie Macdonald/Wikipedia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznienal zu do landen. czytania. „Ich habe noch Powielanie immer sich wallerdings jakikolwiek einer von ihnen sposób für ei- zabronione.nischen Trainer und sein Trainerteam. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. James vor Abgang? ner die Bayern nicht mehr trainiert, sieht ein sehr gutes Verhältnis zu Mesut und nen Umzug nach Italien entscheiden, Aber auch andere Personen im Klub LautLARES: „Don Balón“ Diese plant Spielmacher Materialien die Zukunft sind James’ lediglich in München zum jedoch Lesen möchte bereitgestellt. ihn gern im Klub wiederhaben“, Jegliche dann Vervielfältigung wird er dabei sicher nur ist einen strengstens hätten sich in ähnlichem untersagt. Ton geäußert. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. James Rodríguez vom FC Bayern Mün- nicht sehr rosig aus. Nun werden daher sagte der Schalker Aufsichtsratschef Cle- Transfer an Juve in Betracht ziehen“, Zur Bestätigung dieser Worte genügt es, chen den Vereinswechsel in Richtung die Stimmen laut, wonach der Kolum- mens Tönnies und ergänzte: „Sollte dies prognostizierte Oliver Bierhoff und einige Bayern-Spieler zu nennen, die Orlando City oder New York FC. Der bianer möglicherweise demnächst den geschehen, könnte Mesut Özil sagen, er fügte hinzu: „Bei Leon Goretzka ste- teilweise bis jetzt an ihren Verletzungen kolumbianische Nationalspieler kam Klub wechseln wird. Erstzunehmende findet nun zurück zu seinen Wurzeln hen die Chancen auf einen Wechsel zu laborieren, so z.B. Manuel Neuer, Thiago zum deutschen Rekordmeister für Optionen, die der Spieler selbst in Be- und kann erneut für diese Fans und die- Juventus jedoch meiner Meinung nach Alcantara, Franck Ribéry, James Rod- zwei Jahre auf Leihbasis als einer der tracht ziehe, seien hierbei die Angebote se Region spielen. Ich glaube allerdings nicht hoch, ich würde sagen so um die riguez, Thomas Müller, David Alaba, Wunschspieler des LARES:vormaligen Niniejszy FCB- aus der materiał US-amerikanischen służy MLS. wyłącznie Um nicht, dodass czytania. dies im Jahr 2018 Powielanie der Fall 20 Prozent. w jakikolwiek Viel wahrscheinlicher sposób er- zabronione.Arjen Robben und Juan Bernat. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. TrainersLARES: Carlo Ancelotti. Diese Seit Materialien der Italie- den Spieler sind bemühe lediglich sich unter zum ande Lesen- sein wird“. bereitgestellt. Jeglichescheint Vervielfältigung mir ein Transfer von Emre ist Can strengstens untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Redaktionsanschrift: ul. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, E-Mail: Adres redakcji: ul. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, e-mail: info@pro- Wydawca/Herausgeber: Związek Niemieckich Stowarzyszeń Konto bankowe: ING Bank Śląski, 88 1050 1504 1000 0024 3720 8073 WOCHENBLATT.pl [email protected]. Chefredakteur: Dr. Rudolf Urban, Redaktion: futura.com.pl. Redaktor naczelny: dr Rudolf Urban. Redakcja: Anna Społeczno-Kulturalnych w Polsce, ul. Krupnicza 15, 45-013 Opole. Bankverbindung: ING Bank Śląski, IBAN: PL88 1050 1504 1000 0024 Anna Durecka: „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“, „Wirtschaft“; Durecka – „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”, „Gospodarka”; Impressum / Stopka redakcyjna Nr indeksu 368202. 3720 8073 Marie Baumgarten (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“. Übersetzung: Marie Baumgarten (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”. Tłu- Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung Andrzej Szypulski. Korrektur: Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. maczenia: Andrzej Szypulski. Korekta: Manfred Prediger, Krzysztof Druk/Druck: Polska Press Sp. z o.o., Oddział Poligrafia, Drukarnia w Sosnowcu Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die des Ministeriums für Inneres und Verwaltung sowie Verlagssekretariat, Vertrieb, Marketing: Sylwia Kołakowska, Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa, sprzedaż, marketing: Sylwia Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen. des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich. Nakład/Auflage: 5700 [email protected]. Onlineredaktion: Marie Baumgarten, Kołakowska, [email protected]. Redakcja strony www: Kontakt: Biuro redakcji/Redaktionsbüro: tel./faks +48 77 45 46 556 Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. Zrealizowano dzięki dotacji MinisterstwaLARES: Spraw Wewnętrznych i ANiniejszydministracji Manuela Leibig. materiał służy wyłącznieMarie Baumgarten, do Manuela czytania. Leibig. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą) Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA, Zastrzegamy sobie prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie MinisterstwaLARES: Spraw Zagranicznych Diese Republiki Federalnej Materialien Niemiec. Homepage :sind www.wochenblatt.pl lediglich zum LesenStrona internetowa bereitgestellt.: www.wochenblatt.pl JeglicheRuch S AVervielfältigung, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00 ist strengstenszamówionych nie zwracamy. Redakcjauntersagt. nie odpowiada za treść ogłoszeń. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.