Rozenbulletin 165 5 Opmaak 1 15-10-2013 12:07 Pagina 26

Jaargang 52 nummer 190 januari 2020

Periodieke uitgave van de Nederlandse Rozenvereniging

ADR 2019: R. Peach Melba®, leiroos, Kordes. foto: Dr. Burkhard Spellerberg rozenbulletin 165 5_Opmaak 1 15-10-2013 12:07 Pagina 26

in het najaar doen de bomen dit met Groei & Bloei Tuinenfietstocht Doorn tot de tuinen. Kinderen tot 12 jaar hun schitterende herfstkleuren. Om te Genieten van een prachtige fietstocht gratis. Alle opbrengsten van de fiets- kunnen genieten van de mooie door- en bijzondere tuinen? Dat kan en wel tocht zijn bestemd voor aangepaste kijkjes en de heerlijke geur van de op zaterdag 18 juni 2011. Groei & fietsen voor de meervoudig beperkte rozen zijn door de hele tuin vele zitge- Bloei Doorn e.o. heeft een route uitge- bewoners van Bartiméus in Doorn. legenheden geplaatst. Bezoekers kun- zet van ongeveer 25 km langs de uit- Voor meer informatie en toegangsbe- nen in de sfeervol aangeklede ont- gestrekte landerijen en kastelen van wijzen: www.steunbartimeus.nl/tui- vangstruimte ‘De Rozerie’ genieten Doorn en omgeving. nenfietstocht of belt u met Marianne van koffie of thee, al dan niet met een Onderweg zijn diverse bijzondere tui- Koppenol 06-254 750 12. lekker stuk vlaai erbij. nen te bezoeken variërend van echte Openingstijden Parkhof Swalmen in liefhebberstuinen tot bijzondere land- 2011: schapstuinen. Enthousiaste tuineige- April: zondag 24 en maandag 25 (1e naren delen graag hun tuinpassie. Ook en 2e Paasdag) van 13.00-17.00 uur. de historische moestuin van Bartiméus Mei: zondag 15 van 13.00-17.00 uur. is open. Daar is van alles te zien en te Cat. A Grootbloemige roos Goud R. ‘MEIzizany’, Meilland Juni: zondag 12 en maandag 13 (1e doen voor jong en oud. De tuin heeft en 2e Pinksterdag) van 10.00-17.00 uur. onder andere een prachtig Rosarium, Cat. A Grootbloemige roos cert. 1e klasse Rozendagen Juli: Zaterdag 09 van leifruit, akkers en diverse kassen. Ook R. ‘FRYvanity’, Fryer 19.00-22.00 uur. in de gezellige Theeschenkerij van de Zondag 10 van 10.00-17.00 uur. moestuin is het goed toeven. Bezoekers Augustus: zaterdag 06 van 19.00- worden er hartelijk ontvangen met een 22.00Cat. A Tuur.rosr oZondagos cert. 107e k lvanasse 10.00-R. ‘KORum- kopjeCat. A Ttheerosr oofos koffiecert. 2e en kla lekkerssse R. ‘D IuitCdo oeigendles’, 17.00neza’, Kuur.ordes bakkerij.Dickson September: zondag 04 van 10.00- 17.00De Go uur.uden Roos van Den Haag: Meerkreeg informatie:in 2011 de Geurprijs van Den Oktober:R. Beverl yzondag (‘KORp 02-10auvio ’)van, Ko 10.00-rdes, zie DeHa aTuinenfietstochtg. Het perk zag wordt er op gehoudende dag van 17.00coverf ouur.to ophe tzaterdag concour 18s s cjunihitt evanren d10.00 uit; etoten zee VerderDeze g elkeroot bwoensdagmiddagloemige roze ro ovanafs van 11 17.00van b luur.oem eToegangn op lan age10,- ste rinclusiefke stelen ‘De nieuwe weg’ in Doorn rozenbulletinmeiKor dt/mes 165 w 13o 5_Opmaakn juli in 2van01 1213.00-17.00 15-10-2013al zilver i n 12:07 uur.afd. Pagina 20routebeschrijving,en heerlijk geuren lunchd. en toegang C bij de grootbloemige rozen en

NIEUW Mest Keuze uit ruim 1.400 maat soorten 100% biologisch op en geteelde rozen grondsoort Voor elke een eigen Verzending door heel Nederland elk jaargetij voor úw mest. Ook wij de op pot en kale wortel rozen hebben juiste oplossing!

Bij de stadsingang Monique tussen de mosrozen

Duitsland als in Sangerhausen voor de in Kiev en Europa. Bij de gele- Moskou bestemde rosaria van de genheid van het Wetenschapsacademie van de voor- 100-jarig jubileum malige Sovjetunie worden geoculeerd in 2003 was het en werden de nieuwe planten één mogelijk het rosa- jaar later al naar Rusland vervoerd. rium verder uit te Van niet gegroeide cultivars werden breiden en is ook een of twee volwassen exemplaren de nieuwe hoofd- uit het rosarium opgegraven en ingang ontstaan. meegenomen. Ook werd de volledige In de nabijheid van bibliotheek van het rosarium als deze ingang herstelbetaling naar Rusland overge- rozenbulletinrozenbulletin 165 165 5_Opmaak 5_Opmaak 1 1 15-10-2013 15-10-2013 12:07 12:07 Pagina Pagina 2 2 bevÅinZevenhofstedenstraatdt zich het 9 4515bra RKcht IJzendijke. Het ver3li06es -v 129an d 050e b 85ibliotheek [email protected] Informatie- U www.bierkreek.nlis heden ten dage nog steeds merk- centrum en de baar, onder meer in het feit dat som- grote glazen kas, mige rozen onder een verkeerde 1826 waar rozen gehou- naam in het rosarium opgenomen den kunnen wor- zijn. Alleen tegen betaling van forse den die niet hele- bedragen zou Rusland bereid zijn om Overzicht oude rozen maal geschikt zijn voor het Duitse - delen van - de oorspronkelijke klimaat en mogelijk de winters niet bibliotheek terug te geven. rozenresearch werd gedaan. Onder zouden overleven. In 2009 verkreeg Rozenexperts uit de hele wereld hel- leiDedDein gkwaliteitsrozen kwaliteitsrozenvan Dr. Haral dvan vanvo nRozenkwekerij RozenkwekerijRathlef De Deh eWit Wi Eldeuldero zip ziajn-jnR bo bijsija vr versciuerscmhille ahillels endeenders tgroe groen-en- en en tuin tuinpcenencen rtraetrag ein l minatig mee aan het identifi- weNederlandrNederlandd dit voo ren teng eBelgië zBelgiëet tot verkrijgbaar. iverkrijgbaar.n 1944. Na instituut in Duitsland dat gespeciali- ceren van sommige van deze ver- de tweede wereldoorlog werd het seerd was op het behouden van één keerd gelabelde rozen en na de confe- roHsaHetreti uhoofdverkooppunt mhoofdverkooppunt aan de stad San isg ise gevestigdr hgevestigdausen op op Hoveniersweg Hovenierswegsierplantenge 12,s l12,ac Zutphh Zutpht de ten.ien.te lOp “OpDeningeeningutschstijstije denden zij rzijen ntv ievan anwaren diverse oude rozen van ovmaandagemaandagrgedrage t/mn t/m. D zaterdag azaterdagnkzij d evan vanho g09.00 e09.00 per -tot tot 17.00 17.00G euur. nuur.bank Rose” (Duitse genenbank oranje labels voorzien, met daarop soAlleoAllenlij kverkooppunten everkooppunten inzet van de mmet meten sadressen eadressenn die en en telefoonnummers telefoonnummersrozen) en kon kunti nkunt da ut z uopve opvlfdrage ragjaenaenr bije bijen on ons sin informaformade vtie-etie-rmoedelijk juiste naam geschre- ven van de betreffende cultivar. venummer:ranummer:ntwoor 035-6916511d 035-6916511elijk waren v ofo ofo kijkr kijkhe top op onze onze website: website:nieuwe www.dewilde.nl rwww.dewilde.nlozenbibliotheek geopend rosarium, bleef het zo mogelijk om worden. de collectie te bewaren en uitDE DEte b ROZENSPECIALISTr ROZENSPECIALISTei- Aan het einde SINDSv SINDSan de t1921 w1921eede wereld- den. Na de hereniging won het rosa- oorlog moest in 1947 de gehele col- rium nog meer aan belang, zowel in lectie van het rosarium Spelarosa®:Spelarosa®: PurePure Liefde Liefde voorvoor Rozen Rozen

SpelarosaSpelarosa®: ®Quality: Quality Only Only in in stamrozen, stamrozen, klimrozen,klimrozen, patiorozen, patiorozen, mini mini klimrozen, klimrozen, heesterrozen, heesterrozen, 20 bodembedekkendebodembedekkende rozen, rozen, grootbloemige grootbloemige rozen, rozen, specialspecial en en floribunda floribunda rozen! rozen! 2 www.spelarosa.nlwww.spelarosa.nl

Rozenmest NPK 7-5-12 + 4 MgO Bodemactief®

Xardin Rozenmest is een organische meststof speciaal voor rozen Unieke bodemverbeteraar met micro-organismen. In de bodem en stimuleert daarbij het bodemleven. Hierdoor verbetert de structuur komen van nature diverse organismen voor. Deze organismen houden en komt er meer zuurstof in de bodem. Verder bevat rozenmest kali de gezonde bodemstructuur in stand. Ze veroorzaken holten en zorgen voor steviger blad en magnesium voor meer kleur. Voor het beste voor de afbraak van dood organisch materiaal. Daarnaast beschermen resultaat gebruiken in combinatie met Xardin Bodemactief. Met het ze wortels tegen bodemziekten. BodemActief® bestaat uit micro- gebruik van Xardin Rozenmest ontstaat een stevige, gedegen organismen en tevens voedingsstoffen voor deze micro-organismen groeiende en rijk bloeiende roos. Dankzij de duurwerking van deze o.a. bacteriën, schimmels, Mycorrhizae zeewier en gisten. De unieke organische meststof hoeft u deze slechts 2 x per jaar te strooien. samenstelling verrijkt het bodemleven waardoor de bodemstructuur en de beworteling verbeteren. Toe te passen bij aan- en verplant, bij Gebruiksaanwijzing: slecht groeiende beplantingen en bij slecht drainerende bodem. Strooi 6 tot 8 kg per 100 m2 in april/meirootgrowrootgrow en in juli. Invoo voopotten:r rrozen rozen en en teg tegenen rozen rozenmoeheidmoeheid 4 gram per 1 liter onbemeste potgrond. Gebruiksaanwijzing: Strooi 10 kg per 100 m2 bij aan- of verplant en bij slechte bodem. SpecialeSpeciale worte wortelsclschimmelshimmels (Mycorr (Mycorrhiza’s)hiza’s) Xardin is een merk van Innogreen VOF Strooi 5 kg per 100 m2 jaarlijks bij een slechte structuur. rrooototgrowgrow®® stimulerenstimuleren en en beschermen beschermen uw uw roze rozenn o opp na natuutuurlijkerlijke wijze. wijze. sterkesterkeHulsenboschstraat worte wortels lsvoor voor vi talvitale plae plantennten 6B | 4251 LR Werkendam (NL) EéEénmalignmalig toegevoe toegevoegdgd bi bij hetj het aanp aanplantlantenen of of ve verplanrplantenten De rozentuinen van Demen Tel. +31 (0)183 509796 | Faxggroeien +31roeien (0)183 de de schimmels schimmels 509795| me met tde de worte wortelsls mee mee en en gebruiken de producten van Xardin M. 06 10597243 | [email protected] een een u uitbreidinitbreidingg en en besc bescherhermingming va vann h hetet worte wortelstellstelsel.sel. www.innogreen.nl | www.xardin.nlMeMet trootgrow rootgrow kun kunt tu u rozen rozen plan plantenten in in een een be bestaandstaand roze rozenpenperk.rk. ttuinuinttuinuinierenierenierenieren meme memett mymytt mymycorrhizcorrhizcorrhizcorrhiza-scha-scha-scha-schimmelsimmelsimmelsimmels

eeneeneeneen grootgroot grootgroot successucces successucces inin inGroot-Brittin Groot-Brittanniëanniëanniëannië

nununu nu ookook ookook verkrverkr verkrverkrijgbaarijgbaarijgbaarijgbaar inin inNederinNeder NederNederlandlandlandland 25

ServaServaplaplantnt B.V. B.V. G Gildewegildeweg 12 12 2 6322632 BA BA Nootd Nootdorporp 0 15-25015-257925179251 serv serviceice@[email protected] www. www.servaservaplantplant.nl.nl

22 Inhoud nummer 190, januari 2020

In dit nummer de volgende artikelen:

5 Van uw voorzitter

6 Algemene Ledenvergadering 2020

7 Viva Martin Vissers

12 Voorjaarssnoei bij rozen

14 Twaalf nieuwe ADR-Rozen in 2019

17 Verslag Najaarsbijeenkomst 2019

18 Snoeien

19 Koosje van de Giessen overleden

19 Excursiecommissie Binnenland stelt zich voor

20 Rozennamen

21 5 dagen op Rozenreis

Bijdragen voor het Rozenbulletin 191, dat in april 2020 verschijnt, graag inzenden voor 6 maart 2020 per e-mail in Word, aan de eindredactie: [email protected]. Foto’s in hoge resolutie voor 6 maart 2020 naar: [email protected]

3 rozenbulletin 165 5_Opmaak 1 15-10-2013 12:07 Pagina 10

zoals een rozentuin, een rotstuin, een Newby Hall, een statig huis heestertuin en nog veel meer! Er zijn vroe- ge en late borders, siergrassen en zelfs coniferen. In de kwekerij wordt een grote collectie vaste planten aangeboden. Meer dan 2.000 verschillende soorten en cultivars zijn hier te koop! We wandelen over een eindeloos lange asfaltweg en bereiken eindelijk de tuin. Boordevol enthousiasme haast ik mij naar de rozentuin, waar 140 rozen, geselecteerd op geur, aangeplant zijn. Maar jammer genoeg heeft ook hier het lange, koude voorjaar zijn tol geëist: slechts hier en daar staat er een een- zaam roosje open! Wat jammer! Maar gelukkig zien we wat verder een prachtige pioenentuin en deze staat in volle bloei! Het uitzonderlijke schouw- spel van deze bloemenpracht aan Paeonia lactiflora maakt het gemis aan Zaterdag: stadsbezoek aan York ‘bloeien’ meer dan 6.000 verschillende bloeiende rozen méér dan goed. Ook Op zaterdag staat een bezoek aan York plantensoorten en cultivars van rozen, het assortiment dubbele borders is gepland. Eerst hebben we een rondlei- vaste planten, heesters, coniferen, sier- prachtig om te zien. En met alweer ding met gids, daarna kunnen we de grassen en bomen. Deze zijn onderge- een vast plantje als souvenir nemen stad op eigen houtje verkennen. York bracht in verschillende tuinen en borders, we afscheid van ‘Breezy Knees’. is een bijzondere historische stad en heel gezellig toeristisch. York Minster Newby Hall is een van de beste domeinen in Yorkshire is een van de grootste kathedralen ter wereld. The Shambles is de oude straat van de slagers en dankt haar naam aan het woord ‘Shamel’; zo noemde rozenbulletinmen d e165 ta f5_Opmaakels waaro 1p 15-10-2013de slagers h12:07et Pagina 23 vlees presenteerden. We ontdekken in een zonnig achterafsteegje het oudste eetcafé van York (1644), ‘Ye Olde Starre Inne’. Dit was vroeger een post- gebouw waar de paarden van de post- koets werden afgelost. We gebruiken Uiteindelijk gaat dit profijt opleveren er een lekkere lunch. Op de terugweg voor iedereen binnen het bloemenpro- naar de bus stuit ik zowaar opO ‘Tvheerpeinzing, hoe lang bloeiject;t i eeen? eerste stap naar eigen verant- York Minster Rose’, veredeld door woordelijkheid en economisch denken. HarAknlse srso ztend veoskourdnedleig venan p rdaet erens toavue-r de kwaliteit van ‘n roos hebben ze het meestal over Wijhoe hopensterk i edat is, menhoe gbinnenezond, eende paar ratieg reone ihkerta cohntd, edreh ohuerdb vloaeni, ddee kpartahceh-tige kleur, de winterhardheid enz. dagen met ons voorstel zal instemmen draal. en dat de aanplant nog kan plaatsvin- Dat zijn wellicht allemaal dingen die relevant zijn. Maar waar je zelden iets over leest oden,f ho ovoordatrt is ho ede l agrondng een hard bloe iisen doorde de Breezy Knees roos bloeit. Ik vind het vrij essentieel om dat te weten. Er zijn nu eenmaal talloze rozeninvallende die schitt ewinter.rend bloeien, maar kort! Op sVtraipjw neul dnea amr eWesater trhoizlle nv obolor eeien kort en als het 30 graden is nog korter. Als het veel regent komen ze soms niet eens in midbdlaogebi eezno evker aroantt edne itnu idne ‘kBnreoepz.y Ik zou graag een lans willen breken voor lang bloeiende Hoogrozen . gespannenEen bloem dverwachtingenie wel drie KTeeltadviesneews’e.k Nena int(us oudemr ltunnelkasisjk v iise rh) iere naanee nm Mirsidarooozien btuloinem blijft.F ransMiss bespreektchien zij nde e rproblemen kwekers indi ede z ibuiten-ch daar op toKomendeleggen ,jaar ma azalr i kblijken hoor zofe eonzer no oaanbe-it adooranwo Fransvezeri.g .U Mita earrv aerr iins gn okge nv eiekl emeene rr oinos die onvcultuuroorstel bmetaar Remzijalang bloeit, dus lang mooi blijft. velingen en adviezen hun vruchten deze tuin, annex kwekerij, gesitueerd aan zullen gaan afwerpen. Ik ben ervan je’ in Srebrenica aanwezig om zo vaak Samenwerken, zelfstandigheid en de bHuiette nisk aznetlf sv aene nY omrko.d Eerr nger oNeiend eernlandse roos uit 2006 van Interplant. Hij heeft een ongeïnovertuigdspireerde datnaa mde wteeltaar vanbij j esnijrozen je niks en als dat nodig is te bekijken. economisch denken de tulpentrek tot een economische De teeltkun tvan voo ders toorspronkelijkellen: R. ‘Jalita gebruikteh’. Ik heb uitgeDoorzocht deda KAVBt het d (e Koninklijkenaam van eAlgemeeneen Tunesisch eiland is, maar het is een nietszeggen- de naam; dat is jammer. impuls kunnen gaan leiden. Een wel- rode roos wordt nu voor een gedeelte Vereeniging voor Bloembollencultuur) kome en noodzakelijke aanvulling op als proef voortgezet in plastic tunnel- zijn onlangs i.v.m. het 150 jarig Ondanks de rare naam is de grootbloe- het weduwepensioen voor de vrouwen kassen, waarbij de planten tevens op bestaan van de vereniging 15.000 tul- van Srebrenica. Wellicht wordt een mandereige ro manieros ‘Jalit wordenah’ van geplanteen zeldzame penbollen aan de vrouwen van pracht, doorbloeiend, crèmeroze tot Srebrenica over een paar jaar het zodat ze zich beter kunnen ontwikke- Srebrenica geschonken. Al enkele jaren rozencentrum van Bosnië! len genro meerenroz zullene aan dproduceren.e gekartelde Ikra bennden, hebben de vrouwen ervaring met het uitermatematig gbenieuwdeurend, m naaraar kdeer nresultatengezond. Als in bloei trekken van tulpen. Ze worden hij uiteindelijk uitgebloeid is, is hij bijna Antoine van Schaik, adviseur van sTos van deze veranderingen in het komen- net als de snijrozen allemaal vanuit voor het Bloemenproject in Bosnië; van de productiejaar.wit. De groot sInte totaalbijzon zijnderh ereid nu is d3at een kraampje op de markt in Tuzla zijn bloemen minstens drie weken 1974 tot 2007 beleidsmedewerker kassen van elk 100 m² hiermee aange- verkocht. Deze gratis partij is een plot- groenvoorziening bij de gemeente plant.pra Voorchtig debl ibuitencultuurjven en zich n izijnets a erantrek- selinge verrassing waar men niet op ken van een plens regen. Daarom advi- OpenWinschoten en jurylid Toprooskeuring door de fa. Belle Epoque uit Aalsmeer had gerekend. Daags nadat wij zijn voor15 demaart Stichting tot VKC 15 in november het Rosarium seer ik alle rozenvrienden, als ze vragen donderdag - vrijdag - zaterdag: 9 - 18u rozenbulletin250 nieuwe 165 5_Opmaak planten 1geleverd 15-10-2013 in ver- 12:07 Pagina 2vertrokken arriveerde de vrachtwagen van Winschoten. Foto’s auteur schillendewelke rrassenoos ze diemo weleten geschikt kopen, nzijneem de met de tulpen in Bosnië. voorla ndeg buitenrozenbloeiende R. cultuur.‘Jalitah’ .Deze En ik zou Inmiddels heeft men vanuit Bosnië aan Interplant adviseren er een klimmer planten worden in juli komend jaar ons gevraagd om een voorstel te Doelstelling sTos 10 van te creëren; ik zal de eerste zijn die gebruikt voor de productie van nieuwe maken voor de verdeling van de tulpen De in 2005 opgerichte Stichting struiken‘m w iinl h deeb bvolleen. grond. onder de vrouwen. OpendeurdagenToekomst en Overlevenden rozenhappening Srebrenica 2019 (sTos Frans en ik hebben bedacht dat dit dé Internationaalzie ook concourswww.sTos.nl voor en rozenveredelaar www.stos- s Alle vrouwen bezocht kans is om met de opbrengst van de 15 en 16foundation.com) juni ondersteunt projecten De dagenKees M daarnairande hebben we alle verkoop van de bloemen, een fonds te in Bosnië die overlevenden van de val rozenplantages bij de vrouwen bezocht vormen voor een op te richten coöpe- van Srebrenica kansen bieden om een (red. R. Jalitah (‘INTg111-01’) behoort en terDe plekke kwaliteitsrozen passende adviezen van Rozenkwekerij gege- Deratie, Wi waarinlde zijn alle bij vrouwenverschille participe-nde groen- en tuinnieuwecentra intoekomst op te bouwen. tot de Holiday Island Roses van sTos werkt nauw samen met de ven Nederlandvoor de verdere en België behandeling verkrijgbaar. van ren. Het idee is om de tulpen onder 5 Tel.: +32 15 75 69 20 de struiken.Interplan Vooralt, zoals de b. vdiepte ook Rvan. ‘I bdeiza’, vrouwen te verdelen die de meeste Bosnische hulporganisatie Snaga Zene R. ‘Bermuda’ enz. Dit is een groep lage, (vrouwenkracht)Fax: die +32 medische 15 75 41 en 95 psy- aanplant,Het hoofdverkooppunt de bemesting die veelalis gevestigd ach- op Hovenierswegervaring hebben 12, met Zutph dezeen. teelt, Op eningmaarstijden zijn van terwegecomp blijftact g enroe deien snoeide gr ogedurendeotbloemige dat ze door de grote groep hierbij wor- chosociale hulp biedt in Srebrenica en in maandag t/m zaterdag van 09.00 tot 17.00 uur. vluchtelingencentrawww. CasteelsRrond Tuzla.ozen.be De het rproductieprocesozen. Voor mee rheeft info rveelma taan-ie zie den geholpen (samenwerken). Om de Alle verkooppunten met adressenOpen en telefoonnummers kunt u opvragen bij ons informabelangrijkstetie- taakinfo@CasteelsR van sTos isozen.be om geld dachtRo zgekregen.enbulletin Om159 ,te a wetenpril 20 welke12: oogst15 maart te spreiden tot hebben 15 november we voorge- Inummer:nterplant 035-6916511Roses, een int eofrn akijktion opaa lonze website:donderdag www.dewilde.nl - vrijdag - zaterdag: 9 - 18u in te zamelen en fondsen te werven om voedingsbestanddelen er in de overi- steld om 50% binnen en 50% buiten te projecten te financieren,Leliestraat waarvan2 (Bredestr hetaat) gensfa uitstekendemiliebedrijf )grond ontbreken,DE ROZENSPECIALISTplanten. Door de SINDS hele opbrengst 1921 te Bloemenproject2580 een Puttevan de (Mechelen) grootste en moet een onderzoek plaatsvinden. Met reserveren is het mogelijk voor de succesvolste projecten is. Daarnaast het analyse rapport in de hand kan de vrouwen om in het komende voorjaar blijft de stichting (politieke) aandacht voedingstoestand dan weer op peil Opendeurdageneen financiële en rozenhappening basis op te bouwen 2019 van vragen voor de slachtoffers van worden gebracht, waardoor een grote- rond de a 7000,- en dat is voor R. ‘JaInternationaallitah’ concours voor rozenveredelaars Srebrenica. re productie te verwachten is. Bosnische begrippen erg veel geld. 15 en 16 juni Spelarosa®: Pure Liefde TUINCENTRUM Rozen- en tuinplantenspecialist Tuincentrum LOTTUM Grubbenvorsterweg 26Te l.:• +32 5973 15 75NB 69 Lottum 20 • Tel. 077 - 4631674 • Fax 077 - 4632971 Open Fax: +32voor 15 75 41 95 Rozen 15 maartLOTTUM tot 15 november [email protected] • www.tuincentrumlottum.nl donderdag - vrijdag - zaterdag: 9 - 18u Rozen- en tuinplantenspecialistwww.CasteelsR Tuincentrumozen.be Lottum: Rozencentrum in Rozendorp Lottum,info@CasteelsR Klimrozen,ozen.be ramblers, Engelse rozen, moderne rozen, ouderwetse rozen, minirozen, bodembedekkende rozen etc. Leliestraat 2 (Bredestraat) Spelarosa®: Quality Only in stamrozen, Opendeurdagen en rozenhappening 2019 2580 Putte (Mechelen) Internationaal concours voor rozenveredelaars klimrozen, patiorozen, mini klimrozen, heesterrozen, 15 en 16 juni Ruim 950 soorten volle grond (okt. - april), vanaf bodembedekkendemei ruim 450 soorten in rozen,pot. grootbloemige rozen, Assortimentslijst op aanvraag. Ook andere tuinplanten in groot assortiment. Beslist de moeite waard. special en floribunda rozen! www.spelarosa.nl 293 Tel.: +32 15 75 69 20 Fax: +32 15 75 41 95

www.CasteelsRozen.be [email protected]

Leliestraat 2 (Bredestraat) 2580 Putte (Mechelen)

rootgrow voor rozen en tegen rozenmoeheid

Speciale wortelschimmels (Mycorrhiza’s) rootgrow® stimuleren en beschermen uw rozen op natuurlijke wijze.

sterke wortels voor vitale planten Eénmalig toegevoegd bij het aanplanten of verplanten groeien de schimmels met de wortels mee en vormen een uitbreiding en bescherming van het wortelstelsel. Met rootgrow kunt u rozen planten in een bestaand rozenperk. ttuinuinierenieren memett mymycorrhizcorrhiza-scha-schimmelsimmels

eeneen grootgroot successucces inin Groot-Brittanniëannië

nunu ookook verkrverkrijgbaarijgbaar inin NederNederlandland

Servaplant B.V. Gildeweg 12 2632 BA Nootdorp 015-2579251 [email protected] www.servaplant.nl

2 Van uw voorzitter

Allereerst wil ik u, beste rozenvrienden, namens het gehele bestuur voor 2020 een fantastisch rozenjaar toewensen en dat vooral in goede gezondheid.

Het was vorig jaar wederom een bovengemiddeld warm jaar, de rozen waren daar dan ook zeer dankbaar voor gezien de uitbundige bloei over het algemeen, hoewel op sommige locaties vooral op zeer lichte gronden en gronden met een wat on- regelmatige ondergrond een tekort aan hemelwater zichtbaar werd, maar over het algemeen was het een prachtig rozenjaar. De grafiek van ons ledenbestand die onze webmaster Hans iedere bestuursvergadering laat zien, heeft duidelijk de neer- waartse lijn verlaten en is omgebogen tot een licht opwaartse lijn als gevolg van meerdere activiteiten. Eén van die activiteiten is de bijdrage van onze leden die onder leiding van Marga Verwer onze stands op de talrijke fairs bemensen. Ook binnenlandse excursies die dit jaar weer succesvol verlopen zijn hebben een Bottel positieve uitstraling op ons ledenbestand. We zijn de vele vrij- van Rosa rugosa willigers dan ook zeer dankbaar voor hun spontane inzet. ‘Villa des Tybilles’

Het bestuur heeft gemeend daar extra aandacht aan te beste- foto: Els de Krijger den door een “High Tea” aan te bieden nabij “Kasteel Oud Zuilen”. Op een zeer regenachtige dag begin oktober hebben Als vereniging hebben we 2019 als bijzonder positief ervaren. we daar een gezellige middag beleefd. Zonder af te melden Mooie excursies en een zeer geslaagde buitenlandse reis, ontbrak die middag echter één lid, Koosje van de Giessen die hoewel de start daarvan zeer hectisch was door een ernstig haar functie als lid van de binnenlandse excursiecommissie ongeval van onze medereisleider Kees Mirande op weg naar zou overgedragen aan Hennie Droste. Koosje had onderweg de opstapplaats van onze excursie. Gelukkig gaat het met Kees naar ons bij Vianen een fatale hartstilstand gehad. en Ank weer goed. Willem Jan Pepping stond er plotseling Heel schokkend om zo’n voortreffelijk lid op deze manier alleen voor om de taak van Kees over te nemen maar heeft te moeten verliezen. dit prima opgepakt.

Het jaar 2020 is net begonnen en heeft weer nieuwe uitdagingen. Een unieke uitdaging op rozengebied doet zich voor in België, dus naast de deur. Wanneer u interesse, tijd en budget heeft is daar de gelegenheid om de Heritage Rose Conference 2020 in België mee te beleven. Deze conferentie is georganiseerd onder auspiciën van de World Federation of Rose Societies en bestaat uit een Pre-Tour, de conferentie zelf en een Post Tour. U kunt voor deze onderdelen apart inschrijven. De voertaal op de conferentie is Engels. Zie www.rosabelgica2020.com. U ziet dan de mooiste tuinen van België en u kunt inleidingen volgen van rozenexperts vanuit de gehele wereld, echt een unieke gebeurtenis op het gebied van historische en wilde rozen en dat zo dicht in de buurt. Meer informatie staat op onze website. Ook organiseren we weer de gebruikelijke binnenlandse excursies en natuurlijk een buitenlandse reis. Ditmaal zullen we Noord-Duitsland en Denemarken bezoeken. Nadere informatie verder in dit Rozenbulletin en op de website. Ik hoop u echt bij meerdere bijeenkomsten te kunnen begroeten, zoals de Algemene Ledenvergadering, Najaarsbijeenkomst en diverse excursies. Neem ze alvast op in uw agenda.

Met vriendelijk groet

Dick Schenk Bottel van Rosa × micrugosa Henkel (Rosa rugosa × Rosa roxburghii) foto: Els de Krijger Voorzitter Nederlandse Rozenvereniging. 5 Algemene Ledenvergadering 2020 Met aansluitend een presentatie door Ir. Peter Cox.

De titel van deze presentatie luidt: Van Broekhuizenvorst naar Temerin, verhaal van een zoektocht naar ‘De Roos’. Als enige zoon van een Limburgse rozenfamilie is hij bijna zijn hele leven op zoek om iets te betekenen voor ‘de rozentelers’. Tijdens deze lezing zal hij ingaan op de betekenis van de woorden Pheno en Geno en waarom de combinatie volgens hem zo belangrijk is voor de creatie van echt nieuwe rozen.

Met genoegen nodigt het bestuur u uit voor de Algemene Peter Cox Ledenvergadering van de Nederlandse Rozenvereniging op 7 maart 2020 die plaats zal vinden in ’t Paviljoen, Grebbeweg 103-105, 3911 AV in Rhenen. Kosten voor de Algemene Ledenvergadering zijn voor rekening van de Nederlandse Rozenvereniging. Als u Programma: wilt blijven lunchen zijn de kosten € 22.50 p.p. te voldoen 10.00 – 10.30 uur op bankrekeningnummer NL 90 INGB 0001 3452 45 t.n.v. Aankomst en ontvangst met koffie en iets lekkers Nederlandse Rozenvereniging onder vermelding ALV 2019 10.30 – 11.45 uur en uw lidnummer Algemene Ledenvergadering Stukken Agenda Iedereen die de vergadering bezoekt zal de volgende stukken 1. Opening via e-mail of post ontvangen en in de zaal liggen deze stukken 2. Mededelingen en ingekomen stukken ter inzage: 3. Rooster van aftreden • Notulen ALV 2019 De positie van penningmeester is nog altijd vacant • Jaarverslag 2019 4. Notulen van de ALV van 9 maart 2019 • Financiële stukken van 2019/2020. 5. Jaarverslag 2019 6. Financieel jaarverslag 2019 Routebeschrijving 7. Verslag kascommissie Auto 8. Benoeming nieuwe kascommissie Vanuit Utrecht en Arnhem/Oberhausen via de A12 Aftredend en niet herkiesbaar is de heer • Neem afrit 23a Veenendaal/Rhenen J.J.C.M. Moelands • Volg de N233 richting Rhenen 9. Begroting 2020 • Neem na circa 12,5 km de afslag Rhenen 10. Redactiecommissie • Onder het viaduct door, bij de stoplichten rechtsaf 11. Excursiecommissie (Grebbeweg) a. Binnenlandse excursies 2020 • Het hotel bevindt zich na circa 800 meter links b. Buitenlandse excursie 2020 12. PR programma 2020 Vanuit Gorinchem en Den Bosch (A50) via de A15 13. Website • Neem afrit 35 Ochten 14. Rondvraag • Volg de N233 richting Rhenen 15. Sluiting • Neem na circa 5 km de afslag Rhenen en ga linksaf • Bovenaan de stoplichten rechtsaf (Grebbeweg) 11.45 – ±12.30 uur • Het hotel bevindt zich na circa 800 meter links Presentatie door Ir. Peter Cox, Van Broekhuizenvorst naar Temerin. Trein NS Station Rhenen, te voet 10 minuten naar het hotel ± 12.45 uur Lunchbuffet Bus (zie voor actuele tijden en meer informatie www.9292.nl) • Bus 50, Utrecht-Rhenen-Wageningen Aanmelding en kosten • Bus 80, Amersfoort-Rhenen-Wageningen Inschrijven kan tot 1 maart 2020 bij de secretaris Kitty Karis, • Bus 45, Tiel-Rhenen-Wageningen [email protected] of via 06 53804428. Graag met • Uitstappen: bushalte Ouwehands Dierenpark opgave van uw lidnummer, eventuele dieetwensen en het aantal personen. U kunt maximaal 1 introducé meenemen. Voor de goede orde: alleen leden van de Rozenvereniging hebben stemrecht.

6 Viva* Martin Vissers tekst en foto’s Roger Willeghems * Martin Vissers brengt zijn rozen op de markt via Viva International bvba en Rosa Mundo BV

De Gouden Roos Den Haag 2019 : Perfume Dreams® (VISechdam) Gouden Medaille leirozen : Perfume Dreams® (VISechdam) Publieksprijs 2019 : Perfume Dreams® (VISechdam) Certificaat van aanbeveling : Perfume Dreams® (VISechdam) Gouden Medaille Floribunda : Persian Sun® (VISpersun) Certificaat 2de Klasse patio rozen afd. A : Lady Pinky® (VISpanicov)

Met deze 6 prijzen reisde Martin Vissers vorig jaar op 13 juli 2019 heel gelukkig en minstens even tevreden terug naar huis! Want dit is de erkenning voor zijn heel intensief en vele jaren durende veredelingswerk die hij in de wacht sleepte op het Internationaal Rozenconcours van Den Haag. De NRV is trots Martin Vissers tot haar leden te mogen rekenen. In totaal behaalde Martin in 2019 tot nu toe 15 prijzen (dit is excl. enkele concoursen die nog moeten plaatsvinden bij het afsluiten van dit artikel).

Perfume Dreams® (VISechdam) Deze roos werd in 2009 door Martin veredeld. De ouders zijn: Echo (moeder) en Esprit d’Amour® (vader), allebei een directe (Echo) of enigszins een wat verdere “afstammeling” (Esprit d’Amour®) van Louis Lens. Wederom krijgen we het bewijs dat de weg naar de top voor een nieuwe roos heel lang is, voor Perfume Dreams® duurde R. ‘Taxandria’ die weg 10 jaar! En alle factoren moeten goed zitten op het ogenblik van het (4x in 2017, 4x in 2018, en 1x in 2019) en heeft daarbij een concours. Toen wij op de maandag voor het concours de gemiddelde score van 72,10 punten behaald. Op basis van deze rozen gingen keuren op geur, viel Perfume Dreams® ons score is de roos overgegaan naar de categorie die meedingt al heel bijzonder op. Niet alleen voor haar aangename geur naar de Gouden Roos, waaraan zij 5 jaar mag mee doen. maar zeker ook door haar algemeen voorkomen: een heerlijk Hierbij neemt zij de helft van de punten als basis mee (36,05). geurende klimroos, blakend van gezondheid en heel opvallend Op de dag van het concours kreeg ‘PD’ van 73 juryleden 81,92 door haar weelderige trossen zuiver witte bloemen. punten en hiervan werd de helft (40,96) opgeteld bij de 36,05 punten van de Vaste Keurings Commissie. Met de hoogste Hoe behaalde ‘Perfume Dreams’ de Gouden Roos? eindscore van 77,01 van alle categorieën behaalde ‘Perfume Als nieuwsgierige rozenliefhebbers wilden we dat graag meer Dreams’ dus de Gouden Roos 2019. in detail weten. Daarvoor gingen we te rade bij Michiel de Ruiter, sinds jaren een drijvende kracht van het concours: Wie is Martin Vissers? ‘PD’ werd door de vaste keuringscommissie 9 keer gekeurd Martin gaf in 2010 een voordracht op de Algemene Leden Vergadering van de NRV. Daar had hij het over (rozen) geuren. En bij de buitenlandse NRV reis van datzelfde jaar verzorgde hij de rondleiding in de rozentuinen van Coloma en Chaumont-Gistoux. Martin is een ‘babyboomer’, geboren in Wernhout bij Zundert, bij de Belgisch-Nederlandse grens uit een Belgische vader en een Nederlandse moeder, afkomstig uit Breda. Mocht uit wetenschappelijk nauwkeuriger onderzoek blijken dat het kind bij de geboorte de intelligentie van de moeder krijgt, de vader behoudt überhaupt de zijne, dan is al wat volgt het resultaat van Nederlandse intelligentie (grapje)! Maar hijzelf is en blijft überhaupt een Kempense Belg in hart en nieren! Zo benoemde hij één van zijn eerste rozen Taxandria®, de Romeinse naam voor de Kempen. Met deze moschata hybride behaalde Martin in 2009 in Baden- Baden zijn eerste Gouden medaille. Taxandria® is een kruising R. ‘Midsummersnow’ in Le Roeulx van Echo x Alden Biesen®. 7 Tuinieren deed hij al van jongs af aan. In zijn tuin bloeiden de blauwe Himalaya papaver en vele andere als moeilijk beschreven planten. Maar rozen stonden er niet in want Martin wist niet hoe ze te snoeien, hoe ze te verzorgen, en hoe ze ziektevrij te houden. Maar interesse had hij wel in oude historische rozen. Eerder kreeg hij toevallig een tuin in zijn bezit met gallica’s en Engelse rozen. Hij maakte kennis met rozenveredelaar Jef Orye (1934-2008) die met Rosa ‘Poustinia’® prijzen behaalde in Monza (Brons), Kortrijk (Goud), Le Roeulx (Goud), Bagatelle (Zilver) en Lyon (eerste prijs). Een nieuwe wereld ging voor hem open.

Van Louis Lens leerde hij dat rozen kruisen niet moeilijk is en dat iedereen het kan. En ook Jef verzekerde hem dat iedereen rozen kan kruisen. Jef was toen voorzitter van Rosica, de vereniging van de Vlaamse Amateur Rozen Veredelaars, waar Martin nu zelf voorzitter van is. Daar enthousiasmeert R. ‘Eeuwige Passie’ hij nu de leden met zijn vele successen. Het kruiswerk op zich is niet het grootste probleem, het selecteren is dat des te No Nonsense-Rozen meer! Ook het kiezen van dé goede vader- en dé minstens Door zijn jeugdige ‘afkeer’ voor rozen want ‘veel te moeilijke even goede moederplant is essentieel om vernieuwende, planten’, (hoogst waarschijnlijk betrof het de indertijd gezondere en mooiere rozen te creëren. Rozenveredelaars zijn teergevoelige theehybriden die toen sterk in de mode kunstenaars die niet als schilders met penseel en verf werken, waren), is het leidmotief van Martin het veredelen van wel met penseel en schaar (of de vinger). En intussen is ook No Nonsense-Rozen geworden. Rozen zonder zorgen dus. de computer een onmisbaar hulpmiddel geworden. Rozen Niet alleen de bloemen moeten mooi zijn. De hele plant moet veredelen is allang niet meer een romantische en/of poëtische evenwichtig zijn, mooi en interessant en ook zonder bloemen creativiteit. een toegevoegde waarde hebben in de tuin. Vandaag is het een technische wetenschap geworden, waar De rozen moeten onderhoudsvriendelijk zijn, ook voor de erfelijkheid, plantenziektekunde, statistiek, fysiologie en liefhebber die geen groene vingers heeft. De rozen moeten biotechnologie de hoofdrol spelen. heel gezond zijn en zeker rijkelijk bloeien. Het beste voorbeeld Cursussen over Plantenveredeling en Erfelijkheidsleer bij is ‘Midsummersnow’® (VISsnowit), Gouden Roos van ILVO, het Instituut voor Landbouw en Visserij Onderzoek in Den Haag in 2012, een spectaculaire witte trosroos met Melle, kwamen hem hierbij heel goed van pas. bloemtrossen tot 80 cm lang en met donkergroen blad. Ze Martin is 10 uur per dag ‘bezig’ met rozen, en daarvan zit hij begint heel vroeg te bloeien en gaat daarmee onophoudelijk 60% van zijn tijd achter zijn computer. door tot de eerste vrieskou. Maken verder ook deel uit van de Een niet onaardig deel daarvan gaat hij op het internet nog serie No Nonsense-Rozen: Sweet Blondie®, Ohara®, Esprit steeds op zoek naar informatie over de ‘stambomen’ van rozen. d’Amour®, August Deusser®, Taxandria®, Coloma®, Salut à Want bij rozenveredeling is het belangrijk te weten hoeveel Luxembourg®, Talbot House®, en Eeuwige Passie®. Martin chromosoomparen in de ouderplanten aanwezig zijn. maakt geen geheim van de ouders van zijn rozen: “al doe je Welke ouders kan je wél met elkaar kruisen en welke niet? meermaals dezelfde kruising, het resultaat zal steeds anders zijn”!

R. ‘Minerva’ foto: Els de Krijger R. ‘Peter Paul Rubens’ 8 Martin ontvangt in 2010 de NRV in Coloma

Grandeur Roses Dit is een andere reeks die Martin veredelt. Het zijn sterke rozen met klasse die vernieuwend zijn voor wat betreft kleur en geur. Ze hebben dan ook toepasselijke namen als Peter Paul Rubens®, Vesalius®, Minerva®, Prinses Claire van België®, Princesse Stéphanie Grande-Duchesse Héritière de Luxembourg®, Jean Robie®, Soroptimist Woman’s Voice®, Lion’s Charity®, en Paleis Soestdijk®.

Fisser Roses Worden geselecteerd op hun fantastische geur en kleur, sterkte, gezondheid en ‘English look’. Faustinia®, Floriana®, R. ‘Coloma Jolandia®, Graziana®, Chiardina®, Eufemia® en Carminia®.

Paniculata Roses Van miniatuurrozen, bodembedekkers, heesterrozen tot en met klimrozen, maar allen met dezelfde eigenschappen: honderden tot duizenden enkelvoudige, meestal geurende bloemetjes die in een tros als een piramide op de stengel staan. Deze bloemenpluimen kunnen tot 50 cm en langer worden en hebben steeds een vol bouquet. Iduna®, La Belle Rouge®, Abellio®, Ohara®, Esprit d’Amour®, Taranis®, Levana®, Green Connection Sweet 16®, August Deusser®, Frigga®, Lady Pinky®.

Heester- en landschapsrozen, klimmers New Dreams®, Rouge de Chine®, Mariage Parfait®, Red Passion®.

Persica hybriden Persian Eyes®, Persian Sun®, Persian Dawn®.

Rosy Boom® belooft een ‘zee van bloemen die uit wel een miljoen bloemen lijken te bestaan’. Martin is de veredelaar van deze rozen die voor het eerst op de Boskoopse noviteitenbeurs “Garden Trials and Trade” 2018 werden gepresenteerd. Onder dit rozenmerk van Diderik Heinje Baumschulen uit Duitsland worden de rozen in Nederland gekweekt door Rosa Mundo en Lakei Boomkwekerijen. De rozen zijn volgens de bedrijven winterharde doorbloeiers die lange pluimen vormen (zie de Paniculata’s). De rozen geuren bovendien zoetig, wat bijen en andere insecten aantrekt. R. ‘La Belle Rouge’

9 Gouden Roos 2019 R. ‘Perfume Dreams’ in het Westbroekpark Princesse Claire van België

Zo ziet Martin de evolutie van de roos in de toekomst: – tuinliefhebbers die het geluk hebben er nog een relatief grote – voor de stedelijke, gemeentelijke en landelijke plantsoenen: tuin op na te kunnen houden blijven opteren voor wilde, de nadruk gaat hier liggen op rozen met een minimum aan historische en moderne rozen. onderhoudskosten, deze worden vermeerderd op eigen Maar dezen zullen spijtig genoeg maar een heel kleine wortel omdat dit veel minder onderhoud vraagt en een veel minderheid vertegenwoordigen in de rozen business. Want er langer leven beschoren (zou) zijn; ook oculeerders zijn moei- is ook een acuut transportkosten probleem. Plaats kost alsmaar lijk te vinden. meer geld aan transportkosten, vandaar dat de rozenkwekers – voor de ‘man in de straat’: door de toenemende schaarste om nog winstgevend te kunnen blijven overleven, gaan ijveren aan bouwgrond worden de tuinen steeds kleiner, vele plan- voor het kweken van kleinere en compactere roosjes die met tenliefhebbers worden ‘verbannen’ naar een appartement des te grotere aantallen goedkoop tot bij de consument met soms een (klein) terrasje: hier zullen kleine (pot)roosjes kunnen gebracht worden. het moeten doen, liefst met een continue bloei en een perfec- te gezondheid. Martin is de trotse eigenaar van het Louis Lens schaartje, – voor de mensen met een appartement zonder terras: en dat koestert hij. Zelfs zijn zoon Seppe, net 18 geworden, daar kunnen mini- en ‘wegwerp’ roosjes het gaan doen. wil het schaartje af en toe eens bewonderend in zijn handen nemen. Wie weet zal Seppe ooit in de voetstappen van zijn vader treden en zijn werk naar nog hogere rozen regionen kunnen sturen.

Zo kan hij de Louis Lens’ droom realiseren. Louis Lens in “De Elegantie en de Roos” pagina 148: “Nu ik weet waar ik met het veredelen naartoe wil, besef ik dat ik minstens vijftig jaar te vroeg zal sterven. Daarom wil ik ideeën geven aan anderen. Het is een beetje mijn geestelijk rozentestament, een legaat voor ieder die het wil gebruiken.”

De belangrijkste bekroonde rozen van Martin Vissers (tot nu): Alle prijzen die Martin tot nu behaalde vullen 4 pagina’s. Daarom vinden jullie hieronder een beperkte samenvatting van zijn belangrijkste behaalde prijzen: R. ‘August Deusser’, aka R. ‘Rosy Boom’ 10 Met Taxandria® (VIScampina) schoot Martin in 2009 zijn eerste hoofdvogel af in Baden-Baden met de Gouden medaille voor heesterrozen. Samen met Den Haag is Baden-Baden voor rozenkenners het belangrijkste Rozenconcours van Europa! Taxandria® behaalde dat jaar nog 5 andere prijzen: de Gouden medaille voor heesterrozen en ‘The Rose of the Year’ in Monza, de Gouden medaille voor heesterrozen in Lyon en Hradec Kràlové.

Esprit d’Amour® / Europa Nostra® (VISamalbi) 2005 Monza 2012: Gouden medaille heesterrozen en “The Rose of the Year” La Tacita 2015: Gouden medaille heesterrozen en “Best of the Best” Monaco 2016: Gouden medaille heesterrozen (en 9 prijzen in totaal) R. ‘Ohara’ Midsummersnow® (VISnowit) 2001 Barcelona: Frigga® (VISnedeon): eerste prijs bodembedekkers Le Roeulx 2009: Gouden medaille Floribunda en in 2010: Nice: Grand prix de la rose 11ième édition SNHF: Ohara® Rose Elite du Roeulx (VISsegam): eerste prijs voor de landschapsrozen Kortrijk 2010: Gouden medaille Madrid: Lady Pinky® (VISpanicov): eerste prijs van ‘La Den Haag 2012: Gouden Roos en Gouden medaille Asociacion Espanola de la Rosa’ en tevens Gouden medaille cat. trosrozen miniatuurrozen St. Albans (RNRS) 2015: Gold Standard® Rose Hradec Kràlové: Eerste prijs Landschapsrozen met Abellio® (en 8 prijzen in totaal) (VISpaniuc) Baden-Baden: Ereprijs van “Gesellschaft Deutscher Verder volgen per jaar van introductie de rozen waarmee Rosenfreunde” met Lady Pinky® en Martin tot nu intussen niet minder dan 99 certificaten tevens Gouden medaille voor miniatuurrozen. behaalde: Kortrijk: Zilveren medaille floribunda met Sirona® (VISboprim) 2001: Le Roeulx: Miniature: certificat de mérite met Lady Pinky®, Ohara® (VISsegam) PK/Shr: cerificat de mérite met Taranis® 2002: Peter Paul Rubens® (VISpeparu) New Dreams® (VISechbral) Rouge de Chine® (VISraporch) Sweet ® (VISswepat) 2004: Minerva® (VISancar) VMX 4071® (VISalsum) 2004 2005: Floriana® (VISblopet) Mariage Parfait® (VISwirodo) Prinses Claire van België® (VISbonpa) 2008: Abellio® (VISpaniuc) Faustinia® (VISgomaju) Iduna® (VISpanip) 2008 Jean Robie® (VISmaroc) 2009: Coloma® (VISmandel) Talbot House® (VISsimred) 2010: La Belle Rouge® (VIScoal) Persian Eyes® (VISpereye) Persian Sun® (VISpersun) Persian Dawn® (VISeureye) Salut à Luxembourg® (VIScada) 2012: Amourin® (VISauslen) 2015: August Deusser® (VISvioli) 2015 2019: de prijzen die Martin dit jaar behaalde zijn: R. Princesse Stéphanie, Grand-Duchesse Héritière de Luxembourg 11 Voorjaarssnoei bij rozen door Marnix Bakker

In het rosarium van Winschoten was in maart 2019 weer een snoeidag. Zo zijn er meer rosaria en kwekerijen waar ze snoeicursussen geven. Voor dit bulletin ben ik gevraagd om over dit onderwerp iets te gaan schrijven. Er zijn twee doelen die mij voor ogen staan als ik hierover schrijf. In de eerste plaats: ‘onzekerheid om te durven snoeien weg- nemen’ en in de tweede plaats de mensen er op te wijzen dat er ook weer niet onder alle omstandigheden gesnoeid hoeft te worden: ‘Durf het snoeien ook eens los te laten’.

Drastische snoei Al die jaren dat ik meewerkte aan de snoeicursussen, merkte ik dat mensen echt over een drempel heen moeten stappen, voordat ze zelf de rozen tot stompjes van anderhalve centimeter terug durven knippen. Je kunt een roos echter nooit doodsnoeien. Als een roos na snoeien doodgaat, dan is er echt iets anders aan de hand. Om te beginnen met een van de uitersten: Er zijn serieus bedrijven en instellingen die de rozen snoeien met een trekker met maaibalk. Dat kan op die manier. De rozen lopen daarna weer krachtig uit: rozen kunnen heel goed tegen snoei, zelfs als ze daarbij hard aangepakt worden en drastisch teruggesnoeid worden. Waarom raad ik het toch niet aan om ze met een maaibalk of een bosmaaier met zaagblad te snoeien? Vanwege de lelijke rafelwonden die kunnen gaan infecteren. Teveel takken bij elkaar foto: Frans Neuman

Nu ik het toch over infecteren heb: het is belangrijk om Praktisch rozensnoeien zit dan ergens tussen de twee uitersten een snoeischaar scherp te slijpen en om de snoeischaar te ‘maaibalk’ en ‘oogjes tellen’ in. Als ik dan bedenk dat ik ook ontsmetten. Met name als er aan ziek ogende takken is geknipt, geklepelmaaide rozen heb zien uitlopen en bloeien, dan kan is het belangrijk om daarna niet gelijk verder te gaan met de er eigenlijk niets meer misgaan met cursisten die een nette volgende roos, maar eerst het knippende gedeelte van de snoeischaar in hun handen hebben. snoeischaar met bijvoorbeeld alcohol te ontsmetten. Er zijn bij iedere drogist wel flesjes met 70% alcohol te krijgen die ‘Eéntakkers’ hiervoor heel geschikt zijn. Doe wat alcohol op een doekje en Iedere rozenliefhebber kent ze: de ééntakkers. Dat zijn rozen veeg met de natte plek over de messen van de schaar heen. waarvan je verwacht dat ze mooie struikjes zullen vormen, maar in de praktijk tref je rozenstruiken aan die maar één Rozen kun je afknippen tot op anderhalve cm, maar het is niet tak hebben en vaak is dat ook nog een zielig takje dat weinig mijn bedoeling dat mensen met een duimstok het rozenperk groei laat zien. In een eerste reactie zou ik zeggen ‘trek er uit in gaan. Ik wil er alleen maar mee aangeven dat je rozen tot en gooi maar weg’, maar ook ik heb rozen in mijn tuin staan vlak boven de grond kunt afknippen. Er zijn rozenliefhebbers die mij aan het hart gaan en die ik zou willen redden. Deze die heel precies zijn in het ‘oogjes tellen’, maar als cursisten slecht groeiende rozen hebben een diepere snoei nodig dan daarvoor met hun knieën op de grond ‘gewone’ rozen. Ik beveel dan ook aan om moeten gaan en de leesbrillen pakken om de rozen uit te graven en tot vlak boven oogjes in voormalige bladoksels te bespeuren, het oculatiepunt (die dikke knobbel waar dan denk ik dat het eenvoudiger kan. de takken ondergronds uit groeien) af te

Gesnoeid met zaag en snoeischaar Een ‘bezempje’ onder de vertakking Fris uitlopen na diepe snoei foto: Frans Neuman afknippen foto: Frans Neuman 12 Durf het snoeien ook eens los te laten Een na de snoei uitgroeiende moderne door- Een roos zoals de Remontant hybryde R. bloeier: R. Benjamin Britten (‘AUSencart’) Commandant Beaurepaire’, moet om de paar jaar flink onderhanden genomen worden

knippen. Dat de roos dan uit de grond is, heeft verder als takken. Er kunnen ook oude takken tussen zitten die te dik voordeel dat we de groeiplek zelf ook aan kunnen pakken. Ik voor mijn snoeischaar zijn geworden. Die oude gedeelten zaag graaf in zo’n geval een nieuw plantgat dat ik vul met potgrond, ik er uit met een handzaagje. Zo ga ik de veroudering van de waar ik zelf wat rozenmestkorrels doorheen heb gemengd. struik tegen en zorg ik dat de rozenstruik jong en fris blijft. Omdat ik de ééntakker zo diep heb teruggesnoeid, zorg ik er bij het planten voor dat er nog wel licht op valt en dat niet de Laten gaan hele plant ondergronds verdwijnt. Dus óf hoger planten dan Tot nu toe ging het verhaal over het jaarlijks drastisch eerst, of in een kuiltje laten groeien, dat ik later opvul met terugsnoeien van de rozen in het prille voorjaar. Het kan aarde als de plant is gegroeid. Groeide de ééntakker slecht echter ook mooi zijn om rozen te laten uitgroeien. Rozenbloei door watertekort? Dan is het handig om er een lege bloempot zit aan het einde van de groei. Dat kan bovenaan het einde naast te planten, waar je met de gieter water in kunt gieten van een rechte tak zijn, maar ook over de hele lengte van een zodat het bij de wortels komt (en het niet gelijk wegstroomt gebogen tak zijn. Bij te dichte struiken kunnen er een aantal over de droge aarde heen zonder dat het bij de plantenwortels takken weggehaald worden om lucht en licht in de struik te terecht komt). Loopt nou de voormalige ééntakker alweer uit krijgen, maar de andere takken kan ik laten staan. Vaak lijken met slechts één tak? Dan zou ik die verse scheut in een vroeg rozentakken wel wat op bezempjes: een dikke tak die uitmondt stadium al toppen om hem te dwingen meerdere takken aan te in een heel aantal steeds kleiner wordende takjes. Die takken maken. Dat kan met een snoeischaar, maar zo’n vers takje kan knip ik af tot onder die wirwar aan takjes, zodat alleen de ook eenvoudig met de vingernagels afgeknepen worden. dikkere stelen over blijven. Dan heb ik het over frisse takken, die er nog mooi groen uitzien. Oude, rimpelig verhoute takken De ééntakker als miskoop haal ik juist diep weg met snoeischaar of zaag tot vlak boven Een ééntakker kan ook een ééntakker zijn omdat de ouder de grond. ervan, waarvan het enthout is afgenomen, op de kwekerij ook al een ééntakker was. Dan gaat het om een roos waar In het wild levende rozen worden niet gesnoeid, tenzij ze je, ondanks de liefdevolle verzorging die je hem geeft, opgegeten worden door een dier of ten prooi vallen aan een nooit een goede struik uit krijgt. Omdat op een kwekerij bosbrand. Het is boeiend om te zien dat veel wilde rozen aan alle ééntakkers gesnoeid worden is het verleidelijk om die de basis meer stekels hebben dan hogerop aan de takken, takken gemakzuchtig gelijk ook als nieuw oculatiemateriaal alsof ze aangeven tot waar ze gesnoeid mogen worden. te gebruiken. Een kwaliteitskwekerij zal dat niet doen. Verschillende rozensoorten hebben hun eigen tactiek om de Prijstechnisch is het voor een koper verleidelijk om rozen struik te verjongen. Gallicarozen en duinrozen laten de oude niet bij een goede kwekerij, maar voor een habbekrats een struik achter voor wat het is en verjongen zich door het maken naamloze roos bij een bouwmarkt te kopen. In dat geval ben ik van uitlopers die naast de oude struik gaan groeien. Ramblers weer terug bij mijn eerste reactie op zo’n roos: gooi maar weg. en theerozen sluiten takken af zodat ze bruin worden en afknappen en er weer ruimte in de struik komt voor nieuwe Lucht en licht in de struik takken. Omdat rozen van nature in een bosrand groeien, zal Na het snoeien van rozen groeien er nieuwe takken aan de de roos uit zichzelf de prioriteiten stellen aan de takken die struiken. Omdat dat er steeds meer kunnen worden, is het bovenin de struik zitten. Mensen hebben echter liever dat de zaak om het aantal takken terug te brengen. Als alle takjes struiken onderin verjonging laten zien. Met snoei kunnen we teruggeknipt worden, dan ontstaat er een soort van miniatuur dat bijsturen. Moderne cultuurrozen zijn hybriden waarbij knotwilg, maar dan de rozenversie daarvan. Dat wil ik niet. de eigenschappen elkaar ook kunnen tegenwerken, zoals het Er moet lucht en licht in de struik kunnen komen. Daarom verouderen van de struik zonder dat deze zich met knip ik zijtakken die naar het midden van de struik toe worteluitlopers kan verjongen. Dat is te vergelijken met de groeien helemaal af. Als die weg zijn wordt de struik luchtiger. systeemcrash van een computer: de voorjaarssnoei door de Vervolgens kijk ik naar het totaal aantal takken dat er overblijft. tuinier is voor een roos de reset om weer een frisse start te Dat kan ik terugbrengen tot ergens tussen de drie en de vijf kunnen maken. 13 Twaalf nieuwe ADR-Rozen in 2019 door Ien Hempenius

Allgemeine Deutsche Rosenneuheitenprüfung Dr. Burkhard Spellerberg. De commissie Elk jaar komen er veel nieuwe tuinrozen op de markt. bestaat uit leden van de Duitse Bond Voor de consumenten wordt het daardoor steeds moeilijker van Boomkwekers, rozenveredelaars en -kwekers alsmede om een goede keus te maken. Om rozenliefhebbers te helpen onafhankelijke rozenexperts. Er zijn nu 11 keuringslocaties, bij het kiezen van goede, gezonde, sterke tuinrozen is in te weten in Ellerhoop in de deelstaat Sleeswijk-Holstein, Duitsland al in het midden der vijftiger jaren van de 20e eeuw in Osnabrück en Hannover in de deelstaat Niedersachsen, voor nieuwe rozen een keuringssysteem ingesteld onder in Dortmund in Rheinland-Westfalen, in Sangerhausen in de naam Allgemeine Deutsche Rosenneuheitenprüfung. Sachsen-Anhalt, in Forst in de deelstaat Brandenburg, in Een roos die het ADR-predikaat toegekend krijgt, is een Dresden in Sachsen, in Geisenheim in de deelstaat Hessen, ‘Anerkannte Deutsche Rose’. Per jaar kunnen maximaal 50 in Stuttgart in Baden-Württemberg en in Veitshöchheim rassen worden aangemeld. Ook buitenlandse veredelaars en Freising in Beieren. Geisenheim is er pas in 2018 aan kunnen via hun Duitse contacten meedoen. De kandidaatrozen toegevoegd, zodat daar in 2019 nog geen rozen stonden worden op locaties door de gehele Bondsrepubliek Duitsland die al drie jaar beoordeeld waren. aangeplant en daarna gedurende drie jaar beoordeeld. Ze krijgen geen winterbescherming en geen gewasbescherming. Droogte in 2018 en 2019 geen negatieve invloed op groei Bladgezondheid en bloeirijkheid zijn de voornaamste en bloei keuringscriteria. Overigens kan een roos het ADR-predikaat Bijna 50 rozennieuwigheden van de veredelaars Austin, ook weer verliezen als blijkt dat haar goede eigenschappen na Dalla Libera, Delbard, Dickson, Freyer, König, Kordes, een aantal jaren minder worden. Meilland, Nirp, Noack, Poulsen en Tantau waren de afgelopen jaren voor de jaargang 2019 beoordeeld. De begeerde De keuringscommissie en de locaties kwaliteitsonderscheiding werd in september aan twaalf rozen De keuringscommissie voor de ADR-rozen kwam in september toegekend op grond van hun uitstekende eigenschappen. jl. voor de eindbespreking 2019 bij elkaar in het hoofdkantoor Zeven van deze twaalf bekroonde rozen waren van het te Hannover, het zgn. Bundessortenamt, onder leiding van rozenhuis Kordes in Sleeswijk-Holstein. De commissie discussieerde deze keer uitvoerig over de invloed van de droogte in 2018 en 2019 op de ontwikkeling van de rozen. Men stelde vast dat deze droogte - in vergelijking met andere planten – geen negatieve uitwerking had gehad op de groei en de bloei van de rozen. Ook de rozen die in 2020 en 2021 hun eindbeoordeling zullen krijgen, stonden er goed bij en toonden goede en rijke bloei. De interesse voor de resultaten van deze keuringen is zowel in Duitsland zelf als daarbuiten zeer groot.

De ADR-rozen van 2019 worden hierna besproken. De gegevens werden verstrekt door ADR-coördinator Dr. Burkhard Spellerberg. De foto’s zijn van Dr. Burkhard Spellerberg, Susanne Haslage, Dr. Daniela Christ en Thomas Proll.

Rosa Lilac Wine (‘DICmulti’) van Dickson in Noord-Ierland, R. Lilac Wine (‘DICmulti’), trosroos; Colin Dickson, UK ingestuurd via Rosenunion, is een hoge trosroos met gevulde bloemen in een teer roze kleur, die middelmatig geuren. Het glanzende blad is krachtig groen. Hoogte 150 – 170 cm, breedte 110 – 130 cm.

Rosa Peach Melba® is een klimroos van Kordes met gevulde, licht geurende bloemen die in trossen groeien. De kleur is abrikoos/roze. Het licht glanzende blad is ook krachtig groen. Deze roos bereikt een hoogte van 250 tot 270 cm bij een breedte van 70 – 90 cm. Ze is op de markt gebracht in 2018. (zie coverfoto)

Rosa Cayenne® is een lage heesterroos van Kordes met helderrode, halfgevulde bloemen in trossen die niet geuren. Het glanzende blad is middelgroen. De hoogte is 90 – 110 cm en de breedte ook. Deze roos zal in 2020 in de handel worden gebracht. R. Cayenne®, lage heesterroos; Kordes, D 14 R. Impala®, trosroos; Kordes, D R. Freifrau Caroline®, trosroos; Kordes, D

Rosa Impala® is een trosroos van Kordes met gevulde, abrikooskleurige bloemen. Ze heeft een lichte geur. Het blad is middelgroen en licht glanzend. De hoogte is 70 – 90 cm en de breedte eveneens. Deze roos is in 2019 in de handel gekomen.

Rosa Freifrau Caroline® is een violet-roze trosroos van Kordes die in 2018 geïntroduceerd werd. De hoogte is 80 – 100 cm en de breedte 80 – 90 cm. De gevulde bloemen geuren sterk. Het matte blad is donkergroen. Deze roos werd in 2017 gedoopt in het rosarium in Zweibrücken en genoemd naar Caroline von Esbeck, tuinontwerpster en vroegere kasteelvrouwe van Schloss Gonnesweiler. R. Moscalbò®, leiroos; Davide Dalla Libera, It Rosa KiBa® is een trosroos van Kordes die in 2020 zal worden geïntroduceerd. Haar gevulde bloemen zijn abrikooskleurig met karmijnroze randjes. Deze roos geurt helaas niet. Het blad is krachtig groen en glanzend. De hoogte is 80 – 100 cm, de breedte 100 – 120 cm.

Rosa Alexander von Humboldt® is een lage heesterroos, ook van Kordes, met helderrode, bijna enkele tot licht halfgevulde bloemen. Geen geur helaas. De struiken worden 50 – 70 cm hoog en 80 – 100 cm breed. Het blad is donkergroen en sterk glanzend. (zie foto achterkant)

Rosa Moscalbò® is een klimroos van de Italiaanse veredelaar Davide Dalla Libera uit Padua, ingezonden via het Duitse rozenbedrijf Dräger. De halfgevulde, witte bloemetjes groeien R. KiBa®, trosroos; Kordes, D in flinke trossen. Ze geuren licht. De hoogte wordt zo’n 210 – 230 cm, de breedte 120 – 140 cm. De smalle blaadjes glanzen licht en zijn krachtig groen. Deze roos werd in 2017 geïntroduceerd.

Rosa Domaine de Chantilly (‘DELagak’) van de Franse veredelaar Delbard werd ingezonden via het Duitse rozenbedrijf van Harald Hallen. Het gaat hier om een trosroos met sterk gevulde, heel licht roze bloemen met een zweem van abrikoos, die middelmatig geuren. De hoogte is 80 – 100 cm en de breedte 60-80 cm. Het middelgroene blad is licht glanzend. Het sprookjesachtige kasteel van Chantilly ligt ten noorden van Parijs. Het is een waterburcht met daarbuiten grote formele tuinen en veel bos, alsmede een beroemde renbaan.

R. Domaine De Chantilly (‘DELagak’), trosroos; Delbard, Fr 15 R. Maxim®, grootbloemige roos; Tantau, D R. Divina®, leiroos; Tantau, D

Rosa Maxim® is een grootbloemige roos van Tantau met In 2015 waren twee rozen van Meilland tot ADR-rozen gevulde karmijnroze bloemen in trossen. De onderkant van de gekozen. Rozen van het Franse rozenhuis Meilland worden bloemblaadjes is zilverwit. Deze roos geurt middelmatig. Het in Duitsland door de firma BKN/Strobel aangeboden. Door glanzende blad is middelgroen. De hoogte is 80 – 100 cm, de wijzigingen in de bedrijfsvoering van deze laatste is het in breedte 90 – 110 cm. 2015 helaas niet tot de bekendmaking van deze ADR-rozen gekomen. Inmiddels kunnen we ze nu aan u voorstellen: Rosa Divina® is een klimroos van Tantau die in 2021 in de handel zal worden gebracht. Haar Rosa Cherry Bonica (‘MEIpeporia’) is mooie, gevulde bloemen zijn licht roze een compact groeiende trosroos met en geuren sterk. De hoogte is 240 – 260 helderrode tot karmijnrode gevulde cm en de breedte 115 – 125 cm. Het bloemen. De hoogte is 75 cm, de breedte matte blad is middelgroen. 80 cm. Het blad glanst zwak en is bij de jonge scheuten mooi rood. Over geur In 2019 werd nog een grootbloemige, wordt niet gesproken. gevulde, gele roos van Kordes beloond met het ADR-predikaat, maar deze Rosa Rayon de Soleil (‘MEIanycid’) is roos heeft nog geen naam gekregen een rechtopgaande trosroos met grote, en daarom worden daarvan nog geen sterk gevulde bloemen in een helder foto en geen nadere bijzonderheden donkergele kleur die wat verbleekt. bekendgemaakt. Gelukkig is het wel Het middelgrote blad glanst licht. De een geurende roos. We wachten af. opvallende gele kleur geeft zowel van dichtbij als op afstand een mooi beeld. In 2017 werd een lage heesterroos van De hoogte is 100 cm en de breedte 60 Kordes met gevulde, helder donkerroze R. Amica®, lage heesterroos; Kordes. D cm. Ook hier wordt niet over geur bloemen tot ADR-roos gekozen, maar gesproken. omdat deze roos toen nog geen naam had, konden we deze nog niet aan u voorstellen. In 2019 is deze roos onder de naam Zie voor verdere informatie eventueel Rosa Amica® in de handel gebracht. Helaas geurt ze niet. Bij op www.bundessortenamt.de en de gegevens waren geen hoogte en breedte vermeld. www.adr-rose.de

R. Cherry Bonica (‘MEIpeporia’), trosroos Meilland. Fr R. Rayon de Soleil (‘MEIanycid’), trosroos Meilland 16 Verslag Najaarsbijeenkomst 2019 tekst en foto’s Kitty Karis

De Historische Tuin in Aalsmeer was op 19 oktober 2019 de plaats voor veertig leden van de Nederlandse Rozenvereniging om de laatste bijeenkomst van 2019, de Najaarsbijeenkomst, bij te wonen.

Na de koffie met appelgebak gingen we onder leiding van twee gidsen, Cees van Dam (lid van de NRV sinds 1982) en Theo de Groot langs smalle paden de tuin in. Cees trok met zijn groep verder de tuin in en de groep waarin ik zat, kreeg van Theo een uitleg hoe de tuin begonnen is. Men legde zich in de 17e eeuw toe op het telen van fruitbomen en aardbeien in dit moerassige veengebied. Om de turf die werd afgegraven te vervoeren werd de Aalsmeerse praam gebruikt en aan het einde van de 19e eeuw ging men vooral over op het telen van buitenbloemen. Na introductie van de kas verplaatste zich die teelt hiernaartoe. Theo vertelde ook over het harde leven van de arbeiders die hier werkten; het was zwaar en vuil werk.

Perenboom Dahlia’s in allerlei kleuren Op weg naar de kassen kwamen we langs een bijzondere perenboom, een fraai staaltje van entkunst. Aan deze boom groeien maar liefst 13 perenvariëteiten. Een paar namen noem ik u, vooral omdat het peren zijn die je bij de heer Heijn echt niet meer in de winkel tegenkomt: Margerit Marillat, Beurre Goubalt, Abrahams peertje en Jan Baas. Verderop stonden vele prachtige dahlia’s te bloeien in allerlei vormen en kleuren. Maar we wilden allemaal toch wel erg graag naar de kas met rozen. Rozen worden hier nog altijd gekweekt en het zijn vaak hele bijzondere rozen die allang niet meer in de handel zijn.

Kas De kas met theerozen is en blijft voor mij een favoriet, je ziet (en ruikt) hier rozen met namen die je misschien wel eens gehoord hebt maar nooit in de handel tegenkwam. Rosa ‘Pink Pearl’ van de kweker Leenders staat er en de Rosa ‘Roselandia’ van de kweker Stevens uit 1924. Dat is een sport van Rosa ‘Golden Ophelia’. Dan is er nog Rosa R. ‘Madame Butterfly’, grootbloemige roos, ontdekt in 1918 door ‘Madame Butterfly’ van de kweker Hill uit 1918, ook Gurney Hill, USA

R. ‘Gretel Greul’, grootbloemige roos, ontdekt R. ‘Pink Pearl’, grootbloemige roos, R. ‘Rosalandia’, grootbloemige roos, Walter in 1939 door Greul Mathias Leenders 1924 Stevens 1924 17 dit is een sport, van Rosa ‘Ophelia’ en Rosa ‘Gretel Geul’ van de kweker Geul uit 1939, een sport van de Rosa ‘Rapture’. Maar mijn favoriete roos in deze kas is toch de Rosa ‘Sterling Silver’ van de kweker Fisher uit 1957, voortgekomen uit een zaailing en Peace. Een prachtige zacht lila roos, maar wat je vooral treft aan deze mooie roos is de heerlijke geur die ze verspreidt. Er staan echter veel meer rozen in deze kas, komt u zelf eens een kijkje nemen, het is de moeite meer dan waard.

Afmijnzaal Na de lunch verhuisden we naar de afmijnzaal waar de veilingmeester Bert Middelkoop, geholpen door zijn dochtertje Fien (en Ton van Driel) ons een lesje gaf hoe het op een veiling toe gaat. Vele koopjes werden gescoord, enthousiast aangeprezen door de veilingmeester en Ton en daarna met veel plezier uitgereikt door Fien, ze was er maar druk mee. R. ‘Stirling Silver’, grootbloemige roos, Gladys Fisher 1957 We kunnen terugkijken op een geslaagde dag.

Snoeien

Dit voorjaar kunt u bij verschillende rozenkwekers en rozentuinen een cursus, een workshop of een demonstratie bijwonen. Geef eens een nieuwe impuls aan uw rozen, want na een deskundige snoei volgt weer een nette groei en een verrassende bloei. Leer durven snoeien en maak gebruik van het aanbod van kwekerijen en tuincentra om dit met elkaar te doen. Hierbij een klein overzicht van het cursusaanbod in Nederland en België. Tijdig aanmelden bij de organisator is verstandig gezien de populariteit, raadpleeg de informatie op de desbetreffende website.

Nederland Kwekerij Abbing, Zeist op 14 en 21 maart 2020 om 11.00 en 14.00 uur www.kwekerijabbing.nl Rozenkwekerij De Wilde, Zutphen op 7, 14, 21 en 28 maart 2020 van 10.00 tot 15.00 uur www.dewilde.nl Tuincentrum Lottum, Lottum op 14 maart 2020 om 11.00 en 14.00 uur www.tuincentrumlottum.nl Rosarium Vondelpark, Amsterdam op 14 maart 2020 van 10.00 uur tot 15.00 uur www.vondelpark.com Tuincentrum ’t Vaarderhoogt, Soest op 14 en 21 maart 2020 om 11.00 en 14.00 uur www.vaarderhoogt.nl

België Rozenkwekerij Lens Roses, Oudenaarde https://www.lens-roses.com/ Via Rozenvrienden, www.rozenvrienden.be Via De Rozenkring, www.derozenkring.be

Oproep aan onze leden

Zoals in vorige jaren doen wij ook nu weer een oproep aan leden die hun tuin open willen stellen voor andere leden.

Tuinen die hun trots en glorie zijn en die zij willen delen met andere leden van de Rozenvereniging.

In het volgende bulletin willen wij graag deze lijst publiceren zodat anderen een bezoekje kunnen plannen om inspiratie en ideeën op te kunnen doen.

Uw reactie graag naar [email protected] De Hof van Eden

18 Koosje van de Giessen overleden

Op 6 oktober jl., op weg naar een bijeenkomst van de binnenlandse excursiecommissie, heeft Koosje van de Giessen een fatale hartaanval gehad. Koosje was al lang lid van de NRV en heeft veel gedaan om leden een mooie dag of dagen te bezorgen. Ze hield van rozen en was (terecht) trots op de rozen in haar eigen tuin, de tuin die ze liet zien aan wie dat maar wilde en die ze samen met haar man Gerrit verzorgde.

Zij was de laatste jaren de spil in de Excursiecommissie en wie herinnert zich niet het 60-jarig bestaan van onze vereniging waarbij Koosje ons twee heerlijke dagen bezorgde. Ook stond zij samen met andere leden van onze vereniging in de stands om ‘de liefde voor de roos’ te bevorderen en leden te winnen. Koosje heeft echt met hart en ziel gewerkt aan de doelstelling van onze vereniging. Ze heeft talloze excursies georganiseerd, de laatste was vorig jaar op 12 juli naar Dreumel en Appeltern. Daarna zou ze de zaken overdragen omdat het toch wat veel werd.

Wij wensen Gerrit en haar kinderen veel sterkte toe met dit verlies.

Koosje is 83 jaar geworden.

Kitty Karis Koosje van der Giessen foto: Marga Verwer

Excursiecommissie Binnenland stelt zich voor

Met ingang van 2020 is de commissie als volgt samengesteld:

Ria de Vrind, Hennie Droste, Luuk Vlek en Willem Jan Pepping

Voor 2020 heeft de commissie de volgende data vastgesteld: Zaterdag 6 juni excursie in Oost Nederland Zaterdag 11 juli excursie naar Westbroekpark te Den Haag en ommelanden Zaterdag 5 september excursie in Zuid West Nederland

De commissie heeft unieke locaties op het oog met hopelijk mooi weer in het vooruitzicht v.l.n.r. Luuk Vlek, Willem Jan Pepping, Ria de Vrind en Hennie Droste

Dé specialist in tuinrozen Van mei tot oktober verkopen wij rozen in pot en tussen november en mei kale wortel.

Onze openingstijden zijn vrijdag en zaterdag van 09.00 tot Dé plek waar rozenliefhebbers 17.00 uur. hun hart ophalen...

Kijk voor ons assortiment en Kapelweg 2a 4861 CH Chaam online bestellen op onze website T. 0161 - 492277 of 06 - 38527699 www.rozenrijk.nl [email protected]

Grootbloemige rozen - Trosrozen - Stamrozen - Botanische rozen - Oude rozen - Heesterrozen - Minirozen - Klimrozen

19 Rozennamen Aflevering 7 Tekst: Kitty Karis, foto’s: Els de Krijger Eilike Vemmer, de Duitse rozenexpert, heeft een groot aantal namen van rozen verzameld in een boekje waar- uit ik mag citeren. Een rubriek waarin rozennamen verklaard worden, wat deze betekenen of naar wie de roos is genoemd enz. Ik hoop de lezer in ieder Rozenbulletin een aantal namen te geven.

Rosa Feeling (‘LENfeeli’) Een moschatahybride van Louis Lens, België 1992 met gevulde botergele bloemen die naar wit verkleuren. Genoemd naar een maandelijks Belgisch tijdschrift. Gedoopt werd ze door de Belgische zangeres Elsje Helewaut. R. ‘Amadis’ R. Feeling (‘LENfeeli’) foto: Lens Roses

Rosa ‘Amadis’. Rosa ‘Mrs F.W. Flight’. Deze donkerrode Boursaultroos is van Jean Laffay, 1829 F.W. Flight, Engeland 1905. Deze prachtige klimroos werd Frankrijk. Werd ook ‘Crimson Boursault’ genoemd. Deze door Frederick William Flight gekweekt en hij noemde deze klimroos zonder stekels is winterhard en heeft losjes gevulde roos naar zijn vrouw. Hij werd echter in de handel gebracht purpervioletrode bloemen die kleine witte strepen hebben. door Cutbush, USA 1906. Flight leefde van ongeveer 1834 tot Ze is genoemd naar de held van een ridderroman die sinds de 1910. Het is de enige roos van hem die we kennen. middeleeuwen tot aan het einde van de 19e eeuw steeds weer Uit deze roos ontstond een puur witte mutatie ‘White Flight’, in de meeste Europese landen uitgegeven werd en kennelijk Rochford, Engeland 1916 en later nog een keer bij Koster, 1923. zeer geliefd was. Rosa Dentelle de Malines (‘LENfiro’) Rosa ‘Fantin Latour’. Heester- of klimroos van Louis Lens, België 1986. De kweker en de tijd van ontstaan zijn niet bekend. Deze roos Ze heeft kleine gevulde rose bloemen in grote trossen. valt onder de centifoliarozen ofschoon het blad eerder aan een Het ‘Kant van Mechelen’ herinnerde aan het Vlaamse Bourbonroos doet denken. De Engelse expert bij uitstek voor kantklossen, echte Brusselse kant was in Europa zeer geliefd. historische rozen, Graham Thomas, ontdekte deze roos en noemde ze naar de Franse schilder Fantin Latour (1836 – 1904), die soortgelijke rozen schilderde.

R. ‘Fantin Latour’ R. ‘Mrs. F. W. Flight’ R. Dentelle de Malines (‘LENfiro’) 20 Rozenreis 5 dagen naar Noord-Duitsland en Zuid-Denemarken, maandag 29 juni t/m vrijdag 3 juli 2020

Tekst: Willem Jan Pepping Foto’s: Netty Verdouw en Willem Jan Pepping

Een nieuw jaar, een nieuwe buitenlandse reis, naar een ongebruikelijke bestemming in “het Hoge Noorden”! Een bezoek aan rozenkweker Kordes stond al jaren hoog op het wensenlijstje en geeft tevens de gelegenheid voor een korte kennismaking met het zuiden van Denemarken. Op deze rozenreis staan verschillende privé-tuinen en rosaria in Duitsland en Denemarken op het programma, alsmede een bezoek aan de Altstadt van Kiel. Bij het prachtige Rosarium van Uetersen brengen we de nacht door in het 4* Parkhotel, dat in het rosarium staat.

Programma is onder voorbehoud.

Dag 1 via Bad Rothenfelde naar Rosarium Uetersen Op de heenreis zullen wij Rosengarten Rudi Wernemann in Bad Rothenfelde bezoeken. Een rosarium met frisse zilte zeelucht, waarvoor ter plekke Gradierwerk is gebouwd. Deze eerste dag is de lunch op eigen gelegenheid. Dat kan onderweg bij een wegrestaurant of met een meegenomen lunchpakketje. Het overnachtingshotel bevindt zich in het beroemde Rosarium van Uetersen. Bij aankomst en ook de volgende ochtend kan daar gewandeld en genoten worden van het mooie rozenpark. Diner en overnachting Parkhotel Uetersen.

Dag 2 Kordes en bezoek 2 privé tuinen Denemarken De volgende dag wordt de reis vervolgd naar Denemarken, maar pas nadat we in de ochtend eerst de wereldberoemde kweker Kordes Rosen in Offenseth-Sparrieshoop bezocht hebben. Lunch onderweg in de buurt van Schleswig met Rozentuin Bad Rothenfelde uitzicht over de plaats en de baai. Aansluitend wordt de reis vervolgd richting Sønderborg in Denemarken, waar we halverwege de middag twee privétuinen bezoeken. Diner en De rozentuinen zijn onderdeel van de grotere botanische tuin. overnachting in het Scandic Hotel Sønderborg. Daarna gaan we een kijkje nemen in de privétuin van Jens Otto Pedersen, de vicevoorzitter van de Deense Rozenvereniging. Dag 3 verkennen oostkust van Zuid-Jutland We lunchen op het hoogste punt van Denemarken, In de ochtend rijden we naar Kolding waar we de rozentuinen Skamlingsbanken, waar we een schitterend uitzicht hebben op van de Geografisk Have bezoeken, die sinds 2015 een WFRS de Kleine Belt. Daarna bezoek aan Ribe of een privétuin. Diner Garden of Excellence is. en overnachting in het Scandic Hotel Sønderborg.

Rosarium Uetersen foto: Els de Krijger Trappendal 21 R. ‘Raubritter’ in de tuin van Lilian & Jens Peder Skönager Kolding

Dag 4 Altstadt Kiel, Graf Garten en arboretum In dit veelzijdige park, bestaande uit een arboretum en Ellerhoop-Thiensen een botanische tuin, vinden we een permanente tuinshow Als eerste starten we deze dag met een bezoek aan de met verschillende thema- en kleurentuinen. Uiteraard ook Hanzestad Kiel waar je vrij rond kunt struinen. Kiel is gelegen uitgebreide plantencollecties en veel informatie over tuinen aan een prachtige fjord, waar tevens het stadcentrum aan ligt. milieuthema’s. Diner en overnachting in Landgut Horn in Hier is ook gelegenheid om wat te eten en te drinken. Bremen. In de middag rijden we naar het Arboretum Ellerhoop-Thiensen. Dag 5 Garten Moorriem en Garten Diddens 09.00 uur: Vertrek uit het hotel. Bezoek aan Garten Moorriem in Elsfleth incl. Kaffee/Tee und Kuchen (helaas het laatste jaar dat deze tuin is geopend). Bezoek aan Garten Diddens in Westoverledingen-Esklum met een gereserveerde lunch. Verwachte aankomst terug bij de opstapplaatsen: 17.30 uur Apeldoorn, carpoolplaats De Kar 18.30 uur Utrecht Lunetten NS Station.

Voor deze reis verblijven wij in drie verschillende hotels, waarvan twee nachten in het Scandic Hotel in Sønderborg, Denemarken. Een overnachting op de heenreis in het Parkhotel Rosarium te Uetersen en op de terugreis een overnachting in Landgut Horn bij Bremen. (Doel is om de terugkomst tijdig op de dag te laten zijn). Deze reis is tot stand gekomen in samenwerking met Garden Tours.

Prijzen: Geografisk Have De prijs voor dit arrangement is € 875, toeslag 1-persoonskamer € 150. Garantiefonds € 2,50. Inclusief: vervoer per luxe touringcar met chauffeur en reisleiding, 4 nachten verblijf in comfortabele hotels in Duitsland en Denemarken in kamers met privé-badkamer/ toilet incl. ontbijt, de diners, 3x lunches, entrées tuinen en fooien. Doch exclusief drankjes bij de lunches of diners. De reis gaat door bij minimaal 25 personen en maximaal 40 personen. Geografisk Have Geografisk Have 22 Garten Diddens Botanische tuin Ellerhoop- Thiensen

Mochten meer dan 30 personen meegaan dan ontvangt elke Of u kunt zich aanmelden bij Netty Verdouw via het hieronder reiziger € 20 retour. vermelde e-mail adres. Voor de betaling ontvangt u via Garden Tours rechtstreeks een betalingsverzoek. U wordt verzocht zelf Opstapplaatsen: een reis-en/of een annuleringsverzekering af te sluiten en een Maandag 29 juni vertrekken we vanaf Station NS Utrecht bewijs van een ziektekostenverzekering bij u te dragen. Lunetten om 08.30 uur of Apeldoorn carpoolplaats De Kar om 09.30 uur. Snel reageren wordt op prijs gesteld. U kunt zich vanaf nu t/m 21 april 2020 aanmelden. Aanmelden: Aanmelden voor deze reis kunt direct via een speciale Hebt u nog vragen? Dan kunt u mailen met [email protected] toegang op de website van Garden Tours via link: (Willem Jan Pepping) of [email protected] https://www.gardentours.nl/rozenvereniging/ (Netty Verdouw).

Periodieke uitgave van de Nederlandse Rozenvereniging en verschijnt 4 x per jaar ISSN 1381-9933 KvK 40411460

Bestuur: Buitenlandse reizen: Webmaster: Voorzitter: Willem Jan Pepping, Tel. 06 51193078 Hans Homburg Dick (D.) Schenk [email protected] [email protected] Tel. 0227 663236 / 06 53166684 Netty Verdouw, Tel. 015 2566568 [email protected] [email protected] PR-coördinatie: Marga Verwer, Tel. 0164 613407 Vice voorzitter: Excursiecommissie binnenland: [email protected] Willem Jan Pepping, Tel. 06 51193078 Ria de Vrind, Tel. 0184 419260 [email protected] Luuk Vlek, Tel 070 3863573 Redactiecommissie Rozenbulletin: Hennie Droste, Tel. 06 51440030 Ien Hempenius Tel. 0343 562533 Secretaris en ledenadministratie: [email protected] Kitty (C.H.M.) Karis, Tel. 06 53804428 Postadres ledenadministratie Monique Nuijten Tel. 06 23358279 [email protected] Kerkstraat 6, 4115 RV Asch [email protected] Marnix Bakker Penningmeester: Postadres financiële administratie [email protected] Leny (H.P.) Franken-Nuijten Gareelweg 1, 4622 RS Bergen op Zoom Roger Willeghems Tel. 06 81231845 [email protected] [email protected] Lidmaatschap: € 30,-- per jaar € Bestuursleden: Buitenlandse leden: 35,-- per jaar Fotobewerking: Els de Krijger Hans Homburg, Tel. 06 53266462 ING Bank: NL90 INGB 0001 3452 45 [email protected] [email protected] BIC (Swift-code) INGBNL2A t.n.v. Willem Jan Pepping, Tel. 06 51193078 Nederlandse Rozenvereniging Eindredactie: [email protected] Kitty Karis Tel. 06 53804428 [email protected]

Opzeggen van het lidmaatschap kan alleen schriftelijk voor 1 december, waarna het per 1 januari daaropvolgend ingaat. www.rozenvereniging.nl

23 ADR 2019: R. Alexander von Humboldt®, lage heesterroos, Kordes foto: Dr. Burkhard Spellerberg