27 Lúnasa, 2010 NUACHT NÁISIÚNTA
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
www.gaelsceal.ie ‘Puszcza’ – Conall Ó Móráin An Eoraip L. 13 Ársa faoi Comhcheilg Leabhar Beo Chlóidí Bhagairt an Dufaire L. 20 Nochta L. 6 L. 4 €1.65 (£1.50) Ag Cothú Phobal na Gaeilge 27.08.2010 Uimh. 23 • BLÚIRÍNÍ An-éileamh Saor ó ar bhillí Phríosún NÍOR gearradh aon téarma príosúin ar an amhránaí Gearmánach Nadja Benais- sa a bhfuil HIV uirthi tar éis Státchiste gur cuireadh ina leith go ndearna sí iarracht a hiar- pháirtí a ghalrú d’aon ghnó. Fuarthas an t- €600m de mhaoiniú amhránaí ciontach i ndíob- háil chorpartha d’fhear gearrthéarmach faighte amháin agus, in dhá chás eile, in iarracht ar dhíobháil Meadhbh Ní Eadhra billí le haisíoc roimh mhí chorpartha. Aibreáin agus luach €200m ag Bhí gnéas aici le triúr gan DHÍOL Gníomhaireacht teacht in aibíocht i mí insint dóibh go raibh an Bhainistíochta an Chisteáin Feabhra. galar uirthi agus tá sé Náisiúnta (NTMA), eagraíocht Bhí an-éileamh ar an deimhnithe go bhfuil an a fhaigheann airgead ar tairiscint, agus bhí na rátaí úis galar tolgtha ag duine de na iasacht don Stát, luach €600 a bhí ar Éirinn a íoc do na fir. Dúirt sí go bhfuil brón ó milliún de bhillí státchiste fiachais ghearrthéarmacha chroí uirthi. maidin inné. níos ísle ná mar a bhí siad Is bealaí iad na billí seo le coicís ó shin, in ainneoin gur maoiniú gearrthéarmach a gearradh ráta creidmheasa na fháil agus caithfear iad a hÉireann Dé Céadaoin. Príosúnach is aisíoc laistigh de mhíonna, in ionad blianta. Ar lean ar leathanach 2 Láithreoir TV3, Sinéad Desmond, an t-amhránaí Hazel Kaneswaren, an t-aisteoir Martina Stanley óige in Guantá- Beidh luach €400m de na agus iar-Miss World Rosanna Davison, agus iad ag seoladh RED ALERT, feachtas Fhoras Croí na hÉireann chun mná a chur ar an eolas maidir le baol galar croí. PIC: LEON FARRELL, PHOTOCALL IRELAND namo ar triail CUIREADH an príosúnach is óige in Guantánamo Bay ar triail inné agus coireanna Tuilleadh daltaí de dhíth! cogaidh curtha ina leith. Bhí Omar Khadr, atá anois 23 bliain d’aois, 15 nuair a Ceithre Ghaelscoil úra aitheanta ó thuaidh ach tá siad ag lorg daltaí go fóill gabhadh é. Tá sé ag pléadáil neamhchiontach Meadhbh Ní Eadhra Mhadaidh i gContae Dhoire, páistí a chur chuig scoil úrnua aitheantais sin faoi láthair. siad an líon ceart daltaí.” sna líomhaintí uile, spi- Gaelscoil an tSeanchaí i nó iad a chur chuig scoileanna “Tá a mhalairt de scéal Mar sin, táthar ag súil go n- aireacht , tacaíocht le Mar gheall ar easpa éilimh, ní nDoire agus Gaelscoil Choin Rí atá bunaithe le fada,” ar sé. againne anseo sa tuaisceart,” a ardóidh líon na ndaltaí de réir sceimhlitheoireacht, agus bheidh maoiniú stáit á fháil Uladh i gContae Aontroma na “Baineann a lán éigin- deir an tUasal Ó Coinn. “Tá an a chéile agus nuair a thar- dúnmharú. Thaispeáin an ach ag scoil amháin as na cei- scoileanna atá i gceist. nteachta le scoil nua. Le t-aitheantas faighte ag na laíonn sé sin beidh maoiniú t-ionchúisitheoir físeán dó thre Ghaelscoil nua ó thuaidh Deir Seán Ó Coinn, cúnamh Dé beidh níos mó scoileanna, ach níl na curtha ar fáil dóibh. ag an triail a deir siad a a fuair aitheantas sealadach ó Príomhfheidhmeannach ar daltaí ag freastal ar na huimhreacha acu go fóill.” Ní bheidh ach cúigear páiste thaispeánann é ag Chaitríona Ruane cúpla seach- Chomhairle na Gaelsco- scoileanna an bhliain seo Cén tábhacht a bhaineann ag freastal ar Bhunscoil na déanamh buamaí. Deir a tain ó shin. laíochta, go mbíonn deacrach- chugainn, nuair a fheicfidh leis an aitheantas sin nuair mBeann i gContae an Dúin Dé fhoireann cosanta gur chuir Fógraíodh le déanaí go taí i gcónaí ag Gaelscoileanna tuismitheoirí conas mar atá ag nach féidir maoiniú a fháil? Céadaoin seo chugainn, nuair a athair brú air páirt a ghla- bhfuair ceithre Ghaelscoil nua a ndóthain daltaí a fháil agus éirí leis an scoil.” “Tá sé fíorthábhachtach,” a a osclófar doirse na scoile den cadh sa chogadh. Is é an ó thuaidh aitheantas seal- iad ag tosú amach ar dtús. Tá a ndóthain daltaí ag deir Ó Coinn. “Gan aitheantas, chéad uair, ach beidh an scoil chéad phríosúnach é le dul adach don scoilbhliain úr. “Caithfidh tuismitheoirí Gaelscoil Ráth Tó i gContae na ní gá don Roinn Oideachais ag oscailt ina ainneoin sin. faoi thriail faoi rialtas Bunscoil na mBeann i gContae cinneadh an-mhór a Mí ach níl aitheantas rialtais maoiniú a thabhairt do na Obama. an Dúin, Gaelscoil Léim an dhéanamh maidir lena gcuid acu, agus tá siad ag lorg an scoileanna nuair a gheobhaidh Ar lean ar leathanach 26 2 GAELSCÉAL • Dé hAoine, 27 Lúnasa, 2010 NUACHT NÁISIÚNTA Comhghuaillíocht 1 as an ghnáth Tá comhghuaillithe nach mbeifeá ag dúil leo sa bhfeach- tas in éadan carrbhealach dúbailte an A5 sa Tuaisceart. Sin iad na feirmeoirí agus feachtasóirí comhshaoil. Anton Mac Cába a rinne an feachtas in éadan an A5, is ó thuaidh atá an caiteachas is lú in aghaidh an duine san IS é an A5 an chuid sa tuaisceart den bhóthar ó Eoraip ar bhóithre iarainn, €54 milliúin. Bhaile Átha Cliath go Doire agus tuaisceart Tá ceisteanna ann maidir le húsáid acmhain- Dhún na nGall. Ba sna 1960í a tógadh cuid ní. Osclaíodh seachbhóthar an Bhaile Nua i mhaith den bhóthar idir an teorainn ag Achadh dTír Eoghain in 2002. Osclaíodh seachbhóthar na Cloiche agus Doire. Tá píosaí ann atá fiú níos an tSratha Bháin in 2003. Osclaíodh an chuid sine ná sin. Aithníonn chuile duine nach bhfuil dheireanach de sheachbhóthar na hÓmaí in an bóthar mar atá anois sásúil. 2006. Tá an bóthar nua le hoscailt in 2015; Cecilia Ní Loinsigh, Megan Nic an Mhaoir, Leoni Ní Raghallaigh agus Áine Ní Mhaolagáin as Beidh an carrbhealach dúbailte ar an tion- beidh na seachbhóithre seo iomarcach ansin. Coláiste Feirste i mBéal Feirste, agus iad ag ceiliúradh a dtorthaí maithe GCSE. D’éirigh go hion- scadal bóthair is mó riamh sa Tuaisceart. Beidh Tá ceisteanna timpeallachta ann. Slogfaidh tach leo ar fad sna scrúduithe. sé 55 míle ar fad. Cosnóidh sé £800 milliún an bóthar 4,000 acra talún. Den chuid is mó is (€977 milliún). Díolfaidh rialtas an deiscirt talamh méith seo, chomh torthúil agus atá sa €390 milliún de seo. Is ionann sin agus an tír. Scarfaidh an bóthar feirmeacha. Rachaidh Caillteanas €1.3m don Stát mar gheall ar thoitíní? leath-chuid den bhuiséad ar thógáil bóithre sé fá 50 méadar de Chaisleán Annraoi Aim- don bhliain seo chugainn. Go dtí seo, díoladh bréidh Uí Néill ag an Bhaile Nua, caisleán a Meadhbh Ní Eadhra soitheach a tháinig isteach Tá luach féideartha €1.7 m £15 milliún (€18.3 milliún) le sainchomhair- thóg taoiseach Gaelach sa 14ú céad. Tá imní ar go Calafort Átha Cliath níos orthu, agus d’fhéadfadh leoirí, gan obair ar bith ar an bhóthar féin áitritheoirí faoin suaitheadh a thiocfaidh leis an Ghabh oifigí de Sheirbhís luaithe an lá sin. caillteanas ioncaim de €1.3m tosaithe. obair thógála. Chustaim na gCoimisinéirí Tá sé seo mar chuid d’oib- a bheith i gceist don Stát. Mar a bheifeá ag súil leis sa tuaisceart, Tá John Dunbar ón mBaile Nua ina urlabhraí Ioncaim, le cuidiú riúchán atá ar bun ag na Tá ceathrar á cheistiú tagann cúrsaí polaitiúla isteach ann. Tá an dá ag an Alternative A5 Alliance. Tá feirm s’aige sa na nGardaí, ceithre Coimisinéirí Ioncaim faoi maidir leis seo agus tá pháirtí náisiúnacha, Sinn Féin agus an SDLP, go teaghlach le 200 bliain; scarfaidh an bóthar nua mhilliún toitín i gContae láthair in aghaidh soláthar comhad á réiteach don DPP i láidir i bhfabhar an bhóthair. Tá Conor Murphy é. “Tá sé iomarcach ar fad, agus cuirfidh sé Laoise Dé Céadaoin. agus díolachán toitíní láthair na huaire. ó Sinn Féin ina Aire Forbartha Réigiúnda, an isteach go mór ar an phobal,” ar seisean. “Lean- Aimsíodh na toitíní i mídhleathacha sa tír. tionscadal mar chúram ag roinn s’aige. Dúirt faidh an tógáil ar feadh roinnt blianta, agus Pat Doherty, feisire Shinn Féin Iarthar Thír cuirfidh sin isteach ar dhaoine chomh maith, Eoghain, gur “tosaíocht straitéiseach” atá ann. beidh salachar ar fud na háite, agus truailliú.” Dar le Tom Elliott, Aontachtach Ultach agus Dar leis nach ndearna na pleanálaithe mach- An-éileamh ar bhillí Státchiste Comhalta den Tionól Reachtach, is leor uas- namh mar ba cheart. ghrádú ar an bhóthar mar atá anois. Dúirt Molly Walsh ón gCampa Clíoma nach Ar lean ó leathanach a haon chúpla seachtain maidir le Éiríonn an pholaitíocht níos casta fós. B’aire bhfuil carranna ag 28% de phobal Dhoire. “Ní todhchaí an Bhainc Angla- Aontachtach a dhruid an bóthar iarainn ó Phort bheidh maith ar bith sa bhóthar nua dóibh, ach Trevor Ó Clochartaigh Is iad an ghníomhaireacht Éireannaigh, atá freagrach as an Dúnáin go Doire i 1965. Tá anois Aontach- tig le duine ar bith dul ar thraein,” ar sise. “Tá Bainisteoir Tionscadail 00353-91-536201 rátála, Standard & Poor’s, a formhór na costas athchaip- taigh i bhfabhar bóthar iarainn a oscailt arís. Is an dá rialtas ag ligint orthu go dtugann siad [email protected] rinne íosghrádú ar Éirinn ó itlithe. feachtasóir iontach gníomhach ar a shon seo é tacaíocht d’inbhuanaitheacht. Téann seo glan thaobh rátaí creidmheasa Inné, dúirt Aire Airgeadais John Laird, Aontachtach Ultach. De réir taighde ina éadan sin.” Patricia Ní Chonghaile de, rud a chuir imní ar na Cheanada, Jim Flaherty, go Comhordaitheoir Táirgíochta 00353-91-536201 margaí idirnáisiúnta. bhfuil plean maith [email protected] Ach de réir dealraimh ní baincéireachta ag Éirinn raibh mórán de thionchar ag agus go bhfuil an tír mar Scamall Dubh thar Chontae Chiarraí Ciarán Dunbar cinneadh Standard & Poor’s cheannaire na hEorpa maidir Eagarthóir Treasa Bhreathnach 00353-91-536201 ar infheisteoirí agus iad ag le leasúchán fioscach.