RADA MIEJSKA GMINY FROMBORK

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY FROMBORK

Opracowanie wykonano w „Atelier Hoffmann” Spółka z o.o. ul. Chopina 26/4 82-300 Elbl ąg

Główny projektant: dr in ż. arch. Mieczysław Hoffmann status twórcy 874, upr. bud. 82/70/0L uprawnienia urbanistyczne 537/88

Zmiany do” Studium…” opracowano w firmie„ATA” Usługi Projektowe ul. Królewiecka 93/2 82-300 Elbl ąg Projektant: Anna Talaga upr. Urb. Nr 1412/94 wpisana na list ę zawodow ą Nr POIU nr G-091/2002 Projektant Jolanta Celej Projektant Dagmara Kownacka

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

UCHWAŁA NR X/54/07 RADY MIEJSKIEJ GMINY FROMBORK Z DNIA 28 CZERWCA 2007 R. w sprawie uchwalenia zmian studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Frombork

Działaj ąc na podstawie art. 18 ust.2 pkt. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz ądzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z pó źn. zm.), Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz.558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806 z 2003 r.,) Nr 80 poz. 717, Nr 162, poz.1568, z 2004 r. Nr 102, poz.1055, Nr 116, poz.1203 z 2005 r., Nr 172 poz.1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337 oraz art. 12 ust.1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z pó źn. zm.) w zwi ązku z uchwał ą nr IV/36/05 Rady Miejskiej Gminy Frombork z dnia 27 maja 2005 roku oraz uchwał ą nr X/80/05 Rady Miejskiej Gminy Frombork z dnia 7 grudnia 2005 r. Rada Miejska Gminy Frombork uchwala co nast ępuje:

§ 1 1. Uchwala si ę zmiany w „STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY FROMBORK”. 2. Zał ącznikami do uchwały s ą: a. tekst „Studium...” stanowi ący zał ącznik do uchwały b. rysunek: miasto w skali 1:5000 - kierunki rozwoju stanowi ący zał ącznik numer 1A do uchwały, c. rysunek: miasto w skali 1:5000 – infrastruktura stanowi ący zał ącznik nr 1B do uchwały d. rysunek gmina w skali 1:10000 stanowi ący zał ącznik numer 1C do uchwały, 3. Rozstrzygni ęcie o sposobie rozpatrzenia uwag zło żonych podczas wyło żenia „Studium…” do publicznego wgl ądu stanowi zał ącznik nr 2 do uchwały.

§ 2 Wykonanie uchwały powierza si ę Burmistrzowi Miasta i Gminy Frombork.

§ 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podj ęcia.

2 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

§ 4 1.UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z PLANÓW I ZADA Ń WY ŻSZEGO RZ ĘDU 1) Plan zagospodarowania przestrzennego województwa warmi ńsko - mazurskiego (uchwała Nr XXXIII/505/02 Sejmiku Województwa Warmi ńsko - Mazurskiego z dnia 12.02.2002 r.); 2) Dokumenty uchwalone przez Sejmik Województwa Warmi ńsko - Mazurskiego, w których ustalone s ą zadania samorz ądu województwa: a) Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Województwa Warmi ńsko – Mazurskiego do roku 2020 (uchwała Nr XXXIV/474/05 Sejmiku Województwa Warmi ńsko - Mazurskiego z dnia 31.sierpnia 2005 r.), b) Program Operacyjny Województwa Warmi ńsko - Mazurskiego na lata 2005 – 2006 (uchwała Sejmiku Województwa Warmi ńsko - Mazurskiego z dnia 31 sierpnia 2005 r.), c) „Program S ąsiedztwa Litwa, Polska, Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej”, d) Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami, e) Wojewódzki programu zwi ększenia lesisto ści na lata 1995 – 2020, f) Strategia rozwoju turystyki w Województwie Warmi ńsko – Mazurskim do 2015 roku (Uchwała Nr XXX/445/2001 Sejmiku Województwa Warmi ńsko - Mazurskiego z dnia 09 pa ździernika 2001r.), g) Program Ochrony Środowiska Województwa Warmi ńsko – Mazurskiego na lata 2003 – 2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010 (Uchwały Nr XI/128/03 Sejmiku Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego z dnia 30 czerwca 2003r., h) Wojewódzki Program Zwi ększenia Lesisto ści na lata 2001 - 2010, i) Regionalna Strategia Innowacyjno ści Województwa Warmi ńsko – mazurskiego (Uchwałą Nr Sejmiku Województwa Warmi ńsko - Mazurskiego z dnia 31 sierpnia 2004 j) Regionalnyr.), Program Rozwoju Rolnictwa 2002 – 2006, k) Strategia Polityki Społecznej województwa warmi ńsko – mazurskiego do roku 2015, l) Strategia rozwoju edukacji w województwie warmi ńsko – mazurskim do roku 2015, m) Strategia Rozwoju Kultury Województwa Warmi ńsko – Mazurskiego do 2015 r., n) Program ekoenergetyczny Województwa Warmi ńsko – Mazurskiego na lata 2005 – 2010. 3) Dokumenty uchwalone przez Rad ę Powiatu Braniewskiego: a) Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Powiatu Braniewskiego na lata 2004 - 2015 (Uchwała Nr XVII/90/03 Rady Powiatu Braniewskiego z dnia 29 grudnia 2003 r.) b) Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Braniewskiego na lata 2004 – 2007 z uwzgl ędnieniem kierunków działa ń w latach 2008 –2011 (Uchwała Nr XVII/94/04 Rady Powiatu Braniewskiego z dnia 26 lutego 2004 r.), c) Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Braniewskiego na lata 2004 – 2007 (Uchwała Nr XVII/94/04 Rady Powiatu Braniewskiego z dnia 26 lutego 2004 r.). 4) Inne materiały i opracowania:

3 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

a) Strategia rozwoju Miasta i Gminy Frombork (uchwała Nr VIII/66/2002 Rady Miejskiej Gminy Frombork z dnia 10 pa ździernika 2002 r.), b) Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Frombork (2004 r.), c) Plan Gospodarki Odpadami Miasta i Gminy Frombork , d) Program Ochrony Środowiska Miasta i Gminy Frombork, e) Prowadzone analizy i studia oraz opracowywane koncepcje i programy. 2.UWARUNKOWANIA PRAWNE 2.1. Obszary i obiekty chronione na podstawie przepisów o ochronie zabytków Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. O ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (DZ.U. nr 162 poz. 1568 z pó źniejszymi zmianami). 2.2. Obszary chronione na podstawie przepisów o ochronie przyrody Ustawa z dn. 16.04.2004 r. O ochronie przyrody (Dz.U. Nr 92 poz.880 z pó źniejszymi zmianami) Ustawa z dn. 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U.2001.62.627 z dnia 20.06.2001.) Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 14.08.2001 w sprawie okre ślenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegaj ących ochronie Uchwała Nr VI/51/85 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Elbl ągu z dnia 26.04.1985 w sprawie utworzenia parków krajobrazowych oraz obszarów krajobrazu chronionego (Dz.Urz. woj. elbl ąskiego Nr 10 poz. 60 z 1985 r.) zmienionej Rozporz ądzeniem Nr 4 Wojewody Elbl ąskiego z dn. 28.04.1997 r. (Dz. Urz. Woj. elbl ąskiego Nr 7 poz.43 z 1997 r.) Rozporz ądzenie nr 54 Wojewody Warmi ńsko – Mazurskiego z dn. 10.11.2005 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu na terenie woj. warmi ńsko – mazurskiego (Dz. U. Woj. Warmi ńsko – Mazurskiego nr 175 poz.1951 z 2005 r., zmiana Dz.U. Woj. Warmi ńsko - Mazurskiego nr 3 poz.46 z 2006 r.) 2.3. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów o ochronie wód Ustawa z dn. 18.07.2001r. – Prawo Wodne (Dz.U. z 11.10.2001 r.) z pó źniejszymi zmianami. Rozporz ądzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Le śnictwa z dn. 29.11.2002 r. w sprawie warunków, jakie nale ży spełni ć przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. Nr 212, poz. 1799). 2.4. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów o ochronie gruntów le śnych Ustawa z dn. 03. 02.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz.U. z dnia 22.02.1995 r. z pó źniejszymi zmianami). Decyzja Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Le śnictwa DL onl-40-50/93 2.5. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów o ochronie gruntów rolnych Ustawa z dn. 03. 02.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz.U. z dnia 22.02.1995 r. z pó źniejszymi zmianami).

4 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

2.6. Obszary gruntów rolnych przeznaczone do zalesiania Ustawa z dn. 08. 06.2001 r. o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesiania (Dz.U. z 2001 r Nr 73, poz. 764. z pó źniejszymi zmianami). 2.7. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej – pas nadbrze żny Ustawa z dn. 21. 03.19991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz.U. 03.153.1502. z pó źniejszymi zmianami). 2.8. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego Ustawa z dn. 04. 02.1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 94.27.96. z pó źniejszymi zmianami).

3.PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA I KIERUNKI ROZWOJU 3.1.Główne cele rozwoju zrównowa żonego Przyjmuje si ę nast ępuj ące główne cele rozwoju zrównowa żonego dla miasta i gminy Frombork: I - zahamowanie procesów degradacji środowiska poprzez kompleksow ą realizacj ę systemu kanalizacji sanitarnej i stworzenie zintegrowanego systemu gospodarki odpadami, II - zachowanie i ochrona istniej ących warto ści środowiska przyrodniczego i kulturowego, III - wykorzystanie potencjału rolniczego gminy i planowa restrukturyzacja obszarów rolnych, IV - wykorzystanie potencjału turystycznego miasta i gminy dla rozwoju gospodarczego. 3.2.Funkcje Przyjmuje si ę nast ępuj ące podstawowe funkcje dla miasta i gminy Frombork: I - miasto Frombork o środkiem turystyki krajoznawczej o znaczeniu mi ędzynarodowym, w zwi ązku ze szczególnymi walorami historycznymi i kulturowymi, II - miasto Frombork wielofunkcyjnym portem morskim w skali regionalnej, III - miasto Frombork potencjalnym o środkiem leczniczo-uzdrowiskowym, IV - gmina obszarem turystyki krajoznawczej, pobytowej i agroturystyki, V - miasto i gmina obszarem rozwoju małych i średnich przedsi ębiorstw bezpiecznych dla środowiska i ludzi, VI - gmina obszarem rozwoju rolnictwa ekologicznego, opartego o szczególne walory rolniczej przestrzeni produkcyjnej, VII- miasto Frombork oraz wsie J ędrychowo i Wielkie Wierzno o środkami rozwoju usług dla ludno ści. 3.3.Główne strefy polityki przestrzennej Przyjmuje si ę nast ępuj ące główne strefy polityki przestrzennej dla miasta i gminy Frombork: I - strefa ochrony warto ści kulturowych i historycznych miasta Frombork - dominacja działa ń na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego (obejmuje obszar miasta w obr ębie stref ochrony konserwatorskiej), II - strefy aktywizacji gospodarczej - obejmuj ące port we Fromborku, tereny dla rozwoju turystyki (Tl, T2, T3, T4 i T5), projektowany zalew „Bogdany" oraz tereny dla ró żnych form

5 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

działalności produkcyjnej i składowej (G1,G2 G3, G4 i G5), w których dominowa ć b ędą ze strony samorz ądu działania marketingowe oraz formalno-prawne i finansowe, III - strefa obszaru Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy - dominacja intensywnej ochrony zasobów przyrodniczych i kulturowych w powi ązaniu z agroturystyk ą, turystyk ą krajoznawcz ą i pobytow ą, I V - strefa otuliny Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbl ąskiej - dominacja intensywnej ochrony zasobów przyrodniczych i kulturowych, V - strefa rolnictwa ekologicznego obejmuj ąca pozostały obszar gminy, na którym dominowa ć b ędą działania na rzecz tworzenia korzystnych warunków produkcji i sprzeda ży zdrowych produktów rolnych (element konkurencyjno ści naszego rolnictwa). 3.4.Ludno ść Zakłada si ę stabilizacj ę liczby ludno ści na obszarze gminy i wzrost ilo ści mieszka ńców we Fromborku. Dla potrzeb opracowa ń programowych na okres do 2015 roku przyjmuje si ę nast ępuj ące liczby ludno ści: Frombork rok 2000 - 2.590 mieszka ńców rok 2002 – 2.613 mieszka ńców rok 2005 – 2533 mieszka ńców rok 2015 - 3.400 mieszka ńców gmina rok 2000 - 1.400 mieszka ńców rok 2002 - 1.308 mieszka ńców rok 2005 – 1.336 mieszka ńców rok 2015 - 1.400 mieszka ńców Liczb ę ludno ści poszczególnych wsi przyjmuje si ę wg stanu w 2005 r. z tolerancj ą plus i minus 10% dla roku 2015.

Dynamika zmian liczby ludno ści wg faktycznego miejsca zamieszkania gminy miejsko-wiejskiej Frombork w latach 2000-2002 (stan na 31.12.)

4500 4062 4129 3895 4000 3500 2043 2809 3000 2736 2598

2500 2019 2051 1979 2000 1326 2078 1916 1393 1406 1320 1343 1297 1500 1343 650 1403 645 1255 636 1000 676 675 661 500 0 a b c a b c a b c

Frombork 2000 Frombork 2001 Frombork 2002

ludno ść ogółem w tym kobiety w tym m ęż czy źni

6 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

a – obszar miejski, b – obszar wiejski, c – razem Źródło: www.stat.gov.pl, Baza Danych Lokalnych 3.5.Potencjalne obszary aktywizacji Okre śla si ę nast ępuj ące potencjalne obszary aktywizacji gospodarczej: A) miasto a - port: rybacki, handlowy, pasa żerski jachtowy, b - tereny turystyczne: Tl - dla rozwoju bazy dla ró żnych form rehabilitacji i docelowo o środka leczniczo- uzdrowiskowego, T2 - dla lokalizacji pól golfowych lub ró żnych form rekreacji ruchowej, T3 - dla lokalizacji zespołu hotelowego. B) gmina a - tereny turystyczne (w oparciu o zbiornik „Bogdany”): T4 - dla lokalizacji zabudowy letniskowej, T5 - dla lokalizacji bazy noclegowej (hotele, pensjonaty itp.), b - tereny dla ró żnych form działalno ści produkcyjnej i składowej: Gl - w cz ęś ci zachodniej wsi J ędrychowo, G2 - po stronie południowo-zachodniej wsi Wielkie Wierzno, G3 - jako powi ększenie terenów produkcyjnych we wsi Biedkowo Osiedle, G4 - teren pomi ędzy wsiami Biedkowo, Biedkowo Osiedle i Drewnowo, G5 - po zachodniej stronie wsi Baranówka (obowi ązuje szczególny re żim w zakresie ochrony środowiska), c - nie wyklucza si ę tworzenia innych terenów dla działalno ści produkcyjnej i składowej na etapie opracowywania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, je żeli wynika ć to b ędzie z wniosków do tych planów oraz nie b ędzie naruszało ustalonych zasad ochrony środowiska i dóbr kultury oraz przepisów dotycz ących powi ąza ń z układem drogowym.

4.ZASOBY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 4.1.Poło żenie w regionie Gmina Frombork poło żona jest nad Zalewem Wi ślanym w strefie nadmorskiej w obr ębie 3 mezoregionów: • Równina Warmi ńska - środkowa, wschodnia i południowa cz ęść gminy oraz wschodnia, zachodnia, środkowa i południowa cz ęść miasta, • Pobrze że Staropruskie - północna cz ęść gminy i miasta, • Wysoczyzna Elbl ąska - zachodnia cz ęść gminy.

7 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

Równina Warmi ńska ma charakter równiny akumulacji zastoiskowej z iłami i glinami, urozmaiconej przez moreny akumulacyjne z piaskami oraz stoki opadaj ące w kierunku den doliny Baudy, Narusy i ich dopływów. Dominuj ą tu gleby brunatne i mady. W śród zbiorowisk leśnych przewa żaj ą gr ądy i ł ęgi. Pobrze że Staropruskie ma charakter równiny akumulacyjnej w strefie nadmorskiej Zalewu Wiślanego z przewag ą piasków i pyłów humusowych oraz utworów mułowo-torfowych. W śród zbiorowisk le śnych przewa żaj ą ł ęgi. Wysoczyzna Elbl ąska ma charakter wysoczyzny morenowej falistej z przewag ą glin piaszczystych i piasków gliniastych. Dominuj ą tu gleby brunatne. W śród zbiorowisk le śnych przewa żaj ą gr ądy i ł ęgi. Wysoczyzna Elbl ąska (na terenie gminy) i cz ęś ciowo Równina Warmi ńska (na terenie gminy i miasta) opadaj ą tu nieczynnym klifem dawnego morza w kierunku Pobrze ża Staropruskiego. Wi ększo ść obszaru gminy znajduje si ę w zlewniach rzeki Baudy (dopływy - Lisi Parów i Wierzenka z Czerwonym Rowem) i Narusy, wpływaj ących bezpo średnio do Zalewu Wi ślanego. Średnia gł ęboko ść Zalewu Wi ślanego wynosi 2 m w granicach gminy, przy gł ęboko ści maksymalnej 3 - 3,5 m (polska gł ęboko ść maksymalna Zalewu znajduje się w gminie Braniewo przy granicy pa ństwa i wynosi 4 m).

4.2.Funkcjonowanie środowiska przyrodniczego Funkcjonowanie środowiska przyrodniczego na terenie gminy charakteryzuje si ę: • akumulacj ą materii, w tym zanieczyszcze ń w dolinach rzecznych i jej tranzyt w kierunku Zalewu Wi ślanego, • parowanie wody z du żej powierzchni terenów le śnych i gruntów rolnych o podło żu gliniastym i ilastym (nieprzepuszczalnym dla wody) oraz z powierzchni mokradeł, Zalewu Wiślanego, lokalnych stawów i starorzeczy. Wpływ Zalewu Wi ślanego na środowisko przyrodnicze gminy i miasta Fromborka dokonuje si ę poprzez: • rozwój morfologiczny strefy brzegowej, • podpi ętrzanie śródl ądowych wód powierzchniowych (m. in. cofka na rzekach Baudzie i Narusie oraz rowach) w wyniku pi ętrzenia wód Zalewu Wi ślanego (ró żnica 210 cm, od 70 cm ppm do 140 cm npm; zasilanie wodami morskimi Zalewu Wi ślanego przez Cie śnin ę Pilawsk ą wynosi 17 km 3, przy dopływie wód l ądowych 3,6 km 3), • wlewy zasolonych wód Zalewu Wi ślanego szczególnie w okresie sztormów ( średnie zasolenie Zalewu Wi ślanego w okolicach Fromborka wynosi 2,14 ‰, w skali roku waha si ę od 0,85 ‰ w marcu do 3,34 ‰ w listopadzie), • współzale żno ść poziomu wody w Zalewie Wi ślanym i wód podziemnych w obszarze nadzalewowej równiny akumulacyjnej, • ingresj ę zasolonych wód do wód podziemnych i w efekcie wzrost zawarto ści w nich chlorków, szczególnie w obszarze nadzalewowej równiny akumulacyjnej. Poło żenie gminy i miasta Frombork w strefie nadmorskiej sprawia, że nast ępuje przenikanie

8 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork klimatycznego oddziaływania Zalewu Wi ślanego i morza w gł ąb l ądu, z czym wi ąż e si ę: • bryza morska - która dociera w gł ąb l ądu na odległo ść wi ększ ą ni ż kilkana ście km i wyst ępuje około 25 dni w roku w półroczu wiosenno-letnim, • silne wiatry - we Fromborku 66 dni z wiatrem powy żej 10 m/s, średnia pr ędko ść wiatru wynosi 5,3 m/s, mały udział cisz około 2%, przewaga wiatrów południowo-zachodnich (25 %) i zachodnich (16 %), wiatry silne i bardzo silne wiej ą najcz ęś ciej z sektora północnego; • rozprzestrzenianie si ę aerozolu morskiego - szczególnie przy wiatrach północno- zachodnich przy pr ędko ści 4-8 m/s, • du ża zawarto ść jodu w powietrzu. Opady we Fromborku (dane z lat 1961-80) s ą wzgl ędnie małe z powodu cienia opadowego Wysoczyzny Elbl ąskiej i wynosz ą w roku suchym 369 mm, przeci ętnym 589 mm i wilgotnym 751 mm. Podstawowe cechy klimatu lokalnego na obszarze miasta Frombork to: • du ża zmienno ść stanów pogody wynikaj ąca z poło żenia obszaru na drodze w ędrówek atlantyckich ośrodków cyklonalnych, którym przeciwstawiaj ą si ę masy powietrza kontynentalnego; • przewaga wiatrów południowo-zachodnich (25 %) i zachodnich (16 %), wiatry silne i bardzo silne wiej ą najcz ęś ciej z sektora północnego; • średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,5 oC, najcieplejszym miesi ącem jest lipiec ze średni ą temperatur ą 18 oC, a najzimniejszym stycze ń (-1,5 oC); średnie dzienne usłonecznienie w lecie wynosi powy żej 7,5 godziny (jest to najwy ższy wska źnik na terenie Polski), Średnie dzienne usłonecznienie w czerwcu wynosi 8,8 godzin; • roczna suma opadów wynosi około 600 mm, (półrocze letnie V-X 400 mm, półrocze zimowe XI-IV 200 mm), najwy ższe opady wyst ępuj ą w miesi ącu lipcu (80 mm) a najni ższe w lutym (20 mm); • ilo ść dni z opadami wynosi 150 w roku; • opady śniegu wyst ępuj ą od listopada do kwietnia, a pokrywa śnie żna jest nietrwała i z reguły zalega ok. 70 dni w roku; • okres wegetacyjny trwa około 210 dni; • ukształtowanie terenu i warunki wilgotno ściowe sprzyjaj ą tworzeniu si ę i zaleganiu mgieł szczególnie w strefie brzegowej Zalewu Wi ślanego oraz w strefie podmokłych obni żeń terenowych; • wska źnik wzgl ędnego kontynentalizmu wynosi 60%; • bioklimat silnie bod źcowy.

4.3.Zasoby środowiska 4.3.1. Zasoby środowiska przyrodniczego gminy stanowi ą: l) lasy - o bardzo du żych potencjałach faunistycznych, florystycznych oraz produkcji tlenu i regeneracji powietrza i retencji wody; lasy zajmuj ą około 32% powierzchni l ądowej 2) szuwarygminy, i zaro śla - o bardzo du żym i du żym potencjale faunistycznym i retencji wody oraz

9 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

średnim potencjale produkcji tlenu i regeneracji powietrza, 3) ł ąki cenne przyrodniczo - o du żym potencjale faunistycznym, średnim potencjale florystycznym , produkcji tlenu i regeneracji powietrza oraz retencji wody, 4) starorzecza, stawy i mokradła - o du żym i średnim potencjale faunistycznym, florystycznym oraz o bardzo du żym potencjale retencji wody, 5) du że tereny gleb torfowych i mulowo-torfowych w północnej cz ęś ci gminy - o bardzo du żym i du żym potencjale retencji wody, 6) kompleksy gruntów rolnych w III klasie bonitacyjnej - o du żym potencjale rolniczym, które zajmuj ą około 44% powierzchni gruntów rolnych; grunty rolne w IV klasie bonitacyjnej o średnim potencjale rolniczym zajmuj ące około 43% powierzchni gruntów rolnych. 4.3.2.Zasoby środowiska przyrodniczego miasta stanowi ą 1) ro ślinno ść parków i skwerów ze znacznym udziałem drzew i krzewów – o średnim potencjale produkcji tlenu i regeneracji powietrza; 2) ro ślinno ść ogrodów działkowych – o średnim potencjale produkcji tlenu i regeneracji powietrza; 3) ro ślinno ść ogrodów przydomowych cechuj ąca si ę du żą ró żnorodno ści ą gatunkow ą – o średnim potencjale produkcji tlenu i regeneracji powietrza; 4) las miejski z dominacj ą sosny – o bardzo du żym potencjale faunistycznym, florystycznym oraz produkcji tlenu i regeneracji powietrza i retencji wody; 5) ro ślinno ść terenów intensywnej zabudowy, do ść uboga gatunkowo i zajmuj ąca niewielkie powierzchnie – o niedu żym potencjale produkcji tlenu i regeneracji powietrza; 6) ro ślinno ść ci ągów komunikacyjnych z udziałem drzew i krzewów – o średnim potencjale produkcji tlenu i regeneracji powietrza; 7) siedliska ro ślinności szuwarowej w strefie brzegowej Zalewu Wi ślanego - o bardzo du żym i du żym potencjale faunistycznym i retencji wody oraz średnim potencjale produkcji tlenu i regeneracji powietrza; 8) ro ślinno ść ozdobna i u żytkowa w otoczeniu zabudowy – o średnim potencjale produkcji tlenu i regeneracji powietrza; 9) kompleksy gruntów rolnych w III klasie bonitacyjnej - o du żym potencjale rolniczym, oraz grunty rolne w IV klasie bonitacyjnej o średnim potencjale rolniczym. 4.3.3.Perspektywiczne obszary złó ż kopalin w gminie Frombork wyst ępuj ą: • żwir - mi ędzy miejscowo ściami Krzywiec- Krzy żewo, • piasek - na południe od Drewnowa, • piasek - na wschód od terenów zainwestowania Fromborka. Jednak że ze wzgl ędu na wyst ępowanie tych terenów w Obszarze Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy nie mog ą by ć eksploatowane zgodnie z art. 26 a ust. l pkt. l ustawy o ochronie przyrody (patrz zał. l).

10 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

4.4.Zasoby dla celów rozwoju funkcji uzdrowiskowej Wyst ępowanie wód mineralnych i termalnych na obszarze miasta Frombork scharakteryzowano na podstawie gł ębokiego wiercenia Frombork IGH-1 i opracowania Płochniewskiego Z. 1994. Dokładne określenie gł ęboko ści wyst ępowania, wydajno ści, temperatury i chemizmu wód wymagałoby przeprowadzenia specjalistycznych wierce ń. Pierwszy poziom z wodami mineralnymi znajduje si ę w utworach jury na gł ęboko ści 450-600 m. S ą to wody chlorkowo-sodowe o mineralizacji ogólnej około 50 g/l i temperaturze poni żej 20 0C. Poziom jurajski charakteryzuje si ę wysokim ci śnieniem wody, co ułatwia jej eksploatacj ę, która mo że by ć prowadzona przy wykorzystaniu samowypływu. Triasowy poziom wodono śny wyst ępuj ący na gł ęboko ści około 800-950 m tworz ą dwie lub trzy warstwy. Wydajno ść otworu szacuje si ę na około 50 m 3/h. Ci śnienie wody jest bardzo wysokie, gdy ż zwierciadło wody stabilizuje si ę powy żej powierzchni terenu. Temperatura wód na wypływie wynosi 24 0C i w zwi ązku z tym uznawane s ą jako termalne. S ą to wody chlorkowo-sodowe o mineralizacji około 35 g/l. W wodach tego poziomu wyst ępuje jod, brom, bor i radon powy żej progów farmakodynamicznych, co pozwala okre śli ć te wody jako potencjalnie lecznicze. Wody te pomimo, że s ą uznawane jako termalne, nie mog ą stanowi ć istotnego źródła energii cieplnej, gdy ż ich temperatura nieznacznie przekracza 20 0C. Permski poziom solankowy wyst ępuje w osadach cechsztynu na gł ęboko ści 1300-1500 m. S ą to wody o wysokiej mineralizacji i niewielkiej wydajno ści. Ze wzgl ędu na te cechy jest to warstwa wodono śna o znikomym znaczeniu praktycznym.

5.OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Ochrona środowiska przyrodniczego miasta i gminy Frombork obejmuje nast ępuj ące tereny i obiekty: • obszary chronionego krajobrazu; • obszary specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. Na obszarze miasta i gminy Frombork prawna ochrona przyrody realizowana jest równie ż przez pomniki przyrody. 5.1.Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbl ąskiej i jego otulina (patrz rysunek 3). W obszarze parku i otuliny obowi ązuj ą ustalenia planu ochrony zatwierdzone Rozporz ądzeniem Nr 6/68 Wojewody Elbl ąskiego z 29 maja 1998 oraz zakazy wynikaj ące z art. 26 a ust. l ustawy o ochronie przyrody. 5.2.Obszary Chronionego Krajobrazu Obszary chronionego krajobrazu słu żą zabezpieczeniu przed zniszczeniem lub degradacj ą walorów przyrodniczych i cech estetycznych środowiska na okre ślonych obszarach, z uwzgl ędnieniem ich znaczenia jako terenów rekreacyjnych. Jedn ą z cech tych obszarów jest to, że nie s ą wył ączone z użytkowania gospodarczego. Podstawy prawne realizacji systemu ochrony przyrody – w tym OCHK – okre śla ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Na obszarze chronionego krajobrazu mog ą by ć mi ędzy innymi wprowadzone nast ępuj ące zakazy:

11 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

• realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko; • likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nawodnych, je żeli nie wynikaj ą one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu drogowego lub wodnego; • wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu a tak że minerałów i bursztynu; • wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budow ą, odbudow ą, napraw ą lub remontem urz ądze ń wodnych; • dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli słu żą innym celom ni ż ochrona przyrody; • likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-błotnych; • lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem urz ądze ń wodnych oraz obiektów słu żą cych prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, le śnej lub rybackiej; • lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 200 m od linii brzegów klifowych oraz w pasie technicznym brzegu morskiego z wyj ątkiem budowli i urz ądze ń technicznych ochrony brzegu morskiego. 5.2.1.Obszar Chronionego Krajobrazu Wysoczyzny Elbląskiej-Wschód Na krótkim odcinku zachodniej granicy miasta przylega Obszar Chronionego Krajobrazu Wysoczyzny Elbl ąskiej-Wschód b ędący otulin ą Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbl ąskiej. Zasady gospodarowania na tym obszarze s ą takie same jak w innych obszarach chronionego krajobrazu. 5.2.2.Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy (patrz rysunek 3). W obr ębie tego obszaru obowi ązuj ą: • ustalenia planów zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork, • zakazy wynikaj ące z ustawy o ochronie przyrody. Zgodnie z rozporz ądzeniem nr 21 Wojewody Warmi ńsko-Mazurskiego z dnia 14 kwietnia 2003 r. miasto Frombork otoczone jest Obszarem Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy. Granica obszaru chronionego przechodzi po granicy administracyjnej miasta.

5.3.Pomniki przyrody (rysunki l i 3 oraz wykazy doł ączone do opracowania „Uwarunkowania przyrodnicze”) a) zatwierdzone pomniki przyrody • w gminie znajduje si ę 13 drzew uznanych za pomniki przyrody (7 d ębów, 2 buki, lipa, sosna, wi ąz, czere śnia ptasia) , • na terenie miasta l0 drzew (3 d ęby, 3 jesiony, 2 buki, 2 klony). - dąb o obwodzie 706 cm i wysoko ści 25 m wpisany do rejestru pomników pod numerem

240/57 przy Katedrze i Muzeum Mikołaja Kopernika;

- jesion o obwodzie 455 cm i wysoko ści 30 m wpisany do rejestru pomników pod

12 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

numerem 241/57 przy skrzy żowaniu ul. Krasickiego i Katedralnej;

- jesion o obwodzie 356 cm i wysoko ści 30 m około 100m od skrzy żowania ul.

Krasickiego i Katedralnej;

- dąb o obwodzie 437 cm i wysoko ści 27 m wpisany do rejestru pomników pod numerem

48/92 przy skrzy żowaniu ul. Krasickiego i Katedralnej koło kapliczki;

- buk o obwodzie 318 cm i wysoko ści 24 m wpisany do rejestru pomników pod numerem

49/92 w parku przy cmentarzu na ul. Sanatoryjnej;

- klon o obwodzie 317 cm i wysoko ści 23 m wpisany do rejestru pomników pod numerem

50/92 w parku przy cmentarzu na ul. Sanatoryjnej;

- dąb o obwodzie 280 cm i wysoko ści 24 m wpisany do rejestru pomników pod numerem

1/93 przy skrzy żowaniu ul. Krasickiego i Katedralnej koło kapliczki;

- buk o obwodzie 314 cm i wysoko ści 24 m wpisany do rejestru pomników pod numerem

237/96 przy ul. Katedralnej 10 koło budynku Duszpasterstwa;

- klon o obwodzie 280 cm i wysoko ści 25 m wpisany do rejestru pomników pod numerem

238/96 przy ul. Braniewskiej obok kapliczki;

- jesion o obwodzie 308 cm i wysoko ści 22 m wpisany do rejestru pomników pod

numerem 239/96 przy skrzy żowaniu ul. Katedralnej na terenie Zespołu Szkół.

W przypadku pomników przyrody istnieje obowi ązek ochrony ich ekspozycji w promieniu do 15 m na terenach miejskich z uwzgl ędnieniem istniej ącej zabudowy. Istotna jest tak że ochrona systemów korzeniowych drzew pomnikowych. Jest to wa żne przy prowadzeniu ci ągów infrastruktury podziemnej. b) proponowane pomniki przyrody • 15 drzew zostało zaproponowanych w programie ochrony przyrody Nadle śnictwo Zaporowo, • nast ępne propozycje autorstwa Jacka Hoffmanna i Zbigniewa Zagrodzkiego dotycz ą: 6 drzew pojedynczych, 5 grup drzew, 2 alei oraz l szpaleru drzew.

5.4.Natura 2000 Zalew Wi ślany Frombork poło żony jest na pograniczu obszarów Natura 2000 obejmujących; • obszar specjalnej ochrony ptaków „Zalew Wi ślany” • projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk „Zalew Wi ślany i Mierzeja Wi ślana”. Celem wyznaczenia obszaru Natura 2000 jest ochrona populacji dziko wyst ępuj ących ptaków oraz

13 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork utrzymanie ich siedlisk w niepogorszonym stanie. Nadzór nad funkcjonowaniem obszarów Natura 2000 sprawuje Minister Środowiska. Obszary specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 zostały powołane rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. (Dz. U. Nr 229, poz. 2313).

5.5.Lasy ochronne (rysunki l i 3) Lesisto ść dla terenu miasta Fromborka wynosi 3,03% dla pozostałego terenu gminy około 21%. W obr ębie miasta wyst ępuj ą lasy glebochronne i wodochronne, natomiast w obr ębie gminy oprócz lasów jw. ostoje zwierz ąt. Szczegółowe oznaczenie typów tych lasów obrazuj ą rysunki miasta i gminy do opracowania „Uwarunkowania przyrodnicze”, którego autorem jest Jacek Hoffmann oraz „Ekofizjografia podstawowa dla miasta Fromborka” autorstwa W. G ębki.

5.6.Rezerwaty przyrody (rysunek 3) W obr ębie gminy funkcjonuj ą rezerwaty : • „Nowy Wiek” - ochrona flory i fauny. Do czasu ustanowienia rezerwatu plan ochrony Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbl ąskiej w dziale III lA wprowadza na jego obszarze i w odległo ści 100 m od niego zasady gospodarowania m. in. wstrzymanie pozyskiwania trzciny i jakichkolwiek odwadniaj ących prac melioracyjnych, zakaz wznoszenia obiektów budowlanych w obr ębie projektowanego rezerwatu i w odległo ści 100 m od jego granic z wyj ątkiem budowy dróg le śnych oraz zakaz polowa ń na ptaki. Na terenie rezerwatu obowi ązuj ą zagospodarowanie i u żytkowanie zgodne z obowi ązuj ącymi przepisami o ochronie przyrody - Ustawa z dn. 16.04.2004 r. O ochronie przyrody (Dz.U. Nr 92 poz.880 z pó źniejszymi zmianami).

5.7. U żytki ekologiczne Istniej ący u żytek ekologiczny o powierzchni ok. 340 ha, to „Skarpy” le żą ce w Le śnictwie Frombork (243f) utworzony Rozporz ądzeniem Wojewody Elbl ąskiego nr 5/96 z dn. 24.06.1996 r. Projektowane u żytki ekologiczne to tereny mokradeł, torfowisk, starorzeczy, zaro śli i szuwarów, okre ślone przez autora „Uwarunkowa ń przyrodniczych” J. Hoffmanna, w programach ochrony przyrody Nadleśnictw Zaporowo i Elbl ąg oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego miasta Frombork. Razem projektuje si ę 10 u żytków ekologicznych w mieście (patrz rysunek l) oraz 30 w gminie (patrz rysunek 3). Użytki ekologiczne nale żą do form ochrony przyrody, które s ą wymienione w ustawie o ochronie przyrody. W zasadach ochrony, które nale żałoby wprowadzi ć proponuje si ę: - zakaz zmian u żytkowania i przekształce ń rze źby terenu; - zakaz zanieczyszczania u żytków ekologicznych i terenów otaczaj ących; - stworzenie strefy ekotonowej zabezpieczaj ącej u żytek ekologiczny przed zanieczyszczeniami. Podstawowe funkcje ekologiczne na obszarze miasta realizowane s ą przez System Ekologiczny Miasta który tworz ą:

14 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

• ci ągi ekologiczne (lasy, parki, skwery, ogrody działkowe, szuwary, zaro śla); • korytarze ekologiczne Baudy i Narusy. W obr ębie Systemu Ekologicznego Miasta nale ży stosowa ć okre ślone zasady gospodarowania. Główne wskazania to: - uznanie wysokiej roli systemu ekologicznego w strukturze przestrzennej miasta w celu utrzymania trwało ści jego funkcjonowania; - ochrona wód przed dopływem zanieczyszcze ń; - rewaloryzacja i piel ęgnacja ro ślinno ści, która pełni bardzo wa żną rol ę w funkcjonowaniu miasta; - wył ączenie z lokalizacji zabudowy kubaturowej; - zagospodarowanie terenu dla celów turystycznych i rekreacyjnych.

5.8.Zielone Płuca Polski Miasto Frombork znajduje si ę w obr ębie obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski. Istot ą idei Zielonych Płuc Polski jest funkcjonowanie wielkoprzestrzennego systemu ochrony przyrody składaj ącego si ę z obszarów prawnie chronionych oraz przestrzeni między nimi, pełni ących funkcje gospodarcze podlegaj ące rygorom na mocy innych przepisów uwzgl ędniaj ących ich poło żenie w pobli żu obszarów przyrodniczo cennych.

5.9.ECONET - Polska Według Koncepcji Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET – Polska, miasto Frombork le ży w strefie obszaru w ęzłowego Uj ścia Wisły (3M) o znaczeniu mi ędzynarodowym. Projekt ECONET jest prób ą poł ączenia w spójny system obszarów, których walory przyrodnicze i powi ązania ekologiczne tworz ą istot ę dziedzictwa przyrodniczego nie tylko Polski, lecz te ż Europy. Korytarzem tym realizuj ą si ę zasadnicze powi ązania zewn ętrzne.

5.10.Stanowiska dokumentacyjne Projektowane stanowisko dokumentacyjne przyrody nieo żywionej to klif litorynowy na północny zachód od m. Narusa. W jego obr ębie, zgodnie z planem ochrony Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbl ąskiej, nale ży wprowadzi ć zakaz zmiany u żytkowania i przekształce ń ukształtowania terenu.

5.11.Główne szlaki przemieszczania si ę zwierz ąt Główne szlaki przemieszczania si ę zwierz ąt zostały wskazane przez Jana Adamowicza z koła łowieckiego „Mewa” i uszczegółowione poza lasami na rysunku w gminie w skali 1:10.000. Na zachodzie gminy wyst ępuj ą 2 szlaki migracji jelenia sika i dzika, pozostałe to szlaki migracyjne jelenia europejskiego i dzika. Szlaki te nale ży uchroni ć przed zainwestowaniem.

15 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

6.ZAGRO ŻENIA ŚRODOWISKOWE

6.1.Zagro żenia powodzi ą Zagro żenie powodzi ą powstaje w wyniku podpi ętrzenia wód Zalewu Wi ślanego (sztormy i wlewy z Bałtyku przez Cie śnin ę Pilawsk ą), co powoduje cofki w ciekach i rowach w obszarze wyznaczonym wysokości ą 2,5 m npm bez zabezpieczenia wałem sztormowym w części równiny nadzalewowej i odcinków ujściowych Baudy i Narusy. Tereny te znajduj ą si ę w mie ście i gminie Frombork. Północna nie zamieszkana cz ęść gminy zabezpieczona jest wałem sztormowym. W wyniku spodziewanego podwy ższenia poziomu mórz zagro żenie to zostanie spot ęgowane. Dolny taras Fromborka wymaga zabezpieczenia sztormowym wałem o wysoko ści korony 3,5 m npm. Proponuje si ę usypanie wału na przedpolu toru kolejowego. Wał ten wzmocniłby nasyp i jednocze śnie uzyskana by została wymagana wysoko ść korony, umo żliwiaj ąca rozwój na terenach dolnego tarasu miasta Fromborka. Wzdłu ż brzegu Zalewu Wi ślanego przebiega pas nadbrze żny składaj ący si ę z pasa technicznego i pasa ochronnego brzegu morskiego. Zgodnie z art. 36 ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej z dn. 21 marca 1991 r. (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz.1502) 1. Pas techniczny, obszar stanowi ący stref ę wzajemnego bezpo średniego oddziaływania morza i l ądu, jest obszarem przeznaczonym do utrzymania brzegu w stanie zgodnym z wymogami bezpiecze ństwa i ochrony środowiska. Wszelkie zmiany sposobu zagospodarowania i u żytkowania terenu nale ży uzgodni ć z wła ściwym terytorialnie organem administracji morskiej. W pasie technicznym obowi ązuje: a) zakaz zabudowy nowej stałej i zabudowy tymczasowej, b) dopuszcza si ę budowle i systemy ochrony brzegu, budowle i systemy ochrony przeciwpowodziowej, c) dopuszcza si ę istniej ącą zabudow ę stał ą. 2. Pas ochronny, obszar w którym działalno ść człowieka wywiera bezpo średni wpływ na stan pasa technicznego. Wszelkie zmiany sposobu zagospodarowania i u żytkowania terenu nale ży uzgodni ć z właściwym terytorialnie organem administracji morskiej. 3. Zgodnie z Ustaw ą Prawo wodne, pas nadbrze żny (w rozumieniu ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej) jest obszarem bezpo średniego zagro żenia powodzi ą i zlokalizowane w nim przedsi ęwzi ęcia wymagaj ą decyzji Dyrektora Urz ędu Morskiego zwalniaj ącej z zakazów okre ślonych w art.82 ustawy Prawo wodne.

6.2.Dzikie wysypiska i wyrobiska Wg informacji samorz ądu na terenie miasta i gminy istnieje jedno „dzikie” wysypisko, które nale ży zlikwidowa ć i przeprowadzi ć rekultywacj ę terenu

16 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

6.3.Strefy potencjalnego zagro żenia sanitarnego W 2002 r. miasto Frombork wytworzyło 1190,2 Mg odpadów, na terenie wsi zostało wytworzonych 295,1 Mg odpadów, z czego przekazano na składowisko 436,1 Mg odpadów tj. ok. 29.4% wytworzonych. Brak jest na terenie miasta i gminy selektywnej zbiórki odpadów stałych. W obr ębie miasta i gminy wyst ępuj ą nast ępuj ące zagro żenia sanitarne: a) Składowisko odpadów – zlokalizowane przy południowej granicy administracyjnej miasta, przy drodze na Baranówk ę, o powierzchni 3,3 ha z ustalon ą stref ą ochronn ą 100 - 300 m od granic składowiska (strefa potencjalnego zagro żenia sanitarnego). Składowisko istnieje od 1985 r., modernizacja nast ąpiła w 1996 r., ilo ść nagromadzonych odpadów komunalnych to około 436,1 Mg + 101,6 Mg osadów ściekowych. Składowisko posiada pojemno ść 39.000 m 3 i wykorzystane jest w ok. 17%. Zabezpieczenie środowiska stanowi folia PEHD i piezometry do monitoringu. b) Oczyszczalnia ścieków - po modernizacji mechaniczno-biologiczna o przepustowo ści średniej określonej w pozwoleniu wodnoprawnym na 1.200 m 3/dob ę, i maksymalnej 1.920 m 3/dob ę przy ustalonym średnim odprowadzeniu oczyszczonych ścieków do Zalewu Wi ślanego 930 m 3/dob ę o st ęż eniach zanieczyszcze ń spełniaj ących obowi ązuj ące normy polskie i normy Unii Europejskiej w zakresie BZT5, CHZT, zawiesin ę ogóln ą, azot amonowy i fosfor ogólny. Azot ogólny spełnia polsk ą norm ę, nie spełnia za ś bardziej rygorystycznych norm Unii Europejskiej. Aktualnie z miasta Fromborka skanalizowanego w około 98% dopływa na oczyszczalni ę ścieków średnio 650 - 700 m3/dob ę. Wokół oczyszczalni wyst ępuje strefa potencjalnego zagro żenia sanitarnego zwi ązana z zanieczyszczeniami bakteriologicznymi powietrza. Dla oczyszczalni został opracowany i obowi ązuje program monitoringu wód powierzchniowych, podziemnych, powietrza i hałasu. c) Osadnik w Bogdankach - ilo ść odprowadzonych ścieków wynosi około 19 m 3/dob ę. Zrzut słabo podczyszczonych ścieków nast ępuje do rowu melioracyjnego, poł ączonego z rzek ą Baud ą, stanowi ąc jedno ze źródeł jej zanieczyszczenia. Obiekt wymaga likwidacji. d) Du że szamba - nieszczelne z cz ęsto przelewaj ącymi si ę ściekami, 2 w Narusie ( źródło zanieczyszczenia rzeki Narusy), 2 w Drewnowie ( źródło zanieczyszczenia cieku Wierzenka i dalej rzeki Baudy oraz podło ża wokół), l w Nowych Sadłukach ( źródło zanieczyszczenia podło ża wokół), l w Baranówce ( źródło zanieczyszczenia rzeki Baudy). Wszystkie obiekty wymagaj ą likwidacji. e) Zanieczyszczone wody powierzchniowe - to wody Zalewu Wi ślanego, rzeki Baudy (dane z 1998 r i 2000 r.) i Narusy (dane z 1998 r. i 2000 r.). f) Główne emitery zanieczyszcze ń powietrza - w mie ście Fromborku to przede wszystkim: • kotłownia szpitala i budynku przy ul. Elbl ąskiej nr 32; obiekty które b ędą adaptowane nale ży wyposa żyć w wysoko sprawne urz ądzenia oczyszczaj ące by ograniczy ć emisj ę zanieczyszcze ń pyłowych i gazowych ze źródeł punktowych (kotłownie zbiorowych systemów ogrzewania); • emisja niska w obr ębie zabudowy jednorodzinnej szczególnie w okresie sezonu grzewczego; • emisja zanieczyszcze ń pyłowych i gazowych ze źródeł transgranicznych; • emisja zanieczyszcze ń komunikacyjnych (dotyczy w szczególno ści drogi przelotowej na trasie Elbl ąg-Braniewo o najwi ększym nat ęż eniu ruchu);

17 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

• emisja zanieczyszcze ń powierzchniowych (hałdy materiałów sypkich, w ęgla, składowiska odpadów, zanieczyszczone ulice). Bardzo istotn ą rol ę na stan czysto ści powietrza w mie ście odgrywaj ą warunki przewietrzania determinowane układem architektonicznym i rze źbą terenu. Dlatego nie nale ży zabudowywa ć korytarzy wprowadzaj ących powietrze z terenów otwartych. Wskazane jest przechodzenie na ekologiczne systemy ogrzewania domów. g) Strefa zanieczyszcze ń powietrza i hałasu motoryzacyjnego - w odległo ści około 20 m po obu stronach drogi wojewódzkiej nr 504 ( średnia prognozowana 3000 pojazdów na dob ę w 2001 r.) i drogi krajowej nr 22, projektowana jako droga ekspresowa ( średnia prognozowana 750 pojazdów na dob ę w 2001 r.). Główne źródła zanieczyszcze ń powietrza: • ścieki komunalne z Fromborka (do Zalewu Wi ślanego odprowadza si ę około 850 m 3/d); • spływy powierzchniowe z obszaru miejskiego (zmywane z ulic i parkingów substancje ropopochodne i inne zwi ązki chemiczne przedostaj ą si ę do wód powierzchniowych); • zanieczyszczenia powierzchniowe z terenów rolniczych (nawozy sztuczne, obornik, gnojowica i środki ochrony ro ślin); • zanieczyszczenia komunikacyjne wytwarzane przez środki transportu drogowego (spłukiwane przez opady przenikaj ą do wód powierzchniowych i gruntowych); • środki zimowego utrzymania dróg (sól spłukiwana jest przez roztopy i przedostaje si ę do wód powierzchniowych i gruntowych); • zanieczyszczenia atmosfery (imisja gazów i pyłów); • nieszczelne urz ądzenia kanalizacyjne; • za śmiecanie wód powierzchniowych - powoduje zanieczyszczenie wód oraz pogarsza walory estetyczne środowiska. Główne źródła hałasu: Hałas jest drganiem rozprzestrzeniaj ącym si ę w powietrzu w postaci fal akustycznych o cz ęstotliwo ściach i nat ęż eniach stwarzaj ących uci ąż liwo ść dla ludzi i środowiska. Stopie ń uci ąż liwo ści hałasu zale ży od jako ści d źwi ęku, jak równie ż od nastawienia odbiorcy. Ten sam d źwi ęk przez jedn ą osob ę mo że by ć oceniany jako przyjemny i po żą dany, a przez inn ą jako uci ąż liwy i szkodliwy i to bez wzgl ędu na parametry fizyczne. Uci ąż liwo ść akustyczna jest szczególnie odczuwalna w porze nocnej. Hałas pochodzenia antropogenicznego mo żna podzieli ć na dwie podstawowe kategorie: • hałas komunikacyjny (drogowy); • hałas instalacyjny (zakłady przemysłowe i usługowe). Dominuj ący wpływ na klimat akustyczny przedmiotowego obszaru wywiera hałas komunikacyjny drogowy. Dotyczy szczególnie drogi wojewódzkiej nr 504 o najwi ększym nasileniu ruchu. Uci ąż liwo ść tras komunikacyjnych zale ży głównie od nat ęż enia ruchu, struktury strumienia pojazdów, pr ędko ści pojazdów, rodzaju i stanu technicznego nawierzchni jak równie ż stanu technicznego pojazdów. Wyra źniej odczuwalny jest na terenach zabudowy zwartej. Bardzo istotn ą rol ę w tej uci ąż liwo ści środowiskowej 18 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork odgrywa odległo ść zabudowy od tras komunikacyjnych. Oddanie do u żytku przej ścia granicznego w Grzechotkach spowoduje zmniejszenie nat ęż enia ruchu pojazdów co znacznie ograniczy uci ąż liwo ść hałasu w strefie drogi przelotowej. Hałas jest uciąż liwo ści ą środowiskow ą uznawan ą za jeden z wa żniejszych powodów pogarszania si ę standardów życia. Poza tym hałas powoduje ujemne skutki zdrowotne społecze ństwa oraz niekorzystnie wpływa na zachowania ptaków i zwierz ąt.

7.EKSPLOATACJA SUROWCÓW MINERALNYCH Teren eksploatacji piasku i żwiru we Fromborku. Eksploatacj ę prowadzi firma P.W. „Ciach" posiadaj ąca koncesj ę. Powierzchnia obszaru i terenu górniczego wynosi 4,98 ha (dz. 30). Ustala si ę, że ko ńcowym efektem obowi ązuj ącej rekultywacji powinno by ć zalesienie, po wła ściwym przeprowadzeniu niwelacji i wyłagodzeniu skarp. Obiekt stanowi bezpo średnie zaplecze terenowe projektowanego zbiornika wodnego „Bogdany”.

8.ZALESIENIA I ZAKRZEWIENIA W wyniku analizy uwarunkowa ń glebowych oraz kompozycji krajobrazu ustala si ę potencjalne tereny do zalesie ń - okre ślone na rysunkach l i 3. Zalesienia i zakrzewienia b ędą tak że efektem procesu rekultywacji terenów po eksploatacji piasku i żwiru oraz wszystkich dzikich wyrobisk i wysypisk. Popiera si ę wszelkie inicjatywy zmierzaj ące do zwi ększenia lesisto ści gminy i tworzenia remiz śródpolnych pod warunkiem ochrony najbardziej cennych dla produkcji rolnej gleb, gruntów pochodzenia organicznego oraz terenów uznanych jako niezb ędne dla realizacji funkcji aktywizuj ących gospodark ę i turystyk ę oraz terenów budowlanych. Oprócz roli retencyjnej i filtracyjnej, lasy b ędą w istotny sposób stabilizowały lokalny mikroklimat. Nie bez znaczenia jest fakt, że sie ć pasów zalesie ń i zadrzewie ń pełni ć b ędzie funkcj ę korytarzy ekologicznych, których rola w ochronie liczebno ści i równomierno ści rozmieszczenia populacji zwierz ęcych i roślinnych jest kluczowa. Z bud żetu Pa ństwa refundowane s ą nast ępuj ące prace : - melioracje agrotechniczne, - przygotowanie gleby, - sadzenie, w tym koszty materiału sadzeniowego, - poprawki do 20%, - ochrona upraw przed zwierzyn ą, w tym grodzenie do 20%, - piel ęgnowanie gleby i niszczenie chwastów w uprawach do 3 roku życia. Wprowadzenie nowych terenów le śnych b ędzie miało wpływ na: 1. Wzbogacenie walorów krajobrazowych, poprzez wkomponowanie nowych kompleksów leśnych w krajobraz; 19 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

2. Rozwijanie wszechstronnej u żyteczno ści lasów poprzez zakładanie upraw le śnych o charakterze naturalnych zbiorowisk le śnych, zakładanie upraw le śnych o charakterze przedplonów, zakładanie plantacji drzew le śnych szybkorosn ących; 3. Kreowanie kompleksowej polityki zagospodarowania przestrzennego gminy poprzez wyznaczanie granic polno-le śnych, uporz ądkowanie ewidencji gruntów, opracowanie dokumentacji glebowo – siedliskowej i urz ądzeniowej.

9.OCHRONA KRAJOBRAZU KULTUROWEGO

9.1.Teren gminy 9.1.1. Strefy ochrony konserwatorskiej W oparciu o ustalenia obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy Frombork oraz przeprowadzone rozpoznanie terenowe i przestudiowane materiały udost ępnione przez Pa ństwow ą Słu żbę Ochrony Zabytków - okre śla si ę niezb ędne strefy ochrony konserwatorskiej. Strefy okre ślono na rysunku 3 dla gminy. Strefy dla gminy oprócz powtórzenia ustale ń m.p.z.p. s ą uzupełnione w nast ępuj ący sposób: - wszystkie kapliczki przydro żne, b ędące szczególnym bogactwem gminy, obj ęto stref ą konserwatorsk ą K, - poszerzono strefy B układów przestrzennych wsi J ędrychowo i Wierzno Wielkie, - dla tych samych wsi okre ślono strefy ochrony ekspozycji E.

Podstaw ą ustanowienia stref s ą nast ępuj ące formy ochrony: strefa A - pełna ochrona konserwatorska (obiekt wpisany do rejestru zabytków), strefa W - ścisła ochrona archeologiczna (obiekty archeologiczne wpisane do rejestru zabytków), strefa B - ochrona konserwatorska (układy przestrzenne i zespoły zabudowy), strefa K - ochrona krajobrazowa (Kanał Kopernika, przydro żne krzy że i kapliczki oraz ochrona panoramy Fromborka), strefa E - ochrona ekspozycji (zwi ązana z najcenniejszymi zespołami historycznymi), strefa O W - obserwacja archeologiczna (obiekty archeologiczne nie wpisane do rejestru zabytków). Przyjmuje si ę, że zmiany dotycz ące zasi ęgu stref A i W mog ą nast ępowa ć w miarę uzupełnienia rejestru zabytków. Przyjmuje si ę nast ępuj ący tryb post ępowania w poszczególnych strefach: w strefie A obowi ązuje uzyskanie od wojewódzkiego konserwatora zabytków: a) wytycznych do projektowania, b) uzgodnienia koncepcji i projektu technicznego, c) zezwolenia na realizacj ę,

20 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

w strefie W obowi ązuje wykonanie, w oparciu o wytyczne konserwatorskie, bada ń archeologicznych w celu okre ślenia dopuszczalnych zmian w zagospodaro- w strefie B obowi ązuje:waniu terenu, a) opracowanie projektu z uwzgl ędnieniem historycznych kompozycji urbanistycznych i brył budynków, restauracji i modernizacji obiektów historycznych, likwidacji obiektów dysharmonizuj ących, b) uzgodnienie projektu z wojewódzkim konserwatorem zabytków, w strefie K obowi ązuje: a) pełna ochrona istniej ącego historycznego krajobrazu, b) wprowadzenie zmian w sytuacjach szczególnych wymaga uzgodnienia z wojewódzkim konserwatorem zabytków, w strefie E obowi ązuje: a) zakaz zalesie ń i prowadzenia linii napowietrznych oraz ograniczenie zabudowy, b) ewentualne złagodzenie zakazu wymaga uzgodnienia z wojewódzkim konserwatorem zabytków, w strefie O W obowi ązuje: a) zgłoszenie do wojewódzkiego konserwatora zabytków wszelkich prac ziemnych w celu prowadzenia obserwacji archeologicznej, b) wstrzymanie robót ziemnych w przypadku natrafienia na obiekty historyczne i archeologiczne.

Przyjmuje si ę, że wszelkie działania zwi ązane z obiektami aktualnie wpisanymi do rejestru zabytków, niezale żnie od ich poło żenia w stosunku do ustalonych stref ochrony konserwatorskiej, wymagaj ą wytycznych i uzgodnie ń wojewódzkiego konserwatora zabytków.

9.1.2. Zasady kształtowania krajobrazu kulturowego Ustala si ę, że podstaw ą działa ń w kształtowaniu krajobrazu kulturowego gminy b ędzie maksymalne nawi ązanie do cech regionalnych. W tym celu nale ży wykorzysta ć istniej ące specjalistyczne opracowania i studia. Ustala si ę nast ępuj ące podstawowe warunki dla zabudowy projektowanej na obszarze gminy: - wysoko ść budynków jedna kondygnacja, dachy wysokie lub podniesione, kryte dachówk ą lub materiałami dachówkopodobnymi, - zabudowa o wysoko ści dwóch kondygnacji (tak że z dachami wysokimi) wymaga uzasadnienia krajobrazowego, - wyklucza si ę stosowanie nowej zabudowy powy żej dwóch kondygnacji, - na obszarze gminy wyklucza si ę tworzenie nowych - kompleksów zwartej zabudowy

21 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

wielorodzinnej, - obiekty usługowe, produkcyjne, składowe itp. podlegaj ą tym samym zasadom jak zabudowa mieszkaniowa.

9.1.3. Tereny zabudowy do rehabilitacji Ustala si ę piln ą potrzeb ę rehabilitacji zespołów zabudowy wielorodzinnej byłych P.G.R. niezale żnie od jej obecnych struktur własno ściowych. Celem rehabilitacji zabudowy jest poprawa jej walorów u żytkowych i estetycznych oraz wła ściwe wkomponowanie w krajobraz. Kolejne zadania dotycz ą zabudowy w miejscowo ściach: Bogdany, Baranówka, Biedkowo Osiedle i Narusa.

9.1.4. Punkty widokowe Wyznacza si ę i ustala ochron ę nast ępuj ących punktów widokowych na panoram ę miasta Fromborka: - z Zalewu Wi ślanego, - z drogi wjazdowej z Elbl ąga, - z drogi wjazdowej z Braniewa, - z drogi wjazdowej z miejscowo ści Bogdany, - ze wzniesienia przy drodze wjazdowej z miejscowo ści Ronin (z zaleceniem organizacji tarasu widokowego). Zabezpiecza si ę miejsce na punkt widokowy na przyszły zbiornik wodny „Bogdany” i odbudowany Kanał Kopernika przy drodze na Bogdany w s ąsiedztwie zabytkowego mostu na kanale. Punkt ten nale ży powi ąza ć z organizacj ą parkingu i lokalu gastronomicznego.

9.2.Teren miasta 9.2.1. Strefy ochrony konserwatorskiej W oparciu o przeprowadzone rozpoznanie terenowe i przestudiowane materiały udost ępnione przez wojewódzkiego konserwatora zabytków oraz przeprowadzon ą inwentaryzacj ę terenow ą - okre śla si ę ochron ę konserwatorsk ą obszaru podzielonego na strefy ochrony konserwatorskiej: 9.2.1.1. Strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej (obejmuj ąca swoim zasi ęgiem teren wyst ępowania istniej ących obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz układ urbanistyczny Starego Miasta), 1) W obr ębie strefy obowi ązuje nadrz ędno ść priorytetów konserwatorskich nad innymi oraz wymóg remontów konserwatorskich, rewaloryzacji obiektów i zespołów zabytkowych. 2) W obr ębie strefy zalecana likwidacja elementów dysharmonizuj ących układ urbanistyczny Starego Miasta. 3) W obr ębie bezpo średniej ochrony konserwatorskiej ochronie podlegaj ą: a) obiekty wpisane do rejestru zabytków; b) obiekty znajduj ące si ę w ewidencji wojewódzkiego konserwatora zabytków; 22 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

c) kompozycje przestrzenne cmentarzy, dróg alejowych; d) historyczne nawierzchnie; e) historyczny układ zabudowy miasta; f) ziele ń komponowana i starodrzew oraz liniowe nasadzenia wzdłu ż dróg; g) budynki i inne elementy historyczne jak ogrodzenia, kapliczki, krzy że przydro żne, mała architektura itp. 4) W obiektach wpisanych do rejestru zabytków w granicach planu obowi ązuje ochrona substancji obiektów: bryły, formy architektonicznej, historycznego układu wn ętrz, detalu architektonicznego, stolarki okiennej i drzwiowej, pokrycia dachowego, kolorystyki oraz stosowania odpowiednich materiałów budowlanych. 5) Pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga: a) prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru, b) wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytków, c) prowadzenie bada ń konserwatorskich zabytku wpisanego do rejestru, d) prowadzenie bada ń architektonicznych zabytku wpisanego do rejestru, e) prowadzenie bada ń archeologicznych, f) przemieszczanie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru, g) trwałe przeniesienie zabytku ruchomego wpisanego do rejestru, z naruszeniem ustalonego tradycj ą wystroju wn ętrza, w którym zabytek ten si ę znajduje, h) dokonywanie podziału zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru, i) zmiana przeznaczenia zabytku wpisanego do rejestru lub sposobu korzystania z tego zabytku, j) umieszczanie na zabytku wpisanym do rejestru: urz ądze ń technicznych, tablic, reklam oraz napisów (z zastrze żeniem art.12 ust.1 ustawy o ochronie zabytków), k) podejmowanie innych działa ń, które mogłyby prowadzi ć do naruszenia substancji lub zmiany wygl ądu zabytku wpisanego do rejestru, l) poszukiwanie ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych, w tym zabytków archeologicznych, przy u życiu wszelkiego rodzaju urz ądze ń elektronicznych i technicznych oraz sprz ętu do nurkowania. 6) Wła ściciel obiektu lub zespołu zabytkowego ma obowi ązek opieki nad zabytkiem, w szczególno ści na zapewnieniu warunków: a) naukowego badania i dokumentowania zabytku, b) prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku, c) zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie, d) korzystania z zabytku w sposób zapewniaj ący trwałe zachowanie jego warto ści, e) popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury.

23 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

7) Wszelkie prace ziemne prowadzone na obszarze ścisłej ochrony konserwatorskiej wymagaj ą wyprzedzaj ących bada ń archeologicznych na koszt inwestora. 8) Wycinka i prace piel ęgnacyjne drzewostanu, a tak że nowe nasadzenia komponowane, wymagaj ą pozwolenia w formie decyzji administracyjnej wydanej przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków. 9) Uzgadnianie i opiniowanie wszelkich poczynań in żynierskich, budowlanych i innych przez wojewódzkiego konserwatora zabytków; obowi ązuje ka żdorazowo wyst ępowanie o szczegółowe wytyczne konserwatorskie i opinie przed podj ęciem decyzji o jakiejkolwiek działalno ści.

Obiekty wpisane do rejestru zabytków znajduj ące si ę na terenie miasta: Lp. Opis obiektu Nr wpisu do rejestru Adres obiektu 1 Zało żenie urbanistyczne starego F/61 z dn.15.10.1958 miasta we Fromborku ze Wzgórzem Katedralnym i ogrodzeniem warowni 2 Kanał i jego relikty, a tak że relikty 1305 z dn.27.06.1968 Kanał od rz. Bauda do Zalewu budowli z nim zwi ązanych Wi ślanego 3 Warownia Katedralna (mury F/61 z dn.15.10.1958 Wzgórze Katedralne obronne) 4 Kaplica p.w. Zbawiciela oraz Św. F/5/1957/478/95 z dn. Wzgórze Katedralne Teodora z Amazji 04.10.1995 5 Katedra p.w. Wniebowzi ęcia N.M.P. F/5/1957/478/95 z dn. Wzgórze Katedralne i Św. Andrzeja Apostoła 04.10.1995 6 Kaplica Św. Jerzego F/5/1957/478/95 z dn. Wzgórze Katedralne 04.10.1995 7 Muzeum Mikołaja Kopernika (kuria F/60 z dn. 15.10.1958 Wzgórze Katedralne NMP) 8 Nowy Wikariat F/14 z dn. 15.10.1958 Wzgórze Katedralne 9 Kapitularz F/6 z dn. 15.10.1958 Wzgórze Katedralne 10 Brama południowa F/11 z dn. 15.10.1958 Wzgórze Katedralne 11 Brama zachodnia F/9 z dn. 15.10.1958 Wzgórze Katedralne 12 Basteja wschodnia F/7 z dn. 15.10.1958 Wzgórze Katedralne 13 Kaplica Św. Anny i szpital Św. F/1/1953/477/95 z ul. Stara 6 Ducha dn.23.11.1995 14 Kaplica Św. Józefa 483/95 z dn. 27.10.1995 ul. Katedralna, przed ogrodz. Pałacu Biskupiego 15 Kanonia p.w. Św. Michała F/23 ul. Krasickiego 16 Kanonia p.w. Św. Piotra F/22 ul. Krasickiego 6 17 Budynek mieszkalny 563/98 z dn.19.05.1998 ul. Błotna 2 18 Ogrodzenie ko ścioła p.w. Św. F/56 z dn.18.10.1958 ul. Mickiewicza Mikołaja 19 Pensjonat (dawniej magazyn) A-1646 z dn. 04.11.1999 ul. Rybacka 12 20 Most kolejowy – element Kanału 1305 z 27.06.1968 ul. Kolejowa Kopernika 21 Dom mieszkalny (tylko piwnica - F/21 z dn. 15.10.1958 ul. Katedralna 15 dawna kanonia Św. Ludwika) zmiana 22 Kanonia p.w. Matki Boskiej F/20 z dn. 15.10.1958 ul. Katedralna 13 Wniebowzi ętej 23 Wie ża wodna i relikt młyna wodnego 126/89 ul. Elbl ąska 24 Most drogowy – element Kanału 1305 z dn. 27.06.1968 r. droga krajowa 504- Kanał Kopernika „Kopernika” 25 Zespół Kurii F/10 z 15.10.1958 ul. Katedralna i ul.Krasickiego 24 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

26 Kuria („druga”) F/60 z 15.10.1958 Wzgórze Katedralne 27 Wie ża „Kopernika” (północno- 543/58 z 1998 Wzgórze Katedralne zachodnia) 28 Baszta Południowa (wie ża prochowa) F/18 z dn.15.10.1958 ul. Katedralna 8 29 Baszta Północna F/27 z dn. 17.10.1958 ul. Katedralna 8 30 Wie ża Radziejewskiego (Dzwonnica) F/19 z dn.17.10.1958 Wzgórze Katedralne 31 Ko ściół Św. Wojciecha z d. 472/95 z dn. 03.07.1995 ul. Elbl ąska 5 „Pastorówk ą” oraz z domem 32 Kaplicamieszkalnym p.w. Św. Jerzego 660/67 z dn. 12.10.1967 ul. Braniewska 33 Pałac Biskupi (Ferbera) 662/67 z dn.16.10.1967 ul. Katedralna 34 Brama Północna F/17 z dn.17.10.1958 Wzgórze Kopernika 35 Kanonia Św. Ignacego F/8 z dn. 15.10.1958 ul. Katedralna 11 36 Kanonia Św. Stanisława Kostki F/24 z dn. 15.10.1958 ul. Krasickiego 2 37 Baszta „ Żeglarska” F/57 z 17.10.1958 ul. Basztowa 8 38 Budynek mieszkalny(dawna szkoła) 58/82 z dn. 28.04.1982 ul. Elbl ąska 11 39 Kamieniczka F/54 z dn. 19.10.1958 ul. Kapela ńska 2 40 Budynek mieszkalny F/55 z dn. 19.10.1958 ul. Katedralna 7 41 Dawny ko ściół paraf. P.w. Św. 484/95/F12/1953 ul. Mickiewicza Mikołaja 484/95 z dn. 8.12.1995 42 Dzwonnica przy ko ściele p.w. Św. F/58 z dn. 17.10.1958 ul. Mickiewicza Mikołaja 43 Dom mieszkalny 663/67 z dn. 16.10.1967 ul. Stara 4 45 Cmentarz kanoników ul. Sanatoryjna

Przyjmuje si ę, że wszelkie działania zwi ązane z obiektami aktualnie wpisanymi do rejestru zabytków, niezale żnie od ich poło żenia w stosunku do ustalonych stref ochrony konserwatorskiej, wymagaj ą wytycznych i uzgodnie ń wojewódzkiego konserwatora zabytków. 9.2.1.2. Strefa ochrony krajobrazu kulturowego - ochrona konserwatorska układów przestrzennych i zespołów zabudowy oraz obiektów znajduj ących si ę w ewidencji wojewódzkiego konserwatora zabytków, posiadaj ących du żą warto ść kulturow ą i historyczn ą, w której dopuszcza si ę inwestowanie pod określonymi warunkami: 1) Uwzgl ędnienie w zagospodarowaniu terenów obj ętych stref ą historycznych form zagospodarowania. 2) Ochrona: a) obiektów wpisanych do ewidencji wojewódzkiego konserwatora zabytków; b) kompozycji przestrzennej cmentarza i dróg alejowych; c) historycznych nawierzchni; d) czysto ści historycznego układu zabudowy miasta; e) zieleni komponowanej i starodrzewu oraz liniowych nasadze ń wzdłu ż dróg; f) budynków i innych elementów historycznych jak ogrodzenia, kapliczki, krzy że przydro żne, mała architektura itp. 3) Zachowanie zasady harmonijnego ł ączenia w nowej zabudowie tradycji ze współczesno ści ą. 4) Kształtowanie nowej zabudowy z zachowaniem linii zabudowy, skali i gabarytu budynku, formy dachów oraz materiałów budowlanych zgodnie z tradycj ą budowlan ą regionu b ądź harmonijnie z ni ą. 5) Na obszarze całego miasta, zakaz realizacji dachów płaskich, z wprowadzeniem dachów o pochyleniu 40º - 45º dla nowych budynków mieszkalnych, usługowych i gospodarczych.

25 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

6) Poza stref ą ochrony krajobrazu kulturowego, dla obiektów wielkokubaturowych dopuszcza si ę nachylenie dachu min. 20º. 7) Zalecana sukcesywna przebudowa istniej ących dachów płaskich na wysokie dwuspadowe symetryczne, kryte tradycyjn ą dachówk ą ceramiczn ą. 8) Zakaz wprowadzania wysokich elementów dysharmonizujących (masztowych). 9) Zasady lokalizacji nowej zabudowy powinny uwzgl ędnia ć walory wgl ądu tak na panoram ę miasta oraz jednostek osadniczych jak i widoku na Zalew Wi ślany, tzn. tworzy ć wn ętrza krajobrazowe otwarte na Zalew. 10) Zakaz wznoszenia obiektów negatywnie wpływaj ących na krajobraz kulturowy (o znacznej kubaturze i wysoko ści powy żej 3 kondygnacji lub 15m npt), a tak że obiektów budowanych z wykorzystaniem nietradycyjnych materiałów budowlanych. 11) Zapewnienie szczególnej dbało ści o wysok ą jako ść rozwi ąza ń architektonicznych, dotyczy wszelkich obiektów niezale żnie od ich funkcji jak równie ż małej architektury i reklam. 12) Rozbiórka obiektów architektury i budownictwa o walorach historycznych i zabytkowych mo że nast ąpi ć wyłącznie po stwierdzeniu na drodze orzeczenia, sporz ądzonego przez osob ę uprawnion ą, stanu technicznego zagra żaj ącego zdrowiu lub mieniu ludzi, po wykonaniu inwentaryzacji architektonicznej z serwisem fotograficznym. 13) Zakaz zalesie ń i prowadzenia linii napowietrznych. 14) Dla obiektów i zada ń inwestycyjnych na terenie strefy ochrony krajobrazu kulturowego obowi ązuje: a) uzyskanie wytycznych od wojewódzkiego konserwatora zabytków przed rozpocz ęciem wszystkich prac zwi ązanych z realizacj ą inwestycji; b) utrzymanie obiektów w dobrym stanie technicznym i opiniowanie wszelkich poczyna ń inżynierskich, budowlanych i innych przez wojewódzkiego konserwatora zabytków; c) ewentualne złagodzenie zakazu wymaga uzgodnienia z wojewódzkim konserwatorem zabytków. Na terenie miasta wskazuje si ę obiekty o zachowanych warto ściach kulturowych do indywidualnej ochrony: Lp. Opis obiektu Okres powstania obiektu Adres obiektu 1 Budynek mieszkalny wraz z poł. XIX w. ul. Elbl ąska 40 gospodarczym 2 Budynek mieszkalny wraz z koniec XIX w. ul. Elbl ąska 38 gospodarczym 3 Budynek mieszkalny wraz z XIX/XX w. ul. Elbl ąska 36 gospodarczym 4 Budynek mieszkalny wraz z XIX/XX w. ul. Elbl ąska 34 gospodarczym 5 Budynek mieszkalny wraz z XIX/XX w. ul. Elbl ąska 32 gospodarczym 6 Budynek mieszkalny wraz z XIX/XX w. ul. Elbl ąska 30 gospodarczym 7 Budynek mieszkalny wraz z XIX/XX w. ul. Elbl ąska 28 gospodarczym 8 Budynek mieszkalny wraz z XIX/XX w. ul. Elbl ąska 26

26 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

gospodarczym 9 Budynek mieszkalny wraz z XIX/XX w. ul. Elbl ąska 24 gospodarczym 10 Budynek mieszkalny wraz z XIX/XX w. ul. Elbl ąska 22 gospodarczym 11 Budynek mieszkalny wraz z pocz.XX w. ul. Elbl ąska 13 gospodarczym 12 Budynek mieszkalny wraz z pocz.XX w. ul. Elbl ąska 10 gospodarczym 13 Budynek mieszkalny wraz z koniec XIX w. ul. Elbl ąska 9 gospodarczym 14 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 17 15 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 15 16 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 13 17 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 12 18 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 11 19 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 10 20 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 9 21 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 8 22 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 7 23 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 5 24 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 4 25 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 3 26 Budynek mieszkalny pocz. XX w. ul. Kolonia Robotnicza 2 27 Budynek mieszkalny pocz.XX w. ul. Elbl ąska 6 28 Budynek mieszkalny XIX w. ul. Katedralna 3 29 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Katedralna 5 30 Budynek mieszkalny k.XVIII w. ul. Kopernika 7 31 Budynek mieszkalny XIX w. ul. Kopernika 8 32 Budynek mieszkalny wraz z pocz. XIX w. ul. Kopernika 9 budynkiem gospodarczym 33 Budynek mieszkalny XIX w. ul. Kopernika 10 34 Budynek mieszkalny k. XIX w. ul. Ko ścielna 4 35 Budynek mieszkalny k. XVIII/pocz.XIX w. ul. Ko ścielna 8 36 Budynek mieszkalny k. XIX w. ul. Portowa 6 37 Budynek mieszkalny wraz z k. XIX w. ul. Zielona 2 i 3 budynkiem gospodarczym 38 Budynek mieszkalny pocz. XIX w. ul. Mickiewicza 5, 6, 8, 13, 15,17 39 Budynek mieszkalny wraz z pocz. XIX w. ul. Mickiewicza 16 budynkiem gospodarczym 40 Budynek mieszkalny wraz z poł. XIX w. ul. Młynarska 30 budynkiem gospodarczym 41 Budynek mieszkalny poł.XIX w. ul. Ogrodowa 1, 12, 13, 20 42 Budynek mieszkalny k. XIX w. ul. Szkolna 12 43 Budynek mieszkalny wraz z I ćw. XX w. ul. Polna 1 budynkiem gospodarczym 44 Budynki szpitala psychiatrycznego lata 30-te XX w. ul. Sanatoryjna 45 Budynek mieszkalny wraz z k. XIX w. ul. Katedralna 1 budynkiem gospodarczym 46 Budynek mieszkalny wraz z XVIII/XIX w. ul. Katedralna 2 budynkiem gospodarczym 47 Budynek mieszkalny wraz z XVIII/XIX w. ul. Katedralna 4 budynkiem gospodarczym 48 Budynek mieszkalny wraz z XVIII/XIX w. ul. Polna 2

27 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

budynkiem gospodarczym 49 Budynek mieszkalny wraz z k. XVIII / pocz.XIX w. ul. Polna 4 budynkiem gospodarczym 50 Budynek mieszkalny wraz z k. XIX w. ul. ZHP 3 budynkiem gospodarczym 51 Budynek mieszkalny poł.XIX w. ul. Stara 2 52 Budynek mieszkalny pocz. XIX w. ul. Stara 3, 5, 7, 53 Budynek mieszkalny pocz. XIX w. ul. Stara 3 54 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Stara 6 55 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Stara 6 56 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Rynek 2 57 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Kopernika 6 58 Budynek mieszkalny pocz. XIX w. ul. Kopernika 11 59 Budynek mieszkalny wraz z poł. XIX w. ul. Kopernika 13 budynkiem gospodarczym 60 Budynek mieszkalny ok. 1920 r. ul. Kopernika 15 61 Budynek mieszkalny wraz z 1 poł. XIX w. ul. Braniewska 1 budynkiem gospodarczym 62 Budynek mieszkalny wraz z 2 poł. XIX w. ul. Braniewska 3 budynkiem gospodarczym 63 Budynek mieszkalny k.XVIII/pocz.XIX w. ul. Kapela ńska 2 64 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Kapela ńska 4 65 Budynek mieszkalny pocz.XX w. ul. Kapela ńska 6 66 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Kapela ńska 10 67 Budynek mieszkalny XIX w. ul. Rybacka 1 68 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Rybacka 5, 6 69 Budynek mieszkalny k. XVIII w. ul. Rybacka 7 70 Budynek mieszkalny XIX/XX w. ul. Rybacka 8 71 Budynek mieszkalny k. XIX / pocz.XX w. ul. Rybacka 11 72 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Elbl ąska 6 73 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Portowa 6 74 Budynek mieszkalny XVIII/XIX w. ul. Elbl ąska 6

Ustala si ę, że podstaw ą działa ń w kształtowaniu krajobrazu kulturowego miasta będzie maksymalne nawi ązanie do cech regionalnych. W tym celu nale ży wykorzysta ć istniej ące specjalistyczne opracowania i studia. 9.2.1.3.Strefa ochrony archeologicznej wyznaczona celem zachowania reliktów archeologicznych i nawarstwie ń kulturowych kultury pradziejowej, średniowiecznej oraz nowo żytnej. Dopuszcza si ę inwestowanie na terenie strefy pod okre ślonymi warunkami: 1) Uzgadnianie i opiniowanie wszelkich poczyna ń in żynierskich, budowlanych i innych przez wojewódzkiego konserwatora zabytków; obowi ązuje ka żdorazowo wyst ępowanie o szczegółowe wytyczne konserwatorskie i opinie przed podj ęciem decyzji o jakiejkolwiek działalności. 2) W przypadku podj ęcia decyzji o realizacji inwestycji na terenie obj ętym granicami strefy konserwatorskiej obowi ązuje przeprowadzenie bada ń archeologicznych, w zakresie ustalonym z wojewódzkim konserwatorem zabytków, na koszt inwestora, wyprzedzaj ących proces przygotowania inwestycji. 3) Rozpocz ęcie prac ziemnych zwi ązanych z realizacj ą inwestycji uzale żnia si ę od uzyskania stosownego zezwolenia od wojewódzkiego konserwatora zabytków.

28 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

9.2.3. Tereny zabudowy do rehabilitacji i rewitalizacji 1) Ustala si ę piln ą potrzeb ę rehabilitacji zespołów zabudowy wielorodzinnej byłych P.G.R. niezale żnie od jej obecnych struktur własno ściowych. 2) Celem rehabilitacji zabudowy jest poprawa jej walorów u żytkowych i estetycznych oraz wła ściwe wkomponowanie w krajobraz. 3) W pierwszej kolejno ści proces ten nale ży przeprowadzi ć na Osiedlu Słonecznym we Fromborku. 4) Prace rewitalizacyjne nale ży przeprowadzi ć na Dolnym Tarasie starego miasta, w celu przywrócenia zespołowi staromiejskiemu historycznego charakteru i zlikwidowania elementów zabudowy dysharmonizującej. 9.2.4. Punkty widokowe 1) Wyznacza si ę i ustala ochron ę nast ępuj ących punktów widokowych na panoram ę miasta Fromborka: a) z Zalewu Wi ślanego, b) z ko ńcówki mola, c) z drogi wjazdowej z Elbl ąga, d) z drogi wjazdowej z Braniewa, e) z drogi wjazdowej z miejscowo ści Bogdany, f) ze wzniesienia przy drodze wjazdowej z miejscowo ści Ronin (z zaleceniem organizacji tarasu widokowego). 2) Zabezpiecza si ę miejsce na punkt widokowy na przyszły zbiornik wodny „Bogdany” i odbudowany Kanał Kopernika przy drodze na Bogdany w s ąsiedztwie zabytkowego mostu na kanale. Punkt ten nale ży powi ąza ć z organizacj ą parkingu i lokalu gastronomicznego.

10.OBSZAR ROLNICZEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ

10.1. Grunty rolne szczególnie chronione (rysunek l i 3) Obejmuje si ę pełn ą ochron ą grunty rolne III klasy bonitacyjnej (44% gruntów rolnych). Przeznaczenie na cele nie rolnicze mo że by ć dokonywane w sytuacjach szczególnych. Główna funkcja tych gruntów to produkcja rolna. Ochron ą obj ęte s ą tak że grunty rolne pochodzenia organicznego, których główny kompleks znajduje si ę w północnej cz ęś ci gminy. Podstawowe klasy gruntów przeznaczone do zalesienia to grunty klasy V i VI.

10.2. Kierunki restrukturyzacji obszarów rolnych Promuje si ę nast ępuj ące działania w zakresie restrukturyzacji obszarów rolnych: • tworzenie sprzyjaj ących warunków na powstawanie miejsc pracy poza rolnictwem, głównie przez przygotowanie terenów na rozwój ró żnych form działalno ści gospodarczej, szczególnie w południowej i południowo-wschodniej cz ęś ci gminy, • utworzenie zbiornika wodnego „Bogdany” dla rozwoju turystyki w centralnej cz ęści gminy,

29 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

• aktywizacja ludno ści rolniczej na rzecz tworzenia gospodarstw agroturystycznych, szczególnie we wsiach Krzy żewo, Krzywiec, Nowiny i Ronin.

10.3. Zasady budowy nowych zagród W celu zapewnienia warunków na modernizacj ę rolnictwa ustala si ę co nast ępuje: a) nowe zagrody rolne, poza zwartym obszarem wsi mog ą by ć tworzone dla nast ępuj ących gospodarstw: • ogrodniczo-sadowniczych przy areale minimum 5 ha, • hodowlanych przy areale minimum 30 ha, • ro ślinnych przy areale minimum 60 ha, b) nowe zagrody rolne mog ą by ć tworzone wył ącznie wtedy, kiedy s ą warunki na drog ę dojazdow ą z drogi gminnej lub powiatowej. Wyklucza si ę realizacj ę dróg dojazdowych z drogi krajowej oraz dróg wojewódzkich. Na obszarze gminy wyklucza si ę tworzenie ferm hodowlanych, opartych o system gnojowicowania gruntów.

11.OBSZARY ZABUDOWY

11.1. Zasady gospodarowania na obszarach zainwestowania Jako podstawow ą zasad ę dla obszaru miasta i gminy, ustala si ę preferencje dla uzupełniania zabudowy w obr ębie i w s ąsiedztwie terenów zabudowy istniej ącej. Granice tych obszarów okre ślono na rysunkach l i 3. Warunkiem realizacji nowej zabudowy jest jej dostosowanie do tradycyjnych form zabudowy istniej ącej. Istniej ąca zabudowa nie spełniaj ąca tego warunku, podlega niezb ędnym procesom rehabilitacji.

11.2. Kierunki rozwoju obszarów zainwestowania Ustala si ę nast ępuj ące zasady: • dla miasta Fromborka o rozwój terenów zabudowy mieszkalnej, usługowej oraz ró żnych form działalno ści gospodarczej w kierunku wschodnim, o tereny dla aktywnego rozwoju turystyki i działalno ści leczniczo-uzdrowiskowej lokalizuje si ę na kierunku wschodnim oraz południowo-zachodnim (baza hotelowa), • dla gminy o nowe tereny zainwestowania ustala si ę jako alternatywn ą lokalizacj ę dla ró żnych form działalno ści gospodarczej jak w pkt. 3.5. o tereny turystyczne lokalizuje si ę po wschodniej i zachodniej strome projektowanego zbiornika „Bogdany”.

30 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

11.3. Koncentracja funkcji usługowych Podstawowym o środkiem rozwoju funkcji usługowych dla ludno ści i rolnictwa b ędzie miasto Frombork. Ze wzgl ędu na układ przestrzenny osadnictwa oraz zakładany rozwój południowej cz ęś ci gminy, typuje si ę do koncentracji usług miejscowo ści J ędrychowo i Wielkie Wierzno.

11.4. Tereny rekreacji mieszka ńców Dla zapewnienia warunków rozwoju rekreacji dla mieszka ńców zabezpiecza si ę nast ępuj ące tereny: • dla sportu o stadion i boiska we Fromborku, o lokalizacja boisk w nast ępuj ących miejscowo ściach: Bogdany, Baranówka, J ędrychowo, Narusa i Wielkie Wierzno, • dla ogrodów działkowych o powi ększenie ogrodu działkowego w południowej cz ęś ci Fromborka (zakładane przeniesienie ogrodu z rejonu zagro żonego powodzi ą), o adaptacja i powi ększenie ogrodów działkowych byłych pracowników PGR w nast ępuj ących miejscowo ściach: Bogdany, Biedkowo Osiedle, Wielkie Wierzno, Baranówka i Narusa.

12.OBSZARY ROZWOJU FUNKCJI TURYSTYCZNYCH

12.1. Turystyka krajoznawcza Głównym o środkiem turystyki krajoznawczej o znaczeniu mi ędzynarodowym jest miasto Frombork. Ze wzgl ędu na szczególne walory przyrodnicze i kulturowe tworzy si ę sie ć dróg rowerowych (rowerowe - pieszych), które słu żą dotarciu do najciekawszych miejsc w gminie. Główn ą atrakcj ą tych szlaków oprócz krajobrazu i obiektów architektury regionalnej s ą liczne historyczne kapliczki i krzy że przydro żne.

12.2. Turystyka pobytowa, funkcje uzdrowiskowe W celu uzyskania wymiernych korzy ści z rozwoju turystyki -niezb ędne jest stworzenie warunków na zatrzymanie turystów. Ustalone na ten cel lokalizacje w mie ście i nad brzegami zbiornika „Bogdany” maj ą stworzy ć warunki na rozwój tej funkcji. Projektowany we Fromborku teren na pola golfowe ma spowodowa ć zainteresowanie pobytami potencjalnych go ści zagranicznych. Ustala si ę potrzeb ę rozwoju ró żnych form rehabilitacji - jako bardzo skutecznej metody na zatrzymanie turystów. Zakłada si ę docelowo wprowadzenie we Fromborku funkcji uzdrowiskowych, opartych o rozwini ęte formy rehabilitacji oraz stwierdzone zasoby mineralnych wód solankowych (istniej ący otwór badawczy na terenie projektowanego parku le śnego przy ul. Braniewskiej).

31 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

12.3. Agroturystyka Wytypowane miejscowo ści do rozwoju agroturystyki tj. Krzywiec, Krzy żewo, Nowiny i Ronin maj ą nast ępuj ące cechy stwarzaj ące podstawy do ich promocji: • liczne zachowane obiekty architektury regionalnej oraz ci ągi kapliczek i krzy ży przydro żnych, • liczne stawy, które mog ą by ć zaadoptowane na stawy w ędkarskie, • poło żenie na skrzy żowaniu projektowanych tras rowerowych, • sąsiedztwo atrakcyjnego kompleksu le śnego oraz atrakcyjnie ukształtowanego krajobrazu, • dobra dost ępno ść komunikacyjna, • cisza i czyste powietrze b ędące mieszank ą powietrza morskiego i specyficznego powietrza le śnego. Rozwój agroturystyki przyczyni si ę do aktywno ści gospodarczej, a jednocze śnie podniesie walory estetyczne poszczególnych miejscowości.

12.4. Żeglarstwo, żegluga pasa żerska Ustala si ę potrzeb ę rozwoju portu we Fromborku pod wzgl ędem: 1) Powierzchni: • obszar portu poszerzony do falochronu zachodniego. 2) Funkcji: • rozwoju przej ścia granicznego morskiego i odpraw celnych, • żeglugi pasa żerskiej poprzez uruchomienie nowych poł ącze ń, • żeglarstwa poprzez zagospodarowanie portu jachtowego i stworzenie wła ściwego zaplecza. Przygotowanie portu jachtowego przes ądzi o atrakcyjno ści Fromborka dla u żytkowników jachtów śródl ądowych i morskich.

13.KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI Na system komunikacji gminy Frombork składaj ą si ę nast ępuj ące drogi wodne, kołowe i kolejowe, m.in.: • droga krajowa nr 22 - 2 km, • droga wojewódzka nr 504 relacji Elbl ąg-Braniewo, • droga wojewódzka nr 505 relacji Młynary Frombork, • drogi powiatowe, w tym drogi: 11,44 km, ulice: 5,575 km, • drogi gminne – 11,2 km, • linia kolejowa relacji Elbl ąg – Braniewo Komunikacja masowa opiera si ę głównie na komunikacji autobusowej. Jest ona w chwili obecnej najbardziej dost ępna. Komunikacja kolejowa jest mniej dost ępna z powodu mniejszej dost ępno ści do przystanków kolejowych oraz z tytułu ci ągłego zmniejszania liczby poci ągów obsługuj ących poł ączenia regionalne. System transportowy w sposób dostateczny wi ąż e teren gminy z podstawowym układem

32 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork komunikacyjnym kraju.

13.1. Droga krajowa nr 22 Zabezpiecza si ę na okres do ostatecznych rozwi ąza ń, dla przyszłej drogi ekspresowej pas szeroko ści 200 m, który wył ącza si ę z zabudowy. Droga krajowa nr 22 o funkcji drogi mi ędzynarodowej, ł ącz ącej Elbl ąg z Kaliningradem funkcjonowa ć będzie w I etapie jako droga główna ruchu przyspieszonego - G P, a w II etapie stanie si ę drog ą ekspresow ą - S. Ustala si ę, że w interesie gminy jest zachowanie skrzy żowania dwupoziomowego z prawo skr ętami w miejscowo ści Wielkie Wierzno. Skrzy żowanie to zabezpiecza bezpo średnie poł ączenie obszaru gminy z drog ą nr 22, co stanowi istotny czynnik, który mo że przes ądzi ć o rozwoju gospodarczym gminy. Alternatyw ą powi ązania gminy z drog ą ekspresow ą jest realizacja w rejonie miejscowo ści Wielkie Wierzno - obustronnie przy trasie drogi nr 22 Miejsc Obsługi Podró żnych (MOP-ów). Nale ży czyni ć starania, a żeby MOP-y jw. uzyskały poł ączenia z drog ą powiatow ą nr 1308N.

13.2. Drogi wojewódzkie nr 504 i 505 Ustala si ę, że droga wojewódzka nr 504 Elbl ąg - Braniewo, b ędzie drog ą główn ą - G, natomiast droga nr 505 Młynary - Frombork drog ą zbiorcz ą - Z. W ci ągu drogi wojewódzkiej nr 504 le żą ulice Elbl ąska, Kopernika, Braniewska a w ci ągu drogi nr 505 ulice ZHP i Młynarska W rejonie lokalizacji terenów turystycznych Tl i T2 w mie ście Fromborku, nale ży zrealizowa ć bezkolizyjne przejście dla ruchu pieszego, pod drog ą nr 504.

13.3. Drogi powiatowe Ustala si ę dla dróg powiatowych ł ącz ących Frombork z drog ą wojewódzk ą nr 508 i drog ę nr 505 z drog ą krajow ą nr 22 - klas ę dróg zbiorczych – L (docelowo klas ę Z). Dla pozostałych dróg powiatowych ustala si ę klas ę dróg lokalnych - L. Ulice miejskie w ci ągu dróg powiatowych. Ulica Długo ść ulicy [m] Basztowa 255 Błotna 302 Dworcowa 130 Kapela ńska 187 Katedralna 488 Ko ścielna 200 Krzywa 360 Kwiatowa 323 Le śna 264 Mickiewicza 410 Nadbrze żna 71 Ogrodowa 265 Pocztowa 164 Polna 105

33 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

Portowa 56 Rybacka 495 Sanatoryjna 440 Stara 160 Szkolna 205 Zielona 695 RAZEM 5 575

13.4. Drogi gminne Drogi gminne okre ślone na rysunkach l i 3 posiada ć b ędą klas ę dróg lokalnych - L. Inne drogi b ędą pełni ć rol ę dróg dojazdowych. Uwaga: dla celów organizacji awaryjnych powi ąza ń komunikacyjnych w układzie równole żnikowym, jest niezb ędne wykonanie dróg o dobrej nawierzchni łącz ącej miejscowo ści Krzy żewo - Baranówka - Biedkowo. Drogi gminne na terenie miasta Fromborka: Ulica Długo ść ulicy [m] Kolonia Robotnicza 230 Krasickiego 417 Młynarska 225 Sadowa 241 Osiedle Słoneczne 550 Parkowa 200 RAZEM 1 863

13.5. Komunikacja wodna Adaptuje si ę istniej ące drogi morskie do Kaliningradu i Bałtijska oraz Krynicy Morskiej i Elbl ąga obsługiwane przez port pasa żerski oraz morskie przej ście graniczne we Fromborku. Drog ą wodn ą posiada Frombork tak że poł ączenie z Trójmiastem poprzez Nogat i Szkarpawę. Poprzez projektowan ą tzw. „ Pętl ę Żuławsk ą - Mi ędzynarodowa Droga Wodna E - 70", miasto i Gmina Frombork skomunikowane będą drog ą wodn ą z Gmin ą Cedry Wielkie, Gmin ą Gniew, Miastem Krynica Morska, Gmin ą Kwidzyn, Miastem Kwidzyn, Gmin ą Lichnowy, Miastem Malbork, Gmin ą Malbork, Gmin ą Miłoradz, Gmin ą i Miastem Nowy Dwór Gda ński, Gmin ą i Miastem Nowy Staw, Gmin ą Ostaszewo, Gmin ą Pelplin , Gmin ą Pruszcz Gda ński, Gmin ą Stegna, Gmin ą Subkowy, Gmin ą i Miastem Sztum, Gmin ą Sztutowo, Miastem Tczew, Miastem Gda ńsk (Martwa Wisła od miejscowo ści Przegalina do Narodowego Centrum Żeglarstwa w Górkach Zachodnich), Miastem Elbl ąg, Gmin ą Braniewo, Gmin ą Tolkmicko – ł ącznie z 23 gminami z terenu województwa pomorskiego oraz warmi ńsko - mazurskiego. Dla potrzeb rozwoju komunikacji wodnej ustala si ę rozbudow ę infrastruktury technicznej w zakresie budownictwa wodnego dla Portu Żeglarskiego, budow ę zespołów pomostów pływaj ących, modernizacj ę (rozbudow ę) istniejącego mola a tak że powstanie zaplecza dla obsługi turystów i żeglarzy. Ustala si ę równie ż budow ę nowego terminalu odpraw celnych i nowego basenu portowego, rozszerzenie granic portu żeglarskiego oraz budow ę urz ądze ń niezb ędnych dla rozwoju obsługi komunikacji wodnej.

34 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

13.6. Parkingi dla celów turystycznych Ustala si ę lokalizacj ę strategicznego parkingu turystycznego dla autokarów i samochodów osobowych we Fromborku, w s ąsiedztwie byłego dworca kolejowego. Nale ży zabezpieczy ć warunki na sukcesywne zwi ększanie miejsc do parkowania pojazdów. Ustala si ę lokalizacj ę nast ępuj ących parkingów turystycznych: • przy drodze 504 w rejonie wsi Krzy żewo, dla turystów penetruj ących lasy oraz korzystaj ących z tras rowerowych • przy drodze powiatowej Frombork - Bogdany, przy Kanale Kopernika dla turystów pragn ących zobaczy ć kanał, historyczny most na kanale oraz przyszły zbiornik „Bogdany”, • przy drodze powiatowej ł ącz ącej drog ę 505 z 22 przy mo ście na rzece Baudzie, dla turystów pragn ących zwiedzi ć atrakcyjne jary rzeki i towarzysz ące im lasy.

13.7. Trasy rowerowe Ustala si ę nast ępuj ące trasy rowerowe: - wzdłu ż drogi nr 504 - trasa mi ędzynarodowa (nadmorska) • trasy lokalne: - Św. Kamie ń - Krzy żewo - Baranówka - Biedkowo-Garbina, - Św. Kamie ń - Narusa- Frombork-uj ście Baudy - dalej do uj ścia Pasł ęki, - Frombork - Ronin - Nowiny - Krzywiec - J ędrychowo - Wielkie Wierzno - Drewnowo - Biedkowo - Bogdany - Frombork, - Garbina - uj ście Baudy, - Krzywiec - Włóczyska. Ustala si ę zasad ę, że wszystkie trasy rowerowe prowadzone wzdłu ż dróg głównych i zbiorczych, docelowo posiada ć b ędą wydzielony pas, poza stref ą jezdni. Wzdłu ż dróg lokalnych posiada ć b ędą wydzielony pas przy jezdni lub przy chodniku. Wszystkie trasy nale ży oznakow ć s ą zgodnie z obowi ązuj ącym systemem znaków drogowych.

14.KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ

14.1. Gospodarka odpadami Ustala si ę sukcesywne wprowadzanie na obszarze miasta i gminy pełnej segregacji odpadów. Miejscem odbioru b ędzie Zakład Utylizacji Odpadów zorganizowany przy istniej ącym składowisku odpadów we Fromborku jako zakład własny gminy lub jako mi ędzygminny poza obszarem miasta i gminy Frombork. Zakład winien odprowadza ć odpady do wtórnego wykorzystania, zorganizowa ć kompostownie odpadów organicznych, składowa ć na miejscu odpady bezpieczne i wywozi ć odpady niebezpieczne do mogilnika poza teren gminy.

35 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

14.2. Kanalizacja sanitarna Miasto skanalizowane jest w 99%, wyst ępuj ą jedynie pojedyncze obiekty, które nie s ą podł ączone do kanalizacji sanitarnej. Ustala si ę docelowo skanalizowanie zwartej zabudowy obszaru gminy. Miejscem unieszkodliwienia ścieków b ędzie oczyszczalnia ścieków we Fromborku, z chemicznym str ącaniem fosforu, spełniaj ącą obowi ązuj ące normy. Zgodnie z projektem mo że ona obsłu żyć 6125 mieszka ńców. Wg stanu na koniec 2002 roku wspomniana oczyszczalnia obsługiwała 2598 osób. Ł ącznie z wodami infiltracyjnymi i ściekami dowo żonymi w roku 2002, oczyszczono w niej 291 dam 3 (dekametrów sze ściennych). Oczyszczalnia podlega ć b ędzie sukcesywnym procesom dalszej modernizacji w miar ę doskonalenia rozwi ąza ń technologicznych i podnoszenia wymaga ń normowych. W mie ście Fromborku nale ży doko ńczy ć realizacj ę sieci kanalizacji sanitarnej, w nawi ązaniu do instalacji istniej ącej. W procesie tym nale ży zlikwidowa ć wszystkie dzikie podł ączenia do kanalizacji deszczowej oraz cieków i rowów melioracyjnych. Urz ądzenia na terenie oczyszczalni musz ą uwzgl ędnia ć podniesienie si ę poziomu wód morskich. Obszar gminy skanalizowany winien by ć sieci ą w systemie grawitacyjno-ci śnieniowym. W oparciu o kolektory kanalizacji sanitarnej projektuje si ę główny korytarz infrastruktury technicznej gminy, w którym równolegle prowadzona b ędzie / cz ęś ciowo ju ż zrealizowana/ sie ć wodoci ągowa. Przyj ęto nast ępuj ący ci ąg głównego korytarza infrastruktury gminy: - oczyszczalnia we Fromborku - tereny rozwojowe we wschodniej cz ęś ci miasta - Bogdany - Biedkowo - Drewnowo - Wielkie Wierzno - Jędrychowo - Krzywiec - Krzy żewo. Z wyj ątkiem odcinków Wielkie Wierzno - J ędrychowo i Krzywiec - Krzy żowo gdzie ci ąg prowadzony jest przez pola, w obr ębie gminy tworzy si ę korytarz równolegle do dróg. Drugim ci ągiem do Fromborka byłyby trasy z Narusy i Baranówki, które poł ączone w rejonie Ronina w obr ębie miasta doprowadzone byłyby do ci ągu głównego opisanego powy żej. Miejscowo ść Narusa wariantowo mo że by ć poł ączona z miastem w powi ązaniu z terenem hotelowym T3. Ustala si ę, że w miejscowo ści Krzy żewo, Krzywiec, Nowiny i Ronin byłyby kanalizowane w ko ńcowym etapie. W celu zapewnienia warunków funkcjonowania w tych wsiach agroturystyki - nale ży opracowa ć i zrealizowa ć program budowy urz ądze ń indywidualnych lub grupowych, oparty o wysokosprawne oczyszczalnie przydomowe. Tym samym systemem nale ży obj ąć wszystkie zagrody i obiekty w zabudowie rozproszonej (istniej ące i projektowane). Uwaga: przyj ęte rozwi ązania dla obszaru gminy nie obci ążą istniej ącej sieci w mie ście, natomiast zapewni ą skanalizowanie terenów rozwojowych Fromborka. Nie wyklucza si ę innych rozwi ąza ń dla prowadzenia sieci, je żeli oka żą si ę one racjonalniejsze.

14.3. Kanalizacja deszczowa Kanalizacja deszczowa nie jest w cało ści wyposa żona w separatory, co mo że by ć przyczyn ą dopływu do Zalewu Wi ślanego zmywanych z ulic i placów zanieczyszcze ń ropopochodnych.

36 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

Zrzuty nieoczyszczonych ścieków do rzek lub bezpo średnio do gruntu stanowi ą szczególne zagro żenie dla wód powierzchniowych jak i gruntowych zarówno pod wzgl ędem bakteriologicznym jak i chemicznym. Adaptuje si ę system kanalizacji deszczowej w mie ście Fromborku z warunkiem likwidacji dzikich podł ącze ń kanalizacji sanitarnej oraz wyposa żenia odprowadze ń do cieków i kanałów melioracyjnych w separatory. Jednocze śnie cał ą sie ć na dolnym tarasie miasta nale ży dostosowa ć do sytuacji zwi ększonych wezbra ń wód Zalewu Wi ślanego, w zwi ązku z zakładanym podwy ższeniem poziomu morza. Obowi ązuje ograniczenie dopływu zanieczyszcze ń ze spływów powierzchniowych z terenów zurbanizowanych i portowych, głównie przez podczyszczenie ścieków z kanalizacji deszczowej według najwy ższej normy podczyszczania tj. w odniesieniu do wód opadowych i roztopowych, dla całego obszaru portowego i pasa technicznego brzegu morskiego, przed wprowadzeniem do odbiornika obowi ązuje oczyszczenie w separatorach substancji ropopochodnych i podczyszczalnikach zaprojektowanych dla przejmowania opadów o cz ęsto ści wyst ępowania 1 raz na rok w czasie trwania 15 minut, lecz o ilo ści nie mniejszej ni ż powstaj ącej z opadów o nat ęż eniu 77 litrów na 1 sekund ę na 1 hek- tar. Wymagania dotycz ące czysto ści wód roztopowych i opadowych wynikaja z bezpo średniego Zakładasąsiedztwa si ęobszarów rozbudow Naturaę sieci 2000. kanalizacji deszczowej w mie ście w formie pojedynczych i grupowych ci ągów, z warunkiem wyposa żenia ko ńcówek w separatory lub urz ądzenia o podobnym działaniu. Zasada jw. obowi ązuje dla całego obszaru gminy.

14.4. Zaopatrzenie w wod ę System zaopatrzenia miasta i gminy w wod ę oparty b ędzie o trzy główne uj ęcia ze stacjami uzdatniania: we Fromborku, w Baranówce i Krzy żewie. Istniej ące pozostałe studnie w poszczególnych miejscowościach, nale ży zabezpieczy ć dla awaryjnego zaopatrzenia w wod ę. Istniej ącą sie ć magistraln ą nale ży zpier ścieniowa ć wykonuj ąc poł ączenie SUW Baranówka z SUW Frombork przez Biedkowo, Bogdany oraz poł ączenie sieci SUW Krzy żewo w J ędrychowie z sieci ą SUW Baranówka we Wierznie Wielkim poprzez pola i dolin ę Baudy.

14.5 Zaopatrzenie w ciepło Gmina Frombork korzysta z ciepła pochodz ącego z dwóch kotłowni znajduj ących si ę we Fromborku, s ą to: • kotłownia w ęglowo-koksowa ZOZ, Szpital we Fromborku o mocy 450kW, • kotłownia opalana słom ą Urz ędu Miasta i Gminy we Fromborku o mocy 6,5 MW, zlokalizowana przy drodze w kierunku Baranówki. W latach 2001-2003 został zmodernizowany miejski system dostawy i wytwarzania ciepła, z tradycyjnego na ciepło pozyskiwane z biomasy. Kotłownia opalana biomas ą dostarcza ciepło na potrzeby 70% mieszka ńców miasta. Cz ęść mieszka ńców miasta posiada własne źródła ciepła w postaci pieców, w szczególno ści w osiedlach domków jednorodzinnych. S ą to głównie piece opalane miałem w ęglowym. Wspomniana wy żej kotłownia ZOZ pracuje na potrzeby szpitala Zakłada si ę sukcesywn ą likwidacj ę kotłowni indywidualnych nie spełniaj ących wymagania w zakresie

37 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork ochrony środowiska. Podobne warunki dotycz ą źródeł ciepła na terenie całej gminy. W przypadku doprowadzenia gazu ziemnego, mo że on by ć alternatywnym źródłem energii dla istniej ących i projektowanych kotłowni. W zwi ązku z konieczno ści ą zabezpieczenia rezerw surowca dla kotłowni na biomas ę, na obszarze 100 ha na terenach ł ąk na północ od Fromborka, lokalizuje si ę plantacje ro ślin energetycznych. Powy ższe rozwi ązanie mo że by ć alternatyw ą w sytuacji ponownego wzrostu zapotrzebowania słomy w rolnictwie w wyniku rozwoju proekologicznych form produkcji. Wyznaczony obszar plantacji ro ślin energetycznych, mo że by ć równie ż wykorzystany na inne formy pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych.

14.6 Zaopatrzenie w gaz W zwi ązku z zakładanym rozwojem gazownictwa w Polsce przyjmuje si ę, że w obszarze gminy zostanie wprowadzony gazoci ąg wysokiego ci śnienia, który ł ączy ć b ędzie Braniewo z Elbl ągiem, poprzez gmin ę Tolkmicko. Uznaje si ę za najkorzystniejsze przeprowadzenie tego gazoci ągu przez południowy obszar gminy i zlokalizowanie stacji redukcyjnej z wysokiego ci śnienia na średnie, na terenie na południe od wsi Baranówka. Przy takim usytuowaniu stacji redukcyjnej -gazoci ągi średniego ciśnienia b ędzie mo żna poprowadzi ć zarówno do Fromborka, jak i do obszarów aktywizacji w południowej cz ęś ci gminy i du żych wsi jak Wielkie Wierzno, J ędrychowo czy Bogdany. Proponowana trasa gazoci ągu byłaby prowadzona z Pogrodzia (gmina Tolkmicko) przez Wodyni ę do Krzywca, dalej po północnej stronie wsi J ędrychowo i nast ępnie pomiędzy Baranówka i Biedkowem do wsi Garbina (gmina Braniewo). Przyj ęte rozwi ązanie pozwala zarówno korzystnie obsłu żyć cały obszar gminy jak i zrezygnowa ć z przej ścia przez trudne rejony koło Narusy, Fromborka i dolnego odcinka rzeki Baudy.

14.7. Elektroenergetyka Teren gminy Frombork obsługiwany jest przez 41 stacji przesyłowych energii elektrycznej: • 15 stacji o sumarycznej mocy znamionowej 6,3 MVA – obsługuj ących miasto Frombork, • 26 stacji o sumarycznej mocy znamionowej 6,6MVA – obsługuj ących pozostały teren gminy. Adaptuje si ę istniej ący system zaopatrzenia miasta i gminy w energi ę elektryczn ą z nast ępuj ącymi ustaleniami: a) we Fromborku zakłada si ę etapowe skablowanie linii 15 kV w obr ębie terenów turystycznych oraz zwartej zabudowy miejskiej, b) niezb ędne s ą korekty usytuowania stacji transformatorowej we wsi Krzywiec oraz podej ść do stacji w centrum wsi Wielkie Wierzno, jako niezgodne z zasadami ochrony krajobrazu kulturowego i obiektów historycznych, c) w trakcie remontu i modernizacji linii 15 kV, nale ży wprowadzi ć korekty ich przebiegu d ążą c do

38 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

eliminacji ci ągów przechodz ących uko śnie przez pola i doprowadzaj ąc do ich równoległego usytuowania w stosunku do dróg. Zgodnie z prawem energetycznym nale ży opracowa ć zało żenia i projekt zaopatrzenia w energi ę, który obejmowa ć b ędzie aktualny bilans potrzeb oraz zakres rozwoju sieci. W celu perspektywicznego zabezpieczenia dostaw energii elektrycznej dla miasta i gminy, zakładaj ąc wzrost zapotrzebowania w zwi ązku z tworzeniem energochłonnych zakładów produkcyjnych -ustala si ę wariantowe lokalizacje GPZ. Zakłada si ę, że źródłem zaopatrzenia b ędzie istniej ąca linia 110 k V od której nast ąpi podł ączenie do GPZ. Ustala si ę alternatywne trasy korytarzy technicznych dla linii 15 kV, dla docelowego podł ączenia Punktu Zasilania we Fromborku. PZ nale ży przenie ść z Osiedla Słonecznego na obszar terenów rozwojowych miasta. Terenem wyznaczonym pod plantacj ę ro ślin energetycznych jest teren opisany w pkt. 14.5. Nie ogranicza si ę lokalizacji pojedynczych małych elektrowni wiatrowych przy gospodarstwach rolnych, z wyj ątkiem terenów ścisłej ochrony przyrodniczej lub kulturowej.

14.8. Telekomunikacja Ustala si ę, że kontynuowana b ędzie telefonizacja miasta i gminy zgodnie z opracowan ą dokumentacj ą. Dalszy rozwój sieci telefonicznej uzale żnia si ę od zamierze ń wła ściwych operatorów. Adaptuje si ę zrealizowane stacje bazowe telefonii komórkowej we Fromborku i miejscowo ści Jędrychowo. Wyklucza si ę realizacj ę nowych masztów radiowych i telefonii komórkowej na nast ępuj ących obszarach: a) we wszystkich strefach ochrony konserwatorskiej i 200 m od ich granic, b) we wszystkich strefach ochrony środowiska przyrodniczego. Za najkorzystniejszy obszar lokalizacji masztów uznaje si ę wyniesienie terenowe pomi ędzy J ędrychowem i Drewnowem z wył ączeniem obszaru chronionego krajobrazu. Na całym obszarze miasta i gminy obowi ązuje ochrona wszystkich istniej ących urz ądze ń sieci telefonicznych.

14.9. Melioracja i zbiornik retencyjny Adaptuje si ę istniej ący system melioracyjny. Rozwój melioracji powinien by ć oparty o proekologiczne zasady tak, aby chroni ć przed przesuszeniem mokradeł, zaro śli i szuwarów, ł ąk cennych przyrodniczo i użytków ekologicznych. Zmiany systemu melioracyjnego mog ą by ć dokonywane wył ącznie w oparciu o specjalistyczne studia, uwzgl ędniaj ące ustalone zasady ochrony konserwatorskiej i ochrony środowiska. Ustala si ę obszar potencjalnej lokalizacji zbiornika wodnego „Bogdany” w dolinie rzeki Baudy. Celem realizacji obiektu jest wzbogacanie walorów turystyczno-krajoznawczych gminy. Uznaje si ę za niezb ędne przeprowadzenie prac badawczo-projektowych, które rozstrzygn ą ostatecznie o celowo ści jego realizacji i ustal ą warunki budowy zbiornika w tym jego granice i przebieg obwałowa ń oraz zasady zabezpieczenia środowiska przyrodniczego przed skutkami realizacji obiektu ze

39 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork szczególnym uwzgl ędnieniem ochrony ryb łososiowatych. W trakcie prac badawczo-projektowych, nale ży przeanalizowa ć wariant realizacji stawu lub stawów zasilanych przez rzek ę Baud ę, z zachowaniem jej koryta i realizacji stosownych obwałowa ń (staw północny dla terenów turystycznych T-4 i staw południowy dla terenów turystycznych T-5). Przy pracach badawczych nale ży tak że uwzgl ędni ć nast ępuj ące ustalenia: a) przegrod ę doliny wykona ć na pocz ątku historycznego Kanału Kopernika, b) przeanalizowa ć mo żliwo ść wykonania wałów ochronnych dla zminimalizowania wycinki lasów, c) zabezpieczy ć istniej ącą lini ę 110 k V przed skutkami powstania zbiornika (stawów), d) dostosowa ć dno zbiornika (stawów) do realizacji k ąpielisk w s ąsiedztwie projektowanych terenów turystycznych T4 i T5, e) przeanalizowa ć na całej trasie Kanału Kopernikowskiego a szczególnie w obr ębie miasta, skutki jego ewentualnego uruchomienia ze wzgl ędu na istniej ące zagospodarowanie terenu, istniej ącą infrastruktur ę techniczn ą i bezpiecze ństwo zabudowy.

14.10. Osłona przeciwpowodziowa W oparciu o wytyczne Urz ędu Morskiego ustala si ę w stosunku do terenów poło żonych nad Zalewem Wiślanym, co nast ępuje: 1) Dla obszaru portu nale ży zało żyć utworzenie i utrzymywanie ochrony przeciwpowodziowej (od strony zalewu Wi ślanego) przed co najmniej wod ą 100-letni ą. 2) Poziom bezpiecze ństwa dla pozostałej cz ęś ci miasta nale ży ustali ć w porozumieniu z Urz ędem Morskim w Gdyni. 3) Poziom bezpiecze ństwa dla obszarów nie chronionych wałem sztormowym okre śla si ę na poziom 20 (prawd. 5%) 4) Dla ochrony terenów zabudowanych na obszarze Starego Miasta znajduj ących si ę na obszarze bezpo średniego zagro żenia powodzi ą, konieczna jest realizacja wału sztormowego o rz ędnej korony min. 3,5 m npm Do czasu realizacji wału trwała zabudowa, mo że odbywa ć si ę na terenach o rz ędnej powy żej 2,5 m npm. Dla potrzeb zabudowy na dolnym tarasie we Fromborku, ustala si ę przebieg wału sztormowego jak na rysunku 2. Budow ę wału przewiduje si ę wzdłu ż nasypu torów kolejowych, od strony Zalewu Wi ślanego. Wał b ędzie zabezpieczał jednocze śnie Dolny Taras Fromborka, a tak że oczyszczalni ę ścieków. Brak realizacji wału mo że spowodowa ć katastrof ę ekologiczn ą z uwagi na posadowienie oczyszczalni ścieków na terenach zagro żonych powodzi ą. Przy projektowaniu wału nale ży przewidzie ć powi ązania drogowe z terenem portu, doj ście piesze w rejon portu, zabezpieczenie sztormowe dla wylotu Kanału Kopernikowskiego oraz system odwodnienia terenu w obr ębie Starego Miasta. 5) Dla obszarów, które nie b ędą chronione wałem sztormowym teren do rz ędnej +2.5 m n.p.m. zagro żony jest zalaniem w wyniku spi ętrzenia sztormowego, teren do rz ędnej +1.25 m n.p.m. zagro żony jest zalaniem w wyniku podnoszenia si ę wód gruntowych.

40 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

W oparciu o wytyczne Regionalnego Zarz ądu Gospodarki Wodnej ustala si ę w stosunku do terenów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą od rzeki Baudy , co nast ępuje: 1) zało żyć utworzenie i utrzymywanie ochrony przeciwpowodziowej na terenach o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia zagro żenia 1% (woda stuletnia – wg opracowania dot. ochrony przeciwpowodziowej opracowanego przez RZGW w Gda ńsku); 2) projektowane zbiorniki wodne na Baudzie winny by ć zaprojektowane w sposób nie powoduj ący podtopie ń powy żej zbiornika przy przej ściu wielkiej wody. Skutki wynikaj ące z ustale ń jw. nale ży uwzgl ędni ć poprzez zastosowanie odpowiednich rozwi ąza ń technicznych przy projektowaniu i modernizacji sieci infrastruktury technicznej, zabezpieczeniu oczyszczalni ścieków oraz przebudowie istniej ących wałów nad Zalewem Wi ślanym, a tak że przy projektowaniu i modernizacji innych inwestycji szczególnie na terenach wyst ąpienia zagro żenia wody stuletniej.Granice terenów zagro żonych powodzi ą przedstawiaj ą rysunki l i 3.

15.OBSZARY DO SPORZ ĄDZANIA MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO W przypadku utraty aktualno ści miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork wynikaj ącej z warunków ustawowych - ustala si ę potrzeb ę wykonania nowych planów przestrzennych umo żliwiaj ących prowadzenie racjonalnej gospodarki przestrzennej. W celu zabezpieczenia warunków formalno-prawnych dla post ępowania realizacyjnego w odniesieniu do wszystkich terenów zwi ązanych z aktywizacj ą gminy, nale ży opracowa ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w ramach aktualizacji planów miasta i gminy lub jako opracowania wycinkowe dla poszczególnych obszarów. Ze wzgl ędu na konieczno ść budowy wału sztormowego zasadnym jest opracowanie planu miejscowego dla terenów: a) miasta w granicach administracyjnych, w tym obszaru portu, b) pasa nadbrze żnego na obszarze gminy. Ustala si ę, że posiadanie aktualnych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla miasta i gminy jest niezb ędne w celu wdro żenia polityki przestrzennej gminy, ustalonej w niniejszym STUDIUM uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego. W planach dla całego obszaru miasta i gminy, nale ży okre śli ć tereny, dla których niezb ędne jest wykonanie stosownych opracowa ń przestrzennych w skalach szczegółowych.

41 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

SPIS TRE ŚCI

1.UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z PLANÓW I ZADA Ń WY ŻSZEGO RZ ĘDU ...... 3 2.UWARUNKOWANIA PRAWNE...... 4 2.1. Obszary i obiekty chronione na podstawie przepisów o ochronie zabytków...... 4 2.2. Obszary chronione na podstawie przepisów o ochronie przyrody ...... 4 2.3. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów o ochronie wód...... 4 2.4. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów o ochronie gruntów le śnych ...... 4 2.5. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów o ochronie gruntów rolnych ...... 4 2.6. Obszary gruntów rolnych przeznaczone do zalesiania...... 5 2.7. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej – pas nadbrze żny...... 5 2.8. Obszary obj ęte ochron ą na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego ...... 5 3.PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA I KIERUNKI ROZWOJU...... 5 3.1.Główne cele rozwoju zrównowa żonego...... 5 3.2.Funkcje...... 5 3.3.Główne strefy polityki przestrzennej ...... 5 3.4.Ludno ść ...... 6 3.5.Potencjalne obszary aktywizacji ...... 7 4.ZASOBY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ...... 7 4.1.Poło żenie w regionie...... 7 4.2.Funkcjonowanie środowiska przyrodniczego ...... 8 4.3.Zasoby środowiska...... 9 4.3.1. Zasoby środowiska przyrodniczego gminy...... 9 4.3.2.Zasoby środowiska przyrodniczego miasta...... 10 4.3.3.Perspektywiczne obszary złó ż kopalin w gminie Frombork...... 10 4.4.Zasoby dla celów rozwoju funkcji uzdrowiskowej...... 11 5.OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO...... 11 5.1.Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbl ąskiej i jego otulina (patrz rysunek 3)...... 11 5.2.Obszary Chronionego Krajobrazu...... 11 5.3.Pomniki przyrody...... 12 5.4.Natura 2000 Zalew Wi ślany...... 13 5.5.Lasy ochronne...... 14 5.6.Rezerwaty przyrody ...... 14 5.7. U żytki ekologiczne...... 14 5.8.Zielone Płuca Polski...... 15 5.9.ECONET - Polska...... 15 5.10.Stanowiska dokumentacyjne...... 15 5.11.Główne szlaki przemieszczania si ę zwierz ąt...... 15 6.ZAGRO ŻENIA ŚRODOWISKOWE ...... 16 6.1.Zagro żenia powodzi ą ...... 16 6.2.Dzikie wysypiska i wyrobiska...... 16 6.3.Strefy potencjalnego zagro żenia sanitarnego ...... 17 7.EKSPLOATACJA SUROWCÓW MINERALNYCH ...... 19 8.ZALESIENIA I ZAKRZEWIENIA...... 19 9.OCHRONA KRAJOBRAZU KULTUROWEGO...... 20 9.1.Teren gminy ...... 20 9.1.1. Strefy ochrony konserwatorskiej...... 20 9.1.2. Zasady kształtowania krajobrazu kulturowego ...... 21 9.1.3. Tereny zabudowy do rehabilitacji ...... 22 9.1.4. Punkty widokowe...... 22 9.2.Teren miasta...... 22 9.2.1. Strefy ochrony konserwatorskiej...... 22 9.2.3. Tereny zabudowy do rehabilitacji i rewitalizacji ...... 29 9.2.4. Punkty widokowe...... 29 10.OBSZAR ROLNICZEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ ...... 29 10.1. Grunty rolne szczególnie chronione (rysunek l i 3) ...... 29 10.2. Kierunki restrukturyzacji obszarów rolnych ...... 29

42 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Frombork

10.3. Zasady budowy nowych zagród...... 30 11.OBSZARY ZABUDOWY...... 30 11.1. Zasady gospodarowania na obszarach zainwestowania ...... 30 11.2. Kierunki rozwoju obszarów zainwestowania...... 30 11.3. Koncentracja funkcji usługowych...... 31 11.4. Tereny rekreacji mieszka ńców...... 31 12.OBSZARY ROZWOJU FUNKCJI TURYSTYCZNYCH ...... 31 12.1. Turystyka krajoznawcza...... 31 12.2. Turystyka pobytowa, funkcje uzdrowiskowe...... 31 12.3. Agroturystyka...... 32 12.4. Żeglarstwo, żegluga pasa żerska ...... 32 13.KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI...... 32 13.1. Droga krajowa nr 22...... 33 13.2. Drogi wojewódzkie nr 504 i 505...... 33 13.3. Drogi powiatowe...... 33 13.4. Drogi gminne ...... 34 13.5. Komunikacja wodna...... 34 13.6. Parkingi dla celów turystycznych ...... 35 13.7. Trasy rowerowe...... 35 14.KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ ...... 35 14.1. Gospodarka odpadami...... 35 14.2. Kanalizacja sanitarna ...... 36 14.3. Kanalizacja deszczowa...... 36 14.4. Zaopatrzenie w wod ę ...... 37 14.5 Zaopatrzenie w ciepło ...... 37 14.6 Zaopatrzenie w gaz ...... 38 14.7. Elektroenergetyka ...... 38 14.8. Telekomunikacja...... 39 14.9. Melioracja i zbiornik retencyjny ...... 39 14.10. Osłona przeciwpowodziowa ...... 40 15.OBSZARY DO SPORZ ĄDZANIA MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO...... 41

43