<<

9] culture wars 2.0 - uitdagers van de gevestigde orde

ICT heeft gezorgd voor een informatie-explosie die alle aspecten van het moderne leven beinvloeden: economie, politiek, overheid, media, onderwijs, gezondheid en het persoonlijke en sociale leven van burgers ICT heeft de samenleving ingrijpend veranderd: we leven thans in een informatie-maatschappij, "waarin de creatie, verspreiding, gebruik, integratie en manipulatie van informatie een belangrijke economische, politieke en culturele activiteit is" 1 de digitale revolutie, aangezwengeld door informatie & communicatie-technologie, wordt gekenmerkt door:

➢ een ongekende hoeveelheid informatie die ter beschikking komt voor iedereen met een internet-verbinding dit heeft geleid tot verdere emancipatie van de burger: burgers hebben toegang tot oneindig veel informatie dit maakt de burger meer (niet perse beter) geïnformeerd (via news-feeds, en alles is te ‘Googelen’) 2 daarbij kunnen zij zelf ook informatie delen (in theorie met de hele wereld, in praktijk met gelijkgestemden)

➢ enorme macht voor grote tech-bedrijven (Google, Facebook, , etc) die floreren op big data ICT biedt instituties / overheden ongekende mogelijkheden tot vergaring en manipulatie van informatie ook andere (non-tech) bedrijven en overheden maken gebruik van big data voor marketing en monitoring de informatie-samenleving zorgt zo voor nieuwe machts-ongelijkheid

➢ concurrentie voor gevestigde instituties; m.n. voor conventionele massa-media (krant, tijdschriften, TV, radio) deze concurrentie leidt tot een ondermijning van instituties die een monopolie hadden op informatie de autoriteit van gevestigde instituties komt onder druk te staan door alternatieve feiten / counter-narratives de vraag die daarbij om de hoek komt is: welke informatie is te vertrouwen? (die van gelijkgestemden?)

➢ verandering van de ‘regels’ en omgangsvormen in het (online, maar daardoor ook offline) publieke debat informalisering van de communicatie en online anonimiteit leiden tot ‘verruwing’ van het debat

cyber-utopisme & de emancipatie van de burger als monitorial citizen de opkomst van het internet (m.n. ) hebben gedurende de eerste jaren geleid tot optimisme cyber-utopisten zagen in de digitale revolutie tevens een democratische revolutie

➢ de hegemonie van de traditionele media zou gebroken worden door een egalitaire online community user-generated content & citizen journalism zou ‘gevestigde kennis’ vervangen door wisdom of the crowds

➢ hierarchische top-down structuren zouden plaats maken voor een platform- en netwerk-samenleving i.p.v. bezit / kapitaal zou het in de sharing economy gaan om delen (bijv: Uber, Airbnb, Taskrabbit, Lyft, Etsy)

➢ verschillende dictatoriale regimes hebben het veld geruimd dankzij Facebook en Twitter de arabische lente (begonnen in Tunesie in 2010) maakte plaats voor de arabische winter (vanaf 2014?) 90 maar het tegengestelde is ook waar:

➢ user-generated content heeft soms meer weg van online lynch-partijen dan van wisdom of the crowds

➢ online-diensten ondermijnen soms juist de rechten van burgers, consumenten en werknemers

➢ overheden gebruiken big data om burgers beter te monitoren, ten koste van bepaalde rechten / vrijheden

polarisatie in het digitale tijdperk we zijn deze cursus begonnen met het SCP-rapport Burgerperspectieven 2019, dat handelde over polarisatie (p.2) het maatschappelijk debat over bijv. milieu & klimaat, of immigratie & integratie, of cultuur & identiteit, is gepolariseerd "Identiteit en politiek zijn de afgelopen jaren steeds meer door elkaar gaan lopen. Kijk naar een thema als klimaatverandering. Wat je ervan vindt, is gebaseerd op de club waar je bij hoort. Een weerlegging is meteen een aanval op je identiteit, op wie je bent." (Ian Buruma, NRC, 26 mei 2017) maar was dit vroeger anders, ten tijde van de verzuiling, toen Nederland wel een 4-ledige apartheidsstaat leek? elke zuil had z’n eigen krant, partij, scholen, sport-clubs, omroepen, ziekenhuizen, woningbouwverenigingen, etc er zijn echter belangrijke verschillen t.o.v. de samenleving nu:

➢ WO2 was een nationaal trauma en de wederopbouw was in die zin een gezamenlijk project ➢ de koude oorlog zorgde voor een gemeenschappelijk vijand en een duidelijk wereldbeeld ➢ er waren (van 1965 tot 1988) slechts 2 Nederlandse TV-zenders (en een handvol radio-zenders) ➢ het vertrouwen in, en gezag van instituties was nog niet op grote schaal onderhevig aan erosie ➢ de pacificatie-politiek en polder-cultuur ‘dempte’ de scherpe tegenstellingen tussen groepen in de jaren '90 zien we de toetreding van commerciële zenders tot het omroepbestel (Veronica, RTL, SBS, etc) ook leidt de commercialisering van publieke diensten, waaronder de media, tot een klantgerichtere benadering het eind van de 20e eeuw bracht de opkomst van het internet en het begin van de 21e eeuw de social media vooral de social media hebben de wereld fundamenteel veranderd; niet in het minst op politiek vlak met de commercialisering van de media en de opkomst van social media zijn de ‘dempende’ mechanismen verdwenen dit heeft ook zijn weerslag op de politiek: polderen maakt plaats voor profileren, en daarmee voor radicaliseren in de scorebord-samenleving zijn er winners & losers; en the winner takes all

2016 wordt wel gezien als het jaar waarin de traditionele mainstream media het aflegt tegen online (social) media november 2016 vroegen veel mensen, in de V.S. en wereldwijd, zich af hoe Trump tot president kon worden gekozen één van de vele verklarende factoren is de polariserende werking van social media (Facebook, Twitter) het verdien-model van deze platforms is het genereren van aandacht, wat verkoopbare informatie oplevert het verzamelen (data-mining) en analyseren van data (m.b.v. algoritmen) levert kennis op, en kennis = macht deze informatie wordt dan ingezet voor bijv. personalized marketing / customized dit werkt niet alleen zo voor commerciële reklame, maar ook voor nieuws en politieke campagnes dat betekent dat ook nieuws en politieke boodschappen via social media personalized en customized zijn m.a.w: we krijgen datgene voorgeschoteld waarvan wat het algoritme ‘weet’ dat het ons interesseert / raakt en zo wordt het internet steeds meer een waarin gebruikers hun eigen meningen bevestigd zien die meningen worden vaak meer gevormd door gevoelens van verontwaardiging of woede, dan door argumenten 91 tabak, alcohol, fijnstof, verkeer en keukentrapjes maken elk afzonderlijk meer slachtoffers dan terrorisme toch halen deze zaken zelden het nieuws; omdat het geen nieuws is, en omdat het geen gezicht heeft op social media geldt dit des te sterker: nieuws over vermeende vijanden verspreid zich als lopend vuur voor steeds meer mensen (vooral jongeren) is het internet / Facebook de de belangrijkste nieuws-bron gebruikers 'liken' web-sites die aansluiten bij hun wereldbeeld, en dit wordt gemonitord door Facebook gebruikers krijgen vervolgens nieuws gebaseerd op hun voorkeuren, zoals geanalyseerd door Facebook nieuws verwordt zo tot een echo-chamber, waardoor gebruikers ongemerkt deel uitmaken van een bubble "For all the hope that comes from connecting with new people and new ideas, researchers have found that online behavior is dominated by “homophily”: a tendency to listen to and associate with people like yourself, and to exclude outsiders. Social networks are bad at helping you empathize with people unlike you, but good at surrounding you with those who share your outlook. The new information ecosystem does not challenge biases; it reinforces them." 3 social media maken de wereld zo niet tot global village (Marshall McLuhan), maar polariseren juist; bijv: Facebook's 'customized feed' bij de amerikaanse verkiezingen droeg bij aan polarisatie en desinformatie 4 "Since May of this year (2016), has run a project called “Blue Feed, Red Feed,” showing side-by-side Facebook streams of news sources popular with, respectively, liberal and conservative audiences. The resulting social-media feeds look like they’re from two parallel universes. Within a circle of friends or like-minded acquaintances, social media certainly fosters connection. But the further one zooms out - to whole societies or the course of global affairs - the more this connection is marred by tribalism and mutual mistrust." 5

regels en omgangsvormen in het online ‘publieke’ debat waar de ‘echte’ maatschappij gereguleerd wordt door regels en instituties, is het internet een vrijplaats cyber-utopisten en cyber-punks zagen het internet als het beloofde land van gelijkheid en free speech maar vele van hen zijn de afgelopen jaren gedesillusioneerd geraakt m.b.t. deze ‘belofte’ van vrijheid algoritmen die sites als Google en Facebook gebruiken filteren informatie toegesneden op ons profiel zodoende zorgt onze online activiteit voor filter-bubbles, waarin we onze voorkeuren bevestigd zien een nieuwe generatie (millennials) is opgegroeid in een wereld van ICT, commercialisering en social media sensationeel, schokkend nieuws vestigt de aandacht op zich, maar ontlokt gebruikers ook (emotionele) reacties zo ontstaan zgn. filter-bubbles of echo chambers, waarin gebruikers elkaar bevestigen in hun eigen gelijk en zo leidt het ‘vrije internet’ tot nieuwe vormen van tribalisme en parochialisme; oftewel van wij/zij-denken het internet maakt het mogelijk dat gelijkgestemden van over de hele wereld virtueel samenkomen zo ontstaan online sub-culturen waarin users zich bevestigd zien in hun eigen waarheid / smaak / moraal platforms / forums Facebook, Youtube, Tumblr, , , 9gag, Digg en Imgur zijn echo-chambers in deze use-net cultuur heeft zich een nieuwe werkelijkheid gemanifesteerd, met eigen regels & gebruiken dit zijn niet de regels van de rechtsstaat, maar de regels van de (virtuele) stam / clan dit heeft nieuwe vormen van tribalisme (zowel politiek correct links, als alt-right) in de kaart gespeeld in het internet-tijdperk zijn de culture wars online voortgezet op fora en chat-rooms als Tumblr en 4chan

92 tribalisme & jargon in het eerste college werden er een aantal mogelijke oorzaken van de polarisatie genoemd: de opkomst van het internet en social media was daar één van; en wel om de volgende reden: in een anonieme omgeving voelt men zich minder geremd door sociale normen en omgangsvormen dat betekent beleefdheid en respect gemakkelijk plaats maken voor flames, trolling en shaming samen met het echo-chamber-effect van internet-fora leidt dat al snel tot tribalisme (stam-identiteit) de online culture wars hebben hun eigen dynamiek en eigen jargon

alt-right & alt-lite internet-jargon

alt-right alternatief voor neo-conservatief (Reagan) en paleo-conservatief (Buchanan) vernoemd naar Alternative Right, een in 2010 door Richard Spencer opgerichte website 6 benadrukt superioriteit van de westerse beschaving (en soms het ‘blanke ras’) anti-establishment, anti-immigratie, anti-islam, soms anti-semitisch 7 nationalistisch, pro-Trump, pro-Breitbart; kent veel samenzweringstheorieën alt-lite typering van de ‘mildere’ alt-right figuren, voor wie geen credo is 8 heeft geen duidelijke ideologie, en is vooral gebrand op het verketteren van links / cultuur-marxisme anti-establishment, anti politieke correctheid, voor vrijheid van meningsuiting manifesteert zich vooral op internet-fora als Radix, 4chan, en vooral wordt gekenmerkt door edgy (subversieve, grensoverschrijdende) humor

8chan een internet-forum waar users anoniem kunnen discussiëren, memes delen, uploaden, etc op de site werden 3 mass-shootings aangekondigd, en door users aangemoedigd alfa masculiene mannen zoals Trump, Putin etc, die zich laten gelden en zich er niet voor schamen beta de moderne gefeminiseerde man; ruimdenkend, tolerant, kosmopolitisch, zwak the cathedral de liberale consensus, het ideologische paradigma van het establishment vgl. Wilders: ‘de linkse kerk’, Marx: ‘de heersende ideologie’, Gramsci: ‘hegemonie’ clown world de westerse wereld, gebaseerd op liberale / linkse waarden, geregeerd door sukkels cultuur-marxisme links geloof dat alle minderheden onderdrukt worden / positieve disriminatie Sid Lukkassen omschrijft het als het gelijkheidsideaal toegepast op cultuur onze tijd zou gekenmerkt worden door cultuur-relativisme 9 bijv: zwarte-pieten-discussie, Black Lives Matter, #MeToo, Gay Pride, etc het cultuur-marxisme zou onze traditionele westerse waarden aantasten cuck(old) man van een overspelige vrouw (cuckoo = koekoek, legt eieren in andermans nest) cultuur gedomineerd door feministen en beta-mannen, die immigratie toestaan

93 (cuckold + conservative) = gematigde conservatief, die niet radicaal genoeg is de term heeft de plaats ingenomen van race traitor, die de belangen van niet-blanken behartigt / neo-reaction: nihilistische, libertarische, anti-democratische beweging deep state een systeem van relaties, afspraken en belangen die de politiek in z’n greep houdt Trump’s belofte “we’re gonna drain the swamp” werd gezien als referentie naar de deep state flames voorspelbare emotionele reacties (verontwaardiging, irritatie, schaamte of scheldpartijen) trollen (zie hieronder) hebben vaak tot doel het uitlokken van flame-wars een samenzwering van het liberale establishment tegen het volk economische politiek gericht op vermengen van culturen t.b.v. de geglobaliseerde economie openstellen van grenzen t.b.v. handel & arbeid leidt tot massa-imigratie en homogenisering de term werd geïntroduceerd door Renaud Camus (Le grand remplacement, 2011) politiek-economische elites sturen aan op één-geworden wereld van passieve consumenten deze omvolking van de westerse (blanke) beschaving is 'genocide by substitution' de theorie is niet persé racistisch, maar pleit wel tegen immigratie en globalisering human biodiversity: culturele & genetische diversiteit moet beschermd worden tegen entropie (vormloosheid) libtard (liberal + retard): scheldwoord voor liberale beta’s en (mannelijke) feministen

MGTOW (): een beweging van ’s (involuntary celibate men) de alt-lite is deels een beweging van mannen die kampen met hun identiteit in een feminine wereld bijeenkomsten van deze beweging monden vaak uit in confrontaties met feministische en LGBHT-groepen is een documentaire over deze beweging, en werd geweerd van docu-festivals in Melbourne en Ottawa meme een foto of cartoon voorzien van tekst met een voor insiders duidelijke betekenis een goede meme maakt een punt / schept een beeld dat ‘blijft hangen’ en wordt geshared een meme dat in korte tijd heel vaak gedeeld wordt ‘gaat viral’ en bereikt een groot publiek zie hieronder voor verdere uitwerking van de term normie lid van de mainstraim cultuur, gevormd binnen de liberale consensus / internet-leek

PC (political correctness): een identiteit-ondermijnende collectivistische ideologie van slachtofferschap en schuldbesef oikofobie schuchterheid omtrent het uitdragen van nationale trots, identiteit en normen & waarden

Pepe the frog: een meme / mascotte voor alt-right & alt-lite red pill: een wake-up call – (zie hieronder)

SJW (): strijder voor sociale gelijkheid, rechten van minderheden, etc vanwege politieke correctheid en ideologisch collectivisme aartsvijand van alt-right / alt-lite 94 : psychisch fragiel persoon dat niet kan omgaan met kritiek, ironie, andere meningen, etc de eigen identiteit wordt ervaren als uniek, kwetsbaar, en derhalve beschermenswaardig snel beledigd, geëmotioneerd, niet in staat om verantwoording te nemen voor het eigen leven daarnaast menen ze rechten te ontlenen aan hun kwetsbaarheid, en vermeende discriminatie oorsprong: Chuck Palahniuk (, 1996): ‘you are not a special, beautiful and unique snowflake’ generation snowflake: millenials / genY (geb. 1980-2000) en genZ / i-gen (geb. 2000-2020) Claire Fox: I Find That Offensive! (2016) gaat over de cultuur van slachtofferschap soyboy: ‘gefeminiseerde soja-knul zonder ballen’ (beta, libtard) trol: zie hieronder virtue signalling: (Nederlands: deug-exhibitionisme) is het opzichtig etaleren van de eigen deugdzaamheid oftewel het kenbaar maken van deugdzaamheid door sociaal wenselijk (verbaal) gedrag white genocide / white suicide: theorie die stelt dat de westerse beschaving ‘zichzelf afschaft’ (great replacement) white guilt: neiging van blanken om zich schuldig te voelen over slavernij, de holocaust, vrouwen-onderdrukking, etc

viral memes sinds Darwin is duidelijk dat cultuur (bijv. taal) vele malen sneller evolueert dan genetische erfelijkheid in analogie met gene introduceert Richard Dawkins in hoofdstuk 11 van the Selfish Gene (1976) het concept meme 10 meme moet lijken op mimesis (imitatie), même (zelfde) en memory (geheugen/herinnering) een meme is de culturele unit of selection, een eenheid van informatie die codeert voor een idee of gebruik voorbeelden die hij noemt: melodieën, ideeën, stopwoorden, mode, technieken, eetgewoonten, kunst, religie memen verspreiden zich in de meme-pool door van brein tot brein te 'springen' via imitatie en taal net als genen zijn memen dus 'zelfzuchtige' replicateurs met maar één doel: zelf-replicatie "memen moeten worden beschouwd als levende structuren, niet alleen bij wijze van beeldspraak, maar ook technisch gesproken. Wanneer je een vruchtbaar meme in mijn geest plant, parasiteer je letterlijk op mijn brein en maak je het tot een medium voor de verspreiding van het meme, op precies dezelfde manier waarop een virus kan parasiteren op het genetisch mechanisme van een gastheer-cel. En dit is niet zomaar bij wijze van spreken; het meme voor bijvoorbeeld "geloof in een leven na de dood" wordt werkelijk lichamelijk miljoenen malen gerealiseerd als structuur in het zenuwstelsel van individuele mensen over de hele wereld." ... "God bestaat, al was het enkel maar in de vorm van een meme [...] het gods-meme [...] Het meme voor blind geloof verzekert zich van zijn eigen voortbestaan door onbewust een rationeel onderzoek af te raden." (The Selfish Gene, ch.11) cult-icoon William S. Burroughs refereert als eerste in The Ticket That Exploded (1962) naar taal als een virus hij omschrijft taal als the unrecognised virus, dat een symbiotische relatie met zijn gastheer onderhoudt: "the word has not been recognised as a virus because it has achieved a state of stable symbiosis with the host" 11 'word & image' kunnen gebruikt worden als wapen om mensen te indoctrineren / hersenspoelen: "War is a word"

95

Dawkins' meme-concept leidde in de jaren '90 tot een nieuwe discipline: memetica (volgens sommigen een religie) ➢ Daniel Dennett: Consciousness Explained (1991) ➢ Richard Dawkins: Viruses of the Mind (1993) ➢ Douglas Rushkoff: Media Virus (1995) ➢ Aaron Lynch: Thought Contagion; How Belief Spreads Through Society (1979-1996) ➢ Bruce Edmonds: Journal of Memetics; Evolutionary Models of Information Transmission (1997-2005) ➢ Susan Blackmore: The Meme Machine (1999) ➢ Richard Brodie: Virus of the Mind: the new science of the Meme (2004)

Aaron Lynch ziet thought contagion als een verklaring hoe ideeën zich cultureel verspreiden "Just as a virus which elicits sneezes from its human host is more likely to survive by passing from host to host than a similar but non-sneeze-provoking virus" "People don't learn from each other's mistakes. They learn each other's mistakes" m.n. religieuze ideeën en instituties zijn een dankbaar doelwit voor de memetici: "Jezus kwam op hen toe en zei: ‘Mij is alle macht gegeven in de hemel en op de aarde. Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, en hun te leren dat ze zich moeten houden aan alles wat ik jullie opgedragen heb. En houd dit voor ogen: ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld." [Matteüs 28: 18-20] de afgelopen decennia is de theorie vooral commercieel toegepast als viral marketing en viral branding maar sinds de opkomst van het online alt-right en alt-light heeft is memetica ook politiek actueel Trump’s tweet 'covfefe' (31 mei 2017) ging viral, vooral omdat niemand wist wat hij ermee bedoelde Sean Spicer: "The President and a small group of people know exactly what he meant"

trollen in Germaanse talen betekent trol een bovennatuurlijk wezen of boosaardige / valse dwerg het Engels heeft ook een werkwoord 'to troll': vissen m.b.v. een achter een boot door het water gesleept lokvisje 'trol' in een internet-omgeving is afgeleid van deze vis-techniek; de trol probeert een reactie uit te lokken trol = een persoon of programma, of een post (bijdrage of bewerking) waarmee de schrijver aandacht wil trekken als gebruikers reageren wordt de trol aangemoedigd om daar vervolgens weer op te reageren (meer te trollen) trol' is een fenomeen dat op fora, websites of chat-kanalen berichten plaatst met als doel het uitlokken van flames opzet van de trol is ondermijnen: verdeeldheid zaaien, confronteren, provoceren, ridiculiseren, roddelen, en shamen het verspreiden van desinformatie (leugens, halve waarheden), frames en memes is daarbij instrumenteel

waarheid als inzicht in het illusoire het tijdperk van post-truth en is ook het tijdperk van grote maatschappelijk-ideologische polarisatie

➢ zgn. populisten wordt verweten dat ze met hun fact-free politics het publiek een rad voor ogen draaien waarheid wordt afgedaan als opinie, en i.p.v. feiten te presenteren bespelen ze de emoties van het publiek

➢ het zgn. establishment wordt verweten dat ze in hun politieke correctheid de waarheid niet onder ogen zien met tendentieuze rapporten en misleidende statistieken wordt slechts de 'heersende ideologie' bevestigd 96 m.a.w: 'wij' zien het goed, 'de ander' huldigt / presenteert een vervormd beeld van de werkelijkheid 'wij' zijn realistisch, 'de ander' leeft in een schijnwereld van naïviteiten, drog-redeneringen en leugens de vele informatie maakt mensen meer (niet perse beter) geïnformeerd, maar leidt ook tot onzekerheid achterdocht / wantrouwen jegens 'de ander', maar ook jegens instituties, lijkt de afgelopen jaren toegenomen afhankelijk van de politieke kleur koesteren mensen wantrouwen jegens politiek, wetenschap, media, etc soms is er sprake van wantrouwen jegens 'het systeem', waarbij instituties als deel van een geheel worden gezien dat geheel zou in dienst staan van bijv. het kapitalisme, of juist de politiek correcte linkse kerk, etc dit wantrouwen kan de vormen aannemen van een complot-theorie (illuminati, Z.O.G.) de vraag die hierbij steeds impliciet centraal staat is: welke informatie is waar? en wat is waarheid überhaupt? een definitie: ware kennis = kennis die overeenstemt met de werkelijkheid; maar wat is dan 'de werkelijkheid'? volgens cyber-filosofen leven we in een 'virtual reality' (Jaron Lanier) of 'hyper-reality' () deze 'vervorming' van de werkelijkheid heeft de plaats ingenomen van de fysiek-sociale realiteit de oorzaak hiervan is niet alleen ICT, maar ook conventionele massa-media, commercie en consumentisme deze fenomenen spelen in op onze verlangens / behoeften, maar scheppen daarmee ook wantrouwen / onvrede het idee in een illusie te leven (‘te worden geleefd’), heeft vele dystopische (science) fiction verhalen geïnspireerd beroemde boeken in dit genre: Franz Kafka: Der Process (1925), Aldous Huxley: (1932), George Orwell: 1984 (1948), Ray Bradbury: Fahrenheit 451 (1953), William Golding: Lord of the Flies (1954) een film die enorm populair was onder de huidige generatie van millennials 12 is The Matrix (de Wachowski’s, 1999) plot: de Matrix is een computer-simulatie van de wereld zoals deze was in 1999, maar ten onder is gegaan aan A.I. kunstmatige intelligentie heeft de wereld-macht overgenomen, en mensen dienen nu als energie-bron voor de A.I. ze liggen als kippen in een leg-batterij, aangesloten op de Matrix, die hun energie aftapt en hen voedt met illusies Neo, programmeur en hacker, wordt gecontacteerd door een groep 'rebellen' o.l.v. van vrijheidsstrijder Morpheus deze onthult aan Neo dat de wereld waarin hij denkt te leven een schijnwereld / illusie is, genaamd de Matrix 13 hij krijgt de keuze tussen een rode pil, die hem dit zal doen inzien, en een blauwe, die hem alles zal doen vergeten 14

➢ kiest hij voor de blauwe, dan zal hij zorgeloos verder leven (geleefd worden) in de illusoire wereld van de Matrix

➢ kiest hij voor de rode, dan zal hij zich aansluiten bij de rebellen, die de Matrix willen ontmantelen 15 Neo (anagram voor 'the One') kiest de rode, en wordt zo door het lot uitverkoren om de mensheid te redden Neo wordt door de energie-centrale uitgespuwd de 'echte wereld' in, en bindt de strijd aan met ‘het systeem’ de moraal is dezelfde als in bovengenoemde dystopieën: vrijheid is belangrijker dan welvaart / stabiliteit ook voor de millenials die zich begeven in de online-wereld van alt-lite staat de red pill voor ontwaken vergelijkbaar met de term woke, die vooral gebruikt wordt ter linkerzijde (door politiek correcte liberals) red piller = iemand die inziet dat de wereld een links-progressieve, politiek correcte, gyno-centrische illusie is 16

conservatisme nieuwe stijl de nieuwe uitdagers van de gevestigde orde lijken een gedreven door een nihilistisch gedachtengoed aanhangers van alt-right (of alt-lite) bedrijven een vorm van backlash-politiek tegen politiek correct links ze staan vooral afwijzend tegenover de waarden van de moderne, egalitaire en ‘feminine’ maatschappij in zekere zin christelijke waarden: redelijkheid, nuchterheid, bescheidenheid, vredelievendheid, gelijkheid, etc 97 dit ‘verkeerde’ moralisme maakt mensen tot gedweeë burgers, makke schapen, en brave consumenten of erger: tot social justice warriors en snowflakes, die in elke minderheid een slachtoffer zien een andere film (naast the Matrix) die enorm populair was onder de generatie van millennials was Fightclub (1999) 17 ook hierin maakt de hoofdpersoon een transformatie door waardoor zijn leven (een nieuwe) betekenis krijgt de huidige, ‘verdovende’, consumentistische samenleving wordt afgezworen, t.g.v. het ‘echte leven’ vandaar dat (voormalig redacteur van Breitbart, later adviseur van Trump) refereert aan deze film: “We call ourselves ‘the Fight Club.’ You don’t come to us for warm and fuzzy. We think of ourselves as virulently anti-establishment, particularly ‘anti-’ the permanent political class. [...] We hire people who are freaks. They don’t have social lives. They’re junkies about news and information.” - Steve Bannon

Ronald Radosh over een gesprek met Steve Bannon in 2013: “[…] we had a long talk about his approach to politics. He never called himself a populist or an American nationalist, as so many think of him today.” Steve Bannon: “I’m a Leninist [...] Lenin wanted to destroy the state, and that’s my goal too. I want to bring everything crashing down, and destroy all of today’s establishment.” Daily Beast, 22 aug 2016

“The media should be embarrassed and humiliated and keep its mouth shut and just listen for a while...I want you to quote this, the media here is the opposition party. They don't understand this country. They still do not understand why is the president of the . [...] The hobbits, or the deplorables, had a great run in 2016. Everybody mocked them and ridiculed them, and now they’ve spoken. I think 2017 is going to be a very exciting year.” Steve Bannon

populisme en revolutie populisme wordt vaak weggezet als politieke stijl die met demagogische retoriek inspeelt op onderbuik-gevoelens zo zou het wantrouwen jegens de elite en de polarisatie onder bevolkingsgroepen gevoed worden 18 daarbij zou het consumentisme en de cultuur van het ‘dikke-ik’ geleid hebben tot 'doorgeschoten democratisering' het zou ‘de gewone man’ niet ontbreken aan economisch kapitaal (geld), maar aan cultureel kapitaal (fatsoen) 19 de aanmatigende toon van populisme-critici doet soms denken aan het beschavingsoffensief van de 19e eeuw achter de framing van nieuw-rechts als populisme gaan een normatief en stereotyperend wereldbeeld schuil

karikaturisering van hoge & lage cultuur / frame van de van de elite hoge cultuur / elite lage cultuur / massa beschaafd / verfijnd primitief / ruw / lomp gericht op zelf-ontplooiing gericht op behoefte-bevrediging serieus / integer oppervlakkig / vluchtig houdt van kunst / literatuur houdt van entertainment / lectuur beheersing / discipline instinctief / impulsief / gemakzucht / spilzucht redelijkheid / geestelijkheid emotionaliteit / fysicaliteit / uiterlijk vertoon de massa / silent majority wordt door elitaire denkers vaak gezien als inherent inert en conservatief de stille meerderheid volgt de koers uitgezet door elites, en hierin ligt volgens hen dan ook de taak van de elite maar met de afwijzing van populisme als 'doorgeschoten democratisering' wordt iets over het hoofd gezien:

98 instigatoren van nieuwe ideologische / politieke bewegingen zijn vaak dissidenten, en zij voelen zich 'geroepen' zij zien zichzelf als een voorhoede van een nieuwe tijd (renaissance), die het op moet nemen tegen de status quo dit gold voor nieuw-links en de emancipatie-beweging in de jaren ’60/’70, alsook voor nieuw-rechts anno nu filosofen die geroemd worden binnen alt-right / alt-lite zijn Nietzsche, Machiavelli, en (opmerkelijk) Gramsci er zijn dan ook interessante paralellen te trekken tussen de uitdagers van de status quo in de jaren ’60 en nu

de jaren ‘60 halverwege de jaren '60 ging de jeugdigheid van de babyboom-generatie gepaard met secularisatie en ontzuiling maatschappelijke verhoudingen werden gepolitiseerd en er was wantrouwen jegens gevestigde instituties door 2 wereldoorlogen stonden conservatief-rechts en populistisch nationalisme in een kwaad licht links had daarmee de wind in de zeilen, en promootte emancipatie door vrijheid, gelijkheid en broederschap maar de sixties waren meer dan het tijdperk van utopische verbeelding, ‘peace, love and understanding’ het was bovenal een periode van sociale onrust, protest en politisering: een beeldenstorm het feminisme, Provo en de burgerrechten-beweging bevochten de burgerlijke moraal van de status quo maatschappelijke verhoudingen, rol-patronen, vooroordelen, komen allemaal voort uit machts-verhoudingen dus om de macht van de heersende klasse te breken, moest de heersende manier van denken bestreden worden 'de politiek', gekenmerkt door pacificatie en consensus, werd de straat op gebracht: 'alles werd politiek' de vijand voor links was het patriarchale, hierarchische, autoritaire, kapitalistische denken dat de samenleving gijzelde leuzen: “het is verboden te verbieden”, “wees realistisch, eis het onmogelijke“, “de verbeelding aan de macht” de protest-bewegingen (Provo, burgerrechten) hadden vaak echter geen duidelijke ideologie / programma ze stelden vooral iets aan de kaak: ze stelden de status quo ter discussie, door de confrontatie op te zoeken een effectieve manier daartoe is 'de wereld op z'n kop zetten': door demonstraties, happenings, sit-ins, etc meer dan 'verbeelding', was er sprake van 'ontbeelding', of 'ombeelding', met als doel: 'omdenken' politieke strijd, confrontatie en subversiviteit speelden een belangrijkere rol dan utopie en ideologie hoewel 1968 bekend staat als revolutie-jaar, begon het al een paar jaar eerder; o.a. met de Provo-beweging Provo (1965-1967) ijverde voor politisering van nozem-gedrag, door de autoriteiten in verwarring te brengen ze hadden geen uitgewerkte ideologie of programma, maar wilden inspireren tot anders denken ze deden dit met vreedzame en ludieke maar provocerende en subversieve acties: happenings op het Spui, protesteren met lege spandoeken, rozijnen uitdelen, het witte-fietsen-plan, etc ook verspreidden ze geruchten (nep-nieuws): er zou bijv. LSD in het drinkwater gedaan worden Provo combineerde dus vreedzaam protest met symbolisch geweld: geweld jegens de symbolische orde deze symbolische orde is wat Marx de heersende ideologie noemde, en Gramsci de hegemonie

Antonio Gramsci (1891-1937)

Gramsci was politiek filosoof en mede-oprichter en leider van de Communistische Partij van Italië (PCI) hij bekritiseerde het economisch determinisme van het marxisme, dat eind 19e eeuw domineerde bij socialisten de heersende gedachte was dat het kapitalisme ‘vanzelf’ zou instorten; daarna zouden arbeiders de macht grijpen crisis in de economische onderbouw zou een structurele verandering in de politieke bovenbouw bewerkstelligen

99 volgens Gramsci leidde een dergelijke gedachtegang tot een passieve houding bij de arbeidersbeweging tegenover het marxistisch economisme stelde Gramsci zijn theorie van de politieke praxis het valse bewustzijn (term van Marx) onder arbeiders (religie & nationalisme) vertroebelt hun klasse-bewustzijn inzicht in de logica van de klassentheorie zou hen doen inzien dat zij worden uitgebuit, en hen mobiliseren in 1920 hadden de socialisten verzuimd de arbeiders voor zich te winnen, terwijl dit de fascisten wel gelukt was de fascisten, o.l.v. Mussolini hadden een brede volksbeweging gemobiliseerd, en zo de macht kunnen grijpen de opkomst van het fascisme als vals bewustzijn bij uitstek leidde Gramsci tot de theorie van culturele hegemonie de heersende klassen beheersen niet alleen staat en economie, maar hun cultuur is ook de dominante cultuur door deze cultuur worden ideologisch wenselijke sociale patronen van denken en gedrag gepropageerd cultuur is bij Gramsci een veel breder begrip dan in het spraakgebruik, en omvat ook kennis en vaardigheden arbeiders kunnen een fabriek overnemen, maar moeten deze vervolgens ook kunnen runnen daarvoor moet hen de benodigde inzichten, kennis en vaardigheden worden bijgebracht 20

Gramsci maakt onderscheid tussen de civiele maatschappij (società civile) en de politieke (società politica) de bourgeoisie oefent in een kapitalistisch systeem niet alleen politieke, economische en militaire macht uit, maar ook civiel, intellectueel, cultureel en moreel leiderschap, oftewel hegemonie deze hegemonie is vóór, tijdens en na de revolutie nodig om de instemming van de meerderheid te verkrijgen wil het proletariaat zijn eigen revolutie bewerkstelligen, dan moet het op dezelfde manier hegemonie verkrijgen om hegemonie te verkrijgen moet een klasse diverse sociale groepen in haar strijd betrekken daarvoor moeten politieke compromissen gesloten worden om tot een algemeen / gedeeld belang te komen een voorbeeld hiervan is de emancipatie-beweging, die streed voor de emancipatie van diverse groepen ideologie is voor Gramsci niet een door één denker (Marx, Lenin, Mao) of stroming bedacht waardenstelsel ideologie is een psychologisch noodzakelijk 'cement' dat de maatschappelijke verhoudingen in stand houdt ideologie is ingebed in de cultuur: in de maatschappelijke gedragingen van mensen en in hun common sense het socialisme moet volgens Gramsci een kritiek van het valse bewustzijn zijn, met als doel een 'juist bewustzijn' voor de overgang van kapitalisme naar socialisme moet er een 'intellectuele en morele hervorming' plaatsvinden er moet een nieuwe ideologie / cultuur worden gevormd die de belangen van diverse onderdrukte groepen uitdrukt een passieve revolutie is een revolutie die door de elite, niet door de leden van een bepaalde klasse uitgevoerd wordt

➢ passieve revolutie is het instrument van heersende klasse om een wankelende hegemonie opnieuw te schragen (denk aan economische hervormingen van de jaren ’80 en ’90, met privatisering en deregulering)

➢ actieve revolutie is een revolutie die bewerkstelligd wordt van onderaf (zij het o.l.v. leiders / voortrekkers) (denk aan de jaren ’60-’70, waarin de emancipatie-beweging geleid heeft tot meer gelijkheid

Gramsci's theorieën hadden invloed op activisten in de jaren ’60, en het euro-communisme van de jaren '70 en '80 ook nieuw-rechtse denkers als beroepen zich op Gramsci's theorie van de culturele hegemonie

1968 werd het jaar van de studenten-opstanden, de burger-rechten-beweging, de moord op Martin Luther King, de Praagse Lente, Vietnam-protesten, oprichting van de Club van Rome, en (niet onbelangrijk) de Fabeltjes-krant de burgerrechten-beweging en studenten-opstanden van 1968 waren mede op het Provo-optreden geïnspireerd maar waar Provo vooral gericht was op ondermijning, waren anderen bezig met constructie-werkzaamheden

100

Rudi Dutschke (1940-1979)

‘Rode Rudi’ was halverwege de jaren '60 een van de leiders van de Sozialistische Deutsche Studentenbund (SDS) om de heersende ideologie te vervangen moet de arbeidersklasse haar eigen cultuur en intellectuelen voortbrengen Dutschke pleitte voor een 'lange mars door de instituties' om ‘van binnenuit’ de maatschappij te veranderen 21 “het huidige parlementair systeem is nutteloos: we hebben in ons parlement geen vertegenwoordigers die de belangen van onze bevolking uitdrukken, de echte belangen van onze bevolking” - (TV-interview, 3 dec 1967) na de moord op een student door een agent werd een deel van de studentenbeweging gewelddadiger dit leidde o.m tot de oprichting van de Rote Armee Fraktion (Baader-Meinhof-groep) in 1970 Dutschke verwierp terreur in de strijd tegen onderdrukking (zoals na moord op Günter von Drenkmann in 1974): “terreur dwarsboomt het leerproces van de verdrukten” - (Der Spiegel, 1974) “terreur leidt tot despotisme en niet tot socialisme” - (Die Zeit, 1977)

politisering in de 21e eeuw de jaren '80 / '90 van de 20e eeuw werden gekenmerkt door een de-politiserend markt-denken: "government is not the solution to our problem, government is the problem" (Reagan), "it's the economy stupid!" (Clinton), "there is no alternative" (Thatcher) vooruitgang werd gereduceerd tot innovatie binnen het bestaande neo-liberale kader van de markt vooruitgang werd voorgesteld als een toekomst die niet anders kan zijn, maar wel beter (welvarender) begin 21e eeuw luidt de opkomst van het populisme een nieuwe fase van politisering in bestaande kaders worden ter discussie gesteld, en instituties gewantrouwd de ‘linkse kerk’ en progressieve politiek zouden bezit hebben genomen van media, educatie en politiek de conservatieve revolutie moet daarom niet beginnen bij de politiek, maar bij de cultuur en de instituties zoals Steve Bannon (in navolging van ) stelde: “politics is always downstream from culture” FvD zegt cultuur-marxisme te bestrijden, maar roept op tot een 'lange mars door de instituties' het Renaissance Instituut van FvD heeft een culturele revolutie ten doel... (zie: https://youtu.be/gb4bCDPBDKc) deze revolutie moet de erfenis van de jaren ’60 en de culture wars van de jaren ’90 teniet doen "alles moet opnieuw worden opgebouwd" (Thierry Baudet, Beau, 29 juni 2020) sinds de opkomst van Fortuyn weten populisten te verbeelden en te politiseren (de sociaal-democraten niet) zij doen dit niet door een utopisch ideaal te verbeelden, maar door de 'ander' te framen als huigelaar / Gutmensch het narratief van de status quo wordt ontmaskerd als naieve en politiek correcte verbeelding van de 'linkse kerk': de politiek-correcte wereldburger gelooft in universele waarden, en is daarmee de 'vijand van het volk' de intellectuele elite heeft middels het 'politiek correct denken' bezit genomen van de culturele identiteit ons denken is besmet met de linkse erfenis van de jaren '60: cultuur-relativisme en doorgeschoten tolerantie de elite bepaalt wat waar & onwaar, juist & onjuist, rationeel & irrationeel, nobel & verwerpelijk, mooi & lelijk is een gelijkwaardige discussie is niet mogelijk: de intellectuelen denken toch de waarheid in pacht te hebben de enige manier om de strijd aan te gaan is door het frame te veranderen d.m.v. een ander vertoog / narratief een nieuwe manier van spreken en denken moet de heersende (linkse, politiek correcte) ideologie ondermijnen uitdagers van het establishment staan te boek als rechts-conservatief, maar zij zijn de revolutionairen van nu een betere term voor deze beweging is dan ook: reactionair 101 anno 2018 bieden de (social) media het platform waarop feiten in een ander licht worden geplaatst framing, fact-free-politics, nep-nieuws en 'alternatieve feiten' zijn de beeldenstorm van de 21e eeuw met de kwalificatie 'nep-nieuws' over en weer proberen de verschillende kampen hun eigen gelijk te verabsoluteren het politieke 'establishement' verweert zich tegen populistische retoriek door zich te beroepen op 'de feiten' we moeten ons wapenen tegen nep-nieuws en 'alternatieve feiten' door 'fact-checking' (Kajsa Ollongren, D66) en we moeten weer vertrouwen in de toekomst, en op gevestigde instituties (wetenschap, politiek, rechtspraak) de angst voor des-informatie speelt ook een rol bij het terugdraaien van de Wet op het raadgevend referendum de progressieve baby-boomers van weleer zijn de verdedigers van de status quo vandaag ze roepen tot kalmte en redelijkheid, en respect voor sociale instituties en de feiten; vooral uit angst voor verandering

verschillen en overeenkomsten we kunnen het progressief idealisme van de jaren '60 en '70 afzetten tegen het cynische populisme van nu maar de twee bewegingen kunnen we ook zien als zeer gelijkend: namelijk in hun eis om alternatieven! als het dominante discours dat van redelijkheid & feitelijkheid is, nuchterheid & kalmte, en geen alternatieven dan lijkt de reactie van de ‘boze burger’: onredelijk, onfeitelijk, misleid, boos, etc. Provo en de burgerrechten-beweging werden vooral gedreven door protest en kritiek op de status quo hetzelfde geldt in zekere zin voor het populisme: het is verzet tegen de erfenis van de jaren '60 / '70 de babyboomers van toen zijn de bestuurders van nu, vastgekleefd aan 'het pluche' volgens de populisten het verschil is dat progressief-links de samenleving ziet als nog niet gerealiseerd project conservatief-populisme wil de eigen identiteit beschermen, tegen de progressieve 'afschaffing van onszelf' strijdbare hoop (progressief-links) heeft plaats gemaakt voor strijdbare angst (conservatief-populisme) maar er zijn ook overeenkomsten tussen beide 'stromingen':

➢ ons denken is 'besmet' door een verkeerde manier van denken (de ideologie van de heersende klasse) de Waarheid bestaat niet, maar wordt geconstrueerd door ('politiek correct') discours en machtwerking alle vormen van waarheid(s)preken zijn dus retoriek, uit op het bewerkstelligen van iets (speech-acts) de 'heersende ideologie' voor de linkse babyboomers was het patriarchaat (rechtse kerk); een vals bewustzijn de 'heersende ideologie' nu (volgens rechts) is het cultuur-marxisme van de intellectuele elite (linkse kerk)

➢ om een ander denken kunnen te laten ontstaan moeten eerst oude denkpatronen doorbroken worden in de sixties waren dat happenings, sit-ins, Provo, fluxus, marxisme en later deconstructivisme nu zijn dat framing, fact free politics, en conservatief-rechtse retoriek tegen de 'linkse kerk' (backlash-politiek)

symbolische strijd

Provo verwierf in haar korte bestaan medestanders door te laten zien dat er alternatieven zijn hun methode was echter niet zozeer de verbeelding van een utopische ideologie, maar symbolisch verzet hun aanpak had meer weg van een beeldenstorm: een 'ontbeelding' en 'ombeelding', eerder dan 'verbeelding’ in het huidige tijdperk van 'post-truth' en 'het einde van de Grote Verhalen' werkt die aanpak nog steeds het populisme is hiervan een voorbeeld: 'waarheid' is ingeruild voor 'wat werkt'; feiten zijn politiek irrelevant : "As a political candidate, I'll go with how people feel, and I'll let you go with the theoreticians" m.a.w: conservatief-rechts heeft post-moderne inzichten en links-activistische tactieken overgenomen 102

in de jaren '60-'70 werd progressief/links gekenmerkt door de 2e kolom, en conservatief/rechts door de 1e de laatste jaren lijken de rollen omgedraaid: de uitdagers van het establishment zijn vooral rechts-populistisch

norm reactie / kritiek establishment / mainstream counter-culture / underground redelijkheid radicaliteit vertrouwen in instituties achterdocht jegens instituties vertrouwen in gezag anti-autoritair geloof in waarheid scepsis / relativisme seriositeit / ernst ironie / spot respect / verering desacralisatie / iconoclasme politiek correct subversief / provocatief / grensoverschrijdend heersende moraal nihilisme / respectloosheid behoudend revolutionair verantwoordelijkheid vrijheid (o.a. van meningsuiting) consensus / compromis confrontatie / compromisloos

maar ook ter linker-zijde is de Provo-benadering nog springlevend; bijv. bij de anti-(of anders-)globalisten , en guerrilla communication zijn strategieën die verandering willen bewerkstelligen deze subversieve tactieken zetten 'de wereld op z'n kop' door ingesleten gedachte-patronen te problematiseren de media-werkelijkheid waarin we leven (reclame & mainstream media) conditioneert ons denken wapens in de strijd zijn het opzetten van fake-websites, manipulatie van logo's en verspreiding van nep-nieuws 22

uitdagers van de gevestigde orde uitdagers van de gevestigde orde lijken vaak gedreven door utopische verbeeldingen van een ideale samenleving maar vaak zijn er diverse krachten en stromingen aan het werk, met onderling verschillende belangen en idealen hun revolutionaire potentie schuilt niet zozeer in een gedeelde verbeelding van een utopisch ideaal, maar in het subversieve narratief waarmee ze de ‘vanzelfsprekendheid’ aan de kaak stellen en politiseren de belofte van verandering begint met het ondergraven van de symbolische orde, 'de heersende ideologie' door het gebruik van een alternatief discours kan het bestaande 'politiek correcte' discours ondergraven worden door alternatieve verbeeldingen van de werkelijkheid af te doen als desinformatie misken je ‘het politieke’ juist de politieke verbeelding, die niet te herleiden is tot feiten, is een voorwaarde voor een pluriforme democratie door dingen in een ander licht te stellen verschijnen er nieuwe mogelijkheden, alternatieven; en dat is wat politiek is de erkenning hiervan impliceert de mogelijkheid dat alternatieve verhalen 'de wereld op z'n kop' kunnen zetten dat betekent ook dat gewerkt moet worden aan een dialoog, zonder andere perspectieven te diskwalificeren verzet tegen dit perspectivisme verraad een loyaliteit aan één versie van 'de waarheid': die van de 'powers that be' verbeelding en framing zijn inherent aan elk verhaal, elk beleid en elke vorm van kennis democratisering impliceert dat meer actoren (burgers, groepen) toegang krijgen tot het publieke debat gevolg is dat de gevestigde orde concurrentie ondervindt van andere concepties van wat 'waar' of 'moreel juist' is dat 'het establishment' onvoldoende aansluit bij beweging van onderop laat iets wezenlijks zien: namelijk dat 'de politiek' de neiging heeft tot depolitiseren, en 'het politieke' de subversieve neiging tot politiseren 103

of het nu gaat om Urgenda, #MeToo of FvD, ze willen fundamentele verandering t.o.v. het vanzelf-sprekende democratie en pluriformiteit van verbeelding veronderstellen elkaar: verandering zet 'de wereld op z'n kop' en conflicterende concepties over wat waar en juist en wenselijk is horen daar bij in plaats van een nieuw groot verhaal te willen vertellen is het momenteel belangrijker te luisteren in plaats van een toekomst te willen verbeelden, zouden we ons het perspectief van ander moeten inbeelden wat daarbij niet zal helpen is de ander in discrediet te brengen door een beroep op 'de feiten' als een gemeenschappelijk referentie-kader ontbreekt moeten we trachten nader tot elkaar te komen dat begint met dat alle partijen hun perspectief expliciet moeten kunnen maken, zonder diskwalificatie van de ander als er genoeg basis is om te spreken over gemeenschappelijk referentie-kader kunnen we het hebben over feiten

1 https://nl.wikipedia.org/wiki/Informatiemaatschappij

2 wikipedia aantal artikelen: 46.055.711 (verdeeld over 300 talen) (okt 2018) Engelstalig: 5.731.540 registered users: 34.684.541 adminis / redactie: 1.200 gemiddeld aantal revisies: 19 ter vergelijking: Diderot & d'Alembert's Encyclopédie (1751-1772) bevatte 71.818 artikelen van 150 auteurs

3 https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2016/11/war-goes-viral/501125/

4 http://graphics.wsj.com/blue-feed-red-feed/

5 https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2016/11/war-goes-viral/501125/

6 bekende namen binnen alt-right: Samuel , Richard Spencer, , , , Pax Dickinson, Chuck Johnson, de bekendste hiervan is Spencer, die in november 2016 op een bijeenkomst uitriep: “Hail Trump, hail our people, hail victory!”

104

7 De Unite the Right-rally was een demonstratie die plaatsvond op 11 en 12 augustus 2017, georganiseerd door alt-right-groepen (blanke suprematisten, neo-nazi's, neo-confederalen, etc) tegen het verwijderen van het standbeeld van Robert Edward Lee in Charlottesville, Virginia. “White lives matter!” & “Jews will not replace us!” waren slogans die werden gescandeerd. Het evenement kreeg grote bekendheid nadat een supporter van de demonstratie met een auto inreed op een tegen-demonstratie. Hierbij vielen een dode en een aantal zwaargewonden. Ook de reactie van president Trump, waarbij hij het geweld van beide zijden veroordeelde, en zo indirect de schuld van de tragedie niet bij de extreem-rechtse demonstranten legde, zorgde voor verontwaardiging. De Unite the Right-rally werd voorafgegaan door een protest in april tegen de verwijdering van confederale monumenten o.l.v. white supremacy-leider Richard Spencer, en een demonstratie uit naam van de Ku Klux Klan in juli.

8 bekende namen binnen alt-lite: , Gavin McInnes, , , , Ramzpaul, ,

9 Terwijl de wereldpolitiek afkoerst op diepe conflicten (militair: Europa versus Rusland, economisch: het Westen versus China, religieus: Occident versus Islam) worden we nog steeds geregeerd door polderpolitici die uitblinken in pappen en nathouden. Tegelijkertijd groeit een generatie jongeren op die voelt dat de pluizige idealen waarmee zij zijn grootgebracht - het geloof in economische groei, culturele diversiteit en verheven noties van "soulmates" en romantiek - stuklopen op de keiharde realiteit van concurrentie en selectie. Ondanks alle mooie woorden over emancipatie voelen relaties hol en vluchtig; de polariteit tussen beide geslachten is uit balans. Europa ontwaakt uit de dagdroom van '68 en treft zichzelf aan in een gewelddadige wereld die het maar nauwelijks kan begrijpen. Europese volkeren zoeken naar hun identiteit en zullen opnieuw moeten leren wat machtspolitiek is. Sid Lukkassen: Avondland en Identiteit (2015)

10 hij baseert zich op theorieën van L.L. Cavalli-Sforza, F.T. Cloak, J.M. Cullen, en onderzoek van P.F. Jenkins Jenkins beschreef veranderingen in het zang-repertoire van zadelrug-spreeuwen in Nieuw-Zeeland in een bepaald gebied bestond een repertoire van 9 liederen, waarvan elk mannetje er één of twee zong er waren diverse dialect-groepen: een groep mannetjes waarvan de territoria grensden deelden bijv. het cc-lied vergelijking van lied-patronen van vaders en zonen toonde aan dat deze niet genetisch waren overgeërft elk jong mannetje imiteerde de liederen die hij hoorde (die van de buren), maar soms trad er een mutatie op "Ik heb kunnen waarnemen dat nieuwe liedvormen afwisselend ontstonden door verandering van toonhoogte, het herhalen van een noot, het weglaten van noten, en het combineren van fragmenten van andere bestaande liederen. [...] Het opduiken van een nieuwe vorm gebeurde abrupt en het produkt bleef jarenlang stabiel. Verder werd in een aantal gevallen de variant in zijn nieuwe vorm accuraat doorgegeven aan jongere krachten, zodat er een herkenbaar coherente groep van gelijke zangers ontstond." (P.F. Jenkins: Cultural transmission of song patterns and dialect development in a free-living bird population, 1978)

11 The Electronic Revolution / The Feedback from Watergate to the Garden of Eden; 1970

12 hoewel er geen eenduidige definitie van millennials is, wordt deze meestal gehanteerd als geboren tussen 1980 en 2000 hun ouders zijn veelal van de babyboom-generatie (1945-1960) of van de generatie X (1961-1981)

13 Morpheus: “The Matrix is everywhere, it is all around us. [...] You can see it [...] when you turn on your television. You can feel it when you go to work, or when go to church or when you pay your taxes. It is the world that has been pulled over your eyes to blind you from the truth.” Neo: “What truth?” Morpheus: “That you are a slave, Neo. Like everyone else, you were born into bondage, born inside a prison that you cannot smell, taste, or touch. A prison for your mind. [...] You take the blue pill and the story ends. You wake in your bed and believe whatever you want to believe. You take the red pill and you stay in Wonderland and I show you how deep the rabbit-hole goes.”

14 het idee van de 2 pillen lijkt geïnspireerd door Alice in Wonderland (Lewis Carroll, 1865): ‘drink me’ & ‘eat me’ in 1967 gebruikt door Jefferson Airplane: "one pill makes you larger, and one pill makes you small [...] feed your head" 105

15 dit is eveneens een belangrijk thema in de pop-cultuur vanaf de jaren ’60; van de tot de punk "we don't need no education - we don't need no thought control" - Pink Floyd, 1979 - https://youtu.be/YR5ApYxkU-U?t=141

16 zie bijv. The Red Pill: https://youtu.be/HK7n_XA40V8 / https://youtu.be/3WMuzhQXJoY

17 gebaseerd op het gelijknamige boek van Chuck Palahniuk (1996)

18 "In die tijd woonde ik met mijn jonge gezin in Utrecht. Overal hingen touwtjes uit de brievenbussen. De kinderen konden gewoon de voordeur opentrekken en bij elkaar binnenlopen. Volwassenen ook. We vertrouwden mekaar. En we zeiden: Make love, not war. Natuurlijk was er kritiek op de regering, maar we wantrouwden ze niet. De regering had moreel gezag in die tijd. En nu is het 2016 en er zijn veel dingen veranderd. [... Die touwtjes], die hangen er niet meer. We vertrouwen elkaar niet meer [...] De overheid vertrouwt ook de burger niet meer. Alles wordt dichtgeregeld. [...] De burgers vertrouwen de politiek niet meer. [...] Er zijn zes fracties in de Kamer die uit hun programma zijn gestapt. Wat denk je dat de bevolking daarvan vindt? [...] Kijk naar de verkiezing van Trump in Amerika. Hij beledigt vele groepen en ontkent het klimaatprobleem. Hij weet prima dat het anders is, maar het komt hem politiek niet uit. Waarom hebben de burgers dan toch op hem gestemd? Ik denk omdat ze denken dat die andere partij ook niet betrouwbaar is. Hetzelfde geldt voor de Brexit. We vertrouwen elkaar niet meer." (Jan ter Louw - DWDD - 30 nov. 2016)

19 zie les 6 (p. 62-72)

20 "Het proletariaat verkrijgt door den klassenstrijd een ervaring, een wetenschappelijke en politieke ontwikkeling, een maatschappelijke en zedelijke verheffing en een uitbreiding en versterking zijner organisatie, die het niet slechts in staat stelt den tegenstand der heerschende klasse te breken, doch ook rijp maakt voor zijne taak om hare plaats in te nemen." (SDAP-beginselprogramma, 1912)

21 de Lange Mars was een strategische verplaatsing van zo’n 6000 km (van Jiangxi naar Yan'an in Shaanxi), ondernomen in 1934-1935 door ongeveer 130.000 Chinese communisten van het Rode Leger

22 een voorbeeld: (Andy Bichlbaum & Mike Bonanno), die als motto hanteren: "Lies can expose truth" in 1984 vond in Bhopal, India de Bhopal-ramp plaats, met de chemische fabriek Union Carbide er vielen duizenden doden, en de gezondheid van een half miljoen mensen raakte ernstig geschaad het bedrijf heeft nalatigheid m.b.t. veiligheid ontkend, en trof een schikking met de Indiase staat de directeur is niet veroordeeld, enkele anderen kregen boetes, en het bedrijf is verkocht aan Dow Chemical er was geen nazorg, slechte informatie-voorziening en de schade-vergoeding aan gedupeerden was bijzonder laag 20 jaar na de ramp maakten de Yes Men een nep-website, gelijkend op de officiele site van Dow Chemical daarop schreven ze dat Dow niet van plan was achterstallige schade-vergoedingen uit te zullen keren er kwam veel kritiek op Dow Chemical, en het bedrijf ontkende de beweringen gedaan te hebben daarop verscheen Andy Bichlbaum als Jude Finisterra, woordvoerder van Dow Chemical, op BBC-world hij verklaarde dat Dow tot inkeer was gekomen en het dochter-bedrijf Union Carbide zou verkopen de opbrengst van $12 miljard zou geinvesteerd worden in medische zorg, ontmanteling van de ramp-plek, etc. Dow's aandelen kelderden en het bedrijf werd $2 miljard minder waard in 23 minuten tijd na twee uur media-aandacht publiceerde Dow een pers-bericht waarin ze de berichten ontkenden nadat de BBC een correctie plaatste en verontschuldigingen aanbood steeg de aandelenprijs weer

106