New York Wines Verslag Van De NGS-Proeverij Van Wijnen Uit De Amerikaanse Staat New York, Gehouden Op 2 December 2019 in Café Zoldering Te Amsterdam

New York Wines Verslag van de NGS-proeverij van wijnen uit de Amerikaanse staat New York, gehouden op 2 december 2019 in Café Zoldering te Amsterdam. Door Paul Op ten Berg

Deze proeverij werd georganiseerd en gepresenteerd door Christian Claessens van New York Wines.

Christian Claessens

New York Wines SaRL Drie Finger Lakes wijnproducenten, Scott Osborn van Fox Run Vineyards, John Martini van Anthony Road Wine Company en Chris Missick of Villa Bellangelo, hebben met hun Europese partner Christian Claessens het Europese agentschap New York Wines SaRL opgericht. Het bedrijf verzorgt vanuit Luxembourg de import en promotie in Europa.

De distributie van hun wijnen naar 12 landen van de Europese markt vindt plaats vanuit een depot in de omgeving van Brussel. Fox Run exporteert zelf al naar vijf landen, van de UK tot de Filippijnen, en Anthony Road naar in Japan en Singapore. Voor Villa Bellangelo is dit de eerste export buiten de USA.

Fox Run Vineyards, Anthony Road Wine Company en Villa Bellangelo liggen alle drie op de oevers van Seneca Lake. Het zijn familiebedrijven met een kleine productie van ambachtelijk geproduceerde wijnen.

Wijnstreken & terroirs • 10.000 jaar geleden vormden gletsjers in Canada gedurende de laatste ijstijd het landschap van de huidige staat New York, dat nu ideaal blijkt voor wijnbouw. Gletsjers bestaan immer niet alleen uit ijsmassa's, maar daaronder bevinden zich tunnels met rivieren van smeltwater, die rotsblokken en verweerd bodemmateriaal afvoeren. • New York State heeft een grote diversiteit aan bodemsoorten. • Aan de oostkust van de Verenigde Staten troffen immigranten uit Nederland, Frankrijk en Engeland een veelheid aan autochtone druivenrassen aan. Ze plantten vervolgens Vinifera vines wijnstokken op Manhattan Island, Hudson Valley, Virginia en North Carolina. Deze verdwenen echter na een paar jaar door de phylloxera. Vanaf de 18e eeuw werden dan ook alleen maar autochtone rassen en Amerikaanse of Amerikaans-Franse kruisingen aangeplant. Na de 2e Wereldoorlog werden Vitis Vinifera rassen uit Europa op succesvolle wijze op resistente Amerikaanse onderstokken geënt. Momenteel bestaat 60 tot 70% van de wijnproductie uit wijnen van Vinifera stokken. • 180 jaar geleden werd in die vallei een wijnbedrijf gevestigd, gevolgd door andere meer westelijk in een gebied met spectaculaire meren. • De afwezigheid van de warme golfstroom wordt gecompenseerd door de nabijheid van de Atlantische Oceaan en de vele meren en rivieren, die voor een gematigd koel klimaat zorgen. • 's Winters kan het 18 tot 19 graden vriezen, maar de gletsjermeren zijn zo diep dat er geen ijs op komt. Tot mei is het koud, waardoor de wijnstokken pas laat uitbotten. 's Zomers is het nooit te warm. • De jaarlijkse neerslag bedraagt 760 tot 1.270 mm per jaar. Irrigatie is dan ook niet nodig.

Enkele cijfers • Het 3e wijngebied van de USA qua oppervlakte wijngaarden en productie. • De wijngaarden strekken zich uit over 800 km. • 1.631 wijnboeren. • Ruim 400 wineries. • 15.000 ha wijngaarden. • Productie gemiddeld 175 miljoen flessen wijn per jaar.

De wijngaarden van New York liggen op de 41ste tot 43ste breedtegraad, vergelijkbaar met midden tot noord Spanje en Portugal.

Kaart met degree-days (dagen met temperatuur boven 10°C). Ter vergelijking in Europa: Champagne 1.760, Bourgogne 2.84, Bordeaux 2.464 en Bolzano 2.985.

Druivenrassen Van origine staan in Amerika veel wilde druivenrassen van de soorten Vitis labrusca, Vitis berlandieri en Vitis riparia. De druiven hebben een zeer hoge zuurgraad. De diversiteit van het landschap weerspiegelt de diversiteit van de wijnen. Van fruitige, aromatische autochtone Amerikaanse druivenrassen tot klassieke Europese variëteiten en Frans- Amerikaanse blends met het beste van oude en nieuwe wereld. In New York State worden wijnen geproduceerd van ruim 35 druivenrassen. • Vitis Vinifera rassen, o.a. riesling, chardonnay, sauvignon blanc, pinot gris, gewürztraminer, cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot, pinot noir, lemberger (blaufränkisch) en syrah. • Autochtone Amerikaanse rassen, o.a. concord (Vitis labrusca) en catawba (Vitis labrusca), resistent tegen phylloxera. • Amerikaanse hybride rassen, o.a. diamond, la crescent, delaware, niagara, elvira, ives, frontenac, marquette en isabella. • Franse hybride rassen, o.a. aurore, baco noir, de chaunac, seyval blanc, cayuga, vidal en vignoles. • Door Cornell University ontwikkelde rassen, o.a. cayuga white, traminette, valvin muscat en noiret.

De Vitis labrusca rassen hebben een aandeel van 65% in het totaal en de Vitis Vinifera rassen 35%. Er vindt echter de laatste jaren steeds meer een verschuiving plaats van Amerikaanse en hybride rassen naar Vitis Vinifera. Simpelweg omdat de prijzen die voor Vinifera druiven worden betaald, veel hoger zijn dan die van de Amerikaanse en hybride rassen.

'Foxy' aroma van Amerikaanse wijn Christian vertelde dat de term Foxy voor het typische aroma van Amerikaanse wijnen op een misverstand berust. In het Frans wordt dit renardé genoemd. Foxy komt echter van een Indiaans druivenras waarvan de wijn in het Engels Wine of the Fox genoemd wordt.

American Viticultural Areas (AVA's) van New York 75% van de druiven moet van de vermelde AVA zijn. • Long Island – 827 ha wijngaarden, 66 wijnbedrijven • North Fork of Long Island – 1.200 ha wijngaarden, 50 wijnbedrijven • The Hamptons, Long Island - 4 wijnbedrijven • Hudson River Region – 95 ha wijngaarden, 55.000 ha wijngaarden, 49 wijnbedrijven Subzones: Hudson River East en Hudson River West • Champlain Valley of New York – 40 ha wijngaarden, 6 wijnbedrijven • Finger Lakes – 3.000 ha wijngaarden, 119 wijnbedrijven Subzones: Keuka Lake en Canandaigua Lake • Seneca Lake – onderdeel van Finger Lakes AVA, 1.497 ha wijngaarden, 71 wijnbedrijven • Cayuga Lake – onderdeel van Finger Lakes AVA, 186 ha wijngaarden, 20 wijnbedrijven • Niagara Escarpment – 358 ha wijngaarden, 17 wijnbedrijven Subzones: Niagara Escarpment en Greater Niagara Area • Lake Erie – gedeeld met de staten Ohio en Pennsylvania, 7.567 ha wijngaarden, 17 wijnbedrijven • Upper Hudson – 32 ha wijngaarden, 7 zeer kleine wijnbedrijven

Binnen deze appellaties bestaan talloze microklimaten. De wijnhaarden liggen meest op hellingen aan meren en rivieren. Long Island grenst als enige aan de Atlantische Oceaan.

Finger Lakes, Seneca Lake en Cayuga Lake Behorend tot de bekendste gebieden, op 5 uur rijden van de stad New York. Bekend om Riesling, van droog tot zoet. Maar ook wijnen van o.a. chardonnay, pinot gris, pinot noir en cabernet franc.

Long Island, Northfork of Long Island en The Hamptons Bekend om cabernet franc, merlot en sauvignon blanc. De meeste wijnen worden – sinds 1973 - geproduceerd in het meest oostelijke deel van het eiland. De wijngaarden liggen op maximaal 15 km van de zee. Ook syrah, blaufränkisch, friulano en refosco. Enkele mousserende wijnen.

Niagara Escarpment en Lake Erie Deze gebieden liggen in het uiterste noordwesten van New York State. Bekend om riesling, ijswijn en Frans-Amerikaanse hybriden. De wijngaarden van Lake Erie zijn voor 95% beplant met concord, waarvan druivensap wordt gemaakt. Tafelwijn wordt ook geproduceerd, van riesling en van hybriden (kruisingen tussen Vinifera en labrusca) als noiret, chambourcin en seyval blanc.

Niagara Escarpment heeft een vrij recente wijnproductie. Voorbeeld is hier de zeer succesvolle Canadese productie van Ontario, aan de overkant van het meer. De winter is hier zeer streng en ijswijn wordt elk jaar met succes geproduceerd. Maar er komt ook tafelwijn vandaan.

Hudson River Bekend om de Hudson Valley Heritage White, van voornamelijk seyval blanc, en Heritage Red, van voornamelijk noiret en de chaunac. Deze grote streek ligt direct ten noorden van de stad New York en is nog maar voor een klein deel met wijnstokken beplant. Vooral Franse hybriden.

Proeverij De wijnen uit New York State worden in Nederland niet geïmporteerd. Ze zijn echter leverbaar vanuit een depot bij Brussel. Vanwege transportkosten, btw en accijns is het minimum voor een bestelling 120 flessen gesorteerd, met korting voor grotere hoeveelheden. In bijlage een prijsoverzicht. De onderstaande prijzen all-in prijzen per fles, bij 120 flessen. Bestellingen via [email protected] .

*** Thirsty Owl 'Diamond' 2017, AVA Finger Lakes 100% diamond, een lokaal wit druivenras. Van druiven uit eigen wijngaarden en van diverse Seneca Lake wijngaarden met langlopende contracten. Langzaam vergist bij lage temperatuur. Alc. 11,8%, zuren 8,2 g/l, restsuiker 55 g/l. € 7,40. K bleek tot gemiddeld geconcentreerd groengeel G aangenaam fruitig en zuiver, ananas, mango S halfzoet, druiven, impressie van kauwgom, amandelen, pijnboompitten en bergamot A prima lengte, eindigt zoet T aparte wijn met interessante aroma's A goede balans met de zuren

*** Fox Run 'Fox Trot Red' 2017, AVA Finger Lakes Rode blend van 55% concord (lokaal ras) en 45% lemberger (blaufränkisch). Bij zonsopgang machinaal geoogst, direct gekeusd en in open tanks vergist met geselecteerde gisten tot volledige omzetting van de suikers. De lemberger werd opgevoed in vaten van Frans en Amerikaans eiken en daarna geblend met droge wijn van concord druiven. Daarna werd suiker toegevoegd om de gewenste zoetheid te bereiken. Alc. 11%, zuren 6,1 g/l, restsuiker 55 g/l. Productie 9.960 flessen. € 8,00. K gemiddeld geconcentreerd robijnrood G eigenzinnig, iets animaal, veel fruit van bessen, pruimen en aardbeien, jasmijn S zacht, rond, overvloedig fruit, halfdroog/zoet, een beetje tannines, goede balans A gemiddelde lengte T fris fruit op de voorgrond

***+ Bellangelo 'Seyval Blanc' 2017, AVA Finger Lakes/Seneca Lake 100% seyval blanc, een Frans-Amerikaanse hybride ras, uit de Gibson wijngaard. Biologische wijnbouw. Vergist in rvs-tanks bij gemiddeld 11,6°C, zonder malo. Opgevoed in rvs-tanks. Alc. 11,6%, zuren 7,9 g/l, restsuiker 7 g/l. Schroefdop. Productie 1.560 flessen. € 8,00. K gemiddeld geconcentreerd groengeel G open en fruitig, romig wit fruit en grapefruit, zuiver, iets mineraal S halfdroog, levendig fruit van perzik en peer, de zuren zijn wat aan de harde kant A gemiddelde lengte, de zuren nemen de leiding over en vormen speeksel T gaat meer richting eetwijn

***+ Glenora Sparkling Brut 2016, AVA Finger Lakes Witte mousserende wijn van 78% cayuga, een Amerkaans hybride ras, en 22% chardonnay. De cayuga druiven komen uit de wijngaarden Tom Hunt aan de westelijke oever van het Cayuga meer en de chardonnay uit de Glenora wijngaard aan de westkant van het Senaca meer. De cayuga werd vergist met Epernay II gisten, de chardonnay met CY3079 gisten, bij 17°C gedurende 13 dagen. Méthode traditionnelle. Alc. 12%, zuren 6,2 g/l, restsuiker 14,5 g/l. Productie 8.400 flessen. € 9,40. K bleek groengeel, levendige mousse G ingetogen, bloemen, wit fruit en wat citrus S appel, fris en zuiver A floraal met gemiddelde lengte T knisperend fris, een goed aperitief, halfzoet

***(*) Anthony Road Dry Riesling 2013, AVA Finger Lakes/Seneca Lake 100% riesling van oudere stokken in de Martini Vineyard en de Nutt Road Vineyard. Beide wijngaarden hebben zilt-leem bodems van het type Honeoye. Alc. 11,5%, zuren 7,74 g/l, restsuiker 6,4 g/l. Productie 9.336 flessen. € 10,30. K gemiddeld geconcentreerd groengeel G amandelen, citrus, behoorlijk aromatisch, mooie typiciteit S rijp en mineraal, sappige citrus-zuren, appel en perzik, groene kruiden A flinke bitters, vrij lang T strak en speels tegelijk, overtuigende kwaliteit

***+ Fox Run Dry Riesling 2017, AVA Finger Lakes/Seneca Lake 100% riesling. De wijnstokken dateren uit 1989 (leemzand bodem op keien), 1994 (lagen klei en zand), 1997 (klei, slib en kleileem van gletsjers), 1998 (vruchtbare, goed doorlaatbare bodem van leemzand op keien) en 2005 (schalie met wat klei en slib). Geplukt in de vroege ochtend. Zachte kneuzing en persing. Vergist met diverse gistculturen bij gemiddelde temperatuur, aan het eind gekoeld om wat restsuiker over te houden. Alc. 11,7%, zuren 8,1 g/l, restsuiker 7 g/l. Productie 18.288 flessen. € 9,90. K licht groengeel G gesloten en mineraal S jeugdige, minerale expressie met intense citrus en wit fruit, droog/halfdroog A krachtige mineralen, vrij lang, eindigt droog T het fruit moet zich nog verder ontwikkelen

***(*) Red Newt Riesling 'Tango Oaks Vineyard' 2013, AVA Finger Lakes/Cayuga Lake 100% riesling van laat rijpende Alsace klonen uit de Tango Oaks Vineyard in Hector, ten zuidoosten van het Seneca meer. De bodem bevat zeer veel grind. In oktober machinaal geoogst in de vroege ochtend, met 10% botrytis. Gekneusd en ontsteeld, alleen het vrij weggelopen sap werd gebruikt. Volledig vergist met gistculturen bij 11°C. Daarna 2 maanden rijping op de fijne lie en 8 maanden zonder lie, in rvs-tanks. Alc. 10,6%, zuren 7 g/l, restsuiker 5 g/l. Productie 10.440 flessen. € 10,80. K bleek tot gemiddeld geconcentreerd groengeel G typerend riesling met frisse elegantie, steenfruit, iets tropisch fruit S mooie halfzoete balans tussen fijne minerale bitters, fruit en sappige zuren A het fruit is wat op de achtergrond, de lengte is goed en fris T eetwijn met opvallend sterke grapefruitbitters

**** Fox Run Dry Riesling 'Lake Dana, Lot 11' 2014, AVA Finger Lakes/Seneca Lake 100% riesling van 25 jaar oude stokken in de Lake Dana wijngaard op 235 m hoogte, met een vruchtbare, goed doorlaatbare bodem van leemzand op keien. Handmatige, late oogst, persing van hele trossen. De 5 weken durende gisting werd opgestart met een pied de cuve: een kleine hoeveelheid gistende wijn uit een andere tank, in plaats van toevoeging van een gistcultuur. Aan het eind werd de gisting gestopt zodra de gewenste hoeveelheid suiker was bereikt. Alc. 8,6%, zuren 7,7 g/l, restsuiker 63 g/l. Productie 1.872 flessen € 15,80. K goed geconcentreerd geelgroen G prachtige, intense geur van compact fruit en mineralen S kracht en complexiteit, mineraal, ideale balans A romig, perzik, appel en citrus T verrassend goed, doet denken aan Mosel Spätlese

***+ Fox Run Reserve Chardonnay 'Kaiser Vineyard' 2017, AVA Finger Lakes/Seneca Lake 100% chardonnay van 33 oude stokken uit block 1 van de Kaiser Vineyard aan het Seneca meer, met een bodem van klei en slib. Na kneuzing en persing werd de most 21 dagen vergist in vaten. Daarna vatrijping op de fijne lie gedurende 8 maanden. Alc. 12,5%, zuren 7,1 g/l, restsuiker 2 g/l. Productie 11.976 flessen. € 9,60. K gemiddeld tot goed geconcentreerd groengeel G citrus en houtinvloed S keurig en zuiver, maar mist wat karakter A gemiddelde lengte T bedoeld is een lichte houttoets, maar door gebrek aan fruit overheerst het hout

***(*) Brotherhood Pinot Noir 2016, New York Premium Selection 100% pinot noir. Druiven van eigen wijngaard en diverse wijnboeren. Warme vergisting, zachte behandeling van het fruit. Minimaal 6 maanden rijping op eiken vaten. Alc. 13%, zuren 6,1 g/l, restsuiker <3 g/l. € 9,10. K vrij licht robijnrood met iets evolutie G bessen, kersen en pruimen, iets vanille, specerijen, iets animaal, wat zwoel S zacht kruidig fruit, thee, goede balans, iets stoffige tannines A goede lengte T vrij lichte, rustieke stijl, mist wat typiciteit

***+ Bellangelo Cabernet Franc 2015, AVA Finger Lakes/Cayuga Lake Blend van 95% cabernet franc en 5% merlot uit de Tuller Vineyard (56% en, de Morris Vineyard (44%). Volledig ontsteeld en gekneusd, vergist in open gisttanks met 2 tot 3 maal daags onderdompelen. Opvoeding 6 maanden in rvs-tanks. Alc. 12,5%, zuren 6,2 g/l, restsuiker 1 g/l. € 9,90. Productie 4.200 flessen. K nog lichter, met meer evolutie G gekookte kool, rozen, gemiddeld geconcentreerd, zweeft wat S frivool, zeer rijp fruit, compote van rabarber en pruimen, iets te veel vluchtige zuren A gemiddelde tot goede lengte, rozenbottel en zwarte bessen T tamelijk veel karakter, niet te zoet

****- Fox Run Lemberger 2016, AVA Finger Lakes/Seneca Lake 100% lemberger (blaufränkisch) uit de percelen Block 2 (11 jaar oude stokken op schalie bodem met wat klei en slib), Block 6 (21 jaar oude stokken op bodems met afwisselende lagen klei en zand) en Block 9 (16 jaar oude stokken op bodems van klei, slib en kleileem). Machinale oogst in de vroege ochtend. Gekneusd en vergist met geselecteerde gist in open tanks. Opvoeding 12 maanden in vaten van Frans en Amerikaans eiken. Alc. 12,7%, zuren 5,6 g/l, restsuiker 0 g/l. € 10,80. K gemiddeld geconcentreerd robijnrood G levendig en zuiver fruit met mooi concentraat van bessen en kersen S sappige inzet van donker bessenfruit, vol en rijk, uitstekende balans A behoorlijke lengte, tannines en hout zijn fraai gedoseerd T heerlijke wijn, de beste rode van de proeverij

***(*) Brotherhood Merlot 2016, New York Premium Selection 100% merlot uit oudere wijngaarden op zandbodems van Eastern Long Island. Vergist op de schillen. Opvoeding 6 tot 12 maanden in vaten van Frans eiken. Alc. 13%, zuren 6,15 g/l, restsuiker <3 g/l. € 9,60. K gemiddeld geconcentreerd robijnrood met iets evolutie G gekonfijt bessenfruit, wat jammy, gemiddelde concentratie S zacht zoet fruit van kruidige bessen, droog en vrij vol, de tannines zijn rijp en lenig A gemiddelde lengte T de smaak overtuigt meer dan de geur, maar is net even wat dun in het midden

Over de producenten

Fox Run Vineyards Dit familiebedrijf is een van de oudste artisanale wijnproducenten van de koele regio Finger Lakes. Met ruim 20 ha wijngaarden met expositie oost en gletsjerbodems met brokken schalie en leemzand. Fox Run Vineyards is eigendom van Scott en Ruth Osborn.

Villa Bellangelo Villa Bellangelo is een Finger Lake wijnbedrijf dat in 2002 gevestigd werd door Michael Litterio. De familie Missick family nam het bedrijf recent over. Er worden moderne wijnen geproduceerd van o.a. riesling, gewürztraminer, seyval blanc, cabernet franc, chardonnay, en de signatuurwijn Moscato.

Glenora Wine Cellars Anno 1977. De oudste winery aan het Seneca meer en een pionier van de AVA Finger Lakes. Locatie 12 km ten noorden van Watkins Glen. Glenora heeft ook een hotel met 30 kamers en een restaurant.

Anthony Road Wine Company John en Ann Martini begonnen hun familiebedrijf in Finger Lakes in 1973, zonder agrarische achtergrond. De eerste aanplant bestond uit 2 ha marechal foch wijnstokken, waarvan de druiven werden verkocht voor de productie van druivensap. De wijngaarden omvatten momenteel 33 ha. De helft van de druiven wordt verkocht.

Red Newt Cellars Dit bedrijf werd in 1998 gevestigd door David en Debra Whiting in het dorpje Hector, aan de oostkant van Seneca Lake. In dat eerste jaar werden 144.000 flessen geproduceerd: Chardonnay, Riesling, Vidal, Cayuga, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en Merlot. De huidige productie bedraagt 240.000 flessen wijn, met de focus op aromatisch wit van riesling, gewürztraminer en pinot gris.

Brotherhood Dit is het oudste wijnbedrijf met de grootste ondergrondse kelders van de Verenigde Staten: het werd in 1839 gevestigd aan de Hudson rivier door Franse hugenoten. De oorspronkelijke kelders zijn nog steeds in gebruik. Sinds 2005 is het bedrijf in bezit van de Chileense wijnmaker en consultant Cesar Baeza, met als partners de Chileense wijnfamilies Castro en Chadwick.

Conclusie Het was erg interessant om nu eens wijnen te proeven die je zelden tegenkomt. Ze waren tot nu toe ook niet verkrijgbaar in ons land. De algehele indruk was die van zuivere wijnen, waarbij de waardering voor de wijnen van Amerikaanse druivenrassen bij de proevers soms uiteenliep. Duidelijk bleek dat van de witte wijnen de Rieslings het hoogste scoorden, en van de rode wijnen de Lemberger. Twee druivenrassen die in New York State veel zijn aangeplant en waarmee overduidelijk de meeste ervaring is opgedaan. De geproefde wijnen hebben niet te veel alcohol, een aangenaam pluspunt.

Met dank aan: • Christian Claessens van New York Wines voor zijn voortreffelijke en zeer leerzame presentatie; • Job Seuren en zijn medewerkers voor de gastvrijheid en de perfecte verzorging van de proeverij en de broodjeslunch ter afsluiting.