12AMT001_ArtTechnischUitgelicht.qxp:Opmaak 1 1/12/12 7:04 PM Page 74

TECHNIEK > Personenautomerken >

Hybride kon beter, maar niet anders Lexus GS 450h technisch bekeken Wie in de luxeklasse 5% wil besparen op fiscale bijtelling kan nog snel een Lexus GS bestellen en vóór 1 juli in gebruik nemen. Met als bijkomend voordeel een wat gekrompen prijs door de

18% lager geworden CO2-uitstoot die gunstig doorwerkt in de BPM-heffing. Op alle fronten is de Lexus GS verbeterd. Maar wie verwacht dat deze luxe hybride ook een nieuwe stap zet in aandrijftechniek komt niet aan zijn trekken.

Het is alweer bijna zes jaar geleden dat Lexus de zo belangrijk is, en als een aantal jaren dubbele injectie, zowel direct als indirect. Lexus eerste hybride GS op de markt bracht, na aan een tweede generatie van deze aandrijving paste het daarna ook toe in de V8 van de LS 600h, de hybride RX suv, en een jaar of twee eerder dan kon worden gewerkt, dan mag je verwachten de en droeg het nu bij aan de met Subaru gedeelde het hybride topmodel LS. Allemaal waren dat bij modernste stand van zaken op dit gebied aan te boxer viercilinder voor de Toyota FT-86/Subaru hun debuut eerstelingen in hun soort. Logisch is treffen. BRZ. Bij warme stationairloop werkt de directe in- dat elk van deze modellen technisch weer wat jectie, onder lagere motorlast komt de injectie in verder geëvolueerd was, omdat ze na elkaar ont- Nu met Atkinson-cyclus de inlaatbuizen erbij voor betere mengselvor- wikkeld werden. We draaien er niet omheen: een heel andere ming. Onder hoge motorlast werkt weer alleen In hoog tempo bekeerden Lexus-kopers zich tot hybride aandrijftechniek treffen we niet aan in de de directe injectie, voor maximaal koelend effect het hybridegeloof, als ze al niet juist wegens het binnenkort leverbare GS 450h. Geen plug-in mo- in de cilinder. Emissies bij de koude start worden milieusparende imago overstapten naar Lexus en gelijkheid om langer puur elektrisch te kunnen rij- verminderd door eerst in de inlaatbuizen een diens hybride varianten. Reden waarom dit merk den, ook nog geen Li-ion accupakket. De 3.5 V6 mager mengsel te maken, wat tijdens de com- zijn hybride modelversies al gauw centraal stelde, benzinemotor is wel veranderd: het elektrische pressieslag met een kleine directe injectie rond en in een aantal landen de gewone benzineversies deel dat erachter zit is eerder verbeterd dan an- de bougie verrijkt wordt om goede ontsteking te zelfs helemaal liet vallen ondanks hun lagere prijs. ders geworden. krijgen. Als hybride techniek voor de luxe-dochter van Een opvallend nieuwtje in de eerste GS 450h was Deels een mager mengsel gebruiken helpt vol-

74 AMT | 2012 www.amt.nl/januari2012 1 AMT | 2012 www.amt.nl 12AMT001_ArtTechnischUitgelicht.qxp:Opmaak 1 1/12/12 7:04 PM Page 75

TEKST: PETER FOKKER / BEELD: LEXUS

Arm mengsel Rijk mengsel

Inlaatslag Compressieslag Ontsteking Verbranding (indirecte injectie) (directe injectie)

Rijk mengsel Arm mengsel

De kern van de is verpakt als een gewone automaat. Van links af een droge Een koude start, als de katalysator nog niet werkt, geeft veruit het grootste deel van de slechte uit-

koppeling, dan de generator, daarna de planetaire verdeeltransmissie met aan de andere kant de laatgassen HC/CO en NOx bij de officiële test. Daar helpt D-4S dubbele injectie die eerst in de inlaat en elektromotor. Achterin de dubbele planetaire set die twee versnellingen geeft in de aandrijving naar dan in de cilinder inspuit om een gelaagd mengsel te krijgen. de achteras. Bij de hybride LS komt er nog een stukje achterop, met een -differentieel en aan- drijfuitgang naar de vooras.

gens Lexus aan 8% brandstofbesparing. Om daar met name om de elektromotor bij hoge snelhe- traploos, maar de elektronische regeling kan zes nu nog wat op te winnen werkt de motor in de den niet te hoog in toeren te laten lopen (ten stappen simuleren voor wie toch wil schakelen. nieuwe GS voortaan op een Atkinson-cyclus, te- koste van zijn efficiency). Lexus heeft geen reden gezien dat aantal stappen genwoordig aardig populair geworden. De inlaat Het stel kan 252 kW en 350 Nm leveren, een haar- te vergroten, nu conventionele automaten ook blijft tijdens de compressieslag nog even open tje minder dan in de eerste generatie GSh. Hierbij wel zeven of acht trappen kennen. Begrijpelijk, staan, zodat de effectieve compressie lager is dan draait de ondersteunende elektromotor op 650 V want een conventionele achttraps automaat geeft de mechanische compressieverhouding (die bij spanning. Toegevoegd is nu een ECO-stand, al bijna hetzelfde gevoel als een traploos schake- 11,8:1 lag). Met niet als doel lagere compressie, waarin die vloeistofgekoelde motor maar 500 V lende overbrenging. Dus laat de E-CVT van de maar een langere effectieve expansieslag in ver- krijgt aangevoerd, dus minder vermogen kan le- Lexus GS dan ook maar echt traploos schakelen, gelijking met de compressieslag. Voornamelijk veren en ook minder energie verbruikt. We spre- of duidelijk voelbaar in zes stappen voor wie dat vandaar komt een weer met 18 % verlaagd ver- ken immers van een 200 kW elektromotor (op 650 wil. Anderzijds kent de vergelijkbare transmissie bruik. Ervaring deed Lexus al op met de sinds V) die wel wat elektrische energie lust. Eerder bij de LS 600h wel een achttraps schakelschema, 2010 alleen in de VS en Japan geleverde HS 250h paste Toyota juist in Lexus modellen de spanning dat had hier dus ook gekund. sedan, waar hybride aandrijving gekoppeld is aan voor de motor andersom aan, van 500 naar 650 V, een 2.3 viercilinder met Atkinson-cyclus. om elektrische verliezen te beperken. Interessante achteras Verder blijft alles bij het oude. De transmissie met Naast de 450h bouwt Lexus ook een GS 350 voor Twee spanningsniveaus ingebouwde generator en elektromotor werkt markten waar hybrides niet gewenst worden. > De vernieuwde benzinemotor brengt 213 kW op de been, 5 kW minder dan de voorganger zonder Niet alleen de gescheiden Atkinson-cyclus. Als voorheen komt daarachter veren en dempers achteraan een Hybrid Synergy Drive-systeem, in werking zijn nieuw, de hele achteras vergelijkbaar met de . Een planetaire werd opnieuw ontworpen. De tandwielset verdeelt het vermogen dat van de vijf draagarmen zijn heel an- benzinemotor en elektromotor komt, via de pla- ders geplaatst, met spoor- netaire set gaat het naar een generator of naar de stangen nu achteraan in wielen, of naar beide. Een tweede planetaire over- plaats van vooraan in de op- brenging zit in de overbrenging naar de wielen, hanging.

WWW.AMT.NL

Kijk terug op hybride voorgangers Om de lijn van de hybride ontwikkeling bij Lexus terug te volgen vindt u in het maand- dossier op www.amt.nl/januari2012 de test- en introductieverhalen van modellen die aan de tweede generatie GS 450h vooraf gingen. Vanaf de RX 400h waarmee hybride aan- drijving bij Lexus begon, via de eerste GS 450h, en het topmodel LS 600h.

AMT | 2012 75 AMT | 2012 2 12AMT001_ArtTechnischUitgelicht.qxp:Opmaak 1 1/12/12 7:04 PM Page 76

TECHNIEK > Personenautomerken > Lexus

lage snelheid draaien de achterwielen de andere pen toe, met drie lichtunits per koplamp die al- kant op dan de voorwielen, waardoor de auto leen dimlicht gaven. Voor grootlicht zorgt daarbij korter kan draaien. Bij hoog tempo sturen voor- een xenon lamp. In de GSh is dat nu uitgebreid en achterwielen dezelfde kant op, wat de stabili- naar dim- en grootlicht met led’s, plus natuurlijk teit verbetert. Daarbij komt nog de variabele een modieuze strook led dagrijlichtjes. Het is dan stuuroverbrenging die er voor de GS al was, met al haast vanzelfsprekend dat ook bijdetijdse voor- een elektromotortje in de stuurkolom dat de zieningen aan boord zijn zoals een head-up dis- stuurwielas een extra draai kan geven. Ook heeft play en intelligente cruise control die nu in filever- de sportversie variabele schokdemping die we keer tot stilstand kan afremmen. eerder noemden. Uit de LS-serie komt als veiligheidssysteem een cameraatje met twee infraroodlampjes ernaast Passende update op de stuurkolom. Daarmee worden via beeld- Een hele reeks detailverfijningen, deels afkom- analyse de ogen van de bestuurder in de gaten stig van de duurdere LS, brengt de GS weer op gehouden. Bij de LS heette dat een ‘attention modern luxeniveau. Helemaal nieuw is een assist’ die moest opletten of de rijder wel recht stukje energiebesparing in de klimaatregeling. vooruit keek als de radar gevaar voor een botsing Die gebruikt verse lucht voor ruitontwaseming, signaleerde. Nu is de verklaring dat de camera maar blaast door de voetenruimte gerecircu- waakt of de bestuurder zijn ogen open heeft. leerde lucht die vaak veel minder dan verse bui- Zo niet, dan treedt de botsrisicowaarschuwing tenlucht gekoeld of verwarmd moet worden. eerder in werking. Ook zijn er detectors in de zitplaatsen, waarmee Hoe dan ook, in de GS is dit Advanced Pre Crash de klimaatregeling alleen geconditioneerde Safety-systeem nu dus mogelijk. Intrigerend is de lucht kan blazen naar zitplaatsen die bezet zijn. aankondiging dat de GS-reeks ‘in de nabije toe- Het lijkt of de GS met drie ‘ogen’ per unit dezelfde verlichting Tot slot wordt in ECO-stand van de auto de komst’ met meer varianten uitgebreid zou wor- heeft als de LS, die als eerste led-koplampen kreeg. Maar in de stoelverwarming aangezet als de cabine ver- den. Dan moet het gaan om versies die er nog LS geven de drie ogen alleen dimlicht, hier produceren ze ook warmd moet worden, omdat de inzittenden zich niet eerder geweest zijn. Toch een diesel voor Eu- grootlicht. daarmee efficiënter en sneller aangenaam ver- ropa? Of iets met motorische downsizing? In no- warmd voelen. De kachelventilator hoeft minder vember toonde Lexus op een Chinese autobeurs Hier heeft de 3.5 V6 geen Atkinson-cyclus, wat hard te draaien om zo snel mogelijk het hele al een GS 250 zescilinder. Zou er alsnog een uit 20 kW meer vermogen oplevert, maar zonder interieur op temperatuur te krijgen. Dat alles het stopcontact oplaadbare hybride komen? Krij- elektrische hulptroepen toch lagere prestaties. ontlast de klimaatregeling (met elektrische gen we misschien een coupé of cabrio sportmo- En natuurlijk een hoger verbruik, te meer omdat aircocompressor!). del op GS-basis, als aanvulling op de zeer exclu- de GS 350 ook met vierwielaandrijving wordt Bij de LS paste Lexus voor het eerst led-koplam- sieve tiencilinder Lexus LFA? geleverd. Dat heeft ook de grote LS 600h. Eigen- lijk lang geen overbodige voorziening om het machtige elektrische koppel vanuit stilstand goed op de weg te brengen, merkten we des- tijds bij al de eerste GS 450h. Maar gezien extra kosten, gewicht en verbruik zag Lexus er voor de nieuwe hybride GS toch vanaf. Een knappe verbetering bereikte men rond de (nieuwe) achteras. De multilink ophanging heeft nu geen veerpoten meer, maar apart opgestelde veren en dempers. De schokdempers, als optie met elektronisch regelbare werking, zijn zo dicht mogelijk naast de wielen gezet. Daarnaast is het NiMH-accupakket achter de achterbank met de nieuwste kennis een stuk compacter gemaakt. Deze beide wijzigingen verhelpen vergaand de erg beperkte bagageruimte van het oude model: maar 288 liter. Dat is nu een heel bruikbare 465 liter geworden. Nog wat geholpen doordat het nieuwe model vooraan iets korter en achteraan iets langer werd, bij gelijkblijvende totale lengte en iets toegenomen breedte van de auto. Er is van de nieuwe GS ook een F-Sport versie ge- komen, die vooral in het onderstel een beetje an- ders is. Met als bijzonderheid elektrische achter- wielbesturing, zoals nu nog enkele andere mer- ken toepassen. Dat wil zeggen een systeem waar- bij de achterwielen enkele graden met de voor- De draagarmen van de voorwielophanging zijn allemaal in licht aluminium uitgevoerd. Lexus geeft de nieuwe GS grotere remmen mee, wielen mee of daar tegenin kunnen sturen. Bij bij het vorige model werd wel geklaagd over magere remcapaciteit.

76 AMT | 2012 www.amt.nl/januari2011 3 AMT | 2012 www.amt.nl