18 februari 2014 - 4 maart 2014

De matras van Wally Tax had vlam gevat

door Kees Roose Nieuwe rubriek: Wally Tax, de legendarische leadzanger van The Outsiders, had in de jaren 60 een zolderkamer gehuurd in Verdwenen de Pretoriusstraat vlak bij het Pretoriusplein. Het huisnummer weet ik niet precies meer (49 of 51), maar het kinderspelen was de zolderkamer van de familie Leisen. De heer des huizes was huisarts en zijn vrouw was klant van onze 5 groentezaak op de hoek van de Pretoriusstraat en de Smitstraat. Het zal eind jaren 60 zijn geweest dat er in de late avond brand uitbrak op de zolderkamer 4 hoog: de kamer die Wally Tax huurde. Omdat Wally rookte heeft waarschijnlijk een smeulende sigaret de matras van Wally in ‘Samen met Tom vuur en vlam gezet en daardoor ontstond de brand. Toen de brandweer arriveerde en naar boven rende, gooi- Krabbendam vermaakte Wally Tax rookte, zoals hier te zien is den ze direct zijn brandende matras vanaf 4 hoog uit het raam! Al met al is het gelukkig goed afgelopen, maar op de hoes van de single Bridges Are ik spijkerbroeken’ de familie Leisen is terstond gestopt met het onderverhuren van hun zolderkamer! Burning. Matrassen ook. 7

‘We waren echt een ‘The Outsiders klonken nooit stelletje rotjongens’ 13 zo goed als in het Kraaiennest’ De traditionele knallen van Opa Swart We vroegen om verhalen over Wally Tax, een verzamel-lp van 7,50 gulden van The de legendarische veel te vroeg overleden Outsiders gekocht.” zanger van The Outsiders, die 14 februari 15 66 zou zijn geworden. We wisten natuur- “Er volgde in de jaren daarna nog een lijk wel dat Wally Tax bij veel Amsterdam- flinke hitlijst van de groep die geworteld mers die in de jaren 60 zijn opgegroeid was in de wijken rond mijn school. Door het nodige had losgemaakt, maar op geruzie liep het uiteindelijk mis met de zoveel reacties hadden we niet gerekend. groep, zeker toen zanger Wally solo succes Volgende editie Het werd een ode aan Wally. had. Ik had het genoegen Wally in 1997 te dinsdag 4 maart interviewen over een reünie van de groep. Journalist Frank Roos kende Wally Tax van Hij had jarenlang ‘nee’ gezegd tegen een re- de repetities. “Het succes van The Outsi- vival, maar nu had hij er zin in. Drummer ders was nog niet echt begonnen toen ik in Leendert Busch was ook bij het gesprek september 1965 naar de middelbare school in café Leentje in de Wibautstraat. Samen ging. Een omgebouwd onderdeel van de waren zij in 1969 doorgegaan in de groep voormalige gasfabriek aan de Polderweg Tax Free. Inderdaad gaven The Outsiders - het zou desondanks een prima school nog een paar concerten in kleine zalen blijken. Pas een jaar later kwamen de en het klonk ouderwets. Maar toch nooit grote hits voor de groep rond zanger Wally meer zo lekker als door het raam van het Tax en blijkbaar werd het toen zo serieus Kraaiennest.” dat de heren besloten een keer per week een middag te repeteren. Daartoe hadden Langer haar dan Wally Tax Wim Sonneveld ze een ruimte op de zolder van naburig Ellen Pouwels heeft ‘een paar kleine herin- buurthuis Kraaiennest geregeld. En laat neringen’ aan Wally Tax. “Mijn vriendinne- Het is op 8 maart exact veertig dat nu, althans destijds, pal tegenover mijn tje en ik waren gek op zijn muziek. Vooral jaar geleden dat in Amsterdam school staan.” op de jaren 20-ballad Let’s forget what I Wim Sonneveld overleed. Wim said. Op een dag liepen we op het Rem- Sonneveld, een van de drie grote “Op mooie dagen stonden de ramen van brandtplein langs een hele lange schutting, cabaretiers in Nederland in de ja- het biologielokaal wijd open en dankzij daar waar later het Caransa-bouwwerk ren 60 en 70, was weliswaar geen leraar Buter - een van de bepaald niet verscheen. De hele schutting was volgeplakt Amsterdammer van geboorte, bekrompen docenten van de havo - konden met affiches van The Outsiders. Wij keken maar vanaf zijn 16de woonde hij we daarvan volop meegenieten. Tijdens door gaten in de schutting omdat misschien in de hoofdstad, waar hij op 56-ja- de lunchpauze zagen we Wally in een Wally Tax daarachter aan het oefenen van een jaar of acht. Zou hij nu nog al dat populair muziekcafé. Die avond was het er rige leeftijf overleed. En dus zijn imponerende sportwagen arriveren en was. Ook herinner ik mij een wedstrijd - haar hebben of is hij misschien kaal?” bomvol. Op het podium stond sessieleider er ongetwijfeld Amsterdammers dan keek ik een beetje onverschillig voor misschien van De Telegraaf - ‘Wie heeft er Terry Man, een muzikale duizendpoot en die herinneringen aan hem heb- me uit. Met dubbeltjes en stuivers had ik langer haar dan Wally Tax’. De wedstrijd Fuck off showfiguur. Wally Tax kwam binnen en ben en daarnaar zijn wij op zoek. juist bij T. Vilters in de Van Swindenstraat werd gewonnen door een heel klein jongetje Jaap Siemons kwam Wally Tax wel eens baande zich een weg naar voren. Hij zag Herinneringen aan een optreden, tegen in de stad en maakte dan een praatje er uit als een verzopen hond. In zijn vieze herinneringen aan zijn platen of met hem. “Veel optredens had ik niet ge- versleten regenjas, zijn lange haren in slier- herinneringen aan een ontmoe- zien, maar ik was me maar al te bewust van ten over zijn schouders en met een intens ting: wij vinden alles leuk. De zijn status. Hij vertelde dat hij in New York verdrietig gezicht vroeg hij op een zeker adresgegevens staan op pagina 3 BEKEND VAN DE STADPASREIZEN! LAATSTE AANBIEDING! Voor maar had gejamd met Jimi Hendrix. Er zijn weini- moment of hij een liedje mocht zingen. rechts onderin. 9-DAAGSE BUSREIS NAAR HONGARIJE gen in Nederland die dat kunnen zeggen. Ik “Fuck off”, was het repliek. De reactie van Van zat. 26 april t/m zon. 4 mei 2014 590,- p.p had hem solo zien optreden in een sociëteit. Wally was bepaald niet beleefd, maar al te Gehele reis op basis van Half-pension, Twee keer tussenovernachting En het laatste optreden met The Outsiders begrijpelijk. Scheldend en tierend verliet in Duitsland, Bezoek aan Boedapest, Veszprem, Balatonmeer in Paradiso. Ik had al hun singles uit de hij het etablissement. Voor mij verloor en Poesta en een 3 gangen diner op de terugweg. sixties. Ik waardeerde hem vals artiest.” Terry Man alle sympathie.” VOOR MEER INFORMATIE EN BOEKINGEN: 0343-591158 Aan het eind van de jaren 90 ontmoette

OF MAILEN NAAR [email protected] Jaap Wally Tax weer. “Bourbon Street is een Lees verder op pagina 7. pagina 2 Dinsdag 18 februari 2014

Erf- of Schenkbelasting betaald? Laatste kans om die terug te eisen!

Hebt u in de periode 2005 tot heden erf- 28 februari. Het is uw laatste kans om de belasting, schenkbelasting of successie- belasting terug te vorderen. rechten als particulier betaald of moet u dat nog doen vanwege een erfenis of Schrijf u in via collectiefonrecht.nl of schenking? van maandag tot vrijdag van 08.30 tot Meldt u zich dan snel aan voor ons proces 21.00 uur en op zaterdag van 9.30 tot bij het Europees Hof voor de Rechten van 16.00 uur via 0224 224 264. de Mens! De inschrijving is verlengd tot

Jan Duikerweg 5 1703 DH Heerhugowaard www.collectiefonrecht.nl [email protected]

5050 PlusPlus reizenreizen tegentegen BTR REIZEN betaalbarebetaalbare Prijzen!Prijzen!

Speciale aanbieding Speciale aanbieding 6 daagse riviercruise 8 daagse vliegvakantie

Nederland op z’n mooist naar Calpe / Costa Blanca van 6 t/m 11 april 2014 van 12 t/m 19 maart 2014 met MS Switzerland II**** App. Esmeralda Suites*** va. € 399,- voor € 369,- p.p. va. € 419,- voor € 359,- p.p.

Inclusief: Inclusief:  Opening en optreden Joke Bruijs  Vlucht Rotterdam - Valencia v.v.  Volledige verzorgde riviercruise  Transfer Valencia—Calpe v.v..  Verblijf op het luxe MS Switzerland II  Nederlandse reisbegeleiding  Mooie vaarroute Midden Nederland  Logies in app. Esmeralda Suites

En nog veel meer cruises. . En nog veel meer Calpe . .

SENIOR HOTELS 5 dagen ‘Alles Inclusief’ va. € 179,- p.p. informeer naar alle speciale ACTIE WEKEN

Senior Hotel ‘t Witte Veen Senior Hotel Dennenhoeve Senior Hotel Der Jägerhof Witteveen / Drenthe € 209,- Nunspeet / Veluwe € 224,- Teutoburgerwald € 238,- Actie Weken € 179,- p.p Actie Weken € 199,- p.p Actie Weken € 189,- p.p

en nog veel meer gastvrije *** / **** Senior Hotels in Nederland en Duitsland  055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL Dinsdag 18 februari 2014 pagina 3 ‘Je kan de pot op met je komma...’ door Fons Kuiper straat. Daar zat een loodzetter achter een Lay-out altijd van de verbaasde gezichten als ik er ambachtslieden die een fantastische enorm zetorgel. Links van hem hing een Uiteindelijk was er een lay-out met ruim- iets mompel over uitbreidende en beper- lay-out kunnen maken dankzij het In 1976 was het nog een vak: zetter. Net staaf lood in een heet loodbad. Met een te voor foto’s en andere afbeeldingen. kende bijvoeglijke bijzinnen. groter aantal technische mogelijkheden, als drukker. Een jarenlange grafische speciaal voor zetters gemaakt toetsenbord Met je illustratiemateriaal ging je naar maar zónder de bijzondere geur van opleiding was een absoluut vereiste om smeedde de zetter de losse letters tot een een bedrijf dat er clichés van maakte. Ambachtelijk vakmanschap klassiek drukwerk. Drukwerk was niet van een geschreven of getypte tekst een loden tekstregel. Die vielen achter elkaar Voor de beeldvorming: dat was een De tijd van loodzetsel was een tijd van alleen visueel, er zat ook een luchtje aan. lekkerbekkend blad te maken. En nu? op een schuinstaand plankje. Ik kwam plat stuk metaal met een afbeelding in ambachtelijk vakmanschap. Ook nu zijn Een heerlijk luchtje, wat mij betreft. Iedereen kan een blad maken. Mooi. daar graag. Niet alleen om te zien hoe spiegelbeeld. Na een paar dagen haalde Maar ook jammer dat veel vaklui het een getypte tekst werd omgezet in loden je de clichés op en leverde die in bij de loodje hebben moeten leggen. regels, maar vooral uit bewondering en drukkerij. Samen met de loodregels De Dam 7 mei 1945 respect voor het vakmanschap. En, eerlijk werd er pagina na pagina mee gemaakt. In deze rubriek staat De Oud-Amsterdammer stil bij herinneringen, nieuwtjes, wee- GVB gezegd, ook om losse flintertjes lood mee Om de loodregels met clichés ging een tjes en feiten over de schietpartij op de Dam op 7 mei 1945. Duitse soldaten die niet In 1976 werd kamer 20 mijn werkter- te nemen. Voor de lijn van mijn hengel... simpel touwtje om de boel bij elkaar te konden verkroppen dat Duitsland had gecapituleerd, schoten vanaf het balkon van rein bij het GVB. Als secretaris van de houden. Je kreeg daar een proefdruk De Groote Club op de feestende menigte op de Dam. Daarbij kwamen zeker 33 men- Ontspanningsvereniging (omzet meer dan Papieren stroken tekst van. En dan kon het kwaadste kwaad sen om het leven. De Stichting ‘Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945’ een miljoen gulden per jaar) was het een Het zetwerk leidde tot papieren stroken gebeuren: er stonden nog fouten in de stelt zich ten doel om op de Dam voor de nabestaanden een gedenkteken op te richten. van mijn taken om een personeelsblad te tekst. Daar moest ik een lay-out van tekst. Of de tekst was achterhaald en maken. ‘Contact’ heette het blad, waar produceren. Knippen, plakken (met rub- moest toch echt door een andere worden ‘Handkarren voor de gewonden’ personeel en gepensioneerden zichzelf bercement) en dan constateren dat de ene vervangen. Daar waren zetter en druk- terugvonden in hun hobby’s en vakan- tekst te lang en een andere nét even te ker niet blij mee. En als mijn baas van C.J.E. van Leersum-Post schreef naar aanleiding van onze oproep over tiebestemmingen. Ik laat de mening was dat er ergens 7 mei 1945 een reactie. Zij heeft nog een brief in bezit die haar moeder vakanties, bustochten en andere een komma te veel of te Cornelia Truijens op 7 mei 1945 schreef aan haar broer Willem, onder vormen van een- en meerdaagse weinig stond, dan kreeg ik andere over het schietincident. Cornelia, toen 24 jaar, woonde aan het vormen van vrijetijdsbesteding de wind van voren van de einde van de oorlog met haar ouders op de hoek van de Dam en de even buiten beschouwing. drukker. “Je kan de pot op Damstraat (wat je noemt een wereldplek-red). Willem (toen net 13 jaar) met je komma, ik verander was evenals haar zus Wil in het laatste oorlogsjaar vanwege de voed- De zetter er helemaal niets aan, het selschaarste ondergebracht bij een gezin in Drente. Hieronder de pas- Wat mij het meest boeide, was gaat nú in druk!” Die ene sage over de bevrijding en de plotselinge schietpartij die voor de deur het blad. Het was best wel veel komma kon een groot ver- van haar woning plaatsvond. werk om dat blad te maken. schil uitmaken. Wegkrab- Dat had vooral te maken met de ben kon niet - er moest een Lieve Wim, stand der techniek in die dagen. nieuwe loodregel worden Omwille van het contrast: gemaakt. In het ergste Vandaag zijn de eerste Canadese tanks hier aangekomen, een stuk of iemand typt nu een tekst, stuurt dat kort was voor een verantwoorde opmaak. geval moest de hele lay-out opnieuw zes. Morgen komen er meer en op hoop van zegen dat de post nu weer naar een blad, en het blad neemt de tekst Het bewerken van een lange tekst was worden gemaakt. De drukker was een gauw doorgaat, schrijf ik je maar gauw een brief. Ik ben nieuwsgierig over. Er zit niets en niemand tussen. Hoe geen probleem - je knipte gewoon van stuk groter dan ik, dus ging ik snel ak- hoe of jij en Willie ‘t maken en hoe of jullie de bevrijding doorstaan anders was het nog in de tweede helft onderaf wat regels weg. Teksten die een koord. Het heeft er wél toe bijgedragen hebben. Is alles nogal rustig verlopen in Drenthe? Wie had dat kunnen van de jaren zeventig. Je typte je tekst aanvulling vereisten, ook dat was niet dat mijn gevoel voor interpunctie in het denken hè, dat jullie daar nog eerder bevrijd zouden zijn dan wij. Voor en bracht die naar de zetter. Dat was - in moeilijk, maar de loodzetter moest er wel algemeen en de komma in het bijzonder ons komt het net op tijd, anders hadden wij niets meer te eten gehad. mijn geval - Zetterij Koot in de Fagel- weer voor aan de bak. een forse stimulans kreeg. Ik smul nog De laatste drie weken kregen we maar ‘n half brood en een kilo aardap- pelen, deze week helemaal geen aardappelen en ‘t broodrantsoen zou volgende week ook opgehouden zijn, dus dan krijgen we niets meer alleen dan de Rode Kruis pakketten. Vanmiddag hebben de Duitsers zo geschoten op de Dam, verschrik- kelijk gewoon, er heerste ‘n reuze vrolijke stemming en ‘n drukte en dat konden de Duitsers zeker niet uitstaan. Ze be- gonnen ineens te schieten vanaf de Groote Club en de Zijn idealen illusies of is er nog hoop? mensen konden natuurlijk niet zo Velen van mijn leeftijd hebben hard ge- dans- en housemuziek uit de speakers en Alles is te koop en zo niet, dan stelen we gauw wegkomen. werkt en verlangen naar een beetje rust. lopen de demonstranten gelaten met hun het. Maar hoe hoger op de maatschap- Bij de incassobank Net op dat moment komt er weer een ziel en spandoek onder hun arm. Mensen pelijke ladder hoe minder het ‘stelen’ lagen ‘n heleboel crisis om de hoek zeilen. Heb je 50 jaar waarvan je het niet verwacht melden zich wordt genoemd. Toch zit net als 33 jaar gewonden die alle- gewerkt en belasting betaald. Na de oor- stilletjes bij de voedselbanken. Waar is geleden een groot deel van de gewone maal op handkar- log zijn we in armoede geboren en opge- het vuur gebleven van de gewone man en mensen klem en krijgen zij de crisis het ren naar ‘t Binnen- groeid tot de rijkdom van nu. Soms lijkt vrouw die vochten tijdens de aardappel- hardst voor hun kiezen. Ik schreef toen gasthuis werden het tegenwoordig wel of de tijd is terug- en palingoproer? Waar zijn de lieverdjes, het lied ‘Schijn ‘n lichie op mij’ als nood- vervoerd. gedraaid. Begin jaren 80 van de vorige de studenten en de werkelozen? Inge- kreet voor de gewone man. Net als toen Een lezing van Duitse zijde over de aanleiding van de schietpartij. eeuw was het ook een crisistijd. Het lijkt pakt! Eerst IK. Dat is van MIJ. Met jou heb nu een bron van inspiratie voor de man- een eeuwigheid geleden, maar toen gin- ik NIETS te maken. We leven voor onszelf nen van Drukwerk². Bram, Mike, George, gen we nog voor onze idealen massaal en graaien naar GELD. Erik, Edgar en ik spelen en zingen dat de straat op. Dat was de tijd dat nu in 2014 met volle ik met Wim Kok nog op de bar- overtuiging. Zodat De Oud-Amsterdammer is een uitgave Informatie over adverteren ricade stond voor een eerlijker op ieder mens eens van De Oud-Amsterdammer BV. Myrna Bos, en socialere samenleving. Ik ‘n lichie gaat schij- Verschijning is elke twee weken. Irene Venneker hoor hem nog meezingen met nen en niemand de Distributie vindt plaats via ruim 400 T 06-11002679 Myrna Bos ‘Laat de rijken de crisis betalen’. rambam* zal krijgen. verspreidpunten in Amsterdam en regio. T 06-2900679 Irene Venneker Nu blijkt dat Wim erbij was toen de banken de foute beslissin- * Rambam (krijg het Hoofdredacteur: Hans Peijs Copyright gen namen en de hoogte van rambam) betekent De Oud-Amsterdammer BV Op de teksten, foto’s en het ontwerp van De Oud-Amsterdammer rust copyright. de bonussen voor die leiding- ‘verrek maar’, ‘val Postbus 5003, 1380 GA Weesp Niets mag op welke wijze dan ook worden gevende boeven werd vast- dood’, ‘bekijk het T 020 – 716 39 79 overgenomen, verveelvoudigd en/of gesteld. Tegenwoordig dreunt maar’. openbaar gemaakt zonder toestemming E [email protected] van de uitgever. er bij de FNV-demonstraties I www.deoudamsterdammer.nl pagina 4 Dinsdag 18 februari 2014

Zebradreef 191 3564 PR Utrecht

In 2014 maken we weer verschillende tochten: Westroute, Oostroute, Zeeland, Noord-Brabant, Friesland en een bezoek aan Dinant staan op het programma. In het voor- en najaar verzorgen wij ook weekends voor groepen tot ca. 30 personen of dagtochten voor ca. 40 pers.

Prijs € 65,- Voor een UvA-onderzoek willen we graag uw levenservaring horen. p.p. per dag Bent u ouder dan 65 jaar, laat dan uw verhaal spreken. Er staat een lekkere beloning tegenover. Help ons door u aan te melden op 06-149 141 44 of ga naar Voor informatie en boekingen: onze pagina www.facebook.nl/levenservaring. e-mail: [email protected] T. Hoekstra tel. 0653 684 980 internet: www.ahoyvakantievaarten.nl

E

Algemene Kunst en AntieKveiling 18 mAArt t/m 1 April 2014 Japan, porseleinen bord ‘VOC’, Leiden, Paar zilveren kandelaren, 17e eeuw. KIJKDAGEn: 18e eeuw. Mr. W.G Taxatie 1.700-2.000 Donderdag 13 tm zondag 16 maart 2014 10.00 – 17.00 uur. Taxatie 2.000-4.000 Tevens donderdag avond 19.00 – 21.00 uur.

Catalogus online vanaf 6 maart

Uit de collectie bronzen beelden w.o. C. van Pallandt en M. Andriessen Uit de collectie Tribale kunst

Collectie van een Interior Designer

Veilinggebouw de Zwaan Johannes Huibert Prins (1757-1806), Keizersgracht 474 b/d Leidsestraat - 1017 EG Amsterdam L. Eland (1884-1952), paneel. ‘De nieuwe Kerk met de onvolmaakte toren nevens het Telefoon: 020-6220447 - Fax: 020-6384576 - www.dezwaan.nl 26 x 19 cm. Stadhuis te Amsterdam’, 23 x 34 cm. Taxatie 2.500-3.500 Taxatie 400-600 Openingstijden: maandag tm vrijdag van 9.00 – 17.00 uur

Zwaan 1/2 febr14.indd 1 14/02/14 17:23 Dinsdag 18 februari 2014 pagina 5

Hoelahoep/hoepelen Het Poppenhuis, Kloveniersburgwal 9 door Jos Mol en Nellie de Koning door Simon van Blokland had de naam ‘De Gulden Steur’. Deze naam nam De straten in Amsterdam zijn te- Dit is een van de mooiste huizen aan de hij mee naar zijn nieuwe onderkomen. genwoordig het domein van auto’s, Kloveniersburgwal. In het midden van Het is een mooi stadspaleis. De bevolking brommers, scooters en fietsen en laten de 17de eeuw werd dit huis door Philip gaf het huis de naam naar de eigenaar: weinig ruimte voor spelende kinde- Vingboons gebouwd voor de rijke koop- het Poppenhuis. Het huis heeft aan de ren. Dat was voor de opkomst van het man Joannes Poppen, die zijn centjes had voorgevel nog een wijziging ondergaan. gemotoriseerde verkeer wel heel anders. verdiend bij de Oost-Indische Compagnie Een grote stoep verdween en er kwamen Kinderen zochten hun vertier vooral op waarvan hij een van de oprichters was. twee ingangen. In de loop der jaren had straat met allerlei kinderspelen. Om de Jan Poppen was burgemeester en had nog de woning verschillende bewoners. In herinneringen op te frissen, passeren de nodige andere functies. Hij woonde 1903 werd het gebouw verkocht aan de in deze rubriek een aantal kinderspe- aan de Zeedijk en vanuit daar kocht hij Vereniging van de H. Vincentius a Paulo len uit die tijd de revue. En voor jonge enkele erven aan de Werverssingel: de die er een school in vestigde. Het is een Amsterdammers is het ook leuk om te huidige Kloveniersburgwal. pracht van een monument aan een mooie lezen hoe het er vroeger op straat aan Het huis waar hij woonde aan de Zeedijk gracht. toe ging.

Op straat deden we allerlei spelletjes, maar ‘s avonds was het toch net iets leu- ker en spannender. Veel spelletjes gingen tussen twee teams. Dan moest er bepaald worden wie er mocht beginnen. Dat gebeurde met het zogenaamde ‘opraaien’, ook wel ‘oppoten’ genoemd. Van beide partijen ging er één kind tegenover de ander staan met een flinke tussenruimte. Door om en om steeds een voet voor de andere te plaatsen, kwamen de kinderen steeds dichter naar elkaar toe. Omdat het erom ging niet met je laatste pas de tegen- voorbeeld op taillehoogte. Met de armen hoop). Aan het begin van de 18e eeuw stander te raken, werd van hele passen geef je de hoepel een zwaai, waardoor bezochten zeelieden Hawaï en zij verbon- op het laatst overgegaan op halve passen hij gaat draaien om je taille. Het is nu de den de heupwiegende hoeladansen met (schoen dwars geplaatst) en als laatste red- kunst om de hoepel continu in beweging de hoepel. middel alleen nog de neuspunt. We deden te houden zodat de hoepel niet naar be- het vaak bij het begin van het spelletje neden zakt. Dit doe je door te draaien en De hoelahoep is eeuwenoud en vindt zijn diefie-met-verlos. Bij het knikkeren kon cirkelvormige bewegingen met je heup te oorsprong in Egypte. In Europa vond het het voordelig zijn om als laatste te mogen maken. Het ritme waarmee dit gebeurt is voor het eerst in Zweden een plaats als beginnen. Zodra afgesproken werd om essentieel. De hoepel kan ook om andere houten gymnastiekhulpmiddel. De echte een knikkerspelletje te gaan spelen, riep lichaamsdelen zoals armen, benen en de doorbraak kwam toen een Amerikaanse je snel: ‘lest’ en dan was je als laatste aan nek toegepast worden. speelgoedfabriek een plastic variant op de beurt. Er waren ook vele spelletjes die de markt bracht. In de jaren 50 was de individueel waren, zoals het hoelahoepen. De hoepel werd ook gebruikt naast het hoelahoep wereldwijd een groot succes. lichaam. Daarbij werd hij voortgerold op De artsen waarschuwden wel tegen het te Hoelahoep/hoepel het plaveisel door er met een ‘slaghoutje’ veelvuldig gebruik ervan. Recent hebben Een hoelahoep is een in een cirkel gebo- steeds een tik tegen te geven. Dit heeft in Bangkok 5000 mensen de hoepel zeven gen plastic buis die een doorsnede heeft dus niets te maken met hoelahoepen! minuten draaiend kunnen houden. De van 1 à 1.5 meter. Je gaat in het midden Hoelahoep is een fusie van twee woorden: artsen telden maar liefst 500 mensen die van de hoepel staan en plaatst hem bij- hoela en hoepel (in het Engels hula en uitvielen door spierletsel! Let niet op de rommel Henk Plenter

Overal waar het in Amsterdamse huizen stonk, lekte, kraakte en ritselde, daar kwam Henk Plenter, inspecteur Hygiënisch Woningtoezicht van de Gemeentelijke Gezond- heidsdienst (GGD). In drieënveertig jaar tijd ruimde hij meer dan zestienhonderd ernstig vervuilde woningen op en kwam daarbij meer tegen dan je voor mogelijk houdt. Over zijn ervaringen schreef hij, samen met journaliste Annemiek van Kessel, het boek ‘Let niet op de rommel’. In De Oud-Amsterdammer publiceren we passages uit zijn boek.

‘Haar angstogen werden pretogen’ De flats in de Westerleestraat in Nieuw- zich demonstratief voor de deur van de West worden van een nieuw laagje verf bewuste kamer op. Met zachte dwang voorzien. Uit een raam dat op een kier duw ik hem opzij en open de deur. Een in beslag neemt. Op een tafeltje staan een Dit is haar buik! Nu wordt het zelfs mij staat walmt een extreem vieze lucht. Een walm van urine, bedorven voedsel en leeg bordje en een halfvol glas met een te gortig. van de schilders vertrouwt het niet en vette lijflucht beneemt me bijna de adem rietje erin. De vrouw kijkt ons aan alsof Ik zet meteen alles in het werk om een ‘Iedere Amsterdammer zou dit boek slaat alarm. Even later sta ik met wijk- en binnen een seconde kijk ik recht in ze maanmannetjes ziet. opname in het ziekenhuis te regelen, moeten kopen. Iedere niet-Amster- agent Albert voor de deur van de woning de verschrikte ogen van een ongeveer Als ik haar vertrouwen een beetje maar omdat Anna zo dik is kan alleen de dammer trouwens ook.’ Dit schreef in kwestie. veertigjarige vrouw. Ze is zo volumineus gewonnen heb, vertelt ze dat ze Anna brandweer ons helpen. Binnen een uur misdaadverslaggever John van den Pas na wat ferme taal van Albert laat dat ik ervan schrik. De vrouw is gekleed heet en dat de oude man haar vader is. staan er een ladderwagen, zes grote ke- Heuvel over het boek ‘Let niet op de de bewoner zijn gezicht door de smalle in een grote trui en wijde rok. Haar blote Na de dood van haar moeder - toen Anna rels en een speciale, extra brede brancard rommel’ van Henk Plenter. Ook an- deuropening zien. De man die er uitziet gezwollen voeten staan plat op de grond. 12 jaar was - is ze nooit meer buiten voor haar klaar. Ik zeg: ‘Wijfie, je gaat dere recensenten zijn lovend. als een oude kluizenaar - schuw, krom, Ze heeft een groezelige witte deken om geweest. Ik mag nu ook even naar haar even een stukkie door de lucht.’ Het boek is voor 16,95 euro te koop zwarte nagels - probeert ons buiten te haar lijf geslagen. Haar vlassige haar zit gezwollen voeten kijken. Ik wil de zware Ze kijkt me aan en glundert. Haar angsto- bij de meeste boekhandels en via houden, maar wij willen per se de kamer in een staartje bijeengebonden. Ze zit op deken optillen die over en tussen haar gen zijn zowaar veranderd in pretoogjes. onder andere www.bol.com. ISBN: zien waar de stank vandaan komt. Als de rand van een totaal doorgezakt bed dat knieën hangt. In een schrikreflex trek Een ding weten wij nu zeker: haar leven 978-90-218-089-18. we uiteindelijk binnen zijn, stelt de man meer dan de helft van de kleine ruimte ik mijn handen terug. Dit is geen deken. gaat vanaf nu totaal veranderen. Dinsdag 18 februari 2014 pagina 6 De Oud-Amsterdammer Xtra De Oud-Amsterdammer Xtra is een servicepagina waar organisaties, instellingen, bedrijven en dergelijke de mogelijkheid krijgen om een artikel te plaatsen. Wilt u gebruik maken van deze mogelijkheid? Neem dan contact op met onze media-adviseurs via tel: 020-7163979 of e-mail [email protected].

Advertorial Een stofzuiger kopen lijkt eenvoudig, maar is het niet want je moet met veel Advies van de Expert Gerard Bushoff dingen rekening houden. Expert Gerard Bushoff vertelt in deze servicerubriek Expert Bushoff, A.J. Ernststraat 733, 1082 LJ Amsterdam waarop je zoal moet letten.

Van de logge Hoover naar de zakloze stofzuiger een hoger vermogen omdat, naar- mate de zak steeds voller wordt, We hebben tot nu toe amper loop van de jaren andere merken wordt hij uiteraard een stuk klei- Ook is een stofzuiger zonder stof- de zuigkracht kan worden opge- winter gehad, maar het voorjaar op de markt zoals Electrolux, Hol- ner waardoor de stofinhoud dras- zak niet helemaal onderhoudsvrij. draaid zodat een perfecte werking lonkt alweer. En dat is steevast land Electro en weer later Miele. tisch afneemt. Bovendien: door Bij de meeste merken moeten de gewaarborgd blijft. – vroeger en nu nog steeds – de Dit zijn allemaal zogeheten sle- het uitsparen van materiaal voor filters worden gewassen en moet Het vervangen van de stofzak is tijd van de grote schoonmaak. destofzuigers omdat je met een het gewicht worden deze de container worden het meest hygiënisch. Het is een Expert Gerard Bushoff vertelt platte zuigmond veel makkelijker enkelwandig en daardoor schoongemaakt. Het kwestie van de zak uit de stofzui- deze keer in de servicerubriek onder kasten en meubels kon zui- neemt het geluid toe. Een merk Dyson heeft ger halen, weggooien en klaar is over stofzuigers. gen en ook werden de randen en lichte stofzuiger is eigen- eind 2013 de eer- Kees. Gemiddeld doet een gezin hoeken veel beter gezogen. lijk ook alleen maar nodig ste stofzuiger op de een jaar met een pak zakken met Veel mensen kennen ongetwijfeld als deze een trap op en markt gebracht waar- filters. De kosten hiervan bedragen het stofzuigermerk Hoover met Het tonnetje ‘Toppie’ af moet worden gedra- van geen filters meer 10 euro. Deze stofzuigers zijn bij de slogan ‘Hij klopt en hij Het ene na het andere gen. hoeven te worden de aanschaf veelal goedkoper. veegt en hij zuigt’. Dit was model met slang werd schoongemaakt en een revolutionaire stofzui- uitgevonden en er waren Beste systemen deze is wél onder- Checklist voor de aanschaf van ger. Door de roterende diverse varianten, zoals Wat zijn tegenwoordig houdsarm. een stofzuiger: borstel die het stof los- een echte slede of het be- de beste systemen? We - Een lichte of normale stofzuiger. sloeg uit het tapijt kwam kende ‘tonnetje’ van Hol- kennen natuurlijk stof- Zuigkracht Een lichte is handig in een wo- het stof door weinig zuig- land Electro die de naam zuigers met en inmiddels Qua zuigkracht wordt ning waar veel trappen moeten kracht terecht in de stof- Toppie meekreeg. Dat ook zonder stofzak. Stof- beweerd dat zakloze worden gestofzuigd. zak die langs de steel Dyson heeft was zeer terecht omdat zuigers zonder stofzak- ‘Hij klopt en hij veegt stofzuigers beter - Een grote of kleine stofzuiger. hing. Voor veel mensen geen stofzak. de zuigkracht enorm was. ken kosten na aanschaf en hij zuigt’: de presteren dan stof- Bedenk waar de stofzuiger moet is dit een herinnering aan niets meer omdat je geen Hoover. zuiger met een zak. worden opgeborgen en meet een vies klusje: het verwisselen Lichte stofzuiger zakken meer hoeft te ko- Die conclusie is niet even na of de stofzuiger wel past. van de zak. Bij het leegmaken of In deze tijd willen we een lichte pen. Wel ga je enigszins terug in helemaal terecht. Zakloze stofzui- - Met of zonder stofzak. Een stof- vervangen kwam het verzamelde stofzuiger die werkelijk alles kan. de tijd omdat de stofcontainer in gers hebben een lager vermogen zuiger zonder stofzak is vooral stof overal terecht en kon je bij wij- Helaas gaat dat, ondanks alle de vuilniszak moet worden wegge- omdat de constante zuigkracht een aanrader voor mensen die ze van spreken opnieuw beginnen. ontwikkelingen, niet goed samen. gooid waardoor er weer een hoop dan optimaal resultaat biedt. Stof- overgevoelig zijn voor stof. Naast de Hoover kwamen in de Als een stofzuiger licht is, dan stof opwaait en naast de zak komt. zuigers met een stofzak hebben Amsterdammertjes

Peter Muller zoekt (ware) verhalen en Oproep gevraagd alles van, voor en met herinneringen uit de jaren 50 en 60 toen tabak tot 1950. Tel.: 06-53616517 de pornoblaadjes nog strikt verboden wa- ren in Nederland. Uw reactie graag aan Gevr. alles over Amsterdamse draaiorgels [email protected] ea. draaiorgels. Tel.: 06-28836287 NIEUW: Hoe werkt het? Vul de bon in en laat tussen de woorden een vakje open. AMSTERDAMMERTJES Eén letter of leesteken per hokje! Geen afbrekingen s.v.p. Naam: Telefoon: Adres: Postcode: Woonplaats: Datum: Handtekening: Hierbij machtig ik De Oud-Amsterdammer om eenmalig een bedrag van ...... af te schrijven van rekeningnummer De Oud-Amsterdammer biedt de mogelijkheid voor particulieren en kleine zelfstan- digen om een kleine rubrieksadvertentie te plaatsen. We noemen deze kleine adver- tenties AMSTERDAMMERTJES. Stuur de bon op naar: De Oud-Amsterdammer BV, Postbus 5003, 1380 GA Weesp Deze advertenties zijn bedoeld om een oproep te doen, om huisraad aan te bieden of daarnaar te vragen, om een agendabericht te plaatsen, om een aanbieding te doen en dergelijke.

De prijs van een advertentie is 15 euro voor de eerste drie regels (ook met twee regels Uw Amsterdammertje kunt u betaalt u 15 euro), de vierde regel kost 4,50 euro en daarna kost elke regel extra 0,50 euro minder. Er is een gewone bon die hieronder staat (betaling gebeurt dan via ook opgeven via een eenmalige machtiging) en er is een digitale bon inclusief betaling via iDEAL via www.deoudamsterdammer.nl. www.deoudamsterdammer.nl Dinsdag 18 februari 2014 pagina 7 ‘Samen met Tom Krabbendam vermaakte ik spijkerbroeken’ door Kees Renzler broeken vermaakt. Dat zat zo. Op een Wel heb ik een muziekcassette met dag zag ik dat Tom een spijkerbroek aan Golden Greats of The Outsiders. Ik heb Regelmatig kwam ik Wally Tax en de had waarvan de bovenrand zeer laag altijd nog een keer bij Tom langs willen overige leden van The Outsiders tegen op de heupen hing, met als gevolg een gaan, bijvoorbeeld jaren geleden nadat in Cave Frederique op het Frederiks- heel korte gulp. Ik vond dat geweldig ik vernomen had dat hij een winkel met plein, dat destijds beter bekend stond staan en vroeg Tom waar hij die gekocht leren producten zou moeten hebben als het Koffiekeldertje. Daar zwaaide had, maar die bleek hij zelf vermaakt te ergens in de Rivierenbuurt, maar er is Jan de scepter, bij wie je een koffie met hebben. Ik vroeg hem toen of hij mijn eigenlijk nooit wat van gekomen. Ten melk bestelde met: een blonde koffie. spijkerbroek ook zo wilde veranderen slotte, toen ik om te controleren of mijn Ik zal toen best wel af en toe een woord en ik ben toen bij zijn ouders thuis herinneringen wel klopten ging inter- met Wally Tax, Ronnie Splinter en de geweest, ik geloof in de Maasstraat, en netten, kwam ik twee berichten tegen anderen gewisseld hebben, maar ik had daar heeft hij dit voor mij gedaan. Hij die in die tijd blijkbaar volkomen aan in die tijd het meeste contact met Tom tornde de bovenrand met de riemlussen mij voorbij zijn gegaan: Krabbendam, de slaggitarist die op een los, knipte dan rondom een centimeter - ‘Op 19 mei 2013 is gitarist Ron Splinter gegeven moment in 1967 uit de band of 5 van de stof af en naaide daarna de van The Outsiders na een zwaar ziekbed gezet is omdat hij niet goed genoeg rand weer terug op de broek met een op 64-jarige leeftijd overleden aan de geweest zou zijn. handnaaimachine. Later heb ik dit zelf gevolgen van kanker.’ ook nog een paar keer gedaan voor Zelf had ik in mijn herinnering dat Tom mijzelf en een paar kennissen, maar het - ‘In het Groningse Woltersum is Tom eerst drums gespeeld had en later zich- Tom Krabbendam (links) met The Outsiders. Foto: RTV Noord was priegelwerk en ik ben er dan ook Krabbendam op 28 januari 2012 op 63-ja- zelf slaggitaar had geleerd, nadat men snel mee gestopt. Bovendien is het maar rige leeftijd overleden aan een hartaan- een betere andere drummer had gevon- Thorbeckeplein en de Groene Kalebas. Ik bij de lokale politie omdat er in de buurt een kort modeverschijnsel gebleven bin- val. Krabbendam werkte de laatste jaren den, maar via internet kwam ik er achter heb The Outsiders meerdere malen zien van de camping een benzinestation bleek nen een kleine groep. als molenaar in houtzaagmolen De Fram dat hij kort gedrumd had bij de NV optreden in Las Vegas op de Nieuwendijk te zijn overvallen en men blijkbaar dacht in het Groningse dorp. Begin januari Groep ‘65. Toevallig heb ik zanger/gitarist en ook in het Rembrandtheater, een dat dat langharig tuig uit Amsterdam er Geen plaat weigerde hij te evacueren toen de dijk Warner Landkroon en slaggitarist Frits danstent op het Rembrandtplein die wel eens wat mee te maken zou kunnen Gek genoeg heb ik geen enkele plaat van langs het Eemskanaal bij Woltersum Kerkhof van deze laatste band, waarvan ongeveer op de plaats stond waar thans hebben gehad. de Outsiders, waarschijnlijk omdat ik het als gevolg van hoogwater dreigde ik de originele single met de nummers het Caransahotel staat. Daar speelde ook pas laat een platenspeler heb gekregen te begeven. In plaats van te vertrekken, ‘Dank zij de Heer’ en ‘Tanger’ nog steeds Bobby and The Mads veel en ik heb er Spijkerbroeken en bovendien omdat ik als middelbare voorzag hij de hulpverleners van koffie. in mijn bezit heb, in die tijd ook goed ook Ad Visser nog zien zingen met een Ik heb samen met Tom ook nog spijker- scholier niet veel geld had in die tijd. De molen staat in de rouwstand.’ gekend, maar ik wist niet meer dat Tom band. Bij mijn weten heb ik ook nog, ook in die band kort gespeeld had. waarschijnlijk voor zijn Outsidertijd, met Tom Krabbendam en een stuk of wat an- The Outsiders kwamen ‘zomaar in mijn hokje’ Phono Bar deren een keer een aantal dagen gekam- Tom en de andere Outsiders kwam je ook peerd in Dieren (Gld), waarbij wij bij onze Vervolg van voorpagina voor ons halen en ben toen ver- nog niet veel eigen nummers. Er vaak tegen in andere gelegenheden, zoals tenten een bord hadden neergezet met de dwaald!’ ‘Oké Wally, ik kom eraan!’ werden hoofdzakelijk nummers de Phono Bar en de Cave de Toulouse tekst: ‘Pleiners uit Amsterdam’, of zoiets. Lineke La Faille is de auteur Ons hondje liep op z’n achterste van The Rolling Stones gespeeld. Lautrec (onder Moulin Rouge) op het Wij zijn toen nog kort verdacht geweest van het gedichten/luisterboek pootjes, want het is ongeveer 8 Wel viel Wally Tax in die tijd al met unieke opnamen van Wally kilometer naar het station vanaf op door zijn voor die tijd extreem Tax (te bestellen via dichterbij- ons huis. De weekenden met lange haar. Hij was daardoor de [email protected]) dat de aanleiding Wally hebben geleid tot prachtige blikvanger op het podium. Ik heb Tip 547 bestaat echt was voor de vraag over Wally opnames waarvan de eerste twee Wally persoonlijk niet gekend, Tax. Zij schrijft een heel bijzon- verschenen zijn op mijn derde ge- maar hij heeft een diepe indruk op De ontvoering van Heineken houdt nog Overigens, tip 547 bestaat echt. Als de dere bijdrage: dichten/luisterboek.” mij achtergelaten.” steeds, ruim 30 jaar na dato, de gemoe- identiteit van deze tipgever of tipgeef- deren bezig. De Oud-Amsterdammer ster toentertijd bekend was geweest, zou “Telefoon! ‘Met Wally. Lieverd, luis- Diepe indruk Pompbediende besteedde laatst aandacht aan en komt deze niet lang geleefd hebben. Nu nog is ter, ik heb zin om weer bij jullie in Ton Leeman ging in de jaren 60 re- Bert de Jonge werkte als pomp- er nu op terug. het leven van deze persoon in gevaar.” Lelystad te komen logeren, oké?’ gelmatig naar ‘een tent op de Zee- bediende bij Graftdijk op de Johan ‘Ja natuurlijk Wally. Kom...’ dijk waar The Outsiders regelma- Huizingalaan waar veel bekende Fred Gabbard schijft: “In uw krant staat Plekken bezocht tig speelden’. “Dit was een pijpenla Amsterdammers tankten, waaron- dat Holleeder en Van Hout door de Jelle (achternaam is niet bekend) schrijft De volgende dag haalde ik hem en het podium stond heel hoog der Willeke en Willy Alberti en bur- Franse politie werden aangehouden. Het dat hij graag het boek van Gert van Beek van het station. Wally kwam met zodat je omhoog moest kijken om gemeester Gijs van Hall. “Op een had beter en juister geweest: ‘Dankzij de ‘Meneer Heineken, het is voorbij’ zou zijn onafscheidelijke gitaar aan- The Outsiders te zien. Daardoor avond stopte er een busje en stap- Amsterdamse politie en met behulp van winnen. “Helaas heb ik geen interessan- lopen vanaf het perron. Het was kreeg je helaas niet veel contact ten er een aantal jongelui uit. Het hen, kon de Franse politie Holleeder en te weetjes over de ontvoering aangezien altijd een feestje hem weer te ont- met de band en je kon daar ook waren Wally Tax en de rest van Van Hout aanhouden.’ Als u een van de ik toen nog niet geboren was. Wel heb vangen in de Dichterbijhuis studio, niet echt lekker dansen, maar dat The Outsiders, Appie Rammers, boeken over de ontvoering zou hebben ik altijd interesse gehad in de ontvoe- vooral omdat er dan prachtige gaf althans mij de gelegenheid om Leendert Busch, Ronald Splinter gelezen, komt u mijn naam tegen als ring. Ik heb er boeken over gelezen muziek werd gemaakt en opge- meer naar de muziek te luisteren. en Tom Krabbendam. Het moet er- een van de twee rechercheurs die Cor en en de film, die ik overigens niet best nomen en ik het heerlijk vond om In die tijd speelde The Outsiders gens in 1965 zijn geweest. Ze ver- Willem aanhielden in hun appartement vond, gezien. Toen ik vijf jaar geleden hierbij te zijn en met Wally telden dat ze een concert hadden in Parijs, samen met de Franse politie. in Amsterdam kwam wonen, heb ik de over literatuur te praten. Hij gegeven in Amsterdam en dat ze De Panorama heeft een boek (A4-for- plekken bezocht waar het zich allemaal had net als ik een voorliefde even kwamen uitblazen. Ze had- maat) uitgegeven met veel foto’s. Daarin heeft afgespeeld.” voor de Franse schrijvers en den geen benzine nodig maar omschrijf ik uitvoerig hoe de aanhou- We sturen Fred en Jelle een exemplaar dichters (o.a. Arthur Rimbaud aten een Mars en praatten wat ding in Parijs mogelijk is geweest. van ‘Meneer Heineken, het is voorbij’. en Flaubert maar ook Jacques met me. Eigenlijk heel relaxed, Prévert).” moet ik zeggen. Ik heb ze daarna “Op een dag ging hij ‘even’ nooit meer gezien. Achteraf was ons hondje uitlaten. ‘Ben zo het uniek dat ze zomaar even in terug!’ Na een paar uur belde mijn hokje kwamen. Ik luister zo hij of ik hem van het station nu en dan nog steeds naar hun wilde halen. ‘Huh, Wally, wat muziek zoals ‘Love is Blind’ en doe je daar?’ ‘O, ik was even ‘Touch’, om maar wat te noemen. naar de slijter een lekker flesje En het klinkt nog steeds goed.” pagina 8 Dinsdag 18 februari 2014 T Dating voor h

Symposium e actieve

o Even gezellig ertussenuit, lekker tot rust ko- 50-plussers

Zaterdag 29 maart 2014 s men en ontspannen in het allermooiste stuk- Gratis inschrijven

o je van Nederland.... Dat kan! Wij heten u van www.50plusmatch.nl

f harte welkom bij Hotel de Oude Brouwerij.

i Nieuwe menu’s, kleurrijke suggesties en s geweldige kamers... c Voorjaars- Bloesemarrangement

h 4 = 3 !!! DE UITDAGING 4 overnachtingen / 4 keer uitgebreid ontbijt / e V 4 keer 3-gangen diner en nog veel meer... - Prijs vanaf € 177,- p.p (halfpension) - AST “4 voor de prijs van 3” - BED & BREAKF e (Alleen geldig in de midweken 9 mrt. - 25 april.) PENSION

VAN DE ZIEL r Hoofdstraat 53 - 6281 BB Mechelen NL e T. +31 (0)43 4 55 1636 [email protected] Het Rustige Heuveltje

n www.deoudebrouwerij.nl Pension i

waarheid, weten g Het Rustige Heuveltje Tel. 0521-593835 i

n Dwingeloo

en wijsheid g i hetrustigeheuveltje.nl

n N Overnachten in stijl... @heuveltjehrh facebook.com/www.hetrustigeheuveltje.nl Sprekers zijn:

e za 1 maart Kleine Zaal (6+) Peter Huijs (Lectorium Rosicrucianum) d

Sikander van der Vliet (Internationale Soefi Beweging) e Bestel

r De muziekfabriek nu

Marco Pasi (Universiteit van Amsterdam) l a za 8 en zo 9 maart Kleine Zaal (4+) kaarten

Annine van der Meer (Theosofische Vereniging in Nederland) n Marty Bax (kunsthistorica) d Zing met ons mee Klaas-Jan Bakker (De Rozekruisers Orde AMORC) Jesse Mulder (Antroposofische Vereniging in Nederland) Anne van Marion-Weijer (Le Droit Humain)

Aanmelden vóór 15 maart 2014 bij: [email protected] of telefonisch 020 676 56 72 Kosten € 25.- Het symposium wordt gehouden in de Westerkerk Prinsengracht 281 - 1016 GW Amsterdam

www.theosofie.nl

Mogen wij ons even voorstellen ? Miedema & zn. is een ouderwets vertrouwd Hollands bedrijf waarbij kwaliteit, service en persoonlijk contact nog echt bovenaan staan !! Voor al uw stoffeerwerk, leer-, antiekrestauratie en interieur- adviezen bent u in onze winkels aan het beste adres. Altijd een duidelijke, geheel vrijblijvende offerte vooraf ! Stoffeerwerk Leerbewerking Wij beschikken over een grote collectie meubelstoffen waar- Wij kunnen diverse leer reparaties verrichten, o.a stiknaden, mee wij al uw eetkamerstoelen, oorfauteuils, bankstellen en uitgerekt leer innemen, gedeeltelijk vernieuwen van leren sofa’s herstofferen. Zowel klassiek als modern. Wij zijn ge- banken of stoelen. Uiteraard bekleden wij met het beste kwaliteit specialiseerd in bekende merken o.a. ARTIFORT, LEOLUX, leer. Wij leveren de originele huiden van alle bekende merken. GELDERLAND, ROLF BENZ, GISPEN, PANDER en Wij zijn gespecialiseerd in het repareren en herstofferen van o.a. OISTERWIJK meubelen. CHESTERFIELD meubelen. Restauratiewerk Wij restaureren antieke kasten, kabinetten, bureaus en tafels. Ook kunnen wij antieke meubels voorzien van nieuwe was en/of politoerlagen. Heeft u stoelen met biezen of rieten zittingen die versleten of beschadigd zijn, dan kunnen wij deze voor u vernieuwen. Tevens verwijderen wij houtworm en logen wij al uw meubels. 48 uur service Doorgezakte banken of fauteuils, kussens veerloos, leeg of uitgezakt? Wij proberen u binnen 48 uur te verhelpen van uw klachten d.m.v. de vullingen aan uw houding aan te passen, en u zo te voorzien van een perfect zitcomfort.

Bel voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak bij u thuis GRATIS of kom even langs in onze winkel HALEN EN Openingstijden: ma. t/m vrij. 08.30 - 17.00 uur en zaterdag 10.00 - 16.00 uur BRENGEN LEVERING ONDER Veldweg 22 - 1404 CV Bussum - Tel: 035-6912905 3 JAAR GARANTIE Dinsdag 18 februari 2014 pagina 9

De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant. Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar [email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.

Perrie Paardendrinkbak door Ab Smienk De Mercatorspeeltuin door Hans Slieker

Ik hanteerde van de week een uitdrukking Met veel interesse lees ik altijd de verha- die elke oud-Amsterdammer naar mijn had geen speeltuin len in De Oud-Amsterdammer. Vooral de idee moest kennen, maar tot mijn verba- overpeinzingen zoals beschreven in de zing was deze onbekend. Het gaat om het door Jacques Verouden woonde. Er kwam een bootjesclub waar bottertjes rubriek ‘Dit komt nooit meer terug’ zijn het woord perrie. Daarmee werd de opvulling werden gemaakt die op de Bosbaan met een heuse lezen waard. bedoeld die meisjes met kleine borsten in In de naoorlogse jaren werd er in verschillende wedstrijd te water werden gelaten. Ook werd elke Tot op heden heb ik nog een terugblik op hun BH stopten om ze groter te laten lijken. volksbuurten een programma opgestart voor de zondag een film vertoond. een verdwenen fenomeen gemist, name- jeugd en in het bijzonder de jeugd die door de Dit doet mij tevens denken aan vorige artikelen over lijk de paardendrinkbak. Ik herinner me Om er zeker van te willen zijn dat ik dit niet jaren ervoor niet veel spelplezier had gehad. Zo drumbands, want ook die had Mercator. Er was een als kleine jongen dat er één stond op het zelf heb verzonnen, heb ik nog mijn zus ook in de buurt van Mercatorplein, Orteliusstraat tamboer-maître die nauwelijks boven haar stok uit- Hugo de Grootplein. De lol was je vriend- gebeld en die bevestigde dat het woord en omgeving. stak (Hannie Venema als ik mij goed herinner). Ook jes door een flinke haal in het water zeik- perrie in de jaren 50 door ons gebruikt werd jaarlijks een kampweek georganiseerd en voor nat te maken. Wie van de lezers kan hier- werd. Ik vraag me af of dit nu een woord is De speeltuinvereniging werd opgericht onder de weinig geld gingen er in verschillende leeftijdsgroe- over meer vertellen? dat alleen onze familie kent of dat het een naam Mercatorspeeltuin, maar er was gek genoeg pen kinderen naar Ermelo en Stroe. algemeen Amsterdams woord was. Ik kijk geen plek voor een speeltuin. In de buurt werd Na enkele jaren werd plaats gevonden voor een uit naar de reacties. namelijk veel aan sociale woningbouw gedaan en zo speeltuin, maar dat was precies naast de plaats waar Oude RAI ontstonden de Robert Scotstraat, Admunsenweg en een katholieke kerk was gepland met aan de andere James Roskade. Later zou er een uitbreiding plaats- kant een katholieke mavo. Dit was geen goede door Els Simis Henk van Mokum vinden naar de Bos en Lommerbuurt. plek, maar die werd uiteindelijk wel gevonden. De speeltuin kwam aan de Admiraal Helfrichstraat en is Hiermee wil ik reageren op het artikel in door Fred den Brave Veilige plek er nog steeds. de laatste editie van Theo Donker waarin Maar terug naar de speeltuin. Er moesten acti- de Oude RAI wordt genoemd. Het houten Hierbij wil ik reageren op het artikel van Dick viteiten plaatsvinden op een plaats die veilig en gebouwtje dat hij noemt, stond in de Lut- van der Geld in De Oud-Amsterdammer van bereikbaar was. Dit werd uiteindelijk de Jan van mastraat en was een noodgebouw van dinsdag 4 februari 2014. Begin jaren 90 ben Galenstraat (wij noemden dat Jan van Galenplein- de Rijksverzekeringsbank. Toen deze ik samen met Henk van Mokum een dag op tje). In de hoek van dit pleintje was naast de ingang leeg stond, kwam er een volière en toen stap geweest om foto’s van hem te maken van de Hoofdweggarage een ruimte die geschikt die weg was, wilde men er een opvang voor een door hem volgezongen CD over was als zaaltje voor de vele clubjes die werden voor verslaafden van maken. Toen heb- het Gemeentevervoerbedrijf. Ik was daar opgericht. Met veel vlijtige handen werd dit zaaltje ben onbekenden besloten om de brand werkzaam als bedrijfsfotograaf. Hij heeft uitgebouwd met een echt podium. erin te steken. Wie? Wie het weet, mag zowel geposeerd als conducteur, trambe- Een van de namen die mij te binnen schiet, is die het zeggen. stuurder, buschauffeur, metrobestuurder van Ome Joop Keurten, die zowat in het zaaltje Het Mercatorplein. en schipper. Ik heb een hele leuke dag met hem beleefd en ik ben nog steeds in het be- Storm zit van bovengenoemde CD. De bel voor een premie klonk door Frans Broekhoff DWS om de haverklap U heeft nog vragen over de storm op 25 januari 1990. Ik werkte toen op de vuilver- door Ineke Hoogland door Wim Reiss georganiseerd door de speeltuin in samenwerking branding en had die middag dienst. Om met wielervereniging Le Champion. ongeveer 17.00 uur keken wij naar buiten Ik las het commentaar van de heer J. de Ik las in De Oud-Amsterdammer dat de rubriek en zagen de brugkraan van de NDSM Wit over DWS. Heel leuk, ik was zijn buur- ‘Dit komt nooit meer terug’ stopt. Op de valreep Parcours als een kaartenhuis in elkaar storten. ‘s meisje (ik ben nu 65) in de Prinsenstraat. wil ik graag nog een bijdrage leveren: wielerwed- Het parcours ging door de straten (er waren nog Avonds moesten we nog naar het BovenIJ Wij woonden 3 hoog, mijn oma 2 hoog en strijden. niet veel auto’s). De start en finish waren in de Ziekenhuis omdat mijn schoonvader daar Jantje 1 hoog. Toen ik 13 jaar was, mocht ik voor het eerst helpen Lutmastraat bij het Henrick de Keyserplein en lag en jarig was. De deuren waren geslo- bij het uitzetten en opbouwen van de wielerronde daarna ging het door de Tol Dwarsstraat, Pieter ten vanwege de storm en iedereen moest Het huis werd onbewoonbaar verklaard bij speeltuin District V op het Henrick de Keyser- Aertszstraat, Korte Tolstraat, Rustenburgerstraat, via de Eerste Hulp aan de achterkant naar toen ik een jaar of 13 was, is daarna af- plein. De wielerronde werd in 1952 voor de 5e keer Van der Helststraat, Jozef Israëlskade, Mauvestraat binnen. In het ziekenhuis hadden ze totaal gebroken en in redelijk dezelfde stijl werd en Lutmastraat. geen weet van de storm. Thuis hadden we weer een nieuw huis gebouwd. De familie De toegang van de straten werd afgezet en op de hoe- het rolgordijn en de gordijnen dicht, want De Wit is toen naar de Marathonweg ver- ken van de straat werden hooibalen neergelegd om de wind stond pal op het raam. huisd, mijn oma en opa naar de Vespuc- de onfortuinlijke renner die de stuurkunst nog niet cistraat en wij naar de Molukkenstraat, goed beheerste op te vangen. Er werd gereden door waar ik nooit echt heb kunnen wennen. nieuwelingen (60 km.) en amateurs (100 km.). Wat ik Lijn 9 mij nog goed herinner, is de bel die om de haverklap klonk. Dan kon er voor een premie gereden worden. In de vorige editie publiceerden wij een Zuurkar foto van lijn 9. We hebben verzuimd te melden wie de rechthebbende is van deze door Henny Aupers illustratie. De foto van de tram komt uit de Geen bakkerij rijke verzameling van Tim Castricum. Ik herinner mij nog de Joodse zuurkar waarover Jos Mol in de rubriek ‘Dit komt door Jacques Verouden Van Amerongen gevestigd die later is overgenomen nooit meer terug’ schreef. De vrouw op door AH. de foto was volgens mij ‘Tante Mien’. Op Graag wil ik reageren op het schrijven van de heer De zaak van Schutte werd later uitgebreid en door zondagmiddag liep ze bij ons in de John Appelman over pastoor Schrage. Hij vermeldde dat het verdwijnen van kolenhandel Boddeus werd de Franklinstraat. Ik mocht dan vaak in een op het kruispunt Jan van Galenstraat/Hoofdweg de bakkerij naar achteren verplaatst. Wat betreft de schaaltje augurken en Amsterdamse ui- bakkerij van Schutte was gevestigd. vader van de heer Appelman: ik kan mij een statige tjes halen. De foto is gemaakt in de Marco grote man in een prachtig uniform met op de mou- Polostraat. Zeker in de jaren 50 was daar geen sprake van. Er wen grote kentekens van controleur van het GVB was toen namelijk een vestiging van kruidenierszaak herinneren. pagina 10 Dinsdag 18 februari 2014

De zakelijke postbezorger

Post bezorgen bij Sandd LOVE IT... is de ideale bijbaan

Op dinsdag en vrijdag bezorgt u de post. MET AL JE U kiest hoe laat, als het maar tussen 08.00 en 18.00 uur is. Wij brengenSandd de post op maandag zoekt en donderdag bij u thuis, die VRIENDEN IN u op route sorteert. Hierdoorpostbezorgers werkt u vanuit huis en is van reistijd vrijwel geen sprake. Post bezorgen is ideaal te combineren met allerlei ACTIE KOMEN bezigheden! Maar het is ook ’n uitstekende manier om te bewegen en levert extra inkomsten op. KOM OOK IN ACTIE De meest Wilt u meer weten over de baan als postbezorger, of wilt u CHECK FIGHTCANCER.NL directfl solliciteren?exibele Ga dan bijbaan! snel naar: www.wordpostbezorger.nl/deoudamsterdammer Bellen kan ook via 0800-7263328 (gratis).

Kent u iemand die het leuk vindt om als postbezorger te werken? Laat die persoon via bovenstaande link solliciteren.

GRATIS begeleiding bij afvallen

U bent 55 jaar of ouder met overgewicht en wilt graag afvallen? Meldt u dan nu aan om deel te nemen aan ons programma. De Hogeschool van Amsterdam start tijdelijk een gratis programma waarbij onder profes- sionele begeleiding het effect van een dieet in combinatie met beweging wordt gemeten. Bij deelname bieden wij u: - Uitgebreide metingen van uw lichaamssamenstelling - Persoonlijke voedingsadviezen en begeleiding - Beweegadviezen en/of krachttraining Voorwaarde: Wekelijks beschikbaar vanaf maart t/m juni 2014 op maandag, woensdag en vrijdag (1 uur per dag). Locatie: Hogeschool van Amsterdam, Dr. Meurerlaan 8, 1067 SM Amsterdam U kunt zich uiterlijk aanmelden t/m vrijdag 21 februari 2014. Aanmelden of meer informatie via E-mail: [email protected] Telefoon: 020-5953570 | Mobiel:0971.00.024 06-13787845 Flyer_WordPostbezorger2_A4.indd 1 1/30/13 4:51 PM Bereikbaar: maandag t/m vrijdag van 09:00 tot 17:00 CREATING TOMORROW

Onrustige benen? Slapeloze nachten? Doodmoe? Restless Legs Syndroom

Omdat zowel artsen als patiënten niet altijd volledig op de hoogte zijn van wat deze ziekte veroorzaakt en wat er aan te doen is, organiseert de Stichting Restless Legs een voorlichtingsbijeenkomst:

Datum: Zaterdag 22 februari 2014 van 14.00–16.00 uur. Zaal open vanaf 13.30 uur

Plaats: Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis. Vanaf de hoofdingang is er bewegwijzering naar het auditorium. Plesmanlaan 121, 1066 CX Amsterdam

Programma: Voordracht door Dr. H.L.Hamburger, neuroloog in het Slotervaart-ziekenhuis, oprichter en hoofd van het Amsterdam WaakSlaapCentrum, voorzitter NSWO (Nederlandse vereniging voor Waak- en slaaponderzoek).

Na de voordracht is er gelegenheid tot het stellen van vragen.

Vrije toegang

www.stichting-restless-legs.org Dinsdag 18 februari 2014 pagina 11 Wie het weet, mag het zeggen 23 ‘Af en toe heb je mazzel’

Samenstelling: Marian van de Veen-van Hij schrijft: “De raadplaat in 24/1-4/2 jl kan Rijk en Simon van Blokland overal in Amsterdam zijn. Zo mooi! Het is puur op mijn Amsterdamse gevoel dat ik In de rubriek ‘Wie het weet, mag denk dat het de Oudezijds Voorburgwal is. het zeggen’ tonen wij uit de foto- en kaartencollectie van Marian van de Cacaofabriek Veen-van Rijk en Simon van Blokland Cees Mensch dacht aan de Amstel tussen Kind aan huis beeld waarvan wij de lezers vragen waar Balk in ‘t Oogsteeg en Halvemaansteeg en Gielijn Escher is ook de stad ingetrok- deze is gemaakt en of ze er bijzondere Wim Schillemans denkt aan de Weesper- ken voor deze raadplaat, zoals hij dat herinneringen aan hebben. Een aantal gracht. Dat is ook niet goed, maar zijn wel vaker doet (zie ook hierboven). “Het De olympische gedachte inzenders met een aansprekende bijdra- bijdrage (die we hebben ingekort) is be- toeval wil dat ik jarenlang zeer frequent ge krijgen als tegenprestatie het boekje paald lezenswaardig. “Als kind ging ik met op deze plek kwam. In het souterrain van Op dit moment beleeft Nederland in Sotsji een van de mooiste Olym- ‘Amsterdamse grachten’ van Simon van vriendjes op een zelfgemaakt vlot onder de tweelingpanden 35 en 37 (rechts op de pische Spelen ooit. Het regent werkelijk medailles en deze week ko- Blokland. Hieronder staat de foto die wij een lage brug door van de Ringdijk naar foto) zat de firma AB/Graphic, fotolitho- men er ongetwijfeld nog een paar bij. Het Nederlandse succes op de in de vorige editie plaatsten. de cacaofabriek. Deze brug was voor ons en reproductiebedrijf ten behoeve van schaats begon in de jaren 60 nadat Henk van der Grift wereldkampioen gevoel heel laag en donker, dus niet vrij de grafische industrie. Ik was daar in de allround werd. Dat was het startsein voor de aanleg van de eerste 400 van gevaar. Met onze handen tegen het jaren 70, 80 en 90 kind aan huis voor het meterkunstijsbaan in Nederland, de Jaap Edenbaan. Hierdoor werden plafond van de brug bewogen wij ons rich- laten maken van films (beelddragers) de trainingsfaciliteiten veel beter en de ontwikkeling van aankomend ting Amstel. Hoe de cacaofabriek heette, voor affiches en ander drukwerk in talent nam toe. weet ik niet meer precies. Misschien dat zowel offset als zeefdruk. Ogenschijnlijk lezers van De Oud-Amsterdammer mij onoplosbare klussen wisten ze maar al te In de jaren 60 en 70 volgden veel successen. Ik was er als groot schaatslief- hier meer over kunnen vertellen.” vaak tot een goed einde te brengen. Door hebber op 9 december 1961 bij toen in de stromende regen duizenden men- ‘duizendpoot’ Irene werd je altijd hartelijk sen de ijzers onderbonden op de nieuwe kunstijsbaan. Mijn grote schaat- De nazit ontvangen met koffie. Irene was meer dan sidool was in die jaren Kees Verkerk. Zowel zijn stijl van rijden als zijn humor Keizersgracht In de nazit komen we altijd terug op een gewone koffiedame, ze deed ook alle sprak me aan. Onlangs bezocht ik de ijsbaan die er nu ligt in het Olympisch Een foto van een gracht in Amsterdam, reacties op eerdere raadplaten. Allereerst voorkomende camera- en retoucheerwerk- Stadion en ik dacht als vanzelf weer terug aan de ijsbaan in Amsterdam- dat was wat er te zien is op de Raadplaat op de foto van de Oude Waal in de editie zaamheden.” Oost, waar ik menig baantje heb geschaatst. Op deze baan kan nog tot 26 in de vorige editie. En omdat de grachten van 21 januari. Wim Weehuizen weet het februari worden geschaatst, waarna ter afsluiting in het weekend de NK all- zoveel op elkaar lijken, is dat per definitie antwoord: “Dit is de Oude Waal, vlak bij Veel familie round wordt gehouden. Dan worden ook de schaatsers die nu in Sotsji furore een lastige. Gielijn Escher is een fan van de hoek met de Oude Schans. Daar staat Henk van Haperen laat tot slot weten: maken gehuldigd. Tot de volgende krant! de rubriek. Of hij weet de plek direct te links van de huizen op de foto de Mon- “Bij het begin van de Oude Waal bij de duiden, of hij gaat de stad in om het uit telbaanstoren. Toen ik in 1964 voor mijn Lastageweg zat een melkhandel. In die tijd te zoeken. “De oplossing: Keizersgracht studie naar Amsterdam kwam, had ik (1950) verkochten ze melk, boter en kaas. In mijn foto- tussen Prinsenstraat en Leliegracht; meer een zolderkamer gehuurd aan de Nieuwe De eieren zaten in een heel grote glazen plakboek van bepaald de nrs. 148 t/m 158.” Dit is dus Uilenburgerstraat die uitkeek op de Oude vaas - deze stond in de etalage. Van houd- 50 jaar oud correct. Schans en een lagere school. Naast die baarheidsdatum had men toen nog niet heb ik het school was toen een gat in de huizenrij gehoord. Mijn tante Annie, oom Harrie en krantenartikel Best lastig waardoor ik een mooi uitzicht had op de nicht Tinnie woonden aan de Oude Waal van de opening Theo Bakker, Peter de Graaf en Guus de Montelbaanstoren. De Nieuwmarktbuurt op 3 hoog en het zou het tweede huis van van de Jaap Vré wisten het goede antwoord ook en net was toen nog echt een volkswijk, met een links kunnen zijn. In de jaren 50 woonde Edenbaan op als Gielijn Escher heeft Guus er een stuk melkboer, een bakker op de Oude Schans veel familieleden in de buurt. Opoe en 9 december voor moeten wandelen. “De raadplaat is en een groenteman en slager in de Korte Opa woonden bijvoorbeeld in het huis met 1961 bewaard. de gevelrij van de Keizersgracht 148 t/m Koningsstraat.” de Rode Leeuw. Ik woonde met mijn ou- Let goed op 158. Ik wist dat ik eerst ergens aan de ders op de Gelderschekade in het huis met de prijs van de noordwestkant moest zijn. Niet te grote Vriendinnetje Neptunus als topgevel. Allemaal bij elkaar toegangskaart- huizen met nog veel pakkelders. De hoge Chun-Lan Lin weet het antwoord ook om- in de buurt. Handig om op zondagmorgen jes… walkant sloot de Jordaan uit. De ietwat dat een vriendinnetje van haar in een van bij de familie langs te gaan voor een paar vreemde 19e-eeuwse geveltop van num- de woningen woonde. “Mijn schoolvrien- centen, die goed waren voor een ijsje in de mer 154 heeft mij het meest geholpen. De dinnetje, Karin, woonde in een van de Koningstraat.” opname zal ergens rond 1947 zijn geno- twee portiekwoningen die op de raadplaat men, schat ik in als ik de auto zo zie.” te zien zijn, die met de ronde uitsparingen De boekjes van Simon gaan naar Monique Theo Bakker laat weten: “De raadplaat van boven. Ik heb daar regelmatig gelogeerd Sweers, Henk van Haperen, Chun-Lan Lin, Cees Bij de opening van de ijsbaan deze keer gaat over de panden Keizers- en dan liepen we de volgende ochtend sa- Mensch en Guus de Vré. Verder gaan er nog in het Olympisch Stadion liep gracht 148-158. Af en toe moet je ook de men naar De Oudeschansschool. Zelf ben boekjes naar aanleiding van vorige raadplaten ik mijn jeugdidool Kees Verkerk mazzel hebben dat je er vlakbij gewerkt ik geboren in de Binnen Bantammerstraat, (onder andere van lijn 9, zie ook pagina 15 tegen het lijf. Kees vertelde dat hebt.” waar in de jaren 50-60 meer dan tien Chi- in deze editie, en de Oude Waal) naar Marian hij zijn schaatsen definitief aan nese restaurantjes gevestigd waren.” Klooster, Hero de Rooij, Joop Esselman, Jos de wilgen heeft gehangen. Hij Andere plekken Monique Sweers laat weten: “De plek Brand, Martha Lambrechts-van der Loos, Fred poseert hier samen met mij met Maar er waren er ook die het niet bij het van de foto is de Oude Waal tegenover de de Kraker, Hans Bethlehem, Wouter van den De Oud-Amsterdammer in de goede eind hadden. Henk Brehm houdt binnenkant. Ik heb op de Kromboomsloot Bergh en Loek van Wijk. Niet al deze personen hand, maar dan met een voor de het op de Prinsengracht en Ferry Hoorn- gewoond en ik herkende de patrijspoorten hebben een adres achtergelaten en we verzoeken gelegenheid aangepaste tekst. berg denkt aan de Oudezijds Voorburgwal. boven de ingang van de trappenhuizen.” hen een mailtje te sturen met het goede adres. (Inzetje: Kees Verkerk reed, zo- als hier, vaak op de Jaap Eden- baan.) Nieuwe raadplaat “Hallo Hans, hierbij de nieuwe raadplaat. Ik hou wel van een gein- tje. Geef geen hints alsjeblieft.” Dit is de mail die Simon stuurde, met de nieuwe raadplaat. We geven dus geen hint, maar zijn wel benieuwd of u het geintje herkent.

Reacties kunt u mailen naar Initiatiefnemer van De Coolste Baan [email protected] van Nederland Rintje Ritsma laat of sturen naar Coach Gerard Kemkers vertrouwt weten dat de schaatsers die in Sot- De Oud-Amsterdammer erop dat Sven Kramer de Koning sji zoveel winnen hier zullen worden Postbus 5003 van de Winterspelen wordt. gehuldigd. 1380 GA Weesp pagina 12 Dinsdag 18 februari 2014 Puzzel mee en win het boek ‘De ommuurde stad’ (5x)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27

28 29 30 31 32

33 34 35 36 37

38 39 40 41 42 43 De ommuurde stad 44 45 46 Het is nu moeilijk voor te stellen, maar in 1663 47 48 49 was Amsterdam omsloten door een vijf meter hoge stadsmuur. De acht kilometer lange vestingwal telde 26 bolwerken of bastions en 50 51 52 53 8 stadspoorten langs de huidige Singelgracht. Hier en daar zijn in de stad nog sporen te 54 55 56 57 58 59 60 vinden.

Op de bolwerken stonden kanonnen en vanwege 61 62 63 64 de ligging aan de rand van de stad waren de meeste ook voorzien van een molen. In de 19de 65 66 67 68 69 70 71 eeuw verloren de muur en de bolwerken hun militaire functie en vanwege de stadsuitbreiding werden ze één voor één afgebroken. Daarmee 72 73 74 75 76 verdwenen ook de molens. In dit boek wordt u meegebnomen op een reis langs de bolwerken en 77 78 79 80 81 stadspoorten in Amsterdam.

De bekende mimespeler Rob van Reijn raakte 82 83 84 85 gefascineerd door de verdwenen vestingwal en spande zich ervoor in dat er plaquettes 86 87 werden gelegd op de plekken van de voormalige bolwerken. Hij legde samen met Maarten Hell 2 de geschiedenis ervan vast in de vorm van een wandeling op de grens van de oude en de nieuwe stad.

42 14 38 24 75 22 61 5056 8 62 ‘De ommuurde stad’ kost € 22,50 in de winkel. ISBN 9789059373747. 70 66 29 87 57 13 72 44 79

Horizontaal Verticaal 1. onderstel van een auto; 7. nagerecht; 12. pratende vogel; 13. letter van het Griekse alfabet; 14. familielid; 1. eiland der kleine Antillen; 2. algemeen bestuur (afk.); 3. tennisterm; 4. voorgerecht; 5. buigzaam (lenig); 15. lang rond hout aan een mast; 17. ver (in samenstelling); 19. familielid; 21. vlaktemaat (afk.); 22. woon- 6. spijskaart; 7. hevige angst; 8. schilderslinnen; 9. zonder glans; 10. in memoriam (afk.); 11. geestig; 16. boot; 24. moderne muziek; 27. meisjesspeelgoed; 28. oud Nederlands betaalmiddel; 30. sprookjesfiguur; 31. vlaktemaat; 18. waardering; 20. Europese Economische Gemeenschap (afk.); 21. raamscherm; 23. Koninklijke zoek (verloren); 32. het werpen (gooi); 33. het wijfje van hoenderachtige vogels; 35. niet aantrekkelijk; 37. al- Nederlandse Hippische Sportfederatie (afk.); 25. finishlijn; 26. varken; 27. veerboot; 29. dagblad in Neder- coholische drank; 38. loonsverhoging; 41. metaalsoort; 42. slim (sluw); 44. heldendicht; 46. plaats in Rusland; land; 32. deel van hand; 34. drinkbeker; 36. charmant (aardig); 37. vragend voornaamwoord; 39. buit van een 47. inwendig orgaan; 48. fout van een zetter; 49. hetzelfde; 50. deel van schip; 52. teken; 54. zuil (pijler); roofdier; 40. kerel (vent); 42. inhoudsmaat; 43. in elkaar; 45. Sociaal Economische Raad (afk.); 46. zoen; 51. 56. gom; 58. autoritaire bestuurder; 61. lokspijs; 62. houtsoort; 64. republiek (afk.); 65. kraaiachtige vogel; Organisatie van Amerikaanse Staten (afk.); 53. Europeaan; 54. villa in de Efteling als vakantieverblijf voor 67. Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (afk.); 68. vochtig; 70. zuivelproduct; 72. mannetjesbij; 73. kinderen met een levensbedreigende ziekte; 55. open plek in een bos; 56. directe uitzending op televisie; tarantula; 76. Stedelijke Openbare Bibliotheek (afk.); 77. operatiekamer (afk.); 78. toespraak; 79. geestdrift; 57. aardbewoner; 59. heldendicht; 60. loterij zonder nieten; 62. wereldtaal; 63. plaats in Italië; 66. binnen- 81. Japans bordspel; 82. modegek (dandy); 83. strook kunststof voor jaloezieën; 84. zeepwater; 86. kortharig vaartuig; 67. oude lap; 69. duivenhok; 71. deel van gelaat; 73. familietwist; 74. soort verlichting; 75. Indisch kattenras; 87. Nederlandse bekendste wijsgeer. rijstgerecht; 78. teken van de dierenriem; 80. kloosterzuster; 82 muzieknoot; 85. rivier in Italië.

‘Ik ga mijn sokken nummeren’ is de oplossing van de puzzel in de vorige editie. Dit is een Amsterdamse uit- Nieuwe puzzelprijs: vijf exemplaren van het boek ‘De ommuurde stad’ van Rob van Reijn. Zie voor een drukking voor ‘Ik ga slapen’. ‘Ik ga even de achterkant van mijn ogen bekijken’ is ook zo’n uitdrukking. De beschrijving van dit boek de tekst naast de puzzel. prijs bestond uit twee keer twee kaartjes voor ‘Holland zingt Hazes’ op zondagmiddag 30 maart. Deze gaan naar A. Wansinck en E. Blits, beiden uit Amsterdam.

Stuur uw oplossing met uw naam, adres en telefoonnummer voor 28 februari 2014 naar (e-mail) [email protected] of naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp. Dinsdag 18 februari 2014 pagina 13

Tweede Boerhaavestraat ‘We waren echt een stelletje rotjongens’ door Jos Mol Hoe we dat opgelost hebben, staat me niet breestraat en de Nieuwmarkt naar het men een X met elkaar. Rond het snijpunt meer helder voor ogen! Een badkamer Oudekerksplein. De jongere garde ging lag het Boerhaaveplein. Het andere deel Hermanus Boerhaave werd geboren in was er niet, dus in de teil of staand wassen natuurlijk ook mee. Het was midden in van de Tweede Boerhaavestraat (tegen de Voorhout in 1668 en stierf in Leiden in met koud water. Eén keer in de week ging de winter en het had gesneeuwd. Op het Wibautstraat aan) bevatte slechts op no. 1738. Van origine was hij opgeleid tot het hele spul naar het badhuis op het Oudekerksplein zaten enige ‘goed geklede’ 17 de garage Schnabel en er waren twee arts. Daarnaast was hij ook nog botani- Boerhaaveplein (DOA 2 april 2013). dames met bijzondere belangstelling voor scholen. In de Andreas Bonnstraat waren Jos Mol aan de hand van zijn moeder met op de cus, scheikundige en onderzoeker, een passerende heren. Ineens hoorde ik een wél veel winkels. achtergrond het Tropen Instituut. breed geïnteresseerde man dus. Hij werd Wat deed de jeugd zoal? schreeuw, een stem riep “rotten jullie Ik kan me nog in de Andreas Bonnstraat benoemd tot hoogleraar aan de Medi- Het leven van de jeugd speelde zich vanaf allemaal op” en de groep zette het op een voor de geest halen: een sigaren/sigaretten- achter een boom en bekeek het spektakel. sche Faculteit van de Universiteit van Lei- een bepaalde leeftijd voornamelijk buiten lopen. Dit was mijn kennismaking met de winkel (no. 48), op no. 42 een drogisterij, Ik kreeg wel op mijn duvel toen ik zomaar den en werd daar zelfs rector magnificus op straat af. Toen ik nog niet alleen naar warme buurt. We waren echt een stelletje bakkerij Bach op no. 40, op no. 38 een een keer de rijweg overstak. Aan het en directeur van de Hortus Botanicus buiten mocht, deed ik het volgende. Als rotjongens. Aan het einde van de Tweede loodgietersbedrijf, een kantoorboekhandel Oosterpark stonden slechts enkele auto’s. Leiden. Hij was een begenadigd spreker we ‘s avonds klaar met eten waren, ging ik Boerhaavestraat was een Montessori- en precies op de hoek was een particulier Ik zal nooit de grote Amerikaanse slee van en werd daarom in heel Europa uitgeno- op wacht staan bij de deur tot mijn vader school. Daar parkeerden vele mensen hun verzorgingshuis. Over het Boerhaaveplein Henry van Rooy van no. 48 vergeten. Hij digd. Boerhaave had als motto: eenvoud kwam. Dan mocht ik op zijn rug naar ‘tol- fiets als ze moesten stemmen. Je schoot heen kwam het tweede stuk Andreas verdiende zijn boterham met kleding ma- is het kenmerk van het ware. dertje’ (zoldertje) toe, kreeg een bak met die mensen dan aan en vroeg ze of je voor Bonnstraat met op de hoek IJssalon De ken en voor hij naar zijn werk ging stak spijkers en ramde die dan feilloos in het een stuiver of een duppie op hun fiets Jong (no. 26), daarnaast kapper Landman hij een grote Cubaanse sigaar op. Toen Het prille begin hout. Later mocht ik spelletjes meedoen mocht passen. Soms mocht dat niet, maar (no. 24), op no. 16 de fruit- en chocolate- ik dat doorkreeg belde ik iedere morgen In 1948 zag ik, de vierde en jongste zoon op straat. Ik denk bijvoorbeeld aan knik- daar wisten we wel iets op. De meeste riehandel Baco (avondwinkel). Verder op bij hem aan en vroeg beleefd of ik zijn van het gezin Mol, het levenslicht in de keren, hinkelen, tollen, hoelahoepen etce- sturen waren namelijk bekleed met cellu- no. 12 een bakkerij, een boekenwinkel sigarenbandje mocht hebben. Ik had op Tweede Boerhaavestraat 58 II. Er zat zeven tera. ‘s Winters kon het akelig vriezen en loidpapier en dit werd in de hens gestoken met uitleenbibliotheek Van der Weij een gegeven moment een hele doos met jaar tussen mij en de volgende boy, dus ik weet nog dat de hele jeugd uit de straat met een vergrootglas, lekker puh. Boven (no. 10), de ijzerwarenwinkel Van der sigarenbandjes van Van Rooy. ik ga ervan uit dat ik niet gepland was. Ik een spiegelgladde ijsbaan maakte, door er ons woonde het gezin Koopman. Hij verza- Linden (no. 8) en een drogisterij (no. 6). was overigens van harte welkom! Ik bleek continu over heen te glijden. Als je bij ons melde metaalafval en had met mijn vader Op het Boerhaaveplein zaten toen nog de Kasteel Staverden nogal luidruchtig te zijn en schreeuwde de de straat uitliep kwam je in het Ooster- afgesproken dat hij alle fietsonderdelen Cooperatie (no. 22), Willem Lust de poelier Mijn eerste ‘grote’ vakantiereis was naar heleboel bij elkaar. Moeders vertrouwde het park terecht. Dat was een oase van rust apart zou houden. Net toen we verhuisden (no. 10), Harderbeck de gordijnenfabriek Kasteel Staverden, ook wel de Witte niet en liet de dokter weer komen. Toen waar we veel te vinden waren. Op zondag had mijn vader alle onderdelen voor een (no. 4/6) en banketbakkerij Van Elk (no. 2, Pauwenburcht genoemd, bij Elspeet (rond bleek dat ik iets te wild op deze planeet was het vaste prik naar de Bonifatiuskerk, complete fiets gekregen. Dit was mijn mevrouw Van Elk had een spraakgebrek). 1952). Werknemers van de SMN konden was gekomen, met een gebroken arm. Ik ‘koffie’ drinken bij oom Niek en dan door eerste fiets van het merk ‘KOOPMAN’. Er stond ook jarenlang een haringkar hier een week verblijven in de zomer. Ook lag dus al een paar dagen na mijn geboorte het Oosterpark weer naar huis (zie DOA 20 bij Willem Lust voor de deur. Voor zover wij gingen daar naartoe; mijn vader en de met een gespalkte arm in de wieg. augustus 2013). De winkelstand is geheel verdwenen ik heb kunnen nagaan, zijn ze allemaal drie jongens reden er op de fiets naartoe Aan winkels was het niet dik gezaaid bij verdwenen! (!) en mijn moeder en ik gingen met de We hadden tot onze beschikking een Wandeling ons. In de straat was zegge en schrijve één autobus. Zodra we in dit voertuig zaten woonkamer, een slaapkamer en een De jongens uit de straat die al wat ouder winkel, het kruiden- en chocoladebedrijf De schooltijd was de vakantie al begonnen. Het kasteel hok waarin net een bed kon staan. In de waren, maakten wel eens een wandeling De Wilde op no. 3. Daar meteen tegen- Ik heb de Sint-Barbara- en de Sint Lauren- had een hoofdgebouw waar je gezellig kon woonkamer sliepen mijn ouders en in de over de Weesperstraat, de Sint Antonies- over lagen twee gebouwen, dat van de tiusschool, allebei gelegen aan de Eiken- zitten en waar je kon eten en overnachten slaapkamer huisden wij met zijn vieren. ‘Vereenigde Doopsgezinde Gemeente’ van weg/plein bij het Oosterpark, bezocht. en waar de leeszaal was. Verder waren op Mijn vader werkte bij de SMN (Stoom- architect A. Salm uit 1904 en op no. 51 de Het waren rooms-katholieke scholen, het perceel aanwezig een koetshuis, waar vaart Maatschappij Nederland) en had ‘4e Openbare Lagere Montessorischool’ dus er was een kerk in de nabijheid, de we gedurende de vakanties meestal slie- de beschikking over faciliteiten om twee (staan er nog steeds). Op no. 49 zat het Bonifatius. De zitplaatsen werden zeer pen, een tuinmanswoning, een orangerie/ stapelbedden te fabriceren. Zeer vaak sliep ‘Mathematisch Centrum’, een zelfstandige hiërarchisch toebedeeld. De upper ten zat brasserie, het prieel en een gigantisch bij ons een tante van mijn moeder, die in organisatie gefinancierd door NWO. Mijn vooraan in de kerk en had een kussentje grote kasteeltuin waar onder andere het het hok mocht slapen. We woonden er oudste broer Wim heeft 42 jaar bij deze met een slot eraan (tegen het pikken)! doolhof, tennisbanen en de ijskelder wa- dus met zijn zevenen! Het was een heel organisatie gewerkt en er zijn vrouw leren We moesten ook regelmatig biechten bij ren. Het was zeer riant om hier een week koud huis, er brandde slechts één kolenka- kennen. In de jaren 40 was dit karakte- meneer pastoor. Mijn God als ik nog weet te mogen verblijven! chel in de huiskamer. Het toilet is een ristieke gebouw ook een school. Om de wat ik bij hem allemaal bedacht. In het verhaal op zichzelf. Deze grensde aan een hoek op no. 52/54 zaten vroeger onder begin bracht en haalde mijn moeder me Grada Lases, Wim Mol en Frits Mol ben ik erken- halfsteens buitenmuur. Als het ‘s winters andere een ‘fijne vleeschwarenhandel’ en van school. Even later mocht ik het alleen telijk voor veel informatie betreffende de sectie vroor gebeurde het vaak dat de hele boel Het geboortehuis van Jos Mol: Tweede een wasautomatiek. De Tweede Boer- proberen, bijvoorbeeld het oversteken ‘De winkelstand is geheel verdwenen’. bevroor en niemand naar het toilet kon. Boerhaavestraat 58 II (bij de stip). haavestraat en de Andreas Bonnstraat vor- met de klaarovers. Mijn moeder stond dan

Joop Bonnemaijers werkte van 1952 tot 1989 als agent aan de Pieter Aertszstraat en Overtoom en later bij de recherche Warmoestraat. In zijn boek ‘Signalement van een rechercheur’ schrijft hij over zijn belevenissen. In De Oud-Amsterdammer publiceren we passages uit zijn boek. Een berouwvolle beroepsinbreker

In het ‘verre’ verleden hoefden we cheur heb je hem dat immers toch dat niet te doen, maar er kwam gezegd? Het gekke is dat er niet een tuin in en we wachtten af of hij naar zijn huis. Daar was hij en hij het een voorschrift dat wij vóór aan- veel van dat zwijgrecht gebruikma- er weer uitkwam met gestolen spul- deed alsof hij al die tijd thuis was ge- vang van een verhoor van ver- ken. Ik herinner me een geval dat len. We bleven maar wachten en weest. Hij had dus toch kans gehad dachten tegen hen moesten zeg- een verdachte dit wel deed. wachten, maar meneer verscheen ongezien weg te komen uit dat huis. gen: “U bent niet tot antwoorden De man werd verdacht van een in- niet. Dan eens even zelf kijken in de Hij was de deur niet uit geweest, zei verplicht.” braak. Hij was een bekende kraker tuin. Ja hoor, de tuindeur was open- hij, maar er zat bloesem in zijn haar. en hij zat veelvuldig achter de tra- gebroken. Zou hij nog binnen zijn, Dat bloesempje was van een niet Zoiets doe je natuurlijk omdat het lies. Als hij dan vrij kwam, wisten dachten we. Omzichtig gingen we veelvoorkomende struik, die toeval- voorgeschreven is, maar daarna ga wij dat en het kon dan niet uitblijven het huis in. De bewoners waren niet lig wel in de tuin stond waar hij bin- je vragen wat hij over de tenlaste- of hij ging weer op dievenpad. We thuis en onze inbreker was ook ner- nen was gegaan. We hebben hem legging te vertellen heeft. Wat zou volgden hem dan. Ook deze keer gens te bekennen. Boven stond wel aangehouden. Omdat er niets was er dan makkelijker zijn voor de ver- zaten we weer achter hem aan om een deur van een linnenkast open. vermist uit het huis, was dat voor dachte om te zwijgen? Als recher- hem te kunnen betrappen. Hij ging Een paar van onze collega’s gingen een poging tot inbraak. pagina 14 Dinsdag 18 februari 2014

Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail) [email protected] Amsterdamse uitjes of Postbus 5003, 1380 GA Weesp

Shen Yun brengt Chinees spektakel in Het Muziektheater Smartlappenkoor in Het Amsterdams Lyceum

In Het Muziektheater Amsterdam zijn op 18, 19 en 20 maart (en op 23 en 24 april in Lucent dansthea- Het Amsterdams Smartlap- ter in Den Haag) voorstellingen van Shen Yun Performing Arts. Shen Yun Performing Arts - dat in 2006 penkoor treedt zaterdag in New York is opgericht - neemt de bezoeker mee op een reis door eeuwenoude dynastieën en hemelse 6 april op in de aula van rijken waar legendes en klassieke helden tot leven komen. Duizelingwekkende, geanimeerde achter- Het Amsterdams Lyceum gronden bewegen mee met de tijdloze etnische en folkloristische dansen die het podium vullen met op het Valeriusplein 15 in kleur en energie. Amsterdam.

De ingenieuze sprongen en salto’s van Shen Yuns meesterdansers, de donderende oorlogstrommels en Het optreden begint om 20.00 verheffende stemmen van de vocalisten smelten samen in een onvergetelijke ervaring. Shen Yun is sinds uur. Tegen 21.30 uur is er een de oprichting in 2006 een wereldwijde sensatie geworden die China’s 5.000 jaar aan cultuur doet herleven. gastoptreden van Felix Strategier van theatergroep Flint en om 22.00 uur wordt het podium vrijgemaakt Klassieke Chinese dans, met voor The Limehouse Jazzband, een 10-koppige band met dansbare muziek. Op de website www.smartlap- haar explosieve technieken, penkoor.nu/agenda is te vinden hoe je kaartjes kunt bestellen, maar deze zijn ook aan de deur te koop. gesynchroniseerde bewegin- gen en expressieve kracht, vormt het hart van de Expositie rond werk van Martin Monnickendam productie. Nog tot en met 4 april is de expositie ‘Met Monnickendam op reis’ te zien in de Amstelkerk in Amster- De voorstelling loopt vlot dam. In de middenruimte van de Amstelkerk zijn pastels van kunstschilder Martin Monnickendam te door allerlei streken, verschil- zien van zijn reizen door België, Frankrijk, Duitsland en Italië, van het Europa tussen de twee oorlogen lende dynastieën en legendes. in, toen het platteland nog platteland was en de steden nog ongeschonden. Zijn tekeningen, uitbundige Het is een groots opgezette kleurrijke pastels, zijn prachtige impressies van schilderachtige steden, landschappen en levendige productie met zo’n 400 kos- dorpspleinen. tuums en een orkest dat zowel klassieke Westerse als Kunstschilder Martin Monnickendam (1874- 1943) heeft veel gereisd tussen 1920 en 1940 en bezocht Chinese instrumenten bevat. Duitsland, Frankrijk, België en Luxemburg. Italië echter werd zijn grote liefde. Monnickendam woonde en Etnische en folkloristische werkte in Amsterdam. De expositie is op werkdagen van 10.00-17.00 uur te bezichtigen. Voor meer infor- dansen vullen het podium met kleur en energie. Fantastische atleten, donderende oorlogstrommels en matie over Martin Monnickendam: www.martinmonnickendam.nl. meesterlijke vocalisten tekenen zich af tegen duizelingwekkende geanimeerde achtergronden. Het is een reis naar een langvergeten wereld. Meer informatie is te vinden op www.shinyun.com en op www.het-muziektheater.nl. Hier zijn ook kaarten Eerste overzichtstentoonstelling van Marcel Wanders in het Stedelijk te bestellen. Het Stedelijk Museum presenteert de tentoonstelling Marcel Wan- ders: Pinned Up. Deze is nog tot en met 15 juni te zien. Uniek vraaggesprek in theater met Anne Wil Blankers Marcel Wanders (Boxtel, 1963) wordt beschouwd als een van de meest Anne Wil Blankers viert dit seizoen met de voorstelling Madame Rosa haar gouden toneeljubileum. toonaangevende ontwerpers van dit moment. Hij is internationaal bekend Speciaal voor deze gelegenheid voert Hein Janssen live een vraaggesprek met de grande dame van het om zijn meubelen, interieurs en eigenzinnige art direction. Het is de eer- toneel. Dit vindt plaats op zondagavond 2 maart in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag en zondag- ste overzichtstentoonstelling van de ontwerper in Europa sinds 1999, het avond 9 maart in de Stadsschouwburg in Amsterdam. grootste overzicht van Wanders’ werk ooit en de eerste grote designten- toonstelling in het Stedelijk Museum na de heropening in 2012. In dit vraaggesprek gaat Hein Janssen op zoek naar de mens achter Anne Wil Blankers. Een gesprek over De tentoonstelling bevat ontwerpen uit het hele oeuvre van Wanders, leven en werk, over koninginnen en volksvrouwen, over tragedies en komedies, over twijfels en roem, over dat de periode beslaat van eind jaren tachtig tot nu. Meer dan 400 thuis en op tournee. Een persoonlijk gesprek, maar dan mét publiek. In de schouwburg, op het podium objecten zullen te zien zijn in de monumentale ondergrondse ruimte in waar ze zoveel en zo lang met liefde heeft gespeeld en nog steeds te bewonderen is. Daarbij krijgt het pu- de nieuwe vleugel van het Stedelijk, waaronder meubelen, lampen, apparaten, bestekken, behang, verpak- bliek de mogelijkheid vragen te stellen aan deze gelauwerde koningin van het Nederlandse toneel. kingen en sieraden. Daarnaast zijn er foto’s van interieurs te zien, evenals ontwerptekeningen, prototypes, Meer informatie en kaarten bestellen kan bij Stadsschouwburg Amsterdam, www.ssba.nl. experimenteel werk in kleine oplagen, sculpturale objecten ontwikkeld voor speciale projecten en ‘virtuele interieurs’ die als vrij werk op de computer zijn ontstaan.

Expositie in Verzetsmuseum Gerard Heineken centraal in Stadsarchief over transport van Joden Tijdens nog één zondagmiddag staat het leven van Gerard Heineken centraal in de serie ‘Amsterdam in Verzetsmuseum Amsterdam toont nog tot en met 31 gesprek’. Op zondag 2 maart vertelt Annejet van der Zijl (biograaf Gerard Heineken) over het leven van augustus een aangrijpende expositie over het transport de grondlegger van Heineken en de betekenis van hem voor Amsterdam. ‘Amsterdam in gesprek’ vindt op 6 en 7 juni 1943 van bijna 1300 joodse kinderen plaats in het gebouw van het Stadsarchief aan de Vijzelstraat 32 (gebouw De Bazel). De middag begint vanuit Kamp Vught naar vernietigingskamp Sobibor. om 15.00 uur, de toegang is gratis (er is een beperkt aantal stoelen beschikbaar en vol=vol). Verhalen van de kinderen en getuigenissen van om- standers geven de bezoeker een indringend beeld van De serie ‘Amsterdam in gesprek’ over Gerard Heineken staat in het teken van de tentoonstelling in het het verloop van deze chaotische dagen. Stadsarchief Amsterdam in gebouw De Bazel aan de Vijzelstraat 32 en is nog tot en met 11 mei te zien.

Onderdeel van de tentoonstelling is een wand met de na- men van de 1269 kinderen. Van 160 kinderen is de naam Heilige Huisjes in Van Eesterenmuseum voorzien van een foto. Het Verzetsmuseum hoopt door de expositie foto’s van meer kinderen te verzamelen, die Het Van Eesterenmuseum presenteert van 22 januari t/m 21 juni 2014 in het kader van de religieuze dan aan de expositie zullen worden toegevoegd. stad ‘Heilige Huisjes’, een manifestatie die bestaat uit een nieuwe tentoonstelling, speciale rondleidin- gen, diverse gesprekken en bijeenkomsten over het hergebruik, architectuur en geloven in Amsterdam Nieuw-West. Fiets- en Wandelbeurs in de RAI De kerkgebouwen in Amsterdam Nieuw-West vertellen het verhaal over de totstandkoming van dit weder- In de RAI vindt komend weekend de Fiets- en Wandelbeurs plaats. Leveranciers van producten en diensten opbouwgebied in het sterk verzuilde Nederland van en na de Tweede Wereldoorlog. Cornelis van Eesteren die de fanatieke of iets minder fanatieke wandelaars en fietsers bedienen, laten hier hun nieuwtjes zien. en zijn tijdgenoten waren ervan overtuigd dat de nieuwe wijken van de Westelijke Tuinsteden het sociale De Fiets- en Wandelbeurs is zaterdag 1 en zondag 2 maart in de hallen 9, 10 en 11 van de RAI. Openingstij- en culturele leven zouden verbeteren. De kerken kregen binnen deze wijkgedachte een belangrijke rol. De den zijn beide dagen van 10.00 tot 17.00 uur. Meer informatie is te vinden op fietsenwandelbeurs.nl. bijzondere vormgeving, zowel de traditionele als de moderne, van de naoorlogse kerkarchitectuur domineren het straatbeeld. In Nieuw-West zijn nog veel religieuze parels te vinden zoals het Catharinacomplex, de Olijf- tak, de Ontmoeting en de Lourdeskerk. Meer informatie is te vinden op www.vaneesterenmuseum.nl. Dinsdag 18 februari 2014 pagina 15

Uit de schatkamer van Ajax De traditionele knallen van Opa Swart Twee edities terug hadden we een uitverkocht en voor aanvang bij de loket- Ajax eind jaren 50 een thuiswedstrijd makkelijke raadplaat: van het begin/ ten zag je zwarthandelaren die probeer- speelde tegen DOS. De keeper van DOS eindpunt van Lijn 9 bij stadion De Meer den de laatste kaartjes aan de (zenuwach- was de legendarische Frans de Munck, van Ajax. Hier kwamen veel reacties op tige) man te brengen. Dat ging niet altijd alias ‘De Zwarte Panter’. Voor het begin binnen en een aantal daarvan hadden - goed. Regelmatig ontstond er opwinding van de wedstrijd, tijdens wat we tegen- uiteraard - een connectie met Ajax. Die omdat een handelaar half opgerolde woordig de warming-up noemen, kwam plaatsen we op deze pagina, aangezien kaartjes verkocht met alleen het woord De Munck in een looppasje naar het doel dit juweeltjes zijn uit de schatkamer AJAX zichtbaar. Bij het uitrollen bleek dat aan de Diemenzijde gehold, terwijl een van Ajax. het een kaartje was van een wedstrijd die DOS-speler nog even zijn voorzet wilde eerder in het seizoen gespeeld was.” oefenen en vanaf de zijlijn een teamge- Fred de Kraker, een echt voetbaldier, noot in de zestien probeerde te bereiken. kwam in 1947 als 5-jarig mannetje in de Glippen De bal kruiste achter De Munck langs Veeteeltstraat in Betondorp te wonen. “In het begin van mijn jeugd heb ik nog diens weg. In zijn loop, ongeveer op de Fred zat op de Groen van Prinsterer- voor 10 cent jongenskaartjes gekocht die rand van het doelgebied, ‘hakte’ hij de school, dezelfde school waar Jopie (Johan) toegang gaven tot de Diemenzijde. Deze bal zonder blikken of blozen met een Cruijff op zat. “Bij het voetballen op het waren meestal snel uitverkocht, maar wij achteloze beweging halfhoog uit de lucht ‘zandje’ achter de school werden altijd hadden daarvoor een oplossing gevonden. Stadion De Meer in volle glorie, nu met de lichtmasten die er pas in de jaren 60 over zijn eigen hoofd heen vlak onder de partijtjes gespeeld. Bij het ‘poten’ werd We lapten onze dubbeltjes bij elkaar kwamen. Ook het gebouw aan de voorkant, voor de vakken B en C, was er in het lat in het doel. Onbewogen viste hij de Jopie, die nota bene vijf klassen lager zat, en kochten voor 65 cent een volwassen begin nog niet. bal uit de touwen en trok vervolgens op altijd als eerste gekozen. Ook herinner ik kaartje. Daarna op naar de tribunetoe- de doellijn zijn handschoenen aan. Hij me dat hij regelmatig een ‘snotbriebel’ gang. Een van ons hield bij de overhan- Geen geld van zwarte kaartjes aantrof. In de jaren was er klaar voor.” (snotneus) had, die met een ferme veeg diging aan de suppoost het kaartje stevig “Soms had je geen geld voor een kaartje, 80 stond hier vaak de door Helge Lippe van zijn tong wegpoetste.” tussen duim en wijsvinger gekneld. Het maar dan gingen we om half vier naar beschilderde tram met gevelelementen Vak SS afscheuren van het controlestrookje nam het stadion. Een kwartier voor het einde van de betonnen gevels in Betondorp. Het tweede onvergetelijke moment Zwarthandelaren net genoeg tijd in beslag om de anderen werden de toegangen naar de tribune Ook de tram met rode stippels, de zoge- speelde zich af in het Olympisch Stadion. “Bij belangrijke wedstrijden waren de snel langs de controleur te laten glippen.” en de poorten rondom het stadion al noemde Mazelentram van de Amsterdam- “Voor twee kwartjes kocht je in die toegangskaarten in de voorverkoop rap geopend zodat de supporters in staat se kunstenares Marthe Röling, maakte tijd voor een dubbelwedstrijd in het werden gesteld vroegtijdig het stadion hier vaak zijn opwachting.” Olympisch Stadion een staanplaats in te verlaten. Daardoor konden wij vaak vak SS (onbegrijpelijk eigenlijk dat men nog een kwartiertje van de wedstrijd die aanduiding is blijven gebruiken), pal zien. Daarvoor moesten we wel via een Lekker dicht op het veld onder het scorebord op de tweede ring, hek of over een sloot op het terrein zien Peter van den Busken noemt De Meer een recht achter het noordelijke doel. Rob te komen. Dat lukte soms, maar soms echt familiestadion. “Lekker dicht op het van Heeswijk was de doelman van Blauw ook niet. Dan kon je tussen de tribunes veld en veel sfeer met voor het begin van Wit. Een goede keeper, maar ook een door een glimp van het scorebord aan de wedstrijd altijd de traditionele knallen showbink. Ik herinner me een afstands- de Stadzijde zien zodat je tenminste de van Opa Swart. Ik bleef na de wedstrijd schot op het door hem verdedigde doel stand wist.” van Ajax meestal hangen tot de spelers voor vak SS. De bal was enige tijd onder- uit de kleedkamers kwamen om naar het weg en ging recht op hem af. Je zag Van Zwarte kaartjes restaurant boven in het stadion te gaan. Heeswijk een inschatting maken van de Hans Bethlehem laat weten: “Er was bij Doel was om aan handtekeningen/foto’s baan van het schot. Vervolgens maakte deze tramhalte een aparte ingang voor te komen van mijn idolen. Vaak sloop ik hij vlug drie pasjes naar rechts om de bal trampassagiers naar het Ajaxstadion waar via de eretribune met mensen mee om in vervolgens met een sierlijke zweefduik Stadion De Meer met vooraan Diemenzijde en links de woningen van Betondorp. je bij belangrijke wedstrijden verkopers het restaurant (een spelershome bestond naar links uit de lucht te plukken. Het toen nog niet) binnen te komen, waar hele stadion applaudisseerde.” je van dichtbij je idolen en tal Oscar Borghardt schrijft van artiesten, acteurs en andere op deze plaats over zijn bekenden van tv kon zien.” herinneringen aan Diemenzijde, een van de Keepersmomenten korte zijden van stadion Wouter van den Bergh keek in De Meer. die tijd vooral naar de keepers en twee momenten staan nog helder voor zijn geest. “Als schooljongen Blunders stond ik een keer op de staantri- bune aan de Diemenzijde toen Stadion De Meer vanuit de lucht. Door de blessure van Jasper Cil- doel van Ajax verdedigen in de du- technisch verantwoordelijke man lessen mocht Kenneth Vermeer els om de KNVB beker en op mo- in De Meer. Ajax kocht keeper in de competitiewedstrijden tegen menten dat Cillissen geblesseerd Piet Schrijvers van FC Twente. Hij DWS uit de Spaarndammerbuurt FC Groningen en PEC Zwolle of geschorst is. In het verleden werd een favoriet van de suppor- het doel van Ajax verdedigen. Hij namen meer coaches van Ajax ters en groeide uit tot De Beer van door Piet Sterk speelde goed en onderscheidde het besluit om hun keeper te ver- De Meer. Een ander voorbeeld Ik kan het niet laten om te reageren op het artikel van Arie de Oude zich vooral in de wedstrijd tegen vangen. Soms gaf één blunder de van een doelman die bij Ajax op en DWS. DWS is wel degelijk een voetbalclub uit de Spaarndam- FC Groningen. De keeper zit ech- doorslag. Heinz Stuy, die in de ja- een zijspoor belandde is Stanley merbuurt en is op 11 oktober 1907 opgericht door onder anderen ter in een lastige situatie, want hij ren 70 in drie Europa Cup I-finales Menzo. De publieksfavoriet ging Jan Huisman, bewoner uit de Spaarndammerbuurt. Spelers uit die kan niet meer rekenen op het volle op rij de nul had gehouden, zag ooit in een Europa Cupwedstrijd tijd waren onder meer Arie Kil, Harm Dijkstra en Richter (de doel- vertrouwen van trainer Frank de zijn loopbaan bij Ajax in het voor- tegen het Franse Auxerre in de man). Als DWS thuis speelde, stond Dries de ijsman met zijn kar Boer en de supporters. Eerder dit jaar van 1974 stranden. In de hal- fout. Voor trainer Louis van Gaal voor de spoorbomen. De halve Spaarndammerbuurt moest hem passeren om bij de sportvelden te komen. Aan de Spaarndammer- seizoen besloot De Boer Vermeer ve finale van het toernooi om de was de maat vol. Hij greep onver- dijk speelden ook de Spartaan en APGS. te vervangen als eerste doelman KNVB beker tegen PSV kreeg hij biddelijk in en verving Menzo door van Ajax. De reden voor dit harde een black-out. De doelman schoof de jonge Edwin van der Sar, een De legendarische Arie de Oude heeft nooit gespeeld op het oorspron- besluit waren een aantal cruciale de bal in de voeten van Willy van toen slungelachtige jonge keeper kelijke veld van DWS aan de Spaarndammerdijk. Pas later, toen DWS fouten die de keeper zeker waren der Kuijlen. Het kanon uit Hel- in wie niet alle supporters van Ajax moest verhuizen naar het Olympisch Stadion, kwam hij samen met on- aan te rekenen. Voor een keeper is mond wist hier wel raad mee en het onmiddellijk zagen zitten. Van der anderen Jan Jongbloed en André Pijlman uit voor DWS. André Pijl- man had een sigarenzaak in de Staatsliedenbuurt, misschien dat daar er in zo’n situatie nauwelijks meer liet het net trillen. In de zomer van der Sar groeide uit tot een doel- de associatie met deze buurt vandaan kwam. Maar in elk geval is DWS een weg terug. Vermeer mag het 1974 werd Hans Kraaij senior de man van wereldklasse. een vereniging uit en opgericht in de Spaarndammerbuurt.

pagina 16 Dinsdag 18 februari 2014