Het grote Nederlandse IJshockeyboek 1891 - 2011

Udo Reinold Marcel Schellekens en Hans Eeuwes Inhoudsopgave

Voorwoord 6 - 7

Inhoudsopgave 9

IJshockey in Nederland en de NIJB Deel 1 Van 1891 tot 1952 10 - 47 Deel 2 IJshockey Den Haag 1952 tot 1964 48 - 56 Oranje 1954 tot 1964 57 - 59 Deel 3 Van 1964 tot 2011 60 - 236

Statistieken Kampioenen senioren 237

Teamcijfers Teams per competitie 238 - 274 Teams 1964 tot 2011 275 - 289 Teams uit het verleden 290 - 293 Reserveteams 294 - 299 Buitenlandse teams 300 - 303 Statistieken Eerste (Ere) Divisie 304 - 318 Nederlandse ploegen in Europa 319 - 322

Algemeen Interview Jacques Herijgers 323 - 328 Voorzitters - Ereleden NIJB en Trainer/Coaches Oranje 329 - 330

Oranje Oranje bij internationale toernooien 331 - 333 Debuutseizoen 334 - 337 Resultaten officiële interlandwedstrijden 340 - 362 Resultaten Oranje per team 364 - 373 Statistieken per speler 374 - 375

Juniorenijshockey in Nederland Kampioenen Juniorenteams 376 - 377 Gedachten over het Nederlandse jeugdijshockey 378 - 382 Interview Wil Zwarthoed 383 - 384 Statistieken Jong Oranje A 384 - 386 Interlandwedstrijden Jong Oranje A 387 - 389 Statistieken Jong Oranje B 390 - 391 Interlandwedstrijden Jong Oranje B 392 - 395 Chris Verwijst Toernooi 396 - 400 CTO - De Nederlandse ijshockeytoekomst 401 - 403

Damesijshockey 404 - 410 Interview Marion Pepels 411 - 413

Uit de oude doos en een vooruitblik 414

Bibliografie 415 - 416

8 9 IJshockey in Nederland en de NIJB Het begin van de ijshockeysport

De ontwikkeling van bandy naar het Canadese ijshockey en de oprichting van de NIJB

Volgens de overlevering vond de eerste bandywedstrijd winters in Nederland nam bandy echter hier geen grote in Nederland plaats op 5 januari 1891.Tussen 5 en 7 vlucht en stilaan moest men het qua populariteit afleg- januari dat jaar traden twee Britse ploegen, Tublutt en gen tegen veldhockey. Aan het einde van de roerige jaren Albion, in Haarlem en Amsterdam aan tegen de plaat- ’20 van de afgelopen eeuw was het gedaan met de ban- selijk ijsvereniging. De eerste ontmoeting won Tublutt dysport in Nederland; veldhockey en het Canadese ijs- tegen de ijsclub Haarlem en Omstreken duidelijk met hockey hadden de vrijgekomen plaats ingenomen. 14:0. Een tweede ontmoeting vond een dag later in de hoofdstad plaats; negen Amsterdamse spelers en gast- Bandy “muteert” speler Pim (W.J.H.) Mulier traden aan tegen Albion. naar ijshockey Ook Amsterdam moest z’n meerdere erkennen in de Zoals bij bandy, neemt Haarlem ook bij ijshockey in de Britse gasten; 6:2. Op 7 januari 1891 was er al de eerste beginjaren een centrale plaats in. Op 12 en 13 januari mogelijkheid voor revanche, maar ook nu was Albion 1929 vierde IJsclub Haarlem en Omstreken haar 60-ja- de sterkste (6:0). rig jubileum met een groot feest. Had men tot dan toe geen oren naar het voorstel uit België om een demon- De Amsterdamse gastspeler Pim Mulier (10.03.1865) is stratiewedstrijd ijshockey te spelen in Nederland, dacht ongetwijfeld de eerste grote leermeester van de Neder- men daar nu heel anders over. Het jubileum moest landse bandysport. Kort voor aanvang van de eerste wed- voor de toeschouwers een waar spektakel worden. Het strijd kwam hij over uit Engeland en onder zijn bezie- bestuur besloot gedurende het weekend de figuurlijke lende leiding leerden de eerste Nederlanders bandy spotlights op de nieuwe sport ijshockey te richten. De spelen. In de winter 1891/92 werd de Amsterdamse veldhockeyteams uit Rotterdam, Den Haag, Bloemen- Hockey en Bandy Club opgericht. Later die winter, op daal en gastheer Musschen Haarlem waren uitgenodigd 21 februari 1892, vond de eerste wedstrijd tussen twee om te strijden om de eerste plaats. Vlak voor aanvang Nederlandse bandyploegen plaats. Haarlem en Omstre- lieten de Rotterdammers weten niet naar Haarlem af ken schreef geschiedenis door Amsterdam met 3:0 terug te reizen en zo trachtte de heer Quarles van Uffort nog te wijzen. Beide teams traden aan met 11 spelers en stre- een team uit het Gooi samen te stellen, het mocht niet den met een bal en een stick. In de vijf volgende jaren baten. Voor zondag 13 januari 1929 stond het hoogte- zagen diverse bandyclubs het levenslicht: Leeuwarden en punt van de festiviteiten gepland: een wedstrijd tussen Heerenveen in 1892, in mei 1895 de Hockey- en Ban- twee clubs uit Antwerpen. De zaterdag voorafgaand aan dyclub Haarlem en in 1897 zijn Haagse tegenhanger. Een deze topper berichtte de plaatselijke kranten Nieuwe jaar later zag een overkoepelende organisatie, de Neder- Haarlemsche Courant en de Oprechte Haarlemsche landse Hockey- en Bandybond het levenslicht, de voor- Courant: loper van de huidige hockeybond. “Zondag 13 januari circa twee uur zullen twee bekende Ant- De IJsclub Haarlem en Omstreken toonde zich zeer leer- werpsche ijshockeyclubs een onderlinge wedstrijd spelen op de gierig; een jaar na het verlies tegen Tublutt keerden ze in bandybaan; tegelijkertijd zullen twee kunstrijders verschillende 1892 het tij. En hoe. Zij wonnen maar liefst met 8:1 van figuren ten beste geven. Vergeet vooral niet het ijshockey, een een Engelse selectie. Na de eeuwwisseling trad Haarlem, spel in Nederland onbekend, bij te wonen.” met succes, tegen diverse buitenlandse tegenstanders aan. Zo keerden ze in 1904 terug uit het verre Davos met een De eerste officiële ijshockeywed- Ansichtkaart voor thuis: Team “Holland” bij het WK. Staand vijf spelers, v.l.n.r. Frits van der Vlugt, Felix de Jong, Huib du Pon, Zeger Reijers en tweede plaats op een sterk bezet toernooi. Een jaar later, strijd in Nederland Hans Gerritsen; geheel rechts NIJB voorzitter Jhr. Boogaert. Knielend v.l.n.r.: Hans Gerritsen, Sjoerd van Marle en Chris van de Mandele. op datzelfde toernooi, bleef Haarlem zelfs ongeslagen: Zaterdag 12 januari 1929. Het is zover. Geen wolkje tegen een Engelse bandyclub uit Davos werd het 7:6 en aan de lucht, een zonovergoten ijsbaan en het kwik de “dubbel” tegen gastheer Davos eindigden met een 6:5 wijst een temperatuur van -11 graden aan. Op het ban- zege en een 4:4 puntendeling. Door de relatieve warme dyveld aan de Haarlemse Kleverlaan gaan de Haarlemse

10 11 Oefenwedstrijden o.a. Bij het begin van de match was duidelijk dat de lij- Den Haag-Budejovice 7:10 nen nog niet waren ingespeeld. Maar hoe langer het Den Haag-Krefeld EV 12:4 duel duurde hoe beter de spelers elkaar konden vin- Tilburg-Slavia Praag 1:5 Tilburg-ZKL Brno 6:11 den. Nadat de ploeg in de eerste veertig minuten een Tilburg-Pr.Krefeld 15:3 0:4 achterstand had opgelopen lukte Joop Manuel in Den Bosch-SmEa Geleen 16:1 H´veen/Den Haag-DEG 5:8 de slotperiode de 1:4. Per kerende post volgde ech- Heerenveen-Bremen 3:10 ter de 1:5 door de Denen. Maar Joop Manuel en Joe Bremen-Heerenveen 10:2 Simons verkortten tot 3:5. Weer sloeg Denemarken toe, Nationale team Denemarken-Nederland 5:2 3:6. Oranje beheerste de wedstrijd nu volledig en door WK-C-Poule Skopje twee doelpunten van Ron Gentis was de achterstand Denemarken-Nederland 3:4 Zwitserland-Nederland 8:0 kort voor tijd nog maar 5:6. Helaas wilde de verdiende Bulgarije-Nederland 5:7 gelijkmaker niet lukken, want steeds was daar weer de Japan-Nederland 11:0 Hongarije-Nederland 13:1 vanghandschoen of de stick van doelman Kristiansen. 4. Nederland 5 2 0 3 12:40 4 Het was echter geen vernederende nederlaag. Nee, uit Bondsteam deze wedstrijd kon moed worden geput. Met meer en Nederland-Rebels Canada 6:11 intensievere trainingen zou binnen afzienbare tijd een sterke nationale ploeg kunnen worden opgebouwd. Het was een seizoen dat voor de toekomst van het nationale ijshockey richtinggevend zou zijn. De NIJB ontvouwde haar ambitieuze driejaren- seizoen IJshockey lijkt plan. Het zwaartepunt ervan lag bij het nationale 1968/69 van de grond te komen team en de nieuwbouw van ijshallen. Kant-en- klare bouwplannen voor drie modellen van ijshal- Seizoencijfers 1968/69 len bood de Bond de steden en gemeentes aan. Illustere buitenlanders uit de glorietijd van HIJS Den Haag. V.l.n.r.: Carl Forster, Gary Wade Millman, ? en Pat Adair. 1e Divisie 1968/69 1. HIJS Den Haag 8 16 Waarbij de bouwkosten tussen de 700.000 en 1,4 2. 8 4 miljoen gulden varieerden. 3. IJHC Den Bosch 8 4 2e Divisie 1968/69 1. HIJS Den Haag 2 14 23 Hiermee hoopte de Bond het ijshockey in Neder- 2. SmEa Geleen 14 23 land een flinke duw in de rug te geven. Ondertus- 3. Amsterdam Tijgers 14 23 4. Antwerp 14 19 sen meldden Geleen en Delft zich als lid van de ijs- 5. YHC Rotterdam 14 10 hockeyfamilie. Voor het seizoen 1969/70 stonden de 6. Thialf Heerenveen 14 7 nieuwe clubs in Nijmegen en Groningen in de start- 7. YHC Delft 14 7 8. Tilburg Trappers 2 14 0 blokken en Utrecht zou in seizoen 1970/71 volgen. 3e Divisie 1968/69 Als eerste Nederlandse club profiteerde Tilburg van de 1. Amsterdam Tijgers 2 16 28 2. HIJS Den Haag 3 16 28 politieke situatie in Oost-Europa in die tijd. Eind zes- 3. IJHC Den Bosch 2 15 9 tiger jaren sloeg de Sovjet-Unie alle politieke opstan- 4. Tilburg Trappers 3 15 9 den in Oosteuropese staten (Polen, Tsjecho-Slowa- 5. YHC Rotterdam 2 16 0 Cup International 1968/69 kije en Hongarije) genadeloos neer. Veel bewoners uit 1. Tilburg Trappers 8 16 die landen probeerden op de meest ingenieuze wijze 2. HIJS Den Haag 8 12 3. CPL Luik 8 7 naar het gouden westen te vluchten. Jiri Patrnousek 4. Brussel IHSC 8 5 (George Peternousek) en Jaroslav (Jerry) Tuma benut- 5. IJHC Den Bosch 8 0 Coupe Brabant ten hiervoor een toernee van hun club Slavia Praag. 1. Tilburg Trappers 3 6 Slavia speelde drie wedstrijden in Nederland. Na het 2. IJHC Den Bosch 3 0 derde duel in Geleen verdwenen beide spelers plots Bob v/d Heiden Beker (Toernooi met alleen NL-spelers) van het toneel om enige dagen later in Tilburg politiek 1. HIJS Den Haag 6 12 asiel aan te vragen. Later bleek dat de vlucht op ver- 2. Tilburg Trappers 6 8 3. IJHC Den Bosch 6 8 zoek van beide spelers zorgvuldig door Tilburg Trap- 4. Amsterdam Tijgers 6 7 pers was voorbereid. Daarbij was de organisatie in han- 5. Thialf Heerenveen 6 3 den van manager Joop van Morkhoven en secretaris 6. YHC Delft 6 2 7. YHC Rotterdam 6 2 Jacques Herijgers. Begin 1969 dook ook Jerry’s broer Arie Klein van HIJS HOKIJ Den Haag neemt de Nestor-Cup in ontvangst na het behalen van het landskampioenschap. Links Wil Ooms en Vaclav (Wenzel) Tuma in Tilburg op om de puck na te derde van links Rudy Bakker. jagen bij de Trappers. Door deze onverhoopte “vluch-

68 69 Positief nieuws van het internationale front dit jaar wierpen het Haagse ijshockey lichtjaren terug; Oranje twee seizoen, met een spetterend optreden van Jong de komende vier seizoenen zouden niet meer dan keer wereld- Oranje B en een nationaal team dat precies één gemiddeld zo’n 100 mensen de wedstrijden van Den kampioen dag na het succes van Oranje B promotie wist Haag bezoeken. Nederland was weer af te dwingen naar de mondiale B-Poule. Binnen aangeland op de de landsgrenzen minder reden tot optimisme; veel Teleurstellend Europees optre- plek die het vijf jaar clubs konden geen evenwicht vinden tussen de uit- den voor Heereneveen geleden had ver- gaven en de inkomsten, deels veroorzaakt door het Nagenoeg de gehele seizoensplanning van de Friezen laten in de stellige seizoensverloop in de Eerste Divisie. Heerenveen was afgestemd op de Europa Cup en dan met name op overtuiging er nooit verlengde z’n abonnement op de titel en pakte het het tweeluik in de derde ronde tegen het Finse Tap- meer terug te keren; zevende landskampioenschap op rij, evenveel als para Tampere. Na een bye in de eerste ronde wachtte de C-Poule, de kel- Den Haag en Tilburg. Geldschieter Feenstra vroeg in de tweede ronde de Spaanse titelverdediger CV Bil- der van het inter- zich echter steeds openlijker af of sponsoring van bao. Na één periode keken de Flyers tegen een sen- nationale ijshockey. de Flyers nog wel zin had. sationele 3:1 achterstand aan en mochten daarbij nog Onder leiding van van geluk spreken dat de schade niet hoger was uit- de nieuwe bonds- Nog meer als in het verleden richtte Heerenveen z’n gevallen. Met een ferme tussensprint boog Heeren- coach Cliff Stewart pijlen op de Europa Cup. Helaas eindigde ook deze veen een latere 7:6 achterstand in een 7:9 voorsprong - Bubnik had zoals editie voor de Friezen met een grote teleurstelling. om. Bij het laatste fluitsignaal stond het 8:11 voor de verwacht het veld Het Finse Tappara Tampere gaf al in de eerste wed- Friese gasten, die de ruim 2000 fanatieke Baskische moeten ruimen - strijd aan dat het gat met de Europese top alleen maar fans teleurgesteld naar huis stuurden. De return was wilde men maar één groter aan het worden was. In de Eerste Divisie had een formaliteit; voor 3000 toeschouwers bleef Hee- ding: direct weer Den Haag de handschoen opgepakt en profileerde renveen met 9:1 ruim aan de goede kant van de score. promoveren om het het zich als dé concur- “bedrijfsongevalle- rent van Heerenveen. tje” van een jaar eer- De Hagenaars wisten Wedstrijd Tilburg tegen Den Bosch in seizoen 1982-1983. V.l.n.r. Peter Pennings, Patrick Kolijn (beiden Den der te vergeten. Met zich gesteund door een Bosch) en René de Hondt. Stewart haalde de multinational (Nikon) NIJB een man bin- die bereid leek over een bleken de Finnen, aangetreden met zes internationals nen boord met een uitgesproken filosofie. Zo liet hij periode van drie jaar niet en twee junioren-internationals, een veel te grote hin- Nederland puur Canadees spelen, hetgeen onder meer minder dan 500.000 gul- dernis. Kort voor het einde van de eerste periode ver- leidde tot het voortijdig staken van de interland tegen den in de club te steken. hoogden de Scandinaviërs de score tot 3:0. Larry van Noorwegen. Stewart: “Van mij als Canadees kun je Het was te mooi om Wieren hier later over: “Dat derde doelpunt heeft ons eigenlijk niets anders verwachten. Dat is logisch.Tij- waar te zijn. Het beste de das om gedaan. Op dat moment waren we men- dens de wedstrijden moet je een tegenstander stevig was niet goed genoeg taal al geknakt. Als je tegen zo’n team speelt, moet kunnen aanpakken en dat vertel ik de jongens ook.” voor HYS ’80 en de club je allemaal in vorm zijn. Daarnaast moet je over een Het verbaasde dan ook niet dat Stewart geen fan was lokte de duurste spe- flinke dosis geluk beschikken. Bij ons ontbraken beide van Nijmegen, een team dat met gepolijst ijshockey lers naar de Hofstad. Een en dat is tegen zo’n topteam als Tappara fataal.” Een steeds succesvoller werd. Het leidde tot een openlijk knap staaltje mismanage- verkrampt spelend Heerenveen verlaat uiteindelijk de conflict met bondsvoorzitter Freddy Schweers. De ment leidde er toe dat baan met een 11:2 nederlaag op zak. Een dag later praeses kon niet begrijpen dat geen enkele veldspe- Den Haag op 7 febru- de return en hoewel er niets meer op het spel staat, ler van de Gelderlanders was opgenomen in de WK- ari 1983 naar de recht- toch ruim 4000 toeschouwers langs de baan. Opnieuw selectie, en dat terwijl mannen als Bill Wensink, Benny bank toe moest stappen kwamen de Finnen snel met 2:0 voor en een ieder Tijnagel, Fred Homburg en Harry van Heumen zeker om uitstel van betaling maakte zich klaar voor een nieuwe afstraffing. Daaraan toegevoegde waarde konden hebben. Stewart: “Nij- aan te vragen. Het sei- Jorma Mantere (#18) en doelman Jan Bruijsten van Nijmegen verdedigen tegen Trappers’ Hans Smolders wilden de Flyers dit keer niet meewerken, de ruggen megen speelt te Europees ijshockey”. De Canadese zoen kon nog wel wor- (#22), met links op de achtergrond Dave Duong. Wedstrijd Tilburg Trappers versus Vissers Nijmegen uit werden gerecht en Tappara werd aan het wankelen oefenmeester meende niets aan te kunnen vangen den afgemaakt, maar pas seizoen 1982-1983. gebracht. Uiteindelijk viel de Finse reus zelfs, al was de met door Alex Andjelic gecoachte spelers. Uitein- nadat Nikon nog een enorme duit in de (bodemloze) Ter voorbereiding op de confrontatie met Tappara 5:3 zege voor Heerenveen niet voldoende om door te delijk kwam er een compromis: de verdedigers Fred put had gestort. Na rijp beraad besloot de hoofd- Tampere had sponsor Feenstra zelfs een Cup in het stoten. En hoewel de zege een goed gevoel gaf, voel- Homburg en Bill Wensink mochten mee, de aanval- sponsor gedurende de zomer dan ook om de stekker leven geroepen, waarbij Heerenveen achtereenvolgens den alle betrokkenen dat Heerenveen niet langer tot lers Benny Tijnagel en Harry van Heumen zegden af, eruit te trekken, wat direct het einde van de Haagse aantrad tegen Iserlohn, Köln en het Zweedse Frölunda de top van Europa behoorde. officieel omdat het WK niet te combineren was met ambities betekende. Twee faillissementen binnen vier Göteborg. Het mocht niet baten. Op 2 januari 1983 de studie.

122 123 2000 voordat er schot in de zaak kwam, na oprich- overuren te draaien; alleen Geleen (thuis tegen Heist) ting van de Noord Nederlandse IJshockey Academie en Tilburg (in Turnhout) lieten een steek vallen tegen (NNIJA). Onder de bezielende leiding van Roberto hun Belgische opponent. Dat viel ruim weg tegen di Tolve werd besloten een eerste team aan te mel- de 22 zeges met dubbele cijfers die de Nederlandse den bij de NIJB. Achterliggende gedachte daarbij was clubs lieten noteren. Alleen Amsterdam won al negen dat zonder zo’n vlaggenschip de zelf opgeleide spe- van z’n duels tegen de Belgen met tien of meer tref- lers over de hele regio zouden uitzwermen, waardoor fers verschil. Geen wonder dat spelers, trainers, spon- men in Groningen veel zaaide, maar niet kon oogsten. soren én fans nauwelijks warm liepen voor de Coupe. Toch zouden er, bij gebrek aan beter, nog twee edi- Ook werkte hard aan een comeback. De ties volgen. Pas in 2007 herbergde de hoogste afdeling IJsbrekers - zes jaar nadat de Kemphanen het licht voldoende clubs voor een gezonde competitie zonder hadden uitgedaan - bliezen nieuw leven in het Eind- Belgische deelname. hovense clubijshockey. Drijvende kracht achter dit project was ex-international Risto Mollen, die onder Goed nieuws kwam er uit de tweede afdeling. De eer- meer bij voormalige teamgenoten op de koffie ging ste teams van Den Haag, Dordrecht en Utrecht kregen om hun interesse in een ‘doorstart’ te polsen. gezelschap van Nijmegen, Eindhoven en Groningen. Zes eerste teams dus in de Eerste Divisie, een onge- Een persmededeling uit Nijmegen op 12 september kende luxe. Gemiddeld bezochten 200 toeschouwers 2003 overschaduwde deze twee positieve berichten. de duels en zij zagen een oppermachtig Den Haag, dat Na 32 jaar op het hoogste niveau moest de plaatse- – inclusief play-offs - in 28 duels slechts één puntje lijke trots zich terugtrekken uit de hoogste afdeling, verspeelde na een 3:2 zege op Tilburg na verlenging! om een verdieping lager de scherven op te rapen en opnieuw te beginnen. Eén en ander betekende nog Amsterdam laat van zich Matt Anthony. Drie seizoenen lang - van 2008-2009 tot en met 2010-2011 - titularis in het doel van . meer hoofdpijn voor de NIJB, nu de nog horen in Europa (Foto: Ronald Goudberg; goudfotografie.nl) slechts vier ploegen herbergde! Toch kwam de knock Het lot koppelde Amsterdam in de eerste ronde van out in Gelderland voor niemand als een verrassing; de Europa Cup aan het Belgische Deurne en de daarvoor was de veelvoudig kampioen al vele jaren in Spaanse teams uit Jaca en Barcelona. Laatstgenoemde financieel opzicht te zwak. Zeven kampioenschappen trad (opnieuw) op als gastheer. Voor de Nederlandse waren negatief gekleurd door vijf faillissementen en kampioen was het drie dagen lang prijsschieten. De een structureel gebrek aan sponsors en toeschouwers. meeste tegenstand kwam van Hielo Club Jaca, dat de Veel fans hadden de overgang van de oude ijshal Hey- schade wist te beperken tot 16:5. De Amsterdammers endaal naar het moderne Triavium slecht verteerd en fileerden Deurne met 14:0 en reten Barcelona uit- keerden de ploeg hun rug toe. een met 23:2.

De medewerkers van het bondsbureau moesten over- Aanzienlijk meer tegenstand ondervonden de Bull- uren draaien om de competitie te redden. Een korte dogs in de tweede ronde. In het Franse Rouen wacht- flirt met enkele ploegen uit de Duitse Regionalliga ten, behalve de gastheer, het Franse Amiens en het Ita- liep op niets uit. Noodgedwongen moest de NIJB liaanse Asiago. Eerste doelman Phil Groeneveld moest haar aandacht verleggen richting onze zuiderburen. geblesseerd afhaken en hoewel back-up Casper Swart Na een dubbele bekerronde met finaleweekend streed de nodige complimenten in ontvangst mocht nemen, het Nederlands smaldeel met vijf Belgische vertegen- kon hij Amsterdam (net) niet naar de derde ronde woordigers om de Coupe der Lage Landen (CLL). loodsen. Niettemin startte de hoofdstedelijke formatie Na zeventien edities - uitgevochten door de teams ijzersterk met een 0:0 gelijkspel tegen Rouen. David uit de Nederlandse Tweede Divisie – namen voor het Hoogsteen, Jason Smith en Nick de Jong misten grote eerst teams van het hoogste Nederlandse niveau deel. kansen voor de Amsterdammers, die in de slotfase Niet iedereen liep over van enthousiasme, maar alter- door Rouen ver werden teruggedrongen. Voor 2.000 natieven ontbraken simpelweg. Heerenveen-mana- toeschouwers wilde Swart echter van geen wijken ger Landman verwoordde de gevoelens van velen: weten en hield hij de nul vast. Een dag later stuntte “Ik denk dat de eerste Nederlandse ploeg die bij een Amsterdam opnieuw en ook ditmaal was Swart niet Sjoerd Idzenga van de Groninger Grizzlies in actie tijdens de uitwedstrijd tegen Eindhoven Kemphanen van 20 februari 2010. Belgische ploeg verliest zo uit de bus het ijs op kan te passeren; nog geen 24 uur na zijn eerste shut out, (Foto: Ronald Goudberg; goudfotografie.nl) voor een straftraining.” De ijsmeesters hoefden weinig bleef de sluitpost opnieuw onbedwingbaar: 6:0 tegen

202 203 seizoen 2010/11 Na 53 jaar een primeur EIHC Toernooi te Polen Polen-Nederland 10:1 Rusland “B”-Nederland 9:1 Seizoencijfers 2010/11 Oekraïne-Nederland 3:0 Ron Berteling Schaal 4. Nederland 3 0 0 0 3 2:22 0 Geleen-Nijmegen 5:8 Nationale team Oefenduel Eredivisie () Nederland-All Stars Erediv. 5:8 Voorronde competitie WK-Divisie1 Poule B Hongarije 1. HYS Den Haag 28 69 Hongarije-Nederland 7:3 2. Tilburg Trappers 28 58 Italië-Nederland 3:2 3. Heerenveen Flyers 28 53 Spanje-Nederland 2:8 4. 28 51 Zuid-Korea-Nederland 6:3 5. Eindhoven Kemph. 28 39 4. Nederland 4 1 0 0 3 16:18 3 6. Eaters Geleen 28 36 Nationale Juniorenteam 7. WhCa Turnhout 28 16 Jong Oranje A 8. HYC Herentals 28 14 WK-Div 2-Poule A Estland Finale NSC (1 wedstrijd) Estland-Nederland 2:5 Den Haag-Tilburg 5:4 Spanje-Nederland 1:2 Kwart Finale Best of 3 IJsland-Nederland 1:5 Heerenveen-Geleen 0:2 België-Nederland OT 6:5 Nijmegen-Eindhoven 2:1 Frankrijk-Nederland 6:1 Halve Finale Best of 5 2. Nederland 5 3 0 1 1 19:16 10 Den Haag-Geleen 3:0 Nationale Juniorenteam Tilburg-Nijmegen 3:1 Jong Oranje B Eredivisie Play-Off Finale WK-Div 2-Poule B Oekraïne Best of 7 China-Nederland 1:2 Den Haag-Tilburg 4:1 Litouwen-Nederland 3:4 Eredivisie Bekercompetitie Spanje-Nederland OT 1:2 1. HYS Den Haag 12 29 Oekraïne-Nederland 4:2 2. Tilburg Trappers 12 21 België-Nederland 2:9 3. Eindhoven Kemph. 12 21 2. Nederland 5 3 1 0 1 19:11 11 4. Zoetermeer Panthers 12 17 Oefenwedstrijden o.a. 5. Eaters Geleen 12 15 Nottingham P.-Tilburg 7:4 6. Nijmegen Devils 12 13 Coventry Blaze-Tilburg 6:2 7. Heerenveen Flyers 12 3* Nijmegen-Dortmund 3:7 *= 6 punten in mindering Lars van Sloun zet Nederland na 27.34 op voorsprong (1-2) tegen Litouwen. WK 2010 Divisie 1 Poule A in Tilburg, 22 april 2010. Dortmund-Nijmegen 5:3 Bekercompetitie Play-Offs Eindhoven-Dortmund 1:3 (Foto: Marco Spelten) Halve Finale Best of 3 Duisburg-Den Haag 5:6 Den Haag-Zoetermeer 2:0 Eindhoven-Herner EV 4:2 Tilburg-Eindhoven 2:0 kon Nederland geen potten breken, al kon het hier zelfs tegen een 1:0 achterstand aan, alvorens Julian Herner EV-Eindhoven 2:0 Finale in Tilburg Essen Moskitos-Den Haag 4:1 Servië wel achter zich houden. van Lijnen zijn ploeg naast de Aussies bracht. Met zijn Den Haag-Tilburg 3:6 Nijmegen-Essen Moskitos 7:5 Eerste Divisie short handed goal, in het begin van de derde periode, Braunlage-Heerenveen 6:4 1. HYS Den Haag 2 24 65 Heerenveen-Braunlage 6:3 Na afloop trok bondscoach Tom Hartogs op ijshoc- zette hij Oranje vervolgens op winst. Tegen Oekra- 2. Amsterdam Tijgers 24 64 Tilburg-Zoetermeer 4:7 key.com desondanks een positieve eindconclusie: “Ik ïne speelde Nederland beduidend beter, al was er uit- 3. GIJS Groningen 24 55 Den Haag-Zoetermeer 4:6 4. 24 53 vond vooral de lijn van Peter van Biezen, Bob Teu- eindelijk geen kruit gewassen tegen de leeftijdsgeno- 5. Tilburg Trappers 2 24 48 nissen en Lars van Sloun erg sterk spelen dit toer- ten uit de voormalige Sovjetrepubliek (0:7). Na een 6. Red Eagl. Den Bosch 24 45 Zelfs in de 53e editie van de strijd om de nationale 7. Eindhoven High Tech 24 38 nooi. Een aantal andere jongens, waaronder Diede- plichtmatige zege op België kreeg Nederland tegen 8. Utrecht Dragons 24 25 titel viel er een primeur te noteren, ook al had rick Hagemeijer, Marcel Kars en Ivy van den Heuvel de latere toernooiwinaar Slovenië een enorm pak 9. Heerenveen Flyers 2 24 23 iedereen deze graag aan zich voorbij laten gaan. 10. Eaters Geleen 2 24 20 slaag, 1:14. Nederland kwam gedurende zestig minu- groeiden in het toernooi. Phil Groeneveld was weer 11. Nijmegen Devils 2 24 15 Voor het eerst namelijk trok een club uit de hoog- een klasbak.” ten zuivere speeltijd tot welgeteld drie schoten op 12. HYS Den Haag 17 P. 24 6 ste afdeling tijdens het seizoen om financiële rede- doel! In de strijd om de derde plek verloor Neder- 13. Zoetermeer P. 17 P 24 6 nen de stekker eruit. Op 25 november 2010 gaf Play-Off Halve Finale Best of 3 Jong Oranje A en B spelen land op de slotdag met 3:2 (na verlenging) van Spanje. Den Haag 2-Dordrecht 2:0 debutant Zoetermeer Panthers, niet te verwarren uiteenlopende toernooien Amsterdam-Groningen 2:1 met de bijna gelijknamige ploeg (Panters) uit de Play-Off Finale Best of 3 Daar waar Jong Oranje A met slechts één nederlaag Hoe anders verging het de oudste junioren in Narva, Den Haag 2-Amsterdam 2:1 Eerste Divisie, aan dat het water de club tot aan de en een zilveren medaille op zak huiswaarts keerde, Estland. Na een enigszins verrassende zege op de EC Kwartfinale in Tilburg lippen was gestegen. De ploeg zag zich genood- restte voor Jong Oranje B slechts frustratie en teleur- gastheren, ging Nederland daags erna met 1:6 kopje Tilburg-HC Jaca 8:2 zaakt om uit de competitie te stappen. Wat in de Tilburg-Kohtla-Järve 4:7 stelling. Natuurlijk was op voorhand al duidelijk dat onder tegen Litouwen. De overige wedstrijden wist Tilburg-Cracovia Krakau 4:5 zomer van 2010 nog zo mooi uit de startblokken de jongere jaargang geen reële promotiekansen bezat, Oranje allemaal te winnen, zodat uiteindelijk een 3. Tilburg 3 1 0 0 2 16:14 3 kwam, kwam enkele maanden later abrupt tot stil- Nationale team Interlands daarvoor was de concurrentie te overweldigend. In zilveren medaille werd veroverd. Nardo Nagtzaam Groot-Brittannië-Nederland 5:2 stand. de eerste toernooiwedstrijd kon Oranje het klasse- beëindigde het toernooi op de tweede plaats van de Groot-Brittannië-Nederland 7:3 verschil met Australië pas laat in de score tot uitdruk- topscorerslijst en mede dankzij hem was Nederland Meer dan eens was door de Zoetermeerse beleidsbe- king brengen. Tot aan de 39e minuut keek Nederland het land met het hoogste schotpercentage. palers glashard beweerd dat de club gezond was en de

232 233 Red Eagles Den Bosch Geschiedenis Red Eagles Den Bosch Zelden zal een club zo’n vliegende start gemaakt heb- Seizoen Divisie Plaats Wed W OTW G OTV V G+ G- P Toes. Trainer/Coach Teams ben als Den Bosch in 1966. Vanaf dag één koesterden 1966/67 1eDiv 2. 8 5 0 1 0 2 57 31 11 z.o. n.b. BSC, IJHC, Mars, Skol, Grasso, Havanna, de Wolven, de Brabanders de ontembare wens om slechts voor het 1967/68 1eDiv 3. 8 2 0 1 0 5 29 38 5 z.o. n.b. APA, Panasonic, Pelikaan, Envirolab, Red Eagles, BIC, hoogste te gaan. Zeven importspelers haalden de ver- 1968/69 1eDiv 2. 8 2 0 0 0 6 26 45 4 z.o. n.b. Red Eagles antwoordelijken naar de Brabantse hoofdstad.Voor die 1969/70 1eDiv 1. 6 6 0 0 0 0 35 12 12 z.o. E.Gosselin tijd een ongekend hoog aantal. Nog bonter zou men 1970/71 1eDiv 3. 8 3 0 0 0 5 34 46 6 z.o. E.Gosselin Opgericht het maken in het tweede seizoen, waarin Den Bosch 1971/72 1eDiv 7. 18 8 0 0 0 10 75 95 16 z.o. n.b. 1972/73 1eDiv 7. 16 3 0 3 0 10 61 124 9 z.o. n.b. 1966 twee teams op de been bracht: één equipe voor de 1973/74 2eDiv 3. 14 8 0 1 0 5 62 51 17 z.o. A.v.Rekom Nederlandse competitie met een beperkt aantal buiten- Pro/De 6. 12 2 0 2 0 8 50 84 6 Erelijst landers en één team voor de internationale duels zon- 1974/75 CNN 12. 22 0 0 2 0 20 74 192 2 286 A.v.Rekom 1eDivisie der importbeperking. Pro/De 3. 11 7 0 1 0 3 64 51 15 1969/70 Vijf jaar lang hield Den Bosch dit vol, toen was de 1975/76 CNN 10. 18 2 0 1 0 15 66 179 5 218 A.v.Rekom 2eDivisie bodem van de eens overvolle schatkist bereikt. Twee- 1eDiv 6. 14 4 0 2 0 8 58 109 10 1976/77 ´77/78 ´87/88 ´08/09 maal bereikte Den Bosch in die tijdspanne de tweede 1976/77 2eDivN 1. 24 23 0 1 0 0 338 43 47 200 A.v.Rekom CLL plaats en tweemaal legde men beslag op de derde plaats. P/O 1. 2 1 0 0 0 1 14 13 2 1987/88 Hoogtepunt was de titel in het seizoen 1969-70. 1977/78 2eDiv 1. 14 12 0 2 0 0 134 33 26 282 A.Andjelic HTG In het zesde jaar van haar bestaan moest het bestuur CLL 2. 22 17 0 1 0 4 158 62 35 1990/91 ´99/00 concluderen dat Den Bosch was afgegleden tot een 1978/79 1.Div 9. 18 3 0 2 0 13 60 133 8 351 Dave Norton goede middenmotor. Binnen no-time zonken de toe- CNN 9. 18 5 0 1 0 12 63 110 11 Divisies: schouwersaantallen van 2.000 naar 200 per duel. De 1979/80 1eDiv 8. 18 6 0 3 0 9 88 100 15 398 H.Nakamura 1eDivisie vereniging had geen keus meer en ging zich focussen Nacom 8. 10 5 0 1 0 4 55 47 11 21 jaar op het opleiden van talenten. Een vijfde plek in het sei- CNN 5. 16 6 0 4 0 6 79 84 16 2eDivisie zoen 1980-1981 is nu, 30 jaar later, de voorlopig laatste 1980/81 1eDiv 5. 32 12 0 6 0 14 167 176 32 396 T.de Groot 17 jaar hoge eindklassering. Den Bosch kroonde zich driemaal Nacom 6. 6 3 0 0 0 3 40 29 6 CNN 6. 16 6 0 3 0 7 72 81 15 3eDivisie tot kampioen van de Tweede Divisie. In 1976-1977 met 1981/82 1eDiv 6. 28 10 0 3 0 15 118 166 23 225 T.de Groot - 23 zeges in 24 wedstrijden met de doelcijfers 338:43. Pro/De 3. 10 6 0 0 0 4 61 50 12 In de 80’er jaren had Den Bosch meer dan eens een CNN 5. 14 5 0 3 0 6 55 75 13 1e wedstrijd: sterkte lichting spelers, maar structureel geldgebrek 1982/83 CNN 6. 28 5 0 3 0 20 90 194 13 176 C.Boileau 04.11.66 in Tilburg 6:6 leidde ertoe dat de betere talenten snel om zich heen Pro/De 5. 10 4 0 1 0 5 70 59 9 1e overwinning: gingen kijken. Rond de eeuwwisseling was er een 1983/84 CNN 8. 28 4 0 2 0 22 105 194 10 183 G.Peternousek 19.11.66 in Amsterdam 9:2 korte opleving, maar vervolgens verdween Den Bosch Pro/De 1. 16 14 0 1 0 1 139 50 29 Hoogste overwinning thuis: volledig van de ijshockeykaart: tussen 2001 en 2008 1984/85 1eDiv 6. 36 13 0 3 0 20 180 170 29 282 L.v/dThillart 30.10.76 HIJS Den Haag2 36:0 hield slechts een handjevol Bossche juniorenteams de Nacom 6. 2 0 0 0 0 2 8 19 0 Hoogste overwinning uit: eer hoog. Pas in de zomer van 2008 meldde de club CNN 6. 18 7 0 1 0 10 81 72 15 13.02.77 HIJS Den Haag2 30:3 weer een eerste team bij de NIJB aan. Een team dat 1985/86 1eDiv 9. 16 1 0 3 0 12 61 120 5 222 M.Botell Hoogste nederlaag thuis: direct het kampioenschap van de Tweede Divisie ver- Pro/De 8. 6 3 0 0 0 3 38 44 6 13.11.93 Eaters Geleen 1:25 overde. Het daarmee samenhangende recht op promo- P/O 3 1 0 0 0 2 11 17 Hoogste nederlaag uit: tie liet men aan zich voorbijgaan; Den Bosch lijkt voor- Beker 7. 16 7 0 1 0 8 81 93 13 03.10.93 Eaters Geleen 0:20 lopig in de Tweede Divisie het beste af. 1986/87 2eDivZ 2. 20 14 0 3 0 3 218 83 31 128 M.v/d Heuvel P/O HF 2 0 0 0 0 2 8 14 Toeschouwersrecord: CLL-Z 2. 10 7 0 2 0 1 120 41 16 P/O 3. 1 1 0 0 0 0 11 1 3.500 toeschouwers bij diverse wedstrijden 1987/88 2eDiv 1. 16 15 0 1 0 0 222 44 *36 z.o. J.Grifftih (oude ijshal) Pro/De 2 12 9 0 0 0 3 108 50 18 CLL-Z 1. 8 8 0 0 0 0 107 29 16 1988/89 Beker 7. 28 7 0 2 0 19 114 198 16 198 D.Livingston Pro/De 1. 12 8 0 2 0 2 83 63 18 1989/90 Beker 8. 28 3 0 0 0 25 90 252 6 258 G.Bakker Pro/De 1. 12 9 0 0 0 3 114 54 18 P.Marshall

242 243 Datum Nr. Soort Plaats Tegenstander O G N toesch. Oranje doelman Phil Groeneveld na de 21.11.1948 28 I Antwerpen * België 6 : 4 6 wedstrijd tegen Hongarije. WK Divisie 1A in C.Schwenke 3, Jan Dinger 2, + een onbekend Boedapest, Hongarije (17 april 2011) 26.03.1949 29 I Den Haag België 6 : 6 2 (Foto: Marco Spelten) R.Loek 3, Jan v/d Ven, Jack Feenstra, Nico Kremers 15.01.1950 30 I Antwerpen * België 3 : 4 22 D.Overakker 3 14.02.1950 31 I Amsterdam België 8 : 5 7 3.000 P.v.Heeswijk 3, K.Taconis, C.Schwencke, J.Feenstra, R.Loek, Hartmeyer (e.d.) Resultaten officiële interlandwedstrijden 15.02.1950 32 I Den Haag Frankrijk 3 : 3 3 3.000 in chronologische volgorde sinds de oprichting van de NIJB t/m 24.04.2011 J.Feenstra, J.Schwencke, J.v.Rhede v/d Kloot 16.02.1950 33 I Den Haag Italië 7 : 3 8 P.v.Heeswijk 4, C.Schwencke 2, J.Feenstra Interlandwedstrijden Nederland vanaf 1935 01.03.1950 34 I Den Haag België 10 : 1 9 P.v.Heeswijk 2, R.Loek, J.v.Rhede v/d Kloot, N.Kremers, Fons de Laat, K.Taconis, C.Schwenke, J.Feenstra, Theo Dietz * = uitwedstrijden Datum Nr. Soort Plaats Tegenstander O G N toesch. 14.03.1950 35 WK+EK London * Zweden 0 : 10 23 05.01.1935 1 I Amsterdam België 0 : 4 1 - - 15.03.1950 36 WK+EK London * USA 1 : 17 24 19.01.1935 2 WK+EK Davos * Hongarije 0 : 6 2 A.de Laat - 21.03.1950 37 WK+EK London * Frankrijk 4 : 2 10 20.01.1935 3 WK+EK Davos * Zweden 0 : 6 3 P.v.Heeswijk 2, C.Schwencke, D.Overakker - 21.01.1935 4 WK+EK Davos * Zwitserland 0 : 5 4 22.03.1950 38 WK+EK London * België 2 : 4 25 - D.Overakker, J.Feenstra 22.01.1935 5 WK+EK Davos * Duitsland 0 : 5 5 17.01.1951 39 I Den Haag België 7 : 5 11 3.000 - T.Dietz 2, R.Loek, D.Overakker, F.Feenstra, P.v.Heeswijk, N.Kremers 24.01.1935 6 WK+EK Davos * Roemenië 0 : 6 6 06.03.1951 40 I Tilburg Noorwegen 7 : 5 12 2.000 - R.Loek 3, J.Feenstra 2, A.de Laat, N.Kremers 25.01.1935 7 WK+EK Davos * Letland 0 : 7 7 11.03.1951 41 EK-B Parijs * Italië 1 : 3 26 - 30.03.1935 8 I Amsterdam Duitsland 1 : 4 8 D.Overakker Huib Du Pon 12.03.1951 42 EK-B Parijs * Joegoslavië 5 : 2 13 5.000 03.04.1935 9 I Brussels * België 2 : 5 9 Frans Vaal 2, R.Loek, J.Feenstra, Piet Fisher onbekend 14.03.1951 43 EK-B Parijs * Oostenrijk 4 : 3 14 18.01.1936 10 I Amsterdam België 2 : 3 10 P.v.Heeswijk 2, J.Feenstra, C.Schwencke Thijs Cohen Tervaert 16.03.1951 44 EK-B Parijs * België 2 : 1 15 17.02.1937 11 I Amsterdam België 3 : 0 1 C.Schwencke 2 Bob v/d Stok 2, Jan Suurbeek 14.03.1937 12 I Brussels * België 1 : 6 11 17.03.1951 45 EK-B Parijs * Frankrijk 5 : 7 27 Martin Lammerts T.Dietz 2, C.Schwencke, P.v.Heeswijk, F.Vaal 11.03.1938 13 I Den Haag Roemenië 1 : 4 12 15.03.1952 46 EK-B Luik * Frankrijk 3 : 7 28 B.v/d Stok C.Schwencke, R.Loek, J.Feenstra 30.03.1938 14 I Den Haag België 0 : 1 13 16.03.1952 47 EK-B Luik * Oostenrijk 5 : 5 4 - D.Overakker 3, R.Loek 2 28.01.1939 15 I Den Haag België 1 : 4 14 18.03.1952 48 EK-B Luik * Engeland 1 : 8 29 Ko Klotz 03.02.1939 16 WK+EK Bazel * Canada 0 : 8 15 6.000 Piet Bierenbroodspot - 19.03.1952 49 EK-B Luik * Italië 3 : 5 30 04.02.1939 17 WK+EK Bazel * Polen 0 : 9 16 R.Loek, Dummy Smit, J.Feenstra - 22.03.1952 50 EK-B Luik * België 7 : 1 16 06.02.1939 18 WK+EK Bazel * Finland 2 : 1 2 Meg de Jong 2, Hein Snoeck 2, P.Bierenbroodspot, J.Feenstra, Egon Rolf v/d Baumen M.Lammerts, H.Du Pon 11.02.1953 51 I Den Haag België 9 : 4 17 07.02.1939 19 WK+EK Bazel * Italië 1 : 2 17 15.000 D.Smit 3, R.Loek, D.Overakker, P.Fisher, Arie Klein, H.Snoeck, J.Feenstra M.Lammerts 18.03.1939 20 I Antwerpen * België 1 : 0 3 21.02.1953 52 I Luik * België 3 : 13 31 Dick Benjamins J.Feenstra, A.Klein, D.Overakker 27.01.1940 21 I Antwerpen * België 3 : 1 4 3.000 07.03.1953 53 EK-B Bazel * Oostenrijk 3 : 5 32 8.000 Cor Lankhof, Piet v.Heeswijk, K.Klotz R.Loek 2, J.Feenstra 06.03.1940 22 I Amsterdam België 1 : 3 18 4.000 10.03.1953 54 EK-B Bazel Engeland 4 : 8 33 3.000 C.Lankhof J.Feenstra, D.Smit, D.Overakker, C.Schwencke 17.03.1940 23 I Tilburg België 4 : 3 5 1.500 11.03.1953 55 EK-B Bazel * Italië 0 : 7 34 M.Lammerts, P.v.Heeswijk, Felix de Jong, C.Lankhof 31.03.1946 24 I Amsterdam België 1 : 6 19 - P.v.Heeswijk 14.03.1953 56 EK-B Bazel * Frankrijk 8 : 3 18 6.000 06.04.1946 25 I Antwerpen * België 3 : 4 20 D.Overakker 2, C.Schwencke 2, A.Klein, M.de Jong, E.Rolf v/d Baumen, D.Smit D.Benjamins, Rein Everwijn, J.Suurbeek 27.02.1955 57 EK-B Krefeld * België 6 : 3 19 08.02.1947 26 I Antwerpen * België 3 : 6 21 C.Schwencke 2, R.Loek 2, J.Feenstra, J.Derogee P.v.Heeswijk 2, Kappie Taconis 02.03.1955 58 EK-B Krefeld * Italië 2 : 10 35 8.000 06.03.1948 27 I Den Haag België 5 : 5 1 A.Klein, D.Smit Dolf Overakker 2, Rein Loek, Cor Schwencke, P.v.Heeswijk

340 341 Gedachten over het Nederlandse ken zonder dat er een supertalent is afgeleverd. Dat hun Kampioenschappen Junioren sinds 1965/66 tot 2010/11 jeugdijshockey handen gebonden zijn en de financiële middelen meer Junioren A Junioren B Junioren C Junioren D Junioren E Mini W. Totaal dan beperkt, wordt meestal over het hoofd gezien. De Den Haag 5 6 9 6 7 2 35 In veel landen is het stiefkindje van het Nederlandse heftigste kritiek komt vaak van mensen aan de zijlijn. Tilburg 4 10 9 7 3 0 33 ijshockey, het jeugdijshockey, al lang het stadium De Duitse handbalcoach Heiner Brand verwoordde het Nijmegen 1 3 8 5 3 0 20 van de kinderschoenen ontgroeid. En daarbij na het WK debacle in 2011 treffend, aangesproken op Amsterdam 6 4 3 0 3 0 16 hebben we het niet alleen over het ijshockeyparadijs de vraag wat hij vond van de lading kritiek die van alle Eindhoven 0 6 4 4 2 0 16 Canada, maar over landen als Zwitserland, zijden op hem en zijn technische staf was neergedaald: Heerenveen 1 4 0 5 2 0 12 Zweden en Finland. Deze landen zijn niet alleen “De ene helft heeft al heel lang niets meer gepresteerd Den Bosch 1 3 3 2 2 0 11 grootmachten geworden omdat lange, koude op topniveau, de andere helft heeft in ieder geval nooit Utrecht 1 2 2 2 0 1 8 winters hen een klimatologisch voordeel bieden. succes gehad.” Een treffende metafoor. Bij de Neder- Dordrecht 0 3 3 1 1 0 8 Nee, ze hebben simpelweg hun jeugdijshockey veel landse ijshockeyclubs wisselen de besturen elkaar in Groningen 2 0 0 0 2 2 6 beter gestructureerd. Natuurlijk is het geen schande recordtempo af. Ieder bestuur begint met zijn eigen Zoetermeer 0 1 2 3 0 0 6 dat Oranje zich niet kan meten met traditionele ideeën en prioriteiten, die natuurlijk niet stroken met Geleen 0 2 1 2 0 0 5 grootmachten als Zweden en Finland. Pijnlijk is de gedachtespinsels van hun voorgangers. Brussel 2 0 0 0 0 0 2 wel dat zelfs landen met minder inwoners, minder Assen 0 0 0 2 0 0 2 ijshockeyers en minder ijshallen ons voorbij zijn Continuïteit ziet er anders uit en het jeugdijshockey is HOKIJ Uithof 0 0 0 1 0 0 1 gestreefd. Hongarije en Slovenië zijn daar slechts meestal het grootste slachtoffer. Juist hier is een lange tegenwerkt, dat is simpelweg te kortzichtig en te snel Het aantal ex-internationals dat zich bezighoudt met de twee voorbeelden van. Waarom? termijnvisie nodig, een visie die ook overeind blijft geconcludeerd. De bond kan en moet de clubs op ieder jeugdopleiding is niet hoog. Juist zij zouden met hun indien het één, twee seizoenen niet compleet volgens gebied ondersteunen en van knowhow voorzien. De ervaring en voorbeeldfunctie een cruciale rol in het Misschien worden de junioren daar van jongs af aan schema verloopt. Aanverwant probleem hierbij is dat de bond is echter ook een uitvoerend orgaan, dat compe- opleidingstraject kunnen spelen. beter begeleid en voorbereid op een leven als topspor- meeste verenigingen structureel te weinig gekwalifi- tities moet organiseren en dat met politici, sponsoren ter. Wellicht zit hét verschil bij de functionarissen; wel- ceerde trainers of ervaren coördinatoren in dienst heb- en andere belanghebbenden overleg moet voeren. Zij Waarom hebben de meeste verenigingen zeer grote licht dat, veel meer dan in Nederland, in die landen het ben. Of zoals Heiner Brand het uitdrukte: “Kritiek is kunnen nooit alleen de jeugdproblemen bij de aange- problemen met het opzetten en draaiend houden van besef gerezen is dat zonder gezonde basis er nooit veel zo eenvoudig te geven, het daadwerkelijk bijdragen aan sloten clubs oplossen. hun jeugdopleiding? Het meest gehoorde argument te winnen zal zijn. Meer dan eens ontstaat de indruk een oplossing van het probleem, dat is pas moeilijk.” is ‘gebrek aan geld’. Inderdaad, ‘money talks’, maar is dat in het Nederlandse ijshockey clubbestuurders de Natuurlijk kan de NIJB met raad en daad terzijde staan, de verklaring echt zo eenvoudig? Natuurlijk zijn de jeugdafdeling eerder als een kostenpost zien dan als het Echt frustrerend wordt het pas als niet-succesvolle maar de clubs blijven uiteindelijk verantwoordelijk financiële middelen bij het Nederlandse ijshockey veel belangrijkste onderdeel van de gehele vereniging. Daar jeugdtrainers worden afgerekend op hun tegenval- voor het gevoerde beleid. beperkter dan bij bijvoorbeeld voetbal en hockey, maar waar in Nederland vaak het adagium geldt “de hoog- lende prestaties. In het leeuwendeel van de gevallen zit ook bij die sporten staan meestal de ploegen boven- ste afdeling heeft de onderbouw niet nodig”, geldt in het probleem namelijk veel dieper en is de trainer met Naar mijn mening wordt in Nederland de essentiële aan die hun jeugdopleiding niet verwaarlozen. Cruci- de genoemde landen het tegenovergestelde: de onder- veel te weinig gereedschap (ijstijd, financiën, gekwalifi- fout gemaakt dat succes wordt afgemeten aan het aan- aal is de rol van beleidsbepalers, die niet alleen uit zijn bouw is dé peiler, zonder gezond jeugdijshockey geen ceerde ondersteuning) op pad gestuurd. Nee, jeugdtrai- tal landstitels van het eerste team. Ironisch gesteld: de op korte termijn succes, maar de visie hebben dat een seniorenijshockey op niveau. ners moeten een olifantenhuid hebben, extreem goed strijd om de nationale titel brengt het jeugdijshockey gedegen jeugdopleiding geld mag kosten, omdat vroeg kunnen relativeren en vooral voldoening halen uit de meer kwaad dan goed. De geschiedenis heeft geleerd of laat de gehele vereniging daarvan gaat profiteren. Dit In dit essay wil ik de veel gestelde vraag ‘wat kan ik pure vreugde die ‘hun’ kinderen aan de sport beleven. dat bij veel verenigingen geldschieters in een relatief gedachtengoed wordt bijvoorbeeld onderschreven in eigenlijk winnen met jeugdijshockey?’ omdraaien: wat Oprecht trots mogen ze zijn als één van hun discipe- korte periode veel geld in een club pompen, met slechts Tilburg en Groningen, waar men via zogenaamde Top- valt er niet mee te winnen? Veel schouderklopjes zijn er len zo goed is dat hij naar een hoger team kan door- één doel: het behalen van de landstitel. Uitzonderingen centra doelgericht te werk gaat. Ook Amsterdam en in ieder geval niet te verwachten. Een titel bij de juni- stromen; in de hoop dat ze daadkrachtig hebben mee- zijn in het bijzonder de traditierijke clubs, die verder Geleen hebben de afgelopen seizoenen, uit nood gebo- oren levert slechts in zeer beperkte kring erkenning op. geholpen aan het leggen van een basis voor een mooie kijken dan de successen van vandaag. Hierbij dienen ren, meer en meer spelers uit de eigen jeugd een kans Hoop op veel toeschouwers is niet reëel. Trainen op carrière. In Nederland is dat laatste slechts voor zeer met name Den Haag en Tilburg genoemd te worden, gegeven in de hoofdmacht. normale tijden is meestal onmogelijk, evenals een uit- weinigen weggelegd. samen met Heerenveen dé twee ijshockeysteden van wedstrijd die niet een complete weekenddag in beslag Nederland. Clubs als Nijmegen, Eindhoven en Den Een initiatief dat navolging verdient is het in septem- neemt. Wedstrijdpremies zijn er niet, beledigingen van Hebben Nederlanders misschien minder talent om ijs- Bosch hebben onmiskenbaar ook goede ijshockeyers ber 2009 gestarte CTO in Eindhoven. In de licht- teleurgestelde ouders natuurlijk wel. En zelfs de plaatse- hockey te spelen? Het antwoord kan kort zijn: nee. voortgebracht, maar slechts over een beperkte periode. stad worden talentvolle ijshockeyers van de jaargangen lijke krant zal nooit over de resultaten berichten. Een diepere analyse is noodzakelijk. Vaak wordt het ver- Die viel meestal samen met hoogtijdagen van het eerste 1994-1997 een heel jaar samengebracht en op topni- wijt gemaakt aan de NIJB dat zij de clubs op dit punt in team. Een kleine kentering is de laatste jaren wel zicht- veau begeleid. Wedstrijdervaring doen ze op tijdens Alles overziend is de vraag gerechtvaardigd waarom er de steek laat. De verenigingen verliezen hierbij uit het baar, mede ingegeven door de penibele financiële posi- verschillende toernooien en duels in de Eerste Divisie. überhaupt nog ouders en coaches zijn die hun vrije tijd oog dat ook zij een cruciale rol hebben in het proces. tie waarin de meeste verenigingen verkeren; geld voor Paul Marx, tegenwoordig voorzitter van de CTO-com- opofferen. Soms moeten ze daarbij ook nog kritische Voor het jeugdbeleid zijn voornamelijk de clubs ver- dure aankopen van buiten is er niet, noodgedwongen missie is de geestelijke vader van het initiatief: “Tot op geluiden aanhoren als er weer een seizoen is verstre- antwoordelijk. Vaak is de teneur dat de NIJB de clubs neemt men eigen kweek in de hoofdmacht op. zekere leeftijd kunnen jonge Nederlandse ijshockeyers

378 379 De Uithof Den Haag Selectie Noord-Midden José Mos, center bij HOKIJ Devils, was een van de sterren van het Haagse team uit de beginjaren. José:”Van de vele sporten die ik Plaats W O G N G+ G- P Plaats W O G N G+ G- P beoefend heb is ijshockey toch wel de mooiste tak van sport. Via een klasgenoot kwam ik erachter dat er damesijshockey werd opgestart 1983/84 2. 8 4 1 3 36 24 9 2004/05 2. 3 2 0 1 7 7 6 * in Den Haag. Ik herinner me levendig de duels tegen de grote rivaal Valkenburg. In een duel tegen de kersttijd was er een flink opstootje. 1986/87 2. 8 4 0 4 29 17 8 2005/06 1. 3 2 0 1 9 4 6 * Echt matten, voor zover dat kan met alles bedekt door uitrusting. Het was een grote kluwen vechtende vrouwen op het ijs. Ikzelf was niet 1988/89 2. 15 12 0 3 45 18 24 P/O 1. 1 1 0 0 2 0 zo’n vechtster. Ik bediende me van andere manieren om tegenstandsters dwars te zitten. Maar bij dat gevecht hadden de scheidsrechters 1989/90 2. 8 6 0 2 42 20 12 een zware taak om alles weer in het gareel te krijgen. En een van de scheidsrechter kwam niet ongehavend uit de strijd. Hij had met een 1990/91 4. 12 2 1 9 30 82 5 Selectie West stick een flinke tik op zijn neus gehad en bloedde uit de wond. Maar enfin, na de wedstrijd liepen we richting kleedkamers gevolgd door Plaats W O G N G+ G- P de twee scheidsrechters. Hoor ik de gewonde scheidsrechter met een vet Limburgs accent tegen de ander zeggen: “Gave match.” Enigs- Den Bosch 2004/05 3. 3 1 0 2 5 6 3 * zins verongelijkt:”Overigens kwam ik toen ook op de strafbank terecht, terwijl ik de vechters juist uit elkaar haalde.” Helemaal ver- Plaats W O G N G+ G- P 2005/06 2. 3 2 0 1 12 7 6 * baasd reageert José op het feit dat body checks in het vrouwenijshockey tegenwoordig verboden zijn:”Nee, dat kan toch niet. Dan is er 1991/92 4. 12 0 0 12 14 126 0 P/O 2. 1 0 0 1 0 2 niets meer aan.” 1992/93 4. 12 0 0 12 6 121 0 Later maakte José furore als rolstoelbasketbalster. Zij speelde jaren in het Nederlands team en nam aan vijf Paralympics deel. Selectie Zuid Eindhoven Plaats W O G N G+ G- P tegen Vienna Flyers in de thuiswedstrijd (in Wenen !). ste drie wedstrijden de doelvrouwen Claudia van Leeu- Plaats W O G N G+ G- P 2004/05 1. 3 2 0 1 6 4 6 * Tegen diezelfde Flyers loste Mieneke de Jong het win- wen en Nadia Zijlstra hun kooitje schoon hielden – 3-0 1988/89 4. 14 4 0 10 33 60 8 2005/06 4. 3 1 0 2 3 10 3 * nende penalty shot voor een 4-5 zege. Tegen het zeer tegen Slovenië, 9-0 tegen Kroatië en 13-0 tegen België 1989/90 4. 8 3 0 5 25 45 6 P/O 4. 1 0 0 1 0 3 sterke Planegg Penguins zorgde Savine Wielenga in de – moest Oranje het opnemen tegen de andere kans- 1990/91 2. 12 7 1 4 52 50 15 laatste vijf minuten met haar twee doelpunten voor een hebbers voor promotie. Met een uitstekend gespeelde 1991/92 2. 12 9 1 2 75 39 19 Tilburg verlenging. In die extra tijd vielen geen doelpunten. derde periode wist de ploeg Hongarije met 5-2 aan de 1992/93 1. 12 8 2 2 78 29 18 Plaats W O G N G+ G- P Savine Wielenga scoorde als enige uit penalty shots en kant te zetten. In de slotwedstrijd was gastland Austra- 1993/94 1. 8 6 0 2 38 22 12 1988/89 5. 14 0 0 14 9 89 0 besliste de match in het voordeel van de Oranje Dames, lië de tegenstander. Een echte finale, want beide teams 1994/95 2. 6 5 0 1 59 13 10 1989/90 5. 8 0 0 8 9 83 0 3-2. Daarna volgden nog twee overwinningen tegen de waren nog ongeslagen. In de tweede periode namen de Sloveense dames uit Maribor en tot slot een winstpartij Aussies de leiding. Maar José Schipper pareerde enkele Geleen Utrecht in en tegen Salzburg. Daarmee eindigde Nederland als minuten later voor 1-1. Na de tweede thee zette Jessie Plaats W O G N G+ G- P Plaats W O G N G+ G- P zesde in deze sterke competitie. Claudia van Leeuwen Tegelaar Nederland op voorsprong. Onze dames kon- 1986/87 3. 8 0 0 8 5 66 0 1997/87 4. 6 0 0 6 1 147 0 over de EWHL:”Door het meedoen in de EWHL zijn den slechts een kleine vijf minuten genieten van die 1988/89 3. 16 7 0 9 26 36 14 1998/99 3. 4 0 0 4 2 67 0 we als Oranje beter geworden en we spelen nu slimmer. voorsprong. Na zestig minuten prijkte de 2-2 stand nog 1989/90 3. 8 3 0 5 22 24 6 1999/00 3. 4 0 0 4 2 74 0 Mooie competitie! Maar toch speel ik liever bij de man- steeds op het scorebord. En dus volgde een verlenging 1990/91 3. 12 3 0 9 37 64 6 nen mee. Het spel is sneller en ze schieten harder.” van vijf minuten. De 587 toeschouwers zaten op het 1991/92 3. 12 4 1 7 53 57 9 Valkenburg In februari 2011 nam de nationale ploeg deel aan WK puntje van hun stoel. Maar doelpunten vielen er niet in 1992/93 3. 12 6 1 5 57 40 13 Plaats W O G N G+ G- P Divisie 3, in Australië. Met een zeer jonge ploeg wist de extra tijd. Dan volgen penalty shots; drie per team. 1993/94 3. 8 0 1 7 13 54 1 1983/84 1. 8 7 1 0 60 11 15 Nederland in extremis daar promotie naar Divisie 2 af De eerste Australische dame schiet naast. Julie Zwart- 1994/95 3. 6 0 2 4 10 52 2 1986/87 1. 8 8 0 0 56 7 16 te dwingen. Het was een zeer jong team dat ons land hoed scoort! Claudia van Leeuwen stopt het schot van 1997/98 2. 6 3 0 3 66 12 6 1988/89 1. 15 14 0 1 102 12 28 afvaardigde, met twee 15-jarige (Zoë Barbier en Mie- Georgia Moore, maar ook het schot van Mieneke de 1998/99 1. 4 3 1 0 48 8 7 1989/90 1. 8 8 0 0 85 11 16 neke de Jong) en drie 16-jarige (Angela van de Burg, Jong wordt gepareerd. En als de derde Australische dame 1999/00 1. 4 4 0 0 54 8 8 1990/91 1. 12 11 0 1 104 27 22 Emily Even en Julie Zwarthoed) dames. Nadat in de eer- ook naast schiet is het kampioenschap voor Nederland. 2004/05 4. 3 1 0 2 3 4 3 * 1991/92 1. 12 10 0 2 115 35 20 Eeuwige Stand Dames 1983 tot 2006 Oranje was de strafbanktopper, maar tevens de topper in 2005/06 3. 3 1 0 2 5 8 3 * 1992/93 2. 12 8 1 3 81 32 17 Teams Deeln W O G N G+ G- P het penalty killing. Slechts één tegendoelpunt in meer P/O 3. 1 1 0 0 3 0 1993/94 2. 8 5 1 2 47 22 11 Valkenburg 10 95 82 3 10 749 177 167 dan vijftig minuten met een vrouw minder. In de top- 1994/95 1. 6 5 0 1 65 10 10 Eindhoven 7 72 42 4 26 360 258 88 scorers Top Tien prijken de namen van José Schipper, Groningen 1997/98 1. 6 6 0 0 34 10 12 Geleen 13 103 36 6 61 402 433 81 Mieneke de Jong, Savine Wielenga en Jessie Tegelaar. HOKIJ Uithof 5 51 28 2 21 182 161 58 Plaats W O G N G+ G- P Zoetermeer 3 14 7 1 6 163 44 15 Savine en Jessie scoorden beiden zesmaal. Verdedigster 1983/84 3. 8 0 0 8 12 73 0 Zoetermeer Selectie Midden-Noord 2 7 5 0 2 18 11 15 Myrthe Martens leidde met afstand in de plus-minus Plaats W O G N G+ G- P Selectie Zuid 2 7 3 0 4 9 17 9 statistiek, met +16. Rotterdam 1997/87 3. 6 3 0 3 83 15 6 Selectie West 2 7 3 0 4 17 15 9 Het IIHF directoraat riep Claudia van Leeuwen tot Plaats W O G N G+ G- P 1998/99 2. 4 2 1 1 40 15 5 Rotterdam 1 6 0 2 4 12 71 2 beste doelvrouw van het toernooi uit. Claudia op Groningen 1 8 0 0 8 12 73 0 1994/95 4. 6 0 2 4 12 71 2 1999/00 2. 4 2 0 2 40 12 4 Tilburg 2 22 0 0 22 18 172 0 bescheiden toon daarover:”Het is natuurlijk fantastisch Den Bosch 2 24 0 0 24 20 247 0 die uitverkiezing. Maar zonder het team had ik het niet Legenda: G=Gelijk, G-=Goals tegen, G+ =Goals voor, N=Nederlaag, O-Overwinning, P=Punten, P/O=Play-Offs, W=Wedstrijden Utrecht 3 14 0 0 14 5 288 0 gered. Want we hebben er allen keihard voor gewerkt.” * = seizoen 2004/05 en 2005/05 voor een overwinning drie winstpunten deeln=Competitie gespeeld

408 409