Nh c s Qu c D ng: Âm nh c ang i vào qu o c a chòm sao x u! 26-05-2009 12:25:06 - Ph m Th Thu Th y (TT&VH Cu i tu n)
T ng là m t trong nh ng g ư ng m t tiêu bi u c a nh c tr Sài Gòn tr ư c và sau 1975, t ng là m t “ông vua” hòa âm và nhà s n xu t âm nh c làm m ưa làm gió trên th tr ư ng ca nh c, tác gi c a nhi u ca khúc n i ti ng: ư ng x ưa, C n gió tho ng, Còn mãi n i này, Chuy n ba ng ư i, i p khúc mùa Xuân…
B t ng , g p l i anh, nh c s Qu c D ng, l ng l trong phòng thu và gi t mình vì con ng i c a âm nh c, s ng ch t v i âm nh c y m u cho cu c trò chuy n v âm nh c v i chúng tôi b ng “tuyên b ” c c oan: 10 n m nay tôi không nghe gì n a, c nh c Vi t l n nh c ngo i! Và cu c trò chuy n v i anh có không ít s c c oan n a, có th gây “s c” v i nhi u ng i, nh ng không ph i không có nh ng i u ph i suy ngh .
C i g n v i âm nh c nh ưng bây gi … s nh c!
* 10 n m không nghe gì n a? Tôi có nghe nh m không, th ưa anh?
Qu c D ng và v , ca s B o Y n - B n không nghe nh m âu. Xem ti vi n u th y có ca nh c là tôi chuy n kênh khác. i cà phê tôi s t t c nh ng quán b t nh c, ph i ngh h t t i h , n u không thì mình ph i i ch khác. C i g n v i âm nh c nh ng bây gi tôi l i r t s nh c. Nh c bây gi xu ng c p c t âm nh c l n ng i hát. Các ông b u, các nhà biên t p âm nh c d ng nh ang tung hô nh ng nhân v t quái d trong âm nh c và vô tình t o th m m r t th p trong gi i tr bây gi . Và tôi tin là không ph i ch m t mình tôi có c m giác nh th .
* G ư m ã, anh có th nói m t cách c th h ơn nh n nh c a anh v s xu ng c p c a âm nh c hi n nay, v âm nh c và v ng ư i hát?
- Tôi không bàn v l i ca khúc bây gi , nghe thoáng qua vài câu ã th y d r i, ã không mu n nghe n a, mà ch chú ý t i giai i u. Quan i m c a tôi, ã là ca khúc thì ph i d nh . X a tôi t tin mình có trí nh âm nh c r t t t nh ng l i không th nh c nh ng bài hát bây gi . Nh c hi n nay b t ch c nhau nhi u quá, nghe th y quen, th m chí có nh ng bài nghe câu nào c ng quen tai, nh ng phát tri n giai i u không có logic nên không nh n i.
i m qua m t lo t các ngôi sao, có nhi u ng i tôi không hi u t i sao h l i là “sao”? Ngày tr c, khi tôi còn làm ban nh c, nh ng gi ng ca nh v y ch a ch c ã xin c lên sân kh u bi u di n! Ch t gi ng c a m t s ca s ang c xem là th n t ng c a gi i tr , có r t nhi u fan hâm m trên m ng, tôi thì th y gi ng nh ... mèo, gi ng robot, hoàn toàn do máy s a. Và khi tôi nghe ca s này hát th t trên truy n hình, th y th t s ch nh ng i hát karaoke!
Là ng i làm vi c nhi u n m trong phòng thu, nh ng nh n xét c a tôi hoàn toàn không c m tính, có nh ng cái chu n chung cho m t gi ng hát hay. Có m t vài ngôi sao ang c c k n i ti ng, tôi không ti n nêu tên, ch t gi ng kém, vô phòng thu là bi t li n, gi ng thi u bass, thi u treble và khi hát làm bi n d ng bài hát quá nhi u. Tôi r t bu n n u h hát bài c a mình.
V n có m t s gi ng ca hay, nh ng nói t i tên thì không ai bi t. Trong khi nhi u gi ng ca không x ng áng l i àng hoàng b c trên th m ...
Chính vì v y nên tôi s âm nh c th i i này, không mu n dính líu gì t i nó n a.
* Anh có ngh r ng m i m t th i k âm nh c l i có nh ng th m m và con ng ư i m i c a nó và nh ng cái m i khi v a manh nha hình thành th ư ng t o nên nh ng cú s c v i nh ng cái ã có, ã ư c th a nh n. Nh ng b t công nh ư anh nói th i nào mà ch có!
- Th i tr c có nh ng không nhi u. Bây gi thì quá nhi u b t công và r t cay ng. T t nhiên tôi nói v y không có ngh a t t c các ch ơ ng trình u d , nh ng bài hay quá hi m, không ai kiên trì ng i 1-2 ti ng ng h ch nghe m t bài hay.
* Có th th m m th i nay c a gi i tr ã khác và suy ngh c a anh b coi là l c h u thì sao?
- 30 n m tr c, khi tôi còn tr , tôi v n yêu thích nh ng dòng nh c tr c ó. Th h tôi dù ch ơi nh c tr nh ng r t g n g i v i âm nh c c i n, v i âm nh c Vi t tr c 1954. Còn gi i tr ngày nay i a s không c m c nh ng dòng nh c tr c h . Trình th m m âm nh c m t b ng chung Vi t Nam quá th p, th p h ơn th h tr c r t nhi u. ó m i là v n .
Tôi có g p nhi u ng i M cùng tu i, h c ng không hi u vì sao nh c M bây gi kém th so v i th i c a The Beatles, c a Carpenters... T Madonna ã b t u kém.
Tôi không ngh l tai mình ã l c h u, ã không c m nh n c cái m i. Nhi u ca khúc m i th t s ph m nhi u l i v sáng tác. * Nh ưng ca s làm th ph c v khán gi ?
- Có hai lo i khán gi : khán gi T nh và khán gi ng. Có nh ng khán gi thích reo hò nh ng có nh ng khán gi thích ng i yên th ng th c, không th c n c trên ti ng la ó c a khán gi ánh giá. ám tr bây gi a s thích huyên náo, thích ra yêu sách “hát bài này i, hát bài kia i”.v.v. ch ng t mình bi t, nh ng th t ra bi t r t ít. Còn nh ng khán gi l n tu i thì nh n n i, ch u ng. Khi ca s xu t hi n, không m t khán gi l ch s nào gào bài hát mình thích c !
* V y anh lý gi i th c t áng bu n này ra sao?
- Tôi ngh th c t này có trách nhi m c a các ài phát thanh, truy n hình, các ph ơ ng ti n truy n thông, ã dung túng cho vi c giáo d c th m m quá th p cho công chúng. Không khó phát hi n ra nh ng gi ng ca t t, nh ng bài hát hay nh ng tôi không tin nh ng ng i biên t p âm nh c làm vi c vô t . Th i tr c, khi các ài phát thanh truy n hình còn ít, ch ơ ng trình ch t l ng hơn. Nay các ài, các ch ơ ng trình bung ra, m t s ng i c Nhà n c trao nhi m v qu n lý v n hóa thi u kh n ng ki m soát hi u qu tình hình.
* Nh ưng th ưa anh M thì các ài phát thanh và truy n hình x ưa nay v n th ...
- úng nh v y. Và có l nên gi i thích i u này b ng... chiêm tinh h c. Th p niên 1960-1970, trái t ch u nh h ng c a chùm sao nào ó khi n âm nh c toàn th gi i phát tri n r c r . Bây gi qu o trái t ang ch u nh h ng c a chòm sao x u. Nh ng b n nh c hay bây gi ho c vi t t tr c ó, ho c ph i 30 n m sau m i th y hay. Nh ng b n nh c hay bây gi không có c a!
* Nghe có v mê tín quá...
- Không ph i mê tín. Có nh ng i u bây gi ch a th gi i thích c, nh ng sau này có th gi i thích. Ví nh chuy n ng i ngày x a ngh có chi c g ơ ng th n có th nhìn th y ng i thân xa ang làm gì, thì có khác gì bây gi truy n hình tr c ti p?
* V y có ngh a là th i th ã v y r i, không làm gì thay i ư c?
- Tôi b o con hãy c làm nh ng gì mình thích, còn thay i thì r t khó. thay i, m t b ng dân trí ph i cao lên. Mà ngành giáo d c ta thì có quá nhi u v n . Không hi u vì sao có nh ng môn h c, nh ng ki n th c chúng tôi h c 40 n m tr c gi v n nh , mà b n tr bây gi h c nh iên nh ng thi xong là quên. Con tôi h c h t l p 12 mà r t d t v ki n th c. H c sinh t t nghi p l p 12 Vi t Nam, theo tôi u không bình th ng v ki n th c. M i r i, c bài báo nói chuy n a tr làm bài toán m t qu cam c ng hai qu cam thì bi t, nh ng n u i qu cam thành qu khác là... không bi t, thì th y!
ó là ch a nói t i âm nh c. Th h i có th y cô nào Nh c vi n hát thành công không, ngay c khi h còn tr ? Có th y nào d y hòa âm c t hàng làm hòa âm không? Th c t toàn nh ng ng i t h c hòa âm l i tr thành nh ng nh c s hòa âm vedette!
Tôi không thích làm m i âu!
* V n th y anh mi t mài trong phòng thu, t c là v n không “c t t” hoàn toàn?
- Tôi v n ang ph i nh c cho m t s ca s trong n c và h i ngo i. Làm hoàn toàn theo ý thích, không làm nh c bây gi , mà làm nh c x a, t th p niên 1960 n 1980, và ph i theo cách x a. Ch có ph ơ ng ti n thu thanh m i và ch t l ng âm thanh m i. Vì v i tôi nh cao c a âm nh c th i tôi s ng là c a th p niên 1970, không bi t sau ây có cái nào cao h ơn n a không và bao gi thì nó xu t hi n. Th p niên 1980-2000 xem nh d ng l i và t n m 2000 t i nay thì lùi nhanh chóng m t.
Tôi th y mình may m n vì ã d ng l i úng lúc, ã t giã sân kh u ca nh c úng th i k nó tu t d c, không ph i àn nh ng b n nh c mình ghét, không ph i m cho nh ng ca s mà gi ng hát mình không thích. Nh ng khách hàng c a tôi bây gi c ng gi ng tôi.
* Anh nhàn h ơn tr ư c?
- So v i h i nh ng n m 1990, lúc làm nh trâu, m t ngày ph i và thu âm t i 20 bài, thì bây gi ch còn làm m t ngày m t bài. Công vi c hi n nay òi h i ph c t p h ơn x a, ch m l i nh ng ch t l ng cao h ơn. X a, thú th c là tôi làm v i, h ơi d i. Bây gi hòa âm c a tôi tinh t h ơn, c n th n hơn tr c, nh ng không m i. Tôi không quan ni m làm âm nh c cho khác - phá thì khác ngay. N u ph i l i mà hay h ơn thì tôi m i làm. Tôi không theo khuynh h ng thay i. M t bài ph i slow-rock thì v n s là slow-rock ch không ph i l i theo m t phong cách khác. Khi m t ca s n nh làm nh c, tôi nói luôn: Tôi không thích làm m i âu! N u thích làm m i thì có th tìm nh c s khác! Duy nh t ch có m t ng i làm m i (ph i khí) mà hay h ơn, tôi kính ph c, là Paul Mauriat.
* Anh v n vi t ch ?
- Tôi v n vi t và vi t theo th hi u th i i c a tôi (th p niên 1970), t t nhiên v i c g ng cái vi t sau ph i hay h ơn cái tr c ó. Vì v y n u nghe s th y c dù là sáng tác m i nh t. Tôi ch ng có bài nào “hot” c . Nh ng bài hay t t r i ng i ta c ng s bi t.
Ngoài ra tôi mu n tìm nh ng gi ng ca hay gi i thi u v i nh ng ng i biên t p, các nh c s , ông b u. Tôi mu n tr l i m t ph n s công b ng. Nghe âu gi i thi u có gi ng ca m i, tôi i ngay. T i phòng trà tôi ch thích n ơi nào có nh ng tên m i, n u ch th y tên quen thì tôi không vào!
* V y anh ã phát hi n ư c nh ng ai r i?
- Tôi m i bi t m t gi ng hát nam, nghe trong phòng thu th y hay và th m chí có th còn hay h ơn B ng Ki u. Gi ng hát B ng Ki u có quá nhi u u i m, nh ng v n có khuy t i m, còn gi ng này nghe không th y có khuy t i m. N u c u ta không n i thì cu c i b t công quá. Nghe nói c u ta có thi Vietnam Idol, có cái tên h ơi gi ng con gái: Ng c Anh hay Ng c Ánh gì ó (vì vi t không d u). Gi ng n thì có m t cô tên Thu Trang, ng i g c Qu ng Ninh, khó có gi ng n m i nào qua c cô này.
* Thu Trang thì tôi ch ưa bi t, nh ưng Ng c Ánh (ch không ph i Ng c Anh) thì tôi ng c nhiên vì úng là anh “10 n m không nghe gì n a”: Gi i nhì Vietnam Idol u tiên Ng c Ánh ã ư c r t nhi u ng ư i bi t t i và b u ch n, c ng là g ươ ng m t tràn ng p trên các ph ươ ng ti n thông tin i chúng 1-2 n m tr ư c. B i v y, s b t công, n u có, v i Ánh, thì ch c là vì anh ã ch v nhì trong cu c ua v i Ph ươ ng Vy...
- úng là tôi không quan tâm t i tình hình bên ngoài. V i ca s , ch nghe gi ng hát ch không quan tâm t i danh hi u c a h . Tôi c ng ch a nghe Ph ơ ng Vy.
* V y anh có ngh mình c ng b t công vì ã không quan tâm ư c h t nh ng gì ang di n ra trong d i s ng âm nh c mà ã r t bi quan v nó?
- Có th . Vì v y tôi v n ngh hi n t i có nhi u ca s hay, nh c s gi i và bài hát hay. Nên c g ng, trong kh n ng c a mình, l y l i s công b ng cho h m t cách vô v l i. * B ng cách nào khi mà anh ã “r a tay gác ki m”?
- B ng kinh nghi m và nh ng quan h , uy tín trong h ơn 40 n m ho t ng âm nh c c a mình, tôi gi i thi u nh ng ng i tôi ánh giá cao v i nh ng b n bè ang làm vi c. Có th tôi r t quá khích khi bài bác cái d và quá khích khi gi i thi u cái hay. Nh ng tôi tin nh ng gì mình nói có ép phê. Và b n thân thì c g ng làm nh ng gì theo tiêu chu n chung c a th gi i và chu n mà mình th y p. Tôi không “r a tay gác ki m” mà ch s càng ti p xúc v i bên ngoài mình càng xu ng tinh th n.
H nh phúc c a tôi là làm cho ng ư i khác h nh phúc
* Anh có vài ngôi nhà, t ng có xe h ơi. T t c u do âm nh c mang l i?
- Âm nh c ã mang l i cho tôi i s ng khá t t. T t nh t là cách ây 20 n m, khi tôi còn chuyên v trình di n, có th i i m tôi làm tr ng ba ban nh c m t lúc, cùng l y tên Ban nh c Qu c D ng. Uy tín c a ban nh c th i ó m nh t i m c ch ơ ng trình treo c bandroll tên ban nh c.
Bây gi nhi u lúc tôi c ng nh ngh trình di n, c ng mu n h p tác v i vài ng i b n ki m m t m t b ng nào ó trong thành ph , m m t phòng trà ch ch ơi nh c hòa t u. M ơ th thôi, vì ti n m t b ng bây gi quá t.
* Bi quan th v i tình hình ca nh c, vì sao anh con trai Kh i Ca ti p t c b ư c chân vào con ư ng ca hát? Anh có giúp Kh i Ca tr thành ngôi sao hay không?
- Tôi không ngh s làm cháu thành ngôi sao và c ng không mu n nh v y. Tôi ch mu n Kh i Ca là m t trong nh ng s gi truy n bá cái p c a âm nh c, nh ng làm c i u ó hay không còn tùy thu c vào kh n ng c a nó. Tôi ch là ng i h ng d n, còn k t qu ph thu c vào nhi u th : vào kh n ng tr i cho, vào m t chút s kh luy n và c may m n. Tuy nhiên tôi không k v ng nó s ng b ng âm nh c.
Gia ình ngh s Qu c D ng - B o Y n trong m t chuy n i ngh à L t
* Còn c u con trai th hai, B o Châu, tôi nghe nói anh l i r t k v ng vào kh n ng âm nh c c a cháu?
- B o Châu ang h c l p 11, r t có khi u âm nh c. Hi n nay khi tôi ph i bài t i ph n piano là nó àn giúp. T ơ ng lai B o Châu gi i h ơn tôi nhi u, n u nó không n i ti ng thì ó c ng là s b t công. L i àn c a nó y sáng t o và ng u h ng. Con ng t i t nh t c a nó, ch p nh n b t công, là làm m t nh c công. Nh ng tôi k v ng cháu là m t ki u Paul Mauriat. N u ông y còn s ng, tôi s tìm cách d t nó n g p ông y và tôi tin Paul s nh n nó làm t !
T ơ ng lai n i nghi p âm nh c gia ình, tôi k v ng B o Châu. B n thân tôi r t t tin và t hào v cháu, nh ng công chúng Vi t Nam th a nh n, ó l i là chuy n khác.
* Bây gi h nh phúc c a anh là gì? Ni m say mê c a anh là gì? Và tình yêu, li u có tin ư c ng ư i àn ông c ng có ti ng ào hoa này ch u “r a tay gác ki m” v i tình yêu?
- H nh phúc c a tôi là làm cho ng i khác h nh phúc, nh ng ng i có duyên g p g , nh ng ng i ho c tôi th y áng th ơ ng, ho c m n ph c tài n ng và nhân cách c a h . Say mê à? T h i nào t i gi tôi say mê ki m ti n. Vì v i tôi, ti n là ph ơ ng ti n giúp ng i khác. Gi này nhìn tôi không d ti n là hi u. Nhà tôi th ng xuyên cho sinh viên nghèo t i , có lúc 2-3 a, có a nhà tôi bao n luôn! Còn tình yêu? Hi n nay tôi không còn yêu n a. T i tu i này yêu c ng khó, và c ng không nên yêu n a. Vì sao à? B n ch t c p là ph i n th t, tôi tin a s àn ông c ng gi ng tôi, thích yêu nh ng cô gái tr , nh ng tu i tôi bây gi , con gái l n ã 37 tu i r i thì không th và không nên n a. Tôi có vi t bài hát Kho ng cách nói v tâm tr ng này, t i sao hơn 50 tu i r i l i yêu ng i nh tu i h ơn con gái mình? Nh ng thú th c, nh ng cô trên 30 tu i tôi không yêu c n a!
* T c là th y mình già?
- T n m 2000 thì có c m giác y. Có m t lúc m t lo t “ i t ng” mà mình ý, t nhiên g i mình b ng chú, th m chí có ng i g i b ng bác, là thôi luôn.
* T c là hoàn toàn không yêu n a?
- Tr c yêu là s ng trong tình yêu. Còn bây gi v n yêu, th m chí r t yêu, yêu say m, nh ng không c s ng trong tình yêu, yêu mà ch gi cho mình, không th l . Th m i kh !
* Th khi v anh, ca s B o Y n nói “chuy n ba ng ư i” và “tình yêu bên l ” c a ch y, anh không ghen à?
- Tôi ngh ch c hi m ai gi ng mình - không bi t ghen, t i n c a tôi không có ch này. N u v tôi có tình yêu khác, tôi không can thi p. N u s im l ng c a tôi mang l i h nh phúc cho hai ng i thì tôi im l ng.
* Nh ưng ch c là v anh, t ng là m t ngôi sao n i ti ng trong làng ca nh c, khó có th im l ng ư c v i ng ư i ch ng, c ng là m t nh c s n i ti ng, l i s ng m t cu c s ng r t gi n d , xem ra ch ng có tí gì là ngôi sao này...
- Có nhi u th tôi khác Y n. V con i xe máy i m i, xe h ơi, nh ng tôi ch thích i xe p vì không ph i i nón b o hi m. Qu n áo tôi mua không có cái nào trên 60.000 ng. Tôi không thích út u vô m y nhà hàng sang tr ng. Tôi n bánh bèo 15.000 ng nh ng mua bánh pizza 140.000 ng cho con. Ch dùng i n tho i m y tr m ngàn nh ng v n mua iPhone cho v và con. N u i n m t mình ho c nh ng ng i b n thân, tôi ch thích n nh ng quán nh , h là nh ng ng i nghèo, mua hàng c a h tôi không bao gi tr giá. Nh ng quán sang tr ng h ã giàu r i, t i sao mình ph i ti p tay cho h giàu thêm. Ý ngh y ã t p cho c ơ th tôi quen v i l i s ng y. Không ph i keo, nh ng gi ng nh con bò ch thích n c , có cho nó cao l ơ ng m v gì nó c ng không n!
* Xin cám ơn anh v cu c trò chuy n c i m này!