HAZñ RAN / JUNE 2017

ÇALIK 27 haber

BİYOMİMİKRİ: DOĞADAN GELEN İNOVASYON BIOMIMICRY: INNOVATION FROM NATURE SAYI / ISSUE SAYI / ISSUE 017 Dr. Ender Saraç ñçimizden bir seyyah ÇalÕk Holding Denetim Grup BaôkanÕ Saim Üstündað “KALñTELñ VE BñLGE YAóLANMAYI RENKLER ÜLKESñ: “ETKñN BñR ñÇ KONTROL SñSTEMñ HEDEFLEMEK ÖNEMLñ.” KÜBA óñRKETE DEïER KATAR.” “The goal should be quality The country of many colors: “An effective internal audit system 027 and wise ageing.” Cuba adds value to a company.”

KAPAK.indd 3 23/05/17 10:30 CIFT ILAN.indd 2 22/05/17 18:28 With You first! It’s about the moments we share from each place, with the fastest internet speed.

www.albtelecom.al /albtelecom.al 123

CIFT ILAN.indd 3 22/05/17 18:29 ñÇñNDEKñLER / CONTENTS

13

6 Bizden haberler/news from us Second edition of the painting contest for Profil/profile the Çalëk children was organized. 6… “Yurtdëñë Müteahhitlik Hizmetleri Ödül 28… Kültür harmonisi; Özbekistan… Töreni”nde, Çalëk Enerji 8’inci, Gap ïnñaat A harmony of cultures; Uzbekistan… ise 13’üncü olarak ödüle layëk görüldüler. 16… Çalëk Grubu’nun gelecek 10 yëlënën “At the Overseas Contracting Services hedeflerini içeren “Vizyon, Misyon ve Onların sesi/their voice Award Ceremony” Çalëk Enerji and Gap Deîerler” lansmanënën yapëlmasë sonrasënda 32… ïnñaat were awarded as they ranked 8th and yayëlëmënë saîlayacak “Deîerlerimiz MCT Genel Müdürü Didem 13th, respectively. Geleceîimiz” projesinin ilk ayaîë gerçekleñti. Gürcüoîlu Tekay ve Performans Diyaloîu ALBtelecom “Yëlën Yenilikçi Giriñimciliîi Under the scope of “Vision, Mission and Atölyeleri Eîitmeni Ayçe Armaîan Ödülü”nü aldë. Values” project implemented to set Çalëk Hamzaoîullarë “Performans Atölyeleri”nin ALBtelecom receives the “Innovative Group’s goals for the next decade, “Our çalëñanlar ve yöneticiler üzerindeki olumlu Entrepreneurship of the Year Award”. Values, Our Future” was realized. etkilerini anlattë. MCT General Director Didem Gürcüoîlu Tekay and Performance Dialogue 17… TÜ Këymetli Madenler Laboratuvarë 9… Çalëk Holding Yönetim Kurulu ï Workshop Instructor Ayçe Arma an yenilendi. î Bañkanë Ahmet Çalëk, katëldëîë Aile ðirketleri Hamzaoîullarë explained the positive Konferansë’nda “Aile ñirketlerinde genç ITU Precious Metals Laboratory was effects of “Performance Workshops” on kuñaklarla uzlañë ve iletiñim” konusunda renewed. employees and executives. konuñma yaptë. Çalëk Holding Chairman Ahmet Çalëk spoke 18… Çalëk Holding ve iñtiraklerinde Mercek/focus at the third edition of the Family-owned “Këdem Teñvik Ödül Töreni” yapëldë. 36… Businesses conference on “Consensus Severance Incentive Award Ceremony was Doîadan gelen inovasyon: and communication with the younger held. Biyomimikri generations in family-owned businesses”. Çalëklë minikler 23 Nisan Bayramë’në kutladë. Biomimicry: Innovation from nature YEDAð ve YEPAð’a “En ïyi ïñ Yeri Ödülü”. Children of Çalëk family gathered to “Best Workplace Award” to YEDAð and celebrated April 23rd. İletişim/communication YEPAð. 42… Artëk emojilerle iletiñim kuruyoruz. 10… 19… ïTÜ ïnñaat Fakültesi Geomatik Now we are communicating with emojis. Çalëk Holding çalëñan markasë Bölümü’ne ait tarihi ölçme cihazlarë için Çalëk’ën Gülümseyen Yüzleri projesiyle yaptërëlan sergi alanlarë ve yenilenen seminer Global Business Excellence Awards odasënën açëlëñë gerçekleñtirildi. ödülleri kapsamënda 2016 yëlë En ïyi ïK Exhibition areas built for Istanbul Giri imi kategorisinde ödül aldë. ñ Technical University (ïTÜ) Faculty of Çalëk Holding was honored in the Civil Engineering’s collection of historic Outstanding HR Initiative of 2016 category measurement tools and renovated seminar with its Smiling Faces of Çalëk employee hall were opened. 36 brand project at the Global Business Excellence Awards. Söyleşi/interviev 20… 13… Boîaziçili öîrenciler Ahmet Çalëk’ë Çalëk Holding Denetim Grup ziyaret etti. Bañkanë Saim Üstündaî’la, Grubun denetim Boîaziçi University students visited Ahmet çalëñmalarënë konuñtuk. Çalëk. We talked about the Group’s audits with Çalëklë miniklere özel resim yarëñmasë Çalëk Saim Üstündaî, President of Çalëk Holding Holding tarafëndan ikinci kez düzenlendi. Audit Group.

4 ÇALIKhaber

ICINDEKILER.indd 4 23/05/17 09:31 ïMTïYAZ SAHïBï/LICENSE OWNER ÇALIK HOLDïNG A.ð.

YÖNETïM KURULU BAðKANI/CHAIRMAN 58 Ahmet Çalëk YAPIM-YAYIN/PRODUCTION-PUBLICATION TURKUVAZ HABERLEðME VE YAYINCILIK A.ð.

TÜZEL Kúûú TEMSúLCúSú VE GENEL MÜDÜR VEKúLú JURIDICAL PERSON’S REPRESENTATIVE ACTING GENERAL MANAGER Tuncel Sunar

GENEL MÜDÜR YARDIMCISI VICE GENERAL MANAGERS Yonca Ertürk

GENEL YAYIN YÖNETMENë/EXECUTIVE EDITOR Aysun Orhan [email protected] GÖRSEL YÖNETMEN/VISUAL DIRECTOR Mehtap Tunçel [email protected] EDëTÖRLER/EDITORS Gizem Gürsoy Sabuncu [email protected] Yaşam/life Melek Çinici [email protected] 44… Hayat ve ruh FOTOçRAF EDëTÖRÜ/IMAGE EDITOR Canan Yetişti Satkın [email protected] Life and soul

Sağlık/health 66 TÜZEL Këêë TEMSëLCëSë JURIDICAL PERSON’S REPRESENTATIVE 46… Hazëmsëzlëk deyip geçmeyin. Hasan Yılmaz Do not underestimate indigestion. SORUMLU MÜDÜR Deneyim/experience DIRECTOR IN CHARGE Sedat Uysal 50… Dr. Ender Saraç saîlëklë yañamën sërlarënë anlattë. KURUMSAL ëLETëêëM DëREKTÖRÜ CORPORATE COMMUNICATIONS DIRECTOR Dr. Ender Saraç explained the secrets of a Özlem Yalçın healthy life. KURUMSAL ëLETëêëM MÜDÜRÜ CORPORATE COMMUNICATIONS MANAGER İçimizden bir seyyah/ Emine Atlas a globetrotter among us KURUMSAL ëLETëêëM DEPARTMANI CORPORATE COMMUNICATIONS DEPARTMENT 54… Renkler ülkesi Küba. Hukuk/legal Gizem Akyavuz The country of many colors: Cuba 66… Kiñisel Verilerin Korunmasë Kanunu-2 KATKIDA BULUNANLAR/CONTRIBUTORS Beslenme/nutrition Law on the Protection of Personal Data - 2 Deniz Doğan, Deniz Toprak, Didem Meray, 58... Emrah Abi, Koray Işık, Melis Öğütçü, Ayurvedik beslenmeyle gelen ñifa… Murat Kaplan, Seda Sağır, Zeynep Arhon Healing with Ayurvedic nutrition… Info/info 68… Yeni buluñlar. Teknoloji/ Yayën Türü/Publication Type: Yerel, süreli/Domestic, Periodical technology New investments. Yayën Periyodu/Publication Period: 3 Aylëk/monthly 62… Dijital dönüñüm çaîë hakkënda her ñey. Yönetim Yeri/Place of Management: Turkuvaz Dergi Grubu, Barbaros All about digital transformation era. Kültür sanat/ Bulvar›, Cam Han, No: 153 Balmumcu 34349 Beñiktañ/ïstanbul art and literature Telefon/Phone: (0212) 326 33 34 Faks/Fax: (0212) 354 47 45 70… Dikkat çekici kitaplar ve en yeni Basëmcë/Printer: Turkuvaz Haberleñme ve Yayëncëlëk A.ð. etkinlikler. Basëldëîë Yer/Print Place: Akpënar Mahallesi, Hasan Basri Caddesi, Sancaktepe/Kartal/ïSTANBUL Remarkable books and most recent events. ÇALIK HABER Dergisi, Çalëk Holding A.ð. adëna Turkuvaz Haberleñme ve Yayëncëlëk A.ð tarafëndan TC yasalarëna uygun İşbaşında/ olarak yayëmlanmaktadër. ÇALIK HABER Dergisi’nin isim ve yayën 62 on the go hakkë Çalëk Holding Að’ye aittir. Dergide yayëmlanan yazë, fotoîraf 72… Aktif Bank Pavo AR- GE Ekibi ve illüstrasyonlarën her hakkë saklëdër. Kaynak gösterilmeden alëntë yapëlamaz. Yazëlarën sorumluluîu yazarlara, yayënlanan ilanlarën ve Çalëk Denim AR-GE Ekibi sayfamëza sorumluluîu ilan sahiplerine aittir. konuk oldu. The ÇALIK HABER [Çalëk News] Periodical is published by In this issue, we hosted Aktif Bank Pavo Turkuvaz Haberleñme ve Yayëncëlëk A.ð. in accordance to the R&D Team and Çalëk Denim R&D Team. laws of the Republic of Turkey on behalf of Çalëk Holding Corp. The royalty and copyrights of the ÇALIK HABER Periodical belong to Çalëk Holding Corp. All rights on the texts, images and illustrations in the periodical are reserved. Mutluluklar/best wishes Quotations without prior approval are prohibited. The responsibility of the texts belongs to their writers and that of 74… Yeni doîanlar… the advertisements to the advertisement owners. Newborns…

ÇALIKhaber 5

ICINDEKILER.indd 5 24/05/17 15:39 BñZDEN HABERLER / NEWS FROM US ÇalÈk êirketleri dünyanÈn en büyükleri arasÈnda Türkiye Müteahhitler Birliği tarafından düzenlenen ve dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firması arasına giren 45 Türk müteahhitlik şirketinin katıldığı Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Ödül Töreni’nde, Çalık Enerji 8’inci, Gap İnşaat ise 13’üncü olarak ödüle layık görüldü. Ödülleri Grup adına Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan aldı. ÇalÈk companies are among the world’s top At the Overseas Contracting Services Award Ceremony organized by the Turkish Union of Contractors with the attendance of 45 Turkish contractors that ranked among the world’s top 250 contractors, ÇalÂk Enerji and Gap ánãaat were awarded as they ranked 8th and 13th, respectively. On behalf of the Group, ÇalÂk Holding Board Chairman Ahmet ÇalÂk received the awards from President Recep Tayyip Erdoàan.

ALBtelecom “YÈlÈn Yenilikçi Giriêimciliçi Ödülü”nü aldÈ ALBtelecom, “Akıllı Şirket” iş platformu üzerinden sunduğu yenilikçi çözümleriyle Arnavutluk’un en önemli girişimcilik yarışması olarak kabul edilen Altın Arı’da “Yılın Yenilikçi Girişimciliği” ödülüne layık görüldü. Arnavutluk Ekonomik Kalkınma, Ticaret ve Girişimcilik Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen etkinlikte ödülü şirket adına ALBtelecom Yönetim Kurulu Başkanı Giuseppe Farina aldı. ALBtelecom receives the “Innovative Entrepreneurship of the Year Award” At the Golden Bee, which is recognized as Albania’s top entrepreneurship contest, ALBtelecom was honored with the “Innovative Entrepreneurship of the Year” award for the innovative solutions it offered on its “Smart Business” platform. ALBtelecom Board Chairman Guiseppe Farina received the award on behalf of the company at the event, which was organized by the Ministry of Economic Development, Trade and Entrepreneurship of Albania.

6 ÇALIKhaber

BIZDEN HABERLER-14.indd 6 22/05/17 18:27 Yöneticiler ToplantÈsÈ 2017 yapÈldÈ Çalık Grubu kapsamında gerçekleştirilen ve bu yıl ikincisi düzenlenen “Yöneticiler Toplantısı” Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık’ın katılımıyla İstanbul’da gerçekleştirildi. Tema olarak liderlik kavramının ele alındığı toplantıda 2016 yılı değerlendirmesi yapıldı ve 2017 yılına ilişkin stratejiler konuşuldu. Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık toplantıda yaptığı konuşmada liderliğin şirketlerin başarısı üzerindeki etkisine dikkat çekti. Liderlik okulu Young Guru Academy’nin kurucusu Sinan Yaman da toplantıda konuk konuşmacı olarak yer aldı. Executives Meeting 2017 was held The second ÇalÂk Group “Executives Meeting” was convened in Istanbul with the attendance of Board Chairman Ahmet ÇalÂk. The theme was “Leadership” at this year’s meeting, where an assessment of 2016 was made and strategies for 2017 were discussed. ÇalÂk Holding Chairman Ahmet ÇalÂk underlined the effect of leadership on companies’ success in the speech he delivered at the meeting. Founder of the Young Guru Academy leadership school, Sinan Yaman, also attended the meeting as a guest speaker.

Yedaê, Big Data ile dijital dönüêümü hÈzlandÈrÈyor Yedaş, operasyonel iş süreçleri geliştirmek amacıyla ihtiyaç duyulan verileri en kısa sürede hazırlayacak ve kaynağını tespit edecek Big Data Projesi’ni başlatarak dijital dönüşüm çalışmalarına hız verdi. Projenin bir sonraki adımında iş gücü yönetimi ve enerji yönetimi sistemlerinin hayata geçirilerek operasyonel süreçlerde verimlilik ve müşteri memnuniyetinin arttırılması hedefleniyor. Yedaê advances digital transformation with Big Data Yedaã accelerated its digital transformation efforts with the Big Data Project it launched to prepare and rapidly identify the source of the data required to develop operational business processes. Next stage of the process aims to implement workforce management and energy management systems to boost productivity and customer satisfaction in operational processes.

ÇALIKhaber 7

BIZDEN HABERLER-14.indd 7 22/05/17 18:28 BñZDEN HABERLER / NEWS FROM US ÇalÈk Enerji’nin tahvil ihracÈna yoçun talep Çalık Enerji, 100 milyon TL olarak çıktığı tahvil ihracını gelen yoğun talep üzerine 150 milyon TL olarak ÜNLÜ&Co aracılığı ile başarıyla tamamladı. Son 2 yılda ikinci tahvilini gerçekleştiren şirket ihraçtan elde edeceği geliri yenilenebilir enerji yatırımlarının finansmanında kullanacak. ÇalÈk Enerji bond issue receives strong demand ÇalÂk Enerji completed its bond issue for TRY 150 million with ÜNLÜ&Co, which was raised from its original amount of TRY 100 million upon strong demand. The company will use the funds raised from the issue, which is the second bond issue in the last 2 years, to finance its renewable energy investments. Etik HattÈ ile deçerlerimizi koruyoruz Çalık Grubu Ailesi üyelerinin yaptıkları her işte birbirleriyle, iş yaptıkları kurumlarla ve tüm paydaşlarıyla olan ilişkilerine rehberlik eden İş Ahlakı Kuralları ve Uygulama Esasları’nın pratikte uygulanmasını desteklemek ve kolaylaştırmak amacıyla Etik Hat Uygulaması hizmete alındı. Etik Hat Uygulaması; tüm çalışanların Grubu ilgilendiren konularda etik kaygı ve şikâyetlerini iletmelerine imkân sağlıyor. Preserving our values with Ethics Hotline An Ethics Hotline has been put into service in order to support and facilitate the practical application of the Business Ethics Guidelines and Codes of Practice, which guide members of ÇalÂk Group Family in their relationships with each other, the organizations with which they conduct business, and all stakeholders. The Ethics Hotline allows all employees to report their ethical concerns and complaints on issues relevant to the Group.

8 ÇALIKhaber

BIZDEN HABERLER-14.indd 8 22/05/17 18:41 Aile êirketlerinde uzlaêÈ ve iletiêim konuêuldu GYİAD tarafından 3’üncüsü düzenlenen Aile Şirketleri Konferansı’nda Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık “Aile şirketlerinde genç kuşaklarla uzlaşı ve iletişim” konusunda konuşma yaptı. Konuşmasında kurumların sürekliliği için değerlerin önemine değinen Ahmet Çalık “Uzun yaşayan şirketlere baktığımızda genç kuşaklara sorumluluk verildiğini görüyoruz. Ancak bundan daha önemlisi kalıcı değerlerimizin olması. Değerleriniz yoksa sürdürülebilir olmanız mümkün değildir. İtibarı kazanmak, şirketinizi sektörde, ülkede, dünyada kabul ettirmeniz uzun yıllar alır; bir nesil, belki iki nesil ancak kaybetmeniz çok kolaydır. Bu yüzden değerlerinizi iyi korumanız gerekir” şeklinde konuştu. Consensus and communication in family-owned business was discussed ÇalÂk Holding Chairman Ahmet ÇalÂk spoke at the third edition of the Family-owned Businesses conference on “Consensus and communication with the younger generations in family-owned businesses” organized by the Young Investors and Businessmen’s Association (GYáAD). Underlining the importance of values for the continuity of institutions, Ahmet ÇalÂk said: “A look at the long-established companies reveals that younger generations are given responsibilities. However, the most important thing is to make sure that we have lasting values. It is impossible to be sustainable unless you have values. Building up your reputation, establishing your company in the sector, country, and the world is a process that takes many years -a generation or even two- but it is very easy to lose it all. That’s why you need to protect your values well.” YEDAé ve YEPAé’a “En èyi èê Yeri Ödülü” İnsan Kaynakları ve Yönetim Uygulamaları Danışmanlık Şirketi Aon Hewitt tarafından gerçekleştirilen “Çalışan Bağlılığı Anketi” sonuçlarına göre YEDAŞ ve YEPAŞ “En İyi İş Yeri” ödülüne layık görüldü. 170 şirket ve 210 bin çalışanın katıldığı ankette liderlik, işveren markası, çalışan bağlılığı ve performans kültürü kriterlerinde değerlendirme yapıldı. YEDAŞ Genel Müdürü Rıdvan Aktürk, törende çalışan memnuniyetine yönelik hayata geçirdikleri uygulamaların başarıyla sonuçlanmasından mutluluk duyduğunu belirtti. “Best Workplace Award” to YEDAé and YEPAé YEDAâ and YEPAâ were given the “Best Workplace Award” based on the results of the tenth edition of “Employee Engagement Survey” held this year by the Human Resources and Management Consultancy Firm Aon Hewitt. 170 companies and 210,000 employees took part in the survey, which assessed companies under several criteria including leadership, employee brand, employee engagement, and performance culture. At the ceremony, YEDAâ General Manager RÂdvan Aktürk expressed their pleasure with the success of the practices they had launched to ensure employee satisfaction.

ÇALIKhaber 9

BIZDEN HABERLER-14.indd 9 22/05/17 18:42 BñZDEN HABERLER / NEWS FROM US “En èyi èK Giriêimi” kategorisinde ödül Çalık Holding, çalışan markası Çalık’ın Gülümseyen Yüzleri projesiyle Global Business Excellence Awards ödülleri kapsamında 2016 yılı “En İyi İK Girişimi” kategorisinde ödüle layık görüldü. Global Business Excellence Awards Ödülleri, dünyanın dört bir yanından kişi ve kuruluşlara haber, bilgi ve destek sunan Awards Intelligence tarafından gerçekleştiriliyor. Award in the “Outstanding HR Initiative” category At the Global Business Excellence Awards, ÇalÂk Holding was honored in the “Outstanding HR Initiative” of 2016 category with its Smiling Faces of ÇalÂk employee brand project. Global Business Excellence Awards are organized by Awards Intelligence, which provides individuals and organizations across the world with information and support.

Yönetim Kurulu BaêkanÈmÈzla kahvaltÈlar devam ediyor Çalık Holding ve şirketlerinin çeşitli departmanlarında görev yapan genç profesyonellerin Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık ile bir araya gelerek fikir alışverişinde bulundukları ve inovatif düşüncelerini paylaştıkları “Yönetim Kurulu Başkanımız ile Kahvaltı Ediyoruz” etkinlikleri devam ediyor. Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, Grubun Finans Departmanların’dan ve Holding Denetim Grubu’ndan genç profesyonellerle bir araya geldi. Breakfasts with our Chairman continue Young professionals from various departments of ÇalÂk Holding and its subsidiaries continue to meet with Chairman Ahmet ÇalÂk to exchange views and share their innovative ideas at the “We’re having breakfast with our Chairman” events. Most recently, our Chairman Ahmet ÇalÂk met with young professionals from the Group’s Finance Departments and Holding Audit Group.

10 ÇALIKhaber

BIZDEN HABERLER-14.indd 10 22/05/17 18:42 ÇalÈklÈ Gönüllüler Ardahan’da Çalık Holding’in “Sizden kışlık bir hediye, kalpleri de ısıtır yüzleri de” kampanyasına Holding ve şirketlerinden yüksek sayıda katılım oldu. Çalıklı Gönüllüler Aras EDAŞ şirketinin de desteğiyle Ardahan’ın Toptaş Köyü’nün Şehit Er Kazım Boynukalın İlköğretim Okulu öğrencilerini ziyaret ederek hediyelerini götürdüler. ÇalÈk Volunteers visit Ardahan Participation to ÇalÂk Holding’s “A winter gift from you, will both warm hearts and smiles” campaign from Holding and companies was very high. Supported by EDAâ, ÇalÂk Volunteers visited the students of the âehit Er KazÂm BoynukalÂn Elementary School in the Toptaã village of Ardahan and present them with gifts.

Gap Pazarlama genç tasarÈmcÈlara destek verdi Gap Pazarlama tarafından desteklenen DENİB 5. Ev Tekstili ve Plaj Giyimi Yarışması, tekstil sektörünün önemli temsilcilerinin katılımıyla gerçekleşti. Geleceğin ve günümüzün tasarımcılarına ilham veren etkinliğe destek olan Gap Pazarlama’ya plaket takdim edildi. Gap Pazarlama backs young designers Supported by Gap Pazarlama, 5th DENáB Home Textile and Beachwear Contest was held with the participation of the leading representatives of the textile sector. Gap Pazarlama was presented with a plaque for its support to the event, which inspires contemporary and prospective designers.

ÇALIKhaber 11

BIZDEN HABERLER-14.indd 11 22/05/17 18:43 BñZDEN HABERLER / NEWS FROM US ÇalÈk Enerji èTÜ’lü öçrencilerle buluêtu Bu yıl 4’üncüsü düzenlenen İTÜ Kariyer Zirvesi, 46 öğrenci topluluğunun iş birliğiyle, 9 fakülte ve 4 yerleşkede gerçekleşti. İTÜ Gümüşsuyu Yerleşkesi Birim Sponsoru olan Çalık Enerji zirvede, Ayazağa ve Maçka yerleşkelerinden öğrencilerle de buluşarak faaliyet alanları ve projeleri hakkında bilgi verdi. ÇalÈk Enerji meets with students at the Istanbul Technical University The 4th edition of the Istanbul Technical University (ITU) Career Summit was held across 9 faculties in 4 campuses with the collaboration of 46 student societies. At the summit, ITU Gümüãsuyu Campus Unit Sponsor ÇalÂk Enerji also met with students in Ayazaàa and Maçka campuses, sharing information about its areas of activity and projects.

Destek HattÈ yenilendi Çalık Holding Bilgi Teknolojileri ve Holding İdari İşler bölümleri ile ilgili talep ve sorulara çok daha hızlı ve kolay destek alınmasını sağlayan yardım masası platformu yenilendi. Lansmanı yapılan destek hattına artık bilgisayar, tablet ve mobil cihazlardan çok daha kolay erişim sağlanabiliyor. Support Line renewed The help desk, which allows employees to receive support easier and faster for their requests and questions concerning ÇalÂk Holding Information Technologies and Holding Administrative Affairs departments, has been renewed. The re-launched support line is now much more easily accessible from computers, tablets, and mobile devices.

12 ÇALIKhaber

BIZDEN HABERLER-14.indd 12 22/05/17 18:43 Boçaziçili öçrenciler Ahmet ÇalÈk’È ziyaret etti Boğaziçi Üniversitesi Girişimcilik Kulübü öğrencileri Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık’ı ziyaret ederek iş hayatı ve girişimcilik gibi konularda sohbetler gerçekleştirdiler. Öğrenciler ayrıca İnsan Kaynakları Direktörlüğü’nün bağlı bulunduğu Opersayon Grup Başkanı İzzetiye Keçeci ile de görüşme fırsatı bularak kariyer ve işe alım süreçlerine dair bilgi edindiler. Boçaziçi University students visit Ahmet ÇalÈk Students from Boàaziçi University’s Entrepreneurship Club paid a visit to ÇalÂk Holding Chairman Ahmet ÇalÂk for a talk on business life and entrepreneurship. Students also found an opportunity to meet Chief Operations Officer ázzetiye Keçeci who is in charge of the Human Resources Directorate, to receive information about career and recruitment processes.

Minik eller deçerlerimize renk getirdi Bu yıl Holding tarafından ikincisi düzenlenen Çalıklı miniklere özel resim yarışmasında “Kurumsal Değerler” ele alındı. Tüm Grup çalışanlarının çocuklarının yoğun katılım gösterdiği yarışmada Çalıklı Minikler Çalık’ın değerlerini kendi bakış açılarıyla renklendirdiler.

Small hands add color to our values “Our Corporate Values” was the theme of the second edition of the painting contest organized for the ÇalÂk children. There was a large turnout among the children of employees from all across our Group in the contest, where the ÇalÂk children offered their interpretations of our values from their perspective.

ÇALIKhaber 13

BIZDEN HABERLER-14.indd 13 23/05/17 10:32 BñZDEN HABERLER / NEWS FROM US “Teêekkürler LansmanÈ” gerçekleêtirildi İnsan Odaklılık ve Gönülden Çalışmak değerleriyle farklılaşan Çalık Grubu’nda “Teşekkür Etme” kültürünü daha da güçlendirmek üzere “Teşekkürler Lansmanı” gerçekleştirildi. “Gülümseyen Yüzler” temalı etkinlikte teşekkür kartları dağıtıldı. Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, ilk teşekkürler kartını Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Danışmanı Ender Hıdıroğlu’na takdim etti. “Thank You” campaign was launched Standing out with its People-Oriented and Working from the Heart values, ÇalÂk Group implemented the “Thank You Campaign” which was launched to further enhance the culture of saying “Thank You” across the Group. At the “Smiling Faces” themed event thank you cards were distributed. ÇalÂk Holding Chairman Ahmet ÇalÂk presented the first thank you card to ÇalÂk Holding Board of Directors Advisor Ender HÂdÂroàlu.

MalatyalÈ oyun geliêtiricilerine destek Türkiye ayağı ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği, ODTÜ teknokent ve TOGED tarafından yürütülen, dünyanın pek çok bölgesinde aynı zaman diliminde düzenlenen oyun geliştirme etkinliği Global Game Jam, bu yıl Çalık Holding ve Çalık Denim’in destekleriyle Malatya’da da gerçekleştirildi. Etkinlik ile dünyadaki amatör ve profesyonel oyun geliştiricileri bir araya getirilerek tecrübelerin paylaşılacağı bir platformun oluşturulması hedefleniyor. Support for game developers in Malatya The game development activity organized simultaneously worldwide, the Global Game Jam’s Turkey leg was implemented by Middle East Technical University (METU) Computer Engineering Department, METU Technocity, and the Turkish Game Developed Association (TOGED). This year the event was also held in Malatya with the support of ÇalÂk Holding and ÇalÂk Denim. The event aims to create a platform that brings together amateur and professional game developers where they can share their experiences.

14 ÇALIKhaber

BIZDEN HABERLER-14.indd 14 24/05/17 16:16 Nükleer Santraller Zirvesi gerçekleêti Nükleer enerji endüstrisinin önde gelen temsilcilerini ağırlayan “IV. Uluslararası Nükleer Santraller Zirvesi” Çalık Enerji Altın Sponsorluğu’nda gerçekleşti. Yerli ve yabancı 150’nin üzerinde şirket ve kurumun katılım gösterdiği zirvede Türk firmalarının nükleer enerji sektöründeki iş hacminden nasıl yararlanabileceği ele alındı. Nuclear Power Plants Summit held The “6th International Nuclear Power Plants Summit”, which hosts numerous high level local and foreign representatives from the nuclear energy industry, was held under ÇalÂk Enerji’s Golden Sponsorship.

ÇalÈklÈlar etkinliklerde buluêuyor Çalık Holding kulüp faaliyetleri çerçevesinde gerçekleştirilen Meksika Mutfağı Atölyesi ve “Moana” filminde bir araya gelen Çalıklılar eğlenceli zamanlar geçirdiler. ÇalÈk family meets in events Members of ÇalÂk family gathered and had great time at the Mexican Cuisine Workshop and screening of the film “Moana”, organized by Corporate Communications Directorate as part of ÇalÂk Holding club activities.

ÇALIKhaber 15

BIZDEN HABERLER-14.indd 15 24/05/17 16:15 BñZDEN HABERLER / NEWS FROM US

Deçerlerimiz Our values geleceçimiz Our future Çalık Grubu’nun gelecek 10 yılının hedeflerini içeren “Vizyon, The first step of the “Vision, Mission and Values” project Misyon ve Değerler” lansmanının yapılması sonrasında implemented to set ÇalÂk Group’s goals for the next decade, yayılımını sağlayacak “Değerlerimiz Geleceğimiz” projesinin “Our Values, Our Future” was realized. In the meeting held in ilk ayağı gerçekleşti. Management Centre Türkiye (MCT) cooperation with the Management Centre Türkiye (MCT), the işbirliğiyle gerçekleştirilen toplantıda değerlerin Grup road map regarding the diffusion of the Values across the Group içerisindeki yayılımı için yol haritası çıkarıldı. Holding ve was shared. ÇalÂk Holding Chairman Ahmet ÇalÂk, emphasized iştiraklerinin yöneticilerinin katılımıyla gerçekleşen toplantıda the importance of our Values on ÇalÂk Group’s success in the konuşan Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, meeting held with the participation of the managers from the değerlerin Çalık Grubu’nun başarısı üzerindeki etkisine dikkat holding and group companies. Tanyer Sönmezer from MCT çekti. MCT’den Tanyer Sönmezer de organizasyonda etkili also made an effective speech with a colorful presentation konuşması ve orkestrasıyla renkli bir sunum gerçekleştirdi. accompanied with orchestra at the organization.

ÇalÈk’ta Mutlu Cumalar Yılbaşından bu yana gerçekleştirilen Mutlu Cuma etkinliğiyle sürpriz lezzetler Çalıklılar’ın masalarına geliyor. Çalışan markası iletişim çalışmaları kapsamında hayata geçirilen etkinlik Çalık’ın Gülümseyen Yüzleri’nden tam not alıyor. Happy Friday’s at ÇalÈk As part of the Happy Friday activities, which were launched at the beginning of the year, surprising flavors find their way to the desks of ÇalÂk employees. The event started as part of the employee brand communication efforts, also gets full marks from the Smiling Faces of ÇalÂk.

16 ÇALIKhaber

BIZDEN HABERLER-14.indd 16 24/05/17 16:15 èTÜ KÈymetli Madenler LaboratuvarÈ yenilendi Çalık Holding tarafından yenilenen İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Maden Fakültesi Kıymetli Madenler Laboratuvarı’nın açılışı Rektör Mehmet Karaca’nın katılımıyla gerçekleşti. Açılış öncesinde Cevher Hazırlama Mühendisliği Bölümü öğrencilerinin dersine konuk konuşmacı olarak katılan Lidya Madencilik Genel Müdürü Mustafa Aksoy, öğrencilere madencilik sektörü hakkında bilgiler verdi ve kariyer yolculuğundaki birikimlerini paylaştı. ITU Precious Metals Laboratory was renewed The opening ceremony of the Istanbul Technical University (ITU) Mining Faculty Precious Metals Laboratory renovated by ÇalÂk Holding, took place with the participation of Rector Mehmet Karaca. Mustafa Aksoy, General Manager of Lidya Madencilik, who participated as a guest speaker in a course of the Mineral Processing Engineering Department prior to the opening ceremony, informed the students about the mining industry and shared his career journey.

Gap Pazarlama KALDER sertifikasÈnÈ aldÈ Gap Pazarlama, Türkiye Kalite Derneği’ne üye olarak sertifikasını aldı. Şirket “Mükemmellik” anlayışıyla, süreç iyileştirme, kurumsal yetkinlikleri arttırma, kurumsal bilinirlik sağlama, itibar arttırma ile satış ve pazarlamada kalite bilincini daha çok geliştirip, uygulamayı hedefliyor. Gap Pazarlama receives KALDER certification Gap Pazarlama became a member to the Turkish Quality Association and received its certificate. In line with its “Excellence” approach, the company aims to improve its processes, boost its corporate competencies, ensure corporate recognition, build up its reputation, and further raise awareness and ensure implementation of quality in marketing.

ÇALIKhaber 17

BIZDEN HABERLER-14.indd 17 25/05/17 12:05 BñZDEN HABERLER / NEWS FROM US

KÈdem Teêvik Ödül Severance Incentive Töreni yapÈldÈ Award Ceremony was held Çalık Holding ve iştiraklerinde 2016 yıl sonu itibariyle Severance Incentive Award Ceremony which was held with the 10’uncu, 15’inci ve 20’inci yılını tamamlayan çalışanlara participation of ÇalÂk Holding Chairman Ahmet ÇalÂk in order to özverili çalışmalarından ve kuruma olan katkılarından dolayı honor the contributions and hard work of the employees who have düzenlenen Kıdem Teşvik Ödül Töreni Holding Yönetim Kurulu completed their 10th, 15th and 20th anniversaries in ÇalÂk Holding Başkanı Ahmet Çalık’ın katılımıyla gerçekleşti. and group companies by the end of 2016.

ÇalÈklÈ minikler 23 Nisan BayramÈ’nÈ kutladÈ 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dolayısıyla bir araya gelen Çalıklı minikler “Şirinler Kayıp Köy” filmini izledikten sonra yüz boyama, sosis balon gibi çeşitli etkinlikler eşliğinde eğlenceli zaman geçirdiler. Children of ÇalÈk family gathered to celebrate April 23rd Children of ÇalÂk family gathered on the occasion of celebrating 23rd April National Sovereignty and Children’s Day. They enjoyed various fun activities including face painting, twist balloons after watching “The Smurfs: The Lost Village” movie together.

18 ÇALIKhaber

BIZDEN HABERLER-14.indd 18 24/05/17 16:11 èTÜ ènêaat Renovations at Fakültesi’nde èTÜ Faculty of Civil renovasyonlar Engineering İTÜ İnşaat Fakültesi Geomatik Bölümü’ne ait tarihi ölçme Exhibition areas built for Istanbul Technical University (áTÜ) Faculty cihazları için yaptırılan sergi alanları ve yenilenen seminer of Civil Engineering’s collection of historic measurement tools and odasının açılışı, Rektör Yardımcısı, Fakülte Dekanı, Bölüm renovated seminar hall were opened with the attendance of Vice Başkanı, öğretim üyeleri ve Çalık Holding yöneticilerinin President, Faculty Dean, Department Head, faculty members and katılımıyla gerçekleşti. Açılış öncesinde İnşaat Fakültesi’nin ÇalÂk Holding executives. Before the opening, Gap ánãaat General konferans salonunda öğrencilerle buluşan Gap İnşaat Manager Korhan Özbaysal came together with the students at Genel Müdürü Korhan Özbaysal sektöre dair birikimlerini the Faculty of Civil Engineering conference hall and shared his ve kariyer yolculuğunu öğrencilerle paylaştı. experiences in the sector and his career journey with the students.

ÇalÈk iftarlarÈ ÇalÈk ifthars in Erzincan ve Erzincan and Refahiye’de Refahiye “İftarımızı Anadolu’da Açıyoruz” Fourth edition of ÇalÂk’s ifthar feasts, temasıyla gelenekselleşen Çalık which have now become a tradition iftar sofraları bu yıl dördüncü kez under the theme “We are Breaking Fast Erzincan merkezde ve Refahiye’de in Anatolia”, will be set in central Erzincan kuruluyor. Başta ihtiyaç sahipleri and Refahiye. Striving to bring together olmak üzere her kesimden insanı people from all segments of the society, kardeşlik duygusuyla bir araya particularly those in need, with feelings getirmeyi amaçlayan iftar yemekleri of fellowship, ÇalÂk also contributes to için gerekli tüm hizmetler yerel the provincial economy by procuring all işletmelerden temin edilerek il services required for ifthar dinners from ekonomisine katkıda bulunuluyor. local businesses.

ÇALIKhaber 19

BIZDEN HABERLER-14.indd 19 24/05/17 16:03 SÖYLEóñ / INTERVIEW

ÇalÈk Holding Denetim Grup BaêkanÈ Saim Üstündaç’la; Grubun denetim çalÈêmalarÈnÈ, iç denetimin önemini ve bu yÈl faaliyete geçen ÇalÈk Holding “Etik HattÈ”nÈn tüm detaylarÈnÈ konuêtuk. YAZI-ARTICLE BY: EMñNE ATLAS PHOTOGRAPHS BY: KORAY IóIK

Bize kÈsaca kendinizden ve iê yaêamÈnÈzdan bahsedebilir ve KGK Bağımsız Denetim Lisansları ve çeşitli Sermaye misiniz? Piyasası Lisansları’na sahibim. Ocak 2015’ten bu yana Çalık Öncelikle gerçekleştirdiğiniz değerli çalışmalar içerisinde Holding bünyesinde Denetim Grup Başkanı olarak görev Denetim Grubu’na da yer verdiğiniz için teşekkür ederim. yapıyorum. Muğla’da doğdum ve üniversite dönemine kadar yaşamım Muğla’da geçti. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ekonomi ÇalÈk Holding Denetim Grubu’nun çalÈêmalarÈ hakkÈnda Bölümü’nden 1994 yılında mezun oldum. Profesyonel iş bilgi verebilir misiniz? hayatıma aynı yıl Arthur Andersen Türkiye’de başladım. İlk olarak denetim ekiplerimizden bahsetmek isterim. 1995 sonunda Sermaye Piyasası Kurulu’na katılarak, çeşitli Denetim Grubumuzun bünyesinde İstanbul’da bulunan görevlerde bulundum. 2005 yılında Amerika Birleşik Devletleri, 20 kişilik ekibimizin yanı sıra, Arnavutluk’ta da 7 kişilik ekibimiz University of Illinois’te Muhasebe alanında yüksek lisansımı bulunuyor. Ekiplerimizi oluştururken Çalık Grubu’nun faaliyet tamamladım. ABD’de bulunduğum dönemde Certified alanları da göz önünde bulundurularak, farklı sektörlerde Public Accountant (CPA) belgesini aldım. 2005-2007 eğitim ve deneyimlerin olmasına dikkat ettik. Bu doğrultuda döneminde (Maliye Bakanlığı) Türkiye Muhasebe Standartları ekibimiz; mali/finans, bankacılık alanlarının yanı sıra inşaat, Kurulu (TMSK) Genel Sekreterliği görevini yürüttüm. Ardından elektrik-elektronik mühendisliği gibi alanlarda da eğitim özel sektöre transfer olarak, 2007-2014 yılları arasında görmüş ve iş tecrübesi edinmiş arkadaşlarımızdan oluşuyor. Deloitte Türkiye’de Denetim Bölümü Ortağı (Partner) olarak Yaptığımız çalışmalara gelirsek; aslına bakarsanız çok geniş bulundum. Mesleki çerçevede SMMM belgesi ile SPK bir kapsamdan bahsetmiş oluyoruz. Denetim Grubu’nun

20 ÇALIKhaber

SOYLESI-7.indd 20 23/05/17 09:39 çalışma alanına Holding ve Grup Şirketleri ile ilgili tüm riskler giriyor. “An effective internal Örneğin; önemli finansal, yönetsel ve operasyonel bilgilerin açık, doğru, audit system adds value güvenilir, anlaşılır olması, çalışanların yönetmelik, standart, prosedür, kanun, to a company.” yasal düzenlemeler ve etik kurallar ile uyumu, kaynakların etkin ve verimli We talked about the Group’s audits, the importance of internal bir şekilde kullanılması, kalite ve sürekli gelişim, organizasyon üzerinde audit and all the details of ÇalÈk Holding “Ethics Hotline” which etkili olan önemli hukuki ve yönetsel has been launched this year with Saim Üstünda , President of düzenlemelere ilişkin uyum, varlıkların ç korunması, kişilerden bağımsız olarak ÇalÈk Holding Audit Group. belirlenmiş kural ve standartlara Please tell us briefly about yourself and your professional career. göre yürütülen bir işleyiş, izlenebilir, First off, thank you for including the Audit Group in your invaluable work as well. I was born denetlenebilir, raporlanabilir ve hesap in Muàla, where I lived until my admission to the university. In 1994, I graduated from the verebilir bir sistem. Bütün bu saydıklarım Department of Economics at the Middle Eastern Technical University. I started my career ve hatta sayamadıklarım Denetim at Arthur Andersen Turkey in the same year. In late 1995, I joined the Capital Markets Board Grubu’nun çalışma alanını oluşturuyor. where I assumed various positions. In 2005, I took my master’s degree in Accounting at the Şirketlerimizin bu riskleri tanımlaması ve University of Illinois. During my years in the United States, I also became a Certified Public uygun bir iç kontrol yapısı ile yönetmesi Accountant (CPA). In 2005-2007, I was the Secretary General of the Turkish Accounting konusunda, Yönetim Kurulu Başkanımız Standards Board (TMSK) of the Ministry of Finance. Then I moved to the private sector and tarafından onaylanan “Yıllık Denetim worked as an Audit Partner at Deloitte Turkey from 2007 to 2014. Professionally, I hold an Planı” çerçevesinde; değerlendirme Independent Accountant and Financial Advisor (SMMM) certificate and CMB and KGK yapmak, iyileştirme önerileri geliştirmek (Public Oversight, Accounting and Auditing Standards Authority) Independent Audit Licenses bizim çalışmalarımızın esasını as well as other Capital Markets Licenses. Since January 2015, I have been serving as the President of the Audit Group at ÇalÂk Holding. oluşturuyor. Özetle Denetim Grubu olarak risk odaklı bakış açımızla Grubumuzun sürdürülebilirliğine katkı Please tell us about the work of the ÇalÈk Holding Audit Group. sağlıyoruz. Firstly, let me talk about our audit teams. In addition to our team of 20 people in Istanbul, we also have a team of 7 people in Albania. In light of ÇalÂk Group’s diverse areas of activity, we aimed to put together a team of professionals with trainings and backgrounds Sizce firmalar neden denetime from a variety of industries. Accordingly, our team is comprised of colleagues that önem vermeli? ç denetim hizmetine è received training and obtained work experience across various areas including finance açÈrlÈklÈ olarak ihtiyaç duyan sektörler and banking as well as construction and electronic-electrical engineering. hangileri? As for the work we do; we are actually talking about a very vast scope. The Audit Group’s Bu soruyu biraz kapsamlı yanıtlamak area of activity covers all risks relating to the Holding and Group companies. For instance, istiyorum. Başarılı işletmelerin zaman ensuring that important financial, managerial, and operational information are clear, içerisinde büyüdüğünü ve başarıların accurate, reliable, and understandable; that employees comply with regulations, sürdürülebilir olması için büyüme standards, procedures, laws, legal arrangements, and ethical rules; that resources are sürecinin ve ulaşılan büyüklüğün utilized efficiently and effectively; quality and continuous development; protection of doğru yönetilmesi gerektiğini, belirli assets; an operation carried out in accordance with rules and standards laid down independent from individuals; a monitorable, auditable, reportable and accountable bir büyüklüğe gelindiğinde doğru system. All these and more constitute the area of activity of the Audit Group. mekanizmalar devreye sokulmaz ise Concerning the identification and management of these risks through a proper internal büyümenin zamanla beraberinde audit structure by our companies, making assessments and developing suggestions for yeni sorunlar getirdiğini görüyoruz. improvement within the framework of an “Annual Audit Plan” approved by our Board Bu sorunlar, faaliyetler belli bir Chairman constitute the essence of our efforts. In short, as the Audit Group, we contribute büyüklüğü geçtikten sonra şirket üst in our Group’s sustainability with our risk-oriented perspective. yönetimlerinin doğrudan takip veya kontrol imkânının kalmaması ile ilgilidir. In your opinion, why should firms place importance in audit? What sectors particularly Bu sorunlar karşısında kurumsallaşma need the internal audit service? gibi bütüncül bir yaklaşım sergilenmezse I would like to give a detailed answer to this question. Successful businesses grow over time kontrol ve yönetim zorlaşır. Büyüyen while the sustainability of their success requires that both the growth process and the achieved bir şirkette veya grupta, büyümenin size must be managed correctly, and unless the proper mechanisms are put in place once sağlıklı olmasını, etkin yönetimi ve a certain size is attained, growth leads to new problems. Such problems stem from

ÇALIKhaber 21

SOYLESI-7.indd 21 23/05/17 09:37 SÖYLEóñ / INTERVIEW

geleceğe yönelik sürdürülebilirliğini sağlamanın yolu, iç the inability of senior managements to directly follow or control denetim dâhil olmak üzere tüm kurumsal mekanizmaların operations once a certain size is exceeded. Control and management oluşturulmasından geçiyor. Kurumsallaşma için bir takım becomes difficult unless a holistic approach such as institutionalization is adopted. In a growing company or group, the road to ensuring the kritik başarı faktörleri var ki, izlenebilir ve hesap verebilir bir healthy, effective management, and sustainability of growth moving yapı kurmak bunların başında geliyor. Bu nedenle şirketlerin forward goes through the creation kurumsallaşması, faaliyetlerin kişilerden bağımsız olarak, of all corporate mechanisms also including internal audit. belirlenmiş kural ve yöntemlere göre sürdürülebilmesi, iç There are several critical success factors for institutionalization, kontrollerin etkinliği ve şirket yöneticilerinin iç kontrol sahiplikleri and the most important factor is establishing a monitorable and önemli. Çünkü etkin bir iç kontrol sistemi şirkete birçok açıdan accountable structure. That’s why institutionalization of companies, değer katar ve şirketin sürdürülebilir büyüme stratejisine maintaining operations in accordance with rules and methods laid destek verir. Şirket faaliyetlerinin ve süreçlerinin şirket yönetimi down independent from individuals, effectiveness of internal audits, tarafından belirlenen çerçevede yürütülmesinin teminatı and adoption by corporate executives of internal audit are important. her şeyden önce etkin iç kontrol uygulamalarıyla başlar. Because an effective internal audit system adds value to a company Esasen bu yapıların etkin olarak işletilmesi öncelikle şirket in many respects and supports the company’s sustainable growth yönetimlerine hizmet eder. Birçok hata, suistimal, verimsiz strategy. Above anything else, it is effective internal audit practices that operasyonlar ve harcamalar, iç ve dış düzenlemelere aykırı guarantee that corporate operations and processes are conducted uygulamalar ancak gerekli kontrollerin uygulanmasıyla en within the framework set by the corporate management. Essentially, effective operation of such structures serves first and foremost to the başından önlenebilir. management. Many errors, frauds, operational and cost inefficiencies, İşte tam burada denetlenebilir bir yapı kurmanın önemi infractions to internal and external regulations may only be prevented by gündeme geliyor. Etkin bir iç kontrol sisteminin oluşturulması putting in place the necessary controls. ve sürdürülebilirliğin sağlanması da iç denetimin çalışma That’s exactly where the importance of setting up an auditable structure alanları ve öncelikli amaçlarındandır. Bir başka deyişle iç becomes a current issue. Creating an effective internal audit system denetim, kurumun risk yönetimi, iç kontrol ve yönetişim and ensuring sustainability are the domains and priority objectives of süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek internal audit. In other words, internal audit helps an institution attain its amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek goals by putting in place a systematical and disciplined approached kurumun hedeflerine ulaşmasına yardımcı olur. with the goal of assessing and improving an organization’s risk Esasen iç denetim hizmetine ihtiyaç duyan, duymayan management, internal audit, and governance processes. sektörler diye bir tanımlama yapmak söz konusu olamaz. Essentially, it is not proper to make a distinction between industries Az önce bahsetmiş olduğum faydaları dolayısıyla that do and do not need the internal audit service. All companies kurumsallaşmayı ve kurumsal kalmayı, sürdürülebilirliği that wish to capitalize on the benefits I mentioned earlier and to hedefleyen tüm şirketlerin hangi sektörde olurlarsa olsunlar iç become and remain institutionalized need internal audit regardless of their respective sectors. denetime ihtiyaçları vardır.

What does internal audit change in a company? How does the ç denetim ile irketlerde neler de i iyor? Denetim è ê ç ê Audit Group contribute within the Group? Grubu’nun grup bünyesine katkÈsÈ neler oluyor? First and foremost, I must underline that all audits and their results Öncelikle ifade etmek gerekir ki; yapılan tüm denetim undertake to boost ÇalÂk Holding’s existing achievements and contribute çalışmaları ve sonuçları, Grubumuzun ortak hedefleri to bringing it into the future in line with the common goals of our Group. doğrultusunda, Çalık Holding’in mevcut başarılarını arttırarak Accordingly, we can argue that companies with effective internal geleceğe taşınmasına katkı sağlamaya yöneliktir. audit operations would undoubtedly achieve developments that are Buradan hareketle diyebiliriz ki; etkin iç denetim faaliyetlerinin extremely beneficial to the present and future of these companies. bulunduğu şirketlerde kuşkusuz zaman içinde şirketlerin In brief, companies with an effective internal audit function; bugünü ve geleceği için son derece faydalı gelişmeler ) Improve their Corporate Governance practices even further, which sağlanması söz konusu olacaktır. in turn, strengthens corporate reputation, Özetle, etkin bir iç denetim fonksiyonu olan şirketlerde; ) Manage more effectively the risks that could hinder companies’ ability to achieve their goals, ) Kurumsal Yönetim uygulamaları daha da geliştirilir ve sonuç Increase operational efficiency and effectiveness, olarak şirket itibarı artar, ) ) Decrease losses arising from errors, abuse or fraud, ) Şirketlerin hedeflerine ulaşmasını engelleyebilecek riskler ) Identify early unforeseen events that could bear significant daha etkin bir şekilde yönetilmeye başlanır, consequences for the company and minimize damages, ) Operasyonlarda verimlilik ve etkinlik artar, ) Protect the reliability of operation and financial data used in ) Hata, suistimal veya hilelerden kaynaklanan kayıplar azalır, financial reporting made by the company and by corporate ) Öngörülemeyen ve şirket açısından önemli sonuçlar executives in their decision-making, doğurabilecek olaylar erken tespit edilebilir ve hasarlar ) Raise awareness on the protection of corporate assets, minimalize edilebilir, ) Consolidate compliance with the laws and regulations applicable ) Şirket tarafından yapılan finansal raporlamalar ile şirket to the company.

22 ÇALIKhaber

SOYLESI-7.indd 22 24/05/17 15:46 yöneticilerinin karar almada kullandığı operasyonel ve All we need to do is to always keep in mind that Internal Audit is finansal verilerin güvenilirliği korunur, a department that serves under the same roof in the organization to the same common goals. ) Şirket varlıklarının korunması konusunda bilinç artar, ) Şirketin tabi olduğu yasa ve düzenlemelere uyum artar. What do you aim to achieve with the “Ethics Hotline” that was Yeter ki, iç denetimin organizasyon içinde aynı çatı altında, launched this year? Please tell us about the scope of this hotline aynı ortak amaçlara hizmet eden bir birim olduğunu hep and how it will contribute to the Group. birlikte her zaman hatırlayalım. Since it was established, ÇalÂk Group has been known to be a reliable organization that is faithful to its core values, practices high business Bu yÈl faaliyete geçen ÇalÈk Holding “Etik HattÈ” ile neler ethics, and recognized by all its stakeholders with its reputation. We hedefleniyor, bize bu hattÈn kapsamÈnÈ ve Gruba neler made this possible by always placing our business ethics principles katacaçÈnÈ anlatÈr mÈsÈnÈz? before anything else in our relations with all our stakeholders as a Çalık Grubu, kurulduğu günden bu yana temel değerlere Group under the leadership of our Board Chairman Mr. Ahmet ÇalÂk. We believe that maintaining and bringing into the future the bağlı, iş ahlakı yüksek, saygınlığıyla tüm paydaşları ÇalÂk Group culture is critical to ensuring the sustainability of our tarafından takdir edilen, güvenilir bir kurum olarak achievements. tanınıyor. Bunu, Yönetim Kurulu Başkanımız Sn. Ahmet In recent years, considerable importance has been placed in the Çalık’ın liderliğinde, Grup olarak iş ahlakı ilkelerimizi tüm presence of business ethics principles in corporate structures as well paydaşlarımızla olan ilişkilerimizde her zaman önde as ensuring that they are adopted in all operations of the group or its tutmamız sağlamıştır. Başarıların sürdürülebilir olması affiliates by putting them on paper. Furthermore, “Ethics Hotline” is a için, Çalık Grubu kültürünün korunması ve geleceğe practice widely used by international companies. And last year, we taşınmasının hayati önem taşıdığına inanıyoruz. launched our Group-wide efforts and published our Code of Business Son yıllarda kurumsal yapılarda iş etiği prensiplerinin varlığı Ethics and Code of Practice Regulation. As a part of the “Business Ethics” ve aynı zamanda yazılı hale getirilerek, grup veya şirketler practices, we activated our “Ethics Hotline” program last February. tarafından tüm faaliyetlerinde benimsenmesi önemsenen First and foremost, we aim to support the application in practice bir uygulama oldu. Buna bağlı olarak “Etik hat” uygulaması of the Code of Business Ethics, and provide an opportunity for all uluslararası şirketlerde yaygın olarak kullanılıyor. Biz de our employees and stakeholders to report their concerns and

ÇALIKhaber 23

SOYLESI-7.indd 23 24/05/17 15:47 SÖYLEóñ / INTERVIEW

complaints relating to ethics on matters that concern our Group. While configuring the Ethics Hotline and its operation, we paid particular attention to make sure that it would not lead to any fundamental concerns. To be sure, most important key is trust. In this project, confidentiality of personal information of the informant is critical. In the meantime, people may also file a report without sharing their personal information. Furthermore, I also would like to highlight that persons who report any wrongdoing in good faith and honestly or who cooperate during an investigation (except where the report itself or the information provided was deliberately wrong) are also exempt from any legal action. At this point, I want to note that the communication of the Business Ethics and Ethics Hotline program, which is extremely critical to its design, launch, and effective implementation, was conducted by the Audit Group in collaboration with ÇalÂk Holding Human Resources Directorate, Information Technologies Directorate, and Corporate Communications Directorate. I would like to take this opportunity to once again thank all our colleagues who contributed in these efforts.

What are your goals for the future as the Audit Group? Do you have any new projects in the pipeline? As the Audit Group, our final objective is to contribute in the consolidation and sustainability of our Group’s corporate structure. Within this scope, our priority targets include the introduction to the Holding and Group companies internal audit mechanisms in parallel with international best practices and the follow-up on the actions concerning the areas of development we identified. In the meantime, we will also strive to follow the international developments concerning our profession and to continue asking ourselves “What can we do better and how can we do it better?” concerning our methods of doing business.

What are the challenges of your job? There is this belief that “A year spent in Auditing is the equivalent of 2 years spent in any geçtiğimiz yıl tüm Grubumuzu kapsayacak şekilde other sector.” Would you agree with this view? çalışmalara başlayarak İş Ahlakı (İş Etiği) Kuralları ve To be sure, as in all professions, auditing also poses certain inherent Uygulama Esasları Yönetmeliği’ni yayımladık. “İş Etiği” challenges. Believe me when I say that its perception is one of the uygulamalarının bir parçası olarak da bu yıl Şubat ayında biggest challenges faced by internal audit as a profession. I believe that “Etik Hat” uygulamasını devreye aldık. such a mistaken perception is formed because trust and audit may from Etik Hat ile öncelikle İş Ahlakı Kuralları’nın pratikte time to time be thought as opposing concepts. In fact, to the contrary, uygulanmasını desteklemeyi ve tüm çalışanlarımızın ve one of the important benefits introduced by internal audit is the creation paydaşlarımızın, Grubumuzu ilgilendiren konulardaki and consolidation of an environment of trust. We can summarize it like etik kaygı ve şikâyetlerini iletmelerine imkân sağlamayı this: “Trust does not hinder audit”, but “Audit strengthens trust.” amaçlıyoruz. Basically, “Communication” is an important concept in the performance of auditing as a profession. To ensure that the work done Etik hattı ve işleyişini yapılandırırken, temel endişelere yer is perceived correctly, the auditors need to communicate effectively to bırakmayacak özellikte olmasına önem verdik. Bunlardan those audited that the fundamental goal of internal audit is to improve en önemlisi tabii ki güven. Bu uygulamada bildirimde the operations of the organization and to enhance the processes. bulunanın kişisel bilgilerinin gizli tutulması esastır. Diğer While communicating on this issue effectively may at times not be easy, taraftan kişisel bilgiler paylaşılmadan da bildirimde I am pleased to see that we have been successful to a large extent. bulunulabilir. Ayrıca belirtmek isterim ki, hatalı olan bir Auditing profession certainly has other challenges. First of all, in davranışı iyi niyetli ve dürüst bir şekilde bildiren veya order to make sure that what you do will add value; you must know inceleme sırasında yardımcı olan kişiler hakkında (Bildirimin very well the field in which you work, learn it very well, and should be kendisinin veya sağlanan bilginin kasten yanlış sunulduğu able to come up with concrete proposals concerning your findings. durumlar hariç) aleyhte işlem yapılması söz konusu değildir. At the end of the day, this unavoidably causes some stress. Since Bu noktada mutlaka belirtmek isterim ki, İş Ahlakı (İş Etiği) auditing is not a routine effort, it may frequently require one to run Kuralları ve Etik Hat Uygulamasının düzenlenmesi, devreye on a heavy schedule. alınması ve etkin uygulama için son derece önemli olan On the other hand, I would not wish to speak only about the

24 ÇALIKhaber

SOYLESI-7.indd 24 23/05/17 09:40 iletişiminin gerçekleştirilmesi süreçlerini, Denetim Grubu challenges, ignoring the fine and pleasant aspects of auditing as ile birlikte Çalık Holding İnsan Kaynakları Direktörlüğü, Bilgi a profession. Above all, the need to learn about various industries and Teknolojileri Direktörlüğü ve Kurumsal İletişim Direktörlüğü’nün processes and to understand well the audited subject and process allows versatile and rapid development in auditors. Accordingly, iş birliği içerisinde gerçekleştirdik. Bu vesileyle emeği geçen adding all these up, one cannot but agree with the view that “A year tüm arkadaşlarımıza bir kez daha teşekkür ediyorum. spent in Auditing is the equivalent of 2 years spent in any other sector.” Furthermore, I also believe that the opportunity to immerse oneself in Denetim Grubu olarak gelecek hedefleriniz neler? a variety of production/manufacturing environments one would not PlanladÈçÈnÈz yeni projeler var mÈ? otherwise be in and to be in contact with persons highly informed Denetim Grubu olarak nihai hedefimiz Grubumuzun on the subject, audits are extremely valuable experiences. Other kurumsal yapısının pekiştirilmesine ve sürdürülebilirliğine pleasant aspects of auditing include visiting a variety of locations, katkı sağlamak. Bu kapsamda Holding ve Grup observing and getting to know persons, cultures in different societies. Şirketlerinin uluslararası en iyi uygulamalara paralel iç kontrol mekanizmalarına kavuşmalarını sağlamak, As in every profession, teamwork is also very important in your denetim faaliyetlerimiz sırasında tespit ettiğimiz gelişmeye area of expertise. What do you do to motivate your team? When it comes to teamwork, it would not be wrong to argue that açık alanlara ilişkin aksiyonları takip etmek öncelikli this is one of the professions where teamwork matters the most. For hedeflerimizdir. Bununla birlikte mesleğimize ilişkin auditing is inherently a profession that is learned and practiced uluslararası gelişmeleri takip etmek, iş yapış yöntemlerimizle ilgili “Neyi, nasıl daha iyi yapabiliriz?” sorusunu kendimize sormaya devam etmek gayretinde olacağız.

YaptÈçÈnÈz iêin zorluklarÈ neler? “Denetim sektöründe çalÈêÈlan 1 yÈl baêka bir sektörde çalÈêÈlan 2 yÈla eêittir” gibi bir anlayÈê var. Siz bu görüêe katÈlÈyor musunuz? Tabii ki her mesleğin olduğu gibi, denetim mesleğinin de kendine özgü birtakım zorlukları var. İçtenlikle söylüyorum, iç denetim mesleğinin önündeki en önemli zorluklardan biri mesleğe ilişkin algı olabiliyor. Zaman zaman güven ve denetimin karşıt kavramlar gibi düşünülebilmesi nedeniyle bu şekilde bir yanlış algının oluşabildiği kanaatindeyim. Aslında tam tersine, iç denetimin getirdiği önemli faydalardan biri de güven ortamının oluşması ve pekişmesidir. Şu şekilde özetleyebiliriz; “İtimat kontrole mani değildir”, tam aksine “Kontrol, itimadı güçlendirir.” “İletişim” esasen denetim mesleğinin icrasında da önemli bir kavram. Yapılan çalışmaların doğru algılanmasını sağlamak için denetçilerin, iç denetimin temel amacının kurumun faaliyetlerinin geliştirilmesi ve süreçlerin iyileştirmesine yönelik çalışmalar yapmak olduğunu denetlenenlere etkin bir şekilde ifade etmeleri gerekir. Bu konunun iletişimini etkin bir şekilde gerçekleştirmek zaman zaman kolay olmasa da, büyük ölçüde başardığımızı görmekten mutluluk duyuyorum. Denetim mesleğinin başka zorlukları da var elbet. Öncelikle yaptığınız çalışmanın değer katan bir çalışma olmasını sağlamak üzere; üzerinde çalıştığınız alanı çok iyi tanımalı, çok iyi öğrenmeli ve tespit ettiğiniz hususlara yönelik somut öneriler getirebilmelisiniz. Bunun da günün sonunda ister istemez bir stresi oluyor. Denetim faaliyeti rutin bir çalışma olmadığı için çoğu zaman yoğun mesai yapmayı gerektirebiliyor. Diğer taraftan zorluklardan bahsederken denetim mesleğinin güzel ve keyifli yanlarını da anmadan geçmeyelim isterim. Her şeyden önce çok çeşitli sektör ve süreçler hakkında bilgi edinme, denetlenen konuyu ve

ÇALIKhaber 25

SOYLESI-7.indd 25 23/05/17 09:40 SÖYLEóñ / INTERVIEW

süreci iyi anlama ihtiyacı denetim mesleği mensuplarını within the framework of a “Master-Apprentice” relationship. çok yönlü olarak ve hızlı bir şekilde geliştiren bir husus. Bu Indeed, during audits, we are careful to bring together auditors nedenle, bütün bunları üst üste koyduğumuzda, “Denetim with different seniorities when forming audit teams. Team spirit and teamwork are extremely important determining factors in sektöründe çalışılan 1 yıl başka bir sektörde çalışılan 2 overcoming the challenges we have briefly mentioned earlier and yıla eşittir” görüşüne katılmamak mümkün değil. Bunun to achieve the desired success in our efforts. And as professionals yanında normal koşullarda bulunamayacağınız çok çeşitli that live with this fact, we are especially careful to keep the üretim/imalat ortamlarında bulunma, denetlediğiniz motivation of our team high. To this end, our colleagues with various konuyla ilgili en üst düzeyde bilgi sahibi olan kişilerle iletişim seniorities take pains to be there for and to support the professional kurma imkânı da kanaatimce çok değerli deneyimlerdir. development of each other when needed as master-apprentice/ Birbirinden çok farklı coğrafyalarda bulunma, farklı guidance counselor/mentor and sometimes as friends. Thankfully, in toplumlardaki insanları, kültürleri gözlemleme ve tanıma da this sense, I can say that we are a family as the Audit Group. We help denetim mesleğinin keyifli yanlarındandır. all our colleagues take the trainings they need, encouraging them to receive the certificates they are required to take professionally and Her meslekte olduçu gibi sizin uzmanlÈk alanÈnÈzda da prepare for the relevant exams. Furthermore, celebrating special takÈm çalÈêmasÈ çok önemli. Ekibinizin motivasyonunu days, birthdays in particular, together, exchanging gifts from time to time, celebrating project completions during busy auditing periods, saçlamak için neler yapÈyorsunuz? periodically coming together in Group dinners, iftarees boost our Takım çalışması söz konusu olduğunda bunun en önemli team’s motivation. olduğu mesleklerden birinin denetim olduğunu söylemek Internal communication practices of ÇalÂk Holding Human Resources yanlış olmayacaktır. Zira denetim mesleği, doğası gereği Directorate and Corporate Communications Directorate also make “Usta-Çırak” ilişkisi içerisinde öğrenilen ve uygulanan bir a major contribution in our team’s motivation. However, beyond all meslektir. Nitekim denetim çalışmalarında, denetim these, I believe that the most important factor in the employees’ ekipleri oluşturulurken farklı kıdemlerde denetçilerin motivation is their knowing that they are valued and receiving bulunmasına dikkat edilir. Denetim faaliyetinin yukarıda feedback on their positive attributes as well as those aspects open to kısaca bahsettiğimiz zorluklarının aşılmasında ve development. We place a particular emphasis on this matter within çalışmaların hedeflenen başarıya ulaşmasında takım our team. ruhu ve takım çalışması son derece belirleyicidir. Biz I would like to thank you once again for this delightful conversation de bu gerçekle yaşayan meslek mensupları olarak, and for the chance to express ourselves. ekibimizin motivasyonunu yüksek tutmaya özel bir gayret gösteriyoruz. Bu kapsamda öncelikle farklı kıdemdeki arkadaşlarımız, usta-çırak/rehber/mentor ve zaman zaman arkadaş yaklaşımı içerisinde, birbirlerinin mesleki gelişimini desteklemeye ve ihtiyaç duydukları her an birbirlerinin yanında olmaya özen gösteriyorlar. Bu anlamda, çok şükür ki Denetim Grubu olarak bir aile gibi olduğumuzu rahatlıkla söyleyebilirim. Ekibimizdeki tüm arkadaşlarımızın ihtiyaç duydukları eğitimleri almalarını destekliyor, mesleki olarak edinmeleri gereken sertifikaları almalarını ve ilgili sınavlara hazırlanmalarını teşvik ediyoruz. Ayrıca doğum günleri başta olmak üzere, özel günleri ekip olarak kutlamak, zaman zaman hediyeleşmek, yoğun denetim dönemlerinde tamamlanan bir çalışmayı birlikte kutlamak, dönemsel olarak Grup yemeklerinde, iftarlarda bir araya gelmek ekibimizin motivasyonunu yükseltiyor. Çalık Holding İnsan Kaynakları Direktörlüğü ve Kurumsal İletişim Direktörlüğü’nün iç iletişime yönelik olarak yaptıkları uygulamalar da ekibimizin motivasyonuna önemli katkı sağlıyor. Ancak tüm bunların ötesinde kanaatimce, çalışanların motivasyonuna etki eden en önemli husus çalışanın kendisine değer verildiğini bilmesi, olumlu yönleri ve gelişime açık yönleri konusunda kendisine geri bildirimde bulunulmasıdır. Ekibimiz içinde bu konuya ayrı bir önem veriyoruz. Bu keyifli sohbet ve bize kendimizi ifade etme fırsatı verdiğiniz için bir kez daha teşekkür ediyorum.

26 ÇALIKhaber

SOYLESI-7.indd 26 23/05/17 09:41 #$Ň$1+$1ř,ř9řÉ *.148 1 * Ƃŗ1*$3ŗ,ŗ9$© 2 'ŗ/© ²(*(8.149

+URUM
DEőERLERINI
VE
IƏ
AHLAKţNţ
EN
ĩNDE
TUTAN
ÿALţK
(OLDINGDE
KARƏţLAƏTţőţNţZ
HER
TĮRLĮ
ETIK
DţƏţ
DURUMU
GĮVENLE
BIZE
BILDIREBILIRSINIZ.

ÇALIK HOLDiNG ETiK HATTI www.calik.com (e-form) caliknet (e-form) [email protected] (e-posta) (0212) 306 58 78 "Bildirim Yetkilisi” adresi Büyükdere Cad. No:163 34394 :INCIRLIKUYU¨œIŔLIĨSTANBUL

(ATT¯M¯ZA¨GELEN¨BILDIRIMLER¨GIZLI¨TUTULACAKT¯R¨"ILDIRIM¨YAPAN¨KIŔININ¨ZARAR¨G̡RMESINE¨VE¨ MISILLEMEYE¨KESINLIKLE¨IZIN¨VERILMEYECEKTIR¨ ©!HKCHQHLKDQHMHYH©D ENQL©(MSQ@MDS©UD©VDA©RHSDRHMCDM ©D L@HK ©ONRS@©UDX@©SDKDENM©XNKTXK@©©AHYD©TK@ƃS¸Q@AHKHQRHMHY

SOYLESI-7.indd 27 23/05/17 09:41 PROFñL / PROFILE

Beyaz Camii White Mosque

Geçmiêi Cengiz Han’Èn torunlarÈna dayanan, güçlü hanedanlÈklarÈn merkezi olan Özbekistan, her köêesi tarih kokan êehirleri, dokusu ve kültürüyle köklerini yaêatmaya devam ediyor.

İpek Yolu’nun en önemli noktalarından biri olan ve Orta Ülkenin uranyum ve doğalgazın da dahil olduğu zengin Asya’nın merkezinde, steplerin, çöllerin ve dağların arasında, yeraltı kaynakları bulunuyor. büyük ulaşım ve ticaret yollarının kavşağında yer alan Özbekistan, yedi bağımsız Türk devletinden biri. Denize kıyısı Bilim merkezi olmayan ülkenin, kuzeyinde ve kuzey batısında Kazakistan, Ünlü Türk matematikçi Ali Kuşçu’nun, Türk matematikçi doğu ve güney doğusunda Kırgızistan ve Tacikistan, güney ve gök bilimci Uluğ Bey’in yanında yetiştiği Semerkant ve batısında Türkmenistan ve güneyinde de Afganistan Buhara şehirleri tarih boyunca ilim ve kültür merkezi olmuş. bulunuyor. Bu şehirlerde Uluğ Bey ve Ali Kuşçu’nun yanı sıra Biruni, En önemli nehirleri Seyhun ve Ceyhun’un yanı sıra Kadızade-i Rumi, Ali Şir Nevai, Gıyaseddin Cemşid Kaşi eş- Surhanderya, Karaderya, Zerefşan, Kaşkaderya ve Şirazi, Ubeydu llah-ı Ahrar ve Necmeddin-i Kübra gibi âlim Narin deryalarına sahip olan Özbekistan, bağımsızlığını ve ilim adamları yetişmiş. Ünlü Türk filozofu İbn-i Sina’nın kazandıktan sonra gelişmiş ülkelerle özellikle ekonomik yaşadığı Khiva, insanları ve kültürüyle bize çok benzerlik anlamda ilişkiler kurmuş. Bölgenin en yoğun nüfuslu gösteriyor ve ülkede Türkçe’nin en güzel konuşulduğu şehir bağımsız ülkesi olan Özbekistan, büyük bir pamuk üreticisi ve olarak biliniyor. ihracatçısı, aynı zamanda önemli bir altın üreticisi. Ülkenin görülmeye değer turistlik merkezleriyse şöyle

28 ÇALIKhaber

PROFIL-6.indd 28 23/05/17 09:44 sıralanıyor: Buhara’da; Lyabi- Hauz Medresesi, Kalyan Camii ve A harmony of cultures: Minaresi, Bolo-Khauz Külliyesi, Eyüp Çeşmesi, İsmail Samani Mozolesi, Uzbekistan Emir Konutu, Buhara Tarihi Müzesi, Mohi Khossa, Emir Alimhan Yazlık With its past going back to the descendants of Genghis Khan, Konutu ve İmam El Buhari Türbesi görenleri kendine hayran bırakıyor. Uzbekistan has been a center for strong dynasties, and continues Semerkand’da Afrosiab Müzesi, to maintain its roots with its historical cities, texture and culture. Uluğbey Medrese-Rasathanesi, Şah-ı Zinda Merkezi, Bibi Hanım A major hub on the Silk Road and situated in the heart of Central Asia amidst Türbesi, Registan Meydanı, Gur-Emir steppes, deserts, and mountains at the crossroads of major roads of transportation Mozolesi, Siabsky Pazarı, UNESCO and trade, Uzbekistan is one of the seven independent Turkic states. Dünya Kültür Mirası Şehr-i Sebz; The landlocked country’s neighbors include Kazakhstan to its north and northwest, Taşkent’te Timur Han Meydanı, Kyrgyzstan and Tajikistan to its east and southeast, Turkmenistan to its southwest and Timur Tarih Müzesi, Navoi Tiyatrosu, Afghanistan to its south. Chorsu Pazarı Özbekistan’ın turistik In addition to its most important rivers Amu Darya and Syr Darya, Uzbekistan’s other başyapıtları arasında yerini alıyor. rivers include Kara Darya, Zeravshan, Qashqadaryo, and Naryn. After gaining its Özbekistan’ın her şehrinin kendine independence, the country established economic ties with developed countries. As has güzelliklerinin yanında Khiva the most densely populated independent country in the region, Uzbekistan is a major antik kenti, özgün mimarisi, camii producer and exporter of cotton as well as a foremost gold producer. The country ve medreseleriyle başlı başına has rich underground resources including uranium and natural gas. bir değer. Amin Maalouf’un ünlü romanlarına konu olan bu harika A center of science şehirleri gezmek adeta açık hava The cities of Samarkand and Bukhara, which have been home to renowned Turkish müzesinde gibi hissettiriyor. Karasal mathematician Ali Qushji and Turkish mathematician and astronomer Ulugh Beg, iklimin hâkim olduğu ülkede kış ayları have been centers of science and culture throughout history. In addition to these çok soğuk, yaz aylarıysa çok sıcak great figures, the cities also raised many other scholars and scientists including geçiyor. Bu nedenle turistlik geziler al-Biruni, Dai Zada al-Rumi, Ali-Shir Nava’i, Ghiyath al-Din Jamshid Kashani, Ubayd için en uygun dönemler Nisan-Mayıs Allah ibn Mahmud Ahrar, and Najmuddin Kubra. Home of famous Turkish philosopher ve Eylül-Ekim arası oluyor. Ibn Sina (Latin: Avicenna), Khiva is very similar to Turkey with its people and culture and also known as the city of best Turkish speakers in the country. Renkli festivaller The country’s spectacular touristic landmarks include: in Bukhara; Lab-i Hauz Özbekistan’ın en önemli Madrasah, Kalyan Mosque and Minaret, Bolo-Khauz Complex, Ayub Fountain, Ismail festivallerinden biri Buhara’da Samani Mausoleum, Amir Residence, Bukhara Historical Museum, Mohi Khossa, Amir turizmi yeniden canlandırmak Alim Khan Summer Residence, and Imam al-Bukhari Shrine dazzle the visitors. için düzenlenen ve her yıl Mayıs In Samarkand, Afrasiab Museum, Ulugh Beg Madrasah-Observatory, Shah-i Zinda ayında 2 gün süreyle gerçekleşen Center, Bibi-Khanym Shrine, Registan Square, Gur-e Amir Mausoleum, Siyob Bazaar, “İpek ve Baharat Uluslararası Kültür UNESCO World Heritage Site Shahrisabz in Samarkand; Timur Khan Square, Timur Festivali”. Festivalde, ülkede üretilen History Museum, Navoi Theater, Chorsu Market are among the foremost touristic birçok ipek ve baharat çeşidi satışa landmarks in Uzbekistan. çıkarken çok sayıda ülkeden de In addition to the unique beauties in each and every Uzbek city, the ancient city katılım sağlanıyor. Mayıs ayında of Khiva is an asset in itself with its unique architecture, mosques, and madrasahs. Taşkent’te düzenlenen bir diğer Travelling through these spectacular cities that we read in Amin Maalouf’s best-selling festivalse “Dünya Halkları Mutfağı novels, feels like an open-air museum. Continental climate prevails in the country, Festivali”. Etkinlikte, Taşkent’te characterized by harsh winters and scorching summers. Accordingly, April-May and temsilciliği bulunan yabancı ülkeler, September-October are the best periods for touristic trips. büyükelçileri tarafından katılımcılara tanıtılırken, ülkelerin dans ve halk Colorful festivals oyunları gösterileri de yapılıyor. One of the most important festivals in Uzbekistan is the 2-day-long “International Silk and Bunların yanı sıra “Şark Teraneleri Spices Festival” held every May to rejuvenate tourism in Bukhara. At the festival, which hosts Müzik Festivali”, “Taşkent Pilav participants from many countries, the vast variety of silk and spices produced in the country Festivali”, “Avrupa Film Festivali” ve are offered. Another festival held at Tashkent in May is the “International Festival of National “Taşkent Bira Festivali” her yıl Cuisines”. At the event, ambassadors of foreign countries with diplomatic missions in

ÇALIKhaber 29

PROFIL-6.indd 29 23/05/17 09:44 PROFñL / PROFILE

Semerkant genel görünümü General view of Samarkand

düzenlenen festivaller arasında yer alıyor. Özbekistan’ın Tashkent make presentations to the visitors of their respective en değerli günlerinden biri olan Nevruz kutlamaları da countries while country’s folk dance performances are shown. görkemli bir şekilde kutlanmaya devam ediyor. Other annually organized festivals include “Eastern Melodies Music Festival”, “Tashkent Pilaf Festival”, “European Film Festival”, and Özbekistan lezzetleri “Tashkent Beer Festival”. One of the most important days of the year is Navruz, during which magnificent celebrations are held. Özbek milli mutfağında, kökeni Orta Asya kültürüne dayanan diğer Türk boylarında olduğu gibi sayısız yemek çeşidine Tastes of Uzbekistan rastlamak mümkün. Yemeğe çayla başlanıp çayla bitirilen As with other Turkic tribes that originate from the Central Özbek kültüründe, yemek öncesinde geleneksel tatlılar ikram Asian culture, Uzbek national cuisine also features countless ediliyor. Yemeğin son kısmındaysa geleneksel pilav çeşitlerinden dishes. In the Uzbek culture, dining starts and ends with tea biri ya da mantı sunuluyor. Özbek mutfağında önemli bir yere and traditional deserts are served before the meal. Towards sahip olan pilavın, her yörede kendine has pişirilme şekli var. the end of the meal, either one of the many traditional pilaf Bütün lokantalarda en çok yenilen ve en çabuk tüketilen pilav varieties or dumplings are served. Pilaf has an important sadece öğlen menülerinde servis ediliyor. Pilavda pirinç yanında place in Uzbek cuisine with each region having its unique diğer tahıl ürünleri ve bolca et kullanılıyor. way of cooking it. The most and fastest consumed dish in all Özbek mutfağının ünlü lezzetleri arasında olan ve Nevruz restaurants, pilaf is only served in lunch menus. In addition to törenlerinin de en önemli ikramı olarak kabul edilen buğday, rice, other cereals, plenty of meat are used in pilaf. sıvı yağ ve undan yapılan Sümelek yer alıyor. Samsa da A foremost dish of the Uzbek cuisine is Sumalak –a delicacy Özbekler’in ünlü yemeklerinden. Mutfaklarında sebzeyi made from wheat, vegetable oil and flour, which is the most ağırlıklı olarak kullanan Özbekler, tarıma dayalı kaynakların important treat served in Navruz celebrations. Another fazlalığı sayesinde Özbek mutfağının zenginleşmesini

30 ÇALIKhaber

PROFIL-6.indd 30 23/05/17 09:45 sağlamışlar. Buğday, arpa, pirinç, maş, havuç ve kabağı one is Samsa. Uzbeks mainly use vegetables in their yemeklerinde etle birlikte pişirerek yöresel lezzetlerini ortaya dishes, and further enriched their cuisine by integrating their çıkarıyorlar. Bu lezzetlerden Semerkant yöresinde de meşhur abundance of agricultural produce. Wheat, barley, rice, olan ve tandır çorbası olarak da bilinen Piti’nin yapımında; mung beans, carrots, and squash are cooked with meat, et, soğan, domates, biber ve sarımsak kullanılıyor. Tandırda bringing out regional flavors. One of these delicacies is Piti, pişen ekmeğin lezzeti herkes tarafından biliniyor ve her yöre which is a very popular dish from the Samarkand region kendine has ekmeğini yapıyor. made from meat, onion, tomatoes, peppers and garlic. The taste of bread baked on tandoori is appreciated by all, and AlÈêveriê each region bakes its unique bread. Özbekistan’ın geleneksel kıyafetlerinden ‘dobbi’ adındaki badem motifli takkeler, Özbekistan’a özgü gelinlerin giydiği Shopping kıyafetler, el yapımı ayakkabı ve terlikler, deri kalpaklar en The most popular souvenirs include hats with almond popüler hediyelik eşyaların başında geliyor. Bunların dışında motifs named ‘doppi’, unique Uzbek dresses worn by Margilan saten, Fergana ahşap oymacılığı, Andican seramik brides, handmade shoes and slippers, and leather kalpaks. tabaklar, Richtan pişmiş testiler, ipek halılar ve Buhara’nın Furthermore, Margilan is renowned for its satin, Fegana for ünlü bıçakları da alınacak hediyelikler arasında. Gıda its woodcarvings, Andjan for its ceramic plates, Richtan olaraksa Özbekistan’ın meşhur kurutulmuş üzüm çeşitleri for its earthenware pottery, silk rugs, and Bukhara for its alternatifler arasında yerini alıyor. renowned knives. Uzbekistan’s famous raisin varieties are amongst the alternatives. UlaêÈm Türkiye’den Özbekistan’a birçok havayolu şirketi doğrudan Transportation veya aktarmalı olarak ulaşım sağlıyor. Büyük havayolu Many airline companies offer direct or connecting flights şirketleri dünyanın birçok şehrinden Özbekistan’a doğrudan from Turkey to Uzbekistan. Major airline companies have uçuş yapabildiği gibi Türk Hava Yolları da, haftanın belirli direct flights to Uzbekistan from many cities of the world günlerinde İstanbul’dan Taşkent’e doğrudan uçuş imkanı while Turkish Airlines fly directly from Istanbul to Tashkent sunuyor. Başkent Taşkent’e indikten sonra birçok yere on certain days of the week. Once in Tashkent, you can araçla kolayca ulaşım mümkün. Taşkent, metro, tramvay effortlessly reach many locations. Today, Tashkent has a ve troleybüsten oluşan mükemmel bir toplu taşıma sistemi flawless public transportation system consisting of metro, sahip. tram, and trolleybus.

ÇalÈk Enerji olarak Özbekistan’daki Could you inform us on ÇalÈk Energy’s mevcut projelerinizi ve potansiyel current projects and potential works iêlerinizi anlatabilir misiniz? in Uzbekistan? Navoi Bölgesi’nde 478 MW kapasiteli Navoi In Uzbekistan, we first assumed the undertaking Doğalgaz Kombine Çevrim Elektrik Santrali works of the Navoi Natural Gas Combined projesinde anahtar teslim konsorsiyum yüklenici Cycle Electric Power Plant with a capacity of olarak adım attığımız Özbekistan’da, aynı 478 MW in Navoi Region. We also established a projenin devamı olan 450 MW kapasiteli, 1+1 Özgür Sarıkaya consortium with Mitsubishi Hitachi Power System konfigürasyonlu yüksek verimli Navoi-2 Doğalgaz EPC Taahhüt OperasyonlarÈ (MHPS) and Mitsubishi Cooperation (MC) in order Direktörü to implement high efficiency Navoi-2 Natural Kombine Çevrim Elektrik ve Isı Santrali ile EPC Project Execution Namangan Eyalati’nde 900 MW kapasiteli, 2+2 Director Gas Combined Cycle Electric and Thermal konfigürasyonlu yüksek verimli Turakurgan Doğalgaz Power Plant with a capacity of 450 MW and 1+1 Kombine Çevrim Elektrik Santrali inşasına ait işler, Mitsubishi configuration and high efficiency Turakurgan Natural Gas Hitachi Power System (MHPS) ve Mitsubishi Cooperation Combined Cycle Electric Power Plant with a capacity (MC) konsorsiyumu ile birlikte yüklenilmiş olup her iki projenin of 900 MW and 2+2 configuration in the State of de 2020 yılında devreye alması hedefleniyor. Namangan. Both projects are set for engaging in 2020. Bu projelerin yanı sıra Özbekistan Cumhuriyeti’ni In addition to these projects, within the scope of the geliştirmeye yönelik 2017-2021 Eylem Stratejisi 2017-2021 Action Strategy to Develop Uzbekistan doğrultusunda başta Dünya Bankası, Asya Kalkınma Republic, we are planning to take active roles in Bankası ve İslam Kalkınma Bankası olmak üzere çeşitli projects planned to be financed by the World Bank, kurum ve ajanslar tarafından finanse edilmesi planlanan Asian Development Bank and Islamic Development projelerde de aktif rol alınması planlanıyor. Bank.

ÇALIKhaber 31

PROFIL-6.indd 31 23/05/17 09:45 ONLARIN SESñ / THEIR VOICE Performans Atölyeleri’yle yüksek motivasyon YapÈsal bir dönüêüm içerisinde olan ÇalÈk Holding için Performans Atölyeleri, bu dönüêümün en önemli ayaçÈ. MCT Genel Müdürü Didem Gürcüoçlu Tekay ve Performans Diyaloçu Atölyeleri Eçitmeni Ayçe Armaçan HamzaoçullarÈ bu atölyelerin çalÈêanlar ve yöneticiler üzerindeki olumlu etkilerini anlattÈ.

PHOTOGRAPHS BY: DENñZ DOïAN

Management Centre Türkiye (MCT)’yi tanÈyabilir miyiz? Didem Gürcüoğlu Tekay: Türkiye’nin halka açık ilk ve tek eğitim ve gelişim danışmanlığı firması olarak 25. yılımızı kutluyoruz. Bireylerin gelişimi ve organizasyonların dönüşümüne ortaklık etmek misyonuyla çalışıyoruz. Danışmanlık odağımızla sunduğumuz hizmetler arasında; eğitim, fasilitasyon, yönetici konferansları ve uluslararası yönetici eğitim ve gelişim programları yer alıyor. İş ortaklığı anlayışını benimseyerek birlikte çalıştığımız şirketlerin endüstrilerine, özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre farklı gelişim hizmetleri ve çözümleri sunuyoruz. Özellikle finans, ilaç, hızlı tüketim ürünleri, inşaat-yapı, perakende, telekomünikasyon, üretim ve enerji endüstrilerinde dünya ölçeğinde ödüllü projeler uyguluyoruz. Bireysel ve kurumsal iş performansı gelişiminde eğitim ve danışmanlık alanında pazar lideri olarak sorumluluğumuz büyük. O nedenle özellikle dünyada yönetim ve liderlik alanını etkileyen gelişmeler, yenilikleri takip etmek önemli bir odak alanımız. Bu gelişmeleri Türkiye, Orta Doğu ve Doğu Avrupa için anlamlandırarak farklı eğitim ve gelişim projeleriyle yöneticilerle buluşturuyoruz. The Work Style Magazine’in 2012’de açıkladığı “Dünyanın En İyi Çalışma Kültürüne Sahip 10 Şirketi” listesinde yer alan tek Türk şirketiyiz. İş ortaklarımız arasında; Hult/ Ashridge Business School, Denison, Genius İstanbul, Investor in Customers (IIC), Investors in People (IIP), Middlesex University, Society for Human Resource Management (SHRM), The Insights Group, Boğaziçi Üniversitesi bulunuyor.

ÇalÈk Holding ile ne zaman çalÈêmaya baêladÈnÈz? Hangi alanlarda danÈêmanlÈk hizmeti veriyorsunuz? D. G. Tekay: Çalık Holding ile 2016 yılında “Performans Diyaloğu” atölyeleriyle başarılı bir gelişim yolculuğu gerçekleştirdik. Aktifbank ile de Didem Gürcüo lu Tekay à yine 2016 yılında başlattığımız, devam eden

32 ÇALIKhaber

ONLARIN SESI-4.indd 32 23/05/17 09:47 liderlik gelişim programlarımız var. High motivation with ÇalÈk Holding ènsan KaynaklarÈ Direktörlüçü ile birlikte Holding Performance Workshops bünyesinde gerçekleêtirilen “Performans Diyaloçu Atölyeleri”nin Performance Workshops is the most important step for CalÈk Holding, içeriçi ve hedefi hakkÈnda bilgi verir going through its structural transformation. MCT General Director misiniz? Didem Gürcüoçlu Tekay and Performance Dialogue Workshop Ayçe Armağan Hamzaoğulları: Instructor Ayêe Armaçan HamzaoçullarÈ explained the positive effects Bu programda hedefimiz, Çalık of these workshops on employees and executives. Holding bünyesinde tüm yönetici What is Management Centre Turkey (MCT)? ve çalışanların performans sürecine Didem Gürcüoçlu Tekay: As the first and only public training and development consultancy firm of bakış açısında ortak dili sağlamaktı. Turkey, we celebrate our 25th anniversary. Our partnership mission is the development of individuals Sunduğumuz içerikle katılımcılarımızın and transformation of organizations. Training, facilitation, executive conferences and international performans değerlendirme sürecine executive training and development programs are amongst the services we offer through our bütünsel yaklaşmalarını, Performans consultancy focus. By adopting a partnership approach, we offer various development services Diyaloğu’nun tüm aşamalarına hakim and solutions to the firms we work with, according to their own industries, characteristics and needs. olmalarını, Performans Yönetimi’nde We implement award-winning projects at world-scale, especially in the finance, medicine, fast- hedef-davranış gelişiminin ilişkisini moving consumer goods, construction-building, retail, telecommunication, production and energy kurmalarını ve sürekli geri bildirimle industries. We have great responsibility as a market leader in the field of training and consultancy in Performans Diyaloğu’nu yaşatmalarını the development of individual and organizational performance. That’s why we have an important sağlamaya çalıştık. focus on pursuing developments and innovations that affect management and leadership especially in the world. We construe these developments for Turkey, the Middle East and Eastern Europe and bring executives together with different training and development projects. We are the only Turkish Bu tür eçitim programlarÈnÈn ekipler içerisindeki geri bildirimlere ve company on the “World’s 10 Best Working Cultural Companies” list announced by The Work Style Magazine in 2012. Our business partners include Hult/Ashridge Business School, Denison, Genius kurum içi ili kilere olan etkisini nasÈl ê Istanbul, Investor in Customers (IIIC), Middlesex University, Society for Human Resource Management de erlendiriyorsunuz? ç (SHRM), The Insights Group, and Bogazici University. D. G. Tekay: Bu tür programlar katılımcıların birbirlerini eğitim When did you start working with ÇalÈk Holding? In which areas do you provide consulting services? esnasında daha yakından D. G. Tekay: We started to work successfully with ÇalÂk Holding in 2016 through “Performance Dialogue” tanımalarını, duygu ve düşüncelerini workshops. We also have ongoing leadership development programs with Aktifbank that we launched anlamalarını, ortak sorunlarını in 2016. keşfederek bu konulara eğilmelerini sağlarken kurum içerisindeki ilişkileri Could you briefly talk about the content and the goal of the “Performance Dialogue Workshops” de olumlu etkiliyor. Geri bildirim carried out within the Holding together with ÇalÈk Holding Human Resources Directorate? yanlış yapıldığı veya yapılmadığı Ayêe Armaçan HamzaoçullarÈ: Our goal in this program was to provide a common language in view takdirde zarar verici bir etki yaratıyor. of ÇalÂk Holding executives and employees for the performance process. With the contents we provide, Programda edinilen bilgi ve deneyim, we tried to ensure that our participants have a grasp to an holistic approach to the performance doğru geri bildirimin nasıl ve ne zaman appraisal process, fully understand all aspects of the Performance Dialogue, establish the relationship of yapılacağı konusunda yönlendirici goal-behavior development in Performance Management, and maintain the Performance Dialogue oluyor. Bu şekilde iletişim kazaları with continuous feedback. azaltılıyor. Çalışanlar geri bildirim alma How do you evaluate the impact of such training programs on the feedbacks of the teams and ve verme konusunda başarılı oldukça their impact on the relationships within the organization? bu yetkinlikte derinleşebiliyorlar. D. G. Tekay: Such programs have substantially positive impact on the relationships within the organization, while allowing participants to get to know each other during training, to understand ÇalÈêanlar arasÈ diyalogla çalÈ anlarÈn performansÈ arasÈnda emotions and thoughts, to find out their common problems and to focus on possible solutions. ê When the feedback is made incorrectly or not at all, the entire process becomes useless. orantÈ oldu unu söyleyebilir miyiz? ç Knowledge and experience obtained during the program guide on how and when to give the A. A. Hamzaoğulları: Evet, iş right feedback. This way, communication failures are reduced. Employees can deepen in this hedeflerine ulaşırken yöneticinin competence as they are successful in receiving and giving feedback. çalışanın davranışlarına ve gelişimine odaklanarak sürekli gözlem yapması, Can we say that there is a direct relationship between the performance of employees and paralelinde elde ettiği somut verilerle dialogue between employees? performansı diyalogla yönetmesi A. A. HamzaoçullarÈ: Sure, while achieving the employee’s career goals, managers’ constant

ÇALIKhaber 33

ONLARIN SESI-4.indd 33 23/05/17 09:48 ONLARIN SESñ / THEIR VOICE

Ayçe Armaàan HamzaoàullarÂ

verimlilik, etkinlik, yetkinlik gelişimi sağlıyor ve bu da performans observation by focusing on employees’ behaviors and development, artışını beraberinde getiriyor. conducting the performance over dialogue with the valuable result obtained through observation increases the efficiency, effectiveness and competence development, thus the performance improves as well. Siz de bu eçitim programÈ süresince ÇalÈk Holding çalÈêanlarÈ ile tanÈêtÈnÈz. Genel olarak programÈn çalÈêanlar üzerindeki You have also met with ÇalÈk Holding employees during this etkisini nasÈl deçerlendiriyorsunuz? training program. How do you generally evaluate the program’s A. A. Hamzaoğulları: Çalık Holding çalışanlarının son derece effect on the employers? ilgili ve istekli profile sahip olduklarını gözlemledim. Atölyelerimiz A. A. HamzaoçullarÈ: My observation is that ÇalÂk Holding employees sırasında ve takip aşamasında çalışmalara istekli bir şekilde are highly involved and willing. They focused on the process and katılarak sürece odaklandılar. Soru işaretleri olduğunu düşündükleri they willingly participated to the workshops and the follow-ups. They noktalarda bunu dile getirerek etkin çözüm arayışı içerisine girdiler. expressed their opinions at points where they had questions and Program sonrasında da katılımcılarımızdan değişik platformlarda searched for effective solutions. I also noticed that some of the eğitimle ilgili bazı kilit kelimelerin dile getirildiğini duydum, bu veri participants were talking about some of the key words related to ışığında programın belli bir etki yarattığı sonucunu çıkartabiliriz. training on different platforms after the program, in light on this data we can say that the program has made a certain impact. ProgramÈn eçitimin içeriçine neler kattÈçÈnÈ düêünüyorsunuz? What do you think of the program’s contribution to the content of A. A. Hamzaoğulları: Yaptığımız çalışmada süreci çift yönlü training? ele aldık. Bir yandan yöneticilerimizle performans yönetim A. A. HamzaoçullarÈ: We have considered the process as a two-way sürecindeki liderlik rolleriyle ilgili ilkeleri ele alırken, süreci nasıl yönetip process. On one hand, while addressing the principles of leadership roles yönlendirecekleri üzerine bilgi aktarımında bulunduk. Bir yandan in the performance management process with the executives, we also da Çalık Holding çalışanlarıyla gerçekleştirdiğimiz eğitimlerde, shared information on how they can manage and direct the process. çalışanların süreç içerisindeki sorumluluklarını ve sürece nasıl On the other hand, we reminded the employees their responsibilities, yaklaşmaları, neler yapmaları gerektiğini aktardık. Bilgi aktarımının how they should approach the process and what they should do. In yanında grup çalışmaları, rol oyunları, egzersizler, işbaşı aktiviteleri ve addition, we tried to improve the skills of our participants with workshops, takip aşamasıyla katılımcılarımızın becerilerini arttırmaya çalıştık. role plays, exercises, on-the-job trainings and follow-up phase.

34 ÇALIKhaber

ONLARIN SESI-4.indd 34 24/05/17 15:48 Emre Deniz Emre Deniz ÇalÈk Holding, Proje Yöneticisi ÇalÈk Holding, Project Manager İki gün boyunca performans yönetim sürecini For two days, we have done fruitful works in the Performance Dialogue Workshops, where we have bütünsel olarak ele aldığımız ve katılımcıların holistically addressed the performance management fikirlerini paylaştıkları Performans Diyaloğu process and shared the participants, ideas. The Atölyeleri’nde verimli çalışmalar gerçekleştirdik. information we gathered during the training has Eğitim sırasında edindiğimiz bilgiler bireysel ve ekip been reflected positively in our individual and team performanslarımıza pozitif yansıdı. Şirket hedeflerine performances. We have been informed about uygun performans hedeflerinin belirlenmesi, determining and evaluating performance targets that değerlendirilmesi, ekip içerisinde doğru ve sürekli are appropriate to the company targets and ensuring diyaloğun sağlanmasına yönelik bilgiler edindik. true and continuous dialogue within the team.

Tuççe Öksüzoçlu Tuççe Öksüzoçlu ÇalÈk Holding, Bütçe Planlama UzmanÈ ÇalÈk Holding, Budget Planning Specialist Performans Diyaloğu Atölyeleri’nde yöneticinin ve In the Performance Dialogue Workshops we have learned how managers and employees should çalışanların nasıl iletişim kurması ve birbirlerinden communicate, and how to receive feedbacks nasıl geri bildirim alması gerektiğini karşılıklı from each other through mutual dialogue and we diyaloglarla öğrendik ve örneklemelerle experienced these with illustrations. This was important deneyimledik. Bu da iş ortamımızda karşılıklı in terms of improving mutual trust in our business güven geliştirmek açısından önemli oldu. Ayrıca environment. In addition, the examples shared eğitimcinin kendi hayatından verdiği örnekler ve were from real cases and the instructors’ personal gerçek vakalardan öğrendiklerini bizlere aktarması experiences and this made it a more effective training etkin bir eğitim olmasını sağladı. program.

Hayati Tutar Hayati Tutar ÇalÈk Holding, VeritabanÈ Yönetimi éefi ÇalÈk Holding, Chief of Database Management Performans Diyaloğu Atölyeleri, iş ortamındaki Performance Dialogue Workshops has created a great awareness of the dialogue in our business diyalog süreçlerimizde büyük farkındalık oluşturdu. processes. Through case studies, we have Doğru bir iletişim ve iyi bir diyalog süreciyle, kişisel observed that personal motivation has increased motivasyonun arttığını, performansın geliştiğini and performance has improved with proper yaptığımız örnek çalışmalarla yakından gözlemledik. communication and good dialogue. We realized Tek başına iyi ve başarılı olmaktan ziyade, ekip that it would be beneficial to make efforts to be ve organizasyon olarak iyi olmak için çaba sarf good as a team and organization than to be edilmesinin doğru bir yöntem olacağını fark ettik. good and successful on its own.

BarÈê éÈhmanoçlu BarÈê éÈhmanoçlu ÇalÈk Holding, èç Denetim Uzman YardÈmcÈsÈ ÇalÈk Holding, Assistant Internal Auditor Performans Atölyeleri, iş tecrübesiyle daha Performance Dialogue Workshops abled me fazla zamanda elde edeceğim deneyimleri, to learn much quicker through the simulation canlandırma yoluyla daha hızlı bir şekilde exercises compared to the experiences I would öğrenmemi sağladı. Performansımızın görece have gained at work. In situations where our daha düşük olduğu durumlarda alacağımız performance is relatively low, we learned how geribildirimlerde yöneticimizin üslubunu ve tavrını, to direct the style and behavior of our executive sonraki dönemlerde perfomansımızı arttırabilecek so that we can improve our performance in the biçimde yönlendirmenin yollarını öğrendim. future.

ÇALIKhaber 35

ONLARIN SESI-4.indd 35 23/05/17 09:48 MERCEK / FOCUS Biyomimikri: Sürdürülebilirlik için doçadan

ZEYNEP ARHON Arizona Eyalet Üniversitesi, gelen inovasyon Biyomimikri Profesyoneli ve Öçretim Üyesi Certified Biomimicry DoçanÈn iêleyiêini anlayan, doçadan öçrenen ve bu öçretiler Professional and Faculty do rultusunda sürdürülebilir çözümler tasarlayan yeni inovasyon yöntemi Member at ç Arizona State University “Biyomimikri”yi mercek altÈna alÈyoruz.

Biyomimikrinin bilinirliği gün geçtikçe artıyor; terimi kulağını örnek alarak tasarladığı ilk telefonu düşünmemek kullandığımda “Biyo-ne?” sorusuyla eskisi kadar sık mümkün değil. karşılaşmasam da tanımını yaparak başlayayım. Biyomimikri O zaman biyomimikriyi yeni kılan ne? Yeni olan, 1990’ların terimi iki kelimeden oluşur: “Biyo” gezegenin canlı kısmını sonundan itibaren, biyomimikrinin birkaç tanınmış mucît ifade eder. “Mimikri” benzetim olarak çevrilebilir. Biyomimikri tarafından benimsenen dar bir yaklaşımdan sürekliliğe sahip doğanın işleyişini anlayan, doğadan öğrenen ve bu öğretiler gerçek bir disipline dönüşmüş olması. “Doğadan öğrenmenin doğrultusunda sürdürülebilir çözümler tasarlayan yeni demokratikleşmesi” olarak adlandırılan dönüşüm sayesinde inovasyon yöntemidir. artık dâhi olmaya gerek yok. Bu alandaki yeniliklerin çoğalması biyomimikrinin büyüyen bir inovasyon disiplini olduğunun en iyi Biyomimikri gerçekten yeni mi? göstergesi: 1985’den 2005 yılına kadar doğadan ilham alan Doğadan ilham almak hiç de yeni değil. Tarih boyunca insan patentlerin sayısı tam 93 kat artarken diğer patentlerin sayısı zorlu koşullarda hayatta kalmak için etrafındaki canlılardan sadece 2.7 kat artış gösterdi. öğrendi. Örneğin; eskimo kabileleri kutup ayılarına bakarak iglo tasarımlarını geliştirdi. “Doğadan ilham almak” dediğimizde Biyomimikrinin hayata geçirilmiê örnekleri neler? Leonardo da Vinci’nin tohumlara ve kuşların kanatlarına Farklı sektörlerde, farklı coğrafyalarda hayata geçirilmiş başarı bakarak tasarladığı ilk uçak modelini, Graham Bell’in insan örnekleri var. Biyomimikri denince ilk akla gelen birkaç

36 ÇALIKhaber

MERCEK-5.indd 36 23/05/17 09:50 Biomimicry: Innovation from nature for sustainability We are holding “Biomimicry” under the microscope –a new method of innovation based on understanding how na ture works, learning from nature, and designing sustainable

Fotoğraf: Scott Sheppard solutions in line with what was learned. Biomimicry is a field that gains increasingly wider recognition. While I am no longer örneği paylaşarak tanımını confronted with the question “Bio-what?” as much as I used to when I use the term, somutlaştırayım: let me start by offering a definition. Biomimicry is comprised of two words: “Bio” refers to the living part of the planet. “Mimicry” is the act of copying. Biomimicry is a Kuşun gagasından dünyanın en ) new method of innovation based on understanding how nature works, learning from hızlı trenine... it, and designing sustainable solutions in line with what was learned. Dünyanın en hızlı treni Shinkansen 500 Serisi Japonya’da işlemeye Is biomimicry really new? başladığında The Japan Railways Drawing inspiration from the nature is nothing new. Throughout history, people have şirketi öngörmediği bir problemle learned from the creatures around them in order to survive under challenging conditions. karşılaştı. Hızlı tren dar tünellerden For instance, Eskimo tribes developed the design of the igloo by observing the polar bear. her çıkışında önünde sıkışan hava And speaking of “Drawing inspiration from the nature”, it’s impossible for one not to think serbest kalıyor, patlamaya benzeyen about the first airplane model designed by Leonardo da Vinci by looking at seeds and bir ses yaratıyor, çevre sakinlerinin bird wings, or the first telephone designed by Graham Bell modeled on human ear. hayatlarını alt üst ediyordu. Japon Then what makes biomimicry a new concept? Its novelty comes from the fact that mühendisliğin en üst noktası since the end of 1990s, biomimicry has been transformed from a narrow approach olarak görülen Shinkansen 500 adopted by a few renowned inventors into a real, consistent discipline. Thanks to Serisi’nin yarattığı problem şirketi this transformation, which is call “Democratization of learning from the nature”, one iflas noktasına getirebilirdi. Neyse does not even need to be a genius to do this. Increasing number of innovations ki trenin başmühendisi Eiji Nakatsu in this field is the best indicator of biomimicry’s standing as a growing innovation aynı zamanda kuş gözlemcisiydi. discipline: from 1985 to 2005, the number of patents inspired from nature increased Mühendis ve ekibi usta dalgıç, by 93-fold compared to a 2.7-fold increase in other patents. yalıçapkını kuşunu inceledi. Ekip kuşun gagasını model alarak What are the examples of biomimicry already implemented? trenin önünü yeniden tasarladı. Ses There are many successfully executed cases across different industries and problemi çözüldü. Üstelik tren %10 geographies. Allow me to concretize this definition by sharing a few examples that hız kazandı ve %15 daha az enerji come to mind when we talk about Biomimicry: kullanmaya başladı.

) From a bird’s beak to the world’s fastest train ) Yağmur altında temizlik When the world’s fastest train Shinkansen 500 Series first entered into operation in Tüm yeşil yapraklı bitkiler yağmur Japan, The Japan Railways company encountered an unforeseen problem. Every time altında temizlenir. Nilüfer yaprağı bu the bullet train exited the narrow tunnels, the air compressed in front of the train was işte ustadır; bataklıkta yaşamasına released violently, creating a sonic boom that made life unbearable for the locals. The rağmen üzeri her zaman pırıl pırıldır. problem created by the Shinkansen 500 Series, which was viewed as the cutting-edge Yaprağın yüzeyini oluşturan nano in Japanese engineering, could have drag the company into bankruptcy. Thankfully, ölçekteki hidrofobik çıktılar, su the lead engineer Eiji Nakatsu was a birdwatcher. Together with his team, they studied damlalarını birbirine doğru iter ve the kingfisher, which is a master diver. The team remodeled the front of the train based birleştikçe büyüyen damlaların tozu- on the bird’s beak. This resolved the sound problem. What’s more, the train added 10% çamuru toparlayarak aşağıya doğru on its speed and cut down its energy consumption by 15%. süzülmesini sağlar. Yaprağın yüzeyini model alan “Lotusan” markalı dış ) Cleaning under the rain cephe boyası yağmur altında All green-leaved plants are cleaned under the rain. A master of this is the lily

ÇALIKhaber 37

MERCEK-5.indd 37 23/05/17 09:51 MERCEK / FOCUS

kendi kendini temizler. Böylece insan sağlığı ve doğa için pad; it is always spotless although it lives in the swamp. The tehdit oluşturan güçlü temizleyicilere gerek kalmaz. hydrophobic nano protrusions that make up the surface of the pad push the water droplets outwards, allowing the drops to sweep the dust and mud as they grow and slide down. Modeled Kaostan gelen güzellik ve verim ) on the surface of the pad, façade paint “Lotusan” cleans itself Dünyanın lider halı üreticisi Interface’in tasarımcıları, biyomimikri under the rain. This eliminates the need for strong cleaning disiplininin yaratıcısı olarak kabul edilen doğa bilimcisi Janine chemicals that pose a threat to human health and nature. Benyus ile orman yürüyüşüne çıkarlar. Orman tabanı kat kat yapraklarla kaplıdır. Yaprakların şekilleri, renkleri birbirinden farklıdır. Interface tasarım ekibi orman tabanındaki ‘mükemmel ) Beauty and efficiency coming from chaos olmayan’ güzelliğin verdiği esin ile “Entropy” ürün serisini yaratır. Designers from the world’s leading carpet manufacturers, Serideki ürünler belli bir desen izlemedikleri için modüler Interface, went for a walk in the woods together with naturalist halı parçalarının tümü birbirine uyar. Montaj maliyeti düşer, Janine Benyus, who is considered to be the creator of the üretimde “mükemmel olmadığı için” israf edilen halı miktarı biomimicry discipline. In the forest, the ground is covered azalır. “Entropy” şirketin büyümesinde ve lider konumunun with layers of leaves. The shapes and colors of the leaves vary. devamlılığında önemli rol oynar. Inspired by the “imperfect” beauty of the forest ground, the Interface design team created the “Entropy” product series.

Since the products in the series do not follow a specific pattern, Biyomimikriye duyulan ilgi neden artÈyor? modular carpet pieces fit in perfectly. This cuts down installation Doğadan öğrenmek ve öğretiyi çözüme dönüştürmek kaynak costs, reducing the amount of carpet wasted in production isteyen bir süreç. Bu alanda eğitim almış uzmanları ekibe because “it is not perfect.” Entropy played a significant role in the dahil etmeyi, biyologlarla çalışmayı, doğadaki mekanizmaları company’s growth and maintenance of its leading position. doğru anlamayı, biyomimikri metodolojisini kullanmayı gerektiriyor. Bunlar da zaman ve para demek. Yine de iş dünyasının biyomimikriye ilgisi artıyor. Fortune 500 şirketleri, Why is the interest in biomimicry increasing? hatta ulus devletler, belediyeler, dernekler, eğitim kurumları Learning from the nature and transforming your takeaways ellerindeki soruların cevaplarını bulmak için doğaya bakıyor. into a solution is a resource-consuming process that

38 ÇALIKhaber

MERCEK-5.indd 38 23/05/17 09:52 requires one to include experts trained in this field, working in collaboration with biologists, understanding the mechanisms in nature correctly, and using the biomimicry methodology. All of these cost time and money. Yet, the business world takes an increasing interest in biomimicry. Fortune 500 companies, and even nation states, municipalities, associations, educational institutions turn to nature to find answers to the questions they have. While the questions, for which solutions are sought, vary, there are many common reasons behind this increasing interest. First off, regardless of the problem or question at hand, turning to nature to pose the question “How does nature solve this problem?” takes us to a whole new set of possibilities. This is a revolutionary perspective for designers, engineers and business executives. It is not possible to survive without innovation. Each brand, company, municipality, and state must constantly renew itself, and understand and adapt to the magnitude and direction of change. Looking to nature is a way of thinking of what was not thought of before; that’s why biomimicry is an extremely acceptable method for all professionals –and in particular for business professionals who Çözümü aranan sorular çeşitlilik gösterse de büyüyen ilginin aim to become innovation leaders. In short, the first answer to arkasında birkaç ortak sebep var: the question “Why is the interest in biomimicry is increasing?” Öncelikle, elimizdeki problem ya da soru her ne olursa olsun, is creativity. doğaya dönüp bakmak ve “Doğa bu problemi nasıl çözüyor?” What kind of solutions do we mean by “Thinking of what was sorusunu sormak bizi yepyeni olasılıklara götürüyor. Bu bakış not thought of before”? The starting point is the strategies açısı tasarımcılar, mühendisler ve iş yöneticileri için devrimsel developed, tested, and proven successful by life over 3.8 nitelikte. İnovasyon olmadan hayatta kalmak mümkün değil. billion years. The goal is to understand these strategies and Her marka, şirket, belediye ve devlet hayatta kalmak için come up with solutions that generate benefits for entire life; kendini sürekli yenilemek, değişimin büyüklüğünü ve yönünü solutions that generate benefits not only for humanity but anlayarak ona adapte olmak zorunda. Doğaya bakmak also for all other species. Innovations generated in the world düşünülmeyeni düşünmenin yollarından biri; işte bu yüzden of biomimicry both offer better performance and harm the biyomimikri tüm profesyoneller için -özellikle de inovasyon lideri nature less. The long-term vision is to go beyond the harm olmayı hedefleyen iş profesyonelleri için- son derece makbul done to the nature and nurture our surroundings like all other bir yöntem. Kısaca, “Biyomimikriye duyulan ilgi neden artıyor?” species. To nurture the planet both as we produce and sorusunun ilk cevabı; yaratıcılık. consume… “Düşünülmeyeni düşünmek” dediğimizde nasıl çözümlerden Based on these examples, let us give the second answer to bahsediyoruz? Başlangıç noktası yaşamın 3.8 milyar yıl içinde the question, “Why is the interest in biomimicry is increasing?”; geliştirdiği, test ettiği, başarısı kanıtlanmış stratejiler. Amaç efficiency. Nature uses the materials and renewable energy söz konusu stratejileri anlayıp tüm yaşam için fayda yaratan sources at its disposal to create flawless solutions. The çözümlere ulaşmak; sadece insan için değil, tüm canlı türleri business world can work more efficiently by understanding için fayda yaratan çözümler. Biyomimikri dünyasında geliştirilen and utilizing the strategies in nature. In particular, the cost of yenilikler hem daha iyi performans gösterir hem de doğaya water and energy is continuously on the rise. Efficiency is now daha az zarar verir. Uzun dönemli vizyon, doğaya verilen zararı a chief condition for success. azaltmanın ötesine geçmek ve diğer tüm canlı türleri gibi Like all other species, humanity can also produce, distribute bulunduğumuz ortamı beslemektir. Üretirken de, tüketirken de what it produces, consume, and raise new generations. And gezegeni beslemek... it can manage all these without harming the planet –the Bu örneklerden hareketle “Biyomimikriye duyulan ilgi neden only home it has. In fact, just as all other species do, it can artıyor?” sorusunun ikinci cevabını verelim; verimlilik. Doğa even improve its surroundings throughout all these activities. elindeki malzemeleri ve yenilenebilir enerji kaynaklarını The third, and probably the most important answer to the kullanarak müthiş çözümler yaratır. İş dünyası doğadaki question, “Why is the interest in biomimicry is increasing?” is stratejileri anlayarak ve kullanarak daha verimli çalışabilir. ethics. Humanity is not here to make the planet inhabitable Kaynakların, özellikle suyun ve enerjinin maliyeti sürekli artıyor. for the future generations, drive species into extinction, and Artık verimlilik başarının temel koşullarından. then to bring about its own doom. It is here to combine its İnsan diğer tüm canlı türleri gibi üretebilir, ürettiklerini

ÇALIKhaber 39

MERCEK-5.indd 39 23/05/17 09:53 MERCEK / FOCUS

dağıtabilir, tüketebilir, yeni nesiller yetiştirebilir. Tüm bu reason and technological knowledge with the strategies işleri gezegene -sahip olduğu tek eve- zarar vermeden developed by the nature over 3.8 billion years and create a becerebilir. Hatta tüm bu faaliyetler sırasında içinde bulunduğu sustainable future. ortamı iyileştirebilir, aynen diğer canlı türlerinin yaptığı gibi. “Biyomimikriye duyulan ilgi neden artıyor?” sorusunun üçüncü The future of biomimicry ve belki de en önemli cevabıysa etik. İnsan gezegeni, gelecek What the business world can learn from the nature is not nesiller için yaşanamaz bir yere dönüştürmek, canlı türlerinin confined to modeling on specific forms and product soyunu tüketmek, ardından kendi sonunu kemirmek için design. It is possible to redesign business processes, burada değil. İnsan, sahip olduğu aklı ve teknolojik birikimi concepts, and systems by turning to the processes and doğanın 3.8 milyar yıl içinde geliştirdiği stratejilerle birleştirerek ecosystems in the nature. In recent years, we started to ask sürdürülebilir bir gelecek yaratmak için burada. questions about business management and to search for answers to these questions in the nature: “How does nature Biyomimikrinin geleceçi compete, how does nature develop collaborative, how İş dünyasının doğadan öğrenebilecekleri, belli formların model does nature communicate, how does leadership work in alınması ve ürün tasarımıyla sınırlı değil. Doğadaki süreçlere nature?” For now, there are a few biomimicry professionals ve ekosistemlere bakıp iş süreçlerini, kavramları, sistemlerini and consultancy firms working at the junction of business yeniden tasarlamak mümkün. Son yıllarda iş yönetimi ile ilgili management and biomimicry. sorular sormaya ve bu soruların cevaplarını doğada aramaya Even if we created the world’s most environment-friendly başladık: “Doğa nasıl rekabet eder, doğa nasıl iş birliği geliştirir, product, we could never achieve a sustainable future doğa nasıl iletişim kurar, doğada liderlik nasıl işler?” gibi sorular. so long as we manage that product with the existing Şimdilik iş yönetimi ile biyomimikrinin kesişim noktasında çalışan management approach. Products are a part of business az sayıda biyomimikri profesyoneli ve danışmanlık şirketi var. processes and systems; therefore, we must also change Dünyanın en çevreci ürününü yaratsak da o ürünü mevcut the processes and systems. We can define a brand new yönetim anlayışıyla yönetirsek sürdürülebilir bir geleceğe business approach by turning to nature. In the junction of erişemeyiz. Ürünler iş süreçlerinin, sistemlerinin parçası; business and biomimicry, assertive projects are aimed at dolayısıyla süreçleri ve sistemleri de değiştirmemiz gerekiyor. creating a different future, beyond product design. Yepyeni bir iş anlayışını doğaya bakarak tanımlayabiliriz. İş ile biyomimikrinin kesişim alanında, ürün tasarımının ötesinde, farklı “Biomimicry for Entrepreneurs” project bir gelecek yaratmaya yönelik iddialı projeler ortaya çıkıyor. A case in point would be the “Biomimicry for Entrepreneurs” Project for efforts aimed at creating a different future by “Giriêimciler için Biyomimikri” projesi reaching out to wider masses that goes beyond product Ürün tasarımının ötesine geçen, iş süreçlerine bakan, design and looks into business processes. The project geniş kitlelere ulaşarak farklı bir gelecek yaratmaya yönelik undertakes to support existing and potential entrepreneurs çalışmalardan bahsederken “Girişimciler için Biyomimikri” in the 18-28 age group with what is learned from nature. projesinden bahsedebiliriz. Projenin amacı, 18-28 yaş The fundamental output of the project will be a training grubundaki mevcut ve potansiyel girişimcileri doğadan gelen program aimed at entrepreneurs. Some of the topics to öğretilerle desteklemek. Projenin temel çıktısı girişimcilere be taken up in the training include solutions that could yönelik bir eğitim programı olacak. Eğitimde işlenecek be attained by using biomimicry, design principles in konulardan bazıları biyomimikriyi kullanarak ulaşılabilecek nature, and the steps that can be taken to learn more. çözümler, doğanın tasarım prensipleri ve daha fazla The training will be available to all for free online. While öğrenmek için atılabilecek adımlar. Eğitim programı dijital the lectures will be delivered in English, Turkish and Spanish ortamda, internet üzerinde herkese açık ve ücretsiz olacak. translations will also be made available. “Biomimicry for Dersler İngilizce verilecek ancak Türkçe ve İspanyolca çevirileri Entrepreneurs” is the first public, free, and multi-lingual katılımcılara sunulacak. “Girişimciler için Biyomimikri” bu alanda training program on the topic. The primary audience will herkese açık, ücretsiz ve çok-dilli ilk eğitim programı. Öncelikli be entrepreneurs in Europe for the project, which will be hedef kitle Avrupa’da yaşayan girişimciler ve proje Avrupa Birliği launched with the support of EU Erasmus + KA2 Strategic Erasmus + KA2 Gençler için Stratejik Ortaklık Programı desteği Partnership Program for the Youth. However, the project will ile hayata geçiriliyor. Fakat bilgi coğrafi sınır tanımadığı için cover entrepreneurs worldwide as information knows no proje tüm dünyadaki girişimcileri kapsayacak. Farklı uzmanlık geographic boundaries. We will bring our different areas of alanları projeye taşınacak ve girişimcilerin daha iyi bir gelecek expertise into the project to create the training that would yaratmalarına yardımcı olacak eğitim verilecek. Doğa da help entrepreneurs create a better future. That’s also how böyle çalışır; farklı uzmanlıklara sahip canlı türleri hayatta kalır nature works; it survives and thrives by creating species with ve başarılı olur. a variety of specializations.

40 ÇALIKhaber

MERCEK-5.indd 40 23/05/17 09:53 MERCEK-5.indd 41 23/05/17 09:54 ñLETñóñM / COMMUNICATION

Sosyal medyanÈn popülerleêmesiyle birlikte artÈk kelimeler yerine “emoji”lerle yazÈêÈr olduk. Hatta emoji dilinde yazÈlan kitaplar ve filmler bile yapÈlÈr hale geldi. Peki nedir emojileri bu kadar vazgeçilmez kÈlan?

‘Moji’ (karakter) ve ‘E’ (görsel) kelimelerinin bir araya gelmesiyle kavramları ifade eden emojiler ortaya çıkmaya başladı, hatta oluşan ‘Emoji’, resimli karakter anlamına geliyor. Emoji için, kişinin artık herkesin kendi ‘bitmoji’si bile var. sanal dünyada ifadelerini yansıtma şekli de diyebiliriz. İlk olarak 1998-99 yıllarında Japonya’da ortaya çıkan emoji, bir firmanın YÈlÈn kelimesi ‘emoji’ i-mode adlı mobil cihazlarında kullanıldı. Mucidi ise, Japonyalı Aslında emoji, yazı dilinde ihtiyaç duyulan vücut dilini ve Shigetaka Kurita… Kurita’nın ilk 180 emojiyi şehirdeki insanları vurgulamayı temsil ediyor. Günümüzde oldukça yaygınlaşan ve gözlemleyerek ortaya çıkardığı söyleniyor. 1997 yılında ise Nicolas hatta Avrupa’da resmi dil olması planlanan emoji bir cümleyi Loufrani, yüz ifadelerinin her geçen gün daha fazla kullanıldığını oldukça fazla etkiliyor. Öyle ki birbiriyle tek farkı içine eklenen fark edince, dijital ortamda daha fazla etkileşimi sağlayacak emoji olan bir cümle, okuyucular için farklı anlamlar ifade ediyor. renkli semboller yarattı. Bu semboller; bayraklar, kutlamalar, Mesela; “Sakın geç kalma” ya da “Sakın geç kalma :)” cümlelerine eğlence, spor, hava durumu, hayvanlar, yiyecek-içecekler, baktığımız zaman ikincisinin daha yumuşak bir cümle olduğunu ülkeler, meslekler, gezegenler ve burçlar olarak kategorilere ayrıldı. anlıyoruz. Böyle anlamamızı sağlayan şey ise sonuna koyduğumuz Böylece Loufrani de, 100’den fazla ülkede ‘smiley’ yüz ifadesinin ve gülümseyen küçük bir yüz emojisi. adının ticari markasına ve telif hakkına sahip olan Smiley Şirketi’ni Emojiyle ilgili en çok dikkat çeken konulardan biri ise Oxford sözlük kurmuş oldu. Sonrasında ise her geçen gün farklı duygu ve tarafından seçilen yılın kelimesinin bu sene ‘emoji’ olması.

42 ÇALIKhaber

ILETISIM-3.indd 42 23/05/17 09:55 Yani bu sene bir kelime değil, bir sembol seçildi. Seçilen sembol ise mutluluk What is your ‘emoji’? gözyaşları ya da Türkçe’de kullanımıyla gülmekten gözünden yaş gelen emoji… With the popularization of social media, we have now been Kullanıcılar sanal ortamda hızlı bir şekilde communicating by using “emoji”s instead of words. Even books iletişim kurmak için duygularını kelimelerle and movies are now being written in the language of emoji. So, değil sembollerle ifade ediyorlar. Yani düşüncelerimizi emojilerle desteklemiş why are emojis so indispensable? oluyoruz. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi The word Emoji is derived from the words ‘Moji’ (character) and ‘E’ (visual) and it Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Murat means a pictorial character. In other words emojis reflect the expressions of a person in the virtual world. Emoji, first emerged in Japan in 1998-99 and was used by a Kırık emojilerin bu kadar yaygınlaşma company for its i-mode mobile devices. The inventor is Japanese Shigetaka Kurita... sebebini şöyle anlatıyor: “Emoji kavramı It is said that Kurita generated the first 180 emojis by observing people in the city. günümüzde giderek artan bir kullanım In 1997, Nicolas Loufrani noticed that face expressions were being used more and alanına sahip. Akıllı telefonların gelişim more every day, so he created colorful symbols that would provide more interaction göstermesi, mobil iletişim araçlarının in the digital environment. These symbols are categorized as flags, celebrations, kullanımı ve sohbet uygulamalarında entertainment, sports, weather, animals, food-beverages, countries, occupations, yaşanan artış emojilerin yaygınlaşmasını planets and signs. So, Loufranide established the Smiley company, which owns the copyright of ‘smiley’ facial expression and the trademark in more than 100 countries. sağladı.” Kırık’a göre; sanal ortam Then, various emojis expressing different opinions and concepts have begun to soğuk iletişim akışının gerçekleştiği bir emerge every day, now everyone even has their own ‘bitmoji’. alan. Bu nedenle jest ve mimikler karşı taraftan görülmüyor. Emojiler duygu ve The word of the year is ‘emoji’ düşüncelerin pekiştirilmesine, hislerin Actually, emoji represents the body language and emphasis needed in writing. aktarılmasına yardımcı oluyor ve bu Emojis which are becoming more prevalent today and even planned to be an yönüyle kullanıcılara kolaylık sağlıyor. official language in Europe play a great role in meaning of a sentence. So much İletişimde sembollerin yeri çok önemli. that a sentence with emoji expresses different meanings for the readers. For Özellikle görselliğin ve işitselliğin example; when we look at the sentences “Do not be late” or “Do not be late :)”, we olmadığı iletişim ortamlarında understand that the second is a softer sentence. What gives us such a sense is the feeling of a small smiling emoji at the end. semboller anlatılmak istenen duygu ve One of the most striking things about emoji is that it is named the word of the year düşünceleri pekiştirip kendine özgü bir dil by the Oxford dictionary. So this year, not a word but a symbol was chosen. The oluşturuyor. Bazı uluslararası firmalar ise iş symbol chosen is tears of joy or emoji that sheds the tears from laughter as in its başvurularını twitter üzerinden emojilerle used in Turkish... Users communicate their feelings in a virtual environment with yazılmış CV’lerle istiyor. Kırık, çok yakın symbols. So we support our thoughts with emojis. bir gelecekte firmaların bu sisteme Assist. Assoc. Dr. Ali Murat KÂrÂk, lecturer at Marmara University Faculty of tamamen geçebileceklerini söylüyor. Communication, explains why emojis are so widespread: “Usage of emojis has grown significantly. The development of smart phones, the use of mobile Bunun nedeni ise, günümüzde firmaların communication tools and the increase in chat applications have enabled the teknolojiyi yakalamak ve hedef kitleyle spread of emojis.” According to KÂrÂk, virtual reality is an area where the cold doğru ve hızlı iletişim kurmak istemesi. communication flow takes place. For this reason gestures and mimics are not seen Bu nedenle iletişim yönü kuvvetli by the correspondent. The emojis help to reinforce thoughts and feelings, to convey personellerle çalışmak firmaların birincil emotions, so they become a convenient tool for users. isteği. Symbols in communication are very important. Symbols, especially in communication platforms with no vision and sound, often reinforce the meanings of emotions and thoughts and create a specific language. Some international En çok kullanÈlan emoji companies require job applications with CV ’s written with emojis through Twitter. Sosyal paylaşım sitesi twitter, bu yıl KÂrÂk says that in the very near future, companies will be able to completely apply itibariyle emojilere yönelik istatistikler this system. The reason for this is the companies’ desire to catch up with technology yayınladı. Bunlara göre; Türkiye’de and communicate accurately and quickly with the target audience. For this reason the primary direction of the companies is to work with people who have strong en fazla kullanılan üç emojinin ilki communication skills. gülümseme, ikincisi onay, üçüncüsü ise sırıtma emojisi. Emoji kullanımları sadece cinsiyete ve yaşa göre değil, kullanım The most used emoji sıklıklarına göre de değişiklik gösteriyor. Social networking site Twitter has published statistics for emojis this year.According Yine yapılan araştırmalarda kadınların to the statistics, the three most used emojis in Turkey are smile, approval, and erkeklere oranla daha fazla emoji smirk. Emoji usage varies not only by sex and age, but also by frequency of use. Again, researches has shown that women use more emoji than men. kullandığı ortaya çıktı.

ÇALIKhaber 43

ILETISIM-3.indd 43 23/05/17 09:55 YAóAM / LIFE

RomalÈ mimar Vitruvius 2000 yÈl önce êunlarÈ söyledi: Bir bina saçlam, fonksiyonel ve estetik olmalÈdÈr. Bu üç karakter êehrin tamamÈnda uygulanmalÈdÈr, aksi takdirde iyi binalar ciddi paradokslarÈn simgeleri haline MELİS ÖĞÜTÇÜ gelebilir. Mimar Architect

Mimarlık, şehre karakter katar. Mimarlık ya şehrin kültürünün psikolojik ve eğitim durumlarını analiz edebiliriz. Nasıl tılsımını korumaya yardımcı olur ya da kültürünü yok eder. mı? Mimari sayesinde. Şehirde hiç açık alan yoksa, orada Mimari uyum, insanlar için sosyal ve duygusal olarak sağlıklı demokrasi büyümeyecektir. Şehrin dar kaldırımları varsa, bir ortam yaratır. Ortak mimari zeminden yoksun olan orada bireylere saygısızlık hakimdir. Binalar çok katlıysa, kentlerde, insanlar arasındaki sevgiler kısa, kavgalar ise bu şehirde kanser çok yaygın demektir. daha uzun sürüyor. Neden? Çünkü orada komşuluk ilişkileri yoktur. Mimari yapı, orada yaşayan kişilerin rollerini belirler ve onları Şehirler saklanmak için idealdir, kaçan kişilerin saklanması yönlendirir. için tasarlanmış gibi görünürler. Niçin? Çünkü şehirler bireyler Mimari yapı, “Toplumumuz dejenere mi oluyor?” ve arası ilişkileri zayıflatır ve insanları birbirinden ayırır. Bu nedenle “Bireyselleşen bir toplum haline mi geliyoruz?” sorularının hapishane gibi bir işlev görürler. Büyük şehirde yaşıyorsanız, sorulmasına neden olur. ya kaçan ya da mahkûmsunuzdur. Şehri inceleyerek, o şehirde yaşayan insanların ekonomik, Mimariyi düşünmek bizi ideolojik saplantılarımızdan

44 ÇALIKhaber

YASAM-2.indd 44 23/05/17 09:57 Life and soul Vitruvius, the Roman architect 2ooo years ago stated: A building should be sustainable, functional and aesthetic. These three characters should apply to the entire city, otherwise good buildings can transform into a symbol of vital paradoxes.

Architecture, gives a character to the city. Architecture either helps to keep the peculiar of culture of the city or kill the culture. The unity of the architecture creates a socially and emotionally healthy environment for people. In the cities that are suffering from the absence of common ground in architecture, people’s love to each other are short-lived, their fights are long- kurtarır. Mimari yapılaşma konusunda term. endişe duyanlar, sevgiyi kavgaya tercih Architecture designates the roles for the people who live there and direct edenlerdir. Mimariyi bilmeden bir şehrin them. yerlisi olamazsınız. Sosyalist, liberal, dindar, Architecture sets the questions; “Are we a degenerated society?” and, “Are we muhafazakâr, milliyetçi de olamazsınız. a society of consisting of individuals? Bugün, çalışma ve sosyal hayatınızı When we look over a city, we can analyze the economic, psychological and sürdürdüğünüz şehre, binalarına bir bakın. educational conditions of people who live in that city. How? Because of its Şehrinizin mimarisi hangi mimari dönemi architecture. If there are no open spaces in the city, democracy would not yansıtıyor? Modern mimari. grow in there. If the city has narrow pavements, there is a lack of respect for Modernizm, günümüz hayat şartlarının the individuals. If buildings are multistory, that means cancer is very common koşulunda gerektirdiği şeyler için on that city. Why? Because there are no neighbor relations. bahanelerin üretildiği, felsefi temelin Cities are ideal for hiding, they look like as if they are designed for the olmadığı bir yaşam tarzı ile geçmişin adil runaways. Why? Because, they cut off people’s relations and separates them. bir kopyasının birleşimidir. Bu nedenle, Therefore, they function like prison. If you live in the big city you are either an modern mimari büyük bir düğüm oluşturur. escaper or a prisoner. Yaşam veya ruh için mimari nasıl olmalı? Thinking about architecture frees us from the ideological obsessions, the ones Modern mimarinin ustalarından Frank who worry about architecture, means they choose love over battle. Without L. Wright, mimarlığı hayatın kendisi olarak knowing its architecture you can’t be a resident of a city. You can’t even be a socialist, a liberal, a religious, a conservative or a nationalist. görür. Ona göre, hayattan kopan bir Today, look at to your city, your buildings that you spend your work and mimari olamaz, çünkü mimarinin ana social life in. What architecture period does your city belong to? t is modern misyonu yaşamın bir yorumu olmaktır. á architecture. Neden? Çünkü binalar yaşam için Modernism is a combination of fair copy of past and absent of philosophical tasarlanmıştır. foundation by giving an excuse of what life requires for today’s condition. “Makine ve Hayalet” modern mimariyi Therefore, modern architecture creates a great node; should architecture be tanımlamak için yaygın olarak kullanılan for the life or the soul? metaforlardır. Mimaride “makine” yönünü Frank L. Wright, a master of modern architecture, saw Architecture as the life vurgulayan insanlar, “hayatın mimarlık için itself. According to him, architecture cannot be separated from life because çok önemli olduğu” düşüncesini taşıyor. Ve the main mission of architecture should be an interpretation of life. Why? mimarinin “Hayalet” tarafını destekleyenler, Because, buildings are designed for life. hayattan ziyade ruhu ön plana çıkarıyorlar. “Machine and Ghost” are commonly used metaphors to describe modern Örneğin Le Corbusier, “Ev, yaşam için arc hitecture. People who emphasize “machine” side on architecture, are tasarlanan bir makinedir” düşüncesiyle mainly the people who believe “life is essential for architecture.” And the ünlüdür. Ona göre mimarlık, ihtişamlı bir ones who support the “Ghost” side of architecture, are the ones who invest görünüm, matematiksel bir düzen, düşünce spirit rather than life. For example, Le Corbusier is famous for his statement, ve duygusal ilişkiler arasındaki uyumun “The house is a machine for living.” According to him architecture is a anlaşılmasıdır; diğer yandan mimar, saf comprehension of harmony between statement of grandeur, mathematical ruhunu ortaya koyarak mimari formlar order, contemplation and emotional relations but on the other hand, architect oluşturan kişidir. is someone who creates by extracting his pure soul and by organizing forms.

ÇALIKhaber 45

YASAM-2.indd 45 23/05/17 09:57 SAïLIK / HEALTH

Hepimizin sÈk sÈk ya adÈ È hazÈmsÈzlÈk ve mide yanmasÈ gibi rahatsÈzlÈklarÈ hafife YRD. DOÇ. DR. ÖZDAL ERSOY ê ç AcÈbadem Fulya Hastanesi almayÈn. Baêka hastalÈklarÈn belirtisi olarak da ortaya çÈkabilen bu rahatsÈzlÈklarÈ Gastroenteroloji UzmanÈ AcÈbadem Fulya Hospital AcÈbadem Fulya Hastanesi Gastroenteroloji UzmanÈ Gastroenterology Expert Yrd. Doç. Dr. Özdal Ersoy’a sorduk.

HazÈmsÈzlÈk ve mide yanmasÈ birbiriyle benzer rahatsÈzlÈklar sonucu gelişir. Tek bir sebepten oluşmaz. Organik mÈ? Hangi belirtilerle birbirlerinden ayrÈlÈrlar? hastalıklarda ortaya çıkabildiği gibi, sindirim sisteminin sadece Hazımsızlık çoğunlukla şişkinlik, bulantı, yemek sırasında fonksiyonlarının bozulduğu durumlarda da sıklıkla görülür. erken doyma veya yemeklerden sonra karnın genelde üst Organik sebepler; reflü, pankreas hastalıkları, mide tahrişleri bölgesinde hissedilen ağrı şeklinde tarif edilir. Tıp dilinde (Gastrit ya da ülser), ağrı kesici ya da aspirin kullanımı, midenin “dispepsi” olarak bilinir. Mide yanması ise; karnın üst orta-mide boşalmasını geciktirebilen metabolik hastalıklar (Diabet, bölgesinde ya da göğüs kafesinin arkası olan yemek borusu bağ dokusu veya romatolojik hastalıklar), enfeksiyonlar, bölgesinde yemeklerden önce ya da sonra hissedilen yanma bağırsak enfeksiyonları ya da inflamasyonları (Ülseratif kolit, şeklinde ortaya çıkar. Hazımsızlık çoğunlukla gıda alımı sonrası crohn hastalıkları), safra kesesi hastalıkları ve sindirim sistemi ortaya çıkarken, mide yanması açlıkta da toklukta da ortaya kanserleriyle emilim bozuklukları (Gluten alerjisi-hassasiyeti ya çıkabilir. Hastalar yakınmaları azalsın diye yemek yemeye da çölyak hastalığı, fruktoz intoleransı gibi çeşitli gıda alerjileri) çekinir hale gelirler. Her iki yakınma da hastada öncelikle mide şeklindedir. Fonksiyonel hazımsızlık ise yukarıda bahsedilen ve yemek borusu hastalıklarını düşündürür. hastalıklar olmaksızın yakınmaların olduğu durumlardır ve genellikle altta psikolojik nedenler (Üzüntü, kaygı, stres gibi), HazÈmsÈzlÈk neden olur? yeme ve yaşam tarzı problemleri (Hızlı yeme, yatmadan Hazımsızlık sindirim sisteminin alınan besinleri sindirememesi önce yemek yeme, hareketsiz bir yaşam tarzı gibi) yatar.

46 ÇALIKhaber

SAGLIK-3.indd 46 23/05/17 09:58 Kişinin sindirim sisteminin hareketlerini, midenin genişlemesini, Do not underestimate mide asidini sağlıklı bir bireye göre daha fazla algılaması, hissetmesi indigestion! ve sindirim sisteminin hareketlerinde bozulma gibi nedenler de We all experience indigestion and heartburn frequently, but fonksiyonel hazımsızlığın altında yatan sebeplerden sayılır. these should not be underestimated. We talked to AcÈbadem Fulya Hospital Gastroenterology Expert Assist. Assoc. Dr. Özdal HazÈmsÈzlÈçÈn belirtileri neler? Ersoy about these complaints which may also occur as a Hazımsızlık sırasında hasta genelde symptom of other diseases. yemek yerken ya da sonrasında karın üst bölgesinde gözle görülen ya da Are indigestion and heartburn similar to each other? Which symptoms differentiate them? görülmeyen şişkinlik, bulantı, karın Indigestion is often described as bloating, nausea, early satiety during meals, or pain felt in the upper ağrısı hisseder, erken doyma hissi olur. section of the abdomen, usually after meals. The medical term used is ‘dyspepsia’. Heartburn, on the Hasta sık sık geğirme isteği duyar, other hand, occurs in the upper-mid stomach area of the abdomen or in the esophagus area behind bağırsak gazında da artış olabilir. the rib cage, in the form of burning before or after meals. While indigestion often occurs after food Yakınmalara kabızlık eşlik edebilir. intake, heartburn can occur in both fasting and satiety. Patients become reluctant to eat in case the feeling of burning might relieve. Both complaints suggest firstly stomach- and esophagus-borne Ya am tarzÈ bu hastalÈklarÈ nasÈl ê diseases. tetikler? Bu hastalık kişinin yaşam tarzını What causes indigestion? negatif olarak etkiler. Hasta Indigestion occurs as a result insufficient digestion of the nutrients by the digestive system. It has various yemeklerden sonra bu tip causes. As it can occur in organic diseases, it is often seen in cases where the function of the digestive yakınmaları olduğundan yemek system is impaired. Organic reasons include reflux, pancreatic diseases, gastric diseases (gastritis or yemekten kaçınmaya başlar. Karın ulcer), use of pain relievers or aspirin, metabolic diseases delaying the relief of the stomach (diabetes, ağrısı, özellikle iş, okul veya günlük connective tissue or rheumatic diseases), infections, intestinal infections or inflammations (ulcerative yaşantı sırasında kişinin günlük colitis, crohn’s diseases), gallbladder diseases, cancers of the digestive system and disorders of the işlerini yapmasına, işe ve okuldaki digestive tract (gluten allergy-sensitivity or various food allergies such as celiac disease, fructose derslerine konsantrasyonunda sorun intolerance). Functional indigestion is a type of burning which is not caused from the complaints of yaratır. Hasta bu yakınmalar olmasın the above mentioned diseases, and usually occurs due to the psychological reasons (such as sadness, diye, tek tip beslenmeye ve hatta anxiety, stress), eating and lifestyle problems (fast eating, eating before bedtime, sedentary lifestyle). az yemeye özen gösterir. Geğirme Functions of the digestive system, enlargement of the stomach, perception and feeling of the gastric ve bağırsak gazındaki artış kişiyi acid more than a healthy individual and the deterioration of the movements of the digestive system are toplum içinde sıkıntıya sokar, onun considered to be other reasons underlying functional indigestion. sosyalleşmesine engel olabilir.

What are the symptoms of indigestion? HazÈmsÈzlÈk ve mide yanmasÈ tek During indigestion, the patient usually experiences visible or invisible bloating in the upper abdomen ba Èna bir hastalÈk mÈ, yoksa ba ka ê ê during or after eating, nausea, abdominal pain and early satiety. The patient often feels of burping, and bir hastalÈ Èn belirtisi olarak mÈ ç intestinal gas may also increase. These complaints can be accompanied by constipation. ortaya çÈkÈyor? Hazımsızlık genellikle sindirimin bozulduğu durumlarda gözükürken, How does lifestyle trigger these diseases? mide yanması çoğunlukla mide This disease adversely affects a person’s lifestyle. Since the patient has such complaints after meals, asidinin arttığı durumlarda karşımıza they start to avoid eating. Abdominal pain prevents patients from performing daily works in social, çıkar. İkisi de tek bir hastalığın educational and business life due to deteriorated concentration. The patient starts to eat one type of belirtisi değildir, altta yatan birçok food and even tries to eat less, in order to avoid these complaints. Burping and increase in intestinal hastalıklara bağlı ortaya çıkabilirler. gas cause the person to feel disturbed in society and may hinder his/her socialization.

Mide yanmasÈ ve hazÈmsÈzlÈça ne Is indigestion and heartburn either a disease on its own or a symptom of another disease? iyi gelir? Kesin tedavileri var mÈ? Indigestion usually occurs when the digestion system is impaired while heartburn usually occurs when Kesin tedavileri, altta yatan hastalığa gastric acid is elevated. Neither of them is a symptom of a single disease. These two complaints may bağlı olarak değişir. Bu hastalık occur due to many relevant diseases.

ÇALIKhaber 47

SAGLIK-3.indd 47 23/05/17 09:58 SAïLIK / HEALTH

iyileştirilirse yakınmalar da ortadan kalkar. Mide asidini What is the cure for heartburn and indigestion? Are there definite baskılayan, mide hareketlerini ve boşalmasını hızlandıran ilaçlar treatments for these complaints? çok sık tercih edilir. Psikolojik sorunlar tedavi edilmediği sürece The precise treatment depends on the underlying disease. If this özellikle fonskiyonel hazımsızlık ve mide yanmalarında belirgin disease is cured, the complaints will disappear. Drugs that accelerate düzelme görülmez. Eğer uygun bir tedaviyle yakınmalarda the relief of the stomach and that suppressing gastric acid are mostly azalma olmuyorsa, ileri tanı yöntemlerine başvurulmalıdır. preferred. As long as psychological problems are not treated, there is no apparent improvement in functional indigestion and heartburn. If there Mide yanmasÈnÈ önlemek için neler yapmak gerekir? is no reduction in complaints with appropriate treatment, advanced diagnostic methods should be applied. Bazı durumlarda mide yanması, özelliklede hasta uzun süreli aç kalıyorsa, hafif gıda alımından sonra rahatlayabilir. Anti-asit türü ilaçların alımıyla da rahatlar. Süt ve süt ürünleri What do you need to do to prevent heartburn? mide yanmasına iyi gelmekle birlikte bazı hastalarda şişkinliği In some cases, especially if the patient is hungry for a long time, de artırabileceği için genelde alınması önerilmez. Gazlı heartburn complaints may relieve after a slight food intake. The patient içeceklerden, aşırı alkol ve sigara tüketiminden kaçınmak da may also feel more comfortable when s/he takes anti-acid drugs. Milk yardımcı olur. Düzenli spor ya da yürüyüşlerin yapılması da bu and dairy products are good for heartburn, but for some patients it is not yakınmalara iyi gelir. recommended to take those nutrients, as they may increase swelling. It also helps to avoid the consumption of carbonated drinks, excessive alcohol and cigarettes. Regular sports or walks are also good for these Ne zaman doktora baêvurmalÈyÈz? complaints. Kişinin yakınmaları yaşam tarzını ileri derecede etkilediğinde, kişide kilo kaybı, inatçı kusmalar, yutma güçlüğü ve belirgin iştahsızlık geliştiyse, herhangi bir sebeple yapılan tetkiklerde When should we consult a doctor? kansızlık saptandıysa, ailesinde sindirim sistemi hastalığı ya da If the complaints affect the daily life, if the person experiences weight kanseri varsa, eşlik eden bağırsak yakınmaları ortaya çıktıysa loss, persistent vomiting, difficulty in swallowing and significant loss of (kabızlık, ishal, dışkıda kan görme gibi) doktora başvurulmalıdır. appetite; if the patient is diagnosed with anemia, if a digestive system disease or cancer is present in the family, or accompanied intestinal NasÈl bir beslenme önerirsiniz? complaints are manifested (constipation, diarrhea, diarrhea, diarrhea, stool blood, etc.), a doctor should be consulted. Yeme alışkanlıkları gözden geçirilmeli. Hazır ve işlenmiş gıdalardan, gazlı içeceklerden, yağlı-kızartmalı ve bol baharatlı gıdalardan kaçınmak gerekir. Yavaş ve düzenli aralıklarla What kind of diet do you recommend? yemek yemek hazımsızlığa iyi gelir. Yemek yedikten hemen Eating habits must be reviewed. Ready-to-eat and processed foods, sonra uyumamak da önemli. Çiğ sebze ve meyve çok fizzy drinks, oily-fried and abundant spicy foods should be avoided. sık tüketildiğinde özellikle fonksiyonel hazımsızlığı olanlarda Eating slowly and regularly is good for indigestion. It is also important yakınmaları arttırabilir. Meyvelerin de az miktarda ve kabukları not to sleep immediately after eating. Consuming raw vegetables and soyularak yenilmesi uygundur. Gaz yapıcı bakliyatların da ilk fruits too often may increase complaints especially in persons who have haşlama suları döküldükten sonra yeni su ilave edilip pişirilerek functional indigestion. It is advisable to eat fruits in small quantities after yenmesi önerilir. peeling their rind. It is recommended to prepare the legumes (which cause intestinal gas) by pouring the initial boiling water and then cooking Evde hazÈmsÈzlÈk tedavisi nasÈl yapÈlÈr? with fresh water. Evde, şişkinlik sırasında karın bölgesini sıcak tutmak, yürüyüşler yapmak, reflüyü engellemek için yatarken başı yüksekte How about indigestion treatment at home? tutmak, karın masajları yapmak, ılık su içmek, kabızlığı At home, keeping the abdomen warm during bloating, walking, keeping önlemek yakınmaları azaltabilir. the head up while lying down to prevent reflux, doing abdominal massages, drinking warm water, avoiding constipation may reduce Mide sorunlarÈna iyi gelen bitkiler neler? complaints. Hazımsızlıkta bazı medikal ilaçlar dışında sindirim sistemini rahatlatan, gaz oluşumunu azaltan, bulantıyı engelleyen bitki What kind of herbs are good for stomach problems? çaylarından da aşırı miktarlara kaçılmadan yararlanılabilir. Apart from some medicinal remedies, indigestion can benefit from Rezene, anason, papatya, kayısı, nane, biberiye bitkilerinin moderate amount of herbal teas that relax the digestive system, reduce kurusundan, günlük demlenerek yapılan taze çaylar mide gas formation, and prevent nausea. Daily brewed fresh tea consisting of ve bağırsakların rahatlamasına yardımcı olur. Ama bu fennel, anise, chamomile, apricot, mint, rosemary herbs helps to relieve bitkilerin hastalığı tedavi edici kesin çözümler olmadığı stomach and intestines. But please note that these herbs are not definite unutulmamalı ve kullanmaya başladıktan sonra fark edilen solutions to treat the disease and consult your doctor immediately in yeni yakınmalarda hemen doktora başvurulmalı. case of new complaints appeared after consuming these herbs.

48 ÇALIKhaber

SAGLIK-3.indd 48 23/05/17 09:59 SAGLIK-3.indd 49 23/05/17 09:59 DENEYñM / EXPERIENCE

Neredeyse 30 yıldır görünüşü ve enerjisi hiç değişmeyen, hatta eskiye göre daha iyi durumda olduğunu söyleyen Dr. Ender Saraç ile sağlıklı ve formda yaşamın sırlarını konuştuk. YAZI-ARTICLE BY: AYSUN ORHAN

Doçal ve saçlÈklÈ yaêam denilince ilk akla gelen Sonra Sağlık Bakanlığı onaylı geleneksel Çin Tıbbı ve isimlerdensiniz. Sizin bu konulara yoçunlaêmanÈz ilk ne Akupunktur eğitimlerini tamamladım. Semptom baskılamak zaman oldu? yerine kişilerin hastalanmasına sebep olan durumları bulup Aslında olaylar beni bu yöne sürükledi. 1989 yılında manevi o dengesizliği düzeltip kimyasal ilaca gerek kalmadan konulara ilgi duymaya başladım. İlk defa o zamanlar iyileşebildiklerini görünce de bu yolda ilerledim. hastalıkların sadece bedensel-maddesel nedenlere bağlı olmadığı hastalıklarda ruh durumunun, stres ve manevi éu an 58 yaêÈnda olmanÈza raçmen yaêÈnÈzÈ hiç faktörlerin de etkili olduğu konusunda birçok fikir ortaya göstermiyorsunuz. Gençliçinizi koruma ve saçlÈklÈ yaêam atılmaya başlandı. O dönem çok fazla kimyasallaşmış olan sÈrlarÈnÈz neler? ilaç sanayi ve bunun tıbba yansımasının dışında da doğal Beni 30 yıldır tanıyanlar hiç değişmediğimi söylerler; hiç kilo çözümler olabileceği, hatta bu doğal çözümlerin önemli almadım, hiç hasta olmadım, hiç kabız bile olmadım, midem, bir kısmının bizim geleneksel kültürümüzde de olduğunu fark başım ağrımadı, reflü olmadım. 30 yıldır aynı fizikte, aynı etmemle doğal-tamamlayıcı tıbba geçiş yaptım. 1989’da kilodayım hatta 30 yıl öncesine göre şu an zekam, hafızam, stres atma teknikleri ve meditasyon öğrendim. İsviçre, enerjim daha bile iyi. Aslında bende hiçbir mucize yok. Hollanda, Almanya ve Hindistan’da 6 yıl peş peşe çeşitli Hayatı normal yaşayan, keyif alan, bildiğiniz İstanbul şehir kurslara giderek geleneksel Hint-Nepal tıbbi eğitimleri aldım. yaşantısının içinde olan biriyim. Şu önemli; kişiler önce

50 ÇALIKhaber

DENEYIM-4.indd 50 24/05/17 16:45 bir seçim yapacaklar. Daha sağlıklı, daha genç, daha “The goal should be quality and formda olmak istiyorlar mı? Burada bir narsisizm söz konusu wise ageing.” değil, tam tersine kaliteli ve bilge For nearly three decades, Dr. Ender Saraç preserved his yaşlanmayı hedeflemek önemli. Hepimiz yaşlanıp öleceğiz, bu appearance and energy, and if you ask him, he is in even better değişmeyecek, ama daha shape than before. We spoke with him about the secrets of a kaliteli ve bilge yaşlanmak, healthy and fit life. etrafımıza sorun olmamak Yours is one of the first names to come to mind in natural and healthy living. When did you first gerekiyor. Bunu istiyorsanız focus on these topics? bedelini ödeyeceksiniz; Actually, it was the events that dragged me in this direction. In 1989, I started to take an interest uykunuza, kilonuza dikkat in spirituality. It was in those times that several ideas started to emerge on how illnesses were not edeceksiniz, hafif egzersiz only a result of physical-material problems but the patient's mood, stress and spiritual factors also yapacaksınız, check-up had an impact. That period, as I realized that there could be natural solutions other than the yaptıracaksınız, zamanında bir overly chemical pharmaceutical industry and its reflection on medicine, and in fact, a significant takım vitaminler, destekleyiciler portion of these natural solutions were also present in our traditional culture, I switched to natural- kullanacaksınız. O zaman complementary medicine. In 1989, I learned about stress relief techniques and meditation. For gerçekten karşılığını alıyorsunuz, 6 years, I went to one course after another in Switzerland, the Netherlands, Germany, and India, çünkü harika bir vücut yapımız and took trainings on traditional Indian-Nepalese medicine. I then completed traditional Chinese var. Ben bunları çok ağır Medicine and Acupuncture trainings approved by the Ministry of Health. I took this path when I saw çalışarak, çok ciddi bir tempoda that rather than suppressing symptoms, it healed individuals by finding what caused an ailment and yaptım. remedying that imbalance without resorting to chemical drugs.

Ayurveda ve Akupunktur You are 58 years old, but you don’t show your age at all. What is your secret to remaining alanlarÈnda da uzmansÈnÈz. young and healthy living? Bu sistemlerden ve hangi Those who know me for 30 years tell me that I have never changed; I never put on weight or got alanlarda etkili olduklarÈndan sick; not even suffered from constipation, stomachache or headache, or acid reflux. For three kÈsaca bahseder misiniz? decades, I have kept my shape and weight, and actually, my intelligence, memory, energy is Ayurveda, geleneksel Hint-Nepal better than ever. Actually, I am not a miracle. I am someone that lives life normally, enjoys things, tıbbı. Kişilerin beden tipine göre goes through the motions of urban life in Istanbul as you know it. One thing is important: individuals nabız teşhisiyle, doğal ilaçlar will first and foremost need to make a choice. Do they want to be healthier, younger, and fitter? This ve doğru beslenme tarzıyla is not about being narcissistic; quite the contrary, it is important to target quality and wise ageing. hastalıkları kökten-derinden We will all age and eventually die; this will not change, but we need to make sure that this is quality dengelemeyi amaçlayan and wise ageing and that we will not be a burden for those around us. If you want this, you will bir tıp sistemi. Akupunktur ise need to pay the price: you will have to sleep regularly, watch out for your weight, do light exercise, geleneksel Çin tıbbının bir undergo checkup, and use certain vitamins, supplements in a timely fashion. When you do that, bölümü. Ayurveda nasıl bir you will reap the fruits of your labor, because we have wonderfully structured bodies. I did all these bütünse, akupunktur da Çin under a very heavy work schedule, at a very serious pace. tıbbının içinde olan birçok şeyden (çaylar, bitkisel ilaçlar, You are also an expert in Ayurveda and Acupuncture. Please tell us briefly about these yakılar, kupa, hacamat gibi) systems and in which areas they are effective. biri. Son dönemde kliniğimizde Ayurveda is traditional Indian-Nepalese medicine. It is a system of medicine that aims to balance en çok rağbet gören ve çok ailments in their roots with its pulse diagnosis based on the body types of individuals, natural iyi sonuçlar aldığımız, en etkili drugs and correct diet style. And Acupuncture is a part of Chinese medicine. While Ayurveda en ucuz, en iyi detoks ne var is a whole, Acupuncture is one of the many elements of Chinese medicine (teas, herbal drugs, derseniz, hacamat derim. plasters, cup, blood letting, etc.). If you asked me about the most popular, most effective, most affordable, best detox that gives very good results, my answer would be blood letting. AynÈ zamanda ilk sertifikalÈ astrologlardan birisiniz. You are also one of the first certified astrologists. How do you reconcile astrology with health? Astrolojiyle saçlÈçÈ nasÈl When you know astrology well, the Health House, planets managing health, their angles, etc. will buluêturuyorsunuz? show you your strengths and weaknesses. I saw this with many of my patients, people around me Astrolojiyi iyi bildiğiniz zaman and myself. From one’s sweating head to having nightmares, from dry skin to knee injuries, it gives Sağlık Evi, sağlıkla ilgili yönetici very interesting information. As an attending physician certified in complementary medicine,

ÇALIKhaber 51

DENEYIM-4.indd 51 24/05/17 16:45 DENEYñM / EXPERIENCE

gezegenler, bunların aldığı açılar vs. size zayıf ve kuvvetli I assist people within the boundaries of science; anything yönlerinizi gösteriyor. Ben bunu birçok hastamda, yakınımda else is nothing but subject of a private conversation. ve kendimde gördüm. İnsanın başının terlemesinden kabus görmesine, cildinin kuru olmasından diz kazalarına kadar çok Your books are met with great interest. Do you have any enteresan bilgiler veriyor. Bana gelenlere uzman doktor ve new book projects? Which books would you recommend tamamlayıcı tıp konusunda sertifikalı bir hekim olarak bilimsel to people who spend most of their time at the office? kurallar çerçevesinde yardımcı oluyorum, onun dışında bu This summer, I will start my 9th book, in which I will include konular özel sohbetlere giriyor. new information about a healthy diet and weight reduction. And I intend to write my first novel in 2018. The novel will KitaplarÈnÈz büyük ilgi görüyor, yeni kitap projeniz var mÈ, actually give messages through stories on the physical and spiritual choices people make, their rights and vaktinin çoçunu ofiste geçiren çalÈêanlara hangi kitaplarÈnÈzÈ önerirsiniz? wrongs. I recommend “Ruhsal Geliãim ve Kader” (Spiritual Development and Fate) and my latest book “Çocu unu Bu yaz 9. kitabıma başlıyorum, sağlıklı beslenme ve zayıflama à Do ru Besle” (Feed Your Child Correctly) to those who spend konusunda yeni bilgileri toparlayacağım. 2018’de de ilk à a lot of time at the office. romanımı yazmayı düşünüyorum. O roman da aslında insanların bedensel ve ruhsal seçimleri, doğruları, yanlışlarıyla What are the most common complaints you encounter at ilgili hikâyeler üzerinden mesaj verecek. Ofiste vakit geçirenlere your clinic? “Ruhsal Gelişim ve Kader”i ve son kitabım olan “Çocuğunu The top issue is obesity, excessive weight. Certainly, I am Doğru Besle”yi tavsiye ederim. not alone at the Hay Health Center; we offer nonsurgical medical aesthetic, ozone treatment, bloodletting and cup, ènsanlar kliniçinize en çok hangi êikâyetlerle geliyorlar? skin care, medical hand-foot care, local weight loss, and Birinci konu obezite, fazla kilo. Tabii Hay Sağlık Merkezi’nde cellulite treatments. And for the first time in Turkey, we are sadece ben yokum; ameliyatsız tıbbi estetik, ozon tedavisi, serving as a perspiration clinic. hacamat ve kupa, cilt bakımları, tıbbi el-ayak bakımı, bölgesel zayıflama ve selülit tedavileri de yapıyoruz. Bir de ilk defa What are the latest global trends in care, nutrition, and Türkiye’de terleme kliniği olarak hizmet veriyoruz. healthy living? Today, nonsurgical aesthetic is on the rise. There is a trend Dünyadaki bakÈm, beslenme ve saçlÈklÈ yaêam trendleri towards much more natural aesthetic with FDA (American ne yönde? Food and Drug Administration)-approved Thermage Artık ameliyatsız estetik ön planda. FDA (Amerikan Gıda monopolar radio frequency method, which eliminates

52 ÇALIKhaber

DENEYIM-4.indd 52 24/05/17 16:46 ve İlaç Dairesi) onaylı, tek seansta kırışıkları yok eden wrinkles in a single session, salmon DNA mesotherapy or Thermage monopolar radyo frekans yöntemi, Somon DNA a normal hyaluronic acid, antioxidant and vitamin-based mezoterapisi veya normal bir hyaluronik asit, antioksidan ve mesotherapy that eliminates wrinkles without harming facial vitaminli bir mezoterapi ile tamamen doğal yolla, kırışıksız, gestures, bloating cheekbones, forehead, or chin, which mimiklerin kaybolmadığı; elmacık kemiği, alın, çenenin çok lead to the nose and eyes look smaller. There can’t be a şişip burnun ve gözlerin küçük kalmadığı, çok daha doğal trend in health and nutrition, because this varies from one bir estetik trendi var. Sağlık ve beslenme konusunda bir trend person, season, age, gender to another. You will need to olamaz; çünkü bu kişiye, mevsime, yaşa, cinsiyete göre leave yourself to the hands of a physician and dietitian who değişiyor. Bu işi iyi bilen uzman bir doktor ve diyetisyene know their trade very well. You will need to have blood analysis teslim olacaksınız. Kan tahlili yaptıracaksınız, vücut bileşenleri made, have your body components analyzed, your fat/muscle analiziniz yapılacak, yağ-kas oranlarınıza bakılacak, kişiye ratio checked, as a result of which a tailor-made diet and özel dikim gibi size özel bir diyet ve egzersiz programı exercise program will be created specifically for you. oluşturulacak. You argue, “None of us was created in vain and nothing is “Hiçbirimiz boêuna yaratÈlmadÈk ve hiçbir olay coincidence.” Do you believe that you have fulfilled your tesadüf deçildir” diyorsunuz. Siz hayat amacÈnÈzÈ life’s purpose? What do you recommend people to do to gerçekleêtirdiçinize inanÈyor musunuz? ènsanlara hayat find their lives’ purpose? amaçlarÈnÈ bulma konusunda neler önerirsiniz? With the book “Secret”, the lives of those who said “Dream “Secret” kitabıyla birlikte “Hayal et, olsun” diyenlerin hayatı it and it will come true” led to disappointment. Everybody hüsran oldu. Amerika’da herkes para veya koca istedi ve wished for money or a husband in the United States, which Amerika’da tarihin en büyük ekonomik krizi ve boşanmaları slumped into the biggest economic crisis and divorce wave yaşandı. Allah diyor ki “Sen Tanrı değilsin, bütün ipler ve in its history. God tells you, “You are not God. I hold all strings yaratma sıfatı benim elimde.” Hiçbirimiz boşuna yaratılmadık, and the capacity to create.” None of us was created in vain, hiçbir şey tesadüf değil, bu dünyaya tekamül etmek için nothing is coincidence, and we were brought to this world to geldik. Çalış, üzerine düşeni yap, cüzi iradeni maksimum evolve. Work, do your part, use your nominal will to achieve performansta kullan, sonrasında külli iradeye teslim olmayı maximum performance, and then learn to surrender to öğren. Ben gerçekten çok mutluyum. "Hayat amacımı the infinite will. I am truly very happy. I don’t want to be buldum" gibi iddialı bir cümle kullanmak istemiyorum. Ne so assertive as to say that I found my life’s purpose. I don’t zaman öleceğimi bilmiyorum, 150 yıl yaşasam da, sonuçta know when I will die. Even if I live for 150 years, in a universe milyarlarca yıllık evrende, bir sineğin kanat çırpmasından bile billions of years old, my time here is an insignificant fraction trilyonlarca kez daha kısa bir sürede buradan geçeceğim. of the flutters of a single fly. I choose to spend this short time Bu kısa süreyi verimli, kalp kırmadan, bedenime iyi bakarak, productively, without breaking anyone’s heart, taking care of arkamda iyi izler bırakarak yapmayı tercih ediyorum. Amacım my body, and leaving a good mark behind. My purpose is insanlara hizmet etmek, bu beni mutlu ediyor. İnsanlar ilk to serve people, and this makes me happy. People must first önce tefekkür yapsınlar, içlerine dönsünler. contemplate and look within.

Dr. Ender Saraç’tan saçlÈklÈ yaêam önerileri Healthy living tips from Dr. Ender Saraç h Bol bitki çayı için, akşam geç saatte ve ağır yemek h Drink plenty of herbal tea, and don’t eat heavy dinners yemeyin. late at night. h Yılda iki kere hacamat yaptırın. h Have bloodletting twice a year. h Tatlı su yosunu, doğal multivitaminler gibi h Use supplements such as freshwater algae, natural destekleyicileri kullanın. multivitamins. h Gereksiz stres yapıp kendinizi hırpalamayın. h Do not beat yourself up with unnecessary stress. h Günde 40-45 dakika hafif egzersiz yapın. h Do light exercise for 40-45 minutes a day. h Uykunuza dikkat edin. h Watch out for your sleep. h Daha alkaliye yakın sebze-meyve, tahıl çeperli h Prefer a diet program based on more alcalic gıda, balık, ceviz, posalı gıdalar, zeytin, vegetables-fruits, walled food grains, fish, walnuts, fiber- zeytinyağının ön planda olduğu beslenme rich foods, olives, and olive oil. programını tercih edin. h Keep away from white flour, white sugar, corn syrup. h Beyaz un, beyaz şeker, mısır şurubundan uzak Completely quit fried foods. durun. Kızartmayı hayatınızdan çıkarın. h Keep away from hazardous substances such as alcohol h Alkol-sigara gibi zararlı maddelerden uzak durun. and cigarettes.

ÇALIKhaber 53

DENEYIM-4.indd 53 24/05/17 16:46 ñÇñMñZDEN BñR SEYYAH / A GLOBETROTTER AMONG US

Kendine has mimari tarzÈ, 50’li yÈllardan kalma nostaljik Amerikan arabalarÈ DİDEM MERAY ve müzik dolu sokaklarÈyla dikkat çeken Küba, tarihiyle de merak ÇalÈk Enerji éirket AvukatÈ Corporate Lawyer uyandÈrÈyor.

Devrim Müzesi The Museum of Revolution

Isla de la Juventud ve çevresindeki küçük adalardan yapısı ve insanlar olacağını söyleyebiliriz; çünkü ne kadar oluşan Küba; Karayip Denizi, Meksika Körfezi ve Atlantik gezmiş olursanız olun, hiç bilmediğiniz, hiç görmediğiniz, Okyanusu'nun buluştuğu noktada yer alıyor. 12 ay boyunca daha önce hiç karşılaşmadığınız bir ortamla karşı karşıya tropikal iklimin etkisinde olan ülke, bu özelliğinden dolayı kalacaksınız. Küba sokaklarında, dökülmüş sıvalarıyla her yıl milyonlarca turiste ev sahipliği yapıyor. Rengârenk capcanlı sarı, yeşil, turuncu renkli binalar muhteşem sokakları ve mutlu insanlarıyla dikkat çeken Küba, en fotoğraflar çekebilmeniz için harika bir arka plan oluşturuyor. eğlenceli yurt dışı turlarının başında geliyor. “Küba'yı neden mutlaka görmeliyiz?” sorusunun yanıtı herkese göre değişiyor. T uristik yerler Bence değişmeyen tek yanıt, devrim ülkesi Küba'yı yerinde Havana üç ana bölgeye ayrılıyor. Havana Vieja, yani Eski gözlemlemenin unutulmaz bir deneyim olacağı. Yerel halkın Havana, Centro Havana, Havana Merkezi ve Vedado, daha yaşam tarzının, sokaklardaki arabaların, bozulmayan renkli modern ve yeni olan bölge. Havana’nın değişmeyen tek yapıların ve mütemadiyen dans eden insanların her daim noktası Eski Havana. Burada klasik arabalara, eski evlere, aklınızda kalacağı kesin. yerel halkın yaşamına tanıklık edebilirsiniz. Bu bölge UNESCO Başkent Havana’nın gezilecek ve görülecek çok yeri var tarafından “Dünya mirası sit alanı” olarak kabul edilmiş. ancak burada ilginizi çekecek en önemli şeyin şehir Tarihinde uzun süre İspanyol sömürgesi altında kalan

54 ÇALIKhaber

SEYYAH-4.indd 54 24/05/17 16:02 The country of many colors: Cuba Drawing the attention with its unique architecture, nostalgic American cars from the 1950s and streets full of music, Cuba also arouses interest with its history. Covering Isla de la Juventud and the surrounding small islands, Cuba is located at the confluence of the Caribbean Sea, Gulf of Mexico, and Atlantic Ocean. The island has a tropical climate year round, which allows it to host millions of tourists every year. With its colorful streets and happy people, Cuba is among the most entertaining overseas tours. şehrin sokaklarında halen İspanyol The answer to the question “Why must I definitely see Cuba?” varys from one person to esintilerini görmek mümkün. Her ne kadar another. But I think that the only invariable answer is that seeing Cuba as the country of şehrin cadde ve sokakları müzelere revolution in person would be an unforgettable experience. The lifestyle of locals, cars on göre öncelikli olarak ilgiyi toplasa da the streets, untouched colorful structures and continually dancing people will surely make Havana’da pek çok gezilecek tarihi alan a lasting impression. ve müze bulunuyor. Öyle ki Havana’yı açık There are many places to go and to see in the capital Havana, but it would not be hava müzesi olarak da addedebiliriz. Bu wrong to argue that it is the structure of the city and the people that will draw your müzelerden biri, özellikle devrim öncesi attention, because no matter how well-travelled you are, you will be immersed in an Küba tarihini anlamak için muhteşem environment that you have never experienced, seen or encountered. Across the streets of bir anıt olan Capitolio Nacional. Kongre Cuba, buildings painted in yellow, green, and orange with their peeled off plasters offer Binası’nın kopyası olan Capitolio Nacional excellent backgrounds where you can take spectacular photographs. 5 bin işçi tarafından inşa edilmiş. 1959 yılına dek Küba Kongre binası olarak Tourist attractions kullanılmış. Havana’da en çok sevdiğim Havana is comprised of three main areas: Havana Vieja, or old Havana, Centro yerlerden biri de Plaza de Armas Meydanı. Havana, or central Havana, and Vedado, which is a newer, more modern area. The Burada yer alan ve eski eşyaların satıldığı only untouched area in Havana is Old Havana. Here, you can see classic cars, old pazarda ilginç eşyalarla karşılaşabilirsiniz; houses, and the how locals live. This area has been designated as a “World heritage antika saatler, Ernest Hemingway imzalı site” by UNESCO. Having remained a Spanish colony for a long time in the past, the kitaplar gibi... Havana’da en sık vakit city’s streets still give a glimpse of the Spanish influence. While the streets of the city draw geçirdiğim yer ise Plaza Vieja oldu. more attention than its museums, there are many historic sites and museums to see in Diğer bir meydan da Plaza de la Havana. So much so that Havana can also be considered an open-air museum. One Catedral. Bu meydanda birkaç kafe of such museums is the Capitolio Nacional, which is a fantastic monument that will help you understand the pre-revolutionary Cuban history. A copy of the Congress Building in ve Havana Katedrali yer alıyor. Kristof Washington D.C., it was built by 5,000 workers. It housed the Cuban Congress until 1959. Kolomb’un naaşı yıllarca burada One of my most favorite places in Havana is Plaza de Armas. Here, in the marketplace kaldığından ve dünyada denizden where used objects are sold, you may come across interesting items such as antique çıkarılan mercan kayalarıyla yapılmış clocks, books autographed by Ernest Hemingway. And I spent the most time in Plaza tek örnek olmasından dolayı görülmeye Viejo in Havana. değer. Küba’nın en popüler ve görülmesi Another square is the Plaza de la Catedral. This square is home to several cafés as well as gereken bir başka meydanı ise Devrim the Havana Cathedral. The cathedral is worth seeing as it hosted Christopher Columbus Meydanı. Meydanda Che ve Camilo’nun for many years and it is the only example of a structure constructed from blocks of coral silüetiyle ulusal kahramanları Jose Marti’nin cut from the ocean. Another very popular square that needs to be seen is the Square of anıtı yer alıyor. Revolution. The square hosts the silhouettes of Che and Camilo as well as their national Küba seyahatinin benim için en özel hero Jose Marti. anı Malecon üzerinde bulunan Atatürk The highlight of my trip to Cuba was to see the bust of Atatürk, which is located on the büstünü görmek oldu. Birçok önemli Malecon. And the most interesting thing at the park, which hosts the busts of many kişinin bulunduğu parkta en ilgi çekici important personalities, is that only the name of each person is inscribed on the busts olan ise diğer büstlerde sadece kişinin while Atatürk’s bust also featured the inscription “Peace at Home, Peace Abroad” under adı yazarken Atatürk’ün büstünde isminin his name. altında “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” Generally, you may also find the Cuban music, which is offered by the locals to yazmasıydı. “Welcome” tourists, very entertaining. In fact, this live music is not unique to the

ÇALIKhaber 55

SEYYAH-4.indd 55 23/05/17 10:05 ñÇñMñZDEN BñR SEYYAH / A GLOBETROTTER AMONG US

Genel olarak bakıldığında, özellikle yerel halkın turistlere capital but the entire country. Cubans are not allowed “Hoş geldiniz” demek için sunduğu Küba müzikleri size de to possess homes and luxury cars above a certain model. All çok eğlenceli gelebilir. Aslında bu canlı müzikler sadece employees in the cafés-restaurants and taxis you will see are civil buraya değil ülkenin tamamına özgü diyebilirim. Küba servants. halkının ev sahibi ve belli bir modelin üstünde lüks araba sahibi olmasına izin verilmiyor. Göreceğiniz bütün kafe- The Museum of Revolution restoranlarda ve taksilerde çalışanlar devlet memurlarından The Museum of Revolution is a must-see in Cuba. A tour of this oluşuyor. venue can be a great experience to understand the country’s history. Che’s guitar, private effects of other historic leaders, Devrim Müzesi automobiles used by Fidel Castro, and other vehicles are available in this museum. Furthermore, The Fire of Revolution, which was Devrim Müzesi, Küba’da mutlaka görülmesi gereken commissioned by Fidel Castro, has been burning here since 1989. yerlerden biri. Tarihinin anlaşılması açısından da burayı Each and every building you will encounter during a tour of gezmek çok güzel bir deneyim olabilir. Che’nin gitarı, Havana has its story. These structures are historically notable. For tarihe geçen diğer yöneticilerin özel eşyaları, Fidel me, it was also interesting to find out when passing by the Havana Castro’nun kullandığı arabalar ve kullanılan diğer araçlar Libre Hotel that this used to be the Hilton Hotel and was renamed bu müzede yer alıyor. Ayrıca, Fidel Castro’nun halkı için after the revolution as “libre” or liberty. yaptırdığı 1989’dan bu yana yanan Devrim Ateşi de burada bulunuyor. Pinar Del Rio-Vinales Havana’yı gezerken karşılaşacağınız her yapının bir hikâyesi This location is approximately 2.5 hours away from Havana. In var. Bu yapıların tarihsel özellikleri bulunuyor. Benim için ilginç addition to the greenery of the Vinales Valley, this area is special olan konulardan biri de, Havana Libre Oteli’nin önünden because it is home to a special rock formation that can be found geçtiğimiz zaman, aslında buranın önceden Hilton Oteli only in two places in the world (the other being in China). It is also olması ve devrim sonrasında adının özgürlük anlamına gelen interesting and worth seeing as it portrays mankind in pre-historic “Libre” olarak değiştirilmesini öğrenmem oldu. times. Outside Havana, you can also see Santa Clara, which hosts the PÈnar Del Rio-Vinales Che Guevara Monument and Museum, and Trinidad with its Burası Havana’dan yaklaşık 2,5 saat uzaklıkta bir yer. colorful streets and houses, congenial people, and delightful Vinales Vadisi’nin yemyeşil doğası haricinde özel bir yer cafés. Santa Clara is the last city to see hostilities during the

56 ÇALIKhaber

SEYYAH-4.indd 56 23/05/17 10:06 Trinidad

olmasının nedeni, dünyada sadece 2 örneği (diğeri revolution in 1958 and the effects of this and the development Çin’de) bulunan özel bir kaya yapısına sahip olması. Burada afterwards are visible. Trinidad is a captivating city, which is dünyada kayalığa yapılmış en büyük resim bulunuyor. included in UNESCO’s list of cultural heritage sites. Tarih öncesi insanlığı betimlemesi bakımından da ilginç ve görülmeye değer. Cuban cuisine Havana dışında Che Guevara Anıtı ve Müzesi’nin olduğu Cuba offers a wide variety of dishes. You can find anything for any Santa Clara ile rengârenk sokak ve evleri, güler yüzlü halkı, budget everywhere. Depending on the main dish, food is served çok tatlı kafeleri olan Trinidad’ı gezebilirsiniz. Santa Clara, with side dishes such as black beans, rice, fried banana, salad 1958’de devrim sonrasında son savaşa ev sahipliği yapan or sweet potatoes. However, one should also be prepared when şehir ve şehirdeki etkilerini, sonrasındaki gelişimini yakından travelling to Cuba, because you will find nothing in the markets to görmek mümkün. Trinidad ise insanı cezbeden bir şehir ve grab a bite. UNESCO tarafından kültür mirası listesine alınmış. My trip to Cuba was one that I enjoyed both in terms of fun and culture. But there is also the other side of the coin, namely Cuba’s transformation. Like me, you may be upset when you see the new Küba mutfa È ç Havana. The high rises, latest car models and new settlements are Küba’da yemek için alternatifler çok fazla. Her yerde, her in stack contrast with old Havana. That’s why I recommend that bütçeye göre bir şeyler bulmak mümkün. Ana yemeğe you go to Cuba as soon as possible to see its untouched people göre, yemeğin yanında siyah fasulye, pilav, muz kızartması, and cities. salata veya tatlı patates gibi garnitürler oluyor. Ancak şu da bir gerçek ki Küba’ya hazırlıklı gitmekte yarar var; çünkü marketlerinde atıştıracak hiçbir şey bulamıyorsunuz. Küba seyahati benim için hem eğlence hem de kültürel açıdan keyif aldığım bir gezi oldu. Ancak işin bir de diğer tarafı var, yani Küba’nın değişimi. Yeni Havana bölgesini görüp benim gibi üzülebilirsiniz. Burası yüksek apartmanları, son model arabaları ve yeni yerleşim yapılarıyla eski Havana’dan çok farklı. Bu yüzden çok vakit kaybetmeden Küba’ya gitmenizi ve oranın değişmeyen insan ve şehir yapısını görmenizi tavsiye ederim.

ÇALIKhaber 57

SEYYAH-4.indd 57 23/05/17 10:06 BESLENME / NUTRITION

Binlerce yÈldan beri Hindistan’da uygulanan bir êifa sistemi olan “Ayurveda”da, beslenme biçimimiz ve yediçimiz besinler, saçlÈçÈmÈz ve mutluluçumuz üzerinde en önemli etkenler olarak gösteriliyor.

Ayurveda, Hindistan kökenli geleneksel bir tıp sistemi. birlikte görülebileceği gibi tek dosha tipi de bulunabiliyor. “Yaşam” anlamına gelen “ayur” ve “bilgi” anlamına gelen İnsanlar doshalarına göre farklı özelliklere ve ihtiyaçlara “veda” kelimelerinin birleşmesinden oluşuyor. Ayurveda, sahip oluyor. Bir yiyecek bir kişiye yarar sağlarken, bir Türkçe’ye “yaşam bilgisi” şeklinde çevrilebilir. Ayurvedik diğerine zarar vererek hastalıklara yol açabiliyor. Çünkü beslenme ise; kişinin kendi element kombinasyonuna herkesin doğuştan sahip olduğu bir bünye tipi, yani ve yaradılışına göre beslenerek içsel mutluluğa ulaşması doshası var ve bazı besin grupları bazı bünye tiplerinde olarak tanımlanıyor. sindirim sistemini zorlayarak, hazımsızlık, mide ekşimesi, Ayurveda’ya göre evrende 5 element; uzay, hava, ateş, gaz ve şişkinlik yaratabiliyor. toprak, su ve 3 beden tipi bulunuyor. Bu beden tiplerine dosha deniyor. Ayurveda; insanları biyolojik, psikolojik ve kimyasal Size iyi gelen besinleri bulun özelliklerini göz önünde tutarak; Vata, Pitta ve Kapha olmak Ayurveda sistemi sayesinde beden tipimizi öğrenerek hangi üzere üç ana kategoride inceliyor. Bir kişide bu üç dosha tipi yiyeceklerden uzak durmamız gerektiğini, hangilerinin

58 ÇALIKhaber

BESLENME-3.indd 58 23/05/17 10:07 Healing with Ayurvedic nutrition In Ayurveda, a system of healing that has been practiced in India for thousands of years, our diet and the foods we eat are considered as the most important factors on our health and wellbeing.

Ayurveda is a traditional medical system based in India. The word is derived from the combination of the words “Ayur” meaning “life” and “veda” fayda sağladığını kolaylıkla meaning “knowledge”. The word “ayurveda” can be roughly translated as anlayabiliriz. Örneğin; eğer sindirim the “knowledge of life”. Ayurvedic nutrition is defined as one’s reaching inner sisteminiz etkili çalışmıyorsa, happiness by nourishing according to his/her element combination and bütün gün üzerine zeytinyağı creation. dökülmüş, haşlanmış brokoli de According to ayurveda, there are 5 elements in the universe; space, air, yeseniz, bünyenizde zehirli toksine fire, earth and water and there are 3 body types. These body types are dönüşüyor. Ama sindirim sisteminiz called dosha. Taking into account the biological, psychological and sağlıklı ve düzenli çalışıyorsa chemical characteristics of humans; ayurveda examines them in three main sindirimi en ağır besinleri bile categories: Vata, Pitta and Kapha. These three dosha types can coexist in a kolayca bünyeden tahliye ediyor ve person or only one dosha type can be found. bir sorun yaşamıyorsunuz. People have different characteristics and needs according to their dosha Eğer sindirim sistemini çok zorlayan, type. While a food may benefit one person, it can cause an illness by harming hazımsızlığa sebep veren bir another; because everyone has an inherent typwe of organism, dosha and beslenme biçiminiz varsa, zaman some food groups can cause indigestion, stomach ache, gas and bloating içerisinde sindirim sistemi yoluyla bedenden atılamayan toksin by forcing the digestive system in some body types. yükler tüm bedene yayılarak bağışıklık sistemini zayıflatıyor ve Find your ideal foods hem fiziksel, hem de psikosomatik Thanks to ayurveda system, we can easily understand which foods we should rahatsızlıklara sebep oluyor. Bu kept away from and which ones are beneficial by learning our body type. For nedenle ayurvedik beslenmede example; even if you eat boiled broccoli with olive oil all day, if your digestive öncelikli olarak sindirim sistemini system is not working effectively, it will turn into a poisonous toxin. But, if your güçlendirip dengede tutacak digestive system is working well and regularly, even the heaviest foods can önerilerde bulunuluyor. Her insanda easily be digested and released from your body without experiencing any bu dosha tiplerinden birinin baskın olduğu ve her doshanın özgün bir problem. yaşam ve beslenme şekliyle uyum If you have a diet form that stresses your digestive system and leads to içinde tam işlevini sürdürdüğü indigestion, toxins that are not absorbed through the digestive system will kabul ediliyor. Ayurvedik hekimler spread throughout the body, weaken the immune system over time and çeşitli teşhis yöntemleriyle kişide cause both physical and psychosomatic disturbances. For this reason, hangi doshanın ağır bastığını tespit ayurvedic nutrition, primarily makes recommendations to strengthen and edip kişiye uygun bir yaşam şekline stabilize the digestive system. It is considered that a dosha type is dominant yönlendiriyor. in a person, and every dosha has a unique life and nutrition style. With various Optimal bir fizik beden ve zihin diagnostic methods ayurvedic physicians diagnose which type of dosha is sağlığı için “Bedenin İkinci Beyni” dominant in a person and direct that person to the life style according to that olarak kabul edilen sindirim person. sisteminin randımanlı bir şekilde It is of utmost importance that the digestive system which is regarded as the çalışması, gün boyunca ağız ve duyular vasıtasıyla aldığı “Second Brain of the Body” to run efficiently and accurately digest all the tüm besinleri doğru bir şekilde nutrients it received through our mouth and senses during the day for an öğütebilmesi çok önemli. optimal physical and mental health.

ÇALIKhaber 59

BESLENME-3.indd 59 23/05/17 10:08 BESLENME / NUTRITION

Dosha beden tipleri ve özellikleri Dosha body types and their characteristics Ayurveda’da ilk adım, hangi doshanın sizde öne First step in ayurveda is to identify which dosha dominates çıktığını belirlemek. Her doshanın kendine özgü your body and is more compatible with the other dosha bir beslenme ve yaşam stili var ve buna aykırı group. Each dosha has a unique nutrition type and lifestyle, davranmak, hastalıkları hayatımıza davet etmek and not complying with these invites illnesses to our lives. anlamına geliyor. Vata Vata They are mostly thin and skinny. They are lively and active. Daha çok ince ve zayıf olurlar. Hareketli ve aktiftirler. They tend to have a dry skin. They do not like the cold Kuru cilde eğilimleri vardır. Soğuk hava sevmezler. weather. They have irregular appetite and eating habits, Düzensiz iştah ve yeme alışkanlıkları olur, sindirim they may have problems related to the digestive system. sistemine bağlı sıkıntı yaşayabilirler. Çabuk öğrenip, They learn quickly, and forget quickly. They tend to be çabuk unuturlar. Endişeye, telaşa, heyecana, uyku worried, fussy, excited, and have sleeping problems. problemlerine eğilimli olurlar. Pitta Pitta They are generally medium height. They are disturbed Genelde orta boylu olurlar. Sıcak havadan by the hot weather, and they have a tangy appetite and rahatsız olurlar, keskin bir iştah ve sindirimleri vardır. digestion. They tend to get furious. They have high levels of Öfkelenmeye eğilimlidirler. Öncülük, liderlik özellikleri leadership and pioneering characteristics. They are very yüksektir. Güzel konuşma yetenekleri yüksektir. Mutluluk, talented about rhetoric. Happiness, a perfect digestive mükemmel bir sindirim sistemi, zeki ve dengeli zihinsel system, intelligence and balanced mental activities are the faaliyetler pitta vücut tipinin özelliklerindendir. characteristics of the pitta body type. Kapha Kapha Yapılı ve güçlü bir bedenleri vardır. Dayanıklılık, They have well-built and strong bodies. Endurance, strength, güçlülük, sağlam eklemler, zihnin sabitliği; orantılı, robust joints, stability of mind; proportionate, strong and güçlü ve uyumlu beden, cesaret, canlılık, affetme compatible body, courage, vitality, forgiveness, sedateness ve bağışlama, ağırbaşlılık ve sevgi dolu olmak kapha and affection are the characteristics of the kapha type. tipi özelliklerindendir. Kilo almaya meyillidirler. Yağlı ve They tend to gain weight. They have oily and bright skin. parlak ciltleri vardır. Sindirimleri yavaştır ve daha geç Their digestion is slow and they get hungry later than the acıkırlar. Sakin ve sabit bir kişilikleri vardır. Bilgileri zor others. They have calm and stable personalities. They learn ve geç öğrenip, geç unuturlar. Uykuları genelde ağır slowly and in a hard way but they tend to forget later than ve uzundur. others. They usually sleep deeply and for long hours.

60 ÇALIKhaber

BESLENME-3.indd 60 23/05/17 10:08 BESLENME-3.indd 61 23/05/17 10:09 TEKNOLOJñ / TECHNOLOGY

ÇalÈk Holding èê Çözümleri Müdürü Murat Kaplan, Endüstri 4.0 olarak tanÈmlanan yenilikçi üretim tarzÈnda, irketlerin bu a amaya hÈzlÈ ve MURAT KAPLAN ê ê ÇalÈk Holding èê Çözümleri verimli biçimde geçi yapmalarÈnÈn önemini anlatÈyor. Müdürü ê ÇalÈk Holding Business Solutions Manager

Geçtiğimiz 10 yıl içinde dijitalleşme, çok sayıda geleneksel tanımlanan bu yeni çağda, şirketler bu aşamaya ne şirketin ortadan kalkmasına neden oldu. 2000 yılından kadar hızlı ve verimli biçimde geçiş yaparlarsa o kadar hızlı bu yana Fortune 500’deki şirketlerin yüzde 52’sinin bir kârlılık artışı sağlamış olacaklar. sonunun iflas, satın alınma ve yok olduğu gerçeği, bu konuda herhangi bir şüpheye yer bırakmıyor. Müşteriyi Dijitalleêmenin 4 boyutu konvansiyonel satın alma süreçlerine iten ürünler Müşteriler ile çalışanlar şirketlerin en değerli varlıkları ve ve pazarlama stratejileriyle sürdürülebilir büyümeyi sosyal teknolojilerin çift taraflı etkileşimi, bireylerdeki bilgi gerçekleştirmek artık mümkün değil. Her etkileşimde daha birikiminin ortaya çıkarılmasını ve bilginin yayılmasını akıllı, kusursuz ve güvenli bir müşteri deneyimi yaratmak, sağlayarak şirketlere yeni fırsatlar getiriyor. Mobil dijital dünyanın yeni kuralı. Müşteriler, deneyimlerinin daimi, teknolojiler kullanıcılarına her an her yerden bilgiye erişimi sürekli, kendisine özel ve tüm kanallardan olmasını bekliyor. mümkün kılıyor ve yeni müşteri deneyimleriyle sektörleri Dijital teknolojinin ilerlemesiyle bugün geldiğimiz aşama, ve iş modellerini şekillendiriyor. Analitik kabiliyetler çok yarın geleceğimiz aşamanın habercisi: Endüstri üretiminde büyük miktarda veriyi işlemeyi ve farklılaştırılmış müşteri otomasyon, makineler arasında doğrudan iletişim ve deneyimleri ve daha verimli operasyonlar için işletme iç insanların yerine algoritmaların yöneteceği bir üretim görüleri oluşturmayı mümkün kılıyor. BT alt yapıları ise dijital biçiminin ayak sesleri duyuluyor. Endüstri 4.0 olarak platformlara dönüşüyor. Sağladığı yatırım esnekliği,

62 ÇALIKhaber

TEKNOLOJI-3.indd 62 23/05/17 10:13 Digital transformation era

Murat Kaplan, ÇalÈk Holding Business Solutions Manager, tells the importance of fast and efficient transition to Industry 4.0, the innovative manufacturing style.

Digitalization caused a lot of traditional companies to disappear in the past decade. There is no doubt about this because 52 percent of Fortune 500 companies have either gone bankrupt, been acquired or ceased since 2000. It diğer şirketlerin BT alt yapılarını is no longer possible to achieve sustainable growth with products and marketing kullanmayı sağlaması ve kullanıma strategies pushing customers to conventional buying processes. Creating a bağlı bir hizmet gibi ücretlendirilme smarter, seamless and secure customer experience in every interaction is the new özellikleriyle, bulut platformları rule of the digital world. Customers expect their experience to be permanent, şirketlere katkı sağlıyor. Bulut teknolojisi continuous, exclusive and to be offered from all channels. The stage we are today bu dörtlünün temel taşı ve aynı with the advance of digital technology, is the messenger of the stage we will şekilde hızla BT ekosisteminin de reach tomorrow; we have been hearing the footsteps of automation in industry temeli haline geliyor. Bulut, bilişim manufacturing, direct communication between the machines and a manufacturing şirketlerine yeni keşfedilmiş bir çeviklik form that algorithms manage instead of human beings. In this new era also defined veriyor, coğrafi kısıtların aşılmasını as Industry 4.0, the faster and more efficiently the companies will switch to this sağlıyor ve fiziksel sunucuların bakım stage, the faster they will achieve a profit increase. maliyetlerini azaltıyor. 4 dimensions of digitalization Y jenerasyonunun dijitalleême Customer and employees are the most valuable assets of the companies, and sürecindeki etkisi social technologies bring new opportunities for companies by providing two-way Günümüzde çalışanlar arasında interactions, revealing the know-how of individuals and disseminating information. “Digitalnative” olarak tanımlananların Mobile technologies make it possible for users to access information anytime, oranı her geçen gün artıyor. Ayrıca, anywhere, and shape the sectors and the business models with new customer şimdiden 3+ akıllı cihaz kullanan experiences. Analytical capabilities make it possible to process huge amount of “Mobile elite” segmentinde çalışanlar data and to generate business insights for differentiated customer experiences karşımıza çıkıyor. Bu çalışanlar, and more efficient operations. IT infrastructures are being transformed into digital iş dünyasında da sosyal, mobil, platforms. Cloud platforms contribute to the companies with their characteristics analitik ve bulut teknolojilerinin such as investment flexibility, providing usage of other companies’ IT infrastructures etkin kullanıldığı “Akıllı işyerleri” and being charged like a service according to the usage. Cloud technology is the beklentisindeler. Kişisel hayatlarında cornerstone of these four, and quickly become the base of IT ecosystem. Cloud Amazon ve Facebook gibi şirketlerin gives IT companies a newly discovered agility, overcomes geographic borders and uygulamalarından alışkın oldukları, reduces the maintenance costs of physical servers. her zaman, her yerde ve her aygıttan aynı kullanım kolaylığını kurumsal The effect of Y generation on the digitalization process teknolojilerde de arıyorlar. Today, the ratio of those who are defined as “Digitalnative” among employees increase day by day. Besides, we have been seeing employees in “Mobile elite” Dijitalleêmenin ekonomiye katkÈlarÈ segment using 3+ smart devices. These employees also expect social, analytical Accenture ve Oxford Economics iş and “Smart offices” which use cloud technologies efficiently in business life. They birliğiyle hazırlanan ortak çalışmaya look for the same ease of use anytime, anywhere and on every device, which they göre dijital teknolojilerin ekonomik are accustomed to thanks to the applications from companies such as Amazon, faaliyetlere yayılması verimliliği ve Facebook in their personal lives, in enterprise technologies. GSYH büyümesini belirgin biçimde arttırırken, 2020 yılında dünyanın en Contribution of digitalization to the economy büyük 10 ekonomisinin GSMH’sine According to the joint work of Accenture and Oxford Economics, expansion of digital 1.36 trilyon ABD doları ilave edebilir. technologies to economic activities increase the efficiency and GNP growth

ÇALIKhaber 63

TEKNOLOJI-3.indd 63 23/05/17 10:13 TEKNOLOJñ / TECHNOLOGY

Yine Accenture’ın Türkiye Dijitalleşme Endeksi significantly, and may add 1.36 trillion US$ to GNP of World’s Araştırması’na göre finansal hizmetler, hizmet, perakende Top 10 economies in 2020. Again according to Accenture ve otomotiv sektörleri dijitalleşme anlamında en iyi Turkey Digitalization Index Study, financial services, service, performansı gösteren sektörler oldu. Kimya ve inşaat retail and automotive industries were the industries that sektörleri ise ortalamanın altında kaldı. Türk şirketleri performed the best in terms of digitalization. But chemistry dijitalleşmiş ürün ile hizmetler ve müşteri etkileşimi and construction industries were below the average. Turkish gibi müşteriye yönelik dışsal yetkinliklerden ziyade, iç companies are focusing on in-house digitalization rather than süreçlerinde dijitalleşmeye odaklanıyor. Bunun nedeni ise customer oriented external competencies such as digitalized oluşabilecek riskler sebebiyle müşteriye yönelik kabiliyetler product and services, and customer interaction. The underlying için dijital teknolojileri kullanma konusunda çekimser cause is that they abstain from using digital technologies for olmaları. customer oriented capabilities due to the risks that may arise.

Bilgi Teknolojileri’nin sorumluluklarÈ Responsibilities of Information Technologies BT departmanlarının kurumsal sistemlere gerçek zamanlı In the near future, it will not be enough for IT departments olarak veri akıtan alt yapıları sağlamaları yakın gelecekte to provide infrastructures that stream data in real time to yeterli olmayacak, aynı zamanda bu veriden çıkarım enterprise systems, but also they will need to create systems yapıp akıllı kararlar verecek sistemleri oluşturmaları that will make inferences with this data and make intelligent gerekecek. 2017’de tüm bilgisayarların yüzde 10’unun decisions. In fact, this trend is of increasing importance, as veriyi bilgiye dönüştürecek olması aslında bu eğilimin 10% of all computers in 2017 will convert information to artan önemini gösteriyor. Ayrıca, önümüzdeki birkaç yıl data. Additionally, our daily interaction with smart devices içerisinde akıllı cihazlarla gündelik etkileşimimiz artacak. Bu will increase over the next few years. These developments will gelişmeler, müşteri deneyimi, çalışanın verimliliği ve kişisel have a direct effect on customer experience, employee’s refah üzerinde direkt etki sahibi olacak ve BT’nin destek efficiency and personal welfare, and will allow IT to switch rolünden ‘Enabler’ rolüne geçişine olanak sağlayacak. from the support role to the “Enabler” role.

64 ÇALIKhaber

TEKNOLOJI-3.indd 64 23/05/17 10:14 B2C Sektörler özelinde örnekler Examples for B2C Sectors Geçmişte havayolu şirketleri basit anlamda yolcuları In the past, in a simple sense airline companies carried bir havaalanından diğerine taşıyorlardı. Fakat passengers from one airport to another. However, günümüzde bir yolcu, evinden başka bir şehirdeki today, a passenger wants to experience a seamless, otele ve tekrar evine sorunsuz, bütünleşik bir seyahat integrated travel experience from home to a hotel deneyimi yaşamak istiyor. Bu ihtiyacı karşılamak için in another city and again back home. A complex oteller, hava yolu şirketleri, yer taşımacılığı firmaları communication system is needed between many gibi birçok taraf arasında karmaşık bir iletişim sistemine parties such as hotels, airline companies, and ground ihtiyaç var. Yapılan bir araştırmaya göre, tüketicilerin transportation companies. According to a research, %50’si almak istedikleri ürünün rafta bulunurluğunu ve 50% of consumers want to buy the product with their fiyatını kontrol edip akıllı telefonlarından sipariş etmek smart phones after checking the availability and the istiyor. Çok uzak olmayan bir gelecekte tüketiciler, price. In the not-too distant future, consumers will lokasyon bazlı, hatta oturdukları daireye özel tekliflerin be waiting for location based exclusive offers; even gelmesini bekliyor olacaklar. Uzmanlar mağaza apartment based offers that they live in. Experts say that satışlarının yüzde 50’sinin dijitalleşmeden etkilendiğini 50% of store sales were affected by digitalization and ve bu oranın artmakta olduğunu belirtiyor. Bu this ratio is increasing. This transformation will continue dönüşüm hareketi, mağazalarda dijitalin fiziksel alanla with the integration of the digital with physical area birleşmesiyle devam edecek. Perakendeciler mobil in the stores. Retailers will digitalize using mobile POS pos cihazları, mobil ödeme seçeneklerini, interaktif devices, mobile payment options, interactive mirrors, aynaları, sosyal medya etkileşimini mağazalarda social media interaction in the stores. Augmented reality kullanarak dijitalleşecekler. Arttırılmış gerçeklik (AR), (AR) will be used in e-commerce and improve customer e-ticarette kullanılarak müşteri deneyimi iyileştirilecek, experience, and give customers a better idea about müşteriye ne satın aldığı konusunda daha iyi fikir what they are buying so that returns after online sales verilerek online satış sonrası iadeler minimuma will be minimized. Again, a market chain will collect the indirilecek. Yine bir market zinciri; müşterilerinin data of the customers’ past purchases and social media geçmiş alışverişleri, sosyal medya davranış verilerini behaviors, and understand the nutrition and shopping toplayacak ve bu verileri mağazadaki akıllı habits of the customer by combining and analyzing the cihazlardan aldığı verilerle birleştirip analiz ederek, data received from the smart devices in the store. Thus, müşterinin beslenme ve alışveriş alışkanlıklarını when you enter the market, it will be able to decide anlayacak. Bu sayede markete girdiğinizde, bir süredir that it is the right time to offer a product, by calculating X ürününü almadığınızı hesaplayarak, bunun için that you have not bought a product X for a while, and doğru zaman olduğuna karar verebilecek ve giyilebilir wearable smart devices will be able to lead you to this akıllı cihazlarla sizi bu ürüne yönlendirebilecek. product.

ÇALIKhaber 65

TEKNOLOJI-3.indd 65 23/05/17 10:14 HUKUK / LEGAL

Geçtiçimiz sayÈda tanÈmlara ve kiêisel verilen iêlenmesine yer vermiêtik. Bu SEDA SAĞIR sayÈmÈzda verilerin aktarÈlmasÈ ve yaptÈrÈmlarla devam ediyoruz. ÇalÈk Holding éirket AvukatÈ Corporate Lawyer

Kiêisel verilerin aktarÈlmasÈ ilave olarak, verilerin aktarılacağı ülkenin yeterli bir Kişisel verilerin üçüncü taraflara aktarılması ile ilgili koruma seviyesini temin ettiği veya yeterli koruma olmadığı sınırlamalar mevcuttur ve veri sahibinin açık rızasının ancak Türkiye’deki ve yurt dışındaki veri sorumlularının yeterli talebi gibi belirli şartlar yerine getirilmelidir. İlave olarak, bir koruma seviyesinin sağlanacağını taahhüt ettiği ve Kanun’da şart koşulan, rızaya gerek olmadan kişisel verilerin “Kurul”un böyle bir aktarıma izin verdiği hallerde kişisel veriler, üçüncü taraflara aktarılabileceği durumlar da mevcuttur. veri sahibinin açık rızası olmadan yurt dışındaki üçüncü Kanun, kişisel verilerin yalnızca veri sahibinin açık rızası taraflara aktarılabilirler. alınarak Türkiye içinde veya yurt dışında üçüncü taraflara aktarılabileceğini şart koşar. Bununla birlikte, kişisel verilerin Kiêisel verileri koruma kurumu ve kurulu işlenmesi altında ifade edilen istisnai durumlardan herhangi Kanunun yasalaşması ile birlikte, Kişisel Veri Kurumu (Kurum) birinin mevcudiyeti halinde, hem genel veriler hem de özel adı altında özerk bir kurum kurulmuştur. Kurum, Kanun’u kategori kişisel veriler, veri sahibinin açık rızası olmaksızın ve yeni mekanizma oluşumunu icra edecek, veri işlemeyi Türkiye içinde veya yurt dışında üçüncü taraflara aktarılabilir. izleyecek ve mevzuatın tatbikini ve gelişimini takip edecektir. Madde 5/2 ve 6/3’de veri işleme için ifade edilen şartlara Kanun aynı zamanda Kurul’un, Kurum’un yürütme

66 ÇALIKhaber

HUKUK-2.indd 66 23/05/17 10:15 Law on the Protection of Personal Data (2) In the previous issue, we had provided you with definitions and information about the processing of personal data. In this issue, we will continue with the transfer of personal data and sanctions.

Transfer of personal data organı gibi hareket etmesini There are limitations relating to transfer of personal data to third parties and certain conditions that zorunlu kılmaktadır. Kurul 9 üyeden must be fulfilled such as the requirement of the explicit consent of the data owner. Additionally, there oluşacaktır (bunların 5 tanesi Türkiye are certain situations in which personal data may be transferred to third parties without a need for Büyük Millet Meclisi tarafından, ikisi consent are also stipulated in the Law. The Law stipulates that personal data shall only be transferred Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı to third parties in Turkey or abroad by obtaining the explicit consent of the data owner. However, in tarafından ve kalanı Bakanlar Kurulu case of the existence of one of the exceptional cases set forth under the processing of respective tarafından). Kurul görevini bağımsız ve personal data, both general and special category personal data can be transferred to third parties özerk olarak ifa edecektir. in Turkey or abroad without the explicit consent of the data owner. In addition to the conditions set forth under Articles 5/2 and 6/3 for the data processing, in case YaptÈrÈmlar the country to which the data will be transferred ensures an adequate level of protection or in the Genel hatlarıyla, yasadışı veri işlemeye absence of an adequate protection, the data controllers in Turkey and abroad undertake to provide Türk Ceza Kanunu No. 5237 hükümleri an adequate level of protection and the Board gives a permission for such transfer, the personal uygulanacaktır. Kanun aynı zamanda, data can be transferred to third parties abroad without the explicit consent of the data owner. veri sorumlusu olan gerçek ve tüzel kişilere, kişisel verilerin toplanması ve Personal data protection authority and the board işlenmesinde Kanun’a uymama ve With the enactment of the Law, an autonomous authority has been established namely, the Personal üçüncü şahıslara yasadışı ifşa etmeye Data Authority (Authority). The Authority shall enforce the implementation of the Law and establish- 5.000 TL’den 1.000.000 TL’ye kadar ment of new mechanism, monitor data processing and follow the implementations and develop- idari para cezası öngörmektedir. ments in legislation. The Law also requires the establishment of the Board acting as the executive body of the Authority. The Board shall consist of 9 members (5 of whom shall be appointed by the Geçiê süreci Turkish Parliament, two of whom shall be appointed by the President of the Republic of Turkey and Kanun, tüm verinin işlendiği, veri remaining by the Council of Ministers). The Board shall perform its duties independently and auto- sorumlularının iki yıl boyunca uyacakları nomously. tatbikten önceki iki yıllık bir geçiş sürecini düzenler. Kanun’a aykırı kişisel Sanctions veriler derhal silinecek, imha edilecek In general terms, the provisions of Turkish Penal Code No. 5237 shall apply for the unlawful veya anonimleştirilecektir. Son olarak, processing of data. The Law also introduces administrative fines on real and legal persons who are Kanun’un tatbikinden önce yasalara data controllers ranging from TL 5,000 to TL 1,000,000 for collecting and processing personal data uygun şekilde alınan rızalar, Kanun’un in breach of the Law and disclosing it illegally to third parties. yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde hükümsüz kılınmamış olma şartıyla Transition period geçerli kabul edilecektir. The Law regulates a transition period of two years that all data processed before the enforcement of the Law shall be complied by the data controllers within two years. The personal data that is Sonuç contrary to the Law shall be erased, destroyed or anonymized immediately. Lastly, the consents that Kanun’un ilanıyla birlikte, Türk are lawfully obtained before the enforcement of the Law shall be deemed to be valid, provided that kanunlarındaki verilerin korunması they are not revoked within one year following the effective date of the Law. ile ilgili boşluğun doldurulması beklenmektedir. Kanun, Türkiye’deki kişisel verilerin korunması bakımından Conclusion müspet bir gelişme oluşturmaktadır With the promulgation of the Law, it is expected that the gap in the Turkish legislation regarding ve umulur ki verilerin korunmasına the data protection will be filled. The Law constitutes a positive development with regard to the yönelik düzenleme ihtiyacına cevap protection of the personal data in Turkey and hopefully, will respond the need of regulation verecektir. regarding the data protection.

ÇALIKhaber 67

HUKUK-2.indd 67 23/05/17 10:15 INFO Alzheimer hastalÈçÈnda anahtar tedavi Son zamanlarda Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklarla mücadelede önemli gelişmeler kaydeden bilim insanları, bu konuda yeni bir gelişmeye imza attı. Araştırma safhasında olan yeni bir ilaç beyindeki protein yumakları olan ‘Amiloid beta plakları’nı etkili biçimde temizleyebiliyor. İlaç, bağışıklık sistemini aktifleştirilerek plakların tanınıp yok edilmesini sağlıyor. Geliştirilen ilacı alan hastaların beyinlerinde “amiloid beta”nın hızla azaldığı, 1 yıl sonra ise yok olduğu görüldü. Key treatment for Alzheimer’s Having made significant strides in the fight against neurodegenerative diseases like the Alzheimer’s diseases scientists have made a new breakthrough. A new drug, which is still in the research phase, can effectively remove ‘amyloid-beta deposits’, the protein deposits in the brain. The drug helps identify and remove the deposits by activating the immune system. Patients who are administered the newly developed drug register a rapid reduction in “amyloid-beta”, which disappears in a year. Genetik êifremizi hafÈza kartÈnda taêÈyacaçÈz Genetik bir tanı merkezinin yöneticisi olan Prof. Dr. Volkan Baltacı, yeni geliştirilen cihazlarla kişinin tüm genetik dizisinin çıkarılabileceğini, genetik şifrenin bilinmesinin de hastalıkların tedavisinde önemli bir aşama sağlayacağını açıkladı. Bu genetik materyalin bir cihaz aracılığıyla dizelenmesi, insan DNA’sında yer alan tüm genetik özelliklerin yakın gelecekte “Hafıza kartlarına” yüklenebilmesine imkân sağlayacak. Böylece genetik geçmiş, artık küçük bir hafıza kartıyla cüzdanda taşınabilecek. We will carry our genetic codes on a memory card Director of a genetic diagnosis center, Prof. Volkan Baltac explained that recently developed devices are capable of mapping out a person’s entire genetic sequence, and knowing a person’s genetic codes would be instrumental in the treatment of diseases. Sequencing of this genetic material through a device will allow us to store all genetic characteristics in the human DNA on “Memory cards”. Thus, it will now be possible to carry around one’s genetic history in a memory card in one’s wallet.

68 ÇALIKhaber

INFO-2.indd 68 23/05/17 10:17 Diêler kök hücreden yeniden çÈkÈyor

ABD’deki Columbia Üniversitesi’nde diş hekimliği dalında görev yapan Dr. Jeremy Mao’nun çalışmalarına göre kök hücreler, diş şeklindeki yapay iskeletin içini dolduruyor ve kendini çevreleyen dokuyla birleşerek diş oluşumu başlıyor. Devrim niteliğindeki yöntemin, anatomik olarak düzgün bir diş elde edilmesini sağlamada bir ilk olduğu belirtiliyor. Ayrıca kök hücre tedavisinin iyileşme süresi implant yönteminin aksine çok daha hızlı ve en önemlisi hastanın kendi doğal dişine sahip olmasını sağlıyor. Teeth regrown from stem cells Dr. Jeremy Mao, dental researcher at the Columbia University says that stem cells fill in a tooth-shaped mold, in which a tooth starts to form as it connects with the tissue that envelops it. This revolutionary method is reportedly a first in the efforts to obtain an anatomically proper tooth. Furthermore, recovery times for stem cell treatment are significantly shorter than the implant method, and most importantly, patients get to have their own teeth. Yenilebilir su kapsülü, su içme anlayÈêÈnÈzÈ deçiêtirecek Londra’da bulunan Skipping Rocks Laboratuvarı’nda, ucuz, biyolojik olarak parçalanabilir su kapsülü üretildi. Donmuş bir su topunun alınıp kalsiyum klorür ile kahverengi algden oluşmuş yarı geçirgen zarın içine hapsedilmesiyle elde edilen bu jelatin kaplama, yenilebilme özelliğine sahip. Çevresel sağlık düşünüldüğünde yüksek bir potansiyele sahip olan ürün, yakın gelecekte petrol esaslı plastik şişelere gerek kalmayacağının sinyalini veriyor. Renewable water capsule to change your approach to drinking water London-based Skipping Rocks Laboratory produced a cheap, biologically degradable water capsule. Obtained by enclosing a frozen ball of water in a semipermeable membrane made of calcium chloride and brown algae, this gel coating is renewable. Considering the great promise it holds in terms of environmental health, the product signals the demise of petroleum-based plastic bottles in the near future.

ÇALIKhaber 69

INFO-2.indd 69 23/05/17 10:17 KÜLTÜR SANAT / ART AND LITERATURE

45. èstanbul Müzik Festivali 24. èstanbul Caz Festivali

4-20 Temmuz İstanbul Kültür tarihleri arasında Sanat Vakfı gerçekleşecek 24. (İKSV) tarafından İstanbul Caz Festivali, düzenlenen 45. cazın duayen İstanbul Müzik isimlerinden dünya Festivali bu yıl müziğinin tanınmış yine sıra dışı ekiplerine, yeni bir programla keşiflerden sevilen sanatseverlerle yıldızlara kadar birçok buluşmaya ismi ağırlayacak. hazırlanıyor. 29 Festivalin bu yılki yeniliği yerli sahnenin Mayıs-21 Haziran başarılı müzisyen ve topluluklarını odağa tarihleri arasında olan “ViTRin: Türkiye Güncel Müzik Buluşması” gerçekleşecek olacak. olan festivalde, dünyaca ünlü besteci Philip Glass’ın 11. Senfoni’si, St. Petersburg Rus Oda Filarmonisi, Viyana Oda Orkestrası gibi seçkin topluluklar yer alacak. 24th Istanbul Jazz Festival 24th Istanbul Jazz Festival, to be held between 4-20 July, th will host many names from worldwide famous stars of jazz 45 Istanbul Music Festival to well-known bands of world music, from new discoveries th 45 Istanbul Music Festival held by Istanbul Foundation for Culture and Arts (IKSV) is getting to beloved stars. This year’s innovation in the festival will be ready to meet art lovers again with an extraordinary program this year. In the festival to the “ViTRin: Turkey Contemporary Music Meetings” which th be held between 29 May and 21 June, 11 Symphony of world famous composer Philip will focus on the successful musicians and ensembles of Glass and elite bands such as Russian Chamber Philharmonic St. Petersburg, The Vienna the local scene. Chamber Orchestra will take place.

Liman ènsanÈ anlatan sergi

İnsan figürü ve insanın İstanbul Modern’in yeni zarar verdiği doğa sergisi Liman, İstanbul’un arasında gizemli bir deniz ve limanlarla ilişkisini denge kuran ressam vurguluyor. Sergi, Seyyit Bozdoğan 19. yüzyıldan günümüze 50 yılı aşan sanat Türkiye sanatında, deniz yolculuğunu gözler kenarında ve liman önüne seren bir sergiye çevrelerinde gelişen ev sahipliği yapıyor. kültürel ve toplumsal hayatı 17 Haziran tarihine mercek altına alıyor. kadar İş Sanat Kibele Galerisi’nde Sergi, kentin deniz ve sanatseverlerin ziyaretine açık olacak limanla olan ilişkisine dair olan sergi, büyük kent insanlarının korkuları dönüşüm ve kırılmalara da yer veriyor. üzerinde duruyor.

The Harbor An exhibition about human The Harbor, the new exhibition of Istanbul Modern, emphasizes the relationship of Establishing a mysterious balance between the human Istanbul with the seas and harbors. The exhibition takes a close look at how art in figure and the nature which humans hurt, painter Seyyit Turkey has presented the cultural and social life that developed on the coasts and Bozdoàan is hosting an exhibit that showcases his journey around the ports of the city from the late 19th century to the present. The exhibition of over 50 years through art. The exhibit which will be open also include the transformations and turning points in the city’s relationship with the to art-lovers at áã Sanat Kibele Gallery until June 17, focuses sea and ports. on the fears of the humans of metropolises.

70 ÇALIKhaber

KULTUR SANAT-2.indd 70 23/05/17 10:20 Yapay Zeka Artificial Intelligence

Atınç Yılmaz “Yapay Zeka” kitabında, hem AtÂnç YÂlmaz examines the artificial intelligence and teorik hem de uygulama olarak yapay zeka its methods both in theory and practice, in his book “Artificial Intelligence”. The book which emphasizes the ve yöntemlerini inceliyor. Yapay zeka ve temel artificial intelligence and its basic concepts mentions kavramları üzerinde duran kitap, yapay sinir also the most common used artificial intelligence ağları, bulanık mantık, sinirsel bulanık mantık ve methods such as artificial neural networks, fuzzy logic, genetik algoritma gibi en çok kullanılan yapay neural fuzzy logic and genetic algorithms. In the zeka metotlarına da değiniyor. Kitapta, bilginin book, how the information is applied in computer bilgisayar ortamında ve problemler üzerinde nasıl environment and on problems is explained through uygulandığı farklı platformlar üzerinden anlatılıyor. different platforms.

Hemen éimdi In This Moment Uluslararası üne sahip psikologlar Kirk D. Strosahl The book “In This Moment” which internationally ve Patricia J. Robinson’un kaleme aldığı “Hemen famous psychologists Kirk D. Strosahl and Patricia J. Robinson wrote teaches the path of Şimdi” kitabı, strese karşı mücadelede farkındalık mindfulness in the struggle against stress and yolunu öğretiyor ve çok sayıda faydalı ipucu veriyor. gives a lot of helpful hints. The book which invites Sizi bir farkındalık hali içerisinde yaşamaya ve bunu you to live in a state of awareness and to do hemen şimdi yapmaya davet eden kitap içerisindeki it right now in this moment, teaches how to egzersizlerle stresle sağlıklı yollardan baş etmeyi, combat stress in healthy ways, to stay in balance dengede kalmayı ve daha mutlu hayatlar sürmeyi and to live a happier life, with the exercises inside öğretiyor. of the book.

Türklerin AltÈn ÇaçÈ The Golden Age of the Turks “Türklerin Altın Çağı” kitabında İlber Ortaylı, In his book “The Golden Age of the Turks” lber Asya’nın bozkırlarından Avrupa’nın içlerine kadar á Ortayl depicts the magnificent years of the Turks ilerleyen ve Dünya tarihinde zirveye taht kuran who migrated from the steppes of the Asia to the Türklerin muhteşem yıllarını anlatıyor. Emir Timur, inside of Europe and reached the peak in World Fatih Sultan Mehmet, Sultan Baybars, Kanuni history. The book which also includes legendary Sultan Süleyman ve Babür Şah gibi efsane emperors such as Emir Timur, Fatih Sultan Mehmet, hükümdarlara da yer veren kitap, 14. ve 17. Sultan Baybars, Kanuni Sultan Süleyman and Babür yüzyıllarla ilgili rehber niteliğinde. Shah is a guide about 14. and 17. centuries.

Besinlerle Beyin Gücünü ArtÈr Boost Your Brain Power Doğal sağlık ve bütünsel beslenme konularında with Nutrients uzman olan Michelle Schoffro Cook “Besinlerle Michelle Schoffro Cook, an expert in natural health and Beyin Gücünü Artır” kitabında, değişen besinlerin, holistic nutrition, explains that modified food, GMOs GDO’ların ve organik olmayan gıdaların en çok and non-organic foods affect our brain the most, in her beynimizi etkilediğini anlatıyor. Geçirdiği bir trafik book “Boost Your Brain Power with Nutrients”. The author kazası sonrasında bilişsel yeteneklerini kaybeden ve who lost her cognitive skills after a traffic accident, and doğal ilaçlar konusundaki uzmanlığını kullanarak succeeded to heal the brain damage and hemiplegia beyin hasarı ve kolundaki kısmi felci iyileştirmeyi in her arm utilizing her expertise in natural medicines, başaran yazar, beyin hastalıklarını yediklerimizle is sharing the techniques with readers to heal brain iyileştirecek teknikleri okuyucularla paylaşıyor. diseases with the things we eat.

ÇALIKhaber 71

KULTUR SANAT-2.indd 71 23/05/17 10:21 ñóBAóINDA / ON THE GO

ÇalÂk Grubu’nun farkl birimlerindeki çalÂãanlarÂn tanÂmaya devam We continue to introduce the employees from different sections of ediyoruz. Bu sayÂmÂzda Aktif Bank Pavo AR-GE Ekibi ve Group. In this issue we caught up with Aktif Bank Pavo R&D Team and ÇalÂk Denim AR-GE Ekibi sayfamÂza konuk oldu. ÇalÂk Denim R&D Team.

Aktif Bank Pavo AR-GE Ekibi Aktif Bank Pavo R&D Team

ÇalÂk Denim AR-GE Ekibi ÇalÂk Denim R&D Team

72 ÇALIKhaber

ISBASINDA-1SY.indd 72 23/05/17 10:22 ISBASINDA-1SY.indd 73 23/05/17 10:22 MUTLULUKLAR / BEST WISHES Hoégeldin Bebek!Welcome Baby!

03.01.2017 25.12.2016 Seden Burhan&Özer Rüveyda Gülmez&L. Cihan Burhan (Aktif Bank- Gülmez (ÇalËk Holding- Finansal Raporlama ve Mevzuat Müdürü) Bütçe Yönetimi Bölüm çiftinin bebeÉi BaÍkanË) çiftinin bebeÉi Mehmet Efe Gülmez Ege Burhan

30.01.2017 03.03.2017 Selma Gripshi (BKT-Internal Güneé Bulut&Mehmet Baékara Audit Department Auditor) Bulut (Aktif Bank-BT Proje ve &Armand Gripshi çiftinin bebeÉi Kurumsal Yönetim Müdürü) Amel Gripshi çiftinin bebeÉi Deniz ëlhami Bulut

17.03.2017 05.03.2017 Duygu Kuruhasan Hançer (Aktif Özlem Özyurt (YEDAÌ-Kurumsal Bank-Performans ve Ücret Yönetimi ÊletiÍim Uzman YardËmcËsË) Müdürü)& Ömer Hançer çiftinin bebeÉi &Hamdi Özyurt çiftinin bebeÉi Ataberk Hançer Kemal Özyurt

28.12.2016 Sevil Sukatar&Berkay Sukatar 20.02.2017 (Aktif Bank-BankacËlËk ve Safiye Özcan&Serdar Özcan (ÇalËk Denim-SatË Müdürü) Süreç YardËm MasasË Müdür Í çiftinin bebeÉi YardËmcËsË) çiftinin bebeÉi KÈvanç Özcan Beril Sukatar

Siz de fotoèraflar›n›z› bu sayfada görmek isterseniz, bize iletebilirsiniz: [email protected]

74 ÇALIKhaber

MUTLULUK.indd 74 23/05/17 10:24 MUTLULUK.indd 75 23/05/17 10:25 ARKA KAPAK ILAN.indd 76 23/05/17 10:26