- TERMOMETROA «Aldebakartasunean datza ezker abertzalearen sendotasuna»

Berriozar, 1965. Ezker abertzaleko kidea. 2007an, Batasuneko kide zela, poliziak atxilotu bi urte eman zituen espetxean. Kautelazko neurripean dago, 62.000 euroko fidantza ordaindu ondoren. Astero joan behar du epaitegira. Epailearen baimena behar du Estatutik ateratzeko.

Mikel Asurmendi Argazkiak: Dani Blanco

Espetxetik atera ondoren, politikan aritzeko debekua jarri zizuten. Bai, horrela izan zen, baina aboka- tuek helegitea jarri zuten eta epaileak debekuak ez zuela norbanakoaren oinarrizko eskubideetan murrizketa izaterik ebatzi zuen. Alderdi ilegal [] baten izenean politika egitea debekatu zidaten. Ez badizute ezer esaten, ba al duzu alderdi ilegal baten izenean politika egiterik edo? Zer zentzugabekeria, ezta? Aieteko Adierazpena hizpide hartu nahi dut solasaren abiapuntuan, ala- baldintzei aurre egiteko dagoen hel- Une honetan zabaldu den giro baina, ezin dut Aljeria, Lizarra-Garazi dutasun maila. Zentzu horretan politiko sozial berria iraganeko fak- edota Loiolako negoziazio saioetan ezker abertzaleak mutur-muturreko tore eta zirkunstantzia horien guz- izan ziren aukerak aipatzeke utzi. egoeratan jokatu du, bi testuinguru tien ondorioa da. Ezker abertzaleak Egungo aukera ordukoak baino ego- horien baitan. Eta azpimarratu nahi eman dituen pausoak eta ondu duen kiago al da? dut: ez duzu bakarrik kanpoko fak- eskaintza politikoaren ezaugarriak, Negoziazio saio bakoitzak testuin- toreek jartzen dituzten mugen ara- horiek guztiek, zerikusi zuzena dau- guru politiko orokorra eta norbera- bera jokatzen, barne faktoreen kate iraganeko esperientzia horiekin ren etxeari begirakoa ditu berekin. mugarrien baitan ere jokatzen duzu. guztiekin. Loiolako esperientziaren Horietan guztietan bestelako fakto- Hiru saio horietan hori gertatu da. ondoren, ikaspenak eta autokritika reak izaten dira: zure arerio politi- Eta niri ez zait gustatzen pentsa- egin genituen publikoki, eta egungo koaren unean uneko testuinguru tzea, hau edo beste egin izan bage- hausnarketan eragina izan dute. politikoa eta zure etxean arerioaren nu, beharbada... Areago esango nuke: ezker abertza-

2012KO APIRILAREN 8A  41 TERMOMETROA - Pernando Barrena Orainari eta etorkizunari ahal izateko, guztion arteko ariketa begira kezkatuta daudenei, kolektiboa landu beharko dugu modu onez diot, kezka zen- herri honetan. tzu jatorrean ulertuta, atzera begiratzeko eskatuko nieke, Prozesu honetan aldebakartasuna- nondik gatozen eta nora ren bidea hartu duzue. Zein dira goazen begiratu eta kenketa abantailak, zein desabantailak? egiteko. Aurrerapena begi- Abantailak oso nabariak dira. Alde- bistakoa da. bakartasuna oso kontzeptu funtsez- koa da –ados egotea besterik da– Martxoan ezker abertzaleak ezker abertzalea egiten ari dena Konponbide haizea dabil ulertzeko. Ezker abertzaleak bidez adierazpena egin du Donos- bide ondorioztatu du, herri honek tiako Kursaalean. Autokritika ez daukala aurrean elkarrizketa kla- egin duzue, ETAren biktimak bean aritu nahi duen Estatu bat, direla-eta. Batzuen iritziz espainiarra edo frantziarra, kasu. ordea, ez da aski. Auzia elkarrizketaren bidez kon- Ezker abertzaleak egin duen pondu nahi ez duten bitartean, bi autokritika sanoa eta fun- aukera daukazu: zain egon edo tsezkoa da, etorkizunean haien esperoan egon gabe urratsak akats berdinak ez errepika- ematen hastea. Aldebakarreko urra- tzeko eta gure estrategia tsek egoera berriak sortzen dituzte, emankorra izan dadin. Inork eragile politiko guztiak mugiaraz- ez du autokritika egiten inor ten dituzte, gobernuena barne. kontentatzeko, eta ezker Espazioak murrizten edo handitzen abertzaleak beste eragile dituzun neurrian, arerioek birkoka- politikoak kontentatzeko are tu behar dute, eta hori geratzen ari gutxiago. da azken bi urteetan. Aldebikotasu- naren aldean abantailak daude, “Alderdien Legeak, gure gustuko ez denak, Zuek hau edo beste esanda exijitzen digu hainbat puntu betetzea eta guk baina desabantailak ere bai. Aldebi- ere, ez dela aski esango ko eskeman kontratua gizartearen hori egin dugu. Guk ariketa hori egin bagenuen, dizuete, ETAren autokritika presoek ere ariketa hori egitea ez dago inondik aurrean ematen da. Konpromisoak falta delako. Iraganaren zama hartzen dira, bi aldeek sinatu dute ezker abertzaleak eta ETAk ere hartutako darama ezker abertzaleak. erabakiekin kontraesanean”. kontratua. Aldebakarrekoak ez Hori horrela da. Baina, bikti- dauka hori, baina tempo politikoak lea azken hiru urte hauetan gara- mekiko aferari dagokionean, adibi- zuk kontrolatzen dituzu, baita zure tzen ari den filosofiak eta apostu dez, ardura maila ezberdinak daude. konpromisoak eta edukiak nola politikoak Arjeleko prozesuan egin Biktimak alde guztietan daude, eta bete ere. Beraz, aldebakartasunean ziren hainbat hausnarketan ere ardura mailak ere bai. ETAk baditu datza ezker abertzalearen sendota- oinarria dute. ardurak, biktimak sortu dituen era- sunaren apostua. kundea baita, eta berak hartu behar- Aieteko Adierazpenaren (iazko urria- ko ditu bere erabakiak. Ezker aber- Euskal prozesuaren eta auziaren zioz ren 17koan ezagutarazi zen) lehen tzaleak, nahiz eta ardura zuzena ez Madrilgo deklarazioa onartu da puntua baino ez da gauzatu. ETAri izan, bere hausnarketa egin du. Kur- Espainiako Kongresuan. Nola ikusten egin zitzaion eskaera, hain zuzen ere. saalean esan genuen bezala, gure duzu PPren Gobernua? Zer “balantze” egiten duzu uneon? eremu politikoko ez diren pertsone- Madrilgo deklarazioa UPyDren ini- Oraindik goiz samar da “balantze” kiko ez gara oso fin aritu, ez diogu ziatibari jarritako dike bezala saldu bat egiteko. Nik antsietate puntu besteen sufrimenduari nahiko arreta nahi izan dute batzuek. Testuaren bat izatea onartzen dut, ezker aber- eskaini. Dena den, batzuentzat ez literaltasuna oso txarra baita, ez du tzaleak dena jarri baitu mahai gai- da inoiz nahikoa izango hau esan zerikusirik Euskal Herrian sortu nean, beraz, logikoa da aurrerape- arte: arrazoi duzu, irabazi duzu eta den giro soziopolitikoarekin. Adie- nak ahalik eta lasterren ikusi nahi hemen dauzkazu nire etxeko gil- razpenak irabazle/galtzaile filosofia izatea. Areago, hainbat jendek tzak. Horientzat ez da nahikoa errepikatzen du. Inork uste badu behar larria du, presoek esaterako, baina guretzat bai. Guretzat, sufri- hori oinarri hartuta ezer egin daite- giza baldintza prekarioetan daude- menduari erreparazioa eman ahal keenik, bada, oso oker dabil. Gaine- lako. Ulergarria da beraz. Balantzea izatea, aitortza ematea, eta neurri ra, larriena ez da hori, baizik eta ez, baina kontu honen “saldoa” berean sufritutako guztien egia eza- batzuek testu hori Gasteizko Lege- begiratuz gero, urritik hona zer ger- gutzea ez da bakarrik giza jarrera biltzarrean ez dakit zer ponentzia- tatu den eta prozesua nola doan agertzea. Hainbestetan aipatzen den ren oinarritzat hartu nahi dutela. ikusita, nire ikuspegia positiboa da. elkarbizitza eta giro berria sortu Larritasuna areagotu da beraz.

42  2012KO APIRILAREN 8A Pernando Barrena - TERMOMETROA Nola baloratzen duzu Lopez lehenda- nahikoa. Amnistiak ekar dezake tan kokatzeko antzeko erabakiak kariaren Bizikidetzarako Ponentzia- gatazka politikoaren konponketa? hartu beharko ditu presoen askatasu- ren inguruan gertatua? Ezker abertzaleak beti defendatu na posibilitatzeko. Lehenik eta behin, ponentziak sal- du amnistia kontzeptua, baina buespenezko egoera politikoarekin amnistia ez dela bakarrik presoak Sortu-ren legalizazioak nola eragingo bukatzea izan behar du helburu. kalera ateratzea ulertuta. Hau da, du ezker abertzalearen estrategian? Ponentziaren ebazpena auzi politi- presoak askatu ondoren, askatasu- Sorturen legalizazioak ez du estra- koa bideratzeko eta dinamika elka- nik gabe utzi zituzten arrazoi politi- tegian eragingo bereziki. Sortuk rrizketatzailea sustatzeko bada, ongi, koei heldu behar zaiela ondoko ezker abertzalearen ondare guztia baina Gasteizko Legebiltzarrean, prozesu politiko batean ulertuta. bilduko du, betiko ezker abertzalea- ezker abertzalea hor ez dagoenean, Eta bide hori urratzea posible da, ren militantziak osatu duen eremu foro bat sortu nahi badute, gutaz hitz baldin eta prozesu integral batez ari politikoarena, alderdi politiko legal egiteko baina gu egon gabe, ez dauka bagara. Prozesu integralak ez du baten baitan antolatua. Kito. Hori zentzurik. Ponentzia ekimen eragin- soilik kontuan hartu behar biolen- izango da Sortu. Hortik aurrera, korra izatea nahi bada, sortu dezagun tziarekin edo ETArekin amaitzea, ezker abertzaleak Zutik Euskal herri honetako eragile politiko guz- alde politikoak ere garrantzia dauka Herria agirian erabaki zuen alian- tiak presente egon daitezkeen toki eta horri ere konponbidea eman tzen politika garatzea beste alderdi bat. Ponentziak, ezker abertzalearen behar zaiola aurreikusi behar du. subiranistekin batera. Sortuk alian- esklusioan oinarritzen bada, huts tza horietan sakontzen eta are gogo egingo du, Espainiako Kongresuko “Aralarrek argi esan du ez gehiagoz aritzen lagunduko du. Deklarazioaren testua baitu abiapun- duela parte hartuko ezker tu –ez da hori esan, baina helburua Bateragune auzikoak aske geratuz hori da– eta bitartekoak ez daude abertzalea kanpo utziko gero, izan daiteke helburuen norabidean. Guk ez dugu duen inongo iniziatiban” lehendakari hautagaia? inongo forotan parte hartuko ez Izan daiteke aukera bat. Arnaldo bada berdintasunean oinarrituta eta ezker abertzalearen aktibo handia da, agenda ireki batekin. EPPK-k irteera kolektiboa eskatzen ezker abertzaleak dituen beste aktibo du. Posible al da bide horretan? askoren artean. Bateragune auziaren Aralarren jarrera nola baloratu duzu? Presoen irtenbidean jokabide indi- aurkako helegitearen bidez Arnaldo Galdera zein da, Aralarren jokabi- bidualaren eta kolektiboaren arteko epe laburrean kalean badago, ziur dea edo Aintzane Ezenarrorena? modua aurkitu daiteke. Presoek naiz, bere hautagaitza oso baloratua Nik dakidanez, Aralarrek argi eta kolektibo modura erabaki asko izango dela, lehenik eta behin ezker garbi esan du ez duela parte hartu- hartu dute jada, eta gehiago hartu abertzalearen beraren baitan. ko ezker abertzalea kanpo utziko beharko dute egoera berrian beren duen inongo iniziatiban. askatasuna bideratu ahal izateko. Batzuek diote askatuko dutela, Espainiako Gobernuari interesatzen EAJk hartzen dituen erabakiekiko, Nola? zaiolako. Badira ere justu kontrakoa berriz, iraganean baina lasaiagoa ari Esaten diguten arabera, horrek guz- pentsatzen dutenak. da ezker abertzalea, antza. tiak legalitatean espediente indibi- Hedabideetan erreparatzen baduzu Bai. Iraganeko prozesuetan EAJre- dualen arabera kokatzea eskatzen du. denetariko iritziak daude. Batzuek kiko dependentzia moduko bat izan Niretzat hori ez da kontraesankorra. diotenez, Arnaldo barruan manten- dugula ondorioztatu dugu gure Ezker abertzaleak Sortu legeztatzeko duz ezker abertzalea indartzen da, hausnarketan. EAJ non eta nola egin zuen azterketa eta bere burua eta alderantziz, Arnaldo kaleratzen kokatzen zen ardura zigun, beste birkokatu zuen hain zuzen beharra badugu eta hauteskundeetan hauta- arerioekin zituen itunetan errepara- gai bada, modu horretan indartuko tzen genituen. Aldebakartasunak “Madrilgo deklarazioak dugu ezker abertzalearen hautagai- abantaila hori eman digu, gure tza. Hipotesi eta espekulazio horien estrategia ez da EAJren edo beste irabazle/galtzaile filosofia guztien gainetik, ordea, salaketa hau inoren politikaren araberakoa. errepikatzen du” egin behar da: Espainian sententzia Horregatik EAJ kezkatu samar judizialak batzuen interes politikoen dago aldi honetan, besteak beste, arabera hartzen dira, ez nolako epai- bere helburua Ajuria Eneara buelta- duelako legalitatean aritzeko. Alder- keta egin den arabera, ez beharrezko tzea delako. Kalkulagailuaren zen- dien Legeak, gure gustuko ez denak, bermeak izan ote diren epaiketan, bakiak ez dira lehen bezain oparo- exijitzen digu hainbat puntu betetzea eta eman zen epaia justua izan ote ak, ezker abertzalea izan baitaiteke eta guk hori egin dugu. Guk ariketa zen ala ez aztertuta. Hori da kezka- lehen indarra, botoetan ez, baina hori egin bagenuen, presoek ere ari- garriena, eta eztabaida bai ordezkaritzan. keta hori egitea ez dago inondik horrek ongi marrazten ezker abertzaleak eta ETAk ere har- du zer-nolako munstro- Ezker abertzaleak amnistia ontzat tutako erabakiekin kontraesanean. ren kontra ari garen ematen du egun. Garai batean ez zen EPPK-k testuinguru politiko horre- borrokatzen. n

2012KO APIRILAREN 8A  43