Załącznik do uchwały Nr XVIII/98/04 Rady Gminy w Lipnicy z dnia 19 listopada 2004 r.

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO

DLA GMINY LIPNICA

NA LATA 2004 - 2013

Lipnica 19 listopada 2004 r. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lipnica

Spis treści

I. Wstęp II. Aktualna sytuacja społeczna i gospodarcza na obszarze gminy Lipnica 1. Położenie i środowisko przyrodnicze 2. Zasoby materialne 3. Organizacja społeczności lokalnej 3.1. Demograficzne aspekty rozwoju gminy 3.1.1. Potencjał demograficzny gminy Lipnica 3.1.2. Ruch naturalny ludności 3.2. Infrastruktura społeczna 3.2.1. Oświata i wychowanie 3.2.2. Ochrona zdrowia 3.2.3. Pomoc społeczna 4. Gospodarka 4.1. Rolnictwo w gminie Lipnica 4.2. Działalność produkcyjna i usługowa 5. Bezpieczeństwo publiczne 5.1. Bezpieczeństwo pożarowe 5.2. Stan bezpieczeństwa powodziowego 5.3. Organizacje pozarządowe i grupy społeczne 6. Kultura 6.1. Dziedzictwo kulturowe 6.2. Działalność kulturalna 7. Kultura fizyczna sport i rekreacja 7.1. Kluby sportowe 8. Bezrobocie 8.1. Walka z bezrobociem 9.Finanse gminy Lipnica 10. Walory turystyczne oraz ich zagospodarowanie 10.1. Zasoby turystyczne 10.2. Zróżnicowanie walorów turystycznych 11. Analiza SWOT III. Zadania polegające na poprawie sytuacji na obszarze gminy Lipnica 1. Podział planowanych zadań na obszary rozwojowe 2. Lista zadań w/g przyjętej hierarchii wartości IV. Realizacja zadań i projektów 1. Planowane inwestycje na lata 2004-2007 2. Planowane inwestycje na lata 2008-2013 V.Załączniki I. Wstęp

Plan rozwoju gminy Lipnica to szereg zadań, które będą podjęte oraz realizowane w otoczeniu wszystkich środowisk i terminach zmierzających do długotrwałego i zróżnicowanego rozwoju gminy Lipnica.

Dokument P.R.L. Został przygotowany w oparciu o :

►Strategię Rozwoju Gminy Lipnica ►Wieloletni plan inwestycyjny gminy ►Plan Gospodarki Przestrzennej z 2002 r. Gminy Lipnica ►Studium Uwarunkowań Zagospodarowania przestrzennego gminy ►Potrzeby społeczno – gospodarcze gminy wszystkich środowisk ►Szeroki udział społeczeństwa gminy Lipnica przy wsparciu Radnych i Rad Sołeckich

Plan Rozwoju Lokalnego to dokument uchwalony przez Radę Gminy określający najważniejsze zadania mające na celu ciągły rozwój gminy oraz przewidywalne efekty tych działań. Warunkiem powodzenia jest współpraca przy realizacji zamierzeń władz samorządowych, lokalnych organizacji pozarządowych, środowiska biznesu i przedsiębiorstw. Podstawowym narzędziem realizacji P.R.L. to środki publiczne, jednak ambitne zamierzenia przekraczają możliwości finansowe samorządu. Powodzeniem realizacji wpisanych zadań inwestycyjnych oraz metod działania będzie konieczne :

►Pozyskiwanie poza budżetowych środków na inwestycje (w tym fundusze strukturalne UE) ►Przedsięwzięcie publiczno – prywatne ►Współpraca z władzami powiatowymi ►Współpraca międzygminna i z władzami regionalnymi ►Współpraca z władzami Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Marszałkowskiego

Samorząd Gminny wytycza i zatwierdza działanie wykonalne technicznie, realne ekonomicznie, akceptowane społecznie, lecz nie może pozostać samym w ich realizacji. Problemy określane w P.R.L. Wyłączają cele, które mają służyć wykorzystaniu szans gminy, jak również uświadomić mieszkańcom gminy i przyszłym inwestorom, jaki zbiór oczekiwań jest do zrealizowania przez władze samorządowe, władze gminy oraz jakie należy podejmować decyzje. Dokument ten został przygotowany przy szerokim udziale społeczeństwa gminy Lipnica. Rada Gminy w Lipnicy uchwałą nr XVIII /98/04 z dnia 19.11.2004 r. powołała Zespół d.s. Opracowania Planu Rozwoju Lokalnego. P lan Rozwoju Lokalnego Gminy Lipnica

II.Aktualna sytuacja społeczno – gospodarcza gminy Lipnica.

1. Położenie i środowisko przyrodnicze.

1.1Położenie, ogólna charakterystyka i relacje zewnętrzne z sąsiednimi terenami.

Gmina Lipnica położona jest w zachodnio – południowej części województwa pomorskiego, w powiecie bytowskim. Graniczy z gminami: Bytów, Studzienice, Brusy, Chojnice, Konarzyny, Przechlewo, Miastko i Tuchomie. Jest oddalona o około 120 km od miasta wojewódzkiego Gdańska / pomorskie /, 140 km od miasta Bydgoszcz / kujawsko-pomorskie/, Natomiast od Warszawy Lipnica jest oddalona o około 390 km. Lipnica jest gminą wiejską z centralnie położoną wsią Lipnica, w której jest siedziba Urzędu Gminy. Powierzchnia gminy wynosi 30.957 ha. Teren gminy zamieszkuje 5135 osób w obszarze wiejskim. Gmina obecnie składa się z 15 sołectw oraz 54 miejscowości. Gospodarka w gminie Lipnica w przeważającej części to rolnictwo i leśna. Struktura gruntów w gmine Lipnica wyrażona jest w tabeli nr1 P.R.L. Przez teren gminy przebiega jedna droga wojewódzka nr 212 Bytów- Lipnica-Chojnice, oraz drogi powiatowe nr 1729G, 1731G, 1732G, 1734G, 1735G, 1736G, 1737G, 1744G, 1746G, 1750G. Dróg gminnych gmina łącznie posiada 498,5 km. w tym utwardzonych:

► nawierzchni asfaltowych 12,5 km ► nawierzchni gruntowych utwardzonych 21,0 km ► nawierzchni gruntowych 465,0 km

1.2 Środowisko.

1.2.1. Budowa geologiczna.

Ukształtowanie powierzchni terenu i budowa geologiczna.

Pod względem geomorfologicznym obszar gminy Lipnica położony jest na obszarze pasa wyżyzny pojezierza pomorskiego i wchodzi w skład wyżyny kaszubsko-pomorskiej, borów tucholskich i w nieznacznej części, zachodnio- północnej terenu gminy /Dolina Słupi/. Ukształtowanie i przebieg występujących głównych form geomorfologicznych, powoduje iż mają tu miejsce przede wszystkim częste procesy sendymentacyjne i denudacyjne. Elementami, które łączą te dwa podstawowe zespoły form polodowcowych, czyli zespoły moren czołowych są szlaki sandrowe wytworzone równocześnie z morenami na przedpolu lodolądu, a prowadzące do paradolin.

Rodzje gruntów gminy Lipnica

Rodzaje gruntów Powierzchnia w ha Struktura użytków Struktura rolnych w % użytkowania gruntów w % Grunty orne 8.515 76,10 27,50 -w tym ugorowane 1.065 Łąki 1.247 11,10 4,03 Pastwiska 1.420 12,70 4,58 Sady i ogrody 12 0,10 0,04 Razem użytki rolne 11.194 100 36,20 Lasy i parki 16.185 52,30 Pozostałe grunty pod zabudowaniami, 3.578 11,55 podwórzami, drogami, wodami oraz nieużytki Ogólna powierzchnia 30.957 gminy Lipnica

tabela nr 1

Morfologia gminy jest zatem urozmaicona i zróżnicowana, a szczególnymi akcentami tej rzeźby są doliny rzeczne, rynny polodowcowe, wały wydmowe, zagłębienia bezodpływowe, a także stoki i załomy trasy i klify występujące na zboczach kształtujących się w/w składniki rzeźby. Szczególnie uwidocznionymi makroformami rzeźby są ciągi dolin, a w szczególności rzek: Kłonecznicy, Prądzony i Zbrzycy. Przez teren gminy przebiega wododział, który oddziela spływ wód w kierunku południowym do rzeki Brdy oraz w kierunku północnym do rzeki Wieprzy i Słupi.

1.2.2. Surowce Mineralne

Na terenie gminy Lipnica występują przede wszystkim kruszywa naturalne – piaski i żwiry. Są one eksploatowane na skalę przemysłową, w które zaopatrują się szczególnie miasta : Chojnice, Tuchola, Bytów, Miastko i inne, oraz dla potrzeb lokalnych. Ponadto na terenie gminy znajduje się także kreda jeziorna w rejonie Zapcenia i Kiedrowic oraz złoża torfu w rejonie Rucowych Lasów, Rosocha.

1.2.3. Wody powierzchniowe

Główną osią hydrograficzną gminy Lipnica jest rzeka Prądzona. Oprócz rzeki Prądzona w gminie występują jeszcze rzeki : Kłonecznica, , Kanał Zapceń.

Na terenie gminy Lipnica nie występuje rzeka, którą płynie woda w I klasie czystości. Według danych za rok 1993 i 2000, wody rzek mieszczą sie w II klasie czystości. Na obszarze gminy znajduje się także duża liczba jezior. Większość jezior zawiera wody w II klasie czystości, w tym znajduje się jedno jezioro w I klasie czystości.

Na terenie gminy znajduje się 27 jezior o powierzchni ponad 5 ha, w tym 5 jezior o powierzchni ponad 100 ha i jedno powyżej 200 ha, oraz 4 jeziora w krainie 7 jezior wspólnie połączonych o łącznej powierzchni 376 ha.

Wykaz jezior gminy Lipnica tabela nr 2 Prądzona / jeziorko 16,96 Gwiazdy Duże 210,40 Piaszno Duże 68,80 104,04 Kamieniczno 102,56 Gwieździniec 50,81 Mielonek 13,34 Luboszka 9,33 Głęboczek 9,18 Trzcinne 8,45 Długie 25,26 Kielskie 139,59 Czarne 9,18 Lipionek 5,10 Brzezinek Duży 26,00 Gliszczonek 11,65 Kuchnik / Kuchenik 5,67 Kiedrowickie 104,85 Księże 77,55 Osowo Duże 17,62 Prądzona / jeziorko 16,96 Trzebielskie 76,83 Białe 20,30 Łąkie / wiejskie 156,41 Młyńskie 8,94 Długie 39,99 Parszczenica 90,48

1.2.4. Wody podziemne

Pośród typów wód najpowszechniej występują :

►wody gruntowe- występują najpłycej i oddalone są od powierzchni ziemi przepuszczalną strefą ponad zwierciadłem wody ( strefa arreacji) są one intensywnie zasilane przez odpady atmosferyczne.

►Wody wgłębne- związek z powierzchnią jest ograniczony co zmniejsza zasilanie, ale zwiększa odporność na zanieczyszczenia.

►Wody głębinowe – izolowane od powierzchni ziemi kilkoma warstwami nieprzepuszczalnymi.

W skrajnie południowo-wschodnie części gminy położony jest tzw. Główny Zbiornik Wód Podziemnych w otworach czwartorzędowych. Jest to obszar Najwyższej Ochrony (tzw. ONO).Obszary zasilania wód podziemnych wymagają szczególnej ochrony. Jego strefy ochronne to rejony Borzyszków, Ostrowitego, Lipnicy, Zapcenia i Mielna.

1.2.5. Klimat

Dla klimatu gminy charakterystyczna jest jesień, dłuższa od wiosny o około 14 dni, co można wytłumaczyć utratą ciepła na topnienie pokrywy lodowej z jezior oraz dłużej zalegającą pokrywą śnieżną. Okres wegetacji jest krótki i wynosi około 195-205 dni.

Średnie roczne temperatury wynoszą około 6,2 - 7,0 °C, lato jest dość chłodne i krótkie, trwające średnio 60-80 dni, zima jest stosunkowo długa i trwa 90-100 dni.

Dni chłodnych z temperaturą minimalną poniżej 0 °C jest średnio około 125 dni mroźnych z temperaturą maksymalną poniżej 0 °C jest 42, a dni bardzo mroźnych z temperaturą maksymalną poniżej 10 °C jest około 22 w roku. Roczne sumy opadów w gminie wynoszą około 600-650 mm. Dni gorących jest o temperaturze maksymalnej co najmniej 25 °C jest średnio 21 w roku. Maksimum opadów występuje w miesiącach letnich i zimowych, minimum wiosną i jesienią. W okresie wegetacyjnym średni opad wynosi około 310-370 mm. Zdecydowaną przewagę mają wiatry południowo-zachodnie i zachodnie.

1.2.6. Gleby

Znaczną przewagę na terenie gminy mają gleby typu bielicowego, o przewadze piasków luźnych słabogliniastych i gliniastych.Gleby te wrażliwe są na erozję zarówno wietrzną, powierzchniową jak i wodną .Zjawiska te występują szczególnie w okolicach wsi : Karpno, Mielno, Zapceń i Borowy Młyn.

1.2.7.Szata roślinna.

Znaczną powierzchnię gminy zajmują lasy, pola uprawne oraz jeziora. Nieliczne zbiorowiska łąkowych użytków zielonych są położone na ogół nad ciekami wodnymi -Upiłka, Mielna, Zapcenia i Lipnicy. Są to bogate florystycznie zbiorowiska rzędu arrhenatheretalita. Ich skład to przede wszystkim rajgras wyniosły, stokłosa miękka, stokrotka pospolita, pepawa dwuletnia, mniszek pospolity, marchew zwyczajna, 2 gatunki koniczyn-łąkowa , 2 gatunki ostrożeni- warzywny i siwy , oraz będący pod ochroną goździk pyszny. Niewysokie wzniesienia są zajęte przez półnaturalne i antropogeniczne pastwiska, na których rośnie czasem ukwap wapienny. Żyzność gleb zdecydowała, że występują zbiorowiska chwastów segetalnych. Dominującymi chwastami są : murana bezwonna, gwizdnica pospolita, przytulica czepna, miotła zbożowa, mak polny, komosa biała, chwastnica jednostronna, a miejscami owies głuchy, wilczomlecz drobny, bniec dwudzielny i szarłat szorstki.

1.2.8. Lasy

Na terenie gminy Lipnica zbiorowiska roślinne są dość zróżnicowane, tereny leśne, obszary zadrzewione i zakrzewione łąki i pastwiska oraz ugory i odłogi, które bardzo często zarastają samosiejkami. Tereny leśne zajmują znaczną powierzchnię gminy 16 185ha co stanowi 52,6 % jej obszaru – 5.956 ha to lasy indywidualnych gospodarstw. Zgodnie z przynależnością przyrodniczą-leśną, lasy w gminie Lipnica należą do Dzielnicy Borów Tucholskich oraz w nieznacznej części do Doliny Słupi w których dominują laso-bory suche z domieszką brzozy oraz na terenie zachodnim gminy z domieszką dębu i buka. Największą powierzchnię, bo prawie 97 % zajmują lasy boru suchego, lasy sosnowe z domieszką drzewostanów brzozowych i częściowo świerkowych. Dominującymi typami siedliskowymi lasu na terenie gminy Lipnica są bór suchy 55 %, bór świeży 20 %,bór mieszany świeży 15 %, las mieszany i inne 10% Bory Tucholskie, których granicą od strony zachodniej jest są jednym z najbardziej zróżnicowanych przyrodniczo regionów Polski wyróżniających się w skali kraju i Europy. Bory Tucholskie pomimo wielowiekowej i wielokierunkowej gospodarki człowieka jako środowisko przyrodnicze zachowały fragmenty biocenoz i ekosystemów o charakterze zbliżonym do naturalnego. Sieć hydrograficzna w powiązaniu z urozmaiconą rzeźbą terenu i specyficznymi warunkami klimatycznymi, duża lesistość i niski stopień zaludnienia przyczyniły się do zachowania w Borach Tucholskich wielu zespołów roślinnych z endemicznymi, reliktowymi, rzadkimi, objętymi prawną ochroną gatunkami roślin. Z pośród nich wiele zostało opisanych w „Polskiej Czerwonej Księdze Roślin „ a są to między innymi lobelia jeziorna, poryblin jeziorny, sasanka wiosenna oraz liczne gatunki porostów. Przedstawicielami fauny najmniejszymi gatunkami zwierząt, charakterystycznymi również dla gminy Lipnica są kania czarna i ruda, bocian czarny, żuraw, gągoł, zimorodek, wydra, bóbr, puchacz i rybołów. Południowa część gminy, Rosocha i Rucowe Lasy charakteryzuje się niewielką lesistością oraz znacznymi obszarami łąk i pastwisk .

1.2.9. Obszary objęte ochroną przyrody i krajobrazu.

Teren gminy Lipnica jest objęty formą ochrony przyrody. Są to :

►Obszar chronionego krajobrazu – obejmuje znaczną część powierzchni Gminy części południowo – zachodniej jako otulina Zaborskiego Parku Krajobrazowego ustanowione w celu ochrony i zachowania dla turystyki unikalnych krajobrazów. Są wyznaczone strefy ochronne nad jeziorami takimi jak : Księże, Długie, Parszczenica, Mielonek, Boryń Mały, cz. Jez. , , Gwiazda Duża, Łąkie – wiejskie, Piaszno Duże, Piaszno Małe, rzeka Kłonecznica, gdzie obowiązuje zakaz zabudowy 100 metrów od lini brzegowej jezior i rzek. Ponadto obowiązuje strefa ciszy i występuje zakaz używania łodzi, motorówek o napędzie silnikami spalinowymi. ►Obszar chronionego krajobrazu Dolina Słupi, który obejmuje niewielką część gminy od strony północnej z jeziorami : Kamieniczno, Gliszczonek oraz Borzyszkowy. ►Rezerwat przyrody : faunistyczny, jeź. Piaszno Duże, jezioro I klasy czystości oraz jeź. Trzebielsk wylęgi mew. ►Pomniki przyrody. Są to w znacznej większości okazałe drzewa, jałowce, głazy narzutowe, źródliska oraz stanowisko charakterystycznych gatunków roślin. ►Użytki ekologiczne. Są to zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie do zachowania unikatowych typów środowiska i ich zasobów genowych Należą do nich bagna, jeziora lobeliowe, oczka wodne, i nieużytkowane łąki oraz 3 użytki ekologiczne, które znajdują się na terenie lasów państwowych. W planach jest również włączenie niektórych obszarów gminy do systemu „Natura 2000 zgodnie z Dyrektywą Siedliskową U.E.

2. Zasoby materialne – infrastruktura techniczna gminy.

2.1. Zaopatrzenie w ciepło

Na pierwszym miejscu, jako główny nośnik energii jest drewno, następnie węgiel, miał węglowy, trociny i częściowo gaz płynny. W czterech miejscowościach gminy są czynne kotłownie węglowe C.O. Przy Szkole Podstawowej w Lipnicy, U.G. w Lipnicy, Szkoła Podstawowa w Borowym Młynie, Szkoła Podstawowa w Brzeźnie Szlacheckim, przy Państwowym Nadleśnictwie w Osusznicy oraz w bloku mieszkalnym 17 rodzin tejże miejscowości. Ponadto Zakład Odzieży Ochronnej w Lipnicy również posiada własną kotłownię CO. na węgiel i miał węglowy. Ze względu na zanieczyszczenia spowodowane sposobem ogrzewania (węgiel i miał węglowy) istnieje potrzeba przejścia na ekologiczny system ogrzewania. Ekologicznym sposobem ogrzewania jest wykorzystanie w większym stopniu odpadów drewna ze zrębów po wyciętych drzewach w lasach państwowych jak i w lasach prywatnych oraz większe wykorzystanie trocin oraz odpadów drewna z Zakładów Produkcji Oróbki Drewna, których na terenie gminy jest 8 w tym 2 to zakłady zajmujące się produkcją palet. Następnymi ekologicznymi nośnikami energii są : gaz płynny, olej grzewczy lub energia elektryczna i na te nośniki energii należy w przyszłości przechodzić. Barierą tych nośników energii grzewnej są zapewne ceny i skromne budżety rodzinne.

2.2. Zaopatrzenie w energię elektryczną

Gmina Lipnica zasilana jest energią elektryczną z GPZ w Ostrowitym. Znajduje tam się transformator 110/15 kV o mocy 6,3 MVA, ze stacji tej wyprowadzone są linie średniego napięcia - sztuk 5, z których poprzez stacje transformatorowe zasilani są poszczególni odbiorcy.

2.3. Zaopatrzenie w gaz.

Na terenie gminy Lipnica brak jest sieci gazowych. W planach dla gminy Lipnica jest przewidziana gazyfikacja za 10 – 15 lat.

2.4. Systemy łączności

Gmina Lipnica obsługiwana jest przez Telekomunikację Polską S.A.. Zlokalizowane są również anteny telefonii komórkowej operatorów sieci takich jak : ERA GSM PLUS GSM oraz IDEA. Anteny telefonii komórkowej zlokalizowane są w następujących miejscowościach gminy: , Kiedrowice, Mielno, Rucowe Lasy, Borowy Młyn, Łąkie, Prądzona, Brzeźno Szlacheckie.

2.5. Sieć komunikacji drogowej

Sieć komunikacyjna jest średnio rozwinięta. Położenie pomiędzy miastami powiatowymi Chojnice i Bytów dają dość dobrą dostępność dla mieszkańców z korzystania z usług ponadpodstawowych. Przez teren gminy przebiega jedna droga wojewódzka o długości - 21 km., droga nr 212. Pozostała część sieci komunikacyjnej to drogi powiatowe o długości 79,3 km., w tym o nawierzchni utwardzonej ok. 76 km. oraz drogi gminne o łącznej długości 454 km., w tym drogi bezpośredniego nadzoru o długości 157 km. w granicach administracyjnych gminy.

2.6. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków

Na terenie gminy Lipnica jest czynna jedna oczyszczalnia ścieków mechaniczno – biologiczna o przepustowości 50 m3/d, która pozwala na przyjęcie ścieków komunalnych dowożonych oraz ścieków z dwóch bloków mieszkalnych w miejscowości Osusznica. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Osusznica. Gmina Lipnica ma podpisaną umowę na budowę oczyszczalni ścieków w miejscowości Upiłka, która ma służyć w przyszłości jako jedna oczyszczalnia na całą gminę o przepustowości docelowej do 1200 m3/d.

I etap realizacji budowanej oczyszczalni do 600 m3/d z kolektorami o łącznej długości 12,5 km. to skanalizowanie miejscowości: Borowy Młyn, Upiłka i Osusznica z punktem zlewnym. Do punktu zlewnego w miejscowości Osusznica oraz do oczyszczalni ścieków w Upiłce w sezonie letnim będą dowożone ścieki z domków letniskowych znajdujących się na terenach rekreacyjnych. Następny etap budowy kolektorów to : do miejscowości Lipnica, Kiedrowice , w drugim kierunku gminy nad jeziorem Gwiazda Duża oraz miejscowości Łąkie i Brzeźno Szlacheckie. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych z oczyszczalni Upiłka będzie rzeka Prądzona. Część ścieków gromadzona jest w zbiornikach bezodpływowych, skąd są wywożone na oczyszczalnię albo trafiają bezpośrednio do gruntu.

2.7. Zaopatrzenie w wodę

Na terenie gminy wybudowano łącznie 120 km. sieci wodociągowych przyłączy doprowadzających wodę do wsi i indywidualnych gospodarstw rolnych. Zwodociągowane są następujące miejscowości : Brzeźno Szlacheckie, Borowy Młyn, Upiłka, Rucowe Lasy, Lipnica, Kiedrowice, Zapceń, , Borzyszkowy, Ostrowite, Prądzona, Gliśno Wielkie, Wojsk wybudowanie, Łąkie, Tebowizna, tereny rekreacyjne przy jeziorze Łąkie Wiejskie, Brzozowo oraz wybudowanie w tym sołectwie.

Hydrofornie znajdują się w następujących miejscowościach :

►Borowy Młyn – 2 ujęcia wody, ►Brzeźno Szlacheckie – 2 ujęcia wody ►Brzozowo – 1 ujęcie wody ►Borzyszkowy – 2 ujęcia wody ►Lipnica – 3 ujęcia wody

Natomiast hydrofornia i 2 ujęcia wody w miejscowości Łąkie zostały podjęte do likwidacji, gdyż zasilenie następuje z hydroforni Borzyszkowy. Łącznie na terenie gminy jest 797 odbiorców wody. Łączna wydajność ujęć dla wodociągów zbiorowych wynosi 300 m3/d. Natomiast ich wykorzystanie wynosi ok. 50 %.

2.8. Gospodarka odpadami na terenie gminy

Odpady komunalne są to odpady stałe, powstające w wyniku działalności bytowo – gospodarczej człowieka w środowisku wiejskim i osiedlowym. Na terenie gminy obecnie funkcjonuje jedno składowisko odpadów stałych w miejscowości Borowy Młyn, a pozostałe dwa w miejscowościach Gliśno Wielkie i Brzeźno Szlacheckie zostały zlikwidowane, składowisko w miejscowości Kiedrowice jest w trakcie likwidacji. Składowisko odpadów stałych w miejscowości Borowy Młyn zgodnie z wydaną decyzją Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Gdańsku Oddział zamiejscowy w Słupsku może być użytkowane do końca września 2005r., po tym terminie gmina praktycznie pozostaje bez składowiska odpadów stałych. Od trzech lat na terenie gminy w większych miejscowościach takich jak Lipnica, Borowy Młyn, Brzeźno Szlacheckie, Łąkie, a obecnie w miejscowościach : Zapceń, sołectwo Luboń, Borzyszkowy są ustawione komplety pojemników na odpady, które zgodnie z porozumieniem podpisanym przez 7 gmin, są odbierane przez M.P.G.K. w Bytowie i dowożone na składowisko w Sierżnie. Ponadto gmina Lipnica od 2003r. Została objęta selektywną odbiórką odpadów stałych z wszystkich miejscowości na terenie gminy, workowanych których odbiór następuje jeden raz w miesiącu lub jeden raz na dwa miesiące. Nieprawidłowa gospodarka odpadami stanowić może zagrożenie toksyczne i epidemiologiczne dla ludzi, dlatego też należy wzorem miejscowości Brzeźno Szlacheckie wprowadzenie odbioru odpadów bytowych przez spisanie umów z mieszkańcami innych miejscowości i ich odbiór M.P.G.K. W Bytowie lub inną firmę wyłonioną w przetargu lub na zasadzie konkurencji. Konieczna jest również selekcja odpadów u źródła przez budowanie małych kompostowni oraz jednego składowiska na terenie gminy z całkowitą selekcją, oraz pobudowanie ewentualnej spalarni.

3. ORGANIZACJA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ

3.1. Demograficzne aspekty rozwoju gminy

Rozwój demograficzny gminy ma istotny wpływ na przebieg procesów społecznych i gospodarczych w niej zachodzących.

3.1.1 Potencjał demograficzny gminy Lipnica

Liczba ludności gminy Lipnica wynosi 5135 w tym 2911 kobiet. Kobiety stanowią 57 % populacji. Liczba ludności gminy sukcesywnie wzrasta każdego roku, co jest spowodowane korzystnym rozwojem budownictwa mieszkaniowego. Gęstość zaludnienia w poszczególnych rejonach gminy kształtuje się prawie na tym samym poziomie i wynosi średnio w gminie 17 osób/km2.

Zmiany liczby ludności gminy w latach 1973 – 2003. tabela nr 3 Rok Liczba stałych mieszkańców Gęstość zaludnienia Ogółem Kobiety liczba osób / km 1973 4.376 2.036 14 1975 4.481 2.132 14 1977 4.467 2.112 14 1978 4.532 2.142 15 1980 4.543 2.146 15 1983 4.564 2.151 15 1988 4.583 2.231 15 1992 4.671 2.267 15 1995 4.726 2.298 15 1996 4.786 2.324 15 1999 4.798 2.376 16 2000 5.025 2.391 16 2001 5.052 2.436 16 2002 5.079 2.445 16 2003 5.135 2.911 17 Struktura rozmieszczenia ludności na terenie gminy Lipnica

tabela nr 4 Sołectwo Liczba ludności Kobiety Mężczyźni stałej Lipnica 873 483 390 Kiedrowice 242 132 110 Zapceń 240 130 110 Luboń 110 60 50 Mielno 255 131 124 Borowy Młyn 917 574 343 Brzeźno Szlacheckie 545 312 233 Brzozowo 159 89 70 Łąkie 377 193 184 Borzyszkowy 268 174 94 Ostrowite 242 131 111 Gliśno 174 89 85 Wojsk 182 99 83 Osusznica 293 155 138 Prądzona 258 159 99

3.1.2. Ruch naturalny ludności

tabela nr 5 Wskaźnik Rok 1990 1993 1996 2000 2002 Urodzenia żywe 69 63 64 55 64 Zgony ogółem 31 50 54 36 44 Liczba urodzeń 6,9 7,6 7,5 9,1 7,9 żywych na 100 mieszkańców Liczba zgonów 9,15 9,6 8,9 13,95 11,5 na 100 mieszkańców Emigracja 34 39 57 59 61 3.2. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

3.2.1 Oświata i wychowanie

Placówki wychowania przedszkolnego

Pierwszy etap procesu edukacyjnego dzieci stanowią często placówki wychowania przedszkolego, które znajdują się w miejscowościach : Borowy Młyn, Brzeźno Szlacheckie i Lipnica. Placówki wychowania przedszkolego wspomagają oraz przygotowują do podjęcia nauki w szkole jako 1 – oddziałowe przedszkola, których liczba miejsc utrzymuje się na tym samym poziomie.

Wychowanie przedszkolne w latach 1999 – 2002 tabela nr 6 Placówki Odziały Nauczyciele Miejsca Dzieci L 1999 I 1 3 3 53 57 P 2000 N 1 3 3 53 53 I 2001 C 1 3 3 53 49 A 2002 1 3 3 53 63

Wychowanie przedszkolne w latach 1999 – 2002

tabela nr 7 Placówki Odziały Nauczyciele Miejsca Dzieci 1999 1 2 3 38 42 BOROWY 2000 1 2 3 38 39 MŁYN 2001 1 2 3 27 33 2002 1 2 3 27 32

Wychowanie przedszkolne w latach 1999-2002

tabela nr 8 Placówki Oddziały Nauczyciele Miejsca Dzieci 1999 1 2 2 25 33 BRZEŹNO 2000 1 2 2 25 30 SZLACHECKIE 2001 1 2 2 25 37 2002 1 2 2 20 32

Szkolnictwo Podstawowe

Na terenie gminy Lipnica znajdują się cztery szkoły stopnia podstawowego oraz trzy placówki szkół gimnazjalnych w następujących miejscowościach :

►Borowy Młyn, ►Brzeźno Szlacheckie, ►Lipnica, ►Zapceń – bez placówki gimnazjalnej Młodzież z miejscowości w których nie zlokalizowano szkoły dowożona jest do szkół autobusem szkolnym i autobusami P.K.S. z Bytowa.

Wychowanie na poziomie szkoły podstawowej w latach 1999 – 2002

tabela nr 9 Placówki Oddziały Nauczyciele Pomieszcze Uczniów w Absolwenci L nia tym w tym dziewcząt dziewcząt I 1999/2000 P 1 15 29 13 249/105 63/26 N 2000/2001 I 1 15 25 11 254/114 45/17 C 2001/2002 A 1 13 23 9 268/120 38/15 2002/2003 1 13 24 9 271/131 48/25

Wychowanie na poziomie szkoły podstawowej w latach 1999 – 2002

tabela nr 10 Placówki Oddziały Nauczyciele Pomieszcze Uczniów w Absolwenci nia tym w tym dziewcząt dziewcząt 1999/2000 BOROWY 1 7 7 9 110/47 16/7 2000/2001 MŁYN 1 6 7 9 91/36 18/6 2001/2002 1 6 7 9 83/35 18/8 2002/2003 1 6 7 9 73/29 15/6

Wychowanie na poziomie szkoły podstawowej w latach 1999 – 2002

tabela nr 11 Placówki Oddział Nauczyciele Pomiesz Uczniów Absolwenci y czenia w tym w tym dziewcząt dziewcząt 1999 / 2000 7-pełnozatrudnionych Z 1 6 2-niepełnozatrudnionych 6 42/21 8/4 A P 2000/2001 C 7-pełnozatrudnionych E 1 6 1-niepełnozatrudniony 6 42/20 8/3 Ń 2001/2002 8-pełnozatrudnionych 1 6 1-niepełnozatrudniony 6 40/19 7/4 2002/2003 7-pełnozatrudnionych 1 6 2-niepełnozatrudnionych 6 40/16 8/3

Liczba uczniów w szkołach podstawowych w gm. Lipnica

tabela r 12 Nazwa placówki oświatowej Liczba uczniów w roku szkolnym 2003/2004 S P Lipnica 264 S P Borowy Młyn 65 S P Brzeźno Szlacheckie 103 S P Zapceń 32 Razem 464

Szkolnictwo Gimnazjalne

Młodzież szkół podstawowych z terenu gminy może kontynuować dalszą naukę w trzech placówkach przy których są gimnazja, a w przyszłości w nowym gimnazjum w Lipnicy. W gimnazjach na terenie gminy na rok 2003/04 uczyła się następująca liczba uczniów : Borowy Młyn – 18 uczniów Brzeźno Szlacheckie – 17 uczniów Lipnica – 52 uczniów Wychowanie na poziomie gimnazjum 1999-2002 tabela nr13 Placówki Oddziały Nauczyciele Pomieszcze Uczniów w Absolwenci L nia tym w tym dziewczęta dziewczęta I 1999/2000 P 1 2 3 2 N 2000/2001 I 1 4 5 4 C 2001/2002 A 1 6 9 6 156/74 50/23 2002/2003 1 6 9 6 146/69 52/31

Wychowanie na poziomie gimnazjum 1999 – 2002

tabela nr 14 Placówki Odziały Nauczyciele Pomieszczenia Uczniów Absolwenci w tym w tym dziewcząt dziewcząt 1999/2000 BOROWY 1 1 4 2 19/9 2000/2001 MŁYN 1 2 4 3 37/17 2001/2002 1 3 5 3 55/23 19/9 2002/2003 1 3 5 4 53/22 18/8

Wychowanie na poziomie gimnazjum 1999- 2002

tabela nr 15 Placówki Oddziały Nauczyciele Pomieszcze Uczniów w Absolwenci nia tym w tym dziewczęta dziewczęta 1999/2000 1 1 4 2 16/9 Brzeźno 2000/2001 Szlacheckie 1 2 5 2 34/19 2001/2002 1 2 5 4 46/24 16/9 2002/2003 1 3 5 4 49/22 17/10

Liczba uczniów w gimnazjum w gm. Lipnica tabela nr 16 Nazwa placówki oświatowej Liczba uczniów w roku szkolnym 2003/2004 Gimnazjum Lipnica 151 Gimnazjum Borowy Młyn 50 Gimnazjum Brzeźno Szlacheckie 50 Razem 251

3.2.2. OCHRONA ZDROWIA

Ośrodki zdrowia

Na terenie gminy Lipnica zadania w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej wykonuje jeden „Ośrodek Zdrowia w Lipnicy” oraz jako punkty filialne przy ośrodku zdrowia w Brzeźnie Szlacheckim oraz utworzony punkt przy Remizie Strażackiej w Borowym Młynie. Zatrudnionych jest na terenie gminy 6 lekarzy według następującej specjalności :

►lekarze medycyny ogólnej – 2 ►pediatrzy – 1 ►ginekolodzy – 1 ►stomatolodzy – 1 ►ortopedzi – 1

Ponadto w Lipnicy jest uruchomiony dodatkowo 1 punkt jako praktyka prywatna w dziedzinie stomatologii.

Stan zdrowia mieszkańców gminy

Na 5135 mieszkańców gminy Lipnica w 2002 r. udzielono 14.089 porad lekarskich co stanowi 2,7 porady na jednego mieszkańca. Dorośli pacjenci skarżą się na typowe schorzenia występujące u ludzi starszych, czyli problemy z układem krążenia i ruchu. Wśród młodych pacjentów pojawiają się typowe dla dzieci i młodzieży problemy zdrowotne, związane najczęściej z układem oddechowym.

Liczba lekarzy w gm. Lipnica Lekarze Liczba lekarzy Lekarze medycyny ogólnej 2 Pediatrzy 1 Ginekolodzy 1 Stomatolodzy 1 Ortopedzi 1 Ogółem 6 Tabela nr 17

Apteki

Z punktu widzenia opieki zdrowotnej istotna też jest dostępność ludności do punktów aptecznych. Sytuacje w tym temacie obrazuje tabela.

Apteki w gminie Lipnica

Apteki Aptekarze Liczba Gmina ludności Lipnica 1 1 5135 Tabela nr 18 Na terenie gminy Lipnica znajduje się jedna apteka w miejscowości Lipnica, w obiekcie gminnym.

3.2.3. POMOC SPOŁECZNA

Pomoc z budżetu centralnego – zadania zlecone

W 2003r. z pomocy zadań zleconych skorzystały 154 rodziny z następujących powodów :

►Inwalidztwo (w tym z tytułu opieki nad niepełnosprawnymi dziećmi) ►Potrzeba ochrony macierzyństwa ►Długotrwała choroba ►bezrobocie ►Bezradność w prowadzeniu gospodarstwa domowego zwłaszcza w rodzinach wielodzietnych i niepełnych Oraz pomoc ze środków samorządowych w następujących formach :

►Udzielenie pomocy w formie schronienia – 1 osoba (umieszczenie w noclegowni) ►posiłki - 328 dzieci ►zasiłki celowe - 69 rodzin ►specjalne zasiłki celowe - 6 rodzin

Pomoc została przyznana m. in. na :

►Żywność ►Odzież ►dofinansowanie do kosztów leczenia ► dofinansowanie do zakupu lekarstw ►dofinansowanie do zakupu opału ►dofinansowanie dzieci w ośrodkach Szkolno - Wychowawczych

Działalność świadczona w zakresie badań zleconych za 2003 r.

Rodzaje świadczenia Ilość rodzin W procentach w stosunku do ilości rodzin w gminie / 100 Renty socjalne 43 2,90 Ochrona macierzyństwa 22 1,45 Zasiłki stałe 16 1,06 Zasiłki stałe wyrównawcze 12 0,80 Usługi opiekuńcze 3 0,20 Gwarantowane zasiłki okresowe 3 0,20 Zasiłki pielęgnacyjne 9 0,60 Zasiłki okresowe specjalne 3 0,20 Zasiłki okresowe 46 3,10 Tabela nr 19

Świadczenia finansowe z budżetu Gminy za 2003 r. Rodzaj świadczenia Ilość rodzin W procentach Schronienie 1 0,06 Posiłek 328 21,80 Zasiłki czasowe i pomoc w naturze 69 4,60 W tym specjalne zasiłki celowe 6 0,40 RAZEM Z GMINY 404 26,80 Tabela nr 20

4. GOSPODARKA

4.1. Rolnictwo w Gminie Lipnica

Na terenie gminy Lipnica przeważa gospodarka rolniczo – leśna. Użytki rolne zajmują 39,5 % powierzchni całkowitej gminy. W tym 96 % użytków należy do indywidualnych właścicieli gospodarstw rolnych.

Struktura użytków rolnych

Rodzaje gruntów Powierzchnia w ha Struktura użytków rolnych w % Grunty orne 8,515 76,10 -w tym ugorowane 1,065 Łąki 1,247 11,10 Pastwiska 1,420 12,70 Sady i ogrody 12 0,10 Razem użytki rolne 11,194 100 Tabela nr 21 Gleby gminy są bardzo słabe, grunty rolne w 72,1 % ogólnej powierzchni są glebami klasy VI. Gleby klas I, II i III w gminie Lipnica w ogóle nie występują, a użytków zielonych klasy IV jest tylko 587 ha. Liczba gospodarstw o powierzchni powyżej 1 ha na koniec roku 2002 wynosiła 917. Średnie statystyczne gospodarstwo rolno – leśne wynosiło 18,3 ha, a powierzchni leśnej średnio na jedno gospodarstwo rolne przypada 6,1 ha, natomiast użytków rolnych średnio na jedno gospodarstwo przypada 12,2 ha. Udział lasów terenu gminy Lipnica wynosi 52,3 % ogólnej powierzchni. Na terenie gminy jest 27 jezior, w tym 19 o powierzchni powyżej 10 ha o łącznej powierzchni 1550 ha co stanowi 5 % całej powierzchni gminy. Struktura gleb w gminie

Klasa Powierzchnia w ha fizycznych Razem gleby Grunty orne Użytki zielone I II III IV 587 587 IVa 69 69 IVb 130 130 V 936 524 1.460 VI 6.000 527 6.527 VIz 1.380 853 2.223 Razem 8.515 2.667 11.006 Tabela nr 22

W rolnictwie na terenie gminy zaczyna przeważać wyspecjalizowana produkcja jednokierunkowa nastawiona na produkcję zwierzęcą ( trzodę chlewną, bydło mleczne i bydło opasowe), dotyczy to przede wszystkim gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 20 ha. Ze względu na przewagę gleb słabych na terenie gminy przewiduje się specjalizację gospodarstw w kierunku rolnictwa środowiskowego. Nieuniknionym jest również to, że gleby najsłabsze będą stopniowo zalesiane, co już obecnie występuje, jednak ze względu na niespójność przepisów prawnych zalesianie nie wszędzie jest realizowane według potrzeb.

Struktura wielkości gospodarstw w gminie ( bez lasów )

Wielkość gospodarstwa Ilość gospodarstw rolnego 1-2 ha 119 2-5 ha 126 5-10 ha 147 10-15 ha 122 Powyżej 15 ha 403 Wielkość gospodarstwa Ilość gospodarstw rolnego Razem 917 Tabela nr 23

4.2. DZIAŁALNOŚĆ PRODUKCYJNA I USŁUGOWA

W gminie nie ma znacząco dużych zakładów przemysłowych. Prawie każdego roku odnotowuje się nieznaczny wzrost niewielkich podmiotów gospodarczych. Największy przyrost obserwuje się w różnych gałęziach handlu i napraw. Nie są tworzone większe firmy produkcyjne. Małe i średnie firmy są często słabe kapitałowo, zatrudniające do 5 osób. Według prawnej formy działalności dominuje sektor przyrostu firmy osób fizycznych oraz cywilne spółki handlowe. Jednym z kierunków działalności gospodarczej jest produkcja w obróbce drewna i wytwarzanie panoramy ogrodowej czy palet. Specjalizuje się w nim kilka podmiotów gospodarczych w gminie .

Podmioty gospodarki narodowej według sektorów własności i form prawnych (ilość)

Forma prawna działalności 1996 r. 1997 r. 1998 r. 1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r.

Przedsiębiorstwa państwowe 2 2 2 2 2 2 2 Spółki cywilne 6 7 7 7 10 8 Spółdzielnie 1 1 1 1 1 1 Osoby fizyczne 159 184 182 183 183 206 202 Ogółem 168 194 192 193 196 217 204 Tabela nr 24

Zakłady osób fizycznych według wybranej sekcji

Forma prawna 1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r. działalności Działalność produkcyjna 29 30 32 29 Budownictwo 30 29 32 34 Handel i naprawy 67 70 76 72 Transport i łączność 11 13 14 14 Pośrednictwo finansowe 3 4 Ogółem 137 142 157 153 Tabela nr 25

Zatrudnienie ludności w poszczególnych działach gospodarki narodowej

Dział Liczba zatrudnionych na koniec roku gospodarki 1998 r. 1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r. Ogółem 249 260 259 277 809 Przemysł 26 25 26 27 24 Budownictwo 28 30 29 32 34 Transport , 11 11 13 14 14 komunikacja Handel i 49 56 45 56 59 naprawy Administracja 35 35 35 36 37 Edukacja 100 103 111 112 101 Tabela nr 26

Ważniejsze podmioty działające w gminie Lipnica :

►Zakład Produkcji Kruszywa KAMAL Ostrowite ►Państwowe Nadleśnictwo Osusznica ►Firma Handlowo- Usługowa Richter ►Firma KARO ►FIRMA PAULA ►Ubojnia bydła Sątoczno ►ARTECH Lipnica ►Stawy Pstrągowe / Adamczyk – Żynda / Upiłka ►Firma Łąccy Brzeźno Szlacheckie 5. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE

W Lipnicy znajduje się Komisariat Rewiru Dzielnicowych, w którym pracuje obecnie trzech policjantów. Według informacji Prokuratury Rejonowej w Bytowie na terenie gminy Lipnica w 2003 r. odnotowano 66 przestępstw.

5.1. Bezpieczeństwo pożarowe

W gminie Lipnica funkcjonuje 7 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych w miejscowościach :

►Lipnica ►Borowy Młyn ►Brzeźno Szlacheckie ►Borzyszkowy ►Gliśno Wielkie ►Zapceń ►Prądzona

Na ternie gminy w jednostkach OSP zrzeszonych jest łącznie 242 członków w tym młodzież w 5 drużynach młodzieżowych. Działające na trenie gminy jednostki OSP, sprzęt oraz umundurowanie przechowują w remizach, które ze względu na okres budowy są w różnym stanie, chociaż należy stwierdzić, że na bieżąco są wyremontowywane i ich stan techniczny jest średni.

5.2. Stan bezpieczeństwa powodziowego

W gminie Lipnica nie występują zagrożenia powodziowe, mogą ewentualnie występować lokalne podtopienia użytków zielonych.

5.3. Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne

W gminie Lipnica działają organizacje i stowarzyszenia społeczne o charakterze lokalnym i ponadlokalnym takie jak : ►Ochotnicza Straż Pożarna ►Kaszubski Zespół „GOCHY” ►Związek Emerytów i Rencistów ►Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych ►Koła Gospodyń Wiejskich ►Zrzeszenie Kaszubsko – Pomorskie

6. KULTURA

6.1. Dziedzictwo kulturowe

Gmina Lipnica jest ważnym regionem Kaszub, znajduje się na ziemiach staropolskich podregionu Kaszub. Tereny Lipnicy i okolic zamieszkują rdzenni mieszkańcy Kaszub zwani „Krubanami”, którzy wytworzyli bogatą kulturę kaszubską, podtrzymywaną w dalszym ciągu poprzez mowę, rękodzieło artystyczne oraz działalność zespołu Gochy. Walory krajobrazowe środowiska kulturowego stanowią :

►zabytkowe obiekty sakralne w Borzyszkowach i Brzeźnie Szlacheckim.

6.2. Działalność Kulturalna

Na terenie gminy działają Koła Gospodyń Wiejskich, natomiast w samej Lipnicy działa Kaszubski Zespół Folklorystyczny GOCHY, który liczy 16 amatorek i 5 amatorów. Ponadto na terenie gminy funkcjonują wiejskie świetlice przy Remizach Strażackich i budynkach po byłych szkołach podstawowych takich jak :

►w Lipnicy przy Remizie Strażackiej ►w Borowym Młynie przy Remizie Strażackiej ►w Brzeźnie Szlacheckim przy Szkole Podstawowej ►w Borzyszkowach przy Remizie Strażackiej ►w Prądzonie w budynku Świetlicy Wiejskiej

Oraz w miejscowościach :

►Łąkie ►Gliśno Wielkie ►Wojsk ►Rucowe Lasy ►Zapceń

Lecz te budynki wymagają remontu i doposażenia. W Łąkim budynek po byłej szkole jest w trakcie remontu w ramach programu Odnowy Wsi. Na terenie gminy Lipnica istnieje Gminna Biblioteka Publiczna oraz 3 filie. Ogólna wielkość księgozbioru kształtuje się w granicach 25.000 książek.

Struktura wypożyczeń na terenie miejscowości Lipnica

Rok Czytelnicy Wypożyczenia Wypożyczenia na 1 czytelnika 1999 345 3833 11,1 2000 364 3698 10,2 2001 359 1918 5,3 2002 424 1873 4,4 Tabela nr 27

W 1999 r. z usług biblioteki skorzystało 345 czytelników natomiast w 2002 wzrosła do 424 czytelników, a ogólna ilość wypożyczeń wynosiła 1873.

7. KULTURA FIZYCZNA SPORT I REKREACJA

7.1. Kluby sportowe

W miejscowości Lipnica działa klub sportowy piłki nożnej seniorów i juniorów który zrzesza łącznie 34 członków. Zaplecze tych klubów to boisko sportowe na którym rozgrywane są mecze piłkarskie seniorów i juniorów. Przy szkołach podstawowych w Lipnicy, Borowym Młynie i Brzeźnie Szlacheckim znajdują się sale gimnastyczne na których oprócz prowadzonych zajęć lekcyjnych odbywają się również imprezy sportowe, np. halowy turniej piłki nożnej. Podstawową dyscypliną sportową, jaką uprawiają członkowie stowarzyszeń jest piłka nożna oraz piłka siatkowa.

8. Bezrobocie

Liczba bezrobotnych z terenu gminy Lipnica zarejestrowanych w P.U.P. wynosiła na dzień 15 listopada 2004 r. 548 osób z czego :

►Z wykształceniem zawodowym lub podstawowym - 425 ►Z wykształcenie średnim - 118 ►Z wykształcenie wyższym - 5

8.1. Walka z bezrobociem

Urząd gminy w Lipnicy w 2003 i w 2004 r. realizował wspólnie z Wojewódzkim i Powiatowym Urzędem Pracy :

►Aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych – roboty publiczne 2003, 2004 r. „Brama Pomorza” ►Wojewódzki Program Wspierający Rozwój Gospodarczy i Tworzenie Miejsc Pracy W Oparciu o Wykorzystanie Tradycji i Zasobów Przyrodniczych Regionu GRYF ►Pomorski Program Odnowy Wsi ►Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich ►Aktywizacja Zawodowa Absolwentów – pierwsza praca.

Dzięki tym programom prace znalazło 21 osób w tym :

►roboty publiczne -14 ►staże absolwenckie - 4 ►umowy absolwenckie –3

Jednocześnie w ramach realizacji powyższych programów organizowane były szkolenia dla osób pragnących podnieść swoje kwalifikacje z zakresu obsługi komputera, prowadzenia gospodarstw agroturystycznych, integracji z UE oraz opracowywanie wniosków na dofinansowanie z funduszy strukturalnych. Szkolenia były organizowane i prowadzone przez P.U.P. w Bytowie. Byli zatrudnieni doradcy którzy w Urzędzie Gminy Lipnica udzielali wszelakiej pomocy związanej z wypełnianiem wniosków o dopłaty obszarowe oraz wszelkich druków związanych z prowadzeniem rejestrów zwierząt. 9. FINANSE GMINY LIPNICA

Dochodami budżetu Gminy Lipnica są dochody własne, udział w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, 27 % wpływ z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie gminy i 6 % podatku od osób prawnych, subwencja ogólna, dotacje celowe z budżetu państwa na zadania administracji rządowej zlecone gminie oraz inne zadania zlecone ustawami. W dochodach własnych istotna jest wielkość podatku rolnego i podatku od nieruchomości. Sposób użytkowania gruntów wskazuje na to, że gmina Lipnica zaliczana jest do gmin rolniczych, jednak wpływy z podatku rolnego są bardzo niskie, ponieważ od gruntów klas V i VI podatku się nie płaci, są ustawowo zwolnione. Łącznie wpływy z podatku rolnego, opłaty leśnej i podatku od nieruchomości stanowią tylko 0,50 % dochodów ogółem, natomiast przekazywany do budżetu udział w podatkach od osób fizycznych i prawnych stanowiących dochód budżetu państwa wynosi 14 % dochodu budżetu gminy. Należy stwierdzić, że dla budżetu gminy bardziej korzystne będzie dążenie do restrukturyzacji rolnictwa, tworzenie nowych miejsc pracy w jego otoczeniu, jak również przygotowanie dogodnych warunków do ściągania inwestorów i ich osiedlania się na terenie gminy. Poprzez prowadzenie dogodnej polityki gospodarki przestrzennej w gminie, rozbudowy infrastruktury technicznej, ściągnięcie potencjalnych inwestorów będzie mieć istotny wpływ na zatrudnienie poza rolnictwem, tym większe będą wpływy do budżetu gminy.

Wydatki budżetu gminy

Wyszczególnienie 2000 2001 2002 2003 Wydatki ogółem w 6.250.752 6.590.936 6.643.372 7.036.216 złotych z tego : Wydatki majątkowe 926.505 930.250 585.752 562.938 Wydatki bieżące 5.324.247 5.660.686 6.057.620 6.473.278 Tabela nr 28

Dochody i wydatki budżetu gminy w przeliczeniu na 1 mieszkańca

Rok Dochód ogółem w zł Liczba mieszkańców Dochód na 1 mieszkańca w zł 2000 6.244.056 5.005 1.248 2001 5.880.252 5.052 1.164 Rok Dochód ogółem w zł Liczba mieszkańców Dochód na 1 mieszkańca w zł 2002 7.187.539 5.079 1.415 2003 7.380.058 5.079 1.453 Tabela nr 29

Struktura dochodów budżetu gminy

Wyszczególnienie 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r. Dochody ogółem w złotych 6.244.056 5.880.252 7.187.539 7.380.058 z tego : W tym dochody własne 1.023.322 1.124.386 1.321.365 1.390.115 Podatek 31.853 35.364 35.996 36.675 rolny

Udział w zł Podatek od 761.291 838.241 998.085 1.047.910 nieruchomoś ci Podatek od środków 49.788 58.410 91.321 97.920 transportu Podatek 180.390 192.371 195.963 207.610 Leśny Tabela nr 30

10. WALORY TURYSTYCZNE ORAZ ICH ZAGOSPODAROWANIE

10.1. Zasoby turystyczne

Gmina Lipnica licząca 300,97 km2 jest pięknie położona na pograniczu Borów Tucholskich i Doliny Słupi, której znaczna powierzchnia znajduje się w otulinie byłych fragmentów chronionych. Lasy zajmują 52,6 % obszaru gminy, 7 % to jeziora i rzeki. Na tych wielkich obszarach leśnych, wśród czystych jezior i rzek rozlokowały się małe wioski, osady, osady leśne, bardzo atrakcyjne dla turystów, wczasowiczów, amatorów grzybobrania, wędkowania Do największych atrakcji turystycznych gminy zalicza się :

►Zabytkowy kościół w Borzyszkowach, którego architektoniczna budowla z drewna jest bardzo atrakcyjną. ►Zabytkowy kościół w Brzeźnie Szlacheckim ►Piękne tereny turystyczne i rekreacyjne ze ścieżką rowerową nad jeziorem Gwiazda Duża. ►Karczma Kuźnia w Brzeźnie Szlacheckim ►Młyn i tartak napędzany wodą w Hamer Młynie ►Piękne tereny turystyczno – rekreacyjne w Gliśnie Wielkim ►Okolice Zapcenia, Lubonia, Mielna i Karpna w grzybobraniu

W 2003 r. Na terenie gminy dostępne były następujące obiekty turystyczne :

►Kwatery w pokojach gościnnych Szlachtian Pensjonat w Borowym Młynie ►Kwatery w pokojach gościnnych Żmuda Trzebiatowski w Mielnie ►Kwatery w pokojach gościnnych w budynku po byłej szkole w Mielnie ►Kwatery w pokojach gościnnych u państwa Glinieckich z pięknym widokiem nad jeziorem Borzyszkowy

Schroniska młodzieżowe mieszczące się w szkołach podstawowych w Lipnicy, Borowym Młynie i Brzeźnie Szlacheckim przygotowane są na przyjmowanie odpowiednio 50 i 30 osób w sezonie letnim. Pola namiotowe usytuowane są nad jeziorami w otulinach parku krajobrazowego Bory Tucholskie oraz w fragmencie otuliny parku krajobrazowego Dolina Słupi.

Ponadto na terenie gminy są jeziora „Lobeliowe”. Ich liczba wynosi 14 w tym również jeziora I klasy czystości wód. Są to szczególnie atrakcyjne miejsca dla osób, które chcą same organizować sobie wypoczynek połączony z grzybobraniem i wędkowaniem nad tymi jeziorami. Atutem kwater w gospodarstwach agroturystycznych i ośrodkach wczasowych jest ich położenie – z dala od zgiełku, hałasu i wielkomiejskiego życia. Szczególnym walorem gospodarstw agroturystycznych, ośrodków, kwater są wypożyczalnie sprzętu pływającego, kąpieliska, plaże oraz spacery po lasach sosnowych.

W gminie rozwija się baza noclegowa tworzona przez rolników, którzy widzą szanse swojego rozwoju w agroturystyce. Takich kwater jest na terenie gminy kilkanaście.

Baza turystyczna gminy Lipnica

Rodzaje obiektów Liczba obiektów Ilość miejsc noclegowych Pola namiotowe 3 150 Kwatery agroturystyczne 11 73 Szkolne schroniska młodzieżowe 3 Około 80 sezonowo Tabela nr 31 Baza gastronomiczna gminy Lipnica

Rodzaj obiektów Liczba obiektów Ilość miejsc Restauracje 2 100 Kawiarnie 5 180 Bary 6 160 Tabela nr 32 Położenie gminy względem źródeł ruchu turystycznego i głównych tras turystycznych odznacza się dostępnością komunikacyjną. Gmina Lipnica położona jest w południowo- zachodniej części województwa pomorskiego i na pograniczu leśnego kompleksu Bory Tucholskie.

10.2. Zróżnicowanie zasobów turystycznych

Główne elementy środowiska przyrodniczego, które decydują o atrakcyjności turystycznej gminy to :

►Rzeźba terenu ►Szata leśna ►Sieć wodna (jeziora) ►obszary przyrodniczo chronione w Dolinie Zaborskiego Parku Krajobrazowego Bory Tucholskie oraz Dolina Słupi (rezerwaty przyrody, pomniki przyrody, użytki ekologiczne, jeziora lobeliowe)

Na terenie gminy Lipnica organizowanych jest kilka imprez kulturowych, sportowo – rekreacyjnych o znaczeniu regionalnym i lokalnym z których najważniejsze to :

►Kaszubi pod Wiedniem ►Spływy kajakowe rzeką Kłonecznica, Zbrzyca, przez Kwinę ► Kraina siedmiu jezior ►Święto ludowe ►Dożynki gminne ►Wycieczki przyrodnicze o charakterze krajoznawczym organizowane dla indywidualnych turystów jak również dla grup, głównie szkolnych.

11. ANALIZA SWOT

Przy tworzeniu strategii gminy Lipnica nieodzowną metodą diagnozowania perspektywicznego rozwoju gminy jest analiza SWOT. Przeanalizowanie atutów i słabości podmiotu w warunkach szans i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie, a w odniesieniu do gminy analiza SWOT uzwierciedla zewnętrzną analizę szans i zagrożeń , czyli analizę tych obszarów na zewnątrz gminy, które wpływają na jej funkcjonowanie, a nad którymi nie ma ona kontroli i analizę wewnętrzną /mocne i słabe strony/.

Lista najistotniejszych szans i zagrożeń, która prezentowana jest poniżej ma na celu przedstawienie mocnych i słabych stron gminy Lipnica. Prezentowana lista szans i zagrożeń nie ma charakteru trwałego. Będą się one zmieniać w miarę zachodzących przemian na terenie i otoczeniu gminy.

Mocne strony Słabe strony ►Oczyszczalnia ścieków i budowa ►Wysokie bezrobocie kolektorów kanalizacji sanitarnej ►Słaba kondycja lokalnych przedsiębiorstw ►Rozwijające się usługi turystyczne i ►Słabo rozwinięta infrastruktura drogowa agroturystyczne ►Brak dróg dla rowerów ►Wysokie walory środowiska naturalnego i ►Zły stan dróg przyrodniczego ►Brak oferty pracy dla młodych ►Silne powiązania etniczne ►Brak nowych zakładów pracy ►Atrakcyjne tereny turystyczne ►Brak potencjalnych inwestorów ►Nieskażony teren gminy ►Niskie dochody własne gminy ►Atrakcyjne tereny pod inwestycje ►Niska bonitacja gleb turystyczne ►Słaba infrastruktura komunalna kolektorów ►Rozwijające się małe przedsiębiorstwa w większych wsiach ►Kultura regionalna ►Brak rynku zbytu płodów rolnych ►Rolnictwo-specjalizacja gospodarstw ►Położenie geograficzne względem wielkich rolnych i gospodarstwa ekologiczne aglomeracji ►Korzystne warunki do rozwoju rolnictwa ►Niski poziom wykształcenia ekologicznego i środowiskowego ►Brak infrastruktury turystycznej ►Znaczne zwodociągowanie gminy ►Nierozwinięty system segregacji odpadów ►Rozwijające się zakłady w obróbce drewna oraz brak składowiska odpadów spełniającego ►Sprzyjająca rozwojowi gminy gospodarka wymagania przepisów prawa przestrzenna ►Brak zakładów przetwórstwa spożywczego ►Jeziora własnością gminy ►Likwidacja kopalni wydobywania kredy ►Dobrze rozbudowana sieć szkół jeziornej podstawowych z salami gimnastycznymi ►Likwidacja placówek Poczty polskiej włącznie ►Dobrze rozwinięta sieć telefonii kablowej

Tabela nr 33

szanse zagrożenia ►Budowa oczyszczalni ścieków i kolektorów ►Wzrost bezrobocia narkomania i ►Rozwój małej i średniej przedsiębiorczości alkoholizm ►Rozwój komunikacji drogowej ►Unia Europejska – płynące w związku z ►Spadek bezrobocia w skali makro tym zagrożenia dla gospodarki ►Wstąpienie Polski do UE ►Martwe i niespójne przepisy prawa ►Pozyskanie środków na rozwój ►Zorganizowana przestępczość infrastruktury ►Brak centralnej wizji rozwoju społecznego ►Rozwój technologii związanych z ►Wyprzedaż gruntów internetem ►Niestabilna sytuacja polityczna i ►Perspektywa na zbyt produktów w UE ekonomiczna ►Rozwój średnich i małych przedsiębiorstw ►Ubożenie społeczeństwa na bazie współpracy z UE ►Nowe zadania przy braku środków ►Kapitał zewnętrzny finansowych ►Tanie kredyty długoterminowe ►Wykup gruntów przez kapitał zachodni ►Rozwój turystyki w tym agroturystyki ( w ►Nie przygotowanie Polski do wejścia do skali międzynarodowej ) UE ►Rozwój przemysłu rolno – spożywczego ►Utworzenie parku narodowego ►Promocja terenów rekreacyjnych ►Likwidacja placówek pocztowych ►Moda na Kaszuby ►Likwidacja placówki Szkoły Podstawowej ►Ukierunkowanie polityki UE na ochronę w Zapceniu środowiska ►Rozwój przemysłu drzewnego ►Wzrost aktywności społecznej ►Otwarcie europejskiego rynku pracy ►Rozwój budowy ścieżek rowerowych ►Zwodociągowanie terenów rekreacyjnych ►Przejęcie jezior i rzek przez gminę ►Powstanie szkoły średniej w Lipnicy Tabela nr 34

III.Zadania polegające na poprawie sytuacji na obszarze gminy Lipnica. 1. Zadania do realizacji niezbędne do zrealizowania oraz ich różnorodność sprawia, że w wielu przypadkach są one trudne do zhierarchizowania.

Inwestycje przewidziane do realizacji na terenie gminy podzielono na cztery obszary rozwojowe gminy Lipnica : a) Zmiany w strukturze gospodarczej i zmiany w sposobie użytkowania terenu gminy (przekształcenie terenu na inne użytkowanie). b) Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury technicznej. c) Poprawa stanu środowiska naturalnego (oczyszczalnie, kolektory, wodociągi). d) Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców oraz stanu środowiska kulturowego.

Podział zadań na cztery obszary rozwoju gminy ma charakter orientacyjny. Realizacja zadań inwestycyjnych przewidzianych do realizacji na terenie gminy mogą mieć wpływ na więcej niż jeden obszar działania. Np.

Skanalizowanie miejscowości Borowy Młyn, której część przeznaczona jest pod inwestycje wpłynie na wzrost atrakcyjności tego regionu, na poprawę stanu środowiska naturalnego jak również na poziom życia mieszkańców. Tym samym jest również budowa, rozbudowa wodociągów jak i uzdatnienie wody w hydroforniach.

2. Zadania do realizacji w/g przyjętej hirarchi ważności na terenie gminy czterech głównych obszarów rozwojowych gminy. Zadania niezbędne do realizacji oraz ich wielkość, sprawia że w wielu przypadkach są one trudne do ocenienia.

Do opracowania W.P.I. Przyjęto kryteria oceny zadań inwestycyjnych wniskowanych do W.P.I., co ma zapewnić możliwie optymalny rozwój społeczno – gospodarczy gminy Lipnica, niepowodujący degradacji środowiska przyrodniczego i kulturowego. 1. Podział planowanych inwestycji na obszary rozwojowe

Symbol zadania Nazwa zadania 1. Zmiany w strukturze gospodarczej i zmiany w strukturze użytkowania terenu 7000 5 Wymiana pokrycia dachowego, wymiana okien oraz kapitalny 63003 remont dwóch sal w budynku po byłej szkole w Łąkim Zagospodarowanie centrum wsi Brzeźno Szlacheckie ze stawem włącznie Kontynuacja budowy gimnazjum w Lipnicy prace wykończeniowe i wyposażeniowe 2. Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury Remont i modernizacja drogi asfaltowej Bytów - Chojnice Zajazdy autobusowe w miejscowościach : Wojsk, Lipnica, Drogi publiczne i , Karpno wojewódzkie Obwodnica w miejscowości Lipnica Budowa kanalizacji deszczowej w Lipnicy Remont i modernizacja drogi Borzyszkowy – Łąkie – Brzeźno Szlacheckie Położenie dywanika asfaltowego Kiedrowice - Mielno Położenie dywanika asfaltowego Zapceń - Utwardzenie drogi Mielno - Utwardzenie drogi Budy – leś. Laska Wykonać remont mostu w Borowym Młynie Remont i modernizacja oraz poszerzenie drogi asfaltowej Osusznica – Upiłka – Borowy Młyn Budowa zajazdów w Łąkiem, Borowym Młynie, Wierzchocinie, Upiłce, Rucowych Lasach, Osusznicy Drogi publiczne i powiatowe Budowa kanalizacji deszczowej Borowy Młyn Modernizacja i budowa kanalizacji deszczowej w Kiedrowicach Remont drogi Kiedrowice – Zapceń ( koło leśniczówki ) Budowa chodnika Borowy Młyn Odwodnienie odcinka drogi ul. Strażacka w Lipnicy Budowa kanalizacji w Lipnicy Budowa kanalizacji Brzeźno Szlacheckie Poszerzenie drogi Borzyszkowy – Brzeźno Szlacheckie Położenie kostki polbrukowej na drodze koło kościoła w Brzeźnie Szlacheckim Poszerzenie drogi Borzyszkowy - Gliśno Położenie dywanika asfaltowego na drodze Łąkie – Tebowizna, -dywanik asfaltowy, utwardzenie dróg od szosy do Karpna, Zapceń – Luboń, Borowy Młyn – Prądzona, Mielno – Modziel - , Kiedrowice - Karpno Utwardzenie dróg i położenie dywanika asfaltowego na osiedlu w Lipnicy Położenie dywanika asfaltowego od szosy Borowy Młyn Brzeźno Szlacheckie /od przystanku/ Wierzchocina wieś Utwardzenie drogi Smołdziny – Luboń - Stoltmany Położenie polbruku asfaltowego w Łąkiem koło kościoła Remont i modernizacja drogi asfaltowej Brzeźno Szlacheckie - Brzozowo Utwardzenie lub położenie dywanika asfaltowego w Lipnicy na ul. Leśnej Położenie dywanika asfaltowego od szkoły w Brzeźnie na nowe osiedle Zajazd autobusowy koło szkoły w Lipnicy Położenie dywanika na drodze Ostrowite – Świątek w kierunku szosy Bytów - Lipnica Utwardzenie drogi Brzeźno - Prądzona Dalsze wyrównanie skarpy na ulicy Kościelnej w Lipnicy Drogi Gminne Położenie dywanika asfaltowego koło kościoła w Borzyszkowach od strony południowej przy budynku po byłej szkole Zagospodarowanie placu w Zapceniu, utwardzenie drogi lub położenie dywanika w stronę Karcza Utwardzenie dróg w Ostrowitym wieś dywanik asfaltowy Utwadzenie drogi z Kiedrowic w stronę Zapcenia na łąki pceń Utwardzenie drogi Prądzona - Borzyszkowy jako kontynuacja oraz położenie dywanika asfaltowego Utwardzenie drogi we wsi Kiedrowice i położenie dywanika asfaltowego od przystanku na nowe osiedle Poszerzenie drogi Borzyszkowy - Brzeźno Szlacheckie Utwardzenie dróg sołectwa Brzozowo w kierunku na Szpręgielówkę Utwardzenie drogi Borzyszkowy – Wojsk od góry Piszczatej przy miejscowości Brzósk Szlak rowerowy Lipnica – Ostrowite Położenie nowego dywanika asfaltowego na całej ulicy Szkolnej w Lipnicy Utwardzenie drogi do Mielna obok wiatraka Utwardzenie lub położenie dywanika asfaltowego w Gliśnie – Budowa chodnika w Zapceniu jako kontynuacja istniejącego Budowa chodnika w Kiedrowicach jako kontynuacja istniejącego Budowa chodnika w Brzeźnie Szlacheckim od przedszkola do cmentarza Budowa chodnika w Lipnicy - Osiedle Budowa i dokończenie chodnika w Borzyszkowach Budowa chodnika Borzyszkowy objazd Budowa chodników Budowa chodnika Łąkie jako kontynuacja Budowa chodnika w Brzeźnie Szlacheckim Budowa chodnika Gliśno Wielkie jako kontynuacja Budowa chodnika Prądzona jako kontynuacja Budowa chodnika Osusznica Budowa chodnika Upiłka Utwardzenie i budowa chodnika w Borowym Młynie (plac przed remizą) Budowa chodnika w Ostrowitym Budowa chodnika w Lipnicy na przeciwko cmentarza, na ul. Słomińskiego (przy posesji państwa Bukowskich, Bruskich, Wieczorków ), na Kościelnej 3. Poprawa stanu środowiska naturalnego Budowa oczyszczalni ścieków w Upiłce Budowa kolektorów 1. Upiłka – Borowy Młyn 2. Upiłka – Osusznica budowa punktu zlewnego w Osusznicy Budowa kolektorów Osusznica – Lipnica – Kiedrowice Budowa kolektorów Borowy Młyn – Łąkie - Prądzona Budowa kolektorów Borowy Młyn – Zagwiazde- Brzeźno Budowa kolektorów Szlacheckie Wykonanie kanalizacji sanitarnej obejmującej tereny rekreacyjne po stronie wschodniej jeziora Gwiazda Duża Budowa kolektorów Prądzona – Ostrowite- Borzyszkowy – Gliśno Wielkie Budowa kolektorów Kiedrowice – Zapceń - Stoltmany Budowa kolektorów Kiedrowice – Mielno – Mogiel – Modziel - Karpno Wodociąg Upiłka – Rucowe Lasy z uzdatnieniem wody w hydroforni Borowy Młyn Wodociąg Zapceń - Sątoczno– Stoltmany Wodociąg Borowy Młyn nad Zagwiazde do Szlachtiana, Ostrowski Wodociąg Lipnica - Osusznica Wodociąg Kiedrowice – Karpno – Mielno – Modziel - Mogiel Infrastruktura wodociągowa i Rozbudowa budynku hydroforni w Borzyszkowach sanitacja wsi Rozbudowa budynku hydroforni wraz z uzdatnieniem wody w Lipnicy Wodociąg Brzeźno Szlacheckie – Nowe Brzeźno Janowo – Stare Brzeźno – Spiczak Brzeziński Jan Wodociąg Borowy Młyn – Łąkie (Żmuda Trzebiatowski Jan ) Połączenie wodociągu Brzozowa z Brzeźnem Wodociąg – obręb jez. Parszczenica i jez. Księże / Budy 4. Poprawa warunków i poprawa życia mieszkańców oraz stanu środowiska kulturowego Wymiana pokrycia dachowego na budynku Domu Strażaka / Borowy Młyn Remont z wymianą dachu w Gliśnie Wielkim na budynku po byłej szkole Remont dachu i części budynku w Kiedrowicach / dawna szkoła Remont budynku i dachu w Brzeźnie Szlacheckim / przedszkole Remont budynku szkoły w Zapceniu lub budowa zaplecza Poprawa jakości i warunków sportowego życia ludzi gminy Lipnica Remont części budynku w Rucowych Lasach łącznie z dachem budynku po byłej szkole Budowa lub rozbudowa istniejącego budynku na Gminny Dom Kultury w Lipnicy Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy w Lipnicy Termomodernizacja i remont dachu na budynku remizy strażackiej w Lipnicy Wymiana i remont budynku Ośrodka Zdrowia w Lipnicy Oświetlenie dróg na nowych osiedlach ( w miarę potrzeb) Termomodernizacja dachu remizy strażackiej w Borzyszkowach Dobudowa 2 sanitariów przy sali remizy strażackiej - Ostrowite Remont i termomodernizacja budynku szkoły w Borowym Młynie Termomodernizacja budynku szkoły w Brzeźnie Szlach. Remont, modernizacja, termomodernizacja budynku świetlicy w miejscowości Wojsk Szkoły podstawowe Położenie dachu na budynku szkoły w Zapceniu Termomodernizacja budynku świetlicy w miejscowości Prądzona Modernizacja istniejącego przedszkola w Lipnicy i doposażenie o kotłownię Budowa boiska sportowego w Brzeźnie Szlacheckim Budowa boiska sportowego w Zapceniu Doposażenie boiska sportowego w Borzyszkowach oraz utworzenie placu zabaw przy budynku po byłej szkole oraz nad jeziorem Borzyszkowy Budowa boiska w Wojsku Budowa obiektów sportowych Budowa boiska w Glisnie Wielkim Doposażenie boiska w Lipnicy lub nowa lokalizacja stadionu rekreacyjno – sportowego przy nowym osiedlu Budowa boiska w Łąkiem Remont budynku po byłej szkole w Brzozowie (remont dachu, wymiana okien) Rozbudowa zaplecza sali sportowej w Brzeźnie Szlacheckim Ścieżka rowerowa z chodnikiem Borzyszkowy – Ostrowite Ścieżka rowerowa „KOŁOWE STEGNE GOCHÓW” na terenie gminy Lipnica – Studzienice z programu Gryf

Ścieżki rowerowe i rekreacja Ścieżka rowerowa z chodnikiem Kiedrowice – Lipnica Ścieżka rowerowa Borowy Młyn – Upiłka - – Stary Most - Wierzchocina Ścieżka rowerowa Zapceń – Budy – Mielno – Modziel – Karpno - Lipnica Parking koło jeziora Kiedrowice w rejonie plaży Przystań kajakowa przy moście w Modzielu Przejściowe składowisko odpadów stałych Gospodarka odpadami stałymi Sortownia odpadów stałych w Prądzonie lub innym wybranym miejscu lokalizacyjnym (jedno w gminie) Tabela nr 35 Lista zadań w/g zadań przyjętej hierarchii wartości

Lp. Nazwa zadania 1 Utwardzenie drogi od szosy Lipnica- Chojnic, Karpno R wieś. (2004) 2 Kontynuacja budowy gimnazjum w Lipnicy (prace R wykończeniowe i wyposażeniowe) (2004/2005) 3 Rozbudowa wodociągu Upiłka – Rucowe Lasy z R uzdatnieniem wody w hydroforni Borowy Młyn (2004/2005) 4 Wymiana pokrycia dachowego, wymiana okien wraz z R kapitalnym remontem dwóch sal budynku bo byłej szkole w Łąkiem. (2004/2005) 5 Ścieżka rowerowa KOŁOWE STEGNE GOCHÓW na terenie gminy Lipnica – Studzienice z programu GRYF (2004/2005) R 6 Doposażenie boiska sportowego w miejscowości Borzyszkowy oraz utworzenie placu zabaw przy budynku R po byłej szkole z jednoczesnym kontynuowaniem zagospodarowania rekreacyjnego nad jeziorem Borzyszkowy. (2004/2005) 7 Budowa oczyszczalni ścieków w Upiłce wraz z R kolektorami: 1. Kolektor Oczyszczalnia – Upiłka – Borowy Młyn 2. Kolektor Oczyszczalnia – Osusznica z punktem zlewnym w Osusznicy oraz most przez kanał na oczyszczalnię. (2005) 8 Utwardzenie drogi Zapceń – Luboń (2005) R 9 Modernizacja stacji uzd. wody w Lipnicy (2005) 10 Rozpoczęcie budowy sortowni odpadów stałych (2005) 11 Wymiana 6 okien w budynku po byłej szkole w Brzozowie (2005) 12 Remont dachu i części budynku w Kiedrowicach / dawna szkoła (2005) 13 Budowa wodociągu Borowy Młyn Zagwiazde - Wierzchocina, Szlachtian, Ostrowski. (2005/2006) 14 Dalsze wyrównanie skarpy na ulicy Leśnej w Lipnicy 15 Budowa wodociągu Zapceń – Sątoczno – Stoltmany 2005- do ubojni p. Golinskiego, 2006 – ciąg dalszy 16 Wykonanie kanalizacji sanitarnej nad jeziorem Gwiazda Duża (2006) 17 Wykonanie kanalizacji sanitarnej Osusznica – Lipnica – Kiedrowice (2006) 18 Utwardzenie drogi we wsi Kiedrowice (2006) 19 Położenie dywanika asfaltowego w Brzeźnie Szlacheckim od szkoły na nowe osiedle (2006) 20 Wymiana dachu na budynku szkoły podstawowej w Zapceniu (2006) 21 Remont dachu i termomodernizacja na budynku szkoły podstawowej w Brzeźnie Szlacheckim (2006) 22 Rozbudowa i modernizacja stacji uzd. Wody w Borzyszkowach (2006) 23 Utwardzenie drogi Prądzona – Borowy Młyn (2006) 24 Utwardzenie drogi oraz położenie dywanika asfaltowego na osiedlu w Lipnicy (2006) 25 Kontynuacja budowy składowiska odpadów stałych (2006) 26 Ścieżka rowerowa z chodnikiem Ostrowite – Borzyszkowy (2006) 27 Remont, teremomodernizacja na budynku szkoły w Borowym Młynie (2006) 28 Utwardzenie lub położenie dywanika asfaltowego na ulicy Leśnej w Lipnicy (2006) Tabela nr 36 R – oznacza w trakcie realizacji

Planowane inwestycje w okresie 2004 - 2006

Lp. Symbol Nazwa Rozpoczęcie Aktualna Nakłady w latach zadania zadania, , planowane wartość Do 2004 2004 2005 2006 zewnętrzne zakończenie kosztorys Środki Środki Środki Srodki Środki Środki źródło zadania owa własne własne własne zew. finansowania zew. zew. 1. Dokończenie 2000- 2005 1.880.000 470.000 250.000 200.000 960.000 Gimnazjum w Lipnicy 2. Utwardzenie drogi od szosy 2004 65.000 35.000 30.000 Lipnica, Chojnice – Karpno wieś 3. Rozbudowa wodociągu Upiłka – Rucowe Lasy z 2004 - 2005 360.000 180.000 70.000 110.000 uzdatnieniem wody w hydroforni w Borowym Młynie Lp. Symbol Nazwa Rozpoczęcie Aktualna Nakłady w latach zadania zadania, , planowane wartość Do 2004 2004 2005 2006 zewnętrzne zakończenie kosztorys Środki Środki Środki Srodki Środki Środki źródło zadania owa własne własne własne zew. finansowania zew. zew. 4. Wymiana pokrycia dachowego, wymiana okien wraz z 2005 25.000 10.000 15.000 kapitalnym remontem dwóch sal budynku po byłej szkole w Łąkiem 5. Budowa oczyszczalni ścieków w Upiłce wraz z kolektorami 1. kolektor oczyszczalnia – Upiłka – Borowy Młyn 2.kolektor 2004 - 2005 6.643.102 87.000 51.850 944.252 5.560.000 oczyszczalnia z punktem zlewnym w Osusznicy oraz most przez kanał na oczyszczalnie Lp. Symbol Nazwa Rozpoczęcie Aktualna Nakłady w latach zadania zadania, , planowane wartość Do 2004 2004 2005 2006 zewnętrzne zakończenie kosztorys Środki Środki Środki Srodki Środki Środki źródło zadania owa własne własne własne zew. finansowania zew. zew. 6. Doposażenie boiska sportowego w miejscowości Borzyszkowy oraz utworzenie placu zabaw przy budynku po byłej szkole z jednoczesnym kontynuowanie 2004 - 2005 39.600 9.000 20.600 5.000 5.000 m zagospodarowa nia rekreacyjnego nad jeziorem Borzyszkowy 7. Ścieżąka rowerowa “KOŁOWE STEGNE GOCHÓW” na 2004-2005 20.000 7.000 3.000 5.000 5.000 terenie gminy Lipnica – Studzienice z programu Gryf 8. Utwardzenie drogi Zapceń - 2005 65.000 35.000 30.000 Luboń Lp. Symbol Nazwa Rozpoczęcie Aktualna Nakłady w latach zadania zadania, , planowane wartość Do 2004 2004 2005 2006 zewnętrzne zakończenie kosztorys Środki Środki Środki Srodki Środki Środki źródło zadania owa własne własne własne zew. finansowania zew. zew. 9. Modernizacja stacji i 2005 50.000 25.000 25.000 uzdatnienie wody w Lipnicy 10 Remont dachu i części budynku 2005 90.000 40.000 50.000 w Kiedrowicach - dawna szkoła 11 Budowa wodociągu Borowy Młyn nad jez. 2005-2006 215.000 70.000 60.000 40.000 45.000 Gwiazda Duża – Zagwiazde Wierzchocina 12 Rozpoczęcie budowy 2005 100.000 20.000 80.000 sortowni, składowiska odpadów stałych 13 Wymina 6 okien w 2005 7.500 7.500 budynku po byłej szkole w Brzozowie Lp. Symbol Nazwa Rozpoczęcie Aktualna Nakłady w latach zadania zadania, , planowane wartość Do 2004 2004 2005 2006 zewnętrzne zakończenie kosztorys Środki Środki Środki Srodki Środki Środki źródło zadania owa własne własne własne zew. finansowania zew. zew. 14. Wykonanie kanalizacji 2006 800.000 200.000 600.000 sanitarnej nad jez. Gwiazda Duża 15 Wykonanie kanalizacji sanitarnej Osusznica – 2006 2.700.000 700.000 2.000.000 Lipnica - Kiedrowice 16 Budowa wodociągu 2005-2006 190.000 50.000 50.000 30.000 60.000 Zapceń – Sątoczno- Stoltmany 17 Rozbudowa i modernizacja 2006 50.000 25.000 25.000 stacji, uzdatnienie wody w Borzyszkowach 18 Położenie dywanika 2006 200.000 50.000 150.000 asfaltowego na nowe osiedle w Brzeźnie Szlacheckim Lp. Symbol Nazwa Rozpoczęcie Aktualna Nakłady w latach zadania zadania, , planowane wartość Do 2004 2004 2005 2006 zewnętrzne zakończenie kosztorys Środki Środki Środki Srodki Środki Środki źródło zadania owa własne własne własne zew. finansowania zew. zew. 19 Utwardzenie drogi Prądzona 2006 70.000 30.000 40.000 – Borowy Młyn 20 Utwardzenie drogi na osiedlu 2006 100.000 40.000 60.000 w Lipnicy 21 Kontynuacja budowy 30.000 70.000 sortowni, składowiska 2006 100.000 odpadów stałych 22 Położenie dachu na szkole 2006 60.000 20.000 40.000 w Zapceniu 23 Remont dachu i termomoderniza 2006 130.000 100.000 30.000 cja szkoły w Brzeźnie Szlacheckim 24 Utwardzenie drogi we wsi 2006 20.000 20.000 Kiedrowice 25 Ścieżka rowerowa z chodnikiem Ostrowite - 2006 140.000 60.000 80.000 Borzyszkowy Lp. Symbol Nazwa Rozpoczęcie Aktualna Nakłady w latach zadania zadania, , planowane wartość Do 2004 2004 2005 2006 zewnętrzne zakończenie kosztorys Środki Środki Środki Srodki Środki Środki źródło zadania owa własne własne własne zew. finansowania zew. zew. 26 Remont i termomoderniza 2006 140.000 100.000 40.000 cja szkoły w Borowym Młynie 27 Położenie dywanika 2006 150.000 75.000 75.000 asfaltowego na ulicy Leśnej w Lipnicy Wszystkie wymienione w powyższej tabeli zadania będą realizowane tylko w przypadku finansowania ze środków U.E i gdy będą one jedynym (poza nielicznymi wyjątkami) zewnętrznym żródłem finansowania. Większość przewidzianych do realizacji inwestycji w okresie 2004 – 2006, posiadają pozwolenia na budowę, bądź prowadzone jest postępowanie zmierzające do uzyskania tego pozwolenia.

Ponadto nadmienić należy, że wszystkie inwestycje zgodne są z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, na przedmiotowe inwestycje można uzyskać decyzję o warunkach zabudowy.

V. Załączniki :

1.Uchwała nr XVI/87/04 z dnia 6 sierpnia 2004 r. w sprawie przystąpienia do opracowania Planu Rozwoju Lokalnego

I. Mapy Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Lipnica Informacje i wnioski Zarządu woj. Pomorskiego Do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Zasoby i ochrona przyrody Struktura Funkcjonalno - Przestrzenna Komunikacja