Gàidhlig aig Clàr ùr bho na h-ionadan Euthanasia agus Chatriona Sgitheadh Woolies duilleag 2>> duilleag 5>> duilleag 8>> TOG FEAR AN-DIUGH AN ASGAIDH w w w . a n - g a i d h e a l - u r . c o . u k AN ASGAIDH !

A’ RIOCHDACHADH NA COIMHEARSNACHD GHÀIDHLIG

An Gearran 2009 www.an-gaidheal-ur.co.uk Fon: 01851 706877 Facs: 01851 706467 Àireamh 135 Gàidhlig Sruth na Maoile a’ ceangal Sgrìobhadh bho: Gàidheil na h-Alba is na h-Èireann Aonghas Joy Dunlop Pàdraig Club Maileoidean Nis air an Tha sinn cleachdte gu Caimbeul àrd-ùrlar aig an fhèis leòr a-nis ri bhith a’ cluin- ntinn mun cheangal Cheilteach eadar Gàid- Agus... carson nach heil Albannach is Èirean- sgrìobh sibh pèin. Faic nach. Ach, ‘s dòcha nach an t-Àrd Ùrlar fosgailte eil sinn a’ faighinn gu leòr chothroman iad sin air duilleag 9 airson £50 fhaicinn beò is fallain le a chosnadh ar sùilean fhèin. Chan eil mòran nithean cho tlachdmhor bhathar a’ tuigsinn a ri bhith a’ cur eòlas air ar chèile le bhith a’ cleach- càirdean à taobh thall www.an-gaidheal-ur.co.uk dadh measgachadh dhen Sruth na Maoile agus e cho follaiseach gu bheil ar dà chuid — fìor Ghàidhlig spiorad is ar lèirsinn gar Sruth na Maoile dh’fhao- ceangal fhathast, ged a dar a ràdh. dh’adhbharaich Sùil air: eachdraidh sgaradh gu Thuirt Màiri leòr. Mhoireach, oifigear Alban- Le sin, bha e iom- nach Colmcille: “Tha chaidh tachartas a chur air Colmcille aon uair eile fìor dòigh mar phàirt den fhèis, “Celtic Connec- thoilichte leis cho math ‘s tions”, a bha a’ comhar- a chaidh ‘Glaschu nan rachadh a’ cheangail a Gàidheal’. Tha an co- An sianal Ghàidhlig tha eadar an dà choim- hearsnachd Ghàid- obrachadh eadar Colm- Oidhirp air barrachd thidsearan Gàidhlig fhaighinn Conaltradh le riochdairean healach. Ma tha a e cille, Conradh na Gaeilge, freagarrach a leithid a Club Gàidhlig Thèid rannsachadh a dhèanamh an doras fosgailte ach gum feum a’ chànan aig ìre àrd-sgoile air sgàth chur air dòigh idir nach Ghlaschu agus Ceòl is le Comhairle na Gaidhealtachd gus sinn a bhith a’ putadh nas cruaid- ‘s cho beag ‘s a tha ri fhaighinn nu- ann aig fèis leis an ainm faicinn ciamar a ghabhas àr- he agus gum feum sinn plana a air a thig iad às a’ bhun-sgoil. Craic a’ dol bho neart gu seo. dachadh math a thoirt air chur air dòigh a bheir leasachadh Thuirt Drew Miller, Iar- Bha luchd-ciùil neart agus bha faisg air 80 àireamhan luchd-teagaisg na air na tha a’ tachairt ann an fogh- chathraiche Comataidh an Fhogh- Gàidhlig à Èirinn is à Al- duin’ againn aig na cla- Gàidhlig. lam tro mheadhan na Gàidhlig,” laim, Cultair is Spòrs: “Tha gu leòr ba air an àrd-ùrlar ann an B’ e Riaghaltas na h-Alba a thuirt e. thidsearan ann le Gàidhlig nach saichean. Ionad Ealain an CCA ann dh’iarr orra an aithisg ullachadh “Feumaidh sinn plana-gnìomh gluais bhon Bheurla chun na an Glaschu: làrach shòn- “Tha e follaiseach cho agus a’ chomhairle air a bhith ri a chur air dòigh eadar a’ Gàidhlig. Tha iad a’ Geamachan iomain beò raichte airson na Gàidheil luachmhor is a tha na cla- strì airson ùine mhòr gus barrachd chomhairle agus Bòrd na Gàidhlig smaoineachadh gu bheil e nas duil- gu lèir a thoirt còmhla. saichean, gach cuid a thidsearan Gàidhlig fhaighinn. agus sin a bhith againn deiseil air- ghe, gu bheil goireasan a dhìth, agus Chaidh an iomairt seo Ged a tha piseach air a thigh- son a thoirt dhan Riaghaltas san ‘s dòcha nach eil earbsa gu leòr aca a chur air adhart fo ùgh- thaobh foghlaim is gu inn air an t-suidheachadh, tha Ògmhios. a thaobh nan comasan aca sa chà- darras “Ceòl is Craic” is sòisealta, leis cho math ‘s gainne mhòr ann fhathast — gu “Feumaidh sinn àrdachadh nan. Colmcille fhèin. a’ chòrd e ris na h- h-àraidh anns na h-àrd-sgoil- ceithir sa cheud a thoirt air na h- “Feumaidh sinn airgead a thab- A thuilleadh air a’ tean. àireamhan ann an foghlam tro hann dhaibh airson toirt orra an cheòl, bha clasaichean oileanaich a bhith a’ Thuirt ceannard na comhair- mheadhan na Gàidhlig aig ìre ro- t-slighe seo a ghabhail agus an t- ann far am faigheadh feuchainn ri còmhradh a le, Mìcheil Foxley, gun d’ fhuair e sgoil. Tha sinn air a bhith a’ sabaid slighe sin a shoilleireachadh Gàidheil na h-Alba air dhèanamh le chèile anns togail bho na thuirt an riaghaltas, gu cruaidh agus ‘s ioma batal a dhaibh. Feumaidh sinn taic a beagan de Ghaeilge ach gu bheil e fhathast air a thà- bhuannaich sinn bhon a thòisich thoirt dhaibh, ach am faigh iad air na cànanan aca fhèin. ‘S ionnsachadh agus na h- mailteachadh nach eil gu leòr sinn a’ bruidhinn mu dheidhinn dèiligeadh ris an obair a bharrachd Èireannaich an aon rud sa ann tro na ceanglaichean idir ga dhèanamh airson an suid- seo.” a bhios aca. Chan eil mi idir Ghàidhlig againne. seo a thuigeas sinn bar- heachadh a rèiteachadh. A rèir rannsachadh a tha a’ toilichte leis cho beag ‘s a tha de Cha robh duine rachd air cho farsaing is “Bha e gu math follaiseach chomhairle fhèin air a dhèanamh chuspairean gan teagasg tro buileach siùbhlach ’s iad bho na thuirt ministear na tha dearbhadh aca gu bheil mòran mheadhan na Gàidhlig san àrd- “Thig còmhla rinn” uile aig ìre tòiseachaidh, cho faisg is a tha an dà Gàidhlig, Linda Fabiani, gu bheil dhen chloinn a’ cur an cùlaibh ris sgoil.” 6&7>> ach le beagan oidhirp chultar.” An Gearran 2009 2 An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009 Naidheachdan An Gàidheal Ùr Comataidh Neach-deasachaidh Air mo bheò-ghlacadh le “mygaelic.com” Murray MacLeòid ùr dha Mòd [email protected] làrach sòisealta agus tha cinnteach dè an ath duilleag a chruthachadh Seòladh caraidean agam air na cheum a bhios agam ach dhomh fhìn. Fhad ‘s a bha nan eilean Taigh à Mhorair Leverhulme làraichean ud ris am bi mi tha mi cinnteach gur e mi ga dhèanamh, thug mi Ceàrnag Phearsabhail Steòrnabhagh a’ còmhradh sa Ghàidhlig gnothach feumail a bhios sùil cuideachd air na Eilean Leòdhais mar-thà. Saoil am biodh ann agus rud a thèid am ceanglaichean aice agus HS1 2DD seo na b’ fhasa air làraich- meud fhad ’s a ghabhas chuir iad iongnadh orm, Chaidh comataidh ùr a stèid- Fòn: 01851 706877 lìn a chaidh a barrachd dhaoine ùidh an àite na feadhainn àb- Facs: 01851 706467 chruthachadh air an ann. Thug e orm haistich a chìthear gu heachadh gus Mod nan Eilean [email protected] dearbh adhbhar ud? meòrachadh ged-thà, a tric, bha iomadh seòrsa Siar 2011 a chur air dòigh. Le Joy Dunlop ‘S mar sin, nuair a bheil làraichean eile ri làraich sòisealta ann a ‘S e seo an còigeamh turas a chaidh a chur air bhonn fhaotainn air-loidhne far bha ùr dhomh. tha prìomh fhèis na Gàidhlig gu gu h-oifigeil, thòisich mi am faighear cothroman do Tha e coltach gun bhith a’ tadhal air na h-eileanan An Gàidheal Ùr deach oisean Gàidhlig a cunntas leotha agus chuir chuid Gàidhlig a chleach- agus tha mòran dhen bheachd, chruthachadh an siud ‘s an Thathas a-nis air dearb- mi eòlas air saoghal na dadh san dòigh seo? Bidh seo airson iomadach rud nuair a thig e gu spòrs is fealla- hadh gu bheil na h- làraich ùire. Tha e fol- mi mar-thà a’ conaltradh ceangailte ri cànan ‘s cul- dhà co-dhiù, gur e seo an t-àite àireamhan as motha de laiseach gun deach obair ann an Gàidhlig air na tar na Gàidhlig. Ma tha as fheàrr air a shon. luchd-labhairt na mhòr a dhèanamh gus a làraichean pearsanta ùidh agad ann an sgrìob- Chaidh Ailig Dòmhnallach, Cuin ‘s Caite Gàidhlig air taobh a- cruthachadh; tha coltas agam air Facebook agus hadh carson nach toir muigh na Gàidhealtachd. spaideil, dathach air an Bebo agus fhuair mi fead- neach-gairm Chomhairle nan Diardaoin 19 Gearran thu sùil air Inbhir Nis – Bidh Schiehallion a’ toirt thugaibh oidhche làn Ged a tha gu leòr sna h- làraich air fad agus tha e hainn tro Eilean Siar, a thaghadh mar tirnamblog.com, àite far ciùil ann an Hootananny’s. Airson tuilleadh fiosrachaidh Eileanan fhathast a’ cur furasta a chleachdadh ‘s www.myspace.com/joy- neach-gairm a’ chomataidh ion- cuiribh fios air 01463 233 651 no [email protected] an tèid na blogaichean seachad am beatha ann an a làimhseachadh. Rud a dunlopmusic a Gàidhlig uile, cha mhòr, adail. Chaidh Annabel Bain is Dihaoine 20 Gearran Gàidhlig, tha coim- tha air leth nam bheachd, bhruidhneas Gàidhlig ri- a chruthachadh. Mas Amy NicAmhlaigh a thaghadh An t-Òban – Thèid Coinneamh Bhliadhnail a’ Chomuinn hearsnachdan ùra air faodar gach pìos fios- um agus leis an fhìrinn, ‘s Ghàidhealaich a chumail anns an Taigh-òsta Rìoghail bho math leat a bhith a’ mar dhà iar neach-gairm. nochdadh ann am badan rachaidh a leughadh ann e tuiteamas a bha sin. A 7.30f. Thèid fàilte chridheil a chur oirbh uile. cabadaich, gheibhear eile den dùthaich seo agus an trì dòighean — sa bheil làraichean Gàidhlig Thuirt Mgr Dòmhnallach: cothroman gu leòr aig Disathairne 21 Gearran cuideachd thall thairis. Bheurla, sa Ghàidhlig ’s ann a chaidh a “Bha e na bhrosnachadh mòr a Muile – Thèid Ceòl nan Còisir 2009 a chumail ann an Taigh- seòmar-gaidhlig.net. Tha Tha e coltach gu bheil ann an Gàidhlig shìm- chruthachadh a dh’aona- bhith a’ faicinn uimhir de òsta Eilean Mhuile. Oidhche le ceòl agus òrain bho Chòisir coimhearsnachd airson Eilean Mhuile, Còisir Thaigh an Uillt, Còisir an Tairbeirt agus coimhearsnachd na plidh. Air an adhbhar ghnothaich gus ionnsachadh is leas- dhaoine a’ tighinn chun na coin- seinneadairean eile. Bidh dannsa ann cuideachd às a dhèidh Gàidhlig a-nis sgaoilte sin, bu chòir dha a bhith ceanglaichean Gàidhlig bho 8.30f le còmhlan cèilidh Gunna Sound. Cosgaidh achadh na Gàidhlig aca ri neimh poblaich, a’ chiad tè a ticeadan £5 agus faodar pàigheadh aig an doras. Gheib- air feadh an t-saoghail, le tarraingeach do luchd na a neartachadh ‘s a leu- fhaotainn air chaidh a chumail le comataidh hear tuilleadh fiosrachaidh bho Riona Whyte air barrachd is barrachd Gàidhlig ‘s na Beurla agus dachadh? [email protected] foramgaelic.net agus, ma dhaoine a’ gabhail ùidh in- chan urrainnear bacadh- Thòisich mi air treab- stiùiridh Mod nan Eilean Siar tha Gàidhlig agus Gear- Là na Sàbaid 1 Màrt nte gach bliadhna. cànain a chleachdadh hadh tron eadar-lìon a 2011. Tha e na chomharra math mailtis agad, bidh thu air Inbhir Nis – Bidh ceòl ann an Hootananny’s air Sràid na h- Smaoinich mi air an mar leisgeul airson a dh’fhaicinn dè seòrsa airson an ath Mhòid a thèid a Eaglaise le Face the West. Airson tuilleadh fiosrachaidh do dhòigh glan aig schot- naidheachd seo nuair a seachnadh. Cuideachd, grìogagan Gàidhlig a bh’ cuiribh fios air 01463 233 651 no [email protected] tisch-gaelisch.de. Chan e chumail sna h-eileanan agus a chuala mi mun iomairt ùir, leis gu bheil cothrom ann agus stad mi an seo ach toiseach gh- bhios, tha mi cinnteach, a cheart Diluain 9 Màrt – Disathairne 14 Màrt mygaelic.com a chuireadh agad cunntas a toiseach aig an làraich Steòrnabhagh – Thèid ‘Mach ann an 10’ a chumail anns nothaich ged-thà. Tha cho math ris an tè bho dheireadh air dòigh o chionn chruthachadh air do shon abairthusa.com. Coltach An Lanntair. Tòisichidh an Fhèis aig 10m gach latha gu gu leòr eile dhiubh ri ann an 2005. 10f. ’S e fèis dràma (chan e farpais) a tha seo, anns am ghoirid. ’S e làrach-lìn ùr fhèin, faodar tòrr fios- ri facebook, seo làrach fhaotainn agus thathas bi dealbhan-cluiche suas ri deich mionaidean a dh’fhaid. a th’ ann far am faighear rachaidh a sgaoileadh do far am faod Gàidheil “Le sgioba cho làidir air co- Thèid suas ri dusan dealbh-chluiche ùr fhoillseachadh aig a’ cur riutha gach latha. an fhèis seo. Thèid bùithtean-obrach co-cheangailte ri cleas- fiosrachadh ceangailte ris Ghàidheil ann an gach tachairt air a chèile agus mataidh ionadail a’ Mhòid agus Ma bha sinn feumach achd a chumail airson cloinne tron latha agus airson inbhich a h-uile seòrsa gnothach ceàrnaidh den t-saoghal. conaltradh mu chùisean sàr ghoireasan mar Ionad Spòrs feasgar. Bidh bùithtean-obrach ann airson sgrìobhadaire- air dearbhadh gu bheil Gàidhealach agus Deagh thoiseach Gàidhlig. Eu-coltach ri an. Bidh na dealbhan-cluiche rim faicinn air an àrd-ùrlar Gàidhlig beò agus freagar- Leòdhais agus An Lanntair tha air an Oidhche Haoine agus air an Disathairne. Gheibhear cuideachd àite far am tòiseachaidh chanainn làraichean eile, ‘s ann ann rach dhan linn anns a bheil a h-uile càil na àite airson Mòd tuilleadh fiosrachaidh air 01851 703 307 no cuiribh post- faod Gàidheil agus Goill agus, mar a shaoil mi, cha an Gàidhlig a-mhàin a tha dealain gu [email protected]. sinn beò, tha fianais gu leòr mìorbhaileach eile sna h- coinneachadh son eòlas tug e fada dhomh gus an e agus tha e follaiseach gu againn air-loidhne. Tha Diciadain 11 Màrt a chur air a chèile anns a’ robh mi air mo bheò-gh- bheil coimhearsnachd eileanan. trioblaid eile agam a-nis Obar Dheathain – Thèid consart a chumail anns an chànan aca fhèin. Tha lacadh leatha. bheag ga chleachdadh gu “Tha a’ chomataidh gu bhith Lemontree le Catriona NicAoidh agus Nils Økland. Còmh- ged-thà: cuin a gheibh mi ùidh mhòr air a bhith Feumaidh mi cunbhalach. Leis gun do a’ cur air adhart grunn thachar- la riutha bidh Chris Stout, Alistair MacDonald & Phil Alexan- ùine gu leòr gus sùil a der agus cuideachd, à Nirribhidh: Olov Johansson, Sigbjorn agam sa ghnothach seo aideachadh gu bheil tòrr dh’aithnich mi tòrr tasan sna mìosan a tha Apeland agus Hakon Stene. Cosgaidh ticeadan £12.50. thoirt orra uile? Gheibhear tuilleadh fiosrachaidh air 01224 641 122. bhon a chuala mi ma dei- agam ri ionnsachadh dhaoine a tha nam buill romhainn gus airgead a thogail mar-thà, dh’ aontaich mi dhinn beagan mhìosan mun làraich fhathast; tha agus duine sam bith a tha air- Disathairne 21 Màrt roimhe. Tha mi mar-thà an cunntas agam deiseil gum feuchainn cuideachd Inbhir Nis - Bidh meur Inbhir Nis den Chomunn Ghàidhealach son cuideachadh, cuireadh iad a’ cur brot agus ceapairean air dòigh ann an Ionad Dun- nam bhall de dh’iomadh agus chan eil mi buileach e agus thòisich mi air bar air Sràid na h-Eaglaise, eadar 12f agus 2f. Cosgaidh fios gu oifis ionadail a’ seo £3 do dh’ inbhich agus £1.50 dha clann. Thèid an t- Chomuinn Ghàidhealaich ann an airgead seo gu Mòd Ionadail Inbhir Nis. Thèid fàilte chrid- heil a chur oirbh uile! Steòrnabhagh.”

Dihaoine 27 Màrt An t-Òban – Bidh cuirm-chiùil anns na Corran Halls le na Red Hot Chilli Pipers, bho 8f. Cosgaidh ticeadan £17.50 / 13.50. Airson tuilleadh fiosrachaidh cuiribh fòn air 01631 567 333 no post dealain gu [email protected] Clàr air leth bho www.corranhalls.co.uk sheinneadair Leòdhasach

Soirbheachas ann an Spòrs 2008 air BBC Radio nan Gàidheal Bhon a bhuannaich sein- gu cumhachdach air òrain clàran a tha a’ glacadh d’ aire Tha am program Spòrs na Seachdain air BBC Radio nan Gàidheal, a’ toirt seachad Sgiath Soirbheachas ann an Spòrs 2008. neadair òg Leòdhasach farpais lethid “Ailein Duinn” agus “An bho thoiseach gu deireadh Air a’ bhliadhna seo, se sibhse, an luchd eisteachd a bhios a’ taghadh cò bu chòir a bhith air a’ phrìomh liosta! Cò na h-ainmean a tha sibhse airson fhaicinn a’ BBC Rèidio Alba airson t-Aingeal Dìona”. Tha an ceòl- ach le “Cadal Cuain” ‘s e sin a dol air adhart airson na duais? Thuige seo tha an luchd-spòrs ainmeil seo air an Sgiath a ghleidheadh. Neach-ciùil Traidiseanta 2007, taice daonnan ealanta gun a th’ againn. Ma tha an clàr seo 2005 – Sgioba ball-coise nan Loch a’ Leòdhas. 2006 – Beth Nicleòid neach rugbaidh à Uibhist. tha sinn air a bhith a’ bhith ro làidir agus tha meas- na shamhla air slighe Catrìona 2007 – Sgiath aon-neach do Chalum Iain MacCoinnich, neach draib hidh à Leòdhas. feitheamh ris a’ chiad chlàr gachadh inntinneach aice de san àm ri teachd tha e fol- Sgiath an sgioba co-ionnan eadar sgioba Snàmh agus Luth-chleasachd nan Eilean Siar. bhuaipe agus, mu dheireadh dh’òrain luaidh “A’ Bhean Eu- laiseach gu bheil soirbheachas Faodaidh sibh duine sam bith a tha an sàs ann an spòrs na ar thall, tha e againn. Chaidh dach”, òrain ainmichte “Nan mòr roimhpe, rud a tha mi cin- coimhearsneachd fhèin a thaghadh, mar eisimpleir, fear neo tè a tha a’ cuideachadh, a’ trèanadh, neo a’ toirt taic gu saor-thoileach, gu fear neo tè a tha air a bhith “Cadal Cuain” le Catrìona Watt tigeadh tu idir” agus fead- nteach nach bi fada gun tigh- soirbheachail nan spòrs fhèin. Cuimhnichibh, is ann agaibhse, an luchd-èisteachd, a tha am facal mu dheireadh a chur air bhog aig deireadh na hainn san t-seann nòs “Cadal inn. air cò bu chòir a’ bhith air an liosta airson na duais Soirbheachas ann an Spòrs 2008! bliadhn’ an-uiridh agus tha e Cuain”. Ged a tha iad uile rim Cuiribh thugainn ar beachdan air cò bu mhiann leibhse fhaicinn air an liosta na fhìor dhearbhadh air cho moladh, dhòmhsa ‘s e “Òran Joy Dunlop air post-d: [email protected] sgrìobhaibh thugainn aig: Spòrs na Seachdain, airidh ’s a bha i air an duais a Dealachaidh”, a tha i a’ seinn BBC Radio nan Gàidheal, Zone 3.07, fhuair i. ‘S e clàr anabarrach cuide ri a seanmhair, a tha gu 40 Pacific Quay, ceòlmhor a th’ aice, le tuigse h-àraidh tarraingeach; cha Glasgow G51 1DA air loidhne: bbc.co.uk/radionangaidheal agus co-fhaireachdainn mhòr gun urrainnear na

Feumaidh na h-ainmeanan a bhith againn ron 31mh dhen Dàmhair. Catrìona follaiseach anns gach guthan aca a sgaradh bho Siuthadaibh, cò a tha sibhse a’ dol a thaghadh airson a dhol air an liosta airson duais Soirbheachas ann an Spòrs 2008! òran. Tha a guth làidir ach chèile. blàth agus tha i ga chleachdadh Chan ann tric a gheibhear Catrìona Watt An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009 3 Naidheachdan Cathraiche Eadar-amail Bòrd na Gàidhlig: “Le bhith a’ gabhail a’ cheum chudromaich seo, tha Riaghaltas na Plana an Riaghaltais ga chur air bhog h-Alba air sealltainn gu bheil fìor bhuan- nachd ann a bhith a’ toirt taic dhan Ghàidhlig agus ga leasachadh. Tha Riaghaltas na h-Alba air a’ chiad eadar-theangachaidh. dheagh chomharra air cho dealasach mhaireannach a chruthachadh dhan “‘S e plana susbainteach a th’ ann Dreach Phlana Gàidhlig a chur a-mach Thuirt Linda Fabiani: “Buinidh a’ ‘s a tha daoine a thaobh na Gàidhlig. Ghàidhlig.” agus tha e a’ toirt stiùireadh do gu co-chomhairleachadh poblach. Ghàidhlig do dh’Alba. Cho math ri bhith ‘S e an dùbhlan a tha romhainn a-nise ’S ann dìreach air sin a tha Dreach bhuidhnean eile agus a’ sealltainn gu Tha am Plana a’ moladh cheumannan na pàirt sònraichte agus riatanach de ar an dealas sin a stiùireadh gus am bi Phlana Gàidhlig Riaghaltas na h-Al- bheil Riaghaltas na h-Alba airson gus daoine a bhrosnachadh gu bhith a’ beatha chultarail, ‘s e ar cànan nàisean- daoine a’ cleachdadh a’ chànain nas ba ag amas – a bhith a’ misneachadh seasmhachd a thoirt dhan Ghàidhlig. cleachdadh na Gàidhlig nuair a tha iad ta a th’ innte is feumaidh sinn sin aith- trice agus gus am faic sinn àireamhan tuilleadh cleachdadh dhen chànan tro Faodaidh am plana a bhith air a a’ dèiligeadh ris an Riaghaltas. neachadh. luchd-labhairt a’ dol suas. ‘S ann a- bhith a’ cruthachadh chothroman thoirt gu buil aig iomadach ìre le Dh’ainmich Linda Fabiani “Tha ministearan na h-Alba air ar mhàin tro bhith a’ brosnachadh tuigse practaigeach airson a bhith ga bruid- buidhnean poblach, prìobhaideach foillseachadh a’ Phlana aig deasbad sa seasamh a thaobh na Gàidhlig a mun chànan agus a bhith ga cleach- hinn.” agus saor-thoileach cho math ri daoine Phàrlamaid. Chaidh a cur às a dreuchd dhèanamh glè shoilleir. Tha sinn gu dadh is urrainn dhuinn seasmhachd Thuirt Art MacCarmaig, fa-leth.” goirid an dèidh làimh. mòr a’ sireadh seasmhachd don chà- Tha na ceumannan a’ gabhail a- nan, agus tha foillseachadh ar Dreach steach gluasad gu ìomhaigh chorporra dà- Phlana Gàidhlig na thuilleadh fianais air chànanach, fastadh tuilleadh oifigearan ar dìcheall a thaobh cleachdadh na An Colbh Eòrpach Gàidhlig, clasaichean Gàidhlig do luchd- Gàidhlig a thoirt air adhart ann an obrach, conaltradh oifigeil tron chànan gnothaichean poblach. agus a bhith a’ brosnachadh seirbheisean “Tha soirbheachas BBC Alba na Airgead dha Haiti

An Eilbheis — Tha an Riaghaltas air dh’aois, chaidh Jean-Claude ain- Eilbheise. Leudachadh air Sgeama Luchd-ceumnachaidh ràdh gun toir iad cuideachadh do Haiti meachadh mar phrìomhaire gu latha Thuirt Riaghaltas na h-Eilbheise, le bhith a’ toirt air ais airgid a bha seann a’ bhàis. ge-tà, nach b’ urrainn do Jean-Claude cheannard na dùthcha a’ cur dha na Chum esan brùidealachd an teagh- dearbhadh gun d’ fhuair e an t- Tha Comunn na Gàidhlig a’ dol a thoirt a tha air ùr-cheumnachadh. bancaichean aca. laich a’ dol agus thathar a’ meas gu airgead gu laghail agus dhiùlt iad a leudachadh air Sgeama an Luchd-ceum- Thuirt Eairdsidh MacGilleathain, Dh’adhbharaich Jean-Claude “Ba- bheil fuil nam mìltean mòra air a thoirt dha. nachaidh. Ceannard CnaG: “Tha sinn air leth by Doc” Duvalier mòran dhuil- làmhan. Tha iad a-nis deònach a chur air Tha an sgeama ag amas air oileanaich toilichte gu bheil an Riaghaltas ag aith- gheadasan dha Haiti leis mar a bha Chaidh a ruagadh às an dùthaich ais gu Haiti, far a bheil cruaidh a rinn cùrsaichean Gàidhlig agus a tha ag neachadh gu bheil an sgeama seo feumail e ga riaghladh ann an dòigh eu-dea- mu dheireadh agus thog e air dhan fheum air agus na mìltean de dhaoine iarraidh obair fhaighinn, far an urainn do gach cuid luchd-ceumnachaidh agus mocratach, le làmhachas-làidir. Fhraing, aig a bheil ceangal eachdraid- a’ fulang an dèidh stoirmean an- dhaibh an cànan a chur gu feum. dha na buidhnean a tha gam fastadh ’s Thàinig an teaghlach Duvalier gu heil ri Haiti. Bha e air fortan mòr a uiridh. Gheibh fileantaich a tha a’ ceum- gu bheilear deònach tuilleadh airgid a chur bàrr an toiseach ann an 1957, agus ann chosnadh dha fhèin agus chaidh an nachadh bho cholaistean agus oilthigh- dhan ghnotach. An ceartuair tha sianar an 1971, ‘s e dìreach 19 bliadhna a t-airgead gu bancaichean mòra na h- ean na h-Alba agus a tha airson a bhith againn air an sgeama. ag obair ann an àrainneachd “ ’S e deagh chothrom a th’ anns an Ghàidhlig barrachd chothroman son sgeama seo do luchd-ceumnachaidh aig Farpais òl mì-laghail obraichean dhen t-seòrsa seo a bheil deagh sgilean Gàidhlig obair fhaigh- fhaighinn an dèidh an cuid foghlaim. inn airson bliadhna le buidhnean a tha A’ Ghearmailt — Tha cùis-lagha a’ dol Tha an t-ainm aige ga chumail bho dhèidh leis mar a bha a bhodhaig air Dh’fhoillsich am Prìomh Mhinistear a’ cleachdadh na Gàidhlig. Tha air adhart an aghaidh fear a bha ag na meadhanan, ach tha aithrisean ag a puinnseanachadh le alcol. Ailig Salmond roimhe gu bheil an buidhnean deònach dreuchdan ùra a obair ann an taigh-seinnse seach gun ràdh gun do thòisich e fhèin agus am Thachair seo o chionn dà bhli- Riaghaltas a’ cur £70,000 a bharrachd chruthachadh agus an uair sin tha do reic e dà fhichead ’s a còig dra- balach a’ farpais an aghaidh a chèile, adhna agus tha luchd-casaid a’ chrùin gach bliadhna anns na trì bliadhna a tha cothrom aig an luchd-ceumnachaidh maichean tequila ri balach nach le deoch làidir, ach gur e uisge a bha a’ cumail a-mach gun tug am fear a romhainn dhan sgeama a tha air a cur ris an obair a tha a’ bhuidheann a’ robh ach 16 — rud a thug bàs dha. e a’ taomadh dha fhèin agus tequila tha fo chasaidean deoch làidir dha stiùireadh le Comunn na Gàidhlig (CnaG) dèanamh, a’ togail air na sgilean a chaidh Tha am fear a tha fo chasaidean dhan bhalach. Bha dithis eile anns òganaich eile iomadach uair. agus a th’ air a mhaoineachadh le Bòrd ionnsachadh tron chùrsa a rinn iad, air ràdh gur esan bu choireach, ach an taigh-sheinnse cuideachd a bha ga Tha a’ chùis air mòran conn- na Gàidhlig, Iomairt na Gàidhealtachd agus a’ togail sgilean ùra mar a thèid iad tha ceist mu choinneimh dè seòrsa phiobrachadh. spaid adhbharachadh san dùthaich ’s nan Eilean (HIE) agus an Riaghaltas air adhart. Tha tuarastal de £15,000 sa peanasachadh a bu chòir dha fhaigh- Thuit am balach ann an còma agus le deasbad ùr ga thogail mu dhaoine fhèin. bhliadhna aig a’ char as lugha air a inn. bhàsaich e ceithir latha às a òga a bhith ag òl cus. Tha an taic-airgid a bharrachd a tha thairgsinn do luchd-ceumnachaidh agus CnaG a’ faotainn airson an sgeama a’ cial- tha cothrom aig buidhnean Gàidhlig bho lachadh gun urrainnear barrachd air feadh na h-Alba tagradh a chur Taisbeanadh eachdraidheil chothroman a thairgsinn do dh’oileanaich thugainn airson taic.” An Ostair — Tha taisbeanadh ann a dealbhan ann a chaidh a ghoid leis a-nis.” tha a’ sealltainn obair ealain agus gh- na Nazis. Tha an taisbeanadh cuideachd a’ gnìomhan an co-chòrdadh ri ar nothaichean pearsanta a chaidh a chall Thuirt Peter Noever, stiùiriche togail air carson a thug e cho fada briathran no ri ar smuaintean. no a chaidh a ghoid aig àm an Dàr- ealain an taigh-tasgaidh, gu bheil an gnothaichean pearsanta a thoirt air Gheibh sinn feallsanachd bhon t- Seanfhacal na Cogaidh. Ostair air a bhith ro dheònach an ais do theaghlaichean agus, do chuid, seanfhacal: Chan eil foill ann cho mòr Tha cuid a’ cumail a-mach gu bheil eachdraidh seo a sheachnadh. chan eil ach bliadhna no dhà bho na mìos ri gealladh gun choileanadh. Is iongan- ùghdarrasan na dùthcha air a bhith “Chanainn-sa, ga chur ann an dòigh thachair seo. tach gum biodh duine sam bith deònach caran slaodach gus aithne a thoirt mhodhail, gu bheil dàimh gu math Chan eil ach deich bliadhna bho “Chan eil foill ann cho gun deigheadh foill a chur às a leth. Ach dhan cheangal eachdraidheil a bha àraid air a bhith aig an Ostair ris an stèidhich an riaghaltas iomairt gus nach e foill a tha ann ma bheir sinn geal- eadar iad fhèin agus na Nazis. taobh ghrànda dhen eachdraidh rannsachadh dè thachair dha na mòr ri gealladh gun ladh do chuideigin, agus nach bi ar Am measg nan nithean a chithear aice. Thug e fada, fada ro fhada càil pìosan ealain agus an stuth eile a choileanadh” gnìomh a rèir a’ gheallaidh. Mur urrainn ann an Taigh-tasgaidh nan Ealain ann a dhèanamh ma dheidhinn agus ge chaidh a ghoid. Thathar a-nis gan dhuinn a bhith cinnteach gun tèid againn an Vienna tha gnothaichean pearsan- bith dè tha sinn a’ dèanamh a-nis tha tilleadh gu far a bheil còir aca a bhith. Is cinnteach gur iomadh uair a rinn sinn air ar geallaidhean a choileanadh, ead- ta bho theaghlaichean Iùdhach a e air a thighinn ro fhadalach, oir chan gealladh. Ach, an robh sinn daonann han geallaidhean a bheir sinn dhuinn chaidh a chur gu bàs. Tha cuideachd eil a’ chuid mhòr dhe na daoine beò a rèir ar facail, nuair thàinig cùisean oirnn fhìn, nach e mealladh, no foill, a tha nan far am feumadh sinn ar geallaidhean leithid? a choileanadh? Is iongantach gun robh Tha an saoghal làn de gheallaidhean. Sgeama fo chunnart – a h-uile turas co-dhiù. Tha geallaid- Gheibh sinn iad bho luchd-poilitigs, bho hean an lùib beatha gach neach. Geal- An Fhraing — Tha sgeama ann am iomairt mar oidhirp gus am baile a haideach a làimhseachadh leis fhein, bhùthan, bho luchd-obrach, bho chàird- laidh neach-obrach dhut gun tig e a Paris, a tha a’ tabhann bhaidhsagalan dhèanamh nas bàidheil dhan àrain- gu h-àraidh seach gur e dol-a-mach ean agus bho dhaoine san fhar- pheantadh do thaighe aig naoi uaire- air màl, fo chunnart seach gu bheil neachd. dhaoine as coireach ris,” thuirt e. saingeachd. Aig amannan, cha robh an madainn Diluain; geallaidh cuidei- daoine air a bhith a’ goid nam Tha mòran air a dhol ceàrr bhon “Ma tha sinn airson an sgeama a chu- daoine a’ smaoineachadh mun bhuaidh gin gum pàigh e thu airson rudeigin a baidhsagalan. uair sin ge-tà. Ged a bhathas a’ mail a’ dol feumaidh sinn an structar rinn thu dha. Ach cuideachd bidh sinn a dh’fhaodadh a bhith aig geallaidhean Tha an sgeama air a bhith a’ ruith cleachdadh na seirbheis gu bithean- atharrachadh.” a’ gealltainn rudan dhuinn fhìn – gum briste. Uaireigin, thuirt fear a fhuair geal- airson bliadhna gu leth agus chaidh ta, tha daoine air a bhith a’ gabhail brath Tha an sgeama stèidhichte air an bi sinn stuama bho seo a-mach, gu leig ladh, “Cuiridh mi geall gum bris thu do còig mìle deug baidhsagal a agus a’ dèanamh rudan gòrach leithid aon seòrsa siostam ‘s a tha aca ann an sinn seachad a bhith a’ smocadh, gun ghealladh.” Cha robh cus de earbsa aig dhèanamh a dh’aona-ghnothaich air- caitheamh nam baidhsagalan a-mach Lyon, far a bheil e ag obair gu math, dèan sinn a-màireach an obair a chuir an fhear seo sa ghealladh a fhuair e. Foill? son an sgeama. Chan eil sgeul a-nis air Abhainn Seinne. Tha cuid dhe na agus chaidh a leudachadh gu bailtean sinn romhainn a dhèanamh an-dè. Thuirt an t-òran, “’S ann le foill a mheall ach air an dàrna leth dhiubh ’s tha baidhsagalan air nochdadh ann an mòra eile. Thathar cuideachd ga chur Geallaidhean agus abair geallaidhean! thu mì.” Gealladh briste, gun teagamh. coltach gun deach an goid. taobh sear na Roinn Eòrpa. air chois ann an àitichean eile. Ach is dòcha gu bheil ar beatha air a Mus tèid sinn an sàs ann an geallaid- Tha an companaidh a tha a’ ruith Thuirt Remi Pheulpin, stiùiriche Thathar an dòchas a thòiseachadh ann breacadh le geallaidhean briste. Ma tha, hean, is còir dhuinn a bhith cinnteach an sgeama, JCDecaux, ag ràdh nach JCDecaux, nach urrainn dhan t-suid- an Lunnainn, San Francisco agus is cinnteach gu bheil sinn a’ dèanamh gun gabh iad an coileanadh, no cuirear urrainn dhaibh cumail a’ dol. heachadh cumail a’ dol mar a tha e. Singapore. dìmeas air daoine, uaireannan gan foill is mealladh às ar leth. Sin a tha ar Bha ceannard a’ bhaile, Bertrand “Tha na cosgaisean cho àrd agus nach cur ann an suarachas, seach nach eil ar seanfhacal a’ toirt fa-near dhuinn. Delanoe, gu mòr air cùlaibh na h- urrainn dha companaidh prìob- Dòmhnall Iain MacÌomhair 4 An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009

Cruadalachd eile coltach ris na fuadaichean Gàidhealach

A dh’aindeoin seo bha uamhas aca fhàgail oir is ann leis a chaidh na h-eaglaisean a tric is minig a ag iarraidh na h-obrach oir a a’ chompanaidh (Dixon and thogail aig an àm. Tha tè dhen chluinneas sinn mun bharrachd air tuarastal bha Company Ltd) a bha na taighean chruadalachd a t-seòrsa seo - Kirkton Parish Kirk bha an lùib nam taigh ri fhaighinn cuideachd. ceangailte ris a’ mhèinn. - fhathast ri a faicinn. ‘S Air an dàrna latha fichead Dhiùlt na banntraichean Chaidh na h-eaglaisean a fuadaichean air a’ Ghàidhealtachd is gu dearbh bha a leithid ann dhen Dàmhair 1887 bha gluasad is chaidh an gnothach thogail airson ’s gum biodh ach, a chàirdean, cha robh spreadhadh mòr fo thalamh gu cùirt ach thàinig an siorram, sgaradh eadar na “h-uaislean” is sinn nar n-aonar anns an nuair a chaidh na gasan a bha Maighstir Birne, a-mach air na daoine bochda. Rachadh t-suidheachadh seo mar a ag èirigh bhon ghual nan teine, taobh na companaidh is cha robh cuid a-staigh air an doras chithear ris na thachair ann is chaill dà cheud ’s a seachd am a-nis romhpa ach taigh na aghaidh ach dh’fheumadh an còrr an Lannraig aig deireadh na beatha is gu leòr eile air an droch bochd. A rèir an lagh aig an àm staidhre a dhìreadh bhon taobh naoidheamh linne deug. leòn. is cinnteach nach robh taghadh a-muigh gu na gaileiridhean, far Tha Blantyre ainmeil airson Chaidh an naidheachd eile aig an t-siorram. an robh a’ ghràisg a chumail is gur ann an seo a rugadh am dhòrainneach seo a sgaoileadh Bha gu leòr a’ feitheamh air air leth bho chàch. Sin agaibh miseanaraidh ainmeil Dàibhidh air feadh na rìoghachd is bha a an obair is air na taighean, ach Taigh Dhè. An do shaoil iad Livingstone ach ma dh’fhaoidte h-uile duine a’ faireachdainn cha bu chòir dhaibh a bhith cho a-riamh ciamar a bha an gum bu chòir dhan àite a bhith co-fhulangas riutha. Fhuair iad èasgaidh oir dìreach dà bhliadhna dol-a-mach seo a’ gleusadh ri iomraiteach airson rudeigin gu brath bhon Bhànrigh Bhictoria air dhaibh tòiseachadh bha faclan Ìosa? math eadar-dhealaichte — rud i fhèin, is i ag ràdh cho duilich spreadhadh eile ann is air an turas Gun teagamh rinn Livingstone a tha a’ toirt dhuinn aiteal air staid ’s a bha i airson mar a thachair. seo chaill fichead ’s a seachd am obair mhòr air raointean farsaing Nach robh a h-uile duine beatha is gu leòr eile air an leòn. mac an duine aig an àm. Afraga ach nach biodh e nas laghach is cuideachail — ach chan Aig an àm bhathar a’ Bha beò-shlàint nan daoine, cothromaiche dha a bhith a’ anns an àite seo, a’ crochadh e seo deireadh na sgeòil oir coimhead air na mèinnearan mar sgaoileadh Crìosdalachd anns gu mòr air gnìomhachas nam nuair a shìol an gnothach sìos treubh air leth is iad salach, an dùthaich aige fhèin. mèinnean guail is ’s e obair fhuair na banntraichean is an cuid aineolach is grànda. Chithear an shalach is cunnartach a bh’ ann. chloinne òrdugh na taighean seòrsa smaoineachadh seo air mar Ruairidh Iain Campbell Dàibhidh Livingstone Cùrsa ùr ann Bheir adhartas air do chomasan labhairt an Ceann a An lùib a’ chùrsa tha: • 15 uairean a thìde de theagasg a’ cleachdadh an dòigh ionnsachaidh ùr inntinneach ULPAN • Cèilidhean san àite fhèin • Ionnsachadh mu eachdraidh agus cultar an àite Deas nan • Prìomhachas ga thoirt do bhith a’ ruighinn fileantachd

Prìs sònraichte £175 gach neach Loch A’ gabhail a-staigh: • 7 oichichean leabaidh is breacaist • Lòn • Clasaichean is ceilidhean Dh’fhaodar gum bidh taic ri fhaotinn airson siubhail bho tìr-mòr. hearsnachd an dèidh dhaibh ha ionad coim- Airson tuilleadh fiosrachaidh agus airson foirm tagraidh cur fios air Maighread NicIlleinein rin 1mh Màirt air buile fhaighinn an-uiridh nuair hearsnachd ann an 01851880235 no post-dealain [email protected]. Chan eil àireamh sònraichte de dh’àitichean ann agus nach do shoirbhich le tagradh Leòdhas gu bhith a’ cur bidh iad a rèir cò chuireas fios oirnn an toiseach chun a’ Chrannchuir Nàiseanta air adhart cùrsa ùr T airson an togalach a leasachadh. Gàidhlig far am bi na h- Thuirt cathraiche Co- oileanaich aig teas mheadhan na Chomunn na Pàirc, John Ran- coimhearsnachd. dall: “Bha co-dhùnadh muinntir Tha Co-chomunn na Pàirc air a’ chrannchuir na bhuille mhòr aontachadh Ionad Gob an dhuinn, ach tha sinn an dòchas Fhithich a chur gu feum airson Tha am pròiseact seo air taic airgid fhaighinn bho Bhòrd na Gàidhlig tòrr dhe na smuaintean agus na cùrsa fad seachdain a bhios air agus e air a ruith ann an co-bhoinn le Colaiste a’ Chaisteil. planaichean againn a chur an sàs a ruith ann an co-bhoinn le Co- co-dhiù. laiste a’ Chaisteil. “Tha sinn cuideachd a’ coim- Thathas a’ dèanamh cla- head ri ciamar a ghabhas a’ saichean Ulpan anns a’ cholaiste bhùth a leasachadh, a’ gabhail a- mar-thà agus tha iad a’ còrdadh steach na tha an luchd-cleach- gu mòr ris na daoine a tha a’ dol daidh air innse dhuinn agus ann. A-nis, le cuideachadh bho tha sinn a lorg dhòighean air na Bhòrd na Gàidhlig, tha iad an planaichean againn a chur an sàs dòchas sin a leasachadh agus a’ gun iad a bhith ro chosgail. stèidheachadh mar iomairt “Tha gu leòr a ghabhadh choimhearsnachd ann an Ceann dèanamh aig Ionad Gob an a Deas nan Loch. Fhithich, mar a tha an iomairt Bhon 14 gu 21 Màrt thèid Ghàidhlig seo agus iomairtean àitichean-fuirich a thabhann do eile a’ sealltainn, agus le bhith dhaoine anns an ionad fhèin agus a’ cur rudan mar seo air dòigh mar phàirt dhen ionnsachadh gheibh sinn air seirbheisean bidh iad a’ dol a chèilidh air ionadail a dhìon is a leasachadh.” daoine le Gàidhlig anns a’ choimhearsnachd. Tha an leasachadh seo air a Ionad Gob an Fhithich, a’ coimhead bhith na thogail don choim- a-mach air Loch Eireasort An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009 5 Sgitheadh tro mheadhan na Gàidhlig Mygaelic.com ga ha dà ionad sgithidh ann an nanach dhe na slighean sgithidh aca. Thuirt Alasdair MacLeòid bho Alba air soidhnichean ùra Thuirt Eàirdsidh MacGilleathain, Neartachadh Choimhearsnachdan aig Gàidhlig agus mapaichean Ceannard ChnaG, gun urrainn do Iomairt na Gàidhealtachd ‘s nan T dà-chànanach a chur air bhog. gach gnìomhachas sa Ghàidhealtachd Eilean: “Tha sinn a’ faicinn na Gàidhlig chur air bhog Tha Ionadan Sgithidh na Lice agus agus sna h-Eileanan airgead agus mar rud a a dh’fhaodadh feum mòr a Ghleann Sìthe air na taic practaigeach fhaotainn gus dhèanamh do ghnothaichean agus soidhnichean agus na mapaichean soidhnichean dà-chànanach a do choimhearsnachdan na Gàidheal- a thoirt gu buil tro chom-pàirteachas dhèanamh. tachd ’s nan Eilean.” na pàirt deatamach de dhualchas na h- haidh an làrach-lìn ùr eadar Comunn na Gàidhlig, Bòrd na “Bidh sinn a’ toirt taic dha mòran Mar thoradh air na chaidh a — mygaelic.com — a Alba agus de bheatha chultarail an Gàidhlig agus Iomairt na Gàidhealtachd chompanaidhean agus, an-dràsta dhèanamh de dh’eadar- chur air bhog le Bòrd ‘s nan Eilean, le Bòrd na Gàidhlig a’ fhèin, tha sinn a’ sireadh chompanaid- theangachadh faodaidh an dà ionad latha an-diugh. Tha e riatanach dhan na Gàidhlig agus e ag cur a-steach an taic-airgid. hean eile aig am biodh ùidh ann sgithidh fiosrachadh a chur air na Ghàidhlig gun cùm sinn oirnn a’ leas- Tha an t-àite cudromach a th’ aig an soidhnichean dà-chànanach.” làraichean-lìn aca a thaobh ainmean- amas air a bhith na sgitheadh ann an eaconamaidh na h- Tha Gàidhlig fìor chudromach do àiteachan agus mar a chaidh na faclan sheirbheis do dhuine achadh nan cothroman a tha againn air- sam bith a tha airson Alba agus an tarraing a th’ aig sgitheadh dh’eaconamaidh na h-Alba agus tha Gàidhlig fhaighinn. son an cànan a chleachdadh agus do shean is òg a’ ciallachadh gum bi Iomairt na Gàidhealtachd ‘s nan Bithear a’ leantainn air an obair aig barrachd fiosrachaidh ionnsachadh. an t-uabhas de dhaoine ùra a’ faicinn Eilean den bheachd gun gabh a cur gu An Leac agus Gleann Sìth le leasachadh fhaotainnC mun Ghàidhlig ’s mu a cul- na Gàidhlig air a cleachdadh agus a’ feum son brosnachadh dha-rìribh a dhen aon seòrsa aig ionadan sgithidh tar. “Tha mygaelic.com na phrìomh Tha fiosrachadh na lùìb cuideachd faighinn fiosrachadh air na th’ ann de thoirt do ghnothaichean. eile. eisimpleir de mar a ghabhas a’ Ghàidhlig chothroman sa chànan. mu thurasachd agus mu thachartasan Thuirt Rosemary Nic a’ Bhàird, co-cheangailte ris a’ chànan, agus a dhèanamh nas fhasa do dhaoine a làraichean eile far a bheil Gàidhlig ga Ceannard an Gnìomh aig Bòrd na chleachdadh, agus tha fhios gum bi dreach Gàidhlig, “Tha sinn glè thoilichte gu cleachdadh. bheil sinn air chomas taic a chur ris Tha mygaelic.com an dà chuid dha na làraich seo tarraingeach don luchd- an dà ionad, an Leac agus Gleann Sìth, luchd-labhairt na Gàidhlig agus dhan labhairt as òige – an fheadhainn a airson a’ Ghàidhlig a chleachdadh. ’S fheadhainn a tha a’ cur eòlas air a’ chà- bheir seasmhachd agus tèarainteachd e seo a’ chiad turas a tha Planaichean nan. Còrdadh an làrach ri duine sam Gàidhlig air an cur an gnìomh anns bith a tha airson barrachd fiosrachaidh dhan chànan san àm ri teachd. ’S e ceum an roinn phrìobhaideach agus tha sinn fhaotainn mun chànan no a tha airson cudromach air adhart a tha seo agus tha gu mòr airson aire an t-sluaigh a thar- a’ Ghàidhlig ionnsachadh. raing gu na cothroman obrach a tha Chaidh an làrach fhoillseachadh ann mi làn-chinnteach gun cuidich rim faotainn tron Ghàidhlig.” an Glaschu le Linda Fabiani BPA agus mygaelic.com, còmhla ri grunn Thug Comunn na Gàidhlig taic prac- bha riochdairean ann bho dhiofar taigeach do na h-ionadan agus bhuidhnean Gàidhlig. iomairtean eile, le neartachadh na chruthaich iad na mapaichean dà-chà- Thuirt am Ministear: “Tha Gàidhlig Gàidhlig ann an Alba.”

’S e làrach-lìn eadar-dhealaichte bhon àbhaist a th’ ann am mygaelic.com is a website with a difference. It has all the great mygaelic.com. Tha gach earrann a dh’iarradh tu air làrach-lìn ann, sections you’d look for online including Arts, Music, Tourism, mar an h-Ealain, Ceòl, Turasachd, Dreuchdan agus Ionnsachadh – Careers and Learning – but all with a unique Gaelic influence. ach tha taobh Gàidhlig làidir aig gach tè dhiubh. You can check out forthcoming Gaelic events with our handy Faodaidh tu faighinn a-mach mu thachartasan Gàidhlig, le bhith a’ Events guide. Or, if you’re involved in a Gaelic organisation, you toirt sùil air an earrainn fheumail, Dè tha a’ Dol? No, ma tha thu an can set up a mygaelic.com group and add details of your own sàs ann am buidheann Gàidhlig, faodaidh tu buidheann air-loidhne news and events (alternatively, email us at [email protected] a stèidheachadh aig mygaelic.com agus na naidheachdan agus and we’ll add your events for you). tachartasan aig a’bhuidheann agad fhèin a chur suas (no, nam b’fheàrr leat, cuir post-d thugainn aig [email protected] agus cuiridh sinn You can register with mygaelic.com and keep in touch with na tachartasan agad suas dhut). friends old and new, upload content, create groups and develop your own Gaelic phrase book. You can even discover your Gaelic Faodaidh tu clàradh le mygaelic.com agus fios a chumail ri caraidean, roots with our Genealogy section. All with mygaelic.com sean is ùr, susbaint a chur suas air-loidhne, buidhnean a chruthachadh agus cur ris an leabhar-abairtean Gàidhlig agad fhèin. Faodaidh tu fiù So what are you waiting for? Discover mygaelic.com today, and ’s do fhreumhan Gàidhlig a lorg san earrainn mu Shloinntireachd. Tha discover the Gaelic in you. seo uile air mygaelic.com

Cò ris a tha thu a’ feitheamh? Cuir eòlas air mygaelic.com an-diugh, agus lorg do chuid Gàidhlig.

mygaelic air a thoirt dhuibh le Bòrd na Gàidhlig agus e na chomharra-aithneachaidh clàraichte mygaelic is brought to you by Bòrd na Gàidhlig and is a registered brand 6 An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009 Sky 168 agus Freesat 110 www.mgalba.com www.bbcalba.co.uk www.bbc.co.uk/iplayer CAMANACHD GU BHITH BEÒ AIR BBC ALBA Dh’fhoillsich BBC ALBA agus Comann na Camanachd gum bi sreath de chòig geamannan camanachd gan craoladh beò tro ràith an Air BBC ALBA t-samhraidh. Bheir am pasgan a-steach cinn-là cudromach ann am farpaisean Ball-coise SPL camanachd is cuairtean-deireannach a’ chupa a ghabhas àite tron Aberdeen v Dundee Utd Ògmhios, an Iuchair is an Lùnastal gu bhith gan sealltainn beò. Thèid innse mu na geamannan sònraichte a dh’aithghearr, aon uair ’s gu Disathairne 21mh Gearran bheil iad air an dearbhadh. 20.00 Tha còmhraidhean air ìre adhartach a ruighinn a thaobh craoladh beò tachartas a’ chupa ‘Curaidh nan Curaidhean’ eadar MNE MEDIA, a’ chompanaidh riochdachaidh a bhios a’ cur phrògraman spòrs ri chèile do BhBC ALBA, agus Comann na Camanachd. Tha e comasach gum bi an geam-sa na phàirt de phasgan beò a’ chupa, mar aon de na còig Cocaire nan Cocairean geamannan air an craoladh air BBC ALBA. Bidh BBC ALBA cuideachd a’ cur taic ri camanachd le bhith a’ sealltainn dà aithriseachd ùr mun Cuairt-Deirinneach spòrs air a bheil an tiotal, ‘Lean gu Dlùth’, a thèid an craoladh mar Diluain 23mh Gearran ullachadh ron t-seusan bheò. Leanaidh na prògraman Ùisdean Dan 20.30 MacIllFhinnein, craoladair Albannach is acadaimigeach spòrs, a bhios gar toirt air turas pearsanta mu chamanachd, is e a’ faighinn a-mach mun spòrs, a h-eachdraidh agus na tha roimhpe sna bliadhnaichean ri thighinn – còmhla ri aithrisiche Iain Willie Caimbeul, rionnag ann an camanachd an latha an-diugh, Somhairle MacDhòmhnaill às an Eilean Sgitheanach, eòlaiche Sgitheanach Dòmhnall Màrtainn A Reir na h-Aimsir agus sàr neach-leantainn a’ gheama, Eairdsidh Friseal. Dimairt 24mh Gearran Thèid geamannan gu lèir a chraoladh beò air BBC ALBA air làithean 20.30 Disathairne bho 5.30f – 7.30f, cinn-là rin dearbhadh.

Eorpa Diciadain 25mh Gearran 20.30

MYGAELIC.COM AIR FHOILLSEACHADH Ball-coise beò air BBC ALBA ! Dh’fhoillsich Bòrd na Gàidhlig, làrach-lìn ùr fiosrachaidh agus Airdrie United v Clyde lìonraidheil – mygaelic.com. Tha an larach ag amas air a bhith na h-àite tadhail do neach sam bith a tha airson barrachd fiosrachaidh Didòmhnaich 22 Gearran 15.10 fhaotainn mun Ghàidhlig – an cànan agus an cultar, turasachd agus Thèid trì geam ball-coise bho’n lìog SFL a mach beò air BBC tachartasan co-cheangailte ri Gàidhlig, agus dòighean agus làraich ALBA thairis air na mìosan a tha romhainn a’toiseachadh le eile far an urrainn dhaibh a dhol an sàs anns a’ chànan. Tha mygaelic. Airdrie United an aghaidh Clyde (Didòmhnaich 22 Gearran @ 15.10) com airson an dà chuid luchd-labhairt na Gàidhlig, agus an fheadhainn a tha ùr dhan chànan. Bidh an làrach inntinneach do gach neach aig a bheil A bharrachd air seo chì luchd-leantainn ball-coise na geamanan eadar ùidh ann an Gàidhlig no a tha airson barrachd fiosrachaidh fhaotainn mun Partick Thistle agus Dundee (Didòmhnaich 22mh Màrt) agus St. Johnstone chànan, no a’ Ghàidhlig ionnsachadh. Tàdhal air www.mygaelic.com an aghaidh Queen of the South (Didòmhnaich 19mh Giblean). Tòisichidh na geamanan uile aig 15.15

As dèidh cho soirbhicheal sa bha am farpais Cupa Dùbhlan ALBA agus an cuairt-deirinneach a chaidh a’ chluich eadar Airdrie United agus Ross County, tha h-uile coltas ann gum bith na geamanan a bhios ri fhaicinn air BBC ALBA gu math teann agus cudthromach ann an diofar dòigh airson na diofar sgiobaidhean.

Tuilleadh fiosrachadh bho www.mgalba.com no www.bbcalba.co.uk An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009 7

TÀLANT ÙR AIG CIAD CHUIRM DHUAISEAN AIRSON FHILMICHEAN GOIRID GÀIDHLIG

Mhol MG ALBA na bh’ ann de thàlant ùr a’ tighinn am bàrr ri linn na chunnacas ann am FilmG, a’ cho-fharpais fhilmichean goirid Gàidhlig air-loidhne, a chaidh a chur air chois gus spionnadh a thoirt dhaibhsan a dh’fhaodadh obair ann am BBC ALBA. Bha a’ cho-fharpais air leth soirbheachail, a’ tàladh còrr is 50 inntrigeadh sàr-mhath agus a’ taisbeanadh na h-uiread de mhacmeanma is cruthachaileachd ann an gnìomhachas nam meadhanan Gàidhlig. Ghabh cuirm nan duaisean àite aig Cùirt an Aodainn, Inbhir Nis air Dihaoine 6 Gearran. Thuirt Alasdair Moireasdan, Cathraiche MG ALBA: “Sa chiad cho- fharpais FilmG b’ ann a bha sinn a’ cuimseachadh air tàlant cruthachail a chur am follais do BhBC ALBA. ’S urrainn dhomh a ràdh gun d’ fhuair mi a leithid de thlachd às an fhèill mhòir a bh’ air an iomairt agus às an àireamh de dh’fhilmichean goirid ùra sa Ghàidhlig a tha a-nis rim faicinn air-loidhne.Mo mheal-annaidheachd orrasan a bhuannaich agus taing mhòr do dh’fharpaisich gu lèir às gach gnè. Chòrd a h-uile film rinn agus tha coltas brosnachail dà-rìribh air làithean ri thighinn nam meadhanan Gàidhlig mar thoradh na misneachd is a’ chomais a chaidh fhoillseachadh air feadh FilmG, às an dùthaich-sa agus à thall thairis”. B’ iad buannaichean nam prìomh dhuaisean: s 0ROIFEISEANTAICH n ÅISDEAN -OIREACH ÌS 5IBHIST A 4UATH AIRSON ‘Siubhlachan’ Luchd-lìbhrigidh air an oidhche, Fiona NicCoinnich, BBC ALBA (fada gu clì) agus Calum MacAmhlaidh (fada gu deas) preasantair phrògraman chloinne air BBC ALBA còmhla ris a Innsidh ‘Siubhlachan’ sgeul tiamhaidh mu nighean òg, a shiubhlas h-uile buannaiche FilmG. chun an ama a dh’fhalbh airson tadhal air a seanar a bhàsaich. s )NNTRIGIDHEAN ÅRA n 3EONAID .IC$HÛMHNAILL Ì )NBHIR .IS AIRSON A bharrachd air sin, thèid an dà fhilm às fheàrr sa ghnè ‘inntrigidhean ‘Oidhche Shathairne’ ùra’ a chur air adhart gu Duaisean Tàlant Ùr na h-Alba BAFTA 2009; ‘Oidhche Shathairne’ sgeul mu dhuine òg aig a bheil sgeòl-rùin a tha ‘Oidhche Shathairne’ le Seonaid NicDhòmhnaill agus ‘Cha b’e Ruith e airson foillseachadh ach Leum’ le Rachel Sandilands agus Gary Dewar. A’ cur cuideam air na s $AOINE ¿GA n 3GOILEARAN BHO °RD SGOIL "HAGH A #HAISTEIL h-oidhirpean MG ALBA gus tàlant a’ leasachadh chaidh fhoillseachadh airson‘An Dùsgadh’ aig a’ chuirm gum bi MG ALBA a’ tabhann àite bursaraidh air cùrsa MA Tha ‘An Dùsgadh’ a-mach air càirdeas eadar balach is nighean, ùr ann an TBh is Sgrìobhadh Uirsgeòil a thèid a chur air bhog le Oilthigh tubaist càir, agus toinneamh marbhtach....dè thachras aig an deireadh? Caledonian Ghlaschu agus le Shed Media, riochdairean phrògraman s 2OGHAINN AN T 3LUAIGH n -URIEL !NNA .IC,EÛID Ì 3TEÛRNABHAGH leithid ‘Waterloo Road’ is ‘Bad Girls’. Bidh an cùrsa, aonan de dhà a tha airson ‘Sìol’ rim faotainn san dùthaich, a’ tàladh is a’ foghlam nan sgrìobhadairean as ’S e an cuspair ‘sorcha is dorcha’ a bhios ‘Sìol’ a’ cur an cèill, is e a’ tàlanta à Breatainn agus à thall thairis is gu sgiobalta a’ deisealeachadh leantainn dìomhaireachd muirt dhorcha stèidhte ann an Lochlann. sgrìobhadairean toileach airson TBh.

LÀITHEAN NAN RIOCHDAIREAN Chum MG ALBA dà latha airson riochdairean airson meòrachadh air Air BBC ALBA na ciad mhìosan den t-sianal ùr agus coimhead air adhart ris a’ bhliadhna a Sinne is Alba tha romhainn. Bha còrr is 20 neach an $IARDAOIN  -ART F làthair ann an Steòrnabhagh agus 30 ann an Glaschu agus nam measg bha Mac TV, MNE, Moja TV, Caledonia TV, Eyeline Media, STV agus a’ BhBC.

Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear MG ALBA “Tha an gnìomhachas telebhisein Gàidhlig air atharrachadh gu mòr bho thoisich an sianal, agus is e dà latha gu math freagarrachd a bha seo. Tha sinn taingeil dhan a h-uile duine a thàinig a choinneachadh rinn agus tha sinn an dòchas gun lean ’s gun leasaich an dàimh a th’ againn leis na companaidhean a tha a’ dèanamh nam prògraman airson BBC ALBA”.

Tuilleadh fiosrachadh bho www.mgalba.com no www.bbcalba.co.uk 8 An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009

beò, tha sinn dualtach a bhith làn A’ sireadh togail am measg na duilgheadasan mòralachd agus den bheachd gu bheil smachd agus cumhachd againn air ar beatha làitheil. Chunnaic sinn an-uiridh. Alba, far an robhas a’ toirt seachad lìbhrigeadh gu proifeiseanta, pailt cho gun do rinn na bancaichean a’ Tha Leòdhas fhèin fo sgleò ‘s gun nan duaisean airson farpais FilmG. spaideil ri na BAFTAS. Ged nach do ann ach glè bheag de dh’obraichean, Chaidh an fharpais seo a chur air bhuannaich na sgoilearan a bha mhearachd sin, chì sinn gu bheil eadar Woolies a’ dùnadh dòigh le MG Alba gus tàlant ùr a lorg còmhla riumsa, thàinig prìomh riaghaltasan a’ dèanamh droch cho- agus obraichean gan call anns a’ am measg gach cuid òigridh agus dhuais na h-òigridh gu na h-eileanan, dhùnaidhean agus gu dearbha tha sinn mhuilinn ‘s aig Caledonian Light- inbheach air feadh na dùthcha. gu Sgoil Bhàgh a’ Chaisteil, agus bu a-nis a’ faicinn gu bheil cuid de house. Tha meadhan baile Steòrn- Chaidh dùbhlan a chur romhpa mhòr am beud nach robh iad ann gus dhaoine agus cuid de dhotairean den abhaigh marbh, gu sònraichte às sgilean fhoillseachadh ann a bhith a’ an duais fhaighinn. Chuir staid nan bheachd gu bheil còir àm ar bàis agus Cathaidh Màiri Nic a’Mhaoilein aonais Woolies. Tha e dìreach mar cruthachadh filmichean goirid, le bhith rathaidean bacadh orra bho bhith am casg-breith a bhith ann an làmhan gum biodh cridhe a’ bhaile air a spìon- gan dealbh, gan riochdachadh agus measg na cuideachd. nan daoine cuideachd. Chan fhada adh às le uinneagan mòra na bùtha gan gearradh. Fhad ’s a tha mi a’ bruidhinn air bhios àite againn dha Dia. sin gun solais air na feasgaran grua- staid nan rathaidean, nach iongan- ach eil e càilear aig Ach ‘s e tha sin ach cuspair eile. deireadh an mach geamhraidh. Cha robh cuairt Nochd gu leòr tàlant ùr, agus tha tach sin a-nis, ged a tha ar saoghal Ciamar a thàinig mi bho Woolies gu Fhaoillich, mar a dhan bhaile ceart mura deigheadh tu iomairt mar seo na bhrosnachadh do den bheachd gu bheil sinn cho ad- chuireas tu a-steach dhan Woolie. ‘S math a-rèist mhòran. Chanainn fhìn gu bheil seo hartach anns a h-uile dòigh agus gu euthanasia ann an beagan fhacal? umhail air an gu bheil an latha a’ fàs fada agus na mhisneachadh dhan fheadhainn bheil smachd agus dòighean fuas- Chan eil fios agam idir! Saoilidh mi latha a’ fàs nas dòchas ùr airson cosnaidhean a’ a tha an sàs ann am prògraman glaidh againn air a h-uile càil, tha latha gur e an teachdaireachd a bha mi ag fhaide, agus mar nochdadh aig gàrradh Àirinis. Bheir Gàidhlig agus tha e a’ toirt fìor no dhà de shneachd a’ cur stad iarraidh a thoirt seachad, nach ur- a tha na sgoilear- e togail do spiorad an eilein agus gu chothrom dhan òigridh sgilean oirnn? Cuiridh sinn duine dhan rainn dhuinn a bhith dubhach ged Nan a’ falbh agus a’ tilleadh ris an latha. dearbha tha droch fheum air. cruthachail a ghleusadh. Tha fios gur ghealaich agus a dh’aindeoin a tha cùisean anns an eaconamaidh Chan eil a h-uile gnìomhachas san e seo roinn far a bheil fàs a’ tighinn innleachdan mar phost-dealain, mar Tha e dìreach na adhbhar toileachais a’ coimhead duilich, tha adhbharan an dèidh dhuinn geamhradh dorcha eilean cho dubhach ged-tà. Chuir mi agus far am bi cothroman do dhaoine fònaichean-làimh agus iomadach againn air a bhith a’ coimhead dòrainneach a chur seachad, agus gu seachad feasgar air leth o chionn co- cosnaidhean fhaighinn. Tha sinn beò adhartas ann an saoghal saidheans dearbh chan eil mòran adhbharan la-deug aig talla Eden Court ann an gu mòr ann an saoghal nam mead- nach ainmich mise air sgàth dìth romhainn, le dòchas agus misneachd. aoibhneis air a bhith againn eadar Inbhir Nis an cois sgoilearan à Sgoil hanan. Feumaidh mi a ràdh gun do eòlais, chì sinn mar a thèid aig nà- Agus seadh, seach gu bheil uairean dol-a-mach nam bancaichean, agus MhicNeacail. Bha sinn aig cuirm chòrd e gu mòr rinn a bhith ann, agus dar agus aig làmh Dhè air stad a chur a bharrachd de shoilleireachd air an call obraichean thairis air na bliadhn’ shònraichte, air aoigheachd aig MG abair gun robh cùisean air an oirnn. Anns an latha sa bheil sinn latha, tha sin fhèin na thogail dhuinn.

Ann am Barail a’ Stòr-dàta ar dualchas nàdair

Bhàird nach toil leotha am fàileadh. ainm Uibhisteach mar eisimpleir - agus ha Dualchas Nàdair “Aig amannan, tha barrachd air aon tha an t-eadar-dhealachadh seo glè in- na h-Alba air goireas ainm ann airson aon species. Tha sia ntinneach. Tha sinn ag iarraidh gun Sin a’ chiad dà rann den bhàrdachd ùr Gàidhlig a chur ainmean ann airson a’ bhreabadair no cuir daoine fios thugainn mu fhaclan “Am Bruadar” le Dùghall Bochannan, AM BRUADAR air bhog a tha a’ toirt an ‘cranefly’ no an ‘daddy-long-legs’ agus a rugadh sa bhliadhna 1716 ann an cothrom do dhaoine ma tha còrr is aon ainm ann, gu math is ainmean Gàidhlig ionadail airson nam Siorrachd Pheairt. B’ e ceistear agus Air bhith dhòmhsa ann am shuain na h-ainmean tric ’s ann à diofar àitichean a tha na beathaichean ’s nan lusan air a bheil maighstir-sgoile a bha ann, agus tha Gàidhlig airson h-ainmean - ainm Leòdhasach agus iad fhèin eòlach.” a’ mhòrchuid den bhàrdachd aige mu A’ bruadar dìomhain mar tha càch, chraobhan, lusan chuspairean domhainn agus cràb- agus ainmhidhean fhaighinn air an Bhith glacadh sonas o gach nì, T hach. Agus tha a’ bhàrdachd seo na eadar-lìon. deagh eisimpleir air na smuaintean Is e gam dhìbreadh anns gach àit’: Tha an stòras ri fhaighinn aig a bha aige rè a bheatha. Nuair their www.snh.org.uk/gaelic agus an cois gach e gun robh e na shuain, dh’fhaodadh Ar leam gun tàinig neach am chòir, ainm tha faidhle-fuaim le fuaim- e a bhith a’ ciallachadh gur ann a bha neachadh na Gàidhlig. Tha na h-ain- e gun mhothachadh air cho ’S gun tuirt e rium gur gòrach mì, mean a’ sealltainn cho math ‘s a tha dìomhain ’s a bha e (dhasan agus do Bhith smuainteach grèim a ghlèidh’ den ghaoith, na faclan Gàidhlig gus dealbh shoilleir chàch) a bhith a’ feuchainn ri agus tuigse a thoirt dhuinn mu na beat- sàsachadh fhaotainn bho nithean No gun lìon an saoghal mo chrìdh. haichean ’s na lusan eadar-dhealaichte. saoghalta na beatha. Tha e a’ tuigsinn Thuirt ministear na h-àrainneachd nach robh a smuaintean idir seasmhach, oir cha robh an saoghal a’ dol a bhuileachadh Mìcheal Russell: “Am fear a chord leam riarachadh air. Ach thàinig teachdaireachd thuige, teachdaireachd a dh’fheuch fhèin ’s e an capall-coille. ’S e seann ri toirt fa-near dha gum bu ghòrach feuchainn ri grèim fhaighinn air a’ ghaoith, ainm airson each a th’ ann an capall agus gum bu ghòrach dha a bhith a’ smaoineachadh gun robh làn shàsachadh agus tha mi toilichte gu bheil a’ chlann san t-saoghal a bha mun cuairt air. Tron bhàrdachd, tha an teachdaireachd a’ a’ faighinn cothrom barrachd fàs rudeigin nas mionaidiche, agus i ag innse dha nach bi dòchasan air an coileanadh ionnsachadh mu na faclan seo. a rèir a mhiann, mar tha na trioblaidean ceudna aig an neach as àirde inbhe “Tha ceangal gu math dlùth aig a’ agus aig an neach as ìsle, mar a tha a’ mhil agus drisean geura air an ròs taobh Ghàidhlig ri nàdar na h-Alba agus tha ri taobh. Seo an dà rann mu dheireadh den bhàrdachd aig Bochannan – briathran an Riaghaltas airson a’ Ghàidhlig a’ an teachdaire: bhrosnachadh agus a’ ghlèidheadh agus bheir an goireas seo cothrom do “Ged chì thu neach an saibhreas mòr, chloinn, luchd-ionnsachaidh na Na meas a shòlas bhith thar chàich; Tha am bàrd ag ràdh rinn nach eile beairteas Gàidhlig agus daoine aig nach eil An tobar ’s glaine chì do shùil, agus sòlas idir an taic a chèile, dìreach mar Gàidhlig barrachd ionnsachadh mun Tha ghrùid na ìochdar gabhail tàimh. tha grùid san tobar as glaine, ged uaireannan chànan.” nach eil sinn mothachail air an t-suid- Thuirt Shona Sloan, oifigear nam heachadh. Agus chan eil neach sam bith sàb- Meadhanan Gàidhlig aig SNH, a tha ’S ged chì thu neach an inbhe àrd, hailt bho ghàbhaidhean no bho chunnartan à Uibhist a Deas: “Tha cuid de na h- Tha e mar nead am bàrr na craoibh’; an t-saoghail, oir, nuair shèideas stoirmean ainmean Gàidhlig soilleir a thaobh Gach stoirm a’ bagradh thilgeadh nuas, na beatha, tha sinn uile buailteach a bhith air cumaidh, dath is giùlain ach tha fead- ’S e air a luasgadh leis gach gaoith.” ar sguabadh air falbh, a dh’aindeoin ar n-inbhe. hainn ann nach eil soilleir gus an tèid beagan rannsachadh a dhèanamh. Tha feallsanachd a’ bhàird soilleir. Na bharail-san, chan eil càil san t-saoghal Mar eisimpleir tha ‘bròg na cuthaig’ a tha seasmhach, no a bheir riarachadh iomlan dhuinn. Tha a theachdaire ag ag innse dhuinn gu bheil an lus seo ri ràdh ris (teachdaire spioradail, ’s dòcha) nach clos do a chorp an taobh seo den fhaicinn aig an aon àm ’s a tha a’ chuthag uaigh, no do anam an taobh seo shuaimhneas Dhè. Bàrd aig a bheil creideamh a-nochdadh agus tha am facal bròg a’ sònraichte, agus a tha a’ foillseachadh sgoilearachd agus feallsanachd na bhriathran. toirt dhuinn dealbh de chumadh an fhlùir. Ach tha ainm eile air bluebells Dòmhnall Iain MacÌomhair cuideachd - fuath-mhuc - agus cha tèid mucan faisg orra uair sam bith seach An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009 9 Beachd Fàilte do Shaoghal na Gàidhlig

Latha Bhaileantain, tuigidh sibh, Agus chan eil sinn mòran nas fhèarr roimhe snàmh tro Bhreatainn. Agus chreach - ‘s gann gun urrainn dhut agus mar sin tha e a cheart cho math ann an ‘Saoghal na Gàidhlig’. Gu dearb- tha mi a’ taghadh nam briathran sin Gàidhlig fhèin a chleachdadh ‘s an latha an colbh seo a chleachdadh an àite ha cha bhi fada tha fhios gus an nochd a dh’aona ghnothach, oir chan ann a’ th’ ann gun cuideigin a dh’ionnsaich bogsa theòclaidean neo cnap ròsan...) soidhne aig ceann-rathaid Shlèite ag snàmh timcheall Bhreatainn anns a’ a’ Ghàidhlig gad cheartachadh! Ach co-dhiù bha e cho math na ràdh ‘Saoghal na Gàidhlig’ a-bharrachd mhuir a bha e idir, ach a’ snàmh anns Tha na sgiorraidhean nàdarra a h-ainmean Gàidhlig fhaicinn mòr agus air ‘Sabhal Mòr Ostaig’. Neo tha fhios na h-aibhnichean agus anns na bhiodh aig clann a-nis air an dealbh follaiseach ri taobh nan rathaidean: gun dèan iad aon soidhne dheth: lochan agus na lèigean a tha a’ còmh- gu roi-innleachdach. Chan eil fada An Gearasdan, Baile Chaolais, A’ “Fàilte gu Saoghal na Gàidhlig. Sab- dachadh na dùthcha. bhon a bha an Sgrìobhaiche Màiri Chrìon Làraich agus an uair sin hal Mòr Ostaig an taobh seo.” Gu follaiseach cha do shnàmh e Hedderwick ag innse dhomh gum b’ Le Aonghas Pàdraig Caimbeul Neach-naidheachd Gàidhlig na Bliadhna Glaschu fhèin. Thug am fear sin Agus a-steach ann a shin ann an gach abhainn is loch, ach thòisich e fheudar dhìse pìos a’ sgrìobh i mu toileachas sònraichte dhomh oir gach ‘Saoghal na Gàidhlig’ ‘s gann gun glu- aig an fhìor cheann a deas anns na thaigh-craoibhe ann an aon dhe na uair a chluinneas neo a chì mi am fa- ais thu gun soighne a’ rabhadh ‘Ion- h-Eileanan Scilly aon bhliadhna agus leabhraichean aig Ceitidh Mòrag atharrachadh a chionn ’s gun robh an ha mi a’ dràibheadh cal ‘Glaschu’ bidh e a’ toirt m’ athair ad-Fàiltichidh’, neo ‘Taighean-beaga’ dh’obraich e a shlighe gu tuath far an luchd-deasachaidh a’ meas nach gu deas aig an nach maireann nam chuimhne, agus neo ‘Sgudal Organach’ neo ‘Sgudal do ràinig e Coire Bhreacain mu robh an taigh-craoibhe a bha Ceitidh deireadh-sheach- mar a chanadh esan ‘Glasachu’ ris a’ Plastaig’ neo ‘Sgudal Glainne’ neo eile. dheireadh thall mus do thill e gu deas Mòrag air a dhèanamh taobh a- dain sa chaidh, bhaile mhòr sin a tha, a rèir choltais, Gu ìre chaidh na smuaintean seo a-rithist. Dh’fhàillig Coire Bhreacain staigh riaghailtean Slàinte agus Sàb- agus ged a air a litreachadh ‘Glaschu’. Tha e daon- uile a dhùsgadh le leabhar iongantach air. hailteachd! An fhìrinn ghlan a th’ dh’fheumas mi nan a’ coimhead ceàrr dhòmhsa, a tha mi air a bhith a’ leughadh an Bha e gu h-àraidh dèidheil a dhol agam! aideachadh nach eil agus tha mi daonnan a’ miannachadh seo bho chionn ghoirid - ‘Waterlog - a dh’àiteachan falaichte dìomhair, far Smaoinich air mar a tha am facal mi a’ faighinn sreap suas pòla na soidhne le bruis A swimmer’s journey through Britain’, nach robh e ‘ceadaichte’ snàmh. sin ‘Adventure’ air a chleachdadh san tlachd sam bith a bhith a’ dràibheadh agus peant son an ‘a’ ghlotasach sin le fear Roger Deakin. ‘S dòcha Canàlaichean is lochan is lèigean far B latha a th’ ann. Nise, ‘s dòcha gu bheil air na rathaidean trang anns na a chur a-steach ann. Glasachu a tha coltach ribh fhèin cha robh mise ri- an robh na comhairlean ionadail air mis’ a’ fàs sean neo rudeigin ach nu- làithean th’ ann, gun robh aon rud daonnan sgrìobhte nam cheann-sa, amh air cluinntinn mu Roger Deakin an t-àite a lìonadh le soidhnichean air a smaoinichinn-sa air Adventure math mun cuairt - na soidhnichean- GOC ann neo às! gu bho chionn bliadhna an seo nu- ag ràdh ‘Danger! Do NOT swim thigeadh ainmean mar Dàibhidh rathaid Gàidhlig a tha a-nis romhad Ach chan ann buileach mu air a leugh mi leabhar iongantach eile here under any circumstances” ‘s Livingstone neo Dàibhidh Balfour neo fad na slighe on Eilean Sgitheanach shoidhnichean-rathaid a tha mi air- a sgrìobh e - ‘Wood’ - a bha mar sheòr- mar sin air adhart. Bha Deakin gu Dàibhidh Crockett a-steach orm. gus an ruig thu Glaschu. son bruidhinn anns a’ cholbh seo, ach sa de laoidh dha fiodh. math mothachail air sàbhailteachd ach An diugh? Dàibhidh Camshron? Feumaidh mi a ràdh gu bheil na air rud a tha caran co-cheangailte ri- Gu mì-fhortanach bhàsaich bha e gu làidir dhen bheachd gun robh Dàibhidh Beckham? Bha ‘Adventure’ soidhnichean sin nan cofhurtachd utha: mar a tha sinn a-nis cho buail- Deakin aig aois òg gu leòr o chionn sinn a-nis air sìobhaltas (mas e sin a ceangailte ri dèanamh rudeigin ‘air dhomh mar as fhaide deas a thèid mi. teach soidhnichean a stobadh air a bliadhna neo dhà às dèidh an dà leab- chanas tu ris) a chruthachadh far nach an oir’, thairis chrìochan. Mo chreach ‘S dòcha dìreach gur e an aois a th’ h-uile rud. Cho buailteach agus a tha har sin a dhèanamh, ach mholainn eil rud sam bith a tha gaisgeil neo neo- - ‘s ann a chunnaic mise fear dhe na ann, ach is lugha leam siubhal anns sinn a h-uile rud “a mhìneachadh” mar do dhuine sam bith aig a bheil ùidh eisimeil neo ‘adventurous’ ceadaichte. Chelsea Tractors a tha sin an latha an latha th’ ann agus chan eil miann gum b’ urrainn dhut am mìneachadh. ann an deagh sgrìobhadh agus anns Tha saoghal againn a-nis, gu h- roimhe a chaidh a cheannach aig mhòr sam bith agam an taigh fhàgail ‘S gann gun urrainn dhut gluasad òir- an àrainneachd grèim fhaighinn air àraidh a thaobh ar cuid chloinne, ach Arnold Clark neo an àiteigin, ged a uair sam bith. Tha deagh adhbhar leach anns an latha a th’ ann gun an dà leabhar seo agus an leughadh. cuideachd a thaobh inbhich, a tha air bha an sanas air a chàr ag ràdh ‘The ann cuideachd, oir cò a dh’iarradh a soidhne air choreigin a’ stobadh nad Fhuair mise na dhà bhon leabharlann- a mhùchadh agus air a mharbhadh Adventure Begins Here.’ Dè an ad- bhith mionaid air falbh bho bhean cho shùilean a’ sanasachadh rudeigin. ‘For siubhail a bhios a’ tadhal oirnn an seo le riaghailtean Slàinte agus Sàbhail- venture? Dràibheadh suas Byres ciatach agus a th’ agam, agus bho Sale’. ‘To Let’, a bharrachd air ‘Toi- ann an Slèite gach treas Dimàirt. teachd. Chan eil cead agad rud sam Road? chlann cho coibhneil beothail agus a lets’. ‘Final Reductions.’ Happy Hour’. Co-dhiù, ann an Waterlog bith a dhèanamh nach eil air a stam- tha timcheall! (Dhìochuimhnich mi ‘Bargains This Way.’ ‘Leisure Pool’. leughaidh sinn mar a chuir Deakin padh le ùghdarras air choreigin. Mo 11>>

An t-àrd-ùrlar fosgailte

Paibeil. Anns a’ chaolas tha eileanan mar An t-àrd-ùrlar Air sgrìob tro Uibhist a Tuath Ceilleagraigh agus Easaigh agus mòran de sgeirean far am faicear fosgailte Bho Ghualainn a’ Chlachain tha snasail. eòin-mhara mar an sgarbh agus far ugadh mi ann an Chithear làraichean nan taighean seallaidhean àlainn ri am faicinn agus am bi, air latha samhraidh, ròin gam Clachan anns a’ Chlachan Àrd shuas aig bidh luchd-turais gu tric a’ stad gus Tha An Gàidheal Ùr airson cothrom Shannda ann an Gualainn a’ Chlachain agus shìos an amharc orra. Chun an iar blianadh fhèin. Nas fhaisge air 1930. Tha an sgìr rathad tha an Clachan Ìosal far thuath chìthear Lingaigh, eilean far tìr-mòr na Hearadh tha Tarasaigh a thoirt do dhaoine aistidhean a a choisinn cliù a thoradh air Shanndach a’ ruith an robh mo dhachaigh. Bha am b’ àbhaist dhaibh a bhith a’ sgrìobhadh mu chuspair a tha iad bhon Àth Mhòr taigh-tughaidh air làrach seann buan mòna. Dìreach air a chùl tha programan telebhisean. sìos gu Caolas Taigh a’ Chlachain airson linntean agus Boighreigh, eilean torrach a thug Air taobh an ear na sgìre tha fhèin a’ taghadh. Bu chòir an aiste a Bhèarnaraigh agus an sin chuireadh mullach sinc air. Os MacDhòmhnaill Shlèite do Chlann beanntan a tha mar gum biodh a’ bhith mu 800 facal suas gu 1,200 a-machR gu cùl na Beinne Mòire cionn a’ Chlachain Àrd tha Cnoc an GhillEathain agus far an robh cumail dìon air na machraichean. agus gu Loch Portain. Aig aon àm Dùin, dìreach shuas bhon taigh sluagh gus an do dh’fhàg iad uile, ach Bhon Chlachan sìos gu Port nan Long agus thèid £50 a thoirt seachad dha aon teaghlach, ann an 1924. Gu tuath bha còrr agus sia ceud neach aig Calum Fhionnlaigh. Tha e tha a’ Bheinn Bhreac agus a’ Bheinn a’ còmhnaidh ann an Sannda ach a’ coimhead mar fhreiceadan air an tha beanntan na Hearadh agus ann gin sam bith a thèid a chlò-bhualadh. Mhòr agus chithear làraichean nam an-diugh chan eil air fhàgail ach sgìre agus chan eil dad a thachras an Caolas na Hearadh tha Pabaigh, feannagan-taomaidh suas, cha mhòr, beagan a bharrachd air leth-cheud. eadar Bhàlacaidh agus Port nan eilean às an do dh’fhalbh Clann Bhiodh sinn cuideachd deònach gu am mullach. Tha sin ag innse gun Bha balla-cloiche a’ ruith bho Long nach fhaicear bho a mhullach. MhicAsgaill agus, air an sgapadh dealbhan freagarrach a ghabhail. Thaigh a’ Gheata sìos gu Port nan Nas fhaisge air a’ chladach shìos air uachdar na fairge, tha eileanan robh mòran a’ còmhnaidh anns Long agus fear eile shìos nas fhaisg’ aig Hòrnais tha an seann chladh far beaga brèagha a tha coltach, air latha an àite. Dìreach os cionn a’ Feumar tuigsinn, ge-tà, gu bheil an air a’ chladach bho Abhainn Ulapaidh an robh Eaglais Chaluim Chille agus ciùin, socair, grianach ri seudan Chlachain tha Òbhal agus beagan nas suas gu Lòn a’ Chlèirich. Bhon tha e coltach gun robh togalach air anns a’ chuan. A-mach anns a’ fhaide shuas os cionn an taighe aig co-dhùnadh mu dheireadh air choille a b’ àbhaist a bhith aig ceann an làrach airson linntean. Feumaidh chuan eadar Boighreigh agus Donnchadh, tha Lèabhal. Sìos chun Beàrnaraigh tha creag mhòr ris co-dhiù an tèid aiste a chleachdadh a deas na pàirce ris an canar Pàirce gun robh gnothach aig an sgìre ri a’ chuain tha Ruchaidh far an robh an can iad Spuir. Ri droch shìde na Coille tha balla eile a’ ruith suas diadhachd oir, astar goirid bhon na Moireasadnaich agus shìos gus nach tèid ann an làmhan gu Cnoc an Dùin. Tha e air aithris chladh, tha Pàirce na Croise agus an chitheamaid, bhon taigh, na bhuaithe tha Bhàlacaidh far an fear-deasachaidh gur ann às na taighean a chaidh an taobh shuas dhith tha clach mhòr air stuadhan a’ briseadh thairis oirre. robh Clann GhillEathain. Air an leagail aig àm nam fuadaichean a bheil an t-ainm Creag an t-Sagairt. Nam biodh neach air fhàgail oirre cha rathad gu deas suas chun an Àtha a’ Ghàidheil Ùir. Airson a thàinig a’ chlach a thog na ballachan Tha crois a tha mu throigh ann am bhiodh rathad aige air faighinn às. sin. Bha an dà bhalla mu dheireadh faid agus mu naoi òirlich ann an leud Chanadh mo mhàthair, nuair a Mhòir tha Trumaisgearraidh far an tuilleadh fiosrachaidh cuiribh fios gu bhiomaid ri mì-mhodh, “ B’ fheàrr a’ tuiteam às a chèile ach rinn air a snaigheadh ann an cliathaich robh eaglais anns an robh, aig aon leam gu robh sibh ann an Spuir,” agus [email protected], Seonaidh Bàn leasachadh orra na creige. Astar goirid bhon chladh àm, an sluagh bho sgìrean Sholais agus bha i ag ràdh gun cuala i na dearbh a tha eireachdail agus tha iad agus beagan chun a deas tha Cnoc Sannda agus a-mach gu Loch nam fhaclan bho a màthair thall ann am no fòn 01851706877. an-diugh a’ coimhead gu grinn, an t-Sagairt. Madadh, ag aoradh. 10 An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009 An Gàidheal Òg

EOLAS AIR 1 Airson 100 2 Airson 200 3 Airson 300 NARNIA Dè an seorsa beathach a Dè an dath a bh’air a’ Dè an ràithe a bh’ann an Tha seo rudeigin coltach ris a’ gheama air telebhisean Narnia fo riaghladh na far am bi daoine a’ feuchainn ri moran airgead a th’ann an Aslan? bhana-bhuidseach? bhuannach le bhith freagairt cheistean. Tha eagal ban-bhuidsich? orm nach eil ach airgead ma’s fhior an cois seo. Fao- daidh tu comharraidhean a thoirt dhut fhèin aig an aon luach , ge-ta. A cat fiadhaich A glas A an geamhradh Feuch dè mar a gheibh thu air adhart. Faodaidh tu cuideachadh fhaighinn mar a leanas; •Faighnich do charaid leomhann dubh an t-earrach •Faighnich don teaghlach/chlas. B B B •Sùil air na leabhraichean. •Sùil air faclair lynx geal an samhradh Chan fhaod thu gach fear a chleachdadh ach aon C C C turas. Ma dh’fhailnicheas ort buileach, tha na freagairtean aig bonn na duilleig. D tìgear D gorm D am foghar Feuch gun sgriobh thu sios facial ùra sam bith a dh’ionnsaicheas tu, agus cleachd iad a’ chiad chothrom a gheibh thu. 4 Airson 500 5 Airson 1000 6 Airson 2000 7Airson 4000 Ciamar a fhuair a’ chlann gu lèir Dè a’ bh’anns an Dawn Dè an seòrsa àite a bh’ann an Dè an seòrsa beathach a a-steach a Narnia a’ chiad turas? Treader? Cair Paravel? bh’ann an Reepicheep?

A Air trèana A pàipear-naidheachd A eilean A druid dhubh currucag B Ann am bruadar B speur-shoitheach B fàsach B luch C Tro phreas aodaich C bàta C uamh C

D Le slat draoidheachd D baidhseagail le sgiathan D caisteal D radan

8 Airson 8000 9 Airson 16000 10 Airson 32000 11 Airson 64000 Dè an tiotal a fhuair Peadar? Dè tha annasach mu chuid de Dè nach eil uair sam bidh ann Dè a bh’ann an Trumpkin? bheathaichean Narnia? an Narnia fo riaghladh na bana-bhuidsich?

A àrd-rìgh A Tha iad math air seinn A Càisg A famhaire B àrd-dhiùc B ’S urrainn dhaibh bruidhinn B Bliadhna Ur B troiche C àrd-iarla C Bidh aodach orra C Là na Sàbaid C ùmaidh D àrd-phrionnsa D Cha bhi iad a’ sabaid D Nollaig D blaoghdaire

12 Airson 125000 13 Airson 250000 14 Airson 500,000 15 Airson 1,000,000 Càit an do rugadh CS Lewis? Càit an robh Puddleglum a’ Càit an deach Aslan a chur gu Cò air a tha sgeulachdan fuireach? bàs? narnia mar shamhla?

A A’ Chuimrigh A taigh am meadhan loch A ann am meadhan gàrraidh A Cogaidhean B Astàilia B ann am boglach B air mullach caisteal B Saoghal a chaidh a bith C Eirinn a Deas C ann an coille C air bòrd cloiche C Lorg planaidean ùra.

D Eirinn a Tuath D air a’ chladach D ann an seathair umha D An creideamh Criosdail

1b,2c,3a,4c,5c,6d,7c,8a,9b,10d,11b,12d,13b,14c,15d FREAGAIRTEAN

Deasaichte le Roinn an Fhoghlaim, Comhairle nan Eilean Siar An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009 11

Ê Fàilte do Shaoghal na Gàidhlig

Tha Deakin sònraichte reality of things into virtual re- har nach eil mise ag obair air- << math air an diofar mòr ality. It is the reason why walk- 9 son buidheann oifigeil sam bith, £20.00 eadar snàmh a-muigh ing, cycling and swimming will £25.00 agus air mar a tha snàmh a-nis always be subversive activities. mar am BBC neo Sabhal Mòr Os- air a chuingleachadh gu amaran- They allow us to regain a sense £30.00 snàmh oifigeil, blàth: “Swimming of what is old and wild in these taig neo eile. Oir dh’fhiosraich £35.00 without a roof over your head is islands, by getting off the beat- mi gu bheil saorsa nas lu- now a mildly subversive activi- en track and breaking free from ty, like having an allotment, in- the official version of things.” achmhoire na an t-òr, agus nach sisting on your right to walk a Sin an dearbh adhbhar a eil anns na ‘h-official versions’ footpath, or riding a bicycle.” dhiùlt mi, mar eisimpleir, iarrtas Ach b’ e pìos beag a sgrìobh bho Choimisean na Coilltearachd ach slabhraidhean na tràilleachd Deakin mu dheidhinn o chionn mìos neo dhà airson “in- a tha gad chumail bhon rud as soidhnichean agus mìneachadh terpretation panels” air chorei- a bu mhotha a ghlac m’ aire. Seo gin a dhèanamh dhaibh fheàrr. na thuirt e: “Most of us live in timcheall Leitir Fiùra an seo an ‘S cha d’ fhiach sin, fiù ’s ged a world where more and more ceann a deas an Eilein places and things are signpost- Sgitheanaich. Mìnichidh an a gheibh thu deagh thuarastal ed, labelled, and officially ‘inter- tobhta e fhèin. preted’. There is something agus deagh pheinnsean air a shon, Nuair a thig e gu aon ‘s gu dhà, about all this that is turning the sin cuideachd an dearbh adhb- mar a gheibh.

A bheil siubhse airson sanas a thoirt a-mach a bhiodh gu ùidh a’ choimhearsnachd Ghàidhlig ann an Alba? Ma tha cur fios gu Murray MacLeòid aig An Gàidheal Ùr air 01851706877 No air post-dealan aig [email protected].

Faodadh siubh cuideachd tadhal air an làrach-lìn againn: www.an-gaidheal-ur.co.uk 12 An Gàidheal Ùr, An Gearran 2009

TOG FEAR AN-DIUGH AN ASGAIDH w w w . a n - g a i d h e a l - u r . c o . u k AN ASGAIDH !

A’ RIOCHDACHADH NA COIMHEARSNACHD GHÀIDHLIG

Tàlant air leth ann an farpais FilmG Cathraiche MG ALBA: “Anns a’ Seo an fheadhainn a bhuan- inn MG ALBA chiad cho-fharpais bha sinn a’ naich na prìomh dhuaisean: moladh air na cuimseachadh air tàlant • Proifeiseantaich – Ùisdean bh’ ann de cruthachail a chur am follais do Moireach à Uibhist a Tuath air- thàlant ùr ann BhBC ALBA. Fhuair mi mòran son ‘Siùbhlachan’. ’S e sgeu- am FilmG - tlachd às an fhèill mhòir a bh’ air lachd thiamhaidh a tha seo mu farpais a bha an iomairt agus às an àireamh nighean òg a shiùbhlas air ais ann ag amas air de filmichean goirid ùra an tìm gus tadhal air a seanair sgrìobhadh a Gàidhlig a tha a-nis rim faicinn nach maireann. bhrosnachadhR dhan t-seanail air-loidhne. • Inntrigich Ùra – Seonaid ùr. “Mo mheal-an-naidheachd NicDhòmhnaill à Inbhir Nis Bha a’ cho-fharpais air leth orrasan a bhuannaich agus taing airson ‘Oidhche Shathairne’, soirbheachail, a’ tàladh còrr is 50 mhòr do na farpaisich air fad. sgeul mu dhuine òg aig a tha air- tagraidhean agus a’ sealltainn Chòrd a h-uile film rinn agus tha son rùn-dìomhair innse. nach beag am mac-meanmna is sinn misneachail mun àm ri • Daoine Òga – Sgoilearan bho an ealantachd ann an teachd airson nam meadhanan Àrd-sgoil Bhàgh a’ Chaisteil air- gnìomhachas nam meadhanan Gàidhlig, leis cho comasach ’s a son ‘An Dùsgadh’, film a tha a- Seonag Anderson a bhuannaich Gàidhlig. Bha cuirm nan du- bha a h-uile duine a bha an sàs mach air càirdeas eadar balach Aithriseachd as Fheàrr, Inntrigeadh aisean aig Eden Court, Inbhir Nis, ann am FilmG - daoine às an is nighean, tubaist càir, agus toin- Ùr agus Billy Matheson, às leth Dihaoine 6 Gearran. dùthaich seo agus à ceàrnaidhean neamh marbhtach… Theatre Hebrides a choisinn an Thuirt Alasdair Moireasdan, eile dhen t-saoghal.” • Roghainn an t-Sluaigh – duais Roghainn an t-Sluaigh, Muriel Anna NicLeòid à Steòrn- còmhla ri Calum MacAmhlaigh is abhagh airson ‘Sìol’. ‘S e ‘sorcha Fiona NicChoinnich is dorcha’ an cuspair ris a bheil ‘Sìol’ a’ dèiligeadh, is e a’ lean- an Alba. Tha co-fharpaisean dhe tainn dìomhaireachd muirt a leithid a’ toirt cothrom do dh’òi- thachair ann an Lochlann. gridh teannadh air obair sa gh- Thèid an dà film às fheàrr nìomhachas seo. ’S ann an seo anns na ‘h-Inntrigich Ùra’ a a gheibhear na sgilean a tha a chur air adhart gu BAFTA 2009 dhìth agus a thèid fèill a — ‘Oidhche Shathairne’ le Seon- dhèanamh air an fheadhainn aid NicDhòmhnaill agus ‘Cha b’ thàlantach a tha an sàs ann am e Ruith ach Leum’ le Rachel film is telebhisean Gàidhlig. Sandilands agus Gary Dewar. Leis mar a tha BBC ALBA a-nis A’ bruidhinn aig cuirm nan du- air a stèidheachadh, tha cothro- aisean, thuirt Ministear Cultair man mòra ann don ath gh- na h-Alba Linda Fabiani: “ ’S e inealach de chraoladairean is sàr iomairt a th’ ann am FilmG luchd-dèanamh filmichean.” le MG ALBA a tha a’ Ceòl beò bho Injuns a’ tarraing na Niall Iain Dòmhnallach an dèidh dha an duais Cluich as Fheàrr, Inntrigeadh foillseachadh na th’ againn de cuirm gu crìch. Ùr , a thogail thàlant ’s de mhac-meanma ann

An fheadhainn a fhuair duaisean Seonaid Nic Dhòmhnaill a bhuannaich Film as Fheàrr, Inntrigeadh Ùr