InfoInfo BulletinBulletin

TWEEMAANDELIJKS MAGAZINE VOOR COMMODORE EN AMIGA GEBRUIKERS, VERZAMELAARS, RETRO GAME & COMPUTERFANS

Jaargang 16 Nr. 2 April 2008

Leden: € 2,00 Niet leden € 3,00 Nieuws en informatiebulletin van de HCC Commodore GG Prijs voor leden: € 2,00 Prijs niet leden € 3,00 Verschijnt tweemaandelijks Info Bulletin http://commodore-gg.hobby.nl Tweemaandelijks magazine voor Commodore en Amiga gebruikers, verzamelaars en retro game & computerfans 20 Pagina’s Nummer 2 - April 2008

Guitar Hero voor de C64 t/ Deze demoscene party is Je kunt het bekijken via vooral bedoeld voor de Amiga, Youtube: http://www.youtu Shredz64 is een modern spel PC en C64 liefhebbers. Er is be.com/watch?v=LPUS5PdPx voor de Commodore 64 dat weer een hoop leuke muziek en Q4 Grappig is als je deze link gebruik maakt van de Playstati- er zijn mooie graphics gemaakt. bekijkt meteen een hoop andere on guitar controller aangesloten links van DTV demo's aan de via de PSX64 interface. Als je de Exotica noten correct speelt gaat je score omhoog een neemt de applaus Deze op wiki gebaseerde meter toe. Speel je valse noten website is vooral gericht op de kunstzinnige kanten van onze zijn: Action Replay codes, Reset Commodore hobby. Zo kun je codes, wachtwoorden en alles een hele hoop informatie vinden wat je verder kan helpen in een over de Amiga en Commodore spel. Er staan ook een hoop 64 spel/demo muziek, grafische direkte links naar de Commodo- re 64 Walkthrough pagina's. Kijk maar eens op: rechterkant van het scherm http://www.commodorecheetah krijgt te zien. Mocht je de demo kunst van de spel verpakkingen, .co.uk/Cheats/cheats.htm willen bekijken op je eigen C64 software, demo groepen en DTV of in VICE Plus ga dan meer. Doordat dit op wiki Commodore Free en Cevi- naar Scene Database en gebaseerd is kun je zelf ook Aktuell download het bestand. informatie verbeteren of toevoe-gen. Zie maar eens op: In het Engelse pdf, txt, seq, d64 C64 Spellen voor de PC dan gaat je score omlaag en daalt http://www.exotica.org.uk/wiki of html Commodore Free je applaus meter. Een hele /Main_Page De CHIP Online web pagina grappige toepassing en hier te heeft een lijst gemaakt van de vinden: Paddles voor de Plus/4 top 25 C64 spellen. Een leuke Chizman heeft een interface magazine deze keer de volgende extra is dat er behalve een http://www.synthdreams.com/s artikelen: Interviews met Al hredz64.php gemaakt die het mogelijk maakt beschrijving van het originele om paddles te gebruiken op een Anger, Ray Carlson, Simon Ullyat en PRESS PLAY ON HVSC #48 update TAPE. Cursussen voor de C64, 1541 en hoe je een X1541 kabel Negenhonderd nieuwe SID maakt. Je kunt dit gratis tune's zijn opgenomen in een magazine downloaden vanaf de van de grootste en beste volgende link: http://www.com chiptune verzamelingen van modorefree.com/ spel met scherm afbeelding, er In het Duitse PDF magazine ook een link naar een moderne Cevi-Aktuell de volgende PC versie van het spel is. Zie voor de CHIP online website: Plus/4. Om deze te kunnen http://www.chip.de/bildergaleri gebruiken heeft hij meteen maar e/Spiele-Hits-fuer-den-C64- een simpel dogfight spelletje Die-besten-PC-Remakes- gemaakt, genaamd Paddle deze planeet. Het totaal aantal Galerie_29979662.html tune's is nu opgelopen tot Shooter. Voor de knutsel liefhebbers is ook het schema 35.030! Zie maar eens op Het C64 Boek 1982-199x http://www.hvsc.c64.org/. voor de interface te downloa- den, samen met de benodigde artikelen: News, Frauen und Andrew Fisher heeft een boek software. Kijk verder maar eens Computer, Streetrod, DoReCon Breakpoint 2008 geschreven over de Commodo- op: http://plus4.emucamp. 2008, Alpha Mod, Interview re 64. Het boek vertelt de com/software/Paddle_Shooter with Jörg Winterstein and more. De demo's en intro's van de geschiedenis over de best Breakpoint 2008 party zijn Je kunt het magazine downloa- beschikbaar op de website: Commodore Cheats den van de website: http://breakpoint.untergrund.ne http://www.cevi-aktuell.de.vu/ Deze website heeft een verza- meling van Commodore Asinus Perplexus Cheats. De informatie is verzameld uit tijdschriften en Oxyron heeft een demo van web pagina's. Beschikbaar uitgebracht voor de C64 DTV. Nieuws

2 Pagina Info Bulletin Jaargang 16 Nummer 2 - April 2008 verkochte home computer aller mogelijk. De cartridge zal er een introductie lezen over de Commodore 64-klassiekers tijden. Behalve een beschrij- binnenkort beschikbaar komen. 1541 Ultimate en er is een forum komen naar de Wii ving van de computer worden Fotios is ook de maker van waar je kan kletsen of vragen ook de spellen en programma's moderne C64 cartridges zoals stellen. Je kunt hier ook de 1541 Goed nieuws voor Commodore bekeken. Verhalen over de de FB-Net, FB-RS-232 en FB- Ultimate bestellen: 64-fans. Al in 2006 is aangekon- software bedrijven en de zelf MIDI. http://www.1541ultimate.net/c digd dat enkele oude spelletjes gemaakte software van de ontent/index.php herwerkt zullen worden voor huidige tijd. Het boek is Nieuwe firmware 1541-III Nintendo's jongste spelconsole. natuurlijk wel Engelstalig, en je Hyper Duel Nu meldt Nintendo dat het kunt het boek bestellen via de Ons clublid Jan Derogee heeft Europese Virtual Console- volgende website: een update vrij gegeven van de En weer heeft Richard Bayliss, assortiment later dit jaar http://c64goldenyears.com/ zijn 1541-III firmware. Deze deze keer samen met Michael wordtassortiment later dit jaar versie ondersteund longfilena- wordt uitgebreid met klassieke SEUCK Sideways mes en subdirectories. Ook is de games uit de dikke Commodo- directory listing voor de VIC20 re-catalogus. SEUCK staat voor Shoot Em Up gebruiker prettiger om te zien. Construction Kit en is gemaakt De 1541-III is een vervanger De eerste games die worden door Jon Hares. Vele spellen zijn voor de IEC-bus diskdrive die uitgebracht zijn het vechtspel gemaakt met dit programma. gebruikt wordt met de VIC20, Karate en de ruimteshooter Normaal gesproken kan deze C64, C128 en Plus/4. De Uridium. Nintendo belooft dat bestanden die opgeslagen zijn het Virtual Console-aandbod op de MMC/SD geheugen kaart daarna regelmatig wordt uitge- zijn D64-bestanden of normale Koslowski, een nieuw spel breid. Nintendo biedt de down- .PRG bestanden. Je kunt de uitgebracht voor de Commodor- loads van de C64-games aan MCC/SD geheugen kaart op je e 64. Hyper game is een leuk tegen 500 Wii-punten per stuk. PC vullen met d64's die je van spel om met twee spelers te het internet gedownload hebt. spelen. Het spel is gebaseerd op Nintendo richt zich met de Daarna kan je deze bestanden Super Dogfight maar gaat nog Shoot Em Up alleen omhoog een stapje verder. Vecht tegen je scrollen. Slimme programmeurs tegenstander in deze gemene konden het laten lijken of je ook vecht machine. Je kunt het spel opzij kon scrollen, maar nu is er downloaden van de The New een nieuwe versie van SEUCK. Dimension website: Deze versie van Jon Wells kan http://www.redesign.sk/tnd64/ wel opzij scrollen. Je kunt het programma downloaden van de C64 spellen op de Wii website: http://members.lycos.co.uk/mer Commodore Gaming en man64/merman/seuck/ Nintendo gaan samen werken om de Commodore klassiekers beschikbaar te maken via de Wii Jumbo Cartridge g e b r u i k e n o p j e e c h t e o n l i n e Vi r t u a l C o n s o l e Virtual Console. Een van de Commodore in samenwerking downloadwinkel op nostalgi- Op http://c64net.com/fotios/ met de 1541-III. Kijk maar eens sche fans die graag nog even staan foto's van het volgende hier: teruggrijpen naar de topspellen project van Fotios. Dit nieuwe http://jderogee.tripod.com/proj van vroeger. Momenteel kun- project project is een cartridge ect1541.htm nen liefhebbers tegen een die tot 127 x 8 KB Commodore bepaald aantal Wii-punten 64 cartridge ROM bestanden 1541 Ultimate website kiezen uit een verzameling van 184 klassieke gametitels, Er is nu een speciale website waaronder spellen die ooit over de 1541 Ultimate. Je kunt werden uitgebracht voor eerste spellen zijn Uridium en systemen zoals Nintendo, Sega, International Karate. Maar er Turbografx en Neogeo. Later gaan er nog vele volgen want er dit jaar wordt dus de Commodo- zijn in theorie nog duizenden re 64 aan dit rijtje toegevoegd. spellen geschikt. Zie voor meer informatie de Commodore Uitgebracht in 1982 groeide de Gaming website: Commodore 64 uit tot een kan bevatten en is genaamd de Http://www.commodoregamin mijlpaal voor de geschiedenis FB-JumboCart. Ook een mix g.com/ van de computerspellen. "Veel van 16 KB en 8 KB bestanden is gamers hebben goede herinne- Nieuws / Commie weet raad...

Nummer 2 - April 2008 Jaargang 16 Infobulletin Pagina 3 ringen aan deze computer en de Volgens Phillar heeft Commo- educatief. Veel plezier, bijbehorende spellen," zegt Bala dore-topman Ben van Wijhe via Was net lekker gisteravond Commie! Keilman, algemeen directeur misleidende berichten gepro- bezig komt er visite…. Nu is dat van Commodore Gaming, "en beerd om problemen bij Com- natuurlijk altijd van harte M. O. heeft de volgende vraag: door samen te werken met modore op 'dochter' Phillar af te welkom maar ik kwam nu wat in Hallo Commie, ik heb met de Nintendo zorgen we ervoor dat schuiven. "Ook het besluit van de knoop met mijn tijd. Ben RR.net momenteel mijn toekomstige gamergeneraties Commodore om de directeur daarom voor het beantwoorden Commodore 64 aan het internet ook kunnen genieten van enkele van Phillar, Gabor de Vree, uit van de laatste vragen hedenmor- en kan eenvoudige pagina's zien van de populairste en meest zijn functie te zetten, is volgens gen maar wat vroeger opge- en bladeren. Ik zie echter geen gespeelde spellen uit de de rechtbank onwettig." staan. Hopelijk doet dat niets af mogelijkheid om links op die geschiedenis.". aan de kwaliteit van mijn pagina te selecteren en zo naar Phillar wil nu miljoenen euro's antwoorden (dit omdat ik 's andere pagina's te springen, en zien om de geleden (reputatie) ochtends niet altijd meteen om in tekstvelden tekst in te Online C64 Games schade te compenseren. Van klaarwakker ben). Dus mocht er typen (bijvoorbeeld in de Er zijn nu een hoop online Wijhe wordt tevens persoonlijk een kleine miskleun zitten in één Google zoekbox). Weet jij Commodore 64 games te aansprakelijk gesteld. De van mijn antwoorden, neem me misschien of dit mogelijk is, en omvang van de schade wordt dat dan alsjeblieft niet kwalijk..! zo ja hoe? Is er een handleiding volgens Phillar verder bepaald voor de Contiki webbrowser? in een bodemprocedure en kan J. E. heeft de volgende vraag: Dat ik nu met de C64 werk komt oplopen tot negen miljoen euro, Hoi Commie, ik heb twee door het overlijden van mijn PC exclusief de opgelopen reputa- zoontjes (van vier en zes jaar). en daarnaast werk ik momenteel tieschade. Welke spelletjes voor de aan e-overheid projecten en een van de doelstellingen van de e- spelen. Kijk maar eens op de Tegenclaim overheid is het toegankelijk volgende link: Natuurlijk is Commodore het maken van overheidswebsites http://www.chip.de/bildergaleri niet eens met de klachten van voor iedereen. En dan is het fijn e/Spiele-Hits-fuer-den-C64- Phillar. Een woordvoerder stelt om te zien dat je ook met een Die-besten-PC-Remakes- dat de ruzie om een openstaand C64 de websites kunt bekijken. Galerie_29979662.html bedrag van 82.500 euro ging. Groeten M. "Wat ons betreft hebben we dat Commodore voor miljoenen voldaan, Phillar vindt van niet", Antwoord van Commie: aangeklaagd zegt hij tegen Het Parool. Goedendag M., nee, dit is Volgens hem heeft vooral allemaal (nog) niet mogelijk. Commodore International kijkt Commodore schade geleden. Contiki is verre van af en onder aan tegen een miljoenenclaim De woordvoerder sluit niet uit er andere in de browser ontbreken afkomstig van elektronicabe- een tegenclaim komt. 'Maar nogal wat faciliteiten om het drijf Phillar. Dit bedrijf is ten eerst willen we [juridisch] een volwaardige browser te onrechte door Commodore aantonen dat Phillar wel noemen. Wat betreft de handlei- gepresenteerd als dochteronder- degelijk onze dochter is.' Commodore 64 of C128 zijn ding, deze is er (nog) niet, ik zou neming, zo bepaalde de Amster- voor deze kereltjes plezant en zeggen hou de Contiki site in de damse rechtbank gisteren in een Phillar ontwikkelt vanuit het eventueel leerrijk om te spelen? gaten. Zie hiervoor maar: kort geding. hoofdkantoor in Amersfoort Als ik namelijk zoek op internet http://www.sics.se/contiki/ dan zien die fotootjes van Groetjes Commie! Phillar en Commodore, beide spelletjes er altijd wel leuk uit gevestigd in Nederland, liggen maar ik weet niet of het wel iets M. van I. heeft de volgende al enige tijd met elkaar in de is voor mijn twee boys. Heb jij vraag: clinch. Commodore zou Phillar misschien goede suggesties? Hallo Commie, ik lees net dat in oktober 2006 overnemen. Alvast bij voorbaat bedankt, J. een aantal mensen het voor Zover is het echter nooit geko- onder meer mp4-spelers, elkaar hebben om met een CF- men, omdat niet het volledige mediaspelers, lcd-televisies en Antwoord van Commie: adapter compact flash kaartjes overnamebedrag zou zijn navigatiesystemen. Commodo- Hoi J, op onze eigen website te lezen op de Amiga. Dus dat betaald. Desondanks heeft re zit in dezelfde branche. Het staan bij games een heleboel wilde ik ook eens gaan probe- Commodore de afgelopen bedrijf is gevestigd in Baarn Nederlandse (educatieve) kin- ren. In een andere thread las ik maanden over Phillar gesproken (provincie Utrecht) maar heeft derspelletjes! Ook de twee dat je 'cfd' en 'fat95' nodig hebt. als over een dochteronderne- zijn hoofdkantoor in Los Forkidzdash games zijn heel Die heb ik dus gedownload, en ming. Ten onrechte, vindt de Angeles. Na een hele reeks leuk en niet al te moeilijk om te het is me inmiddels gelukt het rechtbank. Commodore moet overnames is het merk Com- spelen...... Verder zijn Donald device te mounten (dus cfd lijkt rectificeren. modore eigenlijk nog de enige Duck's Playground, Goofy's te werken). Maarrr... het verhaal link met de legendarische Railway Express, Mickey Mou- rond fat95 ontgaat me even. Het Met een rechtzetting alleen computerfabrikant van weleer. se, Mickey's Runaway Zoo, is ook intussen zo'n 10 jaar neemt Phillar geen genoegen, zo Donald's Alphabet Chase en geleden dat ik met de Amiga verklaart het bedrijf op zijn site. Commie geeft raad……… Verkeersrally heel leuk en heb gewerkt, dus ik begrijp even Commie weet raad...

4 Pagina Info Bulletin Jaargang 16 Nummer 2 - April 2008 niet helemaal meer hoe ik dat dood na 15 minuten, dan is de Mijn vraag is nu hoe deze sluiten om zo 32 extra I/O gedeelte werkend moet krijgen. kans groot dat de 6502 koppeling werkt, moet je deze pinnen te hebben. Per-soonlijk Kun jij me misschien uitleggen processor defect is. Probeer lijnen hoog of laag trekken om verwacht ik eerder dat je een hoe ik te werk moet gaan? deze zaken eerst maar eens uit, deze te gebruiken (vergelijkbaar PIA of VIA gebruikt omdat je al Alvast bedankt, M. lukt het niet kun je de drive altijd met exrom en game lijnen) of een time of day clock hebt. eens meenemen naar een worden deze lijnen vanuit de Verder kun je denken aan een Antwoord van Commie: clubdag. Hier kunnen we hem C64 hoog getrokken bij het three port interface en/of enkele Hallo M., fat95 heb je alleen dan voor je nakijken. Succes g e b r u i k e n h i e r v a n latches/ buffers combina-ties. nodig wanneer je de CF-kaartjes ermee, (vergelijkbaar met de ROML en Een latch/ buffer combinatie zowel door windows als door je Commie. ROMH lijnen)? heeft het voordeel dat je 8 Amiga wilt benade-ren. Dus Als het laatste het geval is wordt ingangen en 8 uitgangen op een bijvoorbeeld als je software E. X. heeft de volgende vraag: het adres decoderen natuurlijk adres hebt zitten. Handig is vanuit je pc op je Amiga wilt Beste Commie, ik heb op dit een stuk makkelijker omdat je misschien nog om te weten dat krijgen. Fat95 bevat een install, moment geen werkende dan nog maar 8 lijnen hoeft te de CIA 6526 ook nog een TOD wanneer je deze geïnstalleerd Commodore 64 voeding meer. vergelijken. Schrijven kan klok heeft en dat ik die extra hebt, werkt het windows Kan ik deze gemakkelijk natuurlijk altijd wel maar lezen datalijnen nodig had omdat ik filesysteem meteen. Wanneer je vervangen door een ander soort zal vermoedelijk samen hangen toen aan het experimenten was dit gedaan hebt, hoef je voeding, zolang deze maar met de io/ram/char schakeling, met het aansturen van een inderdaad alleen maar het 5VDC en 9VAC iemand die dat harddisk. Veel succes Commie! device te mounten en klaar is heeft? kan bevestigen? Commie…. Groetjes en succes! Greetings, E. N o g e e n E. G. heeft de volgende vraag: Hoi Commie, momenteel heb ik a a n v u l l e n d e O. D. heeft de volgende vraag: Antwoord van vraag over de al een tijdje een Commodore Hé die Commie, ik had een Commie: expansion/cartrid C286-LT laptop. Een heel oud werkende 1541 (geen II) .Maar Hallo E., de ge poort, in de beestje en ik heb er in de na een tijdje stopte hij er mee. originele C64 u l t i m a x zomervakantie van alles opge- Als ik de stroom er vanaf haal voeding kan 1,5 c o n f i g u r a t i e zet en mee gedaan. Nou wil ik en 40 minuten wacht en hem dan Ampere leveren wordt alleen de hem vandaag opstarten, alleen weer aan zet doet hij het +/- 15 aan de 5 Volt onderste 2k van doet de hdd het nu niet meer. minuten en daarna stopt hij er ( D C ) , e n 1 r a m g e b r u i k t Weet jij hoe ik deze misschien weer mee. De kop beweegt ook Ampere aan de ($0000-0fff) op weer aan de gang krijg? Van niet volgens mij. Ik heb hem al 9 Volt (AC). Als alles daarboven binnen zit het aangesloten met uit elkaar gehaald en de kabels je een andere r e a g e e r t d e zo'n stekker van papier om het vast gedrukt etcetera maar dat voeding gebruikt die hetzelfde interne ram niet. Het IO gebied zo maar te beschrijven. Ik heb mocht allemaal niet baten. Heb of meer stroom kan leveren is werkt wel en ook de basic rom is geprobeerd deze wat te jij enig idee hoe dit op te lossen dat geen probleem. Ik zelf uitgeschakeld en kernal rom bewegen waardoor ik hoopte is. Kan het misschien de gebruik een voeding van een wordt vervangen door hrom in dat hij bijvoorbeeld weer goed voeding zijn? Alvast bedankt! C128, die zijn een stuk beter dan de cartridge. Is het mogelijk om contact maakte en dat dit het O. de originele C64 voedingen. ram op de cartridge te plaatsen probleem zou verhelpen maar Aan de voeding van de C128 en die te gebruiken? Dit maakt dat is niet het geval. Hij heeft Antwoord van Commie: hoef je alleen een ander namelijk bankswitching een een tijdje in een vaak Dag O., Het probleem kan stekkertje te zetten en je kunt stuk makkelijker, groet, A. verwarmde schuur gestaan dus meerdere oorzaken hebben. Het hem zo gebruiken met de C64. misschien moet ik hem wat lijkt erop dat het probleem niet Succes, Commie! Antwoord van Commie langer binnen laten staan dan 3 in het loopwerk zelf zit en dat Hallo A., IO1 en IO2 zijn uur maar ik dacht dat hij nu wel het een warmte probleem is. Als A. N. heeft de volgende vraag: outputs die laag worden als er in weer op temperatuur was. Kan je de kap eraf laat, stopt de drive Hallo Commie, er zijn twee IO de C64 de betreffende geheugen jij mij helpen? Groeten, E. dan ook na 15 minuten? Zo ja, bloks voor gebruik in ex- gebieden ($DE00-$DEFF / kun je de chips eens één voor pansion cartridges, $DE00- $DF00-$DFFF) gelezen of Antwoord van Commie één kunnen inspuiten met DEFF en $DF00-$DFFF Ik heb geschreven word. Ikzelf heb die Hallo E., ik vrees dat dit te "koudespray". Je koelt de chip begrepen dat deze gekoppeld outputs wel eens gebruikt om maken heeft met de ouderdom. op deze manier zeer snel af en zijn aan de IO1 en IO2 lijnen. een derde en vierde CIA aan te De harddisk wordt ouder en het als de drive het dan weer doet, probleem is dat binnenin de dan weet je meteen welke chip koppen op de schijf vast blijven het probleem veroorzaakt! Ik zitten. Zeer waarschijnlijk heb wel eens een dergelijk doordat de koppen magnetisch probleem met een 1541 zijn geworden. De enige opgelost, en het zat toen in een oplossing is om de harddisk te defect ROM. Stopt de drive er vervangen door een nog wel helemaal mee na 15 minuten, of werkend type. Mocht er nog geeft hij nog enig teken van data opstaan wat je er echt af wil leven? Blijft de drive helemaal hebben kun je tijdens het Commie weet raad... / Amiga nieuws

Nummer 2 - April 2008 Jaargang 16 Infobulletin Pagina 5 aanzetten een (lichte) tik op de harddisk geven. Moet er wel bij Commie !!! zeggen dat het niet gezond is voor de harde schijf. Hopelijk ASM-One V1.49-RC2 heb je hier wat aan, Commie. Er is een nieuwe Beta versie G. J. heeft de volgende vraag: beschikbaar van ASM-One op Goedendag Commie, Weet jij de site van TFA. Het gaat om hoe je software van de pc naar Amiga 1200 kunt zetten? Heb al verschillende pogingen onder- nomen om via een modemkabel en software en verbinding tot

Vernieuwde NatAmi website SDRAM/SGRAM van PCI gfx De website van NatAmi is kaart als een DMA buffer. vernieuwt en er valt nu meer te Interrupt controller. AT en ATX V1.49-RC2. Belangrijkste lezen over de specificaties van aansluitingen en een Power eraan is dat ASM-One nu weer een developer board dat in de Management Interface. Bekijk behoort te werken op MC68000 stand te brengen, maar tot nu toe zomer van 2008 gaat uitkomen. de Elbox website voor meer Amiga's en Amiga's met is niets gelukt. Ik krijg ten eerste Dit bord zal draaien op een details: Kickstart 2.x. Verder is er in de de software die hiervoor nodig is 100MHz 68060 en heeft 16MB http://elbox.com/products/med vier jaar sinds de laatste beta niet op de Amiga 1200. Dit Heb zeer snel chipmem aan boord. iator_pci_1200_tx.html release helaas weinig veran- ik ook geprobeerd maar wil ook Het heeft helaas niet de beloofde derd. Zie verder: nog steeds niet lukken, zie maar ColdFire CPU. Ook is te zien dat AmiKit voor Linux http://www.theflamearrows.inf eens: er nu al meer software op deze o/ Http://fellow.abime.net/old_ver machine draait. Het oude Tom Newsom en Daniel sion/main/documentation/trans bekende CLImate uit het Westerberg hebben een Linux Amiga Artikelen Sectie op fer.html Kickstart 1.2 tijdperk en Sysinfo versie van AmiKit gemaakt. Op Amigascene Heeft iemand hier ervaring draaien er op (weliswaar met mee? Dan nog een vraag over wat GUI foutjes). Op de Amigascene.nl website een harddisk installatiedisk, hoe Zie maar eens op: kondigt Paul Koster aan dat er kan ik hier aan komen? Hoop http://www.natami.net/index.ht vanaf deze maand een nieuwe dat je me hier mee kan helpen, m G. Mediator PCI 1200 TX deze manier kun je voortaan het Antwoord van Commie Amiga OS gebruiken op een Hallo G., ik zie dat je al een hoop Met de Mediator is het mogelijk Linux systeem, inclusief de ervaring hebt en dat je al heel artikelen sectie live zal gaan. In om een Amiga uit te breiden Live Update functie. Met dicht bij de oplossing zit. Je kunt deze sectie zal een overzicht AmiKit kun je surfen op het het best gewoon de modemka- getoond worden met artikelen internet, e-mails en documenten bel aansluiten, het programma gemaakt door de Nederlandse lezen, luisteren naar muziek of ADF Sender Terminal installe- Amiga community. Mocht je zelf je eigen muziek maken, ren en via CLI het programma geïnteresseerd zijn om een CD/DVD's branden, plaatjes TRANSDISK op de Amiga nieuw artikel aan te bieden, of je bewerken, spelletjes spelen en workbench disk zetten. Zo zou hebt artikelen op de plank nog veel meer. Je kunt deze het gewoon moeten werken, liggen stuur dan even een PM versie van AmiKit downloaden succes Commie! naar Rayon. Artikelen het liefst vanaf de volgende link: in ODT (OpenOffice) formaat. http://amikit.amiga.sk/

Tot de volgende keer en stuur M-Audio Revolution 5.1 me allemaal maar weer veel met: Graphic, Sound, Network, driver voor OS4 Software vragen op ons email adres: USB en andere PCI kaarten. [email protected] Minimale hardware is een Recentelijk is een nieuwe versie by.nl Amiga 1200 in een tower van de Envy24HT AHI driver op OS4Depot verschenen. Deze zodat die bobo's alle vragen behuizing met een 4MB RAM expansie kaart. Specificaties: 6 update kan nu ook overweg met weer door kunnen sturen PCI sloten. 66/33MHz PCI de M-Audio Revolution 5.1 naar………… klok. 32-bit PCI datapatch. 4GB geluidskaart. Naast deze kaart P C I g e h e u g e n r u i m t e . ondersteunt de driver ook: Amiga nieuws

6 Pagina Info Bulletin Jaargang 16 Nummer 2 - April 2008

Terratec Aureon Sky / Space, herstellen en op de juiste plek. voor WHDLoad nieuwe game Phase22 Phase 28 en ESI Juli, Voor een download: http://sai installs en updates/fixes uitge- zie: http://www.os4depot.net/ mobvq.interfree.it/Follia_NBA komen. Onder andere Oil /index.html Imperium, Western Games, Playstation en PSP emulatie Dit kan via de volgende podcast: Secret Of The Silver Blades , Hollywood 3.1 en Hollywood http://www.amigaz.org/2008/0 Police Quest 3, Winter Games, FPSE staat voor Free Play Designer 2.1 Software 3/16/art-episode-22-cold-and- etcetera. Station Emulator. Deze emula- Airsoft Softwair heeft nieuwe flu-season/ De volgende zaken Daarnaast heeft KGWHD ook tor is geschreven door BERO en versies van hun multimedia worden besproken: de nodige nieuwe complete LDChen. De AmigaPPC software pakketten Hollywood - Mediator supports the Radeon game rips (=installs + content) (3.1) en Hollywood Designer 9200 chipset! (2.1) uitgebracht. Deze softwa- - FPSE - Free PlayStation re stelt de gebruiker in staat om Emulator platform onafhankelijk multi- - Amiga Future: New Full media applicaties te bouwen. Versions Online Hollywood bevat een krachtige - Planet Hively' by IRIS and Up beschikbaar in de februari Rough released! update. Je hoeft dus zelf niet al - Amigahellas The Magazine, je originele te rippen, dat is al Issue 4 Preview of MiniMig voor je gedaan. Ook zijn er - Network File System scene Demos en Magazines version is gemaakt door Mathi- implementation aNFS kant en klaar te downloaden van as "AmiDog" Roslund. Deze - The C64 Take-away podcast KGWHD. Zie ook: http://ww uitgave lost een aantal foutjes op - Proposal for Amiga Book w.guildserver.co.uk/kgwhd en voegt een versie voor Archive MorphOS en AROS (x86) toe. Hosts zijn: Rich Lawrence, Sean Origyn Web Browser v1.17 Je kunt de laatste versie Fitzgerald. downloaden op de volgende scripting taal zodat je er zeer Op http://strohmayer.org/ kun link: http://www.amidog.com/ flexibel mee kunt werken. Zo BoulderDäsh v5.25 - je de nieuwe versie van de Er is ook een FPSE compatibili- kun je er presentaties in maken a AmigaOS Origyn Web Browser van Jörg ty database waar je kunt zien of la die van Scala MM of Guido Mersmann heeft een je favoriete spel gespeeld kan Powerpoint, maar ook sinus nieuwe Boulderdash kloon worden. scrollers, intro's en kleine gemaakt. Maar waarom? Er zijn Er is een ook nieuwe versie games. Kijk maar eens op de al vele kloons van Boulderdash. beschikbaar van de Amiga volgende link: http://www.air Maar de meeste zijn niet zo goed emulator voor the SONY PSP. softsoftwair.com/ als het origineel. Deze versie is Een paar van de veranderingen gemaakt om net zo goed te zijn zijn: Code optimalisatie voor Amition.de als het origineel. Een paar van betere snelheid en een verbeter- de specificaties zijn: 1:1 kloon Strohmayer vinden. Nieuw of de Hsync handler. Voor down- Op de Amition web pagina is het van het origineel! Vloeiende aangepast zijn: Het download loads, info of het forum neem bewegingen en volle snelheid controle window wordt nu in dan een kijkje op de website: het juiste scherm geopend. Het http://www.pspuae.com/ downloaden van urls zonder mime type gaat nu op de juiste Follia manier. Fout bij de short Simone Bevilacqua heeft zijn aantal spellen om te downloa- filename buffer verwijderd, puzzel spel Follia NBA den uitgebreid. Meest recente downloaden naar FFS partitie vernieuwd. Follia is een spel dat toevoeging is het CD32 spel werkt nu. Nieuwe versie van zijn oorsprong heeft in 1994 en Deluxe Pac Man. Een paar libgcc.so bijgevoegd. Je kunt was gemaakt op een Amiga voorbeelden van andere deze Amiga web browser 1200 met AMOS. In elke puzzel beschikbare CD32 spellen zijn: downloaden van zijn web AMIBEE, Triz, Transplant en mogelijk met een MC68000 pagina. Deluxe Galaga. Je kunt de ISO cpu. Meer dan 10000 grotten bestanden van de web pagina bijgevoegd en zes muzieknum- Humor downloaden en branden op een mers in het spel. Comfortabele Twee Belgen hebben fietsen CD-R. Kijk maar eens op: Level Editor. Maak je eigen gehuurd en zijn een ritje aan het http://amition.de/ muziek met Protracker. Zie maken. Opeens stapt een van de verder: http://www.geit.de/ Belgen af, en hij laat uit beide Amiga's podcast ART, eng_index.html is een NBA team logo opge- banden lucht lopen. "Wat doe je "Amiga Round Table". nou?" Vraagt de ene Belg. Zegt deeld in diverse vierkantjes. WHDLoad updates Obstakels zijn geplaatst op de ander: "Ja, mijn zadel zit een Grappig is om eens het laatste beetje te hoog." strategische punten. Je taak is Amiga nieuws te beluisteren. Er zijn de afgelopen maanden om het originele logo weer te Spelbespreking

Nummer 2 - April 2008 Jaargang 16 Infobulletin Pagina 7

C64 Coyote probeert de malse Road Middel Indiana Jones and the Temple of Runner-vogel te verschalken. Er Diskette: Hoog Doom (1987) US Gold ontwikkelt zich in de woestijn Genre: Arcade van Nevada een woeste achter- Nemesis (1986) Konami volging met de nodige aansla- Programmeur: Simon Pick Net als in onze huidige tijd gen, dirty tricks en listige vallen. Genre: Schietspel waren veel bioscoophelden uit Road Runner ontwikkelt een de jaren tachtig onderwerp van gigantische snelheid en is een Het Griekse woord Nemesis Commodore 64 games. Zo de Thugs de uitbraak ontdekt en groot deel van het spel slechts staat voor de godin der wre- moest ook de James Bond onder start een wilde achtervolging in als een blauwe schaduw kende gerechtigheid en figuurl- de archeologen, Indiana Jones, mijnkarretjes. Daarbij is het ijk voor de straf die op de na het bioscoopsucces van The zaak om de juiste weg goed in misdaad volgt. Een veel Temple of Doom eraan geloven. het oog te houden, want een belovende naam voor een Het labyrint deel van het Temple verkeerde afslag en het karretje misdaadspel, maar geheel of Doom-verhaal leende zich schiet echt de "Doom" van de onverwacht, het gaat hier om natuurlijk goed voor een arcade- spelers tegemoet. Tevens moet een schietspel. Nemesis speelt, game. Vele nauwe gangen met Indiana proberen zijn karretje net als bij vele soortgelijke een doolhofstructuur, tal van achter dat van de Thugs te games, in het heelal waar een vervaarlijke componenten en manoeuvreren en hen vervol- meedogenloze vijand in de een met duizelingwekkende gens met de zweep uit te vorm van schepen en monsters vaart rijdend mijnkarretje zijn schakelen. Thugs achter je is de verdedigende speler be- goed voor heel wat actie. De hoogst omgezond, want deze dreigt. Zeven niveaus schiet- spelopdracht om Indiana's bezeten killers zijn zwaar werk, behendig ontwijken en vrienden uit de handen van Mola bewapend. Na de achtervolging enig strategisch inzicht vereisen Ram en zijn rituele Thug- komt de held in de tempel zelf het uiterste van de speler. Na het moordenaars te redden is dan en moet hij nog even de starten openen zich de verten nog slechts bijzaak. Onze geheimzin-nige Sankara stenen van de oneindige ruimte. Het onverschrokken archeoloog onder het beeld van de blauw is nog rustig, maar daarin trekt met zijn zweep ten strijde moordende god Kali stelen. zichtbaar. Wile Coyote is te komt spoedig verandering. Voor tegen het tempeltuig. Sla de Daarna gaat de deur naar de langzaam om de held zo te je het weet duiken er hele hordes Thugs met de zweep over de vrijheid open. Lukt het drie vangen, en zal daarom allerlei buitenaardse jagers op de rotsen en zij zijn definitief maal achtereen om de tempel te lage trucs moeten aanwenden, verdedigende destroyer. Na wat uitgeschakeld. Een flinke klap bereiken en de stenen te stelen anders zullen zijn mes en vork oefenwerk lukt het om de eerste verdooft hen slechts. Verder is dan volgt nog een toetje: Het voortijdig verroesten. Er zijn 26 golf blauwe tegenstanders af te het mogelijk om met behulp van gevecht op de wankele van rechts naar links te spelen schieten. Dan verschijnt er hangbrug met een horde woeste game-schermen. De oversteek onder in beeld een soort thugs. Het is een aardige arcade wordt uiteraard bemoeilijkt menubalk met extra gevechts- actiegame maar de graphics zijn door de hongerige Coyote die af mogelijkheden. Er is keuze uit niet meer dan redelijk. De en toe over een skateboard met zes ikonen: Speed-up, Missiles, maalstroom van enerverende raketaandrijving beschikt, mij- Double, Laser, Multiple en een gebeurtenissen in de echte nenvelden, snelwegen en aller- vraagteken. Speed-up (versnel- Indiana Jones films valt echter lei obstakels in het landschap. niet te evenaren. Toch goed voor Door het landschap 'runnen' kost heel wat avondjes actieplezier. een hoop energie die door De prijs voor de C-64/128- middel van hoopjes vogelvoed- versie was op het moment van sel aangevuld moet worden. Eet schrijven nog niet bekend. echter niet te veel want, dan wordt u dik, lui en vooral traag. Waardering: 6 Een toestand die Wile Coyote zo Verzamelwaarde: Cassette: graag ziet. Hetzelfde geldt voor Middel de limonade die een riskante Diskette: Hoog stop, maar wel extra punten oplevert. Road Runner is en Road Runner (1987) US Gold de zweep punten te verdienen blijft een leuk arcadespel voor Programmeur: Sean Townsend door stapels schedels en slangen de Commodore 64 met goede Tekeningen: Martin Calvert te raken. graphics, gladde animaties en Muziek: Fred Gray Het eerste spelscherm bestaat cartoon-geluiden zoals Beep, Genre: Arcade uit ladder klimmen en het Blurp en Crashes. zoeken in de nauwe gangen naar len) spreekt voor zich. De optie Deze retro game lijkt wel een Missiles versterkt de defensie grotten waarin de vijf te redden Waardering: 7 tekenfilm. Road Runner is het met raketten voor het uitschake- slavenkinderen gevangen zitten. Verzamelwaarde: Cassette: Op het tweede scherm hebben spel waarin de arme Wile E. len van vijandige basis en/of Spelbespreking

8 Pagina Info Bulletin Jaargang 16 Nummer 2 - April 2008 moederschepen. Double slaat Verzamelwaarde: Cassette: bewegende stukjes vloer te met dit uitgebreide spel. op een extra laserkanon dat Hoog gaan. De volgende kamer Volgens zeggen, ik heb het niet onder een hoek van 45 graden Diskette: Zeer Hoog bestaat uit een grote ruimte met nagekeken……, bestaat dit spel allerlei griezels van de bovenste diverse etages. Ook hier staan de uit maar liefst 1012 schermen. scherm rand schiet. Wellicht Trolls and Tribulations (1984) schatten op alle mogelijke 46 beelden diep en 22 breed. Creative Software plaatsen. Over de ijzingwek- Om het spel goed te spelen is het Programmeur: Jimmy Huey kende dieptes kun je heen dan ook geen overbodige luxe Genre: Platform springen. Dit gebeurt door op de een plattegrond te tekenen. Het vuurknop te drukken. Hier in was in de jaren tachtig één van De opzet van dit spel van deze ruimte zijn behalve de de eerste spellen die volledig Creatieve Software is om alle schatten ook nog een aantal scrollende beelden gebruikten. schatten te verzamelen. Deze sleutels verstopt. Deze zijn De achtergrond loopt dus zijn verstopt in een uitgebreid nodig om de deuren te kunnen gewoon met je mee. Quo Vadis doolhof. Iedere keer dat een open maken. Om de hoogste bedoelden de makers met deze level is doorlopen komen er etages te bereiken is het griezels de Nemesis-profetie? nieuwe uitgebreidere gangen- noodzakelijk gebruik te maken Laser werkt als grof geschut en stelsels naar voren. Deze van de trampolines. Deze staan knalt alles in de vuurlijn naar het schatten liggen natuurlijk niet op de diverse plaatsen opge- hiernamaals. zo maar voor het oprapen. Er steld. Mensen die bang zijn voor Bij deze geschutskeuze komt moet wat, er moet zelfs heel veel spinnen kunnen hun hart het strategie-element om de voor worden gedaan. Bij het ophalen, ze zijn er in grote hoek kijken. De speler kan zijn begin van het spel heeft u de aantallen en proberen je het destroyer niet gewoon afladen keuze uit drie deuren. Het leven zuur te maken. Een is een avontuur dat zich afspeelt met wapentuig en er lekker n u m m e r s t a a t v o o r d e aanraking is dodelijk. Het beste in ondergrondse gewelven. lukraak op los paffen. Het is een moeilijkheidsgraad, waarbij is om over deze enge beesten Tijdens het spelen ontdek je of... of keuze. Dus of raketten of nummer één het makkelijkste is heen te springen. Ronddwa- steeds meer mogelijkheden en een extra laserkanon. Een en en nummer drie het moeilijkste. lende doodshoofden hebben onmogelijkheden van dit spel. ander is uiteraard bepalend voor Heeft u een voorzichtige keuze hetzelfde effect, men is er dus Je hebt in het begin je handen de einduitslag van het komende gemaakt dan gaat de grote deur een leven mee kwijt. Om er vol aan het verkennen van het gevecht. overheen te springen moet je grotstelsel en het vernietigen Het mysterieuze vraagteken wel even opletten. Deze van allerlei monsters die je toegang tot wat alternatief doodshoofden zitten niet stil, o n d e r w e g t e g e n k o m t . wapentuig zoals bijvoorbeeld de wat het springen een stuk Naarmate het spel vordert, zie je alles vernietigende Smash- moeilijker maakt. Soms liggen steeds meer brandende kaarsen, bommen. In ieder geval blijken de sleutels, maar ook de schatten fakkels en grote schilderijen die de "bommen en granaten" uit de op bijna onbereikbare plaatsen aan de muur hangen. Er zijn toekomst bijzonder nuttig om de en moeten er verschi-llende vreemde rotswanden, onbegrij- meest vreemde tegenstan-ders halsbrekende kapriolen worden pelijke pilaren, enge donkere uit te schakelen. Wat dacht je open. Een tekst op het scherm uitgehaald om ze te bereiken. vertelt u dat u op zoek moet gaan gangen en diepe ondoorgronde- bijvoorbeeld van levende Om te keren moet er soms tegen lijke lavaputten. Uitgehakte dinosaurusskeletten, rond- naar een deur, ja alweer. Het de muren worden gesprongen. vinden van de deur levert niet de trappen leiden naar nieuwe, zwevende amoeboïden en Heel verrassend zijn de onbekende ruimtes. Overal kan dodelijke standbeelden die zo grootste problemen op, maar er valluiken. Deze plaatsen zijn moet nog wel wat worden het gevaar schuilen. Door al dit van het Paas-eiland zijn niet te herkennen en alleen door schoons moet je niet vergeten weggelopen. Elk scherm brengt gedaan voordat deze deur veel te spelen zijn deze plaatsen opengaat. Er lopen een soort wat de opdracht van dit spel is, weer wat nieuws met als toetje te bepalen. Trolls is een spel je bent hier tenslotte niet voor je het weerzinwekkende brein dat waakhonden rond die u het een v o o r m e n s e n d i e v a n en ander proberen te beletten. lol. Je trotseert al deze gevaren wacht op de vermetele die zijn verrassingen houden. om een scepter te vinden. hulpscharen durft te vernieti- Ze zijn uit te schakelen door op ze te schieten. Dit gebeurt door Hierbij loop je soms over smalle gen. Het is het echt aanpoten om Waardering: 9 rotsrichels, spring je over de vijand eronder te houden en de joystick naar voren te duwen. Verzamelwaarde: Cassette: Ze veranderen dan in een ei en onmetelijke dieptes en klim je dat houdt de spanning er goed Hoog i n d e t o u w e n . I n z o ' n in. Het spel zal daarom niet deze zijn door ze aan te raken uit Diskette: nvt te schakelen (er zijn er in het ondergronds grottenstelsel huist gauw vervelen. De geluidsef- natuurlijk allerlei ongedierte. fecten zijn goed alleen de tune is totaal acht). Zijn deze allemaal Quo Vadis (1984) The Edge vernietigd dan gaat de deur open Ook hier is in ruime mate in wat tam. Knap is (zeker voor de Programmeur: Steven T. voorzien. Allerlei griezels doen tijd waarin het spel gemaakt is) als je er tegen aan duwt. Bij het Chapman starten van dit spel heb je de een poging om je te vernietigen het snelle en gelijkmatige voor- Muziek: Steven T. Chapman zodra je je neus maar laat zien. een achteruit scrollen tussen de beschikking over zes levens en Genre: Platform acht schoten. Is de munitie op Schieten is meestal de enige verschillende schermen. oplossing. Alleen moet je niet te dan is er een nieuwe voorraad te Wie dol is op doolhof spelletjes verkrijgen door naar de vaak missen want de voorraad Waardering: 8 kan zijn (of haar) hart ophalen munitie die je bij je hebt is erg Spelbespreking

Nummer 2 - April 2008 Jaargang 16 Infobulletin Pagina 9 beperkt. Gelukkig hebben de warme achterkamer? Bij dit Diskette: nvt vorige onderzoekers, die de spel hoef je niet bang te zijn dat expeditie niet hebben overleefd, de vlooien alle kanten op Jumpman (1983) Epyx hier en daar bij de schatten wat springen. Je hebt hier maar te Programmeur: Randy Glover munitie achtergelaten. Bij elke maken met één vlo, en dat ben je Muziek: Randy Glover schat die je vindt wordt de zelf. Onderweg krijg je te Genre: Platform munitievoorraad weer wat maken met allerlei vreemde aangevuld. De raadsels die je griezels. Een vliegende draak of Jumpman is een spel dat voor onderweg tegen kunt komen velen geen onbekende is. Het is springen. Op een bepaald punt kunnen je helpen met het vinden wel één van de vele gouwe staan er robots op wacht bij de van de scepter. Het is dus zaak ouwe. Het spel bestaat uit een diamanten. Niet altijd reageert hier wel de nodige aandacht aan groot aantal levels variërend van de robot bij de diamant die je te schenken. Juich bij het vinden makkelijk tot zeer moeilijk. Vele pakt. Hier kun je lelijk in de van dit kleinood niet te vroeg, verrassingen staan je te wachten moeilijkheden komen want z'n want er moet nu nog een hele voordat het spel tot een goed robot zet natuurlijk geen stap terugreis worden afgelegd. einde is gebracht. De opzet van opzij. Gelukkig volgen ze altijd Hierbij niet verdwalen want dan het spel is dat de hier en daar hetzelfde patroon zodat je bij is alles voor niets geweest. Het planten etende vlooien. Je hebt verspreide diamanten worden het volgende spel weet hoe je is een bijna onmogelijke een belangrijke opdracht. verzameld. Dat gaat natuurlijk deze moeilijkheden kunt opdracht om dit spel tot een Probeer de grot uit te komen. niet zomaar. Er staan onderweg voorkomen en de diamanten goed einde te brengen. Dus Net als met het ouderwetse de meest moeilijke hindernissen moet pakken. Een van de mocht iemand het nog eens vlooienspel kost het de nodige te wachten. In het begin lijkt moeilijkste levels is het veld willen proberen, succes ge- moeite de vlo de juiste kant op te alles heel makkelijk, maar met de bommen. Ook hier wenst! laten springen. Dit vereist de gaandeweg worden de moeilijk- verdwijnen er stukken vloer. nodige oefening. Eerst moet met heden groter. Zo krijg je in het Let er dan op dat je met het touw Waardering: 7,5 de joystick de juiste richting begin van het spel slechts te alleen naar beneden kunt gaan Verzamelwaarde: Cassette: worden aangegeven en dan maken met één kogel in het veld en niet meer terug. Er zijn Hoog moet de kracht van de sprong maar later worden dat er meer. velden bij waar je zelf je Diskette: nvt nog worden bepaald. Hoe langer trappetjes moet bouwen om je de joystick in een bepaalde verder te kunnen gaan. Dit kan Booga-Boo the Flea (1984) The richting houdt, hoe hoger de alleen door de diamanten te Edge sprong zal zijn. Zodra de gebruiken. Er is een grappig Programmeur: Pedro Ruiz joystick los wordt gelaten veld waar het programma de Ontwerp: Angel Dominguez springt de vlo weg. De omge- naam eer aandoet. Raak je zo'n Muziek: Felix Arribas ving is alleen te bekijken door glinsterend blokje aan dan Genre: Arcade de vuurknop in te drukken en de "jump" je een stukje en niet joystick in die richting te duwen altijd in een gunstige richting. Booga Boo is een computer waarnaar men wil kijken. Dit is Als je dan ook nog weet dat er versie van het aloude vlooien- zeker niet overbodig bij het velden zijn met vampiers die het bepalen hoe hoog een sprong natuurlijk op jou voorzien moet worden. Alle gangen hebben, dan kun je wel nagaan bestaan ook uit richels en er dat je dit spel niet in een dag uit moet dus heel wat gesprongen kunt spelen. Natuurlijk zijn er worden om de uitgang te ook nog verrassingen over en bereiken. Dit valt niet mee. misschien wordt het wel een Rustig even gaan zitten kijken is hernieuwde kennismaking met er niet bij, want de draak ligt op het gouwe ouwe JUMPMAN de loer. Bij het schuilen hiervoor Je kunt in het begin zelf de spel. is het verstandig eerst even goed snelheid bepalen maar te te kijken of er op die plaats geen langzaam is eerder een nadeel Waardering: 8,5 vlo etende planten staan. Men is dan een voordeel. Wat de beste Verzamelwaarde: Cassette: gewaarschuwd. Dit spel is snelheid is kun je alleen maar Middel eigenlijk alleen geschikt voor bepalen door het spel veel te Diskette: nvt mensen met een aangeboren spelen. Bij het spelen is een talent voor springen of voor hen bepaalde strategie belangrijk, Boulderdash (1984) First Star die tegen een stootje kunnen, want soms verdwijnen er stukjes Software want vruchteloos heen en weer vloer gewoon onder je voeten. Programmeurs: Peter Liepa en springen heeft geen enkele zin. Gelukkig kan ons mannetje Chris Gray spel. Voor de midden veertigers: springen. Dat is wel noodzake- Muziek: Peter Liepa - Photo wie heeft als kind niet het Waardering: 7,5 lijk om hem over de gaten, Genre: Arcade vlooienspel gespeeld, op een Verzamelwaarde: Cassette: vlammen, kogels en wat voor regenachtige zondagmiddag in Hoog ellende ook meer heen te laten Er was een moment dat je overal Spelbespreking

10 Pagina Info Bulletin Jaargang 16 Nummer 2 - April 2008

worden, de punten die je er voor off, State of play en Change gezegd kunnen naast Stiflip ook krijgt en hoeveel tijd er beschik- Batter) en rechts de beschikbare de andere figuren gebruikt baar is. Een regelmatig terugke- personages (Colo-nel A.G. w o r d e n . v e r d e r z a l d e rende toon vertelt wanneer de Bargie, Professor Braindeath en avonturier nog tal van kleurrijke tijd verstreken is. Zodra er miss Palmyra Primbottom) per persona-ges ontmoeten. Het genoeg diamanten zijn verza- spelpagina. De speler bestuurt s p e l S t i ff l i p m o e t h e t meld verschijnt er een lichtflits het spel door links en rechts het v o o r n a m e l i j k v a n d e en klinkt er een knal. Je kunt dan gewenste icoon te kiezen. Alle humoristische sfeer hebben en via het knipperende vierkantje vier karakters spelen hun eigen hiervoor moet u zich natuurlijk naar de volgende grot. Soms is bestuurbare rol in dit game. wel verplaatsen in het tijdsbeeld het even zoeken naar de uitgang Graaf Stifflip blijft altijd van de jaren tachtig. want deze bevindt zich niet onverstoorbaar en hyper altijd op dezelfde plaats. Het (Engels) beleefd. Kreten als Waardering: 8,5 ergste wat je kan overkomen is "Now look here my good man" Verzamelwaarde: Cassette: het bedolven raken onder de of "Nice bar you have here" Middel rotsblokken. Dit kost altijd een verschijnen in gepaste tekstba- Diskette: Hoog leven. In elke grot zijn de hindernissen op een andere AMIGA in de winkelrekken bij software manier opgebouwd, soms is het Terramex (1987) Grandslam het spel Boulderdash zag liggen. dus even zoeken naar de juiste Programmeurs: Pete Harrap en En nog steeds is in onze huidige oplossing. Raak je ingesloten Shaun Hollingworth tijd het spel onovertroffen goed. dan is de enige oplossing om Muziek: Ben Daglish De grote held in dit spel is zelfmoord (niet letterlijk) te Rockford. Wat is er aan de hand? plegen, waarna je het spel kunt Terramex is een animatiespel Hij heeft een gigantisch vervolgen. Wacht niet te lang bedoeld voor de ware ontdek- grottenstelsel ontdekt. Al met het oplossen van een llonnen. Helaas haalt beleefd- kers onder ons. Meer dan snuffelend en zoekend ontdekt probleem want Rockford is een heid bij vijanden weinig uit en is twintig jaar geleden heeft hij dat er hier en daar verspreid ongeduldig baasje. Hij begint het knokken geblazen voor de professor Albert Eyestrain diamanten liggen. De opzet is dan met zijn voeten te stampen brave Stifflip. Gelukkig is ook verteld dat de wereld in groot natuurlijk de diamanten mee te van ongeduld. Boulderdash het knokken overgoten met een gevaar verkeerde. Er zou een nemen, maar dit is makkelijker blijft al met al een leuk en sausje van echte onvervalste grote asteroid onderweg zijn gezegd dan gedaan. Het wordt aantrekkelijk spel. Veel succes droge humor. Natuurlijk moet naar de aarde en deze is zo groot hem niet eenvoudig gemaakt. in de grotten. het vechten via de gentlemens dat hij de aarde zou vernietigen. Allerlei ongedierte en vreemde regels gaan. De enige arcade- Iedereen lachte hem uit en hindernissen staan hem in de Waardering: 9 actie van Stifflip verloopt via verklaarde hem voor gek (zoals weg om binnen de kortste keren Verzamelwaarde: Cassette: "Bif!" (Fisticuff) waarbij de zo vaak met een geleerde miljonair te worden. Ook Middel speler een icoon op een roterend gebeurt). Sindsdien is de gebeuren er in deze grotten Diskette: Hoog doel dient te plaatsen en professor verdwenen en vreemde dingen. Hindernissen vervolgens op de vuurknop van nergens meer gezien. Is hij liggen er in de weg, er zijn Stifflip (1987) Palace Software de joystick drukt. Slagen onder magische vlinders en vogels of Programmeurs: Binary Vision de gordel brengen in deze er verschijnt een ondoordring- en Paul Norris gentlemens agreement boks- bare substantie. En natuurlijk Muziek: Richard Joseph arcades minder punten op als het zijn er overal rotsblokken. Zij Genre: Adventure sportieve boven de gordel kunnen opzij geschoven worden meppen. of naar beneden gewerkt. Bij de Een oer-Engelse vlieger in WO- Het verhaal doet er eigenlijk niet start van het spel heeft men de I outfit met monocle, diverse zo toe. Het is voornamelijk keuze uit vier verschillende cartoonachtige personages, een sfeertekenend. In de roaring grotten en uit drie verschillende comic-book game en een twenties wordt het Britse slechte oom vormen de wereldrijk bedreigd door de ingrediënten van Binary Visions snode graaf Chamaleon. Deze Stifflip. Graaf Stifflip is de held schurk treedt alle herenregels in dit jongensboek-adventure. met voeten en heeft een ondergedo-ken, heeft hij een De heldendaden worden in een "Rubbertronic Ray" ontwikkeld plaats gevonden om te bananenrepu-bliek verricht. waarmee hij, oh dear!, snorre- overleven? Het is nu meer dan Kortom de ware sfeer van een baarden slap maakt, stijve twintig jaar later en de comic book. De plaatjes zijn in boorden naar hun grootje helpt voorspelling van de professor kartoonstijl getekend. In het en cricketballen kan afbuigen. lijkt uit te komen. Er is een grote levels. Nadat je een keuze midden van het scherm speelt de Een echte ramp dus. In vier asteroid onderweg met als doel gemaakt hebt, wordt bekend feitelijke actie zich af. Links avonturen moet Sebastiaan de aarde. We hebben nog maar gemaakt hoeveel diamanten er staan de actiemo-gelijkheden Stifflip dit zaakje in de een maand en nu lacht niemand per grot verzameld moeten (Chinwag, Fisti-cuff, Beetle- bananenrepubliek klaren. Zoals meer om de voor-spelling van Spelbespreking / Gary Gygax / Gezichtsherkenning

Nummer 2 - April 2008 Jaargang 16 Infobulletin Pagina 11 de professor. De laatste woorden het vind, dan vind je ook de Ook pc's zouden volgens van de professor waren: Wie professor en is de aarde voor Küklbeck in de toekomst HET vindt, vindt mij ook. En de deze maal weer gered. kunnen worden uitgerust met de professor moet gevonden technologie. Zo zou de worden want hij wist misschien Waardering: 8 computer in de toekomst weten iets om de naderende asteroid te hoe we ons voelen wanneer we stoppen. Het is nu jouw taak om Gary Gygax de professor te vinden. Om dit tot een goed einde te brengen Medeoprichter Dungeons & onder licentie bij fabrikant kun je in de huid kruipen van een Dragons overleden Wizards of the Coast. Later dit aantal verschillende perso- Gamers onder u kennen onge- jaar wordt de hernieuwde vierde nages. Zoals de zeer slimme Wu twijfeld nog de computerspellen versie van de spelregels ver- Pang, de vernuftige Big Caine, Baldur's Gate en Neverwinter wacht. als de doortastende Fortisque, Nights. Zonder Gary Gygax, die het populaire 'pen-en-papier- Extreem geavanceerde rollenspel' Dungeons and gezichtsherkenning Dragons mee hielp ontwikke- len, hadden deze games er Fraunhofer toonde op CeBIT ongetwijfeld anders uitgezien. een nieuwe geavanceerde vorm De man overleed dinsdag 4 van gezichtsherkenning die in maart op 69-jarige leeftijd. staat is het geslacht, de leeftijd en de gemoedstoestand te Dungeons and Dragons werd bepalen. De technologie zou ontwikkeld in 1974. Deelne- vooral geschikt zijn voor mers spelen de rol van een marktonderzoek, maar in de zelfbedachte held en vertrekken Smith of toch liever als de toekomst kunnen onze compu- op queeste door een fantasiewe- weledele heer Henri Beaucoup. ters ook merken of we gelukkig reld vol monsters en draken. de pc aanzetten. Fraunhofer Wie van de vijf is de slimste, wie zijn. Samen met de andere spelers werkte twee jaar aan de kan het beste de moeilijkheden rond de tafel en een spelmeester technologie. "Het ging veel onderweg oplossen? De technologie detecteert het die alles in goede banen leidt, vlotter dan we oorspronkelijk De gevaren onderweg zijn legio, gezicht van personen die voor de binden ze de strijd aan tegen de hadden vermoed", aldus vele hindernissen maken je lens van de camera staan en gevaren die ze onderweg Küklbeck. speurtocht (bijna) onmogelijk. bepaalt onmiddellijk het tegenkomen. Vreemde figuren, mensetende geslacht, de leeftijd en het planten, slangen, dodelijke humeur van de persoon. "We Gygax hielp een beurtensy- druppels, kortom allerlei dingen hebben duizenden foto's geana- steem ontwikkelen dat met die normaal niet mogelijk zijn, lyseerd op meer dan dertigdui- behulp van verschillende Humor zijn nu wel mogelijk. Het zou zend kenmerken", zegt Christi- dobbelstenen bepaalt of de een onmogelijke opdracht zijn an Küblbeck. "Zo hebben we spelers slagen in hun opzet of Sta ik laatst in de file draait die als er niet een paar hulpmidde- een database samengesteld op niet. Verschillende computer- vent in de auto naast mij zijn len zijn om je te helpen. Zo is er basis waarvan het systeem die spellen zoals Baldur's Gate en raampje open... Ik denk dat die een stofzuiger waarmee je kan kenmerken bij de gezichtsher- Neverwinter Nights gebruiken iets wil vragen en draai ook vliegen, een paraplu waarmee je kenning kan detecteren." De een variant op deze techniek om mijn raampje open... Zegt die naar beneden kan springen, een leeftijdsherkenning moet nog het verloop van het spel te vent: Ook een scheet gelaten? fluit om de slangen te bezweren. verder worden ontwikkeld, bepalen. Ook het uitgebreide Zoals we al zeiden alles is want die kan momenteel enkel karakterontwikkelingssysteem mogelijk, veel wordt er aan je 'oud' en 'jong' bepalen. De bepaling van geslacht en Een bouwvakker komt om het eigen fantasie overgelaten. Heel leven op zijn werk. Na enig belangrijk is dus, probeer humeur leken wel goed te werken. overleg neemt de baas de gewoon van alles en wie weet... beslissing om dit te gaan Een ware ontdekkingsreiziger Volgens Küklbeck kan de melden bij z'n vrouw. Drie uur ontdekt liever alles zelf dus later komt de baas terug met helpen we je verder niet. Eén technologie bijzonder nuttig zijn voor marktonderzoek. "Een twee kratten bier. “Hoe heb je cryptische omschrijving willen dat gedaan?" vragen zijn we je echter wel meegeven: reclamepaneel kan met deze technologie worden uitgerust, collega's. "nou”, zegt ie, “ik (Thee, hier heb je veel van vroeg of ik bij de weduwe van dat verschillende computer- en zo kan er worden nagegaan nodig). Janssens was." "Neen" zei ze spelen toepassen is aan het wie het bord bekijkt man, Je beschikt over 4 levens en die toen! Waarop ik zei: “Wedden oorspronkelijke Dungeons and vrouw, jong of oud." Er kan dan zal je hard nodig hebben om voor twee kratten bier?” deze opdracht tot een goed einde Dragons ontleend. zelfs worden gedetecteerd hoe te brengen. Vergeet niet, als je de persoon zich voelt terwijl hij Ondertussen is het spelconcept naar het bord kijkt. Interview

12 Pagina Info Bulletin Jaargang 16 Nummer 2 - April 2008

“Aanbod van Wii-games moet meer diepgang krijgen" Interview met Nintendo- topman Satoru Iwata

Met de monsterverkoop van zijn twee consoles, de DS en de Wii, was 2007 een topjaar voor Nintendo. Satoru Iwata, sinds 2002 de CEO van het bedrijf, leidde Nintendo in enkele jaren terug naar de top van de console- industrie.

De man begon zijn carrière als programmeur bij HAL Labora- tory, een van Nintendo's ontwikkelaars, waar hij het in 1993 tot directeur schopte. HAL Laboratory staat vooral bekend om zijn Kirby-reeks. In 2000 werd Iwata hoofd van Ninten- do's softwaredepartement. Twee jaar later volgde hij Hiroshi Yamauchi op als algemeen directeur van Nintendo. Satoru Iwata De grote ommekeer kwam echter niet meteen. Toen door de DS en de Wii. Satoru feestdagen. Toen er eind 2005 in Hoe heeft u het succes van de Nintendo in 2005 op de E3- Iwata kan dus terugblikken op Japan een ware DS-gekte Wii en de DS kunnen realise- beurs de eerste ontwerpen een wel erg succesvol jaar. heerste, waren we ervan ren? toonde van zijn 'Project: overtuigd dat dit een puur "Persoonlijk vond ik de produc- Revolution', zoals de Wii toen Wat waren voor u de hoogtepun- Japans fenomeen was. We ten op zich al vrij degelijk. Toch heette, had het publiek meer ten van het voorbije jaar? waren er eindelijk in geslaagd besefte ik dat de consument interesse voor de PlayStation 3 "In 2007 waren twee zaken erg om het Japanse gamepubliek te misschien minder snel over- en de Xbox 360. Ondanks de belangrijk voor mij. Tijdens de verbreden, maar geloofden niet tuigd is van de waarde van een magere verwachtingen sloeg de eerste helft van het jaar waren de dat dit in het Westen haalbaar console. Daarom besloot ik om release van de Wii in november meningen over wat er met de was. Toch hebben we het daar extra aandacht aan te 2006 in als een bom. Binnen Wii zou gebeuren verdeeld. Na geprobeerd en in de tweede helft besteden. Bij de DS was dat enkele uren was de console de schitterende release waren van vorig jaar bleek dat dus toch uitverkocht. Zelfs nu, meer dan we onzeker of het verkoopsuc- te lukken." een jaar later, kan Nintendo niet ces zou blijven duren. Het eerste voldoen aan de grote vraag. hoogtepunt van 2007 was dus Wat zijn uw plannen omtrent het dat de Wii zichzelf als 'de uitbreiden naar nieuwe gebie- Onlangs werden de verkoopcij- grootste' heeft weten te den? fers voor 2007 bekendgemaakt. profileren op de consolemarkt. "Het spijt mij dat onze productie Daaruit blijkt dat de twee Het tweede was de geweldige vorig jaar niet kon voldoen aan bovenste plaatsen op de verkoop tegen het einde van de Japanse, Amerikaanse en consolemarkt bezet worden 2007, in de aanloop naar de Europese vraag. Vooral in de VS en Europa is het erg moeilijk om tamelijk eenvoudig. Dankzij de een Wii te pakken te krijgen. Dat online mogelijkheden kan je komt doordat we de voorbije gewoon van thuis uit samen met zomer geen voorraad konden je vrienden spelen. Bij de Wii inslaan, de consoles bleven de ligt dat iets moeilijker. Daar deur uitgaan. Als we onder die moet je al zeggen: 'Hey, ik heb omstandigheden nieuwe mark- thuis een heel leuk spel, Wii ten hadden aangeboord, zou het Sports. Heb je zin om langs te tekort nog groter zijn geworden. komen om het eens te spelen?' Dat is waarom de uitbreiding [Grinnikt]. Daarom ging ik naar nieuwe gebieden pas dit ervan uit dat de populariteit van jaar zal plaatsvinden." de DS geen garantie bood voor Interview

Nummer 2 - April 2008 Jaargang 16 Infobulletin Pagina 13

onze eerdere experimenten, waarbij we de conventionele Het aanbod aan Wii-titels heeft wijsheden van de sector negeer- veel casual games en vervolgen den, iedereen bij Nintendo wel op bestaande reeksen zoals geprobeerd zou hebben om me Mario en Zelda. Ontbreekt er op andere gedachten te brengen, volgens u nog iets? al moesten ze me ervoor "Hoewel er eigenlijk weinig aan wurgen. Maar het is onze taak te doen valt, omdat de Wii nog om innovatie te brengen. Als we maar een jaar op de markt is, geen mensen meer zouden vind ik dat er niet genoeg verbazen met wat we doen, zou diepgang in ons aanbod terug te Nintendo veel minder waard vinden is. Super Smash Bros. zijn dan nu." Brawl komt er binnenkort weliswaar aan, waardoor ieder- Met WiiWare, dat dit jaar een zal zien dat we ook de uitkomt, gaat Nintendo weer een hardcoregamers graag verwen- stap verder in download-bare nen, maar toch vind ik dat we software. Hoe staat u daar nog verder moeten gaan. We tegenover? houden goed in de gaten de Wii. Het is moeilijk mensen steken, wordt ons misschien wel "De huidige stand van zaken is hoeveel mensen per gezin elke te overtuigen van de kwaliteit eens verweten. Ik vind echter dat de Virtual Console eind console gebruiken. Bij de Wii is van de console. Na er lang over dat het Nintendo's missie is om gediscussieerd te hebben, beide soorten games te ontwik- besloten we om Wii Sports kelen. Iedere ervaren gamer was samen met de hardware te ooit een beginner. Daarom denk verkopen buiten Japan. Ik ik dat het absoluut noodzakelijk veronderstelde dat veel mensen is om de deur open te houden de Wii zouden kopen om Zelda voor nieuwe mensen. Het is te spelen, maar dat niet veel belangrijk om het juiste even- kopers de Wii aanschaften om wicht tussen de twee extremen Wii Sports te kunnen spelen. De te vinden." mensen die de console kochten en ik zeg het niet graag op die Wii Fit heeft het erg goed manier zaten dus eigenlijk gedaan in Japan, met al meer opgescheept met Wii Sports, of dan een miljoen verkochte ze dat nu wilden of niet. Onze exemplaren. theorie was dat wanneer ze het "Games waarbij je dure begonnen te spelen en er plezier accessoires nodig hebt, slaan aan beleefden, ze dat aan doorgaans het minst aan. Het anderen zouden doorvertellen." feit dat we meer dan één miljoen exemplaren verkochten in iets Het gamerspubliek mag dan wel meer dan een maand tijd, wil uitgebreid zijn, er blijft toch ook zeggen dat wij het vertrouwen een grote groep traditionele hadden om er één miljoen te gamefanaten over die meer produceren voor er nog maar dat 3,5. De DS en de Wii zijn de houdt van de diepgaande titels. één verkocht was." [Lacht] december tien miljoen down- eerste consoles die ooit de "Games die even tussendoor loads haalde. Dat bewijst dat er magische grens van drie gespeeld kunnen worden, Was dat dan geen heel ambiti- veel mogelijkheden zijn met het personen over zijn gegaan. De hebben vaker de kans om euze gok? downloadmodel. Daarom denk Wii is dus een console voor de nieuwe mensen aan te trekken "Ik denk dat als we niet dezelfde ik ook dat WiiWare een ant- hele familie, maar dat wil niet en hen voor het eerst kennis te resultaten geboekt hadden met woord biedt op vele problemen zeggen dat de hele familie laten maken met games. Ze die ik ondervond toen ik zelf nog dezelfde games speelt. Daarom bieden ook de kans om ervaren games ontwikkelde. Zo kan je w i l i k d a t h e t a a n b o d gamers samen met beginners te soms met leuke ideeën komen, uitgebreider wordt; niet in een laten spelen. Dat is iets wat waarvoor mensen misschien specifiek genre, maar over het vroeger niet bestond. Maar ik 500 yen (3 euro) willen betalen. algemeen. Als iemand zou denk dat dit soort games moet Welnu, als er een forum bestaat d e n k e n : ' N i n t e n d o z a l bestaan. Tegelijkertijd werken om zulke 500 yen-ideeën te waarschijnlijk niet openstaan er bij Nintendo teams die aan de verspreiden, kunnen daar voor dit soort games', dan wensen van het ervaren publiek misschien ideeën ontwikkeld vergist hij zich. We houden van proberen te voldoen. Dat we niet worden die goed genoeg zijn om alle soorten games." [Lacht] al onze energie exclusief daarin een volwaardig spel rond te creëren." Computer Impact deel 4

14 Pagina Info Bulletin Jaargang 16 Nummer 2 - April 2008

Comoputer Impact deel 4 hadden uitgebracht. De dan 500.000 exemplaren van Europa uitgebracht. De Mega Game industrie bjibehorende spellen genaamd verkocht binnen twee maanden. Drive kwam met zijn eigen Pong, Pacman en Dragon’s Lair De console was technisch spelaanbod, Sonic The Hedge- Ook de spelindustrie heeft door werden een ongekend groot gezien superieur aan zijn hog was het spelsymbool voor de komst van de computer een succes. Deze console en de concurrenten en redelijk goed- deze console en tegelijk een grote opmars weten te maken. spellen die erbij hoorden zijn de koop, geprijsd op $ 100. antwoord op Nintendo’s Mario, bouwstenen geworden voor de waar ik hierna op inga. Met de Sinds 1952 hebben technici en spelindustrie. Er onstond een nieuw tijdperk komst van Sonic was de strijd pioniers al met succes een voor de spelindustrie, een tussen Nintendo- en Sega- visueel spel met behulp van een tijdperk met enorme technologi- fanboys begonnen. display weten te maken. In 1992 sche vooruitgang sinds 1984. In lukte het een student aan de 1984 werd de eerste laserdisk SNES: universiteit van Cambridge om console ontwikkeld, deze De Super Nintendo Entertain- een spel te ontwikkelen console werkte niet meer met ment System (SNES) in Japan namelijk “Tic-Tac-Toe”, dat cassettes die je in de console Super Famicon genoemd, inmiddels een klassieker is. In moest stoppen, maar met Cd’s. kwam in 1991 uit. Net als Sega 1958 wordt het spel “Tennis for In ditzelfde jaar lanceerde Atari kwam Nintendo ook met een Two” ontwikkeld, in 1962 het De 2600 Atari console een uitermate bijzonder spel dat 16-bit spelcomputer, de opvol- spel “Spacewar” en in 1997 het zijn tijd eigenlijk voor is, ger van de NES. Uniek waren de beroemde spel “Ping Pong”. Dit Als snel zagen bedrijven dat namelijk een spel met driedi- controllers die voor het eerst zijn de allereerste gemaakte Atari veel succes boekte, dit mensionale beelden erin. Toen met zogenaamde ‘schouder- videospellen in de geschiede- succes had tot gevolg dat ook was dat een enorme stap vooruit knoppen’ waren uitgerust. Dit nis. veel andere bedrijven kwamen voor de spelindustrie. Er werden zijn knoppen op de bovenkant die consoles en spellen op de in de kon nog meer verbeterde van de contrller, die met je markt gingen brengen. De consoles op de markt gebracht wijsvinger kunt bedienen. Ook meeste nieuwe bedrijven door Atari en Nintendo. het spelaanbod bij de Super konden niet opboksen tegen het Nintendo was denderend, de grote succes van Atari, behalve Donkey Kong, Mario, Lufia en een Japans bedrijf genaamd Zeldia serie waren zeer Nintendo. succesvol bij het grote publiek. Nadat vrijwel alle bedrijven de Nintendo: 16-bit console in hun eigen Nintendo werd officieel vorm hadden uitgebracht, stond Pong opgericht in Japan op 6 er een nieuw tijdperk voor de november 1889 door Fusajiro deur; het 32-bit tijdperk. Later in 1968 werd er een Yamauchi en maakte toen prototype ontwikkeld van de handgemaakte hanafuda kaar- 32-Bit: spelconsole genaamd de ten voor gebruik in een Japans In 1994 lanceerde Sony de “Magnavox Odysse” (een kaartspel van dezelfde naam. Playstation en Sega zijn Saturn, spelconsole is een toestel dat Omstreeks een eeuw later, toen allebei zijn 32-bit consoles die meestal voor aansluiting op een het bedrijf bezig ging houden In 1987 liet Nintendo zien vrijwel alleen 3D spellen TV is ontwikkeld om spelletjes met andere zaken bracht het in waartoe ze instaat zijn, ze draaien. Echter moet ik er wel op te spelen, consoles van 1983 een 8-bit console uit, lanceerden inmiddels de bijzeggen dat de Saturn een tegenwoordig zijn de Playstati- genaamd Famicon (Famaly beroemde Gameboy. regelrechte flop is geworden on van Sony en de Wii van Computer) onder de naam van doordat er haast geen vraag naar Nitendo). In 1968 werd de eerste Nintendo Entertainment Sys- Sega: bleek te zijn en men meer spelconsole in de geschiedenis tem. Dit was de eerste console Imiddels kwam er een nieuw en uitkeek naar de playstation van in productie genomen, jammer gebaseerd op het cartridgesy- succesvol bedrijf in de schijn- Sony, die technisch superieur genoeg sloegen de spellen niet steem. Het systeem was erg werpers te staan.... was aan die van Sega. aan bij de doelgroep en werd een succesvol, er werden er meer Sega produceerde in 1988 als financiële misstap eerste de 16-bit console, een De 32-bit console heeft gezorgd console die tot veel meer in staat voor het 3D tijdperk, de Later probeerde de maker van was in vergelijking tot de 8-bit capaciteiten van deze console het prototype Nolan Bushnell console. Ondanks tegenvallen- zijn voldoende om 3D spellen het nog een keer in 1972, hij de verkoop in dat land werd de optimaal te beleven. In dit ging samen met een ander Mega Drive snel populair bij de n i e u w e t i j d p e r k i s d e bedrijf in zee. Samen vormden meeste gamers. In 1989 volgde populariteit van de oudere 2D (2 ze een nieuw bedrijf dat Atari een release in de verenigde dimensionale) speel achteruit heette. Dit bedrijf is zeer Staten waarbij de naam Mega gegaan, men interesseert zich succesvol geworden nadat ze Drive werd vervangen door Ge- enkel nog voor de mooie 3D een nieuwe console genaamd de nesis. In 1990 werd de Mega spellen. Na de lancering van de Atari 2600 met leukere spellen De famicon van Nintendo Drive onder die naam ook in Playstation zijn er nieuwere Computer Impact deel 4

Nummer 2 - April2008 Jaargang 16 Infobulletin Pagina 15 consoles bijgekomen, zoals de 1967: Ping Pong. Een virtueel Maatschappelijke effecten: De spelsoorten op een rij: eerder genoemde Playstation 3 pingpongspel. In de loop der jaren zijn de van Sony, de Xbox van 1969: Computerspace Gemaakt spellen echter geworden. Platformgames: Microsoft en de gamecube van door de oprichter van Atari. Spellen zoals Pong zijn niet Meestal oudere spellen die bij Nintendo. Deze nieuwere 1972: Pong. 2e gemaakte meer dan een aantal bewegende een console horen, vroeger consoles gaan nog verder in de tennisspel door Atari. blokjes, terwijl spellen van nu werden platformgames bij de beleving van graphics en 1979: Asteroids. Ontwijk als grafisch zeer geavanceerd in introductie van een nieuwe spelbeleving. ruimteschip astroïden. elkaar zitten. Ze zijn tevens een console uitgebracht. Een goed 1980: Pac-Man. Het eerste groter rol gaan spelen in onze voorbeeld is Sper Mario Bros Echter ga ik niet in op alle beroemde arcadespel. maatschappij, toen het spel voor de Super Nintendo. consoles, vooral de nieuwere 1980: Space Invaders. Schiet Carmageddon (in dit spel zijn reeds bekend bij het ruimtewezens neer. Carmageddon moet men in een Adventure: publiek, daar is minder interes- 1981: Donkey Kong. Een auto voorbijgangers doodrijden Realistische spellen waarin veel sants over te vertellen. Ik heb de bekende van Nintendo. om zo spelpunten te behalen) valt te ontdekken in verschillen- geschiedenis van de spelindus- 1982: Grand Prix: Het eerste uitkwam in 1997 wist de de werelden. Een succesvol spel trie op consoles naar voren racespel voor de Atari console. Tweede kameniet of het spel wel als The Legend Of Zelda is hier- gebracht. Er is ook een tamelijk 1986: Arkanoid. Zeer populair zo geschikt zou zijn voor de voor typerend. kleinere geschiedenis van de arcadespel van die tijd. Nederlandse jeugd. Dit geeft al spelindustrie op de computer, 1987: Legend Of Zelda. aan dat de spelindustrie een maar vroeger gebruikte men Klassiek avonturenspel. grote rol speelt in onze samenle- computers vooral om grote 1989: Tetris. Grote hit op de ving, er zijn immers veel calculaties te verrichten en tekst Gameboy. mensen die deze videospellen ,mee te verwerken Er was dus 1992: Wolfenstein. 3D strijd als spelen. Ook spelen bij deze geen sprake van een echt soldaat tegen Hitler. deelvraag psychise gevolgen computerspel. Alleen de 1993: Myst. Fantasiespel. een rol, mensen speelden Commodore 64 heeft een unieke 1993: Doom. Horrorspel met vroeger met elkaar een spelletje plek in dit geheel, er zijn hier enge wezens. en gingenmeer met elkaar om. 16.000 officiële spellen voor 1997: Carmageddon. Bloederig Tegenwoordig zijn mensen The Legend Of Zelda gemaakt. spel, zeer grof voor die tijd. meer met zichzelf bezig en 1998: Unreal. Zeer populaire speelt men achter de computer FPS (First Person Shooter): Consoles hebben als het ware de shooter. een spel. Deze vorm van Schieten in de ikvorm, je staat rol van de computer als 2002: GTA 3. Speel als gangster individualisering verslechtert centraal in het spel en kijkt door spelmachine op zich genomen. in een stad. ook de sociale omgang met de ogen van de hoofdrolspeler. De echte bureaucomputer leefde 2003: Manhunt. Gruwelijk elkaar. Echter, aan de andere Het doel is om zoveel mogelijk gescheiden van de console. Pas moordspel. kant kan je ook spreken van een eenheden van de tegenstander te in het begin van de jaren 90 Naarmate de tijd vordert stabiliteit omtrent dit aspect, doden. werden de computers steeds verandert ook de soort spellen, neem bijvoorbeeld het spelen krachtiger en namen ze de rol mede door de technologische van een game in multiplayer Live simulation: van spelmachine op zich. Zelf ontwikkelingen zijn spellen tot modus.Met deze wordt van nu bestaan er nog krachtige meer in staat qua virtuele spelen ben je toch met elkaar consoles naast de computer. Ik prestaties en de indruk op de bezig, de impact op sociaal vlak denk echter zelf dat de consoles gebruiker. hoeft dus niet altijd negatief te langzaam zullen uitsterven als zijn. reactie op het steeds krachtiger worden van de hedendaagse computer.

Games per jaar: The Sims Er zijn vele verschillende soorten spellencategorieen, om Een simulatie van het alledaag- een paar voorbeelde te geven, se leven. Het populairste spel uit hier een overzicht met succes- deze categorie is wel de Sims volle spellen van dat jaar: (2). GTA 3, een gewelddadig spel 1947: Primitieve raketsimulatie. Racers: Eerste grafische videospel. Vroeger waren er niet veel Bij dit soort spellen rij je in een 1952: Tic-tac-Toe (Noughts en spelcateorieen , mede doordat snelle auto, het ndoel is Crosses) Boter - Kaas en Eieren. de technologie toen nog niet natuurlijk om het eerst de finish 1958: Tennis for Two. Een geavanceerd genoeg was om te passeren of de snelste ronde virtueel tennisspel. gecompliceerde spellen te te rijden. Deze spellen zijn vaak 1962: Spacewar. Een spel rond maken. Nu zijn er tal van extreem realistisch en de een ruimtereis. Het klassieke spel Tetris verschillende spelsoorten. circuits waarop men rijdt zijn Computer Impact deel 4 / Digitale opslag

16 Pagina Info Bulletin Jaargang 16 Nummer 2 - April 2008 exact nagemaakt als de echte. geld verdienen doordat ze alle digitale informatie die ooit uitdaging voor de producenten Voorbeelden zijn: Need for continu inspringen op de werd gecreëerd. Niet alle infor- van opslagmedia, temeer omdat Speed, Gran Turismo, Formula ontwikkelingen en wensen van matie die digitaal aangemaakt het totale aantal bestanden van One enzovoorts. de consument. Elke volgende en doorgestuurd wordt, is het digitale universum vijftig generatie spelletjes had weer immers permanent opgeslagen. procent keer sneller groeit dan een nieuw snufje, iets nieuws. De onderzoekers schatten dat in het totale aantal gigabytes. Mede door de technische het jaar 2011 ongeveer de helft ontwikkelingen werden beelden van de digitale informatie Beleid nodig realistischer, kwam er toepasse- nergens permanent opgeslagen Het mag duidelijk zijn dat de IT- lijke muziek bij het spel en zal zijn. sector voor een aantal uitdagin- levensechte geluiden. Het gen staat. Volgens het rapport is bedrijfsleven speelde in op Tegen die tijd zal de totale dringend behoefte aan een trends en ging krachtige digitale informatieberg tien keer overkoepelend beleid voor het multimedia Pc’s bouwen en op zo groot zijn als in 2006, staat in beheer van digitale informatie. GT Legends de markt brengen. Wat ooit het rapport te lezen. De snelst begon als een blokkerig spel groeiende delen van het digitale Brandkast op wieltjes be- Real Time Strategy: genaamd “Spacewar” is nu een universum zijn digitale tv, schermt uw notebook spel die dicht in de buurt komt bewakingscamera's, landen van “virtual reality”. waar internet nu opkomt, Of het nu gaat om uw laptop, toepassingen gebaseerd op sen- mp3-speler of de kostbare Volgende keer: soren, datacenters die verschil- Commodore 65, hebbedingetjes Computer Impact deel 5: lende computers aaneenscha- voor onderweg zijn ook interes- Communicatie. kelen en ten slotte sociale sant voor dieven. Het is dus niet netwerksites. overbodig om alles veilig op te Wereld komt digitale opslag- bergen, in een draagbare ruimte tekort Extremen brandkast bijvoorbeeld. Het digitale universum ontwik- Red Alert 2 EMC, niet toevallig een produ- kelt steeds verder zijn extremi- De Steelbag is zo'n veiligheids- cent van opslagtoepassingen, teiten. Dat blijkt uit de verschil- Complexe spellen waarbij een sponsort een onderzoek naar de lende gangbare opslagmedia die oorlog of stad in goede banen wereldwijde productie van digi- ontwikkeld worden. Er is een geleid moet worden. Voor deze tale informatie. De ontdekkin- steeds uitbreidend gamma dat spellen is inzicht en intelligentie gen die de onderzoekers in het varieert tussen enerzijds dvd's niet overbodig. Het spel is zo laatste jaar deden, zijn best de met films van bijna zes gigabyte gebouwd dat je van bovenaf moeite waard. en anderzijds RFID-tags die alles bestuurt en controleert. slechts 128-bit signalen op- Bekende titels zijn: Command Al in 2007 publiceerden EMC slaan. And Conquer, Rise of Nations en IDC, een grote speler in en Warcraft. marktonderzoek, een vergelijk- RFID-tags zijn kleine chips met baar rapport. Uit de nieuwste een kleine hoeveelheid informa- Dit zijn de meest populaire spel- tie die kan worden ingelezen via koffer. Met een slot en een gegevens blijkt dat ze toen de aluminium omhulsel beschermt categorieen van dit moment, er totale omvang van het digitale radiosignalen. Ze worden zijn natuurlijk nog veel meer voornamelijk gebruikt voor hij uw waardevolle eigendomen universum onderschat hebben. onderweg. Een stalen kabel spelsoorten die minder bekend In totaal was er in 2007 wereld- logistieke doeleinden. Hoewel zijn. deze RFID-tags slechts zes zorgt ervoor dat u de koffer in de wijd 281 miljard gigabyte auto of op de trein gerust digitale informatie beschikbaar. procent vertegenwoordigen van Conclusie: alle gigabytes die het digitale onbewaakt kunt achterlaten. Dat is tien procent meer dan Voor die zekerheid sleurt u wel Zoals ik al zei hebben spellen gedacht. universum rijk is, zijn ze goed een grote invloed op onze voor meer dan 99 procent van telkens een tas mee die leeg zo'n drie kilogram weegt. samenleving. Veel (jongere) Zoals voorspeld was er in 2007 alle units, of bestanden waaruit mensen worden beïnvloed door de digitale wereld is opge- voor het eerst te weinig De koffer komt in vier model- spellen, volgens sommige opslagruimte beschikbaar voor bouwd. Bovendien staat RFID mensen zetten schietspellen aan momenteel nog in zijn kinder- len, gaande van de Compact- tot geweld. schoenen en wordt binnenkort versie voor 155 euro, tot twee een explosie in het gebruik van grotere Business-modellen van Voor vele bedrijven is er deze technologie verwacht. 329 en 415 euro. Voor de echte vandaag de veel geld te halen in wereldreiziger is er ook de deze markt, er gaan momenteel Er wordt geschat dat in 2011 de Steelbag Traveller. Hiermee 30 miljard euro om en men totale informatieberg zal be- krijgt u voor 489 euro nog een denkt dat dan dit bedrag zal staan uit twintig quadrillion maatje extra met speciaal oplopen tot 100 miljard in 2010. (twintig miljoen miljard) be- handvat en wieltjes fungeert als Deze bedrijven kunnen zoveel standen. Een onvoorstelbare melkkoe. Retro Gaming

Nummer 2 - April 2008 Jaargang 16 Infobulletin Pagina 17

Retro-games in de programma Sesamstraat, maar één kant een Scart-stekker. Als u huiskamer. tevens van het gelijknamige in het bezit bent van een spelprogramma voor de PC. Er videocamera is de kans groot Televisie kijken is leuk, spelle- waren meer van die spellen en dat u geen kabel hoeft aan te tjes spelen op de computer ook! niet alleen voor kinderen: schaffen, omdat bij de camcor- Nog leuker wordt het als deze Prince Of Persia, Linda en Dave der dikwijls al een dergelijke twee worden gecombineerd. in Pickle Wars, Leisure Suit kabel werd meegeleverd om uw Lees hier wat ervoor komt Larry, Jill Of The Jungle, Hocus camera op de TV aan te sluiten. kijken om een gewone pc op de geen van deze ingangen, dan Pocus, Dangerous Dave, kunt u kijken of er op uw Aangezien de kabel alleen TV aan te sluiten. Moeilijk? Valt Frogger, Commander Keen, videosignalen overbrengt hebt u wel mee. Leuk? Reken maar! videorecorder wel een dergelij- redder van de aarde en de ke ingang zit. nog een tweede kabel nodig om Inleiding M e l k w e g , G o l d e n A x e , ook het geluid over te zetten. Het gaat er in dit artikel niet om enzovoort. TV-zijde Hiervoor gebruikt u normaliter een super Media Center op te Voor de Xbox, GameCube en De kabel waarmee u de pc met een kabel met aan de PC kant Playstation zijn die spelletjes er de TV verbindt, moet aan één een 3,5 mm plug (ziet eruit als niet meer, hooguit supersnelle kant uitgerust zijn met een een stekkertje zoals die aan een nieuwe versies. Tijd dus om het stekker die in de zojuist gekozen walkman koptelefoon zit) en over een andere boeg te gooien. ingang op de TV (of video) past. aan de TV kant 2 tulpstekker- Tijd voor retro-computing. U De stekker aan de andere kant tjes, meestal een rode en een sluit "gewoon" uw eigen (of uw van de kabel komt in uw witte. vorige) computer aan op de computer te zitten. Uw PC dient Verbinden televisie! dus wel een mogelijkheid te Het aansluiten is niet eens zo'n Omdat u toch niet het nieuwste hebben om de televisie aan te kunst. U steekt de kabel ener- van het nieuwste gaat spelen sluiten. Dit kan door middel van zijds in de PC en anderzijds in (dan had u wel een Xbox een grafische kaart met een de TV. Voor de audiokabel voor gekocht) is een zware Media zogenaamde "TV-Out connec- het geluid geldt hetzelfde. Veel Center computer niet echt tor". Het is ook mogelijk dat uw TV's schakelen automatisch nodig. Een Intel Celeron PC over een S-video-uitgang om, zodra er een videosignaal processor (van 333 MHz) en beschikt. Ontbreekt een derge- van buitenaf binnenkomt (in uw 256 MB geheugen is al lijke aansluiting, schaf dan een geval vanaf de pc), dus dat is voldoende. Wilt u echter ook nieuwe videokaart aan met zo'n gemakkelijk. Andere TV's zetten. Integendeel, we zoeken films gaan bekijken vanaf uw uitgang. Heeft u een niet al te een oplossing om leuke, oude PC, dan is wel een krachtiger PC oude laptop, dan is er een computerspelletjes op TV te nodig. behoorlijke kans dat die reeds spelen. Immers, wie herinnert Wat heeft u nodig? van een dergelijke connector is zich niet het succes van de Om een computer op uw TV te voorzien: let op de gele 'tulp' spelcomputers uit de oudheid kunnen aansluiten hoeft u geen connector . van onder meer Philips en Atari? ingenieur elektrotechniek te Aansluitkabel Of de eerste stappen van huidige zijn, hoewel er wel enkele Nu u de ingang op de TV en de giganten als Xbox, GameCube vaktermen aan te pas komen. Zo uitgang op uw pc gevonden hebt en Playstation? Urenlang speel- dient uw TV voorzien te zijn van kunt u de bijbehorende aansluit- plezier hebben we eraan be- kabel aanschaffen. Afgebeeld is leefd, en het is niet eens zo lang een universele kabel: aan geleden. weerszijden zit een S-Video stekker (geel), een composite vragen echter om een handmati- Retro-computing videostekker (gele tulpplug) en ge omschakeling naar het Tegenwoordig vindt u in de twee audio-pluggen (rode en aangeboden pc-signaal. Via de winkels superdeluxe spelcom- witte tulpplug). Er zijn ook knoppen op de TV (vaak via uw puters en schappen vol met de varianten in de handel, met aan afstandsbediening) moet u dan prachtigste en snelste spellen. als bron kiezen voor het AV- Hoe mooi ook, voor velen zijn een 'ingang'. Dat kunnen er signaal. Dikwijls is dat kanaal de huidige spelletjes met hun verschillende zijn zoals een S- AV, Video of 0 (nul), of -1 of -2 grafische geweld en vergaande video ingang, een een composi- (min 1 of min 2). Raadpleeg complexiteit een stap te ver. te video-ingang (ziet er meestal hiervoor de handleiding van uw Vooral veel ouders denken er zo uit als een geelgekleurde tulp televisie. Is dit allemaal gelukt, over. Menigeen denkt nog wel ingang) of een Scart-ingang. dan vertoont uw TV waarschijn- eens terug aan de dagen van die Voor de laatste is in de betere lijk een egaal zwart scherm. eenvoudige, tweedimensionale audio/videowinkel een verloop- platformspellen. Of misschien plugstekker leverbaar, die de Software hebt u kleine kinderen die zich Scart-ingang verandert in een S- Ten slotte heeft u de juiste prima vermaken met Pino en video-ingang en/of een compo- drivers (stuurprogramma's) Tommie, bekend van het TV- site video-ingang. Heeft uw TV voor uw grafische kaart nodig. Retro Gaming / Vrouwen Gaming

18 Pagina Info Bulletin Jaargang 16 Nummer 2 - April 2008

Vaak is op een pc als grafisch In onze testopstelling zat een scherpe afbeeldingen. Dat andere spelers gaan ze dan op stuurprogramma de standaard videokaart met een chipset van mooie scherpe beeld van uw ontdekkingstocht door een VGA- of SuperVGA-driver van Nvidia. Hier werd het TV beeld monitor blijkt op de televisie virtuele wereld. Windows geïnstalleerd, en die geactiveerd via het configura- dus ineens een stuk minder mooi werkt prima voor standaard tiescherm: en scherp te zijn. De onderzoekers gingen aan de computergebruik. Maar om de 1. Klik met de rechter muisknop Wilt u op uw televisie veel met slag met de verklaringen van TV-uitgang aan te kunnen op het bureaublad en kies voor tekst werken, kies dan een zo 115 spelers, waaronder 83 spreken heeft u toch echt de Eigenschappen. laag mogelijke resolutie. mannen en 32 vrouwen. De drivers van de fabrikant nodig. 2. Open het tabblad Instellin- Voordeel van dit nadeel is onderzoeksuitkomsten zijn Zoek de cd, die u bij de gen. overigens wel dat filmpjes of opvallend. 54 procent van de videokaart of pc meegeleverd 3. Klik op de tweede getoonde afbeeldingen die er op uw mannen én 68 procent van de hebt gekregen of zoek de drivers monitor en kies voor de optie monitor maar matig uitzien, op vrouwen creëert online perso- Beeldscherm uitbreiden naar dit uw TV ineens heel acceptabel nages van het andere geslacht. scherm. blijken. Dat geldt zeker voor de Gender swapping is de correcte Is een dergelijke optie niet retro-spelletjes, en daar was het term. beschikbaar, dan is het handig in beginsel allemaal om te doen. om op de website van de Dus laat die kleine (of uzelf) Interessant is dat de motivatie fabrikant van uw grafische kaart maar schuiven. Met de muis wel voor dit gedrag bij de twee te controleren of er recente te verstaan. Over de muis geslachten verschilt. Vrouwen drivers zijn voor uw kaart. gesproken, we hebben nog een nemen een mannelijke identiteit Uiteraard kan het er bij u - tip tot besluit: een draadloos aan om mannen op afstand te afhankelijk van de drivers van toetsenbord en een draadloze houden. Mannelijke spelers uw eigen grafische kaart - muis zijn aan te raden. vinden dan weer dat ze met een anders uitzien, maar dit is in vrouwelijk personage een veel ieder geval de hoek waar u het betere behandeling krijgen. zoeken moet. Indien u op het tabblad Instellingen niets van "De keuze voor het andere uw gading vindt, loont het Mannelijke gamers trekken geslacht kan een effect hebben wellicht de moeite om op de vaak jurk aan op de speelstijl en op interactie op de website van de fabrikant. knop Geavanceerd te klikken. met andere gamers", stellen de Omdat er legio van deze Hebt u juiste drivers geïnstal- De Britse universiteit van onderzoekers. Hun studie grafische kaarten zijn, en even leerd, dan vindt u hier zeker Nottingham Trent onderzocht bevestigt eerdere bevindingen zoveel drivers, is het moeilijk aanvullende instellingen. Is dit eerder al de relaties tussen die suggereren dat vrouwelijke hier een éénduidige uitleg voor gelukt dan zijn er twee spelers van Massive Multiplay- personages een positieve te geven. Nu zijn er situaties mogelijkheden. Of u heeft een er Online Role Playing Games invloed hebben in een voorna- waarin de fabrikant niet meer mooi beeld, of het ziet er niet uit. (MMOPRG). Hun nieuwe melijk mannelijke omgeving. bestaat. In zo'n geval zult u wat In het eerste geval wensen we u studie bewijst dat veel spelers dieper in de specificaties van uw veel speelplezier. Indien u een zich online een ander geslacht pc en/of grafische kaart moeten slecht beeld hebt (storing, aanmeten. duiken om te achterhalen op strepen, etc...), dan is het aan te welke 'chipset' de videokaart is raden om de resolutie te In deze online games, zoals gebaseerd. Fabrikanten van wijzigen. Een beeldresolutie World of Warcraft en Guild deze chipsets (Nvidia, ATI of van 1024 bij 768 pixels is voor Wars, creëren deelnemers zelf S3) hebben meestal een een monitor prima, maar de hun personage waarvan ze ook driverset voor hun chips meeste televisietoestellen het uiterlijk volledig kunnen beschikbaar die doorgaans goed kunnen er niet mee overweg. bepalen. Samen met duizenden zal werken. Een standje lager (800 bij 600 pixels) werkt doorgaans wel Instellen prima: sleep de regelaar in het U dient uw computer te vertellen vak Beeldschermresolutie naar dat de TV-Out-uitgang gebruikt links. dient te worden. Afhankelijk Tot slot van de grafische kaart is het U dient zich te realiseren dat een mogelijk om zowel de monitor TV kwalitatief anders is dan een als de TV tegelijk te gebruiken, pc-monitor. De televisie is of alleen één van beiden. namelijk een apparaat met een Kwestie van uitprobe-ren dus. beeldbuis die inferieur is aan de Installeer alles terwijl er een gemiddelde monitor. De beeld- gewone computermoni-tor aan punten die de televisie gebruikt de pc gekoppeld zit. Zodra alles zijn een stuk grover. Concreet goed werkt is die niet meer vertaalt zich dit in vaak onlees- noodzakelijk en kan die weg. bare tekst en wat minder Advertentie van de maand

Nummer 2 - April 2008 Jaargang 16 Infobulletin Pagina 19 20 Pagina Info Bulletin Jaargang 16 Nummer 2 - April 2008

Agenda seerd door de Cincinnati Colofon Commodore Computer Club op Op zondag 20 april vanaf 16:00 28 en 29 juni in de Drawbridge uur is er voor het zevende Op zaterdag 21 juni organiseert Inn, Ohio, Amerika. Kijk ook Uitgave: HCC Commodore de Commodore GG weer een maar eens op: Gebruikers Groep clubdag in het Trefpunt, van http://www.c4expo.org/ 10:00 tot 16:00 uur. We krijgen Eindredactie: achtereenvolgende jaar weer dan bezoek vanuit (Californie) Humor Jan Klooster een Commodore Meeting in Amerika van Robert Bernardo. [email protected] Wenen, Oostenrijk. Het tijdstip Hij is voorzitter van de Fresno Een man en een vrouw zijn 20 van stoppen staat geheel open Commodore User Group. jaar getrouwd en de man gaat Interviews & nieuws: dus zo lang iedereen het leuk Ron van Schaik Iedereen is natuurlijk weer van met zijn vrouw mee om kleren te vindt gaat men gewoon door…. [email protected] Op de website staat de route, het harte welkom! Kijk voor het kopen voor een feest. De vrouw programma, de plaats en nog laatste nieuws op: zoekt tussen de kleding en de Redactiemedewerkers: veel meer vermeld. Leuk is ook H t t p : / / c o m m o d o r e - man staat maar een beetje Ron van Schaik en jan Klooster om de foto's van de afgelopen gg.hobby.nl/ achteraf te wachten tot z'n jaren eens te bekijken, zie: vrouw klaar is. Loopt de vrouw Adverteren: http://members.chello.at/wiener Alleen toegankelijk voor naar haar man: "Waarom doe je Wilt u adverteren in het INFO .freiheit/c=meeting.htm#top1 Commodore liefhebbers is het nou niet eens zoals vroeger? BULLETIN, vraag dan naar de C4. Deze party wordt georgani- Toen hielp je me altijd met mogelijkheden en de actueel Op 26 en 27 april is de negende kleren uitzoeken." Zegt de man: geldende tarieven. Neem hier- VCFe. Doel van het VCFe is het "Ja, wat zoek je dan?" "Ge- voor contact op met: Ron van behoud en onderhoud te woon," zegt de vrouw, "iets dat Schaik bevorderen van "historische" : [email protected] past bij mijn gezicht." "Kijk dan computers en andere elektron- schat," zegt de man, "er hangen Het HCC Commodore GG toch plooirokken?" INFO BULLETIN is gratis voor leden van de HCC Com- modore Gebruikers Groep en ische verwerkings machines, verschijnt zes keer per jaar. De interesse in "overbodige" hard- distributie wordt verzorgd en software te wekken en vooral tijdens de gebruikersdagen van plezier eraan te beleven. Er is onze GG. Niet leden kunnen dit ieder jaar erg veel te doen, zoals Sudoku bulletin ontvangen op deze allerlei demonstraties, presenta- dagen tegen betaling van € ties, een vlooienmarkt en een 3,00. quiz. De dagen zijn in München, Duitsland en voor meer infor- Overname of vermenigvuldi- matie kun je kijken op: ging van artikelen uit deze http://www.vcfe.org/ uitgave is niet toegestaan zon- der de uitdrukkelijke toestem- Van vrijdag 20 tot en met zondag ming van het bestuur. Toege- 22 juni is er eindelijk weer eens zonden stukken blijven eigen- een party bij onze zuiderburen in dom van onze GG en kunnen Belgie. Deze wordt bewust tevens worden opgenomen op onze website. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. gehouden in de buurt van de Nederlandse en Duitse grens in JC Fuego te Maaseik. Men hoopt hierdoor natuurlijk ook veel bezoekers uit Nederland en Duitsland te trekken. Er is dus veel ruimte (voor 250 personen) en op de website kun je je bezoek alvast aankondigen: http://www.rewired.be/