Jaarstukken 2019 Versie 1

Dit is een publicatie van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân

Postadres algemeen: Postbus 4 8800 AA Franeker

Telefoonnummer algemeen: 0517-380200

Eise Eisingastraat 8 8801 KE Franeker

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 2

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ...... 3 Voorwoord ...... 5 1 Inleiding ...... 6 1.1 Opzet jaarstukken 2019 ...... 6 1.2 De organisatie ...... 7 1.2.1 Taken en bevoegdheden ...... 8 1.2.2 Begroting- en rekeningprocedure ...... 8 2 Jaarverslag 2019 ...... 10 2.1 Algemeen ...... 10 2.2 COVID-19 virus en jaarrekening 2019 ...... 10 2.3 Financiële programmaverantwoording 2019, totaal Dienst ...... 11 2.4 Programma Werk, Participatie en Inkomen ...... 12 2.4.1 Doelstellingen en acties Werk, Participatie en Inkomen ...... 12 2.4.2 Cliënten - Programmaonderdeel Werk en Participatie ...... 14 2.4.3 Financiën - Programmaonderdeel Werk en Participatie ...... 17 2.4.4 Cliënten - Programmaonderdeel Inkomen ...... 19 2.4.5 Financiën - Programmaonderdeel Inkomen ...... 22 2.5 Programma Armoedebestrijding ...... 23 2.5.1 Doelstellingen en acties Armoedebestrijding ...... 23 2.5.2 Toekenningen – Armoedebestrijding ...... 25 2.5.3 Financiën – Armoedebestrijding ...... 26 2.6 Programma Wmo en Jeugdwet ...... 28 2.6.1 Doelstellingen en acties Wmo en Jeugdwet ...... 28 2.6.2 Projecten Wmo ...... 30 2.6.3 Regionale maatregelen ‘Grip op kosten en proces Jeugdwet’ ...... 31 2.6.4 Cliënten – Programmaonderdeel Wmo ...... 33 2.6.5 Ontwikkeling in afgehandelde aanvragen, mutaties en beëindigingen ...... 35 2.6.6 Financiën – Programmaonderdeel Wmo ...... 36 2.6.7 Cliënten – Programmaonderdeel Jeugdwet ...... 38 2.6.8 Ontwikkeling in afgehandelde aanvragen, mutaties en beëindigingen ...... 41 2.6.9 Financiën – Programmaonderdeel Jeugdwet ...... 42 2.7 Paragraaf Bedrijfsvoering ...... 46 2.7.1 Doelstellingen en acties Bedrijfsvoering ...... 46 2.7.2 Paragraaf Weerstandsvermogen ...... 48 2.7.3 Risico´s in relatie tot de omvang van de benodigde weerstandscapaciteit .... 50 2.8 Paragraaf Financiering ...... 52 2.8.1 Financieringsbehoefte/leningenportefeuille/renterisiconorm ...... 52 2.8.2 Kasgeldlimiet ...... 52 2.8.3 Kasgeldbeheer ...... 52 2.8.4 Liquiditeitsbeheer ...... 52 3 Jaarrekening 2019 ...... 54 3.1 Balans per 31 december 2019 ...... 54 3.2 Overzicht van baten en lasten over 2019 ...... 55 3.2.1 Overzicht van baten en lasten conform BBV-regelgeving ...... 56 3.2.2 Bedrijfsvoeringslasten ...... 57 3.3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling ...... 59

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 3

3.3.1 Continuïteit ...... 59 3.3.2 Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening ...... 59 3.3.3 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva ...... 60 3.3.4 Grondslagen voor de resultaatbepaling ...... 62 3.3.5 Begrotingsrechtmatigheid ...... 63 3.4 Toelichting op de balans per 31 december 2019 ...... 63 3.4.1 Materiële vaste activa ...... 64 3.4.2 Vlottende activa ...... 65 3.4.3 Eigen vermogen ...... 67 3.4.4 Verloop voorziening ...... 68 3.4.5 Vlottende passiva ...... 68 3.4.6 Niet uit de balans blijkende verplichtingen ...... 69 3.4.7 Gebeurtenissen na balansdatum ...... 69 3.5 Toelichting overzicht van baten en lasten ...... 70 3.5.1 Resultaten- en verschillenanalyse bedrijfsvoeringslasten ...... 70 3.5.2 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen ...... 73 4 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ...... 75 4.1 Besluit tot vaststelling...... 76 5 Bijlage A Overzicht materiële vaste activa ...... 77 6 Bijlage B SISA bijlage 2019 ...... 78 7 Bijlage C Verdeelsleutel bedrijfsvoeringslasten ...... 80 8 Bijlage D Afrekening met deelnemende gemeenten ...... 81 9 Bijlage E Overzicht berekening Vangnetuitkering Inkomen 2019 ...... 83 10 Bijlage F Overzicht van baten en lasten naar taakvelden ...... 84 11 Bijlage G Afkortingen ...... 85 12 Bijlage H Organogram ultimo 2019 ...... 86 13 Bijlage I Overzichten programmalasten- en baten per gemeente ...... 87 13.1.1 Overzicht gemeente Harlingen ...... 88 13.1.2 Overzicht gemeente Terschelling ...... 93 13.1.3 Overzicht gemeente Vlieland ...... 98 13.1.4 Overzicht gemeente Waadhoeke ...... 103 14 Bijlage J Toelichting financiële afwijkingen Inkomen 2019 ...... 108 14.1.1 Dienst SoZaWe Noardwest Fryslân ...... 108 14.1.2 Gemeente Harlingen ...... 109 14.1.3 Gemeente Terschelling ...... 110 14.1.4 Gemeente Vlieland ...... 111 14.1.5 Gemeente Waadhoeke ...... 112 15 Bijlage K Toelichting financiële afwijkingen Armoedebestrijding 2019 ...... 113 15.1.1 Dienst SoZaWe Noardwest Fryslân ...... 113 15.1.2 Gemeente Harlingen ...... 113 15.1.3 Gemeente Terschelling ...... 114 15.1.4 Gemeente Vlieland ...... 114 15.1.5 Gemeente Waadhoeke ...... 115 16 Bijlage L Beleidsindicatoren BBV ...... 116

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 4

Voorwoord

Try Not To Become a Man of Success But Rather Try To Become a Man of Value

De quote ‘Try Not To Become a Man of Success But Rather Try To Become a Man of Value’ wordt toegeschreven aan Albert Einstein. Zijn advies aan de jonge man is om te proberen een man van waarde te worden in plaatst van man van succes. Een man van succes neemt meer van het leven dan hij geeft en de man van waarde geeft meer dan hij neemt. Daarmee plaatst een van de grootste wetenschappers aller tijden dienstbaarheid aan de mensheid boven het zogenaamde succes in het leven. Iets dat mij inspireert om verantwoordelijkheid in het Sociaal Domein in Noordwest Friesland te dragen. En wat mij betreft niet alleen een verantwoordelijkheid voor de man maar voor de mens in het algemeen. Een verantwoordelijkheid die ik op het moment van schrijven, midden in de periode dat we in de wereld de gevolgen ervaren van de uitbraak van het COVID-19-(corona)virus meer naar voren komt dan ik ooit eerder heb meegemaakt.

Want deze jaarrekening van de Dienst is de laatste uit het pre-corona-tijdperk. Naar verwachting zal deze crisis terug te zien zijn op veel beleidsterreinen van onze begroting 2020 en mogelijk in de jaren daarna. Hoe groot de (financiële) impact zal zijn is nu onmogelijk te bepalen. We monitoren onze risico’s en die van onze partners voortdurend. Onze organisatie loopt geen risico voor de continuïteit. We bewaken onze liquiditeitspositie goed en nemen zo nodig maatregelen om onze taken gedurende deze crisis zo goed mogelijk te blijven uitvoeren en onze dienstverlening, kennis en expertise op het niveau te houden dat inwoners, opdrachtgevers en samenwerkingspartners van ons mogen verwachten.

Het motto Try Not To Become a Man of Success But Rather Try To Become a Man of Value is daarbij voor mij persoonlijk een waardevolle leidraad, maar het motto van de Dienst is hierin nóg belangijker. Het raakt mij nog iedere keer als ik het uitspreek of neerschijf. Zo ook nu weer in dit voorwoord en in het vinden van onze weg tijdens de coronacrisis:

Zo zorgen we dat het sociaal werkt!

Marius Jellema directeur

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 5

1 Inleiding Voor u liggen de jaarstukken 2019 van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân, hierna te noemen De Dienst. De accountant heeft de controle op de jaarrekening 2019 afgerond. In hoofdstuk 4 vindt u zijn controleverklaring.

1.1 Opzet jaarstukken 2019 De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. Het jaarverslag is opgenomen in hoofdstuk 2 en bestaat uit de programmaverantwoordingen op dienstniveau en de paragrafen weerstandsvermogen, financiering en bedrijfsvoering. De programmaverant- woording geschiedt zowel inhoudelijk als financieel. De programmaverantwoording laat puur de baten en lasten van het programma zelf zien. De bedrijfsvoeringslasten verantwoorden we in deze jaarstukken in hoofdstuk 3. In paragraaf 3.2 vindt u het overzicht van baten en lasten. Hierin zetten we de baten en lasten van de programma’s inclusief de bedrijfsvoerings- lasten uiteen.

De rapportage is: 1. voorzien van een samenvatting van de uitvoering van het Programmaplan. 2. per programma ingericht voorzien van onder andere: a. bestandsontwikkeling b. afgehandelde aanvragen c. in- en uitstroom d. financiën e. vergelijking in NWF

3. voor wat betreft het onderdeel Bedrijfsvoering voorzien van onder andere: a. financiën b. formatie c. verzuim

In hoofdstuk 3 is de jaarrekening opgenomen, bestaande uit de balans, het overzicht van baten en lasten en de verantwoording van de bedrijfsvoeringslasten.

In hoofdstuk 4 treft u de controleverklaring van onze accountant aan. Tevens is hierin het bestuursbesluit tot vaststelling van de programmarekening 2019 opgenomen.

In de jaarstukken hanteren we een aantal afkortingen. Een overzicht hiervan kunt u vinden in bijlage G.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 6

1.2 De organisatie De Gemeenschappelijke Regeling Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân, gevestigd te Franeker, is opgericht per 1 januari 1999, bij besluiten van de deelnemende gemeenten het Bildt, Franekeradeel, Harlingen, Menameradiel en Vlieland, op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Per 1 januari 2005 zijn de gemeenten Ferwerderadiel, Leeuwarderadeel en Terschelling toegetreden tot de Gemeenschappelijke Regeling. Per 1 januari 2015 is de gemeente Ferwerderadiel uitgetreden. Per 1 januari 2018 is de gemeente Leeuwarderadeel uitgetreden in verband met de herindeling van de gemeente Leeuwarden. Per 1 januari 2018 zijn tevens de gemeenten het Bildt, Franekeradeel, Menameradiel en een deel van Littenseradiel gefuseerd tot gemeente Waadhoeke. De Dienst heeft een platte structuur met korte lijnen. De directeur stuurt via teamleiders de afdelingen beleid, dienstverlening en bedrijfsvoering aan.

De Dienst heeft een bestuur waarin iedere deelnemende gemeente wordt vertegenwoordigd door één of meerdere wethouders. De samenstelling van het algemeen bestuur per 31 december 2019 is als volgt:

Naam Gemeente Functie

Mevrouw J. Hoekstra- Sikkema Terschelling Voorzitter Mevrouw B. Tol Waadhoeke Waarnemend voorzitter Mevrouw N. Haarsma-Vrieswijk Waadhoeke Lid Mevrouw C. de Pee Waadhoeke Lid De heer H. Kuiken Harlingen Lid De heer P. Schoute Harlingen Lid Mevrouw E. de Ruijter Vlieland Lid

Daarnaast hebben wij een dagelijks bestuur. Dit wordt gevormd door:

Naam Gemeente

Mevrouw J. Hoekstra- Sikkema Terschelling Mevrouw B. Tol Waadhoeke De heer P. Schoute Harlingen De heer M.J. Jellema De Dienst

Het management van de Dienst wordt gevormd door:

Naam Functie

De heer M.J. Jellema Directeur

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 7

1.2.1 Taken en bevoegdheden Wij verrichten op grond van de huidige Gemeenschappelijke Regeling (deels) de volgende taken: 1. Uitvoering van de Participatiewet 2. Uitvoering van de Jeugdwet 3. Uitvoering van de IOW/IOAW 4. Uitvoering van de IOAZ 5. Uitvoering van het Bbz 6. Uitvoering van de Wmo 2015 7. Uitvoering van de Wet Kinderopvang 8. Uitvoering van overige wetten op de terreinen van de sociale zekerheid, gesubsidieerde arbeid, maatschappelijke zorg en jeugdzorg waarvan de uitvoering aan de gemeente- besturen al dan niet in medebewind is opgedragen.

1.2.2 Begroting- en rekeningprocedure Artikel 34 van de Wet gemeenschappelijke regelingen schrijft het volgende voor:

Begroting • Het algemeen bestuur van de GR stelt de begroting vast in het jaar voorafgaande aan dat waarvoor zij dient. • Het dagelijks bestuur van de GR zendt de begroting binnen twee weken na de vaststelling, doch in ieder geval vóór 1 augustus van het jaar voorafgaande aan dat waarvoor de begroting dient, aan gedeputeerde staten.

Financiële en beleidsmatige kaders en de voorlopige jaarrekening • Het dagelijks bestuur van de GR zendt vóór 15 april van het jaar voorafgaande aan dat waarvoor de begroting dient, de algemene financiële en beleidsmatige kaders en de voorlopige jaarrekening aan de raden van de deelnemende gemeenten.

Jaarrekening • Het algemeen bestuur van de GR stelt de jaarrekening vast in het jaar volgende op het jaar waarop deze betrekking heeft. • Het dagelijks bestuur van de GR zendt de jaarrekening binnen twee weken na de vaststelling, doch in ieder geval vóór 15 juli van het jaar volgende op het jaar waarop de jaarrekening betrekking heeft, aan gedeputeerde staten.

Op 19 april 2018 is de begroting 2019 door het algemeen bestuur van de Dienst vastgesteld. De Begroting na Wijziging 2019, in dit jaarverslag genoemd ‘Herziene begroting 2019’, is op 28 november 2018 door het algemeen bestuur vastgesteld.

Op 20 februari 2020 zijn de voorlopige jaarcijfers 2019 door De Dienst verstuurd naar de gemeenten.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 8

Jaarverslag 2019 In het jaarverslag beschrijven we de resultaten van de acties die we in 2019 ondernomen hebben om de doelstellingen uit de begroting na wijziging 2019 te behalen

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 9

2 Jaarverslag 2019

2.1 Algemeen Het jaarverslag is opgesteld conform het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV 2004).

2.2 COVID-19 virus en jaarrekening 2019 De uitbraak van COVID-19 (corona) eind februari 2020 heeft een enorme impact op ons allemaal. De wereldwijde pandemie leidt tot ongekende omstandigheden. Voor de aanpak van COVID-19 kijken wij wat we, aanvullend op de landelijke maatregelen van het Rijk, kunnen doen. Dit raakt veel beleidsterreinen van onze organisatie. We streven naar een zo adequaat mogelijke uitvoering van de landelijke en lokale maatregelen en naar zoveel mogelijk continuïteit van de reguliere werkzaamheden en van noodzakelijke (digitale) besluitvorming en hebben daarvoor de nodige interne maatregelen genomen.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 10

2.3 Financiële programmaverantwoording 2019, totaal Dienst De totale programmaverantwoording geeft alleen inzicht in de realisaties en begroting van de verschillende programma’s. Daarom is het volgende overzicht exclusief bedrijfsvoeringlasten opgenomen.

Jaar 2019 Herziene Afwijking Afwijking Begroting Jaar 2018 begroting 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's Werk & Participatie 2.294.931 2.571.141 -276.210 -11% 2.545.310 2.106.724 Inkomen 23.823.021 24.298.698 -475.677 -2% 25.281.111 24.392.889 Armoedebestrijding 2.894.687 3.020.268 -125.581 -4% 3.203.960 2.712.388 Wmo 13.714.424 13.375.011 339.413 3% 12.165.525 12.958.563 Jeugdwet 17.982.574 13.011.228 4.971.346 38% 11.091.614 16.186.504 Totaal lasten 60.709.637 56.276.345 4.433.292 8% 54.287.520 58.357.068

Baten in euro's Werk & Participatie 2.195 - 2.195 - 1.474 Inkomen 682.758 611.561 71.198 12% 582.446 726.731 Armoedebestrijding 195.624 207.758 -12.134 -6% 176.118 224.844 Wmo 322.402 248.800 73.602 30% 607.199 455.636 Jeugdwet - - - - - Totaal baten 1.202.980 1.068.119 134.861 13% 1.365.764 1.408.686

Resultaat -59.506.657 -55.208.227 -4.298.431 8% -52.921.757 -56.948.381

Dekking in euro's Bijdrage gemeenten Werk & Participatie 2.292.735 2.571.141 -278.406 -11% 2.545.310 2.105.249 Inkomen 23.140.263 23.687.137 -546.875 -2% 24.698.664 23.666.157 Armoedebestrijding 2.699.063 2.812.510 -113.447 -4% 3.027.842 2.487.543 Wmo 13.392.022 13.126.211 265.812 2% 11.558.326 12.502.927 Jeugdwet 17.982.574 13.011.228 4.971.346 38% 11.091.614 16.186.504 Totaal dekking 59.506.657 55.208.227 4.298.431 8% 52.921.757 56.948.381

Netto resultaat - - - - -

De inhoudelijke toelichting op de cijfers is opgenomen onder de programmaverantwoording per programma. We verwijzen hiervoor naar de paragrafen 2.4 (Werk, Participatie en Inkomen), 2.5 (Armoedebestrijding) en 2.6 (Wmo en Jeugdwet).

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 11

2.4 Programma Werk, Participatie en Inkomen Participatie, het meedoen aan de samenleving is voor iedereen belangrijk. Het is een essentiële basisbehoefte. Sociale contacten onderhouden, nieuwe vaardigheden leren, een bijdrage leveren aan de maatschappij, of bij een organisatie werken zijn voorbeelden waardoor mensen bij de samenleving worden betrokken.

Sommigen kunnen dit op eigen kracht. Anderen hebben daar echter ondersteuning bij nodig. Arbeidsparticipatie stelt mensen in staat om zelf voor inkomen te zorgen en onafhankelijk te zijn. Daarom streven we ernaar zoveel mogelijk mensen aan werk te helpen. Waar dat niet lukt, richten we ons op andere middelen om de betrokkenheid bij de samenleving te bevorderen. Bijvoorbeeld door inkomens- en participatieondersteuning.

Het programma Werk, Participatie en Inkomen richt zich op de uitvoering van deze ondersteuning. Het programma kent drie pijlers: Werk (re-integratie op de arbeidsmarkt), Participatie (naar vermogen meedoen in de samenleving) en Inkomen (uitkeringen).

In de volgende paragrafen wordt de stand van zaken met betrekking tot de realisatie van de doelstellingen en de financiële verantwoording verder toegelicht.

2.4.1 Doelstellingen en acties Werk, Participatie en Inkomen In 2019 hebben we de volgende acties ondernomen om onze doelstellingen te behalen:

Doelstelling : Stimuleren van arbeidsdeelname, zowel fulltime als parttime

• In 2019 zijn 607 cliënten volledig (387) of gedeeltelijk (220) uitgestroomd uit de uitkering. • Voor nieuwkomers zetten we in op maatwerk. Ook bij deze doelgroep zien wij dat er meer mensen richting parttime werk worden begeleid. • Voor de nieuwkomers die minimaal 3 jaar in Nederland zijn met de indicatie ‘niet leerbaar’ hebben we een nieuw traject opgezet: ‘Grenzeloos’. Doel is dat deze inwoners zich de Nederlandse taal (beter) eigen maken, zodat het vinden van werk gemakkelijker wordt. Onderdeel van het project is dat we bedrijven bezoeken en de deelnemers van het project introduceren en aan werk helpen. Meer over project Grenzeloos kon u al lezen in de bestuursupdate van februari 2020: https://www.sozawe-nw- fryslan.nl/professionals/bestuur/banenmarkt-afsluiter-grenzeloos/

Doelstelling: Inspelen op de (lokale) arbeidsmarktvraag • In 2019 hebben verschillende bijeenkomst plaatsgevonden zoals de banenmarkt in Franeker, Harlingen en Sint Annaparochie, het werkfestival in Sneek (waarbij ook Noardwest Fryslân heeft meegewerkt) en een bijeenkomst rondom parttime ondernemerschap. Deze bijeenkomsten zijn door ruim 300 klanten bezocht en zo’n 5% van deze deelnemers is inmiddels uitgestroomd.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 12

Doelstelling: Bevorderen van maatschappelijke participatie • In totaal zijn er inmiddels ultimo 2019 183 participatiecliënten als vrijwilliger aan de slag. We sluiten zoveel mogelijk aan bij lokale initiatieven zoals Nieuw Zuid in Harlingen, het in ontwikkeling zijnde Hert fan Frjentsjer in Franeker en het project Mei ynoar actyf in Menaam en Franeker, zodat mensen in hun eigen gemeente actief zijn.

Doelstelling: Zorgvuldig en binnen de kaders van wet- en regelgeving afhandelen van uitkeringsaanvragen • In 2019 zijn er naar aanleiding van interne signalen en tips in totaal 99 uitkeringen onderzocht. Daarvan zijn er 35 ongewijzigd voortgezet of toegekend, 1 uitkering is gewijzigd en 17 uitkeringen zijn beëindigd of ingetrokken. Verder zijn 3 terugvorderingen aan de orde geweest. • Verder zijn in 2019 op het gebied van handhaving op de arbeidsverplichtingen 37 onderzoeken uitgevoerd welke 28 keer hebben geresulteerd in een maatregel, bijvoorbeeld een korting op de uitkering. Daarnaast hebben 4 tot een beëindiging geleid en 3 naar werk.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 13

2.4.2 Cliënten - Programmaonderdeel Werk en Participatie

Bestandsontwikkeling Werk en Participatie De bestandsontwikkeling Werk & Participatie laat zien hoeveel cliënten wij op dit moment in de portefeuille hebben. De onderstaande overzichten geven tevens inzicht in het verloop van deze cliëntgroep over de afgelopen kwartalen.

In bovenstaande grafiek is een daling van het bestand zichtbaar (-63). Er zijn in 2019 349 nieuwe cliënten ingestroomd, tegenover een uitstroom van 426 cliënten.

Werkelijke Bestandsontwikkeling mutatie Werk & Participatie 2018-12 2019-03 2019-06 2019-09 2019-12 jaar 2019

Individuele maatwerktrajecten 1.078 1.075 1.070 1.033 1.012 -6,1% Loonkostensubsidie I-deel 48 53 61 63 62 29,2% Beschut Werken 9 10 17 17 17 88,9% TWP in GT 650 642 635 606 602 -7,4% Pastiel 143 162 178 166 172 20,3%

Totaal cliënten Werk & Participatie 1.928 1.942 1.961 1.885 1.865 -3,3%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 14

Instroom cliënten Werk en Participatie Onderverdeling in cliëntgroepen op basis van percentage loonwaarde: • 0-40% (van waarde): zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt (overigens niet altijd arbeidsongeschikt) • 40-80% (perspectiefrijk): grote afstand tot de arbeidsmarkt • 80-100% (kansrijk): kleine afstand tot de arbeidsmarkt (“direct bemiddelbaar”)

Procentuele Procentuele Ultimo verdeling bestand Ultimo instroom 2019 t.o.v. Instroom cliënten Werk & Participatie 2019 ultimo 2019 2018 totaal instroom 2018

Team Werk & Participatie Instroom cliënten Werk & Participatie 0-40% 68 19% 82 83% Instroom cliënten Werk & Participatie 40-80% 237 68% 243 98% Instroom cliënten Werk & Participatie 80-100% 44 13% 31 142%

Instroom cliënten Werk & Participatie 349 100% 356 98%

Uitstroom cliënten Werk en Participatie In het onderstaande overzicht staat hoeveel cliënten er zijn uitgestroomd en in hoeverre de uitstroom overeenkomt met de begroting van 2019. De volledige uitstroom betreft cliënten die volledig zijn uitgestroomd uit de uitkering. Daarnaast kunnen er cliënten gedeeltelijk uitstromen, waarbij er een deel van de uitkering in stand blijft. De gedeeltelijk en de volledig uitgestroomde cliënten vormen de totale uitstroom cliënten Werk & Participatie.

Ultimo In % van begroting Uitstroom cliënten Werk & Participatie 2019 Begroot 2019 2019

Team Werk & Participatie Volledige uitstroom naar werk 131 123 107% Volledige uitstroom naar scholing 13 25 52% Volledige uitstroom overig 192 213 90% Volledige uitstroom cliënten TWP 336 361 93% Volledige uitstroom overig (PW Inrichting/Bbz/IOAZ) 51 23 222%

Volledige uitstroom cliënten 387 384 101% Gedeeltelijke uitstroom cliënten TWP 220

Totale uitstroom cliënten Werk & Participatie 607

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 15

In onderstaande tabel wordt duidelijk waardoor cliënten TWP volledig zijn uitgestroomd uit de uitkering.

Reden uitstroom cliënten Procentuele programma Werk & Participatie Jaar 2019 verdeling

Werk 124 37% Verhuizing buiten dienstgebied 81 24% Overig 47 14% Partner-gerelateerd 32 10% Scholing 13 4% Overlijden 11 3% Ander inkomen 11 3% Geen inlichtingen 10 3% Werk met loonkostensubsidie 7 2%

Volledige uitstroom cliënten TWP 336

In het volgende overzicht staat hoeveel cliënten er in 2019 uit een inkomensvoorziening, zijn uitgestroomd. De uitstroom is vervolgens afgezet tegen de doelgroep die op termijn (eventueel met structurele ondersteuning) weer aan het werk zou moeten kunnen (peildatum ultimo 2018).

% van uitkerings- % van re-integratie Cumulatieve uitstroom cliënten Werk & Ultimo gerechtigden cliënten TWP (40-100%) Participatie 2019 ultimo 2018 ultimo 2018

Volledige uitstroom 387 24% 32% Gedeeltelijke uitstroom 220 14% 18% Totale uitstroom cliënten Werk & Participatie 607

% van uitkerings- % van re-integratie Standcijfer parttimers cliënten Werk & Ultimo gerechtigden cliënten TWP (40-100%) Participatie 2019 ultimo 2019 ultimo 2019 Aantal uitkeringsgerechtigden met een parttime baan 233 15% 20%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 16

2.4.3 Financiën - Programmaonderdeel Werk en Participatie

Noardwest Fryslân - Programma Werk en Participatie Herziene Afwijking Afwijking Taakveld Jaar 2019 begroting Begroting 2019 Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 Lasten in euro's

6.4 Begeleide participatie Re-integratie TWP 714.217 866.532 -152.315 -17,6%€ 853.617 727.575 Re-integratie Pastiel 326.648 307.039 19.610 6,4%€ 307.039 292.762 Re-integratie Beschut Werken 183.200 124.000 59.200 47,7%€ 124.000 14.875 Lokale participatie-initiatieven 15.000 50.000 -35.000 -70,0%€ 50.000 18.150 1.239.065 1.347.571 -108.505 -8,1%€ 1.334.655 1.053.362

6.5 Arbeidsparticipatie Re-integratie TWP 714.217 866.532 -152.315 -17,6%€ 853.617 745.600 Re-integratie Pastiel 326.648 307.039 19.610 6,4%€ 307.039 292.762 Lokale participatie-initiatieven 15.000 50.000 -35.000 -70,0%€ 50.000 15.000 1.055.865 1.223.571 -167.705 -13,7%€ 1.210.655 1.053.362

Totale lasten Participatie 2.294.931 2.571.141 -276.210 -10,7%€ 2.545.310 2.106.724

Baten in euro's

6.4 Begeleide participatie Debiteuren 1.098 - 1.098 € - 737 1.098 - 1.098 € - 737

6.5 Arbeidsparticipatie Debiteuren 1.098 - 1.098 € - 737 1.098 - 1.098 € - 737

Totale baten Participatie 2.195 - 2.195 € - 1.474

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 2.292.735 2.571.141 -278.406 -10,8%€ -2.545.310 2.105.249

Toelichting financiën

Re-integratie TWP Dit betreft het budget dat het Team Werk en Participatie heeft voor de inzet van eigen uren en de inzet van maatwerk. Er is in 2019 sprake van een onderbesteding die grotendeels toe te schrijven is aan het niet tijdig kunnen invullen van vacatureruimte die ontstond na het vertrek van medewerkers. Daarnaast hebben we te maken met een veranderende doelgroep waarbij participatie het hoogst haalbare is. Hierdoor hebben we minder maatwerk extern hoeven in te kopen.

Re-integratie Pastiel De lasten voor Pastiel liggen hoger dan begroot. Dit kan worden verklaard door een extra bijdrage aan Pastiel in verband met het niet in natura (personeel) invullen van de inzet in Pastiel.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 17

Re-integratie Beschut Werken De instroom in Beschut Werken ligt in 2019 hoger dan was begroot, maar nog wel op het niveau van de taakstelling die is afgegeven door het Rijk. Omdat de instroom hoger ligt dan begroot, zijn ook de begeleidingskosten hoger dan begroot.

Lokale participatie-initiatieven De lokale participatie-initiatieven betreft lokaal budget van de gemeente Harlingen. De gemeente besteedt dit budget zelf. Er in 2019 sprake van een onderbesteding.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 18

2.4.4 Cliënten - Programmaonderdeel Inkomen

Bestandsontwikkeling Inkomen In onderstaande grafiek en tabellen is te zien hoeveel cliënten een inkomensvoorziening hebben. Hierin staat gespecificeerd wat voor soort uitkering deze cliënten hebben. Ook laten onderstaande overzichten zien hoe het verloop van deze cliëntgroep is over de afgelopen kwartalen. De laatste tabel toont in hoeverre de aantallen in de begroting van 2019 zijn gerealiseerd.

Bestandsontwikkeling Inkomen Werkelijke mutatie Aantal periodieke bijstand 2018-12 2019-12 jaar 2019 IOAW 130 128 -1,54% Participatiewet Basis 1.458 1.366 -6,31% Participatiewet Inrichting 49 43 -12,24% Participatiewet Krediethypotheek 3 3 0,00% Participatiewet Préstarter 3 0 -100,00% IOAZ 13 14 7,69% BBZ Starters 12 6 -50,00% BBZ Gevestigden 8 10 25,00% Eindtotaal 1.676 1.570 -6,32%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 19

Afwijking Bestandsontwikkeling Inkomen Gemiddelde Begroot t.o.v. Aantal periodieke bijstand 2018-12 2019-12 jaar 2019 gemiddelde begroot IOAW 130 128 128 129 -1% Participatiewet Basis 1.458 1.366 1.416 1.442 -2% Participatiewet Inrichting 49 43 46 42 9% Participatiewet Krediethypotheek 3 3 3 4 -37% Participatiewet Préstarter 3 0 3 4 -37% IOAZ 13 14 14 15 -8% BBZ Starters 12 6 11 11 -1% BBZ Gevestigden 8 10 10 5 95% Eindtotaal 1.676 1.570 1.629 1.652 -1%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 20

Debiteuren Inkomen De inkomsten vanuit debiteurenregelingen BUIG (Bundeling Uitkering Inkomensvoorziening aan Gemeenten) lopen tot en met het 4 e kwartaal bijna conform begroting. In onderstaande grafieken is de ontwikkeling van de incassoquote op de debiteuren BUIG en de medewerking van debiteuren BUIG aan betalingsregelingen opgenomen.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 21

2.4.5 Financiën - Programmaonderdeel Inkomen

Noardwest Fryslân - Programma Inkomen Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.3 Inkomensregelingen BUIG 23.444.774 23.893.266 -448.492 -1,9% 24.745.460 23.918.694 Loonkostensubsidie Beschut Werken 121.167 176.750 -55.583 -31,4% 176.750 131.367 BBZ, gevestigden 257.080 228.683 28.397 12,4% 358.901 342.828

Totale lasten inkomensregelingen 23.823.021 24.298.699 -475.678 -2,0% 25.281.111 24.392.889

Baten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Debiteuren BUIG 404.275 389.469 14.806 3,8% 411.270 442.282 Debiteuren Bbz 278.484 222.093 56.391 25,4% 171.177 284.449

Totale baten inkomensregelingen 682.758 611.562 71.196 11,6% 582.447 726.731

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 23.140.263 23.687.137 -546.874 -2,3% 24.698.664 23.666.157

Toelichting financiën Gemeenten ontvangen van het Rijk een gebundelde uitkering (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten: BUIG) voor het bekostigen van de uitkeringen in het kader van de Participatiewet, IOAW, IOAZ en Bbz 2004 (levensonderhoud startende ondernemers).

Financiële verschillen tussen begroting en realisatie ontstaan doordat er gedurende het jaar mutaties plaats vinden in aantal cliënten, in de aard van cliënten (b.v. particulier-ondernemer, alleenstaand-samenwonend) en in de gemiddelde uitkering. Voor een toelichting op de verschillen tussen de jaarrealisatie 2019 en de herziene begroting 2019 verwijzen wij u naar bijlage J ‘Toelichting financiële afwijkingen Inkomen 2019’.

De begrote vangnetuitkering Inkomen 2019 is opgenomen in de gemeentelijke begrotingen. Uiteraard faciliteren wij de gemeenten wel in de prognose van en de berekening van deze vangnetuitkering Inkomen over 2019. Voor het inzicht verwijzen wij u naar bijlage E. In 2019 hoeft er geen vangnetuitkering te worden aangevraagd voor onze gemeenten.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 22

2.5 Programma Armoedebestrijding Leven in armoede heeft vaak grote gevolgen. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die opgroeien in armoede op school slechter presteren en dat de kans groot is dat zij ook als volwassene worden getroffen door armoede of andere negatieve maatschappelijke gevolgen ondervinden. Dit leidt vaak tot een ongewenst sociaal isolement dat generaties lang kan duren. Dit vraagt om een effectieve armoedebestrijding, waarbij een samenspel verlangd wordt van inwoners en hun netwerken en diverse betrokkenen, waaronder overheden, professionals en het maatschappelijk middenveld (geheel van particuliere organisaties in de samenleving die verschillende groepen, meningen en belangen vertegenwoordigen). Vanuit hun verantwoordelijkheid zetten gemeenten verschillende (financiële) regelingen in via de gebiedsteams en de Dienst.

2.5.1 Doelstellingen en acties Armoedebestrijding In 2019 hebben we de volgende acties ondernomen om onze doelstellingen te behalen:

Doelstelling : Vroegtijdig sig naleren van schuldenproblematiek

• In samenwerking met Schouders Eronder (samenwerkingsverband tussen Divosa, Landelijke Cliëntenraad, NVVK, Sociaal Werk Nederland en VNG) hebben we ons huidige schuldhulpverleningsbeleid geëvalueerd en waar nodig verbeterd. Dit heeft geresulteerd in een nieuw beleidsplan schulddienstverlening ‘de Dienstregeling’ met bijbehorend ambitieschema 2018-2022. In samenwerking met de deelnemende gemeenten is in 2018 door de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid een nieuwe kadernota schuldhulpverlening opgesteld met als titel ‘Dienstregeling schuldhulp- verlening’. In deze dienstregeling worden doelstellingen benoemd voor de komende vier jaar. Eén van de doelstellingen is dat er in 2022 sprake moet zijn van een gestroomlijnde interne samenwerking waarbij afspraken vastgelegd zijn. De werkgroep schulddienstverlening is opgericht om uitvoering te geven aan de ambities.. Begin 2019 heeft de werkgroep schulddienstverlening afspraken vastgelegd en zijn er een aantal acties concreet uitgewerkt. In het tweede kwartaal is een eenduidige werkwijze voor het Kindpakket Thuis en Participatiefonds ontwikkeld en is vanuit De Dienst gestart met de evaluatie van de werking van het Kindpakket Thuis en Participatiefonds. In het derde kwartaal zijn we gestart met de beleidsmatige voorbereiding op het deelproject vroegsignalering. Door COVID-19 is de daadwerkelijke uitvoering van pilot vroegsignalering uitgesteld.

• Om te voorkomen dat beginnende schulden uitgroeien tot problematische schulden kunnen inwoners van Noardwest Fryslân vanaf het tweede kwartaal 2019 een sociale lening afsluiten bij de Kredietbank. Noardwest Fryslân is de eerste regio waarin die sociale leningen ingezet worden als preventie- instrument bij schulddienstverlening.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 23

• In het vierde kwartaal 2019 lag de focus op het versterken van de samenwerking met ketenpartners. Het congres armoede en schulden is een eerste stap in de samenwerking van de armoedebestrijding. De input van dit congres is meegenomen in de uitwerking van de acties door de werkgroep schulddienstverlening. Een voorbeeld hiervan zijn de minimaregelingen: besteedbaar inkomen verhogen door het vergroten van het bereik van de minimaregelingen en de nazorg: terugval na schuldentraject voorkomen.

Doelstelling : Armoede terugdringen

• Naar aanleiding van de uitkomsten uit het armoedeonderzoek is het préadvies armoedebeleid in de gemeenteraden besproken met als doel richting ophalen en overgaan tot besluitvorming. In het derde kwartaal is vervolgens door De Dienst hiervoor een voorstel gemaakt, welke in oktober 2019 in het bestuur is besproken. De uitkomsten hiervan zijn verwerkt in de begroting na wijziging 2020.

Doelstelling : Stimuleren gebruik AV Frieso

• Eind 2018 is er een brede communicatieactie ingezet om het gebruik van de AV Frieso te stimuleren. Het aantal AV Frieso verzekerden is tot en met het derde kwartaal toegenomen met 109, dit is een percentuele stijging van 5,3% ten opzichte van 2018. Vanuit het armoede onderzoek is gebleken dat het bereik van de AV Frieso hoger ligt dan het landelijk gemiddelde.

Doelstelling : Budgetbeheersing • Team Invordering hanteert een werkwijze waarbij persoonlijk contact en maatwerk centraal staat. Dit leidt tot resultaat en draagvlak: de incassoquote ligt in 2019 hoger dan het landelijk gemiddeld en het aantal bezwaarschriften is ten opzichte van 2018 verder afgenomen.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 24

2.5.2 Toekenningen – Armoedebestrijding

Bestandsontwikkeling aantal toegekende aanvragen

Begroot Afwijking Afwijking Jaar 2019 Jaar 2018 jaar 2019 jaar 2019 2019 in % Dienst SoZaWe NWF

Bijzondere bijstand kosten bewindvoering 361 411 -50 -12% 399 Bijzondere bijstand vergunninghouders 11 24 -13 -54% 16 Bijzondere bijstand overig 377 404 -27 -7% 397 Kindpakket Thuis 270 459 -189 -41% 429 Kindpakket Jeugdcultuurfonds 56 67 -11 -16% 65 Kindpakket Jeugdsportfonds 393 377 16 4% 375 Kindpakket St. Leergeld 1.841 1.653 188 11% 1.653 Participatiefonds 476 430 46 11% 457 Individuele studietoeslag 1 0 1 2 Individuele inkomenstoeslag 661 600 61 10% 625 Kinderopvang 21 19 2 11% 19

Aantal cliënten bewindvoering 439 476 -37 -8% 452

AV Frieso 857 864 -7 -1% 885 idem voor niet-uitkeringsgerechtigden 1.292 1.167 125 11% 1.154

Toelichting bestandsontwikkeling

Bijzondere Bijstand Bewindvoering We zien in 2019 een afname van het aantal cliënten dat bijzondere bijstand voor bewindvoeringskosten ontvangt. Door een hoger gemiddeld tarief, zien we ondanks de lagere aantallen nagenoeg dezelfde lasten dan begroot voor bijzondere bijstand bewindvoering.

Kindpakket St. Leergeld In 2019 zijn er 11% meer aanvragen toegekend dan was begroot. Dit zien we terug in de hogere lasten voor dit onderdeel.

Individuele Inkomenstoeslag Bij de individuele inkomenstoeslag zien we in 2019 een stijging ten opzichte van 2018. Dit is een positief resultaat, omdat uit het armoedeonderzoek is gebleken dat het bereik van de Individuele Inkomenstoeslag in Noardwest lager lag dan het landelijk gemiddelde.

Zorgverzekering AV-Frieso Het gemiddeld aantal AV-Frieso cliënten ligt 118 hoger dan begroot. De voornaamste reden hiervan is de promotie-mailing die in het najaar van 2018 is verzonden en de uitgebreide informatie die gemeenten/gebiedsteams hierover verstrekken aan hun inwoners. Daarnaast wordt bij aanvang van de bijstand (intakegesprekken) door de Dienst uitgebreide voorlichting verstrekt over de collectieve zorgverzekering.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 25

2.5.3 Financiën – Armoedebestrijding

Noardwest Fryslân - Programma Armoedebestrijding Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Kinderopvang 82.732 51.982 30.750 59,2% 44.125 78.125

6.3 Inkomensregelingen Bijzondere bijstand bewindvoering 753.932 754.543 -611 -0,1% 687.305 715.255 Bijzondere bijstand vergunninghouders 34.456 77.718 -43.262 -55,7% 165.163 43.132 Bijzondere bijstand overig 348.659 423.315 -74.656 -17,6% 489.283 408.575 Inkomensvoorz. Bijz.Bijstand 1.137.047 1.255.576 -118.529 -9,4% 1.341.751 1.166.962 AV-Frieso 611.719 633.040 -21.321 -3,4% 597.489 562.404 Bijzondere bijstand 1.748.766 1.888.616 -139.850 -7,4% 1.939.240 1.729.367

Kindpakket Gebiedsteams 44.909 64.000 -19.091 -29,8% 64.000 57.083 Kindpakket Stichting Leergeld 171.042 121.000 50.042 41,4% 134.500 120.666 Kindpakket Jeugdsportfonds 109.480 97.000 12.480 12,9% 77.000 65.200 Kindpakket Jeugdcultuurfonds 19.000 19.000 - 0,0% 26.500 6.556 Participatiefonds 82.409 129.000 -46.591 -36,1% 130.940 83.233 Mantelzorgfonds 48.698 66.500 -17.802 -26,8% 66.500 17.091 Individuele studietoeslag 3.600 - 3.600 - 2.400 Individuele inkomenstoeslag 193.006 158.225 34.781 22,0% 172.390 166.634 Minimabeleid 672.144 654.725 17.419 2,7% 671.830 518.863

Schuldpreventie 37.388 74.800 -37.412 -50,0% 74.800 38.889 Totaal inkomensregelingen 2.458.298 2.618.141 -159.843 -6,1% 2.685.870 2.287.119

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Schuldhulpverlening 353.658 350.147 3.511 1,0% 486.382 347.144

Totale lasten Armoedebestrijding 2.894.687 3.020.270 -125.583 -4,2% 3.216.377 2.712.388

Baten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Bijzondere bijstand 195.624 207.759 -12.135 -5,8% 176.119 224.844

Totale baten Armoedebestrijding 195.624 207.759 -12.135 -5,8% 176.119 224.844

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 2.699.063 2.812.511 -113.448 -4,0% 3.040.258 2.487.543

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 26

Toelichting financiën Binnen de schuldhulpverlening zien we een daling van 15% van het aantal cliënten met een inkomensbeheerproduct en een stijging van 10% van het aantal cliënten met een schuld- regeling ten opzichte van 2018. De daling in het aantal cliënten met een inkomensbeheerproduct komt doordat er in het eerste halfjaar gecontroleerd is of van de budgetbeheertrajecten de maximale termijn is overschreden. Het budgetbeheer van de cliënten waarvan de trajecttermijn was overschreden is nogmaals beoordeeld. Naar aanleiding hiervan zijn vele trajecten beëindigd. De nazorg van deze cliënten wordt geregeld.

Financiële verschillen tussen begroting en realisatie ontstaan doordat er gedurende het jaar mutaties plaats vinden in het gemiddeld aantal toegekende aanvragen en in de gemiddelde uitkering. Voor een toelichting op de verschillen tussen de jaarrealisatie 2019 en de herziene begroting 2019 verwijzen wij u naar bijlage K ‘Toelichting financiële afwijkingen Armoedebestrijding 2019’.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 27

2.6 Programma Wmo en Jeugdwet De Dienst voert taken uit op het gebied van de Wmo en Jeugdwet voor de gemeenten in Noardwest Fryslân. Vanuit deze taken regelen wij voor gemeenten vele zaken zoals:

• De toegang tot applicaties o Systeeminrichtingen o Digitaliseren en Innovatie o Berichtenverkeer (technisch) • De administratieve verwerking van voorzieningen en betalingen o Procesbewaking o Beschikken, bestellen, betalen o Berichtenverkeer (uitvoering) • Kwalitatieve zaken: o Bezwaar en Beroep o Cliënttevredenheidsonderzoeken en Benchmarks o Handhaving en Toezicht o Beleidsimplementatie • Het beheersen van de planning en control cyclus o Begroten, monitoren en verantwoorden

Wij zijn een belangrijke informatiebron voor gemeenten op het gebied van wet- en regelgeving, inkoop en contracten, processen en overige vraagstukken en actualiteiten.

Hiernaast adviseren wij gemeenten en hun gebiedsteams gevraagd en ongevraagd over passende oplossingen voor cliënten en onze gezamenlijke ketenprocessen. Hiervoor schakelen wij eventueel ook met onze ketenpartners, zoals aanbieders, SDF, SVB, CAK en onze Adviesraad.

2.6.1 Doelstellingen en acties Wmo en Jeugdwet In 2019 hebben we de volgende acties ondernomen om onze doelstellingen te behalen:

Doelstelling : Wij ondersteunen de gebiedsteams bij het komen tot een passende oplossing voor de inwoner

• Met ingang van 1 juli 2019 is de ‘Vereenvoudigde werkwijze’ voor alle gebiedsteams van kracht. Hiermee is het administratieve proces tussen gebiedsteams en De Dienst vereenvoudigd. Dit komt doorlooptijden voor cliënten en aanbieders en de samenwerking tussen de Dienst en gebiedsteams ten goede. • Adviseurs Wmo-Jeugdwet brengen, mede door de casuïstiek-overleggen, voorliggende voorzieningen beter onder de aandacht bij het Gebiedsteam. Dit kan een aanvraag van een maatwerkvoorziening voorkomen en leidt tot passende oplossingen voor cliënten binnen de juiste regeling.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 28

Doelstelling: Het proces van aanvraag tot betalen verloopt efficiënt en is van goede kwaliteit • Door de vereenvoudigde werkwijze en systeemtechnische uitbreidingen verloopt het proces efficiënter. De samenwerking tussen BackOffice Leeuwarden (factuurafhandeling Jeugdwet) en De Dienst is verbeterd (voorbeeld: de creditering van declaraties verloopt goed, door een consistente samenwerking tussen BO-Lwdn, De Dienst en aanbieders). • De gebiedsteams zijn verantwoordelijk voor een goede kwaliteit en rechtmatige indicatiestelling. Er vinden hierdoor bij De Dienst achteraf minder controles plaats.

Doelstelling: De door aanbieders geleverde ondersteuning is van goede kwaliteit en rechtmatig • Vanwege financiële problemen bij de leverancier van hulpmiddelen heeft de leverancier zich niet aan de contractuele termijnafspraken m.b.t. tijdige levering en reparaties van de hulpmiddelen kunnen houden. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een ingebrekestelling. De ingebrekestelling was noodzakelijk om op verschillende niveaus tot oplossingen met de leverancier te komen, zodat cliënten in de hulpvraag zijn voorzien. Deze oplossingen moeten tot 1 mei 2020 gehandhaafd worden. Vanaf 1 mei 2020 wordt het hulpmiddelenbestand door een nieuwe leverancier overgenomen.

Doelstelling: Dienst, gebiedsteams en aanbieders werken nauw samen aan de kwaliteit en rechtmatigheid van de ondersteuning • In het tweede kwartaal 2019 hebben we een plan ontwikkeld om de kwaliteit van de ondersteuning en het rechtmatig handelen van aanbieders en cliënten te toetsen en te verbeteren. Er zijn gesprekken met zorgaanbieders geweest, waarin signalen van gebiedsteams zijn besproken. Daarnaast is er ook gesproken over de wijze waarop zorgaanbieders de klachtenafhandeling doen en de cliënttevredenheid meten. • Wij hebben ingezet op een verruiming van de formatie voor Toezicht en Handhaving, zodat wij dit per 2020 kunnen realiseren.

Doelstelling: Aanjagen en faciliteren van innovatie en ruimte bieden voor (maatschappelijke) initiatieven • In het derde kwartaal 2019 heeft de Dienst namens de gemeente meegewerkt aan de tweede meetronde ‘evaluatie AMvB reële prijs Wmo’. De vragen in dit onderzoek richtten zich op de gehanteerde tarieven en totale uitgaven aan Wmo maatwerkvoorzieningen tussen 2015 tot en met 2019. Het onderzoek werd in opdracht van Adviesbureau Berenschot uitgevoerd door I&O Research. De gegevens uit het onderzoek worden op een later moment gepresenteerd aan de Tweede Kamer. Wellicht dat ook onze bijdrage in de toekomst meer inzicht geeft aan de positieve en negatieve punten van de AMvB en op die manier van invloed kan zijn op de nieuwe wet- en regelgeving.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 29

• In het vierde kwartaal van 2019 heeft op verzoek van de gemeenten een evaluatie plaatsgevonden van de uitvoering van het mantelzorgbeleid in Noordwest-Friesland en het effect daarvan. In december 2019 is het evaluatierapport voorgelegd aan de Stuurgroep POSD. De uitkomst van de evaluatie was dat er al veel goede initiatieven zijn op het gebied van mantelzorgondersteuning, maar dat er ook nog kansen liggen om de ondersteuning en waardering van mantelzorgers te verbeteren. Dit heeft geleid tot een aantal verbeteracties die worden uitgezet in 2020.

Doelstelling: Wij zetten in op ‘Grip op kosten en het proces Jeugdhulp in Friesland’ • Wij nemen deel in gemeentelijke monitoringsoverleggen. Hierin hebben wij een coördinerende, meedenkende en uitvoerende rol. Wij bespreken hierin o.a. de regionale maatregelen die wij gezamenlijk (gaan) treffen, aangaande kostenbeheersing en procesverbetering. • Wij nemen deel in de project- en werkgroepen vanuit de Taskforce Jeugd Friesland. • Wij zetten in op het verbeteren van de managementinformatie middels de applicatie Cognos. Wij koersen erop om dashboards en (kwaliteits-) rapportages in het eerste kwartaal van 2020 op te leveren. • Wij nemen richting de aanbieders (o.g.v. externe verwijzing ) een duidelijke positie in. Wij sturen actief op: o Op- en afschaling van trajecten o Opvolging van trajecten o Stapeling o Crediteren van reeds betaalde facturen • Wij zetten in op verdere opschoning van onterecht openstaande indicaties. Hierbij benaderen wij aanbieders actief, mede om het bewustzijn van de tijdigheid binnen de administratieve keten te vergroten. • Vanuit de Adviseurs Wmo-Jeugdwet werken we aan meer bewustzijn in het Gebiedsteam ten aanzien van sturen op het behalen van de afgesproken resultaten.

2.6.2 Projecten Wmo Er liepen in 2019 bij De Dienst verschillende projecten ter voorbereiding op de veranderingen in de wet- en regelgeving. De vier grootste projecten van 2019 waren:

• De invoering van het Abonnementstarief CAK, waardoor alle cliënten maandelijks hetzelfde bedrag betalen en de inkomensafhankelijke bijdrage verdwijnt. • Het afschaffen van de Algemene Voorziening Huishoudelijke Hulp en de Kortingsregeling door de invoering van het Abonnementstarief CAK. • De aanpassing van de Pgb-tarieven. • De aanbesteding van de Wmo-hulpmiddelen.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 30

Meer over de uitvoering van deze projecten was al te lezen in de bestuursupdate van oktober 2019: www.sozawe-nw-fryslan.nl/professionals/bestuur/voortgang-afschaffing- avhh-en-wijziging-pgb-tarieven/

Deze projecten zijn van invloed op (het werk van) aanbieders, het gebiedsteam, het CAK en cliënten. In het derde kwartaal 2019 zijn cliënten, aanbieders en het gebiedsteam geïnformeerd over de komende veranderingen en de gevolgen daarvan. Gedurende het vierde kwartaal van 2019 zijn de applicaties getest en ingericht.

Wat betreft de hulpmiddelen gaat het hier om de voorbereiding op en de uitvoering van de aanbesteding. De implementatie van de nieuwe aanbesteding en de klantcommunicatie vinden plaats in het 1 e halfjaar van 2020. Verder wordt door problemen bij het CAK de invoering van het Abonnementstarief CAK niet eerder dan medio 2020 afgerond.

2.6.3 Regionale maatregelen ‘Grip op kosten en proces Jeugdwet’ In oktober 2019 hebben wij alle provinciale, regionale en lokale maatregelen ‘Grip op kosten en proces Jeugdwet’ geïnventariseerd. De navenante acties zijn opgepakt vanuit overleggen tussen gemeenten en De Dienst. De speerpunten van de regionale maatregelen zijn gericht op:

Verbeteren samenwerking en Het vergroten van de expertise van zowel front- als positionering GT’s en backoffice zodat er constructieve gesprekken met De Dienst zorgaanbieders kunnen plaatsvinden over onder andere inschaling en opschaling.

Het vergroten van de Er zijn heldere afspraken gemaakt over de rolverdeling expertise tussen GT-medewerkers en adviseurs van De Dienst.

Het GT geeft pas een beschikking af als er een intake- gesprek is geweest tussen zorgaanbieder en cliënt (en GT-medewerker) 1. Definitie van stapeling opstellen (onderdeel Verbeteren sturen op de Taskforce) toegang 2. Onderzoeken of praktijkondersteuner jeugd GGZ (POH-Jeugd GGZ) of GT-medewerker binnen de huisartsenpraktijk gepositioneerd kan worden 3. Onderzoek of GT toegevoegd kan worden als verwijzer in Zorgdomein (Harlingen is al operationeel!)

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 31

SDF heeft een accountverdeling gemaakt, waardoor elke Verbeteren Contractbeheer gemeente nu haar eigen contactpersoon heeft. Hierdoor SDF kunnen wij makkelijker en eerder in gesprek komen met SDF om signalen en knelpunten te bepreken.

De Dienst implementeert het Verbeteren data analyse en managementinformatiesysteem Cognos. monitoring
Inrichten lokale managementinformatie-rapportages en dashboards

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 32

2.6.4 Cliënten – Programmaonderdeel Wmo

Bestandsontwikkeling Wmo In de overzichten op de volgende pagina’s geven we het aantal Wmo indicaties weer over het jaar 2019. We onderscheiden Wmo indicaties middels Zorg In Natura (ZIN) en middels Persoonsgebonden Budget (PGB). Op detailniveau is te zien wat voor soort indicaties zijn afgegeven, bijvoorbeeld huishoudelijke hulp.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 33

Ultimo 4e Ultimo 1e Ultimo 2e Ultimo 3e Ultimo 4e Bestandsontwikkeling Wmo kwartaal kwartaal kwartaal kwartaal kwartaal Aantal actieve indicaties 2018 2019 2019 2019 2019 ZIN 6.715 7.012 7.229 7.420 7.459 Huishoudelijke hulp 1.424 1.448 1.507 1.544 1.584 Begeleiding 899 1.133 1.156 1.184 1.172 Kortdurend verblijf 1 2 2 2 1 Vervoersvoorzieningen 3.365 3.376 3.476 3.552 3.564 Rolstoelvoorzieningen 647 658 667 680 665 Woonvoorzieningen 379 395 421 458 473 PGB 188 181 187 187 179 Huishoudelijke hulp 32 33 33 30 27 Begeleiding 79 75 78 77 72 Kortdurend verblijf 2 1 1 1 1 Vervoersvoorzieningen 26 25 25 25 25 Rolstoelvoorzieningen 8 8 8 6 5 Woonvoorzieningen 41 39 42 48 49 Eindtotaal 6.903 7.193 7.416 7.607 7.638

Werkelijke Ultimo 4e Ultimo 4e mutatie 4e Bestandsontwikkeling Wmo Begroot kwartaal kwartaal kw 2018 en Aantal actieve indicaties 2019 2018 2019 4e kw. 2019 ZIN 6.812 6.715 7.459 11% Huishoudelijke hulp 1.402 1.424 1.584 11% Begeleiding * 1.084 899 1.172 30% wv Vervoer Dagactiviteit 176 - 210 Kortdurend verblijf - 1 1 0% Vervoersvoorzieningen 3.336 3.365 3.564 6% Rolstoelvoorzieningen 620 647 665 3% Woonvoorzieningen 370 379 473 25% PGB 119 188 179 -5% Huishoudelijke hulp 34 32 27 -16% Begeleiding 85 79 72 -9% Kortdurend verblijf - 2 1 -50% Vervoersvoorzieningen - 26 25 -4% Rolstoelvoorzieningen - 8 5 -38% Woonvoorzieningen - 41 49 20% Eindtotaal 6.931 6.903 7.638 11%

* Het product Begeleiding kent per 1-1-2019 de voorziening Vervoer Dagactiviteiten. Let op: het aantal actieve indicaties Begeleiding is inclusief het aantal indicaties genoemd bij Vervoer Dagactiviteit!

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 34

2.6.5 Ontwikkeling in afgehandelde aanvragen, mutaties en beëindigingen Wij handelen aanvragen, mutaties en beëindigingen op grond van de Wmo af die wij vanuit o.a. de volgende instanties/personen ontvangen: • gebiedsteams • cliënten (of vertegenwoordigers hiervan) • zorgaanbieders • (gemeentelijke) Basisregistratie Personen • Sociale Verzekeringsbank

2019 Totaal Omschrijving werkproces Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec 2019 Wmo FA Aanvraag Wmo Immaterieel 103 136 116 85 144 102 116 127 101 152 133 195 1.510 FB Aanvraag Wmo Algemene voorziening 46 53 45 45 70 46 51 31 40 10 6 2 445 FC Aanvraag Wmo materieel 42 88 59 59 78 77 86 70 84 70 65 64 842 FD Mutatie Wmo (im)materieel 59 59 42 55 52 27 62 74 51 117 56 68 722 FE Beëindiging Wmo (im)materieel 90 61 56 62 68 47 73 107 55 61 110 82 872 Bezwaar en Beroep Wmo 1 - 1 - 5 1 - 2 1 1 2 1 15 Eindtotaal 341 397 319 306 417 300 388 411 332 411 372 412 4.406

Een immateriële voorziening betreft ingekochte diensten zoals Begeleiding of Huishoudelijke Hulp. Een materiële voorziening betreft ingekochte zaken zoals hulpmiddelen of woonvoorzieningen.

Gemiddeld verwerkten we per maand 367 Wmo aanvragen, mutaties of beëindigingen.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 35

2.6.6 Financiën – Programmaonderdeel Wmo

Noardwest Fryslân - Programma Wmo Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Huishoudelijke Hulp (algemene voorziening) 2.392.209 2.367.697 24.512 1,0% 1.600.192 1.920.775 Mantelzorg 62.780 118.100 -55.320 -46,8% 114.500 65.880 2.454.989 2.485.797 -30.808 -1,2% 1.714.692 1.986.655

6.2 Wijkteams Overige externe kosten 41.900 22.000 19.900 90,5% 22.000 4.992 41.900 22.000 19.900 90,5% 22.000 4.992

6.4 Begeleide participatie Dagactiviteiten 2.333.017 2.501.521 -168.504 -6,7% 2.672.312 2.452.136

6.6 Maatwerkvoorzieningen Woon-, vervoers-, en rolstoelvoorzieningen 869.722 664.300 205.422 30,9% 636.894 682.041

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Huishoudelijke Hulp 1.963.674 1.916.202 47.471 2,5% 1.692.171 1.732.064 Individuele Begeleiding 3.957.300 3.532.259 425.041 12,0% 3.384.469 3.670.933 Kortdurend Verblijf 27.177 8.206 18.971 0,0% 0 5.667 Vervoer Dagactiviteit 202.363 296.725 -94.362 -31,8% 0 0 Collectief vervoer 993.852 970.000 23.852 2,5% 975.566 956.904 Totaal Zorg in Natura 7.144.366 6.723.392 420.973 6,3% 6.052.206 6.365.569

Totaal PGB 865.086 978.000 -112.915 -11,5% 1.067.421 944.279

6.81 Geëscaleerde zorg 18+ Opvang en beschermd wonen 5.343 0 5.343 0,0% 0 522.892

Totale lasten Wmo 13.714.424 13.375.010 339.412 2,5% 12.165.525 12.958.563

Baten in euro's

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Eigen bijdragen 321.728 248.800 72.928 29,3% 607.199 454.963 Terugvordering PGB 674 0 674 0,0% 0 674

Totale baten Wmo 322.402 248.800 73.602 29,6% 607.199 455.636

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 13.392.022 13.126.210 265.810 2,0% 11.558.326 12.502.927

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 36

Toelichting financiën Voor het programma Wmo zien we over de hele linie een stijging van het aantal actieve indicaties. Deels is dit te verklaren vanwege het loskoppelen van de voorziening Vervoer Dagactiviteit van de voorziening Begeleiding. Een andere verklaring is de toename van het aantal indicaties Huishoudelijke Hulp met gemiddeld 3% per kwartaal.

De toename van het aantal indicaties is herkenbaar voor de gemeenten en wordt met name veroorzaakt door de opbouw en samenstelling van de bevolking, het langer thuis blijven wonen en het steeds eenvoudiger kunnen bereiken van het Gebiedsteam binnen de gemeente. Financieel werkt dit door en komt de gemeentelijke bijdrage voor het programma Wmo in Noardwest Fryslân per jaareinde op € 13.392.000. Deze bijdrage is ca. € 265.000 hoger dan eerder aangegeven in de herziene begroting 2019.

Voor alle voorzieningen zijn er verschillen tussen de herziene begroting 2019 en de realisatie waar te nemen. Door de toename van het aantal indicaties stijgen de kosten per jaareinde voor de voorzieningen Huishoudelijke Hulp, Individuele Begeleiding en voor wonen, vervoer, en rolstoelen. De voorziening Dagactiviteiten in de gemeente Harlingen is fors lager dan begroot. Ook het nieuwe product Vervoer Dagactiviteiten is voor alle gemeenten te ruim begroot.

Voor de PGB geldt dat de definitieve lasten afhankelijk zijn van de rechtmatigheidsverklaring van de SVB, welke wij in april 2020 hebben ontvangen. De PGB lasten zijn conform de rechtmatigheidsverklaring van de SVB opgenomen in bovenstaand overzicht. De realisatie PGB Begeleiding van de gemeenten Terschelling en Waadhoeke is lager dan begroot.

Verder zijn de van het CAK ontvangen Eigen Bijdragen per gemeente hoger dan begroot. Deze meevaller komt niet alleen door de toename van het aantal indicaties. Cliënten hebben, door de lagere eigen bijdrage in 2019, ook financiële ruimte gekregen om de eigen bedragen uit voorgaande jaren alsnog te betalen.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 37

2.6.7 Cliënten – Programmaonderdeel Jeugdwet

Bestandsontwikkeling Jeugdwet In de overzichten op de volgende pagina’s wordt inzicht gegeven in (het verloop van) het aantal Jeugdwet indicaties over het jaar 2019. Daarnaast wordt er gespecificeerd of deze middels Zorg In Natura (ZIN) of middels Persoonsgebonden Budget (PGB) zijn verstrekt. Op detailniveau is te zien wat voor soort indicaties zijn toegewezen. Tevens zoomen we o.a. in op het aantal unieke cliënten, de verhouding in toewijzingen tussen de verschillende verwijsorganen en de ingezette toewijzingen die voortvloeien uit deze verwijzingen.

Verloop en vergelijk aantal actieve toewijzingen Jeugdwet Als wij spreken over toewijzingen dan bedoelen wij hiermee: indicaties, voorzieningen of beschikkingen.

Verloop aantal actieve toewijzingen Jeugdwet 1600 1400 1200 1000 ZIN Realisatie 2018/2019 800 ZIN Begroot 2018/2019 600 PGB Realisatie 2018/2019 400 PGB Begroot 2018/2019 200 0 Ultimo 4e Ultimo 1e Ultimo 2e Ultimo 3e Ultimo 4e kwartaal '18 kwartaal '19 kwartaal '19 kwartaal '19 kwartaal '19

Vergelijking in NWF van aantal actieve toewijzingen Jeugdwet per 1.000 inwoners 25,0

20,0

15,0 Harlingen Terschelling 10,0 Vlieland 5,0 Waadhoeke

- Ultimo 4e Ultimo 1e Ultimo 2e Ultimo 3e Ultimo 4e kwartaal '18 kwartaal '19 kwartaal '19 kwartaal '19 kwartaal '19

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 38

Bestandsontwikkeling aantal Ultimo 4e Ultimo 4e Werkelijke mutatie actieve toewijzingen Jeugd kwartaal 2018 kwartaal 2019 jaar 2019 ZIN 1193 1218 2% Specialistische Jeugdhulp 991 1044 5% Herstel traject 679 777 14% Duurzaam traject 198 144 -27% Dyslexie 110 110 0% Medicatiecontrole 4 13 225% Hoogspecialistische Jeugdhulp 7 6 -14% Intensiteit hoog en intensive care 3 3 0% Jeugdhulp + 4 3 -25% Verblijf 189 165 -13% Pleegzorg 97 91 -6% Verblijf en Thuisplus 92 74 -20% AWBZ 2 0 -100% LTA 4 3 -25% PGB 63 45 -29% Eindtotaal 1256 1263 1%

Inzicht in de verdeling van het aantal unieke cliënten 2019 per geslacht en leeftijdsgroep Het aantal unieke cliënten Jeugdwet van de NWF-gemeenten bedraag in 2019 1.660. (Harlingen: 450; Terschelling: 108; Vlieland: 16; Waadhoeke: 1.086)

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 39

Inzicht in het verloop van het aantal toewijzingen 2019 per maand per verwijsorgaan Wij bedoelen met ‘startmaand’ de maand waarin de begindatum van de toewijzing valt.

Aantal toewijzingen per startmaand (jaar 2019), per verwijsorgaan jan. feb. mrt. apr. mei jun. jul. aug. sept. okt. nov. dec. Totaal Gebiedsteam 53 35 31 34 37 25 42 37 51 40 26 16 427 Externe verwijzer 137 77 110 112 87 48 54 47 148 58 54 24 956 Totaal 190 112 141 146 124 73 96 84 199 98 80 40 1383

Aantal toewijzingen per startmaand (jaar 2019), per verwijsorgaan jan. feb. mrt. apr. mei jun. jul. aug. sept. okt. nov. dec. Totaal Gebiedsteam 28% 31% 22% 23% 30% 34% 44% 44% 26% 41% 33% 40% 31% Externe verwijzer 72% 69% 78% 77% 70% 66% 56% 56% 74% 59% 68% 60% 69% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Inzicht in het aantal toewijzingen 2019 per externe verwijzer Aantal toewijzingen per startjaar Verdeling in Verdeling in 2019, per externe verwijzer aantallen procenten Externe verwijzer 956 100% Huisarts 542 57% Zelfverwijzer/geen verwijzer 216 23% Gecertificeerde instelling 105 11% Medisch specialist 34 4% Administratieve omzetting/overig 21 2% Jeugdarts 20 2% Rechter, Raad voor de Kinderbescherming of Officier van Justitie 18 2% Totaal gestarte toewijzingen 2019 956 100%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 40

2.6.8 Ontwikkeling in afgehandelde aanvragen, mutaties en beëindigingen Wij handelen aanvragen, mutaties en beëindigingen op grond van de Jeugdwet af die wij vanuit o.a. de volgende instanties/personen ontvangen: • gebiedsteams • Gecertificeerde instellingen (Verzoek om Toewijzing) • cliënten (of vertegenwoordigers hiervan) • zorgaanbieders • (gemeentelijke) Basisregistratie Personen • Sociale Verzekeringsbank • Rechtspraak (voor bijvoorbeeld Pleegzorg)

2019 Totaal Omschrijving werkproces Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec 2019 Jeugdwet Aanvraag Jeugd Gebiedsteam 41 38 26 22 32 28 42 35 30 33 40 30 397 Verzoek om Toewijzing Jeugd 150 111 104 80 245 122 92 110 102 149 101 170 1.536 Mutatie Jeugd 13 7 2 16 9 9 2 12 13 33 8 12 136 Beëindiging Jeugd 12 9 7 6 5 34 6 28 90 62 17 17 293 Bezwaar Jeugdwet 000001000011 3 Eindtotaal 216 165 139 124 291 194 142 185 235 277 167 230 2.365

Gemiddeld zijn er 197 Jeugdwet aanvragen, mutaties of beëindigingen per maand verwerkt.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 41

2.6.9 Financiën – Programmaonderdeel Jeugdwet

Noardwest Fryslân - Programma Jeugdwet Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Specialistische Jeugdzorg 8.548.279 7.306.200 1.242.079 17,0% 8.555.136 Hoogspecialistische Jeugdzorg 1.013.449 491.000 522.449 106,4% 495.907 Pleegzorg 1.204.700 800.289 404.412 50,5% 1.121.299 Verblijf en Thuisplus 2.544.053 1.678.061 865.992 51,6% 2.149.737 Overige lasten Jeugdwet 9.570 - 9.570 102.535 (Tekort op) onderhanden Werk ultimo jaar 875.475 - 875.475 444.502 Onderhanden Werk/Vooruitbetaalde trajecten 579.225 - 579.225 114.593 Totaal regionaal ingekochte jeugdzorg 14.774.751 10.275.550 4.499.202 43,8% 8.011.820 12.983.708 Landelijk ingekochte jeugdzorg 406.743 70.000 336.743 481,1% 170.000 182.008 Kosten Sociaal Domein Friesland 300.143 271.916 28.227 10,4% 232.335 283.904 Overige kosten 91.302 83.000 8.302 10,0% 83.000 104.875

Totaal Zorg in Natura 15.572.939 10.700.466 4.872.473 45,5% 8.497.155 13.554.495

Totaal PGB 592.221 850.762 -258.541 -30,4% 1.172.458 842.328

6.82 Geëscaleerde zorg 18-

Gecertificeerde (landelijk werkende) instellingen 1.292.606 1.460.000 -167.394 -11,5% 1.422.000 1.246.695 Crisis 524.808 - 524.808 542.986 Totaal geëscaleerde zorg 18- 1.817.414 1.460.000 357.414 24,5% 1.422.000 1.789.681

Totale lasten Jeugdwet 17.982.574 13.011.228 4.971.346 38,2% 11.091.613 16.186.504

Baten in euro's

6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Ouderbijdragen - - - - -

Totale baten Jeugdwet - - - - -

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 17.982.574 13.011.228 4.971.346 38,2% 11.091.613 16.186.504

Toelichting financiën Per 2018 zijn de Friese gemeenten overgestapt op een nieuwe inkoopsystematiek middels resultaatgerichte trajectfinanciering. Daar waar de gemeenten in Noordwest-Friesland de kosten in 2018 zagen oplopen, gingen we bij de ambtelijke bespreking van de herziene begroting 2019 er vanuit dat in 2019 een kostendaling zou worden ingezet doordat: 1. wij destijds al constateerden dat 2018 een duur conversiejaar zou worden; 2. wij in 2019 geen substantiële toename van de aantallen ten opzichte van de stand van oktober 2018 voorzagen; 3. wij in 2019 geen verandering in de zwaarte van de zorg ten opzichte van de stand van oktober 2018 voorzagen; 4. lopende onderzoeken, taskforces, convenanten en werkgroepen Jeugd zouden leiden tot een afname van de kosten. Terugkijkend kunnen we concluderen dat deze aannames, welke ten grondslag liggen aan de berekening van de herziene begroting 2019, niet overeenkomen met de werkelijkheid van 2019 en dat we een afwijking moeten verklaren van € 5 miljoen (38%).

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 42

Cijferanalyse 2019 Om het grote verschil tussen de realisatie en de begroting goed te kunnen duiden stellen we navolgend een cijferanalyse op.

Specialistische Jeugdhulp: subdeel Herstel trajecten

Begroot 2019 o.b.v. standen oktober 2018: Realisatie 2019: Intensiteit Gem. aantal Verdeling Gem. Begroot Gem. aantal Verdeling Gem. Gem. vooruit- Gerealiseerd cliënten intensiteit tarief bedrag cliënten intensiteit tarief betaalde bedrag kosten Intensiteit A 71,10 10% 989 70.333 46,54 6% 989 46.038 Intensiteit B 127,80 17% 2.100 268.380 95,35 13% 2.067 197.122 Intensiteit C 179,10 24% 3.750 671.625 168,38 22% 3.750 631.434 Intensiteit D 201,50 27% 8.414 1.695.342 197,99 26% 7.725 1.529.423 Intensiteit E 80,10 11% 13.607 1.089.898 108,06 14% 13.291 1.436.261 Intensiteit F 85,60 11% 21.463 1.837.200 125,98 17% 20.586 2.593.478 Intensiteit G 0,00 0% - 10,45 1% 45.716 477.768 Vooruitbet. -13% -901.026 745,20 100% 7.559 5.632.779 752,75 100% 7.985 6.010.498

Binnen de hersteltrajecten constateren wij met name een verschuiving in de ingezette intensiteit-zwaarte. Daar waar wij, op basis van de stand van oktober 2018, een aandeel van 49% hebben begroot voor de intensiteiten vanaf D, is dit aandeel in 2019 opgelopen naar een aandeel van 59%. Hierdoor stijgt het gemiddelde jaartarief per cliënt. De lichte stijging van de aantallen (1%) en de verschuiving van het aandeel van de zwaardere intensiteiten leidt tot een overschrijding van de lasten met € 377.719.

Nb. het percentage gemiddeld vooruitbetaalde kosten (-13%; € 901.026) ontstaat door de afrekening van de onderhandenwerkpositie van de aanbieders Jeugdhulp. Dit betreft een boekhoudkundige correctie op de aangegane verplichtingen/op de betalingen voor hersteltrajecten die gestart zijn in 2019 en doorlopen in 2020.

Specialistische Jeugdhulp: subdeel Duurzame trajecten

Begroot 2019 o.b.v. standen oktober 2018: Realisatie 2019: Intensiteit Gem. aantal Verdeling Gem. Begroot Gem. aantal Verdeling Gem. Gerealiseerd cliënten intensiteit tarief bedrag cliënten intensiteit tarief bedrag Intensiteit A 26,00 16% 1.008 26.218 27,92 16% 1.008 28.158 Intensiteit B 36,70 23% 2.100 77.085 21,23 12% 2.100 44.593 Intensiteit C 16,20 10% 3.750 60.756 17,53 10% 3.750 65.759 Intensiteit D 18,70 12% 8.072 150.951 28,69 16% 8.173 234.465 Intensiteit E 33,10 21% 13.110 433.934 26,85 15% 13.568 364.238 Intensiteit F 28,40 18% 19.486 553.403 43,77 25% 20.559 899.868 Intensiteit G 2,00 1% 51.000 102.000 9,46 5% 48.480 458.695 Intensiteit H - 0% - - 1,08 1% 77.172 83.108 Intensiteit I - 0% - 0,92 1% 48.480 44.751 161,10 100% 8.717 1.404.348 177,45 100% 12.063 2.223.635

Binnen de duurzame trajecten is het aantal cliënten in 2019 gemiddeld 10% gestegen. Hiernaast heeft ook hier een verschuiving plaatsgevonden van het aandeel van de intensiteiten vanaf D. Begroot was een aandeel van 51%. In 2019 is dit aandeel gestegen Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 43

naar 62%. De stijging van de aantallen en de verschuiving van het aandeel van de zwaardere intensiteiten leidt tot een overschrijding van de lasten met € 819.287.

Hoogspecialistische Jeugdhulp

Begroot 2019 o.b.v. standen oktober 2018: Realisatie 2019: Intensiteit Gem. aantal Verdeling Gem. Begroot Gem. aantal Verdeling Gem. Gerealiseerd cliënten intensiteit tarief bedrag cliënten intensiteit tarief bedrag Hoog en Intensive care 2,00 41% 58.000 116.000 3,61 53% 118.387 427.378 Jeugdhulp + 2,90 59% 129.310 375.000 3,15 47% 186.054 586.071 4,90 100% 100.204 491.000 6,76 100% 149.918 1.013.449

De Hoogspecialistische Jeugdhulp wordt in overleg met gemeenten altijd begroot op een zogenoemde ondergrens. Gemeenten accepteren dus op voorhand de eventuele overschrijding van de begrote lasten. In 2019 hebben wij, naast de regionaal ingekocht zorg, op basis van gerechtelijke uitspraken lokale contracten moeten afsluiten met Jeugdhulp aanbieders zodat de hoogspecialistische jeugdhulp kon worden ingezet. Mede hierdoor is een overschrijding van de begrote lasten ontstaan van € 522.449.

Tekort op onderhanden werk ultimo 2018 Voor het opmaken van de onderhanden werkpositie per einde van het boekjaar zijn wij afhankelijk van de jaaropgaves van de aanbieders ten aanzien van de verantwoording van de zuivere jaaromzet. Aanbieders bleken over 2018 moeite te hebben met de nieuwe systematiek van verantwoorden. Het totale tekort is in 2019 opgelopen tot € 875.475.

Onderhanden werk ultimo 2019 Op basis van de jaarverantwoordingen van de aanbieders stellen wij de onderhanden werk positie vast per einde 2019. Hiernaast beoordelen wij de hoogte van de totale onderhanden werk positie aan de hand van de historische balansposities en ontstane tekorten hierop. Naar aanleiding van deze beoordeling is er een risico-opslag opgenomen van 3% over de totale kosten van het programma Jeugdwet.

€ NTB kosten Jeugdwet 2019 o.b.v. verantwoordingen aanbieders 828.510 Vooruitbetaalde kosten Jeugdwet 2019 o.b.v. verantwoordingen aanbieders -773.048 NTB onvoorziene kosten Jeugdwet ultimo 2019 (3% van totaal resultaat Jeugd) 523.763

Mutatie onderhanden werk positie ultimo 2019 579.225

Pleegzorg Begroot 2019 o.b.v. standen oktober 2018: Realisatie 2019: Intensiteit Aantal Verdeling Gem. Begroot Gem. aantal Verdeling Gem. Gerealisee cliënten intensiteit tarief bedrag cliënten intensiteit tarief rd bedrag Pleegzorg 80,10 100% 9.991 800.289 95,62 100% 12.599 1.204.700

Het aantal jeugdigen in pleegzorg lijkt een vlucht te hebben genomen. Daar waar de stand in oktober 2019 80 betrof, zijn in de maanden daarna zo’n 20 herindicaties/aanvragen met terugwerkende kracht uitgevoerd. Achteraf bleek de inschatting van het aantal dus aan de Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 44

lage kant. Hierdoor wijken de aantallen bijna 20% af van de begroting. Hiernaast hadden wij destijds onvoldoende zicht op de zorgconsumptie van pleegzorg over geheel 2018. Waar de historische zorgconsumptie uitkwam op de inzet van gemiddeld 4 dagen per week pleegzorg, bleek de werkelijke zorgconsumptie rond de 5 dagen per week te liggen. De stijging van de aantallen en de toename van de zorgconsumptie pleegzorg leidt tot een overschrijding van de begrote lasten met € 404.412.

Verblijf Begroot 2019 o.b.v. standen oktober 2018: Realisatie 2019: Intensiteit Gem. aantal Verdeling Gem. Begroot Gem. aantal Verdeling Gem. Gerealiseerd cliënten intensiteit tarief bedrag cliënten intensiteit tarief bedrag Laag 48,60 63% 49,85 63% Middel 13,50 17% 17,08 21% Hoog 15,30 20% 11,77 15% ThuisPlus - 0% 0,38 0% Gezinshuis - 0% 0,38 0% 77,40 100% 21.680 1.678.061 79,46 100% 32.017 2.544.053

Het aantal jeugdigen in verblijf is vrij stabiel ten opzichte van het begrote aantal in oktober 2018. Wij hadden bij opmaak van de begroting 2019 onvoldoende zicht op de zorgconsumptie van verblijf over geheel 2018. Hiernaast constateren wij een toename van de zorgconsumptie in 2019. Waar de historische zorgconsumptie gemiddeld op 3 dagen verblijf per week lag, blijkt de werkelijke zorgconsumptie inmiddels rond de 4 dagen per week uit te komen. De toename van de zorgconsumptie verblijf leidt tot een overschrijding van de begrote lasten met € 865.992.

Crisis Bij het opmaken van de begrote laste 2019 voor crisishulp was de informatievoorzieningen hieromtrent nog niet op gang gekomen vanuit SDF. Bij het opmaken van de jaarrekening 2018 werden we geconfronteerd met een forse afrekening van de lasten die Jeugdhulp Friesland in het kader van crisishulp maakt. In 2019 is het voorschot opgenomen t.b.v. deze dienstverlening. Hiernaast is er nog een bedrag van € 16.400 gerealiseerd voor crisishulp wat heeft plaatsgevonden buiten Friesland. De overschrijding van de totale (niet) begrote lasten bedraagt € 524.808.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 45

2.7 Paragraaf Bedrijfsvoering In paragraaf 2.7.1 wordt ten eerste de voortgang ten aanzien van de doelstellingen voor 2019 toegelicht. Vervolgens bespreken we de financiën en ten slotte gaan we specifiek in op de formatieontwikkeling en het ziekteverzuim van De Dienst.

2.7.1 Doelstellingen en acties Bedrijfsvoering In 2019 hebben we de volgende acties ondernomen om de doelstellingen te behalen:

Doelstelling : Doorontwikkelen automatisering • In 2019 zijn webservices gerealiseerd. Hierdoor kan geautomatiseerde berichtenuitwisseling tussen aanbieders plaatsvinden. Dit heeft geleid tot aanzienlijke administratieve lastenverlichting. • Verder zijn een heel aantal verbeteringen doorgevoerd in de applicatie Regieboxx. Hierdoor is het systeem bestendiger waardoor naar verwachting het komend jaar minder aanpassingen nodig zijn. • In 2019 is het autorisatiebeheer en het autorisatieproces onder de loep genomen. Er is een autorisatiematrix opgezet en vastgesteld. Ook is beleid geformuleerd en geborgd. • In 2019 is gestart met het implementeren van de nieuwe Baseline Informatiebeveiliging overheid (BIO), de opvolger van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeente (BIG). BIG en BIO zijn door VNG opgestelde normenkaders voor informatiebeveiliging • In 2019 hebben diverse activiteiten en afstemming met externe partijen plaatsgevonden om de start van de pilot Vroegsignalering Schuldenproblematiek juridisch en technisch mogelijk te maken

Doelstelling: Versimpelen financiële structuren en verlichten administratieve lasten • De implementatie van het nieuwe managementinformatiesysteem is in volle gang. Doel van de managementinformatie tool is om op snelle en toegankelijke wijze toegang te kunnen krijgen tot managementinformatie voor het sociaal domein en goede stuurinformatie te bieden. Voor Participatie en Jeugd zijn flinke stappen gezet en wordt al volop gebruik gemaakt van de managementinformatie tool. Daarnaast is gestart met het bouwen van de IT architectuur voor het onderdeel Wmo, dit in samenspraak met de afdeling. • In het derde kwartaal zijn we gestart met het actualiseren en waar nodig vernieuwen van procesbeschrijvingen, zowel voor dienstverlenende als ondersteunende teams. Dit project draagt bij aan het verder verbeteren van de kwaliteit van de vastlegging en het uniformer werken. Ook bezien we waar mogelijk of efficiencyslagen kunnen worden gemaakt.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 46

Doelstelling : Verandercapaciteit versterken • Per 1 januari 2020 is de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) in werking getreden. De Dienst heeft in de voorbereiding daarop in 2019 goede afspraken gemaakt met de huidige aanbieder van payrollactiviteiten, zodat adequate flexibele inzet mogelijk blijft. • De gesprekscyclus is vernieuwd en geïmplementeerd. Door middel van doelstellings-, voortgangs- en ontwikkelgesprekken wordt structureel ingezet op kwaliteit, kennis en ontwikkeling van medewerkers.

Doelstelling: Samenwerking faciliteren en stimuleren • Vanuit de afdeling Financieel Beheer is geparticipeerd in het provinciale project Horizontaal Toezicht, geleid door KPMG. De pilot had als doel om de administratieve lasten binnen de ‘sociaal domein keten’ flink te verlagen. Op 19 september 2019 is de pilot formeel tot een afronding gekomen. Terugkijkend kan worden gesteld dat de ambitie om te komen tot een optimale werking in de keten van contractvorming tot verantwoording binnen de pilot grotendeels is gerealiseerd. De pilotdeelnemers hebben afgesproken dat er verder samen wordt gewerkt om de werking in de keten te blijven verbeteren en ook verder uit te rollen naar de andere ketenpartners. • Vanaf 1 januari 2021 wordt De Dienst een Bedrijfsvoeringsorganisatie. Daarbij horen gewijzigde taken en verantwoordelijkheden. De voorbereidingen hiervoor zijn in 2019 gestart. Samen met de vier gemeenten in Noordwest Friesland zullen we dat op goede wijze vorm moeten geven. Het verder intensiveren van de samenwerking is daarom in 2019 ingezet en ook een belangrijk speerpunt voor 2020.

Doelstelling: De cultuur van de Dienst is een goede mix van regelgerichtheid, dienstverlenend en ondernemend • De Dienst is een netwerkorganisatie. Een goede samenwerking en afstemming met de ketenpartners is daarom belangrijk voor het kunnen realiseren van de gezamenlijke doelstellingen binnen het Sociaal Domein. Om de kennis en kunde van onze medewerkers te borgen, is doorlopend aandacht besteed aan scholing, intervisie en coaching. Telkens meer trainingen worden gezamenlijk opgepakt met medewerkers van het Gebiedsteam, zodat informatie, kennis en werkwijzen worden gedeeld. In november is het Armoedecongres georganiseerd. Doel hiervan was medewerkers uit diverse organisaties met elkaar te verbinden en input op te halen voor een integrale werkwijze.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 47

2.7.2 Paragraaf Weerstandsvermogen

Algemeen De omvang van het weerstandsvermogen is van groot belang voor de gemeenschappelijke regeling Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân. Het geeft aan in hoeverre de Dienst in staat is middelen vrij te maken om incidentele tegenvallers (niet begrote kosten en risico´s) op te vangen, zonder dat dit betekent dat deze lasten gelijk moeten worden afgewenteld op de deelnemende gemeenten. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit (ruimte lopend boekjaar in de exploitatie Bedrijfsvoering) en de risico´s waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen zijn afgesloten (weerstandsvermogen). De omvang van het weerstandsvermogen is voor het bestuur van belang voor het inzicht in de financiële positie van de gemeenschappelijke regeling. Hoe groot die buffer moet zijn, hangt mede af van de risico’s die de gemeenschappelijke regeling loopt en die van materiële betekenis kunnen zijn. De afgelopen economische crisis laat zien hoe snel omgevingsfactoren kunnen veranderen. Een organisatie is sterk wanneer het weerstandsvermogen op een adequate omvang wordt gehouden. Periodiek dient de omvang dan ook getoetst te worden aan de in kaart gebrachte risico’s.

Beleid betreffende weerstandscapaciteit en risico´s De Dienst is een samenwerkingsverband van vier gemeenten. Om te voorkomen dat gemeenten in hun lopende begroting worden geconfronteerd met tekorten bij de Dienst, heeft het bestuur in 2005 besloten dat de Dienst een (beperkt) eigen weerstandsvermogen opbouwt. Vanwege de uitbreiding van het takenpakket van de Dienst met (prestatievelden 5 en 6 van) de Wmo in 2007 en de ervaringen in 2008 t/m 2010, is met het bestuur bij de vaststelling van de jaarstukken 2011 stilgestaan bij de relevante risico’s en de vertaling hiervan naar financiële impact, de weerstandcapaciteit en de relatie tussen beide voor de komende jaren. Het bestuur heeft zich op het standpunt gesteld dat de financiële buffers bij de deelnemende gemeenten moeten worden gevormd op basis van de geïnventariseerde risico’s. De gemeenten staan immers altijd financieel garant voor financiële tekorten en risico’s op grond van de wet gemeenschappelijke regelingen.

Inventarisatie van de weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit middelen en mogelijkheden waarover de gemeenschappelijke regeling beschikt om de niet begrote bedrijfsvoeringskosten te dekken. Hierbij kan onderscheid worden gemaakt naar een incidentele en een structurele weerstandscapaciteit. Met de incidentele weerstandscapaciteit wordt het vermogen bedoeld om calamiteiten en eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat dit invloed heeft op het bestaande voorzieningenniveau. Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie binnen de bedrijfsvoering op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de bedrijfsvoering.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 48

De weerstandscapaciteit van de Dienst om niet begrote kosten te dekken bedraagt per:

Weerstandscapaciteit (in euro's) per: 31-12-2019 31-12-2018

Exploitatie Post onvoorzien 100.000 100.000

Structurele weerstandscapaciteit 100.000 100.000

Vermogen Reserve uitvoeringslasten 654.806 645.806

Incidentele weerstandscapaciteit 654.806 645.806

Totale weerstandvermogen 754.806 745.806

Toelichting op de post onvoorzien Binnen de huidige (meerjarige) budgetten van de Dienst is een post onvoorzien beschikbaar.

Toelichting op vermogen De Dienst heeft voor de continuïteit van de bedrijfsvoering een bepaalde omvang van het weerstandsvermogen nodig om niet begrote bedrijfsvoeringskosten te kunnen dekken en risico’s van materiële omvang op te vangen. In de Nota Verbonden Partijen wordt door een aantal gemeenten onderstreept wat het belang is van een gezonde financiële positie van verbonden partijen. De kengetallen Solvabiliteit en Liquiditeit die hiervoor worden gebruikt zijn voor de Dienst lager dan de minimale waarde die hiervoor wordt gegeven, wat overigens is afgestemd met de deelnemende gemeenten.

De solvabiliteitsratio bedraagt per 31 december 2019 5,49%. De netto schuldquote bedraagt per 31 december 2019 -0,11%.

Het saldo van de reserve uitvoeringslasten wordt indien nodig aangewend voor het opvangen van lasten voor herstructurering, optimaliseren, innoveren en structureren van werkprocessen.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 49

2.7.3 Risico´s in relatie tot de omvang van de benodigde weerstandscapaciteit

Programma: Algemeen • De Corona crisis heeft grote impact op de financiële huishouding van gemeenten. De gevolgen voor het sociaal domein zijn nog niet goed te overzien. Ook is nog onduidelijk hoe lang de crisis zal aanhouden en in hoeverre gevolgen van structurele invloed zijn. Duidelijk is wel dat in 2020 de lasten voor De Dienst zullen toenemen, bijvoorbeeld in verband met extra instroom van burgers in de bijstand, door het minder makkelijk kunnen bemiddelen van burgers naar werk en door de maatregelen welke zijn gericht op de instandhouding van het zorglandschap van zorgaanbieders. • Voor alle programma’s in de begroting geldt dat sprake is van zogenaamde open eindregelingen. Meer aanvragen dan begroot leidt dan tot overschrijding van de kosten. De kans op afwijkingen is het grootst binnen de programmaonderdelen Inkomen, Wmo en Jeugd.

Wmo • AMvB reële prijs Wmo: De AMvB stelt dat voor Wmo-voorzieningen een reëel tarief moet worden gesteld (goede verhouding tussen tarief en kwaliteit). Door deze AMvB hebben wijzigingen in bijvoorbeeld de CAO Verpleeg- & Verzorgingshuizen & Thuiszorg (VVT) mogelijk een rechtstreeks effect op de tarieven Huishoudelijke Hulp van gemeenten. • Het kabinet is voornemens met ingang van 2020 het eigen bijdrage- abonnementstarief van € 19,00 per maand in te voeren voor de algemene voorziening Huishoudelijk Hulp. De eigen bijdragen worden daardoor niet langer afhankelijk van de zorgconsumptie. Het abonnementstarief kan, in het algemeen genomen, een aanzuigende werking hebben, zo stelt de VNG.

Jeugd (risico zeer hoog) • Vanaf 1 januari 2018 is in Friesland voor jeugdhulp een nieuwe Inkoopsystematiek en bekostiging van kracht. Er is nu sprake van resultaatgerichte trajecten en resultaat- gerichte financiering. Een methode die, zoals uit de ervaringen van het afgelopen jaar blijkt, financiële issues met zich meebrengt aangaande o.a.: 1. het verkrijgen van grip op de totale kosten 2. de financiële verantwoording door zorgaanbieders • De financiële issues brengen financiële risico’s met zich mee. Sociaal Domein Friesland, De Dienst Noardwest Fryslân en de gemeenten hebben een belangrijke gezamenlijke taak om hiervoor de juiste maatregelen te treffen.

Bedrijfsvoering • Gemeenten zijn verantwoordelijk om toezicht te houden op de dienstverlening Wmo. Het goed organiseren hiervan is voor veel gemeenten een aandachtspunt. De Dienst voert de toezichthoudende taken van de gemeenten voor de regio Noardwest Fryslân uit en zet voor 2020 in op het realiseren van een verdere professionaliseringsslag.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 50

• Vanaf 2022 moet het bestuur van De Dienst een rechtmatigheidsverantwoording opnemen in de jaarrekening. Hiermee wordt verantwoording afgelegd over de naleving van de regels die relevant zijn voor het financiële reilen en zeilen van De Dienst. De invoer van de rechtmatigheidsverantwoording brengt een aantal veranderingen met zich mee. In 2020 zal de impact hiervan in beeld worden gebracht en zullen zo nodig maatregelen worden getroffen. • Op 1 januari 2021 wordt De Dienst een Bedrijfsvoeringsorganisatie. De omvorming heeft geen grote impact op de Dienst zelf maar door een aantal formele wijzigingen wel op de gemeenten. Het belangrijkste is de overgang van de beschikkende bevoegdheid van de Dienst terug naar de gemeenten. Daarmee dragen de gemeenten in de toekomst zelf weer de rechtmatigheidsgevolgen van handelingen in het sociaal domein, raakt de vertraging in de verantwoordingsketen (die ontstaat als gevolg van de afhankelijkheid van productieverklaringen van zorgaanbieders) de gemeenten rechtstreeks en vangt de Dienst dat niet meer op.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 51

2.8 Paragraaf Financiering De financieringsbehoefte van de Dienst wordt gedekt uit de bijdragen van de deelnemende gemeenten. Daarnaast is in 2019 een kasgeldlening bij Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) afgesloten. Om de saldi op de rekening bij BNG qua rendement zo efficiënt/effectief mogelijk te gebruiken, is aangesloten bij de werkwijze (arrangement) welke de deelnemende gemeenten hebben afgesproken met de BNG.

2.8.1 Financieringsbehoefte/leningenportefeuille/renterisiconorm Alle lasten van de Dienst worden bevoorschot door het Rijk en de deelnemende gemeenten. Daarnaast heeft De Dienst een kasgeldlening bij BNG van € 3,0 miljoen afgesloten om een tijdelijke liquiditeitsbehoefte te kunnen opvangen (per ultimo 2018 was dit € 1,0 miljoen). Er is geen sprake van langlopende leningen. Voor de kasgeldlening geldt dat sprake is van een renterisico. Door de gunstige rentestand doet zich overigens de bijzondere situatie voor dat De Dienst geen rente over de lening verschuldigd is, maar rente van BNG ontvangt.

2.8.2 Kasgeldlimiet Eenmaal per kwartaal wordt een opgave gedaan aan de Provincie met betrekking tot de gemiddelde netto vlottende schuld. Dit bedrag mag de kasgeldlimiet – dit is de maximaal toegestane netto vlottende schuld – niet overschrijden. Hiermee wordt voorkomen dat het totaal aan korte schulden bepaalde grenzen overschrijdt. Voor 2019 bedraagt het kasgeldlimiet € 5,5 miljoen. In 2019 heeft de Dienst de opgaven elk kwartaal aangeleverd. De netto vlottende schuld is over 2019 beneden de kasgeldlimiet gebleven en er is voldaan aan de bepalingen van de wet Fido.

2.8.3 Kasgeldbeheer Het betalingsverkeer is door de Dienst ondergebracht bij twee banken: de BNG en de Rabobank. De BNG is de hoofdbankier. De andere bankrelatie wordt aangehouden als service naar de cliënten. De saldi bij de overige bankrelaties worden zo klein mogelijk gehouden.

De afdeling debiteuren voert een actief debiteurenbeheer, gericht op het snel incasseren van vorderingen. Voor wat betreft de betalingen aan crediteuren wordt een correct betaalgedrag nagestreefd, hetgeen wil zeggen dat er uiterlijk betaald wordt op de uiterste vervaldag, tenzij door betalingskortingen sneller betalen voordeliger is.

2.8.4 Liquiditeitsbeheer Het liquiditeitsbeheer is gericht op het optimaal benutten van middelen. In 2019 is een tijdelijke liquiditeitsbehoefte ontstaan waarvoor een kasgeldlening is afgesloten. Voor 2020 zal de inrichting van het liquiditeitsbeheer opnieuw tegen het licht worden gehouden.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 52

Jaarrekening 2019 In de jaarrekening 2019 is de balans opgenomen en het overzicht van de bedrijfsvoeringslasten

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 53

3 Jaarrekening 2019

3.1 Balans per 31 december 2019

In euro's 2019 2018 Activa

Vaste activa Investeringen met een economisch nut 923.649 966.424 Materiële vaste activa 923.649 966.424

Vlottende activa Vorderingen op openbare lichamen 4.448.120 5.605.955 Rekening courant verhouding met het Rijk 4.266.711 69 Overige vorderingen 817.585 1.003.256 Uitzettingen < 1 jr 9.532.416 6.609.279

Liquide middelen - kas- en banksaldi 254.565 259.411

Nog te ontvangen bedragen van Europese overheidslichamen 136.157 136.157 Overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen 1.069.902 1.928.588 Overlopende activa 1.206.059 2.064.745

10.993.040 8.933.435

Totaal activa 11.916.689 9.899.859

Passiva

Vaste passiva Bestemmingsreserve 654.806 654.806 Eigen vermogen 654.806 654.806

Voorzieningen 347.338 334.332

1.002.144 989.138 Vlottende passiva Overige schulden 3.717.035 2.788.155 Netto-vlottende schulden < 1 jr 3.717.035 2.788.155

Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen 7.163.575 6.121.609 Overige vooruitontvangen bedragen die ten bate van het volgende begrotingsjaar komen 33.936 957 Overlopende passiva 7.197.511 6.122.566

10.914.546 8.910.721

Totaal passiva 11.916.689 9.899.859

Netto resultaat - -

Voor een toelichting op de balans verwijzen wij u naar paragraaf 3.4.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 54

3.2 Overzicht van baten en lasten over 2019 Het overzicht van baten en lasten geeft het financieel overzicht van de programmabaten en – lasten, de bedrijfsvoeringslasten en de dekkingen, gerealiseerd over 2019. Onderstaand overzicht geeft tevens de resultaatbestemming weer.

Begroting na Jaar Afwijking Afwijking Begroting Jaar wijziging 2019 2019 2019 in % 2019 2018 2019 Lasten in euro's Werk & Participatie 2.294.931 2.571.141 -276.210 -11% 2.545.310 2.106.724 Inkomen 23.823.021 24.298.698 -475.677 -2% 25.281.111 24.392.889 Armoedebestrijding 2.894.687 3.020.268 -125.581 -4% 3.203.960 2.712.388 Wmo 13.714.424 13.375.011 339.413 3% 12.165.525 12.958.563 Jeugdwet 17.982.574 13.011.228 4.971.346 38% 11.091.614 16.186.504 Bedrijfsvoering 9.762.799 10.294.433 -531.634 -5% 10.335.706 9.962.906 Totaal lasten 70.472.436 66.570.778 3.901.658 6% 64.623.226 68.319.974

Baten in euro's Werk & Participatie 2.294.931 2.571.141 -276.210 -11% 2.545.310 2.106.724 Inkomen 23.823.021 24.298.698 -475.677 -2% 25.281.111 24.392.889 Armoedebestrijding 2.894.687 3.020.268 -125.581 -4% 3.203.960 2.712.388 Wmo 13.714.424 13.375.011 339.413 3% 12.165.525 12.958.563 Jeugdwet 17.982.574 13.011.228 4.971.346 38% 11.091.614 16.186.504 Bedrijfsvoering 9.762.799 10.294.433 -531.634 -5% 10.335.706 9.962.906 Totaal baten 70.472.436 66.570.778 3.901.658 6% 64.623.226 68.319.974

Resultaat - - - - -

Mutatie reserves Onttrekking reserve uitvoeringslasten - - - - - Totaal dekking - - - - -

Netto resultaat - - - - -

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 55

3.2.1 Overzicht van baten en lasten conform BBV-regelgeving Het overzicht van baten en lasten zoals hierboven opgenomen is de indeling zoals wij deze binnen de Dienst gebruiken. In de regelgeving van de BBV is echter de volgende indeling als verplichting opgenomen, daarom nemen wij ook deze ter informatie in onze jaarrekening op.

In bijlage F vindt u het overzicht van baten en lasten verdeeld naar taakveld.

Realisatie 2019 Begroting na wijziging 2019 Begroting 2019 In euro's Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Programma Werk & Participatie 2.294.931 2.294.931 - 2.571.141 2.571.141 - 2.545.310 2.545.310 - Programma Inkomen 23.823.021 23.823.021 - 24.298.698 24.298.698 - 25.281.111 25.281.111 - Programma Armoedebestrijding 2.894.687 2.894.687 - 3.020.268 3.020.268 - 3.203.960 3.203.960 - Programma Wmo 13.714.424 13.714.424 - 13.375.011 13.375.011 - 12.165.525 12.165.525 - Programma Jeugdwet 17.982.574 17.982.574 - 13.011.228 13.011.228 - 11.091.614 11.091.614 - Programma Bedrijfsvoering 9.373.093 4.207.635 5.165.458 9.960.875 4.464.120 5.496.755 10.335.706 10.335.706 - Algemene dekkingsmiddelen ------Overhead 389.707 5.555.165 -5.165.458 333.558 5.830.313 -5.496.755 - - - Heffing VPB ------Onvoorzien ------

Saldo van baten en lasten 70.472.438 70.472.438 - 66.570.778 66.570.778 - 64.623.226 64.623.226 -

Mutatie reserves Onttrekking reserve uitvoeringslasten ------Totaal dekking ------

Gerealiseerd resultaat 70.472.438 70.472.438 - 66.570.778 66.570.778 - 64.623.226 64.623.226 -

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 56

3.2.2 Bedrijfsvoeringslasten

Herziene Afwijking Afwijking Begroting Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten

Personeelskosten, aanstellingen 5.602.007 6.434.467 -832.460 -12,9% 6.362.477 5.316.441 Personeelskosten, inhuur/payroll 1.063.749 484.376 579.373 119,6% 470.511 886.066 Personeelskosten, gebiedsteams (incl. aanstellingen) 93.585 91.866 1.719 1,9% 91.866 93.100 Personeelskosten, Pastiel (incl. aanstellingen) 200.189 323.967 -123.778 -38,2% 326.323 285.706 Personeelskosten, incidenteel 147.633 131.028 16.605 12,7% 214.441 245.412 Personeelskosten, projecten 125.799 159.229 -33.430 -21,0% 251.088 250.198

Totaal Personeelskosten 7.232.962 7.624.933 -391.971 -5,1% 7.716.706 7.076.923

Overige personeelskosten 476.181 325.000 151.181 46,5% 325.000 317.336 Huisvestingskosten 353.686 350.000 3.686 1,1% 459.500 535.108 Automatiseringskosten 813.942 900.000 -86.058 -9,6% 850.000 860.210 Organisatiekosten 195.565 225.500 -29.935 -13,3% 225.500 183.797 Kosten werkzaamheden derden 58.364 92.000 -33.636 -36,6% 92.000 74.590 Accountants- en advieskosten 124.649 140.000 -15.351 -11,0% 140.000 151.227 Kosten POSD - - - - 24.937 Afschrijvingen materiële vaste activa 197.012 280.000 -82.988 -29,6% 170.000 157.274 Cliëntparticipatie 27.000 29.000 -2.000 -6,9% 29.000 27.000 Regionalisering Bbz/IOAZ 172.804 200.000 -27.196 -13,6% 200.000 161.250 Sociale Recherche 11.590 28.000 -16.410 -58,6% 28.000 33.004 Structurele weerstandscapaciteit - 100.000 -100.000 -100,0% 100.000 - Mutatie voorziening/saldo deb. 78.005 - 78.005 - 359.768 Baten en lasten voorgaande jaren 21.041 - 21.041 - 481

Totaal lasten bedrijfsvoering 9.762.800 10.294.433 -531.633 -236,7% 10.335.706 9.962.905 Baten

Rente inkomsten 4.163 - 4.163 - -

Dekking programma Werk, Participatie en Inkomen 594.734 596.983 -2.249 -0,4% 592.331 587.413

Dekking PIM project 8.530 6.625 1.905 28,8% 6.625 12.548 Dekking Wmo project - - - - - Dekking BV project - - - - - Dekking project 8.530 6.625 1.905 28,8% 6.625 12.548

Dekking PIM overig 94.721 14.156 80.565 569,1% - 77.770 Dekking Wmo overig 144.003 91.866 52.137 56,8% 91.866 124.062 Dekking BV overig 82.044 30.059 51.985 172,9% 30.059 98.284 Dekking overig 320.769 136.081 184.688 135,7% 121.925 300.116

Mutatie voorziening/saldo deb. - - - - - Baten en lasten voorgaande jaren - - - - - Bijdrage Leeuwarderadeel (2019: 50% van € 607.000) 303.500 303.500 - 0,0% 303.500 424.900 Bijdrage Ferwerderadiel - - - - 41.600

Totaal baten bedrijfsvoering 1.231.695 1.043.189 188.506 18,1% 1.024.381 1.366.577

Dekking

Gemeentelijke bijdragen 8.531.105 9.251.244 -720.139 -7,8% 9.311.325 8.596.329

Voor een nadere toelichting op de bedrijfsvoeringslasten verwijzen wij u naar paragraaf 3.5.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 57

Herziene Verdeling bedrijfsvoeringslasten over Afwijking Afwijking Begroting Jaar 2019 begroting Jaar 2018 programma's 2019 2019 in % 2019 2019

Programma Werk, Participatie en Inkomen 3.976.721 4.276.182 -299.461 -7,0% 4.206.383 4.010.625 Programma Armoedebestrijding 1.037.405 1.364.739 -327.334 -24,0% 1.371.647 1.046.250 Programma Wmo en Jeugdwet 3.516.979 3.610.324 -93.345 -2,6% 3.733.297 3.539.454

Totaal Dienst 8.531.105 9.251.245 -720.140 -7,8% 9.311.326 8.596.329

N.B. bovenstaande afwijking is gerealiseerd doordat er per saldo meer of minder directe uren aan een bedrijfsonderdeel zijn besteed (en daarmee voor de verdeling procentueel is doorbelast) dan op voorhand is begroot.

Herziene Verdeling bedrijfsvoeringslasten over Afwijking Afwijking Begroting Jaar 2019 begroting Jaar 2018 gemeenten 2019 2019 in % 2019 2019

Gemeente Harlingen 2.376.474 2.508.916 -132.442 -5,3% 2.606.121 2.363.016 Gemeente Terschelling 395.976 419.690 -23.714 -5,7% 399.379 371.326 Gemeente Vlieland 90.516 101.570 -11.054 -10,9% 108.726 95.156 Gemeente Waadhoeke 5.668.139 6.221.068 -552.929 -8,9% 6.197.100 5.766.831

Totaal Dienst 8.531.105 9.251.245 -720.139 -7,8% 9.311.326 8.596.329

Herziene Bedrijfsvoeringslasten totaal Afwijking Afwijking Jaar 2019 begroting Jaar 2018 Verdeling over taakvelden 2019 2019 in % 2019

0.4 Overhead 5.165.457 5.496.756 -331.299 -6,0% 5.269.429 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 137.209 166.346 -29.137 -17,5% 115.073 6.2 Wijkteams 2.277 1.451 826 56,9% 280 6.3 Inkomensregelingen 1.781.330 1.843.025 -61.695 -3,3% 1.756.698 6.4 Begeleide participatie 292.996 385.541 -92.545 -24,0% 343.271 6.5 Arbeidsparticipatie 165.726 220.119 -54.393 -24,7% 205.578 6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) 47.257 43.819 3.438 7,8% 41.131 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ 433.992 507.600 -73.608 -14,5% 397.679 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- 504.861 586.588 -81.727 -13,9% 467.190 6.81 Geëscaleerde zorg 18+ - - - - 6.82 Geëscaleerde zorg 18- - - - -

Totaal 8.531.105 9.251.245 -720.140 -7,8% 8.596.329

N.B. De bedrijfsvoeringlasten taakveld 0.4 Overhead betreft het saldo van de lasten en baten inzake overhead.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 58

3.3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de voorschriften die worden gegeven in het “Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten”.

3.3.1 Continuïteit De continuïteit van de activiteiten is geborgd in de overeenkomst tot het instellen van een gemeenschappelijke regeling door de gemeenten Harlingen, Terschelling, Vlieland en Waadhoeke. De jaarrekening is opgesteld op basis van een continuïteitsveronderstelling.

3.3.2 Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De algemene grondslag voor de waardering van de activa en passiva, alsmede voor de bepaling van het resultaat, is de historische kostprijs (verkrijgings- of vervaardigingsprijs). Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde.

De cijfers ten aanzien van de herziene begroting 2019 zijn, waar nodig, geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met de jaarrekening 2019 mogelijk te maken.

Schattingen De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van de balans die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. Om de grondslagen en de regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat het management van de gemeenschappelijke regeling over de verschillende zaken zich een oordeel vormt, en dat het management schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het op grond van het BBV vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.

Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzicht van het voorgaand jaar, met uitzondering van de toegepaste stelselwijzigingen zoals opgenomen in de volgende paragraaf Stelselwijziging BBV.

Stelselwijziging BBV Vanaf 2018 gelden de wijzigingen op grond van het nieuwe BBV ook voor De Dienst Noardwest Fryslân. Een van de aanpassingen is het opnemen van een staat van baten en lasten met toerekening naar taakvelden, waarbij de overheadkosten in zowel de begroting als de jaarrekening zichtbaar moeten zijn. Onder overhead wordt verstaan: alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. De kosten van overhead betreffen de bedrijfsvoeringslasten, met uitzondering van de personeelskosten van de directe functies en de kosten van regionalisering BBZ/IOAZ en sociale recherche. Deze kosten kunnen worden toegerekend naar de diverse programma’s. Deze toerekening wordt gedaan op basis van de gerealiseerde programmalasten per taakveld. Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 59

De taakvelden zijn naar aanleiding van de gewijzigde BBV-voorschriften opgenomen in bijlage F bij de jaarrekening.

3.3.3 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

Materiële vaste activa De materiële vaste activa betreffen investeringen met een meerjarig economisch nut. Bijdragen van derden die in directe relatie staan met de investering, worden hierop in mindering gebracht. Bijdragen uit reserves mogen niet in mindering worden gebracht. Deze bijdragen vallen vrij met jaarlijkse termijnen gelijk aan de afschrijvingsperiode van het actief.

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de kostprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming.

De volgende afschrijvingstermijnen gelden (aantal jaren): • Machines, apparaten en installaties 5 • Overige materiële vaste activa, waaronder - Automatisering 5-7 - Verbouwing/verhuizing Eise Eisingastraat 10 - Inventaris 5

Uitzettingen met rentetypische looptijd korter dan één jaar De uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Oninbaarheid debiteuren aanverwante wet- en regelgeving Voor verwachte oninbaarheid van debiteuren van aanverwante wet- en regelgeving is een voorziening in mindering gebracht. De aflossingsfrequentie van debiteuren is het uitgangs- punt voor het bepalen van de voorziening. Als blijkt dat een individuele debiteur in staat is om maandelijks op de openstaande vordering af te lossen, wordt geen voorziening getroffen. Als blijkt dat de aflossingsfrequentie afneemt, neemt de onzekerheid omtrent de inning van de totale vordering toe. De voorziening is per individuele debiteur gewaardeerd en opgenomen op de balans van De Dienst.

Overige vorderingen Vorderingen op debiteuren Participatiewet, IOAW, IOAZ, Bbz en Wmo zijn opgenomen in de balans van de Dienst.

Overlopende activa De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde en staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van de Dienst.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 60

Passiva Voor zover niet anders vermeld zijn passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.

Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserve uitvoeringslasten.

Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichtingen c.q. het voorzienbare verlies.

Voorzieningen worden op grond van artikel 44 BBV gevormd door: • verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten is • bestaande risico's op balansdatum ter zake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is • kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotingsjaar of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie • van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 61

3.3.4 Grondslagen voor de resultaatbepaling Algemeen De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. De lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderings- grondslagen.

Baten worden verantwoord voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Personeelslasten Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin de uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke.

Pensioenen De Dienst heeft voor haar werknemers de pensioenregeling ondergebracht bij het Pensioenfonds voor overheid en onderwijs ABP. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen welke afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De Dienst heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het ABP, anders dan hogere toekomstige premies. De Dienst heeft daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. De dekkingsgraad van het Pensioenfonds voor overheid en onderwijs ABP was in december 2019 97,8% (2018: 97,0%, bron www.abp.nl ). In maart 2020 is de dekkingsgraaf gedaald naar 82,0%

Vennootschapsbelasting De activiteiten van De Dienst zijn niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 62

3.3.5 Begrotingsrechtmatigheid De Dienst maakt voor elk begrotingsjaar een primitieve begroting en één herziene begroting. Dat laatste heeft tot gevolg dat in de praktijk tussen realisatie en begroting afwijkingen bestaan. Voor alle programma’s in de begroting geldt dat sprake is van zogenaamde open eindregelingen. Meer aanvragen dan begroot leidt dan tot overschrijding van de kosten. De kans op afwijkingen is het grootst binnen de programmaonderdelen Inkomen, Wmo en Jeugd.

Bij gemeenten is het de gewoonte met meerdere begrotingswijzigingen per jaar te werken, waardoor verschillen klein kunnen blijven. Meerdere begrotingswijzigingen bij de Dienst zijn echter voor de gemeenten onwenselijk, omdat deze niet verwerkt kunnen worden in de gemeentelijke begroting. De oplossing is gezocht en gevonden in de bestuursrapportages en tussentijdse rapportages aan de gemeenten over de realisatie en prognoses van alle programma’s. Daardoor is het bestuur geïnformeerd over over- en onderschrijdingen en de consistentie daarvan met het door het bestuur uitgezette beleid. Daarnaast beschikken de gemeenten over betrouwbare informatie voor hun eigen tussentijdse rapportages. Dit voorkomt verrassingen bij het vaststellen van de jaarrekening.

De overschrijding van de begroting betreft een overschrijding uit hoofde van open einde (subsidie)regelingen. Deze overschrijding wordt gedekt door de, bij de gemeenschappelijke regeling, aangesloten gemeenten. Hiermee is sprake van een formele onrechtmatigheid, maar hoeft deze op grond van de kadernota rechtmatigheid niet meegenomen te worden in de oordeelsvorming.

3.4 Toelichting op de balans per 31 december 2019 In deze paragraaf worden de afzonderlijke balansposten toegelicht. Daar waar nodig wordt de financiële uitsplitsing inhoudelijk onderbouwd.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 63

3.4.1 Materiële vaste activa De mutaties in de materiële vaste activa worden als volgt weergegeven:

Machines, apparaten, Overige materiële installaties vaste activa Totaal Stand per 1 januari 2019 Aanschaffingswaarde€ 86.262 € 1.176.945 € 1.263.207 Cumulatieve afschrijvingen€ 76.708 € 220.075 € 296.783 Boekwaarde € 9.554 € 956.870 € 966.424

Mutaties in de boekwaarde Investeringen € - € 154.237 € 154.237 Desinvesteringen€ - € - € - Afschrijvingen € 6.581 € 190.431 € 197.012 Afschrijvingen desinvesteringen€ - € - € - Bijdragen van derden€ - € - € - Afwaarderingen € - € - € - Saldo € -6.581 € -36.194 € -42.775

Stand per 31 december 2019 Aanschaffingswaarde€ 86.262 € 1.331.182 € 1.417.444 Cumulatieve afschrijvingen€ 83.289 € 410.506 € 493.795 Boekwaarde € 2.973 € 920.676 € 923.649

Afschrijvingstermijn in jaren 5 5-10

Voor een gespecificeerd overzicht van de materiële vaste activa wordt verwezen naar bijlage A.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 64

3.4.2 Vlottende activa Uitzettingen korter dan één jaar 31-12-2019 31-12-2018

Vorderingen op openbare lichamen 4.448.120 5.605.955 Rekening courant verhouding met het Rijk 4.266.711 69 Overige vorderingen 817.585 1.003.256 9.532.416 6.609.280

Vorderingen op openbare lichamen * Rekening-courant gemeente het Bildt - 11.365 Rekening-courant gemeente Franekeradeel - 1.370 Rekening-courant gemeente Harlingen 1.859.759 798.293 Rekening-courant gemeente Terschelling 104.236 318.128 Rekening-courant gemeente Waadhoeke 2.435.880 4.027.611 Overige openbare lichamen 48.245 449.189 4.448.120 5.605.955

Rekening courant verhouding met het Rijk Rekening-courant verhouding Rijk 4.266.711 69 4.266.711 69

Overige vorderingen Debiteuren regulier 8.917 116.583 Debiteuren uitkeringen 2.603.668 2.681.673 Af: voorziening debiteuren uitkeringen -1.795.000 -1.795.000 817.585 1.003.256

Liquide middelen 31-12-2019 31-12-2018 Kas Gebiedsteams 676 1.147 Bank 133.233 170.147 Bank Gebiedsteams 120.656 88.116 254.565 259.411

Overlopende activa 31-12-2019 31-12-2018 Nog te ontvangen bedragen van Europese overheidslichamen 136.157 136.157 Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen 1.069.902 1.928.588 1.206.059 2.064.745

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 65

Nog te ontvangen bedragen van Europese overheidslichamen Brug naar Werk Saldo aan het begin van het begrotingsjaar 136.157 136.157 Toevoegingen - - Ontvangen bedragen - - Saldo aan het einde van het begrotingsjaar 136.157 136.157

Totaal Saldo aan het begin van het begrotingsjaar 136.157 136.157 Toevoegingen - - Ontvangen bedragen - - Saldo aan het einde van het begrotingsjaar 136.157 136.157

Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen 200.854 778.125 Vooruitbetaalde bedragen 869.047 1.150.462 1.069.902 1.928.588

De nog te ontvangen bedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen betreffen ESF-subsidies.

* Om beter inzicht te krijgen in de onderlinge schuldposities tussen de Dienst en de gemeenten worden alle onderlinge posities verwerkt in een rekening-courant. De gemeenten ontvangen allen afzonderlijk een overzicht van de rekening-courantpositie per 31 december 2019.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 66

Sinds 16 december 2013 zijn alle decentrale overheden, voor zover ze een openbaar lichaam zijn, verplicht om deel te nemen aan het schatkistbankieren. Deelname van de decentrale overheden aan schatkistbankieren draagt bij aan een lagere EMU-schuld van de collectieve sector. Een ander belangrijk gevolg van deelname aan schatkistbankieren is een verdere vermindering van de beleggingsrisico’s waaraan decentrale overheden worden blootgesteld.

Afgezien van de mogelijkheden om aan elkaar leningen te verstrekken, zijn decentrale overheden verplicht alle middelen die ze niet direct nodig hebben voor hun publieke taak in de schatkist aan te houden. Indien overtollige middelen de omvang van de drempel niet overschrijden, mogen die middelen buiten de schatkist worden gehouden. De drempel bedraagt 0,75% van het begrotingstotaal, echter nooit lager dan € 250.000. De drempel bedroeg in 2019 voor de Dienst € 499.000. Het gemiddelde saldo van de BNG rekening van de Dienst is in de 4 kwartalen van 2019 onder deze drempel gebleven.

Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x € 1000) Verslagjaar (1) Drempelbedrag 499 Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks (2) 153 148 159 157 schatkist aangehouden middelen (3a) = (1) > (2) Ruimte onder het drempelbedrag 346 352 340 342 (3b) = (2) > (1) Overschrijding van het drempelbedrag - - - - (1) Berekening drempelbedrag Verslagjaar (4a) Begrotingstotaal verslagjaar 66.571 Het deel van het begrotingstotaal dat (4b) 66.571 kleiner of gelijk is aan € 500 miljoen Het deel van het begrotingstotaal dat (4c) - de € 500 miljoen te boven gaat (1) = (4b)*0,0075 + (4c)*0,002 met een Drempelbedrag 499 minimum van €250.000

(2) Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 Som van de per dag buiten 's Rijks (5a) schatkist aangehouden middelen 13.787 13.439 14.626 14.441 (negatieve bedragen tellen als nihil) (5b) Dagen in het kwartaal 90 91 92 92 Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's (2) - (5a) / (5b) 153 148 159 157 Rijks schatkist aangehouden middelen

3.4.3 Eigen vermogen

In euro's 1-1-2019 Storting Onttrekking 31-12-2019

Verloop van het eigen vermogen Bestemmingsreserve uitvoeringslasten 654.806 - - 654.806 654.806 - - 654.806

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 67

De bestemmingsreserve uitvoeringslasten is gevormd met als doel het opvangen van kosten van calamiteiten en risico’s, zodat voorkomen kan worden dat de begroting van de gemeenten onverwachts moet worden aangesproken.

3.4.4 Verloop voorziening

In euro's 1-1-2019 Toevoeging Vrijval Aanwendingen 31-12-2019

Voorziening personele verplichtingen 334.332 257.648 95.360 149.282 347.338 334.332 257.648 95.360 149.282 347.338

3.4.4.1.1 Voorziening personele verplichtingen Deze voorziening is gevormd met als doel de dekking van de verplichte aanvullingen op een WW-uitkering voor ontslagen werknemers. De voorziening bedraagt ultimo 2019 € 347.338. De gemiddelde looptijd van de voorzieningen per ultimo 2019 is 1,4 jaar.

3.4.5 Vlottende passiva

Vlottende schulden korter dan één jaar 31-12-2019 31-12-2018

Schulden aan openbare lichamen 174.107 949.105 Kasgeldleningen 3.000.000 1.000.000 Crediteuren 542.928 839.051 3.717.035 2.788.155

Schulden aan openbare lichamen * Rekening-courant gemeente Vlieland 14.188 136.293 Overige openbare lichamen 159.919 812.811 174.107 949.105

Overlopende passiva 31-12-2019 31-12-2018

Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen, met uitzondering van jaarijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume ** 7.163.575 6.121.609 Overige vooruit ontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen 33.936 957 7.197.511 6.122.566

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 68

* Om een beter inzicht te krijgen in de onderlinge schuldposities tussen de Dienst en de gemeenten worden alle onderlinge posities verwerkt in een rekening-courant. De gemeenten ontvangen allen afzonderlijk een overzicht van de rekening-courantpositie per 31 december 2019. ** Dit betreft het onderhanden werk Jeugdwet en de nog te betalen facturen iWmo per 31 december 2019.

3.4.6 Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Huurverplichting De Dienst heeft zich contractueel verplicht tot het betalen van huurtermijnen voor de Eise Eisingastraat 5 te Franeker tot en met 30 september 2021 (3 jarig contract). Dit voor een totaalbedrag van € 271.500.

Verplichting vakantierecht De waarde van de opgebouwde vakantiedagen (in euro’s) bedraagt per 31 december 2019 € 320.558. Voor een beperkt aantal medewerkers geldt dat zij relatief veel verlofuren hebben opgespaard. Dit aandachtspunt is in beeld en hierover worden met de betrokkenen afspraken gemaakt.

Project Invordering Jeugdwet Conversiedossiers In samenwerking wordt door de Friese gemeenten onderzoek gedaan naar de conversiedossiers Jeugdwet m.b.t. de overgang van de oude inkoopsystematiek t/m 2017 naar de nieuwe resultaatgerichte inkoopsystematiek per 2018. Voorafgaand aan het onderzoek is door adviesbureau KPMG geconstateerd dat er tijdens het conversietraject mogelijk door aanbieders toewijzingen zijn aangevraagd met een te hoge kostprijs. Het projectteam gaat in gesprek met de aanbieders. Het definitieve bedrag aan terugvorderingen is op het moment van opmaken van de jaarrekening 2019 nog niet bekend. Hiernaast zal er bestuurlijk nog een keuze moeten worden gemaakt inzake de verdeling van deze baten over de Friese gemeenten.

3.4.7 Gebeurtenissen na balansdatum Het COVID-19 virus heeft geen financiële gevolgen voor de jaarrekening 2019, maar wel voor naar verwachting veel beleidsterreinen van onze begroting 2020 en mogelijk voor de jaren daarna. Hoe groot de financiële impact zal zijn is nu onmogelijk te bepalen. We monitoren onze risico’s en die van onze partners voortdurend. Onze organisatie loopt geen risico voor de continuïteit. We bewaken onze liquiditeitspositie goed en nemen zo nodig maatregelen om onze taken gedurende deze crisis zo goed mogelijk te blijven uitvoeren.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 69

3.5 Toelichting overzicht van baten en lasten

3.5.1 Resultaten- en verschillenanalyse bedrijfsvoeringslasten In het overzicht bedrijfsvoeringslasten 2019, opgenomen onder paragraaf 3.2 worden de verschillen tussen het resultaat over 2019 ten opzichte van de herziene begroting 2019 weergegeven. Navolgend worden de verschillen toegelicht.

Baten Dekking programma Werk, Participatie en Inkomen Dit betreft de dekking van de eigen uren die zijn gemaakt ten behoeve van re-integratie.

Dekking projecten Dit betreft baten Pastiel.

Dekking overig De dekking overig bestaat met name uit dekking vanuit loonkostensubsidie, WAZO-gelden en opbrengsten uit detachering.

Lasten Personeel inhuur/payroll De kosten van inhuur/payroll overstijgen de begroting met € 579.000 door de invulling van vacatureruimte door middel van inhuur/payroll. Daarnaast werd er personeel ingehuurd ter vervanging van langdurig ziek personeel. Voor € 185.000 wordt dit gedekt door een hogere dekking overig. Zie verder de toelichting onder het kopje Formatiebeheer in paragraaf 2.7.

Overige personeelskosten De overige personeelskosten zijn € 151.000 hoger dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door het vertrek van een aantal medewerkers, waarvoor een WW-voorziening moest worden opgeboekt.

Mutatie voorziening debiteuren Per einde van het boekjaar stellen wij de totale vorderingen op debiteuren (ten aanzien van o.a. terugvorderingen van uitkeringen, alimentatie en leningen) en de voorziening voor oninbaarheid van deze vorderingen vast. De mutaties in de balansposities inzake deze debiteuren worden in het resultaat van de Dienst (bedrijfsvoeringslasten) verantwoord. De mutatie 2019 bedraagt € 78.000.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 70

FTE’s en flexibiliteit in de formatie Met hoeveel FTE’s zijn alle werkzaamheden in 2019 uitgevoerd? Dit is terug te vinden in de navolgende overzichten. Er wordt inzicht gegeven in de gerealiseerde formatie als in de flexibiliteit van deze formatie.

Overzicht FTE per team Herziene begroting 2019 Realisatie jaar 2019 Afwijking FTE's de Dienst (in FTE's) (in %) (in FTE's) (in %) (in FTE's) Directie/management 9,89 8,75% 9,81 9,21% -0,08 Pastiel 4,45 3,94% 2,86 2,69% -1,59 Werk & Participatie 14,94 13,22% 14,92 14,01% -0,02 Inkomen 16,52 14,62% 16,30 15,31% -0,22 Wmo en Jeugdwet 21,09 18,66% 20,09 18,86% -1,00 Gebiedsteams 1,44 1,27% 1,44 1,36% 0,00 Beleid 10,29 9,10% 9,68 9,08% -0,62 Inkomensadministratie 7,28 6,44% 7,36 6,91% 0,08 Interne Zaken 10,95 9,69% 10,69 10,04% -0,26 Informatisering 7,11 6,29% 6,05 5,68% -1,06 Financieel beheer 6,22 5,50% 5,86 5,50% -0,36 Garantiebanen 2,85 2,52% 1,44 1,36% -1,41 Totaal 113,03 100,00% 106,51 100,00% -6,52

Overzicht flexibiliteit formatie totale Dienst

Formatie de Dienst Herziene begroting 2019 Realisatie jaar 2019 Afwijking

(in FTE's) (in %) (in FTE's) (in %) (in FTE's) Vast 76,31 67,51% 76,21 71,55% -0,10 Tijdelijk 30,30 26,81% 17,70 16,62% -12,60 Inhuur 6,42 5,68% 12,59 11,82% 6,17 Totaal 113,03 100,00% 106,51 100,00% -6,52

Ziekteverzuim

De interne norm van het maximale ziekteverzuimpercentage (excl. zwangerschappen) is 5%. Op landelijk niveau lag het ziekteverzuimpercentage (excl. zwangerschappen) in 2018, voor gemeenten en gemeentelijke organisaties op 5,8%. De hoge percentages vloeien voort uit langdurige ziekte binnen de teams. Zie verder de toelichting onder het kopje Formatiebeheer in paragraaf 2.7.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 71

Uitvoering debiteuren De Dienst heeft als taak om zorg te dragen voor een correct en effectief debiteurenbeheer. Hierbij kan het gaan om terugvordering, boete of verhaal. Het totale debiteurensaldo per eind 2019 bedraagt € 2.603.668. Voor € 1.795.000 (69%) is een voorziening getroffen inzake de oninbaarheid van de debiteurenvordering. De incassoquote geeft een indicatie in hoeverre de Dienst de vorderingen heeft kunnen incasseren. Voor 2019 bedraagt deze quote 21,5% (2018: 23,2%).

Jaar 2019 Herziene Afwijking Afwijking Jaar 2018 begroting 2019 2019 in % In euro's 2019

Ontvangsten en interne verrekeningen Participatiewet 357.715 347.227 10.488 3% 402.781 IOW/IOAW 7.908 9.235 -1.327 -14% 16.719 Participatie (re-integratie) 2.195 - 2.195 1.474 Armoedebestrijding 195.624 207.759 -12.135 -6% 224.844 Wmo 674 - 674 674 Jeugd - - - -

Totaal 564.116 564.221 -105 0% 646.492 Jaar 2019 Jaar 2018

Opboekingen en buiten invordering stelling Opboekingen 561.377 511.220 Buiten invordering gesteld 79.161 211.374 Jaar 2019 Jaar 2018 Incassoquote 21,5% 23,2%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 72

3.5.2 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen

Per 1 januari 2013 is de Wet normering topinkomens (WNT) ingegaan. De WNT is van toepassing op Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân. Het voor Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân toepasselijke bezoldigingsmaximum is in 2019 € 194.000. Dit betreft het algemeen bezoldigingsmaximum.

Bezoldiging topfunctionarissen

Leidinggevende topfunctionarissen

bedragen x € 1 Dhr. M.J. Jellema Functie Directeur Aanvang en einde dienstvervulling in 2019 1/1-31/12 Deeltijdfactor in fte 1 Gewezen topfunctionaris? nee (Fictieve) dienstbetrekking? Ja

Bezoldiging Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen 106.183 Beloningen betaalbaar op termijn 18.303 Subtotaal 124.486

Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum 194.000

-/- Onverschuldig betaald bedrag N.v.t. Totale bezoldiging 124.486

Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan N.v.t.

Gegevens 2018 Aanvang en einde functievervulling in 2018 1/1-31/12 Deeltijdfactor 2018 in fte 1 Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen 103.378 Beloningen betaalbaar op termijn 16.611 Totale bezoldiging 2018 119.989

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 73

Topfunctionarissen met een bezoldiging van € 1.700 of minder

NAAM TOPFUNCTIONARIS FUNCTIE Mw. J. Hoekstra-Sikkema Voorzitter bestuur Mw. B. Tol Wnd. voorzitter bestuur Dhr. H. Kuiken Lid bestuur Dhr. P. Schoute Lid bestuur Mevrouw N. Haarsma-Vrieswijk Lid bestuur Mevrouw C. de Pee Lid bestuur Mevrouw E. de Ruijter Lid bestuur

Uitkeringen wegens beëindiging dienstverband aan topfunctionarissen In het jaar 2019 zijn er geen dienstverbanden met topfunctionarissen beëindigd.

Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen met een dienstbetrekking die in 2019 een bezoldiging boven het individueel toepasselijke drempelbedrag hebben ontvangen.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 74

4 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 75

4.1 Besluit tot vaststelling

Besluit tot vaststelling

Het bestuur van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân besluit:

Vast te stellen de programmarekening 2019 van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van d.d. 1 juli 2020

Mevrouw J. Hoekstra-Sikkema Voorzittter

De heer M.J. Jellema Secretaris

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 76

5 Bijlage A Overzicht materiële vaste activa

Aanschafwaarde Aanschafwaarde Cumulatieve Boekwaarde Desinvestering Investering Afschrijving Afschrijving Boekwaarde Omschrijving 1-1-2019 31-12-2019 afschr. t/m 2018 1-1-2019 2019 2019 desinvestering 2019 2019 31-12-2019

GWS4all 21.674 31.674 11.788 9.885 0 10.000 0 3.219 16.666 Diverse licenties en software 75.524 75.524 66.531 8.993 0 0 0 6.783 2.210 PC's, printers en overige hardware 30.838 30.838 27.083 3.756 0 0 0 1.664 2.092 Digitalisering dossiers 4.975 4.975 4.975 0 0 0 0 0 0 Telefonie 55.424 55.424 49.626 5.798 0 0 0 4.917 881 ICT Migratie Leeuwarden 118.591 151.902 54.213 64.378 0 33.311 0 29.403 68.286 Pactum 12.200 12.200 7.100 5.100 0 0 0 2.475 2.625 Gembox 70.272 130.272 25.229 45.043 0 60.000 0 21.478 83.565 Elvy 6.735 6.735 1.828 4.907 0 0 965 3.942 Totaal automatisering 396.232 499.543 248.372 147.860 0 103.311 0 70.905 180.266

Verbouwing/verhuizing Eise Eisingastraat 658.412 701.424 40.199 618.213 0 43.012 0 83.075 578.150 Totaal verbouwing/verhuizing 658.412 701.424 40.199 618.213 0 43.012 0 83.075 578.150

Inventaris 208.563 216.476 8.212 200.350 0 7.914 0 43.031 165.232 Totaal inventaris 208.563 216.476 8.212 200.350 0 7.914 0 43.031 165.232

Totaal materiële vaste activa 1.263.207 1.417.444 296.783 966.424 154.237 0 197.011 923.649 Aanschafwaarde Aanschafwaarde Cumulatieve Boekwaarde Desinvestering Investering Afschrijving Afschrijving Boekwaarde Uitsplitsing toelichting balans 1-1-2019 31-12-2019 afschr. t/m 2018 1-1-2019 2019 2019 desinvestering 2019 2019 31-12-2019 Machines, apparaten, installaties 86.262 86.262 76.708 9.554 0 0 0 6.581 2.973 Overige materiële vaste activa 1.176.945 1.331.182 220.075 956.870 0 154.237 0 190.430 920.676 Totaal materiële vaste activa 1.263.207 1.417.444 296.783 966.424 0 154.237 0 197.011 923.649

Nb. duurzame waardevermindering en bijdragen van derden zijn ten aanzien van materiële vaste activa niet van toepassing binnen de Dienst.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 77

6 Bijlage B SISA bijlage 2019 SZW G2B Gebundelde uitkering op Hieronder per regel één gemeente(code) Besteding (jaar T) algemene Baten (jaar T) algemene Besteding (jaar T) IOAW Baten (jaar T) IOAW (exclusief Besteding (jaar T) IOAZ grond van artikel 69 selecteren en in de kolommen ernaast de bijstand bijstand (exclusief Rijk) Rijk) Participatiewet_deel verantwoordingsinformatie voor die openbaar lichaam 2019 gemeente invullen Deel openbaar lichaam Deel openbaar lichaam Deel openbaar lichaam Deel openbaar lichaam Deel openbaar lichaam Openbaar lichaam o.g.v. I.1 Participatiewet (PW) I.1 Participatiewet (PW) I.2 Wet inkomensvoorziening I.2 Wet inkomensvoorziening Wgr (SiSa tussen oudere en gedeeltelijk oudere en gedeeltelijk I.3 Wet inkomensvoorziening medeoverheden) arbeidsongeschikte werkloze arbeidsongeschikte werkloze oudere en gedeeltelijk werknemers (IOAW) werknemers (IOAW) arbeidsongeschikte gewezen Het openbaar lichaam zelfstandigen (IOAZ) verantwoordt hier per gemeente over het deel van de regeling dat in (jaar T) door het openbaar lichaam is uitgevoerd.

Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G2B / 01 Indicatornummer: G2B / 02 Indicatornummer: G2B / 03 Indicatornummer: G2B / 04 Indicatornummer: G2B / 05 Indicatornummer: G2B / 06 1 060072 Gemeente Harlingen € 6.772.699 € 148.463 € 528.869 € 649 € 16.610 2 060093 Gemeente Terschelling € 218.728 € 457 € 75.956 € 1.614 € 9.818 3 060096 Gemeente Vlieland € 95.297 € 12 € 7.577 € 300 € 0 4 061949 Gemeente Waadhoeke € 13.669.453 € 208.783 € 1.265.597 € 5.345 € 207.985 Hieronder verschijnt de gemeente(code) Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Besteding (jaar T) Bbz 2004 Baten (jaar T) Bbz 2004 Baten (jaar T) WWIK (exclusief conform de keuzes gemaakt bij G2B / 01 Rijk) levensonderhoud beginnende levensonderhoud beginnende Rijk) zelfstandigen zelfstandigen In de kolommen hiernaast de verantwoordingsinformatie voor die Deel openbaar lichaam Deel openbaar lichaam Deel openbaar lichaam Deel openbaar lichaam gemeente invullen I.3 Wet inkomensvoorziening I.4 Besluit bijstandverlening I.4 Besluit bijstandverlening I.6 Wet werk en inkomen oudere en gedeeltelijk zelfstandigen 2004 zelfstandigen 2004 kunstenaars (WWIK) arbeidsongeschikte gewezen (levensonderhoud beginnende (levensonderhoud beginnende zelfstandigen (IOAZ) zelfstandigen) (Bbz 2004) zelfstandigen) (Bbz 2004)

Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G2B / 07 Indicatornummer: G2B / 08 Indicatornummer: G2B / 09 Indicatornummer: G2B / 10 Indicatornummer: G2B / 11 1 060072 Gemeente Harlingen € 0 € 62.611 € 13.677 € 0 2 060093 Gemeente Terschelling € 290 € 16.091 € 0 € 0 3 060096 Gemeente Vlieland € 0 € 0 € 0 € 0 4 061949 Gemeente Waadhoeke € 3.658 € 128.506 € 21.027 € 0

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 78

Hieronder verschijnt de gemeente(code) Besteding (jaar T) Baten (jaar T) conform de keuzes gemaakt bij G2B / 01 Loonkostensubsidie o.g.v. art. Loonkostensubsidie o.g.v. art. 10d Participatiewet 10d Participatiewet (excl. Rijk) In de kolommen hiernaast de verantwoordingsinformatie voor die Deel openbaar lichaam gemeente invullen Deel openbaar lichaam I.7 Participatiewet (PW) I.7 Participatiewet (PW)

Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G2B / 12 Indicatornummer: G2B / 13 Indicatornummer: G2B / 14 1 060072 Gemeente Harlingen € 164.140 € 0 2 060093 Gemeente Terschelling € 646 € 0 3 060096 Gemeente Vlieland € 0 € 0 4 061949 Gemeente Waadhoeke € 325.357 € 0 SZW G3B Besluit bijstandverlening Hieronder per regel één gemeente(code) Besteding (jaar T) Besteding (jaar T) Baten (jaar T) levensonderhoud Baten (jaar T) Besteding (jaar T) aan zelfstandigen 2004 selecteren en in de kolommen ernaast de levensonderhoud gevestigde kapitaalverstrekking (exclusief gevestigde zelfstandigen kapitaalverstrekking (exclusief onderzoek als bedoeld in (exclusief verantwoordingsinformatie voor die zelfstandigen (exclusief Bob) Bob) (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Bob) (exclusief Rijk) artikel 56 Bbz 2004 (exclusief levensonderhoud gemeente invullen Bob) beginnende zelfstandigen)_deel Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R openbaar lichaam 2019 Indicatornummer: G3B / 01 Indicatornummer: G3B / 02 Indicatornummer: G3B / 03 Indicatornummer: G3B / 04 Indicatornummer: G3B / 05 Indicatornummer: G3B / 06 1 060072 Gemeente Harlingen € 50.328 € 85.500 € 7.252 € 70.450 € 12.664 2 060093 Gemeente Terschelling € 0 € 0 € 1.148 € 14.759 € 2.201 3 060096 Gemeente Vlieland € 0 € 0 € 0 € 30.375 € 1.449 4 061949 Gemeente Waadhoeke € 87.158 € 0 € 28.225 € 126.275 € 17.780 Hieronder verschijnt de gemeente(code) Besteding (jaar T) Bob Baten (jaar T) Bob (exclusief Besteding (jaar T) aan conform de keuzes gemaakt bij G3B / 01 Rijk) uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 In de kolommen hiernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen

Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G3B / 07 Indicatornummer: G3B / 08 Indicatornummer: G3B / 09 Indicatornummer: G3B / 10 1 060072 Gemeente Harlingen € 0 € 0 € 0 2 060093 Gemeente Terschelling € 0 € 0 € 0 3 060096 Gemeente Vlieland € 0 € 0 € 0 4 061949 Gemeente Waadhoeke € 0 € 0 € 0

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 79

7 Bijlage C Verdeelsleutel bedrijfsvoeringslasten

Gemeente Aantal Aantal Aantal Wmo- Aantal Jeugd- inwoners per uitkeringsgerechtigden voorzieningen voorzieningen 1-1-2019* (PIM) per 1-1-2019 per 1-1-2019 per 1-1-2019 Harlingen 15.758 524 1.839 332 Terschelling 4.890 27 407 73 Vlieland 1.138 9 100 8 Waadhoeke 46.039 1.114 4.537 836

Totaal 67.825 1.674 6.883 1.249

De verdeling van de apparaatslasten heeft conform de Gemeenschappelijke regeling 2018, op basis van onderstaande passage, plaatsgevonden.

Hoofdstuk 11: Financiële bepalingen Artikel 24: Bijdragen van de gemeenten

2. De kosten die de Dienst aan de gemeenten toerekent, bestaan uit directe en indirecte kosten: a. Directe kosten: Deze kosten worden rechtstreeks toegerekend aan de gemeente waarvoor de kosten zijn gemaakt. 1. Programmakosten: uitkeringskosten, kosten van leningen en andere verstrekkingen die voortvloeien uit toepassing van wet en regelgeving, als bedoeld in art. 5, onder aftrek van ontvangsten uit vorderingen. 2. Alle extra uitvoeringskosten van de dienst, die worden veroorzaakt door gemeentelijk beleid, dat afwijkt van het algemene beleid van de dienst. 3. Alle extra kosten van de dienst, die voortvloeien uit een kennelijk ontoereikende uitvoering van wet en regelgeving, als bedoeld in art. 5, in de periode voor de inwerkingtreding van de regeling. b. Indirecte kosten: Deze kosten betreffen de beheers- en apparaatskosten van de Dienst. De kosten worden op basis van de volgende verdeelsleutel toegerekend aan de gemeenten: 1. De uitvoeringskosten worden waar mogelijk direct aan een programma, c.q. gemeente gekoppeld. De uitvoeringskosten welke niet direct aan een programma kunnen worden gekoppeld worden over de programma’s verdeeld op basis van de relatieve verdeling van de directe uren. Daarna worden de kosten over de gemeenten verdeeld op basis van de volgende verdeelsleutel: 30% wordt verrekend onder de gemeenten naar rato van het aantal inwoners per gemeente en 70% naar rato van het aantal voorzieningen dan wel uitkeringsgerechtigden per gemeente. 2. Inwonertal, voorzieningen en uitkeringsgerechtigden worden door de Dienst vastgesteld, waarbij als peildatum 1 januari van het betreffende boekjaar geldt.

* Het aantal inwoners per 1 januari 2019 is opgenomen op basis van het CBS (stand 21 april 2020).

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 80

8 Bijlage D Afrekening met deelnemende gemeenten

Gemeentelijke bijdrage Werk. Participatie en Inkomen Herziene Afwijking Afwijking Gemeente Jaar 2019 begroting 2019 2019 2019 in % Harlingen 8.223.765 8.400.181 -176.416 -2,1% Terschelling 321.746 335.805 -14.059 -4,2% Vlieland 77.395 55.233 22.162 40,1% Waadhoeke 16.810.091 17.467.059 -656.968 -3,8%

Totaal Dienst 25.432.998 26.258.278 -825.280 -3,1%

Gemeentelijke bijdrage Armoedebestrijding Herziene Afwijking Afwijking Gemeente Jaar 2019 begroting 2019 2019 2019 in % Harlingen 857.136 807.355 49.781 6,2% Terschelling 53.317 81.319 -28.002 -34,4% Vlieland 10.191 16.261 -6.070 -37,3% Waadhoeke 1.778.420 1.907.576 -129.156 -6,8%

Totaal Dienst 2.699.063 2.812.511 -113.448 -4,0%

Gemeentelijke bijdrage Wmo Herziene Afwijking Afwijking Gemeente Jaar 2019 begroting 2019 2019 2019 in % Harlingen 3.392.911 3.458.715 -65.804 -1,9% Terschelling 624.659 674.282 -49.623 -7,4% Vlieland 85.055 86.281 -1.226 -1,4% Waadhoeke 9.289.396 8.906.933 382.463 4,3%

Totaal Dienst 13.392.021 13.126.211 265.810 2,0%

Gemeentelijke bijdrage Jeugdwet Herziene Afwijking Afwijking Gemeente Jaar 2019 begroting 2019 2019 2019 in % Harlingen 5.012.947 3.044.836 1.968.111 64,6% Terschelling 878.808 688.360 190.448 27,7% Vlieland 99.891 125.160 -25.268 -20,2% Waadhoeke 11.990.927 9.152.871 2.838.056 31,0%

Totaal Dienst 17.982.574 13.011.226 4.971.348 38,2%

Gemeentelijke bijdrage Bedrijfsvoering Herziene Afwijking Afwijking Gemeente Jaar 2019 begroting 2019 2019 2019 in % Harlingen 2.376.474 2.508.916 -132.442 -5,3% Terschelling 395.976 419.690 -23.714 -5,7% Vlieland 90.516 101.570 -11.054 -10,9% Waadhoeke 5.668.139 6.221.068 -552.929 -8,9%

Totaal Dienst 8.531.105 9.251.245 -720.140 -7,8%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 81

Gemeentelijke bijdrage Totaal Herziene Afwijking Afwijking Gemeente Jaar 2019 begroting 2019 2019 2019 in % Harlingen 19.863.234 18.220.003 1.643.231 9,0% Terschelling 2.274.506 2.199.456 75.050 3,4% Vlieland 363.048 384.505 -21.456 -5,6% Waadhoeke 45.536.973 43.655.507 1.881.466 4,3%

Totaal Dienst 68.037.762 64.459.470 3.578.291 5,6%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 82

9 Bijlage E Overzicht berekening Vangnetuitkering Inkomen 2019

Resultaat I-deel Resultaat I-deel Uitgaven -/- voor incidentele Vangnet- ná incidentele Gemeente Rijksbudget 2019 debiteurenontv. aanvullende uitkering aanvullende 2019 uitkering (-=tekort) uitkering (- Waadhoeke 14.702.297 15.358.087 -655.790 0 -655.790 Harlingen 7.323.875 7.382.141 -58.266 0 -58.266 Terschelling 328.659 318.878 9.781 0 9.781 Vlieland 133.658 102.561 31.097 0 31.097

Dienst 22.488.489 23.161.667 -673.178 0 -673.178

Berekening Vangnetuitkering Budget + Budget + Uitgaven -/- 12,5% -/- 7,5% -/- Vangnet- Budget 2019 +12,5% +7,5% debiteuren uitgaven uitgaven uitkering ontvangsten per saldo per saldo 14.702.297 16.540.084 15.804.969 15.358.087 1.181.998 446.883 0 7.323.875 8.239.359 7.873.166 7.382.141 857.219 491.025 0 328.659 369.741 353.308 318.878 50.863 34.430 0 133.658 150.365 143.682 102.561 47.804 41.121 0

22.488.489 25.299.550 24.175.126 23.161.667 2.137.883 1.013.459 0

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 83

10 Bijlage F Overzicht van baten en lasten naar taakvelden

0.4 0.5 0.9 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.71 6.72 6.81 6.82 Overhead Treasury Vennootschaps- Samenkracht en Wijkteams Inkomens- Begeleide Arbeids- Maatwerkvoor- Maatwerkdienst- Maatwerkdienst- Geëscaleerde Geëscaleerde Totaal belasting burgerparticipatie regeligen Participatie participatie zieningen (WMO) verlening 18+ verlening 18- zorg 18+ zorg 18- 2019 Lasten in euro's Werk & Participatie ------1.239.066 1.055.865 - - - - - 2.294.931 Inkomen - - - - - 23.823.021 ------23.823.021 Armoedebestrijding - - - 82.732 - 2.458.297 - - - 353.658 - - - 2.894.687 Wmo - - - 2.454.989 41.900 - 2.333.017 - 869.722 8.009.453 - 5.343 - 13.714.424 Jeugdwet ------16.167.339 - 1.815.235 17.982.574 Bedrijfsvoering 5.555.165 - - 153.191 2.547 1.823.412 635.644 493.317 52.870 484.192 562.462 - - 9.762.800 Totaal lasten 5.555.165 - - 2.690.912 44.447 28.104.730 4.207.727 1.549.182 922.592 8.847.303 16.729.801 5.343 1.815.235 70.472.437

Baten in euro's Werk & Participatie ------1.239.066 1.055.865 - - - - - 2.294.931 Inkomen - - - - - 23.823.021 ------23.823.021 Armoedebestrijding - - - 82.732 - 2.458.297 - - - 353.658 - - - 2.894.687 Wmo - - - 2.454.989 41.900 - 2.333.017 - 869.722 8.009.453 - 5.343 - 13.714.424 Jeugdwet ------16.167.339 - 1.815.235 17.982.574 Bedrijfsvoering 389.707 - - 383.021 7.165 4.077.999 952.934 586.492 132.911 1.206.099 2.026.472 - - 9.762.800 Totaal baten 389.707 - - 2.920.742 49.065 30.359.317 4.525.017 1.642.357 1.002.633 9.569.210 18.193.811 5.343 1.815.235 70.472.437

Resultaat -5.165.458 - - 229.830 4.618 2.254.587 317.290 93.175 80.041 721.907 1.464.010 - - -

Mutatie reserves Onttrekking reserve uitvoeringslasten ------Totaal dekking ------

Netto resultaat -5.165.458 - - 229.830 4.618 2.254.587 317.290 93.175 80.041 721.907 1.464.010 - - -

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 84

11 Bijlage G Afkortingen

Lijst gehanteerde afkortingen ABP Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds AMvB Algemene Maatregel van Bestuur AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten BBV Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten Bbz Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen BIG Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeente BIO Baseline Informatiebeveiliging overheid BNG Bank Nederlandse Gemeenten BUIG Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening Gemeenten BV Bedrijfsvoering BZF Bureau Zelfstandigen Fryslân CAK Centraal Administratie Kantoor cao Collectieve arbeidsovereenkomst CBS Centraal Bureau voor de Statistiek EMU Economische en Monetaire Unie ESF Europees Sociaal Fonds Fido Financiering decentrale overheden FTE Full Time Eenheid GR Gemeenschappelijke Regeling IOAW Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers IOAZ Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandigen IOW Inkomensvoorziening Oudere Werklozen IT Informatietechnologie LTA Landelijke Transitie-arrangementen NVVK Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet NWF Noard West Fryslân PGB Persoonsgebonden Budget PIM Participatie, Inkomen en Minimaregelingen POSD Projectorganisatie Sociaal Domein SDF Sociaal Domein Fryslân SISA Single information single audit SVB Sociale Verzekeringsbank TWP Team Werk en Participatie VNG Vereniging Nederlandse Gemeenten VVT Verpleeg- & Verzorgingshuizen & Thuiszorg WAB Wet Arbeidsmarkt in Balans WAZO Wet Arbeid en Zorg Wmo Wet Maatschappelijke Ondersteuning WNT Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector ZIN Zorg in natura

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 85

12 Bijlage H Organogram ultimo 2019

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 86

13 Bijlage I Overzichten programmalasten- en baten per gemeente

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 87

13.1.1 Overzicht gemeente Harlingen

Gemeente Harlingen - Programma Werk en Participatie Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.4 Begeleide participatie Re-integratie TWP 244.138 311.261 -67.123 -21,6% 299.800 220.588 Re-integratie Pastiel 97.217 86.275 10.942 12,7% 97.098 84.859 Re-integratie Beschut Werken 59.000 39.625 19.375 48,9% 39.625 27.792 Lokale participatie-initiatieven 15.000 50.000 -35.000 -70,0% 50.000 15.000 415.355 487.161 -71.806 -14,7% 486.523 348.239

6.5 Arbeidsparticipatie Re-integratie TWP 244.138 311.261 -67.123 -21,6% 299.800 248.380 Re-integratie Pastiel 97.217 86.275 10.942 12,7% 97.098 84.859 Lokale participatie-initiatieven 15.000 50.000 -35.000 -70,0% 50.000 15.000 356.355 447.536 -91.181 -20,4% 446.898 348.239

Totale lasten Participatie 771.709 934.697 -162.988 -17,4% 933.421 696.478

Baten in euro's

6.4 Begeleide participatie Debiteuren 437 - 437 - 441 437 - 437 - 441

6.5 Arbeidsparticipatie Debiteuren 437 - 437 - 441 437 - 437 - 441

Totale baten Participatie 874 - 874 - 881

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 770.835 934.697 -163.862 -17,5% 933.421 695.597

Gemeente Harlingen - Programma Inkomen Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.3 Inkomensregelingen BUIG 7.497.082 7.506.167 -9.085 -0,1% 7.927.058 7.570.049 Loonkostensubsidie Beschut Werken 47.848 57.444 -9.596 -16,7% 57.444 58.828 BBZ, gevestigden 148.492 67.007 81.485 121,6% 51.413 28.181

Totale lasten inkomensregelingen 7.693.422 7.630.618 62.804 0,8% 8.035.915 7.657.059

Baten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Debiteuren BUIG 162.789 100.324 62.465 62,3% 96.926 104.950 Debiteuren Bbz 77.702 64.810 12.892 19,9% 54.649 113.751

Totale baten inkomensregelingen 240.491 165.134 75.357 45,6% 151.575 218.701

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdrage 7.452.931 7.465.484 -12.553 -0,2% 7.884.340 7.438.358

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 88

Gemeente Harlingen - Programma Armoedebestrijding Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Kinderopvang 27.530 24.233 3.297 13,6% 28.333 27.918

6.3 Inkomensregelingen Bijzondere bijstand bewindvoering 225.325 211.536 13.789 6,5% 181.646 212.237 Bijzondere bijstand vergunninghouders 19.098 30.185 -11.087 -36,7% 18.067 5.952 Bijzondere bijstand overig 84.542 93.772 -9.230 -9,8% 163.465 99.014 Inkomensvoorz. Bijz.Bijstand 328.965 335.493 -6.528 -1,9% 363.178 317.203 AV-Frieso 182.964 187.349 -4.385 -2,3% 174.591 162.138 Bijzondere bijstand 511.930 522.842 -10.912 -2,1% 537.769 479.341

Kindpakket Gebiedsteams 19.865 17.000 2.865 16,9% 17.000 15.946 Kindpakket Stichting Leergeld 47.117 31.000 16.117 52,0% 45.000 32.988 Kindpakket Jeugdsportfonds 24.507 26.000 -1.493 -5,7% 25.000 19.662 Kindpakket Jeugdcultuurfonds 4.439 4.000 439 11,0% 10.000 -310 Participatiefonds 40.000 37.500 2.500 6,7% 40.940 32.969 Mantelzorgfonds 32.006 15.500 16.506 106,5% 15.500 12.077 Individuele studietoeslag - - - - 1.200 Individuele inkomenstoeslag 70.564 60.232 10.332 17,2% 59.610 59.456 Minimabeleid 238.498 191.232 47.266 24,7% 213.050 173.988

Schuldpreventie 9.793 21.144 -11.351 -53,7% 21.144 9.086 Totaal inkomensregelingen 760.221 735.218 25.003 3,4% 771.963 662.415

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Schuldhulpverlening 110.320 97.541 12.779 13,1% 126.183 104.311

Totale lasten Armoedebestrijding 898.070 856.992 41.078 4,8% 926.479 794.644

Baten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Bijzondere bijstand 40.934 49.637 -8.703 -17,5% 44.842 48.026

Totale baten Armoedebestrijding 40.934 49.637 -8.703 -17,5% 44.842 48.026

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 857.136 807.355 49.781 6,2% 881.637 746.619

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 89

Gemeente Harlingen - Programma Wmo Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Huishoudelijke Hulp (algemene voorziening) 781.744 780.584 1.160 0,1% 530.419 650.140 Mantelzorg 9.870 37.000 -27.130 -73,3% 37.000 10.661 791.614 817.584 -25.970 -3,2% 567.419 660.800

6.2 Wijkteams Overige externe kosten 4.709 5.000 -291 -5,8% 5.000 0 4.709 5.000 -291 -5,8% 5.000 0

6.4 Begeleide participatie Dagactiviteiten 411.007 548.206 -137.199 -25,0% 615.559 536.472

6.6 Maatwerkvoorzieningen Woon-, vervoers-, en rolstoelvoorzieningen 209.030 158.000 51.030 32,3% 153.697 174.169

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Huishoudelijke Hulp 455.534 416.881 38.653 9,3% 374.146 398.484 Individuele Begeleiding 1.159.046 1.143.419 15.627 1,4% 1.135.820 1.177.064 Kortdurend verblijf 10.212 0 10.212 0,0% 0 0 Vervoer Dagactiviteit 42.438 66.625 -24.188 -36,3% 0 0 Collectief vervoer 279.158 280.000 -842 -0,3% 294.663 274.079 Totaal Zorg in Natura 1.946.389 1.906.925 39.464 2,1% 1.804.629 1.849.627

Totaal PGB 111.066 86.000 25.066 29,1% 182.784 78.979

6.81 Geëscaleerde zorg 18+ Opvang en beschermd wonen 0 0 0 0,0% 0 121.492

Totale lasten Wmo 3.473.815 3.521.715 -47.900 -1,4% 3.329.088 3.421.540

Baten in euro's

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Eigen bijdragen 80.903 63.000 17.903 28,4% 182.520 114.937 Terugvordering PGB 0 0 0 0,0% 0 0 Eigen bijdragen en terugvorderingen 80.903 63.000 17.903 28,4% 182.520 114.937

Totale baten Wmo 80.903 63.000 17.903 28,4% 182.520 114.937

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 3.392.912 3.458.715 -65.803 -1,9% 3.146.568 3.306.603

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 90

Gemeente Harlingen - Programma Jeugdwet Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Specialistische Jeugdzorg 2.483.915 1.777.675 706.240 39,7% 2.042.820 Hoogspecialistische Jeugdzorg 138.474 135.000 3.474 2,6% 148.500 Pleegzorg 347.635 236.384 111.251 47,1% 325.572 Verblijf en Thuisplus 968.929 288.691 680.238 235,6% 376.601 Overige lasten Jeugdwet 9.570 - 9.570 5.519 (Tekort op) onderhanden Werk ultimo jaar 128.250 - 128.250 180.514 Onderhanden Werk/Vooruitbetaalde trajecten 171.113 - 171.113 69.485 Totaal regionaal ingekochte jeugdzorg 4.247.886 2.437.750 1.810.136 74,3% 1.988.030 3.149.012 Landelijk ingekochte jeugdzorg 43.484 10.000 33.484 334,8% 10.000 71.874 Kosten Sociaal Domein Friesland 70.635 64.043 6.592 10,3% 56.251 69.366 Overige kosten 19.694 20.000 -306 -1,5% 20.000 25.829

Totaal Zorg in Natura 4.381.700 2.531.793 1.849.907 73,1% 2.074.281 3.316.081

Totaal PGB 204.265 160.043 44.222 27,6% 163.522 184.283

6.82 Geëscaleerde zorg 18- Gecertificeerde (landelijk werkende) instellingen 346.457 353.000 -6.543 -1,9% 316.000 325.345 Crisis 80.526 - 80.526 96.363 Totaal geëscaleerde zorg 18- 426.983 353.000 73.983 21,0% 316.000 421.708

Totale lasten Jeugdwet 5.012.947 3.044.836 1.968.111 64,6% 2.553.803 3.922.072

Baten in euro's

6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Ouderbijdragen - - - - -

Totale baten Jeugdwet - - - - -

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 5.012.947 3.044.836 1.968.111 64,6% 2.553.803 3.922.072

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 91

Herziene Afwijking Afwijking Begroting Verdeling bedrijfsvoeringslasten over Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 programma's gemeente Harlingen 2019

Programma Werk, Participatie en Inkomen 1.107.782 1.184.394 -76.612 -6,5% 1.212.904 1.127.429 Programma Armoedebestrijding 288.987 377.998 -89.011 -23,5% 395.512 294.112 Programma Wmo en Jeugdwet 979.706 946.525 33.181 3,5% 997.704 941.475

2.376.474 2.508.916 -132.443 -5,3% 2.606.121 2.363.016

Gemeentelijke bijdrage Bedrijfsvoering Herziene Afwijking Afwijking Verdeling over taakvelden gemeente Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % Harlingen 2019

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 108.462 127.793 -19.331 -15,1% 94.544 6.2 Wijkteams 1.042 886 156 17,6% 72 6.3 Inkomensregelingen 1.197.612 1.304.432 -106.820 -8,2% 1.248.877 6.4 Begeleide participatie 140.451 195.232 -54.781 -28,1% 172.501 6.5 Arbeidsparticipatie 64.560 92.523 -27.963 -30,2% 86.512 6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) 31.123 27.430 3.693 13,5% 26.995 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ 300.064 337.031 -36.967 -11,0% 283.334 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- 533.160 423.589 109.571 25,9% 450.181 6.81 Geëscaleerde zorg 18+ - - - - 6.82 Geëscaleerde zorg 18- - - - -

Totaal 2.376.474 2.508.916 -132.442 -5,3% 2.363.016

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 92

13.1.2 Overzicht gemeente Terschelling

Gemeente Terschelling - Programma Werk en Participatie Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.4 Begeleide participatie Re-integratie TWP 4.398 7.399 -3.001 -40,6% 7.900 7.069 Re-integratie Pastiel 3.889 2.538 1.352 53,3% 2.624 2.122 8.287 9.936 -1.649 -16,6% 10.524 9.190

6.5 Arbeidsparticipatie Re-integratie TWP 4.398 7.399 -3.001 -40,6% 7.900 7.069 Re-integratie Pastiel 3.889 2.538 1.352 53,3% 2.624 2.122 8.287 9.936 -1.649 -16,6% 10.524 9.190

Totale lasten Participatie 16.574 19.872 -3.298 -16,6% 21.048 18.381

Baten in euro's

Totale baten Participatie - - - - -

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 16.574 19.872 -3.298 -16,6% 21.048 18.381

Gemeente Terschelling- Programma Inkomen Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.3 Inkomensregelingen BUIG 321.239 348.108 -26.869 -7,7% 415.533 351.106 BBZ, gevestigden 2.201 - 2.201 - 7.494

Totale lasten inkomensregelingen 323.440 348.108 -24.668 -7,1% 415.533 358.601

Baten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Debiteuren BUIG 2.361 6.054 -3.693 -61,0% 7.882 6.167 Debiteuren Bbz 15.907 26.121 -10.214 -39,1% 23.234 7.219

Totale baten inkomensregelingen 18.268 32.175 -13.907 -43,2% 31.116 13.385

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdrage 305.172 315.933 -10.761 -3,4% 384.417 345.215

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 93

Gemeente Terschelling - Programma Armoedebestrijding Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Kinderopvang - 1.058 -1.058 -100,0% - 794

6.3 Inkomensregelingen Bijzondere bijstand bewindvoering 10.871 19.808 -8.937 -45,1% 6.366 11.730 Bijzondere bijstand overig 2.432 11.814 -9.382 -79,4% 15.287 5.604 Inkomensvoorz. Bijz.Bijstand 13.303 31.622 -18.319 -57,9% 21.653 17.334 AV-Frieso 14.671 13.882 789 5,7% 13.725 12.803 Bijzondere bijstand 27.974 45.504 -17.530 -38,5% 35.378 30.138

Kindpakket Gebiedsteams - 2.500 -2.500 -100,0% 2.500 300 Kindpakket Stichting Leergeld 3.348 2.000 1.348 67,4% 3.500 2.662 Kindpakket Jeugdsportfonds 348 1.500 -1.152 -76,8% 1.500 1.261 Kindpakket Jeugdcultuurfonds 953 500 453 90,6% 1.000 2.529 Participatiefonds 1.393 3.000 -1.607 -53,6% 3.000 1.307 Mantelzorgfonds 988 5.000 -4.012 -80,2% 5.000 4.514 Individuele studietoeslag - - - - 1.200 Individuele inkomenstoeslag 2.102 1.815 287 15,8% 733 2.068 Minimabeleid 9.132 16.315 -7.183 -44,0% 17.233 15.842

Schuldpreventie 5.986 7.177 -1.191 -16,6% 7.177 6.384 Totaal inkomensregelingen 43.093 68.996 -25.903 -37,5% 59.788 52.363

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Schuldhulpverlening 11.217 11.953 -736 -6,2% 18.649 14.107

Totale lasten Armoedebestrijding 54.309 82.007 -27.698 -33,8% 78.437 67.264

Baten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Bijzondere bijstand 993 688 305 44,3% 730 346

Totale baten Armoedebestrijding 993 688 305 44,3% 730 346

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 53.317 81.319 -28.002 -34,4% 77.707 66.918

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 94

Gemeente Terschelling - Programma Wmo Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Huishoudelijke Hulp (algemene voorziening) 97.048 95.091 1.957 2,1% 60.385 56.840 Mantelzorg 0 10.600 -10.600 -100,0% 7.000 0 97.048 105.691 -8.643 -8,2% 67.385 56.840

6.2 Wijkteams Overige externe kosten 0 1.000 -1.000 -100,0% 1.000 0 0 1.000 -1.000 -100,0% 1.000 0

6.4 Begeleide participatie Dagactiviteiten 42.831 33.251 9.580 28,8% 21.403 36.166

6.6 Maatwerkvoorzieningen Woon-, vervoers-, en rolstoelvoorzieningen 23.971 19.300 4.671 24,2% 14.750 24.425

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Huishoudelijke Hulp 107.196 116.476 -9.280 -8,0% 96.294 98.608 Individuele Begeleiding 212.910 204.714 8.196 4,0% 163.264 172.568 Kortdurend verblijf 2.051 0 2.051 0,0% 0 0 Vervoer Dagactiviteit 2.188 5.850 -3.663 -62,6% 0 0 Collectief vervoer 63.589 55.000 8.589 15,6% 49.241 53.667 Totaal Zorg in Natura 387.934 382.040 5.894 1,5% 308.799 324.843

Totaal PGB 90.792 147.000 -56.208 -38,2% 56.226 114.714

6.81 Geëscaleerde zorg 18+ Opvang en beschermd wonen 0 0 0 0,0% 0 37.461

Totale lasten Wmo 642.575 688.282 -45.707 -6,6% 469.563 594.449

Baten in euro's

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Eigen bijdragen 17.915 14.000 3.915 28,0% 34.008 28.853 Terugvordering PGB 0 0 0 0,0% 0 0 Eigen bijdragen en terugvorderingen 17.915 14.000 3.915 28,0% 34.008 28.853

Totale baten Wmo 17.915 14.000 3.915 28,0% 34.008 28.853

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 624.660 674.282 -49.622 -7,4% 435.555 565.597

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 95

Gemeente Terschelling - Programma Jeugdwet Herziene Jaar Afwijking Afwijking Begroting Taakveld begroting Jaar 2018 2019 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Specialistische Jeugdzorg 519.393 362.341 157.052 43,3% 471.376 Hoogspecialistische Jeugdzorg - - - - Pleegzorg 43.211 34.704 8.506 24,5% 47.580 Verblijf en Thuisplus 87.499 103.955 -16.456 -15,8% 131.387 Overige lasten Jeugdwet - - - 8.233 (Tekort op) onderhanden Werk ultimo jaar 82.947 - 82.947 -51.704 Onderhanden Werk/Vooruitbetaalde trajecten 25.729 - 25.729 -21.108 Totaal regionaal ingekochte jeugdzorg 758.778 501.000 257.779 51,5% 413.930 585.765 Landelijk ingekochte jeugdzorg 1.045 10.000 -8.955 -89,5% 10.000 33.601 Kosten Sociaal Domein Friesland 19.131 17.162 1.969 11,5% 13.436 15.579 Overige kosten 43 6.000 -5.958 -99,3% 6.000 2.663

Totaal Zorg in Natura 778.997 534.162 244.835 45,8% 443.366 637.608

Totaal PGB 48.404 145.198 -96.794 -66,7% 170.164 89.064

6.82 Geëscaleerde zorg 18- Gecertificeerde (landelijk werkende) instellingen 22.490 9.000 13.490 149,9% - 18.655 Crisis 28.917 - 28.917 20.791 Totaal geëscaleerde zorg 18- 51.407 9.000 42.407 471,2% - 39.446

Totale lasten Jeugdwet 878.808 688.360 190.448 27,7% 613.530 766.118

Baten in euro's

6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Ouderbijdragen - - - - -

Totale baten Jeugdwet - - - - -

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 878.808 688.360 190.448 27,7% 613.530 766.118

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 96

Herziene Verdeling bedrijfsvoeringslasten over Afwijking Afwijking Begroting Jaar 2019 begroting Jaar 2018 programma's gemeente Terschelling 2019 2019 in % 2019 2019

Programma Werk, Participatie en Inkomen 169.743 180.412 -10.669 -5,9% 164.206 157.890 Programma Armoedebestrijding 44.281 57.578 -13.297 -23,1% 53.545 41.189 Programma Wmo en Jeugdwet 181.952 181.701 251 0,1% 181.628 172.248

395.976 419.690 -23.715 -5,7% 399.379 371.326

Gemeentelijke bijdrage Bedrijfsvoering Herziene Afwijking Afwijking Verdeling over taakvelden gemeente Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % Terschelling 2019

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 18.174 21.663 -3.489 -16,1% 12.224 6.2 Wijkteams 100 198 -98 -49,5% 11 6.3 Inkomensregelingen 121.283 129.810 -8.527 -6,6% 128.621 6.4 Begeleide participatie 29.175 32.227 -3.052 -9,5% 23.515 6.5 Arbeidsparticipatie 18.231 20.551 -2.320 -11,3% 13.333 6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) 5.074 4.513 561 12,4% 4.878 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ 78.164 93.342 -15.178 -16,3% 72.682 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- 125.775 117.386 8.389 7,1% 116.063 6.81 Geëscaleerde zorg 18+ - - - - 6.82 Geëscaleerde zorg 18- - - - -

Totaal 395.976 419.690 -23.714 -5,7% 371.326

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 97

13.1.3 Overzicht gemeente Vlieland

Gemeente Vlieland - Programma Werk en Participatie Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.4 Begeleide participatie Re-integratie TWP 1.880 1.454 426 29,3% 1.623 1.448 1.880 1.454 426 29,3% 1.623 1.448

6.5 Arbeidsparticipatie Re-integratie TWP 1.880 1.454 426 29,3% 1.623 1.448 1.880 1.454 426 29,3% 1.623 1.448

Totale lasten Participatie 3.760 2.908 852 29,3% 3.245 2.895

Baten in euro's

Totale baten Participatie - - - - -

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 3.760 2.908 852 29,3% 3.245 2.895

Gemeente Vlieland - Programma Inkomen Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.3 Inkomensregelingen BUIG 102.874 101.221 1.653 1,6% 138.021 115.190 BBZ, gevestigden 1.449 - 1.449 4.539 10.570

Totale lasten inkomensregelingen 104.323 101.221 3.102 3,1% 142.560 125.760

Baten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Debiteuren BUIG 312 1.932 -1.620 -83,8% 1.923 1.769 Debiteuren Bbz 30.375 46.964 -16.589 -35,3% 39.565 52.276

Totale baten inkomensregelingen 30.687 48.896 -18.209 -37,2% 41.488 54.045

Gemeentelijke bijdrage 73.635 52.325 21.310 40,7% 101.072 71.715

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 98

Gemeente Vlieland - Programma Armoedebestrijding Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Bijzondere bijstand bewindvoering 354 4.743 -4.389 -92,5% 5.172 2.297 Bijzondere bijstand overig 177 752 -575 -76,4% - 550 Inkomensvoorz. Bijz.Bijstand 531 5.495 -4.964 -90,3% 5.172 2.847 AV-Frieso 4.598 5.222 -624 -11,9% 4.804 4.413 Bijzondere bijstand 5.130 10.717 -5.587 -52,1% 9.976 7.259

Kindpakket Stichting Leergeld 663 1.000 -337 -33,7% 1.000 921 Kindpakket Jeugdsportfonds - 500 -500 -100,0% 500 - Kindpakket Jeugdcultuurfonds - 500 -500 -100,0% 500 68 Mantelzorgfonds - 1.000 -1.000 -100,0% 1.000 - Individuele inkomenstoeslag 988 1.125 -137 -12,2% 815 1.280 Minimabeleid 1.651 4.125 -2.474 -60,0% 3.815 2.269

Schuldpreventie 285 626 -341 -54,5% 626 416 Totaal inkomensregelingen 7.066 15.468 -8.402 -54,3% 14.417 9.944

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Schuldhulpverlening 3.125 793 2.332 294,1% 7.972 1.247

Totale lasten Armoedebstrijding 10.191 16.261 -6.070 -37,3% 22.389 11.191

Baten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Bijzondere bijstand - - - - 48

Totale baten Armoedebestrijding - - - - 48

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 10.191 16.261 -6.070 -37,3% 22.389 11.143

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 99

Gemeente Vlieland - Programma Wmo Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Huishoudelijke Hulp (algemene voorziening) 30.787 33.889 -3.102 -9,2% 21.814 20.458 Mantelzorg 0 2.000 -2.000 -100,0% 2.000 0 30.787 35.889 -5.102 -14,2% 23.814 20.458

6.2 Wijkteams Overige externe kosten 8.661 1.000 7.661 766,1% 1.000 0 8.661 1.000 7.661 766,1% 1.000 0

6.4 Begeleide participatie Dagactiviteiten 0 0 0 0,0% 0 0

6.6 Maatwerkvoorzieningen Woon-, vervoers-, en rolstoelvoorzieningen 23.359 16.000 7.359 46,0% 15.069 14.743

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Huishoudelijke Hulp 8.532 9.388 -856 -9,1% 15.070 5.696 Individuele Begeleiding 6.424 9.804 -3.380 -34,5% 11.021 7.507 Kortdurend verblijf 0 0 0 0,0% 0 0 Vervoer Dagactiviteit 0 0 0 0,0% 0 0 Collectief vervoer 8.367 15.000 -6.633 -44,2% 14.983 10.012 Totaal Zorg in Natura 23.322 34.192 -10.870 -31,8% 41.074 23.215

Totaal PGB 1.370 1.000 370 37,0% 11.000 1.900

6.81 Geëscaleerde zorg 18+ Opvang en beschermd wonen 0 0 0 0,0% 0 8.316

Totale lasten Wmo 87.499 88.081 -582 -0,7% 91.957 68.633

Baten in euro's

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Eigen bijdragen 2.444 1.800 644 35,8% 7.176 3.379 Terugvordering PGB 0 0 0 0,0% 0 0 Eigen bijdragen en terugvorderingen 2.444 1.800 644 35,8% 7.176 3.379

Totale baten Wmo 2.444 1.800 644 35,8% 7.176 3.379

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 85.055 86.281 -1.226 -1,4% 84.781 65.254

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 100

Gemeente Vlieland - Programma Jeugdwet Herziene Jaar Afwijking Afwijking Begroting Taakveld begroting Jaar 2018 2019 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Specialistische Jeugdzorg 28.774 70.402 -41.628 -59,1% 67.699 Hoogspecialistische Jeugdzorg - - - - Pleegzorg - - - - Verblijf en Thuisplus - 1.098 -1.098 -100,0% 7.125 Overige lasten Jeugdwet - - - - (Tekort op) onderhanden Werk ultimo jaar 9.824 - 9.824 2.380 Onderhanden Werk/Vooruitbetaalde trajecten 15.015 - 15.015 -9.356 Totaal regionaal ingekochte jeugdzorg 53.613 71.500 -17.887 -25,0% 99.110 67.848 Landelijk ingekochte jeugdzorg - - - - - Kosten Sociaal Domein Friesland 4.212 3.885 327 8,4% 2.941 3.375 Overige kosten 6.820 1.500 5.320 354,7% 1.500 889

Totaal Zorg in Natura 64.645 76.885 -12.240 -15,9% 103.551 72.112

Totaal PGB 35.246 48.275 -13.029 -27,0% 67.386 28.452

6.82 Geëscaleerde zorg 18- Gecertificeerde (landelijk werkende) instellingen - - - - - Crisis - - - - Totaal geëscaleerde zorg 18------

Totale lasten Jeugdwet 99.891 125.160 -25.268 -20,2% 170.937 100.564

Baten in euro's

6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Ouderbijdragen - - - - -

Totale baten Jeugdwet - - - - -

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 99.891 125.160 -25.268 -20,2% 170.937 100.564

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 101

Herziene Verdeling bedrijfsvoeringslasten over Afwijking Afwijking Begroting Jaar 2019 begroting Jaar 2018 programma's gemeente Vlieland 2019 2019 in % 2019 2019

Programma Werk, Participatie en Inkomen 40.699 44.273 -3.574 -8,1% 45.507 42.607 Programma Armoedebestrijding 10.617 14.130 -3.513 -24,9% 14.839 11.115 Programma Wmo en Jeugdwet 39.200 43.168 -3.968 -9,2% 48.380 41.434

90.516 101.570 -11.055 -10,9% 108.726 95.156

Gemeentelijke bijdrage Bedrijfsvoering Herziene Afwijking Afwijking Verdeling over taakvelden gemeente Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % Vlieland 2019

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 7.326 9.164 -1.838 -20,1% 6.079 6.2 Wijkteams 1.695 222 1.473 663,5% 3 6.3 Inkomensregelingen 33.655 33.049 606 1,8% 39.056 6.4 Begeleide participatie 5.248 6.336 -1.088 -17,2% 4.502 6.5 Arbeidsparticipatie 3.968 4.586 -618 -13,5% 3.164 6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) 4.986 3.765 1.221 32,4% 3.971 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ 9.268 12.421 -3.153 -25,4% 9.455 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- 24.370 32.027 -7.657 -23,9% 28.926 6.81 Geëscaleerde zorg 18+ - - - - 6.82 Geëscaleerde zorg 18- - - - -

Totaal 90.516 101.570 -11.054 -10,9% 95.156

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 102

13.1.4 Overzicht gemeente Waadhoeke

Gemeente Waadhoeke - Programma Werk en Participatie Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.4 Begeleide participatie Re-integratie TWP 463.802 546.419 -82.617 -15,1% 544.294 441.549 Re-integratie Pastiel 225.543 218.226 7.317 3,4% 207.317 205.782 Re-integratie Beschut Werken 124.200 84.375 39.825 47,2% 84.375 47.155 813.544 849.020 -35.476 -4,2% 835.986 694.485

6.5 Arbeidsparticipatie Re-integratie TWP 463.802 546.419 -82.617 -15,1% 544.294 488.704 Re-integratie Pastiel 225.543 218.226 7.317 3,4% 207.317 205.782 689.344 764.645 -75.301 -9,8% 751.611 694.485

Totale lasten Participatie 1.502.888 1.613.664 -110.776 -6,9% 1.587.596 1.388.970

Baten in euro's

6.4 Begeleide participatie Debiteuren 661 - 661 - 297 661 - 661 - 297

6.5 Arbeidsparticipatie Debiteuren 661 - 661 - 297 661 - 661 - 297

Totale baten Participatie 1.321 - 1.321 - 593

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 1.501.567 1.613.664 -112.097 -6,9% -1.587.596 1.388.377

Gemeente Waadhoeke - Programma Inkomen Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.3 Inkomensregelingen BUIG 15.523.580 15.937.770 -414.190 -2,6% 16.264.848 15.882.348 Loonkostensubsidie Beschut Werken 73.319 119.306 -45.987 -38,5% 119.306 72.539 BBZ, gevestigden 104.937 161.676 -56.739 -35,1% 302.949 296.583

Totale lasten inkomensregelingen 15.701.836 16.218.752 -516.916 -3,2% 16.687.103 16.251.470

Baten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Debiteuren BUIG 238.813 281.159 -42.346 -15,1% 304.539 329.397 Debiteuren Bbz 154.499 84.198 70.301 83,5% 53.729 111.203

Totale baten inkomensregelingen 393.312 365.357 27.955 7,7% 358.268 440.600

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdrage 15.308.524 15.853.395 -544.871 -3,4% 16.328.835 15.810.870

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 103

Gemeente Waadhoeke - Programma Armoedebestrijding Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Kinderopvang 55.202 26.691 28.511 106,8% 15.792 49.413

6.3 Inkomensregelingen Bijzondere bijstand bewindvoering 517.382 518.457 -1.075 -0,2% 397.837 488.991 Bijzondere bijstand vergunninghouders 15.358 47.533 -32.175 -67,7% 87.815 37.180 Bijzondere bijstand overig 261.508 316.976 -55.468 -17,5% 466.096 303.407 Inkomensvoorz. Bijz.Bijstand 794.248 882.966 -88.718 -10,0% 951.748 829.578 AV-Frieso 409.485 426.587 -17.102 -4,0% 404.369 383.051 Bijzondere bijstand 1.203.733 1.309.553 -105.820 -8,1% 1.356.117 1.212.629

Kindpakket Gebiedsteams 25.044 44.500 -19.456 -43,7% 44.500 40.838 Kindpakket Stichting Leergeld 119.914 87.000 32.914 37,8% 85.000 84.095 Kindpakket Jeugdsportfonds 84.625 69.000 15.625 22,6% 50.000 44.277 Kindpakket Jeugdcultuurfonds 13.608 14.000 -392 -2,8% 15.000 4.269 Participatiefonds 41.016 88.500 -47.484 -53,7% 87.000 48.956 Mantelzorgfonds 15.704 45.000 -29.296 -65,1% 45.000 500 Individuele studietoeslag 3.600 - 3.600 - - Individuele inkomenstoeslag 119.352 95.053 24.299 25,6% 111.232 103.830 Minimabeleid 422.863 443.053 -20.190 -4,6% 437.732 326.765

Schuldpreventie 21.323 45.853 -24.530 -53,5% 45.853 23.003 Totaal inkomensregelingen 1.647.919 1.798.459 -150.540 -8,4% 1.839.702 1.562.397

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Schuldhulpverlening 228.996 239.860 -10.864 -4,5% 321.160 227.479

Totale lasten Armoedebestrijding 1.932.117 2.065.010 -132.893 -6,4% 2.176.654 1.839.288

Baten in euro's

6.3 Inkomensregelingen Bijzondere bijstand 153.698 157.434 -3.736 -2,4% 130.547 176.426

Totale baten Armoedebestrijding 153.698 157.434 -3.736 -2,4% 130.547 176.426

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 1.778.420 1.907.576 -129.156 -6,8% 2.046.107 1.662.863

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 104

Gemeente Waadhoeke - Programma Wmo Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Huishoudelijke Hulp (algemene voorziening) 1.482.630 1.458.133 24.497 1,7% 987.574 1.193.337 Mantelzorg 52.910 68.500 -15.590 -22,8% 68.500 55.219 1.535.540 1.526.633 8.907 0,6% 1.056.074 1.248.557

6.2 Wijkteams Overige externe kosten 28.530 15.000 13.530 90,2% 15.000 4.992 28.530 15.000 13.530 90,2% 15.000 4.992

6.4 Begeleide participatie Dagactiviteit Basis 838.141 738.247 99.894 13,5% 480.670 671.004 Dagactiviteit Plus 1.041.038 1.181.817 -140.779 -11,9% 1.554.680 1.208.494 Dagactiviteiten 1.879.179 1.920.064 -40.885 -2,1% 2.035.350 1.879.498

6.6 Maatwerkvoorzieningen Woon-, vervoers-, en rolstoelvoorzieningen 613.363 471.000 142.363 30,2% 453.378 519.149

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Huishoudelijke Hulp 1.392.412 1.373.458 18.954 1,4% 1.206.661 1.229.276 Individuele Begeleiding 2.578.919 2.174.322 404.597 18,6% 2.074.364 2.313.795 Kortdurend Verblijf 14.914 8.206 6.708 0,0% 0 5.667 Vervoer Dagactiviteit 157.738 224.250 -66.512 -29,7% 0 0 Collectief vervoer 642.738 620.000 22.738 3,7% 616.679 619.145 Totaal Zorg in Natura 4.786.722 4.400.236 386.486 8,8% 3.897.704 4.167.883

Totaal PGB 661.858 744.000 -82.142 -11,0% 817.411 698.240

6.81 Geëscaleerde zorg 18+ Opvang en beschermd wonen 5.343 0 5.343 0,0% 0 355.623

Totale lasten Wmo 9.510.535 9.076.933 433.602 4,8% 8.274.917 8.873.941

Baten in euro's

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Eigen bijdragen 220.465 170.000 50.465 29,7% 383.495 307.794 Terugvordering PGB 674 0 674 0,0% 0 674 Eigen bijdragen en terugvorderingen 221.139 170.000 51.139 30,1% 383.495 308.468

Totale baten Wmo 221.139 170.000 51.139 30,1% 383.495 308.468

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 9.289.396 8.906.933 382.463 4,3% 7.891.422 8.565.474

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 105

Gemeente Waadhoeke - Programma Jeugdwet Herziene Afwijking Afwijking Begroting Taakveld Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 2019 Lasten in euro's 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Specialistische Jeugdzorg 5.516.197 5.095.782 420.415 8,3% 5.973.240 Hoogspecialistische Jeugdzorg 874.975 356.000 518.975 145,8% 347.407 Pleegzorg 813.854 529.200 284.654 53,8% 748.147 Verblijf en Thuisplus 1.487.625 1.284.318 203.307 15,8% 1.634.624 Overige lasten Jeugdwet - - - 88.782 (Tekort op) onderhanden Werk ultimo jaar 654.455 - 654.455 313.312 Onderhanden Werk/Vooruitbetaalde trajecten 367.368 - 367.368 75.571 Totaal regionaal ingekochte jeugdzorg 9.714.474 7.265.300 2.449.175 33,7% 5.510.750 9.181.083 Landelijk ingekochte jeugdzorg 362.213 50.000 312.213 624,4% 150.000 76.534 Kosten Sociaal Domein Friesland 206.165 186.826 19.339 10,4% 159.707 195.584 Overige kosten 64.745 55.500 9.245 16,7% 55.500 75.494

Totaal Zorg in Natura 10.347.597 7.557.626 2.789.971 36,9% 5.875.957 9.528.695

Totaal PGB 304.306 497.245 -192.939 -38,8% 771.386 540.529

6.82 Geëscaleerde zorg 18- Gecertificeerde (landelijk werkende) instellingen 923.659 1.098.000 -174.341 -15,9% 1.106.000 902.695 Crisis 415.365 - 415.365 425.832 Totaal geëscaleerde zorg 18- 1.339.024 1.098.000 241.024 22,0% 1.106.000 1.328.527

Totale lasten Jeugdwet 11.990.927 9.152.871 2.838.056 31,0% 7.753.343 11.397.751

Baten in euro's

6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Ouderbijdragen - - - - -

Totale baten Jeugdwet - - - - -

Dekking in euro's

Gemeentelijke bijdragen 11.990.927 9.152.871 2.838.056 31,0% 7.753.343 11.397.751

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 106

Verdeling bedrijfsvoeringslasten over Herziene Afwijking Afwijking Begroting programma's gemeente Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % 2019 Waadhoeke 2019

Programma Werk, Participatie en Inkomen 2.658.496 2.867.104 -208.608 -7,3% 2.783.766 2.682.700 Programma Armoedebestrijding 693.521 915.033 -221.512 -24,2% 907.750 699.835 Programma Wmo en Jeugdwet 2.316.122 2.438.931 -122.809 -5,0% 2.505.585 2.384.297

5.668.139 6.221.068 -552.929 -8,9% 6.197.100 5.766.831

Gemeentelijke bijdrage Bedrijfsvoering Herziene Afwijking Afwijking Verdeling over taakvelden gemeente Jaar 2019 begroting Jaar 2018 2019 2019 in % Waadhoeke 2019

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 233.077 269.930 -36.853 -13,7% 202.716 6.2 Wijkteams 4.058 2.502 1.556 62,2% 667 6.3 Inkomensregelingen 2.683.366 3.018.683 -335.317 -11,1% 2.800.319 6.4 Begeleide participatie 435.412 540.868 -105.456 -19,5% 476.252 6.5 Arbeidsparticipatie 172.143 225.660 -53.517 -23,7% 202.648 6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) 86.116 77.396 8.720 11,3% 77.723 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ 768.402 871.930 -103.528 -11,9% 728.847 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- 1.285.565 1.214.099 71.466 5,9% 1.277.659 6.81 Geëscaleerde zorg 18+ - - - - 6.82 Geëscaleerde zorg 18- - - - -

Totaal 5.668.139 6.221.068 -552.929 -8,9% 5.766.831

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 107

14 Bijlage J Toelichting financiële afwijkingen Inkomen 2019

14.1.1 Dienst SoZaWe Noardwest Fryslân

Herziene begroting Jaar 2019 Verschil in Verschil LASTEN 2019 aantal/€ in % Participatiewet a. Gem. aantal cliënten Participatiewet 18-65 1.264 1.263 -1 0% b. Gem. uitkering Participatiewet 18-65 14.558 14.244 -314 -2% d. Gem. aantal cliënten Participatiewet Vergunninghouders 178 153 -25 -14% e. Gem. uitkering Participatiewet Vergunninghouders 14.612 14.244 -368 -3% f. Gem. aantal cliënten Participatiewet Inrichting 42 46 4 10% g. Gem. uitkering Participatiewet Inrichting 4.958 9.833 4.875 98% h. Gem. aantal cliënten Participatiewet Kred.hypotheek 4 3 -1 -25% i. Gem. uitkering Participatiewet Kred.hypotheek 11.983 17.618 5.635 47% j. Gem. aantal cliënten Participatiewet Préstarter 4 3 -1 -25% k. Gem. uitkering Participatiewet Préstarter 13.527 27.189 13.661 101% Budget (a x b + c + d x e + f x g + h x i + j x k) 21.255.366 20.756.177 -499.188 -2%

IOW/IOAW a. Gemiddeld aantal cliënten 129 128 -1 -1% b. Gemiddelde uitkering 15.078 14.672 -407 -3% Budget (a x b) 1.945.116 1.878.000 -67.117 -3%

IOAZ a. Gemiddeld aantal cliënten 15 14 -1 -7% b. Gemiddelde uitkering 17.727 16.744 -983 -6% Budget (a x b) 265.898 234.413 -31.485 -12%

Bbz startende ondernemers a. Gemiddeld aantal cliënten 11 11 - 0% b. Gemiddelde uitkering 18.821 18.837 16 0% Budget (a x b) 207.036 207.208 172 0%

Loonkostensubsidie a. Gemiddeld aantal cliënten 42 58 16 38% b. Gemiddelde subsidie 5.234 6.362 1.127 22% Budget (a x b) 219.849 368.976 149.127 68%

Loonkostensubsidie Beschut Werken a. Gemiddeld aantal cliënten 10 14 4 40% b. Gemiddelde subsidie 17.675 8.655 -9.020 -51% Budget (a x b) 176.750 121.167 -55.583 -31%

Bbz gevestigde ondernemers a. Gemiddeld aantal cliënten 5 10 5 100% b. Gemiddelde uitkering 15.228 13.749 -1.479 -10%

c. Kapitaalverstrekkingen t-4 70.705 d. Kapitaalverstrekkingen t-3 40.919 e. Kapitaalverstrekkingen t-2 231.222 f. Kapitaalverstrekkingen ((c + d + e) / 3) 114.282 85.500 -28.781 -25%

g. Onderzoekskosten (prognose jaar t-1/realisatie jaar t-2) 38.262 34.094 -4.168 -11% Budget ( a x b + f + g) 228.683 257.080 28.397 12%

TOTAAL LASTEN 24.298.698 23.823.021 -475.677 -2%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 108

14.1.2 Gemeente Harlingen

Jaar 2019 Herziene begroting Afwijking LASTEN 2019 Participatiewet a. Gem. aantal cliënten Participatiewet 18-65 439 430 9 b. Gem. uitkering Participatiewet 18-65 14.223 14.448 -226 c. Overheveling naar Loonkostensubsidie Beschut Werken - -57.444 57.444 d. Gem. aantal cliënten Participatiewet Vergunninghouders 34 41 -7 e. Gem. uitkering Participatiewet Vergunninghouders 14.223 14.448 -226 f. Gem. aantal cliënten Participatiewet Inrichting 5 4 1 g. Gem. uitkering Participatiewet Inrichting 8.849 4.295 4.554 h. Gem. aantal cliënten Participatiewet Kred.hypotheek - - - i. Gem. uitkering Participatiewet Kred.hypotheek - j. Gem. aantal cliënten Participatiewet Préstarter 1 1 - k. Gem. uitkering Participatiewet Préstarter 1.154 15.102 -13.947 Budget (a x b + c + d x e + f x g + h x i + j x k) 6.772.699 6.779.981 -7.281

IOW/IOAW a. Gemiddeld aantal cliënten 37 37 - b. Gemiddelde uitkering 14.294 14.757 -463 Budget (a x b) 528.869 545.997 -17.128

IOAZ a. Gemiddeld aantal cliënten 1 3 -2 b. Gemiddelde uitkering 16.610 16.193 417 Budget (a x b) 16.610 48.578 -31.969

Bbz startende ondernemers a. Gemiddeld aantal cliënten 3 3 - b. Gemiddelde uitkering 20.870 15.598 5.272 Budget (a x b) 62.611 46.795 15.816

Loonkostensubsidie a. Gemiddeld aantal cliënten 21 16 5 b. Gemiddelde subsidie 5.538 5.301 237 Budget (a x b) 116.292 84.816 31.476

Loonkostensubsidie Beschut Werken a. Gemiddeld aantal cliënten 5 3 2 b. Gemiddelde subsidie 9.570 17.675 -8.105 Budget (a x b) 47.848 57.444 -9.596

Bbz gevestigde ondernemers a. Gemiddeld aantal cliënten 4 1 3 b. Gemiddelde uitkering 12.582 12.931 -349

c. Kapitaalverstrekkingen t-4 35.000 d. Kapitaalverstrekkingen t-3 23.001 e. Kapitaalverstrekkingen t-2 79.248 f. Kapitaalverstrekkingen ((c + d + e) / 3) 85.500 45.750 39.750

g. Onderzoekskosten (prognose jaar t-1/realisatie jaar t-2) 12.664 8.326 4.338 Budget ( a x b + f + g) 148.492 67.006 81.486

TOTAAL LASTEN 7.693.422 7.630.618 62.804

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 109

14.1.3 Gemeente Terschelling

Jaar 2019 Herziene begroting Afwijking LASTEN 2019 Participatiewet a. Gem. aantal cliënten Participatiewet 18-65 15 18 -3 b. Gem. uitkering Participatiewet 18-65 13.999 13.070 928 d. Gem. aantal cliënten Participatiewet Vergunninghouders - - - e. Gem. uitkering Participatiewet Vergunninghouders - - f. Gem. aantal cliënten Participatiewet Inrichting 1 1 - g. Gem. uitkering Participatiewet Inrichting 8.745 393 8.353 h. Gem. aantal cliënten Participatiewet Kred.hypotheek - - - i. Gem. uitkering Participatiewet Kred.hypotheek - - j. Gem. aantal cliënten Participatiewet Préstarter - - - k. Gem. uitkering Participatiewet Préstarter - - Budget (a x b + c + d x e + f x g + h x i + j x k) 218.728 235.659 -16.931

IOW/IOAW a. Gemiddeld aantal cliënten 6 6 - b. Gemiddelde uitkering 12.659 13.067 -407 Budget (a x b) 75.956 78.400 -2.443

IOAZ a. Gemiddeld aantal cliënten 1 1 - b. Gemiddelde uitkering 9.818 20.327 -10.509 Budget (a x b) 9.818 20.327 -10.509

Bbz startende ondernemers a. Gemiddeld aantal cliënten 1 1 - b. Gemiddelde uitkering 16.091 13.722 2.369 Budget (a x b) 16.091 13.722 2.369

Loonkostensubsidie a. Gemiddeld aantal cliënten 1 - 1 b. Gemiddelde subsidie 646 646 Budget (a x b) 646 - 646

Loonkostensubsidie Beschut Werken a. Gemiddeld aantal cliënten - - - b. Gemiddelde subsidie - - - Budget (a x b) - - -

Bbz gevestigde ondernemers a. Gemiddeld aantal cliënten - - - b. Gemiddelde uitkering - - -

c. Kapitaalverstrekkingen t-4 - d. Kapitaalverstrekkingen t-3 - e. Kapitaalverstrekkingen t-2 - f. Kapitaalverstrekkingen ((c + d + e) / 3) - - -

g. Onderzoekskosten (prognose jaar t-1/realisatie jaar t-2) 2.201 - 2.201 Budget ( a x b + f + g) 2.201 - 2.201

TOTAAL LASTEN 323.440 348.108 -24.668

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 110

14.1.4 Gemeente Vlieland

Jaar 2019 Herziene begroting Afwijking LASTEN 2019 Participatiewet a. Gem. aantal cliënten Participatiewet 18-65 7 7 - b. Gem. uitkering Participatiewet 18-65 13.614 13.313 301 d. Gem. aantal cliënten Participatiewet Vergunninghouders - - - e. Gem. uitkering Participatiewet Vergunninghouders - - f. Gem. aantal cliënten Participatiewet Inrichting - - - g. Gem. uitkering Participatiewet Inrichting - - h. Gem. aantal cliënten Participatiewet Kred.hypotheek - - - i. Gem. uitkering Participatiewet Kred.hypotheek - - j. Gem. aantal cliënten Participatiewet Préstarter - - - k. Gem. uitkering Participatiewet Préstarter - - Budget (a x b + c + d x e + f x g + h x i + j x k) 95.297 93.190 2.107

IOW/IOAW a. Gemiddeld aantal cliënten 1 1 - b. Gemiddelde uitkering 7.577 8.030 -453 Budget (a x b) 7.577 8.030 -453

IOAZ a. Gemiddeld aantal cliënten - - - b. Gemiddelde uitkering - - - Budget (a x b) - - -

Bbz startende ondernemers a. Gemiddeld aantal cliënten - - - b. Gemiddelde uitkering - - - Budget (a x b) - - -

Loonkostensubsidie a. Gemiddeld aantal cliënten - - - b. Gemiddelde subsidie - - Budget (a x b) - - -

Loonkostensubsidie Beschut Werken a. Gemiddeld aantal cliënten - - - b. Gemiddelde subsidie - - - Budget (a x b) - - -

Bbz gevestigde ondernemers a. Gemiddeld aantal cliënten - - - b. Gemiddelde uitkering - - -

c. Kapitaalverstrekkingen t-4 - d. Kapitaalverstrekkingen t-3 - e. Kapitaalverstrekkingen t-2 - f. Kapitaalverstrekkingen ((c + d + e) / 3) - - -

g. Onderzoekskosten (prognose jaar t-1/realisatie jaar t-2) 1.449 - 1.449 Budget ( a x b + f + g) 1.449 - 1.449

TOTAAL LASTEN 104.323 101.221 3.102

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 111

14.1.5 Gemeente Waadhoeke

Jaar 2019 Herziene begroting Afwijking LASTEN 2019 Participatiewet a. Gem. aantal cliënten Participatiewet 18-65 802 809 -7 b. Gem. uitkering Participatiewet 18-65 14.264 14.661 -397 c. Overheveling naar Loonkostensubsidie Beschut Werken - - - d. Gem. aantal cliënten Participatiewet Vergunninghouders 119 137 -18 e. Gem. uitkering Participatiewet Vergunninghouders 14.264 14.661 -397 f. Gem. aantal cliënten Participatiewet Inrichting 40 37 3 g. Gem. uitkering Participatiewet Inrichting 9.983 5.153 4.830 h. Gem. aantal cliënten Participatiewet Kred.hypotheek 3 4 -1 i. Gem. uitkering Participatiewet Kred.hypotheek 17.618 11.983 5.635 j. Gem. aantal cliënten Participatiewet Préstarter 3 3 - k. Gem. uitkering Participatiewet Préstarter 26.804 13.003 13.801 Budget (a x b + c + d x e + f x g + h x i + j x k) 13.669.453 14.146.536 -477.082

IOW/IOAW a. Gemiddeld aantal cliënten 83 85 -2 b. Gemiddelde uitkering 15.248 15.443 -195 Budget (a x b) 1.265.597 1.312.689 -47.092

IOAZ a. Gemiddeld aantal cliënten 12 11 1 b. Gemiddelde uitkering 17.332 17.908 -576 Budget (a x b) 207.985 196.993 10.993

Bbz startende ondernemers a. Gemiddeld aantal cliënten 7 7 - b. Gemiddelde uitkering 18.358 20.931 -2.573 Budget (a x b) 128.506 146.519 -18.013

Loonkostensubsidie a. Gemiddeld aantal cliënten 36 26 10 b. Gemiddelde subsidie 7.001 5.194 1.807 Budget (a x b) 252.038 135.033 117.006

Loonkostensubsidie Beschut Werken a. Gemiddeld aantal cliënten 10 7 3 b. Gemiddelde subsidie 7.332 17.675 -10.343 Budget (a x b) 73.319 119.306 -45.987

Bbz gevestigde ondernemers a. Gemiddeld aantal cliënten 6 4 2 b. Gemiddelde uitkering 14.526 15.802 -1.276

c. Kapitaalverstrekkingen t-4 35.705 d. Kapitaalverstrekkingen t-3 17.918 e. Kapitaalverstrekkingen t-2 151.974 f. Kapitaalverstrekkingen ((c + d + e) / 3) - 68.532 -68.532

g. Onderzoekskosten (prognose jaar t-1/realisatie jaar t-2) 17.780 29.936 -12.157 Budget ( a x b + f + g) 104.937 161.676 -56.739

TOTAAL LASTEN 15.701.836 16.218.752 -516.915

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 112

15 Bijlage K Toelichting financiële afwijkingen Armoedebestrijding 2019

15.1.1 Dienst SoZaWe Noardwest Fryslân

Herziene begroting Jaar 2019 Verschil in Verschil LASTEN 2019 aantal/€ in % Bijzondere bijstand bewindvoering a. Gem. aantal cliënten 476 439 -37 -8% b. Gem. uitkering per cliënt 1.585 1.717 132 8% Budget (a x b) 754.543 753.932 -611 0%

Bijzondere bijstand vergunninghouders a. Aantal toegekende aanvragen 24 12 -12 -51% b. Gem. uitkering per aanvraag 3.238 2.953 -285 -9% Budget (a x b) 77.718 34.456 -43.262 -56%

Bijzondere bijstand overig a. Aantal toegekende aanvragen 404 378 -26 -6% b. Gem. uitkering per aanvraag 982 898 -84 -9% c. Bijzondere bijstand via BZF 26.732 9.102 -17.630 -66% Budget (a x b + c) 423.315 348.659 -74.656 -18%

Bijzondere bijstand totaal 1.255.576 1.137.047 -118.529 -9%

15.1.2 Gemeente Harlingen

Herziene begroting Jaar 2019 Verschil in Verschil LASTEN 2019 aantal/€ in % Bijzondere bijstand bewindvoering a. Gem. aantal cliënten 129 132 3 2% b. Gem. uitkering per cliënt 1.637 1.707 70 4% Budget (a x b) 211.536 225.325 13.789 7%

Bijzondere bijstand vergunninghouders a. Aantal toegekende aanvragen 8 5 -3 -38% b. Gem. uitkering per aanvraag 3.773 3.820 46 1% Budget (a x b) 30.185 19.098 -11.087 -37%

Bijzondere bijstand overig a. Aantal toegekende aanvragen 81 107 26 32% b. Gem. uitkering per aanvraag 1.129 790 -338 -30% c. Bijzondere bijstand via BZF 2.355 4.521 2.167 92% Budget (a x b + c) 93.772 84.542 -9.229 -10%

Bijzondere bijstand totaal 335.492 328.965 -6.527 -2%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 113

15.1.3 Gemeente Terschelling

Herziene begroting Jaar 2019 Verschil in Verschil LASTEN 2019 aantal/€ in % Bijzondere bijstand bewindvoering a. Gem. aantal cliënten 12 6 -5 -47% b. Gem. uitkering per cliënt 1.717 1.763 46 3% Budget (a x b) 19.808 10.871 -8.937 -45%

Bijzondere bijstand vergunninghouders a. Aantal toegekende aanvragen - - - b. Gem. uitkering per aanvraag - - - Budget (a x b) - - -

Bijzondere bijstand overig a. Aantal toegekende aanvragen 5 4 -1 -20% b. Gem. uitkering per aanvraag 1.115 608 -507 -45% c. Bijzondere bijstand via BZF 6.239 - -6.239 -100% Budget (a x b + c) 11.814 2.432 -9.382 -79%

Bijzondere bijstand totaal 31.621 13.303 -18.319 -58%

15.1.4 Gemeente Vlieland

Herziene begroting Jaar 2019 Verschil in Verschil LASTEN 2019 aantal/€ in % Bijzondere bijstand bewindvoering a. Gem. aantal cliënten 2 0 -2 -93% b. Gem. uitkering per cliënt 1.968 2.124 156 8% Budget (a x b) 4.743 354 -4.389 -93%

Bijzondere bijstand vergunninghouders a. Aantal toegekende aanvragen - - - b. Gem. uitkering per aanvraag - - - Budget (a x b) - - -

Bijzondere bijstand overig a. Aantal toegekende aanvragen 1 1 - b. Gem. uitkering per aanvraag 752 177 -575 c. Bijzondere bijstand via BZF - - - Budget (a x b + c) 752 177 -575

Bijzondere bijstand totaal 5.495 531 -4.963 -90%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 114

15.1.5 Gemeente Waadhoeke

Herziene begroting Jaar 2019 Verschil in Verschil LASTEN 2019 aantal/€ in % Bijzondere bijstand bewindvoering a. Gem. aantal cliënten 333 301 -32 -10% b. Gem. uitkering per cliënt 1.557 1.720 163 10% Budget (a x b) 518.457 517.382 -1.075 0%

Bijzondere bijstand vergunninghouders a. Aantal toegekende aanvragen 16 7 -9 -58% b. Gem. uitkering per aanvraag 2.971 2.304 -667 -22% Budget (a x b) 47.533 15.358 -32.175 -68%

Bijzondere bijstand overig a. Aantal toegekende aanvragen 317 266 -51 -16% b. Gem. uitkering per aanvraag 943 966 23 2% c. Bijzondere bijstand via BZF 18.138 4.581 -13.558 -75% Budget (a x b + c) 316.976 261.508 -55.469 -17%

Bijzondere bijstand totaal 882.966 794.248 -88.718 -10%

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 115

16 Bijlage L Beleidsindicatoren BBV

Beleidsindicator Eenheid Periode Realisatie Begroting

1. Formatie Fte per 1.000 inwoners 2019 1,57 1,66 2. Bezetting Fte per 1.000 inwoners 2019 1,57 1,38 3. Apparaatskosten Kosten per inwoner 2019€ 125,84 € 136,04 4. Externe inhuur Kosten als % van totale loonsom 2019 14,7% 6,8% 5. Overhead % van totale lasten 2019 60,5% 59,4% 27. Personen met een bijstandsuitkering Aantal per 10.000 inwoners 2019 2403 2429 28. Lopende re-integratievoorzieningen Aantal per 10.000 inwoners van 15-64 jaar 2019 306 318 29. Jongeren met jeugdhulp % van alle jongeren tot 18 jaar 2019 9,9% 9,7% 32. Cliënten met een maatwerkarrangement Wmo Aantal per 10.000 inwoners 2019 1.061 1.002

Input beleidsindicatoren Bron realisatie Realisatie Begroting

Aantal inwoners totaal CBS gemiddeld 2019 67.795 68.005 Aantal inwoners 0-17 jaar CBS peildatum 1 januari 2019 13.164 13.475 Aantal inwoners 15-64 jaar CBS peildatum 1 januari 2019 42.258 39.360 Fte formatie Totaal fte jaarrekening 2019 106,51 113,03 Fte bezetting Totaal fte jaarrekening 2019 - vacatureruimte 106,51 94,17 Apparaatskosten Jaarrekening 2019 onderdeel Bedrijfsvoering€ 8.531.105 € 9.251.245 Totale loonsom Jaarrekening 2019 € 7.232.962 € 7.624.933 Kosten inhuur externen Jaarrekening 2019 € 1.063.749 € 522.236 Overhead Jaarrekening 2019 onderdeel Bedrijfsvoering€ 5.165.457 € 5.496.756 Aantal personen met een bijstandsuitkering Jaarrekening 2019 onderdeel Werk, Part. & Inkomen 1.629 1.652 Aantal lopende re-integratievoorzieningen CBS gemiddeld 2019 1.292 1.250 Aantal jongeren met jeugdhulp Jaarrekening 2019 onderdeel Wmo en Jeugdwet 1.307 1.301 Aantal cliënten met een maatwerkarrangement Wmo Jaarrekening 2019 onderdeel Wmo en Jeugdwet 7.190 6.812

N.B. De post Overhead betreft het saldo van de lasten en baten inzake overhead.

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 116

Jaarstukken 2019, versie 1, De Dienst Noardwest Fryslân 117