WOONBELEVING DRECHTSTEDEN Woonambities in Kaart Samenvatting
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
WOONBELEVING DRECHTSTEDEN Woonambities in kaart Samenvatting Leusden, september 2006 The SmartAgent® Company 2 1 SAMENVATTING WOONBELEVING DRECHTSTEDEN Voor u ligt de samenvatting van het grootschalige woonbelevingsonderzoek in de Drechtsteden. Het betreft de gemeenten Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik-Ido- Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht. In totaal hebben ruim 4.400 huishoudens, waarvan ruim 75% via internet, zich uitgesproken over hun huidige woonsituatie en gewenste woonsituatie. Het onderzoek is gericht op inventarisatie (wat biedt de Drechtsteden op het gebied van wonen door de ogen van de bewoners), diagnose (in hoeverre sluit de huidige woningmarkt aan bij de wenssituatie van de bewoners) en het signaleren van kansen voor de toekomst van de woningmarkt. De consument Om inzicht te krijgen in wat de (woon-)consument belangrijk vindt is gebruik gemaakt van leefstijlen. Er zijn vier leefstijlen onderscheiden die verschillen op basis van hun sociologische (ego- versus groepsgeoriënteerd) en hun psychologische (introvert versus extravert) oriëntatie. In onderstaand schema is de verdeling van de leefstijlen in de Drechtsteden weergegeven (ten opzichte van de nationale verdeling). De Drechtstedengemeenten worden allen gedomineerd door groepsgeoriënteerde huishoudens en dan met name de groene belevingswereld. Figuur 1.1: verdeling van de vier leefstijlen in de Drechtsteden extravert 32% 17% 18% 33% ego groep 18% 32% 13% 38% introvert De vier leefstijlen of ‘werelden’ zijn als volgt te typeren: Rood: vrijheid en flexibiliteit De rode consument is een consument met een vrije, eigenzinnige geest die onafhankelijkheid boven alles stelt. Men heeft een actieve manier van leven waarbij er naast werk voldoende tijd over moet blijven voor culturele ontwikkeling en reizen. Rood heeft een stedelijke oriëntatie, zonder dat men daadwerkelijk ook stedelijk hoeft te wonen. The SmartAgent® Company 3 Blauw: ambitie en controle In blauwe wereld is presteren een kernbegrip. Deze groep is zeer intensief en gedreven met zijn carrière bezig. Status wordt belangrijk gevonden en dat blijkt ook uit het keuzegedrag op de woningmarkt: statusrijke gebieden en concepten (villawijk) worden aantrekkelijk gevonden. Blauw is gericht op controle. Carrièreplanning is dan ook echt iets voor blauw, terwijl de eveneens hoog opgeleide rode wereld zeer meer laat leiden door de waan van de dag. Blauw richt zich vooral op rustige, ruim opgezette woonmilieus. Geel: betrokkenheid en harmonie Geel kent een sterke groepsoriëntatie en hecht veel waarde aan sociale contacten in de buurt. De gele wereld heeft een open instelling. Het gezin (of het streven daarna) neemt een centrale positie in in het leven van deze consumenten. De kwaliteit van een woning of woonmilieu wordt dan ook per definitie beoordeeld door de ‘ogen van een kind’ (is het er veilig, zijn er voldoende speelgelegenheden, etc). Let wel: ook in de rode en blauwe wereld zijn er volop gezinnen met kinderen, maar voor deze groep geldt dat de komst van een kind werk en hobby’s niet ineens minder belangrijk maakt. De gele consument richt zich vooral op de woonwijken en is gecharmeerd van traditioneel en knus wonen. Groen: geborgenheid en zekerheid De groene wereld is groepsgericht, maar kent een veel minder open karakter. De wereld is voor deze consumenten niet zo groot; men beweegt zich in een kleine kring met familie en buren waarmee men intensieve contacten heeft. De groenen vinden het belangrijk om zich terug te trekken in de woning. De woonambities zijn bescheiden en bovenal eenvoudig: ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’. In onderstaande GIS-kaart is aangegeven waar de leefstijlen momenteel wonen. De gekleurde vlakken op de kaart ontstaan wanneer sprake is van een concentratie van respondenten met dezelfde leefstijl. Figuur 1.2: spreiding van de vier leefstijlen over de Drechtsteden The SmartAgent® Company 4 De beleefde kwaliteit van het wonen wordt in hoge mate bepaald door sociale aspecten. Dit is in de volgende figuur tot uiting gebracht. Tegen de achtergrond van de belevingswerelden zijn verschillende woonwensvariabelen, die in het onderzoek zijn gemeten, zichtbaar gemaakt. Vervolgens heeft een groepering van consumenten op deze variabelen plaatsgevonden, waarmee een 6-tal samenlevingsidealen zijn ontstaan. Figuur 1.3: gewenste samenlevingsidealen en de vier werelden ` levendigheid ONGEDWONGEN SAMENLEVING LEVENDIGE SAMENLEVING woont het liefst in uitdaging/ dynamiek woongroep 16% veel sociale contactenin 6% buurt graag veel aanloop in huis Vrijheid/niet burgerlijk gezelligheid deur staat altijd open gezelligheid/ sociaal contact buurtgericht een woning die anders is GEZELLIGE dan andere SAMENLEVING 21% functioneelwonen belangrijk woning is plek om te slapen veiligheid knus wonen status/ op stand vrij wonen veel ruimte anoniem/ eigen plek privacy buurt met gelijkgestemden exclusief wonen luxe wonen , , 22% GESLOTEN SAMENLEVING gelukkigst in eigen huis netheid/ sociale controle 22% anonimiteit 12% HUISELIJKE EXCLUSIEVE SAMENLEVING SAMENLEVING bescherming/ geborgenheid trekt zich graag terug in huis afgezonderdwonen De levendige samenleving past bij uitstek bij de rode wereld. Kenmerkende ambities voor deze manier van wonen zijn een sterke behoefte aan dynamiek, vrijheid en afwijken van de standaard. Ook valt op dat er geen sterke sociale ambities leven; er is dan ook niet echt sprake van een samen-leving. Binnen de blauwe wereld staat exclusiviteit centraal. Het begrip ‘exclusiviteit’ heeft in deze een dubbele betekenis: enerzijds heeft het betrekking op hoogwaardigheid, anderzijds op uitsluiting en afzondering. Bij de beschrijving van deze twee ‘samenlevingsvormen’ dient bedacht te worden dat rood en blauw deels voor dezelfde woonmilieus kiezen, maar aan het wonen in deze milieus een andere invulling geven. Aan de groepsgerichte zijde van de matrix zijn er vier samenlevingsvormen te onderscheiden. Hierbinnen vormt sociale controle een belangrijke onderscheidende factor. In de ongedwongen samenleving wordt sociale controle resoluut afgewezen. De contacten die er zijn, zijn (juist) niet buurtgebonden. De sociale contacten die men heeft (‘deur staat altijd open’, ‘graag veel aanloop in huis’) zijn vaker met vrienden dan met buren. Laag-, midden- en hoge inkomensgroepen De huidige woonsituatie wordt door alle inkomensgroepen positief beoordeeld. De hoge en zeer hoge inkomens zijn vaak meer tevreden met hun huidige situatie dan de lage en midden inkomens. De populariteit van het wonen in woonwijken neemt in de hogere inkomenscategorieën af. Het hoogwaardig en landelijk wonen wint hier juist terrein. De lagere inkomens willen meer woningen in een rustig of levendig stedelijke woonomgeving en hechten tevens waarde aan winkels en voorzieningen in de buurt. De behoefte aan seniorenwoningen onder mensen met lage en midden The SmartAgent® Company 5 inkomens is groter dan onder mensen met een hoger inkomen. Onder de midden, hoge en zeer hoge inkomensgroepen zijn vrijstaande of 2 onder 1 kap eengezinswoningen erg populair. Alle inkomensgroepen hebben meer behoefte aan appartementen met een lift. De verhuisgeneigdheid is onder de verschillende inkomensgroepen ongeveer even groot. Het zijn de hoge inkomens die het meest honkvast zijn. Jongeren, senioren en allochtonen De jongere huishoudens behoren met name tot de gele wereld, terwijl de senioren vooral een groene belevingswereld hebben. De jonge allochtonen in de Drechtsteden zijn meer ego-gericht, terwijl de eerste generatie een groene leefstijl heeft. Onder de jongeren in de Drechtsteden vindt er een verschuiving plaats richting de eengezinswoningen; zowel de hoek-, tussen- en rijtjeswoningen als de tweekappers en vrijstaande woningen. Het aandeel huidig en gewenst is voor wat betreft de appartementen met lift gelijk. Bijna de helft van de senioren wil zelfstandig wonen bij leeftijdsgenoten, voornamelijk de senioren met een groene leefstijl. Zorg en extra ondersteuning worden wel gewenst, maar overstemmen de andere woonwensen niet. Dit zijn het wonen aan een hof of gemeenschappelijke tuin, degelijkheid en comfort, gelijkvloers wonen en een ruim terras of balkon. Men ambieert een huiselijke of gesloten samenleving. De egogerichte senioren willen comfortabel gelijkvloers wonen. Met comfort doelt men op een ruim terras of balkon, vrij uitzicht – bij voorkeur op een rivier, voldoende parkeergelegenheid en veel (opberg)ruimte in de woning zelf. Een deel van de allochtonen is in de positie om een volgende stap te zetten in hun woningmarktcarrière, dat wil zeggen een meer hoogwaardige eengezinswoning of appartement met lift. The SmartAgent® Company 6 De locatie Voor investeringsvraagstukken in de gebouwde omgeving op lange termijn is het nodig een vergelijking te hebben tussen de huidige en de gewenste woonsituatie van huishoudens. Aan welke woonmilieus bestaat meer en aan welke bestaat minder behoefte. De onderstaande figuur laat zien dat er anno 2006 een duidelijke behoefte bestaat aan meer ontspannen woonmilieus. Figuur 1.4: huidig en gewenst woonmilieu (gecorrigeerd voor prijs) Woonwijk met vooral eengezinswoningen Wonen bij winkels en voorzieningen Rustig stedelijk wonen Woonwijk met appartementen en eengezinswoningen Hoogwaardig wonen Levendig stedelijk wonen Landelijk wonen gewenst (gecorrigeerd) huidig Grootstedelijk wonen 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Er is sprake van een bipolaire kwalitatieve vraag: enerzijds een kwalitatieve suburbane en landelijke vraag (vanuit de stad naar buiten gericht) en anderzijds een kwalitatief stedelijke vraag