Jilid I Bari Isnin Bil. 79 31hb Oktober, 1983

PENY ATA RASMI PARLIMEN PARLIAMENTARY DEBATES

DEWAN RAKYAT HOUSE OF REPRESENTATIVES

PARLIMEN KEENAM Sixth Parliament

PENGGAL PERTAMA First Session

KANDUNGANNYA

JAWAPAN-JAWAPAN MULUT BAGI PERTANYAAN-PERTANYAAN [Ruangan 11241] RANG UNDANG-UNDANG: Rang Undang-undang Perbekalan, 1984 [Ruangan 11276] USUL: Anggaran Pembangunan, 1984 [Ruangan 11276] ------MALAYSIA

DEWAN RAKYAT YANG KEENAM Penyata Rasmi Parlimen PENGGAL YANG PERTAMA

AHLI-AHLI DEWAN RAKYAT Yang Berhormat Tuan Yang Dipertua, DATO' MOHAMED ZAHIR BIN HAJI ISMAIL, S.P.M.K., D.S.D.K., J.M.N. Yang Amat Berhormat Perdana Menteri dan Menteri Pertahanan, DATO' SERI DR MAHATHIR BIN MOHAMAD, S.S.D.K., S.S.A.P., S.P.M.S., S.P.M.J., D.P., D.U.P.N., S.P.N.S., S.P.D.K., S.P.C.M., S.S.M.T., D.U.N.M. (Kubang Pasu). Timbalan Perdana Menteri dan Menteri Dalam Negeri, DATO MUSA HITAM, S.P.M.J., S.S.I.J., S.P.M.S., D.U.N.M., S.P.N.S. (Panti). Yang Berhormat Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, DATO' DR NEo YEE PAN, S.P.M.J., B.S.I. (Muar). Menteri Kerjaraya, DATO' S. SAMY VELLU, S.P.M.J., D.P.M.S., P.C.M., A.M.N. (Sungei Siput). Menteri Luar Negeri, TAN SRI HAn MUHAMMAD GHAZAL! BIN SHAFIE, P.M.N., S.S.A.P., S.I.M.P., S.P.D.K. (Lipis). Menteri Kebajikan Masyarakat, DATIN PADUKA HAJJAH AISHAH BINTI HAJI ABDUL GHANI, D.P.M.S., J.M.N. (Kuala Langat). Menteri Perdagangan dan Perindustrian, Y.M. TENGKU DATO' AHMAD RITHAUDDEEN AL-HAJ BIN TENGKU ISMAIL, S.P.M.P., S.S.A.P., P.M.K. (Kota Bharu). Menteri Kewangan, Y.M. TENGKU TAN SRI RAZALEIGH HAMZAH, D.K., P.S.M., S.P.M.K., S.S.A.P., S.P.M.S. (Ulu Kelantan). Menteri Pengangkutan, TAN SRI CHONG HoN NYAN, P.S.M., J.M.N. (Batu Berendam). Menteri Perusahaan Utama, DATO' PAUL LEONG KHEE SEONG, D.P.C.M. (Taiping). MenteriPertanian, DATO' ABDULMANAN BIN OTHMAN, D.P.M.T., P.P.T. (Kuala Terengganu). Menteri Tenaga, Telekom dan Pos, DATUK LEO MoGGIE ANAK IROK, P.N.B.S. (Kanowit). Menteri Perusahaan Awam, DATIN PADUKA RAFIDAH Aziz, D.P.M.s., A.M.N. (Kuala Kangsar). Menteri Pelajaran, DATUK DR SuLAIMAN BIN HAn DAUD, P.N.B.S., J.B.S. (Santubong). 11227 31 OKTOBER 1983 11228

Yang Berhormat Menteri Pembangunan Negara dan Luar Bandar, DATO' SANUSI BIN JUNID. D.S.D.K., S.M.K. (Jerlun-Langkawi). Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATUK ABDULLAH BIN HAJI AHMAD BADAWI, D.M.P.N., D.J.N., K.M.N. (Kepala Batas). Menteri Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah, DATO' RAIS " YATIM, D.S.N.S. (Jelebu). Menteri Buruh, DATO' MAK HoN KAM, D.P.M.P., J.M.N., A.M.P. (Tanjong Malim). Menteri Penerangan, DATUK SERI MOHD. ADIB BIN HAJI MOHD. ADAM, D.G.S.M. (Alor Gajah). Menteri Sains, Teknologi dan Alam Sekitar, DATUK AMAR " STEPHEN YoNG KuET TzE, P.N.B.S. (Padawan). Menteri merangkap Duta Besar Malaysia ke Indonesia, DATO " MOHAMED BIN RAHMAT, S.P.M.J., S.S.I.J., P.N.B.S., K.M.N. (Pulai). Menteri Kesihatan, DATO CHIN HON NGIAN, D.S.I.J. (Rengam). " Menteri Wilayah Persekutuan, DATO SHAHRIR BIN ABDUL " SAMAD, D.P.M.J., P.1.s. (Johor Bahru). Menteri Kebudayaan, Belia dan Sukan, TUAN ANWAR BIN HAJI " IBRAHIM (Permatang Pauh). Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATVK DR JAMES P. " ONGKILI, S.P.D.K., D.I.M.P. (Tuaran). Timbalan Menteri Penerangan, DATO' CHAN SIANG SuN, " D.I.M.P., J.S.M., A.M.N., P.J.K., J.P. (Bentong). Timbalan Menteri Pertanian, DR GoH CHENG TEIK (Nibong " Tebal). Timbalan Menteri Kesihatan, DATO' K. PATHMANABAN, D.S.N .s., " K.M.N. (Telok Kemang). Timbalan Menteri Kewangan, DATO DR LING LIONG SIK, " D.P.M.N. (Mata Kuching). Timbalan Menteri Buruh, DATO' HAJI ZAKARIA BIN HAJI ABDUL " RAHMAN, D.P.M.T., K.M.N., P.J.K. (Besut). Timbalan Menteri Kerjaraya, DATO' DR NIK HussAIN BIN ABDUL " RAHMAN, D.P.M.K., K.M.N. (Kuala Krai) Timbalan Menteri Pengangkutan, DATO' ABU HASSAN BIN HAJI " OMAR, D.P.M.S., s.M.T., P.I.s. (Kuala Selangor). Timbalan Menteri Buruh, DATUK WILLIAM LYE CHEE HIEN, " P.G.D.K., A.S.D.K. (Gaya). Timbalan Menteri Tenaga, Telekom dan Pos, DATO' HAJI " MOHAMED SUHAIMI BIN DATO' HAJI KAMARUDDIN, D.P.M.S., A.M.N. (Sepang). Timbalan Menteri Perusahaan Utama, TUAN BuJANG BIN HAn " Uus (Simunjan). 11229 31 OKTOBER 1983 11230

Yang Berhormat Timbalan Menteri Pertahanan, ABANG ABU BAKAR BIN DATU BANDAR ABANG HAJJ MusTAPHA, J.M.N. (Paloh). Timbalan Menteri Pertanian, TUAN LuHAT WAN (Baram). Timbalan Menteri Dalam Negeri, TUAN MoHD. KASSIM BIN AHMED (Machang). Timbalan Menteri Kebudayaan, Belia dan Sukan, DATIN PADUKA Cttow Pott KHENG alias ROSEMARY CHONG, D.P.M.s. (Ulu Langat). ,, Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, PuAN SttARIFFAH DORA BINTI SYED MoHAMED, A.M.N., P.r.s.,B.s.r. (Semerah). Timbalan Menteri Perdagangan dan Perindustrian, TUAN " MUHYIDDIN BIN HAJJ MOHD. YASSIN, S.M.J., P.I.S. (Pagoh). Timbalan Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, TUAN S. " SUBRAMANIAM (Segamat). Timbalan Menteri Pelajaran, DATO DR TAN TIONG HoNG, D.S.A.P. (Raub). Timbalan Menteri Penerangan, Pu AN RAHMAH BINTI OTHMAN, J.S.M., S.M.S., A.M.N., P.J.K. (Selayang). Timbalan Menteri Pelajaran, DATO' MOHAMED KHALIL Y AAKOB, D.S.A.P., J.S.M. (Maran). Timbalan Menteri Kewangan, DATO SABBARUDDIN CttIK, D.S.A.P. (Temerloh). Timbalan Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, PuAN " NAPSIAH BINTI OMAR (Kuala Pilah). Timbalan Menteri Luar Negeri, TUAN ABDUL KADIR BIN HAJJ SHEIKH FADZIR (Kulim-Bandar Baru). Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, TUAN RADZI BIN " SHEIKH AHMAD (Kangar). Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATO LEE KIM SAI, D.P.M.s., P.P.N. (Ulu Selangor). Timbalan Menteri Perdagangan dan Perindustrian, TUAN Oo GIN SuN, s.D.K., A.M.K., J.P. (Alor Setar). Timbalan Menteri Wilayah Persekutuan, TUAN AHMAD SHAH " BIN DATUK HUSSEIN TAMBAKAU (Keningau). Setiausaha Parlimen Kementerian Sains, Teknologi dan Alam Sekitar, TUAN LAW HIENG DING, P.B.S. (Sarikie). Setiausaha Parlimen Kementerian Perusahaan Awam, TUAN HUSSEIN BIN MAHMUD (Tanah Merah). Setiausaha Parlimen Kementerian Tenaga, Telekom dan Pos, TUAN Au How CHEONG, A.M.P. (Telok Anson). Setiausaha Parlimen Kementerian Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah, TUAN ZAINAL ABIDIN BIN ZIN (Bagan Serai). 11231 31 OKTOBER 1983 11232

Yang Berhormat Setiausaha Parlimen Kementerian Pembangunan Negara dan Luar Bandar, TUAN MOHD. TAJOL Rosu BIN MOHD. GHAZALI, A.M.P. (Gerik). ,, Setiausaha Parlimen Jabatan Perdana Menteri, TUAN AwANG BIN JABAR, P.J.K. (Dungun). Setiausaha Parlimen Kementerian Kebudayaan, Belia dan Sukan, TUAN MuSTAFFA BIN MOHAMMAD (Sri Gading). Setiausaha Parlimen Kementerian Kesihatan, TuAN YEoH Pott SAN (Petaling). TUAN ABDILLAH BIN HAJI ABDUL HAMID (Silam). TUAN ABDUL GHAFAR BIN BABA (Jasin). TUAN ABDUL GHANI BIN MISBAH, P.P.N., B.S.K., A.S.D.K. (Kinabatangan). DR ABDUL HAMID BIN PAWANTEH (Arau). ,, TUAN HAJI ABDUL RAHIM BIN ABU BAKAR, A.M.N., S.M.P. (Kuantan). TUAN ABDUL RAHMAN BIN SuLIMAN (Parit Buntar). DATUK PATINGGI HAJI ABDUL TAIB BIN MAHMUD, D.P., D.A., " S.P.M.J., P.G.D.K. (Samarahan). DATUK HAJI ABU BAKAR BIN UMAR, o.s.K.D., s.o.K. (Kota " Setar). TUAN HAJI AFFANDY BIN TUN HAJI MOHD. FUAD STEPHENS " (Marudu).

" TUAN AHMED HAMBAL BIN YEOP MAJLIS, P.P.T. (Parit). DATUK ALFRED JABU ANAK NUMPANG, P.N .B.S.' K.M.N. (Betong). " TUAN ALIAS BIN Mo. ALI, P.J.K. (Ulu Terengganu). " TUAN ANDREW JANGGI MUYANG (Lubok Antu). " TUAN HAJI AZHARUL ABIDIN BIN HAJI ABDUL RAHIM, A.M.P. " (Batang Padang). TUAN BAHAR! BIN HARON (Labis). " TUAN BAN HoN KEONG (Batu Gajah). " DR GEORGE CHAN HONG NAM (Lambir). " TUAN CHAN KoK KIT (Sungai Besi). " DATO MICHAEL CHEN WING SUM, D.P.M.S. (Beruas). " TUAN PETER CHIN GAN OoN, P.M.P. (Ipoh). " DATUK CLARENCE E. MANSUL, P.G.D.K. (Penampang). " TUAN DAIM ZAINUDDIN (Kuala Muda). " TUAN DAUD BIN DATO HAJI TAHA (Batu Pahat). " 11233 31 OKTOBER 1983 11234

Yang Berhormat TUAN HAJI DusuKI BIN HAJI AHMAD (Tumpat). TUAN EDMUND LANGGU ANAK SAGA, P.B.S. (Saratok). DATUK EDWIN ANAK TANGKUN, P.N.B.s., A.B.s. (Batang Lupar). TUAN FUNG KET WING (Sandakan). " TUAN NEWMAN GABAN (Bandau). TUAN Gorn HocK SENG (Bukit Bendera). TUAN V. GovINDARAJ, A.M.N., P.J.K. (Pelabuhan Kelang). DATUK HARRIS BIN MoHD. SALLEH, s.P.D.K., s.P.M.J. (Ulu Padas). TUAN HASSAN BIN HAJI MOHAMED, K.M.N., A.M.N. (Rantau Panjang). TUAN HASSAN ALBAN BIN HAJI SANDUKONG, J.P. (Labuk Sugut). DATO DR HEE TIEN LAI, D.S.I.J., A.M.N., P.1.s., B.s.1., J.P. (Ayer Hitam). TUAN IBRAHIM AzMI BIN HASSAN (Kuala Nerus). TUAN ISMAIL BIN ARsHAD, A.M.K. (Jerai). TUAN ISMAIL alias MANSOR BIN SAID, A.M.N. (Kemaman). DATO JAMALUDDIN BIN HAJI SuHAIMI, D.P.M.s., A.M.N., P.J.K. (Sabak Bernam). TUAN JUSTINE ANAK JINGGUT (Ulu Rajang). DATO' SRI HAn KAMARUDDIN BIN HAJI MoHD. IsA, s.P.M.P., K.M.N., J.P. (Larut). TUAN KAN YAu FA, A.S.D.K. (Tawau). TUAN KARPAL SINGH (Jelutong). TUAN KHADRI BIN SABRAN (Tenggaroh). TUAN MARK KODING (Kinabalu). DR KOH Tsu KOON (Tanjong). DATO LEE BooN PENG, D.S.N.s., A.M.N., P.J.K., J.P. (Mantin). TUAN LEE LAM THYE (Kuala Lumpur Bandar). " DR LEO MICHAEL TOYAD (Mukah). DATUK LEONARD LINGG! ANAK JUGAH, P.N.B.S., P.B.S. (Kapit). " DATO LEW SIP HoN, D.P.M.S., J.M.N. (Shah Alam). TUAN LIM Kn SIANG (Kota Melaka). TUAN LIM LIANG SENG, P.P.T. (Kinta). TUAN LING Sm MING (Sibu). TUAN MAMATGHAZALEE BIN ABDUL RAHMAN, s.M.T., P.J.K. (Ulu Nerus). 11235 31 OKTOBER 1983 11236

Yang Berhormat TUAN MEGAT JuNrn BIN MEGAT AYOB (Hilir Perak). DATO' HAJI MOHAMED BIN HAn Au, D.J.M.K., K.M.N., A.M.N., P.B. (Nilam Puri).

TUAN MOHAMED AMIN BIN HAJI DAUD, A.M.N. (Pekan). TUAN MOHAMED RAZLAN BIN HAJI ABDUL HAMID, P.P.N., P.P.T. (Matang). DATO' HAJI MOHAMMAD ABU BAKAR BIN RAUTIN IBRAHIM, D.S.D.K., K.M.N. (Kuala Kedah). TUAN MOHAMMAD IDRIS BIN MOHAMMAD BASRI (Setapak). TUAN MOHAMMAD y AHYA BIN LAMPONG, A.S.D.K. (Kota Belud). TUAN MOHAMMED YussoF BIN HAn YAKOB (Hilir Padas). TUAN HAJI MOHD. ZAIN BIN ABDULLAH, s.M.K. (Bachok). TUAN MOKHTARAM BIN RABIDIN, A.M.N., P.P.N., P.I.S. (Pontian). " TUAN MUTANG TAGAL (Bukit Mas). TUAN NG CHENG KUAI (Lumut). " DATO' HAJI NGAH BIN HAJI ABDUL RAHMAN, S.P.M.J., S.S.I.J., P.l.S., B.S.I., A.M.N., J.P. (Ledang). TUAN HAJI NIK ABDUL AZIZ BIN NIK MAT, K.M.N., J.P. (Pengkalan Chepa). TUAN OMAR BIN ABDULLAH (Tampin). TUAN OTHMAN BIN ABDUL (Ulu Muda). DATUK PENGIRAN OTHMAN BIN HAJI PENGIRAN RAUF, P.G.D.K., " A.D.K. (Kimanis). TUAN PATRICK ANEK UREN (Mas Gading). TUAN QuAH WEE LIAM, P.I.S., B.S.I. (Kluang). " TUAN RICHARD DAMPENG ANAK LAKI (Serian). DATO' HAJI SAIDIN BIN HAJI MAT PIAH, D.P.M.P., P.M.P., A.M.N., P.J.K. (Padang Rengas).

" TUAN SEOW HUN KHIM (Bukit Mertajam). TUAN HAJI SEROJI BIN HAJI HARON, A.M.N., P.P.N., B.K.M. " (Baling). TUAN SHAMSURI BIN MD. SALEH, A.M.N., P.K.T., J.P. (Balik " Pulau). TUAN SIM KWANG YANG (Bandar Kuching). TAN SRI DATO' SYED AHMAD SHAHABUDDIN AL-HAJ, P.S.M., S.P.M.K., S.S.D.K., P.N.B.S., P.G.D.K., J.M.N., J.P. (PadangTerap).

" TUAN TAN KooN SWAN, A.M.P., J.P. (Damansara). " TUAN TAN KOK Hom (Padang Serai). 11237 31 OKTOBER 1983 11238

Yang Berhormat DR TAN SENG GIAW (Kepong). TUAN THOMAS SALANG SIDEN (Julau). " TUAN TING LING Krnw (Bintulu). " WAN ABU BAKAR BIN WAN MOHAMAD (Jerantut). WAN IBRAHIM BIN WAN ABDULLAH (Pasir Mas).

WAN MOHD. NAJIB BIN WAN MOHAMAD (Pasir Puteh). " WAN ZAINAB BINTI M.A. BAKAR, A.M.N., P.J.K. (Sungai Petani). " TUAN YAHYA BIN HAJJ ZAKARIA, P.P.T. (Bagan Datok). " TUAN YEW Foo WENG (Menglembu). " DATIN PADUKA ZALEHA BINTI ISMAIL, D.P.M.S., S.M.S., K.M.N. (Tanjong Karang). 11239 31 OKTOBER 1983 11240

DEWAN RAKYAT

PEGAWAI-PEGAWAI KANAN

Setiausaha Dewan Rakyat: Oatuk Azizul Rahman bin Abdul Aziz. Ketua Penolong Setiausaha: Haji Mohd. Salleh bin Abu Bakar. Penolong Setiausaha: Ghazali bin Haji Abdul Hamid. Penolong Setiausaha: Abdullah bin Abdul Wahab.

SAHAGIAN PENYATA RASMI PARLIMEN

Penyunting Kanan: Yahya Manap. Penyunting: P.B. Menon. Penyunting: Haji Osman bin Sidik.

Pemherita-pemherita: N. Ramaswamy. Louis Yeah Sim Ngoh. Haji Abdul Rahman bin Haji Abu Samah. Suhar bin Husin. Amran bin Ahmad. Mohd. Saleh bin Mohd. Yusof. Margaret Chye Kim Lian. Puan Kong Yooi Thong. Juliah binti Awam. Supiah binti Dewak. Ismail bin Hassan. Shamsiah binti Mohd. Yusof. Hajjah Kalsom binti Ghazali.

BENTARA MESYUARAT Mejar (B) Musa bin Alang Ahmad. 11241 31 OKTOBER 1983 11242

MALAYSIA DEWAN RAKYAT

Isnin, 31hb Oktober, 1983

Mesyuarat dimulakan pada pukul 2.30 petang DOA pesakit-pesakit dapat dihantar ke Hospital Daerah Simanggang (Tuan Yang Dipertua mem­ sekiranya perlu. pengerusikan Mesyuarat) LANGKAH JIMAT CERMAT­ JAWAPAN-JAWAPAN KEJAYAAN MULUT BAGI 2. Tuan Daud bin Dato' Haji Taha PERTANYAAN­ minta Menteri Kewangan menyatakan PERTANYAAN apakah kejayaan-kejayaan yang telah dicapai untuk mengatasi keadaan ekonomi meleset dengan langkah­ KLINIK DESA langkah berjimat cermat yang DI NANGA KUMPANG diamalkan oleh Kerajaan pada masa ini. Apakah kesan-kesan negatif dari 1. Tuan Andrew Janggi Muyang minta segi pembangunan infrastruktur yang Menteri Kesihatan menyatakan telah timbul disebabkan langkah­ adakah Kementerian bercadang langkah yang diambil oleh Kerajaan hendak membina sebuah Klinik Desa itu. di Nanga Kumpang, Engkilili, Timbalan Menteri Kewangan (Dato' Bahagian Kedua, Sarawak Dr Ling Liong Sik): Tuan Yang memandangkan ramainya penduduk di Dipertua, seperti yang telah persekitaran kawasan ini yang amat dinyatakan oleh Yang Berhormat memerlukan kemudahan perubatan Mulia Menteri Kewangan dalam seperti ini. Mereka tinggal j auh dari Ucapan Belanjawannya dalam Dewan pekan dan tidak mempunyai cara yang mulia ini, Kerajaan telah pada pengangkutan yang cepat dan selamat mulanya menyediakan belanjawan­ apabila kecemasan dan tidak belanjawan yang becorak "counter­ mempunyai jalan raya. cyclical" untuk mengatasi kesan buruk daripada kemelesetan ekonomi Setiausaha Parlimen Kementerian antarabangsa. Bagaimanapun ini tidak Kesihatan (Tuan Yeoh Poh San): Tuan dapat diteruskan tanpa menjejas Yang Dipertua, pada masa ini kedudukan kewangan Kerajaan, Kementerian Kesihataan tidak ada imbangan pembayaran negara dan cadangan dan peruntukan untuk seterusnya pertumbuhan ekonomi membina sebuah Klinik Desa di Nanga negara sendiri pada masa hadapan. Kumpang dalam jangka masa Rancangan Malaysia Yang Keempat. Untuk menentukan supaya kedudukan Kerajaan dan imbangan Sebuah Klinik Desa telah pun ada di pembayaran negara tetap kukuh dan sebuah pekan yang berhampiran pertumbuhan ekonomi negara menjadi dengan Nanga Kumpang iaitu di Pekan lebih baik pada masa hadapan, Engkilili. Selain dari itu Nanga Kerajaan telah membuat keputusan Kumpang juga dilawati oleh Klinik untuk mengurang dan menjadualkan Bergerak daripada Engkilili dan semula perbelanjaannya terutama 11243 31 OKTOBER 1983 11244 sekali perbelanjaan pembangunan Soalan yang kedua mengenai yang mana dibiayai dari punca-punca pembangunan infrastruktur di luar kewangan yang dipinjam dari dalam bandar, saya percaya ini adalah soalan dan luar negeri. yang khusus dan barangkali hanya boleh dijawab jika kita menyemak Saya ingin menekankan di s1m perbelanjaan tiap-tiap Kementerian bahawa langkah-langkah berjimat­ yang berkanaan sahaja dan pada cermat ini telah diambil secara berhati­ umumnya saya tidak boleh memberi hati dan penuh teliti untuk apa-apa jawapan pada masa ini. mempastikan supaya ianya tidak membawa kesan yang buruk ke atas Tuan Lim Kit Siang: Tuan Yang rancanga sosio-ekonomi negara Dipertua, di antara langkah-langkah khasnya kepentingan golongan yang jimat-cermat Kerajaan, adakah berpendapatan rendah. Oleh itu saya termasuk langkah-langkah untuk tidak nampak kesan negatif daripada memotong a tau mengurangkan langkah-langkah berjimat-cermat ini "perks" elaun-elaun yang begitu termasuk kesan negatif ke atas banyak yang dinikmati oleh Menteri­ pembangunan infrastruktur yang menteri, Timbalan-timbalan Menteri, dibangkitkan oleh Ahli Yang baik pun apabila di dalam negeri atau Berhormat yang berkenaan. di luar negeri termasuk satu masa $200 "tip allowance" sehari di luar negeri; Tuan Daud bin Dato' Haji Taha: adakah termasuk semua pemotongan Tuan Yang Dipertua, apakah langkah- atau pengurangan "perks", elaun­ langkah Kerajaan untuk elaun tersebut? membenarkan pihak swasta melibatkan diri di dalam pembangunan Dato' Dr Ling Liong Sik: Tuan Yang infrastruktur dan setakat ini berapakah Dipertua, sebenarnya "perks" itu jumlah yang telah diberikan kepada semua telah dikurangkan. pihak swasta?

Yang kedua, memandangkan saya KEWARGANEGARAAN BAGI sebagai Wakil Rakyat yang ORANG YANG TIDAK mengetahui kedudukan keadaan BERNEGERI pengurangan pembangunan 3. Tuan Lim Kit Siang minta Menteri infrastruktur yang melibatkan kawasan Dalam Negeri menyatakan jumlah saya, saya percaya tentulah Yang orang-orang yang tidak bernegeri di Berhormat Timbalan Menteri Malaysia dan apakah tindakan yang Kewangan boleh memberitahu banyak sedang diambil untuk memberikan manakah pengurangan perbelanjaan kewarganegaraan kepada mereka yang infrastruktur ini menyebabkan telah memohon dan mempunyai terbantutnya pembangunan- kelayakan yang diperlukan. pembangunan di luar bandar? Timbalan Menteri Dalam Negeri Dato' Dr Ling Liong Sik: Tuan Yang (Tuan Mohd. Kassim bin Ahmed): Dipertua, mengenai perkara Tuan Yang Dipertua, jumlah orang pengswastaan seperti Ahli Yang yang tidak bernegeri mengikut rekod di Berhormat sedia maklum, ini adalah Kementerian Dalam Negeri ialah 395 satu perkara yang masih dibincangkan orang. Pada masa ini mereka mendapat dan belum ada apa-apa keputusan yang kemudahan tinggal di Malaysia dengan telah dibuat, hanya idea-idea sahaja menggunakan Pas Lawatan (Sosial) yang sekarang dibincangkan untuk secara setahun ke 54 tahun. Mereka ini mengcrystalisekan sistem peng­ telah memohon untuk mendapatkan swastaan ini. Permit Masuk dan permohonan 11245 31 OKTOBER 1983 11246 mereka sedang dipertimbangkan oleh bukan sahaja mereka yang ada dalam Kerajaan. Mereka masih belum layak negara ini atas taraf sosial tetapi untuk diberi taraf warganegara iaitu termasuk semua yang ada kad anugerah yang tertinggi negara pada pengenalan me rah sungguhpun masa ini oleh kerana mereka masih mereka ada membuat permohonan. belum menjadi penduduk tetap. Adakah beliau sedar bahawa Kerajaan hanya akan memberi taraf sungguhpun ada banyak jaminan warganegara kepada mereka yang bahawa proses untuk meluluskan layak dan memenuhi syarat-syarat permohonan akan dicepatkan tetapi yang ditetapkan di bawah Perkara­ masih ada banyak permohonan­ perkara berkenaan dalam permohonan yang sampai 10 tahun Perlembagaan Malaysia. belum dapat apa-apa jawapan dan baru-baru ini saya ada menulis kepada Tuan Gooi Hock Seng: Tuan Yang Yang Amat Berhormat Timbalan Dipertua, soalan tambahan. Adakah Perdana Menteri selaku Menteri Kerajaan bercadang untuk Dalam Negeri mengenai satu kes sudah memansuhkan Ujian Bahasa Malaysia 13 tahun dari Rengit Johor. Bolehkah dalam proses permohonan Yang Berhormat Timbalan Menteri warganegara dan adakah Timbalan memberitahu Dewan ini kenapa Menteri bersetuju kerana pengetahuan Kerajaan tidak mematuhi dalam Bahasa Malaysia tidak Communique Shanghai yang ada semestinya menjadi ukuran sebagai dimetri oleh Allahyarham Tun Abdul kesetiaan kepada negara seperti Razak dan Chou En-lai bahawa kesetiaan kepada negara juga tidak masalah orang yang tidak bernegeri, boleh diukur dari asal-usul bangsa dan bahawa mereka yang ada kad keturunan? pengenalan merah akan dapat Tuan Yang Dipertua: Pada fikiran diselesaikan mengikut peraturan­ saya soalan itu terkeluar daripada peraturan antarabangsa. soalan asal. Tuan Mohd. Kassim bin Ahmed: Tuan Ng Cheng Kuai: Tuan Yang Tuan Yang Dipertua, sesiapa sahaja Dipertua, soalan tambahan. Tadi Yang yang mempunyai kad pengenalan Berhormat Timbalan Menteri merah ataupun sesiapa sahaja yang menyatakan terdapat 395 orang yang menjadi penduduk tetap bolehlah tidak bernegeri. Bolehkah Yang memo hon untuk menjadi Berhormat Timbalan Menteri warganegara. Akan tetapi untuk mengesahkan berapa orang daripada menjadi seorang warganegara, maka angka itu yang ada dalam tahanan perlulah kita mengikuti syarat-syarat penjara dan masih menunggu negara­ tertentu, yang tercatat dalam negara ketiga menerima mereka. Perlembagaan kita. Dan kita tidak boleh melakukan sesuatu yang Soalan kedua, sama ada negara­ bercanggah ataupun yang terpesong negara asal subjek-subjek yang dengan kehendak Perlembagaan. berkenaan pernah menolak cadangan Kerajaan Malaysia untuk menerap Masalah lama menunggu itu adalah subjek-subjek yang terlibat? masalah lain. Mungkin sebagaimana pernah saya nyatakan pada masa Tuan Mohd. Kassim bin Ahmed: dahulu, perkara ini timbul, berpunca Tuan Yang Dipertua, saya rasa soalan dari faktor-faktor dan pembekalan Ahli Yang Berhormat itu soalan lain. maklumat-maklumat yang kabur. Kita Tuan Lim Kit Siang: Adakah Yang hendak memberi kepada seorang yang Berhormat Timbalan Menteri sedar layak. Sesiapa yang layak, maka dia bahawa orang yang tidak bernegeri akan diberi taraf warganegara. Jadi, 11247 31 OKTOBER 1983 11248 kita tidak mahu memberi penghargaan yang mencarum kepada EPF dan kalau kepada seseorang, yang mana taraf jumlah ini dibenarkan mengambil warganegara ini dianggap dan boleh sebahagian daripada wangnya untuk dikatakan sebagai penghargaan yang membolehkan mereka naik haji ke tertinggi, kepada orang-orang yang Mekah, berapakah jumlah semuanya. tid\lk layak. Tuan Yang Dipertua: Pada pertanyaan asal ataupun pertanyaan yang berbangkit tidak boleh dialaskan KUMPULANWANG SIMPANAN di atas "kalau". PEKERJA-PENCARUM MENUNAIKAN FARDHU HAJJ Tuan Ng Cheng Kuai: Tuan Yang Dipertua, soalan tambahan. Sekiranya Kementerian Kewangan hendak 4. Tuan Mohd. Idris bin Mohd. Basri meminda Akta yang berkenaan untuk minta Menteri Kewangan menyatakan menimbangkan perkara yang memandangkan bahawa pencarum­ disebutkan oleh Ahli Yang Berhormat pencarum Kumpulanwang Simpanan dari Setapak, saya ingin Pekerja boleh mengeluarkan mengemukakan satu soalan tambahan sebahagian daripada simpanan mereka kepada Yang Berhormat Timbalan untuk membeli rumah, adakah beliau Menteri iaitu bolehkah akan membuat peruntukan Kementeriannya mempertimbangkan membolehkan pencarum-pencarum rayuan-rayuan pencarum untuk Muslim mengeluarkan sebahagian mengeluarkan sebahagian daripada caruman mereka untuk simpanannya untuk membiayai menunaikan fardhu Haji. pelajaran universiti anak-anak mereka. Dato Dr Ling Liong Sik: Tuan Yang Dipertua, di bawah Undang-undang Tuan Yang Dipertua: Soalan itu pun Kumpulanwang Simpanan Pekerja tidak dibenarkan berasaskan kepada sekarang ini tiada peruntukan yang "kalau". membolehkan pengeluaran sedemikian. Kerajaan belum lagi membincangkan soalan ini. MAS-JUMLAH KEUNTUNGAN 5. Tuan Lee Lam Thye minta Menteri Tuan Mohd. Idris bin Mohd. Basri: Pengangkutan menyatakan jumlah Tuan Yang Dipertua, soalan keuntungan yang diperolehi oleh MAS tambahan. Mengikut penerangan sehingga akhir September 1983 dan daripada Yang Berhormat Timbalan apakah Iangkah yang sedang diambil Menteri Kerajaan belum lagi berniat untuk memodenkan perkhidmatan untuk menggubal satu undang-undang MAS dan memperkukuhkan syarikat bagi membolehkan kaum Muslimin itu. mendapat sebahagian daripada wang simpanannya bagi membolehkan Menteri Pengangkutan (Tan Sri mereka naik haji ke Mekah. Chong Hon Nyan): Tuan Yang Dipertua, kiraan tahun kewangan Saya ingin tahu daripada Timbalan MAS adalah bermula daripada lhb Menteri yang berkenaan kalaulah April sehingga 31hb Mac pada setiap perkara ini digubal dan dibolehkan, tahun. Keuntungan yang diperolehinya kurang lebih, berapakah jumlahnya bagi tahun kewangan berakhir pada yang boleh dikeluarkan bagi pekerja­ 3lhb Mac, 1983 ialah $8,787,391. Ini pekerja yang mencarum kepada EPF adalah satu pencapaian yang boleh ini, lebih tetap kita tahu berapa ramai dibanggakan oleh kerana syarikat pekerja-pekerja yang beragama Islam penerbangan ini telah dapat 11249 31 OKTOBER 1983 11250 memperbaiki prestasinya setelah kedua oleh kerana keputusan ini akan mengalami . kerugian sejumlah mempengaruhi keuntungan $39,147,507 pada tahun sebelumnya. perkhidmatan dan masa depan MAS.

Angka-angka yang tepat sehingga Tan Sri Chong Hon Nyan: Tuan penghujung bulan September tahun Yang Dipertua, setakat ini tidak ada 1983 belum lagi diperolehi oleh kerana syarikat penerbangan yang kedua yang ianya masih belum diaudit. telah diluluskan untuk menjalankan perkhidmatan di negara ini. Barangkali Waiau bagaimanapun, suka saya apa yang dimaksudkan oleh Yang memaklumkan kepada Ahli Yang Berhormat ialah tentang berapa Berhormat bahawa penyata-penyata syarikat charter yang telah dibenarkan akaun telah menunjukkan bahawa untuk menjalankan perkhidmatan­ syarikat penerbangan ini terus perkhidmatan tertentu sahaja dari satu menikmati keuntungan untuk tempoh tempat ke tempat yang lain. 6 bulan yang pertama dalam tahun kewangan ini. Sungguhpun saya Wan Mohd. Najib bin Wan berharap keadaan ini akan berterusan Mohamad: Tuan Yang Dipertua, saya kita harus melihat bahawa sepertimana ingin bertanya Yang Berhormat syarikat-syarikat penerbangan yang Menteri Pengangkutan daripada lain kedudukan MAS juga adalah turut keuntungan $8 juta itu adakah ini basil sama bergantung kepada keadaan­ daripada kegiatan MAS untuk keadaan ekonomi antarabangsa. mengadakan penerbangan dalam Kedudukan muktamad hanya dapat negeri ataupun luar negeri, dan kalau diketahui di akhir tahun kewangan sekiranya keuntungan ini datang berkenaan. daripada penerbangan luar negeri, apakah pihak MAS akan mengadakan Syarikat penerbangan ini sekarang penerbangannya terus ke Amerika mempunyai 37 buah pesawat-pesawat Syarikat apabila memandangkan yang berbagai jenis untuk memenuhi banyak di antara rakyat kita dan juga keperluan-keperluan dalam negeri dan pengguna kapal terbang ini yang pergi antarabangsa. Pada ketika ini MAS terus ke Amerika. sedang mengkaji kemungkinan memodenkan pesawat-pesawat ini. Tan Sri Chong Hon Nyan: Tuan Organisasi pengurusannya juga sedang Yang Dipertua, keuntungan yang dikaji dan dirangka semula selaras diperolehi oleh MAS ialah dari dua dengan perakuan-perakuan laporan sumber iaitu dari antarabangsa dan sebuah firma juru perunding dalam negeri. Tetapi kebanyakan basil antarabangsa. Semua langkah-langkah datang dari sektor-sektor yang tertentu yang diambil itu adalah untuk di peringkat antarabangsa. menentukan bahawa syarikat penerbangan ini terus mengekalkan Tentang penerbangan ke Amerika kecekapan dan daya pengeluaran yang Syarikat, sukacita saya memaklumkan tinggi dalam semua bidang aktiviti- bahawa satu rombongan telah pun aktivitinya termasuk operasi dihantar minggu ini juga ke penerbangan, perkhidmatan- Washington untuk mengadakan perkhidmatan pelanggan dan perundingan dengan pihak Amerika penyelenggaran pesawat. Syarikat supaya bolehlah MAS memberi perkhidmatan khasnya Tuan Lim Kit Siang: Bolehkah Yang kepada pelajar-pelajar kita yang Berhormat Menteri menyatakan sedang belajar di Amerika Syarikat. kedudukan kajian Kerajaan mengenai Sama ada penerbangan ini membenarkan National Airlines yang dilaksanakan oleh MAS sendiri 11251 31 OKTOBER 1983 11252 ataupun berkongsi dengan syarikat Tentang spin-off ini syarikat penerbangan Amerika, ini belum penerbangan MAS mengadakan ditentukan lagi. catering services di mana mereka membekalkan makanan kepada Tuan Daud bin Dato Haji Taha: Tuan penerbangan-penerbangan dari lain Yang Dipertua, soalan tambahan. negara yang singgah di Kuala Lumpur Apakah langkah-langkah MAS untuk supaya dapat mereka dibekalkan mengadakan joint venture project dengan makanan dan minuman. dengan airline-airline negara lain yang mana negara ini tidak mendapat Tentang pendekatan Sabah dan landing rights? Sarawak dengan perkhidmatan MAS, ini adalah menjadi satu hasrat MAS Yang kedua, adakah MAS bercadang untuk mengadakan dan Kementerian Pengangkutan dan Kerajaan juga supaya hubungan di perniagaan-perniagaan yang melibatkan spin-off business daripada antara Semananjung Malaysia, Sabah main business MAS? dan Sarawak dieratkan lagi dan kita selalu mengkaji supaya MAS boleh Yang ketiga, adakah MAS mengadakan perkhidmatan yang lebih bercadang untuk meluaskan lagi di Sabah dan Sarawak. perkhidmatan dalam negeri dari Sabah dan Sarawak dengan Semenanjung Tuan Lee Lam Thye: Tuan Yang Malaysia supaya proses pendekatan Dipertua, saya difahamkan bahawa rakyat Sabah dan Sarawak dengan salah satu jalan membolehkan MAS Semenanjung Malaysia dapat memperluaskan keuntungan $8 juta dipercepatkan? lebih itu ialah dari kempen berjimat cermat yang dilancarkan oleh MAS di Tan Sri Chong Hon Nyan: Tuan peringkat pentadbiran dan operasinya. Yang Dipertua, syarikat yang ada Di sini suka saya bertanya Yang khidmat bersama dengan MAS ialah Berhormat Menteri berkenaan sama Syarikat Singapore Airlines (SIA) di ada beliau dapat memberi satu jaminan mana baru sahaja Kementerian bahawa kempen jimat cermat yang Pengangkutan dan Kerajaan telah dilancarkan oleh MAS ini tidak akan bersetuju supaya kedua-dua syarikat menjejaskan mutu perkhidmatan penerbangan ini bolehlah mengadakan kepada orang ramai? Yang kedua ialah perkhidmatan khas untuk pelancong­ dalam proses memodenkan pelancong dari Singapura ke Kuantan perkhidmatan MAS saya hendak dan perkhidmatan ini akan bertanya Yang Berhormat Menteri dilaksanakan pada 15hb November sama ada MAS mempunyai apa-apa tahun ini. Syarikat penerbangan MAS rancangan untuk menggantikan mengadakan gabungan juga dengan pesawat-pesawat B-737, Airbus dan syarikat-syarikat penerbangan yang D.C. 10 pada suatu masa kelak dengan lain seperti Turkish Airlines yang mana pesawat-pesawat yang bergenerasi mereka juga akan mengadakan satu moden seperti pesawat B-757, B- "package tour" supaya pelawat­ 767 dan Airbus 310. pelawat dari Malaysia bolehlah mengadakan satu "package tour" Tan Sri Chong Hon Nyan: Tuan untuk mengerjakan Umrah. Selepas Yang Dipertua, memang menjadi Umrah itu bolehlah mereka pergi ke hasrat syarikat penerbangan MAS Turkey untuk melihat tempat-tempat supaya melancarkan langkah-langkah menarik yang mempunyai unsur-unsur yang akan menjimatkan kos sejarah Islam dan bolehlah mereka penerbangan dengan tidak ada kesan membuat perjalanan itu dengan yang buruk kepada mutu adanya persetujuan seperti ini. perkhidmatan itu. 11253 31 OKTOBER 1983 11254

Tentang pesawat-pesawat baru, banyak lagi negara-negara Eropah. MAS sedang mengkaji kemungkinan Bel um ada lagi cadangan memodenkan pesawat-pesawat yang perkhidmatan untuk ke negeri China. sudah ada dengan mengadakan satu kajian teliti tentang Airbus A-310, LESEN BAS EKSPRES Boeing B-767, B-757, MD 80 dan KEPADA SYARIKAT BERHAD satu kapal lagi British Aerospace 146. Tetapi keputusan yang muktamad 6. Tuan Abdul Rahman bin Soliman belum diambil lagi. minta Menteri Perusahaan Awam menyatakan: Tuan Yew Foo Weng: Tuan Yang (a) berapakah jumlah lesen-lesen Dipertua, soalan tambahan. Saya ingin (kebenaran) Bas Ekspres yang tahu daripada Yang Berhormat telah diluluskan oleh Lembaga Menteri selain daripada perkhidmatan­ Perlesenan Pengangkutan Jalan perkhidmatan yang dinyatakan oleh kepada: Yang Berhormat Menteri tadi adakah pihak MAS bercadang memperluaskan (i) Syarikat-syarikat Bhd. aktiviti-aktiviti MAS seperti (ii) Perseorangan dan penyertaan atau pelaburan dalam (iii) Syarikat-syarikat bidang pelancongan iaitu dalam hotel kerjasama dan lain perdagangan yang berkaitan dengan pelancongan? bagi tahun-tahun 1980, 1981 dan 1982. Tan Sri Chong Hon Nyan: Tuan (b) apakah syarat-syarat dan Yang Dipertua, syarikat MAS tidak panduan yang telah digunakan ada matlamat untuk memperluaskan oleh Lembaga bagi meluluskan bidang aktiviti-aktivitinya setakat ini. sesuatu permohonan khasnya Tuan Gooi Hock Seng: Soalan syarat jarak sesuatu tempat ke tambahan, Tuan Yang Dipertua. sesuatu tern pat yang Mengikut keuntungan yang diperolehi memerlukan bas ekspres adakah MAS Bercadang untuk Adakah sekatan-sekatan memperluaskan perkhidmatan tertentu dari segi jarak sesuatu penerbangan antarabangsa ke negara­ tempat untuk meluluskan negara lain yang masih belum sesuatu permohonan; dan dilakukan oleh MAS? Jika ada, ( c) adakah Menteri sedar terdapat bolehkah Menteri namakan negara­ sekurang-kurangnya 4 buah negaranya dan adakah ini termasuk syarikat Bas Ekspres dari Parit negeri China? Buntar ke Butterworth yang jaraknya hanya 21 batu, dan Tan Sri Chong Hon Nyan: Tuan Syarikat-syarikat ini bukan Yang Dipertua, sepertimana yang say a sahaja merosot dari segi-segi terangkan tadi MAS sedang penumpang tetapi juga telah mengadakan perundingan melalui menjejaskan tuan empunya teksi Kementerian Pengangkutan dengan dan kereta sewa yang begitu Amerika Syarikat tentang ramai di Bandar Parit Buntar, kemungkinan MAS mengadakan Nibong Tebal dan beberapa perkhidmatan ke Amerika Syarikat. Pekan lain di sepanjang jalan Kerajaan juga telah mengadakan terse but. perundingan dengan Turkey dan beberapa buah negara lagi di Eropah Setiausaha Parlimen Kementerian supaya di dalam masa yang akan Perusahaan Awam (Tuan Hussein bin datang dan apabila perlu bolehlah kita Mahmud): Tuan Yang Dipertua, pada mengadakan perkhidmatan ke lebih tahun 1980 Kementerian Perusahaan 11255 31 OKTOBER 1983 11256 Awam telah mengeluarkan sebanyak 6 dan Iengkap dengan segala lesen Bas Ekspress kepada Syarikat­ maklumat dan kajian-kajian syarikat Berhad dan pada tahun 1981 yang telah dijalankan. Kementerian ini telah mengeluarkan 18 lesen kepada Syarikat-syarikat Ingin ditegaskan bahawa ada Berhad, satu kepada perkongsian dan kalanya pemohon-pemohon satu lesen kepada Syarikat Kerjasama. memang benar mempunyai kemampuan untuk menjalankan Manakala pada tahun 1982 sebanyak sesuatu perkhidmatan bas ekspres, 27 lesen dikeluarkan kepada Syarikat tetapi terpaksa juga ditolak oleh Berhad, satu kepada perkongsian dan 4 kerana di laluan tersebut telah kepada Syarikat Kerjasama. Tidak ada mencukupi perkhidmatan bas lesen bas ekspres yang telah ekspres yang diberi oleh pengusaha­ dikeluarkan kepada pengusaha pengusaha yang sedia ada. perseorangan dibuat oleh Kementerian ini dalam tempoh yang tersebut. Syarat jarak laluan adalah seperti yang dinyatakan dalam Road Traffic Syarat-syarat dan panduan yang Ordinance 1968 di man a telah digunakan oleh Lembaga perkhidmatan bas ekspres hanya Perlesenan Pengangkutan Jal an bagi dihadkan kepada Ialuan yang meluluskan sesuatu permohonan mempunyai peringkat tambang yang adalah seperti berikut: tidak kurang daripada 10 batu jauhnya. (1) Laluan yang dipohon mesti mempunyai keperluan (4) Kementerian Perusahaan A warn perkhidmatan bas ekspres sama mengetahui tentang laluan bas ada kerana laluan tersebut ekspres di antara Parit Buntar ke belum mempunyai Butterworth di mana terdapat 4 perkhidmatan ataupun syarikat bas ekspres yang sedang perkhidmatan yang ada membekalkan perkhidmatan. sekarang tidak mencukupi. Laluan ini adalah satu laluan Sungguhpun Lembaga yang menguntungkan dan Pelesenan Pengangkutan Jalan ban yak permohonan- mempunyai maklumat­ permohonan diterima daripada maklumat tentang keperluan­ pengusaha-pengusaha yang keperluan ini, setiap pemohon ingin memberi perkhidmatan perlu menunjukkan bukti-bukti bas ekspres di laluan tersebut. keperluan perkhidmatan semasa Semua pemohon diberi peluang perbicaraan diadakan. untuk mengemukakan maklumat-maklumat berkenaan (2) Pemohon•pemohon perlu dengan keupayaan mereka membuktikan keupayaan semasa membuat permohonan mereka mengusahakan dan semasa perbicaraan perkhidmatan bas ekspres, diadakan untuk laluan ini. Lembaga Pelesenan Pengusaha-pengusaha yang Pengangkutan Jalan menimbang sedia ada juga diberi peluang keupayaan pengurusan untuk membuat bantahan pemohon serta juga keupayaan terhadap permohonan- menyediakan modal. permohonan yang dikemukakan. (3) Pemohon perlu mematuhi prosedur-prosedur permohonan Daripada maklumat-maklumat yang yang telah ditetapkan seperti telah dinyatakan kepada Lembaga pengisian borang dengan betul adalah didapati bahawa terdapat 11257 31 OKTOBER 1983 11258 keperluan perkhidmatan bas ekspres Tuan Hussein bin Mahmud: tuan untuk orang ramai yang berulang-alik Yang Dipertua, bilangan syarikat bas di antara Parit Buntar dan Butterworth yang telah diberikan bagi Jaluan apa termasuk pekerja~pekerja yang yang dinamakan Lebuhraya Timur berulang setiap hari. Barat itu ialah sebanyak 13 dan sehingga ini pihak Kementerian Bilangan perkhidmatan yang ada, berpendapat perkhidmatan­ Tuan Yang Dipertua, sehingga perkhidmatan yang diberikan itu sekarang adalah berpatutan dengan adalah mencukupi. Sehingga pihak keperluan. Kementerian ini berpendapat bahawa Semasa membuat pertimbangan sesuatu tambahan perlu, kami tidak Lembaga Pelesenan Pengangkutan bercadang hendak menambahkan lagi Jalan bukan sahaja mengambil kira sebarang pemberian permit kepada tentang pengusaha-pengusaha bas syarikat-syarikat baru. Kalaupun ada, ekspres yang sedia ada, tetapi juga buat sementara waktu ini Tuan Yang perkhidmatan-perkhidmatan pengang- Dipertua, syarikat-syarikat yang kutan yang lain yang akan menjalankan perkhidmatan sehingga · menerima kesan tambahan hari ini akan diberi keutamaan dahulu perkhidmatan bas ekspres sepeti untuk menambahkan bas-bas atau trip­ pengusaha-pengusaha teksi. trip mereka melalui laluan-laluan yang berkenaan bas-bas atau trip-trip Kementerian ini sedar bahawa mereka melalui laluan-laluan yang sungguhpun perkhidmatan bas ekspres berkenaan. sedikit sebanyak memberi kesan kepada pengusaha-pengusaha teksi, kesan ini tidaklah sebegitu ketara, sebab pengusaha bas ekspres adalah dikenakan beberapa syarat seperti KEMPEN ANTI DADAH sekatan daripada mengambil penumpang di laluan di antara bandar 7. Dato' Michael Chen Wing Sum dan sekatan perkhidmatan yang minta Perdana Menteri menyatakan dihadkan kepada laluan tertentu jumlah orang yang dianggarkan sahaja. Mereka juga perlu mematuhi terlibat dalam dadah dan perbelanjaan jadual waktu yang telah ditetapkan. tahunan yang dikehendaki untuk Sekatan-sekatan seperti ini tidak mengatasi masalah ini secara berkesan dikenakan kepada pengusaha­ dan sama ada Kempen Anti-Dadah pengusaha teksi dan ini menjamin yang dilancarkan baru-baru ini telah pengusaha-pengusaha teksi daripada membawa keputusan yang baik. terjejas berikutan daripada perkhidmatan bas ekspres di laluan Tuan Mohd. Kassim bin Ahmed: Parit Buntar ke Butterworth. Tuan Yang Dipertua, jumlah penagih dadah yang telah dikesan sejak tahun Tuan Hassan bin Haji Mohamed: 1970 hingga bulan Ogas 1983 ialah Tuan Yang Dipertua, soalan 89,019 orang. Memandangkan tambahan. Berapa buahkah syarikat masalah-masalah dadah ini terlalu bas ekspres yang telah dikeluarkan kompleks dan usaha-usaha mengawal lesennya oleh pihak Kerajaan melalui dan mencegahnya adalah jalan Lebuhraya Timur-Barat dan tanggungjawab yang dilaksanakan begitu juga daripada Kata Bharu ke bersama oleh Kerajaan dan seluruh Kuala Lumpur. masyarakat, maka adalah amat sukar Dan adakah rancangan Kerajaan untuk menyatakan perbelanjaan akan mengeluarkan lagi lesen-lesen bas tahunan yang dikehendaki bagi ekspres melalui laluan-laluan tadi? mengatasi masalah ini secara berkesan. 11259 31 OKTOBER 1983 11260

Berhubung dengan soalan Yang PENUBUHAN FINAS MENGENAI Berhormat sama ada Kempen Anti­ 'FILEM TEMPATAN Dadah yang dilancarkan baru-baru ini telah membawa keputusan yang baik, 8. Tuan Khadri bin Sabran minta sukacita saya maklumkan bahawa Menteri Perdagangan dan jawapannya telah saya berikan dengan Perindustrian menyatakan: panjang lebar semasa menjawab soalan (a) apakah objektif dan matlamat yang sama dalam Dewan ini pada 14hb FINAS di tubuhkan; Oktober, 1983. Oleh itu, saya tidak bercadang untuk membuat apa-apa (b) apakah penubuhan FINAS m1 tambahan. amat diperlukan di dalam keadaan pengusaha-pengusaha Tuan Khadri bin Sabran: Tuan Yang filem tempatan yang agak Dipertua, soalan tambahan. lembab pada masa ini; dan Berdasarkan kepada angka penagih di dalam negara ini sepertimana yang (c) tidakkah penubuhan FINAS ini disebutkan oleh Yang Berhormat merupakan saingan kepada Timbalan Menteri tadi yang berjumlah Filem Negara yang juga turut lebih kurang 89,019 orang dan pusat­ memberikan sumbangan dan' pusat pemulihan bagi penagih-penagih kemudahan modal, khidmat tersebut yang terletak di Besut, nasihat dan peralatan kepada Terengganu di Tampoi, Johor, dan di pengusaha-pengusaha filem Butterworth hanya boleh menampung tempatan. lebih kurang 750 orang penagih itu; adakah Kerajaan bercadang untuk Menteri Perdagangan dan menambah lagi bilangan pusat-pusat Perindustrian (Tengku Dato' Ahmad pemulihan ini pada masa-masa yang Rithauddeen Al-Baj): Tuan Yang akan datang, jika ia di manakah pusat­ Dipertua, objektif FINAS seperti yang pusat itu akan dibina dan berapa terkandung di bawah seksyen 6 (1) anggaran penagih-penagih yang Akta Perbadanan Kemajuan Filem dijangka boleh dimuatkan. Nasional Malaysia 1981 adalah seperti berikut: Yang kedua, tidakkah Kerajaan (a) Membuat syor-syor kepada bercadang untuk mengujudkan satu Menteri ten tang dasar-dasar, pusat pemulihan yang bolah cara-cara dan langkah-langkah menampung muatan beribu-ribu orang yang hendak diambil untuk penagih seperti di pulau-pulau di dalam menggalak, memelihara dan negara ini yang telah dikenalpasti memudahkan kemajuan tentang keselamatannya dari sudut perusahaan perfileman. perhubungan penagih-penagih tersebut dengan masyarakat luar (b) Untuk memaju dan mendorong supaya mereka tidak mendapat perkembangan dan bekalan dadah dan supaya penagih­ mengekalkan taraf perusahaan penagih ini benar-benar tersisih dari perfileman dengan berbagai- masyarakat luar tatkala mereka bagai cara termasuk menjalani rawatan pemulihan. mengadakan perkhidmatan pendidikan dan nasihat. Tuan Mohd. Kassim bin Ahmed: Tuan Yang Dipertua, dengan (c) Untuk mengawal dan ringkasnya sukalah saya nyatakan menyelaraskan aktiviti-aktiviti bahawa Kerajaan akan mengkaji orang-orang dan badan-badan segala perkembangan untuk berkaitan dengan perusahaan mengambil tindakan yang sewajarnya. perfileman. 11261 31 OKTOBER 1983 11262 ( d) Amnya untuk menggalak dan kemudahan-kemudahan yang dapat membantu dalam memajukan diberi oleh Kerajaan supaya perusahaan perfileman di dalam pengeluaran filem tempatan dapat dan di luar Malaysia. melangkah ke masa hadapan di atas landasan yang lebih kukuh dan (e) Untuk mengawal dan mengikut amalan yang lebih mengawasi pengeluaran, profesional. pengedaran dan pameran filem­ filem dalam Malaysia yang Dengan kerana sebab-sebab yang berhubung dengan membuat disebut di atas tadi penubuhan FINAS peruntukan untuk pada masa sekarang adalah amat mengeluarkan lesen-lesen; dan diperlukan.

(f) Untuk mengurus dan mengawasi Untuk jawapan (c), fungsi FINAS penyenggaraan dan seperti yang diperuntukkan di bawah pengendalian tempat-tempat Akta Perbadanan Kemajuan Filem dan peralatan kepunyaan Nasional Malaysia, 1981 tidaklah Perbadanan bagi maksud mempunyai sebarang persaingan seksyen kecil 2 (c) iaitu: dengan fungsi Filem Negara yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Untuk mengadakan atau itu. membantu di dalam keluaran perkhidmatan-perkhidmatan, ke­ Tuan Abdul Rahman bin Soliman: mudahan-kemudahan dan perala­ Tuan Yang Dipertua, soalan tan perfileman; tambahan. Tadi Yang Berhormat Menteri ada mengatakan bahawa salah Untuk pengeluar-pengeluar, satu cara untuk memajukan industri pengedar-pengedar, pemamer­ perfileman ialah dengan meluaskan pemamer filem-filem, pemunya­ pasaran filem-filem Malaysia ke luar pemunya dewan wayang gambar negeri. Adakah Yang Berhormat tetapi sendiri tidak mengambil Menteri sedar bahawa pemasaran bahagian dalam pengeluaran filem filem-filem Malaysia di luar negeri, secara langsung atau secara tidak khasnya seperti di Indonesia mendapat langsung. tentangan yang hebat daripada Persatuan Pengeluar-pengeluar Filem Perusahaan filem di Malaysia pada Indonesia dan ini mengakibatkan masa sekarang adalah terlalu kecil dan terjejasnya pemasaran filem-filem kita terlalu lemah jika dibandingkan di luar negeri, khasnya di Indonesia? dengan pengeluaran filem di luar Sejauh ini apakah langkah-langkah negeri yang dimasuki ke negara kita. yang diambil oleh pihak Kerajaan Pertandingan di kalangan sektor untuk mempastikan bahawa filem­ pengeluaran dan penayang filem juga filem Malaysia akan mendapat pasaran telah menghasilkan satu kedudukan yang setimpal dengan pasaran filem­ yang kurang memberi peluang kepada filem Indonesia di Malaysia sendiri. pengeluaran filem-filem tempatan. Di samping itu perusahaan filem di Tengku Dato' Ahmad Rithauddeen Malaysia mengalami kekurangan AI-Haj: Tuan Yang Dipertua, saya bakat-bakat yang terlatih serta juga sedar dan Kementerian saya sedar di kelengkapan alat-alat yang atas kedudukan, iaitu sukar filem-filem memuaskan bagi memulakan satu kita dapat masuk atau ditayang di luar industri yang sihat. Keadaan negeri, khususnya di Indonesia. Tetapi pengeluaran filem yang mempunyai semenjak setahun dua yang lepas ini risiko yang tinggi juga memerlukan perundingan telah pun diadakan yang 11263 31 OKTOBER 1983 11264 mana kalau tak salah saya dua kali kita kewangan di atas kegunaan filem yang telah pun membuat satu seminar mereka mengeluarkan, FINAS yang ataupun perjumpaan yang mana mengutip tetapi tidak dengan secara perjanjian telah pun dicapai, iaitu subsidi dan pinjaman, tetapi sekurang-kurangnya 10 filem setahun menggunakan alat-alat dan ada ditayang, ini kalau saya tak lupa. kemudahan untuk mereka dapat Ini bermakna keadaan yang terdapat professionalism yang lebih tepat dan sekarang ini telah pun berbeza pada berguna dan dapat bersaing dengan masa-masa yang lepas yang mana filem filem-filem yang datang daripada luar kita mungkin tidak dapat masuk negeri. langsung dan ditayang di sana, tetapi dalam masa setahun dua yang lepas ini sukalah saya mengatakan kepada RUMAH KOS RENDAH Dewan ini, iaitu kita telah pun dapat OLER PEMAJU SWASTA tayangkan filem-filem kita di Indonesia. 9. Tuan Gooi Hock Seng minta Menteri Perumahan dan Kerajaan Wan Mohd. . Najib bin Wan Tempatan menyatakan apakah Mohamad: Tuan Yang Dipertua, saya langkah-langkah dan bantuan khusus ingin betanya Yang Berhormat Mulia Kerajaan telah memberikan kepada Menteri Perdagangan dan pemaju-pemaju swasta untuk Perindustrian adakah pihak FINAS ini membolehkan mereka membina memberi bantuan modal secara rumah-rumah kos rendah supaya dapat pendahuluan ataupun secara subsidi membantu Kerajaan mencapai kepada syarikat-syarikat filem yang sasaran-sasaran perumahannya di hendak menjalankan perusahaan bawah Rancangan Malaysia Keempat. filem?. Setakat ini ada berapakah syarikat filem yang benar-benar terdiri Timbalan Menteri Perumahan dan daripada rakyat Malaysia ini yang Kerajaan Tempatan (Puan Napsiah berjalan dengan baik dan boleh binti Omar): Tuan Yang Dipertua, mendapat keuntungan? dalam usaha untuk membolehkan pemaju swasta melaksanakan projek Tengku Dato' Ahmad Rithauddeen perumahan mereka amnya dan rumah Al-Baj: Tuan Yang Dipertua, pada kos rendah khasnya, beberapa langkah dasarnya kita tidak memberikan telah diambil oleh Kerajaan. subsidi ataupun pinjaman-pinjaman Umpamanya, selaras dengan konsep kepada orang-orang yang terlibat di Persyarikatan Malaysia, Kerajaan dalam perindustrian perfileman ini, telah mengarahkan supaya tetapi kita memberikan kemudahan­ permohonan tukar syarat dan pecah kemudahan menggunakan alat-alat sempadan tanah diproseskan dalam dan juga kita sanggup memberikan masa 3 bulan. Selain dari itu, Jabatan jaminan diatas barangan-barangan Perumahan Negara di bawah yang mereka membeli, seperti filem­ Kementerian ada menyediakan pelan­ filem dan sebagainya dengan syarat pelan seragam rumah kos rendah yang mereka itu memberikan seperti boleh digunakan oleh pemaju-pemaju gadaian juga di atas filem-filem yang swasta. Usaha sedang diambil supaya mereka keluarkan ini dengan bayaran pelan-pelan seragam ini boleh diterima melalui FIN AS yang mengutipnya oleh oleh Penguasa-penguasa Tempatan sebilb kita suka jaminan yang kita untuk kelulusan segera. berikan kepada orang-orang yang terlibat di dalam perfileman ini kita Kerajaan juga telah mengambil dapat balik wang ini dengan perjanjian tindakan untuk mewujudkan satu orang-orang itu supaya kutipan proses meluluskan pelan dan 11265 31 OKTOBER 1983 11266 pengeluaran Sijil kelayakan yang JALAN RAYA DI cekap dan licin. KLUANG- MEMPERBAIKI

Akhirnya, Kerajaan telah pun 10. Tuan Quah Wee Liam minta mengeluarkan arahan melalui Bank Menteri Kerjaraya menyatakan jumlah Negara kepada bank-bank wang yang telah dibelanjakan untuk perdagangan supaya memberi memperbaiki jalan-jalan raya di kemudahan kepada para pembeli Kluang. Apakah rancangan-rancangan rumah kos rendah dan kos sederhana yang akan diadakan di Kluang dan yang berharga tidak lebih dari $100,000 adakah pihak Kementerian akan seunit dengan kadar faedah 10% menimbangkan meluaskan Jalan setahun. Mersing-satu jalan raya yang penting Tuan Lee Lam Thye: Tuan Yang di Kluang. Dipertua, tadi Yang Berhormat Timbalan Menteri ada menyatakan Timbalan Menteri Kerjaraya (Dato' bahawa salah satu langkah ialah untuk Dr Nik Hussain bin Abdul Rahman): mengarahkan supaya perrnohonan Tuan Yang Dipertua, untuk makluman pertukaran syarat tanah akan Ahli Yang Berhormat, di dalam dibereskan tidak begitu lama, iaitu 3 Rancangan Malaysia Ketiga sahaja bulan untuk membantu pemaju swasta Kerajaan Persekutuan telah pun dalam pembinaan rumah kos rendah membelanjakan wang sebanyak ini. Akan tetapi adakah Yang $789 ,000 bagi membaiki jalan dan Behormat Timbalan Menteri sedar mengganti semula 3 buah jambatan bahawa sungguhpun arahan ini telah kayu kepada jambatan konkrit di Jalan dikeluarkan tetapi pada praktiknya Kluang, Mersing. Di bawah pemaju-pemaju swasta ada mengalami Rancangan Malaysia Keempat pula, tempoh yang melebihi 3 bulan itu. Ada rancangan Kerajaan ialah untuk contoh yang saya boleh sampaikan mengganti 3 buah lagi jambatan kayu kepada Yang Berhormat Timbalan yang ada kepada jambatan konkrit dan Menteri, akan tetapi saya hendak membina sebuah jejantas (fly-over) di bertanya sama ada Yang Berhormat atas pintu keretapi di Jalan Mersing itu. Timbalan Menteri ada sedar dan jika Akan tetapi untuk sementara waktu sedar, apakah tindakan yang akan rancangan-rancangan itu terpaksa diambil untuk menentukan bahawa ditangguhkan sehingga keadaan arahan ini dapat dipraktikkan apabila ekonomi negara mengizinkan. Buat pemaju swasta menyampaikan pelan­ masa sekarang Kerajaan belum pelan kepada Pihak Berkuasa bercadang untuk meluluskan J alan Tempatan? Mersing itu. Pertimbangan akan dibuat setelah semua jambatan-jambatan Puan Napsiah binti Omar: Tuan diperluaskan dan diperkukuhkan Yang Dipertua, Kementerian sedar untuk mengelak bahaya kepada bahawa ada juga permohonan­ penggu,na. permohonan yang tidak dapat diproseskan dalam masa 3 bulan. Tuan Khadri bin Sabran: Tuan Yang Kadang-kadang masalah ini timbul Dipertua, soalan tambahan. Sedarkah oleh kerana pihak swasta kadang­ Kerajaan bahawa kos membaiki kadang tidak mengambil tindakbalas sebanyak 14 buah jambatan di Jalan yang secepat mungkin. Kalau hendak Mersing, Kluang itu lebih tinggi dalam cepat, kenalah juga pihak swasta jangkamasa panjang jika dibanding melalui consultant-consultant mereka dengan kos membina baru jambatan itu mempercepatkan apa-apa ubahsuai batu. Yang kedua, sedarkah Kerajaan yang diminta oleh Penguasa-penguasa bahawa Kerajaan terpaksa Tempatan ataupun Kerajaan Negeri. mengeluarkan peruntukan tahunan, 11267 31 OKTOBER 1983 11268 ertinya tiap-tiap tahun suatu Timbalan Menteri Pelajaran (Dato peruntukan mesti dikeluarkan oleh Dr Tan Tiong Hong): Tuan Yang Kerajaan bagi membaiki ke 14 Dipertua, Kementerian Pelajaran jambatan kayu di jalan tersebut. Jika tidak menganggap keputusan sedar perkara ini, bolehkah Kerajaan Peperiksaan Sijil Rendah Pelajaran mempercepatkan penggantian Malaysia bagi Sabah sangat buruk. jambatan-jambatan kayu itu kepada Dari setahun ke setahun pada amnya jambatan-jambatan batu? peratus kelulusan negeri Sabah dalam Sijil Rendah Pelajaran Malaysia dan Dato' Dr Nik Hussain bin Abdul Sijil Pelajaran Malaysia meningkat Rahman: Tuan Yang Dipertua, naik seperti tertera di bawah: memanglah untuk melaksana pembaikan jambatan-jambatan kayu ini memakan belanja yang banyak SRP kalau dibiarkan begitu lama dan itulah Tahun 1980 43.1% menjadi hasrat Kerajaan untuk Tahun 1981 46.6% menukarkan semua jambatan­ Tahun 1982 jambatan kayu ini kepada jambatan 49.8% konkrit. Dan bagi memperbaiki SPM jambatan-jambatan · ini memanglah Tahun 1980 43.61% dikhaskan satu peruntukan iaitu Tahun 1981 49.7% peruntukan road maintenance, dengan Tahun 1982 46.4% izin, bagi semua jalan-jalan biasa.

Tuan Yang Dipertua: Yang Tuan Yang Dipertua, pada tahun Berhormat Tuan Sim Kwang Yang. 1982 peratus kelulusan Sijil Pelajaran Malaysia bagi negeri Sabah menurun (Soalan No. 11 Y. B. Tuan Sim sedikit seperti yang berlaku juga di Kwang Yang tidak hadir). negeri-negeri lain. Secara keseluruhannya mu tu pela- jaran di negeri ini bertambah baik. SUIL RENDAH PELAJARAN/ Waiau bagaimanapun, Kementerian SUIL PELAJARAN MALAYSIA­ Pelajaran terus berusaha untuk KEPUTUSAN PEPERIKSAAN memperbaiki lagi prestasi pelajaran di negeri Sabah dengan menempatkan 12. Tuan Fung Ket Wing minta guru-guru yang terlatih di negeri Menteri PeJajaran menyatakan: terse but. Usaha juga sedang (a) memberi sebab-sebab mengapa dijalankan untuk meningkatkan lagi keputusan peperiksaan Sijil taraf profesional guru­ Rendah Pelajaran dan Sijil guru di Sabah dengan menghantarkan Pelajaran Malaysia bagi Sabah guru-guru yang terlatih di negeri adalah sangat buruk dan apakah tersebut menghadiri kursus dalam langkah-langkah yang telah perkhidmatan dari masa ke semasa. diambil untuk membaiki Selain daripada itu, Kementerian keadaan tersebut; dan Pelajaran juga sedang berusaha me­ nambah dan membaiki kemudahan­ (b) jumlah guru-guru yang sedang kemudahan pelajaran di Sabah dengan mengajar di sekolah-sekolah di membekalkan negeri tersebut dengan Sabah dengan membahagikan hardware seperti radio/cassete mereka kepada jumlah yang recorder, television, janakuasa, video datang dari Semenanjung tape recorder dan lain-lain alat siaran Malaysia, Sarawak dan anak pendidikan, projectors serta lain-lain tempatan Sabah. lagi alat bantuan mengajar. 11269 31 OKTOBER 1983 11270 Dari segi pembangunan pula, pada pada tahun 1982 yang bequmlah tahun 1983 Kementerian Pelajaran $3,095.8 juta. Waiau bagaimanapun, telah memberi peruntukan sebanyak perangkaan awal bagi keseluruhan $59,285,000 untuk mendirikan Malaysia untuk tempoh 8 bulan sekolah-sekolah baru dan bilik-bilik pertama tahun 1983 menunjukkan kita darjah, tambahan, Waiau memperolehi lebihan perdagangan bagaimanapun tidak semua sebanyak $455.5 juta iaitu dengan peruntukan ini .dapat dibelanjakan kedudukan jumlah eksport sebanyak oleh kerana pemborong-pemborong di $20,619.9 juta dan jumlah import negeri tersebut tidak berupaya sebanyak $20,163.5 juta. Dalam melaksanakannya. jangka masa yang sama pada tahun 1982 Malaysia telah mengalami defisit Untuk menjawab soalan (b) sebanyak $901.9 juta. bilangan dan tempat asal guru-guru yang sedang mengajar di sekolah­ sekolah di Sabah adalah seperti Tuan Yew Foo Weng: Tuan Yang berikut: Dipertua, saya ingin tahu daripada Yang Berhormat Menteri memandangkan kejatuhan jumlah DariSabah .. 6,975 orang perdagangan dunia, apakah kesan Dari Semenanjung Malaysia 2,701 orang terhadap perdagangan negara kita. Dari Sarawak Tidak ada Tengku Dato' Ahmad Rithauddeen Jumlah 9,676 guru Al-Baj: Tuan Yang Dipertua, seperti pada tahun yang lepas, khususnya tahun 1982, kita mengalami kekurangan perdagangan yang begitu banyak sekali yang pernah kita mengalami jikalau dibandingkan pada PERDAGANGAN SEMENANJUNG tahun-tahun sebelum tahun 1982. MALA YSIA-DEFISIT Kalau tak salah saya $1.6 bilion defisit tetapi pada tahun ini seperti mana saya 13. Tuan Lim Liang Seng minta sebutkan tadi nampaknya kita Menteri Perdagangan dan bertambah baik. Kita akan surplus 8 Perindustrian menyatakan apakah bulan ialah $455.5 juta dan seperti jumlah defisit perdagangan mana Ahli-ahli Yang Berhormat sedia Semenanjung Malaysia seperti pada maklum, di dalam ucapan Yang akhir bulan Ogos tahun ini. Berhormat Mulia Menteri Kewangan pada tanggal 21 yang lepas yang mana anggaran kita pada akhir tahun ini kita Menteri Perdagangan dan akan surplus sebanyak $335 juta, kalau Perindustrian (Tengku Dato' Ahmad tak salah saya. Jadi, ini bermakna Rithauddeen Al-Baj): Tuan Yang jikalau dibandingkan kedudukan Dipertua, perangkaan aw al sekarang ini pada tahun yang Jepas menunjukkan jumlah defisit nampaknya ekonomi dunia bertambah perdagangan Semenanjung Malaysia pulih. Waiau bagaimanapun, saya rasa iaitu pada akhir bulan Ogos, 1983 perkara ini perlulah negara-negara adalah sebanyak. $2,119.6 juta iaitu dalam dunia khususnya negara-negara dengan kedudukan jumlah eksport maju mengamalkan satu dasar sebanyak $16,391.5 juta dan jumlah kewangan yang baik ataupun import sebanyak $18,511.1 juta. perdagangan yang baik iaitu dasar Defisit ini adalah kurang daripada protectionism yang lebih liberal maka defisit pada jangka masa yang sama saya rasa kita boleh mengharapkan 11271 31 OKTOBER 1983 11272

ekonomi dunia akan berkembang dan PERINTAH BERKURUNG akan bertambah baik pada masa akan DI RAUB, PAHANG datang. 15. Tuan Chan Kok Kit minta Menteri Dalam Negeri menyatakan PARTI KOMUNIS MALAYA­ memandangkan situasi telah PENYERAHAN DIRI AHLI-AHLI bertambah baik serta juga terdapat "representations" . berterusan dari 14. Tuan Haji Azharul Abidin bin Haji penduduk-penduduk yang terlibat, Abdul Rahim minta Menteri Dalam sama ada Kerajaan akan Negeri menyatakan memandangkan melonggarkan waktu berkurung yang beribu orang pengganas komunis telah dikenakan di Kampung Baru Cheroh, menyerah diri kepada Kerajaan Thai di Kampung Baru Sungai Ruan dan kawasan Sempadan Malaysia-Thai Kampung Baril Sungai Klau semuanya baru-baru ini, adakah penyerahan diri di kawasan Raub yang mana perintah ini disambut baik oleh Kerajaan kita berkurung yang dikenakan sekarang dan berikutannya adakah Kerajaan dari pukul 10 malam hingga 6 pagi akan menawar kepada saki-baki ahli­ dilonggarkan kepada pukul 12 tengah ahli Parti Komunis Malaya supaya malam hingga 6 pagi supaya dapat menyerah diri beramai-ramai. mengurangkan ketidakselesaan penduduk-penduduk berkenaan. Tuan Mohd. Kassim bin Ahmed: Tuan Yang Dipertua, setakat ini belum Tuan Mohd. Kassim bin Ahmed: ada lagi penyerahan diri beramai-ramai Tuan Yang Dipertua, setakat ini oleh anggota-anggota Parti Komunis Kerajaan belum bercadang untuk Malaya (PKM) kepada Kerajaan melonggarkan waktu perintah Thailand di Selatan Thailand. berkurung yang dikenakan memandangkan keadaan keselamatan Sememangnya Kerajaan yang belum pulih lagi di kawasan menyambut baik penyerahan diri tersebut. beramai-ramai oleh anggota Parti Komunis Malaya yang berada di Selatan Thailand. WANITA MALAYSIA­ MAKSIAT DAN MARUAH Adalah menjadi amalan Kerajaan bahawa anggota-anggota Parti 16. Datin Paduka Hajjah Zaleha Ismail Komunis Malaya yang ingin menyerah minta Menteri Dalam Negeri diri boleh berbuat demikian pada bila­ menyatakan apakah langkah-langkah bila masa sahaja. dan tindakan Kementerian beliau membenteras maksiat dan menjaga Tuan Haji Azharul Abidin bin Haji maruah wanita Malaysia. Abdul Rahim: Tuan Yang Dipertua, soalan tambahan. Adakah pihak Kementerian Dalam Negeri bercadang Tuan Mohd. Kassim bin Ahmed: pemergian Yang Amat Berhormat Tuan Yang Dipertua, Kerajaan telah Timbalan Perdana Menteri ke mengambil berbagai-bagai langkah Bangkok itu mengadakan rundingan untuk membenteras perbuatan­ penyerahan diri beramai-ramai kepada perbuatan maksiat dan menjaga Kerajaan Thailand itu dirundingkan maruah wanita Malaysia. Langkah­ lagi. langkah yang telah diambil untuk membenteras dan mencegah Tuan Mohd. Kassim bin Ahmed: perbuatan maksiat ini antaranya Tuan Yang Dipertua, tidak ada. adalah seperti berikut: 11273 31 OKTOBER 1983 11274 (i) Serbuan yang dibuat oleh Polis (iv) Tindakan Mahkamah di ke sarang-sarang pelacuran; bawah Seksyen 372 - 373A (ii) Tindakan menyelamat gadis­ Kanun Keseksaan terhadap gadis di bawah umur 21 tahun penganjur dan orang yang di bawah Akta Perlindungan hidup di atas basil pelacuran; Wanita dan Gadis 106/73; (v) Tindakan mengenakan (iii) Tangkapan ke atas pelancung sekatan kediaman terhadap wanita asing yang terlibat penganjur pelacuran di bawah dalam kegiatan pelacuran di Enakmen Kediaman Terhad bawah Akta Imigeresen; (Bab 39).

Dalam melaksanakan undang-undang yang dipertanggungjawabkan kepada Polis, perangkaan-perangkaan berikut menunjukkan tangkapan-tangkapan dan serbuan-serbuan yang telah dibuat sejak tahun 1978 hingga 1982: 1978 1979 1980 1981 1982 (i) Bilangan serbuan 3,557 4,568 5,232 4,346 3,365 Polis ke sarang­ sarang pelacuran. (ii) Tindakan menye­ 359 284 218 286 276 lamat gadis­ gadis di bawah umur 21 tahun Akta Perlindungan Wanita & Gadis 106/73. Panjang lagi jawapannya Tuan Yang diperswastakan, dan apakah langkah­ Dipertua. langkah yang akan diambil untuk menentukan bahawa syarikat-syarikat Tuan Yang Dipertua: Panjang? yang berorientasi keuntungan yang Berapa panjang lagi itu, tiga muka? mengambilalih enterprise-enterprise tersebut akan juga memenuhi Tuan Mohd. Kassim bin Ahmed: keperluan-keperluan penduduk- Satu muka lagi. penduduk luar bandar yang Tuan Yang Dipertua: Panjang itu, bertaburan. saya min ta Yang Berhormat beri dengan bertulis jawapannya itu. Masa Menteri di Jabatan Perdana Menteri telah cukup. (Datuk Abdullah bin Haji Ahmad Badawi): (Masa untuk Pertanyaan-pertanyaan Bahagian pertama soalan ini telah bagi Jawab Mulut telah cukup dan pun saya jawab semasa menjelaskan Jawapan bagi Pertanyaan No. 11dan17 soalan Ahli Yang Berhormat dari adalah diberi di bawah ini). Kuala Lumpur Bandar pada 14hb Oktober, 1983. PENSWASTAAN SYARIKA T­ SYARIKAT Berhubung dengan bahagian kedua, iaitu kesan dasar 11. Tuan Sim Kwang Yang minta penswastaan terhadap keperluan Perdana Menteri menyatakan apakah penduduk luar bandar, suka saya bidang-bidang spesifik yang Kerajaan tegaskan semula penjelasan yang tel ah mengenalpasti untuk telah dibuat oleh Y.A.B. Perdana 11275 31 OKTOBER 1983 11276 Menteri baru-baru ini iaitu Kerajaan RANG tidak akan mengabaikan UNDANG-UNDANG kepentingan rakyat, lebih-lebih lagi penduduk luar bandar, apabila beberapa khidmat awam yang tertentu diserahkan kepada pihak RANG UNDANG-UNDANG PERBEKALAN, 1984 Swasta. Kerajaan a~an terns bertanggungjawab kepada rakyat Bacaan Kali Yang Kedua dan oleh dengan itu memastikan bahawa "profit-motive" atas niat Aturan Urusan Mesyuarat mencari keuntungan tidak dibacakan bagi menyambung semua membelakangkan kepentingan perbahasan yang ditangguhkan atas awam. masalah, "Bahawa Rang Undang­ undang ini dibacakan kali yang kedua sekarang". (31hb Oktober, 1983). CUEPACS-BANTAHAN PENSWASTAAN DAN 17. Tuan Peter Chin Gan Oon minta Perdana Menteri menyatakan USUL bagaimana boleh Kerajaan mendamaikan (reconcile) pendirian ANGGARAN PEMBANGUNAN, 1984 CUEPACS yang membantah gerakan Aturan Urusan Mesyuarat Kerajaan untuk menswastakan dibacakan bagi menyambung semula beberapa badan Kerajaan dan separuh perbahasan yang ditangguhkan atas Kerajaan dan keazaman pihak masalah, "Bahawa Usu! yang berikut Kerajaan untuk melaksanakan polisi ini dirujukkan kepada Jawatankuasa pengswastaan dan dengan ingatan sebuah-buah Majlis: bahawa adalah jelas jika CUEP ACS ada bertentangan gerakan-gerakan Bahawa Dewan ini, mengikut sedemikian, polisi pengswastaan seksyen 4 (3) Akta Kumpulanwang mungkin gaga!. Pembangunan 1966, membuat ketetapan iaitu satu jumlah wang Datuk Abdullah bin Haji Ahmad sebanyak tidak lebih daripada Badawi: Kerajaan telah pun $8,675,890,470 dibelanjakan mengambil maklum pandangan dari daripada Kumpulanwang CUEP ACS mengenai perkara terse but Pembangunan bagi tahun 1984, dan dan saya ingin menegaskan bahawa bagi tujuan-tujuan dan butiran­ bukanlah menjadi hasrat Kerajaan butiran perbelanjaan pembangunan untuk melepaskan tangan sahaja yang dinyatakan di bawah Maksud setelah sesuatu khidmat awam Pembangunan atau ("P") dalam diswastakan. Oleh kerana soal senarai Belanjawan Persekutuan, kebajikan pekerja-pekerja 1984 yang dibentangkan sebagai memangnya satu soal yang sangat Kertas Perintah 31 Tahun 1983, penting, Kerajaan akan mempastikan adalah diuntukkan di bawah supaya pekerja-pekerja yang terlibat maksud-maksud yang berkenaan tidak akan mengalami kerugian. Hal jumlah-jumlah yang setentang ini telah ditegaskan sendiri oleh Y.A.B dengan butiran-butiran itu di Perdana Menteri baru-baru ini. ruangan lapan dan sembilan senarai Pekerja-pekerja, sebaliknya, dijangka tersebut. '' (28hb Oktober, 1983). akan mendapat faedah yang lebih di bawah dasar penswastaan, lebih-lebih Tuan Yang Dipertua: Yang lagi dalam jangkamasa panjang. Berhormat dari Sandakan. 11277 31 OKTOBER 1983 11278

3.38 ptg. menanggung pengservisan hutang­ hutang kita. Ini akan mengurangkan Tuan Fung Ket Wing (Sandakan): harga min yak. mentah kita dan di Belanjawan 1984 mencadangkan samping itu mengurangkan simpanan peruntukan belanjawan sebanyak minyak kita. Walaupun langkah­ $27 ,692 juta di mana $19 ,016 juta atau langkah 101 merupakan langkah­ 69% adalah untuk belanjawan langkah "palliative" semata-mata, ia mengurus dan sejumlah $8,676 juta akan menjejaskan kedudukan atau 31 % untuk belanjawan ekonomi kita dan mungkin kita akan pembangunan. terpaksa 'devalue' nilai matawang kita semata-mata untuk membayar hutang­ Untuk belanjawan mengurus ini hutang kita. Bukanlah satu perkara sebanyak $4,805 juta atau 25.3% akan yang dibanggakan untuk menyatakan diperuntukkan untuk mengservicekan bahawa kita boleh memperolehi hutang negara. Jumlah hutang negara pinjaman-pinjaman disebabkan setakat penghujung 1983 adalah kekukuhan ekonomi kita serta dianggarkan sebanyak $50,365 juta. keyakinan yang bank-bank menaruh Tambahan 23% berbanding dengan pada kita. Kita haruslah mengukur hutang negara pada penghujung tahun baju mengikut badan. 1982 berbanding dengan GNP dari segi proportion, jumlah hutang Pusat Sebenarnya suatu siri langkah­ Kerajaan yang masih belum lagi langkah harus diambil untuk dijelaskan pada penghujung tahun mengurangkan . hutang-hutang asing 1983 adalah dianggarkan sebanyak kita. Pertama, Kerajaan hendaklah 79% berbanding dengan 71 % pada mengambil langkah-langkah yang penghujung tahun 1982. pragmatis berkuat dengan pesat hutang-hutang asing kita. Kadar hutang negara kita telah sampai ke tahap genting terutama Kedua, kajian-kajian kemungkinan hutang luar negara yang telah ke atas projek-projek yang bakal meningkat dari $12,542 juta kepada dilaksanakan haruslah diadakan dan $17,779 juta pada penghujung tahun senantiasa di kawal (monitor) oleh 1983, tambahan sebanyak 42%. pakar-pakar. Kerajaan hendaklah Pengservisan hutang dijangka mengambil langkah-langkah untuk meningkat sebanyak 44% iaitu kepada mempastikan terdapat pembaziran $3,930 juta dalam 1983 berbanding yang paling minima. Juga akaun tabiliti dengan $2,723 juta dalam tahun 1982. yang sempurna terhadap projek­ Ini merupakan kira-kira 22% dari hasil projek harus diberi. Mana-mana Kerajaan Persekutuan berbanding projek yang tidak menguntungkan dengan 16% dalam.tahun 1982. rakyat atau memberi kesempatan untuk amalan-amalan rasuah haruslah Tahap hutang negara kita telah dihadapi dengan serta merta. Mana­ sampai ke tahap yang merbahaya dan mana pegawai yang didapati korap sekiranya ini berterusan, kita akan baik pun dari segi moral atau undang­ mengalami nasib yang menimpa Brazil undang harus didakwa tanpa mengira atau Mexico. Brazil telah sampai ke kedudukannya dalam masyarakat. suatu peringkat di mana ia tidak berupaya membayar batik hutang­ Ketika menjawab pertanyaan yang hutang asingnya dan kini menghadapi ditanya oleh saya pada 25hb Oktober, kebankrapan. 1983, Perdana Menteri telah menyatakan bahawa tawaran untuk Pada masa yang sama adalah salah menjadikan Labuan sebagai sebuah bagi Kerajaan untuk meningkatkan Wilayah Persekutuan telah dibuat pengeluaran minyak mentah untuk secara rasmi pada Julai 23, 1983. 11279 31 OKTOBER 1983 11280

Cadangan untuk menjadikan Pulau Products, Methanol Power Plants, Labuan sebagai Wilayah Persekutuan Sponge Iron Plants dan Gas Gird adalah amat mengejutkan kerana Complex. Lanjutannya, kebanyakan rakyat Sapah tidak pernah padang-padang minyak Sabah adalah dirundingkan terlebih dahulu. Malah, bertempat di jaub laut Labuan dan saya terkejut untuk mendapati bahawa Negeri Sabab memperolehi perkara itu diumumkan secara awam kebanyakan basil minyaknya dari oleh Ketua Menteri Sabah pada lhb Labuan. Ogas, 1983 dan saya terkejut sekali untuk mendapat tahu bahawa Dengan perisytiharan Labuan cadangan tersebut telah diputuskan sebagai Wilayab Persekutuan, apakab secara rasmi pada 23hb Julai, 1983 ini akan bermakna rakyat Sabab akan sedangkan saya difahamkan Kerajaan dinafikan syer basil minyak mereka? Negeri Sabah telah meluluskan Sabah seharusnya terus menerima apa­ cadangan tersebut pada 27hb Julai, apa basil yang sepatut diterimanya dari 1983. Sekiranya ini benar, apakah minyak dan gas sekiranya Labuan dapat bagi kita untuk membuat suatu menjadi sebuab Wilayab Persekutuan. tanggapan bahawa Ketua Menteri Sabah telah bertindak secara Saya juga terkejut untuk perseorangan tanpa perundingan dan memerbatikan daripada jawapan kelulusan terlebih dahulu Jemaah Perdana Menteri itu bahawa pampasan Menteri Sabah. tidak akan dibayar kepada Sabah sekiranya Labuan menjadi Wilayah Apa yang lebih penting dan Persekutuan. Takkanlab Kerajaan mengkagumkan ialab isu yang begitu telah terlupa babawa ia telah penting ini tidak pernab dirundingkan membayar sebanyak kira-kira $3 dengan rakyat Sabah serta pendapat billion kepada negeri Selangor apabila mereka ke atas isu ini tidak diperolehi. ia mengambil-alib Kuala Lumpur untuk dijadikan Wilayah Persekutuan. Tidak pernah diduga apabila Sabah menyertai Malaysia dalam tabun 1963 Parti DAP mencadangkan supaya bahawa sebahagian penting negeri satu pungutan suara diadakan di Sabah tersebut akan diberikan kepada Kerajaan Pusat, dengan izin, "on a untuk mempastikan hasrat rakyat silver platter". negeri tersebut berbubung dengan perkara ini. Sebuah Kerajaan yang Cadangan Kerajaan BERJAYA itu mendakwa dirinya sebagai terbuka dan mencabuli manifesto pilibanraya liberal tidaklah seharusnya takut untuk negeri, 1976 Parti Berjaya sendiri yang menganjurkan pungutan suara berjanji, dengan izin, "to preserve and seumpama itu. Lebih. lanjutnya, protect the rights and interest of penganjuran pungutan suara adalah penting dan relevan, memandangkan Sabah within Malaysia". bakikat babawa perkara menjadikan Dengan pengisytibaran Labuan Labuan sebagai Wilayah Persekutuan sebagai sebuab Wilayah Persekutuan, tidak pernab dijadikan suatu isu oleb rakyat bukan sabaja akan dinafikan BERJAYA dalam Pilibanraya Umum Wakil-wakil Dewan Undangan Negeri Negeri, 1981. mereka, tetapi juga Sabab akan rugi erti kata basil dan pendapatannya. Adalah menjadi pengetabuan umum bahawa pemilik tanah yang terbesar di Labuan adalah sebuah pulau yang Labuan adalah Ketua Menteri Sabah pesat membangun dengan bebagai sendiri, Datuk Harris Salleb yang projek industri berat seperti UHT Milk memiliki kira-kira 70% daripada tanab Plant, Sabab Shipyard, Labuan Wood di Labuan. 11281 31 OKTOBER 1983 11282 Apa yang dipersoalkan oleh rakyat Salleh di Labuan, supaya nilai-nilai adalah sama ada Datuk Harris Salleh harta milik tidak akan melambung naik akan merupakan orang yang paling akibat cadangan Labuan ini. Juga, beruntung sekali dari penukaran status apabila Labuan menjadi Wilayah Labuan kepada sebuah Wilayah Persekutuan, Kerajaan Persekutuan Persekutuan, akibat kenaikan nilai dapat .... harta milik dengan pelaksanaan projek-projek Persekutuan di Labuan. Tuan Haji Dasuki bin Haji Ahmad: (Bangun). Jika keseluruhan isu Labuan menjadi Wilayah Persekutuan akan Tuan Yang Dipertua: Yang pada akhirnya paling menguntungkan Berhormat, ada yang bangun. Datuk Harris Salleh . . . . . · Tuan Mohd. Yah ya bin Lampong: Tuan Haji Dusuki bin Haji Ahmad: (Bangun). Tuan Yang Dipertua, nampaknya Yang Berhormat yang berkenaan Tuan Yang Dipertua: Ya, bangun bukan sahaja membaca tetapi dia atas apa? dibaca oleh Yang Berhormat dari Kepong dan diikut oleh Yang Tuan Mohd. Yahya bin Lampong: Berhormat yang berkenaan. Rasanya Hendak minta jalan. tidak munasabah dalam Dewan yang mulia ini berlaku demikian. Tuan Yang Dipertua: Hendak minta jalan, Yang Berhormat. Tuan Yang Dipertua: Saya minta Tuan Mohd. Yahya bin Lampong: Yang Berhormat dari Sandakan Bolehkah, Tuan Yang Dipertua, Ahli teruskan. Yang Berhormat daripada Sandakan membuktikan bahawa Datuk Harris Wan Mohd. Najib bin Wan Salleh memiliki tanah seluas 70% Mohamad: On a point of order 36- daripada tanah yang wujud di Labuan? seseorang ahli yang boleh Kalau tidak, saya harap Dewan ini mengeluarkan sangkaan jahat ke atas tidak dibuat untuk memutar-belitkan sesiapa ahli lain. Datuk Harris Salleh kenyataan oleh sebab sepanjang yang merupakan Ahli dalam Dewan ini juga saya tahu, Datuk Harris Salleh tidak dan ini adalah sangkaan jahat mempunyai tanah seluas 70% daripada mengatakan dia ini memiliki tanah dan tanah di Labuan. jika sekiranya tuduhan ini benar, jadi minta Wakil dari Sandakan tarik balik Tuan Fung Ket Wing: Jika perkataan ini, kalau tidak dia sanggup keseluruhan isu Labuan menjadi mengeluarkan tuduhan ini di luar Wilayah Persekutuan akan pada daripada Dewan ini. akhirnya paling menguntungkan Harris Salleh>, beliau mesti Tuan Yang Dipertua: Saya fikir Yang mengumumkan kepentingan Berhormat itu berhak mengeluarkan kewangan beliau dalam cadangan ini. apa yang dikatakan itu dengan kerana mengikut Peraturan 36, seseorang Ahli Saya mencadangkan bahawa untuk itu hendaklah bertanggungjawab di mengelakkan apa-apa syak wasangka atas apa-apa yang dicakapkan. Sila berhubung dengan motif-motif teruskan. persendirian dalam hal Labuan, Kerajaan Negeri Sabah patut dengan Tuan Fung Ket Wing: Juga, apabila serta-merta mengeluarkan suatu Labuan menjadi Wilayah Persekutuan, perintah perolehan tanah ke atas Kerajaan Persekutuan dapat kesemua ta11ah kepunyaan Harris memperolehi tanah yang 11283 31 OKTOBER 1983 11284 diperlukannya bagi pembangunan memperbaiki pronunciation sahaja Persekutuan, manakala yang lainnya bukan ucapan dia sendiri. Yang dapat dijual kepada orang awam dibacanya ialah ucapan dia sendiri, melalui public auction. tetapi Ahli Yang Berhromat dari Bagi Harris Salleh, beliau dapat Kepong itu hanya menolong di atas memperolehi harga semasa pronunciation. Saya melihat daripada tanah .... sini, saya nampak lebih jelas (Ketawa). Tuan Yang Dipertua: Point of order. Tuan Fung Ket Wing: Rasuah adalah sebuah barah yang mesti dibenteras Wan Mohd. Najib bin Wan tanpa pilih kasih. Di Sabah ia adalah Mohamad: On a point of order 65, hampir-hampir merupakan suatu cara seorang Ahli tidak dibenarkan hid up. menyebut nama Ahli lain, beliau menyebut nama Ahli lain. Di persidangan Perwakilan Berjaya, pada 25hb September 1983, Ketua Tuan Yang Dipertua: Beliau berkata Menteri Sabah telah mengutuk Harris Salleh sebagai Ketua Menteri pemimpin-pemimpin Berjaya kerana Sabah, bukan sebagai Wakil Parlimen rasuah terbuka dan an aptitude yang kita. keterlaluan. Beliau telah mengkritik, Wan Mohd. Najib bin Wan dengan izin, the feeling of Mohamad: Tetapi dia juga sebagai Ahli complacency, the extent of self­ Parlimen. interest, selfishness, greed, indiscipline, dishonesty and disloyalty. Tuan Yang Dipertua: Dia mungkin mengatakan dalam konteks Ketua Beliau juga menyeru kepada mereka Menteri Sabah. memeriksa sebab-sebab di belakang penyalahgunaan wang awam oleh ahli­ Tuan Fung Ket Wing: Dan ahli politik dan kakitangan-kakitangan mengelakkan apa-apa syak wasangka Kerajaan. bahawa beliau adalah sengaja mengutarakan cadangan menjadikan Taraf rasuah di Sabah adalah paling Labuan sebuah Wilayah Persekutuan, tinggi, dan tidak perlu terlalu hanya kerana kepentingan­ ditekankan. Nampaknya, ia telah kepentingan peribadi. menjadi sesuatu cara hidup. Datuk Dr James P. Ongkili: On a Apabila Berjaya memegang teraju point of order, Tuan Yang Dipertua. kepimpinan dalam tahun 1976, secara terbuka ia telah mengamalkan politik Tuan Yang Dipertua: Ya, on a point penaungan (patronage) dan of order. memperkenalkan suatu Skim ABC, di Datuk Dr James P. Ongkili: Dalam mana pemimpin-pemimpin Berjaya Dewan yang mulia ini semua Ahli Yang telah digolongkan i{epada ketegori­ Berhormat ialah supaya kalau kategori A, B, C dan telah dihadiahkan seseorang Ahli Yang Berhormat itu konsessi kepingan-kepingan tanah berucap dia saha j a yang berucap. Yang pembalakan. Selain daripada ini, kita nampak dengan mata kepala kita pelbagai kontrak perniagaan telah sendiri Ahli dari Sandakan, bukan dia diberikan kepada mereka. Keadaan ini yang berucap sahaja tetapi Ahli dari adalah dimanifestasikan dalam suatu Kepong menjadi jurumudi dari kenyataan oleh Ketua Menteri Sabah belakang. pada bulan April tahun ini, di mana beliau telah mengutuk pemimpin­ Tuan Yang Dipertua: Ya, saya pemimpin Berjaya yang nampak dia jadi jurumudi. Dia tolong mengharapkan parti serta Kerajaan 11285 31 OKTOBER 1983 11286

Negeri untuk menarik mereka keluar Implementasi". Ia juga telah daripada hutang-hutang persendirian menyalahkan Pengarah Yunit dan kesukaran-kesukaran akibat diri Pelaburan Pribumi, Haji Yahya sendiri, tanpa menghiraukan Lampong yang telah bertugas sebagai keperluan-keperluan rakyat. Beliau Setiausaha "Jawatankuasa Imple­ juga telah menyatakan bahawa mentasi" , .... rungutan telah kedengaran yang Tuan Mohammad Yahya bin mengatakan bahawa mereka tidak Lampong: Tuan Yang Dipertua .... diberikan tanah pembalakan atau kontrak perniagaan yang mencukupi Dr Abdul Hamid bin Pawanteh: dan inilah yang menyusahkan mereka Adakah Yang Berhormat sekarang. · membangkitkan berkenaan dengan Peraturan Mesyuarat? Nampaknya, kritikan-kritikan Ketua Menteri Sabah ini terhadap rasuah Tuan Mohammad Yahya bin tidak dfondahkan oleh Biro Lampong: Tidak boleh sebut nama, Pencegahan Rasuah. Biro ini Tuan Yang Dipertua. sebenarnya patut mengambil tindakan serta merta apabila dakwaan-dakwaan Dr Abdul Hamid bin Pawanteh: rasuah dibuat; ia patut meminta Ketua Peraturan Mesyuarat nombor 36 (5). Menteri Sa bah membekalkan Ahli-ahli Yang Berhormat, Peraturan maklumat serta bukti kepada BPR Mesyuarat 36 (5) telah dibangkitkan di untuk membolehkannya mengambil mana Ahli Yang Berhormat daripada tindakan. Setakat kenyataan­ Kota Belud membantah kegunaan kenyataan dan omong-omong kosong namanya sendiri dalam ucapan Ahli tidak mencukupi, dan saya ingin Yang Berhormat dari Sandakan. meminta BPR jikalau ia telah bertemu Keputusan saya ialah supaya Ahli dengan Ketua Menteri setelah beliau Yang Berhormat dari Sandakan tidak membuat dakwaan-dakwaan di atas di menyebutkan nama Ahli Yang Persidangan Perwakilan Berjaya, dan Berhormat dari Kota Belud dalam jika ya, untuk menyatakan basil ucapan. penyiasatan-penyiasatan yang telah Tuan Fung Ket Wing: Laporan unit dijalankan. Pelaburan Pribumi Yang Berhormat dari Kota Belud bertugas sebagai Pada bulan September tahun ini, Setiausaha Jawatankuasa telah dilaporkan bahawa seramai 1,598 orang pribumi adalah berhutang Implementasi kerana telah sebanyak $104.4 juta kepada Kerajaan mengeluarkan pinjaman-pinjaman negeri Sabah, dan bahawa hampir­ tanpa rujukan kepada atau lulusan hampir setengah daripada jumlah ini Jawatankuasa tersebut. Laporan ini terus menyatakan bahawa sebelum adalah dihutangkan oleh kurang daripada 1 % siberhutang, berbanding Mei 1978, "Jawatankuasa Impli­ dengan 99% yang lain; 15 daripada mentasi" ini yang terdiri daripada Ahli-ahli Parlimen dan Ahli-ahli mereka menghutangkan sejumlah Dewan Undangan Negeri, nampaknya $51.3 juta. tidak menentukan apa-apa garis panduan berhubung dengan melulus­ (Dr Abdul Hamid bin Pawanteh kan permohonan-permohonan mempengerusikan Mesyuarat) pinjaman. Laporan ini telah secara langsung Ini adalah suatu keadaan yang amat menggalakkan unit Penyertaan menyedihkan, dan saya berasa hairan Bumiputra, Jawatankuasa Kewangan bahawa seramai 15 pribumi telah Sabah dan suatu "Jawatankuasa memperolehi sebanyak $51.3 juta 11287 31 OKTOBER 1983 11288 pinjaman, atau kira-kira setengah kelulusan universiti adaiah diperlukan daripada jumlah pinjaman yang di Sa bah tetapi kita hanya diberikan 405 dikeluarkan. Jika Kerajaan benar­ atau 45% keperluan yang sebenar. benar ikhlas dalam keinginan Keadaannya tidak mungkin sebegitu menolong pribumi, ia pasti tidak buruk jika pihak berkuasa tidak membenarkan beberapa orang sahaja memberhentikan perkhidmatan guru­ dengan perhubungan-perhubungan guru expatriate yang mengajar di politik yang teguh untuk menyalurkan Sabah dengan sewenang-wenangnya. begitu banyak wang keluar. Wang ini separuhnya menolong mereka yang Suatu lagi faktor yang menyebabkan miskin, bukan pribumi-pribumi yang kepada masalah ini adalah taraf moral kaya serta berpengaruh. serta semangat yang rendah di kalangan guru-guru UTS, yang masih Sehingga hari ini, pihak berkuasa belum diserapkan ke dalam masih belum mendedahkan nama­ perkhidmatan tetap. Masalah nama 15 orang yang berjaya berhubung dengan guru-guru UTS memperolehi pinjaman-pinjaman yang telah begitu lama wujud, dan saya begini besar. Saya menyeru kepada mendesak Kerajaan untuk Kerajaan untuk menyatakan nama­ menyerapkan semua guru-guru UTS nama ini, supaya rakyat dapat ke dalam perkhidmatan secepat mengenali mereka yang hanya mungkin. Perkhidmatan mereka pentingkan kehendak-kehendak diri kepada Sabah dan perguruan mesti sendiri. juga diiktirafkan. Mengikut Pengarah Pelajaran Say a juga mencadangkan Sabah, dari tahun 1973 hingga 1961, penubuhan lebih universiti dan kolej­ kira-kira 120,000 penuntut telah kolej teknikal di negara ini. mengikuti peperiksaan LCE daripada Memandangkan bahawa pendidikan mana 70.000 telah gagal yang luar negeri adalah menjadi semakin merupakan 41.7%. Dalam jangka mahal dan murid-murid luar negeri masa yang sama, 30,000 murid-murid semakin tidak diterima, adalah perlu telah mengikuti peperiksaan MCE di bagi universiti-universiti dan mana hanya 19,000 telah berjaya politeknik-politeknik yang lebih daripada 1,480 murid-murid yang didirikan untuk menampung menduduki STP/HSC pula, hanya 333 keperluan-keperluan rakyat. memperolehi Sijil penuh. Sebab-sebab bagi prestasi yang Selepas pertikaian MAS-AEU, kurang baik ini dikatakan disebabkan Kerajaan meminda Ordinan Kesatuan oleh kekurangan guru-guru terlatih, Sekerja 1959 dan Akta Perusahaan alat-alat pelajaran dan lain-lain Perhubungan 1967 untuk menyekat kemudahan di sekolah-sekolah. dan mengkongkong kesatuan-kesatuan sekerja. Akibat bantahan kuat dari Kekurangan guru-guru terlatih Kesatuan Sekerja dan DAP, Kerajaan adalah diburukkan lagi oleh hakikat telah meminda Ordinan Pekerjaan bahawa guru-guru Malaysia Barat yang 1955 untuk menyediakan faedah­ dilatih di Sabah pulang semula ke faedah yang lebih baik bagi pekerja­ Semenanjung setelah kontrak mereka pekerja. Waiau bagaimanapun, ini selesai. Jadi, bilangan guru-guru yang hanya merujuk kepada pekerja­ berpengalaman terus menurun tahun pekerja di Semenanjung Malaysia demi tahun. sahaja. Keadaannya adalah jauh lebih buruk Pada lOhb Julai 1982, Timbalan di sekolah-sekolah menengah atas; Menteri Buruh dan Tenaga Rakyat sebagai contoh, 899 guru-guru telah mengumumkan bahawa Ordinan 11289 31 OKTOBER 1983 11290 ini akan diperluaskan ke Sabah serta dalam Sabah adalah suatu perkara Sarawak dalam tahun 1983, setelah yang mengganggukan kepada rakyat beberapa pindaan dibuat kepadanya. Sabah. Kerajaan Sabah telah Akan tetapi, baru-baru ini, Kerajaan membenarkan mereka memasuki mengumumkan bahawa ini akan hanya Sabah kononnya atas dasar peri dilaksanakan di Sabah dan Sarawak kemanusiaan dan memenuhi keper­ dalam tahun 1985. Ini telah merupakan luan gunatenaga di Sabah. Waiau sesuatu yang amat menghampakan bagaimanapun, dalam hal ini Kerajaan serta mengejutkan pekerja-pekerja di tidak mengindahkan beberapa faktor. situ yang selama ini telah terdedah seperti keselamatan dan kemakmuran kepada eksploitasi. Sebab yang negeri tersebut. Bolehlah dinyatakan diutarakan oleh Timbalan Menteri tanpa keraguan bahawa kehadiran Buruh dan Tenaga Rakyat adalah pelarian-pelarian Filipina di Sabah bahawa kedua-dua negeri tersebut telah menyumbangkan secara besar­ tidak menyokong perluasan Ordinan besaran kepada kadar jenayah yang ini dan bahawa ianya tidak sesuai melambung tinggi di Sabah. dengan keperluan-keperluan serta keanihan-keanihan Sabah serta Semenjak kemasukan pelarian­ Sarawak. pelarian Filipina ini beramai-ramai, bilangan pembunuhan, rompakan, kes Ini tidak boleh diterima sama sekali rogol dan pertempuran-pertempuran dan adalah amat mengkagumkan. sambil lari dengan pihak polis telah Pekerja-pekerja Sabah serta Sarawak bertambah, di mana kebanyakan hanya mahu menikmati manfaat­ mereka yang bersalah adalah rakyat manfaat yang sedang dinikmati oleh Filipina. Walaupun dari masa ke rakan-rakan mereka di Malaysia Barat. semasa pihak polis telah mengambil Pastilah bahawa sebagai warganegara­ tindakan mengepung mereka, ini telah warganegara Malaysia, mereka berhak pun dibuktikan sebagai sebuah latihan menerima keuntungan-keuntungan sis-sia sahaja. Suatu keputusan dasar yang sama juga. mesti diambil untuk mengembalikan Nampaknya kelambatan dalam mereka kepada negeri asal, jika kita memperluaskan Ordinan ini ke Sabah tidak mahukan Sabah dibanjiri oleh dan Sarawak adalah akibat pelarian-pelarian Filipina di masa perbantahan yang kuat dari majikan­ depan. majikan dan Kerajaan Negeri telah menyokong pihak majikan-majikan Di antara samaran yang digunakan walaupun mereka patut melindungi untuk memasuki Sabah adalah dengan kepentingan-kepentingan pekerja­ bertopengkan peniaga-peniaga pekerja. Suratkhabar New Straits pertukaran. Kapal-kapal yang penuh Times pada 26hb Oktober 1983 telah dengan rakyat Filipina didapati melaporkan bahawa Kesatuan­ berlabuh di Pelabuhan Sandakan; kesatuan Sekerja di Sabah menyokong' setelah menuruninya, mereka perluasan Akta tersebut ke Sabah, dan diperlihatkan menuju dengan serta­ bahawa 16 Kesatuan-kesatuan Sekerja merta kepada koloni Filipina yang telah menghantar suatu surat rayuan terdekat di Sandakan dan setelah .kepada pemimpin-pemimpin negeri beberapa bulan sahaja, mereka serta kebangsaan, menyahutkan berjaya memperolehi kad-kad perlunya perluasan Ordinan tersebut pengenalan biru. dilaksanakan dengan serta-merta. Dalam bulan Januari tahun ini, Kemasukan pelarian-pelarian sebuah tongkang demikian bernama Filipina serta pendatang-pendatang "The Almaylin" yang membawa 226 haram Indonesia yang tidak terhad ke orang Filipina telah karam di Pulau 11291 31 OKTOBER 1983 11292

Tambisan, di mana lebih daripada 100 yang telah saya bangkitkan di Dewan orang telah mati lemas. Dengan 226 yang mulia ini seawal 1978. orang di atas sebuah kapal yang kecil, adalah mustahil bagi mereka Say a mencadangkan dengan seriusnya kepada Kerajaan untuk mengangkut barang-barang, jika ada pun. Kalaulah tongkang ini tidak mengambil langkah-langkah yang karam mereka ini pasti dapat berlabuh tegas ke atas pelarian-pelarian Filipina di Sandakan dan dalam jangka masa serta pendatang-pendatang haram yang singkat, memperolehi taraf Indonesia di Sabah, kerana kehadiran warganegara Malaysia. Bahawa kadar mereka sahaja merupakan suatu jenayah yang melambung di Sabah ancaman yang serius serta mengancam adalah disebabkan terutama sekali keselamatan Sabah. oleh pelarian-pelarian Filipina dan Kementerian Kewangan telah pendatang-pendatang haram mendakwa semasa membentangkan Indonesia telah diiktiraf oleh tidak lain Belanjawan 1984 bahawa Kerajaan tidak bukan, Ketua Polis Negara akan tetap memberikan prioriti utama sendiri, beliau telah menyumbangkan kepada projek-projek yang berkaitan kadar jenayah yang tinggi terutama dengan matlamat-matlamat Dasar sekali jenayah-jenayah serius kepada Ekonomi Baru, iaitu pembasmian kemasukan buruh-buruh pendatang, kemiskinan dan penyusunan semula yang bermakna pendatang-pendatang masyarakat. Sejumlah $1,994 juta haram Filipina serta Indonesia. Untuk telah diperuntukkan bagi projek­ tahun 1979 sahaja, kadar jenayah projek membasmi kemiskinan, serius telah merupakan 37% lebih manakala $594 juta pula bagi tinggi daripada tahun 1978; ia telah menyusun semula masyarakat. bertambah sebanyak 46% antara tahun 1979 dan 1982, dan melambung naik Tuan Yang Dipertua, Laporan 57% antara 1980 dan 1981. Pembangunan Dunia 1982 telah mengemukakan perangkaan- Aktiviti-aktiviti jenayah pelarian­ perangkaan berikut mengenai pelarian serta pendatang-pendatang pengagihan pendapatan bagi isirumah­ haram ini bukan sahaja terhad kepada isirumah dan Malaysia mempunyai di bandar-bandar tetapi telah merebak antara pengagihan pendapatan yang kepada kampung-kampung juga. Saya terendah di kalangan 20% jumlah telah diberitahu oleh rakan-rakan penduduk terbawah: Melayu saya bahawa kawasan-kawasan perikanan di sekeliling pelabuhan Negara 20% 20% Sandakan telah dikuasai oleh pelarian­ paling atas terbawah pelarian Filipina dan sebilangan rakyat Brazil 67% 2% Melayu di sebuah kampung di seberang Malaysia 57% 3% bandar Sandakan telah dipaksa India 49% 7% meninggalkan kampung mereka Britain 39% 6% apabila diatasi oleh kehadiran pelarian-pelarian ini. Daripada angka-angka di atas, kita dapati bahawa masalah kemiskinan Hakikat bahawa Ahli Yang Malaysia adalah kedua hanya kepada Berhormat dari Bandau sendiri telah Brazil, sebuah negara yang kini adalali mendakwa bahawa kehadiran pelarian­ hampir-hampir bankrap. Di Malaysia, pelarian ini telah menyumbangkan 57% daripada pendapatan negara kepada aktiviti-aktiviti jenayah yang adalah diagihkan di kalangan 20% kian menaik seperti pembunuhan dan jumlah penduduk atasan, manakala rompakan di Sa bah, adalah 3% pendapatan negara dibahagikan di membuktikan dakwaan-dakwaan saya kalangan 20% penduduk terendah. 11293 31 OKTOBER 1983 11294

Daripada angka-angka ini, Malaysia tersebut, pembeli-pembeli hanya adalah jauh lebih teruk daripada India, dikehendaki membayar 40% daripada sebuah negara yang keadaan harga pembelian rumah dalam jangka kemiskinannya adalah terkenal di masa 18 bulan setelah ianya mana 47% daripada pendapatan ditandatangani. negara adalah diagihkan di kalangan 20% jumlah penduduk atasan, Baki sebanyak 60% adalah perlu manakala 7% pula dibahagikan di dibayar melalui pinjaman perumahan kalangan 20% penduduk terendah. pembeli-pembeli sendiri. Selanjutnya Nampaknya setelah 26 tahun merdeka, menurut perjanjian ini, pemaju mesti Malaysia telah mencari jalannya ke menyelesaikan pembinaan rumah­ dalam kategori negara miskin. rumah yang terlibat dalam masa 18 bulan setelah perjanjian OAP menyeru kepada Kerajaan ditandatangani. untuk meneliti masalah kemiskinan dan mengesyorkan bahawa Apabila pembeli-pembeli pendapatan negara adalah diagihkan memperolehi pinjaman-pinjaman dengan sempurna, supaya 20% mereka daripada Development and golongan pendapatan terendah dapat Commercial Bank di Sandakan menikmati sebahagian pendapatan sebanyak 80% pinjaman itu telah negara yang lebih besar, daripada dilepaskan oleh bank kepada pemaju, memberikannya kepada sebilangan setelah surat tawaran diterima dan kecil sahaja. Lebih perhatian patut jumlah pinjaman dikreditkan ke dalam diberikan kepada pembasmian akaun pinjaman perumahan pembeli­ kemiskinan di Malaysia terutama pembeli. Wang ini telah diremit sekali di Sabah dan Sarawak. kepada pemaju melalui seorang peguam. Tuan Yang Dipertua, telah dibawa kepada perhatian saya bahawa Pembeli-pembeli telah dikehendaki setengah-setengah bank tel ah membayar faedah ke atas jumlah diluluskan pinjaman-pinjaman penuh pinjaman yang dibuat daripada perumahan kepada pelanggan- hari pertama pinjaman-pinjaman itu pelanggan mereka tanpa amalan­ dikeluarkan secara partial. Pemaju amalan bank yang wajar, yang boleh menggunakan faedah yang menyebabkan pelanggan-pelanggan diperolehi untuk menampung mereka mengalami kerugian-kerugian pembayaran wang penghabisan untuk kewangan yang serius. Di sini, saya menghabiskan projek tersebut. Dalam ingin menyebutkan satu kes di ha! ini, semua pembeli-pembeli telah Sandakan, seorang pemaju perumahan menderita kerana apabila mereka telah membina kira-kira 200 buah menyedari perbuatan bank tersebut, rumah. Kebanyakan daripada mereka telah diberitahu bahawa pembeli-pembeli telah memperolehi jumlah wang itu telah dibuat kepada pinjaman daripada Development and pemaju atas dasar progresif, Commercial Bank. Bank ini telah berdasarkan Sijil Akitek. Pada memindahkan 80% daripada pinjaman hakikatnya, Sijil Akitek ini telah hanya itu kepada pemaju perumahan sejurus dikeluarkan pada 7 hb Mac, 1983. setelah surat penawaran Daripada masa apabila pinjaman­ ditandatangani. Perjanjian jualan dan pinjaman perumahan telah belian yang diikatkan oleh si pemaju dikeluarkan oleh bank kepada pemaju dan pembeli-pembeli pada awal bulan hingga pengeluaran Sijil Akitek April 1980 telah memperuntukkan tersebut, rumah-rumah ini sudah pun suatu senarai pembayaran bagi 191/2 bulan terlewat daripada pembeli-pembeli mengikut Perjanjian pembinaannya. Pembeli-pembeli telah 11295 31 OKTOBER 1983 11296 disuruh membuat pembayaran­ meneruskan lagi arah belanjawan yang pembayaran semula sebulan selepas berkurangan dan makin menurun sejak pcngcluaran pinjaman-pinjaman ini beberapa tahun m1. Waiau dibuat. bagaimanapun saya yakin bahawa keadaan ini akan dapat diatasi di Apabila mereka mempersoalkan ini, tahun-tahun yang akan datang mereka telah diancam dengan tindakan berdasarkan kepada ekonomi dunia undang-undang, atau penarikan balik dan negara yang semakin pulih pinjaman-pinjaman mereka oleh bank. kebelakangan irt'i. Memandangkan Dalam keadaan demikian, pembeli­ masalah-masalah, had-had dan pembeli telah terpaksa menderita suasana ekonomi yang dihadapi oleh dalam kesunyian. Terdapat banyak Jagi negara Belanjawan 1984 amalan-amalan salah demikian di keseluruhannya bolehlah dianggap dalam industri bank, yang amat sebagai sesuai dengan masa dan merugikan pelanggan-pelanggan keadaan. Tetapi yang penting ialah pinjaman kecil. Belanjawan 1984 tidak akan Saya menyeru kepada Kerajaan memburukkan Jagi masalah kewangan untuk mengadakan pemeriksaan­ serta meningkatkan hutang negara pemeriksaan yang lebih kerap ke yang telah mencapai tahap yang Jebih dalam semua bank dan menyiasat tinggi sekarang sungguhpun belum kecurangan-kecurangan yang wujud di sampai ke peringkat bahaya dalam industri bank untuk sebagaimana cuba dikelirukan oleh mengesyorkan bahawa pelanggan­ ketua dan ahli-ahli OAP. Di samping pelanggan pinjaman kecil tidak bertujuan mengatasi masalah dan dieksploitasikan oleh bank sehingga mengukuhkan Jagi imbangan mengalami kerugian-kerugian pembayaran negara, cadangan- kewangan. Pesalah-pesalah ini mesti cadangan cukai sama sekali tidak didenda dengan sewajarnya. membebankan dan memberatkan rakyat terutamanya sekali golongan­ Saya juga menyeru kepada Kerajaan golongan berpendapatan rendah dan untuk mempercepatkan penggubalan miskin. suatu perjanjian Jualan serta Belian yang seragam, dengan mengesyorkan Hampir seluruh golongan dan bahawa kepentingan-kepentingan Japisan masyarakat telah menyambut pembeli-pembeli rumah adalah baik dan mengalu-alukan Belanjawan dilindungi. 1984 ini. Ketua Pembangkang sendiri pun mendapati tidak banyak yang Dr Abdul Hamid bin Pawanteh: dapat diperkatakan ten tang Yang Berhormat dari Ulu Nerus. belanjawan tahun depan sehinggalah di dalam ucapan beliau selama satu setengah jam membahaskan 4.38 ptg. belanjawan ini beliau hanya Tuan Mamat Ghazalee bin Abdul menghabiskan masa membuat ucapan Rahman (Ulu Nerus): Tuan Yang sensasi tentang isu BMF dan juga tidak Dipertua, saya turut menyokong banyak yang boleh diperkatakannya Be Ian jaw an 1984 berjumlah $27 ,692 tentang belanjawan itu sendiri. juta terdiri dari $19,016 juta untuk Belanja Mengurus dan $8,676 juta Tuan Yang Dipertua, telatah ketua Perbelanjaan Pembangunan. DAP itu tidaklah menghairankan saya, malah kita telah mendengar terlalu Belanjawan tahun 1984 adalah banyak ucapan-ucapan kesat dan tidak berkurangan berbanding dengan berasas yang telah dihamburkan oleh Belanjawan 1982 dan 1983 dan ini beliau terhadap Kerajaan di dalam 11297 31 OKTOBER 1983 11298

Dewan m1. Ucapan-ucapan yang keadaan yang sama tidak dapat "sensational" ini bukanlah bertujuan mendorong tindakan-tindakan yang apa-apa kecuali dengan satu design cukup dan berkesan untuk untuk mencari keuntungan dan mengurangkan kos pengurusan mencapai matlamat politiknya dan negara. politik OAP. Harns juga sensasi­ sensasi begini ada tujuan-tu_juan Berbagai-hagai dasar dan langkah­ perniagaannya sebagaimana terbukti langlah jimat-cermat Kerajaan dengan dengan pembukuan ucapan ketua parti itu hendaklah dipandang lebih serius OAP di dalam Parlimen yang telah dan di kawal lebih berkesan lagi di dibukukannya berjudul "Malaysia in masa-masa akan datang di peringkat the Dangerous Eighties" yang telah pentadbiran dan pengurusan untuk dijual dengan harga $12.00 sebuah. menghasilkan penjimatan-penjimatan yang lebih besar. Tuan Yang Dipertua, menyentuh belanjawan 1984, sebagai anggota parti Tuan Yang Dipertua, berdasarkan yang pemerintah. suka saya kepada peruntukan Perbelanjaan membangkitkan 2-3 perkara. Mengurus bagi belanjawan 1984 yang Belanjawan 1984 pada keseluruhannya berjumlah $19.016 juta itu penjimatan bukan sahaja berkurangan daripada 5% daripada peruntukan tersebut tahun-tahun 1982 dan 1983. tetapi juga holeh menyelamatkan hampir $1 mengurangkan peruntukan bagi billion wang negara. Penjimatan 21/2

700,000 orang pekerja awam akan peladang-peladang. Kerajaan telah menyebabkan negara rugi 357 juta jam menetapkan matlamat supaya kerja setahun dan jika satu jam kemiskinan hendaklah dikurangkan ke diberikan nilai $5 sahaja hasil kerja, paras tidak lebih 17% dalam tahun maka kehilangan hasil kerja 1990 dan kerana itu usaha ini adalah kakitangan awam kita masih juga lagi merupakan proses yang berterusan besar iaitu sebanyak $1 bilion. yang perlu dicapai melalui Rancangan­ rancangan Lima Tahun dan strategi­ Demikian, Tuan Yang Dipertua, strategi belanjawan tahunan. Apa yang saya berpendapat keadaan ekonomi agak membimbangkan saya ialah negara sekarang dan langkah-langkah bahawa belanjawan 1984 sebagaimana penjimatan Kerajaan sepatutnya juga belanjawan 1983 pada pandangan bukan sahaja bererti penjimatan dan saya telah tidak dapat meneruskan lagi pengurangan Perbelanjaan keutamaan secara relatif terhadap Pembangunan, tetapi juga di dalam usaha-usaha pembasmian kemiskinan perbelanjaan pentadbiran dan terutamanya pembangunan luar pengurusan negara termasuk kawalan­ bandar sebagaimana di masa-masa kawalan terhadap kos-kos projek. yang lalu, dan ini tentulah akan Tuan Yang Dipertua, saya membantu dan menjejaskan mendapati hampir semua Ahli-ahli pencapaian matlamat utama yang telah berucap sebelum ini telah pembangunan negara ini. menyentuh dan menyuarakan pandangan berat mereka terhadap Sungguhpun belanjawan 1984 akan masalah pembangunan luar bandar dan menghasilkan penambahan peluang­ usaha-usaha pembasmian kemiskinan peluang pekerjaan di dalam sektor di negara ini. Sungguhpun telah pertanian dan perindustrian, saya banyak kejayaan-kejayaan yang telah berpendapat ia tidak mampu dicapai oleh negara, oleh Kerajaan dan mendatangkan kesan yang besar dan kita mempunyai rekod yang cemerlang sepatutnya di bidang perkhidmatan­ berhubung dengannya selama ini. Ini perkhidmatan dan kemudahan­ menunjukkan dengan jelas bahawa kemudahan asas seperti perumahan masalah ini adalah merupakan isu kos rendah, jalan, sekolah, kesihatan, thema yang penting dalam persidangan bekalan elektrik, air dan lain-lain Parlimen kali ini dan menggambarkan terutamanya di luar-luar bandar. hasrat serta kehendak-kehendak rakyat yang masih lagi perlu Tuan Yang Dipertua, bila dititikberatkan. memberikan statistik tentang kemiskinan di negara ini Kerajaan Saya juga turut sama dengan Ahli­ biasanya sangat cenderong ahli tersebut bagi terns menekankan menganggap kemiskinan secara mutlak isu ini untuk perhatian Kerajaan di bukan secara relatif dan mengukur dalam usaha-usaha kita membina kemiskinan berdasarkan garis kesejahteraan dan kemakmuran kemiskinan yang telah ditetapkan. negara dan rakyat. Konsep kemiskinan begini pada pandangan saya mungkin tidak dapat Tuan Yang Dipertua, membasmi menggambarkan keadaan kemiskinan kemiskinan adalah objektif pertama yang sebenarnya di negara ini, oleh sebelum objektif penyusunan semula kerana sebenarnya jurang pendapatan masyarakat di bawah Dasar Ekonomi telah meningkat walaupun kadar Baru. Kumpulan-kumpulan miskin kemiskinan telah menurun. Kualiti adalah terdiri daripada petani-petani, hidup golongan-golongan miskin juga nelayan-nelayan, pekebun-pekebun tidak pesat berubah terutamanya di kecil getah dan kelapa dan juga luar-luar bandar. 11301 31 OKTOBER 1983 11302

Cara menunjukkan kemiskinan sedikit, sebilangan kecil rakyat miskin mengikut peratus isi rumah juga boleh di luar bandar yang mendapat faedah mengelirukan di mana jika peratus isi secara langsung dan tidak langsung. Ini rumah yang miskin telah turun dengan dijelaskan oleh statistik-statistik yang besarnya, kita akan menganggap menunjukkan bahawa pemilik modal bahawa bilangannya juga turut individu-individu bumiputera dalam berkurangan. Sebagai contoh peratus syarikat-syarikat swasta di tahun 1982 isi rumah miskin di negara ini telah adalah dianggarkan hanya mencapai turun daripada 49.3% dalam tahun lebih kurang 4.3% berbanding dengan 1970 kepada 43.9% dalam tahun 1975 pemilikan modal bumiputera melalui dan 29.2% dalam tahun 1980. Ini agak badan-badan Kerajaan yang mengelirukan oleh kerana bilangan isi dianggarkan lebih kurang 14.5% rumah miskin bagi tempoh masa daripada seluruh modal syarikat­ tersebut sebenarnya telah tidak banyak syarikat swasta dalam negara. berubah iaitu daripada 791,000 dalam tahun 1970 meningkat kepada 835,000 Memandangkan sifat dan peranan dalam tahun 1975 dan turun sedikit perbelanjaan penyusunan semula sahaja kepada 666,000 dalam tahun masyarakat sebagaimana ditunjukkan 1980. Dari segi mutlak (absolute) di atas yang mengutamakan bilangan isu rumah miskin bagi tempoh pendekatan secara "corporate", saya tahun 1970-1980 hanya berkurangan yakin bahawa bukan sahaja tidak ramai sebanyak 125,000 sahaja iaitu Bumiputera individu malah segelintir sebanyak 15% sahaja dan bukan 21 % sahaja rakyat miskin yang mendapat sebagaimana ditunjukkan oleh kadar faedah darinya, terkecuali di dalam hal penurunan peratusan. Dengan hal Skim Amanah Saham Nasional. yang demikian itu saya berpendapat bilangan rakyat yang miskin dalam Tuan Yang Dipertua, Yang negara ini adalah masih ramai dan Berhormat Mulia Menteri Kewangan masih lagi memerlukan tumpuan berat dalam ucapan Belanjawannya telah Kerajaan. Nisbah peruntukan bagi menyebut bahawa bagi tahun 1984 membasmi kemiskinan di dalam terdapat sejumlah $7 billion rancangan-rancangan Lima Tahun dan Perbelanjaan Pembangunan yang akan Belanjawan-belanjawan hendaklah dibiayai secara di luar belanjawan (off dipertingkatkan dan bukan budget expenditure) bagi membiayai diperturunkan sebagaimana saya projek-projek LLN, Jabatan Telekom, percaya telah berlaku dalam PETRONAS, HICOM dan Lembaga Belanjawan 1983 dan Belanjawan 1984 Lebuhraya. Jika peruntukan­ yang dicadangkan. peruntukan ini diambil kira, nisbah perbelanjaan projek-projek Saya juga mendapati, Tuan Yang pembasmian kemiskinan dan Dipertua, bahawa di dalam penyusunan semula masyarakat perlaksanaan Dasar Ekonomi Baru menja~i lebih rendah lagi dan sehingga ini objektif menyusun semula menunjukkan dengan lebih jelas masyarakat agak telah lebih keutamaan yang diberikan kepada dipentingkan berbanding dengan pembangunan bercorak raksaksa dan objektif pembasmian kemiskinan. kurang bertujuan membasmi kemiskinan dan menyusun semula Di dalam mencapai objektif masyarakat secara langsung. penyusunan semula masyarakat banyak perhatian diberikan kepada Saya memang sedar hasrat Kerajaan soal pemilikan sektor perniagaan hendak melaksanakan perubahan­ moden dan besar-besaran dan juga perubahan besar ke atas struktur dan sektor perindustrian, walaupun hanya taraf ekonomi negara, terutamanya 11303 31 OKTOBER 1983 11304 dalam bidang perindustrian, tetapi menceburi industri berat dan beberapa pada pendapat saya pokoknya ialah projek raksaksa lain terutamanya kita masih lagi mempunyai struktur haruslah boleh ditangguhkan dahulu dan asas sosio ekonomi yang masih atau tidak terlalu dipercepatkan. Kita lemah di luar-luar bandar yang boleh mempercepatkan usaha-usaha melibatkan sebahagian besar rakyat ini bilamana kita telah lebih mampu, kita. Kita tidak boleh mengutamakan tetapi tidak sebelum kita sebenar­ mengejar kemajuan di dalam bidang benarnya telah mampu sehingga perindustrian sahaja, kita terpaksa menjejaskan keutamaan-keutamaan juga mengutamakan mengejar lain. Saya mungkinlah salah dalam kemajuan di luar-luar bandar secara perkara ini, Tuan Yang Dipertua. relatif. Tuan Yang Dipertua, dengan Kawasan luar bandar adalah tiang pandangan-pandangan begini saya teras yang penting kepada sosio sukalah mencadangkan supaya ekonomi dan politik negara. Tiang Kerajaan kembali kepada keutamaan­ teras m1 hendaklah terns keutamaan negara yang telah diperkukuhkan supaya negara sukar dirancangkan dan untuk pertama kali diruntuhkan. Penduduk-penduduk dalam tahun 1985 nanti kita patutlah luar bandar telah menunggu mengemukakan satu belanjawan yang perubahan-perubahan besar sejak boleh meninggalkan kesan-kesan lebih merdeka. Jika mereka diminta besar dalam menyelesaikan dan menunggu 2-3 tahun lagi, sebenarnya memenuhi keperluan-keperluan kita meminta mereka terus menunggu pembangunan luar bandar. Misalnya 2-3 tahun lagi sejak 26 tahun negara dalam tahun 1984 kita hanya merdeka. Keadaan menunggu begini memperuntukkan $143 juta sahaja bagi pada pandangan saya dan saya membaiki dan membina jalan-jalan bimbang boleh menggelisahkan kampung, $90 juta untuk bekalan mereka. elektrik dan $64 juta untuk bekalan air luar bandar. Dalam tahun 1985 jika Tuan Yang Dipertua, pembasmian kita memperuntukkan $1 bilion bagi kemiskinan dan penyusunan semula tujuan-tujuan ini barulah kita dapat masyarakat adalah matlamat penting membuktikan keazaman kita dan negara di bawah Dasar Ekonomi Baru mencapai hasil-hasil yang lebih besar dan perlu dicapai melalui evolusi dan berkesan dalam program hingga tahun 1990. Saya menyanjung pembangunan luar bandar negara kita, sikap bijaksana Kerajaan yang telah sebagaimana yang dimatlamatkan. memilih proses evolusi dan bukan Rakyat mempunyai kepercayaan revolusi bagi mencapai matlamat ini dan harapan yang tinggi terhadap demi perpaduan negara. Pada Kerajaan yang dipimpin oleh Perdana pandangan say a pengurangan Menteri sekarang dan saya percaya keutamaan di dalam belanjawan­ Kerajaan yang dipimpin oleh beliau belanjawan negara bukan sahaja mampu membawa perubahan- menjejaskan evolusi matlamat utama perubahan besar terhadap negara ini, tetapi sebenarnya kita pembangunan luar bandar, sendiri telah kurang menyokong lagi sebagaimana beliau telah banyak dasar dan matlamat ini, mungkin boleh membawa perubahan-perubahan besar ditakrifkan begitu. dalam bidang-bidang yang lain dalam negara ini. Pada pandangan saya juga di dalam keadaan kita menghadapi kekurangan Tuan Yang Dipertua, keadaan kewangan, dasar-dasar dan matlamat­ kemelesetan ekonomi negara telah matlamat baru negara, seperti hendak berlarutan sejak hampir 3 tahun yang 11305 31 OKTOBER 1983 11306 lalu, tetapi umumnya berdasarkan yang tersusun, terselaras dan kepada statistik juga saya mendapati bersepadu di antara jentera-jentera bahawa ada kecendernngan Kerajaan dan agensi-agensi Kerajaan. meyakini bahawa keadaan ini tidak begitu menjejaskan ekonomi dan Saya merasa agak dukacita kehidupan rakyat, termasuk golongan­ memerhatikan bahawa pada masa ini golongan miskin dan di luar-luar nampaknya masa kerja yang diberikan bandar. Saya tidaklah berapa terhadap usaha-usaha perancangan bersependapat dengan Kerajaan di pembangunan luar bandar adalah agak dalam hal ini. Apa yang sedang berlaku berkurangan atau tidak begitu sekarang, terntamanya di kalangan ditingkatkan berbanding dengan masa rakyat di luar-luar bandar harnslah kerja yang diberikan terhadap suatu keadaan kemiskinan dan perancangan kegiatan-kegiatan kesulitan yang tidak ketara, ekonomi di bandar-bandar, seperti sebagaimana juga kita menghadapi sektor perdagangan dan perindustrian keadaan pengangguran tidak ketara dan lain-lain. Nisbah masa kerja kerana kejatuhan harga hasil-hasil kakitangan awam yang patut diberikan pertanian, seperti getah, kelapa sawit terhadap usaha-usaha pembasmian dan lain-lain serta kenaikan kos dan kemiskinan dan pembangunan luar belanja sara hidup sudah tentulah bandar, sebagaimana halnya dengan banyak menjejaskan pendapatan dan pernntukan belanjawan hendaklah kehidupan rakyat miskin dan di luar­ ditingkatkan bagi menjamin luar bandar. penumpuan pemikiran perancangan dan pelaksanaan program pembasmian Bagi mempastikan keadaan yang kemiskinan dan pembangunan luar sebenarnya, saya berpendapat dan bandar. mencadangkan supaya Kerajaan mengadakan satu kajian sosio ekonomi Saya telah mencadangkan supaya di kawasan-kawasan dan di kalangan Kerajaan kembali menjadikan golongan-golongan rakyat tertentu pembangunan luar bandar sebagai satu yang 'representative' bagi the ma pembangunan negara, mempastikan keadaan sebenarnya dan sebagaimana di masa yang lalu, dan terntamanya bagi menjadi panduan Kementerian Pembangunan Negara strategi-strategi serta program­ dan Luar Bandar perlulah program belanjawan tahun-tahun akan menyediakan perancangan, strategi datang. dan program-program barn yang lebih berkesan bersama-sama dengan Tuan Yang Dipertua, langkah­ agensi-agensi Kerajaan yang lain yang langkah membasmi kemiskinan berkenaan dengannya. Sesungguhnya memerlukan kepada peningkatan satu langkah yang komprehensif dan pendapatan melalui peluang-peluang sistematik masih lagi ditunggu dari pekerjaan, perniagaan, perindustrian, Kementerian Pembangunan Negara pelbagaian dan pemodenan aktiviti dan Luar Bandar dalam perkara ini ekonomi serta peningkatan walaupun saya faham bahawa kemudahan-kemudahan sosio Kementerian ini barn sahaja ekonomi, termasuk pengangkutan, diwujudkan. pemasaran, pelajaran, kesihatan, bekalan elektrik dan air dan lain-lain. Tuan Yang Dipertua, saya Program-program m1 perlulah berpendapat di dalam usaha-usaha ditingkatkan lagi dan jika mungkin, pembasmian kemiskinan luar bandar strategi baru patutlah dicari. Semuanya dan sebagai satu strategi untuk ini memerlukan tumpuan tenaga dan menyusun semula strnktur ekonomi masa perancangan dan pelaksanaan luar bandar, Kerajaan juga perlulah 11307 31 OKTOBER 1983 11308 inemberikan perhatian untuk rakyat, duplikasi kerja dan masalah membaharui, menyusun semula, pentadbiran dan pelaksanaan. Saya meningkat dan mewujudkan pusat­ merasa lebih bimbang lagi melihat pusat pertumbuhan baru (local bagaimana Majlis-majlis Tindakan centres) di foar-luar bandar. Pekan­ Daerah telah menjadi agak kurang pekan luar bandar yang ada perlulah dipentingkan oleh Ketua-ketua disusun semula, diperbaharui dan Jabatan dan bagaimana ia menjadi diperlengkapkan dengan kemudahan­ kurang berkesan pada masa ini sebagai kemudahan sosio ekonomi mengikut suatu jentera untuk mempesatkan Iagi taraf (hierarchy) yang sesuai pembangunan luar bandar dan sebagai · dengannya yang bertujuan untuk saluran untuk menyelaraskan tindakan mewujudkan peluang-peluang dan menyelesaikan masalah antara perniagaan dan pekerjaan-pekerjaan jabatan-jabatan. Dengan hal yang baru. demikian itu, saya meminta Kerajaan supaya mengambil langkah-Iangkah Pekan-pekan baru yang tersusun dan bersegera utuk mengatasi masalah terancanakan juga perlu diwujudkan di penyelarasan dan bersepaduan dan kawasan-kawasan tertentu dan keberkesanan jentera-jentera perlulah dihubungkan dengan sistem pelaksanaan program-program jalan dan kemudahan-kemudahan pembangunan luar bandar ini dan sokongan yang sempurna dan efficient mengemukakan penyusunan semula dengan kawasan-kawasan hinterland serta strategi-strategi baru bagi yang terdiri daripada kampung-· mengemas dan memperkesankan lagi kampung di sekitarnya. Adalah Majlis-majlis Tindakan Daerah di menghairankan bahawa selama ini kita seluruh negara. telah melihat dengan agak passive masalah penghijrahan penduduk­ Tuan Yang Dipertua, saya suka penduduk luar bandar ke bandar­ menyentuh tentang isu tenaga pekerja bandar besar kerana mencari negara. Sejak kebelakangan ini, pekerjaan tetapi agak kurang sangat beberapa isu berhubung dengan tenaga kita menumpukan usaha dan pekerja telah menjadi lebih ketara, kewangan untuk mengwujudkan lebih serius dan memerlukan perhatian peluang-peluang pekerjaan di pekan­ Kerajaan yang Iebih. Sementara pekan di luar-luar bandar. negara menghadapi masalah kekurangan tenaga pekerja di dalam Penghi jrahan penduduk-penduduk beberapa sektor ekonomi terutamanya luar bandar ke bandar-bandar besar di Iadang-Iadang dalam industri­ sebagai satu phenomena mempunyai industri dan projek-projek pembinaan banyak implikasi kewangan dan sosial ada terdapat seramai lebih kurang kepada Kerajaan dan rakyat. Masalah 120,000 rakyat Malaysia yang bekerja ini perlulah dibendong dalam jangka di Singapura. Kita masih lagi panjang dengan strategi-strategi yang menghadapi masalah pengangguran sesuai dan berkesan. tetapi terdapat ramai pekerja-pekerja asing di negara ini. Keadaan-keadaan Saya juga merasa bimbang dengan ini sudah tentulah menimbulkan penyelarasan dan persepaduan tandatanya dan memerlukan pelbagai jabatan-jabatan, agensi­ perhatian. Rakyat Malaysia yang agensi dan jentera-jentera Kerajaan bekerja di Singapura dari satu segi yang terlibat dengan usaha-usaha bolehlah dianggap menguntungkan pembangunan luar bandar. Usaha­ negara oleh kerana mereka bukan usaha yang terselaras di antara jentera­ sahaja mendapat peluang-peluang jentera Kerajaan yang terlibat boleh pekerjaan di negara asing malahan menimbulkan kekeliruan di kalangan mendapat kemahiran dan 11309 31 OKTOBER 1983 11310 meningkatkan pengalaman. Di kemudahan yang kurang menarik di sebaliknya pula khidmat mereka yang ladang-ladang kita yang masih wujud berterusan dan berpanjangan di negara dan berterusan sehingga sekarang. asing boleh merugikan negara kerana Kerugian kepada ladang-ladang sendiri kita tidak dapat memperolehi khidmat dan negara dalam perkara ini adalah mereka yang diperlukan dalam sangat besar. Kita tidak sepatutnya industri-industri tertentu terutamanya memilih untuk terus menanggung yang memerlukan lebih banyak tenaga kerugian yang besar m1. Suatu mahir. Khidmat rakyat Malaysia di pemikiran dan sikap yang radikal Singapura ini oleh itu hendaklah perlulah diambil untuk mewujudkan dianggap sementara sahaja dan skim kadar upah, galakan dan syarat­ langkah-langkah perlu hendaklah syarat serta keadaan kerja yang lebih diambil bagi menggalak dan menarik, lebih conducive dan memberikan peluang mereka balik competitive di ladang-ladang. bekerja dalam negara ini. Bagi tujuan ini saya berpendapat eloklah kalau Getah dan kelapa sawit adalah Kerajaan melalui Kementerian Buruh bahan mentah hasil yang penting bagi dan Tenaga Rakyat mengadakan satu negara dan sepatutnya boleh kajian dan bancian terperinci terhadap mendatangkan hasil yang lucrative pekerja-pekerja Malaysia di Singapura kepada pelabur-pelabur tetapi bagi mempastikan bilangan mereka sekiranya masalah kekurangan tenaga yang sebenarnya, bidang-bidang kerja pekerja ini tidak diatasi dengan dan taraf kemahiran termasuk kadar langkah-langkah yang dinamik, upah yang diterima oleh mereka. perusahaan yang sepatutnya lucrative Daftar banci ini bolehlah dibekalkan boleh mendatangkan kerugian dan kalau perlu kepada majikan-majikan hasil-hasil yang negatif. Sikap untuk dalam negeri yang menghadapi mendapatkan tenaga kerja pada kadar masalah pekerja-pekerja mahir yang upah yang murah dan dengan kos berkenaan. Waiau bagaimanapun, rendah, saya anggap tidak sesuai lagi majikan-majikan dalam negeri pada masa ini oleh kerana pasaran hendaklah mempastikan bahawa buruh telah berubah dengan pesatnya. kerja-kerja yang ditawarkan kepada Kita hendaklah menjamin masa depan mereka hendaklah sesuai dengan industri perladangan negara ini melalui kemahiran dan bidang mereka dan perubahan dan pendekatan­ kadar upah dalam negara patutlah pendekatan baru. Saya menyeru setanding dengan kemahiran, Kerajaan mengkaji kedudukan dan pengalaman dan kadar upah yang masalah kekurangan tenaga pekerja diterima oleh mereka di Singapura. tempatan di ladang-ladang di negara ini Sikap membayar upah yang rendah secara sistematik dengan tujuan kepada pekerja-pekerja akan mencari penyelesaian yang berkesan. merugikan semua pihak dalam jangka Pekerjaan di ladang-ladang hendaklah panjang. dijadikan · sebagai pekerjaan yang mampu mendatangkan pendapatan Tuan Yang Dipertua, persoalan yang baik, bukan pekerjaan yang pokok tentang masalah kekurangan menjadi pilihan terakhir atau yang tenaga pekerja di ladang dalam negara tidak langsung menjadi pilihan ini ialah mengapakah ladang-ladang terutama di kalangan belia-belia. Di tidak dapat menarik tenaga pekerja dalam sektor perindustrian juga tempatan sedangkan ramai orang terdapat tendency menggunakan mencari pekerjaan. Pada pandangan tenaga pekerja murah terutamanya di saya di antara faktor-faktor penting dalam industri-industri ialah kerana kadar upah dan syarat­ berorientasikan eksport seperti kilang­ syarat, suasana kemudahan- kilang elektronik, pakaian dan lain-

~------~~·-·- ----~ 11311 31 OKTOBER 1983 11312

lain_. Ini pun perlulah mendapat mereka di dalam beberapa projek­ perhatian Kerajaan. projek di negara ini dan dengan itu menafikan peluang-peluang pekerjaan Tuan Yang Dipertua, kos purata bagi rakyat negara kita yang mewujudkan satu pekerjaan dalam mempunyai kelayakan-kelayakan dan negara mengikut anggaran yang pengalaman-pengalaman kerja-kerja conservative. mengikut ingatan saya yang tertentu itu. pada suatu masa dahulu .adalah lebih $80,000. Jika terdapat 10,000 pekerja­ Di dalam perkara ini kita hendaklah pekerja asing di negara ini, negara tidak terperangkap dengan alasan­ kerugian $800,000,000 kerana alasan setengah kontraktor asing yang mewujudkan pekerjaan bagi rakyat sememangnya mendokong dasar negara asing. Begitu juga jika ada Kerajaan mereka menggalakkan 10.000 peluang-peluang pekerjaan pengeksportan pekerja-pekerja yang tidak dipenuhi dalam negara, mereka ke negara-negara asing bagi negara juga mengalami pembaziran mendapatkan pertukaran wang asing $800 juta belanja kerana mewujudkan dan terutamanya dalam keadaan peluang-peluang pekerjaan yang tidak kemelesetan ekonomi sekarang yang dapat dipenuhkan. Dengan hal yang menyebabkan ramai rakyat mereka demikian itu. Kerajaan hendaklah menganggur. memandang serius bahawa peluang­ peluang pekerjaan yang diwujudkan Korea adalah salah sebuah negara dalam negara ini hasil dari keteguhan yang mempunyai dasar mengeksport ekonomi dan kemakmuran negara kita pekerja-pekerja mereka ke negara­ hendaklah dinikmati sepenuh­ negara asing sebagai sebahagian penuhnya oleh rakyat negara sendiri daripada "package contract" sebagaimana kemasukan dan antarabangsa mereka dan pertukaran pengambilan pekerja-pekerja asing wang asing daripada sumber ini adalah merugikan kita, maslah merupakan sumber yang besar juga mendapatkan pekerja-pekerja dalam kepada keluaran negara kasar bagi setengah-setengah industri seperti negara tersebut. Saya menggesa perladangan kerana. kurangnya minat Kerajaan mengkaji semula keadaan rakyat juga · merugikan. Amalan mt, amalan dan masalah yang mengimport pekerja-pekerja asing merugikan mt dan mempastikan dalam projek-projek pembinaan syarat-syarat yang lebih ketat terhadap seperti yang berlaku di Projek Haidro pengambilan pekerja-pekerja Kenyir, Depoh Simpanan Min yak tempatan oleh kontraktor-kontraktor Mentah di Terengganu, Projek asing yang mendapat kerja di negara Jambatan Pulau Pinang dan lain-lain ini. seumpamanya hendaklah dikawal dan dihadkan dalam jangka masa panjang. Agensi-agensi pelanggan seperti JKR, LLN dan lain-lain hendakah Saya sedar bahawa pekerja-pekerja lebih berhati-hati ketika memberikan asing ini dibawa masuk di atas alasan perakuan permit kerja dan negara kita masih kekurangan tenaga mempastikan mereka yang benar­ pengurusan, pengawasan dan teknikal benar layak dan diperlukan sahaja yang mahir dan berpengalaman untuk disokong. Di samping itu amalan yang menyelenggarakan projek-projek membenarkan pekerja-pekerja asing tersebut tetapi saya juga mendapat yang masuk melalui visa bekerja dan tahu bahawa ramai tenaga-tenaga kemudiannya baharulah memohon pekerja asing ini yang sebenarnya over­ permit kerja hendaklah dihentikan qualified dan under-qualified, dengan kerana amalan ini adalah menyalahi izin. bagi kerja-kerja yang dibuat oleh peraturan, menimbulkan kesulitan dan 11313 31 OKTOBER 1983 11314 berupa tekanan kepada Jabatan Waiau bagaimanapun dasar Imigeresen. menggalakkan latihan kemahiran oleh swasta adalah tepat dan rational oleh Tuan Yang Dipertua. negara kita kerana jika sektor swasta memerlukan tclah lama melangkah ke alam lebih ramai tenaga-tenaga pekerja perindustrian dan kita sekarang mahir dan mereka akan mendapat menu juke gerbang perindustrian berat untung darinya, mereka perlulah tetapi adalah menghairankan bahawa menanggung kos latihan ini. Mereka telah sekian lama kita mengharungi tidak boleh bergantung sepenuhnya dengan jayanya masalah perindustrian kepada Kerajaan. Mereka juga tidak ini, kita masih lagi menghadapi patut mengharapkan subsidi daripada masalah dan dihadapkan dengan Kerajaan dalam bentuk penyelamatan dakwaan-dakwaan tentang kos melatih tenaga pekerja yang kekurangan kepakaran di kalangan diperlukan oleh mereka. Dengan hal tenaga pekerja-pekerja kita. yang demikian itu, saya menyokong langkah Belanjawan 1984 yang memperuntukkan skim galakan Masalah-masalah ini perlulah di atasi tertentu baginya. jika kita hendak mempercepatkan dan mempertingkatkan lagi kemajuan perindustrian di negara ini melalui Tuan Yang Dipertua, dengan pemikiran dan penganalisaan serta perubahan struktur ekonomi negara sikap yang lebih positif dan lebih pada masa ini di mana perindustrian percayakan diri. akan menjadi lebih penting, lepasan kelulusan mata-ma ta pelajaran Kita hendaklah mengakui beberapa umumnya di peringkat SRP, SPM dan masalah pokok yang kita hadapi di STP menjadi kurang sesuai dan boleh dalam perkara ini. Kita perlulah mendatangkan masalah-masalah mempunyai perancangan yang lebih mendapatkan pekerjaan di kalangan sistematik dan committed untuk rakyat dan ini bererti kita akan meluaskan, memesat dan meneruskan menambah mengeluarkan mempertingkatkan lagi program- lulusan-lulusan yang akan menjadi program latihan kita dengan potensi penganggur. Kalau anggapan pendekatan-pendekatan yang lebih ini tidak keterlaluan, saya berpendapat berkesan. lulusan ini memerlukan latihan-latihan kemahiran, teknikal sebagai tambahan Kita perlu kepada lebih banyak lagi dan saya mencadangkan program pusat-pusat latihan kemahiran yang latihan kepada lulusan SRP, SPM dan moden dan lengkap serta selaras STP yang sedang menganggur pada dengan perkembangan dan kemajuan masa ini hendaklah diperhebatkan dan teknologi dunia. Kelengkapan dan diperluaskan lagi terutamanya yang alat-alat latihan yang out-of-date, dan tinggal di luar bandar. tidak sesuai lagi perlulah diganti dan diupgradekan. Kita tidak ada pilihan Tuan Yang Dipertua, akhirnya saya dalam perkara ini. suka menyentuh berhubung dengan dasar penggunaan perkhidmatan Program latihan kemahiran tempatan. Saya sangat-sangatlah hendaklah diutamakan di dalam mengalu-alukan langkah Kerajaan pembangunan negara dan hendaklah untuk menggalakkan penggunaan disokong dengan belanjawan- perkhidmatan-perkhidmatan insuran, belanjawan yang cukup. Saya pakar runding dan perkapalan di dalam mendapati matlamat ini agak kurang negeri sendiri. Malaysia adalah sebuah disokong di bawah Belanjawan 1984. negara yang selalu disebut-sebut 11315 31 OKTOBER 1983 11316 sebagai sebuah negara yang penuh projek-projek "turnkey" di negara ini dengan peluang-peluang. Peluang­ terlalu banyak dijalankan oleh peluang ini terutamanya yang besar syarikat-syarikat asing yang tidak ada dan penting masih banyak juga sekatan ke atas pendaftaran dinikmati oleh orang-orang asing profesional. termasuk dalam bidang insuran, pakar runding, perkapalan dan kerja-kerja Tuan Yang Dipertua, kita patutlah kontrak. Dengan ha! yang demikian menuju ke arah mencapai matlamat di langkah ini bukan sahaja penting lagi mana syarikat-syarikat tempatan daripada segi dasar, tetapi yang lebih patutlah memainkan peranan sebagai penting akan mendatangkan faedah­ leader, dengan izin, kepada faedah ekonomi yang besar kepada jururunding-jururunding dan negara dan rakyat khususnya kepada kontraktor-kontraktor asing mendapat syarikat-syarikat insuran, pakar kerja di negara ini. Dan ini mungkin runding dan perkapalan tempatan serta dapat dicapai melalui pembentuk akan membawa kepada syarikat-syarikat J ururunding dan perkembangan-perkembangan yang kontraktor-kontraktor yang besar­ baharu di dalam bidang ini. besaran melalui proses penggabungan. Di samping itu, di dalam keadaan di Di dalam hal ini, Tuan Yang mana Kerajaan menghadapi masalah Dipertua, saya suka menyentuh satu kewangan untuk membiayai projek­ perkara iaitu berhubung dengan projek pembangunan, kumpulan kedudukan dan masalah yang dihadapi profesional yang bergabung adalah oleh syarikat-syarikat pakar perunding kumpulan yang boleh pada pandangan di negara ini khususnya syarikat­ saya memainkan peranan penting syarikat perunding Bumiputera. menampung masalah ini.

Tuan Yang Dipertua, pada masa ini Saya yakin memang telah ada peruntukan undang-undang syarikat-syarikat akitek, jurutera dan pertubuhan profesional misalnya Iain-lain syarikat profesional yang sedia Lembaga Jurutera dan Lembaga melaksanakan sendiri projek-projek Arkitek tidak membolehkan jurutera, Kerajaan dalam konteks dasar akitek dan juru ukur menjalankan pengswastaan. Tetapi malangnya perundingan secara bergabung dalam mereka tidak dapat bergerak ke arah sebuah syarikat berdaftar. Sedangkan m1 disebabkan sekatan-sekatan negara Iain penggabungan seperti ini sebagaimana yang saya maksudkan adalah dibolehkan. Peruntukan tadi. undang-undang yang sama juga menyekat syarikat-syarikat Dengan ha! yang demikian itu jururunding menjadi pemborong. Kerajaan pada pandangan saya patutlah mengkaji dengan teliti Dengan ha! yang demikian itu pada masalah ini dan jika perlu meminda pandangan saya adalah sangat sukar undang-undang pertubuhan kalau pun tidak mustahil syarikat­ profesional menghalang usaha-usaha syarikat tempatan akan dapat menggabung sebagai bidang-bidang mengambil bahagian secara langsung profesional di dalam sebuah syarkiat di di dalam perlaksanaan projek-projek negara ini. secara "Turnkey" kerana sistem ini memerlukan penggabungan pelbagai Tuan Yang Dipertua, pada masa ini bidang jururunding dan pemborongan kita patutlah merasa bangga kerana di dalam satu syarikat berdaftar. sudah terdapat beberapa kumpulan Dengan ha! yang demikian itu tidak profesional bumiputera terdiri dari hairanlah mengapa kita mendapati akitek, jurutera, juru ukur dan lain- 11317 31 OKTOBER 1983 11318 lain yang berjaya menubuhkan dibangkitkan oleh Ahli Yang syarikat-syarikat perunding yang Berhormat dari Lumut dalam ucapan dimiliki dan diusahakan sepenuhnya beliau beberapa hari yang lalu di mana oleh Bumiputera. Waiau bukan sahaja terdapat rintangan dari bagaimanapun, adalah didapati sektor swasta malahan dari kalangan penekanan jabatan-jabatan dan setengah sektor awam sendiri terhadap agensi-agensi Kerajaan untuk usaha pelaksanaan Dasar Ekonomi menyokong kepentingan serta Baru, khususnya dalam bidang menggalakkan pertumbuhan perundingan di negara ini. penyertaan bumiputera di dalam bidang-bidang tersebut adalah masih Sekian, Tuan Yang Dipertua, saya kurang memuaskan, malah boleh mohon menyokong. dikatakan agak mendukacitakan. Dr Abdul Hamid bin Pawanteh: Dalam proses pelaksanaan dasar Ahli-ahli Yang Berhormat diminta pengswastaan dan pelaksanaan projek­ duduk sebentar. projek melalui sistem "turnkey" penyertaan pertubuhan-pertubuhan Ahli-ahli Yang Berhormat, profesional Bumiputera mungkin akan Peraturan Mesyuarat 35 (2) di bawah jauh ketinggalan lagi jika tiada Peraturan-peraturan berbahas, langkah-langkah tertentu diambil. berbunyi:

Saya ada menerima rungutan­ "Jika dua atau lebih daripada rungutan bahawa syarikat-syarikat orang Ahli bangkit serempak, maka perunding Bumiputera agak sering Pengerusi hendaklah memanggil ahli menghadapi masalah mendapatkan yang dahulu sekali terpandang projek-projek besar Kerajaan seperti olehnya." projek jambatan dan pelaburan yang selama ini terdapat tendency hanya Masalah saya sekarang ialah saya dinikmati oleh perunding-perunding tepandang dua Ahli sekali iaitu Ahli tertentu sahaja. Yang Berhormat dari Jasin dan Ahli Yang Berhormat dari Kinta. Saya akan Lazimnya alasan-alasan yang memanggil Ahli Yang Berhormat dari diberikan ialah kerana tidak ada Jasin, akan tetapi memandangkan syarikat-syarikat perunding kemungkinan tugas saya berakhir pada Bumiputera yang layak pukul 5.45 petang, saya minta kalau melaksanakannya. Saya berpendapat boleh Ahli Yang Berhormat dari Jasin ini tidaklah sama sekali benar kerana supaya memberi peluang kepada Ahli telah ada syarikat-syarikat perunding Yang Berhormat dari Kinta. Kalau Bumiputera yang mempunyai tidak pun, saya akan mohon kebenaran kepakaran yang cukup serta mampu daripada Yang Berhormat Datuk melaksanakan projek-projek besar. Speaker. Masalahnya ialah mereka tidak Ahli Yang Berhormat dari Jasin. diberikan kepercayaan dan peluang di dalam sektor swasta terutamanya syarikat-syarikat perunding 5.22 ptg. Bumiputera sepenuhnya sama sekali tidak mendapat peluang yang Tuan Abdul Ghafar bin Baba (Jasin): sewajarnya. Tuan Speaker, say a ucapkan terima kasih kerana beri peluang kepada saya Ini ialah salah satu contoh tentang bercakap dan saya cuba bercakap masalah dan kekaburan pelaksanaan dengan pendek supaya memberi Dasar Ekonomi Baru yang lupa peluang kepada rakan-rakan saya yang 11319 31 OKTOBER 1983 11320 lain memberikan ucapan dalam Dewan bilangannya. Tetapi di Hanoi pula, ini. Kerajaan Vietnam, pemimpin­ pemimpin Vietnam telah menyatakan Pada 23hb Oktober, 1983, waktu hasratnya hendak menempatkan membahaskan Rang Undang-undang tenteranya atau melanjutkan Akta Pengambilan Tanah dalam pendudukan tentera Vietnam di Dewan ·ini, Ahli dari Kot a Mel aka Kampuchea selama 5 tahun lagi. tel ah membidas say a dengan mengatakan bahawa saya adalah Dalam ucapan saya setahun lalu di seorang perkauman hendak Dewan yang mulia ini; saya telah memecahbelahkan rakyat yang menyebutkan bahawa dalam tempoh berlainan keturunan dalam negara kita 10 tahun, jika sekiranya Vietnam tidak ini. meninggalkan Kampuchea, Kampuchea akan hilang daripada Walaupun dua orang rakan saya dunia ini dan negara itu akan menjadi dalam Dewan ini telah menolak sebahagian dari negara Vietnam. tuduhan itu, tetapi saya suka menyebut sekali lagi untuk direkodkan bahawa Pada perhitungan saya, memanglah saya adalah menafikan tuduhan beliau menjadi tujuan sebenarnya atau tujuan itu. Setiap kali dalam ucapan saya itu, terakhir Vietnam untuk menjadikan apabila saya menyebut soal "bangsa Kampuchea itu jajahan takluknya. asing" adalah diikuti dengan dua Kalau sekiranya penyelesaian yang perkataan yang lain iaitu "dari luar". segera tidak diwujudkan, sudah pasti lni bermakna "foreigners" dalam kebimbangan kita akan menjadi bahasa lnggeris. Saya tidak ada sama kenyataan. Tetapi bagaimanakah sekali berniat membangkitkan caranya soal ini boleh .diselesaikan semangat pecah-belah di antara kaum dengan cepat? dalam negara ini. Yang sebenarnya, Tuan Yang Dipertua, dalam kepala Apabila kita mengkaji atau parti-parti Pembangkang seperti DAP membincangkan soal Kampuchea, dua memang penuh bersarang dengan soal perkara yang mesti menjadi perkauman maka dengan sebab itu perhitungan kita. Yang pertama ialah mereka memikirkan bahawa orang lain hendak mengeluarkan tentera juga bersikap seperti mereka itu. Vietnam daripada Kampuchea; dan yang keduanya, kita juga mesti Tuan Yang Dipertua, saya ingin mengambil perhitungan ten tang menyentuh sedikit berkenaan dengan keselamatan nyawa rakyat Kampuchea keselamatan di rantau kita ini di itu apabila askar Vietnam berundur Tenggara Asia, iaitu mengenai isu daripada negara tersebut. Kampuchea. Negara India yang terkenal boleh Kita patut mengalu-alukan dan dikatakan sebagai juara perjuangan memuji langkah negara-negara kemerdekaan dalam dunia ini, ASEAN yang telah berusaha dengan mempunyai satu pendirian yang tidak mengenal penat dan lelah dan berlainan daripada negara kita dan mendapat kejayaan sedikit demi negara-negara lain di mana negara itu sedikit. Misalnya dalam Perhimpunan lebih mementingkan keselamatan Agung Bangsa-bangsa Bersatu yang nyawa rakyat Kampuchea sendiri dan baru lepas dengan usaha-usaha negara sampai tergamak negara itu ASEAN, maka jumlah negara-negara menyokong Kerajaan Heng Samrin. yang menyokong usu! supaya mendesak Vietnam keluar dari Tuan Yang Dipertua, saya katakan Kampuchea telah bertambah tadi dua perkara penting mesti menjadi 11321 31 OKTOBER 1983 11322 perhitungan kita! Yang pertama Nampaknya kuasa-kuasa besar tidak pengunduran tentera Vietnam. dan puas-puas dengan usahanya yang telah yang kedua keselamatan rakyat mencetuskan pertumpahan darah yang Kampuchea mesti dijalankan serentak. hebat di Asia Barat, di Afghanistan, di Askar Vietnam boleh jadi dapat Latin Amerika dan sekarang mereka mengawal menyelamatkan nyawa ini tidak senang melihat bahawa Asia rakyat Kampuchea daripada Tenggara ini berada dalam keadaan pembunuhan oleh regim Pol Pot aman dan damai dan mereka cuba ataupun Khmer Rouge. Tetapi hendak merempuh ke kawasan kita. nyatalah kita tidak dapat menerima Perkara ini patutlah mendapat jika sekiranya mereka terus menerus perhatian yang serius kerana kita ingin menduduki negara tersebut. Dalam hidup dalam aman dan damai bukan soal ini saya nampak tidak ada jalan sahaja di kawasan kita tetapi juga di lain lagi usaha yang boleh seluruh dunia. dilaksanakan selain daripada menempatkan pasukan keselaniatan daripada Bangsa-bangsa Bersatu dan Saya suka beralih kepada BMF. Sa ya boleh juga kita benarkan sebahagian menyokong penuh pendirian Perdana kecil tentera Vietnam bersama-sama Menteri yang baru-baru ini telah dengan tentera keselamatan atau mengatakan bahawa satu penyiasatan pasukan keselamatan Bangsa-bangsa yang lebih rapi akan diadakan supaya Bersatu untuk mengawal keamanan peristiwa BMF dapat dicungkil sehingga ke akar umbinya dan dapat negara itu sehingga dapat diadakan satu pilihanraya. memberikan kepuasan kepada rakyat negeri ini untuk mengetahui dengan sedalam-dalamnya. Saya memandang Saya amatlah bimbang sekiranya lebih jauh lagi perkara ini dengan tidak dibuat satu penyusunan yang adanya satu penyiasatan atau Kertas baru tentang keselamatan rakyat Putih diwujudkan, maka peristiwa itu Kampuchea. Jika Khmer Rouge dapat boleh dijadikan case study untuk berkuasa balik di negara itu, sudah dibaca oleh rakyat negeri ini supaya pasti mereka itu akan membunuh mereka dapat mempelajari bagaimana pengikut-pengikut Heng Samrin. satu-satu syarikat itu boleh menjadi Walaupun pekara ini soal negara asing maju dan bagaimana pula satu-satu tetapi ianya akan membawa kekacauan syarikat itu telah jatuh. dan akibatnya akan sampai juga kepada negara kita ini. Dengan Di negara yang maju seperti di ketiadaan campurtangan pasukan Amerika Syarikat memang ada badan­ keselamatan daripada Bangsa-bangsa badan yang berusaha untuk Bersatu untuk mengawal beberapa mencatatkan segala syarikat-syar.ikat tahun keamanan di negara itu dengan yang besar bagaimana mereka menjadi mengadakan pilihanraya sudah pasti satu syarikat yang maju dan besar dan negara tersebut akan menjadi hancur bagaimana pula ada syarikat yang telah lebur dan mungkin juga bahangnya bankrup. Maka orang-orang yang sampai ke negara kita. Lebih-lebih lagi kemudian yang ingin hendak dengan adanya berita tentang Russia menceburkan diri dalam perniagaan telah menambahkan kekuatan di mendapat pelajaran yang sangat baik Vietnam. Dengan adanya Russia daripada catatan atau sejarah yang menambahkan kekuatan di Vietnam, di bu at oleh jawatankuasa­ negeri Jepun pula berselindung di jawatankuasa Kerajaan atau orang sebalik pertahanan negaranya telah perseorangan di negeri itu. Saya mempertingkatkan kekuatan tertarik hati dengan langkah itu dan tenteranya. saya suka kiranya di Malaysia juga 11323 31 OKTOBER 1983 11324 study yang seperti itu dapat Buku Merah itu menitikberatkan soal diwujudkan, supaya ahli perniagaan infrastruktur yang dikelolakan oleh yang akan datang dapat mengkaji State Development Officer dan D. 0. sebab-sebab sebuah syarikat itu jatuh atau Pegawai Daerah menjadi orang­ dan bagaimana ia dapat meningkat orang yang penting di dalam tiap-tiap maju untuk dijadikan tauladan kepada daerah. masa yang akan datang. Pada masa ini infrastruktur di Kementerian yang patut mengkaji luarbandar itu boleh dikatakan maju soal ini, rasa saya tidak lain lagi dengan cepat tetapi penglibatan rakyat daripada Kementerian Perdagangan secara langsung dalam pembangunan dan Perusahaan. ekonomi masih lagi ketinggalan. Inilah satu perkara yang patut dikajikan Dalam Dewan dan di luar Dewan dengan bersungguh-sungguh juga, Tuan Yang Dipertua, banyak bagaimana usaha untuk melibatkan perkara-perkara kemajuan luarbandar rakyat luarbandar secara langsung yang telah dibangkitkan. Kerana dalam ekonomi dapat digembeling. memang benar kemiskinan memang wujud di luarbandar. Beberapa forum­ Saya mencadangkan supaya yang forum, seminar, mesyuarat dan pertama, diadakan satu skim untuk beberapa juga kertas kerja yang telah membawa penuntut-penuntut dibincangkan oleh cerdik-pandai kita keluaran universiti lebih ramai balik ke mengenai masalah kemiskinan luarbandar, kerana mereka terutama sekali kemiskinan di mempunyai pengetahuan yang tinggi luarbandar. Kita tidak boleh dan dipercayai oleh penduduk menafikan bahawa kemiskinan masih luarbandar supaya mereka itu dapat berluasan. Dengan usaha Kerajaan menjadi pemimpin ekonomi kepada tidak ada siapa yang boleh menafikan penduduk-penduduk luarbandar. kemiskinan telah banyak dibasmi. Untuk permulaan apakah tidak harus Tetapi tidak siapa juga boleh kita tempatkan di luarbandar itu lebih menafikan bahawa kemiskinan masih ramai ekonomis yang telah berjaya wujud di kalangan penduduk ataupun yang telah mendapat luarbandar. Segala buah fikiran yang pelajaran tinggi. Misalnya, jika baik-baik yang dikeluarkan oleh diadakan seorang ekonomis dalam cerdik-pandai kita selama ini. Yang tiap-tiap satu kawasan pilihanraya menjadi persoalan kita ialah sama ada Parlimen untuk memimpin rakyat di fikiran yang baik dan bernas itu sampai kawasan itu supaya menceburkan diri atau tidak ke pengetahuan penduduk secara langsung dalam ekonomi sudah luarbandar. Perkara ini yang saya fikir pasti faedahnya sangat besar. 154 penting dan patut kita kaji. Mengikut orang ekonomis yang saya sebutkan perhitungan saya kelemahan yang kita tadi jika ditempatkan dalam 154 dapati di kalangan penduduk kawasan Pilihanraya Parlimen boleh luarbandar ialah kerana mereka mengadakan persidangan sekali dalam kekurangan pimpinan pertengahan. tempoh tiga bulan untuk menyatukan Mereka lapar kepada pimpinan. tenaga bertukar-fikiran dan Mereka berkehendak kepada bekerjasama mencari jalan bagaimana pimpinan. Pada masa lampau di pembangunan ekonomi luarbandar bawah pimpinan Allahyarham Tun dapat disegerakan. Perjumpaan Abdul Razak telah diwujudkan Buku mereka itu bolehlah disimpulkan Metah di mana jentera pembangunan dalam satu badan yang kita sebutkan yang teratur telah dapat diwujudl$.an. Kaunsil Pembangunan Ekonomi Tetapi keadaan sekarang ini telah Luarbandar. Dengan adanya orang­ berubah. Dua puluh tahun yang lalu, orang yang tertentu yang ditugaskan 11325 31 OKTOBER 1983 11326 memajukan ekonomi penduduk Pada masa ini hanya orang dalam luarbandar, banilah dapat kita bandar dan sedikit benar orang Melayu mengetahui dengan sepenuhnya, yang tahu penggunaan perkhidmatan sejauh mana penglibatan ekonomi Kuala Lumpur Stock Exchange pada rakyat luarbandar telah berjaya, kita hal ianya boleh membuka mata rakyat dapat menerima feed-back atau maju dalam perniagaan. Satu perkara maklum-balas daripada mereka itu yang patut saya rasa patut mendapat tentang kesulitan-kesulitan yang pertimbangan semula daripada dihadapi oleh penduduk luarbandar. Kerajaan. Pada masa ini usaha memajukan Selain daripada itu, saya suka juga penduduk luarbandar dijalankan mencadangkan supaya anak-anak mengikut Kementerian-kementerian syarikat, kompeni yang telah yang tidak ada mempunyai kordinasi di diserahkan kepada PNB itu dijualkan antara satu Kementerian dengan yang dengan secara langsung kepada orang lain, menyebabkan banyak wang habis ramai. Pada masa ini orang ramai dan masa terbuang tetapi hasilnya hanya digalakkan untuk membeli terlalu sedikit melainkan diadakan Amanah Saham Nasional dan penganjur-penganjur yang tetap menunggu keuntungan setahun sekali. ekonomis yang saya sebutkan tadi Saya berpendapat 50% daripada mempunyai tanggungjawab yang khas saham anak-anak syarikat itu yang boleh menentukan bahawa hendaklah dijualkan dengan secara kemajuan benar-benar dapat langsung kepada orang ramai, dilaksanakan di kawasan luarbandar bukannya dengan menjual unit-unit. itu. Dengan penjualan saham secara Selain daripada itu, saya suka juga langsung orang ramai akan berpeluang memberi pandangan supaya penduduk untuk mengikuti perkembangan tiap­ luar bandar dibawa ke tengah untuk tiap syarikat di mana mereka mempelajari soal-soal penjualan mempunyai saham. Mereka juga dapat saham dalam negara kita ini. Pada mempelajari bagaimana syarikat itu masa ini galakan membeli saham berkembang dan mereka juga Amanah Saham Nasional memang seharusnya diberi peluang untuk dijalankan secara besar-besaran tetapi menjadi Ahli Lembaga Pengarah. pembelian saham daripada pasaran Dengan cara demikian, 1dengan terbuka daripada Kuala Lumpur Stock penglibatan secara langsung rakyat Exchange boleh dikatakan tidak ada. dapat diwujudkan dan ini sangatlah Pada masa yang lepas tanggungjawab penting. Kerana dalam Dasar ini telah dipikulkan kepada Amanah Ekonomi Barn sepanjang yang saya Saham MARA tetapi Amanah Saham ingat bukannya penyertaan modal MARA itu telah diberhentikan kerana sahaja dipentingkan tetapi penyertaan takut bercanggah dengan Amanah tenaga dan khidmat mereka itu juga Saham Nasional. Oleh kerana Amanah adalah penting. Maka dengan Saham Nasional telah berjalan lebih penjualan anak-anak syarikat secara daripada dua tahun dan mengikut langsung kepada orang ramai, saya penganjurnya mendapat kemajuan rasa Bumiputera boleh masuk ke maka sudah seharusnya pergerakan dalam pemiagaan secara besar­ Aman ah Saham MARA besaran. dipertimbangkan semula supaya rakyat jelata di kampung-kampung dapat Saya terbaca kenyataan yang dibuat mempunyai pengetahuan baharu oleh MARA. Oleh kerana mereka untuk menyertai pembelian saham kekurangan wang maka beberapa secara langsung daripada Kuala projek-projek MARA itu telah Lumpur Stock Exchange. diberhentikan termasuk Maktab 11327 31 OKTOBER 1983 11328

Rerrdah Sains MARA. Tuan Yang bidasan daripada parti Pembangkang. Dipertua, Maktab Rendah Sains Sebaliknya jika Kerajaan menaikkan MARA ini waktu ditaja, waktu saya cukai untuk pembangunan Kerajaan menjadi Pengerusi MARA dahulu, juga akan dikecam kerana adalah merupakan satu-satu maktab membebankan rakyat membayar cukai yang boleh mempercepatkan, yang banyak. Tetapi sebaliknya jika membanyakkan bilangan profesional Kerajaan tidak membuat kemajuan bangsa Melayu supaya dapat standing mereka ini juga akan mencaci dengan bangsa asing. Saya berasa Kerajaan dengan mengatakan dukacita kerana kekurangan wang Kerajaan tidak menunaikan janji maka MARA memberhentikan seperti yang dibuat dalam pilihanraya. pembukaan Maktab Rendah Sains Jadi, kepada mereka pinjam wang MARA ini. Saya fikir patutlah MARA daripada luar negeri tidak boleh, naik menumpukan tenaganya kepada dua cukai pun tidak boleh tetapi perkara yang penting: yang pertama pembangunan mesti dibuat secara memberikan latihan dan yang kedua raksaksa. Inilah pendirian parti mengadakan pimpinan. Pada mula­ Pembangkang yang saya harap dapat mula dahulu oleh kerana tidak banyak difahami oleh rakyat bahawa mereka agensi Kerajaan maka semua hanya pandai bercakap sahaja tetapi kemajuan orang Melayu dibebankan nyatalah program mereka hendak kepada MARA, maka MARA memajukan negara ini adalah kosong mengembangkan sayapnya, selain dan tidak dapat diterima oleh rakyat. daripada mengadakan latihan, MARA juga berniaga sendiri kononnya akan Bagi saya, saya menyokong dengan diserahkan projek itu apabila telah sepenuhnya bagi Kerajaan untuk maju kepada kaum Bumiputera. meminjam wang daripada luar negeri Tetapi oleh kerana orang Melayu boleh seberapa banyak yang boleh, kerana dikatakan telah banyak yang maju seperti kata saya dahulu dalam Dewan pada hari ini dan banyak agensi-agensi ini bukan semua negeri dalam dunia Kerajaan yang lain yang menceburkan boleh meminjam wang dengan senang diri dalam perniagaan juga maka tetapi bagi negara kita ini kita telah patutlah MARA ini menumpukan mendapat keyakinan daripada tenaganya kepada dua perkara yang peminjam-peminjam wang daripada saya sebutkan iaitu latihan dan luar negeri di atas kejujuran kita pimpinan. Tadi saya telah sebutkan membayar balik wang pinjaman dan dengan panjang lebar kepimpinan yang segala wang itu telah dibelanjakan perlu diwujudkan secara tegas di luar . untuk kepentingan rakyat. Makin bandar dan MARA barangkali juga banyak wang pinjaman yang kita dapat memainkan peranan penting perolehi tentulah makin banyak untuk membantu Council rancangan pembangunan yang dapat Pembangunan Ekonomi Luar Bandar kita jalankan. yang saya sebutkan tadi. Say a ikuti juga ucapan Yang (Tuan Yang Dipertua mem­ Berhormat Mulia Menteri Kewangan pengerusikan J awatankuasa) yang mengatakan 'off Budget' sebanyak $14 billion selain daripada $8 Tuan Yang D1pertua, dalam Dewan billion yang telah dinyatakan butir­ ini juga pihak Pembangkang telah butir halus-halusnya dalam menimbulkan rasa ketakutan kepada Belanjawan pada tahun ini. Saya rakyat kerana negara ini meminjam dapati wang yang sebanyak $14 billion wang terlalu banyak daripada luar itu yang akan dibelanjakan pada tahun negeri. Apabila Kerajaan meminjam hadapan juga adalah memberi faedah wang yang banyak ianya telah dapat kepada rakyat negeri ini, kepada 11329 31 OKTOBER 1983 11330 penduduk luar bandar sama ada ianya Pada masa yang telah lalu latihan digunakan untuk LLN, untuk vokasional kepada pemuda-pemuda di lebuhraya, untuk telekomunikesen luar bandar ini sangatlah terhad dan ataupun untuk HICOM. Semuanya ini setengah-setengahnya telah ada memberikan faedah kepada bukan diberhentikan kerana kononnya sahaja bagi penduduk dalam bandar apabila pemuda itu diajar bertukang tetapi juga penduduk luar bandar. kayu dan apabila keluar daripada sekolah itu mereka bukan bertukang Di sini saya suka menasihatkan Kerajaan supaya perindustrian berat kayu tetapi pergi membuat kerja lain menoreh getah ataupun menangkap yang hendak dilaksanakan itu tidak ditumpukan di kawasan bandar sahaja. ikan. Perkara ini tidak dapat kita elakkan. Yang sebaik-baiknya kita Satu daripada usaha untuk membuka mata penduduk luar bandar dengan memberikan peluang latihan kepada seramai-ramai pemuda terutama sekali cepat ialah dengan membawa di luar bandar sama ada mereka itu perindustrian berat itu luar bandar. Ini adalah satu cara untuk mahu menggunakan ilmu yang diterimanya itu secara langsung mempercepatkan kita mengubah sikap ataupun tidak tetapi memberikan ilmu penduduk luar bandar supaya maju dalam perindustrian. Dan yang pengetahuan kepada mereka itu keduanya perindustrian berat terpaksa merupakan satu cara bagi membolehkan atau meramaikan lagi difikir dengan halus. Ian ya dilaksanakan bukan semata-mata pemuda-pemuda yang berpengetahuan di luar bandar. kerana prestigious bagi negara kita tetapi sebenar-benarnya projek yang Kita tidak mahu pemuda-pemuda di boleh mendatangkan keuntungan. Soal luar bandar atau penduduk di luar pemasaran menjadi soal yang penting. bandar mengharapkan pertolongan Semua negara dalam dunia ini boleh daripada penduduk-penduduk dalam mengeluarkan berbagai-bagai bandar apabila radio, televisyen perindustrian berat tetapi mereka itu mereka rosak semuanya terpaksa enggan berbuat demikian kerana dibawa ke bandar dan kurang jumlah memikirkan bahawa mungkin pemuda-pemuda yang boleh pasarannya sangat sukar didapati dan mengambil kontrek memasukkan api pasaran . dalam negeri adalah sangat elektrik, bekalan air dan sebagainya di terhad mengikut bilangan rakyat luar bandar dan mereka itu negeri masing-masing. Dan jika sekiranya · perkara ini tidak mengharapkan daripada penduduk dalam bandar. Perkara yang seperti ini diperhitungkan dengan halusnya memang banyak kita dengar dalam mungkin duit yang banyak itu akan Dewan ini dan juga di luar Dewan dan hilang sebagaimana hilangnya wang saya berharap Kerajaan benar-benar yang digunakan oleh BMF di Hong akan mengambil berat perkara ini. Jika Kong itu. dengan tidak ada latihan yang cukup Tuan Yang Dipertua, banyak juga seperti yang saya katakan tadi, segala ucapan yang telah dikemukakan dalam usaha orang kampung untuk Dewan ini berkenaan dengan latihan penambahan penghidupan mereka itu kepada pemuda-pemuda. Saya suka akan tercurah kepada penduduk­ juga menambah sebagai penduduk luar bandar sedangkan menitikberatkan soal ini. Seperti kata perkara-perkara itu bukanlah satu saya tadi penduduk luar bandar latihan yang susah untuk diusahakan berkehendakkan pemimpin dan oleh penduduk luar bandar sendiri. pemimpin itu ada mempunyai banyak cawangannya dan satu daripadanya Tuan Yang Dipertua, seperti janji ialah mengadakan latihan yang cukup. saya tadi saya tidaklah hendak 11331 31 OKTOBER 1983 11332 bercakap panjang untuk memberi mengurangkan kemiskinan rakyat peluang kepada rakan-rakan saya yang yang tinggal di kawasan luar bandar. lain inilah ucapan ringkas saya dalam Tetapi cara manakah Kerajaan kita Dewan ini. dapat meneruskan dan membasmikan kemiskinan jika jalan raya tidak dapat Tuan Yang Dipertua: Yang diperbesarkan. Jalan raya atau jalan­ Berhormat dari Batang Lupar. jalan kecil keutamaan yang sangat perlu dibina. Rancangan-rancangan 5.53 ptg. pembangunan luar bandar tidak dapat disediakan, juga tanah-tanah yang luas Datuk Edwin anak Tangkun (Batang dan tanah-tanah yang subur tidak Lupar): Tuan Yang Dipertua, saya dapat memberi faedah kepada rakyat. bangun untuk membahaskan Rang Rakyat di kawilsan luar bandar tidak Undang-undang Perbekalan 1984 yang dapat menanam bermacam-macam dibentangkan oleh Yang Behormat tanaman dengan cara besar-besaran. Mulia Menteri Kewangan pada 21hb Kalaulah Kerajaan kita tidak dapat Oktober, 1983. Di samping menyediakan jalan ke kawasan luar menyokong Belanjawan 1984 ini, ingin bandar, bagaimanakah Kerajaan kita saya menyentuh beberapa perkara akan dapat menambahkan basil yang amat penting kepada rakyat di pendapatan dari tanaman seperti seluruh negara khasnya kepada rakyat kelapa sawit, lada hitam, koko, getah yang tinggal di kawasan luar bandar. dan sebagainya kalaulah pokok yang saya sebutkan di sini tidak ditanam Tuan Yang Dipertua, kita semua dengan secara besar-besaran maka sedia maklum bahawa negeri Sarawak basil pendapatan negara kita pun tidak sebuah negeri dalam Malaysia yang dapat terjamin di masa yang akan sangat luas dan didapati bahawa datang. banyak tanah-tanah yang subur dan perlu dibuka untuk ditanam secara Cara hidup rakyat kaum petani di besar-besaran. Rakyat di negeri kawasan luar bandar memanglah Sarawak baru-baru ini telah dianggap dan diarah menanam padi. menyambut ulangtahun yang ke 20 Mereka juga telah dibantu oleh Sarawak merdeka dalam Malaysia dan Kerajaan dengan subsidi bantuan baja mungkin ramai Ketua-ketua Pejabat dan sebagainya. Tetapi bantuan yang dari seluruh negara khasnya dari sedia ada sekarang tidak memuaskan, Semenanjung telah dijemput oleh kerana masih banyak terdapat di Kerajaan Negeri Sarawak termasuk kawasan luar bandar, kais pagi makan Menteri-menteri, Speaker-speaker, pagi, kais petang makan petang. Kaum Ahli-ahli Dewan Negara dan Ahli-ahli petani seluruh negara telah diarah oleh Dewan Rakyat dan mereka telah Kerajaan juga supaya mereka melihat dengan puas hati di bandar menanam buah-buahan dan sayur­ Kucing. sayuran untuk menampung cara penghidupan mereka. Kaum petani Tuan Yang Dipertua, negen sedar mereka telah bekerja dari pukul Sarawak, di bandar Kucing, bandar 6.00 pagi sehingga pukul 6.00 petang Sibu, bandar Miri dan pekan-pekan tetapi pendapatan mereka didapati yang lain amat maju kalaulah belum lagi dapat diubahsuaikan dibandingkan dengan 20 tahun yang bahkan jalan-jalan yang perlu Jepas. Tetapi kalaulah kita menyiasat diperbesarkan ke kawasan luar bandar dengan teliti berapa peratuskah supaya buah-buahan dan sayur­ pengurangan kemiskinan rakyat di luar sayuran mereka dapat dikeluarkan ke bandar telah tercapai. Tujuan pasaran. Kalau tidak ada jalan maka Kerajaan kita memanglah ingin semua tanaman itu tidak dapat 11333 31 OKTOBER 1983 11334 dikeluarkan dengan cepat maka seluruh rakyat khasnya rakyat di luar sayuran itu telah menjadi buruk dan bandar akan menerima dan oleh sebab itu kemiskinan takyat di menyokong konsep Kerajaan Barisan kawasan luar bandar tidak dapat dan juga Budget 1984 ini tidak boleh berkurangan. Mungkin 10 tahun yang menjadi soal oleh parti Pembangkang akan datang lagi kemiskinan rakyat di kerana pilihanraya Negeri Sarawak luar bandar tidak dapat dihapuskan. (State Election) telah disediakan pada hujung tahun ini atau akhir dalam Oleh hal yang demikian, Tuan Yang tahun 1984. Dipertua, saya telah merayu kepada Kerajaan Pusat khasnya kepada Tuan Yang Dipertua, Menteri-menteri yang memandangkan kemerosotan harga bertanggungjawab supaya mereka lada hitam di pasaran dunia pada tahun akan dapat menubuhkan jawatankuasa 1983 ini, saya mencadangkan supaya atau Badan Penyiasat supaya kawasan­ Menteri yang bertanggungjawab akan kawasan yang masih ketinggalan dan dapat mengambil perhatian yang berat tiada jalan raya, perlu dibina dengan kerana kalaulah pengeluaran lada seberapa segera. hitam ke pasaran dunia dari Malaysia telah bertambah kurang berbanding Tuan Yang Dipertua, masanya dengan dua tiga tahun yang lalu, saya sudah tiba dan Kerajaan kita perlulah telah bersetuju dengan pandangan menambahkan jentera-jentera moden sahabat saya dari Lambir yang untuk membantu kaum petani, kerana bercakap dengan panjang lebar kalaulah kita menggunakan misalnya mengenai pengeluaran lada hitam ke kerbau maka basil mereka tidak sesuai pasaran dunia. bahkan memerlukan jentera-jentera yang moden untuk menggalakkan Tanaman lada hitam di negara kita tanaman mereka. Selain daripada itu perlu digalakkan. Kaum petani di juga, mereka perlu dilatih supaya Sarawak selain dari menanam padi kaum petani akan dapat menjalankan mereka memanglah berhati-hati jentera-jentera yang moden dan menanam lada hitam kerana tanah kemudian semua tanah mereka yang mereka masih luas dan subur. Tetapi luas dan subur akan dapat dibuka oleh kerana kemerosotan harga lada dengan bermacam tanaman dari masa hitam di pasaran dunia hari ini maka ke semasa. mereka terpaksa mencari pekerjaan di Brunei, Singapura dan Saudi Arabia. Tuan Yang Dipertua, Belanjawan 1984 ini tidak mengelirukan kepada Pada masa ini, lebih 40% rakyat dari rakyat yang berpendapatan rendah negeri Sarawak telah bekerja di luar walaupun banyak orang telah bimbang bandar kerana upah mereka bekerja sebelum ianya dibentangkan dalam di luar negeri sangat memuaskan. Ini Dewan yang mulia ini kerana anggapan satu langkah yang perlu diambil mereka pilihanraya sudah lepas dan perhatian oleh Kerajaan supaya mungkin barang-barang keperluan tanggagaji kaum pekerja di negara kita harian telah perlu dinaikkan untuk ini dapat seimbang dengan tanggagaji menampung Belanjawan Negara kita. di negara kita ini tidak dapat Tetapi selepas Belanjawan itu diubahsuaikan maka banyaklah rakyat dibentangkan maka banyak terdapat Malaysia khasnya rakyat dari negeri dalam surat khabar, contohnya pada Sarawak tidak mahu pulang ke 24-10-83 Chinese Chambers of tanahair mereka dan Kerajaan kita Commerce Negeri Sarawak telah telah rugi lebih-lebih lagi di waktu menyambut baik Budget dalam tahun pilihanraya. Kita semua sedia maklum 1984 dan kita juga berharap bahawa bahawa semasa pilihanraya dalam 11335 31 OKTOBER 1983 11336 tahun 1982 terdapat lebih 50% sahaja Tuan Yang Dipertua, selain dari itu di kawasan luar-bandar di negeri berhubung dengan penubuhan bank­ Sarawak yang telah turun mengundi. bank di Malaysia. Rakyat di negara ini Inilah sebab kerana hampir 40% rakyat haruslah berterima kasih kepada kaum bumiputera di negeri Sarawak Kerajaan kerana dengan bertambah telah bekerja di luar negeri. lebih banyak bank-bank di negara kita Tuan Yang Dipertua, masanya ini dan lebih mudah lagi rakyat belum tiba iaitu Kerajaan Malaysia meminjam dari bank-bank tertentu, ini belum dapat meminda Akta satu langkah yang baik. Strategi Suruhanjaya Pilihanraya sepertimana Kerajaan kita sentiasa di Singapura sudah meningkat menjadi bertanggungjawab kepada rakyat International Law, dengan izin. supaya rakyat yang betul-betul ingin Kalaulah rakyat di negara itu tidak menyertai di bidang perdagangan dan turun mengundi maka rakyat itu tidak perindustrian akan digalakkan dan taat kepada negara dan kemudian bank-bank tertentu boleh memberi mereka yang tidak turun mengundi itu pinjaman kepada mereka dan juga disiasat supaya ianya akan dihalau dari bank-bank di negara kita telah diarah Singapura. Maka negara kita Malaysia supaya memberi pinjaman kepada belum lagi dapat berbuat demikian. pihak swasta supaya mereka akan Tetapi apa yang penting walaupun dapat membangunkan negara. masanya belum tiba, pada pendapat Langkah untuk memperkukuhkan saya, Kerajaan Pusat perlulah perdagangan dan pembangunan memberi arahan kepada seluruh rakyat negara. Malaysia yang bekerja sementara di luar negeri dan arahan ini perlulah Negara kita, Tuan Yang Dipertua, melalui radio, suratkhabar ataupun harapan rakyat khasnya kaum Duta-duta Malaysia supaya apabila bumiputera di seluruh negara Malaysia Kerajaan kita mengadakan pilihanraya amat berpuashati, kerana pada ketika Parlimen ataupun Dewan Undangan ini bank-bank tertentu boleh memberi Negeri semua rakyat yang telah pinjaman kepada rakyat yang betul­ bekerja sementara di Brunei, betul ingin menyertai di bidang Singapura dan di Saudi Arabia perlulah kontraktor dan perdagangan. balik ke tanahair mereka supaya Misalnya, seorang itu bekas parajurit mereka akan dapat memilih calon yang dan telah ingin menyertai di dalam betul bertanggungjawab kepada bidang kontrkator atau perdagangan negara dan rakyat amnya dan saya ataupun joint-venture, permohonan berharap bahawa Kerajaan haruslah mereka telah ditimbangkan oleh bank­ ambil perhatian dalam perkara ini. bank tertentu. Ini satu contoh Kerajaan boleh menolong rakyat Tuan Yang Dipertua, · Malaysia khasnya kaum bumiputera di negara sebuah negara yang bebas dan telah ini. menjadi pemerintah tengah dalam dunia ini. Kerajaan kita ·tidak persia Kita tinjau kepada tahun-tahun sesiapa pun, walaupun demikian kita kebelakangan, semenjak lebih 20 perlu berhati-hati supaya semua rakyat tahun ini berapa peratuskah Malaysia dapat ditetapkan di negara pembangunan seperti kedai-kedai yang kita ini dengan kukuh dan tanggagaji dipunyai oleh kaum bumiputera di skim pekerja dalam negara Malaysia negara ini? Rakyat bumiputera ini perlu dikaji semula upah gaji memang ingin menyertai kaum bukan pekerja-pekerja dsi negara kita ini bumiputera di negeri ini supaya sama­ dapat seimbang dengan harga barang­ sama ma ju di bidang perdagangan dan barang harian di masa yang akan perindustrian. Oleh hal yang demikian, datang. Kerajaan kita perlulah menghantar 11337 31 OKTOBER 1983 11338 lebih ramai lagi murid-murid yang Berhormat Menteri-menteri tidak lulus peperiksaan di sekolah menjawab soalan dalam Dewan yang menengah Kerajaan supaya mereka mulia ini mereka mengatakan bahawa dapat berlatih di pusat-pusat latihan rancangan-rancangan pembangunan Kerajaan dari semasa ke semasa. jalan, bekalan elektrik, bekalan air dan sebagainya yang ditumpukan kepada Tuan Yang Dipertua, kita dapati kawasan luar bandar akan diteruskan. bahawa berpuluh-puluh ribu murid­ Inilah harapan rakyat luar bandar, murid di seluruh negara Malaysia yang rakyat memang sedar walaupun tidak lulus peperiksaan di sekolah Kerajaan kita tidak dapat memberi menengah Kerajaan dan kalaulah dengan segera tetapi rakyat juga telah murid-murid yang tidak lulus dalam sentiasa sabar dan menunggu peperiksaan ini telah dibiarkan, maka rancangan yang telah dicadangkan oleh penyelewangan di negara kita akan Kerajaan. Tidak ada di dalam dunia ini bertambah buruk di masa akan datang. walaupun negara maju dapat memberi Namun demikian, Kerajaan kita satu projek dengan sekali gus bahkan perlulah ambil perhatian yang serius dengan cara berperingkat-peringkat. supaya rakyat khasnya murid-murid Kelemahan rancangan yang yang tidak lulus dalam peperiksaan di dicadangkan oleh Kerajaan memang sekolah menengah Kerajaan perlulah sering berlaku di negara kita ini disiasat dengan teliti supaya mereka khasnya di negeri Sarawak tetapi apa akan dapat menampung pelajaran yang sangat penting ialah Kerajaan kita mereka. Selain dari itu Kerajaan kita memerlukan lebih banyak lagi juga perlu menambahkan Sekolah­ manpower, orang yang cekap, orang sekolah Vokasional (vocational yang ada cukup pengalaman dan juga School), Technical School dan semua pegawai-pegawai perlu diarah sebagainya dan sepatutnya sekolah supaya dapat bekerjasama di antara tersebut perlu ditubuhkan di setiap satu sama lain supaya semua projek Bahagian. Misalnya, di negeri Sarawak yang dicadangkan oleh Kerajaan akan setiap Bahagian dibahagi kepada 7 dapat dilaksanakan dengan sempurna. Bahagian dan dalam satu Bahagian perlu diberi sebuah Vocational School supaya dapat memberi kemudahan Tuan Yang Dipertua, berhubung kepada murid-murid yang berdekatan dengan ~risis dalam Parti SNAP dan ini juga akan dapat mengurangkan semenjak beberapa bulan yang lalu, perbelanjaan mereka semasa mereka saya minta izin membacakan: masuk ke sekolah tersebut. Berhubung dengan pinjaman luar "The New Straits Times, Kuching, negeri, pada pendapat saya pinjaman Saturday: It will be a free-for-all for luar negeri perlu diteruskan, kerana the. SNAP National Party (SNAP) negara kita sedang membangun dan and the breakaway Parti Bangsa kita perlu lebih banyak lagi peruntukan Dayak Sarawak (PBDS) in the dari setahun ke setahun. Kalaulah forthcoming State election. They will pinjaman itu disalahgunakan, misalnya not use the Barisan symbol. This was pinjaman itu untuk membeli senjata announced here today by the untuk memerangi negara lain, maka Sarawak Chief Minister, Datuk saya pun tidak bersetuju tetapi oleh Patinggi Haji Taib Mahmud after a kerana pinjaman·luar negeri itu untuk meeting of the Sarawak Barisan pembangunan negara, maka pinjaman National Council on Saturday." itu perlu diteruskan. Tuan Yang Dipertua, kita semua Tuan Yang Dipertua, berhubung sedia maklum bahawa bila Yang dengan krisis ini, saya ingin bercakap 11339 31 OKTOBER 1983 11340 sedikit di dalam krisis tersebut. Juga kami berharap bahawa akan Semenjak lebih 20 tahun SNAP semua komponen parti di seluruh ditubuhkan maka semua J awatankuasa Malaysia akan dapat menyokong parti Tertinggi dalam parti itu telah baru itu masuk ke dalam Barisan bekerjasama kerana masa itu semua Nasional kerana kerusi parti baru itu Ahli~ahli Dewan Rakyat dan Ahli-ahli dalam Dewan Undangan Negeri kami Dewan Undangan Negeri telah terus mendapat 11 kerusi dan SNAP 6 kerusi menjadi Ahli Jawatankuasa Tertinggi dan di dalam Dewan yang mulia ini National Council. Tetapi apabila parti baru mendapat 7 kerusi dan Presiden Parti SNAP tersebut SNAP 2 kerusi. Maka oleh sebab itu diambilalih oleh bukan keturunan Parti Bansa Dayak Sarawak perlulah di bangsa Dayak Sarawak, maka krisis dalam Barisan. dalam parti tersebut bertambah buruk. Tambahan pula Jawatankuasa Tertinggi yang baru dalam parti itu Tuan Yang Dipertua, saya juga ingin calon-calon yang telah kalah dalam menyentuh kerana pada 30hb pilihanraya tahun 1970 dan tahun 1974 Oktober, 1983 ini iaitu Ketua Parti dan pandangan bangsa Dayak Sarawak SNAP menerangkan bahawa mereka bahawa parti itu sudah tidak adil dan mencadangkan supaya 18 Ahli yang kaum bumiputera Dayak Sarawak memenangi pilihanraya dalam tahun telah bimbang dan kami telah 1979 akan terus bertanding dan berunding dengan rakyat luar bandar menggunakan simbol parti mereka supaya perlu atau tidak parti baru sendiri iaitu "555", dengan izin. Apa ditubuhkan di negeri Sarawak supaya salahnya jika Ketua Parti SNAP itu ini akan dapat menjaga kepentingan bertanding derigan 48 kerusi Ahli rakyat di luar bandar, kerana kalau Dewan Undangan Negeri di negeri parti baru itu tidak ditubuhkan maka Sarawak kerana mereka ingin ramai mereka akan menyokong calon menggunakan simbol parti mereka Bebas atau calon DAP di dalam sendiri. Tetapi bagi pihak parti Bansa pilihanraya yang akan datang. Jadi Dayak Sarawak bahawa semua parti kerusi Barisan Nasional pula akan Nasional haruslah menggunakan bertambah kurang di peringkat Negeri. simbol Barisan Nasional iaitu Dacing. Maka oleh sebab itu perlulah Parti Tetapi kami telah timbang kerana Bangsa Dayak Sarawak ditubuhkan, kalaulah disediakan dengan "555", dan parti baru itu juga perlu di dalam dengan izin, maka ini akan dapat perintah Barisan Nasional supaya berpeluanglah bagi parti OAP ataupun keselamatan dalam negara kita ini calun Bebas masuk bertanding. Dan dapat dikawal dari semasa ke semasa. jika OAP dan calun Bebas dapat kemenangan maka ini telah Walaupun ada golongan dari Parti mengurangkan kerusi Barisan dalam SNAP telah menentang tetapi kita Dewan Undangan Negeri Sarawak. dapat sokongan dari parti komponen Saya tidak percaya parti SNAP akan seperti SUPP dan Parti PBB telah dapat kemenangan yang lebih besar menyokong penuh atas kemasukan dalam pilihanraya yang akan datang parti baru itu ke dalam Barisan ini. Nasional dan kami mengucapkan ribuan terima kasih kepada komponen Tuan Yang Dipertua, kita mesti parti yang menyokong khasnya Parti ingat, kita bimbang kalaulah Ketua PBB dan Parti SUPP yang sudah Parti Barisan telah menerima cadangan memberi pandangan mereka kepada Presiden Parti SNAP, Dato James parti barn sernasa mereka Wong, kami khuatir kerusi Barisan bermesyuarat pada bulan Ogos yang akan bertambah kurang seperti lepas. pilihanraya dalam tahun 1982 yang 11341 31 OKTOBER 1983 11342 mana kerusi Barisan Nasional telab dan menentang Kerajaan Indonesia bertambab kurang masa itu. dalam tahun 1964. Mengikut dalam sejarah ini, saya fikir Kerajaan Pusat Yang kedua, kami bimbang baruslah memberi pertimbangan berhubung dengan keselamatan dalam kepada bangsa Dayak Sarawak iaitu negara dan oleb hal yang demikian pembangunan luar bandar perlu Parti Bangsa Dayak Sarawak telah diperkembangkan walaupun ekonomi menerima cadangan Perdana Menteri di dalam dunia ini telah merosot tetapi dan cadangan Ketua Menteri Sarawak rancangan luar bandar haruslab supaya dapat parti Barisan kelak diteruskan dan rakyat kbasnya bangsa menggunakan simbol Barisan. Dayak Sarawak berbarap babawa Kerajaan Pusat agar dapat Tuan Yang Dipertua, mengikut menyediakan dua kali ganda laporan pendaftaran Kerajaan Negeri peruntukan kepada rakyat di kawasan Sarawak dalam tabun 1980 masib luar bandar di negeri Sarawak. terdapat lebib 40% penduduk­ penduduk keturunan kaum bangsa Tuan Yang Dipertua, berbubung Dayak (bumiputera) iaitu Iban dan dengan pendapatan basil negara kita Ahli-abli Dewan Rakyat dari 24 kerusi pada hari ini babawa Malaysia adalab dalam Dewan yang mulia ini, 13 kerusi sebuab negara yang dianggapkan adalab terdiri dari keturunan bangsa sebuab negara yang sangat cepat maju Dayak Sarawak. kalaulab dibandingkan dengan negara lain yang sudah merdeka lebib seratus Juga dalam sejarah babawa sebelum tabun. Pengeluaran minyak Malaysia Malaysia ditububkan maka ramai dari Terengganu dan Bintulu telab bangsa Dayak/Iban Sarawak telab bermula keluar; begitu juga gas cair menjadi "tracker" dan mereka Malaysia. Oleb kerana minyak di dibantar ke Tanab Melayu untuk negara kita ini mungkin meningkat mengbapuskan komunis Malaya. maka Kerajaan kita perlulab Begitu juga dalam tabun 1962 bila menyediakan penapis min yak Malaysia akan bermula dicadangkan (refinery) di negara ini, kemudian kita bahawa komunis pun bergerak di akan dapat menyimpan minyak (stock) negeri Sarawak. Tetapi oleb sebab kita. Pada masa ini oleh kerana bangsa Dayak Sarawak telab menjadi Kerajaan kita belum dapat mendirikan tulang belakang Kerajaan di negeri refinery maka kita terpaksa Sarawak dan semua bangsa Dayak mengbantar minyak mentab kita Sarawak telab menyokong penub atas kepada luar negeri walaupun barga penububan Malaysia maka adalah minyak mentab kita telab jatub di Malaysia bari ini. pasaran dunia. Selain dari itu Kerajaan meneruskan menghantar lebib ramai Sejarab dalam tabun 1964 Kerajaan lagi rombongan dari negara Malaysia Indonesia yang dipimpin oleb Presiden ke negara asing supaya dapat berdailog Sukarno juga telab "mengganyang" lebib rapat dengan negara-negara Malaysia. Tentera Indonesia dan asing. bersama-sama dengan TNKU (Tentera Nasional Kalimantan Utara) iaitu Tuan Yang Dipertua, mengenai komunis dari negeri Sarawak dan pinjaman wang dari luar negeri, saya bersama-sama komunis dari Indonesia berpendapat perlu Kerajaan telah menububkan kem-kem di meneruskan kerana pinjaman itu sempadan Sarawak/Indonesia. Tetapi untuk membangunkan negara dan bangsa Dayak Sarawak tidak bersetuju dapat menambabkan lagi basil di masa dengan kerajaan Indonesia, maka depan negara kita, babkan negara bangsa Dayak/Iban telah berjuang maju masib lagi meminjam wang dari 11343 31 OKTOBER 1983 11344 bank-bank untuk membangunkan Akhirnya, saya sekali lagi negara. menyokong Rang Undang-undang Perbekalan, 1984 ini.

Fasal hutang negara, Tuan Yang Dipertua, yang telah bertambah besar Tuan Yang Dipertua: Yang dari setahun ke setahun· seperti apa Berhormat dari Kinta. yang dicadangkan oleh parti OAP itu sebenarnya adalah mengikut 6.19 ptg. pertambahan population kita, yang bertambah besar mungkin hutang pun Tuan Lim Liang Seng (Kinta): bertambah juga. Memang sudah Terima kasih, Tuan Yang Dipertua, menjadi kebiasaan negara-negara yang sedang membangun, Kerajaan kita kerana diberi peluang berucap. perlu meminjam wang dari luar negeri Tuan Yang Dipertua, saya ban gun untuk memelihara rakyat kita di masa bersama-sama dengan rakan-rakan hadapan khasnya untuk membantu saya untuk mengambil bahagian dalam rakyat kaum petani yang masih perbahasan terhadap Rang Undang­ ketinggalan di bidang perdagangan dan undang Perbekalan 1984 yang telah perindustrian supaya dalam tahun 1990 dibentangkan oleh Yang Berhormat bahawa rakyat kaum Bumiputera di Mulia Menteri Kewangan di Dewan seluruh negara akan dapat mencapai yang mulia ini pada 21hb Oktober yang 30% dalam bidang perdagangan dan lalu serta memberi sedikit sebanyak perindustrian. pandangan saya dalam beberapa perkara. Akhir sekali, Tuan Yang Dipertua, Saya ingin mengucapkan setinggi­ menyentuh pelajaran di luar negeri, tinggi tahniah kepada Yang Berhormat pada pendapat saya walaupun negara Mulia Menteri Kewangan atas Malaysia telah ada lima buah universiti pembentangan Belanjawan 1984 ini dan sebuah lagi akan dibina, tetapi yang mana telah mendapat sambutan pelajaran di seberang laut harus perlu baik dan pujian dari seluruh lapisan digalakkan supaya murid-murid kita di masyarakat. seberang laut akan dapat bertukar fikiran dengan murid yang datang dari Pada keseluruhannya Belanjawan negeri yang lain dan cara memilih ini telah disifatkan sebagai realistik dan murid-murid yang hendak belajar ke tidak menyulitkan rakyat yang seberang laut pun perlu berpendapatan rendah. dipertimbangkan supaya ianya dipilih dari tiap-tiap negeri dalam Malaysia. Misalnya, Tuan Yang Dipertua, dari Kepada saya terdapat tiga perkara Sabah 5, Sarawak 6, Pulau Pinang 7, dari ciri-ciri belanjawan 1984 yang agak Wilayah Persekutuan 8, Terengganu 3, menonjol sekali: Kedah 4 dan sebagainya. Kalaulah cara memilih murid yang belajar ke Pertama, Belanjawan 101 seberang laut setimpal maka setiap menunjukkan bahawa Kerajaan akan negeri yang dalam Malaysia ini sangat meneruskan usaha-usahanya untuk puas hati. Oleh hal yang demikian, mengubahsuai strukturnya kepada say a berharap bahawa Yang dasar dan program Kerajaan yang Berhormat Menteri Pelajaran akan bertujuan untuk mengurangkan deficit ambil perhatian berat dengan cara-cara imbangan pembayaran serta memilih murid-murid yang hendak mengukuhkan lagi kedudukan belajar ke seberang laut. kewangannya. 11345 31 OKTOBER 1983 11346 Kedua, dalam mengurangkan dalam mengadakan langkah-langkah perbelanjaan melalui pengubahsuaian ini Kerajaan akan terns bersikap serta penjadualan semula program­ berhati-hati serta menggunakan program ·untuk melindungi ekonomi pendekatan dan strategi yang negara, Kerajaan telah cuba dengan seimbal).g. sedaya upaya bagi mempastikan supaya program sosio-ekonomi negara Saya ingin menyatakan sokongan tidak akan terjejas terutamanya saya yang penuh kepada pandangan­ kebajikan rakyat dari golongan yang pandangan beberapa orang pakar yang berpendapatan rendah. mengatakan bahawa langkah-langkah perlu diambil untuk mengurangkan Ketiga, langkah-langkah yang telah saiz hutang luar dan juga pandangan diambil untuk memperbaiki bahawa campuran atau saduran modal perdagangan dan untuk menambah ekuiti dan aliran masuk pinjaman basil Kerajaan tidak akan dengan izin, the mix of equity capital menambahka.n beban ke atas golongan and loan inflows haruslah disemak yang berpendapatan rendah. semula. Ini adalah penting sebagai satu langkah untuk mengukuhkan lagi Tuan Yang Dipertua, saya kedudukan kewangan kita. berpendapat bahawa keazaman dan usaha-usaha Kerajaan untuk Tuan Yang Dipertua, baru-baru ini meneruskan pengubahsuaian struktur sebuah negara ASEAN telah kepada dasar dan program yang mengadakan satu langkah untuk bertujuan untuk mengurangkan deficit menurunkan nilai matawangnya, akan imbangan pembayaran serta untuk tetapi langkah ini tidak memberi kesan mengukuhkan lagi kedudukan yang dihajati dan tidak dapat kewangan negara adalah patut diberi mengatasi masalah-masalah pujian dan hendaklah diberi sambutan ekonominya. Lantaran itu sebarang baik serta sokongan sepenuhnya oleh percubaan untuk mengikuti jejak ini setiap rakyat. Cuma sebuah Kerajaan adalah kurang sesuai dan wajar. Saya yang penuh bertanggungjawab dan mengatakan demikian oleh kerana bersifat 'Bersih, Cekap dan Amanah' ketika ini terdapat juga pandangan dari sahaja mempunyai keazaman politik kalangan pakar ekonomi yang untuk berbuat demikian, demi untuk berpendapat bahawa salah satu kepentingan negara jangka panjang. langkah untuk mengatasi masalah ekonomi dan kewangan kita adalah Tuan Yang Dipertua, padahal dengan menurunkan nilai ringgit memandangkan latar belakang berbanding dengan matawang rakan keadaan dan environment ekonomi dagangan utama Malaysia. dunia masa sekarang ini negara-negara membangun tidak ada apa-apa Tuan Yang Dipertua, kita telah alternative atau pilihan melainkan diberitahu oleh Menteri Kewangan untuk mengadakan pengubahsuaian yang pertanian akan terus menjadi asas ekonomi yang besar dan hebat, utama ekonomi kita untuk beberapa mengurangkan penggunaan peribadi tahun yang akan datang. Sektor ini dan perbelanjaan Kerajaan supaya mengandungi kumpulan isi rumah yang sumber-sumber untuk pelaburan dan berpendapatan rendah yang paling pengeksportan dapat diadakan. tinggi. Kira-kira 2/3 daripada jumlah Sesungguhnya pengubahsuaian adalah pekebun-pekebun kecil memiliki tanah thema yang popular dan sesuai bagi kurang· daripada 2 hektar. Menyedari semua negara membangun pada masa tentang kesusahan pekebun-pekelmn sekarang ini. Waiau bagaimanapun, kecil ini khususnya usaha-usaha adalah menjadi harapan saya bahawa Kerajaan akan dipertingkatkan untuk 11347 31 OKTOBER 1983 11348 mengadakan galakan-galakan serta memperteguh lagi kedudukan juga kemudahan-kemudahan yang kewangan kita untuk cost­ lebih banyak dan lebih baik untuk effectiveness ataupun untuk mencapai membantu mereka menambah hasil yang lebih berkesan dari pendapatan-saya menyokong perbelanjaan yang terhad. Dasar fiskal langkah-langkah ini. atau belanjawan adalah bertujuan untuk mencapai lebihan dalam akaun W alau bagaimanapun semasa supaya kita dapat memandangkan satu kenyataan akhbar menggunakan lebihan ini untuk baru-baru ini yang meramalkan membantu kita membiayai kemungkinan Indonesia mendahului Perbelanjaan Pembangunan. Ini sudah Malaysia sebagai pengeluar getah yang tentu membantu kita mengurangkan pertama, saya berharap Malaysia pinjaman. Kepada saya ini bererti kita hendaklah juga menumpukan hendaklah menyedari serta perhatian dan usahanya yang lebih di mengenalpastikan kelemahan­ dalam penyelidikan-penyelidikan kelemahan kita sama ada pentadbiran, jangka panjang di dalam perusahaan dasar ataupun perancangan supaya kita ladang, jika sekiranya negara kita ingin dapat mencari jalan atau ikhtiar untuk mengekalkan kedudukan yang mengatasi kelemahan-kelemahan itu. mendahului negara-negara lain di Adalah juga perlu kita mengubah sikap dalam pengeluaran getah dan kelapa kerja dan cara pemikiran kita sawit dan juga ingin menduduki mengenai sesuatu. Sesungguhnya kedudukan yang tinggi pada tahun ramai telah menyatakan pendapat 2000. Penyelidikan ini adalah perlu bahawa dalam jangka panjang cabaran untuk mengatasi masalah dan cabaran kepada semua negara membangun yang akan timbul dalam perusahaan adalah untuk menggunakan sumber­ ladang yang berkemungkinan sumber mereka yang terhad secara menjejaskan pengeluaran bahan­ lebih berkesan dan saksama. Setiap bahan utama negara kita dengan Kerajaan menghadapi satu cabaran berkesan. Adalah diramalkan bahawa iaitu apa juga objektif-objektif pada tahun 2000 Malaysia akan cuba politiknya sekalipun matlamat mendahului Thailand dengan sedikit Kerajaan itu adalah untuk mencari sahaja sementara Indonesia akan tidak jalan yang paling baik dan berkesan jauh ke belakang menduduki bagi mencapai objektif-objektif itu. kedudukan ketiga, jika sekiranya kadar Banyak bukti telah didapati dari mana­ menurun yang kurang 2% bagi mana sahaja dan memperlihatkan pengeluaran getah di Malaysia itu seberapakah manfaat atau keuntungan berterusan. Bagi kelapa sawit dan boleh diperolehi melalui keberkesanan gambarannya adalah lebih atau efficiency yang lebih .... menyenangkan. Malaysia telah menduduki tempat pertama sejak tahun 1980 lagi dan dijangka akan Tuan Yang Dipertua: Yang berada jauh di hadapan dalam Berhormat masa sudah cukup. Sila pengeluaran kelapa sawit pada tahun sambung esok. 2000 dan selepas tahun itu. Ahli-ahli Yang Berhormat saya agak Tuan Yang Dipertua, semasa masih banyak lagi Ahli-ahli yang menyentuh Perbelanjaan Mengurus hendak berucap dan sebagaimana saya Belanjawan 1984, Yang Berhormat telah sebutkan, saya mintalah pada Mulia Menteri Kewangan telah besok hari dan selepas daripada itu menyatakan bahawa Perbelanjaan dalam masa perbahasan dasar ini tiap­ Mengurus akan terus diperkemas tiap Ahli berucap tidak lebih daripada sebagai langkah yang berterusan untuk 20 minit. Saya rasa 20 minit cukup 11349 31 OKTOBER 1983 11350 memadai dan jika sekiranya tiap-tiap Mesyuarat ditangguhkan pada jam Ahli berucap selama 20 minit, saya rasa 2.30 petang esok. boleh kita memberi peluang kepada ramai Ahli-ahli yang hendak berucap. Dewan ditangguhkan Rada pukul Ahli-ahli Yang Berhormat, 6.30 petang.