Stichting FC Twente '65 Postbus 564 7500 an ENSCHEDE Jaarrekening

Stichting FC Twente ’65 Postbus 564 7500 AN ENSCHEDE

Jaarrekening 2016-2017

blz. 1

INHOUDSOPGAVE blz. nr.

KERNCIJFERS ...... 3

BESTUURSVERSLAG ...... 4

BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN ...... 5

JAARVERSLAG DIRECTIE ...... 7

JAARREKENING ...... 11

Geconsolideerde balans per 30 juni 2017 (na resultaatverdeling) ...... 12

Geconsolideerde winst- en verliesrekening over het seizoen 2016/2017 ...... 14

Geconsolideerd kasstroomoverzicht ...... 15

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling ...... 16

Toelichting op de geconsolideerde balans ...... 25

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening ...... 35

Overige toelichtingen ...... 38

Enkelvoudige balans per 30 juni 2017 (na resultaatverdeling) ...... 39

Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2016/2017 ...... 41

Toelichting op de enkelvoudige balans ...... 42

Toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening ...... 43

OVERIGE GEGEVENS ...... 44

Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat ...... 44

Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar ...... 44

Gebeurtenissen na balansdatum ...... 44

Controleverklaring van de onafhankelijk accountant ...... 45

blz. 2

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

KERNCIJFERS (bedragen x € 1.000) 2016/2017 2015/2016 2014/2015 2013/2014 2012/2013 Resultaten

Netto-omzet 29.399 31.181 38.745 41.756 45.244

Som der bedrijfslasten -30.431 -38.249 -44.591 -45.405 -50.768

Bedrijfsresultaat -1.032 -7.068 -5.846 -3.649 -5.524

Financiële baten en lasten -914 10.387 -4.064 -3.955 -3.750

Resultaat voor transferactiviteiten -1.946 3.319 -9.910 -7.604 -9.274

Transferresultaten 1.801 4.577 5.973 -2.594 -1.433

Resultaat voor belastingen -145 7.896 -3.937 -10.198 -10.707

Belastingen 0 -15 -2.171 2.018 2.142 Aandeel derden 0 -30 -46 -12 -

Nettoresultaat -145 7.851 -6.154 -8.192 -8.565

Balans

Vergoedingssommen 819 3.931 11.757 15.070 18.616

Groepsvermogen per 30 juni -5.586 -5.441 -13.292 -7.138 1.054

Werkkapitaal per 30 juni * -7.080 -20.314 -25.734 -26.355 -22.257

Liquide middelen per 30 juni 9.199 5.132 655 428 2.240

Kasstroom

Kasstroom uit operatie -6.511 -8.545 -4.952 -11.233 -1.533

Kasstroom uit investeringen 14.931 6.466 6.461 -2.349 2.627

Kasstroom uit financieringen -4.353 6.556 -1.282 11.770 -51

Netto kasstroom 4.067 4.477 227 -1.812 1.043

Werknemers

Gemiddeld aantal werknemers 139 161 209 229 214 (fte’s)

* Inclusief liquide middelen

blz. 3

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

BESTUURSVERSLAG Stichting FC Twente ’65 heeft ten doel het bevorderen van het betaalde voetbal in Twente en het verwer- ven en behouden van de meerderheid van aandelen in het kapitaal van FC Twente ’65 B.V.. Bij de uitoe- fening van het doel bevordert de Stichting de onafhankelijkheid en zelfstandigheid van FC Twente ’65 en de daarmee verbonden organisatie. Het bestuur van Stichting FC Twente ’65 bestaat uit: - J.M.A. van der Lof (voorzitter) - M.N. Rouwhorst (penningmeester) - H.J.G. Boers - H.J.G. Keizer - A.E. Fuhri Snetlage Het Stichtingsbestuur heeft het afgelopen boekjaar meerdere malen vergaderd zowel zonder als met de directie en de Raad van Commissarissen van FC Twente ’65 B.V. (gecombineerde vergadering). De voorzitter van het Stichtingsbestuur is aanwezig geweest bij het merendeel van de vergaderingen van de Raad van Commissarissen. Daarnaast heeft er regelmatig informeel overleg plaatsgevonden. Volgens de statuten van FC Twente ’65 B.V. worden de bestuurders en de commissarissen van FC Twente ’65 B.V. benoemd, geschorst en ontslagen door de algemene vergadering en daarmee het Stich- tingsbestuur. Het Stichtingsbestuur stelt ook de bezoldiging en de verdere arbeidsvoorwaarden van iedere bestuurder vast. Volgens de statuten van FC Twente ’65 B.V. zijn bovendien de volgende besluiten onderworpen aan de voorafgaande goedkeuring van het Stichtingsbestuur: - Het wezenlijk wijzigen van de naam of de handelsnaam van de vennootschap; - Een wezenlijke wijziging van de kernactiviteiten van de vennootschap; - Een wezenlijke wijziging van het FC Twente logo of de FC Twente clubkleuren; - Het wijzigen van de kleuren van het (thuis)shirt waarin wordt gespeeld; - De inrichting van de jeugdopleiding en de scouting; - Alle besluiten die een directe invloed hebben op het lidmaatschap van de KNVB en/of op (het hebben van) de licentie; - Overdracht van de onderneming of vrijwel de gehele onderneming aan een derde; - Het vaststellen van de begroting voor een boekjaar. Aangezien de activiteiten van Stichting FC Twente ’65 zich beperken tot bovenstaande besluitvorming, verwijst het Stichtingsbestuur naar het onderstaande bericht van de raad van commissarissen alsmede het jaarverslag van de directie zoals deze zijn opgenomen in de jaarrekening van FC Twente’65 B.V. die op 25 september 2017 is vastgesteld door het Stichtingsbestuur. Enschede, 25 september 2017 Bestuur Stichting FC Twente ’65

J.M.A. van der Lof (voorzitter)

M.N. Rouwhorst H.J.G. Boers (penningmeester)

H.J.G. Keizer A.E. Fuhri Snetlage

blz. 4

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN De Raad van Commissarissen (RvC) houdt toezicht op de Directie van FC Twente en staat deze (desge- vraagd) bij met advies. De RvC handelt met inachtneming van de statuten. De samenstelling van de Raad van Commissarissen gedurende het boekjaar 2016-2017 is als volgt: Jan Schutrups - voorzitter (28-04-2016) Koen Groenewold - financiën (17-06-2016) Ton Heerts - maatschappelijk (28-04-2016) Bernard Fransen - voetbaltechnisch (17-06-2016) Sanne Lohman - HR (17-06-2016) Dennis Schipper - commercie (06-03-2017) De RvC heeft het afgelopen boekjaar meerdere malen vergaderd, zowel zonder als met directie en een aantal maal in het bijzijn van (de voorzitter) van het Stichtingsbestuur (gecombineerde vergadering). Daarnaast heeft er regelmatig informeel overleg plaatsgevonden. Vanwege de vele – met name financiële – ontwikkelingen bij de club in het seizoen 2016-2017, is er vaak en intensief beroep gedaan op inzet en expertise van de RvC. De RvC heeft in dat kader tijdens het boekjaar gemeend een financiële commissie in te moeten stellen onder leiding van commissaris Koen Groenewold. Dit had mede te maken met de totstandkoming van jaarstukken 2015-2016, het traject van de gemeentelijke herfinanciering en de continuïteit in het belastingdossier in samenhang met de overgangsperiode naar een nieuwe financieel directeur. Nu de club langzaamaan in rustiger vaarwater komt en een definitieve invulling is gegeven binnen de directie aan de portefeuille financiën en operatie kan de RvC haar rol op een ‘gezondere’ manier invullen, dat wil zeggen op gepaste afstand. In het boekjaar is de RvC tot (nieuwe) afspraken gekomen voor haar functioneren in de toekomst. Onderwerpen waarover afspraken zijn gemaakt, zijn daarbij onder andere het rooster van aftreden en de installatie van een technische- en auditcommissie evenals een ge- degen rapportage structuur en structuur van de te behandelen onderwerpen op de agenda van de RvC vergaderingen De technische- en auditcommissie & mutaties RvC Beide bovengenoemde commissies bestaan uit tenminste twee commissarissen en zijn op 29 mei 2017 geïnstalleerd. De auditcommissie vergadert tenminste een keer per kwartaal met de directie en bestaat uit Koen Groenewold (voorzitter) en Ton Heerts (lid). De auditcommissie heeft primair een controlerende en adviserende rol op financieel terrein richting de directie. De technische commissie is gericht op het toezien op de naleving door de directie van de reglementen van KNVB en UEFA en het desgewenst adviseren van de directeur technische zaken over zaken met betrekking tot de ontwikkeling en uitvoering van het voetbaltechnische beleid. De commissie vergadert tenminste eenmaal per half jaar met de directeur technische zaken en bestaat uit Bernard Fransen (voorzitter) en Jan Schutrups (lid). Beide commissies veranderen nog van samenstelling door het vertrek van Jan Schutrups (voorzitter) en Ton Heerts. Zij hebben aangegeven per 1 oktober 2017 te vertrekken uit de Raad van Commissarissen, waarbij Ton Heerts wel actief blijft als bestuurslid van Stichting ‘Scoren in de wijk’. Beide heren hebben te kennen gegeven dat zij na een intensieve periode - waarin een aantal lastige dossiers aan de orde zijn geweest en tot goede afronding zijn gebracht - het tijd is om hun prioriteit weer volledig te kunnen wij- den aan hun andere werkzaamheden. Conform statuten is de Stichting FC Twente ’65 verantwoordelijk voor hun opvolging. Voetbaltechnisch FC Twente kende een zeer roerige start van het voetbalseizoen 2016/2017. Door alle ontwikkelingen buiten het veld – die betrekking hadden op het veiligstellen van het voortbestaan van de club – kon pas

blz. 5

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

een op zeer laat moment duidelijkheid worden geboden aan (jeugd)spelers en stafleden over hun toekomst bij FC Twente. Ook het aantrekken en verkopen van spelers werd hierdoor bemoeilijkt. Ondanks deze grote onzekerheid, en het feit dat er sprake is van minimale middelen, is met grote inzet gewerkt om zo goed mogelijk te presteren. In het bijzonder voor René Hake en zijn staf die onder de genoemde omstandigheden boven verwachting gepresteerd heeft met een uiteindelijke zevende plek in de Eredivisie. De uitsluiting van play-offs voor Europees voetbal is daarom nog eens extra pijnlijk. Het raakt het voetbalbedrijf ook komend seizoen in zijn kern. Financiën FC Twente staat voor een zeer zware financiële opgave. Veel – zo niet alles – stond in het boekjaar in het teken van noodzakelijke stappen richting financiële gezondmaking. De steun van externen was daarbij onontbeerlijk. In het bijzonder de gemeente Enschede (middels een herfinancieringstraject), ABN AMRO Bank NV, ING Bank NV en een groep ondernemers (ook wel ‘garantgroep’) hebben de club bijgestaan in de voor haar moeilijkste periode uit haar bestaan. Zonder hun hulp had de club het waarschijnlijk niet gered. Mede met behulp van die steun kon FC Twente de noodzakelijke stap zetten naar categorie 2 van het KNVB-licentiesysteem. De RvC constateert dat FC Twente nog altijd voor grote financiële en sportieve opgaven staat, maar ook dat – mede met de komst van directeur Erik Velderman – er sprake is van een strakke financiële discipline. Een onzekere factor is de situatie rondom de Belastingdienst. Duidelijkheid en beheersbaarheid is in het belang van de toekomst van de club. Ook de grote schuldenlast – al zijn en worden hierin belangrijke stappen voorwaarts gezet – blijft een constant punt van aandacht en inspanning. Zo laten ook de cijfers in dit jaarverslag duidelijk zien. Voor een nadere toelichting op de financiële situatie van FC Twente, verwijst de RvC naar het jaarverslag van de directie. Commercieel Ondanks alle perikelen bij de club, heeft FC Twente veel steun ervaren van haar sponsoren. Toch moet worden vastgesteld dat de commerciële inkomsten de afgelopen jaren teruglopen. Het vereist veel inzet en een duidelijke visie om die trend ten goede te keren. De RvC verwacht in dat kader dat een verdere professionalisering van het commerciële apparaat daaraan een positieve bijdrage kan leveren. Op 6 maart 2017 is Dennis Schipper toegetreden tot de Raad van Commissarissen. Hij is daarbij de portefeuille commercie gaan invullen. Maatschappelijk Een van de benoemde kernwaarden in de beleidsvisie is ‘noaberschap’. Daarmee geeft de club nog eens aan onverminderd prioriteit te geven aan haar maatschappelijke activiteiten en regiofunctie. Samen met de maatschappelijke partners is Stichting FC Twente, scoren in de wijk daarin de drijvende kracht. De activiteiten zijn – ondanks alle problemen bij de club – altijd doorgegaan. Ook de gemeente Enschede heeft – in het kader van de garantstelling – nog eens het belang hiervan uitgesproken. De RvC onder- streept ook in dat kader het belang van een commissaris maatschappelijke zaken. Met het beleidsplan ‘GEWOON doen, gewoon DOEN’ ligt er een meerjarenplan gedragen door de ach- terban. De stip op de horizon is 2020. Tot die tijd zal de club nog tal van (financiële) uitdagingen ont- moeten, die het hoofd moeten worden geboden. Geduld, discipline en beleid zijn daarin cruciaal wat betreft de RvC. Op deze plek wil de RvC nog eens haar grote waardering en dank uitspreken voor de directie, medewerkers, vrijwilligers, supporters, sponsors en overige stakeholders. Als het afgelopen seizoen ons een ding geleerd heeft, dan is het wel dat zij de basis zijn van FC Twente.

Raad van Commissarissen FC Twente ’65 B.V.

blz. 6

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

JAARVERSLAG DIRECTIE Voorwoord Het seizoen 2016-2017 is het seizoen van de start van de wederopbouw van FC Twente. De club kruipt langzaam uit het diepe dal. Op alle fronten wordt met nieuwe energie gewerkt om de club weer terug te brengen waar het hoort, namelijk in de top 6 van Nederland. Dat gaat niet van vandaag op morgen, maar beetje bij beetje, stapje voor stapje. Veel zal in het teken blijven staan van financiële gezondmaking van de club, want een gezonde situatie is de basis om de ambities waar te kunnen maken. Ondanks belangrijke stappen, is daarvan op dit moment nog geen sprake. Ook dat vraagt tijd. Realiteitszin en Twentse nuchterheid staan voorop. Brede steun en draagvlak in de regio zijn cruciaal. Sportief A-selectie De sportieve voorbereiding op het seizoen 2016-2017 was ronduit chaotisch. Door lange onzekerheid kon pas in een laat stadium hiermee worden gestart. Natuurlijk waren er daarom deze zomer zorgen over de eerste selectie. Een aantal belangrijke spelers vertrok. Bijvoorbeeld Gutierrez, Schilder, Uvini, Cabral en later ook Ziyech. Als er al sprake was van transferinkomsten, dan konden die niet worden geïnves- teerd in de spelersgroep. Met minimale middelen moest worden gezorgd voor een eredivisiewaardige ploeg. Seys en Trajkovski werden gehuurd, Thesker vastgelegd, Klich aangetrokken en door de goede contacten met Manchester City konden Yeboah, Unal en later ook Celina worden gehuurd. De doelstelling was snel duidelijk: eerst veilig spelen en daarna verder kijken. In de winterstop werden Oussama Assaidi, Jos Hooiveld en Enis Bunjaki aangetrokken. Onder leiding van René Hake – met wie een nieuw tweejarig contract werd overeengekomen tot de zomer van 2019 – zagen we een jonge frisse ploeg die boven verwachting presteerde, uiteindelijk resulte- rend in een zevende plek. De lach keerde terug in De Grolsch Veste. Het zorgde er misschien ook wel voor dat het verwachtingspatroon voor het nieuwe seizoen hoger ligt. De middelen van FC Twente zijn echter nog steeds zeer beperkt. Een flink aantal sterkhouders vertrok begin dit seizoen, waaronder Unal, Celina, Yeboah, Marsman, Ede, Mokotjo en Klich. FC Twente moest zich op de transfermarkt noodgedwongen richten op jonge talenten, transfervrije spelers en huurconstruc- ties. Er konden en kunnen geen hoge transfersommen worden betaald. Ook in die wetenschap werden onder andere Brondeel, Holla, Gjordjev, Boere, Laukart, Kvasina, Vuckic, Liendl, Tighadouini en Lam begin dit seizoen aangetrokken. Het is ook om bovengenoemde redenen dat de doelstelling voor dit seizoen in eerste instantie ‘veilig spelen’ is. FC Twente Voetbalacademie Op sportief vlak ligt de prioriteit bij het weer opbouwen van de jeugdopleiding. Die is de laatste jaren ‘kind van de rekening’ geworden en dat mag bij een voetbalclub niet gebeuren. Een betere aansluiting van de opleiding bij het eerste elftal is en blijft een van de speerpunten. Mede daarom is Sjors Ultee aan de staf van het eerste toegevoegd, omdat hij zich onder andere toelegt op het begeleiden van talenten. Jong FC Twente is in het seizoen 2016-2017 gedegradeerd naar de derde divisie, mede vanwege het feit dat in allerijl een elftal moest worden samengesteld. Dit seizoen kon daar de noodzakelijke kwaliteitsim- puls aangegeven worden met een doorselectie en het aantrekken van een aantal talentvolle (buitenlandse) spelers. Daarnaast is Dennis Demmers met ingang van het nieuwe seizoen aangesteld als hoofdtrainer van Jong FC Twente. Er wordt gewerkt aan een voetbal-beleidsplan. Vragen als “Wat verwachten we van onze spelers en trainers, binnen maar ook buiten de lijnen?” “Hoe kunnen we onze spelers zo optimaal mogelijk ontwikke- len?” komen daarbij bijvoorbeeld aan de orde. Kortom, hoe richten we ons voetbalhuis in en zorgen we voor een optimaal topsportklimaat in alle facetten.

blz. 7

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Trainingslocaties Bij een topsportklimaat hoort ook een topsportlocatie voor alle teams. Duidelijk is dat de huidige locaties daar in onvoldoende mate aan voldoen. Er zijn inmiddels meerdere gesprekken geweest hierover, zowel met de gemeente Enschede als met de gemeente Hengelo. Deze hebben ertoe geleid dat de Hengelose gemeenteraad heeft ingestemd met een investering in de renovatie van het hoofdgebouw. In totaal is er voor de renovatie van het hoofdgebouw ca. 934.000 euro nodig. De renovatie vindt in twee fases plaats. In de eerste fase investeerde de gemeente Hengelo 440.000 euro en FC Twente 160.000 euro. De tweede fase gaat van start, zodra het resterende bedrag van 334.000 euro beschikbaar is bij FC Twente. We zijn als club verheugd met het vertrouwen en de steun van de gemeente Hengelo – die mede-eigenaar is van het gebouw. Het is ook nodig om onze eerste selectie en de ‘bovenbouw’ van de Voetbalacademie top- sportwaardige faciliteiten te kunnen bieden. We kunnen daarmee ook onze ‘Scoren in de wijk’- activiteiten een goede plek bieden. Met de gemeente Enschede – en alle andere betrokken partijen in Enschede – wordt gesproken over een verbetering van de faciliteiten voor de onder- en middenbouw op het Diekman-terrein, daar waar veel van de jeugdspelers ook naar de LOOT-school gaan en immers de historische roots van FC Twente liggen. FC Twente Vrouwen De FC Twente Vrouwen zijn ondergebracht in Stichting FC Twente Vrouwen. De speelsters schreven afgelopen seizoen – onder leiding van de nieuwe trainer Tommy Stroot – opnieuw historie. Na het berei- ken van het hoofdtoernooi van de Women’s Champions League, werd Sparta Praag in de Round off 32 tweemaal verslagen. In de Round off 16 was opnieuw Barcelona te sterk. In de competitie greep de ploeg naast de titel en eindigde het als tweede. Een aantal sterkhouders vertrok naar grote buitenlandse clubs en ook daardoor krijgen talentvolle jonge speelsters de kans zich te bewijzen. FC Twente ondersteunt de stichting financieel met 100.000 euro per jaar. Europees Kampioenschap Vrouwen Op het gebied van vrouwenvoetbal verdient de Women’s EURO 2017 speciale vermelding. De Grolsch Veste was op 3 en 6 augustus het toneel van de respectievelijk halve finale (Nederland – Engeland) en finale (Nederland – Denemarken). Samen met de gemeente Enschede trad FC Twente op als gastheer. Het werd een evenement om met veel voldoening op terug te kijken, mede dankzij de prestaties van de Oranje Vrouwen die beide wedstrijden wonnen en historie schreven in Enschede door Europees Kampi- oen te worden. Financieel Het boekjaar is afgesloten met een klein verlies na belasting van € 145.000. Vorig jaar was dit een winst van € 7,9 miljoen, grotendeels als gevolg van de kwijtscheldingen van leningen en rente (€ 14,3 miljoen). Het huidige resultaat wordt sterk beïnvloed door de transferopbrengsten van Ziyech en de – op basis van fiscaal advies – opgenomen fiscale voorziening ad € 5,9 miljoen in deze jaarrekening. FC Twente ver- leent medewerking aan het onderzoek van de Belastingdienst en hoopt op snelle duidelijkheid. Daarbij is niet alleen de hoogte van een eventueel te verwachten naheffing van belang, maar ook de voorwaarden van betaling. Het negatieve operationele resultaat wordt mede veroorzaakt door dalende inkomsten. Met name de sponsoring staat onder druk. De opbrengsten daalden van € 31,2 miljoen in seizoen15/16 naar € 29,4 miljoen. De bedrijfslasten daalden van € 38,3 miljoen naar € 30,4 miljoen dankzij onder andere een da- ling van de personeelskosten met 3,9 miljoen. Na transferresultaten kon daarmee het netto resultaat beperkt blijven tot een verlies van € 145.000. Door het verlies van € 145.000 staat het eigen vermogen per 30 juni 2017 op negatief € 5,6 miljoen. Re- kening houdende met de achtergestelde leningen bedraagt het garantievermogen per 30 juni 2017 positief € 0,7 miljoen. Door omzetting van kortlopende schulden naar langlopende schulden is het werkkapitaal in het verslagjaar verbeterd van € -20,3 miljoen naar € -7,1 miljoen. Deze verbetering is met name een gevolg van het herfinancieringstraject met de gemeente Enschede dat op 16 februari 2017 uiteindelijk zijn beslag kreeg.

blz. 8

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Die herfinanciering houdt in dat de bestaande lening van de gemeente aan FC Twente – van 17 miljoen euro –wordt gehandhaafd, echter tegen marktconforme, gunstiger voorwaarden. Daarnaast staat de gemeente garant voor 8,4 miljoen euro op basis waarvan FC Twente een nieuwe financiering heeft afgesloten om daarmee haar lopende kortlopende leningen te herfinancieren. Het plan was en is erop gericht om het risico voor de gemeente te minimaliseren en tegelijkertijd een gezonde toekomst van FC Twente mogelijk te maken. Het college van B&W en de gemeenteraad zijn niet over één nacht ijs gegaan, het was een lang traject dat bijna anderhalf jaar heeft geduurd. FC Twente heeft veel waardering voor de zorgvuldigheid, waarmee het college en de raad te werk zijn gegaan en zaken hebben gewogen. Dit alles heeft een aanzienlijk positief effect op de rente- en aflossingsverplichtingen. Door dit langdurige gemeentelijke traject alsmede vanwege de inschakeling van adviseurs en advocaten op een aantal juridische dossiers heeft FC Twente noodgedwongen veel advieskosten moeten maken. Over het afgelopen boekjaar heeft dat in totaal circa € 1,2 miljoen euro gekost. Duidelijk is dat de club nog steeds in een situatie zit waarin de tering naar de nering moet worden gezet. Dat betekent onverminderd scherp blijven op de kostenkant en de dalende trend van inkomsten om pro- beren te buigen. Transferopbrengsten kunnen niet of slechts ten dele worden geherinvesteerd. Dat is de realiteit van FC Twente en dat vraagt om nuchtere keuzes en financiële discipline. De absolute toppriori- teit bij FC Twente is nog steeds financiële gezondmaking, waarbij het verder afbouwen van de schulden een van de speerpunten is. FC Twente bevindt zich dankzij de herfinanciering, de steun van het Twentse bedrijfsleven en haar financiële discipline sinds november 2016 weer in categorie 2 van het KNVB- licentiesysteem. Organisatie & Management Het gemiddelde personeelsbestand was op 30 juni 2017: 135,8 fte. Ter vergelijking; in de zomer van 2014 was dat nog 232 fte (bijna 100 fte meer). De club heeft het personeelsbestand noodgedwongen aanzienlijk in omvang terug moeten brengen. Bepaalde organisatorische zaken zijn afgestoten dan wel effi- ciënter ingericht. Op bestuurlijk niveau was een aantal wijzigingen te constateren. De mutaties binnen de RvC zijn in het bericht van de raad van commissarissen reeds benoemd. Ook in het Stichtingsbestuur (de aandeelhouder van FC Twente ’65 B.V.) zijn twee mutaties te constateren. Alexander van der Lof (voorzitter) en Henk Keizer hebben aangegeven per 1 oktober 2017 te vertrekken. De opvolging is nog niet bekend. Op direc- tieniveau is – na een zorgvuldige procedure – op 1 januari 2017 Erik Velderman toegetreden als Financi- eel & Operationeel Directeur. In dat kader danken wij Onno Jacobs voor zijn inzet voor de club en het nog langer beschikbaar blijven, evenals Koen Groenewold voor zijn bijdrage aan een zo soepel mogelijke overgangsperiode. Per 14 augustus 2017 is er een commercieel manager aangesteld om zo meer com- merciële slagkracht te krijgen. Ook hier is een zorgvuldige procedure betracht. Het is voor FC Twente van groot belang om de juiste mensen op de juiste plekken te hebben om zo kwalitatief goed en slagvaar- dig te kunnen opereren. De vele vrijwilligers die de club helpen zijn daarbij ook van ‘levensbelang’ voor FC Twente. Wel was het nodig om bij de club de regels en afspraken wat betreft het vrijwilligersbeleid verder aan te scherpen. In het afgelopen boekjaar heeft FC Twente een klokkenluidersregeling geïntroduceerd en een externe vertrouwenspersoon aangesteld. Daarnaast is er een Ondernemingsraad (OR) in oprichting onder leiding van een voorbereidingscommissie. De OR moet dit kalenderjaar – 2017 – definitief haar beslag krijgen. Sociaal-maatschappelijke positie Onder het mom ‘iedereen verdient een kans om te scoren’ is FC Twente al sinds jaar en dag actief op maatschappelijk gebied via haar Stichting FC Twente, scoren in de wijk. Dat past ook bij Twente: ‘noaberschap’, het naar elkaar ‘omzien’. Dat doet de stichting samen met haar maatschappelijke partners. De projecten van de stichting zijn op een viertal gebieden: sport, gezondheid, scholing en betrokkenheid. Ook het afgelopen boekjaar zijn er weer tal van projecten en activiteiten uitgevoerd. Speciale vermelding verdienen: de FC Twente Cup (wijkentoernooi), ‘Scoren met gezondheid’ (gezondheidsprogramma in de wijken) en de gezonde voetbalcursus (cursus voor basisschoolleerlingen). blz. 9

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Een nieuw groot project staat in de startblokken, te weten: “Supporters van elkaar”, waarbij gezond- heidswinst en participatie van achtergestelde gezinnen vooropstaan. Voor een volledig overzicht van alle activiteiten verwijzen wij naar het jaarverslag van de stichting. Tot slot Met ruim 70 interviews vanuit diverse geledingen als basis heeft de club haar beleidsvisie ‘GEWOON doen, gewoon DOEN’ gepresenteerd. Daarin komen vragen als ‘Waar staat de club voor? Waar wil de club naartoe?’ aan de orde. Richting 2020 is de ambitierichting uitgesproken. Op verschillende vlakken worden vorderingen gemaakt, maar op andere onderdelen moet noodgedwongen (nog) een pas op de plaats worden gemaakt. Soms moet FC Twente een stap terug zetten, om er straks twee vooruit te kunnen zetten. Als de afgelopen periode ons een ding geleerd heeft dan is het wel dat de regio Twente zich in moeilijke tijden van haar beste kant laat zien. In het bijzonder is de club dankbaar voor de steun van de gemeente Enschede en de Twentse ondernemers uit de zgn. Garantgroep. Ook alle sponsors en supporters blijven de club op geweldige wijze steunen. Een smet op het afgelopen seizoen was de situatie rondom Vak P en de nasleep daarvan. Op het moment van schrijven wordt gewerkt aan een oplossing, waar alle partijen zich in kunnen vinden. Zodat ook op dit vlak de blik weer vooruit kan. Langzaam maar zeker, stapje voor stapje, wordt de weg waarop FC Twente rijdt steviger en duidelijker zichtbaar. De club ontkomt er daarbij niet aan om soms nog in de achteruitkijkspiegel te kijken en terug te schakelen, hoe frustrerend dat soms ook is. Uiteindelijk gaat het erom dat de blik weer volledig vooruit kan met het stuur stevig in handen….. Moedig vooruit!

Directie FC Twente ’65 B.V.

blz. 10

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

JAARREKENING

blz. 11

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

GECONSOLIDEERDE BALANS PER 30 JUNI 2017 (NA RESULTAATVERDELING)

ACTIVA 30 juni 2017 30 juni 2016 x € 1.000 x € 1.000 Vaste activa Immateriële vaste activa (1) Vergoedingssommen 819 3.931 Goodwill 35 70 854 4.001

Materiële vaste activa (2) Bedrijfsgebouwen en -terreinen 47.671 49.395 Andere vaste bedrijfsmiddelen 1.204 1.511 48.875 50.906

Financiële vaste activa (3) Deelnemingen 0 0 Actieve belastinglatenties 0 0 Overige vorderingen en overlopende activa 3.395 0 3.395 0

Vlottende activa Voorraden (4) Handelsgoederen 481 452

Vorderingen (5) Handelsdebiteuren 3.571 16.449 Overige vorderingen en overlopende activa 2.119 1.797 5.690 18.246

Liquide middelen (6) 9.199 5.132

68.494 78.737

blz. 12

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

PASSIVA 30 juni 2017 30 juni 2016 x € 1.000 x € 1.000

Groepsvermogen (7) -5.586 -5.441

Voorzieningen (8) 5.900 0

Achtergestelde leningen (9) * 6.300 6.300

Langlopende schulden (10) Kredietinstellingen 14.000 6.524 Overige leningen 19.490 22.350 Overige schulden 3.742 1.640 Overlopende passiva 2.198 3.220 39.430 33.734

Kortlopende schulden (11) Aflossingsverplichtingen 1.267 11.981 Schulden aan leveranciers 8.524 14.144 Belastingen en premies sociale verzekeringen 1.056 3.660 Schuld inzake pensioenen 42 28 Overige schulden en overlopende passiva 11.561 14.331 22.450 44.144

68.494 78.737

* Het weerstandsvermogen per 30 juni 2017 bedraagt € 714.000 (vorig jaar: € 859.000).

blz. 13

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET SEIZOEN 2016/2017

01 juli 2016 01 juli 2015 t/m 30 juni 2017 t/m 30 juni 2016 x € 1.000 x € 1.000

Netto-omzet (12) 29.399 31.181

Inkoopwaarde van de omzet 1.536 2.004 Personeelskosten (13) 17.640 21.580 Overige bedrijfskosten (14) 9.006 12.291 Afschrijvingen (im)materiële vaste activa (15) 2.249 2.374 Som der bedrijfslasten 30.431 38.249

Bedrijfsresultaat -1.032 -7.068

Financiële baten en lasten (16) -914 10.387

Resultaat voor transferactiviteiten -1.946 3.319

Resultaat vergoedingssommen (17) 3.664 8.896 Afschrijvingen vergoedingssommen (17) -1.863 -4.319 Transferresultaten 1.801 4.577

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen -145 7.896

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening (18) 0 -15

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen -145 7.881

Aandeel van derden in het resultaat van groepsmaatschappijen 0 -30

Nettoresultaat -145 7.851

blz. 14

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 01 juli 2016 01 juli 2015 t/m 30 juni 2017 t/m 30 juni 2016 x € 1.000 x € 1.000 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat -1.032 -7.068 Aanpassingen voor: Afschrijvingen en waardeveranderingen 2.249 2.374 Mutatie voorzieningen (exclusief belastinglatenties) 0 0 1.217 -4.694 Veranderingen in werkkapitaal: Mutatie voorraden -29 508 Mutatie handelsdebiteuren (exclusief transfers) 1.031 -101 Mutatie overige vorderingen (exclusief belastinglatentie) -322 971 Mutatie leveranciers en handelskredieten (excl. transfers) -1.469 -2.226 Mutatie overige kortlopende schulden -5.360 -1.536 -6.149 -2.384

Kasstroom uit bedrijfsoperaties -4.932 -7.078

Ontvangen interest 149 0 Betaalde interest -1.728 -1.467 -1.579 -1.467

Kasstroom uit operationele activiteiten -6.511 -8.545

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in vergoedingssommen -3.674 -6.101 Desinvesteringen van vergoedingssommen (incl. afschrijving) 20.983 12.705 Investeringen in (im)materiële vaste activa -183 -138 Desinvesteringen van (im)materiële vaste activa 0 0 Toename/afname financiële activa (exclusief belastinglatentie) -2.195 0

Kasstroom uit investeringsactiviteiten 14.931 6.466

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Opgenomen langlopende schulden 10.980 8.066 Aflossing langlopende schulden -15.333 -1.510

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -4.353 6.556

Mutatie geldmiddelen 4.067 4.477

Liquide middelen per 1 juli 5.132 655 Liquide middelen per 30 juni 9.199 5.132

Mutatie geldmiddelen 4.067 4.477

blz. 15

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Voor wat betreft de wijze van presentatie van het resultaat op transferactiviteiten is afgeweken van de in het Besluit modellen jaarrekening voorgeschreven inrichtings- eisen. Hier is voor gekozen aangezien dit een beter inzicht geeft in de opbouw en samenstelling van het resultaat van Stichting FC Twente ’65 (“de Stichting”).

Activiteiten De activiteiten van de groep van vennootschappen waarvan de Stichting aan het hoofd staat, omvatten het bevorderen en uitvoeren van een voetbalbedrijf. De Stichting heeft zelf geen activiteiten behoudens het houden van de aandelen in de betaald voetbal organisatie FC Twente ‘65 B.V.

Vergelijkende cijfers De jaarrekening van de Stichting heeft betrekking op het boekjaar dat loopt van 1 juli 2016 tot en met 30 juni 2017. Als vergelijkende cijfers zijn opgenomen de cijfers van het boekjaar van de Stichting dat loopt van 1 juli 2015 tot en met 30 juni 2016.

Continuïteitsveronderstelling De Stichting kent per 30 juni 2017 een negatief eigen vermogen ad € 5.586.000 en heeft over het seizoen 2015/’16 een bedrijfsresultaat van € 1.032.000 negatief gerealiseerd. Onderdeel van het crediteurenakkoord uit april 2016 was de omzetting van een aantal leningen in achtergestelde leningen (volgens de normen van de KNVB) voor een bedrag van € 6.300.000. Dankzij deze omzetting heeft FC Twente per 30 juni 2017 een positief weerstandsvermogen van € 714.000. Ondanks het vormen van een voorziening voor de fiscale naheffing heeft FC Twente dankzij beheersing van de kosten en goede resultaten op de transfermarkt, in casu de transfer van speler Ziyech naar Ajax, en een discount van een financier slechts een beperkt netto verlies geleden. Door de realisatie van de herfinanciering in februari 2017 realiseert FC Twente structureel lagere rente- lasten. Daarenboven zal FC Twente vanwege verbeterde afspraken over de aflossingen op de leningen – waarbij voor het seizoen 2017/’18 nog sprake is van een vrijwel aflossingsvrij jaar – in staat moeten zijn om deze afspraken na te komen. FC Twente beschikt daarenboven over door het Twentse bedrijfsleven afgegeven garantstellingen van €4,5 miljoen. De garantstellingen lopen tot en met 30 juni 2019. FC Twente is sinds 1 november 2016 weer structureel ingedeeld in categorie II van het licentiesysteem van de KNVB. Per die datum werd het plan van aanpak en de daaraan gekoppelde normstellingen opgeheven. De terugkeer naar categorie II was noodzakelijk, omdat het maximaal aantal meetmomenten dat een licentiehouder in categorie I mag verblijven was bereikt. De sanctie dat FC Twente niet mag strijden voor Europees voetbal is in het seizoen 2017-2018 nog wel van kracht. Ondanks het behoud van de licentie zal de komende jaren om de continuïteit te waarborgen een strikte begrotingsdiscipline moeten wordt nageleefd. Daarbij is een positief bedrijfsresultaat in combinatie met een positieve cashflow de doelstelling. Een strakke sturing op liquiditeit is van specifiek belang vanwege de verwachting dat de belastingdienst op enig moment een naheffing zal opleggen naar aanleiding van het onderzoek naar de inkomende en uitgaande transfers. FC Twente heeft voor het seizoen 2016/’17 de commerciële targets behaald. Voor het seizoen 2017/’18 ligt er echter opnieuw een uitdaging om huidige sponsoren te behouden en teruggevallen commerciële inkomsten weer op voldoende niveau terug te brengen.

blz. 16

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Verder is continu aandacht voor het realiseren van verdere kostenbesparingen binnen de organisatie. De salariskosten van het voetbalbedrijf zijn inmiddels in belangrijke mate genormaliseerd. Dit heeft wel tot gevolg gehad dat er een (jong) nieuw team moest worden gevormd. Andere belangrijke aandachtspunten zijn het beheersen van de externe advieskosten en het flexibiliseren van de kostenstructuur. Het bestuur van FC Twente blijft zich de komende maanden inzetten voor het verdere herstel van vertrouwen bij haar vele stakeholders. Het behoud van de licentie, de gerealiseerde financiële sanering in het afgelopen boekjaar en de geplande maatregelen voor de toekomst geven het bestuur daarbij vertrouwen in de toekomst. De in de onderhavige jaarrekening gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn op grond van bovenstaande overwegingen gebaseerd op de veronderstelling van conti- nuïteit van de Stichting.

Grondslagen voor de consolidatie In de consolidatie worden de financiële gegevens van de Stichting opgenomen, haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin de Stichting direct of indirect overheersende zeggenschap kan uitoefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van de stemrechten of op enige andere wijze de financiële en operationele activiteiten kan beheersen. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiele stemrechten die direct kunnen worden uitgeoefend op balansdatum. De groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft, worden voor 100% in de consolidatie betrokken. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt afzonderlijk vermeld. Wanneer er sprake is van een belang in een joint venture, dan wordt het desbetreffende belang proportio- neel geconsolideerd. Van een joint venture is sprake indien als gevolg van een overeenkomst tot samen- werking de zeggenschap door de deelnemers gezamenlijk wordt uitgeoefend. Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden geëlimineerd. Aangezien de winst- en verliesrekening over boekjaar 2016/2017 van de Stichting in de geconsolideerde jaarrekening is verwerkt, is (in de enkelvoudige jaarrekening) volstaan met de weergave van een beknop- te winst- en verliesrekening in overeenstemming met art.2:402 BW. De in de consolidatie begrepen vennootschappen zijn: - FC Twente ‘65 B.V. te Enschede 100% - Spelersfonds FC Twente B.V. te Enschede 100% - FC Twente Accommodaties B.V. te Enschede 100% - FC Twente Promotion B.V. te Enschede 100% - FC Twente Stadion B.V. te Enschede 100% - Voetbalacademie FC Twente B.V. te Enschede 100% - De Twentse Cateringgroep Beheer B.V. te Enschede 100% - B.I.C. Almelo B.V. te Enschede 100% - Expo Twente B.V. te Enschede 100% - Future Capitalinvestments B.V. te Enschede 100% - Twente Music Exploitatie B.V. te Enschede 50% Twente Music Exploitatie B.V. is als joint venture voor 50% in de consolidatie betrokken. Dit betekent dat de activa en passiva alsmede de baten en lasten voor 50% zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening van de Stichting. De onderneming van Future Capitalinvestments B.V. te Enschede is opgeheven en de rechtspersoon Fu- ture Capitalinvestments B.V. is ontbonden met ingang van 30 augustus 2016. Op 1 december 2016 is Future Capitalinvestments B.V. uitgeschreven uit het handelsregister.

blz. 17

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Verbonden partijen Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de bestuurs- leden en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Van betekenis zijnde transacties met verbonden partijen worden toegelicht voor zover die niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht.

Vreemde valuta De balansposten, die betrekking hebben op activa en passiva in vreemde valuta, worden omgerekend tegen de officiële koersen per balansdatum. Transacties in vreemde valuta gedurende het verslagjaar worden omgerekend tegen de koersen per transactiedatum. Koersresultaten worden ten gunste of ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht.

Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen en van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien, indien de herziening alleen voor die periode gevolgen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden.

blz. 18

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA

Algemeen Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de winst- en verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.

Immateriële vaste activa

Vergoedingssommen Vergoedingssommen, handen tekengelden en bijkomende kosten inzake spelers waarmee een bindende overeenkomst is aangegaan, worden geactiveerd als ‘vergoedingssommen’ tegen historische verkrijgingsprijs. Afschrijvingen vinden lineair plaats over de looptijd van het contract. Betaalde vergoedingen bij verlenging van contracten worden op dezelfde wijze verantwoord, waarbij de vergoeding wordt toegevoegd aan de resterende geactiveerde ‘vergoedingssommen’. Over dat bedrag vindt op basis van de nieuwe looptijd lineaire afschrijving plaats. Per balansdatum wordt beoordeeld of sprake is van een bijzondere waardevermindering in de contracten. Bij ontbinding van spelerscontracten wordt de nog resterende geactiveerde ‘vergoedingssom’ ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht worden. Bij tussentijdse contractverlenging van spelerscontracten vindt afschrijving van de nog aanwezige boekwaarde plaats gedurende de resterende looptijd. Verkopen van spelers worden verantwoord in het jaar waarbij er sprake is van een bindende verkoop- overeenkomst. De daarmee gemoeide transfergelden worden dan direct als verkoopopbrengst verantwoord.

Goodwill Goodwill wordt bepaald als het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs van de activiteiten en de reële waarde van de identificeerbare activa en verplichting op de overnamedatum. De geactiveerde goodwill wordt lineair afgeschreven over de geschatte economische levensduur.

Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met jaarlijkse lineaire afschrijvingstermijnen tot de restwaarde, gebaseerd op de geschatte economische levensduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Er wordt afgeschreven vanaf moment van ingebruikname. Onderhoudsuitgaven worden geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen. Een deel van de rente op schulden over het tijdvak van vervaardiging is aan de vervaardigingsprijs toegerekend.

Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Wanneer 20% of meer van de stemrechten uitgebracht kan worden, wordt ervan uitgegaan dat er invloed van betekenis is. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover de Stichting in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een bijzondere waardevermindering vindt waardering plaats tegen de realiseerbare waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de winst- en verliesrekening.

blz. 19

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten verstrekte leningen en overige vorderingen. Deze vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden deze leningen gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.

Bijzondere waardevermindering van vaste activa De Stichting beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroom genererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de op- brengstwaarde en de bedrijfswaarde.

Voorraden De voorraad handelsartikelen wordt gewaardeerd tegen inkoopprijs, of indien lager, tegen de marktwaar- de per balansdatum. Voor zover dit noodzakelijk wordt geacht, wordt de waarde verlaagd met een voorziening wegens incourantheid die wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden.

Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie, gewoonlijk gelijk aan de nominale waarde. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, gewoonlijk gelijk aan de nominale waarde. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

Schulden Schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekeningen aan de verwerving van schulden worden in de waardering bij de eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdende met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de geschatte looptijd van de schulden in de winst- en verliesrekening als inte- restlast verwerkt.

Leasing Bij de Stichting kunnen er leasecontracten bestaan waarbij een groot deel van de voor- en nadelen die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de Stichting ligt. Deze leasecontracten worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst-en-verliesrekening over de looptijd van het contract. De Stichting leaset een deel van het machinepark; hierbij heeft de groep grotendeels de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom van deze activa. Deze activa worden geactiveerd in de balans bij de aanvang van het leasecontract tegen de reële waarde van het actief of de lagere contante waarde van de minimale leasetermijnen. De leaseverplichtingen worden exclusief de rentecomponent opgenomen onder de langlopende schulden. De rentecomponent wordt gedurende de looptijd van het contract verantwoord in de winst- en verliesrekening met een vast rentepercentage over de gemiddelde resterende aflossingscompo- nent. De relevante activa worden afgeschreven over de resterende gebruiksduur of, indien korter, de looptijd van het contract.

blz. 20

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Belastinglatenties Latente belastingvorderingen en –verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de boekwaarden die in deze jaarrekening gevolgd worden anderzijds. De berekening van de latente belastingvorderingen en – verplichtingen geschiedt tegen de belastingtarieven die op het einde van het verslagjaar gelden, voor zover deze al bij wet zijn vastgesteld. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare verliezen en beschikbare voorwaartse verlies- compensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekening mogelijkheden kunnen worden benut. Belastinglatenties worden gewaardeerd op nominale waarde.

blz. 21

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat

Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de netto-omzet en de kosten hiervan over het verslagjaar, met inachtneming van de waarderingsgrondslagen zoals vermeld bij de toelichting op de balans. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen en diensten zijn geleverd c.q. verricht. Ver- liezen op transacties worden verantwoord in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Kosten worden toegerekend aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben cq zij voorzienbaar zijn.

Netto omzet Onder netto-omzet wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte bedragen voor geleverde goederen en verrichte diensten, exclusief omzetbelasting, verminderd met de verleende kortingen. Omzet wordt alleen verantwoord als er een redelijke zekerheid bestaat dat toekomstige voordelen naar de onderneming zullen toevloeien en dat deze voordelen betrouwbaar kunnen worden geschat.

Inkoopwaarde omzet De inkoopwaarde omzet omvat de kostprijs van verkochte artikelen in de Fanshop van FC Twente en de exploitatiekosten van de horeca.

Personeelskosten Bij FC Twente zijn drie pensioenregelingen van toepassing: - De pensioenregeling voor contractspelers is ondergebracht bij de Stichting Contractspelersfonds KNVB (CFK). Dit betreft een toegezegde bijdrageregeling. De pensioenpremies worden ingehouden bij de contractspelers in overeenstemming met de pensioenregeling. De pensioenregeling leidt niet tot lasten voor FC Twente. - De pensioenregeling voor trainers en coaches is ondergebracht bij een verzekeraar. Deze pensioen- overeenkomst is een uitkeringsovereenkomst en voorziet in een vastgestelde pensioenuitkering. De premies die toegerekend kunnen worden aan het boekjaar worden ten laste gebracht van de winst- en verliesrekening. - De pensioenregeling voor de overige werknemers is ondergebracht bij een verzekeraar. Dit betreft een toegezegde bijdrageregeling. De premies die toegerekend kunnen worden aan het boekjaar worden ten laste gebracht van de winst- en verliesrekening.

Overige bedrijfskosten Hieronder zijn opgenomen de wedstrijden trainingskosten, verkoopkosten, huisvestingskosten en algemene kosten.

Afschrijvingen op vaste activa De afschrijvingen op vaste activa, met uitzondering van terreinen, worden gebaseerd op verkrijgingsprijs. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Afschrijvingen op vaste activa vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische gebruiksduur.

Resultaat vergoedingssommen Het resultaat vergoedingssommen betreft de opbrengst uit de verkoop van spelers, onder aftrek van het aandeel van derden, transferkosten en de boekwaarde op de transactiedatum van de betreffende spelers. De opbrengst wordt verantwoord in het boekjaar waarin de verkooptransactie plaatsvindt.

Belastingen Belastingen omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen. De belastingen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen, behoudens voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt.

blz. 22

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe materieel al op verslagdatum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting.

Resultaat deelnemingen De resultaten van deelnemingen in groepsmaatschappijen worden in de enkelvoudige winst- en verliesrekening verantwoord overeenkomstig de netto-vermogensmutatiemethode.

blz. 23

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Financieel risicobeheer

Beheer van financiële risico’s De onderneming is onderhevig aan de volgende risico’s: kredietrisico, liquiditeitsrisico, valutarisico, renterisico en compliance risico. Het beheer van financiële risico’s wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de directie van FC Twente ’65 B.V., volgens beleidslijnen goedgekeurd door de directie en de Raad van Commissarissen. De directie bepaalt de uitgangspunten voor het algehele risicobeheer en stelt richtlijnen vast voor specifieke terreinen zoals valutarisico, renterisico, kredietrisico en het beheer van liquiditeiten.

Kredietrisico De Stichting heeft geen significante concentraties van kredietrisico. De opbrengsten worden in belangrijke mate gefactureerd voordat de dienst wordt geleverd. Wanneer sprake is van een overeengekomen uitgestelde betaling bij transfers, heeft de Stichting aanvullende dwangmiddelen als gevolg van de richtlijnen van de UEFA en FIFA. Procedures bij FIFA kunnen evenwel geruime tijd in beslag nemen.

Liquiditeitsrisico De Stichting maakt gebruik van meerdere banken om zo nodig over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken en vanwege het risico dat crediteuren beslag leggen.

Valutarisico Het valutarisico is beperkt. Vrijwel alle transacties van de Stichting zijn in euro’s. Het valutarisico is derhalve nauwelijks aanwezig.

Rente- en kasstroomrisico De Stichting loopt renterisico over de rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). Als onderdeel van de herfinanciering zijn schulden met variabele ren- teafspraken zo veel mogelijk omgezet in vastrentende schulden.

Compliance risico’s De Stichting loopt risico’s die samenhangen met het niet of onvoldoende naleven van weten regelgeving, waaronder fiscale, branche-specifieke en strafrechtelijke weten regelgeving.

blz. 24

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS

1) Immateriële vaste activa De mutaties in de immateriële vaste activa kunnen als volgt worden samengevat:

Vergoedingssommen Transfer- Hand- en Commissie gelden tekengelden gelden Totaal x € 1.000 x € 1.000 x € 1.000 x € 1.000 Begin boekjaar Aanschafwaarde 6.752 1.214 1.941 9.907 Cumulatieve afschrijving -3.788 -986 -1.202 -5.976 Boekwaarde begin boekjaar 2.964 228 739 3.931

Mutaties boekjaar Investeringen 387 113 0 500 Desinvestering aanschafwaarde -4.354 -1.285 -1.941 -7.580 Desinvestering afschrijving 2.865 1.198 1.375 5.438 Afschrijvingen -1.057 -240 -173 -1.470 -2.159 -214 -739 -3.112

Einde boekjaar Aanschafwaarde 2.785 42 0 2.827 Cumulatieve afschrijving -1.980 -28 0 -2.008 Boekwaarde einde boekjaar 805 14 0 819

Afschrijvingspercentage 20-50% 20-100% 20-50%

Goodwill Goodwill x € 1.000 Begin boekjaar Aanschafwaarde 175 Cumulatieve afschrijving -105 Boekwaarde begin boekjaar 70

Mutaties boekjaar Afschrijvingen -35 -35 Einde boekjaar Aanschafwaarde 175 Cumulatieve afschrijving -140 Boekwaarde einde boekjaar 35

Afschrijvingspercentage 20%

blz. 25

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

2) Materiële vaste activa

De mutaties in de materiële vaste activa kunnen als volgt worden samengevat:

Andere Bedrijfs- vaste gebouwen en bedrijfs- terreinen middelen Totaal x € 1.000 x € 1.000 x € 1.000 Begin boekjaar Aanschafwaarde 67.644 10.052 77.696 Afschrijvingen -18.249 -8.541 -26.790 Boekwaarde begin boekjaar 49.395 1.511 50.906

Mutaties boekjaar Investeringen 0 183 183 Afschrijvingen -1.724 -490 -2.214 -1.724 -307 -2.031

Einde boekjaar Aanschafwaarde 67.644 10.235 77.879 Afschrijving -19.973 -9.031 -29.004 Boekwaarde einde boekjaar 47.671 1.204 48.875

Afschrijvingspercentage 2,5-10% 12,5-20%

3) Financiële vaste activa

Deelnemingen Dit betreft een 5,6% deelneming in Eredivisie C.V. De deelneming is ultimo boekjaar gewaardeerd op nihil.

Actieve belastinglatenties Het totaal van de beschikbare compensabele verliezen bedraagt per ultimo 2016/2017 circa € 6,0 miljoen (ultimo 2015/2016: circa € 8,7 miljoen). In de jaarrekening is voorzichtigheidshalve geen latente belastingvordering opgenomen. Op grond van de verwachte (transfer-)resultaten is het onzeker of deze verliezen op korte termijn verrekend kunnen worden.

Overige vorderingen en overlopende activa 30 juni 2017 30 juni 2016 x € 1.000 x € 1.000

Overige vorderingen 1.200 0 Overlopende activa 2.195 0 3.395 0

blz. 26

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 Overlopende activa Saldo per 1 juli 0 0 Opname verslagjaar 2.400 0 Vrijval verslagjaar 51 0 2.349 0 Vrijval in komend seizoen (kortlopend) 154 0 Saldo verschuldigd per 30 juni 2.195 0

De overlopende activa houden verband met vooruit betaalde risicopremie staatssteun met een looptijd van langer dan één jaar.

4) Voorraden 30 juni 2017 30 juni 2016 x € 1.000 x € 1.000 Handelsgoederen Voorraad merchandising 358 374 Voorraad horecabenodigdheden 123 78 481 452

Per 30 juni 2017 is een voorziening voor incourantheid getroffen ten bedrage van € 8.000 (30 juni 2016: € 20.000).

5) Vorderingen 30 juni 2017 30 juni 2016 x € 1.000 x € 1.000 Handelsdebiteuren Handelsdebiteuren 4.805 17.569 Voorziening dubieuze debiteuren -1.234 -1.120 3.571 16.449

Van de handelsdebiteuren heeft een bedrag van circa €2,1 miljoen (vorig jaar: € 3,1 miljoen) betrekking op inkomsten voor het nieuwe seizoen.

De voorziening dubieuze debiteuren heeft met name betrekking op transferactiviteiten.

30 juni 2017 30 juni 2016 x € 1.000 x € 1.000 Overige vorderingen Overige vorderingen 2.119 1.797

6) Liquide middelen Het saldo liquide middelen staat ter vrije beschikking van de Stichting.

blz. 27

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

7) Groepsvermogen 2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000

Saldo per 1 juli -5.441 -13.292 Resultaat boekjaar -145 7.851 Saldo per 30 juni -5.586 -5.441

Weerstandsvermogen FC Twente ’65 B.V. beschikt over achtergestelde leningen van in totaal € 6,3 miljoen euro, waarbij de schuldeisers worden achtergesteld ten opzichte van concurrente (gewone) schuldeisers. Dit betreft in feite een vermogenscomponent dat bezien vanuit kredietbeoordeling, gelijkwaardig is aan eigen vermogen, in die zin dat deze een buffer vormt op de verhaalsmogelijkheid van (andere) crediteuren. Hier- mee rekening houdend bedraagt het weerstandsvermogen per 30 juni 2017 inclusief het eigen vermogen € 714.000 (vorig jaar: € 859.000).

8) Voorzieningen 2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 Belastingen Saldo per 1 juli 0 0 Dotatie verslagjaar 5.900 0 Onttrekking verslagjaar 0 0 Saldo verschuldigd per 30 juni 5.900 0

Het is per balansdatum onbekend welk gedeelte van de voorziening een looptijd heeft van minder dan 1 jaar.

9) Achtergestelde leningen 2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 Achtergestelde leningen Saldo per 1 juli 6.300 0 Omzetting 0 6.300 Aflossing verslagjaar 0 0 6.300 6.300 Aflossingsverplichting (opgenomen onder kortlopende schulden) 0 0 Saldo verschuldigd per 30 juni 6.300 6.300

Saldo > 5 jaar 6.300 6.300 Saldo 1 tot 5 jaar 0 0 Totaal 6.300 6.300

Deze geldleningen zijn achtergesteld ten opzichte van huidige en toekomstige schuldeisers en of borgstel- lers, waarbij FC Twente de terugbetaling kan opschorten indien zij niet aan andere verplichtingen kan voldoen. Deze leningen zijn niet opzegbaar door de geldverstrekkers. FC Twente is volgens de overeenkomst alleen tot aflossen verplicht indien en voor zover na aflossing: - aan de KNVB licentiecategorie II kan worden voldaan; - de free cash flow van FC Twente ’65 B.V. positief is;

blz. 28

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

- het weerstandsvermogen1 volgens de KNVB-richtlijnen 10% bedraagt; - er een overige reserve is opgebouwd gelijk aan de (overeen te komen) jaarhuur van het stadion. Indien en voor zover wordt voldaan aan deze voorwaarden wordt de lening vanaf 1 januari 2018 over een periode van 10 jaar in gelijke kwartaaltermijnen afgelost. Het bestuur verwacht dat de verplichting tot aflossing niet op middellange termijn zal plaatsvinden. Over de geleende som is een jaarlijkse rente van 4% verschuldigd, te voldoen in jaarlijkse termijnen bij betaling achteraf. De geld leningen zijn niet rentedragend indien en voor zover FC Twente hierdoor een netto (geconsolideerd) verlies lijdt. 10) Langlopende schulden 2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 Schulden aan kredietinstellingen Saldo per 1 juli 7.573 7.574 Opname verslagjaar 8.400 0 Kwijtschelding -665 0 Aflossing verslagjaar -1.235 -1 14.073 7.573 Aflossingsverplichting -73 -1.049 Saldo verschuldigd per 30 juni 14.000 6.524

Saldo > 5 jaar 7.395 227 Saldo 1 tot 5 jaar 6.605 6.297 Totaal 14.000 6.524 Dit betreft een viertal leningen. Lening I Het rentepercentage is variabel op basis van tweemaands euribor met een opslag van 0,5%. Op de lening, groot € 226.890, behoeft geen aflossing plaats te vinden. De lening is overwegend langlopend van aard. Verstrekte zekerheden De volgende zekerheden zijn verstrekt: 1. Eerste hypotheek op de onroerende goederen gelegen aan de Kuipersdijk 40 te Hengelo (Ov). 2. Verpanding van de jaarlijkse garantiestelling van de gemeente Hengelo.

Lening II en III Dit betreft een tweetal leningen oorspronkelijk groot € 10.495.000. Tijdens het boekjaar lening is tegen verkrijging van een discount één van de leningen volledig afgelost. Voor de andere lening zijn nieuwe voorwaarden overeengekomen. Het rentepercentage is voor de hele looptijd van de lening vastgelegd op 3,25% per jaar, de reguliere aflossing bedraagt € 58.000 per kwartaal (voor het eerst op 1 juli 2018) en de looptijd van de lening eindigt op 1 april 2022. Verstrekte zekerheden De volgende zekerheden zijn verstrekt: Recht van tweede hypotheek op elk van de onroerende zaken te Enschede, aan het Colosseum 65, cessie van inkomsten Skyboxen en verpanding van huurpenningen en pandrecht op de vorderingen op Stichting FC Twente ’65, FC Twente ’65 B.V., Spelersfonds FC Twente B.V., FC Twente Accommodaties B.V., FC Twente Promotion B.V., De Twentse Cateringgroep B.V., Voetbalacademie FC Twente B.V. en Expo Twente B.V.. Daarnaast geldt een garantievermogen van FC Twente Stadion B.V. van minimaal 25% van het gecorrigeerde balanstotaal.

1 Weerstandsvermogen is volgens de KNVB-richtlijnen gedefinieerd als vermogen dat garant staat voor de voldoening van de verplichtingen aan de reguliere schuldeisers. Het weerstandsvermogen is opgebouwd uit het eigen vermogen en achtergestelde leningen (voor zover aan bepaalde voorwaarden is voldaan). blz. 29

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Lening IV Dit betreft een lening van € 8.400.000 die op 1 maart 2017 is opgenomen. Het rentepercentage is voor de hele looptijd van de lening vastgelegd op 1,725% per jaar, de reguliere aflossing bedraagt € 72.414 per kwartaal (voor het eerst op 1 juni 2017) en de looptijd van de lening eindigt op 1 maart 2047. Verstrekte zekerheden De Gemeente Enschede heeft zich jegens de geldgeefster borg gesteld voor de juiste nakoming van de verplichting tot betaling van al hetgeen geldgeefster van geldneemster dan wel haar rechtsopvolgster te vorderen heeft.

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 Overige leningen Saldo per 1 juli 30.592 39.232 Omzetting agioreserve / achtergestelde lening 0 4.500 Opname verslagjaar 180 8.089 Kwijtschelding 0 -13.675 Omzetting naar achtergesteld 0 -6.300 Aflossing verslagjaar -10.983 -132 Herrubricering naar overlopende passiva (lang) 0 -1.122 19.789 30.592 Aflossingsverplichting -299 -8.242 Saldo verschuldigd per 30 juni 19.490 22.350

Saldo > 5 jaar 15.310 13.907 Saldo 1 tot 5 jaar 4.180 8.443 Totaal 19.490 22.350

Dit betreft een zevental leningen waarvan er per balansdatum twee volledig zijn afgelost.

Lening I Dit betreft een oorspronkelijk in 2007 verstrekte 4,75% lening groot € 20.000.000. Per 1 maart 2017 zijn nieuwe voorwaarden overeengekomen voor de nog niet afgeloste hoofdsom van €17.045.454. Het rentepercentage is voor de hele looptijd van de lening vastgelegd op 3,25% per jaar, de reguliere aflossing bedraagt € 179.426 per kwartaal (voor het eerst op 1 september 2018) en de looptijd van de lening eindigt op 1 maart 2042. Verstrekte zekerheden: Recht van eerste hypotheek op elk van de onroerende zaken te Enschede, aan het Colosseum 65 en cessie van inkomsten van business seats.

Lening II Dit betreft een in 2008 verstrekte 5,3% lening groot € 450.000. De resterende looptijd bedraagt 11 jaar. De aflossing bedraagt € 22.500 per jaar. Ultimo boekjaar bedraagt de stand € 247.500 (30 juni 2016: € 292.500).

Lening III Dit betreft een verstrekte 5,2% lening ad € 172.000. De reguliere aflossing hiervan betreft € 26.785 per jaar. Ultimo boekjaar is de stand € 66.263 (30 juni 2016: € 93.048).

Lening IV Deze lening is in het vorig boekjaar aan FC Twente Stadion B.V. verstrekt ter aflossing/omzetting van een achtergestelde lening. Ultimo boekjaar bedraagt de schuld €2.250.000 (30 juni 2016: € 2.500.000).

blz. 30

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Deze lening heeft een resterende looptijd van negen jaar, waarbij € 250.000 per jaar wordt afgelost. De rente bedraagt 2,5%. Er zijn géén zekerheden verstrekt ten behoeve van deze lening.

Lening V Dit betreft een in september 2016 verstrekte 8,15% lening groot € 8.000.000. De lening is in het kader van de herfinanciering begin 2017 volledig afgelost. Voor de vervroegde aflossing was conform de overeenkomst geen boete(rente) verschuldigd. De verstrekte zekerheden zijn vanwege de volledige aflossing vrijgegeven. Lening VI Dit betreft een verplichting uit hoofde van een vaststellingsovereenkomst. De verplichting is gedurende het boekjaar volledig voldaan. Er waren géén zekerheden verstrekt ten behoeve van deze lening.

Lening VII Op 1 mei 2017 is een lening van €180.000 verstrekt door een van de business clubs van FC Twente ten behoeve van de verbouwing van de business lounge van deze business club. De lening is renteloos verstrekt en heeft een looptijd van 6 jaar en eindigt derhalve per 30 april 2023. De aflossing op de lening van regulier € 30.000 per jaar is afhankelijk van de netto-afdracht van de business club aan FC Twente. Er zijn géén zekerheden verstrekt ten behoeve van deze lening.

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 Overige schulden Risicopremie 2.000 0 Overige 1.742 1.640 3.742 1.640

Saldo > 5 jaar 600 0 Saldo 1 tot 5 jaar 3.142 1.640 Totaal 3.742 1.640

Inzake het verkrijgen van de garantstelling van de gemeente Enschede is FC Twente een risicopremie staatssteun verschuldigd van €2,4 miljoen. Het bedrag wordt in 8 jaarlijkse termijnen betaald, voor het eerst op 1 juli 2017. De eerste 4 jaartermijnen bedragen €0,4 miljoen. In de 4 daaropvolgende jaren wordt €0,2 miljoen per jaar betaald. De overige schulden bestaan hoofdzakelijk uit verplichtingen uit hoofde van de vaststellingsovereenkomst met de Eredivisie C.V. alsmede door de gemeente Enschede doorbere- kende advieskosten.

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 Overlopende passiva Saldo per 1 juli 4.241 0 Herrubricering van overige leningen / schulden 0 3.138 Opname verslagjaar 0 1.729 Vrijval verslagjaar -1.021 -626 3.220 4.241 Vrijval in komend seizoen (kortlopend) -1.022 -1.021 Saldo verschuldigd per 30 juni 2.198 3.220

De overlopende passiva houden verband met vooruit ontvangen sponsorinkomsten met een looptijd van langer dan één jaar.

blz. 31

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

11) Kortlopende schulden 2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000

Schulden aan leveranciers en handelskredieten Crediteuren 8.524 14.144

Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffingen en sociale lasten 773 2.790 Omzetbelasting 283 870 1.056 3.660

Pensioenen CFK 70 42 Pensioen overig personeel -28 -14 42 28

Overige schulden en overlopende passiva Seizoenkaarten 4.592 3.155 Skyboxen 1.109 1.181 Bijdragen in giften en geld 1.520 2.979 Overige 4.340 7.016 11.561 14.331

blz. 32

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Belastingdienst Namens de vennootschap en alle overige Nederlandse betaald voetbalorganisaties, is het fiscaal platform van de KNVB in gesprek met de Belastingdienst over makelaarskosten en vergoedingen aan zaakwaar- nemers, en de mogelijke gevolgen voor de loonheffing onder de werkkostenregeling. De uitkomsten hiervan zijn bij het opmaken van de jaarrekening nog onbekend en onzeker. De eventuele financiële gevolgen voor de vennootschap zijn om die reden eveneens niet betrouwbaar in te schatten. FC Twente ’65 B.V. vormt tezamen met FC Twente Accommodaties B.V., Spelersfonds FC Twente B.V., Voetbalacademie FC Twente B.V., De Twentse Cateringgroep Beheer B.V., FC Twente Stadion B.V. en FC Twente Promotion B.V. een fiscale eenheid voor zowel de vennootschapsbelasting als de omzetbelasting. Stichting FC Twente ’65 maakt geen onderdeel uit van de fiscale eenheid. Regelgevende instanties FC Twente ’65 B.V. is een betaald voetbal organisatie en uit dien hoofde onderworpen aan de regelgeving van de KNVB, de UEFA en de FIFA. Ingevolge deze regelgeving kan FC Twente ’65 B.V. een (financiële) sanctie krijgen, indien achteraf blijkt dat de regelgeving niet is nageleefd dan wel dat de toe- zichthouder niet juist of niet volledig is geïnformeerd. Huurverplichtingen en koopoptie Met VOF GOS Enschede zijn huurovereenkomsten gesloten voor de kantoor- en supportersruimte. De huurovereenkomsten hebben een looptijd tot en met 31 juli 2024 respectievelijk 30 april 2025. De huurprijs wordt jaarlijks per 1 juli aangepast en bedraagt voor het komende boekjaar € 444.000. FC Twente Stadion B.V. heeft een koopoptie om binnen 15 jaar het in 2009 in erfpacht overgedragen registergoed “GOS-deal” terug te kopen. Met Go Planet Vastgoed B.V. is een huurovereenkomst gesloten voor een evenementenhal. De huurovereenkomst is opgezegd en loopt nog tot 30 juni 2021. De huurprijs wordt jaarlijks per 1 september aangepast en bedraagt voor het komende boekjaar € 225.000. Voor de huur van sport- en kunstgrasvelden van het trainingscomplex zijn huurovereenkomsten gesloten voor 12,5 jaar. De huur bedraagt voor het kalenderjaar 2017 € 183.000. De resterende looptijd is 4 jaar. Leaseverplichtingen Er is sprake van een contractuele verplichting tot 30 juni 2018 om leaseauto’s af te nemen. Er is echter sprake van een doorlopende leaseverplichting voor diverse auto’s. De hieruit voortvloeiende jaarlijkse verplichting bedraagt circa € 0,6 miljoen. Aansprakelijkheidsverklaringen Stichting FC Twente ’65 heeft ten aanzien van de navolgende entiteiten aansprakelijkheidsverklaringen afgegeven zoals bedoeld in artikel 2:403 BW: - FC Twente ’65 B.V., gevestigd te Enschede; - FC Twente Accommodaties B.V., gevestigd te Enschede; - Spelersfonds FC Twente B.V., gevestigd te Enschede; - FC Twente Promotion B.V., gevestigd te Enschede; - FC Twente Stadion B.V., gevestigd te Enschede; - Voetbalacademie FC Twente B.V., gevestigd te Enschede; - B.I.C. Almelo B.V., gevestigd te Enschede; - Twentse Cateringgroep Beheer B.V., gevestigd te Enschede. Uit dien hoofde is de rechtspersoon hoofdelijk aansprakelijk voor de rechtshandelingen van die groepsmaatschappijen voortvloeiende schulden.

blz. 33

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Aankoop- en verkoopcontracten van spelers Uit de voorwaarden van bepaalde aankoopcontracten van aangetrokken spelers kunnen aanvullende verplichtingen ontstaan jegens de verkopende club in het geval dat in de toekomst de betreffende spelers een bepaald aantal wedstrijden spelen in het eerste team van FC Twente, of in het geval dat andere, in de aankoopcontracten nader omschreven toekomstige gebeurtenissen, zich voordoen. In overeenstemming met de waarderingsgrondslagen van de Stichting inzake vergoedingssommen, die als gevolg van boven- beschreven aankoopcontracten in de toekomst mogelijk verschuldigd zijn aan verkopende clubs, worden dergelijke verplichtingen opgenomen op het moment dat de betreffende spelers het contractueel aantal wedstrijden in het eerste team van FC Twente hebben gespeeld, dan wel de contractueel bepaalde toekomstige gebeurtenissen zich hebben voorgedaan. In contracten ter zake van verkoop van spelers zijn vergelijkbare voorwaarden zoals hiervoor vermeld bij aankoopcontracten opgenomen waaruit aanvullende rechten voor FC Twente en eventuele derden in het geval van een gedeeltelijke overdracht van toekomstige transferrechten kunnen ontstaan. Investeringsverplichtingen Per 30 juni 2017 bestaan er investeringsverplichtingen ter grootte van € 1.265.000. Garantstelling De gemeente Enschede heeft een garantstelling verstrekt voor een door FC Twente Stadion B.V. aangetrokken geldlening van €8,4 miljoen. Naast de risicopremie van €2,4 miljoen die hiervoor verschuldigd is, heeft FC Twente de volgende zekerheden verstrekt aan de gemeente Enschede: - 1e pandrecht op televisie- en overige rechten; - 1e pandrecht op inkomsten uit de naamgeving van het stadion; - 1e pandrecht op inkomsten van de hoofdsponsor(en) en alle andere sponsoren voor zover hun sponsor- bijdrage meer dan €50.000 per jaar bedraagt. Garantiefaciliteit FC Twente ’65 B.V. beschikt per 30 juni 2017 over garantstellingen. ter grootte van € 4,5 miljoen voor de nakoming van werkkapitaal verplichtingen. Er gelden onder meer de volgende bepalingen: - De garantstellingen gelden tot het einde van het seizoen 2018/2019 (30 juni 2019). - FC Twente ’65 B.V. kan het garant gestelde bedrag aanwenden ter verkrijging van een werkkapitaal financiering. - De garanties kunnen niet worden ingeroepen ten behoeve van betalingen aan de belastingdienst inzake het voldoen aan fiscale aanslagen/navorderingen die hun oorsprong vinden in de periode vooraf- gaand aan de datum van de garanties. - Indien er voor zover de garantie is ingeroepen, is de vennootschap voor het eerst gehouden tot terugbetaling aan de garantsteller per 1 juli 2019. - FC Twente ’65 B.V zal, daar waar mogelijk, aan de gezamenlijke garantstellers zekerheden verschaffen. - Elke terzijdestelling, aanvulling en/of wijziging van enige bepaling van deze overeenkomst is slechts bindend indien de licentiecommissie van de KNVB hiermee heeft ingestemd en deze instemming schriftelijk heeft bevestigd. Met de groep van garantstellers die voor € 4,0 miljoen garant staat zijn nadere afspraken gemaakt: - FC Twente ’65 B.V heeft de (toekomstige) transferrechten en vorderingen die daarmee verband houden in onderpand gegeven. - De garantiefaciliteit wordt evenredig verlaagd met netto-inkomsten die de vennootschap uit transfers verwerft, een en ander met inachtneming van goedkeuring door de KNVB.

blz. 34

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 12) Netto-omzet Wedstrijdbaten 5.317 5.069 Bijdragen in giften en geld 10.982 12.870 Televisiebaten 5.753 6.264 Merchandising 704 789 Catering 4.363 4.222 Overige baten 2.279 1.967 29.399 31.181

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 13) Personeelskosten Lonen en salarissen 13.990 17.483 Sociale lasten 986 1.062 Pensioenpremies 218 231 Autokosten 700 854 Uitzendkrachten/payrolling 1.082 1.068 Overige personeelskosten 664 882 17.640 21.580

De Stichting had in het verslagjaar gemiddeld 139 fte’s in dienst (2015/2016: 161). Deze zijn onderver- deeld in de volgende afdelingen: contractspelers 35 (2015/2016: 47); technische staf 20 (2015/2016: 19); management 3 (2015/2016: 4); medische staf 9 (2015/2016: 11) en overige medewerkers 72 (2015/2016: 80).

Bezoldiging bestuurders, directie en Raad van Commissarissen: Het bestuur van de Stichting heeft in het verslagjaar afgezien van enige vergoeding. Tevens hebben de leden van de Raad van Commissarissen van FC Twente’65 B.V. in de verslagperiode afgezien van enige vergoeding verband houdende met het uitoefenen van de functie van commissaris. De bezoldiging van de (statutaire) directieleden van FC Twente ’65 B.V. en haar groepsmaatschappijen bedraagt in totaal € 564.000. De bezoldiging omvat periodiek betaalde beloningen, zoals salarissen, va- kantiegeld en sociale lasten, beloningen betaalbaar op termijn, zoals pensioenlasten, uitkeringen bij be- eindiging van het dienstverband en bonusbetalingen, voor zover deze posten ten laste zijn gekomen van de Stichting en alle meerderheidsdeelnemingen van de Stichting.

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 14) Overige bedrijfskosten Wedstrijd- en trainingskosten 2.124 2.040 Verkoopkosten 1.193 1.891 Huisvestingskosten 3.078 3.054 Algemene kosten 2.611 5.306 9.006 12.291

blz. 35

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Honorarium accountant Het honorarium van de accountant bedroeg:

Onderzoek van de jaarrekening 80 83 Andere controleopdrachten 0 2 Adviesdiensten op fiscaal terrein 10 9 Andere niet-controlediensten 63 65 152 159

Het honorarium 2016/2017 omvat voor € 53.000 aan controlewerkzaamheden die toezien op de jaarrekening 2015/2016.

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 15) Afschrijvingen Goodwill 35 35 Bedrijfsgebouwen en –terreinen 1.724 1.730 Andere vaste bedrijfsmiddelen 490 609 2.249 2.374

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 16) Financiële baten en lasten Rente langlopende leningen 1.535 3.471 Overige financiële baten en -lasten 44 280 1.579 3.751 Voorziening oninbaarheid verstrekte leningen 0 143 Kwijtscheldingsresultaat -665 -14.281 914 -10.387

Het kwijtscheldingsresultaat in 2016/2017 betreft de discount die is verkregen vanwege de vroegtij- dige aflossing van de nog uitstaande lening in het kader van het crediteurenakkoord.

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 17) Resultaat en afschrijvingen vergoedingssommen

Resultaat vergoedingssommen Transferopbrengsten 5.806 13.898 Boekwaarde desinvestering -2.142 -5.002 3.664 8.896

Op de transferopbrengsten is in mindering gebracht het netto effect van de voorziening voor de fiscale naheffing in verband met het onderzoek naar de inkomende en uitgaande transfers en de daarbij behoren- de aangegane overeenkomsten met derden.

blz. 36

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

Afschrijvingen vergoedingssommen Vergoedingssommen 1.057 2.245 Hand- en tekengelden 240 268 Commissiegelden 173 604 1.470 3.117 Overige makelaarskosten 393 1.202 1.863 4.319

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 18) Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Actuele winstbelasting 0 -15 Mutatie belastinglatenties 0 0 0 -15

De actuele winstbelasting (in 2015/’16) heeft betrekking op de vennootschappen die niet tot de fiscale eenheid behoren. Het verschil tussen de effectieve belastingdruk en de nominale belastingdruk (25%) wordt met name veroorzaakt door het commercieel niet waarderen van fiscaal compensabele verliezen.

blz. 37

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

OVERIGE TOELICHTINGEN

Verbonden partijen Als verbonden partijen zijn aan te merken: aandeelhouders, dochtermaatschappijen en deelnemingen, bestuurs-, leidinggevende en toezichthoudende organen. Onderstaand wordt informatie weergegeven met betrekking tot verbonden partijen. Transacties met verbonden partijen worden afgesloten op marktconforme voorwaarden.

Dochtermaatschappijen en deelnemingen Voor een overzicht van de dochtermaatschappijen en deelnemingen wordt verwezen naar pagina 17. Transacties, evenals onderlinge saldi en opbrengsten en lasten, tussen de Stichting en haar dochtermaatschappijen worden bij consolidatie geëlimineerd en worden niet toegelicht.

Transacties met verbonden partijen Gedurende het boekjaar heeft één van de commissarissen een vergoeding ontvangen vanwege zijn tijdelijke rol als voorzitter van een specifiek ingestelde financiële commissie. De afspraken waren marktcon- form.

blz. 38

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

ENKELVOUDIGE BALANS PER 30 JUNI 2017 (NA RESULTAATVERDELING)

ACTIVA 30-06-2017 30-06-2016 x € 1.000 x € 1.000

Vaste activa

Financiële vaste activa (1) Deelnemingen in groepsmaatschappijen 0 0

0 0

blz. 39

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

PASSIVA 30-06-2017 30-06-2016 x € 1.000 x € 1.000

Stichtingskapitaal (2) -5.586 -5.441

Voorzieningen Voorziening deelneming 3.118 2.973

Langlopende schulden (3) Schulden aan groepsmaatschappijen 2.468 2.468

0 0

blz. 40

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2016/2017

01 juli 2016 01 juli 2015 t/m 30 juni 2017 t/m 30 juni 2016 x € 1.000 x € 1.000

Resultaat deelnemingen (4) -145 7.851 Overig resultaat na belastingen 0 0

Nettoresultaat na belastingen -145 7.851

blz. 41

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS

GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA

Algemeen De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaarde in overeenstemming met de grondslagen zoals opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening.

TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS

1) Financiële vaste activa 2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 Deelneming in FC Twente ‘65 B.V. te Enschede (100%) Stand per 1 juli -2.973 -10.824 Resultaat boekjaar -145 7.851 Voorziening deelneming 3.118 2.973 Stand per 30 juni 0 0

2) Stichtingskapitaal

2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000

Stand per 1 juli -5.441 -13.292 Resultaat boekjaar -145 7.851 Stand per 30 juni -5.586 -5.441

3) Langlopende schulden 2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000 Schulden aan groepsmaatschappijen

Rekening-courant FC Twente ’65 B.V. 2.468 2.468 Stand per 30 juni 2.468 2.468

Over de rekening-courant wordt geen rente berekend. Omtrent aflossing en gestelde zekerheden zijn geen afspraken gemaakt.

blz. 42

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING

4) Resultaat deelnemingen 2016/2017 2015/2016 x € 1.000 x € 1.000

Resultaat deelneming FC Twente ’65 B.V. -145 7.851

Enschede, 25 september 2017

Het bestuur,

J.M.A. van der Lof (voorzitter)

M.N. Rouwhorst H.J.G. Boers (penningmeester)

H.J.G. Keizer A.E. Fuhri Snetlage

blz. 43

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

OVERIGE GEGEVENS

STATUTAIRE REGELING BETREFFENDE DE BESTEMMING VAN HET RESULTAAT Overeenkomstig de statuten van de stichting staat het resultaat ter beschikking van het bestuur.

VOORSTEL TOT BESTEMMING VAN HET RESULTAAT OVER HET BOEKJAAR Het bestuur stelt voor het resultaat over het boekjaar 2016/2017 ten bedrage van € 145.000 geheel in mindering te brengen op het eigen vermogen. Dit voorstel is reeds in de jaarrekening verwerkt.

GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM De Stichting heeft na balansdatum voor circa € 4 miljoen aan transferopbrengsten gerealiseerd. Na aftrek van kosten resteert een transactieresultaat van € 2,7 miljoen. De Stichting is na balansdatum transferverplichtingen aangegaan ter grootte van € 0,3 miljoen.

blz. 44

Stichting FC Twente ’65 te Enschede

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJK ACCOUNTANT

blz. 45

T: +31 (0)30 284 98 00 BDO Audit & Assurance B.V. E: [email protected] Postbus 4053, 3502 HB Utrecht www.bdo.nl Van Deventerlaan 101, 3528 AG Utrecht Nederland

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan: het bestuur van Stichting FC Twente ’65

Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2016/2017 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016/2017 van Stichting FC Twente’65 te Enschede gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening.

Naar ons oordeel geeft de in dit rapport opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting FC Twente ‘65 op 30 juni 2017 en van het resultaat over 2016/2017 in overeenstemming met titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW).

De jaarrekening bestaat uit: 1. de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 30 juni 2017; 2. de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2016/2017; en 3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen.

De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’.

Wij zijn onafhankelijk van Stichting FC Twente ‘65 zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit:  het bestuursverslag;  de overige gegevens.

Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:  met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat;  alle informatie bevat die op grond van titel 9 Boek 2 BW is vereist.

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat.

Statutair gevestigd te Eindhoven en ingeschreven in het handelsregister onder nummer 17171209. BDO Audit & Assurance B.V. is lid van BDO International Ltd, een rechtspersoon naar Engels recht met beperkte aansprakelijkheid, en maakt deel uit van het wereldwijde netwerk van juridisch zelfstandige organisaties die onder de naam “BDO” optreden. BDO is de merknaam die wordt gebruikt ter aanduiding van het BDO netwerk en van elk van de BDO Member Firms. 46 Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in titel 9 Boek 2 BW en de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening.

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met titel 9 Boek 2 BW.

Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening Verantwoordelijkheden van het bestuur en de Raad van Commissarissen voor de jaarrekening Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de onderneming in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.

De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de vennootschap.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.

2 | nieuwe perspectieven 47 Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit:  het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle- informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing;  het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap;  het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan;  het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan handhaven;  het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en  het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.

Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole. In dit kader hebben wij de aard en omvang bepaald van de uit te voeren werkzaamheden voor de groepsonderdelen. Bepalend hierbij zijn de omvang en/of het risicoprofiel van de groepsonderdelen of de activiteiten. Op grond hiervan hebben wij de groepsonderdelen geselecteerd waarbij een controle of beoordeling van de volledige financiële informatie of specifieke posten noodzakelijk was.

3 | nieuwe perspectieven 48 Wij communiceren met de Raad van Commissarissen onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.

Utrecht, 25 september 2017

BDO Audit & Assurance B.V. namens deze,

W.G.

B.J. Scholten RA

49 4 | nieuwe perspectieven