pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:39 pm Page 1 PapurPris: 50c Pawb Mai 2016 Rhif 419 Llun: Bob Relph

tud 3 tud 4, 5, 8 a 9 tud 7 tud 12 Pobl a Phethe Ysgolion Y Gair Olaf Chwaraeon Siop Cynfelyn yn 3 oed

Agorwyd siop a chaffi, Siop Cynfelyn@cletwr gan y gymuned leol am y tro cyntaf ar y 3 Mai 2013. Ar Fai 6 eleni cynhaliwyd parti i ddathlu tair blynedd o brysurwch a gweithgaredd llwyddiannus gan y cwmni cymunedol ac i ddathlu hefyd fod Cwmni Cymunedol Cletwr, ers y 1 Mawrth eleni, bellach yn berchnogion ar adeiladau Cletwr yn dilyn eu rhentu’n wreiddiol gan Huw a Sue Lewis. Mynychwyd y dathliadau pen blwydd gan Llun: Bob Relph gefnogwyr ac aelodau o’r gymuned leol ac yn arbennig ein gwirfoddolwyr niferus sy’n ac i glywed mwy am y prosiect. Amlygwyd yn yr eitem ar rhan mor hanfodol o’r fusnes. Braf iawn oedd cael croesawu Heno, fel y mae’r amcan gwreiddiol o ail agor y siop a’r caffi criw rhaglen deledu Heno, atom a fu’n darlledu’n fyw o’r wedi tyfu a datblygu’n hwb cymunedol cyffrous i’r ardal, yn digwyddiad, gan gyfweld gyda phobl oedd yn mynychu’r parti cynnig ystod eang o wasanaethau a gweithgareddau.

Llun: Bob Relph pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:39 pm Page 2

Papur Pawb Eglwys Dewi Sant 11 Dyddiadur Gwasanaeth undebol Golygydd Cyffredinol: Gwyn Jenkins (01970) 832560 Maesgwyn, Tal-y-bont, Eglwys Sant Pedr, Elerch [email protected] MAI 2.30 Tynnu lluniau: Cysyllter â golygyddion y mis 15 Bethel Uno yn Nasareth GOHEBYDDION LLEOL Tal-y-bont: Myfanwy James, Bryn Eglur, Tal-y-bont 832592 Nasareth 2 Judith Morris MEHEFIN Aileen Williams, Maesmeillion, Tal-y-bont 832438 Rehoboth 5 Elwyn Pryse Maes-y-deri: Eirlys Jones, 91 Maes-y-deri, Tal-y-bont 832483 2 Eglwys Dewi Sant Parsel Henllys: Dilys Morgan, Alltgoch, Tal-y-bont 832498 Eglwys Sant Pedr, Elerch 7 Gwasanaeth Hwyrol Bont-goch: Richard Huws, Pantgwyn, Bont-goch 832566 2.30 Tre Taliesin: Siân Saunders, Is-y-coed, Tre Taliesin 832230 4 Rali CFfI Ceredigion ar Tre’r-ddôl: Janet Evans, Cefngweiriog, Tre’r-ddôl (01654) 781260 15-21 Wythnos Cymorth fferm Berthlwyd, Eglwysfach/Ffwrnais: Lona Mason, Maes y Coed, Ffwrnais (01654) 781324 Cristnogol Tal-y-bont CYMDEITHAS PAPUR PAWB 16 Merched y Wawr Cadeirydd: Helen Jones, Gellimanwydd, Tal-y-bont 832760 Dawns i ddilyn ar fferm Is-gadeirydd: Gerwyn Jones, Dôl Pistyll, Tal-y-bont 832203 Tal-y-bont a’r Cylch Neuadd Fawr, Tal-y-bont Ysgrifennydd: Rhian Evans, Glanrafon, Tal-y-bont 832344 Trysorydd: Rebecca Williams, Mur Mawr, Tal-y-bont 832093 Cyfarfod Blynyddol gyda Band Tom Collins Tanysgrifiadau: Bleddyn Huws, Henllan, Tal-y-bont 832448 (Gareth Owen) Hysbysebion: Trish Huws, Llwyn-Onn, Tal-y-bont 832076 5 Gymanfa CFfI Plygu’r Papur: Gwenllïan Parry-Jones; Beti Jenkins 18 Y Proff yn y Pyb Ceredigion ym Methel, Dosbarthwyr: John Leeding; Lynn Ebenezer; Gwenllïan Parry-Jones; Carys Briddon 8 Y Llew Gwyn Tal-y-bont am 7 Cyhoeddwyd gan Gymdeithas Papur Pawb. Ariennir yn rhannol gan Lywodraeth Cymru. 19 Sefydliad y Merched Bethel 10 Uno yn Tal-y-bont Gwaith yr Nasareth Llythyron heddlu yn Llundain Nasareth 10 Bugail (C) (Anita Owen) Rehoboth 10 Rhidian Y Bryn Eglwys Dewi Sant 7 Griffiths Tal-y-bont Gwasanaeth Hwyrol Bethesda, Tynant Annwyl Gyfeillion 22 Bethel 2 Gweinidog Gwasanaeth Diolch yn fawr iawn am y Rehoboth 5 Bugail 12 Bethel 10 Gweinidog cardiau, anrhegion, dymuniadau Eglwys Dewi Sant 11 Nasareth 5 Terry Edwards da, yr ymweliadau a’r galwadau Gwasanaeth Teuluol i bob Rehoboth 10 Bugail (C) ffôn a dderbyniais ar ôl cwympo oedran 24 Caws, Gwin a Chân yn ddiweddar. 24 Cymdeithas Treftadaeth 7 p.m. yn Eglwys Sant Diolch hefyd i Ysbyty 7.30 Bronglais am y driniaeth ac i Pedr, Elerch, gyda Llanfach Ysbyty a Chartref Chôr Meibion 29 Bethel 10 Oedfa undebol Tregerddan am y gofal , ardderchog a phob caredigrwydd yr ofalaeth (Cymun) Parti Llond Llaw ac a gefais yno. Rehoboth 10 Gordon artistiaid lleol Cofion, Macdonald Kathleen Richards Preswylwyr Cartref Tregerddan yn mwynhau eu tê Pasg blynyddol SEFYDLIAD Y MERCHED EGLWYSFACH

Dydd Sul 15 Mai 11.00 - 5.00 Diwrnod Gerddi Agored, Mynediad a map £5, ar gael yn yr Ystafell Haearn neu yn y Gerddi, Bydd 8 gardd ar agor gan gynnwys paned yn yr Ystafell Haearn dros amser cinio.

Taith i Amgueddfa Werin Cymru, Sain Ffagan, 14 Awst: mynediad am ddim, dim ond talu am y bws, cysylltwch ag Alison am fanylion 01654 781322

Golygyddion y rhifyn hwn Os am gynnwys manylion oedd Mair a Beryl gyda am weithgareddau eich Ceri’n dylunio. mudiad neu’ch sefydliad Golygyddion mis Mehefin yn nyddiadur y mis, fydd Geraint ac Eirian dylech anfon y manylion ([email protected]), gydag llawn at Carys Briddon, Iolo yn dylunio. Y dyddiad carysbriddon@btinternet. cau ar gyfer derbyn com 01970 832478 o leiaf newyddion fydd dydd ddeng niwrnod cyn y Gwener 3 Mehefin, a bydd y rhifyn nesaf o Papur Pawb. papur ar werth ar 10 Mehefin. 2 pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:39 pm Page 3

Pen-blwyddi Arbennig Oxfam Pen-blwydd hapus iawn i Dai Mae Margaret Jones, Nantgaredig, Bond, Brodawel, Taliesin, a Tal-y-bont wedi ymddeol ar ôl 30 ddathlodd ben-blwydd arbennig blynedd o wasanaeth gwirfoddol i ar 4 Mai ac i Aldwyth Morgan, Pobl a siop Oxfam, Aberystwyth. Maesmawr, Tal-y-bont a Derbyniodd dystysgrif a bathodyn ddathlodd ei phen-blwydd yn 90 aur am ei gwaith caled dros y oed ar 12 Ebrill. Phethe bynyddoedd. Adre o’r ysbyty Ymddeoliad Cofion gorau i Lela Jenkins, Tñ Dymuniadau gorau i Roger Ceulan, Tal-y-bont sydd wedi Morel, Llawr-y-glyn, Bont-goch bod yn yr ysbyty yn ddiweddar yn dilyn ei ymddeoliad diweddar. ac i Eirlys Jones, Maes-y-deri sydd wedi dod adre ar ôl cyfnod Llongyfarchiadau yng Nghysgod y Coed, . Llongyfarchiadau mawr i Sion Soughtgate fu’n cymryd rhan Cydymdeimlad mewn gorymdaith ‘Passing Out’ Cydymdeimlwn gyda Ioan gyda’r Llynges Frenhinol yn Beechey, Lletyllwyd, Tal-y-bont ddiweddar oedd yn dathlu iddo a’r teulu ar golli ei famgu, Mrs orffen ei gyfnod hyfforddiant yn Glenys Thomas, Penrhyncoch a’i llwyddiannus. Bydd ei yrfa gyda’r ewyrth, Mr David John Llynges Frenhinol yn parhau ar y llong HMS Raleigh. Bu Sion yn Edwards, gynt o Lletyllwyd, yn ddigon ffodus i ennill gwobr hefyd ddiweddar. yn ystod y Seremoni Gyflwyno am gynnal a chadw ysbryd, hwyl a Hunangofiant Diffibriliwr i Gymuned Eglwysfach hiwmor ymysg y sgwad. Pob Dr Wynne Davies Cyflwynwyd diffibriliwr yn ddiweddar i Gymuned Eglwysfach gan dymuniad da i ti gyda’r yrfa i’r Yn y rhifyn diwethaf o Bapur Glan Davies o Calonnau Cymru. Cyfrannodd Cyfeillion Gyrfa Chwist dyfodol. Pawb gofynnwyd i’r darllenwyr Clwb Bowlio Machynlleth hanner cost y diffibriliwr a’r gweddill gan y anfon enwau’r aelodau oedd yn y gymuned leol. Trefnwyd hyfforddiant ar gyfer aelodau’r gymuned gan Glan ac aelod o Gyngor Ceredigion a daeth Barbara Jenkins, Lyn Ysgol Sul Bethel llun o griw Noson Lawen capel Cymerodd criw bach o aelodau Bethel at y golygydd. Diolch i Roberts a Glenys Evans i’r hyfforddiant er mwyn cyflwyno’r diffibriliwr ar ran Cyfeillion yr Yrfa Chwist. Ysgol Sul Bethel ran yng Non Griffiths, Fferm Ffwrnais Ngymanfa Gogledd Ceredigion am anfon yr enwau yma i ni. fore Sul, 8 Mai yng nghapel Seion, Rhes ôl: Y Parch. Morlais Jones; Aberystwyth. Diolch i Efa, Elinor, Mairwen Jones; Glenys Evans; Hopcyn, Lleucu, Martha a Miri Dr Wynne Davies am eu llefaru clir a graenus wrth Rhes flaen: Gwenda Jenkins; roi emyn allan. Roedd y chwech Megan Evans; Miss Ruffina yn llawn haeddu’r hufen ia ar y Owen; Non Jenkins; Enfys prom yn dilyn yr oedfa! Richards Ennill Ysgoloriaeth Llongyfarchiadau Llongyfarchiadau i Esther Llwyd Llongyfarchiadau i Ffion Ifan, Llys Alaw, Tal-y-bont sydd Nelmes, Dolau Gwyn, Tre’r wedi ennill Ysgoloriaeth Ddôl ar basio ei phrawf gyrru Meddyliau Creadigol 2016 gwerth nôl ym mis Ionawr ac am ennill £3,000 gan y Coleg Cymraeg ysgoloriaeth o £2,000 i astudio Cenedlaethol. Pob dymuniad da i seicoleg yn y Brifysgol ym Doli Micstiyrs ti ar y cwrs ym Mhrifysgol Mangor ym mis Medi. Fel rhan o ddathliadau 20-mlwyddiant sefydlu cwmni drama Licris Caerdydd. Olsorts (dan gyfarwyddyd y diweddar Buddug James Jones), Genedigaeth penderfynwyd y byddai’n dda o beth ail-sefydlu cangen iau y cwmni, Talwrn y Beirdd Llongyfarchiadau i Stuart a Teri Doli Micstiyrs, i roi cyfle i rai o actorion iau yr ardal ddangos eu Llongyfarchiadau i dîm Talwrn y Jones, Bronhaul, Tal-y-bont ar doniau ar y llwyfan. Mae nifer o blant yr ardal i’w gweld yn aml yn Beirdd Tal-y-bont ar ennill ei le yn enedigaeth mab ar yr 2il o perfformio mewn prif rannau yn rhai o sioeau Canolfan y rownd wyth olaf y gyfres radio Ionawr. Croeso i Tommi Walter Celfyddydau, Aberystwyth, ond prin yw’r cyfloedd perfformio drwy boblogaidd. Dyma’r tro cyntaf i’r brawd bach i Shae. gyfrwng y Gymraeg. tîm gyrraedd mor bell yn y Llongyfarchiadau i’r teuluoedd i Mae’r criw o bump, (Heledd Davies, Glain Llwyd Davies, gystadleuaeth a phob dymuniad gyd. Gwenllian King, Oisín Lludd Pennant ac Ifan Clubb) wedi bod yn da i’r pedwar bardd a fydd yn perfformio ‘Ar y Prom’ gan Sion Pennant ac wedi cael llwyddiant yn eu parhau i chwifio baner ein Torri Gwallt cystadleuaeth gyntaf yng Nghwyl Ddrama Corwen, drwy ennill y cymuned yn y rownd nesaf. Merch ddewr ac anhunanol iawn cwpan yn y gystadleuaeth dan 18 oed. Hefyd, cafodd Heledd Davies y Cofiwch wrando. yw Niamh O’donnell, Maesnant, gwpan am y prif actor / actores dan 18 oed. Tal-y-bont a dorrodd ei gwallt hir Llongyfarchiadau mawr iddynt a phob hwyl i’r cwmni yn Brysia Wella er mwyn iddo gael ei wneud yn Eisteddfod yr Urdd y Fflint ac yn Eisteddfod Genedlaethol y Fenni, Anfonwn ein cofion at Carol wallt gosod i blentyn sydd yn ble byddant yn cystadlu yn erbyn y cwmni hñn - Licris Olsorts – pryd Evans, Ty’n Rhelyg sydd yn Ysbyty dioddef o ganser. Da iawn ti yn gwelwn rieni yn cystadlu yn erbyn eu plant! Tybed pwy fydd yn Bronglais, pob dymuniad da am meddwl am eraill. rhagori? wellhad buan. 3 pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:39 pm Page 4

Llwybr Diogel Ysgol Llangynfelyn

Celf a Chrefft yr Urdd

Gwobr Gwyddoniaeth

Ar ddydd Sadwrn olaf Ebrill, gwelwyd trigolion cymuned Ysgubor-y-coed yn protestio unwaith eto i dynnu sylw at yr angen dybryd am lwybr diogel i gerdded rhwng y tri pentref. Er bod palmentydd mewn rhannau o’r gymuned mae angen eu cysylltu i sicrhau mynediad diogel o bentrefi , Eglwysfach a Ffwrnais i’r eglwys, yr Ystafell Haearn, gorsaf drên Cyffordd Glandyfi ac, yn bwysicaf oll, llwybr diogel i’r disgyblion sydd angen dal y bws ysgol i’r dre. Cawn ond obeithio y bydd y Gweinidog Trafnidiaeth newydd, pwy bynnag y bo yn gwrando ein cri! Ymweliad PC Alun Jones

Prosiect ‘Rocket Science’ 4 pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:39 pm Page 5

Cymdeithas Defaid Mynydd Ceredigion Ysgol Llangynfelyn Arbrawf Wyn ˆ Hyrddod 2015-16 Celf a Chrefft yr Urdd Llongyfarchiadau mawr i amryw o blant yr ysgol ar eu llwyddiant yng Nghystadleuaeth Celf a Chrefft yr Urdd, Rhanbarth Ceredigion. Aeth Mrs Nelmes â llond ei char o waith lawr i Wersyll yr Urdd, . Roedd y Neuadd Chwaraeon yn brysur iawn gyda channoedd o enghreifftiau o waith Celf a Chrefft disgyblion Ceredigion. Yn llwyddiannus oedd: Tilly Heathfield – 1af – Argraffu/Addurno ar ffabrig – Blwyddyn 5 a 6. Grãp Blwyddyn 3 a 4 – 2il – Creu arteffact allan o ddeunyddiau wedi’u hailgylchu. Seamus Byrne – 3ydd - Argraffu/Addurno ar ffabrig – Blwyddyn 5 a 6 Bydd gwaith Tilly yn mynd ymlaen i Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd i’w feirniadu yn erbyn gwaith y siroedd eraill. Pob lwc i ti Tilly!

Gwobr Gwyddoniaeth Llywydd y Gymdeithas, Gwilym Jenkins, yn cyflwyno Cwpan Rumenco i Rheinallt Llongyfarchiadau i dair o’r merched sef Tilly, Jasmine a Violet am ennill Jones, Ceiro, a Huw Davies, y Cadeirydd yn cyflwyno Cwpan Hybu Cig Cymru i gwobrau yn y Ffair Wyddoniaeth ddiweddar yn y Brifysgol yn Glyndwr Owen, Tynddol, yng nghwmni’r aelodau. Aberystwyth. Enillon nhw wobr am ddod yn gyntaf yn y cwis Un o weithgareddau’r Gymdeithas yn flynyddol yw’r Arbrawf Ãyn Gwyddoniaeth. Hyrddod lle mae aelodau’r Gymdeithas yn cael cyfle i anfon rhai o’u ãyn hyrddod i ffwrdd dros y gaeaf. Eleni fe gymerodd 14 o ffermydd Ymweliad PC Alun Jones ran yn yr arbrawf, gyda 43 o ãyn yn gaeafu i ffwrdd yn ardal Pen Llyn. Daeth PC Alun i’r ysgol y tymor yma eto i gynnal sesiynau gyda’r plant. Ar ddiwedd yr arbrawf, bu Hybu Cig Cymru yn mesur dyfnder y cig a’r Cyflwynodd wers am ‘Gerrig a Ffyn’ i’r disgyblion hñn yn delio gyda braster, yn ogystal â’r cynnydd mewn pwysau, er mwyn rhoi bwlio. Yn y Caban, bu’r plant iau yn dysgu am gadw’n ddiogel a sut i Gwerthoedd Bridio Tybiedig (EBV) i’r ãyn. Eleni yn ennill Cwpan ffonio 999. Diolchwn yn fawr iawn i PC Alun am ei waith pwysig iawn. Hybu Cig Cymru oedd Glyndwr Owen, Fferm Tynddol, Ffair Rhos, gydag indecs o 148. Prosiect ‘Rocket Science’ Mae’r aelodau hefyd yn cael cyfle i ddewis yr hwrdd gorau sy’n Mae’r ysgol yn cymryd rhan mewn prosiect diddorol iawn y tymor yma. meddu ar rinweddau’r brid. Enillwyd cwpan Rumenco gan Dafydd Rydyn wedi derbyn dau becyn o hadau roced. Mae un pecyn o hadau Jones, Ceiro, a chipiodd yr ail safle yn ogystal, gyda hwrdd wedi bod fyny yn yr Orsaf Ofod Rhyngwladol a’r pecyn arall yn hadau Enoc a Dewi Jenkins, Tynygraig, Tal-y-bont yn drydydd. cyffredin sydd heb fod yn y gofod. Mae’r plant wedi plannu’r hadau o Llongyfarchiadau iddynt i gyd. dan amgylchiadau penodol iawn ac wedi’u labeli yn ofalus. Byddwn yn cymryd mesuriadau o faint o’r hadau sydd wedi egino, pa mor dal ydynt Teiars a faint o ddail sydd ar y planhigion. Byddwn yn danfon y canlyniadau Aliniad Olwyn nôl i Tim Peake sydd yn y gofod ar hyn o bryd. Gyda chanlyniadau Ecsôsts ysgolion eraill, bydd y gwyddonwyr yn medru gweld os yw hadau sydd Batris Brêcs wedi bod yn y gofod yn tyfu gystal, yn waeth neu’n well na hadau sydd Hongiad heb fod yn y gofod. Gallwch chi ddilyn ein prosiect ar Twitter – Bar tynnu dilynwch @YGLlangynfelyn Gwasanaeth MOT Dathliad Diwedd Tymor Ysgol Llangynfelyn HUWLEWISTYRES.COM Glanyrafon Rhodfa’r Parc Dyddiad i’ch dyddiadur. Bydd ein BARBECIW Am y pris gorau a dewis eang o deiars cysylltwch â ni Barbeciw blynyddol eleni yn barti drwy’r wefan neu galwch heibio am gyngor. mawr - yn ddathliad ac yn rhoi A PHARTI Am docyn disgownt ar gyfer alinio eich car ewch i’n gwefan cyfle i bawb ffarwelio â’r ysgol. Mae ALIGNMYCAR.CO.UK Nos Fawrth, Archebwch eich MOT nesaf ar ein gwefan. croeso cynnes i chi ymuno gyda ni. Gorffennaf 5ed ABERYSTWYTH 01970 611166 MACHYNLLETH 01654 700000 Bydd y barbeciw yn rhad ac am 6 o’r gloch yn yr ysgol LLANBED 01570 422221 ddim i bawb. Hoffwn wahodd cymaint o gyn-ddisgyblion yr ysgol CROESO I BAWB a ffrindiau a chymdogion yr ysgol a’r ardal i ymuno gyda ni, felly lledaenwch yn neges i bawb, os Y LLEW GWYN gwelwch yn dda. TAL-Y-BONT Mae Gareth, Bev a Carl yn edrych ymlaen i’ch croesawu i’r Gwyn. Gwasanaeth Cynnal a Chadw Gerddi Ar agor bob dydd MYNACH Bwyd ar gael 7 diwrnod yr wythnos 12.00 tan 9.00 Garden Maintenance Nos Fawrth: Pei a Peint 6.00 tan 9.00 £8.50 Nos Iau: Cyri a Peint 6.00 tan 9.00 £8.50 Torri Porfa, Sietynau, Tirlunio a Garddio Gwasanaeth cyfeillgar a phrisiau rhesymol Cinio Dydd Sul 12.00 tan 3.00 (Un cwrs: £7.95 Dau gwrs £9.95) Ffoniwch Meirion: 07792457816 / 01974 261758 Ystafelloedd ar gael

e-bost: 01970 832245 [email protected] [email protected]

5 pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:39 pm Page 6

Digwyddiadur Siop Cynfelyn I gysylltu gyda’r siop: [email protected] | 01970 832113 | @siopcynfelyn [facebook/trydar]

Dydd Llun, 16 Mai – 15:00-17:00 Sesiwn ‘galw-mewn’ NYTH–Cartrefi Clyd Llywodraeth Cymru. Bydd Pete yma’n cynnig cyngor ynglñn â gwelliannau cartref am ddim, megis boeler gwres canolig newydd neu inswleiddio’r tñ.

Dydd Sul, 22 Mai – 11:00-12:30 Cerdded Cletwr: “Hedgerow Medicine” - Meddyg Llysiau Amanda Dean, MNIMH. Dysgwch sut i ffeindio, adnabod, a defnyddio ystod eang o blanhigion bwytadwy a meddygol lleol. Rhaid arbed lle. Cysylltwch â’r siop. Rhodd awgrymiedig £5. Pob ceiniog tuag at gronfa adeilad newydd Merched y Wawr Tal-y-bont a’r Cylch Siop Cynfelyn. Mae siopa’n therapi i rai, medden nhw, ond math arall o therapi a gafodd aelodau’r gangen wrth iddynt groesawu Ruth Jên a Helen Jones i’r gangen Nos Sul, 22 Mai – 20:30—23:00 (oddeutu) ar Nos Lun, 18 Ebrill. Dwy ffrind agos a dwy gymeriad hoffus gyda dawn Cerdded Cletwr: “Nightjars and Other Creatures of the Night”— yr gelfyddydol yw’r ddwy. Fe gawsom wybod sut y bu iddynt gwrdd am y tro athro breswyl, Caroline de Carle - ’Ladybirder’ — Gwarchodfa Natur Cors cyntaf ar gwrs sylfaen yng Ngholeg Sir Gâr, eu hynt a’u helynt yno a’r Fochno. £3 y person. Rhaid arbed lle. Cysylltwch â’r siop. profiadau a gawsant dros y blynyddoedd wrth iddynt rannu eu diddordeb Ymddiheuriadau, dim cãn ar y warchodfa natur. ym myd celf. I faes argraffu yr aethpwyd â ni, ac fe roddodd Ruth arddangosfa a Dydd Sul 29 Mai – 14:00-17:00 chyfarwyddiadau clir i ni o’r broses a’r hyn yr oedd am i bob un ohonom ei Cerdded Cletwr: Helfa Drysor—Jenny Dingle. £2 y person/ £5 y teulu. wneud (er mawr ofn i ambell un!) gyda Helen yn cefnogi ac yn mynegi Rhaid arbed lle. Cysylltwch â’r siop. Ymddiheuriadau, dim cãn barn! Yna, cafodd pob aelod gyfle i beintio, cynllunio patrwm ac i argraffu a Dydd Iau, 2 Mehefin – Trwy gydol Mehefin/ Gorffennaf Oriel y Cwtch: daeth yn amlwg fod talentau creadigol cudd yn y gangen. Grãp Celf Taliesin - Yn cael ei harddangos yn y Cwtch trwy gydol mis Diolchodd Fal i’r ddwy am noson hwyliog a therapiwtig ac i Margaret Mehefin a Gorffennaf. Dewch i gwrdd â’r criw 2 Gorffennaf, 15:30-17:00. am drefnu’r noson. Ar fore Sadwrn, 30 Ebrill, dan arweiniad Medi, aeth aelodau o Ferched Dydd Sul, 12 Mehefin – 10:00– 12:00 y Wawr Dwyfor, Tal-y-bont, Bow Street ac Aberystwyth ar daith gerdded o Cerdded Cletwr: “Water Treatment Walk”—Jess Allen, Arlunydd. Wedi’i chwe milltir. Roedd yn ddiwrnod perffaith o ran tywydd a gwelwyd Cwm ysbrydoli gan ei phrofiadau yn ystod ei pherfformiad 5 diwrnod yn ystod Cletwr a’r ardal yn eu holl ogoniant ac roedd y golygfeydd o’r top yn werth mis Mai. watertreatmentwalks.org.uk Rhaid arbed lle. Cysylltwch â’r siop. eu gweld. Braf oedd mwynhau paned a chacen yn Siop Cynfelyn ar Derbynnir rhoddion gyda diolch. ddiwedd y daith. Gyda’r nos, mwynhawyd swper yng nghwmni’n gilydd ym mwyty Medina, Aberystwyth. Dydd Mercher, 15 Mehefin – 16:00—17:00 F.J. Age Ceredigion - Cyflwyniad byr gyda C&A wedyn. Dewch i glywed am waith Age Ceredigion, a sut allent gynnig cymorth i’n cymuned.

SWYDD WAG Cydlynydd Digwyddiadau Cymunedol Rhan-amser

Rydym am gyflogi person cymwysedig addas i ddwyn ein rhaglen ddigwyddiadau a chyfleoedd ieuenctid yn ei blaen yng Nghwmni Cymunedol Cletwr, Tre’r-ddôl.

16 awr yr wythnos, cytundeb dros dro [12 mis] Posibilrwydd o rannu swydd [e.e. 2 person @8awr] Cynigir cyflog cystadleuol gan ddibynnu ar brofiad.

Bydd y gwaith yn cynnwys: • adnabod cyfleoedd newydd i ddenu pobl leol, ymwelwyr a’r cyhoedd ehangach i ddigwyddiadau a gweithdai. Iwan Jones • ystyried a thrafod syniadau gyda phartïon sydd â diddordeb, marchnata digwyddiadau a’u rheoli’n gyffredinol. Gwasanaethau Pensaerniol • marchnata a rheoli digwyddiadau a gynhelir yn rheolaidd (gan gynnwys digwyddiadau Cymraeg eu hiaith, a teithiau cerdded) Cynlluniau ar gyfer adeiladau newydd, • datblygu cyfleoedd i bobl ifainc yn y gymuned ac yn y siop a’r caffi. estyniadau ac addasiadau

Mae’r gallu i gyfathrebu mewn Cymraeg safonol yn fanteisiol. Y dyddiad cau am wneud ceisiadau yw dydd Llun Mai 30, 2016 Gellimanwydd, Talybont, Dyddiad tebygol am gyfweliad: Dydd Gwener, Mehefin 10, 2016 Ceredigion SY24 5HJ [email protected] E-bostiwch ni am fwy o fanylion ynglñn â beth sydd ynghlwm â’r gwaith. Am ddisgrifiad swydd a ffurflen gais, e-bostiwch [email protected] 01970 832760

6 pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:39 pm Page 7

Ail-Ethol Elin Wel mae halibalã’r etholiad drosodd o’r diwedd - yr arwyddion sy’n anharddu’n priffyrdd a chaeau wedi diflannu a dim mwy o’r taflenni diddiwedd yn cyrraedd gyda’r post. Yn gwbl haeddiannol Liz Roberts Chris Gilbert Llun:Tim Jones Beti Wyn Llun:Tim Jones enillodd dymor arall fel ein cynrychiolydd Sefydliad y Merched Taliesin yn y Cynulliad. Bu’n Aelod gweithgar, effeithiol a Llwyddiant yn Rali’r Sir dirodres dros sawl Eleni eto bu rhai o aelodau Taliesin yn cefnogi Rali Sir y Mudiad yn Ciliau blwyddyn bellach. Roedd ei Aeron ddydd Sadwrn 14 Ebrill. Roedd y neuadd yn wledd i’r llygaid gyda hymgyrch yn anrhydeddus cystadleuaethau uchel a niferus o waith celf, coginio a gosodiadau blodau. ac egwyddorol o ran natur, ‘Rhamant’ yw thema y brif gystadleuaeth yn yr adran flodau a Beti Wyn yn wahanol iawn i ymgyrch enillodd Cwpan Aberhonddu a mynd ymlaen i gynrychioli y Sir yn y Sioe ambell i ymgeisydd arall ond fe gafodd hwythau eu haeddiant hefyd Frenhinol. Enillodd Liz Roberts gwpan am y nifer fwyaf o farciau yn yr gan etholwyr y sir. Nid yw tactegau Donald Trump yn gweithio yng adran coginio a Chris Gilbert enillodd yr eitem orau yn yr adran flodau. Ngheredigion. Braf hefyd oedd clywed fod y nifer a bleidleisiodd yn yr ardal hon yn uwch na’r cyfartaledd. Dyma rhestr o ganlyniadau SyM Taliesin Roedd ‘na ochr dywyll i’r etholiad hefyd. Sut yn y byd y cawsom Arddangosfa Cydweithredol ar y thema Rhamant: 2il aelod rhanbarthol sy’n enwog am fod yn dwyllwr a chlown Cwpan Aberhonddu: 1af - Beti Wyn diegwyddor, wn i ddim? Gelyn cymdeithas wareiddiedig yw’r blaid y Bisgedi wedi addurno: 1af - Liz Roberts; 2il - Beti Wyn mae e’n ei gynrychioli. Sgonau Sawrus: 3ydd - Liz Roberts Byddwn yn pleidleisio unwaith yn rhagor ym mis Mehefin. Y tro Bara soda: 3ydd - Liz Roberts hwn bydd y dewis yn glir ac ni ddylai neb gymryd y cyfan yn ysgafn. Cacen Marmaled: 3ydd - Liz Roberts Byddai gadael Ewrop yn drychineb i Gymru ac ardaloedd Eitem o fotymau: 1af - Beti Wyn amaethyddol fel ardal Papur Pawb. Gocheler rhag y ffug broffwydi Masg ar y thema rhamant: 1af - Beti Wyn a’u tactegau. Cymeriad ar thema unrhyw stori i blant: 1af - Beti Wyn G.J. Coron o flodau: 1af - Chris Gilbert Planhigyn tñ: 2il - Beti Wyn Tusw o flodau: 1af - Beti Wyn; 2il - Chris Gilbert Y Gair Olaf Cymdeithas Gelwir y pumed o fisoedd y flwyddyn yn fis Mai. Hwn sydd a’r Treftadaeth Llangynfelyn enw lleiaf o blith y deuddeg. Dim ond tair llythyren yn Yn ôl y nofelydd, L. P. Hartley, gwlad ddieithr yw’r gorffennol. Os awn Gymraeg a Saesneg. Mae’r mis gafodd yr enw lleiaf, yn yn ôl dim ond canrif, gwelwn fod y pethau bob dydd yn medru gyfoethog yn ei liwiau a’i leisiau, ei fiwsig a’i flodau ymddangos yn ddiarth iawn. Yng nghyfarfod mis Ebrill, daeth Ania ‘Gyda’i firi yn yr helyg Skarzynska o Archifau Ceredigion i ddangos rhai o’r ryseitiau a’r Gyda’i flodau fel y barug’. meddyginiaethau sydd wedi’u cofnodu yn nyddiaduron a llyfrau Mae yna enwau eraill, a chanddynt ond tair llythyren, sy’n nodiadau o ganol y bedwaredd ganrif ar bymtheg a’r cyfnod wynfyd i’n bywyd. Dyna’r enw ‘tad’, neu ‘mam’, dim ond tair Edwardaidd. llythyren, ond pwy all fesur y gwynfyd ddaw i ni trwy rieni da. Ffisig poblogaidd yn ystod oes Victoria, mae’n debyg, oedd dãr Clywsom am fachgen a roddodd fil i’w fam, am redeg malwod – malwch hanner bwcedaid o falwod o’r ardd mewn llaeth, negesau, a gwneud rhyw bethau eraill o gylch y tñ. ‘Roedd ychwanegwch lysiau tebyg i wermod lwyd a gadewch i sefyll am ychydig cyfanswm y bil yn ddeg punt. Gwenodd ei fam pan ddyddiau cyn yfed. Os na wellith yr anhwylder, cymrwch 30mg o ddarllenodd y bil. Bore wedyn, ‘roedd bil gan ei fam i’w mab, laudanum (h.y. opiwm – 100mg yn medru bod yn farwol). Neu a fel hyn: am gartref a bwyd, am esgidiau a dillad, am ofal yn glaf gawsoch chi eich brathu efallai gan gi cynddeiriog? Clywsom am ddau ac yn iach – cyfanswm: dim. rysait at hwn, eto yn defnyddio planhigion o’r ardd neu’r meysydd. Mis Mai yw mis ‘Ewyllys Da’ plant Cymru i blant y byd. Roedd un ohonynt yn addo gwellhad yn ddiffael, ond y llall yn Oddi ar 1922, anfonir allan o Gymru “Neges Heddwch”. Er na rhybyddio, os na fyddwch yn gwella mewn ychydig ddyddiau, y chafwyd un ateb y flwyddyn gyntaf, daw ugeiniau o atebion byddech yn marw. erbyn hyn. Geiriau yn mynegi dymuniad calon plant gwledydd Mae’n hawdd i ni, yn oes yr archfarchnadoedd a thabledi y byd, am gael ‘Tangnefedd ar y ddaear, i ddynion ewyllys da’. gwrth-bioteg di-ri, i chwerthin ar ben moddion o’r fath, ond yn eu Y gair Lladin am heddwch yw ‘Pax’. Dim ond tair llythyren. hamser hwy, dangos eu dyfeisgarwch a’u gwytnwch yn wyneb Nid oes dim pwysicach i holl wledydd y byd, na defnyddio eu ansicrwydd bywyd roedd ein cyndadau. Pob clod iddynt am doniau a’u da, i hyrwyddo heddwch. ddefnyddio yr adnoddau oedd ar gael iddynt. Ie, geiriau bychain tair llythyren, sy’n cyfrannu gwynfyd i Yn sicr, roedd angen llawer o ddyfeisgarwch ar yr ymfudwyr cyntaf eraill ac yn estyn i fywyd dyn, wanwyn cyfoethog o liwiau a ir Wladfa ym 1865, i oroesi’r blynyddoedd cynnar anodd. Cawn glywed lleisiau, o fiwsig a blodau, i’w brydferthu a’i berarogli. eu hanes gan Eirionedd Baskerville yn ein cyfarfod nesaf ar Fai 24 yn Brian Davies Llanfach, Taliesin am 7.30 o’r gloch. Croeso cynnes i bawb. 7 pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:39 pm Page 8

Cymdeithas Sioe Tal-y-bont Ysgol Tal-y-bont Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol y Sioe ar Nos Lun 7 Mawrth yn y Neuadd Goffa. Llesol Croesawyd pawb gan y cadeirydd, ac fe gafwyd adroddiad Mae digwyddiadau LLESOL wedi parhau yn ystod y mis gyda Michael manwl a llewyrchus gan y swyddogion. Morgan o Sant Ioan Cymru yn cyflwyno sesiwn Cymorth Cyntaf i Diolchwyd i bawb am eu cefnogaeth drwy’r flwyddyn. deuluoedd yr ardal. Dyma weithgaredd bwysig iawn ac roedd hi’n braf Edrychir ymlaen nawr at Sioe eleni. gweld cymaint wedi dod i fwynhau a dysgu gyda Michael. Da iawn Llywyddion y Sioe eleni yw Mr a Mrs Robat Gruffudd, Megan am dalu’r diolchiadau. Bryngwyn. Lles Disgyblion Etholwyd y Swyddogion a ganlyn am 2016: Dros yr wythnosau diwethaf rydym wedi bod yn rhedeg Cadeirydd: Dafydd Jenkins, Tanrallt. gweithgareddau Pyramid yn yr ysgol. Mae hyn yn gyfle arbennig o dda Is-Gadeirydd: Susan Rowlands, Erglodd. i’r plant gael bod gyda’i gilydd mewn awyrgylch hapus a chynhwysol i Trysorydd: Helen Ovens, Crud yr Awel, Taliesin wneud nifer o weithgareddau diddorol a chyffrous. Dymuniad y plant Trysorydd Cynorthwyol: Howard Ovens, Frondirion oedd galw’r clwb yn Clwb Hwyl a Sbri a hoffem ddiolch o galon i Ysgrifenyddes Gyffredinol: Janet Jones, Llwynglas Helen Llywelyn am sicrhau’r nawdd, i Karren Roberts a Lois Reynolds Ysgrifennydd y Babell: Aeron Edwards, Dolparc, Llanilar am drefnu’r gweithgareddau. Rheolwr y Maes: Emyr Davies, Llety Ifan Hen Cyfarwyddwr y Sioe: Teulu Bryngwynmawr Pêl-Droed Yr Urdd Bydd y Sioe yn cael ei chynnal ar ddydd Sadwrn 27 Awst ar Daeth y tymor pêl-droed i ben gyda phencampwriaeth yr Urdd ar gaeau gaeau’r Llew Du drwy ganiatâd caredig Teulu Richards, Blaendolau. Glanleri. Bu tîm bechgyn a thîm merched yr ysgol yn cystadlu’n frwd Os hoffech stiwardio yn y sioe byddai Janet Jones, (01970 unwaith eto ym mhencampwriaeth rhanbarth Ceredigion. Chwaraeodd y merched dair gêm ond doedd lwc ddim o’u plaid eleni yn anffodus. Y 832293) neu un o’r swyddogion yn falch iawn o glywed tîm eleni oedd Catrin, Megan, Therésè, Becca, Angharad, Emily, Sky, gennych. Chloe a Gwenllian. Da iawn chi ferched am fod mor gystadleuol. Mae croeso i unrhyw un ymuno â ni yn ein pwyllgorau sy’n Fe chwaraeodd y tîm bechgyn 6 gêm yn ei grãp nhw gan ennill 4 a cael eu cynnal ar y nos Lun cyntaf bob mis, yn y Neuadd Goffa chael dwy gêm gyfartal. Ar adegau, roedden nhw’n chwarae pêl-droed am wyth o’r gloch. o’r safon uchaf ac roedd cyd-chwarae a chefnogi ei gilydd yn nodwedd amlwg o’r diwrnod. Ond yn anffodus, collwyd yn y chwarteri o 3-1 yn erbyn tîm cryf Brynsaron. Da iawn i Steffan, Cai, Ioan, Ynyr, Oisín, Tomos, Joel, Leon a Brandan y gôl-geidwad am chwarae mor arbennig. Hoffwn i ddiolch o galon i Wyn a Bernard am eu cymorth yn ystod y dydd.

Hoci Ar ôl tymor gwych yn ail gynghrair nos Wener eleni, penderfynwyd cystadlu yn rowndiau terfynol y prif gynghrair. Chwaraeodd y tîm yn arbennig o dda gan guro dwy allan o’r tair gêm. Llongyfarchiadau mawr i chi ar eich llwyddiant yn ystod y tymor. Diolch yn fawr i Mrs Hughes, i Bernard a John am hyfforddi ac i’r rhieni am gefnogi’r tîm ymhob tywydd!

Trawsgwlad Yn ystod mis Ebrill bu Megan Glover, Tomos Benjamin, Cai Thomas a Gethin Davies yn cynrychioli ardal Aberystwyth yng nghystadleuaeth trawsgwlad rhanbarth yr Urdd yng Nghlwb Rygbi . Llongyfarchiadau mawr i chi gyd ac yn enwedig i Cai ddaeth yn 5ed yn y ras i fechgyn blwyddyn 6. Da iawn bawb.

8 pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:39 pm Page 9

CFfI Tal-y-bont a’r Cylch

Llun gan Tim Jones Llesol Yn nawns dethol Swyddogion CFfI Ceredigion a gynhaliwyd yn ddiweddar dewiswyd Dewi Jenkins, Tynygraig, Tal-y-bont yn Ffermwr Ifanc y Flwyddyn am y flwyddyn 2016-17. Yn y llun hefyd mae Bethan Roberts, Mydroilyn, Brenhines y Sir gyda'i dirprwyon, o'r chwith - Megan Lewis, Trisant; Meirian Morgan, ; Elliw Dafydd, Bro'r Dderi a Lauren Jones, . Llongyfarchiadau i Dewi ac edrychwn ymlaen i groesawu pawb i Rali Tal-y-bont a gynhelir ar Fferm Berthlwyd, ar y 4ydd o Fehefin gyda dawns i ddilyn ar fferm Neuadd Fawr.

Pêl-droed Bechgyn

Pêl-droed Merched

Hoci 9 pp Mai 16.qxp_Layout 1 12/05/2016 9:30 am Page 10

Cyngor Cymuned

Adroddiad o’r prif faterion a drafodwyd yng nghyfarfodydd mis Ebrill.

Baw Cãn Trafodwyd y broblem barhaol o faw cãn yn Nhal-y-bont. Cyngor Adran Iechyd Amgylcheddol, Cyngor Sir Ceredigion yw i unigolion gysylltu gyda hwy i adrodd am unrhyw broblemau. Nododd yr adran bod adroddiadau yn gryfach gyda lluniau o’r unigolion yn troseddu ac enw’r troseddwr. Cysyllter drwy ffonio 01545 572105 / [email protected]

Difrod i’r Ffordd (Cwm Ceulan a Thal-y-bont i Bont-goch) Adroddodd y Clerc fod Brian Thomas, Cyngor Sir Ceredigion, wedi cytuno cwrdd â’r Cynghorydd David Evans yn ystod mis Mai i ymweld â’r difrod ar ffyrdd y plwyf, yn benodol ffordd Cwm Ceulan a’r ffordd rhwng Tal-y-bont a Bont-goch. Cytunwyd i dynnu ei sylw at rai problemau eraill sydd wedi codi ar yr agenda dros y misoedd diwethaf.

Gohebiaeth - Gwasanaeth ‘Shop mobility’ Newydd Aberystwyth Mae gwasanaeth “shop mobility” newydd yn Aberystwyth, yn 18 Chalybeate Street. Os oes angen rhywfaint o help arnoch i fynd o gwmpas Aberystwyth, gallwch logi sgwter symudol neu gadair olwyn gyda’r Gymdeithas Gofal. Am ragor o wybodaeth ffoniwch 01970 617 176 neu ewch i’r wefan https://thecaresociety.wordpress.com/contact-us/

Y Fynwent Canllaw – Gofynnodd y Cynghorydd Nest Jenkins os fyddai modd ymestyn y canllaw sy’n rhedeg i lawr ochr yr hen Eglwys St. Pedr, Elerch fynwent. Cynigodd y Cynghorydd David Evans edrych ar y Llongyfarchiadau i’n ficer, Y Parchg Andrew Loat, yn dilyn ei briodas canllaw i weld os allai wneud y gwaith dros y Cyngor. ddiweddar gyda’r Parchg Heather Evans yn Eglwys Llanbadarn, ar Ebrill Bin Sbwriel – Nododd y Cynghorydd Nest Jenkins fod y 9fed. bin sbwriel yn y fynwent yn gorlifo o hyd. Gwirfoddolodd y Cynghorydd Nia Evans i wagu’r bin sbwriel ar ran y Cyngor. Caws, Gwin a Chân Estynnwyd diolch iddi am ei chymwynas i’r gymuned. Cynhelir ein noson flynyddol o Gaws, Gwin a Chân ar Ddydd Gwener, 24 Mehefin, i ddechrau am 7-00 pm. Bydd mynediad yn £7. Darperir yr adloniant eleni gan Gôr Meibion Aberystwyth, Parti Llond Llaw (Pontrobert, Powys) ac artistiaid lleol. Ein llywydd eleni fydd Iola Wyn, Caerfyrddin. Gwirfoddoli yn Nepal Bydd Jessica Dixon, Craig y Penrhyn yn mynd am dri mis i Dathlu yn Iweddon wneud gwaith gwirofddol gyda’r International Citizen Service. Bu Helena, Siôn a’r teulu o Benygro, Bont-goch, yn dathlu Bydd yn gweithio ar brosiect a elwir yn Ddatblygiad Aflonydd canmlwyddiant Gwrthryfel y Pasg yn Nulyn. Bu Helena yn sgwrsio am y yn Nepal. Bydd hi’n gweithio yn rhai o’r llefydd y cafodd eu digwyddiad ar raglen Dylan Iorwerth ‘Dan yr wyneb’ ar Radio Cymru (11 Ebrill), a cafodd Siôn heffeithio gan y daeargryn a darodd y wlad llynedd. Bydd Jessica ei gyfweld hefyd ar yn gweithio’n uniongyrchol gyda phlant a phobl ifanc yn deledu RTE hyrwyddo sgiliau bywyd, rhoi cymorth gyda’u haddysg a thaclo Iwerddon. Yn y llun materion fel iechyd rhyw. Mae wedi gwneud sawl gweithgaredd gwelir Helena, Oisin er mwyn codi arian ar gyfer y daith. Cynhaliwyd cwis yn y Lludd, Caoimhe Wildfowler, Tre’r Ddôl trwy garedigrwydd Michelle a Chris Melangell a chwaer Walton. Daeth 16 o dimoedd i’r noson gwis a llwyddwyd i godi Helena, Máire Ní dros £350. Y tîm buddugol oedd Tîm Staff Ysgol Comins Coch. Shuilleabháin. Roedd y Ddraig Goch wedi Hoffai Jessica ddiolch i bawb am eu cefnogaeth a’u haelioni. gwneud cryn argraff Bydd hi’n ddiddorol cael yr hanes ganddi wedi iddi ddychwelyd ar y dyrfa fawr! o Nepal. 10 pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:40 pm Page 11

Cymdeithas y Chwiorydd Rehoboth

Yr aelodau tu allan i Nanteos

Gwilym Morus-Baird a Siwan Morus Ar brynhawn Mawrth, 12 Ebrill, a hithau’n brynhawn hyfryd o wanwyn, aeth yr aelodau i ymweld â Phlasty Nanteos. Cawsom ein tywys o amgylch rhai o’r ystafelloedd moethus gan Anna, ac roedd yn Clwb Nos Wener ddiddorol clywed am hanes cynnar y plasty a’r teuluoedd a fu’n byw Cafwyd noson arbennig iawn ar 22 Ebrill wrth i CD ‘Penillion i’r yno. Ar un adeg, bu’n gartref i Gwpan Nanteos, a’r honiad oedd mai Leri’ gael ei lansio yn Y Blac, Tal-y-bont. hwn oedd y Greal Sanctaidd a gludwyd yn wreiddiol i Glastonbury Cywaith misoedd dan arweiniad Gwilym Morus-Baird yn dod i ac yna i Ystrad Fflur lle cafodd ei ddefnyddio fel cwpan iacháu, ond fwcwl a llond lle o gynulleidfa frwd yn mwynhau. Ysgrifenwyd copi o’r cwpan sydd yno erbyn hyn. Ar ôl rhyw awr, cawsom ein geiriau nifer o’r caneuon gan feirdd lleol – Carys Briddon, Bleddyn tywys i’r ystafell fwyta i fwynhau te hufen. Owen Huws, David Jones a Siân Saunders, gyda Gwilym yn cyfansoddi’r alawon. Clywir lleisiau nifer o gantorion lleol hefyd yn canu dwy o’r caneuon. Cynlluniwyd y clawr trawiadol gan Ruth Jên. Cyn i bob un a oedd yn bresennol ruthro i brynu copi o’r CD, bu Y Proff yn y Pyb Gwilym a Siwan yn perfformio’r holl ganeuon. Dêl Twrci a’r Undeb Ewropeaidd, a ffoaduriaid Syria Roedd elw’r noson yn mynd i Gylch Meithrin Tal-y-bont a Bydd Dr Ayla Göl o Adran Gwleidyddiaeth Ryngwladol llwyddwyd i godi £400. Prifysgol Aberystwyth yn Os hoffai unrhyw un brynu copi o ‘Penillion i’r Leri’ am £7, trafod Twrci, yr Undeb cysyllter â Fal Jenkins, 01970 832560. Ewropeaidd a sefyllfa ffoaduriaid o Syria yn y Llew Gwyn ar nos Yn Eisiau - Rhywun i gadw ty ˆ Fercher 18 Mai am 8 yr Rydym yn chwilio am ofalwr i edrych ar ôl bwthyn hwyr. hunan-ddarpar poblogaidd, sydd ar gael i'w logi drwy’r flwyddyn. Mae Ayla yn raddedig Bydd angen unigolyn sy'n hyblyg , yn byw yn ardal Tal-y-bont ac o Brifysgol Ankara, Twrci, yn hapus i ofalu am: • Lanhau a pharatoi'r bwthyn i'r gwesteion (ar Ddydd Sadwrn ac ar hyn o bryd mae’n fel arfer ac am 20-25 wythnos y flwyddyn) Gymrawd Ymchwil • Drefnu cyfarfod â’r gwesteion neu chydlynnu casglu’r goriad Gwadd yng Nghanolfan • Fod yn gyswllt ar gyfer y gwesteion ar ran y perchennog Astudiaethau’r Dwyrain • Edrych ar ôl y bwthyn Canol ac Moslemaidd ym Mhrifysgol Caergrawnt. Bydd Ayla yn trafod y cyd-destun Am fwy o wybodaeth cysylltwch â Kate (07700 352062) hanesyddol a’r digwyddiadau diweddaraf yn sgil y rhyfela yn Syria. Mynediad am ddim, ac mae croeso cynnes i bawb.

11 pp Mai 16.qxp_Layout 1 11/05/2016 8:40 pm Page 12

CHWARAEON

Tîm Tal-y-bont cyn y rownd derfynol Chwalu Gobeithion Fe fu’r wythnosau diwethaf yn rhai siomedig iawn i dîm cyntaf Clwb Pêl-droed Tal-y-bont. Collwyd yn rownd derfynol Cwpan y Cynghrair a phrin yw’r gobeithion bellach o gadw gafael ar y bencampwriaeth ag enillwyd y llynedd. Ddiwedd Ebrill chwaraewyd dwy gêm dyngedfennol yn erbyn y tîm sydd ar frig adran 1 o’r gynghrair sef Dolgellau. Llwyddwyd i ennill pwynt o ganlyniad i gêm gyfartal 1-1 ar Gae’r Odyn Galch ond oddi cartref collwyd gêm agos o ddwy gôl i un. Collwyd hefyd o 2-1 yn erbyn Eilyddion Machynlleth ar y Sadwrn canlynol. Ar 4 Mai chwaraewyd rownd derfynol Cwpan y Gynghrair yn erbyn Aberdyfi ar faes Coedlan y Parc, Aberystwyth. Gyda’r cae yn galed roedd angen rheolaeth dda o’r bêl a phasio cywir, yn arbennig yng nghanol y cae, ond roedd mwy o sgiliau gan Aberdyfi yn yr elfen hon o’r chwarae yn yr hanner cyntaf. Aberdyfi hefydd gafodd y lwc Tal-y-bont yn ymosod yn y gêm yn erbyn Aberdyfi wrth i’r gôl gyntaf ddeillio o’r bêl yn taro yn erbyn un o amddiffynwyr Tal-y-bont ac i gefn y rhwyd. Peniwyd ail gôl Aberdyfi arbed cic nerthol. Yna dyfarnwyd cic o’r smotyn i Dal-y-bont a o gic gornel ychydig cyn yr egwyl. rhwydwyd gan Robbie Southgate. Ond gôl gysur oedd hon a’r tîm o Gyda rhai newidiadau i’r tîm erbyn yr ail hanner bu Tal-y-bont Feirion oedd yn dathlu ar ddiwedd y gêm. yn pwyso ar amddiffyn Aberdyfi. Cafwyd sawl hanner cyfle ond Er y siom i’r tîm cyntaf, mae ail dîm Tal-y-bont yn dal i gystadlu methwyd â manteisio arnynt. Yn hwyr yn y gêm dyfarnwyd cic o’r am bencampwriaeth yr ail adran. Cawn hanes y tîm hwnnw yn y smotyn i Aberdyfi ond llwyddodd Des Roberts, yn gwbl wyrthiol, i rhifyn nesaf.

Perfformio yn Llundain Licris Olsorts Yn ddiweddar, bu Sam Ebenezer yn Gyda’r cwmni drama yn dathlu ei ben blwydd yn ugain oed eleni ddigon ffodus i gael chwarae’r brif ran yng roedd y cyfawrwyddwr Sion Pennant, Bontgoch yn awyddus i nghynhyrchiad diwedd blwyddyn y nodi’r achlysur mewn rhyw fodd. Penderfynwyd y byddai’n braf ‘Mountview Academy of Theatre Arts’, un mynd ati i berfformio unwaith yn rhagor, un o’r tair drama o’r sefydliadau perfformio mwyaf blaengar gyntaf a gynhyrchwyd gan y cwmni dan arweiniad y diweddar yn y DU. Perfformiwyd Dogfight ym Buddug James Jones, sef ‘Helynt y Mefus’ gan Rhiannon Parri. Mwyty Karamel, Llundain, lleoliad sy’n Mae’n ffars hynod o hwyliog a doniol ac mae’r ymarferion yn fwy na bwyty ac yn llwyfannu ystod yr wythnosau diwethaf wedi bod yn llawn sbort a cynyrchiadau celfyddydol cyffrous a chwerthin. Mae’r criw actorion yn cynnwys, Rhian Evans, gwahanol. Lleolir y ddrama bwerus Llun: Robin Savage Sharon King, Janet Roberts, Gweneira Williams a Steffan Dogfight yn yr Unol Daleithiau adeg rhyfel Fietnam gan ganolbwyntio Nutting. Cafwyd cyfle i’w pherfformio am y tro cyntaf yng ar berthynas tri o fechgyn ifanc wrth iddynt ymbaratoi at ymuno â’r Ngãyl Ddrama’r Groeslon ar nos Iau, 28 Ebrill gan gipio’r ail rhyfel. Roedd chwarae rhan cymeriad Eddie Birdlace yn gyfle da i wobr. Teithio i Ãyl Ddrama Corwen fu ein hanes yr wythnos gyfuno doniau actio a chanu Sam a bu canmol mawr i’r perfformiad. ganlynol i berfformio ar noson Etholiad y Cynulliad ar y 5 Mai Dymunwn yn dda i ti Sam gyda’r perfformio i’r dyfodol ac edrychwn gan gipio’r trydydd safle y tro hwn. Edrychwn ymlaen at gystadlu ymlaen yn fawr at glywed am dy lwyddiannau ym Mhapur Pawb. yn yr Eisteddfod Genedlaethol ym mis Awst.

12