Jaarverslag CPG 2010
WOORD VOORAF
Het jaar 2010 was een goed jaar voor het CPG. Twee boeken rolden van de pers. Op 13 oktober 2010 verscheen deel acht uit de serie Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, getiteld Rondom de Nacht van Schmelzer. De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra (1963-1967), en in november het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010, met als thema Waarheidsvinding en waarheidsbeleving. In het verslagjaar werkten enkele medewerkers aan deel 9 van de serie Parlementaire Geschiedenis van Nederland na 1945, over het kabinet-De Jong (1967-1971). Er werd een begin gemaakt met het project ‘Kabinetsformaties in Nederland, 1977-2007’. Het CPG was in het verslagjaar wederom internationaal actief. Op 4 november 2010 vond bij de Kommission für Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien in Berlijn het Zehnte deutsch-niederländische Symposium zur Geschichte des Parlamentarismus plaats. Op 5 november 2010 verzorgde Carla van Baalen een lezing op het congres ‘Parlamentarische Kulturen in Europa. Das Parlament als Kommunikationsraum’ getiteld ‘Parlamentarische Rituale und Regeln: die Niederlande und Grossbritannien’ eveneens in Berlijn. Daarnaast spraken leden van de wetenschappelijke staf van het CPG op nationale en internationale conferenties, werkten zij mee aan uit de ‘derde geldstroom’ gefinancierde nevenprojecten, haalden zij geld binnen voor nieuwe projecten, verzorgden zij onderwijs en stonden zij de media te woord die, vooral tijdens dit verkiezingsjaar, het CPG als expertisecentrum met vele vragen over politieke ontwikkelingen benaderden.
Graag wil ik iedereen bedanken die zich in 2010 voor het Centrum heeft ingezet: de leden van het bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis, de leden van het College van Bestuur van de Radboud Universiteit, de leden van het bestuur van de Faculteit der Letteren alsmede vele andere medewerkers van de Universiteit en de Faculteit, de leden van de Wetenschappelijke Raad en natuurlijk alle medewerkers van het Centrum.
Carla van Baalen Nijmegen, maart 2011
1 1. ALGEMEEN
Het kernproject: de parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945
De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra (1963-1967) Onder grote belangstelling presenteerde het CPG op woensdag 13 oktober 2010 - de ‘verjaardag’ van de val van het kabinet-Cals tijdens de legendarische Nacht van Schmelzer - in de Oude Zaal van de Tweede Kamer het achtste deel uit de serie Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, getiteld Rondom de Nacht van Schmelzer. De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra (1963-1967). Ter gelegenheid van de presentatie van dit boek zijn enkele scènes uit het toneelstuk ‘De nacht van Schmelzer. Politieke burlesque in één bedrijf’ van Martin van Amerongen uit 1991 gespeeld. Het toneelstuk stond onder regie van John Leerdam (voormalig lid van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer). De rollen werden gespeeld door Vastert van Aardenne (Schmelzer), Thom Hoffman (Cals), Paulette Smit (Klompé) en de politici Bert Koenders (Vondeling), Jack Biskop (Luns) en Han ten Broeke (Den Uyl). Verteller was Rocky Tuhuteru, zangeres Manoushka Zeegelaar Breeveld. Mr. Th.C. de Graaf, voorzitter van het bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis, overhandigde het eerste exemplaar aan mevrouw G.A. Verbeet, voorzitter van de Tweede Kamer. Ook werden exemplaren uitgereikt aan de heren prof. dr. H.J. Witteveen en prof. dr. J.E. Andriessen, ministers in het kabinet-Marijnen, en aan de heer mr. J.H. Grosheide, staatssecretaris in de kabinetten-Marijnen en -Cals en aan mevrouw Marijnen, weduwe van mr. V.G.M. Marijnen.
Het kabinet-De Jong (1967-1971) In het verslagjaar rondde Van Merriënboer de inventarisatie af voor deel 9 van de serie Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945 over het kabinet-De Jong. Een aantal kernbronnen, met name De Handelingen, werd nauwkeurig ontsloten ten behoeve van het verdere onderzoek. De coördinatie van het project is in handen van Van Baalen en Van Merriënboer. In overleg met de auteurs werd een globale inhoudsopgave vastgesteld. Er werden nadere afspraken gemaakt over de aanpak en de uitvoering per hoofdstuk. Daarmee is een begin gemaakt. Van maart tot november 2010 kreeg het project-kabinetsformaties prioriteit, daarna vond de ‘doorstart’ plaats van het project-kabinet-De Jong.
Overige onderzoeksprojecten Nederlandse parlementaire geschiedenis
Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010 De redactie bestond dit jaar uit Van Baalen, Leenders (tot december), Van Kessel (vanaf december), Van Merriënboer en Ramakers (allen verbonden aan het CPG), de op 11 oktober 2010 overleden drs. W. Breedveld (politiek commentator van het dagblad Trouw) en dr. J. Turpijn (universitair docent, Universiteit van Amsterdam). De redactie koos dit jaar voor het thema ‘Waarheidsvinding en waarheidsbeleving’. Op 16 november, de derde dinsdag in november, vond onder grote belangstelling de presentatie plaats. De voorzitter van het bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis, mr. Th.C. de Graaf, presenteerde de eerste exemplaren aan de voorzitter van de Tweede Kamer, G.A. Verbeet en aan de weduwe en zoon van Willem Breedveld. Ter gelegenheid van deze presentatie spraken achtereenvolgens CPG-directeur Van Baalen, de voorzitter van het College van Bestuur van de Radboud Universiteit ir. R.J. de Wijkerslooth de Weerdesteijn, emeritus-hoogleraar geschiedenis en lid van de commissie-Davids prof. dr. mr. C. Fasseur, voorzitter van het Stichtingsbestuur De Graaf en Kamervoorzitter Verbeet.
Proefschriften In het jaar 2010 gingen Bos en Brand verder met hun promotieonderzoek met de werktitel ‘Opstappen of aanblijven? Een onderzoek naar Nederlandse bewindspersonen die vanwege een politiek conflict onder vuur kwamen te liggen (1918-2002)’. Brand onderzoekt de periode 1918-1967, Bos de periode 1967-2002. Zij werkten hieraan in blokken van een aantal maanden en spraken op regelmatige basis met hun promotoren en dagelijks begeleiders. Het is de bedoeling dat de proefschriften eind december 2012 zijn voltooid.
Kabinetsformaties 1977-2007 In het verslagjaar is het project-kabinetsformaties in Nederland in de periode 1977-2007 van start gegaan. De hoofdstukken werden verdeeld (alle medewerkers schrijven minimaal één hoofdstuk), de coördinatie en eindredactie ingesteld (Van Baalen; vanaf november samen met Van Kessel), de richtlijnen voor het onderzoek vastgesteld en de eerste concepthoofdstukken geschreven (door Brand [2002], Van Griensven [1982], Leenders [1999] en Bos [1989]). Besloten werd om ook over de in het verslagjaar plaatsvindende formatie 2010 een hoofdstuk te schrijven.
2
Onderzoeksprojecten betreffende ‘Europa’
1. De Nederlandse Eurocommissarissen. 2. Europa in de Nederlandse politiek, 1945-2010. 3. Vertaling in het Engels van Mansholt. Een biografie. 4. Erich Salomon, parlementair fotojournalist in Berlijn en Den Haag. 5. Brusselse Verhalen. Europarlementariërs over de werking en dagelijkse praktijk van het Europees Parlement, 1979-2011.
Voor een beschrijving van deze projecten: zie bladzijde 6.
3 2. HET BESTUUR VAN HET CPG
Algemeen
Het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis is een onderzoeksinstituut binnen de Radboud Universiteit Nijmegen dat wordt gefinancierd door de Stichting Katholieke Universiteit (gevestigd te Nijmegen) en de Stichting Parlementaire Geschiedenis (gevestigd te ’s-Gravenhage). Een en ander is vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst van beide stichtingen; deze is gesloten op 20 december 1985 en herzien in december 1996. In de herziene samenwerkingsovereenkomst is bepaald dat het Centrum per 1 januari 1997 deel uitmaakt van de Faculteit der Letteren.
Het bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis
Het bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis was in het verslagjaar als volgt samengesteld: Mr. Th.C. de Graaf, burgemeester van Nijmegen, voorzitter; Prof. dr. U. Rosenthal, voorzitter van de fractie van de VVD in de Eerste Kamer, vice-voorzitter (tot 14 oktober 2010, op welke dag hij minister van Buitenlandse Zaken werd); Dr. G.A.M. Beekelaar, historicus, oud-medewerker van de Radboud Universiteit Nijmegen, secretaris- penningmeester; Mr. S. van Haersma Buma, secretaris van de fractie van het CDA in de Tweede Kamer tot en met 11 oktober 2010 en voorzitter van de fractie van het CDA sinds 12 oktober 2010, lid; Drs. P. Kalma, lid van de fractie van de PvdA in de Tweede Kamer tot 17 juni, lid (op 16 november 2010 trad hij af); Drs. A. Slob, voorzitter van de fractie van de ChristenUnie in de Tweede Kamer tot en met 9 juni 2010 en vice- voorzitter vanaf die dag, lid.
De secretaris-penningmeester kon voor zaken van financiële aard gebruikmaken van de diensten van M. Cools (medewerkster Grootboek van de Dienst Control, Informatie en Financiën (CIF) van het Cluster Ondersteuning van de Universiteit) en voor alle overige administratieve zaken van de diensten van H.F.M.J. Helsen, secretaresse van het CPG. Het bestuur kwam in 2010 twee maal in vergadering bijeen, op 19 april en op 16 november te Den Haag.
Het bestuur van de Faculteit der Letteren
Het bestuur van de Faculteit der Letteren was in 2010 als volgt samengesteld: Prof. dr. P.L.M. Sars, hoogleraar Duitse taal en cultuur, inzonderheid Duitslandstudies, decaan; Prof. dr. C.J.M. Jansen, hoogleraar bedrijfscommunicatie, vice-decaan onderwijs; Prof. dr. A.M.C. van Kemenade, vice-decaan onderzoek en directeur onderzoeksinstituut Centre for Language Studies (CLS); Prof. dr. E.M. Moormann, vice-decaan onderzoek en directeur onderzoeksinstituut Historische, Literaire en Culturele Studies (HLCS); Dr. H.J.C. Termeer, toegevoegd secretaris.
4 3. DE WETENSCHAPPELIJKE RAAD
De Wetenschappelijke Raad ten behoeve van het CPG is ingesteld door de Stichting Katholieke Universiteit en de Stichting Parlementaire Geschiedenis en heeft, aldus de samenwerkingsovereenkomst, tot taak ‘bij te dragen aan de vormgeving van het wetenschappelijk beleid’. Voorts behoeft ‘het beleidsplan inzake het onderzoek’ de instemming van de Raad en beoordeelt de Raad het onderzoeksverslag. De Wetenschappelijke Raad bestaat uit vier leden. Twee van hen worden benoemd door de Stichting Parlementaire Geschiedenis, de overige twee door de Stichting Katholieke Universiteit.
De Wetenschappelijke Raad was in 2010 als volgt samengesteld: Prof. dr. R.A.M. Aerts, hoogleraar politieke geschiedenis, Radboud Universiteit Nijmegen, voorzitter; Prof. dr. J.Th.J. van den Berg, hoogleraar parlementair stelsel: rechtsnormen en machtsverhoudingen, Universiteit Maastricht en emeritus-hoogleraar parlementaire geschiedenis, Universiteit Leiden, lid; Prof. mr. C.A.J.M. Kortmann, lid Staatscommissie Grondwet en emeritus hoogleraar staatsrecht, bestuursrecht en algemene staatsleer, lid; Dr. G. Voerman, directeur Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen, Rijksuniversiteit Groningen, lid.
In 2010 kwam de raad in vergadering bijeen op 19 maart, te Nijmegen. De belangrijkste agendapunten waren: het jaarverslag 2009, de voortgang van het kernproject en de overige CPG-projecten. Gedurende de rest van het jaar verliep de communicatie tussen de leden van de raad en de directeur van het CPG hoofdzakelijk via telefoon en e- mail.
5 4. NATIONALE EN EUROPESE SAMENWERKING
Het CPG en zijn medewerkers onderhouden contacten met een groot aantal personen en instellingen in binnen- en buitenland. Iedere medewerker heeft zijn eigen netwerk, waarvan ook het CPG profiteert. Uitvloeisel van deze externe contacten vormen de verschillende artikelen, lezingen en gastcolleges die de CPG-medewerkers in 2010 voor hun rekening namen.
Samenwerking met Nederlandse instellingen Het CPG onderhoudt contacten met vele Nederlandse instellingen, waaronder met name genoemd moeten worden: het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) te Groningen, het Parlementair Documentatiecentrum (PDC) te Den Haag, het Huygens ING te Den Haag, het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (HDC), verbonden aan de VU te Amsterdam, het NIOD, instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies te Amsterdam, het Katholiek Documentatie Centrum (KDC) te Nijmegen, het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA), de ‘Eenheid Kennis’ van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Prof. mr. B.M. Teldersstichting te Den Haag en vele archieven, zoals het Nationaal Archief in Den Haag en het Brabants Historisch Informatie Centrum in Den Bosch.
Het CPG als partner van het Montesquieu Instituut Het Montesquieu Instituut (MI), Centrum voor parlementaire geschiedenis en constitutionele ontwikkeling, werd in 2007 opgericht door vijf instituten, afkomstig uit vier universiteiten: het CPG (Radboud Universiteit Nijmegen), het DNPP (Rijksuniversiteit Groningen), het PDC en de Campus Den Haag (Universiteit Leiden) en de capaciteitsgroep Publiekrecht van de Universiteit Maastricht. De vier eerstgenoemde instituten zijn zogeheten partners van het Montesquieu Instituut; Maastricht heeft een eigen vestiging: Montesquieu Institute Maastricht.
Vanuit het CPG zijn de volgende (mede) door het MI gefinancierde projecten voltooid dan wel in uitvoering: 1. De Nederlandse Eurocommissarissen, gezamenlijk project van DNPP, CPG en PDC. Van alle Nederlandse leden van de Hoge Autoriteit van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) en van alle Nederlandse leden van de Europese Commissie zijn biografische portretten geschreven. Vanuit het CPG werkten hieraan mee: Brouwer, Van Kessel en Van Merriënboer. De bundel stond onder redactie van G. Voerman, B. van den Braak en Van Baalen. De presentatie vond op 11 mei 2010 plaats in Internationaal Perscentrum Nieuwspoort te Den Haag. 2. Europa in de Nederlandse politiek, 1945-2010, gezamenlijk project van DNPP en CPG. Uitvoerders: dr. J. van der Harst, dr. A.G. Harryvan (Faculteit der Letteren, Groningen) en Brouwer (CPG), gestart in 2008, gefinancierd door het MI en het Europafonds van het ministerie van Buitenlandse Zaken. 3. Vertaling van het proefschrift Mansholt. Een biografie in het Engels. De auteur van het proefschrift, Van Merriënboer, heeft het project in 2008 aangevraagd. In 2009 is met de vertaling begonnen. Uitvoerder: Taalcentrum VU. 4. Het naakte gezag. Erich Salomon, de baanbrekende parlementair fotojournalist in Berlijn en Den Haag 1928-1940, gezamenlijk project van het CPG en de Kommission für Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien. Vanuit het CPG is de aanvrager Leenders, vanuit de Kommission dr. A. Biefang. Het project werd in oktober 2009 aangevraagd; op 1 maart 2010 werd de aanvraag gehonoreerd. Op 1 september 2010 is het project gestart. Gefinancierd door het MI en SNS Reaal. De doelstelling van het project is om te laten zien hoe Salomon in het Interbellum op geheel eigen wijze in Berlijn en daarna in Den Haag parlementariërs/politici in beeld bracht. Het beoogde resultaat is een rondreizende tentoonstelling in Duitsland en Nederland en een begeleidende wetenschappelijke publicatie Duits/Nederlands. 5. Brusselse verhalen: Europarlementariërs over de werking en dagelijkse praktijk van het Europees Parlement, 1979-2011. Het project is aangevraagd in de zomer van 2010 en gehonoreerd op 17 november 2010. In december 2010 startte drs. L.J. van Damme dit CPG-project. Het is de bedoeling om meer inzicht te verkrijgen in de werking en dagelijkse praktijk van het Europees Parlement en licht te werpen op de overeenkomsten met en verschillen tussen het Nederlandse en het Europese parlementaire stelsel. Hiertoe zullen Nederlandse (oud-)Europarlementariërs worden geïnterviewd over hun werk in Brussel.
In 2010 bouwde Van Baalen het netwerk van Europese instellingen die gericht zijn op de (nationale) parlementaire geschiedschrijving verder uit. Zie hieronder.
6 Samenwerking met de ‘Kommission’ in Berlijn Het CPG onderhoudt sinds 2000 nauwe banden met de Kommission für Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien. Jaarlijks vindt een ontmoeting tussen beide instituten plaats; afwisselend organiseert de Kommission te Berlijn en het CPG te Nijmegen een zogeheten minisymposium. Op 4 november 2010 vond bij de Kommission für Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien in Berlijn het Zehnte deutsch- niederländische Symposium zur Geschichte des Parlamentarismus plaats. Namens het CPG zorgden Bos (‘Scapegoat or substitute: the forced resignation of members of government in Germany and the Netherlands’) en Brand (‘To resign or to stay on? Ministers in political crises in European comparative perspective’) voor een inleiding. Namens de Kommission spraken dr. T. Kaiser (‘Forschungen zur parlamentarischen Polizeigewalt’) en dr. V. Stalmann (‘Der Arbeiter- und Soldatenrat in Hamburg 1918/1919’).
Samenwerking met Europese instellingen in het netwerk
7 5. HET PERSONEEL
Algemeen Volgens de samenwerkingsovereenkomst tussen de Stichting Parlementaire Geschiedenis en de Stichting Katholieke Universiteit verplicht de eerstgenoemde zich om aan de universiteit gelden ter beschikking te stellen voor het handhaven van ten minste vier formatieplaatsen voor wetenschappelijk personeel. De universiteit verplicht zich van haar kant om ten behoeve van het CPG daarnaast drie formatieplaatsen voor wetenschappelijk personeel te handhaven en daarenboven een capaciteit aan overig (administratief) personeel met een omvang van 1,5 formatieplaatsen ten dienste van het Centrum te stellen.
De feitelijke situatie is als volgt: - De universiteit/faculteit financierde in 2010 3 fte wetenschappelijk personeel (Van Baalen 1,0 fte, Van Griensven 0,5fte, Van der Heiden 1,0 fte en Ramakers 0,5 fte). - De Stichting Parlementaire Geschiedenis financierde in het verslagjaar 6,6 fte wetenschappelijk personeel (Bos 0,5 fte, Brand 0,5 fte, Brouwer 1,0 fte, Van Griensven 0,5 fte, Van Kessel 1,0 fte, Leenders 0,8 fte, Van Merriënboer 1,0 fte, Ramakers 0,5 fte en Reiding 0,8 fte). - De faculteit financierde Van Zuthem (0,2 fte) en, gezamenlijk met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Bos (0,5 fte) en Brand (0,5 fte).
Van de 1,5 formatieplaatsen ‘overig (administratief) personeel’ is 0,5 fte feitelijk aangesteld bij het CPG (0,5 fte secretaresse); de overige fte’s stelt de faculteit aan het CPG ter beschikking ‘vanuit de ondersteunende diensten’, zoals het bureau, het beheer, de financiële administratie, de afdeling personeelszaken en de computerondersteuningsgroep; voor deze 1,0 fte vindt dus geen aanstelling plaats bij het Centrum.
Wetenschappelijk personeel: Prof. dr. C.C. van Baalen (1998) 1,0 fte Drs. A.S. Bos (2001) 1,0 fte Drs. C.J.M. Brand (2006) 1,0 fte Dr. J.W.L. Brouwer (1987) 1,0 fte Drs. L.J. van Damme (1-12-2010) 0,7 fte (contract voor bepaalde tijd tot en met 30 juni 2011) Drs. P.G.T.W. van Griensven (1990) 1,0 fte Dr. P.B. van der Heiden (1991) 1,0 fte Dr. A. van Kessel (2003) 1,0 fte Dr. M.H.C.H. Leenders (2002) 0,8 fte Mr. dr. J.C.F.J. van Merriënboer (1990) 1,0 fte Drs. J.J.M. Ramakers (1986) 1,0 fte Dr. H. Reiding (2006) 0,8 fte Dr. J. van Zuthem (2010) 0,2 fte
Administratief personeel: H.F.M.J. Helsen (1995) 0,5 fte
Detachering * In het verslagjaar was Leenders gedetacheerd bij de afdeling Geschiedenis voor 0,2 fte. * Van Griensven is voor de periode 2009-2011 verkozen tot lid van de Onderdeelcommissie Letteren en tot lid van de Ondernemingsraad. Op basis van de regeling Compensatie deelneming medezeggenschap van de Radboud Universiteit Nijmegen verkrijgt het CPG voor deze werkzaamheden een vergoeding ter grootte van 0,25 fte.
Student-assistenten In 2010 waren drie student-assistenten werkzaam bij het CPG: * van 1 januari tot en met 31 december 2010: G. Kets, student geschiedenis, Radboud Universiteit. Kets heeft diverse ondersteunende werkzaamheden bij het onderzoek verricht (o.a. voor het jaarboek). Ook maakte hij een update van de website; * van 1 mei tot en met 31 december 2010: B. Boesveld, student geschiedenis, Radboud Universiteit. Boesveld heeft onderzoeksondersteuning verleend aan Brouwer (Montesquieu project Europa in de Nederlandse politiek, 1945-2010).
8 * van 22 september tot en met 31 december 2010: M. Verhulst, student rechten, Radboud Universiteit. Verhulst heeft onderzoeksondersteuning verleend aan Van Baalen en Van Kessel ten behoeve van het project kabinetsformaties.
Minorstages Van 26 april tot en met 26 juli 2010 was S. van den Bergh, student geschiedenis aan de Radboud Universiteit, als stagiair werkzaam bij het CPG. Hij verrichtte tijdens de stage ondersteunende onderzoekswerkzaamheden naar de formatie van 1977. (Stagebegeleider: Van der Heiden.) Aansluitend, van 26 juli tot en met 2 september 2010 was M. Verhulst, student rechten aan de Radboud Universiteit, als stagiair werkzaam bij het CPG. Hij verrichtte tijdens de stage ondersteunende onderzoekswerkzaamheden naar afgetreden ministers in het buitenland. (Stagebegeleider: Bos.) Kort daarna werd hij student-assistent (zie hierboven).
9 6. PUBLICATIES
Wetenschappelijke publicaties
Rondom de Nacht van Schmelzer. De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra (1963-1967). Heiden, P. van der en A. van Kessel, redactie van Rondom de Nacht van Schmelzer. De kabinetten-Marijnen, - Cals en -Zijlstra (1963-1967) (Amsterdam 2010). De volgende auteurs leverden een bijdrage aan deze publicatie: - Bos, A. en M. Leenders, ‘Het parlement in beeld’, p. 51-83. - Bos, A., bijdrage aan het hoofdstuk ‘Wat verder ter tafel kwam…’, p. 454-457. - Brand, C., bijdrage aan het hoofdstuk ‘Wat verder ter tafel kwam…’, p. 442-444. - Brand, C. en P. van der Heiden, ‘De entree van de sterke mannen. Formatie en samenstelling van het kabinet- Cals’, p. 175-207. - Brouwer, J.W., ‘Zaken rond de troon’, p. 83-148. - Brouwer, J.W. en J. Ramakers, bijdrage aan het hoofdstuk ‘Wat verder ter tafel kwam…’, p. 417-422. - Brouwer, J.W. en J. van Merriënboer, bijdrage aan het hoofdstuk ‘Wat verder ter tafel kwam…’, p. 423-426. - Griensven, P. van, P. van der Heiden, J. Ramakers en H. Reiding, ‘Op weg naar de Nacht. Sociaaleconomische en financiële problematiek 1963-1966’, p. 283-352. - Heiden, P. van der en A. van Kessel: * ‘Inleiding en verantwoording’, p. 5-13. * ‘Nabeschouwing en conclusies’, p. 459-471. - Heiden, P. van der, ‘”Opgewarmde hutspot met onverteerbare brokken.” Het omroepbeleid als draaipunt in drie kabinetten’, p. 149-174. - Jacobs, M., bijdrage aan het hoofdstuk ‘Wat verder ter tafel kwam…’, p. 437-439. - Kessel, A. van: * ‘Confessioneel-liberale samenwerking geprolongeerd. Verkiezingen, formatie en samenstelling van het kabinet-Marijnen’, p. 15-50. * (met Mirjam Adriaanse, Marij Leenders en Teun Verberne) ‘Immateriële zaken. Bijlmer – Numerus clausus – Oorlogsdossiers’, p. 237-261. * ‘“Waarom toch, waarom heeft Norbert het gedaan?” De val van het kabinet-Cals in de Nacht van Schmelzer’, p. 353-385. * bijdragen aan het hoofdstuk ‘Wat verder ter tafel kwam…’, p. 426-428, 439-442 en p. 448-452. * samensteller van ‘Wat verder ter tafel kwam…’, p. 417-457. - Leenders, M., bijdragen aan het hoofdstuk ‘Wat verder ter tafel kwam…’, p. 432-435 en 452-454. - Leenders, M. en J. Ramakers, ‘Particulier initiatief versus staatscontrole. Kabinetswisseling gooit roet in het PvdA-eten’, p. 263-281. - Merriënboer, J. van: * ‘Liberalisatie, gezagsondermijning en bouwvakkersrel’, p. 209-236. * ‘“Jelle zal wel zien”. Het overgangskabinet-Zijlstra’, p. 387-415. - Ramakers, J., ‘Hoe een prijsexplosie te vermijden?’, p. 298-316. - Reiding, H., bijdrage aan het hoofdstuk ‘Wat verder ter tafel kwam…’, p. 444-448. - Zuthem, J. van, bijdragen aan het hoofdstuk ‘Wat verder ter tafel kwam…’, p. 428-432 en 435-437.
Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2009. In tijden van crisis: Baalen, C. van, W. Breedveld, M. Leenders, J. van Merriënboer, J. Ramakers en J. Turpijn, redactie van: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010. Waarheidsvinding en waarheidsbeleving (Amsterdam 2010).
Overige wetenschappelijke publicaties: Baalen, C. van, B. van den Braak en G. Voerman, redactie van De Nederlandse eurocommissarissen, (Amsterdam 2010). Brouwer, J.W., ‘De eerste, de beste? D.P. Spierenburg lid Hoge Autoriteit EGKS, 1952-1962’, in: G. Voerman, B. van den Braak en C. van Baalen (red.), De Nederlandse eurocommissarissen (Amsterdam 2010) p. 41-64. Damme, L. van: - ‘De decembermoorden als excuus. De ontwikkelingsrelatie tussen Nederland en Suriname’, in: Geschiedenis Magazine 45 (2010) afl. 8, pp. 44-49. - ”Geld zonder excuses is een belediging, excuses zonder geld hypocriet”. Het Indisch Platform als belangenbehartiger van de Indische gemeenschap in Nederland’, in: A. van Bockxmeer e.a., Oorlogsgetroffenen WO2. Terugkeer, opvang, nasleep (Amsterdam/Den Haag 2010) p. 15-26.
10 Kessel, A. van: - ‘Alsnog geslaagd – in Europa. Maan Sassen, lid van de Euratomcommissie (1958-1967) en de Europese Commissie (1967-1970)’ in: ibidem, p. 93-118. - ‘Katholieken in de schaduw van Lely. Gustaaf Bevers (1908-1909) en Louis Regout (1909-1913), ministers van Waterstaat’ in: D.Th. Kuiper en G.J. Schutte (red.), Het kabinet-Heemskerk 1908-1913. Jaarboek voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme na 1800 (Zoetermeer 2010). Merriënboer, J. van: - ‘Baanbreker en volbloed Europeaan. Sicco Mansholt, lid van de Europese Commissie (1958-1973) en voorzitter (1972-1973)’ in: ibidem, p. 119-143. - ‘“Een monument van een commissaris”. Frans Andriessen, lid van de Europese Commissie (1981-1993)’in: ibidem, p. 207-233. - ‘Verpest door een partijdige grondwetgever. De werdegang van het ontwerp-hoofdstuk 7 in het parlement (1966-1982)’ in: J.L.W. Broeksteeg, H.G. Warmelink e.a., Constitutionele normen en decentralisatie. Een evaluatie van Hoofdstuk 7 Grondwet (Den Haag 2010) p. 9-24, Beleidsnotitie Binnenlandse Zaken, raadpleegbaar op http://rechten.eldoc.ub.rug.nl/FILES/root/2010/hoofdstuk7/Hoofdstuk7.pdf.
Vakpublicaties Baalen, C. van en J. Ramakers, ‘”Ik denk dat we de waarheid wel te pakken hebben.” Interview met voorzitter De Wit van de parlementaire onderzoekscommissie financieel stelsel’ in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010. Waarheidsvinding en waarheidsbeleving (Amsterdam 2010) p. 125-131. Brouwer, J.W.: - ‘Het handschrift van de Generaal. De eerste pagina van De Gaulles Mémoires de guerre’, Ex Tempore Verleden Tijdschrift, 28 (2009) nr. 3, p. 235-244. VP - ‘Hoffelijk, maar onverschillig. De Gaulle - Nederland’, in: R. de Witt (red.), Elsevier. Charles de Gaulle. Ter herinnering (1890-1970) (Amsterdam 2010 ) p. 54-71. Kessel, A. van: - ‘Koningin Juliana tijdens de kabinetsformatie van 1963. “Zijn er nog geen jonge frisse staatssecretarissen?”’ in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010. Waarheidsvinding en waarheidsbeleving (Amsterdam 2010) p. 115-121. - ‘Rituele rondjes van de formatie. Hoe Nederland zijn kabinetten formeert’, Kleio. Tijdschrift van de Vereniging van Geschiedenisleraren in Nederland, oktober 2010, p. 4-8. Griensven, P. van, ‘De PvdA in de oppositie’, Rood. Ledenblad van de Partij van de Arbeid, 7 (2010) nr. 4, p. 28-29. Leenders, M., - ‘Rauwheid en formalisme. Het spoeddebat over de “politieke situatie rondom de besluitvorming Uruzgan” (18 februari 2010)‘ in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010. Waarheidsvinding en waarheidsbeleving (Amsterdam 2010) p. 97-114. - ‘Die Niederlande’ in: Jahrbuch der Europäischen Integration (2010) p. 287-391. Ramakers, J., ‘Het parlementaire jaar 2009-2010’ in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010. Waarheidsvinding en waarheidsbeleving (Amsterdam 2010) p.165-187.
Boekbesprekingen Bos, A., ‘Onthullend! Campagnejournalistiek eist politieke slachtoffers’, boekbespreking van Mariëtte Wolf, Het geheim van De Telegraaf. Geschiedenis van een krant (Amsterdam 2010) in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010. Waarheidsvinding en waarheidsbeleving (Amsterdam 2010) p. 193-195. Bos, A., ‘De journalist als politieke meteoroloog’, boekbespreking van Eric Vrijsen, Wilt u niet aan mijn jasje trekken! (Amsterdam 2010) in: ibidem, p. 207-208. Brouwer, J.W.: - ‘Een gedreven politicus en een diplomaat in hart en nieren‘, boekbespreking van Albert Kersten, Luns. Een politieke biografie (Boom 2010) in: ibidem, p. 198-200. - boekbespreking van Françoise Peemans (red.), Documents diplomatiques belges 1941-1960. De l’indépendance à l’interdépendance, Tome V, L’Europe: L’Intégration politique en Paul De Visscher en Yves Lejeune (red.), Belgische diplomatieke stukken 1941-1960. Van onafhankelijkheid tot onderlinge afhankelijkheid, Boekdeel VI, Het statuut van Duitsland Documents diplomatiques belges 1941-1960 in: Internationale Spectator, 64 (2010) nr. 2, p. 124-126. - boekbespreking van Antony Beevor, D-Day. Van de landing in Normandië tot de bevrijding van Parijs Amsterdam Ambo 2009 in: Marineblad, 120 (2010) nr. 1, p. 27.
11 Heiden, P. van der, ‘Algemeen belang versus belangenbehartiging‘, boekbespreking van P.E. Werkman en R. van der Woude, Wie in de politiek gaat is weg? Protestantse politici en de christelijk-sociale beweging (Hilversum 2009) in: Jaarboek parlementaire geschiedenis 2010. Waarheidsvinding en waarheidsbeleving (Amsterdam 2010) p. 195-196. Ramakers, J., ‘Gesignaleerd’ in: ibidem, p. 213-217. Reiding, H.: - ‘Terugblikken op veertig jaar ontwikkelingssamenwerking’, boekbespreking van: L.J. van Damme en M.G.M. Smits (red.), Voor de ontwikkeling van de Derde Wereld. Politici en ambtenaren over de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking 1949-1989 (Amsterdam 2009) in: ibidem, p.196-198. - ‘De wereld van een diplomaat’, boekbespreking van Frans van Dongen, Van Timor naar Jakarta. Bestuursambtenaar in diplomatieke dienst (Amsterdam 2009) in: Internationale Spectator, 63 (2009) nr. 12, p. 656-658. - ‘Diplomatieke levenslessen’, boekbespreking van Lodewijk van Gorkom, Door Europa en de wereld. Een trektocht in de Buitenlandse Dienst (Amsterdam 2009)] in: Internationale Spectator , 64 (2010) nr. 4, p. 239- 241. Zuthem, J. van, ‘Aanvallen en verdedigen op de orthodox-protestantse rechterflank’, boekbespreking van Bas van der Vlies, Elke dag van de partij. Dagboek 2008 (Apeldoorn 2009) en Joop Hippe en Gerrit Voerman (red.), Van de marge naar de macht. De ChristenUnie 2000-2010 (Amsterdam 2010) in: Jaarboek parlementaire geschiedenis 2010. Waarheidsvinding en waarheidsbeleving (Amsterdam 2010) p. 204-206.
Reviews Leenders, M.: - voorjaar 2010: zes artikelen voor themanummer over vluchtelingen van F. Castecker (red.) ‘Activisten, vervolgden en slachtoffers kloppen aan. Het Belgische vluchtelingenbeleid in de 19de en 20ste eeuw’: Belgisch Tijdschrift voor Geschiedenis, XL (Gent 2010) nr. 3, 511 p.
Populariserende publicaties Baalen, C. van: - 19 februari 2010, opinieartikel in Trouw, ‘Kloof burger en politiek versmald. De burger speelt een steeds grotere rol in de media. Het leidt tot meer contact tussen burger en politiek’. - 12 juni 2010, opinieartikel in de Volkskrant, ‘We kennen alleen nog historische uitslagen’. - 13 oktober 2010, opinieartikel in NRC Handelsblad, ‘Kijkt u ook zo uit naar de beëdiging van Rutte? Helaas, alleen Kamerleden en koningin leggen publiekelijk eed of belofte af, ministers niet’. [samen met Brand] Ook gepubliceerd op 14 oktober 2010 in NRC-next. - 21 oktober 2010, artikel in Trouw, [samen met Bos, Brand, Van Griensven en Van Kessel] ‘De formatie in dagboeken’. Bos, A.: - november 2010, bijdrage naar aanleiding van coalitievoorstel om het parlement in te krimpen in Historisch Nieuwsblad (2010) nr. 9, ‘Kamer van honderd kon werkdruk niet aan’. Heiden, P. van der: - 15 januari 2010, opinieartikel in Reformatorisch Dagblad, ‘Jokkende minister hoeft niet altijd op te stappen’. - 20 februari 2010, opinieartikel in Trouw, ‘Geen enkele politicus wil een draaikont heten’. - 11 maart 2010, opinieartikel in Reformatorisch Dagblad, ‘Minderheidskabinet geen wondermiddel’. - 3 juni 2010, opinieartikel in Trouw, ‘Wilders moet hand in eigen boezem steken’. - 18 juni 2010, opinieartikel in Reformatorisch Dagblad, ‘Eerste Kamer kan formatie de das om doen’. - 10 juli 2010, opinieartikel in Reformatorisch Dagblad, ‘Formeren is valkuilen vermijden’. - 4 september 2010, opinieartikel in Trouw, ‘Het is doodzonde dat de formatie met PVV is mislukt’. - 20 september 2010, opinieartikel in Reformatorisch Dagblad, ‘Rechts kabinet kan politieke debat nieuw leven inblazen’. - 7 oktober 2010, opinieartikel in De Gelderlander, ‘Nieuwscafé over korte lontjes en Rutte-1’. - 14 oktober 2010, opinieartikel in Trouw, ‘Rutte zal steun bijeen moeten sprokkelen’. - 15 oktober 2010, opinieartikel in Reformatorisch Dagblad, ‘Rutte heeft geleerd van Balkenende’. - 17 november 2010, opinieartikel in Trouw, ‘Kabinet gegijzeld door individuele kamerleden.’ Kessel, A. van, 29 november 2010, opinieartikel in Reformatorisch Dagblad, ‘Schrijf het CDA nog niet af'.
12 Internetbijdragen aan RU-website ‘Dagboek kabinetsformaties’ Gedurende de kabinetsformatie (10 juni – 14 oktober 2010) hielden vier CPG-medewerkers een dagboek bij voor de website van de Radboud Universiteit Nijmegen: Bos, Brand, Van Griensven en Van Kessel. Brand schreef in totaal twaalf bijdragen (bijvoorbeeld op 1 september onder de titel ‘Formatie: K(l)ink in de kabel’), Bos schreef er vijf (bijvoorbeeld op 28 juli, getiteld ‘Geheim!’), Van Griensven schreef er ook vijf (bijvoorbeeld op 4 augustus onder de titel ‘Oplossingsmachine Lubbers haperde’) en van Kessel schreef er drie (bijvoorbeeld op 5 juli, getiteld ‘We kiezen geen kabinet’).
13 7. OVERIGE ACTIVITEITEN EN DE MEDIA
Overige activiteiten
Begeleiding van promovendi Baalen, C. van: - tweede promotor van drs. C. Hoetink (eerste promotor: Aerts). Werktitel proefschrift: ‘De werking van het parlement (1945-1988). Een studie naar de invloed van geschreven en ongeschreven regels op de Nederlandse parlementaire praktijk.’ Begonnen: januari 2005. - tweede promotor van drs. E. Tanja (eerste promotor: Aerts). Titel proefschrift: ‘Goede politiek. De cultuur van de Tweede Kamer, 1866-1940.’ Begonnen: januari 2005. Manuscript voltooid en goedgekeurd in 2010. - tweede promotor van drs. C.W. van Leeuwen (eerste promotor: Aerts). Werktitel proefschrift: ‘Bedrijven uit een drama. Een onderzoek naar staatscommissies en grondwetsherziening in Nederland 1945-1983.’ Begonnen: maart 2006. - tweede promotor van drs. W.P.T. de Jong (eerste promotor: Aerts). Werktitel proefschrift: ‘Democratisering van de democratie (1965-1983).’ Begonnen: januari 2008. - promotor van drs. G. Mostert (co-promotor: dr. J.C.A.P. Ribberink, VU Amsterdam). Werktitel proefschrift: ‘Marga Klompé. Een biografie.’ Onderzoek begonnen januari 2004; proefschriftbegeleiding gestart mei 2008. Eind december 2010: manuscript nagenoeg voltooid. - promotor van drs. C. Meijer. Werktitel proefschrift: ‘Jan de Quay. Een biografie.’ Onderzoek begonnen 2002; stilgelegd 2006-2008; proefschriftbegeleiding gestart december 2008. - promotor van Bos en Brand (tweede promotor: Aerts). Het betreft een duo-promotie. Werktitel proefschrift: ‘Opstappen of aanblijven? Een onderzoek naar Nederlandse bewindspersonen die vanwege een politiek conflict onder vuur kwamen te liggen (1918-2002).’ Begonnen: Brand: januari 2009, Bos: mei 2009. - tweede promotor van drs. W. Kuijlman (eerste promotor: prof. dr. H. Alma, Universiteit voor Humanistiek, Utrecht). Werktitel proefschrift: ‘Oorsprong, grondslagen en ontwikkeling van humanistisch geestelijk raadswerk.’ Begonnen: september 2009.
Congres- en symposiumbijdragen Baalen, C. van, 5 november 2010, Berlijn, lezing op het congres ‘Parlamentarische Kulturen in Europa. Das Parlament als Kommunikationsraum’ getiteld ‘Parlamentarische Rituale und Regeln: die Niederlande und Grossbritannien’. Bos, A., 4 november 2010, Berlijn, lezing op het Zehnte deutsch-niederländische Symposium zur Geschichte des Parlamentarismus getiteld ‘Scapegoat or substitute: the forced resignation of members of government in Germany and the Netherlands’. Brand, C., 4 november 2010, Berlijn, lezing op het Zehnte deutsch-niederländische Symposium zur Geschichte des Parlamentarismus getiteld ‘To resign or to stay on? Ministers in political crises in European comparative perspective’. Brouwer, J.W.: - 28 januari 2010,‘Charles de Gaulle. Le modèle contemporain’, voordracht gehouden op de studiedag ‘Hommes politiques et hommes de lettres en France de la Révolution à nos jours’, Maison Descartes, Amsterdam. - 9-11 mei 2010, ‘Joop den Uyl, le Parti du Travail néerlandais et “l’Europe civile”, 1971-1977’, voordracht gehouden op de conferentie ‘Quelles architectures pour quelle Europe ? Des projets d’une Europe unie à l’Union européenne 1945-1992’, georganiseerd door het Maison de Robert Schuman en de Conseil général de la Moselle, Metz.
Overige lezingen en bijdragen aan debatten Baalen, C. van: - 9 februari 2010, Cadier en Keer (bij Maastricht), lezing voor de Sociëteit Jin Myaku, ‘Het politieke bestel van Nederland, vroeger en nu’. - 17 februari 2010, Den Haag, Tweede Kamer, lezing ter gelegenheid van het afscheid van Willem Breedveld (politiek commentator van Trouw), getiteld ‘Veertig jaar pers en politiek’. - 25 februari 2010, Nijmegen, actualiteitencollege over de val van het kabinet-Balkenende IV, georganiseerd door het Soeterbeeckprogramma van de RU. - 21 april 2010, Den Haag, Tweede Kamer, lezing over kenmerken van Nederlandse kabinetsformaties, in het kader van de parlementaire conferentie over kabinetsformaties, georganiseerd door de Eerste Kamer en de Tweede Kamer.
14 - 10 juni 2010, Nijmegen, actualiteitencollege over de uitslag van de verkiezingen, georganiseerd door het Soeterbeeckprogramma van de RU. - 27 augustus 2010, Amsterdam, toespraak in het kader van de Round Table Meeting voor historici aangesloten bij de ICHRPI (International Commission for the History of Representative and Parliamentary Institutions), The 21st International Congress of Historical Sciences: ‘History is alive in Amsterdam 2010’. Het onderwerp betrof het Montesquieu Instituut en EuParl.net. - 22 september 2010, Poeldijk, lezing over de geschiedenis van Prinsjesdag en over de troonrede 2010, op het Westland-Prinsjesdag-ontbijt, georganiseerd door MKB-Westland. - 22 september 2010, Wassenaar, ‘Prinsjesdagbeschouwing Rijk. Interpretaties van de Troonrede door de Rijksdienst’, korte reactie gegeven op de lezing van Herman van Gunsteren. Heiden, P. van der: - 9 juni 2010, actualiteitencollege over de zwevende kiezer, georganiseerd door het Soeterbeeckprogramma van de RU. - 9 juni 2010, lezing bij Lux (Arthouse voor internationale cinema, debat en theater & muziek te Nijmegen) over de verkiezingen, georganiseerd door Lux. - 13 oktober 2010, Oude vergaderzaal van de Tweede Kamer in ’s-Gravenhage: Inleiding bij de presentatie van deel 8 in de serie Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, getiteld Rondom de Nacht van Schmelzer. De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963-1967. - 18 november 2010, lezing en debat bij Lux over allochtonen en het regeerakkoord, georganiseerd door Lux in samenwerking met Elan, expertisecentrum voor integratie, participatie en emancipatie. Kessel, A. van, 13 oktober 2010, Oude vergaderzaal van de Tweede Kamer in ’s-Gravenhage: Inleiding bij de presentatie van deel 8 in de serie Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, getiteld Rondom de Nacht van Schmelzer. De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963-1967. Leenders, M., 3 september 2019, lezing Montesquieu Instituut Maastricht, ‘Visualisering van de Macht: Erich Salomon, de baanbrekende parlementair fotojournalist in Berlijn en Den Haag 1928-1940’. Merriënboer, J. van, 11 november 2010,‘Zappen in SGD’, lezing op het symposium ter gelegenheid van de afronding van het project Staten-Generaal Digitaal, Den Haag. Reiding, H., 18 juni 2010, ‘Tussen zelfbewustzijn en zinsbegoocheling. Een bezinning op de grondslagen van het Nederlands buitenlands beleid‘, lezing over mensenrechten en humanitaire interventie: ‘Een traditie van nationale zinsbegoocheling’ bij het afscheidssymposium van prof. dr. Jan Rood, georganiseerd door de afdeling Geschiedenis der Internationale Betrekkingen en Instituut Clingendael.
Gastcolleges Brouwer, J.W.: - 26 april 2010, ‘Dynamics of European integration’, hoorcollege gehouden in het kader van de elfde ‘International Master in European Studies’ georganiseerd door de Belgisch-Italiaanse Kamer van Koophandel i.s.m. de Université catholique de Louvain (UCL), Louvain-la-Neuve, Brussel. - 20 september 2010, ‘Dynamics of European integration’, hoorcollege gehouden in het kader van de twaalfde ‘International Master in European Studies’ georganiseerd door de Belgisch-Italiaanse Kamer van Koophandel i.s.m. de UCL Louvain-la-Neuve, Brussel. - 8 oktober 2010, ‘Are the Benelux-countries at the origins of the European Union?’ hoorcollege Institut Catholique de Hautes Etudes Commerciales (ICHEC) - Brussels Management School. Ramakers, J., 18 en 19 november 2010, viertal werkcolleges ‘Katholicisme en antisemitisme in de 19de en 20ste eeuw’ in het kader van de cursus ‘Geschiedenis van het Nederlandse Katholicisme’, Radboud Universiteit Nijmegen.
Bestuurlijke functies Baalen, C. van: - Penningmeester van het bestuur van de Stichting Montesquieu, gevestigd te Den Haag. - Lid van het bestuur van de Kommission für die Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien, Berlijn (sinds mei 2010). - Lid van het bestuur van de Board of Directors of EuParl.net: European Information and Research Network on Parliamentary History (voorheen: Initiativgruppe ‘Historische Parlamentarismus-Forschung in Europa’). Opgericht in oktober 2007 te Berlijn door onderzoeksinstituten uit de volgende landen: Duitsland, Griekenland, Slovenië en Nederland. Brand, C., lid van het bestuur van het Stedelijk 4 & 5 mei Comité Nijmegen. Griensven, P. van: - Lid van de Onderdeel Commissie Letteren; - Lid van de Ondernemingsraad. Leenders, M., secretaris Stichting Shyamgonj Bangladesh.
15
Overige nevenactiviteiten Baalen, C. van: - Voorzitter van de redactie Historische Publicaties Gelderland, een adviesorgaan van de Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland. - Voorzitter van de redactieraad van Vox. Onafhankelijk magazine van de Radboud Universiteit Nijmegen (tot 12 oktober 2010). - Voorzitter van de commissie ‘een standbeeld voor Thorbecke’, ingesteld door het College van Burgemeester en Wethouders, Den Haag. - Lid van de Wetenschappelijke Adviesraad Stichting Amsterdam 2010. Deze stichting bereidde het 21ste Internationale Congres voor Historische Wetenschappen voor. Het congres vond plaats 22-28 augustus 2010.) - Lid van de Redactieraad van het Biografisch Portaal van Nederland. - Lid van de Kennissenaat van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. - Lid van de jury van de Anne Vondeling-prijs. Brouwer, J.W.: - Lid Bijzondere Commissie Archieven van de Raad voor Cultuur te Den Haag. - Lid redactiecomité Studies on the History of European Integration, Franz Steiner Verlag, Stuttgart. Merriënboer, J. van, lid van de Wetenschappelijke Raad van de Kiesraad, Den Haag. Ramakers, J., lid van de ‘denktank’ die de totstandkoming van de notitie ‘De actuele geesteswetenschappen. Cultuur en identiteit. De veranderende plek van Nederland in de wereld. Een onderzoeksagenda voor de geesteswetenschappen’ (KNAW 2010) tot stand bracht.
Werving externe onderzoeksmiddelen voor de volgende projecten - Damme, L. van en H. Reiding, ‘Brusselse Verhalen. Europarlementariërs over de werking en dagelijkse praktijk van het Europees Parlement, 1979-2011’. Dit project is in december 2010 gestart en wordt uitgevoerd door Van Damme (tijdelijk medewerker CPG). Financiën beschikbaar gesteld door het Montesquieu Instituut te Den Haag. - Leenders, M., ‘Het naakte gezag. Erich Salomon, de baanbrekende parlementair fotojournalist in Berlijn en Den Haag 1928-1940’, gezamenlijk project van het CPG en de Kommission für Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien (A. Biefang). Dit project is in september 2010 gestart en wordt uitgevoerd door Leenders (CPG). Financiën beschikbaar gesteld door het Montesquieu Instituut te Den Haag en SNS-Reaal fonds.
Het CPG in de media
Kranten en tijdschriften Journalisten van kranten en tijdschriften deden ook in 2010 vele malen een beroep op het CPG, doorgaans om vanuit parlementair-historisch oogpunt een reactie te vernemen op een actuele kwestie; in het verslagjaar met name inzake het verschijnen van het rapport van de Commissie-Davids, de val van het kabinet-Balkenende IV, de verkiezingen op 9 juni en, last but not least, de kabinetsformatie, die vier maanden duurde. In het verslagjaar stonden Van Baalen, Bos, Brand, Brouwer, Van der Heiden en Van Kessel, journalisten te woord van onder andere de volgende kranten: New York Times, De Standaard, de Volkskrant, Algemeen Dagblad, NRC/Handelsblad, NRC Next, Trouw, Nederlands Dagblad, Reformatorisch Dagblad, Parool, De Pers, Metro en De Gelderlander en de tijdschriften Vrij Nederland en Elsevier.
Radio en tv Ook redacties van radio en televisie raadpleegden het CPG dikwijls; zij wilden informatie over historische achtergronden bij actuele politieke kwesties of wilden CPG-medewerkers interviewen over een zojuist verschenen publicatie. De volgende CPG’ers verleenden hun medewerking aan radio- en/of tv-programma’s: Van Baalen, Bos, Brand, Brouwer, Van Griesven,Van der Heiden, Van Merriënboer. Programma’s waaraan onder andere medewerking werd verleend: Radio: Radio 1 (Radio 1 Journaal, Met het oog op morgen, NCRV Lunchradio, OVT, Villa VPRO, Journaal, BNN Today, KRO Goedemorgen Nederland, Radio 2 (Knooppunt Kranenborg, De Heer ontwaakt), Radio 4 (De ochtenden) en Radio 5 (omroep Max), BNR, Wereldomroep, Radio Gelderland en Radio Drenthe. Televisie: NOS-Journaal op drie, 1 Vandaag, Netwerk, Uitgesproken EO, Helder, EditieNL.
16
Publiciteit over CPG-boeken
Rondom de Nacht van Schmelzer. De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra (1963-1967). Naar aanleiding van het boek ‘Rondom de Nacht van Schmelzer’ verschenen berichten in onder meer: Trouw, NRC/Handelsblad, de Volkskrant, Christen Democratische Verkenningen, De Gelderlander en Openbaar Bestuur [2011].
Het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010 Naar aanleiding van het Jaarboek verschenen berichten in onder meer: de Volkskrant, Trouw, Friesch Dagblad, Voorster Nieuws, Nederlandse Staatscourant, SC.
17 8. ONDERWIJS
De minor Politieke geschiedenis
De minor ‘Politieke geschiedenis’ is ontwikkeld voor Bachelor-studenten geschiedenis aan de Faculteit der Letteren van de Radboud Universiteit, maar ook studenten van andere studierichtingen kunnen de minor, of delen daarvan, volgen. De in 2009/2010 gegeven minor bestond uit drie modulen: 1) Aspecten van de politieke geschiedenis (docenten: Kaal, Van Meurs en Leenders), 2) Nederlandse parlementaire geschiedenis sinds 1945 (docenten Van Baalen en Van Zuthem) en 3) De geschiedenis van de Europese integratie (docenten: Hoetink, De Jong, Van Meurs en Van Leeuwen). Module 2, ‘Nederlandse parlementaire geschiedenis sinds 1945’, wordt geheel verzorgd door het CPG. De cursus in het verslagjaar 2010 liep van februari tot en met juni. 79 studenten, afkomstig uit drie verschillende faculteiten (tien verschillende studierichtingen: Geschiedenis, Politicologie, Engelse taal en cultuur, Franse taal en Cultuur, Amerikanistiek, Nederlandse taal en cultuur, Algemene Cultuurwetenschappen, Bestuurskunde, Bedrijfscommunicatie en Rechten), volgden de cursus. Het eerste deel van de cursus bestond uit hoorcolleges, verzorgd door Van Baalen. Het tweede deel bestond uit drie werkgroepen, verzorgd door Van Zuthem. Daarnaast was er nog een gastcollege, verzorgd door mr. W. Aantjes, en een afsluitend debat over de verkiezingen (i.s.m. Vox en Soeterbeeck). Er waren twee toetsmomenten: een schriftelijk tentamen na afloop van de hoorcolleges en een werkstuk na afloop van de werkgroepen. In totaal sloten 48 studenten het vak succesvol af. Zij behaalden daarmee in totaal tien studiepunten (10 ECTS).
De masterspecialisatie Politiek en Parlement
Sinds september 2007 biedt de Radboud Universiteit Nijmegen de masterspecialisatie ‘Politiek en Parlement’ aan. Deze master beoogt een Nijmeegs specialisme te worden en is daarom nadrukkelijk niet alleen voor de Nijmeegse studenten bedoeld maar ook voor studenten van andere (Nederlandse) universiteiten. De master wordt aangeboden door de opleiding Geschiedenis en is ontwikkeld door de afdeling Politieke geschiedenis (Aerts, Loots en Hoetink) en het CPG (Van Baalen). De masterspecialisatie is bedoeld voor studenten Geschiedenis, Politicologie, Bestuurswetenschappen, Rechten alsmede voor studenten uit andere disciplines die zich verder willen verdiepen in het functioneren van parlementaire democratieën in heden en verleden in het bijzonder, en in politieke stelsels en politiek in het algemeen. Historici, politicologen en staatsrechtgeleerden verzorgen het onderwijs. De studenten lopen minimaal twee maanden stage in Den Haag, bijvoorbeeld bij een fractie in de Tweede Kamer, bij de griffie van de Eerste of de Tweede Kamer of bij het wetenschappelijk bureau van een politieke partij. Het studieprogramma duurt een jaar en omvat zestig studiepunten (60 ECTS). Er zijn in totaal zes modulen; deze bieden een combinatie van kennisoverdracht, wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaring. In het eerste semester van de master (september 2010 tot en met januari 2011) werden de volgende vijf cursussen verzorgd: Het krachtenveld van Politiek en Parlement; Onderzoekscollege Parlementaire en buitenparlementaire actie; Staatsrecht en Parlementen in vergelijkend politicologisch perspectief.
De in 2009 benoemde bijzonder hoogleraar Klaas de Vries, alsmede Carla Van Baalen leverden bijdragen aan de module Het krachtenveld van Politiek en Parlement. De module werd gevolgd door 29 studenten en liep van november 2010 tot en met januari 2011. De bedoeling van deze module was om studenten meer inzicht te laten verwerven in het krachtenveld van instellingen en organisaties die de besluitvorming van het parlement in adviserende of opiniërende zin beïnvloeden. Tijdens de module hebben de studenten werkstukken gemaakt waarin de rol en invloed van deze instellingen en organisaties werden onderzocht. Hierbij werd ook aandacht besteed aan de groeiende betekenis van Europese instellingen voor het werk van de Tweede Kamer. Tevens werden met alle studenten bezoeken afgelegd aan de Tweede Kamer, de SER, de Nationale Ombudsman en de Raad van State.
Begeleiding scripties Bos, A., tweede lezer masterscriptie Rutger Stoel. Titel: Politiek, media en de kiezer. Een onderzoek naar veranderend denken over representatie bij KVP en PvdA, 1958-1967. Brand, C.: - eerste begeleider bachelorscriptie Niels Booij. Titel: Nieuw Links in de Partij van de Arbeid. De bestorming en vernieuwing van de Partij van de Arbeid. - tweede lezer masterscriptie Jelle van Berkel. Titel: Het Nederlandse politieke debat ten aanzien van het Arabisch-Israëlische conflict in de periode rondom juni 1967.
18 Griensven, P. van, tweede lezer masterscriptie Ilona Rodenburg. Titel: ‘Budgetrecht, daarover gaat het het hele jaar!’ Een onderzoek naar parlementaire discussies over invulling van het budgetrecht van de Tweede Kamer vanaf de jaren 1960. Kessel, A. van, tweede lezer masterscriptie Bram Schaminéé. Titel: Op weg naar Rood alleen. De PPR van 1977 tot 1981.
19
9. ALGEMENE INFORMATIE OVER HET CPG
Algemeen
In 1970 richtte prof. mr. F.J.F.M. Duynstee het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis (CPG) op. Het Centrum werd ondergebracht bij de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Katholieke Universiteit Nijmegen, zoals de Radboud Universiteit toen nog heette. Duynstee was bij de universiteit werkzaam als hoogleraar staatsrecht. Vanaf 1986 werden de kosten van het Centrum gezamenlijk gedragen door de Nijmeegse universiteit en de kort daarvoor in het leven geroepen Stichting Parlementaire Geschiedenis. Sinds 1 januari 1997 maakt het CPG deel uit van de Faculteit der Letteren van de Radboud Universiteit.
Publicaties
Serie Parlementaire Geschiedenis van Nederland na 1945 Deel 1: F.J.F.M. Duynstee en J. Bosmans, Het kabinet-Schermerhorn-Drees (1945-1946) (Assen/Amsterdam 1977: Van Gorcum) Deel 2: M.D. Bogaarts, De periode van het kabinet-Beel (1946-1948), verschenen in zes banden plus register band A tot en met C (Den Haag 1989: Sdu Uitgevers) band D, eerste helft a en b, Nederlands-Indië (Nijmegen 1995: Gerard Noodt Instituut) band D, tweede helft a, Wederopbouw en Volkshuisvesting, Verkeer en Waterstaat (Nijmegen 1996: Gerard Noodt Instituut) band D, tweede helft b, Register (Nijmegen 2004: Centrum voor Parlementaire Geschiedenis) Deel 3: Het kabinet-Drees-Van Schaik (1948-1951), verschenen in drie banden P.F. Maas (red.), band A, Liberalisatie en sociale ordening (Nijmegen 1991: Gerard Noodt Instituut) P.F. Maas (red.), band B, Anticommunisme, rechtsherstel en infrastructurele opbouw (Nijmegen 1992: Gerard Noodt Instituut) P.F. Maas en J.M.M.J. Clerx (red.), band C, Koude Oorlog, dekolonisatie en integratie (Nijmegen 1996: Centrum voor Parlementaire Geschiedenis) Deel 4: J.J.M. Ramakers (red.), Het kabinet-Drees II (1951-1952). In de schaduw van de Koreacrisis (Nijmegen 1997: Gerard Noodt Instituut) Deel 5: Carla van Baalen en Jan Ramakers (red.), Het kabinet-Drees III (1952-1956). Barsten in de brede basis (Den Haag 2001: Sdu Uitgevers) Deel 6: Jan Willem Brouwer en Peter van der Heiden (red.), Het kabinet-Drees IV en het kabinet-Beel II (1956-1959). Het einde van de rooms-rode coalitie (Den Haag 2004: Sdu Uitgevers) Deel 7: Jan Willem Brouwer en Jan Ramakers (red.), Het kabinet-De Quay (1959-1963). Regeren zonder rood (Amsterdam 2007: Boom) Deel 8: Peter van der Heiden en Alexander van Kessel (red.), Rondom de Nacht van Schmelzer. De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra (1963-1967) (Amsterdam 2010: Boom).
Jaarboeken Politieke Opstellen (Nijmegen 1981 t/m 1998: Centrum voor Parlementaire Geschiedenis) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 1999 (Den Haag 1999: Sdu Uitgevers) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2000 (Den Haag 2000: Sdu Uitgevers) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2001 (Den Haag 2001: Sdu Uitgevers) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2002. Nieuwkomers in de politiek (Den Haag 2002: Sdu Uitgevers) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2003. Emotie in de politiek (Den Haag 2003: Sdu Uitgevers) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2004. Het democratisch ideaal (Den Haag 2004: Sdu Uitgevers) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2005. God in de Nederlandse politiek (Den Haag 2005: Sdu Uitgevers) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2006. De waan van de dag (Amsterdam 2006: Boom) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2007. De moeizame worsteling met de nationale identiteit (Amsterdam 2007: Boom) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2008. Het feest van de democratie. Rituelen, symbolen en tradities (Amsterdam 2008: Boom) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2009. In tijden van crisis (Amsterdam 2009: Boom) Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010. Waarheid en waarheidsvinding (Amsterdam 2010: Boom)
20 Biografieën L.J. Giebels, Beel. Van Vazal tot onderkoning. Biografie 1902-1977 (Den Haag 1995: Sdu Uitgevers) Jan Willem Brouwer en Johan van Merriënboer, Van buitengaats naar Binnenhof. P.J.S. de Jong, een biografie (Den Haag 2001: Sdu Uitgevers) Johan van Merriënboer, Mansholt. Een biografie (Amsterdam 2006: Boom) Johan van Merriënboer, Peter Bootsma en Peter van Griensven, Van Agt. Biografie. Tour de force (Amsterdam 2008: Boom) Casper Kirkels, Architect van onderwijsvernieuwing. Denken en daden van Gerrit Bolkestein, 1871-1956 (Amsterdam 2009)
Bundels P.F. Maas, F.L.M. Lafort en J.M.M.J. Clerx (red.), Illusie of monsterverbond. Mogelijkheden en grenzen van een PvdA-VVD coalitie (Dieren en Amsterdam 1984: Uitgeverij De Bataafsche Leeuw) Jan Ramakers, Gerrit Voerman en Rutger Zwart (red.), Illusies van Den Uyl? De spreiding van kennis, macht en inkomen (Amsterdam 1998: Het Spinhuis) Jan Willem Brouwer en Peter van der Heiden (red.), Drees, minister-president 1948-1958 (Den Haag 2005: Sdu Uitgevers) Jan Willem Brouwer, Peter van der Heiden en Jan Ramakers (red.), Politiek als passie. Twaalf opmerkelijke naoorlogse Kamerdebatten (Amsterdam 2007: Boom)
Publicaties kabinetsformaties P.F. Maas, Kabinetsformaties 1959-1973 (Den Haag 1982: Staatsuitgeverij) J.E.C.M. van Oerle, Kabinetsformatie onder hoogspanning. De formatiedagboeken van Beel, Drees, Van der Goes van Naters en Romme (Amsterdam 1989: Uitgeverij Van Soeren & Co) R.J.J. Stevens, L.J. Giebels en P.F. Maas (red.), De formatiedagboeken van Beel 1945-1973. Handboek voor formateurs (Nijmegen 1994: Centrum voor Parlementaire Geschiedenis) Carla van Baalen, Een rituele dans in de Tweede Kamer? Klagen over kabinetsformaties, 1946-2002 (Den Haag 2003: Sdu Uitgevers)
Overige J.M.M.J. Clerx, Nederland en de liberalisatie van het handels- en betalingsverkeer (1945-1958) (Groningen 1986: Wolters-Noordhoff) Prof. dr. G.M.J. Veldkamp (bewerkt door P.G.T.W. van Griensven en J.M.M.J. Clerx), Herinneringen 1952- 1967. Le carnaval des animaux politiques (Den Haag 1993: Sdu Uitgevers) J.M.M.J. Clerx, P.G.T.W. van Griensven en R.J.J. Stevens (red.), De macht van ministers van Financiën. En hoe collega-ministers de schatkist ledigen (’s-Gravenhage 1993). Peter van der Heiden, In de schaduw van de Mammoet. Het onderwijsbeleid van minister F.J.Th. Rutten (1948- 1952) (Zutphen 2004: Walburg Pers) Anne Bos, Jasper Loots en Ron de Jong, Een sprong in het duister. De overgang van het absolute meerderheidsstelsel naar het stelsel van evenredige vertegenwoordiging in 1918 (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Den Haag 2005) Carla van Baalen, Anne Bos, Jan Willem Brouwer, Peter van Griensven, Ron de Jong en Jan Ramakers (red.), Koningin Beatrix aan het woord. 25 jaar troonredes, officiële redevoeringen en kersttoespraken (Den Haag 2005: Sdu Uitgevers) Peter Bootsma en Carla Hoetink, Over lijken. Ontoelaatbaar taalgebruik in de Tweede Kamer (Amsterdam 2006: Boom) Miel Jacobs, Politiek in Schimmenland. De verhouding tussen Tweede Kamer en demissionair kabinet 1945- 2002 (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Den Haag 2008)
Publicaties van het Montesquieu Instituut waaraan het CPG een (substantiële) bijdrage leverde Gerrit Voerman, Bert van den Braak en Carla van Baalen (red.), De Nederlandse eurocommissarissen (Amsterdam 2010: Boom)
21