CEY GROUP SÜRELİ YAYINIDIR. NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017 YIL: 1

BERZAN AVCI: “GÜCÜMÜZÜ BİRİNCİ KUŞAKTAN ALIYORUZ” İN Mİ CİN Mİ? LOJİSTİK MASTER PLAN

PROF. DR. YASEMIN AÇIK: “DOĞDUĞUM TOPRAKLARA VEFA BORCUMU ÖDÜYORUM”

BAŞYAZI DÜNYA, ARTIK ESKİSİNDEN DE HIZLI DÖNÜYOR Geçtiğimiz yıl tüm sektörler için zorluklarla dolu bir yıl olmasına rağmen Türkiye ekonomisi kararlı duruşunu sergilemeye devam etti ve küresel risklerden asgari düzeyde etkilenerek yılı kapadı. Yatırımların durgun- laştığı bu dönemde Cey Group olarak yatırım yapmaya, ekonomiye değer katmaya ve Türkiye için çalışmaya devam ettik. Ekonomi uzmanları, bu yıla da temkinli yaklaşıyor. Özellikle iç piyasada, 2015’teki gibi seçim/referanduma odaklanan beklentilerin yatırım iklimini olumsuz etkileyeceği uyarısında bulunan uzmanlar, küresel risklerin de süreceğine işaret ediyor. AB’deki çatlak seslerin artması en- dişesi, ABD’de Trump’ın Başkanlığa hızlı girişi ve sert politik adımlar atmaya ilk günden başlaması, Suriye’deki belirsizlikler, Asya’da süren talep dalgalanmaları eşliğinde 2017’de de beklentilerin yüksek tutul- maması öngörüsü hâkim. Diğer yandan, tüm dünya hızla yeni bir endüstriyel devrimi yaşıyor. Sanayi 4.0 olarak da anılan bu yeni süreçte dijitalleşme üretimin her aşa- masında kendine yer bulacak. Nesnelerin İnterneti ile makinelerin kendi aralarında haberleşmelerinin önü açılacak, pek çok aşamada süreçler kı- salacak, hızlanacak, insan kontrolünden makine kontrolüne doğru eğilim artacak. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ana gündem maddelerin- den biri bu sanayi dönüşümü ve biz de hem ülke hem de Cey Group olarak bu dönüşüm sürecindeki yerimizi almalıyız. Dünya, artık eskisinden de hızlı dönüyor, bunu her zaman hatırlamamız gerekiyor. Cey Group Yönetim Kurulu Başkanı Ali AVCI Yatırıma ara vermek yok Ekonomi ikliminde tedirginlikler hâkim olsa da Cey Group olarak yatı- rımlarımıza hiç ara vermeden devam ediyoruz. Cey Group’un vizyonu doğrultusunda gerçekleşen bu yatırımlarla ekonomiye ve istihdama güç katarken, gelecek stratejilerimize de adım adım yaklaşıyor olmak, bize gurur veriyor. Bu doğrultuda 2017’de de yatırımlarımıza ara vermeyeceğiz. Ceyhan’da yapılacak olan 190 bin ton kapasiteli, 76 silonun yer alacağı lisanslı Birlik ve depoların ilk faz inşaatını bu yıl ortasında tamamlamayı hedefliyoruz. beraberlik, Yine TMO’nun Tekirdağ Mahranlı’da yapılacak 50 bin ton kapasi- teli depo ihalesini de Cey Group olarak biz aldık. Mahranlı’da hayat ölümden başka bulacak tesiste 24 silo yer alacak ve bu tesisle birlikte Trakya Bölgesi’nin her şeyi yener. gelişimi ve kalkınmasına biz de destek vermiş olacağız. Dopdolu bir içerik CeyLife dergisinin ilk sayısına gösterilen ilgi bizleri son derece memnun Mustafa Kemal Atatürk etti. Bu ilgi, aynı zamanda doğru bir adım attığımızın da göstergesi anlamına geliyor. Bu motivasyonla hazırladığımız ikinci sayımızda da yine dopdoplu bir içerik oluşturmaya çalıştık. Sağlık, mutluluk, huzur ve barış içinde bir gelecek için “birlik” olmanın tam zamanı. Üretim, refah ve güzel yarınlar ancak “birlikte” hareket edersek gerçekleşebilir. Bu duygularla, hepinize keyifli okumalar diliyorum.

1 İÇİNDEKİLER

4 HABERLER • SAMSUNPORT’TAN TANITIM ATAĞI • DÖRTYOL TESİSLERİ CAT 950 GC LOADER İLE GÜÇLENDİ • ADANA ASKİ BAYAN BASKETBOL TAKIMINA CEYNAK SPONSOR OLDU • 2016’NIN EN DEĞERLİ 25’İNCİ SATINALMA OPERASYONU • CEYNAK, LİSANSLI DEPOCULUK İLE BÜYÜYECEK

6 GÜNDEM SÖYLEŞİ CEY GROUP YÖNETIM KURULU ÜYESI BERZAN AVCI: “GÜCÜMÜZÜ BİRİNCİ KUŞAKTAN ALIYORUZ”

10 BÖLGESEL GÜÇ MERSİN’İN YATIRIMDAKİ GÜÇLÜ HALKASI: CEYNAK

14 DOSYA KONUSU İN Mİ, CİN Mİ? LOJİSTİK MASTER PLAN

22 İHRACAT ROTASI KARDEŞ PAZAR: TÜRKMENİSTAN

26 BÖLGE RAPORU DÜNYAYA AÇILAN KAPI: MERSIN

30 PROFESYONEL BAKIŞ 6 M. CIHAT LOKMANOĞLU: “DENİZDEN UZAK NESİLLER OLMAMALI”

34 İŞ ORTAĞI 10 GÜLFEM EREN: “BÜYÜMEYİ DEĞİL, İHRACATI HEDEFLİYORUZ”

38 LOJISTIK ROTASI MARKA KENTLER DE, TIPKI MARKA ÜRÜN VE HİZMETLER GİBİDİR

40 İŞ DÜNYASINDA KADIN PROF. DR. YASEMIN AÇIK: “DOĞDUĞUM TOPRAKLARA VEFA BORCUMU ÖDÜYORUM”

44 SPOT IŞIKLARI EKRANLARIN GÜLDÜREN ÇOCUĞU: ERDEM YENER

48 TÜKENMEYEN KALEMLER EDEBİYATIN TÜKENMEYEN KALEMİ: TUNA KİREMİTÇİ

52 GEZGİN BALTIK PRENSESİ: HELSİNKİ

56 ADRENALİN BULUTLARDA DANS: SKYDIVING

58 TEKNOLOJİ

60 YAŞAMA DAİR

62 KÜLTÜR SANAT

64 BULMACA 14

2 22 CEY GROUP ADINA SAHİBİ M. Berzan AVCI

YAYIN KURULU M. Berzan AVCI Ali Rıza KATITAŞ Efe Can ÇIVGIN

ADRES Basın Ekspres Yolu Cemal Ulusoy Caddesi No: 21 Yenibosna, Bahçelievler İstanbul Tel: +90 212 693 18 18 (pbx) 444 4 239 Faks: +90 212 693 25 78 www.ceynak.com.tr [email protected] 40 YAYINA HAZIRLAYAN

AJANS BAŞKANI Tugay SOYKAN [email protected]

GENEL YAYIN YÖNETMENİ Hüsne PAMUK 34 [email protected] EDİTÖR Tolga ÇATAL [email protected]

GÖRSEL YÖNETMEN Murat CERİT

GRAFİK TASARIM Zeynep Esen SARIKAYA

YAYIN ADRESİ Mecidiyeköy Mah. Atakan Sok. No: 6/7 Şişli, İstanbul Tel: +90 212 252 87 76 - 77 Fax: +90 212 211 40 70 www.origamimedya.com

44 YAYIN TÜRÜ CeyLife dergisi, Cey Group’un üç ayda bir yayımlanan bedelsiz süreli yayın organıdır.

BASKI VE CİLT Belmat Baskı ve Ajans Çözümleri San. Tic. Ltd. Şti. Oruçreis Mh. Tekstil Kent Cad. A7 Blok No: 51 Esenler, İstanbul Tel: +90 212 698 26 28 www.belmatbaski.com

CeyLife dergisi, Origami Medya tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayımlanmaktadır. “CeyLife” ibaresi kullanılarak alıntı yapılması izne 48 52 tabidir.

3 HABERLER SAMSUNPORT’TAN TANITIM ATAĞI Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde düzenlenen “Samsunport Tanıtım Günü” etkinliğinde Samsunport Liman Müdürü Bedir Yıldırım öğrencilerle buluştu.

SAMSUN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ulusla- rarası Ticaret ve Lojistik Topluluğu tarafından düzenlenen “Samsunport Tanıtım Günü Kon- feransı”, 15 Şubat’ta İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde düzenlendi. Samsunport Liman Müdürü Bedir Yıldırım’ın konuşmacı olduğu konferansa İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölüm Başkanı Doç. Dr. Metin Sağlam ile akademisyenler ve bölüm öğrencileri yoğun katılım gösterdi. Konferansın açılış konuşmasını yapan Doç. Dr. Metin Sağlam, “Uluslararası ticaret ve lojistik, genç ve henüz mezun vermemiş bir bölümü- müz. Topluluğumuz da yeni kurulmuş bir top- la desteklenmesi ve ilgi duyulması gerekti- da yanıtlayan Yıldırım, “Arayan değil aranan luluk ve ilk etkinliğini gerçekleştiriyor. Bundan ğini düşünüyoruz” vurgusunda bulundu. eleman olun” tavsiyesinde bulundu. Liman sonrasının istikrarla gelmesini temenni ederek Liman özelleşmesi hakkında da bilgi veren Yıl- işletmeciliğinde özellikle yabancı dil bilmenin kendilerine başarılar diliyorum” dedi. dırım, “Samsun Limanı 2010 yılında özelleşti ve zorunluluğundan bahseden Yıldırım, “Okulla- Konferansta bir sunum gerçekleştiren ve lima- Samsunport olarak yoluna devam etti. Özel- rınızdan donanımlı bir şekilde mezun olun. Bir nın Özelleştirme İdaresi’nden devir alınmasın- leştirme ile Samsun’daki istihdam olanakları işveren sadece donanımlı gördüğü kişiyi işe dan itibaren 50 milyon dolarlık ek yatırım ger- artarken, Samsun ekonomisine de yüksek bir alır. Eğitim hayatınız boyunca çalışacağınız çekleştirildiğini belirten Bedir Yıldırım ise katma değer sağlanmış oldu” derken, konfe- sektörün mevzuatını takip edin ve bilgilerinizi “Samsunport, bulunduğu kent için büyük rans süresince liman konumu, liman ekipman- güncel tutmaya çalışın” uyarılarında bulundu. önem arz ediyor. Bunun akademisyenler ları ile Samsunport’ta verilen gemi, konteyner, Konferansın sonunda Uluslararası Ticaret ve tarafından anlaşıldığını görmek bizim için kargo, demir yolu taşıma ve atık hizmetleri ko- Lojistik Topluluğu Başkanı Büşra Gebeş ta- mutluluk verici. Liman işletmeciliği, katma nusunda katılımcıları bilgilendirdi. rafından Bedir Yıldırım’a bir teşekkür belgesi değeri yüksek olan bir sektördür. Dolayısıy- Konferansın sonunda öğrencilerin sorularını takdim edildi.

DÖRTYOL TESİSLERİ TRAKYA’YA DA CAT 950 GC LOADER İLE GÜÇLENDİ CEYNAK ELİ DEĞECEK CEYNAK, Dörtyol Tesisleri’nin operasyon verimliliğini artırmak ve müş- Toprak Mahsulleri Ofisi’nin lisanslı teri taleplerini en hızlı şekilde yerine getirmek amacıyla makine parku- runu geliştirmeye devam ediyor. Bu kapsamda iki adet 5 ton yükleme depoculuk kapsamında Tekirdağ kapasiteli CAT 950 GC Loader Dörtyol Tesisleri envanterine katıldı. Mahranlı’da yapılacak 50 bin tonluk depolama ihalesi Ceynak’a verildi. LISANSLI depoculuk projesi kapsamında Cey- han’ın ardından Tekirdağ Mahranlı’da yapılması planlanan 50 bin tonluk depolama ihalesini de alan Ceynak, toplam lisanlı depoculuk hacmini 250 bin tona ulaştırmış oldu. Konuyla ilgili açıkla- malarda bulunan Cey Group Yönetim Kurulu Üyesi Berzan Avcı, Mahranlı’da gerçekleştirilecek 50 bin tonluk tesis kapsamında 24 silo yapılacağını ve bu tesisle birlikte Trakya bölgesinde yapılanmaya de- vam edeceklerini dile getirirken, yeni yatırımlarla bölgenin gelişimi ve kalkınmasına katkıda bulu- nacak olmalarından ötürü mutluluk duyduklarının altını çizdi.

4 2016’NIN EN DEĞERLİ 25’İNCİ ADANA ASKİ BAYAN BASKETBOL SATINALMA OPERASYONU TAKIMINA CEYNAK SPONSOR OLDU CEYNAK, Türkiye Kadınlar Basketbol Ligi’nde mücadele eden Adana tem- Ekonomist Dergisi’nin hazırladığı silcisi Adana ASKİ basketbol takımının Samsun’da oynayacağı Samsun Ca- habere göre, Ceynak’ın İskenderun’daki nik Belediye Spor maçı sponsorluğunu üstlendi. Shell arazisini 15,2 milyon dolar bedel Adana ASKİ’nin 80-56 galibiyetiyle sonuçlanan maç ile ilgili görüşlerini karşılığında satın alması, 2016’nın paylaşan Cey Group Yönetim Kurulu Başkanı Ali Avcı, Ceynak’ın sosyal sorumluluk politikası kapsamında özellikle kadın ve çocukların spor faa- en değerli satın alma ve birleşmeleri liyetlerine katılımı konusunda gerçekleştirilen projelere destek olduklarını listesinde 25’inci sırada yer aldı. belirterek, ligin kalanında tüm takımlara başarı dileklerini iletti. EKONOMIST Dergisi’nin Ocak 2017 sayısında yayımlanan “Sa- tın Alma ve Birleşme” dosyasında yer alan verilere göre, 2016 yılında Türkiye’de gerçekleştirilen 224 satın alma ve birleşme işleminde toplam 7,5 milyar dolarlık hacim gerçekleştirildi. 2016 yılında da yatırımlarına hız kesmeden devam eden Ceynak, İs- kenderun’da 15,2 milyon dolar karşılığında gerçekleştirdiği likit terminal arazisi satın alma işlemiyle “Yerli Yatırımcıların Satın Alma ve Birleşme İşlemleri” listesinde 25’inci sırada yer alır- ken, Cey Group Yönetim Kuru- lu Üyesi Berzan Avcı, yapılan pazar analizleri sonucunda İskenderun’da satın alınan 57 bin 963 metrekarelik arazi üzerinde bölgenin ihtiyaç duyduğu uluslararası nite- liklere sahip likit terminal yatırımının planlandığını ve tesis inşaatıyla ilgili ça- lışmalara en kısa sürede başlanacağını dile getirdi.

CEYNAK, LİSANSLI DEPOCULUK FİNANS MÜDÜRÜ İLE BÜYÜYECEK İBRAHİM KÜÇÜK Lisanslı depoculuk kapsamında Ceyhan’da yapılacak 190 bin EMEKLİLIK HAYATINA tonluk tesis inşaatı için Altınbilek firmasıyla sözleşme imzalandı. MERHABA DEDİ CEY Group bünyesinde Finans Mü- GIDA, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bu kapsamda, toplam 76 adet silonun dürlüğü görevini 21 yıldır başarıyla ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tara- yer alacağı tesis, Temmuz ayın- devam ettiren İbrahim Küçük, emek- fından da desteklenen ve dünya ta- da faaliyete geçirilecek. liliğe ayrıldı. İbrahim Küçük’e, görev rımsal ürün pazarlamasında önemli süresi boyunca verdiği hizmetlerden bir yer tutan lisanslı depoculuk sis- dolayı Cey Group ailesi olarak teşek- temi Türkiye’de yaygınlaşırken, Cey- kür ediyoruz. nak da lisanslı depoculuk faaliyetle- rini hızlandırıyor. Lisanslı depoculuk alanındaki ilk adımlarını atan Ceynak, lisanslı de- poculuk projesi kapsamında Cey- han’da yapılacak 190 bin ton kapasi- teli depolama tesisinin inşaatı için Altınbilek firması ile bir protokol imzaladı.

5 GÜNDEM SÖYLEŞİ

Cey Group Yönetim Kurulu Üyesi Berzan AVCI: “GÜCÜMÜZÜ BİRİNCİ KUŞAKTAN ALIYORUZ” Gelenekselliği ojistik sektörünün güçlü markası Cey Şirkette göreve başlama hikâyenizi sizden modernite ile Group’un Yönetim Kurulu Başkanı Ali dinleyebilir miyiz? Avcı’nın cesur hamleleri ile tohumlarını at- Haftanın yedi günü sıkı bir disiplinle çalışan babam, harmanlayan tığı ve 48 yıl önce küçük bir iş yerinde baş- küçüklükten beri bizi de işin içine dâhil etti. Liman- Lladığı yolculuk bugün, ikinci kuşağın da aralarında da irsaliye keserek, kantarda araçları tartarak, yani ve Cey Group içinde yeni kuşak bulunduğu genç yöneticilerle devam ediyor. 2010 işin mutfağından yetişerek bugünlere kadar geldim. yılında ikinci neslin profesyonel anlamda göreve Hafta sonlarında arkadaşlarımla oynamak yerine, işi yöneticilerden biri katılması ile kurumsallaşma yolundaki adımlarını öğrenmek için garaja gitmeye başladım. İlerleyen dö- olduğunu gösteren sağlamlaştıran şirket, gelenekçi yapısını kurumsal- nemlerde de muhasebeden petrol istasyonuna kadar Berzan Avcı, birinci laşma hamleleriyle dönüştürüyor. işin her aşamasında görev ve sorumluluk aldım. Bugün, şirketin kurucusu Ali Avcı’nın yanında, ikin- kuşaktan da aldığı ci kuşak yönetici olarak sorumluluk alan isimlerden Profesyonel anlamda iş hayatına adım atmanız ne güçle iş hayatında biri ise M. Berzan Avcı. Aile şirketinde çok küçük zaman ve nasıl oldu? emin adımlarla yaşlarda işlerin ucundan tutmaya başlayan Berzan İş hayatına profesyonel olarak ne zaman başladığı- ilerliyor. Genç yaşta Avcı, limanda irsaliye keserek, kantarda araçları mı net olarak belirtmem biraz zor. Çünkü çok küçük tartarak iş hayatına atılmış. İlerleyen yıllarda, yani yaşlardan beri işin içindeyim. Lise eğitimim bittikten büyük sorumluluklar üniversite hayatı boyunca da şirketteki çalışmalarını sonra da şirkette çalıştım. Üniversite için İstanbul’a alan Berzan Avcı, sürdüren genç yönetici, bugün geldiği noktada kü- geldikten sonra da şirketle ilgili önceden edindi- Cey Group’un amiral çük yaşlarda işi mutfağında öğrenmenin faydalarını ğim alışkanlıklar ve sorumluluklar devam ediyordu. yaşayanlardan. Derslerim biter bitmez, koşa koşa şirkete giderdim. gemilerinden biri Küçük yaşlardan itibaren iş hayatının içinde olması- Mezun olduktan sonra bir süre petrol istasyonunun olan Samsunport’un nın, kariyerinde pozitif etkisi olduğunu söyleyen Avcı, sorumluluğunu üstlendim. Yöneticilik anlamında ilk elde ettiği başarılarda “İşle küçük yaşlarda başlayan yakın teneffüsüm, o sorumluluğum olduğunu söyleyebilirim. 2010 yılında adaptasyon sürecimi kolaylaştırdı” diyor. Bilgi Üni- askerden döndükten sonra o yıl, Samsun Limanı’nın önemli bir versitesi İşletme-Ekonomi Bölümü’nü bitirdikten işletme hakkını 36 yıllığına devralmıştık. Bu devirle katkıya sahip. sonra büyük sorumluluklar üstlenen Avcı için Sam- birlikte Samsun Limanı’nın bütün sorumluluğu bana sunport ayrı bir anlam ifade ediyor. Samsunport’un verildi ve Samsunport Yönetim Kurulu Başkan Yar- eline doğan bir proje olduğunun altını çizen Avcı, dımcısı olarak göreve başlamış oldum. “Samsunport benim çocuğum gibidir. Çünkü sıfırdan oluşan bir yapı ve ilk gününden bu yana tüm süreçle- “SAMSUNPORT ELİMDE DOĞAN BİR PROJE” rin içinde aktif olarak yer aldım” diye ekliyor. Yani Samsunport elinizde hayat buldu diyebiliriz... Genç yaşta büyük sorumluluklar üstlenen Berzan Samsunport çocuğum gibidir. Çünkü sıfırdan olu- Avcı’ya, babası Ali Avcı’nın liderlik ve yöneticilik şan bir yapı ve ilk gününden bu yana bütün süreç- deneyimlerinin çok ciddi anlamda bir katkısı olmuş. lerin içinde aktif olarak yer aldım. İdari yapısıyla, “Önümde babam gibi bir rol model, arkamda onun organizasyon yapısıyla ve diğer alt kırılımlarıyla desteği, liderlik vasfı, öngörüleri vardı ve benim için elimde doğmuş bir proje. Bu nedenle benim için gerçekten çok önemliydi” diyen genç yönetici, bu ayrı bir anlam ifade ediyor. Samsunport’un yöne- anlamda Ali Avcı’dan edindiği değerleri, yeni kuşa- ticisi olduğumda sürekli Samsun’a gidip geliyor- ğın bilgi ve kültürüyle harmanladığını söylüyor. dum. Haftanın beş ya da altı günü orada kalıp, bir Ülkemizin çok önemli liman kentlerinde büyük gün İstanbul’da oluyordum. Üç-dört yıl bu şekilde yatırımlar ile Türkiye için çalıştıklarının altını çizen devam etti. Şu anda Cey Group Yönetim Kurulu Berzan Avcı ile iş hayatından, Cey Group’un çok Üyesi olarak, hem diğer limanlardan hem de satış önemli yatırımlarına uzanan sorumluluklarını tüm pazarlamadan sorumlu genel müdür yardımcılığı detaylarıyla konuştuk. görevini sürdürüyorum.

6 7 GÜNDEM SÖYLEŞİ

olmamıştır. Aksine ortaya koyduğumuz farklı fikir- 2017’DE DE PROJELER DEVAM EDİYOR ler, yaptığımız işlerin üzerine artı bir değer katmıştır. Demokratik bir ortamda çalışıyoruz. Babam, patron “Bu yıl da üzerinde çalıştığımız bazı projeler var. Bu anlamda İskenderun olarak “Son söz bana aittir” düşüncesinden uzak bir Limanı’nın hemen yan tarafında bulunan 57 dönümlük bir araziyi ihale yoluyla yöneticidir. Bunun tam tersine, bir yatırım yapaca- satın aldık. Orada bir likit terminal yapmayı planlıyorduk. Fakat sonrasında ğı ya da önemli bir konuyu tartışacağı zaman tüm Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) bir ihalesi çıktı. Bunun üzerine Ceyhan’da yöneticileri bir masada toplar, herkesin fikrini alır ve 190 bin, Tekirdağ’da 50 bin tonluk depolama ihalesini aldık. Likit terminalini sonuca tüm fikirleri dinledikten sonra ulaşır. Bu da bekleme moduna almadık sadece proje ile ilgili izinler için başvurular ve süreçler devam ederken, diğer taraftan da TMO’nun projesine odaklandık. aslında en doğru kararları almamızda ve bu kadar Bu projede de şu anda Ceyhan tarafına yoğunlaştık. Bu yaz inşaatın 100 başarılı yatırımlar yapmamızdaki en önemli etken- bin tonunu bitirerek TMO’ya teslim etmeyi öngörüyoruz. Diğer taraftan likit lerden bir tanesdir. terminalini de bir an önce bitirmeyi arzu ediyoruz. Orada da 300 bin tonluk bir tank çiftliği olacak. Hem likit yağ tarafı hem de kimyasal yağ tarafı olacak.” Berzan Avcı nasıl bir yöneticidir diye sorsak... İşimde disiplinli biriyim. Bir işin en iyisi olsun isterim. İnsanlarla iletişimimde hep güler yüzlü ve yapıcı olma Genç yaşta Samsunport gibi çok büyük yolunu tercih ederim. Şirket içindeki çalışanlarımızla sorumluluklar aldınız. Bu sorumluluk üzerinizde bir kurduğumuz ilişki biçimi karşılıklı aidiyet duygusunu baskı unsuru oluşturdu mu? artırırken, uzun soluklu çalışan profilini de beraberin- Samsunport’taki görevime başladığımda, aldığım de getiriyor. İki bünye birbirine uyum sağlayıp, sürekli sorumluluğu yerine getirememek gibi bir telaşa hiç iş geliştirme gayesinde olduğu sürece hep uzun so- kapılmadım. Bu noktada babamın liderlik ve yöne- luklu ilişkiler ortaya çıkıyor. ticilik vasıflarından görüp öğrendiğim şeylerin bana ciddi anlamda bir katkısı oldu. Önümde onun gibi bir “ZİNCİRİN HALKALARI ÇOĞALIYOR” rol model, arkamda desteği, liderlik vasfı, öngörüleri Peki iş ortaklarınız... O kanatta da uzun soluklu vardı ve benim için gerçekten çok önemliydi. ilişkilerden söz edebilir miyiz? Zaman zaman, altından kalkamayacağım sıkıntılar 15-20 yıldır çalıştığımız iş ortaklarımız var. İzocam olduğunda kendisine danıştığım konular oldu. Tabii gibi çok uzun süredir tedarikçisini değiştirmeyen, bizi bazı liderlik vasıflarının içinizde de olması gerekiyor. artık kendi firması gibi gören birçok şirket var. Tabii Bu anlamda babamdan edindiğim değerler ve tecrü- ki müşterilerimiz arasına yeni firmalar da katılıyor beyle, kendi karakterimde olan mevcut özellikleri de ve zincirin halkaları çoğalarak büyüyor. Ceynak’ın harmanladım. uzun soluklu iş ortaklarının olması, piyasaya verdiği güvenle doğru orantılıdır. Karşılıklı ilişkilerin altyapı- Şirket içinde kuşak çatışması yaşadınız mı? sı, şirketimizin 48 yıllık geçmişi, hizmet kalitemiz ve Sizin de belirttiğiniz gibi bir önceki kuşak, gelenek- müşterilerimize verdiğimiz değer, güven ortamını da lerini bırakmayan bir yapıda. Ama patronumuz Ali beraberinde getiriyor. Diğer taraftan Ceynak olarak Avcı, geleneksel bir yapıya sahip olmakla birlikte, bir işi yaptığımızda en iyisini ortaya koymaya ça- gelişmeye ve yeniliklere açık, vizyon sahibi, oldukça lışırız. Mesela en son Hatay-Dörtyol’da yaptığımız da ileri görüşlü bir iş insanı. Tabii ki farklı kuşaklar tesisimize giden müşterilerimiz, Türkiye’deki diğer olmamızdan kaynaklanan bir takım fikir ayrılıklarına tesislerle karşılaştırdığında çok üst düzey bir tesis ol- düşüyoruz ama bu şirketimiz için bir sıkıntı unsuru duğunu dile getiriyor. Zaten bu özellik, Cey Group’a

“2010 yılında Samsun Limanı’nın işletme hakkını 36 yıllığına devralmıştık. Bu devirle birlikte limanın bütün sorumluluğu bana verildi ve Samsunport Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olarak göreve başlamış oldum.”

8 ait tesislerin en temel özelliklerinden biridir. Tesisle- rimizi hayata geçirirken sağlam bir alt yapı üzerinde ve müşterilerimizin ihtiyaçlarına en sağlıklı şekilde cevap verebilecek hizmet alanları oluşturma gayreti içerisinde oluyoruz.

Söz Hatay-Dörtyol’daki tesisinize gelmişken, buradan da biraz bahseder misiniz? Dörtyol’daki antrepomuz 2016 yılının sonlarında fa- aliyete girdi. 55 bin metrekarelik bir alan üzerinde kurulu, 41 bin metrekarelik kapalı bir alana sahiptir. Bu tesis içinde 29 adet birbirinden ayrı depomuz bu- lunuyor. Dörtyol’daki tesisimizin en önemli özelliği ise depolar arasında kapalı bir sundurmanın olmasıdır. Bu sayede mallar hiçbir hava şartından etkilenmeden depolanıp paketlenebiliyor. Antrepomuzu açtığımız günden bu yana yüzde 100 doluluk oranında seyre- diyoruz. Mersin’de halihazırda lojistik terminalimizle birlikte bu terminale ilaveten 300 dönümlük bir arazi Berzan Avcı babası Ali Avcı’nın liderlik ve yöneticilik ve yatırım planımız olmasına rağmen Hatay’daki ant- vasıflarından çok şey öğrendiğini vurguluyor. repo açığını karşılamak için Dörtyol’a yatırım yapma ihtiyacı hissettik. Gerek firmamız gerekse de sektör yerlere gitti. Fakat ülke olarak gidecek daha çok yolu- adına doğru bir hamle oldu. muz var. Özellikle demir yolu taşımacılığı modelinde altyapının değişmesine ve modernizasyona gidilme- “En büyük gayemiz, “ELİMİZDEKİ CEVHERİ KULLANAMIYORUZ” sine; limancılık sektöründe ise atıl kapasitelerin doğru babamın alın teri Türkiye’deki lojistik sektörünün, özellikle liman yapılandırılarak tam kapasite çalışma esası yönünde ve büyük bir hizmetlerinin güncel konumu, yeterliliği, hizmet adımlar atmaya ihtiyacımız var. Türkiye ekonomisi ve emekle kurduğu kalitesi için neler söyleyebilirsiniz? piyasaların atıl proje ve yatırımlara ihtiyacı olmadığı Aslında dünyada taşımacılık sektörü yapılan Ar-Ge düşüncesindeyim. Yatırımcıyı ihtiyaç duyulan doğ- Cey Group’u çok daha çalışmaları ile birlikte son derece gelişti ve çok farklı ru yatırıma yönlendirebilirsek, dünya genelinde çok ileriye götürmek. daha fazla rekabetçi olabiliriz. Tabii yatırımcıyı yön- Bu anlamda, iki “İNSANLAR BEYNİYLE DEĞİL, lendirirken de çok fazla prosedürlerle de boğmamak gerekir. Bir konu ile ilgili birden çok kamu kurumunun kuşağı aynı noktada GÖZLERİYLE DÜŞÜNÜR” yetkilendirilmesi karmaşası çeşitli sorunlara ve süreç- buluşturup, yine aile lerin uzamasına neden olabiliyor. Bazı konuların tek “Babamın, şirketin temellerini attığı yapısı içerisinde ama bir kurumun yetkisinde olması yatırımcıya daha hızlı yıllarda mevcut olan şartlar ile bugünü biraz daha kurumsal karşılaştırdığımızda arada devasa farkların hareket olanağı sağlar. Türkiye coğrafyasına baktığı- olduğunu söyleyebiliriz. Geçen yıllar içinde mızda, son derece avantajlı ve jeopolitik olarak çok ve daha farklı bakış her şeyden önce rekabet anlayışında, pazar kritik bir noktadayız. Elimizdeki bu değeri en iyi şe- açılarıyla geleceğe koşullarında, sahip olunan imkânlarda kilde kulandığımız vakit çok daha farklı konumlarda taşımak istiyoruz.” önemli değişimler yaşandı. Diğer taraftan olacağımıza inanıyorum. babam da kendi jenerasyonun geçtiği çetrefilli yollardan geçti. Yürüyerek ya 2016 yılı Cey Group için nasıl sonlandı? Bu yıla da bisikletiyle gidip gelerek başladığı ilişkin beklentileriniz nedir? işini; pazarın ihtiyaçlarını analiz ederek 2016 aslında Türkiye ekonomisi için sıkıntılı bir yıldı. önemli bir noktaya getirdi. Cey Group’u Ceyhan’dan çıkararak; Türkiye’de limana Biz de bu süreçte, tabii ki elimizi taşın altına koyduk. sahip olan birçok kentte büyük lojistik Her yıl olduğu gibi 2016 yılında da yatırım yapma- terminalleriyleriyle sektöre hizmet veren en ya devam ettik. Geçtiğimiz yıla baktığımızda bizim önemli aktör konumuna getirdi. Taşımacılık, için önemli şeylerden biri de var olan müşterilerimizi antrepoculuk ve limancılık alanlarında rol kaybetmemek, onlara daha iyi hizmet vermek ve bi- model oldu. Babamın, ‘İnsanlar beyniyle raz da piyasayı rahatlatmaktı. Açıkçası 2016 yılı bi- değil, gözleriyle düşünür’ diye bir sözü zim için güzel geçti. Çünkü Ceynak, krizleri avantaja vardır. Gerçekten de yatırımlarımızdan, dönüştüren bir şirkettir. Bu zamanlarda, hep yatırım örnek alınarak yapılmış birçok çalışma yapan ve bu yatırımlarla büyüyen bir şirketiz. Mese- var. Gerçekleştirdiğimiz yatırımlarla sektörümüze ve Türkiye ekonomisine değer la kriz ortamı varken 2016 yılında, büyük bir ham- katmaya devam edeceğiz.” le yaparak Hatay-Dörtyol tesisimizi açtık. 2017’de daha da büyük hamleler yapacağız.

9 BÖLGESEL GÜÇ

MERSİN’İN YATIRIMDAKİ GÜÇLÜ HALKASI: CEYNAK Küresel risklere arihsel veriler Mersin’in çağlar boyunca polarına ve yine Türkiye’nin en önemli bitkisel yağ insan toplulukları arasındaki ticarette her depolama terminaline ulaşmış durumda. Bununla rağmen katma değer zaman önemli bir konumda olduğuna işa- birlikte Ceynak’ın, yine Mersin’in yakın çevresinde üretmeye ve Türkiye ret ediyor. 2 bin yıllık Antik Yunan belge- bulunan Adana ve Hatay’daki lojistik yatırımları Tlerinde bile bir ticaret merkezi olarak ismi anılan da halen hız kesmeden devam ediyor. ekonomisine artı Mersin, 19’uncu yüzyılda Çukurova pamuğunun Bu sayımızda, Ceynak’ın Doğu Akdeniz’deki lojis- değer yaratmaya dünyaya açıldığı liman olarak da oldukça gözde tik yatırımlarına odaklandık ve Ceynak Akdeniz devam eden Ceynak’ın bir kent statüsündeydi. Mersin, bugün de akla Bölgesi Lojistik Müdürü Koray Yılmaz, Ceynak gelebilecek her tür emtianın dünya ticaret ağına Mersin Antrepolar Müdürü Altu Güngör ve Cey- Akdeniz Bölgesi’ndeki katıldığı, Doğu Akdeniz’in en önemli liman kenti nak Mersin Likit Terminali Müdürü Ümit Sönmez Mersin Lojistik olmayı sürdürüyor. ile Ceynak’ın yarattığı katma değerin bölge ve Dünyanın en büyük 100 limanından biri olan Mer- Türkiye için önemini konuştuk. Terminali ve Mersin sin Uluslararası Limanı, elbette bu ticaretin odak Likit Terminali noktasıdır. 1980’li yıllardan itibaren Mersin’deki CEYNAK İÇİN ÖZEL BİR BÖLGE yatırım fırsatlarını değerlendiren Ceynak ise o yıl- Ceynak Akdeniz Bölgesi Lojistik Müdürü Koray yatırımlarına lardaki kamu kurumlarının taahhütlü taşıma pro- Yılmaz, 1969 yılında temelleri atılan ve her ge- odaklanıyoruz. jelerinden bugün Türkiye’nin en büyük lojistik de- çen yıl büyüyen Ceynak’ın, belirlediği misyon ve

10 KORAY YILMAZ CEYNAK AKDENIZ BÖLGESI LOJISTIK MÜDÜRÜ

“ÖNEMLİ RAKAMLARA ULAŞIYORUZ” “Akdeniz Bölgesi’ndeki uzun hizmet geçmişi, terminal olanakları ve Mersin Uluslararası Limanı’na olan mesafesi açısından vizyonlar doğrultusunda, lojistik sektörünün ge- poların yanı sıra gümrüksüz depolar, gümrüklü düşünüldüğünde, Mersin rektirdiği tüm yatırımları yenilikleri de takip ede- ve gümrüksüz açık alanlar, konteyner depolama Lojistik Terminali ve Mersin rek gerçekleştirdiğini vurgulayarak söze başlıyor. ve elleçleme sahaları yer alıyor. Koray Yılmaz, ter- Likit Terminali’nin önemi “Ceynak, ulusal nakliye firması kimliğinden ulus- minalin her türlü eşya, kuru dökme yük ve genel daha iyi anlaşılıyor. Gerek larası lojistik hizmetler tedarikçisi performansına kargo ihtiyaçlarının depolanması ve elleçlenmesi elleçlenen ürünlerin ulaşmış köklü ve sektöründe lider bir kuruluştur. için uygun olduğunun altını çizerken, “Mersin Lo- çeşitliliği gerekse de elleçleme kapasitesiyle Bu anlamda da dış ticaretin yoğunlaştığı, Tür- jistik Terminali, yükleme, boşaltma ve paketleme önemli rakamlara kiye’nin denize açılan bölgeleri Marmara, Ege, gibi hizmetler için gerekli tüm teknik ekipmanla ulaşıyoruz. Mersin Lojistik Akdeniz ve Karadeniz’in önemli ticaret merkez- desteklenmiştir” diyor. Terminali’nde yurt dışından lerinde yapılanmıştır. Yaptığı yatırımlarla bölgeye ithal edilen kuru yük, yön veren, ticaretin gelişmesinde büyük çaba ve DOĞU AKDENİZ’İN EN ÖNEMLİ LİKİT TERMİNALİ dökme buğday, arpa, emekleri olan Ceynak; yatırım stratejisi, oluştur- Mersin Likit Terminali ise bitkisel yağ depolama ayçekirdeği, mısır, küspe, duğu katma değer ve yarattığı istihdamla, Türkiye alanında Türkiye’nin en önemli aktarma ve transit parsiyel kargo, pamuk ve ekonomisi için de değer üretmeye devam ediyor” tesislerinden biri olarak 11 yıl önce başladığı hizmet proje kargo gibi ürünler ile diyen Yılmaz, Ceynak’ın ilk kuruluş ve gelişme serüvenine bugün de aynı güç ve azimle devam konteynerlere yüklenerek yurt dışına ihraç edilen yeri olan Akdeniz Bölgesi’nin ise özel bir konum- ediyor. Ceynak Likit Terminali, Mersin liman sa- makarna ve un gibi farklı da olduğunun altını çiziyor. hası içerisinde, değişik boyuttaki tanklarla 60 bin gıdalar, transit yükler Türkiye’nin önemli limanlarına lojistik olarak çok metreküp depolama kapasitesine sahipken rıhtıma öne çıkarken, Mersin Likit yakın mesafede olan Ceynak Mersin Lojistik Ter- bağlantılı üç adet buhar ısıtmalı ve izoleli boru hat- Terminali’nde ise palm minali, Ceynak Mersin Likit Terminali ve Ceynak larıyla, 1200 ton/saat yükleme-boşaltma kapasite- yağı, ham ayçiçek yağı, Hatay Dörtyol Lojistik Terminali ile bu özel ko- sine ulaşabiliyor. Bu kapasite ile Doğu Akdeniz’in mısır yağı, soya yağı gibi numu taçlandırdıklarını ifade eden Yılmaz, “Bu en önemli likit depolama ve aktarma merkezi olan bitkisel yağların ciddi terminallerde lojistik yönetimi ve planlama, taşı- Ceynak Likit Terminali, uluslararası standartlarda oranlarda ihracat ve macılık, depolama, paketleme, liman hizmetleri her türden ısıtmalı ve ısıtmasız bitkisel yağ depo- ithalatı gerçekleşiyor.” ve bitkisel yağ depolama alanlarında hizmet ver- lanmasına imkân sağlıyor. meye devam ediyoruz” diyor. Ceynak’ın Doğu Akdeniz’deki bir diğer önemli Koray Yılmaz’ın da ismini ayrıcalıklı olarak andığı, yatırımı ise İskenderun Dörtyol Lojistik Terminali Ceynak’ın Mersin’deki en büyük yatırımı Mersin olarak dikkat çekiyor. Koray Yılmaz, geçtiğimiz yıl Lojistik Terminali, yaklaşık 25 yıl önce sektörün bölgenin depolama alanındaki sıkıntıları ve sek- ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda 100 bin met- törel olarak bölge müşterilerinden gelen talep rekare alan üzerine kuruldu. Mersin Uluslararası üzerine hizmete alınan Dörtyol Lojistik Termina- Limanı’na 1 kilometre mesafede olan terminal li’nin de Ceynak kalitesi ve müşteri odaklı hizmet içerisinde gümrüklü çelik tahıl siloları ve antre- anlayışına sahip olduğunu söylüyor. Toplam 55 bin

11 BÖLGESEL GÜÇ

MERSİN LOJİSTİK TERMİNALİ 100 bin metrekare alan üzerine kurulan Ceynak Lojistik Merkezi bünyesinde toplam 30 bin metrekare depo ve antrepo bulunuyor. Tesis içinde oluşturulan demir yolu bağlantısı, demir yolu/kara yolu kombinasyonunu mümkün kılarken her türlü emtia, kuru dökme yük ve genel kargo ihtiyaçları için planlanan Ceynak Lojistik Merkezi; forklift, stacker, loader gibi ekipmanlarla yükleme boşaltma hizmeti de verebiliyor. Mersin Uluslararası Limanı’nın hemen karşısında konumlanan Ceynak Lojistik Merkezi, halen Akdeniz Bölgesi’nin en önemli lojistik merkezlerinden biri olmayı da sürdürüyor. Kombine taşımacılık modeline uygun olarak Mersin’de deniz, kara ve demir yolu bağlantılı toplam 12 adet silo ile 75 bin metrik ton depolama kapasitesine sahip olan Ceynak Tahıl Siloları, tır ve kamyon kaldırma lifti, silolar arası transfer, her siloda ısı ölçüm ve havalandırma fanları, dip sıyırıcı ve fumigasyon olanaklarıyla ürün kalite ve vasfını koruyarak uzun süre depolama kolaylığı sunmasıyla öne çıkıyor. Ayrıca aynı anda dört ALTU GÜNGÖR farklı ürünün alımına uygun manipülasyon özelliği olan tahıl siloları, 15 bin ton/gün CEYNAK MERSİN yükleme boşaltma kapasitesiyle gemi yükleme ve boşaltmalarında önemli avantajlar ANTREPOLAR MÜDÜRÜ sağlıyor.

“MERSİN LOJİSTİK TERMİNALİ ÖZEL BİR metrekare alan üzerine 41 bin metrekare kapalı de aktif bir rol oynayan İskenderun Dörtyol Lojis- KONUMDA” A tipi gümrüklü ve gümrüksüz antrepolardan olu- tik Terminali’nin sadece yurt içi ithalat değil aynı “Mersin, ülkemizin en şan terminal, 29 adet birbirinden bağımsız depo- zamanda Irak ve Suriye transit yükleri için de böl- önemli ve hareketli liman- lama ünitesinin yanı sıra operasyonların mevsim genin önemli tesislerinden birisi olduğunun altını larından birisine sahiptir. koşulları nedeniyle aksamaması için 7 bin met- çiziyor. “Bu ürün çeşitliliği, geniş bir müşteri port- Mersin liman sahasını rekarelik kapalı elleçleme alanına da sahip bulu- föyünü ifade ediyor. Bu portföyü yönetebilmek ise kullanan ihracat ve itha- nuyor. Diğer yandan terminal, bölge limanlarına ciddi lojistik organizasyonlar gerektiriyor” diyerek latçıların ihtiyacı olan tüm yakınlığı ile önem arz etmesinin yanı sıra her türlü devam eden Yılmaz, “Bu anlamda Cey Gruop, böl- depolama ve elleçleme eşya, kuru dökme yük ve genel kargo ihtiyaçlarının gede sadece sıradan bir terminal işletmecisi değil, hizmetlerini eksiksiz olarak depolanması ve elleçlenmesi için uygun olup, yük- bir güç unsudur. Sektörün öncü firmalarından biri- limana en yakın olan termi- leme, boşaltma ve paketleme gibi hizmetler için de dir” değerlendirmesinde bulunuyor. nalimizde sağlayabiliyoruz. Mersin Lojistik Terminali, gerekli tüm ekipmanlarla desteklenmiş durumda. Ceynak’ın ilk terminal yapı- Koray Yılmaz, tüm bu yatırımlara ek olarak yeni GELECEK YATIRIMLAR lanması olması nedeniyle projelendirilen ve bir kısmının inşasına başlanan BÖLGESEL KONUMU GÜÇLENDİRECEK de özel bir yerde. Bölge- tesislerin de hizmete açılmasıyla, Ceynak operas- “Bir elleçleme yelpazesi ve zincirleme olarak mizdeki öncü yapılanma yonları içerisinde Akdeniz Bölgesi’nin daha fazla müşteri portföyüne sahibiz. Bu bağlamda düşü- ve yatırımlarla her zaman önem arz edeceğini de hatırlatıyor. nüldüğünde sadece bir lojistik terminal olmanın farklı bir statüye sahip da ötesinde, stratejik ortaklarımızın tamamının olduk. Çalışan personelimiz İHRACAT VE İTHALATA KOLAYLIK SAĞLIYOR açısından da Mersin Lojistik Koray Yılmaz, henüz yeni açılmasına rağmen dök- Terminali bir okul niteliğin- İSKENDERUN DÖRTYOL dedir. Halen Türkiye’nin pek me kuru yük ve torbalı ürünlerde şimdiden bölge- çok noktasında yer alan LOJİSTİK TERMİNALİ Ceynak yapılanmalarında, 2016’da bölgenin depolama alanındaki daha önce Mersin’de görev sıkıntıları ve sektörel olarak bölge yapmış arkadaşlarımız tec- müşterilerinden gelen talep üzerine hizmete rübeleriyle fark yaratmaya alınan Dörtyol Lojistik Terminali, 55 bin devam ediyor.” metrekare alan üzerine 41 bin metrekare kapalı A tipi gümrüklü ve gümrüksüz antrepolardan oluşuyor. 29 adet birbirinden bağımsız depolama ünitesinin yanı sıra operasyonların mevsim koşulları nedeniyle aksamaması için 7 bin metrekarelik kapalı elleçleme alanına da sahip olan terminal, bölge limanlarına yakınlığı ile önem arz etmesinin yanı sıra her türlü eşya, kuru dökme yük ve genel kargo ihtiyaçlarının depolanması ve elleçlenmesi için uygun olup; yükleme, boşaltma ve paketleme gibi hizmetler için de gerekli tüm ekipmanlarla desteklenmiştir.

12 MERSİN LİKİT TERMİNALİ Mersin Likit Terminali, 11 yıl önce faaliyete geçen bitkisel yağ depolama alanında hizmet veren Türkiye’nin önemli aktarma ve transit tesislerinden birisidir. Ceynak Likit Terminali, Mersin liman sahası içerisinde, değişik boyuttaki tanklarla 60 bin metreküp depolama kapasitesine sahiptir. Ceynak Likit Terminali, rıhtıma bağlantılı üç adet buhar ısıtmalı ve izoleli boru hatları, 1200 ton/saat yükleme-boşaltma kapasitesi ile Doğu Akdeniz’in en önemli ÜMİT SÖNMEZ likit depolama ve aktarma merkezidir. CEYNAK MERSİN LİKİT Terminal, uluslararası standartlarda TERMİNALİ MÜDÜRÜ projelendirilerek her türden ısıtmalı ve ısıtmasız bitkisel yağ depolanmasına “LİKİT YAĞ hizmet verecek şekilde planlanmıştır. DEPOLAMASINDA BÖLGENİN EN BÜYÜK Ceynak Likit Terminali, A tipi genel TERMİNALİYİZ” antrepo statüsünde olup, iki adet “Mersin Likit Terminali elektronik kantar, beş adet kamyon bitkisel yağ depolaması yükleme hattı ve 40 adet izolasyonlu alanında hizmet veri- tank konteyner taşıma filosu ile 24 saat yor. Mersin liman sahası hizmet sunmaktadır. içinde 14, 15 ve 18 numaralı rıhtımlara boru hattı ile ulaşabildiği her nokta bizim hinterlandımızın ge- ve geliştirici yatırım projelerine devam edileceğini bağlıyız ve tanker gemiler- den yüksek hızlarda kargo nişliğini göstermektedir. Un ihraç edilen bir Afrika ifade eden Yılmaz, diğer yandan da bölgenin ta- tahliyesi/yüklemesi yapa- ülkesi de bizim hinterlandımızdır, arpa ithal edilen lepleri doğrultusunda yeni tesisler kurmaya ve yeni biliyoruz. Tamamı ısıtmalı bir Rus limanı da… Bu bağlamda harita üzerinde projeler üretmeye devam edileceğinin işaretlerini 60 bin metreküp depolama bakıldığında çizilecek halkalardan bağımsız bir veriyor: “Bunlardan birkaçı ilerleyen yıllarda lojistik kapasitesine sahip 23 adet gelişkinlikte hinterlanttan bahsetmek mümkün üs olarak bütün yenilikleri ve yeni modern yatırım- tanktan oluşan terminal, olabilir” diyerek Doğu Akdeniz’deki Ceynak hinter- ları kapsayan 310 dönümlük alan üzerine Mersin’de kendi alanında bölgenin landının genişliğine vurgu yapan Yılmaz, Ceynak’ın kurulması planlanan tesisimiz olacak. Ceyhan’da en büyük terminalidir. bu hinterlandı genişletmek ve verilen hizmet ka- 200 bin metrik tonluk çelik tahıl silolarımızın inşası Terminal olarak bitkisel litesini, çeşitliliğini artırmak için de güçlü adımlar devam ediyor. Ayrıca İskenderun’da 150 bin met- yağ ve özellikle de yüksek oranda palm yağı elleçli- atmaya devam edeceğini dile getiriyor. Bu doğ- rik tonluk sıvı terminalimiz de açıldığında Akdeniz yoruz. Palm yağının orijini rultuda, bir yandan mevcut Akdeniz Bölgesi’nde Bölgesi, Ceynak ve Türkiye için lojistik faaliyetlerin Malezya ve Endonezya’dır. bulunan tesislerde lojistik sektörünün her yıl gün- daha katma değerli üretileceği ayrıcalıklı konumu- Bu iki ülkeden tankerler- cellenen taleplerini karşılamak amacıyla yenileme nu sürdürmeye devam edecektir.” le bölgemize gelen palm yağının bölgedeki ilk durağı Mersin Uluslararası Lima- nı’dır. Bu doğrultuda 11 yılın sonunda 3 milyon tondan fazla bitkisel yağ elleçle- mesi yaptığımızı gururla söyleyebiliriz.”

13 DOSYA KONUSU

İN Mİ, CİN Mİ? LOJİSTİK MASTER PLAN

14 Ticaret ve endüstrideki hemen hemen her iş, doğrudan veya dolaylı olarak düzgün işleyen bir lojistik sisteme bağlıdır. Türk lojistik sektörü, yıllardır bir master planın eksikliğini çekiyor ve sektör temsilcileri her fırsatta bu planın eksikliğini dile getiriyor. Çıkışı adeta yılan hikâyesine dönen ve geçtiğimiz Aralık ayında nihayet ihale aşamasına getirilen “Türkiye Lojistik Master Planı”, gerçekten de lojistik sektörünü yeniden dizayn edebilecek, sektörün katma değerini onlarca kat artırabilecek mi?

15 DOSYA KONUSU

HALİL ITIR CEYNAK LOJISTIK GENEL MÜDÜR YARDIMCISI

“ULUSLARARASI REKABET GÜCÜMÜZ ARTACAK” “Türkiye Lojistik Master Planı uzun zamandır sektörün beklediği bir elişmekte olan ülkeler arasında en canlı mesini de beraberinde getirdi. Çok sayıda yeni hamleydi. Master plan, ekonomilerden biri olan Türkiye, Doğu ve havaalanı inşa edilirken, otoyollarla Türkiye’nin yayımlanan bir doküman Batı’yı, Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine dört bir yanına ulaşım kalitesi artırıldı. Buna ek olmanın ötesinde lojistik bağlayan, küresel ticaret için önemli bir olarak, gelişmekte olan hızlı tren ağı büyük şe- sektörüne bakışın değiş- Gkesişme noktasında yer alıyor. Türkiye’nin stratejik hirleri birbirine bağlarken Türk limanlarının kapa- tiğini gösteren önemli bir kaynak olması bakımından konumu; dört saatlik uçuş mesafesi içinde toplam sitesi de artmaya devam ediyor. Türkiye ayrıca, da takdir edilmelidir. 10. 1,6 milyar nüfuslu, GSYİH’si 27 trilyon dolara ulaşan 20 lojistik merkez/lojistik köy projesini de halen Kalkınma Planı çerçeve- ve 8 trilyon dolarla toplam küresel ticaretin nere- canlı tutmaya devam ediyor. Bugüne kadar yedisi sinde oluşturulan ve 2018 deyse yarısına karşılık gelen bir dış ticaret hacmine tamamlanan bu lojistik merkez ve lojistik köyler- yılından itibaren sektöre sahip birçok pazara erişim sunuyor. Türkiye’deki ti- de sunulan farklı taşımacılık yöntemleri, lojistik katkı sağlaması planlanan caret, dikkat çekici bir biçimde artarken, bölgenin maliyetlerinin düşmesi kadar lojistik hizmetlerinin master plan ile beraber küresel ticaretteki varlığı da giderek güçleniyor. de artmasını ve çevre ile etkileşimin daha pozitif Türkiye lojistik sektörü- Türkiye’nin halen küresel ticaret hacminde yüzde 1 gerçekleşmesini sağlıyor. nün, uluslararası alanda olan payının da 2023 yılı itibarıyla yüzde 1,5’in üze- rekabet gücünü artırma- sını bekliyoruz. Bu hedefe rine çıkması hedefleniyor. HEDEF LOJİSTİK ÜS OLMAK ulaşılabilmesi adına, plan Bu çerçevede, son 13 yılda yıllık ortalama yüzde 4 Peki, bu hedef ve fırsatlara en kısa nasıl ulaşabili- kapsamında mevzuatın büyüyen Türkiye ekonomisi, lojistik sektörü için de riz? Uzmanların bu soruya verdiği ilk yanıt, elbette yeniden gözden geçiril- birçok fırsatlar barındırıyor. Halen, Türkiye’nin Doğu Türkiye Lojistik Master Planı (TLMP) oluyor. Küre- mesi, sektör standartla- Avrupa, Orta Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya sel Lojistik Performans Endeksi’ndeki ilk 10 ülke rın çağa uygun şekilde kolay erişim imkânı sağlayan avantajlı coğrafi ko- içine yedi ülke sokmayı başaran Avrupalı ülkelerin yeniden dizayn edilmesiy- numu, bölgedeki yük taşımacılığı için bir üs işlevi 50 yıl önce planladığı lojistik strateji belgesinden le lojistik merkezlerin ve görmesini sağlarken, Türkiye lojistik endüstrisi de söz ediyoruz. üslerin faaliyete alınması GSYİH’den yüzde 14 pay alıyor ve 100 milyar dola- Gerçekten de Türkiye’nin bir lojistik üs olmasının en çok büyük önem arz edi- yor. Tüm bu gelişmelerle rın üzerinde bir ekonomik hacim oluşturuyor. 2023 kestirme ve olmazsa olmaz yolu, TLMP’den geçiyor. birlikte sektörde yaka- yılı GSYİH hedeflerine göre, sektörün muazzam bir Geçtiğimiz yılın son günlerinde, yıllar süren çalış- lanacak ivmenin kamu büyüme göstererek 200-240 milyar dolar hacme maların ardından Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleş- ve özel sektör arasında ulaşması da beklentiler arasında ilk sırada yer alıyor. me Bakanlığı tarafından ihalesi gerçekleştirilen ve gerçekleştirilecek güçlü bir Türkiye, güçlü ekonomik büyümesinin yanı sıra 2017 içerisinde son hazırlıklarının tamamlanması, işbirliği ile pekiştirilmesi Avrupa’nın en büyük ve en genç iş gücü havuzla- 2018’den itibaren de uygulamaya girmesi beklenen halinde Cumhuriyetimizin rından birine sahip: Nüfusun yüzde 65’ten fazlasını TLMP, lojistik sektöründe katma değer üreten fir- 100’üncü yılında ulaşılması 24-54 yaş arasındakiler oluşturuyor ve buradan do- maların gerçekçi gelecek stratejilerini kurgulayabil- planlanan 2023 hedefle- ğan iş gücü avantajı lojistik sektörüne de yansıyor. mesi için artık olmazsa olmaz bir önem arz ediyor. rinin gerçekleştirilmesine büyük bir kolaylık sağla- Diğer yandan, son 10 yılda gerçekleştirilen kamu Sektör, önümüzdeki iki yıllık süreçte TLMP’nin hazır nacağını düşünüyorum.” ve özel sektör altyapı yatırımları, Türkiye’de su- olmasını beklemeye devam edecek ancak biz TLMP nulan lojistik hizmetlerinin önemli ölçüde iyileş- nedir, in midir cin midir; lojistik sektörü için neden

16 sektör temsilcileri tarafından sıklıkla dile getiriliyor. Uzun yıllardır gündemde olan konunun nihayet iha- le edilebilmesi ve 2018’de yürürlüğe girecek olması ise sektör beklentilerini had safhaya ulaştırmış du- rumda. TLMP ortaya çıktıktan sonra lojistik mevzua- tının altyapısı baştan oluşturulacak. Türkiye’de ulusal ve uluslararası alanda 3 bin firma taşımacılık ve lojistik sektöründe faaliyet gösteriyor ve 400 bin kişiye istihdam sağlanıyor. TMLP’nin ar- dından yapılacak yatırımlar, açılması planlanan lojis- tik merkezler ve iyileştirilen lojistik altyapıyla birlik- te sektöre yönelik 2023 yılı için hedeflenen toplam yatırımın 60 milyar liranın üzerine çıkacağı tahmin edilirken 2023 yılında Türkiye’nin bulunduğu bölge- EMRE ELDENER de lojistik merkez olması da planlanıyor. UTİKAD YÖNETIM KURULU BAŞKANI 2018’DE SEKTÖR BAŞTAN ŞEKİLLENECEK Türk lojistik sektörünün 421 üyesiyle önemli çatı ku- “ÖZGÜN ruluşlarından olan Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik DÜZENLEMELERE Hizmet Üretenleri Derneği’nin (UTİKAD) Yönetim İHTİYAÇ DUYULUYOR” Kurulu Başkanı Emre Eldener, TLMP’nin önemini, “Lojistik sektörü ulusal ve “Stratejik master planı kategorisinde değerlendi- uluslararası platformda bu kadar önemlidir sorularını, konunun uzman isim- rilmesi gereken TLMP, Türkiye’nin bölgesel lojistik artık mevzuatta lerine sorduk ve TLMP’nin neler getireceği, sektöre geliştirme politikalarını belirleyen, aynı zamanda var olanın ötesinde katkılarının nasıl olacağı cevaplarının peşine düştük. ulusal ve uluslararası platformda rekabet avantajı ihtiyaçlara cevap veren, özgün düzenlemelere elde edebilmesi adına izlenmesi gereken yolları içe- ihtiyaç duyuyor. 2023 TLMP İLE YATIRIMLAR ARTACAK ren bir rehber olacak” sözleriyle özetliyor. Coğrafi hedeflerine bakıldığında Dünya lojistik pazarının büyüklüğü halen 5 trilyon konumu itibarıyla komşu ülkeler arasında taşıma- lojistik altyapının dolar civarında. Yeryüzünde üretilen her 1 dolarlık cılık merkezi ya da bağlantısı görevi üstlenen Tür- güçlendirilmesi ön değerin en az yüzde 25’i lojistik kapsamındaki fa- kiye’de kara, hava, deniz ve demir yolu taşımacılığı planda duruyor. Çünkü aliyetlerden elde ediliyor. AB lojistik pazarının bü- yapıldığına işaret eden Eldener, “Türkiye’de ulusal hedeflenen dış ticaret yüklüğü ise 627 milyar avro. Türkiye’nin 720 milyar ve uluslararası alanda 3 bin firma faaliyet gösteriyor. hacmine ulaşılabilmesi dolar olarak açıklanan 2016 yılı GSYİH’si içerisindeki Lojistik sektörü, 400 bin kişiye istihdam sağlıyor. için lojistik kilit lojistik sektörü payının ise 100 milyar doların üzerin- Bu yönüyle TLMP, öncelikli olarak lojistik mevzuatın noktalardan biri olarak karşımıza çıkıyor. TLMP de gerçekleştiği bildiriliyor. altyapısının hazırlanması için büyük önem taşıyor. ile lojistik sektörüne Türkiye, coğrafik-stratejik konumu ve altyapısı ne- Yurt içinde lojistik köy, merkez ve üslerin tanımının yönelik yapılacak deniyle bölgenin en önemli lojistik merkezi pozisyo- ortaya konulması, bu yerler için kurulum ve işletme yatırımlar planlı olacak, nunu koruyor olsa da TLMP’nin eksikliği, tüm lojistik ilkeleri belirlenerek sınıflandırmaların yapılması sağ- yatırımlara bütünlük ve standart getirilecek. Bölgelere göre planlama LOJİSTİK MERKEZLERİN AVANTAJLARI? yapmak mümkün Lojistik merkezler; olacak; bölgelerin lojistik ∫ Lojistik giderlerin düşürülmesi, avantajları belirlenecek ∫ Taşıma ve aktarma sürelerinin düşürülmesi, ve uzun vadeli yararlar ∫ Ortak giderlerin azaltılması, netleşecek. Ortaya ∫ Lojistik hizmet verenler arasında sinerji konulacak bir master plan, bakanlık ve yaratılması, kurumların ortak bir ∫ Hizmet kalitesinin artırılması, politika izlemesinin de ∫ Hizmet verilen sektörlerin tedarik zincirinin yolunu açarak onlara hız güçlendirilmesi ile katma değer artışı kazandıracak.” sağlanması, ∫ Çevreye etkileri ve karbon salımının azaltılması, ∫ Trafik kazalarının ve yoğunluğunun azaltılması, ∫ Yollardaki şehir içi ve şehir dışı trafik yükünü düzenlemesi ve pik noktalarının yayılması sonucu tedarik zincirinin optimize edilmesine doğrudan katkıda bulunur.

17 DOSYA KONUSU

lanacak. Ayrıca master plan bünyesinde yapılacak kullanılması gerekli. Çevresel boyutları düşünürken, çalışmaların standartlarının belirlenmesi de söz ko- hareketlilik (mobilite/ulaşım özgürlüğü), refah ve nusu” derken, lojistik sektörü temsilcilerinin elinde istihdam sağlayan bir lojistik sistemine sahip olup böyle detaylı bir yol haritası olmasının, yeni yatı- olmadığımız iyi değerlendirilmeli. Lojistik faaliyetler, rımlar için de onlara güven ve cesaret vereceğinin yaşam kalitesine olumlu katkıda bulunmalı, çevre altını çiziyor. ve insanların üzerindeki olumsuz etkileri en aza in- TLMP’nin 2016 yılında ihale sürecinin tamamlan- dirilmeli. Türkiye’de sosyal ve ekonomik gelişmeler dığını ve 2017 içinde projenin son halini alacağının bölgelere göre farklı özellikler gösteriyor. Yani, bazı ön görüldüğünü de vurgulayan Eldener, “TLMP’nin bölgelerde gelişmelere bağlı olarak kritik darboğaz- 2018 yılı başında da devreye girmesini bekliyoruz. lar da oluşabilir. Bu nedenle TLMP bir bütün olarak Master planın devreye girmesiyle birlikte aynı yıl ülke lojistik politikasının yönünü belirlemeli” diyor. içinde lojistik mevzuatının da hazırlanması gere- Prof. Dr. Tanyaş, lojistik sektörünün ekonominin te- kiyor. Bu noktada Ulaştırma, Denizcilik ve Haber- mel taşlarından biri olduğunu ve firmaların başarı- PROF. DR. leşme Bakanlığı’nın sorumlu olacağı master plana; sının güvenilir, emniyetli, ekonomik ve zamanında MEHMET TANYAŞ Çevre ve Şehircilik, Enerji, Ekonomi ile Gümrük ve yapılan lojistik operasyonlarına doğrudan bağlı ol- MALTEPE ÜNIVERSITESI Ticaret Bakanlıkları da katkı sağlayacak” değerlen- duğunu da vurgu yapıyor. ULUSLARARASI TIC. VE dirmesinde bulunuyor. “Bu durum özellikle lojistik ve tedarik zinciri düz- LOJISTIK YÖNETIMI BÖLÜM BAŞKANI - LODER BAŞKANI gün çalışmadığında çok daha fazla hissedilir. Sonuç, “LOJİSTİK POLİTİKASININ YÖNÜ BELİRLENMELİ” üretim ve gelir kaybı olur. Lojistik sisteminin iyi işle- Özellikle TLMP konusunda duayen bir isim olan mediği durumlarda insanlar büyük ölçüde unutul- “İYİ UYGULAMALAR, İYİ SONUÇLAR GETİRİR” Maltepe Üniversitesi Uluslararası Ticaret ve Lojistik muş bir şeyin farkına varır. Ticaret ve endüstrideki Yönetimi Bölüm Başkanı, aynı zamanda da Lojistik hemen hemen her iş, doğrudan veya dolaylı olarak “Türkiye, jeostratejik Derneği (LODER) Başkanı Prof. Dr. Mehmet Tanyaş düzgün işleyen bir lojistik sisteme bağlıdır” diyerek açıdan Asya ve Avrupa ile Karadeniz ise küreselleşen ekonomiyle birlikte iç, dış ve transit devam eden Prof. Dr. Tanyaş, hızla hazırlanması ge- ve Akdeniz arasında ticarette lojistik hizmetlerin varlığı ve çeşitliliğinin reken TLMP’nin amacının da Türkiye’nin lojistik ve kavşak konumunda önem kazandığına vurgu yapıyor. Lojistik maliyet- taşımacılık altyapısını ve işleyişini çağdaş düzeye olup üç kıtanın kesişim leri yüksek olan ülkelerin ekonomik büyümelerinin getirmesi olduğunun altını çiziyor. noktasındadır. Bu daha yavaş olduğunu söyleyen Prof. Dr. Tanyaş, Bu amaca ulaşmak için özel sektör ve kamu sek- bakış açısıyla Türkiye; “Türkiye’de lojistik faaliyetler ve yük taşımacılığı- törü ile sivil toplum kuruluşlarının ekonomik, Avrupa, Balkanlar, nın geleceğine yön verirken bütünsel bir bakış açısı sosyal ve ekolojik sorunları birlikte ele alması ge- Karadeniz, Kafkaslar, Hazar, Orta Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika LOJİSTİKTE NE DURUMDAYIZ? NEREYE GIDIYORUZ? ülkeleri için bir dağıtım ve toplama (aktarma) merkezi olabilecek özelliği ile uluslararası lojistik açısından çok uygun bir konumdadır. Dünya’nın çeşitli üretim Lojistik sektörü merkezlerinden gelen 100 MILYAR DOLARLIK Konteyner elleçleme ürünleri bu ülkelere, bu ekonomi yaratıyor. Yolcu uçağı sayısı ülkelerden gelen ürünlerin 487’den 750’ye kapasitesi, de uluslararası pazarlara çıkarılacak. 8,4 MILYON TEU’dan aktarılması kapsamında 32 MILYON TEU’ya Türkiye, etkin lojistik yükseltilecek. çözümler oluşturabilirse önemli bir lojistik merkez Lojistik sektöründe kurabilme potansiyeline sahiptir. Bu çerçevede 400 BIN KIŞI TLMP’nin önemi büyüktür. istihdam ediliyor. İyi planlamalar ve uygulamalar, iyi sonuçlar getirir.” 36 BIN 500 kilometre 12 BIN kilometresi hızlı tren GSYIH’nin YÜZDE 14’Ü bölünmüş yol, hattından oluşan toplam lojistik hizmetlerinden 8 BIN kilometre 25 BIN kilometrelik demir oluşuyor. otoyol yapılacak. yolu ağı oluşturulacak.

18 BÜLENT AYMEN TİM LOJISTIK KONSEYI BAŞKANI

“TLMP, İNTERMODAL rektiğini belirten Prof. Dr. Tanyaş, “Artan üretim ründe bu rakam yüzde 97’ye yükseliyor. Petrol TAŞIMACILIĞI DESTEKLEMELİ” ve ticaret hacmine paralel olarak, artan lojistik rezervleri azalıp petrol ürünleri pahalılaşırken yük faaliyetler etkin bir şekilde düzenlenmezse daha taşıtlarının sessiz ve temiz taşıta (clean vehicle) “Taşımacılık türlerinin avantajlarını kendi fazla karbon emisyonu salımına, gürültü yaratıl- dönüşüm olanağı sınırlı ve kısa vadede radikal içinde entegre ederken masına, arazi kullanımına ve kirletici olmaya yol bir dönüşüm beklenmezken, lojistik sektöründe dezavantajlarını da açacaktır. Dünya karbon emisyonunun yüzde 15’i iklim dostu ve sağlık riskini azaltan stratejiler iz- mümkün olduğunca saf taşımacılık kaynaklıdır. Bu değerin yüzde 85-90’ı lenmesi kaçınılmazdır. Geleceğin taşımacılığı ses- dışı bırakan intermodal da kara yolu taşımacılığından geliyor. Ayrıca taşı- siz, temiz, etkin, verimli ve iklim dostu olmalıdır. taşımacılık daha fazla macılık araçları tarafından tüketilen enerji, başka Sonuç olarak TLMP için öncelikle stratejik hedefler desteklenmeli. Türkiye, problemlere de neden oluyor. Örneğin AB Beyaz ve bu hedeflere ulaşmak için ilke ve stratejiler be- kara yolunda olduğu Kitabı’nda belirtildiği gibi, tüm taşımaların yüzde lirlenmeli, bu temel ilke ve stratejiler TLMP bütün- kadar diğer taşıma 71’i petrole bağlı ve kara yolu taşımacılığı sektö- lüğü içinde yasal düzenleme ve eylem planları ile modlarında da güçlü bir pozisyona getirilmeli hayata geçirilmelidir” uyarısında bulunuyor. ve gelişime açık bir NEREYE GIDIYORUZ? sistem olan intermodal “ZAMANIN ÖNÜNDE KOŞMALIYIZ” taşımacılığa yönelmeli. Lojistik sektörü, ana maliyet unsurları arasında yer Uluslararası ticaretten aldığı için, tüm üretici sektörlerin rekabet performan- daha fazla pay almak sında önemli bir etken olarak önem arz ediyor. Halen için lojistik altyapının 400 bin kişiye istihdam sağladığı düşünülen sektö- mutlaka güçlendirilmesi rün 10 yıllık performansı ise yıllık ortalama yüzde 5’e gerektiği gerçeğinden yaklaşan Türkiye GSYİH büyümesinin üzerinde seyre- hareketle, tüm taşımacılık modlarını içerecek şekilde diyor. Ekonomik büyümenin yüksek olduğu dönem- Deniz filosu taşıma kapasitesi, hazırlanacak TLMP’nin 29,2 MILYON DWT’den lerde lojistik sektörü doğal olarak GSYİH’den daha oluşturulması büyük 50 MILYON DWT’ye fazla büyüme sergilerken, daralma dönemlerinde ise önem arz ediyor.” ulaştırılacak. GSYİH’den daha fazla daralıyor.

TÜRKİYE’NİN LOJİSTİK MERKEZLERİ Kurulması planlanan 20 lojistik merkezden şimdiye kadar yedisi (Samsun- Gelemen, Uşak, Denizli-Kaklık, İzmit-Köseköy, Eskişehir-Hasanbey, Balıkesir- Gökköy ve Halkalı) işletmeye alınmış durumda. Altısında ise (Bilecik-Bozüyük, İzmir-Kemalpaşa, Mardin, Erzurum-Palandöken, Kahramanmaraş-Türkoğlu ve Mersin-Yenice) inşa çalışmaları sürüyor. İstanbul -Yeşilbayır, Konya-Kayacık, Yıllık taşınan yolcu sayısı Kayseri-Boğazköprü, Sivas, Kars, Bitlis-Tatvan ve Şırnak-Habur projelerinde 1 MILYAR kişiye, ise projelendirme ve kamulaştırma çalışmaları devam ediyor. taşınan yük hacmi 2023’te 20 lojistik merkezin toplam 34,2 milyon ton yük kapasitesiyle tüm sektörlere hizmet vermesi öngörülürken, Avrupa ile kesintisiz ve uyumlu demir 125 MILYON yolu ulaşımının oluşturulmasına yönelik teknik ve idari karşılıklı işletilebilirlik tona çıkarılacak. düzenlemelerine de uyum sağlanması planlanıyor.

19 DOSYA KONUSU

ATILLA YILDIZTEKİN LOJISTIK DANIŞMANI

“BÖLGESEL MASTER PLANLAR YAPILMALI” “TLMP çok büyük ölçekli bir çalışma. İçinde tüm Bilindiği üzere, lojistik sektörünün büyümesiyle yurt kanı Bülent Aymen, taşımacılık ve lojistik sektörüne ulaştırma, üretim ve içi ticaret ve dış ticaret büyümeleri arasında da kuv- ilişkin yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin 2023 ih- tüketim sektörünün racat hedefleri ile paralel olarak lojistik sektörünün de bilgileri, üstelik gelecek vetli bir korelasyon bulunuyor. Ancak yıllar bazında 25 yıllık varsayımlarla yer yük kompozisyonundaki ve taşımaların coğrafi dağı- büyüdüğü ve milli gelir içindeki payının arttığını dile almalı. Oysa Türkiye’nin lımdaki değişmelere paralel olarak, ilişkide farklılıklar getiriyor. Türkiye’nin, 2023 İhracat Stratejisine uygun daha ulaşım master görülse de bazı yıllarda lojistik büyümesi yurt içi tica- şekilde gelişmesi ve uluslararası ticaretten daha fazla planı yok. Değişimin ret ve dış ticaret büyümesinin üzerine çıkarken, bazı pay alması için, lojistik altyapının güçlendirilmesi ge- hızlı yaşandığı, taşıma yıllarda altında kalabiliyor. Dış ticarette sanayi üretim rektiğine vurgu yapan Aymen, “Ulaştırma Denizcilik verilerinin temin ihracatı ve ithalatı ile enerji ithalatı en büyük belir- ve Haberleşme Bakanlığı tarafından TLMP ihalesi so- edilemediği, üretim leyiciyken, yurt içi ticarette ise inşaat malzemeleri, nuçlandırıldı ve 24 ay sürecek çalışmanın ilk aşaması için gereken depolama madencilik ürünleri, akaryakıt, tarımsal ürünler, gıda, devam ediyor. TLMP, lojistik sektörünün altyapısı ve öngörülerinin yapılamadığı tekstil ve hazır giyim ürünleri ile dayanıklı tüketim mevzuatının oluşmasına katkıda bulunurken, ayrıca bir ortamda bir lojistik master planı mümkün mallarının ağırlığı sektörün büyüme performansında sektörde bir dönüşüm sağlayacaktır. Türkiye, 15 yılda olabilir mi? Bu kapasitede belirleyici sektörler olarak öne çıkıyor. küresel rekabet ortamının önemli bir oyuncusu olma- bir lojistik master planı Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lojistik Konseyi Baş- yı başardı. Bu oyunun içinde, kural, rekabet şartlarına dünyanın hiçbir ülkesinde yapılamadı. Almanya’da bile sadece stratejiler belirlendi ama master plana geçilmedi. Yapılması gereken, bölge bölge yapılan lojistik master planlarla çalışmanın sürdürülmesidir.”

20 hava yolu olmak üzere ulaştırma, üretim ve tüketim TLMP NELER GETİRECEK? sektörünün bilgileri, en az gelecek 25 yıllık varsa- ∫ Lojistik sektörüne yönelik yapılacak yımlarla dâhil edilmesi gerekli. Kişisel görüşüm he- yatırımlar planlı olacak. nüz ulaşım master planının olmadığı, değişimin hızlı ∫ Yatırımlara bir bütünlük ve standart bir şekilde yaşandığı, taşıma datalarımızın temin gelecek. edilemediği, üretim için gereken taşıma depolama öngörülerinin olmadığı bir ülkede uzun dönemli ∫ Hangi bölgenin ne tür lojistik avantaja sahip olduğu ve uzun vadede getireceği akademik ağırlıklı bir lojistik master planının yapıl- yararlar netleşecek. ması mümkün değildir. Bu kapasitede bir master plan dünyanın hiçbir ülkesinde yapılamadı. Lojistik ∫ Lojistikle ilgili tüm sayısal veriler konusunda en sistemli çalışan Almanya’da bile sa- belirsizlikten kurtulacak. dece stratejiler belirlenmiş ancak master plana ge- ∫ Çevresel duyarlılık öne çıkacak. çilememiştir” değerlendirmesinde bulunuyor. ∫ Ortaya konulacak master plan bakanlık ve Bu kapsamda, asıl yapılması gerekenin, bölge bölge kurumların ortak bir politika izlemesinin yapılacak master planlarla ilerlemek olduğunu ifa- yolunu açacak ve hız kazandıracak. de eden Yıldıztekin, “Mersin, İskenderun, Antakya, Osmaniye, Samsun, Kocaeli, Düzce, Gaziantep ve hızlı uyum ve hızlı değişim var. Yani zamanın arkasın- Diyarbakır illerinde master planlar yapıldı. Samsun da değil önünde koşmalıyız. Dünya ticaretinde rakip- projesi inşaatında ilk faz tamamlanmak üzere, di- lerimiz ticareti kurallarına göre oynayan ve altyapıları ğer illerde de projeler takip ediliyor. Planlı çalışma sağlam gelişmiş veya gelişmekte olan ekonomilerdir. önemlidir ancak yapılamayacak bir master plan ça- Dış ticaretin alt yapısı olan lojistik sektörü ile alakalı lışmasına pazar desteği, ulaştırma dernekleri deste- Almanya, İspanya, İtalya gibi ülkeler lojistik yapı- ği olmadan akademik bir çalışma olarak girilmesinin lanmalarını bir master plan çerçevesinde 1960’larda sonuç yaratmayacağından endişeliyim” diyor. başlattı ve sanayileşmelerini de buna göre planladı. Bu yüzden artık kamu otoritesinin de yapması ge- TÜRKİYE’NİN LOJİSTİK PERFORMANSI NASIL ARTAR? reken konularda hızlı olması şart. Türkiye’nin lojistik ∫ Kara yolu araçlarının filo ölçekleri ∫ En az 25 şehirde lojistik merkezler ve master planının en kısa sürede yapılması gerekiyor. büyümeli ve şirket birleştirilmeleri lojistik köyler devreye girmeli, Çünkü TLMP olmadan Türkiye’nin bir lojistik altya- teşvik edilmeli, ∫ pıya sahip olması mümkün değil. Türkiye’nin tüm Demir yolu ağı tüm lojistik odaklara ∫ TCDD tarafından inşa edilmekte kadar bağlanmalı, taşıma modlarını içeren, havaalanı ve limanlara aynı olan demir yolu intermodal yük ∫ Limanlara demir yolu bağlanmalı, mesafede olan, gümrüğü de içinde barındıran lojistik terminalleri tamamlanmalı ve demir yolu olan limanlar büyütülmeli merkezlerinin yapılması için master planın bitmesi la- işletmesi özel sektöre bırakılmalı, ve yeni limanlar yapılmalı, zım” değerlendirmesinde bulunuyor. ∫ Kara taşıma yönetmeliği tam ∫ Gümrük hizmetleri kolaylaştırılmalı, anlamıyla uygulanmalı, antrepo yerine milli depoda gümrüklü BİTMEYEN HİKÂYE: ∫ Lojistik eğitimindeki büyük eksiklik ürün depolaması devreye alınmalı, TLMP GERÇEKTEN YAPILABİLİR Mİ? giderilmeli, 10. Kalkınma Planı çerçevesinde hayata geçirilecek ∫ Gerek demir yolu gerek kara yolu ∫ Lojistik yazılımlarının kalitesi artmalı, taşıma hızı artırılmalı, TLMP, lojistik mevzuatının altyapısını oluşturmak maliyetleri düşürülmeli ve yazılım için hazırlanırken, yurt içinde lojistik köy, merkez ve kullanımı teşvik edilmeli, ∫ Küçük şehirlerde aktarma hizmeti üslerin tanımı da yapılacak. Bu yerler için kurulum ∫ Lojistik şirketleri, hizmet kalitesini verecek depolar inşa edilmeli, şehir ve işletme ilkeleri belirlenerek sınıflandırmaların ya- artıracak ve süreç iyileştirme içi dağıtımlar konsolide edilmeli, pılması sağlanırken, master plan bünyesinde yapıla- çalışması yapacak danışmanlarla ∫ Limanlar ihtisas limanı haline cak çalışmaların standartları da belirlenmiş olacak. çalışmalı, getirilmeli. Bu kapsamda uzmanlar, 2023 dış ticaret hedefle- rine lojistik sektörünün sağlayacağı katkının büyük olacağını vurgularken, açılması planlanan lojistik merkezler ve iyileştirilen lojistik altyapıyla sektö- re 2023’te hedeflenen toplam yatırımın 60 milyar TL’nin üzerinde olacağını ve 2023 yılında Türkiye’nin bölgenin lojistik merkezi olacağını da öngörüyor. Uzun yıllardır Türk lojistik sektörüne deneyimleriyle büyük katkılar sağlayan lojistik danışmanı Atilla Yıl- dıztekin bu hedeflerden söz ederken, TLMP’nin çok büyük ölçekli bir çalışma olduğunu hatırlatıyor ve “Bu çalışmanın içinde tüm kara, deniz, demir yolu,

21 İHRACAT ROTASI

22 KARDEŞ PAZAR TÜRKMENİSTAN ovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Başta müteahhitlik 27 Ekim 1991 tarihinde bağımsızlığını kaza- nan Türkmenistan, 1995’te Birleşmiş Milletler hizmetleri olmak Genel Kurulu’nda alınan bir kararla “Daimi üzere, enerji, STarafsız Ülke” statüsünü kazandı. Türkmenistan’da tekstil, altyapı gibi tarafsızlık, devletin en önemli ilkelerinden biri olarak alanlarda 600’den kabul edilirken dış politika da bu statü temelinde belirleniyor. Bu nedenle Türkmenistan, güvenlik ve fazla Türk şirketi askeri nitelikli ittifaklara katılmazken topraklarında Türkmenistan’da yabancı askeri üsler kurulmasına veya topraklarının çeşitli projelere yabancı askeri güçler tarafından kullanılmasına da izin vermeyen konumunu korumaya devam ediyor. imza atıyor. Tarihi Türkmenistan’ın ikinci Devlet Başkanı Gurbangulu köklü bir geçmişe Berdimuhamedov’un 2012 tarihinde yapılan seçim- dayanan Türliye leri ikinci kez kazanmasının ardından uygulanmaya başlanan “aktif tarafsızlık” ve “açık kapılar” politika- ile Türkmenistan ları çerçevesinde ülkenin ikili ve çok taraflı ilişkilerinde arasındaki ilişkilerin, de bir hareketlenme başladı. ilerleyen dönemde de Ülke, Bağımsız Devletler Topluluğu içerisinde alan gelişerek büyüklüğü açısından dördüncü sırada yer alsa da nü- fusu oldukça düşük seyrediyor. Nüfusun yüzde 90’a artması bekleniyor. yakını Türkmenlerden oluşurken Özbekler, Ruslar, Kazaklar, Tatarlar, Azeriler, Ermeniler ve Ukraynalılar diğer etnik grupları oluşturuyor. Eski Sovyet Cumhuriyetleri arasında gaz rezervleri bakımından Rusya’dan sonra ikinci sırada bulunan Türkmenistan’da aynı zamanda önemli oranda petrol de mevcut. Başlıca gaz rezervleri ülkenin doğusunda yer alan Amuderya Havzası ile Hazar Denizi yakınla- rında bulunuyor. Türkmenistan’da hidrokarbon sana- yisinin geliştirilmesi yönünde iddialı projeler yürütü- lürken 2030 yılı itibarıyla doğal gaz üretiminin yılda 250 milyar metreküpe, ham petrol üretiminin ise yıl- da 110 milyon tona çıkarılması hedefleniyor. İhracat kapasitesinin ve ülkedeki iş ortamının yeterince ge- lişmemiş olması nedeniyle hidrokarbon sanayisinin gelişimi sınırlı düzeyde. Devlet Başkanı Berdimuha- medov, yabancı şirketleri ülkenin boru hatları ağına yatırım yönünde ikna etmek için çalışmalar yürütü- yor. Çin ve İran’a doğal gaz ulaştırılmasını sağlayacak boru hatları 2010 yılında faaliyete geçerken ülkenin doğal gazı için yeni destinasyonlar yaratılmasına da olanak sağlanıyor.

23 İHRACAT ROTASI

Türkmenistan’ın en büyük gelir kaynağı olan doğal TÜRKİYE-TÜRKMENİSTAN YABANCI gaz üretimi, bir devlet kuruluşu olan “Türkmengaz” tarafından gerçekleştiriliyor. Türkmenistan’ı Afga- DIŞ TİCARETİ (MİLYON DOLAR) YATIRIMLARDA nistan üzerinden Pakistan ve Hint Okyanusu’na YILLAR İHRACAT İTHALAT DENGE HACİM KARŞILAŞILAN bağlayacak olan TAPI Boru Hattı Projesi ise hazırlık SORUNLAR aşamasında. 1600 kilometre uzunluğunda ve 33 mil- 2005 180,6 160,7 341,4 19,9 yar metreküp kapasiteli olması planlanan bu hatla 2006 281,3 189,9 471,2 91,4 Türkmen gazı Güney Asya pazarlarına ulaşabilecek. 2007 340,0 396,7 736,7 -56,7 ∫ Halihazırda uygulanan Türkmenistan, doğal gazın yanı sıra petrol endüstri- yabancı sermaye sini de geliştirmek için çeşitli girişimlerde bulunuyor. 2008 662,9 389,3 1.052,2 273,6 mevzuatının yeterli Ülkenin iki rafinerisi, Hazar kıyısındaki Türkmenbaşı 2009 945,1 327,6 1.272,7 617,5 olmaması, ve Özbekistan sınırındaki Seydi’nin Türk firmalarının 2010 1.139,8 386,3 1.526,2 753,5 ∫ Gerçekleştirilen da yer aldığı projelerle son yıllarda yeni bir çehreye yatırımların güvence kavuştuğu görülüyor. 2011 1.493,3 392,7 1.886,0 1.100,6 altında bulunmaması, 2012 1.480,1 303,5 1.783,6 1.176,5 ∫ İş yerlerine ani LAPİS LAZULİ PROJESİ baskın şeklindeki 2013 1.957,5 653,8 2.611,3 1.303,7 Lapis Lazuli adlı projeyle, (Afganistan, Türkmenistan, vergi denetimlerinin Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye Transit Taşımacılık 2014 2.231,2 623,3 2.854,6 1.607,9 yapılması ve bu süreçte iş yerlerinin Koridoru) Afganistan, Türkmenistan, Hazar Denizi, 2015 1.857,8 557,4 2.415,2 1.300,5 Azerbaycan ve Gürcistan arasında Karadeniz’deki li- kapatılması, 2016 1.245,5 422,5 1.668,0 823,0 ∫ Ülkeye girişte manlar kullanılarak veya Bakü-Tiflis-Kars demir yolu Kaynak: TÜİK verileri uygulanan vize üzerinden boğaz köprüleri ve Marmaray aracılığıyla prosedürünün iş Avrupa’ya kadar uzanan bir transit koridoru oluştu- değiştirilmesi sonucunda nehrin Aral Gölü’ne ikmal yeri sahiplerinin rulması hedefleniyor. 600’den fazla Türk şirketinin yapamaması ve çölleşme, Türkmenistan’da öne çıkan seyahatlerini kayıtlı olduğu Türkmenistan’da başta müteahhitlik başlıca çevre sorunları arasında yer alıyor. engellemesi, hizmetleri olmak üzere, enerji, tekstil, altyapı gibi ∫ Önceki yıllarda yapılan alanlarda Türk firmaları tarafından muhtelif projeler TARIMIN BELKEMİĞİ: PAMUK ÜRETİMİ kimi yatırımların gerçekleştiriliyor. Türkmenistan’da petrol, doğal gaz, pamuk ve gıda kamulaştırılması işleme alanlarında çeşitli yatırımlar yapılmasına rağ- gibi işlemler SU KAYNAKLARI AZALIYOR men sanayi altyapısı bu sektörlerle kısıtlı. Bağımsız- Türkmenistan’da Su kaynaklarının verimsiz kullanıldığı ülkede, Orta lıktan sonra Türkmenistan’da sanayinin ağırlığı enerji doğrudan yabancı Asya’nın en uzun nehri Amuderya ve ülkenin güne- sektörüne kaymışsa da, pamuk işleme sektörü eko- yatırımları zorlaştıran faktörler olarak öne yinde ise Tedzhen nehrinden yararlanılıyor. Ancak nomi içindeki önemini koruyor. Türkmenistan, Orta çıkıyor. bu nehirlerin ülkenin sınırlarında bulunmaları sebe- Asya’da Özbekistan’dan sonra ikinci önemli pamuk biyle ülke topraklarının yalnızca yüzde 3,5’i ekilebilir üreticisi konumunda. Dünya sıralamasında dokuzun- durumda. Tarımsal üretim neredeyse tamamen su- cu üretici olan ülkenin pamuk üretimi, toplam tarım lamaya dayanırken ülkede uygulanan hatalı sulama sektörünün yüzde 70’ini oluşturuyor. teknikleri büyük miktarda su kaybına neden oluyor. Ülkenin tekstil altyapısının kurulmasında Türk yatı- Toprağın ve yeraltı sularının tarımsal kimyasalla- rımlarının büyük payı bulunuyor. Son yıllarda ülkede rı ve ilaçlarla kirlenmesi, Hazar Denizi’ndeki kirlilik, çimento, gübre, mobilya, plastik boru, mermer gibi Amuderya Nehri’nin sulama amaçlı olarak yönünün ihtiyaç duyulan malları üreten yeni tesisler açılıyor.

24 Türkmenistan’ı Afganistan üzerinden Pakistan ve Hint Okyanusu’na bağlayacak olan, 1600 kilometre uzunluğunda ve 33 milyar metreküp kapasiteli TAPI Boru TAPI Boru Hattı Hattı Projesi ile

Türkmenistan petrol ve gaz sektöründeki potansiye- rin daha cazip alternatifler sunması ve altyapının ihti- Türkmen gazı Güney le kıyasla yabancı sermaye akışını çekmekte sorunlar yacı karşılamaktan uzak olması şeklinde açıklanabilir. Asya pazarlarına yaşıyor. Yabancı kaynaklı doğrudan yatırımların sek- Türkmen makamları tarafından yabancı sermayeye ulaşabilecek. törel dağılımına bakıldığında ilk sırada hidrokarbon destek verildiği ifade edilse de, uzmanlar olumlu bir sanayisi yer alıyor. Enerji dışında Türkmenistan’daki yatırım ortamı yaratmak için gerekli olan siyasi ve diğer yabancı yatırımlar tekstil sektörüne yönelmiş makroekonomik reformların arzu edilen düzeyde durumda. Her ne kadar devlet yabancı yatırımları gerçekleştirilmediğinin altını çiziyor. Ayrıca, ülkede desteklese de uygun iş ortamı için politik ve makro yerli ve yabancı firmalara uygulanan vergilerin fark- ekonomik reformlar istenilen düzeyde değil. lılık göstermesi de yabancı yatırımları engelleyen bir Türkmenistan madenler ve mineral kaynaklar bakı- diğer faktör. mından zengin. Yoğun olarak krom, sülfür, kurşun, galyum, bentonit, brom, iyot çıkarılırken önemli TÜRKİYE-TÜRKMENİSTAN TİCARET HACMİ miktarda sodyum ve potasyum kaynakları işlenerek, Türkiye ile Türkmenistan arasındaki ticari ilişkiler, kimya sanayisinde kullanılıyor. Tuz üretimi de ma- özellikle müteahhitlik alanında 2008 yılında rekor dencilik faaliyetleri arasında önemli bir yer tutuyor. seviyelere ulaşan taahhütlerle birlikte hızlı bir artış ivmesi kazandı. İnşaat alanında büyük oranda Türk ENERJİDE YÜKSEK POTANSİYEL menşeli malzemelerin kullanılması, Türkiye’den ya- Bağımsızlığın kazanılmasından sonra, ekonomideki pılan ihracatı artırdı. Bununla birlikte, piyasada Türk devletçi yapının devam ettirildiği Türkmenistan’da mallarının kalitesi nedeniyle artan talebe bağlı olarak yeni kalkınma ve gelişme dönemi programı çerçeve- giyim ve gıda sektöründe mal hareketleri de arttı. Ay- sinde her alanda yatırımlar hızlandı. Diğer taraftan, rıca, bavul ticareti olarak da adlandırılan yolcu bera- özel sektörün gelişmesi için küçük ve orta ölçekli berindeki ticarette de büyük bir yoğunluk gözleniyor. işletmelerin desteklenmesi yönünde kanunlar çıka- Son yıllarda Türkmenistan ile ticaretimizde 2007 yılı rılmasına rağmen yaşanan gelişmeler beklentileri haricinde ticaret açığı yaşanmadığı gözleniyor. İki karşılamaktan uzak. Türkmenistan’da özellikle enerji ülke arasında 2005 yılından bu yana artış gösteren sektörü yabancı yatırımcılar için önemli bir potansi- ticaret hacmi, 2012 yılında yaşanan yüzde 5,4 azal- yel taşımasına rağmen, bu sektörde bile ülkeye giren mayla istikrarını yitirmiş olsa da 2014 yılında zirve- yabancı sermaye oldukça kısıtlı. Bu durumun başlıca ye ulaştı. 2016 yılında ise dış ticaret hacmi 1,6 milyar sebepleri yatırım ortamının eksiklikleri, komşu ülkele- dolar olarak kaydedildi.

TÜRKIYE VE TÜRKMENISTAN İKİLİ İLİŞKİLERİNIN YAPISI 600 413 246 166 ŞIRKET MILYON DOLAR ADET MILYON DOLAR Türkmenistan’da 600’den Türkiye’nin 2004 yılından fazla Türk şirketi, başta Türkmenistan’daki Türkiye’de 246 bugüne kadar Türkmenistan’a müteahhitlik hizmetleri olmak toplam Türk adet Türkmen yaptığı ikili resmi kalkınma üzere; enerji, tekstil, altyapı yatırımı 413 sermayesine sahip yardımlarının toplam tutarı gibi alanlarda çeşitli projeler milyon dolar şirket faaliyet yaklaşık 166 milyon dolar gerçekleştiriliyor. rakamına ulaşıyor. gösteriyor. olarak hesaplanıyor.

25 BÖLGE RAPORU

DÜNYAYA AÇILAN KAPI: MERSIN Orta Doğu ve Doğu ürkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, ise MÖ 6’dan itibaren rastlamaya başlıyoruz. Antik Akdeniz’in en önemli nüfus yoğunluğu açısından Türkiye’nin Yunan belgelerinde Zephyrion olarak anılan Mer- 11’inci büyük ili olan Mersin, tarım, sanayi sin, o dönemler de bir ticaret merkezi olarak önem- ulaştırma ve lojistik ve hizmetler sektörlerinde yarattığı katma li bir konumdaymış. Tdeğerin yanı sıra elleçlenen yük miktarıyla Türki- Mersin’in asıl yükselişi ise Amerika İç Savaşı sıra- merkezi olan Mersin, stratejik konumu, ye’nin en büyük, konteyner hacmiyle de dünyanın sında küresel bir ihtiyaç haline gelen pamuğun ilk 100 limanından biri olan Mersin Uluslararası Li- Mersin’den dünyaya ihraç edilmesiyle başlıyor. ulaşım kolaylığı manı’nın sağladığı ticaret hacmiyle Türkiye ekono- Dönemin en önemli ticari metası olan pamuğun ve sahip olduğu misinin can damarı olmaya devam ediyor. Çukurova’dan trenlerle Mersin’e, Mersin’den de potansiyel yatırım Halen etkileri süren küresel ekonomideki daralma- dünyanın dört bir yanına gönderilmesiyle zengin- ya rağmen sahip olduğu geniş hinterland ve hız leşen ve önemi artan bölge, 1866’dan itibaren hızla imkânlarıyla çekim kesmeden devam eden yatırımlarla sadece Tür- büyümeye başladı. merkezi olmaya kiye’nin değil, Doğu Akdeniz ve bağlantılı olarak devam ediyor. Orta Doğu’nun en önemli lojistik merkezlerinden TÜRKIYE’NIN CAN DAMARI MERSIN LIMANI biri olan Mersin, bir çekim merkezi olarak da de- Coğrafi konumu, Yenice Lojistik Üssü ile yurt içi ğerlendirilebilir. ve yurt dışına olan bağlantı kolaylığının sağlandığı avantajlarla yalnız Türkiye’nin değil aynı zamanda TARIHTEN BUGÜNE TICARET MERKEZI Orta Doğu ve Doğu Akdeniz’in en önemli ulaştırma Arkeolojik veriler, Mersin’deki ilk yerleşimlerin tari- ve lojistik merkezi olan Mersin Uluslararası Lima- hinin MÖ 6 bine kadar uzandığını ortaya koyuyor. nı (MIP) 2,6 milyon TEU (1 TEU=68 m3 hacminde Bununla birlikte bölgenin yazılı tarihteki kayıtlarına konteyner) hacmi ile dünyanın en büyük 100 limanı

26 15,6 milyar dolar tutarında ihracat, 12,3 milyar dolar tutarında ithalat yapıldı. Bu veriler, aynı SAYILARLA zamanda, 2016’da Türkiye toplam liman hareket- MERSİN LİMANI liliğinin yüzde 7,36’sının Mersin Uluslararası Li- manı’ndan gerçekleştiğini; 2008-2016 dönemin- de Mersin Uluslararası Limanı’nda elleçlenen yük sayısının yüzde 60 arttığını da ortaya koyuyor. 2. Konteyner hacminde Geniş bir hinterlanda sahip olan Mersin Uluslara- Türkiye’nin 2’nci büyük limanı rası Limanı yurt içine iyi bir şekilde kara ve demir yolları ile bağlıyken, Adana Havalimanı’na ise 70 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Liman işletmecili- 89. ğinde her türlü hizmeti verebilecek nitelikte olan Dünyanın 89’uncu büyük limanı ve 21 rıhtımında aynı anda 30’a yakın gemide yükleme-boşaltma yapılabilen Mersin Uluslara- rası Limanı, büyüme odaklı strateji çerçevesinde MİLYON altyapı yatırımlarına da devam ediyor. Bugüne 2,6 kadar 1 milyar 170 milyon dolarlık yatırım yapı- 2,6 milyon TEU konteyner lan Mersin Uluslararası Limanı’nda süren rıhtım işleme hacmi sahası genişletme çalışmalarının ilk fazı geçtiği- miz Aralık ayında tamamlanmış ve Mersin Ulus- MİLYON TON lararası Limanı’nın konteyner hacmi 2,6 milyon 30 TEU’ya ulaştırılmış; yeni rıhtımlara 400 metre- 30 milyon tonu aşan elleçleme lik dev konteyner gemilerinin yanaşabilmesi de kapasitesi sağlanmıştı. Hatırlanacağı üzere bu rıhtımlarda yer alacak 50 metrelik dev vinçler, de geçtiği- miz yıl ortasında Mersin Uluslararası Limanı’na %7,36 ulaşmıştı. 2016’da Türkiye Kamunun planladığı geniş ölçekli ulaşım ve lojis- limanlarındaki işlem hacminin tik yatırımlarının tamamlanmasıyla birlikte Mer- yüzde 7,36’sını gerçekleştirdi arasında 89’uncu, elleçlenen yük hacminde ise sin’in potansiyelini yükseltmesi ve bölgesinde Türkiye’de ilk sırada yer alıyor. daha da güçlü bir konuma sahip olması bekleni- 2007’den bu yana Türk Akfen Holding ve Sin- yor. Hızlı tren, Uluslararası Çukurova Havaalanı, gapurlu PSA’nın ortaklığında işletilen Mersin Mersin-Silifke-Antalya, Mersin-Silifke-Karaman %60 2008-2016 döneminde konteyner Uluslararası Limanı’nda, Mersin Deniz Ticaret ve Silifke-Taşucu otoyolu projelerinin tamamlan- işlem hacmini yüzde 60 artırdı Odası istatistiklerine göre 2016’da 4 bini aşkın masıyla birlikte Mersin bir bütün olarak doğal bir gemi trafiği üzerinden toplam 65,4 milyon gros lojistik merkez olacak ve Türkiye ekonomisinde ton yükleme ve tahliye elleçlemesi yapılırken, daha seçkin bir konuma yükselecek. konteyner taşımacılığında da 17,1 milyon TEU 28MİLYAR $ hacminde ticaret gerçekleşti. 2016’da Mersin GELIŞIME AÇIK EKONOMI 2002-2016 döneminde Mersin gümrük kapılarından 1,5 milyar dolarlık ihracat Halen 1 milyon 773 binlik nüfusu ile Türkiye’nin gümrük kapılarından toplam ve 1,2 milyar dolarlık ithalat olmak üzere toplam en büyük 11’inci ili olan Mersin, tarım, sanayi ve 15,6 milyar dolar tutarında 2,7 milyar dolarlık dış ticaret gerçekleştirildi. Bu hizmetler sektöründe yarattığı katma değerle ihracat, 12,3 milyar dolar rakamla birlikte, resmi verilere göre 2002-2016 Türkiye ekonomisine de güç vermeye devam tutarında ithalat yapıldı. döneminde Mersin gümrük kapılarından toplam ediyor.

Kızkalesi

27 BÖLGE RAPORU

ÖZDEMİR ÇAKACAK MERSIN VALISI

“MERSİN TÜRKİYE’NİN PARLAYAN YILDIZI” “Mersin’in potansiyeli, sosyoekonomik gelişimi ve kalkınmasını sürdü- rülebilir bir şekilde kalıcı Çoğunluğu Mersin-Tarsus Organize Sanayi Böl- gıda sektörü 400 firma ile birinci sırada yer alıyor. kılmaya yönelik olarak gesi ve Silifke Organize Sanayi Bölgesi’nde ko- Mersin’deki sanayi işletmelerinin konumlanmasın- kentin tüm dinamikleriyle el ve güç birliği içerisinde numlanan bin 300 sanayi işletmesinin yanı sıra da gıda sektörünü 136 firma ile metal sektörü ve çalışmaya devam edi- Mersin, tarımsal üretimde de bölgede üretimi 134 firma ile plastik sektörü yoğunluklu olarak yoruz. Mersin, sağladığı yapılan ürünlerin pek çoğunda Türkiye’nin li- takip ediyor. Ancak Mersin’de makineden orman birlik ve beraberlik saye- deri konumunda bulunuyor. Türkiye’nin toplam ürünlerine, otomotivden cama, inşaattan kimyaya sinde, ekonomik gelişim yaş meyve üretiminin yüzde 11’i, muz üretiminin ve tekstilden elektrik-elektroniğe kadar onlarca ve kalkınma hamlesine yüzde 72’si, çilek üretiminin yüzde 35’i ve limon sektörde üretim yapıldığını da söylemeliyiz. güçlü bir şekilde devam üretiminin yüzde 57’si halen Mersin’de gerçek- Türkiye’nin ilk serbest bölgesi olan Mersin Ser- ederek, Türkiye’nin par- leştiriliyor. Bu doğrultuda sanayi üretiminde de best Bölgesi ise 339 yerli, 76 yabancı, 39 yer- layan yıldızlarından biri li-yabancı ortaklı olmak üzere toplam 454 fir- olma unvanını taşımaya devam edecek. 2015 yı- manın yarattığı 9 bine ulaşan istihdam ve geniş lında Mersin ve bağlan- ticaret hacmi ile Türkiye’deki toplam 19 serbest tılı gümrük kapılarından bölge içerisinde ikinci sırada yer alıyor. (Mersin, Mersin Serbest Benzer şekilde, Türkiye’de hızla gelişen inovas- Bölge, Adana, BOTAŞ, yon ve Ar-Ge konularında da en girişimci, ilerici Yumurtalık, İncirlik, Ta- ve iştahlı bölgeler arasında gösterilen Mersin, şucu ve Niğde) 7,3 milyar 2005 yılında kurulan Teknoloji Geliştirme Bölge- dolarlık ihracat ve 12,5 si’nde (Technoscope) sürdürülen üniversite-sa- milyar dolarlık ithalat nayi işbirliğinin meyvelerini de toplamaya baş- olmak üzere toplam 19,8 milyar dolarlık dış ticaret lamış durumda. Halen Technoscope’da, bölgenin gerçekleştirildi. 2016’da, teknolojik kalkınmasına destek olmak üzere bili- yasal merkezleri Mer- şim sektöründe 35, makine sektöründe beş; tıp, sin’de olan firmalarca 1,5 gıda ve medikal alanında üç; elektronik, ambalaj milyar dolarlık ihracat ve ve otomotiv sektörlerinde ikişer; biyoteknoloji 1,2 milyar dolarlık ithalat ve mekatronik alanlarında ise birer firma faaliyet olmak üzere toplam 2,7 gösteriyor. milyar dolarlık dış ticaret hacmine ulaşıldı. Bu TURIZMDE DE IDDIALI başarılar, Mersin’in ülke ekonomisine katkısının Diğer yandan Mersin, son yıllarda turizm sek- önümüzdeki yıllarda töründeki atılımlarıyla da kendisinden sıkça söz daha da artacağına olan ettiriyor. Özellikle inanç turizmi açısından dün- inancımızı güçlendiriyor.” yanın önemli rotalarından biri olarak gösterilen Adamkayalar Mersin’de, Hıristiyan dünyasının iki önemli hac

28 GÜÇLÜ YANLAR ZAYIF YANLAR • Orta Doğu ve Akdeniz’e geçişi sağlayan • Turizm potansiyelinin yeterince coğrafi konumu, değerlendirilememesi, • Yer altı kaynaklarının (demir, bakır, kurşun, • Farklı tarım potansiyellerinin çinko, krom gibi metalik madenler, linyit, yeterince değerlendirilememesi, marn, manyezit ve dolomit) varlığı ve • İşsizlik oranlarının Türkiye çeşitliliği, ortalamasının üzerinde • Türkiye ulaşım ve ticaretine yön veren seyretmesi, Mersin Uluslararası Limanı, • Taşucu Limanı’nın atıl durumda • Ulaşım çeşitliliği ile entegre lojistik hizmetlere olması uygunluğu, • Ortak girişim kültürünün • Rüzgâr ve güneş enerjisine yönelik yeterince gelişmemiş olması, potansiyeli, • Kapsamlı bir sanayi ŞERAFETTİN AŞUT MERSİN TİCARET VE • Genç ve kalifiye nüfus, envanterinin tam olarak SANAYİ ODASI • İnovasyon, Ar-Ge gibi konularda yerleşmiş çıkarılamamış olması, YÖNETİM KURULU BAŞKANI farkındalık, • OSB’lerin yetersiz kalması, • İnanç turizmindeki gücü, • Yan sanayilerin ana sanayiden “MERSİNLİ • Tarım ve sanayi ürünlerindeki çeşitlilik, daha hızlı gelişmesi, SANAYİCİLER İNOVASYONA • Serbest bölgelerle birlikte yaklaşık • Yoğun göç olgusunun yarattığı YÖNELİYOR” 200 ülkeyle süren dış ticaret. demografik sorunlar. “2016 yılında Mersin fir- maları tarafından yapılan merkezi yer alıyor. Bunlardan ilki Hz. İsa’nın ha- vane, Anamuryum Harabeleri, Solei Pompeipolis imalat sanayi ürünleri varilerinden St. Paul’un Tarsus’ta bulunan evi Antik Kenti, Uzuncaburç, Karaduvar Zephyrion ihracatı içerisinde orta- ve kuyusu, diğeri ise Silifke/Taşucu’nda bulu- Antik Kenti, Ayaş, Çamlıyayla Namrun Kalesi ve yüksek ürün ihracatında nan ve “Meryemlik” olarak da anılan Azize Aya Sinap Kalesi, Alahan Manastırı, Narlıkuyu, Zeus artış yaşanırken, ileri Tekla Manastırı… Bilindiği üzere Kutsal Kitap İn- Tapınağı, Cennet Cehennem Mağaraları, Çukur- teknoloji ürün ihracatı cil’de, Hz. Meryem’in kabrinin Mersin’de olduğu pınar Mağarası, Korikos Kalesi, Mamure Kalesi, toplam ihracat içindeki payını korudu. İthalatta ancak hiçbir zaman bulunamayacağı da açıkça Aslanköy Kaya Mezarları, Adam Kayalar, Tarsus ise gerek orta-yüksek belirtiliyor. Mersin, İslam dünyası açısından ise Ulu Cami ve Tarsus Eski Cami, Büyükeceli Kaya gerekse ileri teknoloji Tarsus’taki Ashab-ı Kehf Mağarası ile önemli bir Mezarları, Makam-ı Danyal Türbesi gibi çok sayı- ürün ithalatında artış ya- ziyaret noktası olarak kabul ediliyor. da tarihi ve turistik mekân, bölgenin sadece yaz- şandı. Dolaysıyla Mersinli Bunun dışında Alahan Manastırı, Kravga Köprü- lık turizmde değil kültür turizminde de gelişme sanayicilerin inovasyon sü, Kızkalesi, Yumuktepe ve Gözlükule, Kanlıdi- potansiyeli barındırdığına işaret ediyor. ve teknolojiye yatırı- ma yöneldiğini rahatça Cennet Cehennem Çökükleri söyleyebiliriz. 1980’ler- de sanayi yarışına aynı anda ve aynı seviyede başladığımız ülkeler- den teknolojiye yatırım yapanlar bugün sanayide, teknolojide dünya devine dönüştü. Bu alanda şim- diden duyarlılık göste- rirsek kazanan tarafta oluruz. Orta-yüksek teknolojili ürün üretimi ve ihracatımız yılbaşından bu yana düzenli olarak artma eğiliminde. Bunu iyi değerlendirip önü- müzdeki süreçte teknoloji yoğunluğu yüksek ürünler üretim merkezi olmayı hedeflemeliyiz.”

29 PROFESYONEL BAKIŞ

M. Cihat Lokmanoğlu Mersin Deniz Ticaret Odası Başkanı

30 “DENİZDEN UZAK NESİLLER OLMAMALI” eniz ticaretinde küresel bir aktör olabil- mesleki faaliyetlerini kolaylaştıracak önlemleri al- 52 üye ile başladığı me hedefi olan Türkiye’nin deniz tica- mak için çalışıyor. Çeyrek asrı aşan bilgi ve birikimi- retinden aldığı payın artmasına hatırı mizle, günümüzün artan rekabet koşullarında de- yolculuğuna bugün sayılır bir oranda katkı sağlayan Mersin nizcilik sektörünün haklarını koruyabilmek, sector 483 üyesine hizmet DDeniz Ticaret Odası, bulunduğu bölgenin eğitim, yönelimlerini ve üyelerimizin değişen ihtiyaçlarını vererek devam eden sağlık ve ekonomik sorunlarına da çözüm getiri- takip ederek kalıcı çözümler üretebilmek için uğ- yor. “Toplum nezdinde hem odamızın hem de üye- raşıyoruz. Deniz ticaretinde küresel bir aktör ola- Mersin Deniz Ticaret lerimizin saygınlığını artırmaya, içinde yaşadığımız bilme hedefi bulunan ülkemizin deniz ticaretinden Odası (MDTO), kente toplumun sorunlarına gücümüz oranında çözüm aldığı payın artmasına, Mersin denizcilik camiası sektörel anlamda getirmeye çalışıyoruz” diyen Mersin Deniz Ticaret olarak katkı sağlamak üzere çalışıyoruz. en büyük katkıyı Odası (MDTO) Yönetim Kurulu Başkanı M. Cihat Lokmanoğlu, geçmişte olduğu gibi gelecekte de MDTO etkinlik alanı, üye yapısı ve bölge için nasıl Mersin Limanı’nın toplumun eğitim, sağlık ve ekonomik sorunlarının bir öneme sahip ? Özelleştirilmesi çözümüne katkıda bulunmaya devam edecekle- MDTO’nun yetki alanında Mersin Uluslararası Li- sürecinde vermiş. Bir rinin altını çiziyor. Mersin’i denizcilik alanında bir man İşletmeciliği, Mersin Serbest Bölge İşleticisi eğitim üssü haline getirmek için var güçleriyle ça- Limanı, ATAŞ, POAŞ ve NATO Akaryakıt Terminal- liman kentinden daha lıştıklarını dile getiren Lokmanoğlu, denizden uzak leri, Karaduvar Akpet Petrol Yakıt Şamandırası, Ka- fazlası olmak için nesiller olmaması gerektiği düşüncesinde hareket- zanlı Opet Petrol Yakıt Şamandırası, Kazanlı Tuta ciddi çaba harcayan le, denizcilik eğitimi alan öğrencilere burs ve staj Petrol Yakıt Şamandırası, Kazanlı Siyam Petrol Ya- imkânı sağlamaya; onların çağdaş ve donanımlı bir kıt Şamandırası, Kazanlı Altınbaş Petrol Yakıt Şa- MDTO’nun Yönetim ortamda eğitim almalarına katkıda bulunmaya de- mandırası, Karaduvar Savka Açıkdeniz Platformu, Kurulu Başkanı M. vam edeceklerini söylüyor. Kazanlı Nergis (Balpet) Yakıt Şamandırası, Adana- Cihat Lokmanoğlu lıoğlu Euroil Petrol Yakıt Şamandırası, Taşucu-Se- Mersin Deniz Ticaret Odası 1989 yılında hangi ka Limanı ve Taşucu Belediye İskelesi, Anamur ile Odanın yapısı, misyonla yola çıktı? Zaman içerisinde bu Belediye İskelesi ile bölgemizde bulunan ve işle- bugüne kadar hayata misyonda ne tür değişimler, gelişmeler oldu? tilmekte olan Mersin Marina ve Erdemli Kumkuyu geçirdiği projeler MDTO TOBB’a bağlı bir oda olarak, kuruluşundan Marinası, balıkçı barınakları ve mevcut yat limanı bu yana bulunduğu bölge ve Türk denizciliğinin bulunuyor. Kentimizde su ürünleri istihsali ile uğ- ve hedefleri üzerine gelişmesine katkı sağlamanın yanında üyelerinin raşanlar, gemi acenteleri, gemi işletenler, nakliye, konuştuk.

31 PROFESYONEL BAKIŞ

depo, gümrükleme, paketleme, ambalajlama, tarihi ile ilgili her türlü projeye ilgiyle yaklaşırken “DEĞER YARATAN yükleme-boşaltma gibi faaliyetler yürüten lo- Ertuğrul Fırkateyni kazasının 125’inci yılında, Er- BİR KURUM jistik firmaları, forwarder’ler, broker’ler, kuman- tuğrul Projesi kapsamında yeniden başlatılan su- OLMA YOLUNDA yacılar, bunkerci’ler, sörveyör’ler, deniz turizmi altı kazılarına da sponsor olduk. Odamız, amatör KARARLILIKLA firmaları (gezi teknesi, su üstü ve sualtı spor iş- denizcilerin aralarındaki dostluğu pekiştirmek ve YÜRÜYORUZ” letmecileri), dalgıç firmaları, gemi bakım-onarım Doğu Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerin kültürlerini firmaları, gemi/tekne malzemesi temin ve satış tanımak amacıyla düzenlenen Uluslararası Doğu firmaları, marina liman işletme firmaları gibi çe- Akdeniz Yat Rallisi’nin Mersin ayağına uzun yıl- “Gerek coğrafi konumu şitli meslek grupları denizcilik sektörü çatısı al- lar ev sahipliği yaptı. Sualtı arkeolojisi alanında gerek ticaret yeteneği tında toplanıyor. Silifke kıyılarını inceleyen Selçuk Üniversitesi Su- ile özel ve denizcilik altı Arkeolojisi Bölümü’ne verilen destekle Mer- potansiyeli yüksek bir kent olan Mersin’in “LOJİSTİK PLATFORMU’NU DESTEKLEDİK” sin’de dünyanın en eski tersanesinin gün yüzüne ekonomik gücü, sahip MDTO olarak Mersin ve bölgesi için bugüne çıkarılmasına önderlik ettik. Kentte deniz ve de- olduğu limanlara ve deniz kadar ne gibi çalışmaları hayata geçirdiniz? nizcilik bilinci oluşturmak için hemen her kitleye ticaretine dayanıyor. Kent 52 üye ile başladığı yolculuğuna bugün 483 üye- yönelik etkinlikler organize ettik. Ama en çok da, ekonomisinin lokomotifi si ile devam eden MDTO, kente sektörel anlamda geleceğimizi emanet edeceğimiz çocuklarımız durumundaki bu sektörün en büyük katkıyı Mersin Limanı’nın özelleştiril- ve gençlerimizin denizden uzak nesiller olma- bağımsız bir deniz mesi sürecinde verdi. Türkiye’nin TCDD limanları maları için denizciliğin ekonomi, kültür, turizm, ticaret odası ile temsil arasında özelleştirilen ilk limanı olan Mersin Li- ulaşım, gıda gibi alanlarla olan bağına dikkat edilmesi son derece manı’nın, özelleşme öncesi ve limanın devri son- çekmeyi hedefleyen organizasyonlar yapıyoruz. önemli. Mersin’de halen 12 ayrı meslek dalında rası yaşanan sıkıntılarının giderilmesinde önemli 500’e yakın deniz taciri rol üstlendi. Benzer şekilde Mersin için öne çıkan “EN BÜYÜK SORUN TARİFE İLE İLGİLİ” firma MDTO üyesidir. sektörlerden biri olan lojistik sektörünün gelişe- Mersin Limanı’nda lojistik anlamında ne Kentimizde denizcilikle bilmesi için yapılan planlamaları ve 2007 yılında gibi sorunlar yaşanıyor ve siz bu sorunları iştigal eden iş dünyasının kurulan Lojistik Platformu’nu destekledi, Mersin aşmak için Oda olarak ne gibi çalışmalar temsil örgütü olarak, Lojistik Master Planı’nın hazırlanmasında önemli yürütüyorsunuz? önemli bir sorumluluğu rol oynadı. Odamız, düzenlediği STCW eğitimleri; Limanda özellikle tarife ile ilgili sorunlar ya- yüklenmiş olduğumuzun gemi acenteliği, lojistik ve yabancı dil eğitimleri şandığını söyleyebiliriz. Tarife kalemleri Mersin bilinci ile çalışıyoruz. ile denizcilik sektörü çalışanlarına mesleğin ge- Limanı yetkilileri tarafından TCDD onaylı olarak 27 yıldır, gerek üyelerimizin sorunlarının rektirdiği bilgi, beceri ve uygulama yeterlilikleri- artırılıyor. Odamızın bu konuya doğrudan müda- çözümüne gerekse nin kazandırılması için çalıştı; öğrencilere MDTO hale yetkisi bulunmadığından, öneri ve görüşle- kentin sosyoekonomik ve üyesi firmalar bünyesinde staj yapma olanağı rimiz ancak tavsiye niteliğinde olabiliyor. Rıhtım yaşamına katkı sunmak tanıdı, yüzlerce öğrenciye burs imkânı sağladı. tahsisatı ve yanaşma önceliği konularında da adına önemli çalışmalar Karaduvar Mesleki ve Sosyal Gelişim Projesi, Ek- sorunlar yaşanıyor. Limanda öncelik konteyner yaptık, halen de meğini Denizden Kazan Projesi, Mersin Lojistik gemilerine verildiğinden diğer gemilerin bekle- yapıyoruz. Kentte deniz Profesyonelleri Projesi örneklerinde olduğu gibi tilmesi sıkıntı yaratıyor. Bu durum, özellikle proje sevgisinin aşılanması kadın ve genç istihdamına yönelik ulusal ve ulus- kargolar ve konteyner dışındaki kargo yüklerin ve denizcilik bilincinin lararası projeler üretti. Denizcilik ve denizcilik Mersin’e gelmesi ya da Mersin’den gönderilme- yerleştirilmesine yönelik organizasyonlarla denizcilik mesleğinin toplum nezdindeki imajını güçlendirmeye gayret ettik. Kentimiz ve ülkemiz için değer yaratan bir kurum olma yolunda kararlılıkla yürüyoruz.”

32 sini azaltıyor. Bu sorunu gidermek üzere Taşucu yaşındaki Türkiye rekortmeni Mersinli yüzücü Yi- Seka Limanı’nın özelleştirilerek Mersin Limanı’na ğit Aslan ise, Odamız ve kentimiz için önemli bir “EN BÜYÜK alternatif olması yönünde çalışmalar yapılıyor. model oldu. YATIRIM İNSANA YAPILANDIR” “TİCARET DOĞRUDAN LİMANA BAĞLI” Odanızın kısa, orta ve uzun vadeli Deniz lojistiğinin Mersin ekonomisine katkısı hedeflerinden de kısaca bahsedebilir misiniz? ne düzeyde? Mersin’in deniz taşımacılığında Odamızın varlık sebebi üyelerimizdir. Bu sebeple “MDTO ‘En büyük lokomotif sektörleri neler? üyelerimizin arasındaki dayanışmayı ve mesleki yatırım insana Bir AB projesi olarak yürütülen RIS Mersin Pro- başarıyı geliştirmek için çalışıyoruz. Önümüzde- yapılan yatırımdır’ anlayışı ile hareket jesi kapsamında yapılan çalışmalarda Mersin’de ki süreçte AB projeleri fırsatı değerlendirilerek ederek, kentteki öne çıkan sektörlerin lojistik, tarım ve turizm üyelerimizin uluslararası imkânlardan yararlan- eğitim kurumlarını ve sektörleri olduğu tespit edilmiştir. Özellikle ta- masını sağlamayı amaçlıyoruz. Toplum nezdinde öğrencileri destekledi. rım ürünlerinin ihracı konusunda deniz lojistiği hem odamızın hem de üyelerimizin saygınlığını MEÜ’nün kurulma çok önemli rol oynuyor. Mersin Limanı çok geniş artırmaya, içinde yaşadığımız toplumun sorunla- aşamasında verilen bir hinterlanda hizmet ediyor. İç Anadolu ve Gü- rına gücümüz oranında çözüm getirmeye çalışı- destek ve MEÜ neydoğu Anadolu illerinin çoğunun deniz kapısı yoruz. Dün olduğu gibi gelecekte de yaşadığımız Denizcilik Meslek Mersin’dir ve buradaki ticaret hayatı doğrudan toplumun eğitim, sağlık ve ekonomik sorunları- Yüksekokulu’na limana bağlı olarak gelişmiştir. Mersin’de de- nın çözümüne katkıda bulunmaya devam ede- sağlanan simülatör desteği, geleceğimize polar, nakliyeciler, gümrükçüler, kumanyacılar, ceğiz. Denizcilik eğitimi konusu ve Mersin’i de- yatırım yapmak akaryakıtçılar gibi çoğu meslek grubu Mersin nizcilik alanında bir eğitim üssü haline getirmek anlamında ayrı bir Limanı sayesinde ayakta kalabilmekte, aktif ça- çok önemsediğimiz konulardan biri. Bu nedenle mutluluk kaynağı oldu. lışmaktadır. Limanımızda kargo bazında yükle- denizcilik eğitimi alan öğrencilere burs ve staj Ancak Oda’nın belki de menin ilk beş sırada ağırlığı sırasıyla; genel yük imkânı sağlamaya; onların çağdaş ve donanımlı en büyük gurur kaynağı (karışık yükler), maden, gıda maddeleri, çimento bir ortamda eğitim almalarına, bilgi ve beceri- ve en önemli yatırımı ve petrol ürünleri; boşaltmanın ağırlığını ise sıra- lerini geliştirmelerine katkıda bulunmaya devam Milli Eğitim Bakanlığı sıyla petrol ürünleri, genel yük, kimyasal madde, edeceğiz. Bilindiği gibi Mersin’de MDTO Deniz- tarafından da model hububat ve baklagiller oluşturmaktadır. cilik Meslek Lisesi ve MEÜ Denizcilik Fakültesi okul seçilen MDTO Denizcilik Anadolu olmak üzere denizcilik eğitimi veren iki eğitim Meslek Lisesi oldu. Bu MDTO olarak nasıl bir yılı geride bıraktığınızı kurumu bulunuyor. Sektörün ihtiyaç duyduğu okul, dünya denizlerine öğrenebilir miyiz? kalifiye gemi adamlarının yetişmesi açısından açılacak, Türk Odamız yönetimi ulusal ve uluslararası denizcilik önemli görevler üstlenen bu eğitim kurumlarını denizciliğine hizmet mevzuatı ile sektörün yönelimlerini takip etmek, her anlamda desteklemek ve MDTO Denizcilik edecek gemi adamları deniz ticaretine ve denizciliğin tüm boyutlarına Meslek Lisesi’ne bir okul gemisi kazandırmak da yetiştiriyor.” ilişkin konularda bilgi ve görüş paylaşımında bu- hedeflerimiz arasında yer alıyor. lunmak üzere sektörün paydaşları ile biraraya gelmektedir. Bunun yanı sıra yıl boyunca Mer- sin’in kamu ve sivil kurumlarının temsilcileri ile ortak platformlarda buluşarak, kentin ekonomik, sosyal, kültürel sorun ve ihtiyaçlarının giderilme- sine yönelik sürece katkı sunmaya devam etmiş- tir. Odamız, geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yıl da denizcilik bilincini geliştirecek, denizcilik tarihi- mize dikkat çekecek ve tarihimizin genç nesille- re aktarılmasını sağlayacak çalışmaları destekle- miştir. Ertuğrul Projesi kapsamında 2015 yılında Odamız sponsorluğunda yeniden başlayan sualtı kazılarından elde edilen buluntular, daha önce- ki kazılardan çıkarılan eserlerle birlikte Mersin Deniz Müzesi’nde sergilendi. Mersin Deniz Mü- zesi’ne hibe edilen, Ertuğrul Fırkateyni batığın- Gerek ülkemizin gerekse Doğu Akdeniz’in en önemli deniz ve hudut kapısı dan çıkarılan, gemiye ve denizcilerimize ait 340 Mersin Limanı’nda, istatistik servisimizin kayıtlarına göre, geçtiğimiz yıl 11 eserin kalıcı olarak Mersin’de ziyarete açılacak milyon 859 bin 44 ton yükleme, 19 milyon 6 bin 855 ton boşaltma olmak olması bizim için ayrı bir mutluluk kaynağı oldu. üzere toplam 30 milyon 865 bin 899 ton yük elleçlendi. Bu değerler, 2015 Sahil Güvenlik Akdeniz Bölge Komutanlığı’nın yılında bütün limanlarımızda elleçlenen toplam yükün yüzde 7,5’inin Mersin Limanı’nda elleçlendiğini gösteriyor. Yine yıllık 1,5 milyon TEU konteyner su ürünleri avcılığı ve deniz çevresine yönelik hareketi ile ülkemiz kapasitesinin yüzde 20’ye yakını Mersin Limanı’na ait. bir projesi de yine bu yıl içerisinde Odamızca desteklendi. Odamızın iki yıldır desteklediği 13

33 İŞ ORTAĞI

“BÜYÜMEYİ DEĞİL, İSTİKRARI HEDEFLİYORUZ” Türkiye hububat ticaretinde genç ama güçlü bir oyuncu olan Agron Tarım, ihracat ve ithalat süreçlerinin en önemli ayağı olan lojistik süreçlerinde Ceynak’tan aldığı destek ile hem yurt içinde hem de yurt dışında büyümesini Gülfem Eren sürdürüyor. Agron Tarım Kurucusu

ürkiye’de ekmeklik buğday ithalatında li- Öncelikle Agron’u sizin sözlerinizle tanıyabilir der şirketlerden biri olan Agron Tarım’ın miyiz? Kurucusu Gülfem Eren, Türkiye’deki Agron Tarım Türkiye’de hububat alanında faaliyet genel yapının aksine aileden hububat gösteren uluslararası firmalara danışmanlık ver- Tticaretine atılmış bir iş insanı değil. Sektöre ulus- mek maksadıyla 2001 yılında İstanbul’da kuruldu. lararası bir firmada emtia yöneticisi olarak gi- Benim daha önce bir uluslararası şirkette çalışma ren, ardından Agron Tarım’ı kuran Gülfem Eren, tecrübem olduğu için, sektörde uzun yıllara daya- Türkiye’deki hububat ticareti yapan iş dünyasını nan deneyimimi kullanarak, 2003 yılında tahıl tica- örgütleyen isimlerin de başında geliyor. 2004 retine başlamaya karar verdim. O günden beri de yılında tarım ürünleri ticaretine başlayan ve yıl- piyasanın oyuncularından biriyiz. Tecrübelerimle lar içinde tonaj ve ciro bakımından büyüyerek gördüm ki, bu kadar değişik faktörlerden etkilenen Türkiye’de tarım sektöründe önemli firmalardan bir işte en önemli şey firmanın istikrarlı bir şekil- biri haline gelen Agron Tarım, halen ekmeklik de varlığını sürdürmesi. Ayrıca yükleyicilerimiz buğdayın yanı sıra mısır, arpa, durum buğdayı ve müşterilerimizle güvene ve dostluğa dayalı bir gibi tahıllar ve ayçiçek tohumu, soya fasulyesi, ilişki kurmak, benim açımdan büyük önem taşıyor. DDGS, ayçiçek küspesi, soya küspesi ve kepek En sonunda işle ilgili yaşananlardan geriye dostça ihracat ve ithalatında önemli bir aktör olarak yaklaşımların, dayanışmanın hatırası kalıyor. sektörde güçlü pozisyonunu koruyor. Ticaretin yanı sıra sektörün dernekleşmesi için de yoğun Ulusal ve uluslararası tahıl ticaretindeki payını her çaba içerisinde olan, “Hububat denildiğinde ko- geçen gün artıran Agron’un geleceğinde neler var? nunun dört ayağı var: Üreticiler, sanayiciler, TMO Hızlı büyümeden ziyade istikrarlı ve verimli bir ve hububat tedarikçileri. İlk üç tarafın gelişme- yapı kurmayı hedefliyoruz. Bugün özellikle ekmek- lerle ilgili görüşlerini her zaman duymamıza rağ- lik buğday ve mısır ticaretinde Türkiye’nin önde men hububat tedarikçileri hep sessizdi. 2012’de gelen şirketlerinden biriyiz. Başarımızı ise müşteri bu eksikliği gidermek için Hububat Tedarikçileri sadakatine, ticaretini yaptığımız malların kalite- Derneği’ni kurduk ve kurucu başkan olarak da sine verdiğimiz öneme, tutarlı ve dürüst ticaret beni seçtiler” diyen Gülfem Eren ile hem Agron anlayışımıza borçluyuz. Bu anlamda da sürdürü- Tarım’ın gelecek stratejilerini hem de Ceynak ile lebilir büyüme hedeflerimiz çerçevesinde kârlılık sürdürdüğü iş birliğini konuştuk. oranlarımızı artırmayı ve tahıl ticaretinde edinmiş

34 olduğumuz tecrübeyi gelecek nesillere aktarma- giderilmesi de çok iyi oldu. Şimdi resmi kurumlar yı amaçlıyoruz. Faaliyet gösterdiğimiz sektörde nezdinde tanınan bir derneğiz ve üyelerimizi hu- “Hızlı büyümeden sosyal projelere önderlik etmek de geleceğe ait bubatı ilgilendiren her konuda anında bilgilendiri- önemli hedeflerimizden bir diğeridir. yoruz. Sektörün önde gelen temsilcilerinin katıldığı ziyade istikrarlı yıllık hasat toplantımızı da 16-17 Mayıs tarihlerinde ve verimli bir yapı 2016 yılı Agron Tarım için nasıl geçti? Bu yıla Ankara’da gerçekleştireceğiz. kurmayı hedefliyoruz. ilişkin beklentileriniz nedir? Bugün özellikle Dünyada hububat üretiminin son üç yıldan beri üst Gelelim Ceynak ile işbirliğinize… Ceynak ile iş üste rekor düzeyde gerçekleşmesi, fiyatların se- ortaklığınız ne zaman başladı ve neden Ceynak’ı ekmeklik buğday zon boyunca yatay seyretmesine neden oldu. Bu, tercih ettiniz? ve mısır ticaretinde tüccarlar açısından arzulanır bir durum değil, zira İş hayatında itimat ettiğimiz firmalarla çalışmak Türkiye’nin önde gelen kârlılığı getiren fiyat hareketleridir. Bunun üzerine her zaman temel prensibimiz oldu ve bunun şir- Türkiye’de siyasi istikrarın giderek azalması sonu- ketimize çok önemli avantajlar sağladığını düşünü- şirketlerinden biriyiz. cunda ortay çıkan aşırı kur hareketleri sebebiyle yorum. Kendi firmamı kurduğum zaman, yabancı Başarımızı ise müşteri 2016 yılı oldukça sıkıntılı bir yıldı. Biliyorsunuz hu- firma temsilciliğinde çalıştığım yıllardan tanıdığım, sadakatine, ticaretini bubat ticareti hem iç piyasadaki alım satımlar hem güvenilirliği ve verdiği hizmetin kalitesinden emin de ithalatı kapsıyor. Aynı şekilde Türkiye’de faizle- olduğum Ceynak ile çalışmaya karar verdim ve iş- yaptığımız malların rin artması da kârları olumsuz etkiledi. birliğimiz bugüne kadar aralıksız sürdü. kalitesine verdiğimiz Bu yıla bakarsak, dünya fiyatlarının yatay seyrinde öneme, tutarlı ve dürüst en azından yeni sezona kadar bir değişiklik öngö- Ceynak ile çalışıyor olmanın avantajları nelerdir? ticaret anlayışımıza rülmüyor. Ancak Rusya’dan ithal edilen hububatla İş ortaklığınız süresince Agron’un en büyük ilgili yasaklamaların akıbeti 2017’de sektörümüzü kazanımları neler oldu? borçluyuz.” etkileyen en önemli unsurlardan biri olacak. Nisan Ceynak’tan halen liman tahliye, depolama ve nak- 2017 referandumundan sonra çıkan sonuç ne olur- liye hizmeti almaya devam ediyoruz. Hizmet verir- sa olsun kurda yeniden bir hareketlenme olabile- ken gösterdiği özenin, Ceynak’a hak ettiği başarıyı ceğini de göz önünde bulunduruyoruz. getirdiğini düşünüyorum. Yaptığımız işte sürekli zamana karşı yarışıyoruz, gemilerin gecikmeden Sektörel STK’lar ile ilgili yaptığınız çalışmalardan tahliyesi ve sonra da depolardan alıcılara nakliyesi bahseder misiniz? maliyetlerimiz açısından çok büyük önem taşıyor. Tahıl tüccarları olarak 2012’de bir araya gelip bir Ceynak, titiz ve dakik çalışma tarzı ve çalışanları- dernek kurmaya karar verdik, zira TMO, üreticiler nın özverisiyle firmamıza çok iyi bir lojistik destek ve nihai kullanıcılarla birlikte sektörün başat unsu- veriyor. Bugün şirketimizin geldiği yerde, sağladığı ru olan tüccarların temsil edilmemesi bir eksiklikti. hizmetin kalitesiyle Ceynak’ın çok önemli bir yeri Bu amaçla kurduğumuz HUBUDER ile eksikliğin olduğunu söyleyebilirim.

35 "2017/2018 HASATINA DOĞRU TÜRKİYE VE DÜNYADA TAHIL” KONULU IV. HUBUDER KONFERANSI 16-17 Mayıs 2017 CROWN PLAZA HOTEL ANKARA

İnşrah Sok. Keçel Apt. No: 7/3 Bebek 34342 İstanbul - TÜRKİYE Tel: +90 (212) 265 05 71 +90 (212) 265 05 72 Faks : +90 (212) 265 05 73 E-posta: [email protected] - Web: www.hubuder.org

LOJİSTİK ROTASI

MARKA KENTLER DE, Yrd. Doç. Dr. Güzide Öncü Eroğlu Pektaş TIPKI MARKA ÜRÜN İstanbul Üniversitesi Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği VE HİZMETLER GİBİDİR Bölümü Türkiye için son imanların varlıkları, bulundukları şehir- sin Limanı da Asya, Afrika ve Avrupa kıtalarının derece kilit öneme lere değer katma açısından da büyük bir ticaret hattında bulunan Türkiye’nin en büyük li- öneme sahiptir. Liman hinterlandında yer manlarından biridir. Mersin Limanı’nın en çarpıcı sahip olan turizm alan şehirler, genelde ticaretin çok yoğun özelliklerinden biri, sahip olduğu 48 rıhtım ile bir- Lolduğu ve beşeri faaliyetlerin kayda değer etki- likte aynı anda 60’a yakın gemiye hizmet verecek sektörünün güncel durumu ve Doğu leri olan pazar yerleridir. Limanların, ürün ve hiz- kapasiteye sahip olmasıdır. Ro-Ro taşımaları açı- metlerin elleçlenme yeri olmasının dışında turizm sından önemli bir hacme sahip olan ve yılda orta- Akdeniz’de yer faaliyetlerinin de gerçekleştiği alanlar olarak de- lama 44 milyon ton ürün elleçlemesinin yapıldığı alan şehirlerin ğerlendirilmesi gereklidir. limanın yaklaşık 60 kilometre uzağında yer alan liman alternatifleri Konumları itibarıyla kara yolu, deniz yolu, hava Adana Havalimanı ise kombine taşımacılık alter- yolu ve demir yolu türlerinin kesişme noktaların- natiflerini yaratma konusunda büyük bir öneme dikkate alındığında, da yer alan ve ticaretin kesişme noktaları olan li- sahiptir. Adana Havalimanı’nın getirdiği avantajla şehir markalarının manlar; ticaretin yoğun olarak yaşandığı ve gerek birlikte Mersin Limanı’na gelen ürünlerin liman- oluşturulması, şehir şehir gerekse de ülke ekonomisi için nakit akışının da elleçlenmesi ile havalimanına ara nakliyesinin ve ülke ekonomisine sağlandığı önemli ticaret merkezleridir. yapılması, çevre illere/çevre ülkelere kısa sürede Büyük bir iç deniz olan Akdeniz’e kıyısı olan Mer- teslim edilebilmesini sağlamaktadır. katkı sağlanabilmesi adına ciddi bir LİMANLARIMIZA UĞRAYAN KRUVAZİYER GEMİ VE YOLCU örgütlenmenin SAYILARININ YILLIK GRAFIKSEL GELİŞİMİ VE DAĞILIMI yapılması kaçınılmaz gözükmektedir. Adet Kuruvaziyer Gemi Sayısı Milyon Kuruvaziyer Yolcu Sayısı Adet

1.650 2,5 1.600 1.550 2,0 1.500 1,5 1.450

1.400 1,0 1.350 1.300 0,5 1.250 1.200 0,0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2010 2011 2012 2013 2014 2015

%35 Kuşadası Kuruvaziyer Gemi Dağılımı - 2015 %30 Kuşadası %23 İstanbul %31 İstanbul Kuruvaziyer Yolcu Dağılımı - 2015 %22 Diğer %13 İzmir %8 İzmir %9 Antalya %6 Bodrum %7 Marmaris %6 Marmaris %7 Diğer %3 Bodrum

Kaynak: Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı - Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü 38 Tüm bu verilere rağmen yapılan araştırmalarda, Akdeniz Bölgesi’nde yer alan limanlarda kru- LİMANLARIMIZA UĞRAYAN KRUVAZİYER GEMİ VE vaziyer turizmin büyük bir eksiklik olduğu gö- YOLCU SAYILARININ YILLIK GELİŞİMİ (ADET) rülmektedir. Mersin şehri özelinde ise bu rakam neredeyse sıfıra yakın düzeyde gerçekleşmiştir. 2013 2014 2015 2013 yılında toplam üç kruvaziye gemi ile bin LİMAN ADI GEMİ YOLCU GEMİ YOLCU GEMİ YOLCU 381 kişinin geldiği Mersin’e 2014 yılında hiç gemi uğramamış, 2015 yılında ise iki adet gemi ile be- ALANYA 53 40.843 23 18.556 34 22.332 raber bin 597 yolcu şehre ayak basmıştır. ANAMUR 0 0 0 0 0 0 Akdeniz Bölgesi’ne kıyısı olan ve benzer hat ANTALYA 64 163.575 58 175.778 52 168.538 üstünde bulunan diğer Akdeniz limanları ile kı- yaslandığında Mersin’in gerek kruvaziyer gemi BARTIN 15 2.071 20 2.824 8 954 gerekse de gelen yolcu sayısı açısından olduk- BODRUM 114 28.546 78 32.879 90 62.050 ça gerilerde kaldığı gözlemlenmektedir. Örne- BOZCAADA 0 0 0 0 12 14.970 ğin 2015 yılı içinde Bodrum’a 90, Antalya’ya 52, Alanya’ya 34 kruvaziyer gemi gelirken, bu rakam ÇANAKKALE 36 7.467 42 9.999 73 22.494 Mersin için sadece ikidir. ÇEŞME 54 62.741 57 62.115 41 40.772 Batı Akdeniz’de yer alan şehirlerle aynı iklim özelliklerine sahip olan, güneşlenme süreleri DATCA 0 0 0 0 0 0 arasında anlamlı fark bulunmayan ve turistle- DİKİLİ 21 7.655 32 7.914 41 8.317 rin katlandığı maliyet açısından nispeten daha FETHİYE 4 1.067 8 1.938 10 2.824 ucuz alternatifler olan Doğu Akdeniz şehirlerinin deniz turizmi açısından ciddi bir pazarlama ek- GÖCEK 2 252 3 380 6 883 sikliği olduğu gözlemlenmektedir. Bu eksikliğin GÜLLÜK 7 476 3 329 3 347 giderilmesi için merkezi kamu otoriteleriyle bir- likte yerel otoriteler ve bölge sivil toplum kuru- İSKENDERUN 0 0 0 0 0 0 luşlarının ortak hareket planı üzerinde çalışmala- İSTANBUL 381 689.417 317 518.935 345 595.880 rı gerekmektedir. İZMİR 190 486.493 124 257.233 114 241.716 Kruvaziyer turizmin yerleştirilmesi sadece li- mana ev sahipliği yapan şehre değil, bu şehre KAŞ 3 1.152 3 625 11 4.122 komşu olan illerin de turizm ekonomisine katkı KEMER 0 0 0 0 0 0 sağlamaktadır. Bu çalışmada vurguladığımız gibi KUŞADASI 428 577.685 448 556.745 506 567.315 Mersin’de artırılacak kurvaziyer turizmi, komşu iller olan ve tarihi, kültürel ve gastronomik açı- MARMARİS 112 152.685 82 107.724 83 129.126 dan tarihi mirasa sahip olan Adana ve Hatay’a MERSİN 3 1.381 0 0 2 1.597 da olumlu etki yapacaktır. Hâlihazırda belirtilen şehirlere gelen turistlerin seyahat alışkanlıkları MUDANYA 2 414 0 0 2 655 düşünüldüğünde, büyük çoğunluğun ya kara yo- SAMSUN 12 1.281 17 1.558 5 550 lunu ya da hava yolu alternatifini kullandığı gö- SİNOP 16 7.460 30 17.518 5 1.361 rülmektedir. Bu durumda uğramalı paket turları içeren kruvaziyer gemi alternatifleriyle kültürel TAŞUCU 0 0 3 937 1 286 ve gastronomik turlara ilginin artması da sağla- TRABZON 24 8.115 37 16.138 10 2.281 nabilecektir. TUZLA 1 0 0 0 0 0 Bu noktada belirtilen şehirler ve bu şehirlerde bulunan limanlar düşünüldüğünde, kruvaziyer YALOVA 0 0 0 0 2 0 turizm için yeterli yatırımın yapılmadığı dikkat çekmektedir. Bu noktada dikkat edilmesi gere- TOPLAM 1.542 2.240.776 1.385 1.790.125 1.456 1.889.370 ken en önemli nokta, yatırımın sadece fiziksel Kaynak: Deniz Ticareti 2015 İstatistikleri, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü olarak değerlendirilmeyip pazarlama faaliyetle- rinin de yatırım faaliyetleri içinde düşünülmesi menin yapılması kaçınılmaz gözükmektedir. Akde- gerekliliğidir. niz Bölgesi’nde yer alan diğer şehirlerin nispeten Türkiye için son derece kilit öneme sahip olan tu- doymuş yapısı, Mersin ve komşu illerin tarihsel, rizm sektörünün içinde bulunduğu güncel durumu kültürel ve gastronomik mirası ve şehirlerin koz- ve Doğu Akdeniz’de yer alan şehirlerin liman al- mopolit yapısı düşünüldüğünde, yapılacak olan ternatifleri göz önünde bulundurulduğunda, şehir çalışmalarla birlikte, eksikliği duyulan şehir mar- markalarının oluşturulması, şehir ve ülke ekonomi- kası ve şehir imajının da yerleştirilmesi açısından sine katkı sağlanabilmesi adına ciddi bir örgütlen- büyük önem taşımaktadır.

39 İŞ DÜNYASINDA KADIN

Prof. Dr. Yasemin Açık: “DOĞDUĞUM TOPRAKLARA VEFA BORCUMU ÖDÜYORUM” Sadece bir iş kadını değil aynı zamanda bir sivil toplum gönüllüsü olarak da aktif çalışmalar gerçekleştiren Prof. Dr. Yasemin Açık, doğduğu toprakların yani Elazığ’ın kalkınması için yatırımlarında da yine bu kente odaklanıyor. Elazığ’da kurduğu tesislerle doğup büyüdüğü topraklara vefa borcunu ödediğini söyleyen Prof. Dr. Açık, yeni kurulan çimento fabrikasının Cumhuriyet tarihi boyunca özel sektör tarafından yörede yapılan en büyük ve en çevreci tesis olma niteliği taşıyan bir yatırım olduğunu vurguluyor.

40 alk sağlığı alanında başarılı bir bilim insa- Başkan Yardımcısı ve İş Dünyası Kadın Komisyonu nı, akademisyen. Elazığ’ın kalkınması için Başkanlığı görevlerini de yürütüyorum. Türkiye’nin RAKAMLAR yatırımlar yapılmasına öncülük eden ve bu doğusundaki bir ilde, yaklaşık 25 yıl halk sağlı- NE DİYOR? konuda binlerce Elazığlıya istihdam sağla- ğı uzmanı olarak çalıştım. Bu süre boyunca; hem Hyan bir iş kadını. Kadınlar, engelliler, yardıma muhtaç bir halk sağlıkçı, hem de sivil toplum örgütü lideri insanlar için hazırlanan sosyal sorumluluk projelerinin olarak, yoğunlukla Doğu ve Güneydoğu Anadolu mimarı. Kazandığı bütün değerleri çevresine cömert- bölgesinde olmak üzere tüm Türkiye’de çok sayı- çe sunan bir insan. Bir bakıyorsunuz ki ömrünü ada- da önemli çalışmanın içinde yer aldım. Son yıllarda dığı mesleğinin gerektirdiği işlerin, bir bakıyorsunuz daha spesifik olarak, kadın ve ekonomik yaşam, ka- devlet imkânlarıyla başarılabilecek işleri tek başına dının ekonomik olarak güçlendirilmesi konusu üze- yapmanın peşinde… rine yoğunlaştım. Bu süreçte, ortağı olduğum aile Elazığ’da çok sevilen ve sayılan Prof. Dr. Yasemin Açık şirketlerimizde de çalışmaya devam ettim. İnşaat, aynı zaman Elazığ’a kazandırdıkları ile kentin ekono- çimento, enerji, turizm, akaryakıt, spor, savunma 7.200 TON mik gelişimine katkı sağlayan biri olarak da tanınıyor. sanayisi ve medya gibi farklı sektörlerde faaliyet Seza Çimento fabrikası, TÜRKONFED Başkan Yardımcısı, İş Dünyası Kadın gösteren aile şirketlerimize ait bazı iş kollarına günde 7 bin 200 ton çimento Komisyonu (İDK) Başkanı olan Açık, aynı zamanda ilişkin; yapım, kontrol ve denetim işlemlerini yürüt- üretimi yaparken, Elazığ İş Kadınları Derneği’nin de (ELİKAD) kurucu- tüm. Bu şekilde devam ederken, kafamda yığınla larından. Yaşamının büyük bir bölümünü sivil toplum proje vardı. “Hayat bir gündür, o da bu gündür” örgütlerinin kuruluşunda, gerçekleştirdiği projelerde, düşüncesiyle hemen işe koyulmam gerekiyordu. % 60 kadın istihdamı ve sorunlarına dönük çalışmalarla ge- Ardından üniversiteden izin alarak hayallerimi ger- üretilen çimentonun yüzde çiren Açık’ın yaptığı işleri takip etmek bile zorken, o çekleştirmek üzere yola çıktım. Araştırma ve fizibi- 60’ını iç pazara, yorulmak nedir bilmiyor. liteler sonrasında çimento fabrikası kurmaya karar Seza Çimento olarak Elazığ’da kurduğu çimento fab- verdim. Çimento fabrikası için fizibilite, yer seçimi, rikası ile doğup büyüdüğü topraklara vefa borcunu kaynak oluşturma gibi alt yapı çalışmalarına yo- ödediğini söyleyen iş kadını, “2016 yılının ilk ayların- ğunlaştım ve Elazığ’da bu yatırımı gerçekleştirdim. % 40 da yapımı tamamlanan bu entegre çimento fabrikası, yüzde 40’ını dış pazara Cumhuriyet tarihi boyunca özel sektör tarafından yö- Bu kenti seçmenizdeki temel sebep neydi? Seza yönlendiriliyor. rede yapılan en büyük ve en çevreci tesis olma niteli- İnşaat olarak bu bölgede ilerleyen dönemlerde ne ği taşıyan bir yatırımdır” diyor. gibi çalışmalarınız olacak? Özverili bir sivil toplum gönüllüsü olan Açık ile sivil Elazığ, doğup büyüdüğümüz, bizi biz yapan, bugün 3.000 KİŞİ toplum hayatını, Doğu’da kadın olmayı ve Elazığ’daki sahip olduğumuz değerleri kazandığımız ve vefa Grup şirketlerinde çalışan yatırımlarını konuştuk. borcu içinde olduğumuz bir kent. Elazığ’a ve Elazığ sayısı ise yaklaşık 3 bin kişi. insanına olan bağlılığımız ve sevgimiz çok derin. Aile SYCS Group’un kurmuş olduğu Seza Çimento şirketleri olarak, başka illerde ve bölgelerde kazandı- sektördeki serüvenine nasıl başladı? ğımızı Elazığ’da yatırıma dönüştürmeyi ve bu kente Halk sağlığı profesörlüğünün yanında Türk Giri- dair çok sayıda sosyal sorumluluk projesi gerçekleş- şim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) tirmeyi planlıyoruz.

41 İŞ DÜNYASINDA KADIN

“İSTİHDAM ANLAYIŞIMIZDA ğü, yetki ve karar alma aşamasındaki mesleklerde KADINLARIN KADINA POZİTİF AYRIMCILIK VAR” kadınların yeterince yer almaması bu önemli so- TOPLUMDAKİ Seza Çimento’da kadın çalışan oranlarını genel runların sadece birkaçı. Ancak; ekonomik bağım- YERİNİ istihdam politikasında nereye koyuyorsunuz? sızlığını kazanan kadının toplumsal statüsü, sağlığı İYİLEŞTİRMEK Şirket kültürü, hem istihdam anlayışında hem de in- ve yaşam koşulları iyileşmektedir. Bu nedenle ka- İÇİN... san kaynaklarının yönetiminde son derece önemli. dınların kendi ayakları üzerinde durabilecekleri şe- İstihdam anlayışımızda kadınlara pozitif ayrımcılık kilde; eğitim, mesleki eğitim düzeylerinin iyileşti- • Eğitimde, beceri yapıyoruz. Bu anlamda kadınların çalışma yaşamına rilmesine, yetki ve karar alma mekanizmalarındaki geliştirmede ve katılmasını teşvik edecek şekilde davranmaya, daha mesleklerde daha fazla yer almalarına ve toplum- öğrenimde kadınlara esnek çalışma koşulları oluşturmaya özen gösteriyo- da daha görünür olmalarına yönelik savunuculuk yönelik özel düzenleme ruz. Hizmet sektöründe faaliyet gösteren; otel, tele- çalışmalarında sivil toplum örgütlerinin önemi bü- ve uygulamalar vizyon kanalı, düğün salonu gibi bazı iş yerlerimizde, yük. Bu nedenle, iş dünyasında faaliyet gösteren oluşturularak, kadın çalışan sayısını fazla tutmaya gayret ediyoruz. STK’larda kadınların; ortak akıl ve güç birliği oluş- eğitim-mesleki eğitim düzeylerinin Ancak inşaat sektöründe faaliyet gösteren şirketleri- turarak hareket etmesi son derece önemli. iyileştirilmesine, mizde, kadınların gerek eğitim düzeyinin düşüklüğü • Eğitim, sağlık, gerekse iş yaşamına girmesini sağlayıcı mekanizma- “ELAZIĞ’DA KADINLAR sosyal, kültürel ve ların yeterince gelişmemiş olması nedeniyle, kalifiye DAHA GÖRÜNÜR OLMAYA BAŞLADI” ekonomik alanlarla kadın çalışan bulma konusunda zorlanıyoruz. Çok sayıda projeye hayat verdiniz, girişimleriniz ilgili danışmanlık ve oldu, erkek egemen bir dünyayı güçlü bir kadın eğitim faaliyetlerinin Peki siz iş hayatında kadın olmanızdan kaynaklı olarak yönettiniz… Tüm kariyer yolculuğunuzda verileceği “Kadın sorunlar yaşadınız mı? Bu sorunların üstesinden sizde en çok iz bırakan anlar hangileriydi? Geliştirme Merkezleri” nasıl geldiniz ? Starr Jordan’ın da dediği gibi; “Nereye gittiğini bi- nin kurulmasına, Bireysel olarak toplumun farklı kesimleriyle çok len kişiye yol vermek için dünya bir yana çekilir.” • Kadına yönelik her türlü rahat iletişim kurabilmem dolayısıyla yaşamımın Yapacağımız iş ne olursa olsun, ister akademik bir ayrımcılığı, olumsuz hiçbir evresinde olmadığı gibi iş yaşamında da bir çalışma, ister sivil toplum çalışması ister iş dünya- kültürel tutum ve kadın olarak çok zorluk yaşamadım. Elbette ki, ka- sında çalışma olsun, o işe ilişkin bir amaç belirle- uygulamaları değiştirici dınlar iş yaşamında cinsiyet ayrımından kaynaklı yip, o hedefe kilitlenip, işin içerisine, toplum yararı, yaklaşımların yaygınlaştırılmasına, bir takım sorunlar yaşıyor. Burada önemli olan in- sevgi, samimiyet, emek, ön yargısız odaklanma ve sanları sevmeniz, işinizde iyi olmanız, eğitimli, de- zaman yönetimini de koyarsak, başarı elde ederiz. • Kadınların kaynaklara, istihdama, piyasalara neyimli ve nitelikli bir profilinizin olmasıdır. Önemli olan günümüz dünyasını ve koşullarını iyi ve ticarete ulaşmalarını analiz ederek, etkili iletişim, bilişim ve bağlantı ka- kolaylaştırarak, Türk iş dünyasında ve sivil toplum örgütlerinde nallarını kullanarak, amaç ve hedefler belirlemek girişimciliği artırıcı, bazı geçmişten bugüne kadın gücü hakkında neler ve o hedeflere ulaşmak için yılmadan emek ver- yasal düzenlemelerin söyleyebilirsiniz? mek ve iyi yönetişim ile kurumsallaşma yöntemle- yapılmasına, Günümüz dünyasında, kadının toplumsal statüsü, rini kullanmaktır. • Evde bakım sağlığı ve ekonomik yaşamdaki yeri olması gere- Bende en fazla iz bırakan projelerden biri, “Hanı- hizmetlerinin kenin ve özlenenin çok gerisinde. Kadına yönelik meli Göznuru” projesidir. Elazığ il merkezinde, Ela- profesyonel bir ekip şiddet, kız çocukların okullaşma oranının düşüklü- zığ Valiliği ve başkanı olduğum Elazığ İş Kadınları tarafından yapılmasını özendirici politikalara ihtiyaç var.

42 “Zaman; hiçbir koşulda durduramayacağımız, geriye alamayacağımız ve bilinçsizce harcamamamız gereken en önemli hazine. İşte önemli olan, geriye alamayacağımız, ömrümüzü de kendisiyle birlikte götüren zamanı etkili, verimli ve planlı kullanmak. Ben de zamanımı boşa harcamamaya, planlı ve etkili kullanmaya gayret Derneği’nin (ELİKAD) ortak projesi olarak “Hanımeli eşitsizliği ve kadınlara toplumun biçtiği toplumsal ediyorum.” Göznuru” mağazasını açtık ve üç yıl bu mağazada, cinsiyet rolü nedeniyle, kadınlar ekonomik yaşam- kadınlar ürettikleri ürünleri pazarlayarak ev ekono- da ve sosyal yaşamda yeterince yer alamıyor. Ka- milerine katkı sağladı. Bu projede yer alan kadınlar dının toplumsal statüsünün iyileştirilmesi, çalışma bir araya gelip, güç birliği ve sermaye birliği oluştu- yaşamında daha fazla yer alması ve kadına yönelik rarak yaklaşık 10 ayrı iş yeri açtı. Bu proje ile birlikte, şiddetin önlenmesi konusunda, sivil toplum örgüt- Elazığ’da, kadın konusunda farkındalık ve savunu- leri, medya, konu ile ilgili özel ve kamu kurumları culuk arttı ve kadınlar daha görünür olmaya başladı. iş birliği içerisinde multi disipliner bir yaklaşımla, konuyu kamuoyunda diri tutacak ve gerekli eğitim Ama Türkiye geneline baktığımızda halen her ve yasal düzenlemelerin oluşmasına zemin hazırla- 10 girişimin ancak birinin kadınlar tarafından yacak bir yaklaşımla davranmaya ihtiyaç var. gerçekleştirildiğini görüyoruz. Bölgeler arası gelişmişlik farkının azaltılması ve Özelde Seza İnşaat’ta genelde Türkiye ekonomisi yerel kalkınmanın sağlanabilmesi için toplumun için 2017’de nasıl bir performans beklentiniz var? yarısını oluşturan kadınların yaşamın tüm alanla- Ülkemiz zorlu bir süreçten geçiyor. Fakat Türki- rında erkeklere benzer oranlarda yer almaları ge- ye’nin ekonomik altyapısı ve iş dünyasının güçlü rekiyor. Kadınların iş gücüne katılımı sürdürülebilir olduğuna inanıyorum. İçinde bulunduğumuz sü- kalkınmanın en önemli unsurlarından biri olarak reçte; bölgesel, ülkesel ve küresel bazı nedenlerle kabul edilmekle birlikte, iş gücüne katılım oranları ticarette bir miktar durgunluk olabilir. Ama önemli ve kadın girişimciliği maalesef düşüktür. Kanunlar- olan bu durgun ve sorunlu sürecin fırsata çevrilme- daki eşitlikçi yapıya rağmen; kadının niteliksel ge- sidir. Grup şirketleri olarak, piyasa ve ülke koşulla- lişiminin yetersizliği ve iş gücü piyasasına girişini rına göre iş ve yatırım planlamamızı oluşturmaya sağlayacak gerekli mekanizmaların oluşamaması devam ediyoruz. 2017 yılının ikinci yarısında, eko- bu düşüşün önemli nedenlerinden biridir. nomik anlamda daha olumlu bir sürece gireceği- mize inanıyorum. “KADINLAR EKONOMİK YAŞAMDA YETERİNCE YER ALAMIYOR” “SOSYAL SORUMLULUK BILINCIYLE HAREKET EDIYORUZ” İş dünyasında cinsiyet eşitliğine dayalı yeni bir sistem kurmak için neler yapılması gerektiğini “Elazığ’daki yatırımı yaparken; doğup büyüdüğüm topraklara vefa borcumu düşünüyorsunuz? ödemek, yerel ve bölgesel kalkınmanın sağlanmasına, istihdamın artırılmasına, Erkeklerin, sadece para kazanmak için yaptıkları istikrar, güven ve huzur ortamının devam etmesine katkı sağlamak ve yörede işte başarılı olmaları beklenirken, kadınların; iyi bir yatırım yapma konusunda iş insanlarına örnek oluşturmayı hedefledim. Zira bu iş kadını, iyi bir anne, iyi bir eş, iyi bir ev kadını vb. yatırımı başka bir şehirde, bir liman içerisinde yapabilirdik ama yatırımı yaparken olması beklenir. Kadının eğitim ve mesleki eğitim asıl hedefimiz sosyal sorumluluk bilinciyle davranmak ve yöremize katkı düzeyinin yetersizliği, karar alma mekanizmaların- sağlamaktı. Bunda da hedefimize ulaştığımızı düşünüyorum.” da yeterince yer bulamaması, toplumsal cinsiyet

43 SPOT IŞIKLARI

44 EKRANLARIN GÜLDÜREN ÇOCUĞU: ERDEM YENER irçok kişi Erdem Yener’i oyunculuk ka- Erdem Yener’i oyuncu riyerine sığdırdığı işlerle ve belki de en çok “Güldür Güldür Show”da can- olarak tanısak da landırdığı birbirinden farklı ve renkli O yıllar önce Bkarakterlerle tanıyor. Oysa müzisyenlik yönü Ankara’da başladığı oyunculuğundan çok daha önce ete kemiğe bü- rünmüş onun. Öyle ki kendisinin çocukluğundan müzik kariyerini itibaren hayalini kurduğu bir meslekmiş müzis- sürdürmek için gelmiş yenlik. Hatta babasına gitar aldırdıktan sonra bir İstanbul’a. Şimdiyse gecede tüm akorları ezberlediğini ve bir daha çocukluğundan bu asla unutmadığını anlatan, ilk şarkısını 13-14 ya- şında yazdığını hatırlayan Erdem Yener, müzikle yana tutkun olduğu ilgili kurduğu hayalleri gerçekleştirmek adına ilk müzikle ve müzisyen profesyonel adımlarını ise Ankara’da atmış. An- kimliğiyle, üstelik kara’da kurduğu “+4” isimli grunge rock grubuy- la müzik hayatını resmetmeye başlayan Erdem tüm çıplaklığıyla Yener, 2003’te yoluna “Sanatsal boyut, müzikal karşımızda. estetik ve performans yetisiyle birlikte daha çok pazarlama becerisi ve çevre gerektiriyor” di- yerek tanımladığı İstanbul’a yerleşerek devam etmiş. İlk albümü “Kirli”yi 2008’de, ilk teklisi “Rüyalar Kızı”nı 2013’te, son albümü “Çıplak”ı ise geçtiğimiz Kasım ayında müzikseverlerle bu- luşturan Erdem Yener, açık, samimi ve mütevazı kişiliğiyle karşımızda.

Sizin müziğe başlama hikâyeniz aslında izlediğiniz bir klibin size ilham vermesine dayanıyor diyebiliriz, değil mi? Evet, doğru. Hep müzisyen olmak istiyordum aslında. Fakat hiç unutmuyorum, 1986 yılında, televizyonda İzzet Öz’ü izliyordum TRT’de, “Ve şimdi karşınızda yeni 45’liği ‘Bad’ ile Michael Ja- ckson” dedi. Sonra kendi kendime, “Michael Ja- ckson olacağım” dedim. Ondan sonra tarifsiz bir Michael Jackson hayranlığı başladı bende. Ona Röportaj: Sevil Bilge olan hayranlığım ve onun gibi olma hayalim hiç Fotoğraflar: Erdem Yener Arşivi

45 SPOT IŞIKLARI

pazarlama becerisi ve çevre gerektiriyor. Müziği “YAPTIĞIM İŞLERİN TOTALİ, Ankara’da, akabinde eğlence sektörünü de İs- VİZYON PAYLAŞMAK ÜZERİNE” tanbul’da öğrenmek bana yaradı mesela. Bugün hâlâ bu tip farklılıklar olsa da Ankara eskisi ka- “Çok boş, çok kendimle olduğum dar çok müzisyen yetiştirmiyor maalesef. zamanlarda da şarkı yazarım, çok sıkışık koşuşturma esnasında da. Her “Kirli” isimli ilk albümünüzü 2008 yılında ne anlatıyorsam anlatayım, neyden sevenlerinizle buluşturdunuz. İlk albümü ve bahsediyorsam bahsedeyim her şeyin süreci bizimle paylaşır mısınız? benim kendi içimdeki yansımasını Stüdyoda boş zamanlarda kendi şarkılarımla yazmaya gayret ediyorum. Yazdığım ilgileniyordum, 2008’de Berent Baytekin’le ka- şarkıların da diğer yaptığım işlerin de mera arkasında da beraber çalışıyorduk. Berent, totali bir vizyon paylaşmak üzerine.” “Hadi bu albümü bitirelim” dedi ve bitirdik. “Kir- li” albümü çok iyi başladı ve çok iyi gitti. Beşer değişmedi. Hatta onun gibi dans edip gösteriler hafta hem Dream TV’de hem MTV’de bir numara de yapıyordum. Jackson hayatını kaybettiğinde, oldu. Tam konser zamanı geldi, düşüp topuğu- benim kendisini ne çok sevdiğimi bilen dostlarım mu kırdım ve her şey durdu. Sonrasında da eski beni arayıp baş sağlığı bile diledi. şarkıların relansmanını yapmak yerine, yeni şar- kılar yazmayı tercih ettim. Tam bu süreçte oyun- Müziğe Ankara’da “+4” grubuyla adım culukla ilgili gelişmeler oldu. attığınızı biliyoruz. İstanbul ile Ankara’yı karşılaştırdığınızda müzik piyasası açısından Arada “Rüyalar Kızı” isimli teklinizin ardından nasıl farklar var iki şehir arasında? geçtiğimiz Kasım, “Çıplak” isimli albümünüz Son yıllarda benim dönemimdeki Ankara’yı gö- geldi. Albüm sonrası çalışmalar nasıl gidiyor? remesem de yerleşmiş farklı bir müzik kültürü Albüm Ozan Tügen’in prodüktörlüğünde çıktı. var orada ve işin sanatsal boyutu, müzikal es- Düzenlemeler Ozan Tügen ve Gürkan Bozacı’ya tetik ve performans yetisi orada daha ön plan- ait. Mix’leri Deniz Doğançay, mastering’leri Ev- da. İstanbul ise tüm bunlarla birlikte daha çok ren Göknar yaptı. Ön hazırlığı tamamlandıktan

“Çıplak” albümüyle gündemde olan sanatçıya sıkça sorulan “Yoksa oyunculuğu bıraktınız mı?” sorusuna sanatçının verdiği yanıt ise yine oldukça net: “Sadece albüm için bir süre ara verdim.”

46 sonra stüdyo süreci aşağı yukarı bir yıl sürdü. Al- bümde dokuz şarkı var, sekizinin sözleri bana ait. Bu albümde daha yalın, daha direkt olma gayre- ti içindeyim. Olabildiğince makyajsız bir albüm oldu. Albümün tanıtım süreci devam ediyor. Ya- kın zamanda turne planımız da var.

Albüme “Çıplak” adını verdiniz. Bu adı vermenizin özel bir nedeni var mıydı? Bunun sebebi albümün; daha yalın, sade, direkt ve net bir iletişim tarzına olan özlemimle kaleme aldığım şarkılardan oluşuyor olması.

Çıplak albümüyle birlikte sahnelerdesiniz diyebilir miyiz? Artık daha geniş bir repertuarla sahneye hazı- rım. Albümün tanıtım süreci devam ediyor, biz de eksiklerimizi gidermeye çalışıyoruz. Yeni yılla beraber bir daha böyle 3-4 yıl ara vermeksizin konserlere başlayacağız.

Nasıl bir süreç sonunda çıktı bu albüm? Şarkıları yazıp bitirdikten sonra Ozan Tügen’le Beslenme ve spor rutininiz nasıl? buluştum. Prodüktörlüğünü o üstlendi. Takip Beslenme zayıf, sınıfta kalırım. Spor hayatım eden bir yılda da birden fazla stüdyoda çalışarak da çok eski değil ama fena öğrenci sayılmam. sona erdirdik. Aranjman ve kayıt süresince Gül- 4,5’tan 5 verilir sanki. dür Güldür Show da devam ediyordu. Araya bir “Artık çok daha dürüst de Avrupa turnesi girdi. Çok yoğun bir dönemde Yaşamınız boyunca “Mutlaka yapmalıyım” konuşuyorum. Zaten yine de hakkını verdiğimizi düşünüyorum. dediğiniz şeyler var mı? Bunlar neler? her şey olacağına Gezmeyi çok severim. Daha çok yer görmeliyim. Albümde aşkla ilgili epey konuşuyorsunuz. Aşk “Mutlaka gitmem gerek” dediğim yerleri kabaca varıyor. Hiçbir şey bizim sizin için ne ifade ediyor? Nasıl bir pencereden sıralayınca bile, bu yerlere gitmek için ayırmam kontrolümüzde değil. bakıyorsunuz aşk denilen kavrama? gereken zaman neredeyse bir ömür uzunluğun- Bu yüzden hayata karşı Âşık olan kişinin başlatıp bitirdiği, karşı tarafla da. Ama turist gibi gezmek istemem. Gideceğim çok ilgisi olmamasına rağmen muhatap olarak yerlerin en merkezi yerlerinde gezmek ve fotoğ- çırılçıplak durmak atanması sebebiyle çaresizce ortak olduğu, yüz- raf çekmek yerine, gittiğim yerin asıl kültürünü gerekiyor.” de yüz sağlıklı ve/veya gerçek olmayan sapkın bir tanımak, oradaki yaşamı, hayatın akışını öğren- duygu yoğunluğu. mek isterim.

DÜNDEN BUGÜNE ERDEM YENER

1999 yılında Ankara’da kurduğu “+4” isimli grunge rock grubuyla müzik hayatına başlayan Yener, 2003 yılında İstanbul’a yerleşti ve Kedi Müzik’te çalışmaya başladı. İlerleyen dönemlerde bu çatı altında “Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü”, “Bir İhtimal Daha Var” gibi sinema filmleriyle, dizi filmlerin müzikleri, “Müslüm Gürses-Mucize ve Buluşma”, “Aylin Aslım-Gülyabani”, “Tanju Eren-40” gibi albümler ile tekli ve birçok jingle projelerinde söz yazarı, besteci ve aranjör sıfatlarıyla yer aldı. Yener, 2008 yılında tüm söz, müzik ve düzenlemeleri kendisine ait olan “Kirli” adını verdiği ilk albümünü çıkardı. Aynı dönemlerde süren kamera arkası iş hayatı ise reji asistanı olarak başlayıp, cast direktörü olarak sona erdi. 2010 yılında bir markanın reklam yüzü olmasıyla birlikte oyunculuğa da yelken açan Yener, “Başrolde Aşk”, “Şen Yuva” gibi sitcom’ların ardından “İnsanlar Alemi” ve “Güldür Güldür Show” isimli komedi programlarında rol aldı. Genç oyuncu, ayrıca “Mucize”, “Çarşı Pazar” ve “Dedemin Fişi” isimli sinema filmlerinde canlandırdığı renkli karakterlerle de alkış aldı. 2013 yılında yayınladığı teklisi “Rüyalar Kızı”ndan sonra müzik sahnesine ara veren Erdem Yener, müzik kariyerini “Çıplak” isimli yeni albümüyle devam ettiriyor.

47 TÜKENMEYEN KALEMLER

EDEBİYATIN TÜKENMEYEN KALEMİ: TUNA KİREMİTÇİ “Aşık olmayan adam üzisyen, şair, yazar... Her bir disiplini recek kişilerin seslerine, kişiliklerine ve çizgilerine niye şiir yazsın ki? başarıyla sürdüren bir isim Tuna Ki- hayranlık duyduğum arkadaşlarım olmasını da remitçi. Son yıllarda müzisyen kim- istedim. Sadece “Yine Sevebilirim” şarkısını Yıldız İçinde o aşkı taşıdığı liğiyle anılsa da yazarlık serüveni de Tilbe üstadımızın harika söyleyeceğini ilk önce Munutulur gibi değil... eşim Gamze tahmin etti. Onunla çalışmasıydım, zaman insan yazabilir, istersen kuantum Bugünlerde “Tuna Kiremitçi ve Arkadaşları” proje- gözüm açık giderdim bu dünyadan. sini tamamlayıp bir albümle taçlandırdı. 10 kadın fiziği üzerine yaz, müzisyenle düetler yaptığı albümünde kimler yok “Yıldız Tilbe’yle çalışmasaydım gözüm açık istersen bilimkurgu… ki! Rock müzik dünyasından Pamela ile Özge Fışkın; giderdi” dediniz. Neden? Bence günümüzde caz aleminden Jehan Barbur; halk müziği ve pop Onu bir ozan olarak görüyorum. Eşim Gamze de albümleriyle bildiğimiz Gülay; sevilen sanatçılardan büyük hayranıdır. Yıllardır bitiremediğim bir bes- bir insan edebiyatla Yıldız Tilbe; genç nesil kadın şarkıcılardan Öykü tem vardı, bitirmem ve Yıldız Tilbe’nin bu şarkıyı uğraşıyorsa içinde Gürman ile Gülçin Ergül, bu yılın yıldızlarından biri söylemesi gerektiğini düşünüyordu. Bir akşam aşk olduğu ve olması beklenen Sena Şener. Ve oyuncu yönleriyle evde karşıma oturdu, elime gitarı verdi, “bu bes- romantik olduğu için tanınan Gonca Vuslateri ile Gökçe Bahadır. teyi bitireceksin ve Tilbe’ye göndereceğiz” dedi. İlk romanı ‘Git Kendini Çok Sevdirmeden’ çıktı- O gece besteyi bitirdim, devamında Yıldız Tilbe’ye uğraşıyordur.” ğında yok satmıştı. Romantizm ve aşkla bezediği gönderdik. Ertesi gün arayıp beğendiğini söyledi. romanın ardından pek çok kitabı yayımlandı. ‘Yol- Devamında onunla çok güzel bir çalışma gerçek- da Üç Kişi’, ‘Bu İşte Bir Yalnızlık Var’, ‘Kendi Seven leştirdik. Dinleyicilerden aldığımız geri dönüşler de Ağlamaz’, ‘Gönül Meselesi’ gibi... Yıllardır müziğin gayet olumlu oldu. yanı sıra roman ve öyküleriyle ‘tükenmeyen kalem’ olarak yoluna devam ediyor Tuna Kiremitçi. Müslüm Gürses için “Temple of the King”adlı Son yıllarda öykü ve şiirlerine ağırlık verse de yazarlık şarkıya söz yazdınız... kimliği diğer disiplinlerin önüne geçmiş durumda. “Temple of the King” şarkısına Türkçe sözler yaz- mıştım, devamında da Müslüm Gürses söylemişti, Albümünüzden başlarsak “Tuna Kiremitçi ve dinleyiciler tarafından da çok beğenildi. Zaman Arkadaşları” özel bir albüm, bu fikir nasıl oluştu? içerisinde de kült bir şarkı halini aldı. Şimdi çeşit- Pasaj Müzik’in sahibi arkadaşım Murat Doğan’ın li sanatçılar da seslendiriyor. Bu benim için büyük düşüncesiyle başladı. Bir gün birlikte çay içerken mutluluk tabii. “yıllardır şarkılar yazar durursun, gel sana özel bir proje yapalım” dedi. Şarkı yazarlığımın 20. yılı “MÜZİK EMEKÇİSİYİM” olduğundan ben de çok mutlu oldum. Her ay bir Müzik serüveninizden söz edersek... Biraz daha şarkı çıkarttık, düzenli neşriyat gibi aslında. Pa- hayatın içindesiniz, yazarken de söylerken de... mela’yla birlikte “Uçmak İstiyorsan” ile başladık. Bunu neye bağlıyorsunuz? “Gündem ne olursa olsun yapacağız bu şarkıları” Albümde 18 yaşında yazdığım “Sana Dair” de var, dedik. Her bir sanatçı kendi ruhunu ekledi, yedinci 2016’da yazdığım “Yine Sevebilirim” de. 20 yıllık şarkıya sıra geldiğinde de albüm haline getirdik. sanat hayatımın retrospektifi, izdüşümü, film şeri- di gibi gözümün önünden geçti bu albümle. Tüm “Tuna Kiremitçi ve Arkadaşları” projesi için 10 duygularım var, bunun için samimiyet ve hakikat isim seçtiniz. Seçimleri neye göre yaptınız? var. Herkes sevsin diye yazılmış şarkılar değil bun- Bu seçimi şarkıların kendisi yaptı aslında. Bir şar- lar, müzik emekçisi olarak tanımlıyorum kendimi kıyı evde gitarımla çalarken gaipten Jehan Bar- zaten, yıldız olarak değil, star olarak değil, böyle bur’un, Pamela’nın, Özge Fışkın’ın, Gülay’ın sesini bir kaygım yok. Herkese hitap etmek gibi bir kay- Röportaj: Gülşen İşeri duyuyordum. Diğer taraftan bu şarkıları seslendi- gım da yok. Duygu ve düşünce ağırlıklı dinleyicilere

48 49 TÜKENMEYEN KALEMLER

ulaşmak isterim. Böyle müziklerin ihtiyacını hissedi- oyuncular geliyor aklımıza. Kendi Anna Karenina “SANATI BİR yorum. Bu insanlara ulaşıyor benimkiler de. karakterinizi kaybetmiş oluyorsunuz. Sinema böyle BÜTÜN OLARAK totaliter bir şey, hayal gücümüzü iğdiş eden bir şey. DÜŞÜNÜYORUM” Tükenmeyen kalemlerdensiniz. Öyküler, şiirler Buna karşılık edebiyat hep hayal gücümüze sesle- devam ediyor. Edebiyat okurlarına baktığımızda nen bir şey. Bu yüzden görselliğin böyle güçlü ol- “Sanatı karşılıklı ilişkiler mesela aynı romanı iki farklı kişi okuduğunda farklı masına rağmen kitapların hâlâ var oluyor olmasının içinde bir bütün olarak yorumlar alabiliyoruz. Bunu neye bağlıyorsunuz? garantisi bu bence. Bu ihtiyaç bitmiyor çünkü. düşünmeyi seviyorum. Bunu söyleyenler ne okuyor acaba? Son okuduğu Bu yüzden de çok yerden şeyin ne olduğuna bağlı aslında. Spor sayfası oku- Sizin üzerinize yapışmış bir imaj var: Aşk üzerine beslenmeye çalışıyorum. duktan sonra senin romanına geçmişse zorlanmış yazan adam imajı. Her ne kadar siz buna karşı Şiirle uğraştığım dönemde okuyarak ve yazarak olabilir tabii. Ben de ilk “Git Kendini Çok Sevdirme- çıksanız da okur hala aynı şeyi düşünüyor... 24 saat şiir düşünmeyi den” çıktığında, bir tarafta bu ne böyle konuşma Ve kim aşk üzerine yazmamış ki? Aşk şiiridir bütün becerebiliyordum. diliyle roman yazmış diyenler, diğer tarafta şiir gibi şiirler zaten. Aşık olmayan adam niye şiir yazsın ki? Roman yazmaya da roman yazmış, bir türlü okunmuyor diyenler vardı. İçinde o aşkı taşıdığı zaman insan yazabilir, ister- aslında sinema okulunda Kimseyi memnun edemiyorsun yani. Her roman sa- sen kuantum fiziği üzerine yaz, istersen bilimkurgu öğrendiğim senaryo dece senin seyretmen için çekilen bir film. Sadece romanı yaz… Bence günümüzde bir insan edebi- bilgisi ve şairlerden yerli dizi seyreden birisiysen ona göre çekiyorsun. yatla uğraşıyorsa içinde aşk olduğu ve romantik edindiğim Türkçe bilinci Tarkovski seyreden birisiysen ona göre. Romanın olduğu içindir. Ama romantizmi dar manasıyla da sayesinde cesaret güzel tarafı da bu zaten. Her defasında yeniden ha- almayalım. Romantizmi çiçek böcek edebiyatı ola- edebildim. Romancılık, yal sineması olarak herkesin zihninde canlanması. rak görürsek çok aptal bir şey tabii ki. İttihat Te- başka şeylerden haberdar olmayı gerektiriyor. rakki üzerine okuyorum son zamanlarda. Bence bu Müzikle uğraşmaktan hep “EDEBİYAT, HAYAL GÜCÜMÜZE SESLENİR” da çok romantik bir harekettir. Başarıları da oradan heyecan duydum. Risk Roman okuduğumuzda kendi sahnemizi kaynaklanır, çöküşleri de… Mustafa Kemal de çok almayı seviyorum. ‘Git kuruyoruz, karakterleri bile farklı farklı hayal etme romantik bir figürdür. Geniş anlamıyla baktığımız Kendini Çok Sevdirmeden’ özgürlüğümüz var. zaman aslında romantizm dünyadaki egoizmin kitabım yayımlandığında O yüzden işte uyarlamalar hayal gücümüze teca- panzehiridir. Bugün egoist olmaya zorlanıyoruz. yılın en çok satılan kitabı vüz oluyor aslında. Bugün Beren Saat’i düşünme- Durup kendi ruhumuzu bekleyecek zamanımız olmuştu ama ben onu den Aşk-ı Memnu okuyamayız. Isabelle Huppert, olmuyor. Bu romantizmi kaybetmiş olmamızdan klonlamayı düşünmedim Madame Bovary’yi oynadı, Sophie Marceau Anna dolayı içimizde oluşan boşluğu da ya fanatik din- sonraki romanlarda. Hep başka bir şey yapmaya Karenina’yı. Şimdi bu kahramanları düşününce o darlıkla ya da dejenere aşırılıklarla kapatmaya ça- doğru gittim. Öykü de lışıyoruz. Bu yüzden romantizme ihtiyacımız oldu- şu anda en riskli şey… ğunu düşünüyorum. Ama konu bütünlüğü Sadece kadın ile erkek arasındaki romantizme içerisinde yazılmış öykü değil, insanlığa karşı duyulacak, dünyaya karşı kitapları vardır. O tarz duyulacak romantizme de ihtiyacımız var. Bütün bir şey şekillendirmeye bunlarla beraber düşünecek olursak, evet ben bir çalışıyorum kafamda.” romantiğim, sen de bir romantiksin. Zaten öyle ol- masa romanla uğraşmayız. Mesela Murat Menteş’in de çok romantik olduğunu düşünüyorum. Bir tane bile aşk romanı yok ama bence çok romantik bir insandır. Bu dünyadaki en romantik film ne diye sorarsan Soysuzlar Çetesi’dir derim. Film Tarantino ile sinema sanatı arasındaki delice aşk üzerine ku- rulu bir filmdir çünkü.

“30 yaşında aşık olmaktan vazgeçiyoruz” diye yazmışsınız. Bu vazgeçiş neden? Akıllanıyoruz çünkü… İnsanlar artık o kadar çok ya- ralanıyorlar ki 30 yaşına kadar, korkmaya başlıyor- lar âşık olmaktan. Kadınlar 50 yaş üzeri erkeklerde güvenlik arıyor. Erkekler 20 yaşındaki kızlarda cin- sellik aramaya başlıyor. İkisinde de aşık olma riski yok. Aşık olamayacakları bir fanus yaratıp onun içerisinde akıllı fikirli insanlar olarak yaşamaya de- vam ediyor. O zamana kadar ki yaralanmışlıklardan kaynaklanan bir şey. Bir daha yaralanmaya cesaret edemeyeceklerini düşünüyorlar.

50 “YAZI YAZMAK, YALNIZLIK İSTEYEN BİR ŞEY”

“Romancılık kariyerimi sonlandırdım. Öykülerime, şiirlerime devam ediyorum, yazmayı bırakmadım yani. Şarkılarımın olduğu bir kitap çıkaracağım. Edebiyattan beslenerek yazdım şarkılarımı da. Bu yönüyle tabii ki hayatımda edebiyat var ve olacak her zaman. Diğer taraftan hayatımdaki iyi her şeyi müziğe borçluyum. Müzik beni sosyalleştiriyor, insan içine çıkarıyor, yazı yazmaksa yalnızlık isteyen bir şey. 15 yaşımdan beri gitar çalmayı öğrendim öğreneli kopamadım müzikten. Hakan Günday, Nermin Yıldırım, Ece Temelkuran gibi yakın dostlarım da bana çok güç verdi.”

“YAZARLIK EMPATI YETENEĞINI ARTIRIR” Oradan kaçılabileceğini sanmıyorum. Ama artık Köşe yazılarınızda da, romanlarınızda da insan yazdıklarımla yaşadıklarımı ayıracak kadar profes- ilişkilerine odaklanıyorsunuz bir nedeni var mı? yonelleştiğimi söyleyebilirim. Bir karakter yaratır- “Romantizm aslında Empati üzerine kurulu bir şey roman sanatı. Kar- ken o ben olmuyorum artık. dünyadaki egoizmin şımdaki insan olsaydım ne yapardım? Roman bizim panzehiridir. Bugün müthiş entelektüel düşüncelerimizi anlatmamız için Günümüz yazarlarının magazini sevmesi şartı mı? egoist olmaya icat edilmiş bir şey değil. İnsan ilişkilerinin anlatılma- Magazin programları, genellikle seyircilerini çok sı için geliştirilmiş. Siyasi ve entelektüel bir fikrimiz da akıllı olmayan bir çocuk yerine koyuyor. Ama zorlanıyoruz. Durup varsa da bunlar üzerinden söylemek zorundayız. yine de çok eğlenceli. Ve aklına gelmeyecek kişi- kendi ruhumuzu Aksi takdirde makale yazmamız daha doğru olur. ler tarafından izleniyor. Bir romanım hakkında çok bekleyecek zamanımız Empati yeteneği sadece yazarlar için değil herkes ciddi bir eleştirmen, süper ciddi bir yerde eleştiri için önemli. Edebiyatın da bir tane faydası varsa o yazmıştı. Beni yerden yere vuruyordu. Ama her olmuyor. da bu. Empati kazandırması. Bu yeteneğe sahip in- satırından ne anlaşılıyordu biliyor musun? Görün- Bu romantizmi sanlar iş hayatında da daha başarılı oluyor. düğüm hiçbir magazin programını kaçırmamış! kaybetmiş olmamızdan Halbuki, ben ne zaman o programlara baksam, bir Edebiyatta hayattan beslenerek bir şey yazmak sürü “Anna Karenina” ve “Madame Bovary ” görü- dolayı içimizde oluşan daha mı kolaydır sizce? yorum. Magazindeki kadınlar farkında değiller ama boşluğu da ya fanatik Hayattan beslenerek bir şey yazmamak mümkün çoğu aslında “Emma Bovary ” ile benzer şeyleri ya- dindarlıkla ya da değildir aslında. Orta Çağ’daki fasulye yetiştiricileri şıyor. Bu yüzden magazincilerle romancılar aynı işi dejenere aşırılıklarla üzerine bir roman da yazsan hayatında yaşadıkla- yapıyor. Sayelerinde, kendi sıkıcı hayatımızın dışına rınla, kendinden parçalar koyarak yazacaksın onu. çıkıp, başkalarının hayatlarına da dokunabiliyoruz. kapatmaya çalışıyoruz.”

2002’DEN BU YANA TUNA KİREMİTÇİ KİTAPLARI

Git Kendini Yolda Dualar Kalıcıdır Bu İşte Bir Bazı Şiirler Küçüğe Bir Çok Sevdirmeden Üç Kişi Yalnızlık Var Bazı Şarkılar Dondurma

Selanikte Hepimiz Birilerinin Gönül Güneşi Sonun Geldi Uçan Halıların Ayro Sonbahar Eski Sevgilisiyiz Meselesi Kıskandıran Kız Sevgilim Dinamik Sorunları

51 GEZGİN

Tuomiokirkko Katedrali

BALTIK PRENSESİ

Dünyanın en iyi eğitim sistemine sahip, doğayla barışık, tertemiz, yemyeşil, refah düzeyi yüksek, suç düzeyi düşük Finlandiya’nın dingin başkentidir Helsinki. Yazı: Müge Emirgil Yazı:

52 çte ikisi ormanlarla kaplı olan Finlandiya, 200 bine yakın adacığıyla “Bin Denizler Ülkesi” olarak da anılıyor. Binlerce küçük göle sahip olmanın tadını bu göllerde sa- Üuna yaparak çıkaran Finler çok dürüst, çalışkan ve temiz bir halk olarak biliniyor. Yaz aylarında nere- deyse 24 saat gündüzün yaşandığı ülkede, insan- lar boş zamanlarını da evde oturmak yerine aktif bir şekilde değerlendirmeyi tercih ediyor. Sporun yaşamlarında önemli bir yeri var mesela. Buz ho- keyi, atletizm, mukavemet kayağı gibi hem yaz hem kış için pek çok spor imkanı söz konusu. Mika Hakkinen, Kimi Raikonen, Tommi Makinen, Marcus Grönholm, Juha Kankunen gibi Formula 1 ve rallile- rin efsanevi Finlandiyalı sürücüleri de Fin halkının gurur kaynağı. Kırmızı Kilise EUROVISION CANAVARLARI Buz gibi iklimlerini ısıtmaya yetmese de diğer ku- kışın -8, yazın ise 16 derece civârında sıcaklık orta- zeylilerin aksine çok da eğlenceli ve cana yakın lamalarıyla sert bir iklime sahip bir Iskandinav ül- insanlar Finler. Eurovision Şarkı Yarışması’nda üçü kesi ve hemen hemen yılın üçte birinde kar yerden sıfır puan olmak üzere aldıkları dokuz sonunculuk- kalkmıyor. Bu soğuk iklimi yumuşatan ise saatler la fenomen olan Finlandiya’nın, sahneye canavar süren gün batımları. kılıklarıyla çıkıp ‘Hard Rock Hallelujah’ şarkılarıyla Uzun süren kış aylarında kar altında geçen gün- ilk defa birinci olarak tarih yazdığı yarışmayı hatır- lerden sonra gelen güneş ışığının her zerresi kıy- lar mısınız? Normalde karakteristik özellikleri uzun metli Finler için. Haziran ayının ilk günleri güneş boylu, sarı saçlı, mavi veya gri gözlü olan Finler, kendini göstermeye başlar başlamaz herkes sahi- canavar kılığıyla kazandıkları yarışmanın tarihinde le, sayfiyeye doluşuyor ve kışın uzak kaldıkları do- şimdiye dek elde edilen en yüksek puanı almışlar- ğayla kucaklaşıyor. Sahil boyunca dizilmiş küçük dı. Müzikleri, kıyafet, makyaj ve eğlenceli şovlarıyla yazlık evlerin önünde bağlı duran kayıklarıyla de- Lordi grubunun ülkeye kazandırdığı bu başarıyı nize açılıyor ve aileleriyle güneşin denizin tadını Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de yüzlerce kişi, çıkarıyorlar. Sarı saçlı mavi gözlü Fin kızların kıyı- ellerinde bayraklarla sokaklarda kutlamışlardı. da mayolarını giyip tezgahlar üzerinde küçük halı ve kilimlerini yıkadıkları ‘Halı Sahili’ni de unutma- BITMEYEN GÜN BATIMLARI mak lazım. Soğuk Finlandiya’ya gitmek için en uygun dönem elbette yaz dönemi. Ancak yaz diye yanılmayın. ADA SAHILLERININ BÜYÜSÜ Orada şortlar ve atletlerle dolaşıp denize girdikleri Nüfusun az, refah düzeyinin yüksek olduğu Helsin- yaz ayları, biz Türkler için ılıman geçen kış iklimi, ki, takımadalar üzerinde kurulmuş. Bu takımadalar, en iyi ihtimalle baharın başı gibi. Bavulunuza polar binlerce hektarlık ormanla kaplı yüzlerce adadan kıyafetler, mont, çorap koymayı unutmayın. Burası, oluşuyor. Köprülerle birbirine bağlanan bu küçük

Tiny Rocky Adası

53 GEZGİN

sında çam ağaçlarıyla kaplı huzur adası Seurasaari Şehirde bisiklet en Adası ise, 18. ve 19. yüzyıldaki kırsal Finlandiya’yı fazla tercih edilen yaşatan bir açık hava müzesi adeta. Bizdeki Hıdı- rellez gibi baharı karşılayan geleneksel kutlamalar ulaşım araçlarından yapılan 25 Haziran’dan önceki gece, Saint-Jean biri. Helsinki’de takım Adası’nda ateşler yakılıyor, güçlü atletik gençler elbiseleriyle işe uzun kanolara binerek gece boyunca kürek çekip sahilde gezinti yapıyor. giden bisikletli insanlarla çok sık “FRANSIZLAR YEMEK IÇIN YAŞAR, karşılaşıyorsunuz. BIZ ISE YAŞAMAK IÇIN YERIZ” Yemek konusuna gelince, bir Fin sözü fazla lafa Kıyı boyunca 1000 gerek bırakmıyor: “Fransızlar yemek için yaşar, biz kilometrelik bisiklet ise yaşamak için yeriz.” Yemek tariflerinizi yanınız- yolları uzanıyor ve da götürmenizi önereceğimiz Finlandiya’da kendi plajlara gitmek için de yemeğini yapma şansı olmayanlar için somon ba- lığı lezzetli bir seçenek olabilir. Sarkanlinna Adası tek araç bisiklet. sahilindeki kıyı restoranlarında servis edilen kuzu göbeği mantarı ve patates garnitürlü gerçek so- mon balığı yörenin spesiyalitesi. Bir de geyik eti adaların ortasındaki en büyük ada, Suomenlinna. var tabii... Bitmek bilmeyen gün batımlarından Söz konusu adaya sürekli olarak sefer yapan va- aydınlık geceyarılarında ağaç kütüğü masalarda, purlar kent halkını taşıyor. Bu adanın asırlara da- bol salata, çiğ balık ve şarapla geçen uzun akşam yanan tarihi kalesi ise UNESCO tarafından dünya yemeği sohbetlerini, sauna keyfi takip ediyor. Sa- tarihinin mirası olarak korumaya alınmış. Ada sa- una diyince ünlü Fin Hamamı’ndan bahsediyoruz hillerinde gezinti yaparken sokak çalgıcılarını din- tabii. Hani uzun sıcak buhar banyosunun ardından leyerek hoşça vakit geçirebilirsiniz. buz gibi göle atlama geleneğinden. Finlerin gururu Müzeleri, gezinti yerleri, güzel manzaralı kafeleri ile saunalar, aynı zamanda hayatlarının vazgeçilmez- her yaştan insanın keyifle gezebileceği adalarda, lerinden birisi. İrili ufaklı binlerce göle sahip ülkenin yazın keyifli bir piknik de yapabilirsiniz. Bizim için beş milyonluk nüfusuna düşen sauna sayısı 1,5 mil- oldukça serin olan sularında deniz banyosu yapan yon... Hemen her gölün kıyısında küçücük kulübe- Finleri görünce biraz içiniz ürperebilir. Kentin batı- lerin içinde saunalar bulunuyor.

TAKIMADALAR ÜZERİNE KURULU BİR KENT

Nüfusun az, refah düzeyinin yüksek olduğu Helsinki, takımadalar üzerinde kurulmuş bir kent. Bu takımadalar, binlerce hektarlık ormanla kaplı yüzlerce adadan oluşuyor. Bu küçük adaların ortasındaki en büyük ada, Suomenlinna. Adaya sık sık sefer yapan vapurlar kent halkının ulaşımını sağlıyor. Bu adanın derin bir geçmişe sahip olan tarihi kalesi ise UNESCO tarafından dünya tarihi mirası olarak korumaya alınmış.

54 Finlerin gururu saunalar, aynı zamanda hayatlarının vazgeçilmezlerinden birisi. İrili ufaklı binlerce göle sahip ülkenin beş milyonluk nüfusuna düşen sauna sayısı 1,5 milyon... Hemen her gölün

Fin hamamlarından bir örnek kıyısında küçücük kulübelerin içinde HER ADIMINDA MEDENIYET KOKAN ŞEHİR larından 1960’lara kadarki Fin sanatını izleyebile- saunalar bulunuyor. Helsinki’de gezdikçe, gördükçe, insanlarla tanış- ceğiniz gibi, Van Gogh, Gauguin ve Cezanne gibi tıkça, yaşamına tanık olduğunuz her saniye, me- Batılı sanatçıların eserlerini de görebilirsiniz. deniyetine hayran olacağınız bu ülkeye asıl Finler, Alvar Aalto tarafından tasarlanan ve ismini, Volga ve Ural nehirleri arasındaki bölgeden beş Finlandiya’nın yetiştirdiği en önemli müzisyen bin yıl önce göç ederek yerleşmişler. 13. yüzyılda olan Jean Sibelius’un ünlü senfonik şiiri ‘Finlan- İsveç’e bağlı bir dükalık hâline gelen Finlandiya, dia’dan alan ‘Finlandia’ Konser Salonu, Helsinki bağımsızlığını ancak Sovyet İhtilâli sırasında elde Filarmoni Orkestrası’nın da evi. Bestecinin anı- edebildi. Kısa bir krallık denemesinden sonra da sına yapılan park ve anıt da, Finlerin gurur duy- 1919’da Cumhuriyet ilan edilerek bağımsız Finlan- dukları yerlerden biri. diya devleti kuruldu. Yeşil ülkenin başkenti Helsinki’nin en güzel nokta- BISIKLET CENNETI larından biri Senato Meydanı. 19. yüzyıl sonunda Yollarında çok az otomobil göreceğiniz Helsin- Carl Engel’in tasarımıyla inşa edilmiş; o günden ki’nin tertemiz havası kuşkusuz, ormanlarla kaplı, beri de Helsinki’nin siluetinde önemli bir yeri olan yemyeşil, ağaçlık bir kent olmasındandır. En yük- Tuomiokirkko Katedrali yani Helsinki Katedra- sek binası on iki katı geçmeyen kentte, çoğu yeri li ise bir diğer ziyaret noktası. 1969 yılında Timo yürüyerek dolaşabilirsiniz. Başlıca tercih edilen ve Tuomo Suomalainen tarafından tasarlanan, tek ulaşım aracı bisiklet. Helsinki’de takım elbiseleriy- parça bir kayanın içine oyulmuş olan Temppeliau- le işe giden bisikletlilere rastlamak olağan bir du- kio Kilisesi, diğer bir adıyla Rock Church mutlaka rum. Kıyı boyunca 1000 kilometrelik bisiklet yolları görülmeli. Mimarisi ve sergileriyle, Kiasma Modern uzanıyor ve plajlara gitmek için de tek araç bisiklet. Sanat Müzesi de ziyaret listenizde olmalı. ‘Ulusal Helsinki sessiz ve sakin bir şehir. Bu dinginlik size Müze’nin geniş koleksiyonunda ise 1700’lerin orta- huzur veriyor. Helsinki’nin meşhur Helsinki’nin meşhur panoraması

55 ADRENALİN

BULUTLARDA DANS: SKYDIVING Herkesin rahatlıkla öğrenebileceği, paraşütçülüğün inceliklerini, paraşüt disipliniyle birlikte düşme sanatını da ruhuna işleyebileceği sıra dışı bir spor dalı skydiving. Sporcu camia arasında ‘serbest paraşüt’ olarak da bilinen skydiving, adrenalin düşkünleri için biçilmiş kaftan.

kydiving; uçak, balon, motorlu TÜRKİYE’DEKİ MERKEZ İZMİR SELÇUK’TA yapılıyorsa yaklaşık 40-45 saniye serbest yelken kanat, planör, dik uçurum, Dünyanın ABD, Kanada ve Avrupa’daki çok sa- düşüş şansı oluyor. Paraşütçüler serbest da- gökdelen ve yüksek köprülerden yıda noktasında atlayış merkezlerinin yanında lış sırasında yaklaşık saatte 200 kilometreyi atladıktan belirli bir süre sonra pa- rüzgâr tüneli adı verilen simülasyon alanların- bulan hızlara ulaşıyor. Sraşüt açarak yavaş şekilde yere inilen bir da; havada bale, sörf, akrobasi ve çoklu for- Serbest paraşüt dikkat ve eğitim gerektiren aksiyon sporudur. Hava aracı veya atlama masyonlar gibi istenen düşüş tekniklerinin öğ- ekstrem bir spordur. İlk bakışta çok tehlikeli noktasından çıkış ile paraşütün açılması retilebildiği antrenman sahaları da bulunuyor. gibi görünse de, istatistikler bu spor dalının arasındaki zaman serbest düşüş olarak ad- Türkiye’ de ise İzmir Selçuk’ta bulunan Türk son derece güvenli olduğuna işaret ediyor. landırılır. Sporcunun, belirlenen noktadan Hava Kurumu’na bağlı Efes Atlayış ve Uçuş ABD Paraşüt Birliği (USPA) istatistikleri; 2013 atlamasından itibaren başlayan düşüş es- Merkezi skydiving tutkunlarını ağırlıyor. yılında gökyüzü dalışlarındaki 1000 atlayışta nasında, vücut hareketleri yardımıyla dü- 0,0075 oranında ölüm olayının yaşandığını şüş hızı ayarlanabildiği gibi çeşitli figürler DİKKAT VE EĞİTİM GEREKTİREN gösteriyor. Tandem atlayışlarda bu oran her de gerçekleştirilebilir. Modern skydiving EKSTREM BİR SPOR 1000 atlayışta 0,003 olarak kaydedildi. günümüzde özel giysiler yardımıyla hava- Serbest düşüşün uzunluğu hava aracından da uzun süre süzülmeye de olanak tanıyor. çıkılan yüksekliğe ve serbest düşüş sırasın- DÜNYA REKORLARI Herkesin rahatlıkla öğrenebileceği bu sıra da paraşütçünün vücut hareketlerine bağlı 2012’de Felix Baumgartner, 127 bin 852 fe- dışı ve heyecan vadeden spor esnasında olarak uzayıp kısalıyor. Tandem atlayışlarda et’ten (38 bin 970 metre) atlayarak ses hızı- düşüş hızını 350 kilometreye kadar çıkar- 10 bin feet’ten (3 bin 48 metre) yapılıyorsa nı en yüksekten paraşütle atlama rekorunu mak bile mümkün. 30 saniye, 12 bin feet’ten (3 bin 658 metre) kırdı. 2014’te ise Alan Eustace bu rekoru 135

56 bin 890 feet’e (41 bin 419 metre) yükselterek Ba- umgartner’ın dünya rekorunu elinden aldı.

HANGİ MALZEMELERE İHTİYAÇ DUYULUR? Kanat (paraşüt); çeşitli ebat ve performans yapıla- rında, açılış şokuna dayanıklı naylon malzemeden (kimi polyester katkılı) imal edilmiş, fren ipleriyle kumanda edilebilen, alt ve üst iki kumaş yüzeyin dik kumaş duvarlar aracılığıyla birbirine dikilerek, hücre hücre hava alıklarıyla aerofoil bir yapıda oluşturulmuş malzemedir. Harness (kuşam); paraşütçüyü askı ipleri ve ta- şıyıcı kolonlarla kanada bağlayan, üzerinde ana paraşüt, yedek paraşüt, kılavuz paraşüt ve açma sistemlerini bulunduran kuşam ve çanta tertibatı olarak biliniyor. Yedek paraşüt; ana paraşüt açıl- madığında veya açılan paraşüt taşıma özelliğini kaybettiğinde paraşütçünün hayatını kurtarmak üzere tasarlanmış, yine aynı ana paraşüt yapısında ve şeklinde ikinci paraşüttür. Bu paraşüt kesinlikle yedek katlama işlemini iyi bilen profesyonel katla- yıcılar tarafından itinayla katlanır ve kesinlikle açı- lır. Açılmama oranı hemen hemen hiç yoktur. Rasıt (kılavuz paraşüt); ana paraşütü hava basıncı ve hızı sayesinde harnessten çekip almak için pa- raşütçü tarafından boşluğa bırakılan, çok küçük çapta (takriben 50-70 santimetre çapları arasında değişen) paraşüt açma paraşütüdür. Kılavuz para- şüt düşüş sırasında boşluğa el veya yay sistemiyle bırakılır, düşüş hızının yüksekliği sayesinde çekme gücü kazanan kılavuz paraşüt çanta kapaklarını tutan pimi yerinden çıkartır ve içinde paraşüt olan Atlayış gözlüğü; yüksek süratte düşüş sırasında navlakayı çekip alarak, paraşütün açılmasını sağlar. paraşütçünün gözünü şiddetli hava akımından ve Otomatik açma mekanizması (cyprus); paraşüt- tozdan koruyan gözlüktür. Herkesin rahatlıkla çünün yedek paraşütü açma girişiminin başarıya Atlayış başlığı; çeşitli tiplerde; deri başlık, yarım öğrenebileceği bu sıra ulaşmaması, havada bayılması veya yedek paraşü- kask veya full face denilen tam kapalı başlıklardır. dışı ve heyecan vadeden tü açmada gecikmesi durumunda hıza ve basınç Full face başlığın camlı yapısı sayesinde atlayış değişikliğine bağlı olarak otomatik bir sistem ye- gözlüğü takmaya gerek yoktur. Altimetre; ola ta- spor esnasında düşüş dek paraşütün açılmasını sağlar. kılan yükseklik ölçerdir. hızını 350 kilometreye kadar çıkarmak bile ÇEŞİTLİ ATLAYIŞ TİPLERİ DENENEBİLİR mümkün. Formation Skydiving (FS): Havada ikili, dörtlü veya çoklu tutuşmalı eşli çalışmalara verilen isimdir. Hedef Atlayışı: Üç santimetre çapındaki bir noktaya topuk dokundurmak için yapılan takım atlayışlarıdır. Style: yüksek süratle düşerken havada yapılan seri hareketlerdir. Canopy Formation (CF): Açık paraşütle grup olarak yapılan çalışmalardır. Free Style: Düşüş sırasında estetik hareketler yapılan çalışmalardır. Tandem: İki kişinin önlü arkalı birbirine bağlı olarak yaptığı atlayış türüdür. Wingsuit: Günümüzde serbest paraşüt sporu ileri teknoloji ürünü ve yüksek kabiliyetli malzemeleri sayesinde paraşütçüler havada ileri kayışla yüzlerce metre, hatta irtifaya bağlı olarak birkaç kilometre paraşüt açmadan uçabiliyor ve bunu da “Wingsuit” denilen kol altı ve bacak arası perdeleri olan özel bir tulumla gerçekleştiriyorlar. Bu atlayış aynı zamanda “Bird Man” atlayışı olarak biliniyor. BASE Jumping: Açılış sürati çok yüksek olan özel paraşütler ile de çok alçak irtifası olan yerlerden BASE (Buliding-Antenna-Span-Earth) adı verilen sıra dışı atlayışlar yapılabiliyor.

57 TEKNOLOJİ GELECEĞİN MODASI: GİYİLEBİLİR TEKNOLOJİ Değişen dünya n basit tanımıyla üzerimize giyebildiğimiz vitelerini sensörleriyle vücuda dokunarak veya düzeni ile birlikte her teknolojik cihazlar “giyilebilir teknoloji” GPS sistemleriyle mesafeyi kat etme hızını ölçüp olarak adlandırılıyor. Fakat bir ürüne gi- raporlayabiliyor. geçen gün yeni bir yilebilir teknoloji dememiz için o ürünün Çeşitli sportif aktivitelerde bulunur veya yemek Eakıllı sensörlerden gelen bilgileri akıllı telefonu- yerken neler olduğunu anlamak ve sonuçlarını teknolojik gelişme ile daha karşılaşıyoruz. nuza/bilgisayarınıza kablosuz veya bluetooth ile yorumlamak için birçok algoritma kullanan prog- bağlanarak aktarması gerekiyor. Bunlar fitness, ramlar gerekiyor. İşte bunların nasıl yapıldığını Değişim rüzgarlarının kilo kaybı, gün içi hareketlilik veya işlerinizi orga- bilen programlar söz konusu cihazlarla birleşti- estiği dünyada son nize etmeyle ilgili çeşitli bilgiler olabilir. Ürünle- ğinde giyilebilen teknoloji hayatımızda bir yer dönemlerin en popüler rin çoğu bileklere giyilebilir olanlardan oluşurken edinmeye başlıyor. yakın zamanda vücuda tutturulan veya boyumu- icatlarından biri de za asılan modeller de popüler olmaya başladı. GİYİLEBİLİR TEKNOLOJİLER geleceğin modası Teknolojik cihazların fonksiyonlarına ek olarak, DÜNYA KUPASI İÇİN YARIŞIYOR olarak tabir edilen tasarımlarının da gelişmesi sonucunda kullanan Almanya’nın üçüncü büyük kenti Münih’te Mart giyilebilir teknolojiler kişiyle iletişime geçen akıllı saat, bileklik, başa ayında düzenlenen “Giyilebilir Teknoloji İnovas- takılan ekran, gözlük, giysi, takı ve implantlara yon Dünya Kupası”na (WT Innovation World olarak karşımıza yönelik çeşitli inovatif çalışmalar yapılıyor. Cup), spor-fitness, sağlık, güvenlik, genel ve akıllı çıkıyor. giyim olmak üzere beş kategoride 60 farklı ülke- NEDEN TERCİH EDİLİYOR? den 450’den fazla yarışmacı firma katıldı. Derece- Giyilebilir ürünler kullanıcılarını takip edip de- ye giren ilk üç start-up ise ürünleriyle yarışmayı ğerlendirmede gayet başarılı. Kalp ritmi, vücut takip edenleri olduğu kadar dünyayı da etkileme- yağ oranı, terleme, sağlık, sıcaklık ve kas akti- ye başardı.

58 DÜNYANIN İLK AKILLI AKTİVİTE sinin birleştiği, spor ve sağlık alanlarında hareket GÖZLEM KOMPRESÖRÜ analiz çözümleri sunan bir firma. Bu şirkette fa- Yazılımdan tasarıma ve kullanıcı deneyimine ka- aliyet gösteren isimler ise alanlarına 15 yıldan bu Giyilebilir teknoloji dar günümüzün en inovatif giyilebilir çözümle- yana öncülük eden kişiler. ürünlerinin çoğu rine ev sahipliği yapan Komodo Technologies’in Gait Up’ın bugüne kadar ürettiği ürünler Avru- bileğe takılabilenlerden yarışmada finale kalan ürünü, 2016 yılı içinde ge- pa’dan Kanada’ya, Asya’dan Güney Amerika’ya liştirdiklerinden yalnızca biri. Hava alabilen özel 80’den fazla klinik, üniversite veya ilgili endüstri oluşurken yakın dokusu, antimikrobiyal yapısı ile AOI Sleeve adlı temsilcileri tarafından kullanılıyor. WT Innovati- zamanda vücuda ürününü, hem çok rahat hem de kişiyi rahatsız on World Cup’ta ilk üçe giren son isim olan Gait tutturulan veya boyna etmediği için dilediğiniz kadar üzerinizde taşıya- Up’ın ürününün adı Pomocup. Kayaklara monte asılan modeller de biliyorsunuz. Dünyanın ilk akıllı aktivite gözlem edilen Pomocup; mesafe, yükseklik, geriye dö- kompresörü (First Activity Monitoring Compres- nüşlerin (kick turn) sayısı, yakalanılan tempo popüler olmaya sion) olan AIO Sleeve’i kullananların kalp ritmi, gibi topladığı bilgileri, gerçek zamanlı olarak is- başladı. mesafe, adım ve uyku analizleri BlueTooth Low tenilen alana iletiyor. Energy aracılığıyla istenilen yere aktarılabiliyor. Bir ayağını da giyilebilir teknolojilerin oluşturdu- Sahip olduğu kalori sayacı sayesinde AIO Slee- ğu dijital dönüşüm çözümleri çok da uzak olma- ve, gerçekleştirilen aktivitenin detaylı takibiyle yan bir gelecekte herkesin hayatında vazgeçil- an be an ne kadar enerji harcandığına dair bilgi mez bir yer edinecek gibi gözüküyor. sahibi olma şansı sunuyor.

HAVA SICAKLIĞINA GÖRE DEĞİŞEN TİŞÖRT Dünyanın ilk ısıtma sistemli giyecek teknolo- jisi olan Clim8, kullanıcılarının vücut sıcaklığı- nı, aktivitesini ve iklim koşullarını izleyip analiz edebilecek kadar da zeki bir giyilebilir teknoloji ürünü. Tekstil teknolojisi için de bir devrim ni- teliği taşıyan Clim8, her iklim koşulunda kişiye özel termal bir konfor sağlıyor. Hava sıcaklığı de- ğiştikçe tişört de değişiyor ve vücut sıcaklığına göre kendini ayarlıyor. Tişörtün gerekli bilgileri toplayıp uygun ısıya gelmesini ise (vücut ısısını gözlemleyen) Clim8 içindeki sensörler sağlıyor. Gelişmiş vücut haritalama konsepti sayesinde özel bölgelerde de vücut ısısını korumaya yar- dımcı oluyor.

GERÇEK ZAMANLI VERİ ANALİZİ Gait Up, Lozan Hastanesi Üniversitesi ve İsviç- re Federal Teknoloji Enstitüsü’nün alt markası olarak 2013 yılından bu yana faaliyet gösteriyor. Gait Up, akıllı sensörlerle biomekanik teknoloji-

59 YAŞAMA DAİR

BAHAR ALERJİSİNE DİKKAT Kış mevsiminin evsimsel alerjiler arasında yer alan madde olarak algılanması sebebiyle vücudumuzu ve birçok kişide görülebilen bahar koruma amaçlı alerjik reaksiyonlara neden olan ardından baharın alerjisi, polenlerin artmasıyla ortaya kimyasalların üretimine yol açar. Bahar alerjisine gelmesiyle birlikte çıkan alerjik rahatsızlıklar arasında yol açan etkenlerden bir diğeri de küf sporlarıdır. Myer alıyor. Daha çok burun çekme ve hapşırma nö- Olgun mantarlarda bulunan ve aynı polenler gibi hava ısınmaya, doğa canlanmaya başlıyor. betleri gibi belirtilerle kendini gösteren bahar aler- atmosferde yayılan küf sporları da sonbaharla bir- jileri arasında en yaygın olarak bilineni ise saman likte, özellikle ilkbaharda alerji belirtilerini ortaya Ağaçlar çiçekleniyor, nezlesi. Havaların ısınması ve baharın gelmesiyle çıkaran nedenler arasında yer alır. çimenler yemyeşil birlikte artan bahar alerjisi vakaları, ciddi bir rahat- oluyor, çiçekler sızlık olmamasına rağmen yaşam şeklini olumsuz ALERJİ BELİRTİLERİ etkilediği için alerjik sorunları olan birçok kişi için Hapşırma, aksırma, burun tıkanıklığı, burunda açıyor. Bazı insanlar sıkıntılara yol açıyor. akıntı, burunda ve yumuşak damakta kaşıntı gibi mevsim değişikliğinin şikâyetler bahar alerjisinin başlıca belirtileridir. Bu farkına varmazken, BAHAR ALERJİSİ NEDENİ bulgular bahar aylarında daha da artar. Bu yüzden Ağaçların ve bitkilerin çiçek açmasıyla birlikte ba- halk arasında “Bahar nezlesi, bahar alerjisi, saman bazılarında baharla har mevsiminde alerjik reaksiyonlara sebep olabi- nezlesi” gibi isimler kullanılır. Bunların haricinde birlikte hapşırık, lecek yoğunlukta polenler atmosfere yayılır. Polen- gözlerde yanma, sulanma, kızarma ve kaşıntı da burun-göz akıntıları ler aynı türlerdeki bitkilerin döllenmesi için çiçekler, belirgindir. Burun tıkanıklıklarının devam etmesi çimenler ya da yabani otlar tarafından üretilen çok nedeniyle gece uyku düzeni bozulur. Gündüz olan yani bahar alerjisi ince çiçek tozlarıdır. Ancak bazılarımız için polen, sık hapşırma, burun kaşıntısı ve gözlerde yan- şikayetleri başlıyor. nefes aldığımızda bağışıklık sisteminde yabancı bir ma-sulanma ciddi konsantrasyon bozukluklarına

60 BAHAR NEZLESİ KİMLERİ TEHDİT EDİYOR? Bahar nezlesi, “atopik” dediğimiz çevresel alerjenlere karşı duyarlılığı olan kişileri etkiler. Yapılan araştırmalara göre, anne veya babası alerjik olan çocuklarda alerjiye rastlanma ihtimali yüzde 30, her iki ebeveyni alerjik olan çocuklarda alerjiye rastlanma oranı yüzde 60’tır. Çocuklarda bahar alerjisi teşhisi koymak için ise biraz beklemek gerekir. İki yaşından küçük çocuklara bu teşhisi koymak yanıltıcı olabileceğinden çocuğun en az iki bahar mevsimi geçirmesi öneriliyor. yol açar. Çocuklarda okul başarısı düşer. Devamlı ve tozları toplaması sebebiyle yaşam alanlarınızı burun kaşıma nedeniyle “Alerji selamı” denen bur- elektrik süpürgesiyle temizleyin. Ancak sıradan bir nu önden arkaya ovalama hareketi çok tipik olarak elektrik süpürgesi toz kaldıracağı için hepa filtrey- görülür. Bunun dışında burun tıkanıklığı nedeniyle, le donatılmış olmasına dikkat edin. Ayrıca temizlik gözaltı kapaklarında devamlı bir morluk vardır. De- esnasında maske kullanmayı ihmal etmeyin. Kuru vamlı alerjik reaksiyon ve burun akıntısı, bilhassa bezle silinen yüzeylerde alerjenlerin yayılma ihti- geceleri geniz akıntısı ve öksürüklere sebep olur. mali yüksek olacağından, mobilya ve rafların tozla- rını alırken nemli ve temiz bir bez kullanın. KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI? Polen alerjilerine bağlı astım ve alerjik nezle ise Eğer bahar alerjisine sahipseniz, bu sorundan ta- ilaçla tedavi edilir. Bunun için de hem polen mevsi- mamen kurtulmanız imkansız. Ancak alacağız ba- minde yakınmaların ortaya çıkmasını önleyici koru- sit önlemlerle alerjinin sebep olduğu rahatsızlıkları, yucu hem de yakınmaları ortadan kaldıran kurtarıcı hafif şekliyle atlatmanız da mümkün. ilaçlar kullanılır. Sıklıkla polen dönemi süresince Öncelikle polenlerin çok yüksek olduğu zamanlar- tedavi almak yeterlidir. da, kapalı ortamlarda bulunun. Özellikle sabahları Polen alerjisine bağlı astım ve alerjik nezleye karşı polen sayısının yüksek olması sebebiyle dışarı- polen aşısının da bir tedavi yöntemi olarak uygula- ya çıkmaktan mümkün olduğunca kaçının. Bahar nabilir. Aşı kesinlikle uygun ilaç tedavisine rağmen aylarında alerjenlerden uzak durmak için kapı ve kontrol altına alınamayan hastalarda düşünülmeli, pencereleri çok fazla açmayın. Ortamdaki havayı kullanılıp kullanılamayacağına da alerji uzmanları temizlemek için bu mevsimlerde bir hava temizle- karar vermelidir. yici kullanmaya özen gösterin. Islak saçların polen- Alerjik nezlesi olan çocuklarda astım gelişme riski ol- leri toplayan bir etkiye sahip olması sebebiyle, dı- duğundan, ailelerin çocukların yakınmalarına duyarlı şarı çıkmadan önce saçlarınızı kurutun. Haftada iki ve dikkatli olması gerekir. Çünkü alerjik nezle uygun kez halılarda ve raflarda hapsolan polenleri, küfleri şekilde tedavi edildiğinde astım riski de azaltılabilir.

Hapşırma, aksırma, burun tıkanıklığı, burunda akıntı, burunda ve yumuşak damakta kaşıntı gibi şikâyetler bahar alerjisinin başlıca belirtileridir. Bu bulgular bahar aylarında daha da artar. Bu yüzden halk arasında ‘Bahar nezlesi, bahar alerjisi, saman nezlesi’ gibi isimler kullanılır.

61 KÜLTÜR SANAT

TİYATRO KONSER

TEK KİŞİLİK ŞEHİR KİTARO Behiç Ak’ın ödüllü oyunu “Tek Kişilik Şehir tiyatro seyircisiyle 1980’li yıllarda TRT’de de yayınlanan İpek Yolu buluşuyor. Komik ve absürt bir kâbus senaryosu olan Tek belgeseline bestelediği müziklerle Türkiye’de Kişilik Şehir, ancak tek kişilik yaşanabilen bir şehirde geçiyor. milyonların aklında yer etmeyi başaran Altın Küre ve Şehrin sakinleri, kendine ve kendi benliğini çevreleyen her şeye Grammy ödüllü, new age ve dünya müziğinin öncü ismi yabancılaşmıştır; iletişim çağında iletişimsizliği, konfor içinde Kitaro, ilk kez Türkiye’de. Etnik ve elektronik öğeleri rahatsızlığı, kalabalıklar arasında yalnızlığı, mutluluğun içinde bir araya getiren, yenilikçi müziğiyle dünyanın dört mutsuzluğu yaşarlar. Yıllardır yazışan iki internet arkadaşı, bir yanındaki dinleyenleri derin ve ruhani yolculuğa terk edilmiş ve bomboş bir intihar kulesine dönüşmüş çıkaran efsanevi müzisyen Kitaro’ya bu eşsiz etkinlikte gökdelenlerden birinde buluşmaya karar verir ve oyun başlar. özel bir orkestra eşlik edecek.

Yer: Trump Kültür ve Gösteri Merkezi Yer: KüçükÇiftlik Park, İstanbul Tarih: 20 Mayıs 2017 Tarih: 13 Mayıs 2017

SERGİ

FEYHAMAN DURAN-İKI DÜNYA ARASINDA “Feyhaman Duran-İki Dünya Arasında” isimli sergi, Osmanlı İmparatorluğu’ndan cumhuriyete geçiş sürecinin izlerini yansıtan sanat pratiğinin izinde, söz konusu dönemin tüm çatışma ve gelişmelerini gözler önüne seriyor. Paris’teki eğitimi sırasında etkisi altına girdiği empresyonistlerden hareketle, tuvalini alıp şehrin farklı bölgelerinde resim yapmayı alışkanlık haline getiren Feyhaman Duran’ın Süleymaniye, Boğaz ve Adalar’ı tasvir ettiği peyzajları İstanbul tarihine toplu bir bakışı mümkün kılıyor. Duran, tüm yaşamı boyunca Doğu ile Batı’yı aynı anda deneyimlemesinin etkilerini eserlerine yansıtmış bir sanatçı. Cumhuriyet Türkiyesi’nde portrelere duyulan ihtiyaç nedeniyle en çok bu alandaki işleriyle anılan sanatçı aynı zamanda natürmort, peyzaj gibi farklı türlerde de aynı üretkenlikte eser vermiştir. Portrelerinin yanı sıra, Paris’teki eğitimi sırasında ilk kez canlı modelden çalıştığı nü eserleri, farklı bölge ve mekânları tasvir ettiği peyzajları ve hat kompozisyonlarının obje olarak yer aldığı natürmortları da sanatçının farklı türlerdeki çalışmalarının günışığına çıkartılması hedefiyle sergideki yerini alıyor.

Yer: Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Tarih: 12 Ocak-30 Temmuz 2017

62 ASTROLOJİ

KOÇ (21 Mart - 19 Nisan) TERAZİ (23 Eylül - 22 Ekim) Hadi yine Merkür’e dua edin, işleriniz açılıyor. Mayıs ayında gökyüzü Perşembe Pazarı gibi Neden? Çünkü Merkür ileri hareketine olacak, Merkür oraya Akrep Takımyıldızı başlıyor ve sonuçlanmayan işlerinizde bir bir buraya derken siz ne olacaksınız Sevgili sonuç alacaksınız. Peki, bu ne demek? Para Teraziler? Sizi kim görecek? İkramiye işi demek yahu, ne demek olacak… vardı, ne oldu o konu? 23 Mayıs’a dikkat…

BOĞA (20 Nisan - 20 Mayıs) AKREP (23 Ekim - 21 Kasım) Sevgili Boğalar, hani şu bir türlü hallolmayan Bu ay sizin ayınız olacak Akrepler, raporlar var ya, işte onlar Mayıs ayında da kendinizi gösterin ve kontrolü ele alın. rafta kalmaya devam edebilir. Bir gidip Akrep burcu Dolunayı da geleceğe sorsanız hâlbuki değil mi? Hem Merkür’e de bakış açınıza heyecan katacak. Tabii bel bağlamayın bu kadar, mucize yaratmak katmayabilir de, koskoca kozmos bu için ısrarcı olmalısınız. ne yapacağı belli mi olur?

İKİZLER (21 Mayıs - 21 Haziran) YAY (22 Kasım - 21 Aralık) Siz sakin bir hayat düşlüyor olabilirsiniz ama Sevgili Yaylar, Mayıs ayı iş hayatınızda tempo yükselecek, bizden söylemesi. Akrep yaşanacak şanslı gelişmeleri müjdeliyor. burcu Dolunayı mı olacakmış, ne olacakmış Uzun zamandır sürüncemede olan işler bunları boş verin, işinizi kendiniz görün bu ay tatlıya bağlanacak. Patron mutlu siz artık. Yıl ortası yaklaşıyor, Hayati beygiller o mutlu, daha ne olsun. raporu yakında sormaya başlar!

YENGEÇ (22 Haziran - 22 Temmuz) OĞLAK (22 Aralık - 19 Ocak) Bu ayki zodyakta da ne hikmetse hep iş Mayıs ayında Oğlakların kişisel ilişkileri ile ilgili konular ön planda! Mayıs ayında iş mükemmel giderken iş dünyalarındaki hayatınız ön planda olacak, geçen 12 yılda ilişkileri biraz çalkantılı olabilir. Allah’tan olduğu gibi. Merkür’ün peşine takılıp yeni Akrep burcu Dolunayı sizi önceden uyaracak amaçlar peşine düşmeyin, ay sonunda Plüton da nasıl uyaracak onu biz de bilmiyoruz. Artık ve Satürn de işin içine girecek haberiniz olsun. içinize falan mı doğacak, nasıl olacaksa…

ASLAN (23 Temmuz - 22 Ağustos) KOVA (20 Ocak - 18 Şubat) Sevgili Aslanlar, ay başında finansal bir Sevgili Kovalar, Mayıs ayı boyunca her gün başarı sizi bekliyor. Ama bu sizi gevşetmesin, dinamik, mutlu ve huzurlu olacaksınız. Erken iki ay sonra herkes tatile çıkacak, şimdiden yatıp erken kalkmanın, çayı şekersiz içmenin herkes plan yapıyor. O unutulan işler var ya faydaları hep bunlar. Ha, arada Merkür de hani, işte o işleri tatil aylarına bırakırsanız, ileri gidiyor, geri geliyor bunlar da güzel e siz tatile gidemezsiniz o zaman kuzum! hareketler tabi…

BAŞAK (23 Ağustos - 22 Eylül) BALIK (19 Şubat - 20 Mart) Artık işin kompetanı oldunuz, adilane Sevgili Balıklar, bu ay işinizle ilgili konularda yaklaşımınız size avantaj sağlamaya devam fikirleriniz kabul görecek ve planlarınızla edecek. Merkür ileri giderken, artık nereye ilgili destek alacaksınız. Ayın ilk günlerinde gidiyorsa, iletişim evinizi de aydınlatacakmış. başarılı finansal sonuçlar alacak, yeni Bu iyi mi kötü mü orasını bilemem, insanlar tanıyacaksınız. Sevinmeyin hemen, internette öyle yazıyor. daha çok iş sizi bekliyor demeye çalışıyorum.

63 BULMACA

Nakliyat, Görevi olan Çamlarda, transport bir işi özürsüz Deste sayısı içinde tohum Sicilya’da Uluslararası Konut, hane yapmamak bulunan bir yanardağ Çalışma Karadeniz’in korunak, koza Örgütü Resimdeki büyük Bir terzi Akıl Bir işte başarısız (kısaca) ünlü oyuncu limanlarından biri malzemesi Çiçek tozu kimse ve yönetmen

Yanardağın püskürttüğü Güney Afrika’da devlet

Munis Faik ……. Güneş şair ve yazar Fosforoğlu Tiyatro ve Razı olma, Okyanusların sinema isteme çok derin yeri oyuncumuz

Yarı ıslak, yarı Bir bulunma nemli toprak hali eki Kürekle Özdemir Asaf yürütülen hafif (soyadı) bir tekne

Karşılıklı Kapçık yapılan okuma meyve İnce perde veya örtü Kırmızı

Tırpana En büyük, balığı en yüksek Çinakoptan biraz Avusturya’- büyük lüfer nın plaka imi

Ajan, çaşıt Bir tür yağmur Bir soru kuşu, eki su tavuğu

Lahza Bir çoğul Birleşik eki Arap Deniz Sodyum’un Emirlikleri ataşesi simgesi (kısaca)

Libya’nın plaka imi Nazım Su, ma Hikmet’in Kuru ve soyadı Ödenti, kesenek gevrek ses

Dişi deve Kadın edebiyatçı

Brezilyalı milli bir futbolcu Borazan sesi

Şöhret, ün Rusça’da Açık, evet Balıkesir’in Çevreyi dolaşıp, ortada, bir ilçesi gözden geçirme meydanda Yemek

Karmaşık İki ya da daha Ünlü grup çok sözcükten Elçilik Mazhar Fuat oluşan söz uzmanı Özkan (kısa) öbeği

Esnasında Yaban armudu Tasvip etme Almanya’nın Evcil bir plaka imi Yüksekçe yer geyik

Sümer toprak Namus tanrısı Hatalı Eskrimde pul kullanılan kılıç

Bir nesnenin Şikar aynı doğrultuda Dolayısı ile yer değiştirmesi anlatma, Anahtar Mali’nin kinaye plaka imi

Metal Finlandiya’da saplama bir göl Çin Kakım satrancı

Bir şeyi bulunduğu İnsan ve yük yerden Milattan taşımaya yarayan koparmak Önce büyük deniz (kısaca) taşıtı Genişlik

Bir yerden bir Milattan yere yük veya Astatin’in Sonra posta taşıyan simgesi (kısaca) şirket

Bulmacanın çözümünü; www.ceynak.com.tr/bulmaca/bulmaca2.pdf adresinde bulabilirsiniz.

64