W numerze: • Kolejna sesja za nami...... 3 • Droga, woda, oświetlenie...... 3 • Jak bawić się z dzieckiem, aby w przyszłości osiągało sukcesy w nauce ...... 4 • V Święto ziemi koprzywnickiej...... 5 • Potrawy kulinarne sandomierszczyzny...... 6 Miesięcznik społeczno-kulturalny Miasta i Gminy nr 1 (1) 2007 r. • Ze szkolnego podwórka....8

Szanowni Państwo! EGZEMPLARZ BEZPŁATNY Drodzy Czytelnicy! Marek Jońca Z nieukrywaną satysfakcją oddajemy Państwu do rąk pierwszy numer miesięcznika społeczno - kulturalnego „Koprzywnickie Pej- Burmistrz Miasta i Gminy Koprzywnica zaże”. Mam nadzieję, że miesięcznik ten spełni Państwa oczekiwania Urodzony w 1950 r. w Zbigniewicach. Mgr inż. Absolwent poprzez publikacje najnowszych wiadomości z terenu miasta i gmi- Wydziału Rolnego (specjalność agrobiznes i ochrona środo- ny Koprzywnica. Poruszać w nim będziemy gorące tematy – takie wiska) Akademii Rolniczej w Lublinie. jak rozwój Gminy – towarzyszyć będziemy Burmistrzowi i pracow- nikom Urzędu Miasta i Gminy Koprzywnica, jak również Przewod- Żona Janina – technik ekonomista niczącemu Rady Gminy i Radnym, w ich pracy codziennej, od nich prowadzi 5 hektarowe gospodarstwo zależeć będzie jak Gmina i Koprzywnica wyglądać będą za cztery rolne. Synowie Piotr i Paweł ukończyli lata. Przedstawimy Państwu sylwetki wszystkich osób, które piastują wydział budownictwa Politechniki Lu- najważniejsze stanowiska na naszym terenie, aby przybliżyć ich po- belskiej. Od marca do listopada 2006 r. stacie i poznać ich plany działania. pełnił funkcję Dyrektora Kopalni Siarki Nie zapomnimy o dzieciach i młodzieży, tym bardziej, że człon „Machów” w Tarnobrzegu. kolegium redakcyjnego stanowią ludzie młodzi – uczniowie ko- Radny Rady Miejskiej w Koprzywnicy przywnickich szkół. Pamiętać będziemy o poradnictwie rolniczym, nieprzerwalnie od 1990 r., w latach 1994 1998 przypominać będziemy zapomniane przepisy kulinarne, charaktery- pełnił funkcję Przewodniczącego Rady Gminy styczne dla rejonu Koprzywnicy, folklor i stare tradycje. Koprzywnica. Chcielibyśmy Państwu przybliżyć drużyny piłkarskie z Ko- Autor wielu opracowań naukowych dotyczą- przywnicy i Zbydniowa, jak również osiągnięcia dzieci i młodzieży cych metod rekultywacji terenów zdegradowanych w rozgrywkach szkolnych. Liczymy, że uda nam się nawiązać stałą działalnością przemysłową, w tym dotyczących od- współpracę z działaczami obu drużyn piłkarskich i nauczycielami twarzania środowiska glebowego. W swoim dorobku wychowania fizycznego ze szkół w celu pozyskania najświeższych posiada szereg publikacji dotyczących odnawialnych informacji sportowych. źródeł energii, głównie roślin agroenergetycznych. Pierwszy numer powstawał w nietypowych warunkach. Byliśmy gotowi do druku w połowie czerwca, lecz przeciągająca się rejestra- cja sądowa spowodowała, że część materiałów zdezaktualizowała się i musieliśmy je zastąpić innymi artykułami, część artykułów nale- żało uaktualnić. Proszę nam wybaczyć, że w tym numerze będziecie Państwo czytać materiały z sesji UM, która odbyła się 29 maja br. Chcemy jednak przedstawić sprawozdania z każdej sesji, na której WYWIAD będziemy. Myślę, że od następnego numeru będziemy już na bieżą- co informować Państwa o problematyce z terenu naszej Gminy. Z BURMISTRZEM MIASTA I GMINY KOPRZYWNICA Serdecznie zapraszamy czytelników do zgłaszania tematów, któ- re Waszym zdaniem należy poruszyć w następnych numerach nasze- - PANEM MARKIEM JOŃCĄ go miesięcznika. Gorąco zapraszamy do współpracy w redagowaniu Marta Ordon: Okres ośmiu mie- chodzi o rozwój miasta i obszarów poszukiwań skutecznych sposobów „Koprzywnickich Pejzaży”. Kolegium redakcyjne spotyka się w każ- sięcy to dość krótki czas, może Pan wiejskich w latach 2007-13 a nawet rozwiązywania naszych samorządo- dy wtorek o godzinie 16.00 w budynku Miejsko Gminnego Ośrodka nam jednak wymienić działania pod- do 2020, uwzględniają one strate- wych problemów. Wiele z nich uda- Kultury i Sportu w Koprzywnicy. Oczekujemy również na telefony, jęte przez Pana na rzecz gminy? giczne przedsięwzięcia, które już ło się pozytywnie załatwić. Pierwsze których numery przedstawiamy w stopce redakcyjnej. są zaplanowane bądź, które będą półrocze br. to generalne sprzątanie Głęboko wierzymy, jako zespół redakcyjny, że od miesiąca sierp- Marek Jońca: Istotnie, osiem mie- zaplanowane w następnych latach. gminy, likwidacja dzikich wysypisk, nia systematycznie w miesięcznych odstępach będziemy gościć w sięcy wydaje się okresem bardzo krót- Te dokumenty stanowią podstawę których było i jest nadal bardzo dużo. Państwa domach, a lektura miesięcznika wszystkich nas do siebie kim, ale charakteryzującym się dużym do opracowania koncepcji i szcze- Dotychczas zlikwidowanych zosta- zbliży. Wiem na pewno – gazeta lokalna jest bardzo potrzebna, czy tempem pracy. Została przebudowa- gółowych projektów technicznych, ło 17 takich miejsc. Zwróciłem się będzie ciekawa, czy spełni oczekiwania mieszkańców? – myślę, że na i uaktualniona strategia rozwoju a także podstawę starania się o środki z prośbą i apelem do mieszkańców tak, choć najlepszym jurorem są jej czytelnicy i to Wy Państwo zade- gminy, zmieniony i dostosowany do finansowe z funduszy Unii Europej- naszej gminy o nadanie tym działa- cydujecie jak długo będziemy na rynku czytelniczym. możliwości finansowych gminy plan skiej. Te 8 miesięcy mojego burmi- niom absolutnego priorytetu poprzez rozwoju lokalnego. Opracowany zo- strzowania to rozpoznanie wielu waż- włączenie się w porządkowanie na- Serdecznie pozdrawiam i życzę przyjemnej lektury. stał lokalny plan rewitalizacji obsza- nych ludzkich spraw i problemów, szych obejść, posesji a także terenów Redaktor naczelny Janusz Czapla. rów miejskich Miasta Koprzywnica głównie pierwszej potrzeby, które bezpośrednio przyległych do dróg. na lata 2007-2013 i przekazany do poprawiają i ułatwiają życie wielu Zwracam się jeszcze raz o poszano- społecznej oceny. Na najbliższej sesji mieszkańcom naszej gminny, a także wanie przyrody, o zwiększenie troski ten podstawowy dokument zostanie sporządzenie swoistej inwentaryzacji o ochronę środowiska oraz o estetykę przedstawiony Radzie, która podej- zadań i przedsięwzięć, które muszą i piękno naszego miasta i gminy. Wy- mie stosowną uchwałę. W końcowej być wykonane w najbliższym cza- rażam wdzięczność i chcę wszystkim, Sośniczany fazie opracowania jest projekt zało- sie. Ten okres obfitował w dziesiątki którzy pozytywnie odpowiedzieli na Sośniczany. Jedno z wielu niezwykłych miejsc, żeń planu energetycznego dla Miasta spotkań i wyjazdów, szkoleń i szuka- ten apel BARDZO SERDECZNIE PO- i Gminy Koprzywnica. Wszystkie te nia kontaktów, mających na celu nie DZIĘKOWAĆ. mające w sobie niezapomnianą magię. Klimat tej dokumenty są bardzo ważne jeśli tylko wzbogacanie wiedzy ale także c.d. na str.2 miejscowości tworzą między innymi stare, zabyt- kowe kapliczki, przedstawiające np:. Matkę Boską, oraz krzyż. Stoją one w całej wsi przy wielu dro- roku. Na figurze widnieje napis „Ku czci i chwale stojąca obok posesji p. Daniela Krzemienia, gach prowadzących do Sośniczan. Panu Bogu krzyż ustawili Franciszek i Katarzyna jednak o ich pochodzeniu brak informa- Przez wiele, lat odprawiane przy nich były Kwaski” Jest ona jedną z najczęściej odwiedzanych cji. majowe i czerwcowe nabożeństwa. Po dziś dzień figur w Sośniczanach. Wiele tych zabytków zostało znisz- zachowała się ta tradycja. Gdy zaczyna się maj lu- Na tzw. „Spławach” stoi drewniana kapliczka. czonych. Ludzie chcąc prze- dzie z wioski dekorują figury, aby potem codzien- Wiadomo, że renowacji dokonali w 1996 roku pań- prowadzić renowację, czę- nie śpiewać przy nich pieśni i modlić się. stwo Legwantowie. Na krzyżu umieszczono tablicz- sto nieumyślnie pogarszali Najstarszą z figur sośniczańskich jest stoją- kę z napisem „Matko Bądź z Nami” stan figurek. Np. malowali ca przy drodze głównej ( - Kraków Kolejna figura znajduje się na „Mieszkiem”. Więk- je wapnem, czy ścierali ) figura przedstawiająca Matkę Bożą. Ufundo- szość napisów jest nieczytelna, lecz gdyby lepiej się powierzchnię w celu po- wana w 1888 r. przez Franciszkę i Jana Żoł- przyjrzeć, widać słowa „Niech będzie pochwalony zbycia się starej farby. Przez nowskoch. Co roku zbierane są fundusze Jezus Chrystus” Ufundowali ją Józef i Józefa Siudako- to większość napisów jest na restaurację i renowację tego zabytku. wie w 1924 r. teraz nieczytelna. Krzyż stojący nieopodal ronda w So- W Sośniczanach znajdują się jeszcze krzyż przy Anna Sulicka śniczanach postawiono 6 kwietnia 1892 polnej drodze prowadzącej na „Budkę” oraz figura 2 Koprzywnickie pejzaże c.d. ze str.1 azbestowych, których jest jeszcze samorządu lokalnego. Od początku więc pod rozwagę mieszkańcom czy które zabezpieczone są hipotecz- Z zadań ważnych, głównie go- wiele kilometrów w samej Koprzyw- jego istnienia byłem radnym, przez tworzenie nowych wysypisk ma sens nie o olbrzymich zobowiązaniach spodarczych, inwestycyjnych i re- nicy ale także w Krzcinie. Ważne jest jedną kadencję przewodniczącym i czy nie lepiej przeznaczyć te pie- wobec wierzycieli – banku, gminy, montowych podjętych zostało wie- tu współdziałanie z Kopalnią Siarki w rady, poznałem więc problemy ludzi niądze na inne cele np. na budowę telekomunikacji czy zakładu energe- le przedsięwzięć, które znacząco Machowie, aby w ramach rekultywa- ale jednocześnie wiele z tych proble- chodników. Mamy przecież okropne tycznego. Te tereny to „popomowskie wzbogacą gminę w infrastrukturę cji wyrobiska w Piasecznie uregulo- mów wiem jak rozwiązać czerpiąc wysypisko w Koprzywnicy, funkcjo- pobojowisko” w Błoniu, które przez oraz poprawią warunki komunika- wana została też gospodarka wodno mądrość i doświadczenie właśnie od nujące przez wiele lat jako tymcza- poprzednie lata uległy totalnej de- cyjne. Wreszcie po wielu latach uda- – ściekowa na terenach nadwiślań- ludzi. Stąd podjąłem taką decyzję, sowy punkt gromadzenia odpadów, gradacji i niestety nie uczyniono nic ło się połączyć drogami asfaltowymi skich w naszej gminie. Ten program aby zmierzyć się z tym wyborczym z którym dotychczas nie poradzono w kierunku odwrócenie tych nega- z sąsiednimi gminami Samborcem obejmuje m.in. wykonanie na tym wyzwaniem, przekonując do swo- sobie. Jego likwidacja stanowi wielki tywnych tendencji. Po uregulowaniu i Klimontowem. Ogłoszonych zosta- terenie sieci rowów melioracyjnych, jego programu ale i do partii, z któ- problem, który pochłonie ogromne stanu prawnego a wierzę, że niedługo ło i rozstrzygniętych wiele przetar- przepompownie, kanalizację, wy- rej startowałem. Nie były to więc środki. Szukam więc takich rozwią- to nastąpi, podejmiemy starania aby gów na budowę i odbudowę dróg, mianę wodnej instalacji azbestowej względy finansowe, spodziewane zań, które pozwolą chociaż w części te tereny objęte zostały statusem spe- które są już realizowane i w najbliż- oraz infrastrukturę drogową. Na ten zaszczyty ale oddanie się pracy i za- sfinansować to zadanie ze środków cjalnej strefy ekonomicznej. Stworzo- szym czasie będą zrealizowane. Od- cel są zabezpieczone środki z Fun- angażowaniu na rzecz środowiska poza budżetowych. Co zaś się tyczy ne zostaną w ten sposób warunki, któ- budowano i położono nawierzchnię duszu Spójności, z budżetu państwa lokalnego. Za okazane mi zaufanie koprzywnickiego zalewu to nadszedł re ułatwią potencjalnym inwestorom asfaltową na nowych odcinkach dróg i z Narodowego Funduszu Ochrony WSZYSTKIM BARDZO PIĘKNIE już czas by ten problem rozwiązać w powstanie nowych zakładów pracy powiatowych Świężyce – Skotniki Środowiska i Gospodarki Wodnej. DZIĘKUJĘ. sposób kompleksowy. Potrzebą chwi- o charakterze rolno – spożywczym i – Borek Klimontowski. Jeśli chodzi o ujęcia wody do celów li jest opracowanie szczegółowego bazujących na surowcach z miejsco- Wykonano drogę dojazdową do sa- rolniczych, sadowniczych niestety M.O.: Mówiliśmy na początku planu zagospodarowania zalewu wych upraw. To również kolejne 80 dów w Kamieńcu i Śwężycach oraz ta dziedzina jest mocno zaniedbana o tym co Pan już zrobił i co zrobić i nadania mu charakteru rekreacyj- – 100 miejsc pracy. Mam nadzieję, że drogę gminną z nawierzchnią asfalto- i wymaga szybkiej naprawy. Potrzeby zamierza ale jak wiadomo potrzeb- no – wypoczynkowego. Konieczna wiele młodych ludzi wyróżniających wą w Beszycach. W najbliższym cza- rolników w tym zakresie są olbrzymie ne są pieniądze ,skąd one pochodzą jest zmiana podejścia do własności się swoją inwencją twórczą, zdolno- sie wykonane zostaną dalsze odcinki zwłaszcza, że bardzo dynamicznie czy gmina korzysta z funduszy UE? gruntów otaczających zalew. Ten ściami wykorzysta tę szansę i będą zarówno na drogach powiatowych, rozwija się sadownictwo i warzyw- Może Pan nam podać jakieś kon- zalew musi żyć, jest on szansą dla chcieli mieszkać, i pracować w swo- gminnych jak i dojazdowych do pól nictwo. Wiele odwierconych dawno kretne liczby? Koprzywnicy, musi przyciągać spo- jej „Małej Ojczyźnie.” Na dzień o łącznej długości ponad 5 km. Od- temu studni jest po prostu nieczyn- łeczeństwo a zwłaszcza młodzież. dzisiejszy gmina jedynie łagodzi ten budowane zostaną także drogi, które nych, wiele jest zamulonych i za- M.J.: Zadania, które są realizo- Złożony został wstępny wniosek do ból bezrobocia dając możliwości uległy znaczącej degradacji i znisz- szlamionych tlenkami żelaza, ogra- wane finansowane są z budżetu Regionalnego Programu Operacyjne- odbywania stażów, przyuczenia do czeniu po klęskach powodziowych niczające ich wydajność. Niewiele gminy. Na wiele zadań jednak gmi- go Województwa Świętokrzyskiego zawodu, prac interwencyjnych czy m.in. w Sośniczanach i Dmosicach. jest ujęć powierzchniowych a te, na otrzymaliśmy dofinansowanie od o środki na modernizację zbiornika robót publicznych. W tym roku z tej W końcowej fazie opracowania jest które są też wymagają modernizacji. Wojewody np. na odbudowę dróg w wodnego wraz z adaptacją otoczenia formy krótko okresowego zatrudnie- dokumentacja techniczna na budo- W tym roku odbudowane zostało ramach usuwania skutków powodzi, na cele rekreacyjno-sportowe. Pro- nia skorzysta ponad 50 osób. Moim wę dwóch świetlic wiejskich w Be- ujęcie powierzchniowe w Łukowcu czy też od Marszałka Województwa blem zagospodarowania zbiornika jednak marzeniem jest aby młodzi szycach i Dmosicach, jest też prawie oraz odwiercona nowa studnia w Świętokrzyskiego na odbudowę dróg zawarty został w lokalnym Programie ludzie znaleźli tu w naszej gminie gotowy projekt adaptacji byłego bu- Krzcinie. Mam świadomość, że jest dojazdowych do pól. Otrzymaliśmy Rewitalizacji Obszarów Miejskich sens działania, wykorzystując zdoby- dynku GRN w Niedźwicach, który to o wiele za mało, w następnych pomoc od Wojewody na „dosprzęto- Koprzywnicy, gdzie przewiduje się tą wiedzę i zdolności do tworzenia jest bardzo zdewastowany na warsz- latach w tym zakresie musi nastąpić wienie” straży pożarnej. Jeśli chodzi jego przekazanie społeczeństwu. coraz bardziej szlachetnych wartości. taty terapii zajęciowej. zdecydowana poprawa. Wiele uwag o przyszłość to trudno sobie wyobra- Zbiornik ten ma szansę stać się Zachęcam do aktywności społecznej mieszkańcy wnosili o brakach w zić, aby planując tak wiele zadań do miejscem rekreacji i wypoczynku, i wiem na pewno, że na terenie na- M. O.: Panie Burmistrzu, to rze- oświetleniu ulicznym, podnosili pro- zrealizowania nie starać się o środki znajduje się na szlaku turystycznym szej gminy mieszka wiele młodych czywiście imponująca lista przedsię- blem nierównego ich traktowania. z funduszy strukturalnych UE. Liczy- i do takich zadań zostanie dosto- fantastycznych ludzi. Jest miejsce dla wzięć a co z kanalizacją, poprawą Wyłoniona firma w drodze przetargu my bardzo na te środki, są one wielką sowany z całą infrastrukturą: pola każdego kto zechce współpracować jakości wody i kiepskim jej ciśnie- już w tym roku zainstalowała ponad szansą na rozwój miasta i gminy Ko- namiotowe, baza gastronomiczna, oraz brać udział w przemianach jakie niem. Sadownicy narzekają na brak dwa kilometry przewodów elek- przywnica. Właśnie w tym celu czy- noclegowa. Wyobrażamy sobie, ze tu w gminie zachodzą. wody do celów chemizacji. trycznych w różnych sołectwach, do nimy tak wiele starań i zabiegów aby będzie to również centrum letniego których podłączonych zostało ponad przygotować potrzebną dokumen- życia towarzyskiego mieszkańców. M.O.: Jak się Panu współpracuje M.J.: To jest wszystko niestety 30 nowych lamp. Dalsze będą insta- tację, w oparciu o którą opracowy- Bardzo aktywnie działa Koło Węd- z Radą Miast i Gminy Koprzywnica? gorzką prawdą. Są to niezwykle waż- lowane w okresie późniejszym, bo wane i składane są wstępne wnioski karskie, które w znaczącej części ne i konieczne tematy do załatwienia takie poprostu są potrzeby. Trzeba określające zadania i potrzebne środ- przejęło ciężar utrzymania porząd- M.J.: Powiem tak, docieramy się w najbliższych latach. Do tej listy jednak pamiętać o kosztach. W tym ki. Czasu jest niewiele, dlatego bar- ku i bezpieczeństwa nad zalewem. nawzajem. Myślę, że powoli znikają przedsięwzięć, które już zostały uru- celu zamontowane zostały liczniki dzo się śpieszymy aby zdążyć ze sto- Koło to bardzo pięknie aktywizuje uprzedzenia, że jest coraz więcej chomione chcę dołożyć te, o które dwutaryfowe, co powinno skutko- sownymi dokumentami. Do tej pory się w organizację różnego rodzaju zaufania. Nie jestem osobą nową pani zapytała. Otóż rozstrzygnięty wać mniejszymi kosztami za energię. złożonych zostało 8 wstępnych pro- konkursów i zawodów wędkarskich w środowisku samorządowym, od został przetarg na opracowanie pro- To spowodowało, że wydłużony zo- jektów do Europejskiego Funduszu dla dzieci i młodzieży. Jest współor- pierwszych chwil jego powstania jektu technicznego na odbudowę stał czas oświetlenia nocnego do go- Rozwoju Regionalnego i Funduszu ganizatorem urządzenia kąpieliska, włączyłem się w nurt demokratycz- i rozbudowę oczyszczalni ścieków w dziny 24.00, a w zamyśle jest dalsze Nowerskiego oraz opracowywana nad jego bezpieczeństwem czuwać nych przemian będąc przez wiele lat Koprzywnicy. Dokumentację opra- wydłużanie, ważne są opinie miesz- jest karta potencjalnego przedsię- będą zatrudnieni ratownicy. radnym i z radnymi zwłaszcza tymi, cowuje jedno z biur projektowych w kańców w tym zakresie. wzięcia dużego projektu na budowę którzy kolejny raz wygrali wybory Lublinie. Obecna 15-letnia oczysz- kanalizacji w ramach ekologicznego M.O.: A co Pan chce zrobić dla współpracowałem. Nowi radni uczą czalnia jest już mocno wyeksploato- M.O.: Będąc dyrektorem tak związku gmin dorzecza Koprzywian- ludzi młodych, którzy chcą zostać się tej sztuki i powoli zdobywają ar- wana i o ograniczonej wydajności. dużego przedsiębiorstwa dlacze- ki do Funduszu Spójności. Z tego fun- w swoim miejscu urodzenia lecz kan wiedzy w tym zakresie. Potrzeb- Dostosowanie jej do standardów eu- go zrezygnował Pan z tej funkcji duszu sfinansowana zostanie również póki co z wiadomych przyczyn mają ne jest jednak stałe dokształcanie ropejskich wymaga gruntownej mo- na rzecz mniej lukratywnej posady rekultywacja wyrobiska piaseczań- na to niestety nikłe szanse? się, poznawanie przepisów prawa, dernizacji i wysokich nakładów. Zło- burmistrza? skiego oraz uregulowana zostanie potrzeba więcej zainteresowania żony został więc wstępny wniosek gospodarka wodno-ściekowa na te- M.J.: Szereg przedsięwzięć inwe- problemami gminy, więcej też me- do Europejskiego Funduszu Rozwoju M.J.: Będąc dyrektorem kopalni renach nadwiślańskich naszej gminy. stycyjnych, które w przyszłości będą rytorycznej dyskusji. Niedobrze się Regionalnego na dofinansowanie miałem do spełnienia pewną misję, To pierwszy etap i pierwsze wnioski, zrealizowane w gminie są ukierun- stało, a odnoszę takie wrażenie, że tego zadania. Poza tym ogłoszony którą zrealizowałem. Moje życie które zostały złożone w maju, przed kowane na powstanie nowych sta- pewna grupa radnych przyjęła po- został przetarg na opracowanie pro- wypełniają trzy ważne dziedziny, ro- nami kolejne projekty programu, któ- nowisk pracy głównie dla młodych, stawę opozycji, Już na samym starcie jektu na dokończenie budowy kana- dzina, praca zawodowa i działalność re będą uruchamiane jeszcze w tym dobrze przygotowanych ludzi. Jeśli poczułem ogromny niesmak z wy- lizacji w Koprzywnicy i budowę sieci społeczna. Właśnie im podporząd- roku, w latach następnych m.in. ten, czynimy starania o odbudowanie eliminowania części radnych z moż- kanalizacyjnej wraz z przyłączami kowałem swoje życie. Jeśli chodzi o których już wspominałem dotyczą- klasztornego zespołu pocysterskie- liwości sprawowania różnych funkcji dla Błonia i Sośniczan /etap I/ oraz o kwestię zawodową to poświęciłem cym rewitalizacji obszarów miejskich go z całą turystyczną infrastrukturą, w radzie, takie w pośpiechu skryte dla pozostałych miejscowości roz- się całkowicie pracy na rzecz ochrony miasta Koprzywnica. Jeśli zaś chodzi utworzenie zakładu leczniczo – opie- „układanie się”, zawłaszczanie funk- łożonych w czasie i podzielonych przyrody, ochrony środowiska i w tej o konkretne sumy to wstępne wnioski kuńczego, adaptowanie zniszczo- cji, rozdzielanie stanowisk „pod sto- na etapy. O środki finansowe na to dziedzinie mam ogromny dorobek. złożone zostały na kwotę12 mln, ale nych budynków na świetlice wiejskie łem” było delikatnie mówiąc niesto- ogromne przedsięwzięcie staramy Nigdy nie planowałem być dyrekto- to kropla w morzu potrzeb. Kolejne czy też warsztaty terapii zajęciowej sowne i pozostawiło do dziś pewne się w Funduszu Spójności. Jeśli cho- rem i zarządzać dużym przedsiębior- wnioski, które będą składane opie- to w polu widzenia są właśnie nowe zniesmaczenie. Takie podziały nigdy dzi o zaopatrzenie w wodę nieste- stwem. Tak jednak w życiu bywa, że wają na wartość ok. 20 mln. zł. Re- miejsca pracy nawet dla 50 specja- nic dobrego nie wróżą, są błędem ty wyraźnie odczuwa się jej braki czasem trzeba podjąć się trudnych alnie rzecz ujmując wierzę, że wiele listów z tych dziedzin. Warto więc i szkodzą samorządowi i gminie. szczególnie w okresie pory letniej wyzwań, a takim było zarządzanie z nich uda się zrealizować. zaangażować się w zakresie pilnego Przecież zgodnie i razem naprawdę i długotrwałej suszy. Jest wiele uwag przedsiębiorstwem. To była potrzeba włączenia tych inwestycji do planu można wiele dobrego uczynić dla i sygnałów od mieszkańców naszej chwili by przedsiębiorstwo wycią- M.O.: Wciąż ważnym proble- i czynić starania o środki w różnych gminy, dla naszych mieszkańców. gminy o bardzo słabym ciśnieniu lub gnąć z zapaści ekonomicznej i stwo- mem są dzikie wysypiska a także funduszach na ten cel. Chciałbym zaapelować o zgodę, jego zaniku. To poważny problem, rzyć warunki dla jego przyszłego roz- kwestia zagospodarowania terenu W naszej gminie są tereny, które o współpracę i zwrócić się proś- który wymaga natychmiastowych woju. Dlatego uważam, że to było „Zalewu Koprzywnickiego”. mogą stać się niezwykle atrakcyjne bą aby nie tracić energii na sprawy rozwiązań. Na dziś ten problem tylko moją misją, a odchodząc przekaza- dla przyszłych inwestorów. Mamy zbędne a ukierunkować ją dla dobra doraźnie został złagodzony poprzez łem kierowanie przedsiębiorstwem M.J.: Jeśli chodzi o ten pierw- własne tereny, ale również takie, gminy i jej mieszkańców. Wiele mo- wyłonienie w drodze przetargu do- ludziom młodym, merytorycznie szy problem wiele z tych wysypisk stawcy nowego zestawu pompowe- świetnie przygotowanym, wywo- zostało zlikwidowanych bodajże 17. Miesięcznik społęczno-kulturalny Miasta i Gminy Koprzywnica go, który został już zakupiony i jest dzącym się głównie z tego przedsię- Niestety jest to choroba społecz- Wydawca: Miejsko Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Koprzywnicy, Rynek 39, tel. 015 847 63 22, obecnie instalowany. Jednak docelo- biorstwa, którzy do tej pory nie mieli na naszych czasów. Oprócz tego, www.domkultury.koprzywnica.eu, Redaktor naczelny: Janusz Czapla tel. 505 785 514, Skład: wo należy myśleć o kompleksowych szansy na awans zawodowy. Działal- że usuwanie tych zgromadzonych Grafbit tel. 502 722 138, Druk: Echomedia , ul. Zakłądowa 50, Nakład: 1200 egz. Informacje do redakcji można nadsyłać na adres wydawcy. Redakcja nie zwraca materiałów rozwiązaniach włącznie z budową ność społeczna zajęła w moim życiu przez całe lata odpadów absorbuje niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów i redakcyjnego opra- nowego ujęcia wody wraz ze sta- ogromną przestrzeń czasową gdzie ludzi i sprzęt, sam wywóz przecież cowania tekstów zaakceptowanych do druku. Materiały nadesłane do redakcji nie mogą być cją uzdatniania i wymianą instalacji poświęciłem się głównie na rzecz bardzo dużo nas kosztuje, poddaje obciążone prawami osób trzecich. Koprzywnickie pejzaże Koprzywnickie pejzaże 3

żemy zyskać, ale wiele też przegrać i tracić. Warto więc przemyśleć w ja- kim kierunku pójść. M.O.: Czym był Pan zaskoczo- Kolejna sesja za nami… ny podczas wyborów? Ma Pan jakąś dewizę którą chce się Pan kierować 29 maja 2007 roku w Urzędzie Miasta i Gminy w Koprzywnicy odbyła się sesja, na której było obecnych około 35 osób. przez całą swoją kadencję? Spotkanie rozpoczął przewodniczący rady – pan Stanisław Pawlik, przywitał zebranych oraz przedstawił porządek obrad.

M.J.: Zaskoczony byłem ogrom- Po wystąpieniu Przewodni- nym zainteresowaniem wyborami czącego, jako pierwsza zabrała do Samorządu jak i wyborami na głos pani Alicja Stępień – Dyrek- Burmistrza. Zaskoczony też byłem tor Miejsko – Gminnego Ośrodka dążeniem mieszkańców do zmian Kultury i Sportu w Koprzywnicy. i płynącą stąd ogromną nadzieję. Za- Pani dyrektor prezentowała – przy skoczyła mnie otwartość, szczerość, mądrość i bardzo dobra znajomość użyciu komputera i rzutnika – do- problemów własnego środowiska, tychczasową aktywność Domu wskazywanie na konieczność zmian Kultury. Miejsce to funkcjonuje od w tym środowisku. Zawsze podcho- 1 marca 2007 roku, a już na swo- dziłem z wielkim szacunkiem do im koncie ma wiele zasług: ludzkich spraw, ale te bezpośrednie • zaprezentowanie tradycji śnia- kontakty jeszcze bardziej wciągnęły dania wielkanocnego w Zamku Kazimierzowskim w Sandomierzu, ganizowaniu rocznicy 20-lecia Młodzieżowej Orkiestry Dętej z Koprzywni- mnie w ludzkie problemy. Wybory • współorganizowanie występu i kiermaszu nawiązującego do Niedzieli cy, organizowanie wieczorów literackich, koncertów czy spotkań folklory- powszechne to społeczny wyrok i za- Palmowej, stycznych. Ciekawą inicjatywą będzie stworzenie regionalnego czasopisma wsze towarzyszy temu niepewność • udział w obchodach V Święta Ziemi Koprzywnickiej, oraz uruchomienie strony internetowej poświęconej MGOKiS. do ostatniej chwili. Uznałem, że w • pomoc przy zorganizowaniu Dnia Matki, Warto dodać, że to wystąpienie było nietypowe, ponieważ jak dotąd nie takich ważnych momentach powin- • zorganizowanie pleneru malarskiego i wernisażu pt. „Malarskie Piękno spotkaliśmy się na żadnej sesji z tak nowatorską prezentacją z wykorzysta- no pozostać się w gronie rodziny, w Ziemi Koprzywnickiej”. niem multimediów. Pani dyrektor to osoba niezwykle pomysłowa, otwarta gronie przyjaciół. Tak też uczyniłem. Podczas dalszej prezentacji, pani dyrektor przedstawiła także plany na na wiele nowych zmian i chętna do współpracy. Prezentacja była bardzo Wspólnie więc notowaliśmy każdy sygnał napływający z Komisji Wy- przyszłość, między innymi: zapoznanie się z warsztatem twórczym wie- ciekawa, skupiła uwagę wielu obecnych, niektórych nawet zaskoczyła. Za- borczej i czułem ogromną satysfakcję lu osób z terenu i stworzenie im możliwości ujawnienia swoich talentów, dziwiający jest jednak fakt, że nikt nie odważył się zadać żadnego pytania. z tego, że ludzie mi zaufali, wiem jak współorganizowanie obchodów Nocy Świętojańskiej, współudział w zor- Dlaczego? (ao) wielkie jest to zobowiązanie i mam świadomość, że tego zaufania nie mogę zawieść. Celem nadrzędnym mojej pracy i działalności to praca na rzecz społeczeństwa. Moją dewizą jest być z ludźmi i służenie ludziom, DROGI, WODA, OŚWIETLENIE!!! w tych obszarach będę realizował strategię rozwoju miasta i gminy , bo Drogi, woda, oświetlenie to tema- -odtworzenie i przystosowanie do przecież najważniejszy jest człowiek ty, które zdominowały posiedzenie współczesnych potrzeb – rynku i plant , od maleńkiego dziecka do starusz- Rady Miejskiej w Koprzywnicy w dniu w Koprzywnicy. Prawdziwym wyzwa- ka. Jest moim marzeniem, aby było 29 maja br. niem stanowić będzie przebudowa więcej wzajemnej ufności i szacun- W obradach Rady głos zabrał bur- i wymiana infrastruktury podziemnej ku zwłaszcza do ludzi, którzy mają mistrz Koprzywnicy Marek Jońca in- w tej części miasta. to życie za sobą. formując radnych o realizacji budżetu gminy między sesjami. Od kilku tygodni trwają prace nad M.O.: Jak przebiegał proces inte- utworzeniem Gminnej Spółki Komunal- gracji nowego burmistrza z pracow- Rozstrzygnięte zostały przetargi na: nej, która przejmie całość zadań komu- • odbudowę drogi powiatowej nr nalnych w gminie. W ostatnim czasie nikami urzędu? 0853 T – Ciszyca – Świężyce – Skot- w ramach oszczędności i wygospoda- niki na długości 1125 mb, rowania w przyszłości dodatkowych M.J.: Większość tych pracowni- • przebudowę drogi nr 0789 T – Wól- środków finansowych zamontowano ków znam, z niektórymi pracowałem ka Gieraszowska – w miej- liczniki dwutaryfowe oraz przystąpio- bardzo dawno temu w innym budyn- scowości Dmosice na długości ok. no do wymiany lamp oświetleniowych ku w innych warunkach. Poprzez to, 500 mb, na energooszczędne. Pozwoli to na za- że byłem radnym przez 16 lat miałem • zawarta została umowa na opraco- instalowanie dodatkowego oświetlenia bardzo częsty kontakt z pracownika- wanie dokumentacji technicznej na co przyczyni się do zwiększenia bez- mi więc łatwiej mi już było z pozycji rozbudowę i modernizację istnie- pieczeństwa mieszkańców. Podpisano szefa ułożyć wzajemne relacje, trud- jącej oczyszczalni ścieków w Ko- umowę na zabudowę nowych punk- zorganizowania kąpieliska na małym wielkie poruszenie wśród radnych i ak- no mówić o wewnętrznych odczu- przywnicy za kwotę 95.892,00 zł. tów świetlnych na istniejących słupach zbiorniku „Hania”. tywność szczególnie radnych z lewicy, ciach poszczególnych pracowników Termin opracowania dokumentacji linii niskiego napięcia przy drodze w Przygotowujemy wniosek na po- którzy zmęczeni wysoką temperaturą z powodu wyboru mojej osoby na to 30 listopada 2007 r. miejscowościach: , Błonie, zyskanie 1,5 mln zł. z funduszów eu- nie zrozumieli intencji uchwały wsz- burmistrza niemniej jednak, że fakt • ogłoszono ponownie przetarg na , Koprzywnica ul. Jasińskiego, ropejskich z przeznaczeniem na zago- czynając „wielką batalię” o to co nie ten zaistniał wydaje się że zostałem opracowanie dokumentacji technicz- Łukowiec, Świężyce i Zbigniewice. Pra- spodarowanie terenów wokół zalewu, mogło być na tej sesji zrealizowane. zaakceptowany i ciepło przyjęty. nej na budowę sieci kanalizacji sani- ce te wykonane będą w terminie do 15 pozwoli nam to stworzyć ośrodek wy- tarnej z przyłączami domowymi dla czerwca, koszt realizacji tego zadania poczynkowo sportowy, który stworzy Burmistrz Marek Jońca poinfor- M.O.: Wielu nieprzychylnych miejscowości: I etap – Koprzywnica wyniesie 34.465,18 zł. możliwość zatrudnienia około 45 osób mował Radę, że istnieje szansa na Panu mówiło, że „człowiek ze wsi” (ul.Czynowa, Żeromskiego, Krakow- Niesłychanie ważnym problemem na stałych etatach. Planujemy również, pozyskanie środków na sfinansowanie nie nadaje się na burmistrza, stało się ska, Armii Krajowej, Tarnobrzeska dla władz gminy to zapewnienie cią- wybudowanie muszli koncertowej ze planowanych od wielu lat zadań na te- jednak inaczej. Proszę nam Pan po- i Floriańska) oraz doprojektowanie głości dostaw wody pitnej do wszyst- stosownym miejscem dla widowni renie gminy. Dotychczas nie mieliśmy wiedzieć, jak osiąga się taki sukces? brakujących przyłącz domowych na kich gospodarstw. Jednym z punktów – poinformował radnych Marek Jońca. szans na rozpoczęcie ich realizacji, ulicach wcześniej zaprojektowanych realizacji tego programu jest zawarcie ponieważ brakowało nam środków fi- M.J.: To, że jestem ze wsi to dla i wykonanych. II etap – Sośniczany umowy na zakup zestawu hydroforo- Na zakończenie swojego wystą- nansowych. Dziś otwiera się szansa na mnie wielka duma, nie przeszkadza- i Błonie. III etap – , Trzy- wego, którego koszt zakupu wyniesie pienia burmistrz przedstawił informa- ich pozyskanie, może nie na wszystkie ło mi to w pełnieniu kiedyś ważnych kosy, Niedźwice, Zbigniewice Wieś, ponad 34 tys. zł. Należ również roz- cję o ilości osób zatrudnionych w ra- sześć pozycji ale przynajmniej na część zawodowych i społecznych funkcji. Zbigniewice Kolonia i Dmosice. począć pracę nad uruchomieniem mach prac interwencyjnych w 2007 r., z nich. To co nas ogranicza w ilości Wieś polska wpisana jest w ponad nowego ujęcia wody, bazując na już podkreślił, że Urząd bezpośrednio nie zgłoszonych zadań to czas złożenia tysiącletnią jej historię, wieś broniła Dotychczasowe przetargi miały ko- istniejących studniach w Zbigniewi- może tworzyć nowych miejsc pracy, projektów, który upływa 30 maja br. Polski w najtrudniejszych momen- rzystne rozstrzygnięcia finansowe, udało cach i Błoniu. ponieważ nie leży to w jego kompe- O możliwości złożenia wniosków tach dziejowych. To jej synowie się osiągnąć w przetargach cenę średnio Przeprowadzone zostały porządki tencjach. Lecz ze wszech miar może, zostaliśmy poinformowani 15 maja. przelewali krew w obronie wolności o 50 procent mniejszą niż to czyniono wzdłuż dróg, lasów i zarośli na terenie i powinien łagodzić, ten społeczny Zgłaszamy te zadania, na które posia- i niepodległości, również w ostatnich dotychczas. To duże osiągnięcie dla gminy, na koszt właściciela jednej z po- problem. Dlatego też, w okresie od 8 damy dokumenty pozwalające nam na naszej gminy - podkreślił burmistrz Ma- sescji, uprzątnięto dzikie wysypisko latach jej historii. To wielka duma lutego do 30 września z tytułu zatrud- rozpoczęcie ich realizacji. To wymóg rek Jońca. Wygospodarowane, w ten śmieci. W minionym okresie zawarto nienia w ramach prac interwencyjnych bezwzględny i podstawowy, aby pro- wywodzić się z tego środowiska, od- sposób środki finansowe, pozwolą wy- 43 nowe umowy na wywóz odpadów na terenie gminy skorzysta 27 osób, jekt był dopuszczony do rozpatrzenia daję więc wielki szacunek ludziom, remontować dodatkowo 400 mb drogi komunalnych. Dbanie o wygląd este- również 8 osób (ludzie młodzi, po w Urzędzie Marszałkowskim i mógł którzy pracują ciężko na wsi i są asfaltowej w Sośniczanach. Z powyż- tyczny gospodarstw i otoczenia to nasz ukończeniu nauki) zdobędą przygoto- dostać dofinansowanie. Potrzeb w moim zdaniem najszlachetniejszą szego wynika, że w br. wyremontujemy obowiązek, w sposób rygorystyczny wanie zawodowe i odbędą staże za- gminie jest znacznie więcej, jest to jed- grupą społeczną. Hart ducha czerpię 2025 mb dróg. Ogółem do remontu po- będziemy podchodzić do egzekwowa- wodowe. Środki finansowe na te cele nak dopiero pierwszy krok do likwida- poprzez to, że urodziłem się na wsi zostaje 10 km dróg gminnych i powiato- nia przepisów związanych z ochroną zabezpiecza Powiatowy Urząd Pracy cji wieloletnich zaniedbań, właściwe i do dnia dzisiejszego tam mieszkam. wych, których naprawy musimy doko- środowiska w tym temacie. w Sandomierzu na wniosek Burmistrza służby już przystąpiły do inwentaryza- Odpowiadając na to pytanie po- nać w ciągu najbliższych dwóch lat. Ważnym problemem przed, któ- Miasta Koprzywnica. cji potrzeb i są w trakcie przygotowań wiem może nieskromnie, że jestem W tym miejscu Burmistrz Miasta rym stoi gmina to zagospodarowanie planów technicznych pod ich realiza- człowiekiem sukcesu, i że w odnie- przedstawił dokładny wykaz dróg, zalewu w Koprzywnicy. W ostatnim Kiedy wszyscy na sali oczekiwali, cję. sieniu tego sukcesu pomogło troszkę które podlegać będą remontowi, dając czasie zlecono ocenę stanu techniczne- ze względu na upał, zakończenia se- Wydawało się to logiczne i bardzo szczęście. Jednak to, co osiągnąłem tym sam dowód znajomości potrzeb go zbiornika wodnego oraz rozpoczęto sji przystąpiono do podjęcia uchwały jasno wytłumaczone, nie spodziewano zawdzięczam mojej ciężkiej pracy, mieszkańców miasta i gminy Koprzyw- prace porządkowe przy zalewie pole- intencyjnej w sprawie zadań dofinan- się więc większych problemów z gło- wielu wyrzeczeniom i ciągłej nauce. nica. Olbrzymie zadaniem przed wła- gające na pogłębieniu, oczyszczeniu i sowanych z Regionalnego Programu sowaniem. Dziękuje za rozmowę. dzami Koprzywnicy to rewitalizacja zawiezienia piasku wiślanego, w celu Operacyjnego. Punkt ten wywołał c.d. na str.4 4 Koprzywnickie pejzaże JAK BAWIĆ SIĘ Z DZIECKIEM, ABY W PRZYSZŁOŚCI OSIĄGAŁO SUKCESY W NAUCE „Wystarczy, że dana jest nam szansa, byśmy mogli stać się tym, czym chcemy” Jedną z podstaw dojrzałości fizycz- – Ocena dominacji oka – patrzenie brzęk kluczy – szelest papieru – koła- nej dziecka, a co za tym idzie osiąga- przez dziurkę w przesłonie w trzech tanie dwoma łyżkami); JOSE ORTEGA y GASSET nia sukcesów w nauce jest jego ogólna pozycjach, oglądanie przedmiotów w • rozróżnianie barwy dźwięków tego sprawność ruchowa. Osiągnąć ją można pokoju przez tulejkę od papieru toaleto- samego przedmiotu (np. uderzenie poprzez organizowanie dziecku różno- wego, robienie na niby zdjęcia aparatem piłką o podłogę, ścianę, blat stołu); - Efekt różowe okulary, Przykłady gier: rodnych zabaw zaspokajających jego fotograficznym. • odtwarzanie wystukanego rytmu - Efekt Poli Anny. • Gry indywidualne – „Węże” (wyścigi) potrzebę ruchu. Częsty pobyt na świe- – Ocena dominacji nogi – celowa- (wystukiwanie rytmu na podstawie Działania naprawcze: – plansze robimy razem z dzieckiem żym powietrzu, zabawy rytmiczne i ru- nie piłką do bramki, zadanie z dokład- ułożonych klocków, narysowanych – myślenie dobrze o sobie, to klucz do i służą tylko do jednej gry. Pozwala- chowe. Znakomite przykłady ćwiczeń nością. Cieszyńska proponuje jeszcze kółek, kresek itp. Jest to już zabawa sukcesu; my około pięć gier wygrać dziecku. fizycznych dla rodziców i dzieci propo- wskakiwanie do narysowanych na pod- gdzie przechodzimy z dziećmi do – metoda próby generalnej – przepyty- Pokazać sobą, że gra jest fascynują- nuje Weronika Sherborne w książce do- łodze kół, wykonanie tzw. jaskółki (sta- płaszczyzny wzroku i słuchu); wanie dziecka; ca. Pokazać jak umiem przegrywać. tyczącej terapii i wspomagania rozwoju nie na jednej nodze). • zabawy w głoski i słowa – wybrzmie- – syndrom „dobrej uczennicy” – or- • Gry opowiadania – pierwszą mode- dziecka. Wystąpienie skrzyżowanej latera- wanie dźwięków w nagłosie, śródgło- ganizacja dnia, wszystko powinno luje dorosły, ustawia na planszy zwie- Niezmiernie ważna jest sprawność lizacji i brak dominacji stronnej często sie, wygłosie. być poukładane, ważne jest uczu- rzątka, drobne zabawki itp. układa manualna dzieci – usprawnianie ręki jest przyczyną trudności w opanowaniu Rozwijanie mowy i myślenia na- c i e : „ w s z y s t k o m a m p o u k ł a d a n e opowiadanie. Potem następuje zmia- zaczynamy od czynności prostych, do umiejętności czytania i pisania. (Cie- stępuje poprzez rozmowy z dzieckiem, i wszystko musi być dobrze”; na, modeluje dziecko. W grze muszą bardziej skomplikowanych. A więc czyn- szyńska, 2005: 39). czytanie i opowiadanie książeczek z po- – podnoszenie samooceny – mówić być pułapki i nagrody – premie. ności związanych z samoobsługą: ubie- Bardzo ważne dla osiągania suk- dawaniem wyjaśnień, sprawdzaniem dzieciom często dobre rzeczy, kom- • Gra o mocno zaznaczonych wąt- ranie się, rozbieranie, zapinanie guzików, cesów w nauce jest kształcenie funkcji czy dziecko zrozumiało wysłuchany plementy; kach matematycznych np. „Zbieramy sprawne jedzenie, prawidłowe trzymanie poznawczych dziecka. tekst. Zachęcanie dziecka do częstego – nauczyć dzieci naturalnie się zacho- owoce w sadzie”, wygrywa ten, kto łyżki, załatwianie potrzeb fizjologicz- Kształcenie analizy i syntezy wzro- wypowiadania się. wywać; najwięcej nazbiera. nych. Należy zapewniać dzieciom moż- kowej. Następnym zadaniem jakie stoi – cieszyć się ich sukcesem; • Gra „Winda w domu” – aspekt po- liwość częstego rysowania kredkami, Przykłady zabaw usprawniające przed rodzicami i przedszkolem, to - – patrzeć w oczy innym i mówić twa- rządkowy liczby. kredą, malowania farbą, lepienia plasteli- funkcję analizatora wzrokowego: kształtowanie odporności emocjonalnej rzą np. „ja ciebie słucham”; • Gry katastrofy – z kart, widokówek, ną, wypełniania konturów kolorem, wy- • Układanie puzzli, ale równie dobrze, u dzieci i zdolności do wysiłku emocjo- – efekt „przekłutego balonu” – zmu- bierki (na koniec zliczać swoje przed- dzierania, wycinania (4-latki). Ćwiczenia może być to rozcięta widokówka na nalnego. szać dzieci do rozmowy, aby wyłado- mioty). te i zabawy, regulują napięcie mięśniowe 4- 6 części, gdzie zadaniem dziecka Wg prof. Edyty Gruszczyk – Kol- wały się, mówiąc o tym co je gnębi, • Gry w karty – Piotruś, Pasjans dzie- ręki, ćwiczą przywodzenie i odwodzenie jest złożenie jej w całość. czyńskiej pokonywanie trudności wpi- - napięcie emocjonalne zamieniać na cięcy, Remik, - dobieranie kart, doko- kciuka, ćwiczą sprawność palców, ruchy • Układanie wg wzoru mozaiki na płyt- sane jest w proces nauki. Ważne jest słowa. nywanie selekcji. pensetkowe. Sprawne wykonywanie tych ce perforowanej lub przy pomocy aby dziecko pokonało te trudności sa- Odporność emocjonalną kształtu- W grach tych, występuje skompli- czynności, warunkuje gotowość dziecka guzików, pestek, patyczków, korali modzielnie. Relacje między procesami je się poprzez hartowanie, a nie przez kowane myślenie na silnym pobudzeniu do podjęcia w przyszłości nauki pisania itp. ( układane rytmy to, korygowa- emocjonalnymi a procesami poznaw- ochranianie ( prof. Tyszkowa). Należy emocjonalnym. W grach jest coś takie- od strony technicznej. Częste ćwiczenia nie i wspomaganie rozwoju dziecka czymi są bardzo ścisłe. Poznawanie, stwarzać sytuacje trudne, ale na miarę go, co sprawia, że można znosić poraż- manualne dzieci od najmłodszych lat w zakresie matematyki, czytania, rozumowanie jest wyznaczane przez możliwości dziecka, tak, by mogło prze- kę z nadzieją, że będzie lepiej. Należy zapobiegną powstawaniu w przyszłości pisania). Przestrzeń na której układa ramy emocji. kształcić je w sukces. Nie wolno dopro- oddzielić porażkę od tego, jakim jest ewentualnych trudności w pisaniu. Na- dziecko musi być ograniczona, aby Sytuacja trudna powoduje wzrost wadzić do przekroczenia poziomu od- dziecko. Nauczyć dziecko nie bać się leży pamiętać, że zawsze trzeba chwalić umożliwić kontrolę. Z czasem kom- napięcia emocjonalnego. Jeśli odpor- porności emocjonalnej i w efekcie do porażki ( lęk przed pomyłką, więc lepiej dziecko za każdą pracę, nawet tę, na- plikujemy rytmy, podajemy rytm ność emocjonalna jest niska, słaba do- frustracji. nic nie robić). Dorośli powinni urucho- szym zdaniem niespecjalnie udaną. i prosimy aby dziecko kontynuowało. chodzi do przekroczenia pułapu odpor- Metody kształtowania odporności mić modelowanie zachowań, dać dziec- Czasami u dzieci obserwuje się za- Przestrzegamy, aby układało od lewej ności emocjonalnej, a co za tym idzie emocjonalnej u dzieci: ku właściwy przykład zachowań. burzenia lateralizacji – czyli zaburzenia do prawej, zgodnie z kierunkiem czy- do frustracji, a częste frustracje to ner- • GRY zawierają duży ładunek emo- dominacji stron ciała. Aby sprawdzić, tania i pisania w naszej kulturze. wica, choroby psychiczne. Przekrocze- cji i prowadzą do poznania. Należy Literatura z której mogą skorzystać która ze stron jest dominująca, można • Porównywanie obrazków tej samej nie bariery odporności emocjonalnej, nauczyć dzieci konstruowania gier, zainteresowani: zastosować prosty test. Bardzo wiele treści, różniących się kilkoma szcze- to blokada, wszystko co na zewnątrz które mają leczyć, hartować, budo- 1. Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M. uwagi leworęczności u dzieci, poświę- gółami, wykorzystywanie w tym celu przestaje docierać, autoindukcja. Na- wać. Gry uczą funkcjonować z za- – Metoda Weroniki Sherborne w terapii ca profesor Marta Bogdanowicz. Propo- czasopism dziecięcych. leży przerwać czas frustracji. Pamięć hamowaniami i z nadpobudliwością i wspomaganiu rozwoju dziecka. WSiP. nowana przez nią diagnoza lateralizacji • Grupowanie przedmiotów wg: kształ- porażki powoduje obniżenie odporno- emocjonalną w życiu codziennym. W-wa 1994. dotyczy : tów, kolorów, wielkości, przeznacze- ści emocjonalnej, a w związku z tym Aby wykształcić właściwe zacho- 2. Gruszczyk-Kolczyńska E. – Dziecięca ma- – Oceny dominacji ręki – próba ma- nia. Klasyfikacja, może mieć miejsce i samooceny dziecka. Dlatego nie nale- wania, należy uruchomić modelowanie tematyka, książka dla rodziców i nauczy- rionetki, wkręcanie żarówki (sprawdza- podczas codziennych czynności ży dopuścić, aby napięcie emocjonalne i naśladownictwo. Dzieci uczą się przez cieli. WSiP. W-wa 1997. my czy pracuje cała ręka, czy tylko w w domu, np. segregowanie sztućców, przekroczyło pułap odporności emo- obserwację. Zachowania agresywne 3. Gruszczyk-Kolczyńska E. – Dzieci ze spe- nadgarstku), czy występują synkinezje = układanie ubranek w szafie, sprząta- cjonalnej. Pokonanie sytuacji trudnej, obserwowane przez 5-latka, są goto- cyficznymi trudnościami w uczeniu się przyruchy, kiedy jednocześnie pracuje nie zabawek. to pamięć sukcesu, powoduje wzrost wym modelem dla 10-latka. Pamiętać matematyki. WSiP. W-wa 1997. druga ręka, która powinna być bierna, Kształcenie analizy i syntezy słucho- odporności emocjonalnej – poprawę należy aby: 4. Matthews J. – Kiermasz pomysłów. Scena- jeśli nie jest bierna, świadczy to o obu- wej. Usprawnianie funkcji analizatora samooceny. - samemu być dobrym modelem do riusze lekcji i zajęć dla nauczycieli i rodzi- ręczności dziecka. słuchowego u dzieci następuje podczas Emocje są w każdym miejscu i regu- naśladowania; ców. WSiP. W-wa 1992. Prof. J. Cieszyńska proponuje: zabaw rytmicznych, poprzez śpiewanie lują nasze poznanie. Odporność emo- - być kolorowym, jasnym, nie być „my- 5. Fiutowska T. – Po nitce do kłębka. Dida- wkładanie 5 koralików do buteleczki, piosenek, powtarzanie przez dziecko cjonalna musi być wysoka, muszą być szatym”; sko W-wa 1995. rysowanie koła, krajanie plastykowym fragmentów melodii, wszelkiego rodzaju wykształcone mechanizmy obronne tj.: - nagradzać sukces, być z dzieckiem, 6. Cieszyńska Jadwiga – Nauka czytania nożykiem wałeczków z plasteliny – zabawy akustyczne – czyli rozpoznawa- - samo spełniające się proroctwo – no- cieszyć się razem z nim; krok po kroku. Wydawnictwo Naukowe podkreśla, że dziecko wykonuje próbę nie dźwięków i szmerów np.: brzęk klu- szenie na sobie sukcesu, informacji, - stwarzać wiele sytuacji, które mogą Akademii Pedagogicznej. Kraków 2005. prawą a potem lewa ręka, badający ob- czy, stukanie o drewno, metal, odgłosy że wszystko potrafię zrobić. Człowiek powtórzyć sukces, dzięki któremu serwuje precyzję wykonania a w pierw- zwierząt, maszyn, wiatru, deszczu itp. czyta wzajemnie podawane informa- rośnie samoocena dziecka i jego po- Marta Marczewska szym zadaniu mierzy czas. • łączenie głosów w ciągi – rytmy, (np. cje. ziom odporności emocjonalnej.

Jeszcze większą dyskusję wywołał byłoby większego problemu z brakiem Rada Gminy dokonała zmian w DROGI, WODA, OŚWIETLENIE!!! punkt szósty uchwały dot. dofinanso- wody powierzchniowej”. Teraz po- stałych Komisjach, aktualny skład Ko- wania z Regionalnego Programu Opera- trzebny jest czas i pieniądze, ale gwa- misji Rady publikujemy poniżej. c.d. ze str.3 cyjnego, a dotyczył on renowacji zbior- rantuję państwu „jeżeli coś robię, to 1. Komisja Rewizyjna: Mocna dyskusja rozgorzała przy w gminie. Ujęcie w Błoniu na dzień ników małej retencji. Jest zrozumiałym, z myślą o przyszłości, i ten problem też • Marek Zrębski - przewodniczący głosowaniu wniosku o zgłoszenie ujęcia dzisiejszy nie odpowiada właściwym że każdy z radnych, jak również i sołtysi rozwiążę”. • Agata Sulicka budowy wody wraz ze stacją w Zbi- normom. Należałoby przeprowadzić starali wprowadzić do Programu reno- • Anna Paluch gniewicach. W tym punkcie głos zabie- dokładne rozeznanie jaka jakość wód wację zbiornika wodnego ze swojej Bardzo istotnym głosem na zakoń- • Walenty Bochyński rali: przewodniczący Rady Gminy St. na obecną chwilę występuje w ujęciu wsi. Okazało się jednak, że zaniedba- czenie omawiania tego punktu, był głos Pawlik, radni M. Banaś oraz burmistrz Błonie. To będzie wiadome, dopiero po ne przez lata zbiorniki nie posiadają radnej Zofii Skrok, która stwierdziła, 2. Komisja Rolnictwa i Budżetowo M. Jońca i wice burmistrz D. Kruszec napełnieniu jeziora w Piasecznie. żadnej dokumentacji, ich oczyszczenie że Komisje szczegółowo zapoznały się – Gospodarcza: – Nowińska. Radni zgłosili sprzeciw W głosowaniu nad tym punktem i doprowadzenie do pełnej spraw- z projektem uchwały w sprawie po- • Zofia Skrok - przewodnicząca w sprawie budowy ujęcia w Zbignie- Rada Gminy, większością jednego ności musi trochę potrwać. Na dzień parcia działań Burmistrza dotyczących • Adam Jońca wicach motywując to, że istnieje już w głosu, postanowiła zgłosić do progra- dzisiejszy tylko zbiornik w Zbigniewi- dofinansowania projektów inwestycyj- • Marek Kubicki ujęcie wody w Błoniu i należy je włą- mu rozbudowę ujęcia wody w Błoniu. cach dysponuje pełną dokumentacją nych z Regionalnego Programu Ope- • Mieczysław Mazur czyć w ogólną infrastrukturę wodocią- W związku z powyższym Burmistrz potrzebną do złożenia wniosku na do- racyjnego i nie zgłoszono sprzeciwu 3. Komisja Oświaty, Kultury, gów gminnych. Burmistrzowie starali się ogłosił Radzie, że ten punkt nie może finansowanie. Wielce zdesperowaną w ani zastrzeżeń do projektu uchwały. Ochrony Zdrowia, Opieki Społecznej, przekonać Radę, że ujęcie w Błoniach być włączony do Regionalnego Pro- walce o renowację zbiornika w Sośni- Dlaczego dziś tak zażarta dyskusja?, do Sportu i Turystyki: nie może być zgłoszone do Programu gramu Operacyjnego z braku czasu na czanach była radna Agata Sulicka. Po czego ona ma prowadzić?, czy jest to • Maciej Banaś - przewodniczący Operacyjnego ponieważ nie posiada przygotowanie właściwej dokumenta- długiej wymianie zdań z Burmistrzem torpedowanie działań Zarządu Gminy? • Adam Abramczyk programu technicznego i planowane cji technicznej. dostała zapewnienie, że następnym w • Szymon Klubiński jest do modernizacji po zakończeniu Jak komentować decyzje Rady? kolei zbiornikiem, poddany moderniza- W wolnych wnioskach i zapy- 4. Komisja Ładu i Porządku Pu- inwestycji realizacji budowy i zago- skomentujcie ją drodzy czytelnicy cji, będzie zbiornik w Sośniczanach. taniach sołtys ze Zbigniewic zapytał blicznego: spodarowania jeziora piaseczańskiego. sami. Ręce opadają nad logiką po- Burmistrz zapewnił Radnych, że Radę - dlaczego Zbigniewice są tak • Eugeniusz Mróz - przewodniczący Burmistrz Jońca zwrócił uwagę, że dejmowania decyzji, chyba najlepszy będzie realizował właściwą politykę spychane na margines przez większość • Irena Sokołowska wody naprawdę wszystkim nam braku- komentarz do tego co się wydarzyło wodną, zwrócił jednak uwagę stwier- radnych, czyżby przyczyną tego było • Kazimierz Kitliński je i musimy zapewnić równomierne do- zabrzmi „na złość mamie odmrożę dzając „że gdyby poprzednia władza pochodzenie pana Burmistrza? Od- (szunaj) stawy wody do wszystkich odbiorców sobie uszy”. właściwie dbała o zbiorniki, to dziś nie powiedzi na to pytanie nie uzyskał! Koprzywnickie pejzaże Koprzywnickie pejzaże 5 V ŚWIĘTO ZIEMI KOPRZYWNICKIEJ Frontem do błońskiej Już po raz piąty w naszej miejscowości odbyły się obchody Święta Ziemi Koprzywnickiej. Uroczystość tę swoją obecnością uświetnili organizatorzy, sponsorzy oraz liczni goście. Patronat Medialny objęło Radio Leliwa, którego przedstawicielami byli młodzieży Joanna Sarwa i Piotr Żak. Co może robić wiejska mło- dzież? Gdzie może spędzać wol- ny czas? Jak można zapewnić im Także i w tym roku na uczestników czekało wiele atrakcji: występ zespo- dobrą zabawę i relaks z dala od łu wokalnego i pokaz tańca towarzyskiego z Centrum Kultury i Sztuki z Po- używek? Wiele jest takich pytań, łańca, występ zespołu ludowego „Powiślanie”, koncert zespołu cygańskiego które można by zadać, ale jest „Bachtałe Roma”, wybory „Miss Wiosny” oraz różne konkursy: muzyczny pt. na nie mało odpowiedzi. Wieś „Śpiewać każdy może”, konkurs wiedzy o regionie i konkurs zorganizowany różni się od miasta pod wieloma przez Radio Leliwa. względami. Prostym przykładem Nie zabrakło także mini-wesołego miasteczka gdzie można było bawić jest Skatepark w Sandomierzu, na się na zjeżdżalniach, karuzelach czy w basenie z piłeczkami oraz atrakcji dla wsi nie ma możliwości utworze- odważnych, czyli ujeżdżanie mechanicznego byka, zawody sumo i zawody nia takiego miejsca. w siłowaniu na ręce. Błonie jest niewielką wioską W trakcie imprezy można było uczestniczyć w malowaniu buziaków, oddaloną od Koprzywnicy o 3 w pokazie firmy kosmetycznej Oriflame, pojeździć na kucykach, na nartach km i w tej małej miejscowości trawiastych, oraz skorzystać z kiermaszu. Swoją obecnością do wspólnego powstało boisko na terenie hy- świętowania zachęcali szczudlarze, zespoły taneczne oraz koło plastyków. droforni. Chłopcy często grają w Całość imprezy zakończył pokaz sztucznych ogni oraz dyskoteka przy piłkę i dlatego muzyce wykonawców z grupy „Standard”. w maju tego roku wstawili nowe bramki oraz wyznaczyli li- (ao) nie. Niestety, teren, który zajmują nie jest przeznaczony do takiego użytku. Młodzież jest bardzo niepocieszona wiadomością, iż Letnia Biesiada Rodzinna boisko nad którym tak ciężko pra- cowali, zostanie im zabrane. Brak 8 lipca 2007 roku bawiliśmy się zwyczajowe w wykonaniu zespołu miejsca do gry i wielki żal nie są podczas Letniej Biesiady Rodzinnej „Lasowiaczki” z Baranowa Sando- czynnikami wpływającymi na roz- w pocysterskim ogrodzie przy ze- mierskiego. wój młodych ludzi. W Sandomie- spole klasztorno-kościelnym w Ko- Dużym zainteresowaniem cie- rzu jest aż 8 boisk osiedlowych, przywnicy. Całą uroczystość rozpo- szyli się również wystawcy: regio- a w miejscowości gdzie istnieje częła Msza Święta, po której część nalni artyści z wystawą prac ręko- możliwość stworzenia miejsca biesiadną przemówieniem otworzył dzieła ludowego, garncarz, który dla młodzieży -miałoby nie być Pan Burmistrz Miasta i Gminy – Ma- prezentował w jaki sposób powstają nawet jednego. Smutny fakt, który rek Jońca. gliniane przedmioty, właściciele sto- rzuca cień na przyszłość błońskiej W trakcie imprezy można było iska z biżuterią, m.in. krzemieniem młodzieży. Radna Błonia, pani zobaczyć występy zespołów „Prolo- pasiastym oraz prace Albiny Róg Anna Paluch, wraz z Radą Sołec- gos” i „Prima” - twórczyni florografów pt. „Liśćmi ką napisała pismo do burmistrza z Sokolnik oraz „Słoneczne Pro- malowane”. o udostępnienie areału na potrze- myki” z MGOKiS z Koprzywnicy. W trakcie biesiady została prze- by wsi. Takim miejscem jest park Do wspólnego biesiadowania śpie- prowadzona aukcja prac dziecię- w Błoniu. Dawniej było tu boisko wem zachęcali różni wykonawcy: cych kółka plastycznego z MGOKiS do siatkówki, dziś ten teren jest za- rośnięty i zanieczyszczony przez Zespół „Powiślanie”, „Młode Po- a także dwóch obrazów z pejzażem niektórych mieszkańców. Znaleźli wiślanki”, młodzież z Publicznej Koprzywnicy, w której chętnie wzię- sobie oni miejsce na składowanie Szkoły Podstawowej z Koprzywni- ło udział wiele życzliwych osób. śmieci, kiedy pojemniki na odpa- cy, członkowie Gminnego Ośrodka Niecodziennym wydarzeniem siewski zapewnił o swojej sympatii i dotacjach już zrealizowanych, dy stoją tuż obok. Jest to przykry z Gorzyc a także podczas wieczor- był udział w Letniej Biesiadzie Pana i pomocy dla Koprzywnicy i całej a także o najbliższych planach. Ze fakt braku szacunku dla swojej nego koncertu zespół szantowy Premiera Przemysława Gosiew- Ziemi Świętokrzyskiej. Stwierdził, względu na napięty harmonogram małej ojczyzny. „V-szerze na Bis” i Młodzie- skiego, przybyłego wraz z Panem że mamy teraz swoje „5 minut” i od gościł u nas bardzo krótko, ale obie- W odpowiedzi na pismo bur- żowa Orkiestra Dęta. Można było Posłem Jarosławem Rusieckim. nas zależy, czy potrafimy je wyko- cał, że nie jest to ostatnia wizyta. mistrz udostępnił park, jak również przypomnieć sobie letnie obrzędy Podczas przemówienia Premier Go- rzystać. Przypomniał o inwestycjach przysłał tu grupę interwencyjną, która pomaga w oczyszczaniu miejsca. Jest jeszcze wiele pracy przed grupą interwencyjną oraz mieszkańcami, którzy również starają się aktywnie pomagać w oczyszczaniu parku. Wraz z udostępnionym miejscem poja- wiła się dla błońskiej młodzieży nadzieja na miejsce, gdzie mogliby spędzać wolny czas. Oczywiście park odwiedzaliby zapewne także starsi mieszkańcy Błonia, by od- począć. Co będzie atrakcją parku? Tego jeszcze nikt nie wie, ale od samego początku jego oczysz- czania pojawiły się spekulacje, że powstanie tu boisko do piłki nożnej. Radna Błonia oczywiście mobilizuje młodzież, by spotkała się z burmistrzem i porozmawiała z nim o tym, co ma powstać w par- ku. Jest to bardzo dobry pomysł, ponieważ także powinna wyka- zać inicjatywę, a jak na razie pan burmistrz wychodzi do młodzieży frontem. Młodzi ludzie mają na- dzieję, że jeśli to takiej rozmowy dojdzie, pan burmistrz zachowa wobec niej taką postawę. Boisko nie miałoby być je- dyna rozrywką na terenie parku, wszyscy mieszkańcy mają na- dzieję, że obecny zanieczyszczo- ny park zamieni się z czasem w miejsce, gdzie będą mogli ode- rwać się od trosk i zrelaksować po ciężkim tygodniu pracy. Łuk@sik 6 Koprzywnickie pejzaże

Produkty regionalne i lokalne, przez lata zapomniane, uważane za archaiczne i nieprzystające wizerun- ku nowoczesnego państwa, w ostat- POTRAWY REGIONALNE nich latach, zdają się być w Polsce na nowo odkrywane i doceniane. Kuch- nia i jej tradycje to potężna kultura. Musimy ratować ,,stare ojczyzny’’ i ,,małe ojczyzny’’, dla każdego z nas dom rodzinny i jego obyczaje są SANDOMIERSZCZYZNY świętością. Jeśli zapomnimy o sma- ku potraw, które przyrządzała matka (Ziemi Koprzywnickiej) a jadło się je w nabożnym skupieniu przygotowywane są według trady- konywane na Ziemi Sandomierskiej. z całą rodziną, cóż po nas pozosta- cyjnych metod, do sporządzania ich Pamięć wykonywania tych potraw nie? Kult jedzenia, ta obrzędowość wykorzystywane są przede wszyst- sięga czasów młodzieńczych na- kuchni i cały związany z nią rytuał kim surowce z własnego gospodar- szych babć, prababć. Przepisy te są 5. Kaczka lub gęś pieczona Wykonanie: zaświadcza o naszej kulturze. Dlate- stwa, ale często też są zakupione. wiernie przekazywane z pokolenia z jabłkami i kapustą Skruszałą, sprawioną kaczkę go musimy dbać o każdą bez wyjąt- Aby zachować spuściznę naszych na pokolenie, w wielu przypadkach opłukać, natrzeć solą wewnątrz ku ,,małą ojczyznę’’, którą dla każde- pokoleń, nie niszczyć tradycji, która są kultywowane przez młode gospo- Składniki: i na zewnątrz, nadziać drobnymi go z nas jest dom rodzinny, jedzenie jest atutemi chlubą mieszkańców na- dynie a wykonywanie ich odbywa 1 gęś winnymi jabłkami, uformować. i własna historia. szego regionu, prezentuję tylko wy- się według dawnych sprawdzonych sól Tłuszcz stopić na brytfannie, wło- brane stare przepisy na potrawy wy- receptur. cukier żyć kaczkę, wstawić do gorącego Od pewnego czasu moda na cytryna piekarnika. Piec często polewając sielskie klimaty nie ustaje i znajdu- 1/2 łyżeczki kminku tłuszczem i skrapiać wodą. Kapu- je odbicie w wielu dziedzinach, w 1. Kasza jaglana ze śliwkami Wykonanie: 4 cebule stę opłukać, cienko poszatkować, Kaszę sparzyć 2 razy wrzącą tym też kulinarnych. Polacy coraz Składniki: kilkanaście jabłek drobnych dodać obraną, pokrojoną w krąż- chętniej poszukują dań czy potraw, wodą, którą należy odlewać, aby i 10 wielkich ki cebulę, kminek, zalać niewielką 1 szklanka kaszy jaglanej kasza straciła goryczkę. Zalać których już same nazwy, wskazują, 1 szklanka suszonych śliwek 1 łyżka mąki ilością wrzącej wody, zagotować. że wywodzą się z regionalnej trady- 7 szklankami wody, dodać śliwki 4 dkg tłuszczu Prawie upieczoną kaczkę wyjąć, 7 szklanek wody z pestkami i gotować, mieszając cji. Coraz więcej osób postrzega te cukier do smaku 4 dkg słoniny podzielić na porcję i ułożyć na ka- produkty jako atrakcyjne i uświada- od czasu do czasu, aby kasza 1 kg czerwonej kapusty puście. Dusić razem ok. 30 minut. mia sobie, że nasze wyjątkowe wy- i śliwki rozkleiły się. Na koniec 1/8 l czerwonego wina Słoninę stopić, zmieszać z lekko roby, związane z kulturą i tradycją lekko dosłodzić do smaku. zarumienioną mąką, rozprowadzić poszczególnych regionów kraju, wywarem z zupy lub z wody i do- trzeba chronić. Uświadamia sobie dać soku z cytryny. Zagotować. także potrzebę dbania o część pol- Kap us tę ułoż yć na śro dku p ó łmiska skiego dziedzictwa kulturowego, 2. Żur chłopski z kapustą Wykonanie: a kaczkę obłożyć dookoła. Poda- które przez wieki tworzyło nasze Na wywarze z kości i przy- wać na ciepło z ziemniakami. wartości, zwyczaje, przyzwycza- Składniki: praw ugotować poszatkowaną jenia kulinarne i smaki. Ogromnie 3 szklanki zakwasu kapustę, dodać zakwas, zagoto- ważne jest dziedzictwo kulturowe 1,5 litra wywaru z kości lub boczku wać, podprawić śmietaną z mąką To tylko przedsmak lokalnych potraw i produktów. W naszej gazecie z kulturą stołu, zastawianego trady- 30 dkg kapusty słodkiej i powtórnie zagotować. Doprawić otwieramy cykl artykułów poświęconych poszukiwaniu tych mniej znanych cyjnymi potrawami. Ludzie są cieka- listek laurowy do smaku solą, pieprzem i maje- lub całkiem zapomnianych. Zachęcamy do współpracy i do prezentacji wi innych ludzi i wybierając się w ziele angielskie rankiem. Podawać z ziemniakami starych potraw, które jeszcze goszczą na Państwa stołach. Zachęcamy do podróż, chcą nie tylko jak najwięcej cebula okraszonymi słoniną. prowadzenie rozmów- wywiadów z najstarszymi mieszkańcami wsi naszego zwiedzić, zobaczyć ale też sympa- sól, majeranek, pieprz regionu (pomocny w tym będzie kwestionariusz etnograficzny opracowany tycznie pobiesiadować przy stole łyżka mąki przez dr Elżbietę Szot-Radziszewską z Muzeum Wsi Kieleckiej i dr Halinę suto zastawionym lokalnymi przy- śmietana Mielicką z Akademii Świętokrzyskiej) którzy znani byli z wykonywania da- smakami, wytworzonymi w zgodzie nego produktu. Dla ułatwienia zbierania materiałów zamieszczam przykła- z regionalną tradycją. dowe pytania, które z pewnością pozwolą udowodnić regionalne tradycje na Ziemia Sandomierska ma ogrom- Ziemi Koprzywnickiej: ny potencjał, drzemiący jeszcze w 3. Podpłomyki Wykonanie: Mąkę przesiać na stolnicę, naszych zasobach i kulturze regionu. Składniki: 1. Jak daleko sięga pamięć o wykonywaniu danego produktu? Obfitość wszelkich darów pól, ogro- jaja utrzeć z cukrem do białości. 2. Przy jakich okazjach dany produkt był przygotowywany? 3 kg mąki pszennej Drożdże rozprowadzić kilkoma dów i lasów zaczynała się we wrze- 10 jaj 3. Kto dany produkt wykonywał i kto uczestniczył w przygotowaniach i pra- śniu. Dostępne były jeszcze jarzyny, łyżkami śmietany. Do mąki dodać cach? 1 litr śmietany ubite jaja z cukrem, rozpuszczone tłuste wołowe i wieprzowe mięsa, 15 dag drożdży 4. Jaki był sposób przyrządzania? domowe różnorodne ptactwo, zwie- drożdże, śmietanę oraz szczyptę 5. O czym trzeba pamiętać, aby produkt był udany? 2 szklanki cukru soli. Zagnieść dość wolne ciasto. rzyna no i oczywiście owoce. cukier waniliowy 6. Kiedy, od kogo i w jaki sposób nauczyć się było można wykonywania Dzięki znakomitym warunkom Podzielić na kilka części, rozwał- potrzebnych czynności? śmietana, cukier kować okrągłe placki grubości przyrodniczym przez tysiąc lat na- 7. Kiedy ostatni raz i przy jakich okazjach, produkt był wykonywany w rodzi- szych dziejów rolnictwo na Ziemi palca, posmarować śmietaną nie, u sąsiadów u znajomych? Sandomierskiej było zawsze obecne. i posypać cukrem. Na każdym 8. Skąd wzięła się nazwa danego produktu? To ono dostarczało i do dziś dostarcza zaznaczyć nożykiem (lekko na- 9. Jakie wierzenia czy przekonania są związane z produktem? wielu surowców lub półsurowców, ciąć) grubą kreskę. Piec na trzonie z których przy tradycyjnej metodzie do zarumienienia. Najsmaczniej- Pytania kwestionariusza mają charakter wskazujący to, o co należy py- przetwarzania powstają efektywne, sze ciepłe z mlekiem. tać. Oczywiście można je rozszerzyć o istotne treści. Rozmowa powinna być wyróżniające się składem, jakością zapisana dosłownie, a więc też z użyciem gwary i specyficznych dla danego i swymi cechami przysmaki regional- miejsca zwrotów. Ważne są też różne sposoby interpretowania, nawet te, ne. Początki upraw sadowniczych się- które mają charakter opowieści czy legend. Pomocne w poszukiwaniu a jed- gają XII wieku, kiedy to kulturę rolną nocześnie ważnym źródłem informacji, mogą być też: stare rodzinne zdjęcia, wprowadzili cystersi osiedlający się na publikacje w lokalnej prasie (przy okazji opisu świąt, dożynek, wesel, po- 4. Kapusta z grochem Wykonanie: naszych ziemiach. Pierwszą główną grzebów), zachowane kroniki i różne dokumenty przy kościołach, w szko- Fasole umyć, namoczyć i ugo- uprawą była uprawa winorośli. Póź- lub fasolą łach czy w kołach gospodyń a także listy i pamiętniki pisane przez osoby tować do miękkości w niewielkiej niej coraz częściej zaczęto uprawiać starsze lub młodzież. Liczę, iż uda się nam zebrać możliwie dużo informacji Składniki: ilości wody. Kapustę ugotować różne gatunki drzew i krzewów. Do- a poruszony temat stanie się impulsem do działań mających ocalić i spopu- 1 kg kiszonej kapusty osobno. Ziemniaki obrać, umyć, minowały sady i ogrody przydomowe laryzować znakomite nasze koprzywnickie tradycje kulinarne. Doświadcze- 1/2 kg fasoli lub grochu pokrajać w plasterki, zalać nie- z przewagą nasadzeń jabłoni, grusz nia krajów europejskich wskazują, że tego typu produkty stały się ważnym 1/2 kg ziemniaków wielką ilością wody, ugotować oraz śliw, których owoce od dawna źródłem dochodu dla mieszkańców wsi, zwiększają atrakcyjność terenów 15 dag słoniny z dodatkiem soli. Połączyć gorące suszono oraz spożywano świeże. wiejskich i są też powodem do dumy tych państw. 2 cebule ziemniaki z fasolą i razem ugnieść Susz jabłek i śliwek do dziś wykorzy- Alicja Stępień sól tłuczkiem do ziemniaków, dodać stywany jest do potraw regionalnych pieprz przygotowywanych z kaszy jaglanej, kapustę, wymieszać. Słoninę lub boczek pokrajać w kostkę, pod- jęczmiennej oraz jako dodatek do różnych klusek i zup owocowych. smażyć, dodać pokrajane w drob- W ,,kapustnikach’’ przydomowych ne piórka cebule, razem usmażyć rosło wiele różnych warzyw, w tym lekko złocąc cebule. Do kapusty głównie kapusta. Sposób jej uprawy z grochem dodać przesmażony przetrwał do dziś, a metody produkcji z cebulą tłuszcz oraz przypra- przechodzą z ojca na syna. wy, wymieszać. Podawać gorą- Dziś szczególne i bezcenne przy- cą z chlebem. Można odsmażyć smaki kulinarne Sandomierszczyzny na patelni. (w tym też regionu koprzywnickiego)

Koprzywnickie pejzaże Koprzywnickie pejzaże 7 „Malarskie Piękno Ziemi Koprzywnickiej” W dniach 24–27 maja 2007 roku Andrzej Kozera – Pińczów oraz trzy tajemnicach martwej natury. Spod w Koprzywnicy gościliśmy siedmio- osoby z Tarnobrzega – Helena Pilecka, pędzla artystów wyszły wspaniałe osobowe grono malarzy z różnych Maria Bobrowska i Justyn Kasprzyk. obrazy przedstawiające pocysterski stron Polski w składzie: Podczas pleneru twórcy odkry- Klasztor, Kościół Matki Boskiej Ró- Nela Nelip – Katowice, Renata wali uroki niezwykłych, zabytko- żańcowej, widok na koprzywnicki i Ireneusz Boguszewscy – Siedliszcze, wych miejsc, a także skupiali się na rynek, przeróżne kompozycje kwia- towe oraz pięknie się prezentujące o tej porze roku kwitnące sady ja- błoniowe. Po zakończeniu pleneru zor- ganizowany był wernisaż, podczas którego można było porozmawiać oraz bliżej poznać malarzy. Obrazy, które wszystkim bardzo się podoba- ły, przez pewien czas zdobiły wnę- trze MGOKiS. (ao)

Nela Nelip

Na terenie gminy działa „KS boiska sportowe z zapleczem KOPRZYWIANKA” w Koprzywni- socjalnym. Trenerem drużyny ju- cy, LKS „ZRYW” w Zbigniewicach niorów i seniorów jest pan Adam oraz Uczniowski Klub Sportowy Fils. Aktualnie seniorzy zajmują III KLUBY SPORTOWE „ARKA” przy parafii św. Floriana w miejsce w klasie „A”. Koprzywnicy. Najstarszym klubem sporto- „KS KOPRZYWIANKA” jak pod wodza dr Kopra przystąpiło wym jest „KS KOPRZYWIANKA” również LKS „ZRYW’ Zbignie- Historia piłki nożnej w Koprzywnicy do budowy stadionu. - założona w 1932 roku, posiada wice finansowane są ze środków Oprócz „KS KOPRZYWIANKI” dwa boiska pełnowymiarowe z za- gminy w formie dotacji. Najstarszym klubem na terenie W tym też roku za sprawą wiel- na terenie miasta Koprzywnica dzia- daszonymi trybunami i zapleczem miasta jest „KS KOPRZYWIANKA”, kiego miłośnika sportu i Koprzyw- ła działają także kluby sportowe: socjalnym oraz utwardzony teren Uczniowski Klub Sportowy założona w 1932 roku. Zalążkiem nicy Pana Stefana Kopra, zostaje LKS „ZRYW” w Zbigniewicach oraz pod korty tenisowe. „ARKA” został założony w sierpniu klubu była organizacja sportowo wydzielony plac pod budowę bo- Uczniowski Klub Sportowy „ARKA” W chwili obecnej w klubie zrze- 2006 z inicjatywy ks. Jerzego Bur- – wojskowa „Strzelec”, która powsta- iska piłkarskiego i społeczeństwo przy Parafii św. Floriana. szonych jest obecnie 120 zawodni- ka proboszcza parafii św. Floriana ła w dwudziestoleciu międzywojen- ków i zawodniczek, w sekcjach pił- w Koprzywnicy i ks. Rafała Ol- nym na przełomie 1931- 1932 roku. karskich klasy okręgowej seniorów, szówkę, liczy 30-tu zawodników, W 1932 roku miejscowy nauczyciel juniorów młodszych i młodzików trenerem klubu jest pan Konrad Pan Winnicki założył sekcję piłki starszych. Drużyna seniorów walczy Pyszczek. W lutym b.r klub został nożnej, a następnie powstały kolej- o utrzymanie w klasie okręgowej, zarejestrowany w Świętokrzyskim ne sekcje: lekkoatletyki i siatkówki. drużyna juniorów zajęła II miejsce w Związku Piłki Nożnej w Kielcach, Przed II wojną światową koprzyw- swojej grupie a młodzików V miej- a od marca 2007 rozpoczął roz- nicki „Strzelec” liczył 120 członków. sce. Od rundy wiosennej sezonu grywki w kategorii „Młodzik Star- Podczas II wojny światowej w Ko- 2006/2007 do grup młodzieżowych szy” – chłopców urodzonych po przywnicy na tzw. Łąkach Kwaczyń- zarejestrowane zostały dziewczęta. 1994 roku i młodszych. Oprócz skich, przy dawnej strzelnicy odbyły Zawodników trenują; gry w rozgrywkach ligowych za- się dwa mecze z Niemieckimi żołnie- - Wojciech Ciach wodnicy wzięli udział w Ogól- rzami i oba te mecze zostały wygrane - Konrad Pyszczek. nopolskim Turnieju im. Tadeusz przez sportowców ze „Strzelca”. Os stycznia 2007 roku prezesem Wielgusa w Staszowie, a w ferie klubu jest pan Marian Słabowski. zimowe dzieci z „ARKI” i „KS Po wojnie w 1947 roku na bazie KOPRZYWIANKI” uczestniczyły „Strzelca” założony został „Ludowy LKS „ZRYW” w Zbigniewicach w obozie sportowym w Ostrowcu Zespół Sportowy Koprzywianka”. A klasowy mecz w Zbigniewicach działa od 1974 roku posiada dwa Świętokrzyskim. WIEŚCI ZE SZKOLNEGO PODWÓRKA Gościmy Słowaków Szkoła Podstawowa w Niedźwicach współpra- cuje od kilku lat ze szkołą w Dolným Smokovcu – na Słowacji. Owocem tej współpracy są między innymi wzajemne odwiedziny młodzieży i grona nauczycielskiego. W dniach 6 do 8 maja 2007 roku gościliśmy grupę nauczycieli z tej szkoły na czele z panią dyrektor Jaroslavą Hašcakovą. W pierwszym dniu wizyty dyrektor naszej szko- Festyn pod ły Krzysztof Chmielowiec zaproponował gościom spacer po Sandomierzu, obejrzenie najciekawszych zabytków tego pięknego miasta. chmurką Drugiego dnia nauczyciele odwiedzili Ujazd z ruinami zamku Krzyżtopór, następnie udali się do W niedzielę 3.06.2007r. w Szko- Kurozwęk, aby na własne oczy zobaczyć - bizony le Podstawowej w Niedźwicach od- gatunek zagrożony, naturalnie żyjący w Ameryce. był się festyn rodzinny pod hasłem Po południu w czasie rejsu statkiem po Wiśle ,,Z mamą i tatą najpiękniejsze lato”. miało miejsce spotkanie integracyjne nauczycieli ze Można rzec, że pogoda spłatała Słowacji z władzami naszej gminy i nauczycielami organizatorom figla, gdyż na nie- Szkoły Podstawowej w Niedźwicach. Ostatni dzień bie pojawiały się co chwilę czarne wizyty to dalszy ciąg zwiedzania Sandomierza, za- deszczowe chmury i obficie pole- kupy pamiątek i pożegnanie gości. wały gromadzących się gości rzęsi- stym deszczem. Z powodu tychże chmur organizatorzy zmuszeni byli przenieść imprezę w szkolne mury. Z ekologią za pan brat W sali gimnastycznej rozpoczęto oficjalnie całą uroczystość. Dyrektor szkoły Krzysztof W Szkole Podstawowej w Niedźwicach prowadzona jest działalność wycieczki rozpoczęła się od parku podworskiego w Niedźwicach, gdzie Chmielowiec przywitał przybyłych ekologiczna. Uczestniczymy w programie edukacyjnym pn. „Zbieramy, segre- określiliśmy gatunki rosnących drzew z obecnym pomnikiem przyrody gości, wśród których znaleźli się gujemy, przetwarzamy odpady” organizowanym przez Ekologiczny Związek tulipanowcem amerykańskim. Następnie udaliśmy się drogą w kierunku miedzy innymi: Gmin Dorzecza Koprzywianki. W ramach tej akcji gromadzimy do kontene- Beszyc skręcając na rozlewiska wodne, które są miejscem żerowania bo- - Radny Rady Powiatu pan Henryk rów szkło, makulaturę i plastik. cianów, również określiliśmy rosnące tam gatunki roślin. Napieracz W dniach od 16 do 20.04.2007 zorganizowaliśmy „Zielony Tydzień” Nasza trasa przebiegała przez las w Beszycach, w którym zwracaliśmy - Burmistrz Miasta i Gminy Ko- z akcentem na Dzień Ziemi, w ramach którego odbył się konkurs wiedzy uwagę na piękno otaczającej przyrody. Nie ominęliśmy leśniczówki na Ce- przywnica pan Marek Jońca; pod hasłem „Odpady i co dalej”, konkurs na wykonanie przedmiotu co- gielni, a także zalewu w Koprzywnicy, gdzie trwały prace remontowe ba- - Zastępca burmistrza pani Dorota dziennego użytku z odpadów, konkurs plastyczny pt. „Czysta Ziemia”, a tak- senu. Nad zalewem zwróciliśmy uwagę na piękną panoramę Koprzywnicy Kruszec-Nowińska. że inscenizację pt. „Sąd nad człowiekiem”. z pocysterskim kościołem parafialnym w tle. Punktem docelowym wyciecz- - radni, rodzice, dziadkowie oraz 29 maja zorganizowana została wycieczka rowerowa w poszukiwaniu ki rowerowej była oczyszczalnia ścieków w Koprzywnicy, gdzie zapoznali- mieszkańcy okolicznych miejsco- ciekawych miejsc przyrodniczych na terenie gminy Koprzywnica. Trasa śmy się z procesem i technologią oczyszczania ścieków komunalnych. wości, słowem ludzie, którym na sercu leży dobro tej szkoły. Następnie oddano głos mło- dzieży szkolnej, która zaprezen- Stawiamy na sport towała koncert życzeń składający się z pięknych tańców i piosenek z dawnych lat. Aktywność sportowa jest mocną stroną Szkoły Podstawowej w Niedź- UKS Junior Niedźwice opracował projekt pt. Powszechny Program Jako pierwsze na scenę wkro- wicach. W ciągu całego roku szkolnego odbywają się u nas liczne tur- Nauki Pływania „Już Pływam”. Obejmuje on uczniów klasy 0 – VI, któ- czyły maluchy z klasy „zerowej” nieje z różnorodnych dyscyplin sportowych: minipiłka nożna dziewcząt rzy trenują na basenie MOSiR w Sandomierzu 2 razy w tygodniu, a od przebrane w piękne czerwone i chłopców, bilard, tenis stołowy, biegi przełajowe, piłka ręczna, badmin- września 3 razy w tygodniu. Otrzymane na ten projekt dotacje, to 40000 stroje. Wyglądały uroczo jak kra- ton, sporty zimowe tj. narciarstwo biegowe i alpejskie. zł. Pozwolą one opłacić zajęcia na basenie pod okiem instruktorów. Zle- snoludki i wykonały piosenkę pod Nasi uczniowie biorą aktywny udział w zawodach organizowanych ceniodawcą zadania jest Ministerstwo Sportu. takim właśnie tytułem. Następnie poza szkołą, zajmując czołowe miejsca na różnych szczeblach elimina- Nasz klub sportowy opracował również trzy inne projekty na dofi- wystąpiła klasa II w piosence „Czer- cyjnych. nansowanie zadań sportowo – rekreacyjnych dla uczniów pod patrona- wone jabłuszko” i klasa I, która Od 1 września 2007 roku w naszej szkole ma być utworzona klasa tem PZU czy Szkolnego Związku Sportowego. urzekła wszystkich wykonaniem sportowa o profilu ogólnym z akcentem na pływanie, piłkę nożną, nar- Należy również wspomnieć, że wszystkie imprezy sportowe, odby- piosenki „Poszła Karolinka”. Klasa ciarstwo biegowe i alpejskie. wające się na terenie naszej szkoły, a także wyjazdy na zawody finan- IV zaprezentowała piosenkę ”Szła 10 godzin zajęć sportowych, obowiązkowe 2 godziny pływania, dwa sowane były przez Stowarzyszenie Bezpieczny Powiat Sandomierski, dzieweczka” a uczniowie klasy V obozy sportowe: letni i zimowy to główne założenia powstającej klasy z którym szkoła ściśle współpracuje. To dzięki tej organizacji i wielu i VI zatańczyli twista do piosenki o takim profilu. Ma ona liczyć 20 uczniów z klasy IV o odpowiednich innym sponsorom uczniowie mogli walczyć o puchary, piłki, koszulki, pt. „Bal Arlekina”. Aby rozweselić predyspozycjach do uprawiania sportu. Wyznacza je lekarz sportowy po dyplomy, nagrody rzeczowe i zaszczyty, które nie są co prawda w spo- nastrój i ubarwić występy klasa III dokonaniu badań. rcie najważniejsze, ale skutecznie motywują do większego wysiłku i ry- zaprezentowała taniec i piosenkę pt. Nie moglibyśmy zorganizować tak bogatego wachlarza działań spor- walizacji na boiskach. „Kolory”, pod koniec ich występu towo – rekreacyjnych bez uprzedniego pozyskania odpowiednich środ- goście osypani zostali kolorowym ków finansowych. konfetti. Wśród śpiewu i tańców nie zabrakło również szczypty dobrego humoru, a to za sprawą uczniów ze szkolnego koła teatralnego. Dzięki nim można było obejrzeć insceniza- cję pt. „Imieniny u słonia”. Dużą atrakcją festynu był pokaz tresury psów policyjnych oraz go- ścinny występ młodzieży z Miejsko – Gminnego Domu Kultury w Ko- przywnicy. Oprócz tego można było obej- rzeć i zakupić prace plastyczne dzie- ci wystawione na kiermaszu, wziąć udział w loterii fantowej, spróbować pysznych dań i wypieków przygoto- wanych przez rodziców oraz zatań- czyć przy muzyce zespołu Wulkan. Wszystkim gościom, organizato- rom i sponsorom festynu serdecznie dziękujemy za wsparcie szkoły i za to, że nikogo nie odstraszyły smugi czerwcowego deszczu.

Opracowały: Renata Dobrowolska, Marta Kalist. Elżbieta Król