2013 POLISH HISTORY MUSEUM

ANNUAL REPORT

RAPORT ROCZNY

MUZEUM HISTORII POLSKI 2013 POLISH HISTORY MUSEUM

ANNUAL REPORT

RAPORT ROCZNY

MUZEUM HISTORII POLSKI Muzeum Historii Polski zamknęło siódmy rok swo- The Polish History Museum has just completed its seventh jej działalności. Był to dla nas czas intensywnej year. This was a busy time for us, which included a lot of pracy, wielu udanych przedsięwzięć wystawienni- hard work, but also a number of successful exhibitions, czych, naukowych i edukacyjnych, w tym wystawy and scientific and educational projects, including the 1863. „1863. Gra o niepodległość” oraz innych dzia- Game for Independence exhibition and other activities łań związanych z upamiętnieniem 150. rocznicy related to the commemoration of the 150th anniversary wybuchu powstania styczniowego. W związku of the outbreak of the January Uprising. In connection z sześćsetleciem unii horodelskiej zorganizo- with the 600-year anniversary of the Union of Horodło, waliśmy w Zamościu wystawę „Od Horodła do we organized the From Horodło to Horodło exhibition Horodła”. Kilkoma projektami uczciliśmy stulecie in Zamość. We carried out several other projects to cel- urodzin Andrzeja Bobkowskiego. Między innymi ebrate the centenary of the birth of Andrzej Bobkowski. dzięki staraniom Muzeum Sejm RP ogłosił rok In addition, thanks to the efforts of the Museum, the Polish 2014 – Rokiem Jana Karskiego. Sejm proclaimed 2014 the Year of Jan Karski.

Muzeum Historii Polski otrzymało szereg nagród In 2013, the Polish History Museum received a number i wyróżnień na czele z najbardziej prestiżową of awards and honours, the most prestigious of which nagrodą „Sybilla” Ministra Kultury i Dziedzictwa was the Sybilla award from the Minister of Culture and Narodowego przyznaną za najlepszą wystawę National Heritage, awarded for the best historical exhibi- historyczną 2012 roku. tion in 2012.

Podjęliśmy wreszcie kampanię na rzecz wpisania We also geared up our campaign to include the con- budowy Muzeum w obchody zbliżającej się 100. struction of the Museum building as part of the upcom- rocznicy odzyskania niepodległości. ing celebration of the 100th anniversary of ’s inde- pendence. Dziękujemy wszystkim współpracownikom i przy- jaciołom Muzeum za gorące wsparcie i mamy I want to thank all the Museum’s associates and friends for nadzieję, że rok 2014 przyniesie zasadnicze roz- their warm support, and hope that 2014 will bring a defini- strzygnięcia dotyczące finansowania i harmono- tive resolution in terms of the financing and construction gramu prac nad budową stałej siedziby Muzeum. schedule for the new permanent Museum building.

Robert Kostro Dyrektor Muzeum Historii Polski Director, Polish History Museum PROJECTS PROJEKTY

1863. GAME FOR INDEPENDENCE

MAIN

1863. GRA O NIEPODLEGŁOŚĆ TH EDITION OF INDEPENDENCE STATION JAN KARSKI. UNFINISHED8 MISSION JAN KARSKI. NIEDOKOŃCZONA MISJA

VIII PRZYSTANEK NIEPODLEGŁOŚĆ GŁÓWNE GŁÓWNE GŁÓWNE PROJEKTY MAIN PROJECTS 1863. GRA O NIEPODLEGŁOŚĆ 1863. GAME FOR INDEPENDENCE WYSTAWA EXHIBITION

Z okazji 150. rocznicy wybuchu powstania stycz- The Polish History Museum organized the exhi- niowego Muzeum Historii Polski przygotowało bition 1863. Game for Independence to com- wystawę „1863. Gra o niepodległość”. Ukazała memorate the 150th anniversary of the outbreak ona powstanie styczniowe jako pierwszy w historii of the January Uprising. The Uprising was pre- Polski ruch samoorganizacji polskich struktur pań- sented as the first Polish national movement stwowych i obywatelskich. Na wystawie znalazły that organized its own state and civil structures. się dokumenty, plakaty, mapy, zdjęcia powstań- The exhibition featured documents, posters, ców oraz archiwalne fotografie stolicy autorstwa maps, photographs of insurgents, and archival Karola Beyera. photographs of by Karol Beyer.

Interaktywna ekspozycja miała formę labiryntu The interactive exhibition took the form of a laby- i była połączona z edukacyjną grą przestrzenną. rinth, and was combined with a fun educational 1863. Zwiedzający wcielali się w osoby z epoki, aby activity. Visitors assumed the role of a person podjąć się odszukania losów „swojej” rodziny. from the period, and traced the fate of “their” Dodatkowo, przy specjalnym stole sztabowym family. In addition, a special “staff table” was uczestnicy poznali przebieg słynnych bitew set up where players could learn more about powstańczych. Ekspozycja stworzona została famous battles fought during the Uprising. w wersji mobilnej, dzięki czemu istnieje możliwość A travelling version of the exhibition was also jej wypożyczenia. created, and is available for loan.

Wystawa została objęta honorowym patronatem The exhibition was held under the honorary Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława patronage of the President of the Republic of Komorowskiego i była prezentowana od 22 stycz- Poland Bronisław Komorowski, and ran from nia do 24 lutego w Bibliotece Uniwersyteckiej January 22 to February 24 in the University of

w Warszawie. Warsaw Library. 1863

Mecenas wystawy Exhibition Patron 6 7 GŁÓWNE PROJEKTY MAIN PROJECTS JAN KARSKI. NIEDOKOŃCZONA MISJA JAN KARSKI. UNFINISHED MISSION

Prezydent RP Bronisław Komorowski wraz z małżonką PROGRAM President of Poland Bronisław Komorowski and his wife

Muzeum Historii Polski od 2010 r. realizuje program The Polish History Museum’s Jan Karski. Unfinished Mission „Jan Karski. Niedokończona misja”, którego celem jest program has been ongoing since 2010. Its aim is to preserve zachowanie pamięci oraz propagowanie wiedzy o Janie the memory of Jan Karski and educate people about him and Karskim. Muzeum było współorganizatorem m.in. kon- his actions. Among the program’s activities were conferences ferencji o polskim emisariuszu na Georgetown University co-organized by the Museum at Georgetown University in w Waszyngtonie oraz na Uniwersytecie Mediolańskim. Washington and the University of Milan, focusing on the Polish W ramach programu MHP przygotowało planszową wystawę emissary. The Museum also put together an exhibit entitled „Jan Karski. Człowiek wolności” przedstawiającą biografię The World Knew: Jan Karski’s Mission for Humanity (Jan Karski. Karskiego, począwszy od lat spędzonych w rodzinnej Łodzi, Człowiek wolności), depicting Karski’s biography, from his early poprzez studia, czas wojny, kiedy to podjął próbę poinfor- years, spent in his native Łódź, through his university studies, mowania świata o Zagładzie Żydów, aż po jego działalność to his war-time efforts to inform the world about the ongoing powojenną. extermination of the Jews, and his post-war activities.

Angielska wersja ekspozycji „The World Knew: Jan An English-language version of the exhibit was created Karski’s Mission for Humanity” powstała przy współ- in collaboration with the Ministry of Foreign Affairs, pracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Stałym Poland’s Permanent Mission to the United Nations, and Przedstawicielstwem RP przy ONZ, a także Insty- the Polish Cultural Institute in New York. The exhibit tutem Kultury Polskiej w Nowym Jorku. Pierwszy was unveiled in January 2013 at the UN headquarters. raz pokazana została w styczniu 2013 r. w siedzibie Since that time, six language versions of the exhibit ONZ. Od tego czasu powstało 6 wersji językowych have been placed on display in various cities, includ- wystawy, które prezentowane były m.in. w Waszyng- ing Washington, D.C., Chicago, London, St Petersburg, tonie, Chicago, Londynie, Petersburgu, Mediolanie Milan, and Ottawa, among others. In November, the i Ottawie. Na początku listopada uroczystego otwar- opening of the exhibit at the Yitzhak Rabin Center in cia wystawy w Centrum Icchaka Rabina w Tel Awi- Tel Aviv was proceeded over by the President of the Marszałek Sejmu RP Ewa Kopacz i dyrektor Muzeum wie dokonał Prezydent RP Bronisław Komorowski. Republic of Poland Bronisław Komorowski. Historii Polski Robert Kostro Marshal of the Sejm Ewa Kopacz and Director of the Polish History Museum Robert Kostro 8 9 GŁÓWNE PROJEKTY MAIN PROJECTS

The Polish History Museum has been organizing Karski Days throughout Poland in collaboration with regional VIII PRZYSTANEK NIEPODLEGŁOŚĆ institutions, allowing local communities to learn more TH about the famed Polish courier. In addition to displays PROJEKT 8 EDITION OF INDEPENDENCE STATION PROJECT of the exhibit, Karski Days include panel discussions, documentary film screenings and educational work- shops. Z okazji Święta Niepodległości Muzeum Historii Pol- To celebrate Independence Day, the Polish History At the Museum’s initiative, a bench featuring Karski was ski zorganizowało 11 listopada projekt – Przystanek Museum once again organized Independence Station, on unveiled in Warsaw’s city centre in June 2013. It was the Niepodległość. Główną atrakcją była gra przestrzenna November 11 in Warsaw. The highlight of the event was third sculpture in Poland dedicated to the legendary „Drogi do wolności” w warszawskim Ogrodzie Saskim, Roads to Freedom, an outdoor game organized in Saxon courier and the sixth such work worldwide. w której udział wzięło blisko 5 tysięcy osób. Garden, in which nearly 5,000 people took part. With the centennial anniversary of Jan Karski’s birth fall- Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, ing in 2014, the Polish History Museum teamed up with dyrektor MHP Robert Kostro President of Warsaw Hanna Gronkiewicz-Waltz, a number of other institutions to have 2014 declared the PHM Director Robert Kostro Year of Jan Karski. In December 2013, the Sejm passed a resolution officially making such a declaration.

Muzeum Historii Polski we współpracy z regionalnymi insty- The Jan Karski. Unfinished Mission program is being tucjami organizuje również na terenie całego kraju „Dni carried out under the auspices of the President of the Karskiego”, dzięki którym lokalne społeczności mogą bliżej Republic of Poland Bronisław Komorowski. poznać postać słynnego polskiego kuriera. Oprócz wystawy – w ramach Dni – przygotowywane są panele dyskusyjne, pokazy filmów dokumentalnych oraz warsztaty edukacyjne. Z inicjatywy Muzeum w czerwcu 2013 r. w centrum Warszawy odsłonięto ławeczkę Karskiego. Jest ona trzecią w Polsce oraz szóstą na świecie tego typu rzeźbą poświęconą legen- darnemu kurierowi. W związku z przypadającą w 2014 r. setną rocznicą urodzin Jana Karskiego Muzeum Historii Polski, wspólnie z innymi instytucjami, zabiegało o ustanowienie roku 2014 – Rokiem Jana Karskiego. W grudniu 2013 r. Sejm RP przyjął stosowną Dzięki grze uczestnicy mogli odkrywać procesy i wyda- During the game, players could explore the processes and uchwałę w tej sprawie. rzenia, które przyczyniły się do odzyskania niepodle- events that led to Poland’s independence in 1918. There głości Polski w 1918 r. Do wyboru były dwie trasy: dla were two routes to choose from, one for children and one Program „Jan Karski. Niedokończona misja” prowadzony dzieci i dorosłych. Gracze zmierzyli się z zaborcami, for adults. Players pitted themselves against the parti- jest pod honorowym patronatem Prezydenta RP Bronisława rozmawiali z „politykami” różnych nurtów oraz inwe- tioning powers, spoke with “politicians” from different Komorowskiego. stowali w projekty społeczne i gospodarcze. factions, and invested in social and economic projects.

10 11 FROM HORODŁO TO HORODŁO...

Z kolei najmłodsi dzięki otrzymanej od dziadka Meanwhile, younger children were transported back to BOBKOWSKI. HOOLIGAN OF FREEDOM

książce przenieśli się do XIX-wiecznej Polski. Naj- nineteenth-century Poland with the help of a book they EXHIBITIONS dzielniejsi podróżnicy poznali ówczesnych bohate- received from a grandfatherly character. Brave adventur- OD HORODŁA DO HORODŁA... rów i artystów, a także sprawdzili swoje umiejętności ers met famous individuals and artists from the time, and BOBKOWSKI. CHULIGAN WOLNOŚCI w grach i zabawach z tamtych lat. tested their skills in games and activities that were played RIDER ON THE STORM – GOOGLE CULTURAL INSTITUTE during the era. Jak co roku, Przystankowi Niepodległość towarzy- szyła okolicznościowa jednodniówka „Jesteśmy”, As in past years, Independence Station was accompanied poświęcona historycznym wydarzeniom sprzed pra- by a commemorative one-off booklet, dedicated to the MIASTO I JEGO OBYWATELE. ZGORZELEC I GÖRLITZ 1945-1989 THE CITY AND ITS CITIZENS. ZGORZELEC AND GÖRLITZ, 1945-1989 wie stu lat. historical events that occurred nearly a hundred years ago.

Muzeum było również jedną z instytucji uczestni- As part of its activities to commemorate Independence czących w marszu „Razem dla Niepodległej”. MHP Day, the Museum also joined the institutions participating pokazało prezentację multimedialną poświęconą in the Together for Independent Poland march, and organ-

postaci Romana Dmowskiego. ized a multimedia presentation about . WYSTAWY

12 WYSTAWY EXHIBITIONS OD HORODŁA DO HORODŁA... FROM HORODŁO TO HORODŁO...

Z okazji 600-lecia unii polsko-litewskiej w Horodle To mark the 600th anniversary of the Union of Horodło Muzeum Historii Polski we współpracy z Muzeum between Poland and Lithuania, the Polish History Zamojskim przygotowało jubileuszową wystawę Museum, in collaboration with the Zamość Museum, „Od Horodła do Horodła. Unia horodelska: dzieje prepared the commemorative exhibition From Horodło i pamięć (1413-2013)”. Na ekspozycji można było to Horodło. The Union of Horodło: History and Memory zobaczyć m.in. akt potwierdzenia przez Zygmunta (1413-2013). Among the items on display in the exhibi- Augusta unii lubelskiej z 1569 r., kopię unii horo- tion was the act signed by King Sigismund Augustus delskiej wykonanej w 1529 r. oraz przedstawione confirming the Union of Lublin of 1569, a copy of the w multimedialnej formie malowidła rusko-bizan- Union of Horodło made in 1529, and a multimedia dis- tyjskie z XV w. z kaplicy św. Trójcy w Lublinie. play of 15th-century Russo-Byzantine paintings from the chapel of the Holy Trinity in Lublin. Ekspozycja poruszała dwa główne wątki tema- tyczne. Pierwszy dotyczył unii polsko-litewskich, The exhibition focused on two main themes. The first ze szczególnym zwróceniem uwagi na unię horo- concerned the Polish-Lithuanian Union, with particular delską z 1413 r. Drugi poświęcony został miejscu, attention being paid to the Union of Horodło of 1413. jakie w świadomości historycznej Polaków zajmo- The second was the place of the Union of Horodło and wała i zajmuje unia horodelska oraz inne unie pol- other Polish-Lithuanian unions in the historical con- sko-litewskie, czego przejawem były m.in. uroczy- sciousness of , as evidenced by the solemn obser- ste jubileusze tych wydarzeń obchodzone od XIX vations of the anniversaries of these events from the do początków XXI w. nineteenth to the early twenty-first century.

Wystawę można było oglądać w Muzeum Zamoj- The exhibition was on display at the Zamość Museum skim w dniach 28 września – 30 listopada. Ekspo- from September 28 to November 30. The exhibition zycji towarzyszyła wystawa planszowa, która pre- was accompanied by an outdoor exhibit, which was zentowana była na Rynku w Zamościu, Horodle, presented in the market squares of Zamość, Horodło, Hrubieszowie oraz na Krakowskim Przedmieściu and Hrubieszów, and on Krakowskie Przedmieście w Warszawie. Avenue in Warsaw.

14 15 WYSTAWY EXHIBITIONS RIDER ON THE STORM – Google Cultural Institute BOBKOWSKI. CHULIGAN WOLNOŚCI BOBKOWSKI. HOOLIGAN OF FREEDOM

„Bobkowski. Chuligan wolności” to tytuł wystawy współor- ganizowanej przez Muzeum Historii Polski z Centrum Dialogu im. Marka Edelmana z okazji jubileuszu urodzin Andrzeja Bobkowskiego.

W ramach wystawy można było zobaczyć fotografie, listy pochodzące z prywatnych zbiorów i archiwum „Kultury” oraz przedmioty, które należały do Bobkowskich: książki, rysunki, apaszkę, którą ręcznie przyozdobiła żona pisarza Barbara. Autorkami scenariusza ekspozycji są Agnieszka Mitkowska i Joanna Podolska.

Wystawę można było oglądać od 30 września do 23 paź- Bobkowski. Hooligan of Freedom is the title of an exhibition co- dziernika w Teatrze Nowym Łodzi oraz w dniach 24 paździer- organized by the Polish History Museum and the Marek Edel- nika – 20 listopada w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. man Dialogue Center to celebrate the anniversary of the birth of Andrzej Bobkowski. Dodatkowo MHP przygotowało dodatki tematyczne do „Gazety Wyborczej” oraz „Rzeczpospolitej” prezentujące The exhibition included photographs, letters from private collec- sylwetkę polskiego pisarza w 100. rocznicę jego urodzin. tions and the archives of the journal Kultura, and items that once Z okazji 100. rocznicy urodzin Andrzeja Bobkowskiego To celebrate the centennial anniversary of the birth of belonged to the Bobkowski family: books, drawings, and a scarf MHP przygotowało internetową wystawę o życiu i twórczo- Andrzej Bobkowski, the Polish History Museum prepared that was hand-painted by the writer’s wife, Barbara. The exhibit ści pisarza. „Rider on the Storm” to wystawa poświęcona an online exhibition on the life and work of the writer enti- was authored by Agnieszka Mitkowska and Joanna Podolska. autorowi „Szkiców piórkiem”. Prezentuje w atrakcyjnej, tled Rider on the Storm. The exhibit presented the writer’s multimedialnej formie, z bogatą ikonografią, życie pisarza life in an attractive, multimedia format, featuring a rich The exhibition was on display from September 30 to October 23 oraz fragmenty jego twórczości. Ekspozycja o Bobkowskim iconography and excerpts from his writings. The exhibit in the Teatr Nowy in Łódź and from October 24 to November 20 jest już czwartą tego typu wystawą opracowaną przez MHP. on Bobkowski was the fourth exhibition of this type put at the Jagiellonian Library in Kraków. Do tej pory powstały wystawy: „Rozdzieleni przez historię. together to date by the Museum. Past exhibitions included 1939-1989”, „Jan Karski. Bohater ludzkości”, „Solidarność Separated by History. 1939-1989, Jan Karski. Humanity’s In addition, the Museum prepared thematic supplements to i upadek żelaznej kurtyny”. Wystawy dostępne są pod Hero, and The Solidarity and the Fall of the Iron Curtain. Gazeta Wyborcza and Rzeczpospolita, presenting a silhouette of adresem: wystawy.muzhp.pl. The exhibits can be visited at: wystawy.muzhp.pl. the Polish writer on the centennial anniversary of his birth.

16 17 WYSTAWY EXHIBITIONS MIASTO I JEGO OBYWATELE. W 526 DNI DOOKOŁA POLSKI. ZGORZELEC I GÖRLITZ 1945-1989 JAK KAZIMIERZ PALUCH UCZCIŁ X ROCZNICĘ THE CITY AND ITS CITIZENS. ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI ZGORZELEC AND GÖRLITZ, 1945-1989 AROUND POLAND IN 526 DAYS. Wystawa przedstawiała pieszy rajd Kazimierza HOW KAZIMIERZ PALUCH Palucha wzdłuż granic II RP w X rocznicę odzy- TH skania niepodległości. Ekspozycja pokazywała CELEBRATED THE 10 obraz państwa polskiego w okresie 1918-1928, a także sposoby obchodzenia święta niepodległo- ANNIVERSARY OF POLAND’S ści przed wojną. Wystawa planszowa przygotowana przez Muzeum INDEPENDENCE Historii Polski od 22 maja do 13 października pre- zentowana była w Pałacu Jedlinka w Jedlinie- Zdroju (k. Wałbrzycha), a od 8 listopada 2013 r. do 31 stycznia 2014 r. przez Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim.

The exhibition focused on Kazimierz Paluch’s decision to trek on foot along the length of the Kinga Hartmann-Wóycicka – Saksońska Agencja Oświatowa w Görlitz, borders of the to mark dr Jan Gliński – jeden z bohaterów wystawy / Kinga Hartmann-Wóycicka – Saxon Education Agency in Görlitz, dr Jan Gliński – one of the people the tenth anniversary of the nation’s independ- featured in the exhibit ence. The exhibition provided visitors with a view of the Polish state between 1918 and 1928, Wystawę „Miasto i jego obywatele. Zgorzelec i Görlitz The exhibition The City and its Citizens. Zgorzelec and and of how the country’s independence was cel- 1945-1989” można było oglądać w listopadzie w Państwo- Görlitz, 1945-1989 was on display in November at the ebrated before the war. wym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Ekspozycja National Ethnographic Museum in Warsaw. The exhi- The outdoor exhibition prepared by the Polish została przygotowana przez Saksońską Agencję Oświa- bition was prepared by the Saxon Education Agency History Museum was on display at the Jedlinka tową, a jej kuratorem był dr Kazimierz Wóycicki – prezes and curated by Dr. Kazimierz Wóycicki, President of the Palace in Jedlina-Zdrój (near Wałbrzych) from Stowarzyszenia Przyjaciół MHP. Wystawa była próbą poka- Association of Friends of the Polish History Museum. May 22 to October 13, and at the Regional zania losów obu miast na przykładzie biografii wybranych The exhibition attempted to show the fate of the two Museum in Janów Lubelski from November 8, mieszkańców. cities through the biographies of selected inhabitants. 2013 to January 31, 2014.

18 19 PROJECTS

MASTER AND STUDENT – EDUCATION IN THE SECOND POLISH REPUBLIC EDUKACYJNE

MISTRZ I UCZEŃ – WYCHOWANIE W II RP

FAMILY FUN AND LEARNING AT THE 1863. GAME FOR INDEPENDENCE EXHIBITION FAMILIJNE ZABAWY I LEKCJE NA WYSTAWIE 1863. GRA O NIEPODLEGŁOŚĆ EDUCATIONAL OFFER – HISTORY IN GAMES OFERTA EDUKACYJNA – GRY PRZESTRZENNE EDUCATIONAL EDUCATIONAL PROJEKTY PROJEKTY EDUKACYJNE EDUCATIONAL PROJECTS MISTRZ I UCZEŃ – WYCHOWANIE W II RP MASTER AND STUDENT – EDUCATION

KONKURS COMPETITION IN THE SECOND POLISH REPUBLIC

„Mistrz i uczeń – wychowanie w II RP” to ogólnopolski Master and Student – Education in the Second Polish konkurs, którego głównym celem było zachęcenie mło- Republic was a nationwide contest aimed at encourag- dzieży ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych ing secondary school students to discover and describe do odnalezienia i opisania historii wychowawców żyją- the stories of educators who lived and worked in the cych i działających w okresie II RP. W 2013 r. na konkurs Second Polish Republic. The competition received nearly Aktorka Agnieszka Więdłocha wraz z zespołem Od lewej: dyrektor Ośrodka Rozwoju Edukacji wpłynęło blisko 200 prac. Spośród nich jury wybrało 200 submissions, and a jury selected the six best from z Gimnazjum im. Marszałka Józefa Piłsudskiego Piotr Dmochowski-Lipski, w Jarosławicach 6 najlepszych, a ich autorzy wzięli udział w warsztatach among them. The winners took part in a film workshop dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro, filmowych realizowanych przez Państwową Wyższą conducted by the Polish National Film School in Łódź. dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego Actress Agnieszka Więdłocha with students from the Marshal Józef Piłsudski Gymnasium Szkołę Filmową, Telewizyjną i Teatralną im. L. Schillera Working in collaboration with students from the film MKiDN Jacek Miler in Jarosławice w Łodzi. We współpracy ze studentami szkoły powstały school, the winners produced film etudes about the local From left: Director of the Centre for Education Development Piotr Dmochowski-Lipski, etiudy filmowe prezentujące lokalnych bohaterów. Gala heroes featured in their works. A gala finale and screen- Director of the Polish History Museum Robert finałowa wraz z pokazem filmów odbyła się 27 listo- ing of the films took place on November 27 in Warsaw at Kostro, Director of the Department of Cultural pada w warszawskim kinie Iluzjon. Zwycięskie etiudy the Iluzjon cinema. The winning etudes are available for Heritage in the Ministry of Culture and National Heritage Jacek Miler dostępne są m.in. na platformie YouTube (MuzHPtv). viewing on YouTube (MuzHPtv) and other sites.

Projekt realizowany był przez Muzeum Historii Polski The project was carried out jointly by the Polish History z Fundacją Banku Zachodniego WBK oraz Państwową Museum, the Bank Zachodni WBK Foundation, and the Wyższą Szkołą Filmową, Telewizyjną i Teatralną Polish National Film School in Łódź. The jury was chaired im. L. Schillera w Łodzi. Przewodniczącym jury był by the documentary filmmaker and film school lecturer dokumentalista i wykładowca PWSFTiT, Maciej Drygas. Maciej Drygas.

Warsztaty filmowe / Film workshops

22 23 PROJEKTY EDUKACYJNE EDUCATIONAL PROJECTS Familijne zabawy i lekcje na wystawie 1863. GRA O NIEPODLEGŁOŚĆ OFERTA EDUKACYJNA – GRY PRZESTRZENNE Family fun and learning at the EDUCATIONAL OFFER – HISTORY IN GAMES 1863. GAME FOR INDEPENDENCE exhibition

W ofercie edukacyjnej MHP znajdują się dwie gry – „Odkryj II RP”, w której uczestnicy udają się w podróż po 20-leciu międzywojennym i „Dekada 79-89”, prezentująca życie w PRL-u. Gry wypożyczane są bezpłatnie, szkoła ponosi jedynie koszty transportu. Więcej informacji: edukacja.muzhp.pl.

The Museum’s educational offer includes two games: Discover the Second Polish Republic, in which participants take a journey through the interwar period, and A Decade: 1979-1989, pre- senting life during communism. The games are available for loan free of charge, with schools paying only the cost of transport. For more information: edukacja.muzhp.pl.

Lekcje muzealne w formie gry zostały przepro- During the exhibition, educational games and lessons wadzone dla uczniów gimnazjów i liceów. Wzięło were organized on weekends by the Museum for some w nich udział ok. 4000 osób. Podczas spotkań 4,000 junior high and high school students. During these weekendowych na wystawie przypomniano dzie- meetings, students explored works of nineteenth-century więtnastowieczną literaturę dla dzieci – wiersze children’s literature through poetry read by three well- czytali znani aktorzy: Stanisława Celińska, Grażyna known actors: Stanisława Celińska, Grażyna Wolszczak Wolszczak i Wojciech Malajkat. W trakcie war- and Wojciech Malajkat. During the workshops, partici- sztatów rękodzieła tworzono przedmioty na wzór pants also created handicraft items based on historical biżuterii patriotycznej i poznawano elementy examples of patriotic jewellery and had a chance to see dziewiętnastowiecznych ubiorów. examples of nineteenth-century clothing.

24 25 PROJECTS

TH ANNIVERSARY OF PROF.S PIPES, WANDYCZ AND WÓJCIK

FRESH IN WARSAW

FRESH W WARSZAWIE

ANAMNESES – INTERNATIONAL FESTIVAL OF HISTORY IN WROCŁAW ANAMNESES – MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL HISTORYCZNY WE WROCŁAWIU CELEBRATION OF THE 90

JUBILEUSZ 90-LECIA PROFESORÓW: PIPESA, WANDYCZA I WÓJCIKA MIĘDZYNARODOWE RECOVERING FORGOTTEN HISTORY SCHOLARSHIP FUND PRZYWRACANIE ZAPOMNIANEJ HISTORII INTERNATIONAL FUNDUSZ STYPENDIALNY PROJEKTY PROJEKTY MIĘDZYNARODOWE INTERNATIONAL PROJECTS FRESH W WARSZAWIE ANAMNESES – MIĘDZYNARODOWY FRESH IN WARSAW FESTIWAL HISTORYCZNY WE WROCŁAWIU ANAMNESES – INTERNATIONAL FESTIVAL OF HISTORY IN WROCŁAW

The conference Frontier Research in Economic and Social History (FRESH) – Understanding the Economic Development of , co-organized by the Museum, was held on July 6-7. This meeting of the Eastern European Economic History Hub was held to facilitate contact between historians dealing with the region. Such collaboration can improve our understanding of the process of economic Dr Ikjong Joo, Muzeum Historii Najnowszej Korei development in Eastern Europe since the Mid- Dr. Ikjong Joo, Museum of Korean dle Ages. During the conference, lectures were Contemporary History given by Polish and foreign academics on such topics as the significance of economic growth „’89 – Korzenie Wolności” to hasło 2. Międzynarodowego 1989 – Roots of Freedom is the theme of the 2nd International and social diversity, and the historical develop- Festiwalu Historycznego „Wiek XX. Anamneses”, który Festival of History: The 20th Century. Anamneses, which took ment of financial institutions and human capi- odbył się we Wrocławiu w dniach 24-27 listopada. Gośćmi place in Wrocław on November 24-27. The special guests of tal. The conference was co-organised by the Konferencja „Frontier Research in Economic and Social History (FRESH) specjalnymi tegorocznej edycji festiwalu byli histo- this year’s festival were the historians Prof. Richard Demarco, University of Warsaw Institute of History. – Understanding the Economic Development of Eastern Europe”, której rycy: prof. Richard Demarco, prof. Timothy Snyder oraz Prof. Timothy Snyder and Dr. Ikjong Joo. Muzeum było współorganizatorem, odbyła się w dniach 6-7 lipca. Spo- dr Ikjong Joo. tkanie Wschodnioeuropejskiej Sieci Historii Gospodarczej (The Eastern As a co-organiser of the festival, the Polish History Museum European Economic History Hub), miało służyć ułatwieniu kontaktów Muzeum Historii Polski – jako współorganizator – przy- prepared several events, including the Autumn of Nations pomiędzy historykami zajmującymi się tym regionem. Współpraca ma gotowało dla uczestników: wystawę „Jesień Ludów”, exhibition, highlighting the political changes that took place in pomóc zrozumieć proces rozwoju gospodarczego Europy Wschodniej prezentującą zmiany polityczne w Europie w latach Europe in the 1980s; a debate on The Challenge of Freedom począwszy od średniowiecza. Na konferencji zaprezentowane zostały 80., debatę „Wyzwanie wolności – Europa po 1989 r.” – Europe after 1989, featuring the participation of Prof. Walter wykłady zagranicznych i polskich naukowców dotyczące znaczenia z udziałem prof. Waltera Hüttera, dr. Adama Pomorskiego, Hütter, Dr. Adam Pomorski, Wiktor Ross and Aleksander Smolar; wzrostu gospodarczego i różnorodności społecznej, rozwoju instytucji Wiktora Rossa i Aleksandra Smolara, pokaz filmu „Komu- a screening of the film Communism. The Story of a Delusion. finansowych i kapitału ludzkiego w historii. Współorganizatorem konfe- nizm. Historia pewnego złudzenia. Upadek” oraz wykład The Fall; and a lecture by Dr. Ikjong Joo entitled Transformation rencji był Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego. dr. Ikjong Joo – „Transformacja w Korei w latach 80.”. in Korea in the 1980s.

28 29 PROJEKTY MIĘDZYNARODOWE INTERNATIONAL PROJECTS JUBILEUSZ 90-LECIA PROFESORÓW: PIPESA, WANDYCZA I WÓJCIKA PRZYWRACANIE ZAPOMNIANEJ HISTORII CELEBRATION OF THE 90TH ANNIVERSARY RECOVERING FORGOTTEN HISTORY OF PROF.S PIPES, WANDYCZ AND WÓJCIK

Konferencja „Przywracanie zapomnianej The conference Recovering Forgotten History. historii. Wyobrażenia o Europie Środkowo- The Image of East- in Anglo- Wschodniej w anglosaskich podręcznikach Saxon Academic Textbooks (June 14-22) was akademickich” (14-22 czerwca) miała na celu aimed at changing the perception of Poland zmianę sposobu postrzegania Polski i Europy and Central and Eastern Europe in the West, Środkowo-Wschodniej na Zachodzie poprzez through discussion with the authors of aca- dyskusję z autorami podręczników akademic- demic textbooks. kich. The conference was a follow-up to an analy- W 2013 r. analizie poddane zostały: teksty sis carried out in 2013 on a number of books historyków zajmujących się historią obec- by historians dealing with issues such as the ności Żydów na ziemiach Europy Środkowo- history of Jews in Central and Eastern Europe Wschodniej (w tym ważny podręcznik „The (including Antony Polonsky’s important text- On September 17, the Polish History Jews in Poland and vol. I-III” Antony’- book The Jews in Poland and Russia, vol.s 1-3), Od lewej / from left: prof. Richard Pipes, prof. Alojzy Z. Nowak Museum, in conjunction with the Univer- ego Polonsky’ego), historia narodów w ujęciu and the history of nations from a civilizational sity of Warsaw Centre for East European cywilizacyjnym, a także publikacje dotyczące perspective, as well as on publications on the Studies, and the Ministry of Foreign Affairs, demokracji w najnowszej historii Europy democracies and recent history of Central and 17 września Muzeum Historii Polski wraz ze Studium Europy Wschodniej organized a special conference to celebrate Środkowo-Wschodniej. Wśród zaproszo- Eastern Europe. Among the invited guests th Uniwersytetu Warszawskiego i Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP the 90 anniversary of Prof.s Richard Pipes, nych gości znaleźli się: prof. John Merriman were Prof. John Merriman of Yale University, zorganizowało specjalną konferencję dla uczczenia jubileuszu 90-lecia Piotr Wandycz and Zbigniew Wójcik, three z Yale Univesity, dyrektor Pittsburgh Univer- the director of Pittsburgh University Press Richarda Pipesa, Piotra Wandycza i Zbigniewa Wójcika, wielkich naukow- great researchers in the field of Eastern sity Press Peter Kracht, prof. Antony Polonsky Peter Kracht, Prof. Antony Polonsky of Bran- ców zasłużonych dla badań wschodnich. European studies. z Brandeis University oraz prof. Moshe Rosman deis University, and Prof. Moshe Rosman from z Bar-Ilan University. Bar-Ilan University.

30 31 FUNDUSZ STYPENDIALNY SCHOLARSHIP FUND

Celem Funduszu jest wspieranie badań The aim of the Fund is to support research naukowych nad historią Polski, a także into the history of Poland and projects przedsięwzięć propagujących za granicą that help educate people abroad about wiedzę o dziejach naszego kraju. Oferta the history of Poland. The scholarship stypendialna adresowana jest do cudzo- is addressed to foreigners who study or ziemców, którzy zajmują się lub chcą się would like to study Polish history. zajmować historią Polski. In May 2013, six scholarships were W maju 2013 r. została rozstrzygnięta 6. awarded during the sixth edition of the edycja konkursu, w której przyznanych competition. zostało sześć stypendiów. At the end of 2013, a call for proposals WHO’S INTO HISTORICAL FILMS?

Pod koniec roku ogłoszono nowy nabór for the next edition was announced, the PROJECTS

wniosków do kolejnej edycji, której wyniki results of which will be known in the first KOGO KRĘCI KINO HISTORYCZNE? będą znane w pierwszej połowie 2014 r. half of 2014. Additional information is SO CLOSE AND YETART SO UNDERFAR MARTIAL LAW FILMOWE Więcej informacji: stypendia.muzhp.pl. available at: stypendia.muzhp.pl/en. TAK DALEKO, TAK BLISKO

SZTUKA STANU WOJENNEGO

MHP TV FILM PROJEKTY

32 PROJEKTY FILMOWE FILM PROJECTS KOGO KRĘCI KINO HISTORYCZNE? WHO’S INTO HISTORICAL FILMS? PRZEGLĄD FILMOWY FILM SURVEY

VII edycja przeglądu filmowego „Kogo kręci kino histo- ryczne?” odbyła się pod hasłem „Czas trwogi. II wojna światowa i lata 40. XX wieku w filmie”. Celem przeglądu była konfrontacja różnych wizji tego okresu w historii Wolfgang Kohlhaase, reżyser / director Europy, ukazanie tego samego doświadczenia (terror, strach, przemoc) w interpretacji twórców różnych kra- The seventh edition of the Who’s Into Historical Films? jów. Wśród tegorocznych projekcji znalazły się m.in.: film survey was held under the theme A Time of Fear. „Mecz” (reż. Andrij Maliukow), „Pejzaż” (reż. Martin World War II: the 1940s in Film. The aim of the survey was Šulík), „Niedotrzymana obietnica” (reż. Jiří Chlumský) to contrast different visions of this period in the history of i „Wszystko, co najważniejsze” (reż. Robert Gliński). Europe, showing the same experiences (terror, fear, and Przegląd obejmował łącznie 9 filmów z Węgier, Sło- violence) as interpreted by artists from different coun- wacji, Niemiec, Jugosławii, Rosji i Polski. Przed sean- tries. Among the films screened this year were Match sami twórcy i krytycy wprowadzali w tematykę filmu. (dir. Andrey Malyukov), Landscape (dir. Martin Šulík), Imprezę zakończył międzynarodowy panel dyskusyjny Broken Promise (dir. Jiří Chlumský), and All That Really z udziałem Roberta Glińskiego (Polska), Wolfganga Matters (dir. Robert Gliński). The survey featured a total Kohlhaase (Niemcy), Mikósa Tamási (Węgry). Warszaw- of nine films from Hungary, Slovakia, Germany, Yugosla- ska edycja przeglądu odbyła się w dniach 5-9 czerwca via, Russia, and Poland. Before the screenings, critics and Miklós Tamási, reżyser / director Robert Gliński, reżyser / director w kinie Iluzjon. individuals involved in the films discussed the themes explored in the movies. The event ended with an interna- We współpracy z Muzeum Historycznym m. Krakowa, tional panel discussion featuring Robert Gliński (Poland), oddział Fabryka Emalia Oskara Schindlera, w dniach Wolfgang Kohlhaase (Germany), and Mikos Tamási (Hun- 15-17 listopada odbyła się krakowska odsłona tegorocz- gary). The Warsaw edition of the survey was held on June nej edycji przeglądu „Kogo kręci kino historyczne?”. 5-9 in the Iluzjon cinema.

This year, Who’s Into Historical Films? was also organised in Kraków on November 15-17 in collaboration with Oskar Schindler’s Enamel Factory, a division of the Historical Museum of the City of Kraków.

34 35 PROJEKTY FILMOWE FILM PROJECTS TAK DALEKO, TAK BLISKO SZTUKA STANU WOJENNEGO SO CLOSE AND YET SO FAR ART UNDER MARTIAL LAW

FILM FILM

W rocznicę wprowadzenia stanu wojennego 13 grud- On the anniversary of the introduction of martial law on nia Muzeum Historii Polski i Dom Spotkań z Historią December 13, 1981, the Polish History Museum and the zorganizowały premierowy pokaz filmów dokumental- History Meeting House held a premiere screening of two nych poświęconych sztuce stanu wojennego pt. „Lite- documentary films devoted to art produced during mar- ratura i prasa podziemna” oraz „Aktorzy w stanie tial law: Literature and the Underground Press and Actors wojennym”. Po pokazie odbyło się spotkanie z udzia- Under Martial Law. After the screening, there was a meet- łem m.in. reżysera Pawła Woldana. ing featuring, among others, director Paweł Woldan.

Film w reżyserii Anny Kuśmierczyk przedstawia losy osób, The film So Close and Yet So Far, directed by Anna które doświadczyły II wojny światowej pod okupacją Kuśmierczyk, tells the story of people who experienced sowiecką, i konsekwencje deportacji, rozdzielenia, niemożno- World War II under Soviet occupation and shows the con- ści powrotu do Polski do końca ich życia. Jest to także opo- sequences for them of deportation, separation, and the wieść o pamięci, budowaniu tożsamości w nowym miejscu, inability to return to Poland. It is also a story about memory, zerwanych i na nowo budowanych więziach, o miejscu i zna- rebuilding one’s identity in a new place, broken and re-built czeniu przeszłości w teraźniejszości. ties, and the place and significance of the past in the present.

Bohaterowie filmu (Ruth Goldstein, Helena Jach, Władimir The film’s protagonists (Ruth Goldstein, Helena Jach, Jarosz, Władimir Młyńczak, Alicja Poloczek) żyją dziś Władimir Jarosz, Władimir Młyńczak, Alicja Poloczek) today w Rosji, Izraelu, Wielkiej Brytanii i Polsce. live in Russia, Israel, Britain, and Poland.

Materiał został zrealizowany w ramach projektu „Rodziny The material was produced as part of the Families Separated rozdzielone przez historię”. by History project.

36 37 MHP TV

CENTURY W ramach projektu MHP TV na stronach interneto- Short documentaries are regularly published TH wych Muzeum oraz portalach społecznościowych as part of the MHP TV project on the Museum’s PIŁSUDSKI AS I KNEW HIM (m.in. YouTube, Dailymotion oraz Vimeo) systema- website and social networking sites (including tycznie zamieszczane są krótkie filmy dokumentalne. YouTube, Dailymotion, and Vimeo). The main THE GRAND DUCHY OF LITHUANIA. COMMON HISTORY, DIVIDED MEMORY Głównym celem inicjatywy jest promocja treści histo- objective of the initiative is to promote historical PIŁSUDSKI JAKIM GO ZNAŁEM rycznych oraz działalności Muzeum. online resources and the Museum’s activities. WIELKIE KSIĘSTWO LITEWSKIE. WSPÓLNA HISTORIA, PODZIELONA PAMIĘĆ W 2013 r. powstało wiele filmów tematycznych In 2013, a number of films were produced dealing POLISH HISTORIESPOLAND IN THE AND 19 TURKEY, 1683-1792 poświęconych ważnym wydarzeniom związanym with important events in Polish history, including HISTORIE POLSKI W XIX WIEKU THE POLAND OF OUR DESIRES, THE POLAND z historią Polski, w tym: „Powstanie styczniowe”, January Uprising, Warsaw Ghetto Uprising, Wołyń OF OUR ABILITIES: A ‘POLISH POLITICS’ ANTHOLOGY „Powstanie w getcie warszawskim”, „Zbrodnia wołyń- Massacres: 1943-1945, Józef Rymer: First Silesian POLSKA A TURCJA 1683-1792 PUBLICATIONS ska 1943-1945”, „Józef Rymer – pierwszy wojewoda Provincial Governor, 70th Anniversary of the Battle

śląski”, „70. rocznica bitwy pod Lenino” oraz „Zaka- of Lenino, and Forbidden Word: Norway about the WYDAWNICTWA POLSKA NASZYCH PRAGNIEŃ, POLSKA NASZYCH MOŻLIWOŚCI. th zane słowo: NORWEGIA” o 30. rocznicy przyznania 30 anniversary of Lech Wałęsa’s being awarded ANTOLOGIA „POLITYKI POLSKIEJ” Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla. the Nobel Peace Prize. FREE LICENSES IN RESEARCH. INSTRUCTIONS WOLNE LICENCJE W NAUCE. INSTRUKCJA

38 WYDAWNICTWA PUBLICATIONS

PIŁSUDSKI JAKIM GO ZNAŁEM PIŁSUDSKI AS I KNEW HIM WIELKIE KSIĘSTWO LITEWSKIE. Leon Wasilewski WSPÓLNA HISTORIA, PODZIELONA PAMIĘĆ THE GRAND DUCHY OF LITHUANIA. COMMON HISTORY, DIVIDED MEMORY Alfredas Bumblauskas

Książka stanowi obraz dziejów Wielkiego Księ- The book provides a look at the history of the Grand stwa Litewskiego w ujęciu jednego z czołowych Duchy of Lithuania from the perspective of one of współczesnych historyków litewskich. Publika- Lithuania’s leading contemporary historians. The „Piłsudski jakim Go znałem” to tytuł nowego wydania Piłsudski As I Knew Him is the title of a new edition of cja – uzupełniona rozdziałami specjalnie dopi- publication, supplemented with chapters written publikacji bliskiego współpracownika Józefa Piłsud- a book written by a close associate of Józef Piłsudski, sanymi do wydania polskiego, odwołującymi specifically for the Polish edition, points out the dif- skiego, Leona Wasilewskiego, która po raz pierwszy Leon Wasilewski, and originally published in 1935. The się do różnic poglądów historyków litewskich ferent ways that Lithuanian historians view the his- ukazała się w 1935 r. Edycja przygotowana i opraco- new edition, prepared and edited by the Polish History na dzieje kraju – odbiega od punktu widzenia tory of their country – and how these depart from wana przez MHP została wzbogacona o nowy wstęp Museum, includes a new introduction and extensive historyków polskich. the points of view of Polish historians. oraz obszerne przypisy. footnotes.

Książka jest pierwszą z serii „100-lecie niepodległo- The book is the first in the series 100 Years of Inde- ści. Wspomnienia i pamiętniki” opracowanej przez pendence. Memoirs and Diaries, being compiled HISTORIE POLSKI W XIX WIEKU MHP, a której pomysłodawcą jest prof. dr hab. Andrzej by the Museum, and the brainchild of Prof. Andrzej TH Friszke, członek Rady Muzeum i wybitny historyk Friszke, a member of the Museum’s advisory council POLISH HISTORIES IN THE 19 CENTURY dziejów Polski XX wieku. Celem serii wydawniczej jest and a prominent historian specialising in the history of redakcja / edited by Andrzej Nowak uczczenie pamięci zasłużonych budowniczych Polski Poland in the 20th century. The aim of the series is to niepodległej z 1918 r. honour the memory of those who helped to build an Publikacja pod redakcją prof. Andrzeja independent Poland after 1918. Nowaka to czterotomowe wydawnictwo W ramach serii przewidziana jest reedycja kilkuna- będące rezultatem wieloletniego projektu stu niepublikowanych lub dawno niewznawianych As part of the series, new editions are planned of sev- realizowanego przez Muzeum Historii Pol- pamiętników i dzienników czołowych postaci pol- eral unpublished or long un-reprinted diaries and jour- ski. W 2013 r. zostały wydane trzy tomy. skiego życia publicznego, ukazujących kulisy życia nals of leading figures in Polish public life, providing a Jest to nowa synteza naszych dziejów, obej- politycznego i intelektualnego II Rzeczypospoli- behind-the-scenes look at political and intellectual life mująca porozbiorowe dzieje Rzeczypospo- tej oraz I i II wojny światowej. Dzięki przystępnemu in the Second Polish Republic and during World Wars I litej, która skupiła wokół idei książki grupę This four-volume work, edited by Prof. Andrzej Nowak, is the result of opracowaniu te ważne źródła historyczne będą słu- and II. These accessible editions will be important his- wybitnych autorów, specjalistów w zakresie a multi-year project run by the Polish History Museum. The first three żyć zarówno badaczom historii, jak i szerszemu gronu torical resources for both professional researchers of historii XIX i początków XX w., reprezentu- volumes were published in 2013. It provides a new synthesis of Poland’s czytelników. history, and general readers. jących różne ośrodki akademickie w kraju. post-partition history, featuring the ideas of eminent scholars of Poland’s history in the nineteenth and early twentieth centuries from various Polish academic institutions. 40 41 WYDAWNICTWA PUBLICATIONS

POLSKA A TURCJA 1683-1792 POLSKA NASZYCH PRAGNIEŃ, POLSKA NASZYCH POLAND AND TURKEY, 1683-1792 MOŻLIWOŚCI. ANTOLOGIA „POLITYKI POLSKIEJ” Władysław Konopczyński THE POLAND OF OUR DESIRES, THE POLAND OF OUR ABILITIES: A ‘POLISH POLITICS’ ANTHOLOGY redakcja / edited by Małgorzata Bartyzel, Artur Wołek

„Polityka Polska” – pismo środowiska Ruchu Mło- Polish Politics, the official magazine of the Young dej Polski (RMP) – stała się w latach 80. XX w. Poland Movement, became an important vehicle for głównym ośrodkiem krystalizacji myśli i stra- crystallizing the thoughts and strategy of the right- tegii prawicowej opozycji antykomunistycznej. wing anti-communist opposition. The magazine Pismo było szkołą myślenia i działania politycz- acted as a school of thought and political action for nego dla ludzi, którzy w latach 90. znaleźli się people who later in the 1990s found themselves in „Polska a Turcja 1683-1792” to tytuł pierwszego tomu Poland and Turkey, 1683-1792 is the first volume w tak odmiennych ugrupowaniach jak Unia Demo- such diverse groupings as the Democratic Union, nowej serii Biblioteki Klasyki Historiografii, przygoto- in a new series: the Library of Classic Works in kratyczna, Partia Konserwatywna i Zjednoczenie the Conservative Party, and the National Christian wanej przez Ośrodek Myśli Politycznej we współpracy Historiography. The series is being prepared by Chrześcijańsko-Narodowe, redagowali „Życie”, Union, including the editorial staff of Życie, Gazeta z Muzeum. Publikacja została wydana we wrześniu the Center for Political Thought in cooperation „Gazetę Wyborczą” i „Gościa Niedzielnego”. Anto- Wyborcza, and Gość Niedzielny. The anthology, w ramach 330. rocznicy bitwy pod Wiedniem. Autor with the Museum. The book was released in logia przygotowana przez MHP we współpracy being prepared by the Museum in cooperation with ukazuje w niej zapomniany – nawet przez wielu zawo- September as part of the commemoration of z Ośrodkiem Myśli Politycznej ma na celu przyjrze- the Center for Political Thought, looks at Polish dowych historyków – fragment dziejów I RP, gdy the 330th anniversary of the Battle of Vienna. In nie się „Polityce Polskiej” właśnie z perspektywy Politics from the perspective of its impact on Polish część elit pogrążonej w kryzysie wewnętrznym i coraz it, the author sheds light on forgotten (even by jej znaczenia dla polityki polskiej lat 80. i 90. politics in the 1980s and 1990s. bardziej ulegającej zewnętrznej presji Rzeczypospo- many professional historians) moments in the litej uznała, że dla jej wzmocnienia, a może wręcz history of the First Polish Republic, where one ocalenia, należy porozumieć się z dotychczasowym part of the Republic’s elite – who were suffer- wielkim wrogiem. W serii BKH ukażą się także inne ing an internal crisis and becoming increasingly klasyczne monografie prof. Konopczyńskiego (m.in. susceptible to external pressure of the Repub- o stosunkach polsko-szwedzkich), a także prace lic – decided that the nation’s best interests, innych wybitnych historyków. and perhaps even its survival, demanded an agreement be reached with its former arch- enemy. Among the works to be published in the series are other classic monographs by Prof. Konopczyński (including a work on Polish- Swedish relations), and works by other eminent historians.

42 43 WOLNE LICENCJE W NAUCE. INSTRUKCJA FREE LICENSES IN RESEARCH. INSTRUCTIONS

Owoc współpracy zespołu projektu BazHum Muzeum Historii Polski z Centrum Cyfrowym – praktyczny przewodnik po świecie otwar- tego dostępu do zasobów naukowych.

Publikacja „Wolne licencje w nauce. Instruk- cja” skierowana jest do autorów i wydawców, przede wszystkim zajmujących się huma- nistyką, chcących dowiedzieć się, jak efek- tywnie udostępniać i zwiększać widoczność swoich prac w sieci dzięki wolnym licen- A GREAT SMALL HISTORY cjom oraz na co zwracać uwagę, podpisując HISTORICAL POLITICS IN RUSSIA umowy. Instrukcja powstała metodą book- The fruit of collaboration between the Polish sprintu (kolektywnego i szybkiego pisania History Museum’s BazHum project team and the książek) i razem z seminarium przeznaczo- Digital Center: a practical guide to the world of WIELKA MAŁA HISTORIA nym dla zespołów redagujących czasopi- open access research resources. sma naukowe, składa się na działania inau- POLITYKA HISTORYCZNA W ROSJI gurujące projekt „Biblioteka Otwartej Nauki” The publication Free Licenses in Research. (bon.edu.pl), którego MHP jest partnerem. Instructions is addressed to authors and pub- UNIA W HORODLE NA TLE STOSUNKÓW lishers, primarily those engaged in work in the UNION OF HORODŁO IN THE CONTEXT POLSKO-LITEWSKICHOF POLISH-LITHUANIAN OD KREWA DO RELATIONSZARĘCZENIA humanities, who want to learn how to effectively WZAJEMNEGO OBOJGAFROM THE NARODÓW UNION OF KREWO share and increase the visibility of their work on TO THE COMMONWEALTH OF TWO NATIONS the web through free licenses, and what to bear in mind when signing agreements. The guide was created using the Book Sprint method (to quickly write books collectively), and, along with a seminar designed for teams editing academic journals, comprised the activities that initiated the Open Knowledge Library project run by the Digital Center (bon.edu.pl), of which the Museum is a partner. DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA DZIAŁALNOŚĆ RESEARCH AND ACADEMIC ACTIVITIES RESEARCH AND ACADEMIC

44 DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA RESEARCH AND ACADEMIC ACTIVITIES PAMIĘĆ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ

w 150-lecie powstania styczniowego KONFERENCJA MEMORY AND RESPONSIBILITY CONFERENCE MIĘDZY MISJĄ A KRUCJATĄ: 150 years after the January Uprising KONFRONTACJE RELIGIJNE W ŚREDNIOWIECZU BETWEEN THE MISSION AND THE CRUSADE: 16 stycznia na Uniwersytecie Łódzkim odbyła się konferen- On January 16, the conference Memory and Responsibility, RELIGIOUS CONFRONTATIONS IN THE MIDDLE AGES cja „Pamięć i odpowiedzialność” zrealizowana przez MHP organized by the Museum in collaboration with the Alexis we współpracy z Centrum im. Tocqueville’a poświęcona de Tocqueville Center, was held at the University of Łódź. miejscu powstania styczniowego w świadomości historycz- The event was devoted to the place of the January Upris- Warsztaty poświęcone kwestiom religii w średnio- A workshop on issues related to religion in medieval nej. Przedmiotem debaty były przyczyny i konsekwencje ing in historical consciousness. At the centre of discussion wiecznej Europie odbyły się 7 czerwca w Instytu- Europe was held on June 7 at the University of War- powstania zarówno w sferze materialnej, jak i duchowej. were the causes and consequences of the Uprising in both cie Historycznym UW. Wśród prelegentów byli prof. saw Institute of History. Among the speakers were Uczestnicy zastanawiali się, jakie wartości dla współcze- material, and spiritual terms. Participants considered what Philippe Buc (Uniwersytet Wiedeński), dr hab. Stani- Prof. Philippe Buc (University of Vienna), Prof. Stanisław snych Polaków niesie ze sobą tradycja tego powstania. values the Uprising and its traditions hold for Poles today. sław Rosik (Uniwersytet Wrocławski) i prof. Leszek Rosik (University of Wrocław) and Prof. Leszek Słupecki W konferencji uczestniczyli m.in. prof. Tomasz Bocheński, Among those attending the conference were Prof. Tomasz Słupecki (Uniwersytet Rzeszowski). Konferencja (University of Rzeszów). The conference was organized prof. Wiesław Caban, prof. Tomasz Gąsowski, dr hab. Bocheński, Prof. Wiesław Caban, Prof. Tomasz Gąsowski, została zorganizowana przez Muzeum Historii Pol- by the Polish History Museum, the German Historical Robert Gwiazdowski, dr Józef Oleksy oraz dr Kazimierz Dr. Robert Gwiazdowski, Dr. Józef Oleksy, and Dr. Kazimierz ski, Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie oraz Institute in Warsaw, and the University of Warsaw Insti- M. Ujazdowski. M. Ujazdowski. Instytut Historyczny UW. tute of History. WIELKA MAŁA HISTORIA A GREAT SMALL HISTORY PROJEKT PROJECT The Great Small History project asks the question: “what narrative does today’s regional and local history demand?.” The ini- Projekt „Wielka mała historia: jakiej narra- tiative is being organized by the Polish His- cji potrzebuje dzisiaj historia regionalna tory Museum along with the Association of i lokalna?” to inicjatywa Muzeum Historii Friends of the Polish History Museum. His- Polski i Stowarzyszenia Przyjaciół MHP, do torians and representatives of institutions udziału w której zaproszeni zostali historycy involved in local and regional history have i instytucje zajmujące się historią lokalną been invited to participate. During the first i regionalną. W ramach pierwszej edycji pro- edition of the Great Small History project jektu „Wielka mała historia...” w listopadzie the National Ethnographic Museum in War- w Państwowym Muzeum Etnograficznym saw hosted the exhibition The City and its Od lewej: Maksymilian Sas Uniwersytet Warszawski, w Warszawie pokazano wystawę „Miasto i jego Citizens. Zgorzelec and Görlitz, 1945-1989, prof. Wojciech Fałkowski Uniwersytet Warszawski, prof. Philippe Buc Uniwersytet Wiedeński obywatele. Zgorzelec i Görlitz 1945-1989”, which was accompanied by the confer- From left: Maksymilian Sas University of Warsaw, której towarzyszyła konferencja „Wielka mała ence A Great Small History: Borderlands in Prof. Wojciech Fałkowski University of Warsaw, historia: pogranicza we wspólnej Europie”. a Common Europe. Prof. Philippe Buc University of Vienna 46 47 DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA RESEARCH AND ACADEMIC ACTIVITIES

WYKŁAD POLITYKA HISTORYCZNA W ROSJI LECTURE UNIA W HORODLE NA TLE STOSUNKÓW HISTORICAL POLITICS IN RUSSIA POLSKO-LITEWSKICH OD KREWA DO ZARĘCZENIA WZAJEMNEGO OBOJGA 12 września we wrocławskim Ossolineum odbył się On September 12 in the Ossolineum in Wrocław, the open- NARODÓW UNION OF HORODŁO IN THE CONTEXT wykład otwierający cykl spotkań poświęconych poli- ing lecture was held in a series of meetings devoted to the KONFERENCJA OF POLISH-LITHUANIAN RELATIONS tyce historycznej państw europejskich. Pierwsze spo- historical politics of European countries. The first meet- NAUKOWA ACADEMIC tkanie dotyczyło rosyjskiej polityki historycznej. Part- ing was about Russia’s historical politics. The Polish His- CONFERENCE FROM THE UNION OF KREWO TO THE nerem wykładów było Muzeum Historii Polski. Gościem tory Museum was a partner in the lecture series. The guest COMMONWEALTH OF TWO NATIONS spotkania był prof. Aleksiej Miller, pracownik Instytutu speaker was Prof. Alexei Miller, an employee of the Insti- Informacji Naukowej w Dziedzinie Nauk Społecznych tute of Scientific Information in the Social Sciences at the Rosyjskiej Akademii Nauk, profesor wizytujący na Uni- Russian Academy of Sciences, and a visiting professor at wersytecie Europy Środkowej w Budapeszcie. Central European University in Budapest.

CYKL SEMINARIÓW POWSTANIE STYCZNIOWE W ŚWIADOMOŚCI SEMINAR POLAKÓW I LITWINÓW – KONFRONTACJA PAMIĘCI SERIES Od lewej: prezydent Zamościa Marcin Zamoyski, Doradca Prezydenta RP Na pierwszym planie po lewej wicekanclerz THE JANUARY UPRISING IN THE CONSCIOUSNESS marszałek Stowarzyszenia Potomków Sejmu ds. historii i dziedzictwa Stowarzyszenia Potomków Sejmu Wielkiego Wielkiego Andrzej Krzyżanowski narodowego prof. Tomasz Michał Kwilecki OF POLES AND LITHUANIANS – CONTRASTING MEMORIES From left: President of Zamość Marcin Zamoyski, Nałęcz In the foreground on the left, Vice-chancellor Marshal of the Society of the Descendants of the Presidential advisor on of the Society of the Descendants of the Great Great Sejm Andrzej Krzyżanowski matters relating to history Sejm Michał Kwilecki and national heritage W dniach 13-16 listopada w Warszawie odbyło się dru- On November 13-16, a second seminar meeting was held in Prof. Tomasz Nałęcz gie spotkanie seminaryjne studentów Instytutu Histo- Warsaw for students of the University of Warsaw Institute rycznego UW oraz Wydziału Historycznego Uniwersy- of History and the University of Vilnius Faculty of History. Otwarciu wystawy „Od Horodła do Horodła” w Zamo- The opening of the exhibition From Horodło to Horodło in Zamość tetu Wileńskiego. Projekt został zorganizowany przez The project was organized by the University of Warsaw ściu towarzyszyła międzynarodowa konferencja was accompanied by an international academic conference, held Uniwersytet Warszawski oraz Muzeum Historii Polski. and the Polish History Museum. The themes explored in the naukowa, która odbyła się w dniach 27-28 września. Ini- September 27-28. The event was initiated by the Association of Tematem realizowanego przez polskich i litewskich stu- project by the Polish and Lithuanian students (under the cjatorem wydarzenia było Stowarzyszenie Potomków Descendants of the Great Sejm, and co-sponsored by the Polish dentów projektu (pod opieką pracowników z obu uni- supervision of staff from both universities) included mutual Sejmu Wielkiego, a MHP współorganizatorem. Podczas History Museum. During two days of sessions, various aspects of wersytetów) były problemy wzajemnych kontaktów contacts and Polish-Lithuanian relations in the era of the dwudniowych obrad o różnych aspektach polsko-litew- the agreements signed between Poland and Lithuania were dis- i więzi polsko-litewskich w dobie powstania stycznio- January Uprising, and the memory of these in the 20th and skich porozumień dyskutowali naukowcy z Polski, Litwy, cussed by academics from Poland, Lithuania, Belarus, Ukraine, wego oraz pamięć o nich w XX i XXI wieku. 21st centuries. Białorusi, Ukrainy, Rosji, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Russia, Germany, and the UK.

48 49

dzieje.pl MULTIMEDIALNY PORTAL HISTORYCZNY

RODZINY ROZDZIELONE PRZEZ HISTORIĘ MULTIMEDIA HISTORY WEBSITE BazHum.pl – BAZA BIBLIOGRAFICZNA I KOLEKCJA MAZOWIECKIE CZASOPISMA HUMANISTYCZNE

FAMILIES SEPARATED BY HISTORY

BIBLIOGRAPHIC DATABASE AND MAZOVIA HUMANITIES JOURNALS COLLECTION

PROJEKTY INTERNETOWE INTERNET PROJECTS PROJEKTY INTERNETOWE INTERNET PROJECTS

„Historia w liczbach” prezentujący infografiki, wykresy history of Poland, sent by Internet users. i mapy, oraz rozbudowano kalendarz rocznic. A key element of the site’s activity is promoting histori- dzieje.pl Opracowane zostały również multimedialne zakładki poświę- cal themes of significance for Poland. One way this goal is PORTAL cone najważniejszym rocznicom historycznym w 2013 r. achieved is quizzes on historical topics. In 2013, a multimedia MULTIMEDIALNY PORTAL HISTORYCZNY WEBSITE – m.in. 150. rocznicy powstania styczniowego, 70. rocznicy competition was organized entitled Jazz, Big Beat, and Rock: MULTIMEDIA HISTORY WEBSITE powstania w getcie warszawskim, 70. rocznicy zbrodni Music in the Polish People’s Republic, dedicated to the history wołyńskiej, 30. rocznicy przyznania Pokojowej Nagrody of Polish music from the period of communism. Nobla dla Lecha Wałęsy. The Polish History Museum in collaboration with the Polish Press Agency runs a website on historical themes: dzieje.pl. Dodatkowo uruchomiono aplikację mobilną portalu dzieje.pl The website contains hundreds of texts on the recent history na smartfony i tablety oraz moduł społecznościowy „Wasze of Poland and a richly illustrated history-related informational historie”, publikujący nadesłane przez internautów teksty service, which is updated daily. In addition to providing infor- i zdjęcia oraz filmy dotyczące historii lokalnych, zapomnia- mation, it also performs an educational role, offering specially nych zabytków, nieznanych postaci czy opowieści rodzin- prepared modules and materials on important historical nych związanych z dziejami Polski. events and anniversaries. Complementing the historical con- Istotnym elementem działalności portalu jest popularyza- tent are movies about historical and cultural events. cja ważnych dla Polski wątków historycznych. Cel ten jest realizowany m.in. za pomocą quizów historycznych. W 2013 In 2013, a special section was created dedicated to the pro- r. zorganizowano multimedialny konkurs „Jazzmani, bigbi- tection of Poland’s historical and cultural heritage, including towcy, rockmani. Muzyka w PRL-u” poświęcony historii pol- a map showing Polish cultural monuments abroad that are skiej muzyki rozrywkowej z okresu Polski Ludowej. under the protection of the Ministry of Culture. A History in Muzeum Historii Polski wspólnie z Polską Agencją Pra- Numbers module has also been added, presenting infograph- sową prowadzi stronę internetową o tematyce historycznej: ics, charts and maps, and a calendar of anniversaries. dzieje.pl. Portal dzieje.pl to kilkaset tekstów dotyczących A multimedia section has also been created, dedicated to the najnowszej historii Polski oraz bogato ilustrowany codzienny most important historical anniversaries in 2013 – including serwis historyczny. Strona obok informacyjnej pełni funkcję the 150th anniversary of the January Uprising, the 70th anni- edukacyjną, można na niej znaleźć specjalnie przygotowane versary of the Warsaw Ghetto Uprising, the 70th anniversary moduły i materiały na temat ważnych wydarzeń historycz- of the Wołyń Massacres, and the 30th anniversary of Lech nych i rocznic. Uzupełnieniem treści historycznych są filmy Wałęsa’s receipt of the Nobel Peace Prize. przybliżające wydarzenia historyczne i kulturalne. In addition, a mobile application for the dzieje.pl website for W 2013 r. stworzono specjalną zakładkę dotyczącą ochrony smartphones and tablets was launched, along with the Your zabytków i dziedzictwa narodowego wraz z mapą przed- Stories module for social networking sites, which publishes stawiającą ochronę zabytków kultury polskiej za granicą, texts, photos and videos on local history, forgotten monu- którymi opiekuje się MKiDN. Przygotowano również moduł ments, unknown individuals, and family stories related to the

52 53 PROJEKTY INTERNETOWE INTERNET PROJECTS

polishhistory.pl BazHum.pl – BAZA BIBLIOGRAFICZNA PROGRAM I KOLEKCJA MAZOWIECKIE CZASOPISMA HUMANISTYCZNE

PORTAL BIBLIOGRAPHIC DATABASE AND MAZOVIA HUMANITIES JOURNALS COLLECTION WEBSITE

Celem programu jest digitalizacja i udostęp- nienie w internecie najważniejszych polskich czasopism humanistycznych w bezpłatnym Portal stanowi nowoczesne narzędzie badawcze i swoiste serwisie bazhum.pl. Baza bibliograficzna kompendium wiedzy historycznej. Adresowany jest przede BazHum udostępnia informacje dotyczące wszystkim do naukowców prowadzących badania dotyczące zawartości 326 czasopism, ponad 335 dziejów Polski, ale jego oferta może również zainteresować tysięcy artykułów. Od maja 2013 r. BazHum studentów i doktorantów nauk historycznych i humanistycz- znajduje się na liście baz referencyjnych nych oraz wszystkich miłośników historii. Celem portalu jest Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego stworzenie platformy informacji niezbędnych dla polskich uwzględnianych przy ewaluacji czasopism i zagranicznych badaczy dziejów Polski, w tym informo- The website, on which content is provided in both Polish naukowych. W serwisie bazhum.pl udostęp- wanie o odbywających się imprezach, konferencjach i spo- and English, is a modern research tool and a compendium niona została także pełnotekstowa zawar- The program aims to digitize and make available online contents of the tkaniach dotyczących historii Polski oraz prezentowanie of historical knowledge. It is addressed primarily to profes- tość czasopism, w tym wszystkich roczni- most important Polish journals in the humanities free of charge through the przeglądu interesujących nowości wydawniczych z zakresu sionals conducting research on the history of Poland, but also ków „Przeglądu Historycznego”. bazhum.pl website. The BazHum Bibliographic Database provides informa- historii państwa i społeczeństwa polskiego. contains material of interest to undergraduate and graduate tion on the contents of 326 journals, which contain over 335,000 articles. students in history and other areas of the humanities, as well W ramach projektu BazHum powstała peł- Since May 2013, BazHum has been on the Ministry of Science and Higher Ważną częścią portalu są bazy danych gromadzące infor- as to history lovers in general. The aim of the website is to notekstowa kolekcja Mazowieckie Czaso- Education’s list of reference databases that are considered during the evalu- macje o muzeach, bibliotekach, archiwach i studiach create a platform for sharing information of key importance pisma Humanistyczne (mazowsze.hist.pl) ation of academic journals. The bazhum.pl website also provides full-text historycznych w Polsce. Stale aktualizowane są także to Polish and foreign researchers of Polish history, including zawierająca zdigitalizowane czasopisma access to the content of many journals, including all issues of Historical bazy zasobów cyfrowych i filmów historycznych. Portal information about ongoing events, conferences and meet- dotyczące historii, kultury i społeczeństwa Review (Przegląd Historyczny). tworzony jest również w wersji angielskiej. ings related to Polish history, and for providing an overview Mazowsza. Baza została utworzona przez of interesting new publications on the history of the Polish Muzeum Historii Polski we współpracy The BazHum project also included the creation of the Mazovia Humani- state and society. z regionalnymi instytucjami kultury. Obec- ties Journals collection (mazowsze.hist.pl), a site providing full-text access nie kolekcja składa się z 9,5 tys. artykułów to digitized journals on the history, culture and society of this region. The An important part of the website is a database of informa- z 17 mazowieckich czasopism. Pełne teksty database was created by the Polish History Museum in collaboration with tion on museums, libraries, archives, and historical studies in artykułów wraz z opisami bibliograficznymi regional cultural institutions. The collection currently consists of 9,500 arti- Poland. Its database of digital resources and historical films is można wykorzystywać w ramach dozwolo- cles from 17 periodicals from Mazovia. Full-text articles and bibliographic also constantly updated. nego użytku. descriptions are provided under a fair use license.

54 55 PROJEKTY INTERNETOWE INTERNET PROJECTS

RODZINY ROZDZIELONE PRZEZ HISTORIĘ PORTAL WEBSITE ONLINE ACCESS TO THE COLLECTION FAMILIES SEPARATED BY HISTORY OF EARLY IMPRINTS IN THE LIBRARY KOLEKCJA OF THE UNIVERSITY OF WARSAW PROJEKT STARYCH DRUKÓW BIH UW INSTITUTE OF HISTORY PROJECT

Kolekcja składa się z 609 starych druków ze zbiorów Biblio- The collection consists of 609 rare and historical books from teki Instytutu Historycznego UW. Poszczególne starodruki the Library of the University of Warsaw Institute of History. przeglądać można bezpośrednio na stronie lub pobrać je Various rare books and early imprints can be viewed directly i zapisać na własnym komputerze w jednym z dwóch for- on the page or downloaded onto your computer in PDF matów – PDF lub JPG. Dzięki serwisowi staredruki.ihuw.pl or JPG formats. The staredruki.ihuw.pl website also allows możliwe jest zaprezentowanie materiałów dotąd nie udo- users to access materials that have not previously been stępnianych ze względu na zły stan zachowania. Narzędzie made available due to their poor state of preservation. Tools do prezentacji starodruków jest dostępne na Powszechnej for the presentation of manuscripts are available under Licencji Publicznej GNU (General Public License). Projekt a GNU General Public License. The project was carried out zrealizowały Fundacja Naukowa Przyjaciół IH UW „Klio” by Clio: Friends of the University of Warsaw Institute of His- i Muzeum Historii Polski przy dofinansowaniu z programu tory Research Foundation and the Polish History Museum, „Dziedzictwo Cyfrowe” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa with funding from the Ministry of Culture and National Herit- Narodowego. age’s Digital Heritage program. Od 2007 r. Muzeum Historii Polski realizuje projekt The Polish History Museum has been carrying out its „Rodziny rozdzielone przez historię”. Jego celem ongoing Families Separated by History project since jest udokumentowanie jednego z najważniejszych 2007. Its purpose is to document one of the most polskich doświadczeń XX wieku, jakim było rozdzie- important Polish experiences of the twentieth century, lenie rodzin w latach 1939-1989, wynikające z prze- the separation of families during the years 1939-1989 siedleń i wywózek w okresie wojny, jak też decyzji as a result of resettlement and deportation during the o emigracji na Zachód z przyczyn politycznych lub war, and the decision of many to emigrate to the West ekonomicznych w okresie PRL-u. for political or economic reasons during the period of communism. Do projektu wciąż zbierane są kolejne relacje świad- ków, ich historie. Na stronie internetowej projektu The project continues to collect eyewitness accounts (rodziny.muzhp.pl) zamieszczane są fragmenty and stories sent by the public. The project’s website wspomnień i towarzyszących im materiałów (głów- (rodziny.muzhp.pl) contains excerpts of these accounts nie zdjęć). and accompanying materials (mainly photos).

56 57 STRONA INTERNETOWA MUZHP.PL I PROFILE MUZEUM NA PORTALACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH MUZHP.PL WEBSITE AND MUSEUM PROFILE ON SOCIAL MEDIA WEBSITES

The Polish History Museum website serves to promote the activities of the Museum and is a source of information about the most impor- tant events and anniversaries related to the history of Poland (articles, interviews). As part of its efforts to engage Internet users, muzhp.pl conducts and posts surveys about important historical events and figures. The calendar on the muzhp.pl website also provides a useful educational tool, and is regularly updated with new events.

In addition, news about the Museum’s current projects and historical trivia are posted on various social networking sites. The Museum has accounts on Facebook, Twitter, Google+, YouTube, Dailymotion, Vimeo, Instagram, Pinterest, and Flickr. PATRIOTISM OF TOMORROW

PATRIOTYZM JUTRA OPEN MUSEUM Strona internetowa MHP służy promocji dzia- HISTORICAL EVENT OF THE YEAR 2012

łalności Muzeum oraz stanowi źródło informa- OTHER cji o najważniejszych wydarzeniach i rocznicach WYDARZENIE HISTORYCZNE ROKU 2012 związanych z historią Polski (artykuły, wywiady). OTWARTE MUZEUM W ramach aktywizacji internautów na stro-

nie muzhp.pl zamieszczane są sondy na temat INNE istotnych wydarzeń bądź postaci historycznych. Przydatnym narzędziem edukacyjnym na stronie muzhp.pl jest kalendarium regularnie uzupeł- niane o nowe wydarzenia.

Dodatkowo, wiadomości o bieżących projektach MHP oraz ciekawostki historyczne zamieszczane są na społecznościowych portalach interneto- wych. Muzeum ma swoje konto na portalu Face- book, Twitter, Google+, YouTube, Dailymotion, Vimeo, Instagram, Pinterest, Flickr.

58 INNE PROJEKTY OTHER PROJECTS WYDARZENIE HISTORYCZNE ROKU 2012 PATRIOTYZM JUTRA PROGRAM HISTORICAL EVENT OF THE YEAR 2012

PATRIOTISM OF TOMORROW PLEBISCYT PLEBISCITE

Dyrektor MHP Robert Kostro wręcza zwycięską statuetkę PHM Director Robert Kostro issuing awards to winners

Konkurs organizowany jest wspólnie przez portal historia. The competition was jointly organized by the historia.org.pl web- org.pl i Muzeum Historii Polski. Jego celem jest uhono- site and the Polish History Museum. Its purpose was to honour To program realizowany od 2006 r. ze środków Mini- This program was initiated by the Ministry of Culture and rowanie organizatorów, twórców oraz inicjatorów najcie- the organizers, authors and initiators of interesting historical stra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Muzeum National Heritage in 2006, and has been continued by the kawszych przedsięwzięć historycznych. projects. Historii Polski prowadzi go od 2009 r. Celem Polish History Museum since 2009. The purpose of the Patri- „Patriotyzmu Jutra” jest wspieranie ważnych i ory- otism of Tomorrow program is to support important and W V edycji plebiscytu nadesłano 65 propozycji z całego During the 5th edition of the plebiscite, 65 proposals were sub- ginalnych inicjatyw związanych z historią Polski original initiatives associated with the history of Poland and kraju, spośród których jury wybrało finałową dwunastkę. mitted from across the country, from which a jury selected twelve oraz upamiętnieniem wydarzeń i postaci istotnych the commemoration of important events and characters in W internetowym głosowaniu zwyciężył projekt eduka- finalists. The winners were selected by means of an online vote: w dziejach kraju. Program adresowany jest m.in. do the nation’s history. Among the program’s primary address- cyjny towarzyszący musicalowi „Korczak” Opery i Filhar- first place went to an educational project accompanying the organizacji pozarządowych, lokalnych stowarzy- ees are non-governmental organizations, local associations, monii Podlaskiej w Białymstoku. Drugie miejsce zajęła musical Korczak, performed by the Podlasie Opera and Philhar- szeń, bibliotek, domów kultury. libraries, and houses of culture. inscenizacja historyczna „Ostatnia Tajemnica Riese”, a na monic in Białystok. Second place was awarded to the staging of trzecim miejscu uplasował się Szlak Baśki Murmańskiej the Last Secret of Riese historical reenactment, and third place W 2013 r. zespół sterujący programu „Patriotyzm In 2013, Patriotism of Tomorrow received over 900 applica- w Twierdzy Modlin. went to the Trail of Baśka Murmańska at the Modlin Fortress. Jutra” rozpatrzył ponad 900 wniosków, a 136 pro- tions, and awarded grants for 136 projects. The selected jektów otrzymało dotacje. Wybranym projektom projects were awarded grants ranging from 5,000 to more Uroczysta gala wręczenia zwycięskiej statuetki i dyplo- Statuettes and diplomas were handed out to the winners during przyznano dotacje od 5 tys. do ponad 40 tys. zło- than 40,000 PLN. The total amount of grants awarded mów odbyła się 20 kwietnia w Operze i Filharmonii Pod- a gala awards ceremony on April 20 at the Podlasie Opera and tych. Łączna suma dotacji wyniosła 2,5 mln złotych. amounted to 2.5 million PLN. laskiej w Białymstoku. Philharmonic in Białystok.

60 61 INNE PROJEKTY OTHER PROJECTS OTWARTE MUZEUM OPEN MUSEUM

W październiku rozpoczęte zostały prace nad projektem In October, work began on a project aimed at introducing an mającym na celu wprowadzenie otwartej polityki two- open policy in relation to the development of and access to rzenia i udostępniania zasobów Muzeum Historii Polski. the resources of the Polish History Museum. All resources on Na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0. Polska the Museum kalendarium.muzhp.pl website have been made udostępnione zostały zasoby informacyjne MHP na stronie available under a Creative Commons Attribution 3.0. Poland kalendarium.muzhp.pl. Także materiały edukacyjne oraz License. In addition, educational materials and articles pub- artykuły publikowane na stronach MHP udostępnione lished on the Museum’s website are available under Creative zostały na licencjach Creative Commons. Celem projektu jest Commons licenses. The aim of the project is to prepare and Noc Muzeów / Night of Museums przygotowanie nowych wytycznych w kwestiach prawno- implement new guidelines for dealing with legal and copy- autorskich i stosowanych standardach otwartości technolo- right issues and relevant standards of technological open- gicznej oraz wdrożenie ich w Muzeum. ness for the Museum.

UDZIAŁ W IMPREZACH KULTURALNYCH PARTICIPATION IN CULTURAL EVENTS

Muzeum Historii Polski bie- The Polish History Museum 17. Piknik Naukowy / 17th Science Picnic rze udział w wielu wyda- takes part in many cultural rzeniach kulturalnych orga- events organized in Poland dzięki grom planszowym, mogli wziąć udział w planowaniu were able to take part in the planning and building of ancient nizowanych w Polsce i za and abroad. In 2013, the i budowaniu dawnych osad i miast. Ponadto przypomniane settlements and cities. They also heard fragments of Polish granicą. W 2013 r. Muzeum Museum participated in zostały fragmenty polskich legend w interpretacji Teatru legends as interpreted by actors from the Teatr Wolandejski. brało udział w 10. warszaw- the 10th edition of Night of Wolandejskiego. skiej Nocy Muzeów, która Museums in Warsaw, held The Museum also had a booth at the 17th Science Picnic. odbyła się 18 maja. Pra- May 18. Nearly 2,000 people MHP miało swoje stoisko na 17. Pikniku Naukowym. Piknik, This year, the picnic was organized for the first time at the wie 2 tysiące osób odwie- visited the temporary seat po raz pierwszy zorganizowany na Stadionie Narodowym, National Stadium, and drew approximately 140,000 visitors. dziło tymczasową siedzibę of the Museum, which pre- odwiedziło ok. 140 tys. osób. Muzeum przygotowało wiele The Museum prepared a number of attractions: you could Muzeum, które na terenie pared a variety of activities atrakcji: można było zbudować słowiański gród, rozwiązać build an early Slavic settlement; solve the mystery of the Ogrodu Saskiego przygo- in Saxon Garden under the zagadki dokumentu „Dagome iudex” czy pomóc Mieszkowi I Dagome iudex, an early historical document; or help Mieszko I towało szereg atrakcji pod slogan Play and Build Your podjąć decyzję o przyjęciu chrześcijaństwa. Najmłodsi nato- decide whether to adopt Christianity. Meanwhile, younger hasłem „Zagraj i zbuduj City. By means of fun out- miast mieli okazję dodać trochę kolorów do strojów Mieszka I children had an opportunity to add some colour to the outfits Noc Muzeów / Night of Museums swoje miasto”. Uczestnicy, door activities, participants i Dobrawy. of Mieszko I and Dobrawa.

62 63 ZBIORY COLLECTION

Muzeum Historii Polski w 2013 r. wzbogaciło się In 2013, the Polish History Museum added numer- o cenne obiekty, przekazane zarówno przez insty- ous precious objects, donated by both institutions tucje, jak i osoby prywatne. Łącznie w inwentarzu and individuals, to its collection. In total, the Mu- muzealnym znajduje się już ponad 13 tys. muze- seum’s inventory comprises more than 13,000 aliów, w tym duże ilości przedmiotów przywie- exhibits, including a large number of items from zionych z Krakowa, a gromadzonych wcześniej the Museum of Poland Under the Communist w Muzeum PRL-u, ówczesnym oddziale MHP. Regime, a former Kraków branch of the Polish W związku z planami powstania w Krakowie odręb- History Museum. In connection with the planned nej samorządowej placówki opowiadającej o tym creation of a separate local museum in Kraków, Raz dwa trzy – warszawiakiem jesteś TY 93. rocznica Bitwy Warszawskiej One. Two, Three – You’re a Varsovian 93rd anniversary of the Battle of Warsaw okresie, z początkiem 2013 r. oddział MHP został the Polish History Museum branch in the city was zamknięty. closed in early 2013. Muzeum uczestniczyło również 15 sierpnia w obchodach The Museum also participated in celebrations organized on 93. rocznicy Bitwy Warszawskiej zorganizowanych w Osso- August 15 in Ossów (near Wołomin), marking the 93rd anni- wie k. Wołomina. Muzeum przygotowało multimedialny stół versary of the Battle of Warsaw. The Museum staff prepared sztabowy dotyczący wydarzeń wojny polsko-bolszewickiej a multimedia “headquarters” table featuring information z 1920 r. oraz komputerową grę decyzyjną „Osamotnieni”, on events related to the Polish-Bolshevik War of 1920, and której uczestnicy mogli wcielić się w przedstawicieli Rządu a decision-making computer game, where participants could Polskiego i odczuć trudy negocjacji dyplomatycznych zwią- assume the roles of members of the Polish government and zanych z wojną 1920 r. Dodatkowo na wszystkich chętnych experience the difficulties they faced during diplomatic nego- czekał symulator samolotu myśliwskiego „Oeffag D.III”, uży- tiations to end the war in 1920. An additional attraction for wanego przez polskie lotnictwo w okresie wojny polsko-bol- visitors was a flight simulator of an Oeffag D.III fighter airplane, szewickiej. a model used by the Polish Air Force during the Polish-Bol- shevik War. Również w 2013 r. Muzeum włączyło się do międzymuzeal- nej gry rodzinnej „Raz dwa trzy – warszawiakiem jesteś TY”. In 2013, the Museum also participated in the multi-museum Uczestnicy zabawy śledzili losy bohaterów historycznych family game One, Two, Three – You’re a Varsovian. Participants – znanych i nieznanych mieszkańców stolicy. W ogrodzie followed the fates of historical characters – both well-known Muzeum Historii Polski poznali oni bliżej postać Aleksandra and unknown inhabitants of the capital. In the garden of the Waszkowskiego, ostatniego naczelnika miasta Warszawy Polish History Museum, players met Aleksander Waszkowski, w powstaniu styczniowym 1863-1864. the last “City Commander” of Warsaw during the January Finis Poloniae 1831, autor nieznany, wg Dietricha Montena, Patent oficerski nr 4514 Aleksandra Schottka, który uzyskał stopień kapitana II ćw. XIX w., olej na płótnie w korpusie oficerów piechoty ze starszeństwem od dnia 1. lipca 1919, Uprising in 1863-1864. Finis Poloniae 1831, artist unknown, based on Dietrich Monten’s Warszawa, 01.02.1933 (Dar Stanisławy Schottek) work, 2nd quarter of 19th c., oil on canvas Officer’s commission no. 4514 for Aleksander Schottek, who earned the rank of Captain in the infantry officers’ corps on July 1, 1919, Warsaw, 01.02.1933 (A gift from Stanisława Schottek)

64 65 NAGRODY I WYRÓŻNIENIA AWARDS AND DISTINCTIONS We wrześniu Polski Instytut Studiów Kościelnych w Rzymie In September, the Polish Ecclesiastical Institute in Rome donated podarował Muzeum kolekcję publikacji związanych z dzia- to the Museum a collection of publications related to the cultural łalnością kulturalną i społeczną II Korpusu Polskiego, w tym and social activities of the Polish II Corps, including schoolbooks podręczniki szkolne wydane w Jerozolimie, Bari, Rzymie. Do published in Jerusalem, Bari, and Rome. In addition, the Polish MHP trafiły również londyńskie wydawnictwa emigracyjne. History Museum received publications issued by the London- Muzeum otrzymało także łóżko polowe żołnierza II Korpusu. based emigrant community. A soldier’s cot from the Polish II „SYBILLA” 2012 DLA MHP Corps was also donated to the Museum by an individual. ZA WYSTAWĘ „POD WSPÓLNYM NIEBEM” MHP dokonało w 2013 r. zakupu dwóch rzadkich plakatów z 1917 r. zachęcających do walki o niepodległość Polski oraz In 2013, the Museum also purchased two rare posters from 1917 SYBILLA 2012 FOR THE MUSEUM’S XIX-wiecznej kopii obrazu Dietricha Montena zatytułowa- encouraging Poles to fight for Poland’s independence, and UNDER A COMMON SKY EXHIBITION nego „Finis Poloniae 1831”, przedstawiającego przekroczenie a nineteenth-century copy of a painting by Dietrich Monten, granicy pruskiej przez polskie oddziały po klęsce powsta- entitled Finis Poloniae 1831, depicting Polish troops crossing nia listopadowego. Ponadto udało się pozyskać zabytkowy the Prussian border after the defeat of the November Uprising. karabin samopowtarzalny wz. 38 „Maroszek”, stanowiący In addition, the Museum obtained an historic Maroszek Model 38 wartościowy przykład polskiej przedwojennej myśli tech- self-repeating rifle, a valuable example of Polish pre-war techni- nicznej. cal prowess.

Od lewej: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Małgorzata Omilanowska, kuratorka wystawy i kierownik Działu Wystawienniczego MHP Monika Matwiejczuk From left: Under-Secretary of State of the Ministry of Culture and National Heritage Małgorzata Omilanowska, Exhibition curator and Head of the PHM Exhibition Department Monika Matwiejczuk

Muzeum Historii Polski otrzymało nagrodę Sybilla 2012 za The Polish History Museum was awarded a Sybilla 2012 wystawę „Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu Prize for its exhibition Under a Common Sky. The Com- narodów, wyznań, kultur (XVI-XVIII w.)”, pokazywaną na monwealth of Many Nations, Religions and Cultures Zamku Królewskim w Warszawie, w kategorii najlepsza (16th-18th centuries), held in the Royal Castle in Warsaw, wystawa historyczna. for the category of best historical exhibition.

Witold Gordon, Polacy! Idźcie na bój na prawy – za ziemię Polską, „Sybilla” jest najbardziej prestiżową nagrodą muzealniczą 2013 marked the 33rd edition of the Sybilla Awards, the za pokrzywdzoną!, 1917, Związek w Polsce. W 2013 r. odbyła się jej XXXIII edycja. Nagroda most prestigious award given to museums in Poland. Narodowy Polski w Stanach przyznawana jest za dokonania w sferze działalności muze- The Prize is awarded in recognition of exceptional Zjednoczonych, litografia barwna alnej. Uroczysta gala wręczenia nagród odbyła się 17 maja achievements by museums in their activities. Władysław Teodor Benda, Armia Polska we Francyi. Witold Gordon, Poles! Under the Polish Polish Army in France. Centrum Rekrutacyjne. flag on to the fight „for our liberty and w Warszawie. A gala award ceremony took place on May 17 in Warsaw. Recruiting Centre, New York, 1917, litografia barwna / yours!” Enlist today, 1917, Polish Union colour lithograph of the United States, colour lithograph

66 67 SIEDZIBA I WYSTAWA STAŁA MUZEUM HISTORII POLSKI BUILDING AND PERMANENT EXHIBITION OF THE POLISH HISTORY MUSEUM

AMBASADOR KULTURY ZAMOŚCIA 2013 2013 ZAMOŚĆ CULTURAL AMBASSADOR

Muzeum Historii Polski otrzymało tytuł The Polish History Museum was awarded „Ambasadora Kultury” i statuetkę za the title of Ambassador of Culture and współpracę z Muzeum Zamojskim przy a statuette for its collaboration with the wystawach: „Pod wspólnym niebem” oraz Zamość Museum on the exhibitions Under „Od Horodła do Horodła”. a Common Sky and From Horodło to „Ambasador, Sponsor i Animator Kul- Horodło. tury” to honorowe wyróżnienia przyzna- The titles of Ambassador, Sponsor and wane od 2005 r. przez Prezydenta Miasta Animator of Culture are honorary distinc- Zamościa osobom i instytucjom, które tions awarded since 2005 by the Mayor of w znaczący sposób przyczyniają się do the City of Zamość to individuals and insti- Od lewej: zastępca dyrektora Muzeum tworzenia nowej jakości zamojskiego tutions that have contributed significantly Historii Polski Piotr Podgórski, prezy- życia kulturalnego oraz wspierają inicja- to the city’s cultural life and supported dent Miasta Zamość Marcin Zamoyski tywy artystyczne. artistic initiatives in Zamość. From left: Deputy Director of the Polish History Museum Piotr Podgórski, Uroczysta gala podsumowująca kultu- A gala ceremony summing up the cultural President of Zamość Marcin Zamoyski ralny rok Zamościa odbyła się 12 grudnia. year in Zamość was held on December 12.

Siedziba Muzeum Historii Polski ma powstać w Warszawie The building that will house the Polish History Museum will be VII MAZOWIECKIE ZDARZENIA MUZEALNE – WIERZBA 2012 blisko Zamku Ujazdowskiego (nad Trasą Łazienkowską). built in Warsaw near Ujazdowski Castle (spanning the Trasa TH Obiekt ma mieć powierzchnię ok. 20 tys. m2 i stać się jedną Łazienkowska highway). The building will have some 20,000 m² 7 EDITION OF MASOVIAN MUSEUM EVENTS – WIERZBA 2012 z najnowocześniejszych tego typu placówek w Polsce. Pro- of floor space and will be one of the most modern institutions of jektantem budynku jest pracownia Paczowski et Fritsch its kind in Poland. The building is being designed by Paczowski MHP otrzymało wyróżnienie w kategorii „Najlepsza impreza, The Museum received an award in the category of Best event, Architectes z Luksemburga. Projekt został wyłoniony et Fritsch Architectes in Luxembourg. Their project was selected pokaz, ekspozycja w plenerze – zorganizowana poza tere- show, and outdoor exhibition organized off museum grounds w 2009 w międzynarodowym konkursie architektonicznym. in 2009 in an international architectural competition. nem muzeum” za projekt „Warszawa przed powstaniem for the project Warsaw Before the January Uprising. The fea- W grudniu 2011 został rozstrzygnięty międzynarodowy kon- In December 2011, the results were announced of an interna- styczniowym”. Wyróżniony projekt to gra miejska przypo- tured project is an urban game that recalls the events of the kurs na koncepcję plastyczno-przestrzenną ekspozycji stałej tional competition for the artistic and spatial concept for the minająca wydarzenia sprzed powstania. Gra, składająca się Uprising. The game consists of three routes that are differen- Muzeum. Zwycięzcą zostało konsorcjum: WWAA Pracownia Museum’s permanent collection. The winning team was WWAA z trzech tras, została zróżnicowana według stopnia trudno- tiated by their degree of difficulty and the age of participants. Projektowa Marcin Mostafa i Platige Image. Pracownia Projektowa Marcin Mostafa and Platige Image. ści i wieku uczestników. Przewodnikiem po grze była oko- The guide to the game came in the form of a commemorative Otwarcie stałej siedziby MHP oraz wystawy głównej plano- The opening of the Museum building and its main exhibition is licznościowa „Jednodniówka”. one-off booklet. wane jest na rok 2018. scheduled for 2018.

68 69 ZESPÓŁ MUZEUM HISTORII POLSKI POLISH HISTORY MUSEUM STAFF RADA MUZEUM HISTORII POLSKI KADENCJA 2011-2015 POLISH HISTORY MUSEUM PROGRAM COUNCIL, 2011-2015

DYREKTOR DZIAŁ PROMOCJI DIRECTOR PROMOTION DEPARTMENT PRZEWODNICZĄCY RADY dr hab. Jolanta Choińska-Mika Robert Kostro Kierownik / Head: Marek Stremecki CHAIR OF COUNCIL prof. dr hab. Andrzej Chwalba ZASTĘPCA DYREKTORA Rzecznik Prasowy / Spokesman prof. dr hab. Wojciech Roszkowski prof. dr hab. Andrzej Friszke DEPUTY DIRECTOR tel. (+48) 22 211 90 11 ZASTĘPCA PRZEWODNICZĄCEGO RADY prof. dr hab. Rafał Habielski DZIAŁ ORGANIZACYJNO-PRAWNY [email protected] DEPUTY CHAIR OF COUNCIL dr Adolf Juzwenko ORGANISATIONAL AND LEGAL DEPARTMENT DZIAŁ WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ prof. dr hab. Henryk Samsonowicz Marek Kraszewski Kierownik / Head: Piotr Podgórski INTERNATIONAL COOPERATION DEPARTMENT prof. dr hab. Krzysztof Mikulski tel. (+48) 22 211 90 03 Ewa Wierzyńska prof. dr hab. Andrzej Paczkowski [email protected] tel. (+48) 22 211 90 46 prof. dr hab. Kazimierz Przybysz prof. dr hab. Andrzej Rottermund SEKRETARIAT / SECRETARY OFFICE [email protected] dr hab. Paweł Śpiewak Olga Ząbek INWESTYCJE prof. dr hab. Wojciech Tygielski tel. (+48) 22 211 90 02 INVESTMENTS prof. dr hab. Zofia Zielińska fax: (+48) 22 211 90 33 Dariusz Barański [email protected] tel. (+48) 22 211 90 31 DZIAŁ WYSTAWIENNICZY [email protected] EXHIBITION DEPARTMENT GŁÓWNY KSIĘGOWY Kierownik / Head: Monika Matwiejczuk HEAD ACCOUNTANT STOWARZYSZENIE PRZYJACIÓŁ MUZEUM HISTORII POLSKI tel. (+48) 22 211 90 48 Joanna Dominiak ASSOCIATION OF FRIENDS OF THE POLISH HISTORY MUSEUM [email protected] tel. (+ 48) 22 211 90 16 SZEF ZESPOŁU EKSPERTÓW [email protected] PRACUJĄCYCH NAD WYSTAWĄ STAŁĄ BIBLIOTEKA / LIBRARY Od 2011 r. przy Muzeum działa Stowarzyszenie Przyjaciół The Association of Friends of the Polish History Museum has TEAM LEADER FOR EXPERTS Katarzyna Pawlicka Muzeum Historii Polski. Jego głównym celem jest wspiera- existed at the Museum since 2011. Its main objective is to sup- WORKING ON PERMANENT EXHIBITION tel. (+48) 22 211 90 21 nie działań MHP i udział w debacie nad jego programem. port the Museum and help guide its program. The Associa- dr hab. Igor Kąkolewski (do / to 31.12.2013 r.) [email protected] Stowarzyszenie pragnie być również forum obywatelskiej tion also aims to be a forum for civic debate about Polish his- dr hab. Piotr Ugniewski (od / from 1.01.2014 r.) debaty na temat historii Polski i jej roli w życiu społecznym. tory and its role in society. The Association especially seeks tel. (+48) 22 211 90 25 [email protected] Stowarzyszeniu zależy szczególnie na szerzeniu wiedzy na to spread knowledge about the relationship between the temat relacji pomiędzy historycznym dziedzictwem polskim historical heritage of Poland and that of Europe at large, and DZIAŁ EDUKACYJNY EDUCATIONAL DEPARTMENT a europejskim oraz wspieraniu inicjatyw przyczyniających to support initiatives that contribute to improving the public’s Kierownik / Head: Małgorzata Żaryn się do pogłębienia wiedzy na temat dziejów Polski. knowledge of Polish history. tel. (+48) 22 211 90 08 Na jego czele stanął dr Kazimierz Wóycicki. Stowarzyszenie Headed by Dr. Kazimierz Wóycicki, the Association

[email protected] skupia wielu wybitnych historyków i intelektualistów wywo- brings together many eminent historians and intellectu- DZIAŁ WYDAWNICTW I ZASOBÓW CYFROWYCH dzących się z różnych środowisk, wśród których są m.in. als from a variety of backgrounds, including, among others, PUBLISHING AND DIGITAL RESOURCES DEPARTMENT prof. Andrzej Chwalba, prof. Antoni Dudek, prof. Jan Kofman, Prof. Andrzej Chwalba, Prof. Antoni Dudek, Prof. Jan Kofman, Kierownik / Head: Dorota Szkodzińska ul. Senatorska 35 prof. Zdzisław Najder, prof. Andrzej Nowak, prof. Adam Prof. Zdzisław Najder, Prof. Andrzej Nowak, Prof. Adam tel. (+48) 22 211 90 04 00-099 Warszawa Daniel Rotfeld, prof. Henryk Samsonowicz, prof. Wojciech Daniel Rotfeld, Prof. Henryk Samsonowicz, Prof. Wojciech [email protected] www. m u z h p. p l Roszkowski oraz red. Jan Wróbel. Roszkowski and Jan Wróbel.

70 71 Muzeum Historii Polski składa serdeczne podziękowania The Polish History Museum would also like to express its sincere thanks za wsparcie naszych działań i projektów w 2013 dla: to the following for their support of our work and projects in 2013: Ministerstwa Edukacji Narodowej Ministry of National Education Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ministry of Culture and National Heritage Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ministry of Foreign Affairs oraz sponsorom, partnerom i patronom medialnym. and sponsors, partners and media partners.

SPONSORZY I PARTNERZY / SPONSORS AND PARTNERS

PATRONI MEDIALNI / MEDIA PATRONS

Wydawca / Publisher: Muzeum Historii Polski Tłumaczenie / Translation: Thomas Anessi Redakcja / Edited by: Małgorzata Kowalczyk, Wojciech Paduch Wybór i opisy zdjęć / Choice and description of photos: Małgorzata Kowalczyk, Wojciech Paduch Projekt graficzny i skład / Graphic design and layout: Adam Żebrowski (B-LIEVE) Zdjęcia / Photos: Michał Heller (Opera i Filharmonia Podlaska – Europejskie Centrum Sztuki w Białymstoku / The Podlasie Opera and Philharmonic – European Art Center Białystok), Małgorzata Kowalczyk (MHP), Łukasz Kazek, Łukasz Kubacki (MHP), Danuta Matloch, Wojciech Paduch (MHP), Magdalena Szachowska (MHP), Mariusz Szachowski (MHP), Henryk Szkutnik (Muzeum Zamojskie / Zamość Museum), Wawrzyniec Sztark, Grzegorz Tomczewski (MHP), Łukasz Wojtach (MHP), Dominika Uczkiewicz (Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” / Memory and Future Institute), Małgorzata Żaryn (MHP) Druk / Printed by: TON PRINT ISBN: 978-83-60642-90-0 © Muzeum Historii Polski / © Polish History Museum www.muzhp.pl