maandelijks informatie- en opinieblad voor en over het notariaat

editie 9 | september 2012 | jaargang 12

Op zoek naar 16 Notaris 24 Nieuw visiestuk KNB: 26 donorgegevens geen grootverdiener Met recht vooruit

Bernard Schols & Freek Schols: ‘Notaris, exploiteer je kennis!’ “Voor ons is het gewoonweg een vereiste dat we één aanspreekpunt hebben.”

Quantaris stelt de klant centraal

En dat is niet zomaar een loze kreet. We leggen continu ons oor te luister bij u; de notaris. In de huidige markt wil ieder notariskantoor zich immers onderscheiden en dat vraagt om ICT-oplossingen op maat.

Daarbij staat de optimalisatie van uw notariële bedrijfsvoe- ring centraal. Uw input vertalen we naar een inzichtelijk en beheersbaar informatiesysteem. Overtuig uzelf en bezoek onze website voor alle relevante informatie.

WWW.QUANTARIS.NL

DGYQRWDULDDWPDJD]LQHLQGG  %%.¬5)46!!24¬2%'%,%.¬).¬%%.¬&).!.#)%%,¬,!34)'%¬3)45!4)%

(ET¬IS¬VOOR¬NIEMAND¬NODIG¬OM¬ZICH¬IN¬DE¬SCHULDEN¬TE¬STEKEN¬VOOR¬ EEN¬UITVAART
¬$AT¬KAN¬ANDERS¬MET¬5ITVAART¬#OMPACT¬ *UIST¬VOOR¬MENSEN¬DIE¬BIJ¬LEVEN¬HEBBEN¬AANGEGEVEN¬GEEN¬BEHOEFTE¬TE¬HEBBEN¬AAN¬ALLE¬EXTRAS¬ BIJ¬EEN¬UITVAART¬/F¬ALS¬ER¬GEEN¬OF¬WEINIG¬FAMILIE¬OF¬KENNISSEN¬ZIJN¬/OK¬KOMT¬HET¬VOOR¬DAT¬ MENSEN¬DE¬KOSTEN¬VOOR¬EEN¬COMPLETE¬UITVAART¬NIET¬KUNNEN¬BETALEN¬6OOR¬AL¬DEZE¬MENSEN¬IS¬ ER¬5ITVAART¬#OMPACT¬%EN¬WEZENLIJK¬ANDERE¬UITVAARTVORM ¬MET¬ALLE¬ZORG¬EN¬KWALITEIT¬+ORTOM¬ EEN¬STIJLVOL¬AFSCHEID

5ITVAART¬#OMPACT¬IS¬GEHEEL¬VIA¬INTERNET ¬ s¬#OMPACT¬"ASIS¬ ¬ UITVAARTCOMPACTNL ¬OF¬TELEFONISCH¬ 第CREMATIE¬¬ç¬¬BEGRAFENIS VIA¬¬¬DIRECT¬TE¬REGELEN¬6OORAF¬ s¬#OMPACT¬%SSENTIE¬ ¬ REGELEN¬IS¬OOK¬MOGELIJK¬5ITVAART¬ 第CREMATIE¬¬ç¬¬BEGRAFENIS ¬#OMPACT¬KENT¬DRIE¬VORMEN¬VAN¬DIENST s¬#OMPACT¬#OMPLEET¬ ¬ VERLENING¬VOOR¬EEN¬VASTE ¬ZEER¬LAGE¬PRIJS 第CREMATIE¬¬ç¬¬BEGRAFENIS

5)46!!24¬#/-0!#4 ¬6!34%¬,!'%¬02)*3 ¬'%%.¬6%22!33).'%.¬!#(4%2!&

Uitvaart Compact +IJK¬HOE¬ GOEDKOOPSTE UITVAART ONLINE 5ITVAART¬#OMPACT¬WERKT

LEENT UW KLANT (WELEENS) ARBEIDSKRACHTEN UIT?

NEE, dan kunt u de rest van deze advertentie rustig overslaan. JA, dan moet uw klant sinds 1 juli 2012 voldoen aan de registratieplicht Waadi. Dit houdt in dat in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel moet staan dat het bedrijf arbeid ter beschikking stelt. Dit geldt voor alle bedrijven die bedrijfsmatig of niet-bedrijfsmatig arbeidskrachten uitlenen. Ook als dit incidenteel gebeurt. Als een bedrijf niet juist geregistreerd staat, loopt hij het risico op een boete van € 12.000 of meer voor elke arbeidskracht die wordt uitgeleend. De Inspectie SZW controleert de registratieverplichting en kan boetes opleggen.

Meer informatie over de registratieplicht vindt u op kvk.nl/waadi Voorkom problemen. Kijk op weethoehetzit.nl, dé wegwijzer in eerlijk en veilig werken.

Dit is een initiatief van het ministerie van SZW in samenwerking met de Inspectie SZW. ‘De notaris moet zijn cliënten gericht aanschrijven’

8 ‘exploiteer je kennis!’ 20 samenwerken bij verdeling

Wetswijzigingen kunnen van invloed zijn op eerder gemaakte In de aanloop naar het wetenschappelijk congres van de Koninklijke testamenten. Hoe moet de notaris daarmee omgaan? Mag of moet Notariële Beroepsorganisatie (KNB) over ‘Verdeling in de notariële hij zijn cliënten hierover benaderen? Wat zijn de grenzen? praktijk’ praten advocate Els Alkemade, senior raadsheer Alexander Labohm en notaris Helma Leonhard­Strien over een betere samen­ werking tussen rechter, advocaat en notaris. ‘Samen op cursus en na afl oop een borrel.’

Beroeps­ en praktijkuitoefening Verder in dit nummer

32 Column Ruud van Gerven 6 Nieuws 32 Verplicht melden aanvang en verandering 14 Stelling: Managementcursussen moeten van werkkring verplicht worden voor (kandidaat­)notarissen 32 Close up: Sabine Verbeek 16 Zoektocht naar donorgegevens 34 Nieuwe ‘Beleidsregel provisie’ vastgesteld 19 Van die dingen 34 KNB Cursusagenda 28 En verder: Paul Roem 35 Notaris bij ondernemers in ‘the picture’ 30 Opinie 36 Werkzaamheden rond beleggingsovereenkomsten 31 Specialisten worden niet gedekt 40 Tuchtrecht 37 Handtekeningen deponeren bij KNB 42 Personalia 38 Mededelingen van het Kadaster: 42 Kanocolumn BAG, BRK en energielabel 39 Wet fusietoets in het onderwijs

4 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 NOTARIAAT 6%

MAKELAARDIJ 33%

‘Het is veel waard dat er een instantie is die je echt kunt vertrouwen’

STAAT 37%

TAXATEUR 2%

FINANCIEEL 20% KADASTER 2%

24 notaris blijkt geen grootverdiener 26 Met recht vooruit

In vergelijking tot ketenpartners is de notaris niet duur. Dat blijkt uit Het vastleggen van rechtshandelingen door de onafhankelijke en onderzoek van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) naar deskundige notaris is de smeerolie van het Nederlandse rechtsverkeer. de kosten bij het kopen en verkopen van een woning. Gemiddeld krijgt Het KNB­bestuur moet dat imago nu met kracht uitdragen, aldus een notaris 6 procent van het totale bedrag. De makelaar is goed voor de schrijvers van het visiestuk ‘Met recht vooruit.’ ‘Een beter – of 33 procent, terwijl een fi nancieel adviseur 20 procent krijgt. goedkoper – alternatief is er niet.’

pinieblad maandelijks informatie- en o aat 2 voor en over het notari 012 | jaargang 1 editie 9 | september 2 colofon 26 24 Nieuwe visiestuk KNB: 16 Notaris Met recht vooruit redactieraad: Kees Louwerens, Vanwege de aard van de uitgave, gaat Sdu Op zoek naar geen grootverdiener notariaat Magazine is een uitgave van de donorgegevens Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie Maarten Meijer (voorzitter), Hens Meengs, uit van een zakelijke overeenkomst; deze (KNB) en publiceert nieuws en achtergronden Ariën Nielsen, Nora van Oostrom­Streep, overeenkomst valt onder het algemene over onderwerpen die het notariaat raken. Mariska Verkooijen en Teska van Vuren verbintenissenrecht. Bij de KNB zijn ruim 1.400 notarissen en 1.850 kandidaat­notarissen aangesloten. Foto’s: Truus van Gog advertentie-acquisitie: Sales & Services, Het blad wordt in een oplage van ruim Omslag: Truus van Gog Gerrit Kulsdom Postbus 2317, 1620 EH Hoorn 5.000 exemplaren verspreid onder telefoon: 0229 211211, fax: 0229 270404 KNB­leden en externe relaties. Notariaat Vormgeving: e­mail: [email protected] Magazine verschijnt eenmaal per maand, Okapi. Corporate Identity Atelier Bernard Schols & Freek Schols: met uitzondering van de maand augustus. issn: 1568­4121 ‘Notaris, De redactie van Notariaat Magazine is Uitgever: Sdu Uitgevers, exploiteer je kennis!’ onafhankelijk en werkt op basis van een Peter Frissen © KNB/Sdu Uitgevers redactiestatuut. De redactie behoudt Prinses Beatrixlaan 116 Alle rechten voorbehouden. Behoudens de zich het recht voor ingezonden brieven 2595 AL ’s­Gravenhage door de Auteurswet gestelde uitzonderingen, en opinies in te korten. Postbus 20025 mag niets uit deze uitgave worden verveel­ 2500 EA ’s­Gravenhage voudigd (waaronder begrepen het opslaan koninklijke notariële telefoon: 070 3789571 in een geautomatiseerd gegevensbestand) Beroepsorganisatie (knB) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan oP de cover Spui 184 Druk: DeltaHage ook, zonder voorafgaande schriftelijke Bernard (l) en Freek Schols (r) geven op Postbus 16020 grafi sche dienstverlening, Den Haag toestemming van de uitgever of de KNB. 2500 BA ’s­Gravenhage De bij toepassing van art. 16B en 17 Auteurs­ pagina 8 hun visie over de zorgplicht telefoon: 070 3307111 wet wettelijk verschuldigde vergoedingen fax: 070 3621749 wegens fotokopiëren, dienen te worden van de notaris rondom testamenten. voldaan aan de Stichting Reprorecht, redactie: Mechtelt Lindenhovius Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen. (hoofdredacteur), Jessica Hendriks abonnementen: De abonnementsprijs Hoewel aan de totstandkoming van (redacteur), Clemens van Gessel (correctie), bedraagt 102,50 euro per jaar (excl. btw deze uitgave de uiterste zorg is besteed, telefoon 070 3307170, e-mail [email protected] en incl. administratie­ en verzendkosten), aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) prijswijzigingen voorbehouden en uitgever geen aansprakelijkheid voor Notariaat Magazine Aan dit nummer werkten mee: eventuele fouten of onvolkomenheden. Lex van Almelo, Bouke Hoving, Roel Ottow, abonnementenadministratie: editie 9, september 2012 Henk Sasse, Tatiana Scheltema, Jolanda aan Sdu Klantenservice de Stegge, Arnoud Veilbrief Postbus 20014, 2500 EA ’s­Gravenhage telefoon: 070 3789880, fax: 070 3789783

9 | 2012 5 nieUWs

Nederland heeft digitale toegang tot Europese testamentenregisters

in de loop van dit jaar is het mogelijk om via het Centraal testamentenregister Filmfestival met onderdeel (Ctr) digitaal inlichtingenverzoeken voor juristen te doen in testamentenregisters van een aantal andere europese landen. Van 14 tot 23 september vindt in Zeeland Hiervoor tekenden de koninklijke Film by the sea plaats. tijdens dit film- notariële Beroepsorganisatie (knB) festival is er ook een speciaal programma en het european network of registers belang euroPeeS netWerk gemaakt rond Film en recht. er worden of Wills association (enrWa) tijdens Op dit moment hebben nog niet alle landen cursussen en symposia gehouden en er het CnUe-congres in estland in juli een in Europa de beschikking over een digitaal zijn films te bekijken die met recht te contract. Het project wordt bekostigd testamentenregister. Naast Nederland zijn in maken hebben. met subsidie van de europese Unie. eerste instantie ook België, Frankrijk en het gebied Sint­Petersburg in Rusland aangesloten Basis voor het programma is de fi lmcanon Tot nu toe moesten (kandiaat­)notarissen die op het Europese Netwerk van Testamenten­ met de 25 beste fi lms op het gebied van recht willen weten of een overledene in bijvoorbeeld registers. Op korte termijn zullen Polen, en rechtspraak. Deze is op initiatief van Film België een testament had, dit schriftelijk Roemenië, Bulgarije, Litouwen, Slovenië, by the Sea samengesteld door een commissie indienen bij het notariaat of de overheid in Luxemburg en Hongarije hier bij komen. De met juristen en filmkenners. Hieruit is een dat land. Met het nieuwe Arert­systeem kan verwachting is dat in de loop der jaren meer­ top vijf gekozen die tijdens het festival wordt dit allemaal een stuk sneller. Een notaris dient dere landen aan het netwerk zullen deelnemen geshowd. Naar aanleiding van deze films is digitaal een verzoek in bij het desbetreffende omdat ook steeds meer burgers van het ene er een uitgebreid programma rond Film en land en krijgt snel antwoord terug. Europese land naar een andere verhuizen. Recht. Alle films worden ingeleid door film­ makers, schrijvers en juristen. Daarnaast is er een educatief programma genaamd Recht voor zijn raap en een programma waarin fi lms over (schendingen van) mensenrechten Holland Van Gijzen centraal staan. lanceert app ‘Notarisrekening Punten Holland Van Gijzen executieveiling wel redelijk’ Het onderdeel Film en Recht is een samen­ advocaten en notarissen werking tussen Film by the Sea, de Roosevelt heeft een applicatie De koninklijke notariële Beroepsorgani- Academy, Emergis, Zeeuwse Meesters, VAAZ, ontwikkeld voor de satie (knB) is tevreden over de uitkomsten SSR en de Nederlandse Orde van Advocaten. iPhone. De app houdt van het onderzoek van minister ivo Deelnemende kandidaat­notarissen kunnen gebruikers op de hoogte van belangrijke, Opstelten van Veiligheid en justitie naar drie opleidingspunten verdienen. vakinhoudelijke ontwikkelingen executieveilingen. Hieruit blijkt dat de en trends. De applicatie is niet alleen notarisrekening bij executieveilingen bedoeld voor cliënten, maar ook voor wél redelijk is. Dit in tegenstelling tot relaties, rechtenstudenten en andere wat Vereniging eigen Huis (VeH) in juni belangstellenden. in de uitzending van nieuwsuur riep.

Holland Van Gijzen heeft de app gemaakt Opstelten heeft de Tweede Kamer schriftelijk om nog beter in te spelen op de wensen en antwoord gegeven op vragen van Kamerleden behoeften van cliënten. Het kantoor ziet de Ard van der Steur (VVD) en Sharon Gesthuizen applicatie dan ook als een virtuele toegangs­ (SP) met betrekking tot de door VEH gesig­ poort tot het kantoor, de medewerkers en de naleerde vermeende misstanden bij executie­ expertise. Zodra er iets speelt in een rechts­ veilingen. De minister laat de Tweede Kamer gebied waarin de app­gebruiker geïnteresseerd weten: ‘(...) Niet is gebleken van de in het is, krijgt hij daarover een signaal in de vorm programma Nieuwsuur gewekte suggestie van een ‘Law Alert’. van het meerdere malen in rekening brengen van bijvoorbeeld advertentiekosten of zaal­ PublicatieS huur (...)’ en ‘(...) ik heb niet kunnen vaststellen Naast Law Alerts krijgen gebruikers ook dat sprake zou zijn van onredelijk hoge nieuwsbrieven, het corporate magazine van honoraria (...)’. het kantoor en andere publicaties te zien. Ook worden zij op de hoogte gehouden van events en seminars en staan alle advocaten, Tevredenheid bij KNB notarissen en kantoren in de applicatie. over de uitkomsten De app is nu nog alleen beschikbaar voor van het onderzoek van iPhone, maar er wordt gewerkt aan een minister Opstelten applicatie voor Blackberry­toestellen.

6 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 nieUWs

‘Eerste Kamer is eigenwijzer’ eerste kamerlid jannette Beuving (Pvda) zag haar motie, om het toekomstige arrondissement Oost-nederland in tweeën te splitsen, unaniem door de eerste kamer aangenomen worden. Ze nam geen genoegen met de argumenten kwaliteitsverbetering en effi ciency. Ze kreeg gelijk van haar collega’s. Elf arrondissementen in plaats van tien

Was u verrast dat uw motie unaniem werd aanvaard? Het lijkt erop dat er in nederland elf verminderd van negentien naar tien ‘Eigenlijk wel. Ik wist dat het spannend ging arrondissementen en dus ook elf notariële en het aantal ressorten gaat van vijf naar worden, maar ik had een hoop partijen achter ringen komen. De eerste kamer heeft in vier. Door het aannemen van de motie mij staan. Ook de SGP. Maar wat de regerings­ juli namelijk niet alleen de Wet herziening moet de minister van Veiligheid en Justitie partijen en D66 gingen doen? Het kon vriezen gerechtelijke kaart aangenomen, maar zo snel mogelijk komen met een wets­ of dooien. Gelukkig stemden ze voor de motie, ook unaniem een motie waarin de wijziging die ervoor zorgt dat er niet tien zelfs de VVD. En dat is als regeringspartij, die de regering wordt verzocht het geplande arrondissementen komen per 1 januari 2013, minister heeft geleverd, niet gemakkelijk. Dan arrondissement Oost-nederland zo snel maar elf. Dit betekent ook dat het aantal heb je een andere positie. Het voordeel is dat dit niet echt een politiek gevoelig onderwerp was.’ mogelijk per wetswijziging te splitsen ringen in het notariaat volgend jaar elf in Overijssel en Gelderland. eerder stelde wordt. Er moeten nieuwe ringbesturen U bent rechter geweest, was dat van invloed minister ivo Opstelten voor om er tien komen, een nieuwe ledenraad en nieuwe op de stemming? van te maken. kamers voor het notariaat. Nu dit wets­ ‘Je kunt de praktijk als oud­rechter wel beter voorstel is aan genomen, kan ook het vervolg inschatten, maar ik denk niet dat het door­ Met de Wet herziening gerechtelijke kaart van wetsvoorstel­Hammerstein in werking slaggevend is. Je moet met goede, duidelijke zou het aantal arrondissementen worden treden per 1 januari 2013. argumenten komen waarom iets niet klopt.’

Wat was de reactie uit de praktijk? ‘Ik heb veel berichten gehad van rechtbank­ medewerkers die mij complimenteerden met de motie. Velen dachten dat het een uitgemaakte #Socialmedia zaak was, maar kregen door mijn motie weer Ondertussen op Twitter hoop. Blijkbaar was dat terecht.’ Op Twitter wordt vooral gereageerd op de aangenomen motie van Jannette Beuving. De minister had al vragen van de Kamers De meeste twitteraars zijn het eens met de splitsing van arrondissement Oost­Nederland. beantwoord, waarom dan toch de motie? Niet alleen de Eerste Kamer had hier namelijk twijfels over. Ook in de Tweede Kamer ‘Dat is het mooie van de Eerste Kamer. Ondanks waren hier al vragen over gesteld. dat er politiek wordt bedreven, wordt er ook goed naar argumenten gekeken. Die van de minister Lennard Kamps waren niet overtuigend. Eigenlijk kun je zeggen dat de Eerste Kamer eigenwijzer is. Je stapt @LennardKamps gemakkelijker over politieke verschillen heen.’ (notaris)

Waarom was u niet tevreden met de antwoorden van de minister? Henri Gulickx ‘Nu is Amsterdam de grootste rechtbank. Dat @HenriGulickx (Onaf- brengt problemen met zich mee, zoals achter­ hankelijke Defensie Bond) standen. Bij het herindelen van de gerechtelijke kaart is besloten rechtbanken samen te voegen, maar ze niet veel groter te maken dan de Henk Zanting grootste van nu. Het voorgestelde arrondissement @BMWFLINT Oost­Nederland was dit wel. 40 procent groter (ondernemer) dan Amsterdam zelfs. Dat tast de geloofwaardig­ heid van de doelstelling kwaliteitsverbetering en efficiency aan.’ Derk Moor @DerkMoor (woordvoerder Commissaris Hebt u er vertrouwen in dat de motie van de Koningin Overijssel) snel wordt uitgevoerd? ‘De minister heeft toegezegd dit te zullen doen door middel van een wetswijziging. Ik denk dat dit voor 1 januari 2013 gebeurt. Zo niet, dan ontstaat er een probleem. Je kunt niet eerst een mega­ arrondissement invoeren en het dan vervolgens in tweeën splitsen. Dat zou geldverspilling zijn.’

9 | 2012 7 Bernard Schols (l) en Freek Schols (r): ‘Stap bewust in je rol van deskundig jurist.’

Wetswijzigingen kunnen van invloed zijn op eerder gemaakte testamenten. Hoe moet de notaris daarmee omgaan? Mag of moet hij zijn cliënten hierover benaderen? Wat zijn de grenzen?

tekst Jolanda aan de Stegge | FOtO’s Truus van Gog doormaakt. Maar de broers achten de tijd rijp om dit gedachtegoed bij uitstek nu uit te dragen, met als doel e broers Bernard en Freek Schols komen met de buitenwereld ervan bewust te maken dat het gaat een verrassend advies. Vraag gerust aan je om de juridische kennis van zaken van de notaris en níet cliënt: ‘Maakt u dat testament zelf of zal ik alleen om de vorm. het voor u doen?’, zegt Bernard Schols, net als Dzijn broer zowel werkzaam bij ScholsBurgerhartSchols – HandicaP een organisatie die zich richt op business­to­business­ Natuurlijk zal die cliënt je raar aankijken, verzekeren advisering rondom estate planning – als verbonden aan Schols & Schols, maar vervolgens ontstaat een interessant het Centrum voor Notarieel Recht van de Radboud proces. De cliënt hoeft zijn eigengemaakte testament Universiteit Nijmegen. alleen maar af te geven bij de notaris die het voor hem Bernard Schols: ‘In Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek zal bewaren en daarvoor een depotakte afgeeft. Daaraan luidt de wetstekst bij artikel 94 dat het testament een hangt een klein prijskaartje. ‘Oké’, zegt de notaris, ‘ik zal onderhands stuk kan zijn. Anders dan voor bijvoorbeeld die klus voor u klaren.’ Hij hoeft bij wijze van spreken het een hypotheekakte hoef je voor een testament als testament niet eens te lezen en zou het zo in zijn kluis zodanig niet naar de notaris. Iedereen mag onderhands kunnen leggen. ‘Maar dan wordt menig cliënt toch een testament maken.’ Dat mag geschreven zijn met onrustig’, voorspellen de broers, ‘want die wil graag de tekstverwerker en geprint, en hoeft alleen maar dat een erfrechtdeskundige zijn tekst controleert en gedeponeerd te worden bij de notaris. Die zal met dit de fouten eruit haalt. Als notaris moet je natuurlijk gegeven niet te koop lopen, zeker niet in deze periode belehrend zeggen: “Er kan hierbij veel fout gaan als je waarin het notariaat niet de meest fl orissante tijd niet over de juiste juridische en fi scale kennis beschikt.”

8 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 Praktijk

Bernard Schols & Freek Schols:

toeterS en bellen Als het testament met de civielrechtelijke wensen er ligt, ‘Exploiteer kan de notaris vervolgens zijn cliënt vragen: ‘Verwerkt uw boekhouder of accountant de fi scale aspecten in uw testament of zal ik dat meteen maar doen?’ Bernard Schols: ‘Grote kans dat uw cliënt zegt: “Fijn als u er ook je kennis!’ de fi scale toeters en bellen aan zou kunnen plakken.” Uiteraard prijkt later op de nota ook de post “advies”.’ Tot slot kun je de logische vraag stellen: ‘Wie wikkelt – als u er niet meer bent – die erfenis af? Wie laat u dat proces begeleiden?’ ‘Veel mensen zullen zeggen: “Prettig als u dat zou doen.” Volgens artikel 20 van de Notariswet mag de notaris die de akte passeert zichzelf in die akte zetten als executeur testamentair.’ Sinds 2012 moet de executeur aangifte doen van erf­ belasting en is daarvoor ook aansprakelijk. Omdat veel mensen dat eng vinden, zien de broers Schols daarin een kans voor notarissen. Freek Schols: ‘Notaris, jij bent het vleesgeworden erfrecht. Duik nog dieper in de rol van adviseur. Notarissen zijn misschien wel de beste privaatrechtelijke juristen die er zijn. Laat maar zien en vertel maar: wij verkopen advies en dat kost wat. Het honorarium betaal je voor het juridische advies, de inhoud, net als bij de accountant en de bank. Legeskosten betaal je voor het wettelijke stuk, de (depot)akte, het jasje om het advies dat de overheid vereist. Net als wanneer je je rijbewijs of paspoort afhaalt.’

acHterHaalde diScuSSie Grote kans dat die cliënt dan zegt: “Kijkt u dan toch maar In de beroepsgroep is nogal wat discussie over wat een even naar wat ik heb opgeschreven.” Waarna de notaris notaris wel en niet mag. Mag hij zijn cliënt een brief zegt: “Oh, wat zie ik hier staan en wat daar? Weet u dat sturen om te vertellen dat er wetswijzigingen zijn door­ dit fi scaal veel goedkoper kan?”’ gevoerd die van invloed kunnen zijn op diens testament? Dat is de ideale situatie waar Bernard en Freek Schols Bernard Schols: ‘Wij vinden dat achterhaalde discussies. op uit zijn. Want dan realiseert de cliënt zich: die notaris In de notariële beroepsgroep proeven wij telkens weer is de deskundige bij uitstek als het gaat om erfrecht en een bepaalde terughoudendheid dat je geen reclame erfbelasting, ik ga vragen of hij dat testament voor mij mag maken en cliënten niet actief mag benaderen. wil maken. Freek Schols: ‘Je stapt zo bewust uit je rol van Das war einmal. Net als accountants, belastingadviseurs overheidsambtenaar in die van deskundig jurist. Scheid en banken zou de notaris zijn cliënten gericht moeten het juridische advies van de notaris van zijn ambtelijke aanschrijven. Maak inzichtelijk wat je kunt en doet. werkzaamheden. Door inhoud en vorm – even – uit Ga in jouw dorp het podium op en vertel goede notariële elkaar te halen, overtuig je het publiek ervan dat de verhalen. Stuur je cliënten regelmatig een nieuwsbrief toegevoegde waarde van de notaris niet draait om dat met up­to­date informatie. Zorg ervoor dat je over stuk papier dat uit de printer rolt, maar dat het gaat tienduizend e­mailadressen beschikt. Bied een notaris­ om zijn advies. Op deze manier positioneer je de notaris abonnement aan. Stel je cliënten op de hoogte van als adviseur en snapt de cliënt ook beter dat daarvoor ontwikkelingen in het (fi scale) erfrecht. Zorg er als betaald moet worden.’ notaris voor dat je jouw cliënten regelmatig ziet, zodat Bernard Schols: ‘De gemiddelde cliënt vraagt zich af je weet wat er in hun leven speelt.’ waarom een akte zo veel moet kosten, want iedereen De tandarts herinnert zijn cliënten aan de halfjaarlijkse heeft tegenwoordig een laptop en kan iets printen. controle, de garage laat het weten als de auto apk­ Mensen denken dat dat papiertje zo duur is en realiseren gekeurd moet worden en 50+­vrouwen ontvangen zich niet dat ze betalen voor de juridische knowhow eens in de zo veel tijd een uitnodiging voor een mammo­ die de notaris in die akte heeft verwerkt. Dan wordt grafi e. In dit licht bezien lijkt het niet meer van deze tijd het monopolie op die akte eerder een handicap dan dat de notaris zich afvraagt of hij zijn cliënten mag een toegevoegde waarde.’ aanschrijven.

9 | 2012 9

Bernard Schols: ‘Sommigen zullen zeggen: “Als ondernemer/ambtenaar zijn mijn handen op de rug gebonden.” Dat klopt misschien enigszins, maar maak die handen dan maar los en zoek naar wat wel en niet mag. Als cliënten alleen bij jou komen voor een akte ben jij daar ook zelf debet aan en moet je dat doorbreken. Dat moet iedere notaris zelf doen. De beroepsgroep kan daarbij helpen door de discussie te entameren over wat is nu die notaris, wat is zijn rol, wat is de norm? Die bepaal je zelf als beroepsgroep.’ zorgPlicHt Heeft de notaris ook een zorgplicht? Moet hij cliënten inlichten en aanschrijven? Het is nog niet zover, maar de broers Schols pleiten ervoor dat dat een goed gebruik gaat worden, in het belang van het notariaat en de burger. Bernard Schols: ‘Het notariaat is een ambtelijke instantie die op gespannen voet staat met het ondernemerschap, waardoor de kans bestaat achter de feiten aan te lopen.’ Het lijkt hen een goed idee om als notaris een advies­ dienst aan te bieden, want er vinden telkens wettelijke ‘Notaris, erfrechtelijke en fi scale veranderingen plaats. Neem de wijziging van de inkomstenbelasting met ingang van jij bent het januari 2012. Een vruchtgebruiktestament van vóór die datum had andere consequenties voor de inkomsten­ vleesgeworden belasting. Sindsdien wordt dat type testament ineens erfrecht’ wel prettig behandeld voor de inkomstenbelasting. Freek Schols: ‘Je zou mensen die bewust niet kozen voor een vruchtgebruiktestament kunnen benaderen en zeggen: “Ik weet dat u destijds een ander testament koos, maar omdat de fi scale bijwerkingen zijn veranderd, zou u er nu wel voor kunnen kiezen.” Dat is actief met je klanten omgaan.’ De broers zijn er voorstander van cliënten te laten van de notaris. Freek Schols: ‘Vaak hoor je notarissen bepalen of zij wel of niet over wetswijzigingen benaderd zeggen: “Wat vindt de tuchtrechter hiervan?” Maar je willen worden en dat in de dossiers vast te leggen. Wie kunt de tuchtrechter voeden met wat gebruikelijk is in intekent voor zo’n service moet daarvoor uiteraard de beroepsgroep. Stel als beroepsgroep eigen normen betalen. Freek Schols: ‘Het grote publiek vindt dat niet vast, bijvoorbeeld zoals dat gebeurde bij het vraagstuk vanzelfsprekend. Veel mensen beschouwen de notaris als over het al dan niet benaderen van de legitimaris. Wees een ambtenaar die hen gratis met raad en daad bijstaat. de tuchtrechter een stap voor en bepaal van binnenuit Dat moet doorbroken worden. Als de notaris een betaald wat de norm is en laat die je niet van buitenaf opleggen.’ serviceabonnement aanbiedt, beseft de burger dat de Beide broers zijn hoogleraar. Over de toekomst van de verantwoordelijkheid bij hemzelf ligt en hij niet alles notariële jurist maken zij zich geen zorgen. ‘Hij geniet op de notaris en zijn zorgplicht kan afwentelen.’ privaatrechtelijk de meest uitgebreide opleiding met Bernard Schols: ‘De tuchtrechter kan ons inziens nu niet een zware fi scale saus. Overal koopt men de kennis van zeggen: “De notaris had in actie moeten komen omdat de notariële jurist duur in. Exploiteer die kennis. Als hij moest weten dat dit en dat in het testament stond je focust op jouw deskundigheid wordt het weer zoals en hij had kunnen weten dat diegene bijvoorbeeld is het zou moeten zijn. Notaris, zou u mij kunnen helpen gescheiden.” Dat gaat veel te ver. Maar beschouw contact met…? in plaats van dat mensen informeren: waar zit onderhouden met cliënten als een kans en ontwikkel de goedkoopste notaris, want ik moet nou eenmaal een hiervoor een structuur voor de dag van morgen.’ hypotheekakte laten zien bij de bank. Wij stellen het scherp omdat het crisis is en omdat we zien dat veel gouden kanS accountants en belastingadviseurs zich warmlopen voor De recente koerswisseling bij de Koninklijke Notariële het familievermogensrecht. Die zien de markt.’ Beroepsorganisatie (KNB) zien de broers als een gouden kans om te discussiëren over de maatschappelijke taak

9 | 2012 11 Accountancy is ons vak, het Notariaat ons specialisme

r IN 1987 BEGONNEN ALS PION(IER), IN 2012 GROOTMEESTER! 25 jja a

BNA is als administratiekantoor begonnen, en in 25 jaar uitge- groeid tot de grootste branche-accountant binnen het Notariaat. Sinds de oprichting van BNA in 1987 is de notariële wereld sterk

veranderd. En deze verandering zal zich nog verder doortrekken. Oude Utrechtseweg 26-28 De nieuwe Notariswet zal een van de ontwikkelingen zijn die 3743 KN Baarn invloed heeft op uw bedrijfsvoering. Als BNA volgen wij de ont- wikkelingen op de voet. Wij helpen u bij het tactisch schaakspel Postbus 1008 dat de notariële onderneming tegenwoordig is. 3740 BA Baarn

WIJ ONDERSTEUNEN U DAAR, WAAR U HET NODIG HEEF T T (035) 693 64 44 F (035) 693 95 55 Daar zijn wij groot mee geworden!

Rosemarie Wielinga-de Winter RA [email protected] Pieter den Ouden AA

CIB Centraal InkoopBureau Dé kantoorspecialist voor notarissen

Notarieel aktepapier van het CIB

• Nergens goedkoper • Verkrijgbaar in diverse kwaliteitssoorten • Conform de door de KNB opgestelde regels en verordeningen • NEN2728-gecertificeerd voor duurzaam archiveren

Oordeel zelf en bel ons nu voor een gratis proefpakket: 079 36 38 400

CIB Centraal InkoopBureau BV Edelgasstraat 57 2718 SX Zoetermeer www.cib.nl telefoon: 079 36 38 400 e-mail: [email protected]

adv_178mmx116,5mm_CIB.indd 1 18-04-2012 11:33:08 Praktijk

waren de gevolgen prettiger dan nu het geval is.’ Na enige aarzelingen besloten zij op deze ontwikkeling in te springen en hun cliënten proactief te benaderen. Ronald Brinkman: ‘Aanvankelijk dachten wij dat mensen het misschien een te commerciële actie zouden vinden, maar de reactie is vooral: eindelijk een notaris die actief en proactief is rondom een overlijden. Onze cliënten zijn er blij mee.’

goede zorg Met collega’s die het niet kies vinden om cliënten te wijzen op hun mogelijk verouderde testament, maakt hij korte ‘Ik vind dat het metten. ‘Vroeger had ik ook mijn aarzelingen, maar tegen­ woordig vind ik deze houding bij ons kantoor en bij mij leveren van goede passen. De cliënt gaat naar de notaris om zijn zaken goed zorg bij de notaris te regelen. Ik kan geen enkele reden verzinnen waarom ik hem niet zou mogen benaderen. Integendeel, je bevestigt hoort’ het beeld wat men heeft van de notaris. Ik vind dat het leveren van goede zorg bij de notaris hoort. Bovendien raak je je schroom snel kwijt als je de positieve resultaten ziet. De cliënt is tevreden, jij draait er omzet mee en voor de langere termijn kweek je een hoop goodwill.’ De spin­off van ‘Pluis de Kluis’ blijkt groot. Ook bij ‘Pluis de Kluis’ blijkt cliënten die naar huis worden ‘gestuurd’ omdat ze niets een commercieel succes hoeven te wijzigen, is er sprake van winst op de langere termijn. ‘Je hebt die mensen weer gezien, weet hoe het met hen gaat en wat er speelt in hun leven. Vaak leidt dergelijk contact tot andere notariële diensten. Op het moment dat iemand zijn testament voor elkaar heeft, Hoe doe je dat nu in de praktijk, cliënten op de hoogte stellen kun je gemakkelijk het zogenoemde levenstestament van de consequenties van wijzigingen in het erfrecht? notaris ter sprake brengen, de “nu voor later”­volmacht.’ ronald Brinkman van Vechtstede notarissen vertelt over de campagne ‘Pluis de kluis’. belaSting beSParen Sinds 2007 geeft Ronald Brinkman ook lezingen voor Er zijn naar schatting 3,3 miljoen testamenten in leken. Directe aanleiding daartoe was de inwerking­ Nederland die meer dan vijf jaar oud zijn. De afgelopen treding van de nieuwe erfwet. De eerste keer schreven jaren werden verschillende wetswijzigingen doorgevoerd zeshonderd mensen zich in, ver boven alle verwachtingen. die grote invloed kunnen hebben op een erfenis. Ook kan In allerijl werden twee vervolglezingen georganiseerd. er in iemands persoonlijke situatie veel zijn veranderd: Tegenwoordig geeft hij jaarlijks meerdere lezingen. Drie geboorte, scheiding, dood. Om hun cliënten op de of vier weken van tevoren plaatst hij een forse advertentie gevolgen daarvan te wijzen, introduceerden notaris in de plaatselijke krant: ‘In 2010 en 2012 zijn er weer Ronald Brinkman en zijn collega’s in 2010 de campagne wetswijzigingen doorgevoerd, vandaar deze lezing.’ ‘Pluis de Kluis’. Zij haalden alle testamenten uit hun kluis En altijd plaatst hij er de zinsnede bij: ‘Mogelijkheden om en bekeken die aan de hand van twintig vragen. Woont belasting te besparen.’ ‘Gegarandeerd dat daar mensen deze cliënt nog op hetzelfde adres? Leeft hij nog met op af komen.’ dezelfde partner? Is er iets in het leven van deze persoon Zijn presentatie duurt maximaal een uur. ‘Niet de gewijzigd dat gevolgen kan hebben voor zijn erfenis? inhoud is het belangrijkst, maar de boodschap. Mensen De antwoorden bepalen of het zinvol is een cliënt uit onthouden niet wat je vertelt, maar realiseren zich wel te nodigen voor het updaten van zijn testament. De dat het tijd is de boel te laten nakijken.’ overgrote meerderheid gaat in op die uitnodiging en De kracht zit hem in de controle die Vechtstede Notarissen maakt een vervolgafspraak. na afl oop aanbiedt. Dan staan, afhankelijk van het aantal bezoekers, tien tot vijftien collega’s van hem klaar zure boodScHaP om middels enkele vragen te checken of iemand zijn De behoefte om cliënten te waarschuwen voor hun testament moet laten updaten. Diegene krijgt een gratis mogelijk verouderde testament ontstond nadat de vervolggesprek aangeboden van een uur. ‘De kantoor­ Vecht stede notarissen steeds vaker een zure boodschap agenda gaat mee, zodat afspraken direct kunnen worden aan nabestaanden moesten verkondigen. ‘Als uw ingepland. 60 tot 70 procent van de bezoekers laten hun partner/ouder zijn testament tijdig had aangepast, akten na de lezing doorlichten en aanvullen.’

9 | 2012 13 O r G a n i s a t i e & ManaGeMent Stelling:

management­ cursussen zouden verplicht als het aan jef Oomen, notaris en bestuurs- Het hebben van passie, betrokkenheid lid van de koninklijke notariële Beroeps- en empathie leer je niet op de beroeps- moeten zijn organisatie (knB) ligt, volgen alle opleiding. Managementcursussen zouden (kandidaat-)notarissen management- van Oomen dan ook best een verplicht voor (kandidaat­)notarissen gerichte cursussen. notarissen zijn volgens karakter mogen krijgen. hem nog veel te veel vakinhoudelijk bezig.

‘Managementcursussen maken naast de onderbouwing door het bestuur: waarom vaktechnische cursussen onderdeel uit van juist deze cursussen? Voor hoeveel tijd? het verplichte opleidingsprogramma van En ze moeten de strategie van kantoor onder­ professionals. Het gaat bij onze dienst­ steunen: wat wordt ermee bereikt? Het leer­ verlening tegenwoordig niet alleen meer om effect hangt vervolgens in grote mate af van vaktechnische expertise, de cliënt vertrouwt het praktische nut van deelname aan dit type op topniveau, maar ook om het optimaliseren cursussen. Als dit voor de deelnemers niet van deze relatie, de kwaliteit van de dienst­ duidelijk is, of de inhoud niet naadloos aan­ eenS verlening en het vermijden van risico’s. Daar­ sluit op de praktijk, bestaat het gevaar dat de naast wil de professional zichzelf ook blijven deelnemers zich prisoners voelen in plaats van ontwikkelen op het gebied van adviesvaardig­ learners. Ook het zorgvuldig bepalen van de heden, het managen van projecten, delegeren, doelgroep is essentieel: de juiste cursus op Paul Bartelings, presenteren en het coachen van medewerkers. de juiste tijd voor de juiste persoon. Aan de senior manager training Het is in deze tijd noodzakelijk dat de profes­ hand van leerlijnen voor alle niveaus is het & knowhow, Holland sional in een vroeg stadium van zijn carrière voor alle medewerkers duidelijk waar hij of Van Gijzen Advocaten de fi nanciële en economische aspecten van zij aan toe is en op welk moment. Dit draagt en Notarissen een bedrijf en het eigen kantoor kent. Goed bij aan de professionaliteit van het kantoor en opgeleide professionals zijn goed voor cliënten zijn dienstverlening en daarbij is uiteindelijk en goed voor kantoor. Het verplicht stellen van de cliënt gebaat.’ managementcursussen vereist wel duidelijke

‘Een verplichte cursus ondernemerschap zou zonneklaar moeten blijken welke notaris­ voor het notariaat. Dat is de contradictie van kantoren bestaansrecht hebben en welke niet. het jaar. Het notariaat wordt geteisterd door Het KNB­bestuur heeft die rapportages. Beter prijsdumping, structurele rode cijfers en dan een cursus lijkt het mij om noodlijdende nauwelijks innovatie, gedurende vele jaren kantoren een ondernemingsplan te laten voor veel kantoren. Voor iedere rechtgeaarde indienen, waaruit blijkt dat ze binnen drie jaar branche zijn dit apocalyptische omstandig­ opnieuw kostendekkend kunnen zijn. Dat plan oneenS heden. Niet in het notariaat. Het notariaat lijkt kun je dan mooi door de bestaande commissie zich aan de natuurwetten te willen onttrekken. van deskundigen laten toetsen, net zoals voor Crisis of geen crisis, notarissen blijven op hun nieuwe standplaatsen. Als notarissen daar niet vaak kaalgeslagen standplaats zitten, hopend aan willen beginnen of onvoldoende onder­ Adriaan Rothfusz, op betere tijden. Notarissen en ondernemer­ nemerschap aan de dag leggen, dan leveren kandidaat­notaris bij schap, het is een wettelijk gedwongen huwelijk. ze hun standplaats in. En als iemand daarvoor Turn Legal notariskantoor Wat mij betreft schaf je het af, maar tot 2009 een cursus nodig heeft of misschien wel een deed niemand daar moeilijk over. Nu het al compleet ontwikkelingsprogramma, dan is jaren slecht gaat, blijkt dat te veel notarissen daarvoor ruim voldoende aanbod op de vrije geen ondernemer zijn. Daar helpt geen markt. Een verplichte cursus ondernemer­ verplichte cursus meer aan. Uit rapportages schap is voor het notariaat eigenlijk een van het BFT en van de intercollegiale toetsing doekje voor het bloeden.’

14 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 ‘Op de universitaire rechtenopleiding worden voor management. Of dat zo is, hangt ook af geen managementvaardigheden geleerd. van het soort kantoor waar je werkt. Als je op Wanneer je als kandidaat­notaris op een de Zuidas of het Weena in een groot kantoor notariskantoor aan de slag gaat, is het vaak werkt met ondersteunende afdelingen heb de eerste kennismaking met een kantoor­ je misschien minder managementtaken dan organisatie. Een beginnend kandidaat­notaris op een middelgroot of kleiner kantoor, tenzij leert eerst zijn of haar dossiers te managen. je natuurlijk in het dagelijks bestuur zit van Cliënten, registers, termijnen, correspondentie, zo’n kantoor. geldverkeer, declareren, archiveren... Ik meen dat de KNB als kerntaak heeft het neutraal Wanneer je werkzaamheden wat uitgebreider bevorderen van een goed functionerend worden, neemt de behoefte aan ondersteuning notariaat in het algemeen. Dat betekent dat toe en zal je meer moeten samenwerken met de juridische kwaliteit van de door notaris­ Jeroen Krabbendam, secretariële ondersteuners, klerken of para­ kantoren verleende diensten goed in orde notaris bij Van der Valk legals. Gedurende de periode dat je als moeten zijn. Het peil van het management Netwerk Notarissen kandidaat­notaris werkt, leer je veel van lijkt me meer een verantwoordelijkheid van de je collega’s en je cliënten. Maar lang niet notariskantoren. Ik zie dus niet een duidelijke altijd leer je ook hoe het managen van een rol voor de KNB in het verplicht stellen van organisatie werkt. Ik denk dat het aanleren managementcursussen, maar wel dat de van managementvaardigheden onontbeerlijk beroepsorganisatie deze cursussen aanbiedt is voor die (kandidaat­)notaris die in een en actief bevordert dat deze cursussen worden organisatie taken en belangstelling heeft gevolgd.’

‘Indien binnen een organisatie het volgen van Sterker nog: veelal kunnen (kandidaat­)­ een cursus moet worden verplicht, is dat een notarissen en andere vrije beroepers zich beter vorm van geestelijke armoede. Binnen de verre houden van managementactiviteiten, organisatie moeten de deelnemers uiteraard zodat zij hun aandacht kunnen concentreren zelf kunnen beoordelen of een cursus moet op dat waarin zij goed zijn: het adviseren worden gevolgd of niet. Het uitgangspunt van cliënten en het opstellen van juridische is dat cursussen gevolgd worden op basis documenten. Het managen kunnen ze dan van vrijwilligheid, teneinde te komen tot overlaten aan personen die daar wel gevoel neutraal nog betere prestaties. Ook een verplichting voor hebben en daarvoor zijn opgeleid. voor iedere (kandidaat­)notaris om een Kortom: het hangt af in wat voor organisatie managementcursus te volgen, is ongenuan­ de professional werkzaam is of zal zijn. Is Hamith Breedveld, notaris bij ceerd. In bepaalde organisaties kunnen sprake van een organisatie waar hij/zij geen Loyens & Loeff en bestuurslid juridisch zeer gekwalificeerde (kandidaat­) managementtaken vervult, dan is het volgen van de Koninklijke Notariële notarissen buitengewoon goed hun werk van een dergelijke cursus niet zinvol. Wordt hij/ Beroepsorganisatie verrichten zonder zich bezig te (moeten) zij wel met managementtaken geconfronteerd, houden met managementvraagstukken. dan is een managementopleiding een must.’

‘Kijk, hier kan lang en breed over gepraat hoort dat alle skills up­to­date gehouden worden. Maar managementpunten is nou worden. Ook de soft skills. Talk the talk, walk eenmaal geen sexy onderwerp. Ik wil niemand the walk. Een verplichting om management­ overtuigen dat het belangrijk is om meer punten te halen, is een extra stimulans om eenS te weten over onderwerpen als organisatie, te blijven investeren in die kwaliteiten. En communicatie en relaties. Voor mij is het geen niet meer dan logisch voor degenen die dat issue. Iedere ondernemer begrijpt dat het niet al doen.’ voldoende is om op kantoor de Asserserie uit Claudia Siewers, kandidaat­ te spitten. Het gaat om de vertaalslag. Nota­ notaris bij Olenz notarissen rissen zijn ondernemer en bij ondernemen

9 | 2012 15 Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting naar Zoektocht donorgegevens

maar alleen al weten waar het gebeurt en in welke getale zou ons helpen bij het vormen van een beeld. En misschien kunnen we in de toekomst samenwerken.’

anonimiteitSWaarborg Met de invoering van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting is de anonimiteits­ waarborg voor donoren vervallen. Sinds 1 juni 2004 kunnen donoren alleen doneren als zij geen bezwaar hebben tegen het registreren van hun gegevens en tegen de mogelijkheid dat deze gegevens worden verstrekt aan hun nakomelingen. Vorig jaar kreeg de stichting sinds 2004 kunnen kinderen van sperma-, eicel- en embryodonoren terecht bij vijf verzoeken van kinderen van zestien jaar of stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting. Zij kunnen op één centrale ouder. Dit jaar ligt het aantal in juli al op zes. plaats meer informatie krijgen over de donor en via de stichting zelfs in contact met In totaal heeft de stichting sinds de start in hem komen. Maar ook bij notarissen liggen ouderschaps- en donorovereenkomsten. 2004 veertig verzoeken binnen gekregen. Hoeveel precies? Dat zou de stichting wel willen weten. a- en b-StatuS tekst Jessica Hendriks | BeeLD Roel Ottow ‘Het is voor veel mensen een oerbehoefe om Voor 2004 kon je als donor kiezen of je de te willen weten van wie ze afstammen. Bij zogenoemde a­ of b­status wilde hebben: arjolijn Biesot, secretaris van de onze stichting staan inmiddels ruim duizend anoniem of bekend. Anoniem was ook écht Stichting donorgegevens kunst­ donoren geregistreerd en ruim vierduizend anoniem. Bekend betekende dat een kind matige bevruchting zet zich er succesvolle kunstmatige donorbevruchtingen. vanaf zestien jaar de gegevens van de donor dagelijks voor in: het zo goed Aan ruim vierhonderd ouders van donor­ kon opvragen, bij de kliniek of bij de notaris. mogelijkM registreren van donorgegevens. Dat kinderen jonger dan twaalf jaar hebben wij Dit blijkt uit een artikel in het Nederlands Tijd- is dan ook de reden waarom zij op zoek is naar fysieke en sociale donorgegevens kunnen schrift voor Klinische Chemie en Laboratorium- meer informatie over de aktes die notarissen verstrekken.’ Maar bij Biesot is de omvang van geneeskunde van 2001. Hierin is te lezen dat er hebben opgesteld. Wat voor gegevens staan het aantal aktes dat bij notarissen ligt en het bij het creëren van het zogenoemde b­loket bij er in, welke afspraken zijn er met betrokkenen aantal donorkinderen dat zich tot hen heeft het Leids Universitair Medisch Centrum werd gemaakt, worden de adresgegevens actueel gewend echter totaal onbekend. ‘Hier zou ik doorverwezen naar een notaris. ‘Het ziekenhuis gehouden, krijgen de partijen bij een bekend­ graag achter komen. Ik begrijp dat notarissen heeft een verklaring van de b­loketdonor dat making ook professionele begeleiding? Biesot: hun gegevens niet zomaar prijs kunnen geven, hij ermee instemt, dat zijn gegevens, indien de

16 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 Praktijk

‘Het is een oerbehoefeweten om van te wiewillen je afstamt’

wensouders na de geboorte van het kind een zijn. Veel stellen kiezen er dan ook voor om de sprake van een latrelatie en hadden de twee notariële verklaring bij de notaris hebben laten donor te betrekken bij de opvoeding. Dit kan gemeenschap. Volgens de man was hij alleen passeren op naam van het kind, naar deze zijn door het komen op elkaars verjaardagen, donor en was er een donorovereenkomst. De notaris worden verstuurd. De notaris voegt maar ook weleens door iemand voor 50 procent echtheid van deze overeenkomst was niet aan deze gegevens bij de acte van het kind, waar­ mee te laten draaien in de opvoeding. Er te tonen. Ook kon de man niet met bewijzen door uitsluitend het kind het recht krijgt deze worden in een akte dan ook geen gegevens komen waaruit bleek dat de dochter op een na het 16e levensjaar in te zien. Belangrijk over uiterlijke kenmerken of erfelijke zaken niet natuurlijke manier is verwekt. Het hof hierbij is dat er juridisch geen familierechte­ meegenomen’, aldus Faasen. Een enkele keer vond dat hij als verwekker onderhoudsplichtig lijke banden tussen donor en kind ontstaan. komt het weleens voor dat Faasen stellen krijgt was. De Hoge Raad was het hiermee eens en Hierdoor is de donor gevrijwaard van erf­ die de donor niet bij de opvoeding willen verwierp het cassatieberoep. Dit zou volgens rechtelijke of andersoortige claims.’ betrekken. Het kind kan dan als het zestien is, Dekker-Koenders waarschijnlijk niet zijn bij Faasen terecht voor de gegevens. ‘Het gebeurd als de donorovereenkomst bij de Weinig verzoeken gebeurt zelden, maar komt weleens voor bij notaris in de vorm van een akte was gegoten. Eén van de vaste notarissen waar in Leiden hetero koppels. Dan adviseer ik bijvoorbeeld Ook Faasen kent voorbeelden waaruit blijkt naartoe werd verwezen is de heer Teenstra. om de naam van de donor in het testament dat de ouders het niet goed hebben geregeld. Totdat hij stopte in 2005 heeft hij verschillende vast te leggen. Je wilt zo’n geheim niet mee ‘Het is ook niet altijd gemakkelijk. Je hebt donoraktes opgemaakt. Hierin werden niet je graf in nemen als je plotseling overlijdt.’ soms te maken met drie ouders. De risico’s als alleen de vaste gegevens zoals adres, telefoon­ Een samenwerking met de Stichting donor­ je afspraken niet goed vastlegt, zijn groot.’ nummer en geboortedatum bijgehouden, gegevens kunstmatige bevruchting ziet Faasen Voor Faasen is het helpen van verschillende maar ook uiterlijke kenmerken, sociale achter­ op dat punt wel zitten. ‘Het zou handig zijn als koppels met de ouderschap echter een voor­ grond, opleidingsniveau en hobby’s. Teenstra de stichting formulieren heeft voor mensen beeld van je horizon verbreden als notaris. is inmiddels gestopt. Zijn aktes zijn over­ die de gegevens bij de notaris hebben vast­ ‘Je kunt stellen van begin tot eind adviseren genomen door Michael de Vries van Roes en gelegd. Als iemand dan plotseling overlijdt over gezinsvorming. Naast een ouderschaps- De Vries Notarissen uit Leiden. ‘Voordat de en niet in het testament heeft vastgelegd wie of donorovereenkomst, kun je ze ook helpen stichting in het leven werd geroepen zijn er de donor is, kan het kind als het zestien is, met bijvoorbeeld een testament.’ geregeld donoraktes gepasseerd, maar tot nu aankloppen bij de stichting en naar de toe zijn er weinig verzoeken voor gegevens ­betreffende notaris worden doorverwezen.’ Doe-het-zelfmethode binnengekomen. Sinds mijn overname is Ook De Vries ziet dit wel zitten, maar bena­ Als het aan De Vries ligt, gaat iedereen naar dat ongeveer drie keer voorgekomen. Als drukt dat dit dan wel van de donoren zelf af Stichting donorgegevens kunstmatige wij worden gebeld, benaderen wij de donor. moet komen. ‘Zij moeten initiatief nemen. bevruchting. ‘Ik raad ze af om dat bij mij te Mocht hij verhuisd zijn, zoeken we hem op Ik ga nu niet met terugwerkende kracht doen. Daar is nu juist die stichting voor in in de gemeentelijk basisadministratie. De contact met iedereen opnemen.’ het leven geroepen. Dan heb je alle gegevens adresgegevens worden namelijk niet constant op één centrale plek. Als ze het dan ook nog up-to-date gehouden’, legt De Vries uit. Horizon verbreden bij mij deponeren, maken ze twee keer kosten. Vandaag de dag komt het niet meer voor dat Dat het vastleggen van gegevens bij een notaris Dat lijkt mij onnodig. Ook doe-het-zelfacties De Vries donorovereenkomsten passeert. geen slechte keuze is, blijkt wel uit een scriptie tussen vrienden en bekenden raad ik mensen van de heer/mevrouw J.M. Dekker-Koenders die met mij contact zoeken af. Hen verwijs Samenwerking ter afsluiting van de Masteropleiding Rechts­ ik door. Een ‘spontane’ doe-het-zelfmethode Notaris Hélène Faasen van FG Faasen Grijmans wetenschappen aan de Open Universiteit kan later voor grote problemen zorgen.’ uit Amsterdam heeft al jaren een praktijk voor Nederland gebaseerd op een uitspraak van homo, lesbisch en transgender ouderschap. het hof in Leeuwarden. Hierin staat dat een In die gevallen is de donor niet alleen bekend, vrouw die bij de rechtbank verzocht dat de maar vaak ook in beeld. Kinderen kennen hem man moet bijdragen in de kosten van de meestal al. ‘Als twee vrouwen een kind krijgen, verzorging en opvoeding van de dochter, in is duidelijk dat er een donor in het spel moet het gelijk is gesteld. Volgens de vrouw was er

9 | 2012 17 Wie zorgt er straks voor Pietje?

adenken over het Onze medewerkers zijn Nmoment dat u er niet niet alleen deskundig op meer bent... het terrein van praktische Dat is niet leuk en vaak heel regelingen, maar ook emotioneel. Wat gebeurt er beschikbaar voor een goed met uw nalatenschap; gaat gesprek over uw zorgen en die naar uw nabestaanden twijfels en, zo u wilt, over of kiest u voor een goed geloofsvragen. doel? Maar ook: wie zorgt er straks voor uw huisdier? Bel ons als u een persoonlijk advies wilt voor uw unieke situatie.

Stichting Leger des Heils, Afd. Nalatenschappen Postbus 3006, 1300 EH Almere /i°\Ê­äÎÈ®ÊxΙÊn£ÊÈÓÊUÊvÜE“Ji}iÀ`ià iˆÃ°˜ www.wiezorgterstraksvoorpietje.nl Mens

anna de Vries, op dezelfde plek. vervolgens in brons is, dat is niet te zien. notaris te Ureterp: Joop van Bergen, een gegoten. Daar waren we Joop houdt van figuratieve ‘Dit beeld is ongeveer tien bekende beeldhouwer uit ook bij aanwezig. Machtig en abstracte vormen, het jaar geleden gemaakt ter de buurt, heeft de beelden mooi! Dat vuur en stof, moet allemaal niet te gelegenheid van de samen­ gemaakt. Ze zijn in brons het leek wel of we terug letterlijk zijn.’ werking tussen notaris gegoten en staan stevig in de tijd gingen. Fokje Kooi en mij. Het is verankerd in de grond. Dat De beelden stellen twee destijds door onze kinderen mag ook wel in deze tijd. ongeblindoekte vrouwen Hebt u ook een beeld, onthuld. Er zijn twee exem­ Voordat Joop dit beeld voor die een weegschaal schilderij of ander bijzonder plaren, één staat voor mijn ontwierp, liet hij Fokje en vasthouden, een soort voorwerp dat te maken heeft kantoor in Ureterp, de ander mij eerst, samen met onze vrouwe justitia. Ongeblin­ met het notariaat, mail dan voor het kantoor van Fokje partners, in zijn atelier doekt, omdat we rekening naar [email protected]. in Beetsterzwaag. Hoewel knutselen. Zo kon hij een houden met de wereld om dat samen werkingsverband beetje zien wie wij waren. ons heen. In beide vrouwen nu is ontbonden, staan Daarna heeft hij een houten zitten elementen van ons, beide beelden nog steeds mal gemaakt en die werd maar wie nu precies wie

9 | 2012 19 Praktijk

Samenwerken bij verdeling

‘ Notaris beter geëquipeerd dan rechter’

Helma Leonhard-Strien

Over boedelverdelingen bij echtscheiding wordt vaker geprocedeerd dan vroeger. complexe zaken, zoals hiervoor, een notaris Door de economische crisis zijn er ook vaak schulden die de verdeling bemoeilijken. om de boedel te beschrijven en een voorstel in de aanloop naar het wetenschappelijk congres van de koninklijke notariële te doen voor de verdeling. Alexander Labohm: Beroepsorganisatie (knB) over ‘Verdeling in de notariële praktijk’ praten advocate ‘Bij die regiezitting zijn de partijen en hun els alkemade, senior raadsheer alexander Labohm en notaris Helma Leonhard-strien advocaat aanwezig, zodat het voor iedereen over een betere samenwerking tussen rechter, advocaat en notaris. ‘samen op cursus duidelijk is wat er gaat gebeuren. Hier worden en na afl oop een borrel.’ de vragen geformuleerd en de waarderings­ technieken vastgesteld; de advocaat heeft tekst Lex van Almelo | FOtO’s Truus van Gog notaris/mediator een boedelbeschrijving daar direct invloed op. Daardoor nemen de maken van de goederen en schulden en een onzekerheid en de conflicten af en neemt n 1971 trouwen een man en een vrouw in conceptakte van verdeling opstellen. het draagvlak voor de beslissingen toe. Het gemeenschap van goederen. Voor hun voordeel is dat wij als rechter knopen kunnen bedrijf gaan zij een man/vrouw­ maatschap comPleXer doorhakken, ook als een partij niet meewerkt. aan. Na een kleine twintig jaar komt de Alexander Labohm, senior raadsheer bij het Dat kan een notaris niet.’ kladI in zowel het huwelijk als de professionele Gerechtshof ’s­Gravenhage: ‘Sinds 1992 kan samenwerking. De maatschap en het huwelijk de rechter de verdeling vaststellen conform SPijkerS met koPPen worden ontbonden. Sindsdien procederen artikel 3:185 Burgerlijk Wetboek (BW). Els Alkemade, advocaat/scheidings­ de exen over de verdeling van de gelden en Daardoor is de werkdruk in de personen­ en bemiddelaar bij Scheer Sanders: ‘Wordt de vraag wie de schulden moet dragen. familiesector enorm toegenomen. De rechter de procedure niet duurder door een notaris De rechtbank spreekt zich drie keer uit over doet daarbij werk waarvoor de notaris als deskundige te benoemen?’ de verdeling. Maar de man legt zich niet neer eigenlijk veel beter geëquipeerd is. Want Alexander Labohm: ‘Nee, de kosten gaan juist bij de rechterlijke toedeling en gaat in hoger een notaris kan stukken verifi ëren en in het omlaag omdat de procedure korter duurt.’ beroep. Daarin stelt het hof vast dat de Kadaster kijken.’ Volgens Labohm procederen Els Alkemade: ‘En hoe komt het hof bij een verhoudingen zo ernstig verstoord zijn dat mensen tegenwoordig meer over de verdeling. bepaalde notaris?’ de twee al twaalf jaar met elkaar procederen ‘De verharding in de maatschappij zie je terug Alexander Labohm: ‘De overheid heeft geen over de verdeling van de voormalige huwelijks ­ in de verhouding van scheidende partijen. lijst van deskundigen. Het Landelijk Register goederen gemeenschap. Volgens het hof (LJN Zij komen er minder vaak samen uit, ook al van Gerechtelijke Deskundigen is een BR2795) is het in het belang van beide partijen omdat je tegenwoordig meer krimpende particulier initiatief. Dat maakt de keuze dat er op korte termijn een einde komt aan de boedels ziet dan groeiende. Dat maakt van deskundigen toch complex.’ rechtsstrijd. Maar: ‘Uit de enorme papiermassa verdelingen vaak complexer dan vroeger. Helma Leonhard­Strien, notaris bij Kooijman van partijen kan het hof de omvang van de Want wie is draagplichtig voor de schulden?’ Lambert en onder andere bestuurslid van voormalige huwelijksgoederengemeenschap Raadsheer Labohm brengt de voordelen van de Vereniging van Mediators en Scheidings­ niet voldoende vaststellen; laat staan de het ‘Haags model’ onder de aandacht. In dat bemiddelaars in het Notariaat (VMSN): verdeling daarvan (...)’ Daarom moet een model benoemt het hof of de rechtbank in ‘Neem je contact op met de VMSN?’

20 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 Alexander Labohm (m) Els Alkemade

Alexander Labohm: ‘Nee, je moet elkaar wel Alkemade, Labohm en Leonhard gruwen Alexander Labohm: ‘Notarissen zouden kennen. De notaris moet ter zake kundig zijn van de instant-echtscheidingen die al voor contact kunnen opnemen met advocaten en begrijpen dat er op de regiezitting spijkers 495 euro worden aangeboden en waarbij het om na te gaan wat procesrechtelijk effectieve met koppen worden geslagen. De griffier convenant via het internet wordt ingevuld. huwelijkse voorwaarden zijn.’ neemt contact op met de notaris en vraagt Alexander Labohm: ‘Dat soort zaken zien wij Helma Leonhard: ‘Je kunt in de huwelijkse of deze vrij is om de zaak op te nemen. steeds meer op de zitting terechtkomen.’ voorwaarden een considerans maken in Als dat zo is, wordt deze benoemd door Helma Leonhard: ‘Bij een echtscheiding moet ­jip-en-janneketaal zodat duidelijk is wat de raadsheer- of rechter-commissaris.’ je de mensen zien.’ partijen bedoelen.’ Alexander Labohm: ‘Maar er is altijd een groep Alexander Labohm: ‘Voor de rechter is het Instant-echtscheidingen mensen die de tarieven van de notaris en gemakkelijk als er een grote preambule Helma Leonhard-Strien heeft er natuurlijk advocaat niet kunnen betalen. Daarom is het bij de huwelijkse voorwaarden zit, ja. Met niets tegen dat de rechter een notaris de belangrijk dat de overheid blijft zorgen voor name als duidelijk is voor welke waarderings­ verdeling laat voorkoken. Maar als het aan voldoende voorzieningen om rechtsbijstand grondslagen de partijen hebben gekozen.’ haar ligt, komt een zaak helemaal niet voor te krijgen.’ Helma Leonhard: ‘En we doen er tien blad­ de rechter. ‘Bij mij komen de partijen er altijd zijden uitleg bij, zodat de mensen begrijpen uit, dus waarom zouden zij niet vaker bij Pensioengaten wat zij hebben afgesproken.’ voorbaat beginnen met mediation?’ Bij de verdeling duiken steeds vaker pensioen­ Els Alkemade: ‘Tien bladzijden? Ik vrees dat Els Alkemade: ‘Dat kan ook bij mij. Er zijn een gaten op. Els Alkemade: ‘Ik heb ongeveer vijf de mensen die niet lezen.’ heleboel advocaat-mediators die gespeciali­ procedures lopen over pensioenen.’ Helma Leonhard: ‘Dat valt mee ... wij hebben seerd zijn in echtscheiding. Het notariaat heeft Alexander Labohm: ‘Een groot probleem in namelijk al gezegd dat het heel belangrijk is. gewoon een stuk van onze markt afgepakt.’ de echtscheidingspraktijk zijn de ongedekte Maar je ziet inderdaad vaak dat mensen meer Helma Leonhard: ‘Hé, zo denken wij toch niet pensioenen. Daarbij heeft een directeur-groot­ bezig zijn met de bruidsjurk en de feestzaal meer?! Het is van belang dat een specialist aandeelhouder wel een fiscale voorziening dan met de juridische rechten en plichten van partijen begeleidt, of dat nu een advocaat of op de balans opgenomen, maar onvoldoende het huwelijk.’ notaris is, maakt niet uit.’ geld gereserveerd of de pensioenvoorziening Els Alkemade: ‘Mijn ervaring is dat ook hoog Alexander Labohm lacht: ‘Het verschil tussen onvoldoende verzekerd. Advocaten zouden opgeleide mensen met kinderen niet eens een beide beroepsgroepen is duidelijk te zien.’ goed moeten kijken naar de gevolgen als samenlevingsovereenkomst hebben gesloten.’ De notaris en advocaat zijn het in elk geval de pensioenvoorzieningen op de balans niet met de raadsheer eens dat partijen moeten overeenstemmen met de pensioenbrieven.’ toestemmen in de verdeling op basis van Wat kan de notaris hieraan doen? goede voorlichting. Daarom moet de mediator Helma Leonhard: ‘Als je in de huwelijkse voor­ juridisch kunnen denken.’ waarden iets of niets hebt afgesproken over Els Alkemade: ‘Het mediation-petje is dus de verevening en je wilt dat veranderen, dan niet voor psychologen.’ moet dat volgens de wet bij notariële akte.’

9 | 2012 21 ‘We moeten veel meer samenwerken’

tWee vliegen Helma Leonhard: ‘Daar kom ik in mijn praktijk in één klap wanneer je een cursus volgt bij SSR Wat kunnen advocaten leren van notarissen? niet aan toe. Want als mensen er niet samen uit [het eigen opleidingsinstituut van de rechter­ Els Alkemade: ‘Advocaten zijn vaak slecht met willen komen, gaan ze ieder naar een advocaat.’ lijke organisatie – red.], want de cursussen schulden en de draagplicht voor schulden. Alexander Labohm wijst tot slot nog eens voor de rechterlijke macht staan ook open Ik bel soms met de Notaristelefoon als ik iets op het belang dat notarissen, advocaten voor advocaten en notarissen. Labohm: speciaals moet weten.’ en rechters behalve de materie ook elkaar ‘En dan drink je na afl oop samen een borrel.’ Helma Leonhard: ‘Waarom bel je míj niet? kennen. Die twee vliegen vang je volgens hem We moeten veel meer samenwerken.’ Alexander Labohm: ‘We kunnen veel van elkaar leren. Voor mij is het essentieel om van een advocaat te horen hoe een cliënt iets ervaart.’ Verdeling in de notariële praktijk Els Alkemade: ‘Van de rechter kunnen wij analytisch leren denken: hoe kom je tot de Het wetenschappelijk congres van 5 oktober in Mourik. De preadviseurs zijn prof. mr. B.M.E.M. kern en wat blijft er over als je de bijzaken Den Bosch staat in het teken van verdelingen. Schols (Verdeel en beheers de schenk­, erf­ en wegstreept?’ In zijn voorwoord in het programmaboekje overdrachtsbelasting), mr. R.L.M.C. Janssen Alexander Labohm: ‘Notarissen kunnen van schrijft KNB­voorzitter Ruud van Gerven (Verdeling van een aanmerkelijk belang), advocaten procesrechtelijk leren denken, daarover: ‘Verdelingen en het verdelen R. Kooger RA FM (Ondernemingswaardering want gelijk hebben is niet hetzelfde als gelijk behoren tot de kerncompetenties van de voorbehouden aan bedrijfseconomen?), prof. krijgen.’ notaris, zaken waarbij hij op uitmuntende mr. A.L.G.A. Stille (Verdeling en de rechter), wijze zijn wezenskenmerken, mr. R.L. Albers­Dingemans (Verdeling van de onpartijdigheid en onafhankelijkheid, kan woning: samenspel tussen advocaat, rechter etaleren.’ Volgens Van Gerven onderscheiden en notaris) en dr. mr. F. Schonewille (Wie die waarden het notariaat van de overige begeleidt de verdeling? C’est la méthode qui juridische medespelers en moet hij ze daarom fait la musique). meer dan ooit uitdragen. Reden dus om dit congres te bezoeken. feeStavond Aansluitend aan het congres is er een feest­ PreadviSeurS avond. De muzikale omlijsting is in handen Het onderwerp wordt niet alleen vanuit een van De Coronas, een feestband uit Brabant. civielrechtelijke invalshoek bekeken, maar ook vanuit fiscale en waarderingsproblematiek Voor meer informatie en inschrijven kunt u belicht. Het voorzitterschap van het congres terecht op NotarisNet. is in handen van professor Martin Jan van

22 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 Een nieuwe visie op automatisering

Solid Partners biedt volledige outsourcing van kantoorautomati sering voor het notariaat. Denk hierbij aan de term ‘Het Nieuwe Werken’. Geen éénmalige investeringen in ICT, maar een laag vast bedrag per maand. Automatisering als dienst aangeboden via het internet. Uw informatie is altijd en overal beschikbaar. Tezamen gecombineerd tot het meest baanbrekende concept: Offi ce Hosting.

Cloud leverancier sinds 2005 Ervaar het verschil Met ruime ervaring binnen de notariele branche, is Solid Partners: Een eigen ICT omgeving met onzekerheden over continuïteit en kosten of een 100% extern beheerde ICT omgeving tegen een vaste gebudget- • Inmiddels toe aan de 3e generatie cloud oplossing teerde prijs! • Een totale ICT ontzorger • De branchekenner met specifi eke kennis van notariele applicaties Solid Partners BV • Een bewezen dienstverlener in gemak & functionaliteit tegen een Kantoorgebouw L’arc-en-ciel vaste maandprijs Zutphenseweg 29, 7418 AH Deventer

Met een team van enthousiaste medewerkers staan wij voor u klaar. Telefoon 0570 - 624760 Niet alleen tijdens kantooruren maar ook daarbuiten! E-mail [email protected]

Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.solidpartners.nl of bel naar 0570 - 624760

118-0027 Advertentie 178x116,5 CLOUD.indd 1 24-11-11 10:04

'GPCEEQWPVCPVFKGWUEJGTRJQWFV

-YCNKVGKVGPKPVGITKVGKV

8#04''''0(4+55'-+,-12%+,('45 #.2*'0##0&'04+,0^$#40'8'.&^&1140^)'.&'4/#.5'0

#7&+6#5574#0%'^#%%1706#0%;^$'.#56+0)'0^%1057.6#0%; 9998#04''#%%0. OnDerZOek

1

NOTARIAAT 6%

MAKELAARDIJ 33%

Kosten van kopen woning onder de loep genomen Notaris

STAAT 37%

TAXATEUR 2%

blijkt geen FINANCIEEL 20% KADASTER 2% grootverdiener

in vergelijking tot ketenpartners, is de notaris niet duur. Dat blijkt uit onderzoek van de koninklijke notariële Beroepsorganisatie (knB) naar de kosten bij het kopen en verkopen van een woning. Gemiddeld krijgt een notaris 6 procent van het totale bedrag. De makelaar is goed voor 33 procent, terwijl een fi nancieel adviseur 20 procent krijgt.

tekst Jessica Hendriks | BeeLD Okapi. woningen in verschillende prijsklassen onder­ zocht wat het honorarium van de notaris, de In het kader van de evaluatie Wet koop recherchekosten, de Kadasterkosten, eventuele onroerende zaken heeft minister Ivo andere kosten en de btw bedragen bij het Opstelten van Veiligheid en Justitie kopen van een huis met hypotheek. In juni de Tweede Kamer in maart van dit jaar is deze site nogmaals geraadpleegd. Toen is toegezegdI vóór de zomer onderzoek te doen gekeken naar de prijs van een koopakte. naar de kosten van de koop van een woning. Hiervoor heeft beroepsorganisatie KNB toen aandeel notariS aangegeven een enquête te houden onder een Het doel van het onderzoek was het verkrijgen representatief aantal notariskantoren waarbij van duidelijkheid over het aandeel van de de kosten van de notaris en andere adviseurs notaris in de kosten bij de koop en de levering anoniem worden vergeleken aan de hand van van een bestaande woning ten opzichte van de nota van afrekening. Gedurende de maand het aandeel van andere adviseurs. En die juni hebben 31 notariskantoren verspreid duidelijkheid is gekomen. over het hele land de kosten met betrekking Bij koop en levering van een woning van tot woningoverdrachten bijgehouden. 1 240.000 euro bedragen de notariskosten Per overdracht is een vragenlijst ingevuld. iets meer dan 1.000 euro. Dat is 6 procent Uiteindelijk zijn 488 ingevulde vragenlijsten van het totale bedrag van 16.638 euro. Een retour ontvangen. Daarnaast is er in mei fi nancieel adviseur verdient drie keer zoveel vooronderzoek verricht via de website en de makelaar krijgt vijf keer zoveel. Zo’n degoedkoopstenotaris.nl. Daarbij is bij 37 procent gaat naar de Staat.

24 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 2 3

NOTARIAAT 7% NOTARIAAT 5%

MAKELAARDIJ 16% MAKELAARDIJ 79%

STAAT 16%

TAXATEUR 3%

KADASTER 2%

STAAT 45% TAXATEUR 0%

KADASTER 0% FINANCIEEL 27% FINANCIEEL 0%

Bij het aanschaffen van een woning 2 van hetzelfde bedrag betaalt de koper 7 procent van de kosten aan de notaris. ‘Het huidige proces voor koop en overdracht Dit komt neer op een bedrag van 783 euro. Naast de Staat krijgt in dit geval de fi nancieel van onroerend goed is onnodig duur’ adviseur een groot deel van de gemaakte kosten: namelijk 27 procent. De makelaar van de aankopende partij ontvangt 16 procent Doordat de notaris laat bij het proces wordt laten zien die de juridische positie van de van het totale bedrag van ruim 12.087 euro. benaderd, heeft hij weinig invloed op het woning en die van zichzelf verduidelijkt. De verkopende partij is relatief weinig proces. En dat terwijl eerdere betrokkenheid Deze zogenoemde juridical due diligence 3 geld kwijt aan de notaris: slechts 5 procent uit hoofde van de publieke taak van een van de notaris wordt vaak nog versterkt met bij een woning van 240.000 euro. Dit notaris wenselijk zou zijn. Volgens de KNB een technical due diligence van de makelaar. komt neer op 224 euro. Zo’n 79 procent van is daarnaast het huidige proces voor koop Wanneer de posities en mogelijkheden van de kosten wordt gemaakt bij de makelaar en overdracht van onroerend goed onnodig partijen goed vastliggen, schept dit duidelijk­ van de verkopende partij. In totaal moet duur omdat er veel dubbel werk wordt verricht. heid, wordt tijd en geld bespaard en worden de verkopende partij 4.551 euro aan kosten De verplicht notariële koopakte is een misverstanden en dubbele werkzaamheden betalen. mogelijkheid om tot procesverbetering te voorkomen, aldus de KNB. komen. Maar de beroepsorganisatie roept de dubbel Werk politiek ook op om buiten de landsgrenzen te De uitkomsten van het onderzoek zijn kijken. Het Nederlandse model heeft volgens inmiddels verzonden aan minister Opstelten de KNB als probleem dat door de verschillende en leden van de vaste commissie voor Veilig­ adviseurs in de keten op verschillende heid en Justitie van de Tweede Kamer. De KNB momenten dezelfde onderzoeken worden heeft in een begeleidende brief aangegeven gedaan. Een mogelijkheid om dit te onder­ zich steeds ingezet te hebben voor een eerdere vangen, zou kunnen worden gevonden in betrokkenheid van de notaris bij het proces het Engelse model. Daar moet de verkoper van koop en overdracht van onroerend goed. van een woning een inventarisatie kunnen

9 | 2012 25 Nieuwe visie voor het notariaat

Met recht vooruit

Het vastleggen van rechtshandelingen door de onafhankelijke en deskundige verdienmodel van de notaris. Dus op het notaris is de smeerolie van het nederlandse rechtsverkeer. Het knB-bestuur moment dat we de minister adviseren, moet dat imago nu met kracht uitdragen, aldus de schrijvers van het visiestuk moeten we ook al denken: hoe gaan we ‘Met recht vooruit.’ ‘een beter – of goedkoper – alternatief is er niet.’ dit neerzetten? Want de positie van de notaris als hoeder van de rechtszekerheid tekst Tatiana Scheltema | BeeLD Truus van Gog werkgroep, en eerder voortrekker van de komt onder druk te staan. Moeten we, groep Notarissen voor Rechtszekerheid, naast de inhoudelijke discussie met s het vijf voor twaalf voor het die de paleisrevolutie aanwakkerde. de betrokken departementen, ook niet notariaat? De voortvarendheid ‘Er zijn zes punten waarvan we denken: een lobby op gang brengen om dat tij waarmee het visiestuk ‘Met recht als we dat op deze manier bereiken, zijn te keren?’ Om die reden trok het nieuwe vooruit’ in krap twee maanden tot we heel tevreden.’ KNB­bestuur kort na haar aantreden een Istand kwam, toont in elk geval de ambitie professioneel lobbybureau aan om de van het nieuwe bestuur van de Koninklijke uitgekiend communicatiebeleid belangen van de KNB bij beleidsmakers Notariële Beroepsorganisatie (KNB) om Een van de eerste acties van het nieuwe en stakeholders over het voetlicht te de uitdagingen waar het notariaat voor bestuur was om de organisatie van de brengen. Daarnaast zal worden ingezet staat zonder omhaal te adresseren en KNB grondig door te lichten. Bureau op het beter zichtbaar maken van de problemen met spoed aan te pakken. Berenschot heeft inmiddels een eerste toegevoegde waarde van de notaris aan Het resultaat is een breed beleidsstuk met analyse gemaakt van de structuur en de de rechtszekerheid en de daarmee samen­ tientallen actiepunten, variërend van het werkwijze van het bureau in Den Haag, hangende rechtsorde. formaliseren van lobbyactiviteiten, tot het en zal in het najaar een eindadvies bevorderen van een effi ciënter en minder presenteren. ‘Het doel is te komen tot roomboterkoekjeS versnipperd toezicht op het notariaat. een moderne, slagvaardige, doelmatig Die aanpak tekent de belangrijkste koers­ Een werkgroep, samengesteld uit leden en effi ciënt werkende organisatie’, zegt wijziging. De voornaamste reden om het van het nieuwe bestuur, wetenschappers, bestuurslid Jef Oomen. ‘De wens van velen vorige bestuur naar huis te sturen was vertegenwoordigers van specialisten­ is, blijkt tot nu toe, dat er in de toekomst immers het breed gevoelde gebrek aan verenigingen en bureaumedewerkers op een projectmatiger manier wordt weerwoord van de KNB op het niet van de KNB, kwam deze zomer vier keer gewerkt dan nu het geval is.’ aflatende ‘notaris bashing’ van de bijeen en sprak met representanten Speerpunt daarbij is de ontwikkeling afgelopen jaren. Kwam die schuchtere van stakeholders binnen en buiten het van een uitgekiend communicatiebeleid, houding vooral voort uit het idee dat de notariaat en uit de politiek. Thema’s die zowel intern als extern. Ter illustratie KNB zich als publiekrechtelijke organi­ als een rode draad door alle gesprekken noemt Oomen de manier van werken satie niet te veel als belangenbehartiger heenliepen, waren het belang van een rond de introductie van de Flex­bv. mocht opstellen, in de visie van het goede lobby, het bevorderen van innovatie, ‘De KNB was daarbij betrokken omdat nieuwe bestuur lopen de belangen het leerstuk van de marktwerking binnen we advies moeten geven aan de minister. van het notariaat wel degelijk parallel het notariaat, en het vaststellen van Maar daarnaast hebben we ook een met het publieke belang. de kernwaarden van het notariaat. ‘Wij commercieel belang. Als dan de minister En die visie moet door iedere notaris hebben onderzocht waar de KNB in 2020 roept: “We hebben de notaris voor afzonderlijk worden uitgedragen, wil staan en hoe we daar kunnen komen’, de oprichting van een kleine Flex­bv vindt Oomen. ‘Als ik als KNB roomboter­ zegt Leon Verstappen, voorzitter van de helemaal niet nodig”, komt hij aan het koekjes verkoop, maar ze worden door

26 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 knB

de leden in het veld niet gebakken, dan investeert in scholing en nascholing.’ hand werkt, grote zorgen. De KNB ziet heb ik een probleem.’ Overigens weet de burger dan nog steeds daar voor zichzelf een nieuwe taak Vandaar dat ook het mediabeleid van niet of de notaris van zijn keuze wel weggelegd, namelijk het precies de KNB wordt herzien. In de toekomst degene is die zijn specifieke probleem formuleren en afbakenen van ieders rol wil de KNB de mediacontacten rond kan oplossen. Meer transparantie over in dit apparaat. In het door het Bureau zaken die het notariaat aangaan in eigen de prijs­kwaliteitverhouding van de Financieel Toezicht en de KNB te onder­ hand houden. Daardoor wordt getracht dienstverlening is dan ook gewenst. tekenen convenant waarover onlangs negatieve beeldvorming, zoals bijvoor­ ‘De opkomst van de specialistenvereni­ overeenstemming is bereikt, komt dat beeld ontstond na de uitzending van gingen toont aan dat notarissen zich in respect voor ieders rol in dit proces Nieuwsuur over de ‘buitensporige elk geval ten opzichte van elkaar willen duidelijk naar voren, aldus Oomen. verdiensten van notarissen door onjuiste onderscheiden. Ook daar kan de KNB een doorbelasting van zaalhuur’ bij executie­ rol in gaan spelen’, zegt Verstappen. ‘Je Hofleverancier veilingen, te voorkómen. Bovendien is een hebt toch een instantie nodig die zegt: Een intrigerend zinnetje staat onderaan speciale woordvoerder aangetrokken die “Hij is geschikt, want hij heeft de juiste bladzijde 17 van ‘Met recht vooruit’: ‘Er de standpunten van de KNB en het belang papieren.”’ is meer behoefte aan initiatief en aan­ van een goed functionerend notariaat sturing, in plaats van te volstaan met voor de rechtszekerheid over het voetlicht gedragSregelS repressieve maatregelen. Dit biedt bij zal brengen. Wie dat is, wordt binnenkort Om de kwaliteit van de dienstverlening te uitstek kansen voor het notariaat en de bekendgemaakt. bewaken, zal de KNB, meer dan vroeger, de KNB neemt daarin het voortouw.’ Wat criteria en normen waaraan het handelen bedoelen de opstellers met deze zin? vertrouWen van de notaris moet voldoen nader Verstappen: ‘Als je te veel vertrouwt op Meest opvallend in het stuk is de zelf­ vastleggen. Verstappen: ‘De normen en toezicht en handhaving, kan er heel veel bewuste toon, waarmee de schrijvers gedragsregels die we nu hebben, zijn misgaan. En zoals we de laatste jaren lijken te zeggen: tot hier, en niet verder. lang niet altijd duidelijk. Vaak is het een hebben gezien, gaat het adagium dat ‘In een samenleving waar vertrouwen een kwestie van: “We zien wel hoe de tucht­ “de markt wel corrigeert” niet altijd op. schaars goed is geworden en men elkaar rechter erover denkt.”’ Het is altijd beter om proactief op te vaak met wantrouwen tegemoet treedt, Tegelijkertijd baart ‘de ongebreidelde treden en de notaris heeft nu eenmaal is het veel waard dat je een instantie groei van het toezicht­ en handhavings­ die functie: zorgen dat zaken vooraf hebt die je echt kunt vertrouwen’, zegt apparaat’ die ‘overlap en lacunes’ in de evenwichtig worden geregeld. Daar kan Verstappen. ‘Het gaat om de rechtszeker­ de samenleving nog veel meer dan nu heid, de kwalitatief hoogstaande dienst­ het geval is van profi teren. Maar dan moet verlening, en het vertrouwen dat de ‘De bijzondere rol die bijzondere rol en de moeilijke markt­ notaris de samenleving biedt. Doe je dat positie van de notaris ook door de goed, dan maak je jezelf onmisbaar. En en de moeilijke overheid worden erkend. Wij zijn een je doet het alleen maar goed door je taak soort hofl everancier, maar we zitten in goed uit te voeren, met de juiste beroeps­ marktpositie van een markt waarin wij afhankelijk zijn houding, op een deskundige en integere van anderen, omdat je, anders dan bij de manier, waarbij die hoge kwaliteit van de notaris moet ook huisarts of de accountant, niet elk jaar dienstverlening steeds maatstaf voor de door de overheid bij de notaris langskomt. Ondertussen is tuchtrechter is. Daarbij hoort dat je de de notaris wél de smeerolie waarop het juiste mensen selecteert voor het ambt, worden erkend’ systeem draait. Die positie verdient een dat de opleiding in orde is en je serieus betere bescherming.’

belangrijkste beleidsdoelstellingen • (h)erkenning en waardering van de toegevoegde waarde van de notaris; • bevorderen van de aantrekkelijkheid van het beroep; • vooroplopen bij de toepassing van informatie- en communicatie- technologie; • innovatie: verkennen en ontwikkelen van nieuwe registratiefuncties; • ontwikkeling van diversiteit in de dienstverlening van hoge kwaliteit; • het faciliteren van internationale verhoudingen en grensoverschrijdend verkeer van personen, diensten en goederen.

9 | 2012 27 En verder: ‘Rare dingen maken het werk leuk’

28 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 Mens

‘Ik zit hier perfect’

Hij was bijna Nederlands gaan studeren, want Paul Roem was als scholier ‘helemaal gek’ van literatuur. En nog steeds leest hij graag. Maar hij koos toch voor de rechtenstudie. In Groningen, net als zijn vader die zich in 1938 ook bij de rechtenfaculteit aanmeldde en de studie na de oorlog afmaakte. En zo werd Roem notaris.

TEKST Arnoud Veilbrief | FOTO Truus van Gog

ijn kantoor staat aan de rand van het Kerkorde en ordonnanties ‘Zulke rare dingen maken het werk leuk. En oude gedeelte van De Rijp, aan het ‘Ik voer een klassieke, gemengde praktijk. Een dat heb ik nodig, want ook ik heb het niet einde van een grachtje. De tuin met beetje van alles wat. Eén bezigheid springt daar gemakkelijk. Ik heb de NRC Handelsblad perenboom biedt weids uitzicht op wel uit: ik werk voor diverse kerkgemeenten, verruild voor de iets goedkopere nrc.next Zde Beemster en de Beemsterringvaart. ‘Ik ben protestants, katholiek en doopsgezind. Een en de schoonmaker is opgezegd. Ik leeg mijn in 2000 neergestreken in dit historische dorp. paar jaar geleden leerde ik iemand kennen die prullenbakken nu zelf. Maar met vakantie Daarvoor werkte ik als kandidaat-notaris bij in het college van kerkrentmeesters zat. We ga ik nog wel.’ Spier en Hazenberg, een Amsterdams kantoor, konden goed overweg en zo kreeg ik een paar tegenover De Nederlandsche Bank. Ik heb er opdrachten voor diverse kerken. Het verwerven Winstmarges een fijne tijd gehad en bel ze nog wel eens.’ en afstoten van onroerend goed, het veranderen ‘Op dit moment liggen op mijn bureau een ‘De oude kern van De Rijp is een prachtig van een tenaamstelling. Ik heb zelfs een fusie successieaangifte, een eedsaflegging over een historisch dorpje, met een rijk cultureel leven. tussen twee kerkelijke gemeenten gedaan. Over compos mentis-kwestie en een volmacht voor Concerten en theatervoorstellingen in de Grote die dingen is in het burgerlijk recht bijna niets iemand die iets in Suriname wil kopen. Ik Kerk, straatfestivals en het midwinterfeest – geregeld. Zo heeft de protestantse kerk zijn heb werk genoeg en doe het met veel plezier. iedereen gekleed in Dickens-stijl – houden eigen regelingen – kerkorde en ordonnanties – Alleen zijn de winstmarges zo klein. Ik hoop dat het culturele hart van De Rijp kloppend. Mijn waarin beschreven staat wie precies tot welke het nieuwe KNB-bestuur er iets aan kan doen, echtgenote zit in het bestuur van Cartouche, rechtshandelingen bevoegd is. Daar verdiep maar ik vraag me af of het niet al te laat is.’ een van de belangrijkste culturele vereni­ je je dan in. Zo ben ik daar in gespecialiseerd gingen. De laatste tien jaar zijn er behoorlijk geraakt, al blijf ik daarnaast generalist.’ Bouwval wat mensen van buiten komen wonen, vooral ‘De kerken moeten wel grond verkopen en hun ‘Ik woon hier nu al tien jaar. Het huis is uit Amsterdam. Geen typische nieuwe rijken gebouwen voor andere activiteiten openstellen, in prima staat, maar de garage is een half hoor. Het zijn vrij nuchtere mensen met een zoals voorstellingen, want ze hebben moeite ­ingestorte bouwval. Daar wilde ik toen al iets goede baan, die hier van de rust genieten.’ om mensen binnen te krijgen. Dat is hier niet aan doen. En nu staat het er nog steeds zo bij. anders dan in de rest van Nederland. Dan Dat vind ik jammer. Het is toch geen gezicht?’ Perfect moet je op een andere manier het hoofd ‘Want rust en ruimte, die zijn er in de omgeving boven water houden. Maar het gaat van harte, genoeg. Gemeente Graft-De Rijp ligt aan we leven hier niet in de bible belt.’ Lachend: de rand van de Beemster, de polder die vier­ ‘We hebben een heel vrijzinnige dominee, honderd jaar geleden door Leeghwater werd met een oorbelletje!’ leeggepompt en op de Werelderfgoedlijst van de Unesco staat. Maar die rust heeft ook een Aparte opdrachten prijs. Er is nauwelijks ruimte voor nieuwbouw, ‘De geldnood van de kerken leidt soms een nadeel voor een notaris. Ja, ik moet het tot aparte opdrachten. Het houten kerkje vooral hebben van verhuizingen binnen de in ­Oost­­­graftdijk moest worden verkocht. bestaande woningvoorraad. Maar ik zit hier Een kunstenaar woont en werkt er nu in. perfect. Heerlijk in de polder en als je naar Maar het klokje in de toren bleef eigendom de stad wilt, ben je binnen een halfuur in van de kerk. Ik moest dus een opstalrecht Amsterdam. En mijn klanten zitten in heel vestigen op dat kerkje.’ Weer lachend: Noord-Holland.’ ‘En een recht van erfdienstbaarheid, zodat de kerk toegang houdt tot de klok.’

9 | 2012 29 Proces­verbaalakte niet executeerbaar; oPinie de ambtenaarsverklaring is niet genoeg

in het vorige nummer van dit blad een dergelijke akte in een incassogeschil en dat met alleen die notariële (juli/augustus) hekelden mr. H.j. alers jegens die schuldenaar een voor executie constateringen toch een ander bewijs (oud-notaris) en mr. drs. H.j. van der vatbare titel kan opleveren. De kamer geleverd is dan wanneer de koper de tak (ie-advocaat) de tuchtuitspraak Maastricht lijkt te suggereren dat dit akte mede­ondertekend zou hebben. van de kamer van toezicht Maastricht mogelijk is, mits de notaris zijn Belehrungs - van 27 april 2012 inzake geschillen- pflicht heeft kunnen nakomen en hij Dit laatste lijkt mij juist. Een akte is een beslechting door e-Court. De de wilsuitingen van partijen en de ondertekend geschrift, bestemd om tot (afwijzende) beslissing van de kamer gevolgde procedure volledig heeft bewijs te dienen (art. 156 Rv). Degene van toezicht was reeds gepubliceerd kunnen controleren (r.o.5.4). die ondertekent schept bewijs door te in het juninummer van dit blad. ondertekenen, en dat bewijs kan ook anders dan de heren alers en tak Dit laatste strookt met een oude tegen hemzelf worden ingezet. Een akte meen ik dat de kamer een juiste uitspraak van Rechtbank Amsterdam van proces­verbaal waarin de notaris niet beslissing genomen heeft; een (Rb. Amsterdam 6 mei 1927, NJ 1928, p. anders constateert dan dat e­Court een beslissing die volgt uit het systeem 955). In die zaak was er sprake van een uitspraak heeft gedaan zoals woordelijk van ons bewijsrecht. openbare verkoop, waarbij de koper was opgenomen in dat proces­verbaal, terwijl weggelopen zonder dat hij het proces­ die akte niet door de schuldenaar is mede en kort resumé van de zaak waar verbaal getekend had. De rechtbank ondertekend, schept die vorm van bewijs het om gaat. Stichting e­Court oordeelde op grond van de verklaring van niet en dient dus niet rechtstreeks tegen voorziet in alternatieve geschillen ­ de notaris dat ten opzichte van de koper die schuldenaar ten uitvoer te kunnen beslechting, in het bijzonder die was weggelopen, vaststond dat deze worden gebracht. Uitsluitend de Evoor incassogeschillen. Sluitstuk van een verklaring van een bepaalde inhoud constateringen van de notaris zijn een de e­Courtprocedure is dat een notaris had afgelegd. De rechtbank vond dit een onvoldoende basis voor een executie. de beslissing van e­Court vastlegt in voldoende basis voor een executoriale een notariële akte van proces­verbaal. titel jegens die koper. Anders oordeelt Geert Lekkerkerker, Op basis van de grosse van die akte moet Kraan in zijn bewerking van A.R. de wetenschappelijk directeur KNB de in het gelijk gestelde schuldeiser zijn Bruijn, De notariële akte als executoriale recht kunnen verwerkelijken. titel, 2e druk 1992, p. 25. Hij merkt op naar Het betreft hier een proces­verbaalakte aanleiding van deze zaak, dat de koper die door de notaris is ondertekend, maar door de constateringen van de notaris niet door de schuldenaar. Vraag is of nog niet partij bij de akte was geworden

Voor inlichtingen over tarieven, plaatsingen en combinatiekortingen van commerciële en personeelsadvertenties in:

kunt u contact opnemen met: Sales & Services, contactpersoon: Gerrit Kulsdom Tel. 0229 - 211 211, E-mail: [email protected]

30 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 svno Specialisatie Vereniging specialisten Notarieel Ondernemingsrecht

c u r s u s s e n Inning alimentatie ex-samenwoners/ uitgelicht gederegistreerden nu ook mogelijk

Beroepsopleiding tot Binnenkort kan het Nationaal Loket voor samenwoners en geregistreerden die Estate Planner (zes dagen) Alimentatie Inning (NLAI) ex-samen­ hun relatie hebben beëindigd en (kinder)­ Start: 28 september woners en gederegistreerden bijstaan alimentatie zijn overeengekomen. De Punten: 36 KNB-punten bij de inning van alimentatie. afspraken moeten wel zijn vastgelegd in Kosten: 2.350 euro een notariële akte. Door de executoriale Estate planning is dé manier om gestruc­ Gedupeerd titel van de notariële akte is het namelijk tureerd de overgang van vermogen naar Het Landelijk Bureau Inning Onderhouds­ wel mogelijk om de bedragen te innen (meestal) de volgende generatie, zowel bijdragen, het centrale orgaan voor inning wanneer deze niet worden voldaan. in juridische als fiscale zin, te regelen. van alimentatiegelden, is van mening dat VMSN en NLAI hebben voorwaarden opgesteld Het is een rechtsgebied waarbij het civiele zij op basis van de wet uitsluitend kunnen waaraan de notariële akte moet voldoen. en het fiscale recht hand in hand gaan, innen wanneer sprake is van een rechterlijke VMSN-notarissen zullen deze in hun akten en wel rondom het emotionele thema van uitspraak. Ex-samenwoners en gede­ verwerken en cliënten informeren over de ­overlijden. Als estate planner bent u in staat registreerden hebben hierdoor geen verhaal. mogelijkheden. uw cliënt een geïntegreerd advies te geven Dit is natuurlijk ook van toepassing wanneer op het gebied van (onder meer) huwelijks­ Notariële akte vereist de ontbinding van het huwelijk heeft plaats­ vermogensrecht, erfrecht, inkomsten­ De Vereniging van notaris-mediators (VMSN) gevonden. Het verhaal hoeft niet uitsluitend belasting en erf- en schenkbelasting. heeft met het NLAI een platform gecreëerd via het LBIO te lopen maar kan ook via het NLAI. Geïnteresseerden kunnen zich aan- melden via het inschrijfformulier op NRS opgericht www.epn-notaris.nl. Op 10 juli is de NRS opgericht. Op 14 november Wilt u zich inschrijven of hebt u interesse VASN Beroepsopleiding 2012 (vijf dagen) vindt in de Jaarbeurs Utrecht het oprichtings­ in het lidmaatschap van de NRS? Mail dan Start: oktober 2012 congres plaats. Nadere informatie volgt nog. naar [email protected]. Punten: 30 studiepunten Kosten: 1.750 euro De beroepsopleiding is een algemene inlei­ dende scholing voor (kandidaat-)notarissen en (onder voorwaarden) gediplomeerde klerken en notariële medewerkers. De verenigingsnieuws te behandelen onderwerpen zijn: pacht, Mantelzorgvrijstelling productierechten, Wet voorkeursrecht De reacties naar aanleiding van het door de EPN heeft de EPN het ministerie van Financiën gemeenten, plattelandswoning, Natuur­ verstuurde persbericht inzake de gebrekkige om overleg gevraagd. Het ministerie heeft schoonwet (landgoederen), wilg en voorlichting van de overheid over de mantel- overleg toegezegd wanneer de gevolgen kavelruil, huwelijksvermogensrecht zorgvrijstelling zijn overweldigend. De EPN van de uitspraak in kaart zijn gebracht. De EPN en bedrijfsoverdracht in de landbouw bepleit een overgangsregeling waardoor alsnog dringt aan op sprongcassatie om zo spoedig en agrarisch fiscaal recht. een beroep op de vrijstelling kan worden gedaan. mogelijk duidelijkheid te krijgen en op een De onderwerpen zijn uiteraard afgestemd praktische regeling voor het maken van op de huidige stand van zaken in het Bedrijfsopvolgingsfaciliteit Successiewet (collectief) bezwaar tegen aanslagen erf- en agrarisch recht en er wordt gestreefd Naar aanleiding van de opzienbarende schenkbelasting in de tussentijd. naar een praktijkgerichte opzet. uitspraak van de Rechtbank Breda over Alle publicaties vindt u terug op onze website Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden de discriminerende werking van bedrijfs­ www.epn-notaris.nl. via het inschrijfformulier op www.vasn.nl. opvolgingsfaciliteiten in de Successiewet Evaluatie pachtrecht VASN Combinatiecursus Fiscale Op 1 september bestond het huidige pachtrecht ­actualiteiten en de Plattelandswoning vijf jaar. Alle partijen willen een evaluatie, want Datum: 13 november 2012 VMSN Vervolgopleiding tot Notariële het areaal reguliere pacht wordt steeds kleiner De problematiek rond de agrarische bedrijfs- Scheidingsbemiddelaar terwijl het areaal flexibele pacht toeneemt. woning is te onderscheiden in illegale De VMSN Vervolgopleiding gaat in januari Staatssecretaris Bleker zal binnenkort een onaf­ bewoning door burgers en belemmerde ont­ 2013 weer van start. Deze opleiding wordt hankelijke evaluatiecommissie aanwijzen. De wikkeling van agrarische ondernemingen. gepland aansluitend op de laatste dag van Vereniging voor Agrarisch Recht (VAR) biedt Het wetsvoorstel inzake de ‘plattelands­ de KNB-opleiding tot VMSN-mediator. Op zich hiervoor aan om zodoende een einde te woning’ wordt toegelicht en de verschil­ deze manier kan men zich in ongeveer tien kunnen maken aan de eeuwigdurende discussie lende facetten van de problemen en maanden tijd specialiseren in scheidings­ tussen pachters en verpachters over de duur mogelijke oplossingen worden besproken. bemiddeling. De Vervolgopleiding is van contracten en pachtprijzen. De VASN is Deze cursus is uitsluitend toegankelijk voor uit­sluitend toegankelijk voor VMSN-leden. afgevaardigd in het bestuur van de VAR en VASN-leden en aspirant-leden. Voor meer informatie over de Vervolgoplei­ op die manier betrokken bij dit initiatief. ding of het lidmaatschap: [email protected].

9 | 2012 31 column

nieUWs

verplicht melden aanvang Werkbezoeken en verandering van politici komen werkkring op gang en van de zaken waar we als nog steeds komt het voor dat kandidaat- bestuur veel aandacht aan notarissen zich (voor de eerste keer) be steden is de lobby. Het is aan melden als lid van de knB terwijl zij al belangrijk dat politici weten gedurende lange tijd (soms meer dan een Ehoe het er in het notariaat aan toe gaat jaar) werkzaam zijn op een notariskantoor. en welke meerwaarde wij leveren aan Gelet op het verplichte lidmaatschap van de Nederlandse maatschappij. Ook willen alle kandidaat-notarissen, verzoekt de wij graag weten hoe politici denken over knB degenen die zich nog steeds niet bepaalde juridische ontwikkelingen, zodat hebben aangemeld dit alsnog zo spoedig wij daar adequaat op kunnen inspelen. De mogelijk te doen. Waarom moet er afge lopen maanden is daarom hard gewerkt gemeld worden? en hoe? en hoe zit het aan een serie afspraken met politici uit de met beëindiging van een dienstverband? Tweede Kamer die de komende periode zullen plaatsvinden. Sommige van hen zijn nu al Kamerlid, anderen nog niet.

belang van recHtSzekerHeid Eind augustus was het eerste werkbezoek. Wij hadden notariskantoor Kooijman Lambert in Rotterdam bereid gevonden hun kantoor en tijd beschikbaar te stellen voor een goed gesprek met Magda Berndsen van D66. Samen met Aniel Autar, die tevens voorzitter is van de specialisten­ vereniging EPN, en Peter Kooijman spraken wij met haar over het belang van de rechtszekerheid die het notariaat burgers, bedrijven én de overheid biedt. Ook spraken wij over het initia­ tief van mevrouw Berndsen om het huwelijksvermogensrecht (opnieuw) te wijzigen. Peter Kooijman vroeg speciaal aandacht voor het steeds verder oprukkende tuchtrecht dat de notaris Met welke vraag kan ik bij de afdeling het werken steeds moeilijker maakt. Praktijk uitoefening terecht? En wat doet de afdeling Communicatie? Elke maand eXecutieveiling vertelt een medewerker van het KNB-Bureau Begin september bezoekt aankomend SP­Kamerlid Michiel over zijn/haar werk, uitdagingen en drijfveren. van Nispen notariskantoor Huijbregts in Den Bosch. Samen Deze maand Sabine Verbeek, adviseur met collega Jef Oomen zal hij onder meer een executieveiling Internationale Zaken bij de KNB. bezoeken. Ook Ard van der Steur van de VVD en Jacques Monasch (PvdA) hebben aangegeven graag een keer bij een Wie is Sabine Verbeek? executieveiling aanwezig te willen zijn. Dat gaan wij uiteraard ‘Ik ben actief, creatief en enthousiast. Ik hou voor hen regelen. En wij zijn heel blij met de afspraak met ervan me ergens voor in te zetten. Maar ben staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid & Justitie om medio daardoor ook weleens veeleisend, voor mezelf november een werkbezoek te brengen aan een notariskantoor. en voor anderen. Ik ben van origine Duits, maar ben van jongs af aan opgegroeid in verkiezingen Nederland. Hoewel ik nu alleen de Nederlandse Hoe de werkbezoeken verlopen en wat daar allemaal aan nationaliteit heb, voel ik me zowel nog Duits de orde komt, kunt u de komende tijd volgen via NotarisNet als Nederlands.’ en de nieuwsbrief van de KNB. In het volgende nummer van Notariaat Magazine zal een uitgebreider verslag gepubliceerd Waar hou je je wekelijks mee bezig? worden van de werkbezoeken. ‘Eigenlijk ben ik gewoon een lobbyist gericht Uiteraard lopen de andere lobbyactiviteiten in Den Haag op Europa. Ik netwerk de hele dag, speel gewoon door. Zodra de verkiezingen achter de rug zijn en bijvoorbeeld informatie over buitenlandse de nieuwe Kamer zich weer vol stort op allerlei dossiers en ontwikkelingen door en leg verbindingen wetgevingstrajecten, zult u ook daarover regelmatig worden tussen bepaalde mensen en organisaties. bijgepraat via de verschillende media van de KNB.

Ruud van Gerven | VOOrZitter knB

32 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 Op grond van artikel 32 lid 1 van de Wet op van het getuigschrift. De KNB brengt een en het notariaat aanvaardt. Hij is dan geen het notarisambt (Wna) moet de kandidaat­ ander vervolgens ter kennis van de betreffende kandidaat­notaris meer in de zin van de notaris die gaat werken op een notaris­ kamer van toezicht. Ook als een kandidaat­ wet en daarmee geen lid van de KNB. kantoor, de KNB hiervan binnen een week notaris naar een andere vestigingsplaats nadat hij met de uitoefening van die werk­ van het kantoor gaat, moet dit aan de KNB ziekte kandidaat-notariS zaamheden is begonnen, op de hoogte gemeld worden, evenals het feit dat het Soms meldt een notaris een kandidaat­notaris stellen. Deze kennisgeving wordt door de aantal gewerkte uren per week wijzigt. af, terwijl later blijkt dat er nog steeds sprake betreffende notaris voor ‘gezien’ getekend. is van een dienstverband maar de kandidaat­ Artikel 32 lid 2 geeft aan welke feiten aan melding bij beëindiging notaris vanwege langdurige ziekte geen werk­ de KNB moeten worden gemeld. Het eerste De notaris moet binnen een week na zaamheden verricht. Echter, bij ziekte kan lid geeft aan welke stukken de eerste keer beëindiging van de werkzaamheden van de pas na twee jaar het dienstverband eenzijdig moeten worden meegezonden. De stage­ kandidaat­notaris de KNB hiervan schriftelijk worden opgezegd. Tot die tijd is de kandi­ periode begint op de datum van ontvangst kennis geven (artikel 32 lid 5). Ook van deze daat­notaris nog steeds lid van de KNB. kennisgeving doet de KNB mededeling aan de betreffende kamer van toezicht. Een mede­ Voor de goede orde wordt opgemerkt dat Een mededeling van de deling van de kandidaat­notaris dat hij niet betrokkenen vorenstaande wijzigingen kandidaat­notaris dat hij niet meer op dat kantoor werkzaam is, kan niet zelf dienen door te geven aan de Stichting in behandeling worden genomen, evenals Notarieel Pensioenfonds. meer op dat kantoor het terugzenden van post met de opmerking werkzaam is, kan niet in ‘niet meer werkzaam op dit kantoor’. Het behandeling worden genomen is ook van belang dat de KNB weet dat een Nadere informatie: KNB, Ineke van Geest, kandidaat­notaris een werkkring buiten telefoon 070 3307208 ([email protected])

Uiteraard zit er ook een juridisch­inhoudelijke close up kant aan mijn werk, want ik moet inschatten of bepaalde informatie nuttig is voor bijvoor­ beeld het bestuur, de KNB­juristen of de notaris. middelen om de gezichten in het Nederlandse Daarbij komt mijn internationale achtergrond notariaat dezelfde kant op te krijgen. Europa en mijn studie – ik studeerde Volkenrecht en is belangrijk. We hebben er niet alleen iets Europees recht – goed van pas. Maar de echte te halen, maar ook enorm veel te bieden.’ inhoudelijke kennis zit natuurlijk bij het notariaat zelf.’ Wat doe je na je werk? ‘Ik doe graag dingen met mijn handen: breien, Waar haal je voldoening uit? beeldhouwen, tuinieren. En nu mijn kinderen ‘Ik vind het enorm leuk als de schakels die “uitvliegen”, steek ik ook veel tijd in het onder­ ik heb gelegd met bijvoorbeeld de CNUE of houden van contact met hen. Ook een soort buitenlandse notarissen, worden gebruikt netwerken eigenlijk.’ door anderen. Als ik zie dat ik de juiste koppeling heb gemaakt. Ik heb ook steeds Als ik niet voor de KNB zou werken, meer contact met de Nederlandse notarissen dan was ik …? zelf. Daarbij vind ik het leuk om te zien dat ze ‘Dan had ik een andere spannende netwerk­ enorm nieuwsgierig zijn naar wat er in Europa baan. Niet voor niets ben ik vroeger aan­ gebeurt en dat ze daar graag deel van uit Grootste professionele uitdaging? genomen voor het “klasje” van het Duitse willen maken. Dat sterkt mij in de gedachte ‘Onze buitenlandse lobby kan beter geregeld ministerie van Buitenlandse Zaken. Helaas dat we als KNB onze kennis niet binnenboord worden. De structuur om met alle informatie durfde ik daar toen niet voor te kiezen, maar moeten houden, maar dat we die veel meer om te gaan, moet verbeteren. Daarnaast zie ik vond dat altijd een gemiste kans.’ moeten gaan delen.’ ik Europese samenwerking als één van de

9 | 2012 33 NIEUWS

Nieuwe ‘Beleidsregel provisie’ vastgesteld

Het bestuur heeft op 11 juli besloten de In de Beleidsregel provisie geeft het KNB-­ ‘Beleidsregel adverteren via verwijzers’ bestuur een nadere toelichting en interpretatie Het bestuur heeft op 11 juli in te trekken en te vervangen door de van het provisieverbod, zoals geformuleerd besloten de ‘Beleidsregel ‘Beleidsregel provisie’. De ledenraad was in artikel 9 van de Verordening beroeps- en adverteren via verwijzers’ daarmee al akkoord gegaan. Voortaan gedragsregels 2011. Dit op aanwijzing van de in te trekken en te vervangen mogen notarissen adverteren via verwij- staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. door de ‘Beleidsregel provisie’ zers, wanneer sprake is van voorwaarden in de overeenkomst met de verwijzer, Marktconforme vergoeding die niet afwijken van voorwaarden die In de beleidsregel formuleert het bestuur dat de notaris als ondernemer en een verwijzer zouden worden overeengekomen tussen ook zijn klachtenbeleid op het punt van nooit volledig onafhankelijk van elkaar zijn, onafhankelijke partijen. Onder deze voor- ad­verteren via verwijzers. Volgens het bestuur mag de notaris een overeenkomst alleen waarde zijn ook betalingen toegestaan werkt het absolute verbod om via verwijzers aangaan als de voorwaarden en bepalingen voor feitelijke werkzaamheden en te adverteren niet goed. Indien een normale, van de overeenkomst niet afwijken van de diensten van derden, zoals de mogelijk- marktconforme, vergoeding wordt betaald, voorwaarden die zouden worden overeen­ heid via een website offerteverzoeken staat de onafhankelijkheid niet per definitie gekomen tussen onafhankelijke partijen. te ontvangen. op het spel. Uitgaande van de omstandigheid Onder deze voorwaarde zijn ook betalingen

KNB Cursusagenda

17 september 2012 2 oktober 2012 11 oktober 2012 Workshop notaris 2.0 Marketing in crisistijd Conflicthantering YouTube, blog, chat, sociale netwerken In deze workshop krijgt u handvatten Op welke wijze lost u een (dreigend) als LinkedIn, Facebook, Twitter. Je hoort aan­gereikt waarmee u zich kunt wapenen conflict op of maakt u het beheersbaar? er dagelijks over, maar hoe creëer je er voor de neergaande spiraal van omzet en prijs­ ­toegevoegde waarde mee? vervlakking. 24, 25 oktober en 7 november 2012 Financiële besturing voor het notariaat 24 september 2012 9 oktober 2012 Verkrijg enige vaardigheid in het opstellen Afwikkeling gemeenschap van goederen/ Ontwerp de ideale huwelijkse van financieel-economische overzichten die stelsels van huwelijkse voorwaarden voorwaarden nodig zijn voor de (exploitatie)besturing Verstappen besteedt onder meer aandacht Effectief communiceren met uw cliënt over van uw kantoor, alsmede het beoordelen van aan de afwikkeling van de wettelijke huwelijks­ huwelijkse voorwaarden en onderdelen financiële gegevens die anderen (accountant, gemeenschap en de stelsels van huwelijkse voor een ‘model’ waarin de ideale huwelijkse boekhouder) u aanleveren. voorwaarden. voorwaarden zijn neergelegd. Ook aandacht voor nieuw huwelijksvermogensrecht. 29 oktober 2012 25 september 2012 Afwikkeling nalatenschap en Praktisch Personeelsmanagement 9, 23 en 24 oktober 2012 testamenten, civiel en fiscaal (module Leergang Planmatig schrijven Inzicht krijgen in de civielrechtelijke en Managementvaardigheden) In minder tijd en met minder moeite teksten fiscale gevolgen van bij de boedelafwikkeling Hoe ga ik om met instroom, ontwikkeling schrijven die hun doel bereiken. Het writer’s te maken keuzes. en uitstroom van medewerkers? Verkrijg block is verleden tijd – schrijven kan zelfs personeelsinstrumenten die direct in de weer leuk worden. 2 november 2012 praktijk kunnen worden toegepast. Congres ‘De notaris in het digitale 10 oktober 2012 tijdperk’ 26 september 2012 Fiscale actualiteiten De klant en de maatschappij zijn veranderd. Werkcollege nieuw De docent biedt aan de hand van wetgeving, Hoe moet u hier als notaris mee omgaan? huwelijksvermogensrecht (Eindhoven) jurisprudentie, theorie en eventueel korte Hoe kunt u het best communiceren met uw Nieuw huwelijksvermogensrecht, onze casusposities, praktijkgerichte informatie over klanten en kunt u via social media meer werk modellen en best practices bij wijziging een selectie van belangrijke fiscaal-juridische genereren? van huwelijkse voorwaarden. actualiteiten.

34 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 toegestaan voor feitelijke werkzaamheden en diensten van derden, zoals de mogelijkheid via een website offerteverzoeken te ontvangen. Hiermee vervalt de Beleidsregel adverteren via Notaris bij ondernemers in ‘the picture’ ver­wijzers. De ondernemerscampagne ‘Bepaalt het lot uw bedrijfsvorm?’ is inmiddels in volle Doel van de campagne is Nadere informatie: KNB, praktijkuitoefening, gang. Naast de al bekende communicatie- telefoon 070 3307139 ([email protected]) middelen is er nu ook een basispresentatie ondernemers attent te maken beschikbaar. Verder start de KNB in samen­­ op hun situatie. Past de werking met de Kamer van Koophandel rechtsvorm – die jaren geleden ondernemersbijeenkomsten. is gekozen – nog wel bij de huidige ondernemerssituatie? Doel van de campagne is ondernemers attent te maken op hun situatie. Past de rechtsvorm – die jaren geleden is gekozen – nog wel bij de meedoen aan deze actie. De actie loopt van huidige ondernemerssituatie? De campagne september tot en met november 2012. De deel­ richt zich op ondernemers uit het mkb, zowel nemende notarissen ontvangen de statuten startende bedrijven als gevestigde onder­ van ondernemers uit hun regio per e-mail. nemers. Centraal in de campagne staat de Om hoeveel scans het zal gaan, is afhankelijk website www.mijnbedrijfsvorm.nl met een van het aantal reacties van ondernemers. De online test, waarbij ondernemers in drie KNB streeft naar een gelijke verdeling onder minuten kunnen nagaan wat voor hen de deelnemende (kandidaat-)notarissen. 5 november 2012 belangrijkste aandachtspunten zijn. Onder­ Daarnaast organiseert elke regionale Kamer Vastgoedfraude en andere liggende boodschap in deze campagne is van Koophandel gratis notarisspreekuren waar ongebruikelijke transacties de toegevoegde waarde van de notaris voor ondernemers terechtkunnen met vragen over Voorkomen van vastgoedfraude, kunnen ondernemers duidelijk te maken. Via een het nieuwe bv-recht in hun situatie of andere onderscheiden van soorten vastgoedfraude, online bannercampagne worden ondernemers ondernemerszaken. De data en frequentie van herkennen van fraude en beoordelen of opgeroepen de test te maken en zich te oriën­ deze spreekuren verschillen per regio. een transactie frauduleus is. U leert welke teren op hun eigen situatie. De banners zijn actie u kunt en moet ondernemen als een te zien via social media, channels, Google Campagnepagina transactie een frauduleus karakter heeft. AdWords en het Google informatienetwerk Op de campagnepagina voor notariskantoren gericht op ondernemers. vindt u diverse communicatiemiddelen die 6 november 2012 u kunt inzetten naar uw (potentiële) cliënten. Fiscale aspecten van echtscheiding Samenwerking Kamer van Nieuw is de basispresentatie over het nieuwe (dag 1) Koophandel bv-recht en de mogelijkheden die dit voor Tijdens deze cursus biedt de docent, Vanaf 5 september starten de ondernemers­ ondernemers biedt. U kunt de presentatie aan de hand van theorie en casusposities, bijeenkomsten bij de regionale Kamers uiteraard aanpassen aan uw eigen verhaal. praktijkgerichte informatie over de belang­ van Koophandel met als thema ‘Het nieuwe Verder vindt u achtergrondinformatie over rijkste fiscaal-juridische onderwerpen. bv-recht, wat betekent dit voor u?’. Een notaris het nieuwe bv-recht om uzelf voor te bereiden praat de aanwezige ondernemers bij over het op vragen van ondernemers. nieuwe bv-recht, de mogelijkheden van de Dit is slechts een selectie uit het totale (Flex-)bv en ‘hoe je hier als ondernemer op cursusaanbod. Voor meer informatie, kunt inspelen’. Aansluitend aan deze onder­ Voor vragen over de campagne kunt u terecht inschrijven en het complete opleidings- nemersbijeenkomsten biedt de KNB samen bij de afdeling Communicatie van de KNB, aanbod: KNB, cursussen en congressen, met deelnemende (kandidaat-)notarissen Annelies van der Laan, telefoon 070 3307169 telefoon 070 3307125 ([email protected]) een gratis statutenscan voor ondernemers aan. ([email protected]) of NotarisNet/Opleidingen De aanwezige ondernemers ontvangen een flyer over de statutenscan en hoe ze kunnen

9 | 2012 35 NIEUWS

Werkzaamheden rond beleggingsovereenkomsten worden niet gedekt

Notarissen moeten zeer zorgvuldig veilingkoper de koopsom aan de oudere Notarissen moeten zeer om­­gaan met het accepteren van hypotheekhouders en beslagleggers en zorgvuldig omgaan met het opdrachten die buiten de (huidige) ook de kosten en belastingen had betaald. accepteren van opdrachten traditionele en gebruikelijke werkzaam- Gebeurt dat niet, dan kan de juridische over­ die buiten de (huidige) heden van de notaris liggen. Dit blijkt dracht worden teruggedraaid. In dat geval traditionele en gebruikelijke uit een beslissing van het scheidsgerecht wordt de nieuwe hypotheekakte, die wel is werkzaamheden van de van het Nederlands Arbitrage Instituut verleden, niet ingeschreven c.q. alsnog door­ notaris liggen. (NAI). Welke gevolgen heeft dit voor het gehaald. In deze gevallen is dus uiteindelijk notariaat? toch geen recht van hypotheek gevestigd. uitoefening van het beroep van notaris? Bij het scheidsgerecht van het NAI was een Beroepsaansprakelijkheids- Volgens de voorwaarden zijn dat, naast de zaak aanhangig waarbij een beleggings­ verzekeraar wijst dekking af wettelijk werkzaamheden, ook extra-wettelijke maatschappij (hoofdzakelijk in Duitsland) In december 2009 wordt de beleggingsmaat­ werkzaamheden, inclusief mediation. Ten op veilingen panden aankocht om deze schappij in staat van faillissement verklaard. slotte kent het NAI ook beslissende betekenis ver­volgens tegen een hogere prijs te verkopen. Vervolgens blijkt dat een aantal beleggers, toe aan hetgeen gebruikelijk is. Het gaat hier Om de aankopen te financieren trok zij ondanks betaling, geen (onaantastbare) en dus om een dynamische definitie, waarbij vermogen aan door middel van uitgifte eerste hypotheekrechten heeft verkregen. dekking zo ruim mogelijk geformuleerd is en van rentende obligaties met een rente van Zij hebben het notariskantoor aansprakelijk ook ruimte biedt voor nieuwe ontwikkelingen 10 of 12 procent. Deze obligatieovereen­ gesteld voor de schade die zij lijden als gevolg in het notariaat. komsten werden opgesteld door de notaris. van de wijze waarop de dossiers behandeld zijn. De betaling van de overeengekomen hoofd­ De beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar Grenzen aan uitbreiding ­som liep veelal ook via de notaris. Afgesproken van de notaris heeft de dekking afgewezen. werkzaamheden was dat de notaris de gelden aan de beleggings­ Op basis van de polisvoorwaarden van zijn Traditioneel behoort tot de normale uitoefe­ maatschappij zou uitkeren nadat een recht beroepsaansprakelijkheidsverzekering heeft ning van het beroep van notaris: het verlijden van hypotheek was gevestigd ten behoeve de notaris een arbitrageaanvraag ingediend van akten op het gebied van het Nederlandse van de beleggers. Het kantoor heeft de gelden bij het NAI. Het door het NAI ingestelde familierecht, waaronder het erfrecht, het aan de beleggingsmaatschappij uitgekeerd na scheidsgerecht heeft de vordering van Nederlands rechtspersonenrecht en het in ontvangst van een op naam van de betreffende de notaris, om toch dekking te verlenen, Nederland gelegen vastgoed, alsmede de belegger gestelde Duitse hypotheekakte, afgewezen. De beslissing van het scheids­ ­advisering daaromtrent en over de directe waarin de beleggingsmaatschappij als gerecht ziet overigens uitsluitend op de vraag fiscaliteiten (en nog enkele van oudsher eigenaar werd vermeld. of al dan niet dekking verleend dient te worden. ­geaccepteerde diensten zoals toezicht bij Later is duidelijk geworden dat in Duitsland Deze zegt niets over de vraag of schade is loterijen en spelshows en dergelijke). Op die de veilingkoper wel direct juridisch eigenaar ontstaan als gevolg van het handelen van gebieden heeft de notaris ook zijn specifieke werd, maar dat de oudere hypotheken en de betreffende notaris en, zo ja, of deze expertise. In de loop der jaren hebben zich beslagen pas werden doorgehaald als de schade vervolgens ook voor vergoeding in nieuwe ontwikkelingen voorgedaan, zoals aan­merking komt. mediation, estate planning, het levens­ testament enzovoort. Onder invloed van de Dynamische definitie toenemende liberalisering en de invoering De dekking van de beroepsaansprakelijkheids­ van de marktwerking ligt het voor de hand verzekering beperkt zich tot werkzaamheden dat het notariaat actief op zoek is gegaan in de (normale) uitoefening van het beroep om op nieuwe, commerciële, werkterreinen van notaris. De vraag die het NAI dus moet zijn diensten aan te bieden. Daarbij zal beantwoorden, is: wat behoort tot de normale het echter veelal niet meerzijdige, maar

36 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 ­eenzijdige juridische dienstverlening betreffen. te gebruiken voor zeker te stellen geldstromen. Handtekeningen De notaris oefent zijn ambt in onafhankelijk­ Dit zou niet anders worden in het geval er geen deponeren bij KNB heid uit en behartigt de belangen van alle Duitse maar Nederlandse eerste hypotheek bij de rechtshandeling betrokken partijen moest worden gevestigd, omdat de kern van Door invoering van de wet Hammerstein op onpartijdige wijze en met de grootst de notariële bijstand lag in de beleggings­ per 1 januari 2013 moeten alle thans in mogelijke zorgvuldigheid. Dit alles stelt transactie als centraal uitgangspunt. functie zijnde notarissen en waarnemings­ grenzen aan de uitbreiding van de werkzaam­ Het scheidsgerecht komt tot het oordeel dat bevoegde kandidaat-notarissen opnieuw heden buiten de traditionele sfeer. Voor de dekking door de verzekeraars op goede hun handtekening en paraaf deponeren. het verlijden van authentieke akten zal de gronden geweigerd is. Ditmaal bij de KNB. Alle betreffende notaris zich steeds moeten afvragen of en, leden hebben inmiddels een brief met zo ja, welke meerwaarde zijn optreden voor Vernieuwing blijft mogelijk toelichting gekregen over de te volgen partijen toevoegt aan de inhoud van de Deze beslissing van het scheidsgerecht van procedure. De toegestuurde depot­ materiële rechtshandeling. het NAI geeft aan dat notarissen omzichtiger verklaring moet met een kopie van het moeten omgaan met het accepteren van legitimatiebewijs voor 1 november bij Geen meerwaarde opdrachten die buiten de (huidige) tradi­ de KNB binnen zijn. De vraag is nu of de activiteiten met tionele en gebruikelijke werkzaamheden ­betrekking tot de obligatieovereenkomsten van de notaris liggen, dan tot nu toe gedacht. Thans worden handtekening en paraaf direct zich binnen of buiten de normale beroeps­ Daarmee is niet gegeven dat vernieuwing na beëdiging gedeponeerd bij de rechtbank uitoefening van de notaris bevinden. Normaal in het notariaat niet mogelijk is. De wereld waar de beëdiging heeft plaatsgevonden. gesproken is de notaris niet betrokken bij verandert constant en daarmee ook het werk­ Dit verandert niet omdat deponering van de uitgifte van obligaties. Als regel worden gebied van een notaris. Bij twijfel omtrent de handtekening en paraaf aldaar nodig blijft ­dergelijke financiële producten uitgegeven vraag of bepaalde werkzaamheden kunnen voor legalisatie van de handtekening van de door overheden, bancaire instellingen of worden aangemerkt als gebruikelijk doet notaris. Maar de wetgever heeft bepaald dat bedrijven, maar dan wel door tussenkomst van de notaris er goed aan om, voorafgaand aan daarnaast ten behoeve van het register voor banken en met assistentie van accountants, de aanvang van de werkzaamheden, bij de het notariaat ook bij de KNB de originele fiscalisten en advocaten bij het prospectus, die verzekeraar te controleren of eventuele hand­tekening en paraaf gedeponeerd moeten het beleggingsproduct (kunnen) beoordelen. aansprakelijkheid valt onder de beroeps­ worden. Er kan niet volstaan worden met Een authentieke akte en daarmee het optreden aansprakelijkheidsverzekering. Bij een een gewaarmerkt afschrift van de reeds bij van een notariskantoor biedt hier in materieel ­bevestigend antwoord kan de notaris dan de rechtbank gedeponeerde handtekening opzicht geen wezenlijke meerwaarde. vragen om hiervan een aantekening te maken en paraaf. Het komt er dus op neer dat het notaris­ op de polis. Mochten de werkzaamheden niet kantoor buiten de traditionele notariële vallen onder de beroepsaansprakelijkheids­ beroeps­uitoefening en zonder goede juridische verzekering en wil de notaris om hem Nadere informatie: KNB, Ineke van Geest, of maatschappelijke reden of meerwaarde moverende redenen de werkzaamheden telefoon 070 3307154 ([email protected]) van de notariële bijstand, actief is gaan toch uitvoeren, dan kan in die situatie deelnemen aan de uitgifte aan particulieren ook gekozen worden voor een aanvullende van financiële producten in de vorm van aansprakelijkheidsverzekering. ­obligatieovereenkomsten tegen speculatieve rentetarieven. Daarbij waren Duitse hypotheek­ instellingen betrokken en heeft het kantoor Nadere informatie: KNB, Willem Geselschap, zijn notariële kwaliteitsrekening aan partijen telefoon 070 3307133 ([email protected]) ten dienste gesteld om deze pas na het verlijden van de notariële akte herhaaldelijk

9 | 2012 37 NIEUWS

Mededelingen van het Kadaster: BAG, BRK en energielabel

Verschillende schrijfwijzen (niet) adressen in de BRK vanwege systeemtechnische Ongeveer een jaar geleden BAG-conforme adressen beperkingen veelal nog afgekort (zoals ‘wg’ zijn de artikelen 35 en 36 Ongeveer een jaar geleden zijn de artikelen 35 voor weg, ‘ln’ voor laan en ‘str’ voor straat). van de Wet basisregistraties en 36 van de Wet basisregistraties adressen Daarnaast kent de BAG diakrieten (bijvoor­ adressen en gebouwen en gebouwen (BAG) in werking getreden. beeld ü en é) en zijn huisnummers en letters (BAG) in werking getreden. Hiermee ontstond voor de notaris, als bestuurs­­­ soms anders weergegeven dan in de BRK orgaan, de verplichting tot gebruik van (bijvoorbeeld III in plaats van 3). Op termijn gegevens uit de BAG. Zie hierover nader in zal de BRK letterlijk gelijk zijn aan de BAG, JBN 2011, nr. 43. Inmiddels heeft het Kadaster maar vanwege technische beperkingen blijft de vergelijking tussen de objectadressen in de het verschil vooralsnog bestaan. ook onjuist vermeld staat in de BAG, dan vindt Basisregistratie kadaster (BRK) en de adressen aanpassing van BAG én BRK plaats. Indien van verblijfsobjecten in de BAG afgerond. Niet terugmelden bij verschil in de gemeente meldt dat de BAG correct is, zal In eerste instantie zijn echter niet alle BRK- schrijfwijze nader bewijs/onderzoek nodig zijn. Hiertoe adressen vergeleken. Voor appartements­ Constateert u een verschil in schrijfwijze, dan kunt u of de betreffende partij zelf alsnog rechten bleek dit lastig. Dat probleem is kan de BAG-schrijfwijze aangehouden worden. contact met de gemeente opnemen om dit nu opgelost. Het verschil hoeft niet bij het Kadaster en de adres aan te passen. Het verdient aanbeveling BAG worden teruggemeld. Nu bij een KIK-akte voorafgaand aan het passeren van de akte Bij overeenkomende adressen staat de de adresgegevens rechtstreeks uit de BRK een terugmelding te doen. aan­tekening ‘locatiegegevens zijn ontleend worden opgenomen in de softwareapplicatie aan de BAG’ bij het kadastraal object. Sinds of in de akte, wordt in geval van een KIK-akte Adres kadastrale kaart is onjuist mei 2012 is bij 85 procent van de BAG-adressen geen terugmelding verwacht. Immers, de Indien het adres op de Kadastrale kaart onjuist een overeenkomstig BRK-adres gevonden. adresgegevens uit de BRK zijn niet altijd is, moet ook dit teruggemeld worden. Het Het Kadaster ververst regelmatig de gebruikte BAG-conform, zoals hiervoor beschreven. Kadaster controleert vervolgens of de gegevens gegevens, zodat de vergelijking nooit ouder op de Kadastrale kaart conform de BAG zijn dan twee maanden is. Wel terugmelden bij inhoudelijke en meldt zelf terug aan de verantwoordelijke verschillen instantie. Voor deze gegevens wordt gebruik­ De koppeltabel zelf, waarin ook zichtbaar Betreft de non-conformiteit een inhoudelijk gemaakt van de Grootschalige Basiskaart wordt waarom al dan niet gekozen is voor verschil, dan kunt u bij de objectomschrijving Nederland (GBKN). het plaatsen van de aantekening, is inmiddels in de akte de juiste adresomschrijving online beschikbaar via BRK-BAGadressen aanhouden. Het Kadaster volgt de object­ Informatie over energielabel online (www.kadaster.nl/brkadressen). De omschrijving in de akte. Indien u de BAG gratis beschikbaar tabel kent twee zoekingangen: op basis van rechtstreeks raadpleegt en die omvat onjuiste Uit diverse bronnen blijkt dat er nog veel kadastrale aanduiding of op basis van het BAG- informatie, moet dit worden teruggemeld vragen leven met betrekking tot het energie­ identificatienummer van het geadresseerde bij de BAG (de betreffende gemeente). Indien label (energieprestatiecertificaat). Heel object. De verwachting is dat in de loop van een adres zowel in de BRK als de BAG onjuist in het kort is de situatie als volgt. Sinds het jaar ook gezocht kan worden op adres. is vermeld, moet de notaris dit terugmelden september 2007 bestaat er bij Agentschap NL bij het Kadaster. Het Kadaster zal zo spoedig een energie­labeldatabase waarin alle nieuwe Andere schrijfwijze mogelijk onderzoeken of er inderdaad sprake en afgemelde energieprestatiecertificaten Het uitgangspunt is dat het Kadaster in de is van een onjuistheid in de BRK en indien worden geregistreerd. BRK het adres overneemt zoals vermeld in de noodzakelijk een terugmelding doen aan de Het Kadaster beheert de Landelijke Voor­ akte. De BAG kent echter een andere schrijf­ BAG. Kan de onjuistheid niet binnen 24 uur ziening inzake energieprestatiecertificaten, wijze van adressen dan de BRK. Het Kadaster hersteld worden, dan leidt terugmelding tot waardoor informatie over de aanwezigheid werkt aan een vernieuwde adresregistratie een mededeling in de BRK dat het objectadres van een energieprestatiecertificaat wordt ont­ waarin de werkelijke technische koppeling zal ‘in onderzoek’ is. U kunt in de akte bij de sloten via Kadaster-on-line. Deze informatie worden gerealiseerd, waardoor elke wijziging objectomschrijving het adres vermelden dat in Kadaster-on-line is sinds lange tijd gratis in de BAG ook direct in de BRK zichtbaar is. volgens u het juiste is. Eventueel vermeldt u beschikbaar. Op deze manier is het voor In de vernieuwde registratie is het technisch daarbij tussen haakjes ’(in de Basisregistratie ­notarissen mogelijk online na te gaan of ook mogelijk adressen conform de BAG- kadaster bekend als…)’. Het Kadaster volgt er een energielabel aanwezig is. schrijfwijze te registreren. Nu worden wederom de objectomschrijving zoals in de De energielabeldatabase is bovendien gratis akte omschreven. Blijkt uit onderzoek dat toegankelijk voor burgers, makelaars en andere het gegeven volgens de betreffende gemeente belanghebbenden via www.ep-online.nl.

38 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 Wet fusietoets in het onderwijs

Vanuit dat ministerie kwam onlangs het en in de Wet op het hoger onderwijs en doorlopen en dat met de menselijke maat verzoek de Wet fusietoets in het onderwijs ­wetenschappelijk onderzoek (WHW) zijn wordt rekening gehouden. In alle gevallen, extra onder de aandacht van het notariaat hiervoor bepalingen opgenomen. ook wanneer de ministeriële goedkeuring te brengen. niet vereist is, moet een fusie-effectrapportage Niet altijd goedkeuring nodig worden opgesteld. Daartoe is een model­ Het blijft voor de overheid een voortdurende De Wet fusietoets in het onderwijs kent formulier vastgesteld. Een aanvraag tot vraag: hoe houden we greep op het samengaan twee soorten fusies, de institutionele fusie ­goedkeuring moet vergezeld gaan van van onderwijsinstellingen? Sinds 1 oktober 2011 en de bestuurlijke fusie. Bij een institutionele een schriftelijke instemming van de mede­ kennen we de Wet fusietoets in het onderwijs. fusie ontstaat een school door samenvoeging zeggenschapsraad. Het denkbeeld dat schaalvergroting bijna van twee of meer scholen; bij de bestuurlijke per definitie goed is, lijkt met deze wet tot het fusie dragen een of meer rechtspersonen verleden te behoren. Terug naar de menselijke de instandhouding van een school over. De Nadere informatie: KNB, Geert Lekkerkerker, maat: alle onderwijsinstellingen die willen ­goed­keuring is niet in alle gevallen vereist. telefoon 070 3307163 ([email protected]) fuseren moeten thans laten zien dat dit ook Zo geldt voor de WPO, dat wanneer het een echt nodig is. Leraren, ouders en leerlingen/ kleine institutionele fusie betreft (minder dan studenten moeten het eens zijn met de fusie en vijfhonderd leerlingen) of een kleine bestuur­ de minister van Onderwijs Cultuur & Weten- lijke fusie (het aantal betrokken scholen is Het blijft voor de overheid schap (OCW) moet vervolgens goed­keuring minder dan tien) de goedkeuring van de geven. Dat laatste is voor het notariaat primair minister in beginsel achterwege kan blijven. een voortdurende vraag: van belang. In de Wet op het primair onderwijs hoe houden we greep op het (WPO), de Wet op de expertisecentra (WEC), Opstellen fusie-effectrapportage samengaan van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO), Een fusietoets moet ervoor zorgen dat het onderwijsinstellingen? de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) besluitvormingsproces zorgvuldig wordt

rechtsbijstand aan (kandidaat-)notarissen en aan notariële cliënten op het gebied van benoemingsprocedures, notariëel tuchtrecht, aansprakelijkheidsrecht, dissociaties, en notarieel verwante rechtsgebieden, zoals onder meer erfrecht en huwelijksgoederenrecht. Contactpersoon: Mr G.L. Maaldrink, advocaat en oud-notaris tel. 070 - 346.96.46, fax 070 - 356.04.90 E-mail: [email protected] Gebouw Cultura, Wassenaarseweg 20, 2596 CH ‘s-Gravenhage

9 | 2012 39 TUCHTUITSPRAKEN

Ingetrokken opdracht en handelen meegetekend, waarvan echter in feite Ten overvloede merkt de kamer nog in strijd met eer en aanzien van het geen sprake zou zijn. Hij heeft gewezen op dat in de conceptakte een aantal notariaat. Terminologie in de akte op de mogelijkheid dat het handelen ­vrij­waringen ten behoeve van de notaris kan in strijd zijn met de eer en het als paulianeus zou worden beschouwd. is opgenomen; het door de notaris doen aanzien van het notariaat. In de preambule van de akte staat opnemen van dergelijke ten behoeve van vermeld dat volgens de verkoper niet hemzelf opgestelde bepalingen is, aldus Uitspraak: berisping paulianeus wordt gehandeld. De nogal de kamer, in strijd met de eer en het alledaagse terminologie verklaart de aanzien van het notariaat. Casus notaris doordat tegenwoordig alles moet De notaris heeft klachtwaardig gehandeld, De klagers hebben ieder een bv. Zij worden onderbouwd. Hij bevestigt dat niet zorgvuldig en niet met het op passende houden van hun eigen bv alle aandelen de klagers hun stukken in ontvangst wijze behartigen van de belangen van zijn en zijn er directeur van. De bv’s zijn in kunnen komen nemen zodra de klacht cliënten. De kamer verbindt hieraan de feite niet meer actief en hebben beide zal zijn ingetrokken. maatregel van berisping. een restschuld aan de bank. Zij willen Kamer van toezicht Rotterdam 12 april deze bv’s verkopen. Overwegingen 2012 (LJN YC0807). De heren bespreken de voorgenomen De kamer onthoudt zich van een oordeel overdracht met de notaris tijdens een over de declaratie, aangezien de Wna Opmerking onderhoud dat volgens hen een kwartier, daarvoor een eigen regeling kent. De kamer stelt kennelijk het huis-, tuin- volgens de notaris een klein halfuur In de preambule van de conceptakte en keukenspraakgebruik in de akte niet heeft geduurd. Ze tekenen meteen een staat onder meer dat de verkoper op prijs. De andere schendingen van de volmacht, zodat de akten intern kunnen verklaart dat geen sprake is van paulia­ eer en het aanzien van het notariaat, te worden gepasseerd. Na enkele dagen neus handelen. Volgens de klagers weten de weigering om de stukken af te worden hun concepten toegezonden, hebben zij hierover niet met de notaris geven en het initiëren van clausules tot met een nota van 500 euro inclusief btw. gesproken, hetgeen door de notaris zijn eigen bescherming zullen, samen met Er zijn aanmerkingen op de concepten, wordt betwist. Het is niet gesteld en niet de onzorgvuldigheid van de concept­ hetgeen de heren aanleiding geeft om gebleken dat de notaris, aannemende akten, wel zwaarder ten nadele van de een second opinion te vragen van een dat hij de term ‘paulianeus handelen’ notaris hebben gewogen. (bew. BKJH) andere notaris. Kennelijk valt deze niet heeft gebruikt, daarbij heeft uitgelegd gunstig uit, want de opdracht wordt wat dat inhoudt. Hij had dat wel moeten in­getrokken, de documenten worden doen, in dit geval des te meer omdat de De notaris moet in gevallen waarin óf teruggevraagd en men weigert de nota notaris op de hoogte was dat de klagers overdrachtsbelasting óf omzetbelasting te voldoen aangezien de concepten voor­nemens waren de bv’s met inbegrip verschuldigd is, zelfstandig de juiste onjuistheden bevatten. van de schulden te verkopen. Een zorg­ oplossing uitzoeken; hij mag niet blind De notaris staat op betaling, waarna vuldig handelend notaris wijst de varen op mededelingen van de cliënt of de heren een klacht indienen. De notaris partijen op de risico’s die aan het diens raadgever. laat hun weten dat zij hun stukken op tekenen van de akte verbonden zijn. zijn kantoor in ontvangst kunnen nemen, Verder staat in de ­conceptakte dat geen Uitspraak: waarschuwing nadat de klacht zal zijn ingetrokken. sprake is van ­paulianeus handelen; de De klacht houdt in: notaris heeft ter zitting verklaard dat Casus a. dat de conceptakten juridisch zulks vermoedelijk wel het geval was. Onder de verantwoordelijkheid van niet deugen; Hij heeft geconstateerd dat de de notaris zijn een akte van verdeling, b. dat de notaris niet of niet voldoende ­jaarstukken niet waren gedeponeerd een akte van splitsing in appartements­ heeft gewezen op de risico’s die bij de Kamer van Koophandel en daar rechten en overdrachtsakten van de verkopers aangingen door het heeft hij ten onrechte de verkopers en ­appartementsrechten gepasseerd. tekenen van de akten; de potentiële koper niet op gewezen. Over de fiscale advisering verschillen c. dat de conceptakten ‘knullig’ waren Het gebruik van woorden als ‘gezeur’ de klager en de notaris van mening, geredigeerd (dat de partijen ‘haast en ‘geen zin meer hebben’ acht de kamer nu de notaris betreffende de overdracht hebben’, dat de verkopers er ‘geen in strijd met de eer en het aanzien van van de appartementsrechten is uitgegaan zin meer in hebben’); het notariaat. Voor de onderbouwing van verschuldigdheid van overdrachts­ d. dat de notaris alleen na intrekking zoals vereist, is het gebruik van dit soort belasting en de fiscus naderhand tot van de klacht de desbetreffende woorden onnodig. verschuldigdheid van omzetbelasting stukken wil teruggeven. Dat de notaris de stukken aan de heeft geconcludeerd, hetgeen uiteraard De notaris geeft te kennen dat hij er recht klagers niet wil teruggeven dan onder nogal wat meer is. op heeft om te worden betaald voor zijn de voorwaarde dat zij de klachtprocedure De klager verwijt de notaris dat deze werkzaamheden. Hij heeft erop gewezen stop­zetten, acht de kamer eveneens in hem onjuist heeft geadviseerd, terwijl dat er privéverbondenheid voor de strijd met de eer en het aanzien van de notaris zegt dat was afgesproken schulden kan ontstaan als er privé wordt het notariaat. dat de cliënt zelf zou uitzoeken of

40 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 ­overdrachtsbelasting dan wel omzet­ Opmerking informatie daarover heeft verstrekt. belasting diende te worden afgedragen. Kennis en expertise omtrent de vraag of Dit laatste wordt door de notaris tegen­ De cliënt heeft aan een medewerker van overdrachtsbelasting of omzetbelasting gesproken en door de klager niet onder­ de notaris laten weten dat overdrachts­ moet worden afgedragen, mag bij de bouwd. De kamer overweegt fijntjes dat belasting moest worden geheven. notaris aanwezig worden geacht. Hij het begrijpelijk is dat X naar zekerheid moet dit onder alle omstandigheden heeft gestreefd, maar dat de notaris er, Overwegingen verifiëren. (bew. BKJH) gezien het extreem hoge rendement De kamer stelt vast dat de klacht niet op de lening, op mocht vertrouwen betreft een onzorgvuldig handelen van Oordeel over de waarde van het dat X zich had gerealiseerd dat aan een de notaris, maar gaat over de vraag­ onderpand. Extreem hoge rente­ geldlening met een extreem hoge rente­ stelling of de notaris al dan niet zou vergoeding. Cliënt met professionele vergoeding een dienovereenkomstig uitzoeken welk belastingregime van adviseurs. Geheimhouding. risico is verbonden. De notaris had geen toepassing was, waarna hij de verkeerde opdracht om een nader onderzoek naar conclusie heeft getrokken, resulterend Uitspraak: ongegrond de waarde van het onderpand in te in schade voor de cliënt. stellen. Daarbij komt dat, nu X werd De notaris maakt aan de hand van Casus bijgestaan door professionele adviseurs, een kopiebrief en een telefoonnotitie De notaris heeft op 30 november 2007 een terughoudende houding van de ­aan­­nemelijk dat hij is afgegaan op een hypotheekakte gepasseerd wegens notaris op zijn plaats was. de mededeling van de cliënt dat geen een geldlening van een miljoen euro Verder meent X dat de notaris hem in omzet­belasting verschuldigd was. door X aan A, met B, C en D als mede­ kennis had moeten stellen van de over­ Tegenover de gemotiveerde stelling van schuldenaren. De looptijd is een halfjaar, dracht van het onderpand op 18 juli 2008. de notaris staat de niet onderbouwde de rente 20 procent over dat halve jaar. Hij zou dan een gegronde reden hebben verklaring van de klager. Daarom is niet Op 20 mei 2008 worden hoofdsom en gehad om de lening op te eisen. De notaris komen vast te staan dat de notaris op zich rente via de derdenrekening van de was op de datum van de hypotheekakte had genomen om het belastingregime notaris afgelost. Het onderpand was op de hoogte van de voor­genomen uit te zoeken. De kamer verklaart de ­landbouwgrond, toebehorend aan A. overdracht, maar hij heeft inderdaad klacht ongegrond. Op 2 juni 2008 wordt andermaal een zijn mond gehouden. Terecht, vindt de In hoger beroep beklaagt de cliënt zich hypotheekakte gepasseerd wegens een kamer. Dit was eerst bij de daadwerkelijke allereerst over het feit dat de kamer op geldlening door X aan B, C, D en H als overdracht aan de orde, maar bovendien veel van zijn argumenten niet is ingegaan, schuldenaren. De geldlening is opnieuw had de notaris vanwege zijn geheim­ waaronder de gewisselde e-mails en zijn een miljoen euro, de looptijd een halfjaar houdingsplicht ook later niet de plicht aanbod om getuigen te laten horen. Dit en de rente is 25 procent over dat halve om X te in­­­formeren. Bovendien bleef bezwaar wijst het hof af: de klager heeft jaar. Het onderpand, ook nu landbouw­ het hypotheekrecht van X na de over­ in hoger beroep de gelegenheid om alles grond, is eigendom van F, die dus de dracht op het onderpand rusten. naar voren te brengen wat hem dienstig hypotheekgever is. Misschien heeft de schuldenaar ten voorkomt. Op 18 juli 2008 wordt het onderpand onrechte nagelaten om X te informeren, Over het eigenlijke conflict zegt het door F overgedragen aan I, waarbij is maar dat valt de notaris niet aan te hof dat het tot de taken van de notaris bedongen dat de grond niet vrij van rekenen. behoort om bij overdracht van onroerend hypotheek en beslag wordt geleverd. Ten slotte kan de kamer niet inzien goed in het kader van projectontwikkeling De verkoopopbrengst­ wordt door de waarom de notaris niet na het transport dat hij zich ervan vergewist of overdrachts­ notaris aan F uitgekeerd. van 18 juli 2008 met F zou hebben mogen belasting dan wel omzetbelasting De schuldenaren kunnen niet aan hun afrekenen. verschuldigd is. Hij mag daarbij niet verplichtingen voldoen. De klacht is ongegrond. uitsluitend afgaan op mededelingen X is de klager. Hij betwijfelt of hetgeen Kamer van toezicht Almelo 10 december van een partij die niet fiscaal-juridisch de notaris hem heeft gemeld wel waar is, 2010, LJN YC0580. (bew. BKJH) geschoold is of anderszins ter zake als namelijk dat de afgeloste een miljoen deskundige kan worden aangemerkt. euro en de rente op 20 mei 2008 op zijn Dat hij aan de cliënt per brief heeft laten derdenrekening stonden. De kamer weten dat hij uitging van diens mede­ komt X tegemoet en laat dit door het BFT deling dat geen omzetbelasting ver­ uitzoeken. De conclusie is dat het bedrag schuldigd was, is onvoldoende geweest. inderdaad op de rekening van de notaris De notaris heeft zijn taak in dit opzicht stond en volgens de kamer is er geen Op NotarisNet zijn naast bovenstaande veronachtzaamd. reden om daaraan te twijfelen. uitspraken ook andere tuchtuitspraken Het hof legt aan de notaris de X is ook van mening dat de notaris te lezen. Nadere informatie: KNB, Willem maatregel van waarschuwing op. zich ten onrechte heeft onthouden Geselschap, telefoon 070 3307133 Gerechtshof te Amsterdam 1 mei 2012 van een onderzoek naar de waarde van ([email protected]) (LJN BW6159) het onderpand, maar juist misleidende

9 | 2012 41 PersOnaLia

Recent benoemd tot notaris gemeente Enschede met behoud ­ mr. J.L. Houben, tot 1 januari 2012 van zijn huidige protocol. notaris te Roermond, m.i.v. Losser (protocol mr. R.P.J.A. Mollink), 1 september 2012 toe te wijzen aan m.i.v. 1 augustus 2012 mw. mr. r.M. Toewijzing protocol mr. M.C.H. rijk, notaris te Roermond; Pöppinghaus-Oortwijn, kandidaat­ ­ mr. O.G. Meijer, tot 1 januari 2012 PerSonalia notaris (1990); De staatssecretaris van Veiligheid en notaris te Menterwolde, m.i.v. Brunssum (protocol mr. J.J.O. Huisman) Justitie heeft op grond van artikel 15 1 september 2012 toe te wijzen aan mr. e.e.H.H.O. Verstegen, kandidaat­ van de Wet op het notarisambt besloten mevrouw mr. H. Broekema-Baas, notaris (2005). het protocol en de overige notariële notaris te Hoogezand-Sappemeer; bescheiden van: ­ de Wet op het notarisambt besloten Wijziging plaats van vestiging ­ mr. th.C.B.M. Langerwerf, tot het protocol en de overige notariële 1 januari 2011 notaris te Bunnik en bescheiden van mr. D.E.J.M. Schols, tot Bij besluit van de staatssecretaris van thans notaris te Rotterdam, m.i.v. 1 januari 2012 notaris te Arnhem, m.i.v. 1 Veiligheid en Justitie: 1 augustus 2012 toe te wijzen aan september 2012 toe te wijzen aan ­ de dato 26 juni 2012 is de notariële hemzelf; mw. mr. C.M. Lap, notaris te Arnhem; plaats van vestiging van mr. M.P.M. ­ mr. W.J. Barendse tot 1 januari 2012 ­ mevrouw mr. S.C. Thomas, tot 1 januari Willems, thans notaris in de gemeente notaris te Dordrecht, m.i.v. 1 augustus 2012 notaris te ’s­Gravenhage, m.i.v. Valkenswaard, m.i.v. 16 juli 2012 2012 toe te wijzen aan mr. a. de ruiter, 1 september 2012 toe te wijzen aan gewijzigd in de gemeente Eindhoven notaris te Dordrecht; mr. M.j.j.r. Lentze, notaris te met behoud van zijn huidige protocol; ­ mr. F.T. Brouwer, tot 1 januari 2012 ’s-Gravenhage; ­ de dato 24 juli 2012 is de notariële notaris te Duiven, m.i.v. 1 september ­ mr. Th.R. Wiersma, tot 1 januari 2012 plaats van vestiging van mw. mr. 2012 toe te wijzen aan mr. H.a. van notaris te Smallingerland, m.i.v. B.j. van Ligten, thans notaris in de ramshorst, notaris te Duiven; 1 september 2012 toe te wijzen aan gemeente Hilversum, m.i.v. 1 augustus ­ mr. L.A. Detmar, tot 1 januari 2012 mr. H.Ph. Breuker, notaris te Drachten. 2012 gewijzigd in de gemeente notaris te Súdwest Fryslân, m.i.v. Amsterdam met behoud van haar 1 september 2012 toe te wijzen aan Overleden huidige protocol; mr. r.e. troost, notaris te Súdwest ­ de dato 7 augustus 2012 is de notariële Fryslân; Op 2 juli 2012 de heer jeroen Peter plaats van vestiging van mr. H.W. van ­ mr. F.H. van Donselaar, tot korink, oud­notaris te Rotterdam; Halen, thans notaris in de gemeente 1 januari 2012 notaris te Bodegraven­ Op 16 juli 2012 de heer j.C.M schreurs, Oldenzaal, m.i.v. 1 oktober 2012 Reeuwijk, m.i.v. 1 september 2012 oud­notaris te Oudenbosch; gewijzigd in de gemeente Enschede toe te wijzen aan mr. L.t. ter Wal, Op 17 juli 2012 de heer n.j Bunk, met behoud van zijn huidige protocol; notaris te Bodegraven; oud­notaris te Amsterdam; ­ de dato 7 augustus 2012 is de ­ mr. R. van Heukelem, tot 1 januari 2012 Op 12 augustus 2012 de heer mr. r.t.j.M. notariële plaats van vestiging van notaris te Capelle aan den IJssel, m.i.v. Hetterschijt, oud­notaris te Bergen. mr. r.P. Mollema, thans notaris 1 september 2012 toe te wijzen aan in de gemeente Oldenzaal, m.i.v. mr. F.W.W.M. Govers, notaris te 1 oktober 2012 gewijzigd in de Capelle aan den IJssel;

een goede eerste dag

Na een paar maanden zwangerschapsverlof kamer de stapels (spoed)dossiers tegemoet. goed afhandelen. Voordat ik het wist, was brak de tijd weer aan om te gaan werken. Op mijn bureau lag een kaartje en een de werkdag weer voorbij en kon ik afreizen Toen het einde van het verlof naderde, cadeautje voor onze jongste achtergelaten naar het kinderdagverblijf om de kinderen kanocolumn zag ik er in eerste instantie tegenop weer door mijn vervangster. Wat aardig en attent! op te halen. Thuis vertelde ik enthousiast te beginnen. Ondanks de drukte thuis Ik bekeek de dossiers op mijn bureau. In dat ik zo’n goede eerste dag had gehad (respect voor alle fulltime­moeders) vond elk dossier zat een lijstje met daarop wat en dat het allemaal was meegevallen. Wat ik het lastig de zorg voor mijn kinderen uit er nog moest gebeuren. De schade leek goed achtergelaten dossiers, twee bossen handen te geven. Alle tegens schoten door mee te vallen, sterker nog: alles was keurig bloemen en een attentie voor de kleine al mijn hoofd: je mist zo veel van je kinderen, achtergelaten! Er verscheen een glimlach niet kunnen doen! krijgen mijn kinderen wel de aandacht die op mijn gezicht en ik startte mijn computer. ze verdienen, de kinderopvang wordt steeds Langzaamaan druppelden de collega’s duurder, wil ik voor die paar euro nog wel binnen en werd ik enthousiast verwelkomd. werken enzovoort. Allemaal punten waar Ik werd zelfs verrast met twee bossen je ook genoeg ‘voors’ tegenover kan zetten, bloemen. maar die bleven in mijn hoofd achterwege. Vier kandidaat-notarissen schrijven bij entHouSiaSt toerbeurt de Kanocolumn. Elke maand verraSt Na bijgepraat te hebben en een kop koffi e doet een van hen verslag van de belevenissen Met een fl inke portie tegenzin ging ik via het kon het werken beginnen. Er kwamen de en ervaringen als kandidaat-notaris. Om kinderdagverblijf naar kantoor. Ik was nodige telefoontjes binnen, maar deze vrijuit te kunnen schrijven, ondertekenen er als eerste en zuchtend liep ik naar mijn kon ik – dankzij de lijstjes in het dossier – ze de column slechts met ‘Kano’.

42 Notariaat Magazine editie 9 | september 2012 zoeKt SchoonheId www.�muS Seum.nl/ andeRS nIet geRealISeeRdKunnen woRden. ReS WIJ hebben tauRatIeS eneducatIeve pRoJectendIe S teun nodIg ondeRzoeK, teun vooR S teun teun

Educatieproject mogelijk gemaakt door de Vandenbroek Foundation | Foto: Myra May 25Meer dan 25 procent van de top 50 ad- vocatuur is relatie

De meest uitgebreide basisdekking be- roepsaansprakelijkheid

100% 100% uitloop, 100% inloopdekking

Feiten & cijfers Meer1.000 dan 1.000 M-AOVs in 5 jaar tijd

30 tot 70 procent kor- ting over de looptijd (afhankelijk van uw spreken voor zich aanvangsleeftijd) op Toen M-verzekeringen vijf jaar geleden werd gelanceerd, leken uw AOV de offertes voor velen van u te mooi om waar te zijn. Inmiddels 30 is wel duidelijk dat M-verzekeringen niet alleen een scherpe premie biedt, maar dat haar producten ontwikkeld zijn met kwaliteit als uitgangspunt. De goede kennis van de markt en een krachtige inkoop resulteren in onze scherpe premies.

De ruime ervaring en professionaliteit heeft voor veel collega’s van u de doorslag gegeven om hun fi nanciële belangen aan ons toe te vertrouwen. Dit specialisme en kennis van uw beroeps- groep loont dus voor u en voor ons. Graag maken wij ook voor u een persoonlijke vergelijking gebaseerd op cijfers en feiten. De80.000 gemiddeld behaalde besparing voor een AOV is 80.000 euro over de looptijd

onze overlijdensrisicoverzeke- ring is op basis van éénjarige risicopremies. zo wordt u niet geconfronteerd met een hoog 1 gelijkblijvend premietarief MVERZEKERINGEN EXCLUSIEF VOOR ADVOCATEN, NOTARISSEN EN GERECHTSDEURWAARDERS

CZ_XSRR_HVde#%!•EZ]SfcX•E!"$&*%#)#)•^1^fedRVced _]•www.m-verzekeringen.nl

Mutsaerts adv 220x290 Notariaat feiten.indd 1 06-02-12 16:41