jaargang 85 nummer 3 september 2018

Two generations Programme of Soroptimists of FSDL90 Ninety years of Soroptimism in the Netherlands

De Soroptimist - september 2018 1 Soroptimist International (1921)

80.000 leden, 3.000 clubs in 132 landen Vakvrouwen voor vrouwen A word from the Onze 5 doelen content 1 Het vergroten van toegang tot onderwijs voor Union President vrouwen en meisjes A word from the President 2 2 Het verbeteren van duurzame mogelijkheden voor economische zelfstandigheid van vrouwen 3 Het elimineren van geweld tegen vrouwen en Introduction 4 meisjes en het bevorderen van deelname van vrouwen aan vredesoplossingen Coverstory 6 90 years ago, the Soroptimist Internatio- 4 Het zorgen voor voedselzekerheid en toegang tot goede gezondheidszorg Two generations on Soroptimism nal Union of the Netherlands, Suriname 5 Het betrekken van vrouwen bij duurzame ontwik- 42 and (at that time) the Antilles was founded in 1928, when the posi- keling en het verminderen van de gevolgen van 90 years of Soroptimism 10 klimaatverandering en natuurrampen tion of women was a lot worse than nowadays. In the Netherlands 6 De Soroptimist is het magazine voor Soroptimisten Fundraising 14 We can acknowledge that some things have improved for women in Nederland, Suriname en Curaçao. Het magazine Improving the position of women verschijnt een paar keer per jaar. and girls. We have many more rights. But can we count on them

being enforced? Not only in the Netherlands but for all our sisters Deadlines en verschijningsdata School for Justice 16 worldwide? It is unjust that there is still a pay gap between women Against forced prostitution in Asia Nr 86/1 and men and that too many women are still abused, even in the deadline teksten: 1 november verschijningsdatum: 18 december Our clubs overseas 18 Netherlands. In many other countries, women and girls also have Nr. 86/2 Curaçao and Paramaribo to worry about the most basic needs: water, food, education and a deadline teksten: 15 februari verschijningsdatum: 29 maart roof over their heads. General Fund 20 Redactie-adres: [email protected] Musicians and a professor

This is why we Soroptimists must work incessantly to educate, em- Redactie: Helma Coolman (hoofdredacteur), Marga Akkerman, Esther Krista Bos, Coosje FSDL90: the programme 22 power and enable women and girls everywhere with projects that Hoekstra, Dietlindt Seijsener, Heleen van der Sluys, are attuned to the local conditions. We must work to further the Ally de Vries en Wanda Peters (vertalingen) Festive Forum ‘Empowerment’ 24 position of women and girls in the Netherlands but certainly also in Fotografie:Karin van de Kar, Janita Sassen other countries where gender inequality is inhibiting women from Grafische opmaak: Vincent Smits Saturday afternoon at FSDL90 26 achieving their potential. We must work through our internatio- Advertenties Soroptimini € 45,- (dubbel formaat met foto € 85,-) Mentoring by Soroptimists 29 nal Soroptimist connections that span the globe. Our sisters from Advertentie-acquisitie Helma Coolman, Empowering women [email protected]. Mogelijkheden en tarieven abroad inform us of what still needs to be done and where. We op aanvraag ook via dit mailadres. have a lot of skilled professional women among our members, so FSDL90: Excursions on Sunday 30 Productie: Ecodrukkers | www.ecodrukkers.nl let’s use them at home and abroad. And let us enjoy the friendship Het magazine is duurzaam gedrukt met plantaardige inkten op verantwoord FSC papier en is geheel Dossier: Koos Kingma 32 that comes forth from working together towards a common goal. I klimaatneutraal. Africa is in her heart invite you to come and celebrate our 90th birthday in Leeuwarden Wilt u lid worden of meer informatie? Kijk op www.soroptimist.nl to empower each other and others. Volg ons op twitter: @NLSoroptimist Celebrating friendship at FSDL90 36

Het bureausecretariaat van de Unie van Nienke Feenstra Soroptimistclubs in Nederland, Suriname en Curaçao Het pentagram van club Almelo 38 is bereikbaar via [email protected] of telefonisch: Soroptimist International Union of the +31(20) 6922921 Ledenwerfactie 40 Netherlands, Suriname and Curaçao www.soroptimist.nl Breng SorOptimisme in je leven www.soroptimisteurope.org www.soroptimistinternational.org ISSN: 1878-8742 President’s Appeal 42 20 14 Women, Water & Leadership 2 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 3 Kort nieuws Kort nieuws Women, Water & Leadership: a present from the birthday girl!

The SI Union of the Netherlands, Suriname and Curaçao will cele- brate her 90th birthday with a gift to Women, Water & Leadership to allow 90 women farmers of the Mwihoko Women Group in Kenya to become self-supporting.

Our General Fund will donate Welkom Dear Soroptimist € 50,000 but € 15,000 more is Welcome needed. The money will be used This is the jubilee edition of the quarterly magazine De Soroptimist of the SI to purchase water tanks, perform Lieve zusters, beste Soroptimisten, soil analysis and attend courses Dear sisters, dear Soroptimists, Union of the Netherlands, Suriname and Curaçao. In this edition you will find the on suitable seeds and fertilisers, Zes jaar geleden kwam ik voor het eerst in aanra- history of 90 years of Soroptimism in our country as well as all you need to know marketing and more. Six years ago, I was first introduced to Soropti- king met het Soroptimisme. Ik werd een actieve of the Soroptimist International Friendship Days Leeuwarden 2018, Celebrating mists. I soon became an active member and Soroptimist en drie jaren geleden ben ik met 30 three years ago, 30 enthusiastic Soroptimists 90 Years of Friendship”. We advise you to bring along this magazine so you know Soroptimists wishing to contribute as a birthday present to our Union can transfer an enthousiaste dames uit Noord Nederland gestart amount to bank account (IBAN) NL88 RABO 0148 9536 11 of Stichting Projecten- from the North of the Netherlands and I started met de voorbereiding op de Friendship Days en where you are expected during FSDL90. bank Soroptimisten (Rabo Bank), Willemskade 1, 8011 AC Zwolle, the Netherlands, working towards the SI Friendship Days and the de viering van het 90-jarige bestaan van de Unie, BIC/SWIFT: RABONL2U and mention WWL Kenia from (club/name). celebration of the 90th anniversary of our Union, FSDL90. We startten een nieuwe onderneming You will recognize the various locations and events by our logo, which is designed dubbed FSDL90. We created a new ‘business’, op basis van competenties en ervaring. Samen- Thank you! based on each Soroptimist’s competences and werking met wederzijds respect en in vertrouwen. by artist and graphic designer Hinke Veenstra, member of Soroptimist at SI experience. Working together with respect for We werden een T.E.A.M. met als motto: Together Friesland Zuidwesthoek. She chose the dandelion as a symbol of our friendship one another and in a relationship of trust. We be- Each Achieves More. and empowerment. Together we form a whole and together we ensure that these came a T.E.A.M. with the motto: Together Each ideology, ideas and vision are spread over the world. Just as a dandelion spreads Achieves More. We bezochten onze zusters in het binnen- en Women, Water & Leadership: buitenland. Wat werden we hartelijk ontvangen; her seeds after her beautiful flowering. We visited our sisters within the Union and ook toen ik in Polen ziek werd en door mijn Pool- de jubilerende Unie trakteert! abroad. We were so heartily received! Even when se zusters naar het ziekenhuis werd gebracht en I fell ill in Poland and my Polish sisters took me to verzorgd bij ze thuis. Wat een vriendschap! Nu Beste Soroptimist De Unie is 90 jaar, tijd om te trakteren! De Unie van de Soroptimistclubs in Nederland, hospital and looked after me in their homes. This is het dan eindelijk zover. Het FSDL90 T.E.A.M. Suriname en Curaçao viert haar 90e verjaardag met een gift aan 90 vrouwen van de is true Soroptimist Friendship. Now, it is almost zal jullie ontvangen op de rode loper in Leeuwar- Voor je ligt het lustrumnummer van De Soroptimist ter gelegenheid van het Mwihoko Women Groep in Kenia. Met dat geld kunnen de vrouwen van hun grond September. The FSDL90 T.E.A.M. will give you all den, tevens Culturele hoofdstad van Europa. Ons 90-jarig bestaan van de Unie van Soroptimistclubs van Nederland, Suriname een echt bedrijf maken en daarmee in hun eigen onderhoud voorzien. Het Algemeen a red-carpet welcome in Leeuwarden, European Fonds doneert € 50.000,- aan de President’s Appeal 2017-2019 van SI President Mariet thema is Empowerment. Een groot begrip dat ik en Curaçao en de SI Friendship Days Leeuwarden 2018. In dit nummer een Cultural Capital 2018. Our theme is Empower- graag vertaal als samenredzaamheid. Door het Verhoef-Cohen. Er is echter € 15.000,- meer nodig om 90 boerinnen te steunen. Het ment, a comprehensive notion. I like to think of delen van (levens)ervaringen, kennis en middelen overzicht van onze geschiedenis en een gedetailleerd programma van FSDL90. geld word gebruikt om watertanks aan te schaffen en trainingen te volgen over o.a. it as teaching each other to manage. By sharing kunnen Soroptimisten het verschil maken en een Een bewaarnummer dus, wat je kunt meenemen naar Leeuwarden om goed op bodem, bemesting, zaadsoorten en marketing. (life) experiences, knowledge and means, Sorop- voorbeeld stellen. Via het wereldwijde netwerk de hoogte te zijn. timists can make a difference and set examples. kunnen we onze visie delen en onze invloed aan- Kom in Actie! Doneer als club Using our global network, we can spread our wenden. Op deze manier zijn wij in staat om met € 150,- uit de clubkas. Liefst vision and be of influence: co-creating change, elkaar schijnbaar vaststaande machtsverhoudin- Alle informatie en locaties herken vóór 1 oktober. Of organiseer shifting ways seemingly set in stone, and empo- gen te doorbreken en vrouwen en meisjes eigen je aan het logo van de FSDL90, een actie, adopteer een boe- wering women and girls to make their own choi- keuzes te laten maken. Solidariteit is dé sleutel waarin de paardenbloem centraal rin, of geeft haar een onderdeel ces in life. Solidarity is key to successful empo- cadeau van haar ‘verlanglijstje’ tot succesvolle empowerment en daarmee ook staat als symbool van onze werment and successful Soroptimists. We must succesvol Soroptimisme. Versterken en verbin- om zelfstandig agrarisch onder- empower each other and connect in an ambience den in een sfeer van vertrouwen. Ik zie uit naar vriendschap. Net als de pluisjes nemer te worden. of trust. I look forward to meeting you at FSDL90! jullie komst! van de bloem verspreiden wij onze boodschap van vriendschap Overmaken kan naar (ANBI) Riek van der Vlag, rekening NL88 RABO 0148 Riek van der Vlag, en empowerment over de wereld. Chair FSDL90 Voorzitter FSDL90 9536 11 t.n.v. Stichting Projec- Friendship Days Leeuwarden 2018 - Friendship Days Leeuwarden 2018 - Het logo is een ontwerp van tenbank Soroptimisten o.v.v Celebrating 90 Year of Friendship Celebrating 90 Year of Friendship Kunstenaar en grafisch ontwerper ‘voor WWL Kenia van club Hinke Veenstra van club Friesland (clubnaam)’ Zuidwesthoek. Meer info op soroptimist.nl/wwl. 4 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 5 Coverstory

Two generations Tekst: Esther Krista Bos on 90 years of Foto’s: Janita Sassen Soroptimism

Ied ter Haar (94) and Lian van der Heijden (41) agreed to meet to talk about their experiences as Soroptimists. Ied became t w e e g e n e r a t i e s i n g e s p r e k o v e r h e t soroptimisme a member in 1951, Lian was inaugurated this year. When Ied became a Soroptimist there was a distance between the older ‘Vrouwen hebben nu meer members and the ones who just arrived. “They were mainly tal- king with each other and we, the younger members, had to serve kansen maar niet iedereen coffee,” Ied describes. Neverthe- less she felt very welcome, ha- ving just arrived from the former komt volledig uit de verf ’ colony of the Dutch Indies.

Lian at first feared she would Fysiotherapeute Ied ter Haar (94) werd net na de oorlog lid van club Deventer-Zut- not fit into the club because phen. Ze was toen 25 jaar en had groot ontzag voor de oudere dames in haar club. she worked part-time. But she felt very welcome from the Financieel planner Lian van der Heijden-Hurenkamp werd 14 mei geïnaugereerd. Ze beginning. Still is it difficult to combine work, the family is 41 en één van de jongere leden in haar club. “Ik kwam meteen in een warm bad.” and Soroptimism in her busy Twee vrouwen uit verschillende generaties in gesprek over het Soroptimisme. agenda. “My inauguration was on my daughter’s birthday,” she ed, een goedlachse welbespraakte Ze werkt sinds 1998 bij de Rabobank en smiles. dame, wijst vanaf het balkon in de woont met man Martin, zoon Olaf en richting van de IJssel. “ ’s Winters dochter Dagmar in Apeldoorn. “Als het Both agree there is still a lot of heb ik volzicht op de rivier.” Ze lukt” doet ze aan yoga, maar de mees- work to do for women. Ied: woont hier al sinds de jaren ’60 te vrije tijd besteedt ze aan het brengen “Women have many more op- en laat ons een foto zien waarop ze en halen van de kinderen naar hockey- portunities than they used to, op hetzelfde balkon over de nog jonge en voetbaltrainingen. “En natuurlijk kij- but at the same time, many bomen naar de IJssel kijkt. “Ik kwam in ken naar de wedstrijden.” 1934 uit Indonesië naar Holland met are still not financially indepen- mijn moeder en mijn broer en zus. Een hele eer dent.” Mijn vader bleef in Batavia. Ik was fy- “Ik weet nog precies wanneer ik lid siotherapeut, heilgymnast-masseuse werd: 1 september 1951. Ik werd ge- Lian’s dream is to create a safe heette dat toen, en ging na mijn op- vraagd door Jo Wezenaar, een belang- place on earth for every woman. leiding in Deventer aan het werk.” Ied rijk lid. Ik vond het een grote eer. Er was tijd, want ik viel met mijn neus in twee For both, fundraising is impor- bleef ongehuwd. Lian luistert aandach- in Deventer maar weinig om je bij aan polio-epidemieën.” Tijd om een sociaal tig naar haar. Daarna vertelt ze haar ei- te sluiten en ik zocht vrienden”. Ied was leven op te bouwen was er nauwelijks. tant, both as a way of making gen verhaal. “Ik ben opgegroeid in Kla- de enige fysiotherapeut in Deventer en “Ik heb eerst een paar keer nee ge- the world a little better and to renbeek een dorpje vlak bij Apeldoorn.” werkte alleen. “Het was een drukke zegd”. Lian was lid van het comité dat connect with other members of the club and the Union. 6 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 7 Coverstory

mijn dochter”, zegt Lian “Die datum zou graag zien dat vrouwen meer voor len. “In kleine clubjes kan ik nog wel vergeet ik niet meer.” “Ha, zie je,” lacht zichzelf kunnen zorgen.” Geldgebrek wat doen. Dan praat je prettig. De laat- Ied, “je eerste conflict.” belet kinderen om mee te doen met ste tijd komen we bij elkaar in groepjes activiteiten, waardoor ze meteen al een van vier of vijf. We willen ook graag ons Drukke vrouwen, ambitieuze clubs achterstand hebben die steeds groter steentje bijdragen. Nu zijn de jongeren Ook al hebben vrouwen het druk, de wordt. Lian wil zich graag inzetten om vriendelijk voor de ouderen en organi- ambities om geld in te zamelen en de stille armoede tegen te gaan. seren een uitje voor ons. Maar wij kun- mooie activiteiten te organiseren zijn nen ook af en toe een jong lid uitno- groot. Samen iets moois realiseren Jong en oud in verbinding digen bij ons. Dan blijven wij bij met zorgt voor verbinding. Apeldoorn heeft Ied is nu op een leeftijd dat ze minder de generatie van deze tijd.” Lian knikt dit jaar gekozen voor een bijzonder actief is in de club. “Ik ben een oud instemmend: “Zoals vandaag”. Lian en doel. “We hebben dit jaar een film mens, ik kan geen bijdrage meer leve- Ied raken niet uitgepraat en blijven na vertoond en zo geld ingezameld voor ren.” Lian is het er niet mee eens. “Je het interview geanimeerd met elkaar in een documentaire over Truus Wijsmul- kunt je levenservaring met ons delen. gesprek. Want vriendschap en verbon- ler, een verzetsheldin die duizenden Laat het actieve aan jonge mensen denheid tussen de Soroptimisten dat is Joodse kinderen in veiligheid bracht.” over.” Ieds ogen beginnen te twinke- in al die jaren onveranderd gebleven. Om deze documentaire mogelijk te maken is documentairemaakster Pa- advertentie mela Sturhoofd met crowdfunding ge- start en zij kwam ook een toelichting geven. Ook op deze manier kun je een mooie bijdrage leveren.” Ied toont drie fotoboeken. “We hebben zoveel met el- kaar meegemaakt!” In het begin deed club Deventer kleine projecten. “We het Sinterklaasfeest in Klarenbeek or- apart achter een tafel en iedereen zat nismaakt met andere vakgebieden. “Je zamelden geld in voor een naaima- ganiseert. “De vergaderingen vielen sa- keurig rechtop. “Het was heel formeel, hoort waar anderen mee bezig zijn en chine in Italië. We hebben een schaar men met de vaste clubavond, ik ben er veel formeler ook dan ik van huis uit je denkt na over onderwerpen waar je bezorgd in Lissabon. Later zamelde daarom niet op in gegaan. Maar toen gewend was.” Toch voelde Ied meteen je anders nooit in verdiept zou hebben. de club geld in voor een auto voor het ik stopte met de commissie vroeg mijn een sterke verbondenheid met de club. De contacten met andere leden gaf Ied Lantaarntje, een huis voor kinderen buurvrouw me weer.” Lian aarzelde, Ook Lian is aanzienlijk jonger dan de meer inzicht in de verschillende beroe- met een verstandelijke beperking.” In omdat ze het beeld had niet tussen de meeste leden, maar u en mevrouw zegt pen. “Ik had een open beroep, je kwam Nederland zijn weinig problemen. Veel vrouwen te passen. “Ik werk parttime ze niet. “De clubavond was meteen bij allerlei mensen over de vloer.” Met de is hier goed georganiseerd. “Soms krijg en had het idee dat er alleen maar car- een warm bad.” Ondanks de verschil- bredere blik kon ze makkelijker contact je greep op een doelgroep die net bui- rière- vrouwen lid waren.” “Je plaatste len in leeftijd en carrière voelde ze de leggen met haar patiënten. Nog steeds ten de boot valt, daar richten we ons ons op een te groot voetstuk,” lacht gelijkwaardigheid tussen de vrouwen. zijn Soroptimisten werkende vrouwen, op.” Wat betekent het Soroptimisme Ied. Toen Lian uiteindelijk kennismaak- Iedereen heeft, ongeacht zijn maat- maar er is veel veranderd sinds Ied lid nu voor Ied en Lian? De steun voor te, bleek dat inderdaad niet te kloppen. schappelijk positie, oprecht interesse werd. “Vroeger was je ongehuwd als je vrouwen onder moeilijke omstandig- in elkaar. De sfeer is informeel en har- lid werd.” Wie trouwde kreeg ontslag, heden vinden ze belangrijk. Lian wil De jongeren schonken koffie telijk. Wij zitten in een kring, bestuur dus gehuwde vrouwen werden nooit lid, voor elke vrouw in de wereld een vei- De clubavonden van nu verschillen en leden door elkaar.” “Ja, dat voel ik want je moest werk hebben. Lian is ge- lige plek. Maar ook in Nederland is er volkomen van de avonden uit Ieds nu ook”, zegt Ied, “maar toen helemaal huwd en werkt parttime. Ook dat laat- een taak voor de Soroptimisten. “Voor begintijd. “Ik zei u en mevrouw tegen niet. Dat is ook de tijdgeest. In de hele ste was in eerdere jaren ondenkbaar. “Je vrouwen zijn er nu veel meer mogelijk- de oudere leden.” Het leeftijdsverschil maatschappij speelden statusverschil- moest fulltime werken.” De club bleef heden dan toen ik jong was. Vrouwen tussen de clubgenoten was groot. “Er len een grotere rol.” daardoor klein, fulltime werkende vrou- kunnen en mogen alles doen wat ze waren nog een paar vrouwen van mijn wen waren schaars. Vrouwen van nu willen. Toch stuit je, als je goed kijkt, leeftijd, twee of drie, maar de rest was Wereld verbreden hebben het drukker. “Ik had mijn werk op vrouwen die niet goed uit de verf veel ouder.” Tijdens de pauze schon- “Ik had behoefte om andere mensen te en dat was wel druk, maar de clubavon- komen.” Volgens Ied beseffen veel ken de jongere leden de koffie voor de ontmoeten”, vertelt Lian en dat gaf de den kon ik goed plannen, dan werkte ik mensen dat niet. “De drempels zijn ouderen. Die zaten bij elkaar en con- doorslag om lid te worden. In haar werk die avond niet.” Nu ziet Ied dat vrouwen er echt nog, maar het is toegedekt en verseerden met elkaar. Het bestuur zat komt ze vooral mensen uit de financi- werken en ook nog veel tijd nodig heb- moeilijk om te zien.” Vrouwen hebben ële wereld tegen. Lian krijgt inspiratie ben voor hun gezin en familie. “Mijn wellicht alle mogelijkheden, maar door van de bijeenkomsten doordat ze ken- inauguratie was op de verjaardag van haar werk ziet Lian dat veel vrouwen financieel leunen op hun partner. “Ik 8 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 9 90 jaar Soroptimisme

grondlegger w e l m o e t w i j n a e n d s f r a n c k e n - d y s e r i n c k i n 1 9 3 1 : ‘ z i j n w i j o p d e n g o e d e n w e g ’ ? Tekst: Henny Knap-Go, past president 90 jaar Soroptimisme in Nederland: aanpassen en doorgaan

De Soroptimisten kregen ook behoefte Een ontmoeting tussen Welmoet Wijnaends Francken-Dyserinck en Suzanne Nöel in aan een vakantiehuis. Door een legaat in 1973 werd het vakantiehuis Les Jas- de jaren twintig in Parijs heeft verstrekkende gevolgen gehad. Welmoet, journalist van mins in Golfe-Juan, Frankrijk gekocht. Om ook een vakantiehuis dichterbij te beroep, was voor haar werk bij de International Women’s Council in Parijs en vroeg een hebben werd een huis in Nederland gezocht. Dat werd het Gré Kellerhuis interview aan met Suzanne. in Epen, dat in 1981 werd geopend. Vele Soroptimisten hebben er al gelo- geerd en na een verbouwing is het nog uzanne Noël had een Soroptimistclub was opgericht in chief en de kas moesten ingeleverd aantrekkelijker geworden. Het tweede cosmetische-chirurgie Amerika, Oakland, volgde in 1924 de worden. Men kwam in het geheim vakantiehuis in Nederland, Soroptima- praktijk. Zij vond dat de eerste club in Europa, Parijs. Drie jaar bijeen. Juist toen bleek dat Soropti- re in Ouddorp, is in gebruik genomen kosmetische chirurgie niet later was in Nederland de inaugura- misten er ook voor elkaar waren. Na na de verkoop van Les Jasmins. alleen de ijdelheid diende, maar ook tie van club ’s Gravenhage door Dr. de oorlog is veel hulp ontvangen van een sociale achtergrond moest heb- Suzanne Noël een feit: Soroptimisten in het buitenland. Weetjes ben. In het begin van de jaren twintig Na een aantal naamswijzigingen en • Van één club in 1927 naar 102 clubs. in de vorige eeuw werden diverse Acte van Oprichting, 27 november 1927 de toetreding van club Curaçao (club Een ledental boven de 3.000. organisaties in Amerika opgericht die 16, 1947) en club Paramaribo (club • Het erelidmaatschap in 1960 van een sociaal karakter hadden met het “De Soroptimist Club van Parijs erkent 40, 1970) werd de officiële naam Unie koningin Juliana en haar veelvuldige doel de mens te verheffen. Suzanne bij dezen dat de 1e Nederlandsche van de Soroptimistclubs in Neder- geïnteresseerde aanwezigheid bij 1917: Het eerste bestuur van de eerste SI club in Nederland: club ’s Gravenhage had in Amerika kennis gemaakt met Soroptimist Club te ’s Gravenhage, land, Suriname en Curaçao. vergaderingen. 1917: The first board of the first SI club in the Netherlands: club The Hague het Soroptimisme en wist Welmoet Nederland is opgericht onder auspiciën • Oprichting van het Marie Munten- te interesseren voor dit nieuwe ge- van de Soroptimist Club in Parijs.” Naarmate het aantal clubs groeide dam Fonds - Europese Studiefonds – dachtengoed. Nadat in 1921 de eerste De voorwaarde is dat het aantal leden kwam er meer behoefte aan een Sormentorfonds. Prachtige projecten Gevarieerd niet onder de 25 daalt. officiële locatie voor het secretariaat b.v.: Vrouw en Alcohol - Vrouw en In 90 jaar hebben de Unie en de clubs gende vraag: “Met welk doel werd het en het archief. Dat werd het Louise Arbeid - Limbs for Life en Syrië Back natuurlijk een ontwikkeling doorge- Soroptimisme in ons land gebracht? Het was het begin van het Soropti- Wenthuis in Amsterdam, in 1963. to School – UAF – School for Justice. maakt. Hadden de Soroptimisten Zijn we op het ogenblik op den goeden misme in Nederland, dat tot op heden Een speciale plek voor Soroptimis- • Aansluiting bij de Nederlandse in vroeger tijd veelal een universi- weg?” Zij stelde deze vraag vanuit haar met veel succes een plaats heeft ge- ten omdat dit gebouw bedoeld Vrouwenraad en samenwerking met taire graad, door maatschappelijke beroep als journalist. Haar vraag was vonden in onze samenleving. Op 26 was om woonruimte te bieden aan andere serviceorganisaties. veranderingen is de vertegenwoordi- ingegeven door zorgen over de opstel- januari 1928 werd de tweede club in alleenstaande vrouwen. Het Louise • Instelling van de Carla Atzema- ging/samenstelling van de beroepen ling van Soroptimisten ten aanzien van Nederland, club Noord-Holland, geïn- Wenthuis was en is belangrijk in de Looman Leerstoel Mensenrechten- gevarieerd geworden. Het gebruik van de Vredesbeweging en het beroepsle- augureerd door Welmoet Wijnaends Unie. Er werd vergaderd, men kon er educatie in 2017, met bijzondere website en sociale media vergroot ven van de vrouw. Het is verrassend Francken, lid van club ’s Gravenhage. logeren en er werden bijeenkomsten aandacht voor vrouwenrechten, met de mogelijkheid tot communiceren dat wij deze overpeinzing gepubliceerd Nu was de weg vrij om een Nationale gehouden voor leden om elkaar beter als eerste hoogleraar mensenrech- en wordt gebruikt als middel voor zien in oktober 1931, vier jaar na de Raad te vormen en dat gebeurde drie te leren kennen tijdens workshops teneducatie in Nederland Felisa ledenwerving en naamsbekendheid. oprichting van de eerste Soroptimist- dagen na de inauguratie van club en excursies. Het secretariaat werd Tibbitts, oprichtster van de Human Het lidmaatschap is niet meer alleen club. Gelukkig is de zorg van Welmoet Noord-Holland. Het Soroptimisme er gevestigd en het archief werd er Rights Education Associates. op uitnodiging. Er zijn Sensorkrin- ongegrond gebleken. De Unie heeft verspreidde zich snel en voor de oor- bewerkt voordat het een definitieve • En op het internationale vlak: een gen opgericht voor ouderen en ook zich dankzij de voortdurende energie Tegeltableau uit de beginperiode log waren er al 12 clubs opgericht. plaats kreeg bij ATRIA, Instituut voor een lidmaatschap zonder club, het en de betrokkenheid van de leden zeer van het Soroptimisme aantal Nederlandse Soroptimisten is goed ontwikkeld, nationaal en inter- Tableau from the start of vrouwengeschiedenis. Logeren kan president van de Europese Federatie zogenaamde unieke lid(maatschap) Soroptimism in the Netherlands Geheim er niet meer, maar nog steeds is het geweest en Mariet Verhoef-Cohen is, is nu mogelijk. Welmoet Wijnaends nationaal. De kunst is aanpassing aan De oorlog was voor de clubs in de ja- bureausecretariaat er gevestigd en kan als eerste Nederlandse Soroptimist, Francken-Dyserinck stelde in een de verandering van de tijd en vooral ren 40–45 een moeilijke tijd. Er mocht men er vergaderen. president van Soroptimist Internatio- artikel ‘Op den Tweesprong’ in de De doorgaan! Het werk van Soroptimisten niet vergaderd worden. Het clubar- nal 2017-2019. Nederlandsche Soroptimist de vol- is en blijft belangrijk! 10 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 11 90 jaar Soroptimisme

Author: Henny Knap-Go, Past President of SI Union of the f o u n d e r w e l m o e t w i j n a e n d s f r a n c k e n - d y s e r i n c k i n 1 9 3 1 : ‘ a r e w e o n t h e r i g h t t r a c k ’ ? Netherlands, Suriname and Curaçao 90 years Soroptimism in the Netherlands: adapt and persevere

Facts and figures Purpose The meeting between Welmoet Wijnaends Francken-Dyserinck and Suzanne Nöel in the 1920s • Number of clubs from one club in Esther Welmoed Wijnaends Fran- 1927 to 102 clubs today. cken- Dyserinck once put forward in Paris has had far-reaching consequences. Welmoet, a journalist by profession, worked for the • Over 3,000 members. the following question in the article • The late Queen Juliana became an “At a Crossroads” published in the International Women’s Council in Paris and asked to have an interview with Suzanne. Honorary member in 1960 and Union magazine De Nederlandsche frequently attended meetings. Soroptimist: “What was the pur- • Our Union founded the Marie Mun- pose of bringing Soroptimism to our uzanne Noël had a cosmetic club ’s Gravenhage was inaugurated were inaugurated. Of course the clubs tendam Fund, the European Study country? Are we on the right track surgery practice. She felt by dr. Suzanne Noël. went through difficult times in the Fund and the Sormentor Fund. today?” She asked this question as that cosmetic surgery dit not years 1940 -1945. Meetings were not • Important projects: Woman and a journalist. She was referring to the merely serve human vanity, On January 26 1928, the second club allowed. All club archives and assets room are still in operation. Since the Alcohol, Women and Labour, limbs attitude of Soroptimists towards the but should have a social goal. In the in the Netherlands, club Noord- were confiscated. Secret meetings 1960s, Soroptimists looked for an op- for Life, Syria Back to School, and Peace Movement and the general early twenties of the last century, Holland, was inaugurated by Welmoet were held and in these difficult times, portunity to buy a Soroptimist holiday School for Justice. professional performance of women. various organisations were establis- Wijnaends Francken, member of Soroptimists supported each other. home. In 1973 a legacy made it pos- • Our Union is associated with the It is surprising to see this reflection hed in the United Statesto promote club ’s Gravenhage. Her friendship Immediately after the war, much sible to acquire the holiday home Les Dutch Women’s Council and with published in October 1931, just four social progress. Suzanne had become with Suzanne Noël had played an help was received from Soroptimists Jasmins in Golfe-Juan. An excellent other service organisations. years after the foundation of the first acquainted with Soroptimism in important role in the founding of the abroad. location for a holiday in France. • In 2017, the Carla Atzema-Looman Soroptimist club. America and succeeded in interesting Soroptimist club in The Hague. Chair for Human Rights Education Welmoet for this new way of thinking. Now, a National Council could be The name of the Dutch Union has A holiday home closer to home, the with special attention for women’s After the first Soroptimist club was established. This took place three changed several times. After the Gré Keller House in Epen in the South rights was established. Felisa Tib- founded in 1921 in Oakland, America, days after the inauguration of club inauguration of club Curaçao (the of the Netherlands was bought in bitts became the first professor of the first European club was establis- Noord-Holland. Before the beginning 16th club, 1947) and club Paramaribo 1981. Many Soroptimists have had a human rights education in the Ne- hed in 1924 in Paris. Three years later, of the Second World War 12 clubs (the 40th club, 1970) the official name pleasant stay there and after a reno- therlands; she is founder of Human ‘Unie van de Soroptimistclubs in vation it is even more charming. The Rights Education Associates. Several Nederland, Suri-name and Curaçao’ second holiday home in the Nether- Dutch Soroptimists served as Presi- was adopted. With the Union growing lands, Soroptimare in Ouddorp, was dent of the European Federation. so fast, an official accommodation obtained after Les Jasmins had been • Mariet Verhoef-Cohen is now in was needed for the location of the sold. office as the first Dutch Soropti- secretariat and the archives. The of- mist to be President of Soroptimist ficial headquarters were established International. at the Louise Wenthuis in Amster- Former Queen Juliana was patroness of the In 90 years, the Union and the clubs dam in 1963. A special domicile for Dutch Union. She visited the Union 1996. Soroptimists because this building have been involved in many deve- was built to provide housing for single lopments. In the past, Soroptimists Fortunately, her concern turned out women. The Louise Went House has used to have a university degree. to be unfounded. Thanks to the relen- been important to the Union over the Nowadays, due to social changes, tless energy and commitment of her years. It was a central meeting place the professions of Soroptimists are members, our Union has made great where one could also stay overnight. more diverse. Websites and social advancements both at the national Gatherings were held for members, a media enhance communication and and international level. We have ma- very practical way of getting to know are used for member recruitment naged to adapt to the change of times one another better during workshops and brand awareness. Membership and above all, we must persevere to xxxxxxxxxxxxxxxxx and excursions. The archives were is no longer only based on perso- achieve our goals! kept there before being transferred nal invitation. Senior Soroptimists The staff members office of the Union to ATRIA, Institute for Women’s His- have formed groups and individual Soroptimist work is and will always be of Soroptimistclubs of the Netherlands, tory. The guest facility has now been membership without a club is also important! Soroptimare Suriname and Curaçao closed, but the office and a meeting possible. Soroptimare 12 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 13 Goede doelen Action, awareness and advocacy: Dutch Soroptimists initiated or took part in many actions to improve the posi- tion of women at home and abroad. An overview of the efforts since 2000.

soroptimisten : a c t i o n , a w a r e n e s s a n d a d v o c a c y Tekst: Ally de Vries 1999 – 2001 Dutch clubs: Marie@project 1999 – 2003 support for unem- Rode draad fondsenwerving is rechtspositie van vrouwen SI: Limbs for Life ployed women in € 420,000 NL through matches with Soroptimists

In haar 90-jarig bestaan hebben de Nederlandse Soroptimisten de positie van vrouwen altijd wordt het uitgevoerd met Women for Women International. Het is gericht centraal gesteld. Er werd over gediscussieerd en er werd actie ondernomen, soms door een op situaties in de Balkan, Rwanda en Afghanistan. Rond 2.000 vrouwen 2003 – 2005 helpende hand te bieden, vaker door geld in te zamelen en zo de nood te lenigen of positiever- kunnen geholpen worden, mede SI: Independence: 2007 – 2011 dankzij financiële verdubbeling door Women Survivors Dutch clubs: betering elders in de wereld mogelijk te maken. Cordaid. In de jaren 2007-2011 kiest de of War Hidden Treasures Unie met ‘Verborgen Schatten’ voor € 600,000 Reprise 2016-2017: een eigen doel: hoger onderwijs voor Support for 2,000 Professionals for e keuze voor een doel werd gevluchte vrouwen die zich in ons women Professionals vaak mede bepaald door land hebben gevestigd. Het levert de Education and internationale politieke of clubs ook nieuwe leden van buiten- support for women maatschappelijke ontwik- landse afkomst op. Het project wordt refugees in NL kelingen: een oorlog, hon- met het UAF opgezet en uitgevoerd. € 600,000 + 240 gersnood, vluchtelingenstromen. En Daarnaast steunen diverse clubs ook matches with de effectiviteit werd groter naarmate het SI-project ‘Sierra’, gericht op het Soroptimists de fondsenwerving professioneler grote analfabetisme in Sierra Leone 2011 – 2013 werd. Ging het in het begin vaker en de hoge mate van verkrachtingen. SI: Empowerment om kleine bedragen, bijeengebracht Onderwijs, medische zorg, gezinsle- of women and girls. Dutch clubs door baksels, handwerkjes of ander ven en economische onafhankelijkheid 2013 – 2015 200 projects, huisvlijt, nu zoeken clubs het in waren belangrijke doelen. Er werd De vraag blijft ook na 2013 voortduren, SIE: € 600,000 grotere evenementen, soms met spon- samengewerkt met Hope and Homes in diverse vormen. Zoals de water zui- Water&Food soren en worden soms duizenden for Children. verende naïades bij scholen in Afrika. Dutch members: euro’s per evenement binnengehaald. Leerlingen hebben daardoor veilig Ceres, reached Financiële steun van organisaties als Onderwijs is een belangrijke en drinkwater. Bovendien zijn de putten 1 mln women with het Algemeen Fonds, Wilde Ganzen, terugkomende factor bij SI: ook weer lange tijd bruikbaar. Daarmee voldoen awareness on food NOVIB en Cordaid helpt daarbij zeer. in 2011/2012 via haar vierjarig thema: ze eveneens aan het thema duurzaam- security Vaste kern bij veel van onze inspannin- nader profileren. Zeker in 1995 door De praktijk ‘Empowerment of Women and girls heid, waarvoor steeds meer aandacht gen is de rechtspositie van vrouwen. de uitwerking van het thema van Bij onze keuzes voor projecten richten through Education and Leadership’. komt. 2014 – 2016 De Verenigde Naties stellen sinds de deze VN-Wereldvrouwenconferentie: we ons vaak op SI en/of SI Europe. Bij onze Unie krijgt onderwijs in 2013 Dutch clubs: Syria vier jaar lang een eigen project: ‘Syrië Huidige projecten ‘Back to School’ Tweede Wereldoorlog gelijkberechti- ‘Platform for Action’. SI maakt in Maar we maken ook eigen plannen. 2017 – 2019 € 550,000 for ging veelvuldig aan de orde. Ze erken- relatie daarmee de indeling Aware- In 1999-2001 kozen we met Marie@ Back to School’, gericht op onderwijs In het project dat de Unie momenteel SI President’s 2,000 refugee nen deze doelstelling voor Soroptimist ness, Advocacy, Action. In Helsinki project voor een Uniedoel. Ook steun- voor Syrische vluchtelingenkinderen steunt gaat het om onderwijs én om appeal: Women, children and 650 International (SI) reeds in 1948 bij de staat gelijke toegang tot onderwijs, den veel clubs tussen 1999 en 2003 in Turkije. Dankzij de geweldige op- hulpverlening aan slachtoffers van Water & Leadership toekenning van haar NGO-status. SI beroepsuitoefening en management- het SI-project ‘Limbs for Life’. Het brengst van meer dan een half miljoen huiselijk geweld. Het betreft slachtof- teachers in Turkey kan daardoor VN-vergaderingen bij- functies centraal. Zeer belangrijk is de project richtte zich op slachtoffers van euro konden daar 2.000 Syrische fers van prostitutie, die via de stichting wonen en aan commissies bijdragen. vrouwenconferentie in 2016, waarin landmijnen in Georgië, Angola en Af- vluchtelingkinderen naar school en ‘Free a girl’ een rechtenstudie kunnen Ook organiseren de VN regelmatig de VN het recht van bescherming ghanistan. Dankzij medische ingrepen 650 leerkrachten les geven… volgen aan de ‘School for Justice’ in conferenties ter ondersteuning van tegen huiselijk geweld centraal stellen en kunstmiddelen konden kinderen India. Een tweede project dat momen- deze rechten. Zoals in Beijing in evenals steun aan slachtoffers ervan. daar weer naar school en vrouwen Water en duurzaamheid teel onze inzet vraagt is het Europese 2017 – 2020 1995, met een follow-up in Helsinki SI en wij zetten ons hier al eerder voor naar huis. Het werd het grootste Van 2009 tot en met 2013 richt SI/E ‘My Book Buddy’. Het doel is om in SIE + Dutch clubs: in 1999 en een extra ‘push’ in 2000. in. De NGO status bij de VN was en is SI-project ooit: met een totaalbedrag haar aandacht specifiek op water. Te 62 landen het analfabetisme terug te 2017 – 2020 Library system for Dutch clubs: Dankzij deze conferenties kan SI zich voor SI belangrijk. Bovendien heeft SI van 421.754 euro! In de periode 2003- beginnen in het SI/E-congres in Am- dringen. Scholen of vluchtelingenkam- pupils in Africa: My een vergelijkbare status bij UNESCO, 2007 valt de keus van onze Unie weer sterdam in 2009. Clubs volgen SI/E pen kunnen hiervoor een bibliotheek- Education for rape Book Buddy victims in Asia: ECOSOC, UNICEF, WHO, ILO. SI/E op een SI-project: ‘Independence, waar mogelijk, maar ze kunnen ook koffer met boeken kopen en er onder Already € 40,000 in School for Justice geniet in Europa dezelfde faciliteiten. Women Survivors of War’. Ditmaal kiezen voor SI met ‘Water and Food’. begeleiding mee werken. NL alone for books First year: for 7,500 children 14 De Soroptimist - september 2018 € 110,000De Soroptimist - september 2018 15 School for Justice

t h i s y e a r € 100,000 f o r e d u c a t i o n o f f i f t e e n v i c t i m s Educate to n u a l € 100.000,- v o o r j u r i d i s c h e o p l e i d i n g v a n v i j f t i e n slachtoffers change and

Dutch Soroptimists help girls to lead! Nederlandse Soroptimisten helpen who were freed of prostitution meisjes die zijn bevrijd uit de prostitutie Nederlandse Soroptimisten maken zich sterk voor meisjes die zijn bevrijd uit de prostitutie in Zuid- Dutch Soroptimists are committed to girls who have been freed from forced prostitution. Oost Azië. Ruim 60 clubs hebben geld ingezameld voor de stichting Free a Girl, die in India een Over 60 clubs raised funds for School for Justice, a programme started by Free a Girl Foun- programma is gestart om bevrijde meisjes op te leiden tot advocaat of zelfs rechter. Op die manier dation in India to educate freed girls as a lawyer or even judge so that they can contribute to kunnen zij van binnenuit een bijdrage leveren aan het uitbannen van de straffeloosheid. In 2017 banning the impunity now common around this crime. In 2017, five girls passed the univer- hebben vijf van de 19 meisjes succesvol het toelatingsexamen van de universiteit voor een rech- sity entrance examination to go to law school. Over the past year, against all odds, they have tenstudie afgelegd. Volstrekt tegen de verwachtingen in hebben zij, in een jaar tijd, de wereld een shown enormous vigour and willpower. Or should we say girl power! enorme wilskracht en daadkracht laten zien. Als dat geen girl power is!

n 2017, Free a Girl Foundation laun- been raised to support more of these n 2017 werd het baanbrekende pro- opleiden van de meisjes en de inzet van ched the groundbreaking School girls and fight this crime. How to contribute or gramma School for Justice gelan- media-campagnes. Soroptimisten dra- Hoe bijdragen en for Justice programme. Dutch Sor- receive more information? ceerd door Stichting Free a Girl*. gen bij aan het opleidingsdeel binnen meer informatie? optimists are committed to girls Education Dat eerste jaar werd gefinancierd het programma. Op basis van de erva- who have been freed from forced School for Justice has two main goals: door de AFAS Foundation, waarmee ringen tot dusver wordt het programma prostitution. Nineteen freed girls in In- combatting the impunity and raising Donate een ‘try-out’ kon worden opgestart. Nu, momenteel aangepast en verbeterd. Doneer dia were trained to be lawyers, or even awareness about forced child prosti- These girls can’t wait! So donate ruim een jaar later, hebben de Soropti- Zo is er vanaf 2018 meer maatwerk Deze meisjes kunnen niet wach- judges. Now, over a year later, Dutch tution. The first by educating the freed directly to Stichting ondersteu- misten het fondsenwervingsstokje stevig mogelijk door meer opleidingskeuzes ten! Doneer daarom ook direct Soroptimists have firmly taken over the girls and the second through media ning projecten SI, bank account in handen. Dankzij de steun van velen (politieagent, journalist, maatschap- via het rekeningnummer van de fundraising baton. Thanks to the sup- campaigns. Soroptimists contribute to NL90INGB0006570247, reference: kon een eerste cheque van € 55.000,- pelijk werker) en wordt meer aandacht Stichting ondersteuning projecten port of many, a first cheque for € 55,000 the educational part of the programme. SFJ-donation worden overhandigd voor het jaar 2018. besteed aan individuele affiniteit en SI, NL90INGB0006570247 o.v.v. was presented for the year 2018. A mar- Based on the experiences so far, the Een geweldige prestatie van ruim 60 prestaties. Met deze bredere School for ‘SFJ-donatie’. velous achievement by over 60 partici- programme is being adjusted and im- Buy chocolate or a shawl meewerkende clubs in Nederland! En de Justice kan ook krachtiger gewerkt wor- pating clubs in the Netherlands! And proved. For example, the curriculum Note that delicious chocolate teller loopt door: inmiddels staat alweer den aan de realisatie van de beide doel- Koop chocolade of cashmeresjaal counting... a similar amount has already has been broadened: programmes for hearts, chocolate letters, and beau- eenzelfde bedrag op de rekening om stellingen. Daarvoor is dit jaar ongeveer Voor de School for Justice worden training as a police officer, journalist, tiful handwoven 100% cashmere deze meisjes te kunnen steunen. € 85.000,- begroot voor de persoons- er landelijk heerlijke chocolade- social worker or paralegal have been shawls are sold all over the country gebonden ontwikkeling van de meisjes harten, chocoladeletters en prach- added and there is more attention for (the Netherlands) for School for Opleiding (opleiding, begeleiding, huisvesting, tige handgeweven 100% cashme- individual affinity and performance. Justice. Don’t miss out! For more in- De insteek van School for Justice is twee- boeken, etc). Dit is op basis van 15 deel- resjaals verkocht. Mis ze niet! Voor formation and orders: Hearts: har- ledig: het aanpakken van de straffeloos- nemende meisjes. Voor het hele pro- meer informatie en bestellingen: Our goal is to train as many girls with [email protected] Letters: heid én het creëren van zoveel mogelijk gramma (inclusief de broodnodige inzet harten: hartenverkoop@gmail. potential as possible and to offer the [email protected]. bewustwording, door onder meer het op belangenbehartiging) is voor dit jaar com, letters: chocoladeletterac- personalised support that is needed. € 180.000,- begroot. [email protected]. For 2018, € 85,000 was budgeted for More information the educational part of the programme Please email any question to Met onze steun zor- Meer informatie for 15 participants: courses, coaching, [email protected] gen we ervoor dat een Voor vragen, mail naar schoolfor- housing and books. The total budget See also: www.soroptimist.nl for baanbrekende pilot [email protected]. Zie ook: for 2018 is € 180,000. With our support, more information on the program- Educate to een solide en effec- www.soroptimist.nl voor meer in- we can turn a groundbreaking pilot into me, the progress, media attention tief programma kan formatie over het programma, de a solid and effective programme. and, of course, the girls. change and worden. Samen met voortgang, media-aandacht en na- to lead! onze partners, clubs tuurlijk de meisjes. In this way, together with our part- Soroptimist School for Justice Wor- in Nederland en el- ners and clubs in the Netherlands and king Group: Rita Harmsen, Bianca ders, faciliteren we zo Soroptimist School for Justice Werk- abroad, we can facilitate a change of Leemkuil, Renalda Ufkes, Willie de verandering van groep: Rita Harmsen, Bianca Leem- the system from the inside out. A po- van den Oudenalder, Olenka van het systeem van bin- kuil, Renalda Ufkes, Willie van den werful and innovative approach! Ardenne. nenuit. Een krachtige Oudenalder, Olenka van Ardenne. innovatieve aanpak! 16 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 17 90 jaar Soroptimisme

Tekst: Coosje Hoekstra Foto’s: club Curaçao en Paramaribo Our clubs overseas: Onze clubs overzee: Curaçao and Paramaribo Curaçao en Paramaribo

Soroptimist International Union of the Netherlands, Suriname and Twee clubs overzee telt de Nederlandse Unie van de Soroptimistclubs in Curaçao has two member clubs overseas: Curaçao and Paramaribo. Nederland, Suriname en Curaçao: de clubs Curaçao en Paramaribo.

Club Curaçao Club Curaçao The eldest of the two is SI club Curaçao. Club Curaçao is de oudste. “Vorig jaar “Last year we celebrated our 70th an- vierden wij ons 70-jarig bestaan, een niversary! It was truly a Union happe- waar Uniegebeuren door de aanwe- ning with members of club Paramaribo zigheid van Club Paramaribo en Soro- attending as well as Soroptimists from res uit alle hoeken van Nederland. Bij all over the Netherlands,” president eerdere lustrumvieringen mochten Enid Malon and secretary Yocklang Ng wij altijd vertegenwoordigers van het tell us. Our club has always had around Uniebestuur verwelkomen”, zeggen thirty members. “Some of today’s 28 Enid Malon, president van Club Cu- members have been with the club for raçao, en clubsecretaris Yocklang Ng. over 45 years. We plan to attract ten Door de jaren heen varieerde het le- new Soroptimists next year. Some of dental rond de 30. “Van de huidige 28 our members received royal honour or leden zijn enkele al meer dan 45 jaar a Medal of Honour of Curaçao and we lid. In ons projectplan staat dat we are very proud of them”, Enid says. tien nieuwe leden willen aantrekken Club Curaçao supports several founda- per 30 juni 2019. Het werk van ver- tions and funds, like the Princess Wil- schillende van onze Sorores is erkend helmina Fund for cancer control, Huize Club Paramaribo finances a project to diminish diabetes amongst children met een Koninklijke onderscheiding St. Jozef for orphans, Huize Broeder en/of met eremedailles van Curaçao tie samen met de padvinderij, white universitair niveau en kwamen goed Pius for teenage mothers and the water women who have difficulties organising support the Prasoro Foundation, which en daar zijn we heel trots op”. Talloze elephant sale, verkoop van bouwste- terecht in de maatschappij”. Roline project Casa Cuna Villa Maria. “We also their life. Our aim is for these women to helps children who live in an unsafe en- stichtingen en fondsen worden on- nen en een soiree musicale/artistique. voegt er nog een paar belangrijke pro- give personal assistance to needy wo- become independent and able to take vironment. Many of these children were dersteund, bijvoorbeeld het Prinses jecten aan toe: schoon water door men through a project called E Timon care of themselves and their families.” able to finish a secondary or academic Wilhelminafonds voor kankerbestrij- Club Paramaribo plaatsing van durotanks in een aantal den Bo Mes Man (Take the rudder in Various fundraising activities provide education and now have a sound fu- ding, Huize St. Jozef voor weeskinde- Club Paramaribo in Suriname is een dorpen en het project Risicofactoren your hands). Club members assist these the funds for these projects: film events, ture.” ren, Huize Broeder Pius voor tiener- stuk jonger: geïnaugureerd in 1970. voor diabetes type 2 in groep 7 en 8 concerts, symposiums with wine and moeders en het waterproject Casa De extensiecommissie stelde onlangs van basisscholen. “Landelijk uitge- cheese afterwards, white elephant sale, Roline adds a few more of club Para- Cuna Villa Maria. En dan zijn er nog vier aspirant-leden aan de club voor. voerd samen met de huisartsen. Er to mention a few. maribo’s projects: providing clean wa- de projecten waarbij ook persoonlijke “De doelstellingen van onze club komt nu een voorlichtingsboekje uit ter by placing durable water tanks in inzet van de Soroptimisten wordt ge- komen tot uiting in onze projecten. voor alle basisscholen in Suriname”. Club Paramaribo several villages and a national project boden, zoals E Timon den bo bes Man We streven naar gelijke kansen in Inaugurated in 1970, SI club Paramari- together with primary schools and fa- (Het roer in eigen hand). Clubleden het leven voor iedereen en dat wordt Club Paramaribo heeft een breed pa- bo is much younger than club Curaçao. mily doctors for diminishing the risk of begeleiden een aantal vrouwen uit de voornamelijk bereikt door onderwijs”, let aan fondsenwerving: Wine and Art Four potential new members were re- diabetes amongst children aged 10 to sociaal zwakkere laag van de samenle- aldus clubsecretaris Roline Brahim. Event, veiling van kunst, Bingo Drive, cently proposed by our extension com- 12. “We are now working on an informa- ving. “Uiteindelijk doel is dat de vrou- “Het Ilse Labadie trainingscentrum is Bake Sale en de bekende Moederdag- mittee. “Our projects reflect the goals tion leaflet for all the primary schools in wen zelfstandig kunnen voorzien in een ongoing project van ons, waarbij verkoop. In een kraam in hartje Para- of our club. We aim for equal rights for Suriname,” Roline explains. Club Para- hun eigen onderhoud en dat van hun jonge vrouwen met een leerachter- maribo worden op de zaterdag voor everyone and believe this that must be maribo also has a range of fundraising gezin”. stand kans krijgen een vak te leren. Moederdag kleine presentjes, plan- achieved mostly through education,” activities: a wine and art event, an art Ook zijn we betrokken bij de stichting ten, gebak en sappen verkocht. “Suc- says club secretary Roline Brahim. “The auction, a bingo drive, a bake sale and Voor de fondsenwerving bedenkt de Prasoro (het vroegere SOS Kinder- ces verzekerd”, meldt Roline Brahim. Ilse Labadie training centre is our on- the famous Mothers’ Day sale. “On the club creatieve acties: Filmavond, be- dorp), die kinderen uit een bedreigd going project. Young women with little Saturday before Mothers’ Day we sell nefietconcert, mini-symposium met milieu begeleidt. Veel kinderen haal- to no formal education are given the op- little presents, plants, cakes and juices. Several members of club wine and cheese afterparty, stickerac- den met deze opvang middelbaar of Curaçao received an award portunity to learn a profession. We also It’s a great success”, Roline says. 18 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 19 Algemeen Fonds Inheritance gave boost to spendings General Fund

Tekst: Adrienne Vrisekoop Since its establishment the Union received an annual contribution Foto Mayte: Hans Smolenaars from its members to be applied towards special social causes. Special separate funds in existence after World War II were consoli- dated in one foundation in 1971, the Soroptimist General Fund. Until 2013 a limited annual budget of approximately € 14,000 was Erfenis gaf grote impuls aan werk van Algemeen Fonds available to the Soroptimist General Fund to support club projects. This changed in 2013 when a large inheritance was received from Clubprojecten Carla Atzema-Looman. Het Algemeen Fonds is een stichting met als oogmerk om met financiële middelen de doe- Clubs kunnen een aanvraag doen voor ondersteuning van hun eigen fond- Who was Carla Atzema-Looman? len van het Soroptimisme te steunen. Sinds de oprichting van de Unie, nu 90 jaar geleden, senwerving ten behoeve van een goed doel dat past in de doelstellingen van Carla was born on 29 January 1920 in Groningen, was educated werd jaarlijks een deel van de contributie beschikbaar gesteld om goede doelen te onder- het Soroptimisme. in Rotterdam and thereafter worked in Rotterdam at the Heineken Brewery. Here she was able to initiate measures leading to the steunen. Classic Young Masters improvement of the position of the workers, especially of women. Met de Stichting Classic Young Masters Upon her retirement she moved to the Haarlem area and became a hebben we een sponsorovereenkomst a de Tweede Wereldoorlog gesloten ter ondersteuning van de pro- member of Club Haarlem. As her husband had passed away at an waren dat vooral vluchte- fessionele ontwikkeling van jonge geta- early age and she had no children she considered the Soroptimist lingen, gerepatrieerden en lenteerde musici. Mayte Levenbach, vi- Club in Haarlem her family. Carla Atzema-Looman passed away on slachtoffers van andere ca- oliste bij CYM, behaalde de eerste prijs 4 January 2013. In her will, Carla bequeathed her entire estate to the lamiteiten. Ook werden er studiebeur- op het prestigeuze Prinses Christina Soroptimist General Fund and stipulated that the funds were to be zen verstrekt. Deze fondsen zijn sa- Concours 2018. De viool van Carla is spent on matters important to women, to support human rights mengevoegd in de Stichting Algemeen tijdelijk aan Mayte in bruikleen gegeven. Fonds die op 25 augustus 1971 is opge- and to promote music. richt. Tot 2013 beschikte het Algemeen Carla Atzema-Looman Leerstoel voor Fonds op basis van de jaarlijkse leden- Mensenrechteneducatie What are our main projects? afdracht over een jaarlijks budget van Per 1 januari 2017 is een Soroptimist In 2017 General Policy Guidelines were introduced by the Soropti- ongeveer € 14.000,- waarmee club- leerstoel ingesteld bij de Universi- mist General Fund, supplemented with bylaws approved in 2018, projecten werden ondersteund. Naast teit van Utrecht en University College setting forth parameters for its disbursements for club project sup- deze afdracht van de Unie ontving het Roosevelt in Middelburg, de Carla At- Algemeen Fonds ook enkele legaten. zema Looman Leerstoel voor Mensen- port and other projects. Projects in 2018 include: In 2013 kwam er een grote verande- rechteneducatie. Met Prof. Felisa Tib- Classic Young Masters ring in de beschikbare bedragen door bitts, die de leerstoel bekleedt, is een A sponsor agreement with Classic Young Masters, supporting the de ontvangst van de grote erfenis van Mayte Levenbach zesjarige overeenkomst gesloten. professional development of talented young musicians was entered Carla Atzema-Looman into. One of the participants won the first prize at the prestigious Nieuwe initiatieven Wie was Carla Atzema-Looman? viool bij het Heemsteeds Symfonie waarmee structureel steun kon wor- Het Algemeen Fonds zal verdere ini- Princes Christina Concours 2018. Carla Atzema-Looman was Sorop- Orkest. Carla was een heel betrokken den verleend aan enkele organisaties tiatieven ontwikkelen, zoals een Carla Carla Atzema-Looman Chair for Human Rights Education timist in hart en nieren. Zij was een Soroptimist, eerst in Rotterdam, later in de geest van Carla Atzema. Atzema prijs voor een bijzondere in- In 2017 a Soroptimist Chair was established at the University of sterke, markante vrouw. Zij was gebo- bij Club Haarlem. Zij had geen kinde- dividuele bijdrage binnen de doelstel- Utrecht, the Carla Atzema-Looman Chair for Human Rights Educa- ren in Groningen op 29 januari 1920. ren, haar man was vroeg overleden en Onze werkzaamheden lingen van het Soroptimisme. Het tion. Prof. Felisa Tibbitts accepted the Chair and has been appoin- Na haar opleiding werd zij in 1952 so- zij beschouwde de Soroptimisten in Nadat de afwikkeling van de erfenis fonds draagt € 50.000,- bij aan een ted for six years. ciaal maatschappelijk medewerkster Haarlem als familie. Carla overleed op een feit was – Carla Atzema liet ook waterproject in Kenya, onderdeel van bij de Heineken Brouwerij in Rotter- 4 januari 2013 in Bloemendaal. In haar veel goederen na waarvoor een be- de President’s Appeal Women, Water New initiatives dam. Daar heeft zij veel gedaan voor testament liet ze haar gehele vermo- stemming moest worden gezocht & Leadership van SI President Mariet The Soroptimist General Fund intends to develop further projects de verbetering van de positie van de gen na aan het Algemeen Fonds om – heeft het Algemeen Fonds in 2017 Verhoef-Cohen. Het bestuur staat such as the Carla Atzema Award. Another special initiative is the medewerkers, vooral de vrouwen. Na ingezet te worden ten behoeve van een meerjarig beleidsplan opgesteld open voor voorstellen of ideeën van contribution of € 50,000 to a water project in Kenya, which is part haar pensionering verhuisde zij naar vrouwen, ter ondersteuning van men- waarin de aanwending van het vermo- Unie, clubs en leden. Met haar huidige of Mariet Verhoef-Cohen’s SI President’s Appeal ‘Women, Water & Heemstede. Zij speelde daar eerste senrechten en aan muziek. Het bete- gen wordt uiteengezet. Dit is in 2018 omvang kan het Algemeen Fonds ro- Leadership.’ The amounts available from the inheritance enable to kende een enorme impuls voor het aangevuld met een huishoudelijk re- bustere projecten op de langere ter- Algemeen fonds, dat in een klap de be- glement. De volgende bestemmingen mijn ondersteunen en het Soroptimis- the Fund support robust projects over a longer term and improve schikking kreeg over een groot budget, kregen hier een plaats: me grotere naamsbekendheid geven. Soroptimist name awareness. 20 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 21 Saturday day programme u 13.15 – 15.45 Sunday, September 16th Accent Zaal 10:00 – 17.00 u 08:00 – 09:30 13.15 – 14.25 and 14.35 – 15.45 Inter- Foyer active workshop Mentor-programme u 10:00 – 16:00 Registration, if you did not yet regis- Friesland and European Center for Evi- Excursions to various locations in ter on Friday. dence Based Mentoring with Szilvia Friesland. Transport and lunch is u 10:00 – 12:00 Simon (Hungary) and Ellen Joy included. Please make sure to be Rabobank Zaal Groosman (Benelux) and members at the correct location on time, as - Welcome by Riek van der Vlag, of Fier! the bus or vessel will leave at the Chair FSDL90; u 13.15 – 15.45 scheduled time. - Lustrum Dance Soroptimist Interna- Rabobank Zaal Science & Technology: tional Goals by dance group Dance 13.15 – 13.45 and 14.35 – 15.05 Planetarium and Afsluitdijk, Explosion choreography by Ray- Concert Women’s song by soprano departure from Stadhouderlijk Hof mond Guzman; Wanda Peters and pianist Rixt van Nature & Environment: - Opening speech by Drs. Arno Blok, der Kooij celebration o f f r i e n d s h i p , empowerment a n d o u r 9 0 t h anniversary Noorderleech and Wadden Sea, Commissioner of the King; 13.55 – 14.25 and 15.15 – 15.45 departure from Stadhouderlijk Hof - Address by Nienke Feenstra, Presi- Cabaret by Louise Korthals (in Dutch) Art & History (bus tour): dent of the SI Union of the Nether- u 13.15 – 15.45 Oase Oranjewoud and The Colorfield Dutch Soroptimists welcome you to lands, Suriname and Curaçao Leeuwarden City Centre Performance Sloten, departure from - Candle ceremony and Soroptimist Would you rather go outside? See Stadhouderlijk Hof song the highlights of Leeuwarden-Fryslân Art & History (boat tour): celebrate 90 years of Friendship - Festive Forum Empowerment, led 2018 Capital of Culture guided by your Birdaard and Bartle­hiem, departure by Evelijne Bruning, countries di- FSDL90 sisters in various surprising from Stadsschouw­burg de Harmonie rector The Hunger Project (THP). ways. Details to follow on the site Leeuwarden-Fryslân 2018 Capital of Culture u 16:00 – 17:00 Members of the panel are: prof. dr. and at FSDL90. Please be back at the Hotel-Paleis Stadhouderlijk hof The FSDL90 organising committee welcomes you to the Felisa Tibbitts, Professor and Chair Harmo­nie no later than 16:00 to par- (Fletcher Hotel), Hofplein 29, city of Leeuwarden, Friesland, to celebrate friendship in Human Rights Education, Mariet ty together! See also page 28. 8911 HJ Leeuwarden Verhoef- Cohen, SI President with u 16:00 – 17:00 T: +31 (0)58 - 216 21 80 in a cultural decor. As European capital of culture, President’s Appeal Women, Water Foyer ground floor Time to say goodbye. But before you Leeuwarden-Fryslân 2018 has chosen ‘Iepen mienskip’ Friday, September 14th & Leadership, Ir. Koos Kingma, re- Swinging party! Celebration of the leave, please come and join us for 17:00 – 21:00 searcher Interplay of Policies, Liveli- 90th anniversary of Soroptimist In- (open community) as its central theme: working toge- a farewell drink and speech by our hoods and Gender in Tanzania and ternational Union of the Netherlands, Union President Nienke Feenstra. ther in solidarity, uniting the cities and towns of Fryslân Hotel-Paleis Stadhouderlijk Hof MSc. Henny Slegh, senior resear- Suriname and Curaçao. A live band province. And meanwhile connecting with the rest of the (Fletcher Hotel), cher and technical advisor for Pro- and singers will perform and together Hofplein 29, 8911 HJ Leeuwarden mundo US and Living Peace Institu- we will celebrate our 90th anniversary! Netherlands and Europe. te in the DRC (Congo) (see page 24) T: +31 (0)58 - 216 21 80 - Declaration of the final statement. Friday and Saturday evening: u 12:00 – 13:00 Saturday dinner If you have trouble finding your way or 90th Anniversary Registration, drinks and bites. Meet Foyer ground floor need assistance, please come to our Soroptimists from all over Europe. Walking lunch with local, Frisian u 19:00 – 23:00 The Board of the SI Union of the Netherlands, Suriname information desk at the entrance of Network and enjoy sharing Sorop- products. Two locations, check yours! the yellow hall of the Stadhouderlijk and Curaçao is very happy to meet you as their guest timist experiences. Group together u 12:00 – 15:30 Hof. as we celebrate the 90th anniversary of SIE’s oldest to go out for dinner or have it at the Foyer ground floor Hotel-Paleis Stadhouderlijk Hof wonderful registration location. (Din- Exposition by local female entre- (Fletcher Hotel) and third largest Union. With over 3.100 Soroptimists Saturday: ner is not included, reservation re- preneurs in the make industry and Hofplein 29, 8911 HJ Leeuwarden There is an information desk in the and over 100 clubs, Soroptimism is thriving within our commended.) female artists of varying disciplines. T: +31 (0)58 - 216 21 80 foyer ground floor of Stadsschouw- Meet-and-greet with the panel mem- Union. Time to party with our sisters and friends! burg De Harmonie. bers of the Festive Forum. Grand-Café Restaurant Fashion Show De Koperen Tuin During the weekend: Saturday, September 15th u 14:00 – 15.45 Prinsentuin 1, 8911 DE Leeuwarden Empowerment In case of emergency call 112 for po- 08:00 – 23:00 Foyer first floor T: +31 (0)58 – 213 11 00 The ability to gain freedom and power to do what you lice or ambulance. If you need urgent Creative workshops by Soroptimist help from FSDL90, call or WhatsApp want and to control what happens to you. This is the Stadsschouwburg De Harmonie artists; details to follow on the site Festive and celebratory walking din- Narda Naafs: +31 6 20 73 64 40 theme of the Friendship Days. We will meet and inspire (City theatre), and at FSDL90. ner. Dress code: Soroptimist party Ruiterskwartier 4, 8911 BP Leeuwarden style. Soroptimists will meet for a each other and gain new insights together. delicious dinner in historic surroun- Latest details: T: +31 (0)58 - 233 02 30 dings. Please make sure to know for Check all latest details on the website which of the two dinner locations you https://soroptimist.nl/nl/fsdl90/ registered. program/

22 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 23 Festive Forum ‘Empowerment’ marks 90th anniversary of Soroptimism in the Netherlands

Felisa’s research interests include women’s empowerment. She is Mariet Verhoef-Cohen peace, human rights and democratic currently based in Mali doing further Mariet Verhoef-Cohen is President of u Saturday, September 15th, 10:00 – 12:00 citizenship education, and curricu- research on gendered factors and vi- Soroptimist International 2017-2019. lum policy and reform. She was a olent extremism under the title: ‘Role She is a professional translator and Stadsschouwburg De Harmonie (City theatre), Fulbright Fellow at Lund University, of men in women’s empowerment’. owner/director of Bacolet Translati- Sweden and a Human Rights Fellow ons. As President of SI Europe (2007- Ruiterskwartier 4, 8911 BP Leeuwarden, Rabobank Zaal. at the Kennedy School of Govern- 2009) she introduced the two-year ment, Harvard University. running theme ‘Soroptimists go for She has published practical resour- Water’, which saw countless clubs u Festive Forum Empowerment ces on behalf of the Office of the developing both individual and joint U.N. High Commissioner for Human projects aimed at providing access Interactive discussion between the panel members and the audience in search of Rights, UNICEF, UNESCO, OSCE/ to clean drinking water for women. ODIHR, the Council of Europe and As President of Women for Water new insights in relation to our goals. How can we gain the freedom and the power to non-governmental organizations, Partnership (WfWP) she galvanized such as Amnesty International and worldwide attention to involve both achieve our dreams and realise our potential, both for ourselves and for other women. the Open Society Foundations. Felisa women and men in integrated water is a Soroptimist. resources initiatives which lead to better sustainability, governance, and efficiency. She has been WfWP President since 2014 and a driving force behind the WfWP international network which uses water as an entry Ir. Koos Kingma point to women’s empowerment and Koos Kingma is currently lecturer works to improve equitable access to later as a communications advisor to “International Development Manage- water for all, for all uses. Her SI Pre- a development agency in The Hague. ment” at the Van Hall Larenstein Uni- sident’s Appeal for 2017-2019 is the In 2004 Evelijne started her own busi- versity of Applied Science in Velp and project ‘Women, Water & Leadership’. ness in journalism. She worked as the a PhD student at the Wageningen She is a member of club Zwolle. editor in chief of the national journal University and Research “Interplay Wherever Mariet goes, she always for development professionals, con- of policies, livelihoods and gender in tries to involve local or national Sor- tributed to a range of other magazi- Tanzania”. In addition she is working optimists to help achieve the SI goals. nes, and works as freelance chair of as a consultant/trainer in the area of She is dedicated to the mission of debates and expert meetings. ‘gender’ and gender mainstreaming. striving for a world where women and In 2010 Evelijne noticed that policy Msc. Henny Slegh After her study ‘agrarian sociology of girls together achieve their individual and politics threatened to turn her Henny Slegh is a psycho-trauma non-western regions’ with specialisa- and collective potential, realise their into a cynic, and shifted back to therapist and medical anthropologist. tion ‘women studies’ she worked for aspirations and where women are activism. She joined the Hunger Prof. dr. Felisa Tibbitts She studied medical anthropology over 10 years in Tanzania and Mali seen as equal. Project as its Country Director in The Felisa Tibbitts is the first Professor Evelijne Bruning, chairperson and Sociology at the University of where she conducted a research on Netherlands, and is currently member in Human Rights Education in the Evelijne decided to dedicate her life Amsterdam. She currently works women in agriculture and women’s of its international management team. Netherlands, with special focus on to ending poverty at the age of 21, as senior researcher and techni- organisations. She still writes monthly columns women’s rights. She was inaugurated when she saw a slum in Jakarta. She cal advisor for Promundo-US and and blogs, and occasionally chairs at Utrecht University and the Univer- holds master degrees in cultural Living Peace Institute DRC. And for When she came back to the Ne- debates – ‘but only if it aims to make sity College Roosevelt in Middelburg anthropology and sociology of deve- non-profit organisations working on therlands she worked for Novib for the world a better place, and not just in October 2017. Her chair is funded lopment from Leiden University. She masculinities, culture, sexual gender 7 years, as a programme officer for talk about it.’ Evelijne is 47, and has by the General Fund of the SI Union started her professional life in 1999 based violence and mental health in West Africa and later as policy maker two daughters (aged 18 and 10). Her of the Netherlands, Suriname and in Vietnam as a junior advisor to a conflict and post-conflict countries. ‘gender and diversity’. The past 10 favourite colour is red. Curaçao and is important because micro-finance programme managed Henny conducted several studies years she is working as a lecturer at research has shown that Dutch ado- by the national Women’s Union, and in DRC, Rwanda, Burundi, Mali and the Van Hall Larenstein University. lescents know far less about human Mozambique. She is also a co-creator She is a Soroptimist and a member rights than others in Europe. of the Living Peace methodology in of club Bennekom & Beekdal. DRC, a gender transformative ap- proach to engage men in supporting See also page 32 24 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 25 l e e u w a r d e n c i t y c e n t r e Places to go on Saturday afternoon Afternoon programme in De Harmonie Saturday, September 15th, 13:00 – 17:00 Leeuwarden-Fryslân 2018 Capital of Culture has a lot to offer. Our FSDL90 Friendship Day Week- Stadsschouwburg De Harmonie (City theatre), Ruiterskwartier 4, 8911 BP Leeuwarden end coincides with this fabulous event and we suggest exploring some of these highlights: Wanda Peters and Rixt van der Kooij Louise Korthals In a short recital, Soroptimists (performance in Dutch) u Honeysuckle Blues Garden Where: Bezoekerscentrum OBE, Wanda Peters, soprano, and Rixt van In 2011 won ze het Amsterdams Oldehoofsterkerkhof, Leeuwarden der Kooij, pianist, will tell the story of Kleinkunst Festival, voor haar eerste Interested in nature? Go visit the When: Monday – Wednesday from women in the language of song. With avondvullende programma Vlieguur Honeysuckle Blues Garden. Claudy 10:00 to 18:00 and Thursday – songs by Dutch female composers ontving ze de Neerlands Hoop Prijs Jongstra designed a radically dif- Sunday from 10:00 to 21:00 from different periods, in different en opvolger Zonder Voorbehoud ferent kind of garden than what is Entry: free musical styles, about different as- werd opnieuw met een sterrenregen normally seen at the Olympic Games pects of a woman’s life, set to poems ontvangen. Afgelopen najaar zette zij of garden shows. The garden was u Natuurmuseum Fryslân in Dutch, German, English, French, samen met Dolf Jansen haar tanden awarded the Silver-Gilt medal in the and Frisian, Wanda and Rixt will in 2017 en dat bleek een oudejaars- surprise you with the richness and conference zoals die hoort te zijn: Fresh Gardens category. tury. She wore the most beautiful Interested in nature? Do visit the variety of the repertoire composed by vol rake grappen, scherpe observa- Where: Blokhuispoort, Blokhuisplein dresses in order to seduce the ri- UnderWaterSafari at Natuurmuseum our foremothers. ties en indringende liedjes. Deze 40, 8911 LJ Leeuwarden chest businessmen. When travelling, Fryslân. You can go on a special cabaretvedette presenteert speciaal one of a kind creations are breathta- When: daily from 09:00 to 23:00 her luggage consisted of no less than safari and still keep your feet dry! ter gelegenheid van het 90-jarig king combinations of natural fabrics, Entry: free ten steamer trunks. On your way you can search for the bestaan van onze Unie twee keer een raw materials and organic fibers. Her Where: Andere Museum van Big Five of the underwater world programma op zaterdagmiddag in commitment to enhance the sustai- u Fries Museum Oldtimer tot Kant, Oostersingel 8, of the Netherlands: the beaver, the de Rabobank Zaal. nability of wool made her create the 8921 GA Leeuwarden otter, the catfish, the seal and the Sharit Ethical Fashion line. “My aim Or maybe you are more interes- When: Wednesday – Sunday from porpoise. Charity van der Meer is to let other people understand the ted in visiting the ‘Escher op reis’ 13:00 to 17:00 Where: Natuurmuseum Fryslân, Charity qualified as a fashion and endless possibilities of wool with the exposition at the Fries Museum? In Entry: € 5 Schoenmakersperk 2, 8911 EM Escher’s Journey you can follow his Leeuwarden knitwear designer in 2002 in the UK emphasis on the natural and durable at Nottingham University of Art and character. I travel all around the development from graphic designer u Kanselarij When: daily from 10:00 to 17:00 to world-famous artist. Entry: € 9 Design. She moved to the Nether- world to teach women to make use lands where she developed a keen of their own resources. Nowadays Where: Fries Museum, Wilhelmina- Want to submerge into the world interest and passion for creating gar- through that process they are able plein 92, 8911 BS Leeuwarden of the Dutch pioneer, then go to ments using the felting techniques, to make their own new products. When: daily except Mondays from Places of Hope: pioneering for a new to express her love for fashion. Her Sustainability is my main passion. 10:00 to 17:00 future at Kanselarij. Throughout our Entry: € 18, please make sure to country people are busy trying to live make reservations online. more in harmony with nature. This Meet the local female entrepreneurs and artists who contribute to the exposition on Saturday in the Foyer of De Harmonie: exhibition gives you a unique view on our legacy. Moniek Miedema mode ontwerpster eigenaar van Byoni modezaken www.m.byoni.nl Where: Kanselarij, Turfmarkt 11, Louise Cohen Polivalent/interieur ontwerper www.louisecohen.nl 8911 KS Leeuwarden Tryntsje Nauta Fotograaf maakt nu een serie over friese showbands www.tryntsje.nl When: Thursday – Sunday from 12:00 to 17:00 u Tattoos and ceramics Doet Boersma Kunstschilder artistiek leider kunstacademie Friesland www.doetboersma.nl Entry: free Lies Huet Keramiste maakt veelzijdig kleurrijk keramiek www.lieskeramiek.nl What do tattoos and ceramics have u OBE Visitors centre in common? The exhibition Tattoo & Dini Holtrop Bloemsierkunst Nederlands kampioen zaak in Heerenveen www.he-as.nl Ceramics brings these two crafts to- Hinke Veenstra Kunstschilder ontwerpSTER kleurrijke schilderijen en beelden www.hinkeveestra.nl The OBE Visitors centre, a brand gether. Ten leading tattoo artists work Hilda Kanselaar Kunstschilder beeldhouwwerken ook in de publieke ruimte www.keunstwurk.nl u Mata Hari new building, forms the entrance to on new material: ceramics. Lân fan taal, the ‘language experi- Where: Keramiekmuseum Princes- Hana Vendlova Kunstschilder imposante werken www.hanavendlova.com What to think of the famous Dutch ence centre’. You will be welcomed sehof, Grote Kerkstraat 11, 8911 DZ Charity van der Meer Mode ontwerpster en design deelgenomen aan London fashion week www.sharit.net woman Mata Hari? She may have here as a new ‘resident’ and you can Leeuwarden Esther Nagtegael Goudsmid en beeldend kunstenaar eigenaar Galerie op Ameland www.esthernagtegael.nl been the most fashion-conscious immediately (and playfully) get to When: daily except Mondays from woman of the early twentieth cen- work with language. 11:00 to 17:00 LAPatelier Een project van Fier! Liefde Aandacht Progressie www.LAPatelier.nl 26 De Soroptimist - september 2018 Entry: € 12.50 De Soroptimist - september 2018 27 Wanda Peters soprano & voice teacher

interactive w o r k s h o p m e n t o r - p r o g r a m m e f r i e s l a n d a n d

e u r o p e a n c e n t e r f o r e v i d e n c e b a s e d m e n t o r i n g Mentoring Soroptimists Programme empowers young women In de zon en uit de wind! DENK AAN EEN As Soroptimists we use our voices to be a global voice for women u Saturday afternoon, Accent Zaal 13.15 – 14.25 and 14.35 – 15.45 uur together. Using my voice to sing is my greatest passion: GLAZEN WINDSCHERM Vraag naar de diverse • Concerts, also for fund raising • Singing lessons all ages, A workshop by Mentoring Programme sexual violence or honour violence. MEER LICHT EN RUIMTE: mogelijk- all levels, all styles • Choir coaching • Workshops Friesland, SIE Benelux Mentoring Pro- Fier! offers counselling and treatment heden • Marriages, occasions, funerals gramme and Fier! including a Round and, if necessary, a safe haven. Fier! SERRES SCHUIFPUIEN Table session. Afterwards, there will also helps people who have been trau- TUINKAMERS DAKKAPELLEN I would love to come and help your SI club raise funds and let my be time to elaborate on mentoring in matised in other ways. voice be a global voice for women in song. I have done so for 6 GLAZEN BINNENDEUREN RAMEN EN KOZIJNEN group discussions with the experts. clubs now and helped raise almost € 20,000 for women and girls! There will be two sessions in each During the Round Table session, the Kom kijken in onze showroom in Sneek! time block, one in English and one in methods used at Fier! and how they WWW.VRIESIAGLAS.NL website: zangstudiobilthoven.nl Dutch, 16 participants per session. work on social entrepreneurship with email: [email protected] • telefoon: 06-40514572 Tingietersstraat 20 8601 WJ Sneek E [email protected] T 088 111 25 11 local partners as well as develop- Mentoring Programme Friesland ments for the future will be discussed. Best practices of empowerment An example is L.A.P. Atelier, which is through mentoring. a responsible designer brand, foun- We will exchange experiences and best ded by A House of Happiness and practices and discuss how you can ap- Fier! and made possible by the Start Wij inspireren u graag om ply Soroptimist mentoring in your re- Foundation. L.A.P. Atelier offers Fier! Hét communicatiebedrijf gion. Mentoring as a form of coaching clients the opportunity to develop. exposition on the Foyer ground floor uw communicatie nog and networking is an instrument with They reuse A-choice material residues during FSDL90 with a presentation of voor ondernemers! L.A.P. Atelier. L.A.P. stands for Love, opvallender en effectiever a broad application in society. Having from curtains to make new valuable a mentor can really empower the men- products. Fier! is represented in the Assistance and Progress. te maken. tees and make a difference to their fu- ture and even to the communities they Of het nu gaat om belong to. Workshop leaders are Szil- Fier is het landelijk expertise- en behandelcentrum op het terrein van ge- via Simon, coordinator of Mentoring weld in afhankelijkheidsrelaties. Onze opdracht is: voorkomen van geweld, drukwerk en websites of Programme Friesland and Ellen Joy stoppen van geweld en hulp bieden bij de gevolgen van geweld. Fier combi- direct mail en sign of Groosman and Edith Koetsier of SIE neert gespecialiseerde zorg in een veilige/beschermde omgeving met een Benelux mentoring programme. Men- kennisfunctie (ontwikkel-, innovatie- en onderzoeksfunctie). Onze experti- promotionele artikelen en toring Programme Friesland empo- segebieden: huiselijk geweld, kindermishandeling, eergerelateerd geweld, wers young people, mostly students, mensenhandel, loverboyproblematiek en (vroegkinderlijke) traumatisering. bedrijfskleding. by connecting them with a mentor who works in their field. SIE Benelux Fier! provides assistance to children, young people and adults who are suf- Wij doen het voor u! Mentoring Programme aims to em- fering or have suffered violence such as domestic violence, sexual violence power young women in their profes- or honour violence. We offer counselling and treatment and, if necessary, sional career on the road to leadership a safe haven. We also help other people who have gone through an experi- positions. ence which has left them traumatised.

Empowerment at Fier! www.fier.nl Fier! is a national expertise and treat- www.ahouseofhappiness.com ment centre that provides assistance www.mentorprogrammafriesland.nl to children, young people and adults who are suffering or have suffered adres Morsestraat 22C, 6716 AH Ede telefoon 0318-30 406 8 e-mail website violence such as domestic violence, adres Tijnjedyk 79, 8936 AC Leeuwarden telefoon 058-288 08 77 e-mail website 28 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 29 l e e u w a r d e n t h e r e g i o n to work with paint and panels to con- place of the famous small bridge, tiled Art & History tribute to this colourful project. The with the names of well-known skaters only restrictions are that this work who faced the challenges of a harsh visit Oase Oranjewoud of art takes shape on one panel size Eleven Cities Tour; in 1986 among Our excursions on Sunday 122cm x 122 cm, can be completed them young prince Willem Alexander, within one day and without using the our current king. In Birdaard we plan a colour black. break to enable you to visit the wood and peeling mill ‘De Zwaluw’ and The day trips we offer on Sunday will take you to various locations to get acquainted with Fries- u Departure: 10:00 at nearby the fine small museum of the Hotel-Paleis Stadhouderlijk Hof, naïve painter-artist Ruud Wiersma. land and it’s wonderful treasures. All excursions include transport and lunch. Please do not Hofplein 29, 8911 HJ Leeuwarden We will moor at Birdaard and sail back Arrival: 16:00 at the same place. to Leeuwarden at 1 pm. We will enjoy forget to join us at the end of the day for a farewell drink and speech at the Stadhouderlijk Hof! lunch on board the ship. Art & History u Departure: 09.45 at the Stads- schouwburg Harmonie, Ruiters- leaving it up to you to stroll around visit Birdaard and kwartier 4, 8911 BP Leeuwarden Science & Technology and study the model of the solar Bartlehiem Arrival: 14:45 at the same place. system, that was designed by Eise visit the Planetarium Eisinga between 1774 and 1781. The and Afsluitdijk model of the sun surrounded by the 6 We will visit a surprising and varied Welcome aboard saloon vessel the planets, is still working. It is the oldest exhibition about nature and the Gaasterland, a historical Dutch ves- functioning planetarium in the world. perception of nature at the Belve- sel, built in 1909, which sailed in the Next stop will be the Wadden Center, dere Museum on the Country Estate old days as a ferryboat from Amster- where a lunch will be waiting for us. In Oranjewoud and the Museumpark. dam-Central Station to Schellingwou- this Wadden Center we will hear about The museum is devoted to contem- de under the name of “Havenstoom- UNESCO’s reason for recognizing the porary and modern sculpture-art with boot nr. 10” (harboursteamer nr. 10). Wadden Sea as a World Heritage Site. a focus on flora and fauna. In the at- Captain Arnold bought this harbour With a visit to the Monument at the tractive country house of the Country steamer 15 years ago and renovated Afsluitdijk this excursion will come to You will make a tour in a specially de- Estate Oranjewoud, special attention it into the beautiful and comforta- an end. signed tourist vehicle across the dikes is given to the well-known Dutch field ble saloon vessel we will board. We and along the channels, trenches and biologist and conservationist Jac. P. will sail along an attractive route to u Departure: 10:00 at grooves in one of the most important Thijsse. In the area between the estate Birdaard following a small part of the Hotel-Paleis Stadhouderlijk Hof, breeding grounds of migratory birds and the museum - the museumpark - Eleven Cities Tour (the biggest ice Hofplein 29, 8911 HJ Leeuwarden in Northen Europe. The hikers among the experience of nature and lands- skating tour in the world), leaving the Arrival: 16:00 at the same place. us are invited to a 5 km enjoyable cape will be strengthened through the city canal along the park ‘Prinsentuin’ walk along an area with salt absorbing display of various works of art. and from there on via the village of plants. You will hear the fascinating After lunch in the museum café of the Snakkerburen to open water of the Nature & Environment story about the six women, who in Belvedere the bus will depart for the Dokkumer Ee. Along the way we pass 2006 rescued 150 horses out of the town of Sloten for a visit of: ‘the Co- the villages of this charming Frisian This daytrip will combine two very visit the Noorderleech ‘Dobbe’, a soggy piece of flooded loured Performance’. 499 artists from landscape such as Lekkum, Wiens exceptional visits to the Planetarium and Wadden Sea land. After lunch we are driving along all over Europe will simultaneously set and Bartelehiem. Bartlehiem is the of Eise Eisenga in Franeker as well as the coast to Holwerd. We will visit to the Wadden Center and last but a sculpture “awaiting rising water”, not least to the Monument at the A scenic route to enjoy plenty of na- portraying a sturdy and a slender soroptimini Afsluitdijk (IJsselmeer Dam). We will ture, culture and history - hiking shoes woman, overlooking the sea. By way travel by bus along the scenic tourist recommended! We leave Leeuwarden of Paesens-Moddergat, where the backroads and will gain an impression to go to Marrum. The first stop is at memory and atmosphere of the fis- Elegant necklace with a dandelion seed in a glass pendant of the charming Frisian country side. the dike site of ‘the Friese Wad’ to hermen’s disaster of 1883 still can be In the Planetarium, a short introduc- experience the peaceful and quiet felt, we return to Leeuwarden. Elegant necklace with a dandelion seed in a glass pendant. By wearing the tion and explanation will be given, atmosphere of the wad at the farm dandelion seed as a pendant, it offers you a symbol of friendship spreading of “De Seedykster Toer”. The farm is u Departure: 10:00 at all over the world. A little piece of art, that is what this tiny seed is. Buy it for located near the Wadden Sea, recog- Hotel-Paleis Stadhouderlijk Hof, yourself and/or for your friends who couldn’t join for the weekend, or buy it for nized by UNESCO as a bio-sphere Hofplein 29, 8911 HJ Leeuwarden your daughter, mother, sister, auntie or any other women you can think of to let resort in 2009. Arrival: 16:00 at the same place. her know you value her friendship! Material: zinc alloy and glass • Shape: oval pendant • Price: € 10,00 30 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 31 Dossier

Tekst: Coosje Hoekstra Foto’s: Karin van de Kar en Koos Kingma

d i e e e r s t e nachtelijke r i t i n a f r i k a : Geuren van eucalyptus en houtvuurtjes… ik was verkocht!

Afrika zit in het hart van socioloog Koos Kingma, docent aan Hogeschool Van Hall Laren- Onderzoeker, maar vooral dorpsgenoot stein in Velp. Op de Soroptimist Friendshipdays in Leeuwarden vertelt ze over haar pro- In 2014 en 2015 ging ze maandenlang weer terug naar de vrouwen uit haar motie-onderzoek en haar werk in Tanzania rond het thema Empowerment of Women. In eerdere onderzoeken. “En ik was er meteen weer net zo thuis als eerst. dit verhaal maken we kennis met haar passie en met de mens achter de wetenschapper. Behalve de onderzoeker die vraagge- sprekken voerde en alles bestudeerde, was ik ook gewoon een dorpsgenoot. Ik heb er meegewerkt om de lokale et huis van Koos Kingma in op positieverbetering van boerinnen. school af te bouwen en daar leerde Wageningen is verrijkt met “Ik kreeg een baan aan de Universiteit ik veel van. Met de dorpsleiding was Afrikaanse kunst: weef- Leiden om dat onderzoek te doen. Sa- afgesproken dat ik het bouwmateriaal werk, beelden en schilde- men met een collega vertrok ik naar zou kopen en ervoor zou zorgen dat rijen. In haar tuin kleuren Tanzania. Ik heb er een jaar in een dorp alles in het dorp kwam. Het comité en geuren van kruiden en bloeiende gewoond - alleen, de collega zat in een zou de arbeid regelen. Ownership planten. Dagelijks beleeft ze er de her- ander district -, geen stromend water, creëren, had ik me voorgesteld, maar inneringen aan het geliefde continent, geen elektriciteit, wel veel spinnen en dat werkte niet. Alle spullen lagen maar het haalt niet bij de overdonde- slangen. Ik volgde er negen vrouwen naast mijn huis en er gebeurde niks. Ik rende ervaring van de eerste ontmoe- die in de landbouw werkten. Alles uit- heb toen ook maar de arbeid betaald, ting met Afrika, in Burkina Faso. “Die geplozen: hun werk, het huishouden, maar het zat me niet lekker. Maar Rebelse Koosje eerste rit, ’s avonds van het vliegveld de opvoeding van de kinderen, de daar begon wel de kentering. De le- naar een naburige plaats. Donker, ra- administratie enz.”. In 1991 was Koos den van het dorpscomité waren onder Koos Kingma ziet als basis voor haar werk een stevig en liefdevol men open, die geuren!.... Eucalyptus, klaar met het onderzoek en het boek de indruk van dat gebaar: dat ik het gezin in Twente. “Mijn vader was trots op mijn moeder. Hij vroeg een houtvuurtjes…. Ik was verkocht!”. Een over de boerinnen. Ze ging werken de moeite waard vond om in hen te lintje voor haar aan en dat kreeg ze! Ze had alleen lagere school, maar van haar onderzoeken in Burkina Faso als socioloog bij een landbouwkun- investeren! Dat veranderde alles”. In- ontwikkelde zich prima. Werd actief in de Vrouwen Advies Commissie richtte zich op de vraag hoe vrouwen dig onderzoeksinstituut in Tanzania middels is Koos Kingma in haar dorp en in Vrouwen van Nu. Ze was stoer! Ik trok vaak met mijn vader de betrokken zijn bij drinkwaterprojecten en nam na een paar jaar studieverlof in Tanzania al lang niet meer de blanke natuur in, maar ik kreeg ook veel mee van mijn moeder. Op de basis- en wat voor hen de impact daarvan om terug te gaan naar ‘haar’ dorp. “De expert met de geldbuidel. “Ik ben er school bij ons zaten leerlingen uit het Ambonnezenkamp. Diversiteit is. “Door waterputten in de dorpen en werkeloos blijft staan, komt bij zo’n economie van het land was veranderd mens. We zijn gelijkwaardig. Het voelt was voor mij normaal, maar neefjes en nichtjes zeiden: wat voor apen hoeven vrouwen niet meer uren naar vrouwencomité niet voor”. De focus van een staatssocialisme in een libe- zo rijk om zo’n plekje op de wereld te zijn dat? Ik heb nog eens gestaakt op de basisschool, omdat we von- bronnen te lopen om water te halen. op vrouwen had als consequentie dat rale markteconomie. Wat betekent dat hebben. Het is mijn tweede thuis”. Op den dat een meester de Molukse kinderen onrechtvaardig behandelde. Maar wat gebeurt er met de gewon- de mannen niet werden meegenomen voor vrouwen en de man-vrouw ver- dezelfde manier ziet Koos Kingma het Ik was wel rebels…. nen tijd? Beschikken vrouwen daar in dit project. “Ik heb daarvan geleerd houding, vroeg ik me af”. Enkele jaren Soroptimisme. “Soroptimist zijn geeft Dat bleef ze ook in het voortgezet onderwijs, waar Koosje inmiddels zelf over of bepalen de mannen dat?”. dat je op de een of andere manier ook later kon Koos zich volledig storten op me ook een thuisgevoel. Toen ik het Koos was geworden die haar lange haren had laten afknippen. Een Dorpscomités beheren die pompen: mannen erbij moet betrekken, zodanig gedegen onderzoek en naar antwoor- veldwerk in Tanzania had afgesloten, nieuwe periode. “Op de fiets naar Almelo, spannend, leuk. Je leerde financiën, onderhoud, reparaties enz. dat ze de empowerment van vrouwen den op haar vragen. Nadat ze zeven kwam ik in een denkspiraal. Het was andere dingen en je trof nieuwe mensen. Om uit te kunnen gaan had “Bijna altijd mannen. In mijn onder- ondersteunen. Dat vergt nog heel wat jaar voor Oxfam Novib in Den Haag zo intensief geweest – en er speelden ik baantjes bij een supermarkt en in de kassen. Ik was heel zelfstandig. zoek werd voor dat beheer een vrou- nadenken over de manier waarop je gewerkt had en docent werd aan ho- nog een paar ingrijpende zaken in het En daarna? Ik had de hele bibliotheek al uitgelezen, ook over dokter wencomité opgezet, inclusief training dat doet, namelijk zo dat vrouwen wel geschool Van Hall Larenstein in Velp, dorp – dat ik me afvroeg wie ik ook Albert Schweitzer. Wat hij deed wilde ik ook!” voor onderhoud en reparatie. De controle houden over hun eigen em- maakte ze gebruik van de van over- alweer was… Dat gevoel heb ik met Twee keer werd Koos uitgeloot voor de studie medicijnen. Ze koos vrouwen hebben groot belang bij een powermentproces”. heidswege gestimuleerde mogelijk- een paar Soroptimisten gedeeld en toen voor de studie agrarische sociologie van de niet westerse gebie- goed draaiende waterpomp en zijn heid om leerkrachten met een master dat was heel waardevol. Dat is min den in Wageningen. Albert Schweitzer werd ze niet, maar Afrika en de heel gemotiveerd. Dat een kapotte Empowerment of women in aanmerking te laten komen voor een of meer een vaste groep vrouwen ge- bevolking staan, net als bij hem, centraal in haar werken en leven. pomp niet meteen gerepareerd wordt De liefde voor Tanzania begon bij Koos promotieplaats, een PhD. “Dat was de worden en zo empower je elkaar ook Kingma al in de 80-er jaren, toen ze kans waarop ik gewacht had. Promo- weer”. betrokken raakte bij een landbouw veren op die negen boerinnen uit mijn voorlichtingsproject dat zich richtte eerste onderzoek in Tanzania”. 32 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 33 Dossier u Participant festive forum Empowerment FSDL90 Elke Techneut zijn eigen leut Leeuwarden Een origineel geschenk in een oer-Hollandse kruik speciaal voor techneuten!

Wat kan JobTotaal voor particulieren, werknemers en werkgevers betekenen? JobTotaal is een bedrijf dat zich richt op alle vragen rondom werk en loopbaan. Techneutje is een overheerlijke kruidenlikeur Africa is in Concrete en betaalbare oplossingen voor boventalligheid, reorganisatie en uitstroom om zelf te drinken of als relatiegeschenk weg te geven. van medewerkers. Drie door de wol geverfde dames zijn met elkaar van veel markten Techneutje dankt zijn kleur en smaak aan de samenstelling thuis om mensen te begeleiden bij het vinden van een passende werkkring. Dat doen van minimaal 25 verschillende soorten kruiden en heeft the heart of wij vanuit ons gezellige kantoor in Veenendaal. We hebben met elkaar een enorm netwerk opgebouwd in heel Nederland dat we graag voor iedereen inzetten. een intrigerende en aangename zoete smaak. 1. Outplacement, begeleiding naar een nieuwe werkkring Koos Kingma 2. Van-werk-naar-werk-trajecten bij boventalligheid en/of reorganisatie 3. Loopbaanondersteuning en sollicitatietraining 4. Spoor 2 trajecten; begeleiding naar een passende externe werkplek bij ziekte 5. Jobcoaching en begeleiding van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Rural sociologist Koos Kingma 6. Begeleiden van ZZP-ers naar succesvol ondernemerschap got hooked on Africa during Meer info via @JobTotaal en jobtotaal.nl her studies when she went to Burkina Faso. “When I smel- • Naast het kruikje van 10 cl is Techneutje tevens verkrijgbaar in 35 cl, 70 cl. led the scent of the eucalyptus

• Ook leverbaar in geschenkverpakking inclusief and fire wood, Africa stole my 3 stenen drinkkruikjes heart”. After graduation, she was employed as a researcher Leuk en uniek! Personaliseer uw relatiegeschenk met uw eigen logo, foto of spreuk. and lived for a year in a village Wij vertellen u graag de mogelijkheden. in Tanzania. “No running water, no electricity and a lot of spiders

De drie dames van JobTotaal: Astrid Houtkamp, Soroptimist Riek van der Vlag en Marie Louise Whitlau www.tech-neutje.nl and snakes”. She researched women farmers. Over a period of 25 years she went back a few times for a restudy of the village and the woman farmers. She MAAKTMAAKT DRUKWERK DRUKWERK also helped build a local school. “My idea was to buy the mate- rials and leave the work to the ONDERSCHEIDENDONDERSCHEIDEND & & villagers, as an example of ‘ow- nership’. Unfortunately it didn’t work. Nobody took the initiative. GROENGROEN So I decided to pay for the work as well. That made the differen- ce, the people were impressed by my gesture. That I thought it was worth the effort to invest in them! It changed everything.”

Being a Soroptimist gives Koos the opportunity to reflect on women’s empowerment from different perspective. She is currently writing her PhD and www.ecodrukkers.nlwww.ecodrukkers.nl her ‘sisters’ give her support and inspiration through which she feels empowered.

34 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 35 s i c l u b a l m e l o i n v i t e d t h e i r f o u r f o r e i g n e x c h a n g e p a r t n e r s t o l e e u w a r d e n

From Silkeborg, Clubmate Solveig Jensen lets us know: From England a Celebrating Friendship Links Denmark we re- I like that we can see each other every story from Alexis ceived two reacti- year. That gives a nice friendship with Neville of Sorop- ons. Hanne Jolin members from the other clubs, and it timistclub Wey- SI club Almelo has four Friendship Links – and they meet each year. This time the Sorop- Eriksen writes: is possible to get to know each other bridge: better and better. timists from Kristiansand Norway, Silkeborg Denmark, Münsterland-Süd Germany and I have participated for so many years. “It is a wonderful opportunity to make My favorite is to meet ‘old’ friends and There are good talks and it’s good to friends from different countries, under- Weybridge England all will come to Leeuwarden to celebrate the Friendship Days toge- be familiar with new participants and hear about the projects in the other stand and appreciate their way of life have new experiences about history, clubs and learn about everyday life and to exchange ideas and problems ther. Their members sent us a contribution and pictures to let us know how much they culture and development of the towns in the other countries. It sometimes regarding our clubs. Staying in people’s and districts of our friendship links - is hard to motivate the clubmem- homes and becoming friends has been enjoy the annual meeting and how they enjoy to come to Friesland this year. and be together with all the Soropti- bers who have not participated in a among the many best experiences. mists! The first years of our meetings friendship meeting before, but we tell Hello from are indeed very much online and ac- members to start travelling. It is easier we had a special subject for the mee- about the friendships between the Norway, tive in social medias. Maybe real time for the elderly, many are retired. The ting, which could be Soroptimistic like: sisters. And every five year, when we meetings online could initiate more young ones are still working and have how do we cope with Extension in our are the host, we try to involve every- This is an oppor- interest and a wish to meet in real life. families to spend time with. clubs, how do we use the Coordinator body, and they can experience how it tunity to refresh And maybe there should be biannual programme (due at that time!). From is themselves. friendships and make new ones, as meetings?” I have nearly joined all the meetings the beginning the decision was to well as getting to know the host club’s since the start of our club. This year, meet every year - and I think this was I am looking forward to meet and talk projects, culture and challenges. The “To raise interest we always present sorry to say, I cannot join the meeting. so wise a decision. It motivates and to all my good friends from the other best experiences are the good conver- the invitation at Club meetings and The reason is a special family event. keeps us in the spirit which is shown clubs in Almelo – and see the fashion- sations and visits to the homes of Sor- distribute it by mail, and also publish to newer members so they HAVE to show! - and go to Leeuwarden to ex- optimist sisters”. it at the Clubs intranet pages. At our Betten Geheb, try to come. So far we can say that we perience the Capital of Culture. Clubs homepage, we have a unique Kristiansand Norway have had success. I look forward to Is it hard to motivate club members to page for the friendship clubs: https:// participate! Solveig Jensen join the meetings? kristiansand.soroptimistnorway.no/ SI Silkeborg It is not always easy to arrange for a “Yes, especially if they are new in the om-klubben/vennskapsklubber/ Hanne Jolin Eriksen good number of members to take part. organisation. Travel and stay is often I would very much like to have atten- “From the begin- Silkeborg Younger members have limited holiday a major cost. Being professional wo- ded the Soroptimist Friendship Days ning our club has and other commitments that may stop men with duties to children and often in Leeuwarden but my duties as web- been interested them attending, older members may older parents means there is less time master of our Union homepage www. in contacts with have health issues that limit their at- to nurture private time and Soropti- soroptimistnorway.no oblige me to at- other clubs, be- tendance but all age groups enjoy the mist friendship meetings. But – we tend a meeting in Bergen”. cause SI is an international organisati- events when they attend. We explain the on. I like the meetings very much, eve- uniqueness of this friendship group to Veslemøy Klingsheim ry one was in some way interesting. new members as a specific advantage SI Kristiansand But it seems to become difficult for of joining our club and encourage them some clubs to meet every year…The to attend. We advertise the invitations Her clubmate Betten Geheb: younger members don’t have so much enthusiastically and do very positive re- I enjoy the meetings with interesting time because of their profession and ports when we return. I am very much programs. Always something to learn. their family. looking forward to the trip to Almelo, as I like to meet my friends face to face, to I always enjoy it there. I am particularly talk and to discuss. For me friendship I am looking forward to our meeting looking forward to the trip to Leeuwar- is one of the values of being a Sorop- in Almelo and Leeuwarden, because I den and see how they have embraced timist. It may be difficult to keep the like the exchange with Soroptimists of being European city of culture. tradition going. I think the older Sor- different countries and meeting “old” optimists see more value in the mee- friends”. Alexis Neville tings than the young ones. You have Weybridge to join the meetings to feel the value. Maria Hagedorn It seems to be difficult for the young Germany

36 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 37 Tekst: Coosje Hoekstra Foto’s: club Almelo gezamenlijk n a a r f s d l 9 0 i n l e e u w a r d e n Het Pentagram van club Almelo: alle vijf clubs samen, elk jaar weer

Zes enthousiaste leden van Soroptimistclub Almelo. “Onze friendshiplink-ontmoetin- gen, ieder jaar een feest!”. Op een zonnige avond in de achtertuin van Cathriene Jager vertellen ze graag over hun ervaringen met de vier friendshiplinks die ze elk jaar treffen. Dat wordt een vulkaanuitbarsting van impressies, verhalen, belevenissen. Daarnaast nog een tas vol verslagen en fotoalbums. Zie daar maar eens één verhaal van te maken… Hieronder de uiteindelijke versie.

Wie wegen, Silkeborg Denemarken, Mün- ook ruimte voor spontane invallen, • Cathriene Jager, een van de oprich- sterland-Süd Duitsland en Weybridge persoonlijke invulling en plotselinge ters van Club Almelo (1985) Engeland – een pentagram, een vijf- wijzigingen. Veel buitenlandse gasten • Huiby Imthorn, initiator van de inter- puntige ster. Elk jaar is er een inter- van club Almelo noemen plaatsen als nationale meetings met friendship- nationale meeting, bij toerbeurt bij Ootmarsum, Deventer en Zutphen als links een van de Soroptimistclubs. Direct geliefd uitstapje: zo gezellig, zoveel • Joke van Dalen, een van de contact- na onze inauguratie kozen we voor kunst en andere leuke zaken. Als het personen friendshiplinks friendshiplinks waarmee persoonlijke niet in het officiële programma zit, kan • Anita Hilberink contacten zijn te onderhouden: drie vaak een persoonlijk uitstapje gepland • Annie Wielemaker clubs in de Europese federatie en een worden. Of de gasten blijven nog wat • Rosemarie Merz in de Federatie van Groot-Brittannië langer en gaan na de friendshiplink- en Ierland. Met club Münsterland-Süd meeting zelf verder op onderzoek uit. Huiby Imthorn heeft de jaarlijkse ont- waren zelfs voor de inauguratie van “Dat doen wij zelf ook wel”, vertellen moeting van vijf clubs in één week- beide clubs al (schriftelijke) contacten. de Almelose Soroptimisten. “Het of- end op haar geweten en dat draagt ze ficiële programma is op zondag om alles klaar of moet je meehelpen met wij volgden in de auto”. Het dagboek pen dat, het kost heel wat menskracht. graag uit. Zij zwengelde al in 1986 in IJzeren discipline 12 uur afgelopen en dan blijven we ge- koken, opruimen en afwassen?). De verhaalt verder hoe moeilijk het bleek En geld ook. Wij hebben daarvoor een de pas geïnaugureerde club Almelo Met ijzeren discipline, nauwkeurige woon langer. Heb je nog fijn tijd om activiteiten op zaterdag. De inhoude- om het lichtknopje te vinden, maar speciale spaarrekening. Ook de deel- het belang van internationale ont- draaiboeken en tijdige start van de or- zelf de musea van je keuze te bezoe- lijke Soroptimist-zaken die aan de orde vooral hoe juist daar in het donker als name kost geld, zeker als je naar het moetingen aan. “Wij vormen met vier ganisatie laat club Almelo zien hoe je ken, of de wandelingen te maken die je komen en die je visie en mening kun- donderslag bij heldere hemel het be- buitenland moet reizen. Maar dan heb friendshiplinks – Kristansand Noor- van zo’n internationaal weekeinde een wilt. Soms staat je gastvrouw er op dat nen aanscherpen. richt kwam dat de zwager van een van je ook wat: niet alleen de vriendschap, succes maakt, zeker als jouw club de je blijft logeren, maar het kan ook dat de Almelose clubleden was overleden. maar ook professionele verdieping van meeting organiseert. “Op tijd begin- je op de terugreis naar Nederland nog Dichter bij elkaar De saamhorigheid bij het oplossen je eigen werk”. nen”, drukken de Almelose Soropti- een paar bijzondere plekken aandoet “Internationale vriendschappen, maar van lastige dingen, het samen praten misten iedereen op het hart. “Een jaar en overnacht in een hotel”. Uit een je komt ook als clubleden dichter bij en de koffie tot diep in de nacht zijn Leeuwarden voor het friendshiplinkweekend een van de dagboeken van Cathriene: “Wij elkaar, zowel door het organiseren als zeer troostrijk. “De persoonlijke con- In september komen leden van de vijf commissie vormen met minimaal een leenden een auto en reden samen door het deelnemen. Weten jullie nog tacten zijn zo belangrijk”, vinden alle Soroptimistclubs bijeen in Almelo. bestuurslid er in. Ook ruim van tevo- naar het Asger Jorn museum, waar we van die keer dat we terugkwamen uit Almelose Soroptimisten. “Die worden Belangrijk onderdeel: gezamenlijk be- ren beginnen met taken verdelen en een mooie collectie schilderijen uit de Noorwegen en in Denemarken onze verdiept en verbreed. Jammer dat de zoek aan de Friendship Days in Leeu- een opzet maken van eventuele acti- Cobra tijd konden bekijken. Het muse- gehuurde cabin moesten vinden?”. Het jonge leden vaak te weinig tijd hebben warden en het 90-jarige jubileum van viteiten”. Geen hap-snap beleid, alles um op zich was al een bezoek waard”. dagboek van Cathriene biedt uitkomst: voor de uitwisselingen”. Het ritme van de Nederlandse Unie. “En daarna zijn vastleggen, tot in detail beschrijven Geliefde elementen van de interna- “Het was 12 uur, stikdonker, we vonden elk jaar een ontmoeting is van belang. we allemaal kapot. Van het organise- wie waarvoor verantwoordelijkheid tionale meetings zijn: de ontvangst de camping, maar waar was de cabin? “Maar het is de vraag of deze traditie is ren, het praten, het volle programma. draagt. Je voelt er de hand van ras- op donderdagavond (spanning, wie is De sleutel hing zoals afgesproken bij vol te houden. Een van de clubs heeft Maar het wordt vast weer heerlijk”, al- organisatoren en managers in. Bin- mijn gastvrouw, in wat voor huis kom de reservering aan een haakje bij de in- al eens moeten afhaken omdat ze te dus de leden van club Almelo. nen de vastgelegde kaders van draai- ik terecht, met wie). De huis-maaltijd gang, dat klopte. Huiby liep de camping klein was geworden en geen kans zag boek en programma is er overigens op vrijdagavond (bij wie, met wie, is rond en vond uiteindelijk de cabin en het weekend te organiseren. We begrij- 38 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 39 Ledenwerfactie

Tekst: Aimée Vegter

a l m e e r d a n 3 0 c l u b s d o e n m e e m e t v i n d e n v a n n i e u w e soroptimisten Deze clubs doen al mee: Alkmaar • Almere • Alphen a/d Rijn • Amsterdam Centrum West • Assen • Batenburg ‘Maas en Waal’ •Beneden Maas • De Bevelanden (standplaats Goes) Breng SorOptimisme in je leven! • De Bilt/Bilthoven • De Meierij (regio ´s-Hertogenbosch en Oss e.o.) • De Reestlanden (Zuidwest Drenthe) • De Veenkoloniën (Zuid-Oost Groningen) • Deventer • Eindhoven • Onder deze titel is een campagne gestart om nieuwe leden te werven. Hoewel diverse clubs Emmen • Enschede • Flevoland • Friesland Noord • Friesland Zuid (Drachten-Oosterwol- regelmatig nieuwe leden verwelkomen en er ook nieuwe clubs ontstaan, hebben we de laatste de en Heerenveen) • Gouda • Hoorn • Kop van Overijssel (ruime regio rond Steenwijk) • jaren met een dalend ledenbestand te maken. En minder leden betekent minder inkomsten Leeuwarden Noorderlicht • Leiden Aurora • Lisse Bollenstreek • Noord West Veluwe • Oss le Papillon • Raalte Nijverdal ‘SallAnders’ • Rotterdam • Schouwen Duiveland • Tilburg i.o. en minder handen om ons sterk te maken voor de rechten van vrouwen en kinderen. • Utrecht Nedersticht • Wieringerland: Gemeente Hollands Kroon • Zaanstreek

eze campagne is een initia- Hoe vinden we leden? Wat doet de werkgroep ‘Breng Sor- Wat kan jij doen? tief van Aimée Vegter, club We boren het netwerk van de Soropti- Optimisme in je leven’? • Kijk medio september op Soropti- Bussum, die samenwerkt misten zelf aan om nieuwe leden voor • Zorgt voor organisatie & coördinatie mist.nl, welke Soroptimist clubs een met de Extensie Commis- ándere Soroptimistclubs te vinden. van dit landelijke initiatief. De planning inloopavond organiseren (in het be- sie. In totaal hebben zich 34 clubs • Deelnemende clubs organiseren een • Zorgt dat geïnteresseerden in con- sloten deel, onder NIEUWS) aangemeld om mee te doen. De doel- inloopavond voor geïnteresseerden. tact worden gebracht met een club. • Zoek in je netwerk naar vrouwen die stellingen van onze organisatie zijn De inloopavond is een reguliere • Publiceert in september een over- tot 15 oktober Identificeren & Aanmelden geïnteresseer- een aanwinst zouden zijn voor het onverminderd belangrijk en noodza- clubavond, die voor een keer ook zicht van alle clubs die een inloop- den voor een inloopavond in je netwerk Soroptimisme én die geïnteresseerd kelijk, wat maakt dat we willen blijven open staat voor geïnteresseerden. avond organiseren. (jij meldt ze aan of ze doen dit zelf), via zouden zijn in een kennismaking. investeren in het verwelkomen, bin- • Elke Soroptimist zoekt in haar net- • Werft vanaf medio september actief [email protected]. • Geef de contactgegevens (naam, den en boeien van leden. Als doelstel- werk naar potentiële kandidaten voor geïnteresseerden voor de inloop- email, telefoonnummer en woon- ling voor 2025 is een groei van 10% ándere Soroptimistclubs. avonden. begin september Interne communicatie met de clubs die plaats) door via welkom@soropti- geformuleerd. Een andere aanpak om • De inloopavonden zijn allemaal in • Zorgt voor een voorbeeld van een een inloopavond organiseren. mist.nl. De Werkgroep neemt con- leden te werven is nodig. Een, die ge- november, waardoor er een landelijk draaiboek voor de inloopavond tact met hen op. Je kan hen natuurlijk bruik maakt van de kracht van vrou- wervingsinitiatief ontstaat. Daarmee medio september / Externe communicatie van de actie (FB, ook verwijzen naar de website: ze wen: verbinden! profileren we ons als grote, sterke or- medio oktober LinkedIn. Soroptimist.nl), communicatie kunnen zich zelf aanmelden via een ganisatie. inloopavonden button op de homepage. • Wil je een club in je buurt helpen met november Inloopavonden door het hele land het organiseren van de inloopavond? Laat ons dit weten via welkom@sor- optimist.nl.

De werkgroep bestaat uit: Aimée Vegter (club Bussum) en Ineke van Hofwegen (Extensie Commissie).

soroptimini

Silk shawl designed by Charity van der Meer and Hinke Veenstra

Beautiful silk shawl designed by fashion designer Charity van der Meer and artist Hinke Veenstra. Please make sure to buy this gorgeous piece of fashion so you will always have a colourful memory of the Friendship Days weekend!

Material: 100% silk • Colour: in blue on yellow or blue and yellow on white Price: € 30,00 40 De Soroptimist - september 2018 De Soroptimist - september 2018 41 SI

Mariet Verhoef-Cohen ‘our’ President of Soroptimist International

The first year of her presidency ended this July. De Soroptimist is run- ning a series, featuring one aspect of Mariet’s work in each edition.

President’s Appeal: Women, Water & Leadership

Each SI President chooses a biennium theme, the ‘President’s Appeal’, which is supported through funds raised by Iedere SI President mag een thema kiezen, de ‘President’s Appeal’, waarvoor Soroptimisten wereldwijd fondsen Soroptimists worldwide. Mariet, a water woman if ever there was one (even her zodiac sign is Aquarius), has opted werven. Mariet is een echte watervrouw (zelfs haar sterrenbeeld is waterman) en koos voor een ambitieus water- for an ambitious water theme: ‘Women, Water & Leadership’ (WWL), which will support five projects on five con- thema: ‘Women, Water & Leadership’ (WWL), dat projecten op vijf continenten zal steunen waarmee vrouwen tinents to educate, empower and enable women and girls. The aim is to ensure they have the capacity, experience worden opgeleid om met kennis, kunde en ervaring leidinggevende rollen op zich te nemen in watermanagement, and education needed to manage water resources, improve their lives and gain careers in water-related professions. hun levensstandaard te verbeteren of carrière te maken in een watergerelateerd vak.

Why water? Waarom water? When water resources are unheal- Ongezonde of onbetrouwbare wa- ter, Sanitation and Health) verandert thy or unreliable, businesses cannot terbronnen verlammen de econo- ingrijpend de levens van vrouwen en grow nor hire or sustain a workforce. mie. Bedrijven kunnen niet groeien meisjes in dorpen in Bulgarije door Local commerce suffers, incomes de- of personeel niet aanhouden. Lokale verbeterde toegang tot schoon water cline, tax revenues fall. Today, due to commercie zakt in, inkomens en be- en sanitatie en coaching en leider- population and economic growth, 2.5 lastinginkomsten dalen. 2,5 miljard schapstrainingen. 100 vrouwen zullen billion people (36% of the world popu- mensen wonen in gebieden waar door grotere kansen op de arbeidsmarkt lation) live in water stressed regions. de bevolkings- en economische groei krijgen en meer dan dertig vrouwen Women and girls are disproportiona- water schaars, overvloedig of vervuild worden getraind om als ZZP-er in de tely affected. is. Vrouwen en meisjes lijden daar on- alternatieve sanitatiesector te starten. evenredig onder.

Mwihoko Women Het volgende project The WWL African project is with the Mwihoko Women Mariet bezocht onlangs een dorp in Mwihoko Women Group in Kenya. Het WWL project in Afrika is bij de Sarawak, Malaysië, waar geen schoon Focused on improving access to agri- Mwihoko Women Group in Kenia. Het water is om te drinken of mee te ko- whilst supporting the provision of project has started there in collabora- cultural information, clean energy and focust op het overdragen van agrari- ken, geen elektriciteit, geen sanitatie healthy food for the women and girls. tion with Malaysian Soroptimist clubs water to achieve better food security, sche kennis en het verbeteren van toe- en geen medische kliniek. Onder druk Coaching programmes and leadership the project will benefit 500 women gang tot schone energie en water om door de constante houtkap, die de rijke training support the involvement of onderwijs, gendergelijkheid, schoon farmers; 74 from Nakura County are Make a Difference to Women de voedselvoorziening te verbeteren biodiversiteit van het gebied schaadt women in decision-making, increasing water en duurzame energie. currently being educated in agriculture and Girls en zal 500 vrouwelijke boeren vooruit en de drinkwaterbronnen vervuilt, employability for 100 women, and and modern farming techniques, in- WWL will contribute to achieving Sus- helpen. 74 uit Nakura County leren heeft de dorpsgemeenschap dringend equipping 30+ women with the skills Alle Soroptimisten worden uitgeno- cluding skills to aid crop maturity and tainable Development Goals (SDGs) nu werken met moderne agrarische steun nodig. Vrouwen uit het Maleisi- to run small-scale businesses in the digd WWL te steunen, individueel of increase agricultural yield, allowing the 1, 2, 4, 5, 6 and 7, on the challenges technologieën, waaronder methoden sche dorp Long Tanyit leren het land alternative sanitation sector. met hun club. Lees meer over WWL women to move from subsistence far- of poverty, food security, access to om de oogstrijpheid van gewassen beter bewerken, regenwater opvangen en hoe te doneren op soroptimistin- ming to selling their produce at market. education, gender equality, access te sturen en de oogst te vegroten. Zo en opslaan voor tijden van droogte, waterleidingen lassen of andere water- ternational.org/wwl Projects started already to water, and environmental issues kunnen zij niet alleen hun gezin van worldwide. All Soroptimists are invi- voedsel voorzien, maar ook met hun beroepen. Mariet recently visited a rural village in ted to support WWL, individually or producten op de markt inkomen ge- Wanda Peters, WeWash Sarawak, Malaysia, where there is no The WWL European project, WeWash through their clubs. To find out more nereren. club De Bilt Bilthoven clean water for drinking or cooking, no WWL helpt vrouwen en (Women Empowerment through and how to donate, read more on SI PR Liaison Officer electricity, no sanitation and no me- meisjes vooruit WAter, Sanitation, and Health), is re- soroptimistinternational.org/wwl. dical clinic. Threatened by consistent WWL zal bijdragen aan het behalen shaping the lives of unemployed and WeWash logging, which is harming the rich bio- van duurzame ontwikkelingsdoelen low-income women and girls in ru- Het WWL project in Europa, WeWash diversity of the area and polluting vital Wanda Peters, (SDG’s) 1, 2, 4, 5, 6 en 7, op het ge- ral villages in Bulgaria by increasing (Women Empowerment through Wa- sources of drinking water, the commu- club De Bilt Bilthoven bied van armoede, voedselzekerheid, access to safe water and sanitation, 42 De Soroptimist - september 2018 nity needs support. The Asian WWL SI PR Liaison Officer De Soroptimist - september 2018 43

Women, Water & Leadership