9–11 marca 2018

20. Ogólnopolskie Spotkania Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów Szanowni Państwo, Witam uczestników jubileuszowej, Spis treści dwudziestej edycji Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów oraz finału nagrody KOLOSY. 20. lat Ogólnopolskich Spotkań Okrągła rocznica istnienia wydarzenia, Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów �����������3 które od wielu lat gromadzi nas w Gdyni, Honorowa Kapituła Kolosów ����������������������4 pozwala mi przypomnieć historię naszych Kapituła Kolosów ���������������������������������������5 podróżniczych spotkań. Odbywają się one od roku 1999 – podobnie długą tradycję ma także przyznawana w pięciu kategoriach Rada Kolosów ��������������������������������������������6 nagroda Kolosy. Warto wspomnieć, że od kilkunastu lat nazwiska Jury konkursu FotoGlob �����������������������������7 osób nominowanych do nagrody oraz laureatów wyłaniane Galeria sławy ��������������������������������������������� są przez składającą się ze znanych podróżników kapitułę. 8 Obecnie tłumnie oblegane przez widzów Ogólnopolskie Spotkania Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów odbywają się w Gdynia Arenie oraz Program, Duża Sala, Gdynia Arena pobliskim Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym. Wcześniej • Piątek, 9 marca �����������������������������������10 wielokrotnie zmieniało się ich miejsce – począwszy od niewielkiej sali w Centrum Gemini i Hotelu Gdynia, poprzez Teatr Miejski im. Witolda • Sobota, 10 marca �������������������������������� 15 Gombrowicza do Silver Screen ponownie w Centrum Gemini. • Niedziela, 11 marca �����������������������������21 Od początku istnienia odbywające się w marcu wydarzenie przyciągało najważniejsze postaci podróżniczego świata i licznych słuchaczy. Program, Sala Seminaryjna, Gdynia Arena Podczas jego trwania mają miejsce nie tylko prelekcje, rozmowy i prezentacje, podczas których mamy sposobność poznać odległe • Piątek, 9 marca �����������������������������������24 zakątki świata i posmakować trud włożony przez podróżników w ich • Sobota, 10 marca ��������������������������������25 eksplorowanie. W Ogólnopolskie Spotkania Podróżników, Żeglarzy • Niedziela, 11 marca �����������������������������27 i Alpinistów wpisany jest znacznie szerszy zamysł. Niosą one przesłanie 20. lat Ogólnopolskich Spotkań o różnorodności miejsc, kultur i ludzi oraz o uniwersalności pragnień i dążeń tych ostatnich, o równości, solidarności, odpowiedzialności Program, Fotoplastykon w PPNT i potrzebie troski o Ziemię, ludzi i środowisko. Z tych właśnie powodów, Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów na długo przed dwudziestą rocznicą, impreza stała się najważniejszym • Piątek, 9 marca �����������������������������������29 spotkaniem wszystkich, którzy podróże odbywają i tych, którzy o nich • Sobota, 10 marca ��������������������������������30 dopiero marzą, Gdynia zaś – najważniejszym miejscem na ich mapie. • Niedziela, 11 marca �����������������������������33 Największa impreza podróżnicza w Europie obchodzi w tym roku jubileusz. Uzupełnieniem pokazów są wystawy zdjęć, seminaria specjalistyczne, spotkania Jestem przekonany, że po raz kolejny spędzimy w Gdyni Podróżnicy i poszukiwacze przygód z Polski i świata zjeżdżają w marcu do Gdyni już z autorami książek czy targi sprzętu outdoorowego. Od 2015 r. prelekcje odbywają niezapomniane dni, pełne niezwykłych opowieści. po raz dwudziesty. A czy ktoś jeszcze dzisiaj pamięta, jakie były początki OSPŻiA? się także w liczących ponad 700 miejsc salach Pomorskiego Parku Naukowo- Rozkład jazdy autobusów �����������������������34 Na pomysł wydarzenia, podczas którego podróżnicy, żeglarze, alpiniści i grotołazi Technologicznego Gdynia. mogliby się spotkać i zaprezentować swoje dokonania szerokiej publiczności, Prezydent Gdyni Gdynia Arena – lokalizacja stoisk ������������34 wpadł z końcem 1998 roku Janusz Janowski. Swoją koncepcją zaraził Jacka Kolosy (nagrody) Wojciech Szczurek Szlak pieszy do PPNT �����������������������������35 Olszewskiego z Urzędu Miasta Gdyni i w konsekwencji od 26 do 28 lutego 1999 Honorowe nagrody przyznawane dorocznie przez Kapitułę Kolosów za dokonania roku w hali WTC Gdynia Expo odbyły się pierwsze gdyńskie Spotkania. Chyba zrealizowane (ukończone) w trakcie roku poprzedzającego werdykt. Przykładowo: nikt nie przypuszczał wtedy, że środowiskowa impreza rozrośnie się do takich Kolosy 2006 to nagrody przyznane podczas imprezy odbywającej się w marcu 2007 rozmiarów, jakie ma dzisiaj. za osiągnięcia roku 2006. Kapituła, którą od roku 2010 wspiera ciało doradcze, Rada Od wielu lat OSPŻiA nazywane są popularnie Kolosami, bo to właśnie ceremonia Kolosów, nagradza osiągnięcia w pięciu równorzędnych kategoriach: „Podróże”, wręczenia nagród za podróżnicze dokonania roku – statuetek Kolosów, jest od „Żeglarstwo”, „Alpinizm”, „Eksploracja jaskiń” oraz „Wyczyn roku”. 2003 r. kulminacyjnym punktem programu imprezy. Organizatorami OSPŻiA są Miasto Gdynia i agencja MART z Krakowa. Impreza Super Kolos trwa trzy dni, a jej główną sceną jest od 2009 r. hala Gdynia Arena, w której od Honorowa nagroda przyznawana co roku przez Kapitułę Kolosów (od tego- rana do wieczora, w sali mogącej pomieścić równocześnie ponad 4 tys. widzów, rocznej edycji wspólnie z Honorową Kapitułą Kolosów) za całokształt osiągnięć zaadaptowanej tak, by pełniła funkcję sali kinowej, odbywają się prezentacje lub w uznaniu wybitnego historycznego dokonania zespołowego, zazwyczaj najciekawszych podróżniczych dokonań minionego roku kalendarzowego. w jego rocznicę. Kolosy (przyznawanie nagród) obiecującym dorobkiem i nie przekroczyli określonego wieku (początkowo Kolosy wręczane są zawsze w marcu (wyjątkiem był rok 2002, gdy ceremonia było to 26 lat, potem 30, dziś 35). Po raz pierwszy nagrodę przyznano w roku Kapituła Kolosów odbyła się w kwietniu). W trakcie trzech pierwszych edycji Kolosów wybór 2002. Wręczają ją zawsze prezydent Gdyni oraz Anna Milewska, wdowa laureatów był dwuetapowy. Kandydaci do nagród najpierw prezentowali swoje po Andrzeju Zawadzie. dokonania podczas Spotkań w Gdyni, następnie Kapituła wybierała najlepsze Jest gremium stałym, wybiera Super Kolosa (wspólnie z Honorową Kapitułą Kolosów), z nich i w ostatni dzień imprezy ogłaszała nominacje do Kolosów w poszcze- Nagroda Wiecznie Młodzi gólnych kategoriach. Nominacja miała rangę wyróżnienia, sami nominowani Analogiczna do Nagrody im. Andrzeja Zawady nagroda finansowa (15 tys. zł) laureatów Kolosów za dokonania roku (wspólnie z Radą) oraz laureatów Nagrody im. Andrzeja Zawady, zaś otrzymywali zaproszenie do udziału w finale Kolosów. Pierwszy odbył się fundowana przez prezydenta Gdyni dla laureatów, którzy przekroczyli Nagrody Wiecznie Młodzi i nagród specjalnych. w Wieliczce, dwa kolejne w Krakowie. Każdy składał się z prelekcji osób nomi- 65. rok życia. nowanych, posiedzeń Kapituły i ceremonii wręczenia statuetek. Począwszy od Kolosów 2002 finał odbywa się w Gdyni, w ostatni dzień OSPŻiA, Kapituła wybiera Nagrody publiczności Piotr Chmieliński Krystyna Chojnowska-Liskiewicz zaś od razu zwycięzców i wyróżnionych. Honorowe nagrody za najlepszą prezentację oraz najlepszą fotografię towarzy- Pierwszy człowiek, który przepłynął kajakiem każdy Jachtowy kapitan żeglugi wielkiej, inżynier budowy okrętów. szącej Kolosom wystawy FotoGlob, przyznawane w głosowaniu publiczności kilometr Amazonki od źródeł aż do ujścia (w 1986 r.). W latach 1976–1978, jako pierwsza kobieta na świecie, Nagroda Specjalna Kolosów (począwszy od edycji za rok 2003). Członek ekspedycji Canoandes ’79, która podczas 3-letniej samotnie opłynęła Ziemię. Dokonała tego na 9,5-metrowym Honorowa nagroda, którą Kapituła wręcza co roku (począwszy od edycji za rok wyprawy po obu Amerykach przepłynęła 23 górskie rzeki jachcie „Mazurek” trasą z Las Palmas, przez Atlantyk, Kanał 2004) w uznaniu dorobku lub dokonań ważnych dla środowiska podróżniczego, Nagroda dziennikarzy (13 z nich po raz pierwszy), a w maju 1981 r. zdobyła kanion rzeki Colca w Peru Panamski, Pacyfik, Ocean Indyjski i wokół Przylądka Dobrej Nadziei. Po pokonaniu a wykraczających poza kategorie, w których przyznawane są Kolosy. Honorowa nagroda przyznawana niezależenie od werdyktów Kapituły w gło- (Chmieliński spłynął trasę od początku do końca kajakiem). W zestawieniu blisko 29 tys. km 20 marca 1978 r. zamknęła wokółziemską pętlę nieopodal Wysp sowaniu dziennikarzy akredytowanych podczas finału imprezy (od edycji autorów najwybitniejszych dokonań eksploracyjnych XX w. „The New York Zielonego Przylądka. Rejs zakończyła kilka miesięcy później, uroczyście wpływając Nagroda im. Andrzeja Zawady za rok 2000). Times” wymienił go w jednym szeregu z m.in. Robertem Pearym, Edmundem do Gdańska. Od wielu lat angażuje się w działania na rzecz promocji żeglarstwa, Statuetka połączona z nagrodą finansową w wysokości 15 tys. (początkowo Hillarym i Neilem Armstrongiem. Absolwent wydziału mechanicznego AGH zachęcając do pływania zwłaszcza kobiety. Laureatka Super Kolosa 2008. 10 tys. zł) fundowaną przez prezydenta Gdyni z przeznaczeniem na organizację Grand Prix wystawy FotoGlob w Krakowie, współzałożyciel AKTK „Bystrze”. Wspólnie z pozostałymi członkami W Kapitule – z przerwą w latach 2008-2010 – od 1999 r. wyprawy dla osoby lub osób wybranych przez Kapitułę spośród kandydatów, Nagroda przyznawana przez jury konkursu FotoGlob za najlepsze zdjęcie wystawy grupy Canoandes ’79 laureat Super Kolosa 2000. którzy zgłoszą projekt ciekawego i ambitnego przedsięwzięcia, wykażą się fotograficznej odbywającej się przy okazji Kolosów. W Kapitule od 2003 r.

Leszek Cichy Andrzej Ciszewski Wspólnie z Krzysztofem Wielickim pierwszy zimowy zdobywca W środowisku speleologicznym zgodnie uznawany Mount Everestu (1980 r.). Pierwszy Polak, który zdobył Koronę za najwybitniejszego wciąż aktywnego polskiego grotołaza, Ziemi. Dokonał pierwszych wejść na Shisparé Sar (7611 m) a zarazem za jednego z najlepszych na świecie w swojej w Karakorum oraz Gunnbjørns Fjeld (3694 m), najwyższy dziedzinie. W 1998 r. ustanowił ówczesny rekord świata szczyt Arktyki. Wytyczył nowe drogi na Gaszerbrum II (8035 m), zachodni w głębokości eksploracji jaskiń: –1632 m w Lamprechtsofen w Alpach Salzburskich. wierzchołek Kanczendzongi (Yalung Kang, 8505 m) i Aconcaguę (6960 m). Uczestniczył w ok. 100 wyprawach, większością z nich kierował. Eksplorował Honorowa Kapituła Kolosów 4-krotnie uczestniczył w wyprawach na K2, w tym w jednej zimowej. W latach podziemne systemy m.in. w Tatrach, Alpach, północnej Afryce, Meksyku, USA, 1991–1995 prezes PZA. Z wykształcenia geodeta, z zawodu finansista. Wspólnie Patagonii, Iranie, na Półwyspie Arabskim, Wyspie Wielkanocnej i na Antypodach. z pozostałymi uczestnikami wyprawy narodowej na Mount Everest z zimy 1980 r., Od kilku lat kieruje wyprawami Centralnej Komisji Taternictwa Jaskiniowego PZA, Jest gremium doradczym Kapituły, wspólnie z nią wybiera Super Kolosa. laureat Super Kolosa 1999. badającymi jaskinie w Chinach. Laureat Super Kolosa 2009. W Kapitule od 2000 roku (z przerwami). W Kapitule od 2016 r. Krzysztof Baranowski pierwszego przepłynięcia Przejścia Północno-Zachodniego małym jachtem Żeglarz, kapitan jachtowy, jedyny Polak, który dwukrotnie opłynął samotnie z zachodu na wschód. W 1988, wspólnie z Ludomirem Mączką, doprowadził przed- kulę ziemską (1972–1973 na jachcie „Polonez” w kierunku wschodnim wokół sięwzięcie do końca. 2000–2010 w Kapitule Kolosów. Laureat Super Kolosa 2015. Janusz Janowski Krzysztof Wielicki Przylądka Dobrej Nadziei i Hornu oraz 1999–2000 na „Lady B” trasą pasatową). Pomysłodawca Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Jeden z najwybitniejszych himalaistów na świecie, wspólnie Inicjator „Szkoły pod Żaglami”. 2006–2007 w Kapitule Kolosów. Laureat Super Maciej Kuczyński Żeglarzy i Alpinistów oraz Kolosów i ich dyrektor, od początku z Leszkiem Cichym pierwszy zimowy zdobywca Mount Everestu Kolosa 2007. Pisarz, publicysta, speleolog, odkrywca. Współtwórca taternictwa jaskiniowego aż do dzisiaj odpowiedzialny za ich program oraz strategię (1980 r.). Jako pierwszy zimą wspiął się też na Kanczendzongę w Polsce. Kierownik wypraw geofizycznych i paleontologicznych PAN, współ­ rozwoju. Organizator kilkudziesięciu imprez podróżniczych. (8586 m; w 1986 r. razem z Jerzym Kukuczką) i Lhotse (8516 m, Krzysztof Birkenmajer założyciel Stacji Polskiej na Spitsbergenie. Honorowy członek PZA. Autor ponad W latach 1993–2000 wspólnie z żoną, Anną, redagował i wydawał magazyn 2 lata później). Światową sławę przyniosły mu bardzo szybkie i świetne stylowo Prof. geologii, członek PAN, jeden z najwybitniejszych na świecie badaczy rejonów 30 książek. 1999–2017 w Kapitule Kolosów. turystyczno-kulturalny „Wędrowiec”, był także wydawcą „Krakowskiego samotne wejścia na Broad Peak (8051 m; z bazy na szczyt i z powrotem w niespełna polarnych. Uczestniczył w 23 ekspedycjach do Arktyki i Antarktyki. Dokonał Informatora Kulturalnego”. W wolnych chwilach fotograf i miłośnik starych dobę) i właśnie Lhotse. Solowo zdobył także Dhaulagiri (8167 m), Sziszapangmę licznych odkryć geologicznych i wprowadził do międzynarodowej terminologii Piotr Pustelnik fortyfikacji. W pierwszą podróż autostopem wyruszył tuż po podstawówce, (8013 m), Gaszerbrum II (8035 m) i Nanga Parbat (8126). W 1996 r. jako drugi naukowej dziesiątki polskich nazw. Laureat Super Kolosa 2013. Wybitny himalaista, jako trzeci Polak (po Jerzym Kukuczce i Krzysztofie natomiast kilka lat temu przejechał rowerem z Krakowa do Gdańska (co pozostaje, Polak po Kukuczce i piąty człowiek na świecie skompletował Koronę Himalajów Wielickim) skompletował Koronę Himalajów i Karakorum. Doktor inżynierii niestety, jego jedynym wyczynem podróżniczym). i Karakorum. W ostatnich latach kierownik wypraw PHZ. Wraz z uczestnikami Wojciech Jacobson chemicznej, pracownik naukowy Politechniki Łódzkiej, od 2016 roku prezes PZA. W Kapitule od 1999 r. zimowej wyprawy narodowej na Everest, laureat Super Kolosa 1999, a także Super Żeglarz, kapitan jachtowy, przepłynął ponad 260 tys. mil morskich. W latach Znany ze swojej wytrwałości i wzorowej postawy etycznej w górach. Laureat Kolosa 2006 za całokształt dokonań. 1985–1988 brał udział w zorganizowanej przez Janusza Kurbiela próbie Super Kolosa 2010. W Kapitule od 2010 r.

4 5 Tomek Michniewicz z pokonaniem Przejścia Północno-Zachodniego (Nagroda im Andrzeja Zawady 2005 Rada Kolosów Dziennikarz, reportażysta i fotograf, z plecakiem przemierzył kilkadziesiąt krajów. oraz Kolos za 2007 rok). W latach 2002/2003 brał udział w wyprawie żeglarskiej Mieszkał z Pigmejami Baka w szałasach pośrodku lasu deszczowego, eksplorował dookoła Ameryki Południowej przez Przylądek Horn, nagrodzonej Kolosem za 2003 dżungle północnego Laosu i wędrował pieszo przez Deltę Okavango. W Kambodży, rok. Podróżował po Afryce trasą rajdu Dakar oraz po Azji i Ameryce Południowej. Począwszy od edycji za rok 2009 Kapitułę wspomaga Rada Kolosów, powoływana corocznie wraz z organizacją Heritage Watch, tropił przemytników dzieł sztuki z XII wieku, Wspólnie z żoną Claudią eksploruje nieznane zakątki Kolumbii i odwiedza Indian przez organizatora nagród w porozumieniu z Kapitułą. Osoby zasiadające w Radzie biorą udział a w Afryce brał udział w rozbiciu gangu przemytników kości słoniowej. Autor kultywujących rdzenne tradycje. w wyborze Kolosów za dokonania roku, głosując każdy w swojej kategorii. nagradzanych książek reportażowych: Samsara (2010), Gorączka. W świecie poszukiwaczy skarbów (2011), Swoją drogą (2014), Świat równoległy (2015), oraz WYCZYN ROKU programów telewizyjnych i radiowych (m.in. „Trójka Przekracza Granice”). Dawid Andres ALPINIZM Wraz z żoną (pochodzącą z Filipin) zjeździł z plecakiem Azję. Wielokrotnie ŻEGLARSTWO przemierzał Stany Zjednoczone, gdzie od lat mieszka i pracuje jako kierowca Piotr Drożdż Marek Lorczyk ciężarówki. Wspólnie z młodszym bratem Hubertem Kisińskim na przełomie Dziennikarz, autor książek o tematyce górskiej, fotograf, instruktor sportu Prezes Sądeckiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego i wiceprzewodniczący Marek Słodownik lat 2015/2016 przejechali i przepłynęli na rowerach Amerykę Południową we wspinaczce sportowej. Wspinaczkę górską i skałkową uprawia od 1995 r. Komisji Taternictwa Jaskiniowego Polskiego Związku Alpinizmu. Pomysłodawca Dziennikarz magazynu „Wiatr”, uczestnik wielu rejsów żeglarskich po Bałtyku od Pacyfiku po Atlantyk, spływając Amazonkę na samodzielnie Od 2002 r. pełni funkcję redaktora naczelnego magazynu „Góry”. Jest członkiem i uczestnik eksploracji, podczas której dokonano jednego z najważniejszych odkryć i Morzu Północnym. W latach 90. korespondent prasy żeglarskiej w Wielkiej zaprojektowanych rowerach wodnych z napędem wykonanym z przerobionych jury prestiżowej nagrody Arco Rock Legends oraz wielu międzynarodowych nagród speleologicznych w polskich Tatrach – pogłębienia Jaskini Małej w Mułowej. Brytanii. Studiował mass media communication w Westminster University szlifierek. Za tę wyprawę w marcu 2016 roku otrzymali Kolosa w kategorii przemysłu outdoorowego (OutDoor Award 2015, Outdoor Celebrity of the Year, Wraz z pozostałymi członkami zespołu został za to osiągnięcie nagrodzony Kolosem w Londynie. Autor ponad tysiąca opublikowanych artykułów o żeglarstwie. „Wyczyn roku”. Scandinavian Outdoor Award). 2002, rok później zaś wyróżnieniem za odkrycie nowego ciągu korytarzy. Maciej Krzeptowski Piotr Opacian Bogusław Kowalski Dariusz Bartoszewski Kapitan jachtowy, żeglarz, podróżnik i niestrudzony popularyzator polskich Kajakarz, laureat Kolosa 2005 za samotną wyprawę eksploracyjną do Amazonii Alpinista, podróżnik i fotograf, a także instruktor alpinizmu oraz wspinaczki Taternik jaskiniowy od początku lat dziewięćdziesiątych XX w. Uczestnik kilku- dokonań marynistycznych. W latach 1975-1976 uczestniczył w pierwszej polskiej boliwijskiej, podczas której m.in. przepłynął 700 km w górę rzeki Madidi. Pasjonat sportowej i wysokogórskiej Polskiego Związku Alpinizmu. Od 2004 r. w Komisji dziesięciu wypraw odkrywczych, sportowych i poznawczych do jaskiń Austrii, Morskiej Ekspedycji Antarktycznej, zaś w latach 2000-2003 dowodził słynnym przyrody i fotografii. Szczególnie upodobał sobie Amerykę Południową, ale ma Szkolenia PZA – jej szef i członek zarządu PZA w latach 2007–2010. Działa w Klubie Włoch i Rumunii. Członek zespołu nagrodzonego Kolosem za eksplorację jachtem „Maria” Ludomira Mączki podczas rejsu dookoła świata (wyróżnienie w swoim dorobku również wyprawy do Afryki (spływ rzeką Omo), w góry Ałtaju Wysokogórskim w Toruniu. Na swoim koncie ma wiele przejść w Tatrach, Alpach, austriackiej Jaskini Ciekawej. Współautor ważnych odkryć w największej jaskini na Kolosach 2003). Na jachcie „Stary” prowadził wyprawy młodzieżowe wokół (spływ rzekami Katuń i Ob) i na Spitsbergen. Ponadto opłynął kajakiem Zatokę Dolomitach, Himalajach i w Ameryce Południowej, gdzie wspólnie z partnerami Polski – Wielkiej Śnieżnej. Fotograf i kartograf jaskiniowy, autor wielu planów Islandii (2009) i na Spitsbergen (2015). Autor wystaw, m.in. Polacy w wyprawach Botnicką. Jest autorem książki Xingu. Rzeka wolnych Indian. wytyczył trzy polskie nowe drogi. Dwukrotnie wyróżniany na Kolosach za doko- jaskiń i artykułów w fachowej prasie. W wolnych chwilach również żeglarz oraz polarnych i „Marią” przez Pacyfik, oraz książek „Marią” dookoła świata dwadzieścia nania 2004 i 2005 roku. Współpracował z wieloma prestiżowymi magazynami wędrowiec górski. lat później oraz Pół wieku i trzy oceany, a także współautor albumu Mam na imię Krzysztof Starnawski górskimi. Obecnie związany z redakcją „Taternika”. Ludomir i monografii Zasolony król. Z wykształcenia biolog, doktor nauk przy- Jeden z najwszechstronniejszych sportowców ekstremalnych na świecie. rodniczych, ekspert w dziedzinie ichtiologii i przyrody morza. Płetwonurek, speleolog, żeglarz, taternik i paralotniarz. Ratownik TOPR, spe- Janusz Majer PODRÓŻE cjalizuje się w nurkowaniu w jaskiniach. Dwukrotny laureat Kolosa w kategorii Alpinista, himalaista, podróżnik i biznesmen, współtwórca (wspólnie z Arturem Dominik Bac „Wyczyn roku” za eksplorację jaskini Hranciká propast na Morawach, dzięki której Hajzerem) marek outdoorowych Alpinus i HiMountain, z wykształcenia hutnik Radosław „Chopin” Siuda Podróżnik, żeglarz, fotograf, kapitan jachtowy. Organizował i współprowadził, jako stała się ona najgłębszą znaną podwodną jaskinią świata. W 2012 r. ustanowił (absolwent wydziału metalurgicznego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie). Za sprawą niesamowitej, trwającej pięć lat (1998–2003) autostopowej podróży, kapitan, wyprawę żeglarską QNT Northwest Passage dookoła Ameryki Północnej światowy rekord głębokości w nurkowaniu na obiegu zamkniętym. W latach 1980–1992 prezes Klubu Wysokogórskiego w Katowicach, od 2013 roku w trakcie której wraz z Kingą Choszcz przemierzył świat dookoła, stał się dla (po śmierci Artura Hajzera), szef programu Polski Himalaizm (obecnie Polski środowiska polskich podróżników żywą legendą. Jego i Kingi wspólna prezentacja Himalaizm Zimowy 2016–2020 im. Artura Hajzera). Zdobywca m.in. Noszaka tej wyprawy wiosną 2004 r. w Teatrze Miejskim w Gdyni to jeden z kamieni i Broad Peaka oraz współautor pierwszego polskiego przejścia drogi „The Nose” milowych w historii Kolosów. Laureat Kolosa 2003, od wielu lat eksploruje tereny na El Capitan w dolinie Yosemite. na pograniczu Indii i Nepalu, będące kolebką buddyzmu. Monika Witkowska Jury konkursu FotoGlob Podróżniczka, dziennikarka, pisarka, żeglarka i alpinistka związana z Kolosami od początku istnienia imprezy. Opłynęła Horn, pokonała Przejście Północno- EKSPLORACJA JASKIŃ Zachodnie, odbyła też arktyczny rejs wzdłuż Czukotki oraz rejsy przez Atlantyk Piotr Drożdż Mikołaj Gospodarek Maurycy Śmierzchalski i Pacyfik. W 2015 r., wspinając się na Masyw Vinsona na Antarktydzie, zakończyła Dziennikarz i fotograf. Opublikował setki Fotograf specjalizujący się w pejzażach (natural- Artysta, fotograf, designer i realizator filmowy. Rafał Kardaś zdobywanie Korony Ziemi. zdjęć w polskiej i zagranicznej prasie górskiej. nych i industrialnych), absolwent Wydziału Filmu Jest współautorem dokumentu o Günterze Jako alpinista jaskiniowy i alpinista jest aktywny od 1969 r. Uczestnik wypraw do Autor wystaw o tematyce górskiej i wspinacz- i Fotografii na WSSiP w Łodzi, stale współpracuje Grassie oraz kilku albumów fotograficznych, m.in. jaskiń Austrii, Bułgarii, Czarnogóry, Francji, Gruzji, Hiszpanii, Rosji, Włoch i Wyspy Andrzej Budnik kowej. Oficjalny fotograf międzynarodowych z miesięcznikiem „Poznaj Świat” i najstarszą nie- Gdynia pod żaglami oraz Uśmiechnij się, jesteś Wielkanocnej. Brał udział m.in. w eksploracji Lamprechtsofen (w latach 1998–2001 Podróżnik, geek technologiczny i licencjonowany pilot dronów. Założyciel i współ- imprez górskich i outdoorowych (Arc‘teryx Alpine zależną niemiecką agencją fotograficzną Mauritius w Gdyni. Wykładowca fotografii oraz organizator najgłębszej jaskini świata). Przez wiele lat pracował przy inwentaryzacji jaskiń autor jednego z najważniejszych polskich blogów podróżniczych – LosWiaheros.pl, Academy, International Mountain Summit, Images, autor książki Sielska Polska, fotograficznego warsztatów fotograficznych. Jego prace były pre- tatrzańskich. Instruktor alpinizmu jaskiniowego, wspinaczki wysokogórskiej od wielu lat zaangażowany w aktywizację środowiska globtroterskiego. Począwszy Scandinavian Outdoor Summit). przewodnika po kraju. zentowane na wielu wystawach, m.in. w Polsce, i sportowej. W latach 1986–2007 członek zarządu Polskiego Związku Alpinizmu. od 2009 r. wspólnie z Alicją Rapsiewicz przez 4 lata wędrował po Azji i Australii, w Wielkiej Brytanii oraz w Niemczech. Był także członkiem kolegium redakcyjnego „Taternika” (1992–2000). korzystając z najróżniejszych środków transportu.

6 7 Kolosy 2006 Kolosy 2010 Kolosy 2014 Gdynia Gdynia Gdynia ]] Super Kolos: Krzysztof Wielicki ]] Super Kolos: Piotr Pustelnik ]] Super Kolos: Janusz Kurczab ]] Nagroda specjalna: Kinga Choszcz ]] Nagroda Specjalna: Jarosław Frąckiewicz ]] Nagroda Specjalna: Aleksander Doba ]] Podróże: Mikołaj Książek, Katarzyna Gembalik ]] Podróże: Magdalena Skopek ]] Podróże: Piotr Strzeżysz ]] Żeglarstwo: Tadeusz Natanek ]] Żeglarstwo: Jerzy Radomski ]] Żeglarstwo: Ryszard Wojnowski ]] Alpinizm: Kolosa nie przyznano ]] Alpinizm: Simone Moro, Denis Urubko, ]] Alpinizm: Adam Pustelnik ]] Eksploracja Jaskiń: Kolosa nie przyznano Cory Richards ]] Eksploracja Jaskiń: Sopocki Klub Taternictwa ]] Wyczyn Roku: Grzegorz Szyszkowski ]] Eksploracja Jaskiń: Artur Kozłowski Jaskiniowego i Sekcja Grotołazów Wrocław ]] Nagroda Dziennikarzy: Romek i Jonasz Zańko ]] Wyczyn Roku: Sylwester Czerwiński ]] Wyczyn Roku: Sebastian Kawa ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: ]] Nagroda Dziennikarzy: Jerzy Radomski ]] Nagroda Dziennikarzy: Krzysztof Gutteter, Adam Pustelnik ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: Eliza Kugler, Paula Rettinger-Wietoszko, Tomasz Kowalski Krzysztof Podniesiński i Marta Żuchowska ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: KOLOSY 2007 Grzegorz Gawlik Gdynia ]] Super Kolos: Krzysztof Baranowski Kolosy 2011 ]] Nagroda specjalna: Marek Kaczanowski, Gdynia Maciej Łęgowski i członkowie 7. Gdańskiej ]] Super Kolos: Aleksander Doba Kolosy 2015 Integracyjnej Drużyny Harcerskiej Keja ]] Nagroda Specjalna: Sztafeta Afryka Nowaka Gdynia Galeria sławy ]] Podróże: Anna i Jakub Urbańscy ]] Podróże: Paweł Kilen ]] Super Kolos: Wojciech Jacobson ]] Żeglarstwo: Załoga jachtu „Stary” ]] Żeglarstwo: Bronisław Radliński ]] Nagroda Specjalna: Nagrody nie przyznano Laureaci w latach 1999–2016 ]] Alpinizm: Łukasz Depta, Piotr Głuszek ]] Alpinizm: Kolosa nie przyznano ]] Podróże: Kolosa nie przyznano i Wojciech Kozub ]] Eksploracja Jaskiń: Wyprawa Hoher Göll 2011 ]] Żeglarstwo: Piotr Kuźniar i załoga ]] Eksploracja jaskiń: Kolosa nie przyznano ]] Wyczyn Roku: Piotr Kuryło „Selma Expeditions” ]] Wyczyn Roku: Lech i Wojciech Flaczyńscy ]] Nagroda Dziennikarzy: Piotr Kuryło ]] Alpinizm: Marcin Rutkowski, Wojciech Ryczer Kolosy 1999 Kolosy 2002 Kolosy 2004 ]] Nagroda dziennikarzy: Lech i Wojciech Flaczyńscy ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: i Rafał Zając Kopalnia Soli „Wieliczka” Gdynia Gdynia ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: Aleksandra Dzik ]] Eksploracja Jaskiń: Kolosa nie przyznano ] ] ] ] Super Kolos: Andrzej Zawada wraz z zespołem ] Super Kolos: Ryszard Schramm ] Super Kolos: Marek Kamiński i Wojciech Moskal Sławek Kunc i Piotr Tomza ]] Wyczyn Roku: Dawid Andres i Hubert Kisiński ]] Podróże: Romuald Koperski ]] Podróże: zespół pod kierownictwem ]] Nagroda specjalna: Mieczysław Parczyński ]] Nagroda Dziennikarzy: Tomasz Owsiany ]] Żeglarstwo: Janusz Kurbiel Marka Tomalika ]] Podróże: Arkadiusz Milcarz Kolosy 2012 ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: ]] Alpinizm: Jacek Fluder, Stanisław Piecuch ]] Żeglarstwo: Kolosa nie przyznano ]] Żeglarstwo: Jindrích Kuchejda, Gdynia Michał Woroch i Maciej Kamiński i Janusz Gołąb ]] Alpinizm: Jacek Czyż Michal Nešvara i Ivan Orel Kolosy 2008 ]] Super Kolos: Henryk Jaskuła ]] Eksploracja Jaskiń: Andrzej Ciszewski ]] Eksploracja Jaskiń: grupa grotołazów ]] Alpinizm: Wyprawa zimowa na Sziszapangmę: Gdynia ]] Nagroda Specjalna: Nagrody nie przyznano wraz z zespołem z Nowego Sącza pod kierownictwem Piotr Morawski, Simone Moro, Jacek Jawień, ]] Super Kolos: Krystyna Chojnowska-Liskiewicz ]] Podróże: Andrzej Muszyński ]] Wyczyn Roku: Krzysztof Starnawski Marka Lorczyka Dariusz Załuski i Jan Szulc (kierownik) ]] Nagroda Specjalna: Marek Kalmus ]] Żeglarstwo: Tomasz Cichocki ]] Nagroda Dziennikarzy: Jacek Karaś ]] Eksploracja Jaskiń: Kolosa nie przyznano Kolosy 2016 ]] Podróże: Jakub Pająk ]] Alpinizm: Wyprawa zimowa na Gaszerbrum I i Rafał Świętoniowski ]] Wyczyn Roku: Jan Mela Gdynia ]] Żeglarstwo: Tomasz Lewandowski ]] Eksploracja Jaskiń: Członkowie Sekcji Kolosy 2000 ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: ]] Nagroda Dziennikarzy: Wyprawa zimowa ]] Super Kolos: Janusz i Joëlle Kurbielowie ]] Alpinizm: Kinga Baranowska Grotołazów Wrocław i Sekcji Speleologicznej Kraków Tomasz Fiedorowicz na Sziszapangmę ]] Nagroda Specjalna: Nagrody nie przyznano ]] Eksploracja Jaskiń: Wielkopolski Klub „Niedźwiedzie” ]] Super Kolos: Grupa kajakowa Canoandes ’79 ]] Wyczyn Roku: Kolosa nie przyznano ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: ]] Podróże: Małgorzata Jarmułowicz Taternictwa Jaskiniowego ]] Wyczyn Roku: Kolosa nie przyznano ]] Podróże: zespół pod kierownictwem Dominik Bac, Sławek Skalmierski i Jacek i Zygmunt Leśniak ]] Wyczyn Roku: Marek Klonowski ]] Nagroda Dziennikarzy: Anna Baran Wojciecha Wiltosa Wacławski ]] Żeglarstwo: Szymon Kuczyński i Tomasz Mackiewicz ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: ]] Żeglarstwo: Jerzy Wąsowicz ]] Alpinizm: Andrzej Bargiel ]] Nagroda Dziennikarzy: Henryk Widera Andrzej Muszyński ]] Alpinizm: Anna Czerwińska Kolosy 2003 ]] Eksploracja Jaskiń: Krzysztof Starnawski Gdynia ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: ]] Eksploracja Jaskiń: grupa grotołazów Członkowie AKT Watra ]] Wyczyn Roku: Małgorzata Wojtaczka pod kierownictwem Daniela Oleksego ]] Super Kolos: Stanisław Szwarc-Bronikowski Kolosy 2005 ]] Nagroda Dziennikarzy: Tomasz Jakimiuk ]] Wyczyn Roku: Janusz Bochenek ]] Podróże: Kinga Choszcz i Radosław Gdynia Kolosy 2013 ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: ]] Nagroda Dziennikarzy: Michał Thlon, „Chopin” Siuda ]] Super Kolos: Kazimierz Kowalski Kolosy 2009 Gdynia Maciej Stromczyński i Grzegorz Ozimiński Piotr Różalski ]] Żeglarstwo: Jacek Wacławski ]] Nagroda specjalna: Andrzej Urbanik Gdynia ]] Super Kolos: Krzysztof Birkenmajer ]] Nagroda Wiecznie Młodzi: ]] Alpinizm: Marcin Tomaszewski, ]] Podróże: Piotr Opacian ]] Super Kolos: Andrzej Ciszewski ]] Nagroda Specjalna: Nagrody nie przyznano Ryszard Pawłowski Krzysztof Belczyński i Dawid Kaszlikowski ]] Żeglarstwo: Barbara Królikowska ]] Nagroda Specjalna: Michał Gąsiorowski ]] Podróże: Kazimierz, Noe i Nel Ludwińscy Kolosy 2001 ]] Eksploracja Jaskiń: Kolosa nie przyznano ]] Alpinizm: Marcin Miotk i Tomasz Gorazdowski ]] Żeglarstwo: Ryszard Wojnowski Kraków ]] Wyczyn Roku: Andrzej Urbańczyk ]] Eksploracja Jaskiń: wyprawa zorganizowana ]] Podróże: Magdalena Nitkiewicz i Paweł Opaska i załoga jachtu „Lady Dana 44” ]] Super Kolos: Ludomir Mączka ]] Nagroda Dziennikarzy: wyprawa kajakowa przez Sekcję Taternictwa Jaskiniowego Klubu ]] Żeglarstwo: Kolosa nie przyznano ]] Alpinizm: Marcin Tomaszewski i Marek Raganowicz ]] Podróże: Łukasz Henzel i zespół Himalayak 2003 Wysokogórskiego Kraków ]] Alpinizm: Kolosa nie przyznano ]] Eksploracja Jaskiń: Marcin Gala ]] Eksploracja Jaskiń: Zbigniew Rysiecki ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: ]] Wyczyn Roku: Jakub Postrzygacz ]] Eksploracja Jaskiń: Kolosa nie przyznano ]] Wyczyn Roku: Michał Kozok ]] Wyczyn Roku: Sylwester Czerwiński Maciej Ciesielski ]] Nagroda Dziennikarzy: Piotr Opacian ]] Wyczyn Roku: Arkadiusz Mytko ]] Nagroda Dziennikarzy: Dominik Szmajda, ]] Nagroda Dziennikarzy: Sylwester Czerwiński ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: ]] Nagroda Dziennikarzy: Arkadiusz Mytko Andrzej Kozłowski, Maciej Mizgajski, Michał Rogacki ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: grupa młodych grotołazów na projekt ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: ]] Nagroda imienia Andrzeja Zawady: Sylwia Bukowicka Hagengebirge 2006 Wojciech Kozub Grzegorz Gontarz, Szymon Gontarz, Piotr Zaśko

8 Program piątek, 9 marca Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8

Szlakiem Kolorado przez Góry Skaliste północ wysuniętemu skrawkowi lądu kontynentalnej Europy, Monika Picz by stamtąd skierować się na południe, do Helsinek. Unikał szlaków turystycznych i niezależnie od pogody spał w namio- Szlak Kolorado rozciąga się z Denver do Durango na dystan- cie. Przez Norwegię i Szwecję wędrował pieszo z plecakiem sie 776 km. W większości wiedzie po ścieżkach położonych i ultralekkim pontonem, następnie na nartach (z pulkami), powyżej 3000 m n.p.m., a jego najwyższy punkt mierzy w Finlandii zaś korzystał ze składanego canoe. Po tym, jak 4045 m. Latem 2017 r. Monika Picz przeszła go z południa został okradziony, ostatnie 900 km pokonał, biegnąc... mara- na północ w 25 dni, pokonując łącznie 27,5 tys. m przewyż- ton dziennie. W realizacji ambitnego celu nie przeszkodziło szeń. Podziwiała wspaniałe widoki Gór Skalistych, wędrowała mu nawet naderwanie mięśnia, przez które musiał przerwać przez lasy, wzdłuż rzek i brzegów jezior, mijała też opusz- wyprawę na 2 miesiące. Wrócił i dopiął swego. czone kopalnie i górskie osiedla – pozostałości po gorączce złota – oraz miejsca kultu rdzennych mieszkańców Ameryki. 14.00–14.20 Szła sama, ale na szlaku nie była samotna, codziennie spo- tykała bowiem wielu niesamowitych wędrowców z całego PRZERWA świata. Najdłuższy dzienny dystans, jaki przemierzyła, to 60 km. Podróż zakończyła w przepięknym Waterton Canyon 14.20–16.35 na przedmieściach Denver. BLOK II Lodowe Krainy. Piątek, 9 marca 2018 r. Grenlandia Wschodnia 2014–2017 Wstań i jedź. Z Australii do Polski Ewa Banaszek, Maciej Sodkiewicz Dariusz Bukowski

DZIEŃ FOTOPLASTYKONU, PODRÓŻY I WYCZYNU Konsekwentna, czteroletnia eksploracja wschodnich wybrzeży Najpierw było 7 lat wymówek. Tyle czasu Dariusz Bukowski Prowadzący: Dariusz Podbereski Grenlandii stalowym jachtem, której celem było poznanie życia myślał o samodzielnej motocyklowej podróży przez świat. A im Inuitów z wszystkich sześciu znajdujących się tam zamieszka- więcej myślał, tym więcej znajdował powodów, by nie jechać. nych osad: Tasiilaq, Kulusuk, Isortoq, Kungmmiut, Sermiligaaq, Wreszcie pomogły okoliczności. Wytypowany do zwolnień Tiniteqilaaq oraz Ittoqqortoormiit. Choć rdzenni mieszkańcy grupowych i w ten sposób uwolniony z kieratu Bukowski 11.00–11.05 Grenlandii od dawna już ubierają się w dżinsy i puchowe poleciał do Australii z zamiarem powrotu do Polski na moto- OTWARCIE 20. OSPŻiA oraz KOLOSÓW (za rok) 2017 kurtki, mieszkają zaś nie w igloo, lecz w kolorowych dom- cyklu. Początki miał trudne, brakowało mu doświadczenia, kach jakby wprost przeniesionych ze Skandynawii, warunki, pierwszy dzień w outbacku obfitował w wywrotki. Ale im 11.05–14.00 w jakich żyją, nieodmiennie pozostają bardzo trudne. Polskim więcej kilometrów pojawiało się na liczniku, tym większą żeglarzom udało się zdobyć ich zaufanie, dzięki czemu przy- czerpał przyjemność z jazdy. Z Australii przedostał się na Timor BLOK I | Fotoplastykon Papua Zachodnia. Ostatnie pokolenie glądali się z bliska polowaniu na wieloryby, dotarli do obozów Wschodni, stamtąd przez wyspy indonezyjskie dojechał do Alicja Kubiak, Jan Kurzela myśliwskich w głębi fiordu Kangertittivaq, zwiedzili opusz- Indochin, ruszył w Himalaje, a następnie wymarzoną Kara- czoną amerykańską bazę lotniczą oraz brali udział w świętach korum Highway do Chin i Kirgistanu. Wędrówkę zakończył Rowerem dookoła Bałtyku. W zimie W Papui Zachodniej, na wybrzeżu Morza Arafura, w wioskach lokalnej społeczności. po blisko pół roku w Sopocie. Gdy zaparkował pod domem, Tomasz Gehrke ukrytych pośród namorzynowych lasów żyją Asmatowie, licznik wskazywał 42 tys. km. rdzenni mieszkańcy wyspy, którzy – szczególnie przedstawi- Z Gdyni do Gdyni przez Litwę, Łotwę, Estonię, Rosję, Finlandię, ciele starszych pokoleń – do dziś kultywują obyczaje, jakie Samotny trawers Szwecję, Danię i Niemcy. 102 dni w trasie i 7500 km na liczniku. towarzyszyły im niezmiennie przez wieki, zanim zaczęła je Półwyspu Skandynawskiego #Za drzwiami: Polska pod jednym adresem A wszystko to w szlachetnym celu – by pomóc w zbiórce wypierać zachodnia kultura. Choć młodych ciągnie do miast Grzegorz Dzik Krzysztof Story pieniędzy na rehabilitację 8-letniego Artura, który urodził i większych wiosek, starsi wciąż trzymają w domach czaszki się z niedoborem kości udowej. Po drodze: 30-stopniowe i wywołują duchy przodków, by zapewnić sobie pomyślność, Ponad rok w podróży i ok. 5000 km pokonanych wyłącz- Oryginalny pomysł na podróż: objechać Polskę rowerem, by mrozy i niebywałe ciepło ludzkich więzi, lodowy zamek i zorze wybijając rytm na misternie zdobionych bębnach, których nie nie siłą własnych mięśni (i grawitacji). Grzegorz Dzik, który w każdej miejscowości odwiedzić ten sam adres. Latem 2017 polarne, a do tego zaskakująca gościnność szwedzkich straża- pozwalają nikomu dotknąć. Alicja Kubiak i Jan Kurzela spędzili Skandynawię poznaje od 10 lat, wędrując jej drogami roku Krzysztof Story spędził w drodze 52 dni, przemierzył ków i wizyta w europejskiej stolicy zimowego rowerowania, z nimi w ubiegłym roku kilka tygodni, próbując jak najwięcej i bezdrożami, w 2016 roku zdecydował się przemierzyć ją 3851 km i dotarł do każdego z 16 województw. Wszędzie fińskim Oulu. Co jeszcze? Niezbite dowody na to, że nie zawsze dowiedzieć się o ich kulturze. Odwiedzili również znajdujące w całości. Spod latarni morskiej w Lindesnes na południo- próbował odnaleźć tę samą ulicę i ten sam numer domu. najzimniej jest na północy. się w tym samym rejonie wioski Korowajów i Dani. wym wybrzeżu Norwegii wyruszył ku Nordkinn, najdalej na Pukał (i nadal puka, bo na letniej wyprawie nie poprzestał)

10 11 Program piątek, 9 marca Program piątek, 9 marca Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8 Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8

16.55–19.45 19.45–20.05 do obcych drzwi i zbierał historie tych, którzy za nimi prawie 6 tys. km, lecz podróż odbył nie tylko w przestrzeni, ale mieszkają. Wpuściło go do siebie prawie pięćdziesiąt osób. BLOK III i w głąb siebie. Płynąc szlakiem średniowiecznych żeglarzy, PRZERWA Rozmawiał z pielęgniarkami i chorymi, z nauczycielami zainspirowany łodzią, jako wynalazkiem i sposobem prze- i pijakami, żołnierzami i artystami, biednymi i bogatymi, Alpejski Trawers mieszczania się starszym niż koło, dotarł do obszarów pod- 20.05–22.20 starymi i młodymi, na wsiach i w miastach. O co ich pytał? Łukasz Supergan świadomości, których istnienie wcześniej tylko przeczuwał. Czego dowiedział się o współczesnej Polsce i Polakach? Przeżył dwa poważne wypadki (łódź przewróciła się i zaczęła BLOK IV O tym opowie w Gdyni. Jak zwykle, czyli: pieszo, samotnie i na długim dystansie. Latem nabierać wody), zdarzało mu się płynąć w kierunku odwrotnym 2017 roku Łukasz Supergan, wytrawny piechur już dwukrotnie do zamierzonego, ale nie zwątpił, dzięki czemu z wyprawy wyróżniany na Kolosach, wybrał się w Alpy. Zamierzał przejść powrócił odmieniony. Pasterskie życie w Tuszetii Fatima 2017. Rowerami przez Europę ich najdłuższy szlak – Via Alpina – liczący 2631 km z Monako Magdalena Konik Zbigniew Czajka, Jan Kostuch do Triestu. Gwałtowne nadejście jesieni, opady śniegu i nie- dostępność wysokich partii Dolomitów i Alp Julijskich zmusiły Pacific Crest Trial. Rok lodu i ognia To nie była podróż. To było prawdziwe życie. Magdalena Konik Z Portugalii do Gdańska przez... Nordkapp i Moskwę w stulecie go do zmiany planów. Zamiast nad Adriatyk, skierował się nad Kamila Kielar dokonała rzeczy niebywałej: zdobyła zaufanie tuszeckich objawień fatimskich. Dwóch rowerzystów, wspomaganych na Dunaj, a zamiast Via Alpiny, przeszedł wzdłuż całe Alpy, kończąc pasterzy i przez całe lato mieszkała wraz z nimi we wschodniej niektórych etapach podróży przez kilkoro przyjaciół, narzu- marsz w Wiedniu. Trawers największego łańcucha górskiego Rok 2017 był to dziwny rok. Przynajmniej na jednym z naj- części gruzińskiego Kaukazu, dzieląc codzienne trudy, uczest- ciło sobie mordercze tempo, by w niespełna dwa miesiące w Europie zajął mu 64 dni, w trakcie których przewędrował piękniejszych szlaków trekkingowych na świecie, biegnącym nicząc w świętach, ucząc się tuszeckiego dialektu oraz pracując pokonać na jednośladach z górą 11 tys. km przez 14 euro- ok. 2000 km, pokonując przy tym kilkadziesiąt kilometrów przez ponad 4000 km od pustyń na pograniczu meksykańsko- – najpierw pomagając pasterzom przy stadach owiec i koni, pejskich państw. Zdarzało im się jechać po 14–15 godzin przewyższeń. I oczywiście zrobił to „na lekko” – z zaledwie amerykańskim, przez góry Sierra Nevada, północną Kalifornię, a następnie jako przewodnik w Parku Narodowym Tuszetii. na dobę i spać zaledwie 4 lub 5. Największym wyzwaniem, 7-kilogramowym plecakiem (plus jedzenie, paliwo i aparat). Oregon i Waszyngton aż do granicy USA z Kanadą: rekordowe Wspólnie z góralami i ich zwierzętami przeszła wiosną 80-kilo- wskutek problemów zdrowotnych Janka, okazały się Alpy, ale od 30 lat opady śniegu, śmiertelnie niebezpiecznie wezbrane metrową trasę z Doliny Alazańskiej do Tuszetii, by jesienią wró- ciężko bywało też na nizinach. Gdy wydawało się, że już dłużej rzeki i jedne z największych pożarów w historii. A do tego cały cić konno tym samym szlakiem przez przełęcz Abano (2850 m). nie dadzą rady, spotkali anioła. Miał na imię Jakub, mieszkał Wyprawa do „Kaplicy Sykstyńskiej” Amazonii katalog ludzkich zachowań – od małości i podłości po praw- Z Gruzji przywiozła imponującą dokumentację fotograficzną w Arhus i przywrócił sprawność ich zajechanym niemal do Maciej Tarasin, Michał Dzikowski, Dominik Szczepański dziwe braterstwo i bohaterstwo. Kamila Kielar, której przed- oraz dziesiątki godzin zapisanych rozmów z przedstawicielami cna rowerom. Niezwykła pielgrzymka, wspaniali ludzie na stawiać nie trzeba (na Kolosach 2015 wyróżnienie w kategorii społeczności, której udało się zachować tradycyjną kulturę, szlaku i mnóstwo dobra. Trzech Polaków i Irlandczyk Shane Young w samym sercu „Podróże” i nagroda publiczności za najlepszą prezentację), łączącą elementy pogańskie i chrześcijańskie. amazońskiej puszczy, czyli trzecia próba dotarcia do Sank- nie tylko przeszła w ubiegłym roku cały szlak PCT (z nawiązką, tuarium Jaguara – niezwykłych malowideł pokrywających a poza krótkim odcinkiem także samotnie), lecz w trakcie Ameryka Południowa. ściany tepui w kolumbijskim Parku Narodowym Chiribiquete. 5-miesięcznej wędrówki z reporterską ciekawością wszyst- Pieszo przez Appalachy Droga w dwóch kierunkach Wreszcie zwieńczona sukcesem (w 2014 roku podróżników kiemu bacznie się przyglądała. I umie to opowiedzieć. Agnieszka Dziadek Michał Szczęśniak zatrzymali partyzanci FARC, rok później wyprawa zakończyła się, gdy jednego z uczestników ukąsił wąż). By zobaczyć liczące Wiodący przez 14 amerykańskich stanów szlak Appalachian Nie planował, ile czasu spędzi w drodze, bilet do Argentyny nawet 20 tys. lat rysunki przedstawiające jaguary, tapiry, żaby, Cessną dookoła świata Trial liczy 3523 km i prowadzi z Georgii do Maine wzdłuż kupił więc w jedną stronę. Okazało się, że podróż zajęła mu wielkie nietoperze, kapibary, wojowników, szamanów czy Tomasz Wojtowicz głównego grzbietu Appalachów. Jego samotne przejście prawie 3 lata. Podróżując, pracował jako wolontariusz oraz oniryczne drzewa z nieznanymi owocami – wszystkie utrzy- zajęło Agnieszce Dziadek cztery miesiące. Zaczęła wiosną, sprzedawał rękodzieło, którego nauczył się od ulicznych arty- mane w niepokojącym, halucynogennym stylu – spłynęli na Awionetką (małą cessną 152) z Nowego Jorku przez Grenlan- dzięki czemu w Wirginii mogła podziwiać wspaniale rozkwi- stów, i w ten sposób zarabiał na realizację swoich marzeń. Prze- wiosłach Rio Ajaju. W trzy tygodnie przemierzyli 525 km na dię i Islandię do... Suwałk?! W pojedynkę? Tomasz Wojtowicz tające rododendrony i azalie. Wcześniej, w Tennessee, marsz mieszczając się głównie autostopem, zobaczył najpiękniejsze packcraftach (lekkich, jednoosobowych pontonach) i przeszli to zrobił, ale było mu mało. Zawodowy pilot helikoptera, na utrudniła jej powódź. Zmierzając na północ spotkała mnóstwo miejsca Ameryki Południowej, „załapał” się też jako załogant na 35 km przez las deszczowy. Przywieźli niesztampowe opowie- Podlasiu zatrudnił się w Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym, dziko żyjących zwierząt (m.in. kilkanaście czarnych niedź- trzy wyprawy żeglarskie – na Antarktydę, Falklandy i Galapa- ści i fenomenalne zdjęcia. polatał trochę nad Polską, aż w końcu uznał, że czas ruszać wiedzi) i wcale nie tak wielu wędrujących jak ona piechurów. gos. Przemierzył 22,5 tys. km po lądzie oraz ponad 4,5 tys. mil dalej, oczywiście w taki sam sposób – maleńkim samolotem W monotonnej Pensylwanii ustanowiła swój dzienny rekord morskich po Atlantyku i Oceanie Spokojnym, ale podróżował odkupionym kiedyś od instruktora, u którego uczył się latać. przejścia – 49 km. W New Hampshire i Maine przedzierała również w głąb siebie: uczestnicząc w tradycyjnych rytuałach Rejs „Pianisty”. Atlantyk solo łodzią wiosłową Najpierw z Suwałk do Grecji, następnie przez Egipt, Emiraty się w deszczu przez góry, pokonując m.in. najtrudniejszą oraz codziennie przezwyciężając swoje lęki i ograniczenia. Romuald Koperski i Pakistan do Tajlandii, a potem na ostatni etap: przez Fili- milę szlaku – Mahoosuc Notch, gdzie musiała się czołgać, piny, Okinawę (Japończycy nie wierzyli, że na ich lotnisku pełzać i zsuwać ze skał. Na deser pozostały jej gęsto usiana 16.35–16.55 Samotny rejs przez ocean 6-metrową łodzią wiosłową ze sterem wylądowała tak mała jednostka), Sachalin, Magadan i Alaskę jeziorami 100 Mile Wilderness i zdobycie wieńczącego trasę na sznurkach, bez automatycznego pilota i kuchni. Jesienią z powrotem nad „Wielkie Jabłko”. Łącznie ponad 20 tys. mil, Mount Katahdin. PRZERWA 2016 roku Romuald Koperski wyruszył na zachód z Teneryfy, 240 godzin w powietrzu (licząc tylko te spędzone w locie by po 77 dniach spędzonych na morzu 16 stycznia 2017 roku „po trasie”) i 25 krajów, w których lądował. Trzy lata niesamo- przybić do wymarzonego portu na wyspie Tobago. Przemierzył witej przygody i zapierających dech widoków.

12 13 Program piątek, 9 marca Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8

Królowe Gwatemali Szczyty samotności: przejście Gór Byrranga Bartłomiej Kaftan, Julia Zabrodzka Maciej Besta

Wybory reinas indígenas, czyli majańskich królowych, odbywają Położone na oblewanym przez morza Oceanu Arktycznego się w Gwatemali od kilkudziesięciu lat. Wbrew pozorom nie półwyspie Tajmyr Góry Byrranga to jeden z najmniej pozna- są to konkursy piękności, bo królową nie zostaje się na ładne nych rejonów Syberii i całej Arktyki. Maciej Besta przeszedł oczy. Reinas reprezentują swoją kulturę, dlatego w konkurencji samotnie ich wschodnią część, świadomie decydując się liczą się m.in. znajomość rdzennego języka i umiejętności na start z miejsca, z którego nie miał możliwości powrotu krasomówcze. Bartłomiej Kaftan i Julia Zabrodzka, którzy od (najbliższa ludzka osada to odległa o 500 km w linii prostej lat dokumentują życie codzienne współczesnych Majów, nie Chatanga, z której przyleciał helikopterem). Nie udało mu się tylko obserwowali kilka takich konkursów, ale też odwiedzili też wcześniej odnaleźć żadnych zdjęć ani relacji z wypraw rodzinne wsie i miasteczka kilkunastu obecnych i byłych reinas, w ten łańcuch górski. Trasa marszu (ponad 300 km) wiodła rozmawiali z nimi i ich bliskimi, przy okazji poznając osoby przez trudny teren, gdzie przeważały bagna, pola ostrych działające na rzecz umocnienia i odrodzenia prześladowa- kamieni, potrzaskane lodowce, porywiste rzeki, a wszystko nej przez wieki majańskiej społeczności. W Gdyni pokażą to w ponurej scenerii stalowoszarych grani i pochmurnego m.in. wyjątkowe portrety królowych. nieba. Samotność przerywana była tylko spotkaniami z wołami piżmowymi i wilkiem. Pełna izolacja, niezwykły wyczyn i praw- dziwa eksploracja. Sobota, 10 marca 2018 r. DZIEŃ GÓR, PODRÓŻY, WODY I WYCZYNU Prowadzący: Sylwia Bukowicka i Radosław „Chopin” Siuda

10.00–12.50 BLOK V

Atomem przez Atlantyk Drake 2016/2017. Kurs na Antarktydę Piotr Czarniecki Zbigniew Jałocha, Przemysław Domański

Samotny rejs przez Atlantyk na 5-metrowym jachcie samo- Trwająca ponad rok, wieloetapowa wyprawa Stowarzysze- dzielnie zbudowanym ze sklejki w warunkach garażowych. nia „Concept Sailing” jachtem „Nashachata II” z Europy przez Realizacja młodzieńczego marzenia i dowód na to, że do orga- Afrykę, Amerykę Południową, Ocean Południowy do Antark- nizacji spektakularnych przedsięwzięć nie zawsze potrzeba tyki. 24 etapy, 10 kapitanów, ponad 200 żeglarzy i z górą wielkich pieniędzy i organizacyjnego zaplecza – czasem 26 tys. mil morskich żeglugi od tropików do lodów, aż po wystarczy determinacja, pomysłowość i wspierająca żona. szerokość geograficzną 66°40’S, przez wiele dni w padającym Piotr Czarniecki do wyprawy przygotowywał się przez dwa nad oceanem śniegu. Po dotarciu do Półwyspu Antarktycz- sezony na Bałtyku, aż w końcu jesienią 2016 roku wyruszył nego, jacht odwiedził trzy bardzo się od siebie różniące stacje w rejs z Portugalii. Znanym od ponad 500 lat tradycyjnym badawcze – ukraińską „Wiernadski”, brytyjską „Port Lockroy” szlakiem oceanicznym przez Wyspy Kanaryjskie w niespełna i amerykańską „Palmer”. Trudy rejsu po najgroźniejszych dwa miesiąca dotarł na Karaiby, by zarzucić kotwicę w zatoce wodach świata wynagradzały widoki, w pogodne dni tworzące Grand Anse d’Arlet na Martynice. Łącznie przeżeglował pod- złudzenie, że „Nashachata II” nie płynie, ale frunie w powietrzu czas wyprawy 3724 mile morskie. Spodobało mu się tak bardzo, między lodowcami. że teraz buduje większy jacht, by w kolejny rejs wyruszyć już wraz z żoną.

15 Program sobota, 10 marca Program sobota, 10 marca Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8 Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8

„Wojownik” na Atlantyku. w ich domach w Kabulu i na prowincji, wędrował przez wioski z komarami, meszkami i własnym zmęczeniem. Z bliska podzi- Po co? „Uczyć się uważności, uczyć się świata. W najbardziej Samotnie przez ocean Pasztunów, Tadżyków i Uzbeków w Hindukuszu, odwiedził wiali dziką przyrodę Ewenkii, nietkniętą ludzką ręką ani stopą. banalnych momentach znajdywać uśmiech i szczęście. Otwie- Michał Przywuski także osiedla uchodźców, którzy po latach wojennej emi- Widzieli drapieżne ptaki, wilki, łosie i niedźwiedzie oraz łowili rać oczy na to, czego na co dzień nie widać. Przebywać z ludźmi gracji w Iranie i Pakistanie próbują na nowo układać swoje największe ryby łososiowate świata – tajmienie. Eksplorowali i zostawiać im cząstkę siebie. Rozmawiać z duchami i często Obfitująca w przygody i niespodzianki podróż 5-metrową życie w ojczyźnie. dopływy Majmieczy – Czigidy i Ambardach – oraz Wyżynę patrzeć w gwiazdy. Głaskać rude koty i dokarmiać bezdomne łodzią klasy „setka” z Martyniki najpierw przez Karaiby (wspól- Kos-Kirieke. Od jeziora Turuke dopłynęli na pontonach aż psy. Oderwać się od ziemi, choćby na chwilę”. Cel osiągnięty? nie z Małgorzatą Sokołowicz), a potem, już samotnie, z Long 12.50–13.10 do ujścia rzeki do Chety, skąd blaszanym statkiem dotarli „Wszystko, jak powyżej”. Island przez Atlantyk do Europy. Po drodze nie było łatwo, a rejs do Chatangi. zabrał doświadczonemu żeglarzowi pół roku, ale w końcu, na PRZERWA początku lipca 2017 r., jego „Wojownik” szczęśliwie przybił do Grenlandzka podróż w czasie brzegu w Lizbonie. Michałowi Przywuskiemu na długo pozo- 13.10–16.00 Oderwać się od ziemi. Norbert Pokorski, Marek Połchowski staną w pamięci złowrogi huk silników tankowców i kontene- Rowerem z Patagonii na Alaskę rowców, który nocami wypełniał ciemność na oceanie, zmaga- BLOK VI Piotr Strzeżysz Zimą 2017 roku Norbert Pokorski wraz z Markiem Połchowskim nia z wiatrem (lub jego brakiem) oraz poranne ataki depresji, wyruszyli z najdalej na północ wysuniętego miasta Grenlandii, z którą poradzić sobie można tylko dzięki słodyczom. Znów był w podróży, znów rowerem, znów prawie półtora Qaanaaq, w stronę zatoki Kane Bassin. Wędrując przez lądo- runDOG. Jukon i Alaska śladem roku. Gdy trzy lata temu w Gdyni kończył opowieść o swojej lód grenlandzki, ciągnęli na saniach ekwipunek potrzebny psich zaprzęgów epickiej, nagrodzonej Kolosem podróży z Alaski do Patago- na 90 dni marszu (po 200 kg na osobę). Wspięcie się na pła- Arktyczna rozgrzewka Michał Kiełbasiński nii, pokazał przejmujący film nagrany na brzegu Cieśniny skowyż mierzący 1300 m n.p.m. zajęło im 2 tygodnie, a poko- Michał Palczyński Magellana, na którym wrzuca do morza całą, zaklętą w kamyk nanie trasy w obie strony ponad 2 miesiące. Po tej przeprawie W tym projekcie najtrudniejsze było przekonanie przyjaciół, że, podróż. Zatrzymał się wtedy na 300 km przed metą planowaną Marek w maju wrócił do Polski, a Norbert, już w pojedynkę, Ambitna przymiarka przed planowanym rejsem przez Przejście owszem, oszalał, ale tylko trochę. Kiedy 3 lata temu podczas w Ushuai. „Może dojadę tam innym razem, ale jeszcze nie teraz. dotarł do Qaanaaq, gdzie przez niemal 3 miesiące uczył się Północno-Zachodnie. Po wyprawie dookoła świata w latach zimowej wyprawy na dystansie 700 km odmroził palce u rąk Może za rok, a może wcale. Kto wie, być może ta droga nigdy języka i kultury Inuitów oraz zgłębiał tajniki sztuki przetrwania 2013–2016, „Crystal” przeszedł gruntowny remont i został przy- i stóp, lekarze nie dawali mu szans na to, że wróci na daleką się nie skończy i zawsze już będę jechał na «koniec świata», w Arktyce. W połowie lipca wypłynął samotnie kajakiem na stosowany do żeglugi po wodach Arktyki – Michał Palczyński północ. Ale Michał Kiełbasiński, który w dzieciństwie naczytał mając przed sobą nieuchwytny horyzont” – mówił. W lipcu północ, by przez miesiąc szukać śladów słynnej wyprawy wyposażył go m.in. w odsalarkę własnego pomysłu, zdolną się książek Londona, Coopera i Curwooda, miał cel: chciał 2016 roku wrócił do Ameryki i ruszył w przeciwnym kierunku. Knuda Rasmussena „Thule II”. uzdatniać wodę nawet o bardzo niskiej temperaturze. W trak- samotnie przebiec Yukon Trial, liczący 1000 mil (1600 km) cie ponad 5-miesięcznej podróży z Lizbony na północ Europy szlak najdłuższego i najtrudniejszego na świecie wyścigu (Spitsbergen) i dalej aż na Grenlandię, a potem z powrotem psich zaprzęgów – z Whitehorse przez Dawson do Fairbanks. przez Islandię do Portugalii, jacht przepłynął blisko 9 tys. mil By oddać hołd najwierniejszemu przyjacielowi człowieka, morskich i spędził aż 71 dni w Arktyce (przez cały ten czas ani pomóc zbierać pieniądze na rzecz fundacji opiekującej się razu nie zaszło słońce!). Palczyński z kolejnymi, zmieniającymi bezdomnymi zwierzętami i zapisać się na kartach historii. się załogami żeglował w najbliższym sąsiedztwie lodu, po W środku zimy, przy czterdziestostopniowym mrozie, „na przepłynięciu przez Morze Grenlandzkie i odwiedzeniu Jan lekko”, zaprzęgnięty do pulek, na które zabrał tylko minimalną Mayen eksplorował Scoresby Sund, opłynął też gigantyczną ilość sprzętu. Zrezygnował z broni, nart i namiotu. Wydawało wyspę Milne Land, oraz spędził 2 dni w rybackiej osadzie mu się, że będzie musiał stoczyć pojedynek z naturą. Pomylił Ittoqqortoormiit. się. I to bardzo.

Afganistan. Kraj „gruszek na wierzbie” Plateau Putorana. Zbyszek Pawlak Pontonami za koło podbiegunowe Katarzyna, Krzysztof, Joanna i Natalia Machulscy Trawa jeszcze nie wyschła, owoce zaczynają dojrzewać, a niebo pokryte jest idealnym błękitem. Woń kwitnących róż miesza Ponad 600 km w pontonach za kołem podbiegunowym na się z zapachem świeżego chleba z przydrożnych piekarni. syberyjskiej rzece Majmieczy w całkowicie bezludnej i osza- W takiej scenerii chciał przemierzać „nowy”, powojenny Afga- łamiająco pięknej, górskiej scenerii Plateau Putorana i półwy- nistan Zbyszek Pawlak, który od 25 lat nieustannie powraca spu Tajmyr. Katarzyna i Krzysztof Machulscy wraz z córkami na ścieżki jedwabnego szlaku. O takiej scenerii dla swoich (Joanną i 13-letnią Natalią) oraz dwójką Rosjan przez 15 dni codziennych spraw marzą też Afgańczycy. Rzeczywistość nie spotkali żadnego człowieka, byli samowystarczalni i zdani wciąż bywa jednak inna. Polski podróżnik zatrzymywał się tylko na siebie. Pokonywali kaniony i skalne progi oraz walczyli

16 Program sobota, 10 marca Program sobota, 10 marca Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8 Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8

16.20–19.10 Wheelchairtrip przez Amerykę Trawers Mount Everestu niezdobytym dotąd szczycie na wyspie Akuliaruseq). W składzie Michał Woroch, Maciej Kamiński BLOK VII Janusz Adamski ekspedycji, oprócz kierownika, znaleźli się alpiniści Wojciech Malawski i Konrad Ociepka, operator Mateusz Solecki, Sławo- Gdy kilka lat temu mówili, że kiedyś to zrobią, prawie wszyscy On znów to zrobił! Trzecia Transatlantycka Wiosną 2017 roku ta wiadomość wywołała chwilową sensację mir Ejsymont oraz Artur Bergier, kapitan jachtu oceanicznego pukali się w głowę. Michał i Maciej, dwóch przyjaciół poru- Wyprawa Kajakowa nawet wśród tych, którzy na co dzień z himalaizmem mają nie- „Berg”, którym w poszukiwaniu dziewiczych miejsc Polacy szających się na wózkach inwalidzkich, rzucili wyzwanie trasie Aleksander Doba wiele wspólnego. Że ktoś wykonał trawers Mount Everestu? Nie- przemierzyli ponad 1000 mil morskich. oraz samym sobie i po tym, jak wiosną 2016 roku otrzymali ważne. Po za tym: co to jest trawers? Liczyło się, że zrobił to bez w Gdyni Nagrodę im. Zawady, ruszyli w podróż życia. 20-letnim Dla Olka Doby nie ma straconych szans. 16 maja 2017 roku pozwolenia. News brzmiał: „Przez Polaka Chińczycy zamykają landroverem defenderem, do którego sami zaprojektowali laureat Super Kolosa, niezniszczalny kajakarz z Polic, Olek Doba, Himalaje”. Jak było naprawdę? Janusz Adamski od lat miał jeden Jaskinie gór przeklętych szereg udogodnień, wystartowali z Ushuai na Ziemi Ognistej wznowił przerwaną rok wcześniej Trzecią Transatlantycką cel: chciał samotnie przejść z Tybetu do Nepalu przez wierzcho- Ditta Kicińska, Adam Łada w jedynym możliwym kierunku – na północ. Przez Argentynę, Wyprawę Kajakową i wyruszył spod latarni morskiej w Barnegat łek Everestu – i to zrobił (dopiero na 8300 m użył tlenu). Ponieważ Chile, Boliwię, Peru (statkiem do Iquitos!), Ekwador, Kolumbię, Light, New Jersey w samotną podróż na wschód przez ocean. uzyskanie pozwolenia na trawers najwyższej góry świata od wielu Prokletije, czyli Przeklęte – tak po serbsku nazywa się pasmo Panamę, Kostarykę, Nikaraguę, Honduras, Salwador, Gwate- Za cel obrał Lizbonę, gdzie zamierzał dotrzeć na swoje 71 uro- lat nie jest możliwe, Adamski nie chciał czekać w nieskończoność Gór Dynarskich, położone na pograniczu Albanii, Czarnogóry malę i Meksyk dotarli aż do USA. Sami! W 262 dni przejechali dziny, ale trudności, na jakie napotkał na trasie (m.in. poważna i swój plan zrealizował, świadomy, że poniesie karę (miał permit i Kosowa. Jego najwyższe szczyty wznoszą się na wysokość bli- ok. 40 tys. km i zgodnie twierdzą, że było to dla nich jak wejście awaria steru, z powodu której musiał na kilka godzin opuścić na zdobycie góry od strony chińskiej oraz permit parkowy nepal- sko 2700 m, a grzbiety poprzecinane są głębokimi, polodowco- na ośmiotysięcznik. Z powodu awarii silnika w ich ukochanym kajak, by dokonać naprawy na statku), zmusiły go do zmiany ski na zejście). Szczyt odpowiedzialności (za własne decyzje) czy wymi dolinami. W tej wspaniałej scenerii Alp Albańskich, choć defie na kilka miesięcy przerwali wyprawę, ale wiosną tego kursu – ostatecznie do brzegów Europy przybił w Bretanii. egoizmu? Zamiast oceniać, znacznie lepiej jest porozmawiać. po czarnogórskiej stronie, od wielu lat konsekwentnie działają roku wracają – ich cel to Prudhoe Bay na Alasce, północy W 110 dni przemierzył ponad 8000 km! Trzeci samotny tra- grotołazi Wielkopolskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego kraniec drogi panamerykańskiej. wers Atlantyku kajakiem – pierwszy z zachodu na wschód, po przy wsparciu Speleoklubu Świętokrzyskiego. Ich aktywność zimnych, północnych wodach – był zarazem najtrudniejszy. Picos 2017 koncentruje się we wschodniej części masywu Beliča, w okolicy 16.00–16.20 Olek przetrwał m.in. pięć sztormów o sile powyżej 8 stopni Marek Jędrzejczak Doliny Skripa oraz szczytu Maja Kolata (2534 m, najwyższy w skali Beauforta i – jak twierdzi – zbliżył się do granicy swoich szczyt Czarnogóry). Wyprawie zorganizowanej latem 2017 PRZERWA możliwości. Twierdzi też, że zrobił to po raz ostatni. Picos de Europa (Szczyty Europy) to najwyższe pasmo Gór udało się pomierzyć ponad 2640 m nowych korytarzy, w tym Kantabryjskich, położonych na północy Półwyspu Iberyjskiego, dotrzeć do głębokości 696 m w Jaskini Górniczej, dzięki czemu znajdujące się w bezpośredniej bliskości Oceanu Atlantyc- stała się ona najgłębszą znaną jaskinią Gór Prokletije. kiego. Grotołazi ze Speleoclubu Wrocław od ponad ćwierć wieku eksplorują jego wapienne, poprzecinane korytarzami 19.10–19.30 wnętrze, badając systemy jaskiniowe w wysuniętym na zachód masywie El Cornión (za co otrzymali wyróżnienia na Kolosach PRZERWA 1999 i 2010). W trakcie ubiegłorocznej wyprawy udało im się połączyć Pozu de la Torre Santa María z systemem jaskiń 19.30–22.00 Cemba Vieya, dzięki czemu całość osiągnęła deniwelację 957 m. Długość systemu – obecnie najgłębszego z eksplo- BLOK VIII rowanych w Hiszpanii przez wrocławskich speleologów – to ponad 9 km przy rozciągłości poziomej liczącej 1,5 km. El Capitan klasycznie Karolina Ośka, Michał Czech Ekstremalnie i wysoko. Grenlandia 2017 Marcin Tomaszewski, Sławomir Ejsymont Cel wyprawy pary wspinaczy do słynnej Doliny Yosemite był w równym stopniu ambitny, co klasyczny: zamierzali Eksploracja z prawdziwego zdarzenia. Uczestnicy wyprawy kie- w takim właśnie, klasycznym stylu, przejść drogę „Freerider” rowanej przez Marcina Tomaszewskiego, jednego z najlepszych na 1000-metrowej ścianie El Capitana. Pierwsze dwa tygodnie wspinaczy wielkościanowych na świecie, zapuścili się ku pół- pobytu spędzili w wyżej położonej części Parku Narodowego nocno-zachodnim wybrzeżom Grenlandii, by z morza dotrzeć Yosemite – Tuolumne Meadows, by następnie przygotowywać w niezbadane wcześniej masywy górskie w rejonie fiordów się do głównego zadania. W ścianę weszli na początku paździer- Ummanaq oraz na wyspach Akuliaruseq oraz Kangeq. Popro- nika i spędzili w niej 6 dni. Po klasycznym przejściu wszystkich wadzili tam dwie nowe drogi na ścianach mierzących 700 m wyciągów „Freeridera” z satysfakcją stanęli na szczycie. Nim wró- i 850 m, w tym prawdopodobnie najtrudniejszą w skali wspi- cili do Polski zmierzyli się z jeszcze jedną trudną drogą – 9-wycią- naczkowej drogę alpinistyczną na Grenlandii („Nightwatch” na gową „Final Frontier” na Fifi Buttress. Również z sukcesem.

19 Program sobota, 10 marca Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8

Wiecznie młody na Manaslu Kanin 2017. Polska Jama coraz dłuższa Ryszard Pawłowski Paweł Ramatowski

Znakomity himalaista, 5-krotny zdobywca Mount Everestu, Kolejna, XIX wyprawa Sekcji Taternictwa Jaskiniowego Klubu autor nowych dróg i wartościowych powtórzeń w górach Wysokogórskiego Kraków w słoweński masyw Kanin. Bazę pięciu kontynentów, a także jeden z najbardziej doświad- wyprawy, jak w latach poprzednich, stanowiły ruiny schroniska czonych przewodników wysokościowych na świecie – albo „Planinski Dom” na wysokości 1806 m. Po zeszłorocznych, prze- po prostu: „Napał”, czyli Ryszard Pawłowski, w ubiegłym łomowych odkryciach w Galerii Vilinskiej w systemie Polska roku został pierwszym laureatem nowej nagrody wręczanej Jama – Mala Boka, w tym roku krakowskim grotołazom udało podczas Kolosów, ufundowanej przez prezydenta Gdyni się w nim skartować ponad 800 m nowych korytarzy, w tym Nagrody Wiecznie Młodzi dla podróżników z kategorii wie- partie rozwijające się bezpośrednio w kierunku Velkiej Boki kowej 65+. Przeznaczył ją na załatwienie „porachunków” (wywierzyska w południowej części Kaninu), co przybliża ich z Manaslu. 27 września, czyli ponad trzy miesiące po swoich do połączenia jaskiń w jeden system. Równolegle do działań 67. urodzinach, wspiął się na ósmy pod względem wysokości w Malej Boce uczestnicy wyprawy eksplorowali również jaski- szczyt świata (8163 m), zdobywając w ten sposób jedenasty nię Jama Andreja, zlokalizowaną na wysokości 1728 m. Pogłę- 8-tysięcznik w karierze. bili ją o 200 m i zwiększyli jej znaną długość ze 175 m do 450 m.

Niespodzianka Pokaz specjalny Niedziela, 11 marca 2018 r. DZIEŃ FOTOPLASTYKONU I KOLOSÓW Prowadzący: Dariusz Podbereski

10.00–12.35 BLOK IX

Bike Jamboree 2019 TransNegev – rowerem przez pustynię rzeką, Urszula Ziober, Magdalena Sobczak której nie ma Marcin Korzonek 3 dziewczyny, 2 chłopaków, 5 rowerów i syberyjska zima, czyli prawdopodobnie najtrudniejszy etap sztafety rowerowej Pustynia Negew, która pokrywa ok. dwóch piątych powierzchni dookoła świata Bike Jamboree (prawdopodobnie, bo sztafeta ela, to wbrew pozorom miejsce bardzo trudno dostępne. wciąż jedzie; wyruszyła z Polski w maju 2017, a jej zakończenie Ogromna jej część, to wielki poligon wojskowy, gdzie codzien- planowane jest na jesień 2019). Wigilię spędzali na granicy nie odbywają się ćwiczenia izraelskiej armii. Marcin Korzonek, rosyjskiej zamknięci za drutem kolczastym, a nowy rok przy- który w ubiegłym roku otrzymał na Kolosach wyróżnienie witali w Mongolii. Dwukrotnie. Spotkali się z prawdziwym sza- w kategorii „Wyczyn roku” za wyprawę Polska Prosto Rowerem, manem, mieli czworonożnego przewodnika stada, a przez naj- tym razem pojechał nieco dalej. Na Bliskim Wschodzie zmagał bardziej tajemniczą przełęcz – Czike-Taman, przeprowadził ich się z grzęznącymi w piachu oponami fat bike’a, stromymi bezpiecznie dobry duch. Przede wszystkim jednak, przez cały i kamienistymi drogami oraz upałem i brakiem wody. Musiał też czas mieli zimno. Bardzo zimno. W Gdyni opowiedzą, co i jak się nieźle nagłowić, by ominąć zarówno pola minowe, jak i woj- szybko zamarza przy temperaturze -40°C, czy zimą lepiej jeź- skowe zakazy. Łącznie ok. 700 km spod Beer Szewy na zachód dzić z górki, czy pod górkę, i ile kilometrów można przejechać w stronę granicy z Gazą, potem na południe do Eliatu i znów z sakwami na single-speedzie po mongolskich bezdrożach. na północ – przez cały czas bez korzystania z dróg asfaltowych.

21 Program niedziela, 11 marca Program niedziela, 11 marca Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8 Duża Sala, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8

Rowerem przez Amerykę Południową 12.55–15.40 Super Kolos 2017 Stanisław Leszczyński BLOK X Anna Czerwińska

Z Bogoty na Ziemię Ognistą, przez las równikowy w Ekwado- Kapituła Kolosów, w tym roku po raz pierwszy wspólnie z nowo rze, Machu Picchu, andyjskie przełęcze, pustynię Atacama, Rzeka marzeń powołanym gremium – Honorową Kapitułą Kolosów – zde- słynną drogę Carretera Austral i Parque nacional Los Glaciares Damian Wojciechowski cydowała, że Super Kolos 2017 za całokształt osiągnięć trafi z widokiem na budzący grozę masyw Fitz Roya. Gdy Stanisław w ręce Anny Czerwińskiej. W godne ręce. Wybitna himala- Leszczyński po pięciu miesiącach wyprawy marzeń dotarł do Kontynuacja wyprawy z 2016 r., podczas której grupa Pola- istka, zdobywczyni sześciu ośmiotysięczników, jest pierwszą Ushuai, na liczniku roweru miał ponad 8800 km (trzy odcinki ków pod kierunkiem Damiana Wojciechowskiego, jezuity Polką, która osiągnęła Koronę Ziemi, czyli najwyższe szczyty trasy – łącznie ok. 3000 km, w tym z Limy do Cuzco – pokonał zakochanego w Azji Środkowej, eksplorowała mało znaną wszystkich kontynentów, oraz drugą po Wandzie Rutkiewicz autobusem). Po drodze m.in. wziął udział w wyścigu kolarskim i trudnodostępną część Tienszanu na granicy kirgisko-chiń- polską himalaistką, która stanęła na szczycie Mount Everestu (i wygrał w kategorii zawodników zagranicznych, zgarniając skiej – pasmo Kokszał-too. W ubiegłym roku podróżnicy (za to osiągnięcie otrzymała na Kolosach 2000 wyróżnienie w nagrodę 300 tys. kolumbijskich peso!) oraz uczył argen- wrócili w ten rejon i podjęli próbę spłynięcia rzeki Kok-kija, w kategorii „Alpinizm”). Do ścisłej czołówki polskich alpinistów tyńskie pingwiny hiszpańskich przekleństw. Jechał sam, ale wypływającej z jeziora Kel-Suu, położonej w 200-metrowym i himalaistów należy od lat 70. XX wieku. Na swoim koncie ma w podróży spotkał dziesiątki życzliwych osób. skalnym kanionie. Po dotarciu do najtrudniejszego odcinka również pierwsze polskie kobiece wejścia na Lhotse (2001) Wręczenie Nagród Publiczności rzeki, dramatyczne wydarzenia zmusiły uczestników wyprawy i Makalu (2006) oraz pierwsze kobiece przejście zimowe pół- i Grand Prix konkursu FotoGlob do zmiany planów. O tym, co z tego wyszło, opowiada nakrę- nocnej ściany Matterhornu (1978, w czteroosobowym zespole). Wybrana prezentacja cony przez brata Damiana film Zdobyła także m.in. Czo Oju i Gaszerbrum II oraz średni wierz- Konkurs (z nagrodami) dla osób z piątkowo-sobotniego Fotoplastykonu chołek Sziszapangmy i tzw. Rocky Summit (przedwierzcho- biorących aktywny udział w wyborze w Pomorskim Parku łek) na Broad Peaku. Oprócz tego, że się wspina, w górach laureatów nagród publiczności Naukowo-Technologicznym Gdynia Restauracja. Mazury-Dakar rowerem i o górach pisze, od wielu lat aktywnie uczestniczy też w życiu Damian Wolf Wagabunda polskiego środowiska górskiego i podróżniczego. Najciekawszy pokaz z PPNT K2 Dokumentalny film opowiada o trzech osobach: zwykłym 15.40–16.00 Rafał Fronia człowieku, który pewnego dnia czuje zew, by odwiedzić Afrykę, Oblicza Afryki Środkowej egoiście, który chce się wyzwolić od swojego ego, i marzycielu, PRZERWA Ta Góra jest jak połączenie syreny i rosiczki. Najpierw słyszy Mariusz Jachimczuk który pragnie podziwiać piaski Sahary z siodełka „Czarnej się o jej śpiewie. Magia zaczyna działać, góra mami, wabi, Perły”. Ale jak to możliwe, skoro bohater jest jeden? Jesienią ściąga ku sobie jak magnes. I ani się obejrzymy, już wbijamy Z wykształcenia informatyk, z zawodu wydawca, z zamiłowa- 2015 r. Damian Wolf Wagabunda wyciągnął z piwnicy rower Ceremonia wręczenia Kolosów, czekan w jej lód, a obok... leżą wystające z lodu fragmenty nia fotograf od kilkunastu lat konsekwentnie podróżuje po i z rodzinnego miasteczka Korsz na Mazurach ruszył w drogę, ludzkich szczątków, pożartych kiedyś, a dziś wyplutych na Afryce, wybierając bardzo nieoczywiste kierunki. W ostatnich by przejechać własny Rajd Dakar. Podróż zabrała mu prawie Nagrody im. Andrzeja Zawady, szkło lodowca. W tym roku jej zachłanność przerosła wszystko. latach, podczas trzech wyjazdów, odwiedził Demokratyczną pół roku. Przejechał blisko 10 tys. km, na rowerze spędził Nagrody Wiecznie Młodzi, Góra omamiła cały naród. Wszyscy chcą o niej słuchać, patrzeć Republikę Konga, Gabon, Kamerun, Republikę Środkowo- 590 godzin, raz zasłabł i wrócił szczęśliwy. Tylko skąd wziął na nią, być z nią i na niej. Rafał Fronia, kronikarz Narodowej afrykańską oraz Wyspy Świętego Tomasza i Książęcą. W ich się tytuł Restauracja? Nagrody Specjalnej Wyprawy na K2, którego doskonałymi relacjami spod ostat- naturalnym środowisku podglądał goryle, mandryle i słonie niego niezdobytego zimą ośmiotysięcznika zaczytywaliśmy się leśne, zachwycał się polifonicznym śpiewem Pigmejów Aka, i Nagrody Dziennikarzy w długie zimowe wieczory, opowie w Gdyni o tym, jak góra go a w Parku Narodowym Wirunga wspiął się na czynny wulkan 20 lat Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Prowadzący: Sylwia Różycka i Tomek Michniewicz odtrąciła. Crème de la crème na deser tegorocznych Kolosów. Nyiragongo (3470 m), gdzie znajduje się największe na świecie Żeglarzy i Alpinistów jezioro lawy. Wspólnie z Robertem Gondkiem (wyróżnienie na Dominik Bac, Leszek Cichy, Andrzej Ciszewski, Piotr Chmieliński, Kolosach 2016) próbował też ustalić, która góra w Gabonie Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, Chopin i inni jest najwyższa. W hali Gdynia Arena od piątku do niedzieli będzie też można oglądać prace prezentowane w ramach wystawy Wspomnienia z dwóch dekad OSPŻiA, imprezy, która zmieniła FotoGlob oraz fotograficzną retrospektywę 20 lat Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów. 12.35–12.55 polskie podróże i sposób, w jaki się o nich opowiada. Będzie Pokazy odbywające się w Dużej Sali hali Gdynia Arena będą ponadto bezpośrednio transmitowane w trzech salach o trudnych początkach, latach walki o coraz lepszą jakość i – Centrum Konferencyjnego Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego Gdynia (al. Zwycięstwa 96/98, budynek PRZERWA wreszcie – o tym, jak udało się z gdyńskiej imprezy stworzyć III) – w sali kinowej na parterze oraz w salach D i E na I piętrze (łącznie 422 miejsca). Na transmisje zapraszamy w piątek największy festiwal podróżniczy w Europie. Barwne anegdoty, od 11.00 do 22.20, w sobotę od 10.00 do 22.00 i w niedzielę od 10.00 do 15.40 (każdego dnia sale będą otwierane nieznane fakty, dużo wzruszeń i okazja do tego, by poczuć się na 30 minut przed początkiem transmisji). częścią społeczności, która tworzy historię, robiąc przy tym coś fantastycznego.

22 23 Program piątek–sobota, 9–10 marca Sala Seminaryjna, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8

17.10–18.00 19.10–20.00 Spotkanie z autorami Spotkanie z autorem Skandynawia. Parki narodowe Pod ciemną skórą Filipin i rezerwaty przyrody (Bernardinum) Tomasz Owsiany (Muza) Andrzej Garski, Paweł Garski (Bernardinum) Mieszkał w kolonii karnej i w rezydencji multimilionera. Drugie wydanie (uaktualnione i rozszerzone o trzy parki naro- Dotarł do obozu partyzantów na wyspie Mindanao dowe) popularnego polskiego przewodnika po najpiękniej- i nocował z uchodźcami. W San Fernando poznawał kulisy szych szlakach turystycznych Skandynawii. Jego autorzy, ojciec i kluczowe postaci słynnej na cały świat krwawej drogi i syn, podróżują po północy Europy od kilkunastu lat i nie tylko krzyżowej, a w regionie Talalora na wyspie Samar szukał doskonale znają ten rejon, ale też umieją o nim opowiadać. praktyk czarnej magii barang i kulam. Dwa lata temu za Dużo konkretu, praktycznych informacji i odkłamywania mitów swoją znakomicie udokumentowaną wielomiesięczną (np. że jest tak strasznie drogo). podróż po Filipinach otrzymał na Kolosach wyróżnienie i Nagrodę Dziennikarzy. W listopadzie premierę miała jego 18.10–19.00 reporterska książka. Spotkanie z autorem 20.10–20.30 TREK. Od marzenia do przygody. Wszystko o wędrowaniu Szkoły językowe w Peru Mateusz Waligóra (Agora) Andrzej Piętowski

Dwukrotnie zdobywał na Kolosach wyróżnienia za wyprawy Jeden z uczestników najsłynniejszej polskiej ekspedycji kaja- rowerowe (raz wspólnie z żoną), ale po świecie podróżuje kowej, „Canoandes’79”, która w 1981 r. zdobyła kanion rzeki nie tylko w ten sposób. W trakcie wielu wypraw na kilku Colca w Peru, od kilkunastu lat co roku wraca do Peru, by Sala seminaryjna kontynentach zdobył ogromne i bardzo różnorodne organizować i prowadzić zajęcia z języka angielskiego dla doświadczenie, a teraz dzieli się nim z czytelnikami. Jego najmłodszego pokolenia Indian Collahua. w Gdyni będzie Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8 Trek to opowieść o tym, jak pasja może się stać sposobem szukał wolontariuszy. Chętni na przygodę życia nie powinni Prowadzące: Agata Ignasiak i Małgorzata Ignasiak na życie, i praktyczny poradnik dla wszystkich, którzy też przegapić tego spotkania. chcieliby tego spróbować. Piątek, 9 marca 2018 r. Sobota, 10 marca 2018 r. 15.00–16.00 16.10–17.00 Spotkanie z autorką Centrum Nauki EXPERYMENT w Gdyni 11.00–12.00 Ewa Kochańska, Bartek Jerzak Miejsca święte, miejsca przeklęte. aby latanie było przyjemne i bezpieczne? O tym wszystkim Tajemnice południowej Francji Warsztaty dowiemy się podczas warsztatów. Interesująca (i pouczająca!) zarówno dla młodszych jak i dla Ewa Kubasiewicz-Houée Z dronem w plecaku starszych lekcja tego, jak radzą sobie z przystosowaniem się Andrzej Budnik 12.10–13.00 do niskich temperatur rozmaite organizmy żyjące w środo- Świetnie znana w Gdyni zasłużona działaczka opozycji Warsztaty wisku polarnym. Ewa Kochańska opowie o tym na przykła- z czasów PRL, od wielu lat mieszka we Francji i na eme- Jeden z najbardziej doświadczonych w Polsce realizatorów dzie kilku ciekawych gatunków morskich zamieszkujących ryturze poznaje jej najbardziej malownicze i zarazem wideo kręconych z dronów, a zarazem świetnie znany Kajakarstwo morskie zimne wody na północy Norwegii, Bartek Jerzak skupi się tajemnicze zakątki. Miejsca święte, miejsca przeklęte to kolosowej publiczności podróżnik i bloger (LosWiaheros, Piotr Opacian zaś na... codziennym życiu na polskiej stacji antarktycznej jej druga po Bretanii tajemniczej książka poświęcona tej czyli 4 lata w podróży wspólnie z Alicją Rapsiewicz) zrobi coś, PAN im. H. Arctowskiego. Zdradzi też, jakie badania tam tematyce. Opowiada w niej o Oksytanii, krainie o niezwykle czego właściwie robić nie powinien: zdradzi sekrety swojej Zdradzania tajników ciąg dalszy. Piotr Opacian (laureat prowadzi. barwnej historii, położonej pomiędzy Masywem Centralnym, pracy. Czym różni się fotografia lotnicza od tradycyjnej? Jak Kolosa 2008 za spływ rzeką Xingu w Amazonii) nie rozstaje Pirenejami a Morzem Śródziemnym. i gdzie szukać najlepszych kadrów? Jakich narzędzi używać, się z kajakiem, ale od kilku lat wybiera chłodniejsze niż kiedyś

24 25 Program sobota, 10 marca Program sobota–niedziela, 10–11 marca Sala Seminaryjna, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8 Sala Seminaryjna, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8

16.40–17.30 19.40–20.30 wody. Podczas warsztatów, posiłkując się przykładami ze go do wspinaczki zimą. Zginął 10 lipca 1986 r., schodząc z K2 swoich ostatnich wypraw na wody arktycznej Norwegii, opowie Spotkanie z autorami Spotkanie z autorką z Jerzym Kukuczką po zdobyciu szczytu południową ścianą o tym, jak radzić sobie w kajaku na morzu. Nie zabraknie nie Wielcy polscy podróżnicy, In memoriam Tadeusz Piotrowski (drogą, która do dziś nie została powtórzona). Piotrowski tylko praktycznych wskazówek, ale i podpowiedzi, gdzie warto którzy odkrywali świat Danuta Piotrowska jednak nie tylko znakomicie się wspinał, ale również pisał się wybrać. Maria i Przemysław Pilichowie (Muza) i fotografował. Pamięć o tym stara się dziś przywrócić jego Tadeusz Piotrowski był jednym z najwybitniejszych żona, Danuta, w serii bogato ilustrowanych i zawierających 13.10–14.00 Zbiór sylwetek ponad 30 polskich podróżników, począwszy przedstawicieli pokolenia „złotej ery” polskiego himalaizmu. unikalne teksty albumów In memoriam Tadeusz Piotrowski. Spotkanie z autorką od żyjącego w XIII w. Benedykta Polaka, uznawanego za Do historii przeszła jego nieludzka wręcz wytrzymałość W Gdyni zaprezentuje książki poświęcone wyprawom męża pierwszego polskiego podróżnika i prekursora polskiej i odporność na trudne warunki, doskonale predestynująca na Lhotse (1974), Nanga Parbat (1982) oraz właśnie K2. Rosja poza Rosją geografii, aż po prof. Ryszarda Wiktora Schramma, wybitnego Kinga Lityńska (Bernardinum) biochemika, polarnika i alpinistę (laureata Super Kolosa 2002). Biografie odkrywców zarówno dobrze znanych, jak Kulturowe studium obyczajowości obywateli republik byłego i niesłusznie zapomnianych. Niedziela, 11 marca 2018 r. Związku Radzieckiego. Autorka, która najpierw przejechała wzdłuż i wszerz Rosję, a następnie odwiedziła państwa, które 17.40–18.30 11.00-11.30 uzyskały niepodległość po rozpadzie Imperium, zabiera Seminarium czytelnika w podróż w głąb umysłów Kirgizów i Kazachów. Nagroda Specjalna Kolosów 2017 Babuszki w chustkach na głowach, zapchane marszrutki, hotele Na ratunek w górach Henryk Widera coraz dalej na maleńkim jachcie „Gawot”, dotarł najpierw na robotnicze, pirożki, drewniane cerkwie – to przebrzmiałe Bogusław Kowalski, Hubert Sobczyński Wyspy Kanaryjskie, a potem okrążył Europę (za co dwukrotnie wspomnienie po dawnych czasach czy – po prawie 30 latach Henryk Widera to postać pod każdym względem nietuzinkowa. został wyróżniony na Kolosach). W tym roku skończy 88 lat. od rozpadu ZSRR – wciąż aktualny opis rzeczywistości Azji Jak na świecie organizowana jest pomoc dla turystów górskich? Niegdyś pierwszy skrzypek szczecińskiej Opery i Operetki, po Kapituła Kolosów postanowiła uhonorować go Nagrodą Środkowej? Jak zapewnić sobie bezpieczny powrót z wyprawy? Co warto przejściu na emeryturę oddał się żeglarskiej pasji. Podróżując Specjalną. wiedzieć, nawet jeśli wydaje się nam, że na pewno nas to nie 14.10–15.30 dotyczy? O tym wszystkim, podczas seminarium Polskiego Warsztaty fotograficzne Związku Alpinizmu i PZU, opowie Bogusław Kowalski, członek RETROSPEKTYWA 20 LAT OSPŻiA Rady Kolosów, instruktor alpinizmu oraz wspinaczki sportowej Co innego moglibyśmy zaproponować naszej publiczności z okazji jubileuszu, Od „city break” do wielkich podróży i wysokogórskiej PZA. Jakub Kaźmierczyk jeśli nie... podróż? Proponujemy więc – sentymentalną. I zapraszamy na pięć prelekcji, 18.40–19.30 zarejestrowanych przez nas w Gdyni w ubiegłych latach, Doświadczony fotograf, bloger i redaktor doradzi, jak Spotkanie z autorką przygotować się do wyprawy pod kątem fotograficznym: co ze które nie tyle przeszły do historii imprezy, co ją tworzyły. sobą wziąć, o czym pamiętać i jak dobrać sprzęt, by przywieźć Horn na trawersie. z podróży zdjęcia, z których będziemy zadowoleni. Opowieści nie tylko żeglarskie 11.40–12.10 12.20–12.50 Monika Witkowska (Bezdroża) 15.40–16.30 Jamuna i Ganges po polsku | Kolosy 2010 Toroła Jamał, czyli o koczowaniu w tundrze Spotkanie z autorami Tej autorki specjalnie przedstawiać nie trzeba. Monika Jarosław Frąckiewicz, Celina Mróz | Kolosy 2012 Witkowska, która z Kolosami jest od samego początku, Magdalena Skopek Ja, pustelnik. Autobiografia właśnie wydaje nową książkę. Horn na trawersie to pełna Kto ich poznał, nie mógł ich nie zapamiętać. Szczególnie Jarka. Piotr Pustelnik, Piotr Trybalski (Wydawnictwo Literackie) historycznych anegdot relacja z rejsu wokół legendarnego Dusza każdego towarzystwa, zawsze roześmiany, dzięki otwar- Z wykształcenia fizyk, z urodzenia gdańszczanka, mieszka przylądka, nazywanego żeglarskim Everestem. Kto chce się tości i pozytywnemu nastawieniu do życia potrafił przełamać w Pradze. To jej jedno oblicze. Drugie: od czasu do czasu Wielki himalaista, trzeci Polak z Koroną Himalajów i Karakorum dowiedzieć, kim była kobieta, która jako pierwsza opłynęła niejedną barierę – kulturową, językową, wiekową. Do tego koczuje. Chodzi w skórach renifera, zbiera mech na papier (po Kukuczce i Wielickim), laureat Super Kolosa 2010 po świat (w XVII w. i w przebraniu mężczyzny!), jak przyrządzać był świetnym, doświadczonym kajakarzem. Tak jak i Celina. toaletowy i trawę na wkładki do butów. Je surowe mięso. raz pierwszy opowiada swoją historię. Długo trzeba go wodorosty, by wspomagały seksualną sprawność, albo jakie 27 maja 2011 r. oboje zginęli, zamordowani na rzece Ukajali I to gdzie! W tundrze północno-zachodniego Jamału, jakieś było namawiać do tej książki, ale gdy w końcu się zgodził, mogą byś skutki zderzenia z wielorybem, koniecznie powinien w Peru, dzień drogi kajakiem od miejscowości Atalaya, nie- 500 km na północ od położonego nad Obem Salechardu. powstała rzecz, którą czyta się jak najlepszą powieść po nią sięgnąć. opodal osady Aririka. Ta zbrodnia wstrząsnęła środowiskiem Ta wyprawa i poświęcona jej prezentacja nikogo nie pozo- przygodową. Zwroty akcji, przypadkowe – a jak się potem podróżniczym w Polsce. My wracamy jednak nie do tamtych stawiły obojętnym. Magda Skopek najpierw zgarnęła Kolosa okazuje – przełomowe wydarzenia, radość, smutek, potyczki tragicznych wydarzeń, ale do jednej z ich najzabawniejszych 2012 w kategorii „Podróże”, a potem napisała o swoim pobycie z przeznaczeniem i balansowanie na granicy życia i śmierci. kolosowych prezentacji: były niespodzianki, liczne „przenoski”, wśród Nieńców znakomitą książkę Dobra krew. Dobra literatura. a w końcu nawet trąba powietrzna na Gangesie.

26 27 Program niedziela, 11 marca Sala Seminaryjna, Gdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8

13.00–13.40 za wykonany w pionierskim stylu trawers najwyższego szczytu „Bushido”. Nowa polska droga na Great Trango Kanady, Mount Logan, usiłuje wspiąć się zimą na wierzchołek Tower | Kolosy 2013 Nanga Parbat (8126 m). Marek Klonowski i Tomasz Mackiewicz Marcin Tomaszewski jeżdżą w Himalaje sami, nie korzystają z żadnego wsparcia instytucjonalnego, polegają tylko na sobie nawzajem. Mierząc To było bezdyskusyjnie jedno z najważniejszych dokonań się z owianym legendami ośmiotysięcznikiem, przekraczają alpinistycznych na świecie w 2013 r., nie było więc zaskocze- wszelkie schematy. Co prawda wciąż nie udało im się stanąć niem, że Marcin Tomaszewski wspólnie z Markiem Ragano- na szczycie, ale czy ktokolwiek dokonał tego zimą na Nanga wiczem otrzymali za nie Kolosa. Północno-zachodnia ściana Parbat ? Podczas tegorocznej wyprawy Mackiewicz osiągnął słynnej Great Trango Tower (6286 m) w Karakorum to arcy- wysokość 7400 m”. trudne technicznie, 1500-metrowe urwisko o niespotykanym nigdzie indziej nagromadzeniu problemów wspinaczkowych. 14.25–14.55 Doświadczony duet spędził w ścianie ponad 20 dni, pokonując w tym czasie 46 wyciągów, a „Bushido” stała się pierwszą od Nanga po raz piąty | Kolosy 2014 Fotoplastykon 25 lat nową polską drogą w rejonie Trango Towers (w 1988 r. na Tomek Mackiewicz niższej z wież podobnego wyczynu dokonał Wojciech Kurtyka, wspinając się wspólnie z Erhardem Loretanem). Dwa lata później Tomek Mackiewicz znów mówił w Gdyni Pomorski Park Naukowo-Technologiczny Gdynia, o Nandze. Tym razem sam, po tym jak pierwszy raz pojechał Centrum Konferencyjne, al. Zwycięstwa 96/98, budynek III, Sala Audytoryjna 13.50–14.20 do Pakistanu bez Marka, z Elizabeth Revol. Ich dramatyczną Prowadząca: Alicja Rapsiewicz próbę zimowego wejścia na niezdobyty o tej porze roku szczyt Nanga Dream | Kolosy 2012 Nanga Parbat już wtedy śledziły w internecie tysiące sym- Marek Klonowski, Tomek Mackiewicz patyków. Nie tylko himalaizmu. Również, a kto wie, czy nie przede wszystkim, nieszablonowego podejścia do eksploracji. Piątek, 9 marca 2018 r. Co by nie napisać o tym przedsięwzięciu, i tak będzie za mało. Podczas tamtej prezentacji Czapa opowiadał m.in. o podejściu Albo za dużo. Było epickie, niepodrabialne, sama esencja. Tak na 7800 m i o upadku, który o mały włos nie skończył się dla pisaliśmy o nim wtedy: „Od 3 lat dwóch laureatów Kolosa 2008 niego tragicznie. Mówił wtedy, że przeżył katharsis. 18.15–21.05 | BLOK I

18.15–18.45 Tajlandii i Birmie, spędzając niezliczoną ilość godzin w autobu- Zamiast pracy, podróż przez pół świata sach i pociągach. Zobaczyli Wielki Mur Chiński, przeszli Wąwóz Tomasz Mackiewicz (1975–2018) Ewelina i Paweł Chwastowie Skaczącego Tygrysa, podziwiali parki narodowe w Syczu- anie, w Birmie zaś oglądali oszałamiające zachody słońca ze Jest legendą. Stał się nią już za życia. 25 stycznia 2018 roku dokonał czegoś, co wydawało się niemożliwe. Wspólnie z Elisabeth Takie historie wciąż się zdarzają: rzucili pracę, zapakowali szczytów buddyjskich świątyń. Żyli. Revol jako pierwsi ludzie wspięli się zimą na ośmiotysięcznik w stylu alpejskim. Po sześciu nieudanych próbach, za siódmym się w sakwy i ruszyli przed siebie. A dokładnie na południe. razem w końcu stanął na szczycie góry, która od lat była jego marzeniem i obsesją. Złoił Nangę. I na Nandze pozostał. Dojechali do Iranu i przez 2 miesiące nie mogli się otrzą- 19.25–19.55 Podczas schodzenia z wierzchołka, które zamieniło się w walkę o życie, opadł z sił na wysokości ok. 7200 m. W trakcie jednej snąć od nadmiaru ludzkiej życzliwości. Przed zimą uciekli z najbardziej brawurowych akcji ratunkowych w historii himalaizmu Adam Bielecki i Denis Urubko, którzy przylecieli na do Tajlandii, by odkryć, że to raj dla rowerzystów. Pragnienie Dwa spojrzenia, cztery wyspy. Nangę wprost z bazy pod K2, sprowadzili z góry Elisabeth Revol. Po Tomka nie byli już jednak w stanie dotrzeć. kolejnej zmiany popchnęło ich do Nowej Zelandii. Rowery Tomasz Mackiewicz urodził się w roku 1975. W młodości uzależnił sie od heroiny, potem przez kilka lat mieszkał w domu Jednym słowem Indonezja zastąpili samochodem, a zamiast ulicznym jedzeniem, karmili Adam Zdrodowski readaptacyjnym na Mazurach, podróżował po Azji, w Indiach pomagał w prowadzeniu ośrodka dla trędowatych. Trenował się cudownymi krajobrazami. I do dziś nie mogą uwierzyć, że wspinaczkę sportową i bouldering. W 2008 roku, wraz z Markiem Klonowskim, strawersował najwyższy szczyt Kanady, Mount to wszystko wydarzyło się naprawdę. Podczas 2-letniej podróży po Azji, Adam Zdrodowski dwa Logan, w trakcie trwającego czterdzieści dni brawurowego marszu przez największe lodowce Alaski i Jukonu (otrzymali razy zawitał do Indonezji. Na Sumatrze pracował na kurzej za to Kolosa w kategorii „Wyczyn roku”). Rok później samotnie wspiął się na Chan Tengri. Począwszy od 2011 roku siedmiokrotnie próbował wejść zimą na 18.50–19.20 fermie, a po pracy odpoczywał, bawiąc się na weselu, na Jawie Nanga Parbat, najpierw podczas organizowanych wspólnie z Klonowskim, całkowicie samodzielnych i pozbawionych instytucjonalnego wsparcia ekspedycji doświadczył trudnego do zniesienia tłoku i przeżył wypadek, „Nanga Dream”, potem w duecie z Francuzką Revol, w równie oszczędnym i lekkim stylu. Miał troje dzieci. Rodzina włóczykijów w Azji z kolei na wyspach Lombok i Bali uciekał przed postępu- Dla wielu ludzi był i jest inspiracją. Szedł pod prąd, żył po swojemu, nie pozwolił światu się okiełznać. Rudoblond rozczochrana grzywa, broda, przy której Marta, Maciej i Staś Kruczkowscy jącą komercjalizacją. Po drogach i bezdrożach archipelagu cały czas coś kręcił, niesamowite, świdrujące spojrzenie niebieskich oczu i melancholijny uśmiech. najchętniej przemieszczał się skuterem. Tomek Mackiewicz. Czapa. Dr Czapkins. Już więcej nie zgubi na wyprawie butów. Nie zapomnimy. Po pierwszych urodzinach Stasia spakowali plecaki i ruszyli na wschód. Przez 3 miesiące włóczyli się po Chinach, Laosie,

28 29 FOTOPLASTYKON piątek–sobota, 9–10 marca FOTOPLASTYKON sobota, 10 marca Pomorski Park Naukowo-Technologiczny Gdynia – Centrum Konferencyjne Pomorski Park Naukowo-Technologiczny Gdynia – Centrum Konferencyjne

20.00–20.30 20.35–21.05 15.30–16.00 i o szeptuchach, które wróżą z chmur, a przez niektórych nazy- Izraelski Szlak Narodowy Arabia Saudyjska na stopa wane są wiedźmami. W Gdyni opowie też o miejscu w środku Shackleton w Tatrach Łukasz Supergan Łukasz Toczyski lasu, gdzie miało powstać Nowe Jeruzalem, i o przedwojen- Maksymilian Rębisz nych sektach. 1000 km z nad Morza Czerwonego, przez pustynię Negew, aż Wyprawy do państwa rządzonego przez dynastię Saudów Bardzo oryginalne i arcyciekawe przedsięwzięcie: rekonstrukcja po Wzgórza Golan. Łukasz Supergan, choć jest wytrawnym rzadko pojawiają się w programach podróżniczych festiwali. 13.30–14.00 słynnego trawersu gór Georgii Południowej, jakiego w 1916 r. piechurem, szedł dłużej niż 40 dni. Na pustyni szukał cudów Kraj jest zamknięty dla turystów i wjechać do niego można tylko dokonali uczestnicy wyprawy antarktycznej kierowanej przez przyrody, a w miastach odpowiedzi na pytania: czym jest w wyjątkowych przypadkach i na specjalnych zasadach. Tym Appalachy z północy na południe Ernesta Shackletona, wykonana w... Tatrach! W odpowiednich współczesny Izrael i co mówią o swoim kraju jego miesz- większe uznanie dla Łukasza Toczyskiego, że nie zaprzepaścił Maciej Stromczyński, Grzegorz Ozimiński strojach i ze sprzętem sprzed stu lat rekonstruktorzy pokonali kańcy? Obserwował również pielgrzymów i pytał, co ich tam okazji: w trakcie swoich licznych pobytów w Arabii Saudyjskiej w zimowych warunkach ok. 40 km z Doliny Chochołowskiej przywiodło: wiara czy tylko ciekawość. w ciągu ostatnich dwóch lat zjeździł kraj autostopem od Zatoki Ubiegłoroczni laureaci Nagrody im. Andrzeja Zawady wykonali do Doliny Pięciu Stawów Polskich. Perskiej i pogranicza z Jemenem aż po tajemniczą prowincję plan, na realizację którego otrzymali wsparcie, i przeszli Szlak Tabuk na północnym zachodzie. Sypiał na pustyni, poznał dzie- Appalachów, jeden z najdłuższych i najpopularniejszych szla- 16.05–16.35 siątki fascynujących ludzi i o wszystkim tym chętnie opowie. ków pieszych w Stanach Zjednoczonych. 3,5 tys. km, 14 stanów (od deszczowego Maine, przez upalną Pensylwanię, aż po Ruwenzori. Zdjęcie boga Kitasamby niemal tropikalne Południe) i ponad cztery miesiące w trasie. Katarzyna Wiercioch, Hubert Jarzębowski Sobota, 10 marca 2018 r. 3-tygodniowa wyprawa w Góry Księżycowe na pograniczu 14.00–14.20 | PRZERWA Ugandy i Demokratycznej Republiki Konga. Katarzyna i Hubert zdobyli podczas niej 3 z 6 najwyższych masywów Ruwenzori – 11.10–14.00 | BLOK II 14.20–16.35 | BLOK III Margheritę (5109 m), Mt. Baker (4844 m) oraz Mt. Weissmann (4620 m) – lecz największą wartością okazało się dla nich 11.10–11.40 12.20–12.50 14.20–14.50 poznanie ludzi żyjących i pracujących w górach, które już od czasów Ptolemeusza rozpalały wyobraźnię podróżników. Najmłodszy sport olimpijski Andamany. Tropikalna zima leśnych ludzi Sięgając granic. Powrót z Makalu Adam Szostek Ola i Tomasz Ramczykowscy Lech Flaczyński 16.35–16.55 | PRZERWA Adam Szostek nie przestaje wierzyć, że deskorolką może zmie- Archipelag Andamanów, choć politycznie wchodzi w skład Kolejna rodzinna wyprawa laureatów Kolosa 2007. Tym razem nić świat na lepsze. I wygląda na to, że ma rację. O podróży oddalonych o ponad 1000 km Indii, geograficznie znacznie Lech (ojciec) i Wojciech (syn) Flaczyńscy podjęli próbę zdo- 16.55–19.10 | BLOK IV z deską na czterech kółkach pierwszy raz opowiadał na bardziej przypomina Birmę. Ola i Tomek, para mazurskich bycia Makalu (8463 m). Samodzielnie, bez wsparcia Szerpów, Kolosach 10 lat temu. Od tego czasu zwiedził kawał świata, leśników, wybrała się tam pewnej zimy, by poznać swoich chcieli wspiąć się na swój pierwszy 8-tysięcznik. Po 13 dniach 16.55–17.25 a skateboarding zdążył stać się sportem olimpijskim. Co robił miejscowych kolegów po fachu i z ich pomocą z bliska przyj- karawany dotarli do bazy i rozpoczęli działalność górską. w ubiegłym roku? Wiosną spędził prawie miesiąc w małej miej- rzeć się tropikalnym lasom rajskich wysp. W Gdyni opowie- Na przełęczy Makalu La (7400 m) założyli obóz III, z któ- Indianie Kolumbii scowości w Palestynie i tak zaczarował jej młodych mieszkań- dzą nie tylko o „niebiańskich plażach”, ale i o tym, jak bardzo rego po długim okresie wyczekiwania na dobrą pogodę Dominik Bac ców, że ich życie zaczęło się kręcić wokół deski, w październiku zmieniło się życie na Andamanach po tragicznym w skutkach w końcu ruszyli do ataku szczytowego. O tym, co było dalej, zaś prowadził skateboardingowe warsztaty w obozach dla tsunami z 2004 r. opowiedzą w Gdyni. Kolumbia jest domem dla prawie 1,5 mln Indian. Część z nich uchodźców w Atenach. mieszka dziś w miastach, ale wciąż można dotrzeć również 12.55–13.25 14.55–15.25 do tych, którzy opierają się nowoczesności. Claudia Carde- 11.45–12.15 nas i Dominik Bac od kilku lat nieśpiesznie i systematycz- Rakieta na granicy. Rowerem przez Polskę Arizona Trail nie poznają Indian, którzy nadal kultywują tradycje swoich Taneczne odczarowanie Kolumbii wschodnią Piotr Szafruga przodków. Opowiedzą o Wayuu z pustynnego półwyspu Natalia Mileszyk Monika Radzikowska Guajira, o żyjących w tropikalnym lesie Indianach Embera Ustanowiony stosunkowo niedawno, w 2009 roku, pieszy szlak oraz o nazywanych ostatnimi nomadami Amazonii Indianach Tętniąca rytmami cumbii i salsy, smakująca świeżymi owocami Podróż do miejsc, gdzie zaczyna się Wschód. Ząbki–Węgrów– długodystansowy Arizony liczy 1300 km, prowadzi od granicy Nukak, których pierwszy kontakt z cywilizacją miał miejsce i wodą ognistą, pełna dobrych ludzi i trudnych historii – to Lublin–Włodawa–Puszcza Białowieska–Augustów–Grodno– z Meksykiem aż po stan Utah i przecina po drodze co najmniej dopiero pod koniec XX w. Kolumbia, którą zachwyciła się podczas swojej podróży Nata- Białystok. Brzmi nieciekawie? Monika Radzikowska w czasie tej dwa cudy natury – pustynię Sonora oraz Wielki Kanion. Wiosną lia. Pojechała tam na karnawał, włóczyła się przez 5 tygodni podróży spotkała ludzi, którzy słyszą dzwony zapadających się ubiegłego roku przeszedł go Piotr Szafruga. Doświadczył i przyglądała się, jak bawią się ludzie w trzech częściach kraju pod ziemię cerkwi, poznała historie ikon płynących Bugiem, niezwykłej gościnności mieszkańców Arizony, podziwiał – w miastach Pasto, Riosucio i Ciénaga. dowiedziała się o pustelnikach mieszkających na bagnach krajobrazy i zachwycił się zapachem pustyni po deszczu.

30 31 FOTOPLASTYKON sobota, 10 marca FOTOPLASTYKON niedziela, 11 marca Pomorski Park Naukowo-Technologiczny Gdynia – Centrum Konferencyjne Pomorski Park Naukowo-Technologiczny Gdynia – Centrum Konferencyjne

17.30–18.00 19.10–19.30 | PRZERWA Krew Aczoli Niedziela, 11 marca 2018 r. Krzysztof Błażyca 19.30–21.10 | BLOK V

Reporter, członek Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego, 19.30–20.00 dziesięć lat po okrutnej, zapomnianej przez świat wojnie, wraca 11.00–13.50 | BLOK VI ale też przeżyła na nim jeden z najszczęśliwszych dni w życiu. do północnej Ugandy, by pytać o nią jej świadków i uczest- Oman na bambusowych rowerach W dodatku na Kilimandżaro się nie skończyło: były 3 konty- ników. Czym była krwawa rebelia rozpętana przez Josepha Dorota Chojnowska, Selim Saffarini 11.00–11.30 nenty (Afryka, Azja, Ameryka Południowa), spływ Amazonką Kony’ego i jego Armię Oporu Pana? W imię czego i kto brał i rejs żaglówką na wysy San Blas. A co było najtrudniejsze? w niej udział? Jaki wpływ wydarzenia sprzed dekady mają Bambusowy rower jest zaraźliwy. Dwa lata temu Dorota Choj- Marzenie o górze Gramos Zdecydowanie: wrócić do domu. na życie współczesnych Ugandyjczyków? Krzysztof Błażyca, nowska wystąpiła na Kolosach z opowieścią o swojej samotnej Waja Jabłonowska autor wystawy fotograficznej prezentowanej w ubiegłym wyprawie na własnoręcznie wykonanym rowerze do Iranu. 12.45–13.15 roku w hali Gdynia Arena, wraca na Kolosy, by opowiedzieć Na jednej podróży nie poprzestała. W ubiegłym roku dołączył Samotna podróż rowerem z Gdyni do greckiej wioski Megalo o swojej nowej książce. do niej Selim, który również zbudował sobie bambusowy Seirini. Greczynka i Polka zarazem, należąca do pierwszego Z Krakowa do Gdańska na rowerach. Wodnych rower, i wspólnie wyruszyli odkrywać Oman. A ponieważ pokolenia uchodźców urodzonych w Polsce, przemierzyła Łukasz Lewandowski, Maciej Skarżyński, 18.05–18.35 Selim mówi płynie po arabsku, dowiedzieli się o życiu jego 2370 km spod Muzeum Emigracji w Gdyni do miejsca, w któ- Mateusz Sylwestrzak gościnnych mieszkańców wyjątkowo dużo. rym rozpoczęła się kiedyś tułacza historia jej rodziny – niewiel- Aborygeni australijscy. kiej wioski w górach zachodniej części greckiej Macedonii. Dobry początek wakacji: 12 dni przygody i 10 kilogramów 230 lat oporu i walki o sprawiedliwość 20.05–20.35 40 dni, 9 krajów i symboliczny powrót do domu. mniej w pasie. Duży wysiłek, przeprawa przez śluzy, progi Bartosz Twaróg wodne i mielizny oraz niesprzyjająca pogoda. Do tego awarie, Nowa Zelandia z południa na północ 11.35–12.05 zmęczenie i walka ze słabościami. W zamian: niesamowita Reporterska relacja z półrocznego pobytu wśród aborygeń- Daria Urban-Kostyk, Wojciech Kostyk Polska gościnność oraz zaskakująca przyroda – między innymi skich rodzin i aktywistów w Sydney i Nowej Południowej Walii. Plac zabaw na końcu świata 2-metrowe sumy, ptaki morskie pod Krakowem i foki szare Bartosz Twaróg uczestniczył w tradycyjnych spotkaniach-ga- 2 tys. km pieszo górskimi szlakami Nowej Zelandii i drugie tyle Magdalena, Marcin, Miłosz i Marcel Buchowscy w Tczewie. Szaleństwo. wędach, protestach i politycznych zgromadzeniach. Poznał przejechane autostopem. Daria i Wojciech, zamiast się śpie- dramatyczne historie życia rdzennych mieszkańców Australii szyć, szukali kryjących się w trawie ptaków, pływali z delfinami Jak najlepiej spędzić urlop macierzyński? Zamienić europejską 13.20–13.50 i dokumentował, jak formuje się polityczna samoświadomość i wpatrywali się w rozgwieżdżone niebo. Odwiedzili też wioskę zimę na australijskie lato! Magda i Marcin zabrali więc 4-mie- Aborygenów oraz jak wcielają oni w życie marzenia o nieza- Hobbitów i przekonali się, że szlak może prowadzić głównym sięcznego Marcela i 3-letniego Miłosza i ruszyli w podróż na Canchahuaya. W poszukiwaniu mitu Shipibo leżności i samorządności. nurtem rzeki, a podróżowanie z ubitym dzikiem na miejscu Antypody. Z dużą torbą, mniejszym plecakiem i wózkiem-pa- Mirosław Rajter pasażera to dla Nowozelandczyków nic nadzwyczajnego. rasolką przemierzyli kawał Australii kamperem, potem przedo- 18.40–19.10 stali się na Tasmanię, Nową Zelandię przejechali z namiotem, Film dokumentalny będący zapisem kolejnej próby rozwikłania 20.40–21.10 a na koniec odwiedzili Singapur. Zatrzymywali się nie przy jednej z indiańskich legend. Mirosław Rajter, Polak mieszkający HRP – samotnie przez Wysokogórski Szlak turystycznych atrakcjach, ale na placach zabaw i tam, gdzie od wielu lat Peru, wspólnie ze swoim przyjacielem, Indianinem Pirenejów „Idziemy dla Michała”. można było kupić lody czekalodowe. Shipibo z wioski San Francisco znad Ukajali, wyruszyli razem Bogusław Hynek Kungsleden – królewski szlak Szwecji do mitycznej góry Canchahuaya, by zrozumieć, skąd wzięła Agata Gorączko, Katarzyna Kujawa 12.10–12.40 się opowieść, że jej mieszkańcy potrafili kiedyś latać. Haute Randonnée Pyrénéenne liczy ponad 800 km i jest podzielony na 41 etapów. Jego przejście zajmuje zwykle Dwie dziewczyny, założycielki fundacji „Idziemy dla”, latem Dookoła świata trochę niespodziewanie 45 dni. Szlak prowadzi z nad Atlantyku do Morza Śród- 2017 r. w zaledwie 16 dni przeszły mierzący 440 km szlak Małgorzata Niemietz ziemnego, a suma jego przewyższeń przekracza 40 tys. m. pieszy z Abisko do Hemavanu na dalekiej północy Szwecji. Biegnie blisko grani głównej całego łańcucha Pirenejów, Marsz utrudniały im bagniste odcinki i chmary komarów, Półtoraroczna, samotna podróż dookoła świata. Małgorzata a jego przejście wymaga dużej samodzielności, obycia ale wspaniała dzika przyroda wynagradzała widokami marzyła o zdobyciu Kilimandżaro, a ponieważ zwykła marzenia Program prelekcji może ulec poszerzeniu. z ekspozycją i sporych umiejętności nawigacyjnych. Bogu- (i spotkaniami – m.in. z reniferami i łosiami) każdą niedogod- realizować, nie tylko stanęła na najwyższym szczycie Afryki, Wszystkie zmiany i uaktualnienia na www.kolosy.pl sław Hynek „uwinął” się z HRP w 33 dni. Bez wsparcia ność. Agata i Katarzyna królewskim szlakiem szły w szczytnym z zewnątrz i bez korzystania ze schronisk. Kosztowało go to celu – zbierając fundusze na rehabilitację ciężko chorego m.in. 12 kg żywej wagi. Michała Wawrzyniaka. Przez cały czas trwania 20. OSPŻiA w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym Gdynia będzie można oglądać również wystawę zdjęć Macieja Jawornickiego pt. Szkoła na pustyni.

32 33 Rozkład jazdy autobusów (linia bezpłatna) Piątek SOBOTA NIEDZIELA Przystanek Gdynia Arena Przystanek Gdynia Arena Przystanek Gdynia Arena – kierunek Centrum Konferencyjne – kierunek Centrum Konferencyjne – kierunek Centrum Konferencyjne Pomorskiego Parku Pomorskiego Parku Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego Naukowo-Technologicznego Naukowo-Technologicznego 18:00, 18:30, 19:00, 12:00, 12:30, 13:00, 13:30, 14:00, 14:30, 10:00, 10:30, 11:00, 11:30, 19:30, 20:00, 20:30 15:00, 15:30, 16:00, 16:30, 17:00, 17:30 12:00, 12:30 Przystanek Centrum Konferencyjne Przystanek Centrum Konferencyjne Przystanek Centrum Konferencyjne Pomorskiego Parku Pomorskiego Parku Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego Naukowo-Technologicznego Naukowo-Technologicznego – kierunek Gdynia Arena – kierunek Gdynia Arena – kierunek Gdynia Arena 18:15, 18:45, 19:15, 12:15, 12:45, 13:15, 13:45, 14:15, 14:45, 10:15, 10:45, 11:15, 11:45 19:45, 20:15, 20:45 15:15, 15:45, 16:15, 16:45, 17:15, 17:45 12:15, 12:45 Jak dojść z hali Gdynia Arena do Centrum Konferencyjnego GDYNIA ARENA – SALON media, outdoor, przygoda Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego w 10 minut? Po śladach!

Opracowanie programu: MART. Redakcja: Piotr Tomza. Zdjęcia: Marcin Grzyb, Mariusz Jachimczuk, Kamila Kielar, Adrian Larisz, Tomasz Owsiany, Norbert Pokorski, Marek Połchowski, Łukasz Supergan, Maurycy Śmiechrzalski, Michał Woroch, Urszula Ziober, arch. MART Skład, projekt graficzny: Marcin Lipiński | StudioA Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmian w programie.