INTERVIEW CHAREL CAMBRÉ EN MARC LEGENDRE DOOR WOUTER ADRIAENSEN “Wiske die een pistool op iemand richt, dat klopt toch niet?”

Nadat het zesdelige Amoras de Vlaamse stripwereld op z’n kop zette, besloten scenarist Marc Legendre en tekenaar Charel Cambré verder te gaan met De Kronieken van Amoras. Daarin knoopt het duo losse eindjes uit het universum van Suske en Wiske aan elkaar vast. De eerste, driedelige cyclus is ondertussen afgerond en dat ging bijna geruisloos voorbij. Volkomen onterecht, en dus bieden wij de twee graag een podium aan. © Raymond Lagae

1 Heren, proficiat. Ik vond deze ­Amoras heeft Willy Vandersteen opentrekken en eerste Kronieken sterker dan de met hen hetzelfde doen als in Amoras. oorspronkelijke Amoras. iets teweeg Het is een hype geweest. Gelukkig CAMBRÉ: “Dat heb ik nog gehoord van ­waren wij de eerste en mochten we lezers. Misschien komt het doordat gebracht in het net met de belangrijkste figuren aan de wereld in deze eerste Kronieken de slag gaan.” bevattelijker is. Wie deze drie albums striplandschap,­ LEGENDRE: “Er wordt zomaar vanuit heeft gelezen, kan gebeurtenissen uit gegaan dat winstbejag en commer­ de eerste zes delen beter plaatsen.” maar dat cieel denken de uitgangspunten zijn. LEGENDRE: “De eerste twee delen van Natuurlijk is een uitgeverij geen liefda­ Amoras haalden gigantisch hoge ver­ was niet ons digheidsinstelling maar aan die pro­ koopcijfers. Dat konden we bijna on­ ducten wordt door een hele ploeg op mogelijk vasthouden. Toch hadden uitgangspunt. een serieuze manier keihard gewerkt. we niet het gevoel dat de reeks steeds Niemand denkt ‘we gaan onze zakken minder werd. Iedereen vond Wiske, Wij wilden eens vullen’ of ‘laten we het het ons het vijfde deel, het beste. Sommigen gewoon de hier eens gemakkelijk maken’. Red beweren dat heel wat lezers het ein­ Rider heb ik op de voet mogen vol­ de niet konden smaken. Nu ja, heel kans grijpen gen en potverdorie, daar is werk van wat... Wanneer vandaag twee men­ gemaakt, hoor. Dat is kwaliteit van het sen op een online forum posten dat een goeie strip allerhoogste niveau en dat kun je niet ze een strip maar niks vinden, schrijft wegzetten als ‘een Amoraske met De de pers dat niemand er iets aan vond. te maken met Rode Ridder doen’. ­Amoras heeft iets teweeg gebracht in het strip­landschap, maar dat was niet de helden van In deze eerste Kronieken hebben ons uitgangspunt. Wij wilden gewoon jullie drie albums de tijd genomen de kans grijpen een goeie strip te ma­ grootmeester om te vertellen hoe Lambik en ken met de helden van grootmeester Krimson elkaar hebben leren Vandersteen.” Vandersteen. kennen. CAMBRÉ: “Die scène uit Het Rijmende Het heeft inderdaad nogal wat — Marc Legendre Paard is mij altijd bijgebleven. Daaruit teweeg gebracht. Dankzij jullie bleek dat ze elkaar gekend moeten werden we opgezadeld met strips hebben en dat opende natuurlijk per­ Flashback naar het Suske en Wiske-verhaal Het Rijmende Paard in De Kronieken van Amoras: De Zaak zoals J.Rom, Fanny K. en Red Rider. spectieven.” Krimson 1. De scène met rood steunkleur viel in de smaak bij lezers. CAMBRÉ: “Naar mijn gevoel bleven die LEGENDRE: “Als kind vroeg ik mij al af reeksen wat kabbelen. Je kan ook niet hoe dat daar zat. Hoe komt het dat zomaar de kast met personages van Lambik als enige Krimson schijnt te

2 kennen? Toen we over de Kronieken maakt wat kan en wat niet kan, maar begonnen te denken, kwam dat me­ dat waren logische zaken, dingen die teen naar boven. We hebben er lang je weet als je de reeks kent.” over gepraat, want het moest in de CAMBRÉ: “Veel contact is er niet. We wereld van Vandersteen passen. Het hebben nooit slechte reacties gekre­ moest logisch lijken, alsof het zo be­ gen.” doeld was. En tegelijk moest het ook LEGENDRE: “Integendeel, sinds het be­ in de sfeer van de zesdelige cyclus gin steunen ze ons en sporen ze ons passen. Geen verhaaltje uit de rode zelfs aan verder te gaan. Als we ons reeks, we moeten uit hun vaarwater inhielden, zei Leen (Vandersteen, de blijven. Dat is linke soep. Bij ons kan oudste dochter, red) ‘komaan, ­jullie Jerom geen trein oppakken en die hebben nu de kans gekregen iets over een berg gooien, maar hij moet nieuw te doen met Suske en Wiske, wel Jerom blijven. En Krimson kan maak er dan ook iets van’. Ze waren niet slecht worden door een rots die ook de eersten om ons proficiat te op zijn kop knalt, want in onze reeks wensen met het succes.” heeft die mens dan een schedelbreuk in plaats van in het volgende prentje Wie is Hamo, die jullie bedanken in met vogeltjes en klepelende klokjes de nieuwe albums? rond zijn hoofd te staan duizelen.” CAMBRÉ: “Het was een echte zoek­ CAMBRÉ: “We hebben het vraagstuk tocht om een inkleurder voor de reeks mooi afgesloten. Toegegeven, het is te vinden. De eerste twee albums van een rare historie hoe het juist gebeurd Amoras heb ik zelf afgewerkt. Dat is en hoe Barabas er een hand in heeft bleek niet langer haalbaar qua tijds­ gehad.” besteding. Wilma Leenders (vrouw van stripmaker Gerard Leever en in­ Hoe dicht zaten de erven van kleurster van onder meer S1ngle en Vandersteen jullie op de huid Gilles de Geus, red) heeft een ­aan terwijl jullie die puzzel aan het tal albums gedaan, maar ook zij had maken waren? tijd tekort. Toen ik aan het bladeren LEGENDRE: “Die mensen volgen dage­ was door een Spirou, zag ik de naam lijks digitaal wat we doen, maar eigen­ Hamo boven een stripje staan. Via lijk worden we met rust gelaten. De Dupuis­ ben ik in contact gekomen erven zijn natuurlijk door de wol ge­ met Hamo (tekenaar van Special verfd en weten hoe een creatief proces Branch en de tweede cyclus van De verloopt. Vooraf zijn er afspraken ge­ Wilde Vlucht, red). Hij is een Waal­

Verder uitgewerkt conceptbeeld voor De Kronieken van Amoras dat terug te vinden was in de voorjaarsbrochure van Standaard Uitgeverij uit 2017.

3 se tekenaar, naar het schijnt ook een Als Jérusalem een granaat in de stapel mee. Dingen die ik al tien keer Ik zou graag accordeonist.” mond van een fundamentalistische heb gelezen, maar er verschijnen ook extremist duwt, weet je meteen dat veel nieuwe dingen die knap zijn. Ik zelf eens iets Je kreeg ook hulp van Steven het geen gewone Sus en Wis wordt. heb de indruk dat een goed scenario Dupré, iemand die de Bronzen Jérusalem introduceert de lezers in vaak ontbreekt, maar waarschijnlijk schrijven, Adhemar won en nu jouw platen die nieuwe wereld, als een gids en als lees ik gewoon de verkeerde strips…” inkt. een commentator. Je kan Suske niet LEGENDRE: “Er verschijnen veel straffe een one shot CAMBRÉ: “Voor het laatste album inkt­ laten zeggen ‘Ik ben veranderd’, je dingen. Manu Larcenet blijft een van te hij de decors, voor het vorige ook al kan Jérusalem wel gebruiken om dat mijn favorieten. Zijn Blast is, niette­ uitbrengen gedeeltelijk. Hij is een grote hulp, aan duidelijk te maken of uit te lokken. In genstaande het onnodig uitleggerige een half woord heeft hij voldoende om De Rode Ridder vervult Allis dezelfde einde, op alle gebied verbluffend.” rond een met het goede resultaat te komen.” rol.” CAMBRÉ: “Gung Ho vind ik ook goed LEGENDRE: “Charel is nogal een snob, CAMBRÉ: “In onze albums van Robbedoes­ gemaakt en wel met een goed scena­ thema dat hij werkt alleen samen met winnaars zijn er geen nieuwe hoofd­personages. rio. En ik lees graag Zidrou. Ik zou van de Bronzen Adhemar (lacht — Maar zij zijn dan ook niet zo sterk ver­ graag zelf eens iets schrijven, een me echt ­Legendre won zelf vijf jaar geleden de anderd ten opzichte van de hoofd­ one-shot uitbrengen rond een thema interesseert. belangrijkste Vlaamse stripprijs, red).” reeks.” dat me echt interesseert. Maar Marc CAMBRÉ: “Ik maak me ook geen illu­ LEGENDRE: “We dachten dat we slechts schrijft altijd verhalen die nog interes­ Maar Marc sies. Als Steven morgen een mooi pro­ één album zouden mogen maken, dus santer zijn.” (lacht) ject krijgt aangeboden, is hij weg. Dat stelden we zelf voor om daar een éch­ schrijft altijd is maar normaal ook.” te klassieke Robbedoes van te maken. Volgen jullie de hoofdreeks van De wereld en de tijd van Franquin Suske en Wiske? Wat vonden verhalen Hoe belangrijk is Jérusalem in met oldtimers en zonder gsm. Maar jullie bijvoorbeeld van de recente Amoras? ­uiteindelijk werden het drie albums, stijlverandering? die nog LEGENDRE: “Zij was echt nodig om de le­ onlangs kregen we een contract voor CAMBRÉ: “Ik heb er over gelezen maar zer duidelijk te maken wat er veranderd nog eens drie. Nu zitten we dus vast ik heb het niet echt gevolgd. Ik ben interessanter is voor Suske en Wiske. Ze geeft com­ in die periode. Niet dat we dat erg vin­ niet echt fan van de rode reeks, maar mentaar op de nieuwe situatie, ze heeft den, Robbedoes is vakantie.” ik ben het dan ook ontgroeid. Vroeger zijn. dus echt een functie. Je kunt niet het­ CAMBRÉ: “Robbedoes is voor mij veel was ik gek op Jommeke, dat lees ik nu zelfde effect krijgen door simpelweg de meer ontspanning dan Amoras. Het ook niet meer. Suske en Wiske is er — Charel Cambré bekende personages in een andere tijd ligt toch dichter bij mijn oorspronke­ duidelijk voor een jonger publiek. Dat te droppen en hen anders te laten rea­ lijke manier van tekenen.” is natuurlijk ook nodig en zeker niet geren en denken. Wiske die een pistool makkelijker.” op iemand richt, dat klopt toch niet? Jérusalem, een speciaal voor Amoras bedacht Volgen jullie het striplandschap LEGENDRE: “Als alles bij het oude blijft, Dat moet je uitleggen, anders hangen personage. nog? vindt men het ouderwets. Als er wel de lezers­ meteen in de bomen. CAMBRÉ: “Op vakantie neem ik wel een dingen veranderen, vinden ­mensen

4 Als alles bij dat het vroeger beter was. Het is LEGENDRE: “Bedoel je de robots? Dat moet inpassen. Je zou denken dat we LEGENDRE: “We zijn met verschillende dansen op een slap koord en je krijgt is toch een onderwerp van nu, die daar stilaan vanaf raken, maar het dingen tegelijk bezig, maar werken het oude blijft, weinig krediet. Vernieuwing zit echter maken al deel uit van ons leven. Bio­ tegendeel is waar. Er komen elke dag wel met een strikte planning. De ver­ niet enkel in uiterlijkheden. Met Wiske nische handen worden steeds beter nog vakjes bij. De wereld van Amoras schijningsdatum is wat anders. Wan­ vindt men het borstjes te geven en de platen anders en beter, ooit gaan we het verschil is jammer genoeg behoorlijk herken­ neer het album in de winkels zal lig­ te lay-outen, sta je in wezen nergens. niet meer zien tussen organische en baar.” gen, hangt van verschillende factoren ouderwets. Als Het zijn de verhalen en de dialogen ­mechanische lichaamsdelen. Dat is af. Wat komt er op dat ogenblik nog die mee het verschil moeten maken. een evolutie die niet meer te stoppen In tegenstelling tot vorige albums uit, wachten we beter tot na de zomer er wel dingen En dat is zwoegen en zweten, zeker is. De mensheid heeft daar baat bij. vond ik minder knipoogjes in of na de Boekenbeurs? Dus dat kun je voor zo’n doelgroep.” Natuurlijk ligt het gevaar voor mis­ de achtergrond. Maar dat lag beter aan de uitgever vragen. Maar on­ veranderen, bruik altijd op de loer. Vergelijk het misschien aan mij? dertussen doen wij in elk geval door. Ik kan me voorstellen dat de Studio met sociale media. An sich zijn die fan­ CAMBRÉ: (terwijl hij door het album Het is veel te plezant om in de wereld vinden mensen Vandersteen-medewerkers wel tastisch, een zegen. Je kan er ­zoveel ­bladert) “Nu je het zegt... Dat heb ik van Suske en Wiske rond te dwalen. eens bedenkelijk moeten gekeken knappe dingen mee doen, maar zeker niet bewust gedaan. Soms besef En nog meer dingen uit het verleden dat het vroeger hebben naar alle media-aandacht ­mensen beslissen toch om bagger­ en je het zelf niet als je aan het tekenen geven aanleiding tot nieuwe verhalen. beter was. Het die jullie Suske en Wiske plots shit te delen.” bent. Je moet er ook mee oppassen. Ik Er gaan wel aanknopingspunten met kregen. ga bijvoorbeeld niet nog eens een foto onze Amoras blijven, maar je hoeft is dansen op LEGENDRE: “De uitgeverij heeft van in Het verhaal is wat dystopisch, de van Willy Vandersteen ergens aan een bijvoorbeeld niet deze drie Kronieken het begin duidelijk gemaakt dat het setting even donker. muur hangen. Mag ik nog terugkomen gelezen te hebben om de volgende te een slap koord om twee verschillende reeksen gaat CAMBRÉ: “Dit is hoe ik me de nabije op dat donkere in de tekeningen? Ik begrijpen. De volgende verhalen gaan en dat Amoras niet de plaats van de toekomst voorstel. Niet apocalyptisch vind namelijk dat er ook veel humor in we telkens in één album vertellen. en je krijgt rode reeks kan innemen. Dat was een maar zeker ook niet netjes. Sommige de reeks zit.” Mensen wachten niet graag meer op geruststelling. En het lawaai dat er wijken in Brussel liggen er vandaag al LEGENDRE: “Dat moet ook, want dat een vervolg.” weinig krediet. in het verleden gemaakt is, is nu ver­ niet veel beter bij. Je moet er ook voor is typisch Vandersteen. Fratsen van CAMBRÉ: “In de volgende Kronieken stomd. Het valt dus wel mee met die zorgen dat het niet te gekunsteld over­ Lambik in een onheilspellend ver­ verschijnt een oude bekende ten to­ — Marc Legendre media-aandacht. Als Fanny K. of De komt. Niet alles staat op instorten, haal zoals De Duistere Diamant of nele die ambetant komt doen. Daar­ Buurtpolitie vandaag in de schijn­ dan zou het al snel Jeremiah worden. De ­Geverniste Zeerovers, daar was mee snijden we het onderwerp van de werpers staan, knarsetanden wij ook Barabas woont bijvoorbeeld in een ­Vandersteen echt een grootmeester moderne schuldoplegging aan. Ieder­ weleens. Iedereen wil dat z’n albums deftigere wijk.” in. Het moet geloofwaardig blijven en een is vandaag slecht bezig. Je moet in een display bij de kassa staan, maar LEGENDRE: “Het is inderdaad geen het mag geen afbreuk aan de span­ je schuldig voelen als je niet meedoet er zijn niet genoeg kassa’s.” aangename samenleving maar dat is ning of, in ons geval, het realisme aan een maand zonder alcohol, als het vandaag ook niet. Mensen nemen­ doen. Maar daar heb je dus een flauwe je geen plastic van straat raapt als je Het uitgangspunt van deze zichzelf als norm en iedereen die plezante als Lambik voor.” gaat joggen... Een mooi onderwerp eerste Kronieken is een duik in daarvan afwijkt, is verkeerd bezig. om met Suske en Wiske aan de slag te het verleden, maar het verhaal En nog steeds die idiote verdeling in Wanneer verschijnt de volgende gaan.” ontplooit zich wel als echt scifi. vakjes en hokjes waar iets of iemand Kronieken?

Lay-out: David Steenhuyse © Stripspeciaalzaak.be 2018 5