Terugblik: Van Eyck. Een optische revolutie

2020 was voorbestemd om het Van Eyck-jaar te tot een virtueel bezoek middels een prachtige ACADEMIE worden. De tentoonstelling “Van Eyck. Een video-tour. Ook de audiogids kan integraal online optische revolutie” zou het hoogtepunt worden, de beluisterd worden. De grootste Van Eyck-expo in Nr 75 - jaargang 32 grootste Van Eyck-tentoonstelling ooit. Wereldwijd de geschiedenis vormt daardoor een blijvende zijn er van Jan van Eyck (ca. 1390-1441) slechts een erfenis: www.vaneyck2020.be . feb 2021 - mei 2021 25-tal werken bewaard en zeker de helft daarvan reisde naar het Museum voor Schone Kunsten in Ondanks de korte looptijd heeft de tentoonstelling BERICHTEN Gent. Aanvullend bracht de expo ook uitzonderlijke wereldwijd indruk gemaakt. Zo viel de tentoonstel- bruiklenen van Italiaanse tijdgenoten als Fra Ange- ling in de prijzen met de prestigieuze Apollo Award lico, Paolo Uccello, Pisanello, Masaccio en Benozzo ‘Exhibition of the Year’. In de laudatio merkte het Gozzoli. Maximiliaan Martens, kunsthistoricus en lid Britse kunsttijdschrift op dat de tentoonstelling van de Klasse Kunsten, was de drijvende kracht ambitie weet te combineren met intimiteit: “The achter de tentoonstelling. Vier jaar lang leverde hij achievement of ‘Van Eyck: An Optical Revolution’ enorme inspanningen om deze unieke beleving te was that its curators realised more or less the realiseren. grandest imaginable exhibition on its subject, in scope and scale, while allowing visitors a beguiling De tentoonstelling zou lopen van 1 februari tot en proximity to so many paintings by Jan van Eyck.” met 30 april 2020, maar moest vroegtijdig de deuren sluiten op 13 maart omwille van de wereld- Ook de Stad Gent loofde de teams van Maximili- wijde coronacrisis. Meer dan honderdduizend aan Martens, restaurateur Hélène Dubois en het kunstliefhebbers misten hun kans op deze “once in MSK voor hun inspanningen en reikte haar jaarlijkse a lifetime” ervaring. Toerisme Vlaanderen en het Cultuurprijs aan hen uit. Proficiat! MSK heben daarom gezorgd voor de mogelijkheid

Afbeelding: Gabriel (detail) - Sint-Baafskathedraal Gent. © www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, Dominique Provost

15

Bing of the Ferro Lusto, Collection VERDEC, Panamarenko Tribute @ Campo & Campo De Academieberichten verschijnen Woord Vooraf When day comes, we step out of the shade, aflame and unafraid. driemaal per jaar. Koninklijke The new dawn blooms as we free it. Vlaamse Academie van België voor For there is always light, Wetenschappen en Kunsten, Paleis if only we’re brave enough to see it. der Academiën - Hertogsstraat 1 - If only we’re brave enough to be it. 1000 Brussel - Tel. 02 550 23 23 - Amanda Gorman, The Hill We Climb e-mail: [email protected] - www.kvab.be - ISSN 0778-1008 - redactie: Nathalie Boelens - vormgeving: Charlotte Dua 2020 was een bijzonder jaar. De pandemie die uitbrak, zal zeker in het gemeen- - V.U. Freddy Dumortier. schappelijk geheugen gegrift blijven. Of het een historisch belangrijke mijlpaal zal zijn, dat zal de toekomst uitmaken. De coronacrisis heeft flink ingehakt op alle met steun van: menselijke activiteiten en heeft onze maatschappij goed doorheen geschud. Ook het jaar 2021 is niet zo goed gestart. De pandemie is moeilijk onder controle te krijgen. De mensen zijn het meer dan beu. Maar zoals Amanda Gorman in het inmiddels wereldberoemd gedicht “The Hill We Climb” zo poëtisch verwoordde: “Want het licht blijft altijd schijnen. Als je de moed maar hebt het te zien. Als je de moed maar hebt het te zijn”. En dat is de boodschap die ik vooral wil brengen. Er is licht aan het einde van de tunnel, een licht dat blijft schijnen en helderder wordt.

Ook in het voorbije moeilijke jaar waren er lichtpunten. Zo heeft de KVAB in 2020 aangetoond een stevige organisatie te zijn, die zich kan aanpassen en flexibel heeft ingespeeld op nieuwe opportuniteiten. Ik blik graag terug op alle positieve Inhoud realisaties in het voorbije jaar.

Toen op 18 maart België in lockdown ging, werd ook het Paleis der Academiën gesloten. Het Paleis, dat bruiste van activiteiten, als interdisciplinaire ontmoe- tingsplaats bij uitstek, met de vier Klassen als het kloppend hart. Het werd stil in het Paleis. De KVAB zelf ging niet stil liggen. De KVAB koos resoluut om digitaal te gaan. De staf schakelde over naar telewerken. De Raad van Bestuur en de 3 Woord vooraf voorzitter Klassen bleven actief met digitale en hybride vergaderingen, met als positief punt een hogere participatiegraad.

Standpunten werden voorbereid en afgerond. De activiteiten in het kader van 7 de Denkerscycli bleven doorgaan, al dan niet wat bijgestuurd. Meerdere druk 6 Gouden Penning: Erika Vlieghe bijgewoonde webinars werden georganiseerd. De uitreiking, samen met de Jonge Academie, van de onderscheidingen Wetenschapscommunicatie, was een volledig digitaal evenement, begeleid door een succesvolle communica- tiecampagne met verspreiding van filmpjes van de laureaten. 7 De Academie-Berichten Deze solide basis van de KVAB werd opgebouwd in de voorbije jaren in een Een korte historische schets samenspel tussen de opeenvolgende Raden van Bestuur, voorzitters, ondervoor- zitters, vast secretaris, de vier Klassen en de staf. En dat geeft vertrouwen voor de toekomst, ongeacht wat er nog op ons afkomt. Een bijzonder woord van 10 Nieuwe leden van de KVAB waardering voor de uittredende voorzitter en ondervoorzitter, confrater Karel Velle en consoror Anna Berghmans. Samen met de vast secretaris, zijn zij in de 20 voorbije moeilijke maanden erin geslaagd de KVAB op de rails te houden en de bestuurders van de Klassen te blijven bezielen.

18 Jonge Academie - nieuwe leden Het is nu aan ons, de nieuwe voorzitter en de nieuwe ondervoorzitter, ikzelf en Christoffel Waelkens, met de vast secretaris Freddy Dumortier om deze bloeiende organisatie op koers te houden. We kunnen gelukkig rekenen op een goed werkende Raad van Bestuur, en op de uitstekende begeleiding en onder- 20 Nieuwe publicaties steuning van de KVAB-staf. Standpunten - Overlap - NBW In deze coronatijden moeten we er van uitgaan dat we evolueren naar een nieuwe realiteit, met zowel uitdagingen als opportuniteiten. We zullen ervoor moeten zorgen dat de KVAB haar missie kan blijven invullen. 24 (On)opgemerkt 24 Leeuwenpoort 3 De Academieberichten verschijnen Woord Vooraf When day comes, we step out of the shade, aflame and unafraid. driemaal per jaar. Koninklijke The new dawn blooms as we free it. Vlaamse Academie van België voor For there is always light, Wetenschappen en Kunsten, Paleis if only we’re brave enough to see it. der Academiën - Hertogsstraat 1 - If only we’re brave enough to be it. 1000 Brussel - Tel. 02 550 23 23 - Amanda Gorman, The Hill We Climb e-mail: [email protected] - www.kvab.be - ISSN 0778-1008 - redactie: Nathalie Boelens - vormgeving: Charlotte Dua 2020 was een bijzonder jaar. De pandemie die uitbrak, zal zeker in het gemeen- - V.U. Freddy Dumortier. schappelijk geheugen gegrift blijven. Of het een historisch belangrijke mijlpaal zal zijn, dat zal de toekomst uitmaken. De coronacrisis heeft flink ingehakt op alle met steun van: menselijke activiteiten en heeft onze maatschappij goed doorheen geschud. Ook het jaar 2021 is niet zo goed gestart. De pandemie is moeilijk onder controle te krijgen. De mensen zijn het meer dan beu. Maar zoals Amanda Gorman in het inmiddels wereldberoemd gedicht “The Hill We Climb” zo poëtisch verwoordde: “Want het licht blijft altijd schijnen. Als je de moed maar hebt het te zien. Als je de moed maar hebt het te zijn”. En dat is de boodschap die ik vooral wil brengen. Er is licht aan het einde van de tunnel, een licht dat blijft schijnen en helderder wordt.

Ook in het voorbije moeilijke jaar waren er lichtpunten. Zo heeft de KVAB in 2020 aangetoond een stevige organisatie te zijn, die zich kan aanpassen en flexibel heeft ingespeeld op nieuwe opportuniteiten. Ik blik graag terug op alle positieve Inhoud realisaties in het voorbije jaar.

Toen op 18 maart België in lockdown ging, werd ook het Paleis der Academiën gesloten. Het Paleis, dat bruiste van activiteiten, als interdisciplinaire ontmoe- tingsplaats bij uitstek, met de vier Klassen als het kloppend hart. Het werd stil in het Paleis. De KVAB zelf ging niet stil liggen. De KVAB koos resoluut om digitaal te gaan. De staf schakelde over naar telewerken. De Raad van Bestuur en de 3 Woord vooraf voorzitter Klassen bleven actief met digitale en hybride vergaderingen, met als positief punt een hogere participatiegraad.

Standpunten werden voorbereid en afgerond. De activiteiten in het kader van 7 de Denkerscycli bleven doorgaan, al dan niet wat bijgestuurd. Meerdere druk 6 Gouden Penning: Erika Vlieghe bijgewoonde webinars werden georganiseerd. De uitreiking, samen met de Jonge Academie, van de onderscheidingen Wetenschapscommunicatie, was een volledig digitaal evenement, begeleid door een succesvolle communica- tiecampagne met verspreiding van filmpjes van de laureaten. 7 De Academie-Berichten Deze solide basis van de KVAB werd opgebouwd in de voorbije jaren in een Een korte historische schets samenspel tussen de opeenvolgende Raden van Bestuur, voorzitters, ondervoor- zitters, vast secretaris, de vier Klassen en de staf. En dat geeft vertrouwen voor de toekomst, ongeacht wat er nog op ons afkomt. Een bijzonder woord van 10 Nieuwe leden van de KVAB waardering voor de uittredende voorzitter en ondervoorzitter, confrater Karel Velle en consoror Anna Berghmans. Samen met de vast secretaris, zijn zij in de 20 voorbije moeilijke maanden erin geslaagd de KVAB op de rails te houden en de bestuurders van de Klassen te blijven bezielen.

18 Jonge Academie - nieuwe leden Het is nu aan ons, de nieuwe voorzitter en de nieuwe ondervoorzitter, ikzelf en Christoffel Waelkens, met de vast secretaris Freddy Dumortier om deze bloeiende organisatie op koers te houden. We kunnen gelukkig rekenen op een goed werkende Raad van Bestuur, en op de uitstekende begeleiding en onder- 20 Nieuwe publicaties steuning van de KVAB-staf. Standpunten - Overlap - NBW In deze coronatijden moeten we er van uitgaan dat we evolueren naar een nieuwe realiteit, met zowel uitdagingen als opportuniteiten. We zullen ervoor moeten zorgen dat de KVAB haar missie kan blijven invullen. 24 (On)opgemerkt 24 Leeuwenpoort 3 Om te beginnen dient de KVAB zich te profileren als Verder vermeldt de missie dat de KVAB zal streven naar Nieuwe voorzitter en ondervoorzitter wetenschappelijk-cultureel genootschap. De acade- bredere erkenning van de grote waarde van weten- mieleden komen graag naar het Paleis der Academiën schappen en kunsten. De huidige pandemie heeft nog voor Klassenvergaderingen, lezingen, symposia en maar eens bevestigd hoe belangrijk wetenschap kan concerten. Maar vooral de ontmoeting met hun zijn voor onze samenleving. De beleidsmakers hebben Op 1 januari 2021 traden een nieuwe voorzitter en confraters en consorores is voor velen de grote meer- zich laten leiden door virologen, infectiologen en ondervoorzitter aan voor de bestuursperiode waarde. De gesprekken, de discussies, … met experts andere experts. 2021-2022. Elisabeth Monard, uittredende bestuur- indiverse disciplines en domeinen, over een brede der van de Klasse Technische Wetenschappen, waaier van wetenschappelijke, technische, artistieke Nooit was het vertrouwen van het grote publiek in de wordt voorzitter. Christoffel Waelkens, uittredende en maatschappelijke thema’s, is een verrijking voor wetenschap zo groot. De Kunstwereld is zwaar getrof- bestuurder van de Klasse Natuurwetenschappen, eenieder en voedt de maatschappelijke opdracht van fen door de Coronacrisis. Voor vele artistieke creatieve- wordt ondervoorzitter. Ze werden verkozen op de de KVAB. Van zodra het coronavirus het toelaat, zullen lingen is dit een drama. Tevens kan de impact van Buitengewone Algemene Vergadering van de we weer fysieke samenkomsten organiseren gecombi- Kunst en Cultuur voor het sociaal welbevinden van de KVAB op 24 september 2020, en namen de fakkel Christoffel Waelkens (1955) studeerde natuurkunde neerd met een streamingsdienst of andere digitale maatschappij niet onderschat worden. over van Karel Velle en Anna Bergmans. en wiskunde aan de KU Leuven, en promoveerde er applicaties, zodat de vergaderingen ook op afstand in 1984 tot doctor in de Wetenschappen, met een kunnen worden gevolgd. Er worden vele mooie digitale initiatieven ontwikkeld, proefschrift in de sterrenkunde. In het kader van dit maar er gaat niets boven de fysieke kunstbeleving. onderzoek had hij verschillende jaren verbleven Het tweede kernbegrip in de missie is het bevorderen Nieuwe inzichten over de maatschappelijke waarde Dr. ir. Elisabeth Monard is van opleiding burgerlijk aan de Université de Genève en aan de Europese van wetenschappen en kunsten. Hiervoor heeft de van wetenschappen en kunsten zijn naar boven scheikundig ingenieur en doctor in de Toegepaste Zuidelijke Sterrenwacht in Chili, om expertise op te KVAB een mooi aanbod van allerhande prijzen, te gekomen. Dit momentum moet de KVAB aangrijpen Wetenschappen (1973 en 1980 KU Leuven). Zij was bouwen in observationele sterrenkunde, die aan de beginnen met de Gouden Penning, de Laureaten van om nog meer in te spelen op actuele, maatschappe- achtereenvolgens assistent aan de KU Leuven, KU Leuven verdwenen was met het emeritaat van de vier Klassen, diverse fondsprijzen, en in samenwer- lijke thema’s, vertrekkend vanuit wetenschappelijke, ingenieur en hoofdingenieur-directeur bij de Dienst professor (en academielid) Armand van Hoof. Na king met de Jonge Academie, de onderscheidingen artistieke en maatschappelijke beschouwingen. Voor voor Bescherming tegen Ioniserende Stralingen een periode in dienst van het (N)FWO, eerst als voor Wetenschapscommunicatie. Voor onderzoekers de hand liggend zijn de thema’s rond het nieuwe (DBIS) van het ministerie van Volksgezondheid en ‘aangesteld’, nadien als ‘bevoegdverklaard’ en kunstenaars, in het bijzonder voor de jonge, is een normaal na corona zoals aangepaste arbeidsorganisa- Leefmilieu. Van 1989 tot 2005 was zij Secretaris van navorser, werd hij in 1990 voltijds ZAP-er aan de KU prijs uitgereikt door de Academie een gewaardeerde tie, virtuele samenhorigheid, nieuwe kijk op steden- de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid (VRWB, Leuven, en in 1996 gewoon hoogleraar. In oktober erkenning en een meerwaarde in hun portfolio. bouw en ruimtelijke ordening, op mobiliteit, artistieke nu VARIO) en van 2005 tot 2015 secretaris-generaal 2020 werd hij toegelaten tot het emeritaat (met creativiteit in een veranderde context, de relatie tussen van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek – opdracht). De volgende opdracht in de missie van de academie is wetenschap en politiek, wetenschappers versus Vlaanderen (FWO). Zijn onderzoek betreft in het algemeen de structuur bijdragen tot de uitstraling van wetenschappen en politici. Ik roep de Klassen op om hiervan werk te In 2011 was Elisabeth één van de stichters van en de evolutie van sterren, met nadruk op zowel kunsten. Hieronder vallen natuurlijk de vele symposia, maken. Science Europe, de Europese vereniging van onder- verdieping als verbreding, met de bedoeling ook debatten, conferenties, lezingen en concerten. Boven- zoeksorganisaties, zij was er van 2013 tot 2015 een team uit te bouwen met voldoende kritische dien heeft de KVAB in de voorbije jaren grote stappen En laatst maar niet onbelangrijk, is er de internationale vice-president en acting president. Elisabeth is massa en diversiteit, zowel in termen van weten- vooruit gezet op het vlak van algemene communica- dimensie. Voor een instelling als de KVAB is het evident voorzitter van het schoolbestuur Vrije Basisschool schappelijke onderwerpen en benaderingen als tie, er zal verder worden ingezet op digitale communi- dat internationale samenwerking een rode draad Terbank-Egenhoven in Heverlee, lid van het van persoonlijkheden. Dat team staat er nu, en de catie en sociale media. Door de voortschrijdende moet zijn doorheen haar werking. De academie is een Bestuurscomité van UZ Leuven en lid van de leden hebben de emeritus niet langer nodig om digitalisering is het voorliggende nummer van Acade- actief lid van meerdere Europese en internationale Research Advisory Board van het Orpheus Instituut volgende stappen te zetten in zowel het sterrenkun- mieberichten ook het laatste in papieren versie. De organisaties, zoals ALLEA, EASAC, CAETS, Euro-CASE… (Gent). dig onderzoek als de bouw van de instrumenten om Academieberichten met zijn gevarieerde inhoud zal en heeft samenwerkingsakkoorden met vele buiten- In 2018 werd zij gehonoreerd met de titel facultaire dat onderzoek te faciliteren. voortaan digitaal verschijnen. landse academies. De internationale dimensie zal een ereprofessor van de faculteit Ingenieursweten- Christoffel Waelkens heeft veel en graag les gege- uitdaging worden. De internationale mobiliteit staat schappen, KU Leuven. ven, doorheen het gehele spectrum van de 2022 wordt een bijzonder jaar, dan viert de KVAB momenteel onder druk en het is nog helemaal niet Elisabeth Monard was een bevoorrechte getuige discipline, maar ook doorheen tal van onderwijsher- samen met de andere Belgische Academies haar duidelijk wanneer we weer mogen hopen vrij te kunnen van de uitbouw van het Vlaamse wetenschapsbe- vormingen, hetgeen resulteerde in meer dan 20 250ste verjaardag. Het is niet alleen een gelegenheid reizen. Maar dat mag de internationale connecties leid. Zij heeft steeds gepleit voor een wetenschaps- verschillende cursussen. Hij was de initiatiefnemer om de banden met de collega’s aan te halen, maar zeker niet in gedrang brengen. Digitalisering kan hier en innovatiebeleid dat waakt over het evenwicht voor, en gedurende een tiental jaren de program- het biedt ook kansen om de KVAB meer in beeld te soelaas brengen. tussen enerzijds het wetenschappelijke onderzoek madirecteur van, de onderzoeksmaster in de brengen. gericht op concrete maatschappijproblemen en sterrenkunde aan de KU Leuven. Hetzelfde geldt 2021 wordt een boeiend jaar voor onze Academie, beloftevolle economische bedrijfsinnovaties, en voor het interdisciplinaire postgraduaat programma Een vierde opdracht in de missie betreft het organise- met veel uitdagingen en opportuniteiten. Zoals ik anderzijds het vrije, fundamentele, grensverleggend in ‘Space Studies’ dat samen met de UGent wordt ren van een interdisciplinaire aanpak. Met haar vier aangaf is de KVAB goed gewapend om de uitdagin- onderzoek, enkel gestuurd door menselijke nieuws- georganiseerd. klassen en samen met de Jonge Academie heeft de gen aan te gaan en in te spelen op nieuwe opportuni- gierigheid en creativiteit. Op het gebied van dienstverlening is hij gedurende KVAB alle troeven in de hand om voluit te gaan voor teiten, die het nieuwe normaal met zich zal meebren- Internationalisering, gelijke kansen en wetenschap- twee perioden vertegenwoordiger geweest van interdisciplinariteit, zo belangrijk voor de aanpak van gen. pelijke integriteit stonden bij Elisabeth steeds hoog het ZAP in de Academische Raad van de KU grote maatschappelijke uitdagingen. Er zijn reeds op de agenda. In het FWO heeft zij het proces Leuven en voorzitter van de meerdere Standpunten en Denkersprogramma’s Laat het licht blijven schijnen. Het komt goed. opgestart dat uiteindelijk zou leiden tot de oprich- AP-personeelsvereniging. Hij is/was voorzitter of lid interdisciplinair tot stand gekomen. Ook samenstellin- ting van de Vlaamse Commissie voor Wetenschap- van de adviesraden van verschillende buitenlandse gen van Reflectiegroepen en werkgroepen zijn pelijke Integriteit. instituten. Hij heeft zich ook altijd ingezet voor meestal interdisciplinair. Elisabeth is sinds 2012 lid van de Klasse Technische wetenschapspopularisatie, zowel door lezingen als Elisabeth Monard Wetenschappen (KTW), en werd in 2017 onderbe- door de coördinatie van, en bijdragen tot, bredere Voorzitter stuurder en vervolgens in 2019 bestuurder van de initiatieven. KTW. Christoffel is sinds 2003 lid van de Klasse der Natuur- In 2018 nam zij het initiatief voor de oprichting van wetenschappen (KNW), en was er onderbestuurder de Reflectiegroep Kunst, Wetenschap en Technolo- in 2018 en bestuurder in 2019 en 2020. Hij was eindre- gie, waarvan zij ook de voorzitter is. dacteur van twee Standpunten van de KVAB. 4 5 Om te beginnen dient de KVAB zich te profileren als Verder vermeldt de missie dat de KVAB zal streven naar Nieuwe voorzitter en ondervoorzitter wetenschappelijk-cultureel genootschap. De acade- bredere erkenning van de grote waarde van weten- mieleden komen graag naar het Paleis der Academiën schappen en kunsten. De huidige pandemie heeft nog voor Klassenvergaderingen, lezingen, symposia en maar eens bevestigd hoe belangrijk wetenschap kan concerten. Maar vooral de ontmoeting met hun zijn voor onze samenleving. De beleidsmakers hebben Op 1 januari 2021 traden een nieuwe voorzitter en confraters en consorores is voor velen de grote meer- zich laten leiden door virologen, infectiologen en ondervoorzitter aan voor de bestuursperiode waarde. De gesprekken, de discussies, … met experts andere experts. 2021-2022. Elisabeth Monard, uittredende bestuur- indiverse disciplines en domeinen, over een brede der van de Klasse Technische Wetenschappen, waaier van wetenschappelijke, technische, artistieke Nooit was het vertrouwen van het grote publiek in de wordt voorzitter. Christoffel Waelkens, uittredende en maatschappelijke thema’s, is een verrijking voor wetenschap zo groot. De Kunstwereld is zwaar getrof- bestuurder van de Klasse Natuurwetenschappen, eenieder en voedt de maatschappelijke opdracht van fen door de Coronacrisis. Voor vele artistieke creatieve- wordt ondervoorzitter. Ze werden verkozen op de de KVAB. Van zodra het coronavirus het toelaat, zullen lingen is dit een drama. Tevens kan de impact van Buitengewone Algemene Vergadering van de we weer fysieke samenkomsten organiseren gecombi- Kunst en Cultuur voor het sociaal welbevinden van de KVAB op 24 september 2020, en namen de fakkel Christoffel Waelkens (1955) studeerde natuurkunde neerd met een streamingsdienst of andere digitale maatschappij niet onderschat worden. over van Karel Velle en Anna Bergmans. en wiskunde aan de KU Leuven, en promoveerde er applicaties, zodat de vergaderingen ook op afstand in 1984 tot doctor in de Wetenschappen, met een kunnen worden gevolgd. Er worden vele mooie digitale initiatieven ontwikkeld, proefschrift in de sterrenkunde. In het kader van dit maar er gaat niets boven de fysieke kunstbeleving. onderzoek had hij verschillende jaren verbleven Het tweede kernbegrip in de missie is het bevorderen Nieuwe inzichten over de maatschappelijke waarde Dr. ir. Elisabeth Monard is van opleiding burgerlijk aan de Université de Genève en aan de Europese van wetenschappen en kunsten. Hiervoor heeft de van wetenschappen en kunsten zijn naar boven scheikundig ingenieur en doctor in de Toegepaste Zuidelijke Sterrenwacht in Chili, om expertise op te KVAB een mooi aanbod van allerhande prijzen, te gekomen. Dit momentum moet de KVAB aangrijpen Wetenschappen (1973 en 1980 KU Leuven). Zij was bouwen in observationele sterrenkunde, die aan de beginnen met de Gouden Penning, de Laureaten van om nog meer in te spelen op actuele, maatschappe- achtereenvolgens assistent aan de KU Leuven, KU Leuven verdwenen was met het emeritaat van de vier Klassen, diverse fondsprijzen, en in samenwer- lijke thema’s, vertrekkend vanuit wetenschappelijke, ingenieur en hoofdingenieur-directeur bij de Dienst professor (en academielid) Armand van Hoof. Na king met de Jonge Academie, de onderscheidingen artistieke en maatschappelijke beschouwingen. Voor voor Bescherming tegen Ioniserende Stralingen een periode in dienst van het (N)FWO, eerst als voor Wetenschapscommunicatie. Voor onderzoekers de hand liggend zijn de thema’s rond het nieuwe (DBIS) van het ministerie van Volksgezondheid en ‘aangesteld’, nadien als ‘bevoegdverklaard’ en kunstenaars, in het bijzonder voor de jonge, is een normaal na corona zoals aangepaste arbeidsorganisa- Leefmilieu. Van 1989 tot 2005 was zij Secretaris van navorser, werd hij in 1990 voltijds ZAP-er aan de KU prijs uitgereikt door de Academie een gewaardeerde tie, virtuele samenhorigheid, nieuwe kijk op steden- de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid (VRWB, Leuven, en in 1996 gewoon hoogleraar. In oktober erkenning en een meerwaarde in hun portfolio. bouw en ruimtelijke ordening, op mobiliteit, artistieke nu VARIO) en van 2005 tot 2015 secretaris-generaal 2020 werd hij toegelaten tot het emeritaat (met creativiteit in een veranderde context, de relatie tussen van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek – opdracht). De volgende opdracht in de missie van de academie is wetenschap en politiek, wetenschappers versus Vlaanderen (FWO). Zijn onderzoek betreft in het algemeen de structuur bijdragen tot de uitstraling van wetenschappen en politici. Ik roep de Klassen op om hiervan werk te In 2011 was Elisabeth één van de stichters van en de evolutie van sterren, met nadruk op zowel kunsten. Hieronder vallen natuurlijk de vele symposia, maken. Science Europe, de Europese vereniging van onder- verdieping als verbreding, met de bedoeling ook debatten, conferenties, lezingen en concerten. Boven- zoeksorganisaties, zij was er van 2013 tot 2015 een team uit te bouwen met voldoende kritische dien heeft de KVAB in de voorbije jaren grote stappen En laatst maar niet onbelangrijk, is er de internationale vice-president en acting president. Elisabeth is massa en diversiteit, zowel in termen van weten- vooruit gezet op het vlak van algemene communica- dimensie. Voor een instelling als de KVAB is het evident voorzitter van het schoolbestuur Vrije Basisschool schappelijke onderwerpen en benaderingen als tie, er zal verder worden ingezet op digitale communi- dat internationale samenwerking een rode draad Terbank-Egenhoven in Heverlee, lid van het van persoonlijkheden. Dat team staat er nu, en de catie en sociale media. Door de voortschrijdende moet zijn doorheen haar werking. De academie is een Bestuurscomité van UZ Leuven en lid van de leden hebben de emeritus niet langer nodig om digitalisering is het voorliggende nummer van Acade- actief lid van meerdere Europese en internationale Research Advisory Board van het Orpheus Instituut volgende stappen te zetten in zowel het sterrenkun- mieberichten ook het laatste in papieren versie. De organisaties, zoals ALLEA, EASAC, CAETS, Euro-CASE… (Gent). dig onderzoek als de bouw van de instrumenten om Academieberichten met zijn gevarieerde inhoud zal en heeft samenwerkingsakkoorden met vele buiten- In 2018 werd zij gehonoreerd met de titel facultaire dat onderzoek te faciliteren. voortaan digitaal verschijnen. landse academies. De internationale dimensie zal een ereprofessor van de faculteit Ingenieursweten- Christoffel Waelkens heeft veel en graag les gege- uitdaging worden. De internationale mobiliteit staat schappen, KU Leuven. ven, doorheen het gehele spectrum van de 2022 wordt een bijzonder jaar, dan viert de KVAB momenteel onder druk en het is nog helemaal niet Elisabeth Monard was een bevoorrechte getuige discipline, maar ook doorheen tal van onderwijsher- samen met de andere Belgische Academies haar duidelijk wanneer we weer mogen hopen vrij te kunnen van de uitbouw van het Vlaamse wetenschapsbe- vormingen, hetgeen resulteerde in meer dan 20 250ste verjaardag. Het is niet alleen een gelegenheid reizen. Maar dat mag de internationale connecties leid. Zij heeft steeds gepleit voor een wetenschaps- verschillende cursussen. Hij was de initiatiefnemer om de banden met de collega’s aan te halen, maar zeker niet in gedrang brengen. Digitalisering kan hier en innovatiebeleid dat waakt over het evenwicht voor, en gedurende een tiental jaren de program- het biedt ook kansen om de KVAB meer in beeld te soelaas brengen. tussen enerzijds het wetenschappelijke onderzoek madirecteur van, de onderzoeksmaster in de brengen. gericht op concrete maatschappijproblemen en sterrenkunde aan de KU Leuven. Hetzelfde geldt 2021 wordt een boeiend jaar voor onze Academie, beloftevolle economische bedrijfsinnovaties, en voor het interdisciplinaire postgraduaat programma Een vierde opdracht in de missie betreft het organise- met veel uitdagingen en opportuniteiten. Zoals ik anderzijds het vrije, fundamentele, grensverleggend in ‘Space Studies’ dat samen met de UGent wordt ren van een interdisciplinaire aanpak. Met haar vier aangaf is de KVAB goed gewapend om de uitdagin- onderzoek, enkel gestuurd door menselijke nieuws- georganiseerd. klassen en samen met de Jonge Academie heeft de gen aan te gaan en in te spelen op nieuwe opportuni- gierigheid en creativiteit. Op het gebied van dienstverlening is hij gedurende KVAB alle troeven in de hand om voluit te gaan voor teiten, die het nieuwe normaal met zich zal meebren- Internationalisering, gelijke kansen en wetenschap- twee perioden vertegenwoordiger geweest van interdisciplinariteit, zo belangrijk voor de aanpak van gen. pelijke integriteit stonden bij Elisabeth steeds hoog het ZAP in de Academische Raad van de KU grote maatschappelijke uitdagingen. Er zijn reeds op de agenda. In het FWO heeft zij het proces Leuven en voorzitter van de meerdere Standpunten en Denkersprogramma’s Laat het licht blijven schijnen. Het komt goed. opgestart dat uiteindelijk zou leiden tot de oprich- AP-personeelsvereniging. Hij is/was voorzitter of lid interdisciplinair tot stand gekomen. Ook samenstellin- ting van de Vlaamse Commissie voor Wetenschap- van de adviesraden van verschillende buitenlandse gen van Reflectiegroepen en werkgroepen zijn pelijke Integriteit. instituten. Hij heeft zich ook altijd ingezet voor meestal interdisciplinair. Elisabeth is sinds 2012 lid van de Klasse Technische wetenschapspopularisatie, zowel door lezingen als Elisabeth Monard Wetenschappen (KTW), en werd in 2017 onderbe- door de coördinatie van, en bijdragen tot, bredere Voorzitter stuurder en vervolgens in 2019 bestuurder van de initiatieven. KTW. Christoffel is sinds 2003 lid van de Klasse der Natuur- In 2018 nam zij het initiatief voor de oprichting van wetenschappen (KNW), en was er onderbestuurder de Reflectiegroep Kunst, Wetenschap en Technolo- in 2018 en bestuurder in 2019 en 2020. Hij was eindre- gie, waarvan zij ook de voorzitter is. dacteur van twee Standpunten van de KVAB. 4 5 GoudenGouden PenningPenning 2020:2020: DoorDoor haar haar de de Gouden Gouden Penning Penning toe toe te te kennen kennen wenst wenst de de KVABKVAB eeneen krachtigkrachtig signaalsignaal tete gevengeven aanaan dede maatmaat-- ErikaErika VliegheVlieghe schappelijkeschappelijke relevantierelevantie vanvan dede wetenschap.wetenschap. HetHet isis KarelKarel Velle, Velle, voorzitter voorzitter KVAB KVAB 2019-2020 2019-2020 medemede dankdank zijzij haarhaar kordaatkordaat enen deskundigdeskundig optredenoptreden datdat de de bevolking bevolking meer meer vertrouwen vertrouwen heeft heeft in in de de weten weten-- DeDe AcademieberichtenAcademieberichten 1991-2021:1991-2021: eeneen kortekorte historischehistorische schetsschets DeDe Gouden Gouden Penning, Penning, de de meest meest prestigieuze prestigieuze prijs prijs die die de de schap.schap. HansHans Rombaut Rombaut KVABKVAB jaarlijksjaarlijks uitreikt,uitreikt, wordtwordt traditioneeltraditioneel overhandigdoverhandigd

opop de de Openbare Openbare Vergadering Vergadering van van de de KVAB KVAB in in decem decem-- MetMet deze deze Gouden Gouden Penning Penning wenst wenst de de KVAB KVAB alle alle weten weten-- ber.ber. In In 2020 2020 werdwerd de de Gouden Gouden Penning Penning aangekondigd aangekondigd schappersschappers tete ereneren diedie zichzich vanvan bijbij hethet beginbegin sterksterk tijdenstijdens eeneen digitaledigitale uitzendinguitzending vanvan dede KVABKVAB opop 1919 hebbenhebben ingezetingezet voorvoor hethet beheersenbeheersen enen terugdringenterugdringen december.december. DeDe plechtigeplechtige uitreikinguitreiking kankan paspas inin 20212021 vanvan dede complexecomplexe enen langelange COVID-19-crisis.COVID-19-crisis. ErikaErika plaatsvindenplaatsvinden opop eeneen momentmoment datdat ditdit mogelijkmogelijk zalzal zijnzijn VliegheVlieghe waswas hethet boegbeeldboegbeeld vanvan dezedeze groep,groep, diedie dede enen rekening rekening houdend houdend met met de de maatregelen maatregelen in in verband verband NuNu beslist beslist werd werd dat dat onderhavige onderhavige editie editie van van de de Acade Acade-- BestuursBestuurscommissiecommissie vanvan 77 novembernovember 1990.1990. HetHet waswas afgelopenafgelopen maanden maanden autoriteit, autoriteit, daadkracht daadkracht én én resulta resulta-- metmet COVID-19 COVID-19 die die op op dat dat ogenblik ogenblik zullen zullen gelden. gelden. mieberichtenmieberichten de de laatste laatste zal zal zijn zijn die die op op papier papier verschijnt, verschijnt, voorzienvoorzien om om te te verschijnen verschijnen op op 1 1 maart maart 1991, 1991, nummer nummer 2 2 tenten toonde. toonde. isis ditdit hethet geschiktegeschikte momentmoment omom eveneven terugterug tete blikkenblikken werdwerd geplandgepland opop 11 oktoberoktober 1991.1991. AldusAldus geschiedde.geschiedde. opop de de geschiedenis geschiedenis ervan. ervan. Die Die periode periode bestrijkt bestrijkt precies precies HetHet nieuwe nieuwe tijdschrift tijdschrift verscheen verscheen tweemaal tweemaal per per jaar jaar en en VerderVerder heeft heeft de de KVAB KVAB lof lof voor voor de de wijze wijze waarop waarop zij zij met met driedrie decennia. decennia. Het Het was was in in het het najaar najaar van van 1990 1990 dat dat de de opop eeneen enkeleenkele uitzonderinguitzondering nana werdwerd hethet aantalaantal dede mediamedia enen hethet publiekpubliek communiceertcommuniceert overover toenmaligetoenmalige bestuurscommissiebestuurscommissie vanvan dede KVABKVAB hethet pagina'spagina's beperkt beperkt tot tot acht. acht. Het Het was was de de periode periode waarin waarin complexecomplexe materies materies zoals zoals de de ontwikkeling ontwikkeling en en het het terug terug-- initiatiefinitiatief nam nam om, om, in in navolging navolging van van vele vele andere andere weten weten-- kanunnikkanunnik Gerard Gerard Verbeke Verbeke aan aan zijn zijn laatste laatste jaren jaren als als vast vast dringendringen vanvan eeneen pandemie:pandemie: opop eeneen betrokken,betrokken, schappelijkeschappelijke instellingen, instellingen, een een nieuwsbrief nieuwsbrief uit uit te te geven, geven, secretarissecretaris toetoe waswas enen hijhij gebruiktegebruikte diedie eersteeerste AcadeAcade-- enthousiaste,enthousiaste, heldere heldere en en inzichtelijke inzichtelijke manier. manier. Zij Zij brengt brengt waarlangswaarlangs de de Academie Academie aan aan de de buitenwereld buitenwereld mede mede-- mieberichtenmieberichten nognog alal welwel eenseens alsals eeneen spreekbuisspreekbuis voorvoor inzichtinzicht over over de de gevaren gevaren van van de de pandemie pandemie en en de de maat maat-- delingendelingen kon kon doen doen over over haar haar werking werking en en haar haar activitei activitei-- zichzelf.zichzelf. Net Net na na het het einde einde van van zijn zijn mandaat mandaat verscheen verscheen regelenregelen die die we we moeten moeten volgen, volgen, en en over over de de opdracht, opdracht, ten.ten. DezeDeze publicatiepublicatie waswas inin feitefeite dede eersteeerste deurdeur diedie nognog hethet nummernummer 1313 vanvan jaargangjaargang 77 inin maartmaart 1997.1997. InIn dede rol rol en en de de grenzen grenzen van van wetenschap, wetenschap, dus dus ook ook over over de de geopendgeopend werdwerd vanvan eeneen instituutinstituut datdat tottot dandan toetoe alsals diedie eersteeerste jarenjaren werdenwerden dede AcademieberichtenAcademieberichten grenzengrenzen vanvan dede impactimpact vanvan dede wetenschappelijkewetenschappelijke quasiquasi hermetischhermetisch geslotengesloten werdwerd beschouwd.beschouwd. HetHet gedruktgedrukt inin dede toenmalige,toenmalige, ietwatietwat pontificalepontificale kleurenkleuren adviezenadviezen diedie “vooral“vooral controleerbaarcontroleerbaar moetenmoeten zijn”.zijn”. doelpubliekdoelpubliek bestondbestond uituit dede eigeneigen leden,leden, hooglerarenhoogleraren vanvan het het secretariaat secretariaat van van de de Academie: Academie: op op beige-geel beige-geel OverOver allealle aspectenaspecten vanvan dede coronacrisiscoronacrisis heeftheeft zijzij eeneen aanaan universiteiten,universiteiten, docentendocenten vanvan hogerehogere kunstinstitukunstinstitu-- papierpapier metmet titelstitels inin bordeaux,bordeaux, watwat toentoen doordoor dede gefundeerdegefundeerde mening. mening. De De menselijke menselijke tol tol die die de de crisis crisis eist eist ten,ten, jonge jonge onderzoekers onderzoekers en en kunstenaars, kunstenaars, en en een een schare schare hipperehippere academieledenacademieleden alsals nogalnogal ouderwetsouderwets enen saaisaai laatlaat haar haar niet niet onberoerd. onberoerd. belangstellendenbelangstellenden diedie dede eersteeerste publiekepublieke activiteitenactiviteiten werdwerd ervaren. ervaren. ToenToen erer nagedachtnagedacht moestmoest wordenworden overover mogelijkemogelijke vanvan de de Academie Academie bijwoonden. bijwoonden. DeDe KVABKVAB onderstreeptonderstreept tottot slotslot haarhaar volhardingvolharding enen kandidatenkandidaten voor voor de de Gouden Gouden Penning Penning 2020 2020 was was het het snel snel doorzettingsvermogen.doorzettingsvermogen. ErikaErika VliegheVlieghe blijftblijft openopen staanstaan duidelijkduidelijk dat dat professor professor Erika Erika Vlieghe Vlieghe (coverfoto), (coverfoto), arts arts en en HetHet vroegste vroegste spoor spoor van van de de Academieberichten Academieberichten is is terug terug DeDe overgang overgang tussen tussen het het mandaat mandaat van van de de toen toen 87-jarige 87-jarige voorvoor eeneen evenwichtigevenwichtig enen openopen debatdebat metmet politici,politici, infectiologe,infectiologe, de de laureaat laureaat zou zou worden. worden. De De prijs prijs bekroont bekroont tete vinden vinden in in het het verslag verslag van van de de Bestuurscommissie Bestuurscommissie van van kanunnikkanunnik Verbeke Verbeke en en dat dat van van de de nieuwe nieuwe vast vast secretaris secretaris ambtenarenambtenaren en en collega’s collega’s van van andere andere disciplines, disciplines, zowel zowel immersimmers sterkesterke persoonlijkhedenpersoonlijkheden diedie eeneen voorbeeldrolvoorbeeldrol 33 oktober oktober 1990, 1990, gepubliceerd gepubliceerd in in het het Jaarboek Jaarboek van van dat dat NiceasNiceas SchampSchamp verliepverliep alsals eeneen wareware breukbreuk inin dede binnenbinnen als als buiten buiten de de officiële officiële adviesorganen, adviesorganen, ondanks ondanks opnemenopnemen enen diedie voorvoor hethet bredebrede publiekpubliek eeneen belangbelang-- jaarjaar (p.(p. 233).233). HetHet doeldoel vanvan hethet nieuwenieuwe tijdschrifttijdschrift werdwerd geschiedenisgeschiedenis vanvan dede Academie.Academie. DeDe oude,oude, geleerdegeleerde dede spanningen, spanningen, twijfels twijfels en en kritiek, kritiek, ondanks ondanks de de moeilijke moeilijke rijkerijke bijdrage bijdrage leveren leveren tot tot het het aanmoedigen aanmoedigen en en versprei versprei-- vanvan inin denden beginnebeginne opop eeneen minimalistischeminimalistische wijzewijze geestelijkegeestelijke hadhad welwel ergerg langlang vastgehoudenvastgehouden aanaan zijnzijn werkomstandigheden,werkomstandigheden, inin weerwilweerwil vanvan dede uiteenlouiteenlo-- denden vanvan wetenschapwetenschap ofof kunst.kunst. TijdensTijdens dede CoronacrisisCoronacrisis voorgesteld:voorgesteld: “De“De BestuurscommissieBestuurscommissie wenstwenst datdat ditdit functiefunctie met met gebruiken gebruiken die die stamden stamden uit uit een een ver ver verleden, verleden, pendepende meningenmeningen enen dede verschillendeverschillende politiekepolitieke waswas dede wijzewijze waaropwaarop dede maatschappelijkemaatschappelijke relevantierelevantie initiatiefinitiatief zouzou vanvan startstart gaangaan opop eeneen bescheidenbescheiden wijze,wijze, zoalszoals het het brevieren brevieren in in de de tuin tuin van van het het paleis paleis als als het het mooi mooi agenda’s.agenda’s. Al Al jaren jaren vóór vóór Covid-19 Covid-19 was was zij zij vertrouwd vertrouwd met met vanvan dede wetenschapwetenschap tijdenstijdens debattendebatten inin dede politiekepolitieke maarmaar keurig keurig verzorgd.” verzorgd.” Er Er werd werd een een redactieraad redactieraad in in het het weerweer was. was. Het Het waren waren midden midden de de jaren jaren 1990 1990 in in de de pluralis pluralis-- crisisbeheer,crisisbeheer, maarmaar dede levensbedreigendelevensbedreigende crisiscrisis vanvan gremiagremia enen inin dede mediamedia alsmaaralsmaar zichtbaarderzichtbaarder werd,werd, levenleven geroepengeroepen waarinwaarin éénéén vertegenwoordigervertegenwoordiger perper tischetische omgeving omgeving van van de de Academie Academie nogal nogal anachronisti anachronisti-- vorigvorig jaarjaar waswas anders.anders. OmOm diedie redenreden zatzat zijzij hethet eersteeerste voorvoor dede KVABKVAB enen dede JongeJonge AcademieAcademie eeneen belangrijkbelangrijk KlasseKlasse zeteldezetelde enen éénéén staflid:staflid: voorvoor dede NatuurwetenNatuurweten-- schesche taferelen. taferelen. De De Academieberichten Academieberichten werden werden van van die die BelgischeBelgische coronacongrescoronacongres voorvoor datdat opop 99 septemberseptember signaal.signaal. schappenschappen was was dat dat August August Coomans, Coomans, voor voor de de Menswe Menswe-- breukbreuk hethet tijdelijketijdelijke slachtoffer.slachtoffer. VanafVanaf hethet voorjaarvoorjaar 19971997 20202020 doorging doorging in in het het Paleis Paleis der der Academiën Academiën waar waar zij zij een een tenschappentenschappen Gilbert Gilbert de de Smet Smet en en voor voor de de Kunsten Kunsten Henri Henri bleefbleef kanunnik kanunnik Verbeke Verbeke weg,weg, nana eeneen mandaatmandaat vanvan bevlogenbevlogen rederede hield.hield. ZeZe hieldhield erer eeneen pleidooipleidooi voorvoor dede TijdensTijdens het het voorbije voorbije jaar jaar kon kon eenieder eenieder dagelijks dagelijks ervaren ervaren Pauwels;Pauwels; het het staflid staflid in in de de redactie redactie was was Pierre Pierre Verdoodt. Verdoodt. 1818 jaarjaar alsals vastvast secretarissecretaris enen 4949 jaarjaar alsals academielid,academielid, oprichtingoprichting vanvan eeneen permanentepermanente wetenschappelijkewetenschappelijke datdat dede burgerburger meermeer vertrouwenvertrouwen inin dede wetenschapwetenschap DeDe aankondigingaankondiging vanvan hethet eersteeerste nummernummer staatstaat inin metmet als als gevolg gevolg dat dat er er in in de de jaargang jaargang 1997 1997 geen geen tweede tweede gemeenschapgemeenschap rond rond het het coronavirus. coronavirus. Haar Haar standvastig standvastig-- heeftheeft gekregen. gekregen. Politici Politici kunnen kunnen het het zich zich hoe hoe langer langer hoe hoe hetzelfdehetzelfde Jaarboek Jaarboek (p. (p. 238) 238) in in het het verslag verslag van van de de nummernummer van van de de Academieberichten Academieberichten meer meer verscheen. verscheen. heidheid blijktblijkt ookook uituit hethet feitfeit datdat zeze nietniet tete beroerdberoerd isis om,om, minderminder veroorloven veroorloven om om geen geen rekening rekening te te houden houden met met indienindien nodig,nodig, tete pleitenpleiten voorvoor “drastische,“drastische, radicaleradicale enen dede gefundeerdegefundeerde standpuntenstandpunten diedie expertenexperten innemen,innemen, eenvoudigeeenvoudige maatregelen”maatregelen” ofof aanaan politicipolitici tete zeggenzeggen alal zijnzijn diedie hethet onderlingonderling nietniet altijdaltijd metmet elkaarelkaar eens.eens. InIn waaropwaarop het het staat: staat: “als “als je je huis huis in in brand brand staat, staat, moet moet je je iets iets 20202020 is is het het belang belang van van de de wetenschap wetenschap voor voor de de samen samen-- doen”.doen”. levingleving opvallendopvallend gegroeid.gegroeid. InIn binnen-binnen- enen buitenlandbuitenland zijnzijn er er wetenschappers wetenschappers voor voor het het voetlicht voetlicht getreden getreden die die hunhun expertiseexpertise terter beschikkingbeschikking steldenstelden enen diedie hunhun neknek uitstakenuitstaken om,om, samensamen metmet ambtenarenambtenaren enen politici,politici, dede pandemiepandemie inin tete dijken.dijken. DeDe burgerburger raakteraakte inin geengeen tijdtijd vertrouwdvertrouwd metmet eeneen grotegrote groepgroep vanvan geëngageerdegeëngageerde vrouwenvrouwen enen mannen,mannen, diedie dagelijksdagelijks inin dede media,media, opop radioradio en en televisie televisie verschenen: verschenen: virologen, virologen, infectiologen, infectiologen, epidemiologen,epidemiologen, bio-statistici bio-statistici en en noem noem maar maar op. op.

DeDe AcademieAcademie wenstwenst dede GoudenGouden PenningPenning 20202020 aanaan professorprofessor Vlieghe Vlieghe toe toe te te kennen, kennen, niet niet omwille omwille van van haar haar baanbrekendbaanbrekend onderzoekonderzoek –– datdat indrukwekkendindrukwekkend isis –– maarmaar om om andere andere redenen. redenen. 66 77 Gouden Penning 2020: Door haar de Gouden Penning toe te kennen wenst de KVAB een krachtig signaal te geven aan de maat- Erika Vlieghe schappelijke relevantie van de wetenschap. Het is Karel Velle, voorzitter KVAB 2019-2020 mede dank zij haar kordaat en deskundig optreden dat de bevolking meer vertrouwen heeft in de weten- De Academieberichten 1991-2021: een korte historische schets De Gouden Penning, de meest prestigieuze prijs die de schap. Hans Rombaut KVAB jaarlijks uitreikt, wordt traditioneel overhandigd op de Openbare Vergadering van de KVAB in decem- Met deze Gouden Penning wenst de KVAB alle weten- ber. In 2020 werd de Gouden Penning aangekondigd schappers te eren die zich van bij het begin sterk tijdens een digitale uitzending van de KVAB op 19 hebben ingezet voor het beheersen en terugdringen december. De plechtige uitreiking kan pas in 2021 van de complexe en lange COVID-19-crisis. Erika plaatsvinden op een moment dat dit mogelijk zal zijn Vlieghe was het boegbeeld van deze groep, die de en rekening houdend met de maatregelen in verband Nu beslist werd dat onderhavige editie van de Acade- Bestuurscommissie van 7 november 1990. Het was afgelopen maanden autoriteit, daadkracht én resulta- met COVID-19 die op dat ogenblik zullen gelden. mieberichten de laatste zal zijn die op papier verschijnt, voorzien om te verschijnen op 1 maart 1991, nummer 2 ten toonde. is dit het geschikte moment om even terug te blikken werd gepland op 1 oktober 1991. Aldus geschiedde. op de geschiedenis ervan. Die periode bestrijkt precies Het nieuwe tijdschrift verscheen tweemaal per jaar en Verder heeft de KVAB lof voor de wijze waarop zij met drie decennia. Het was in het najaar van 1990 dat de op een enkele uitzondering na werd het aantal de media en het publiek communiceert over toenmalige bestuurscommissie van de KVAB het pagina's beperkt tot acht. Het was de periode waarin complexe materies zoals de ontwikkeling en het terug- initiatief nam om, in navolging van vele andere weten- kanunnik Gerard Verbeke aan zijn laatste jaren als vast dringen van een pandemie: op een betrokken, schappelijke instellingen, een nieuwsbrief uit te geven, secretaris toe was en hij gebruikte die eerste Acade- enthousiaste, heldere en inzichtelijke manier. Zij brengt waarlangs de Academie aan de buitenwereld mede- mieberichten nog al wel eens als een spreekbuis voor inzicht over de gevaren van de pandemie en de maat- delingen kon doen over haar werking en haar activitei- zichzelf. Net na het einde van zijn mandaat verscheen regelen die we moeten volgen, en over de opdracht, ten. Deze publicatie was in feite de eerste deur die nog het nummer 13 van jaargang 7 in maart 1997. In de rol en de grenzen van wetenschap, dus ook over de geopend werd van een instituut dat tot dan toe als die eerste jaren werden de Academieberichten grenzen van de impact van de wetenschappelijke quasi hermetisch gesloten werd beschouwd. Het gedrukt in de toenmalige, ietwat pontificale kleuren adviezen die “vooral controleerbaar moeten zijn”. doelpubliek bestond uit de eigen leden, hoogleraren van het secretariaat van de Academie: op beige-geel Over alle aspecten van de coronacrisis heeft zij een aan universiteiten, docenten van hogere kunstinstitu- papier met titels in bordeaux, wat toen door de gefundeerde mening. De menselijke tol die de crisis eist ten, jonge onderzoekers en kunstenaars, en een schare hippere academieleden als nogal ouderwets en saai laat haar niet onberoerd. belangstellenden die de eerste publieke activiteiten werd ervaren. Toen er nagedacht moest worden over mogelijke van de Academie bijwoonden. De KVAB onderstreept tot slot haar volharding en kandidaten voor de Gouden Penning 2020 was het snel doorzettingsvermogen. Erika Vlieghe blijft open staan duidelijk dat professor Erika Vlieghe (coverfoto), arts en Het vroegste spoor van de Academieberichten is terug De overgang tussen het mandaat van de toen 87-jarige voor een evenwichtig en open debat met politici, infectiologe, de laureaat zou worden. De prijs bekroont te vinden in het verslag van de Bestuurscommissie van kanunnik Verbeke en dat van de nieuwe vast secretaris ambtenaren en collega’s van andere disciplines, zowel immers sterke persoonlijkheden die een voorbeeldrol 3 oktober 1990, gepubliceerd in het Jaarboek van dat Niceas Schamp verliep als een ware breuk in de binnen als buiten de officiële adviesorganen, ondanks opnemen en die voor het brede publiek een belang- jaar (p. 233). Het doel van het nieuwe tijdschrift werd geschiedenis van de Academie. De oude, geleerde de spanningen, twijfels en kritiek, ondanks de moeilijke rijke bijdrage leveren tot het aanmoedigen en versprei- van in den beginne op een minimalistische wijze geestelijke had wel erg lang vastgehouden aan zijn werkomstandigheden, in weerwil van de uiteenlo- den van wetenschap of kunst. Tijdens de Coronacrisis voorgesteld: “De Bestuurscommissie wenst dat dit functie met gebruiken die stamden uit een ver verleden, pende meningen en de verschillende politieke was de wijze waarop de maatschappelijke relevantie initiatief zou van start gaan op een bescheiden wijze, zoals het brevieren in de tuin van het paleis als het mooi agenda’s. Al jaren vóór Covid-19 was zij vertrouwd met van de wetenschap tijdens debatten in de politieke maar keurig verzorgd.” Er werd een redactieraad in het weer was. Het waren midden de jaren 1990 in de pluralis- crisisbeheer, maar de levensbedreigende crisis van gremia en in de media alsmaar zichtbaarder werd, leven geroepen waarin één vertegenwoordiger per tische omgeving van de Academie nogal anachronisti- vorig jaar was anders. Om die reden zat zij het eerste voor de KVAB en de Jonge Academie een belangrijk Klasse zetelde en één staflid: voor de Natuurweten- sche taferelen. De Academieberichten werden van die Belgische coronacongres voor dat op 9 september signaal. schappen was dat August Coomans, voor de Menswe- breuk het tijdelijke slachtoffer. Vanaf het voorjaar 1997 2020 doorging in het Paleis der Academiën waar zij een tenschappen Gilbert de Smet en voor de Kunsten Henri bleef kanunnik Verbeke weg, na een mandaat van bevlogen rede hield. Ze hield er een pleidooi voor de Tijdens het voorbije jaar kon eenieder dagelijks ervaren Pauwels; het staflid in de redactie was Pierre Verdoodt. 18 jaar als vast secretaris en 49 jaar als academielid, oprichting van een permanente wetenschappelijke dat de burger meer vertrouwen in de wetenschap De aankondiging van het eerste nummer staat in met als gevolg dat er in de jaargang 1997 geen tweede gemeenschap rond het coronavirus. Haar standvastig- heeft gekregen. Politici kunnen het zich hoe langer hoe hetzelfde Jaarboek (p. 238) in het verslag van de nummer van de Academieberichten meer verscheen. heid blijkt ook uit het feit dat ze niet te beroerd is om, minder veroorloven om geen rekening te houden met indien nodig, te pleiten voor “drastische, radicale en de gefundeerde standpunten die experten innemen, eenvoudige maatregelen” of aan politici te zeggen al zijn die het onderling niet altijd met elkaar eens. In waarop het staat: “als je huis in brand staat, moet je iets 2020 is het belang van de wetenschap voor de samen- doen”. leving opvallend gegroeid. In binnen- en buitenland zijn er wetenschappers voor het voetlicht getreden die hun expertise ter beschikking stelden en die hun nek uitstaken om, samen met ambtenaren en politici, de pandemie in te dijken. De burger raakte in geen tijd vertrouwd met een grote groep van geëngageerde vrouwen en mannen, die dagelijks in de media, op radio en televisie verschenen: virologen, infectiologen, epidemiologen, bio-statistici en noem maar op.

De Academie wenst de Gouden Penning 2020 aan professor Vlieghe toe te kennen, niet omwille van haar baanbrekend onderzoek – dat indrukwekkend is – maar om andere redenen. 6 7 In 1998 werd de uitgave uit het oog verloren omdat er veel luchtigheid en illustraties. De periodiciteit werd KVAB in die jaren een golf van toenemende activiteiten Het nu volwaardige tijdschrift genoot veel waardering, belangrijke veranderingen plaatsvonden op het secre- opgetrokken tot drie uitgaven per jaar, maar het aantal organiseerde waarvan in de nieuwsbrief de aankondi- zowel van binnen de academie als van buitenaf, maar tariaat van de Academie. Naast het vertrek van pagina's bleef rigoureus beperkt tot acht per editie. Wel ging en het verslag moest worden gedaan, terwijl aan nu doemde een nieuw probleem op. Er ontstond een Verbeke gingen ook nog twee doorgewinterde leiding- verruimde de diversiteit van de onderwerpen. Die het formaat van acht pagina's dwangmatig werd toenemende weerstand tegen het verschijnen op gevende personeelsleden van het secretariaat met vernieuwde Academieberichten werden zeer goed vastgehouden. De toenemende hoeveelheden tekst papier, omdat steeds meer wetenschappelijke pensioen na een loopbaan van meer dan 30 jaar. Ook onthaald. en illustraties moesten in een al te beperkt keurslijf publicaties en tijdschriften volledig overschakelden het jaarboek was daar het slachtoffer van. Het worden geprangd. naar een louter digitaal bestaan. Ook de Academie- verscheen niet meer tussen 1993 en 2000. berichten zullen voortaan – na deze laatste tastbare Maar er waren ook minpunten. Zo werd de maquette uitgave – nog enkel voortbestaan in elektronische tussen 1999 en begin 2004 nog met de hand gemaakt, Onder de vast secretarissen Géry van Outryve vorm, maar wel met behoud van de verworven Niceas Schamp moest dus vanaf 1997 de KVAB opnieuw met knip en plakwerk. Begin 21ste eeuw was zoiets niet d´Ydewalle, in de periode 2010-2014, en Freddy variëteit aan bijdragen en aantal pagina's. Deze korte op de rails krijgen en hij gelukte daarin dankzij een meer normaal. Met de indiensttreding van Charlotte Dumortier, vanaf 2014, kregen de Academieberichten historiek geeft ook een stukje geschiedenis van de vernieuwd secretariaat, aangevuld met enkele perso- Dua beschikte de KVAB in die tijd over een gediplo- stapsgewijs een meer hedendaagse vormgeving. KVAB weer. Het is niet zomaar een bladzijde die wordt neelsleden van buiten de ambtenarij, nieuwe statuten meerde vormgeefster, waardoor de maquette door Vanaf het nummer 53, dat verscheen in juni 2012, omgeslagen: het is een tijdschrift dat in zijn materiële opgesteld door toenmalig voorzitter Marcel Storme en haar kon worden gemaakt met een professioneel waarbij de onverbiddelijke beperking tot acht pagina's verschijning verdwijnt. De digitale versie, die ook van diens confrater Gustaaf Baeteman, nieuwe jaarboeken lay-outprogramma op de computer. Tevens werd werd opgegeven. Daardoor konden de Academiebe- thuis uit en virusvrij raadpleegbaar is, blijft. Ongetwijfeld voor 1998 en 1999 die van de persen kwamen in 2000 en besloten de Academieberichten kleurrijker te maken, richten het gepaste aantal bladzijden aannemen dat heeft het coronavirus de evolutie versneld, maar de vernieuwde Academieberichten, waarvan het eerste met meer foto's en speelsheid. De degelijke, maar nodig was om, wat er in vermeld moest worden, op digitalisering van de Academieberichten was nummer onder zijn mandaat – na een onderbreking van amateuristische aanpak werd vervangen door een een ordelijke wijze en mooi voor het oog te verdelen onafwendbaar. twee jaar – werd gepubliceerd in april 1999. Een up-to-date vormgeving bij de uitgave van nummer 29 over voldoende oppervlakte papier. De aanvankelijke goochemerd had toen het lumineuze idee om het van juni 2004. Nu werd die nieuwe look over het bruine achtergrond van de voorpagina vanaf midden eerste nummer na de jaargang 7 nummer 13 als het algemeen wel gewaardeerd, maar meerdere acade- 2012 werd vanaf nummer 59 van februari 2015 vervan- nummer 14 van de jaargang 8-9 vast te leggen, met als mieleden uitten hun onvrede over de drukke pagina- gen door diep blauw en ook de inleidende tekst van vage datering 1998-1999. Daarmee werd de continuïteit vulling, de “horror vacui” zoals iemand die ooit bestem- de vast secretaris op de voorpagina verhuisde in het van het tijdschrift gered. Kort nadien, in juni 1999 pelde. Daarom heeft Charlotte Dua de vormgeving nummer 62 in mei 2016 naar de binnenpagina, zodat er verscheen nummer 15 en in oktober 1999 reeds nummer van de Academieberichten gedurende de volgende eindelijk een echte “cover” ontstond van een tijdschrift 16, waarmee ook de regelmaat in die mate werd jaren bijgestuurd binnen de basisstructuren die zij waarvan de dikte varieerde tussen 20 en 32 bladzijden. hersteld dat er voor elke jaargang vanaf het eerste aanvankelijk in het leven had geroepen, met Ondertussen werd nog meer nadruk gelegd op een verschijnen een uitgave was. De lay-out werd totaal voldoende aandacht voor de continuïteit van de luchtige en overzichtelijke layout. omgegooid naar een veel moderner uitzicht, met vormgeving, maar tegelijk zoekend naar een even- overzichtelijke kolommen op een witte achtergrond met wichtige bladspiegel. Het dilemma was echter dat de

Kanunik Gerard Verbeke Professor Niceas Schamp Professor Géry van Outryve d’Ydewalle Professor Freddy Dumortier 8 (archief KU Leuven, foto: Vermotte Leuven) (archief KVAB) (archief KVAB) (archief KVAB) 9 In 1998 werd de uitgave uit het oog verloren omdat er veel luchtigheid en illustraties. De periodiciteit werd KVAB in die jaren een golf van toenemende activiteiten Het nu volwaardige tijdschrift genoot veel waardering, belangrijke veranderingen plaatsvonden op het secre- opgetrokken tot drie uitgaven per jaar, maar het aantal organiseerde waarvan in de nieuwsbrief de aankondi- zowel van binnen de academie als van buitenaf, maar tariaat van de Academie. Naast het vertrek van pagina's bleef rigoureus beperkt tot acht per editie. Wel ging en het verslag moest worden gedaan, terwijl aan nu doemde een nieuw probleem op. Er ontstond een Verbeke gingen ook nog twee doorgewinterde leiding- verruimde de diversiteit van de onderwerpen. Die het formaat van acht pagina's dwangmatig werd toenemende weerstand tegen het verschijnen op gevende personeelsleden van het secretariaat met vernieuwde Academieberichten werden zeer goed vastgehouden. De toenemende hoeveelheden tekst papier, omdat steeds meer wetenschappelijke pensioen na een loopbaan van meer dan 30 jaar. Ook onthaald. en illustraties moesten in een al te beperkt keurslijf publicaties en tijdschriften volledig overschakelden het jaarboek was daar het slachtoffer van. Het worden geprangd. naar een louter digitaal bestaan. Ook de Academie- verscheen niet meer tussen 1993 en 2000. berichten zullen voortaan – na deze laatste tastbare Maar er waren ook minpunten. Zo werd de maquette uitgave – nog enkel voortbestaan in elektronische tussen 1999 en begin 2004 nog met de hand gemaakt, Onder de vast secretarissen Géry van Outryve vorm, maar wel met behoud van de verworven Niceas Schamp moest dus vanaf 1997 de KVAB opnieuw met knip en plakwerk. Begin 21ste eeuw was zoiets niet d´Ydewalle, in de periode 2010-2014, en Freddy variëteit aan bijdragen en aantal pagina's. Deze korte op de rails krijgen en hij gelukte daarin dankzij een meer normaal. Met de indiensttreding van Charlotte Dumortier, vanaf 2014, kregen de Academieberichten historiek geeft ook een stukje geschiedenis van de vernieuwd secretariaat, aangevuld met enkele perso- Dua beschikte de KVAB in die tijd over een gediplo- stapsgewijs een meer hedendaagse vormgeving. KVAB weer. Het is niet zomaar een bladzijde die wordt neelsleden van buiten de ambtenarij, nieuwe statuten meerde vormgeefster, waardoor de maquette door Vanaf het nummer 53, dat verscheen in juni 2012, omgeslagen: het is een tijdschrift dat in zijn materiële opgesteld door toenmalig voorzitter Marcel Storme en haar kon worden gemaakt met een professioneel waarbij de onverbiddelijke beperking tot acht pagina's verschijning verdwijnt. De digitale versie, die ook van diens confrater Gustaaf Baeteman, nieuwe jaarboeken lay-outprogramma op de computer. Tevens werd werd opgegeven. Daardoor konden de Academiebe- thuis uit en virusvrij raadpleegbaar is, blijft. Ongetwijfeld voor 1998 en 1999 die van de persen kwamen in 2000 en besloten de Academieberichten kleurrijker te maken, richten het gepaste aantal bladzijden aannemen dat heeft het coronavirus de evolutie versneld, maar de vernieuwde Academieberichten, waarvan het eerste met meer foto's en speelsheid. De degelijke, maar nodig was om, wat er in vermeld moest worden, op digitalisering van de Academieberichten was nummer onder zijn mandaat – na een onderbreking van amateuristische aanpak werd vervangen door een een ordelijke wijze en mooi voor het oog te verdelen onafwendbaar. twee jaar – werd gepubliceerd in april 1999. Een up-to-date vormgeving bij de uitgave van nummer 29 over voldoende oppervlakte papier. De aanvankelijke goochemerd had toen het lumineuze idee om het van juni 2004. Nu werd die nieuwe look over het bruine achtergrond van de voorpagina vanaf midden eerste nummer na de jaargang 7 nummer 13 als het algemeen wel gewaardeerd, maar meerdere acade- 2012 werd vanaf nummer 59 van februari 2015 vervan- nummer 14 van de jaargang 8-9 vast te leggen, met als mieleden uitten hun onvrede over de drukke pagina- gen door diep blauw en ook de inleidende tekst van vage datering 1998-1999. Daarmee werd de continuïteit vulling, de “horror vacui” zoals iemand die ooit bestem- de vast secretaris op de voorpagina verhuisde in het van het tijdschrift gered. Kort nadien, in juni 1999 pelde. Daarom heeft Charlotte Dua de vormgeving nummer 62 in mei 2016 naar de binnenpagina, zodat er verscheen nummer 15 en in oktober 1999 reeds nummer van de Academieberichten gedurende de volgende eindelijk een echte “cover” ontstond van een tijdschrift 16, waarmee ook de regelmaat in die mate werd jaren bijgestuurd binnen de basisstructuren die zij waarvan de dikte varieerde tussen 20 en 32 bladzijden. hersteld dat er voor elke jaargang vanaf het eerste aanvankelijk in het leven had geroepen, met Ondertussen werd nog meer nadruk gelegd op een verschijnen een uitgave was. De lay-out werd totaal voldoende aandacht voor de continuïteit van de luchtige en overzichtelijke layout. omgegooid naar een veel moderner uitzicht, met vormgeving, maar tegelijk zoekend naar een even- overzichtelijke kolommen op een witte achtergrond met wichtige bladspiegel. Het dilemma was echter dat de

Kanunik Gerard Verbeke Professor Niceas Schamp Professor Géry van Outryve d’Ydewalle Professor Freddy Dumortier 8 (archief KU Leuven, foto: Vermotte Leuven) (archief KVAB) (archief KVAB) (archief KVAB) 9 Nieuwe leden van de KVAB 2020

Klasse van de Natuurwetenschappen Klasse van de Menswetenschappen Klasse Kunsten Mauro Pawlowski is een Belgische muzikant van Pools-Italiaanse afkomst. Hij werkte reeds samen Claude Libert is als gewoon hoogleraar verbonden Laurens Cherchye is als gewoon hoogleraar Jan Dewilde studeerde musicologie aan de KU met theatermakers, modeontwerpers, perfor- aan de UGent. In 1997 werd hij groepsleider bij het verbonden aan de KU Leuven. Zijn baanbrekend Leuven. Hij werkte, eerst als researcher en later als mance artiesten, beeldend kunstenaars, choreo- pas opgerichte Vlaams Instituut voor Biotechnolo- onderzoek richt zich onder andere op de vraag producer, bij de toenmalige BRT waar zijn belang- grafen, schrijvers en cineasten. Hij componeerde gie (VIB), een functie die hij tot op de dag van hoe er binnen gezinnen beslissingen worden geno- stelling voor Vlaamse muziek werd gestimuleerd muziek voor theater-, dans- en literaire producties vandaag uitoefent. Het onderzoek van Claude men omtrent de verdeling van tijd en geld, en wat door Hugo Sledsens en Vic Nees. Verschillende van o.a. FroeFroe, Theater Stap, Zuidpool theater, Libert betreft strategieën om bloedvergiftiging, een de impact hiervan is op het individuele welzijn van televisiedocumentaires over Vlaamse componisten VRT, VTM. Daarnaast is hij regelmatig te gast als aandoening die jaarlijks tot 11 miljoen doden leidt de gezinsleden. Daarnaast is hij gespecialiseerd in en musici zijn daar het resultaat van. In 1998 richt hij muzikant bij projecten van uiteenlopende genres, wereldwijd, te begrijpen en te bestrijden. Zijn onder- niet-parametrische technieken voor de meting van met Michaël Scheck het Studiecentrum voor met o.a. Roland Van Campenhout, Kris de Bruyne, zoek heeft reeds geleid tot meerdere sleuteldoor- efficiëntie in bedrijven en overheden. Zijn onder- Vlaamse Muziek op in Antwerpen, dat hij nog altijd Jan De Smet, Flat Earth Society, Spectra Ensemble braken in dit gebied. zoek werd o.a. bekroond met een Consolidator leidt. Sinds 2004 is hij hoofdbibliothecaris van het en dEUS en heeft hij een wekelijkse column in Grant van de European Research Council en de Koninklijk Conservatorium Antwerpen dat in 2010 als HUMO. Als artistieke kameleon incarneert hij het Jozef Ongena is verbonden aan het Laboratorium Francquiprijs. eerste door de Vlaamse overheid erkend werd als Do-It-Yourself-principe en houdt hij zichzelf in een voor Plasmafysica van de Koninklijke Militaire erfgoedbibliotheek. constante staat van beweging. School in Brussel, waar hij de opsluitingseigenschap- Pierre Delsaerdt is hoogleraar verbonden aan de pen bestudeert van plasma’s die verhit worden UAntwerpen. Zijn onderzoek richt zich op de Steven Jacobs doceert moderne kunstgeschiede- Klasse van de Technische Wetenschappen voor kernfusie. Het leidde tot wereldwijde samen- geschiedenis van het boek als materieel object en nis aan de UGent en filmgeschiedenis aan de werkingen met fusielaboratoria in Europa, de op de geschiedenis van bibliotheken. Meer recent UAntwerpen. Als kunsthistoricus is hij gespeciali- Ann Caluwaerts is Executive Vice-President People, Verenigde Staten, Rusland en Japan, waarin Jef gaat zijn aandacht ook naar de ‘vererfgoeding’ seerd in de relaties tussen film en de beeldende Brand and Corporate Affairs bij Telenet. Zij heeft 30 Ongena telkens een sleutelrol speelt. Hij is de van het boek vanaf de tweede helft van de 18de kunsten. Daarnaast verdiept hij zich in de interacties jaar ervaring in de telecommunicatie-industrie huidige voorzitter van de Belgische Natuurkundige eeuw. Naast zijn omvangrijke publicaties heeft hij tussen beeldende kunst, film en architectuur. Zijn wereldwijd en in de lokale media-industrie. Haar Vereniging en lid van het bestuur van de European zich verdienstelijk gemaakt door het opzetten van expertise omvat diverse aspecten van de Belgische deskundigheid situeert zich op het vlak van digitali- Physical Society. Het is onder zijn impuls dat de EPS tentoonstellingen, door zijn bepalende rol in het moderne kunst. Hij was gastspreker aan diverse satie, strategieontwikkeling, strategische communi- enkele sites in België erkende en inhuldigde als “EPS oprichten van een opleiding Informatie- en universiteiten, musea en culturele instellingen en catie, change management, telecom-regelgeving Historic Sites”. Bibliotheekwetenschap en zijn leidende rol in curator van tentoonstellingen in MSK Gent, S.M.A.K. en financieel management. Daarnaast ijvert zij voor organisaties op gebied van bibliotheekwezen en Gent, Museum voor Moderne Kunst Arnhem en meer genderdiversiteit op de werkvloer, meer Guy Smagghe is als gewoon hoogleraar verbonden erfgoed. deSingel Antwerpen. Daarnaast cureerde hij vrouwen in topfuncties en meer meisjes in STEM- aan de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van filmprogramma’s in Cinematek Brussel en Le richtingen. Zij zetelt eveneens in de Raad van de UGent. Zijn wetenschappelijke werken behan- Letizia Paoli is gewoon hoogleraar criminologie Giornate del Cinema Muto in Pordenone. Bestuur van IMEC en VOKA en heeft een fellowship delen diverse aspecten omtrent insecten die verbonden aan de KU Leuven. Ze heeft uitgebreid van de VUB. belangrijk zijn in de landbouw, met toepassingen in gepubliceerd over de georganiseerde misdaad, Jan Michiels is docent piano aan het Koninklijk de gewasbescherming en -bestuiving. Zijn onder- illegale en semilegale markten, en het daaraan Conservatorium te Brussel. Sinds zijn laureaatschap Erik Smolders is als gewoon hoogleraar verbonden zoeksgroep wordt wereldwijd als leidend erkend. gekoppelde controlebeleid. Zo heeft zij onder meer in de Koningin Elisabethwedstrijd 1991 staat hij aan de KU Leuven. Hij is gespecialiseerd in bodem- Zijn bijdragen in de Hoge Gezondheidsraad en in onderzoek gedaan naar Zuid-Italiaanse maffiaor- bekend voor zijn zeer persoonlijke en veelgelaagde scheikunde met toepassingen in milieutoxicologie diverse vakorganisaties onderstrepen zijn motivatie ganisaties, drugsmarkten op lokaal, nationaal en omgang met het pianorepertoire, door oud en en analyse van bodemvruchtbaarheid. Hij is een voor duurzaamheid en biodiversiteit. In zijn activitei- globaal niveau, en de markten voor doping en nieuw in telkens wijzigende perspectieven te uitmuntende onderzoeker met een indrukwekkend ten hecht hij veel belang aan meer groene farmaceutische producten. Samen met Dr. Victoria combineren. Getuige hiervan de talrijke opnames trackrecord in binnen- en buitenland. Een groot landbouw en wetenschapscommunicatie, en hij is Greenfield (George Mason University) ontwikkelde met muziek van Bach tot vandaag, uitgevoerd in deel van zijn onderzoek is toegepast en situeert zich verdediger van de wetenschappelijke excellentie, ze een nieuw instrument, het Harm Assessment voortdurende dialoog met de levende muziekge- in het domein van bodemkunde en milieutechnolo- met aandacht voor een gelijkekansenbeleid. Framework, om op systematische wijze de verschil- schiedenis. Jan Michiels is regelmatig te horen in gie, er is intense samenwerking met de overheid en lende soorten schade van criminele activiteiten in prestigieuze concertzalen in Europa en Azië. In 2011 industrie. Erik Smolders werkte intensief mee aan te schatten. behaalde hij een Doctoraat in de Kunsten. REACH, het systeem voor registratie, evaluatie en toelating van chemische stoffen die in de Europese Unie geproduceerd of geïmporteerd worden.

Claude Libert Jozef Ongena Guy Smagghe Laurens Cherchye Pierre Delsaerdt Letizia Paoli Jan Dewilde Steven Jacobs Jan Michiels Mauro Pawlowski Ann Caluwaerts Erik Smolders 10 11 NieuweNieuwe leden leden van van de de KVAB KVAB 2020 2020

KlasseKlasse van van de de Natuurwetenschappen Natuurwetenschappen KlasseKlasse van van de de Menswetenschappen Menswetenschappen KlasseKlasse Kunsten Kunsten MauroMauro Pawlowski Pawlowski is iseen een Belgische Belgische muzikant muzikant van van Pools-ItaliaansePools-Italiaanse afkomst. afkomst. Hij Hij werkte werkte reeds reeds samen samen ClaudeClaude Libert Libert is alsis als gewoon gewoon hoogleraar hoogleraar verbonden verbonden LaurensLaurens Cherchye Cherchye is isals als gewoon gewoon hoogleraar hoogleraar JanJan Dewilde Dewilde studeerde studeerde musicologie musicologie aan aan de de KU KU metmet theatermakers,theatermakers, modeontwerpers,modeontwerpers, perforperfor- - aanaan de de UGent. UGent. In In1997 1997 werd werd hij hijgroepsleider groepsleider bij bij het het verbondenverbonden aan aan de de KU KU Leuven. Leuven. Zijn Zijn baanbrekend baanbrekend Leuven.Leuven. Hij Hij werkte, werkte, eerst eerst als als researcher researcher en en later later als als mancemance artiesten, artiesten, beeldend beeldend kunstenaars, kunstenaars, choreo choreo- - paspas opgerichte opgerichte Vlaams Vlaams Instituut Instituut voor voor Biotechnolo Biotechnolo- - onderzoekonderzoek richt richt zich zich onder onder andere andere op op de de vraag vraag producer,producer, bij bij de de toenmalige toenmalige BRT BRT waar waar zijn zijn belang belang- - grafen,grafen, schrijvers schrijvers en en cineasten. cineasten. Hij Hij componeerde componeerde giegie (VIB), (VIB), een een functie functie die die hij hijtot tot op op de de dag dag van van hoehoe er erbinnen binnen gezinnen gezinnen beslissingen beslissingen worden worden geno geno- - stellingstelling voor voor Vlaamse Vlaamse muziek muziek werd werd gestimuleerd gestimuleerd muziekmuziek voor voor theater-, theater-, dans- dans- en en literaire literaire producties producties vandaagvandaag uitoefent. uitoefent. Het Het onderzoek onderzoek van van Claude Claude menmen omtrent omtrent de de verdeling verdeling van van tijd tijd en en geld, geld, en en wat wat doordoor Hugo Hugo Sledsens Sledsens en en Vic Vic Nees. Nees. Verschillende Verschillende vanvan o.a. o.a. FroeFroe, FroeFroe, Theater Theater Stap, Stap, Zuidpool Zuidpool theater, theater, LibertLibert betreft betreft strategieën strategieën om om bloedvergiftiging, bloedvergiftiging, een een dede impact impact hiervan hiervan is opis op het het individuele individuele welzijn welzijn van van televisiedocumentairestelevisiedocumentaires over over Vlaamse Vlaamse componisten componisten VRT,VRT, VTM. VTM. Daarnaast Daarnaast is ishij hijregelmatig regelmatig te tegast gast als als aandoeningaandoening die die jaarlijks jaarlijks tot tot 11 11 miljoen miljoen doden doden leidt leidt dede gezinsleden. gezinsleden. Daarnaast Daarnaast is hijis hijgespecialiseerd gespecialiseerd in in enen musici musici zijn zijn daar daar het het resultaat resultaat van. van. In In1998 1998 richt richt hij hij muzikantmuzikant bij bij projecten projecten van van uiteenlopende uiteenlopende genres, genres, wereldwijd,wereldwijd, te tebegrijpen begrijpen en en te tebestrijden. bestrijden. Zijn Zijn onder onder- - niet-parametrischeniet-parametrische technieken technieken voor voor de de meting meting van van metmet Michaël Michaël Scheck Scheck het het Studiecentrum Studiecentrum voor voor metmet o.a. o.a. Roland Roland Van Van Campenhout, Campenhout, Kris Kris de de Bruyne, Bruyne, zoekzoek heeft heeft reeds reeds geleid geleid tot tot meerdere meerdere sleuteldoor sleuteldoor- - efficiëntieefficiëntie in inbedrijven bedrijven en en overheden. overheden. Zijn Zijn onder onder- - VlaamseVlaamse Muziek Muziek op op in inAntwerpen, Antwerpen, dat dat hij hijnog nog altijd altijd JanJan De De Smet, Smet, Flat Flat Earth Earth Society, Society, Spectra Spectra Ensemble Ensemble brakenbraken in indit dit gebied. gebied. zoekzoek werd werd o.a. o.a. bekroond bekroond met met een een Consolidator Consolidator leidt.leidt. Sinds Sinds 2004 2004 is ishij hijhoofdbibliothecaris hoofdbibliothecaris van van het het enen dEUS dEUS en en heeft heeft hij hijeen een wekelijkse wekelijkse column column in in GrantGrant van van de de European European Research Research Council Council en en de de KoninklijkKoninklijk Conservatorium Conservatorium Antwerpen Antwerpen dat dat in 2010in 2010 als als HUMO.HUMO. Als Als artistieke artistieke kameleon kameleon incarneert incarneert hij hijhet het JozefJozef Ongena Ongena is verbondenis verbonden aan aan het het Laboratorium Laboratorium Francquiprijs.Francquiprijs. eersteeerste door door de de Vlaamse Vlaamse overheid overheid erkend erkend werd werd als als Do-It-Yourself-principeDo-It-Yourself-principe en en houdt houdt hij hijzichzelf zichzelf in ineen een voorvoor Plasmafysica Plasmafysica van van de de Koninklijke Koninklijke Militaire Militaire erfgoedbibliotheek.erfgoedbibliotheek. constanteconstante staat staat van van beweging. beweging. SchoolSchool in Brussel,in Brussel, waar waar hij hijde de opsluitingseigenschap opsluitingseigenschap- - PierrePierre Delsaerdt Delsaerdt is hoogleraaris hoogleraar verbonden verbonden aan aan de de penpen bestudeert bestudeert van van plasma’s plasma’s die die verhit verhit worden worden UAntwerpen.UAntwerpen. Zijn Zijn onderzoek onderzoek richt richt zich zich op op de de StevenSteven Jacobs Jacobs doceert doceert moderne moderne kunstgeschiede kunstgeschiede- - KlasseKlasse van van de de Technische Technische Wetenschappen Wetenschappen voorvoor kernfusie. kernfusie. Het Het leidde leidde tot tot wereldwijde wereldwijde samen samen- - geschiedenisgeschiedenis van van het het boek boek als als materieel materieel object object en en nisnis aan aan de de UGent UGent en en filmgeschiedenis filmgeschiedenis aan aan de de werkingenwerkingen met met fusielaboratoria fusielaboratoria in inEuropa, Europa, de de opop de de geschiedenis geschiedenis van van bibliotheken. bibliotheken. Meer Meer recent recent UAntwerpen.UAntwerpen. Als Als kunsthistoricus kunsthistoricus is ishij hijgespeciali gespeciali- - AnnAnn Caluwaerts Caluwaerts is Executiveis Executive Vice-President Vice-President People, People, VerenigdeVerenigde Staten, Staten, Rusland Rusland en en Japan, Japan, waarin waarin Jef Jef gaatgaat zijn zijn aandacht aandacht ook ook naar naar de de ‘vererfgoeding’ ‘vererfgoeding’ seerdseerd in inde de relaties relaties tussen tussen film film en en de de beeldende beeldende BrandBrand and and Corporate Corporate Affairs Affairs bij bij Telenet. Telenet. Zij Zijheeft heeft 30 30 OngenaOngena telkens telkens een een sleutelrol sleutelrol speelt. speelt. Hij Hij is isde de vanvan het het boek boek vanaf vanaf de de tweede tweede helft helft van van de de 18de 18de kunsten.kunsten. Daarnaast Daarnaast verdiept verdiept hij hijzich zich in dein de interacties interacties jaarjaar ervaring ervaring in inde de telecommunicatie-industrie telecommunicatie-industrie huidigehuidige voorzitter voorzitter van van de de Belgische Belgische Natuurkundige Natuurkundige eeuw.eeuw. Naast Naast zijn zijn omvangrijke omvangrijke publicaties publicaties heeft heeft hij hij tussentussen beeldende beeldende kunst, kunst, film film en en architectuur. architectuur. Zijn Zijn wereldwijdwereldwijd en en in inde de lokale lokale media-industrie. media-industrie. Haar Haar VerenigingVereniging en en lid lid van van het het bestuur bestuur van van de de European European zichzich verdienstelijk verdienstelijk gemaakt gemaakt door door het het opzetten opzetten van van expertiseexpertise omvat omvat diverse diverse aspecten aspecten van van de de Belgische Belgische deskundigheiddeskundigheid situeert situeert zich zich op op het het vlak vlak van van digitali digitali- - PhysicalPhysical Society. Society. Het Het is onderis onder zijn zijn impuls impuls dat dat de de EPS EPS tentoonstellingen,tentoonstellingen, door door zijn zijn bepalende bepalende rol rol in inhet het modernemoderne kunst. kunst. Hij Hij was was gastspreker gastspreker aan aan diverse diverse satie,satie, strategieontwikkeling, strategieontwikkeling, strategische strategische communi communi- - enkeleenkele sites sites in Belgiëin België erkende erkende en en inhuldigde inhuldigde als als “EPS “EPS oprichtenoprichten van van een een opleiding opleiding Informatie- Informatie- en en universiteiten,universiteiten, musea musea en en culturele culturele instellingen instellingen en en catie,catie, change change management, management, telecom-regelgeving telecom-regelgeving HistoricHistoric Sites”. Sites”. BibliotheekwetenschapBibliotheekwetenschap en en zijn zijn leidende leidende rol rol in in curatorcurator van van tentoonstellingen tentoonstellingen in inMSK MSK Gent, Gent, S.M.A.K. S.M.A.K. enen financieel financieel management. management. Daarnaast Daarnaast ijvert ijvert zij voorzij voor organisatiesorganisaties op op gebied gebied van van bibliotheekwezen bibliotheekwezen en en Gent,Gent, Museum Museum voor voor Moderne Moderne Kunst Kunst Arnhem Arnhem en en meermeer genderdiversiteit genderdiversiteit op op de de werkvloer, werkvloer, meer meer GuyGuy Smagghe Smagghe is als is als gewoon gewoon hoogleraar hoogleraar verbonden verbonden erfgoed.erfgoed. deSingeldeSingel Antwerpen.Antwerpen. DaarnaastDaarnaast cureerdecureerde hij hij vrouwenvrouwen in intopfuncties topfuncties en en meer meer meisjes meisjes in inSTEM STEM- - aanaan de de faculteit faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Bio-ingenieurswetenschappen van van filmprogramma’sfilmprogramma’s in inCinematek Cinematek Brussel Brussel en en Le Le richtingen.richtingen. Zij Zijzetelt zetelt eveneens eveneens in inde de Raad Raad van van dede UGent. UGent. Zijn Zijn wetenschappelijke wetenschappelijke werken werken behan behan- - LetiziaLetizia Paoli Paoli is isgewoon gewoon hoogleraar hoogleraar criminologie criminologie GiornateGiornate del del Cinema Cinema Muto Muto in inPordenone. Pordenone. BestuurBestuur van van IMEC IMEC en en VOKA VOKA en en heeft heeft een een fellowship fellowship delendelen diverse diverse aspecten aspecten omtrent omtrent insecten insecten die die verbondenverbonden aan aan de de KU KU Leuven. Leuven. Ze Ze heeft heeft uitgebreid uitgebreid vanvan de de VUB. VUB. belangrijkbelangrijk zijn zijn in inde de landbouw, landbouw, met met toepassingen toepassingen in in gepubliceerdgepubliceerd over over de de georganiseerde georganiseerde misdaad, misdaad, JanJan Michiels Michiels is isdocent docent piano piano aan aan het het Koninklijk Koninklijk dede gewasbescherming gewasbescherming en en -bestuiving. -bestuiving. Zijn Zijn onder onder- - illegaleillegale en en semilegale semilegale markten, markten, en en het het daaraan daaraan ConservatoriumConservatorium te teBrussel. Brussel. Sinds Sinds zijn zijn laureaatschap laureaatschap ErikErik Smolders Smolders is alsis als gewoon gewoon hoogleraar hoogleraar verbonden verbonden zoeksgroepzoeksgroep wordt wordt wereldwijd wereldwijd als als leidend leidend erkend. erkend. gekoppeldegekoppelde controlebeleid. controlebeleid. Zo Zo heeft heeft zij zijonder onder meer meer in inde de Koningin Koningin Elisabethwedstrijd Elisabethwedstrijd 1991 1991 staat staat hij hij aanaan de de KU KU Leuven. Leuven. Hij Hij is gespecialiseerdis gespecialiseerd in inbodem bodem- - ZijnZijn bijdragen bijdragen in inde de Hoge Hoge Gezondheidsraad Gezondheidsraad en en in in onderzoekonderzoek gedaan gedaan naar naar Zuid-Italiaanse Zuid-Italiaanse maffiaor maffiaor- - bekendbekend voor voor zijn zijn zeer zeer persoonlijke persoonlijke en en veelgelaagde veelgelaagde scheikundescheikunde met met toepassingen toepassingen in inmilieutoxicologie milieutoxicologie diversediverse vakorganisaties vakorganisaties onderstrepen onderstrepen zijn zijn motivatie motivatie ganisaties,ganisaties, drugsmarkten drugsmarkten op op lokaal, lokaal, nationaal nationaal en en omgangomgang met met het het pianorepertoire, pianorepertoire, door door oud oud en en enen analyse analyse van van bodemvruchtbaarheid. bodemvruchtbaarheid. Hij Hij is iseen een voorvoor duurzaamheid duurzaamheid en en biodiversiteit. biodiversiteit. In Inzijn zijn activitei activitei- - globaalglobaal niveau, niveau, en en de de markten markten voor voor doping doping en en nieuwnieuw in intelkens telkens wijzigende wijzigende perspectieven perspectieven te te uitmuntendeuitmuntende onderzoeker onderzoeker met met een een indrukwekkend indrukwekkend tenten hecht hecht hij hijveel veel belang belang aan aan meer meer groene groene farmaceutischefarmaceutische producten. producten. Samen Samen met met Dr. Dr. Victoria Victoria combineren.combineren. Getuige Getuige hiervan hiervan de de talrijke talrijke opnames opnames trackrecordtrackrecord in inbinnen- binnen- en en buitenland. buitenland. Een Een groot groot landbouwlandbouw en en wetenschapscommunicatie, wetenschapscommunicatie, en en hij hijis is GreenfieldGreenfield (George (George Mason Mason University) University) ontwikkelde ontwikkelde metmet muziek muziek van van Bach Bach tot tot vandaag, vandaag, uitgevoerd uitgevoerd in in deeldeel van van zijn zijn onderzoek onderzoek is toegepastis toegepast en en situeert situeert zich zich verdedigerverdediger van van de de wetenschappelijke wetenschappelijke excellentie, excellentie, zeze een een nieuw nieuw instrument, instrument, het het Harm Harm Assessment Assessment voortdurendevoortdurende dialoog dialoog met met de de levende levende muziekge muziekge- - in hetin het domein domein van van bodemkunde bodemkunde en en milieutechnolo milieutechnolo- - metmet aandacht aandacht voor voor een een gelijkekansenbeleid. gelijkekansenbeleid. Framework,Framework, om om op op systematische systematische wijze wijze de de verschil verschil- - schiedenis.schiedenis. Jan Jan Michiels Michiels is isregelmatig regelmatig te tehoren horen in in gie,gie, er eris intenseis intense samenwerking samenwerking met met de de overheid overheid en en lendelende soorten soorten schade schade van van criminele criminele activiteiten activiteiten in in prestigieuzeprestigieuze concertzalen concertzalen in Europain Europa en en Azië. Azië. In In2011 2011 industrie.industrie. Erik Erik Smolders Smolders werkte werkte intensief intensief mee mee aan aan te teschatten. schatten. behaaldebehaalde hij hijeen een Doctoraat Doctoraat in inde de Kunsten. Kunsten. REACH,REACH, het het systeem systeem voor voor registratie, registratie, evaluatie evaluatie en en toelatingtoelating van van chemische chemische stoffen stoffen die die in inde de Europese Europese UnieUnie geproduceerd geproduceerd of ofgeïmporteerd geïmporteerd worden. worden.

ClaudeClaude Libert Libert JozefJozef Ongena Ongena GuyGuy Smagghe Smagghe LaurensLaurens Cherchye Cherchye PierrePierre Delsaerdt Delsaerdt LetiziaLetizia Paoli Paoli JanJan Dewilde Dewilde StevenSteven Jacobs Jacobs JanJan Michiels Michiels MauroMauro Pawlowski Pawlowski AnnAnn Caluwaerts Caluwaerts ErikErik Smolders Smolders 1010 1111 NieuweNieuwe buitenlandse buitenlandse leden leden van van de de KVAB KVAB 2020 2020 OproepenOproepen

PrijzenPrijzen van van de de KVAB KVAB ContactforaContactfora JosJos Vander Vander Sloten Sloten is isgewoon gewoon hoogleraar hoogleraar aan aan de de JudithJudith Pollmann Pollmann is iseen een Nederlandse Nederlandse historica historica en en FaculteitFaculteit IngenieurswetenschappenIngenieurswetenschappen vanvan dede KUKU hoogleraarhoogleraar Vroegmoderne Vroegmoderne Nederlandse Nederlandse Geschie Geschie- - DeDe Academie Academie kent kent elk elk jaar jaar een een aantal aantal prijzen prijzen toe. toe. DeDe KVAB KVAB ondersteunt ondersteunt onderzoekers onderzoekers in in alle alle domeinen domeinen LeuvenLeuven en en tevens tevens vicedecaan vicedecaan internationalisering internationalisering denis,denis, verbonden verbonden aan aan de de Universiteit Universiteit van van Leiden. Leiden. KandidaturenKandidaturen daarvoor daarvoor moeten moeten worden worden ingediend ingediend bij bij vanvan dede wetenschappenwetenschappen enen dede kunstenkunsten metmet haarhaar vanvan deze deze faculteit. faculteit. In In zijn zijn cursussen cursussen heeft heeft hij hij veel veel HaarHaar onderzoeksexpertise onderzoeksexpertise situeert situeert zich zich bij bij de de Neder Neder- - hethet secretariaat secretariaat van van de de KVAB KVAB tegen tegen uiterlijk uiterlijk 30 30 april april programmaprogramma ‘Contactfora’. ‘Contactfora’. Zij Zij krijgen krijgen de de mogelijkheid mogelijkheid aandachtaandacht voor voor de de introductie introductie van van nieuwe nieuwe onder onder- - landselandse Opstand, Opstand, de de reformatie reformatie en en contrareforma contrareforma- - 2021.2021. ReglementenReglementen enen inschrijvingsformuliereninschrijvingsformulieren zijnzijn lokalenlokalen van van het het Paleis Paleis der der Academiën Academiën of of het het nabijgele nabijgele- - wijsvormen.wijsvormen. Zijn Zijn onderzoek onderzoek situeert situeert zich zich in in de de biome biome- - tie,tie, herinneringscultuur herinneringscultuur en en het het gebruik gebruik van van egodo egodo- - raadpleegbaarraadpleegbaar enen tete downloadendownloaden viavia dede websitewebsite gengen Troongebouw Troongebouw te te gebruiken gebruiken voor voor bijeenkomsten bijeenkomsten – – chanicachanica van van het het skelet, skelet, de de computerondersteunde computerondersteunde cumenten.cumenten. Zij Zij is islid lid van van de de Koninklijke Koninklijke Nederlandse Nederlandse www.kvab.be/prijzenwww.kvab.be/prijzen . . onderonder voorbehoud voorbehoud van van de de geldende geldende maatregelen maatregelen met met chirurgiesystemen,chirurgiesystemen, alsook alsook de de revalidatie- revalidatie- & & preven preven- - AcademieAcademie van van Wetenschappen Wetenschappen (KNAW) (KNAW) en en voorzit voorzit- - betrekkingbetrekking tot tot COVID-19. COVID-19. Onder Onder strikte strikte voorwaarden voorwaarden is is tiesystemen.tiesystemen. Jos Jos Vander Vander Sloten Sloten was was de de initiatiefne initiatiefne- - terter van van het het Huizinga Huizinga Instituut. Instituut. InIn 2021 2021 zijn zijn volgende volgende prijzen prijzen opengesteld: opengesteld: ookook een een beperkte beperkte financiële financiële steun steun mogelijk. mogelijk. Aanvragen Aanvragen mermer van van het het Leuven Leuven Health Health Technology Technology Center, Center, een een moetenmoeten ingediendingediend wordenworden tegentegen 1010 aprilapril 20212021 viavia breedbreed platform platform voor voor alle alle technologische technologische aspecten aspecten KlasseKlasse Technische Technische Wetenschappen Wetenschappen LaureaatLaureaat van van de de Academie Academie (€ (€ 10.000) 10.000): prijs: prijs ter ter aanmoedi aanmoedi- - [email protected]@kvab.be . Meer. Meer informatie informatie is iste te vinden vinden inin dede gezondheidszorg:gezondheidszorg: vanvan preventie,preventie, overover gingging van van jonge jonge beloftevolle beloftevolle onderzoekers onderzoekers (tot (tot 40 40 jaar) jaar) in in viavia www.kvab.be/contactfora www.kvab.be/contactfora . . diagnosediagnose en en therapie therapie naar naar revalidatie. revalidatie. FrankFrank De De Winne Winne is iswereldbekend wereldbekend als als ruimtevaarder, ruimtevaarder, elkeelke van van de de 4 4Klassen Klassen van van de de Academie. Academie. In In de de Klasse Klasse maarmaar hij hij heeft heeft ook ook een een indrukwekkende indrukwekkende loopbaan loopbaan vanvan dede NatuurwetenschappenNatuurwetenschappen wordtwordt dezedeze prijsprijs PublicatiesPublicaties JoeriJoeri Van Van Mierlo Mierlo is ishoogleraar hoogleraar aan aan de de VUB VUB en en een een alsals militair militair piloot piloot doorlopen. doorlopen. Tweemaal Tweemaal nam nam Frank Frank uitgereiktuitgereikt in in alle alle disciplines, disciplines, in in de de Klasse Klasse van van de de Menswe Menswe- - internationaalinternationaal erkend erkend expert expert in in het het maatschappe maatschappe- - deeldeel aanaan ruimtemissiesruimtemissies naarnaar hethet InternationaalInternationaal tenschappentenschappen wordt wordt hij hij toegekend toegekend in in het het domein domein van van DeDe KVAB KVAB verwelkomt verwelkomt manuscripten manuscripten van van hoge hoge kwaliteit kwaliteit lijklijk zeer zeer relevante relevante onderzoeksdomein onderzoeksdomein ‘elektromobili ‘elektromobili- - RuimtestationRuimtestation (ISS). (ISS). Thans Thans is ishij hij het het hoofd hoofd van van het het dede cultuurwetenschappen, cultuurwetenschappen, in in de de Klasse Klasse van van de de Kunsten Kunsten voorvoor twee twee wetenschappelijke wetenschappelijke reeksen: reeksen: teit’.teit’. Hij Hij leidt leidt het het onderzoekscentrum onderzoekscentrum MOBI, MOBI, dat dat een een EuropeanEuropean AstronautAstronaut CenterCenter inin Keulen,Keulen, waarwaar hijhij inin het het domein domein van van de de kunstwetenschappen, kunstwetenschappen, kunstkritiek kunstkritiek referentiereferentie is isin in de de EU EU voor voor kerntechnologieën kerntechnologieën van van verantwoordelijkverantwoordelijk is is voorvoor dede opleidingopleiding vanvan dede enen musicologie musicologie en en in in de de Klasse Klasse van van de de Technische Technische VerhandelingenVerhandelingen van van de de Koninklijke Koninklijke Vlaamse Vlaamse Academie Academie elektrischeelektrische en en autonome autonome mobiliteit. mobiliteit. MOBI MOBI richt richt zich zich EuropeseEuropese astronauten. astronauten. Als Als bestuurder bestuurder van van de de vzw vzw WetenschappenWetenschappen in in alle alle disciplines. disciplines. vanvan BelgiëBelgië voorvoor WetenschappenWetenschappen enen Kunsten.Kunsten. NieuweNieuwe opop het het verbeteren verbeteren van van de de kwaliteit kwaliteit van van het het leven, leven, EurospaceEurospace Society Society engageert engageert Frank Frank De De Winne Winne zich zich reeksreeks – –Deze Deze reeks reeks omvat omvat werken werken gepubliceerd gepubliceerd op op het het dede economischeeconomische ontwikkelingontwikkeling enen dede milieumilieu- - omom jongeren jongeren te te motiveren motiveren voor voor de de studies studies in in de de FransFrans VanVan CauwelaertprijsCauwelaertprijs (€(€ 7500)7500): : wordtwordt inin 20212021 gebiedgebied van van de de filosofie, filosofie, geschiedenis, geschiedenis, kunstgeschiede kunstgeschiede- - integriteitintegriteit door door middel middel van van unieke unieke multidisciplinaire multidisciplinaire STEM-disciplines,STEM-disciplines, en en als als peter peter van van “Space “Space 4 4Girls” Girls” de de uitgereiktuitgereikt inin dede natuur-,natuur-, ingenieurs-ingenieurs- enen wiskundigewiskundige nis,nis, moderne moderne kunst, kunst, musicologie, musicologie, psychologie, psychologie, rechtsge rechtsge- - competentiescompetenties op op maat maat gemaakt gemaakt voor voor de de transport- transport- meisjesmeisjes in in het het bijzonder. bijzonder. wetenschappen.wetenschappen. schiedenis,schiedenis, religie, religie, theologie, theologie, literatuurwetenschap literatuurwetenschap en en enen energiesector. energiesector. taalwetenschap.taalwetenschap. ErikErik Duvergerprijs Duvergerprijs (€ (€ 5000) 5000): voor: voor een een belangrijk belangrijk oorspron oorspron- - kelijkkelijk kunsthistorisch kunsthistorisch of of historisch historisch werk werk over over de de Nederlan Nederlan- - IurisIuris Scripta Scripta Historica Historica – –Deze Deze reeks reeks is isgewijd gewijd aan aan de de denden tot tot het het jaar jaar 1900, 1900, dat dat in in grote grote mate mate steunt steunt op op rechtsgeschiedenisrechtsgeschiedenis enen wordtwordt uitgegevenuitgegeven doordoor hethet archivalischearchivalische bronnen. bronnen. WetenschappelijkWetenschappelijk Comité Comité voor voor Rechtsgeschiedenis Rechtsgeschiedenis van van KlasseKlasse Menswetenschappen Menswetenschappen dede Academie. Academie. Mgr.Mgr. Charles Charles De De Clercqprijs Clercqprijs (€ (€ 1250) 1250): voor: voor een een oorspron oorspron- - ElisabethElisabeth Crouzet-PavanCrouzet-Pavan is is professorprofessor aanaan dede kelijkkelijk werk werk op op het het gebied gebied van van de de religieuze religieuze geschiede geschiede- - CollectaneaCollectanea HellenisticaHellenistica – – DezeDeze reeksreeks behandeltbehandelt dede SorbonneSorbonne en en een een toonaangevende toonaangevende mediëviste mediëviste die die nisnis van van Vlaanderen. Vlaanderen. geschiedenisgeschiedenis van van de de gebieden gebieden rond rond de de Middellandse Middellandse zowelzowel in in haar haar onderzoek onderzoek als als in in haar haar onderwijs onderwijs blijk blijk ZeeZee van van ongeveer ongeveer 330 330 tot tot 30 30 voor voor Christus Christus (van (van Alexan Alexan- - heeftheeft gegevengegeven vanvan eeneen volgehoudenvolgehouden wetenweten- - Mgr.Mgr. Jozef Jozef Coppensprijs Coppensprijs (€ (€ 1250) 1250): :voor voor een een belangrijk belangrijk derder de de Grote Grote tot tot Cleopatra). Cleopatra). schappelijkschappelijk en en pedagogisch pedagogisch engagement engagement op op het het oorspronkelijkoorspronkelijk werk werk op op het het gebied gebied van van de de geschiedenis geschiedenis hoogstehoogste niveau. niveau. Haar Haar werk werk heeft heeft ook ook ver ver buiten buiten de de vanvan de de Leuvense Leuvense universiteit, universiteit, de de geschiedenis geschiedenis van van de de BelangstellendeBelangstellende auteurs auteurs kunnen kunnen een een afgewerkt afgewerkt manus manus- - FranstaligeFranstalige wereld wereld weerklank weerklank gevonden. gevonden. In In eigen eigen BijbelseBijbelse exegese, exegese, oudtestamentische oudtestamentische studies. studies. criptcript of of een een voorstel voorstel tot tot publicatie publicatie voorleggen, voorleggen, per per mail mail landland is iszij zij lid lid van van de de Académie Académie des des inscriptions inscriptions et et aanaan [email protected] [email protected] . De. De beslissing beslissing om om het het werk werk al al bellesbelles lettres lettres en en officier officier in in het het Légion Légion d’Honneur. d’Honneur. HenriHenri SchoutedenprijsSchoutedenprijs (€(€ 1250)1250): : voorvoor eeneen belangrijkbelangrijk dandan niet niet in in de de reeks reeks op op te te nemen nemen wordt wordt door door de de redac redac- - oorspronkelijkoorspronkelijk werkwerk overover faunistiekfaunistiek (bij(bij voorkeurvoorkeur vanvan tieraadtieraad genomen genomen na na een een anonieme anonieme peer peer review. review. De De Afrika),Afrika), systematiek, systematiek, ecologie, ecologie, ethologie ethologie of of anatomie anatomie wetenschappelijkewetenschappelijke reeksenreeksen wordenworden uitgevenuitgeven doordoor vanvan de de dieren. dieren. UitgeverijUitgeverij Peeters. Peeters. Info:Info: www.kvab.be/publiceren-bij-kvab www.kvab.be/publiceren-bij-kvab . . PrijsPrijs Pro Pro Civitate Civitate (€ (€ 1000) 1000): voor: voor een een doctoraatsverhande doctoraatsverhande- - lingling die die een een originele originele en en belangrijke belangrijke bijdrage bijdrage vormt vormt tot tot DaarnaastDaarnaast geeft geeft de de KVAB KVAB om om de de twee twee jaar jaar het het dede stadsgeschiedenis stadsgeschiedenis of of tot tot de de lokale lokale geschiedenis. geschiedenis. NationaalNationaal Biografisch Biografisch Woordenboek Woordenboek uit. uit. Ook Ook daarvoor daarvoor wordenworden auteurs auteurs gezocht gezocht die die bijdragen bijdragen kunnen kunnen aanleve aanleve- - PaulPaul van van Oyeprijs Oyeprijs (€ (€ 750) 750): voor: voor een een oorspronkelijk oorspronkelijk werk werk in in renren over over figuren figuren die die nog nog niet niet werden werden opgenomen opgenomen in in de de voorkeurordevoorkeurorde over: over: veldwerk veldwerk op op het het gebied gebied van van de de reedsreeds verschenen verschenen delen. delen. Voorstellen Voorstellen kunnen kunnen worden worden hydrobiologiehydrobiologie inin dede breedstebreedste zinzin vanvan hethet woord;woord; bezorgdbezorgd aanaan redactiesecretarisredactiesecretaris HansHans RombautRombaut viavia systematieksystematiek vanvan "protisten""protisten" ofof vanvan invertebraten;invertebraten; [email protected]@kvab.be . . algemenealgemene biologie. biologie.

JaarprijsJaarprijs wetenschapscommunicatiewetenschapscommunicatie (geen(geen geldprijs):geldprijs): wordtwordt uitgereikt uitgereikt in in alle alle disciplines. disciplines.

LoopbaanprijsLoopbaanprijs wetenschapscommunicatiewetenschapscommunicatie (geen(geen geldprijs):geldprijs): wordt wordt uitgereikt uitgereikt in in alle alle disciplines. disciplines.

JosJos Vander Vander Sloten Sloten JoeriJoeri Van Van Mierlo Mierlo ElisabethElisabeth Crouzet-Pavan Crouzet-Pavan JudithJudith Pollmann Pollmann FrankFrank De De Winne Winne 1212 1313 Nieuwe buitenlandse leden van de KVAB 2020 Oproepen

Prijzen van de KVAB Contactfora Jos Vander Sloten is gewoon hoogleraar aan de Judith Pollmann is een Nederlandse historica en Faculteit Ingenieurswetenschappen van de KU hoogleraar Vroegmoderne Nederlandse Geschie- De Academie kent elk jaar een aantal prijzen toe. De KVAB ondersteunt onderzoekers in alle domeinen Leuven en tevens vicedecaan internationalisering denis, verbonden aan de Universiteit van Leiden. Kandidaturen daarvoor moeten worden ingediend bij van de wetenschappen en de kunsten met haar van deze faculteit. In zijn cursussen heeft hij veel Haar onderzoeksexpertise situeert zich bij de Neder- het secretariaat van de KVAB tegen uiterlijk 30 april programma ‘Contactfora’. Zij krijgen de mogelijkheid aandacht voor de introductie van nieuwe onder- landse Opstand, de reformatie en contrareforma- 2021. Reglementen en inschrijvingsformulieren zijn lokalen van het Paleis der Academiën of het nabijgele- wijsvormen. Zijn onderzoek situeert zich in de biome- tie, herinneringscultuur en het gebruik van egodo- raadpleegbaar en te downloaden via de website gen Troongebouw te gebruiken voor bijeenkomsten – chanica van het skelet, de computerondersteunde cumenten. Zij is lid van de Koninklijke Nederlandse www.kvab.be/prijzen . onder voorbehoud van de geldende maatregelen met chirurgiesystemen, alsook de revalidatie- & preven- Academie van Wetenschappen (KNAW) en voorzit- betrekking tot COVID-19. Onder strikte voorwaarden is tiesystemen. Jos Vander Sloten was de initiatiefne- ter van het Huizinga Instituut. In 2021 zijn volgende prijzen opengesteld: ook een beperkte financiële steun mogelijk. Aanvragen mer van het Leuven Health Technology Center, een moeten ingediend worden tegen 10 april 2021 via breed platform voor alle technologische aspecten Klasse Technische Wetenschappen Laureaat van de Academie (€ 10.000): prijs ter aanmoedi- [email protected] . Meer informatie is te vinden in de gezondheidszorg: van preventie, over ging van jonge beloftevolle onderzoekers (tot 40 jaar) in via www.kvab.be/contactfora . diagnose en therapie naar revalidatie. Frank De Winne is wereldbekend als ruimtevaarder, elke van de 4 Klassen van de Academie. In de Klasse maar hij heeft ook een indrukwekkende loopbaan van de Natuurwetenschappen wordt deze prijs Publicaties Joeri Van Mierlo is hoogleraar aan de VUB en een als militair piloot doorlopen. Tweemaal nam Frank uitgereikt in alle disciplines, in de Klasse van de Menswe- internationaal erkend expert in het maatschappe- deel aan ruimtemissies naar het Internationaal tenschappen wordt hij toegekend in het domein van De KVAB verwelkomt manuscripten van hoge kwaliteit lijk zeer relevante onderzoeksdomein ‘elektromobili- Ruimtestation (ISS). Thans is hij het hoofd van het de cultuurwetenschappen, in de Klasse van de Kunsten voor twee wetenschappelijke reeksen: teit’. Hij leidt het onderzoekscentrum MOBI, dat een European Astronaut Center in Keulen, waar hij in het domein van de kunstwetenschappen, kunstkritiek referentie is in de EU voor kerntechnologieën van verantwoordelijk is voor de opleiding van de en musicologie en in de Klasse van de Technische Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie elektrische en autonome mobiliteit. MOBI richt zich Europese astronauten. Als bestuurder van de vzw Wetenschappen in alle disciplines. van België voor Wetenschappen en Kunsten. Nieuwe op het verbeteren van de kwaliteit van het leven, Eurospace Society engageert Frank De Winne zich reeks – Deze reeks omvat werken gepubliceerd op het de economische ontwikkeling en de milieu- om jongeren te motiveren voor de studies in de Frans Van Cauwelaertprijs (€ 7500): wordt in 2021 gebied van de filosofie, geschiedenis, kunstgeschiede- integriteit door middel van unieke multidisciplinaire STEM-disciplines, en als peter van “Space 4 Girls” de uitgereikt in de natuur-, ingenieurs- en wiskundige nis, moderne kunst, musicologie, psychologie, rechtsge- competenties op maat gemaakt voor de transport- meisjes in het bijzonder. wetenschappen. schiedenis, religie, theologie, literatuurwetenschap en en energiesector. taalwetenschap. Erik Duvergerprijs (€ 5000): voor een belangrijk oorspron- kelijk kunsthistorisch of historisch werk over de Nederlan- Iuris Scripta Historica – Deze reeks is gewijd aan de den tot het jaar 1900, dat in grote mate steunt op rechtsgeschiedenis en wordt uitgegeven door het archivalische bronnen. Wetenschappelijk Comité voor Rechtsgeschiedenis van Klasse Menswetenschappen de Academie. Mgr. Charles De Clercqprijs (€ 1250): voor een oorspron- Elisabeth Crouzet-Pavan is professor aan de kelijk werk op het gebied van de religieuze geschiede- Collectanea Hellenistica – Deze reeks behandelt de Sorbonne en een toonaangevende mediëviste die nis van Vlaanderen. geschiedenis van de gebieden rond de Middellandse zowel in haar onderzoek als in haar onderwijs blijk Zee van ongeveer 330 tot 30 voor Christus (van Alexan- heeft gegeven van een volgehouden weten- Mgr. Jozef Coppensprijs (€ 1250): voor een belangrijk der de Grote tot Cleopatra). schappelijk en pedagogisch engagement op het oorspronkelijk werk op het gebied van de geschiedenis hoogste niveau. Haar werk heeft ook ver buiten de van de Leuvense universiteit, de geschiedenis van de Belangstellende auteurs kunnen een afgewerkt manus- Franstalige wereld weerklank gevonden. In eigen Bijbelse exegese, oudtestamentische studies. cript of een voorstel tot publicatie voorleggen, per mail land is zij lid van de Académie des inscriptions et aan [email protected] . De beslissing om het werk al belles lettres en officier in het Légion d’Honneur. Henri Schoutedenprijs (€ 1250): voor een belangrijk dan niet in de reeks op te nemen wordt door de redac- oorspronkelijk werk over faunistiek (bij voorkeur van tieraad genomen na een anonieme peer review. De Afrika), systematiek, ecologie, ethologie of anatomie wetenschappelijke reeksen worden uitgeven door van de dieren. Uitgeverij Peeters. Info: www.kvab.be/publiceren-bij-kvab . Prijs Pro Civitate (€ 1000): voor een doctoraatsverhande- ling die een originele en belangrijke bijdrage vormt tot Daarnaast geeft de KVAB om de twee jaar het de stadsgeschiedenis of tot de lokale geschiedenis. Nationaal Biografisch Woordenboek uit. Ook daarvoor worden auteurs gezocht die bijdragen kunnen aanleve- Paul van Oyeprijs (€ 750): voor een oorspronkelijk werk in ren over figuren die nog niet werden opgenomen in de voorkeurorde over: veldwerk op het gebied van de reeds verschenen delen. Voorstellen kunnen worden hydrobiologie in de breedste zin van het woord; bezorgd aan redactiesecretaris Hans Rombaut via systematiek van "protisten" of van invertebraten; [email protected] . algemene biologie.

Jaarprijs wetenschapscommunicatie (geen geldprijs): wordt uitgereikt in alle disciplines.

Loopbaanprijs wetenschapscommunicatie (geen geldprijs): wordt uitgereikt in alle disciplines.

Jos Vander Sloten Joeri Van Mierlo Elisabeth Crouzet-Pavan Judith Pollmann Frank De Winne 12 13 Pieter Van Vlierberghe Kristof De Witte Nick Ervinck Tom Defoirdt Lorenz Demey Andrew Tkachenko Annelies Lannoy Tom Bervoets Thomas Kint Wim Decock

Laureaten van de Academie 2020 de KASK om hier drie jaar als gastprofessor door te 50-tal artikelen en boekbijdragen. Demey is één van de Jan Gillisprijs Klasse Natuurwetenschappen brengen. Zijn werk bestaat uit grote installaties, hand- grondleggers van de zgn. logische meetkunde, waarin gemaakte en 3D-geprinte sculpturen, keramiek, prints, hij (vaak in nauwe samenwerking met de taalkundige Annelies Lannoy is gastprofessor in de godsdienstge- Pieter Van Vlierberghe is hoogleraar aan de UGent. In tekeningen, lightboxes en animatiefilms. Hoe divers Hans Smessaert) Aristotelische diagrammen bestu- schiedenis aan de UGent. Haar onderzoek richt zich op 2015 verwierf hij een ERC Starting Grant en in 2018 werd deze kunstproductie ook moge zijn, bovenal blijft hij deert. Aristotelische diagrammen hebben een rijkge- de geschiedenis van de Europese godsdienstweten- hem de prestigieuze Baillet Latour Grant for Medical gefascineerd door de ‘negatieve ruimte’ zoals hij die vulde geschiedenis in de filosofie, maar tegenwoordig schappen en de klassieke filologie in de 19de en de Research toegekend. Het onderzoek van Prof. Van ontdekte bij klassieke beeldhouwers als Henry Moore vinden zij ook veelvuldig toepassingen in andere vroege 20ste eeuw, steeds in nauwe relatie tot hun Vlierberghe richt zich op acute leukemie, een aggres- en Barbara Hepworth. De vaststelling dat een ‘gat’ in disciplines. Demeys onderzoek is dan ook sterk interdis- cultuur- en godsdiensthistorische context. De voorge- sieve vorm van bloedkanker die vooral voorkomt bij de materie zo’n jong idee is zal hem vermoedelijk de ciplinair georiënteerd, en kenmerkt zich door veelvul- legde monografie ‘Alfred Loisy and the Making of kinderen. Vandaag wordt dit type leukemie behan- rest van zijn leven blijven achtervolgen. Als kind van zijn dige samenwerking met logici, wetenschapsfilosofen, History of Religions’ (De Gruyter 2020) toont aan hoe deld met complexe en langdurige chemotherapie. tijd speelt hij hier een wisselend spel mee tussen de classici, historici, psychologen, taalkundigen en cruciaal correspondenties zijn voor ons begrip van het Deze behandelingen zijn zeer toxisch en belastend fysieke en virtuele wereld, zich bedienend van zowel computerwetenschappers. Demeys pionierswerk in de wetenschappelijk denken over het delicate onderwerp door de vele bijwerkingen die ze veroorzaken. Op basis het klassieke als het nieuwe vakmanschap (computers, logische meetkunde werd eerder reeds bekroond met dat religie was (en is). Het werk behandelt de ontwikke- van de identificatie van nieuwe genetische afwijkingen 3D printen en frezen). Van hieruit onderzoekt hij op zijn de Prijs van de Onderzoeksraad 2018 van de KU ling van de godsdienstwetenschap in de vroege 20ste die aan de basis liggen van het ontstaan van deze eigen unieke manier klassieke thema’s zoals de mens Leuven. Naast onderzoeker is Demey ook een gedre- eeuw aan de hand van de correspondenties en aggressieve vorm van kinderkanker, kunnen nieuwe, (met focus op diens anatomie en de wording van ven lesgever. Hij doceert logica en epistemologie aan publicaties van Alfred Loisy (1857-1940) en tijdgenoten meer gerichte en minder toxische geneesmiddelen cyborgs), planten (vooral hun genetische manipulatie), de faculteiten Wijsbegeerte en Rechtsgeleerdheid van zoals James G. Frazer en Marcel Mauss. In 1908 werd ontwikkeld worden die zullen zorgen voor een grotere maskers en dieren, telkens vertrekkend vanuit een de KU Leuven, waarin hij zijn enthousiasme over de Loisy omwille van zijn kritisch religieonderzoek overlevingskans en een mooiere toekomst voor kinde- (kunst)historische achtergrond die hij versnijdt met de schoonheid van abstract redeneren probeert over te geëxcommuniceerd uit de katholieke Kerk, waarna hij ren die door deze verschrikkelijke ziekte getroffen hedendaagse pop en sci-fi cultuur. dragen op de studenten. Hij geeft ook regelmatig een spilfiguur werd in de science laïque. Naast theoreti- worden. lezingen voor een breed publiek, en publiceerde sche ontwikkelingen, biedt deze studie vooral een Klasse Technische Wetenschappen recent het boek Waarheid, dat onderscheiden werd origineel inzicht in de sterke verwevenheid tussen Klasse Menswetenschappen met de Jaarprijs Wetenschapscommunicatie 2020 van wetenschap, politiek, ideologie en religie. Tom Defoirdt voert strategisch en toegepast onderzoek de KVAB/Jonge Academie. Kristof De Witte is hoogleraar aan de Faculteit Econo- uit naar de ontwikkeling van antivirulentie therapie, een Mgr. Charles De Clercqprijs mie en Bedrijfswetenschappen van de KU Leuven. Hij is nieuwe strategie waarbij de ziekteverwekkers “ontwa- Henri Vanderlindenprijs ook bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Maastricht pend” worden in plaats van afgedood. Daarbij wordt Tom Bervoets is als wetenschappelijk medewerker waar hij de leerstoel ‘Effectiveness and Efficiency of uitgegaan van een holistische ingenieursaanpak, Andrew Tkachenko is onderzoeksexpert aan het verbonden aan de onderzoeksgroep HOST (Historisch Educational Innovations’ bekleedt bij de UNU-MERIT waarbij niet enkel de ziekteverwekker beschouwd Instituut voor Sterrenkunde van de KU Leuven, waar hij Onderzoek naar Stedelijke Transformatieprocessen) onderzoeksgroep. De onderzoeksinteresses van Kristof wordt, maar ook de omgeving en waarbij er eveneens een van de sleutelposities bekleedt in het manage- van de VUB, waar hij ‘Getuigenissen’ coördineert. Dit De Witte omvatten onderwijseconomie, performantie- een nadruk gelegd wordt op kwantitatieve aspecten. ment van het Complementary Science-programma interdisciplinaire burgerwetenschapsproject verzamelt, meting en politieke economie. Voor zijn onderzoek Het doel van zijn onderzoek is om nieuwe technolo- van de PLATO-ruimtemissie. Zijn onderzoeksinteresses digitaliseert en transcribeert getuigenverklaringen en verwierf hij internationale prijzen. Hij publiceerde ruim gieën te ontwikkelen voor het management van betreffen grotendeels pulserende sterren in dubbelster- verhoren van verdachten uit 18de- en 19de-eeuwse 80 wetenschappelijke artikelen in vooraanstaande bacteriële ziekten, met voornaamste toepassing in de systemen, stersystemen die bestaan uit twee door rechtbanken in België en kadert binnen de jonge wetenschappelijke tijdschriften. De Witte valoriseert aquacultuur. Daartoe verricht hij strategisch en toege- zwaartekracht gebonden objecten die periodiek rond onderzoeksdiscipline van de Digital Humanities. In zijn intensief zijn onderzoeksbevindingen naar het beleid en past onderzoek rond volgende thema’s: - Manage- hun gemeenschappelijke zwaartepunt draaien. In zijn onderzoek legt hij zich voornamelijk toe op de socio- het brede publiek. Zo publiceerde hij tientallen Neder- ment van bacteriële activiteit, met name antivirulentie recent gepubliceerde werk voerden Andrew religieuze en juridisch-institutionele geschiedenis van landstalige artikelen en werkte mee aan bijna 20 therapie (het “ontwapenen” van pathogenen) - Begrij- Tkachenko en zijn team een gedetailleerde studie uit de Zuidelijke Nederlanden in de 17de en 18de eeuw. In boeken waaronder ‘De Geslaagde School’ en ‘De pen en sturen van bacteriële signaal- en detectiesyste- van een steekproef van dubbelsterren van gemid- het bekroonde proefschrift bestudeert Bervoets de (her)vormende school’ die zijn uitgebracht door de men - Ecologie en evolutie van bacteriële pathogenen delde en hoge massa, waarvan de massa en grootte klerikale procescultuur van de parochieclerus voor de denktank Itinera. Vanuit zijn onderwijseconomische - Aquacultuur microbiologie, Vibrio’s - Blauwe biotech- op een modelonafhankelijke manier met een precisie Raad van Brabant in de 18de eeuw aan de hand van expertise heeft hij meer dan honderd tussenkomsten in nologie (met name ontwikkeling van toepassingen van 3% of beter werden gemeten. Deze observaties een aantal welomlijnde disputen, die inherent verbon- de nationale en internationale pers. gebaseerd op mariene organismen of hun metabolie- toonden aan dat de huidige modellen van de inwen- den waren met het pastoorsambt. ten ter bestrijding van bacteriële ziekten). dige structuur en evolutie van sterren significante Klasse Kunsten tekortkomingen vertonen en niet in staat zijn om de Floris Van der Muerenprijs Fondsprijzen twee meest fundamentele eigenschappen van een Nick Ervinck studeerde af in 2003 aan de KASK Frans van Cauwelaertprijs ster correct te voorspellen, namelijk de massa en de Thomas Kint is pianist, musicoloog en pianostemmer. Als (Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, Gent) met leeftijd. Deze resultaten hebben grote implicaties voor student combineerde hij de opleidingen jazzpiano aan een masterdiploma in Mixed Media. Hij schoolde zich Lorenz Demey studeerde wijsbegeerte, wiskunde, andere gebieden van de astronomie, daar modellen het Lemmens-instituut in Leuven en aan de School of daarna bij in het computermodelleren, beeldhouwen logica en artificiële intelligentie aan de KU Leuven en van de inwendige structuur en evolutie van sterren een Arts in Gent met die van Kunstwetenschappen in de en werken met materialen als polyester, gips en hout. de Universiteit van Amsterdam. Hij is sinds 2019 als immense impact hebben op ons begrip hoe sterren afdeling musicologie aan de UGent. Als uitvoerder Na les te hebben gegeven aan kunstacademies in onderzoeksprofessor (BOFZAP) verbonden aan de KU ontstaan, evolueren en uiteindelijk sterven. streeft Thomas ernaar om aspecten uit de klassieke Tielt, Menen en Kortrijk (2004-2012) keerde hij terug naar Leuven. Zijn onderzoek betreft de filosofische logica in traditie en zijn wetenschappelijk onderzoek in vroeg 14 al haar facetten, en leidde de voorbije tien jaar tot een 20ste-eeuwse muziek te verbinden met zijn achtergrond 15 PieterPieter Van Van Vlierberghe Vlierberghe KristofKristof De De Witte Witte NickNick Ervinck Ervinck TomTom Defoirdt Defoirdt LorenzLorenz Demey Demey AndrewAndrew Tkachenko Tkachenko AnneliesAnnelies Lannoy Lannoy TomTom Bervoets Bervoets ThomasThomas Kint Kint WimWim Decock Decock

LaureatenLaureaten van van de de Academie Academie 2020 2020 dede KASK KASK om om hier hier drie drie jaar jaar als als gastprofessor gastprofessor door door te te 50-tal50-tal artikelen artikelen en en boekbijdragen. boekbijdragen. Demey Demey is iséén één van van de de JanJan Gillisprijs Gillisprijs KlasseKlasse Natuurwetenschappen Natuurwetenschappen brengen.brengen. Zijn Zijn werk werk bestaat bestaat uit uit grote grote installaties, installaties, hand hand- - grondleggersgrondleggers van van de de zgn. zgn. logische logische meetkunde, meetkunde, waarin waarin gemaaktegemaakte en en 3D-geprinte 3D-geprinte sculpturen, sculpturen, keramiek, keramiek, prints, prints, hijhij (vaak (vaak in in nauwe nauwe samenwerking samenwerking met met de de taalkundige taalkundige AnneliesAnnelies Lannoy Lannoy is isgastprofessor gastprofessor in in de de godsdienstge godsdienstge- - PieterPieter Van Van Vlierberghe Vlierberghe is ishoogleraar hoogleraar aan aan de de UGent. UGent. In In tekeningen,tekeningen, lightboxes lightboxes en en animatiefilms. animatiefilms. Hoe Hoe divers divers HansHans Smessaert)Smessaert) AristotelischeAristotelische diagrammendiagrammen bestubestu- - schiedenisschiedenis aan aan de de UGent. UGent. Haar Haar onderzoek onderzoek richt richt zich zich op op 20152015 verwierf verwierf hij hij een een ERC ERC Starting Starting Grant Grant en en in in 2018 2018 werd werd dezedeze kunstproductie kunstproductie ook ook moge moge zijn, zijn, bovenal bovenal blijft blijft hij hij deert.deert. Aristotelische Aristotelische diagrammen diagrammen hebben hebben een een rijkge rijkge- - dede geschiedenis geschiedenis van van de de Europese Europese godsdienstweten godsdienstweten- - hemhem de de prestigieuze prestigieuze Baillet Baillet Latour Latour Grant Grant for for Medical Medical gefascineerdgefascineerd door door de de ‘negatieve ‘negatieve ruimte’ ruimte’ zoals zoals hij hij die die vuldevulde geschiedenis geschiedenis in in de de filosofie, filosofie, maar maar tegenwoordig tegenwoordig schappenschappen en en de de klassieke klassieke filologie filologie in in de de 19de 19de en en de de ResearchResearch toegekend. toegekend. Het Het onderzoek onderzoek van van Prof. Prof. Van Van ontdekteontdekte bij bij klassieke klassieke beeldhouwers beeldhouwers als als Henry Henry Moore Moore vindenvinden zij zij ook ook veelvuldig veelvuldig toepassingen toepassingen in in andere andere vroegevroege 20ste 20ste eeuw, eeuw, steeds steeds in in nauwe nauwe relatie relatie tot tot hun hun VlierbergheVlierberghe richt richt zich zich op op acute acute leukemie, leukemie, een een aggres aggres- - enen Barbara Barbara Hepworth. Hepworth. De De vaststelling vaststelling dat dat een een ‘gat’ ‘gat’ in in disciplines.disciplines. Demeys Demeys onderzoek onderzoek is isdan dan ook ook sterk sterk interdis interdis- - cultuur-cultuur- en en godsdiensthistorische godsdiensthistorische context. context. De De voorge voorge- - sievesieve vorm vorm van van bloedkanker bloedkanker die die vooral vooral voorkomt voorkomt bij bij dede materie materie zo’n zo’n jong jong idee idee is iszal zal hem hem vermoedelijk vermoedelijk de de ciplinairciplinair georiënteerd, georiënteerd, en en kenmerkt kenmerkt zich zich door door veelvul veelvul- - legdelegde monografie monografie ‘Alfred ‘Alfred Loisy Loisy and and the the Making Making of of kinderen.kinderen. Vandaag Vandaag wordt wordt dit dit type type leukemie leukemie behan behan- - restrest van van zijn zijn leven leven blijven blijven achtervolgen. achtervolgen. Als Als kind kind van van zijn zijn digedige samenwerking samenwerking met met logici, logici, wetenschapsfilosofen, wetenschapsfilosofen, HistoryHistory of of Religions’ Religions’ (De (De Gruyter Gruyter 2020) 2020) toont toont aan aan hoe hoe delddeld met met complexe complexe en en langdurige langdurige chemotherapie. chemotherapie. tijdtijd speelt speelt hij hij hier hier een een wisselend wisselend spel spel mee mee tussen tussen de de classici,classici, historici,historici, psychologen,psychologen, taalkundigentaalkundigen enen cruciaalcruciaal correspondenties correspondenties zijn zijn voor voor ons ons begrip begrip van van het het DezeDeze behandelingen behandelingen zijn zijn zeer zeer toxisch toxisch en en belastend belastend fysiekefysieke en en virtuele virtuele wereld, wereld, zich zich bedienend bedienend van van zowel zowel computerwetenschappers.computerwetenschappers. Demeys Demeys pionierswerk pionierswerk in in de de wetenschappelijkwetenschappelijk denken denken over over het het delicate delicate onderwerp onderwerp doordoor de de vele vele bijwerkingen bijwerkingen die die ze ze veroorzaken. veroorzaken. Op Op basis basis hethet klassieke klassieke als als het het nieuwe nieuwe vakmanschap vakmanschap (computers, (computers, logischelogische meetkunde meetkunde werd werd eerder eerder reeds reeds bekroond bekroond met met datdat religie religie was was (en (en is). is). Het Het werk werk behandelt behandelt de de ontwikke ontwikke- - vanvan de de identificatie identificatie van van nieuwe nieuwe genetische genetische afwijkingen afwijkingen 3D3D printen printen en en frezen). frezen). Van Van hieruit hieruit onderzoekt onderzoekt hij hij op op zijn zijn dede Prijs Prijs van van de de Onderzoeksraad Onderzoeksraad 2018 2018 van van de de KU KU lingling van van de de godsdienstwetenschap godsdienstwetenschap in in de de vroege vroege 20ste 20ste diedie aan aan de de basis basis liggen liggen van van het het ontstaan ontstaan van van deze deze eigeneigen unieke unieke manier manier klassieke klassieke thema’s thema’s zoals zoals de de mens mens Leuven.Leuven. Naast Naast onderzoeker onderzoeker is isDemey Demey ook ook een een gedre gedre- - eeuweeuw aan aan de de hand hand van van de de correspondenties correspondenties en en aggressieveaggressieve vorm vorm van van kinderkanker, kinderkanker, kunnen kunnen nieuwe, nieuwe, (met(met focus focus op op diens diens anatomie anatomie en en de de wording wording van van venven lesgever. lesgever. Hij Hij doceert doceert logica logica en en epistemologie epistemologie aan aan publicatiespublicaties van van Alfred Alfred Loisy Loisy (1857-1940) (1857-1940) en en tijdgenoten tijdgenoten meermeer gerichte gerichte en en minder minder toxische toxische geneesmiddelen geneesmiddelen cyborgs),cyborgs), planten planten (vooral (vooral hun hun genetische genetische manipulatie), manipulatie), dede faculteiten faculteiten Wijsbegeerte Wijsbegeerte en en Rechtsgeleerdheid Rechtsgeleerdheid van van zoalszoals James James G. G. Frazer Frazer en en Marcel Marcel Mauss. Mauss. In In 1908 1908 werd werd ontwikkeldontwikkeld worden worden die die zullen zullen zorgen zorgen voor voor een een grotere grotere maskersmaskers en en dieren, dieren, telkens telkens vertrekkend vertrekkend vanuit vanuit een een dede KU KU Leuven, Leuven, waarin waarin hij hij zijn zijn enthousiasme enthousiasme over over de de LoisyLoisy omwilleomwille vanvan zijnzijn kritischkritisch religieonderzoekreligieonderzoek overlevingskansoverlevingskans en en een een mooiere mooiere toekomst toekomst voor voor kinde kinde- - (kunst)historische(kunst)historische achtergrond achtergrond die die hij hij versnijdt versnijdt met met de de schoonheidschoonheid van van abstract abstract redeneren redeneren probeert probeert over over te te geëxcommuniceerdgeëxcommuniceerd uit uit de de katholieke katholieke Kerk, Kerk, waarna waarna hij hij renren die die door door deze deze verschrikkelijke verschrikkelijke ziekte ziekte getroffen getroffen hedendaagsehedendaagse pop pop en en sci-fi sci-fi cultuur. cultuur. dragendragen op op de de studenten. studenten. Hij Hij geeft geeft ook ook regelmatig regelmatig eeneen spilfiguur spilfiguur werd werd in in de de science science laïque. laïque. Naast Naast theoreti theoreti- - worden.worden. lezingenlezingen voor voor een een breed breed publiek, publiek, en en publiceerde publiceerde schesche ontwikkelingen, ontwikkelingen, biedt biedt deze deze studie studie vooral vooral een een KlasseKlasse Technische Technische Wetenschappen Wetenschappen recentrecent het het boek boek Waarheid Waarheid, dat, dat onderscheiden onderscheiden werd werd origineelorigineel inzicht inzicht in in de de sterke sterke verwevenheid verwevenheid tussen tussen KlasseKlasse Menswetenschappen Menswetenschappen metmet de de Jaarprijs Jaarprijs Wetenschapscommunicatie Wetenschapscommunicatie 2020 2020 van van wetenschap,wetenschap, politiek, politiek, ideologie ideologie en en religie. religie. TomTom Defoirdt Defoirdt voert voert strategisch strategisch en en toegepast toegepast onderzoek onderzoek dede KVAB/Jonge KVAB/Jonge Academie. Academie. KristofKristof De De Witte Witte is ishoogleraar hoogleraar aan aan de de Faculteit Faculteit Econo Econo- - uituit naar naar de de ontwikkeling ontwikkeling van van antivirulentie antivirulentie therapie, therapie, een een Mgr.Mgr. Charles Charles De De Clercqprijs Clercqprijs miemie en en Bedrijfswetenschappen Bedrijfswetenschappen van van de de KU KU Leuven. Leuven. Hij Hij is is nieuwenieuwe strategie strategie waarbij waarbij de de ziekteverwekkers ziekteverwekkers “ontwa “ontwa- - HenriHenri Vanderlindenprijs Vanderlindenprijs ookook bijzonder bijzonder hoogleraar hoogleraar aan aan de de Universiteit Universiteit Maastricht Maastricht pend”pend” worden worden in in plaats plaats van van afgedood. afgedood. Daarbij Daarbij wordt wordt TomTom Bervoets Bervoets is isals als wetenschappelijk wetenschappelijk medewerker medewerker waarwaar hij hij de de leerstoel leerstoel ‘Effectiveness ‘Effectiveness and and Efficiency Efficiency of of uitgegaanuitgegaan vanvan eeneen holistischeholistische ingenieursaanpak,ingenieursaanpak, AndrewAndrew TkachenkoTkachenko is is onderzoeksexpertonderzoeksexpert aanaan hethet verbondenverbonden aan aan de de onderzoeksgroep onderzoeksgroep HOST HOST (Historisch (Historisch EducationalEducational Innovations’ Innovations’ bekleedt bekleedt bij bij de de UNU-MERIT UNU-MERIT waarbijwaarbij niet niet enkel enkel de de ziekteverwekker ziekteverwekker beschouwd beschouwd InstituutInstituut voor voor Sterrenkunde Sterrenkunde van van de de KU KU Leuven, Leuven, waar waar hij hij OnderzoekOnderzoek naarnaar StedelijkeStedelijke Transformatieprocessen)Transformatieprocessen) onderzoeksgroep.onderzoeksgroep. De De onderzoeksinteresses onderzoeksinteresses van van Kristof Kristof wordt,wordt, maar maar ook ook de de omgeving omgeving en en waarbij waarbij er er eveneens eveneens eeneen van van de de sleutelposities sleutelposities bekleedt bekleedt in in het het manage manage- - vanvan de de VUB, VUB, waar waar hij hij ‘Getuigenissen’ ‘Getuigenissen’ coördineert. coördineert. Dit Dit DeDe Witte Witte omvatten omvatten onderwijseconomie, onderwijseconomie, performantie performantie- - eeneen nadruk nadruk gelegd gelegd wordt wordt op op kwantitatieve kwantitatieve aspecten. aspecten. mentment van van het het Complementary Complementary Science-programma Science-programma interdisciplinaireinterdisciplinaire burgerwetenschapsproject burgerwetenschapsproject verzamelt, verzamelt, metingmeting en en politieke politieke economie. economie. Voor Voor zijn zijn onderzoek onderzoek HetHet doel doel van van zijn zijn onderzoek onderzoek is isom om nieuwe nieuwe technolo technolo- - vanvan de de PLATO-ruimtemissie. PLATO-ruimtemissie. Zijn Zijn onderzoeksinteresses onderzoeksinteresses digitaliseertdigitaliseert en en transcribeert transcribeert getuigenverklaringen getuigenverklaringen en en verwierfverwierf hij hij internationale internationale prijzen. prijzen. Hij Hij publiceerde publiceerde ruim ruim gieëngieën te te ontwikkelen ontwikkelen voor voor het het management management van van betreffenbetreffen grotendeels grotendeels pulserende pulserende sterren sterren in in dubbelster dubbelster- - verhorenverhoren van van verdachten verdachten uit uit 18de- 18de- en en 19de-eeuwse 19de-eeuwse 8080 wetenschappelijke wetenschappelijke artikelen artikelen in in vooraanstaande vooraanstaande bacteriëlebacteriële ziekten, ziekten, met met voornaamste voornaamste toepassing toepassing in in de de systemen,systemen, stersystemen stersystemen die die bestaan bestaan uit uit twee twee door door rechtbankenrechtbanken in in België België en en kadert kadert binnen binnen de de jonge jonge wetenschappelijkewetenschappelijke tijdschriften. tijdschriften. De De Witte Witte valoriseert valoriseert aquacultuur.aquacultuur. Daartoe Daartoe verricht verricht hij hij strategisch strategisch en en toege toege- - zwaartekrachtzwaartekracht gebonden gebonden objecten objecten die die periodiek periodiek rond rond onderzoeksdisciplineonderzoeksdiscipline van van de de Digital Digital Humanities. Humanities. In In zijn zijn intensiefintensief zijn zijn onderzoeksbevindingen onderzoeksbevindingen naar naar het het beleid beleid en en pastpast onderzoek onderzoek rond rond volgende volgende thema’s: thema’s: - -Manage Manage- - hunhun gemeenschappelijke gemeenschappelijke zwaartepunt zwaartepunt draaien. draaien. In In zijn zijn onderzoekonderzoek legt legt hij hij zich zich voornamelijk voornamelijk toe toe op op de de socio socio- - hethet brede brede publiek. publiek. Zo Zo publiceerde publiceerde hij hij tientallen tientallen Neder Neder- - mentment van van bacteriële bacteriële activiteit, activiteit, met met name name antivirulentie antivirulentie recentrecent gepubliceerdegepubliceerde werkwerk voerdenvoerden AndrewAndrew religieuzereligieuze en en juridisch-institutionele juridisch-institutionele geschiedenis geschiedenis van van landstaligelandstalige artikelen artikelen en en werkte werkte mee mee aan aan bijna bijna 20 20 therapietherapie (het (het “ontwapenen” “ontwapenen” van van pathogenen) pathogenen) - Begrij- Begrij- - TkachenkoTkachenko en en zijn zijn team team een een gedetailleerde gedetailleerde studie studie uit uit dede Zuidelijke Zuidelijke Nederlanden Nederlanden in in de de 17de 17de en en 18de 18de eeuw. eeuw. In In boekenboeken waaronder waaronder ‘De ‘De Geslaagde Geslaagde School’ School’ en en ‘De ‘De penpen en en sturen sturen van van bacteriële bacteriële signaal- signaal- en en detectiesyste detectiesyste- - vanvan een een steekproef steekproef van van dubbelsterren dubbelsterren van van gemid gemid- - hethet bekroonde bekroonde proefschrift proefschrift bestudeert bestudeert Bervoets Bervoets de de (her)vormende(her)vormende school’ school’ die die zijn zijn uitgebracht uitgebracht door door de de menmen - Ecologie- Ecologie en en evolutie evolutie van van bacteriële bacteriële pathogenen pathogenen deldedelde en en hoge hoge massa, massa, waarvan waarvan de de massa massa en en grootte grootte klerikaleklerikale procescultuur procescultuur van van de de parochieclerus parochieclerus voor voor de de denktankdenktank Itinera. Itinera. Vanuit Vanuit zijn zijn onderwijseconomische onderwijseconomische - Aquacultuur- Aquacultuur microbiologie, microbiologie, Vibrio’s Vibrio’s - Blauwe- Blauwe biotech biotech- - opop een een modelonafhankelijke modelonafhankelijke manier manier met met een een precisie precisie RaadRaad van van Brabant Brabant in in de de 18de 18de eeuw eeuw aan aan de de hand hand van van expertiseexpertise heeft heeft hij hij meer meer dan dan honderd honderd tussenkomsten tussenkomsten in in nologienologie (met (met name name ontwikkeling ontwikkeling van van toepassingen toepassingen vanvan 3% 3% of of beter beter werden werden gemeten. gemeten. Deze Deze observaties observaties eeneen aantal aantal welomlijnde welomlijnde disputen, disputen, die die inherent inherent verbon verbon- - dede nationale nationale en en internationale internationale pers. pers. gebaseerdgebaseerd op op mariene mariene organismen organismen of of hun hun metabolie metabolie- - toondentoonden aan aan dat dat de de huidige huidige modellen modellen van van de de inwen inwen- - denden waren waren met met het het pastoorsambt. pastoorsambt. tenten ter ter bestrijding bestrijding van van bacteriële bacteriële ziekten). ziekten). digedige structuur structuur en en evolutie evolutie van van sterren sterren significante significante KlasseKlasse Kunsten Kunsten tekortkomingentekortkomingen vertonen vertonen en en niet niet in in staat staat zijn zijn om om de de FlorisFloris Van Van der der Muerenprijs Muerenprijs FondsprijzenFondsprijzen tweetwee meest meest fundamentele fundamentele eigenschappen eigenschappen van van een een NickNick Ervinck Ervinck studeerde studeerde af af in in 2003 2003 aan aan de de KASK KASK FransFrans van van Cauwelaertprijs Cauwelaertprijs sterster correct correct te te voorspellen, voorspellen, namelijk namelijk de de massa massa en en de de ThomasThomas Kint Kint is ispianist, pianist, musicoloog musicoloog en en pianostemmer. pianostemmer. Als Als (Koninklijke(Koninklijke Academie Academie voor voor Schone Schone Kunsten, Kunsten, Gent) Gent) met met leeftijd.leeftijd. Deze Deze resultaten resultaten hebben hebben grote grote implicaties implicaties voor voor studentstudent combineerde combineerde hij hij de de opleidingen opleidingen jazzpiano jazzpiano aan aan eeneen masterdiploma masterdiploma in in Mixed Mixed Media. Media. Hij Hij schoolde schoolde zich zich LorenzLorenz DemeyDemey studeerdestudeerde wijsbegeerte,wijsbegeerte, wiskunde,wiskunde, andereandere gebieden gebieden van van de de astronomie, astronomie, daar daar modellen modellen hethet Lemmens-instituut Lemmens-instituut in in Leuven Leuven en en aan aan de de School School of of daarnadaarna bij bij in in het het computermodelleren, computermodelleren, beeldhouwen beeldhouwen logicalogica en en artificiële artificiële intelligentie intelligentie aan aan de de KU KU Leuven Leuven en en vanvan de de inwendige inwendige structuur structuur en en evolutie evolutie van van sterren sterren een een ArtsArts in in Gent Gent met met die die van van Kunstwetenschappen Kunstwetenschappen in in de de enen werken werken met met materialen materialen als als polyester, polyester, gips gips en en hout. hout. dede Universiteit Universiteit van van Amsterdam. Amsterdam. Hij Hij is issinds sinds 2019 2019 als als immenseimmense impact impact hebben hebben op op ons ons begrip begrip hoe hoe sterren sterren afdelingafdeling musicologie musicologie aan aan de de UGent. UGent. Als Als uitvoerder uitvoerder NaNa les les te te hebben hebben gegeven gegeven aan aan kunstacademies kunstacademies in in onderzoeksprofessoronderzoeksprofessor (BOFZAP) (BOFZAP) verbonden verbonden aan aan de de KU KU ontstaan,ontstaan, evolueren evolueren en en uiteindelijk uiteindelijk sterven. sterven. streeftstreeft Thomas Thomas ernaar ernaar om om aspecten aspecten uit uit de de klassieke klassieke Tielt,Tielt, Menen Menen en en Kortrijk Kortrijk (2004-2012) (2004-2012) keerde keerde hij hij terug terug naar naar Leuven.Leuven. Zijn Zijn onderzoek onderzoek betreft betreft de de filosofische filosofische logica logica in in traditietraditie en en zijn zijn wetenschappelijk wetenschappelijk onderzoek onderzoek in in vroeg vroeg 1414 alal haar haar facetten, facetten, en en leidde leidde de de voorbije voorbije tien tien jaar jaar tot tot een een 20ste-eeuwse20ste-eeuwse muziek muziek te te verbinden verbinden met met zijn zijn achtergrond achtergrond 1515 als improvisator. Momenteel voert Kint, met de steun De KVAB en de Jonge Academie reiken jaarlijks de Evelien Bracke (UGent) voor haar educatief onder- Karen Peynshaert (UGent) voor haar deelnames aan van een FWO-beurs, een doctoraatsonderzoek uit aan “onderscheidingen wetenschapscommunicatie” uit zoeksproject ‘Oude Grieken-Jonge Helden’. Vanuit diverse wetenschapscommunicatie-events. De jury de UGent naar werk en esthetica van Charles Ives. aan wetenschappers met een sterke verdienste in haar enthousiasme voor Oud-Grieks deelt zij haar waardeert specifiek haar enthousiaste aanpak om ook Centraal in dit onderzoek staat de interactie tussen de wetenschapscommunicatie. Ieder jaar worden twee kennis met groepen jongeren die daar a priori kinderen en maatschappelijk kwetsbare groepen te Europese en de Amerikaanse muziekculturen rond de types onderscheidingen uitgereikt: een loopbaanprijs misschien minder toegang toe zouden krijgen. Deze betrekken. vorige eeuwwisseling en in het vroege modernisme. voor een onderzoeker die gedurende zijn of haar hele maatschappelijk geëngageerde en slimme aanpak Deze muziekculturen worden bestudeerd vanuit het loopbaan grote inspanningen voor wetenschapscom- wordt bijzonder gewaardeerd. Kristof Titeca (Uantwerpen) voor zijn (foto)boek en sociaal en filosofisch klimaat van die tijd. Het toenmalig municatie deed met daarnaast een aantal jaarprijzen tentoonstelling ‘Rebel Lives’. Met een niet-traditionele ‘vooruitgangsoptimisme’, en hoe dit zich weerspiegelt voor onderzoekers die zich gedurende het voorbije jaar Lorenz Demey (KU Leuven) voor zijn boek ‘Waarheid’ aanpak (fotografie) wordt een thema, toegankelijker in Charles Ives’ muziek, is daarbij van specifiek belang. intensief hebben ingezet voor een concreet project waarmee hij in tijden van ‘fake news’ en ‘alternative gemaakt. De tentoonstelling, ontwikkeld in samenwer- rond wetenschapscommunicatie. facts’ een breed publiek de kans geeft om zich te king met het Fotomuseum Antwerpen waar ze getoond Prijs van de Vlaamse Wetenschappelijke Stichting wapenen tegen denkfouten. werd, alsook in de VN in New York, is goed doordacht In de plaats van het jaarlijkse publieksevent werden in en heeft een groot bereik. Wim Decock is als hoofddocent rechtsgeschiedenis deze Corona-tijden alle laureaten in de kijker gezet David Eelbode (UAntwerpen) voor zijn boek en bijbeho- verbonden aan de rechtsfaculteiten van de Universitei- door middel van een korte video. Herbekijk op rende act ‘FUNdamental Mathematics: a voyage into Michael Tytgat (UGent) voor het bedenken en leiden ten van Leuven en Luik. Zijn onderzoek betreft de www.kvab.be/wecom2020 the quirky universe of maths & jokes’. Wetenschap en van het Cool Physics Days project waarbij een niet-zo- kruisverbanden tussen juridisch, economisch en humor, het blijft vaak een moeilijk huwelijk. Maar hier evidente tak van de wetenschap (deeltjesfysica) naar moraaltheologisch denken in de vroegmoderne tijd. Loopbaanprijs 2020 lukt het en houdt het stand! het brede publiek wordt gebracht: drempelverlagend Het bekroonde werk gaat de dialoog aan met Max en met inkijk in het wetenschappelijk proces. Weber. Precies 100 jaar geleden lanceerde Weber de Marc Van Ranst (UZ/KU Leuven) wordt bekroond voor Steven Goderis (VUB) voor zijn communicatie en citizen definitieve versie van zijn these over de religieuze zijn jarenlange inspanningen om zeer duidelijk, breed science project over buitenaardse materialen. Het Tom Van Daele (Thomas More) voor zijn project grondslagen van het kapitalisme. Volgens Weber is de en ook in uitdagende omstandigheden helder te vormt een mooi staaltje van activerende en gediversifi- ePsychologie. Met een combinatie van reactieve en koninklijke weg om de historisch gegroeide ‘ziel’ van communiceren over zijn vakgebied, waarin hij als een eerde wetenschapscommunicatie om onderzoek dat proactieve creatief bedachte communicatie, die onze moderne Westerse cultuur op het spoor te komen uitmuntende onderzoeker bekend staat. Marc Van letterlijk zeer ver van ons bed lijkt, dichterbij te brengen. goed uitgewerkt werd, speelt hij in op een thema dat de studie van de zogenaamde ‘gewetensliteratuur’ uit Ranst neemt steeds de tijd om op een eenvoudige zeer actueel en relevant is. de vroegmoderne tijd. Uitgaande van deze methode, wijze uitleg te geven. Hij dient de maatschappij door Mark Huyse en Jan Govaerts (KU Leuven en UCL) voor onthult ‘Le marché du mérite’ het werk van een Zuidne- zijn kennis en inzicht te delen, maar draagt ook bij tot hun Big Bang Route: van Georges Lemaître naar het Ann Van der Jeugd (KU Leuven) voor haar deelnames derlandse theoloog die onder zijn tijdgenoten beter het versterken van het vertrouwen in de wetenschap leven op aarde vandaag en naar het heelal in de aan diverse wetenschapscommunicatie-events, in het bekend stond als ‘het Orakel der Nederlanden’: bij het grote publiek. Naast zijn ontegensprekelijk zeer toekomst. Een educatief fietspad, dat wetenschap via bijzonder haar workshop voor kinderen en hun Leonardus Lessius (1554-1623). In een tijdperk geken- waardevolle bijdragen tijdens de huidige pandemie, een geliefde vrijetijdsbesteding van de Belg binnen (groot)ouders. STEM outreach naar de allerjongsten merkt door de eerste globalisering was Lessius een waardeert de jury ook expliciet zijn vele inspanningen smokkelt. blijft even noodzakelijk als uitdagend. gevierd adviseur van vorsten en zakenlui. Op de Beurs om over de kennis in zijn onderzoeksdomein te commu- van Antwerpen leerde hij het functioneren van de niceren naar kinderen. De manier waarop Marc Van Sadi Maréchal (UGent) voor zijn bijdrage aan het Tine Van Osselaer, Kristof Smeyers en Leonardo Rossi markten kennen. Vertrekkende van het omvangrijke, in Ranst als wetenschapper midden in de maatschappij project ‘Hammam. Steaming stories’. Een concept dat (UAntwerpen) voor hun tentoonstelling ‘Wonde(r). De het Latijn gestelde œuvre van Lessius analyseert ‘Le staat, zijn rol opneemt, en duiding geeft, zijn een inspeelt op verschillende zintuigen, helder informeert fascinatie voor het lijdende lichaam’, een samenwer- marché du mérite’ de fundamentele bijdrage van de inspiratie voor velen. en tegelijk de brug maakt tussen de Westerse en king met het KADOC (in de Vleminckxkapel, Leuven) Antwerpse jezuïet tot de ontwikkeling van het econo- Oosterse cultuur. waarbij onderzoek op een kunstige manier werd misch, juridisch en moraaltheologisch denken. In een voorgesteld, met aandacht voor de valkuilen die wereld gekenmerkt door nostalgie naar Antwerpens Ilse Mariën, Pieter Ballon en Wendy Van den Broeck verbonden zijn met het thema. Gouden Eeuw probeerde hij rust te brengen door de Jaarprijzen 2020 (VUB, IMEC) voor hun project Databuzz: iedereen gedachte te verdedigen dat het individu op basis van datawijs! Via een mobiel educatielab worden data & verdiensten (merita) zowel zijn brood als zijn hemel Worden onderscheiden met een jaarprijs: AI-trainingen op een toegankelijke manier tot bij het moest kunnen verdienen. brede publiek gebracht. Pieter Bergé (KU Leuven) voor zijn Boek ‘Hoe groen EOS Publieksfavoriet 2020 klinkt een gitaar… en 99 andere dingen die je moet Maarten Mees (KU Leuven) voor zijn deelnames aan weten over klassieke muziek’. Het is een toegankelijk diverse events over wetenschapscommunicatie. De Martha Claeys en Lotte Spreeuwenberg (UAntwerpen) muziekboek voor alle leeftijden, speels, origineel en kwaliteit en het enthousiasme worden gewaardeerd voor hun podcast Kluwen, een erg succesvolle met moderne toetsen, een mooi vlaggenschip van een met de maatschappelijke relevantie van het onder- podcast die filosofische thema’s op een toegankelijke divers palmares. werp (bv. plastic soup en diabetes) als bonus. wijze aansnijdt.

Marnix Beyen, Marc Boone, Bruno De Wever, Brigitte Michaël Opgenhaffen (KU Leuven en ULeiden) voor de Meijns, Eric Vanhaute, Karel Van Nieuwenhuyse en Guy mede-oprichting en het medebeheer van Vanthemsche (UGent, KU Leuven, UAntwerpen, VUB) Factcheck.Vlaanderen en de lezingen over desinfor- Jonge Belofte 2020 voor hun boek ‘Wereldgeschiedenis van Vlaanderen’ matie op sociale media. In onze maatschappij kan dat een breed publiek bereikte en een relevant desinformatie voor polarisering zorgen. Inzichten over Marlies Maes (KU Leuven) voor haar diverse communi- naslagwerk voor volgende geïnteresseerde generaties dit onderwerp zijn daarom zeer nodig. catie rond het thema eenzaamheid, waarmee zij zal vormen. bijdraagt tot het bespreekbaar maken van een taboe-onderwerp dat maatschappelijk zeer relevant is.

Laureaten Wetenschapscommunicatie

Marc Van Ranst 16 17 als improvisator. Momenteel voert Kint, met de steun De KVAB en de Jonge Academie reiken jaarlijks de Evelien Bracke (UGent) voor haar educatief onder- Karen Peynshaert (UGent) voor haar deelnames aan van een FWO-beurs, een doctoraatsonderzoek uit aan “onderscheidingen wetenschapscommunicatie” uit zoeksproject ‘Oude Grieken-Jonge Helden’. Vanuit diverse wetenschapscommunicatie-events. De jury de UGent naar werk en esthetica van Charles Ives. aan wetenschappers met een sterke verdienste in haar enthousiasme voor Oud-Grieks deelt zij haar waardeert specifiek haar enthousiaste aanpak om ook Centraal in dit onderzoek staat de interactie tussen de wetenschapscommunicatie. Ieder jaar worden twee kennis met groepen jongeren die daar a priori kinderen en maatschappelijk kwetsbare groepen te Europese en de Amerikaanse muziekculturen rond de types onderscheidingen uitgereikt: een loopbaanprijs misschien minder toegang toe zouden krijgen. Deze betrekken. vorige eeuwwisseling en in het vroege modernisme. voor een onderzoeker die gedurende zijn of haar hele maatschappelijk geëngageerde en slimme aanpak Deze muziekculturen worden bestudeerd vanuit het loopbaan grote inspanningen voor wetenschapscom- wordt bijzonder gewaardeerd. Kristof Titeca (Uantwerpen) voor zijn (foto)boek en sociaal en filosofisch klimaat van die tijd. Het toenmalig municatie deed met daarnaast een aantal jaarprijzen tentoonstelling ‘Rebel Lives’. Met een niet-traditionele ‘vooruitgangsoptimisme’, en hoe dit zich weerspiegelt voor onderzoekers die zich gedurende het voorbije jaar Lorenz Demey (KU Leuven) voor zijn boek ‘Waarheid’ aanpak (fotografie) wordt een thema, toegankelijker in Charles Ives’ muziek, is daarbij van specifiek belang. intensief hebben ingezet voor een concreet project waarmee hij in tijden van ‘fake news’ en ‘alternative gemaakt. De tentoonstelling, ontwikkeld in samenwer- rond wetenschapscommunicatie. facts’ een breed publiek de kans geeft om zich te king met het Fotomuseum Antwerpen waar ze getoond Prijs van de Vlaamse Wetenschappelijke Stichting wapenen tegen denkfouten. werd, alsook in de VN in New York, is goed doordacht In de plaats van het jaarlijkse publieksevent werden in en heeft een groot bereik. Wim Decock is als hoofddocent rechtsgeschiedenis deze Corona-tijden alle laureaten in de kijker gezet David Eelbode (UAntwerpen) voor zijn boek en bijbeho- verbonden aan de rechtsfaculteiten van de Universitei- door middel van een korte video. Herbekijk op rende act ‘FUNdamental Mathematics: a voyage into Michael Tytgat (UGent) voor het bedenken en leiden ten van Leuven en Luik. Zijn onderzoek betreft de www.kvab.be/wecom2020 the quirky universe of maths & jokes’. Wetenschap en van het Cool Physics Days project waarbij een niet-zo- kruisverbanden tussen juridisch, economisch en humor, het blijft vaak een moeilijk huwelijk. Maar hier evidente tak van de wetenschap (deeltjesfysica) naar moraaltheologisch denken in de vroegmoderne tijd. Loopbaanprijs 2020 lukt het en houdt het stand! het brede publiek wordt gebracht: drempelverlagend Het bekroonde werk gaat de dialoog aan met Max en met inkijk in het wetenschappelijk proces. Weber. Precies 100 jaar geleden lanceerde Weber de Marc Van Ranst (UZ/KU Leuven) wordt bekroond voor Steven Goderis (VUB) voor zijn communicatie en citizen definitieve versie van zijn these over de religieuze zijn jarenlange inspanningen om zeer duidelijk, breed science project over buitenaardse materialen. Het Tom Van Daele (Thomas More) voor zijn project grondslagen van het kapitalisme. Volgens Weber is de en ook in uitdagende omstandigheden helder te vormt een mooi staaltje van activerende en gediversifi- ePsychologie. Met een combinatie van reactieve en koninklijke weg om de historisch gegroeide ‘ziel’ van communiceren over zijn vakgebied, waarin hij als een eerde wetenschapscommunicatie om onderzoek dat proactieve creatief bedachte communicatie, die onze moderne Westerse cultuur op het spoor te komen uitmuntende onderzoeker bekend staat. Marc Van letterlijk zeer ver van ons bed lijkt, dichterbij te brengen. goed uitgewerkt werd, speelt hij in op een thema dat de studie van de zogenaamde ‘gewetensliteratuur’ uit Ranst neemt steeds de tijd om op een eenvoudige zeer actueel en relevant is. de vroegmoderne tijd. Uitgaande van deze methode, wijze uitleg te geven. Hij dient de maatschappij door Mark Huyse en Jan Govaerts (KU Leuven en UCL) voor onthult ‘Le marché du mérite’ het werk van een Zuidne- zijn kennis en inzicht te delen, maar draagt ook bij tot hun Big Bang Route: van Georges Lemaître naar het Ann Van der Jeugd (KU Leuven) voor haar deelnames derlandse theoloog die onder zijn tijdgenoten beter het versterken van het vertrouwen in de wetenschap leven op aarde vandaag en naar het heelal in de aan diverse wetenschapscommunicatie-events, in het bekend stond als ‘het Orakel der Nederlanden’: bij het grote publiek. Naast zijn ontegensprekelijk zeer toekomst. Een educatief fietspad, dat wetenschap via bijzonder haar workshop voor kinderen en hun Leonardus Lessius (1554-1623). In een tijdperk geken- waardevolle bijdragen tijdens de huidige pandemie, een geliefde vrijetijdsbesteding van de Belg binnen (groot)ouders. STEM outreach naar de allerjongsten merkt door de eerste globalisering was Lessius een waardeert de jury ook expliciet zijn vele inspanningen smokkelt. blijft even noodzakelijk als uitdagend. gevierd adviseur van vorsten en zakenlui. Op de Beurs om over de kennis in zijn onderzoeksdomein te commu- van Antwerpen leerde hij het functioneren van de niceren naar kinderen. De manier waarop Marc Van Sadi Maréchal (UGent) voor zijn bijdrage aan het Tine Van Osselaer, Kristof Smeyers en Leonardo Rossi markten kennen. Vertrekkende van het omvangrijke, in Ranst als wetenschapper midden in de maatschappij project ‘Hammam. Steaming stories’. Een concept dat (UAntwerpen) voor hun tentoonstelling ‘Wonde(r). De het Latijn gestelde œuvre van Lessius analyseert ‘Le staat, zijn rol opneemt, en duiding geeft, zijn een inspeelt op verschillende zintuigen, helder informeert fascinatie voor het lijdende lichaam’, een samenwer- marché du mérite’ de fundamentele bijdrage van de inspiratie voor velen. en tegelijk de brug maakt tussen de Westerse en king met het KADOC (in de Vleminckxkapel, Leuven) Antwerpse jezuïet tot de ontwikkeling van het econo- Oosterse cultuur. waarbij onderzoek op een kunstige manier werd misch, juridisch en moraaltheologisch denken. In een voorgesteld, met aandacht voor de valkuilen die wereld gekenmerkt door nostalgie naar Antwerpens Ilse Mariën, Pieter Ballon en Wendy Van den Broeck verbonden zijn met het thema. Gouden Eeuw probeerde hij rust te brengen door de Jaarprijzen 2020 (VUB, IMEC) voor hun project Databuzz: iedereen gedachte te verdedigen dat het individu op basis van datawijs! Via een mobiel educatielab worden data & verdiensten (merita) zowel zijn brood als zijn hemel Worden onderscheiden met een jaarprijs: AI-trainingen op een toegankelijke manier tot bij het moest kunnen verdienen. brede publiek gebracht. Pieter Bergé (KU Leuven) voor zijn Boek ‘Hoe groen EOS Publieksfavoriet 2020 klinkt een gitaar… en 99 andere dingen die je moet Maarten Mees (KU Leuven) voor zijn deelnames aan weten over klassieke muziek’. Het is een toegankelijk diverse events over wetenschapscommunicatie. De Martha Claeys en Lotte Spreeuwenberg (UAntwerpen) muziekboek voor alle leeftijden, speels, origineel en kwaliteit en het enthousiasme worden gewaardeerd voor hun podcast Kluwen, een erg succesvolle met moderne toetsen, een mooi vlaggenschip van een met de maatschappelijke relevantie van het onder- podcast die filosofische thema’s op een toegankelijke divers palmares. werp (bv. plastic soup en diabetes) als bonus. wijze aansnijdt.

Marnix Beyen, Marc Boone, Bruno De Wever, Brigitte Michaël Opgenhaffen (KU Leuven en ULeiden) voor de Meijns, Eric Vanhaute, Karel Van Nieuwenhuyse en Guy mede-oprichting en het medebeheer van Vanthemsche (UGent, KU Leuven, UAntwerpen, VUB) Factcheck.Vlaanderen en de lezingen over desinfor- Jonge Belofte 2020 voor hun boek ‘Wereldgeschiedenis van Vlaanderen’ matie op sociale media. In onze maatschappij kan dat een breed publiek bereikte en een relevant desinformatie voor polarisering zorgen. Inzichten over Marlies Maes (KU Leuven) voor haar diverse communi- naslagwerk voor volgende geïnteresseerde generaties dit onderwerp zijn daarom zeer nodig. catie rond het thema eenzaamheid, waarmee zij zal vormen. bijdraagt tot het bespreekbaar maken van een taboe-onderwerp dat maatschappelijk zeer relevant is.

Laureaten Wetenschapscommunicatie

Marc Van Ranst 16 17 Kurt Bertels Loes Meeussen Lara Pivodic Christina Stuhlberger Lieke van Deinsen

Nieuws Jonge Academie Chris Burtin Kim De Veirman Céline Gillebert Sandra Van Puyvelde Barbora Wouters

Nieuwe voorzitters

De Jonge Academie heeft Jozefien De Leersnyder en nieuwe onderzoeksmethoden toe om te bestuderen Kim De Veirman (VUB) is biomedicus en onderzoekt Christina Stuhlberger (KU Leuven – LUCA School of Arts) Christophe Vandeviver verkozen tot nieuwe voorzitters. waar en wanneer criminaliteit gepleegd wordt. In 2018 nieuwe, gepersonaliseerde behandelingen voor is een documentaire- en filmmaker met bijzondere Hun mandaat loopt van april 2021 t.e.m. maart 2023. Ze stond zijn onderzoek in de kijker als succesverhaal van patiënten met hematologische kankers. Met behulp interesse in de poëzie van uitwisseling in cinema. Ze nemen de fakkel over van Sylvia Wenmackers en het Vlaams Supercomputer Centrum. Christophe is lid van nanobodies, kleine eiwitten die voorkomen in het onderzoekt het documentaire-interview als filmische Vincent Ginis op een online publieksevent op vrijdag- van de Jonge Academie sinds 2019 en bestuurslid bloed van kameelachtigen, en immuuntherapie (o.a. strategie om gelijkheid te onderhandelen en uitdruk- namiddag 26 maart 2021. wetenschapscommunicatie sinds 2020. CAR-T-celtherapie) probeert ze de residuele kankercel- king te geven aan ethische beschouwingen. len te bestrijden. Haar focus ligt op translationeel Samen met de leden willen Jozefien en Christophe de Beiden hebben een excellent onderzoeksprofiel, kankeronderzoek, met als doel de diagnose en behan- Lieke van Deinsen (KU Leuven) onderzoekt de beeld- rol van de Jonge Academie verder uitbouwen als een gestaafd door prijzen, publicaties, lidmaatschappen deling van hematologische kankers te verbeteren. vorming van geleerden en schrijvers vanuit interdiscipli- betrouwbare gesprekspartner die kan wegen op de van diverse wetenschappelijke commissies en buiten- nair perspectief. Specifiek kijkt zij naar de worsteling van academische besluitvorming, de beeldvorming landse uitnodigingen. Daarnaast engageren beiden Céline Gillebert (KU Leuven) onderzoekt de neuropsy- vroegmoderne vrouwelijke intellectuelen om te beant- omtrent wetenschap alsook op toekomstgerichte, zich ook om de vertaalslag te maken van hun weten- chologische gevolgen van niet-aangeboren hersenlet- woorden aan het (overwegend mannelijke) ideaal- out-of-the-box initiatieven op het snijpunt van weten- schappelijk onderzoek naar de praktijk. sels. Die leiden niet alleen tot verlammingsverschijnse- beeld van geleerdheid. Uit analyse van hun visuele en schap, maatschappelijk engagement en kunst. len of gezichtsverlies, maar ook tot veranderingen in de tekstuele portretten blijkt hoe deze vrouwen alterna- Tijdens hun voorzitterschap willen ze de leden nóg meer Nieuwe leden Jonge Academie cognitie, het gedrag en de persoonlijkheid. Om deze tieve rolmodellen introduceerden. Haar onderzoek centraal stellen in de werking van de Jonge Academie. 1 april 2021 - 31 maart 2026 stoornissen beter te begrijpen en de impact ervan op levert zo een historische bijdrage aan het actuele Ze werden verkozen met een visietekst over hoe inclusi- het dagelijkse leven te minimaliseren, ontwikkelt ze diversiteitsdebat. viteit en kwaliteitsvol onderzoek – twee rode draden De Jonge Academie verkoos in 2021 tien nieuwe samen met haar team geavanceerde meetinstrumen- doorheen de initiatieven van de Jonge Academie – leden. Ze worden geïnaugureerd op 26 maart 2021 ten en revalidatieprotocollen. Sandra Van Puyvelde (UAntwerpen & University of elkaar én academia kunnen versterken. tijdens een online publieksevent. Cambridge) onderzoekt de evolutie van bacteriën, en Loes Meeussen (KU Leuven & Thomas More) onder- meer specifiek de ziekteverwekkers Salmonella en Prof. Jozefien De Leersnyder is tenure track onderzoeks- Kurt Bertels (KU Leuven - LUCA School of Arts Campus zoekt sociaal-psychologische processen van ongelijk- Escherichia coli. Ze bestudeert zowel het effect van de professor (BOFZAP) aan het Centrum voor Sociale en Lemmens) is saxofonist en onderzoekt de 19de- en heid: enerzijds ongelijkheid in werk- en familierollen van evolutie op het type infecties dat deze bacteriën Culturele Psychologie van de KU Leuven. Haar onder- vroeg 20ste-eeuwse saxofoonpraktijk. Voor deze mannen en vrouwen, anderzijds ongelijkheid in veroorzaken, hoe ze zich verspreiden en hoe ze zoek situeert zich op het snijpunt van cultuur, emotie en geïnformeerde uitvoeringspraktijk gebruikt hij histori- cultureel diverse organisaties en scholen. Hoe gaan resistent worden aan antibiotica. Hiervoor combineert acculturatie-psychologie. Ze bestudeert hoe culturele sche instrumenten, geluidsopnames, manuscripten en mensen om met stereotypen die over hun groep ze methoden uit de bio-informatica en moleculaire (mis)fit een impact heeft op het welzijn van etnische instrumentenmethoden. Binnen de saxologie leidt zijn bestaan? En wat kenmerkt inclusieve contexten waarin microbiologie. minderheden, welke psychologische processen onderzoek naar nieuwe perspectieven voor de iedereen optimaal kan functioneren? interculturele dialoog bevorderen, en hoe we samenle- saxofoonpraktijk, de (Belgische) saxofoongeschiedenis Barbora Wouters (VUB) is onderzoeksprofessor in de ven in diversiteit zó kunnen inrichten dat er gelijke en de rol van opdrachtwerken in de saxofooncultuur. Lara Pivodic (VUB) onderzoekt vanuit internationaal geoarcheologie. Ze specialiseert zich in de microscopi- (onderwijs)kansen ontstaan voor iedereen. Jozefien is perspectief hoe gezondheidszorg en het maatschap- sche studie van (vroeg)middeleeuwse steden in de lid van de Jonge Academie sinds 2018 en bestuurslid Chris Burtin (UHasselt) onderzoekt het belang van pelijk beleid daaromtrent kunnen bijdragen tot een Lage Landen en Vikingsteden in Scandinavië. Daartoe beleid sinds 2019. fitheid en beweeggedrag bij patiënten met ernstige goede laatste levensfase en een goede dood voor combineert ze methoden uit de archeologie en longaandoeningen zoals COPD en longkanker. Hij gaat ouderen. Met onderzoeksmethodes uit de medische bodemkunde. Daarnaast zet ze zich in voor publieksar- Prof. Christophe Vandeviver is tenure track onderzoeks- na welke revalidatie-interventies kunnen leiden tot de en sociale wetenschappen bestudeert ze de laatste cheologie via o.a. het tijdschrift Ex situ, alsook voor professor criminologie (BOFZAP) aan de UGent en meest optimale verbetering van levenskwaliteit, symp- levensjaren en -maanden van ouderen uit verschil- gelijke kansen binnen de archeologische en academi- International Research Fellow aan het Nederlands tomen en morbiditeit bij deze patiënten, op korte en lende landen en evalueert ze de effecten van pallia- sche sector. Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving. Hij lange termijn. tieve zorgprogramma’s voor patiënten, naasten en onderzoekt o.a. slachtofferschap van (seksueel) zorgverleners. 18 geweld en past geavanceerde technologieën en 19 18 5 19 Kurt Bertels Loes Meeussen Lara Pivodic Christina Stuhlberger Lieke van Deinsen

Nieuws Jonge Academie Chris Burtin Kim De Veirman Céline Gillebert Sandra Van Puyvelde Barbora Wouters

Nieuwe voorzitters

De Jonge Academie heeft Jozefien De Leersnyder en nieuwe onderzoeksmethoden toe om te bestuderen Kim De Veirman (VUB) is biomedicus en onderzoekt Christina Stuhlberger (KU Leuven – LUCA School of Arts) Christophe Vandeviver verkozen tot nieuwe voorzitters. waar en wanneer criminaliteit gepleegd wordt. In 2018 nieuwe, gepersonaliseerde behandelingen voor is een documentaire- en filmmaker met bijzondere Hun mandaat loopt van april 2021 t.e.m. maart 2023. Ze stond zijn onderzoek in de kijker als succesverhaal van patiënten met hematologische kankers. Met behulp interesse in de poëzie van uitwisseling in cinema. Ze nemen de fakkel over van Sylvia Wenmackers en het Vlaams Supercomputer Centrum. Christophe is lid van nanobodies, kleine eiwitten die voorkomen in het onderzoekt het documentaire-interview als filmische Vincent Ginis op een online publieksevent op vrijdag- van de Jonge Academie sinds 2019 en bestuurslid bloed van kameelachtigen, en immuuntherapie (o.a. strategie om gelijkheid te onderhandelen en uitdruk- namiddag 26 maart 2021. wetenschapscommunicatie sinds 2020. CAR-T-celtherapie) probeert ze de residuele kankercel- king te geven aan ethische beschouwingen. len te bestrijden. Haar focus ligt op translationeel Samen met de leden willen Jozefien en Christophe de Beiden hebben een excellent onderzoeksprofiel, kankeronderzoek, met als doel de diagnose en behan- Lieke van Deinsen (KU Leuven) onderzoekt de beeld- rol van de Jonge Academie verder uitbouwen als een gestaafd door prijzen, publicaties, lidmaatschappen deling van hematologische kankers te verbeteren. vorming van geleerden en schrijvers vanuit interdiscipli- betrouwbare gesprekspartner die kan wegen op de van diverse wetenschappelijke commissies en buiten- nair perspectief. Specifiek kijkt zij naar de worsteling van academische besluitvorming, de beeldvorming landse uitnodigingen. Daarnaast engageren beiden Céline Gillebert (KU Leuven) onderzoekt de neuropsy- vroegmoderne vrouwelijke intellectuelen om te beant- omtrent wetenschap alsook op toekomstgerichte, zich ook om de vertaalslag te maken van hun weten- chologische gevolgen van niet-aangeboren hersenlet- woorden aan het (overwegend mannelijke) ideaal- out-of-the-box initiatieven op het snijpunt van weten- schappelijk onderzoek naar de praktijk. sels. Die leiden niet alleen tot verlammingsverschijnse- beeld van geleerdheid. Uit analyse van hun visuele en schap, maatschappelijk engagement en kunst. len of gezichtsverlies, maar ook tot veranderingen in de tekstuele portretten blijkt hoe deze vrouwen alterna- Tijdens hun voorzitterschap willen ze de leden nóg meer Nieuwe leden Jonge Academie cognitie, het gedrag en de persoonlijkheid. Om deze tieve rolmodellen introduceerden. Haar onderzoek centraal stellen in de werking van de Jonge Academie. 1 april 2021 - 31 maart 2026 stoornissen beter te begrijpen en de impact ervan op levert zo een historische bijdrage aan het actuele Ze werden verkozen met een visietekst over hoe inclusi- het dagelijkse leven te minimaliseren, ontwikkelt ze diversiteitsdebat. viteit en kwaliteitsvol onderzoek – twee rode draden De Jonge Academie verkoos in 2021 tien nieuwe samen met haar team geavanceerde meetinstrumen- doorheen de initiatieven van de Jonge Academie – leden. Ze worden geïnaugureerd op 26 maart 2021 ten en revalidatieprotocollen. Sandra Van Puyvelde (UAntwerpen & University of elkaar én academia kunnen versterken. tijdens een online publieksevent. Cambridge) onderzoekt de evolutie van bacteriën, en Loes Meeussen (KU Leuven & Thomas More) onder- meer specifiek de ziekteverwekkers Salmonella en Prof. Jozefien De Leersnyder is tenure track onderzoeks- Kurt Bertels (KU Leuven - LUCA School of Arts Campus zoekt sociaal-psychologische processen van ongelijk- Escherichia coli. Ze bestudeert zowel het effect van de professor (BOFZAP) aan het Centrum voor Sociale en Lemmens) is saxofonist en onderzoekt de 19de- en heid: enerzijds ongelijkheid in werk- en familierollen van evolutie op het type infecties dat deze bacteriën Culturele Psychologie van de KU Leuven. Haar onder- vroeg 20ste-eeuwse saxofoonpraktijk. Voor deze mannen en vrouwen, anderzijds ongelijkheid in veroorzaken, hoe ze zich verspreiden en hoe ze zoek situeert zich op het snijpunt van cultuur, emotie en geïnformeerde uitvoeringspraktijk gebruikt hij histori- cultureel diverse organisaties en scholen. Hoe gaan resistent worden aan antibiotica. Hiervoor combineert acculturatie-psychologie. Ze bestudeert hoe culturele sche instrumenten, geluidsopnames, manuscripten en mensen om met stereotypen die over hun groep ze methoden uit de bio-informatica en moleculaire (mis)fit een impact heeft op het welzijn van etnische instrumentenmethoden. Binnen de saxologie leidt zijn bestaan? En wat kenmerkt inclusieve contexten waarin microbiologie. minderheden, welke psychologische processen onderzoek naar nieuwe perspectieven voor de iedereen optimaal kan functioneren? interculturele dialoog bevorderen, en hoe we samenle- saxofoonpraktijk, de (Belgische) saxofoongeschiedenis Barbora Wouters (VUB) is onderzoeksprofessor in de ven in diversiteit zó kunnen inrichten dat er gelijke en de rol van opdrachtwerken in de saxofooncultuur. Lara Pivodic (VUB) onderzoekt vanuit internationaal geoarcheologie. Ze specialiseert zich in de microscopi- (onderwijs)kansen ontstaan voor iedereen. Jozefien is perspectief hoe gezondheidszorg en het maatschap- sche studie van (vroeg)middeleeuwse steden in de lid van de Jonge Academie sinds 2018 en bestuurslid Chris Burtin (UHasselt) onderzoekt het belang van pelijk beleid daaromtrent kunnen bijdragen tot een Lage Landen en Vikingsteden in Scandinavië. Daartoe beleid sinds 2019. fitheid en beweeggedrag bij patiënten met ernstige goede laatste levensfase en een goede dood voor combineert ze methoden uit de archeologie en longaandoeningen zoals COPD en longkanker. Hij gaat ouderen. Met onderzoeksmethodes uit de medische bodemkunde. Daarnaast zet ze zich in voor publieksar- Prof. Christophe Vandeviver is tenure track onderzoeks- na welke revalidatie-interventies kunnen leiden tot de en sociale wetenschappen bestudeert ze de laatste cheologie via o.a. het tijdschrift Ex situ, alsook voor professor criminologie (BOFZAP) aan de UGent en meest optimale verbetering van levenskwaliteit, symp- levensjaren en -maanden van ouderen uit verschil- gelijke kansen binnen de archeologische en academi- International Research Fellow aan het Nederlands tomen en morbiditeit bij deze patiënten, op korte en lende landen en evalueert ze de effecten van pallia- sche sector. Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving. Hij lange termijn. tieve zorgprogramma’s voor patiënten, naasten en onderzoekt o.a. slachtofferschap van (seksueel) zorgverleners. 18 geweld en past geavanceerde technologieën en 19 18 5 19 Recente publicaties in de KVAB-reeksen

J. POUKENS, “Cultivateurs et commerçans”. Karolien Chromiak, Ella de Burca, Louis De Cordier / Op ons kleine Europese schiereiland zal dat maar over de veiligheid van genoombewerkte gewas- Huishoudelijke productie, consumptie en de 'indus- Cosco, Katelijne De Corte, Maria Lucia Cruz kunnen dankzij ‘meer Europa’, waardoor het sen, en van hun potentieel om oplossingen te trious revolution' in het westen van het hertogdom Correia, Peter De Cupere, Ugo Dehaes, De Laetste Avondland kan bijdragen aan de vermenselijking bieden voor huidige en toekomstige landbouwuit- Brabant (1680-1800), Verhandelingen van de Jongens, Damien De Lepeleire, Wim Delvoye, Dries van de globalisering en bouwstenen kan aanreiken dagingen. Ook kwesties met betrekking tot de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschap- Depoorter, Ive De Smet, Annelys de Vet, Kasper De voor meer wereldbestuur en een faire organisatie traceerbaarheid van genoombewerkte gewassen pen en Kunsten. Nieuwe reeks, 35, Peeters, Leuven, Vos, Frederik De Wilde, Marjan Doom, van de wereldmarkten. De ethiek van de verande- en hoe dit de internationale handel in voedsel en 2020. (ISBN: 978-90-429-4149-6) Frank&Robbert Robbert&Frank, Freddy K, Pascal ring wordt belangrijker dan de verandering van de diervoeder zal beïnvloeden, komen aan bod. Volgens de theorie van de Industrious revolution Gielen, Tine Guns, Karin Hanssen, Lodewijk Heylen, ethiek. Naast de biowetenschappelijke aspecten van de (Jan De Vries) was de aantrekkingskracht van Athar Jaber, Eric Joris (CREW), Vermeir & Heiremans technologie besteedt het Standpunt ook aandacht koloniale kruidenierswaren zoals koffie en tabak en (JUBILEE), Katrien Kolenberg, Jonas Lescrauwaet, s>D^tdE^,W^'E Standpunten 63: De Vlaamse Wetenschapsa- aan de economische, ethische en maatschappe- semi-duurzame gebruiksgoederen zoals katoenen EN INTERDISCIPLINARITEIT William Ludwig Lutgens, Charlotte Lybeer, LEREN LEVEN MET INTERDISCIPLINAIRE PROBLEMEN genda en interdisciplinariteit. Leren leven met lijke implicaties. Tot slot verkent het rapport de EKW>K^^/E'E kledingaccessoires en porseleinen serviesgoed zo ŚƌŝƐƚŽīĞůtĂĞůŬĞŶƐ Lawrence Malstaf, Frank Merkx, Ria Pacquée, /Ŷ ĚĞ sůĂĂŵƐĞ tĞƚĞŶƐĐŚĂƉƐĂŐĞŶĚĂ͕ ĚŝĞ ŝƐ ŽƉŐĞƐƚĞůĚ ŶĂ ĞĞŶ ďƵƌŐĞƌĐŽŶƐƵůƚĂƟĞ͕ ǁĞƌĚĞŶ ĂůůĞ ǀƌĂŐĞŶ interdisciplinaire problemen en oplossingen, opties om de EU-wetgeving te harmoniseren met ŐĞďƵŶĚĞůĚ ŝŶ ϴϮ ĐůƵƐƚĞƌǀƌĂŐĞŶ͕ ŐĞƌĂŶŐƐĐŚŝŬƚ ǀŽůŐĞŶƐ ǀŝũĨ ŬĞŶŶŝƐĚŽŵĞŝŶĞŶ͘ ,Ğƚ ŝƐ ŽƉǀĂůůĞŶĚ ŚŽĞ ĚĞ ĂĂŶƉĂŬ ǀĂŶ ĚĞ ŐƌŽƚĞ ƵŝƚĚĂŐŝŶŐĞŶ ŝŶ ĂůůĞ ŐĞǀĂůůĞŶ ŽǀĞƌůĞŐ ĞŶ ƐĂŵĞŶǁĞƌŬŝŶŐ ŽǀĞƌ ĚĞ ŐƌĞŶnjĞŶ ǀĂŶ ĚĞ ǀĞƌƐĐŚŝůůĞŶĚĞĚŝƐĐŝƉůŝŶĞƐŚĞĞŶǀĞƌĞŝƐƚ͘dĞŐĞůŝũŬďůŝũŬƚĚĂƚsůĂĂŵƐĞŽŶĚĞƌnjŽĞŬƐƚĞĂŵƐŵĞƚŚƵŶĞdžƉĞƌƟƐĞƐ ŐŽĞĚ njŝũŶ ŝŶŐĞǁĞƌŬƚ ŝŶ ĚĞ ŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂůĞ ŶĞƚǁĞƌŬĞŶ ĚŝĞ ĚĞ ĐůƵƐƚĞƌǀƌĂŐĞŶ ŽŶĚĞƌnjŽĞŬĞŶ͘ dĞŐĞŶƐƉƌĂĂŬ groot dat brede lagen van de bevolking er harder ƚƵƐƐĞŶ ĂĂŶĚĂĐŚƚ ǀŽŽƌ ŚĞƚ ŝŶƚĞƌĚŝƐĐŝƉůŝŶĂŝƌĞ ĞŶĞƌnjŝũĚƐ ĞŶ ĞdžĐĞůůĞŶƟĞ ŽƉ ĚŝƐĐŝƉůŝŶĂŝƌ ŶŝǀĞĂƵ ĂŶĚĞƌnjŝũĚƐ Patrícia Portela, Klaas Rommelaere, Thomas Rycke- ŚŽĞŌĞƌŶŝĞƚƚĞnjŝũŶ͘ Christoffel Waelkens de recente wetenschappelijke bevindingen. voor gingen werken. In dit boek wordt aan de hand waert, Louis Schreel, Carla Swerts, Kevin Trappe- van bijna duizend gedetailleerde beschrijvingen niers, Brecht Vandenbroucke, Guus van der In de Vlaamse Wetenschapsagenda, die is opge- Deze publicatie kwam tot stand naar aanleiding van de bezittingen van gezinnen uit Leuven en Lier Velden, Anne-Mie Van Kerckhoven, Jens Van steld na een burgerconsultatie, werden alle vragen van de discussies door wetenschappelijke experts, en enkele dorpen gelegen tussen Antwerpen en Lathem, Jelena Vanoverbeek, Tobias Van Royen, ĞƌĞĞŬƐ^ƚĂŶĚƉƵŶƚĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞŝƐĞĞŶďŝũĚƌĂŐĞƚŽƚŚĞƚǁĞƚĞŶƐĐŚĂƉƉĞůŝũŬŽŶĚĞƌďŽƵǁĚĚĞďĂƚŽǀĞƌ gebundeld in 82 clustervragen, gerangschikt beleidsmakers en maatschappelijke organisaties ĂĐƚƵĞůĞŵĂĂƚƐĐŚĂƉƉĞůŝũŬĞĞŶĂƌƟƐƟĞŬĞƚŚĞŵĂ͛Ɛ͘ĞĂƵƚĞƵƌƐ͕ůĞĚĞŶĞŶǁĞƌŬŐƌŽĞƉĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞ ƐĐŚƌŝũǀĞŶ ŝŶ ĞŝŐĞŶ ŶĂĂŵ͕ ŽŶĂĬĂŶŬĞůŝũŬ ĞŶ ŵĞƚ ǀŽůůĞĚŝŐĞ ŝŶƚĞůůĞĐƚƵĞůĞ ǀƌŝũŚĞŝĚ͘ Ğ ŐŽĞĚŬĞƵƌŝŶŐ ǀŽŽƌ KVAB STANDPUNTEN ƉƵďůŝĐĂƟĞĚŽŽƌĞĞŶŽĨŵĞĞƌĚĞƌĞ<ůĂƐƐĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞǁĂĂƌďŽƌŐƚĚĞŬǁĂůŝƚĞŝƚǀĂŶĚĞŐĞƉƵďůŝĐĞĞƌĚĞ 63 Brussel nagegaan of dit ook in het hertogdom ƐƚƵĚŝĞƐ͘ <ŽŶŝŶŬůŝũŬĞsůĂĂŵƐĞĐĂĚĞŵŝĞǀĂŶĞůŐŝģ Gijs Van Vaerenbergh, David Vergauwen, Alex ǀŽŽƌtĞƚĞŶƐĐŚĂƉƉĞŶĞŶ<ƵŶƐƚĞŶͲϮϬϭϵ volgens vijf kennisdomeinen. Het is opvallend hoe tijdens het openbaar symposium ‘Genome Editing Brabant het geval was. Verhaest, Karel Verhoeven, Karen Vermeren, de aanpak van de grote uitdagingen in alle geval- for Crop Improvement’, dat in november 2019 Angelo Vermeulen & Walter Bresseleers, Lien len overleg en samenwerking over de grenzen van plaatsvond in Brussel. Nieuwe publicatie van de Jonge Academie Verpoest, Gosie Vervloessem, Dave Warnier, Wim de verschillende disciplines heen vereist. Tegelijk Wauman, Nele Wynants, Dirk Zoete. blijkt dat Vlaamse onderzoeksteams met hun exper- OVERLAP. The no man’s land between Art & tises goed zijn ingewerkt in de internationale Standpunten 66: Maatschappelijke waarden bij MAATSCHAPPELIJKE WAARDEN IN DE DIGITALE INNOVATIE: WIE, WAT EN HOE? Science. Nieuwe Standpunten van de Academie netwerken die de clustervragen onderzoeken. digitale innovatie: wie, wat en hoe? KVAB Denkers- KVAB Denkersprogramma 2019 Jan Rabaey Rinie van Est Peter-Paul Verbeek Tegenspraak tussen aandacht voor het interdiscipli- programma 2019, Jan Rabaey, Rinie KŶnjĞƐĂŵĞŶůĞǀŝŶŐƐƚĂĂƚŽƉĞĞŶŬƌƵŝƐƉƵŶƚ͗ĚĞĚŝŐŝƚĂůĞƚƌĂŶƐĨŽƌŵĂƟĞŝƐǀŽůŽƉĂĂŶĚĞŐĂŶŐĞŶĚĞƚŽƚĂůĞvan Est, Peter- Joos Vandewalle impact ervan is nog niet te overzien. In vele sectoren is de digitalisering een drijvende kracht van innova- ƟĞ ĞŶ ǀĞƌĂŶĚĞƌŝŶŐ͘ ŽŶƐƵŵĞŶƚĞŶ ŵĂŬĞŶ ŐĞďƌƵŝŬ ǀĂŶ ƚĂůƌŝũŬĞ ĚŝŐŝƚĂůĞ ĚŝĞŶƐƚĞŶ ĞŶ ůĂƚĞŶ ǀĞůĞ ĚŝŐŝƚĂůĞ sporen na. In de huidige coronacrisis ervaren we meer dan ooit de voordelen van de digitalisering. dĞŐĞůŝũŬŵŽŐĞŶǁĞŶŝĞƚďůŝŶĚnjŝũŶǀŽŽƌĚĞŶĂĚĞůĞŶĞŶŐĞǀĂƌĞŶ͘ĞŶŐŽĞĚŽǀĞƌǁŽŐĞŶĞŶďƌĞĞĚŐĞĚƌĂŐĞŶ Deze nieuwe publicatie van de Jonge Academie aanpak, met respect voor onze maatschappelijke waarden, dringt zich op. Standpunten 65: Als een virus de mensheid gijzelt. ALS EEN VIRUS DE MENSHEID GIJZELT naire enerzijds en excellentie op disciplinair niveau Paul Verbeek, Joos Vandewalle ĞƚŚĞŵĂƟĞŬŚĞĞŌǀĞůĞĨĂĐĞƩĞŶ͕ŝŶǀĂůƐŚŽĞŬĞŶĞŶĞdžƉĞƌƟƐĞƐ͘ŝƚ^ƚĂŶĚƉƵŶƚďƌĞŶŐƚĚƌŝĞĐŽŵƉůĞŵĞŶƚĂŝƌĞ ĞƐƐĂLJƐǀĂŶŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂůĞĞdžƉĞƌƚƐ͘ŝũďƌĞŶŐĞŶĞĞŶƚŽĞŬŽŵƐƚŐĞƌŝĐŚƚĞĚƐĐŚĂƉǀŽŽƌĚĞƐĂŵĞŶůĞǀŝŶŐĞŶ ŚĞƚ ďĞůĞŝĚ͘ ĂŶ ĚĞ ŚĂŶĚ ǀĂŶ ǀĞƌĚŝĞƉĞŶĚĞ ŝŶnjŝĐŚƚĞŶ͕ ŝŶƐƉŝƌĞƌĞŶĚĞ ƉƌĂŬƟũŬǀŽŽƌďĞĞůĚĞŶ ĞŶ ĐŽŶĐƌĞƚĞ OORZAAK EN GEVOLGEN VAN DE CORONACRISIS ĂĂŶďĞǀĞůŝŶŐĞŶŬƌŝũŐƚsůĂĂŶĚĞƌĞŶŚŝĞƌĞĞŶƐƚĞǀŝŐĨƵŶĚĂŵĞŶƚĂĂŶŐĞƌĞŝŬƚǀŽŽƌĞĞŶĞƚŚŝƐĐŚĞďĞŐĞůĞŝĚŝŶŐ verkent het grensgebied tussen wetenschap en ǀĂŶ ĚŝŐŝƚĂůŝƐĞƌŝŶŐ ĞŶ ǀŽŽƌ ŚĞƚ ǀĞƌĚĞƌ ǀŽƌŵ ŐĞǀĞŶ ǀĂŶ ǁĂƚ ďƵƌŐĞƌƐĐŚĂƉ ŝŶ ĞĞŶ ĚŝŐŝƚĂůĞ ƐĂŵĞŶůĞǀŝŶŐ Oorzaak en gevolgen van de coronacrisis, Mark anderzijds hoeft er niet te zijn. ďĞƚĞŬĞŶƚ͘ Mark Eyskens ŝƚ^ƚĂŶĚƉƵŶƚďƌĞŶŐƚŐĞĞŶĚŽĞŵƐĐĞŶĂƌŝŽ͛Ɛ͘,ĞƚŝƐĞĞŶƉůĞŝĚŽŽŝǀŽŽƌĞĞŶŶŝĞƵǁĞƌĞůĂƟĞƚƵƐƐĞŶŵĞŶƐĞŶ technologie. kunst. Het resultaat is een ‘expo op papier’ met 52 Eyskens Onze samenleving staat op een kruispunt: de artistieke bijdragen en 12 essays. Ieder stuk biedt Standpunten 64: Repliceerbaarheid in de empiri- digitale transformatie is volop aan de gang en de een uniek perspectief in de verkenning van een ĞƌĞĞŬƐ^ƚĂŶĚƉƵŶƚĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞŝƐĞĞŶďŝũĚƌĂŐĞƚŽƚŚĞƚǁĞƚĞŶƐĐŚĂƉƉĞůŝũŬŽŶĚĞƌďŽƵǁĚĚĞďĂƚŽǀĞƌ Dwingt een minuscuul klein virusje ons om anders te sche menswetenschappen, Patrick Onghena totale impact ervan is nog niet te overzien.ĂĐƚƵĞůĞŵĂĂƚƐĐŚĂƉƉĞůŝũŬĞĞŶĂƌƟƐƟĞŬĞƚŚĞŵĂ͛Ɛ͘ĞĂƵƚĞƵƌƐ͕ůĞĚĞŶĞŶǁĞƌŬŐƌŽĞƉĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞ In vele ƐĐŚƌŝũǀĞŶ ŝŶ ĞŝŐĞŶ ŶĂĂŵ͕ ŽŶĂĬĂŶŬĞůŝũŬ ĞŶ ŵĞƚ ǀŽůůĞĚŝŐĞ ŝŶƚĞůůĞĐƚƵĞůĞ ǀƌŝũŚĞŝĚ͘ Ğ ŐŽĞĚŬĞƵƌŝŶŐ ǀŽŽƌ KVAB STANDPUNTEN ƉƵďůŝĐĂƟĞĚŽŽƌĞĞŶŽĨŵĞĞƌĚĞƌĞ<ůĂƐƐĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞǁĂĂƌďŽƌŐƚĚĞŬǁĂůŝƚĞŝƚǀĂŶĚĞŐĞƉƵďůŝĐĞĞƌĚĞ 66 studies. <ŽŶŝŶŬůŝũŬĞsůĂĂŵƐĞĐĂĚĞŵŝĞǀĂŶĞůŐŝģ uitdagend “no man’s land”… gaan leven, werken, leren, reizen, nadenken over sectoren is de digitalisering een drijvende kracht ǀŽŽƌtĞƚĞŶƐĐŚĂƉƉĞŶĞŶ<ƵŶƐƚĞŶͲϮϬϮϬ het noodlot en een betere wereld? Hoe kunnen we Is er naast fake news ook zoiets als fake science? van innovatie en verandering. Consumenten OVERLAP wil het veld exploreren tussen kunst en COVID-19 kleinkrijgen zonder onze essentiële Van wetenschappelijke bevindingen verwachten maken gebruik van talrijke digitale diensten en KVAB STANDPUNTEN 65 Koninklijke Vlaamse Academie van België wetenschap. Kunstenaars en wetenschappers waarden in het gedrang te brengen? Of kan het voor Wetenschappen en Kunsten - 2020 we dat ze repliceerbaar zijn. Maar in de empirische laten vele digitale sporen na. In de huidige corona- delen een ongebreidelde nieuwsgierigheid om de juist dankzij die waarden? menswetenschappen blijken deze niet altijd stand crisis ervaren we meer dan ooit de voordelen van wereld om zich heen te begrijpen, te verklaren en te houden in onafhankelijk vervolgonderzoek. de digitalisering. Tegelijk mogen we niet blind zijn te veranderen. De Jonge Academie ging op zoek We mogen ons alvast niet laten opsluiten in een Bovendien blijkt dat wanneer er toch een effect voor de nadelen en gevaren. Een goed overwo- naar dwarsverbanden, synergieën en conflicten dilemma: opnieuw comfortabel leven voor de wordt gevonden, dit effect meestal kleiner is dan in gen en breed gedragen aanpak, met respect voor tussen de hedendaagse artistieke en wetenschap- meesten, zieker en korter leven voor de zwaksten. de oorspronkelijke studie. onze maatschappelijke waarden, dringt zich op. pelijke praktijken. De verkenning van dit grensge- Of het omgekeerde: minder levenscomfort voor bied – de overlap – tussen wetenschap en kunst, iedereen, maar een betere gezondheid voor de Dit standpunt gaat dieper in op de uitgangspunten De thematiek heeft vele facetten, invalshoeken en resulteerde in een ‘expo op papier’ , die met 52 meest kwetsbaren. De oorzaken en de gevolgen en het begrippenkader waarin deze zogenaamde expertises. Dit Standpunt brengt drie complemen- artistieke bijdragen en 12 essays het ritme van het van de coronacrisis moeten scherp worden geana- “repliceerbaarheidscrisis” gesitueerd is. We onder- taire essays van internationale experts. Zij brengen jaar volgt. Ieder stuk biedt een uniek perspectief in lyseerd. Tot er een goed werkend vaccin gevon- zoeken de antecedenten en de mogelijke oorza- een toekomstgerichte boodschap voor de samen- een dialoog zonder eenduidig resultaat. Dit tussen- den is, zal de crisis een grenslijn trekken in het leven ken van de beperkte repliceerbaarheid en bespre- leving en het beleid. Aan de hand van verdie- gebied is een uitdagend no man’s land waar van de aardbewoners. Nadien wordt het nooit ken de implicaties voor de geloofwaardigheid van pende inzichten, inspirerende praktijkvoorbeelden verschillende wetten en geplogenheden naast meer helemaal zoals het was. Bovendien zijn de empirische menswetenschappen. Op basis van en concrete aanbevelingen krijgt Vlaanderen hier elkaar bestaan. De frictie prikkelt de verbeelding en gelijkaardige crises die worden veroorzaakt door die analyse wordt getracht om een weg uit de crisis een stevig fundament aangereikt voor een maakt het onvoorstelbare denkbaar. Ligt net weer andere virussen en bacteriën, de komende te vinden. Zoals psychologen beweren: elke crisis ethische begeleiding van digitalisering en voor het daarin de sleutel tot wat buiten de grenzen van ons decennia niet uitgesloten. bevat de kiem voor groei. We hopen dat deze verder vorm geven van wat burgerschap in een kennen ligt? De geschiedenis van de toekomst wordt nu groei repliceerbaar is. digitale samenleving betekent. geschreven, door de noodzaak van een Uitgeverij Komma doordacht hervormingsbeleid voor de gezond- GENOOMBEWERKING VOOR Standpunten 67: Genoombewerking voor verede- Dit Standpunt brengt geen doemscenario’s. Het is Redacteurs: Ann Besse- VEREDELING VAN LANDBOUWGEWASSEN heidssector, de sociale zekerheid, de werking van Toepassingen van CRISPR-Cas9 ling van landbouwgewassen. Toepassingen van een pleidooi voor een nieuwe relatie tussen mens en aanverwante technieken mans, Marjan Doom, Frank Oana Dima de arbeidsmarkt, de digitale transformatie, de Hubert Bocken CRISPR-Cas9 en aanverwante technieken, Oana en technologie. René Custers Pere Puigdomenech Merkx en Nele Wynants financiering van de overheidsuitgaven, de verho- Dirk Inzé Dima, Hubert Bocken, René Custers, Pere Puigdo- Ontwerp: Ann Bessemans ging van de productiviteit, het door- en voortzetten mènech, Dirk Inzé Met bijdragen van: Hans van een grondig klimaatbeleid. Dit alles zal maar Beckers, Ann Bessemans, lukken als ook de efficiëntie van de politieke besluit- Ook verschenen in het Engels: “Genome Editing for Leon de Bruijne, Geoffrey vorming en haar democratische gehalte aanzienlijk Crop Improvement” KVAB STANDPUNTEN 67 Koninklijke Vlaamse Academie van België Brusatto, buren, Lies Caey- worden verbeterd, wat zal leiden tot een groter voor Wetenschappen en Kunsten - 2020 Dit nieuwe Standpunt van de KVAB en ALLEA (All ers, Jo Caimo, Tom Calle- maatschappelijk draagvlak. European Academies) biedt een overzicht van de 20 min, Nathalie Chambart, meest recente wetenschappelijke bewijsvoering 21 Recente publicaties in de KVAB-reeksen

J. POUKENS, “Cultivateurs et commerçans”. Karolien Chromiak, Ella de Burca, Louis De Cordier / Op ons kleine Europese schiereiland zal dat maar over de veiligheid van genoombewerkte gewas- Huishoudelijke productie, consumptie en de 'indus- Cosco, Katelijne De Corte, Maria Lucia Cruz kunnen dankzij ‘meer Europa’, waardoor het sen, en van hun potentieel om oplossingen te trious revolution' in het westen van het hertogdom Correia, Peter De Cupere, Ugo Dehaes, De Laetste Avondland kan bijdragen aan de vermenselijking bieden voor huidige en toekomstige landbouwuit- Brabant (1680-1800), Verhandelingen van de Jongens, Damien De Lepeleire, Wim Delvoye, Dries van de globalisering en bouwstenen kan aanreiken dagingen. Ook kwesties met betrekking tot de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschap- Depoorter, Ive De Smet, Annelys de Vet, Kasper De voor meer wereldbestuur en een faire organisatie traceerbaarheid van genoombewerkte gewassen pen en Kunsten. Nieuwe reeks, 35, Peeters, Leuven, Vos, Frederik De Wilde, Marjan Doom, van de wereldmarkten. De ethiek van de verande- en hoe dit de internationale handel in voedsel en 2020. (ISBN: 978-90-429-4149-6) Frank&Robbert Robbert&Frank, Freddy K, Pascal ring wordt belangrijker dan de verandering van de diervoeder zal beïnvloeden, komen aan bod. Volgens de theorie van de Industrious revolution Gielen, Tine Guns, Karin Hanssen, Lodewijk Heylen, ethiek. Naast de biowetenschappelijke aspecten van de (Jan De Vries) was de aantrekkingskracht van Athar Jaber, Eric Joris (CREW), Vermeir & Heiremans technologie besteedt het Standpunt ook aandacht koloniale kruidenierswaren zoals koffie en tabak en (JUBILEE), Katrien Kolenberg, Jonas Lescrauwaet, s>D^tdE^,W^'E Standpunten 63: De Vlaamse Wetenschapsa- aan de economische, ethische en maatschappe- semi-duurzame gebruiksgoederen zoals katoenen EN INTERDISCIPLINARITEIT William Ludwig Lutgens, Charlotte Lybeer, LEREN LEVEN MET INTERDISCIPLINAIRE PROBLEMEN genda en interdisciplinariteit. Leren leven met lijke implicaties. Tot slot verkent het rapport de EKW>K^^/E'E kledingaccessoires en porseleinen serviesgoed zo ŚƌŝƐƚŽīĞůtĂĞůŬĞŶƐ Lawrence Malstaf, Frank Merkx, Ria Pacquée, /Ŷ ĚĞ sůĂĂŵƐĞ tĞƚĞŶƐĐŚĂƉƐĂŐĞŶĚĂ͕ ĚŝĞ ŝƐ ŽƉŐĞƐƚĞůĚ ŶĂ ĞĞŶ ďƵƌŐĞƌĐŽŶƐƵůƚĂƟĞ͕ ǁĞƌĚĞŶ ĂůůĞ ǀƌĂŐĞŶ interdisciplinaire problemen en oplossingen, opties om de EU-wetgeving te harmoniseren met ŐĞďƵŶĚĞůĚ ŝŶ ϴϮ ĐůƵƐƚĞƌǀƌĂŐĞŶ͕ ŐĞƌĂŶŐƐĐŚŝŬƚ ǀŽůŐĞŶƐ ǀŝũĨ ŬĞŶŶŝƐĚŽŵĞŝŶĞŶ͘ ,Ğƚ ŝƐ ŽƉǀĂůůĞŶĚ ŚŽĞ ĚĞ ĂĂŶƉĂŬ ǀĂŶ ĚĞ ŐƌŽƚĞ ƵŝƚĚĂŐŝŶŐĞŶ ŝŶ ĂůůĞ ŐĞǀĂůůĞŶ ŽǀĞƌůĞŐ ĞŶ ƐĂŵĞŶǁĞƌŬŝŶŐ ŽǀĞƌ ĚĞ ŐƌĞŶnjĞŶ ǀĂŶ ĚĞ ǀĞƌƐĐŚŝůůĞŶĚĞĚŝƐĐŝƉůŝŶĞƐŚĞĞŶǀĞƌĞŝƐƚ͘dĞŐĞůŝũŬďůŝũŬƚĚĂƚsůĂĂŵƐĞŽŶĚĞƌnjŽĞŬƐƚĞĂŵƐŵĞƚŚƵŶĞdžƉĞƌƟƐĞƐ ŐŽĞĚ njŝũŶ ŝŶŐĞǁĞƌŬƚ ŝŶ ĚĞ ŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂůĞ ŶĞƚǁĞƌŬĞŶ ĚŝĞ ĚĞ ĐůƵƐƚĞƌǀƌĂŐĞŶ ŽŶĚĞƌnjŽĞŬĞŶ͘ dĞŐĞŶƐƉƌĂĂŬ groot dat brede lagen van de bevolking er harder ƚƵƐƐĞŶ ĂĂŶĚĂĐŚƚ ǀŽŽƌ ŚĞƚ ŝŶƚĞƌĚŝƐĐŝƉůŝŶĂŝƌĞ ĞŶĞƌnjŝũĚƐ ĞŶ ĞdžĐĞůůĞŶƟĞ ŽƉ ĚŝƐĐŝƉůŝŶĂŝƌ ŶŝǀĞĂƵ ĂŶĚĞƌnjŝũĚƐ Patrícia Portela, Klaas Rommelaere, Thomas Rycke- ŚŽĞŌĞƌŶŝĞƚƚĞnjŝũŶ͘ Christoffel Waelkens de recente wetenschappelijke bevindingen. voor gingen werken. In dit boek wordt aan de hand waert, Louis Schreel, Carla Swerts, Kevin Trappe- van bijna duizend gedetailleerde beschrijvingen niers, Brecht Vandenbroucke, Guus van der In de Vlaamse Wetenschapsagenda, die is opge- Deze publicatie kwam tot stand naar aanleiding van de bezittingen van gezinnen uit Leuven en Lier Velden, Anne-Mie Van Kerckhoven, Jens Van steld na een burgerconsultatie, werden alle vragen van de discussies door wetenschappelijke experts, en enkele dorpen gelegen tussen Antwerpen en Lathem, Jelena Vanoverbeek, Tobias Van Royen, ĞƌĞĞŬƐ^ƚĂŶĚƉƵŶƚĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞŝƐĞĞŶďŝũĚƌĂŐĞƚŽƚŚĞƚǁĞƚĞŶƐĐŚĂƉƉĞůŝũŬŽŶĚĞƌďŽƵǁĚĚĞďĂƚŽǀĞƌ gebundeld in 82 clustervragen, gerangschikt beleidsmakers en maatschappelijke organisaties ĂĐƚƵĞůĞŵĂĂƚƐĐŚĂƉƉĞůŝũŬĞĞŶĂƌƟƐƟĞŬĞƚŚĞŵĂ͛Ɛ͘ĞĂƵƚĞƵƌƐ͕ůĞĚĞŶĞŶǁĞƌŬŐƌŽĞƉĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞ ƐĐŚƌŝũǀĞŶ ŝŶ ĞŝŐĞŶ ŶĂĂŵ͕ ŽŶĂĬĂŶŬĞůŝũŬ ĞŶ ŵĞƚ ǀŽůůĞĚŝŐĞ ŝŶƚĞůůĞĐƚƵĞůĞ ǀƌŝũŚĞŝĚ͘ Ğ ŐŽĞĚŬĞƵƌŝŶŐ ǀŽŽƌ KVAB STANDPUNTEN ƉƵďůŝĐĂƟĞĚŽŽƌĞĞŶŽĨŵĞĞƌĚĞƌĞ<ůĂƐƐĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞǁĂĂƌďŽƌŐƚĚĞŬǁĂůŝƚĞŝƚǀĂŶĚĞŐĞƉƵďůŝĐĞĞƌĚĞ 63 Brussel nagegaan of dit ook in het hertogdom ƐƚƵĚŝĞƐ͘ <ŽŶŝŶŬůŝũŬĞsůĂĂŵƐĞĐĂĚĞŵŝĞǀĂŶĞůŐŝģ Gijs Van Vaerenbergh, David Vergauwen, Alex ǀŽŽƌtĞƚĞŶƐĐŚĂƉƉĞŶĞŶ<ƵŶƐƚĞŶͲϮϬϭϵ volgens vijf kennisdomeinen. Het is opvallend hoe tijdens het openbaar symposium ‘Genome Editing Brabant het geval was. Verhaest, Karel Verhoeven, Karen Vermeren, de aanpak van de grote uitdagingen in alle geval- for Crop Improvement’, dat in november 2019 Angelo Vermeulen & Walter Bresseleers, Lien len overleg en samenwerking over de grenzen van plaatsvond in Brussel. Nieuwe publicatie van de Jonge Academie Verpoest, Gosie Vervloessem, Dave Warnier, Wim de verschillende disciplines heen vereist. Tegelijk Wauman, Nele Wynants, Dirk Zoete. blijkt dat Vlaamse onderzoeksteams met hun exper- OVERLAP. The no man’s land between Art & tises goed zijn ingewerkt in de internationale Standpunten 66: Maatschappelijke waarden bij MAATSCHAPPELIJKE WAARDEN IN DE DIGITALE INNOVATIE: WIE, WAT EN HOE? Science. Nieuwe Standpunten van de Academie netwerken die de clustervragen onderzoeken. digitale innovatie: wie, wat en hoe? KVAB Denkers- KVAB Denkersprogramma 2019 Jan Rabaey Rinie van Est Peter-Paul Verbeek Tegenspraak tussen aandacht voor het interdiscipli- programma 2019, Jan Rabaey, Rinie KŶnjĞƐĂŵĞŶůĞǀŝŶŐƐƚĂĂƚŽƉĞĞŶŬƌƵŝƐƉƵŶƚ͗ĚĞĚŝŐŝƚĂůĞƚƌĂŶƐĨŽƌŵĂƟĞŝƐǀŽůŽƉĂĂŶĚĞŐĂŶŐĞŶĚĞƚŽƚĂůĞvan Est, Peter- Joos Vandewalle impact ervan is nog niet te overzien. In vele sectoren is de digitalisering een drijvende kracht van innova- ƟĞ ĞŶ ǀĞƌĂŶĚĞƌŝŶŐ͘ ŽŶƐƵŵĞŶƚĞŶ ŵĂŬĞŶ ŐĞďƌƵŝŬ ǀĂŶ ƚĂůƌŝũŬĞ ĚŝŐŝƚĂůĞ ĚŝĞŶƐƚĞŶ ĞŶ ůĂƚĞŶ ǀĞůĞ ĚŝŐŝƚĂůĞ sporen na. In de huidige coronacrisis ervaren we meer dan ooit de voordelen van de digitalisering. dĞŐĞůŝũŬŵŽŐĞŶǁĞŶŝĞƚďůŝŶĚnjŝũŶǀŽŽƌĚĞŶĂĚĞůĞŶĞŶŐĞǀĂƌĞŶ͘ĞŶŐŽĞĚŽǀĞƌǁŽŐĞŶĞŶďƌĞĞĚŐĞĚƌĂŐĞŶ Deze nieuwe publicatie van de Jonge Academie aanpak, met respect voor onze maatschappelijke waarden, dringt zich op. Standpunten 65: Als een virus de mensheid gijzelt. ALS EEN VIRUS DE MENSHEID GIJZELT naire enerzijds en excellentie op disciplinair niveau Paul Verbeek, Joos Vandewalle ĞƚŚĞŵĂƟĞŬŚĞĞŌǀĞůĞĨĂĐĞƩĞŶ͕ŝŶǀĂůƐŚŽĞŬĞŶĞŶĞdžƉĞƌƟƐĞƐ͘ŝƚ^ƚĂŶĚƉƵŶƚďƌĞŶŐƚĚƌŝĞĐŽŵƉůĞŵĞŶƚĂŝƌĞ ĞƐƐĂLJƐǀĂŶŝŶƚĞƌŶĂƟŽŶĂůĞĞdžƉĞƌƚƐ͘ŝũďƌĞŶŐĞŶĞĞŶƚŽĞŬŽŵƐƚŐĞƌŝĐŚƚĞĚƐĐŚĂƉǀŽŽƌĚĞƐĂŵĞŶůĞǀŝŶŐĞŶ ŚĞƚ ďĞůĞŝĚ͘ ĂŶ ĚĞ ŚĂŶĚ ǀĂŶ ǀĞƌĚŝĞƉĞŶĚĞ ŝŶnjŝĐŚƚĞŶ͕ ŝŶƐƉŝƌĞƌĞŶĚĞ ƉƌĂŬƟũŬǀŽŽƌďĞĞůĚĞŶ ĞŶ ĐŽŶĐƌĞƚĞ OORZAAK EN GEVOLGEN VAN DE CORONACRISIS ĂĂŶďĞǀĞůŝŶŐĞŶŬƌŝũŐƚsůĂĂŶĚĞƌĞŶŚŝĞƌĞĞŶƐƚĞǀŝŐĨƵŶĚĂŵĞŶƚĂĂŶŐĞƌĞŝŬƚǀŽŽƌĞĞŶĞƚŚŝƐĐŚĞďĞŐĞůĞŝĚŝŶŐ verkent het grensgebied tussen wetenschap en ǀĂŶ ĚŝŐŝƚĂůŝƐĞƌŝŶŐ ĞŶ ǀŽŽƌ ŚĞƚ ǀĞƌĚĞƌ ǀŽƌŵ ŐĞǀĞŶ ǀĂŶ ǁĂƚ ďƵƌŐĞƌƐĐŚĂƉ ŝŶ ĞĞŶ ĚŝŐŝƚĂůĞ ƐĂŵĞŶůĞǀŝŶŐ Oorzaak en gevolgen van de coronacrisis, Mark anderzijds hoeft er niet te zijn. ďĞƚĞŬĞŶƚ͘ Mark Eyskens ŝƚ^ƚĂŶĚƉƵŶƚďƌĞŶŐƚŐĞĞŶĚŽĞŵƐĐĞŶĂƌŝŽ͛Ɛ͘,ĞƚŝƐĞĞŶƉůĞŝĚŽŽŝǀŽŽƌĞĞŶŶŝĞƵǁĞƌĞůĂƟĞƚƵƐƐĞŶŵĞŶƐĞŶ technologie. kunst. Het resultaat is een ‘expo op papier’ met 52 Eyskens Onze samenleving staat op een kruispunt: de artistieke bijdragen en 12 essays. Ieder stuk biedt Standpunten 64: Repliceerbaarheid in de empiri- digitale transformatie is volop aan de gang en de een uniek perspectief in de verkenning van een ĞƌĞĞŬƐ^ƚĂŶĚƉƵŶƚĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞŝƐĞĞŶďŝũĚƌĂŐĞƚŽƚŚĞƚǁĞƚĞŶƐĐŚĂƉƉĞůŝũŬŽŶĚĞƌďŽƵǁĚĚĞďĂƚŽǀĞƌ Dwingt een minuscuul klein virusje ons om anders te sche menswetenschappen, Patrick Onghena totale impact ervan is nog niet te overzien.ĂĐƚƵĞůĞŵĂĂƚƐĐŚĂƉƉĞůŝũŬĞĞŶĂƌƟƐƟĞŬĞƚŚĞŵĂ͛Ɛ͘ĞĂƵƚĞƵƌƐ͕ůĞĚĞŶĞŶǁĞƌŬŐƌŽĞƉĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞ In vele ƐĐŚƌŝũǀĞŶ ŝŶ ĞŝŐĞŶ ŶĂĂŵ͕ ŽŶĂĬĂŶŬĞůŝũŬ ĞŶ ŵĞƚ ǀŽůůĞĚŝŐĞ ŝŶƚĞůůĞĐƚƵĞůĞ ǀƌŝũŚĞŝĚ͘ Ğ ŐŽĞĚŬĞƵƌŝŶŐ ǀŽŽƌ KVAB STANDPUNTEN ƉƵďůŝĐĂƟĞĚŽŽƌĞĞŶŽĨŵĞĞƌĚĞƌĞ<ůĂƐƐĞŶǀĂŶĚĞĐĂĚĞŵŝĞǁĂĂƌďŽƌŐƚĚĞŬǁĂůŝƚĞŝƚǀĂŶĚĞŐĞƉƵďůŝĐĞĞƌĚĞ 66 studies. <ŽŶŝŶŬůŝũŬĞsůĂĂŵƐĞĐĂĚĞŵŝĞǀĂŶĞůŐŝģ uitdagend “no man’s land”… gaan leven, werken, leren, reizen, nadenken over sectoren is de digitalisering een drijvende kracht ǀŽŽƌtĞƚĞŶƐĐŚĂƉƉĞŶĞŶ<ƵŶƐƚĞŶͲϮϬϮϬ het noodlot en een betere wereld? Hoe kunnen we Is er naast fake news ook zoiets als fake science? van innovatie en verandering. Consumenten OVERLAP wil het veld exploreren tussen kunst en COVID-19 kleinkrijgen zonder onze essentiële Van wetenschappelijke bevindingen verwachten maken gebruik van talrijke digitale diensten en KVAB STANDPUNTEN 65 Koninklijke Vlaamse Academie van België wetenschap. Kunstenaars en wetenschappers waarden in het gedrang te brengen? Of kan het voor Wetenschappen en Kunsten - 2020 we dat ze repliceerbaar zijn. Maar in de empirische laten vele digitale sporen na. In de huidige corona- delen een ongebreidelde nieuwsgierigheid om de juist dankzij die waarden? menswetenschappen blijken deze niet altijd stand crisis ervaren we meer dan ooit de voordelen van wereld om zich heen te begrijpen, te verklaren en te houden in onafhankelijk vervolgonderzoek. de digitalisering. Tegelijk mogen we niet blind zijn te veranderen. De Jonge Academie ging op zoek We mogen ons alvast niet laten opsluiten in een Bovendien blijkt dat wanneer er toch een effect voor de nadelen en gevaren. Een goed overwo- naar dwarsverbanden, synergieën en conflicten dilemma: opnieuw comfortabel leven voor de wordt gevonden, dit effect meestal kleiner is dan in gen en breed gedragen aanpak, met respect voor tussen de hedendaagse artistieke en wetenschap- meesten, zieker en korter leven voor de zwaksten. de oorspronkelijke studie. onze maatschappelijke waarden, dringt zich op. pelijke praktijken. De verkenning van dit grensge- Of het omgekeerde: minder levenscomfort voor bied – de overlap – tussen wetenschap en kunst, iedereen, maar een betere gezondheid voor de Dit standpunt gaat dieper in op de uitgangspunten De thematiek heeft vele facetten, invalshoeken en resulteerde in een ‘expo op papier’ , die met 52 meest kwetsbaren. De oorzaken en de gevolgen en het begrippenkader waarin deze zogenaamde expertises. Dit Standpunt brengt drie complemen- artistieke bijdragen en 12 essays het ritme van het van de coronacrisis moeten scherp worden geana- “repliceerbaarheidscrisis” gesitueerd is. We onder- taire essays van internationale experts. Zij brengen jaar volgt. Ieder stuk biedt een uniek perspectief in lyseerd. Tot er een goed werkend vaccin gevon- zoeken de antecedenten en de mogelijke oorza- een toekomstgerichte boodschap voor de samen- een dialoog zonder eenduidig resultaat. Dit tussen- den is, zal de crisis een grenslijn trekken in het leven ken van de beperkte repliceerbaarheid en bespre- leving en het beleid. Aan de hand van verdie- gebied is een uitdagend no man’s land waar van de aardbewoners. Nadien wordt het nooit ken de implicaties voor de geloofwaardigheid van pende inzichten, inspirerende praktijkvoorbeelden verschillende wetten en geplogenheden naast meer helemaal zoals het was. Bovendien zijn de empirische menswetenschappen. Op basis van en concrete aanbevelingen krijgt Vlaanderen hier elkaar bestaan. De frictie prikkelt de verbeelding en gelijkaardige crises die worden veroorzaakt door die analyse wordt getracht om een weg uit de crisis een stevig fundament aangereikt voor een maakt het onvoorstelbare denkbaar. Ligt net weer andere virussen en bacteriën, de komende te vinden. Zoals psychologen beweren: elke crisis ethische begeleiding van digitalisering en voor het daarin de sleutel tot wat buiten de grenzen van ons decennia niet uitgesloten. bevat de kiem voor groei. We hopen dat deze verder vorm geven van wat burgerschap in een kennen ligt? De geschiedenis van de toekomst wordt nu groei repliceerbaar is. digitale samenleving betekent. geschreven, door de noodzaak van een Uitgeverij Komma doordacht hervormingsbeleid voor de gezond- GENOOMBEWERKING VOOR Standpunten 67: Genoombewerking voor verede- Dit Standpunt brengt geen doemscenario’s. Het is Redacteurs: Ann Besse- VEREDELING VAN LANDBOUWGEWASSEN heidssector, de sociale zekerheid, de werking van Toepassingen van CRISPR-Cas9 ling van landbouwgewassen. Toepassingen van een pleidooi voor een nieuwe relatie tussen mens en aanverwante technieken mans, Marjan Doom, Frank Oana Dima de arbeidsmarkt, de digitale transformatie, de Hubert Bocken CRISPR-Cas9 en aanverwante technieken, Oana en technologie. René Custers Pere Puigdomenech Merkx en Nele Wynants financiering van de overheidsuitgaven, de verho- Dirk Inzé Dima, Hubert Bocken, René Custers, Pere Puigdo- Ontwerp: Ann Bessemans ging van de productiviteit, het door- en voortzetten mènech, Dirk Inzé Met bijdragen van: Hans van een grondig klimaatbeleid. Dit alles zal maar Beckers, Ann Bessemans, lukken als ook de efficiëntie van de politieke besluit- Ook verschenen in het Engels: “Genome Editing for Leon de Bruijne, Geoffrey vorming en haar democratische gehalte aanzienlijk Crop Improvement” KVAB STANDPUNTEN 67 Koninklijke Vlaamse Academie van België Brusatto, buren, Lies Caey- worden verbeterd, wat zal leiden tot een groter voor Wetenschappen en Kunsten - 2020 Dit nieuwe Standpunt van de KVAB en ALLEA (All ers, Jo Caimo, Tom Calle- maatschappelijk draagvlak. European Academies) biedt een overzicht van de 20 min, Nathalie Chambart, meest recente wetenschappelijke bewijsvoering 21 Nationaal Biografisch Woordenboek deel 24 Hans Rombaut ACTUA

Kort voor Kerstmis 2020 was het 24ste deel van het R.A. Fisher, en in België was zij de eerste die de techniek Nationaal Biografisch Woordenboek eindelijk klaar. van wisseltransfusies invoerde bij pasgeborenen met Academisch Cultureel Forum Reflectiegroep Energie Met 1244 kolommen is het nieuwe volume vergelijkbaar bloedgroepproblemen. Het is geenszins de bedoeling 1 3 met de vorige delen en inhoudelijk biedt het opnieuw om hier elk lemma aan te halen, maar gewoon om Da Vincilezingen Online seminarie: Haalt Europa haar ambitieus klimaat- een substantiële bijdrage tot het historisch onderzoek. enkele voorbeelden onder de aandacht te brengen. plan? In totaal zorgden 50 auteurs voor 101 bijdragen die alle Het NBW is zoals een veelluik, waarin meer dan Da Vincilezingen gewijd aan notoire figuren uit het pas Dinsdag 23 maart 2021 om 16.00 uur. gestoeld zijn op nieuw wetenschappelijk onderzoek. De honderd verschillende verhalen werden samenge- verschenen deel 24 van het Nationaal Biografisch coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat de hele eindaf- bracht en waarin een veelvoud daarvan aan kennis is Woordenboek. wikkeling vanaf de lock down in maart 2020 aangewe- samengebald. Voor wie interesse heeft in cultuur, zen was op telewerk van thuis uit. De communicatie wetenschap en geschiedenis is dit nieuwe deel (zoals Donderdag 18 maart 2021, 17.30 uur: Jonge Academie tussen auteurs, redactiesecretaris, voorzitter en leden overigens ook de vorige) een ware schat. Clara Van den Bosch (door Karel Geboes) & Jef Denyn 4 van de commissie kon niet meer fysiek verlopen. De (door Koen Cosaert) Vrijdag 26 maart 2021, 14.00 u. eerste drukproef was nog mogelijk op papier, de Normaal gezien wordt een nieuw deel van het NBW Publieksevent met inauguratie van de nieuwe leden tweede en de derde proef verliepen noodgedwongen voorgesteld tijdens een academische zitting in het Donderdag 1 april 2021, 17.30 uur: en voorzitterswissel langs digitale weg. Uiteindelijk heeft de eindafwerking Paleis der Academiën. Dat kan in deze tijd uiteraard Paul Delvaux (door Raoul Maria De Puydt) & André enkele weken vertraging opgelopen, maar binnen de niet, maar de KVAB vond een oplossing door via het Mast (door Marnix Van Damme) voorziene termijn was het nieuwe deel klaar, met heel Academisch Cultureel Forum een drietal Da Vincilezin- veel dank aan de auteurs, de voorzitter van de gen te organiseren waarin via life stream enkele Donderdag 29 april 2021, 17.30 uur: Academieleden in de kijker commissie en drukkerij Universa, die ook zwaar heeft auteurs een vijftal van de belangrijkste personaliteiten Koningin Elisabeth van België (door Gustaaf Janssens) 5 geleden door een aantal ernstige Covidslachtoffers, voorstellen. Deze lezingen gaan door op 18 maart om Klasse Natuurwetenschappen maar waar men zo stipt als mogelijk geduldig alle 17.30 uur, met Jef Denyn door Koen Cosaert en Clara Donderdag 10 juni 2021, 17.30 uur i.s.m de reflectie- Koen Binnemans werd een ERC Proof of Concept correcties heeft verwerkt tot er midden november kon van den Bosch door Karel Geboes, op 1 april op groep Responsible Research & Innovation: (PoC) grant toegekend. worden gedrukt en de boeken nadien konden worden hetzelfde tijdstip, met Paul Delvaux door Raoul M. de Da Vincilezing over wetenschapsmanipulatie in China Dirk Inzé werd benoemd tot lid van de Wetenschap- ingebonden. Puydt en André Mast door Marnix van Damme, en op (de invloed van een onevenwichtige dataset bij DNA- pelijke Raad van de ERC. 29 april eveneens om 17.30 uur, met koningin Elisabeth onderzoek en gezichtsherkenning) door Yves Moreau Dirk Van Dyck werd herbevestigd als lid van VARIO. Het nieuwe deel heeft – zoals ook de vorige edities – van België door Gustaaf Janssens (zie verder onder Marlies Van Bael werd bevestigd als lid van de Raad een zeer rijke inhoud. Prominent is de bijdrage over Actua en www.kvab.be). Donderdag 9 september 2021, 17.30 uur: van Bestuur van het FWO. koningin Elisabeth van België, opgesteld door de Da Vincilezing over Ferdinand Peeters, de echte vader Conny Aerts is laureaat van de FWO-Excellentieprijzen. vroegere archivaris van het Koninklijk Paleis Gustaaf Het nieuwe deel is verkrijgbaar aan € 65,-. De verzend- van de anticonceptiepil, door Karl van den Broeck Janssens. Om haar veelzijdige persoonlijkheid kosten voor België bedragen € 8,20 (totaal dus € 73,20), Klasse Menswetenschappen voldoende te belichten waren zo'n 45 kolommen voor Nederland € 10,60 (€ 75,60). Dit is eenvoudig te Woensdag 13 oktober 2021, 17.30 uur: Johan Wagemans is laureaat van de FWO- nodig. Traditioneel zijn enkele vooraanstaande politici bestellen via e-mail [email protected], er wordt Da Vincilezing over pater Placide Tempels, de grond- Excellentieprijzen. opgenomen (Willy de Clercq, Jos Chabert, Renaat van u dan een factuur bezorgd. Het nieuwe deel kan na legger van de Afrikaanse filosofie en stichter van de Caroline Pauwels ontving een eredoctoraat van de Elslande, Frans van Isacker en Hendrik Fayat), gerenom- afspraak ook afgehaald worden op de Academie, Jamaa Beweging, door Inigo Bocken ULB. meerde kunstschilders (Paul Delvaux, Anto-Carte, Hertogsstraat 1, 1000 Brussel via 02 550 23 59 of Gustave van de Woestyne, Jan Saverys, Juliaan en [email protected]. Ook oudere delen zijn nog Donderdag 18 november 2021, 17.30 uur: Klasse Kunsten Albrecht de Vriendt), musici (Jef Denyn, Edward verkrijgbaar (sinds deel 18 bleef de prijs ongewijzigd). Da Vincilezing over Roger Van Overstraeten, de oprich- Koenraad Tinel ontving een eredoctoraat van de ULB Keurvels en Joseph Mertens), letterkundigen (Maria ter van IMEC, door Hugo de Man en de VUB. Rosseels, Antoinette Buckinx-Luykx en Maurice Carême, de dichter uit Waals-Brabant die vroeger veel werd Lentecyclus: de nazaten van Confucius: China, Japan, Klasse Technische Wetenschappen gelezen in het Vlaamse lager en middelbaar onder- Noord- en Zuid Korea Jan Delcour werd benoemd tot lid van de raad van wijs). Ook minder bekenden hebben vaak een belang- Woensdagen 5, 19 en 26 mei 2021 om 14.00 uur. Gede- bestuur van het FWO. rijke rol gespeeld. Eugeen Wildiers, amper 30 jaar oud tailleerd programma: www.kvab.be/confucius Luc Taerwe won de 2019 Shanghai International geworden, is wereldwijd erkend als de ontdekker van Science and Technology Cooperation Award. de vitamine. Er is de jurist André Mast, een van de N Eindejaarsrecital Willy Verstraete werd herverkozen tot voorzitter van het “founding fathers” van de Raad van State, en Joanna B W 26 november 2021: 19.30 uur FWO. Maria Artois, die als vrouw de leiding had over de met Mikko Pablo (Cello) & Wouter Valvekens (Piano) Joos Vandewalle heeft de IEEE Circuits and Systems grootste brouwerij in het Empire van Napoleon en Society Mac Van Valkenburg Award 2020 ontvangen. nadien nog tijdens het Verenigd Koninkrijk der Neder- Guy Marin werd verkozen als buitenlands lid van de landen en het prille België. Het zijn maar enkele Rudolf Boehm CEA, de Conseil scientifique du Commissariat à voorbeelden die aantonen dat er in het nieuwe deel Clara van den Bosch Joanna Maria Artois l'énergie atomique et aux énergies alternatives. talloze ontdekkingen zijn te doen. Hiertoe behoort Antoinette Buckinx-Luykx Maurice Carême Denkersprogramma Willy Van Overschée werd benoemd in de ASEM Board zeker ook Clara van den Bosch, wier echtgenoot reedsWilly de Clercq 2 (American Society for Engineering Management). een biografie kreeg in deel XIX, moeder van de Paul Delvaux Jos Chabert Taal en Klimaat, Denkerscyclus op initiatief van de Elisabeth Monard werd aangesteld als lid van de Raad politicus Frank Vandenbroucke:Jef Denyn zij ontdekte een Klasse Menswetenschappen van Bestuur van CAETS (International Council of zeldzame variant van een resus-bloedgroep, Elisabethdie van België Renaat van Elslande Hendrik Fayat Maria Rosseels Vrijdag 19 november 2021: Symposium Academies of Engineering and Technological Scien- voorspeld was door de Engelse erfelijkheidsspecialis Theo vant Ryssleberghe ces). Lutgarde van Sulzbach Lode Dosfel Michael Sweerts NB Albrecht de Vriendt Juliaan de Vriendt W Rogier van der Weyden

22 23 Nationaal Biografisch Woordenboek deel 24 Hans Rombaut ACTUA

Kort voor Kerstmis 2020 was het 24ste deel van het R.A. Fisher, en in België was zij de eerste die de techniek Nationaal Biografisch Woordenboek eindelijk klaar. van wisseltransfusies invoerde bij pasgeborenen met Academisch Cultureel Forum Reflectiegroep Energie Met 1244 kolommen is het nieuwe volume vergelijkbaar bloedgroepproblemen. Het is geenszins de bedoeling 1 3 met de vorige delen en inhoudelijk biedt het opnieuw om hier elk lemma aan te halen, maar gewoon om Da Vincilezingen Online seminarie: Haalt Europa haar ambitieus klimaat- een substantiële bijdrage tot het historisch onderzoek. enkele voorbeelden onder de aandacht te brengen. plan? In totaal zorgden 50 auteurs voor 101 bijdragen die alle Het NBW is zoals een veelluik, waarin meer dan Da Vincilezingen gewijd aan notoire figuren uit het pas Dinsdag 23 maart 2021 om 16.00 uur. gestoeld zijn op nieuw wetenschappelijk onderzoek. De honderd verschillende verhalen werden samenge- verschenen deel 24 van het Nationaal Biografisch coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat de hele eindaf- bracht en waarin een veelvoud daarvan aan kennis is Woordenboek. wikkeling vanaf de lock down in maart 2020 aangewe- samengebald. Voor wie interesse heeft in cultuur, zen was op telewerk van thuis uit. De communicatie wetenschap en geschiedenis is dit nieuwe deel (zoals Donderdag 18 maart 2021, 17.30 uur: Jonge Academie tussen auteurs, redactiesecretaris, voorzitter en leden overigens ook de vorige) een ware schat. Clara Van den Bosch (door Karel Geboes) & Jef Denyn 4 van de commissie kon niet meer fysiek verlopen. De (door Koen Cosaert) Vrijdag 26 maart 2021, 14.00 u. eerste drukproef was nog mogelijk op papier, de Normaal gezien wordt een nieuw deel van het NBW Publieksevent met inauguratie van de nieuwe leden tweede en de derde proef verliepen noodgedwongen voorgesteld tijdens een academische zitting in het Donderdag 1 april 2021, 17.30 uur: en voorzitterswissel langs digitale weg. Uiteindelijk heeft de eindafwerking Paleis der Academiën. Dat kan in deze tijd uiteraard Paul Delvaux (door Raoul Maria De Puydt) & André enkele weken vertraging opgelopen, maar binnen de niet, maar de KVAB vond een oplossing door via het Mast (door Marnix Van Damme) voorziene termijn was het nieuwe deel klaar, met heel Academisch Cultureel Forum een drietal Da Vincilezin- veel dank aan de auteurs, de voorzitter van de gen te organiseren waarin via life stream enkele Donderdag 29 april 2021, 17.30 uur: Academieleden in de kijker commissie en drukkerij Universa, die ook zwaar heeft auteurs een vijftal van de belangrijkste personaliteiten Koningin Elisabeth van België (door Gustaaf Janssens) 5 geleden door een aantal ernstige Covidslachtoffers, voorstellen. Deze lezingen gaan door op 18 maart om Klasse Natuurwetenschappen maar waar men zo stipt als mogelijk geduldig alle 17.30 uur, met Jef Denyn door Koen Cosaert en Clara Donderdag 10 juni 2021, 17.30 uur i.s.m de reflectie- Koen Binnemans werd een ERC Proof of Concept correcties heeft verwerkt tot er midden november kon van den Bosch door Karel Geboes, op 1 april op groep Responsible Research & Innovation: (PoC) grant toegekend. worden gedrukt en de boeken nadien konden worden hetzelfde tijdstip, met Paul Delvaux door Raoul M. de Da Vincilezing over wetenschapsmanipulatie in China Dirk Inzé werd benoemd tot lid van de Wetenschap- ingebonden. Puydt en André Mast door Marnix van Damme, en op (de invloed van een onevenwichtige dataset bij DNA- pelijke Raad van de ERC. 29 april eveneens om 17.30 uur, met koningin Elisabeth onderzoek en gezichtsherkenning) door Yves Moreau Dirk Van Dyck werd herbevestigd als lid van VARIO. Het nieuwe deel heeft – zoals ook de vorige edities – van België door Gustaaf Janssens (zie verder onder Marlies Van Bael werd bevestigd als lid van de Raad een zeer rijke inhoud. Prominent is de bijdrage over Actua en www.kvab.be). Donderdag 9 september 2021, 17.30 uur: van Bestuur van het FWO. koningin Elisabeth van België, opgesteld door de Da Vincilezing over Ferdinand Peeters, de echte vader Conny Aerts is laureaat van de FWO-Excellentieprijzen. vroegere archivaris van het Koninklijk Paleis Gustaaf Het nieuwe deel is verkrijgbaar aan € 65,-. De verzend- van de anticonceptiepil, door Karl van den Broeck Janssens. Om haar veelzijdige persoonlijkheid kosten voor België bedragen € 8,20 (totaal dus € 73,20), Klasse Menswetenschappen voldoende te belichten waren zo'n 45 kolommen voor Nederland € 10,60 (€ 75,60). Dit is eenvoudig te Woensdag 13 oktober 2021, 17.30 uur: Johan Wagemans is laureaat van de FWO- nodig. Traditioneel zijn enkele vooraanstaande politici bestellen via e-mail [email protected], er wordt Da Vincilezing over pater Placide Tempels, de grond- Excellentieprijzen. opgenomen (Willy de Clercq, Jos Chabert, Renaat van u dan een factuur bezorgd. Het nieuwe deel kan na legger van de Afrikaanse filosofie en stichter van de Caroline Pauwels ontving een eredoctoraat van de Elslande, Frans van Isacker en Hendrik Fayat), gerenom- afspraak ook afgehaald worden op de Academie, Jamaa Beweging, door Inigo Bocken ULB. meerde kunstschilders (Paul Delvaux, Anto-Carte, Hertogsstraat 1, 1000 Brussel via 02 550 23 59 of Gustave van de Woestyne, Jan Saverys, Juliaan en [email protected]. Ook oudere delen zijn nog Donderdag 18 november 2021, 17.30 uur: Klasse Kunsten Albrecht de Vriendt), musici (Jef Denyn, Edward verkrijgbaar (sinds deel 18 bleef de prijs ongewijzigd). Da Vincilezing over Roger Van Overstraeten, de oprich- Koenraad Tinel ontving een eredoctoraat van de ULB Keurvels en Joseph Mertens), letterkundigen (Maria ter van IMEC, door Hugo de Man en de VUB. Rosseels, Antoinette Buckinx-Luykx en Maurice Carême, de dichter uit Waals-Brabant die vroeger veel werd Lentecyclus: de nazaten van Confucius: China, Japan, Klasse Technische Wetenschappen gelezen in het Vlaamse lager en middelbaar onder- Noord- en Zuid Korea Jan Delcour werd benoemd tot lid van de raad van wijs). Ook minder bekenden hebben vaak een belang- Woensdagen 5, 19 en 26 mei 2021 om 14.00 uur. Gede- bestuur van het FWO. rijke rol gespeeld. Eugeen Wildiers, amper 30 jaar oud tailleerd programma: www.kvab.be/confucius Luc Taerwe won de 2019 Shanghai International geworden, is wereldwijd erkend als de ontdekker van Science and Technology Cooperation Award. de vitamine. Er is de jurist André Mast, een van de N Eindejaarsrecital Willy Verstraete werd herverkozen tot voorzitter van het “founding fathers” van de Raad van State, en Joanna B W 26 november 2021: 19.30 uur FWO. Maria Artois, die als vrouw de leiding had over de met Mikko Pablo (Cello) & Wouter Valvekens (Piano) Joos Vandewalle heeft de IEEE Circuits and Systems grootste brouwerij in het Empire van Napoleon en Society Mac Van Valkenburg Award 2020 ontvangen. nadien nog tijdens het Verenigd Koninkrijk der Neder- Guy Marin werd verkozen als buitenlands lid van de landen en het prille België. Het zijn maar enkele Rudolf Boehm CEA, de Conseil scientifique du Commissariat à voorbeelden die aantonen dat er in het nieuwe deel Clara van den Bosch Joanna Maria Artois l'énergie atomique et aux énergies alternatives. talloze ontdekkingen zijn te doen. Hiertoe behoort Antoinette Buckinx-Luykx Maurice Carême Denkersprogramma Willy Van Overschée werd benoemd in de ASEM Board zeker ook Clara van den Bosch, wier echtgenoot reedsWilly de Clercq 2 (American Society for Engineering Management). een biografie kreeg in deel XIX, moeder van de Paul Delvaux Jos Chabert Taal en Klimaat, Denkerscyclus op initiatief van de Elisabeth Monard werd aangesteld als lid van de Raad politicus Frank Vandenbroucke:Jef Denyn zij ontdekte een Klasse Menswetenschappen van Bestuur van CAETS (International Council of zeldzame variant van een resus-bloedgroep, Elisabethdie van België Renaat van Elslande Hendrik Fayat Maria Rosseels Vrijdag 19 november 2021: Symposium Academies of Engineering and Technological Scien- voorspeld was door de Engelse erfelijkheidsspecialis Theo vant Ryssleberghe ces). Lutgarde van Sulzbach Lode Dosfel Michael Sweerts NB Albrecht de Vriendt Juliaan de Vriendt W Rogier van der Weyden

22 23 (On)opgemerkt dood uitbeeldt van de heilige Erasmus. Dat schilderij Paleis der Academiën en nogmaals aan de andere bevond zich sinds ca. 1464 in de Leuvense kant van het Paleizenplein aan de poort die zich het St.-Pieterskerk en was omstreeks 1680-1730 uiteraard kortst bij het Koninklijk Paleis bevindt (de ambtswoning bekend aan Hieronymus de Waerseggere. Die triptiek van het staatshoofd, de koning). Bij de vierde poort, die De Leeuwenpoorten aan het Warandepark: was overigens ook bekend bij Erasmus van Rotterdam toegang verleent tot het Errerahuis (de ambtswoning van de Vlaamse regering), hebben de twee leeuwen “de engel Gods heeft de leeuwen de muil gesloten” Hans Rombaut (ca. 1466/69-1536). Het kunstwerk had diens persoon- lijke patroonheilige als onderwerp, maar hij had zelf zo'n hun muil gesloten. Op deze tocht in wijzerzin van aan grote voorliefde voor Hieronymus, dat hij hem als zijn het huis Lambermont tot aan het Errerahuis heeft de patroon beschouwde. Op basis van originele teksten engel Gods als het ware acht leeuwen de muil geslo- Mijn laatste bijdrage over de acht prachtig gebeeld- die op regelmatige afstanden voorzien werden van stelde Erasmus van kerkvader Hieronymus de Eximii ten. Dit thema leidt ons aldus van de refuge van de houwde leeuwen aan weerszijden van het zuidelijke vergelijkbare stenen vazen. De leeuwen van Park Doctoris Hieronymi Stridonensis Vita op, die als een van abdij van Park in Brussel via abt Hieronymus de Waer- deel van het Warandepark dateert al van een jaar verschillen echter grondig met die van de Warande, zijn grootste werken wordt beschouwd. Die Vita was seggere, naar het ware geloof van Hieronymus van geleden (AB 74, 20-21). In vroegere bijdragen (AB 56, 65 met name in opstand tegenover liggend. met zekerheid aan abt De Waerseggere bekend. Het is Stridon, naar Hebreeën 11 en naar Daniël in de en 70) benadrukte ik vooral de samenhang van de vier mijn overtuiging dat de leeuwenpoorten aan het Leeuwenkuil. leeuwenpoorten omwille van hun axialiteit en symme- Eerst wil ik nog even terugkomen op de samenhang Warandepark refereren aan de abdij van Park, aan abt trie, aspecten die de gehele aanleg van het Warande- tussen de vier poorten en de acht leeuwen aan weers- De Waerseggere, en via hem aan Erasmus van Rotter- Opvallend is het grote contrast tussen de leeuwen aan park omstreeks 1775 kenmerken. In de laatste bijdrage zijden van het Warandepark. Mocht iemand er nog dam, Dirk Bouts, Hieronymus van Stridon en via deze het Warandepark en die van de poorten van abt De (AB 74) zocht ik naar de mogelijke iconografische aan twijfelen dat er daartussen een verband is, dan zijn laatste nog verder aan het Nieuwe en het Oude Waerseggere in de abdij van Park. Deze laatste zijn achtergronden ervan. er naast de reeds vermelde symmetrie en axialiteit ook Testament, meer bepaald aan twee citaten over statisch, veeleer heraldisch en onrealistisch. De acht de stylistische gelijkenissen. Wellicht was hier eenzelfde leeuwen, die het vaste geloof in God beschrijven, zoals Warandeleeuwen zijn magistrale beelden. Het zijn reële Vanuit de gedachte dat de vier poorten toegangen beeldhouwer aan het werk, die in steen acht leeuwen die ook in een volkse legende van de gekwetste leeuw leeuwen, drie met een geopende muil en vijf met de waren van twee refuges van abdijen, zocht ik naar een kapte in een erg gelijkende maar gevarieerde bij de heilige Hieronymus een rol speelt. muil gesloten. Pieter Paul Rubens schilderde rond 1613- voorbeeld van een leeuwenpoort in de christelijke houding. Het zijn geen staande leeuwen die macht en 1615 Daniël in de leeuwenkuil (National Gallery of Art, traditie. Zo kwam ik terecht bij de Leeuwenpoort van aanzien uitstralen, zoals aan de poort van het koninklijk De genezing van de gekwetste leeuw heeft verband Washington DC). In totaal zijn daar rond Daniël negen Jeruzalem. De belangrijkste overeenkomst tussen deze paleis in Laken of aan het Troonplein in Brussel. Het zijn met volgende vermeldingen in de bijbel. De eerste leeuwen te zien, waarvan er zich één ver in de achter- leeuwenpoort en die aan het Warandepark is dat in de acht leeuwen in een natuurlijke, rustige en liggende komt uit het Nieuwe Testament uit Hebreeën 11: 32-33: grond bevindt. Van de acht leeuwen op de voorgrond beide gevallen de leeuwen opgesteld zijn in een positie. Ze vormen ook een groot contrast met “De tijd ontbreekt me om te vertellen over Gideon en hebben er drie de muil geopend en vijf de muil geslo- horizontale pose met hun koppen naar elkaar gericht. klauwende leeuwen, die heldhaftigheid en moed Barak... en over de profeten, die door hun geloof ten, precies zoals aan het Warandepark in Brussel. Iconografisch is er verwantschap, maar de invloed symboliseren. Alle leeuwen rond het Warandepark koninkrijken overwonnen, gerechtigheid lieten gelden Toeval? Misschien niet. Rubens' werk was bekend en verliep wellicht in tussenstappen. Van belang zijn twee hebben een musculatuur in rust en werden uitgewerkt en kregen wat hun beloofd was, die leeuwen de muil werd verspreid langs vele prenten die met koperplaten leeuwenpoorten in de abdij van Park bij Leuven, opge- met een bijzondere aandacht voor hun kop. Ze ogen sloten”. Dit vers verwijst naar het onwankelbare geloof werden gedrukt. De leeuwen rond het Warandepark richt in opdracht van abt Hieronymus de Waerseggere opvallend homogeen, sereen en stilistisch zelfs een van Daniël in God in het Oude Testament (Daniël 6: zijn volgens mij het resultaat van een initiatief dat kort in 1725 en 1726. Die abt had als patroon de H. Hierony- beetje “Rubensiaans”. 12-28). Daar staat beschreven dat Daniël door zijn na 1775 breed gedragen werd door een historische mus van Stridon, die in de iconografie dikwijls grote vertrouwen in God ongedeerd uit de leeuwenkuil context, die humanistisch, rationeel en religieus werd afgebeeld wordt met een leeuw. Deze kerkvader De kerkvader Hieronymus, die de bijbel uit het kwam, nadat hij daarin was opgesloten om bij de onderbouwd. Dat is vergelijkbaar met vele andere speelt een sleutelrol om de iconografische betekenis hebreeuws vertaalde in het Latijn – die als enige erkend roofdieren de nacht door te brengen. Hij zei tot zijn aspecten van de Warande die worden toegeschreven van de vier leeuwenpoorten aan het Warandepark te werd voor de katholieke kerk tijdens het concilie van koning Darius: “mijn God heeft zijn Engel gezonden en aan invloeden van de vrijmetselarij. De leeuwenbeel- begrijpen. Bij de heraanleg van het park vanaf 1775 Trente (1545-1563) – is in de iconografie vast verbonden hij heeft de muil der leeuwen gesloten”. Niet alleen in den geven uiting van het diepste geloof en vertrouwen heeft men blijkbaar teruggegrepen naar de poorten met een leeuw, omwille van de legende van de de wereld van geleerden en priesters, maar ook in de in de God van het Oude en het Nieuwe Testament, in van abt De Waerseggere. De reden is niet bekend, gekwetste leeuw, die bij zijn woning arriveerde en die, volkse devotie gold dit bijbelse verhaal als spreekwoor- een gebeeldhouwde expressie die refereert aan de maar mogelijk heeft die te maken met de uitstraling die na de nodige argwaan van zijn huisgenoten, op zijn delijk voor het onwankelbare geloof in God. grootste kunstenaar van de contrareformatie Pieter hij had als de laatste grote bouwheer van de abdij. Het bevel werd gewassen, verzorgd en genezen, waarna Paul Rubens. De leeuwenpoorten aan de Warande is precies de Parkabdij die haar refuge had op de het dier trouw zijn meester diende (met allerlei daaraan Als we nu vertrekken aan het huis Lambermont (de staan daar als bakens van het geloof, in harmonie met plaats waar nu het Paleis der Academiën gelegen is. verbonden anekdotes). Omwille van zijn bijbelvertaling ambtswoning van de premier), dan zien we aan de de aanwezige rationele axiale en symmetrische Vooral de leeuwenpoort die toegang geeft tot de uit het Hebreeuws en zijn oneindige ijver om te studeren eerste poort op de linkerpijler een leeuw die zijn muil structuren van de Verlichting, die haar hoop en vertrou- abtstuin van de abdij van Park, kan de inspiratiebron werd Hieronymus ook de patroonheilige van de huma- nog open heeft en ter rechterzijde een leeuw met de wen stelde in de wetenschap. Deze acht leeuwen, geweest zijn voor de aanleg van de omheiningen rond nisten en van de boekenliefhebbers. Deze Hieronymus muil gesloten. Hetzelfde maar in een gevarieerde gehouwen met een magistrale kundigheid, zijn als het Warandepark en de vier poorten, die ook geflan- staat afgebeeld met een leeuw op het linkerzijpaneel houding zien we bij de poort die toegang geeft tot het sfinxen die heel complexe achtergronden verbergen. keerd zijn met analoge balustrades met balusters, en van de triptiek van Dirk Bouts (1415-1475) die de martel-

24 25 (On)opgemerkt dood uitbeeldt van de heilige Erasmus. Dat schilderij Paleis der Academiën en nogmaals aan de andere bevond zich sinds ca. 1464 in de Leuvense kant van het Paleizenplein aan de poort die zich het St.-Pieterskerk en was omstreeks 1680-1730 uiteraard kortst bij het Koninklijk Paleis bevindt (de ambtswoning bekend aan Hieronymus de Waerseggere. Die triptiek van het staatshoofd, de koning). Bij de vierde poort, die De Leeuwenpoorten aan het Warandepark: was overigens ook bekend bij Erasmus van Rotterdam toegang verleent tot het Errerahuis (de ambtswoning van de Vlaamse regering), hebben de twee leeuwen “de engel Gods heeft de leeuwen de muil gesloten” Hans Rombaut (ca. 1466/69-1536). Het kunstwerk had diens persoon- lijke patroonheilige als onderwerp, maar hij had zelf zo'n hun muil gesloten. Op deze tocht in wijzerzin van aan grote voorliefde voor Hieronymus, dat hij hem als zijn het huis Lambermont tot aan het Errerahuis heeft de patroon beschouwde. Op basis van originele teksten engel Gods als het ware acht leeuwen de muil geslo- Mijn laatste bijdrage over de acht prachtig gebeeld- die op regelmatige afstanden voorzien werden van stelde Erasmus van kerkvader Hieronymus de Eximii ten. Dit thema leidt ons aldus van de refuge van de houwde leeuwen aan weerszijden van het zuidelijke vergelijkbare stenen vazen. De leeuwen van Park Doctoris Hieronymi Stridonensis Vita op, die als een van abdij van Park in Brussel via abt Hieronymus de Waer- deel van het Warandepark dateert al van een jaar verschillen echter grondig met die van de Warande, zijn grootste werken wordt beschouwd. Die Vita was seggere, naar het ware geloof van Hieronymus van geleden (AB 74, 20-21). In vroegere bijdragen (AB 56, 65 met name in opstand tegenover liggend. met zekerheid aan abt De Waerseggere bekend. Het is Stridon, naar Hebreeën 11 en naar Daniël in de en 70) benadrukte ik vooral de samenhang van de vier mijn overtuiging dat de leeuwenpoorten aan het Leeuwenkuil. leeuwenpoorten omwille van hun axialiteit en symme- Eerst wil ik nog even terugkomen op de samenhang Warandepark refereren aan de abdij van Park, aan abt trie, aspecten die de gehele aanleg van het Warande- tussen de vier poorten en de acht leeuwen aan weers- De Waerseggere, en via hem aan Erasmus van Rotter- Opvallend is het grote contrast tussen de leeuwen aan park omstreeks 1775 kenmerken. In de laatste bijdrage zijden van het Warandepark. Mocht iemand er nog dam, Dirk Bouts, Hieronymus van Stridon en via deze het Warandepark en die van de poorten van abt De (AB 74) zocht ik naar de mogelijke iconografische aan twijfelen dat er daartussen een verband is, dan zijn laatste nog verder aan het Nieuwe en het Oude Waerseggere in de abdij van Park. Deze laatste zijn achtergronden ervan. er naast de reeds vermelde symmetrie en axialiteit ook Testament, meer bepaald aan twee citaten over statisch, veeleer heraldisch en onrealistisch. De acht de stylistische gelijkenissen. Wellicht was hier eenzelfde leeuwen, die het vaste geloof in God beschrijven, zoals Warandeleeuwen zijn magistrale beelden. Het zijn reële Vanuit de gedachte dat de vier poorten toegangen beeldhouwer aan het werk, die in steen acht leeuwen die ook in een volkse legende van de gekwetste leeuw leeuwen, drie met een geopende muil en vijf met de waren van twee refuges van abdijen, zocht ik naar een kapte in een erg gelijkende maar gevarieerde bij de heilige Hieronymus een rol speelt. muil gesloten. Pieter Paul Rubens schilderde rond 1613- voorbeeld van een leeuwenpoort in de christelijke houding. Het zijn geen staande leeuwen die macht en 1615 Daniël in de leeuwenkuil (National Gallery of Art, traditie. Zo kwam ik terecht bij de Leeuwenpoort van aanzien uitstralen, zoals aan de poort van het koninklijk De genezing van de gekwetste leeuw heeft verband Washington DC). In totaal zijn daar rond Daniël negen Jeruzalem. De belangrijkste overeenkomst tussen deze paleis in Laken of aan het Troonplein in Brussel. Het zijn met volgende vermeldingen in de bijbel. De eerste leeuwen te zien, waarvan er zich één ver in de achter- leeuwenpoort en die aan het Warandepark is dat in de acht leeuwen in een natuurlijke, rustige en liggende komt uit het Nieuwe Testament uit Hebreeën 11: 32-33: grond bevindt. Van de acht leeuwen op de voorgrond beide gevallen de leeuwen opgesteld zijn in een positie. Ze vormen ook een groot contrast met “De tijd ontbreekt me om te vertellen over Gideon en hebben er drie de muil geopend en vijf de muil geslo- horizontale pose met hun koppen naar elkaar gericht. klauwende leeuwen, die heldhaftigheid en moed Barak... en over de profeten, die door hun geloof ten, precies zoals aan het Warandepark in Brussel. Iconografisch is er verwantschap, maar de invloed symboliseren. Alle leeuwen rond het Warandepark koninkrijken overwonnen, gerechtigheid lieten gelden Toeval? Misschien niet. Rubens' werk was bekend en verliep wellicht in tussenstappen. Van belang zijn twee hebben een musculatuur in rust en werden uitgewerkt en kregen wat hun beloofd was, die leeuwen de muil werd verspreid langs vele prenten die met koperplaten leeuwenpoorten in de abdij van Park bij Leuven, opge- met een bijzondere aandacht voor hun kop. Ze ogen sloten”. Dit vers verwijst naar het onwankelbare geloof werden gedrukt. De leeuwen rond het Warandepark richt in opdracht van abt Hieronymus de Waerseggere opvallend homogeen, sereen en stilistisch zelfs een van Daniël in God in het Oude Testament (Daniël 6: zijn volgens mij het resultaat van een initiatief dat kort in 1725 en 1726. Die abt had als patroon de H. Hierony- beetje “Rubensiaans”. 12-28). Daar staat beschreven dat Daniël door zijn na 1775 breed gedragen werd door een historische mus van Stridon, die in de iconografie dikwijls grote vertrouwen in God ongedeerd uit de leeuwenkuil context, die humanistisch, rationeel en religieus werd afgebeeld wordt met een leeuw. Deze kerkvader De kerkvader Hieronymus, die de bijbel uit het kwam, nadat hij daarin was opgesloten om bij de onderbouwd. Dat is vergelijkbaar met vele andere speelt een sleutelrol om de iconografische betekenis hebreeuws vertaalde in het Latijn – die als enige erkend roofdieren de nacht door te brengen. Hij zei tot zijn aspecten van de Warande die worden toegeschreven van de vier leeuwenpoorten aan het Warandepark te werd voor de katholieke kerk tijdens het concilie van koning Darius: “mijn God heeft zijn Engel gezonden en aan invloeden van de vrijmetselarij. De leeuwenbeel- begrijpen. Bij de heraanleg van het park vanaf 1775 Trente (1545-1563) – is in de iconografie vast verbonden hij heeft de muil der leeuwen gesloten”. Niet alleen in den geven uiting van het diepste geloof en vertrouwen heeft men blijkbaar teruggegrepen naar de poorten met een leeuw, omwille van de legende van de de wereld van geleerden en priesters, maar ook in de in de God van het Oude en het Nieuwe Testament, in van abt De Waerseggere. De reden is niet bekend, gekwetste leeuw, die bij zijn woning arriveerde en die, volkse devotie gold dit bijbelse verhaal als spreekwoor- een gebeeldhouwde expressie die refereert aan de maar mogelijk heeft die te maken met de uitstraling die na de nodige argwaan van zijn huisgenoten, op zijn delijk voor het onwankelbare geloof in God. grootste kunstenaar van de contrareformatie Pieter hij had als de laatste grote bouwheer van de abdij. Het bevel werd gewassen, verzorgd en genezen, waarna Paul Rubens. De leeuwenpoorten aan de Warande is precies de Parkabdij die haar refuge had op de het dier trouw zijn meester diende (met allerlei daaraan Als we nu vertrekken aan het huis Lambermont (de staan daar als bakens van het geloof, in harmonie met plaats waar nu het Paleis der Academiën gelegen is. verbonden anekdotes). Omwille van zijn bijbelvertaling ambtswoning van de premier), dan zien we aan de de aanwezige rationele axiale en symmetrische Vooral de leeuwenpoort die toegang geeft tot de uit het Hebreeuws en zijn oneindige ijver om te studeren eerste poort op de linkerpijler een leeuw die zijn muil structuren van de Verlichting, die haar hoop en vertrou- abtstuin van de abdij van Park, kan de inspiratiebron werd Hieronymus ook de patroonheilige van de huma- nog open heeft en ter rechterzijde een leeuw met de wen stelde in de wetenschap. Deze acht leeuwen, geweest zijn voor de aanleg van de omheiningen rond nisten en van de boekenliefhebbers. Deze Hieronymus muil gesloten. Hetzelfde maar in een gevarieerde gehouwen met een magistrale kundigheid, zijn als het Warandepark en de vier poorten, die ook geflan- staat afgebeeld met een leeuw op het linkerzijpaneel houding zien we bij de poort die toegang geeft tot het sfinxen die heel complexe achtergronden verbergen. keerd zijn met analoge balustrades met balusters, en van de triptiek van Dirk Bouts (1415-1475) die de martel-

24 25 Hendrik Vervliet Marcel Soens Jan Kretzschmar Marc Waelkens (Antwerpen, 31 december 1923 – Geel, 5 augustus 2020) (Kortrijk, 1 december 1926 – Schoten, 4 oktober 2020) (Oostende, 24 juni 1942 – Geel, 15 november 2020) (Waregem, 12 april 1948 – Leuven, 21 februari 2021) In memoriam In memoriam In memoriam In memoriam H.D.L. (‘Dis’) Vervliet, corresponderend lid van de Academie sinds Marcel Soens behaalde het diploma van burgerlijk ingenieur Jan Kretzschmar is in 1965 afgestudeerd aan de KU Leuven met Marc Waelkens’ academische loopbaan als archeoloog ving aan 1968 en werkend lid sinds 1974, was een belangrijk kenner van de werktuigkunde-elektrotechniek en begon zijn industriële loopbaan grote onderscheiding als burgerlijk ingenieur elektronica. In 1966 in 1970 aan de Gentse universiteit. In het midden van de jaren 1980 oude typografie én een pionier van het moderne bibliotheekwe- in 1952 bij de Metallurgie Hoboken Overpelt (MHO). In de MHO behaalde hij er ook het certificaat Kernwetenschappen, en in 1969 maakte hij de toen nog ongebruikelijke overstap naar de KU zen. Zijn studies Klassieke filologie te Leuven rondde hij af met een fabriek van Hoboken startte hij als projectingenieur in de werkhui- promoveerde hij tot doctor in de toegepaste wetenschappen met Leuven. Zijn wetenschappelijke faam op het terrein van de Eastern licentiaatsverhandeling over de tweetaligheid in Ptolemeïsch zen en groeide er snel door tot afdelingshoofd. In 1970 werd hij tot theoretisch en praktisch onderzoek op elliptische golfgeleiders en Mediterranean Archaeology groeide snel, onder meer door een Egypte. In 1947 werd hij aangesteld tot adjunct-conservator van het topmanagement bevorderd, en dit leidde uiteindelijk in 1977 trilholtes. Na enkele maanden als honorary research associate aan lange reeks lezingen in de Verenigde Staten. Zijn proeftuin was het Museum Plantin-Moretus. Samen met conservator Leon Voet tot het topniveau van afgevaardigd bestuurder (CEO). Zijn komst in het University College in Londen, ging hij voor het academiejaar uiteraard Sagalassos, dat een model werd voor een klassiek- zette hij zich aan de restauratie van het in 1945 beschadigde het topmanagement betekende ook een duidelijke vervlaamsing 70-71 als ESRO-NASA postdoctoral research fellow zich verder archeologisch project dat werd gekenmerkt door een holistische gebouwencomplex. In 1955 promoveerde hij op een studie over van het bedrijf. Onder zijn regie werd, in intensieve samenwerking bekwamen in het elektromagnetisme aan de University of Califor- aanpak, een ver doorgedreven interdisciplinariteit en de inzet van de tekstkritische traditie van de Suasoriae van de retor Lucius met universiteiten, een doorgedreven technische moderniserings- nia in Berkeley. nieuwe technologieën. Het waren wetenschappelijke idealen die Annaeus Seneca. golf van de productieprocessen ingezet. Als werktuigkundig ingeni- Marc Waelkens tijdens zijn legendarische voorzitterschap van de Intussen was Vervliet zich speciaal gaan toeleggen op de studie eur werken in een materiaalbedrijf was destijds nog geen eviden- Jan Kretzschmar begon zijn loopbaan bij het SCK, het Studiecen- Leuvense Onderzoeksraad, tussen 1995 en 2000, ook op andere van de typografie, zowel de oude uit de Plantin-tijd als de jongere tie. Als een van de eersten toonde hij aan hoe mechanica en trum voor Kernenergie te Mol, waar hij in 1972 startte in het projecten probeerde over te dragen. Het werd ook een lijfspreuk. ontwikkelingen ervan. Samen met de oprichter, A.J.M. Pelckmans, materiaalkunde hand in hand de metaalindustrie fundamenteel niet-nucleair milieuonderzoek met tussendoor een overstapje naar Toen hij in 2009 werd geridderd, liet Marc Waelkens optekenen dat werd hij in 1951 de drijvende kracht van het nog steeds actieve kunnen versterken. Daarenboven werd veel aandacht besteed de privé ondernemingswereld vanuit zijn professionele interesse de waarheid slechts uit het samenspel van de wetenschappen kon Plantin Genootschap. aan geloofwaardige en intensieve communicatie, zowel binnen voor informatica, lang voor dit populair was. Hij werkte vanaf de groeien. Maar hij voegde eraan toe dat de menselijkheid slechts Door zijn publicaties werd hij een wereldautoriteit op het gebied het bedrijf als ook met andere belangrijke stakeholders buiten het start in 1991 tot 2007 op het VITO als afdelingshoofd en onderzoeks- uit dienstbaarheid kon ontstaan. Ook dat tekende deze gelau- van de 16de-eeuwse typografie; zijn Sixteenth-century printing bedrijf, zoals de bewoners van de Moretuswijk die aan de fabriek directeur van energie-, materialen- en milieutechnologie. werde archeoloog: een hechte band met de Turkse gemeen- types of the Low Countries (1968) is een standaardwerk. Maar ook grenst. Hij ging in 1988 na een rijke en succesvolle loopbaan met schap waarvan hij het erfgoed onderzocht, een onverdroten inzet de filologie bleef hij trouw. Met Aloïs Gerlo bezorgde hij de uitgave pensioen, en liet een fabriek en een bedrijf na die klaar waren voor Hij was van 2005 tot 2014 deeltijds professor aan de Universiteit voor de jonge onderzoekers die met hem op campagne trokken, van de in het Plantijnse huis bewaarde correspondentie van Justus de volgende stap op de weg naar het moderne recyclage- en Antwerpen in het Departement Bioscience Engineering, waar hij het verlangen zijn kennis te delen en in te zetten voor zaken die Lipsius. Deze publicatie luidde een reeks van studies in, die vanaf materiaaltechnologiebedrijf Umicore, als navolger van de MHO. energie- en milieutechnologie doceerde. Toen hij in 2007 op hem rechtvaardig leken. 1978 haar bekroning vond in de monumentale uitgavenreeks Iusti Dat Marcel Soens open stond voor vernieuwing en een groot 65-jarige leeftijd het VITO verliet, startte hij zijn eigen adviesbureau Lipsi Epistolae. In het Unesco-jaar van het boek 1972 stelde hij, op respect had voor de wetenschap lag daaraan mede aan de JGK Consulting, waarbij tot 2012 de ondersteuning als liaison officer Marc Waelkens was ook een pionier in de publiekswerking. Al van verzoek van Herman Liebaers, het prestigieuze verzamelwerk Liber basis. energie en milieu van VLEVA, het Vlaams Europees Verbindings- in de tweede helft van de jaren 1980 organiseerde hij reizen naar Librorum samen, een overzicht van vijfduizend jaar boekkunst. In agentschap in Brussel, een van zijn belangrijkste opdrachten was. Sagalassos voor geïnteresseerde leken en lesgevers, die hij ook 1975 werd hij hoogleraar Boekwetenschap aan de Universiteit van Naast een veelheid aan technische en organisatorische vaardig- Hij was ook jarenlang zeer actief bij de Koninklijke Vlaamse Ingeni- daadwerkelijk bij het archeologisch onderzoek betrok. Dat was Amsterdam. heden was Marcel Soens’ loopbaan doordrongen van een sociale eurs Vereniging (KVIV). voor hem een essentieel onderdeel van zijn wetenschappelijke bewogenheid. Hij toonde niet alleen actieve belangstelling voor roeping. Inmiddels was Vervliet in 1968 de eerste hoofdbibliothecaris gewor- ideeën, maar had evenzeer aandacht voor de noden en wensen Jan Kretzschmar werd lid van de KVAB in 2009 maar was al sinds den van het pas opgerichte RUCA; in 1972 maakte hij de overstap van zijn medewerkers. 1996 lid van Cawet, de voorloper van de huidige Klasse van de In zijn laatste interview, in januari van dit jaar, sprak Marc Waelkens naar de toen gestichte UIA. Van bij zijn aantreden ijverde Vervliet Technische Wetenschappen (KTW). In de KTW was hij onderbe- met grote openheid over de ziekte die hem ongenadig had voor een snelle automatisering van de catalogus. Een ander Binnen de Academie was Marcel Soens een van de oprichters van stuurder in 2009-2010, bestuurder in 2010-2011 en uittredend getroffen. Maar hij benadrukte ook een ‘fantastisch leven’ te aandachtspunt was de opwaardering van de beroepsopleiding de Commissie CAWET in 1989, waaruit later de Klasse Technische bestuurder in 2013-2014. Hij heeft zich tot vandaag sterk ingezet hebben ontvangen: ‘Ik heb heel veel geluk gehad’, zo besloot hij. van de bibliothecarissen, die leidde tot de oprichting van een Wetenschappen groeide, waarvan hij Erelid werd. Hij zal herinnerd voor de goede werking en uitstraling van de Academie, was lid Wij zullen hem in grote dankbaarheid gedenken. interuniversitaire Speciale Licentie aan de UIA in 1983. worden als een minzame confrater die waardevolle sporen heeft van de Raad van Bestuur van 2008 tot 2016, voorzitter van de Na zijn emeritaat ging Vervliet zich opnieuw toeleggen op de nagelaten in de geschiedenis van het bedrijfsleven in Vlaanderen. Adviesraad voor de Contactfora en erg actief als lid van zijn Klasse. Marc Waelkens ontving de wetenschappelijke prijs Ernest-John 16de-eeuwse typografie. In 2008 bundelde hij zijn verspreide Hij was medeoprichter en lid van de Reflectiegroep Energie. Hij Solvay (2000) en de Distinguished Service Award van het Turkse opstellen in het tweedelige The Palaeotypography of the French was ook lid van het Energy Panel van de European Academies ministerie van Buitenlandse Zaken (2002). Hij was ook ereburger Renaissance. De kroon op het werk zette hij in 2010 met de publica- Science Advisory Council (EASAC). van de stad Waregem sinds 2006. tie van een nieuw standaardwerk, French Renaissance Printing Types. A Conspectus. Ook daarna bleef hij verder vorsen en Jan Kretzschmar was lid van de Orde van den Prince en grootoffi- publiceren: zijn laatste artikel dateert van 2020. cier in de Leopoldsorde. Met Jan Kretzschmar verliest de Acade- mie en Vlaanderen een vooraanstaand denker met een groot hart en een grote liefde voor (de Nederlandse) taal.

26 Hendrik Vervliet Marcel Soens Jan Kretzschmar Marc Waelkens (Antwerpen, 31 december 1923 – Geel, 5 augustus 2020) (Kortrijk, 1 december 1926 – Schoten, 4 oktober 2020) (Oostende, 24 juni 1942 – Geel, 15 november 2020) (Waregem, 12 april 1948 – Leuven, 21 februari 2021) In memoriam In memoriam In memoriam In memoriam H.D.L. (‘Dis’) Vervliet, corresponderend lid van de Academie sinds Marcel Soens behaalde het diploma van burgerlijk ingenieur Jan Kretzschmar is in 1965 afgestudeerd aan de KU Leuven met Marc Waelkens’ academische loopbaan als archeoloog ving aan 1968 en werkend lid sinds 1974, was een belangrijk kenner van de werktuigkunde-elektrotechniek en begon zijn industriële loopbaan grote onderscheiding als burgerlijk ingenieur elektronica. In 1966 in 1970 aan de Gentse universiteit. In het midden van de jaren 1980 oude typografie én een pionier van het moderne bibliotheekwe- in 1952 bij de Metallurgie Hoboken Overpelt (MHO). In de MHO behaalde hij er ook het certificaat Kernwetenschappen, en in 1969 maakte hij de toen nog ongebruikelijke overstap naar de KU zen. Zijn studies Klassieke filologie te Leuven rondde hij af met een fabriek van Hoboken startte hij als projectingenieur in de werkhui- promoveerde hij tot doctor in de toegepaste wetenschappen met Leuven. Zijn wetenschappelijke faam op het terrein van de Eastern licentiaatsverhandeling over de tweetaligheid in Ptolemeïsch zen en groeide er snel door tot afdelingshoofd. In 1970 werd hij tot theoretisch en praktisch onderzoek op elliptische golfgeleiders en Mediterranean Archaeology groeide snel, onder meer door een Egypte. In 1947 werd hij aangesteld tot adjunct-conservator van het topmanagement bevorderd, en dit leidde uiteindelijk in 1977 trilholtes. Na enkele maanden als honorary research associate aan lange reeks lezingen in de Verenigde Staten. Zijn proeftuin was het Museum Plantin-Moretus. Samen met conservator Leon Voet tot het topniveau van afgevaardigd bestuurder (CEO). Zijn komst in het University College in Londen, ging hij voor het academiejaar uiteraard Sagalassos, dat een model werd voor een klassiek- zette hij zich aan de restauratie van het in 1945 beschadigde het topmanagement betekende ook een duidelijke vervlaamsing 70-71 als ESRO-NASA postdoctoral research fellow zich verder archeologisch project dat werd gekenmerkt door een holistische gebouwencomplex. In 1955 promoveerde hij op een studie over van het bedrijf. Onder zijn regie werd, in intensieve samenwerking bekwamen in het elektromagnetisme aan de University of Califor- aanpak, een ver doorgedreven interdisciplinariteit en de inzet van de tekstkritische traditie van de Suasoriae van de retor Lucius met universiteiten, een doorgedreven technische moderniserings- nia in Berkeley. nieuwe technologieën. Het waren wetenschappelijke idealen die Annaeus Seneca. golf van de productieprocessen ingezet. Als werktuigkundig ingeni- Marc Waelkens tijdens zijn legendarische voorzitterschap van de Intussen was Vervliet zich speciaal gaan toeleggen op de studie eur werken in een materiaalbedrijf was destijds nog geen eviden- Jan Kretzschmar begon zijn loopbaan bij het SCK, het Studiecen- Leuvense Onderzoeksraad, tussen 1995 en 2000, ook op andere van de typografie, zowel de oude uit de Plantin-tijd als de jongere tie. Als een van de eersten toonde hij aan hoe mechanica en trum voor Kernenergie te Mol, waar hij in 1972 startte in het projecten probeerde over te dragen. Het werd ook een lijfspreuk. ontwikkelingen ervan. Samen met de oprichter, A.J.M. Pelckmans, materiaalkunde hand in hand de metaalindustrie fundamenteel niet-nucleair milieuonderzoek met tussendoor een overstapje naar Toen hij in 2009 werd geridderd, liet Marc Waelkens optekenen dat werd hij in 1951 de drijvende kracht van het nog steeds actieve kunnen versterken. Daarenboven werd veel aandacht besteed de privé ondernemingswereld vanuit zijn professionele interesse de waarheid slechts uit het samenspel van de wetenschappen kon Plantin Genootschap. aan geloofwaardige en intensieve communicatie, zowel binnen voor informatica, lang voor dit populair was. Hij werkte vanaf de groeien. Maar hij voegde eraan toe dat de menselijkheid slechts Door zijn publicaties werd hij een wereldautoriteit op het gebied het bedrijf als ook met andere belangrijke stakeholders buiten het start in 1991 tot 2007 op het VITO als afdelingshoofd en onderzoeks- uit dienstbaarheid kon ontstaan. Ook dat tekende deze gelau- van de 16de-eeuwse typografie; zijn Sixteenth-century printing bedrijf, zoals de bewoners van de Moretuswijk die aan de fabriek directeur van energie-, materialen- en milieutechnologie. werde archeoloog: een hechte band met de Turkse gemeen- types of the Low Countries (1968) is een standaardwerk. Maar ook grenst. Hij ging in 1988 na een rijke en succesvolle loopbaan met schap waarvan hij het erfgoed onderzocht, een onverdroten inzet de filologie bleef hij trouw. Met Aloïs Gerlo bezorgde hij de uitgave pensioen, en liet een fabriek en een bedrijf na die klaar waren voor Hij was van 2005 tot 2014 deeltijds professor aan de Universiteit voor de jonge onderzoekers die met hem op campagne trokken, van de in het Plantijnse huis bewaarde correspondentie van Justus de volgende stap op de weg naar het moderne recyclage- en Antwerpen in het Departement Bioscience Engineering, waar hij het verlangen zijn kennis te delen en in te zetten voor zaken die Lipsius. Deze publicatie luidde een reeks van studies in, die vanaf materiaaltechnologiebedrijf Umicore, als navolger van de MHO. energie- en milieutechnologie doceerde. Toen hij in 2007 op hem rechtvaardig leken. 1978 haar bekroning vond in de monumentale uitgavenreeks Iusti Dat Marcel Soens open stond voor vernieuwing en een groot 65-jarige leeftijd het VITO verliet, startte hij zijn eigen adviesbureau Lipsi Epistolae. In het Unesco-jaar van het boek 1972 stelde hij, op respect had voor de wetenschap lag daaraan mede aan de JGK Consulting, waarbij tot 2012 de ondersteuning als liaison officer Marc Waelkens was ook een pionier in de publiekswerking. Al van verzoek van Herman Liebaers, het prestigieuze verzamelwerk Liber basis. energie en milieu van VLEVA, het Vlaams Europees Verbindings- in de tweede helft van de jaren 1980 organiseerde hij reizen naar Librorum samen, een overzicht van vijfduizend jaar boekkunst. In agentschap in Brussel, een van zijn belangrijkste opdrachten was. Sagalassos voor geïnteresseerde leken en lesgevers, die hij ook 1975 werd hij hoogleraar Boekwetenschap aan de Universiteit van Naast een veelheid aan technische en organisatorische vaardig- Hij was ook jarenlang zeer actief bij de Koninklijke Vlaamse Ingeni- daadwerkelijk bij het archeologisch onderzoek betrok. Dat was Amsterdam. heden was Marcel Soens’ loopbaan doordrongen van een sociale eurs Vereniging (KVIV). voor hem een essentieel onderdeel van zijn wetenschappelijke bewogenheid. Hij toonde niet alleen actieve belangstelling voor roeping. Inmiddels was Vervliet in 1968 de eerste hoofdbibliothecaris gewor- ideeën, maar had evenzeer aandacht voor de noden en wensen Jan Kretzschmar werd lid van de KVAB in 2009 maar was al sinds den van het pas opgerichte RUCA; in 1972 maakte hij de overstap van zijn medewerkers. 1996 lid van Cawet, de voorloper van de huidige Klasse van de In zijn laatste interview, in januari van dit jaar, sprak Marc Waelkens naar de toen gestichte UIA. Van bij zijn aantreden ijverde Vervliet Technische Wetenschappen (KTW). In de KTW was hij onderbe- met grote openheid over de ziekte die hem ongenadig had voor een snelle automatisering van de catalogus. Een ander Binnen de Academie was Marcel Soens een van de oprichters van stuurder in 2009-2010, bestuurder in 2010-2011 en uittredend getroffen. Maar hij benadrukte ook een ‘fantastisch leven’ te aandachtspunt was de opwaardering van de beroepsopleiding de Commissie CAWET in 1989, waaruit later de Klasse Technische bestuurder in 2013-2014. Hij heeft zich tot vandaag sterk ingezet hebben ontvangen: ‘Ik heb heel veel geluk gehad’, zo besloot hij. van de bibliothecarissen, die leidde tot de oprichting van een Wetenschappen groeide, waarvan hij Erelid werd. Hij zal herinnerd voor de goede werking en uitstraling van de Academie, was lid Wij zullen hem in grote dankbaarheid gedenken. interuniversitaire Speciale Licentie aan de UIA in 1983. worden als een minzame confrater die waardevolle sporen heeft van de Raad van Bestuur van 2008 tot 2016, voorzitter van de Na zijn emeritaat ging Vervliet zich opnieuw toeleggen op de nagelaten in de geschiedenis van het bedrijfsleven in Vlaanderen. Adviesraad voor de Contactfora en erg actief als lid van zijn Klasse. Marc Waelkens ontving de wetenschappelijke prijs Ernest-John 16de-eeuwse typografie. In 2008 bundelde hij zijn verspreide Hij was medeoprichter en lid van de Reflectiegroep Energie. Hij Solvay (2000) en de Distinguished Service Award van het Turkse opstellen in het tweedelige The Palaeotypography of the French was ook lid van het Energy Panel van de European Academies ministerie van Buitenlandse Zaken (2002). Hij was ook ereburger Renaissance. De kroon op het werk zette hij in 2010 met de publica- Science Advisory Council (EASAC). van de stad Waregem sinds 2006. tie van een nieuw standaardwerk, French Renaissance Printing Types. A Conspectus. Ook daarna bleef hij verder vorsen en Jan Kretzschmar was lid van de Orde van den Prince en grootoffi- publiceren: zijn laatste artikel dateert van 2020. cier in de Leopoldsorde. Met Jan Kretzschmar verliest de Acade- mie en Vlaanderen een vooraanstaand denker met een groot hart en een grote liefde voor (de Nederlandse) taal.

26

Terugblik: Van Eyck. Een optische revolutie

2020 was voorbestemd om het Van Eyck-jaar te tot een virtueel bezoek middels een prachtige ACADEMIE worden. De tentoonstelling “Van Eyck. Een video-tour. Ook de audiogids kan integraal online optische revolutie” zou het hoogtepunt worden, de beluisterd worden. De grootste Van Eyck-expo in Nr 75 - jaargang 32 grootste Van Eyck-tentoonstelling ooit. Wereldwijd de geschiedenis vormt daardoor een blijvende zijn er van Jan van Eyck (ca. 1390-1441) slechts een erfenis: www.vaneyck2020.be . feb 2021 - mei 2021 25-tal werken bewaard en zeker de helft daarvan reisde naar het Museum voor Schone Kunsten in Ondanks de korte looptijd heeft de tentoonstelling BERICHTEN Gent. Aanvullend bracht de expo ook uitzonderlijke wereldwijd indruk gemaakt. Zo viel de tentoonstel- bruiklenen van Italiaanse tijdgenoten als Fra Ange- ling in de prijzen met de prestigieuze Apollo Award lico, Paolo Uccello, Pisanello, Masaccio en Benozzo ‘Exhibition of the Year’. In de laudatio merkte het Gozzoli. Maximiliaan Martens, kunsthistoricus en lid Britse kunsttijdschrift op dat de tentoonstelling van de Klasse Kunsten, was de drijvende kracht ambitie weet te combineren met intimiteit: “The achter de tentoonstelling. Vier jaar lang leverde hij achievement of ‘Van Eyck: An Optical Revolution’ enorme inspanningen om deze unieke beleving te was that its curators realised more or less the realiseren. grandest imaginable exhibition on its subject, in scope and scale, while allowing visitors a beguiling De tentoonstelling zou lopen van 1 februari tot en proximity to so many paintings by Jan van Eyck.” met 30 april 2020, maar moest vroegtijdig de deuren sluiten op 13 maart omwille van de wereld- Ook de Stad Gent loofde de teams van Maximili- wijde coronacrisis. Meer dan honderdduizend aan Martens, restaurateur Hélène Dubois en het kunstliefhebbers misten hun kans op deze “once in MSK voor hun inspanningen en reikte haar jaarlijkse a lifetime” ervaring. Toerisme Vlaanderen en het Cultuurprijs aan hen uit. Proficiat! MSK heben daarom gezorgd voor de mogelijkheid

Afbeelding: Gabriel (detail) - Sint-Baafskathedraal Gent. © www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, Dominique Provost

15

Bing of the Ferro Lusto, Collection VERDEC, Panamarenko Tribute @ Campo & Campo