Dioxin Hot Spot Theory (Photo: Larry Wagoner - 1969)

A Shau Special Forces Base: Birth Place of Dioxin Hot Spot Theory (Photo: Larry Wagoner - 1969)

DIOXIN “HOT SPOTS” IN VIETNAM: FROM THEORY TO REALITY Quang M. Nguyen, P.E. January 2007

INTRODUCTION

Following the Joint United States (US) – This was not the first time the dioxin “hot Vietnam Scientific Conference on Human spots” in Vietnam were mentioned. In fact, Health and Environmental Effects of Agent they were publicized in 1998 following Orange/Dioxin, which was held in Hanoi, studies conducted jointly by Hatfield Vietnam on March 3-6, 2002, representatives Consultants Ltd. of West Vancouver, Canada from the Vietnam and US governments (HCL) and the National Committee to reached an agreement for future research Investigate the Results of Chemical Warfare activities described in a memorandum of in Vietnam (10-80 Committee) to determine understanding (MOU) signed on March 10, dioxin levels in the Vietnam environment (2). 2002. Major research activities include a They are the focal point of the so-called direct research on human health outcomes “Hatfield hot spot theory” and have been the from exposure to dioxin and a research on subject for numerous reports and articles the environmental and ecological effects of prepared by HCL (3-6). As a result, HCL was dioxin and agent orange. Priorities for these recently retained by the Vietnamese researches focus on existing populations with Government’s National Steering Committee high exposures to dioxin, i.e., living near for Overcoming the Consequences of Toxic “hot spots,” and on the identification, Chemicals Used by the United States During characterization and remediation of “hot the War in Viet Nam (33 Committee) to spots.” conduct studies “... to contain the spread of dioxin around Danang airport, and to assess how to protect the health of people living in the surrounding communities.” (7) These studies are funded by a grant from Ford Foundation.

Do the dioxin “hot spots” actually exist in Vietnam today? And if any, how “hot” are they? This paper was prepared in an attempt to answer these questions.

HATFIELD HOT SPOT THEORY

According to HCL, all former US US and Vietnam representatives at the conference military installations may be categorized (theorized) as dioxin hot spots in According to the MOU, "hot spots" are areas Vietnam. The theory was probably containing high levels of dioxin in soil, some developed after 2,3,7,8-trichlorodibenzo-p- have been identified and others are dioxin (dioxin, TCDD or T4CDD) was presumed to exist but have yet to be located. detected in one soil sample collected from Two areas of research that were agreed to be the former A Shau military base in 1997 at a further developed include ecological and concentration of 897.85 parts per trillion restoration research on a degraded upland (ppt), which exceeds 350 ppt Total Toxicity forest such as the Ma Da forest and research Equivalents (Total TEQs), the agricultural and on the identification, characterization, and residential/park land standards for human remediation of hot spots such as the Danang health protection in Canada (8). Although airport (1). These specific sites were the dioxin concentrations in the follow-up soil recommended by Vietnamese scientists. samples collected at the same location in

1999 do not exceed 350 ppt Total TEQs, HCL Orange was spilled, applied by truck- has maintained its hot spot theory probably mounted sprayers, including intensive because “... even if a base was categorized perimeter spraying of bases, etc., thereby as not significantly contaminated, the base effecting [affecting] a dioxin loading to soils may still be ‘hot’ if the exact location of that was significantly higher than that Ranch Hand activities were identified and resulting from aerial spray applications. The sampled.” (6) highest concentration of TCDD in soils was collected from within the boundaries of a The Total TEQs are used to assess the risk of former US Special Forces base in the Aluoi exposure to a combination of dioxin-like Valley (Dwernychuk et al., 2002); soil compounds. It is defined as the product of samples originated from the former the concentration, Ci, of an individual personnel camp. Two other former bases in "dioxin-like compound" and the the valley, operational for a shorter period of corresponding TCDD toxicity equivalency time, also had soils TCDD levels that were factor (TEFi) for that compound. The Total generally higher than aerially spray regions... TEQs is the sum of the TEQs for each of the Ranch Hand bases at Bien Hoa and Da Nang congeners: are examples of major hot spots. A TCDD n concentration in soil from Bien Hoa was

TEQsTotal = ∑ xTEFC ii reported up to 1.2 million parts per trillion i=1 (ppt) (Schecter et al., 2001). Anecdotal The “Hatfield hot spot theory” has been information from Vietnamese scientists discussed in several professional papers suggests soil dioxin levels from Da Nang are prepared by HCL. “Sites where soil dioxin in the several hundred thousand ppt ranges.” levels are found to be high may be (5) categorized as Agent Orange/dioxin ‘hot spots’. We elected to focus on an Hatfield Consultants Ltd. theorizes that the pattern of TCDD contamination environmental recorded in the Aluoi Valley [soil concentrations exceed the British Columbia component of the (Canada) standard of 350 ppt TEQs] serves as a model for contamination Aluoi Valley, soils, as a throughout southern Vietnam, where numerous reservoirs of TCDD exist marker medium for in the soil at former US military installations. defining hot spots. “Military bases listed as dioxin hot spots during our investigations were Given that soil categorized on the basis of dioxin levels recorded at sampling sites contamination in the distributed near each installation. As noted above, ‘primary’ sites of valley is the precursor contamination were not identified/sampled; therefore, even if a base is to present-day food categorized as not significantly contaminated, the base may still be ‘hot’ chain and human if the exact location of Ranch Hand activities were identified and sampled. contamination, it Exclusion from the ‘hot’ category does not necessarily mean a former follows that dioxin US military base in Vietnam is not contaminated, but indicative that levels in soil be used based on limited sampling; no significant contamination was identified as the principal (i.e., significant, in this study, is defined as ≥ 190 pg/g [ppt] TCDD).” defining factor of a hot spot.” (4) “The former US airbases at Da Nang, Phu “Hot spots labeled by Hatfield exist today, Cat, and Bien Hoa may be categorized as that is, soils that have very high TCDD levels significant dioxin ‘hot spots’ on the basis of due to higher levels of TCDD loading during the TCDD concentrations recorded in areas the conflict. A significant point is that ‘downstream’ of suspected Ranch Hand sites. Hatfield hot spots are not the expansive Suspected ‘primary sites’ were not sampled forested areas targeted by routine flights of directly in this study due to restricted access Operation Ranch Hand, the US military code by Vietnamese authorities. However, the name for the spray program... Hot spots elevated TCDD values (Table 1), suggest that exist today are soils where Agent significant involvement of Agent Orange

herbicide in the overall toxicity of these Bien Hoa Air Base was the largest of the five soil/sediment samples, given that TCDD was operational bases used for the Ranch Hand the characteristic dioxin congener in Agent Operation including Tan Son Nhut (Saigon), Orange... Exclusion from the ‘hot’ category Da Nang, Nha Trang, and Phu Cat (Qui Nhon) does not necessarily mean a former US Air Bases. Majority of the Ranch Hand military base in Viet Nam is not defoliation missions carried out between contaminated, but is indicative that based on December 1966 and July 1970 were limited sampling; no significant originated from this air base (9). contamination was identified (i.e., significant, in this study, is defined as ≥ 190 pg/g According to the memorandum prepared by [picograms per gram or ppt] TCDD).” (6) Lieutenant Colonel Keith W. West, Commander of the 12th Special Operations HERBICIDE INCIDENTS Squadron (SOS) for the Ranch Hand DURING WAR TIME operation at Bien Hoa Air Base, herbicide leakages were caused by problems in the Incidents relating to the use of herbicides underground pipe system of the new storage during the Vietnam war such as storage and handling facility. The facility, which was leakages, emergency dumps or leakages placed into services on January 14, 1970, from the Ranch Hand aircrafts, and damages allowed three types of herbicides (white, to trees and crops were documented in blue, and orange) in the storage tanks to be numerous classified documents. These loaded into the Ranch Hand aircrafts parked documents; which include memoranda, in the washing and loading area. “The notes, and reports describing results from underground pipes are of a plastic material the incident investigations; have recently which are [is] supposed to withstand up to been unclassified and made available to the 300 PSI [pounds per square inch]. The public through the Center for Unit Records maximum pressure used in reservicing of the Research of the US Armed Services aircraft is approximately 45 to 65 PSI. Since (USAS/CURR) in Springfield, Virginia. Major all of the pipes are underground it is incidents are summarized below. impossible to detect a leak unless there is a drop in the pressure in the servicing line. Herbicide Leakages at Bien Hoa Air Base Each day the amount in each storage tank is monitored against the amount in the tank minus the amount pumped into the aircraft. This is about the only method available to determine if there is spillage [?].” (10)

On January 15, 1970, less than 500 gallons of agent white was leaked from a broken T coupling on the underground pipe. “No surface run-off occurred; all spillage was absorbed in the soil in the immediate vicinity of the break.” (10) On February

Location of the Ranch Hand operational area at Bien Hoa Air Base 5 and 6, 1970, problems at an elbow coupling on the underground pipe caused a total of less than 1,000 gallons of agent orange to leak

from the underground pipe, but the leakage The leak was corrected by installing a status was not reported. During the first Dresser coupling around the damaged area week of February 1970, another problem of the pipe. A dirt dike was constructed occurred at the underground manifold area immediately to contain surface run-off due to a slip coupling. Less than 500 gallons (estimated at 100 gallons). of agent orange was leaked, but the leakage status was not reported. A locally manufactured earthwork dam was later constructed downstream of the The major incident probably occurred on underground plumbing system to contain February 28, 1970 with approximately 7,500 future piping failures. On about 7 March the gallons of agent orange estimated to leak Squadron flight surgeon was contacted to through a ½-inch hole on the underground determine what means existed to sample pipe. “At about 0730 on 1 March 1970, Capt water and soil in the area of herbicide Iorcross, 12SOS was notified by TSgt Webb, contamination. If local control procedures HCOIC of the Herbicide Section, that there were changed to shut off all valves in the was evidence of a [an] underground leak in system at night except when actually the herbicide system. The Civil Engineering servicing. Since all system indications Section was notified to dig up the pipe, all (pressure at the pump and flow of herbicide systems valves were closed and the area dug at the servicing nozzle) had remained up. It was discovered that a ½ inch hole had normal, this action was considered necessary burst through a straight length of pipe in the to limit similar undetected failures. underground portion of the Orange manifold between servicing pits S-13 and S-12 Maj Altum, MACV J3-09, was contacted (reference master base parking plan for during a staff visit approximately two weeks BHAB, RVN on file in Chief of Maintenance, later. This spill was mentioned, along with 3TFW). At this time the 12th SOS duty officer local corrective actions, and the necssity was notified and a reading taken on the [necessity] for some sort of testing to quantity of herbicide remaining in the orange determine the effects of piping failures was servicing tank. After accounting for the brought up. The squadron flight surgeon previous night’s servicing, 3 feet (approx. referred the sampling problem to the Bien 7500 gallons) of herbicide was determined to Hoa Public Health Section. They determined be missing. that the nearest Air Force facility capable of testing for 2-4D and 2-4-5T was at McCellan AFB. SSgt Larson, Military Public Health section, contacted the 12th SOS on 22 March 1970, to discuss procedures for obtaining water samples.

The local dam has contained all water and residude [residue]. No flow of liquid down the drainage system has occurred. However, the damaged area is now full of water and will not work during the monsoon season. Limited quantities of the water have been flushed over the dam for absortion [absorption] in the sandy soil in the drainage ditch.

Col Whiteside, MACV J3-09, was brief on the problem on 21 March 1970. On his recommendation, work orders were initiated A herbicide storage tank at Bien Hoa Air Base (9) to CE to replace all plastic pipe with steel pipe and to revet the storage tanks to

contain all herbicide in the event a tank herbicide residues in empty 55-gallon failure.” (10) herbicide drums (12-15).

Environmental effects of these leakages were “Widespread distribution of empty herbicide investigated and described in a drums containing residues of as much as 2 to memorandum prepared by Pacific Technical 3 gallons of chemicals has taken place from Analysts – Subsidiary dated April 29, 1970. the two principal RANCH HAND loading sites “Spills at the Ranch Hand area have resulted at Bien Hoa and Da Nang. The transport of in localized saturation of the artificial fill, and these empty drums throughout the cities and the channel alluvium. The spill from the adjoining areas and the consequent leakage ruptured pipe observed on 1 March 1970 and volatilization of the residual herbicide saturated part of the fill, and a zone between the fill and the underlying clayey sand. Samples taken from walls of an exploration trench between the spill and the channel were found to be contaminated with Orange herbicides components in concentrations ranging from 0.2 to 106.1 micrograms per gram [or parts per million (ppm)] of soil. The distribution of these samples indicates that the herbicide has been confined to the artificial fill and a narrow upper layer of the clayey sand about 1 to 2 inches thick. Concentrations up to about 10 micrograms per gram of soil from samples of the clayey sand and mottled clay 1 to 3 feet below the artificial fill are believed to be due to mechanical spreading of the herbicide during the trenching operation. It is very unlikely that the herbicide has moved in any direction more than a few inches through the clayey sand beneath the artificial fill during the period since the spill occurred.” (11) Areas of herbicide damages in the vicinity of Da Nang Air Base (12)

Damages to Trees and Vegetable Crops has undoubtedly caused considerable in the Vicinity of Da Nang Air Base damage to shade trees, fruit trees, and other desirable vegetation in the area of dispersal Herbicide damages to trees and vegetable of these drums. Recognition of this problem crops in the vicinity of Da Nang Air Base in Da Nang was given in a report dated 25 occurred in September and October 1968. March 1969 “Defoliant Damage in Da Nang Numerous investigations, which were City” from LTC Jim Corey, Deputy Chief, conducted to determine potential causes of CORDS/NLD/I CTZ to R.M. Urguhart, Chief, the damages, indicate that the damages to CORDS/NLD/I CTZ, from files of Chemical the trees and vegetable crops in the vicinity Operations Division, MACV J3-09. As cited in of Da Nang Air Base were caused by this report and observed by the team members in the Da Nang area, empty

defoliant barrels are widely and abundantly the Army, 37 emergency dumps with a total scattered throughout the city and environs. of 11,800 gallons of herbicides occurred Drums are used as containers for gasoline, between 1965 and 1970; including 11 dumps diesel fuel and water without complete with 4,200 gallons of agent orange, 8 dumps removal of residual chemical. The with 2,100 gallons of agent blue, 6 dumps widespread use of herbicide-contaminated with 3,900 gallons of agent white, and 12 gasoline in motorcycles and other vehicles dumps with 1,600 gallons of unknown has undoubtedly contributed substantially to herbicides (17). the herbicide damage caused by volatilization from promiscuous storage of empty drums. “Examination of Chemical Operations Division files at MACV showed that five such The magnitude of the damage problem in the emergency dumps from RANCH HAND planes city of Da Nang has led to restrictive had occurred in the period since 1 December measures in the distribution of the drums. A 1968. One of these dumps had been made procedure for burial or safe disposal of the at a location 10 kilometers offshore over the contaminated empty drums is needed to South China Sea, south of Bac Lieu Province. prevent continuation of this problem.” (15) The remaining four were within a general radius of 20 to 25 kilometers from Bien Hoa The damages caused by residual herbicides and had been made from elevations of 2000 in empty herbicide drums were not limited in to 3500 feet. Inspection of one dump the vicinity of Da Nang Air Base. An location 20 kilometers up the Song Guai [?] investigation in September 1969 revealed by Marvin Davis, USAID, showed damage to similar damages at the Vietnamese Naval broadleaf fruit trees, palms, and ornamentals Compound in Da Nang. “While surveying the and considerable crops loss over an area 1 compound a total of eight ORANGE herbicide kilometer long and 1 kilometer wide. At barrels were found. Four of these were another location near My Quoi village in Bien located in the POL yard; two of them had a Hoa Province on which ORANGE was dumped strong odor of herbicide. The remaining four from 2500 feet altitude, the area of damage barrels were located near a signal van and was 1 kilometer wide and 2 to 3 kilometers were filled with gasoline. The gasoline was long as reported by Marvin Davis, USAID. used to operate a power generator. It was Citrus, mango, bananas, coconut and explained to LCMDR James and Mr. Xuan that betelnut were most severely damaged. the gasoline in the barrels may contain small However, annual crops planted within six quantities of herbicide, and when burned in weeks after the incident showed no herbicide the generator engine the exhaust produced effect. Severe herbicide damage caused by will contain vaporized herbicide capable of emergency dumps thus appears to be limited effecting [affecting] vegetation in the in area affected although lesser damage immediate area. It was also pointed out that occurs over a wider area under conditions vapors from residual herbicide left in empty conducive to drift of spray release at these barrels are a potential source of herbicide altitudes. Undoubtedly spray from the damage to nearby vegetation.” (16) emergency dumps that have occurred in the immediate vicinity of Bien Hoa may account Emergency Dumps and Leakages for some of the damage to shade trees from Ranch Hand Aircrafts observed east of that city.” (16)

Under emergency conditions such as engine Leakages may occur during overflight of UC- failure due to enemy fire or other 123 or helicopter spray aircrafts due to malfunctions, emergency dumping of the leaking nozzles of the onboard spray entire 1000-gallon tank load on the UC-123, systems. “Leaking nozzles are most likely to i.e., the aircraft used for the Ranch Hand occur in the return flight following the spray operation, may be required for the safety of mission due to clogging of the diaphragms the plane and crew. According to the and gravity release of the small amount of statistics prepared by the US Department of residual chemical in the booms after pump

pressure has been cut back. The extent of herbicide damage by the UC-123 systems on crops and other nontarget vegetation from this cause is not known but it is believed to be of a low order of magnitude, due to the small quantities of herbicide involved and its further dilution with the great altitude of release.” (16) Leakage from the Ranch Hand aircrafts was initially thought to cause heavy damages to vegetable crops of a demonstration vegetable plot in Hoa Vang District in September 1968. This demonstration vegetable plot was located on the normal take-off path of the Ranch Hand aircrafts directly south of Da Nang Air Base. But “It is highly unlikely that leakage would occur on take off or at any time prior to Herbicides drums transported at Saigon Newport (20) actual spraying in the target area. When The Saigon Newport is located on the Saigon leakage does occur it is due to faulty value River, approximately three miles north of the [valve] operation after the spray mission… Saigon Port and just south of the Saigon Also, it is significant to note that most of bridge on Saigon-Bien Hoa Highway. The these [other damaged] areas lie outside of port was constructed by Raymond the flight pattern of the herbicide aircraft. In International, Morrison-Knudson addition, vegetables are being grown in East International, Brown & Root and J. A. Jones Da Nang (area shown in brown on map) (RMK-BRJ) on an area of approximately one where there has been no damage, yet Ranch hundred acres of land that had once been Hand aircraft habitually overfly this area.” part rice-paddy and a swampy, mangrove- (12) covered area, which at high tide was covered

by water. After completion in late 1966, the Untold Incident at Saigon Newport Saigon Newport was operated by the 71st

Transportation Battalion from Fort Story, The herbicide incident at the Saigon Newport Virginia and took over the handling of all US was documented by personal photos taken military cargos including herbicides that were by members of the 71st Transportation being handled at the Saigon Port at that time Battalion and posted on a website managed (18). by Mr. Allan Furtado (a sergeant of the 154th

Company) at http://www.allanfurtado.com.

Saigon Newport in 1968 (19) Herbicides drums at Saigon Newport (21)

Damage to equipment (22) Herbicides drums at Saigon Newport (21)

Damage to the Saigon bridge (21)

Agent orange drums at Saigon Newport (21)

During the second phase of the Tet Offensive, the Saigon Newport was attacked by 122-mm rockets and mortars on May 12, 1968 (22). The attack caused significant damages to facilities and equipment at the Saigon Newport. The Saigon bridge was also damaged.

Damage to administration building (22) Damage to herbicide drums at Saigon Newport in May 1968 (22)

Among the damages were probably Resource Conservation and Recovery Act thousands of herbicide drums of agent white (RCRA) corrective action sites, commonly and orange, which were unintentionally known as “Superfund” sites. These levels documented in a picture with a note: “This were selected to protect human health and photo is also on one of Al Krabbenhoeft’s the environment. “One ppb [part per billion pages. Thought it was worth a second look. or 1,000 ppt] (TEQs, or toxicity equivalents) This civilian Newport worker is looking at the is to be generally used as a starting point for site where James Lake was killed on the May setting cleanup levels for CERCLA removal 12, 1968 rocket attack. She is smiling sites and as a PRG for remedial sites for because her picture was being taken. Look dioxin in surface soil involving a residential in the background. Those are broken and exposure scenario. For commercial/industrial damaged barrels. A close look shows exposure scenarios, a soil level within the evidence of orange and white stripes.” This range of 5 ppb to 20 ppb [5,000 to 20,000 picture was taken by SP4 Richard Allen ppt] (TEQs) should generally be used as a Morawa, a member of the 368th Company of starting point for setting cleanup levels at the 71st Transportation Battalion, who served CERCLA removal sites and as a PRG for as a security guard at the Saigon Newport at remedial sites for dioxin in surface soil.” (23) that time (22). The Agency for Toxic Substances and STANDARDS USED Disease Registry (ATSDR) of the Department FOR “HOT SPOT” DETERMINATION of Health and Human Services has also adopted an interim policy guideline to assess In Vietnam, standards for determination of potential effects of dioxin and dioxin-like contaminated sites do not exist; therefore, compounds in residential soils near or on HCL used the British Columbia (BC) hazardous waste sites. The interim policy standards for agricultural and guideline provides a clear and consistent residential/park lands to determine the understanding of ATSDR's current dioxin hot spots in Vietnam. For approaches and judgments regarding environmental protection purposes, the BC hazards posed by the presence of TCDD and standards limit the dioxin concentration in its less toxic dioxin-like congeners, the soils to 10 ppt Total TEQs for agricultural chlorinated dibenzo-p-dioxins (CDDs) and land and 1,000 ppt Total TEQs for residential chlorinated dibenzo furans (CDFs), in and park land. For human health protection residential soils. purposes, the dioxin concentration in soils cannot exceed 350 ppt Total TEQs for all land Where estimated levels of exposure in soil uses (8). fall in the range between 50 ppt and 1,000 ppt Total TEQs, a weight-of-evidence In the US, the Environmental Protection approach is recommended to evaluate the Agency (EPA) has established the preliminary exposure and potential effects on the public remediation goals (PRGs) or starting points health. The 1,000 ppt Total TEQs is for setting cleanup levels for dioxin in soil at considered by ATSDR as “a concentration of Comprehensive Environmental Response, chemicals at which consideration of action to Compensation and Liability Act (CERCLA) and interdict/prevent exposure occurs, such as surveillance, research, health studies, In the United States, the Environmental Protection Agency has established community education, the preliminary remediation goals or starting points for setting physician education, cleanup levels for dioxin in soil to protect human health and the environment or exposure at Comprehensive Environmental Response, Compensation and Liability Act investigations. (CERCLA) corrective action sites, commonly known as “Superfund” sites. Alternatively, based One ppb (1,000 ppt) TEQs is generally used as a starting point for setting on the evaluation by cleanup levels for CERCLA removal sites and as a PRG for remedial sites the health assessor, for dioxin in surface soil involving a residential exposure scenario. none of these actions For commercial/industrial exposure scenarios, a soil level within the range of 5 ppb to 20 ppb (5,000 to 20,000 ppt) TEQs should generally be used as a starting point for setting cleanup levels at CERCLA removal sites and as a PRG for remedial sites 9 for dioxin in surface soil.

may be necessary.” (24) Valley. “The A Shau Valley, 35 miles of rich, fertile tropical land, runs along the extreme Health assessors must ask the following western frontier of Thua Thien Province. You questions: feel the mystique of the valley when you first see it, either from the air or from the ground. • How extensive is the contamination? There is little recorded history of the A • Is the contamination isolated or Shau. The valley became a nightmare for widespread? those American and Vietnamese troops who, • Is the contamination in surface soils as early as 1962, established bases there—at or areas easily accessible to children A Luoi in the north central portion of the or adults? Is it in areas with no valley, Ta Bat in the middle and A Shau to vegetation or in any other areas? the south. In addition to the three camps, • At this site, how often (daily, weekly, with their tiny airstrips, there were monthly) and for what length of time approximately 30,000 inhabitants in the A (months, years, lifetimes) would Shau, Katu and Pakoh Montagnard exposures be likely to occur? tribesmen. The three Special Forces-CIDG camps, one by one, were forced to close as Where exposures to concentrations in the Viet Cong and North Vietnamese applied residential soils exceeding 1,000 ppt Total such pressure that it was impossible to TEQs are significant, the site is considered by continue operations. The problems of ATSDR as a public health hazard and site- resupply, the weather and the enemy were specific public health the reasons for moving out of, first, A Luoi, recommendations/actions to prevent or then Ta Bat and, finally, in March 1966, A interdict exposures should be considered. Shau. Then, for two years, the valley belonged to the enemy. It was not until 1968 PUBLISHED DIOXIN CONCENTRATIONS that American and allied forces re-entered IN SOIL AT THE “HOT SPOTS” the A Shau, by then an enemy haven [heaven].” (25) A Shau Special Forces Base In 1996, following “consultations” with various Vietnamese government departments, Peoples’ Committees, etc. prior to field collection activities, HCL conducted its first field sampling expedition in the A Shau Valley. “Data from the 1996 program revealed that the commune of A So situated in the southern sector of Aluoi [A Luoi Valley], contained soils and fish tissues with dioxin concentrations (soils, 33.3 pg/g and 112.6 pg/g TEQ; fish tissues, 2.6 pg/g and 53.7 pg/g TEQ). Data from 1996 formed the basis for a more focused expedition in 1997 in A So and a small former U.S. Special Forces airbase in the area… As in Locations of military bases in the A Shau Valley (26) the 1996 expedition, former U.S. airbase soils contained the highest levels of The A Shau (currently A So) Special Forces dioxin (92.2 pg/g and 901.2 pg/g TEQ); the Base is one of the three special forces bases 2,3,7,8-T4CDD congener made up 96% and established in the A Shau (currently A Luoi) 99.6% of the total TEQ for these samples,

respectively. These data indicate that the In 1999, HCL conducted another field origin of 2,3,7,8-T4CDD is related to Agent sampling covering almost entirely the A Shau Orange, given this congener was the Valley with special attention on the A Shau principle [principal] contaminant in Agent Special Forces Base. “Generally, there is a Orange accompanying the 2,4,5-T [2,4,5- low level presence of TCDD throughout the trichlorophenoxyacetic acid] herbicide portion Aluoi Valley, apart from those at the former of the Agent Orange mixture.” (2) A So base. Centres of concentrated military activity (i.e., the Special Forces bases) had the highest TCDD concentrations… As record during previous sampling expeditions, those soil samples originating from the US Special Forces base at A So had the highest TCDD concentrations (220 pg/g - 360 pg/g; Table 2.3)… The northern quadrants of the A So base had the highest TCDD levels. Levels at A So decreased towards the southern quadrants of the base. The 1999 TCDD values were lower than the 1997 level determined at the A So base (895.85 pg/g, Figure 2.6), suggesting a high degree of variability throughout the site… The variable A Luoi Airstrip in 1969 (Photo: Raz Reed) (27) TCDD concentrations in soils near the A So base (1996, 1997 and 1999), indicates that sectors of the base are highly contaminated and, probably in some areas, in excess of levels reported herein.” (29) The soil concentrations, however, ranged from 26 to 46 ppt Total TEQs in the central portion and from 4.9 to 16 ppt Total TEQs in the southern portion of the base. The other two special forces bases in the A Shau Valley were also sampled by HCL, but the soil concentrations were significantly lower. They ranged from 5.5 to 37 ppt Total TEQs at the Ta Bat Special Forces Base and from 5.7 to 20 ppt Total TEQs at the A Luoi Special Forces Base (29). Ta Bat Airstrip in 1969 (Photo: Larry Wagoner) (28) Da Nang Air Base

Although Da Nang Air Base has been identified by HCL and 10-80 Committee as one of the dioxin hot spots in Vietnam and was selected for additional research by MOU and Ford Foundation, data and information on dioxin contamination are very limited. No herbicide leakages or spills were reported, except for highly publicized damages in 1968.

In 2003, during an investigation as part of A Shau Special Forces Base and Airstrip in 1969 the “National Dioxin Research Plan to better (Photo: Larry Wagoner) (28) understand the consequences of the

chemicals used by U.S Army during Vietnam soil concentrations of 21 soil samples War (Ranch hand Operation from 1961- collected in the vicinity of Da Nang Air Base 1971) (NDRP),” two soil samples were in March 2005 ranged from less than 1 to collected and analyzed for polychlorinated 269 ppt Total TEQs with a maximum TCDD dibenzo dioxins (PCDDs) and polychlorinated concentration of 227 ppt (6). According to dibenzo furans (PCDFs). “Due to the security the 33 Committee, Da Nang Air Base is the formalities we could not done the sampling “hottest” hot spot containing 85,000 cubic inside the airport, so we have selected the meters of contaminated soil with an average sampling sites outside the airport – near the soil concentration of 10,000 ppt Total TEQs plane runway, where the waste from the (31). planes were throw-out after the flights during the war time [?].” (30) Ma Da Forest

Ma Da Forest is the second site selected for additional research by MOU. “MaDa before 1975 was called Base D – it was a [North] Vietnamese military base during the US-Vietnam war. This area is seriously affected by the chemical toxics and lethal weapons. In period 1964-1969, the defoliants ware [were] sprayed on the Base D to destroy the local forest (Trung, T.V. 1982). The

Locations of soil sampling in the vicinity of Da Nang Air Base in 2003 (30) forest along the road 322, from DongNai river The soil concentrations were 4.5 ppt Total bank to MaDa Stream (35 km) was mostly TEQs at the site near the airport and 4.1 ppt destroyed by the repeated sprays. The Total TEQs at the other site. “It is affected area is about 3,000 ha. In 1975 reasonable because as we told above, site (after VN independence), the MaDa DN1 is next to the airport and was the place Afforestation Yards (MAYs) has been for the rubbish from the airport in the pass established to exploit the woods for [past] time… However with regard to the economic purposes. Once again the forest is data in table 5.4, the i-TEQ of site DN2 is seriously injured. In 1982, after a long time contributed mainly by OCDD [octa- of exploitation, the forest source was almost chlorodibenzo-p-dioxin] and 1,2,3,4,6,7,8- exhausted. The purpose of MAYs had been HpCDD – the compounds considered as low changed from the exploitation into the forest toxic (with TEFs of 0.01 and 0.001, recovery. The afforesting activities focused respectively). These compounds come on the economy-valuable vegetation types rather from sources such [as] burning ash such [as] Dipterocarpaceae, Hopea Odorata, and so all the used defoliants [?].” (30) It is etc to recover the forest source. The noted that the TCDD concentration in soil at afforesting techniques were applicated to the DN2 site was 0.2 ppt Total TEQs. increase the wood production of the target vegetation.” (30) The soil concentrations were also reported in other papers and news; however, details In 1997, HCL and 10-80 Committee were not provided. According to HCL, the conducted an investigation in the vicinity of a

former military airstrip at Rang Rang. The the construction activities inside this area are soil concentrations ranged from 2.37 to very intensive with an effort to change it to a 20.33 ppt Total TEQs, and the sediment residential zone (for soldier families).” (30) concentrations ranged from 2.64 to 7.93 ppt But the locations of the samples, as shown Total TEQs (29). on the “Sampling Map of Bienhoa Airforce Base and Bienhung Lake – Dongnai During the 2003 investigation, “… we have Province,” (green dots) are not consistent taken 16 samples (10 from Rang Rang with the provided coordinates (yellow dots). Airport, 3 in the MaDa stream, and 3 in natural surrounding forest). Due to time The soil concentrations of eight samples limit, we have analyzed only 6 samples collected at the northern sampling site (three of them were validated by Carso Lab ranged from 4.5 to 134.7 ppt Total TEQs. and one of them was analyzed in Carso Complete analytical results indicate that Lab).” (30) The soil concentrations at the TCDD was not detected in the 4.5-ppt Rang Rang airstrip ranged from 1.9 to 6.7 sample and that OCDD was detected at ppt Total TEQs. The soil concentration in the elevated levels, ranging from 384.3 to natural forest area was 1.3 ppt Total TEQs. 44,972.8 ppt. 1,2,3,4,6,7,8-HpCDD and The sediment concentration in the Ma Da OCDF (octachlorodibenzofurans) were also stream was 2.7 ppt Total TEQs. present but at lower levels. The soil concentrations of two samples collected at Bien Hoa Air Base the southern sampling site were 43.7 and 148.8 ppt Total TEQs. In 1999, four soil samples were collected from “Bien Hoa Air Base, a former Agent Orange storage facility” (32). The soil concentrations of these samples were reported at 0.04; 1,063; 610,874; and 1,180,737 ppt Total TEQs. These soil samples were reported to be collected by late Sample locations at Bien Hoa Air Base Professor Dai C. Le (33), but the exact The soil concentrations were also reported in locations of the samples are not known (34). other papers and news; however, details were not provided. According to HCL, the In 2004, Bien Hoa Air Base was re-sampled soil concentrations of 24 soil and sediment as part of the NDRP, but “until now the samples collected in the vicinity of Bien Hoa BienHoa Air Force Base is still belongs to the Air Base in March 2005 ranged from 1.19 to Vietnamese Army, so sampling there is very 833 ppt Total TEQs with a maximum TCDD difficult (in fact the official sampling is concentration of 797 ppt (6). According to forbidden). With a help of one person of the 33 Committee, Bien Hoa Air Base is the Environmental Department of DongNai second “hottest” hot spot containing 90,000 Province, we have entered and sampled cubic meters of contaminated soil with an (June/2004) in the area near the radar average soil concentration of 6,000 ppt Total station of the airport. At the present time, TEQs (31).

FROM THEORY TO REALITY: residential wood burning may have been the A HUGE GAP TCDD sources. Burning of petroleum products were reported during the war. “In The “Hatfield hot spot theory” does not order to clear landing zones of brush and appear to be supported by available data and small shrubs, the Division Chemical Section information. Important factors affecting the is presently using UH-1 aircraft to drop three theory validity are discussed below. 55 gallons drums of thickened fuel. The drums are carried externally in salvaged Presumed Source of TCDD cargo nets and straps. The entire load is dropped at zero speed and from an altitude HCL presumed that TCDD detected at the hot of 250 feet above the ground and is ignited spots is the TCDD contained in the agent by smoke grenade dropped from the aircraft. orange herbicide used during the Vietnam An area approximately 25 meters in diameter war. “As in the 1996 expedition, former U.S. is burned off.” (36) airbase soils contained the highest levels of dioxin (92.2 pg/g and 901.2 pg/g TEQ); the Another potential source of TCDD in the 2,3,7,8-T4CDD congener made up 96% and vicinity of the A Shau Special Forces Base is 99.6% of the total TEQ for these samples, pentachlorophenol (PCP), which was reported respectively. These data indicate that the to use as an anti-fungal agent for wood origin of 2,3,7,8-T4CDD is related to Agent preservation at the base during the war time Orange, given this congener was the (37). PCP may also be contained in principle [principal] contaminant in Agent agrochemicals that are being used today. Orange accompanying the 2,4,5-T herbicide This interpretation appears to be supported portion of the Agent Orange mixture.” (2) by the highest OCDD concentration of 1,700 But there is evidence indicating that TCDD ppt in a soil samples collected at a farming may come from other sources. field in Hong Van in 1996. Elevated levels of OCDD were confirmed during the 1999 It is true that the TCDD made up 96% and investigation. “Highest octa-dioxins (O8CDD 99.6% of Total TEQs of the samples, but [OCDD]) concentrations were from areas of other PCDDs/PCDFs congeners were also the Aluoi Valley where human activity was present at elevated levels, especially OCDD. more pronounced and the burning of refuse The OCDD concentration in these two soil common (e.g., Hong Thuong commune, samples was 697.05 and 563.84 ppt, 2,200 pg/g total O8CDD; Bo Dot market, respectively. These congeners must come 1,100 pg/g total O8CDD; Son Thuy from other sources likely containing TCDD. commune, 1,800 pg/g and 1,100 pg/g total According to the Institute of Medicine, “the O8CDD; Table 2.3).” (29) primary environmental source of dioxins and furans is combustion (Zook and Rappe, Arbitrary Soil Standards 1994, as cited in ATSDR, 1998). Combustion processes include waste incineration (e.g., The most important and highly questionable municipal solid waste, sewage sludge, basis for the “Hatfield hot spot theory” is medical waste, and hazardous waste), probably the standard used to determine the burning of various fuels (e.g., coal, wood, “hot” spots. HCL appears to make every and petroleum products), other high- effort to justify its theory. Initially, HCL used temperature sources (e.g., cement kilns), the BC standards of 350 ppt Total TEQs and poor or uncontrolled combustion sources rather than the EPA PRGs/ATSDR action level (e.g., forest fires, volcanic eruptions, building of 1,000 ppt Total TEQs to theorize the A fires, and residential wood burning) (Clement Shau Special Forces Base, probably because et al., 1985; EPA, 2000; Thoma, 1988; Zook the highest soil concentration at this base and Rappe, 1994, as cited in ATSDR, 1998).” (901.2 ppt TEQs) does not exceed 1,000 ppt (35) In the vicinity of the A Shau Special TEQs. Forces Base, burning of petroleum products, forest fires, camp building fires, and

HCL provided explanation for selecting a PRGs for commercial/industrial areas (from more stringent standard. “However, western 5,000 to 20,000 ppt Total TEQs) appear to thresholds for PCDD and PCDF levels may be more appropriate. not be conservative enough to protect human health in rural Viet Nam. The socio- Questionable Soil Data economic circumstances in rural communes, dirt floors in many homes, children and many Soil data used by HCL to support its hot spot adults without footwear, their close theory do not appear to be reliable, association with the land for food production, consistent, and adequate. In fact, the and general sanitation are such that higher “Hatfield hot spot theory” was developed levels of exposure to contaminants occur. As based on a single field data point at the A a consequence, guidelines and standards Shau Special Forces Base (i.e., 901.2 ppt should be more stringent in this Total TEQs in 1997). This data point, environment.” (3) But the BC standards and however, could not be reasonably verified EPA PRGs/ATSDR action level are based on during the 1999 investigation, which was direct ingestion of contaminated soil; carefully designed “… to examine further the therefore, the explanation does not appear to extent of the Agent Orange-related problems be appropriate. in the Aluoi Valley.” (29) The most serious problem with soil data collected by HCL is Recently, HCL has lowered its standard from likely the “mysterious” absence of their exact 350 ppt Total TEQs to 190 ppt TCDD. The sampling locations. In fact, the exact rationale for selecting this new standard has locations of the soil samples collected during not been provided, but it is “the standard” the HCL investigations in 1996, 1997, and HCL needed in order to include the Da Nang, 1999 have never been reported (2, 29).

Soil data used by HCL to theorize the dioxin hot spots at the military airbases (6)

Phu Cat, and Tan Son Nhut Air Bases to its Soil data used by HCL to determine other dioxin hot spot list, simply because the “hot spots” do not appear to be better. soils/sediments concentrations at these “Ranch Hand bases at Bien Hoa and Da Nang bases (269, 201, and 341 ppt Total TEQs, are examples of major hot spots. A TCDD respectively (6)) do not exceed the BC concentration in soil from Bien Hoa was standard of 350 ppt Total TEQs. reported up to 1.2 million parts per trillion (ppt) (Schecter et al., 2001). Anecdotal Nevertheless, the use of the BC standards for information from Vietnamese scientists agricultural and residential/park lands to suggests soil dioxin levels from Da Nang are categorize former US military installations as in the several hundred thousand ppt range.” the dioxin hot spots does not appear to be (5) technically justified, especially the major bases such as the Bien Hoa, Da Nang, Phu When on-site soil data were not available, Cat, and Tan Son Nhut Air Bases. The EPA HCL used soil data “… recorded at sampling

sites distributed near each installation [!?]” confirmed during the follow-up investigation to theorize the dioxin hot spots. “The former in 1999, HCL has maintained its theory US airbases at Da Nang, Phu Cat, and Bien because “the base may still be ‘hot’” even if Hoa may be categorized as significant dioxin “’primary’ sites of contamination were not ‘hot spots’ on the basis of the TCDD identified or sampled [!]” and because HCL concentrations recorded in areas has “re-defined” the soil standard to 190 ppt ‘downstream’ of suspected Ranch Hand sites. TCDD (6). Suspected ‘primary sites’ were not sampled directly in this study due to restricted access by Vietnamese authorities. However, the elevated TCDD values (Table 1) suggest significant involvement of Agent Orange herbicide in the overall toxicity of these soil/sediment samples, given that TCDD was the characteristic dioxin congener in Agent Orange.” (6)

Soil data provided in Table 1 are questionable because they do not appear to be consistent with that from other sources. Excessive use of agrochemicals (39) For example, the soil concentration for Da Nang Air Base (<1-269 ppt Total TEQs) is Available data and information, however, do not consistent with the 2003 sampling results not appear to support the “Hatfield hot spot (4.1 and 4.5 ppt Total TEQs), with anecdotal theory.” HCL assumes that TCDD in Vietnam information from Vietnamese scientists has solely come from the herbicides (i.e., (several hundred thousand ppt), and with the agent orange) used during the Vietnam war; 33 Committee’s value (10,000 ppt Total but recent data and information indicate that TEQs). Details of the soil data in Table 1, TCDD may come from agrochemicals including sampling locations, were not containing PCP or from combustion, provided even if these locations are not especially municipal waste incineration. In located within the military bases. fact, the dioxins concentrations in the bottom ash samples collected in 2003 from a medical SUMMARY, CONCLUSIONS AND waste incinerator in Ho Chi Minh City and RECOMMENDATIONS from municipal waste incinerators at Binh Hung Hoa in Ho Chi Minh City and Phu Hoa in In 1998, HCL introduced the so-called Vung Tau City ranged from 184 ppt Total “Hatfield hot spot theory” following the TEQs (with 6 ppt TCDD) to 12,328 ppt Total detection of a relatively high dioxin TEQs (with 53 ppt TCDD) (30). concentration (901.2 ppt Total TEQs) in a soil sample collected in the vicinity of the former A Shau Special Forces Base in 1997. The “Hatfield hot spot theory,” which “serves as a model for [TCDD] contamination throughout southern Viet Nam,” (6) categorizes all former US military installations (airbases, fire support bases, naval bases, etc.) in South Vietnam as dioxin hot spots, especially at major US airbases such as Tan Son Nhut, Bien Hoa, and Da Nang, where large quantities of herbicides were transported, stored, and/or handled. Although the level of dioxin contamination in the vicinity of the A Shau Special Forces Base was not Uncontrolled combustion at a factory in Cu Chi (40)

HCL uses a self-defined soil standard of 190 exposure scenarios and recommend ppt TCDD for its theory. This standard technically feasible interventions.” The appears to be “cool” in comparison with the second study, with a budget of $342,800, is EPA PRGs/ATSDR action level of 1,000 ppt “to assess the current public health threats Total TEQs for residential areas and “cold” in through the soil and food chain of a dioxin comparison with the EPA PRGs/ATSDR action 'hotspot' at the Danang airport and prepare level of 5,000-20,000 ppt Total TEQs for recommendations for immediate commercial/industrial areas. Even if soil interventions.” (38) The “hot spot” for these data used by HCL is assumed to be reliable, two studies, however, may not exist because none of the suspected airbases investigated available data and information indicate that by HCL could be considered as a dioxin hot the dioxin concentrations in soil in the Da spot if the EPA PRGs/ATSDR action level of Nang Air Base area are either unknown (not 1,000 ppt Total TEQs is used as the soil sampled within the base) or very low (less standard. than 5 ppt Total TEQs in surrounding areas (30)). For that reason, a work plan should There is one site that might support the be prepared and released for public review “Hatfield hot spot theory”: the Saigon (national and international) to verify and Newport, where thousands of 55-gallon characterize this “hot spot.” Results from herbicide drums could be damaged during this site characterization should then be used the second phase of the Tet Offensive in to determine if these two studies are 1968. As a result, tens ofthousands of necessary. gallons of agent orange could be spilled. Although this herbicide spill has not been Based on data and information available to investigated, the Saigon Newport does not date, it can be concluded that the dioxin appear to make the HCL hot spot list because (TCDD) hot spots or “the dioxin problems,” no damages or alleged effects have been as observed by HCL during its “more than claimed, even if it is located very close to the twelve years of research,” may not exist in most populated area. Vietnam today. But Vietnam has probably faced with problems caused by PCDDs/PCDFs originating from

current sources other Based on data and information available to date, it can be concluded that the dioxin (TCDD) hot spots or “the dioxin problems,” as theorized by than agent orange, Hatfield Consultants Ltd., may not exist in Vietnam today. But Vietnam has i.e., the dioxins probably faced with problems caused by PCDDs/PCDFs originating from problems. These current sources other than agent orange, i.e., the dioxins problems. dioxins problems These dioxins problems appear to be more serious and getting worse. In fact, appear to be more in a bed sediment sample collected in Bien Hoa in 2004, TCDD was not serious and getting detected but PCDDs/PCDFs were found at 121.5 ppt Total TEQs. worse. In fact, in a In other sample, TCDD was detected at 27.9 ppt while its PCDDs/PCDFs bed sediment sample concentration reached 548.5 ppt Total TEQs. Scientifically speaking, collected in the Bien the “dioxins” problems should deserve more attention and consideration, Hung Lake in 2004 nationally and internationally, than the “dioxin” problems in Vietnam today. (SSM9), TCDD was not detected but PCDDs/PCDFs were found at 121.5 ppt Total TEQs. In other Recently, HCL was retained by the 33 sample (SSM8), TCDD was detected at 27.9 Committee to conduct two studies for a “hot ppt while its PCDDs/PCDFs concentration spot” at the Danang airport. The studies are reached 548.5 ppt Total TEQs (30). funded by Ford Foundation. The objective of Scientifically speaking, the “dioxins” the first study, with a budget of $120,000, is problems should deserve more attention and “to study the flow characteristics of a dioxin consideration, nationally and internationally, 'hotspot' at the Danang airport, assess than the “dioxin” problems in Vietnam today.

REFERENCES

(1) Memorandum of Understanding. Meeting of the Vietnamese and United States Delegations in Follow-Up to the Joint Vietnam-US Scientific Conference on Human Health and Environmental Effects of Agent Orange/Dioxin. March 10, 2002. Hanoi, Vietnam. http://www.niehs.nih.gov/external/usvcrp/mou31002.pdf. (2) Hatfield Consultants Ltd. and Vietnam 10-80 Committee. 1998. Preliminary Assessment of Environmental Impacts Related to Spraying of Agent Orange Herbicide during the Vietnam War. Volume 1: Report, Volume 2: Appendices. West Vancouver, Canada. (3) L. Wayne Dwernychuk, et al. 2002. “Dioxin reservoirs in southern Viet Nam – A legacy of Agent Orange.” Chemosphere 47, 117-137. (4) L. Wayne Dwernychuk, et al. March 2002. “Agent Orange/Dioxin Hot Spots – A legacy of U.S. Military Bases in Southern Viet Nam.” Presented at the Joint US – Vietnam Scientific Conference on Human Health and Environmental Effects of Agent Orange/Dioxin. Hanoi, Vietnam. (5) L. Wayne Dwernychuk. 2005. “Short Communication, Dioxin hot spots in Vietnam.” Chemosphere 60, 998-999. (6) Dwernychuk, LW, et al. August 2006. “The Agent Orange Dioxin Issue in Viet Nam: A Manageable Problem.” Presented at the 26th International Symposium on Halogenated Persistent Organic Pollutants. Oslo, Norway. (7) HCL. December 4, 2006. “Hatfield Awarded Ford Foundation Grant for Agent Orange Study.” http://www.hatfieldgroup.com (8) British Columbia (BC) Waste Management Act. 1996. Waste Management Act – Contaminated Sites Legislation. BC Regulations 375/96. Canada. (9) Buckingham, William A., Jr. 1982. Operation Ranch Hand. The Air Forces and Herbicides in Southeast Asia 1961-1971. US Air Force, Office of Air Force History. Washington, D.C. (10) West, Keith W. March 24, 1970. “Memorandum for: Chief of Chemical Operations, MACV J3-09. Subject: Herbicide Storage at Bien Hoa AB.” 12th SOS. Bien Hoa, Vietnam. (11) Michael, E.D. April 29, 1970. “Memorandum for Record. Subject: Effects of Herbicide Spills at Bien Hoa Air Base.” Pacific Technical Analysts-Subsidiary. San Francisco, California. (12) Moran, John. 31 October 1968. “Memorandum for: 7th Air Force, TACC. Attn: Lct Robert McCollester. Subject: Herbicide Damage to Vegetable Plots Vicinity Da Nang Air Base.” Chemical Operations Division. MACJ3-09. (13) Corey, Jim. 25 March 1969.”Defoliant Damage in Da Nang City.” CORDS/NLD/ICTZ. (14) US Military Assistance Command, Vietnam. 15 September 1969. Vietnam Lessons Learned No. 74: Accidental Herbicide Damage. MACVJ3-053. (15) Darrow, Robert A., Reed C. Bunker, and J. Ray Frank. 23 September 1969. “Report of Trip to Republic of Vietnam, 15 August-2 September 1969.” Department of the Army. Frederick, Maryland. (16) Bills, Ray W. 26 September 1969. “Memorandum for: III MAF Chemical Officer (Cpt Lott). Subject: Report of Investigation into Possible Herbicide Damage at Vietnamese Naval Compound at Da Nang.” Chemical Operations Division. MACJ3-09. (17) US Department of the Army. 15 October 1981. “MACV Fixed Wing Aircraft Herbicide Incidents.” Alexandria, Virginia. (18) Le Moine, Thomas F. “Newport Terminal: A Historical Overview of a US Army Port Facility Operated by the 71st Transportation Battalion.” US Army. Fort Eustis, Virginia. http://www.allanfurtado.com/newportterminal.html (19) McNaught, David. “Page 31. David McNaught. Some Photos I took In and Around Newport Terminal.” http://www.allanfurtado.com/davidmcnaughtnewport.html

(20) Farris, Gregory M. “Page 40. Photos from Gregory M. Farris.” http://www.allanfurtado.com/gregoryfarris.html (21) Krabbenhoeft, Alfred. “Pages 17-19. Photos from Al Krabbenhoeft.” http://www.allanfurtado.com/alfredkrabbenhoeft.html (22) Morawa, Richard Allen. “Pages 53-54. Photos from Rich Morawa.” http://www.allanfurtado.com/richmorawanewport.html (23) Fields, Timothy, Jr. April 13, 1998. “Memorandum on Approach for Addressing Dioxin in Soil at CERCLA and RCRA sites.” Office of Solid Waste and Emergency Response. U.S. Environmental Protection Agency. Washington, D.C. (24) De Rosa, Christopher T., et al. August 21, 1997. Dioxin and Dioxin-Like Compounds in Soil, Part 1: ATSDR Interim Policy Guideline. Agency for Toxic Substances and Disease Registry, U.S. Department of Health and Human Services. Atlanta, Georgia. (25) Horvath, Richard L. Undated. “Mystique of the Valley, Fall 1968 Rendezvous with Destiny Magazine.” http://www.lcompanyranger.com/Ashau/ashauarticle2.htm (26) Aton, Bert and William Thorndale. Undated. A Shau Campaign, December 1968 – May 1969. Directorate Tactical Evaluation. CHECO Division. US Department of Air Forces. (27) Reed, Raz. “Photos, Articles, and Maps of the A Shau Valley, Page 20.” http://www.lcompanyranger.com/Ashau/ashauarticle2.htm (28) Wagoner, Larry. “Photos, Articles, and Maps of the A Shau Valley, Pages 16-17.” http://www.lcompanyranger.com/Ashau/ashauarticle2.htm (29) HCL and 10-80 Committee. April 2000. Development of Impact Mitigation Strategies Related to the Use of Agent Orange Herbicide in the Aluoi Valley, Vietnam. HCL, West Vancouver, Canada; 10-80 Committee, Ha Noi, Vietnam. (30) Mai, Tuan Anh. 2006. Sources and Fate of PCDDs and PCDFs in Rural and Urban Ecosystems and Food Chain in Southern Vietnam. Thèse No. 3446 (2005). École Polytechnique Fédérale de Lausanne. Lausanne, Belgium. (31) Lê, Huân. July 13, 2006. “Tư vấn sức khỏe sinh sản cho nạn nhân chất độc dioxin: Mỏi mòn chờ đợi.” Lao Ðộng Newpaper. Hà Nội, Việt Nam. (in Vietnamese) (32) Schecter, A., Le Cao Dai, Oaf Papke, Joelle Prange, John D. Constable, Muneaki Matsuda, Vu Duc Thao, and Amanda L. Piskac. May 2001. “Recent Dioxin Contamination from Agent Orange in Residents of a Southern Vietnam City.” Journal of Occupational and Environmental Medicine. Volume 43, Number 5. (33) Huỳnh Văn Mỹ. June 24, 2001. “Người bạn của những nạn nhân da cam.” Lao Ðộng Newpaper. Hà Nội, Việt Nam. (in Vietnamese) (34) Mai, Truyet T. May 2004. “Letters to the Editor – Food as a Source of Dioxin Exposure in the Residents of Bien Hoa City, Vietnam – Schecter et al.” Journal of Occupational and environmental Medicine. Volume 46, Number 5. (35) Institute of Medicine. 2003. Dioxins and Dioxin-like Compounds in the Food Supply: Strategies to Decrease Exposure. National Academy Press. Washington, D.C. (36) Wickham, Kenneth G.. 9 December 1969. “Operational Report – Lessons Learned, Headquarters, 101st Airborne Division, Period Ending 31 July 1969 (U).” Department of the Army. Washington, D.C. (37) Schecter, A.J., J.J. Ryan, M. Gross, N.C.A. Weerasinghe, and J.D. Constable. 1986. “Chlorinated dioxins and dibenzofurans in human tissues from Viet Nam, 1983-84.”. Chlorinated Dioxins and Dibenzofurans in Perspective. C. Rappe, G. Choudhary, and L.H. Keith [editors]. Lewis Publishers. Ann Arbor, Michigan. (38) http://www.fordfound.org/grants_db/view_grant_detail.cfm?grant_id=39336 (39) Ðỗ, Anh H. October 5, 2006. “Cẩn thận với thuốc trừ sâu.” Sài Gòn Giải Phóng Newpaper. Ho Chi Minh City, Vietnam. (in Vietnamese) (40) Quang Ðạt. November 31, 2006. “Xung quanh khu công nghiệp Tân Quy - Ðất, nước và không khí đều ô nhiễm.” Sài Gòn Giải Phóng Newpaper. Ho Chi Minh City, Vietnam. (in Vietnamese)

Trại Lực lượng Ðặc biệt A Shau: Nơi chào đời của thuyết điểm nóng dioxin ( Ảnh: Larry Wagoner - 1969)

“ÐIỂM NÓNG” DIOXIN Ở VIỆT NAM: TỪ LÝ THUYẾT ÐẾN THỰC TẾ Nguyễn Minh Quang, P.E. Tháng 1 năm 2007

PHẦN MỞ ÐẦU

Tiếp theo sau Hội nghị Khoa học Hỗn hợp Ðây không phải là lần đầu tiên những “điểm Việt-Mỹ về Ảnh hưởng của Chất da nóng” dioxin ở Việt Nam được đề cập đến. cam/dioxin lên Sức khỏe và Môi trường, được Chúng đã được công bố vào năm 1998 sau tổ chức tại Hà Nội, Việt Nam từ ngày 3 đến 6 các nghiên cứu hỗn hợp giữa Hatfield tháng 3 năm 2002, đại diện của hai chánh Consultants Ltd. ở West Vancouver, Canada phủ đã đạt đến thỏa thuận về những công (HCL) và Ủy ban quốc gia điều tra về hậu tác nghiên cứu trong tương lai, được ghi quả chất độc hóa học dùng trong chiến tranh trong biên bản ghi nhớ (memorandum of Việt Nam (Ủy ban 10-80) để xác định mức độ understanding (MOU)) ký kết ngày 10 tháng dioxin trong môi trường Việt Nam (2). 3 năm 2002. Những công tác nầy bao gồm Chúng là tiêu điểm của cái gọi là “thuyết việc nghiên cứu trực tiếp ảnh hưởng của việc điểm nóng Hatfield” và là chủ đề của nhiều tiếp xúc với dioxin đối với sức khỏe con người phúc trình và bài viết do HCL biên soạn (3- và ảnh hưởng của chất da cam/dioxin đối với 6). Có lẽ vì lý do đó, HCL đã được Ủy ban môi trường và hệ sinh thái. Việc nghiên cứu quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học sẽ ưu tiên nhắm vào dân số đang tiếp xúc do Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam nhiều với dioxin, chẳng hạn như sinh sống (Ủy ban 33) của chánh phủ Việt Nam mướn gần các “điểm nóng,” và nhắm vào việc xác để nghiên cứu “... nhằm ngăn chận dioxin lan định, định tính (characterization), và điều trị rộng chung quanh phi trường Ðà Nẳng, và (remediation) các “điểm nóng.” đánh giá khả năng bảo vệ sức khỏe của người dân sinh sống trong vùng phụ cận.” (7) Các nghiên cứu nầy do Ford Foundation tài trợ.

Những “điểm nóng” dioxin có thật sự hiện hữu ở Việt Nam hiện nay hay không? Nếu có, chúng “nóng” đến mức độ nào? Bài viết nầy nhằm mục đích trả lời hai câu hỏi đó.

THUYẾT ÐIỂM NÓNG HATFIELD

Theo HCL, tất cả các căn cứ quân sự của Hoa Kỳ được xem như là (theorized) những điểm nóng Ðại diện hai chánh phủ tại Hội nghị ở Hà Nội năm 2002 dioxin ở Việt Nam. Thuyết nầy dường như được hình thành sau khi 2,3,7,8- Theo biên bản ghi nhớ, “điểm nóng” là những trichlorodibenzo-p-dioxin (dioxin, TCDD, hoặc nơi có mức độ dioxin ở trong đất cao. Một T4CDD) được tìm thấy trong một mẩu đất lấy vài nơi đã được xác định, còn những nơi khác ở trại Lực lượng Ðặc biệt A Shau năm 1997. được xem như là hiện hữu, nhưng vị trí của Mẩu đất có nồng độ 901,2 phần ức (parts per chúng chưa được xác định. Hai nghiên cứu trillion (ppt)) Tổng TEQs (Total Toxicity được thỏa thuận để tiến hành bao gồm việc Equivalents), vượt quá 350 ppt Tổng TEQs, là nghiên cứu hệ sinh thái và phục hồi rừng suy tiêu chuẩn để bảo vệ sức khỏe con người cho thoái, chẳng hạn như rừng Mã Ðà, và việc đất nông nghiệp, thổ cư, và công viên ở nghiên cứu để xác định, định tính, và điều trị Canada (8). Mặc dù nồng độ dioxin trong những điểm nóng, chẳng hạn như phi trường các mẩu đất lấy ở cùng vị trí trong năm 1999 Ðà Nẳng (1). Hai địa điểm nầy do các khoa không vượt quá 350 ppt Tổng TEQs, HCL vẫn học gia Việt Nam đề nghị. duy trì thuyết điểm nóng vì “... cho dù một

căn cứ được xem là không ô nhiễm nghiêm xuyên của Chiến dịch Ranch Hand, ám số của trọng, căn cứ đó vẫn có thể ‘nóng’ nếu vị trí chương trình phun thuốc khai quang của chính xác của các khu vực Ranch Hand được Quân đội Mỹ... Những điểm nóng hiện nay là xác định và phân tích.” (6) đất nơi chất da cam bị rò rỉ, được xịt từ bồn chứa gắn trên xe, kể cả việc phun thuốc Tổng TEQs được dùng để đánh giá nguy cơ chung quanh các căn cứ, v.v., cho nên đất ở của việc tiếp xúc với một hỗn hợp đây có mức tiếp nhận dioxin nhiều hơn so với (combination) bao gồm các hợp chất họ đất ở vùng bị phun thuốc từ trên không. dioxin (dioxin-like compounds). Nó là tích số Nồng độ TCDD cao nhất được tìm thấy trong của nồng độ của từng hợp chất họ dioxin, Ci, các mẩu đất lấy ở trại gia binh bên trong một với hệ số độc tố tương đương với dioxin, TEFi căn cứ cũ của lực lượng đặc biệt Mỹ ở thung (TCDD toxicity equivalency factor), cho hợp lũng A Lưới (Dwernychuk et al., 2002). Hai chất đó. Tổng TEQs là tổng số của mỗi TEQs căn cứ khác trong thung lũng, được sử dụng của từng hợp chất: trong một thời gian ngắn hơn, cũng có mức n độ TCDD trong đất cao hơn những vùng bị

Tổng TEQs = ∑ xTEFC ii phun thuốc từ trên không... Các căn cứ i=1 Ranch Hand ở Biên Hòa và Ðà Nẳng là những “Thuyết điểm nóng Hatfield” được trình bày điểm nóng quan trọng điển hình. Nồng độ khá chi tiết trong nhiều bài viết chuyên môn TCDD trong đất ở Biên Hòa được ghi nhận lên của HCL. “Những địa điểm có mức độ dioxin đến 1,2 triệu phần ức (ppt) (Schecter et al., trong đất cao có thể gọi là ‘điểm nóng’ chất 2001). Tài liệu mật [anecdotal] từ các khoa da cam/dioxin. Chúng tôi chọn đất, một bộ học gia Việt Nam cho thấy mức độ dioxin phận của môi trường ở thung lũng A Lưới, trong đất ở Ðà Nẳng có thể lên đến vài trăm như là một yếu tố để xác định các điểm ngàn ppt.” (5) nóng. Nếu ô nhiễm đất ở thung lũng là tiền đề của ô nhiễm thực phẩm và con người hiện “Các căn cứ không quân cũ của Mỹ ở Ðà nay, thì đất phải được dùng như là yếu tố Nẳng, Phù Cát, và Biên Hòa có thể được xem chính yếu trong việc xác định một điểm như là những ‘điểm nóng’ quan trọng vì nồng nóng.” (4) độ TCDD quan sát được ở ‘hạ lưu” của các địa điểm tình nghi là khu vực Ranch Hand. “Các điểm nóng xác định bởi Hatfield đang Trong nghiên cứu nầy, các ‘địa điểm tình hiện diện, đó là đất có mức độ TCDD rất cao nghi chính yếu’ chưa được trực tiếp phân tích vì tiếp nhận nhiều TCDD hơn trong thời gian vì chánh quyền Việt Nam không cho phép. chiến tranh. Ðiều quan trọng là những điểm Tuy nhiên, những trị số TCDD rất cao (Bảng nóng Hatfield không phải là vùng rừng rậm 1), cho thấy sự quan trọng của chất da cam bạt ngàn, mục tiêu của các phi vụ thường trong toàn thể độc tố của các mẩu đất hoặc

Hatfield Consultants Ltd. cho rằng hình thức ô nhiễm TCDD quan sát trong thung lũng A Lưới [nồng độ trong đất vượt quá tiêu chuẩn 350 ppt TEQs của British Columbia (Canada)] là khuôn mẫu cho tình trạng ô nhiễm ở khắp miền Nam Việt Nam, nơi có vô số bồn chứa TCDD hiện hữu trong đất ở các căn cứ quân sự cũ của Mỹ. “Trong nghiên cứu của chúng tôi, các căn cứ quân sự được xem là các điểm nóng dioxin dựa trên mức độ dioxin của mẩu đất lấy từ các địa điểm ở gần mỗi căn cứ. Như đã trình bày, các điểm ô nhiễm ‘chính’ thì chưa được xác định/phân tích; do đó, dù một căn cứ được xem như không ô nhiễm nghiêm trọng, căn cứ đó vẫn có thể ‘nóng’ nếu vị trí chính xác của khu vực Ranch Hand được xác định và phân tích. Một căn cứ quân sự cũ của Mỹ ở Việt Nam không được xếp vào loại ‘nóng’ không có nghĩa là nó không bị ô nhiễm; nó chỉ có nghĩa là ô nhiễm nghiêm trọng chưa được xác định vì thiếu dữ kiện (trong nghiên cứu nầy, nghiêm trọng được định nghĩa là ≥ 190 pg/g [ppt] TCDD).”

bùn, vì TCDD phát xuất từ chất da cam... Căn cứ Không quân Biên Hòa là căn cứ lớn Một căn cứ quân sự cũ của Mỹ ở Việt Nam nhất trong số 5 căn cứ vận hành của Chiến không được xếp loại ‘nóng’ không có nghĩa là dịch Ranch Hand bao gồm Căn cứ Không nó không bị ô nhiễm; nó chỉ có nghĩa là ô quân Tân Sơn Nhứt (Sài Gòn), Ðà Nẳng, Nha nhiễm nghiêm trọng chưa được xác định vì Trang, và Phù Cát (Qui Nhơn). Hầu hết các thiếu dữ kiện (trong nghiên cứu nầy, nghiêm phi vụ khai quang Ranch Hand thực hiện từ trọng được định nghĩa là ≥ 190 pg/g [phần tháng 12/1966 đến tháng 07/1970 đều xuất ức hay ppt] TCDD).” (6) phát từ căn cứ nầy (9).

TAI NẠN THUỐC KHAI QUANG Theo biên bản ghi nhớ của Trung tá Keith W. TRONG THỜI CHIẾN West, Tư lệnh Phi đoàn Ðặc nhiệm (SOS) 12th của Chiến dịch Ranch Hand ở Căn cứ Những tai nạn liên quan đến việc sử dụng Không quân Biên Hòa, các vụ rò rỉ thuốc khai thuốc khai quang trong cuộc chiến Việt Nam; quang xảy ra từ đường ống ngầm của hệ chẳng hạn như rò rỉ từ bồn chứa, xả khẩn thống tồn trữ và phân phối mới vừa hoàn tất cấp hoặc rò rỉ từ máy bay Ranch Hand, và vào ngày 14 tháng 1 năm 1970. Hệ thống thiệt hại về cây ăn trái và hoa màu; được được xây dựng để có thể bơm 3 loại thuốc báo cáo trong nhiều tài liệu mật. Những tài khai quang (trắng, xanh, và da cam) từ các liệu nầy; gồm có biên bản ghi nhớ, ghi chú, bồn chứa vào các máy bay Ranch Hand đậu ở và phúc trình để báo cáo kết quả điều tra tai khu vực tiếp liệu và bảo trì. “Ðường ống nạn; vừa được giải mật và công bố qua ngầm bằng plastic có thể chịu một áp suất Trung tâm Sưu tầm Tài liệu của Quân vụ Hoa lên đến 300 PSI [pounds per square inch]. Kỳ (Center for Unit Records Research of the Áp suất tối đa dùng bơm thuốc khai quang US Armed Services (USAS/CURR)) ở lên máy bay vào khoảng 45 đến 65 PSI. Vì Springfield, Virginia. Một số tai nạn liên tất cả đường ống đều nằm dưới mặt đất, rò rỉ quan đến thuốc khai quang đáng chú ý được chỉ được phát hiện khi áp suất trong đường mô tả tóm tắt dưới đây. ống bị giảm bất thường. Số lượng của mỗi bồn chứa được theo dõi hàng ngày bằng số Rò rỉ thuốc khai quang ở lượng còn trong bồn trừ số lượng bơm lên Căn cứ Không quân Biên Hòa máy bay. Dường như đây là phương pháp duy nhất để xác định xem có rò rỉ hay không [?].” (10)

Ngày 15 tháng 1 năm 1970, gần 500 gallons chất màu trắng rò rỉ từ mối nối chữ T của đường ống ngầm. “Không có thuốc khai quang chảy tràn trên mặt đất; tất cả số lượng rò rỉ thấm vào đất ở chung quanh chỗ bị bể.” (10) Ngày 5 tháng 2 năm 1970, một mối nối chữ L của đường ống ngầm bị sút

Vị trí của khu vực Ranch Hand ở Căn cứ Không quân Biên Hòa khiến khoảng 1.000 gallons chất da cam bị rò rỉ, nhưng chi tiết không được

báo cáo. Trong tuần lễ đầu tiên của tháng 2 Việc rò rỉ được sửa chữa bằng cách gắn mối năm 1970, một mối nối khác của đường ống nối Dresser chung quanh nơi đường ống bị ngầm lại bị sút. Gần 500 gallons chất da hư hại. Một bờ đất được đấp ngay lập tức để cam bị thất thoát, nhưng chi tiết không được chận nước chảy tràn trên mặt đất (ước lượng báo cáo. khoảng 100 gallons).

Tai nạn nghiêm trọng nhất có lẽ xảy ra ngày Sau đó một đập làm bằng đất lấy tại chỗ 28 tháng 2 năm 1970 với khoảng 7.500 được xây ngay phía dưới đường ống ngầm để gallons chất da cam rò rỉ từ một lỗ thủng có chận nước chảy tràn nếu đường ống bị bể đường kính ½ inch trên đường ống ngầm. trong tương lai. Ngày 7 tháng 3, Bác sĩ của “Vào khoảng 7:30 sáng ngày 1 tháng 3 năm Phi đoàn được liên lạc để xác định phương 1970, Thiếu tá Iorcross, 12SOS được Trung pháp lấy mẩu nước và đất ở nơi bị ô nhiễm sĩ Webb của Ban Thuốc khai quang thông thuốc khai quang. Những biện pháp kiểm báo việc rò rỉ trong hệ thống bơm thuốc khai soát tại chỗ đã được thay đổi để đóng tất cả quang. Công binh được thông báo để đào các khóa của hệ thống vào ban đêm, ngoại đường ống sau khi đã đóng tất cả các khóa trừ trường hợp phải bơm thuốc lên máy bay. (valves) của hệ thống. Một lỗ thủng có Vì tất cả những tín hiệu của hệ thống (áp đường kính ½ inch được tìm thấy trên một suất của bơm và lưu lượng của thuốc khai đoạn ống thẳng giữa khu S-13 và S-12 quang ở vòi) vẫn bình thường, biện pháp nầy (tham khảo sơ đồ tổng thể của BHAB, RVN được xem là cần thiết để tránh những tai nạn [Căn cứ Không quân Biên Hòa, Việt Nam tương tự trong tương lai. Cộng Hòa] trong hồ sơ của Chỉ huy trưởng Bảo trì, 3TFW [Vùng III Chiến Thuật]). Vào Khoảng 2 tuần sau, Ðại úy Altum, MACV J3- lúc nầy, sĩ quan trực của Phi đoàn Ðặc nhiệm 09, được báo cáo trong một chuyến thăm 12th được thông báo và số lượng thuốc khai viếng của Ông. Tai nạn rò rỉ, những biện quang trong bồn chứa chất da cam được pháp khắc phục, và nhu cầu lấy mẩu để xác kiểm tra. Sau khi khấu trừ số lượng sử dụng định ảnh hưởng của đường ống bể được thảo trong đêm qua, 3 feet (khoảng 7.500 luận. Bác sĩ của Phi đoàn đề nghị Quân Y gallons) thuốc khai quang được xác nhận là Biên Hòa phụ trách vấn đề lấy mẩu. Họ cho thất thoát. biết, căn cứ không quân gần nhất có khả năng thử nghiệm 2-4D và 2-4-5T là Căn cứ Không quân McCellan. Trung sĩ Larson bên Quân Y đã liên lạc với Phi đoàn Ðặc nhiệm 12th vào ngày 22 tháng 3 năm 1970 để thảo luận phương pháp lấy mẩu nước.

Ðập đất đã ngăn chận được tất cả nước và thuốc khai quang còn sót lại. Chất lỏng không còn chảy vào hệ thống thoát nước nữa. Tuy nhiên, nơi xảy ra tai nạn hiện đang ngập đầy nước nên đập đất sẽ không còn hiệu quả trong mùa mưa. Một số lượng nước đã được xả qua đập và để cho thấm vào đất cát trong mương thoát nước.

Tai nạn được báo cáo lên Ðại tá Whiteside, MACV J3-09, ngày 21 tháng 3 năm 1970. Theo đề nghị của Ông, Công binh sẽ thay thế tất cả ống plastic bằng ống sắt và be bờ chung quanh các bồn chứa để ngăn chận tất Một bồn chứa thuốc khai quang cả thuốc khai quang trong trường hợp các ở Căn cứ Không quân Biên Hòa (9) bồn chứa bị bể.” (10)

Ảnh hưởng đối với môi trường của các vụ rò “Việc phân phối rộng rãi các thùng không rỉ nầy đã được điều tra và mô tả trong một từng chứa thuốc khai quang, với khoảng từ 2 biên bản ghi nhớ do Pacific Technical đến 3 gallons thuốc còn sót lại, rất phổ biến Analysts – Subsidiary soạn ngày 29 tháng 4 ở hai căn cứ Ranch Hand chánh yếu ở Biên năm 1970. “Các vụ rò rỉ đã làm một vài nơi Hòa và Ðà Nẳng. Việc vận chuyển các thùng của nền đất đấp (artificial fill) và đất cát lắng không nầy trong khắp thành phố và vùng ở mương thoát nước bị bão hòa. Vụ rò rỉ từ phụ cận, cộng với việc rò rỉ và bay hơi đường ống bể ngày 1 tháng 3 năm 1970 làm (volatilization) không thể tránh khỏi của bão hòa một phần của nền đất đấp, và một thuốc khai quang còn sót lại trong thùng, phần giữa nền đất đất đấp và lớp đất cát pha chắc chắn, đã gây thiệt hại đáng kể cho cây sét ở bên dưới. Các mẩu đất lấy ở vách che mát (shade trees), cây ăn trái, và hoa mương khảo sát (exploration trench), được đào giữa nơi rò rỉ và đường thoát nước, bị ô nhiễm thuốc khai quang da cam với nồng độ thay đổi từ 0,2 cho đến 106,1 phần triệu (parts per million (ppm)). Sự phân phối các mẩu nầy cho thấy thuốc khai quang bị giới hạn trong nền đất đấp và khoảng 1 đến 2 inches phần trên cùng của lớp đất cát pha sét. Nồng độ trong đất lên đến 10 phần triệu, được tìm thấy trong các mẩu lấy từ lớp đất cát pha sét hoặc lớp đất sét có nhiều màu (mottled clay) nằm bên dưới nền đất đấp từ 1 đến 3 feet, có lẽ do sự lan truyền cơ học (mechanical spreading) trong khi đào mương khảo sát. Thuốc khai quang khó có thể lan xa hơn một vài inches trong lớp đất cát pha sét nằm bên dưới nền đất đấp trong suốt thời gian kể từ khi xảy ra vụ rò rỉ.” (11)

Thiệt hại cây ăn trái và hoa màu trong vùng phụ cận Căn Những nơi bị thiệt hại vì thuốc khai quang cứ Không quân Ðà Nẳng trong vùng phụ cận Căn cứ Không quân Ðà Nẳng (12)

màu trong vùng mà các thùng không nầy Những thiệt hại do thuốc khai quang gây ra được phế thải. Vấn đề được ghi nhận trong cho cây ăn trái và hoa màu trong vùng phụ phúc trình “Thiệt hại do thuốc khai quang ở cận Căn cứ Không quân Ðà Nẳng xảy ra Ðà Nẳng” ngày 25 tháng 3 năm 1969 của trong tháng 9 và 10 năm 1968. Kết quả Trung tá Jim Corey, Chỉ huy phó nhiều cuộc điều tra, được thực hiện để xác CORDS/NLD/I CTZ, gởi cho R.M. Urguhart, định nguyên nhân gây ra thiệt hại, cho thấy Chỉ huy trưởng CORDS/NLD/I CTZ, được lưu cây ăn trái và hoa màu trong vùng phụ cận trữ trong hồ sơ của Ban Hành quân Hóa học Căn cứ Không quân Ðà Nẳng bị thiệt hại vì số (Chemical Operations Division), MACV J3-09. thuốc khai quang còn sót lại trong các thùng Như được trình bày trong phúc trình và được 55-gallon đựng thuốc khai quang (12-15). các thành viên của đoàn quan sát trong vùng

Ðà Nẳng, rất nhiều thùng không từng đựng hành đoàn. Máy bay UC-123 là loại máy bay thuốc khai quang được tìm thấy khắp nơi dùng trong Chiến dịch Ranch Hand. Theo tài trong thành phố và vùng phụ cận. Các thùng liệu thống kê của Quân đội Hoa Kỳ, có 37 vụ nầy được dùng để đựng xăng, dầu cặn xả khẩn cấp với tổng cộng 11.800 gallons (diesel fuel) và nước dù có một số ít thuốc thuốc khai quang đã xảy ra từ năm 1965 đến khai quang vẫn còn sót lại trong thùng. Việc 1970; gồm có 11 vụ với 4.200 gallons chất dùng xăng bị ô nhiễm thuốc khai quang để da cam, 8 vụ với 2.100 gallons chất màu chạy xe gắn máy và các loại xe khác chắc xanh, 6 vụ với 3.900 gallons chất màu trắng, chắn là nguyên nhân chánh yếu của các thiệt và 12 vụ với 1.600 gallons thuốc khai quang hại do hiện tượng bay hơi của nhiều chất không rõ loại (17). khác nhau được chứa trong các thùng không. “Hồ sơ lưu trữ của Ban Hành quân Hóa học ở Mức thiệt hại trong thành phố Ðà Nẳng đã MACV cho thấy năm vụ xả khẩn cấp từ máy đưa đến những biện pháp giới hạn việc phân bay RANCH HAND xảy ra trong khoảng từ phối các thùng thuốc khai quang. Một trong ngày 1 tháng 12 năm 1968. Một vụ xảy ra ở các biện pháp cần thiết để ngăn chận sự thiệt ngoài biển Ðông, cách bờ khoảng 10 km về hại là chôn hoặc phế thải một cách an toàn phía nam tỉnh Bạc Liêu. Bốn vụ còn lại xảy (safe disposal) các thùng không bị ô nhiễm ra trong phạm vi có bán kính từ 20 đến 25 thuốc khai quang.” (15) km chung quanh Biên Hòa ở cao độ từ 2.000 đến 3.500 feet. Kết quả khảo sát một vị trí Thiệt hại do số thuốc khai quang còn sót lại cách Biên Hòa 20 km về phía thượng nguồn trong thùng từng đựng thuốc khai quang sông Guai [?] của Marvin Davis bên USAID không chỉ giới hạn trong vùng phụ cận Căn cho thấy thiệt hại về cây ăn trái, dừa, cây cứ Không quân Ðà Nẳng. Một cuộc điều tra kiểng, và hoa màu có giá trị cao trong một trong tháng 9 năm 1969 cũng cho thấy vùng rộng khoảng 1 km và dài khoảng 2 km. những thiệt hại tương tự ở bên trong Bộ Tư Ở một vị trí khác gần làng Mỹ Quới, tỉnh Biên lệnh Hải quân Việt Nam Cộng Hòa ở Ðà Hòa nơi chất DA CAM được xả từ cao độ Nẳng. “Có tất cả tám thùng thuốc khai quang 2.500 feet, vùng thiệt hại rộng khoảng 1 km DA CAM được tìm thấy bên trong Bộ Tư lệnh. và dài khoảng 2-3 km, cũng theo phúc trình Hai trong bốn thùng ở Bãi xăng dầu còn nồng của Marvin Davis bên USAID. Cam quít, nặc mùi thuốc khai quang. Bốn thùng còn lại xoài, chuối, dừa, cau bị thiệt hại nặng nhất. ở gần xe báo hiệu thì chứa đầy xăng. Xăng Tuy nhiên, hoa màu ngắn ngày được trồng 6 trong các thùng nầy dùng để chạy máy phát tuần sau vụ xả khẩn cấp thì không bị ảnh điện. Phó tư lệnh James và Ông Xuân được hưởng. Thiệt hại của các vụ xả khẩn cấp có thông báo là xăng trong các thùng có thể thể rất nặng trong vùng ảnh hưởng của chứa một ít thuốc khai quang, do đó, khói do chúng, nhưng nếu gặp điều kiện thời tiết máy phát điện phun ra sẽ chứa hơi thuốc thuận lợi, những vùng chung quanh cũng có khai quang có thể ảnh hưởng đến hoa màu ở thể bị thiệt hại, nhưng nhẹ hơn, vì thuốc bị chung quanh. Họ cũng được lưu ý rằng hơi thổi tạt đi xa hơn khi được phun ở cao độ khá bốc ra từ số thuốc khai quang còn sót lại cao. Một phần thiệt hại của cây che mát ở trong các thùng không cũng có thể là nguyên phía đông thành phố Biên Hòa có thể do nhân gây thiệt hại cho hoa màu ở gần đó.” những vụ xả khẩn cấp ở vùng phụ cận gây (16) ra.” (16)

Xả khẩn cấp và rò rỉ từ Rò rỉ có thể xảy ra từ máy bay UC-123 hoặc máy bay Ranch Hand trực thăng nếu vòi của hệ thống phun trên máy bay bị rò rỉ. “Vòi thường bị rò rỉ trên Trong trường hợp khẩn cấp như động cơ bị đường bay trở về căn cứ sau khi hoàn tất phi hư vì trúng hỏa lực của địch hay vì lý do kỹ vụ. Vì màn bơm bị kẹt nên một số lượng nhỏ thuật, toàn bộ 1.000 gallons thuốc khai thuốc khai quang còn sót lại trong ống phun quang trong bồn chứa trên máy bay UC-123 có thể rơi xuống sau khi tắt máy bơm thuốc. phải được xả khẩn cấp (emergency dumping) Mức thiệt hại do thuốc khai quang rò rỉ từ hệ để bảo đảm an toàn cho máy bay và phi thống bơm trên máy bay UC-123 gây ra cho

hoa màu và các loại thực vật khác thì không được biết, nhưng chắc là rất thấp vì chỉ liên quan đến một số lượng nhỏ thuốc khai quang và bị khuếch tán khi rò rỉ từ cao độ khá cao.” (16) Lúc ban đầu, rò rỉ từ máy bay Ranch Hand bị nghi ngờ là nguyên nhân của những thiệt hại nặng nề ở vườn rau kiểu mẫu ở Quận Hòa Vang trong tháng 9 năm 1968. Vườn rau kiểu mẫu nầy nằm ở phía nam của Căn cứ Không quân Ðà Nẳng, trên đường cất cánh thông thường của máy bay Ranch Hand. Nhưng “Việc rò rỉ khó có thể xảy ra khi máy bay cất cánh hay trước khi thuốc khai quang trên máy bay được phun. Rò rỉ chỉ xảy ra khi khóa bị hư sau khi phun thuốc... Cũng cần nói thêm là những vùng thiệt hại khác thì nằm ngoài đường bay của Những thùng thuốc khai quang vận chuyển qua Tân cảng Sài Gòn (20) máy bay phun thuốc khai quang. Hơn nữa, hoa màu đang trồng bên phía đông Ðà Nẳng Tân cảng Sài Gòn nằm trên sông Sài Gòn, (vùng tô màu nâu trên bản đồ) thì không bị cách Cảng Sài Gòn khoảng 3 dặm về hướng thiệt hại mặc dù máy bay Ranch Hand vẫn bắc, ngay phía dưới cầu Sài Gòn trên Xa lộ thường bay qua vùng nầy.” (12) Sài Gòn – Biên Hòa. Cảng do công ty Raymond International, Morrison-Knudson Tai nạn không hề biết International, Brown & Root and J. A. Jones ở Tân cảng Sài Gòn (RMK-BRJ) xây cất trên một khu đất rộng khoảng 100 acres, một phần là ruộng lúa và Tai nạn đổ tháo thuốc khai quang ở Tân cảng một phần là đầm lầy ngập nước khi thủy Sài Gòn thì không hề được biết đến như các triều lên. Sau khi hoàn tất vào cuối năm tai nạn khác, nhưng được ghi nhận một cách 1966, Tân cảng Sài Gòn được điều hành bởi tình cờ qua các hình ảnh cá nhân do thành st st Tiểu đoàn Vận tải 71 có căn cứ ở Fort Story, viên của Tiểu đoàn Vận tải 71 chụp và đăng Virginia để tiếp nhận tất cả hàng hóa của tải trên một trang web của Allan Furtado th Quân đội Hoa Kỳ đang được bốc dỡ ở Cảng (một trung sĩ của Ðại đội 154 ) có địa chỉ là Sài Gòn vào thời điểm đó (18). http://www.allanfurtado.com.

Tân cảng Sài Gòn năm 1968 (19) Những thùng thuốc khai quang ở Tân cảng Sài Gòn (21)

Khí cụ bị hư hại (22) Những thùng thuốc khai quang ở Tân cảng Sài Gòn (21)

Cầu Sài Gòn bị hư hại (21)

Nh ững thùng chất da cam ở Tân cảng Sài Gòn (21)

Trong đợt Tổng công kích Tết Mậu Thân giai đoạn 2, Tân cảng Sài Gòn bị pháo kích bằng hỏa tiển 122 mm và súng cối vào ngày 12 tháng 5 năm 1968. Vụ tấn công nầy đã gây thiệt hại quan trọng cho cơ sở và khí cụ ở Tân cảng Sài Gòn. Cầu Sài Gòn cũng bị hư hại.

Văn phòng điều hành bị hư hại (22) Những thùng thuốc khai quang ở Tân cảng Sài Gòn bị hư hại vào tháng 5 năm 1968 (22)

Trong số các thiệt hại đó có thể là hàng ngàn Ðạo luật Tổng quát về Ðối phó, Bồi thường, thùng chất da cam và chất màu trắng, được và Trách nhiệm Môi trường (Comprehensive ghi nhận tình cờ trong một bức ảnh với lời Environmental Response, Compensation and chú thích: “Bức ảnh nầy cũng được đăng trên Liability Act (CERCLA)) và Luật Bảo tồn và một trong các trang web của Al Phục hồi Tài nguyên (Resource Conservation Krabbenhoeft. Tôi nghĩ rằng nó đáng để and Recovery Act (RCRA)), thường được biết chúng ta xem lại một lần nữa. Một nhân viên dưới cái tên địa điểm “Siêu ngân” dân sự ở Tân cảng đang quan sát vị trí nơi (“Superfund” sites). Những mức độ nầy James Lake thiệt mạng vì hỏa tiển pháo kích được ấn định để bảo vệ sức khỏe con người ngày 12 tháng 5 năm 1968. Cô đang cười vì và môi trường. “Một ppb [phần tỉ hay 1.000 được chụp ảnh. Hãy nhìn phía sau. Ðó là ppt] (TEQs, hay độ độc tương đương) được những thùng bị hư và bể. Khi nhìn kỹ sẽ dùng làm khởi điểm để ấn định mức tẩy xóa thấy những sọc màu trắng và da cam.” Bức cho các địa điểm “Siêu ngân” và làm mục ảnh nầy được chụp bởi SP4 Richard Allen tiêu điều trị tạm thời để giảm mức độ dioxin Morawa, thành viên của Ðại đội 368th thuộc trong đất thổ cư ở các địa điểm khắc phục ô Tiểu đoàn Vận tải 71st, phụ trách bảo vệ an nhiễm. Ðối với đất thương mãi/kỹ nghệ, một ninh cho Tân cảng Sài Gòn vào lúc đó (22). nồng độ trong đất từ 5 đến 20 phần tỉ [5.000 đến 20.000 ppt] (TEQs) phải được dùng làm TIÊU CHUẨN DÙNG ÐỂ khởi điểm để ấn định mức tẩy xóa cho các XÁC ÐỊNH “ÐIỂM NÓNG” địa điểm “Siêu ngân’ và làm mục tiêu điều trị tạm thời để giảm mức dioxin trong đất ở các Vì Việt Nam chưa có tiêu chuẩn dùng để xác địa điểm khắc phục ô nhiễm.” (23) định địa điểm ô nhiễm, HCL đã dùng tiêu chuẩn do tiểu bang British Columbia, Canada Cơ quan Phòng ngừa Bệnh tật và Ðộc tố (BC) ấn định cho đất nông nghiệp và đất thổ (Agency for Toxic Substances and Disease cư/công viên để xác định điểm nóng dioxin ở Registry (ATSDR)) thuộc Bộ Y tế và Xã hội Việt Nam. Ðể bảo vệ môi trường, tiêu chuẩn Hoa Kỳ cũng đã phê chuẩn một tài liệu BC giới hạn nồng độ dioxin trong đất ở mức hướng dẫn tạm thời (interim policy guideline) 10 ppt Tổng TEQs đối với đất nông nghiệp và để lượng giá ảnh hưởng của các hợp chất 1.000 ppt Tổng TEQs đối với đất thổ cư/công dioxin và họ dioxin (dioxin and dioxin-like viên. Ðể bảo vệ sức khỏe con người, nồng compounds) trong đất thổ cư ở tại hoặc gần độ dioxin trong đất không được quá 350 ppt các địa điểm có chất thải độc hại (hazardous Tổng TEQs cho tất cả các loại đất (8). waste sites). Tài liệu hướng dẫn tạm thời nầy giải thích một cách rõ ràng và hợp lý Ở Hoa Kỳ, Cơ quan Bảo vệ Môi sinh (EPA) đã chánh sách và đường lối hiện nay của ATSDR ấn định mục tiêu điều trị tạm thời đối với những hiểm nguy do sự hiện diện của (preliminary remediation goals (PRGs)) hay TCDD (dioxin) và các hợp chất cùng họ ít độc khởi điểm cho việc ấn định mức tẩy xóa hơn, chlorinated dibenzo-p-dioxins (CDDs) và dioxin ở trong đất tại các địa điểm khắc phục chlorinated dibenzo furans (CDFs), ở trong ô nhiễm (corrective action sites) chi phối bởi đất thổ cư.

Khi nồng độ ước tính Cơ quan Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ (EPA) đã ấn định mục tiêu điều trị trong đất thay đổi tạm thời (Preliminary Remediation Goals) hay khởi điểm cho việc ấn định trong khoảng từ 50 mức tẩy xóa dioxin ở trong đất tại các địa điểm khắc phục ô nhiễm chi phối đến 1.000 ppt Tổng bởi Ðạo luật Tổng quát về Ðối phó, Bồi thường, và Trách nhiệm Môi trường TEQs, phương pháp (Comprehensive Environmental Response, Compensation, and Liability Act cân nhắc bằng chứng (CERCLA), thường được gọi là các địa điểm “Siêu ngân.” (weight-of-evidence Ðối với đất thổ cư, 1 phần tỉ (hay 1.000 ppt) Tổng TEQs được dùng làm approach) phải được khởi điểm để tẩy xóa dioxin ở các địa điểm “Siêu ngân” và làm mục tiêu áp dụng để đánh giá điều trị tạm thời để giảm dioxin ở các địa điểm khắc phục ô nhiễm. mức độ ô nhiễm và Ðối với đất thương mãi/kỹ nghệ, nồng độ trong đất từ 5 đến 20 phần tỉ ảnh hưởng của chúng (5.000 đến 20.000 ppt) Tổng TEQs được dùng làm khởi điểm đối với sức khỏe con để tẩy xóa dioxin ở các địa điểm “Siêu ngân” và làm mục tiêu điều trị tạm thời để giảm dioxin ở các địa điểm khắc phục ô nhiễm.

người. Nồng độ 1.000 ppt Tổng TEQs được Ở CÁC “ÐIỂM NÓNG” ATSDR xem như là “nồng độ của hóa chất, ở đó, các biện pháp để chận đứng hoặc ngăn Trại Lực lượng Ðặc biệt A Shau ngừa ô nhiễm cần phải được cứu xét, chẳng hạn như khảo sát, khảo cứu, nghiên cứu y tế, Trại Lực lượng Ðặc biệt A Shau (nay là A Sô) giáo dục cộng đồng, tu nghiệp, hoặc điều tra là một trong ba căn cứ của lực lượng đặc biệt tình trạng tiếp xúc với ô nhiễm (exposure được thiết lập trong thung lũng A Shau (nay investigations). Tuy nhiên, những biện pháp là A Lưới). “Thung lũng A Shau, một vùng nầy có thể không cần thiết tùy theo kết quả đất nhiệt đới giàu có và màu mỡ dài 35 lượng định của Giám định viên Y tế (health miles, chạy dọc theo ranh giới phía tây của assessor).” (24) tỉnh Thừa Thiên. Bạn có thể cảm nhận sự thần bí của thung lũng khi nhìn thấy nó lần Giám định viên Y tế phải trả lời các câu hỏi đầu tiên, từ trên không hay ở dưới đất. Tài sau đây: liệu lịch sử của A Shau không có bao nhiêu. Kể từ năm 1962, thung lũng đã trở thành ác • Phạm vi ô nhiễm rộng như thế nào? mộng của lực lượng Hoa Kỳ và Việt Nam • Ô nhiễm tập trung hay lan rộng? [Cộng Hòa] khi họ thiết lập các căn cứ ở A • Người lớn và trẻ con có tiếp cận dễ Lưới trong vùng trung bắc, ở Tà Bạt trong dàng với đất hoặc nơi ô nhiễm không? vùng trung tâm, và ở A Shau trong vùng phía Vùng ô nhiễm như thế nào (có cây cối nam. Ngoài ba căn cứ với các phi đạo tí hon, hay không)? A Shau còn có khoảng 30.000 cư dân thuộc • Ở địa điểm nầy, chu kỳ (hàng ngày, sắc tộc Katu và Pakoh. Các trại nầy, từng hàng tuần, hàng tháng) và thời trại một, bị bắt buộc phải đóng cửa vì không khoảng (tháng, năm, trọn đời) tiếp thể tiếp tục hoạt động dưới áp lực của Việt xúc với ô nhiễm ra sao? Cộng và quân Bắc Việt. Yếu tố tiếp liệu, thời tiết, và địch quân là các lý do của việc rút Nếu việc tiếp xúc với đất thổ cư có nồng độ quân, đầu tiên là A Lưới, rồi Tà Bạt, và sau dioxin vượt quá 1.000 ppt Tổng TEQs được cùng là A Shau vào tháng 3 năm 1966. xem là thái quá, địa điểm được ATSDR ấn Thung lũng thuộc quyền kiểm soát của địch định là nguy hiểm cho sức khỏe công cộng. quân trong hai năm. Mãi đến năm 1968, lực lượng Hoa Kỳ và đồng minh mới trở lại A Shau, một thiên đàng của địch.” (25)

Vào năm 1996, sau khi “tham khảo” với nhiều cơ quan chức năng của chánh phủ Việt Nam và các Ủy ban Nhân dân trước khi xúc tiến việc nghiên cứu tại chỗ, HCL đã tiến hành việc lấy mẩu thăm dò trong thung lũng A Shau. “Dữ kiện của chương trình 1996 cho thấy các mẩu đất và cá thu thập từ A Sô ở phía nam thung lũng A Lưới có chứa dioxin (đất: 33,3 pg/g và 112,6 pg/g TEQ; cá: 2,6 pg/g và 53,7 pg/g TEQ). Dữ kiện năm 1996 là nền tảng cho cuộc thăm dò chi tiết hơn trong năm 1997 ở A Sô và một căn cứ không quân nhỏ Vị trí của các căn cứ quân sự trong thung lũng A Shau (26) của lực lượng đặc biệt Mỹ ở trong

Các biện pháp và đề nghị cá biệt về y tế cần vùng… Giống như cuộc thăm dò năm phải được cứu xét để ngăn ngừa hoặc ngăn 1996, đất ở căn cứ cũ của Mỹ có nồng độ chận việc tiếp xúc với ô nhiễm. dioxin cao nhất (92,2 pg/g và 901,2 pg/g TEQ); hợp chất 2,3,7,8-T4CDD chiếm đến NỒNG ÐỘ DIOXIN TRONG ÐẤT 96% và 99,6% Tổng TEQs của các mẩu nầy.

Dữ kiện nầy cho thấy nguồn gốc của 2,3,7,8- Năm 1999, HCL lại tiến hành một cuộc thăm T4CDD thì có liên quan đến chất da cam, vì dò khác bao gồm toàn thể thung lũng A Shau hợp chất nầy là chất ô nhiễm chánh của chất với trọng tâm là trại Lực lượng Ðặc biệt A da cam hiện diện trong loại thuốc diệt cỏ Shau. “Nói chung, nồng độ dioxin trong các 2,4,5-T [2,4,5-trichlorophenoxyacetic acid], mẩu đất thu thập khắp nơi trong thung lũng một thành phần của hỗn hợp chất da cam .” A Lưới thì thấp hơn rất nhiều so với các mẩu (2) đất ở căn cứ A Sô cũ. Trung tâm của các hoạt động quân sự qui mô (đó là các trại lực lượng đặc biệt) có nồng độ TCDD cao nhất… Như được ghi nhận trong các cuộc thăm dò trước đây, các mẩu đất lấy ở trại Lực lượng Ðặc biệt Mỹ ở A Sô có nồng độ TCDD cao nhất (220 pg/g - 360 pg/g; Bảng 2.3)… Khu vực phía bắc của căn cứ A Sô có mức độ TCDD cao nhất. Mức độ [dioxin] giảm dần về phía nam của căn cứ. Trị số TCDD năm 1999 ở căn cứ A Sô thì thấp hơn trị số năm 1997 (895,85 pg/g, Hình 2.6), cho thấy mức biến thiên rất cao của nồng độ trong phạm vi căn cứ… Sự biến đổi của nồng độ TCDD trong đất ở gần căn cứ A Sô (1996, 1997 và Phi đạo A Lưới năm 1969 (Ảnh: Raz Reed) (27) 1999) cho thấy nhiều khu vực của căn cứ bị ô nhiễm cao, và ở một vài nơi [nồng độ dioxin trong đất] có lẽ vượt quá trị số được báo cáo trong phúc trình.” (29) Nhưng nồng độ trong đất chỉ thay đổi từ 26 đến 46 ppt Tổng TEQs ở vùng trung tâm và từ 4,9 đến 16 ppt Tổng TEQs ở vùng phía nam của căn cứ. Hai trại lực lượng đặc biệt còn lại trong thung lũng A Shau cũng được HCL thăm dò, nhưng nồng độ dioxin trong đất thì thấp hơn rất nhiều. Các nồng độ nầy thay đổi từ 5,5 đến 37 ppt Tổng TEQs ở trại Lực lượng Ðặc biệt Tà Bạt và từ 5,7 đến 20 ppt Tổng TEQs ở trại Lực lượng Ðặc biệt A Lưới (29).

C ăn cứ Không quân Ðà Nẳng Phi đạo Tà Bạt năm 1969 (Ảnh: Larry Wagoner) (28) M ặc dù Căn cứ Không quân Ðà Nẳng được HCL và Ủy ban 10-80 xác nhận là một trong những điểm nóng dioxin ở Việt Nam và được MOU và Ford Foundation chọn để nghiên cứu thêm, dữ kiện và tin tức liên quan đến ô nhiễm dioxin ở đây thì không có bao nhiêu. Không có một vụ rò rỉ hay đổ tháo thuốc khai quang nào được báo cáo, ngoại trừ những thiệt hại được phổ biến trong năm 1968.

Vào năm 2003, trong một cuộc điều tra được xem là một phần của “Kế hoạch nghiên cứu dioxin cấp nhà nước để tìm hiểu hậu quả của Trại Lực lượng Ðặc biệt A Shau và phi đạo năm 1969 chất độc hóa học do Quân đội Mỹ sử dụng (Ảnh: Larry Wagoner) (28) trong chiến tranh Việt Nam (Chiến dịch

Ranch hand từ 1961-1971) (NDRP),” hai mẩu Không quân Ðà Nẳng trong tháng 3 năm đất được thu thập để phân tích các hợp chất 2005 thay đổi từ dưới 1 ppt đến 269 ppt polychlorinated dibenzo dioxins (PCDDs) và Tổng TEQs với nồng độ TCDD cao nhất là 227 polychlorinated dibenzo furans (PCDFs). “Vì ppt (6). Theo Ủy ban 33, Căn cứ Không các biện pháp an ninh chúng tôi không thể quân Ðà Nẳng là điểm nóng “nóng nhất,” với thực hiện việc lấy mẩu bên trong sân bay, do 85.000 m3 đất ô nhiễm có nồng độ trung đó chúng tôi chọn địa điểm lấy mẩu bên bình là 10.000 ppt Tổng TEQs (31). ngoài sân bay ở gần đường bay, nơi chất thải từ máy báy được liệng ra ngoài sau các R ừng Mã Ðà chuyến bay trong thời chiến tranh [?].” (30) Rừng Mã Ðà là địa điểm thứ hai được MOU chọn để nghiên cứu thêm. “Trước năm 1975, Mã Ðà được gọi là Chiến khu D – là một căn cứ của Quân đội [Nhân dân] Việt Nam trong thời chiến tranh Việt-Mỹ. Vùng nầy chịu ảnh hưởng nặng nề của chất độc hóa học và vũ khí giết người. Trong thời gian 1964-1969, thuốc khai quang được phun ở Chiến khu D để phá hủy rừng ở địa phương (Trung, T.V. 1982). Rừng dọc theo đường 322, từ sông Ðồng Nai đến suối Mã Ðà (35 Vị trí lấy mẩu ở vùng phụ cận Căn cứ Không quân Ðà Nẳng năm 2003 (30) km) hầu như bị phá hủy hoàn toàn vì bị phun thuốc khai quang nhiều Nồng độ trong đất đo được 4,5 ppt Tổng lần. Diện tích rừng bị thiệt hại lên đến TEQs ở địa điểm gần sân bay và 4,1 ppt Tổng khoảng 3.000 ha. Vào năm 1975 (sau khi TEQs ở địa điểm kia. “Ðiều nầy hợp lý, vì Việt Nam được độc lập), Lâm trường Mã Ðà như chúng tôi đã nói ở trên, địa điểm DN1 ở (MAYs) được thành lập để khai thác gỗ cho gần sân bay và là nơi chứa rác của sân bay mục đích kinh tế. Một lần nữa, rừng bị tàn trong thời gian qua… Tuy nhiên, dựa theo dữ phá nghiêm trọng. Vào năm 1982, sau một kiện trong bảng 5.4, phần lớn Tổng TEQ của thời gian khai thác khá lâu, tài nguyên rừng địa điểm DN2 là do OCDD [octa- hầu như kiệt quệ. Mục đích của MAYs là chlorodibenzo-p-dioxin] và 1,2,3,4,6,7,8- chuyển từ khai thác qua khôi phục rừng. Các HpCDD – các hợp chất được xem là ít độc hoạt động trồng rừng tập trung vào những (với TEFs bằng 0,01 và 0,001). Các hợp chất loại gỗ có giá trị kinh tế cao chẳng hạn như nầy có lẽ phát xuất từ những nguồn ô nhiễm Dipterocarpaceae, Hopea Odorata, v.v. để khác chẳng hạn như tro khi đốt thuốc khai phục hồi tài nguyên rừng. Nhiều kỹ thuật tái quang phế thải [?].” (30) Cũng cần nên biết tạo rừng được áp dụng để tăng gia sản lượng nồng độ TCDD trong đất ở địa điểm DN2 là gỗ được ghi trong kế hoạch.” (30) 0,2 ppt. Vào năm 1997, HCL và Ủy ban 10-80 tiến Nồng độ trong đất cũng được biết đến qua hành một cuộc điều tra trong vùng phụ cận nhiều bài viết và tin tức báo chí; tuy nhiên, phi trường quân sự ở Rang Rang. Nồng độ chi tiết về các nồng độ nầy thì không được trong đất thay đổi từ 2,37 đến 20,33 ppt cung cấp. Theo HCL, nồng độ dioxin của 21 Tổng TEQs, và nồng độ trong bùn thay đổi từ mẩu đất thu thập trong vùng phụ cận Căn cứ 2,64 to 7,93 ppt Tổng TEQs (29).

Trong cuộc điều tra 2003, “… chúng tôi thu Hùng - Tỉnh Ðồng Nai,” (chấm màu xanh) thì thập tất cả 16 mẩu (10 ở sân bay Rang không phù hợp với các tọa độ cung cấp trong Rang, 3 ở suối Mã Ðà, và 3 trong rừng tự luận án (chấm màu vàng). Tám mẩu đất lấy nhiên ở chung quanh). Vì không đủ thời giờ, ở địa điểm phía bắc có nồng độ thay đổi từ chúng tôi chỉ phân tích 6 mẩu (3 mẩu được 4,5 đến 134,7 ppt Tổng TEQs. Kết quả phân kiểm chứng bởi Carso Lab và 1 mẩu được tích cho thấy TCDD không hiện diện trong phân tích bởi Carso Lab).” (30) Nồng độ mẩu có nồng độ 4,5 ppt, nhưng nồng độ của trong đất ở sân bay Rang Rang thay đổi từ OCDD rất cao, từ 384,3 đến 44.972,8 ppt. 1,9 đến 6,7 ppt Tổng TEQs. Nồng độ của 1,2,3,4,6,7,8-HpCDD và OCDF mẩu đất lấy trong rừng tự nhiên là 1,3 ppt (octachlorodibenzofurans) cũng hiện diện Tổng TEQs. Nồng độ của mẩu bùn lấy ở suối nhưng ở mức thấp hơn. Nồng độ của 2 mẩu Mã Ðà là 2,7 ppt Tổng TEQs. đất lấy ở địa điểm phía nam là 43,7 và 148,8 ppt Tổng TEQs. Căn cứ Không quân Biên Hòa Nồng độ trong đất cũng được biết đến qua Vào năm 1999, 4 mẩu đất được lấy từ “Căn nhiều bài viết và tin tức báo chí; tuy nhiên, cứ Không quân Biên Hòa, là nơi tàng trữ chất chi tiết về các nồng độ nầy thì không được da cam trước kia” (32). Nồng độ trong đất cung cấp. Theo HCL, nồng độ dioxin của 24 của các mẩu nầy được báo cáo là 0,04; mẩu đất và bùn thu thập trong vùng phụ cận 1.063; 610.874; and 1.180.737 ppt Tổng Căn cứ Không quân Biên Hòa trong tháng 3 TEQs. Các mẩu đất nầy được cho biết là do năm 2005 thay đổi từ 1,19 to 833 ppt Tổng cố Giáo sư Lê Cao Ðài thu thập (33), nhưng TEQs với nồng độ TCDD cao nhất là 797 ppt không một ai biết vị trí chính xác của chúng (6). Theo Ủy ban 33, Căn cứ Không quân cả (34). Biên Hòa là điểm nóng “nóng thứ hai,” với 90.000 m3 đất ô nhiễm có nồng độ trung Năm 2004, Căn cứ Không quân Biên Hòa lại bình là 6.000 ppt Tổng TEQs (31). được lấy mẩu trong kế hoạch NDRP, nhưng “cho đến nay, Căn cứ Không quân Biên Hòa vẫn chịu sự quản lý của Quân đội Nhân dân, do đó việc lấy mẩu ở đó cực kỳ khó khăn (thật vậy, việc lấy mẩu chánh thức bị cấm). Với sự trợ giúp của một cán bộ thuộc Sở Môi trường tỉnh Ðồng Các vị trí lấy mẩu ở Căn cứ Không quân Biên Hòa Nai, chúng tôi được vào khu vực gần đài ra đa của sân bay để lấy mẩu TỪ LÝ THUYẾT ÐẾN THỰC TẾ: (06/2004). Vào lúc đó, những hoạt động xây MỘT KHOẢNG TRỐNG BAO LA dựng bên trong khu vực rất khẩn trương nhằm mục đích biến nơi nầy thành khu gia Dữ kiện và tin tức hiện có dường như không cư (cho gia đình binh sĩ).” (30) Nhưng vị trí biện minh cho “thuyết điểm nóng Hatfield.” lấy mẩu, như được ghi trên “Bản đồ lấy mẩu Các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá trị ở Căn cứ Không quân Biên Hòa và hồ Biên của thuyết nầy được thảo luận dưới đây.

Nguồn gốc mơ hồ của TCDD UH-1 để thả 3 thùng 55-gallon chứa đầy dầu đặc (thickened fuel). Các thùng nầy được HCL suy đoán rằng TCDD tìm thấy ở các đặt trong lưới chở hàng cũ và móc bên ngoài điểm nóng là TCDD ở trong thuốc diệt cỏ da máy bay bằng dây. Tất cả được thả từ cao cam được dùng trong chiến tranh Việt Nam. độ 250 feet ở vận tốc 0 và được châm ngòi “Giống như cuộc thăm dò năm 1996, đất ở bằng lựu đạn khói thả từ máy bay. Một vùng căn cứ cũ của Mỹ có mức độ dioxin cao nhất có đường kính khoảng 25 m bị cháy rụi.” (92,2 pg/g và 901,2 pg/g TEQ); hợp chất (36) 2,3,7,8-T4CDD chiếm đến 96% và 99,6% Tổng TEQs của các mẩu nầy. Dữ kiện nầy Một nguồn TCDD khác trong vùng phụ cận cho thấy nguồn gốc của 2,3,7,8-T4CDD thì của trại Lực lượng Ðặc biệt A Shau là có liên quan đến chất da cam, vì hợp chất pentachlorophenol (PCP), từng được dùng nầy là chất ô nhiễm chánh của chất da cam làm thuốc chống mối mọt cho căn cứ trong hiện diện trong loại thuốc diệt cỏ 2,4,5-T thời chiến tranh (37). PCP cũng có thể hiện [2,4,5-trichlorophenoxyacetic acid], một diện trong hóa chất dùng trong nông nghiệp thành phần của hỗn hợp chất da cam .” (2) hiện nay. Ðiểm suy luận nầy dường như Nhưng có nhiều bằng chứng cho thấy TCDD được kiểm chứng bằng nồng độ OCDD cao có thể phát xuất từ nhiều nguồn gốc khác. nhất (1.700 ppt) trong các mẩu đất lấy ở một cánh đồng ở xã Hồng Vân năm 1996. Quả thật là TCDD chiếm 96% và 99,6% Tổng Nồng độ rất cao của OCDD đã được kiểm TEQs của hai mẩu đó, nhưng các hợp chất họ chứng trong cuộc điều tra năm 1999. “Trong dioxin PCDDs/PCDFs cũng hiện diện ở mức thung lũng A Lưới, nồng độ cao nhất của độ rất cao, đặc biệt là OCDD. Nồng độ OCDD octa-dioxins (O8CDD [OCDD]) được tìm thấy trong hai mẩu đất nầy lên đến 697,05 và trong những vùng có cư dân và đốt rác phổ 563,84 ppt. Các hợp chất nầy chắc chắn biến (chẳng hạn như ở xã Hồng Thương, phát xuất từ các nguồn gốc khác, và các 2.200 pg/g Tổng O8CDD; chợ Bò Ðót, 1.100 nguồn nầy rất có thể cũng chứa TCDD. Theo pg/g Tổng O8CDD; xã Sơn Thủy, 1.800 pg/g Hàn lâm viện Y khoa (Institute of Medicine) và 1.100 pg/g Tổng O8CDD; Bảng 2.3).” của Hoa Kỳ, “phần lớn dioxins và furans (29) trong môi trường phát xuất từ sự thiêu đốt (combustion) (Zook and Rappe, 1994, như Tiêu chuẩn đất tùy tiện đã trích dẫn trong ATSDR, 1998). Những tiến trình thiêu đốt bao gồm việc thiêu đốt Tiêu chuẩn được dùng để xác định độ “nóng” rác (waste incineration) (chẳng hạn như rác của “thuyết điểm nóng Hatfield” có lẽ là yếu đô thị, bùn nước cống (sewage sludge), rác y tố quan trọng đáng nghi ngờ nhất. Dường tế, và rác độc hại (hazardous waste)), đốt như HCL đang cố sức để biện minh cho lý các loại nhiên liệu (chẳng hạn như than, gỗ, thuyết của mình. và sản phẩm dầu hỏa), các nguồn có nhiệt độ cao (chẳng hạn như lò nung xi măng), các Lúc ban đầu, HCL dùng tiêu chuẩn 350 ppt nguồn thiêu đốt không trọn vẹn hoặc thiếu Tổng TEQs của BC, thay vì dùng mục tiêu kiểm soát (chẳng hạn như cháy rừng, núi điều trị tạm thời của EPA hay mức hành động lửa, và đốt củi) (Clement et al., 1985; EPA, của ATSDR, là 1.000 ppt Tổng TEQs, để 2000; Thoma, 1988; Zook and Rappe, 1994, khẳng định trại Lực lượng Ðặc biệt A Shau là như đã trích dẫn trong ATSDR, 1998).” (35) một điểm nóng dioxin, có lẽ vì nồng độ trong đất cao nhất ở căn cứ nầy thấp hơn 1.000 Trong vùng phụ cận của trại Lực lượng Ðặc ppt Tổng TEQs. HCL giải thích cho việc chọn biệt A Shau, thiêu đốt sản phẩm dầu hỏa, tiêu chuẩn cao hơn như sau: “Tuy nhiên, các cháy rừng, cháy doanh trại, và đốt củi có thể mức tác hại (thresholds) của PCDD and PCDF là những nguồn TCDD. Việc thiêu đốt sản được áp dụng ở phương tây không đủ thận phẩm dầu hỏa đã xảy ra trong chiến tranh trọng (conservative) để bảo vệ sức khỏe con Việt Nam. “Ðể dọn bãi đáp ở những nơi có người ở vùng nông thôn Việt Nam. Tình cây thấp và bụi rậm, Ban Hóa học của Sư trạng kinh tế xã hội ở thôn xã, có rất nhiều đoàn hiện đang dùng máy bay [trực thăng] nhà nền đất, người lớn và trẻ con không

mang giày dép, sự liên hệ mật thiết với đất Thật vậy, “thuyết điểm nóng Hatfield” dường canh tác, và điều kiện vệ sinh chung khiến như chỉ dựa trên một dữ kiện thực địa duy họ tiếp xúc với chất ô nhiễm nhiều hơn. Do nhứt ở trại Lực lượng Ðặc biệt A Shau (đó là đó, hướng dẫn và tiêu chuẩn phải cao hơn nồng độ 901,2 ppt Tổng TEQs trong năm trong môi trường như vậy.” (3) Nhưng tiêu 1997). Nhưng dữ kiện nầy cũng không được chuẩn BC và mục tiêu điều trị tạm thời của kiểm chứng trong cuộc điều tra năm 1999, EPA hay mức hành động của ATSDR được một cuộc điều tra được quy hoạch cẩn thận dựa trên sự tiêu hóa trực tiếp đất ô nhiễm “…để khảo sát kỷ hơn phạm vi của những (direct ingestion of contaminated soil); do vấn đề có liên quan đến chất da cam trong đó, lời giải thích nầy có vẻ không thích hợp. thung lũng A Lưới.” (29) Vấn đề nghiêm trọng nhất đối với dữ kiện đất do HCL thu Mới đây, HCL lại hạ tiêu chuẩn 350 ppt Tổng thập chính là sự vắng mặt “khó hiểu” của TEQs của họ xuống còn 190 ppt TCDD. Lý những địa điểm lấy mẩu. Thật vậy, vị trí do của sự thay đổi nầy không được trình bày, chính xác của những mẩu đất/bùn do HCL nhưng nó là “tiêu chuẩn” mà HCL cần phải có thu thập trong các cuộc điều tra trong các để cho các căn cứ không quân Ðà Nẳng, Phù năm 1996, 1997, và 1999 chưa hề được công Cát, và Tân Sơn Nhứt được lọt vào danh sách bố (2, 29). những điểm nóng dioxin của họ, bởi vì nồng độ của dioxin trong đất/bùn ở các căn cứ nầy Dữ kiện đất được HCL dùng để xác định các (269, 201, và 341 ppt Tổng TEQs (6)) thấp “điểm nóng” khác cũng không khá hơn. “Các hơn tiêu chuẩn 350 ppt Tổng TEQs của BC. căn cứ Ranch Hand ở Biên Hòa và Ðà Nẳng là những thí dụ điển hình của các điểm nóng Dù sao đi nữa, việc áp dụng tiêu chuẩn của quan trọng. Một nồng độ TCDD trong đất ở BC dùng cho đất nông nghiệp, thổ cư và Biên Hòa [không rõ vị trí] được ghi nhận lên

Dữ kiện đất được HCL dùng để xác định các điểm nóng ở các căn cứ quân sự (6) công viên để xác định các căn cứ quân sự cũ đến 1,2 triệu phần ức (ppt) (Schecter et al., của Hoa Kỳ là những điểm nóng dioxin thì 2001). Tin tức mật do các khoa học gia Việt không thích hợp về mặt kỹ thuật, nhất là đối Nam cung cấp cho thấy mức độ dioxin trong với các căn cứ không quân Biên Hòa, Ðà đất ở Ðà Nẳng [không rõ vị trí] có thể lên Nẳng, Phù Cát và Tân Sơn Nhứt. Mục tiêu đến vài trăm ngàn ppt.” (5) điều trị tạm thời của EPA dùng cho các khu thương mãi/kỹ nghệ (từ 5.000 đến 20.000 Ở nơi nào không có dữ kiện tại chỗ (on-site ppt Tổng TEQs) có vẻ thích hợp hơn. soil data), HCL dùng dữ kiện đất “…được thu thập ở các địa điểm lấy mẩu ở gần mỗi căn Dữ kiện đất đáng nghi ngờ cứ [!?]” để xác định các điểm nóng dioxin. “Các căn cứ không quân cũ của Mỹ ở Ðà Dữ kiện đất được HCL dùng để biện minh cho Nẳng, Phù Cát, và Biên Hòa có thể được xem thuyết điểm nóng của họ dường như không như là những ‘điểm nóng’ dioxin quan trọng đáng tin, không phù hợp, và không đầy đủ. dựa trên nồng độ TCDD ghi nhận được trong

vùng ‘hạ lưu’ của các địa điểm tình nghi là HCL đã “ấn định lại” tiêu chuẩn đất, chỉ còn khu vực Ranch Hand. Các ‘địa điểm tình nghi 190 ppt TCDD (6). chủ yếu’ nầy chưa được thử nghiệm trực tiếp trong nghiên cứu của chúng tôi vì không được phép của chánh quyền Việt Nam. Tuy nhiên, những trị số TCDD rất cao (Bảng 1) cho thấy sự quan hệ chặt chẽ của thuốc diệt cỏ da cam với mức độc hại tổng quát của các mẩu đất/bùn nầy, bởi vì TCDD là đặc tính của hợp chất dioxin có trong chất da cam.” (6)

Hơn thế nữa, dữ kiện đất được trình bày trong Bảng 1 rất đáng nghi ngờ vì nó không phù hợp với dữ kiện đã biết. Thí dụ như Lạm dụng hóa chất nông nghiệp (39) nồng độ trong đất ở Căn cứ Không quân Ðà Nẳng (<1-269 ppt Tổng TEQs) thì không phù Tuy nhiên, dữ kiện và tin tức hiện có đường hợp với kết quả thu thập trong năm 2003 như không biện minh cho “thuyết điểm nóng (4,1 và 4,5 ppt Tổng TEQs), với tin tức mật Hatfield.” HCL cho rằng TCDD ở Việt Nam của các khoa học gia Việt Nam (vài trăm phát xuất từ thuốc diệt cỏ (tức là chất da ngàn ppt), và với trị số của Ủy ban 33 cam) được dùng trong chiến tranh Việt Nam; (10.000 ppt Tổng TEQs). Chi tiết của dữ nhưng dữ kiện và tin tức mới nhất cho thấy kiện đất được ghi trong Bảng 1, kể cả bản đồ TCDD có thể do các hóa chất nông nghiệp có vị trí lấy mẩu, đã không được cung cấp mặc chứa PCP hay do tiến trình thiêu đốt, nhất là dù các vị trí nầy không nằm bên trong khu việc thiêu đốt rác đô thị. Thật vậy, các mẩu quân sự. tro thu thập trong năm 2003 từ một lò đốt rác y tế ở thành phố Hồ Chí Minh và các lò TÓM TẮT, KẾT LUẬN VÀ đốt rác đô thị ở Bình Hưng Hòa, thành phố ÐỀ NGHỊ Hồ Chí Minh và ở Phú Hòa, thành phố Vũng Tàu có nồng độ dioxins (số nhiều) thay đổi từ Năm 1998, HCL công bố cái gọi là “thuyết 184 ppt Tổng TEQs (trong đó có 6 ppt TCDD) điểm nóng Hatfield” sau khi dioxin được tìm đến 12.328 ppt Tổng TEQs (trong đó có 53 thấy ở nồng độ tương đối cao (901,2 ppt ppt TCDD) (30). Tổng TEQs) trong một mẩu đất thu thập trong vùng phụ cận của trại Lực lượng Ðặc biệt A Shau cũ trong năm 1997. “Thuyết điểm nóng Hatfield,” được dùng làm “khuôn mẫu cho tình trạng ô nhiễm [TCDD] ở khắp miền Nam Việt Nam,” (6) cho rằng tất cả các căn cứ quân sự cũ của Hoa Kỳ (căn cứ không quân, căn cứ hỏa lực, căn cứ hải quân, v.v.) ở miền Nam Việt Nam có thể được xem là các điểm nóng dioxin, đặc biệt là các căn cứ không quân chánh yếu như Tân Sơn Nhứt, Biên Hòa, và Ðà Nẳng, nơi một số lượng lớn thuốc diệt cỏ được vận chuyển, tồn trữ, và sử dụng. Mặc dù mức độ ô nhiễm dioxin trong vùng phụ cận của trại Lực lượng Ðặc biệt A Thiêu đốt bừa bãi tại một nhà máy ở Củ Chi (40)

Shau không được kiểm chứng qua cuộc điều HCL dùng tiêu chuẩn đất 190 ppt TCDD do tra bổ túc năm 1999, HCL vẫn duy trì lý chính mình đặt ra để làm căn bản cho lý thuyết của họ vì “căn cứ có thể ‘nóng’” mặc thuyết. Tiêu chuẩn nầy có vẻ “nguội” khi so dù “’các địa điểm ô nhiễm chủ yếu’ chưa sánh với 1.000 ppt Tổng TEQs của mục tiêu được xác định hoặc thử nghiệm [!]” và vì

điều trị tạm thời của EPA và mức hành động phục khả thi.” Nghiên cứu thứ nhì, với ngân của ATSDR dùng cho đất thổ cư, và có vẻ khoản 342.800 đô la Mỹ, để “lượng định ảnh “lạnh” khi so sánh với 5.000-20.000 ppt Tổng hưởng đối với sức khỏe công cộng qua đất và TEQs của mục tiêu điều trị tạm thời của EPA dây chuyền thực phẩm ở một ‘điểm nóng’ và mức hành động của ATSDR dùng cho đất dioxin ở phi trường Ðà Nẳng và đề nghị các thương mãi/kỹ nghệ. Cho dù dữ kiện của biện pháp khắc phục ngay lập tức.” (38) Tuy HCL được xem là đáng tin cậy, không có một nhiên, cái “điểm nóng” của hai nghiên cứu căn cứ không quân nào mà HCL đã tình nghi nầy dường như không hiện hữu vì dữ kiện và và điều tra có thể được xem như là một điểm tin tức hiện có cho thấy nồng độ dioxin trong nóng dioxin, nếu mục tiêu điều trị tạm thời đất ở Căn cứ Không quân Ðà Nẳng hoặc chưa của EPA và mức hành động của ATSDR biết (chưa thử nghiệm bên trong căn cứ) (1.000 ppt Tổng TEQs) được dùng làm tiêu hoặc rất thấp (dưới 5 ppt Tổng TEQs ở sát chuẩn đất. bên ngoài căn cứ (30)). Vì lý do đó, một chương trình công tác (work plan) phải được Có một địa điểm có thể có khả năng biện soạn thảo và công bố để lấy ý kiến một cách minh cho “thuyết điểm nóng Hatfield.” Ðó là rộng rãi (trong nước và quốc tế) để xác định Tân cảng Sài Gòn, nơi mà hàng ngàn thùng và định tính cái “điểm nóng” nầy. Kết quả 55-gallon đựng thuốc khai quang đã bị hư hại định tính sẽ được dùng để xem hai nghiên trong đợt Tổng công kích Tết Mậu Thân giai cứu vừa nêu có cần thiết hay không. đoạn 2 vào tháng 5 năm 1968. Hàng chục ngàn gallons chất da cam có thể đã đổ tháo Dựa theo dữ kiện và tin tức mới nhất, chúng trên mặt đất. Mặc dù tai nạn đổ tháo thuốc ta có thể kết luận rằng các điểm nóng TCDD khai quang nầy không được điều tra, Tân hay “các vấn đề dioxin,” mà HCL đã quan sát cảng Sài Gòn có lẽ không được ghi trong được trong suốt “hơn 12 năm nghiên cứu,” có danh sách điểm nóng của Hatfield vì không thể không hiện hữu ở Việt Nam hiện nay. có một thiệt hại hay ảnh hưởng nào được Nhưng có lẽ Việt Nam đang phải đối diện với khai báo, mặc dù nó ở rất gần vùng đông nhiều vấn đề do PCDDs/PCDFs gây ra: “các dân cư nhất. vấn đề dioxins.” Chúng là các hợp chất họ dioxin từ các nguồn ô nhiễm Dựa theo dữ kiện và tin tức mới nhất, chúng ta có thể kết luận rằng các không phải là điểm nóng TCDD hay “các vấn đề dioxin,” theo lý thuyết của Hatfield chất da cam. Consultants Ltd., có thể không hiện hữu ở Việt Nam. Nhưng Việt Nam có Các vấn đề lẽ đang đối diện với các vấn đề do PCDDs/PCDFs gây ra: “các vấn đề dioxins nầy dioxins.” Các hợp chất họ dioxin nầy không bắt nguồn từ chất da cam. nghiêm trọng Các vấn đề dioxins nghiêm trọng hơn và càng ngày càng tồi tệ hơn. Thật vậy, hơn và càng TCDD không tìm thấy trong một mẩu đất lấy ở Biên Hòa trong năm 2004, ngày càng tồi tệ nhưng PCDDs/PCDFs được tìm thấy ở nồng độ 121,5 ppt Tổng TEQs. hơn. Thật vậy, Trong một mẩu khác, TCDD được tìm thấy ở nồng độ 27,9 ppt trong khi TCDD không PCDDs/PCDFs có nồng độ 548,5 ppt Tổng TEQs. Ðứng về mặt khoa học mà được tìm thấy nói, “các vấn đề dioxins” hiện nay ở Việt Nam cần phải được chú ý và cứu xét trong một mẩu nghiêm chỉnh hơn “các vấn đề dioxin,” trên bình diện quốc gia và quốc tế. bùn lấy ở hồ Biên Hùng trong năm 2004 Mới đây, HCL được Ủy ban 33 yêu cầu thực (SSM9), nhưng PCDDs/PCDFs được tìm thấy hiện hai nghiên cứu cho một “điểm nóng” ở với nồng độ 121,5 ppt Tổng TEQs. Trong phi trường Ðà Nẳng. Các nghiên cứu nầy một mẩu khác (SSM8), nồng độ TCDD chỉ có được Ford Foundation tài trợ. Mục đích của 27,9 ppt trong khi nồng độ của PCDDs/PCDFs nghiên cứu thứ nhất, với ngân khoản lên đến 548,5 ppt Tổng TEQs (30). Ðứng về 120.000 đô la Mỹ, là “nghiên cứu đặc tính di mặt khoa học mà nói, “các vấn đề dioxins” chuyển của một ‘điểm nóng’ dioxin ở phi hiện nay ở Việt Nam cần phải được chú ý và trường Ðà Nẳng, lượng định các trường hợp cứu xét nghiêm chỉnh hơn “các vấn đề tiếp nhiễm và đề nghị các biện pháp khắc dioxin,” trên bình diện quốc gia và quốc tế.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

(20) Farris, Gregory M. “Page 40. Photos from Gregory M. Farris.” http://www.allanfurtado.com/gregoryfarris.html (21) Krabbenhoeft, Alfred. “Pages 17-19. Photos from Al Krabbenhoeft.” http://www.allanfurtado.com/alfredkrabbenhoeft.html (22) Morawa, Richard Allen. “Pages 53-54. Photos from Rich Morawa.” http://www.allanfurtado.com/richmorawanewport.html (23) Fields, Timothy, Jr. April 13, 1998. “Memorandum on Approach for Addressing Dioxin in Soil at CERCLA and RCRA sites.” Office of Solid Waste and Emergency Response. U.S. Environmental Protection Agency. Washington, D.C. (24) De Rosa, Christopher T., et al. August 21, 1997. Dioxin and Dioxin-Like Compounds in Soil, Part 1: ATSDR Interim Policy Guideline. Agency for Toxic Substances and Disease Registry, U.S. Department of Health and Human Services. Atlanta, Georgia. (25) Horvath, Richard L. Undated. “Mystique of the Valley, Fall 1968 Rendezvous with Destiny Magazine.” http://www.lcompanyranger.com/Ashau/ashauarticle2.htm (26) Aton, Bert and William Thorndale. Undated. A Shau Campaign, December 1968 – May 1969. Directorate Tactical Evaluation. CHECO Division. US Department of Air Forces. (27) Reed, Raz. “Photos, Articles, and Maps of the A Shau Valley, Page 20.” http://www.lcompanyranger.com/Ashau/ashauarticle2.htm (28) Wagoner, Larry. “Photos, Articles, and Maps of the A Shau Valley, Pages 16-17.” http://www.lcompanyranger.com/Ashau/ashauarticle2.htm (29) HCL and 10-80 Committee. April 2000. Development of Impact Mitigation Strategies Related to the Use of Agent Orange Herbicide in the Aluoi Valley, Vietnam. HCL, West Vancouver, Canada; 10-80 Committee, Ha Noi, Vietnam. (30) Mai, Tuan Anh. 2006. Sources and Fate of PCDDs and PCDFs in Rural and Urban Ecosystems and Food Chain in Southern Vietnam. Thèse No. 3446 (2005). École Polytechnique Fédérale de Lausanne. Lausanne, Belgium. (31) Lê, Huân. July 13, 2006. “Tư vấn sức khỏe sinh sản cho nạn nhân chất độc dioxin: Mỏi mòn chờ đợi.” Báo Lao Ðộng. Hà Nội, Việt Nam. (32) Schecter, A., Le Cao Dai, Oaf Papke, Joelle Prange, John D. Constable, Muneaki Matsuda, Vu Duc Thao, and Amanda L. Piskac. May 2001. “Recent Dioxin Contamination from Agent Orange in Residents of a Southern Vietnam City.” Journal of Occupational and Environmental Medicine. Volume 43, Number 5. (33) Huỳnh Văn Mỹ. June 24, 2001. “Người bạn của những nạn nhân da cam.” Báo Lao Ðộng. Hà Nội, Việt Nam. (34) Mai, Truyet T. May 2004. “Letters to the Editor – Food as a Source of Dioxin Exposure in the Residents of Bien Hoa City, Vietnam – Schecter et al.” Journal of Occupational and environmental Medicine. Volume 46, Number 5. (35) Institute of Medicine. 2003. Dioxins and Dioxin-like Compounds in the Food Supply: Strategies to Decrease Exposure. National Academy Press. Washington, D.C. (36) Wickham, Kenneth G.. 9 December 1969. “Operational Report – Lessons Learned, Headquarters, 101st Airborne Division, Period Ending 31 July 1969 (U).” Department of the Army. Washington, D.C. (37) Schecter, A.J., J.J. Ryan, M. Gross, N.C.A. Weerasinghe, and J.D. Constable. 1986. “Chlorinated dioxins and dibenzofurans in human tissues from Viet Nam, 1983-84.”. Chlorinated Dioxins and Dibenzofurans in Perspective. C. Rappe, G. Choudhary, and L.H. Keith [editors]. Lewis Publishers. Ann Arbor, Michigan. (38) http://www.fordfound.org/grants_db/view_grant_detail.cfm?grant_id=39336 (39) Ðỗ, Anh H. October 5, 2006. “Cẩn thận với thuốc trừ sâu.” Báo Sài Gòn Giải Phóng. Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. (40) Quang Ðạt. November 31, 2006. “Xung quanh khu công nghiệp Tân Quy - Ðất, nước và không khí đều ô nhiễm.” Báo Sài Gòn Giải Phóng. Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.