PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, , , A’R

PRIS 75c | Rhif 391 | MEDI 2016

t.10 Enid yn Pen- Ymweliad cipio blwydd Osian gwobr hapus Roberts Taitht.8 y Cochiont.6 t.13 t.12

Sean Fitzpatrick, Artro, Penrhyn-coch, enillodd Bydd Lisa Angharad yn un o gyflwynwyr newydd y gwasanaeth newydd Radio Gwpan y diweddar Meirion Jones Glanceulan yn Cymru Mwy fydd yn dechrau ar y we dydd Llun Medi 19. Pob hwyl iddi! rhoddedig gan y ddiweddar Parchg Lona Jones, am yr arddangosiad gorau yn Adran Ffotograffiaeth yn Sioe Penrhyn-coch.

Mr a Mrs Bert Jones, Glan Nant, Bow Street enillodd Dlws Coffa Parker ac E J Tanner a Chwpan Ceri a Jean Davies yn Sioe Fawr Llanelwedd. Plannu coeden er cof am Dai England - gweler t.4-5 Y Tincer | Medi 2016 | 391 dyddiadurdyddiadur

Sefydlwyd Medi 1977 Aelod o Fforwm Papurau Bro Rhifyn Hydref – Deunydd i law: Hydref 6; Dyddiad cyhoeddi: Hydref 19

MEDI 16 Nos Wener Bingo yn Neuadd yr HYDREF 8 Dydd Sadwrn Diwrnod Maes ISSN 0963-925X Eglwys, Penrhyn-coch am 7.00 CFFI Ceredigion yn IBERS

GOLYGYDD – Ceris Gruffudd MEDI 17 Cyngerdd mawreddog yng HYDREF 9 Prynhawn Sul Oedfa gymun Rhos Helyg, 23 Maesyrefail, Penrhyn-coch Nghapel Bethel, yng a diolchgarwch Siloa, am ( 828017 | [email protected] nghwmni Rhys Meirion, Aled Wyn 2.00 TEIPYDD – Iona Bailey Davies, Shân Cothi a Bois y Gilfach, gyda CYSODYDD – Elgan Griffiths (627916 Glan Davies yn arwain. Tocynnau - £10 - HYDREF 13-15 Nosweithiau Iau GADEIRYDD A THREFNYDD CYFEILLION ar werth o Siop Elusen HAHAV yn Heol y – Sadwrn Arad Goch yn cyflwyno Y TINCER – Bethan Bebb Wig, Aberystwyth neu ffoniwch Megan cyflwyniad dwyieithog A good clean Penpistyll, , ( 880228 ar ( 01970) 612768. Aiff holl elw’r noson heart yn Arad Goch am 7.30; matinee IS-GADEIRYDD – Elin Hefin i’r Hosbis. dydd Gwener – am 2.00. Ffôn: 617998 Ynyswen, Stryd Fawr, Y Borth ( 871334 YSGRIFENNYDD – Anwen Pierce MEDI 18 Bore Sul Taith tractorau HYDREF 14 Nos Wener Bingo yn Neuadd 3 Bryn Meillion, Bow Street ( 828337 Penrhyn-coch. Te a cacennau 9.00 yr Eglwys, Penrhyn-coch am 7.00 TRYSORYDD – Hedydd Cunningham Gadael Ysgol Penrhyn-coch am 10.15 Tyddyn-Pen-y-Gaer, , Aberystwyth Am fwy o fanylion cysyllter â Lynwen HYDREF 14 Nos Wener Eisteddfod ( 820652 [email protected] 07711 968497 neu Wyn Thomas 01559 Papurau Bro Ceredigion yn Neuadd HYSBYSEBION – Cysyllter a’r Trysorydd 363635 / 07772 843668 Felin-fach am 7.30

LLUNIAU – Peter Henley MEDI 20 Nos Fawrth Cyfarfod Blynyddol HYDREF 16 Pnawn Sul Taith tractor Dôleglur, Bow Street ( 828173 y Tincer ym Methlehem, Llandre am Cymdeithas Rhieni Athrawon Ysgol TASG Y TINCER – Anwen Pierce 7.00 Rhydypennau rhwng 2 a 5. Gadael o TREFNYDD GWERTHIANT – Lila Piette Ysgol Rhydypennau £10 y tractor. Mwy o Llys Hedd, Bow Street ( 820223 MEDI 21 Nos Fercher Noson agoriadol fanylion Nia Gore 07968652822 Cymdeithas y Penrhyn yng nghwmni ABER-FFRWD A CHWMRHEIDOL Eurig Salisbury, enillydd Medal Ryddiaith HYDREF 19 Nos Fercher Balchder Bro – Mrs Beti Daniel 2016 yn festri Horeb am 7.30 dathlu llwyddiant tri o’n llenorion – ym Glyn Rheidol ( 880 691 Methlehem, Llandre am 7.30. (Gweler t.4) Y BORTH – Elin Hefin MEDI 24-25 Dyddiau Sadwrn a Sul. Ynyswen, Stryd Fawr Dyddiau agored Gweithdai Rheilffordd HYDREF 20 Nos Iau Dana Edwards [email protected] Cwmrheidol yn Aberystwyth. Cyfle i yn sôn am ei nofel Pam? Cymdeithas BOW STREET weld y tu mewn i adeilad sydd fel arfer ar y Penrhyn yn festri Horeb, Penrhyn- Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro ( 828 102 gau i’r cyhoedd. 9.00-5.00 coch am 7.30 SYLWER Y CYNHELIR Y Lynn Phillips, 1 Cae’r Odyn ( 820 908 NOSON HON AR NOS IAU Anwen Pierce, 3 Bryn Meillion ( 828 337 HYDREF 5 Nos Fercher Cyfarfod Maria Owen, Swyddfa’r Post (828 201 Diolchgarwch Horeb Penrhyn-coch yng TACHWEDD 10 Trafodaeth: ‘Brexit a CAPEL BANGOR / PEN-LLWYN nghwmni y Parchg Judith Morris yn sôn dyfodol Cymru.’ Siaradwyr: Jonathan Mrs Aeronwy Lewis am ei hymweliad â gwlad Groeg am 7.00 Edwards AS a Simon Thomas AC, gydag Rheidol Banc, Blaengeuffordd ( 880 645 yn cadeirio. Noson wedi’i CAPEL MADOG, CEFN-LLWYD A CAPEL DEWI HYDREF 5-7 Nosweithiau Mercher threfnu gan gangen , Eirian Hughes, Lluest Fach ( 880 335 – Gwener Theatr Genedlaethol Rhydypennau yn Neuadd Rhydypennau Elwyna Davies, Tyncwm ( 880 275 yn cyflwyno ‘Merch yr Eog’ gan am 7.30. Croeso cynnes iawn i bawb. Dei Evans, Fferm Fronfraith, Comins-coch Owen Martell ac Aziliz Bourges yng ( 623 660 Nghanolfan y Celfyddydau Aberystwyth Cafodd y Golygydd drafferthion DÔL-Y-BONT am 7.30. Cyd-gynhyrchiad rhwng y gyda derbyn e-byst – yn enwedig Mrs Llinos Evans – Dôlwerdd ( 871 615 Theatr Genedlaethol a Teatr Piba o negeseuon o gyfeiriadau DOLAU Lydaw. @btinternet.com. Defnyddiwch Mrs Margaret Rees – Seintwar ( 828 309 [email protected] i gysylltu os GOGINAN gwelwch yn dda. Mrs Bethan Bebb Penpistyll, Cwmbrwyno ( 880 228 LLANDRE Cyhoeddir y Tincer yn fisol o Fedi i Mehefin gan Bwyllgor y Tincer. Argreffir gan Mrs Nans Morgan y Lolfa, Tal-y-bont. Nid yw’r Pwyllgor o angenrheidrwydd yn cytuno ag unrhyw Dolgwiail, Llandre ( 828 487 farn a fynegir yn y papur hwn. Dylid cyfeirio unrhyw newyddion i’ch gohebydd PENRHYN-COCH lleol neu i’r Golygydd, ac unrhyw lythyr neu ddatganiad i’r wasg i’r Golygydd. Mairwen Jones – 7 Tan-y-berth ( 820 642 Y mae pawb sy’n ymwneud â’r Tincer yn gwneud hynny’n wirfoddol ac yn ddi- TREFEURIG dâl er budd y gymuned leol. Nhw fel unigolion sy’n derbyn pob risg a chyfrifoldeb Mrs Edwina Davies (cyfreithiol ac fel arall) gan dderbyn mai ar y telerau hynny y maent yn cyfrannu Darren Villa, Pen-bont Rhydybeddau ( 828 296 at y papur a’i ddosbarthiad.

2 Y Tincer | Medi 2016 | 391

CYFEILLION Y TINCER Dyma fanylion enillwyr Cyfeillion y Tincer Mis Mehefin 2016 30 MLYNEDD YN OL

£25 (Rhif 239) Ceris Gruffudd, 23 Maesyrefail, Penrhyn-coch £15 (Rhif 46) Aled Bebb, Penpistyll, Goginan £10 (Rhif 168) Jane Jones, 107 Maesceinion, Aberystwyth

Fe dynnwyd y rhifau buddugol gan aelodau o’r tîm dosbarthu yn festri Bethlehem, Llandre pnawn Mercher Mehefin 22

Annwyl Bawb, Wedi 32 o flynyddoedd fel Dirprwy a Phennaeth Ysgol Rhydypennau mae’n amser trosglwyddo’r awennau i Mr. Peter Ym mis Mehefin bu nifer o aelodau canghenau Penrhyn-coch a Leggett. Rhydypennau yn cynrychioli Ceredigion yn y nofio yn y Chwaraeon Hoffwn gymryd y cyfle hwn i ddiolch Cenedlaethol a gynhaliwyd yn y Drenewydd. Daeth Margaret Rees yn i bawb am wneud fy nghyfnodau i a fy gyntaf yn y nofio broga, Iris Richards yn ail yn y nofio cefn, Gwen Davies mhlant yma yn rhai hapus iawn. yn drydydd yn y nofio rhydd a daeth tîm cyfnewid Penrhyn-coch, aef Diolch yn fawr i chi am eich casgliad Iris, Gwen, Linda a Susan Hughes, yn ail. Llongyfarchiadau iddynt. (O’r hael ar fy ymddeoliad, a rydw i wedi Tincer Medi 1986) gwerthfawrogi eich cydweithrediad a’ch cefnogaeth yn fawr dros y blynyddoedd. Dymunaf pob llwyddiant i bawb sydd yn gysylltiedig â’r ysgol unigryw hon i’r Emyn a thôn leol dyfodol. Mae Rhaglenni y Gymanfa Ganu 2016/7 Rhoddion Yn ddiffuant, allan ac ar gael trwy’r eglwysi. Wedi ei Cydnabyddir yn ddiolchgar y rhodd Adrian chynnwys eleni mae emyn ‘Ffydd’ o isod. Croesewir pob cyfraniad boed waith Dikys Baker-Jones, Gaerwen, Bow gan unigolyn, gymdeithas neu gyngor. Y Prifathro D. J. Davies (1879-1935) Street ar dôn o eiddo Alan Wynne Jones. Cylch Cinio Aberystwyth £100 Bydd y Parchg Ddr John A. McIntosh o Cynhelir cymanfa 2017 ym Methel, Tal-y- Sydney, Awstralia yn rhoi sgwrs fer yng bont ar Fai 14 am 10.00 a 5.30. Arweinydd y ngwasanaeth y boreol weddi yn Eglwys St. nos fydd Alwyn Evans, Machynlleth. Cofiwch am Ioan, Penrhyn-coch ar 25 Medi. Cynhelir y Dyma gefndir yr emyn ‘Ffydd’ Camera’r Tincer gamera digidol y Tincer – mae ar gael gwasanaeth am 10.45 y bore. “Roedd braslun o’r emyn yn fy mhen ers i unrhyw un yn yr ardal fydd am ei tro – ac fe ddaeth at ei gilydd pan welais fenthyg i dynnu llun ar gyfer y papur Testun ei sgwrs fydd bywyd a gwaith mewn mwy nag un rhaglen Eisteddfod o gyngerdd, cinio neu ddigwyddiad Archddiacon David John Davies (1879- fod Ffydd wedi ei osod fel testun ar gyfer a gynhelir o fewn ein dalgylch. 1935). Ganwyd Davies ym Mhantgwyn, cyfansoddi emyn. Fe’i cedwir gan Mrs Mair Lewis, 40 Bont-goch yn 1879 a daeth yn brifathro Emyn o brofiad personol ydyw – Maes Ceiro, Bow Street (828102). Os dylanwadol ar goleg diwinyddol pwysicaf profais gadernid a chynhaliaeth Crist yn byddwch am gael llun eich noson goffi Awstralia, sef Moore College, Sydney, fy mywyd bod dydd wrth frwydro trwy yn Y Tincer defnyddiwch y camera. yn 1911. Cyhoeddwyd ysgrif gan Richard brofedigaethau llymaf bywyd, ac atseinir Huws ar Davies yn rhifyn Tachwedd hynny yn y geiriau. Cyfansoddais yr emyn 2008 o Bapur Pawb, ac mae ar gael ar mewn mesur anghyfarwydd. Ar gais taer eu gwefan: http://papurpawb.com/pdf/ Vernon, anfonais yr emyn i Gair o’r Garn Telerau hysbysebu Tudalen lawn – £120 pp%20tachwedd%2008.pdf – a gwelodd Alan Wynne Jones y geiriau, Hanner tudalen – £80 a gofyn beth am y dôn? Ond doedd yna Chwarter tudalen – £50 Hen Dinceriaid yr un dôn yng Nghaneuon Ffydd yn ateb neu hysbyseb bach ca. 5 x 8 cm £6 y A oes rhywun a fyddai yn hoffi cael ôl i’r geiriau. Ac fe gynigodd yn garedig rhifyn – £40 y flwyddyn (10 rhifyn rifynnau o’r Tincer o’r flwyddyn 1983 iawn i gyfansoddi tôn, a dyma y dôn – misol o Fedi i Fehefin; 6-9 mis ymlaen? Mae croeso i chi gysylltu â ‘Gaerwen’ a’r emyn ‘Ffydd’ wedi cyrraedd y £4 y rhifyn; llai na 6 mis (h.y. 1-5 mis) Gwynfor neu Jean Pencefn ar 01970 Detholiad.” £6 y rhifyn. Cysyllter â’r Trysorydd) 828790. Dilys Baker-Jones

3 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Iestyn Hughes yn dod atom i sôn am ei LLANDRE lyfr Ceredigion Wrth Fy Nhraed.

Gradd Mrs Hilda Griffiths Llongyfarchiadau i Ainhoa Dafis- Trist yw cyhoeddi marwolaeth Mrs Hilda Sagarmendi ar gael gradd anrhydedd Griffiths, neu Hilda Daniels fel y byddai pobl dosbarth cyntaf mewn Biocemeg ym lleol yn cofio amdani. Magwyd Hilda yng Mhrifysgol Sheffield fis Mehefin. Nglyntuen, Llandre, yn ferch i Tom ac Esther Daniels. Ar ôl priodi Tom Ceredig Griffthis O’r ysbyty bu’n byw yn Awstralia am rai blynyddoedd, Croeso adref i Erddyn James, Lluarth, ac er mai yn Farnborough mae eu cartref o’r ysbyty ar ôl cael bellach roedd hi wedi cadw Glyntuen a llawdriniaeth yn ddiweddar; hefyd byddai hi a’i gŵr yn treulio amser yn yr croeso adref o’r ysbyty i Marian Jenkins, hen gartref yn rheolaidd. Estynnwn ein Eryl, Llandre, a gafodd lawdriniaeth yn cydymdeimlad â’r teulu i gyd. ddiweddar. Ffilmio Banc Bro - Clwb 50 Genau’r-glyn​ Marwolaeth Mae Glain a Miriam,Pentan, Llandre wedi Enillwyr Banc Bro Trist oedd clywed am farwolaeth David bod yn ffilmio gyda criw cyfres deledu Y Gorffennaf Bryan James, Dolhuan, Llandre yn Hafan- Gwyll/Hinterland - bydd y gyfres newydd 1. Dewi G Hughes; 2. Llinos Dafis; y-Waun, Waunfawr. Yn enedigol o Sir sy’n cynnwys ymddangosiad y merched 3. Greg Hill Gaerfyrddin, bu David yn aelod ffyddlon ar y teledu yn yr Hydref. Dyna lun ohonynt o staff dysgu’r hen Adran Botaneg ar y set gyda Richard Harrington sef DCI Medi Amaethyddol yn y Brifysgol a’i brif Mathias ei hun. 1. Sian Elin Jones; 2. Eddie Jenkins ddiddordeb academaidd oedd edrych ar 3. Ken a Joy Evans effaith ffactorau amgylcheddol ar dyfiant Croeso planhigion a chnydau. Ym 1958 fe briododd Croeso i rif 1 Clos Ceiliog, Llandre i Geraint BANC BRO LLANFIHANGEL David ag Eleanor M Jones o Aberystwyth ac Eiry Williams a’u mab Rhodri. Hefyd GENAU’R-GLYN oedd yn gyn-fyfyrwraig yn y Brifysgol. Fe dymuniadau gorau i Rhodri sydd yn mynd ddaeth y ddiweddar Dr Eleanor James yn i’r brifysgol eleni. BALCHDER BRO fathemategydd o fri a roddodd wasanaeth DATHLU LLWYDDIANT hir i’r Adran Fathemateg. Estynnwn ein Diolch TRI O’N LLENORION cydymdeimlad dwysaf i’r teulu ar yr adeg Dymuna Nans Morgan ddiolch am yr GRUFFYDD ALED WILLIAMS – trist hwn. Cynhaliwyd gwasanaeth angladd holl gardiau ac anrhegion a gafodd pan AR FRIG EI GATEGORI – LLYFR Y yn Eglwys Dewi Sant, Stryd y Baddon, yn dathlu pen blwydd arbennig diwedd FLWYDDYN 2016 VERNON JONES – PENCAMPWR Aberystwyth, dydd Mercher 31 Awst gyda Awst. Codwyd cyfanswm o £270 at gronfa CYSTADLAETHAU LLENYDDOL YR chladdedigaeth yn dilyn ym Mynwent Pen- Ambiwlans Awyr Cymru. Diolch i bawb EISTEDDFOD GENEDLAETHOL y-Garn, Llandre. Derbyniwyd rhoddion am eu haelioni. ANWEN PIERCE – BARDD CADEIRIOL tuag at Hafan-y-Waun trwy law Gwyn EISTEDDFOD TALAITH A CHADAIR POWYS 2016 Evans, Trefnwyr Angladdau C.T.Evans, Merched y Wawr Llandre Brongenau, Llandre, Aberystwyth, SY24 Bydd Merched y Wawr yn cychwyn ar eu BETHLEHEM, LLANDRE NOS FERCHER, HYDREF 19eg, 5BS. tymor newydd nos Lun, 19 Medi,am 7.30 7.30yh o’r gloch ym Methlehem, pryd y bydd Cydymdeimlad Cydymdeimlwn â Wendy Morgan, Maes Mieri, a’r teulu ar golli tad a tad-cu annwyl, sef Dai Evans, Rhoswelir, Bwlch—y-groes, David (Dai) England yn ddiweddar. Cyfaill da a chymwynaswr bro Fawr ac i Glwb Rygbi Aberystwyth. Bu’n Cydymdeimlwn â Simon a Paul Pitt ar golli Plannwyd coeden yn y parc chwarae Drysorydd Y Tincer, yn llywodraethwr eu mam - Hazel Pitt, Lôn Glanfred - yn yn Llandre ar ddydd Sadwrn Medi 11eg ar Ysgol Rhydypennau, yn Gynghorydd ddiweddar. i gofio am David (Dai) England. Bu farw Cymuned ac roedd yn un o sylfaenwyr Dai o’i anafiadau yn sgîl damwain Banc Bro Llanfihangel Genau’r-glyn Genedigaeth ffordd erchyll ger Capel Dewi ym mis ac ef a sefydlodd y Clwb 50 a’i reoli’n Llongyfarchiadau i Gemma a Carwyn Mawrth 2015 a bu ei farwolaeth yn fisol wedi hynny. Fe’i disgrifiwyd fel Williams ar enedigaeth mab - Osian golled enfawr i’w deulu ac i gymdogaeth person uchel ei barch, yn wirfoddolwr Llewellyn - mis Gorffennaf. gyfan. Roedd Dai yn bennaf yn ddyn gwerthfawr ac yn deip prin oedd yn teulu ac roedd hefyd yn gyfaill da ac yn barod i ymgymryd â chyfrifoldebau a Arholiadau gymwynaswr bro. Roedd ei weithgaredd swyddi yr oedd llawer ohonom yn osgoi Llongyfarchiadau i Megan Harvey a yn ymestyn o fywyd cymunedol ardal eu gwneud. Bethan Henley ar eu llwyddiant yn yr Genau’r-Glyn i Eglwys Llanbadarn Achlysur teuluol oedd y ddefod o arholiadau yn ddiweddar.

4 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Llun y mis GWASANAETH CYFIEITHU Llun o gasgliad Iestyn Hughes, Maes-y-garn, Bow Street. Gellir gweld mwy o’i luniau ar ei wefan http://www.atgof.co/ Linda Griffiths

Maesmeurig Cwmsymlog Aberystwyth Ceredigion SY23 3EZ 01970 828454 [email protected]

GWASANAETH TEIPIO GWAITH PRYDLON A CHYWIR PRISIAU CYSTADLEUOL PROSESYDD GEIRIAU PRINTYDD LLIW IONA BAILEY PEN-Y-BRYN SWYDDFFYNNON 01974 831580

Dilynwch y Tincer ar Trydar Llwybr Ceredigion – @TincerY

Crefftau Pennau​ Coffi Boreuol Byrbrydau Poeth neu Oer CINIO DYDD SUL Cinio PRYDAU BAR Te Prynhawn Crefftau Ac Anrhegion PARTÏON BWYDLEN BWYTY Ar agor saith TREFEURIG ADLONIANT niwrnod yr wythnos​ Mehefin, Gorffennaf Llongyfarchiadau i Mari Healy AR AGOR O 5:30 P.M. Awst a Medi raddiodd mewn ffotograffiaeth yng NOSWEITHIAU IAU A GWENER Nghaerleon ddechrau’r haf. AM BRYDIAU TEULUOL 01970 820 050

blannu’r goeden ac fe gynrychiolwyd y Cyngor gan y Clerc Richard Lewis a’r Banc Bro gan Llinos Evans, Gwynfryn Evans a Wynne Melville Jones. Rhoddwyd y dywarchen olaf ar y goeden gan Mair England gyda chymorth dau o’i hwyrion Osian a Lisa. Diolchwyd i aelodau Cyngor Cymuned Genau’r-glyn am eu cydweithrediad ac i Trefor Owen, Meirion Lewis a Paul James am eu cymorth ymarferol ac i aelodau Banc Bro am wneud y cyfan yn bosibl. Llun Iestyn Hughes

5 Y Tincer | Medi 2016 | 391

CAPEL BANGOR / PEN-LLWYN

Suliau Capel Pen-llwyn chlonc hefo cacen bach cwpan iawn y tro y defaid a’r cneifio. Diolch i bawb am bob Medi ma. Enillodd sawl aelod raffl un o gacenau cymorth ac i’r pwyllgor gweithgar sydd yn 18 5.00 Bugail bach Angharad. Roedd yn amlwg fod cyfarfod yn rheolaidd bob mis. 25 10.00 Oedfa Menter Gobaith yng pawb wedi mwynhau’r noson a neb yn Dafydd Morris gyda ei ddewis o geffyl Nghapel y Morfa, Aberystwyth moin troi am adref. gorau a Margaret Davies a Myra Matthews Mis nesaf byddwn yn ymweld â Eglwys gyda’r anifail gorau ar y cae. Hydref Sant Padarn, Llanbadarn Fawr am 6-30yh. 2 10.00 Bugail - cymun Dymuniadau Da 9 Oedfa’r ofalaeth Genedigaethau Danfonwn ein cofion cynnes i Mr Barry 16 10.00 Gordon MacDonald Llongyfarchiadau i Mr a Mrs Billy Evans, Jones, Y Felin, sydd yn anhwylus ar hyn o 23 5.00 Bugail Llwyniorwerth Isaf, ar enedigaeth eu gor- bryd. 30 5.00 R.E. Humphreys wyres Olivia Elizabeth, merch fach Jane. ac i Mrs Eirwen Sedgwick, Rheidol House, Mynd i’r Coleg Merched y Wawr Melindwr ar enedigaeth ei gor gor nai bach, Eric Pob hwyl i Keiran Evans, Dolypandy, sydd Dydd Sadwrn Mehefin 18fed oedd diwrnod James, mab bach Hywela a Dai Saycell. yn mynd i’r coleg ar gwrs amaethyddiaeth ein trip blynyddol. Dechreuwyd ar y daith yng Ngholeg Reaseheath , ger Nantwich, o Gapel Bangor a cyrhaeddwyd Llandeilo Sioe Capel Bangor Swydd Caer yn fuan. Gwna dy orau erbyn amser cinio. Treuliwyd orig ddifyr Cafwyd sioe lwyddiannus iawn eleni eto Keiran. iawn yn y dref hynafol yma ac yna aeth gyda’r tywydd yn braf a tyrfa gref wedi y bws a ni i Erddi Aberglasney ychydig troi allan. Cafwyd cystadlu brwd ar y cae Priodasau filltiroedd i lawr y ffordd. Cawsom amser ac yn y babell. Llywydd y sioe eleni yw Bu Mr a Mrs Richard Hogger, Plas hyfryd iawn yn cerdded o amgylch y gerddi Margaret Davies, Aran Deg, Cwmrheidol Melindwr, yn Norwich yn ddiweddar ym ac yn dysgu am hanes y Plas drwy gyfrwng ac mi fu yn brysur iawn ar hyd y cae trwy mhriodas eu mab Dicon a’i briodferch fideo. Mae gan y lle hanes diddorol iawn y dydd. Yn ei barn hi yr anifail gorau ar Laura. Ychydig yn ôl priododd eu merch gan ei fod wedi newid perchnogion lawer y cae oedd y ddafad o eiddo Ceri Davies, hefyd, blwyddyn gostus iddynt !! Pob gwaith yn ystod y canrifoedd ond yn 1977 Pentyparc, Llan-non, a’r ceffyl gorau ym dymuniad da iddynt i gyd fel teulu. cafodd ei brynu gan grŵp o bobl sydd marn y beirniad Dafydd Morris, Neuadd yn galw eu hunain yn Ymddiriedolwyr Parc, oedd Felin y môr. Direudus, eiddo Parti gwahanol y Cŵn Aberglasney. Maent yn gweithio yn Bridfa Tynygwndwn. Enillydd y cwpan Yn y llun mae parti Hugo yn 1 oed, mewn galed iawn i adfer y tŷ a’r gerddi yn ôl i’w am y nifer uchaf o bwyntiau gan berson ystafell wedi ei addurno â balwns. Cafodd ysblander. Ar ôl cael cwpanaid yn y lle lleol oedd Liz Collison, Dolcniw, a chafodd ef a’i ffrindiau redeg yn rhydd yn y cae bwyta aethom eto ar y bws yn ôl i Dafarn Efana Lewis, Ystrad, y wobr am y llysieuyn cyn dod yn ôl i’r tŷ i gael het a danteithion i fwynhau swper hyfryd iawn, gorau. Cafwyd arddangosfa dda o hen i fwyta. Cafodd y plant ac oedolion de a diwedd perffaith i’r dydd. Diolch i Delyth, beiriannau wedi ei threfnu gan Sion chacen hefyd.Yn wir roedd yn barti i’w Heulwen Aurona ac Angharad am drefnu Davies , a bu yna gystadlu brwd yn adran gofio!!! y cyfan yn y dirgel a dymuniadau gorau i Eirwen Mcnulty a gafodd ddamwain drwy syrthio ar ôl dod allan o’r bws ger Llandeilo.

Nos Fawrth 6ed o Fedi daeth ein aelodau at ei gilydd i gychwyn tymor newydd sydd yn gweld mudiad Merched y Wawr yn dathlu 50 mlwydd oed . Cyhoeddwyd y rhaglen ,a da oedd gweld bod y gangen wedi llwyddo cais ariannol Cronfa ‘r Loteri. Gyda busnes y gangen wedi ei drafod cyflwynodd ein Llywydd Angharad Jones fam a merch o Brynglas, , sef Meinir ac Angharad Davies. Cafwyd arddangosfa wych gan y ddwy o’u gwaith llaw. Meinir yn cychwyn nôl ar gwaith gwynio ar ôl bod yn fam a gwraig ffarm, ac yn ceisio amser iddi hun. Angharad yn dysgu ers yn yr ysgol gynradd ac yn ail gylchu defnydd a dangos gown ffasiynol iawn allan o deis dynion cyn dangos sut i wneud ‘cacenau bach cwpan’ allan o wahanol ddefnydd. I gloi y noson cafodd pawb baned a

6 Y Tincer | Medi 2016 | 391

O’r Cynulliad Elin Jones DOLAU

Mae hi wedi bod yn haf prysur a West. Fe bleidleisiodd bwrdd Cydymdeimlad yng Ngheredigion, gyda llawer o cyfranddalwyr Tai Cantref i fynd Cydymdeimlwn â theulu y diweddar John ddigwyddiadau diddorol gan gynnwys ymlaen gyda’r cytundeb gwerth £30 Rees, Talar Deg, fu farw ar Fehefin 29 yn Eisteddfodau a Sioeau Amaethyddol miliwn a fydd yn gweld cymdeithas tai Ysbyty Bron-glais. Bu’n byw yn Nhalar trwy gydol y sir, fel arfer. Wales a West yn cymryd rheolaeth o Deg am dros ddeugain mlynedd - dyn Ond mae yna hefyd waith i’w wneud tua 1,800 o eiddo Tai Cantref. tawel a charedig a bydd colled ar ei ôl. yn y sir, gyda dau ddigwyddiad sydd Mae’n siomedig iawn i weld Tai angen sylw, gan eu bod yn effeithio’n Cantref yn dod i ben fel cymdeithas tai Estynnwn ein cydymdeimlad â Mr a fawr ar nifer o bobl yng Ngheredigion. annibynnol. Fe roedd yn gymdeithas Mrs Gwynant Edwards, Nant-y-Felin, ar Y cyntaf yw’r newyddion bod arloesol, yn ei dydd, ac mae rhaid farwolaeth chwaer Gwynant, Mrs Glenys y gwasanaeth bws 701 yn dod i gofyn cwestiynau treiddgar nawr Davies, yn Nyfnaint. Glenys oedd yr ail ben. Roedd y bws yma, a oedd yn am y rhesymau sydd wedi arwain at o bum plentyn Nantsiriol, Bow Street. gyfarwydd iawn i nifer ohonom, maen y sefyllfa yma. Fe ddylai Archwilydd Bu ei brawd hynaf, Geraint, farw lawer siŵr, yn creu cyswllt uniongyrchol Cyffredinol Cymru gynnal adolygiad blwyddyn yn ôl. Cydymdeimlwn hefyd â’i rhwng Aberystwyth a nifer o bentrefi o’r hyn sydd wedi digwydd er mwyn chwaer Eirian, sy’n byw ger Amwythig, a’i a threfi ein sir gyda Chaerfyrddin, dysgu gwersi i gymdeithasau tai eraill. brawd Ceredig, sy’n byw yn Sheffield. Abertawe a Chaerdydd. Mae dau aelod o staff newydd wedi Roedd y cyswllt bws yn gyfarwydd dechrau yn fy swyddfa dros yr haf, Diolch iawn i fyfyrwyr Ceredigion, gyda sef Meirian Morgan o Fwlch-llan Dymuna John a Beryl Hughes, Derwen nifer fawr ohonynt yn defnyddio’r a Matthew Woolfall Jones sydd yn Deg, Dolau, ddiolch i bawb a ddanfonodd gwasanaeth i deithio’n uniongyrchol wreiddiol o Bont-y-pŵl, ond wedi gardiau ac anrhegion atynt ar achlysur rhwng trefi prifysgol fwyaf Ceredigion byw yn Aberystwyth ers bron i ddeng dathlu eu Priodas Aur yn ddiweddar. a thu hwnt. mlynedd. Maent yn eu gwerthfawrogi yn fawr iawn. Caiff hefyd ei ddefnyddio’n aml gan Cofiwch gysylltu ar unrhyw adeg er Llongyfarchiadau mawr i John a Beryl nifer o deithwyr hŷn fel modd cost mwyn trefnu cyfarfod, neu mae croeso ar achlysur mor arbennig. effeithiol o deithio gyda sicrwydd a i chi gysylltu â’r swyddfa er mwyn thawelwch meddwl i’n Prifddinas. trefnu apwyntiad cymhorthfa. Rydw i wedi ysgrifennu at yr Ysgrifennydd Cabinet dros yr Economi a’r Seilwaith er mwyn gofyn i’r Llywodraeth gydweithio gyda Chyngor Cinio dathlu pen-blwydd Ceredigion ac unrhyw Mudiad Meithrin yn 45 darpar ddarparwyr y Hydref 21ain am 7.30yh gwasanaeth er mwyn yng Ngwesty’r Marine, Aberystwyth ei alluogi, a’i sicrhau i’r Siaradwr gwadd: Dafydd Iawn dyfodol. Pryd tri chwrs, adloniant ac ocsiwn Yn ail, fe ddaeth addewidion: £45* y newyddion am *mae’r pris yn cynnwys cyfraniad benderfyniad cyfranddalwyr i Mudiad Meithrin cymdeithas Tai Cantref i Ffoniwch 01970 639639 i archebu gyfuno â chymdeithas tai tocynnau.

GOGINAN

Llongyfarchiadau a dymuniadau gorau i Islwyn Jones, Tir Na Nog, sydd yn dal yn trwy Gyfrwng y Cymraeg ym Mhrifysgol Llongyfarchiadau i Anest Glyn ar basio’r yr ysbyty ar hyn o bryd. Aberystwyth er mai dim ond ers ychydig LPC o Brifysgol y Gyfraith yng Nghaer flynyddoedd mae wedi dysgu’r iaith. Fe ddiwedd Gorffennaf a dymuniadau gorau Pen blwydd Hapus fu hefyd yn areithio am Batagonia yn yr iddi hi ac Arawn wrth iddynt symud o’r Cyfarchion pen blwydd hwyr i Pauline Eisteddfod Genedlaethol gan ei bod ar ardal i Langefni! Vivash, Mount Pleasant, a ddathlodd hyn o bryd yn gwneud gwaith ymchwil i’r ei phen blwydd yn wyth deg ganol Cymry yno. Gwella Gorffennaf. Dymunwn wellhad buan i Arwyn Roberts, Newid Aelwyd , ar ôl ei lawdriniaeth diweddar yn Gwobr Pob lwc i Nigel a Sue Hellawell, Valley Ysbyty Bron-glais. Llongyfarchiadau i Dr Lucy Taylor, Forge, wrth iddynt symud yn ôl i fyw yng Hefyd danfonwn ein dymuniadau gorau Penbryn, ar ennill gwobr am ddysgu nghynefin Sue yn Sir Fynwy.

7 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Trefnwyr Angladdau ABER-FFRWD A CHWMRHEIDOL

C T Evans Brysiwch wella Llongyfarchiadau Mae Paul Stephens, Blaenddol, wedi derbyn Llongyfarchiadau i Ioan Lord Gelli-fach Gwasanaeth Angladdol dwy lawdriniaeth yn ystod yr haf, un yn ar ei lwyddiant yn yr arholiadau Lefel A, a Teuluol Cyflawn, wedi Ysbyty Gobowen a un arall yn Ysbyty dymuniadau gorau i ti ar dy ben blwydd yn ei arwain yn bersonol gydag Treforus. Mae yn gwella yn dda erbyn hyn 18 oed ac yn y Coleg ym Mangor y flwyddyn urddas. Capel Gorffwys ac mewn tipyn llai o boen. nesaf. Bydd Ioan yn astudio Hanes Cymru Preifat, Gwasanaeth ac Archaeoleg. Dydd a Nos. Cydymdeimlad Estynnwn ein cydymdeimlad dwysaf Swydd gyntaf 01970 820013 â Dave a Sue Roberts, Rheidol View, ar Dymuniadau gorau i Ellie Doidge, Cae farwolaeth tad Sue yng Nghanolbarth Gynon, yn ei swydd gyntaf fel athrawes yn [email protected] Lloegr ar ôl cystudd hir. Brighton.

Brongenau, Llandre, Beirniadu Dyweddiad Aberystwyth SY24 5BS Llongyfarchiadau i John Lewis, Dolgamlyn, Llongyfarchiadau i Catrin Davies, ar gael yr anrhydedd i fod yn feirniad yn Troedrhiwceir, ar ei dyweddiad a croeso adran y defaid yn Sioe Frenhinol Cymru cynnes i chi eich dau yn eich cartref 2017. newydd yn Nhroedrhiwlas.

Sioeau Urdd y Benywod Mae llawer o’r ardal wedi bod yn Dechreuodd y tymor gyda taith gerdded ar llwyddiannus iawn yn Sioeau’r haf eleni hyd llwybrau’r ardal a gorffen gyda paned a eto. Llongyfarchiadau i Dafydd a Sian chlonc yn y Ganolfan Groeso. Mae strwythur Morris ar ennill y gilwobr yn adran stoc yr Urdd wedi newid eleni gyda chyfarfodydd Eich cigydd ifanc adran C y Cobiau Cymraeg yn y Sioe yn cael eu cynnal ar y penwythnos a Frenhinol. Llongyfarchiadau hefyd i deulu chroeso i deuluoedd i ymuno â ni. Y lleol Troedrhiwceir ar eu llwyddiant hwythau yn cyfarfod nesaf fydd ymweld â pencadlys Pen-y-garn adran y Ceffylau gwedd mewn sioeau bach Tren Bach y Rheidol ar brynhawn Sadwrn Ffôn 828 447 a mawr. Hydref 8fed. Croeso cynnes i bawb. Llun: 9-5.30 Maw-Sad 8.00-5.30 Tymor Newydd Côr ABC Gwerthir ein cynnyrch mewn A hithau’n ddechrau gwrdd â ffrindiau newydd. a pherfformiadau. rhai siopau lleol tymor yr hydref, mae Côr Dros y blynyddoedd O dan arweiniad ABC yn cychwyn ar raglen diwethaf, mae repertoire Gwennan Williams, sy’n newydd o weithgareddau. y côr wedi ehangu i hanu o ardal y Tincer, Mae hwn, felly, yn gyfle gynnwys cerddoriaeth mae nifer o brosiectau gwych i’r rheini sydd â gyffrous gan lawer o diddorol ar y gweill, gan diddordeb mewn canu gyfansoddwyr cyfoes gynnwys cyngherddau a cherddoriaeth gorawl (Eric Whitacre, Ola (mae’r Nadolig yn ymuno â chôr â repertoire Gjeilo, Morten Lauridsen, agosáu!), cystadlaethau eang a chyffrous. ac eraill), yn ogystal (eisteddfodau a mwy), a Côr cymysg sy’n cwrdd â cherddoriaeth gan darnau comisiwn newydd. yng Nghapel y Morfa, gyfansoddwyr o Gymru I ymuno â’r côr, Aberystwyth (bob nos (William Mathias, Alun cysylltwch â ni drwy Iau am 7.30pm) yw Côr Hoddinott, Gareth Glyn, e-bost (corabc10@gmail. ABC. Yn ogystal â chwrdd Eric Jones) a darnau com) neu ewch i wefan bob wythnos i baratoi newydd a gomisiynwyd newydd y côr (corabc. ar gyfer cyngherddau a gan y côr. Mae hyn wedi cymru). Mae’r côr yn chystadlaethau, mae’r denu cynulleidfa newydd gyfeillgar ac mae bob côr hefyd yn gymuned ac ennill cydnabyddiaeth amser yn falch o groesawu gyfeillgar ac yn lle gwych i i’r côr mewn cystadlaethau aelodau newydd.

Cysyllter â’r trysorydd os am hysbysebu [email protected]

8 Y Tincer | Medi 2016 | 391

MADOG, CAPEL DEWI A CEFN-LLWYD

Suliau Madog 2.00 Medi 18 Bugail 25 10.00 Oedfa Menter Gobaith yng Nghapel y Morfa, Aberystwyth

Hydref 2 Judith Morris 9 Oedfa’r ofalaeth 16 Bugail 23 Terry Edwards 30 John Tudno Williams

Aelwyd Newydd Dymuniadau gorau i Andrew ac Angharad Rowlands, Sioe Penrhyn-coch Aneurin, Martha ac Elan sydd Megan a Siân Evans, wedi symud o Talar Deg i’w Llainyfelin, Cefnllwyd. Cafodd cartref newydd – Cwm Main. Megan gyntaf a chwpan am wneud rhywbeth allan o glai Gwellhad buan yn y ‘Brownies’, ac hefyd 1af Gwellhad buan i David Powell, am anifail o garton llaeth. Nantybwla, ar ôl derbyn Cafodd ei chwaer fach, Siân llawdriniaeth yn Ysbyty Bron- gyntaf am greu mwgwd yn yr glais; ysgol. a Tegwyn Lewis, Rhosgoch Llongyfarchiadau ar ôl derbyn llawdriniaeth yn Llongyfarchiadau i Lisa Pugh, Capel Dewi Ysbyty Treforus. Y Fronfraith, ar ddathlu ei phen Cydymdeimlad blwydd yn 18 oed, a phob lwc Cydymdeimlwn â David a ANIFEILIAID Dymunwn adferiad llwyr a ym Mhrifysgol y Drindod Dewi Dorothy Evans a’r teulu sydd buan i’r ddau. Sant; wedi colli brawd i David yn ystod TEW yr haf. Cydymdeimlad i Elinor Wills a John Moelfryn eu hangen i’w lladd Cydymdeimlwn â David Evans, ar eu priodas yn Eglwys Lisa Evans, Fferm Fronfraith wedi mewn lladd-dy lleol Murmur y Coed ar ôl colli ei Llanbadarn Fawr ar 3ydd Medi; dathlu ei phen blwydd yn 18 oed. frawd Gareth o Benparcau; Cysylltwch â i rhai o’r ardal fu’n Cefn-llwyd TEGWYN â Mr a Mrs Simon Pitt, Cefn- llwyddiannus yn y sioeau lleol Llongyfarchiadau i Iona a LEWIS llwyd ar golli mam Simon, Mrs – Trystan Davies, Megan, Sian, Meirion Davies, Llwyngwyddil, ar Hazel Pitt, o Landre. a Shirley Evans, Cefn-llwyd. ddathlu pen blwydd priodas berl. 01970 880627

Eirian Reynolds, MYNACH GARDEN R.J.Edwards Tech. S.P. MAINTENANCE Adeiladau Fferm y Cwrt Cwrt Farm Buildings GWASANAETH Torri Porfa, Sietynau, Penrhyn-coch IECHYD Tirlinio a Garddio Contractiwr, masnachwr A DIOGELWCH Gwasanaeth cyfeillgar a gwair a gwellt phrisiau rhesymol Arbenigwr ar ailhadu Arolygon Diogelwch Cyflenwi a gwasgaru Asesiadau Peryglon Ffoniwch Meirion: calch, slag a Fibrophos Archwiliadau Damweiniau 07792 457816 Lori, turiwr a malwr Hyfforddiant i’w llogi 01974 261758 Cyflenwi cerrig mán 01970 820124 e-bost: mynachhandyman 01970 820149 07709 505741 @yahoo.com 07980 687475

9 Y Tincer | Medi 2016 | 391

PENRHYN-COCH

Suliau Horeb Morgan a Dafydd Jones o Gapel Coch, Ynys Medi Môn yn wreiddiol, yn reidio beic o Gastell 18 2.30 Tomos Roberts-Young Coch, ger Caerdydd i Gapel Coch, Ynys 25 10.00 Oedfa Menter Gobaith yng Môn i godi arian i Eisteddfod Genedlaethol Nghapel y Morfa Aberystwyth Ynys Môn 2017. Buont ym mhentrefi Clawdd-coch, Bryn-coch (Castell-nedd), Hydref Cnwch-coch, Comins-coch (Ceredigion a 2 2.30 Y Parchg Peter Thomas Oedfa Sir Drefaldwyn), Bont-goch, a Traeth Coch. gymun Dyma nhw yn cael eu croesawu i Benrhyn- 9 10.30 Y Parchg Peter Thomas Oedfa coch gan Gadeirydd Cyngor Sir Ceredigion, deuluol y Cynghorydd Dai Mason, Lynwen Jenkins, 16 10.00 a 6.00 Cyfarfodydd Pregethu Garej Tŷ Mawr, Gwerfyl Pierce Jones a Seion Arfon Jones Richard Owen (dau Fonwysyn sydd yn byw 23 10.30 Beti Griffiths Oedfa bregethu ym Mhenrhyn-coch) a Mairwen Jones a 30 2.30. Gruffydd Rhys Davies yn sôn am Ceris Gruffudd ar ran Eisteddfod Penrhyn- ei ymweliad â Jamaica. Bethel yn coch.Ar Medi 12 roedd y cyfanswm dros cydaddoli. £3,000 at gronfa apêl leol Capel Coch i’r Eisteddfod. Mae modd cyfrannu yma Clybiau Sul https://www.justgiving.com/crowdfunding/ Priodas 18 Medi – ar y cyd yn Eglwys St Ioan taithycochion… Llongyfarchiadau i Jane (née Edwards), 16 Medi – Llan Llanast yn Neuadd yr Dau gysylltiad arall – deuai Lewis Maerdy Cwrt, a Will Richards ar eu priodas Eglwys, Penrhyn-coch, 4.00-5.30 Morris (1833-1907) fu yn byw yn Allt yn Eglwys St Ioan ar Awst 20. Dymuniadau (rhagor o fanylion gan Wendy) Fadog ac yn gweithio yn y gweithfeydd gorau i’r dyfodol. 17 Medi – Trip ar y cyd i’r Animalarium yn mwyn lleol o ardal Traeth Coch a y Borth (enwau i Wendy) chyflwynir yr arian i Gadeirydd Pwyllgor Merched y Wawr 25 Medi – Sul Menter Gobaith yng Nghapel Gwaith 2017 – yr Athro Derec Llwyd Fe fydd Merched y Wawr Penrhyn-coch yn y Morfa Aberystwyth Morgan fu’n byw ym Maesyfelin, dathlu 40 mlynedd ers eu sefydlu eleni ac 16 Hydref – Clwb Sul Horeb Penrhyn-coch yn y 1960au. rydym am gynnal cinio dathlu ar nos Iau 23 Hydref – Hanner Tymor 10fed o Dachwedd yng ngwesty’r Marine. 30 Hydref – Hanner Tymor Llongyfarchiadau Mae croeso cynnes i gyn aelodau ymuno 20 Tachwedd – Clwb Sul Horeb Llongyfarchion i Angharad Billing, gyda’r aelodau presennol i ddathlu. Os oes 27 Tachwedd – ar y cyd yn Horeb Caerdydd, gynt o Garn Wen) ar ennill gennych ddiddordeb allwch chi gysylltu gradd GSC (Gradd Sylfaenol yn y â Glenys Morgan 01970 828645 / 07792 Clwb Cinio Cymunedol Celfyddydau ym Mhrifysgol y Drindod 967925 neu Sharon Jones 01970 828 982 / Bydd y Clwb yn cyfarfod yn Neuadd yr Dewi Sant, Caerfyrddin. 07967 876 180 Eglwys dyddiau Mercher 28 Medi 12 a 26 Hydref. Cysylltwch â Job McGauley 820 963 Priodas hapus Pel-droedwyr ifanc am fwy o fanylion neu i fwcio eich cinio. Priodas hapus i Linda a Stephen Hughes, Llongyfarchiadau i dîm pêl-droed dan 12 Dôl Helyg, a briodwyd yng Nghapel Penrhyn-coch am ennill Twrnamaint Gary Taith y Cochion y Morfa, Aberystwyth, ddiwedd mis Pugh dydd Sul 4 Medi gan ennill Tal-y-bont Yn ystod y bwrw Sul Medi 1af i’r 3ydd bu Ifan Gorffennaf. 2-0 yn y gêm derfynol!

10 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Graddio Croeso Llongyfarchiadau i Joe Scannell ar raddio Croeso i Rebecca Vearey-Roberts sydd yng Ngholeg Dawns a Pherfformio Theatr wedi symud i Dolhelyg. Bird, Llundain a phob hwyl iddo wrth fynychu clyweliadau dawns a sioe gerdd yn Genedigaethau yr wythnosau nesaf. Llongyfarchiadau i Cat a Joe, Tregar, Garth ar enedigaeth Jake ddechrau’r haf; ŵyr i Croeso Paula a Dai, Maesyfelin. Croeso nol i’r ardal i Ceri a Luned John ac Owi – penodwyd Ceri yn athro Ffrangeg yn i Emma a Jonathan, 52 Glan Ceulan ar Ysgol Penweddig. Bydd Alun a Pam John, enedigaeth Millie Jane ar 16 Gorffennaf Ger-y-llan, yn falch iawn o’u cael yn yr ardal. ac i Sara a Rhodri Gibson, Plas Gwyn, ar enedigaeth mab – Sion – ar Awst 5 – I’r coleg brawd bach i Mari a Gwen. Brysia wella Llongyfarchiadau hefyd i Anwen ar ei Sara! chanlyniadau lefel A a dymuniadau gorau ar ei chwrs seicoleg ym Mhrifysgol Hope ac i Rob (Maerdy Cwrt) a Liz yn Cross Inn Lerpwl. ar enedigaeth Ifan James ganol Awst, ŵyr i a Helen a RichardEdwards, Maerdy Cwrt. ​ Dewis yn Gapten a Phennaeth Merched Llongyfarchiadau i Elin Haf Huxtable, Y Llongyfarchiadau a dymuniadau gorau i Ddôl Fach, enwyd yn Gapten Tîm Merched Jennie a Lee, 11 Tan-y-Berth ar enedigaeth Gleision Caerdydd. Mae Elin yn athrawes efeilliaid sef Zac a Riley, ganol Gorffennaf. ymarfer corff yn Ysgol Gyfun Gwynllyw, Pont-y-pŵl a newydd ei phenodi yn Cefnogwr y Flwyddyn bennaeth y Merched yno. o eiriau ar gyfer ei merch Delyth Ralphs Llongyfarchiadau i Terry Jones, 13 siarad ar ei rhan. ‘Roedd yn cofio’r Te Mefus Maesyrefail ar ennill gwobr Cefnogwr y Eglwys Sant Ioan Penrhyn-coch cyntaf a gynhaliwyd nôl ym 1995 a heb Flwyddyn gyda Chymdeithas Cefnogwyr Gwasanaethau golli’r un ers hynny. Diolchodd yn fawr Manchester United, cangen Aberystwyth. Cynhelir cwrdd diolchgarwch Eglwys Sant am gael yr anrhydedd o fod yn llywydd y Cafodd dlws mawr fel canlyniad. Ioan nos Fercher 28 Medi am 6.00pm a’r prynhawn, a dymunodd y gorau i de mefus pregethwr gwadd yw’r Parchedig Aled y dyfodol. Cyflwynwyd basged o flodau Brysiwch wella Lewis, curad yng ngrŵp plwyfi . iddi ar ran yr is-bwyllgor codi arian gan ei Dymunwn yn dda i Selwyn Evans, Kairali, Bydd Cymun Teulol Diolchgarwch am y hwyres Meriel Ralphs. fu yn yr ysbyty yng Nghaerdydd yn cael cynhaeaf fore Sul 2 Hydref am 10.45. Yr adloniant oedd y delynores Mrs Eleri clun newydd. Turner, a bu’n ein swyno gan ei dawn Bore Coffi fedrus o ddefnydd y tannau. Mi fuodd Cydymdeimlad Cynhelir bore coffi cymunedol bob dydd Eleri yn adrodd am hanes ei theulu oedd yn Cydymdeimlwn â Eirlys ac Elfed Evans a’r Mawrth 1af, 3ydd a 5 o’r mis yn Neuadd byw yng nghyffiniau’r ardal. teulu ar farwolaeth ei brawd yng nghyfraith yr Eglwys Penrhyn-coch rhwng 10-11.30. Enillydd llwyddiannus dyfalu pwysau’r – Gareth Davies, Llundain. Croeso i bawb. gacen oedd Mrs Jane Jones. Lansiwyd cwis Cydymdeimlwn â theulu Robert John newydd yn ystod y prynhawn gan Mrs Davies (gynt o Ger-y-llan) ar ei farwolaeth. Gŵyl Coeden Nadolig Edwina Davies ar enillwyr oedd Richard ac Bu Robert John yn gweithio yn y Llyfrgell Thema Gŵyl Coeden Nadolig Eglwys Eirlys Huws, Bont-goch. Genedlaethol fel Pennaeth Cyllid rhwng Sant Ioan Penrhyn-coch eleni fydd ‘Cân Diolch i bawb a chyfrannwyd i wneud y 1978 a 1984 cyn gadael i swydd gyda’r Nadolig’. Y dyddiadau fydd Sadwrn 3ydd- prynhawn yn un llwyddiannus. Comisiwn Cefn Gwlad Roedd yn 73 oed; Sul 11eg Rhagfyr. cynhaliwyd yr angladd ym Amlosgfa Bae Bingo Colwyn ddiwedd Gorffennaf. Te Hufen a Mefus blynyddol Bydd nosweithiau Bingo yn Neuadd yr Cafwyd Te Hufen a Mefus blynyddol Eglwys, Penrhyn-coch am 7 o’r gloch ar y Cydymdeimlwn â Wendy ac Eirian llwyddiannus iawn unwaith eto yn Neuadd dyddiadau canlynol: Nosweithiau Gwener Reynolds, a Derfel, Ger-y-llan a Manon a Eglwys Penrhyn-coch ar ddydd Sadwrn 16 Medi, 14 Hydref a 18 Tachwedd. John ac Elen, Dôl Helyg ar farwolaeth tad 9fed Gorffennaf. Wendy yn Llanwnnen ddiwedd Mehefin. Llywydd y prynhawn oedd Mrs Marion Pen blwydd arbennig Jones o Ben-bont Rhydybeddau, aelod Llongyfarchiadau a dymuniadau gorau i ac â Hannah Evans a Cai, Glan Ceulan, hynaf eglwys St Ioan Penrhyn-coch. Nid Mrs Lyn Jones, Swyddfa’r Post, Penrhyn- ar farwolaeth mam-gu a hen fam-gu - oedd Mrs Jones yn teimlo fel siarad yn coch, sy’n dathlu pen blwydd arbennig ar Mrs Wena Evans, gweddw y diweddar gyhoeddus, ond fe baratowyd ychydig 23 Medi. Barchedig O.T. Evans ar Fehefin 25.

11 Y Tincer | Medi 2016 | 391

PENRHYN-COCH

Yr Athro Mike Foley ni gael crys a phêl-droed wedi’u harwyddo Gyda thristwch mawr nodir marwolaeth gan garfan Cymru Ewro 2016 i arwerthu. yr Athro Mike Foley, Maesyrefail. Yn Yr ydym hefyd yn ddiolchgar iawn iddo frodor o Ealing, Llundain ymunodd â staff am drefnu ein gŵr gŵadd am y noson. academaidd Prifysgol Aberystwyth ym Gwerthfawrogwn yn fawr i Dai, Jane a’r 1974, pan gafodd ei benodi’n Ddarlithydd teulu am eu holl waith i wneud y noson yn mewn Llywodraeth a Gwleidyddiaeth un llwyddiannus. America yn yr Adran Wleidyddiaeth Croesawyd pawb gan y Parchg Andrew gynt. Mae enw da Mike fel un o’r prif Loat cyn trosglwyddo’r awenau i ddwylo ymchwilwyr yn ei faes yn aruthrol. galluog Dai Alun sef holwr ein ‘Noson yng Enillodd glod am ei gyhoeddiadau o’r Nghwmni Osian Roberts’. I’r rhai ohonoch cychwyn cyntaf yn ei yrfa academaidd: na ddilynodd lwyddiant ein tîm cenedlaethol cyhoeddwyd ei draethawd ymchwil PhD ar i gyrraedd rowndiau terfynol Euro 2016, drawsnewidiad yr Unol Daleithiau Osian yw’r dyn a lwyddwyd i roi Cymru gan Wasg Prifysgol Yale, ac fe’i gosodwyd ar fap pêl-droed y byd. Osian Roberts yw Sian Fflur Jenkins enillodd Gwpan George ar restr fer Gwobr Woodrow Wilson Is-reolwr Tîm Cenedlaethol Pêl-droed Faraday yn nosbarth y Gwenynwyr Cymdeithas Gwyddor Gwleidyddiaeth Cymru. Yn frodor o Ynys Môn, fe yrrodd Ifanc yn Sioe Fawr Llanelwedd. America ym 1981. Roedd ei ymchwil yn o Gaerdydd ar gyfer y sesiwn holi ag ateb Llongyfarchiadau iddi! canolbwyntio’n bennaf ar wleidyddiaeth a thaith y tu ôl i lenni’r byd pêl-droed yng UDA, gan gynnwys gwleidyddiaeth Nghymru. Fe eglurwyd i’r gynulleidfa hyfforddi proffesiynol a thactegau gyda’r arlywyddol, theori gyfansoddiadol, polisi sut y cafodd ei addysg prifysgol yn Unol gynulleidfa. Braf hefyd oedd gweld nifer tramor a hanes syniadau. Mae ei lyfr ar Dalaethau’r Amerig nôl yn yr 80au, ac ef o chwaraewyr ifainc y dalgylch yn dod i’r The British Presidency: Tony Blair and the oedd y Cymro cyntaf i ennill ysgoloriaeth llwyfan i holi cwestiynau am eu harwyr Politics of Public Leadership yn cymhwyso ‘soccer’ UDA. Chwaraeodd yn broffesiynol pêl-droed, noson fythgofiadwy iddyn nhw dirnadaethau a ddatblygodd yn sgîl i’r cynghrair soccer Americanaidd cyn ‘rwy’n siŵr.Ar ran yr eglwys, cyflwynodd blynyddoedd o astudio gwleidyddiaeth bod yn chwaraewr/reolwr a pharhaodd i Dai Alun rodd fechan i Osian, sef llechen America i gyd-destun gwahanol, ac fe hyfforddi hyfforddwyr cyn dychwelyd i gyda’r geiriau ‘Mae Hen Wlad Fy Nhadau’ gyhoeddwyd ei lyfr diweddaraf, Political Gymru. Mae Osian wedi hyfforddi dros 60 arno. Arwydd o’n gwerthfawrogiad am roi Leadership: Themes, Contexts and o gêmau rhyngwladol Cymru ar lefel hŷn, a ei amser a’i gefnogaeth i’r plwyf. Critiques, gan Wasg Prifysgol Rhydychen braf oedd gweld nifer o hyfforddwyr lleol a Ar ôl sesiwn o dynnu lluniau gydag yn 2013, gan ennyn parch mawr. fynychodd cyrsiau Addysg Hyfforddi Osian Osian, ymlaen at arwerthiant y crys pwysig Bydd cydweithwyr a myfyrwyr yn cofio yn bresennol ar y noson. Trafodwyd dulliau wedi’u harwyddo gan garfan Cymru Ewro Mike fel athro ymroddgar, ymchwilydd 2016. Ein harwerthwr oedd Mr Glyn Collins ymroddedig, ac fel dyn hynod a diolch i Mr Lloyd Edwards o Benrhyn- garedig a meddylgar. Cynigiodd glust coch, llwyddwyd i gynnig pris hael am gydymdeimladol i sawl cenhedlaeth o y crys. ‘Rwy’n siŵr bod nifer ohonoch fyfyrwyr, a pharodrwydd i wrando ar eu yn cofio Lloyd yn refferi pêl-droed am problemau ac i gynnig cymorth moesol flynyddoedd mawr. Mi wnaeth Lloyd ac ymarferol. Roedd Mike yn ddyn anrhegu’r crys i’w or-nai, Carwyn Davies tawel a chanddo feddwl praff a synnwyr oedd yn bresennol ar y noson – roedd wrth hiwmor sych. Bydd colled fawr ar ei ôl. ei fodd ac yn wên o glust i glust. Cydymdeimlwn â Frances ei weddw a’r Mr Clive Gale, Bow Street, goruchwyliwr plant – Joanna, Nicholas a Louise a’u clwb pêl-droed Penrhyn-coch, gynigodd teuluoedd. y swm uchaf am y Bêl-droed wedi’u harwyddo gan garfan Cymru Ewro 2016. Noson yng nghwmni Osian Roberts Hoffwn ddiolch yn fawr iawn iddo am ei Braf oedd cael eistedd allan yn yr heulwen haelioni tuag at y noswaith yn ogystal â yn mwynhau barbeciw ar nos Wener 26ain gadael i ni gynnal y noson yn y clwb. Awst ym maes parcio clwb pêl-droed Diolch i James Harrison am werthu’r Penrhyn-coch. Dyma ddechrau da ar noson raffl. Enillydd llwyddiannus o gopi wedi’i â naws cryf o falchder i gael bod yn Gymro, arwyddo o lyfr Osian oedd Mr John wrth drafod llwyddiant tîm Cymru yn Hughes, Pencwm, er i’w ferch Elen gipio’r rowndiau terfynol Euro 2016. wobr yn sydyn oddi wrtho! Trwy gysylltiadau gŵr Jane Jones, un o Yn olaf hoffwn ddiolch yn fawr iawn i wardeiniaid ein heglwys, ‘roedd modd haelioni noddwyr y fenter sef: D J Evans cynnal y fath noson. Trefnodd Dai Alun Trefnwr Angladdau, Dylan Roberts o Jones, is-lywydd o Gymdeithas Pêl-droed ‘Salop Leisure’, Will Lloyd Williams Cigydd Cymru a chyn-ysgrifennydd cyffredinol o (Machynlleth), ag i bawb a gyfrannodd Gymdeithas Pêl-droed Canolbarth Cymru, i fwyd a gwobrau raffl.

12 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Canlyniad gwych oedd yr elw; codwyd priododd Albanwr a symud i’r Alban 59 dros fil o bunnoedd tuag at gynnal a mlynedd yn ôl. Roeddem ein dwy yn chadw’r eglwys. gweithio yn Aber ond yn treulio ein hamser hamdden yn byw a bod gyda’n gilydd. Er Pen blwydd priodas ruddem i’r ddwy ohonom golli ein gwŷr yn ifanc Dymunwn ben blwydd priodas ruddem roedd cofion melys yn dod yn ôl inni wrth hapus i Mervyn a Sue Hughes, Ger-y-llan gofio am yr amser y bûm ni ein pedwar oedd yn dathlu ar Fedi 11. yn hapus iawn yng nghwmni ein gilydd. Yn anffodus roedd Marina yn ystod yr Cydymdeimlad wythnos wedi bod yn angladd ei brawd Cydymdeimlwn yn ddwys iawn â’r Dewi yn Leeds, ond wedi penderfynu od canlynol sydd wedi colli anwyliaid yn i Aber am ddiwrnod neu ddau. Treuliom ddiweddar. ein dy rai oriau yn mynd yn ôl dros yr Brynhawn Sadwrn 3 Medi daeth teulu Owena Hopton a’r teulu, 113 Ger-y-llan, amser da a gawsom yn Aber. Wrth gwrs a chyfeillion John Ifor Jones ynghyd ar golli ei gŵr Richie Hopton; mae’r dref wedi newid tipyn erbyn hyn. Fe trwy wahoddiad agored gan ei ddau Mr a Mrs Theobald, , a’r teulu oll dreuliem ni lawer o’n hamser pryd hynny fab – Owain a Gethin - i Neuadd y ar golli tad a thad-cu, sef Doug Theobald; yn y King’s Hall a’r Milk Bar a chael llawer o Penrhyn i de parti anffurfiol i ddathlu ei Huw, Caryl a’r teulu a chysylltiadau Laura hwyl gyda ffrindiau. Do! Bûm ein dwy yn ben blwydd yn 90 oed. Cafwyd achlysur Davies, Maesyrefail. cofio yn ôl at bopeth fyddem yn gwneud ar hyfryd gyda llond Neuadd o wahanol y pryd. Hynny yn y pumdegau, mae llawer ardaloedd a chylchoedd wedi troi allan Ysbyty o ddŵr wedi mynd dan y bont ers hynny i ddymuno yn dda i’r gŵr hynod yma Dymunwn wellhad buan i Dave Pritchard, 2 fel y dywedir. Mae gan Marina un chwaer sydd wastad a gwen ar ei wyneb a Tan y Berth, sydd yn yr ysbyty. ar ôl yn byw yn Llangefni ac efo’i merch sgwrs ddifyr. Diolch am y cyfle i fod yn yn mynd at Myfanwy ar ôl bod yn gweld rhan o’r digwyddiad. Pen blwydd ffrindiau eraill yn Aber. Yr oedd yn amser Cyfarchion pen blwydd i Anwen Morris, bythgofiadwy i ni ein dwy. Diolch Preseli, oedd yn dathlu ei phen blwydd yn Mairwen Hoffai John Ifor Jones, Maesyfelin, 18 oed ar yr 8fed Medi. Pob dymuniad da ddiolch i’r meibion – Owain a Gethin yn y dyfodol. Merched Y Wawr a’u teuluoedd am drefnu - gyda Ar ôl saib dros yr haf roedd yn amser chymorth parod gwerthfawr Janice Cyfarfod hen ffrind i Ferched y Wawr Penrhyn-coch ail Evans, Maesyfelin a’i Dydd Sadwrn y 27ain o Awst hyfryd oedd ddechrau am y tymor ac ar y noson theulu - barti pen blwydd iddo i ddathlu cyfarfod â hen ffrind agos i mi. Roeddwn agoriadol Nos Iau 8fed o Fedi cafwyd ei ben blwydd yn 90 yn Neuadd y heb ei gweld ers bron i ddeugain mlynedd, cwmni tri gwirfoddolwr o Feiciau Gwaed Penrhyn a hefyd i bawb drodd allan i er wedi bod mewn cysylltiad ar hyd y Cymru. Cafwyd amser i weld un o’r beiciau fod yn rhan o’r dathlu. blynyddoedd drwy ysgrifennu a danfon modur tu allan i’r neuadd ac fe fu Medwyn cyfarchion y Nadolig a’r Flwyddyn Newydd Parry y cydlynydd yn esbonio i ni y gwaith ac yn y blaen, ond cael cwrdd unwaith eto gwych maent yn wneud. Agoriad llygad wyneb yn wyneb yn werth y byd. oedd cael gwybod eu bod yn mynd a Roedd Marina Murray (Humphreys) gwaed a llaeth y fron o ysbyty i ysbyty yn y yn wreiddiol o Waungai, Comins-coch; Canolbarth a’r De bron pob dydd a hynny yn hollol wirfoddol ac yn hollol ddibynnol ar gyfraniadau ariannol y cyhoedd. Os ydych am ragor o wybodaeth mae ganddynt wefan www.bloodbikeswales.org. uk ac hefyd dudalen gweplyfr - Blood Bikes Wales ac maent yn trydar @bloodbikeswales.

Ann James, Pen-banc, Penrhyn- coch, Llywydd Cymdeithas Treialon Cŵn Defaid Tal-y-bont a’r Cylch, yn Llongyfarchiadau i Glenys Morgan cyflwyno cwpanau i Dewi Jenkins, am ddod yn 1af am drefnu blodau yng Tynygraig, Tal-y-bont yn y Treialon a nghystadleuaeth Merched y Wawr gynhaliwyd ar Gaeau Llety Ifan Hen, cenedlaethol yn y Sioe Frenhinol ar y thema Portmeirion. Meryl Davies y Bont-goch, ar Awst 3ydd. 2016. Llywydd sydd yn cyfwyno y gwobrau iddi. Sioe Penrhyn-coch

13 Y Tincer | Medi 2016 | 391

BOW STREET

Suliau Noddfa Medi 25 Oedfa Menter gobaith yn y Morfa, Aberystwyth, am 10.00 Y Parchg Owain Llŷr Evans

Hydref 2 Oedfa am 10.00. Gweinidog. Y Garn yn uno. 9 Oedfa am 10.00. Y Parchg Wyn Morris. Diolchgarwch. Y Garn yn Uno. 16 Cyfeillach am 10.00. 23 Oedfa am 2.00. Gweinidog 30 Oedfa’r Ofalaeth ym Methel, Tal-y- bont, am 10.00. Gweinidog.

Capel y Garn 10.00 a 5.00 Medi 18 Bugail 25 10.00 Oedfa Menter Gobaith yng Nghapel y Morfa, Aberystwyth i Rheinallt a Sarah Lewis, 40 Maes Ceiro, Merched y Wawr Rhydypennau ar eu priodas yn ddiweddar yng ngwesty Rhai o aelodau Cangen Merched y Hydref Caer Beris manor, Llanfair ym Muallt yn Wawr, Rhydypennau, a enillodd y 2 Noddfa Judith Morris ddiweddar. darian am y nifer mwyaf o bwyntiau 9 Oedfa’r ofalaeth yng Ngŵyl Fai Rhanbarth Ceredigion 16 Bugail Priodas Ruddem ar 14 Mai, yn Felin-fach. Cyflwynwyd 23 Terry Edwards Llongyfarchiadau a phob dymuniad da y darian i Shân Hayward, Llywydd 30 John Tudno Williams i Tegwyn a Sian Evans, 43 Maes Afallen, Cangen Rhydypennau, gan Llinos a fydd yn dathlu eu priodas ruddem ar y Davies, Llywydd yr Ŵyl. Pen blwydd Arbennig 9fed o Hydref. Llongyfarchiadau mawr a phob dymuniad da i Mrs Sian Evans, 43 Maes Afallen, ar Newid Aelwyd radio, Huw Stephens, a’r hyrwyddwr, John ddathlu ei phen blwydd yn 60 ar y 7ed o Croeso mawr i Aled ac Erin a’r plant i’w Rostron ac mae enillwyr yn y gorffennol Fedi. cartref newydd yn 1 Cae Rhos. Gobeithio y yn cynnwys Gwenno a Gruff Rhys, ac mae byddwch yn hapus iawn yn ein plith. nifer o artistiaid sy’n canu yn y Gymraeg Priodas wedi’u henwi ar y rhestr fer eleni unwaith Llongyfarchiadau i Ian a Kate Evans, Ar restr fer eto. Cyhoeddir enillydd y wobr ar 24 Tregerddan, a briododd dros yr haf. Pob Llongyfarchiadau i Meilyr Jones am gael Tachwedd yn y Depot yng Nghaerdydd. dymuniad da iddynt i’r dyfodol. ei ddewis ar restr fer o 12 o artistiaid ar gyfer y Wobr Gerddoriaeth Gymreig eleni. Noddfa ar Daith Llongyfarchiadau a phob dymuniad da Crewyd y wobr yn 2011 gan y cyflwynydd Yn ystod mis Mehefin ymwelodd

Priodas Rheinallt a Sarah yng Ngwesty’r Caer Beris Manor, Llanfair ym Muallt. Noddfa ar Daith.

14 Y Tincer | Medi 2016 | 391

cyfeillach Capel Noddfa â Soar y Mynydd a chafwyd croeso cynnes gan aelodau’r capel a gwasanaeth bendithiol iawn dan Canolfan Byd Mari Jones ofal y Parchedig R.Alun Evans. Trefnwyd y Gwibdaith Capeli’r daith fel arfer gan Jean Davies a chafwyd Garn a’r Noddfa i te i goroni’r prynhawn yn Y Talbot. Ganolfan Byd Mari Jones

Genedigaeth Aelodau Capeli’r Garn Dymuniadau gorau i Cerys a Craig Davies a Noddfa, Bow Street, – ar enedigaeth Harri Richard Davies ar 19 yn cael cyflwyniad i Ganolfan Byd Mari Gorffennaf ; ŵyr i Tegwyn a Sian Evans, Jones gan Nerys Siddall Maes Afallen.

Dathlu Pen blwydd priodas Aelodau Capeli’r Garn Llongyfarchiadau i’r Parchg Richard a a Noddfa, Bow Street, yng Nghanolfan Byd Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro, ar ddathlu Mari Jones, Llanycil Priodas Ruddem ar 4 Fedi.

Cydymdeimlad Cydymdeimlwn â Bethan Hartnup, Maes Ceiro. sydd newydd golli ei brawd-yng- nghyfraith - Glen Emanuel -ym Mhenarth.

â Margaret ac Ambrose Roberts a’r teulu, Crud yr Awel, ar farwolaeth eu brawd yng nghyfraith, Gareth Davies, Llundain. ac â’r Parchg Elwyn Pryse, Isgarn, ar farwolaeth ei chwaer - Mrs. Bertha Jones, Llan-non , ddiwedd Awst.

Eisteddfod Llongyfarchiadau i Vernon Jones, Gaerwen, ar ennill gwobr gyntaf am ei englyn unodl union ysgafn ar y testun ‘angladd’ yn Eisteddfod Genedlaethol Sir Fynwy.

Dymuniadau gorau Llongyfarchiadau i Dafydd Sion Rees, Brysgaga, ar ei ganlyniadau lefel A a phob Plant yr ysgol Sul unedig yn yr orsaf yn Llanuwchllyn ar ôl taith ar y trên stêm o’r Bala. hwyl ar y cwrs milfeddyg ym Mhrifysgol Lerpwl.

Llongyfarchiadau i Anwen Pierce enillodd gadair Eisteddfod Powys Byrddau llawn yn Sioe Rhydypennau. yng Nghroesoswallt ym mis Gorffennaf.

15 Y Tincer | Medi 2016 | 391 Ail-fyw clochdar y ceiliogod gyda’r Beicwyr Blewog ar y BBC

yda thymor yr Hydref Mrs Beth Walker, cefn, Penrhyn-coch - ci pedigri ffotograffiaeth i blant ysgol wedi dechrau’n Llety’r Ddwylan, Pen-bont gorau; Bertie Jones, Bow uwchradd; Ann-Louise Gswyddogol, braf oedd Rhydybeddau - pencampwr Street - nifer uchaf o bwyntiau Davies, Capel Bangor - cael cyfle i ail-fyw ychydig o adar dŵr; Fred Williams, yn yr adran fêl; Sian a Megan arddangosyn gorau yn yr fwrlwm Sioe Aberystwyth a Cefnllidiart, Capel Bangor- Evans, Cefn-llwyd - cynnyrch Adran Goginio; Mrs Glenys Sir Ceredigion yn rhaglen yr pencampwr yr adran merlod gorau yn yr adran planhigion Morgan, Penrhyn-coch - Hairy Bikers, “Chicken and Egg.” marchogaeth ar gyfer bridio, a cartref, llysiau a ffrwythau; arddangosiad gorau yn yr ddarlledwyd nos Fawrth 6 Medi phencampwriaeth mewn llaw i Mrs Brenda Jones, Bow Street adran Gosod Blodau. 2016 am 8yh ar BBC2. Gellwch ferlod o dan 14.2 llaw o daldra; - nifer uchaf o bwyntiau yn Estynnwn ddiolch i bapur ddal i fyny ar iPlayer. Pwy a ŵyr, Trystan Davies, Llaingwyddil, yr adran cyffeithiau;Teleri bro’r Tincer am gyflwyno efallai y gwelwch chi ambell i Cefn-llwyd - pencampwr adran Morgan, Llandre - nifer uchaf cwpan am y nifer uchaf o gymeriad o ardal y Tincer yn ŵyn y cigydd; Jean Jones, Pen- o bwyntiau yn y cystadlaethau bwyntiau yn adran y Clybiau ymddangos? Os cofiwch chi, Ffermwyr Ifanc. Eleni, Alaw fe ffilmiodd yr Hairy Bikers Evans, Pwllcenawon, Pen- eitem ar Tom Hughes a Tomos llwyn - aelod o CFfI Trisant Hughes-Jones, Pantyperan, - ddaeth i’r brig. Gellir Llandre. Yn ystod y dydd, daeth gweld rhestr lawn o’r enillwyr llwyddiant i’r tad-cu a’i ŵyr, ar y wefan sioeaberystwyth. gyda cheiliog Tomos yn ennill y com/results.html dosbarth i frîd leghorn. Llongyfarchiadau i chi i gyd, Braf yw adrodd fod nifer o a diolch i bawb am gefnogi’r drigolion ardal y Tincer wedi Sioe. Gobeithiwn eich gweld cael hwyl ar gystadlu yn y eto’r flwyddyn nesaf, ddydd Sioe. Dyma gipolwg ar rai o’r Sadwrn 10 Mehefin 2017 - pencampwyr: nodwch y dyddiad!

Rhydypennau

Penrhyncoch Prifysgol Aberystwyth: Campws Arloesi A4159 Ffîn Campws a Menter Aberystwyth, Gogerddan Gogerddan A487 DIGWYDDIAD YMGYNGHORI CYMUNEDOL

Mae Prifysgol Aberystwyth yn paratoi i gyflwyno cais Gwaith cynllunio manwl i Gyngor Sir Ceredigion yn yr Hydref Arfaethedig ar gyfer Campws Arloesi a Menter newydd ar Gampws Gogerddan y Brifysgol. Bydd y Campws Arloesi a Menter yn un llawn bwrlwm sy’n arwain y byd, ac yn galluogi’r Brifysgol i gynyddu ei chynhwysedd ymchwil trwy fod yn SUT I DDWEUD EICH DWEUD... gyrchfan i gwmnïau sefydledig a chwmnïau newydd, 18fed o Hydref 2016 buddsoddwyr ac entrepreneuriaid ar gyfer y diwydiant Digwyddiad galw heibio cyhoeddus yn Neuadd Bentref Penrhyncoch amaeth-dechnoleg. o 5.30y.p Bydd y cyfleusterau’n cynnwys Canolfan Bioburo, I’w ddilyn gan gyflwyniad o gynlluniau arfaethedig Campws Arloesi Canolfan Bwyd y Dyfodol, Canolfan Gwyddor a Menter Aberystwyth am 7y.h Ddadansoddol a Bio-fanc Hadau a Chyfleuster Prosesu. Bydd hefyd yn darparu mannau cyfarfod Am fwy o fanylion cysylltwch â: Rhian Davitt-Jones, ffurfiol ac anffurfiol a swyddfeydd. Cushman & Wakefield (0161 235 8995) Er y bydd y Campws Arloesi a Menter newydd yn cynyddu cynhwysedd y Brifysgol yn y sector amaeth- Ariannwyd Campws Arloesi a Menter Aberystwyth gan Gronfa Datblygu dechnoleg, bydd niferoedd staff a myfyrwyr y Rhanbarthol Ewrop, drwy Lywodraeth Cymru; gan y Cyngor Ymchwil Brifysgol yn gyson â threfniadau cyfredol y Brifysgol. Biotechnoleg a Gwyddorau Biolegol (BBSRC) a chan Brifysgol Aberystwyth.

16 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Y BORTH

Cystadleuaeth Golff RNLI am ei gwaith fel Cadeirydd Agored Flynyddol yn ystod y blynyddoedd Cynhaliodd Clwb Golff Y Borth diwethaf. ac Ynys-las ei gystadleuaeth RNLI agored flynyddol ym mis Pen blwydd hapus Gorffennaf gan godi £1,021 i Pen blwydd hapus i Bil Doyle gefnogi gwaith achub bywyd (Doyle y doncis) a fydd yn dathlu y RNLI yn y Borth. Yn y llun ei ben blwydd yn 90 ar 18 Medi. (chwith i’r dde) yn gwneud Hefyd i John James, y cyflwyniad mae Stephen Moelcerni ar ddathlu ei ben Evans (Capten y Clwb), Paul blwydd yn 70! Frost (Llywydd RNLI y Borth), Anna Hubbard (Trefnydd y Coleg Clwb), Pete Davies (Helm RNLI Cydymdeimlad Symud Llongyfarchiadau i Mared Y Borth), Ron Davies (Rheolwr Estynnwn ein cydymdeimlad â Dymunwn yn dda i Elin Hefin, Emyr ar ganlyniad ei lefel A. RNLI y Borth) ac Alun Phillips theulu Pengraig ar farwolaeth Ynys Wen – Cadeirydd y Dymuniadau gorau yng Ngholeg (Rheolwr Gêmau Agored Y chwaer a modryb – Mrs. Tincer – sydd wedi symud o’r Cerdd a Drama Brenhinol Clwb). Morwena Evans, Waunfawr. Borth i Gaerdydd. Diolch iddi Cymru, Caerdydd.

Stori ddirgelwch yng nghyffro’r 1990au

Dana Edwards Pam? throeon eraill bywyd, yn Cymru a Cheredigion: Y Lolfa 2016. 288t. £8.99 bwrw’i gysgod ar ac yn datblygiad y mudiad Beth sy’n gwneud nofel dda? cymhlethu’r dathliadau. cenedlaethol, Stori afaelgar, cymeriadau Y cyfarfyddiadau refferendwm 1997 a credadwy, dïalog sionc a penblwyddol hyn yw sefydlu’r Cynulliad, twf ffraeth, geirfa liwgar-amrywiol, testun deg pennod y addysg Gymraeg a’r adeiladwaith addas, cefndir nofel. Defnyddiodd yr ymdrech dymhestlog daearyddol arwyddocäol awdur y ddyfais yma yn i greu a chynnal Radio SIOP A mewn amser a lle. Wel, mae’r ffrâm i’w stori yn hynod Ceredigion. Gwnaeth SWYDDFA BOST holl gynhwysion yna i’w cael gelfydd. Dana Edwards ddefnydd PENRHYN-COCH Perchennog: Lawrence Kelly yn nofel gyntaf Gymraeg Mae’r prif gymeriadau yn da a helaeth o’i phrofiad yn AR AGOR Dana Edwards. Ac at hynny driawd gogleisiol, a datblygiad ymchwilydd i raglenni teledu Llun – Sadwrn fe lwyddodd yr awdur i eu cydberthynas dros y wrth baentio’r gefnlen liwgar 7 y bore – 9 yr hwyr Sul greu’r cyfuniad o densiwn a blynyddau yn cyfoethogi’r yma. Ac yn y canol y mae tref 7 y bore – 7 yr hwyr disgwyliad sy’n rhoi blas ar darlun. Pam yn cychwyn yn ryfeddol Aberystwyth y mae Papurau dyddiol a’r Sul, stori ddirgelwch. Gadewch i ni swil ond yn magu hyder, yn hoffder a manwl-wybodaeth yr llyfrgell fideo, cardiau cyfarch graffu ar rai o’r elfennau. gydwybodol ac yn genhadol awdur ohoni yn daearu’r cyfan siop drwyddiedig Euogrwydd y tri phrif dros gyfiawnder; Gwennan yn mewn realiti diriaethol. 01970 828312 gymeriad ynghylch eu rhan gymdeithasgar ac uchelgeisiol Nid nad oes yma unrhyw mewn damwain ingol ac effaith ond yn cael ei sigo gan wendidau. Mae yna agweddau hynny ar eu hynt a’u helynt drallodion bywyd; Rhodri’n ar y plot a’i ddatrysiad sy Dilynwch y dros gyfnod o wyth mlynedd ddeallus ac yn dipyn o dderyn, hytrach yn sigledig ac ambell yw craidd y dirgelwch. Yn ond yn cywiro’i ffaeleddau ac i olygfa ryw gymaint yn llai na Tincer ar Trydar nyddiau eu diniweidrwydd yn yn graddol ddod at ei goed. chredadwy. Ond mân frychau @TincerY fyfyrwyr prifysgol dyma Pam, Camp nofelydd yw peri i yw’r rhain i basio heibio iddyn ei ffrind agosaf Gwennan ac ni gredu yn a phoeni am ei er mwyn gwerthfawrogi efaill honno Rhodri, yn cytuno chymeriadau. Rhagorol. nofel gyntaf hynod ddifyr a i ddathlu’u penblwydd ar-y- Ond nid dim ond stori meddylgar. cyd bob blwyddyn ar Orffennaf afaelgar sydd yma. Mae yma Cynog Dafis 13. Maen-nhw’n cadw at eu hefyd bortread deallusgraff gair ond mae’r euogrwydd, o’r 1990au, cyfnod byrlymus- BYDD DANA EDWARDS YN SIARAD AM EI CHYFROL YNG er pob ymdrech i’w gladdu greadigol yn hanes NGHYMDEITHAS Y PENRHYN yn eu hisymwybod, ynghyd â gwleidyddol a diwylliannol NOS IAU HYDREF 20.

17 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Cyngor Cymuned Tirymynach

Cyfarfu’r Cyngor ar nos Iau 30 Mehefin Derbyniwyd cwynion fod rhieni a phlant ymddiswyddiad un aelod, penderfynwyd yn Neuadd Rhydypennau o dan yn cael eu gwlychu pan fydd cerbydau cyfethol Mr Iestyn Hughes, Maesygarn, lywyddiaeth y Gynghorwraig Siân yn mynd trwy’r pyllau. Ysgrifennir at yr os bydd yn fodlon cymryd y swydd. Bydd Jones. Derbyniwyd adroddiad misol asiant priodol. Mae gordyfiant ar Ffordd y cyfarfod nesaf ar 29 Medi yn Neuadd y Cynghorydd Sir, Mr Paul Hinge a Clarach yn achosi trafferth i gerbydau Rhydypennau. mynegwyd pryder ynglŷn ag un mater a choeden ger Tro’r Cwm (Clarach) yn arbennig a ddaeth i’r golwg, sef y goleddu yn beryglus tuag at y ffordd. cwynion y derbyniodd parthed parcio i Gwneir cwyn am y ddau achos uchod gleifion ac ymwelwyr yn Ysbyty Bron- hefyd. glais. Mae’n amhosibl cael lle i barcio ar ôl Bydd y cyfarfod nesaf ar 28 Gorffennaf. wyth y bore gan fod staff ac ati yn llanw’r lle, pryd y dylent ddefnyddio eu maes Cyfarfod mis Gorffennaf Amrywiaeth eang o lyfrau, cardiau, parcio ar Ffordd Clarach a chael eu cludo Llywyddwyd cyfarfod mis Gorffennaf cerddoriaeth ac anrhegion Cymraeg. yn y cerbyd sydd wedi ei ddarparu ar gan yr is-gadeirydd y Cyng Rowland eu cyfer. Gwelir y cerbyd hwn yn oedi’n Rees. Cadarnhawyd bod angen cyfarfod CROESAWIR ARCHEBION GAN UNIGOLION AC YSGOLION segur ger yr ysbyty yn fynych tra bod cyffredinol i drafod dyfodol Neuadd staff yn croesi drosodd i’r maes parcio. Rhydypennau, sydd a’i chyflwr yn 13 Stryd y Bont, Aberystwyth Mae’r sefyllfa yn hollol annerbyniol, dirywio yn gyflym. Nid yw Prifysgol 01970 626 200 ac mae Mr Hinge wedi cysylltu gyda’r Aberystwyth ar hyn o bryd fel petaent Rheolwr Cyffredinol (Mathew Willis). yn awyddus i drafod cyflwr Cae Nid yw’r Cynghorydd Hinge wedi Chwarae Tregerddan, sef problem y dŵr, derbyn unrhyw ymateb oddi wrth adroddwyd hefyd fod gormod o gŵn yn IBERS parthed problem y dŵr yng baeddu y cae, a’u bod yn cael mynediad nghae chwarae Tregerddan, na dim i dir amaethu y Brifysgol (IBERS) drwy pellach am y llwybyr arfaethedig y maes chwarae. Gofidiwyd fod y o’r Dolau i Rydypennau. Ond mae gwasanaeth bysiau hwyr wedi terfynu cynllun y Llwybrau Diogel (dros bont y yn yr ardal, a’r gwasanaeth Park and Ride eich gwefan leol rheilffordd ar Ffordd Clarach) yn symud yn Aberystwyth, yn enwedig y cludiant ymlaen, ac mae anghydfod dwys wedi i’r ysbyty lle mae problem parcio enbyd, www.trefeurig.org bod rhyngddo â’r Priffyrdd ynglŷn â a hyd yn hyn mae’r awdurdodau yn cau your local website gosod arwyddion yng Nghlos Corwen, llygaid i’r sefyllfa. . Sylwodd fod toriadau Cadarnhaodd y Cyng Paul Hinge ei newyddion etc. i / news etc. to: porfa wedi eu gadael ar y troed i Ystâd sylwadau o’r mis diwethaf (Mehefin). [email protected] Bryncastell ar ben sachau ailgylchu, ac ni Ychwanegodd ei fod wedi bod mewn fyddant yn cael eu casglu. Canmolodd y cysylltiad â Tai Cantref parthed fod eu William Howells, gwaith o dorri glaswellt ar gae chwarae hymgymerwyr Griffiths wedi gadael heb Rhyd-y-gof, Penrhyn-coch, Tregerddan, ond mae cŵn yn dal i osod ffensys yn y llefydd priodol ar y Aberystwyth SY23 3EQ faeddu’r cae yn ogystal a’r pafinau. ffordd i’r cae chwarae. Cafodd addewid Deallir fod gwaith atgyweirio wedi ei y byddai’r gwaith yn cael ei gyflawni ar wneud ar ran o Neuadd Rhydypennau, fyrder. Mae angen sylw ar ddarn o ffordd ac na chostiodd cymaint â’r amcanbris. o flaen y tai pellaf ym Mlaenddôl, mae Bydd y Cyngor yn talu hanner y bil fel yr hyn yn golygu fod dŵr yn niweidio’r tai. owain bebb addawyd. Penderfynwyd gofyn beth yw’r Y ffordd yn goleddu yn dilyn trafnidiaeth cynlluniau i’r dyfodol gan y pwyllgor. trwm. a’i gwmni Ni dderbyniwyd ateb parthed reholau Derbyniwyd adroddiad am y cyfarfod CYFRIFWYR SIARTREDIG gwahardd cŵn ar dir cyhoeddus, na a fu yn Neuadd Rhydypennau yn CHARTERED ACCOUNTANTS sylwadau ar gwtogi gwasanaeth bysiau ddiweddar gyda’r arddangosfa yn egluro yn yr ardal, na’r Park and Ride (sydd cynllun yr orsaf arfaethedig yn Bow hefyd yn effeithio cludo i’r ysbyty). Street. Gwelwyd adroddiadau a llythyron Aberystwyth 01970 607920 Daeth un cais hwyr i law o’r Adran yn y wasg leol tros ac yn erbyn y gwaith. 3 Tŷ Harbwr, Y Lanfa, Gynllunio sef am godi ychwanegiad i Bu croesdoriad da o bobl yn bresennol, Aberystwyth SY23 1AS weithdy presennol ar gyfer storio/garej i ac mae gan Brifysgol Aberystwyth Caernarfon 01286 677 624 Fodurdy Brynsiriol yn Garn Yard, Pen-y- ddiddordeb mawr yn y prosiect gan fod garn. Dim gwrthwynebiad. posibiliadau o ehangu gwasanaethau Pwllheli 01758 612646 Codwyd y mater o byllau dŵr ar addysgol yng Ngogerddan yn y dyfodol. [email protected] y ffordd fawr (A487) tros ffordd i’r Gan nad oedd neb yn dangos caban aros bws sydd o flaen Caerfelin. diddordeb i lanw bwlch wedi owainbebb.cymru

18 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Ysgol Penrhyn-coch

Sioe Aberystwyth Cŵn yr Heddlu briodol a nifer o blant y cyngor a diolch eto i’r rhieni a’r staff Llongyfarchiadau mawr i’r Cafwyd cyflwyniad difyr iawn ysgol ac eco yn gwerthu’r am sicrhau llwyddiant wrth disgyblion a gymerodd ran yn ar fore y 12fed o Orffennaf lle hyn sydd ar y gweill ac sydd baratoi’r cwbl. y cystadlaethau celf a chrefft ar bu PC Hefin Jones a PCSO yn dda am ein hysgol ni. Fehefin yr 11eg. Cafwyd nifer Goffin a’i gŵn ym ymweld â’r Llongyfarchiadau am lwyddo Ffarwel i flwyddyn 6 o wobrau a safleoedd 1af, 2il a ysgol. Dysgwyd llawer am eu ac edrychwn ymlaen at weithio Hoffwn fel ysgol dymuno 3ydd ac rydych wedi cefnogi gwaith o ddydd i ddydd a sut tuag at gam 5. pob llwyddiant i ddisgyblion digwyddiad pwysig yn yr ardal. oedd y cŵn yn dod o hyd i blwyddyn 6 wrth iddyn nhw gyffuriau peryglus. Ffair Haf ddechrau ar bennod newydd Mabolgampau Roedd ein ffair haf eleni yn ym Mhenweddig a Phen- Fel pob blwyddyn arall roedd Diwrnod Parti a lawnsio llyfr wahanol i’r arfer lle cafwyd glais. Mwynheuodd y naw y mabolgampau eleni mor dosbarth noson canol oesoedd yn thema ohonyn nhw eu taith yn y car gystadleuol ag erioed, pob Ar Orffennaf y 13eg cafodd i’r hwyl. Roedd disgyblion CA2 swanc a chafwyd hwyl yn y un yn gwneud eu gorau y dosbarth derbyn a’u rhieni wedi paratoi gweithgareddau gweithgareddau allanol yng ac yn dysgu ennill a cholli! barti y Lindysyn llwglyd iawn i ddathlu diwedd i waith Nghapel Bangor. Llongyfarchiadau i dîm Stewi ac yn ffodus i bawb daeth yr y tymor ar y thema yma. eleni ac i’r capteiniaid Stephanie enwog Siani Flewog i ymuno Dangoswyd sgiliau bwa a saeth Sioeau Haf Merry a Trystan Thompson am yn yr hwyl ac wrth gwrs rhaid gampus gyda nifer ac roedd Llongyfarchiadau i Elis Wyn arwain a chipio’r darian. Isabelle oedd gwrando ar stori ganddi. y cig mochyn yn flasus iawn. ar ennill y gystadlaeuath Hopkins ac Eddie Rhodes Roedd yna weithgareddau Noson hyfryd o gymdeithasu creu wyneb cloc yn y Sioe gafodd y pwyntiau uchaf ym difyr o greu cibab ffrwythau Frenhinol. mlwyddyn chwech ar draws ffres i ddadansoddi codau QR! Llongyfarchiadau hefyd i’r yr holl gystadlaethau. Cafwyd Darllenodd Siani Flewog stori holl ddisgyblion a lwyddodd ffrwythau ffres a digon o ddiod hyfryd i’r plant ac i’r rhieni yng nghystadlaethau celf a oer gyda’r Pwyllgor Rhieni, cafodd pawb brynhawn o hwyl! chref yn sioe Penrhyn eleni. diolch i chi. Diolch o galon i Delyth Huws am ein cynorthwyo. Croeso Cyn ddisgyblion Wedi’r parti lawnsiwyd llyfr Croeso i Sophie Gillies, Osian Braf oedd cymorth dwy stori a gafodd ei hysgrifennu Farmer, Cory Perche a Jasmine cyn ddisgybl yn ôl i’r ysgol gan ddisgyblion dosbarth 2 Brown sydd wedi dechrau yn ar brofiad gwaith o Ysgol gan Siani Flewog. Enw’r llyfr y dosbarth derbyn yr wythnos Penweddig, sef Sioned Exley stori oedd Cyffro’r Carnifal a diwethaf yn ogystal â Lacey a Seren Wyn Jenkins. Roedd diolch i’r Lolfa am ei brintio. Walker ym mlwyddyn 5 y ddwy yn barod iawn i Archebwyd nifer o gopïau ac helpu ymhob gweithgaredd mi fydd yn gofnod gall y plant Diolch a gobeithio eich bod wedi drysori am oes. Os am gopi Rydyn wedi ffarwelio a sawl mwynhau. dewch i holi yn yr ysgol - stori aelod o staff ar ddiwedd y anturus am bedwar ffrind sydd tymor a hoffwn gymryd y Trip i Heatherton ar eu ffordd i’r Carnifal! Cewch cyfle i ddiolch iddyn nhw i Gyda chwmni plant hŷn hyd yn oed cwrdd â cheffyl gyd am eu hymroddiad a’u ysgol Pen-llwyn aethom i gyd sydd yn siarad! cyfeillgarwch -Anne Daniell, eleni i fwynhau ym mharc Rachel Taylor, Michaela Heatherton, ger Dinbych y Ysgolion Iach Richards a Sarah Bennett a Pysgod. Cafwyd diwrnod Ar ddiwedd y tymor cafwyd chroeso arbennig i Steffan wrth ein boddau a braf oedd asesiad Cam 4 i gynllun Bonsall a fydd yn athro i ymlacio cyn diwedd tymor ysgolion iach y Sir. Bu pawb yn ddisgyblion Blwyddyn 5 a 6. brysur. brysur yn casglu’r dystiolaeth Croeso nôl hefyd i Gwenelen Hughes i ddosbarth 2 ac i Julie Hall wedi i’r ddwy fod ar gyfnod mamolaeth.

Digwyddiadau -Cofiwch fod y siop lysiau a ffrwythau ar agor am 3:00 bob Dydd Iau -Bore Coffi McMillan yn neuadd yr ysgol ar fore Dydd Gwener y 30ain o Fedi am 10:00 yb-Croeso cynnes i bawb

19 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Ysgol Craig yr Wylfa

Croeso Rhydypennau. Hefyd ffarweliom Ar ddechrau’r tymor, hoffwn a dymunwyd yn dda i Miss Rhian, groesawu disgyblion newydd ar ei chwrs Addysgu yng ngholeg i’r ysgol. Yn y Cyfnod Sylfaen Bangor. croesawn Talia a Iyla i’r Derbyn, I ffarwelio â phawb ac i ddathlu Daniel ac Anthony i Flwyddyn 1 a llwyddiant pob disgybl dros y Maya i Flwyddyn 2. Yn nosbarth flwyddyn, cynhalwyd Cyngerdd Cyfnod Allweddol dau, croesawn Ffarwelio ar eu cyfer oll ar ddiwedd ddisgyblion o Ysgol y tymor. Cymerwyd rhan gan bob - sef Katy, Noah, Dylan, Iwan, a disgybl, wrth iddynt rannu eu talent Finn; Mark yn ôl o Ysgol Llan-non wrth berfformio. Da iawn chi – ac hefyd dwy aelod o staff newydd arbennig! Roedd y noson yn un sef Miss Tessa a Miss Rhiannon, a llawen a llwyddiannus. fydd yn gweithio fel cynorthwywyr yn y dosbarth. Yn ogystal â hyn, Trip Ysgol dymunwn pob hwyl i Mrs Edwards Ar ein trip ysgol blynyddol eleni, a fydd yn dechrau ar ei swydd aeth yr ysgol gyfan i “Ar y Bêl” yn newydd fel Prifathrawes yr Ysgol am Ffos-y-ffin, ble roedd y plant (a’r y flwyddyn sydd i ddod! staff) yn llawn cyffro i chwarae yn yr ardal chwarae meddal. Cafodd pawb Ffarwelio lawer o hwyl! Yn dilyn, aethom i barc Ar ddiwedd tymor yr Haf, roedd yr , ac wrth gwrs, roeddwn ysgol yn drist iawn i ffarwelio a dau yn methu gadael Aberaeron heb gael ddisgybl o flwyddyn 6, a dwy aelod hufen iâ a mynd lawr i’r môr am dro. ffyddlon o’r staff. Ffarweliwyd a Am ddiwrnod i’r brenin! dau strab o flwyddyn 6, sef Harvey a Jac, a dymunwn pob lwc iddynt Te Prynhawn i’r henoed yn Ysgol Pen-glais. Ffarweliom Cynhaliwyd te prynhawn hynod o a Wendy Jones y gogyddes, a flasus a oedd yn ddigon o ryfeddod, oedd wedi bod yn coginio prydau a baratowyd gan Delyth a Wendy. blasus yn yr ysgol am dros 14 o Roedd pawb wedi bwyta llond eu flynyddoedd. Dymunwn bob hwyl boliau o gacennau bendigedig! iddi yn ei swydd newydd yn Ysgol Diolch iddynt am ei ddarparu.

20 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Taith gerdded y mis Colofn Enwau Lleol

Bont-Goch i Bwlchyradwy Disgwylfa Fawr Enw’r mynydd sy’n gorwedd yn union i’r dwyrain o lyn Man dechrau: Ar ochr y ffordd ger mynediad Pantyffynnon. Syfydrin yw Disgwylfa Fawr, a cheir mynydd llai, Disgwylfa Map: OS Explorer 213 . GR . SN 688867. Fach, ychydig i’r de. Pellter: 5milltir. Peth dringo hawdd nes cyrraedd Bwlch Yr Cyfuniad yw’r enw o’r ferf disgwyl a’r terfyniad -fa ‘lle’, Adwy. yn dynodi ‘man disgwyl’. Nid yr ystyr gyffredin ‘aros’ sydd i disgwyl yma, fodd bynnag, ond yn hytrach ‘gwylio’ neu ‘gadw gwyliadwraeth’. Mae’r enw’n ddisgrifiad hynod addas i fryn uchel lle ceir golygfa glir o’r tiroedd o’i amgylch. Fe gofiwch yn chwedl Culhwch ac Olwen mai un o’r tasgau i’w cyflawni cyn i Gulhwch gael priodi Olwen oedd tynnu barf Dillus Farfog, ac yntau’n dal yn fyw, er mwyn gwneud tennyn i Drudwyn, ci Graidd fab Eri, ar gyfer hela’r Twrch Trwyth. Mae’r chwedl yn disgrifio Cai a Bedwyr yn eistedd ar Garn Gwylathr ar ben Pumlumon ac yn sylwi ar fwg mawr yn codi o dân ymhell i’r de, lle mae Dillus Farfog yn rhostio baedd. Arhosant hyd nes bod Dillus yn syrthio i gysgu ar ôl bwyta ei wala, cyn mynd ati i dyllu’r pwll mwyaf yn y byd a’i wthio i mewn er mwyn tynnu ei farf. Mynd drwy’r iet a throi i’r dde a dilyn y llwybr hyd at Bwlch y Ni wyddom bellach ym mhle ar Bumlumon yr oedd Carn Maen a throi i’r chwith ac fe welwch y llwybr o’ch blaen yn mynd Gwylathr, ond cynigiwyd Drum Peithnant fel lleoliad posibl. tuag at Bwlch Yr Adwy. O’r Bwlch byddwch yn dilyn y feidr i Awgrymodd Cledwyn Fychan y gallasai Erwbarfe, i’r de- gyfeiriad Moelglomen, a throi i’r chwith pan gyrhaeddwch y dde-orllewin o Bumlumon, fod unwaith yn gysylltiedig â’r ffordd. Mae’n hollol bwysig bod map OS Explorer gennych ar chwedl, oherwydd yr elfen barfau, ffurf luosog barf, yn yr gyfer y daith hon. enw. Byddai’r ceunant dwfn yn gerllaw’r fferm yn gweddu i’r dim o ran natur a lleoliad i’r pwll y gwthiwyd Dillus iddo er mwyn tynnu ei farf. Ar ddechrau’r stori, sonnir fel hyn am Gai a Bedwyr: DÔL-Y-BONT “Bryssyaw a orugant parth a’r mwc, a dynessau parth ac yno dan ymardisgwyl o bell” Ethol yn Llywydd Tynsimdde, sydd wedi bod yn Culhwch ac Olwen, gol. Rachel Bromwich a D. Simon Llongyfarchiadau i Meirion Ysbyty Bron-glais ddiwedd mis Evans, 1988, t. 34. Lewis, Cysgod y Gwynt, ar gael Awst. Gan fod mynyddoedd Disgwylfa Fawr a Disgwylfa ei ethol yn Llywydd Clwb y Fach wedi eu lleoli’n fras rhwng Pumlumon ac Erwbarfe, Llewod, Aberystwyth. Gwasanaeth coffa tybed ai yno y bu Cai a Bedwyr yn ‘gwylio’ neu’n ‘cadw Ganol mis Awst cynhaliwyd gwyliadwraeth’ ar Ddillus Farfog cyn ymosod? Brysiwch wella gwasanaeth coffa yng Nghapel Ceir enghreifftiau eraill o Disgwylfa fel enw lle ar hyd a Anfonwn ein cofion at Mr. y Babell ac yna claddwyd llwch lled Cymru, gydag un heb fod ymhell yng Nghwm Ceulan John Hughes, Bryndderwen, Wyn Evans ym mynwent uwchlaw Tal-y-bont. sydd wedi treulio rhan helaeth Eglwys Llandre. Roedd Wyn yn Angharad Fychan o’r haf yn Ysbytai Bron-glais a fab i’r diweddar Polly a Sidney Paratowyd gyda chefnogaeth Cymdeithas Enwau Lleoedd Thregaron ond rydym i gyd yn Evans, Sunnyhill, Glanwern a Cymru falch ei fod adre erbyn hyn. chydymdeimlwn â’r teulu yn www.cymdeithasenwaulleoeddcymru.org Gwellhad buan i Joy Evans, eu profedsigaeth.

Disgwylfa Fawr, gyda Disgwylfa Fach i’r dde.

21 Y Tincer | Medi 2016 | 391

Gŵyl Ysgol Rhydypennau Ffarwelio Cerdd Dant Hoffai’r ysgol ddymuno pob hwyl i blant blwyddyn 6 llynedd wrth iddynt ddechrau bywyd addysgol newydd yn yr Llandysul a’r ysgolion uwchradd. Derbyniodd pob un ohonynt rodd wrth ymadael â’r ysgol am Fro 2017 y tro olaf. Ymddeoliad hapus i Mrs Meinir I’r rhai ohonoch sydd heb glywed Fleming, cogyddes yr ysgol am dros eisoes, rydym yn falch iawn o ugain mlynedd. Mae Mrs Fleming wedi gyhoeddi y bydd yr Ŵyl Cerdd plesio boliau cannoedd o blant dros Dant yn dod i Landysul ym mis ei chyfnod yn yr ysgol ac mi fydd ei Tachwedd y flwyddyn nesaf. Bydd hymroddiad, cyfeillgarwch a’i thalentau Gŵyl Cerdd Dant Llandysul a’r Fro di-ri yn golled mawr i’r ysgol. Hoffai’r 2017 yn gyfle euraidd i ddod â budd ysgol ddiolch o galon i Mrs Fleming am economaidd a chyhoeddusrwydd i’r ei gwasanaeth amhrisiadwy. dref ac yn gyfle gwych i arddangos Dymuniadau gorau i Mr Havard rhinweddau arloesol Ysgol Bro Teifi yn dilyn ei ymddeoliad ddiwedd fis lle bwriedir cynnal yr Ŵyl. Mae’r Gorffennaf. Hoffai’r staff a holl blant yr gwaith paratoi eisoes wedi dechrau a ysgol ddymuno pob hwyl ac ymddeoliad phawb yn awyddus i sicrhau y bydd hapus iawn! Gŵyl Cerdd Dant Llandysul a’r Fro yn un llwyddiannus a llewyrchus. Garddwest yr ysgol Fel y gallwch ddychmygu, mae Ar y 26ain o Fehefin cynhaliwyd gwahodd Gŵyl fel hon i’r fro yn Garddwest yr ysgol. Cafwyd nifer fater costus ac mae tipyn o her o’n o weithgareddau difyr ac amryw o blaenau i godi’r targed ariannol stondinau er mwyn codi arian i’r ysgol. o £40,000 ac felly gofynnwn yn Diolch o galon i Bwyllgor Cymdeithas garedig am gymorth a chefnogaeth Rhieni Athrawon yr ysgol am drefnu’r ariannol. Os hoffech noddi’r Ŵyl noson ac i rieni a chyfeillion yr ysgol neu’i chefnogi mewn unrhyw ffordd, a fu’n barod iawn i gynnig cymorth anfonwch neges e-bost at noddwyr@ hefyd. Diolch i’n prif noddwyr, Gwyn gwylcerdddant2017.cymru neu a Janet Evans. Diolch hefyd i noddwyr ffoniwch un o ysgrifenyddion yr is- y gwobrau, Rhodri a Cêt Morgan, Mid bwyllgor cyllid i gael pecyn nawdd Wales Travel a Rob ac Alison Grover am a mwy o fanylion – Julia James ar eu cyfraniadau hael hwy. Mi fydd yr arian Lyons am ennill y nifer o bwyntiau yng 01239 710808 neu Ellen Evans ar a godwyd yn ystod y noson yn gymorth nghystadleuaeth y merched ac Oliver 07877 241877. Er mwyn lansio’r cyfan, sylweddol i brynu adnoddau pwysig iawn Bent am ennill y nifer o bwyntiau yng cynhelir cyngerdd fawreddog yn Ysgol er mwyn hyrwyddo addysg pob plentyn nghystadleuaeth y bechgyn. Bro Teifi nos Wener 4 Tachwedd eleni yn yr ysgol. am 7.30pm i gyhoeddi bod yr Ŵyl Gala Nofio yn dod i Landysul flwyddyn nesaf. Dal lan â’r digwyddiadau Enillwyr Gala Nofio’r ysgol eleni oedd Ymhlith yr artistiaid bydd Côr y Wiber, Mabolgampau Eleri. Elen Morgan lwyddodd i ennill Catrin Aur, Fortza, Elen Morgan, Cynhaliwyd ein mabolgampau eleni ar y wobr am y nifer fwyaf o bwyntiau Dawnswyr Talog a Chôr Bro Teifi, a’r y 21ain o Fehefin. Y tîm buddugol eleni yng nghystadleuaeth y merched a cyfan dan arweiniad medrus Iwan oedd Eleri; ail oedd Rheidol ac Ystwyth Gerwyn Humphreys lwyddodd i ennill Griffiths. Bydd tocynnau yn £10 i yn drydydd. Llongyfarchiadau i Lili cystadleuaeth prif bwyntiau’r bechgyn. oedolion a £5 i blant 16 ac iau. Campus!.

Clwb Cant Dyma ganlyniad fis Gorffennaf:- 1af-£25- Efan James, Penrhyn-coch. 2il-£15- Elen Ifan, Garregwen. 3ydd-£10- Elin Pierce Williams, Brynmeillion, Bow Street.

Cofiwch gefnogi eich Am fwy o wybodaeth a llwyth o luniau: busnesau lleol www.rhydypennau.ceredigion.sch.uk @YGRhydypennau-dilynwch ni ar drydar.

22 Y Tincer | Medi 2016 | 391 Ysgol Rhydypennau yn ffarwelio â Mr Havard

n rhan o Arddwest flynyddol Ysgol Rhydypennau yr haf yma cafwyd Ycyfle i ddiolch o galon i Mr Havard am ei flynyddoedd hir o wasanaeth fel pennaeth yr ysgol a dymuno’n dda iddo ar ei ymddeoliad. Roedd neuadd yr ysgol dan ei sang i glywed cadeirydd y llywodraethwyr, Amlyn Ifans, a chadeirydd y Gymdeithas Rhieni ac Athrawon, Rhodri Llwyd Morgan, yn mynegi eu diolch i’r pennaeth. Canodd y plant gân gofiadwy wedi ei chyfansoddi gan y staff, a chyflwynwyd cerdd gyfarch gan y Prifardd Huw Meirion Edwards, wedi ei llythrennu’n gain gan Helen Jones, athrawes blwyddyn 2, gyda gwaith celf gan Ruth Jên. Diolch i Anna Jones, sydd Adrian a Dawn Havard gydag Amlyn Ifans a Rhodri Llwyd Morgan a’r gerdd a gyflwynwyd i nodi’r ymddeoliad hefyd ar staff yr ysgol, am y lluniau o’r digwyddiad.

***

Ffarwél i Mr Havard Daeth yr amser i ffarwelio Â’n prifathro hoffus ni, Amser nawr i chi ymlacio, Hwyl fawr, pob lwc i chi.

Cytgan: Diolch i Mr Havard Fe wnaethoch eich gorau i ni Diolch i Mr Havard, Bydd pawb yn eich colli chi. O! tybed beth fydd y dyfodol i chi?

Cyfri arian, real Cardi, Trip bach lawr i’r banc bob dydd, Llond llwyfan o blant yr ysgol yn canu i ffarwelio â Mr Havard ] Beth am swydd fach wrth y cownter Yn yr hen HSBC! I Adrian Havard ar ei ymddeoliad Buoch unwaith yn serennu Daw pennod yn Rhydypennau i ben, SIOP Mewn siorts ar gae pêl-droed, A bydd, pan ddaw’r gwyliau, Eich dileit yw Swansea City, Lond gwlad o ddiolchiadau SGIDIAU Ond rhy hwyr, chi’n chwe deg oed! Dros sŵn cwyn y drws yn cau. GWDIHW

Beth am fod yn yrrwr tacsi? Mae’r diolch am ŵr diwyd, am gyfaill, Shan Jones Seciwricor neu ddyn B.T? Am y gofal hyfryd 8 Ffordd Portland, Rheolwr ffwtbol neu weinidog Tuag at ei blant i gyd, Aberystwyth Neu stopio’r traffig ‘da Mrs P!! Am ofal i’w dîm hefyd. SY23 2NL 01970 617092 Cytgan: A stafell Mr Havard yn wacach, Diolch i Mr Havard Daw eco’i gyfarchiad GWASANAETH Fe wnaethoch eich gorau i ni O waliau’r hen adeilad GOFAL TRAED Diolch i Mr Havard, Ar ei ôl, a bydd parhad. Ceiropodydd /podiatrydd Bydd pawb yn eich colli chi. graddedig Ni fydd y lle hwn yr un fath hebddoch chi. Y Prifardd Huw Meirion Edwards ac wedi cofrestru efo’r H.C.P.C., S.R.Ch., M.Ch.S., B.S.C.Pod, Dip.Pod.Med. *** (Gweler llythyr gan Mr Havard ar t3)

23 Y Tincer | Medi 2016 | 391 Tasg y Tincer

Gobeithio eich bod wedi mwynhau eich gwyliau, ac wedi setlo yn eich dosbarthiadau a’ch ysgolion newydd. Diolch i bawb fu’n lliwio llun y plant â’u hufen iâ, a dyma’r enwau: Ffion, Dolgellau; Gwen a Mari Gibson, Penrhyn-coch; Cari Jenkins, Penrhyn-coch; Ffion Mari Curley, Penrhyn- coch; Dylan Rhys Herron, Bow Street; Megan Hughes, Tal-y-bont; Owen Jac Roberts, Rhydyfelin; Lewis Ashton, ; Anna Jên Dunne, Bont-goch; Osian a Bleddyn Lewis, Tal-y-bont. Dy enw di, Ffion Curley, ddaeth o’r het gynta – hwrê! Daliwch ati, bawb! Rydyn ni’n dathlu diwrnod arbennig iawn ar 16 Medi: Diwrnod Owain Glyndŵr. Yn ôl y sôn, dyma’r dyddiad yn 1400 y cyhoeddwyd mai ef oedd Tywysog Cymru. Roedd yn arweinydd dewr ac yn llawn cynlluniau mentrus. Roedd am weld Cymru ar y brig, ac mae rhai yn credu bod ei ysbryd yn fyw o hyd! Mae dyn dysgedig iawn o ardal Y Tincer – Gruffydd Aled Williams – wedi ysgrifennu llyfr, Dyddiau Olaf Owain Glyndŵr, gan ennill gwobr arbennig yng nghystadleuaeth Llyfr y Flwyddyn ddechrau’r haf . Llongyfarchiadau mawr iddo! Dyma dasg anoddach i chi’r mis hwn, sef lliwio llun o gastell Glyndŵr yn Sycharth, ger Llansilin. Castell a beili oedd hwn, ac mae’r olion i’w gweld o hyd. Anfonwch eich gwaith at y cyfeiriad arferol: Tasg y Tincer, 3 Brynmeillion, Bow Street, Ceredigion SY24 5BP erbyn Hydref 1af. Ta ta tan toc!

Enw

Cyfeiriad www.ActivityVillage.co.uk - Keeping Kids Busy Ysgol

Rhif ffôn Oed

JONATHAN Ffion LEWIS Saer Coed / Adeiladydd 01970 880 652 07773 442 260 BRONLLYS, CAPEL BANGOR Rhif 391 | MEDI 2016 ABERYSTWYTH