1. Industrie ekonomische situatie, De voornaamste tewerkstellingsbron is de industrie met 29.708 arbeidsplaatsen in 1970 of 58 % van de plaatselijke werkgelegenheid. De dominerende groei en verwachtingen bedrijfstakken zijn de metaalbewerking (6.046 of 20 %), de textiel (4.427 of 15 %), de bouw (4.411 of 15 %), van het arrondissement de kleding (4.398 of 15 %) en de houtbewerking (4.281 of 14 %). Sinds 1959 bedroegen de investeringen met <*’ rentebonifikatie van de centrale overheid 7,7 miljard f r .; de verwachte toename van de tewerkstelling beliep 11.500 arbeidsplaatsen. Het arrondissement Roeselare heeft van het begin af deel gehad in de ekonomische expansie van West-Vlaanderen ; na 1970 kon echter het gemiddeld groeitempo van West-Vlaanderen niet meer worden bereikt. Prof. Dr. O. Vanneste In de periode 1958-70 noteerde het arrondissement Roeselare een aangroei van de bezoldigde werkgelegenheid in industrie en bouwbedrijf van nagenoeg 6.400 eenheden, dit is 14,2 % van de totale groei in West-Vlaanderen, bij een aandeel van 13,3 % in de bevolking. In de periode 1970-74 werd in het arrondissement Roeselare in industrie en bouwbedrijf nog slechts een aangroei van ongeveer 400 eenheden bereikt, Het arrondissement Roeselare is een onderdeel van dit is amper 4,6 % van de toename in West-Vlaanderen. de as Brugge- dat niet enkel centraal gelegen is Groeisektoren tijdens de periode 1958-74 waren vooral op deze as, maar eveneens in het merendeel van zijn de metaalnijverheid (+ 5.900), de houtnijverheid (+ 1.500) sociaal-ekonomische kengetallen een gemiddelde positie en voeding, veevoeders en oliën (+ 1.250) en in mindere inneemt in het gehele gebied. mate de sektor keramische nijverheid (+ 375) en de grafische nijverheid (+ 350). In het bouwbedrijf was er een aangroei van circa 800 arbeidsplaatsen. A. Bevolking Regressief waren echter de textielnijverheid (— 1.800) Het arrondissement Roeselare telt op heden in en de kledingsnijverheid (— 2.350), met een opmerkelijke zijn huidige omgrenzing 134.860 inwoners of circa 12,6 % teloorgang van de schoennijverheid. van de Westvlaamse bevolking. Slechts tijdens de periode 1930-47 was de aangroei van de bevolking in relatieve De vermindering tussen juni 1974 en juni 1976 termen iets groter dan gemiddeld in West-Vlaanderen. bedroeg in het arrondissement Roeselare ruim Het arrondissement Roeselare heeft enkel als gevolg van 1.900 eenheden ; in West-Vlaanderen beliep de daling de wederbevolking na de eerste wereldoorlog tijdens tijdens de recessiejaren 1974-76 in totaal 9.900 eenheden, de jaren 1921-25 en ook tijdelijk in de periode 1931-35, waarbij valt op te merken dat de arrondissementen een gering vestigingsoverschot gekend, maar werd anders , leper en Veume nog een lichte groei wisten steeds gekenmerkt door vertrekoverschotten. Nog steeds te realiseren, een duidelijk bewijs van de konkrete heeft het arrondissement Roeselare een relatief gunstig resultaten van het beleid tot industrialisering van natuurlijk akkres, maar in de jongste jaren zijn de Westhoek. de vertrekoverschotten stijgend verlopen. Tussen 1970 en Tussen 1958 en 1974 is het industriële uitzicht 1976 bleef de groei van de bevolking beperkt tot 0,9 % van het gewest grondig gewijzigd door enerzijds tegenover 1,8 % voor West-Vlaanderen. De natuurlijke een toename van het aantal arbeidsplaatsen met groei van de bevolking bereikte tijdens de periode 1971-75 6.800 of 31 %, doch anderzijds door een grondige in het arrondissement Roeselare gemiddeld per jaar struktuurverschuiving binnen de industrie. Zo daalde in nog 3,8 per duizend inwoners ; dit is de hoogste groei 15 jaar de betekenis inzake tewerkstelling van van alle Westvlaamse arrondissementen. West-Vlaanderen de schoennijverheid van 23 % tot 5 % en van de textiel kwam nog slechts tot 2,9 per duizend en het Rijk tot van 23 tot 11 % ; daarentegen nam de metaalnijverheid toe 1,1 per duizend. Ongeveer tweederde van het natuurlijk van 9 tot 27 %. akkres van het arrondissement Roeselare ging echter Het arrondissement Roeselare werd reeds in verloren door vertrekoverschotten. het begin van de jaren zeventig gekonfronteerd met het probleem van strukturele aanpassingen (textiel, B. De plaatselijke tewerkstelling schoennijverheid); de huidige recessie heeft dit probleem De aktieve bevolking van het arrondissement ten volle in de aktualiteit geplaatst. Roeselare beliep op eind 1970 circa 54.000 personen ; 2. Tertiaire sektor de plaatselijke tewerkstellingskapaciteit beliep op dezelfde datum circa 51.400 arbeidsplaatsen. Het plaatselijk De tertiaire sektor telde een tewerkstelling van werkgelegenheidstekort beliep aldus 4 % in het 17.822 personen (35 %). De betekenis van de tertiaire arrondissement Roeselare, tegenover 8 % voor sektor in het geheel van de ekonomische aktiviteiten is in W est-V1 aanderen. het arrondissement Roeselare uitzonderlijk laag. Dit lage percentage is verklaarbaar door de intense industrialisering van het gebied. (a) Samenvatting van de uiteenzetting gehouden op 28 september 1977 voor Zijne Majesteit de Koning.

4 1 SPREIDING VAN DE BEVOLKING IN WEST-VLAANDEREN, PER GEMEENTE, 1-1-1977.

Knokke - Heist

'

Oe Haar Domme

Bredene

15 km Oostende iMlÊÊÊIÊÊÊÊi [udenbun

[ G istel

Zedetgem Oost kamp Nieuwpoorl'

(oekelai

Torhout Tuiselede

Kortem arj ( Lilchterveldï

Pittem Hoogiede\ Ardoo/e 'H o u th u lst

Steden Roeselare

Langemark - Vlet er en ( / Poelkapelle

[,

[Zonnébei Popennge ■ Kuume

Wevetgem

Wervik K o rtrijk

Menen

He u v e lla n d Aveigem

'ï k J

i ' êpiere - Helkitn

o O 1000 5000 10.000 25000 50000 2. LOKALISERING VAN DE INDUSTRIËLE TEWERKSTELLING IN WEST-VLAANDEREN, PER GEMEENTE, 30-6-1976.

6 3. LOKALISERING VAN DE TEWERKSTELLING IN DE TERTIAIRE SEKTOR IN WEST-VLAANDEREN, PER GEMEENTE, 30-6-1976.

7 3. De landbouw rijksweg 323 Roeselare- — de tweede faze De landbouw telde op eind 1970 nog 3.647 aktieven Roeselare- en verbeteringswerken tussen of 7 % van de totale tewerkstellingskapaciteit; het aandeel en . van de landbouw bedroeg in West-Vlaanderen 8 % en in het Rijk slechts 5 %. 3. Industrieparken uitrusting van Roeselare-Noord, en Ingelmunster. C. De arbeidsoverschotten en pendel De arbeidsoverschotten in 1970, die 4 % beliepen E. Verwachtingen van de aktieve bevolking, bestonden uit circa 600 werklozen en circa 9.300 pendelarbeiders, die buiten het eigen De aangroei van het aantal beroepsaktieven is precies arrondissement waren tewerkgesteld ; er werden op heden vrij groot. De groep die via pensionering 7.400 arbeidskrachten geteld die een betrekking hadden uit het beroepsleven treedt, zijn de personen die geboren in het arrondissement Roeselare en buiten werden tijdens de geboortenarme jaren van de eerste het arrondissement Roeselare woonachtig waren. wereldoorlog, terwijl de nieuwkomers op de arbeidsmarkt in groot aantal zijn, geboren tijdens de geboortenrijke Het aantal uitkeringsgerechtigde volledig werklozen vijftiger jaren en het begin van de jaren zestig. De tendens beliep in 1974 gemiddeld slechts 718 personen. In 1975 was tot een verhoogde deelname van de vrouwen aan het gemiddelde echter reeds opgelopen tot 1.798 en in 1976 het beroepsleven is nog steeds stijgend. Alleen reeds voor tot 2.647 personen ; tegenover de werknemersbevolking de groei van de beroepsbevolking is er in het arrondissement bedroeg de werkloosheid in 1976 6,0 % (West-Vlaanderen Roeselare tijdens de jaren 1975-80 een behoefte aan 5,7 % en het Rijk 7,2 %). In het begin van de jaren vijftig circa 2.500 bijkomende arbeidsplaatsen ; ook tijdens werden gemiddeld 9 volledig werklozen per 100 werknemers de volgende vijf jaren 1980-85 valt te rekenen met geteld. een nagenoeg even sterke aangroei van de beroepsbevolking. Inzake pendel is het arrondissement Roeselare zowat Werkloosheid en a-sociale pendel, een verdergaande, te zien als een overgangsgewest. Het stuurt heel wat zij het vertragende afvloeiing uit de landbouw en verlies arbeidskrachten naar de ekonomisch sterkere aan arbeidsplaatsen door sluiting van een aantal bedrijven, arrondissementen zoals Kortrijk en trekt zelf arbeidskrachten scheppen voor de periode 1975-80 nog een behoefte aan uit de zwakkere arrondissementen zoals Diksmuide, aan circa 3.500 arbeidsplaatsen. Tijdens de periode 1975-80 leper en Tielt. zouden derhalve ongeveer 6.000 arbeidsplaatsen moeten Belangrijke arrondissementen van bestemming in 1970 gekreëerd worden in de industrie en handel en diensten. waren Kortrijk (3.300), Brugge (1.050) en Brussel-Hoofdstad Dit is meer dan wat in de periode 1964-74 aan groei van (500). Er was een negatief pendelsaldo ten opzichte van de bezoldigde werkgelegenheid in industrie en handel en arrondissementen Kortrijk (— 1.800) en Brussel-Hoofdstad diensten (+ 5.600) werd gerealiseerd. Rekening houdend (— 480), nagenoeg evenwicht ten aanzien van het met de evolutie van de voorbije jaren lijkt een toename in arrondissement Brugge (— 90) en een aanzienlijk positief handel en diensten van 2.500 a 3.000 arbeidsplaatsen pendelsaldo ten opzichte van de arrondissementen in de periode 1975-80 mogelijk. In de industrie en Diksmuide (+ 1.050), leper (+ 800) en Tielt (+ 600). het bouwbedrijf zouden in de periode 1975-80 ongeveer De tewerkstelling van grensarbeiders in Frankrijk die in 3.000 a 3.500 arbeidsplaatsen moeten tot stand gebracht 1961 nog meer dan 1.300 personen omvatte, is thans worden ; in de periode 1980-85 zou dit aantal dan kunnen teruggevallen op minder dan 200 eenheden. dalen tot 1.300 a 1.800. De analyse van de pendelbeweging toont aan dat Staande tegenover deze opgave beschikt het pendelsaldo van het arrondissement Roeselare eerder het arrondissement Roeselare over positieve troeven, gering is, maar dat de struktuur naar tijdsafstand in elk maar zijn er ook handicaps. geval nog dient verbeterd te worden ; in 1970 had Positieve troeven zijn : (a) zijn ligging tegenover het arrondissement Roeselare voor de tijdsafstand beneden het arrondissement Kortrijk en Brugge ; vooral de ligging 1 uur een positief pendelsaldo van 350 personen, maar voor tegenover Brugge zal aan betekenis winnen na de volledige de tijdsafstand van 1 uur en meer was er een nadelig saldo uitbouw van de haven van Zeebrugge (1985), (b) het kanaal van 580 personen en bij de niet-dagelijks reizenden van Roeselare-Leie op zijn verruimd gabariet, (c) het algemeen ongeveer 600. menselijk klimaat in de streek : zin voor risikonemen, zin voor een goede en eerlijke arbeidsprestatie. D. Voorzieningen in het plan 1976-80 voor het Handicaps zijn : (a) de ligging van het arrondissement arrondissement Roeselare tegenover de grote industriële assen van ons land, (b) het feit 1. Waterwegen dat na een vrij grote rekonversie-inspanning bij de industrie, zich nogmaals een versnelling inzake rekonversie opdringt. Ooigem-Roeselare (geschikt maken voor schepen van 1.350 ton), inklusief havenkop en aanleg van Het is duidelijk dat het opvangen van de aangroeiende een nieuw insteekdok. beroepsbevolking ons voor ernstige problemen stelt. De oplossing van dit probleem is voor een groot deel 2. Wegen afhankelijk van internationale en nationale faktoren, zoals de monetaire onzekerheden, de gebrekkige de aanleg van de Al 7 als verbinding tussen Brugge funktionering van onze overlegekonomie ; ook plaatselijk en Kortrijk ; kan er wat aan gedaan worden. De eigenheden van een aantal omleidingen en verbeteringswerken. Voorstellen dit arrondissement zijn echter zo dat op dit vlak geen van de Westvlaamse Ekonomische Raad waren : de verzwakking van de inspanning te verwachten valt, omleiding Roeselare, Ingelmunster — de aanleg baan doch eerder een verhoogde inzet tegenover de uitdaging Roeselare-Ieper op verlaten spoorweg — de verbetering van deze tijd.

8 i. GROEI VAN OE INDUSTRIËLE TEWERKSTELLING IN WEST-VLAANDEREN, PER GEMEENTE, 1958-76.

toename

vermindering □ EU _ 10 100 500 1000 2500 5000 bez.

9 5. DAGGEMIDDELDE VAN HET AANTAL VOLLEDIG WERKLOZEN IN % VAN DE WERKNEMERSBEVOLKING IN HET ARRONDISSEMENT ROESELARE, 1976 GEOGRAFISCHE MOBILITEIT VAN DE ARBEIDSKRACHTEN VAN EN NAAR HET ARRONDISSEMENT ROESELARE, 1970.

arr. Veurne arr. Oostende arr. Brugge

WERKLOZEN

L a 5 %

5 a 6 %

6 a 7%

10