MIESIĘCZNIK PARAFII PW. ŚW. BARBARY W STRUMIENIU NR 11 (237) LISTOPAD 2016 R.

Oni żyją, a my umieramy. Rys historyczny pomnika z 1886 r. na rynku w Strumieniu Chrystus Zbawiciel i Król Na wstępie warto zaznaczyć, że mnianą zalaną ulicę oraz ludzi w łódce4. nie, gdy chcieli się pomodlić udawali się 19 XI 2016 r., czyli w sobotę poprze- Wielu rodziców oraz dziadków bardzo pod figurę Chrystusa, którą pobożnie na- dzającą uroczystość Chrystusa Króla często przypomina dzieciom i wnukom, zywali „Pónbóczkiem” lub „Pónbóczkiem Wszechświata ma się odbyć w Polsce że dawniej nasi przodkowie mieszkający na rynku”. Najprawdopodobniej w sobotę, Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla w Strumieniu musieli pływać w wanien- 18 maja 1935 r., gdy odbywały się uroczy- i Pana1. Również i u nas w Strumieniu kach. To oznacza, że pamięć o tych wy- stości pogrzebowe Józefa Piłsudskiego znajduje się odnowiony pomnik nazy- darzeniach jest wciąż przekazywana z po- w Krakowie, harcerze trzymali war- wany Chrystusem Królem, Chrystusem kolenia na pokolenie5. Na polecenie władz tę przy jego portrecie wywieszonym Zbawicielem lub Chrystusem w geście miasta Strumienia postument Chrystusa na Pomniku w Strumieniu12. W okresie błogosławieństwa. 21 VIII 2016 r. odby- został ustawiony w centralnej części ryn- okupacji niemieckiej, prawdopodobnie ło się uroczyste poświęcenie odnowionej ku w 1886 r., jako wotum błagalno-dzięk- było to w 1942 r. figura została zdjęta figury. O godzinie 16:30 na rynku zgro- czynne, które miało uchronić miasto z rynku i przeniesiona do kościoła pw. Św. adzili się kapłani, władze samorządowe przed kataklizmami, zanieczyszczeniem Barbary w Strumieniu. Wpierw ustawio- oraz mieszkańcy Strumienia i zaproszeni studni6, czy nawet wojnami jak zapa- no ją przed kościołem, a następnie pod wi- goście. Pani Burmistrz Strumienia Anna miętała jedna z mieszkanek Strumienia7. trażem Chrystusa Króla w prezbiterium. Grygierek wspólnie z Przewodniczącym Figurę Chrystusa wykonała firma Becke Zauważamy, że najprawdopodobniej gdy- Rady Czesławem Greniem dokonała od- z Moravskiej Ostrawy8. by nie przeniesiono figury do kościoła słonięcia Pomnika, którego ogrodzenie Poza tym musimy pamiętać, iż w 1755 mogłaby ulec zniszczeniu ze względu było przyozdobione biało-czerwonymi r. na miejscu figury znajdował się krzyż9. na naloty i działania wojenne toczone wstęgami oraz kwiatami. Figura została Pomnik został poświęcony przez ks. dzie- w 1945 r. Figura przetrwała, pomimo ponownie poświęcona przez Ks. Prałata kana Jana Barana, następnie na rynku tego, że w czasie frontu armia radziecka Oskara Kuśkę. Oprawę muzyczną pod- odprawiono mszę świętą10. Warto przypo- przebywała w kościele. Po ustaniu dzia- czas tej przepięknej uroczystości zapew- mnieć, że nagrobek ks. dziekana J. Barana łań wojennych, w 1946 r., w uroczystej niła Orkiestra Dęta z Chybia. Później znajduje się przy głównej alei za krzyżem procesji z ks. Bernardem Baryszem para- udano się w procesji do Sanktuarium Św. cmentarnym w Strumieniu. fianie ponownie ustawili figurę na rynku Barbary w Strumieniu, gdzie parafia- W 1920, 1921 r. odbyła się przy w Strumieniu, tam gdzie stoi obecnie13. nie mogli wysłuchać wiersza „Tęsknoty pomniku msza polowa11. Przed wojną Chociaż w jednym z przekazów źródło- Jezusa na strumieńskim Rynku”, który w Strumieniu, co miesiąc zjeżdżali się wych odnaleziono informację, iż było to ułożył Ks. Prałat Oskar Kuśka, a przedsta- kupcy na jarmark. Pewnego dnia zwróci- w 1945 r14. wiła go ubrana w strój cieszyński Izabela li się oni z prośbą do Franciszka Puscha, Po wojnie w uroczystość Wniebo- Kurowska. Następnie Ks. Prałat Oskar czyli ówczesnego burmistrza Strumienia wstąpienia Pańskiego mieszkańcy spoty- Kuśka przypomniał zgromadzonym hi- z prośbą o przeniesienie figury i ogrodze- kali się wokół pomnika Chrystusa Króla storię pomnika, później rozpoczęła się nia z centralnej płyty rynku. Tłumaczyli po Mszy Świętej. Wynosili stoły i ławy, uroczysta Msza Święta2. Minęło sto trzy- się, że ograniczają ich pole targowe. przyjeżdżała zarzecka orkiestra dęta, śpie- dzieści lat odkąd pomnik Chrystusa zago- Pomimo to, burmistrz nie przystał na tę wali pieśni ze śpiewnika „Chwalcie Pana” ścił na strumieńskim rynku, dlatego z tej prośbę. Na wieść o tym mieszkańcy mia- np.: „Serce Jezusa”, „Z tej biednej ziemi”, okazji warto przybliżyć rys historyczny steczka mówili między sobą: „Boga się nie „Idźmy tulmy się jak dziadki”. Zdarzało figury. przenosi z miejsca na miejsce”. Przed II się, że modlili się, grali na instrumentach Strumień wiele razy ucierpiał przez wojną światową kościół pw. Św. Barbary dętych do późnych godzin nocnych tj. do liczne powodzie oraz pożary, które nasi- w Strumieniu był zamknięty w ciągu dnia. dwudziestej pierwszej, czy dwudziestej lały się w XVIII i XIX w. Należy przy- Starano się w ten sposób ochronić go przed drugiej. Oprócz osób ze Strumienia wo- pomnieć, że ówczesny wał na Wiśle był kradzieżami. W związku z tym parafia- kół pomnika gromadzili się także miesz- niski, w związku z tym, gdy rzeka wy- 4. Pocztówka przedstawiająca powódź kańcy okolicznych miejscowości m.in.: lewała, czyniła spustoszenia na ulicy na obecnej ulicy Ks. Londzina z ok. Zbytkowa, Bąkowa, Zabłocia, Zarzecza, Dolnej, Londzina, Mostowej3. Jednym 1900 r., Verlag von J. Herzig’s Nachf. Chybia, Drogomyśla. Milicja Obywatelska z dowodów na to jest pocztówka z ok. 1900 F. Kubetzki, Sochrau O.-S. „Żabi kraj na wido- pilnowała porządku, jednakże nikogo nie r., na której przedstawiona jest obecna uli- kówce” ze zbiorów K. Puzik, – Mnich zaczepiała. Kapłan nie mógł uczestni- ca Londzina, gdzie wyraźnie widać wspo- 2004. czyć w tych uroczystościach15, ponieważ 5. Tradycja ustna. mogłoby to zapewne wzbudzać podej- 6. Urząd Miasta w Strumieniu (dalej:UMwS), 1. Komunikat Zespołu ds. Ruchów Introniza- Referat Inwestycji i Remontów (dalej:RIiR), rzenia władz i być uznane za manifesta- cyjnych w sprawie Jubileuszowego Aktu Przy- Historia obiektu [w:] Program prac konser- cję. Warto podkreślić, że były to czasy, jęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana (http:// watorskich zabytkowego pomnika z figurą gdzie wyznawanie publicznie świadectwa episkopat.pl/komunikat-zespolu-ds-ruchow- Chrystusa z 1886 r. na rynku w Strumieniu. wiary było wyrazem odwagi. Nie można intronizacyjnych-w-sprawie-jubileuszowego- 7. Inf. zeb. na podst. rozmowy z M. G. aktu-przyjecia-jezusa-chrystusa-za-krola-i- 8. UMwS, RIiR, Historia obiektu, op.cit. 12. Inf. zeb. na podst. rozmowy z M. pana/; 16.10.2016) 9. Oskar Zawisza, Dzieje Strumienia, zeszyt G., Fotografia z 1935 r., przedstawiają- 2. Na podstawie własnych wspomnień oraz ar- II, red. J. Świeży, Strumień – Kraków 2014, s. ca portret Józefa Piłsudskiego zawieszony tykułu Chrystus na rynku odzyskał swój blask 40. na figurze Chrystusa na rynku w Strumieniu, (http://strumien.pl/news/chrystus-na-rynku-od- 10. Oskar Kuśka, Chrystus Królem Życia, fot. udostępnił B. Świeży. zyskal-swoj-blask; 16.10.2016) „Strumień prawdy, dobra, piękna”, nr 11, listo- 13. Oskar Kuśka, Chrystus Królem Życia, 3. Informacje (dalej: inf.) zebrane (dalej: zeb.) pad 2006, s. 2. UMwS, RIiR , Historia obiek- op.cit., s. 2. na podstawie (dalej: na podst.) rozmowy z Ja- tu, op.cit. 14. UMwS, RIiR, Historia obiektu, op.cit. niną Motylewską. 11. Ibidem 15. Inf. zeb. na podst. rozmowy z M. T. i S. N. 2 było organizować nabożeństw na rynku. Z pewnością Ci, którzy gromadzili się w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego być może musieli liczyć się z represjami władzy, np. trudnościami w otrzyma- niu paszportu, czy przydziału towarów. W tym też okresie przy pomniku znajdo- wała się stacja benzynowa16. Jak wspominały mieszkanki Stru- mienia dawniej nie było osoby, która prze- szłaby obojętnie obok figury. Panie zawsze się przeżegnały, a Panowie zdejmowali ka- pelusze. Dorośli dbali o to, aby młodzież nie zachowywała się nieodpowiednio wo- kół pomnika17. Nie możemy zapomnieć, że na bieżąco potrzebne remonty zwią- zane z opieką nad pomnikiem były pro- wadzone m.in. przez: Alojzego Puzonia, Pana Janotę, Pana Krzyżewskiego18. Po 1989 r. zmienił się ustrój Polski. Od tego czasu kapłani wspólnie z parafia- że także Święty Jan Nepomucen, który cie tworzenia rysu historycznego! Zdjęcia nami udają się, co roku w czwartek, po czczony m.in.: jako opiekun przed powo- do artykułu udostępnili: Urząd Miasta w dniach Krzyżowych w procesji do figury dziami19 najprawdopodobniej znajduje się Strumieniu, Bronisław Świeży, Krystyna Chrystusa na rynku. Tradycję tę zaini- na jednej z płaskorzeźb kamiennicy przy Rauer, Natalia Gabryś. cjował na nowo ks. Prałat Oskar Kuśka. rynku, oprócz tego widoczna jest płasko- Wciąż są mieszkańcy, którzy troszczą się rzeźba Trójcy Świętej, która według tra- Artykuł opracowała Natalia Gabryś o pomnik, modlą przy nim, zostawiają dycji ustnej miała ochraniać miasto przed kwiaty i palą znicze. Figura wraz z ogro- kataklizmami. Wskazuje to, że mieszkań- dzeniem została odnowiona, co jest chlu- cy wiernie ufali Opatrzności Bożej. bą i radością wszystkich mieszkańców. Zadbajmy o to, aby tradycja modlitwy Pragnę wyrazić wdzięczność za udo- przy figurze Chrystusa została przekaza- stępnione źródła pisane, fotografie, wspo- na następnym pokoleniom. Można dodać, mnienia oraz pomoc merytoryczną w trak- 16. Inf. zeb. na podst. rozmowy z Ks. Prałatem 19. Stanisław Hołodok, Święty Jan Oskarem Kuśką. Nepomucen, (http://www.opoka.org.pl/biblio- 17. Inf. zeb. na podst. rozmowy z M. T. i S. N. teka/T/TS/swieci/s_jan_nepomucen_02.html; 18. UMwS, RIiR, Historia obiektu, op.cit. 21.08.2016 r.)

wieszeniu flag narodowych. słych. Roraty będziemy przeżywać pod • 18.11 przypada dzień imienin nasze- znakiem rozpoczynającego się jubile- go bpa ordynariusza Romana Pindla. uszu 25-lecia istnienia naszej diecezji Pamiętajmy o nim w modlitwach. -żywieckiej. • 20.11 Uroczystość Chrystusa Króla. • Solenizantom tego miesiąca składamy W tym dniu kończy się również ogłoszo- najserdeczniejsze życzenia i zapewnia- • 1.11 Uroczystość Wszystkich Świętych. ny 8.12.2015 r. w urocz. Niepokalanego my o naszej pamięci modlitewnej. Msze w porządku niedzielnym, o 15:00 Poczęcia NMP przez papieża Franciszka Mszana cmentarzu parafialnym, a po Jubileuszowy Rok Miłosierdzia. Skła- ŚLUBY PAŹDZIERNIK niej procesja do 4 stacji na cmentarzu. damy dzięki Miłosiernemu Bogu za ten Mirosław Szulik-Anna Setla • Zbieranie „zalecek” w zakrystii u sio- wielki czas łaski dla Kościoła. Andrzej Pisarek-Katarzyna Pachuła stry, w kancelarii parafialnej, a 1.11 rów- • 27.11 przypada I Niedziela Adwentu Marcin Stopka-Agnieszka Kowalska nież na cmentarzuod godz. 9:00-16:00. rozpoczynająca nowy rok liturgiczny. • Różaniec za zmarłych od 2 do 8.11 przed W tym dniu Apostolat Maryjny będzie CHRZTY Mszami wieczornymi (17:30). przeżywał swe święto z okazji rocznicy Emilia Pawlikowska • 2.11. Wspomnienie Wszystkich Wier- objawień Matki Bożej św. Katarzynie Kacper Bartłomiej Ślęk nych Zmarłych. Odpust zupełny moż- Laboure. Święto to będzie poprzedzo- na uzyskać pod zwykłymi warunkami ne nowenną trwającą od 18 do 26.11. POGRZEBY i odwiedzeniem cmentarza od 1 do 8 li- W samą zaś niedzielę po każdej Mszy EUGENIA SOSNA stopada. Św. członkowie naszego Apostolatu JÓZEFA SOWA • Przypominamy o Spowiedzi pierwszo- będą rozdawać cudowne medaliki i bę- STEFANIA STALMACH piątkowej (4.11). dzie można złożyć ofiary na rozwój tej • 4.11 po Mszy wieczornej zapraszamy Wspólnoty. rodziców dzieci pierwszokomunijnych • Roraty w naszym kościele: w tygo- na spotkanie formacyjno-organizacyjne dniu o 18:00, w soboty o 7:00 rano. • 11.11 przypada 98 rocznica odzyskania Zapraszamy: dzieci, młodzież i doro- niepodległości. Proszę pamiętać o wy- 3 • 1 XI 2016 - WTOREK - UROCZ. 18:00 - 1. Za + Helenę Szemik na pam. ur., 18:00 - W Zbytkowie - Za ++ Annę WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH męża Władysława, syna Zygmunta, i Józefa Strządałów 6:30 - W int. parafian ++ rodziców, krewnych z obu stron 18:00 - Za ++ Stanisława Folka na pam. 8:00 - Za zmarłych kolejarzy i dusze czyśćcowe 100. rocz. ur., żonę Emilię, syna 9:30 - Za + Agnieszkę Pietrzyk w 8. rocz. śm. 2. Za + Bogumiłę Tomecką Henryka i synową Jolantę 10:00 - W Zbytkowie - Za ++ Elżbietę • 6 XI 2016 - NIEDZIELA • 11 XI 2016 - PIĄTEK - WSPOM. i Franciszka Kuboszków 6:30 - W int. parafian ŚW. MARCINA Z TOURS 11:00 - Za + Stefanię Stalmach 8:00 - W int. czcicieli Różańca żyjących 7:00 - Za ++ Józefa Smola na pam. ur., - od Róż Różańcowych i zmarłych rodziców, brata, ++ z rodz. Smolów 15:00 - 1. Za zmarłych spoczywających na 9:30 - Za ++ Grażynę Podskarbi, Jadwigę i Sołtysków oraz dusze czyśćcowe strumieńskim cmentarzu Podskarbi i Hermana Sikorę 8:00 - 1. Do Bożej Op. w int. Ojczyzny 2. Za + Józefę Sowę 10:00 - W Zbytkowie - Za ++ Emilię 2. Za ++ Helenę i Józefa - od Róż Różańcowych Smolorz w 2. rocz. śm. i męża Malinowskich, rodziców z obu 3. Za + Eugenię Sosnę Franciszka w 37. rocz. śm. stron, córkę Otylię, zięciów Jerzego - od rodziny Bałdysów 11:00 - 1. Za ++ Agnieszkę i Dominika i Alojzego i dusze czyśćcowe 4. Za + Józefa Marka Kantorów, rodziców z obu stron 3. Za + majora Józefa Płonkę, - od wnuków i prawnuków i Annę Pindel ++ z rodz. Płonków i Szczypków 5. Za + Marka Wietrznego 2. Do Bożej Op. z podz. za otrz. 18:00 - Za + Alinę Stokłosę na pam. ur. - od rodziny Zarembów łaski z prośbą o dalsze błog. dla i ++ dziadków 17:00 - Za ++ Annę Konieczny w rocz. śm. Bożeny i Aleksandra Kluzów oraz • 12 XI 2016 - SOBOTA - WSPOM. i Marię Bryłę Iwony i Zbigniewa Miłych ŚW. JOZAFATA KUNCEWICZA • 2 XI 2016 - ŚRODA - WSPOM. 17:00 - Za ++ Helenę i Pawła Kusiów, 7:00 - Za + Kazimierza Kiczelskiego WSZYSTKICH WIERNYCH dziadków, rodzeństwo, krewnych i dusze czyśćcowe ZMARŁYCH i dusze czyśćcowe 18:00 - 1. Do Bożej Op. z podz. za otrz. 7:00 - 1. W intencjach Ojca Św. Franciszka. • 7 XI 2016 - PONIEDZIAŁEK łaski z prośbą o dalsze błog. i 2. Za + Henryka Francuza 7:00 - 1. Za + Alojzego Kocura i rodziców opiekę MB i zdrowie z ok. 90. rocz. - od rodz. Radzików i Szwarców z obu stron ur. oraz 65. rocz. ur. córki 8:00 - 1. Za wszystkich wiernych zm. 2. Za + Stefanię Andreczko - od są- 2. Za ++ Mariannę i Ludwika 2. Za + Janinę Łukasik - od koleża- siadów z ul. Granicznej i Borsuków Przemyków, ++ rodziców, nek i kolegów z rocznika 1948 18:00 - 1. Za ++ Łucję i Wilhelma krewnych z obu stron i dusze 16:30 - Za + Józefa Lacha w rocz. śm. Mańków, rodziców z obu stron, czyśćcowe i dusze czyśćcowe Agnieszkę i Alojzego Macurów, • 13 XI 2016 - NIEDZIELA 18:00 - 1. Za zmarłych zalecanych Annę i Franciszka Celnerów oraz 6:30 - Za ++ Marię i Karola Płonków, 2. Za + Wilhelminę Podolską dusze czyśćcowe Joannę i Teofila Poloków - od siostrzenicy Alicji z mężem 2. Za ++ Emanuela Mikołajczyka, 8:00 - W int. parafian • 3 XI 2016 - I CZWARTEK MIESIĄCA żonę Zofię, syna Czesława, synową 9:30 - Za ++ Julię Lapczyk w 15. rocz. śm. Wiesławę 8:00 - Za ++ Annę i Józefa Sikorów, córki: i Antoniego Lapczyka w 17. rocz. śm. Helenę i Marię, zięcia Augustyna, • 8 XI 2016 - WTOREK 10:00 - W Zbytkowie - Za ++ Marię syna Jana i synową Helenę 8:00 - Za + Marię Bochenek- od rodz. i Alojzego Żurów, syna Alojzego, 18:00 - W Zbytkowie - W int. czcicieli Skorupów rodziców i rodzeństwo z obu stron Różańca żyjących i zmarłych 18:00 - 1. Za ++ Władysławę i Emilą 11:00 - CHRZEST: 18:00 - 1. Za ++ Karola Teklę i córkę Szupinów, rodziców, rodzeństwo Małgorzatę z obu stron oraz dusze czyśćcowe ROCZKI: 2. Za + Bronisława Marekwicę - od 2. Za + Halinę Sikorę na pam. ur. mieszkańców z ul. Osiedlowej - od męża i dzieci 17:00 - Za + Ludwika Janika w 1. rocz. śm. • 4 XI 2016 - I PIĄTEK MIESIĄCA • 9 XI 2016 – ŚRODA - ŚWIĘTO 14 XI 2016 - PONIEDZIAŁEK - WSPOMNIENIE ŚW. KAROLA ROCZ. POŚWIĘCENIA 7:00 - 1. Za + Wojciecha Kopca w 6. rocz. śm. BOROMEUSZA BAZYLIKI LATERAŃSKIEJ 2. Za + Elżbietę Gabryś - od syna 7:00 - W int. czcicieli NSPJ żyjących i zm. 7:00 - Za ++ Annę Sosnę w 15. rocz. śm., Janusza z rodz. Ferdynanda Sosnę w 33. rocz. śm., 16:30 - W Zbytkowie - Za + Leona 18:00 - 1. Za + Reginę Szczygieł na pam. ur. rodziców i rodzeństwo z obu stron Stokłosę w 5. rocz. śm. 2. Za + Kazimierza Strojnego oraz dusze czyśćcowe 18:00 - 1. Za ++ Halinę Figas w rocz. i ++ dziadków 18:00 - 1. Za ++ Ludwika Krzempka śm., męża Jana, Adama, Joannę, • 15 XI 2016 - WTOREK w rocz. śm. i żonę Marię Michała Figasa oraz ++ z rodz. 7:00 - 1. Za + Andrzeja Dąbrowskiego 2. Za ++ Józefa Wiaka w 20. Spandlów i Figasów - od szwagierki Elżbiety i Jana rocz. śm., Katarzynę i Stanisława 2. Za + Władysława i dusze czyśćcowe Serkisa z rodz. Wiaków, Marię i Jana Wojtków • 5 XI 2016 - I SOBOTA MIESIĄCA 2. Za + Aleksandrę Filapek - od • 10 XI 2016 - CZWARTEK - WSPOM. 7:00 - 1. Za + Wiesławę Kuźniar - od rodz. Kaszów ŚW. LEONA WIELKIEGO brata Mieczysława z rodziną 8:00 - Za ++ Zofię Labzę, męża Adama, 2. Za ++ rodziców: Walentego syna Waleriana, córki: Cecylię i i Stanisławę Krzempków, szwagra Wiktorię, wnuków: Tomasza Daniela i dziadków z obu stron i Ludmiłę Szwarc 4 18:00 - 1. Za + Jana Soboszka w 5. rocz. 8:00 - Do Bożej Op. za wstaw. św. 18:00 - 1. Za + Helenę Prefetę i ++ rodziców śm., ++ rodziców z obu stron Katarzyny w int. kolejarzy naszej 2. Za ++ Marię i Józefa Wojtków 2. Za ++ Wiesława Wieliczko, parafii • 26 XI 2016 - SOBOTA rodziców, Zofię i Józefa Wróblów, 9:30 - Za ++ Stefanię i Leopolda Tyrtaniów, 7:00 - 1. Do Bożej Op. z podz. za otrz. Małgorzatę i Władysława Stopów rodziców i Emilię Bienias łaski z prośbą o dalsze błog. z ok. oraz dusze czyśćcowe 10:00 - W Zbytkowie - Do Bożej Op. za 80. rocz. ur. Krystyny • 16 XI 2016 - ŚRODA wstaw. MB Szkaplerznej w int. 2. Za + Henryka Francuza - od 7:00 - 1. Za ++ rodziców: Alojzego Tomasza z ok. 40. rocz. ur. Marii Cyfki i Karola Brzusków, siostrę 11:00 - W int. parafian 18:00 - 1. Za ++ Janinę Danis w 3. rocz. Stanisławę, s. Marię Cecylię Turek 17:00 - Do Bożej Op. z podz. za otrz. łaski śm., męża Władysława, ++ z rodz. oraz dziadków z obu stron z prośbą o dalsze błog. z ok. 40. Bralewskich, Danisów, Pachmarów 2. Za + Henryka Jarzyńskiego rocz. ur. Krzysztofa 2. Za + Emilię i Wiktora Żerdków, - od rodz. Setlów i Koniecznych • 21 XI 2016 - PONIEDZIAŁEK - rodziców z obu stron, brata 18:00 - 1. Za ++ Józefa i Alfredę Brudnych, WSPOM. OFIAROWANIA NMP Brunona, ++ z rodz. Wrazidłów ++ rodziców z obu stron i dusze 7:00 - . Za + Zdzisława Barcika • 27 XI 2016 – I NIEDZIELA czyśćcowe - od rodz. Herników ADWENTU 2. Za ++ Bernadetę Mroczek 2. Za + Stanisława Błaszczyka 6:30 - Do Bożej Op. za wstaw. MB w 5. rocz. śm., męża Eugeniusza, - od rodz. Szostków z podz. za otrz. łaski z prośbą ++ rodziców i teściów 18:00 - 1. Za ++ Irenę Grzybek w 6. rocz. o dalsze błog. z ok. 60. rocz. ur. • 17 XI 2016 - CZWARTEK WSPOM. śm., męża Karola i rodziców z obu 8:00 - Za ++ Mariannę i Karola ŚW. ELŻBIETY WĘGIERSKIEJ stron Bochenków, rodziców z obu stron 8:00 - Za + Jana Janotę w 10. rocz. śm., 2. Za ++ Rudolfa Skorupę w 5. 9:30 - W int. parafian ++ rodziców i teściów rocz. śm., rodziców, teściów, brata, 10:00 - W Zbytkowie - Do Bożej Op. za 18:00 - W Zbytkowie – Za ++ Grzegorza szwagrów i ++ z rodziny wstaw. MB Szkaplerznej w int. Szwarca i ojca Alojzego • 22 XI 2016 - WTOREK - Danuty i Tomasza z ok. ur. oraz 18:00 - 1. Za ++ Adolfa i Stefanię WSPOMNIENIE ŚW. CECYLII w int. córki Wiktorii Pietrzyków, wnuczkę Grażynę 7:00 - 1. Za + Krystynę Kurpas - od 11:00 - . Za + Aleksandrę Szostek Podskarbi, synowe: Halinę i koleżanek z KGW Zbytków w 4. rocz. śm., ++ dziadków i dusze Eugenię, zięcia Hermana Sikorę 2. Za + Eugeniusza Szczypkę - od czyśćcowe 2. Za + Józefa Strządałę - od sąsia- rodz. Szczypków i Wolasów z Chybia 2. Do Bożej Op. w int. Mileny dów: Wiktora i Janusza Hanusków 18:00 - 1. Za + Jana Kucharczyka w 45. Krakowki w 1. rocz. ur. • 18 XI 2016 - PIĄTEK - WSPOM. rocz. śm., rodziców z obu stron 17:00 - Za ++ Ferdynanda i Joannę BŁ. KAROLINY KÓZKÓWNY i dusze czyśćcowe Michalczyków oraz Marię 7:00 - Za + Wilhelminę Podolską 2. Za + Jana Sojkę, rodziców, i Kazimierza Owsiaków - od pracowników i emerytów rodzeństwo i dusze czyśćcowe • 28 XI 2016 - PONIEDZIAŁEK Przedszkola w Strumieniu • 23 XI 2016 - ŚRODA 7:00 - 1. Za + Janinę Łukasik - od kolegi 18:00 - 1. Do Miłosierdzia Bożego w 30. 7:00 - 1. Za + Annę Gabzdyl - od rodz. Zdzisława z ul. Brodeckiego dzień po śmierci: Eugenii Sosny, Grygierków z sąsiedztwa 2. Za + Bronisława Marekwicę- od Józefy Sowy, Stefanii Stalmach 2. Za + Józefę Sowę - od mieszkań- brata Józefa z rodz. 2. Za + Antoniego Wieliczkę, braci ców bloku przy ul. Powst. Śl. nr 2 i 4 18:00 - . Za + Kazimierza Trepczyńskiego i siostrę (odprawia ks. Andrzej 18:00 - 1. Za + Marię i Alberta Tychowskich w 2. rocz. śm. Wieliczka) oraz dziadków z obu stron 2. Za ++ rodziców: 3. Za + Mariana Mencnarowskiego 2. - Za ++ Helenę Nowak w 16. rocz. Barbarę i Czesława Janików oraz w 2. rocz. śm., ojca Józefa, śm., męża Mariana, zięcia Jana rodziców z obu stron dziadków i dusze czyśćcowe • 24.11 2016 - CZWARTEK - • 29 XI 2016 WTOREK • 19 XI - SOBOTA - WSPOMNIENIE WSPOMNIENIE ŚW. ANDRZEJA 7:00 - 1. Za + Marię Bochenek - od BŁ. SALOMEI DUNG-LAC I TOWARZYSZY kuzyna Brunona z rodz. 7:00 - Do Bożej Op. za wstaw. MB z ok. 8:00 - W int. czcicieli Apostolatu 2. Za + Elżbietę Gabryś - od 60. rocz. ur. Janiny Maryjnego i Patronki Dobrej funkcjonariuszy i pracowników 13:00 - ŚLUB: DOROTA MIKA Śmierci żyjących i zmarłych Urzędu Celnego w Bielsku-Białej - KAMIL PAŁACH 18:00 - W Zbytkowie - Za + Zdzisława 18:00 - 1. Za + Renatę i Stanisław Gurbów, 18:00 - 1. Za + Józefa Tkocza w 23. rocz. Matlaka na pam. ur., ++ rodziców Zofię Puszczewicz, Zbigniewa Pala śm., ++ z rodz. Tkoczów i Jędrusiów i dziadków 2. Za + Tadeusza Błędowskiego, 2. Za + Erwina Gawrona, rodziców, 18:00 - 1. Za ++ Marka Janika, ojca rodziców, ojca Mariana i szwagra ++ z rodz. Rzepeckich i dusze Ludwika i matkę Helenę • 30 XI 2016 - ŚRODA - ŚWIĘTO czyśćcowe 2. Za + Eugenię Sosnę - od pracow- ŚW. ANDRZEJA APOSTOŁA 3. Do Bożej Op. z podz. za otrz. ników firmy „MARICA” z Pruchnej 7:00 - 1. Za + Andrzeja Dąbrowskiego - łaski z prośbą o dalsze błog. dla • 25 XI 2916 - PIĄTEK – WSPOM. od Barbary i Józefa Lelitów z rodz. Henryka i Anieli Januszów w 50. ŚW. KATARZYNY 2. Za + Henryka Jarzyńskiego - od rocz. ślubu i o błog. dla całej rodziny ALEKSANDRYJSKIEJ Piotra Migota i Stanisława Pawlusia • 20 XI 2016 - NIEDZIELA - UROCZ. 7:00 - 1. Za ++ Zofię Zarembę w 30. rocz. z Zawiercia CHRYSTUSA KRÓLA śm. i męża Karola 18:00 - 1. Za + Czesława Nowoka w 15. 6:30 - Za ++ ojca Stanisława Rygla na 2. Za + Józefa i Władysławę rocz. śm., rodziców z obu stron, pam. ur., matkę Magdalenę, brata Marków, ++ z rodziny Marków, trzech szwagrów, szwagierkę Czesława, wnuczkę Ewę Szczotkę, Mizerskich, Kaczorowskich Emilię i siostrzenicę Halinę Jadwigę i Karola Żyłów, ++ z rodz. i ++ krewnych - od syna Edwarda 2. Za + Henryka Żura z ok. ur. Wyleżuchów z rodz. 5 Rys historyczny pomnika z 1886 r. na rynku w Strumieniu Chrystus Zbawiciel i Król

1 2 3

4

5 6

8 9

7

11 10 12

Autor fotografii: Natalia Gabryś 9. obecny widok na pomnik 15 X 2016 r. Zdjęcie udostępnił Bronisław Świeży, 1-3. Procesja w czwartek pod Dniach 10. nagrobek ks. dziekana Jana Barysza 15 X Krystyna Rauer Krzyżowych, 2016 r. 2016 r. 12. Pogrzeb z 1941 r. 4. Pomnik na wiosnę przed renowacją, 2016 r. 5 -6. pomnik w czasie renowacji, 2016 r. Zdjęcia udostępnił Bronisław Świeży 7 - 8. uroczystości związane z poświęceniem 11. Rynek w Strumieniu prawdopodobnie lata odnowionej figury 21 VIII 2016 r. 50 –te XX w. 6 Krzyżówka listopadowa

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

HASŁO: ...... ………………………………………...... ……………………………………………………………………………. 1. Patron Polski. Rozwiązane i podpisane krzyżówki przy- merze i po nagrodę zgłoszą się w drugą nosimy do kościoła i składamy do podpi- niedzielę listopada po Mszy o 11:00. 2. Było ich dwunastu. sanego pudełka, które będzie wystawione Krzyżówkę przygotowała klasa III c ze 3. Inaczej Dzień Zaduszny. obok miejsca z gazetami. Trójka zwycięz- Szkoły Podstawowej z p. Ewą Rychlik. ców zostanie ogłoszona w następnym nu- Dziękujemy! 4. Mieszka w Niebie. 5. Syn Boży. 6. Znajduje się w kościele. 7. Dom Boga (świątynia). 8. Służy do Mszy Św. 9. Patronka organistów i muzyki kościelnej. 10. Inaczej Msza Św. 11. ….. Barbara. 12. 1-sza tajemnica radosna. 13. Stanowią części Nowego Testamentu. 14. Przyleciała do Arki z gałązką. 15. Niewierny …. 16. Przyszły do grobu Jezusa. 17. Palą się w kościele. 18. Jeden z sakramentów. 7 O, Maryjo żegnam Cię…do maja.

13 października w naszej strumieńskiej świątyni odbyło się ostatnie w tym roku Nabożeństwo Fatimskie. Od września nabożeństwom tym towarzyszy procesja z figurą Matki Bożej dookoła kościoła. Ks. Proboszcz powiedział na koniec nabożeństwa, że czuł się jak w Fatimie z jednym, małym wyjątkiem: w Fatimie jest…cieplej. Jest niezwykłym to z jak wielkim odzewem te nabożeństwa się spotykają. Kościół wypełniony niemal po brzegi. Oby tak dalej, oby z tego dobrego szło ku jeszcze lepszemu. Ta modlitwa wydaje się szczególnie potrzebna w tych niespokojnych czasach, kiedy, jak to mówi papież Franciszek, III Wojna Światowa toczy się „w kawałkach”. A przecież Matka Boża Fatimska jest szczególną Orędowniczką Pokoju, o czym świadczy choćby fakt, że Jej Objawienia w portugalskiej Fatimie miały ścisły związek z I Wojną Światową oraz imperialistycznymi dążeniami Rosji. Ona to wtedy przypomniała o ważności modlitwy różańcowej, która ma moc wyprosić pokój dla świata. Z kolei 13 maja 1981 r. Matka Boża Fatimska w dniu Swego wspomnienia uratowała św. Jana Pawła II, który padł ofiarą zamachu dokonanego przez Ali Agcę. Można by rzec, że „wyrwała” go ze szponów nienawiści, które niemal zabiły papieża. Ks. Stanisław podczas jednego z kazań dla dzieci porównał modlitwę różańcową do programu antywirusowego. A przecież nie da się nie zauważyć jak mocno wirus nienawiści, niezdrowej rywalizacji toczy dzisiejszy świat. I nie chodzi tu tylko o wojny między narodami, ale wewnątrz narodów. Niech zatem ta modlitwa nie schodzi z naszych ust nawet teraz. Tymczasem już dziś zapraszamy wszystkich parafian na kolejne Nabożeństwa Fatimskie, które rozpoczną się w maju 2017 roku- w setną rocznicę objawień w Fatimie (sic!). Królowo Pokoju, módl się za nami! Ks. Wojciech

Obrzędowość i jej znaczenie Dnia Zadusznego ody Żywiec Obrzędy pogrzebowe i kult zmarłych się z kultu męczenników w pierwszych Zadusznego, wyznaczone na pierwszy są uniwersalnymi zachowaniami właści- wiekach chrześcijaństwa. Od początku dzień po Wszystkich Świętych, jako dzień wymi dla wszystkich społeczności i zna- VII w. obchodzone na wiosnę, w następ- modlitw w intencji wszystkich zmarłych. nymi od tysiącleci. Przez to i obchodzo- nym stuleciu zostało przeniesione na listo- Powód ustanowienia tych świąt na listo- ne w naszym Kościele Dzień Wszystkich pad, a po kolejnych stu latach 1 listopada pad nie powinien dziwić. W tym czasie Świętych i następujący po nim Dzień poświęcono pamięci wszystkich świę- wszystkie ludy europejskie obchodziły, Zaduszny są kontynuacją uroczystości tych Kościoła katolickiego. Natomiast występujące w różnej formie i pod róż- odprawianych przez naszych przodków. w 998 r. za sprawą św. Odilona, opata nymi nazwami, święto, znane u nas jako Święto Wszystkich Świętych wywodzi z Cluny zapoczątkowano obchody Dnia Dziady. Było ono silnie powiązane z kul- 8 tem solarnym, w którym najważniejsze znajomych, bo wierzono, że na drogach morem, filmowy horror odrealnia śmierć, obrzędy przypadały na okresy przesileń straszą dusze zmarłych. Zabronione były a współczesne obrzędy dziadowskie pod- i równonocy. Również jesień, czas zawie- wszelkie prace oraz roboty gospodarskie, dają ją karnawalizacji. Organizowane szenia wegetacji przyrody, jej „uśpienia”, które mogły wyrządzić krzywdę duchom w ostatni dzień października zabawy, sprzyjał wspominaniu zmarłych i refleksji – skaleczyć je, przygnieść lub obrazić. imprezy rozrywkowe z osobami poprze- nad śmiercią. Tak więc, zabronione było ubijanie masła, bieranymi za demony i postacie z filmów, Wiele ówczesnych zwyczajów zo- deptanie kapusty, maglowanie, przędze- kinowe seanse z krwawymi horrorami, stało zaadaptowanych przez Kościół, nie, tkanie, szycie, rąbanie drewna, cięcie dostępne w sklepach słodycze w kształcie a niektóre z nich, choć w zmienionej for- sieczki, wylewanie pomyj, plucie, biele- odrąbanych części ciała nakazują trakto- mie przetrwały do dziś. Podstawowym nie mieszkań, bo można było przy tym wać śmierć jako całkowicie bezpieczny, sensem obrzędu Dziadów, obchodzonych zachlapać szczelinę w ścianie i uwięzić nieistniejący realnie element świata za- w nocy z 31 października na 1 listopada w niej ducha. By zabezpieczyć się przed bawy. Tak jak karnawał – „święto głup- było zdobycie przychylności dobrych du- złośliwymi duchami oraz by wstęp do do- ców” – realizujący ideę „świata na opak” chów oraz odseparowanie się od złych. mostw miały dusze zmarłych krewnych w którym odwracane są obowiązujące Podobną istotę posiadało również obcho- oraz dusze życzliwe, pozostawiano na noc na co dzień role społeczne, króluje zaba- dzone w tym samym dniu celtyckie święto uchylone drzwi, a progi kropiono wodą wa i nieograniczona konsumpcja w celu Samhain, z którego wywodzi się popular- święconą. Na ławach stawiano miskę przygotowania na czas Wielkiego Postu ny Halloween. Ponadto pełniło ono rolę z wodą, wieszano ręcznik, aby goście i towarzyszącej mu zadumy, modlitwy; współczesnych dożynek – pożegnania lata z zaświatów mogli obmyć się po swej dłu- tak samo Dziady realizujące się obecnie i dziękczynienia za plony. Podstawowym giej podróży, grzano również do późna głównie poprzez Halloween są czasem elementem tych obrzędów był ogień. Na w piecach, aby duchy mogły się ogrzać. zabawy, śmiechu ze śmierci wprowa- mogiłach rozpalano ogniska, aby dusze Bardzo częstym zwyczajem zadusz- dzającym w czas poważnej refleksji nad mogły się przy nich ogrzać. Natomiast nym było częstowanie zmarłych potra- umieraniem i przemijaniem, której świa- wędrującym duszom oświetlano drogę wami w celu zyskania ich przychylno- domość towarzyszy nam głównie, choć do domu wzniecając ogniska na rozsta- ści. Na stołach, oknach, przed gankami nie tylko, w dniu Wszystkich Świętych. jach, aby mogły tę noc spędzić z bliskimi. ustawiano kosze i garnki z jedzeniem. Niezwykłym przypadkiem, który war- Natomiast we wspomnianym już święcie Częstowano bądź goszczono w domach to wspomnieć jest meksykański Dia de Samhain dodatkowo drążono w dyniach, również żebraków, wędrownych dziadów, Muertos. Pozbawiony całkowicie elemen- popularnej w Irlandii uprawy, otwory by obdarowywano ich jałmużną. Wierzono tów grozy, smutku, jest czasem hucznych, zapalać w nich widoczne z daleka ogienki bowiem, że modlitwa tych osób ma szcze- niemal karnawałowych zabaw i biesiad symbolizujące błądzące dusze zmarłych. gólne znaczenie dla Boga, a także, że wszystkich, żywych i zmarłych, człon- Wierzono bowiem, że dusze wędrują po duch zmarłego krewnego przybywającego ków rodziny. Wedle tamtejszej tradycji lasach i polach jako ogniki. W niektórych w dniu zadusznym na ziemię może przy- dusze zmarłych wywołane 2 listopada rejonach Polski popularne było rozpa- brać postać właśnie dziada. egzystują z żywymi, ucztując i ciesząc lanie ogniska na mogiłach ludzi, którzy Na obrzędy Dziadów można spojrzeć się w towarzystwie swoich świętujących zginęli nietypową śmiercią: samobójców, w jeszcze jeden sposób. Było to nie tylko rodzin. Przy kolorowo ozdobionych gro- wędrownych, anonimowych żebraków, przymilanie się duszom bliskich zmarłych bach ludzie spędzają cały dzień razem ze żołnierzy. Osoby takie grzebano poza mu- w celu zapewnienia sobie ich przychyl- swoimi bliskimi zmarłymi jedząc, pijąc, rami cmentarza, a każdy kto przechodził ności oraz przepędzanie złych duchów, także napoje alkoholowe, paląc papierosy obok grobu miał obowiązek zostawić na ale również próba obłaskawiania śmier- czy oglądając mecze piłkarskie w telewi- nim gałązkę. W ten sposób w ciągu roku ci, co jest zwłaszcza widoczne w święcie zyjnych odbiornikach, a alejkami prze- uformował się stos chrustu spalany w noc Halloween będącym skomercjalizowaną chadzają zespoły grające wesołą muzykę. zaduszną. Wierzono, że ogień rozniecany pozostałością dawnych tradycji. Człowiek Nasza kultura stara się wyprzeć na takich mogiłach ma moc oczyszczają- od zawsze boi się śmierci, niewiedzy śmierć ze społecznej świadomości, uka- cą umarłych oraz chroni żywych przed związanej ze stanem umierania i tym co zać jako coś obcego, odległego, co nie do- złymi mocami mogącymi się kryć w tych nastąpi później. Lęki te próbuje zniwe- tyka nas bezpośrednio. Niegdyś człowiek miejscach. Echem dawnych ognisk są lować poprzez oswojenie, okiełznanie rodził się w swoim domu i tam umierał dzisiaj znicze zapalane na cmentarzach. śmierci, sprawienie by była mniej przera- w otoczeniu dzieci i wnuków, dzisiaj umie- Ogień nie tylko ogrzewał wędrujące dusze żająca. Służy temu pewne jej trywializo- ra najczęściej dyskretnie, w szpitalnym i pomagał im odnaleźć drogę, ale odstra- wanie, podchodzenie do niej z dystansem. łóżku, za parawanem. Przygotowaniem szał również złe duchy i uniemożliwiał Znajduje to wyraz w przejaskrawionych, zwłok do pochówku zamiast rodziny zaj- im wyjście na świat. Inną formę ochrony makabryczno-humorystycznych wizerun- muje się wyspecjalizowana firma. Dzień i przepędzania upiorów stanowiły zakła- kach śmierci występującej w pochodach Wszystkich Świętych i Zaduszny po- dane przez uczestników Dziadów dzi- kolędniczych czy barwnych przebraniach zwalają ten jeden raz w roku przystanąć waczne stroje i maski. i rekwizytach towarzyszących wigilii na dłużej, poddać się zadumie, refleksji. Dzień Wszystkich Zmarłych był nie- Wszystkich Świętych. Dla odpędzenia Jeśli nawet na co dzień nauczyliśmy się zwykłym czasem w którym duchy zmar- od siebie myśli o nieuchronności śmierci podchodzić do śmierci z dystansem, wy- łych wracały na ziemię, błądziły po roz- następuje drwiące i ludyczne podejście do daje nam się że ją okiełznaliśmy, to te dni stajnych drogach, dawały znać o swojej niej. Kultura oswaja śmierć, odreagowuje przypominają nam, że śmierć jest inte- obecności skrzypieniem drzwi, podłóg, obawy z nią związane różnymi sposoba- gralną częścią naszego życia. szumem wiatru. Z wiary w obecność du- mi. W średniowieczu był to motyw danse Adam Gawron chów zrodziły się liczne nakazy i zakazy macabre – taniec śmierci, w którym ko- obowiązujące w tym okresie. Starano się ściotrup porywał w wir szalonego tańca nie wychodzić z domu po zmroku, nie przedstawicieli wszystkich stanów, litera- udawano się w podróże i odwiedziny do tura chętnie posługuje się wisielczym hu- 9 Skąd się wzięły nazwy miejscowości w naszej okolicy?

Motto: go regionu: Śląsk (początkowo Śląsko) przezwiska Kat), Gliwice (od przezwiska „Przez nazwy miejscowe, najstarsze wziął swą nazwę od rzeki Ślęzy, nad którą „Gliwa”), Mysłowice (od imienia Mysław i najtrwalsze pomniki dziejowe, opowiada mieszkali Ślężanie. lub Mysł). dawno wymarły naród swoje dzieje; za- Nazwy kulturowe – związane z wytwo- Nazwy służebne i zawodowe – wska- chodzi tylko pytanie, czy jego głos pozo- rami człowieka, stanowiące odbicie jego zujące na to, czym się kiedyś zajmowali staje jeszcze dla nas zrozumiały ?” cywilizacyjnej działalności. Do tej gru- mieszkańcy danego terenu, jakie wyko- /Wilhelm. von Humboldt/ py zaliczymy np. Mnich (od urządzenia nywali powinności wobec dworu, jakim Na początek pragnę zaznaczyć, że służącego do regulowania poziomu wody zajmowali się rzemiosłem. Do tej grupy poniższy tekst nie ma charakteru nauko- w stawie zwanego mnichem lub, wg innej z pewnością zaliczymy Kowale, Piekary, wego. Jest to intuicyjna próba znalezienia hipotezy, od żyjących niegdyś na terenie Psary, Złotniki, Strzelce, ale także Ła- odpowiedzi na pytanie: skąd się wzięły wioski zakonników), Ligotę (od dawnego giewniki (wyrabiający w łagwiach słód nazwy niektórych miejscowości w naszej słowa lgota – ulga, np. w płaceniu należ- i piwo). bliższej i dalszej okolicy? Niektóre nazwy nych danin), Grodziec (od gród, grodzi- Większość nazw miejscowych ma mają po kilka różnych interpretacji. Sami sko), Studzionka (od studni), Żory (pier- swoje źródło w odległej przeszłości językoznawcy nie są zgodni co do ich po- wotnie Żary – w związku z wypalaniem (z wyjątkiem osiedli, ulic czy miejscowo- chodzenia. Wybrałam te, które wydawały lasów pod uprawę), Rybnik (od osady ry- ści nowych, takich jak: Żelazowa Wola, mi się najbardziej prawdopodobne. backiej, rybnego stawu). Nowa Huta, Stalowa Wola, Nowe Miasto Badaniem pochodzenia nazw wła- Nazwy dzierżawcze – wskazujące na itp., których nazwy są współczesne, zwią- snych* (a do takich należą nazwy miej- właściciela osady. Do nich należą m.in.: zane z rozwojem przemysłu). Dawne na- scowości) zajmuje się onomastyka (z gr. Warszawa (od Warsza – skróconej formy zwy są przyczynkiem dla językoznawców ónōma – imię). Językoznawcy wyróżnia- imienia Warcisław), Mikołów (od imie- do badań nad historią języka, ale mogą ją dwie podstawowe grupy nazw miej- nia Mikołaj), Częstochowa (osada będąca stanowić także cenne źródło wiedzy dla scowych: pochodzące od cech miejsca, własnością Częstocha), (od Ciesz- geografów, historyków, etnografów czy w którym znajduje się miejscowość, ka – zdrobnienia imienia Ciechomysł lub archeologów. oraz pochodzące od ludzi związanych Ciechosław). Do tej grupy nazw miej- Grażyna Gądek z daną miejscowością. Grupy te dzielą się scowych należy też najprawdopodobniej na różne podkategorie**. Wśród miejsco- Bąków, Skoczów, Drogomyśl (od imienia * Dygresja ortograficzna: nazwy własne, wości w naszej okolicy (i nie tylko) można Drogomysł) i być może Zbytków (osada w odróżnieniu od nazw pospolitych, pisze- wyróżnić: należąca do Zbytka?).*** my zawsze wielką literą. Nazwy topograficzne – związane z wła- Nazwy patronimiczne (odojcowskie), ** We współczesnej onomastyce istnieje ściwościami terenu (ukształtowaniem rodowe – pochodzące od imion, prze- kilka klasyfikacji nazw miejscowych, któ- powierzchni, roślinnością, zwierzętami zwisk lub godności, oznaczające potom- re są oparte na różnych kryteriach. itp.), na którym została niegdyś założona ków właściciela lub założyciela osady *** Według innej, bardziej prawdopo- osada. Do nich należą m.in.: Strumień, (nazwy te mają najczęściej zakończenie – dobnej interpretacji nazwa wzięła się od Dębina, (dawniej Próchna – od ice). Tu zaliczymy: Pawłowice (od Pawła), słowa zbytek, czyli resztka (najbardziej spróchniałych drzew), Zabłocie, Zabo- Golasowice (od imienia Golas, po czesku wysunięty na północ skrawek Księstwa rze, Zarzecze, Chybie (chyb – wysoki Holas), Pielgrzymowice (od pielgrzyma Cieszyńskiego). las), Zabrzeg, Wisła Mała, Wisła Wielka, – założyciela wioski), Jarząbkowice (od Łąka, Pszczyna (od nazwy rzeki Blszczy- nazwiska Jarząbek), Zebrzydowice (od na,/Plszczyna – błyszcząca), Jastrzębie, Zebrzydowskiego), Piotrowice (od Piotra), Brzeźce (od brzegu), Wiślica, Pogórze, Warszowice (od Warsza), Baranowice (od Dębowiec, Górki Wielkie. Źródłosłów Barana), Rudzica (od nazwiska właści- „topograficzny” ma także nazwa nasze- ciela Wacława Rudzkiego), Katowice (od „Gdy listopad...”, czyli ciąg dalszy przysłów kalendarzowych

„Gdy listopad liście trzyma, nie tak pręd- ją”, „Kiedy mrożą Wszyscy Święci, zima „Jak Marcin na białym koniu przyjedzie, ko przyjdzie zima”. kark dość prędko skręci”. to ostrą zimę przywiedzie”, „Jeśli na Mar- „Deszcz z początkiem listopada, mrozy 2 listopada - Dzień Zaduszny „W Dzień cina sucho, to Gody z pluchą”, „Jaki Mar- w styczniu zapowiada”. Zaduszny gdy pogoda, na Wielkanoc bę- cin, taka zima”, „Na święty Marcin lód, „Jaka pogoda listopadowa, taka i mar- dzie woda”, na Trzy Króle wody w bród”, „Jak mglisto cowa”. „Na Zaduszki nie ma w ogrodzie ani pie- na Marcina, będzie lekka zima”. „Kiedy zima w listopadzie, jeszcze truszki”. 13 listopada - Stanisława „Na Stanisła- w kwietniu mróz się kładzie”. 3 listopada – Huberta „Kiedy swego cza- wa Kostkę ujrzysz śniegu drobnostkę, a na „Słońce listopada mrozy zapowiada”. su goły las nastaje, święty Hubert z lasu Ofiarowanie przydadzą się sanie”. „W listopadzie grzmi, chłop o wiośnie śni”. cały obiad daje”, „Święty Hubert idzie za 16 listopada – Marka „Deszcz w Marka, to, jakie będzie przyszłe lato”. ziemia w lecie jak skwarka”. Przysłowia związane z imionami świętych 4 listopada – Karola „Na Karola słota, 17 listopada – Salomei „Od świętej Salo- 1 listopada - Wszystkich Świętych „Na zima pełna błota”. mei zima jest w nadziei”. Wszystkich Świętych mróz, na Boże Naro- 11 listopada – Marcina „Od świętego 19 listopada – Elżbiety „Na świętą Elż- dzenie zima i susz”, „Czasy niekiedy by- Marcina zima się zaczyna”, „Gdy mróz bietę bywa śnieg nad piętę”, „Zjawia to wają, że Wszyscy Święci w bieli przybywa- na świętego Marcina, będzie tęga zima”, Elżbieta święta, czy ta zima będzie cięta”. 10 21 listopada Ofiarowanie Najświętszej 25 listopada – Katarzyny „Święta Ka- ja, zła dla żyta nadzieja”, „Na świętego Maryi Panny „Gdy pogoda w Ofiarowa- tarzyna adwent rozpoczyna”, „Po świętej Andrzeja trza kożucha dobrodzieja”, „Na nie, ostra zima nastanie”. Katarzynie pomyśl o pierzynie”, „Kata- świętego Andrzeja dziewkom z wróżby na- 22 listopada – Cecylii „Jak słoneczna rzyna pokazuje, jaką pogodę nam styczeń dzieja”, „Święty Andrzej wróży szczęście jest Cecylia, w białej sukni będzie Wilia”. zgotuje”. i szybkie zamęście”. 24 listopada - Jana od Krzyża „Jaka 30 listopada – Andrzeja „Gdy święty An- Przysłowia wybrała Grażyna Gądek na Jana od Krzyża pogoda się głosi, taką drzej ze śniegiem przybieży, sto dni śnieg Nowy Rok przynosi”. na polu leży”, „Śnieg w świętego Andrze-

W ramach programu odbyły się rów- nież szkolenia dla rodziców i nauczycie- li, na których otrzymali wskazówki do ARCHIPELAG SKARBÓW sywnych dni nasi uczniowie wzięli udział rozmów z młodzieżą, aby łatwiej im było poruszać się po „dżungli kontaktów z na- „Archipelag Skarbów“ – to tytuł w warsztatach prowadzonych przez tre- stolatkiem”. programu pomagającego młodemu czło- nerów, w których między innymi podej- Całość programu urozmaicona została wiekowi w poszukiwaniu prawdziwej mowali próby ćwiczenia umiejętności ciekawymi prezentacjami multimedialny- miłości, prawdziwego uczucia. Droga zdrowego radzenia sobie z charaktery- mi, filmami i wywiadami ze znanymi oso- nastolatka do dorosłości nie zawsze jest stycznymi dla okresu dojrzewania sil- bami (m. in.: Leszkiem Blanikiem, Toma- prosta, tak jak chcieliby tego rodzice i na- nymi impulsami uczuciowymi: złością szem Adamkiem, Markiem Kamińskim, uczyciele. Ma sporo przeszkód, wertepów i gniewem, seksualnością i zakochaniem. Janem Melą, Sławomirem Szmalem), któ- i zakrętów, za którymi czekają zagroże- Prowadzący zajęcia w jasny sposób po- re mogą być dla młodzieży wzorem pozy- nia współczesnego świata. Dobrze byłoby, kazywali, że możliwe jest to tylko wtedy, tywnych postaw życiowych. aby ów młody człowiek miał możliwość gdy żyje się na trzeźwo, bowiem korzy- Uczniowie i nauczyciele bardzo wyso- spotkać na tej drodze kogoś, kto pomoże stanie w wieku nastoletnim z alkoholu ko ocenili treści i formę przekazu progra- mu dostrzec, co w życiu ma autentyczną i narkotyków powoduje zahamowanie roz- mu „Archipelag Skarbów”. W rozmowach wartość. woju umiejętności radzenia sobie z emo- podkreślali, że zrozumieli, jak ważne są Dlatego też w tym celu 3 i 4 paździer- cjami i zakłóca nabywanie umiejętności życiowe cele, że złe emocje można oswoić nika br. w naszym gimnazjum, w ramach społecznych. W programie „Archipelag jak groźnego tygrysa, że trzeba być wier- uzupełniania szkolnych działań wycho- Skarbów” ważną rolę odgrywały zadania nym zasadom. wawczych i profilaktycznych, zrealizowa- podejmowane przez młodzież, brała ona Mamy nadzieję, że udział w zajęciach ny został program profilaktyki zintegro- udział w ćwiczeniach inicjowanych przez pomoże naszym gimnazjalistom w doko- wanej rekomendowany między innymi trenerów, przygotowywała prace o wymo- nywaniu dobrych i uczciwych wyborów przez MEN, Krajowe Biuro ds. Przeciw- wie profilaktycznej. Uczniowie byli stale na drodze ku dorosłości. działania Narkomanii, Państwową Agen- motywowani do osobistego zaangażowa- Oprac. IK cję Rozwiązywania Problemów Alko- nia oraz podejmowania decyzji o charak- holowych. W ciągu dwóch bardzo inten- terze prozdrowotnym. Wrześniowe owoce pracy Czwartków lekkoatletycznych. Na sta- toria Lazar, Marta Mrowiec, Anna dionie SOSIR w Skoczowie dzieci mają Szoska, Filip Maciąg, Robert Biesok, uczniów SP w Strumieniu okazję spróbować sił w różnych konku- Bartłomiej Haspert, Robert Miły, • Wrzesień i początek roku szkolnego rencjach, całość zakończy finał miejski, Kacper Gawron, Hubert Blobel. są okazją, by uczestniczyć w zaję- a dla najlepszych odbędzie się spotkanie • 28 września starsi uczniowie uczestni- ciach wychowania komunikacyjnego. w Łodzi. czyli w żywej lekcji historii nawiązu- W tym roku uczniowie klas I-III pod • 16 września przyłączyliśmy się do akcji jącej do czasów siedemnastowiecznych okiem aspiranta sztabowego Grzegorza Sprzątania Świata, w tym roku odbyła wojen polsko – szwedzkich. Podczas za- Hanzla przypomnieli sobie zasady pra- się pod hasłem „Podaj dalej…Drugie jęć w czynny sposób mogli się wcielić w widłowego przechodzenia przez jezd- życie odpadów”. Jej przesłanie to posza- role szwedzkich żołnierzy a także zapo- nię. Policjant zachęcał także do ostroż- nowanie zasobów, unikanie tworzenia znali się z uzbrojeniem polskiej husarii. ności, noszenia odblasków na plecakach odpadów i szacunek do wytworzonych • 30 września już po raz szósty wzięliśmy i ubraniu. Nie zabrakło też uśmiechu przedmiotów. Tym razem nasi ucznio- udział w akcji edukacyjnej Światowy i sympatycznych uścisków łapy Sznup- wie uporządkowali teren wokół szkoły, dzień tabliczki mnożenia, której celem ka – słynnej policyjnej maskotki. parku i Wisły. jest propagowanie zabawowej formy • 10 września uczniowie klas młodszych, • 23 września na stadionie w Strumie- uczenia się matematyki. Uczniowie żeby uczcić pożegnanie lata, wzięli niu odbyły się gminne drużynowe biegi przystępowali do krótkich sprawdzia- udział w rajdzie górskim. Tym razem przełajowe, zarówno dziewczęta jak i nów, a po ich poprawnym rozwiązaniu zdobyli Grabową, pogoda i humory jak chłopcy zajęli pierwsze miejsce i będą otrzymywali certyfikaty. Wszystko od- zwykle dopisywały. reprezentowali gminę na zawodach po- bywało się pod okiem ekspertów- wyło- • 14 września, już po raz szósty, ucznio- wiatowych w Chybiu. Z naszej szkoły nionych spośród uczniów klas szóstych. wie klas starszych stanęli do rywali- udział wzięli: Aleksandra Franek, zacji sportowej popularnych w Polsce Maja Mijal, Natalia Pucharska, Wik-

Wydawca: Parafia Rzymskokatolicka św. Barbary w Strumieniu. Adres redakcji: 43-246 Strumień, ul. 1 Maja 9, tel./fax 8570-146 - Gazeta. Zespół redakcyjny: ks. Stanisław Binda, Ks. Wojciech Olesiński, Ewa Faruga, Grażyna Gądek, Adam Gawron, Małgorzata Pryczek. www.sanktuarium.strumien.com. Skład: Paweł Podskarbi, Druk: TIMES Drukarnia, www.times.com.pl

11 SZKOŁA PODSTAWOWA

GIMNAZJUM

życiem, pozostaje również w bezpośredniej „KRWAWA” NIEDZIELA W STRUMIENIU łączności z Bogiem, który jest jedynym Rzeczywiście, dużo krwi polało się 16.10 W tym dniu w Ewangelii Pan Jezus zadał Panem życia”. Zatem niech te słowa staną pod strumieńskim kościołem. Wszystko pytanie o to, czy Syn Człowieczy znajdzie się zachętą dla innych, by jeśli tylko mogą, to za sprawą Regionalnego Centrum na ziemi wiarę, gdy przyjdzie (por. Łk 18,8). oddawali krew. Krew mogą oddawać Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa I tak myślę, że jeśli będziemy dawać takie wszyscy czujący się zdrowo ludzie w wieku z Katowic- oddziału terenowego z Pszczyny, przykłady, płynące z głęboko przeżywanej od 18 do 60 lat. Oddanie krwi łączy się z które przyjechało specjalnym autobusem wiary, wiary będącej świadectwem to na wieloma przywilejami, m. in. honorowi będącym punktem oddawania krwi. Od pewno ją znajdzie! Takim przykładem dawcy krwi mająulgi na komunikację 8:00 do 13:00 kilkudziesięciu naszych jest oddawanie życia. I jak można się miejską, po wcześniejszym uprzedzeniu parafian (i nie tylko parafian) podzieliło przekonać, wcale nie chodzi tu tylko i mogą otrzymać zwolnienie z pracy na dzień się cząstką siebie. Dzielnie znosili wkłucia wyłącznie o męczeństwo. Oddawanie oddawania krwi, otrzymują ulgi podatkowe potężnej igły i z radością przelewali swoją krwi też jest oddawaniem życia. Słownik itd.Ale najważniejszy przywilej to ten w krew po to, by ratować innych zostając teologii biblijnej pisze w tej kwestii: „Jak Niebie, który Jezus reguluje w słowach: „co potem nagrodzonym słodką paczką. Jeden wszystkie religie w starożytności, tak też uczyniliście jednemu z tych braci moich obraz był szczególnie poruszający, gdy religia Izraela uznaje sakralny charakter najmniejszych, Mnieście uczynili” (Mt 25, mały Michaś stał w autobusie koło swojej krwi (Kpł 17, 11.14; Pp 12, 23): krew jest 40). mamy siedzącej w fotelu i oddającej krew. bowiem życiem, a wszystko, co wiąże się z Ks. Wojciech