Eyüp Sultan Gezi Rehberi İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
01 SEYİR TERASI
İstanbul ve Haliç’in En Güzel Manzarası. “ yüp demek, Cami etrafı ve İdris Tepesi demektir.” Cami, etrafındaki zengin doku görüldükten sonra Eyüp Teleferiği ile Emuhakkak yukarıya çıkılmalı, Seyir Terası’ndan tarihi doku bir de bu açıdan izlenmelidir. Seyir Terası, sadece Eyüp değil, İstanbul ve Haliç’in en güzel manzaralarından birini size sunacaktır.
İstanbul’un yedi tepesini hiçbir açıdan bu kadar güzel göremeyeceğiniz muhakkaktır. Sol aşağı tarafta Eyüp Kabristanı, sağınızda Eyüp Külliyesi ve çevresindeki onlarca hayır ve eğitim kurumu, banilerine ait kabirler ile bu manzara içinde görülebilmektedir. Haliç’in karşı kıyısı olan Halıcıoğlu, Sütlüce ve Kasımpaşa’da bu doyumsuz manzaraya dahildir. Eyüp Sultan Gezi Rehberi
02 CELLAD MEZARLIĞI Yazısız Mezar Taşları.
dris“ Tepesi Sırtlarında, Karyağdı” Tekkesi’nin üzerinde zamanında Osmanlının en ilginç hazirelerinden biri olan Cellat Mezarlığı bulunmakta idi. İVazifeleri insanları infaz etmek olan bu kişiler ile kimse yan yana defnedilmek istemedikleri için bu meslek grubu bir arada defnediliyorlardı. Ayrıca mezar taşlarında herhangi bir yazı yazılmıyordu. Yani bu kişilere kimse isimleri ile beddua etsin istenmiyordu. Bugün buraya yeni kabirler de eklenmiştir. Dikkatli bakıldığında kaba küfekiden cellatlara ait mezar taşlarına nadir de olsa rastlanabilmektedir. İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
stanbul’un en önemli Bektaşi Tekkelerinden KARYAĞDI biridir. Anadolu’da Hacı Bektaşi Veli’ye 03 İintisaplı kişilerin barındığı tekkelerden biri TEKKESİ olup bahçesinde Bektaşi Sikkeli Mezar Taşları görülebilmektedir. Sultan 2. Mahmud’un Bektaşi Tekkelerini yasaklaması ile kapanan Hacı Bektaş-ı Veli’ye tekke o günden bu yana kaybolmaya yüz
“intisap edenlerin tekkesi. tutmuşken şu an Eyüp Belediyesi tarafından ” ihya çalışmaları sürdürülmektedir. Eyüp Sultan Gezi Rehberi
04 İDRİS-İ BİTLİSİ SIBYAN MEKTEBİ
Yavuz Sultan Selim’in Doğu Elçisi.
“ avuz Sultan Selim’in doğu illerinden ”sorumlu danışmanı olan İdris-i Bitlisi (1452-57 - 1520), Sultanın İran ve Mısır Seferleri Yöncesinde bölgenin Osmanlıya sorunsuz bağlanmasında önemli rol oynamıştır. Yaşamının son yıllarını Eyüp İdris Tepesi’nde geçiren bu büyük alim, buraya bir cami bir de Sıbyan Mektebi inşa ettirmiştir. Kabri de buraya son derece yakındır. İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
ırım Savaşı yıllarında Osmanlı’nın PİYERLOTİ müttefiki olarak İstanbul’a gelen 05 KFransız Ordusu subaylarından biri olan KAHVESİ Piyer Loti 1850 - 1923), İstanbul ve Osmanlı Kültürüne hayran kalmıştır. Sık sık geldiği Haliç Manzaralı bu tepedeki Osmanlıya Hayran Bir kahvehane, sonraları meşhur olmuş ve “Fransız Subayı. O’nun adı ile anılmaya başlamıştır. ” Eyüp Sultan Gezi Rehberi
06 ŞEYHÜLİSLAM ALAADDİN ALİ EFENDİ TÜRBESİ
Eyüp İdris Tepesi’nin İlk “Türbelerinden Biri. iyerloti’ den Haliç ”Manzarası denildiğinde akla ilk gelen Pgravürde sağda yarısı yıkık bir türbe görülür. Bugün aynı haliyle ayakta olan bu türbe, Fatih Sultan Mehmet’in Şeyhülislamlarından Alaaddin Ali Efendi’ye (? - 1496) aittir. Eyüp İdris Tepesi Mezarlığının ilk türbelerinden biri olması sebebi ile bu kesme taş baldaken yapı son derece önemlidir. İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
07 RESSAM AVNİ LİFİJ KABRİ
Çerkezlerin Dahi Ressamı. “ ” essam Avni Lifij (1886 - 1927), Çerkez asıllıdır. Ailesi 93 Harbi Rmuhacirlerindendir. Çocukluğunda kabiliyeti fark edilir ve Osmanlının Güzel Sanatlar Akademisi olan Sanayi-i Nefise Mektebine gönderilir. Osman Hamdi Bey’in de desteğini alarak eğitimini Avrupa’da sürdürür. Simgeci tarzı ile yeni bir üslubun doğmasını sağlar. Eyüp Sultan Gezi Rehberi
hmet Kabaklı (1924 - 2001) Harputlu olup AHMET İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi 08 TürkolojiA Bölümü’nden mezun oldu. Hukuk KABAKLI KABRİ Fakültesini de bitirip İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu’nda Öğretim Üyesi oldu. Türk Edebiyatı Cemiyeti Başkanlığı yapan Kabaklı, uzun yıllar 54 Yıl Aralıksız Yazan Türk Edebiyatı Dergisi’nin yönetmenliğini “Edebiyatçı. sürdürmüştür. 1997’de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kendisine Şeyh-ül Muharririn ünvanı ” verilmiştir. Anadolu ve Türkçemize hayrandı. Değerlerimizi yaymak için 54 sene yazmıştır. İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
nderun, Dünyanın bilinen en eski ve BİR ENDERUN önemli Siyasal Bilimler Akademisidir. 09 ETopkapı Sarayı’nın en önemli kısmını TALEBESİ KABRİ kaplar ve burada en kıdemli öğrenciler başlarına son derece kıymetli gümüş VE MEZAR TAŞI tellerle işli Zerrin Külah giyerler. Kabaklı’nın kabrine sırtınızı verir ve rampaya doğru Haliç Manzarasında bakarsanız sizi Zerrin Külahlı bir Enderun Talebesi karşılayacaktır. Taş ustası, mezar “Bir Enderunlu. taşını işlerken bu öğrencinin yanaklarından ” sarkan zülüflerini bile unutmamıştır. Eyüp Sultan Gezi Rehberi İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
10 KAŞGARİ TEKKESİ
Necip Fazıl’ın Uğrak Yeri. “ ” 745’de Tersane Amiri Murteza Efendi tarafından bir Halidi Tekkesi olarak yaptırılmıştır. İlk Şeyhi Abdullah Efendi olup 1Tekke’de Cami, tevhidhane, mutfak, hamam vb. bölümler bulunmaktadır. Bahçesinde İsa Geylani’ye ait bir türbe de mevcuttur. Bu tekke Seyyid Abdülhakim Arvasi Hz. ile meşhur olmuştur. Kendisi Mevlana Halidi Bağdadi hazretlerinin halifelerinden Seyyid Taha Hakkari’nin silsilesinden gelmektedir. Hayatını, insanların kurtuluşuna adamış bu büyük insanın elinden tuttuğu nice kişi arasında Necip Fazıl Kısakürek de vardır. Tekke ve Zaviyelerin kapatıldığı dönemde kapatılan Kaşgari Tekkesi, Arvasi hazretlerinin talebelerinden Hüseyin Hilmi Işık Hocaefendi tarafından ihya edilmiştir. Eyüp Sultan Gezi Rehberi İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
11 NECİP FAZIL KABRİ
Şairlerin Sultanı.
“904’te İstanbul’da dünyaya” gelen Necip Fazıl Kısakürek’in kabiliyeti okul yıllarında fark edilmiştir. Maarif Vekaleti 1tarafından Avrupa’ya okumaya gönderilecek, Paris Sorbon Üniversitesinde Felsefe Okuyacaktır. Ancak Onun tabiri ile Paris’te hiç gündüz olmamaktadır. Ülkeye dönüşünde bankacılığa başlar. O günlerde yazdığı Kaldırımlar Şiiri dikkatleri üzerine çeker. Yahya Kemal Beyatlı; “Çocuk bu nefesi nerede buldun” diyecektir. 30 yaşına geldiğinde sırlı bir olay neticesinde Taksim Ağa Cami’nde Abdülhakim Arvasi Hz. ile tanışır. Artık O başka bir Necip Fazıl’dır. 1943 yılında Büyük Doğu Mecmuası’nı çıkarmaya başlar. Gerçekleri seslendirmesi rahatsızlık verecek ve fasılalar halinde yayınları sebebi ile hapse atılacaktır. 1980’de Şairler Sultanı ünvanı verilir. 1982 de Yılın Fikir ve Sanat Adamı seçilir. Eyüp Sultan Gezi Rehberi İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
12 MAREŞAL FEVZİ ÇAKMAK KABRİ
Kurtuluş Savaşı’nın Mareşali. “ ” 876 da İstanbul’da doğdu. Harp Akademisini bitirdi. Trablusgarp, Balkan ve 1.Dünya Savaşı’na katıldı. 1Çanakkale, Kafkas, Filistin ve Suriye Cephelerinde savaştı. 1918 tarihinde Genel Kurmay Başkanı oldu. Ancak görevinden iki sene geçmeden istifa edecek ve Anadolu Harekatını örgütlemek için Ankara’ya geçecektir. Kurtuluş Savaşı’nı yöneten en önemli isimlerden biri olup Mareşal rütbesi ile onurlandırılacaktır. 1944 yılına kadar Genelkurmay Başkanlığı yapmış olup sonrasında siyasete girerek İstanbul Milletvekili olmuştur. 1950’de vefat eder ve buraya defnedilir. Eyüp Sultan Gezi Rehberi İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
13 KÜÇÜK HÜSEYİN EFENDİ KABRİ
Eyüp’te Bir Nakşi Şeyhi. “ ” ir Nakşibendi Şeyhi olan Küçük Hüseyin Efendi’nin (1818-1930) Eyüp’teki son derece bakımlı kabri BÜzeyir Garih burada öldürülene kadar kimsenin dikkatini çekmemişti. Musevi bir iş adamının burada suikasta uğraması saklanan bir hikayenin açığa çıkmasını sağladı. Yıllar önce Üzeyir Garih’ in babası çocukları olmayınca mahallelerindeki Nakşi Şeyhi Hüseyin Efendi’ye gelerek dua etmesini istemiş, O da bir oğlu olacağını, adını Üzeyir koymasını söylemiştir. Bu hatıra, Osmanlı’da kozmopolit yapı ve aynı mahallede oturan bir Nakşi Şeyhi ile bir Musevi ailenin diyaloğu ile farklılıkların bir arada yaşama sanatını göstermesi bakımından ibretlik bir tablodur. Eyüp Sultan Gezi Rehberi İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
14 ZARO AĞA KABRİ
Dünya Üzerinde En Uzun Yaşayan İnsan. “ 774 de Sultan 3. Mustafa döneminde dünyaya” gelen Zaro Ağa (1774-1934) 160 yıllık hayatı ile dünya üzerinde en uzun yaşamış 1tescilli kişi ünvanına sahiptir. Bitlis’in Mutki ilçesinde doğmuş olmasına rağmen hayatı ağırlıklı olarak İstanbul’da geçmiştir. Selimiye Kışlası, Ortaköy ve Nusretiye Cami vb. birçok önemli eserin inşaatında çalışma fırsatı bulmuştur. Yıllarca hamallık da yapmış olup uzun ömrü dolayısı ile hayatının sonlarında bazı ilginç mesleklere de dahil olmuştur. Sanayi-i Nefise mektebinde modellik, Amerika ve Avrupa sirklerinde yaşının uzunluğu ile sahneye çıkarılma bunlardan birkaçıdır. Kendi anlatımı ile ömrünün çoğunu yoğurt ile geçirmiştir. 10 padişah görmüş bu yaşlı adam Şişli Etfal’ de vefat edip Eyüp’e getirildiğinde torununun torunlarından biri cenazesinde şöyle haykırmaktadır. “Hoy Hoooy öldü dedem ! Dünyasına doyamadan gitti !” Eyüp Sultan Gezi Rehberi
15 BEDİÜZZAMAN’IN TALEBELERİNİN KABİRLERİ
Tahiri Mutlu, Avukat Bekir Berk, Zübeyir Gündüzalp…
“ aro Ağa’nın Kabrinin az ilerisinde, Osmanlı’nın son dönemi,” Cumhuriyet yıllarında yaşamış İslam Alimi ve Kur’an müfessiri ZBediüzzaman Said Nursi’nin (1878 - 1960) talebelerine ait kabirler bulunmaktadır. Tahiri Mutlu (1900-1977), Avukat Bekir Berk (1926 -1994), Zübeyir Gündüzalp (1920 - 1971) bunların önde gelenlerindendir. İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
PROF. DR. ESAD ugün Süleymaniye Cami Haziresinde 16 Bmetfun bulunan Nakşibendiliğin COŞAN HOCA Gümüşhanevi Kolunun önde ismi Ahmet Ziyaeddin hazretlerinin yolunda giden EFENDİ’NİN KABRİ Muhammed Zahid Kotku hazretlerinin damadı Esad Coşan Hocaefendi Ahir Zamanda (1938 - 2001) Eyüp’te Piyerloti “Güzel Bir İnsan… yokuşunun başında medfundur. ” Eyüp Sultan Gezi Rehberi
17 AHMET HAŞİM
Büyük Şair Ve Edip… “ ” oyu Bağdat’ın köklü ailelerinden Alusizadelere dayanmakta olup S1884’te Bağdat’ta doğmuştur. Erken yaşlarda annesini kaybetmiş babası tarafından İstanbul’a getirilerek Galatasaray Sultanisi’ne yerleştirilmiştir. Göl Saatleri adlı şiirleri ile şöhret bulmuştur. Askerliği sırasında Çanakkale Cephesi’nde savaşmış Cumhuriyet sonrası ağırlıklı olarak öğretmenlik yapmıştır. 1933’te vefat etmiş ve Eyüp’te Kara Ahmet kabrinin arkasında kalan mevkiye defnedilmiştir. İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
18 PEHLİVAN KARAAHMET KABRİ
Dünyanın İlk Grekoromen “Güreş Şampiyonu. ugün Bulgaristan’da” kalmış olan Deliorman doğumlu olan BKaraahmet güreşe küçük yaşta başlamış, Hergeleci İbrahim’den aldığı dersler almıştır. 1899’da Paris’te dünyanın ilk grekoromen güreş şampiyonası düzenlenecek, Kara Ahmet dünyanın en ünlü güreşçilerini tek tek yenerek dünyanın ilk grekoromen güreş şampiyonu olacaktır. Büyük sporcu Eyüp’te oturmaktaydı. Evine yakın kahvehanede oturduğu bir gün geçirdiği kalp krizi neticesinde 31 yaşında vefat etti. Eyüp Sultan Gezi Rehberi İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
19 SULTAN SÜLEYMAN ÇEŞME VE NAMAZGAHI
Cihan İmparatorunun Eyüp’teki “Yadigarları… Kanuni Sultan” Süleyman’ın (1494 - 1566) Eyüp’e ne kadar düşkün olduğu, döneminde çizilmiş minyatürleri ile de kendisini göstermektedir. İleri yaşına rağmen türbeyi ziyareti ve el açmış türbe önünde dua eder vaziyetteki çizimi elimizde mevcuttur. Aynı Kanuni, buraya, kabristanın girişine, üzerinde namazgahı da bulunan bir çeşme yaptırarak Eyüp’e vefasını göstermiştir. Eyüp Sultan Gezi Rehberi
MUSTAFA RAKIM 20 İMZALI MEZAR TAŞI
Dünyanın En Güzel Yazılmış “Mezar Taşı. ultan 2. Mahmud’” un Hat Hocalarından olan Mustafa Râkım Efendi (1758 - S1826), Celi Sülüs Hat’ta en zirve isimdir. Onun da bu konuda en ünlü eseri, Eyüp’te metfun olan Çelebi Mustafa Reşid Efendi’nin mezar taşıdır. Mustafa Râkım’ın talebesi ünlü hattatlarımızdan Sami Efendi bu mezar taşı için; “Dünya kuruldu kurulalı böyle bir yazı yazılmadı. Bir daha böyle bir yazı yazacak adamın alnını karışlarım” diyerek üstadının bu sanatta geldiği ulaşılması zor dereceyi vurgulamak istemiştir. Bu paha biçilmez taş bugün Piyerloti Yokuşunun başında, Cami iç haziresinin duvar kenarında durmaktadır. İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
21 FATİH SULTAN MEHMET HAMAMI
Fatih’in Eyüp Yadigarı. “ ” yüp Sultan Hazretlerinin Kabrinin keşfi sonrasında, sahabenin kabri Eüzerine Fatih Sultan Mehmet (1432- 1481) tarafından bir türbe, yanına camili bir medrese ve hamam inşa edilmiştir. Ancak 1766 depremi İstanbul’un yarısı ile birlikte bu külliyeye de zarar vermiş, türbe ve hamam hariç diğer yapılar ayağa kaldırılamaz şekilde tahrip olmuştur. Sultan 3. Selim Eyüp Külliyesi’ni yeniden yaptırmıştır. İstanbul’un kalbi hükmündeki bu külliyeden günümüze gelen en orijinal iki kısım türbe ve bu hamam binasıdır. Eyüp Sultan Gezi Rehberi İdris Tepesi, Piyerloti ve Eyüp Mezarlığı
22 EYÜP SULTAN CAMİİ VE TÜRBESİ
İstanbul’un Kalbi…
Fatih“ Sultan Mehmet Han” tarafından yaptırılan Eyüp Sultan Külliyesi 1766 depreminde ciddi şekilde hasar görmüş, Sultan 3. Mustafa tamir ettirmeye çalışsa da başarılı olamamıştır. Oğlu Sultan 3. Selim tarafından yeniden yaptırılacaktır. Sultan Fatih’in yaptırdığı Eyüp Camii’nde Eyüp Sultan’ın Türbesi, avlunun ortasında olup avlu revaklarının arkası öğrenci odaları ile çevrilidir. Ancak Sultan 3. Selim’in yaptırdığı camide medrese odaları kaldırılmış, avlu küçültülerek Eyüp Sultan’ın Türbesi avlu dışında bırakılmıştır. Türbe, Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştır. Sultan 1. Ahmet döneminde ön kısmına bir ziyaret duvarı çekilmiştir. Böylece üzeri çini kaplı sekizgen Fatih Döneminde yapılan asıl türbe içeride kalmıştır. Günümüzde hala Sultan 1. Ahmet’in bu ziyaret duvarı kullanılmaktadır. Türbe Fatih Sultan Mehmet döneminde inşa edildiğinde Eyüp Caminin medreseli iç avlusunun tam ortasında bulunmaktaydı.