Pagbabalik Sa Iba Sa Pagsampalataya Kay Cristo, P. 12 Apat Na Aral Mula Sa Sagradong Kakahuyan, P

ANG SIMBAHAN NI JESUCRISTO NG MGA BANAL SA MGA HULING ARAW • DISYEMBRE 2014

Pagbabalik sa Iba sa Pagsampalataya kay Cristo, p. 12 Apat na Aral mula sa Sagradong Kakahuyan, p. 24 Pagkilala sa Katotohanan ng Pasko, p. 36 Para sa Kurikulum ng mga Kabataan: Paano Ninyo Matutulungan ang mga Bagong Binyag, p. 50 “Ang pasasalamat ay iiral anuman ang mangyari sa paligid natin. Dinadaig nito ang kalungkutan, pagkabigo, at pagkasiphayo. Namumukadkad ito sa mayelong lupa sa taglamig na kasing-ganda ng pamumukadkad nito sa tag-init.”

Pangulong Dieter F. Uchtdorf, Pangalawang Tagapayo sa Unang Panguluhan, “Nagpapasalamat Anuman ang Kalagayan,” Liahona, Mayo 2014, 75. Liahona, Disyembre 2014

MGA MENSAHE 18 Mga Pioneer sa Bawat Lupain: 36 Ang Katotohanan ng Pasko Ang Simbahan sa Sweden— Ni Bishop Gary E. Stevenson 4 Mensahe ng Unang Paglago, Pandarayuhan, at Kilalanin natin na ang sanggol Panguluhan: Punuin ang Katatagan na isinilang sa Betlehem ang Mundo ng Pag-ibig ni Cristo Ni Inger Höglund tunay na Manunubos. Ni Pangulong Dieter F. Uchtdorf Sa kabila ng mga balakid, 7 Mensahe sa Visiting Teaching: pinabibilis ng Panginoon ang Ang Banal na Misyon ni Kanyang gawain sa magandang MGA BAHAGI Jesucristo: Prinsipe ng bansang ito. Ang Ating Paniniwala: Ang Kapayapaan 8 24 Mga Aral mula sa Ikapu ay Tumutulong na Sagradong Kakayuhan Maitatag ang Kaharian ng Diyos TAMPOK NA MGA Ni Elder Marlin K. Jensen Sa pagmamasid sa paglago ng 10 Mga Pagbabalik-tanaw: ARTIKULO mga puno, matututuhan natin Isang Himala sa Araw ng Pasko kung paano mananatiling lubos Ni Lindsay Alder Pagtulong sa Iba na 12 na nakabatay sa mga walang- Manampalataya kay Cristo 11 Mga Propeta sa Lumang Tipan: hanggang katotohanan. Ni Elder L. Tom Perry Malakias Mapapalakas ninyo ang inyong 30 Ang Nawawalang 500 Taon: 40 Mga Tinig ng mga Banal pananampalataya ngayon at ma- Mula kay Malakias Hanggang sa mga Huling Araw tutulungan ang iba na bumalik sa kay Juan Bautista matibay na pundasyon ng pana- Nina S. Kent Brown at 80 Hanggang sa Muli Nating nampalataya sa Tagapagligtas. Richard Neitzel Holzapfel Pagkikita: Alam Kong Siya Ano ang mga nangyari sa ay Buhay mga taon sa pagitan ng Ni Elder Melvin J. Ballard Luma at Bagong Tipan? Si Jesus ang ating nabuhay na SA PABALAT mag-uling Panginoon, at inaan- Harapan: Paglalarawan ni Matthew Reier. Loob ng pabalat sa harap: Image copyright yayahan Niya tayong lahat na Johnér/offset.com. lumapit sa Kanya.

Disyembre 2014 1 MGA YOUNG ADULT MGA KABATAAN MGA BATA

48 Ang Tagapagligtas at ang Sakramento 74 Ni David L. Beck “Gawin ninyo ito sa pagaalaala sa akin,” sabi ng Tagapagligtas nang pasimulan Niya ang sakramento. 50 Ano ang Pakiramdam ng Maging Bagong Binyag? Ni Joshua J. Perkey Alamin kung paano ninyo 44 matutulungan ang mga bagong binyag na umakma sa pagiging miyembro ng Simbahan. 54 Mga Tanong at mga Sagot Ano ang dapat kong gawin kapag 67 Natatanging Saksi: Talaga Bang kinukutya ako sa paaralan dahil Namatay at Muling Nagbangon sa pagsunod ko sa mga pamanta- si Jesus? yan ng Simbahan? 44 Ang Sagot sa Lahat ng Ni Elder D. Todd Christofferson Mahihirap na Tanong 56 Mula sa Misyon: Hindi 68 Dalhin sa Tahanan ang Turo sa Ni R. Val Johnson Kailangan ang mga Anghel Primary: Inaalala at Sinasamba Kung papasok sa puso ninyo ang Ni Jeniann Jensen Nielsen Natin ang Ating Tagapagligtas mga pag-aalinlangan, alalahanin na si Jesucristo ang limang alituntuning ito. 57 Poster: Magbigay ng Puwang Nina Erin Sanderson 58 Nasaan Ako? Paano Tuklasin at Jean Bingham at Paunlarin ang Inyong Yancy mga Espirituwal na Kaloob 70 Ni Elder Brent H. Nielson at Talento Ni Elder Mervyn B. Arnold Kung masunurin lang ang kabayo namin, naging Ano ang puwedeng gawin ng masaya sana siya sa buhay. tiyuhin ko sa isang lumang piraso ng metal? Ang Ating Pahina Tingnan kung 71 makikita mo ang 62 Paano Maghanda para 72 Mga Kaibigan sa Iba’t Ibang nakatagong Lia- sa Ikalawang Pagparito Panig ng Mundo: Ako si hona sa isyung ito. Ni Elder Dallin H. Oaks Minna na mula sa Sweden Hint: Paano tayo Ano ang gagawin ninyo kung Ni Amie Jane Leavitt matuturuan ng nalaman ninyo na makakaharap mga hayop tungkol ninyo ang Panginoon bukas? 74 Ang Unang Pasko sa pagsunod? Ni Jenn Wilks 63 Ang Aking Regalo sa Pasko Alalahanin ang pagsilang ni Ni Dustin Ward Jesus kapag isinadula ninyo ito. Kahit nabinyagan ako noong walong taon ako, hindi ako nag- 76 Tingnan ang Nasa Loob! simba kahit kailan—hanggang Ni Sophia C. sa baguhin ng isang bagay ang buhay ko magpakailanman. 77 Mga Scripture Figure sa Lumang Tipan: 64 Handa nang Sumulong David at Goliath Ni Richard M. Romney at 78 Para sa Maliliit na Bata: Mickey Shimomiya Parang Pasko Araw-araw Ikinuwento ng pitong Ni Kate Strongin 12-taong- gulang na mga bata ang pakiramdam ng paglipat sa Young Men o Young Women mula Primary.

63 DISYEMBRE 2014 TOMO 17 BLG. 12 LIAHONA 10992 893 Internasyonal na magasin ng Ang Simbahan ni Jesucristo Mga Ideya para sa Family Home Evening ng mga Banal sa mga Huling Araw na inilimbag sa Tagalog Ang Unang Panguluhan: Thomas S. Monson, Ang isyung ito ay naglalaman ng mga artikulo at aktibidad na magagamit sa family home Henry B. Eyring, Dieter F. Uchtdorf evening. Narito ang dalawang ideya. Ang Korum ng Labindalawang Apostol: Boyd K. Packer, L. Tom Perry, Russell M. Nelson, Dallin H. Oaks, M. Russell Ballard, Richard G. Scott, Robert D. Hales, Jeffrey R. Holland, David A. Bednar, Quentin L. Cook, D. Todd Christofferson, Neil L. Andersen Patnugot: Craig A. Cardon Mga Tagapayo: Mervyn B. Arnold, Christoffel Golden, Larry R. Lawrence, James B. Martino, Joseph W. Sitati Namamahalang Direktor: David T. Warner Direktor ng Operations: Vincent A. Vaughn Direktor ng mga Magasin ng Simbahan: Allan R. Loyborg Business Manager: Garff Cannon Namamahalang Patnugot: R. Val Johnson Assistant na Namamahalang Patnugot: Ryan Carr Publications Assistant: Lisa C. López Writing and Editing Team: Brittany Beattie, David Dickson, David A. Edwards, Matthew D. Flitton, Lori Fuller, Garrett H. Garff, LaRene Porter Gaunt, Mindy Anne Leavitt, Michael R. Morris, Sally Johnson Odekirk, Joshua J. Perkey, Jan Pinborough, Richard M. Romney, Paul VanDenBerghe, Marissa Widdison Namamahalang Direktor sa Sining: J. Scott Knudsen Direktor sa Sining: Tadd R. Peterson Disenyo: Jeanette Andrews, Fay P. Andrus, Mandie M. Bentley, C. Kimball Bott, Tom Child, Nate Gines, Colleen Hinckley, Eric P. “Ang Pagsapi sa Simbahan ay Maa- “Inaalala at Sinasamba Natin ang Ating Johnsen, Susan Lofgren, Scott M. Mooy, Mark W. Robison, Brad Teare, K. Nicole Walkenhorst aring Mahirap: Mga Kuwento ng mga Tagapagligtas na si Jesucristo,” pahina Intellectual Property Coordinator: Collette Nebeker Aune pahina 50: Isiping talakayin 68, at pahina 74: Tagapamahala sa Produksyon: Jane Ann Peters Nabinyagan,” “Ang Unang Pasko,” Production Team: Kevin C. Banks, Connie Bowthorpe Bridge, sa inyong pamilya ang mga kuwento ng Ipagdiwang ang pagsilang ng Tagapagligtas Julie Burdett, Bryan W. Gygi, Denise Kirby, Ginny J. Nilson, Gayle Tate Rafferty pagsapi ng mga miyembro sa artikulong sa isa sa maraming ideya ukol sa Pamas- Bago Ilimbag: Jeff L. Martin ito. Maaari din ninyong basahin ang kong aktibidad sa isyung ito. Halimbawa, Direktor sa Paglilimbag: Craig K. Sedgwick Direktor sa Pamamahagi: Stephen R. Christiansen listahan ng 10 hamon na kinakaharap maaari ninyong gupitin ang mga kahon Pagsasalin: Maria Paz San Juan ng mga nabinyagan (kasama sa artikulo). sa pahina 69 at ipasiya bilang pamilya Ipadala ang mga suskrisyon at mga katanungan sa Manila Distribution Center, at ang mga balita para sa Dateline Bilang pamilya, tukuyin ang mga bagong kung paano ninyo ipapakita ang inyong Philippines sa Liahona sa Area News Editorial Committee, Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling miyembro sa inyong ward o branch o mga pagmamahal sa Tagapagligtas sa Kapas- Araw, Temple Drive, Greenmeadows Subdivision, Quezon miyembrong nagsisimulang bumalik sa kuhang ito at sa buong taon. Maaari din City 1110, Metro Manila, Pilipinas o sa PO Box 1505, Ortigas Center, Emerald Avenue, Pasig 1600, Metro Manila, Pilipinas. pagkaaktibo sa Simbahan. Pagkatapos ay ninyong gamitin ang script sa pahina 74 Numero ng telepono 635-9183. Halaga ng suskrisyon sa Pilipinas, P86.40 bawat taon; P4.00 bawat sipi, maliban sa magtulung-tulong sa pagbuo ng plano na bilang gabay para matulungan ang inyong mga natatanging labas. kaibiganin ang mga miyembrong iyon at pamilya na isadula ang tagpo ng pagsilang Ipadala ang mga manuskrito at tanong online sa liahona.lds.org; sa pamamagitan ng koreo sa Liahona, Rm. 2420, suportahan sila sa pagsisikap na magkaroon ni Jesus. Ang dalawang aktibidad na ito 50 E. North Temple St., Salt Lake City, UT 84150-0024, USA; o mag-e- mail sa: [email protected] ng lakas na makibagay sa mga miyembro at ay maaaring kapwa makatulong sa inyong Ang Liahona (salitang galing sa Aklat ni Mormon na ibig sabihin sa kultura at espirituwal na lumago. mga anak na matutong ituon ang kanilang ay “kompas” o “panuro ng direksyon”) ay inilalathala sa wikang Albanian, Armenian, Bislama, Bulgarian, Cambodian, isipan sa Tagapagligtas sa Kapaskuhan. Cebuano, Chinese, Chinese (pinasimple), Croatian, Czech, Danish, Dutch, Espanyol, Estonian, Fijian, Finnish, German, Griego, Hapon, Hungarian, Icelandic, Indonesian, Ingles, Italyano, Kiribati, Koreano, Latvian, Lithuanian, Malagasy, Marshallese, SA INYONG WIKA Mongolian, Norwegian, Polish, Portuges, Pranses, Romanian, Russian, Samoan, Slovenian, Swedish, Swahili, Tagalog, Tahitian, Thai, Tongan, Ukrainian, Urdu, at Vietnamese. (Ang dalas ng Ang Liahona at iba pang mga materyal ng Simbahan ay makukuha sa maraming wika sa paglalathala ay nagkakaiba ayon sa wika.) languages.lds.org. © 2014 ng Intellectual Reserve, Inc. Lahat ng karapatan ay nakalaan. Inilimbag sa Estados Unidos ng Amerika. Maaaring kopyahin ang teksto at mga larawan sa Liahona para sa angkop, di pangkalakal na gamit sa simbahan o tahanan. Hindi maaaring kopyahin ang mga larawan kung may nakasaad MGA PAKSA SA ISYUNG ITO na mga pagbabawal sa credit line sa gawang-sining. Dapat Ang mga numero ay kumakatawan sa unang pahina ng artikulo. ipadala ang mga tanong sa Intellectual Property Office, 50 East North Temple Street, Salt Lake City, UT 84150, USA; e-mail: [email protected]. Apostasiya, 30 Kapayapaan, 7 Pagsunod, 30, 54, 70 For Readers in the United States and Canada: Banal na kasulatan, Lumang Tipan, 11, 30 Pamilya, 10, 40, 42 December 2014 Vol. 17 No. 12. LIAHONA (USPS 311-480) Tagalog (ISSN 1096-5165) is published monthly by The Church mga, 30 Pag-aalinlangan, mga, 44 Pananampalataya, 12, 24, of Jesus Christ of Latter-day Saints, 50 East North Temple, Salt Espirituwal na kaloob, 44, 80 Lake City, UT 84150. USA subscription price is $10.00 per year; Pagbabalik-loob, 42, Canada, $12.00 plus applicable taxes. Periodicals Postage Paid mga, 58 50, 63 Panunumbalik, 24 at Salt Lake City, Utah. Sixty days‘ notice required for change of Gawaing misyonero, 12, address. Include address label from a recent issue; old and new Paghihirap, 24, 54 Pasasalamat, 10 address must be included. Send USA and Canadian subscriptions 18, 50, 56, 76 Pagkabuhay na Pasko, 4, 10, 36, 40, 42, to Salt Lake Distribution Center at address below. Subscription 62 help line: 1-800- 537- 5971. Credit card orders (Visa, MasterCard, Ikalawang Pagparito, Mag-uli, 67 43, 57, 63, 74, 76, 78 American Express) may be taken by phone or at store.lds.org. Ikapu, 8 Pagkakaibigan, 50 Patotoo, 44 (Canada Poste Information: Publication Agreement #40017431) Jesucristo, 4, 7, 12, 36, 48, POSTMASTER: Send all UAA to CFS (see DMM 707.4.12.5). Paglilingkod, 4, 10, 12, Pioneer, mga, 18 NONPOSTAL AND MILITARY FACILITIES: Send address changes 57, 67, 68, 74, 80 41, 43, 56, 78 Sakramento, 48 to Distribution Services, Church Magazines, P.O. Box 26368, Salt Lake City, UT 84126-0368, USA. Kamatayan, 40 Pagmamahal, 4, 40, 50 Sweden, 18, 72

Disyembre 2014 3 MENSAHE NG UNANG PANGULUHAN

Ni Pangulong Dieter F. Uchtdorf Pangalawang Tagapayo sa Unang Panguluhan

PUNUIN ANG MUNDO NG PAG-IBIG NI CRISTO

apag naiisip natin ang Pasko, madalas nating naiisip ang gusto nito, sumagot ang batang gutom, “Gusto ko po ang pagbibigay at pagtanggap ng mga regalo. Ang ng isang mangkok ng oatmeal.” Kmga regalo ay maaaring bahagi ng isang itinata- Pinangakuan ni Brother Rudd ng oatmeal ang bata at nging tradisyon, ngunit maaari din nitong masapawan ang siguro’y may iba pa. Pagkatapos ay nagtungo siya sa bish- simpleng karangalan ng panahon at maging hadlang sa ops’ storehouse at nangalap ng pagkain at iba pang mga pagdiriwang ng pagsilang ng ating Tagapagligtas sa maka- suplay para matugunan ang mga agarang pangangailangan buluhang paraan. ng pamilya. Alam ko mula sa personal kong karanasan na ang mga Noong umagang iyon mismo isang mapagbigay na di-malilimutang Pasko ay maaaring iyong pinakahamak. Banal sa mga Huling Araw ang nagbigay sa kanya ng Ang mga regalo noong bata pa ako ay tunay na hamak 50 dolyar “para sa isang taong nangangailangan.” Gamit batay sa mga pamantayan ngayon. Kung minsan naka- ang donasyong iyon, binihisan ni Brother Rudd ang tatlo katanggap ako ng kamisetang may sulsi o isang pares ng sa sarili niyang mga anak at bumili ng mga Pamasko—ang guwantes o medyas. Naaalala ko ang isang espesyal na kanyang mga anak ang pumili ng mga laruan para sa mga Pasko nang bigyan ako ng kuya ko ng kutsilyong kahoy batang nangangailangan. na nililok niya. Matapos isakay sa kotse ang pagkain, damit, mga regalo, Hindi kailangan ang mamahaling mga regalo para ma- isang Christmas tree, at ilang dekorasyon, nagpunta ang ging makabuluhan ang Pasko. Naaalala ko ang kuwento mga Rudd sa apartment ng pamilya. Doo’y tinulungan nila ni Elder Glen L. Rudd, na naglingkod bilang miyembro ang ina at ang kanyang mga anak na itayo ang Christmas ng Pitumpu mula 1987 hanggang 1992. Isang araw bago tree. Pagkatapos ay inilagay nila ang mga regalo sa ila- sumapit ang Pasko ilang taon na ang nakalilipas, habang lim nito at ibinigay sa batang lalaki ang malaking pakete pinamamahalaan niya ang isang bishops’ storehouse, ng oatmeal. nalaman niya mula sa isang lider sa simbahan ang tungkol Napaiyak ang ina, natuwa ang mga bata, at nagkantahan sa isang pamilyang nangangailangan na kalilipat lang sa silang lahat ng isang Pamaskong awitin. Noong gabing iyon lungsod nila. Nang bisitahin niya ang kanilang munting nang magtipon sa hapunan ang pamilya Rudd, nagpasala- apartment, natuklasan niya ang isang bata pang ina na mat sila na nakapagdulot sila ng kaunting galak sa Pasko mag-isang nagtataguyod sa apat na anak niya na wala sa isa pang pamilya at nabigyan ng isang mangkok ng pang 10 taong gulang ang mga edad. oatmeal ang batang lalaki.1 Napakalaki ng pangangailangan ng pamilya kaya hindi makabili ang ina ng pagkain o mga regalo para sa kanyang Si Cristo at ang Diwa ng Pagbibigay mga anak sa Paskong iyon—ni hindi niya kayang bumili Isipin ang simple ngunit marangal na paraang pinili ng ng Christmas tree. Kinausap ni Brother Rudd ang pamilya ating Ama sa Langit para ipagbunyi ang pagsilang ng Kan- at nalaman niya na magugustuhan ng tatlong batang bayang Anak. Noong banal na gabing iyon, nagpakita ang bae ang manyika o stuffed animal. Nang tanungin niya mga anghel hindi sa mayayaman kundi sa mga pastol. Isi- ang anim-na- taong- gulang na anak na lalaki kung ano nilang ang batang Cristo hindi sa isang mansiyon kundi sa

4 Liahona tao na ang kaluluwa ay nabibigatan sa kasalanan, nag-aalok Siya ng pag-asa, kapatawaran, at pagtubos. Kung kapiling natin ang Tagapag- ligtas ngayon, matatagpuan natin Siya kung saan Siya laging naroroon— naglilingkod sa maamo, malungkot, mapagpakumbaba, may problema, at aba sa espiritu. Sa Kapaskuhang ito at sa tuwina, nawa’y magbigay tayo sa Kanya sa pamamagitan ng pagmamahal sa iba na katulad ng ipinapakita Niyang pagmamahal. Nawa’y maalala natin ang abang karangalan ng Kan- yang pagsilang, mga kaloob, at buhay. At nawa, sa pamamagitan ng pagpapakita ng simpleng kabaitan, pag-ibig sa kapwa, at habag, ay punuin natin

LARAWAN NG MGA BITUIN NA KUHA NI ALEXANDRUM79/ISTOCK/THINKSTOCK; DAIGDIG MANGKOK SEREGAM/ LARAWAN NA KUHA NI LISAISON/ISTOCK/THINKSTOCK; NG KUTSARA OKEA/ISTOCK/THINKSTOCK ISTOCK/THINKSTOCK; NG OATMEAL ang mundo ng liwanag ng Kanyang pagmamahal at nagpapagaling na isang sabsaban. Nakabalot Siya hindi Sa mga tao na ang puso ay nalulum- kapangyarihan. ◼ ng sutlang tela kundi ng lampin. bay at nalulungkot, naghahatid Siya TALA Ang kasimplihan ng unang Paskong ng habag at aliw. Sa mga tao na ang 1. Tingnan sa Glen L. Rudd, Pure Religion: iyon ang nagbadya ng buhay ng Taga- katawan at isipan ay puno ng pagda- The Story of Church Welfare since 1930 (1995), 352–53; tingnan din sa Glen L. Rudd, pagligtas. Bagama’t Siya ang lumikha ramdam at pagdurusa, naghahatid Siya “A Bowl of Oatmeal,” Church News, Dis. 2, sa daigdig, namuhay sa karingalan at ng pagmamahal at paghilom. Sa mga 2006, 16. kaluwalhatian, at tumayo sa kanang kamay ng Ama, bumaba Siya sa lupa bilang isang sanggol na wala pang la- PAGTUTURO MULA SA MENSAHENG ITO kas at kakayahan. Ang Kanyang buhay tinuro ni Pangulong Uchtdorf na dapat nating tularan ang huwaran ng ay huwaran ng maringal na pagpapa- Ipagbibigay ng Tagapagligtas. Isiping hilingin sa mga taong binibisita ninyo kumbaba, at namuhay Siya sa piling na maghalinhinan sa pagbanggit ng regalong naibigay sa kanila ng Taga- ng mga maralita, maysakit, nalulung- pagligtas, at talakayin kung paano nila magagamit ang regalong iyon para kot, at may mabibigat na pasanin. paglingkuran ang iba. Halimbawa, kung biniyayaan ang isang miyembro Bagama’t Siya’y isang hari, hindi ng talento sa musika, maaari siyang magkaroling sa ilan sa mga kapitbahay. Siya naghangad ng papuri ni ng ya- Maimumungkahi ninyo sa mga binibisita ninyo na lumuhod kayo sa panala- man ng mga tao. Ang Kanyang buhay, ngin, na humihingi ng inspirasyon kung anong mga regalo ang ibabahagi, mga salita, at araw-araw na gawain ay mga halimbawa ng simple subalit paano ibabahagi ang mga ito, at kanino. Sundin ang anumang inspirasyong matinding dignidad o karangalan. matatanggap ninyo. Ipinakita sa atin ni Jesucristo, na lu- Para sa mga ideya sa pagtuturo ng mensaheng ito sa mga kabataan at bos na nakakaalam kung paano mag- bata, tingnan sa pahina 6. bigay, ang halimbawa ng pagbibigay.

Disyembre 2014 5 MGA KABATAAN

Matuto sa Karanasan ng Iba agsalita si Pangulong Uchtdorf mula sa personal niyang na kinaharap. Magpakuwento sa mas matatandang miyem- Nkaranasan nang ituro niya na “ang mga di-malilimutang bro ng inyong ward o branch tungkol sa pinakamakabulu- Pasko ay maaaring yaong pinakahamak.” Marami tayong han nilang Pasko. Maaari ninyong isulat ang kanilang mga matututuhan mula sa mas naunang henerasyon; maraming kuwento. Sikaping matuto mula sa kanilang halimbawa sa matatanda ang nabuhay noong panahon ng digmaan, higit na pagtutuon sa Paskong ito sa pagbibigay ng taos walang trabaho, maysakit, o may iba pang mga pagsubok na paglilingkod at pag-alaala sa Tagapagligtas.

MGA BATA

Mga Regalo mula kay Jesucristo ng ilang tao ay gumagamit ng Christmas tree para Aipagdiwang ang pagsilang ni Jesucristo. Kung minsan naglalagay ng mga regalo ang mga tao sa ilalim ng Christmas tree para sa iba. Anong mga regalo ang naibigay sa inyo ng Taga- pagligtas? Basahin ang bawat talata sa ibaba at kulayan ang regalo. Mareregaluhan ninyo si Jesus sa paghahanap ng mga paraan upang makatulong sa iba. 2 Nephi 2:8 Juan 14:27

Mga Awit 3 Nephi 15:9 33:6 Juan 15:9 MGA REGALO SA PAGLALARAWAN NG ALEKSBOND/ISTOCK/THINKSTOCK MGA REGALO SA PAGLALARAWAN

6 Liahona MENSAHE SA VISITING TEACHING

Mapanalanging pag-aralan ang materyal na ito at hangaring malaman kung ano ang Pananampalataya, ibabahagi. Paano pag-iibayuhin ng pag-unawa sa buhay at mga papel na ginagampanan ng Pamilya, Tagapagligtas ang inyong pananampalataya sa Kanya at pagpapalain ang mga pinanganga- Kapanatagan lagaan ninyo sa pamamagitan ng visiting teaching? Para sa iba pang impormasyon, magpunta sa reliefsociety.lds.org. Mula sa mga Ang Banal Banal na Kasulatan na Misyon Ipinropesiya ni Isaias ang pag- ni Jesucristo: silang ni Jesucristo, ang Prinsipe ng Kapayapaan (tingnan sa Isaias Prinsipe ng 9:6). Sa mga lupain ng Amerika, Kapayapaan sinabi ni Samuel na Lamanita ang mga palatandaang kaakibat ng Ito ay bahagi ng isang serye ng Mga Mensahe sa Visiting Teaching tampok ang mga aspeto ng mis- pagsilang ni Cristo pagkaraan ng yon ng Tagapagligtas. limang taon (tingnan sa Helaman 14:3, 5). Nang palapit na ang “ ng Tagapagligtas ang pinagmu- Amulan ng tunay na kapayapaan,” ipinropesiyang araw, nagbanta sabi ni Elder Quentin L. Cook ng ang mga hindi naniniwala na Korum ng Labindalawang Apostol. papatayin nila ang lahat ng “Nakakaranas man ng mga pagsubok Kristiyano kung hindi maga- sa buhay, dahil sa Pagbabayad-sala ng iyan, sinabi ni Linda S. Reeves, pa- ganap ang mga palatandaang Tagapagligtas at sa Kanyang biyaya, ngalawang tagapayo sa Relief Society ito. Ang propetang si Nephi ay ang matwid na pamumuhay ay gagan- general presidency: “Naawa sa akin “nagsumamo nang buong taim- 1 timpalaan ng kapayapaan sa sarili.” ang Panginoon at tinulungan akong tim sa Panginoon sa buong araw Ang pag-unawa na si Jesucristo ang gumaan ang aking mga pasanin. na yaon; at masdan, ang tinig ng Prinsipe ng Kapayapaan ay makatutu- Tinulungan Niya akong makadama Panginoon ay nangusap sa kanya, ng malaking kapayapaan.” 2 long sa atin na magkaroon ng kapa- sinasabing: . . . Kinabukasan, pa- yapaan ng kalooban at magkaroon ng Itinuro ni Elder Richard G. Scott parito ako sa daigdig” (3 Nephi ibayong pananampalataya sa Kanya. ng Korum ng Labindalawang Apostol: 1:12–13). Lumitaw ang mga pala- Sinabi ni Jesucristo: “Ang mga “Ang pinakamagandang lugar para sa tandaan, at sa pagsilang ni Cristo, bagay na ito ay sinalita ko sa inyo, kapayapaan . . . ay sa loob ng sarili upang kayo’y magkaroon sa akin ng nating tahanan, kung saan natin na- “ang mga tao ay nagsimulang kapayapaan. Sa sanglibutan ay may- gagawa ang lahat para maging sentro magkaroong muli ng kapayapaan roon kayong kapighatian: nguni’t doon ang Panginoong Jesucristo.” 3 sa lupain” (talata 23). laksan ninyo ang loob; aking dinaig Sa Betlehem, “ipinanganak ang sanglibutan” ( Juan 16:33). Sa pag- Karagdagang mga [ni Maria] ang panganay niyang papatotoo tungkol sa katotohanang Banal na Kasulatan anak na lalake; at ito’y binalot NI JOSEPH BRICKEY Isaias 9:6; Lucas 2:14; Juan 14:27; niya ng mga lampin, at inihiga sa Isipin Ito 1 Nephi 13:37; Doktrina at mga isang pasabsaban” (Lucas 2:7). Tipan 59:23 Sa anong mga paraan naghahatid

ng kapayapaan ang Tagapagligtas MGA TALA sa inyong buhay? 1. Quentin L. Cook, “Kapayapaan sa Sarili: Ang Gantimpala ng Kabutihan,” Liahona, Mayo 2013, 35. ISINILANG ANG ISANG TAGAPAGLIGTAS, 2. Linda S. Reeves, “Kamtin ang mga Pag- papala ng Inyong mga Tipan,” Liahona, Nob. 2013, 120. 3. Richard G. Scott, “Para sa Kapayapaan

DETALYE MULA SA DETALYE sa Tahanan,” Liahona, Mayo 2013, 29.

Disyembre 2014 7 ANG ATING PANINIWALA

Naniniwala kami sa kusang-loob ANG IKAPU AY TUMUTULONG na pagbabayad ng ikapu, “sapagka’t iniibig ng Dios ang nagbibigay na NA MAITATAG ANG masaya” (II Mga Taga Corinto 9:7). Ang pagbabayad ng ikapu ay isang paraan KAHARIAN NG DIYOS na makatutulong tayo sa pagtatatag ng kaharian ng Diyos sa lupa at maka- pagpapasalamat sa Ama sa Langit sa aniniwala tayo sa pagbibigay sa pamamagitan ni Propetang Joseph pagbibigay sa atin ng lahat ng mayroon Nng ikasampu ng ating kita sa Smith (tingnan sa D at T 119). tayo. Gayunman ang pagbabayad ng Panginoon para makatulong sa pagta- Para masunod ang utos na ito, ikapu ay naghahatid ng mas maraming tatag ng Kanyang kaharian. Hinihingi nagbibigay tayo ng ikasampu ng pagpapala sa ating buhay. Tulad ng sa batas ng ikapu na isakripisyo natin ating kita sa Panginoon sa pama- itinuro ni Malakias: “Dalhin ninyo ang ang ilan sa ating materyal na kabuha- magitan ng lokal na mga lider ng buong ikasangpung bahagi sa kamalig, yan para magtamasa tayo ng mas da- priesthood. Ang pondo ay ipinada- upang magkaroon ng pagkain sa aking kilang espirituwal na mga pagpapala. dala sa headquarters ng Simbahan, bahay, at subukin ninyo ako ngayon Ang alituntunin ng ikapu ay sinusu- kung saan isang council na binubuo sa bagay na ito, sabi ng Panginoon ng nod na noon pa mang unang ituro ang ng Unang Panguluhan, Korum ng mga hukbo, kung hindi ko bubuksan ebanghelyo sa lupa. Si Abraham, ha- Labindalawang Apostol, at Presiding sa inyo ang mga dungawan sa langit, limbawa, ay nagbayad ng mga ikapu Bishopric ang nagpapasiya kung at ihuhulog ko sa inyo ang isang pagsa high priest na si Melchizedek (ting- paano gagamitin ang mga sagradong papala, na walang sapat na silid na nan sa Genesis 14:18–20). Inutusan pondo (tingnan sa D at T 120). kalalagyan” (Malakias 3:10). Ang mga ng Panginoon si Moises na turuan Tinutulutan ng ikapu ang espirituwal at temporal na pagpapala ang mga tao tungkol sa ikapu (ting- Simbahan na magtayo at magmen- ay maaaring dumating sa lahat ng nag- nan sa Levitico 27:30–34). Kalaunan, tena ng mga templo at meetinghouse, babayad ng tapat na ikapu, kahit maliit nang bisitahin ng Tagapagligtas ang suportahan ang mga seminary at lang ang halaga nito. ◼ mga Nephita, ibinigay Niya sa ka- institute, maglaan ng mga materyal Para sa iba pang impormasyon, tingnan nila ang batas ng ikapu (tingnan sa para sa mga miyembro ng Simbahan, sa Genesis 28:20–22; Malakias 3:8–11; at 3 Nephi 24). At sa ating panahon, at suportahan ang gawain sa misyon, kabanata 12 sa Mga Turo ng mga Pangulo ipinanumbalik Niya ang utos na ito templo, at family history. ng Simbahan: Lorenzo Snow (2012).

MGA PAGPAPALA NG PAGBABAYAD NG IKAPU

“Pinalalakas at sinu- “Tinuturuan din tayo ng ikapu na ang Panginoon ng saganang biyaya. subok ng ikapu ang kontrolin ang ating mga pagnanasa Ilan sa mga biyayang ito ay temporal, ating pananampa- at hilig sa mga bagay ng mundo. gaya ng mga ikapu. Ngunit gaya ng lataya. Sa pag-aalay Hinihikayat tayo ng pagbabayad ng panlabas na mga ordenansa ng bin- sa Panginoon ng ikapu na maging tapat sa pakikitu- yag at sakrament[o], ang kautusang inaakala nating kaila- ngo sa ating kapwa. Natututo tayong magbayad ng ikapu ay kailangan ng ngan o gusto natin magtiwala na ang mga ibinigay sa temporal na sakripisyo, na sa huli’y para sa ating sarili, natututo tayong atin, sa pamamagitan ng mga pagpa- magbubunga ng maraming espiritu- umasa sa Kanya. Ginagawang posible pala ng Panginoon at sa sarili nating wal na pagpapala.”

ng ating pananampalataya sa Kanya na sikap, ay sapat para sa ating mga Elder Robert D. Hales ng Korum ng matupad natin ang ating mga tipan sa pangangailangan. . . . Labindalawang Apostol, “Ikapu: Pagsubok sa Pananampalataya na may mga Walang templo at matanggap ang mga walang “Sa mga taos at tapat na namumu- Hanggang Pagpapala,” Liahona, hanggang pagpapala ng templo. . . . hay sa batas ng ikapu, nangangako Nob. 2002, 27.

8 Liahona Ang ikapu at iba pang mga donasyon ay ibinibigay sa Panginoon sa pamamagitan Sa ikapu nanggagaling ng isang miyembro ng inyong ang pambayad bishopric o branch presidency. sa pagtatayo at pagmementena ng mga templo at meetinghouse.

Sa ikapu nanggagaling ang pambayad sa pagsasalin at paglalathala ng mga banal na kasulatan at mga materyal sa pag-aaral.

Ikapu ang tumutulong sa pagbabayad ng pag-aaral ng mga Ang pondo ng ikapu ay ipinapadala kabataang miyembro mula sa mga ward at branch sa mga paaralan ng papunta sa headquarters ng Simbahan, seminary, Simbahan, kung saan isang council at institute of religion. na kinabibilangan ng Unang Panguluhan ang nagpapasiya kung paano gagamitin ang mga sagradong pondong ito. MGA PAGLALARAWAN NI DAVID HABBEN NI DAVID MGA PAGLALARAWAN

Disyembre 2014 9 MGA PAGBABALIK-TANAW

akin ngayong gabi. Ang malamlam na ISANG HIMALA SA liwanag nila ay nakapapanatag, ngunit ang tunay na ginhawa ay nagmumula ARAW NG PASKO sa pagkabatid na handang kalimutan Ni Lindsay Alder ng tunay na mga kaibigan ang sarili nilang mga plano para sa Bisperas Tumitibok pa ang puso niya. Hindi nga lang katulad noong bago siya atakihin sa puso. ng Pasko para magdekorasyon ka- Pero tumitibok pa rin ito. pag inilipat ng kuwarto si Brian mula sa intensive care unit. Ang tatlong- talampakan (1 m) na Christmas tree ay nakatayo sa may bintana bilang simbolo ng kanilang pagmamahal. Paano ko mapasasalamatan ang aming mga kaibigan? Malalaman kaya nila kung gaano kalaki ang pangangailangan at pasasalamat ko sa kanila? Samantalang wala akong maisip kundi ang asawa ko, minahal nila ang mga anak ko, nilinis ang bahay ko, nilagyan ng laman ang refrigerator ko, nilabhan ang mga damit namin, ibinalot ang aming mga regalo sa Pasko, at ipinadama ang kanilang pagmamahal sa akin sa kanilang mga yakap, hapunan, gift card, pera, tawag sa telepono, text, email, mensahe, bag ng mga pine cone na amoy-cinnamon, at isang maletang puno ng mga dekorasyon. Kasama ko silang umiyak at nanalangin at nag- ayuno. At sa paggawa ng lahat ng ito, ibinigay nila sa akin ang pinakamaha- lagang regalong maibibigay nila: ang anatag ang puso ko ngayong ospital, na binabalewala ang mara- kanilang oras o panahon. Mahal na Pgabi. Bagamat ako’y nalulungkot, rahang pagsipa ng sanggol sa aking mahal ko silang lahat! naghihinagpis, at nasasaktan. Pero sinapupunan, at nakakita ako ng Palagay ko makakatulog ako nang payapa ang aking pakiramdam. Labis munting puwang sa gitna ng lahat ng mahimbing ngayong gabi, dahil puspos akong nagpapasalamat—matindi at kawad na nakakabit sa kanyang dib- ako ng pasasalamat sa kanilang lahat. marubdob na pasasalamat na parang dib na mapaghihigaan ng ulo ko. Ang Ngunit higit sa lahat ay nagpapasa- may puwang na nabuksan sa aking pakikinig sa tibok ng kanyang puso lamat ako sa Panginoon para sa buhay kaluluwa para makaunawa, labis-labis ay isang karanasang hindi ko malili- ng aking asawa—ang malalim niyang na pasasalamat na damang-dama ko mutan kailanman. paghinga, ang pagpintig ng kanyang kaya hindi ko mapigil ang pagdaloy Tumitibok pa ang puso niya. Hindi puso, ang kanyang buhay na katang luha sa aking mga pisngi. Humihi- nga lang katulad noong bago siya ata- wan at kaluluwa. Ang katotohanang nga ang asawa ko. Naririnig ko iyon, kihin sa puso. Pero tumitibok pa ito. buhay siya ay himala sa akin sa araw malalim at mahina. Ang malamlam na liwanag mula ng Pasko. ◼ Dalawang oras pa lang ang naka- sa Christmas lights na nakasabit sa pa- Ang awtor ay naninirahan sa

lilipas, humiga ako sa kama niya sa ligid ng kuwarto ay nakakaginhawa sa North Carolina, USA. NI JULIE ROGERS PAGLALARAWAN

10 Liahona MGA PROPETA SA LUMANG TIPAN

MALAKIAS “Iniutos [ni Jesus] sa kanila na nararapat nilang isulat ang mga salitang ibinigay ng Ama kay Malakias” (3 Nephi 24:1).

ng kahulugan ng pangalan ko ay ang Kanyang mga tao: “Manumbalik araw ng katuwiran na may kagalingan A“ang aking sugo,” at sa tungkuling kayo sa akin, at ako’y manunumbalik sa kaniyang mga pakpak.” 10 iyon ay ipinarating ko ang “hula na sa inyo.” 6 Ang isang paraan para maka- Ipinropesiya ko na bago sumapit salita ng Panginoon sa Israel.” 1 Noong balik sa Panginoon ay dalhin “ang bu- ang Ikalawang Pagparito, darating panahon ko, mga 450 taon bago isi- ong ikasangpung bahagi sa kamalig.” 7 ang propetang si Elijah upang ipa- nilang si Cristo,2 marami sa mga Judio Nagreklamo ang mga tao, “Walang numbalik ang mga susi ng priesthood ang nawalan ng pag-asa at hindi na kabuluhan ang maglingkod sa Diyos: na “papagbabaliking-loob ang puso namuhay nang matwid.3 Pinagsabihan . . . silang nagsisigawa ng kasamaan ay ng mga ama sa mga anak, at ang sila ng Panginoon sa pamamagitan ng [maunlad],” 8 ngunit itinuro ko na ang puso ng mga anak sa kanilang mga aking mga turo. mga pangalan ng mga taong “nanga- magulang.” 11 Ang mga saserdoteng Judio mula takot sa Panginoon . . . at gumunita sa Sa pamamagitan ng aking mga sa lipi ni Levi ay karaniwang naka- kaniyang pangalan” ay nakasulat sa turo, naunawaan natin na naaalala ng talaga sa pagsasagawa ng mga orde- “aklat ng alaala.” 9 Panginoon ang Kanyang mga tao at nansa, ngunit tiwali ang mga Levita Ipinropesiya ko rin na sa Ikalawang tinutupad ang Kanyang mga pangako sa panahon ko. Wala silang utang-na- Pagparito ng Panginoon, ang masa- sa Kanyang matatapat na anak. Nais loob, ayaw nilang purihin ang Diyos, sama “ay magiging parang dayami” Niya tayong manalig sa mga panga- at naghandog sila ng karumal-dumal ngunit sa mga taong nangatatakot kong ito at, sa pamamagitan ng pagsi- na hain at nagsakripisyo ng mga ha- sa Kanyang pangalan “ay sisikat ang sisi, makabalik sa Kanya.12 ◼ yop na may dungis.4 Nilabag nila ang MGA TALA tipan ng priesthood na ibinigay ng 1. Malakias 1:1. Diyos kay Levi. 2. Tingnan sa Gabay sa mga Banal na Kasulatan, “Malakias,” 145. Ang mga tao—hindi 3. Tingnan sa Old Testament Seminary lamang ang mga saser- Student Study Guide (2002), 193. dote—ay tiwali rin. 4. Tingnan sa Malakias 1: 2, 6–14; tingnan din sa Old Testament Nangag-aasawa sila Instructor’s Guide, Religion noon sa labas ng tipan, 301–2 (1994), 109–110. dinidiborsyo nila ang 5. Tingnan sa Malakias 2:11, 14–16; 3:8. mga napangasawa 6. Malakias 3:7. nila noong bata pa 7. Malakias 3:10; tingnan din sa LeGrand Richards, “The Se- sila, at ayaw nilang cond Coming of Christ,” magbayad ng ikapu Ensign, Mayo 1978, 75. at mga handog.5 8. Malakias 3:14–15. 9. Malakias 3:16. Ngunit kahit 10. Malakias 4:1–2. nagsalita ang 11. Malakias 4:6; tingnan din sa Panginoon laban Doktrina at mga sa mga kasamaang Tipan 110. ito, handa Siyang 12. Tingnan sa Old Testament Teacher magpatawad Resource Manual

LARAWAN NG MGA BATO NA KINUNAN NI PAVLO VAKRUSHEV/ISTOCK/THINKSTOCK; LARAWAN NG DATES NA KINUNAN NG AKSPHOTO/ISTOCK/THINKSTOCK NG DATES LARAWAN VAKRUSHEV/ISTOCK/THINKSTOCK; NA KINUNAN NI PAVLO NG MGA BATO LARAWAN dahil mahal Niya (2003), 215.

Disyembre 2014 11 Ni Elder L. Tom Perry Ng Korum ng Labindalawang Apostol

PAGTULONG SA IBA NA Manampalataya kay Cristo Hinahamon ko kayo na tulungan ang mga anak ng Diyos na ibalik ang kanilang pananampalataya kay Cristo at bumalik sa matatag na pundasyon ng relihiyon na napakahalaga para sa kapanatagan ng isipan at tunay na kaligayahan.

inabi ni Pope Benedict XVI, na nanangis sa panghihina ng mga simbahang Kristiyano sa Europa, Australia, at Estados Unidos, “Wala nang katibayan na kailangan ang Diyos, lalo na si Cristo.” Dagdag pa niya, “Ang tinatawag na S 1 tradisyonal na mga simbahan ay mukhang naglalaho na.” Lumayo na tayo sa tradisyonal na pagsamba. Mas maraming tao ang nagsasabi na sila ay espirituwal sa halip na relihiyoso. Kung akma ang isang turo sa uri ng kanilang pamumuhay, tinatanggap nila ito at nagiging bahagi ito ng kanilang pananampalataya. Kung hindi naman, gumagawa sila ng sarili nilang paraan ng pagsampalataya. Ang pananampalataya at espirituwalidad ay itinuturing ngayon na mga produktong nabibili. Napalitan at nahalinhan na ng materyalismo ang Diyos. Bilang mga Banal sa mga Huling Araw, kailangang marinig ang ating tinig na sumasalungat sa mapanganib na mga kalakarang ito na Ang pinakamagan- layong sirain ang pananampalataya ng sangkatauhan. Paulit-ulit tayong dang nakatalang binabalaan sa Aklat ni Mormon tungkol sa pagtitiwala sa mga bagay katotohanan sa BY DAVID LINDSLEY BY DAVID na hindi nagtatagal sa halip na sa Diyos. Nang ilarawan niya ang pana- buong kasaysayan hon na maraming Nephitang nanghihina ang pananampalataya, sinabi ay ang salaysay ni Mormon: “Sila ay naging palalo, naging mapagmataas sa kanilang tungkol sa pag- mga puso, dahil sa kanilang labis-labis na kayamanan; anupa’t sila ay naging mayayaman sa kanilang sariling mga paningin, at tumangging silang at misyon makinig sa . . . mga salita [ng mga propeta], na lumakad [na]ng matwid ng Panginoong

sa harapan ng Diyos” (Alma 45:24). Jesucristo sa lupa. ANG NAKAGAGALING NA BALSAMO,

12 Liahona

Pinasimulan ang mga Kapag nakita ninyo ang panghihina ng na kung sasandigan ng mga tao ay hindi sila pag-aalay sa lupa pananampalataya ng lipunan kay Cristo, kaila- maaaring bumagsak” (Helaman 5:12). bilang ordenansa ng ngang maging mas matatag at tiyak ang inyong Ipinaaalala ni Nephi sa atin: sariling pananampalataya. Sabi ni Helaman, “Nangungusap tayo tungkol kay Cristo, ebanghelyo, upang “Tandaan na sa bato na ating Manunubos, na nagagalak tayo kay Cristo, nangangaral gawin at isagawa si Cristo, ang Anak ng Diyos, ninyo kailangang tayo tungkol kay Cristo, nagpopropesiya sa pamamagitan ng itayo ang inyong saligan; nang sa gayon kapag tayo tungkol kay Cristo, at sumusulat tayo awtoridad ng priest- ipinadala ng diyablo ang kanyang malalakas alinsunod sa ating mga propesiya, upang hood, na sagisag ng na hangin, oo, ang kanyang mga palaso sa malaman ng ating mga anak kung kanino gagawing sakripisyo buhawi, oo, kapag ang lahat ng kanyang ulang sila aasa para sa kapatawaran ng kanilang ng Anak ng Tao, yelo at kanyang malakas na bagyo ay humam- mga kasalanan . . . [at] sa buhay na yaong pas sa inyo, hindi ito magkakaroon ng kapang- na kay Cristo. . . . na magbubuwis ng yarihan sa inyo na hilahin kayong pababa sa “. . . Sapagkat ang tamang landas ay Kanyang buhay para look ng kalungkutan at walang katapusang maniwala kay Cristo” (2 Nephi 25:26–28). sa mga kasalanan kapighatian, dahil sa bato kung saan kayo May pundasyon ba tayong susuporta sa ng sanlibutan. nakasandig, na tunay na saligan, isang saligan pahayag na iyon?

14 Liahona Ang mga Simbolo ng Sakripisyo ni Cristo alagad na bumaba Siya at naglingkod sa lupa. Mababasa Ang pinakamagandang nakatalang katotohanan sa natin sa Lucas: buong kasaysayan ay ang salaysay tungkol sa pagsilang at “At siya’y dumampot ng tinapay, at nang siya’y maka- misyon ng Panginoong Jesucristo sa lupa. Ang Kanyang pagpasalamat, ay kaniyang pinagputolputol, at ibinigay sa misyon ay ipinropesiya noon pang panahon ng una nating kanila, na sinasabi, Ito’y aking katawan, na ibinibigay dahil mga magulang. Mababasa natin sa aklat ni Moises: sa inyo: gawin ninyo ito sa pagaalaala sa akin. “At si Adan at si Eva, na kanyang asawa, ay nanawagan “Gayon din naman ang saro, pagkatapos na makahapon, sa pangalan ng Panginoon, at kanilang narinig ang tinig ng na sinasabi, Ang sarong ito’y ang bagong tipan sa aking Panginoon sa daan patungo sa Halamanan ng Eden, na- dugo, na nabubuhos nang dahil sa inyo” (Lucas 22:19–20). ngungusap sa kanila, at siya ay hindi nila nakita; sapagkat Muli akong namangha na ang paalalang ito, kahit sa ma- sila ay pinagsarhan mula sa kanyang harapan. didilim na panahon ng apostasiya, ay kinaugaliang gawin “At siya ay nagbigay sa kanila ng mga kautusan, na kasa maraming anyo at sa maraming paraan sa paglipas ng nilang nararapat sambahin ang Panginoon nilang Diyos, at mga henerasyon hanggang sa panahon ng Panunumbalik nararapat ialay ang mga panganay ng kanilang mga kawan, ng ebanghelyo ni Jesucristo, nang ipanumbalik sa lupa ang bilang isang handog sa Panginoon. At si Adan ay naging kapangyarihan ng priesthood para isagawa ang sagrado at masunurin sa mga kautusan ng Panginoon. nakapagliligtas na ordenansang ito. “At pagkalipas ng maraming araw, isang anghel ng Pa- Sa paglipas ng lahat ng panahon ng nakatalang kasaysa- nginoon ang nagpakita kay Adan, nagsasabing: Bakit ka nag- yan makikita natin palagi ang paalala ng misyon ng ating aalay ng mga hain sa Panginoon? At sinabi ni Adan sa kanya: Tagapagligtas. Pumarito Siya sa lupa bilang isang tao na Hindi ko batid, maliban sa iniutos sa akin ng Panginoon. dalawa ang pagkamamamayan—isa sa Diyos at isa sa tao. “At sa gayon nangusap ang anghel, nagsasabing: Ang Dahil dito ay naisagawa Niya ang Kanyang napakadakilang bagay na ito ay kahalintulad ng sakripisyo ng Bugtong na sakripisyo para sa ating lahat sa pamamagitan ng Kanyang Anak ng Ama, na puspos ng biyaya at katotohanan. Pagbabayad-sala. May iba pa bang mas malakas na katiba- NI KEITH LARSON. “Kaya nga, gawin mo ang lahat ng iyong ginagawa sa pa- yan na si Jesus ang Cristo, ang Tagapagligtas ng sanlibutan, ngalan ng Anak, at ikaw ay magsisi at manawagan sa Diyos kaysa sa pag-aaral at pamumuhay ng Kanyang nakapag- sa pangalan ng Anak magpakailanman” (Moises 5:4–8). liligtas na mga doktrina, na Kanyang inihayag sa lahat ng Kaya nga, pinasimulan ang mga pag-aalay sa lupa bilang dispensasyon ng mundo? Naibigay na Niya sa atin ang ordenansa ng ebanghelyo, upang gawin at isagawa sa pama- Kanyang ebanghelyo upang gabayan at patnubayan tayo magitan ng awtoridad ng priesthood, na sagisag ng gagawing habang nabubuhay tayo sa daigdig. pag-aalay o sakripisyo ng Anak ng Tao, na magbubuwis ng

AALAY NG MGA HAIN SINA ADAN AT EVA, NG MGA HAIN SINA ADAN AT AALAY Kanyang buhay para sa mga kasalanan ng sanlibutan. Ang Ebanghelyo ang Solusyon

NAG- Ang anyo ng ordenansa ay isinaayos upang idetalye ang Sabi ni Pangulong David O. McKay (1873–1970): mga bahagi ng sakripisyo ng Panginoon pagdating Niya sa “Ang responsibilidad na ipakita sa mundo na lulutasin kalagitnaan ng panahon. Itinakda ng sumunod na pag-aalay ng ebanghelyo ni Jesucristo ang mga problema nito ay nasa Paskua, halimbawa, na isang korderong lalaki na isang kasalalay sa mga taong nagpapahayag nito. . . . Naniniwala taon, na walang kapintasan o dungis, ang pipiliing ialay. rin ako na bawat problema ng mundo ay maaaring malu- Pinatulo ang dugo at iningatan na walang butong mabali— tas sa pamamagitan ng pagsunod sa mga alituntunin ng lahat ay simbolo ng paraan ng pagkamatay ng Tagapagligtas. ebanghelyo ni Jesucristo. Kamangha-mangha na ang pag-aalay ng sakripisyo ay “Ang solusyon sa malalaking problema ng mundo ay nagpatuloy sa paglipas ng mga panahon mula kay Adan narito sa Simbahan ni Jesucristo. Sapat ang inilaan hindi hanggang sa panahon ng Tagapagligtas. Kahit nagdaan ang lamang para sa mga pangangailangan ng bawat tao, kundi mga anak ni Israel sa maraming panahon ng apostasiya, para din sa bansa at grupo ng mga bansa. . . . Inaamin ang pag-asa na magbabayad-sala ang Bugtong na Anak ko na mukhang ipinagyayabang natin na tayo ang pina- para sa mga kasalanan ng sangkatauhan at na gagawing kamagaling, pero hindi naman. Ginagamit lang natin ang posible ng kanyang nagbabayad-salang dugo ang imortali- plano ng Diyos sa mga problema ng mundo. Kayong mga dad ay nanatili sa puso ng marami. mayhawak ng priesthood ay may mas mabigat na responsi- Ang nakaugaliang pag-aalay ng mga sakripisyo ay bilidad ngayon, ngayong nabubuhay kayo sa sandaling ito nagwakas matapos ang Pagbabayad-sala ng Tagapagligtas. sa kasaysayan ng daigdig, kaysa mga naunang panahon sa Pinasimulan ang sakramento para ipaalala sa Kanyang mga Simbahan. Inuulit ko ito. Kung ipinapahayag natin na nasa

Disyembre 2014 15 atin ang katotohanan, obligasyon ng bawat Banal sa mga pagsubok malaki man o maliit, ang panalangin ang nag- Huling Araw na mamuhay sa paraan na kapag dumating ang bibigay ng espirituwal na lakas. . . . Ang panalangin ang mga tao ng mundo, na tumugon sa panawagan na tikman paraan upang makausap natin ang ating Ama sa Langit, na ang bunga ng puno, ay matagpuan nilang ito ay masarap nagmamahal sa atin. Kausapin Siya sa panalangin at [pa- at mabuti.” 2 kinggan ang] kasagutan. Ang mga himala ay nagaganap sa Ang dakilang mensaheng hatid natin sa mundo ay na pamamagitan ng panalangin. . . . Alalahaning manalangin ang ebanghelyo ng ating Panginoon at Tagapagligtas ay nang taimtim.” 3 naipanumbalik na sa lupa. Ang Kanyang Simbahan ay nari- Idaos ang inyong araw-araw na mga panalangin at tulu- tong muli sa lupa na may kapangyarihan at kaluwalhatian ngan ang iba na ibalik ang kanilang pananampalataya kay ng banal na priesthood. Cristo sa pamamagitan ng paghikayat sa kanila na lumuhod Ang mga taong naorden dito ay binigyan ng kapang- at manalangin sa Diyos. yarihang kumilos para sa Kanya bilang Kanyang mga kinatawan upang ihatid ang mga doktrina, ordenansa, 2. Pag-aralan ang mga banal na kasulatan araw-araw. alituntunin, at kapangyarihang magbigkis sa lupa tulad ng May mas malakas pa bang patotoo tungkol kay pagbibigkis sa langit. Ito ang Simbahan ng Tagapagligtas. Jesucristo kaysa sa mga patotoong nababasa natin Pinamamahalaan Niya ang mga gawain ng Kanyang sa Aklat ni Mormon? Sa 239 na mga kabanata nito, 4 Simbahan sa pamamagitan ng Kanyang piniling mga pro- 233 ang bumabanggit sa Tagapagligtas. Hindi ba peta. Ang Kanyang mga propeta naman ay itinuturo ang kamangha-mangha? ebanghelyo sa iba at pinatototohanan na si Jesus ang ating Tiyaking pinag-aaralan ninyo ang mga banal na kasu- NI JEREMY WINBORG Tagapagligtas at Manunubos. Ang panahong ito ngayon latan araw-araw. Pagkatapos ay tulungan ang iba na ibalik ang dispensasyon ng kaganapan ng mga panahon, na ang kanilang pananampalataya kay Cristo sa pamamagitan nabanggit ng mga propeta sa simula pa lamang. Ito ang pang paghikayat sa kanila na pag-aralan din ang mga banal nahon ng katuparan ng lahat ng nabanggit ng mga propeta na kasulatan araw-araw. ng Panginoon at nakatala sa mga banal na kasulatan. Ang 3. Maging karapat-dapat na pumasok sa templo. MENSAHE NI HARING BENJAMIN, Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw Ang ilan sa inyo ay nakapunta na sa templo; ang iba ay ay hindi isang bagong simbahan kundi ang ipinanumbalik hindi pa. Makabubuting maunawaan kung ano ang kaila- na Simbahan sa mundo sa panahong ito ngayon. ngan para makakuha ng temple recommend. Malinaw na- Kayo ang henerasyong inilaan ng Panginoon para sa ting nauunawaan ang prosesong daraanan para makalapit panahong ito. Umahon kayo mula sa tubig ng binyag tayo sa isang hukom sa Israel at pagtibayin sa kanya ang na may tipan at pangako sa Panginoon na magiging ating pagkamarapat na humawak ng temple recommend kinatawan Niya sa pagtulong sa mga tao na iwaksi ang at pagkatapos ay mamuhay ayon sa mga pamantayang kanilang mga makamundong pamumuhay at bumalik sa kailangan upang manatiling karapat-dapat sa recommend mga pagpapalang ipinangako sa atin kung susunod tayo na iyon. sa Kanya at ipamumuhay natin ang Kanyang ebanghelyo. Mamuhay sa paraan na makikita sa inyong mabuting Matutulungan ninyo ang mga anak ng inyong Ama sa halimbawa kung paano maging marapat sa mga pagpapala Langit na bumalik sa kinamulatan nilang paniniwala kay ng templo. Cristo, manampalataya sa Kanya, at muling sumunod sa Kanya. 4. Maglingkod araw-araw. Alalahanin ang sinabi ni Haring Benjamin: “At masdan, Ang Magagawa Ninyo sinasabi ko sa inyo ang mga bagay na ito upang inyong Maitatanong ninyo, “Ano ang magagawa ko?” Ilang matamo ang karunungan; upang inyong malaman na kung buwan na ang nakararaan nagmungkahi ang aming stake kayo ay nasa paglilingkod ng inyong kapwa-tao, kayo ay president, habang nagsasalita sa sacrament meeting, ng nasa paglilingkod lamang ng inyong Diyos” (Mosias 2:17). apat na bagay na magagawa namin upang maibalik ang Talagang sinasagot ng Panginoon ang ating mga dalangin pananampalataya ng iba kay Cristo: sa pamamagitan ng paglilingkod natin sa iba. Maging halimbawa ng paglilingkod na tulad ni Cristo, at 1. Manalangin araw-araw. tulungan ang iba na ibalik ang kanilang pananampalataya Sinabi ni Pangulong Thomas S. Monson: “Sa inyong kay Cristo sa pamamagitan ng paghihikayat sa kanila na mga nakaririnig sa akin na nahihirapan sa mga hamon at maglingkod sa iba.

16 Liahona NI JEREMY WINBORG MENSAHE NI HARING BENJAMIN,

Panibaguhin at Patatagin anak ng Diyos na muling manampalataya kay May mas malakas pa ang Inyong Katapatan Cristo at bumalik sa matatag na pundasyon bang patotoo tung- Alam ko na ang Diyos ay buhay. Alam ng relihiyon na napakahalaga para sa kapa- kol kay Jesucristo ko na tayong lahat ay Kanyang mga anak yapaan ng isipan at tunay na kaligayahan sa kaysa sa mga pa- at mahal Niya tayo. Alam ko na isinugo panahon ng pagsubok sa buhay na ito. Niya ang Kanyang Anak sa mundo upang Nawa’y biyayaan kayo ng Diyos ng totoong nababasa magbayad-sala para sa buong sangkatauhan. lakas-ng-loob, tapang, kasigasigan, at ha- natin sa Aklat ni Alam ko na ang mga lubos na tumatanggap ngaring ipanumbalik ang pananampala- Mormon? Sa 239 na sa Kanyang ebanghelyo at sumusunod sa taya sa ebanghelyo ng ating Panginoon mga kabanata nito, Kanya ay magtatamasa ng buhay na walang at Tagapagligtas. ◼ 233 ang bumabang- hanggan, ang pinakadakila sa lahat ng mga Mula sa isang mensahe sa Church Educational System git sa Tagapagligtas. kaloob ng Diyos. Alam ko na pinamaha- fireside, “We Were the Greatest Generation,” na ibinigay sa laan ng Tagapagligtas ang Panunumbalik Brigham Young University noong Marso 6, 2011. Para sa buong mensahe, magpunta sa cesdevotionals.lds.org. ng ebanghelyo sa lupa sa pamamagitan ng ministeryo ni Propetang Joseph Smith. Alam MGA TALA ko na ang tanging nagtatagal na kagalakan at 1. Pope Benedict XVI, sa Noelle Knox, “Religion Takes a Back Seat in Western Europe,” USA Today, Ago. 10, kaligayahang masusumpungan natin sa ating 2005; usatoday.com/news/world/2005-08-10-europe- karanasan sa buhay na ito ay magmumula sa religion-cover_x.htm. pagsunod kay Jesucristo, sa Kanyang batas, at 2. David O. McKay, Gospel Ideals (1953), 5; binigyang- diin sa orihinal. sa Kanyang mga kautusan. 3. Thomas S. Monson, “Kayo ay Magpakahusay,” Liahona, Inaanyayahan ko kayong panibagu- Mayo 2009, 68, 69. 4. Tingnan sa Robert J. Matthews, sa The Book of hin at patatagin ang inyong katapatan. Mormon: The Keystone Scripture, inedit ni Paul R. Inaanyayahan ko kayong tulungan ang mga Cheesman at ng iba pa (1988), 33.

Disyembre 2014 17

MGA PIONEER SA BAWAT LUPAIN

ANG SIMBAHAN SA Sweden : PAGLAGO, PANDARAYUHAN, AT KATATAGAN Nalampasan ng Simbahan sa Sweden ang pandarayuhan sa ibang bayan ng matatapat na miyembro, di- magagandang ulat sa media, at nag-iibayong sekular na kapaligiran, ngunit pinabibilis ng Panginoon ang Kanyang gawain sa piling lupaing ito.

Ni Inger Höglund oong 1849, si Pangulong Brigham Young ay tumawag nagsabing, “Sa ikalimang araw ng Hulyo pupuntahan ka ng ng ilang kalalakihan upang maglakbay sa iba’t ibang isang lalaki na may dalang tatlong aklat at lahat ng mani- Npanig ng mundo para ipangaral ang ebanghelyo. niwala sa mga bagay na nakasulat sa mga aklat na iyon ay Isang dating marinong Swedish, si John Forsgren, na sumapi maliligtas.” Nang dumating ang kuya niya na may dalang sa Simbahan sa Massachusetts, USA, at naglakbay patu- Biblia, Aklat ni Mormon, at Doktrina at mga Tipan, nani- ngong Salt Lake Valley, ang humiling kay Pangulong Young wala siya sa patotoo nito nang walang pag-aalinlangan. 1 na isugo siya sa Sweden bilang missionary. Tinawag siyang Sa kasamaang-palad, kinailangang lisanin ni Elder maglingkod at dumating sa Sweden noong Hunyo 1850. Forsgren ang bansa pagkaraan lamang ng tatlong buwan. Unang binisita ni Elder Forsgren ang nakababata ni- Sa loob ng ilang taon nagpadala ng iba pang mga mission- yang mga kapatid sa Gävle. May karamdaman ang kapatid ary sa Sweden. Nalaman nila na ang mga tao sa Skönabäck, niyang si Peter, at sinabi ng mga doktor na wala na siyang sa lalawigan ng Skåne, ay handang pakinggan ang ebang- pag-asa. Ipinaliwanag ni Elder Forsgren ang layunin ng helyo. Napakaraming nabinyagan kaya nabuo ang unang kanyang misyon sa kanyang mga kapatid, pagkatapos ay branch doon noong 1853 na may 36 miyembro. Isa sa mga pinahiran ng langis at binasbasan si Peter, at nanumbalik unang lider sa Skåne si Carl Capson, na tinawag bilang ang kalusugan nito. Noong Hulyo 19, 1850, bininyagan branch president sa Lund. Mga 100 miyembro ang dumalo ni Elder Forsgren ang kanyang kapatid, na siyang unang sa unang kumperensya ng Simbahan sa kamalig ni Carl, nabinyagan sa Sweden. na idinaos sa gabi para makaiwas sa pang-uusig.2 Ang kapatid na babae ni Elder Forsgren, si Erika, ay nagkaroon ng nakatutuwang karanasan na naghanda sa kanila Kababaihang May Pananampalataya ni Peter para tanggapin ang ebanghelyo. Ilang buwan bago Ang kababaihang tumanggap sa ebanghelyo ang naging dumating ang kanyang kapatid, nagsimba siya, tulad ng mga halimbawa at napagkunan ng lakas sa Sweden. Isang kanyang nakagawian. Habang kumakanta ng himno, nakita halimbawa si Britta Olsdotter Persson, ang unang taong

MGA LARAWANG KUHA NI MICHAEL ELLEHAMMER, MALIBAN KUNG IBA ANG NAKASAAD; KALIWANG ITAAS: LARAWANG KUHA NG LARAWANG ITAAS: KUHA NI MICHAEL ELLEHAMMER, MALIBAN KUNG IBA ANG NAKASAAD; KALIWANG MGA LARAWANG SA STOCKHOLM; KALIWANG BENSON NANG BUMISITA NI EZRA TAFT LARAWAN PINKBADGER/ISTOCK/THINKSTOCK; GITNANG KALIWA: KUHA NI ADISA/ISTOCK/THINKSTOCK IBABA: LARAWANG niyang may isang taong tumayo sa kanyang harapan at tumanggap sa ebanghelyo sa Vingåker. Noong 1877, para

Disyembre 2014 19 ang Diyos.” Kakanta siya, magdarasal, magbibigay ng maikling mensahe, at pagkatapos ay magtatapos sa isa pang awit at panalangin. Kapag naglalakbay siya noon patungong Stockholm sakay ng tren, namimigay si Sister Munter ng mga polyeto tungkol sa Simbahan. Patuloy ang kanyang pamana ng pananampalataya: ilan sa kanyang mga inapo ang nakabalik na sa Sweden bilang mga missionary.3 Bumisita rin ang mga missionary sa Smedjebacken, sa lalawigan ng Dalarna. Kabilang sa mga naging miyembro ng Simbahan ang pamilya Jansson noong 1886. Isang inapo Nagpulong ang mga miyembro sa Västerås sa tahanang ng pamilyang iyon si Reid Johnson, isang missionary na ito noong 1950s. dumating sa Sweden pagkaraan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ilang beses siyang nagbalik pagkatapos ng kanyang misyon—bilang mission president, regional

► 1904: Kilala 1850: Dumating ang 1853: Itinatag ang sa address nitong unang missionary, unang branch, 1854: Itinatag ◄ 1878: Isinalin Svartensgatan 3, si John Forsgren, sa ang Skönabäck ang Stockholm at inilimbag ang ang unang gusali Sweden; mga unang Branch, na may Branch Aklat ni Mormon ng Simbahan na nabinyagan, Peter ► 36 na miyembro sa Swedish binili sa Sweden TIME LINE at Erika Forsgren, (nakapakita rito nabinyagan noong 1946)

makatulong sa pagsuporta sa kanyang pamilya, naglakbay representative, at temple president. Nagbuhat din sa pa- siya patungong Stockholm para ibenta ang kanyang mga milya Jansson ang maybahay ng isang propeta, si Sister tinahi. Doon niya nakilala ang mga missionary at natanto Frances Monson. na katotohanan ang kanilang itinuturo at bininyagan siya, sa edad na 50. Pagtitiis sa Kabila ng Pang-uusig LOOB NG Ang kanyang pagsapi at magiting na pagsisikap na Sa loob ng maraming dekada, matindi ang pang-uusig sa ipalaganap ang gawain ng Panginoon ay nauwi sa marami mga miyembro ng Simbahan. Maraming missionary na na- pang mga binyag kalaunan, at isang branch ang itinatag bilanggo, kabilang na si Mikael Jonsson, isang katutubong sa Vingåker. Ang kanyang mga inapo ay aktibo pa rin sa Swede. Dinakip siya noong 1852 at dinala nang 480 milya Simbahan. Sabi ng apo-sa-talampakan ni Sister Persson (770 km) na nakakadena patungong Malmö, kung saan na si Laila Krylborn, “Masayang makita ang nangyari sa siya ibinilanggo sa piitan ng kastilyo, na labis ang pagkagu- mga henerasyon ng aming mga anak at apo. Ngayo’y tom at pagkapagod. Binisita siya ng isang pari, na nalaman may ilang priesthood holder at missionary na sa aming na si Elder Jonsson ay isang matalinong tao na kahit paano pamilya.” ay nakapag-aral. Sinabi ng pari na handa itong tumulong Ang isa pang babaeng pioneer ay si Lovisa Munter ng sa kanya at nangakong pag-aaralin pa siya—sa kundisyon Uppsala. Naging miyembro siya noong 1886 at naging ta- na sasapi siya sa relihiyong Lutheran at itatakwil niya ang pat hanggang kamatayan sa edad na 91. Maraming Linggo “Mormonismo.” Hindi itinakwil ni Elder Jonsson ang kan- siyang nagpunta sa mga meeting hall, nagbukas ng ilaw, yang relihiyon, kaya itinapon siya sa ibang lugar.4 at naghintay sa pagdating ng iba pang mga miyembro. Ang isa pang tapat na missionary ay si Carl A. Carlquist, Kadalasa’y walang dumarating. Pagsapit ng alas-11:00 n.u. ipinanganak malapit sa Vänersborg noong 1857. Sa edad

sinasabi niya sa kanyang sarili, “Hindi dapat paghintayin na 17, nakadama siya ng matinding hangaring ipangaral SA KAGANDAHANG- MGA MISSIONARY BRANCH MEETINGHOUSE AT NG VÄSTERÅS LARAWAN NI PETER FORSGREN SA KAGANDAHANG-LOOB SUSAN EASTON BLACK. LARAWAN LIBRARY; CHURCH HISTORY

20 Liahona ang ebanghelyo at inutusan siyang mamahagi ng mga pol- ito upang patatagin ang Simbahan doon. Ang mga resulta yeto ng Simbahan sa paligid ng Jönköping. Mahirap lang ng pandarayuhang iyon ay makikita ngayon: halos kalahati siya, kaya ang mga miyembro ng kanyang branch, pitong ng mga naninirahan sa Utah ay taga-Scandinavia ang mga biyuda at ang mga anak nito, ay naghanap ng amerikana ninuno. at sapatos para sa kanya. Walang sariling amerikana si Carl Gayunman, noong 1910, binisita ni Pangulong Joseph F. nang sumapit ang taglamig, ngunit pinahiram siya nang Smith ang Stockholm at hinikayat ang mga miyembro na ilang oras bawat araw ng ilan sa mga miyembro kapag manatili roon at patatagin ang Simbahan sa Sweden. hindi nila ito kailangan.5 Kalaunan ay nandayuhan si Carl sa Utah at pinakasalan Ang Simbahan Pagkaraan ng si Hulda Östergren, isang dayong Swedish. Dalawang beses Ikalawang Digmaang Pandaigdig pa siyang nagmisyon sa Sweden, pati na bilang mission Nang magsimula ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, la- president ng Scandinavian Mission. Halos buong huling hat ng Amerikanong missionary ay pinauwi. Mga lokal na ka- misyon niya ay nagugol sa pagtatama ng mga maling ulat lalakihang Swedish ang hinilingang maglingkod bilang mga tungkol sa Simbahan na inilathala ni Reverend P. E. Åslev, missionary. Si C. Fritz Johansson, na sumapi sa Simbahan isang pastor na nanirahan sa Salt Lake City at inupahan noong 1931, ang tinawag bilang bagong mission president.

1952: Ginarantiyahan ng 1914: Hindi 1926: Tinanggap ► 1905: bagong batas ang kala- pumayag ang ng Simbahan ang Itinatag yaan para sa lahat ng sim- mga miyembro ng legal na pahinang bahang hindi itinaguyod Swedish parlia- tulot na magsa- Sweden ng gobyerno; tumanggap ment sa panuka- gawa ng mga Mission ang Simbahan ng legal na lang paalisin ang libing ng mga pahintulot na magsagawa “mga kinatawang miyembro nito ng mga kasal para sa mga Mormon” sa bansa miyembro nito upang magpalaganap ng mga ulat laban sa mga Mormon Isang taon bago sumiklab ang digmaan, ibinenta niya ang sa Sweden. Halimbawa, noong 1912, sumulat ng isang arti- kanyang negosyong grocery at naging missionary silang mag- kulo si Åslev sa pahayagang Svenska Dagbladet kung saan asawa kasama ang tatlong anak nila. Pagkatapos ng digmaan, sinabi niya na si Brother Carlquist ay polygamist [maraming tinawag si President Johansson at pitong missionary mula asawa].6 Kasama sa mga pagsisikap ni Carl ang pagkausap sa Sweden upang muling buksan ang gawaing misyonero niya kay King Gustaf V at pinabulaanan niya ang mga pasa Finland, na natigil dahil sa digmaan. hayag ni Åslev sa mga pampublikong pulong.7 Nang bumalik ang mga Amerikanong missionary sa Para mapabulaanan ang mga pinagsasabi ni Åslev, isang Sweden noong 1946, nagturo sila ng Ingles bilang bahagi miyembro doon, si Einar Johansson, ang nagboluntaryong ng kanilang gawaing misyonero, at marami sa kanilang mga magsalita para sa Simbahan. Dumulog siya sa batas dahil estudyante ang naging miyembro ng Simbahan. Gayunman, sinabi rin ni Åslev na ang mission office ng Simbahan “ay hindi nagtagal ang paglago dahil maraming miyembrong isang negosyong nagbebenta ng aliw,” na isang paninirang- Swedish ang nandayuhan sa Utah. Dahil takot sa dati nilang puri.8 Si Brother Johansson ay naging mahalaga at epek- mga kaaway, ang panghihikayat ng mission president, at tibong lider ng Simbahan sa Sweden, kabilang na ang pagkakataong matanggap ang kanilang mga ordenansa sa pagiging branch president sa Stockholm.9 templo ang nakahikayat sa 250 aktibong mga miyembro Sa kabila ng pang-uusig sa panahong ito, maraming tu- na lisanin ang Sweden sa pagitan ng 1948 at 1950. manggap sa ebanghelyo. Ang pinakamatagumpay na taon Isa sa mga pamilyang iyon sina Oskar at Albertina hanggang sa ngayon ay noong 1862, nang 640 katao ang Andersson, na naging mga miyembro ng Simbahan noong nabinyagan at nakumpirma. Gayunman, karamihan sa mga 1915. Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, sumapi ay naglakbay kaagad patungong Utah. Noong pa- gumawa ng napakahirap na desisyon sina Oskar, Albertina, nahong iyon, hinikayat ng mga lider ang pandarayuhang at pito sa kanilang mga anak na nag-asawa ng mga

Disyembre 2014 21 miyembro, na ibenta ang lahat ng kanilang Lubos na nagalak ang mga miyembro ari-arian at “maglakbay patungong Sion.” nang itayo ang isang templo sa Stockholm Mula 1949 hanggang 1950, 29 na mga mi- at ilaan ito noong 1985. Inilarawan ni Berit yembro ng pamilya Andersson ang lumisan Vennerholm, miyembro ng Västerhaninge ng Sweden. Iniwan nina Oskar at Albertina Ward, ang paglalaan bilang “isang pinaka- ang kanilang tahanan, tatlong anak, at apat aasam at maluwalhating karanasan. Ang na apo, na hinding-hindi na nila muling hinding-hindi ko malilimutan ay nang iwa- makikita. Dumating sila sa isang disyerto at gayway naming lahat ang aming puting lungsod kung saan ang wikang sinasalita ng panyo at sumigaw kami ng, ‘Hosanna!’” mga tao ay hindi nila maintindihan. Ngunit Ginabayan ng kamay ng Panginoon ang para sa matatapat na miyembrong ito, mas pagpili ng lote para sa templo. Matapos ang mahalaga ang mapalapit sa templo kaysa maraming pakikipagtalakayan sa ilang bayan anupamang bagay. sa Stockholm, dalawang angkop na lote ang Ang mga miyembro ng pamilya Andersson natagpuan. Isang komite ng mga lokal na lider ay naglingkod simula noon bilang ng Simbahan ang nagmungkahi sa isa

ANG SIMBAHAN SA SWEDEN ◄ 1955: 1953: Ang unang mag- Naglakbay ang 1965: Inilaan ang Mga Mission: 1 asawang miyembro, sina unang grupo unang meetinghouse Mga Stake: 4 Bengt-Arne Månhammar ng mga miyem- na itinayo ng Sim- Mga District: 1 at Kerstin Skog, ay ikinasal brong Swedish bahan sa Gubbän- Mga Ward: 24 ng mission president na si papunta sa gen, Stockholm Mga Branch: 16 Clarence F. Johnson templo sa Bern, Switzerland Mga Miyembro: 9,463

mga missionary at lider ng Simbahan sa lahat ng panig ng mundo, pati na bilang Area President sa Africa at temple president sa Sweden. Gayunman ang iba pang mga miyembro ng Simbahan ay nagpasiyang manatili sa Sweden at naging mga lider. Isa sa kanila si Bo Wennerlund, isang bata pang ama na nabinyagan noong 1949. Siya ay naging mahalagang lider ng Simbahan sa Sweden, at naglingkod bilang mission president, regional representative, at temple president.

Mga Pagpapala ng Templo sa Sweden Ganap na tumigil ang pandarayuhan nang ilaan ang isang templo sa Switzerland noong 1955. Sa loob ng 30 taon ilang beses nagbi- yahe nang ilang araw ang mga miyembrong Nagtanghal ang Mormon Tabernacle Choir sa Stockholm Concert Hall noong 1982. Swedish patungo doon sakay ng tren, bus, kotse, at maging ng eroplano—kung minsa’y ilang beses sa isang taon.

22 Liahona sa mga ito, ngunit ipinasiya ng Pangulo ng Simbahan na mas sinilangan. Talagang pinabibilis ang gawain sa ating pana- maganda ang isa pang lote. Napatunayang inspirado ang hon sa piling lupaing ito.” desisyong ito, dahil kalaunan ang naunang lote ay napatuna- Lumalago rin ang Simbahan sa puso ng mga miyembro. yang hindi akma para sa isang templo. Ang mga multi-stake conference ay umaakit sa maraming Bagama’t nahirapan ang Simbahan na tumanggap ng kabataan mula sa kalapit na mga bansa at nakakatulong magandang puna sa Swedish media, tumanggap ito ng sa pagtatatag ng mga bagong pamilya. Dahil sa malalaking magandang puna noong 1984, nang mapanalunan ng child allowance ng gobyerno at bayad na bakasyon para magkakapatid na binata sa pamilya Herrey ang pinakama- sa mga magulang na nagkaanak, posible nang bumuo ng laking paligsahan sa pagkanta sa Europa. Ang paglabas medyo malalaking pamilya ang mga mag-asawa. nila sa telebisyon at sa mga pahayagan ay nagbigay ng Ngayon, karamihan sa mga aktibong kabataang miyembro magandang publisidad sa Simbahan, at maraming kabata- ay naglilingkod sa mga mission sa lahat ng panig ng mundo. ang sumapi sa Simbahan sa panahong iyon. Ang isang nakauwi nang missionary, si David Halldén, ang Noong mga huling taon ng 1980s, ang isa pang miyem- unang missionary sa Yekaterinburg, Russia, ay mayroon brong tumanggap ng magandang atensyon ng media ay na ngayong magandang pamilya na may anim na anak. ang 35-taong- gulang na U.S. ambassador sa Sweden na si Ikinuwento niya kung paano nakakatulong ang ebanghelyo

1975: 1991: Nagpunta ang ◄ 1995: Inilibot Inorganisa ◄ 1985: Inilaan mga unang miyem- ni Pangulong ang unang ni Pangulong bro mula sa Russia Thomas S. Monson stake, sa Gordon B. sa Stockholm Temple; sina King Carl XVI Stockholm, ni Hinckley ang isinama ang mga Gustaf at Queen dating Elder Stockholm estado ng Russia Silvia sa bakuran Thomas S. Temple at Baltic sa temple ng Stockholm Temple Monson district

Gregory Newell, na madalas makita sa iba’t ibang pampub- sa kanyang pamilya: “Napakaraming tinig na maaaring ika- likong kaganapan. Nagbalik silang mag-asawa sa Sweden ligaw ng landas ng mga bata. Tinutulungan tayo ng ebang- noong 2011 upang mamuno sa Sweden Stockholm Mission helyo na palakasin sila at makuha ang kanilang tiwala.” CHURCH NEWS hanggang Hulyo 2014. Sa kabila ng sekular na kapaligiran at ilang masasamang Si President Newell ay namuno sa lumalagong bilang ng publisidad, maraming matatapat na miyembro at mata- LOOB NG mga missionary, na mula 84 ay naging 205. Dahil kakaunti at tatag na lider ng Simbahan na naninirahan sa Sweden. mahal ang mga apartment sa Sweden, inilarawan niya ito bi- Pinasasalamatan ng mga miyembro ang tulong na ibinibi- lang “isang himala na nakakita ang mission ng karagdagang gay ng mga turo at aktibidad ng Simbahan sa mga pamilya 56 na apartment para sa parating naming mga missionary.” at tao, at matindi ang hangarin nilang tanggapin ng mas marami pang tao ang masayang mensahe ni Jesucristo Tunay na Paglago at ang Kanyang Pagbabayad-sala. ◼ Pagkatapos ng digmaan, naging masyadong sekular na Ang awtor ay naninirahan sa Sweden. bansa ang Sweden. Gayunman, maraming dayuhang nag- MGA TALA hahanap sa Diyos. Isa sa bawat anim na Swede ngayon ay 1. Tingnan sa Box Elder Lore of the Nineteenth Century (1951), 58. 2. Tingnan sa Andrew Jenson, History of the Scandinavian Mission isinilang sa labas ng bansa. Karamihan sa mga sumasapi (1979), 81. sa Simbahan sa Sweden ay mga dayuhan. Inilarawan ni 3. Tingnan sa Inger Höglund at Caj-Aage Johansson, Steg i tro (2000), 122. President Newell ang ilang kabibinyag pa lamang: “Ang 4. Tingnan sa Jenson, History of the Scandinavian Mission, 53. 5. Tingnan sa Myrtle McDonald, No Regrets: The Life of Carl A. Carlquist mga kapatid na nagmula sa 28 iba’t ibang bansa ang su- (1985), 19–21. mapi sa Simbahan sa Sweden. Naipahayag ko na ang aking 6. Tingnan sa McDonald, No Regrets, 219. 7. Tingnan sa Jenson, History of the Scandinavian Mission, 331. pananaw na tinitipon ng Panginoon ang Israel sa pamama- 8. Sa McDonald, No Regrets, 239.

KANAN: LARAWAN NI PANGULONG MONSON NA BUMISITA SA HARI KAGANDAHANG- MONSON NA BUMISITA NI PANGULONG KANAN: LARAWAN gitan ng pagkakalat sa kanila mula sa kanilang mga bayang 9. Tingnan sa McDonald, No Regrets, 219.

Disyembre 2014 23 N Kakayuhan Sagradong Nais kong naiyon. ibahaginangmaikliangapat samgaaral magmasid ay may namatututuhanmulasaecosystemdoon. ilangaral puno, sanga, ugat, binhi, bunga, atkagubatan. Angisang taong matamang tungkol sasaganangpaglalarawan samgabanalnakasulatanng mga upo atnag- na mga pataposnasakanilangmisyon, dinadalanaminsiladoon. buwan kapagmay atmay dumatingnamgabagongmissionary paalis nito.namin angkasagraduhan Madalaskamingmagpunta roon. Bawat nating tawaging Kakayuhan. Sagradong yuhang iyon sakasaysayan ngSimbahan—isanglugarnaikinararangal ebanghelyo sahulingdispensasyong ito. Pinagpipitaganan dinangkaka katotohanan hinggilsarelihiyon, angnagpasimulasaPanunumbalik ng papakitang ito, bilangtugonsapanalanginniJosephnamalamanang ang Diyos AmaatangKanyangAnaknasiJesucristo. Angbanalnapag Palmyra, nakitang14- ngtahananpamilyaninaJoseph atLucyMackSmithmalapitsa luran iba pang mgapunonawala pangkahalatingkilometroanglayo sakan Iyon ay lugardinnaginawang ngmganangyaridoon. sagrado yuhan; malilinaw nalawa atsapa;mababaitnakatutuwang mgatao. inorganisa noongAbril 1830). at ang kanyangpamilya)atangFayette (kungsaanangSimbahanay Palmyra (kungsaanhalosbuong1820say siJosephSmith nanirahan Sa isangkakayuhan ngmatataasnapunobeech, oak, maple, at Magandang lugariyon, ngmgaburolnapunokaka nanaliligiran Habang mapitaganakong Kakayuhan naglalakadsaSagradong onaka Napamahal saaminngakingpamilyaangkakayuhang iyon atdama Rochester Mission. Kasamasamissionnaiyon angbayan ng kami ng akingpamilyaay hinilingang maglingkod saNew York oong 1993, apatnataonmatapos akong tawagin saPitumpu, MGA ARAL MULA SA iisip samgabangkong naroon, madalasakong magmuni- hanggang 2012 Pitumpu mula1989 miyembro ng Naglingkod bilang Marlin K. Jensen Elder na-

taong-

gulang na si Joseph Smith sa pangitain gulang nasiJosephSmithsapangitain

1 muni muni - - - - -

MGA PAGLALARAWAN NI ROYCE BAIR Hinihikayat ko kayong laging ilagay sa inyong puso’t isipan ang Sagradong Kakayuhan at maging tapat sa mga katotohanang sinimulang ihayag ng Diyos doon. 1. Ang mga puno ay laging lumalaki Hinihimok ko kayo na iwasan ang kadiliman ng kasa- paharap sa liwanag. lanan sa lahat ng masasamang anyo nito at puspusin ang Sa Sagradong Kakayuhan, ang mga punong tumutubo inyong buhay ng Espiritu, katotohanan, at liwanag ng ating sa gilid ng orihinal na gubat at sa gilid ng marami sa mga Tagapagligtas na si Jesucristo. Magagawa ninyo ito sa pa- daanan sa looban ay tumubo palabas upang takasan ang mamagitan ng paghahangad ng mabubuting kaibigan, mga sanga at dahon na nakatakip sa liwanag sa ibabaw nagbibigay-inspirasyong musika at sining, kaalaman mula nila at pataas upang sumagap ng sikat ng araw. Ang basa pinakamagagandang aklat (lalo na sa mga banal na kasu- luktot na mga katawan at sanga ay ibang-iba sa katabing latan), mga sandali ng taos na panalangin, tahimik na paggu- mga punong lumalaki nang halos tuwid na tuwid. Ang gol ng oras sa kalikasan, makabuluhang mga aktibidad mga puno, gaya ng halos lahat ng organismong nabubu- at pakikipag-usap, at isang buhay na nakasentro kay hay, ay kailangan ng liwanag upang manatiling buhay. Cristo at sa Kanyang mga turo tungkol sa pagmamahal Gagawin nila ang lahat ng kaya nila upang masagap ang at paglilingkod. lahat ng sikat ng araw na masasagap nila para magkaroon ng photosynthesis—ang prosesong pinagdaraanan ng light energy para maging chemical energy. Ang liwanag ay mas mahalaga sa pagpapasigla ng espirituwalidad kaysa ng kalikasan. Nangyayari ito dahil ang liwanag ay mahalaga sa ating espirituwal na paglago at sa katuparan ng ating lubos na potensyal bilang mga anak ng Diyos. Kadiliman ang kabaligtaran ng liwanag at kumakatawan sa mga puwersa sa mundo na naghahangad na ilayo tayo sa Diyos at biguin ang Kanyang banal na plano para sa ating buhay. Karaniwan ay sa takipsilim o sa madidi- lim na lugar ibinubuhos ng mga puwersa ng kasamaan ang kanilang pinakamalaking impluwensya. Ang mga paglabag sa batas ng kalinisang-puri, pagnanakaw, paglabag sa Word of Wisdom, at iba pang mga asal na ipinagbabawal ng ating Ama sa Langit ay karaniwang nagaganap sa dilim. Kahit piliin nating gumawa ng mali sa liwanag ng araw, hindi natin mapipigilang madama 2. Ang mga puno ay kailangan ng oposisyon upang ang kadiliman. magampanan ang layunin ng paglikha sa mga ito. Mabuti na lang, ang Espiritu ni Cristo “ay nagbibigay Marami nang nasunod na teoriya tungkol sa pamama- ng liwanag sa bawat tao na dumarating sa daigdig; at ang hala sa kagubatan sa pagdaan ng mga taon sa panganga- Espiritu ay nagbibigay-liwanag sa bawat tao sa pamamagi- laga sa Sagradong Kakayuhan. Minsa’y isang test plot ang tan ng daigdig, na nakikinig sa tinig ng Espiritu. pinili para subukan ang tinatawag na release thinning “At ang bawat isa na nakikinig sa tinig ng Espiritu ay (pagbabawas ng mga puno para kaunti lamang ang lumalapit sa Diyos, maging [sa] Ama” (D at T 84:46–47). mag-agawan sa sikat ng araw at iba pa). Tinukoy ng mga Maganda ang paglalarawan sa talatang ito tungkol sa forester ang inakala nilang potensyal na pinakamalalaki likas na pagnanais ng mga anak ng Diyos na maghangad at pinakamalalagong batang puno sa test plot, at saka nila ng mga espirituwal na bagay, ang espirituwal na simbuyo pinutol at pinungusan ang di-gaanong malalagong puno ng damdamin na bigay ng Diyos sa ating lahat—kung at ang kaagaw nitong maliliit na puno. Ipinalagay nila na hindi natin ito pipigilin—na lumapit sa liwanag at, sa pag- kapag nabawasan ang nag-aagawan sa tubig, sikat ng araw, gawa nito, lumapit sa Diyos at sa Kanyang Anak at maging at nutrisyon mula sa lupa, magiging malaya ang mga piling lalong katulad Nila. Sabi ni Jesus tungkol sa Kanyang Sarili, puno na lumaki at lumago sa pambihirang mga paraan. “Ako ang ilaw ng sanglibutan: ang sumusunod sa akin ay Pagkaraan ng ilang taon kitang-kita na kabaligtaran nito hindi lalakad sa kadiliman, kundi magkakaroon ng ilaw ang nangyayari. Nang mawala na ang mga kaagaw, naging ng kabuhayan” ( Juan 8:12). kampante ang mga piling puno. Sa halip na umunat pataas

26 Liahona sa liwanag, bumagal ang kanilang paglaki, paghihirap—isang tama ng kidlat, isang mala- naglabas sila ng maraming sanga sa ibaba na kas na hangin, isang makapal na snow o yelo, kalauna’y nawalan ng silbi nang matakpan pakikialam at pang-aabuso ng pabayang mga ng maraming dahon sa ibabaw ang sikat tao, at kung minsa’y panggigipit ng kalapit na ng araw. Walang puno sa test plot ang napuno. Sa masasamang sitwasyong ito lumala- kahambing sa laki o sigla ng mga punong bas ang ilan sa pinakamatatag at nakakaakit kinailangang makipag-agawan at madaig na mga puno sa kakayuhan. ang oposisyon upang manatiling buhay. Isa sa mga pangunahing doktrina ng Aklat 3. Ang mga puno ay higit na lumalago ni Mormon ay na kailangang magkaroon ng sa kagubatan, hindi sa pagkabukod. “pagsalungat [oposisyon] sa lahat ng bagay” Sa kalikasan hindi karaniwang makakita (2 Nephi 2:11). Ang isang mundong may ng isang punong nakatayong mag-isa. Ang magkakasalungat ay nagbibigay ng mga pag- mga puno ay halos pipilian sa pagitan sa mabuti at masama para laging lumalago sa Ang ilang puno magamit ang kalayaang pumili. Gayunman, mga kakayuhan, sa Sagradong mahalaga rin ang alituntunin na kailangang at sa paglipas ng magkaroon ng oposisyon para magkaroon ng panahon nagiging Kakayuhan ay espirituwal na pag-unlad. Pag-unawa at pag- gubat ang mga kaka- nagpapamalas sunod sa alituntuning ito ang susi sa pagtang- yuhan. Gayunman, na maaari tayong gap at pagiging masaya sa buhay. Kailangan ang Sagradong din ito upang makaranas ng kinakailangang Kakayuhan ay higit makinabang sa personal na paglago at pag-unlad. pa sa simpleng grupo oposisyon at na sa Sa malao’t madali, lahat tayo ay maha- ng mga puno. Ito ay pinakamahirap na harap sa oposisyon at paghihirap. Ang ilan isang kumplikadong sitwasyon tayo kasa mga ito ay resulta lamang ng mortal na ecosystem na kina- buhay rito sa isang mundo ng kasamaan. bibilangan ng mara- dalasan maraming Maaaring kasama rito ang mga puwersa ng ming klase ng mga natututuhan. kalikasan, karamdaman at sakit, mga tukso, halaman at hayop. kalungkutan, o kapansanan sa katawan o isi- May mamamalas pan. Kung minsa’y dumarating ang oposisyon na pagkakaugnay at kagipitan dahil sa ating mga maling pag- ang lahat ng iba’t ibang uri ng mga ligaw na pili. Dapat tayong magpasalamat nang husto bulaklak, palumpong, puno, kabute, lumot, sa ating Tagapagligtas, na ang Pagbabayad- ibon, mga hayop na katulad ng daga, kuneho, sala ay naglalaan ng paraan para maitama usa, at iba pang nilalang doon. Ang mga ito ang lahat ng pagkakamali. ay nag-uugnayan at umaasa sa isa’t isa para sa Labis akong napanatag sa mga salita ng pagkain, kanlungan, at epektibong pagtutulu- Panginoon kay Joseph Smith sa Liberty Jail ngan at isang kapaligiran kung saan iikot ang noong halos hindi na makayanan ni Joseph gulong ng kanilang buhay. ang kanyang mga pasanin: “Alamin mo, Ang plano ng Diyos para sa ating buhay aking anak, na ang lahat ng bagay na ito ay ay may gayon ding kaugnayan para sa atin. magbibigay sa iyo ng karanasan, at para sa Pagsisikapan natin ang ating kaligtasan nang iyong ikabubuti” (D at T 122:7). magkakasama, hindi nang nag-iisa. Ang Ang ilang puno sa Sagradong Kakayuhan Simbahan ay nagtatayo ng mga meeting- ay nagpapamalas na maaari tayong makina- house, hindi ng mga taguan ng ermitanyo. bang sa oposisyon at na sa pinakamahirap na Mula nang magsimula ang Panunumbalik, sitwasyon tayo kadalasan maraming natututu- ipinag-utos nang magtipun-tipon tayo sa han. Ang mga punong ito ay kinailangang ma- mga komunidad, kung saan tayo matututong kabawi mula sa iba’t ibang uri ng oposisyon o mamuhay na magkakasundo at sumusuporta

Disyembre 2014 27 sa isa’t isa sa pamamagitan ng paggalang sa Sagradong Kakayuhan na dapat linisin at ating mga tipan sa binyag (tingnan sa Mosias ayusin ang kakayuhan. Sa gayon ay nag- 18:8–10). Bilang mga anak ng Diyos, hindi organisa sila ng mga proyektong pangser- tayo uunlad nang mag-isa na tulad ng isang bisyo upang alisin ang naputol na mga puno puno na nag-iisa. Kailangan ng malulusog na at sanga, maliliit na halaman, mga tuod, at puno ang ecosystem; kailangan ng malulusog nalaglag na mga dahon sa loob ng kakayu- na tao ang isa’t isa. han. Matapos itong gawin, hindi nagtagal ay Mabuti na lang, inaasam nating lahat na ma- nagsimulang mabawasan ang sigla ng kaka- kihalubilo sa lipunan, makisama, at magkaroon yuhan. Bumagal ang paglaki ng mga puno, ng matatapat na kaibigan. Bilang mga miyem- iilan lang ang tumubong mga bagong puno, bro ng walang-hanggang pamilya ng Diyos, la- nagsimulang maglaho ang ilang uri ng ligaw hat tayo ay nasasabik sa kasiyahan at seguridad na bulaklak at halaman, at nabawasan ang na dulot ng malapit at matibay na mga ugna- dami ng mga ibon yang iyon. Bagama’t ang mga social networking at iba pang mga site ay walang-alinlangang naglalaan ng isang hayop sa gubat. uri ng pakikihalubilo, hindi nito mahahalinhan Kalaunan, sa ang tapat, bukas, at harapang komunikasyong rekomendasyon Ang isang ta- kailangang mangyari upang magkaroon ng na iwanang natural ong matamang tunay at nagtatagal na mga ugnayan. ang kakayuhan magmasid ay Walang alinlangan na ang pinakauna hangga’t maaari, at pinakamahusay na lugar para matutong hinayaan na ang may ilang aral makisama sa iba ay ang tahanan. Sa bahay naputol na mga na matututuhan natututo tayong maglingkod, maging di- puno at sanga na mula sa ecosys- makasarili, magpatawad, at magpasensya mabulok at pana mahalaga sa pagbubuo ng nagtatagal tabain ang lupa. tem sa Sagradong na mga kaugnayan sa iba. Hinayaan na ang Kakayuhan. Mabuti na lang, ang inspiradong organi- mga dahon kung sasyon ng Simbahan ay naglalaan din ng mga saan sila nalaglag. sitwasyon kung saan tayo matututong maki- Ang mga bisita ay sama. Sa mga calling, miting, klase, korum, hinilingang mana- council, aktibidad, at iba’t iba pang pagkaka- tili sa mga markadong daan para di-gaanong taong makisama sa Simbahan, nagkakaroon magambala ang kakayuhan at di-gaanong tayo ng mga katangian at kasanayan sa paki- masiksik ang lupa sa loob ng kakayuhan. Sa kisama na maghahanda sa atin sa maayos na loob lamang ng ilang taon, nagsimulang yu- pagsasamahang iiral sa langit. mabong at manariwang muli ang kakayuhan Patungkol sa nakatataas na kaayusang ito, sa pambihirang paraan. Ngayo’y mayabong sinabi ni Propetang Joseph Smith, “At yaon ito sa halos dalisay na kalagayan, na may ma- ding lipunan na umiiral sa atin dito ang iiral lalagong halaman at saganang mga hayop. sa atin doon, lamang ito ay may kakabit na Ang aral na matututuhan sa karanasang ito walang hanggang kaluwalhatian, kung aling ay mahalaga sa akin. Sa loob ng pitong taon kaluwalhatian ay hindi pa natin ngayon tina- naging pribilehiyo kong maglingkod bilang tamasa” (D at T 130:2). historian at recorder ng Simbahan. Bakit napakahalaga ng record keeping at pagkolekta, 4. Ang mga puno ay humuhugot ng lakas pag-iingat, at pagbabahagi ng kasaysayan sa sa nutrisyong dulot ng mga naunang Simbahan ni Jesucristo? Bakit napakahala- henerasyon ng mga puno. gang malaman natin at paghugutan ng lakas May isang pagkakataon na ipinasiya ang nakaraang mga henerasyon? (Tingnan ng mga responsable sa pangangalaga sa sa D at T 21:1; 69:3, 8.) Nais kong sabihin na imposibleng mabuhay nang nilang pinaniniwalaan. Sa nag-aalinlangang mga lubos sa kasalukuyan—at magplano para sa ating taong iyon ipinararating ko ang aking pagmama- tadhana sa hinaharap—nang walang pundasyon ng hal, pag-unawa, at pagtiyak na kung susunod sila nakaraan. Ang pag-unawa sa kaugnayan ng naka- sa mga alituntunin ng ebanghelyo at mapanalangin raan sa kasalukuyan at sa hinaharap ay tinutulungan nilang patuloy na pag-aaralan ang kasaysayan ng tayong mas lubos na pahalagahan ang pakahulugan Simbahan—na nag-aaral nang sapat upang magtamo ng Panginoon sa katotohanan ayon sa pagkahayag ng mas kumpleto sa halip na mangilan-ngilan o kay Joseph Smith: “Ang katotohanan ay kaalaman kulang-kulang na kaalaman—pagtitibayin ng Espiritu ng mga bagay sa ngayon, at sa nakalipas, at sa mga Santo ang kanilang pananampalataya sa mahaha- darating pa” (D at T 93:24). lagang kaganapan sa kasaysayan ng Simbahan sa Ang ating kaalaman tungkol sa ating nakaraan pamamagitan ng pagpapadama ng kapayapaan sa dahil sa mga talaang naingatan at tungkol sa ating kanilang isipan. Sa ganitong paraan tatatag ang kanilang pananalig hinggil sa kasaysayan ng ipinanumbalik na Simbahan.

Katapusan Noong naglilingkod kami sa aming misyon malapit sa Palmyra, may mga pagkakataon na mag- isa akong nagpupunta sa Sagradong Kakayuhan at mapitagang tumatayo sa tabi ng paborito kong “witness tree [punong saksi]”—isa sa tatlong buhay na punong tumubo sa kakayuhan nang maganap ang Unang Pangitain. Madalas kong isipin na kung makapagsasalita lang ang punong iyon, ikuku- wento niyon sa akin ang nasaksihan nito sa araw ng tagsibol na iyon noong 1820. Ngunit hindi talaga kailangang magkuwento pa sa akin ang punong iyon—alam ko na. Dahil sa espirituwal na mga karanasan at pakiramdam simula pa noong kabataan ko hanggang hinaharap dahil sa mga banal na kasulatan at mga sa oras na ito, nalaman ko na ang ating Diyos Ama turo ng mga buhay na propeta ay naglalaan sa atin ay buhay. Alam ko rin na ang Kanyang Anak na ng kontekstong nagtutulot na magamit natin nang si Jesucristo ang Tagapagligtas at Manunubos ng matalino ang ating kalayaan. buong sangkatauhan. Alam ko na ang dalawang Mahalagang maging pamilyar tayo sa kasaysayan niluwalhating Nilalang na ito ay nagpakita kay ng ating Simbahan, lalo na sa mga kuwento tungkol Joseph Smith. sa pagtatatag nito. Ang mga kuwentong ito—ang Ang maluluwalhating katotohanang ito ay nag- Unang Pangitain ni Joseph Smith, pagkalathala ng simula sa Sagradong Kakayuhan. Hinihikayat ko Aklat ni Mormon, mga pagbisita nina Juan Bautista, kayong tumayo palagi sa sagradong lugar na iyon Pedro, Santiago, Juan, Elijah, Elias, at iba pa—ay sa inyong puso’t isipan at maging tapat sa mga naglalaman ng mga katotohanan ng pagtatatag katotohanang sinimulang ihayag ng Diyos doon. ◼ kung saan ibinatay ang Panunumbalik. Mula sa isang mensahe sa CES devotional, na “Stand in the Sacred Ang malungkot, sa panahong ito ng teknolohiya, Grove,” na ibinigay sa California, USA, noong Mayo 6, 2012. Para kung saan laganap ang impormasyon—na ang ilan sa buong mensahe, bumisita sa cesdevotionals.lds.org. ay pinupulaan ang mga kaganapan at mga tao sa TALA kasaysayan ng Simbahan—nasubukan ang pana- 1. Pinasasalamatan ko si Robert Parrott, isang forester at natura- list na nagtatrabaho sa Simbahan na naninirahan sa Palmyra, nampalataya ng ilang Banal sa mga Huling Araw sa pagpapaalam sa akin ng ilang impormasyon tungkol sa at nagsimula silang mag-alinlangan sa matagal na Sagradong Kakayuhan na ibinahagi ko.

Disyembre 2014 29 ● ● ● 700700 B.C. b.c. 600 b.c. 500 b.c.

APOSTASIYA SA JUDA MGA TAGA-BABILONIA 597 b.c. ANG IMPERYO NG PERSIA 539 b.c. ANG NAWAWALANG 500 TAON: MULA KAY MALAKIAS HANGGANG KAY JUAN BAUTISTA

Maituturo sa atin ng 500 taon sa pagitan ng Luma at Bagong Tipan ang tungkol sa mga kalagayan sa sinaunang Palestina bago dumating si Jesucristo at matutulungan tayong panibaguhin ang ating pangakong sundin ang Tagapagligtas.

Nina S. Kent Brown propeta, ang mga tao sa lupain ay nagsimu- Professor Emeritus ng Ancient Scripture lang mahati sa mga partido at grupo, bawat at Richard Neitzel Holzapfel isa’y nagsasabing may karapatan siya na Propesor ng Church History and Doctrine bigyang-kahulugan ang mga banal na kasu- sa Brigham Young University latan at pamunuan ang mga tao. Ang tamang pagkaunawa tungkol kay Jehova ay naglaho ang mamatay ang propetang si Mala- sa mga grupong ito. Sinundan ito ng maha- kias noong mga 450 b.c., wala nang bang panahon ng kalituhan, na nagwakas Nnarinig na tinig ng tunay na propeta sa nang magpadala ang Diyos ng isang bagong loob ng mga 500 taon. Alam natin na ito ang propeta, si Juan Bautista, para pasimulan ang panahon sa pagitan ng dalawang tipan—ang isang bagong dispensasyon. Bagama’t tinu- puwang sa pagitan ng mga dispensasyon ruan ni Juan Bautista at ng Tagapagligtas ang sa Luma at Bagong Tipan. Dahil walang mga tao, hindi pa rin nawala sa marami ang

30 Liahona ● ● ● 500 b.c. 400 b.c. 300300 b.c. B.C.

ANG IMPERYO NG PERSIA 539 b.c. ANG MGA GRIYEGO 332 b.c. ANG NAWAWALANG 500 TAON: MULA KAY MALAKIAS HANGGANG KAY JUAN BAUTISTA

mga tradisyon at paniniwalang nabuo Binalaan ng mga propetang sa Jerusalem, na muling itinayo noong at tumindi sa mga panahon sa pagi- 515 b.c., ay muling naging sentro ng - sina Isaias at Jeremias ang tan ng Luma at Bagong Tipan. Kapag mga mamamayan ng Juda pagsamba ng mga Judio. naunawaan natin ang 500 taon na ito Dahil tinanggihan ng mga Judio ang na sasakupin sila ng ibang at ang kalituhang kaakibat nito, higit alok na tulong ng mga Samaritano sa nating mauunawaan ang ministeryo mga bansa. Nagkatotoo muling pagtatayo ng templo, nagtayo ng ng Tagapagligtas at mapapanibago ang kanilang mga propesiya kahaliling templo ang mga Samaritano NI BALAGE BALOUGH/ARTRE ang ating pangakong sundin Siya. nang sakupin ang rehiyon sa huling bahagi ng ikaapat na siglo sa ng sunud-sunod na mga hari Bundok Gerizim, mga 40 milya (64 km) Pagkataboy at Pagkaalipin: mula sa iba’t ibang bansa: sa hilaga ng Jerusalem. Sa gayon, ang Ang Kabayaran ng Pagsuway pagsamba at paniniwala kay Jehova Haring Nabucodonosor ng Ang mga propetang tulad nina ay nahati sa pagitan ng bagong tem- Isaias at Jeremias ay nagbabala sa mga Babilonia, Cyrus the Great plo sa Bundok Gerizim at sa templo sa mamamayan ng Jerusalem na kung ng Persia, Haring Dario ng Jerusalem dahil bawat isa ay nagsasabing patuloy nilang lalabagin ang kanilang Persia, at Alexander the Great nasa kanila ang awtoridad ng priesthood mga tipan sa Panginoon, wawasakin ng Greece. Nang mamatay si (tingnan sa Juan 4:20). ang lungsod at ang kanilang templo. Alexander, pinaghati-hatian Ngunit hindi nagtagal ang panunum- Nagkatotoo ang propesiyang ito nang balik na ito sa relihiyosong pamumuhay. ng kanyang mga heneral ang unang sakupin ng Babilonia ang Juda Pagkatapos ni Malakias, gaya ng ipinro- noong mga 600 b.c., at winasak ang kanyang teritoryo; sinakop pesiya ng propetang si Amos, nagpadala

ITINABOY NA MGA JUDIO—ANG PALASYO © NABUCODONOSOR, BABILONIA, ITINABOY NA MGA JUDIO—ANG PALASYO mga nayon, bayan, lungsod, at relihi- ni Ptolemy I ang Palestina. ang Panginoon ng “kagutom sa lupain, yon nito. hindi kagutom sa tinapay, o kauhawan Sa huli ay bumagsak ang Jerusalem man dahil sa tubig, kundi sa pagkarinig noong 587 b.c., at ang itinaboy na ng mga salita ng Panginoon” (Amos

NI HARRY ANDERSON; NI HARRY mga Judio ay sapilitang pinaalis sa na- 8:11). Ang malaking pagbabagong ito wasak nilang bayan (tingnan sa Mga ay nagkaroon ng malaking epekto nang Awit 137:1). Iilang tao ang nanatili sa tangkaing unawain at ipamuhay ng mga loob at paligid ng Jerusalem—kabi- tao ang batas nang walang mga turo at lang na ang mga Samaritano, na sa pagbibigay-kahulugan ng isang propeta. huli ay nagsipag-asawa ng mga hindi Israelita (tingnan sa Jeremias 40:7, Ang mga Sitwasyon sa 11–12). Kalaunan ang mga itinaboy Panahon ng Apostasiya ay nagsimulang bumalik sa Palestina Bunga ng apostasiyang ito, nahati RELIEF SA APADANA, PERSEPOLIS, NI GIANNIA DAGLI ORTI/THE ART ARCHIVE AT ART RESOURCE, NY; LARAWAN NG HALIGING GRIYEGO NA KUHA NI OLMARMAR/SHUTTERSTOCK.COM; LARAWAN ART RESOURCE, NY; PERSEPOLIS, NI GIANNIA DAGLI ORTI/THE ART ARCHIVE AT RELIEF SA APADANA, at muling binuo ang kanilang mga ang mga tao sa mga grupong iba-iba ang tahanan at relihiyon (ting- mga hangarin ukol sa pulitika, relihiyon,

IPINROPESIYA NI PROPETANG ISAIAS ANG PAGSILANG NI CRISTO, ISAIAS ANG PAGSILANG NI PROPETANG IPINROPESIYA NA GUHIT NI DORLING KINDERSLEY/THINKSTOCK; IMAHE NG NI CYRUS THE GREAT LARAWAN LTD./THINKSTOCK; NG MGA NINGAS APOY NA IGINUHIT WAVEBREAKMEDIA LARAWAN SOURCE/NY; DARIUS I, BAS- MUSEEN, BERLIN/REINHARD SACZEWSKI/ART RESOURCE, NY STAATLICHE NI SOTER PROLEMAIOS I SA KAGANDAHANG-LOOB BPK, BERLIN/MUENZKABINETT, LARAWAN NA MAY IMAHE NG BARYA nan sa Ezra 3). Ang templo at lipunan. Magkakaiba rin ang kanilang

Disyembre 2014 31 ● ● ● 200 b.c. 150 b.c. 100 b.c.

ANG MGA SELEUCID 198 b.c. PAGHIHIMAGSIK 164 b.c. INDEPENDIYENTENG BANSA NG MGA JUDIO 142 b.c.

mga paniniwala at tradisyon tungkol ay pinaghati-hatian ng kanyang mga sa Mesiyas. Sinikap ng mga grupo ng heneral. Dumating ang panahon na relihiyon na ipamuhay ang batas ni Ang Palestina ay napaila- sumailalim ang Palestina sa pamu- Moises ayon sa pagkaunawa nila rito, muno ng mga emperador ng Seleucid lim sa pamumuno ng mga ngunit bawat grupo ay iba ang paka- na ang wika ay Griyego. Noong hulugan sa mga banal na kasulatan emperador na Seleucid, at 167 b.c., ipinagbawal ng mga pinu- ayon sa iba-ibang pananaw kaya’t isa sa kanila si Antiochus IV nong Seleucid ang relihiyon ng mga lalong nagkawatak-watak ang lipu- Epiphanes. Sapilitang ipinatu- Judio, at ipinagbawal ang pagpapatuli nan ng mga Judio. Bunga nito, ang pad ni Antiochus ang kultu- at nilapastangan ang templo sa patotoong kaalaman tungkol sa kung rang Griyego sa mga Judio, at mamagitan ng pag-aalay ng baboy sa sino ang Tagapagligtas ay naging altar. Tumutol ang maraming Judio, sa may pagkakataong ipinapatay magulo. pamumuno ng isang pamilyang kilala Nang hindi na marinig ang tinig ang maraming Judio, ipinag- bilang mga Maccabee o Hasmonean. ng mga propeta, ang mga saserdote bawal ang mga seremonyang Ang paghihimagsik—na tinawag na at kapwa nila manggagawa sa templo, pang-relihiyon ng mga Judio, Maccabean War—ay nagpalaya ka- ang mga Levita, ang naging pinaka- at nilapastangan ang templo. launan sa mga Judio at lumikha ng mahahalagang pinuno sa kalipunan Si Judas Maccabeus, pinuno bansang Judio sa unang pagkakataon ng mga Judio at inangkin nila ang simula nang bumagsak ang Jerusalem. ng mga Judio na tutol sa karapatan na bigyang-kahulugan Kasabay nito, isa pang grupo ng reli- ang banal na kasulatan. Gayunman, mga Griyego, ang namuno hiyon ang nabuo na kilala bilang mga ang katungkulan ng mataas na sa- sa paghihimagsik at muli Hasidean, “ang mga taong relihiyoso.” serdote ay napuno ng katiwalian niyang inilaan ang templo. Ipinakita nila ang kanilang katapatan dahil ito ay nabibili at naibebenta Ipinagdiwang ng mga tao ang sa Diyos sa pagsisikap na sundin ang sa panahong ito. unang Hanukkah. bawat aspeto ng batas ni Moises ayon Nadama ng maraming Judio na sa pagkaunawa nila rito. hindi ginagampanan ng mga saser- Nagsulputan din ang iba pang mga dote at Levita ang kanilang tungkuling relihiyon sa panahon sa pagitan ng ituro nang wasto ang batas (tingnan Luma at Bagong Tipan, at bawat isa sa Deuteronomio 33:10), kaya’t may ay nagsasabing sila lang ay may kara- nabuong panibagong grupo na nag- patang magbigay-kahulugan sa mga hangad na ituro ang batas. Kilala banal na kasulatan. Ang mga Fariseo bilang mga eskriba, itinulad nila ang ay isang indipendiyenteng grupo kanilang sarili kay Ezra, na tinulungan ng relihiyon na nabuo kaagad pag- ang kanyang mga tao na madama katapos ng Maccabean War. Naging na kailangang matutuhan at sun- napakalakas ng impluwensya nila sa din ang batas (tingnan sa Ezra 7:25; lipunan ng mga Judio sa pamamagitan Nehemias 8:1–8). ng pagbibigay-diin sa mga batas ukol Sinakop ni Alexander the Great sa pagkain at kadalisayan ng ritwal, ang rehiyon noong 332 b.c. Nang mga aspetong naaayon lamang sa mamatay siya, ang kanyang kaharian sinasambit nilang mga tradisyon, hindi

32 Liahona ● ● ● 100 b.c. 50 b.c. 1 b.c.

INDEPENDIYENTENG BANSA NG MGA JUDIO 142 b.c. ANG MGA ROMANO 63 b.c.

sa banal na kasulatan. Sa kanilang nabuo noong nagkakagulo ang mga mga tahanan, sinisikap nilang kumilos Maccabean. Naniwala ang mga Essene na para bang nakatira sila sa templo. Pagkaraan ng maikling pana- na ang mga saserdote ng templo sa Ang mga Saduceo naman, sa ka- Jerusalem ay tiwali at kailangang hon ng kalayaan, bumagsak bilang banda, na hindi pa matukoy magkaroon ng malaking pagbabago kung saan nagmula, ay tinanggihan ang Jerusalem sa kamay ng sa templo. Sa kanilang pananaw, ang ang awtoridad ng tradisyong iyon mga Romano nang lusubin pagdating ng Mesiyas ay malapit na. at mahigpit na nanangan sa limang ni Pompey the Great ang Sila ay naniwala na sasamahan Niya aklat ni Moises, at tinalikuran ang mga lungsod. Iniluklok ng mga sila upang pabagsakin ang nagpapa- isinulat ng iba pang mga propeta. Romano si Herod the Great, hirap na imperyo ng Roma, na ang Karamihan sa mga kasapi sa grupong mga pinuno ay sinakop ang Palestina na inapo ni Esau, bilang hari ito ang mayayaman sa lipunan ng sa loob ng mga 60 taon bago isinilang Jerusalem. Nang isilang si Jesus, napa- sa Judea na suportado ng si Jesus. laganap na nila ang kanilang kapang- Roma. Muli niyang itinayo Tulad ng Reformation na naganap yarihan sa pamamagitan ng sapilitang ang Jerusalem at pinala- bago ang Pagpapanumbalik, ang pa- pagkontrol sa templo sa Jerusalem. wak ang lugar ng Templo. nahon sa pagitan ng Luma at Bagong Bawat isa sa mga grupong ito Winakasan ni Augusto Cesar Tipan ay kinapapalooban din ng mga ng relihiyon ay iningatan ang mga pangyayaring naghanda sa mundo ang pamumunong republi- tradisyon at doktrina na pinanini- para sa pagparito ni Jesucristo. Sa walaan nilang mahalaga sa tapat na kano sa Roma at naging ika- panahong ito ay kapansin-pansin ang pamumuhay. Ngunit dahil wala silang lawang emperador ng Roma paglilimbag ng mga literatura ukol patnubay ng isang tunay na propeta, pagkatapos ni Julius Caesar. sa relihiyon, kabilang na ang pagsa- umasa na lamang sila sa sarili nilang salin ng Bibliang Hebreo sa wikang pang-unawa. Griyego at ang pagsisimula ng pagkakaroon ng Dead Sea Scrolls at ng Paghihintay sa Isang Bagong Apocrypha. Sa panahong ito nabuo Dispensasyon at nilinaw ang mga ideya tungkol sa Anuman ang kanilang paniniwala, mga anghel, pagkabuhay na mag-uli, inasam pa rin ng mabubuting kalala- at ang mga konsepto tungkol sa langit kihan at kababaihan ang pagdating at impiyerno. ng Mesiyas sa panahon sa pagitan ng Gayunman, dahil walang prope- Luma at Bagong Tipan. Nag-awitan tang gagabay sa kanila, nagtalu-talo ang mga makata, at ang karaniwang ang mga Judio hinggil sa kahulugan mga mamamayan naman ay nagda- ng mga banal na kasulatan at kung sal, nag-usap- usap, at nangarap sa sino ang magiging Mesiyas. Habang Kanyang pagdating—isang Hari na hinihintay ng karamihan sa mga mula kay David na nakatadhanang tao ang isang Mesiyas na mula kay iligtas ang Kanyang mga tao. David (nagmula sa angkan ni Haring Ang isang grupong naghihintay David), inaasam naman ng iba ang

KALIWA: LARAWAN NG BUSTO NI ANTIOCHUS IV SA KAGANDAHANG-LOOB NI BPK, BERLIN/ALTES, MUSEEN OF STAATLICHE/INGRID GESKE/ART RESOURCE, NY; LARAWAN NG NILILOK NA POMPEY THE GREAT NG NILILOK NA POMPEY THE GREAT LARAWAN GESKE/ART RESOURCE, NY; MUSEEN OF STAATLICHE/INGRID NG BUSTO NI ANTIOCHUS IV SA KAGANDAHANG-LOOB BPK, BERLIN/ALTES, LARAWAN KALIWA: © IRI NG MODELO TEMPLO NI HERODES NA KUHA TIMOTHY L. TAGGART NG MENORAH NA KUHA NI PUMBA1/ISTOCK/THINKSTOCK; LARAWAN LARAWAN NA KUHA NI ALINARI/ART RESOURCE, NY; sa Mesiyas ay ang mga Essene, na isang Mesiyas na mula sa angkan

Disyembre 2014 33 ● 4 b.c. HEROD THE GREAT AUGUSTO CESAR PONTIO PILATO

ni Aaron—isang mala-saserdoteng sa Panguluhang Diyos, at sa Kanyang Mesiyas. Ang iba naman ay hindi papel bilang Tagapagligtas. Dahil umaasang darating ang Mesiyas. tinanggihan Siya ng marami sa mga Napakaraming inasam ang iba’t pinuno ng relihiyon (tingnan sa Mateo Noong namumuno sina ibang grupo sa panahon sa pagitan ng 26:4), sinabi sa kanila ni Jesus: “Hindi Augusto Cesar at Herod Luma at Bagong Tipan kaya nga hindi ninyo nakikilala ako, ni ang aking na alam ng mga grupo kung paano the Great, isinilang ang Ama: kung ako’y inyong makilala, ay makikilala ang tunay na Mesiyas nang Tagapagligtas na si Jesucristo makikilala rin ninyo ang aking Ama.” dumating Siya sa kanilang kalipunan. sa Betlehem. Isinilang Siyang Dagdag pa Niya, “Kung ang Dios ang Wala ni isa sa mga grupo—mga es- Hari ng mga hari at Panginoon inyong ama, ay inyong iibigin ako” kriba, Fariseo, Essene, o Saduceo— ng mga panginoon (tingnan ( Juan 8:19, 42). ang tumanggap kay Juan Bautista sa Isaias 44:6). Dahil ang inasahan nila ay isang bilang propeta o kay Jesus bilang Mesiyas na kakaiba kay Jesus, tinang- Mesiyas. Ilang miyembro ng mga gihan nila Siya. Salamat na lamang at grupong ito ang naging matinding nabubuhay tayo sa panahon na ang kaaway nina Juan at Jesus sa panahon mga katotohanan ng ebanghelyo ay ng kanilang ministeryo (tingnan sa nakatatag sa pundasyon ng mga turo Mateo 21:23–46). ng mga propeta at apostol (tingnan Ang mga debate at pagtatalo sa Mga Taga Efeso 2:20). Hindi na tungkol sa Mesiyas ay nagpatuloy sa natin kailangang pumili sa iba’t ibang magkakaibang grupo. Ipinahayag ng magkakasalungat na espirituwal na unang propeta ng bagong dispensas- impluwensya na sumusulpot nang yon, si Juan Bautista, ang pagdating walang patnubay ng mga propeta at ng tunay na Mesiyas at nilinaw ang apostol. Habang sinusunod natin ang uri ng kaligtasang ilalaan Niya. Sa ating mga propeta at apostol sa mga pagtukoy kay Jesucristo, sinabi ni huling araw, mauunawaan natin ang Juan, “Narito, ang Cordero ng Dios, tunay na doktrina ng Tagapagligtas na nagaalis ng kasalanan ng sanglibu- na si Jesucristo, tulad ng pagkahayag tan” ( Juan 1:29). Maraming Judio ang nito kay Propetang Joseph Smith: tumanggap kay Juan habang iniha- “Sapagkat siya ay [aking] nakita, handa niya ang mga tao sa pagdating maging sa kanang kamay ng Diyos; ni Cristo. at [aking] narinig ang tinig na nagpa- Nang simulan ni Jesucristo ang patotoo na siya ang Bugtong na Anak Kanyang ministeryo, nagturo Siya ng Ama— sa mga tao “tulad sa may kapamaha- “Na sa kanya, at sa pamamagi- laan, at hindi gaya ng kanilang mga tan niya, at mula sa kanya, ang mga eskriba” (Mateo 7:29). Marami Siyang daigdig ay nililikha at nalikha, at ang tinalakay sa mga pinuno ng relihi- mga naninirahan dito ay mga isinilang yon, na naglilinaw sa mga doktrina na anak na lalaki at babae ng Diyos” ng kasal, pagkabuhay na mag-uli, (D at T 76:23–24). ◼

34 Liahona ANG DEAD SEA SCROLLS— MAKATUTULONG SA PAG-UNAWA SA MAKABAGONG BIBLIA

Ni Donald W. Parry mga tipan nina Jacob, Juda, at Levi). Kakaunti ang nabang- Propesor ng Hebrew Bible sa Brigham Young University git tungkol kay Enoc sa Biblia, ngunit sa mga scroll, si Enoc a simula ng 1947, tatlong pastol na kabilang sa Ta‘a- ay isang mahalagang tauhan—isang makapangyarihang Smireh Bedouin ang naghahanap sa isang nawawalang propeta na may natatanging mga kaloob. hayop. Isa sa kanila ang naghagis ng bato sa isang yungib Karamihan sa mga scroll ay punit-punit na dahil sa at narinig niya na may nabasag na banga. Pagpasok nila kalumaan at pagkalantad sa mga elemento (hangin, ulan, FAN/ISTOCK/THINKSTOCK sa yungib, nakita nila roon ang ilang malalaking banga, at atbp.), ngunit nakakuha ng maraming impormasyon ang ang ilan dito ay may mga scroll.* Nang sumunod na mga mga iskolar kung paano isinasagawa ng mga eskriba ang taon, natagpuan ng mga Bedouin at arkeologo ang ilang kanilang gawain. Ang maingat at metikulosong paggawa daang scroll sa 11 yungib sa hilagang-kanlurang baybayin ng mga eskriba ay tanda ng mataas na antas ng propes- ng Dead Sea. yonalismo at kahusayan sa pagkopya at paglilipat nila ng Maraming iskolar ang naniniwala na ang Dead Sea mga sagradong teksto mula sa isang henerasyon tungo sa Scrolls ang pinakamalaking tuklas ng arkeolohiya sa susunod na henerasyon. Tayong mga nagmamahal at nag- ika-20 siglo. Ang mga scroll ay naglalaan ng sinaunang papahalaga sa mga banal na kasulatan ay dapat na lubos talaan na naglalaman ng mahigit 900 teksto, na karami- na magpasalamat sa mga eskribang ito sa kanilang maingat han ay nakasulat sa orihinal na Hebreo ng Lumang Tipan. na paggawa. Mga 225 sa mga scroll ang naglalaman ng pinakalumang Kapag inisip natin ang mga sinaunang pamamaraan ng kopya ng Lumang Tipan (maliban sa aklat ni Esther), na manu-manong pagpapasa ng mga teksto, matatanto natin mahigit 1,000 taon ang tanda kaysa mga kopyang ginamit na ang Biblia ay nagdaan sa pambihirang proseso para noong Middle Ages. Ang petsa ng karamihan sa mga scroll makaabot sa siglong ito. Ang Dead Sea Scrolls ay nagsi- ay nasa pagitan ng 150 b.c. at a.d. 68, bagama’t may ilang silbing saksi na ang Lumang Tipan ay naipasa sa loob ng teksto na ang petsa ay noon pang third century b.c. maraming siglo nang may lubos na katumpakan. Dahil Bukod sa tradisyonal na mga teksto ng Biblia, kabilang dito, dapat tayong magpasalamat sa mga propeta, eskriba, din sa Dead Sea Scrolls ang Temple Scroll (na naglalarawan tagakopya, at sa lahat ng may kinalaman sa pagpapasa sa isang templong itatayo sa Jerusalem at sa ulirang pinagti- ng Biblia sa bawat henerasyon. ◼

panang lipunan), ang War Scroll (na naglalarawan sa kagu- * Iba-iba ang mga salaysay kung paano natuklasan ang mga scroll dahil luhan sa mga huling araw), at mga tekstong kahalintulad sa ilang taon na ang nakalipas nang ikuwento ng ilang pastol ang mga nang-

LARAWAN NG MGA ULAP NA KUHA NG IGDRZH/ISTOCK/THINKSTOCK; LARAWAN NG QUMRAN CAVE 4 NA KUHA NI RICHO- NG QUMRAN CAVE NG MGA ULAP NA KUHA IGDRZH/ISTOCK/THINKSTOCK; LARAWAN LARAWAN Biblia (gaya ng mga aklat nina Enoc, Noe, Melquisedec, at yari ayon na lamang sa kanilang naaalala.

Disyembre 2014 35

ANG Katotohanan Ni Bishop Gary E. Stevenson NG Presiding Bishop PASKO

Kung wala ang oong bata pa ang tatay ko, tumira Kamakailan ay napanood ko ang pagsilang at siya sa isang munting bayan sa git- isang programa sa telebisyon tungkol kay Nnang Utah malapit sa Utah Lake. Jesucristo na nagdududa kung talagang Pagbabayad- Noong wala pa ang mga pioneer, mga ipinanganak nga Siya ni Birheng Maria. sala ng Ta- Katutubong Amerikano ang nangangaso Kahit ang magagaling na propesor mula at nangingisda sa lugar na iyon. Ilang sa kilalang mga paaralan ay nag-iisip-isip gapagligtas, lugar sa palibot ng lawa ang naging po- kung nangyari nga ito. wala tayong pular sa mga naghahanap ng mga ulo ng Sa pagtugon sa mga nagdududang Tagapamagi- palaso na naiwan ng mga sinaunang tao. iyon, sinabi ni Pangulong Ezra Taft Sa isang aktibidad ng mga ama at mga Benson (1899–1994): “Hangad tayong tan, walang anak na lalaki noong limang taong gu- kumbinsihin ng mga tinatawag ang ka- Tagapamagi- lang ang tatay ko, nagpunta ang kanyang nilang sarili na mga iskolar na ang banal tan sa Ama, ward sa Utah Lake para maghanap ng na pagsilang ni Cristo ayon sa nakasaad mga ulo ng palaso. Matapos gugulin ng sa Bagong Tipan ay hindi naman banal at walang grupo ang maghapon sa paghahanap, at na si Maria ay hindi birhen nang ipag- Tagapamagitan tinanong ng lolo ko ang tatay ko kung lihi si Jesus. Nais nilang paniwalain tayo nakakita na siya ng mga ulo ng palaso. na si Jose, na ama-amahan ni Jesus, ang na gagawa ng “Wala pa po akong nakita,” sagot ng Kanyang tunay na ama, at samakatwid ay paraan upang tatay ko. Pagkatapos ay dumukot siya sa tao si Jesus sa lahat ng katangian at pag- makabalik kanyang bulsa at nagsabing, “Pero nakita uugali. Mukhang labis ang papuri nila ko po itong magandang bato na hugis sa Kanya kapag sinasabi nila na Siya ay tayo sa piling Christmas tree.” isang magaling at mabait na pilosopo, na ng ating ma- Nakakita pala ng ulo ng palaso ang marahil ay siyang pinakamagaling. Ngunit pagmahal na tatay ko, pero hindi niya alam na iyon ang tunay na layunin ng kanilang pagpuri na ang ulo ng palaso. Hawak niya ang ay upang tanggihan ang pagiging anak Ama sa Langit tunay na ulo ng palaso, pero hindi niya ng Diyos ni Jesus, sapagkat sa doktrinang at mamuhay ito nakilala. iyan nakasalalay ang iba pang pahayag 1 nang samang Kristiyanismo.” Pagkilala sa Manunubos Nakapag-ski na ako sa artipisyal na sama bilang Para sa maraming tao ngayon, ang snow, at nakapagdekorasyon na sa mga mga walang- pananaw nila kung ano ang tunay at pekeng Christmas tree ng mga pekeng pinakamahalaga—si Jesucristo, ang icicle. Kung minsa’y mahirap malaman hanggang Tagapagligtas ng mundo—ay pinalabo kung ano ang totoo, lalo na sa panahon pamilya. ng mga bagay na hindi totoo. na mukhang totoo ang peke. Kaya paano

Disyembre 2014 37 natin malalaman kung ano ang totoo? Anim na raang taon bago isini- Paano tayo magtatamo ng patotoo na lang ang Tagapagligtas, inilarawan ni PAGHAHANAP SA totoo si Jesucristo? Nephi ang isa niyang pangitain tung- TAGAPAGLIGTAS Nagkakaroon tayo ng patotoo sa kol sa ina ng Anak ng Diyos: kung ano ang totoo kapag binasa “Tumingin ako at namasdan ang “Kung minsan natin ang salita ng Diyos sa mga banal . . . lunsod ng Nazaret; at sa lunsod ang pinaka- na kasulatan—kapwa ang sinauna at ng Nazaret ay namasdan ko ang isang mahalaga at makabago. Nalalaman natin ang ka- birhen, at siya ay napakaganda at pinakasagra- totohanan tungkol sa Tagapagligtas napakaputi. . . . dong mga bagay kapag pinakinggan at binasa natin ang “At sinabi [ng anghel] sa akin: ay nasa harapan patotoo ng mga buhay na propeta at Masdan, ang birheng iyong nakikita na natin, nasa apostol. Nalalaman natin ang katotoha- ang ina ng Anak ng Diyos. . . . buhay na natin, ngunit hindi na- nan kapag nanalangin tayo nang “may “At tumingin ako at namasdang tin ito nakikita o makikita. . . . matapat na puso, na may tunay na muli ang birhen, may dalang isang “Ipinapangako ko na kung layunin, na may pananampalataya kay bata sa kanyang mga bisig. lilinisin natin nang kaunti ang Cristo” (Moroni 10:4). Natutuklasan na- “At sinabi sa akin ng anghel: buhay natin at tapat at mapag- tin “ang tamang landas” kapag tayo ay Masdan ang Kordero ng Diyos” pakumbaba nating hahangarin “[na]niwala kay Cristo, at hindi [natin] (1 Nephi 11:13, 18, 20–21). ang dalisay at magiliw na Cristo siya [itinatwa]” at kapag “[sinamba na- Isandaan at dalawampu’t apat na sa ating puso, makikita natin Siya, tin] siya nang buo [nating] kakayahan, taon bago isinilang ang Tagapagligtas, matatagpuan natin Siya— pag-iisip at lakas, at nang buo [nating] sinabi ni Haring Benjamin: sa Pasko at sa buong taon.” kaluluwa” (2 Nephi 25:29). “Masdan, ang panahon ay dara- Pangulong Dieter F. Uchtdorf, Pangalawang ting, at hindi na nalalayo, na taglay Tagapayo sa Unang Panguluhan, “How Mga Propesiya Tungkol ang kapangyarihan, ang Panginoong to See the Christ in Christmas,” New Era, sa Pagsilang ni Cristo Makapangyarihan . . . ay bababa Dis. 2013, 48. Karaniwan na sa mga banal na mula sa langit sa mga anak ng tao, kasulatan ang propesiya tungkol sa at mananahan sa isang katawang- pagsilang ni Cristo—ang unang Pasko. lupa, at hahayo sa mga tao, ga- Maaari nating malimutan kapag bina- gawa ng mga makapangyarihang basa natin ang mga propesiyang ito himala. . . . “At masdan, ito ang ibibigay ko sa sa banal na kasulatan na ang mga ito “At siya ay tatawaging Jesucristo, ang inyo bilang palatandaan sa panahon ay talagang mga propesiya. Maraming Anak ng Diyos, ang Ama ng langit at ng kanyang pagparito; sapagkat mas- detalye roon tungkol sa mangyayari lupa, ang Lumikha ng lahat ng bagay dan, magkakaroon ng mga dakilang ngunit hindi pa nangyayari. mula sa simula; at ang kanyang ina ay liwanag sa langit, kung kaya nga’t Walong daang taon bago isinilang tatawaging Maria” (Mosias 3:5, 8). sa gabi bago siya pumarito ay hindi si Cristo, sinabi ni Isaias, “Sapagka’t Walumpu’t tatlong taon bago isini- magkakaroon ng kadiliman. . . . sa atin ay ipinanganak ang isang lang si Cristo, sinabi ni Alma, “At mas- “At masdan, sisikat ang isang ba- bata, sa atin ay ibinigay ang isang dan, [ang Anak ng Diyos] ay isisilang gong bituin, isa na hindi pa kailanman anak na lalake; at ang pamama- ni Maria, sa may Jerusalem na lupain namamasdan” (Helaman 14:3, 5). hala ay maaatang sa kaniyang bang ating mga ninuno, siya na isang Buong pananabik na hinintay ng likat: at ang kaniyang pangalan ay birhen, isang mahalaga at piniling mga Judio ang dakilang kaganapang tatawaging Kamangha-mangha, nilikha” (Alma 7:10). ito. Alam nilang darating ang Mesiyas, Tagapayo, Makapangyarihang Dios, At anim na taon na lamang bago at inasahan nilang Siya ay darating Walang hanggang Ama, Pangulo sumapit ang unang Pasko, ipinahayag sa kaluwalhatian, palalayain sila sa ng Kapayapaan” (Isaias 9:6). ni Samuel na Lamanita: pisikal na pagkabihag, magtatatag

38 Liahona Alisin ang paghihinala at palitan ito ng pagtitiwala. Sumulat ng isang liham. Sumagot nang magalang. Hikayatin ang mga kabataan. Ipakita ang inyong katapatan sa salita at gawa. Tuparin ang pangako. Kalimutan ang hinana- kit. Patawarin ang kaaway. Humingi ng paumanhin. Sikaping makaunawa. Suriin ang hinihingi o ipinagagawa ninyo sa ibang tao. Isipin muna ang iba. Maging mabait. Maging mahi- nahon. Tumawa pa nang kaunti. Magpasalamat. Malugod na tanggapin ang isang estranghero. Pasayahin ang isang bata. Masiyahan sa kariktan ng kaharian sa lupa, at mamumuno “Ito ang naghihikayat sa atin na at kahanga-hangang pagkalikha ng bilang kanilang Hari. pagnilayan ang kaugnayan natin sa daigdig. Ipahayag ang inyong pagma- Sino ang unang makakaalam sa ating Ama at kung gaano kalaki ang mahal at paulit-ulit itong sabihin.” 3 pagsilang ng Mesiyas? Ang Sanhedrin ating katapatan sa Diyos. Kung wala si Cristo, wala ring Pasko. ba o iba pang taong makapangyarihan “Hinihikayat tayo nito na maging Kung wala si Cristo, walang lubos na at maimpluwensya? mas maawain at mapagbigay, mas isi- kagalakan. Kung wala ang pagsilang Sinabi sa atin ng Biblia na ang pin ang iba, mas bukas-palad at tapat, at Pagbabayad-sala ng Tagapagligtas, abang mga pastol na natutulog sa mas puspos ng pag-asa at pag-ibig wala tayong Tagapamagitan, walang lupa ang sinabihan ng isang anghel sa kapwa-tao at pagmamahal—lahat Tagapamagitan sa Ama, at walang ng “mabubuting balita ng malaking ng katangiang taglay ni Cristo. Hindi Tagapamagitan na gagawa ng paraan kagalakan” (Lucas 2:10) at ang mga kataka-taka na naaantig ng diwa ng upang makabalik tayo sa piling ng Pantas na Lalake mula sa malayo ang Pasko ang puso ng mga tao sa buong ating mapagmahal na Ama sa Langit nakakita sa “kaniyang bituin sa sila- mundo. . . . Kahit sa maikling pana- at mamuhay nang sama-sama bilang nganan, at [pumaroon] upang siya’y hon, naitutuon ang ibayong pansin mga walang-hanggang pamilya. sambahin” (Mateo 2:2). Ang mga at katapatan sa ating Panginoon at Kasama ninyo ako sa pagdiriwang makapangyarihan at maimpluwensya, Tagapagligtas na si Jesucristo.” 2 ng maganda at mahimalang katotoha- na ang kaisipan ay pinalabo ng mga Sa Paskong ito, habang nanu- nan ng pagsilang at misyon ng Anak pilosopiya ng mundong ito, ay hindi nuot ang diwa ng Kapaskuhan sa ng Diyos, at pinatototohanan ko na kasama ng Tagapagligtas sa Kanyang ating puso, gumawa tayo ng isang si Jesucristo ang ating Tagapagligtas pagsilang o sa Kanyang ministeryo. bagay na magpapadama ng ating at Manunubos—ang ipinangakong Nasa harapan na nila ang katotoha- pagmamahal sa iba, na nagpapa- Mesiyas. ◼ nan ngunit hindi nila ito nakilala o kita na nauunawaan natin na ang tinanggap. sanggol na isinilang sa Betlehem MGA TALA 1. The Teachings of Ezra Taft Benson (1988), ang tunay na Manunubos. Nagbigay 128. Pagiging Higit na Katulad ni Cristo si Pangulong Howard W. Hunter 2. Ezra Taft Benson, sa Larry C. Porter, Sinabi ni Pangulong Benson na ang (1907–95) ng ilang praktikal na payo “Remembering Christmas Past: Presidents of the Church Celebrate the Birth of the isa sa mga pinakamagandang bagay na tutulong sa atin na magawa iyan: Son of Man and Remember His Servant tungkol sa Kapaskuhan ay na pinag- “Ngayong Pasko, makipagbati Joseph Smith,” BYU Studies, vol. 40, blg. 3. (2001), 108. iibayo nito ang pagiging sensitibo nasa isang kagalit. Hanapin ang isang 3. Howard W. Hunter, “The Gifts of Christmas,” tin sa mga bagay na nauukol sa Diyos: kaibigang matagal nang hindi nakikita. Ensign, Dis. 2002, 18–19.

Disyembre 2014 39 MGA TINIG NG MGA BANAL SA MGA HULING ARAW

ANG PAMASKONG KUBREKAMA NI INAY angyari ang isa sa mga pinakama- bagay, lalo na para sa asawa ko. Tinipon namin ang karamihan Nlaking hamon sa buhay ko nang Dahil sa pag-aasikaso sa napaka- sa mga aklat ni Clarissa at dinala ito mamatay ang aming 10-taong- gulang raming detalyeng may kinalaman sa sa kanyang paaralang elementarya na anak na babae dahil sa kanser sa mga ospital, chemotherapy, at radi- para magamit ng iba pang mga bata. utak. Ang kasabihang “Hindi mo iyan ation ay halos wala na kaming oras Ibinigay namin ang kanyang tokador madadala sa langit” ay naging mali- para maglinis at mag-ayos. sa isang kapitbahay. Ang ilan sa mga naw habang minamasdan namin ang Nagbalik ang mga alaala nang damit niya ay napunta sa kanyang kanyang silid isang Sabado ng hapon. iempake namin ang mga bagay na mga pinsan. Ang pagtutuon sa iba ay Wala na si Clarissa, ngunit bakas inilagay niya sa kanyang headboard o nakatulong upang maging magaan pa rin sa kanyang silid ang malinaw bookshelf. Lahat ay may kahulugan sa ang mawalay sa kanyang mga gamit. na katibayan ng panahong inilagi amin—mula sa kanyang paboritong Ilang linggo kalaunan, habang pa- niya rito sa lupa. Kami na ngayon ang kumot, aklat, o kuwintas hanggang palapit ang Pasko, tinanong ng dalawa magpapasiya kung ano ang gagawin sa kanyang mga stuffed animal, aklat kong tinedyer na anak na babae ang sa kanyang mga personal na gamit. sa paaralan, at football. Napaiyak ang nanay nila kung puwede nilang ga- Alam kong hindi magiging mada- asawa ko nang magtanong kami kung mitin ang ilang damit ni Clarissa para

ling magtapon ng kahit isang ano ang gagawin sa bawat gamit. makagawa ng espesyal na regalo sa NI BRADLEY H. CLARK MGA PAGLALARAWAN

agi kong maaalala ang Lekspresyon ng asawa ko nang buksan niya ang regalo at makita ang ginawa ng mga anak namin para sa kanya.

40 KAILANGAN NIYA ANG PAGLILINGKOD KO NGAYON Pasko. Pinili nila ang bawat piraso akaupo ako sa harap ng makina kuwadrado—magkahalong trapezoid ng damit ayon sa kahalagahan nito Nat tinatahi ang mga gilid ng pranela. at parallelogram ang tabas nito. sa alaala ng pamilya at maingat na Mga padron na pambata na mapusyaw Itinabi ko ang kumot, kumuha gumupit ng kuwadra-kuwadrado ang kulay ang nakapalamuti sa ibabaw, ako ng panibagong pranela, at nag- na kumakatawan sa mahahalagang at magkakatugmang kulay ang nasa li- simulang muli—na higit na pinagbu- sandali sa kanyang buhay. kod ng mga baby blanket na tinatahi ko. buti ang paggawa nito para maging Ilang araw bago sumapit ang Pasko, Ang aming ward Relief Society ay karapat-dapat ang regalong ito sa ipinakita nila at ng kanilang lider sa nagtitipon ng mga newborn kit para sa Maykapal. Ngunit kahit pagbutihan Young Women, na tumulong sa ka- mahihirap at napinsala ng kalamidad. ko pa, mas maganda lang nang kanila sa pag-iisip ng ideyang ito, ang Baguhan pa lang akong mananahi, pero unti ang mga resulta. Bawat kumot isang kubrekamang ginagawa nila. desidido akong makibahagi. Natutuwa na tinatahi ko ay hindi perpekto. Hangang-hanga ako habang nakati- akong pumili ng tela para sa proyekto Pakiramdam ko’y hindi ko pu- ngin sa bawat kuwadrado ng tela, na at gupitin ito sa sukat ng kumot. wedeng dalhin ang alinman sa mga kumakatawan sa isang kaganapan sa Pinagdurugtong ko ang mga gilid kumot sa collection site, kahit sa taon buhay ni Clarissa: isang kuwadrado ng tela, tinatahi ang mga ito, at may man lang na ito. Patuloy akong mag- mula sa kanyang uniporme sa football, iniiwang bukas na bahagi para mai- papraktis, at marahil balang-araw may isang kuwadrado mula sa kamisetang baligtad ang kumot para ang tamang maiaambag ako. binili namin para sa kanya nang magbahagi nito ang nakalabas. Pagkatapos At may isa pang pumasok sa isip biyahe ang pamilya, isang kuwadrado ay tinatahi ko ang mga gilid, iniipit ang ko: “Kung hihintayin mong maging mula sa pajama na isinuot niya sa mga sulok, ibinabaligtad ang kumot perpekto ang pananahi mo, mapu- ospital. Bawat piraso, na katangi-tangi para nakalabas ang makulay na ba- punta na ang batang Cristo sa Egipto.” at napakaganda, ay nagpagunita sa hagi, at tinatahi ang bukas na bahagi. Naunawaan ko. Mawawala na ang akin ng panahong kapiling namin siya. Tinatahi ko ang ibabaw ng mga gi- pagkakataong maglingkod. Tinatanggap Sinabi ko sa aking mga anak na napa- lid para mas tumibay ang tahi. Maingat ng Tagapagligtas ang ating mga han- kaganda niyon. Alam kong magugus- kong ipinapatong sa makina ang tela dog kapag ginagawa natin ang lahat tuhan ito ng kanilang ina. at mabilis itong tinatahi. Habang nag- sa abot ng ating makakaya, kahit hindi Noong umagang iyon ng Pasko mamadali akong makatapos para ma- ito perpekto. Alam ko na ang isang nakita ko ang isang regalong nag- balikan ko ang mga gawaing-bahay, bagong-silang na sanggol, na nakabalot mula sa puso. Lagi kong maaalala may naisip ako: “Paano kung tinatahi sa malambot at malinis na kumot, ay ang ekspresyon ng asawa ko nang ko ang kumot na ito para sa sanggol hindi tatangging matulog dahil hindi buksan niya ang regalo at nakita ang na si Jesus?” kuwadrado ang mga sulok nito. ginawa ng mga anak namin para sa Habang naiisip iyon, hindi na ako Nang pag-isipan ko kung may kanya. Gabi-gabi simula noon ay nagmadali at itinuwid nang maayos epekto ang mga pagsisikap ko sa mga nakakumot na sa kanya ang kanyang ang mga tutop. Ngunit kahit inayos pangangailangan ng buong mundo, Pamaskong kubrekama, at ginugu- ko na, hindi pa rin tuwid ang tahi ko. naalala ko ang payo ni Cristo: “Yamang nita ang mga alaala at pinapangarap Kasunod nito ay nagtahi ako ng inyong ginawa sa isa dito sa aking mga ang araw na muling magkakasama- 10-pulgadang (25 cm) kuwadrado sa kapatid, kahit sa pinakamaliit na ito, ay sama ang aming pamilya—salamat sa gitna para mailapat ang tela sa harap sa akin ninyo ginawa” (Mateo 25:40). Pagbabayad-sala at Pagkabuhay at likod. Gumawa ako ng makapal na Kaya patuloy akong nanahi ng na Mag-uli ni Jesucristo. ◼ padron, iginitna ko ito sa kumot, at ba- mga kumot, at nagsisikap na gawing Jed Packer, Utah, USA hagyang minarkahan ang palibot nito. kaakit-akit ang mga ito sa abot ng Inilatag ko ang tela sa makina, ibinaba makakaya ko. Alam kong kailangan ang karayom, at maingat na nanahi. ito ngayon, hindi sa iba pang panahon Kapag tapos na ako, pinuputol ko sa hinaharap kung kailan matatahi ko ang dulo ng mga sinulid at hinaha- ang mga ito nang perpekto. ◼ tak ang natapos na kumot. Hindi ito Jean Hedengren Moultrie, Washington, USA

Disyembre 2014 41 ANG PINAKAMAGANDA NAMING REGALO SA PASKO isperas ng Pasko noon, at nakati- na kahulugan ng Pasko at ang ka- desisyong iyon ay maaaring madali Bpon ang aming pamilya tulad ng ligayahan at pasasalamat na dapat para sa ilang tao, ngunit hindi para ginagawa namin taun-taon para mag- naming madama sa pagsilang ng sa aming ama. Pinag-aralan niya diwang. Malapit nang mag-alas-dose Tagapagligtas. Makikita rin sa isang ang ebanghelyo at ang tungkol sa nang tawagin kaming lahat ni Itay, at slide ng makulay na Christmas tree Simbahan sa loob ng 25 taon. Sa sinabing may ipapakita siya sa amin. ang mga salitang, “Sa Paskong ito ang kabila ng aming pinakamatitinding Dahil sa lahat ng paghahanda at pag-ibig ni Jesucristo ay magdudulot pagsisikap at ng maraming talakayan kasiglahan sa Bisperas ng Pasko, sa akin ng panibagong buhay.” ng mga missionary, hindi pa rin siya hindi namin napansin ng mga kapatid Ang pinaka-espesyal na bahagi ng nabinyagan. Hindi namin naunawaan kong babae at ni Inay ang inihanda pagtatanghal ni Itay ay nang guma- ang dahilan, ngunit alam naming ni Itay para sa okasyon. Nang maayos mit siya ng isang slide ng ipinintang hindi pa siya handa. na kaming nakatipong lahat, sinimu- larawan ng Tagapagligtas para magha- Inaamin ko na may mga pagkaka- lan niyang ipakita sa amin ang ilang tid sa amin ng balita. Hindi iyon basta taong nadama ko na hindi na mabi- larawan. balita; iyon ang pinakamagandang binyagan ang tatay ko kahit kailan. Sa kanyang slide show, na nagtam- balita sa lahat. Sa bandang itaas ng Gayunman, sa aking kalooban, hindi pok sa isang ipinintang larawan ng Tagapagligtas ay lumitaw ang mga sa- ako nawalan ng pag-asa kailanman, Tagapagligtas, mga tagpo sa Pasko, litang “Nagpasiya akong magpabinyag at patuloy namin siyang ipinagda- at maingat na idinisenyong mga salita, sa Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga sal. Sa Bisperas ng Pasko, sinagot ng ipinadama ni Itay ang pagmamahal Banal sa mga Huling Araw.” Panginoon ang aming mga dalangin. niya sa amin. Ipinaalala rin sa amin Sa wakas ay nagpasiya ang aming Nang ipahayag ito ni Itay, noong ng kanyang pagtatanghal ang tunay ama na sumapi sa Simbahan! Ang una’y wala kaming nagawang lahat kundi umiyak sa tuwa. Halu-halo ang naramdaman namin—panang pinaka-espesyal na bahagi ng pagtatanghal nabik, pagkagulat, at higit sa lahat, Ani Itay ay nang gumamit siya ng isang slide ng isang napakalaking kaligayahan na ipinintang larawan ng Tagapagligtas para ihatid sa mahirap ipaliwanag. amin ang pinakamagandang balita. Hindi lang binago ng pahayag ni Itay ang Bisperas ng Pasko—binago nito ang buhay ng aming buong pamilya. Kailangan pa naming sikaping umunlad bilang mga indibiduwal at bilang pamilya, ngunit alam ko na mas madali nang sumulong ngayong magkakasama na kami sa Simbahan. Labis akong nagpapasalamat sa Panginoon para sa pagpapalang ito. Sa loob ng ilang buwan ay mabubuk- lod na kami sa templo bilang pamilya. Ang pahayag ni Itay ang talagang pinakamagandang regalo sa Pasko. ◼ Adriana Nava Navarro, Bolivia PASKO SA ILALIM NG MGA YERO ang madestino ako sa Manila, nakita kaming maliliit na bagay na aming mga sinabi, at nakadama kami NPhilippines, noong Ikalawang pandekorasyon sa sanga. ng kapayapaan noong gabing iyon. Digmaang Pandaigdig, madalas akong Masaya at namamanghang nakama- Pagkatapos ay nagpaalam na kami sa makipagpulong sa isang maliit na sid si Aniceta at ang kanyang pamilya. mahal naming mga kaibigan at binati grupo ng iba pang mga LDS service- Nang makita nila ang dala naming sila ng maligayang Pasko. men para magdaos ng sacrament mga regalo, ang kanilang katuwaan ay Hindi nagtagal at inilipat ako sa meeting. Sa isang miting napansin ko nauwi sa mga luha ng kaligayahan at ibang lugar, at hindi ko na muling ang isang Pilipina sa likuran ng aming pasasalamat. Matagal na silang hindi nakita pa si Aniceta o ang kanyang gusaling winasak ng bomba na naka- nakakita o nakakain ng gayong pag- pamilya. Ngunit makalipas ang ma- silip sa isang siwang na dati ay isang kain, at iyak sila nang iyak kaya’t ilang raming taon binuklat ko ang Church pintuan. Naisip ko na baka naakit siya sandali silang hindi nakapagsalita. Almanac sa isang bahagi tung- sa pagkanta namin. Habang nakapikit Dahil Bisperas ng Pasko, nabaling kol sa Pilipinas at nabasa ko na si ang aming mga mata para sa pang- ang aming isipan sa aming tahanan at Aniceta Pabilona Fajardo ang unang wakas na panalangin, tahimik siyang mga mahal sa buhay. Naisip ko ang Pilipinong sumapi sa Simbahan sa ka- umaalis. cablegram na natanggap ko dala- puluan.1 Napakagandang pagpapala Sa isa sa sumunod niyang mga wang araw bago iyon, na nagsasabi ang isipin ang mga binhing ipinunla pagbisita, inanyayahan namin siyang sa akin na tatay na ako. Ibinahagi sa Kapaskuhan noong 1945. ◼ sumali. Ang pangalan niya ay Aniceta namin ang aming mga damdamin, at Erwin E. Wirkus, Idaho, USA

Fajardo, at masaya niya kaming ti- nagwakas sa aming patotoo tungkol TALA nanggap bilang kaibigan. Sa patuloy sa Tagapagligtas at sa ipinanumbalik 1. Tingnan sa “Philippines,” Deseret News niyang pagdalo sa aming mga pulong, na ebanghelyo. 1991–1992 Church Almanac, 157; mga huling isyu ng Church Almanac ang baybay nalaman niya ang tungkol sa ipina- Tiniyak namin sa kahanga- ng pangalan ni Sister Fajardo ay Aneleta. numbalik na ebanghelyo ni Jesucristo. hangang pamilyang ito na mahal sila Dahil papalapit na ang Pasko, ng Tagapagligtas. Napanatag sila sa nagpasiya kaming bigyan si Aniceta at ang kanyang pamilya ng ilang regalo sa Pasko. Nagtipon kami ng mga de- umatak kami ng isang sanga latang gatas, karne, at mga gulay; da- Hmula sa puno ng mangga at lawang kumot; at isang medical kit, na ibinaon ito sa lupa. Masaya at na- may kasamang penicillin para maga- mamanghang nakamasid si Aniceta mot ang maysakit na apo ni Aniceta. at ang kanyang pamilya. Pagsapit ng Bisperas ng Pasko dinala namin ang mga regalo at nagpunta kami sa bahay ni Aniceta. Nakatira siya kasama ang kanyang anak na babae at apong lalaki sa ilalim ng mga yerong nakasandal sa pader na yari sa semento—na labi ng isang gusaling binomba. Naisip namin kung paano sila mananatiling ligtas sa gayon kaliit na kanlungan tuwing umuulan na madalas mangyari sa panahong iyon. Isa sa aming mga sundalo ang humatak ng isang sanga mula sa puno ng mangga at ibinaon ito sa lupa. May Ang Sagot SA LAHAT NG Mahihirap na Tanong MGA YOUNGMGA ADULT Kapag naharap kasintatag ng inaakala natin. Maaari sa Unang Panguluhan, ang malinaw tayong matuksong pagdudahan ang na pagkaunawang ito: sa mahihirap na mga katotohanang nabalewala natin “Natural lamang ang magtanong— tanong, isang at ang mga espirituwal na karanasang ang binhi ng tapat na pagtatanong ay humubog sa ating pananampalataya. kadalasang sumisibol at lumalagong tanong lang ang Ano ang gagawin natin kapag pu- tulad ng malaking puno ng pang- mahalaga sa huli. masok sa ating puso ang pagdududa? unawa. May ilang mga miyembro ng

May mga sagot nga ba sa mahihirap Simbahan na, sa anumang pagkaka- na tanong na iyon? taon, ay hindi nagkaroon ng anumang Oo, mayroon. Sa katunayan, lahat malalim o sensitibong tanong. Isa sa ng sagot—lahat ng tamang sagot—ay mga layunin ng Simbahan ang panga- nakasalalay sa sagot sa isang tanong lagaan at linangin ang binhi ng pana- Ni R. Val Johnson lamang: nagtitiwala ba ako sa Diyos nampalataya—ito man ay nasa lupa ng Mga Magasin ng Simbahan nang higit sa lahat? pagdududa at walang katiyakan. Ang pananampalataya ay pag-asa sa mga ng mga tanong natin sa Simple Ngunit Hindi Madali bagay na hindi nakikita ngunit totoo. buhay ay hindi palaging Napakasimple ba ng ganyang pa- “Kung gayon, mahal kong mga Amadaling sagutin. Ang ilan nanaw? napakadali? kapatid—mahal kong mga kaibigan— sa personal na mga hamon sa Siguro nga. Ang katotohanan ay mangyaring pagdudahan muna ang atin—halimbawa ang pagkamatay hindi palaging madaling makita, lalo inyong pagdududa bago ninyo pagdu- ng isang anak, panloloko ng isang na kung kailangan nitong makipag- dahan ang inyong pananampalataya. kaibigan, o problema sa pera— kumpetensya sa mga alternatibong Hindi natin dapat hayaang pigilan ay kadalasang hindi madaling nakalahad sa kaakit-akit na paraan. tayo ng pagdududa at ilayo tayo sa unawain, at kailangan natin ang Kadalasan bahagi lamang ng katoto- dakilang pagmamahal, kapayapaan, mahabaging pagdamay ng mga hanan ang nauunawaan natin, sa- at mga natatanging kaloob na dulot tao sa ating paligid. Kung minsan mantalang ang kabuuan ay kailangan ng pananampalataya sa Panginoong ang pinakamahirap na pakikibaka pang alamin. At sa pag-alam, nahaha- Jesucristo.” 1 sa ganitong mga sitwasyon ay ang rap tayo sa di-komportableng posibi- tanggapin na mahal tayo ng ating lidad ng pagtalikod sa di-perpektong Ilang Alituntuning Makatutulong Ama sa Langit at hindi Niya tayo pagkaunawa ngunit nagbibigay- Paano natin tapat na mapagdududa- pinarurusahan, bagama’t ang dahi- kapanatagan hanggang sa panahong han ang ating mga pagdududa? Paano lan ng mga pagsubok, kung may ito. Ngunit ang pagtitiwala na may natin iaangkla ang ating pananampa- dahilan man, ay hindi pa natin sagot ang Diyos sa lahat ng bagay, lataya sa matibay na bato ng paghaha- maunawaan sa ngayon. na mahal Niya tayo, at na sasagutin yag at hindi sa mabuhanging lupa ng Ang ilan sa pinakamahihirap Niya ang lahat ng tanong natin—sa pabagu-bagong pang-unawa ng tao? na katanungan ay dumarating Kanyang paraan, sa Kanyang takdang- Maaaring makatulong na isaisip ang kapag ang ating pinaniniwalaan panahon—ay magpapadali sa ating sumusunod na mga alituntunin. ay sinasalungat ng pabagu-bagong paghahanap. Maaaring hindi laging ALITUNTUNIN 1: Talagang kalakaran sa kultura o ng bagong madali, ngunit ang simpleng pagtiti- Walang Hanggan ang Nalalaman impormasyon, kung minsan ng wala sa payo ng Diyos ay makatutu- ng Diyos Kaysa Atin. Kapag naha- maling impormasyon, na ibina- long para hindi tayo malito. rap tayo sa mga tanong—ito man ay bato sa atin ng mga tumutuligsa sa Sa pangkalahatang kumperensya personal, tungkol sa lipunan, o tung- Simbahan. Sa gayong mga pagka- ng Simbahan noong Oktubre 2013, kol sa doktrina—makakaasa tayo sa kataon, tila ang ating pundasyon ipinahayag ni Pangulong Dieter F. katotohanan na mas maraming alam sa doktrina o kasaysayan ay hindi Uchtdorf, Pangalawang Tagapayo ang Lumikha ng sansinukob kaysa

Disyembre 2014 45 atin. Kung tinugon man Niya ang isang paksa (at kung minsa’y hindi), maaari tayong magtiwala na ang Kanyang mga pananaw ay mas malinaw kaysa atin. “Sapagka’t ang aking mga pagiisip ay hindi ninyo mga pagiisip, o ang inyo mang mga lakad ay aking mga lakad, sabi ng Panginoon. ANG TAPANG “Sapagka’t kung paanong ang NA MANINDIGAN langit ay lalong mataas kay sa lupa, PARA SA PRINSIPYO gayon ang aking mga lakad ay lalong “Imposibleng manatiling matatag mataas kay sa inyong mga lakad, at kung isasalig ng isang tao ang ang aking mga pagiisip kay sa inyong kanyang pamantayan sa pabagu- mga pagiisip” (Isaias 55:8–9). bagong opinyon at pagsang-ayon ALITUNTUNIN 2: Ibinabahagi ng tao. . . . Lahat tayo ay dara- ng Diyos ang Ilan sa Kanyang nas ng takot, pangungutya, at Kaalaman. Ang epekto ng alitun- pagsalungat. Nawa’y magkaroon tunin 1 ay na ibinabahagi sa atin ng tayo—lahat tayo—ng tapang na Diyos ang marami sa Kanyang na- salungatin ang gusto ng nakara- lalaman kapag handa na tayong tu- tutulungan tayo ng kanilang sama- rami, ng tapang na manindigan manggap at handa Siyang ibigay ito. samang patnubay “hanggang sa abutin para sa prinsipyo.” Kailangan lang nating ihanda ang ating nating lahat ang pagkakaisa ng pa- sarili na tanggapin ito, at saka ito hana- nanampalataya, at ang pagkakilala sa Pangulong Thomas S. Monson, “Ikaw ay Magpakalakas at Magpakatapang pin. Sinasagot ng mga banal na kasu- Anak ng Dios.” (Tingnan sa Mga Taga na Mabuti,” Liahona, Mayo 2014, 68. latan ang maraming tanong. Ang isa sa Efeso 4:11–15.) malalaking kasiyahan sa buhay na ito ALITUNTUNIN 3: Maaari ay ang maturuan ng Espiritu Santo ga- Tayong Magtiwala sa Pagmamahal mit ang mga banal na kasulatan upang ng Diyos. Mahal na mahal tayo ng maghayag nang “taludtod sa taludtod, Diyos nang higit kaysa inaakala natin. ng tuntunin sa tuntunin, kaunti rito at Tayo’y Kanyang mga anak, at nais kaunti roon” (2 Nephi 28:30) bilang Niyang bumalik tayo sa Kanyang pi- tugon sa ating masigasig na pag-aaral. ling bilang mga nilalang na husto ang May ilang tanong, lalo na ukol sa pang-unawa at niluwalhati na may ka- kasaysayan, na may makatwirang mga kayahang maging katulad Niya (ting- paliwanag, at kapag mas maraming nan sa Moises 1:39). Lahat ng payong impormasyon ang nahahayag dahil sa ibinibigay Niya sa atin ay ibinibigay masigasig na pag-aaral, mas lumilinaw nang buong pagmamahal para pag- ang ating pananaw. palain tayo magpasawalang-hanggan. Mapalad din tayong magkaroon Maaari tayong magtiwala nang lubu- ng mga buhay na propeta at apostol san sa pagmamahal na iyan. para turuan tayo ayon sa inspirasyon “Napaka mahalaga ng iyong HANAPIN ANG MGA SAGOT ng langit. Hindi natin kailangang “[ma] kagandahang-loob, Oh Dios! at ang Para mapalawak ang pag-aaral ninyo pahapay dito’t doon at [ma]dala sa mga anak ng tao ay nanganganlong tungkol sa mahihirap na tanong, magpunta magkabi-kabila ng lahat ng hangin sa ilalim ng iyong mga pakpak” sa lds.org/topics at history.lds.org, bukod sa iba pang mga suportang online resource. ng aral.” Makapagtitiwala tayo na (Mga Awit 36:7).

46 Liahona MGA YOUNG ADULT - - - - Nob. 2013, 23. 2013, Nob. Liahona, sa Amin,” sa Amin,” “At kaniyang palalabasing gaya ng kaniyang palalabasing gaya “At magpahinga sa Panginoon, ay “Ikaw “Ihabilin mo ang iyong lakad sa “Ihabilin mo ang iyong 1. Dieter F. Uchtdorf, “Halina, Sumama “Halina, Uchtdorf, Dieter F. 1. kanya; at kaniyang papangyayarihin. at ang katuwiran, ang iyong liwanag katang ng gaya kahatulan ay iyong haliang tapat. pagtitiis sa kang may at maghintay 37:5–7). ◼ (Mga Awit kaniya” TALA unawain ang ating mga pagsubok at ang ating mga unawain gawin Anuman ang buhay. tanong sa maunawaan. hindi natin ito natin, Diyan saradoParang kalangitan. ang matutulungan ng ating pagtitiwala tayo na magtiyaga sa paghihintay sa Diyos ay Hindi lahat ng tanong sa Kanya. o maging sa buhay masasagot kaagad ga Hindi lahat ng pagsubok ay na ito. at ang katawan gaan bago maghiwalay Ngunit kung mahal natin ang espiritu. kung nagti nang higit sa lahat, Diyos pagmamahal sa Kanyang tayo tiwala nang may makapagtitiis tayo sa atin, duma hanggang sa pananampalataya ting ang araw na umangat ang tabing ang lahat. at maging malinaw ka rin naman sa tumiwala Panginoon; - - - - - Maaaring aaral, at pagsunodaaral, nakakukumbinsing Kung minsa’y wa Kung ALITUNTUNIN 5: “Magsihingi kayo, at kayo’y bibig at kayo’y “Magsihingi kayo, Nang mabinyagan tayo at ma tayo Nang mabinyagan at kayo’y bubuksan” (Mateo 7:7). bubuksan” at kayo’y Kailanganin Nating Maghintay sa Panginoon. sa pagsisikap nating lang nangyayari sa katotohanan. Ang pagtanggap ng sa katotohanan. mga katibayan na espirituwal gayong sa pagdududa pumapawi mas tiyak ay sa pinaka- kaysa para sa lahat ng ay at ito katwiran, naghahanap ng katotohanan sa pa mamagitan ng taimtim na pagdarasal, masigasig na pagsa mga utos ng Panginoon. ma at kayo’y yan; magsihanap kayo, ngakasusumpong; magsituktok kayo, ating mapagkilala ang mga bagay na ang mga bagay ating mapagkilala ng bayad na walang ibinigay sa atin ay na ng Espiritu; [na] itinuturo . . . Dios. na bagay natin ang mga iniwawangis Corinto (I Mga sa espiritu” Taga ayon 2:12–13). ngkumpirmang mga miyembro ng tayo binigyan Simbahan ni Cristo, Sa kaloob Santo. kaloob na Espiritu matuto mula maaari tayong na iyan, ng Kanyangsa Espiritu at tumanggap mga pagpapatibay nakapapanatag na ------Kung Kung unawa saunawa Kailangan Para maunawaan natin ang mga natin maunawaan Para “Ngunit ang taong ayon sa laman “Ngunit ang taong ayon ALITUNTUNIN 4: ALITUNTUNIN maaaring umasa na lamang sa karu natin ang Kailangan nungan ng tao. “upang Espiritu ng Diyos ng patnubay ritu” (I Mga Taga Corinto 2:11, 14). Corinto 2:11, (I Mgaritu” Taga hindi tayo sa Diyos, na ukol bagay mga ito ay kamangmangan sa kaniya: mga ito ay sapagka’t ang at hindi niya nauunawa, sa espi sinisiyasat ayon mga yaon ay Espiritu ng Dios. . . . ng mga bagay hindi tumatanggap ay ng Espiritu ng Dios: sapagka’t ang ng tao, na nasa kaniya? gayon din na na nasa kaniya? gayon ng tao, hindi ng Dios ay man ang mga bagay maliban na ng nakikilala ng sinoman, mga bagay na ukol sa Diyos, “sapagka’t sa Diyos, na ukol mga bagay nakakakilala ngsino sa mga tao ang kundi ang espiritu ng tao, mga bagay mundo kung saan tayo napalayo sa pi napalayo mundo kung saan tayo Nagpapahirap ling at isipan ng Diyos. sa pag- kalagayan ang gayong ngan ng Diyos, hindi tayo dapat mag hindi tayo ngan ng Diyos, sa banal na plano, ayon Tutal, taka. isang makasalanangsa tayo nabubuhay Espirituwal na Pagpapatibay. Espirituwal bahagi ng karununganmalaking ng sa karunudaigdig ang tila salungat Nating Hangarin ang mga Ni: David L. Beck ANG Young Men TAGAPAGLIGTAS General President AT ANG SAKRAMENTO

ANG AKING PAKIKIBAHAGI SA SAKRAMENTO aaalala ko na noong Sa pakikibahagi Naraw ay sinabihan ninyo ng sakra- akong isipin si Jesucristo sa oras ng sakramento. Nang mento, pinaninibago una akong magpasa ng sa- ninyo ang inyong kramento noong nakaraang mga tipan na laging Disyembre, nakadama ako ng matinding kapayapaan aalalahanin ang at kabanalan. Nadama kong Tagapagligtas. sinasabi sa akin ng Espiritu na tinutulungan ko ang iba na lumapit kay Cristo. Nagpapasalamat ako na sapat ang tiwala sa akin ng Ama sa Langit para tulutan akong paglingkuran Siya at tulungan ang iba. Jacob R., edad 12, Idaho, USA MGA KABATAAN MGA

no ang iniisip ninyo kapag ki- panalangin ng sakramento . . . tila ang nakain ninyo ang tinapay at ini- pangunahing salitang naririnig natin Ainom ang tubig ng sakramento ay alalahanin. . . . Ang binibigyang- o kapag naghahanda, nagbabasbas, diin sa dalawang panalanging ito ay o nagpapasa kayo ng sakramento? na lahat ng ito ay isinasagawa bilang AT ANG Marami sa atin ang pinagninilayan ang pag-alaala kay Cristo. Sa pakikiba- SAKRAMENTO ating mga tipan at kung paano tayo haging iyon pinatutunayan natin na PAG-ALAALA SA namumuhay. Iniisip natin ang ating lagi natin siyang aalalahanin, nang TAGAPAGLIGTAS mga kasalanan at ipinagdarasal nating mapasaatin sa tuwina ang kanyang ara maalaala ninyo at ng inyong 1 mapatawad tayo at sinisikap nating Espiritu.” pamilya ang Tagapagligtas, magpakabuti. Binigyang-diin ng Tagapagligtas P isiping pag-aralan ang lesson outline Ito ay mahahalagang aspeto ng ang mga bagay ring ito nang pasimu- ng Come, Follow Me na “How can ordenansa ng sakramento. Bukod pa lan Niya ang sakramento sa Kanyang I help others have a meaningful riyan, may isa pang dapat pagnila- mga Apostol noong panahon ng experience with the sacrament?” sa yan—isang bagay na napakahalaga Paskua sa Jerusalem sa huling gabi ng at natatanging bahagi mismo ng mga Kanyang mortal na ministeryo—ang lds.org/go/491214. Ang video sa pa- panalangin sa sakramento. Ito ay ang gabing nagdusa Siya para sa atin sa hinang iyan na, “Always Remember pag-alaala kay Jesucristo, ang Anak ng Halamanan ng Getsemani bago Siya Him,” ay magandang gamitin bilang Diyos, ang Tagapagligtas ng sanlibu- muling nagdusa sa krus. Halimbawa, family home evening resource. tan. Ang mga kumakain ng tinapay ay matapos silang bigyan ng tinapay na nangangakong “makakain bilang pag- kakainin, sinabi Niya, “Ito’y aking alaala sa katawan ng . . . Anak” at “lagi katawan, na ibinibigay dahil sa inyo: siyang [a]alalahanin” (D at T 20:77). gawin ninyo ito sa pagaalaala sa Gayundin, ang mga umiinom ng tubig akin” (Lucas 22:19–20; tingnan din ay nangangakong uminom “bilang sa Mateo 26:26–28). [natin] ang katotohanan ng lahat ng pag-alaala sa dugo ng . . . Anak” at Sa unang araw ng Tagapagligtas sa bagay” (Moroni 10:5). Iyan ang mag- “na sila sa tuwina ay aalalahanin siya” piling ng mga Nephita sa mga lupain bibigay sa atin ng kapangyarihan at (D at T 20:79). ng Amerika, itinuro din Niya sa kanila karunungang mamuhay ayon sa nais Ang pagpapasiyang alalahanin ang ordenansa ng sakramento. Muli, ng Panginoon, pumili nang tama, ang Tagapagligtas at ang Kanyang pinagbilinan Niya sila na makibahagi maglingkod nang tapat, at maging Pagbabayad-sala at sakripisyo ay bilang pag-alaala sa Kanyang katawan katulad Niya. napakahalaga sa ordenansa. Tulad ng at dugo at sinabi sa kanila na kapag Sa pakikibahagi ninyo ng sakra- itinuro ni Elder Jeffrey R. Holland ng ginawa nila ito, “ito ay magiging pa- mento bawat linggo, ano ang maga- Korum ng Labindalawang Apostol, “Sa totoo sa Ama na lagi ninyo akong naa- gawa ninyo para alalahanin Siya? Ano simple at magagandang salita ng mga alaala.” (3 Nephi 18:7). Pagkatapos ay ang magagawa ninyo para lagi Siyang ipinangako Niya sa kanila, “Kung lagi maalaala—sa buong linggo at buong ninyo akong aalalahanin ang aking buhay ninyo? Espiritu ay mapapasainyo” (3 Nephi Inaanyayahan ko kayong pagnila- 18:7, 11). yan ang mga tanong na iyon at tapat Kamangha-manghang pagpapala! na mangako na lagi ninyong aalalaha- Sa mundong puno ng mga hamon at nin ang Tagapagligtas. Mamamangha kaguluhan at mga tukso na palaging kayo sa gagawin nitong pagbabago nagpipilit na iligaw tayo ng landas, sa inyong buhay. ◼ anong mas mahalagang kaloob ang TALA maaaring mapasaatin? Sa pagtatag- 1. Jeffrey R. Holland, “This Do in Remem- lay natin ng Espiritu, “malalaman brance of Me,” Ensign, Nob. 1995, 68.

Disyembre 2014 49 Ni Joshua J. Perkey Mga Magasin ng Simbahan

ung lumaki ka sa Simbahan, nagiging MGA ARALING normal na sa iyo ang mga bagay ukol PANG-LINGGO Ksa simbahan. Nasasanay ka sa regular na mga miting, sa gusaling dinadaluhan mo, sa Paksa sa Buwang Ito: pananamit ng mga tao sa simbahan. Ang mga bagay na gaya ng pagbibigay ng mensahe sa Pagtatayo ng Kaharian sacrament meeting, pagbabayad ng ikapu at ng Diyos mga handog-ayuno, at pag-aayuno nang minsan sa isang buwan ay bahagi na ng buhay. Ang pagsunod sa Word of Wisdom, pagtanggap ng mga tungkuling maglingkod, at pagsunod sa batas ng kalinisang-puri ay bahaging lahat ng natututuhan mong gawin. Pero para sa mga nabinyagan, maraming babaguhin para maging pamilyar sila sa lahat. ANO ANG Talagang ang pagkakaroon ng patotoo sa mga katotohanan ng ebanghelyo ang unang hakbang sa pagiging miyembro ng Simbahan PAKIRAMDAM ni Cristo. Ngunit ang pagkakaroon ng patotoo ay hindi nangangahulugan na madaling mamuhay bilang miyembro ng Simbahan.

Ang Simbahan ay Maaaring NG MAGING Magmukhang Lubhang Kakaiba Halimbawa na lang ay ako. May mga kaibigan na akong LDS noon pang 13 anyos ako, at kalaunan ay sumapi ako sa Simbahan noong 19 ako. Pero kahit marami na akong BAGONG alam tungkol sa kultura ng Simbahan sa paglipas ng mga taon na iyon, nahirapan ako sa pagbabago. Para sa akin, ang kultura at mga kaugalian ng Simbahan ay lubhang kakaiba kaya mukhang kakatwa ang mga ito. Lumaki ako sa isang simbahan na ma- BINYAG? raming pagkakaiba sa simbahang pamilyar o nagiging pamilyar pa lang sa inyo. Sa simbahang iyon ang damit na suot ng mga Matutulungan ninyo ang mga bagong miyem- ministro at koro ay katulad ng isinusuot bro sa pamamagitan ng pag-unawa sa kanilang ng mga nagsisipagtapos sa high school. Sa oras ng pagsamba—ang katumbas sa kanila pinagdaraanan. ng sacrament meeting—ang mga pastor ang nagbibigay ng sermon at sila lang ang nagsasalita. Tuwing Linggo inuulit naming lahat ang Panalangin ng Panginoon nang sabay-sabay at laging inaawit ang himnong “Praise God from Whom All Blessings Flow.” Binibinyagan ang mga bata sa pamamagitan ng pagwiwisik ng tubig sa kanilang ulo, pero ang kumpirmasyon ay ginagawa kapag mga 14 anyos na sila.

50 Liahona MGA KABATAAN MGA

Katas ng ubas ang gamit namin sa halip na tubig para ANG UNANG ANIM NA sa sakramento, at dumadalo ang mga kabataan sa Sunday BUWAN MATAPOS AKONG BINYAGAN School ng matatanda na ang pinag-uusapan ay ang kasalu- kuyang mga isyu sa lipunan. AY TALAGANG MAHIRAP. MUNTIK Maging ang aming gusali ay kaiba sa mga gusali ng LDS NA AKONG HINDI MAKATAGAL. na nabisita ko. May malaking kapilya kami na katulad ng mga simbahan sa Europa, na may mataas at patusok na LUBHANG KAKAIBA LAHAT . . . bubong at matataas na stained-glass window. May krus sa lugar na kinauupuan ng koro. May nakasabit na maganda pag-aaral ng mga bagong doktrina, tulad ng buhay bago at mataas na kampana sa harapan. Gustung-gusto kong tayo isinilang at binyag para sa mga patay; ito’y isang pag- patunugin ang kampanang iyon pagkatapos ng pagsamba. babago sa kultura at pamumuhay at mga inaasahan. Ang Sapat ang bigat nito para iangat ang isang batang paslit pagpapasiyang tanggapin ang mga pagkakaibang iyon ay mula sa sahig habang tumataas-baba ang lubid. mahirap gawin. Iba rin ang aming mga kaugalian at paniniwala sa lipu- Ang unang anim na buwan matapos akong binyagan nan. Tinuruan kami na OK lang uminom ng alak o maniga- ay talagang mahirap. Muntik na akong hindi makatagal. rilyo. OK lang magkaroon ng nobyo o nobya kahit tinedyer Lubhang kakaiba lahat, lalo pa’t hindi ko kasama ang pa- pa lang. Sa katunayan, itinuro sa amin na puwede ka pang milya ko sa pagsisimba. Nahirapan pa rin akong unawain magkaroon ng seksuwal na relasyon bago ikasal basta’t ang ilang doktrina, gayundin ang damdamin ng pagkawa- naniniwala ka na nagmamahalan kayo. Hindi namin pinag- lay sa nakamulatan ko. usapan kailanman ang pagkakaroon ng patotoo. Noong Mabuti na lang, mapagpasensya, mabait, at hindi nagba- una akong makakita ng fast and testimony meeting—wow! bago ang mga kaibigan ko sa Simbahan. Isinama nila ako Hindi ako makapaniwala na may ganoon pala. Wala pang sa mga aktibidad, inanyayahan ako sa bahay nila para mag- tumayo sa harapan sa simbahan namin para ibahagi nang hapunan at sumali sa family home evening, at nanalanging gayon ang kanilang paniniwala. kasama ko. Malaking kaibhan ang nagawa niyan hindi lang Ang pagsapi sa Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga sa pagsapi ko sa Simbahan kundi pati sa pananatili kong Banal sa mga Huling Araw ay hindi lang tungkol sa aktibo at pagiging matatag kapag nanghihina ang aking

Disyembre 2014 51 MGA KINAKAHARAP patotoo. Malaki ang utang-na- loob ko sa kanila sa pagpa- NG MGA NABINYAGAN paunawa sa akin ng mga bagay-bagay. Narito ang ilan sa mga hamong kinakaharap ng mga bagong Sa kasunod na mga kuwento, dalawang kabataang binyag. Paano makakatulong ang pakikipagkaibigan ninyo sa miyembro ang nagbahagi ng sarili nilang mga karanasan sa pagharap nila sa kanilang mga hamon? pagsapi sa Simbahan at kung paano sila nanatiling matatag. 1. Pagsisikap na unawain ang bagong doktrina. Habang binabasa ninyo ang kanilang mga karanasan, isipin 2. Pagpili ng iba’t ibang media, musika, pelikula, at aklat. kung ano ang magagawa ninyo para matulungan ang isang bagong binyag o nagbabalik sa pagkaaktibo na magka- 3. Pag-unawa sa mga salitang gamit sa banal na kasulatan. roon ng lakas na makihalubilo at makibagay sa kultura 4. Pagtitiis na hindi tanggapin ng mga pamilya at kaibigang [ng Simbahan] at espirituwal na umunlad. hindi LDS. 5. Pagsusuot ng ibang kasuotan. Maraming Taon ng Paghihintay para Mabinyagan 6. Paglalaan ng panahon para magsimba at dumalo sa Noong high school ako, nagpasiya akong sumapi sa seminary. Simbahan matapos kong makausap ang mga missionary 7. Pag-aaral ng mga bagong gawi at kaugalian sa pagsamba. sa mga English class at mag-aral na kasama nila. Hindi 8. Pangangailangang baguhin ang mga gawi, pananalita, at maganda ang naging reaksyon ng mga magulang ko nang paraan ng pag-iisip. sabihin ko sa kanila na gusto ko nang magpabinyag. Wala 9. Pag-akma sa kultura ng mga LDS. silang gaanong alam tungkol sa Simbahan, at natakot sila 10. Pag-aaral ng mga terminolohiyang pamilyar sa LDS, na baka malagay ako sa panganib. Inakala nila na magi- gaya ng ebanghelyo, apostasiya, at panunumbalik. ging sagabal ang Simbahan sa pag-aaral ko at hindi ako magiging masaya sa buhay dahil sa lahat ng patakarang

KINAILANGAN KONG PALAKASIN ANG AKING PANANAMPALATAYA AT PATOTOO SA PAMAMAGITAN NG PAGDARASAL, PAGBABASA NG MGA BANAL SA KASULATAN, AT NG MGA SALITA NG MGA MAKABAGONG PROPETA— NANG MAG-ISA. at patotoo sa pamamagitan ng pagdarasal, pagbabasa ng mga banal sa kasulatan, at ng mga salita ng mga makabagong propeta—nang mag-isa. Marami akong pinalampas na masasayang programa at aktibidad. Nang lumipat ako sa Rome para magkolehiyo, naging matapat kong kaibigan ang bishop ko na sumuporta sa akin noong galit na galit ang mga magulang ko. Itinuro niya sa akin na mahalagang mahalin ang mga magulang susundin. Hindi nila ako pinayagang magpabinyag sa ko anuman ang sitwasyon. loob ng dalawa’t kalahating taon. Nang mabinyagan na rin ako sa wakas, maraming Sinubukan na ako sa simula pa lang. Sa lumipas na miyembro ng ward ang dumating at sumuporta sa akin. mga taon bago ako nabinyagan, paulit-ulit kong ipinagda- Sumali ako sa koro at nagkaroon ako ng maraming kasal na magkaroon ako ng lakas at sapat na pananampala- ibigan doon. Ang pakikipagkaibigan at kabaitan nila taya na patuloy na maniwala. Hindi ako makasimba o ko ang nagbigay ng kapanatagan sa akin. magawang makihalubilo sa mga miyembro o missionary. Kapag tayo ay tapat sa mga turo ni Jesucristo at sinu- Kinailangan kong palakasin ang aking pananampalataya sunod natin ang Kanyang halimbawa ng pagmamahal

52 Liahona MGA KABATAAN MGA

at pagmamalasakit sa iba, makikita ng napag-aralan sa family home eve- ng mga tao sa kanya. Ang pag-akyat mga bagong binyag at investigator na ning; hindi ko pa naranasan ang niyang ito sa puno—paghiwalay niya hindi lang tayo nagtuturo, kundi ipina- alinman doon. sa maraming tao—ang nagbigay sa mumuhay rin natin ang ating itinuturo. Pero bukod pa riyan, parang kanya ng napakaganda at personal na Si Ottavio Caruso ay mula sa Italy at kasa- lahat ay pare-pareho ang interes at karanasan sa piling ng Tagapagligtas. lukuyang naglilingkod sa full-time mission. opinyon—kung minsa’y matitinding Habang nagbabasa, natanto ko na ang opinyon na talagang salungat sa aking pakiramdam na hindi ako kabilang ay Hindi Kabilang opinyon—tungkol sa halos lahat ng hindi nagmula kay Cristo. Si Jesus ay Sumapi ako sa Simbahan noong bagay mula sa mga pelikula at puli- walang kinikilingan at mapagpatawad. 13 taong gulang ako. May patotoo tika hanggang sa interpretasyon ng Masigasig Niyang hinanap ang mga ako sa ebanghelyo, pero pakiramdam ilang talata sa banal na kasulatan. taong hinusgahan at binalewala— ko ay hindi ako kabilang sa simba- Tinitingnan ko ang lahat ng taong tu- mga taong tila naiiba. han. Alam ng lahat ng naroon ang matango at naiisip ko, “Mababait kayo Hindi ko masasabi na hindi ko na mga awitin at mga kuwento sa banal at mabait ako. Pero talagang magkaiba naramdaman kailanman na hindi ako na kasulatan; samantalang hindi ko lang tayo. Hindi ako bagay rito.” kabilang. Naramdaman ko na iyon. alam ang mga ito. Naaalala ng lahat Nahirapan ako sa damdaming Pero natutuhan ko na ang mga bagay ang mga ginawa nila sa Primary o iyon sa loob ng maraming taon. na nagpapaiba sa akin—ang hitsura Pagkatapos ay naalala at nabasa kong ko, ang tingin sa akin ng ibang tao, MABABAIT KAYO AT muli ang kuwento mula sa Lucas 19 ang mga bagay na kinahihiligan ko, tungkol kay Zaqueo. Dahil isa siyang ang iniisip ko tungkol sa mundo—ay MABAIT AKO. maniningil ng buwis, hindi siya po- hindi dahilan para hindi magsimba. pular at itinuring siyang makasala- Ito ang mga dahilan kaya kailangan PERO TALAGANG nan. Ngunit nang dumaan si Jesus sa tayong lahat ng Simbahan, taglay ang MAGKAIBA kanyang lungsod, umakyat si Zaqueo iba’t iba nating mga talento, kalaka- LANG TAYO. sa isang puno para makita niya ang san, at pananaw. ◼ nangyayari sa gitna ng maraming Si Elaine Vickers ay naninirahan sa HINDI AKO BAGAY RITO. tao. Hindi niya inalintana ang iisipin Utah, USA.

SUMALI SA USAPAN

Mga Bagay na Pag-iisipan • Anong mga pagbabago ang nagpapahirap sa ilang tao na magpasiyang sumapi sa Simbahan? • Paano makakatulong ang pakikipagkaibigan mo para bumalik o manatiling matatag sa Simbahan ang isang tao?

Mga Bagay na Maaari Mong Gawin • Ilista ang mga hamong madalas maranasan ng mga nabinyagan at magtakda ng mga mithiin kung paano mo sila matutulungan.

NI GARY L. KAPP NI GARY L. • Magpatulong sa isang bagong binyag o di-gaanong aktibong kaibigan sa pagpaplano ng isang aktibidad para sa inyong klase o korum. • Ibahagi ang iyong mga karanasan sa simbahan, sa bahay, o online.

Umakyat si Zaqueo sa isang puno para sa kabila ng maraming tao ay makita niya ang

ZAQUEO, DALIAN MO, BUMABA KA, pagdaan ni Cristo sa kanyang lungsod.

Disyembre 2014 53 MGA TANONG AT MGA SAGOT

“Ano ang dapat kong

Humawak sa Gabay gawin kapag kinukutya na Bakal Kapag pinagtatawanan ako ng mga tao sa ako sa paaralan dahil aming paaralan, iniisip ko ang pangitaing sa pagsunod ko sa nakita ni Lehi tungkol sa malaki at maluwang na gusali: “Puno ito ng tao, kapwa matanda at bata, kapwa lalaki mga pamantayan at babae; at ang paraan ng kanilang pananamit ay labis na mainam; at sila ay nasa ayos ng panlalait at pagtuturo ng Simbahan?” ng kanilang daliri roon sa mga yaong nagsitungo at kumakain ng bunga” ung kinukutya ka sa pagsunod sa mga pamantayan (1 Nephi 8:27). Tutularan ko si Lehi. ng Simbahan, maaari mo itong ituring na isang pagka- Hindi ako bibitaw sa gabay na ba- kataon para maging kinatawan ni Jesucristo. Maging kal na ito na patungo sa buhay na magalang at mapagkawanggawa. Kung mahikayat ka, walang hanggan. maipapaliwanag mo kung bakit ganyan ang pamumu- Pierre S., edad 18, Haiti Khay mo. Isiping gamitin ang Para sa Lakas ng mga Kabataan para matulungan kang talakayin ang mga pamantayan mo. An- Ibahagi ang yayahan ang Espiritu sa buhay mo para maantig Niya ang puso ebanghelyo ng mga kabarkada mo. Maituturo sa iyo ng Espiritu ang iyong Habang kinukumpleto sasabihin. namin ng kaibigan ko Makakahingi ka rin ng payo sa iyong mga magulang, mga ang proyekto tungkol lider ng Simbahan, o mga full-time missionary. Tanungin sila sa kabanalan sa Pansa- kung paano nila hinarap ang gayong mga sitwasyon. riling Pag-unlad, nagbabasa kami ng Kung minsan maaari kang matuksong makipagtalo sa iba Aklat ni Mormon sa paaralan habang tungkol sa mga pinaniniwalaan mo. Ngunit tandaan na “siya na hindi pa nagsisimula ang klase. Sini- may diwa ng pagtatalo ay hindi [kay Cristo]” (3 Nephi 11:29). mulan kaming pagtawanan ng titser Sa ibang mga pagkakataon, maaari mong madama na pini- at mga kaklase namin. May mga pilit kang sumuko at tumigil sa pagsunod sa mga pamantayan pagkakataon na gusto ko nang tigilan ng Simbahan. Maging matatag. Ang matatag na paninindigan ay ang pagbabasa, pero hindi ko talaga hindi lang magbibigay ng kapayapaan sa buhay mo, kundi pag- puwedeng iwan ang mga banal na papalain din ang buhay ng mga kabarkada mo. Ang halimbawa kasulatan ko sa bahay. Patuloy kaming mo ay makakahikayat sa kanila na magpasiya nang tama. nagbasa sa paaralan, at kalaunan ay Tularan ang halimbawa ng Tagapagligtas para maging mata- hindi na nila kami pinagtawanan. Isa tag. Kinutya ang Tagapagligtas dahil nanindigan Siya sa katoto- sa mga kaibigan namin ang naging hanan (tingnan sa Isaias 53). Alam Niya kung ano ang nadarama interesado sa ebanghelyo at sa Pansa- mo. Isinagawa Niya ang Pagbabayad-sala para sa iyo at dinanas riling Pag-unlad. Binigyan namin siya din ang mga pagsubok mo. Nariyan Siya para sa iyo. Pag-aralan ng buklet na ito at ng triple combina- pa ang Kanyang buhay upang matularan mo Siya sa ganitong tion, at simula noon ay kinuwentuhan mga sitwasyon. na namin siya tungkol sa ebanghelyo. Naging interesado rin ang kuya niya sa ebanghelyo. Pareho silang nagbabasa ng Aklat ni Mormon. Kimberly A., edad 16, Brazil

54 Liahona Ang mga sagot ay nilayong makatulong at magbigay ng pananaw, hindi bilang mga opisyal na pahayag ng doktrina ng Simbahan. MGA KABATAAN - mail - - - ng- - klik ang

(i- org edit para paikliin edit para Loob,” Loob,” mail o liham: (1) buong , o sa pamamagitan ng- org PANGALAGAAN PANGALAGAAN ANG IYONG PATOTOO nawa “Magkaroon ng lakas- kayo loob na manindi liahona.lds. resolution bago sumapit ang sumapit bago resolution mail) na ilathala ang iyong sagot at sagot ang iyong mail) na ilathala Mayo 2009, 126. Mayo liahona@ldschurch. sa sa pahina 3). (tingnan ang address ng koreo pahintulot at na impormasyon Ang sumusunod e- isama sa iyong dapat ay o branch, (3) ward (2) kapanganakan, pangalan, o district, na pahintulot (5) nakasulat (4) stake at, wala ka pang edad 18, ang nakasulat kung mo, magulang (tinatang mga ng iyong na pahintulot ang e- gap larawan. maaaring i- ay sagot Ang mga pa ito. o linawin Ipadala ang iyong sagot at, kung nais mo, isang at, nais mo, kung sagot ang iyong Ipadala na high- retrato sa 15, 2015, Enero sa pamamagitan ng e- Work”), Your “Submit na tatawagin kayo upang ipag kayo na tatawagin pinaniniwalaan. tanggol ang inyong ng in na malalim ang ugat Maliban kayong mahihirapan patotoo, yong ng labanan ang pambabatikos sa inyong taong humahamon mga . . . Ang inyong pananampalataya. palagi, kapag inalagaan patotoo, ang magliligtas sa inyo.” “Nawa Thomas S. Monson, Pangulong Lakas- ng Kayo Magkaroon Liahona, gan sa katotohanan at kabutihan. at sa katotohanan gan sa ngayon ang kalakaran Dahil pinaha sa mga malayo lipunan ay na ibinigay alituntunin at halagahan tiyak halos ng Panginoon, sa atin ------Marami na akong na Marami na akong ging karanasan tung sa pamumuhay kol sa mga pamanta ayon sa yan ng ebanghelyo Maging Missionary Maging kayang maging kayang mahusay na lider?” president. Paano president. Paano Mia Maid class Mia Maid ako magiging mas ako SUSUNOD NA TANONG “Parang hindi ko hindi ko “Parang ang mga pamantayan ko, natutuwa ko, ang mga pamantayan sa pagkilos nang ayon sa sarili ko ako kang mag- Huwag sa gusto ng Diyos. alinlangan sa pagkatao mo at sa pina mo. niniwalaan Hiram D., edad 18, Brazil paaralan. Natutuhan ko na napaka Natutuhan ko paaralan. gandang pagkakataon ito para mapa lakas natin ang ating mga patotoo at misyonero. makabahagi sa gawaing sa ganitong ako malalagay Tuwing mataas at napanatili kong sitwasyon na ang pagiging totoo ko ay pagiging ay ko na ang pagiging totoo OK lang at kakaiba sa mundo. tunay ang pagkatao ko. nila kung ayaw sinasabi ng iba;Hindi mahalaga ang tularan ang Ama ang mahalaga ay sa Langit. edad 19, Philippines Jazzy C., - - - - araw! sa paaralan, sinasabisa paaralan, sa akin ng mga kaklase o maging ng mga ko Sino Ka okasyon Kapag may sa ebanghelyo. Palagay Palagay sa ebanghelyo. Halimbawa Sa aming paaralan, kakaunti ang mga estudyanteng pamilyar Alalahanin Kung Kung Alalahanin Maging Isang Isang Maging aya sa paningin ng Diyos. sa paningin ng Diyos. aya limutan ang mga pinaniniwalaan ko ko limutan ang mga pinaniniwalaan Pero para makaakma sa mundong ito. Alam ko palaging hindi ang sagot ko. hindi kaaya- cute ang hitsura“Dapat ay Sabi nila, minsan Kung Dapat naiiba ka.” mo. ka sinasabi nila na kailangan kong kaibigan ko na magsuot ng damit na kaibigan ko Emmanuel A., edad 16, Ghana mapuspos ng Espiritu ang mga kabar kada mo dahil pinatototohanan mo ang ebanghelyo. mo ang mga pamantayan at makaka mo ang mga pamantayan sa pamumuhay pagpatotoo ka tungkol Maaaring matuto at sa mga ito. ayon pagpapala ng pamumuhay ayon sa ayon pagpapala ng pamumuhay hindi mo kailangang mga pamatayan, Maituturo mahiya kapag kinutya ka. Ibahagi ang Iyong Patotoo Iyong ang Ibahagi Sa sandaling malaman mo ang mga mga taong ito mismo na malaman pa balang- sa ebanghelyo tungkol edad 14, Florida, USA Kelsey P., halimbawa, at igagalang ka nila nang halimbawa, mo. lubos at ang mga pinaniniwalaan Dahil naaalala nila ang halimbawa maging interesado ang maaaring mo, ebanghelyo. Kapag mabait at maga ebanghelyo. lang ka anuman ang sabihin nila sa nagpapakita ka ng magandang iyo, ko ang pinakamagandang magagawa magagawa ang pinakamagandang ko paano ipakita sa mga tao kung mo ay ng ang pamumuhay nakakabuti sa iyo MULA SA MISYON HINDI KAILANGAN ANG MGA ANGHEL Noong umagang iyon ng Pasko sa isang ospital sa Guatemala, hindi namin mapaawit ang mga anghel. Ngunit maaaring kami mismo ang umawit.

Ni Jeniann Jensen Nielsen ga paputok, makukulay na belen, at mga piging na Pero hindi si Sister Anaya. Isa-isa niyang pinuntahan ang may handang pinalamanang tamales—ganyan ang mga kama, kinausap ang mga maysakit, kinumusta sila, at MPasko sa Guatemala. Bilang full-time missionary, binati sila ng maligayang Pasko. Ipinaalala sa amin ng kan- nakita kong ibang-iba ang mga tradisyon doon kumpara yang katapangan kung bakit kami nagpunta roon, at nagsi- sa sarili kong mga tradisyon sa Estados Unidos. Nangulila mula kaming kumanta ng mga awiting Pamasko, mahina sa ako sa pamilya ko at naisip ko na magiging malungkot ang simula ngunit mas may tiwala nang magpatuloy kami. Ang aking Pasko. ilan sa mga pasyente ay ngumiti, ang iba ay nakahiga lang Sabi ng kompayon kong si Sister Anaya, magiging at parang walang napansin, at ang iba naman ay sumabay masaya ang aming Pasko kapag naglingkod kami sa iba. sa paghimig. Iminungkahi niya na gugulin namin ang umaga sa pag-awit Hawak ang himnaryo habang umaawit, nilapitan ni sa ospital, at niyaya namin ang iba pang mga missionary. Sister Anaya ang isang babaeng nakabenda. Nagsimulang Habang palapit kami sa pintuan, minasdan ko ang humikbi ang babae, at magiliw na hinaplos ng kompanyon mga taong nakapila na dadalaw sa kanilang mga mahal sa ko ang buhok nito. Habang lumuluha sinabi ng babae, buhay. Malungkot ang mukha nila, marumi ang mga paa “Mga anghel kayo. Mga anghel kayo.” nilang nakasandalyas, at kupas na ang damit nila. Sama- Hindi ko malilimutan kailanman ang sagot ni Sister sama kaming naghintay. Nang papasukin na kami sa gusali, Anaya. “Hindi mga anghel ang naririnig mo,” sagot niya. naglakad kami sa makikitid na pasilyo na nagtutuklapan na “Mga Banal sa mga Huling Araw ang naririnig mo.” ang berdeng pintura at sementadong sahig. Nanlumo ako Nang isilang si Jesucristo, ibinalita ng anghel ang sa amoy ng gamot at mga sakit. Kanyang pagsilang at isang malaking hukbo ng langit Sa malamlam na liwanag nakita ko ang mga pasyenteng ang nagsipagpuri sa Diyos (tingnan sa Lucas 2:8–14). nakaratay sa mga kama sa isang malaking kuwarto na halos Iniisip ko ang mga anghel na iyon tuwing Pasko. walang pumapasok na hangin o walang privacy. Nakaratay Pero iniisip ko rin si Sister Anaya. Naaalala ko ang sila roon, ang ilan ay nakabenda, ang iba ay panghihikayat niya sa amin na kumanta sa ospital at nakasuwero, ang iba naman ay kinabitan kung paano kami naging maligaya sa pagpapasaya sa ng oxygen para makahinga. Ang ilan ay iba. Naaalala ko ang paghaplos niya sa buhok ng tahimik na dumaraing. Ang iba naman babaeng maysakit. At naaalala ko na hindi ko ay tulog. Hindi ko alam kung bakit kailangang maging anghel para makapaglingkod kami nagpunta roon. Karamihan sa sa iba. Mapaglilingkuran ko sila bilang Banal aming maliit na grupo ng mga mis- sa mga Huling Araw. ◼ sionary ay nakatayo sa may pin- Ang awtor ay naninirahan sa

tuan, at hindi alam ang gagawin. Utah, USA. NI CRAIG STAPLEY PAGLALARAWAN

56 Liahona PAGLALARAWAN NI DAVID STOKER; ANG PAGSILANG NI JESUS, NI DAVID LINDSLEY MAGBIGAY PUWANG NG “Bawat isa sa atin“Bawat sa isa ay bantay isang bahay- sa Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) ng Korum ng Labindalawang Apostol, Apostol, Labindalawang ng Korum ng (1926–2004) Maxwell Neal A. Elder “Settle This in Your Hearts,” Your in Hearts,” This “Settle tuluyan nagpapasiya na kung may para lugar kay Jesus!” Ensign, Nob. 1992, 66. 1992, Nob.

Ni Elder Nasaan Mervyn B. Arnold Ng Pitumpu Ako? Paano Tuklasin at Paunlarin ang Inyong mga Espirituwal na Kaloob at Talento

Binigyan kayo ng Ama sa Ang tanong na ito ang malamang ating kani-kanyang mga talento at na nagtulak kina Adan at Eva na personalidad.” 2 Langit ng mga espirituwal na pag-isipan ang nangyayari sa buhay Inilagay kayo ng Ama sa Langit kaloob at talento para tulu- nila. Maitatanong din natin sa ating sa pinakamainam na lugar kung ngan kayong marating ang sarili ang mga bagay na katulad niyon. saan magagamit ninyo ang inyong Halimbawa: Nasaan na tayo sa ating mga espirituwal na kaloob at ma- nais Niyang kahinatnan ninyo. paglalakbay sa landas ng tipan tungo papaunlad ang inyong mga talento. sa buhay na walang hanggan? Anong Saanman kayo naninirahan o anu- mga kaloob at talento ang ibinigay sa man ang inyong kalagayan, mapipili atin ng ating Ama sa Langit sa buhay ninyong magtagumpay, anuman ang a mga banal na kasulatan ma- bago tayo isinilang para tulungan tayo inyong mga hamon sa buhay. Huwag raming tanong na nagtutulak sa landas na ito? Ano ang iba pang sumuko kailanman. Magpatuloy sa atin na pagnilayan ang ating mga kaloob at talentong matatamo lang. Huwag umayaw. Tandaan, ang Sbuhay. Isa sa mga unang tanong sa natin kapag sinikap nating maging ginagawa ninyo sa mga bagay na Biblia ang ibinigay kay Adan matapos katulad ng nais ng Panginoon na nasa inyo ang huhubog sa inyong niyang kainin ang ipinagbabawal na kahinatnan natin? pagkatao. bunga. Inaanyayahan ko kayong pag- Ipinahayag ni Pangulong Joseph F. Ang halimbawa nina Adan at Eva isipan kung paano maiaangkop ang Smith (1838–1918), “Ang tao, bilang ay makapagbibigay sa atin ng mala- tanong na ito sa buhay ninyo: espiritu, ay isinilang sa mga magulang king pag-asa. Matapos nilang laba- “Nagtago [si Adan] at kaniyang na nasa langit, at inaruga hanggang gin ang utos na huwag kainin ang asawa sa harapan ng Panginoong sa sumapit sa sapat na gulang sa mga ipinagbabawal na bunga, itinaboy Dios sa pagitan ng mga punong walang hanggang mansiyon ng Ama, sila mula sa magandang halamanan, kahoy sa halamanan. bago pumarito sa mundo sa isang isinumpa ang lupa, sumibol ang mga “At tinawag ng Panginoong Dios katawang-lupa.” 1 Itinuturo sa atin tinik at dawag, at kinailangan nilang [si Adan] at sa kaniya’y sinabi, Saan sa manwal na Mga Alituntunin ng bungkalin ang lupa para matustu- ka naroon? ” (Genesis 3:8–9; idinag- Ebanghelyo na “Alam ng ating Ama san ang kanilang pangangailangan. dag ang pagbibigay-diin). sa Langit kung sino tayo at ano ang Hindi sila sumuko. Nagtrabaho sila, Alam ng Panginoon ang lahat ng ating ginawa roon bago tayo pu- tulad ng utos ng Panginoon sa kanila bagay, kaya makatitiyak tayo na alam marito. Pinili Niya ang panahon at (tingnan sa Moises 5:1). Napakasama Niya kung saan nagtatago sina Adan lugar kung saan isisilang ang bawat ng piniling gawin ng anak nilang si at Eva. Kung alam Niya kung nasaan isa sa atin para matutuhan natin ang Cain, ngunit patuloy silang namuhay sila, ano talaga ang itinatanong ng mga aral na kailangan natin mismo nang matwid at nagturo sa kanilang Panginoon? at magawa ang pinakamabuti sa mga anak.

58 Liahona MGA KABATAAN - - 59

potensyal sa ilang aspeto. potensyal kung ano ang inyong mga kung ano ang inyong aralan ito para makita ang mga ito para aralan Disyembre 2014 Disyembre kaloob na binabanggit doon o arito ang ilang paraan para mala para arito ang ilang paraan kung ano ang inyong man ninyo pag- bidad o matuto ng mga bagong bidad o matuto ng mga bagong ang matuklasan para kasanayan mga talento at espirituwal inyong na kaloob. ang mga iyon, at hilingin sa Kanya na at hilingin sa Kanya ang mga iyon, ng iba pang mga kaloob. kayo bigyan minsan Kung nakakikilala sa inyo. mas nakikita ng iba ang mga kaloob na nasa inyo. Makibahagi sa mga bagong akti sa mga bagong Makibahagi kayo, blessing may patriarchal Kung Itanong sa Ama sa Langit kung anoItanong sa Ama sa Langit tao na talagang ang mga Tanungin • • ANO ANG INYONG ANO ANG INYONG MGA KALOOB? N mga kaloob: • •

- unting araw niyang tinrabaho ang Araw- isang Ang kulang na lang dito ay usa. Pagbalik sa kanyang talyer nilinis, nilinis, sa kanyang talyer Pagbalik usa. at pinakinis niya ang sungay. pinutol, na gilid nito, at sa bawat oras ay pinu oras ay at sa bawat na gilid nito, at pinaganda pinakinis, kiniskis, tol, ang lumang pirasong metal na iyon. itinuring ng kanyang amo na walang- Unti- silbing piraso ng metal. nagkahugis ang metal at naging isang maganda at makinang na obra-maestra. si Pumunta sa kakayuhan puluhan. ng Ben at nakakita ng sungay Tito tinapyas ni Tito Ben ang magagaspangTito ni tinapyas ------kutsilyo. Gamit ang mainit kutsilyo. kutsilyo. Pagkatapos ay Pagkatapos kutsilyo. Nang lumamig na ito, ginuhitan niyaNang lumamig na ito, Sa pahintulot ng kanyang amo, ini Sa pahintulot ng kanyang amo, Ngumiti si Tito Ben at nagsabi, Ben at nagsabi, Tito Ngumiti si Isang araw habang nagtatrabahoIsang araw May tiyuhin ako na patuloy na na patuloy ako tiyuhin May ito ng hugis- tinabas niya ang metalna blowtorch, nang hugis- tiyagang pagtatrabaho, nagawa niya nagawa tiyagang pagtatrabaho, itong hubugin at ikurba hanggang sa tumuwid ito. uwi niya ito. Sa kanyang talyer pinai Sa kanyang talyer uwi niya ito. nit niya ang metal hanggang sa halos sa ma Pagkatapos, magbaga na ito. “Higit pa sa lumang piraso ng metal dito.” ang tingin ko lumang metal na iyan. Sayang lang Sayang lumang metal na iyan. ang oras mo sa pagpulot diyan.” tren. Itinanong niya sa kanyang amo Itinanong niya sa tren. Sabi niyang hingin ito. kung puwede silbi ang walang “Ben, ng amo niya, ang tito kong si Ben sa minahan ng ang tito kong niya ang isang lumang napansin tanso, piraso na metal sa riles ng ng baluktot lad at pinagyayaman ang mga espiritu lad at pinagyayaman na kaloob at talento. wal Ibabahagi ko ang isang kuwento mula ang isang kuwento Ibabahagi ko na nakatulong sa sa kanyang buhay akin na makita kung paano pinauun naghahangad na pagbutihin at para mihin ang mga kaloob at talentong natanggap niya mula sa Ama sa Langit. Ang Natuklasan ni Tito Ben ni Tito Natuklasan Ang

MAYROON BA KAYO NG ISA SA MGA KALOOB NA ITO? “Babanggit ako ng ilang kaloob na hindi laging nakikita o napapansin ngunit napakahalaga. Maaaring kasama rito ang mga kaloob na nasa inyo—mga kaloob na hindi gaanong nakikita ngunit Nang matapos siya, makinis at maganda na ito. Maingat niyang ikinabit ang puluhan sa kutsilyo. Ang isang tunay at mahalaga pa rin. dating luma, kalawangin, at baluktot na piraso ng metal “Pag-aralan nating muli ang ilan sa di-gaanong- ay naging magandang kutsilyo na nanalo ng maraming pansining mga kaloob: kaloob na humiling; kaloob na gantimpala. makinig; kaloob na makarinig at gumamit ng marahan Tayo ay katulad ng lumang pirasong metal na iyon. at bayanad na tinig; kaloob na manangis; kaloob na Kailangan din tayong hubugin, pagandahin, at pakini- sin para maabot ang ating ganap na potensiyal. Bahagi umiwas na makipagtalo; kaloob na maging kalugud- ng prosesong iyan ang pagtuklas, pagpapalakas, at lugod; kaloob na umiwas sa walang-kabuluhang pag- pagpapaibayo ng ating mga talento at kaloob. uulit-ulit; kaloob na hangarin yaong matwid; kaloob na Naunawaan ni Tito Ben na karamihan sa ating huwag manghusga; kaloob na umasa sa patnubay ng potensyal ay hindi kaagad nakikita at kailangang Diyos; kaloob na maging disipulo; kaloob na panga- tuklasin at paunlarin. Itinuro sa atin ng Panginoon na “masigasig ninyong hanapin ang mga pinakamahusay lagaan ang iba; kaloob na makapagnilay-nilay; kaloob na kaloob” (D at T 46:8) at “upang ang bawat tao ay na mag-alay ng panalangin; kaloob na magbigay ng mapabuti sa kanyang talento, upang ang bawat tao malakas na patotoo; at kaloob na tanggapin ang Espiritu Santo.” Elder Marvin J. Ashton (1915–94) ng Korum ng Labindalawang Apostol, “There Are Many Gifts,” Ensign, Nob. 1987, 20.

MGA KABATAAN MGA

ay magtamo ng iba pang mga talento, Hindi pa nakapagpinta si Sister taong narinig ang tinig ng Ama sa oo, maging sandaang ulit” (D at T Arnold sa buong buhay niya. Langit ngunit hindi ito naunawaan 82:18). At bakit natin ito kailangang Kinailangan niya itong pagsikapang noong una: gawin? Magagamit natin ang ating gawin. Pinag-aralan niya ito, nagpinta “Sa ikatlong pagkakataon narinig mga talento at kaloob upang pagling- siya araw-araw, at pagkatapos ng manila ang tinig, at binuksan ang kani- kuran ang iba, tulad ng paliwanag tagal na panahon at matinding pagsilang mga tainga upang marinig ito; at sa kasunod na talata: “Bawat taong sikap ay natuto siyang magpinta nang ang kanilang mga mata ay tumingin sa hinahangad ang kapakanan ng kan- maganda. Nakasabit ang isa sa maga- pinanggagalingan ng tunog niyon. . . . yang kapwa, at ginagawa ang lahat gandang painting ng ilog na ipininta “At ito ay nangyari na, nang kang bagay na ang mata ay nakatuon niya sa dingding ng opisina ko. nilang maunawaan ay muli nilang sa kaluwalhatian ng Diyos” (D at T Oo, kailangang sikaping matamo itinuon ang kanilang mga paningin 82:19). Ang paglilingkod ay humuhu- ang mga talento, ngunit napakalaki sa langit, at masdan, nakita nila [si bog sa atin sa pamumuhay nang higit ng ating magiging kagalakan kapag Jesuscristo na] bumababa mula sa na katulad ni Cristo. narinig nating sinabi ng Panginoon langit” (mga talata 5, 8). sa atin na “Mabuting gawa. Ang iyong Ang makarinig at makakita nang Pagtuklas sa Ating mga Talento mga kaloob at talento ay pararamihin malinaw ay dalawang halimbawa Itinuro sa atin ni Elder Richard G. dahil sa iyong kasipagan” (tingnan sa lamang ng mga espirituwal na kaloob Scott ng Korum ng Labindalawang Mateo 25:14–30). at talentong maaari ninyong matamo Apostol kung paano tayo mahuhubog at mapag-ibayo kung handa kayong ng mga pagsubok: “Kung kailan tila Ang Inyong mga Espirituwal hangarin at pagsikapan ang mga ito. maayos ang lahat, kadalasan ay saka na Kaloob Inaanyayahan ko ang bawat isa sabay-sabay na dumarating ang mga Natuklasan ng asawa ko na may sa atin na gawin ang ginawa ni Tito hamon. Kapag ang mga pagsubok talento siya sa pagpipinta. Ano ang Ben: tingnan ang pinakamabuti sa na iyon ay hindi bunga ng inyong inyong mga kaloob at talento? Alam lahat ng bagay habang naghahangad pagsuway, ang mga ito ay katibayan ko na nabigyan kayo ng ating Ama tayo ng mga espirituwal na kaloob at na nadarama ng Panginoon na handa sa Langit ng ilan. Paano ko nalaman? talento at gamitin ang mga ito upang kayong umunlad pa (tingnan sa Mga “Maraming kaloob, at sa bawat tao pagpalain ang mga tao sa ating pa- Kawikaan 3:11–12). Samakatwid ay ay ipinagkaloob ang isang kaloob sa ligid. Alam ko na maraming kaloob binibigyan Niya kayo ng mga kara- pamamagitan ng Espiritu ng Diyos” at talentong gustong ibigay ang ating nasang nagpapaigting ng pag-unlad, (D at T 46:11). Ang mga kaloob at Ama sa Langit sa atin, ngunit ang pag-unawa, at habag [dalawang kapangyarihan ng Diyos ay maaari mga ito “ay may kundisyon kapag napakahalagang kaloob] na nagpapa- nating matanggap. Karapatan at re- hiningi natin. Ang mga pagpapala ay kinis sa inyo para sa inyong walang- sponsibilidad nating tanggapin ang kailangan nating pagpaguran o pag- hanggang kapakinabangan. Upang ating mga espirituwal na kaloob, sikapan” (Bible Dictionary, “Prayer”). maialis kayo sa inyong kinalalagyan pag-ibayuhin ang ating mga talento, Nawa’y matuklasan, pagpaguran, at at maging tulad ng nais Niya kinaka- at ibahagi ang mga ito. paramihin pa natin ang mga kaloob ilangang subukan kayo nang husto, Nakasulat sa mga banal na kasula- at pagpapalang bigay sa atin ng Diyos at iyan ay karaniwang nagdudulot tan ang ilang kaloob na maaari nating na taglay natin noong isilang tayo, at ng lungkot at hirap.” 3 hangarin (tingnan, halimbawa, sa nawa’y magtamo tayo ng iba pang D at T 46), ngunit napakarami tala- mga kaloob ang mapagpakumbaba Pagpapaunlad sa Ating gang mga kaloob at talento. Saliksikin kong dalangin. ◼ mga Talento ang Aklat ni Mormon, lalo na ang MGA TALA Kailangan nating magtrabaho para 3 Nephi 11–26, at matutuklasan ninyo 1. Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: Joseph F. Smith (1999), 400. maragdagan ang ating mga talento. ang maraming kaloob at talento na 2. Mga Alituntunin ng Ebanghelyo (2009), 13; Kamakailan lang, sinabi ni Elder Scott maaaring matanggap ng bawat isa idinagdag ang pagbibigay-diin. 3. Richard G. Scott, “Trust in the Lord,” sa asawa ko, “Devonna, dapat kang sa atin. Halimbawa, sa 3 Nephi 11 Ensign, Nob. 1995, 16–17; idinagdag magpinta.” mababasa natin ang tungkol sa mga ang pagbibigay-diin.

Disyembre 2014 61 sandigan (tanggulan) ng sibilisasyon banal na lugar, at huwag matinag, ay pinag-aalinlanganan o binabatikos. hanggang sa ang araw ng Panginoon Ni Elder Dallin H. Oaks Isinasantabi na ng mga bansa ang ay dumating; sapagkat masdan, ito Ng Korum ng kinagisnan nilang relihiyon. Ang mga ay dagling darating”? (D at T 87:8). Labindalawang pananagutan sa asawa at pamilya ay Nalilibutan tayo ng mga hamon sa Apostol itinuturing na sagabal sa kasiyahan lahat ng dako (tingnan sa II Mga Taga ng tao. Ang mga pelikula at magasin Corinto 4:8–9). Ngunit sa pagsampala- at telebisyon na humuhubog sa ating taya sa Diyos, nagtitiwala tayo sa mga pag-uugali ay puno ng mga kuwento biyayang pangako Niya sa tumutupad o anyo na naglalarawan sa mga anak sa Kanyang mga utos. Nananalig tayo ng Diyos bilang malulupit na halimaw, sa kinabukasan, at pinaghahandaan o dili kaya’y bilang simpleng mga ni- natin ito. likha na hangad ay medyo higit pa sa “Dahil dito,” sabi ng Tagapagligtas, PAANO personal na kasiyahan. At tanggap na “maging matapat, nananalangin tu- ito ng marami sa atin bilang libangan. wina, taglay ang inyong mga ilawan Ang mabait, tunay, at maganda na tinabasan at nagniningas, at may MAGHANDA ay napapalitan ng walang silbi, ng langis na dala kayo, upang kayo ay “kahit ano,” at ng walang halagang maging handa sa pagparito ng Kasin- PARA SA kapritso. Hindi kataka-taka na marami tahang lalaki— sa ating mga kabataan at matatanda “Sapagka’t masdan, katotohanan, IKALAWANG ang nalululong sa pornograpiya, sa katotohanan, sinasabi ko sa inyo, na paganong pagbubutas ng mga bahagi ako ay madaling paparito” (D at T PAGPARITO ng katawan, sa paghahanap ng sari- 33:17–18). ◼ ling kasiyahan, sa kasinungalingan, Mula sa isang mensahe sa pangkalahatang sa masagwang pananamit, sa pagmu- kumperensya noong Abril 2004. ng buhay na ito ang panahon mura, at sa pagpapasasa sa seks na “ para sa mga tao na maghanda nakapagpapababa ng pagkatao. Asa pagharap sa Diyos” (Alma Lahat ng ito’y kasuklam-suklam 34:32). Naghahanda ba tayo? sa paningin ng ating Ama sa Langit, na Paano kung bukas na ang pagdating nagmamahal sa lahat ng Kanyang mga Niya? Kung alam nating haharap tayo anak at nagbabawal sa mga kauga- sa Panginoon bukas—sa maagang liang humahadlang sa pagbabalik pagkamatay natin o sa di-inaasahang ng sinuman sa Kanyang piling. pagdating Niya—ano ang gagawin Ano ang katayuan ng sarili na- natin ngayon? Ano ang mga ipagtatapat ting paghahanda para sa buhay na natin? Anong mga gawi ang ititigil na walang hanggan? Ang mga tao ng natin? Anong mga pagkukulang ang Diyos ay pinagtipanang mga pagbabayaran natin? Ano ang gagawin tao noon pa man, pati na sa NI HARRY ANDERSON NI HARRY nating pagpapatawad? Anong mga sagradong mga pangakong patotoo ang ibibigay natin? ginawa natin sa tubig ng binyag, Kung gagawin natin ang mga bagay sa pagtanggap ng banal na priesthood na ito, bakit hindi pa ngayon? Bakit ng Diyos at sa mga templo ng Diyos. hindi hangarin ang kapayapaan hang- Tayo ba’y mga taong mahilig mangako

ga’t maaari pa itong matamo? ngunit hindi tumutupad at mga suma- PAGPARITO, ANG IKALAWANG Ang kasamaang dati’y nasa iisang sampalatayang hindi kumikilos? lugar lang at tago ay legal na ngayon Sinusunod ba natin ang utos ng

at ibinabandera. Ang pinakaugat at Panginoon na, “Tumayo kayo sa mga MULA SA DETALYE

62 Liahona MGA KABATAAN

PASKO - - - - maya, nanginginig ang maya, Nangungusap pa rin sa akin ang Espiritu. Nangungusap pa rin sa akin ang Espiritu. Lumilipas na ang oras. Ako na lang ang Ako Lumilipas na ang oras. sinimulan ko Mula nang araw na iyon, Ang kailangan ko lang gawin ay tumigil at ay lang gawin Ang kailangan ko ◼ makinig—at sumunod pagkatapos. naninirahan Ang awtor ay sa Utah, USA. Maya- sasabihin ko. kaarawan “Sa taong ito sa boses na sinabi ko, nang magsimba.” ko sisimulan ni Cristo, Tagapag sa nang magsimba bilang regalo ko ang siyang ako roon ay kakatwa Ang ligtas. Nagbago ang buhay nakatanggap ng regalo. at nagsi sa simbahan, nang bumalik ako ko sa pagdal na tumigil ako sa araw mula iyon sa akin ng sapat na panahon dal na nagbigay upang pakinggan ang Espiritu at maantig Niya ang puso ko. nila, at nagkuwento ang iba. Hindi ako Hindi ako ang iba. at nagkuwento nila, makapaniwala. na namalayan, Bago ko hindi pa nagsasalita. alam kung ano ang ko Hindi na ako. katayo - - - - - - - enrol iisa pang isang Ano ang ibibigay ko sa Tagapagligtas ngayong taon? Tagapagligtas sa ko ang ibibigay Ano enrol ako rito dahil isa naman akong rito dahil isa naman akong enrol ako

saan maaari akong makipagkuwen saan maaari akong ng karaniwan kong upuan sa ninth- ng karaniwan kong kunggrade nasa likuran, seminary ay enrol lang ako sa seminary sa enrol lang ako dahil may

“Walang pupunta sa harapan,” naisip pupunta sa harapan,” “Walang Nasiyahan ako sa seminary kaya nag- sa seminaryNasiyahan ako kaya Kalaunan mula sa likuran ay lumipat na Kalaunan mula sa likuran ay Kapag ginugunita ko ito, wala akong ma akong wala ito, Kapag ginugunita ko At isang araw ay wala ang kaibigan ko, ko, ang kaibigan wala At isang araw ay

magpuntahan ang mga estudyante sa ha ang lumuha, Ang ilan ay rapan ng klase. nagbahagi ng mga mithiing itinakda iba ay ng klase at sabihin kung anong regalo ang sa taong iyon. Cristo namin kay ibibigay nang isa- laking gulat ko Pero ko. may nabago isang araw ng Disyembre bago nabago isang araw ng Disyembre may Inanyaya para sa Pasko. kami nagbakasyon han kami ng titser na pumunta sa harapan ulit ako nang sumunod na taon. Nabinyagan nang sumunod na taon. ulit ako pero taong gulang ako noong walong ako Pero nakapagsimba. hindi pa talaga ako sa aralin o sa mga estudyanteng nagbahagi ng kanilang patotoo. ako ng upuan sa harapan, kung saan ako kung saan ako ng upuan sa harapan, ako Sa bawat mas makakapakinig na mabuti. ang interes ko klaseng nagdaan hindi nawala lip na makipagbiruan, nakinig ako at muling ako nakinig lip na makipagbiruan, namangha sa itinuro. alala sa sinabi niya nang araw na iyon, pero alala sa sinabi niya nang araw na iyon, Pumasok na namangha ako. natatandaan ko pero sa ha kinabukasan, na ang kaibigan ko opsiyon—nakinig ako. Iyon ang unang pagka Iyon ako. opsiyon—nakinig sa titser. kataong nakinig ako kaya nagkaroon ako ng problema: wala akong ng problema: wala ako nagkaroon kaya palilipasin ang oras? ko Paano makakabiruan. ang nag- ko ginawa Sa kabiglaanan, Banal sa mga Huling Araw. Nalaman ko ang Nalaman ko Banal sa mga Huling Araw. ang natutuhan lang at iyon pangalan ng titser, sa klase. ko ang seminary esku kong sa pinapasukan at iminungkahi ng school counselor welahan, na mag- tuhan at makipagbiruan sa aking kaibigan. tuhan at makipagbiruan sa aking kaibigan. Nag- Iniaalok ko. bakanteng oras pa sa iskedyul Ni Dustin Ward

A ANG SA AKING REGALO PAGLALARAWAN NI BEN SIMONSEN BEN NI PAGLALARAWAN HANDA NANG SUMULONG

NODOKA T. JOSH W.

GRACE S.

BRIAN R.

AÏOLAH AT EVALINE V.

JOHN C.

Lilipat ka na ba sa Young Men o Nina Richard M. Romney, Mga Magasin ng Simbahan at Mickey Shimomiya, Tokyo, Japan Young Women mula sa Primary? alos 12 taon ka na. Ang buhay ay puno ng pagba- Basahin ang sinabi tungkol dito bago. Sa simbahan, lilipat ka sa Young Men o Young HWomen mula sa Primary. Ibig sabihin niyan ay pag- ng pitong 12-taong-gulang na tatakda ng mga mithiin, paglilingkod, paghahanda para sa dumaraan sa transisyong iyan. templo, at pag-aaral pa tungkol sa ebanghelyo. Pero huwag kang kabahan! Sabi naman ng ibang nagdaraan sa ganyang sitwasyon ay masaya raw ito.

64 Liahona MGA KABATAAN MGA

Dalawang Magkasama Magtanong Makipagkaibigan Si Aïolah V. ng France ay Naghahanda ang 12-taong- “Kinabahan ako nang pasa- 12-taong- gulang na Beehive. gulang na si Brian R. ng Arizona, mahin ako ng counselor sa stake Gayundin ang kanyang Ate USA, na magpasa ng sacrament sa Young Women camp sa unang Evaline, na magiging 13 taong unang pagkakataon. Ayaw niyang pagkakataon,” sabi ni Nodoka T. gulang sa isang buwan. “Natutuwa magkamali, kaya hiniling niya sa ng Okinawa, Japan. “Nagpasiya ako’t narito ang ate ko para ala- iba pang mga Aaronic Priesthood akong manalangin. Pagkatapos layan ako sa paglipat sa Young holder sa kanyang ward na ipali- kong magdasal napanatag ako, Women mula sa Primary,” sabi ni wanag ito sa kanya. kaya nagpasiya akong sumama. Aïolah. “Ang babait nila,” sabi niya. “Sa unang araw pa lang, nag- Isa sa mga paborito nila ang “Sinabi nila sa akin kung saan ta- karoon na ako ng mga bagong Pansariling Pag-unlad, pero nang tayo, saan pupunta, at paano ipasa kaibigan. Mabubuti at mababait sa mabasa nila ang isang mithiin, ang mga trey.” akin ang mga kabataang babae; natawa sila. “Matutong tumugtog Ngunit ang mas mahalaga, agad nawala ang kaba ko. At nang instrumento[ng pangmusika],” ipinaalala nila sa kanya na maging tuto akong magpadalisay ng tubig, sabi roon. mapitagan. “Kailangan nating ala- magbuhol, maglagay ng benda, “Matagal na kaming tumutug- lahanin ang Tagapagligtas habang magsagawa ng rescue breathing, tog,” sabi ni Evaline. Pero kinausap nagpapasa tayo ng sakramento,” at humanap ng mga halamang nila ang kanilang ina. Ipinaunawa sabi ni Brian. “Kung mapitagan nakakain!” nito sa kanila na magagamit nila tayo, nakatutulong ito para alalaha- ang musika sa pagtupad ng isa nin din Siya ng iba.” pang mithiin: paglilingkod. Nalaman ni Brian na masaya Naghahanda ngayon sina Aïolah ang iba na tulungan siyang mauna- at Evaline na tumugtog sa mga waan ang kanyang mga tungkulin sacrament meeting at talent night, at matutong gawin ito nang tama. magtanghal ng konsiyerto para sa “Magtanong ka lang,” sabi niya. mga bata at matatanda, at sumaliw “Ang paglipat sa Young Men mula Madamang Tanggap Ka sa pagkanta ng mga missionary. sa Primary ay mas madali kaysa “Kaarawan ko noong unang “Maganda ang Pansariling inaakala mo.” araw ko sa Young Women,” sabi Pag-unlad,” sabi ni Evaline. ni Grace S. ng Arizona, USA. “Hinahayaan ka nitong gawin ang “Masyado nilang binigyan ng gusto mo at ang iba pang mga atensyon iyon, pero mababait pa bagay na bago sa iyo.” rin sila. Ipinadama nila sa akin na tanggap nila ako.” Masaya rin siyang tinanggap ng adviser niya. “Ikinukuwento niya sa amin ang mga bagay na ginawa niya noong nasa Young Women siya,” sabi ni Grace. “At binabasa niya ang buklet na Pansariling Pag-unlad sa bawat isa sa amin,

LOOB NINA RICHARD M. ROMNEY, RANDALL R. RIPPLINGER, AT MICKEY SHIMOMIYA RANDALL R. RIPPLINGER, AT LOOB NINA RICHARD M. ROMNEY, para matiyak na nauunawaan namin iyon.” MGA LARAWANG KUHA SA KAGANDAHANG- MGA LARAWANG

Disyembre 2014 65 Matuto, Magturo, at Magbahagi PAGTUTULUNGAN SA Bilang bagong deacon, pinagturo si “Ngayo’y marami kaming natututuhan TUNGKULIN SA DIYOS Josh W. ng Utah, USA, ng isang lesson at naibabahagi. Ibig sabihin marami ng 12-taong- gulang na si John C. at ang tungkol sa pagiging disipulo ni Cristo. tayong nagagawa sa natututuhan na- Akanyang ama ay madalas magtulungan “Nakakita ako ng mga talata sa banal tin.” Halimbawa, pagkatapos ng isang sa paggawa ng mga proyekto. Halimbawa, na kasulatan tungkol sa pangingisda priesthood lesson, binisita ni Josh ang nagtahi sila ng mga patch sa mga kumot ni Pedro at ng iba pa. Sinubukan isang kaibigang matagal nang hindi na gagamitin nila sa pagkakamping. Ang nilang mangisda sa isang panig ng nagsisimba. “Nagtatrabaho ang mga mga patch ay galing sa iba’t ibang kamping bangka at wala silang nahuli,” sabi ni magulang niya tuwing Linggo, kaya at aktibidad na nadaluhan nila sa British Josh. “Pagkatapos ay sinabi sa kanila hindi sila nakakasimba. Pero sinabi ko Columbia, Canada, kung saan sila nakatira. “Malaking tulong si Itay,” sabi ni John. ng Tagapagligtas na mangisda sa kasa kanya na puwede siyang sumabay “Hindi ko yata magagawa ang mga proyekto bilang panig, at nakahuli sila ng masa akin.” sa Simbahan kung wala siya.” raming isda (tingnan sa Lucas 5:5–11 Natututuhan ni Josh ang layunin ng Nang mag-12 taong gulang na si John, at Juan 21:6–11). Kaya sa lesson ko, Young Men at Young Women. “Iyon ay magkasama nilang pinag-aralan ang buklet iyon ang binasa namin. Pagkatapos para ipakita sa atin kung paano maging na Tungkulin sa Diyos. Di nagtagal ay ay pinag-usapan namin kung paano higit na katulad ng Tagapagligtas,” sabi nakarating sila sa mga item sa “Unawain ito natutulad sa amin. Kapag sa sarili niya. Alam niya na ang ibig sabihin ng ang Doktrina” sa bahaging para sa Deacon. lang tayo umasa, maaari tayong mag- panawagang “lumapit kay Cristo” ay “Ipinaliwanag sa akin ni Itay ang mga susi at kaproblema. Pero kapag nakinig tayo sumulong sa landas na nagsimula sa awtoridad ng priesthood,” sabi ni John. At sa Panginoon, tutulungan Niya tayo.” binyag at kumpirmasyon, hanggang natulungan niyan si John na matapos ang Sabi ni Josh mahalagang matuto, sa makarating sa templo, at patungo isa sa mga kailangang gawin. magturo, at magbahagi sa Young Men. sa buhay na walang hanggan. “Kapag gumagawa ka ng Tungkulin sa “Sa Primary marami kaming natutu- “Handa na akong sumulong,” Diyos,” sabi ni John, “magpatulong ka sa han at maraming aktibidad,” sabi niya. sabi niya. ◼ tatay mo. Marami nang naitulong sa akin ang tatay ko.”

66 Liahona NATATANGING SAKSI MGA BATA MGA Talaga bang namatay

at muling nagbangon Ni Elder D. Todd Christofferson Ng Korum ng Labindalawang si Jesus? Apostol Ang mga miyembro ng Korum ng Labin- dalawang Apostol ay mga natatanging saksi ni Jesucristo.

Oo. Sumasaksi ako na si Jesus NI HARRY NI HARRY ng Nazaret ang nabuhay na mag-uling Manunubos. AKYAT SA LANGIT, AKYAT ANG PAG- NI CARL HEINRICH BLOCH;

PINAGAGALING NI JESUS ANG BULAG, Siya ang Lumikha May pagkabuhay ng daigdig. na mag-uli para

NI HARRY ANDERSON; LARAWAN NG MGA BULAKLAK NA KUHA NI ISAILORR/ISTOCK/THINKSTOCK ANDERSON; LARAWAN NI HARRY sa lahat.

NI DEL PARSON; DETALYE MULA SA DETALYE NI DEL PARSON; Ang Kanyang mga Ang Kanyang awa ay himala ay tunay. tunay, na nagtutulot sa ANG BABAENG NANGALUNYA, Paparito Siyang muli. lahat ng tao na magsisi

SIYA AY NAGBANGON, AY SIYA at maging malinis.

DETALYE MULA SA DETALYE MULA SA ANDERSON; DETALYE Mula sa “Ang Pagkabuhay na Mag-uli ni Jesucristo,” Liahona, Mayo, 2014, 111–14.

Disyembre 2014 67 DALHIN SA TAHANAN ANG TURO SA PRIMARY Alamin ang iba pa tungkol sa tema ng Primary sa buwang ito!

Inaalala at Sinasamba Natin ang Ating Tagapagligtas na si Jesucristo

Nina Erin Sanderson at Jean Bingham

oong araw ipinahayag ng Ama Nsa Langit sa Kanyang mga propeta ang tungkol sa napakagandang regalong ipagkakaloob Niya sa buong mundo. Ang regalo ay ang sarili Niyang Anak na si Jesucristo, na paparito sa mundo upang maging Tagapagligtas natin. Ipapakita sa atin ni Jesus kung paano mamuhay upang makabalik tayo sa Ama sa Langit. Inasam ng mga propeta nang buong kagalakan ang panahon ng pagsilang ni Jesus. Nang ipahayag ng mga anghel sa mga pastol malapit sa Betlehem na isinilang na ang natatanging sanggol na Anak ng Diyos, nakadama sila ng malaking kagalakan. Nagmadali BANAL NA silang makita at sambahin Siya. KASULATAN Sa mga lupain ng Amerika, alam • Juan 14:6 ng mga Nephita na isinilang na Siya nang manatiling maliwanag ang kalangitan sa buong magdamag kahit lubog na ang araw. Nakadama at pasasalamat sa regalo ng rin sila ng malaking kagalakan at ating Tagapagligtas sa pagsu- MGA IDEYA NA PAG- pinasalamatan ang Ama sa Langit nod sa Kanyang halimbawa UUSAPAN NG PAMILYA sa pagkakaloob ng Kanyang Anak. ng pagmamahal sa ibang tao Pag-usapan ang maraming paraan na nagpakita Sa ating panahon inaalala at sa maraming paraan sa abot- ng pagmamahal ni Jesucristo. Bilang pamilya ipinagdiriwang natin ang pagsilang kaya natin. ◼ pumili ng ilang paraan ng pagpapakita ng pag- ni Jesucristo sa Kapaskuhan. Ipi- Ang mga awtor ay naninirahan mamahal sa ibang tao sa buwan ng Disyembre napakita natin ang ating kagalakan sa Utah, USA. bilang paraan para maalala at matularan ang halimbawa ni Jesucristo. KALIWA: PAGLALARAWAN NI PAUL MANN NI PAUL PAGLALARAWAN KALIWA:

68 Liahona MGA BATA MGA MGA REGALO NG PAGMAMAHAL Gupitin ang mga kahon ng regalo sa itim na linya. Isulat ang sarili ninyong ireregalo sa isang blangkong kahon. Itupi sa putul-putol na linya; at i-teyp ang mga takip pababa. Butasan ang ibabaw ng bawat regalo at kabitan ng tali. Isabit ang mga regalo sa lugar kung saan ninyo makikita ang mga ito. Kada ilang araw, buksan ang “regalo” at gawin ang aktibidad na nakasulat sa loob. Tandaan, maaari ninyong ibigay ang mga regalong ito sa buong taon!

Bumigkas ng Basahin ang mabubuting salita. Lucas 2:1–20 sa isang miyembro ng pamilya.

Sumulat ng liham ng pasasalamat. Isulat dito ang sarili ninyong regalo.

Maaari kayong mag-print ng iba pang mga kopya ng aktibidad na ito sa liahona.lds.org.

Disyembre 2014 69 Yancy

Ni Elder Brent H. Nielson Ng Pitumpu

“At ngayon nais ko na kayo ay ma- Madalas kaming pumunta sa Yancy at nakita ko siya sa kalsada ging mapagpakumbaba, at maging pastulan para makita si Yancy. Sabik na nakahandusay sa sakit. masunurin at maamo” (Alma 7:23). na kaming dumating ang araw na Nalungkot ako. Mahal namin si usto naming magkakapatid na puwede na namin siyang masakyan. Yancy. Kung naging masunurin lang Gmagkaroon ng kabayo. Noong Ngunit gaano man ang pagsisikap siya sa tagasanay, naging masaya ako ay mga 9 o 10 taong gulang, ng sinuman, walang makapagturo sana siyang kabayo na may magan- bumili si Itay ng maganda at itim kay Yancy. Napakatigas ng ulo dang buhay. Pero ayaw makinig at na kabayong babae. Pinangalanan nito. Hindi namin siya nasakyan ayaw sumunod ni Yancy sa kanyang namin siyang Yancy. Tuwang-tuwa kahit kailan. amo. Sa halip ay sugatan siya ngayon kaming mapasaamin ang kaba- Isang araw sinubukan ng kaibi- at nakahandusay sa gitna ng kalsada. yong ito, pero hindi ito nasanay na gan ni Itay na sakyan siya sa isang Itinuro sa akin ng kuwento tung- masakyan. Napakabata pa namin parada. Nang papunta na sa kalsada kol kay Yancy ang mga pagpapalang para gawin ang lahat ng mahihirap si Yancy at ang sakay niya, umalma dumarating kapag sinunod natin ang na gawain sa pagtuturo ng kasi Yancy at nahulog ang sakay niya Panginoon, ang ating Tagapagligtas bayo, kaya nagpatulong si Itay sa at nagtatakbo siya sa buong lung- na si Jesucristo. Kapag tayo ay ma- isang kaibigan na maraming alam sod. Nagwala sa pagtakbo si Yancy bait at maamo at mapagpakumbaba, tungkol sa kabayo sa pagtuturo kaya’t nasugatan ang kanyang binti maaari tayong maging masaya kapag

kay Yancy. sa isang fire hydrant. Hinabol ko si nagpaakay tayo sa Tagapagligtas. ◼ NI DAN BURR PAGLALARAWAN

70 Liahona MGA BATA - Brazil kasulatan. kabasa na ako ng ilang salita, Ngayong naka Anna L., edad 5, mababasa ko na Ito ang una kong Aklat ni Mormon. ang mga banal na Saria C., edad 10, Italy bahaghari ang lumitaw. bago kami bumalik ng Italy, isang ng Italy, bago kami bumalik na araw. Noong Sabado ng umaga, Noong na araw. Noong isang taon sumama kami ng taon sumama kami Noong isang pamilya ko sa aming ward papunta sa sa aming ward papunta pamilya ko templo sa Switzerland sa loob ng apat Switzerland sa loob templo sa

Gumawa kami ng mga family tree sa isang aktibidad sa Primary. Las Heras Ward, Argentina

iyon habang nagpapraktis kami, pero nakanta at nabigkas pa rin namin ang aming bahagi. Vientiane Branch, Laos Noong isang taon idinaos namin ang pinakauna naming pagtatanghal ng Primary sa sacrament kuryente isang linggo bago meeting. Walang ANG ATING PAHINA ANG ATING MGA KAIBIGAN SA IBA’T IBANG PANIG NG MUNDO Hallå, Ako si Vänner!*

Minna * “Hello, mga kaibigan!” na mula sa sa Swedish

Sweden Mula sa interbyu ni Amie Jane Leavitt usto ba ninyong manirahan sa isang school- Ghouse? Si Minna at ang kanyang pamilya ay nakatira sa lalawigan sa dakong timog ng Sweden. Ang bahay nila ay dating schoolhouse maraming taon na ang nakakaraan. Sabi niya ang pinakamaganda roon ay may isang silid sa bahay Ito ay isang malaking na sapat ang laki para magkasya ang maraming kalabasang tao. Pagsapit ng Disyembre, inaanyayahan ng zucchini na pinitas ko sa pamilya ni Minna ang mga kapitbahay, kaibigan, aming hardin. at kamag-anak para sa isang espesyal na “kanta- han.” Mga 80 katao ang dumarating para sumali sa pagkanta ng mga awiting Pamasko. Pagkata- pos ay nagsalu-salo sila sa pagkain bago lumabas ang lahat sa lamig ng panahon sa Scandinavia. ◼ Ang awtor ay naninirahan sa Utah, USA. LARAWAN NG STOCKHOLM NA KUHA NI MARK OLEKSIY/HEMERA/THINKSTOCK; MGA PAGLALARAWAN NI BRAD TEARE NG STOCKHOLM NA KUHA NI MARK OLEKSIY/HEMERA/THINKSTOCK; MGA PAGLALARAWAN LARAWAN Sa paaralan ako lang ang tanging miyembro ng Simbahan, kaya sinisikap kong ibahagi

ang ebanghelyo sa aking mga kaibigan. BATA MGA Madalas kong isama ang ilang kaibigan ko sa paaralan sa mga aktibidad ng Primary. Ibig sabihin ay nagiging missionary na ako ngayon, tulad ng mga ate ko.

Gustung-gusto kong Ako ay 10 taong gulang at lumundag-lundag sa bunso ako sa 9 na magka- trampoline. Mahilig din kapatid sa aming pamilya. akong tumugtog ng Dalawa sa mga ate ko ang piyano at plauta. nasa misyon—isa sa France at ang isa pa ay nasa Temple Square sa Utah.

TEMPLO’Y IBIG MAKITA Ang Stockholm Sweden Temple ay malapit sa bahay ng lolo’t lola ko. Ang templong ito ay espesyal sa puso ko. Minsan naglakad kami ni Itay sa bakuran nito. Nag-usap kami tungkol sa templo at kung paano ako maka- kapasok doon balang-araw. Isa sa mga paborito kong ginagawa Mahilig mag-swimming nang sama- namin ng aking pamilya ang magbi- sama ang pamilya ko. Sa tag-init, yahe pahilaga papunta sa Stockholm pumupunta kami sa isang lawa na siyang kabisera ng Sweden. malapit sa bahay namin. Sa taglamig, Gustung-gusto kong bisitahin ang pumupunta kami sa isang pasilidad lolo’t lola ko at iba pang mga kamag- na maraming pool at anak na nakatira doon. waterslide sa loob.

HANDA NANG UMALIS! Ang bag ni Minna ay punung-puno ng ilan sa mga paborito niyang bagay. Alin sa mga bagay na ito ang ilalagay ninyo sa inyong bag?

Disyembre 2014 73 Maaaring isadula ito ng inyong pamilya, Ang Unang mga kaibigan, o klase sa Primary. Basahin ang Lucas 2:1–16 Pasko para matulungan Ni Jenn Wilks kayong maghanda.

MGA TAUHAN: Maria Jose Tagapangasiwa ng bahay-panuluyan Pastol 1 Pastol 2 Anghel

MGA KASUOTAN: Simplihan lang ang mga kasuotan: isang bata para kay Jose, isang bandana para kay Maria, at mga tungkod para sa mga pastol. MGA PAGLALARAWAN NI JULIE YOUNG MGA PAGLALARAWAN

PROPS: isang kumot na nakasabit nang pahalang sa dalawang silya para sa sabsaban maliliit na unan para kumatawan sa mga tupa isang manyika o nakabalumbon na kumot para kumatawan sa sanggol na si Jesus

74 Liahona MGA BATA MGA

Awit: “Nang si Jose ay Magtungo Jose: Walang silid sa bahay-tuluyan, Awit: “Nagningning ang mga Tala” sa Bethlehem,” unang ta- pero sabi ng tagapangasiwa puwede (Aklat ng mga Awit Pambata, 24). lata (Aklat ng mga Awit tayong matulog sa kuwadra. [Pupunta ang mga pastol sa bahay- Pambata, 22). Maria: Ah, masaya ako’t tuluyan at kakatok sa “pinto.” Maria: Sana makahanap may matutuluyan tayo Sasagot ang tagapangasiwa.] IDEYA: tayo agad ng matutulu- ngayong gabi. Pasabayin ang mga Pastol 2: Narito kami para makita yan. Matagal na tayong manonood sa pagkanta [Maglalakad sila pa- ang batang Cristo. naglalakbay. ng mga tauhan. punta sa kuwadra. Pastol 1: Sinabi sa amin ng isang Jose: May bahay-tuluyan Mauupo sina Maria anghel na nakahiga Siya sa isang sa banda roon. Maghintay at Jose, at magwawakas sabsaban. ka rito at magpahinga at titing- ang tagpo.] Pastol 2: Alam mo ba kung na- nan ko kung may silid pa para Awit: “Nang si Jose ay saan Siya? sa atin. Magtungo sa Bethlehem,” ikalawa Tagapangasiwa: Isang bata ang isi- [Pauupuin ni Jose si Maria at ka- at ikatlong talata (Aklat ng mga nilang sa aking kuwadra ngayong katok siya sa “pinto.” Sasagot ang Awit Pambata, 22). gabi. Ihahatid ko kayo. tagapangasiwa ng bahay-tuluyan.] [Binabantayan ng mga pastol ang [Susundan ng mga pastol ang Tagapangasiwa: Ano’ng kaila- kanilang mga tupa. Darating ang tagapangasiwa papunta sa kuwa- ngan mo? anghel, at luluhod ang mga pastol.] dra, kung saan nakaupo sina Jose: Naghahanap ako ng matutu- Pastol 1: Sino ka? Jose at Maria sa tabi ng luyan. Malayo ang nilakbay naming Pastol 2: Huwag mo kaming sabsaban na hinihigaan mag-asawa, at kailangan namin ng sasaktan. ng sanggol na si Jesus.] matutulugan. Anghel: Huwag kayong Pastol 1: Totoo nga! Tagapangasiwa: Pasensya na, pero matakot. May dala IDEYA: Talagang may sanggol na puno na ang bahay-tuluyan. akong masayang balita! Maglagay ng nakahiga sa isang sab- malaking bituing Jose: Pakiusap, puwede mo ba Ngayong gabi ang Anak saban, tulad ng sinabi papel sa isang patpat at kaming tulungan? Manganganak ng Diyos ay isinilang sa ng mga anghel. hawakan ito sa ibabaw na ang asawa ko. Betlehem. Matatagpuan ng sabsaban. Pastol 2: Ito nga ang Tagapangasiwa: Puwede siguro ninyo ang sanggol na na- Tagapagligtas, si Cristo na kayong matulog sa kuwadra. Iyon kahiga sa isang sabsaban. Panginoon. lang ang maitutulong ko. Pastol 1: Halikayo at tingnan [Luluhod ang mga pastol at taga- Jose: Salamat. Napakabuti mo. natin ang batang ito. pangasiwa sa palibot ng sabsaban.] [Pupuntahan ni Jose si Maria at Anghel: Luwalhati sa Dios sa kataas- Awit: “Kay Tahimik ng Paligid” tutulungan siyang tumayo.] taasan, at sa lupa’y kapayapaan sa (Mga Himno, blg. 125). ◼ mga taong kinalulugdan niya. Ang awtor ay naninirahan sa Utah, USA.

Disyembre 2014 75 Tingnan ang Nasa Loob!

Nagpunta ako sa isang sulok ng silid at tahimik na nagdasal. “Ama sa Langit, tulungan po Ninyo akong ibigay ang aklat na ito sa titser ko.” Pagkatapos kong magdasal, nadama ko nang husto na dapat kong ibigay ang aklat sa kanya. Bigla akong nagkaroon ng lakas-ng- loob. Nilapitan ko siya. Tumingin siya sa akin, at ibinigay ko sa kanya ang Aklat ni Mormon at sinabi ko, “Tit- ser, mahal ko kayo mula sa kaibutu- ran ng puso ko, at gusto kong ibigay sa inyo itong Aklat ni Mormon!” Kinuha niya ito at tiningnan ang pabalat. “Tingnan po ninyo ang nasa loob!” sabi ko. Nakita niya na may isinulat ako roon. Niyakap niya ako at sinabing, “Oh, Sophia, salamat sa pagbibigay mo nito sa akin!” Nang makaupo na ako, sinabi niya sa klase, “Tingnan ninyo ang ibinigay ni Sophia sa akin. Babasa- hin ko ito sa bakasyon!” Pag-uwi ko, tumakbo ako kay Inay at sinabi ko, “Hulaan po ninyo! Binigyan ko po ang titser ko ng Aklat ni Mormon.” Ni Sophia C., edad 9, Brazil Ngumiti siya at sinabing, “Maga- ago sumapit ang Pasko bumili Pagdating ko sa music classroom, ling! Magandang halimbawa ka sa Bng isang kahong puno ng mga nakita ko ang titser ko sa musika at akin, Sophia.” Aklat ni Mormon ang mga magu- naisip ko, “Sige, Sophia. Bigyan mo Nagpasiya kaming magdasal para lang ko para ipamigay sa mga tao. siya ng isa!” Dahan-dahan akong pasalamatan ang Ama sa Langit sa Noon ko naisip na magdala ng ilan lumakad papunta sa titser ko. Pero pagbibigay sa akin ng lakas-ng- loob sa paaralan at iregalo ang mga ito wala akong lakas-ng- loob na ibigay na ibigay sa titser ko ang Aklat ni

sa tatlo sa mga titser ko. sa kanya ang aklat. Mormon. ◼ NI MARK ROBISON PAGLALARAWAN

76 Liahona MGA SCRIPTURE FIGURE SA LUMANG TIPAN MGA BATA MGA David at Goliath

1 Samuel 17

dikit ang pahinang ito sa makapal na papel o karton. IPagkatapos ay gupitin ang mga figure at idikit ang mga ito sa mga patpat o supot na papel. Magagamit ninyo ito para mailahad ang inyong paboritong mga kuwento sa Lumang Tipan. ◼

David

Goliath

PAGLALARAWAN NI BETH WHITTAKER PAGLALARAWAN David

Maaari kayong mag-print ng mas maraming kopya sa liahona.lds.org. Disyembre 2014 77 PARA SA MALILIIT NA BATA Parang Pasko Araw-araw Lahat ng regalo ay nakabalot na at nasa ilalim ng Christmas tree. O baka hindi pa?

Ni Kate Strongin “Kasi po kaarawan ni Jesus!” Tumango si Noah. Batay sa tunay na buhay sabi ni Amalie. “Ano pa?” “Maligayang Pasko! Saya’y ikalat “Kung gayon hindi ba dapat “Pagsunod po sa mga utos,” ninyo!” (Children’s Songbook, 51). magbigay tayo ng regalo sa sabi ni Amalie. alapit na ang Pasko. Sabik Kanya?” sabi ni Inay. “Pagiging mabait,” sabi ni Noah. Mna sabik na si Amalie. Tinulungan ni Itay ang “Magaling!” sabi ni Inay. Malapit na niyang mabuksan kapatid ni Amalie na si Noah na “Ngayo’y maglaro tayo. ang mga regalo sa ilalim ng basahin ang isang talata sa banal Babanggit ako ng isang regalong Christmas tree! na kasulatan. Sabi roon, kapag ibinigay ng isang tao kay Jesus. Sa family home evening, naglilingkod tayo sa ibang tao, Sabihin ninyo sa akin kung si Inay ang magbibigay ng naglilingkod tayo sa Diyos kilala ninyo siya. Heto na. Ang lesson. (tingnan sa Mosias 2:17). taong ito ay nagbigay ng mga “Bakit tayo namimigay ng “Ang paglilingkod ba sa iba ay Christmas card sa care center.” mga regalo sa araw ng Pasko?” pagreregalo kay Jesus?” tanong Nagtaas ng kamay si Noah. “Si tanong ni Inay. ni Inay. Amalie po ang gumawa niyan!”

Nagmamahal, Amalie Nagmamahal,Amalie MGA PAGLALARAWAN NI DILLEEN MARSH MGA PAGLALARAWAN

78 Liahona MGA BATA MGA

Parang Pasko Araw-araw

“Ang taong ito ay nag-home regalo! Kung tutulungan niya si ng singkuwenta sentimos sa teaching.” Inay, parang tinulungan na rin garapon ng kanyang ikapu. “Si Itay po ‘yan,” sabi ni niya si Jesus. Kumuha siya ng Kalaunan ng linggong iyon Amalie. basahan at pinunasan ang mga tumulong si Amalie sa pagliligpit Di-nagtagal marami na silang counter hanggang sa kumintab ng mga unan. Pinaghahagis ng nabanggit na mga regalong ang mga ito. kanyang bunsong kapatid ang naibigay nila sa Tagapagligtas. Kinabukasan kumita nang mga ito mula sa sopa. “Isa pang “Maaari tayong magbigay kaunti si Amalie. regalo para kay Jesus,” sabi niya. ng mga regalo araw-araw,” “Ang ikapu mo ay Sa Bisperas ng Pasko, sabi ni Inay. singkuwenta sentimos,” sabi sinabi nina Inay at Itay na Kinaumagahan oras na para ni Inay. ipinagmamalaki nila si Amalie. maglinis ng bahay. “Ano ba May naalala ulit si Amalie. “Buong linggo kang nagregalo ‘yan,” pagdaing ni Amalie. Ang ikapu ay isang utos, kay Jesus,” sabi ni Itay. “Parang Pero may naalala siya. Ang kaya ang pagbabayad nito ay Pasko iyan araw-araw.” ◼ paglilingkod sa iba ay isang isang regalo. Naglagay siya Ang awtor ay naninirahan sa Utah, USA.

Nagmamahal, Amalie Nagmamahal,Amalie

Disyembre 2014 79 HANGGANG SA MULI NATING PAGKIKITA

Ni Elder Melvin J. Ballard (1873–1939) Ng Korum ng Labindalawang Apostol

ALAM KONG SIYA AY BUHAY Ibibigay ko ang buo kong pagkatao, ang lahat ng inaasam kong maging, upang madama ang nadama ko noon!

ustung-gusto kong pagnila- ang mga iyon ng aking mga luha at Gyan ang tiniis ng ating Ama sa halik, nakita ko ang bakas ng mga Langit upang ipagkaloob sa atin pako sa paa ng Manunubos ng daig- ang Kanyang Pinakamamahal na dig. Ang nadama ko sa harapan Niya Anak, ang karapat-dapat na Anak na namamahala sa lahat ng bagay, na na iyon ng ating Ama, na lubos na mapasaakin ang pagmamahal Niya, nagmahal sa sanlibutan kaya Niya pag-aaruga Niya, at basbas Niya ay ibinuwis ang Kanyang buhay upang napakatindi kung kaya’t kung ma- tubusin ang sanlibutan, upang tayo tatanggap ko ang bagay na iyon na ay iligtas at espirituwal na panga- maluwalhating nilalang, at, habang natikman ko ay ibibigay ko ang buo lagaan habang nabubuhay tayo, at pumapasok ako sa pintuan, nakita kong pagkatao, ang lahat ng inaasam ihanda tayo sa pagpunta at pagtahan ko, na nakaupo sa isang mataas na kong maging, upang madama ang sa piling Niya sa mga daigdig na plataporma, ang pinakamaluwalhating nadama ko noon! walang-hanggan. . . . Nilalang na noon ko lamang nakita o . . . Hindi ko nakikita si Jesus nga- Naaalala ko ang isang karanasan noon ko lamang naisip na nabuhay yon na nakapako sa krus. Hindi ko ko . . . , na nagpatotoo sa aking kasa mga daigdig na walang hanggan. nakikita ang Kanyang noo na natutusu-

luluwa sa katotohanan ng kamatayan Sa paglapit ko upang maipakilala, kan ng mga tinik ni ang Kanyang mga LOOB NG C. HARRISON CONROY CO. [ng Tagapagligtas], sa Pagpapako tumayo Siya at lumapit sa akin na kamay na nakapako, kundi nakikita ko sa Kanya sa Krus, at sa Kanyang nakaunat ang mga kamay, at ngumiti Siyang nakangiti, nakaunat ang mga Pagkabuhay na Mag-uli, na hinding- nang sambitin Niya nang mahina ang bisig, sinasabi sa ating lahat: “Magsilapit hindi ko malilimutan. . . . aking pangalan. Kung mabubuhay kayo sa akin!” ◼ . . . Isang gabi, habang nananaginip ako nang isang milyong taon, hinding- Pinagpare-pareho ang pagpapalaki sa mga titik. ako ay natagpuan ko ang aking sarili hindi ko malilimutan ang ngiting iyon. sa loob ng sagradong gusaling iyon, Niyakap Niya ako at hinagkan, kina- Mula sa Bryant S. Hinckley, Sermons and Missionary Services of Melvin Joseph Ballard

ang templo. Pagkatapos ng sandaling big ako sa Kanyang dibdib, at ako ay NI HEINRICH HOFMANN, SA KAGANDAHANG- pananalangin at pagsasaya, sinabihan binasbasan, hanggang sa tila matunaw (1949), 147–57, ayon sa muling pagkalim- ako na magkakaroon ako ng pribile- ang utak ng aking mga buto! Nang bag sa “Classic Discourses from the General hiyong pumasok sa isa sa mga silid matapos na Siya, lumuhod ako sa Authorities: The Sacramental Covenant,”

upang makadaupang palad ang isang paanan Niya, at, habang pinaliliguan New Era, Ene. 1976, 7–11. NI CRISTO, LARAWAN

80 Liahona MGA KABATIRAN

Sa anong mga paraan naging Liwanag ng Mundo si Jesucristo?

“[Si Jesucristo] ang Ilaw ng Betlehem, isinilang ni Maria, na Kanyang mortal na ina, at ng Kanyang Ama, ang Maka- pangyarihang Diyos. . . . Siya ang Ilaw ng Pagbabayad-sala na isinagawa sa Halamanan ng Getsemani at sa Golgota, na umako sa Kanyang sarili ng mga kasalanan ng sanlibutan, upang [magtamo ng walang hanggang kaligtasan] ang buong sangkatauhan. Siya ang Ilaw ng walang-lamang puntod, ang nabuhay na mag-uling Panginoon na may niluwalhating katawan ng laman at buto, na kumalag sa mga gapos ng kamatayan at nagkamit ng walang hanggang tagumpay laban sa libingan. . . . Siya ang aking Ilaw, aking Manunubos, aking Tagapagligtas—at inyo rin.”

Elder Robert D. Hales ng Korum ng Labindalawang Apostol, “Mula sa Kadiliman Tungo sa Kanyang Kagila-gilalas na Kaliwanagan,” Liahona, Hulyo 2002, 79, 80. Kabilang Din sa Isyung Ito PARA SA MGA YOUNG ADULT

Ang Sagot SA LAHAT NG MAHIHIRAP NA TANONG Pinayuhan tayo ni Pangulong Uchtdorf na pagdudahan muna ang ating mga pagdududa bago natin p. 44 pagdudahan ang ating pananampalataya. Kaya paano kayo magdududa sa inyong mga pagdududa at susulong nang may pananampalataya?

PARA SA MGA KABATAAN

ANG TAGAPAGLIGTAS AT ANG SAKRAMENTO Ano ba talaga ang dapat ninyong isipin habang naghahanda, nagbabasbas, nagpapasa, o nakikibahagi ng sakramento? p. 48

PARA SA MGA BATA

Ang Unang p. 74 Pasko Gawing makatotohanan ang kuwento ng Pasko sa pagsasadula ng tagpong ito ng pagsilang ni Jesus!