Structuurvisie Smilde.Pdf
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
STRUCTUURVISIE SMILDE STRUCTUURVISIE SMILDE Beilen/Assen Codenummer: 153.00.02.33.00 17 augustus 2004 1 Het onbekende Smilde 5 Ontwikkelingsrichting 1.1 Smilde in de regio 7 5.1 Een terugblik 25 1.2 Ruimtelijke karakteristiek 7 5.2 De nieuwbouwstrategie 25 1.3 Dorpskarakteristiek 9 5.3 Conclusie 27 1.4 Waarom een visie 11 5.4 Uitbreidingsrichting lange termijn 27 2 De opgaven 6 Visie op Smilde 2.1 Leef baarheid 12 6.1 Samenbrengen 29 2.2 Karakteristiek Smilde 12 6.2 Karakteristiek Smilde 29 2.3 Nieuwe grenzen 12 6.3 Cultuurhistorie 29 2.4 Opwaardering 12 6.3 Gedifferentieerd wonen 29 2.5 Bedrijv igheid 13 6.4 Werken hoort erbij 31 2.6 Externe invloeden 13 6.5 Veelzijdig centrum 31 2.7 Recreatieve positionering 13 6.6 Toeristisch verknopen 31 2.8 Water 13 6.7 Vindbaar en bereikbaar 32 2.9 Van opgave naar oplossing 14 6.9 Watertoets 32 3 Ruimtelijke analyse 7 Inspraak en overleg 3.1 Landschap als kader 15 7.1 Inspraak 35 3.2 De ruimtelijke tijdsbalk van Smilde 15 7.2 Ov erleg 35 3.3 Functionele opbouw 17 3.4 Groen- en waterstructuur 17 3.5 Ruimtelijke hoofdstructuur 17 Bijlagen 4 Uitgangspunten 4.1 Algemeen 21 4.2 Identiteit en karakter 21 4.3 Kwalitatief programma 21 4.4 Kwantitatief programma 22 4.5 Samenvatting van de keuzes en uitgangspunten 23 1 Het onbekende Smilde 1.1 Smilde in de regio vaart overheerst de openheid, oostelijk van de vaart ambivalent gegeven is. Enerzijds is de stad een gloren boszomen en komen veel kleine bosjes voor. werkplek en voorzien van tal van essentiële voor- Smi l d e “ van bo ven af” zieningen en heeft daarmee een positieve invloed Het dorp Smilde gelegen in het westelijk deel van de Recreatieve kern op het woon- en leefklimaat van Smilde, anderzijds provincie Drenthe kennen de meeste passanten als Smilde ligt daarmee redelijk centraal tussen fraaie is de stad ook een bedreiging. Het karakter van “een lang dorp” langs de Drentsche Hoofdvaart. natuurgebieden. Liggen oostelijk de zand-, heide- en Smilde bestaat bij de gratie van een stad op afstand. Recente investeringen langs de Vaart accentueren bosgebieden het Witterveld en het Hijkerveld, meer Het woonmilieu is niet vergelijkbaar. Toch is de dit beeld nog sterker. De weg en waterkant zijn noordwestelijk liggen de unieke veengebieden van oriëntatie van Smilde op Assen veel sterker dan op opgeknapt en wekken enigszins de indruk alsof het Fochteloo en Veenhuizen. Dit zijn gebieden die hoofdkern Beilen of Drachten. Het is daarom een daar allemaal te doen is. nationaal de aandacht trekken als het gaat om hun spanningsveld dat in de visie tot evenwicht moet historisch, landschappelijke en natuurlijke waarden. worden gebracht. Niets is minder waar. Maar om dat te ervaren, moet Deze gebieden zijn per auto maar vooral per fiets je als het ware boven Smilde gaan hangen. De uitstekend bereikbaar. Er is een goed fietspaden- Landelijk wegennet eerste ontdekking is dat er een compleet dorp ligt netwerk in de regio dat jaarlijks nog verbeterd wordt. Het laatste dat opvalt aan het regionale plaatje is de dat zich los van de waterstructuur heeft ontwikkeld. Voor inwoners van Smilde zijn daarmee grote recre- aanwezigheid van goede infrastructuur. Vanuit Daar komen we zo op terug. Op kaart 1.1 is Smilde atieve gebieden binnen “fietsbereik”. In een half uur Smilde zijn uitstekende verbindingen met de regio in de regio weergegeven. Dan komen we tot enkele gaans ben je vanuit Smilde in geheel verschillende voorhanden. Zowel in Friese (Drachten) als in verrassende ontdekkingen die kwaliteiten genoemd landschappen met een geheel eigen historie. Daar- Drentse richting (Beilen, Meppel, Hoogeveen en kunnen worden van het woon- en leefklimaat van tussen ligt het prachtige open landschap met een Emmen) zijn grote kernen gemakkelijk bereikbaar. het dorp. herkenbare structuur en vergezichten. Het recreatief Vanuit Smilde kan in relatief korte tijd het landelijk woongenot is daarmee hoog. wegennet bereikt worden: de A7 bij Drachten en de Uitloopgebied A28 bij Assen en Beilen. De laatste twee kernen Smilde ligt op het overgangsgebied van veen naar Een tweede belangrijk recreatief fenomeen is de hebben ook een NS-station. zand. Dat komt in het karakter van de kern niet Drentsche Hoofdvaart zelf. De afgelopen jaren is direct tot uiting. De meeste mensen zien Smilde als fors geïnvesteerd in het opwaarderen van de water- een veen- of kanaaldorp dat gekenmerkt wordt door wegennet en voorzieningen gericht op de water- 1.2 Ruimtelijk karakteristiek openheid en een rationele verkavelingstructuur. De sport. Langzaam trekt de watersport aan en bij een oostkant van Smilde is echter omzoomd door een verdere koppeling van provinciale vaarsystemen Voor de ruimtelijke karakteristiek van de kern kun- fraaie bosrand. Deze groene zoom fungeert vanuit liggen er goede kansen om een vriendelijk woon- nen we afdalen naar een wat lager niveau. Op kaart het dorp als uitloopgebied. Het dorp heeft daarmee dorp aan het water te worden. 1.2 is dat zichtbaar gemaakt. Hiervoor legden we twee gezichten en kan ook twee heel verschillende een scheidslijn bij de Drentsche Hoofdvaart. De woonmilieus bieden. In feite fungeert de Drentsche Onder de rook van Assen oorspronkelijke bebouwing lag aan weerszijde van Hoofdvaart ter hoogte van Smilde als een over- De aanwezigheid van de stad Assen is het volgende de Vaart. gangslijn tussen veen en zand. Westelijk van de dat opvalt. In de structuurvisie zal blijken dat dat een 7 8 Pas later toen de gronden beter ontwaterd werden Opvallende zaken 1.3 Dorpskarakteristiek en andere vormen van inkomsten ontstonden (land- Kijken we meer precies naar het bebouwde deel van bouw en handel) groeide het dorp naar het westen Smilde dan valt een aantal zaken op. De bebouwing Smilde is door zijn ligging en karakteristiek geen uit. Het eerst langs de doorgaande wegen in het aan de Drentsche Hoofdvaart heeft een duidelijke typisch veendorp en daarmee ook geen typisch gebied. structuur, een herkenbare opzet en vele karakteris- Drents dorp. Het is opvallend hoe in de veengebie- tieke panden. Het enige dat in deze structuur weg- den negatieve associaties zijn blijven hangen met Eigenlijk is Smilde daarom nu in te delen in 4 kwa- valt is het historisch centrum en het winkelcentrum. het arme verleden. dranten met de Drentsche Hoofdvaart en de Hoofd- Eigenlijk is Smilde een dorp zonder herkenbaar hart. weg-Veenhoopsweg als assen. Dat hebben we Het zwaartepunt ligt inmiddels bij het assenkruis en Alle veendorpen maar zeker ook Smilde verdienen gedaan om de grens niet al te strak om Smilde heen momenteel wordt hard gewerkt om het centrumge- een positieve waardering. Het veenkarakter over- te zetten. De Hoofdvaart is een dominante as. Deze bied herkenbaar te maken. Het historisch hart ligt ter heerst en daardoor de negatieve associaties. Maar dominantie wordt bepaald door de weg, het water en hoogte van de voormalige begraafplaats achter de dat is een externe beleving. Het is evenzeer een doordat vrijwel alle voorzieningen en bedrijvigheid in Koepelkerk, ooit onderdeel van een dwars op de zanddorp omringd door bossen. De bewoners van dit lint zijn gevestigd. De westelijke zijde van het lint weg staande structuur. Aan de overzijde van de het dorp weten wel beter. Het is goed wonen in bevat meer agrarische bedrijvigheid en handel, de vaart zijn parkrestanten zichtbaar. In het dorp zelf Smilde door een goed voorzieningenniveau, de oostelijke zijde meer detailhandel. zijn zo op meer plekken aanzetten of rudimenten nabijheid van de stad Assen, de goede bereikbaar- aanwezig die de structuur diffuus en weinig karakte- heid, het fraaie uitloopgebied en grote natuurgebie- De tweede as is de Evert Hendriksweg- ristiek maken. Neem nu de waterstructuur door het den op fietsafstand. Suermondsweg. Aan de westelijke zijde van de dorp. Verscholen tussen de bebouwing. Groene vaart heeft zij bescheiden afmetingen. Zonder het structuurlijnen lopen dood. Het is of het dorp niet Smilde is een recreatief woondorp dat in zijn struc- bedrijventerrein zou ze wellicht niet opgevallen zijn. kon kiezen en dus voor alles koos. De wijken zijn op tuur geen kleur kan bekennen (eigen gezicht) en De westelijke kwadranten bestaan hoofdzakelijk uit elkaar gelijkend en missen een goede hiërarchie in kwaliteiten heeft verborgen (groen en water). Hoe- landbouw. De kwadranten lopen weg naar de hori- de verkeersstructuur die onderdelen van het dorp wel de werkgelegenheid niet onbelangrijk is, werken zon. Er is geen duidelijke begrenzing. De oostelijke “aan elkaar breit”. de meeste inwoners elders. In Smilde trekken zij kwadranten zijn bebouwd. De dorpsbebouwing zich terug in een dorpse cultuur en een overzichtelij- “drukt” daarbij met uitzondering van de noordelijke Het is daarom dat Smilde niet met een eigen karak- ke samenleving. Het is aangenaam leven in twee randzone, tegen de groene zoom aan. teristiek op het netvlies achterblijft, niet zijn historie werelden. De wereld waarin gewerkt wordt en de als veen- of kanaaldorp. wereld waarin gewoond wordt. Uiteraard zijn daarin Min of meer losliggend van deze structuur ligt het geen fysieke grenzen zichtbaar. Het bestaat bij de bedrijventerrein Leemdijk ter hoogte van de afrit van gratie van afstand, afstand tot de grote woon- en de N31(Emmen-Beilen-Drachten). Ooit ontstaan als werkgebieden en het is steeds meer een bewuste tramremise, nu een verzamelterrein voor kleinscha- keuze om zo te wonen. lige bedrijvigheid. 9 10 1.4 Waarom een visie De vraag om een visie was op zichzelf genomen eenvoudig. De woningbouwlocatie noordelijk van de kern is volgebouwd en het bedrijventerrein Leemdijk is al enige tijd vol. Het dorp loopt tegen zijn grenzen aan. Wij zijn ons daarnaast na de herindeling gaan bezinnen over de positie van de grote kernen. Voor deze kernen wordt bij voorrang de koers vastgesteld omdat de meeste ontwikkelingen zich ook in deze kernen voordoen.