MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA
Miasto Sosnowiec leży w dorzeczu Wisły, w zlewni Przemszy i jej dopływu Białej Dorzecze Odry Przemszy.
Dorzecze Wisły
Dorzecze Dunaju MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA
Zgodnie z Wojewódzkim Programem Państwowego Monitoringu Środowiska dla województwa śląskiego na lata 2016-2020 badania monitoringowe jcwp zlokalizowanych na terenie Sosnowca zaplanowano w dotychczasowych punktach pomiarowych: na 2016 rok: badania w zakresie monitoringu diagnostycznego celem ustalenia stanu wód: ßBiała Przemsza - ujście do Przemszy (Sosnowiec), na 2016 i 2019 rok : badania w zakresie monitoringu operacyjnego celem ustalenia stanu/potencjału ekologicznego jcwp oraz stanu chemicznego zidentyfikowanych w zlewni substancji chemicznych : ßBrynica - ujście do Przemszy (Sosnowiec/Mysłowice), ßPrzemsza - powyżej ujścia Białej Przemszy (Sosnowiec/Mysłowice), ßBobrek - ujście do Białej Przemszy (Sosnowiec), ßBiała Przemsza - w Maczkach (Sosnowiec/Jaworzno), ßBiała Przemsza - ujście do Przemszy (Sosnowiec), na lata 2017, 2018, 2020 - badania w zakresie monitoringu operacyjnego wybranych wskaźników chemicznych: kadmu, ołowiu, niklu, rtęci, WWA (tylko Biała Przemsza). MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA
Brynica ujście do Bobrek ujście do Białej Przemszy Przemszy Biała Przemsza w Sosnowcu- Maczkach
Przemsza powyżej ujścia Białej Biała Przemsza ujście do Przemszy Przemszy SYSTEM PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA - zmiany od 2016 roku -
Od 2016 roku – nowe rozporządzenia dotyczące sposobu prowadzenia monitoringu oraz ocen jednolitych części wód powierzchniowych, bardziej rygorystyczny sposób oceny stanu wód: ß wprowadzenie sposobu klasyfikacji elementów fizykochemicznych wchodzących w skład stanu i potencjału ekologicznego uwzględniającego różne typy wód powierzchniowych (w zależności od typu – inne wartości graniczne dobrego stanu wód, bardziej rygorystyczne od dotychczasowych), ß zmiany w ocenie stanu chemicznego wód: badania i ocena wybranych wskaźników chemicznych (m.in. bromowane difenyloetery, HCB, HCBD, rtęć, WWA) w tzw. biocie (głównie w tkankach ryb), ß zaostrzenie środowiskowych norm jakości, np. dla: - ołowiu z 7,2 µg/l do 1,2 µg/l, - niklu z 20 µg/l do 4 µg/l. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA
Nowe normy wybranych wskaźników jakości wód wprowadzone rozporządzeniem klasyfikacyjnym z 2016 roku
Wartości graniczne dobrego stanu wód zgodnie z Typ rozporządzeniem klasyfikacyjnym z 2016 roku abiotyc Nazwa ppk Nazwa jcwp Status jcwp Azot zny BZT 5 amonowy Fosfor ogólny Chlorki jcwp [mg O 2/l] [mg N- [mg P/l] [mg Cl/l] NH 4/l] Bobrek - ujście do Bobrek 5 Naturalna ≤ 2,9 ≤ 0,716 ≤ 0,21 ≤ 83 Białej Przemszy Przemsza od Przemsza - powyżej zbiornika Przeczyce Silnie ujścia Białej 8 ≤ 3,2 ≤ 0,770 ≤ 0,29 ≤ 40 do ujścia Białej zmieniona Przemszy Przemszy Biała Przemsza od Biała Przemsza - Silnie Koziego Brodu do 8 ≤ 3,3 ≤ 0,770 ≤ 0,30 ≤ 40 ujście do Przemszy zmieniona ujścia Biała Przemsza od Biała Przemsza - w Ryczówka do Koziego 8 Naturalna ≤ 3,4 ≤ 0,770 ≤ 0,31 ≤ 40 Maczkach Brodu Brynica od zb. Brynica - ujście do Silnie Kozłowa Góra do 9 ≤ 2,5 ≤ 0,423 ≤ 0,22 ≤ 18,7 Przemszy zmieniona ujścia poprzednie wartości graniczne dobrego stanu wód (niezależnie od ≤ 6 ≤ 1,56 ≤ 0,4 ≤ 300 typu) SYSTEM PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA - zmiany od 2016 roku -
Stanowisko Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w sprawie nowego rozporządzenia klasyfikacyjnego wód powierzchniowych: W porównaniu z poprzednimi rozporządzeniami główną zmianą było przyjęcie, zgodnie z aktualizacją Planów Gospodarowania Wodami, nowych wartości granicznych dla fizykochemicznych elementów jakości wód. Zgodnie z obecnymi tendencjami monitoringu i oceny jakości wód w Europie wprowadzono większe zróżnicowanie środowiskowych norm jakości w ciekach i jeziorach różnych typów. Komplikuje to system oceny, ale czyni ją bardziej rzetelną, przy czym nowe środowiskowe normy jakości są z reguły ostrzejsze niż dotychczas, co może skutkować obniżeniem oceny stanu wód, mimo braku pogorszenia poszczególnych wskaźników. Przykładowe typy wód: 5 – Potok wyżynny krzemianowy z substratem drobnoziarnistym – zachodni, 8- Mała rzeka wyżynna krzemianowa – zachodnia, 9 – Mała rzeka wyżynna węglanowa MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA
Wstępna ocena jednolitych części wód powierzchniowych zlokalizowanych na terenie Sosnowca za 2016 rok wykonana w oparciu o nowe rozporządzenie klasyfikacyjne wykazała: ocena stanu/potencjału ekologicznego: ß słaby stan ekologiczny Białej Przemszy w Maczkach, ß umiarkowany potencjał ekologiczny Białej Przemszy w ujściu do Przemszy, ß słaby stan ekologiczny Potoku Bobrek, ß słaby potencjał ekologiczny Brynicy od zbiornika Kozłowa Góra do ujścia oraz Przemszy powyżej ujścia Białej Przemszy.
O ocenie zadecydowała jakość wskaźnika biologicznego – fitobentosu oraz wskaźniki zanieczyszczeń organicznych, biogennych i zasolenia, które przekraczały warunki graniczne dobrego stanu wód. Z grupy tzw. specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych i niesyntetycznych, wchodzących w skład oceny stanu/potencjału ekologicznego w Białej Przemszy w Maczkach oraz w ujściu do Przemszy wartości graniczne dobrego stanu wód przekroczył tal, a w Potoku Bobrek – fluorki. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA
Wstępna ocena stanu/potencjału ekologicznego jcwp w 2016 roku !P
a k w ó
k
a
!R m. D ąbrowa Górnicza pow. b ędzi ński
Br pow. b ędzi ński yn i ca od zb . K oz ło w a m. Sosnowiec m. Sosnowiec G ó ra d o u j śc ia
Rawa
k e a od R r sz yc P zówka b zem do Koziego Brodu r o Pr z B ła e Bia ! m
s z a ia c o jś d u ! o z d Ka m. Katowice b u nał i d G o ł Bro ówn r o Ko z y n g i i ie k oz B a K r od ód P a r sz ! z m e rze c P z ła y ia c B e ! d o u jś c i a a ! n B li ! o ia B łe j P m. Jaworzno m. Mysłowice rz em s zy
III klasa - potencjał umiarkowany
IV klasa - stan słaby
IV klasa - potencjał słaby MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA
Ocena stanu chemicznego :
ß stan chemiczny ocenianych jcwp nie osiągnął dobrego, we wszystkich badanych jcwp występowały przekroczenia norm środowiskowych badanych substancji chemicznych: V niklu - przekroczenie środowiskowej normy jakości dla średniorocznych stężeń we wszystkich badanych punkach pomiarowych, V kadmu i ołowiu - przekroczenie środowiskowych norm jakości dla średniorocznych i maksymalnych stężeń w Białej Przemszy w Maczkach i w ujściu do Przemszy, V substancji z grupy WWA: fluorantenu i benzo(a)pirenu - przekroczenie środowiskowych norm jakości dla średniorocznych stężeń w punkcie pomiarowo-kontrolnym Biała Przemsza w ujściu do Przemszy. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA
Stan wód na podstawie oceny stanu/potencjału ekologicznego i oceny stanu chemicznego wszystkich badanych jcw oceniono jako zły .
O ocenie zadecydował umiarkowany i słaby stan/potencjał ekologiczny oraz stan chemiczny poniżej dobrego.
Ocena obszarów chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykonana dla jcw występujących na terenie Sosnowca wykazała, że wymogi określone dla tych obszarów nie były spełnione. Badane wskaźniki biologiczne i biogenne przekraczały wartości graniczne dobrego stanu wód. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA Ocena wybranych wskaźników jakości wody na podstawie wartości średniorocznych w punktach pomiarowych badanych w latach 2009-2016
Analiza stężeń średniorocznych wybranych wskaźników wykazała: ß wpływ ścieków komunalnych na jakość wód Brynicy, Przemszy, Potoku Bobrek, BZT 5 ß najwyższe wartości stężeń w Przemszy i Brynicy, ß spadek stężeń BZT , azotu amonowego i PPD PPD PSD 5 fosforu ogólnego w 2016 roku odniesieniu do lat poprzednich w Brynicy, Przemszy i Potoku Bobrek oraz fosforu ogólnego w Brynicy i Potoku Bobrek.
azot amonowy fosfor ogólny
PPD PPD PPD PPD PSD
PPD - poniżej potencjału dobrego, PSD - poniżej stanu dobrego MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA Ocena wybranych wskaźników jakości wody na podstawie wartości średniorocznych w punktach pomiarowych badanych w latach 2009-2013
chlorki
Chlorki
PPD PPD PSD
PPD
PPD - poniżej potencjału dobrego, PSD - poniżej stanu dobrego Analiza stężeń średniorocznych wybranych wskaźników wykazała wpływ ścieków przemysłowych – zasolonych wód dołowych na jakość wód Brynicy, Przemszy i Potoku Bobrek, gdzie wystąpiły wysokie średnioroczne stężenia chlorków, powyżej 500 mg Cl/l. W 2016 roku wartość graniczną dobrego stanu wód przekroczyły także średnioroczne stężenia chlorków w Białej Przemszy – ujście do Przemszy (oceniana wartość 48,3 mg Cl/l, norma ≤ 40 mg Cl/l). MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA Ocena wybranych chemicznych wskaźników jakości wody na podstawie wartości średniorocznych w punktach pomiarowych badanych w latach 2010-2016
Kadm Analiza stężeń średniorocznych badanych wskaźników chemicznych wykazała: ß przekroczenia środowiskowych norm jakości dla średniorocznych stężeń kadmu i ołowiu w Białej Przemszy km 10,4 i km 0,8, ßnajwyższe średnioroczne stężenia kadmu w 2012 roku, od tego roku obserwowany spadek stężeń, Ołów ß średnioroczne stężenia kadmu i ołowiu w Przemszy i Brynicy, badane w 2016 roku nie przekroczyły środowiskowej normy jakości. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA
° Podwyższone stężenia kadmu i ołowiu w Białej Przemszy związane są z oddziaływaniem Zakładów Górniczo-Hutniczych „Bolesław” S.A. w Bukownie.
° Zgodnie z informacją Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska przekazaną z maja 2017 roku nie stwierdza się naruszeń przepisów ochrony środowiska. Warunki jakościowe i ilościowe określone w wydanych Zakładom i obowiązujących decyzjach – pozwolenia zintegrowanego są dotrzymywane. Zakłady realizują wszystkie dostępne w aktualnym stanie techniki i określone jako warunki w decyzjach działania, ograniczające negatywny wpływ Zakładów na stan wód powierzchniowych. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE SOSNOWCA Ocena wybranych chemicznych wskaźników jakości wody na podstawie wartości średniorocznych w punktach pomiarowych badanych w 2016 roku
Nikiel
W 2016 we wszystkich badanych punktach pomiarowych średnioroczne stężenie niklu przekraczało środowiskową normę jakości ustaloną rozporządzeniem z 2016 roku na poziomie 4 µg/l (poprzednio 20 µg/l). Najwyższe stężenia występowały w Brynicy. MONITORING WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2016 ROKU
W 2016 roku monitoring wód podziemnych zrealizowano w 197 punktach pomiarowych (2 punkty wspólne monitoringu regionalnego i badawczego), w tym:
ß w 109 punktach w sieci krajowej, ß w 59 punktach w sieci regionalnej, ß w 12 punktach w monitoringu badawczym na terenie Tarnowskich Gór, ß w 14 punktach w monitoringu badawczym na terenie Dąbrowy Górniczej, ß w 5 punktach obserwacyjnych w rejonie byłych Zakładów Chemicznych „Tarnowskie Góry” w Tarnowskich Górach MONITORING WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2016 ROKU
ß Badania w sieci krajowej były wykonywane, na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.
ß Badania w sieci regionalnej były wykonywane przez Laboratorium WIOŚ Katowice
Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w punktach pomiarowych monitoringu wód podziemnych w ramach sieci krajowej oraz regionalnej, wykonana została zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie kryterium i sposobu oceny stanu jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 85). MONITORING WÓD PODZIEMNYCH NA TERENIE MIASTA SOSNOWIEC W 2016 ROKU
ß W 2016 roku na terenie miasta Sosnowiec badania wód podziemnych prowadzone były w 2 punktach należącym do sieci krajowej:1613/K oraz 2232/K ß Badania prowadzono w ramach monitoringu diagnostycznego. ß Punkt 1613/K monitorował wody czwartorzędowe związane z Jednolitą Częścią Wód Podziemnych nr 112. Piezometr zlokalizowany w rejonie ulicy Królowej Jadwigi. ß Punkt 2232/K monitorował wody triasowe związane z Jednolitą Częścią Wód Podziemnych nr 112. Studnia zlokalizowana w rejonie ulicy Stanisława Staszica.
Wskaźniki Wskaźniki Wskaźniki fizyczno- fizyczno- fizyczno- Nr PUWG 1992 PUWG 1992 chemiczne w chemiczne w chemiczne w Końcowa MONBADA X Y zakresie zakresie zakresie klasa jakości stężeń III stężeń IV stężeń V klasy jakości klasy jakości klasy jakości
temp, HCO3, 1613 510217,94 266898,76 Fe, SO , pH IV Mg, Mn, Ca 4
2232 510471,00 269204,00 Ca III
Punkt monitoringu wód podziemnych sieci krajowej 1613 Sosnowiec (źródło: PIG – PIB) MONITORING PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2016 ROKU W 2016 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach przeprowadził na terenie całego województwa śląskiego 45 pomiarów monitoringowych PEM, w ramach trzeciego trzyletniego cyklu pomiarowego (lata 2014-2016). We wszystkich punktach pomiarowych na terenie województwa średni poziom PEM wyniósł w 2016 roku 0,45 V/m i w żadnym punkcie nie przekroczył wartości dopuszczalnej – 7 V/m. W związku z zakończeniem w 2016 roku trzeciego trzyletniego cyklu pomiarowego pól elektromagnetycznych w środowisku, WIOŚ w Katowicach opracował „Podsumowanie wyników badań monitoringowych pól elektromagnetycznych, prowadzonych w trzech trzyletnich cyklach, obejmujących lata 2008-2016”, opracowanie dostępne jest na stronie www.katowice.pios.gov.pl
GSM, UMTS 900 MHz GSM, LTE 1800 MHz Przykładowy zrzut widma pola LTE 800 MHz UMTS 2100 MHz elektrycznego wraz Radiofonia FM LTE 2600 MHz opisem źródeł w Telewizja DVB-T jednym z punktów pomiarowych MONITORING PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH NA TERENIE SOSNOWCA W 2016 ROKU
Na terenie Sosnowca w 2016 roku wykonano jeden dwugodzinny pomiar natężenia pola elektrycznego w punkcie zlokalizowanym przy ul. Będzińskiej. Średni poziom skutecznych natężeń pola elektrycznego w zakresie częstotliwości od 100 kHz do 3 GHz wyniósł w badanym punkcie - 0,41 V/m. W porównaniu do pomiarów w tym punkcie z 2013 roku, poziom PEM wzrósł o około 20%. Pomiary kontynuowane będą w kolejnych latach. MONITORING HAŁASU NA TERENIE MIASTA SOSNOWIEC W 2016 ROKU
• Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska wykonują rozpoznanie stanu akustycznego środowiska na terenie gmin o liczbie mieszkańców poniżej 100 tysięcy. • W 2016 roku WIOŚ w Katowicach przeprowadził na obszarze województwa badania hałasu drogowego i kolejowego w 18 punktach referencyjnych.
• Na terenie aglomeracji o liczbie mieszkańców przekraczającej 100 tysięcy na staroście (prezydencie miasta) spoczywa obowiązek opracowania mapy akustycznej. Opracowana mapa wymaga co 5 lat odpowiedniej aktualizacji. • Miasto Sosnowiec po sporządzeniu mapy akustycznej w ramach II etapu mapowania, w dniu 26.09.2013 uchwałą Rady Miasta przyjęło Program ochrony środowiska przed hałasem, wypełniając obowiązki planistyczne w zakresie akustyki środowiska.
• Należy przypomnieć, iż termin III etapu mapowania akustycznego upływa 30 czerwca 2017 roku. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA WIOŚ W KATOWICACH NA TERENIE MIASTA SOSNOWCA W 2015 ROKU
W 2016 roku WIOŚ w Katowicach przeprowadził na terenie Miasta Sosnowca 32 kontrole obejmujące zagadnienia w zakresie:
ßGospodarki odpadami ßGospodarki wodno-ściekowej ßOchrony powietrza ßOchrony akustycznej DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
•Badania prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat •Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Katowicach Ochrony Środowiska w Katowicach •w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska ul. Wita Stwosza 2 •są dofinansowane ze środków 40-036 Katowice •Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska www.katowice.wios.gov.pl •i Gospodarki Wodnej w Katowicach