Verschijnt Maandags-, Woensdags- Vrijdagsavonds Woensdagavond 24 April 1940. - No. 50. HEPKEMA'S COURANT (67e jaargang) " HEERENVEEN. " Oplage 30.000 Ex. en ADVERTENTIES p. reg. Maand, en Woened. "o. 13 c. Vrijd.no 15 c. In breedere recl.- kolom dubbe-le prijs. Bulten 4 Noordelijke Prov. Maand, en Woensd.no. 17 c, Vrljd.no. 28 o. Reclames resp 35 en 40 c. -:- -:- LEESGELD per halfjaar f. 2.60. Inning 16 ot. Amerika per Jaar t 12.60. Losse no.'s 6 et — Postgiro 5894. — Tel. no. 8. -:- NIEUWSBLAD VAN FRIESLAND krachtig geprotesteerd. De Duit- betreft in de MLddellandsehe Zee, op deling binnen, die naar hij zeide ongeveer Inzenden Advertenties EERSTE BLAD Berlijn en Nabije en Verre Oos- in Denemarken had vertoefd. felde Balkan in het een half jaar DE BRITSCHE sche pers daarentegen heeft een ten. De bijeenkomst van den Oppersten Toen men hem vroeg, wat hij eigenlijk in Ter voorkoming van stagnatie is campagne tegen Zweden ingezet. Zij be- waarin thans ook Noorwe- Nederland kwam doen, vertelde de man, dat dat opdrachten Dit no. bestaat uit TWAALF bladzijden, Oorlogsraad, Am- het gewenscht, pers ervan, gen is vertegenwoordigd*, schijnt daar- hij zijn zuster op kwam zoeken, die in benevens 4 bladzijden Extra Bijblad „Op en schuldigt de Zweedsche dat woonde. Deze verklaring klopte 1 dag vóór plaatsing in ons bezit voor een nieuwe bevestiging te hebben sterdam om de Boerderij", gewicht 100 gram. zij in haar berichtgeving haar neutrali- niet erg, want de man had een abonnement zijn. MILLIARDEN-NOTA gegeven, gelijk ook Reynaud er in zijn geheele POSTTARIEF: porto binnenland per 50 teitsplichten verzaakt. der N. S. in zijn zak voor het land. Bij ontvangst op den dag van uit- jongste redevoering geen twijfel over en dit is niet noodig om een bezoek te bren- 1 per 2Vj den kan niet worden gram 11/»l /» cent: buitenland 50 kt. et. Campagnes als deze hebben we heeft laten bestaan, dat de geallieerden gen aan een zuster te Amsterdam. In Olden- gifte opname laatsten tijd al dikwijls medegemaakt de tanden op elkaar zetten en bereid zaal wilde men echter niet dadelijk den man gegarandeerd! Smaragd- Opperste oorlogsraad en het is wel zaak, de beteekenis ervan zijn op alle fronten slag te leveren. arresteeren. Men waarschuwde de politie te Voor onjuiste weergave van tele- en niet te onderschatten. Temeer moet de daarbij aanzienlijke offers moe- Amsterdam. Deze achtte het raadzamer, dat fonisch opgegeven advertenties Dat het heerschap maar weer uit Nederland ver- bijeen opmerkzaamheid gespannen blijven, ten worden gebracht, blijkt wel uit aanvaarden wij geen aansprakelijk- Robijn-Rijwielen omdat Zweden in den stormhoek ligt. trok. Dies werd hij opgevangen en bij Olden- zaal weer over de grens gezet. heid. zijn zeer gevraagd. Men ziet ze dan ook Want zelfs al bezetten de Duitschers de milliarden-nota. Ook gisteravond zijn in Amsterdam en overal. Heerlijk licht rijdend, sterk en Narvik (en 't erts komt uit Zweden): de oorlogsbegrooting, die Sir kele vreemdelingen gearresteerd, politieke prachtig uitgevoerd. Ze bosten slechts HEEFT verschepingen via Narvik zijn practisch de eerste vluchtelingen, die op illegale wijze over de SMARAGD-RIJWIELEN (alle met 6- of stilgelegd eu ook al heeft Duitschland John Simon bij het Lagerhuis heeft in- grens gekomen waren en zich reeds geruime Berichten uit Stad en Dorp. 8-volts electr. lamp, kettmgkast, free- PLANNEN nu de levering aan Engeland geblok- gediend. tijd in Amsterdam hadden weten schuil te wheel, drager, achterlicht, jasbeschermer, DUITSCHLAND keerd, 't Derde Rijk kan zelf ook geen De uitgaven voor oorlogsdoeleinden houden. Er was er een bij, die al zes jaa,* KIND GESTORVEN AAN HET ETEN VAN spatlap, 2 riemen of rubbersnetbinder, op Maart 1941, op onwettige wijze in ons land vertoeft. De Zweedsch erts betrekken, terwijl de ha- in 't jaar, dat eindigt 31 VERGIFTIGE PLANT. stuurbesehermer, sleutel, oliekan, tl. olie, MET ZWEDEN? raamde hij op 2 milliard, de andere uit- man begon met een valsche naam op te ge- doos vaseline) 35. , 39.-, 44.—, 49.—, ven van Lulea aan de Botbniische Golf ven, doch later viel hij door de mand. Een — 45.- nog niet ijsvrij is. gaven op 420 millioen pond sterling. OLDELAMER, 23 April. Gietermiddag wa- 55.-, 62.50. ROBIJN-RIJWIELEN kondigde hij ander, die door geestverwanten gesteund ren in de nabijheid van de Grachteluis kin- -en 50.—. CITY-RIJWIEL 27.50. Nu komt tiet gerucht om In verband hiermede werd de eerste verdiende zijn brood als Neder- verscheidene nieuwe belastingen aan. deren aan het spelen, toen één hiervan RECLAME-RIJWIEL 20.—. Alles Het is thans ernst met strijd bankwerker— was al meer dan een jaar landsen, tabrikaat. Garantie van één tot wel dien De standaardvoet der inkomstenbelas- — onwel werd, n.l. de 5-jarige F. B. Door de Noorwegen, nadat de geallieerden op Zweden in de hoofdstad. tien jaren. Doet als zoo velen en pro- in ting zal komen op 37A pet., de belastin- ouders werd onmiddellijk de geneesheer H. beert eens een Smaragd- ol Robijn-Rij- tal van punten aan de Noorsche West- een te laten meespreken en op bier, tabak, en lucifers Zondag ontboden, die verschijnselen van aan woordje gen op alcohol wiel. kust groote troepericontiingenten dit oogenblik geldt voor Zweden wel worden verhoogd, evenals de briefport vergiftiging constateerde en overbrenging land hebben gezet, die contact hebben heel bijzonder: het gerucht is de ergste en de telefoontarieven. Bovendien wordt Gemengd Nieuws. naar het ziekenhuis te Heerenveen noodza- gekregen met de Noorsche strijdkrach- is slecht te ach- kelijk achtte. Hulp bleek niet meer te baten, zijde vijand. Hij ongrijpbaar, een nieuwe belasting ingevoerd op ten. Wel poogt men van Duitsche terhalen en hij ondermijnt het moreel groothandelstransacties in zekere arti- daar het kind reeds spoedig na aankomst van dteze de beteekenis ontsehepingen van de bevolking. kelen en een inkoopbelasting. Wed. Organisten Vereeniging. overleed. te kleineeren en de meening te doen Zoo worden er berichten gelanceerd wordt in- Het door de politie ingestelde onderzoek er nog Het nieuwe begrootingsjaar Gouden jubileum. postvatten, dat de Engelschen over het passeeren van de Zweedsche gezet met een kassaldo van 100. millioen. naar de vermoedelijke vergiftiging wees uit, steeds op uit zijn, anderen voor hun im- afkomstige zeelie- De Nederlandsche Organisten Vereeeniging dat de kleine gegeten had van de water- grens door uit Narvik In het belang der geheimhouding wor- bestaat dit jaar 50 jaar. Dit feit wordt 13 en Groote voorraad perialistische doelstellingen te laten den, ten getale van zeshonderd. Nu gepubliceerd scheerling, de zg. dolle kervel of dolwortel, om den geen bijzonderheden 14 Mei te Amsterdam herdacht. Op het pro- vechten, dit alles is niet voldoende wordt het onmogelijk geacht, dat zich over ramingen voor de militaire gramma een in het wild groeiende plant, die aan te aan de de staan o.m. een lezing door den heer STOFZUIGERS twijfel wekken geallieerde zooveel Duitsche zeelieden in Nairvik diensten. In de eerste zeven maanden J. F. Roottieib over „Grepen uit de geschie- slootkanten en in moerassen voorkomt, en hulpverleening en aan de doeltreffend- zouden hebben opgehouden en het is te oorlog is voor oorlogsdoelein- denis van het groote orgel van 1724 rot he- zeer vergiftig is voor mensoh en dier. nog voor oude prijzen. over die van den heid ■daarvan. De inlichtingen begrijpen, dat men over de zeeliedeu- den uitgegeven 905 millioen het den"; orgelbeapelingen door de leden Wil- der in dollar, posities Noorwegen opereeremde camouflage een weinig ongerust is. De tempo der uitgaven moet echter toene- lem Petri, Hennie Schouten, Anthon van der Trekkersdag N.J.C. zijn uiteenloopend en lezing strijdkrachten te Zweedsche autoriteiten stellen uit den men en daarom wilde spreker aanne- Horst en George Stam; door dr. G. W. vaak te dan dat het moge- Oberman van Utrecht over: „De plaats van HARLINGEN, 21 April. Door de Ned. Schaapvlees tegenstrijdig, aard der zaak een streng onderzoek in. men, dat de uitgaven voor oorlogsdoel- Centrale gisteren een lijk zou zijn daaruit bepaalde gevolg- geleerd, den organist in den eeredienst"; orgelbe- Jeugdherberg werd in Heerenveen alleen verkrijgbaar in: De neutralen hebben thans wel einden in het jaar, eindigend op 31 speling door de leden Jacques Bleij, Frans Trekkersdag georganiseerd in- de verschil-» trekkingen te maken. dat zij niet voorzichtig genoeg kunnen 2 pond zouden be- lende jeugdherbergen, waardoor de leden in is, Haakon zich Maart 1941 milliard Hasselaar, Jan Matter, Simon Jansen en Wil- Zeiker dat koning zijn. dragen. lem Zorgman. de gelegenheid worden gesteld elkaar te ont- thans bij 't hoofdkwartier heeft gevoegd Anderzijds trekt een bericht de aan- De der nationale schulden zov moeten en te leeren kennen. Te Harlingen MAKKINGAs Slagerij de Noorsche troepen, nu zij zich dienst en dat dacht over 230 millioen kosten. werd voor dit doel de jeugdherberg ~Het van demoralisatie hebben hersteldi, Volgens een m e e beschikbaar gesteld, welke 5 pd. vet Schaapvlees 1,50 de De andere vaste lasten komen op 17 — d d ee- Kraaiennest" Schaapbil contact met dat hoofdkwartier onder- verhoogde Duitsche activiteit ling van het Finsehe meteoralogisdhe insti- door ruim 20 trekkers werd bezocht. Na een 5 pd. mooie 1,90 millioen. tuut is de Botnisöhe Golf nog steeds met ijs korte openingerede van den F. de Boer, houden en dat de gemeenschappelijk De uitgaven voor niet-militaire doel- heer door geallieerde en Noorsche troepen in de Oostzeehavens. bedekt. De dooi zal dit jaar minstens drie werd gisteravond om half zeven een gemeen- Tel. 130, Hieuwstraat 22, Heerenveen einden, met inbegrip van de passieve weken later dan gewoonlijk intreden. schappelijke broodmaaltijd gebruikt, welke ten uitvoer gelegde operaties den Duit- correspondent van „Aftonbladiet" verdediging, worden geraamd op 420 op tal van punten tot De aangeboden werd door het bestuur van de schen opmarsen te Kaunas maakt melding van uitge- millioen. De politie te Rijswijk Harlimger Jeugdherberg. Vooraf werd nog op staan hebben gebracht. militaire voorbereidingen. geraamde uitgaven be- heeft— aangehouden ir. T. de M. als verdiadht een gmamofoonplaat afgedraaid een van of met breide Het totaal der rede Reclame-Prijzen De vraag, Duitschland zijn draagt dus 2.667 millioen. van het plegen van Verkeerde handelingen. den heer E. M. van Zinderen Bakker, voor- greep naar Scandinavië slechts beoogde Troepen, wapenen en munitie worden In verband hiermee zijn ook aangehouden zitter van den Raad van Toezicht en Advies. Daar de goederen steeds stijgende zijn, de actrice A. D. en de pensionhoudster J. P. brengen wij altijd nog onderstaande ar- het Noorden tegen mogelijke oorlogsuit- in groote hoeveelheden aangevoerd Na den maaltijd werd een tekst- en prijs- breiding te beschermen, zal thans wel De Haagsche politie heeft in verband met vraag gehouden voor de trekkers, waarmede tikelen tegen extra lage prijzen. Wacht naar de van het Memelgebied en deize zaaik nog echternietlanger,dochkoept thans bijons door niemand meer bevestigend wor- havens aangehouden mr. L. H. S., zij ruim een uur bezig waren. Verder werden too- van Oost-Pruisen vanuit de andere dee- de Oorlog. secretaris van een semi-overheidsbedrijf en nog verschillende films vertoond en kleu- Dameskousen 29 39 45 59 65 75 den beantwoord. De jongste feiten Nederland en reserve-ikaptttein. te duidelijk aan, dat het Derde Rijk van Duitschland. renfoto's geprojecteerd. Deze avond is naar Kinderkousen, til d'ecosse en Macco, 25 29 nen len GEEN PERIODIEKE VERLOVEN. aller genoegen uitstekend geslaagd. Heden- meisjes zich in het Noorden heeft willen neste- thans van deze ha- NOG Onder verdenking van 35 39. Sportkousen voor jongens en Burgers worden deze week diefstal— van morgen na kerkgang maakte een groep een 32 36 39 45. Fantasiesokken 18 29 35 len, om een basis voor tegen Engeland De loopende geruchten, dat prikkeldraad, toebehoorende aan vens geweerd, welke onder sterke be- weer periodieke verloven zouden worden defensie, zijn te Helmond door de gemeente- wandeling voor een vogel- en plantenetudie, 45 55 65. Vitrage met zijden puntje 19 geruchte oorlogshandelingen te verkrij- terwijl een andere groep de stad doortrok Handvfteftatelkleeden, groote waking staan. Terwijl het doel van deze verleend, zijn naar de Te 1. verneemt politie in arrest gesteld de landbouwers P. 22 25 34 39. gen. Het zijn vrij doorzichtige propagan- — Regeering en mi-— v. d» H., A. v. T. en A. S. Zij hebben van om verschillende bezienswaardigheden in maten, 1.45 1.65. Japonstoifen. in wollen, om het voor stel- voorbereidingen, zoo vervolgt de corres- van eiken grond ontbloot. Sloopen 29 distische vondsten, te litaire autoriteiten achten den internationa- militairen, die prikkeldraad per vrachtauto oogeneehouw te nemen. zijde en Vistra 39 45 52 58. len, alsof de technische neutraliteits- niet bekend is, blijven Duitsch- overzichte- Om 3 uur in den middag vertrok het gezel- 35 39 45 55 59 70. pondent, len toestand nog niet in die mate vervoerden, tegen lagen prijs rollen draad schending een zoo aperte aanranding lands buren aan de Oostzee kalm, over- lijk geworden, dat het verantwoord zou zijn gekocht, ofschoon zij jkonden weten, dat hier- schap, in alle opzichten voldaan over dezen DAMEB, laat Uw japonnen en kinder- van onafhankelijkheid be- zevende deel van door het rijk benadeeld trekkersdag. wij vlug de Noorsche tegen geen reeds nu weer telkens een werd. jurken bij ons maken, leveren dit onrecht tuigd, dat hen actie in het weermaoht afwezig te doen zijn. SNEEK, 2 April. Ook prima afwerking. De prijs valt Ü teekende, dat Duitsdhland onze Te Beinnu ir d bij Lo c h Sneek deed aan den en kon aanzien. Dat klinkt al- schild gevoerd wordt. — Trekkersdag mee. In den loop van Zater- altijd mee. Ook knippen wij alles des- niet lijdelijk GRONINGER KUSTVAARDER BESCHOTEN Lomond (Schotland) is het wrak gevonden gratis les heel vriendelijk, maar nu de Duit- men al deze berichten, van een Britsch lijntoestel. Het vliegtuig was dagmiddag verzamelden zioh een 25-tal trek- gewenscht voor U. Combineert Uit Londen wordt gemeld, dat Zondag het kers en treksters, zoowel uit Sneek, als uit sche machthebbers hun vriendschap dan mag wellicht de vraag gesteld' wor- schip Maandag uit Perllh naar Heston vertrokken. Nederlandsche motorschip Libelle, een Er waren geen passagiers aan boord. Het verschillende plaatsen uit de omgeving, in K met de revolver op Scandinavië gericht den: van bruto 338 ton, dat thuis behoort te Delf- de Jeugdherberg. BRONSWIJ aanbieden, komt men wel tot andere ge- toesbel werd bestuurd door captain King, Wat beoogt Duitschland ten aanzien .i, op de Noordzee door niitrailleurvuur uit indertijd Een gezamenlijke feestelijke broodmaaltijd dachten. Wat moet men denken van de de die minister-president Chamberlain een Duitsch vliegtuig is bestookt. Een van roet vliegtuig vormde het begin van de eigenlijke viering, benoeming van van Zweden? matroos Oosterveldt, een naar Duitschland heeft opvarenden, n.l. de H. overgebracht. zijn terwijl des avonds een programma werd af- daarbij gewond. De man kreeg een Ale drie inzittenden om Ou, hoe smaakt De Duitsche pers waarschuwt tegen werd het leven gekomen. gewerkt, dat voor alle Jeugdherbergen die Duitsche gouverneurs in Denemarken de gruwelpropaganda van de Zweeds schot in den linkerarm. aan den Trekkersdag deelnamen, gelijk was. dat?^ De gouverneur-generaal van Na een kort welkomstwoord van den heer en Noorwegen? sche bladen, die klakkeloos de bericht- WEER EEN TREILER BESCHOTEN. — geving van Reuter en Havas naschrijven Nederlandech-Indië, jhr. mr. Tjawia van H. KlaJbeda, voorzitter van de Stichting de De Duitsche gezant in Kopenhagen Thans door Britsch vliegtuig. Starkenborgh Staohouwer, heeft gisteren van Sneeker Jeugdherberg, werd de toespraak en deze zelfs steunen. Er wordt melding het paleis te Buitenzorg uit een radiorede E. zal dragen van bij- In IJmuiden is de treiler Urn. 19, de van dr. M. v. Zinderen Bakker afgedraaid. voortaan den titel gemaakt van troepenconcentraties iin „Adelante",, schipper P. van der Meij, terug- gehouden, waarin hij betoogde, dat de In- De andere zijde van de plaat bevatte het zondere gevolmachtigde van den Führer Duitsche havens. Men mag concludee- gekeerd, welk sohip voor de tweede maal dische regeering naar alle zijden waakzaam voor dezen dag geschreven Trekkerslied, dat en zijn taak zal zijn, toezicht uit te oefe- ren, dat Berlijn den zenuwenoorlog te- een onprettig avontuur beleefd heeft. is en Indië opwekte tot vertrouwen. de aanwezigen in korten tijd en met ijver in- Zweden heeft ingeleid. De schipper vertelde bij aankomst, dat 't etudeerden. nen op het geheele burgerlijke bestuur gen Het 100.000ste radiotele- schip zioh verleden week Woensdag even foongesprek— met Ned.-Indië ie gistermorgen Het hoogtepunt van den avond vormde wel des lands. Wat zullen de geallieerden daartegenover voorbij den 58sten breedtegraad bevond en aangevraagd en wel door de Houthandel de trekkerspuzzle en de trekkerstest. Bovendien wordt te Stockholm verno- men juist de netten had binnengehaald, Jongencel te Utrecht. Het Was een gesprek Den' volgenden morgen vond nog een ex- stellen? bommenwerper 'IfSfl l van Essen- toen een groote Engelsche met Baindoeng, dat te 3 uur des middags cursie plaats naar de omgeving van het Snee- 111 men, dat de gouverneur reoht op de Urn. 19 afkwam. „Hij cirkelde werd afgewikkeld ten kantore van den aan- ker Meer en de Potten. Onder leiding van de Rühr, Joseph Terboven, benoemd is tot In het Lagerhuis gingen reeds waar- eens om ons heen en toen hij reoht vooruit vrager. Voor dit gesprek zijn door de P.T.T.- heeren Boerema en Postma, bestuursleden gevolmachtigde van den Führer in Noor- schuwende stemmen op. Doch ook in was era in razend snel tempo naar ons toe dienst geen kosten berekend. van den Ned. Jeugdbond voor Natmirstudie, andier opzicht de vraag gewettigd., vloog, gebeurde geen burgerlij- is er iets, waar van ons leerden de trekkers verschillende planten en wegen en dat de militaire en waar er in de ooirlogsdoeilstelMng der op had gerekend. Geheel onverwacht open- vogels kennen. mmm ke autoriteiten öf wel vervangen zullen geallieerden een bepaalde wijziging de hij het vuur. Wij op het sohip stoven uit Een gevaarlijke grap. Mede door het gunstige weer slaagde ook worden door Duitsche ambtenaren, öf schijnt te komen. Churchill heeft in zijn elkaar. De een rende de machinekamer in, De Krijgsraad te Utrecht veroordeelde tot deze tocht uitstekend, zoodat de viering van Ja man, daar heb je me iets fijns daartoe min of de ander vloog het kombuis in; weer een een hall jaar hechtenis een jeugdig Friesch den Trekkersdag te Sneek alleszins ge- wel onder zeer streng toezicht zullen jongste Lagerhuisrede winoh en zoo zoch- slaagd mag heeten. laten opsteken. Ik moest me al erg meer den stoot gegeven, Chamberlain ander kroop achter de sergeant-capitulant, die zoo onvoorzichtig ten allen een veilig heenkomen. geweest geen Heerenbaai worden geplaatst. dit standpunt dezer dagen onder- was voor de grap een legerpistool vergissen als dat heeft Opnieuw kwam de machine terug, maar op een meisje te richten met het noodlottig 55-jarig huwelijksfeest. was zooals er maar één bestaat: schreven en thans treft een uitlating nadat ze nog een enkele maal om ons heen van oud-minister Duff die in- gevolg, dat zij in een der slagaders werd FREDERIKSOORD. Het echtpaar W. Wes- Cooper, had gecirkeld, vloog zie gelukkig weg, zoo- getroffen en dood bloedde. tra te Wühelmina-oord De Duitsche regeering erkent, zooals plaats van ChuTcbidjl een redevoering dat ongedeerd afkwamen," hoopt Donderdag 2 reeds van Noor- we er allemaal De sergeant en een soldaat hadden twee Mei zijn 55-jarig huwelijksfeest te vieren. gemeld, de regeering uitsprak. De spreker heeft daarbij de aldus v. d. Meij. meisjes meegenomen naar hun kamer. Hier wegen meer. De marionetten-re- Beide echtelieden, Westra ie 82 en zijn niet gevoelens wan vele jongerenvertolkt. Voordat het vuur was geopend, stak de haalde de sergeant uit bravoure zijn leger- vrouw 77 jaar, zijn geering van Quisling heeft het schipper Nederlandsche vlag nog uit de nog flink en levenslustig echter de pistool voor den dag en drukte dat bij wijze en genieten een uitstekende gezondheid, ter- veld reeds moeten ruimen, terwijl de De misdaden, die Europ. hebben ont- stuurlhuit, hoewel dat eigenlijk niet noodig van spelletje tegen den hals van een der wijl ze vlaggen op schip in het tehuis voor ouden van dagen daarop gevormde bestuurscommissie was, omdat er wel zee 't meisjes. Toen de soldaat deze. onverstandige der Maatschappij van n.l. mag zet, zijn niet de misdaden van één man. geschilderd zijn. Ook het' woord Holland manoeuvre van den sergeant zag, liep hij op Weldadigheid, geenszins als „Deutsch-freundiLich" „Rustoord I", van een weiverzorgden dag slechts wa- Het zijn de misdaden van een geheel staat er met koeden van letters op. De be- zijn kameraad toe om hem het wapen af te worden beschouwd. Zij wil- ook als een donder- verzekerd zrijn. Ned. Herv. Gem. Heerenveen (Sch.) ken belangen der Noren, voor- volk. Het is een gevaarlijke gedachte, schieting kwam dan nemen. Een kleine worsteling ontstond, voor de slag bij helderen hemel. waarbij Het zal de echtelieden a.s. Donderdag niet onder heerschappij Duff Cooper, wanneer men ge- de sergeant kans zag het pistool in GEMEENTEAVOND zoover zij Duitsche aldus Het sdhip is na het gebeurde zuidelijker zijn bezit te houden. Hij richtte het opnieuw zijn geraakt. De nieuwe maatregelen looft, dat men een wig kan drijven H.I.M., Kollum. op Donderdag April, 8.15 uur tus- gaan vissdhen, doch daar werd weinig ge- op het meisje en nu ging het wapen af. 25 n m. van Berlijn hebben ook aan de werk- vangen, zoodat de reis een schadepost is Beklaagde zei, dat hij er zich van te KOLLUM, 22 April. Onder leiding van den schen de Duitsche regeering en 't Duit- voren heer Spreker: de Heer L. VIERSTRA. zaamheid dezer bestuurscommissie geworden. goed van overtuigd had, dat het wapen op P. Olij kwam de Vereeniging van de „Burgerlijke en Kerkelijke Armenzorg." sche volk. Hij Handeldrijvenden en Induetrieele Midden- practisch een einde gemaakt. Duitsch- DE SCH. 15 BEP GEZONKEN. veilig stond. had extra tegen den pal land heeft in Denemarken en Noorwe- Daarmede heeft hij dus het onder- gedrukt, opdat het niet onverwachts zou af- stand in buitengewone ledenvergadering De bemanning in veiligheid gaan. Na de kleine worsteling bijeen, in hotel „De Roskam". gen een protectoraat gevestigd en 't ziet scheid, dat in de Britsche oorlogsdoel- met den sol- eerste Bij het departement van buitenlandsche daat had hij verzuimd opnieuw tegen den In de plaate werd de vraag aan de KUNST. er onder de gegeven omstandigheden stelling tot dusver was gehandhaafd, ge- orde gesteld, of deze zomer weer een win- slechts geworpen. zaken is van den coneul te Emden bericht pal te drukken. Beklaagde wees er op, dat miet naar uit, dat dit protectoraat heel over boord binnengekomen, dat de vermiste Sch. 15 Bep vermoedelijk tijdens de kelweek gehouden zal worden. Besloten voor den van den oorlog van Cooper kleine vechtpartij de duur Nu is Duff niet een officieel in het Duitsche verboden gebied gezonken pal uit zijn veiligen stand geraakt is. werd het bestuur op te dragen, plannen te van het kracht zal zijn. Want het is het Derde regeeringsvertegenwoordiger en men is. De bemanning ie gered en zal te Weeer- overwegen voor een zakelijke verkoopac- Leeuwarden: Naarden Rijk er om begonnen, in de eerste plaats zou op grond daarvan zijn verklaringen niünde worden gehoord. Maatregelen tot vrij- tie zonder feestelijkheden, welke de le- Noorden. de ertsleveranties van Scandinavië uit- met een korreltje zout kunnen nemen. lating zijn tot dusverre niet getroffen. Verkeersongevallen den dan t.z.t. zullen worden voorgesteld. sluitend Duitschland te reservee- kan daarnaast Een tweede punt betrof de avondsluiting voor Maar het niet aan twijfel Knaapje doodgereden. der winkels, gedurende de VOLGEND JAAR EEN ONVERKORTE voorts om Briitscbe eilanden- onderhevig zijn, dat hij de gedachten BRITSCHE PROPAGANDA? zomertijd. Waar ren en het Gisteren is het zoontje van de voor enkele jaren ter wille van de buiten- UITVOERING VAN rijk onder venden Duitschen druk te deel driejarig blij van een groot der Britsche open- Vragen aan de regeering. familie G. Beuikema je Noordhom, dat aan dorpen dispensatie was verkregen voor een MATTHaUS PASSION. stellen. bare meening heeft vertolkt, welke ziich het spelen uur verlenging, wenschte een deel BACH'S de heer Van was met een autoped, onder een der leden De vestiging van een protectoraat be- baseert op de stelling, dat ieder volk de Het lid der Eerste Kamer, turfwagen geraakt en-overreden. Het ventje tot de wettelijke regeling terug te keeren. LEEUWARDEN. Naar wij vernemen, heeft oogt in bet Westen on- heeft die het en dat Vessem, heeft aan de ministers van Buiten- Besloten werd in de de plutocratieën regeering verdient Justitie en van Defen- was op slag dood. Den bestuurder van den verschillende bran- het bestuur van het toonkunstkoor „Concor- schijnt dat op daarvan landsche Zaken, van ches te trachten onderling tot der voogdij te plaatsen. Nu het volk grond verantwoor- ministers kennis geno- wagen treft geen schuld overeenstem- dia'' besloten, dat de Matthaus-Passion het een wat onzekere op de toe- delijk dient te worden gesteld voor de sie gevraagd, of de ming te komen, en winkeliers en publiek wel wissel men van een bericht in het ochtend- volgend jaarin onverkorten vorm zal worden komst, omdat, deze hebben Auto met militairen verongelukt. op te wekken, te streven naar een sluiting naarmate ontwikke- daden zijner regeering. blad van „Vooruit" van Vrijdag 19 April j.l. om 8 uur uitgevoerd. ling zich scherper afteekent, de Vereen. Duff Cooper sluit in zijn verklaring Omstreeks middernacht is te Laren op den wettelijke tijd. Zater.iage 10 uur. volgens hetwelk kapitein W. Wedgwood Collectieve sluiting op feestdagen zal op de dit besluit staat te worden verwezen- Staten zich niet onbetuigd kunnen la- bovendien aan bij de herhaalde betui- lid va» het Engelsche Lagerhuis, on- weg Amsterdam—Amersfoort een zeer ern- Door Berm, ongeluk gebeurd. jaarvergadering aan de orde worden ge- lijkt, wat velen zich als ideaal hebben ge- ten. Het feit, dat ging van de Duitsche propaganda: der de auspiciën van de „British Counsil", stig steld. houdt in de in staat van beleg Een personenauto, waarin vijf militairen steld: de traditie vrn Naarden ook in het voordrachten te gelegerd, kwam in bot- Bij rondvraag kwam nog het cadeau-stel- IJsland en Groenland volk en Führer zijn niet verklaarde steden Den Haag, Amsterdam, zaten, allen Baarn sel Noorden van ons land ingang te doen vinden. sing met een vradhtauo, welke uit Zutfen ter sprake. De leden zullen worden op- bedoeling, de uitvoering te scheiden. Eindhoven, Rotterdam en Haarlem over het gewekt per drie maanden hun nota's in Het ligt in de zich sterker op Amerika gaan oriëntee- van Britsche instellingen in oorlogstijd kwam. De snelheid, welke de personenauto te des avonds te doen geschieden in de Groote werk zoo groot, dat de wagen na de bot- dienen, terwijl verwacht wordt, dat het pu- ren, mag zeker als een aanwijzing in die Wie tegen den Führer, tegen de par- en andere onderwerpen van Britsche propa- had, was bliek Kerk te Leeuwarden, en wel aanvangende sing nog 73 meter doorschoot en daarna over haar medewerking in dezen zal ver- richting worden opgevat, terwijl ook het tij, tegen regiem en ideologie strijdt, ganda. leenen, door spoedige betaling. om 7 uur. Een datum is echter nog niet vast- Zijn de ministers van meening, dat het don kop sloeg. bezoek van den Canadeeschen premier strijdt tegen het volk, zijn vrouwen cm Alle inzittenden werden uit de auto ge- gesteld. Rooseveït, te houden door een vreemdeling van zoodanige comité kr voorbereiding, dat zich Mackenzie King aan ook al kinderen. De poging om den strijd het hand- slingerd. De 32-jarige bestuurder. Bruining Verpachting vischwaters. Er is een blijkens verkla- humaniseeren, door het systeem den voordrachten bevorderlijk is voor zal belasten met de vorming van een garan- hecht men er officieele haven van de binnemlandsohe rust en van de genaamd en thuisbehoorende te Vught, was HARLINGEN, 2 April. B. en W. van Har- ringen geen bijzondere beteekenis aan, oorlog te verklaren, is een mislukte ca- neutraliteit? op slag dood. Twee andere militairen liepen lingen hebben voor den tijd van 5 jaren de tiefonds. De onverkorte uitvoering van de Nederlandsche verschillende verwondingen op gemeentelijke uitgebreide de aandacht ten volle waard is. mouflage van de ware oorlogsdoelstel- en twee ble- vischwaters verpacht aan de Matthaus-Passion vergt een zeer VREEMDELINGENPOLITIE ven ongedeerd. De personenauto werd volgende hoogste inschrijvers: groote lingen: de vernietiging van het Duitsche HOOFDSTEDELIJKE totaal bezetting, waarmede uiteraard kosten IN ACTIE. vernield, de vrachtauto zwaar beschadigd. Perc. 1. aan M. Palma te Almenum voor gemoeid zijn. Maar de doelstelling, welke bij Daarbij komt dan nog de vraag, of volk. Heeft men in Engeland thans deze f 12,51; perceel 2 aan G. v. d. Zee voor f 100; deze uitvoering voorzit, rechtvaardigt onge- ook avances wil maken in Een ongewenschte buitenlander over de Tusschen muur en auto bekneld. perceel 3 aan A. Smeding voor 23,25; per- Duitschland consequentie aanv aard? twee andere vreemdelingen f twijfeld veler daadwerkelijke belangstelling Zweden. Gedurende de grens gezet, De 19-jarige C. Walda uit Almelo werd. ceel 4 aan Tj. Soolema voor f 166; perc. 5 de richting van ' Het zou uit Duff Cooper's woorden in arrest. toen hij en men mag vertrouwen, dat het streven van zich 's morgene naar zijn werk be- aan M. y. Hurck voor f5; perc. 6 aan G. v. laatste dagen is het Zweedsche gebied zijn op te maken, maar deze oud-minas- gaf, gegrepen door een vrachtauto uit Hol- d. Zee voor f 100 en perceel 7 Conccrdia in breeden kring steun zal ont- „werklooze" officieel Zooals men weet is er op het oogenblik aan A. Sme- malen door Duitsche ge- ter is thans een en verscherpt toezicht door de politie en ten, die na een botsing met een andere auto ding voor f5,75. moeten. herhaalde zijn bevestigd. een Als bijzonderheid kan nog vermeld wor- overvlogen. Het afweer- is opvatting niet grensbeambten op vreemdelingen, die Ne- uit den koere was geraakt. Hij werd een eind Insohrijvers zonder vermelding van plaats- vechtsmachines - Slechts valt waar te nemen, dat de ge- Dit verscherpte toe- meegesleurd en geraakte beklemd tusschen naam wonen te Harlingen. den, dat deze uitvoering zal samenvallen met derland binnenkomen. De pachtsommen haalde eenige toestellen omlaag zijn Bijv. de het tienjarig leiderschap van den heer Geor- geschut allieerden grimmiger en feller ge- zicht heeft al veel resultaat opgeleverd. auto en de muur. Hij wae onmiddellijk zijn berekend per jaar. te dagen te Oldenzaal een vreem- dood. aan belangstelling ge> Stam als dirigent van Concordia, ca de Zweedsche regeeriaag heeft worden. Ook wat hun waakzaamheid kwam dezer ontbreken. gld.; slacht Vrouw verdronken. Voorjaarskennis Gorredijk. Waterleiding, gebied Leeuwarden, die heer nuchtere slachtkalveren 9, 7, 5 HET DUITSCHE LEGERBERICHT. renveen, die de ten laste gelegde feiten niet paarden 325, 230, 165 gld.; werkpaarden TIETJERK, 21 April. Gisteravond bracht bewezen achtte. S. L. Bakker te Kollum. 230, 1&» GORREDIJK, 23 April. Naar wij vernamen] Het opperbevel van de weermacht maakt onderwijzer aan de 0.1. school te Menal- 390, 265, 165 gld.; hitten 285, de 41-jarige vrouw van den heer J. Nijboer, gld.; 290, 200, 140 gld.; wonende gaat de voorjaarskennis, te houden 5 en 6 dum die heer F. Reidema, onderw.-wa.ohtf kalfkoeien melk- in de z.g. „Sok", een bezoek bij bekend: LEEUWARDEN. te Huizum. koeien 285, 200, 140 gld.; varekoeien haar vader in Stichting Toutenburg. Toen Mei, door, behoudens bijzondere omstandig- De vijandelijke zee- en landstrijdkrachten gld.; vaarzen 160, 125, 9o zij heden. Onder Overtreding artikel 432. kweeikeiliinge met akte aan de Chr. aehool 160, 135 Sf- niet in haar woning terugkeerde, werd een de kermisexploitanten schijnt in de zone van Narvik zijn verder versterkt tic Dra. ühten mej. S. Feitsma te Leeuwarden pinken 105, 85, 65 gld.; graskalveren *«» ingesteld. Men voor deze kermis oen goede belangstelling' Wegens overtreding van art. 432 (soute- te mej. Dijkstra Le(k- 45, 35 gld.; bokken en geiten 15, 11, «" onderzoek kwam hierbij tot zonder tot dusver tot den aanval over te idem Reiitsum van B*"**»" de ontstellende te zijn. Naast vele kramen en dissch;n zija neurschap), gepleegd te Leeuwarden, van kum, thans volontair aan die W. C. v. Mu,n- Vette koeien en ossen aanvoer iets ontdekking, dat de vrouw gaan. Noordoostwaarts van Drontheim na- tamelijk, prijzen iets dicht bij haar wonirjg te water was geraakt tevens standplaatsen aangevraagd voor 1936 tot en met 1939, stond W. D., 49 jaar. sterschooH te Leeuwarden. ter, handel men Duitsche troepen na een korten strijd opperman te Leeuwarden, thans gedetineerd, prima koe 90 et., prima os 88 et.; en verdronken. Daar de vrouw aan'toeval- auto-racebaan, bioscoop, luohtsehommel Geslaagd: grooter, traag,stierfP"* len leed, schiet- en werptent motar/.wjai'inriehling het belangrijke Steinkjer, gelegen aan de terecht. Eisch: 12 d. h. en twee jaar opzen- aanvoer iets handel wordt vermoed, dat zij ook nu door en hulpkeurmeesiter in vee en vleesoh die zen iets lager; vette kalveren aanvoer ma- een toeval is getroffen en daarbij te water uiterste Noordoostpunt van de Drontheim- ding. heeren Ja.kob die Boierr, Bengumerdam; Joh. tig, handel kalm, prijzen onveranderd, P""I- geraakt. fjord. Er werden tachtig gevangenen ge- Pleiter was mr. J. v. d. Geer. R. Kuipers te Twijzeü en N. v. d. Veen te ma f 1,45; schapen en lammeren aanvoer maakt. Ten Oosten van Bergen duurt de aan- Joure. tamelijk, handel flauw, prijzen dalende, ruimer, hanoei val op de bij Voss aanwezige Noorsche troe- JOURE. diploma maahtaasoha-ijven van den Alrc weidelammeren aanvoer Twee kinderen in doodsgevaar. GEMENGD NIEUWS. Steno graiernlbond rniej. IJ. Bos te Noordber- matig, prijzen onveranderd; nuchtere pen Overtreding rijtijdenbesluit. iets klei- LEMMER, 24 April. Twee voort. De gevechten in het gebied van gum en die heeir A. de Vries te Veienwoud- slacht- en fokkalveren aanvoer kleine kinderen wegens overtreding van het rijtijdenbesluit ner, handel traag, prijzen terugloopena. zijn bijna het slachtoffer geworden Stavanger zijn geëindigd. Twee Noorsche re- sterwaU. kalm van een Te Heerlen is een gevaar- 11. K., 50 jaar, ixpediteur te Joure, werd van paarden aanvoer iets grooter, handel binnenbrand, welke bij afwezigheid het gimenten werden daar in samenwerking met Door den minister Onderwijs zijn en mei» van lijk— individu gearresteerd, n.l. de 19-jarige dOor bet kantongerecht te Heerenveen tot aangewezen— als gecommitteerden en als prijzen als vorige week; kalf- echtpaar S. waarschijnlijk tengevolge van het luchtwapen aangevallen en na een kor- koeien aanvoer als vorige week, handel E. K., uit Kerkrade, die eenigen tijd geleden f25 boete of 10 d. h. en 14 dfo. voorwaardel. plaatsvervangend© geco-mmitibeierden vioot het theelichtje ie ten strijd ontwapend. De tamelijk, goed prijshoudend; varekoeien ontstaan. bij een kleine ruzie pardoes met-scherp ge- doch hardnekkigen waartegen hij de in 1940 af te nemen eindexamens der De twee kinderen reep. met 1 j. proeftijd veroordeeld,, aanvoer groot, handel kalm, prijzen on- van het echtpaar, echoten heeft op een jongeman, die thans van Oslo naar het Noorden en Noordwesten appèl gekomen. Bij het verhoor blijkt kweekscholen voor onderwijzers en ondeir- 5 en 3 jaar oud, sliepen boven, in is wijzenessem: veranderd; vaarzen en pinteen aanvoer toen de brand nog in het ziekenhuis verpleegd wordt. Op oprukkende Duitsche hoofdtroepen hebben Huisman, prijzen vorige ontstond. Door hun geschreeuw het, dat Bosma en beiden chauf- voor de bijz. kweekscholen te Steeiniwlj- ruim, handel traag, als trokken zij den aangehoudene werden gevonden: een gesteund door pantsertröepen en het lucht- te lange rij- graskalveren ruimer, han- de opmerkzaamheid passeerende feur in dienst van verdachte, kerwoUd ein Leeuwarden (A. de Hoven 118a)' week; aanvoer van een cylinder-revolver met 6 patronen, een dolk wapen, vijandelijken tegenstand tijden gemaakt. del lui, prijzen iets lager; bokken en gel- buurvrouw, die direct de in de buurt den overal hebben en de RijkKikweelksicWol te Meppefl: a. als prijzen wo- en een ploertendooder. tegen ontslag gecommitteerden: L, WeMtog, hoofdlinsip. ', -ten aanvoer grooter, handel vlot, nende schoonouders, die in het bezit zijn van gebroken en trekken vlot verder. Dagelijks De officier eischte verdachte onveranderd. een huissleutel, Vanmorgen vroeg heeft een komen nieuwe versterkingen te Oslo aan. van rechtsvervolging daar in de ten laste o. te Grwniinigiem, voorzitter; H. Hulst, Gno- waarschuwden. Juist kwa- — onjuistheid nrirnigrem (voorr handenarbeid); A. Lernatma PURMEREND, 23 April. Runderen to- men ook de ouders weer thuis. De heer S. groote brand de magazijnen en opslagplaat- Een aanvalspoging van Engelsche vliegtuigen legging een kleine staat. Groraimgien; Pleiter was mr. v. d. Herberg. te mevr. R. J. Positlhuima—Bak- taal 1276 stuks; 280 vette, koeien 66—84 ijlde door de dikke rook naar boven en sen van de N.V. Handelsvennootschap v.h. op de omgeving der vliegvelden van Oslo ker, oud-'leeirares een Rïjkskwee'ksoh. per kg., geldekoeien I. Uitspraak in alle zaken over 14 dagen. aan et. stug; 655 flOO-— slaagde er in de kinderen, van wie één reeds S. de Vries, een der grootste manufactu- had geen succes. Eenige particuliere huizen te Leeiuwarden (murtltiigie handwenken); D. fl7O, stug; 3o melkkoeien f160—260, ma- rengroothandelszaken Verêl te b. p'liaatsrverrv. geoomirm. per matig; 1' bewusteloos wae, te redden. Na eenigen tijd te Amsterdam, vrijwel werden beschadigd. VONNISSEN. Harem; als tig; 41 stieren 56—64 et. kg., was het kind weer bij bewustzijn gebracht, vernield, waarbij belangrijke voorraden ma- N. Dij'kema te Leeuwarden; L. te Kate.. paarden f 110—340, stug; 31 kalveren, terwijl andere omstanders er in slaagden den nufacturen, textielgoederen, passementen De luchtverkenningen van gisteren strek- P. A. J. L., boekbinder te Franeker, thans pnediikant te Sitedum; H. Velldikamip, predi- vette kalveren 75—90 et. per kg., stug; brand met emmers water te blusschen. enz. verloren zijn gegaan. De magazijnen der ten zich weer uit tot de geheele Noordzee, gedetineerd, wegens diefstal, zes maanden kant tic Sneelk; graskalveren f40—75, stug; 1239 nuchtere firma zijn alle gelegen rondom de Warmoes- in het bijzonder tot de Orkaden en het zee- en zes maanden voorwaar- voor de bijz. kweefcsdhooll te .Sneekern de kalveren, voor de slacht f 5—12, goed; gevangenisstraf jaar proeftijd. r.kskweielksohiolen te Heerreiniveen ein Drach- voor de fokkerij f 13—19, goed; 203 vette straat. Het hoofdgebouw, waarin ook de kan- gebied voor de Noorsche Westkust. De aan- delijke met 3 kg., Arm gebroken. ten: a. als igeicommStiteerdien: G. W. Cormelfflio, varkens voor de slacht 59—61 et. per toren zijn gevestigd, ligt aan het Beursplein. vallen der Duitsche gevechtsvliegers richt- P. A. v. d. M., scholier te Pietersbierum, insp. Ijo. tic Grondingen, T. vlug; 54 magere f 20—35, stug; BERGUM, April. voorzitter; R. A., varkens 22 Het 6-jarig zoontje In de gebouwen werken ongeveer 400 per- ten zioh in hoofdzaak tegen de landingen der overtreding van de Motor-en Rijwielwet. Bispcliioip te Leeuwardiem; mej. A. Dijkstra 247 biggen f 14—22, stug; 1238 schapen Jan van den arbeider H. Groen, wonende te sonen. 1 20 boete of 20 dagen. te Sneiök (mutt. haindw.); R. Framik, Sneelk f 16—35, matig; 125 bokken f 3—15, ma- Noordermeer, was een dezer dagen aan het Engelschen op de Noorsche kust alsmede te- (hanidlen,art>eliid); F. F. Leupen. Leeuwar- tig; 63 lammeren, matig. gen wegen Tj. P., koopman te Zwagerveen, overtre- slootjespringen, toen hij op zeer ongelukkige Ds. J. L. Faber te Zutfen is de naar het binnenland leidende Kleinbedrijf. den; b. ala püaaitisverv. geooimm.: C. W. Cool- — ding Vestigingswet Vrijspraak snia, predikant te Girerrninigem; M. die wijze op een stobbe terecht kwam. Na on- gekozen tot wethouder der gemeente Zutfen. spoorlijnen. In de Namsos-fjord werd weer- gebrek bewijs. G. Eieren. derzoek hij Svegens aan Kruijff, burgemeester van Franefker; T. W. bleek dat de kleine zijn rechterarm In verband hiermee zal bedanken voor een torpedojageir zwaar beschadigd. Voor. Leij, prediikant GRONINGEN. 23 April. Eieren hooger. gebroken. lidmaatschap van der te Gromtagiein; had het der Tweede Kamer, waar- Andalsnes werd een andere torpedojager en voer de rijkskwereikscihO'Ofl te Leeuwarden Groothandel f3,15, kleine eieren t 2,8* da in hij de S.D.A.P. vertegenwoordigt. een transsportschip zoo getroffen, dat en de bijz. kweekscholen er 100; kleinhandel B's et. de 20. zwaar Kantongerecht te Dokkum Groningen, op beide vaartuigen brand uitbrak. Aan den Heerenveen. Leeuwarden (Mang. de Heeirsibr. 2): a. als Ver. Eierenhandelaren, Een redder overleden. gecommitteerden.: Groothandel 3,20, kleine eieren f 2,75 de ingang Tegen Homme chauffeur te Wolvega, mej. A. Kêundmig, tasp. 1 f TERSCHELLING, April. van de Molde-fjord kreeg een ander 8., o. te Leeuwarden, voorzitster; mej. E. Dijk- 100.; kleinhandel 85 et. de 20. 24 Gisteren is al- ,verd vorige week wegens aanrijding hier op 63-jarigen leeftijd overleden de be- Minister Van den Tempel transsportschip twee voltreffers, waardoor de stra te Leeuwarden (nutt. haradw.); H Ooöp. Ejerenveirimg „Eendracht" kende eilander Simon het vaartuig onbestuurbaar werd. Op een nelkwagen geëischt f 50 of 25 dagen hech- Klinkhamer te Westeremden (handisnar Daarmede was de zaak echter niet teur in zijn eerste jaarverslag, „zal de Het publiek, zoo heet het verder, zou Joure—Heerenveen. Concessie was ver-i uit, want nu gingen de karrijders het ondervinding moeten leeren." echter gaarne den prijs der ritten wat leend voor Heerenveen—Gorredijk, hoogerop zoeken. Tal van protesten De uitkomsten van de eerste drie lager zien gesteld. Gorredijk—Drachten en Drachten— werden bij de Koningin-Regentes inge- maanden: 8813 reizigers op het traject Wat dit tarief betreft, deelt het eerste Nijega. En met voldoening mocht de di- De diend, met het verzoek, het besluit der Dokkum—Veenwouden, met een op- jaarverslag mede, dat voor een rit recteur in zijn jaarverslag constateeren: Nederlandsche Staten niet te bekrachtigen, „opdat brengst van f 3359.85, konden zeker niet Veenwouden—Dokkum 35 cent moest de Provinciale Staten helpen waar zij adressanten kunnen blijven voorzien in onbevredigend worden genoemd. Zij wa- worden betaald, voor de rit Dokkum- kunnen. Tramweg Maatschappij de behoeften van vrouw en kinderen en ren althans een prikkel, om den uit- Veenwouden eveneens 35 cent. Ook al voldeed de opbrengst in het niet tot armoede of tot den bedelstaf bouw van het bedrijf krachtig voort te Hoe het zij, men vond het in dien tijd jaar 1881 niet aan de verwachtingen, vervallen". De adressen hadden geen zetten. zeker vrij duur, hetgeen niet wegnam, hetgeen voor een traject als van Dok-j in het Diamant resultaat: het besluit der Friesche Staten Per advertentie in het Nieuw dat er voor den eersten tramweg groote kum naar Bergum niet zoo behoefde te werd bij K.B. bekrachtigd. Daarmede Advertentieblad van 28 April belangstelling bestond. Want, hoewel bevreemden, terwijl men zich daarnaast was aan een onverkwikkelijken strijd 1880 werd mededeeling gedaan, dat de de bladen geen bijzonderheden meldden, voor groote uitgaven zag geplaatst, een einde gekomen en was voor de gelegenheid om deel te nemen aan de over de feestelijke opening van den reden om ontmoedigd te zijn was er N.T.M, de weg vrij gemaakt. maatschappij was opengesteld en op tramweg, berichtte men uit Veenwou- niet. II. voorzien van flenzen, die in de tram- 12 rails pasten tijd Mei verscheen in dit blad een kort den, dat in de week van 6 tot 13 October Het winstsaldo bedroeg bijna f 10.000, GROEI HET BEDRIJF. in dien werd een De eerste lijn: Dokkum-Veenwouden. DE VAN ander systeem— tramrails toegepast dan bericht: 999 personen zijn vervoerd, waarvan terwijl voor de bezetting der nieuwe was niet zoo verwonderlijk, dat de wij tegenwoordig kennen, namelijk het De tegenstand, in de eerste jaren on- Het kapitaal, benoodigd voor den alleen Zondag 274. lijnen tien locomotieven, tien lange rij- HetN.T.M. in de eerste jaren van haar z.g. Merbesysteem, de gootjesrails en dervonden, heeft de N.T.M, niet weer- aanleg van een tramweg van Dokkum Het materiaal bestond uit twee rij- tuigen en eenige goederenwagens kon- bestaan tal van verzets-weerstanden had zoo profiteerde men op zijn wijze van— de houden zich krachtig te ontplooien en naar Veenwouden, is bijeengebracht. tuigen met trijpe zittingen, twee rijtui- den worden besteld. gen met Amerikaansche zittingen, een te overwinnen. Men vertrouwde het metalen weg. Als er een tram in aan- zich te kwijten van haar, aanvankelijk Op 7 Juli kon men lezen: Tot nog toe had men het gesteld met de stoomwagen tocht bescheiden, vervoerstaak op een wijze, gesloten en een open goederenwagen en paardentractie, zij was slechts te zaakje niet recht was, werden de karren uit de rails verwacht maar schrikte velen meer—af, dan dat zij er gelicht, doch spoedig werden de karren die niet slechts goede verwachtingen Met 1 Oct. men de ope- een vee wagen, terwijl te Dokkum een beschouwen als het overgangsstadium voor hadden en de zoo voor de toekomst wettigde, maar boven- ning van den eersten tramweg in remise en een koetsierswoning werden van naar den stoomwagen, belangstelling N.T.M.- zwaar beladen, dat het tramverkeer Dokkum den omnibus stond voor de zware taak, de ernstig in gebracht, dien aantoonde, dat de initiatiefnemers Friesland en wel van naar gebouwd. directie gevaar werd temeer Veenwouden. Hoe snel het N.T.M.-bedrijf zich ontwikt bezwaren te weerleggen. waar de karrijders geen rekening hiel- het bij het rechte eind hadden, toen zij De directie liet het echter dit eerste kelde blijkt wel hieruit, dat reeds in ontsluiting van zijn bij traject Waren er, gelijk uit ons eerste artikel den met de extra-trams. Veel kon de de het Friesche platte- Het slechts sobere mededeelingen, jaar niet het Dokkum-Veen- September 1882 68 K.M. trambaan in bleek, gemeentebesturen, die vreesden, N.T.M, hiertegen niet beginnen, waar land voor het mechanische verkeer ter gelijk ook het eerste jaarverslag der wouden. Op 21 Augustus werd de con- exploitatie waren gebracht. Op 15 Janu- ver- Daarbij stuitten zij ook op maatschappij uiterst beknopt is over de voor de lijn Harlingen—Bolsward dat het verkeer van de wegen zou de wettelijke bepalingen ontbraken, die hand namen. cessie ari van dat jaar werd het traject dwijnen, er waren niet weinig wegge- de trambaan uitsluitend voor de tram moeilijkheden, om de vervoersreglemen- eerste schuchtere pogingen om Friesland aangevraagd, waarover de gemeente- a ek geopend, op stellen, in Bols w r d—S ne bruikers, die zich door de tram direct reserveerden. Wanneer de hondenkar- ten zoo op te dat een bevredi- het groote verkeer op te nemen. besturen van Harlingen, Wonseradeel 26 Maart volgde Jour e— II eeren- in hun bestaan bedreigd zagen. Ze had- ren tijdig van de baan verwijderd wer- gende aansluiting op het spoorwegnet Behalve de vermelding van het feit, en Bolsward met elkander in overleg De veen en op 1 Juli Bolsward— den tot nog toe een soort vracht- den, kon men er niets tegen doen. Op werd gewaarborgd. opzet was, om dat op 20 Juli de eerste spade in den traden. Den 15 September vond in Wit- Harlingen en Heerenvee n— over door een zuinige exploitatie de tarieven grond werd gestoken, lezen we in de marsum een gedachtewisseling der vervoers-monopolie kleine afstan- den duur konden echter ongelukken niet G or r e d ij k. den, de exploitanten van hondenkarren, uitblijven. Door krachtig remmen liep zoo laag mogelijk te houden en het pu- krant van 22 September, dat de feeste- autoriteiten plaats en dat het daarbij van tramweg ge- lijke inwijding is bepaald op 30 Sept. aan Op de lijn Sneek—Bolsward hebben en nu kwam de tram, die dat mono- het meestal vrij goed af, maar dit krach- bliek te noodzaken den bezwaren niet heeft ontbroken, aanvang vernieti- bruik maken. „In wij daar- Op 1 lijn voor het publiek bleek wel zich in den tal van moeilijk- polie met één slag dreigde te tig remmen geschiedde alleen op de te hoeverre Oct. wordt de uit een simpel berichtje, voorgedaan. we het in geslaagd zijn," zoo schreef de direc- verkeer geopend. dat het schoonhouden van de rails op heden Zoo vinden mel- gen. Zoo deed zich hier in het klein locomotief een doorloopende rem- ding gemaakt van hevige regens, die in probleem gelden, dat we, naarmate de inrichting bestond— in dien tijd nog niet. macadamwegen groote lasten veroor- gebie- zaakte. Maar ten spijt dezen en anderen Februari zooveel schade aan den weg techniek voortschrijdt, op andere Viel er al eens een veroordeelend toebrachten, dat spoedige stopzetting den zoo schrijnend in het groot kunnen vonnis, daarmede was de tram niet van bezwaren werden de concessies verleend be- voor tal van trajecten en zelfs deed in van den dienst verwacht werd. Maar de waarnemen: de mechanisatie maakt de hinderlijke concurrentie bevrijd. directie toonde anderzijds, dat zij de paalde bedrijfsvormen overbodig en Tenslotte richtte de N.T.M, zich tot de October 1880 het gerucht de ronde door hun bestaan. Dat de Friesche pers over den aanleg van middelen om de tram populair te maken, stoot menschen uit Staten van Friesland, waarbij zij er zich wel wist te vinden en te gebruiken. Zij zulks in Friesland tot zoo vérstrekkende op beriep, dat alleen zij het recht had „een tramway van Heerenveen naar over Oudeschoot, Mildam, Oude- organiseerde pleizierreizen van Joure consequenties niet heeft geleid, toonen verkregen van de exploitatie der door Assen, naar retourprijs van de en Nijehorne, Oldeberkoop, Makkinga, Bolsward, tegen een nog vandaag de karren vracht- haar uit eigen middelen aangelegde van f 1.20 per van rijders op weg en ge moet op tramwegen. Oosterwolde, Appelsga en Smilde." stoomboot Joure naar den — Verzocht werd om maat- Sneek en verder per tram. Vrijdag maar eens op het Oldehoofster regelen te beveiliging van den dienst. Deze berichten waren zeker voorba- kerkhof in gaan kijken, of Toen rig, doch van den aanvang af bij Op 7 Maart 1882 werden de eerste Leeuwarden Ged. Staten met een daartoe strek- dat de proefritten op het Gemeenteplein in Heerenveen, kend voorstel bij de Staten kwamen, Directie de bedoeling heeft voorgezeten, gehouden op het traject om te constateeren, hoe zich over een regende het om ook de hoofdsteden der naburige Schans—Joure. De eerste rit verliep in het echter niet naar wensch, want bij periode van zestig jaar het vracht- protesten provincies N.T.M.-verkeer op te vervoer per hondenkar heeft ontwik- uit alle deelen van nemen, mag wel als vaststaand worden Séwei derailleerde de locomotief, doch keld. En dat is op zich zelf weer een Friesland. aangenomen. Voorloopig echter moest de volgende ritten hadden een bevredi- uit probleem, waarover de wetgever zich al De karrijders, veelal gesteund door de aandacht uitsluitend gericht blijven gend verloop, aldus werd Joure ge- jaren lang het hoofd breekt. op Friesland. meld. „Wel is bij de kromming van de notabelen en dorpsgrooten, kwamen andermaal ont- in het geweer en hun actie is op de be- Begin Augustus 1881 werd een con- „Seawei" de locomotief De karrijders en de tram. handeling niet zonder invloed gebleven. cessie van Bolsward naar Sneek aan- spoord, doch er spoedig weer opge- gevraagd, doch terzelfder tijd met bracht." En ondertusschen maakte men Maar hoe dit zij, de karrijders zagen Het merkwaardigste argument, tegen werd zich in Heerenveen en gereed de het voorstel van Ged. Staten aangevoerd, 't doortrekken van de lijn Dokku m Joure in de tram een gevaarlijke concurrent, — tram een feestelijke ontvangst te berei- en verre van zich zoo maar aan den was wel de stelling, dat niet de honden- DE PAARDEN_TRAM Veenwouden naar Bergum een karren gevaarlijk waren, maar de tram. aanvang gemaakt. Op 10 Augustus be- den. kant te laten drukken, boden zij op hard- /« ft middel om ziel De Boarnster toer is forhuze. de vam dem dode op een mürre to brekken, mar mei de „lykdüar" hwet de plantegroei yn poellen en petten diwaalepoor te bremgem, opdat hij de weg waerd iteelde dtoeflbirikt" naar huis niet zal terugvinden. oplevert, dy moat dit moaije boekje keapje. Mei de Boarnster toer hat sa foar en nei De ekriuwer wit yn in libbene trant hiel In Nederland' laat men bij een begrafe- Oanteikeningen. noch alris ienen oar to dwaen west. Freegje nis ook dikwijls hwet to forbeljen fen all it libbeme yn en de lijkstoet eem omweg (1) „wanneer" dy fen Tsjom mar rie! maken nogeens lange is hjir net goed briikt. It boppe it wöttter cm syn wirden hat er sels en (5) het sterfhuis slacht allilen great Frysk Forskaet Mar hwet men der nou mei ütbelle bat rijden. Men verklaart dit thians als een op in tiid en dêr is hjir gjin opfleur* mei im tal düdilike teikeoin- roait dochs kant noch wal! Hy ie mei hiele laatste sprake fan. Kreikter bi© west „als", det wy gen. afscheid van dem overledene van oereelte mei as. Brandemburgh bat dier kreae boekje ham en gram forhuze nei stêd Grins zijn woning. Heit is echter waarschijnlijk, in en det (2) „afslijten" is by üs: ütóMte. „Det (for- fen makke, mei in oprekkende foto op it «och wol sümider opsizzing en fier foar alde dat de oorspronkelijke verklaring (die men triet) sciJ mei de tiid wol ütslïte". omelach. Maeije. Mei de noardersinne, om ca to eiz- thans vergeten is) dezelfde was ais (3) voor bovengenoemde Dajaks. Wanneer „zijn laatste gang": eyn léste rei ze, zen! det for üe tieten plechtiger „I t B e ak e n". mem dan nog weet, dat in ouderwetse (6) efkee en e-k dMi- Net leauwe? Friese teriiker hairket. It twade nümer fen it tydskrift fen de Frvs- boerderijen een dieur ie, die alleen (4) bij Sjoch de neiiete refclame-ütjefte fen de opemkomt om lijk Omlt de „begraafplaats" by aids alltii- ke Akademy, „It Beaken" (ütjown Van voor de begrafenis het ten om 'e tsjerke laei, Comp. Assen), bifettet de tekst Kaserne-blommen. in aerdich etikje Fryeke propaganda yn sitte „Vereen, v. Vreemdelingenverkeer Gronin- naar buiten te brengen, en dam onmiddel- hinne prate wy alti- Gorcum en to kinne. gen", in breae en eptich lyts me; lijk op ten fem in tejeirkiiöf, ek as dier gjin tejerke fen twa lezingen, dy't balden binne op 'e tige boekje weer slot gaat, ligt het voor de (inear) Akademy Wy Hnke b.g. oan eokke skiedmistafrieten prachtige foto's. hamdi, aan hert gat in muur te stiet. Irtkeldiris el. gewoan „it höf' jiergearkomste fen de en wol fen de of vloer (hou): It Nesker hou. dr. P. Terpstra oer Petrus Camper syn mi- lyk as de Steateneeale to sjen jowt ef Ófbyl- Der stiet op side 1: „Groningen ie nog denken, dat de Dajaks onmiddellijk ma het gebruik weer (5) „langs het huis": by it hüs lans nerale-samting en fen dr. D. Kalms oer Har- Mürreskilderingen yn dings fen it Fryeke bidriuw en lanskip. rijk aan mooie oude geveltjes aan pleinen dicht maikem. Hat boeren- Dit kantine.de is bet-ter Fryek as: lans it hüs. men Sytstra en de soasiale frage, dêir't wy Wis der huis was te goed om eem gat in de muur hiene yn dizze tiid wol ebikteTS en straten in de oude stad" en op side 2 te (6) „ouidierwetech" ek: _-_r„_ieh, Md" al it ien cm oar oer yn üs forsiach fen dy to finen west dy't der bytsje sjocht breken, maar met de „lijkemdeur" werd üs krante fen forline Moandei hat men for in ef men den de poarte fen... üs Boarn- hetzelfde doel bereikt". moaddericfa. gearkomste eeim habbe. Vn faeks wol alhiel üt ljeafde It is om dier it léze kinnen, djwaende is de kanti- ta de kimst, hjar ster toer mei de wapenskylden fen Scheltim- wol aerdich der op to wizem, det S. J. van Molen jowt foarste stik fen det men krêften oan jaen woene. Wy ecoene ga, Andringa Lycklama it Prysk for „begraven" fjouwer wiirdein eyn „Qaniteikemingem oer Fryske plakmam- nes Ljouwter op kreazjen se sa en der boppe! oersetting. bat, fen de kaserne to mar neame kinne, dy't mei graechte 't Scil De wyfct it Hollilsbiek it mei twa redde moat (be- men", dêr't er ü.o. in forklearring yn jowt mei mürreekilderingen. Eikeuien dy't wit san ge- fensels wol in forste wêze. Mar nu- legenheid oangripe scoene bryk „Sa keune wy yn graven en teiraardeibestellen). fen de nammen Biritaum, Flaneuni, it Narhl- hoL dizze alde boale 'binnen om rie it greate vere ie 't! Nederlan forskate bi- Wy (im der fen üt6Jocht meitsje kinnen, dêr't hja graffemisbrükmen, dy't yen wirde, habbe n-.L: bigrave, bi-ierdigje, op- lan (by Sinel-Ie), de Sloofter wetter yn en bimaninnn wirk to nerfene klear as clrage en to-hdf bringe. Lemsterian) Uleeprong, wytet de manljue dy't der yn de foa- hjar talmt ta oanleim binne, mar hast men de uteeringen fen deadefreze fen de na- en de er ek rige mobiiisaesje earder noail türfolken „De teraardtebeslel'ling": de bi-ierd'igiing. takelde plaknammen yn Opsterlam en Smel- en noch sels lein oan ta komme kinne. der mei forliket. Ek yn Neder- habbe en dos üt eigen ünderfining meiprate lan wierne se iemris, yn 'e tiid Kris- limgerlan bihannelet. Yetris, dit is gjin krityk en wy witte ek foar it Oer plaknammen bat êk dr. 0. Postma it kinne oer de ünhurene minskepak- tendom, ulerimgcn fan dy freze. Dit tieten fen dit lige eboan, det der mear oan fêst eit. Mar wy an wol oer: Gaweech Gaweij en Gau, hus, scille meistimme, det it oan eoks brea- sliet linkendewei üt, it bnikme det der üt Geau, scoene dochs freegje wolle: „Is der gjin wei foarfkaem, diy't neffens him allegearre op itselde del- nedich ta wier. Mar dochs, dot wy it nijs HO SEIT EN SKRIUWT MEN IT YN IT FRYSK? bleau yette ieuwen yn wezen. FRYSKE UTJEFTEN. op to finen, det der ek noch hwet Frysk Ac de Dajaks en oaren in gat yn 'e komme. liezen en it kreaze printsje blseagen, wier IN STIKJE UT IN LEARBOEK. flier jowt wirk yn de kaserne komt?" ef yn 'e mürre brekke om it lyk for syn léste H. Tj. Piebenga im taiheakke op syn der eat det üs net sinnige. in rejze artikel yn nr. 5 fen „It Beaken", oer de ünt- Der binne wis noch neakene mürren ge- Vn learboek for foilkenkimde, orneawe der troch to litten, as hja de kiste hird Fryslâu, tydskrijft Selskip Fryske fen it for tuel en skriftenknnisse. for gymnasia, Sumler Ds. J. Kalma hegebeintum.jowing fen iit bülhüe yn it Germaenske boe- Det laei him net yn dit wirk op him eek. nöch. foumen wy im etikje oer bigraf- in kearmanmioh omdraeije cm yn 'e bosik al- Det tige ïenisbrükmem by de natürfolken derlei slingers De tredde jefte fem jiergong 1940 set yn rehüs. scil wol fortsjinetelik dien wirde en En den dit noch. mei in meitsje yn pleats fen rjucht- men moat die mannen forgel king mei Fryslan der by, dy't— wy fier- üt nei it tsjerkhóf to gean, den is dit sünder mei im etiifitelik wirdtsje fen ds. J. Heidinga priizgje en tankber Men is tsjintwirdich fensels mear ac in der i rekken fen Donkèrbroek. De SLJUCHT EN RJUCHT. wêze, dy't der mei to set for fen 'e skriuwers litte! —, det mis im middel om de siele ten de deade op samnler seit moai sker- binne. Mar by üs bytsje skou om by Düteklan yn de leare to üs gaedilik pe „pielderij" Frysk In great part.fen it nümer 20 April kaem de frage op: it wol like for im oereetting. 'e doele to bringen, det er it jwed nei hüs wirdem oer de mei it fen „Hie nou gjin eigen- gean. Mar ac men de êfbyldlmgeh sjocht fen It is net sa bare lang: en hannelt yn in oar artikel oer 'e wirdt ynnouimen ten in skets fen L. skip leverje net werfine scil. it Frysk yn Brolsma, hawn en hjir rie in moai etikje „Zo kennen we in Vn by tsjerke. Dr. D. sfcriuwt oer im Fryske „Fen 'e eim", in hiskriuwing fen ■it earste Frysk hot men dêr de wandforsiering en de fier- Nederland verschil- Nedierlan lit men im bigraffanis ek Kaïlma wirk?" dere oanklaeijing (en de kasernes t6jinstber lende begrafeniisgehruiken, die duidelijk faken (jaank) de lykstaesje im omwei meitsje linkdiei en de bitsjutiing fem de striid by boattochtsje by't maitiid,. Warms; bisjongt Wy witte wol, Fryslan hat mei dizze ka- makket oan de „beimatkunde" en de folk- worden, wanmeer (1) we de ui tingen van en yetris by it stjerhüs lans ride. Men leit Akke de Vries foiiieiiet ho goed it R. Meinesz yn „Myn Stedtsje" it serne tiet al to folie lo krijen. It is in dodemvrees der natuurvolken ermee ver- dit nou üt as in léste ofekied feu 'e forstoar- is, diat men Frysk skriuwen leart, binammem moalje Sleat, wylts Rintsje Klazes in rymke ryks- lore, den leart men, hofolle wy op dit stik jowt: Natür yn wrakseling. gebou en der gelijken. Ook in Nederland waren ze eens, ne fen syn wenie. It ie lykwols wierekynliik for it brieve-forkear twisken feimt en faem. iizze rykssoldiaten. Dy't der fen sakem yet efteroan komme. im Fierdere de Róljemde nou hüemanje binne in de tijd vóór het Christendom, uitingen (It hat lykwols eigemskip), dei de oar6pron- Fierders eketske, in stikeilich rymke op foartsetting 'fen Wea- for fierwei it greatste Men kin ca fül as men wol tsjin alle sol- van die vrees. Dit gevoel de „nou-dach hoor!"-sprekkeire, Kritenijs en gen, hwet lytegüd, in teltsje for de bern, enef. part Friezen sleet larTzamer- keiiike forklearrting (dy't yem nou lorgelten gjin en hja fiele ek net for it daterij wêze en dochs likegoed de ekoandere hiand af (2), het gebruik, dat er het uit- is) deselde wier as dy for de boppeneamde boeksiköging. Frysk, lyk as wol bliken docht üt it feit, .gelegenheid, dy't it byinoar bringen van nog det fen sa- vloeisel wae, bleef eeuwen be- Dajaks. As men den yette wit, del der yn in kursus mar twa fine Dêr't it blanke wetter Frs'ske dielnimntere folie jonge mannen jowt, oangripe om mear staan. aklerweiske Fryske lioereplealseu im doar is men yn selekip is ei goed, 1) 1i n k e fen S. M. Galiën. A© koe. Mar de jongens b inne hjir den en betier ïorstean fen eigen lan en mineken Wanneer de Dajaks en anderen eea gal dy't atlinne opkomt om for de bigraffenis it t... v. d. men wol stellich wite, dochs yn Fryslan en mei eokke mürreskilde- Tuider it folk to bringen. It ecoe wis liede ta in de vloer of in de muur breken om het lyk der üt to bringen, cm den foartemdaelk Ütjown by Brandenburgh en Co. to Hwa fem dy ailegearr' zijm Smits. ringen koe mem hjar sa moai yn 'e kinde better wirdearritig oer en wer fen mankoars lijk voor laatste gang (3) door te la- wer op 't slot komt, leit iit yn 'e reden, oan de greatste gek mei hite, bringe mei vs lan, folk en histoarje, dêr't se aparte eigenskippen. ten, als zij de kist snel enige keeren om- it gat yh 'e mürre ef de flier to tinkern, det Hwa't tem it rtatürlibben haldit, hwa't Siz den: „Foart mannen, foart! draaien en in het bos allerlei slingers ma- de Dajaks foart nei it gebrük wer ticht- fensels fiersten to min fen 6i' witte en dos Cp dit siik koe to uzes de kaserne ek best graech witte wol hokfcer fügele yn en om it De wiiste giet foarüt!" ken in plaats van recht naar de begraaf- meitsje. wetter tahülde, yn Dy ek to min biiangstefling for hawwe. Dêr scoe hwet fen de foikehegeskoaïle oernimmel bokker bisten de sleaten den de tbaretap set, dy is 't!- ■ plaats (4) te traan, ie dit ongetwijfeld een It boerehüs wier to goed om in gat yn 'e dije en fen oaren wer opfreiten wirde,-en 't Komt wrychtich üt! Hef rijtuig tweede klasse heeft een afdee- ling waaruit mem uitziet op die spoorbaan, IN TWEE UREN een afdeeling met middengang en een af- deölimg met zijgamg met vijf coupé's, waar- van twee als le klasse coupé's kunnen wor- VAN UTRECHT NAAR GRONINGEN den gebruikt. In deze coupé's zijn vloer- kleedjes gelegd cm leeslampen aangebracht, terwijl de zittingen iets meer soepel zijn ge- maakt. De rijtuigen 3e klasse bevatten een afdee- De triomf van den nieuwen DieseUelectrischen ling met uitzicht en verschillende afdeelim- s'wagentrein gen Rooken of Niet-roobem van 't stamdaard- type met middengang, afgescheiden door balooms. De laatste afdeeling van 4 coupé's, Er bestaan oude beschrijvingen van reizi- Frankrijk 3.15% grenzende aan het motorrijtuig, is min of echte gers vóór een honderd', houderdvijftig jaar, Duitsoblamd 1 % meer geschikt gemaakt voor restaurant, er over vermoeiende en lange reizen, die zij België 1.26 % zijn groote tafels en er is een afdeeling voor gemaakt hebben met postkoets en trekschuit Italië 1.02 % personeel van de Wagon-Lil» ondergebracht. door de verschillende provincies van Neder- Nederland 4.55 % In de.2e klasse is het mogelijk eveneens land. Tientallen namen van herbergen en Inmiddels wordt de eieclrificatie van ons groote tafels te plaatsen als aanzettafels voor waardshuizen leest ge in dergelijke reisver- spoorwegnet voortgezet. De totale lengte vier personen. De bediening kan door den slagen en iedere naam beteekent het afbre- van dit net bedraagt 3314 K.M., waarvan bin- zijgang in het motorrijtuig het 2e klasse rij- AëW ÉKP MWM ëW^ ken van den tocht om den nacht door te nenkort geëlectrifieeerd zullen zijn 605 K.M. tuig bereiken. Aër.tfjt ;;«Bl W inrichtingen, zitplaatsen ''yWHfc Wr brengen in een der gastvrije Reeds wordlt vam het totaal aantal reizigers- Er zijn im dezen trein 11 le Mfó S/ ' fa waaraan deze namen verbonden zijn. Den klasse,'4l 2e klasse en 224 zitplaatsen 3e trein-kilometers (43.7 millioen per jaar) on- AmM '"'a. / mMÊ volgenden dag werd weer ingestapt of opge- geveer twee vijlde deel (18 millioen) met klasse. Dan zijn er nog 100 staanplaatsen, stegen (niet met eem vliegtuig, waaraam wij geëlectrificeerde treinen gereden. En weldra zoodat in totaal 376 reizigers vervoerd kun- _ 20ste eeuwers bij het woord opstijgen het al- ■ zal er nen worden. \«J/« /< '/ *B% '~'H &'H het nieuwe spoorboekje nadere ym*m/$ \\ .*£!SBk : ëmtëm lereerst denken!) en zoo deed men over een —gegevens over verstrekken zal de verhou- De verwarming geschiedt evenals bij de vmti v fln % mmWml'': reis van Utrecht naar Groningen zeker twee ding tusschen stoom- en electrische— tractie „oude" Dieseltreinen dooir inblazen vam en misschien zelfs drie dagen. nog gunstiger; worden voor de laatste. lucht, verwarmd door het koelwater, gere- wij geld door thermostaten. In den zomer is er Maandag hebben de sensatie beleefd In deze lijn ligt het aanschaffen vam den het woord is niet te sterk im nog geen ventilatie door onverwarmde buitenlucht. — — nieuwen Dteseü-electrischen 5-wagentrein, De coupé-imriebtimg komt met die der twee uren van de Domstad naar de Martini- die Maandag zoo voorspoedig den tocht stad gebracht te worden. Dat was als deel- electrische treinen overeen, die onderste ra- Utrecht—Gironingen en terug heeft volbracht. men zijn dubbel, de bovenste opschuifbaar; nemer aan een proeftocht met de laatste uiterlijk als het interieur aanwinst van de Nederlandsche Spoorwegen, Zoowel het vam op de balcoms kam in die deuren het halve deze treinen, die uiteraard alleen op de geopend. den nieuwen Diesel-electriscbem vijfwagem- raam worden mmm trein, waaraan naast spoorwegautoriteiten Het uitstappen moet ook hier over 't voor- AmW? BK BL '"-—^^ Sëwm* jssmt <& / WfIKiAW wmm Ér* en andere genoodigden uit de wereld van balcon geschieden. Het ligt in de bedoeling, het Nederlandsche bedrijf en verkeer eenige deze bewegingsrichting ook bij de Diesel tientallen journalisten deelnamen. 3-wagenitireimen im te voeren, zoodat dan overal dezelfde methode wordt gevolgd.. De treinstellen zijn gebouwd voor een Och, wij zijn zoo 'langzamerhand aan snel-1 150 tot 160 K.M., wor- maximum-snelheid van beden gewend geraakt De vliegtuigen maar voorloopig zullen zij dienst doen met den steeds sneller, majoor Campbell verbe- een snelheid vam 120 K.M. tert telkens weer zijn autorecords en bij mo- torraces worden op de rechte einden fantas-; De snelheid, die door Drente gehaald tische aantallen kilometers verslonden. Maar reizigers- genietende werd, bleek ook werkelijk voor toch, gemakkelijk gezeten en vam vervoer onpraetiisch. Het was niet mogelijk het uitzicht op dezen mooien voorjaarsdag een kopje thee te drinken zonder te morsen. met zon en blauwen hemel, met 'n gangetje Overigens was het een genot im deze trein van eem dikke 170 K.M door de Drentsche voort te rijden door het „bijster land van hei of liever wat daar nog van over is Veluwen", de lage streken rondom Zwolle te stuivem,— dat is toch wel even een gewaar-— van en de wijde heiden en bouwlanden het «£s',■■■■■£ «&. wording die je treft en je doet dat ÊÊ' mW' wk mW SS rsr beseffen, Oude Landschap, welke zich alle reeds Bf;i: MMW vra BÈs :: W r| :^*fc. ook bij de Spoorwegen blijkbaar over het tooien in de prille kleuren van het voorjaar, „vlug" van „vlug en veilig" het laatste dat nu eindelijk gekomen schijnt. ' woord nog niet gesproken is. ! Snel ging de tocht, maar niet te snel om Natuurlijk diende deze bl'ikeemrit door ! geen aandacht te kunnen schenken aan de Drente er alleen maar toe, om eens te laten ! ploegende en eggende boeren, de kleeder- thans in alle betere zien, wat er im zoon Diesel zit en bet zal im j jdrachten cm boerenhuizen, de heuvels cm Jt iÉKIïV. de praktijk niet mogelijk zijn eem dergelijkej I zandverstuivingen, de bosschen, beiden en snelheid te handhaven, maar dat bet vlug waterloopen, welke een rit door dit gedeelte zaken verkrijgbaar is! .»&. IKÖn!^ kan, dat weten we nu. van Nederland, zoo rijk aan natuurschoon, Terecht wees een der deelnemers aan den tot een waar genoegen maken voor 'n ieder, proefrit er tijdens den maaltijd te Groningen wiens hart daarvoor gevoelig is. veel binmenlandsch op, dat er wel zeer ten goede veran- Interieur derde klasse. Eien zomer met een druk derd is bij de Spoorwegen en dat ook de pu- staat voor de deur. Wèl ’ toeristenverkeer blieke meenimg zioh, wat de waardeerimg hoofdlijnen zullen rijden, is een lust voor het komt deze verrassing van de Spoorwegen 't I; sche melange, waar ."'jF voor het werk der N.S. betreft, sterk gewij- oog. Indien er ergens van technische schoon- reizend publiek van pas. Wij twijfelen er v/mThII zig heeft. heid sprake is, dam is dat wel hier het ge- niet aam, of de nieuwe D.E. 5-wagentreim zal van Tiem jaren geleden was het nog mogelijk, val. Moeite noch kosten zijn gespaard cm ook den hoogen lof oogsten vam een ieder, die isgaËEdftti de kwaliteit der ml dat men in allen ernst zeide: Ocb, die spoor- de meest-eisohende reiziger zal moeten toe- er zich door laat voortdragen — vlug, veilig ~ wegen hebben afgedaan. Nog een paar jaar geven, dat deze treinen wel heel ver af staan cm goedkoop! door ons mooi Nederland. gebruikte tabakken en dan hebben de bussen alle verkeer over- vam de befaamde „derde klas harde ban- En ln gedachten— steekt iedere „D.E. 5-reizi- f* m genomen. Het beste is maar de rails op te ken". fjer" miet ons de voortvarende directie der hoed! ' breken en van die bestaande spoorbanen Hoe de D.E. 5-wagentrein is N.S. een nieuwen pluim op den een prijs van 35 etsrecht -^HÈjS'e>,. autowegen te maken. ff ( Thans zal er wel niemand meer zijn, die ingericht. vaardigt» ' m deze redeneering im ermst tracht vol te hou- Een 5-wagenitreinstel bestaat uit: een mo- ■ den. De Spoorwegen zijn met bun tijd mee- torwagen im het midden met aan één einde Berichten uit Stad en Dorp. gegaan en doem hum uiterste beet om ge- een 2e klasse rijtuig en aan 't andere einde zijn veilig trouw te aan hun leuze: Vlug, en een combinatie van drie rijtuigbakken 3e Verkeersongeval. goedkoop, en alle verbeteringen en nieuw- klasse op vier draaislellen. tjes in te voeren, welke bet publiek en het Die trein is lang 110 meter en weegt 240 HEERENVEEN, 23 April. Hedenmorgen verbeer maar kunnen dienen. ton, is geheel im stroomlijnvorm uitgevoerd omstreeks 11 uur ie de 15-jarige loopjongen Het is nog maar zes jaar geleden, dat die en voorzien vam volautomatische koppelin- Willem Scholten, in dienst bij den groente- Diesel ten ontaent haar intrede deed en er gen. De motorwagen bevat, behalve de ma- handelaar Sije Buot, door een auto van zijn 40 stuks Dieael-eleetrieche en 3-wagentrein- chinekamer, aan het eene einde een bagage- fiets geslagen eu terecht gekomen in de pun- veel zwart landt. Ongetwijfeld zal dezen zo- gen f210.268.58 en verzonden f 193.339.22, Spaargelden op 1 Jan. 1939 f236.699.85, stellen in dienst gesteld werden. Irn 1939 is ruimte en een afdeeling voor den conduc- ten van een hek etaande voor het huis van mer veel schade brengen, veroorzaakt door zoodat de stand op 31 Dec. 1939 een tegoed ingelegd f93.547.58 en terugbetaald per treinstel gemiddeld meer dan 150.000 teur, aan het andere einde een electrische den heer Brouwer aan den Burgem. Falkena- het te laag in 't water zitten van het land. aanwees van f 37.507.65. 1' 101.122.19, spaargelden per 31 December K.M. afgelegd, terwijl de motoren sedert bet keubea en een'kleine post- of bagage-aidee- weg. De jongen heeft eenige diepe vleeseb- In rekening-courant was op-1 Jan. 1939 (228.421.91. iistgtellen door elkaar ongeveer 500.000 limg.'' ■' ■ woïiden in dij en zitvlak opgeloopeii. Na bij aan leden uitgegeven f 110.467.12 terwijl de Voorschollen op 1 Jan. f38.616.72; op- ICMVhebben alo;elegd en nog im goeden staat In de machinekamer zijn geplaatst drie particulieren voorloopig verbonden te zijn is bank op dien datum aan andere leden schul- nieuw gegeven f1900; afgelost f5962.13; verkeeren. Het zijn deze Dieseis wellke Werkspoor-Maybach-inoloren met een ver- hij naar het ziekenhuis vervoerd, waar de dig was f 11.026.42. Gedurende 1939 is voorschotten 31 Dec. f 34.554.57. — gemid- mogen 650 p.k. per motor. Elke diesiel- minder dan 18 kramnietjes JAARVERGADERINGEN. f 159.130.30 aan leden uitgegeven en op het traject Amersfoort—Zwolle van wonden met niet Per 1 Jan. schuld in rek.-cour. f 94.124.78 deld 106 K.M. per uur rijden die maken, motor drijft een generator en heeft een zijn gehecht. Hij kon vervolgene naar de Coöp. f 177.396.17 ontvangen; tegoed op 31 Dec. '39 vorderingen cijfers percentage— der eigen koelwateromiloop met koeler cm auto- ouderlijke woning worden gebracht. Boerenleenbank Rauwerd. f95.703.69 schuld f 14.528.86. en f 8363.96. Deze waren dat one land wat betreft het en op die datum per 31 Dec. f96.532.13 en f9014.33. afgelegde trein-kilometers met een matische verwarming. Volgens one verstrekte inlichtingen had de RAUWERD, 22 April Jaarvergadering on- De winst bedroeg f732.91. Het reserve- meer dan 100 K.M. per Elke naar bestuurd door den heer A. L., van De Bij de Centrale Bamk 1 Jan. f 67.286.82 en delde snelheid van generator levert stroom twee auto, der voorzitterschap van d. hr. R. H. Schaap. fonds is groot f24.289.47. 31 Dcc f 86.980.63. uur een uitstekend figuur slaat. lux 1938 be- tractie-motoren, waarvan er im totaal zes Bilt, op den straatweg reeds eenige malen Herkozen werden als bestuursleden de In den loop van het jaar werden 18 nieu- thans na toevoeging zijn. geprobeerd ijs-auto Steggerda voor- spaarbankboekjes uitgegeven, De reserve is der droegen de cijfers n.1.: een van heeren K. H. Schaap en H. A. Baijema en we opge- l' 16.807.38. bij te komen, doch de chauffeur scheen daar- als lid van dien Raad van Toezicht de heer vraagd werd bet saldo van 22 boekjes, zoo- toe niet voldoende ruimte te geven. Doordat dat het aantal spaarboekjes op 31 Dec. 1939 W. G. de Boer. Tot p.v. bestuursleden wer- LandgweerderPolder. de personenauto achter de ijsauto reed, heeft den herkozen de heeren K. Buwalda en Y. 397 bedroeg. De rente der spaargelden en de bestuurder blijkbaar ook niet het inhaal- Beeksana. deposito's voor alle bedragen is voorloopig April. Ingelaiidem- Ter hoogte van OOSTERLIïïE.N'S, 20 verbod-teeken opgemerkt. de Het bedroeg op 1 vastgesteld op 3 %, die voor geleende gel- De polder is geheel schuld- Chr. school heeft de heer L. nogmaals ge- saldo der spaargelden den op 4 %. jaarvergadering. passeeren, bij Jan. 1939 f 288.569.06. Im het afgeloopen jaar vrij. De molen is echter defect, alsook de poogd om te en deze manoeu- polder bumper zijn wagen aan is ontvangen aan spaargeiden f 65.422.89, te- molen van den van den heer Wasse- vre haakte de van Boerenleenbank Roodhuis c.a. groote ijsauto. sloeg van rugbetaald f 103.446.55, saldo 31 Dec. 1939 naar. Deze heeft inmiddels een wind- de Hierdoor het achtereind April. werking gesteld. de personenauto naar links, tegen de fiets f250.545.40. Het saldo der voorschotten bij OOSTEREXD (Hemn.), 20 Jaarver- motor in Besloten werd van den juist aankomenden en goed rechte het begin van het boekjaar was f 119.981.01. gadering. een overeenkomst te sluiten tegen een be- In 1939 werd afgelost f 37.398.01, terwijl aan Het aftredende bestuurslid het lid van den dongen niaalgeld per pondernaat land, zoo- bondenden loopjongen, met het hierboven polder vermelde gevolg. nieuwe voorschotten werd verleend een be- R. v. T., en plv., de heeren F. Poeleina, J. dat de Langweerder is opgeheven en Naar de schuldvraag ie een onderzoek in- drag van f 32.650, zoodat het saldo aan bet Zonderland en I. de Boer werden herkozen. als gevolg daarvan bet geheele bestuur af- gesteld. eind van het jaar was f 115.233, waarvan De balans werd vastgesteld met eem actief getreden en derhalve ingelijfd als ingelan- f 70.935 op hypotheek en f 44.298 onder per- en passief van f254.246.65; de rekening met den bij den polder van Wassenaar. soonlijke borgstelling. De bank had op 1 een ontvang en uitgaaf van f 279.782.54 en Aan den voorzitter, den heer D. J. Miede- het hooge Jan. 1939 van de Centrale Bank te ytrecht de winst bedroeg f785.76, die bij 't reserve- ma, werd dank gebracht voor zijn vele be- Schade door water. te vorderen f54.437.01. In 1939 werd ontvam- kapitaal werd gevoegd. moeiingen hieromtrent. GROUW, 22 April. Nog steeds zitten alhier groote complexen buitenland in het water. Door den zeer langen duur der overstroo- ming laat bet zich aanzien, dat deze lande- Op échte A rijen, wanneer ze straks droog vallen, ge- heel zwart zullen zijn van de dikke laag slib, die dan achter blijft. Valt nu een droogte- periode in, dan zal deze eliblaag een bijna ondoordringbaar dek vormen voor de gras- l ontwikkeling. De tijd rYnaJËekg winterpoldere, een cMenJ welke al reeds Een der nieuwe Diesel-electrische vijfwageustellen, van bet water zijn verlost, vertoonen ook ditétiket zag hij haar heldere, bruine oogen en ander over u gehoord, dat mij tot na- lijk een antwoord vond. — „Ja maar ... Toen zij beiden in de schemering van lijk een kostelijk gezelschap. U moet IN HAND haar lachend, lief gezicht. denken stemde. U hebt u pas kort gele- mijn beste mevrouw ... mijn hemel, dat het bosch traden, hoorden zij reeds het wel heel gelukkig zijn!" HAND Initusscben was Mariene met de beide den hier gevestigd, nietwaar? En de is toch " gejuich van de kinderen en op dit ge- „Dat ben ik inderdaad!" gaf Mariene anderen naderbij gekomen. „Goddank, practijk schijnt niet overweldigend te „U kunt mijn voorstel rustig overwe- luid afgaande, kregen zij de gezocbten toe, zij het op wat gereserveerden toon, MARLENE dat je weer terug bent, Loïemz! Ik heb zdjn?" gen. Tenslotte zal toch ook uw vrouw weldra in het oog. omdat zij niet wist, wat dit onverwachte MET een verrassing voor je... vader heeft „TJ hebt het zoo ongeveer geraden, nog wel een stem in het kapittel heb- Het was een eenigszins zonderling ta- bezoek beteekeude. „Af en toe maken ROMAN VAN HANS HIRTHAMMER. ons geld gestuurd, nu zal alles weer ja. Maar ik begrijp niet goed, waaraan ben. Overmorgen echter keer ik naar fereel, dat zij in het eerste oogenblik te zij het echter wel eens wat heel bont... (Nadruk verboden.) goed worden. Kom, je zult wel honger ik de eer van uw bezoek te danken Berlijn terug en dan zou ik mijn man aanschouwen kregen. Mariene kroop op Hebt u geen kinderen?" wel van uw besluit in kennis handen en voeten over het mos en stiet niet! Ik heb geleerd mij 3 hebben, ik heb watfijns klaar gemaakt/ heb." gaarne „Helaas — Zij nam hem bij de baud en zoo gin- „Ik heb mijn man een en ander over stellen. Mijn man biedt u vrij wonen in een geluid uit, dat aan het huilen van er in te schikken, maar — als vrouw Na een poosje stond hij op om naar gen ze samen hun woning binnen. Naar u meegedeeld; ik meende hem eens te de kliniek en een salaris, dat voorloo- een wolf deed denken. Gretel liep er lijd je toch eigenlijk maar een half le- "t station te gaan. Hij kocht een kaantje het resultaat van zijn reis vroeg ze niet. moeten schrijven im welk een weinig pig nog wel niet overweldigend zal zijn, naast met een mandje aan haar arm, ven". en terwijl hij op den trein wachtte, keer- benijdenswaardige positie u zich hier maar u een behoorlijk bestaan zal waar- terwijl de beide andere blagen door een Intusschen was Lofenz er in geslaagd de zijn vertrouwen terug, groeide zijn bevindt. Ik verzoek u vriendelijk, dok- borgen". luid gebrul van hun enthousiasme blijk zich van zijn belagers te ontdoen. — "En laatste te bren- Op dr. Burmester's spreekuur ver- ter, dit niet als een opdringerige inmen- „Het... het klinkt als een sprookje, gaven. nu rustig, jongens zeg mevrouw Ge- wil om desnoods 't offer ge, rold eens netjes goeden— dag! Jö, gen, dat Mariene en zijn circus voor den scheen een zeer goed gekleede dame, ging in uw particuliere aangelegenhe- mevrouw, maar ... Uw man kent me „Er wordt blijkbaar Roodkapje toch ... zou kunnen behoeden. Hij die sinds eenigen tijd in het Kurhaus den te willen beschouwen. Wat mij tot toch absoluut niet. Ik kan me niet voor- speeld!" constateerde mevrouw Gerold geef je altijd iemand je linkerhand? ondergang we nog Wanneer zul je dat stapte in den trein en toen deze zich haar intrek had genomen. deze handelwijze dreef, was slechts een stellen, dat " glimlachend. „Ik geloof, dat juist eindelijk eens lee- beweging zette, staarde hij „Wel, wat scheelt er aan, mevrouw?" zuiver menschelijke belangstelling, die „Mijn man weet, dat hij zich in dit op tijd komen om de rol van de arme ren?" eindelijk in dapperen jager op „U. kunt trotsch ze door het portierraam naar het voorbij- vroeg Lorenz, toen zijn bezoekster in de dat verzeker ik u niets met een soort dingen geheel op mij kan verlaten. grootmoeder en den op zijn, dokter! voel- tegenover hem zat. —zeker goedkoop medelijden— gemeen En nu, dokter, zou ik 't bijzonder pret- ons te nemen". Mijn man zal buitengewoon in zijn schik glijdende landschap. En wederom spreekkamer anderen wonden, omdat hij geen „Ik moet u helaas eenigszins teleur- heeft. Als men dat alles zelf eens heeft tig vinden eens met uw vrouw en kan- Eerst nu werden zij door de zijn; hij is dol op kinderen. U mag wel de hij zich klein haastig over- oppassen, dal zag zijn wil in een daad om te stellen, dokter! Ik ben volkomen ge- doorgemaakt, dan voelt men zich onwil- deren kennis te mogen maken". opgemerkt. Mariene kwam hij u uw circus niet af- middel mos en denuemaalden van handig maakt!" zetten. Het was ook alles zoo ontmoedi- zond, voor zoover men dat althans van lekeurig aangetrokken tot hen, die Lorenz stond onmiddellijk op. „Mar- eind, streek nu verder gaan? groote-stadsmensch kan beweren. Er is thans dezelfde moeilijkheden hebben te iene vermaakt zich met 't circus ergens haar japon en trad lachend op Lorenz Mariene keek verbaasd van den een gend; hoe moest het echter de handen vol bad om naar den Wat voor troost moest hij Mariene bren- iets anders, dat mij aanleiding gaf u overwinnen en met dezelfde hoop be- daarboven in het bosch. Als u... zin toe, die ander. „Is uw man ook van tegen een gezamenlijken aanval plan — De luid stem van den eens te komen opzoeken". zield zijn". hebt....?" zich naar Heidmühle te komen?" gen? vermanende zijn drie spruiten te verdedigen. „Ach, je conducteur hem uit zijm overpein- Lorenz keek de vreemdelinge nu met Lorenz maakte een hulpeloos gebaar „Graag!" zei mevrouw Gerold, en ze van Mariene, als eens wist, wat wekte dat „Maar u' moet „Willen jullie wel eens uitscheiden, on-—( voor aanbod mevrouw zingen. wat meer belangstellng, maar ook met met zijn handen en zocht tevergeefs lachte om „circus". Gerold mij heeft hij wat eenige Zij bad wat passend antwoord. met me meegaan; anders ziet het er te deugende rakkers!" steunde hij lachend gedaan! Ik kan het zelf nog niet ge- Hij gaf zijn kaartje af en toen verbazing aan. een naar een oogenblik rolde hij met den bergweg opliep, bleek, maar zeer verzorgd gezicht, groo- „Laat u mij eerst even uitspreken, dr. veel naar uit, dat ik haar kom overval- en het volgende looven". later in Heidmühle ant- het drietal over den grond. Het circus naar zijn woning leidde, vervulde te donkere oogen en een smallen, mooi Burmester. Vandaag ontving ik len". Mevrouw Gerold drukte Marlene's die dal en verliet met zijn be- was uitgelaten en toonde dat, door een hand. „Zorgt u maar de oude, vertrouwde omgeving, intie- gevormden mond, waaromheen, toen zij woord van mijn man. Hij schrijft me, Lorenz knikte — er voor, dat uw zon, hem een innemend uw naam hem bekend is uit eenige pu- zoekster 't huis. Zij beklommen samen waar Indianengehuil aan te heffen. man ja zegt Of hebt u geen zin, om naar mer nog in het licht van ds voortging met spreken, we- Gerold glimlachend op lachje speelde. blicaties in vaktijdschriften. Hij heeft den heuvel en het leek hem, of de Mevrouw trad Berlijn te verhuizen?" met nieuwen moed. geweest. Mariene toe. „Uw man dusda- kijkend, zag hij Mariene „Mijn man is medicus, evenals u, kin- die met veel belangstelling gelezen en reld nog nooit zoo mooi was — wordt „Naar Berlijn?...." Voor zich uit . be- Zoo werd het geloof in zichzelf en zijn nig door zijn vaderlijke plichten in be- Lorenz—vertelde, wat er gebeurd ko- derarts, om 't nauwkeuriger te zeggen. hij houdt u voor iemand van groote was. met de drie kinderen hem tegemoet toch slag genomen, dat wij 't maar met ons- en riep den Hij leidt een particuliere kliniek in Ber- gaafdheid, wien slechts de mogelijkheid vertrouwen in de toekomst dan „Stel je voor, kind, ik zal weer kun- men. Hij hief zijn hand op eindelijk beloond. zelf moeten klaar spelen. Ik ben me- zijnen vroolijk een paar woorden van iijn-West. Dokter Gerold. Hij heeft zich ontbreekt om zich temvolle te kunnen nen werken. En jij zult het heel wal ge- dokter, Berlijn!.... Natuurlijk, hij had wel' vrouw Gerold uit Berlijn en logeer een makkelijker herkenning toe. Gretel maakte zich van van klein af moeten opwerken. De eer- ontplooien. Om kort te gaan, krijgen. Het beteekent een den zoudt u er wat voor voelen naar Berlijn eens van Berlijn gedroomd, zooals de paar weken in het Kurhaus, om weer geweldige verandering". het groepje los, rende hem tegemoet, ste jaren heeft het heel wat gekost van wat van het buitenleven moed niet te verliezen". te gaan, om daar in de kliniek van mijn acteur van 't dilettantengezelschap eens te genie- Mariene gaf geen antwoord. Wat zij dat haar bonte rokje om haar beentjes negorij nog zooeven een zakelijk' Mevrouw Gerold zweeg even, terwijl man als diens medewerker op te tre- een of andere er van droomt ten. Ik had kort zoo juist gehoord had, was zoo onbegrij- fladderde en liet zich juichend door hem de wereld te zullen ver- onderhoud met dr. Burmester en ver- omhoog tillen. Mijn kind! dacht Lorenz, zij wat verlegen met de sluiting van den?" eens als stei pelijk, zoo overweldigend. Het wekte verrassende overen. En hu zou dat alles werkelijk- bond daaraan den wensch u en uw kin .bij op mijn meisje...! Innig gelukkig voelde haar taschje speelde. Daarna vervolgde Lorenz was door dit aan- haar eerder angst dan blijdschap. heid worden?.- deren te leeren kennen.. Dat.is werke- Wordt hii de armpjes van 't kind om zijn hals, ze: — „Ik heb in.het Kurhaus een en bod zoo verbaasd, dat hij niet onmiddel- vervolgd. mmmm | , ■ j «| \\w\ëëë^ |5| i/ rew ■ | 2 pond koekje) ■| (een ■■ van bU aankoop X pond Woensdag ü „, mei »"«" geldt voor twee l van Wielrijders, luistert naar die stem. De stem, die U er Oonae,^^^^^ telkens weer aan herinnert, dat het drukke verkeer ge- vaar oplevert. Beschermt U daartegen door te rijden op het veiligheidsrijwiel bij uitnemendheid: DE FONGERS. De weldoordachte constructie, de solide bouw, de be- trouwbare remmen, de lichte gang en andere speciale Fongers eigenschappen maken het U mogelijk, bij elke situatie op den weg,onmiddellijk en juist te handelen. RIJDT VEILIG... RIJDT __— | ■■■■■■.. 71 X -!■ ■"' "I r- .- ; ..;;»; | HOE JIJ IS PAAR JMDION FONGERS /ans!. KRIJG JSCHERP?RAt)ION HET |f| Een op aï£f abonnement het IfIOEOTOCHZOWIT? S VEILIGSTE WASMIOPEL.PAT SCHAPELIJK. fIEBRUHC MN I NEERLAND'S EN VOOR DEN LAAGSTEN PRIJS I | BESTE VEILIGSTE RIJWIEL "(/"-'_ ..::-Z?~ De Strijd. De strijd om het bestaan is tegenwoordig bitter ernstig. Zenuwachtigheid, gejaagdheid, angst, , slapeloosheid, gedurige vermoeidheid, gebrek aan **Sl 9mwk. m\ L'" V SCHERP NAAR. MIJN ZIN !J B //j eetlust, het zijn alle teekenen, dat Uw gezond- heid geleden heelt. Gebruikt daarom bijtijds: f.l 1 BsëmmëmmLnill mazst I ■"■ lil #—r»Jll wmm*l)l ye&ruAJtX e/i. w» lik *" llk fo^c2Uvt>pst Sanguinosc, I l_l■ "I Il I. EB AM I 113 m .Jlik te/A^erkAj^cl het zenuwsterkende en bloedvormende middel bij ]B uitnemendheid. Sanguinose voedt Uw zenuwen ,.-"^p».^^—.— m en verrijkt Uw bloed, en geeft U een algeheele rJjßLss-ois» J 1■' levensopgewektheid en nieuwe energie. Prijs per fl. 12.—, 6 fl. 111.—, 12 f! 121.— Bij Apothekers en Drogisten. VAN DAM & CO., De Eiemerstraat 2c—4. 's Gravenhage. I Hf Zoon knellende HOOFDPIJN ? I Slechts 10 Gulden per maand 1 (zonder vooruitbetaling) Ge niet denken door die Kunt Ge niet werken, kunt ]■ Zoolang de voorraad strekt noteeren wij ondragelijke, doffe, sarrende hoofdpijnen, die U het |B vo°r deze prachtige eiken salon nog den lagen prijs van wEEN alledaagser) gebak, maarwèlalledaags geven alsof Uw hoofd in een ijzeren band 1B 129 Gulden (per maand gemakkelijk te maken. En Juist omdat het een gevoel |B 10 Gulden). Hel ameublement beslaat uit: Oetker-recept Is, speciaal berekend op gekneld zit. Hindert Ü alles, elk geluid, elk geurtje, §M 2 royale clubfauieuils, 4 stoelen met sterke Dr. Oetkerbakpoeder„Backin", Vanil lesuiker /§ moquette-bekleeding, groot dressoir en "nAroma, Is eenprachtigresultaat verzekerdI ja, zelfs het licht en dat terwijl Ge zooveel le doen "" uitschuif- of W émt salontafel naar verkiezing. «lER IS HET RECEPT: Vorm: Beboterde springvorm. hebt. Laat U toch niet langer kwellen, dat is nu toch /"f Bekijkt U deze kamer eens oplettend het 1 Bakttidtca.a/juurbjj flinke hitte. ' is - werkelik ee koopjel Spreek Benoodlgdheden: Opmerking: Snijd de geschilde daar / n met Winter 125 gr. boter, appelen in vieren, ontdoe ze niet meer noodig, Ge kunt toch direct vanaf. irtOtfJL* en *t komt in 125 gr. suiker (liefst basterd), van de klokhuizen. Ker£ ze I /Wf^^ ' ordel ïpakje Dr.Oetker Vanlilesuiker, overlangs in en leg ze losjes Laat Uw hoofdpijn zoo spoedig mogelijk verdwijnen: 'l/jfl.Dr.Oetker Aroma (citroen), °P het beslag. Na het bakken Verzoeke toezending Kosteloos! "-v«»fa.»«l. 0 eieren, dewarmetaartnietpoedersuiker *"»"»"■ ÖOO gr. tarwebloem bestrooien of met heete abri- 'i/j pakje Dr. Oetker bakpoeder kozenjambestrijken. Omdetaart ver Backin" nogsmakelrjkertemaken, neemt zonder verplichting. P' HUIZUM. politiebureau gegaan, toen ik me het feit aan zijn woning was bezorgd, heeft verduis- terwijl hij voorgaf nog geld in Bolsward té en Anna Haanetra te Donkerbroek; lebeltje Leeuwarder Rechtbank. realiseerde", aldus verdachte. terd. Deze schets w£s geadresseerd aan en hebben. Van terugbetaling ie echter niets dv Jan Hoogeveen en. Luiske Reitsma te Beleediging en mishandeling. echter Donkerbroek; Pieter zv Jan Tjassing en 20 April. Het blijkt verder dat de fiets in café bestemd voor W. de Jong. Verdachte heeft gekomen. Getuige heeft wel defiets J. van Z., 51 jaar, boekbinder te Huizum Jonker te Drachten voor f 6is verkocht. de schets echter voor f23 verkocht. van verdachte teruggegeven. Aaltje Duin te Makkinga; Willem zv Roe- lof Haisma en Roelima Huizing te Appel- POLITIERECHTER. heeft op 13 Maart opzettelijk den hulpbrug- Eisch een maand gevangenisstraf met Na het hooren van een landbouwcrisis- Rechter: Als verdachte u geen fiete in on- wachter A. Verdonk te scha; Anna Marie dv Jetze Heidinga en Ma* Leeuwarden, die de teruggave van het rijwiel aan den recht- controleur eischte de officier een maand derpand had gegeven, had u hem dan ook ria Olazina Voogd te Donkerbroek. hulpbrug over de Willemskade bedient, be- matigen eigenaar. gevangenisstraf. een tientje gegeven? LEEUWARDEN. leedigd en mishandeld. Naar het oordeel Vonnis vier weken gevangenisstraf met Vonnisf2s subs. 15 d.h., waarbij in aan- Getuige: Neen. VLEDDER. verdachte bleef de brug tijdens het teruggave rijwieL merking vrijspraak. Diefstallen. van van het wordt genomen verdachte's hooge Eieoh 16—2-2 April. passeeren van een schip te lang open leeftijd. Vonnis conform met terugbetaling van van J. 8., 20 jaar, dienstbode te Leeuwarden, waarna hij Verdonk toevoegde: „Luie amb- de f 10. Geboren: Jantje dv Ka/rst Ellen en Lam.» had zich te verantwoorden terzake diefstal tenaar". Toen deze hem naar zijn naam ROTTEVALLE. migje Ent. van een flanellen pyama van L. Velleman wilde vragen gaf verdachte hem een vuist- Messtekerij. WORKUM. Ondertrouwd: Pieter de Vries 30 jr to te Leeuwarden, West6tellingwerf en Jentje van der Heide en van een blouse, twee slag tegen het hoofd. Verdachte gaf de ten Diefstal. TERSCHELLING. japonnen en een leeren boodschappentasch legging erkende dat hij ver- Op Zondagavond 3 December j.l. heeft 31 jr te Vledder; Johannes Jacobus Veld- laste toe en C. S., 18 jaar, meijer 41 jr te Vledder Trijntje Brals 30 jr eigendom van J. Rugge te Groningen gehandeld. te Rottevalle, ruzie gehad Op 12 Januari ontvreemdde H. vd. 22 Diefstal. keerd had met H. van Kammen, hij V., te Vledder; Johannes van der Walle 26 jr Verdachte gaf het ten laste gelegde maand hechtenis die met een mes jaar, los werkman Workum, tijdens een jr vol- Eisch f3O boete subs. 1 een slag aan de linkerkant van te Het verstekvonnis tegen C. J., visscher- te Vledder en Diena Smit 18 te Weststel- mondig toe. Verdachte: Het spijt me werkelijk en ik de hals schutjaspartij in café Kijl aldaar een bank- die lingwerf. toebracht. De oorzaak van de vechtpartij man te Terschelling, schuldig bevonden De officier eischte een maand gevange- heb ook mijn excuus aangeboden. biljet van f 10, dat de eigenares van het is aan diefstal van een baal met tarwe- Overleden: Grietje Pit 71 jr echtgen. van nisstraf terzake van diefstal ontstond door het feit, dat een jongere broer café toebehoorde. Marimus van de Boer. twee maal ge- Vonnis f 20 of 10 d. h. van H. van Kammen door een Verdachte zei het bedrag bloem van V. Doeksen op 16 December pleegd. Vonnis conform. jongen werd te hebben terugbetaald. Hij had het feit ge- j.1., luidde f 25 eubs. 25 d. mishandeld. H. van Kammen, hiervan op h., overeenkom- WYMBRITSERADEEL. LEEUWARDEN. de pleegd in een dronken bui. stig de eisch. D. K., 57 jaar, boerenarbeider te Leeu- hoogte gebracht, ging naar de plaats van In aanmerking genomen het gunstige rap- van 14—20 April. warden, heeft in Januari een tweetal paar- Verduistering. de vechtpartij om zijn broer te helpen en port ingekomen over verdachte, eischte trof er verdachte S. die het voor den Geboren: Eelkjen dv Eelke Dotinga en detuigen, een buitenband en een hoeveel- P. V., aan, de officier twee maanden voorwaardelijke te Gauw; 55 jaar, venter te Groningen, heef! anderen vechtersbaas opnam. Een Trijntje Hofstra Arme zv Eelke heid lood uit de schuur van P. Feddema te zich op 13 Maart 1940 een rijwiel van wed woorden- gevangenisstraf met 3 jaar proeftijd, onder Burgerlijke Stand. Dotinga en Trijntje Hofstra te Gauw; Aal- Leeuwarden weggenomen en maakte zich C. Spoelstra van wisseling tusschen beiden volgde en daar- bijzondere voorwaarden. Vonnis conform tje Elsina dv Cornelis Bos en Sijtske Wijn- te Leeuwarden, dat hij op greep zijn eveneens schuldig aan diefstal van een aan- haar zoon in huur had ontvangen, weder- S. mes en bracht H. van gaarden te Oudega; Geeske dv Wijtze Val- tal Kammen steek OOSTSTEJDLINGWERF. kema en Hiske Oudega; Willem, palingfuiken van P. Boskma te Leeuwar- rechtelijk toegeëigend. Verdachte huurde een toe. MAKKUM van 17—23 April. Blom te den. wel vaker een rijwiel waarvoor hij dan f 1 Eisch tegen verdachte, die niet is ver- zv Jan Speerstra en Huitje de Boer te Heeg; Ondertrouwd: Thijs Hoekstra 2;5 jr en Bokke zv Hotze Viersma en Wijtske Haan- Getuige Feddema verklaarde de ont- per week betaalde. Op genoemde dag he*ft schenen, twee maanden gevangenisstraf. Oplichting. vreemde goederen gedeeltelijk Vonnis conform. lenskje van der Ploeg 21 jr beiden te Hau- stra te Gaastmeer; Evertje dv Gerlof Wier- te hebben hij de fiets echter t 3Drachten verkocht. H. de J., 48 jaar,, los werkman te Mak- lerwijk; Jacobus Been 29 jr te Roden en sma en Harmanna Bols te Seharnegoutum; terug gezien. Verdachte zei door ziekte gedwongen te kum, thans te St. Maartensbrug, heeft zich Hiltje Kuiper 25 jr -te Haulerwijk; Tjeerd Magdalena dv Abc Kornelis en Anna Kui- Verdachte: Ik heb alleen de twee paarde zijn geweest de fiets te verkoopen daar hij NIJEGA(Sm.). op 23 Dec. j.l. schuldig gemaakt aan oplich IjanghO'Ut 26 jr en Geertje Post 20 jr beiden pers te Goënga; Taede zv Rimmer Grond- tuigen weggenomen. geld noodig had. Steun kreeg hij niet. ting. Die dag bezocht hij getuige R. Tolsma te Fochteloo; Arme Dijkstra en Jantje sma en Grietje van Scheltinga te Heeg! Verduistering. Akke Èisch een maand gevangenisstraf. De rechter bracht hem echter onder hef te Arum en vertelde dezen zijn beure te Veenstra 18 jr beiden te Donkerbroek; Kor- Pieter zv Sijbe Hiemstra en Fokeltje Verdachte voerde nog aan uit noodweer oog dat hij reeds IS veroordeelingen achter L. H., veehouder te Nijega (Sm.) hebben Hij verkeerde hierdoor in nelis Helfrich 2? jr te Wartena en Bertha de Vries te Uitwellingerga 70 jaar, verloren. Hofma 26 jr te Donkerbroek; Ariën de Overleden: Pieter van der Zee 84 jr wedn. te hebben gehandeld daar hij geen werk de rug had. Verdachte zei dronken te zijn is niet verschenen. Verdachte is ten laste geldverlegenheid en kon zoodoende zijn de en geen Boer 36 jr te Nijelamer en Lamkje Hendri- van Saakje Brouwer te Hoirmmerts; Teije had steun genoot. geweest. „Ik wiet zelf niet dat ik het deed gelegd dat hij in November of December kostgeld niet betalen. Tegen onderpand van ka de Goede 29 jr te Oldeberkoop Vos 68 jr wedn. van Pietertje de Groot t« Vonnis 14 dagen gevangenisstraf. en ben 's morgens dan ook direct naar het een kalverschets, die abusievelijk per post zij-, fiets kreeg hij van getuige een tientje, Geboren: Johannes Sake zv Jan Zandstra Uitwellingerga, Maandags-, Woensdags- en VrijdagsavonSi DERDE BLAD Woensflagavond 24 Aprï! 1940. - No. 50. HEPKEMA'S COURANT (67e Jaargang) " HEERENVEEN. " Oplage 30.000 E*. Verschijnt NIEUWSBLAD VAN FRIESLAND winter ook al eens door het ijs doch de indringer duwde haar in bed terug, die in het winkeltje van de schoonmoeder en Dorp. afgeloopen De collegegelden. waarbij hij zou hebben geroepen: „Je geld. moesten worden gehaald. Berichten uit Stad gezakt en door een dochter van een in de ijs bedrag van Waar is je geld?" „Ik stel niets vast," zeide verdachte, die Woudvaart ligge-nden schipper onder het Wijziging voorgesteld: ver- een waas van ge het collegegeld te bepalen naar Vermoedelijk omdat aij zich hevig zich ter zitting hulde in vandaan gehaald. Toen gelukte het het kind den duur van de studie. weerde, heeft de man even snel als hij was heimzinnigheid en pseudo-wetenschap. weer bij te brengen, maar thans bleek dat gekomen, de beenen genomen, na haar nog „Ik bepaal alleen de gevoelige plekken Kamer die aan helaas niet meer mogelijk. 't Vorig jaar wae bij de Tweede te hebben gewaarschuwd niet terstond alarm van den mensch. Tegen den man, dicht bij de ouder- ingediend een wetsontwerp tot wijziging en duizeligheid lijdt, heb ik alleen gezegd: „Ik Het ongeluk geschiedde té maken. lijke woning, die bijna geheel door water aanvulling van de Hooger onderwijswet (re- Zoodra de vrouw zich veilig waande, schoot zou dat en dat middel gebruiken." Maar dat omringd , geling van de collegegelden), waarbij werd zij snel een mantel aan en begaf zij zich naar vindt u in ieder homoepathisch handboek is. voorgesteld het aantal jaren gedurende wel- de in de nabijheid gelegen woning van den voor het huisgezin. ke door studenten collegegeld zou moeten veldwachter. Hier bevond zich de wacht van De man, die aan duizeligheid leed, be- y van Maasfricht's aardewerk worden betaald, vast te stellen op vijl en te- den vrijwilligen luichtbeschermingsdienst, schreef hoe hij er toe gekomen was om naar Een zeldzaam jubileum. gelijkertijd het collegegeld te verhoogen van welke politie waarschuwde. den kruidendokter te gaan. Bij de behande- ontwerp waren blij- de f 300 tot f 350. Tegen dit Vast is bomen te staan, dat iemand ge- ling van den dokter had hij weinig baat ge- De heer O.v.d. Wijk een halve eeuw kens het voorloopig verslag van de Tweede maar ook de kwakzalver had tracht heeft het keukenraam te forceeren, vonden, werkzaam op de veerdienst 150 waardebons. Kamer bij zeer vele leden bezwaren. hetgeen blijkbaar niet is gelukt. Slechts de geen verlichting kunnen brengen. De minister heeft, naar in de memorie van ver- betaalde hij f4.50. Een Stavoren—Enkhuizen. Gebruikt CONDOR HUISHOUD- medegedeeld, getracht aan stopverf was voor een groot gedeelte Voor de kruiden antwoord wordt wijderd. Aangenomen wordt, dat de inbre- paar weken later had hij opnieuw voor ZEEP en spaart de waardebons. deze bezwaren tegemoet te komen. koopen. Naar wij vernemen herdenkt de heer O. middel van het Centraal ker zich aan de achterzijde van het perceel f 4.50 kruiden moeten CONDORZEEP' geeft een beter Hij heeft door op het baleon heeft begeven en de op een ontkende, dat hij de gulden, v. d. Wijk te Enkhuizen, op 1 Mei a.s. het bureau voor de statistiek laten onderzoeken, Verdachte feit, dat hij een halve eeuw achtereen op de , met minder moeite studie in kier staande openslaande deuren van de die zijn schoonmoeder voor het volgnummer resultaat . . hoevele malen studenten, die hun heeft ge- ontving. „Dat geld booten van de veerdienst Stavoren—Enk- latpn slaapkamer, waar de vrouw sliep, had gekregen, van haar en in korter tijd. Want door 1933 begonnen, zich gemiddeld hebben kruiden te ge- huizen werkzaam is. ... inschrijven. Het resultaat van dit onderzoek opend. is om arme menschen gratis haar bijzondere samenstelling De vrouw schijnt den man zelf niet te heb- ven. Ik zou wel duizend getuigen a décharge was, dat het gemiddeld aantal jaren per stu- er geen maakt CONDOR het hardste faculteit der: rechts- ben gezien. Tijdens de worsteling, waarbij kunnen oproepen...." Zelf krijg ik dent bedroeg voor de heeft van mijn studies en van water zoo regenwater. geleerdheid 2.835, godgeleerdheid 4.308, wis- zij gedeeltelijk onder de dekens lag, zij cent van, ik leef zacht als slechts een arm waargenomen en een man- de wichelroede. een kunde en letteren 4.4i7, wis- en natuurkun- O. M. mr. v. d. Valk Hierdoor krijgt U overvloed 4.916, letteeren en wijsbegeerte 4.535, ge- nenstem gehoord. De ambtenaar van het de Bouman sprak er zijn verbazing over uit, dat van werkzaam schuim. neeskunde 5.061, tandheelkunde 5.079, vee- om - artsenijkunde 5.10, technische wetenschap- Let publiek steedsweer zoo dom is naar het soort menschen als verdachte toe te stap- pen 5.119. Scheikundige verdacht van Kwakzalvers zijn hoogst gevaarlijk, te- Mei De minister stelt thans een wijziging voor, pen. Met ingang van 1 a.s. is benoemd met de meer omdat zij er menschen van afhouden tot voorzanger van de Ned. Israëlietische waarbij rekening wordt gehouden een bevoegd medicus te gaan. _<| aangeno- kwakzalverij. om naar gemeente te Leeuwarden, de heer A. i verschillen in studieduur. Wordt dit tegen verdachte drie geld- men, dan zou het collegegeld voortaan ver- Spr. vorderde Beekman. Hierbij een foto van den Drie geldboeten van f 150. boeten van f 150 subs. drie maal 50 d. h. nieuw benoemde. schuldigd zijn gedurende drie jaren voor de Haase wees onmid- rechtsgeleerdheid die betref- Een 44-jarige Amsterdamsche scheikun- De kantonrechter mr. faculteit der en dellijk vonnis. Hij achtte het tenlaste gelegde fende het Ned.-ïndisch recht, vier jaren voor dige, die zich behalve met de scheikunde on- BAKKEVEEN. Door de Grontmij. is in op- bezig astrologie, bewezen. Verd. heeft in drie gevallen de faculteit der godgeleerdheid en vijf jaren ook pleegt te houden met uitgeoefend. Der- dracht van den heer T A. P. Camphuis, te wiskunde en letteren, wis- cosmologie en het zoeken naar water met bevoegd de geneeskunde ___t / voor: indologie, streng gestraft wor- Paterswolde, een plan met begrooting opge- en wijsbegeerte, de wichelroede, moest vandaag voor den gelijke gevallen moeten en natuurkunde, letteren verschijnen, den. Spr. veroordeelde verd. conform de maakt voor het ontginnen van 10 H.A. hei- geneeskunde, tandheelkunde, veeartsenijkun- kantonrechter mr. G. F. Haase subs. drie- de alhier. Het bedrag aan aribeidsloonen is omdat hij zich op het pad der geneeskunde eisch tot drie maal fl5O boete de en technische wetenschappen. dagen hechtenis. geraamd op f 10300. langeren duur zou men dus had begeven en zich naar het oordeel van maal 50 Bij studie van schuldig ge- na vijf jaren vrijgesteld zijn van het betalen het openbaar ministerie had BEETS. Door de heeren H. H. Buisman van collegegeld. maakt aan kwakzalverij. en mr. G. J. van der Meij, te Leeuwarden, waarmede de vermoedelijke Er waren hem drie gevallen ten laste ge- ie aam de Grontmij. opgedragen het ontgin- Het bedrag, een man be- Drama te Geertruidenberg. opbrengst der collegegelden zal worden ver- legd. Op 27 Februari had hij nen van een complex uitgeveende gronden stelsel van vrijstelling handeld, die aan suikerziekte leed. Na een Vader van negen kinderen gedood. onder Beets. Het bedrag aan airbeidsloonen minderd, wanneer het had verd. na vijf jaren wordt aanvaard, maar het hui- aantal vragen te hebben gesteld, is geraamd op f 18500. &VAN BRERO bedrag gehandhaafd blijft, be- zijn patiënt in de oogen gekeken en met hem In de haven van Geertruidenberg lag uitzicht kv.ZEEPFABR.%DE HAAS dige van f 300 Vervolgens had Voor dit object is 90 % subsidie in APELDOORN draagt f250.000. over zijn kwaal gesproken. Maandagavond het sleepbootje „Teuntje", gesteld. hij hem kruiden voorgeschreven. Op dezelfde waarvan de 47-jarige Str. eigenaar is. Kapi- wijze had hij een vrouw behandeld, die aan tein is de 36-jarige F. Str. doet dienst als Overval te Maartensdijk. een zenuwkwaal leed; de derde patiënt had machinist. In een café zocht een zekere 81. MEISJE VERDRONKEN. GEMENGD NIEUWS. duizelingen gehad en ook hij had De heer d. Wijk begon zijn loopbaan haar slaapkamer last van Sr. met beiden ruzie. De kapitein F. zette SNEEK, v. Officiersvrouw in kruiden moeten slikken. Str. en F. 23 April. Gistermiddag, omstreeks indertijd als piccolo bij den toenmaligen Journalist omgekomen. bedacht daarop B. buiten de deur. Toen drie is door een voorbijganger in een bedreigd. Verdachte had een listig systeem even later het café verlieten, stond B. buiten uur, pachter A. van Meeteren en bekleedde daar- is van de inzittenden van net, dat de wet opvaart Zooals gemeld* bekend geworden is, is in om door de mazen van het te wachten en maakte het den schippers we- van de Woudvaart alhier het 4-jarig na de functies van bediende en hofmeester. het Duitsche toestel, dat j.l. Zaterdag in Naar eerst later spant, te glippen. dochtertje van den heer Ailkema, boerenar- Sedert 1911 is de heer v. d. Wijk belast den nacht van Vrijdag op Zaterdag een over- dezen derom lastig. Str. wierp daarbij B. van aich Zuid Limburg neerkwam, één persoon over- De patiënt, die raad en uitkomst van beider, wonende aan de Woudvaartkade, met de controle van de passagierskaarten, in meegedeeld, dat deze val gepleegd op een officiersvrouw te Maar- moest zich aan- arf. leden. Nader wordt alleen woont „wonderdoener" verwachtte, B. Jr., die gehuwd is, en vader van een verdronken gevonden. De man zag de klom- welke functie hij in dienst is van de N.V. eigenlijk niet tot de bemanning behoorde. tensdijk bij Utrecht, die daar melden in een kruidenierswinkeltje in de Reederij Koppe te Amsterdam. De gouden met haar tweejarig zoontje. de schoon- kind, zag op ongeveer 50 meter afstand, pjes van het kind drijven en ontdekte daar- Het was de 23-jarige oorlogscorrespondent Tweede Boerhaavestraat, waar zijn vader jubilaris is 63 jaar en gedurende de verstre- Berlijn. In den vroegen ochtend werd ze in half moeder van verd. de scepter zwaait. Daar van zijn woning staande, dat na het kind, dat ongemerkt te water was ge- ken halve eeuw is hij uiteraard tal van F. Stern uit vechtende was met beide mannen. Hij haalde met Deze corresponden ten worden ingedeeld versuften staat wakker kreeg de lijdende mensch een volgnummer. raakt. personen in aanraking gekomen. Hij staat Zij merkte, dat een v»«md individu haar den cosmoloog kostte in zijn woning een geladen pistool en liep op Heuvel! bij de legerleiding. Zij hebben geen militai- Dat toegangsbewijs tot ongeveer Ofschoon de doktoren v. d. en bekend als een vriendelijk en voorkomend distinctieven, maar slaapvertrek was binne drongen. Vermoe- een gulden. Een paar huizen verder had de mannen af. Op een afstand van nog getracht man, die steeds opgewekt zijn werkzaam- ren rang, dragen geen slaap schoten, Gerritsma hebben de levens- eenige, delijk had de man haar in haar een deze zijn zittingslokaal. Eerst moest de pa- twee meter loste hij een viertal geesten heden verricht. Hij geniet een uitstekende worden als officier beschouwd. Het waardoor zij ver- waar en wan- waarvan Str. doodelijkverwondden. Ook weder op te wekken, bleek 't kind de omgekomene bij zich had, was een klap op het hoofd gegeven, tiënt opgeven, hoe hij heette, drie reeds overleden zijn. gezondheid en hoopt zijn arbeid nog vele !Wat geraakte. zij zich had hersteld, hij geboren was, liefst met het uur kapitein F. werd door een kogel in den te (fulpen en een camera. suft Toen neer Naar wij jaren te vervullen. bleek de onverlaat haar reeds een doek in waarop de patiënt het levenslicht had aan- schouder getroffen, doch niet ernstig. vernamen, was het meisje in den den mond te hebben gewrongen en de de- schouwd. Dan keek de „dokter" den zieke S., F. en B. stonden allen gunstig bekend. Te Amsterdam arresteer- op te hebben oogen om direct te weten, wat er vader van — pa- kens en het kussen het hoofd diep in de slachtoffer was gehuwd en de politie een man, die een passeerende gestapeld. De vrouw trachtte op te staan, aan haperde. Hij schreef dan kruiden voor, negen kinderen. tU, £u# -ectct trouille militairen scheldwoorden toeriep. IHet fawet Cah-tlCk&it^JL HEERENVEEN AAN DEN BUITENKANT. Heerenveen omstreeks De Pastorielaan zag er in mijn kinderjaren heel an- ders uit dan tegenwoordig. Alleen bij het sluisje de sluis- wachterswomdng van Post aan den overkant, maar Weet geen enkel 1875 en later. Door A.A. huis. Alleen vooraan een openbaar privaat. Toen is er een klein bo DE NIEUWE BASCULE-BRUG tusschen Heerenwal en en Breedpad, die een geheel andere situatie ter plaatse HET OUDE ZIEKENHUIS aan de Pastorielaan; beneden HET HEERENWALSTER BRUGJE, de smalle wipbrug, tue heeft gebracht en ook doorgaand verkeer met brcedere verplegiugshuis voor ouden van dagen van .Eugwirden. de verbinding vormde tusschen de gemeenten vroeger voertuigen langs den Heerenwal mogelijk beeft gemaakt. Thans centrale werkplaats voor jeugdige werkloozen. Haskerland en Scliuterland. gebrek.bestaat aan vrouwelijk .dienstperso- Coloradokever en export van ie er nog wel ruimte te vinden, waar oefe- neel, getuige het groot aantal advertenties GEMENGD NIEUWS. ningen niet de minste schade aan flora en INKOMSTENBELASTING. aanbrengen op d.it groenten. fauna de vogels de behouden, gebied. talrijke— in Het Gemeenteblad Voor ziekelijke dan zal dit door natuurvrienden ECHTSCHEIDINGSUITKEERINGEN. dochters ie uiteraard wel Vreemde woorden-zucht. Duitschland verzacht de bepalingen. hooge mate worden gewaardeerd. Misschien aftrek mogelijk. gevaar, kunnen onze eilanden nog veilige wijkplaat- Wordit De intensieve bestrijding van het voor Heerenveen eenmaal de verplichting tot onder- Een opmerkelijk voorbeeld. dat het optreden van den Coloradokever sen worden voor vogels, die van de Duitsche Toelagen aan behoeftige houd de zoogenaamde alimentatieplicht voor onzen tuinbouw is niet ge- Bocht, de Deensche en Noorsche kusten zijn zal wederom verschijnen — zijn, beteekende, kinderen en klein-kinderen. — aangenomen voor een zoon of dochter, Er sch|ijnen nog altijd menschen te heel zonder succes gebleven. Zoo heeft verdreven. dan kan aftrek door de ouders geschieden, die het noodig oordcelen in het Nederlandsch Duitschland voor 1940 de beperkende bepa- op Maandag 29 April a.s. ook indien de kindereu thuis wonen. In den naarstiglijk vreemde woorden te gebruiken, lingen, die in verband met het Colorado-ge- hetzij uit hetzij uit gemakzucht, het- 85-j Binnenkort dagen regel zal men hiervoor een bedrag moeten sleur, vaar waren vastgesteld, opnieuw bekend 'ge- Te San Diego is op a- in de eerste der zij om den geleerden Piet uit te hangen. rdgen— leeftijd overleden Charles Sumner maand Mei —ontvangt men weer ter invul- ramen (voor kost, inwoning, Meeding en maakt en daarbij eenige verbeteringen voor ■ Overigens is dit laatste een vrij flauw spel- Tainter. Hij was een medewerker van ling de — zakgeld'). onzen export toegelaten. Advertenties en veranderde tek- aangifte-formulieren voor de inkom- letje; je neemt maar een Fransen woorden- Vooral geldt dit voor den export van sla Graham Bell, den uitvinder van de tele- stenbelasting. Op de laatste bladzijde daar- In een volgend artikel over toelagen aan boek, pikt er een paar woorden uit, plakt er foon. Hij heeft verscheidene verbeteringen sten gelieve men in te zenden studeerende kinderen en aan behoeftige en spinazie. Deze producten mochten na 30 van komen twee vragen voor onder de ru- een Nederlandsche uitgang aan en klaar ben April ingevoerd uit een aangebracht aan dé eerste gramofoons en of wel op te geven aan de ouders en grootouders. niet meer worden briek „Aftrek", waarmede tal van belang- je. Gevolg: wie geen Fransch kent, kan zulk gebied, gelegen ten zuiden van de lijn Noord- tevens de dictafoon uitgevonden. Ook houdt agenten van dit blad „Nederlandsch" niet begrijpen. Maar op be- men hem voor den vader van de sprekende hebbenden tot hun nadeel niet recht * * * wijk—Dinxperlo. Deze grens is nu belang- vóór ZATERDAG 27 APRIL raad weten.—Zij zullen in een paar— artikelen grijpen komt het blijkbaar ook minder aan. rijk naar het zuiden verlegd. Bij de zeer vele film. Een opmerkelijk voorbeeld van deze tegenslagen, die onze tuinbouw in den laat- worden verduidelijkt, waarbij dan tevens de ook Om één man te redden vreemde woordenziekte die helaas in sten tijd te verduren heeft, is deze verbete- bleef— de dagen een ge- gelegenheid bestaat enkele nieuwe beslis- ongeletterde kringen doordringt— en daar wa- op Noordzee dezer singen uit den laatsten tijd, waarmede men DE POLS IS OPGEBORGEN ring dubbel welkom! heel eskader Engelsche kruisers en torpedo- re verwoestingen aanricht vonden wij de- op- voor luchtbescherming, waar op genoemde in voorkomende gevallen bekend moet zijn, II. dagen — Nederland- bootjaigere een uur stil liggen. Een der zer in een blad dat in de varenden moest n.l. worden geopereerd aan vergadering de noodzakelijkheid naar voren te vermelden. ONZE GASTHEER VINDT EEN "ur» treinen opgehangen is en ten doel heeft, kwam, dat bij een goede alarmeering de in- De bedoelde aftrekposten zijn: publiek kosteloos aangename en Vogelbroedplaatsen in den blinden darm. Alle schepen gingen in „GENUMMERD” GRITO-EI. reizend een kring om het echip liggen, waarop de woners ook moeten weten hoe zich te gedra- 10. de wettelijk verschuldigde periodieke belangwekkende leerstof te verschaffen. In Duitsche vliegboot gen bij een eventueel luchtgevaar, werd be- Een probleem, dat geen dit maandblad troffen wij een artikel aan mobilisatietijd. operatie geschiedde. Een uilkeeringen en deed nog een aanval, echter zonder succes. sloten aan het inzamelen van gelden voor 20. de uitkeeringen, welke voortspruiten directe oplossing vraagt. over de nieuwste film van Deamna Durbin, In het H b 1. schrijft een medewerker over de eirenes te verbinden de verdere propa- regelen „Maar vlot en met kennis van zaken geschreven. He- het gevaar, dat de broedplaatsen der vo- De Haagsche kr ij gsraad verT geering van de vereeniging voor luchtbc- uit de algemeen geldende van de hoe zit het met de vergunning?" heeft schrijver kans gezien om in dit oordeelde— 20-jarigen inwoner van Boorn- moraal of het fatsoen (dit kan sinds 1 Mei vroeg ik. „Is dat in orde?" laas de gels thans loopen door de mobilisatie- en een soherming. O'pstelletje van een goede honderd regels de oorlogstoestanden. Ons land bezit zeer groo- bergum, die ingedeeld wae als gewoon Daartoe werden de dorpen in acht wijken 1937). Daar bleek de gastheer zoowaar min of onver- dienstplichtig gewe- meer maling aan te hebben. Hij wou het er volgende verzameling barbarismen en te en fraaie broedplaatsen, waarvan en- soldaat, doch wegens verdeeld, waartnij werd vastgesteld dat de De meest voorkomende uitkeeni'ngen, taolde Fransche en Engelsche woorden te kele zelfs eenig zijn in heel West-Europa. tensbezwaren geweigerd had de militaire inzameling voor de sirenes en het waarvoor de vraag rijst of aftrek mogelijk dien middag eens van nemen. Daar had hij scène, werven een „op de bon" voor over. Aangezien dus loozen: genre, prefereert, toiletten, Gelukkig heeft de Generale Staf van de kleedingstukken aan te nemen, wegens van nieuwe leden van de vereeniging voor ie, zijn dies welke gedaan worden aan: „het kantoor er goed voor was, waren mijn pittoreske, gerecruteerd, frequenteert, reper- Contactcommissie inzake natuurbescherming dienstweigering tot een gevangeniestraf van luchtbescherming in de komende vier weken bedenkingen opgeheven. toire, origineel, charme, situatie, pose, exo- zijn medewerking toegezegd. twee jaren met aftrek van preventieve hech- zal plaats hebben. Staande do vergadering gescheiden echtgenooten; „Kijk," zei hij, „daar in dat ruige stuk tisch, parodieert, geldmolochen, geamuseerd, Zeer dikwijls zal zich de mogelijkheid tenis. Een beroep op de commissie krachtens werd reeds voor een bedrag van f 76 getee- behoeftige kinderen of studeereude kin deren; heb ik er drie gevonden." Nog sloeg er een hautain, milieu, de jeuneese dorée, legenda- voordoen, dat de militaire macht haar oefe- de dienstweigeringswet was indertijd afge- kend. kievitman. Hij er weer op los. Maar ik risch, gebaseerd, genialiteit, escapade, pe- ningen zoo kan organiseeren, dat speciale wezen. wou. riode, happy ongecompliceerd, feeling(!) meende het te moeten afraden, er lawaaiden end, terreingedeelten er vrij van blijven, zooals De Boornbergumer toren stortte in 1733 behoeftige ouders of grootouders; eenige jongens in bedoeld land en dat achtte voor, discreet, bakvisschen-allures, impul- ten slotte ook geschiedt met bepaalde cul- behoeftige andere bloedverwanten en ik bedenkelijk. Men ging er zoo mee aceoord. sief, tableau de la troupe, walsenselectie, re- tuurmonumenten, waarop staat aangegeven, in elkaar. sumeerend. Berichten uit Stad en Dorp. zelfs niet-bloedverwanten: We trokken verder. Ik herinnerde me, dal dat zij niet voor militaire doeleinden mogen SMALLINGERLAND, 20 April. Toen wo ik enkele jaren geleden ook deze omgeving Geen zin zonder een of meer van deze worden gebruikt. gewezen werknemers. deze week het bericht lazen over het plot- betreden had; een goeden hoek had ik er vreemdelingen-zonder-verblijfsvergunning! De contaetcommiesie heeft thans een lijst DR. J.A.W. VAN LOON seling instorten van den kerktoren te Pijn- ons operatie-terrein Och, het ct.'thouden en die zou staat ook veel geleerder en meer van de belangrijkste broedplaatsen in ons LEEUWARDEN. acker bij Delft, dachten we onmiddellijk aan Voordat deze afzonderlijk zullen worden worden. De fietsen werden ietwat schuin opgevoed dan dat doodgewone: schilderach- samengesteld en aan Te Utrecht ie in den . land deze toegezonden besproken, dient er de aandacht op te wor- ouderdom van 63 jaar overleden de heer dr. Boornbergum. Hier had twee eeuwen gele- tegen elkaar geplaatst, zoodat ze zich alle tig, oorspronkelijk, bekoring, geboeid, tijd- de militaire autoriteiten. den hetzelfde plaats. Eveneens in den nacht den gevestigd', dat de onder punt 2 genoem- drie slaande hielden. We namen, voor 2/3 vak, bescheiden, samenvattend, J. A. W. van Loon, lector van de Utrechteche gewoonten, De broedtijd duurt slechts 2 a 3 maanden. Universiteit, geboortig van Leeuwarden. werden de toenmalige bewoners uit den de uitkeerinigen (volgens de moraal of het met een nog vrij jeugdigen zwaai, een hek enz., nietwaar? Blijkt het mogelijk en in vele gevallen slaap opgeschrikt door den val en toen was het oppassen. Er was een „aar- — Dr. J. A. W. van Loon wae de oudete zoon van den fatsoen) niet kunnen worden afgetrokken, van mr. Jan van Loon, die destijds in Leeu- kerktoren. indien de persoon, die de uitkeering geniet, dige" kievitman, het wijfje was niet te vin- Een handschrift ervan: Op den den, een enkel „slagje" was aan te bevelen. warden een zeer beteekenendè plaate in- oud zegt met den gever samenwoont. Eriiter nam in on 6stedelijk leven. Hij studeerde Oen Dec. 1733 van des avonds tusschen 9 verschuldigde leverde het geen succes op, weshalve WINTERDIENST 1939-1940. morgens van de Voor de wettelijk uitkeerin- te gaan. jurist aan het Gymnasium te Leeuwarden, en en des 4 uren, is de toren ik voorstelde verder De voel- oude kerk te Boornbergum ingestort, waar- gen geldt deze beperking niet, zoodat deze de er direct voor, maar de gastheer bleef volgde daarna aan de Ameterdamsche Uni- ook bij samenwoning voor vermindering vat- doorzoeken. Hij verviel in de oude fout, die versiteit de geneeskundige studiën, waar hij van niemand weet, niettegenstaande een baar zijn. hem is blijven aankleven. Hij raakt ze ook Autokslensten in de provincie Friesland zijn arlsdiploma verwierf. Hij wae daarna groot gedruisoh, en de schoolmeester des niet meer kwijt, wenken en raadgevingen 24 April. een tijdlang aesietent van prof. Bolk te Am- avonds tevoren om 8 ure de klok nog hadde Echtschcidingsuitkeeringen. baten niet meer. Zoo werd dus het gezel- HEERENVEEN—GRONINGEN v.v. sterdam, maar door zijn kennismaking met getuid, en anders niets merkende, als dat schap gesplitst, zeer tegen mijn zin, maar er via Langezwaag, Gorredijk, Olterterp, üreterp, Marum, Niebert, Midwolde, Hoogkerk een tandarts, ging zijn interesse uit naar de hij de deur van de toren niet fconde in de Gewoonlijk geven deze niet veel moeilijk- viel niets aan te veranderen. en Makkinga—Groningen v.v. tandheelkunde, en hij besloot naar Amerika klink doen als anders". Nemen we Het veld was vrij levendig. We ontmoetten via Oosterwolde, Donkerbroek, Wijnjeterp, Duurswoude, De Wilp. te gaan voor de studie in die richting. Daar Deze oude toren wae eene door zijn forsch- heden. als voorteek!, dat een ge- Bakkeveen, heid en hoogte uren ver in den omtrek te gewezen echtge- no»- een paar spannetjes kieviten, die helaas werkdagen op Zon- en Feestdagen. verwierf hij de graad van doctor of dental scheiden vrouw van haar 8,15 11,55 13,55 surgery, zien en moet uit plm. het jaar 1000 hebben noot een toelage hun eerste broed kwijt waren, maar de gri- Heerenveen 6,15 9,55 15,55 17,55 20,16 B.— 11,20 17,05 21.— waarna hij, weer naar ons land te- ontvangt voor haar en voor to's, die goed vertegenwoordigd waren, ga- Marum 7.15 9,15 10,55 12,55 14,55 16,55 18,55 21.10 8,54 12,14 18,05 22, ruggekeerd, te Utrecht werd aangesteld ale gedateerd. Door den plolselingen val van de minderjarige kinderen, diie aan haar zor- ven duidelijk te kennen, dat er kans was. v. Makkinga -. 8,30 16. -. 11,25 17,15 — assistent bij het tandheelkundig instituut. den toren werd: dekerk, die met riet wae ge- gen zijn toevertrouwd. Daar ging plotseling de altijd te late snip de v. Oosterwolde D 6,30— 8,37 10.07 16,07 18,07 8,12— 11,32 17,22 Later werd hij daar directeur en lector in de dekt, erg beschadigd. Er werd besloten tot Gedurende het scheidingsproces (al leven ontgaan. v. Donkerbroek 6,37 8,42 10,12 16,12 18,12 8,17 11,37 17,27 orthodontie en den bouw van de tegenwoordige kerk. Deze lucht in. Het was ook den jurist niet Groningen 7,55 9,55 11,35 13,35 15.35 17,35 19,35 21.50 !r,32 12,52 18,45 22,40 kaakfractuur, met de behan- de eehtgenooten reeds gescheiden) wordt Vier stuks, rapporteerde hij. Eén werd er deling waarvan hij zich een Nederlandsche is toen ingewijd op 22 Oct 1734 met een pre- . — dikatie meestal reeds overeengekomen, dat BRIEFJES Van den Baaierrt, been voor de tweede maal terug, dan weet Bij nadering van den ooievaar ditmaal wal stapt. Dam is het een „vlugge reis" ge- voegde, doch wat ik u bidden mag, vreem- VAN URK. zoo hij stond hij natuurlijk al iets beter den weg dan met de bestelling waagt men—de hulp weest. deling, spreek met consideratie over onzen Eer d' Almachtige Hand des Scheppers de eerste maal. En 't is hem geraden hoor! van de „vroemoer"— (vroedvrouw), die in Dan begint het Unksche feest. Maar eerst Hommel Bommel Steen en wiillt ge er meer In dien eereten morgenstond Stel u voor, dat hij zóó rijk bevracht ver- haar Unksche garderobe o.a. ook een klein nog iets heel ergs! De jonge moeder krijgt van weten, schrijf het gerust. Probeer ech- DE LEGENDE VAN DEN HOMMELBOMMELSTEEN. Ze venhief ten Hof van Eden dwalen zou! Het zou een ingrijpende daling koffertje bezit, waarin een opvouwbaar een heel groote spijker dwars door het ter niet uw'nuchter zakelijke gedachte over Tot eed groenend Paradijs, zijn in ons volksregisteT! Neen, het is hem „gommelastieken"_ bootje, dat rechter rechterbeen! Zulks om te hem te uiten. Verhef bovenal een ter voorkomen, dat u niet, u Toen de dorre winternaaktheid volkomen toevertrouwd en hij vergist zich tijd dan te water gelaten wordlt, hetzij bij zij ontijdig het bed verlaat. Stil liggen dus, oordeel over zijn herkomst aan te maffigen, Wijken moest, tot eiken prijs? in geen enkele bestelling. Hij brengt zijn ge- dag of nacht cm daarmede moet deze tocht moedertje, al ben je nog zoo zielsgelukkig waai ge zoudt met evenveel recht den eeno- Wanneer wij afdalen aan den voet van wordten. Urker vuurtoren, die zegende vracht ter veiliger plaatse, dat is: gemaakt In het elastieken kamo'tje en woelfilg vam aard, Urk Wil, diat je je gen Jood, dien wij. periodiek wel eens rijk 'dien drie eeuwen ouden «*» i hommelmoerssteen, doet de deuT zich zijn 2MI circa 24 Meter verheft boven den zee- Wilït ge, lezer, thans eem oogembMkje mee- n den bevinden vervolgens ook drie stel rie- „kraam uiitviiert"! En de jonge, onervaren op ons eiland, straffeloos in zijn baard wij, westelijk daarvan, den stevig op slot en brengt de sleutel op men, waarmede men, al roeiende, het ver- moeder volgt dan ook trouw alle voorschrif- mogen trekken; als dan, wanneer ge lui- spiegel, zien gaan naar den voet van den oudten toren, Sohokland. laten, ontvolkte eiland tracht rijkelijk worden voe- hommel-bommelsteen, zooals wij hem thans dlie vam vilt zijn hooge voornaamheid in vol- te bereiken, ten op, dlie haar voorge- der dam fluisterend het woord zoudt niet, dat het doch daarin even zoo vele malen verhin- houden; zoo mag zij op den derden dag niet ren over dezen mysteriieuzen steen, de beel- in den volksmond noemen. De ouderen zeg- waarddgen ouderdom, zich bevoegd achlt het Friesche vrouwen, denkt ons wordt. Ge overge- gemakkelijk gemaakt wij moeten er derd kunt namelijk reeds bij den te veel spreken en op den negenden dag tenis vam het Raadselachtig Wonder, dat gen: hommelmoers-steen, hetwelk is, geheim van den hommelmoers-steen te door- wordt, aanvang een „mat pak" De naam wijst gronden, doch zioh desondanks een reisje naar Schokland voor oveT heb- bekomen, als het wordt de wieg viafc voor het bed gszet, de Leven heet! zet zijnde: hummefc-mioedieire. niet verplicht vaartuig omsülaat, ge kunt „den wind tegen voormalige dan jonge hem, die dus all eenigszins in zekere richting naar hielt u te vertellen. En gij moogt van geluk ben! Zijt ge dus eenige jaren gehuwd en roeieirs hebben saimem met De moeders vereeren u, Urkers, vragen: bent hebben", windstilte kan u overvallen, zoo- de moedier adht te geven, dat de „witte ouden, de badiadhtzamen met veel droeve en den oorsprong der legende. Zijn omvang ie spreken, dat hij mij, gebenedijde onder alle men zou op zijn u het twee eenvoudige eens op Sohokland geweest?, och, dat dagen duurt, alvorens gij den wijven" de jonggeborene niet terughalen, wijze ervaring, schudden het hoofd. Zij we- even grooter dan een flink tafelblad, waar- visscherskinderen, eenmaal in ook al bewusten en zoozeer begeerden van uiisohuifbladen zijn uitgetrok- zoete heimelijkheid, als bewijs van onbe- bloos dan niet, wij vragen het u serieus en sleutel ont- om hem nogmaals in den hommelbommei- ten, dat de honimelbommelsteen sfliedbte de twee vangt van den bewoner der Mididelburart steen te stappen! Is deze dag echter voor- eemige stappen verwijderd ligt van bet Urk- ken. Ziezo©, daar zijn wij, meetkundig, gauw perkt vertrouwen en wederzijdsch begrip, dn vollen ernst. Doch hoe op Schokland te — zijn wijst u de legende een man, die ook al weer volgens de le- bij, dian ac alle gevaar geweken. sdhe kerkhof. Het leven zoo hoopvol hier mee klaar. door eeuwen bezwaard gemoed' heeft 'komen? Ook daaromtrent gende niet vriendelijk En wilt ontlast. Het heeft zijn den weg. ie, u niets toegeeft, Nu komit de moeilijkheid met het zoogen. begonnen, eindigt ginds en, zoo ik u zeilde, Zóó is de steen in 't kwadraat! steenen hart dusda- omdat gij meent, eenige voorrang te bezit- ge hem in Helaas, lezers, wij nig verwarmd, diat ik jarenlang zijn ver- Wil zoom jong Urkseh wichtje op dea twee- het is maar eem paar stappen.... kubusvorm? trouwde ten wegens uw positie, uw geld, populari- moeten u teLeurstelen, want hij pleegt zich gebleven ben en hij liet het toe, hij, teit of anderszins, den dag der geboorte de moederborst niet de mysterieuze, de voor gewone integendeel, de bewaar- hebben pertinent, dan vraagt *** onder water zoozeer te verdiepen, dat nie- stervelingen der van den sleutel is norsch, en weigert het Oude Hommelbommieïsteen, deufcbeeldigen zoo onbereikbare, dat ik mij in jeugdigen een onhebbe- men u voor_iohitig naar de voorgeschiede- mand weet hoe ver hij zijn lijk man, juist voor dezulken, die zich bo- Heelemaal bedolven neus in het zoezand heeft begraven. Slechte overmoed durfde wagen op zijn door golven het gewone nis. Dan ie er iets gebeurd, waarvoor de overspoelden rug, al blootsvoets spelende, ven wanen. Ge moogt zette niet moeder aansprafcelijlk gesto'.d Zij Met je eteen-steemkoude neus even steekt zijn glibberige, met zeewier be- vragen om een jongen of een meisje. Aan- vordt. dekte rug boven het verzoetende IJsee'lmeerr- zonder dat hij mij, onwaardige, in rechtma- is het heeft dan ergens zin aan gehad en heeft dat Diep diep in de golven; tlgen toorn afwierp en onderrtompelde in pakken wachtwoord bij den hommel- ais getrouwde — wiater uit, dat in eeuwige bewogenheid al bommelsteen. Hebt evenwel niet gegeten. Men kan pae Hoeveel jaren ben je al, rimipeliend het destijds nog zilte nat, tot gerechte Btraf ge goedschiks Urker vrouw overal zin aan krijgen, doch rond zijn wanden spoelt, of bij den sleutel ontvangen, dan gaat de terug- Mag ik dat niet weten? ruw weer söhuimspattend indruiscbt tegen over de historieedhennis, aan zijn verleden juist op het moment, dat het bewuste artikel reis zeer vlot. Alleen nog even heel secuur 100 1000 de hardheid van zijn graniet. Niemand onzer gepleegd. oppassen bij z.g. er heelemaal niet ie en ook nier te krijgen of millioen, Wanneer jonge menschen langs den hom- het Schokker Kerkhof, is, b.v. bloemkool, pekelharing, — weet, hoe hij daar gekomen is, maar desal- waar ge moet zorgen bootje niet hope- jonge bie- Ben je het vergeten? hij is hij blijft inelibommeieteen gaan, wijzen zij met Jtet ten, rauwe koffie, rauwe rijst, een stukje niettemin, er, er en ie niet loos lak te stooten op de zich Laingpoot vader ooievaar, plan vam ligging verholen glimlach elkander de— plek, onder water gestoofde paling. Maar k rij g t ge dat altijd — van te veranderen. — bevindende palen. Dit is echter het werk Kereversoh uit Egypte, Zoo vleit hij zidh in de luwte yan toren waar zij hem in het water vermoeden. Daar op het moment, dat ge er trek in hadt? Nee, van uw roeiers, niet het uwe. Zorg daarom uit rusten, vaak en zeewering al eedert weken, maanden, ja- ligt hij zoowat, Jannetje, zegt Urksohe Mein- steeds goed onderlegde, niiet- altijd, hoewel een jonge man allee zal Die, om te je weg vertrouwde roeiers hij jacht ren, eeuwen van groteske welverzekerdheid dert, zou nu d'en weten? Ikke niet, in uw bootje mede te nemen. doen, al zou het midden in den Even binnenwipte, in het koele nat. hoor! Denk je eens in, in den nacht, is gelukkig, Urk bij de buren moeten halen, om het zijn jonge Moet direct al weer terug. het Zal ik wel O bezit een keurkorps van vrouw te geven ook! En zie, wanneer Over zijn komst of herkomst loopen de dan antwoord en jij zelf? hen en zij achten het werkelijk een eer, ze vrachten, meeningen sterk uiteen. Is hij als een me- gewaar worden, liefste, als de tijd daar is! het niet krijgt, wreekt het zidh, doordat de Om de vele voor dit zoo serieuze werk gevraagd te AEerled bestellingen, teoor uit den hemel gevallen bij historiscben En met flinke, zelfbewuste stappen verwij- worden. Het zijn respectievelijk kleine, vroeg standvastige Urker weigert, zij onze moe- pertinent weigert de of voor-historisdhen sterrenregen, omgeven deren zioh van iets zóó reëels in hun ders, tantes, petenmiuutjes, die deze ver- moederborst te ne- Die ze jou maar brachten. van kleurenspattende vonken en daverend volksbestaan, van den steen der Hope en eerende taak tot een goed einde men, indien niet schrik niet, Friesche Och, jij kijkt er niet op één wij jaren des Gevaars. weten te lezeressen die dezen— tocht volle inte- geweld? Of moeten ontelbare te- brengen, geleid door hun jarenlange rou- met Heb ik vaak gelezen; rug gaan tot aan het ijsti.jdperk, om den ne- Wat zegt de oude volkssage? Als vader tine. resse gevolgd hebt indien niet het stukje vellstoiier zijner geboorte op te heffen? ooievaar vanuit het verre Egypte komt ge- bloemkool, heit mootje— paling ofwel de di- Als eem meisje wordt besteld, Hebben de zonnevlekken een magnetische vlogen- en hij heeft dan eindelijk, al speu- Wij zijm dus op den terugweg: de a.s. verse pekelharing of jonge biet op de moe- Zal 't een jongen wezen, storing in het heelal verwekt met als ge- rend, het kleine stipje, dat Urk heet, ge- vader, de a.s. moeder, de „vroemoer" en derborst gelegd wordt. Natuurlijk kan maar Heb je een erge gulle bui, volg aardbevingen en wervelstormen, die vonden, ja, wij mogen gerust zeggen: ont- de roeiers, plus de sleutel van het deurtje, één artikel het bewuste goede zijn en heeft hem hebben meegesleurd en neergesmakt dekt, dan vliegt hij regelrecht naar den waar alles om draait. men dit geraden, dan begint de baby te Dat 's niet alle dagen, in toomelooze elementaire woede? Wij, men- hommelbommelsteen. Met zijn lange pooten Nu moet de ooievaar ons den steen ope- zuigen en heeft men verder niet den min- Kun je met een dubbel stel schen, weten, dat Kfj niets weten! Laten stampt hij driemaal op het deurtje, dat zich nen, den tot dit uur bewaarden toekomstigen sten last. Ook nog wel eens plagen. wij eenvoudigweg gelooven als de UrJkers even opzij van den steen bevindt en wordt Urker of Urkerin eruit halen contant be- Komt men na al deze interessante weder- "kWiiil er graag een stuk of vier zelve, dat God hem geschapen heeft tegelijk binnengelaten, waar hij zeer welwillend talen asjeblieft, geld bij de visch— en dan waardigheden voor het eerst buiten, dan Voor de variatie: met onze planeet. wordt ontvangen. Alle bestellingen, die de langs een omweg naar de haven,—wanneer groeten u de buren met een hartelijk: MARIAP VAN URK, Wel- ,n n En wat te verhalen van den afgrond der hommelmoersvtouw in bewaring had, wor- het voor 't eerste bezoek is, doch later lekoem theus van de lange reeze! Ik verwekte on Urk duisternis vóór die schepping? Wat weten den nu afgegeven, om zoo spoedig mogelijk vlak bij den hommel-bommel-steen. Op wordt men zóó geroutineerd, dat men het Het artikel zou te lang worden, als ik Hommelsteen-eensatie! Wij te worden uitgevoerd. Komt Vader Lang- den achtergrond de vuurtoren rau Urk. bootje meert en dadelijk bij den toren aan kraamkost en burembezoek Mer aan toe* ' MARIAP VAN URK. 24 April 1940. No. 17. HEPKEMA'S COURANT (67e jaargang). Oplage 30.000 Ex. van den opfok) bij de Centrale in te dienen. Woensdag - - De Centrale stelt dan vervolgens een onder- zoek in en meestal volgt de toewijzing. Firma A. Kuperus Hieruit blijkt voldoende, dat de Centrale het natuurlijk broeden, ook onder haar hoe- OLIE-en WAGENSMEERFABRIEK de heeft genomen en oi. zal degene die SNEEK Telefoon No. 2031 broedt, voldoende voe- BOERDERIJ steeds met kloeken OP EN OM DE ADRES VOOR der voor zijn jonge dieren kunnen krijgen, TEVENS VERTROUWD doch hij is verplicht een aanvrage tot de Centrale te richten. UlEitfrUF UIERVASELINE Moeten wij het natuurlijk broeden aan- EN bevelen? Wij weten het niet. De tijdsom- NIEUWSBLAD VAN FRIESLAND standigheden manen ons tot een uiterste EXTRA BIJBLAD VAN HET voorzichtigheid en wij willen niet verzwij- dag te laten vasten. Men neemt de bak- gen, dat wanneer straks voedselschaarschte ken dan tijdelijk weg. Hier te lande doet mag komen, onze kippen het eerst aan de men dit niet, sinds de droogvoedermethode derhalve te doen gehad hebben met een veestapel in de twee landen niet zoo sterk beurt komen voor afslachting. algemeen ingang vond. Men kan daar vrede niet doodelijke vergiftiging, veroorzaakt GREIDE EN BOUW. uiteen; in Denemarken heeft men 1.300.000 mee hebben, indien daar naast maar niet te door blauwzuur. stuks rundvee of 13 procent méér dan bij verstrekt wordt. Want dan ons en de totale melkproductie was er in veel korrelvoer Vee-en Veld Ongeveer haM November 1935 werd ad- DEENSCHE VOEDERVOORZIENING kuikens overeten de kuikens zich, en de pootjes kun- kroniek vies gevraagd voor een 1938 een tiende deel grooter. Bij ontvangst hebben de nen het te straf gevoede corpus-je niet dra- EN BLOKKADE. Wat de cicr e n-productie betreft, deze gen. CDLXXXIV. plotseling opgetreden ziekte onder paarden is vrijwel gelijk, n.l. zoo in de buurt van 130 honger. oorzaak zit echter ergens millioen kilo per jaar. Dat de Denen meer De voornaamste SCHADELIJKE STOFFEN IN VEEVOER. MET DB KIPPEN EN VARKENS ZAL HET on- anders, zegt Jos. Boshouweis in de Klein- van een landbouwer in Zuid-Holland. Be- kunnen exporteeren, komt zooals gezegd, Velen meenen, dat de kuikens, als ze Over dit onderwerp verschijnen zoo nu MEEVALLEN. zijn geplaatst, niet da- veepost en wel in de te hooge temperatuur, doelde dieren waren reeds eenige dagen lij- door het feit, dat het een veel kleinere be- der de kunstmoeder en dan belangrijke mededeelingen. Zoo voedsel noodig hebben. Er is altijd waaronder de kuikens vaak worden groot dende aan een aandoening van de voorste volking heeft. delijk geval, waar werd voor een tiental jaren terug vooral luchtwegen, waarvoor geen deskundige hulp geleerd, het beter is de kuikens pas gebracht. Dit is vooral dcar het VEEKOEKEN-VOORZIENING IN Dan is daar tenslotte de vleeschproductie. dat te itaat, het Zuiden des lande in beroering gebracht aangezien eigenaar tijd het uitkomen te voeren, daar een kachel in een veel klein hok OLIEFABRIEKEN wa 6 ingeroepen, de Allereerst varkensvleesch. In het jaar 1938 eenigen na worden. door de z.g. Brabantsche ziekte. Hieraan 'T GEDRANG. de z.g. dooierrest den eersten tijd genoeg dat niet behoorlijk geventileerd kan meende, dat hij door het voederen van ge- produceerden de Denen 294 millioen kilo en Dit ie ook wel zoo, zegt Zoon groote warmte is niet gewenscht. Wat stierven verscheidene koeien. Deze Brabant- weekt lijnzaad de verschijnselen wel kon wij nog slechts 191, een verschil derhalve voedsel verschaft. bij CALVÉ-DELFT indertijd „Boerderij", maar men moet niet verge- zou er toch terecht komen van kuikens sche ziekte werd toegeschreven verhelpen. Nadat gedurende een week een Het is nu wel algemeen doorgedrongen, van honderd millioen kilo! Die van de hooge kuikens, als ze op de plaats van een kloek, als zulk een voortdurend aan het vervoederen van sojameel, dat op flinke hoeveelheid lijnmeel verstrekt was, dat de Duitsche bezetting van het zoo zeer rund- en kalfsvleesch ontloopen elkaar uit ten, dat de want bestemming komen, al een heelen tijd op temperatuur noodig wae? Immers niets, ©en bepaalde wijze werd geprepareerd en toonde een tweetal paarden een meer of belangrijke „agrarische centrum" Denemar- den aard van de zaak niet zóó veel, n.l. 150 hebben moeten teren, zoodat zoo gauw als de kuikens zich onder moeder in bepaalde hoeveelheden werd toegediend. minder sterken waggelenden gang, terwijl ken, welke volgde op de door de oorlogsom- Denemarken en 130 in ons land. Het die dooierrest weer in beestjes meestal flink hongerig zijn. Ze behaaglijk vinden, kruipen ze er al Nu werd indertijd door Prof. dr. Sjollema een derde dier liggende in den stal werd standigheden veroorzaakte afsluiting van het verschil was alleen, dat Denemarken met de een veel lagere beginnen dan ook onmiddellijk aan alles en onder uit en komen direct in veel en te plotseling af. Voor vocht moet men gaan, hard dan uw kuikens, laat ze profitee- bevorderd, dat de fabrieken van sojameel aangetroffen. Bij nader onderzoek bleek, Westen van het Oostzee-gebied, waar even- een kleine bevolking een veel grooter nog wat te pikken. Ze stoppen zioh dan de temperatuur. bij kuikens oppassen, een beetje droge kou ren van direct zonnelicht, overvoer ze niet dit overigens uitstekend voeder voor melk- dat dit dier niet zonder hulp kon opstaan, eens veel eieren, boter en varkensvleesch exp o r t-overschot had. Enfin, van het maagjes vol met alles, wat ze maar vinden- Een electrische kunetmoeder nadert de na- natuurlijk is niet zoo erg. en geef hun als uitloop een goede klaver- of vee, niet anders in den handel zouden bren- hoewel hiervoor voldoende ruimte ter be- werd geproduceerd, van groote beteekenis heeft men meer dan ge- even- zonder tocht „Deensche vieesch" zand, turfetroodsel, haksel, mest enz. tuur veel meer. Zij verwarmt het hok —Wil men dus zwakte in—de pooten tegen grasweide. gen dan geprepareerd op een wijze, die het schikking stond. Dientengevolge was men zal blijken te zijn ook voor onze Nederland- noeg gehoord doet en verbruikt de Het ie gemakkelijk te begrijpen, dat dit min als de kloek dat onschadelijk doet zijn voor het gebruik bij genoodzaakt het met behulp van een takel sche marktpositie Wij brengen in dit ver- De eindbalans is dus, dat Denemarken een schadelijk moet zijn en dat het daaraan meer- zuurste' niet. De lucht blijft dus zuiverder het rund. Toen werd de verwachting uitge- op hijschen. Nadat band nog even in herinnering, dat Engeland meer als te het dier voldoende half milliard kilo melk of 10 procent malen moet worden toegeschreven, als een en de kuikens gewennen bij haar even sproken, dat hoogstwaarschijnlijk de ziekte hoog was opgetakeld, bleek, dat het met hierdoor in totaal zijn mogelijkheid tot het honderd millioen af aan aan een „Jawel", zei ze, „maar ik meende, flat melk, evenveel eieren en gedeelte van een partij kuikens onvoldoende bij de kloek al van jongs daarmee voorkomen zou kunnen worden, tot eenige hulp wel kon staan, zoodat dus importeeren van de genoemde producten of de helft méér pro- temperatuur, m.a.w. zij harden zich er een trein aankwam, doch dat was niet kilo varkensvleesch groeit en zelfs na een paar dagen sterft. lagere groote geruststelling van de veehouders. waarschijnlijk de fout alleen schuilde in het sterk heeft zien dalen, n.l. — gerekend naar duceert dan Nederland. Thans komt dan de Men heeft er dan geen flauw vermoeden van. dan. .zoo.. i." Van beperkter omvang is een mededee- zioh niet kunnen opheffen van den bodem. zijn normalen import in het jaar 1938 de het staat met buitenlucht maakt sterk en oefent voor- de — vraag aan de orde, hoe dan waaraan het kan liggen, maar hebben we De „Heb je hem hooren fluiten?" vroeg ling van den Veeartsenijkundigen Dienst uit Bij alle drie de paarden werden verder helft van zijn eiereninvoer, bijna 40 pro- al een gunstigen invloed op de beendervor- den eens eenmaal gezien, welke minder DE TWEE LEUKE VAGEBONDEN man. het Laboratorium der Rijksseruminriohtóng en bijna tweederde maar zijn, P.K.V. luim en Kwak afwijkingen gevonden, n.l. rood gekleurde cent van zijn boterimport invoer voederstoffen. ming. Hoe ouder de kuikens hoe meer van gewenschte stoffen er al niet in de kuiken- P.K.V luim en kwak „Ja. 'k heb het héél duidelijk gehoord."' te Rotterdam door C. J. de Gier en voor- slijmvliezen, regelmatige pols, spier- deel van zijn varkensvleesch-invoer! friesche lucht en hoe minder hooge warmte DE TWEE LEUKE VAGEBONDEN zwakke maagjes worden opgenomen, dan verwondert komende in het Tijdschrift voor Drgenk. trillingen enz. Omgekeerd is de mogelijkheid van het ter Allereerst granen en wel me t inbegrip het ons niet meer. ze noodig hebben. van Juni '36. zee geblokkeerde Duitschland tot het im- van broodgraan. De hoeveelheid, welke D e- Te warm en te benauwd opgefokte kuikens 78. In deze gevallen is een vergelijking ge- Uit het bovenstaande blijkt wel, dat we er daar. dat uit lijnzaad en lijnmeel, wanneer maakt tusschen de verschijnselen, welke porteeren van deze levensmiddelen zeer nemarken daarvan méér invoert dan het onmiddellijk worden en blijven stumperds. voor moeten zorgen de kuikens deze stoffen met water aangemengd wor- men in Frankrijk paarden zag. sterk toegenomen, n.l. voor boter met 140 en exporteert, bedraagt in het laatste volle vre- Van stonde af aan moeten we de kuikens elkaar wandelden, bij Het on- te voeren, wanneer ze onder de kunetmoe- Terwijl ze zoo naast den, een voor dieren en wel voor jonge derzoek zou niet volledig geweest voor eieren, met 70 procent; van varkens- desjaar (1938) 538 millioen kilo, waarvan dus harden. Als ze een week of drie vier ~Zeg, jongens, heb zijn, wan- der zijn geplaatst en dan zoo, dat de diertjes vroeg de baanwachter: kalveren schadelijke stof kan ontstaan. neer niet tevens het gevoederde lijnzaad in vleeseh weten wij het niet precies, doch 180 tarwe, zoodat er rond 360 millioen kilo oud zijn, moeten ze naar buiten als bet weer eeD trein hooren flui- het voedsel gemakkelijk onder hun bereik jullie daareven ook Ook worden ziektegevallen bij paarden en het onderzoek was betrokken; te meer was waarschijnlijk moet ten aanzien van dit pro- voergraan werd ingevoerd. Nederland 't toelaat. ten?" zooveel kunnen krijgen. Het is reeds lang bekend, zoo lezen we dit het geval, waar de eigenaar juist aan duct van een verdubbeling worden gespro- echter voerde drie en een half maal Om de dieren steeds van frissche lucht te Pluim keek Kwak aan, en Kwak keek meel daar- we in het runderen beschreven, welke veroorzaakt wa- de drie genoemde paarden een extra hoe- ken. brood- en voergraan. benevens kunnen laten profiteeren, moeten naar Pluim. Maar ze zeiden niets. n.1,. millioen kilo, waarvan 715 schuifbare ramen hebben, dan ren door het voederen van lijnzaad, hetwelk veelheid, in totaal ongeveer 3 K.G. per dag Nu komt echter een andere vraag aan de van, in 1846 Waarom krijgen de kuikens hok draai- of „Komaan, jullie kunt toch wel praten? meel. pas krijgen we volop zuurstof en het ultra- een hoog percentage aan HCN (blauwzuur) en per dier, had verstrekt. Door het onder- orde, n.l. hoe lang en in welke mate tarwe en het in de pooten? Was er een trein?" bleek te bevatten. Denemarken nog op eenszins normalen voet Men ziet dus uit deze enkele cijfers, dat violette licht der zonnestralen. baas", zei Kwak. zoek werd vastgesteld, dat uit het betref- tarwe en voor de beender- „Nee Het is alleszins begrijpelijk, dat het toe- fende lijnzaad mgr. blauwzuur per 100 dierlijke producten zal kunnen blijven leve- Nederlands invoer-overschot van Een telken jare veel voorkomende klacht Vitamine D is onmisbaar zei Pluim. 18,5 is het Deen- (voor „Nee baa9", schrijven van ziektegevallen aan het voe- ren. Immers, Denemarken is thans voor En- meel vier maal zoo groot als is. dat de kuikens het in de pooten krijgen vorming. Door de ultra-violette stralen de baanwachter weer. En gram kon worden gevormd, zoodat dus mais hoogtezon) vormt „Vreemd", zei deren van lijnzaad of lijnmeel voor de vee- ieder dag geland, Duitsch gebied geworden en dat zal sche en dat van rogge, gerst, haver en en helaas is daar dan maar weinig aan te den mensch ook door de meen het toch gehoord te hebben. Weet paard per ongeveer 555 mgr. een zéér huid het vitamine D zelf. ik houders in het algemeen niet gemakkelijk blauwzuur kreeg, hetgeen in verband dus inhouden, dat het geblokkeerd wordt en driemaal zoo grootr Dat is wel doen. zich in de je wat? We zullen het eens aan mijn met verschil het doet blijken, dat de bij De lentezon bevat veel ultra-violette stra- aannemelijk is. Beide stoffen toch zijn uit- het levend gewicht van de dieren ongeveer derhalve verstoken zal blijven van den im- groot en Vaak wordt dan de schuld gezocht het vrouw vragen." dat land veel en veel groo- len, we zouden die wel groeistralen stekende voedermiddelen, die reeds jaren 1 mgr. per K.G. lichaamsgewicht bedroeg. port o.a. van voederstoffen over zee uit het graanverbouw in voer. En toch zal dit meestal wel niet de De jongens hadden daar heel weinig trek zijn Nederland, hoe zeer die noemen. gebruikt worden en waarvoor door de vee- Deze hoeveelheid sommige Westen. Aansluitend moet derhalve de ter moet dan in schuldige zijn. Want de bekende handelaars willen in maar wegloopen dorsten ze ook niet. wordt door jaren dan ook is uit- Door het glas gaan die groeistralen niet houders, in verband met de reputatie van Fransche onderzoekers als vraag worden gesteld, in welke mate de ten onzent in de laatste en de groote coöperatieve en andere instel- Spoedig waren ze bij het huisje, waar .Immers, Denemarken heeft onge- lingen maken het voer wel zoo goed als zij heen! dit voedermiddel, gaarne een hoogeren prijs bodemproductie in dat land afhankelijk is gebreid dus de vrouw druk bezig was om het vuil ge- giftig beschouwd voor paarden. granen veel evenveel kippen en de helft meer var- ieder voor zich kunnen. Bij goed weer laten we de hennetjes kof- per eenheid betaald wordt. van den aanvoer uit het Westen van zon en de verster- worden tafelkleed uit te wasschen. De grondstoffen. kens, doch niettemin voert het slechts het Men moet het dan eerder zoeken in de buiten genieten van de te zien. Een ongunstige bijkomstigheid is echter, Hoewel het niet definitief bewezen is, dat en veekoeken of oliehoudende Bovendien vinden ze daar fie-vlekken waren nog heel goed lijnzaad lijnmeel in opzichten vierde deel van onzen graanimport in. verstrekte hoeveelheid: er worden meer kui- kende buitenlucht. man daar dat im het en een stof de verschijnselen bij de paarden veroor- Denemarken is alle groeiende gras. Men moet Ze zag vreemd op, toen haar Wanneer men de uitzaaieijfers van het kens bedorven door te veel dan door te wei- het vitaminenrijke vagebonden Ineens greep de man Pluim beet en haal- voorkomt, waaruit zijn gevoederde lijnzaad, heel ander land niet te vroeg doen en ineens met de beide aankwam. zaakt door het was een jaar 1938 nakijkt, blijkt dan ook, dat Dene- nig voer. dit echter 'e morgens vrouw?", vroeg de de vlug het fluitje uit zijn zak! onder behaalde omstandigheden een het toch wel opvallend, dat herstel van de op den dag niet, wanneer het gras nog „Is de koffie klaar, dan Nederland. Het heeft geen belangrijke marken 1.378.000 hectaren graan verbouw- In België wordt door de voorlichters de ook Wat schrok die arme Pluim! schadelijke stof gevormd kan worden. dieren spoedig is opgetreden, geen gegeven, de lichaampjes te- man. nadat (alleen IJsland), geen belangrijke de, tegen Nederland slechts veertig procent raad de diertjes meermalen per nat is. Want dan koelen lijnzaad koloniën Niet alleen in lijnzaad, doch ook in planten, meer gegeven werd. scheepvaart, geen wereld-industrie (zooals daarvan, n.l. 550 000 hectaren! En uit andere Een andere eigenaardige afwijking, n.l. hoeveelheid hij dan voor dit kwantum op 70 cent. Men kan dus gemakkelijk bere- behooren de tot andere families, komt een onze gloeilampen, kunstzijde, steenkoolmij- cijfers blijijkt tenslotte, dat de kapitaalkrachtige personen gekocht overgegaan. Een vleeschdag is ook vieesch, omdat een hevige zwelling van het kossum, werd meer door worden belasting of accijns in kenen, dat er iets mede te verdienen valt. soortgelijke stof voor. De stof, die in het nen, stikstofbinding, enz.) en evenmin heeft graan, welke Denemarken méér invoert dan kunnen worden. Dit is inderdaad te in dit gezin een feestdag! vieesch geen cent aan wijst er op in het voorjaar van 1935 waargenomen bij deel bedraagt of anderen vorm, evenmin ale een winst- Houdt de oorlog aan en niets lijnzaad voorkomt, heeft men Linamarine het groote kapitalen in buitenlandsche on- uitvoert, slechts het zevende betreuren, want feit is dat de groep die niet c. De kleine rentenier. Wie vroeger 20.000 één geval zal dan zal het een tiental runderen van een veehouder uit verbruik van brood- en marge voor derden heeft te betalen, boven- dat dit niet het zh>i, genoemd naar aanleiding van den Latijn- dernemingen belegd. Men kan dus zeggen, van zijn totale bij machte is tot aankoop over te gaan, het pop had met een „onbezwaard" huisje en (zelfs blijven we buiten Zuid-Holland. Ook in dit geval was aan de Wij van het hij ook nog een aardigen duit ook in ons land al 6Chen naam voor het lijnzaad (Linum ueita- dat het een eenvoudiger en veel minder voergraan. spraken telkens even graag lust en het zeker niet minder daarenboven 't voorrecht zijn kinderen ge- dien maakt landen dieren overmatig veel lijnzaad gevoederd, uitvoer; vellen. het conflict) gaan knijpen. In hoevele tisslmum). Het Linamarine is een in olie „rijk" land is dan het onze. Doch er zijn nog verschil tusschen in- en dat komt noodig heeft. lukkig getrouwd te zien, redde zich, mits voor de vleeechlooze da- waaruit, eveneens na onderzoek, veel millioen kilo Wat een vreugde geeft het in 't gezin ale hebben we nu reeds geen onoplosbare stof en dus blijft bij het uitper- veel méér verschillen. Zoo is b.v. de opper- omdat de Denen rond 150 Voor deze groep mensohen is de eenigete overleg toegepast werd. Heel zuinig welis- gen, gaat men niet reeds allerwege tot dis- blauwzuur (18,6 mgr. per 100 gram) kon welke hoeveel- nu niet daar op tafel verschijnt het konijn, dat met sen van het Lijnzaad deze stof in het restant vlakte een derde deel gróóter dan die van gerst en mout exporteeren, oplossing, over te gaan tot het fokken van waar, maar 't ging! Echter dit gaat tribueering over? Distribueering is goed ate achter. Naats het Linamarine worden afgesplitst. De verschijnselen bij de wordt % ingeno- natuurlijk van den invoer moet worden meer, stukken hoo- zooveel zorg is grootgebracht, waar ieder komt dan in Nederland en daarvan 76 heid konijnen. Ik wil van de voor dezen fok in daar de levensstandaard er sahaarschte is, maar met de bonnen krijgt het dieren waren niet van ernstigen aard, doch tegen % in ger is jaar geleden. gezinslid voor heeft gedraafd en gezwoegd. lijnzaad en lijnmeel nog een splitsings- men door land- en tuinbouw, 71 afgetrokken. aanmerking komende groepen er enkele ne- dan 25 men niet het bedrag thuis waarvoor de mo- het plotseling ontstaan van de zwelling van ruim twee dat de Denen slechts voor d. De kleine ambtenaar en de dito gepen- Het kostte feitelijk niets; alleen wat werk, product voor, hetwelk linase wordt ge- ons land. Daartegen telt Nederland Uit het feit nu, men: en keukenafval, plus gelijkheid tot koopen geschapen wordt. noemd. Wordt nu het linase door middel het kossum en dan nog wel bij verscheidene en een half maal zooveel inwoners, zoodat 15 procent van hun normale graanverbruik sionneerde. Deze groepen beschikken over een weinig moeite wat niet-kapitaalkrach- a. De arbeider. Onverschillig in welk be- gras dat alleen voor de moeite' van 't Daarom raad ik ieder van water in verbinding gebracht met het dieren, was voor den eigenaar aanleiding wij ruim driemaal zoo dicht bevolkt zijn. Het zijn aangewezen op import (welke hoeveel- werkt, is steeds van veel vrijen tijd, maar vaak niet over een wat tijdig van materiaal te voor- drijf hij ook het loon plukken te krijgen was! tige aan, zich Linamarine. dan kan er blauwzuur wor- om deskundige hulp in te roepen. is dus geen wonder, dat Denemarken, om- heid zij wellicht nog voor een deel kunnen met moei- groot inkomen. zelf een zeker kwantum printa dien aard dat niet dan de grootste Moeder de vrouw is in de wolken als de zien, teneinde den gevormd. Voor de opgetreden zwellingen kon geen dat het gróóter is en veel minder zielen telt, betrekken uit de Oostzeehavens) mag men te in het onderhoud van zich zelf en zijn e. De ten deele onvolwaardige, dat is hij vieesch te kunnen produceeren! fijne geur uit potten en pannen opstijgt en De meer of minder sterke ontwikkeling aannemelijke oorzaak worden opgespoord. veel en veel meer boter, eieren en varkens- de conclusie trekken, dat hun varkens- en moet die wel graag wi 1 werken, maar die dit nemen, maar noodig gezin kan worden voorzien. Niet zelden voelt zioh de koning te rijk, want het Men kan raskonijnen van het blauwzuur schijnt af te hangen van Niet onmogelijk ie het echter, dat de groote vleesch over heeft, om te exporteereu, dan pluimveestapel, de gróóte graanconsumenten ook de vrouw, wier levensroeping toch te wegens lichamelijke gesteldheid niet kan. vader is dit niet: kruisingsproducten zijn voor dit hij was dan toch maar op zijn initiatief dat dit verschillende omstandigheden, zooals bijv. hoeveeJheid blauwzuur een nadeelige wer- Nederland. En dat des te meer, omdat de dus, voorloopig niet zoo erg in het gedrang midden van haar gezin is. zich naar veld en Hij legt het loodje als in concurrentie doel zeer wel bruikbaar, mits men maar de volkomen gave tijdgenooten op de ar- fijn stuk gebraad op tafel verschijnen kon! de landstreek, waar het lijnzaad gegroeid is, king op het hart heeft uitgeoefend, terr productie van andere voortbrengselen zoo- zullen behoeven te komen, m.a.w. met akker begeven om op deze wijze nog iets met geen kruisingen krijgt van een te klein ras. varkensvleesch en beidsmarkt komt. Het leven is immers zoo Men den fok niet te breed opzetten. de ouderdom van het lijnzaad, de weersom- vOlge waarvan de zwelling van het kossum als kaas, condens, poeder, groente, bloembol- Deensche productie van te kunnen bijdragen tot verhooging der ge- moet Men moet zien een behoorlijk groot slag ko- verschillende losloopen, hetgeen hard en het woord „erbarming" wordt al op standigheden gedurende den groeitijd en de bij dieren is ontstaan. len, fabrieksaardappelen, fruit, zaden e.d. er eieren zal het nog wel zinsinkometen. Dat een op deze wijze ver- Per voedster kan men normaal rekenen nijn in het hok te krijgen. be- inhoudt, dat Duitschland meer een onbekende klank! die alle vóór Juli het groep adspirantenfokkers bemesting van het bouwland. Verder is be- Indien een conclusie uit de beide van betrekkelijk ondergeschikte beteekenis op zijn beurt weer kregen inkomstenvermeerdering het geeste- 3 maal vijf jongen, Voor deze van wor- nu minder noodig zal heb- Al de juist genoemde groepen zullen van zien. voedsters als men op zeker kend, dat uit het zaad van de geeltoloeiende schreven ziektegevallen getrokken mag is. Men zet er nu eenmaal alles op boter, die producten lijk peil van het gezin niet ten goede komt, levenslicht kunnen Van twee deel ik hier nog mede dat, landen, Nederland. De de vleeechkcnijnenfokkerij zeker verwachten. Deze te veel dieren elacht- plant veel minder blauwzuur kan afgesplitst den, dan ie het wel deze: dat het aanbeve- eieren en varkens en laat de rest zoon ben uit andere o.a behoeft wel niet gezegd. Deze arbeid ge- kan men dus 30 jongen oogeniblik eens wat al echter, dat de Duit- niet een goudmijn yerwachten, konijnen, gerekend naar een elaohtgewicht rijp heeft, ook zeer goed kan overgegaan worden dan uit dat van de blauwbloeiende. ling verdient om bij voorkomende verlam- beetje zwemmen, wat de export betreft. mogelijkheid bestaat schiedt uit bittere noodzaak! 30 plotseling op- meer „liefhebberij" zullen hebben zijn alle mensehen voor wie, laat (in herfst en winter) van 5 pond, geven dus worden tot „wecken" van den konijnenbout. Gedurende het voorgaande jaar werd een mingen bij paarden en het Om een paar voorbeelden te noemen: schers b. De kleine boer. Misschien geniet hij want het tweetal treden zuöbtige toestanden aan het kos- rond mil- voor het Deensche graan, dan voor de Deen- zeggen, een bedrag van honderd gulden, in totaal 150 pond vieesch. Met eenigen goe- Dit is van groot belang, omdat het voordee- ziektegevallen waargenomen, waar- van Nederland produceerde in 1938 100 iets meer vrijheid dan de onder a. genoemde ik voor geen bepaalde kon sum bij eenige runderen van eenzelfden kilo doch Denemarken 190 of sche eieren, in welk geval zij de pluimvee- groep, werkelijkheid hij kapitaal vormt. den wil en wat werk kan men dit kwantum lig is, zoodra het konijn eenmaal uitgegroeid oorzaak worden lioen boter, in is er vooral niet een gevonden. te lijnzaad, wij houderij daar te lande voor een deel zullen Verkoopt hij voor honderd gulden konij- zonder veel kosten groot brengen. en vet is, dit te slachten. Langer aanhouden Het werd niet uitgesloten geacht, stal, aandacht besteden aan het bijna tweemaal zooveel! Doch maakten beter aan toe. Hij zit öf op een zeer hooge bij tegen Denemarken laten schieten en hun gewone hoeveelheid kan hij honderd gulden vieesch Men mag de waarde van een pond konij- beteekent verlies! Maak zoon bout dan in dat de hieronder beschreven ziektegeval- eventueel lijnmeel, wanneer één van deze 110 millioen kilo kaas, interest, óf op een zeer zware pacht. Zijn nen, dan voor uit Nederland dat hun immer9 slacht hij zelf zijn konijnen, dan nenvleesch zeker op 50 cent stellen en ale op dezelfde wijze als andere vleeschsoorten! len bij paarden en runderen het gevoederde in groote hoeveelheden gevoerd wordt. 33! eieren inkomen is uitermate karig, elke cent moet koopen, lijnzaad een S. melkproductie en de géén graan kan leveren— zullen blijven worden omgekeerd, voor tot uitgave kan heeft hij voor veel meer dan honderd gulden het vieesch schaarsch begint te worden, wel Hij smaakt voortreffelijk! X. X. rol beeft gespeeld. Men zou dan Niettemin loopen de — afgewacht. betrekken. Dit moet worden Als nagaan, dat onderanalk een goedkoop voe- Een bezwaar om ondermelk en karne- men 1 a 2 % karnemelk toe een dergelijke houding zou worden aange- Afwijkingen aan de spenen en of een over- M. W. Fabriek, Boomkweekerii der is. melk in vloeibaren vorm toe te dienen is eenkomstige hoeveelheid aangezuurde opzichte van Deensche var- on- nomen ten de daarmede gepaard gaande VRUCHTBOOMEN Reeds daarom is het voor onze pluimvee- de houdbaarheid der producten, terwijl er dermelk van den dag. kenshouderij, weinig vorigen Na een dag zou dat van invloed BLOEM- en BLAD HEESTERS houders van het grootste belang om de noo- streken in ons land zijn, waar ze niet zoo staan is de ondermelk geworden zijn onzen want Duitschland moeilijkheden bij het melken. dik en heeft op export, SIER- en WOUDBOOMEN ddge aandacht aan dit product te schenken. gemakkelijk te verkrijgen zijn. Bovendien ze frissohe koopt I een smaak, evenals goede karne- maar heel weinig varkensvleesch en BOSCHPLANTSOEN enz. Niet alloen de kuikens moet men er van la- zijn er slechts enkele perioden, waarin men melk. Voedrer ons, in tegenstelling tot de eieren, nimmer ondermelk, die noch spek van Een andere aandoening, die, wanneer zij Prijscourant op aanvraag 1 1 ten profiteeren, ook de hennen komen er van een teveel kan spreken. Een artikel, dat zoet noch voldoende zuur ie. waarvan het een derde deel van onze export- zich wat uitgebreid heeft, zeer veel last bij voor in aanmerking. Dat de verteerbaar- KNIJPE. Tel. 1002, bij Heerenveen langdurig bewaard kan hoeveelheid afneemt. Doch nu Denemarken het melken kan geven, is de ontsteking van heid niets te wenschen overlaat, is duide- worden als leverancier voor Engeland verloren is ge- Waar niet vertegenwoordigd het inwendige van de speen, dus van de AGENTEN GEVRAAGD ! lijk, als men bedenkt, dat melk van nature en gemakkelijk te transporteeren ie, ie wed gaan, is de kans groot, dat dit land graag holte, die in de speen gelegen is. Hier voelt het voedsel voor het jonge dier vormt. Het de magere melkpoeder. Dit bevat 30—38 % LANGS DEN WEG. méér eieren van ons zal willen gaan ont- men vaak kleine knobbeltjes ter grootte van eiwit in ondermelk is dierlijk eiwit en dit eiwit, 47—53 % melksuiker en 7—B % asch- vangen. Ter wille van de neutraliteit, ook een erwt, die dan bij het melken het slotgat heeft een grootere biologische waarde dan bestanddeelen. 1 K.G. komt in voederwaar- Voor den kleinen liefhebber, die elk jaar op handelsgebied, heeft onze regeering kort kan verstoppen. Ook hoogerop zijn deze vaak het eiwit in meelsoorten van planten af- ée overeen met ongeveer 10 L. ondermelk. een paar dozijn kuikens groot brengt, is een geleden bepaald, dat de eieren-export naar aanwezig en kunnen dan zulke afmetingen komstig. Aan het eiwit kunnen we dan ook 't Spreekt vanzelf, dat de prijs wel hooger broedsche kip nog altijd het aangewezen deze twee oorlogvoerende landen voortaan aannemen, dat zij het toevloeien van de minstens dezeUde waarde toekennen ate moet zijn. Gerwoonlijk ie dit product dan middel om de gereserveerde eieren uit te gebonden zal zijn aan wekelijks vast te stel- melk vanuit den uier naar de speen ernstig Pluimvee aan dat, 't welk in visch- en diermeel voor- ook te duur, hoewel de prijzen in den re- broeden en overtreft de hen nog ver de prac- len en op de normale verhouding geba- belemmeren, zoodat men na het uitmelken komt. gel nog al wat varieeren. Voor kudkenvoed- tisohe bruikbaarheid van de kleine broed- seerde hoeveelheden, waarop dan verruimin- van de speen telkens even moet wachten, Wordt de ondermelk ale drank toege- -6©l is het zeer geschikt, vandaar, dat het machine en de miniatuur kunstmoeder. gen kunnen worden toegepast, echter ook totdat deze weer volgeloopen is. MELKPRODUCTEN AAN diend, dan geeft men niet teveel ineens. Bij veelal een bestanddeel vormt van opfokvoe- Het ongeluk wil echter gewoonlijk, dat wij naar twéé kanten en in verhouding. Dit gebrek is nog in een ander opzicht het oploopen der temperatuur wordt ze spoe- dors. in dezen tijd bijna geen broedsche kippen Duitschland had daarin aanleiding gezien, van belang, omdat het bij de aankoop van PLUIMVEE. dig zuur. Op zichzelf vormt dit geen be- Voor leghennen kon ons pluimvee-insti- kunnen bemachtigen. Alle dieren zijn mo- om zijn aankoopen hier te staken, doch dat een koe als verborgen gebrek aanwezig kan In dezen tijd zijn we er allen van over- zwaar, maar het gevolg is, dat den dieren tuut niet een specifiek gunstige werking menteel volijverig aan den leg en vroeg- heeft slechts een kleine week geduurd. zijn. Is het n.l. dan niet al te sterk ontwik- nu eens zoete, dan weer zure ondermelk waarnemen. broedsche hennen behooren in de laatste regeering tuigd, dat al het mogelijke moet worden Inmiddels' heeft de Engelsche keld, dan zal men er bij den aankoop van gedaan verstrekt wordt En dit is niet wenschelijk, Wanneer men orndermeïkpoed'er mengt jaren tot de uitzonderingen. Natuurlijk ma- een vertegenwoordiger naar Nederland ge- om een weg te vinden voor het het dier bij het „spatten" niets van bemer- overschot aan ondermelk. daar de spijsverteringsorganen der hennon door het ocbtendrvoer van normale samen- ken de gekruiste rassen hierop wel een uit- zonden, om hier eieren op te koopen, We begrijpen tem LEER. EN HORZELS. ken. Langzamerhand neemt het echter in volte met welke moeilijkheden onze zuivel- dan gemakkelijk gestoord worden, terwijl 't stelling, beeft dit tot gevolg,' dat het eiwit- zondering, doch zijn zeer moeilijk te verkrij- maar tegen de oude (en lage!) maxi- omvang toe en zal tot slot de speen vrijwel voor de kuikens wel eens fataal kan zijn. groote gen. eveneens Leer is tegenwoordig zeer in trek als bekleedingsmateriaal, hoewel er ook in fabrieken te kampen hebben om voldoende gehalte te hoog word. Dit is een mumprijzen. Duitschland heeft, afsluiten, waardoor het dier ongeschikt Daarom geve men öf zoete öf gezuurde fout. Niet alleen, dat het dier daardoor in Vroeger, althans veel meer dan tegen- klaarblijkelijk als gevolg van de Deensche groote hoeveelheden voor dit doel namaak-leer, in den regel een rubber-product, wordt afzet voor hun producten te vinden. Door wordt voor het gebruik, waartoe het be- propaganda ondermelk. In t algemeen zal het laatste minder goede conditie komt, maar ook kan woordig, troffen wij enkele pluimveehouders bezetting, zijn koopprijzen voor de lichte en gebezigd. te voeren in den vorm van ten- stemd is, zooals de wettelijke term luidt, wel het geschiktst zijn. Vooral als de warme eiwitrvergiftiging leiden, wat zich aan, die zich er speciaal op toelegden, broed- zware verlaagd en, althans voor de Het echte leer verliest zeer in waarde door allerlei beschadigingen die de runder- tooneteMngen en filrms heeft men getracht dit tot soorten huid tijdens het leven van het rund heeft opgeloopen. Naast het prikkeldraad in n.l. om melk te geven. In dit geval dient den dagen aanbraken zullen de bacteriën een misschien in een verlamming zal uiten. sche kippen in den handel te brengen, en volgende week, zijn aankoopen sterk ver- ie dit binnenlandschen consument er van te opzicht de horzel de voornaamste boosdoener. Door het voorkomen van horzelgaten men echter zoo spoedig mogelijk, wanneer overtuigen, welk een nationale grootere werkzaamheid vertoonen en die Wie zelf ochtendvoer samenstelt, kan heel deze dieren gingen dan ook vaak voor een minderd. daad er noo- goeden hand, terwijl belang- kan een huid belangrijk in waarde dalen. men iets verdachts meent op te merken, een dig is om den melkstroom goede zoete ondermelk spoedig in een zuur pro- goed daarin melkpoeder opnemen, maarr prijs van de de Tenslotte dan de veekoeken-invoer van in banen stellenden mee De horzel of breni6 legt zijn eieren in het haar van de huid om de pooten van dierenarts te raadplegen, teneinde zich van te leiden. Hoe meer melk er voor duct omzetten. Aan de reiniging van bet moet er voor zorgen, dat het eiwitgehalte er zeer geholpen waren. Denemarken, ten behoeve van zijn rund- een deskundige de con- Het wil ons voorkomen, dat tijdens dit het rund. De larven, die hier uitkomen, boren zich door de huid en dringen diep verklaring te voorzien, wil eumptije gebruikt wordt, hoe minder onder- vaatwerk moeten steeds niet hooger wordt dan ruim 20 %. Door het veestapel. Evenals bij ons komt een deel men kans hebben zijn eisch toegewezen te seizoen aanmerkelijk minder met kloeken en een ander deel als olie- het lichaam binnen, waar zij zich rondom de slokdarm vastzetten. Van Augustus tot melk men zal hebben te verwerken. hooge eischen gesteld worden. aantal K.G. visch- en diermeel te verminde- binnea als koek ze verhuizen ze voor de nu naar rug van krijgen. eiwit behou- zal worden gebroed, dan in voorafgaande houdende zaden. Doch omgerekend tot koe- Februari blijven hier. Dan tweede maal, den Hoe meer ondermelk- de boer aanwendt in Eiken dag schoonmaken ie geen weelde. En ren kan men evenveel dierlijk het rund, waar ze van Februari tot Juni verblijf houden. Daarna boren ze zich door Ook komen deze gezwelletjes wel voor in zijn voederranteoenen aan den. jaren. Over het algemeen is men van oor- ken, verbruikte dat land in 1938 ruim 900 nabijheid rundvee en var- vooral geen yerech voer bij restjes van don deel, verkrijgen van kuikenvoeders de huid heen en verlaten als volwassen, gevleugeld insect hun dierijk kosthuis. de van het slotgat. Ze zijn dan kens, hoe meer kans de vorigen dag voegen. Als laatste melkproduct wiilfen we die dat het millioen kilo of anderhalf maal zooveel meer of minder gesteeld dus bewegelijk zuivellbereider bijna tot de onmogelijkheden behoort. Dat Lang niet altijd genezen deze gaatjes in de rughuid, waardoor blijvende schade wordt en krijgt de kaaspositte te verbeteren. Doch Eenige jaren terug heeft het Zuivelproef- als NederlandI En hier is het niet 15 pro- en worden dan bij het melken door de uit- geconcentreerde karnemelk valt evenwel genoeg mee. van het verbruik, zooals bij het graan, veroorzaakt. binnenkort gaat het rundvee den stal met etation te Kiel een voederproef genomen cent Door stelselmatige horzelbestrijding is de plaag reeds aanmerkelijk afgenomen. stroomende melk gemakkelijk meegevoerd noemen. Deze is lang houdbaar en vrij van De Nederlandsche Centrale voor eieren en doch honderd procent invoer, want de weide verwisselen en dan i6bijvoedering met het vervangen van het eiwit in het voer Voorlichting op groote schaal, vooral ook op school, verricht bij de bestrijding nuttig en sluiten dan, als ze voor het slotgat ko- niet Alleen ziektekiemen, terwijl de hooge zuurgraad pluimvee regelt de voedselvoorziening, ook oliehoudende zaden verbouwen de Denen noodig. aan de kalveren gaat de van leghennen door gezuurde ondermelk. natuurlijk De werk. men, dit plotseling geheel of grootendeels verstrekking de vertering bevordert. Deze karnemelk daar waar gebroed wordt. practisch niet. In tegenstelling tot die van door evenals aan de varkene, De eene groep kreeg eiwitrijk voer uitslui- regeling hierover luidt als volgt: af, waardoor ernstige hinder en oponthoud doch in de speciale weidegebieden als ondermelk, andere wordt in bussen en vaten in den handel de kippen en varkens, ziet de voedervoorzie- bij het melken ontstaan. worden tend gezuurde een Voor degenen, die niet in het bezit zijn laatstgenoemde dieren betrekkelijk weinig groep geconcentreerd eiwitrijk voer zonder gebracht. De resultaten met het verstrekken ning van het Deensche rundvee er na de aanzien Deze afwijkingen zijn alleen van een copie bestelbon voor kuikens van de Uitvoerheffingen vlas en f 13,00 voor snuit, ten waarvan aangetroffen. Dus ziet het er naar uit. dat ondermelk, terwijl twee andere groepen het van dit product zijn heel goed, doch de prijs Duitsche bezetting en dus Engelsche blok- door den exporteur niet zulk eem ie in de meeste gevallen een beletsel om genoemde Centrale, doch kuikens verkrijgen kade, er zeer somber uit! De melkproduc- verklaring wordt overgelegd; door operatief ingrijpen binnenkort op de boerderij slechts weinig eiwit zoowel in eiwitrijke voedermiddelen door eigen natuurlijk broeden. melkproducten het geregeld te gebruiken. tie zal er dus wel moeten gaan dalen. Dat is vlasproducten. f 17,50 voor gehekeld vlaslint; te verhelpen, maar helaas is dit herstel in van noode zijn. als in ondermelk ontvingen. In de toewijzingsperiode, waarin de ge- De met Ondermelk gevoederde hennen In 't algemeen kunnen we dus zeggen, een schrale troost voor de Engelschen, doch Met het oog op de gewijzigde toestanden f 10,00 voor ander dan gehekeld vlaslint, vele gevallen niet afdoende, daar na ver- De pluimveehouder dat in de huidige omstandigheden alleen de boortedatum der kuikens valt, zal van den voor de Duitschers zal het beteekenen, dat ■ ten aanzien waarvan door den ex- loop van tijd de gezwelletjes weer aangroei- legden ruim 20 % eieren meer dan die, dag af, waarop de kuikens worden geboren, op de vlasmarkt is besloten tot wijziging kan echter met succes en met voordeel zioh welke geen ondermellk hadden gekregen. ondermelk in aanmerking kamt om als het nieuw „aangeboorde" Deensche boterre- van de prijsverschillen bij uitvoer van vlas porteur vóór den uitvoer aan de en en vaak in erger mate dan voorheen. 15 gram voeder per dag per kuiken worden van verschillende melkproducten bedienen. Ook de gezondheidstoestand en het gewicht voedsel te dienen voor hennen en kuiikene. servoir niet zoo rijkelijk zal blijven stroomen en vlasproducten. Deze prijsverschillen zijn centrale wordt overgelegd een Nu, dan laat ik het maar niet doen, zal de ge- verstrekt, tot ten hoogste voor 30 kuikens, schriftelijke verklaring van het be- Volle melk vormt een uitstekend voedsel, der hennen waren ondanks de grootere leg- De overige producten zijn ook zeer als thans. Dit neemt echter niet weg ge- thans voor partijen, ten aanzien waarvan lezer onwillekeurig denken. Toch zijn er van ge- welk aandeel verhoogd kan worden, wan- — door den exporteur ten genoege van de Ne- stuur van één der door den direc- doch als regel is dit te duur om gevoederd presbatie bij ondermelkvoedering gunstiger. scMkt, doch de prije weerhoudt om er zien de kolossaal gróóte Deensche boterpro- deze operatie gunstige resultaten bekend. maken. neer de betrokkene bij de aanvrage van den eigen derlandsche Akkerbouwoentrale wordt aan- teur der centrale aan te wijzen ver- tijdroovende te worden. Ondermelk en volle melk ver- ledere hen kreeg dagelijks V« liter aange- bruik van te ductie, ook al zal het verbruik door eenigingen, dat het afkomstig is van Behalve het vermoeiende en melk op ondermelk voederbon een verklaring van de Ned. Cen- Duitsch- getoond, dart de desbetreffende verkoop- echiiMen alleen in vetgehalte. Aan vet heb- zuurde ondermelk. Eén ding heeft vole margarinegebrek gaan stijcen vlas, hetwelk is behandeld volgens melken hebben de hier besproken afwijkin- haarr groorteren rijkdom aan trale van eieren en pluimvee overlegt, waar- minder Hollandsche— boter zal transactie naar het buitenland tot stand is groot ben onze dieren geen groote behoefte, daar Als we mv eene aannemen, dat er in ons voor, en dat ïb land het met thans als volgt vastgesteld: de dauwrootmethode dan wel vol- gen nog een ander bezwaar of beter vitaminen. De A-vitamdnen zijn in vet op- in vermeld staat het aantal kuikens, dat stellen. Doch Engeland kan onze gekomen, gezegd gevaar, n.l. de kans op het optreden we de vetrvorming op een goedkoopere wijze land 16 millioen kippen gehouden worden, oordeel Centrale op het betref- kunnen gens de van ouds bekende Friesche losbaar en met het verdwijnen viarn het vet, naar het der minder missen dan tevoren. P. 100Kg. van een uierontsteking. kunnen verkrijgen. Al onze meelsoorten be- zou er dus alleen aan het pluimvee 4 mil- producten methode: Want daar het gaan deze vitaminen dus ook mee. Ze ko- fende bedrijf mag worden gebroed. 12,50 voor ander dan geroot stroovlas; meestal niet gelukt om de dieren schoon uit zitten toch het vermogen om vet aan te zet- lioen K.G. ondermelk kunnen worden op- Indien kuikens worden ontvangen (of ge- SJOERD IT voor geroot stroovlas;' f 15,00 voor ander dan gehekeld vlaelint, men dus in de boter terecht. UT FEAN. f5,00 te melken, oefent de in den uier achterblij- ten en hoewel deze thans prijzig zijn, koet d.w.z. eiken dag. Zeker de moeite boren) nadat de registratiekaart is ingevuld, 13,00 voor onbewerkte lokken; ten aanzien waarvan cloor den ex- deze manier van voedering Nu zullen oudere dieren in den zomer porteur niet zulk een verklaring vende melk een prikkel op het uierweefsel minder dan door waard. dient de ontvanger zich bij den Bureauhou- f 6,00 voor gezwingelde lokken; middel van botervet. Karnemeld bevat on- niet spoedig gebrek krijgen aan deze vita- voor snuit aanzien waarvan door wordt overgelegd. uit. Dit wordt daardoor zeer gevoelig voor wat meer vet dan der te vervoegen. Deze geeft voor de dagen f 9,00 ten Reeds vroeger, dus nog vóór de ineen- dermelk; voor 't overige is de samenstelling minen, maar voor jonge dieren moeten we den exporteur vóór den uitvoer aan mogelijke infecties, zoodat bacteriën, die op aandacht schenken. Het A-vita- voor den ingang van de nieuwe pe- Verbouw van erwten op Het prijsverschil voor niet geroot etroovlae de een of storting der kaasprijzen, werd ondermelk dezelfde. De prijs is echter veel hooger, ter- er onze aan de genoemde centrale wordt over- andere wijze in den uier geraken, mine ie toch het groei-vitamine. riode een toewijzing vari 15 gram per dag gelegd een schriftelijke verklaring geldt voor partijen van normale kwaliteit. een prachtige gelegenheid hebben om hun vaak aan kuikens verstrekt, waarvoor het wijl de waarde vrijwel gelijk is. Versche zal de op de gescheurd grasland. Op de boerderij zal men moeten weten, en opgegeven kuikens alsnog van het bestuur van één der door Voor afwijkende kwaliteiten kan, mits die slag te slaan en in het betreffende kwartier een nitetefcend voedsel vormt. Thans kan karnemelk werkt zeer gunstig op de spijs- registratiekaart van de betrokkene bijboe- den directeur der centrale aan te reeds eerder bekend gemaakte gedragslijn een uierontsteking men van vele fabrieken de ondermelk be- vertering. Volgens Prof. de Black ie karne- dat er In vervolg op de mededeeling, dat zij, die wordt gevolgd, een lager prijsverschil wor- te veroorzaken. geen goedkooper voedsel ken. na 1 Sept. 1939 blijvend grasland scheuren wijzen vereenigingen, dat het zwin- Treedt een dergelijke ontsteking op, dan trekken voor 1 cent of minder per Liter Het melk na toevoeging van éên-zesde procent Wil men dus meer dan kuikens op een gelsnuit is; den vastgesteld. 30 of zouden scheuren, 1/3 van de op dat ge- is het aangetaste kwartier meestal als ver- eiwitgehalte bedraagt 3,2 %. In ochtendivoer creoline een geneesmiddel tegen cocciddoeiß. te verkrijgen is, waarin zooveel dierlijk ei- natuurlijke wijze gaan uitbroeden, dan heeft scheurd grasland geteelde granen voor eigen loren te beschouwen, daar er doorgaans niet bevindt zioh gewoonlijk ruim 20 % eiwit In De vervanging van het eiwit door ver- wit voorkomt Wanneer de fabriek geen ge- men te zorgen, een aanvrage onder vermel- gebruik mogen behouden, dan wel een toe- 7 L. ondermelk zit dus evenveel eiwit ale in etrekking van karnemelk komt te duur, ten- zuurde ondermelk aflevert, verdient het ding gegevens dieren, grootte ontvangen ONZE LEVENDE HAVE. veel van terecht komt. Hierdo r wordt de van (aantal wijzing zouden voor een extra 1 K.G. ochtendvoer. Men kan nu zelf wel minste voor hennen. aanbevelüng zelf te Daartoe voegt hoeveelheid mengvoeder, hiermede over- waarde van het dier natuurlijk zeer vermin- ze zuren. der hokken, oppervlakte terreinen, 't doel eenkomende, wordt medegedeeld dat, in- derd. Helaas blijft het hier echter in vele ge- vallen niet bij en is er alle kans, dat de dien op het gescheurde grasland erwten wat meer aandacht aan het konijn te schen- Hoe krachtig ie het fokdier? Kan het Angora-wol! Men noemt prijzen, maar ver- worden gezaaid, hetzelfde zal gelden, echter bacteriën vanuit den uier zich door het li- Konÿnen ken, niet alleen van de zijde van den eport- slechts 2 maal 5 jongen groot brengen, dan geet er bij te vertellen, waar men het pro- met dit verschil, dat waarschijnlijk niet 1/3 chaam gaan verspreiden, overal in de orga- teelt fokker, maar gewonen van de opbrengst voor eigen gebruik mag ook van den man, wel 3 maal 8 6tuks? Wie propaganda gaat duct er voor kwijt kan! Misschien dat er nog nen obcessen veroorzaken en daardoor vaak die in normale tijden den neus optrekt als worden behouden, maar men de geheele den dood van het dier tengevolge hebban. maken voor het fokken van vleeschkonijnen weer goedgeloovige menschen invliegen. er over 't houden van konijnen gesproken en dit punt niet onder oogen ziet, Laat men voorzichtig zijn! opbrengst ter overneming zal moeten aan- Maar ook al komen zij er door, dan is er maakt bieden, waarna een extra hoeveelheid wordt. Voor deze groep menschen wil ik zich zoo al niet aan bedrog, dan toch in elk Toch kan de fok van vleeschkonijnen ren- mengvoeder, var meestal van de dieren niet veel meer óver. HOE MOET DE VLEESCH- EN eens een artikeltje schrijven. geval aan zeer groote oppervlakkigheid dabel zijn, mits men de rentabiliteit van het overeenkomende met 1/3 Zij groeien de opbrengst zal worden beschikbaar ge willen niet meer en moeten dus PELS-KONIJNENFOKKERIJ BESCHOUWD Laat me de soort konijnen, die ze in hok- schuldig. bedrijf ziet in het raam van het geringe be- wel voor wrak opgeruimd steld. worden. WORDEN? ALS EEN „FULL SPEED” ken zullen nemen, vieeschkonijnen noe- Sommigen beweren dat gemakkelijk vier drijfskapitaal dat men er in steekt. Uiteraard geldt dit alleen voor die land- Een dergelijke infectie met kwaadaardige WERKENDE GOUDMIJN OF ALS men. Deze vleeschkonijnen kunnen raskonij- worpen per jaar grootgebracht kunnen wor- Het is zeker te gek om los te loopen als bouwers, die het gescheurde of te scheurer. bacteriën is in vele gevallen nen zijn, het komt er niet op aan voor Bij een enkel, een zeer men dat, als men met hokken en fok- grasland EEN BIJVERDIENSTE? wat den. enkel dier, mo- meent hebben doen goedkeuren door den de schuld van den melker, soort: ieder konijn geeft vieesch en levert ge geval zijn, % f4O in dit bedrijf steekt, prodiuctiecommissaris geen dit het 95 van de fokvoed- materiaal tezamen en nieuw gras- op zijn tijd, nl. ate het tijdstip van slachting stere volbrengt er een uit kan halen van f 200 land ter vervanging van het gescheurde omdat deze probeert om met allerlei voor- We leven in een geweldigen tijd! In Neder- dit kunstje niet! men winst grasland werpen het slotgat op te rekken. land functioneert de voedselvoorziening nog daar is, ook een pels. 't Is ook veel beter 3 maal 5 krachtige of meer! Het was dan niet een prachtige hebben aangelegd. ij n Bepaal U bij de lichte gevallen tot het behoorlijk, maar wie waarborgt one dat bin- Er zijn in den loop der tijden velen mis- jongen van elke voedster per jaar te krijgen, belegging, maar een goud m in den zachtjes rollen tusschen de handen van de nen afzienbaren tijd zich ook hier geen leid op dit gebied. Men maakte hen wijs, dat dan 4 maal Bzwakkelingen, die weinig vollen zin van 't woord. Personen, die zoo- Aankondiging. punt van de speen voor en gedurende het moeilijkheden op dit gebiedzullen voordoen? het houden van vieesch- en pelsrassen zoo- of geen levensvatbaarheid bezitten. Misschien iets meenen, brengen onze vleeschkonijnen- Ter melken. Dit geeft vaak een zeer goed re- In den vorigen oorlog wae er in den eer- veel winst afwierp, dat men niet meer be- geven deze stumpers, als ze op bepaalden fokkerij in groot miscrediet Deze lui doen Prac t ij k, Wetenschap, sultaat. Probeer echter nooit om het slot- eten tijd ook vrijwel nergens gebrek aan, hoefde te werken, een voorstelling van zaken leeftijd zijn gekomen, nog een mager, schraal beter zich maar direct in Luilekkerland te Techniek. gat op te rekken met pennetjes, stukjes wor- maar in 1916 begon het al duchtig te knijpen die misdadig wae: het heeft menigeen in den boutje, dat volgestopt moet worden met bo- vestigen; déar kuieren de gebraden konijnen loop der tijden een groot deel van zijn vaak immers met mes en vork in den rug over Uitg. Coöperatieve Kunsfcmestfa- tel enz., want deze leveren evenals de z.g.n. en nog wat later wae er vrijwel geen vieesch ter, daar ze geen vetstrengen op den nek „zilveren" melkbuisjes een groot gevaar meer te krijgen, dan zoo af en toe een eind- toch al kleine kapitaaltje gekost. onder den huid hebben liggen, een be- de straat! briek,Vlaardingen. persoonlijke inspanning voor infectie van het uier op. je „eenheidsworst" en dan nog niet andere Het fokken van vleeschkonijnen ie geen hoorlijke pels die eenige waarde—vertegen- Neen, zonder In het Maartno. van „Practijk, Weten- Laat het oprekken van het tepelkanaal en dan met bon! rekensommetje dat steeds even wisse uit- woordigt, geven ze nooit! brengt men van de vleeschkonijnenfokkerij komst geeft als de regel dat 2 maal 2 vier is! niets terecht. Voor leegloopers ie trouwens schap en Techniek" wordt in een artikel het verwijderen van gezwelletjes liever aan Wat hebben toen zij, die Het doel vleeschkonij- aandacht gewijd aan jaar DE ENGELSCHE SETTER. de wolk hebben van den fokker van nergens plaate! Ook in de vleeschkonijnen- he* feit, dat 100 den dierenarts over, daar deze dit kan doen zien hangen, geboft! Immers deze categorie Men heeft met zoovele dingen rekening nen moet zijn, het verkrijgen een goede geleden door Justus von Liebig de metho- van fokkerij Dit is een zeer mooie jachthond, in lichte kleur met niet te groote vlekken. Hij ie op deskundige wijze, zoodat geen gevaar personen had zich bijtijds van vleeschprodu- te houden: bout. plus een goede pels! Pas dan kan de de werd aangegeven om superfosfaat te moet gewerkt worden en gewoekerd fabriceeren. ligt tamelijk flink gebouwd, en in het veld onvermoeibaar. voor infectie ontstaat. Overleg ook met hem centen in den vorm van konijnen voorzien, het maakt b.v. al een zeer groot verschil hoe fokkerij van vleeschkonijnen rendabel zijn. Het in de bedoeling ter ge- met en om eiken cent legenheid van dit eeuwfeest een brochure Vooral op de patrijzenjacht bewijst hij goede diensten. op welke wijze gij het best een melkbuisje dieren die het desnoods met afvalproducten vruchtbaar de voedster is, m.a.w. hoeveel Kweekt men een slecht product, dan gaat onontbeerlijk te doen verschijnen, waarin een volledig Opvallend is de verstandige rustige blik, waarmede hij rondkijkt. kunt gebruiken, indien dit dan kunnen doen! jongen deze per keer geeft. En toch.... men er onverbiddelijk geld op toe leggen! Ale het vieesch van varkene en beeld zal worden gegeven van de beteekenis ie, zonder dat er besmettingsgevaar voor Me met het aantal alleen E* wordt momentelijk weer heel wat echapen, ale gevolg van echaarschte zoo met- Het is een fijne hond. dunkt, bedriegen de voorteekenen niet, ook zijn we ook van deze fosforzuur-meststof. het uier ontstaat. R. dan ia ook thans weer de tijd gekomen om er nog niet! drukte gemaakt over den hoogen prije van een in prijs zal stijgen, zal dit alleen maar
Nieuwsblad Van Friesland : Hepkema's Courant
