Gebiedsanalyse 2017 3. Westerpark Stadsdeel West

Gebied Westerpark in het kort

Ontwikkeling van het gebied Sterke punten  De waardering voor Westerpark zat jaren in de lift. In 2015  Bewoners zijn tevreden met hun woning. De huren zijn stabiliseert het rapportcijfer dat bewoners aan hun buurt (nog) relatief laag en de voorzieningen van het centrum zijn geven op een 7,8. Dit is beter dan gemiddeld in Amsterdam. nabij. Het gebied is een stuk rustiger dan het centrum, en er Voor de komende jaren verwachten bewoners dat dit is relatief weinig criminaliteit en overlast. Bewoners oelen niveau ongeveer hetzelfde blijft. zich over het algemeen veilig.  De ontwikkeling van Houthavens is in volle gang, tot 2025  Het aanbod van speelvoorzieningen wordt bovengemiddeld komen hier nog 2.500 woningen bij. De nieuwbouw is gewaardeerd. vooral bereikbaar voor hogere inkomens. Het grootste deel  Jongeren uit dit gebied doen het gemiddeld genomen van de huidige voorraad is particuliere huur. goed. Zo is hun zorggebruik relatief laag, zijn de  Westerpark heeft relatief weinig winkels, maar het aantal schoolprestaties bovengemiddeld en komt overgewicht neemt toe. Ook het oordeel van de bewoners over het wat minder voor. winkelaanbod verbetert.  Gemiddeld genomen is de participatie van de bewoners in Aandachtspunten werk, studie, buurt, cultuur en zorg de laatste jaren  In een aantal buurten geven bewoners lage en afnemende toegenomen, vaak tot bovengemiddeld niveau. Het cijfers voor het onderhoud en schoonhouden van de voorkomen van (ernstige) eenzaamheid verbeterde naar openbare ruimte (De Wittenbuurt Noord en gemiddeld niveau. Staatsliedenbuurt Noordoost)  Het oordeel over de staat van de openbare ruimte is  Lokaal is soms sprake van drugsoverlast, in 2015 in de gemiddeld voor Amsterdam en stabiel. Wel daalt het Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt en in 2016 in de rapportcijfer voor de parkeervoorzieningen. Staatsliedenbuurt.  Indicatoren voor de gezondheid van de bewoners zijn in  Jongeren uit Westerpark roken en blowen wat vaker dan 2016 vaak beter dan in 2012, en ook beter dan gemiddeld. gemiddeld. Het aandeel bewoners dat aan de beweegnorm voldoet is  In de Staatsliedenbuurt voelen relatief veel bewoners zich hoog. Wel zijn er meer rokers en drinkers dan in 2012. wel eens gediscrimineerd. De sociale cohesie in de wijk is afgenomen. Deze ligt in 2016 rond het gemiddelde niveau, Ontwikkeling Westerpark, 2012-2016 (+/- 1 jaar) maar lag hier in 2014 nog boven.

Aandachtsbuurten  De positie van jongeren in de Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt is vaak minder gunstig. Jongeren hebben hier vaker te maken met achterstanden. Zo groeien zij vaker op in een minimahuishouden, krijgen relatief vaak een advies voor praktijkonderwijs, en worden vaker verdacht van criminaliteit. In 2015 ervaren veel bewoners jongerenoverlast, maar de situatie lijkt genormaliseerd.  Met name in de Spaarndammerbuurt Noordoost en Noordwest is de sociaaleconomische positie relatief laag. Bovendien is in Spaarndammerbuurt Noordwest de waardering voor de buurt de laatste jaren sterk gedaald.

1 Wat is de gebiedsanalyse? Het gebied (zwart) in wijken (rood) en buurten (blauw) De gebiedsanalyses vormen het startpunt van de Amsterdamse gebiedscyclus. Iedere analyse beschrijft de toestand en ontwikkeling van één van de 22 gebieden in de stad. Daarbij wordt zowel gebruik gemaakt van statistieken en onderzoeksgegevens als van de signalen uit de buurt die professionals in het gebied opvangen. De gebiedsanalyse dient als onderlegger voor de gebiedsagenda 2019-2022.

Leeswijzer  Informatie over het gebied als geheel o.b.v. onderzoek, statistieken en feitelijke gebiedsinformatie ► Idem voor een wijk of buurt in het gebied Oog en oor informatie o.b.v. waarnemingen van professionals in het gebied

Gebiedstypering Bevolking

Wijken in Westerpark Bevolkingssamenstelling  Westerpark is een stadswijk van eind 19e en begin 20e eeuw.  Begin 2017 telt Westerpark 36.000 inwoners die samen Delen van het gebied zijn gesloopt en vervangen door 21.376 huishoudens vormen. nieuwbouw tijdens de stadsvernieuwing in de jaren ’80.  De meeste huishoudens bestaan uit één persoon (59% Rond de laatste eeuwwisseling zijn er bloksgewijze versus 53% in Amsterdam). Dit aandeel daalt, in 2013 ging renovaties geweest. Deze renovaties zijn zo goed als het nog om 62%. De laatste jaren stijgt het aandeel afgerond. gezinnen met kinderen heel geleidelijk, maar is met 20% ► De wijk Centrale Markt bestaat uit de Marcantibuurt, het nog steeds lager dan gemiddeld (25%). Ook het aandeel GWL-terrein (de voormalig gemeentelijke waterleidingen) tweepersoonshuishoudens stijgt en ligt nu op gemiddeld en de bedrijventerreinen Foodcenter en Westerkwartier. De niveau (20% versus 21%.). Marcantibuurt en het GWL-terrein zijn omgezet naar  Vier op de tien bewoners (39%) zijn nieuwe stedelingen, dus e woongebied in de jaren ’80 en ’90. Het Foodcenter wordt in niet ouder dan 55 jaar en na hun 18 voor werk of studie de komende decennia een modern bedrijventerrein en een naar de stad getrokken vanuit Nederland of een andere nieuwe woonwijk. westers land. Dat is meer dan gemiddeld in de stad (29%, ► De Frederik Hendrikbuurt is een gegentrificeerde zie grafiek op de volgende pagina)). stadsbuurt, 43% van de bewoners is een nieuwe stedeling.  In Westerpark wonen verhoudingsgewijs minder mensen ► De Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt zijn opkomende met een niet-westerse migratie-achtergrond (26% versus stadsbuurten, veel huishoudens hebben nog een 35% in Amsterdam). minimuminkomen. De buurten liggen meer gescheiden van  Het aandeel 65-plussers stijgt, maar is met 10% lager dan de rest van gebied Westerpark, aan de noordkant van het het stedelijk gemiddelde (12%). spoor. Met de komst van de studenten in de Houthaven  In het gebied wonen relatief weinig jongeren tot 18 jaar hebben de Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt een (14% versus 18%). positieve impuls gekregen. ► In het nieuwbouwgebied Houthavens is 43% van de ► Houthavens is volop in ontwikkeling, de tijdelijke inwoners een nieuwe stedeling. De bewoners zijn hier studentenhuisvesting maakt nu plaats voor een gemengde vooral van Nederlandse herkomst (65%) en westerse buurt met woningbouw, bedrijfsruimtes en voorzieningen herkomst (25%), waarbij de eerste groep toeneemt in als scholen, horeca, een hotel, en zorgfuncties. aandeel en de tweede groep daalt. Hier wonen wat meer

2 tweepersoonshuishoudens (24%) en hoewel het aandeel Bevolking Westerpark naar leeftijd, 1 januari 2005, 2017 en 2025

gezinnen met kinderen beneden gemiddeld is, is dit in de 100

100

12.000

60 90

40 80

afgelopen jaren fors gestegen (2017: 19% versus 25%)20 .

50

30

10

70 0 ► De wijk Centrale Markt huisvest wat meer gezinnen met 90 kinderen (32%). Van de huishoudens is 11% een 80 eenoudergezin (Amsterdam: 9%). ► In de Staatslieden- en Frederik Hendrikbuurt8.000 wonen veel 70 nieuwe stedelingen (respectievelijk 42 en 43%) en het

aandeel gezinnen met kinderen is relatief laag. 60

► De Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt4.000 is qua leeftijdsopbouw, huishoudenssamenstelling en etniciteit 50 een gemiddelde Amsterdamse stadswijk. ► In tegenstelling tot de rest van het gebied wonen in de 40

volgende buurten veel oudere: Markthallen0 (29%), 30 Staatsliedenbuurt Noordoost (22%), Spaardammerbuurt Zuidwest (21%) en de Frederik Hendrikbuurt Zuidwest 20 (21%). Dut heeft te maken met de4.000 aldaar aanwezige

verzorgingshuizen. 10

Aandeel nieuwe stedelingen en bewoners8.000 met een niet- 0 westerse migratieachtergrond, 2005-2017 600 400 200 0 200 400 600

% 50 m v 2005 2025 Westerpark, % nieuwe 12.000 stedelingen Amsterdam, % nieuwe 40 stedelingen Westerpark, % niet-westerse Stedelijke ontwikkeling en wonen migratieachtergrond Amsterdam, % niet-westerse 30 migratieachtergrond Buurtwaardering  Bewoners van Westerpark zijn tevreden met hun buurt (7,8 20 versus 7,5 gemiddeld in de stad). Ook de toekomstverwachting is er positief (rapportcijfer 7,7 versus 10 7,1). De ervaren buurtbetrokkenheid ligt er met en 6,4 net boven het gemiddelde van de stad (6,2). Dit beeld is redelijk

0 stabiel in de afgelopen jaren. 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 ► Ook op wijkniveau is het beeld redelijk stabiel. In de Bron: OIS Houthavens en Spaarndammerbuurt / Zeeheldenbuurt ligt de waardering voor de buurt iets lager (7,6) dan in de Bevolkingsprognose Staatsliedenbuurt (7,9), Centrale Markt (7,9) en de Frederik  Tussen 2017 en 2025 zal het aantal inwoners naar Hendrikbuurt (8,0), maar de verschillen zijn klein. verwachting toenemen van 36.000 naar 42.100 (+16,9% ► In de ervaren buurtbetrokkenheid zijn wel verschillen versus +7,6% gemiddeld in Amsterdam). tussen de wijken: deze ligt hoog in de Houthavens (6,8) en  In Westerpark nam het aantal 65-plussers tussen 2005 en Centrale Markt (6,9) en laag in de Frederik Hendrikbuurt 2017 toe van 2.500 naar 3.700. Die stijging gaat naar (6,0). verwachting onverminderd door. In 2025 staat de teller op ► Op buurtniveau valt de Spaarndammerbuurt Noordwest 5.300. op: hier is de tevredenheid met de buurt gedaald tot onder  Het aandeel 65-plussers nam toe van 7% in 2005 naar 10% het gemiddelde van de stad, van een 7,7 in 2013 naar een in 2017. In 2025 is het aandeel 13%. In heel Amsterdam 6,9 in 2015. Ook de verwachting voor de toekomst nam af steeg het aandeel van 11% in 2005 naar 12% in 2017. In 2025 (van 7,7 naar 7,1). zal 14% van de bevolking 65 jaar of ouder zijn.  Het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd (4 t/m 12 jaar) Wonen zal toenemen van ruim 2.400 in 2017 naar 2.700 in 2025. De  Er staan 21.000 woningen in Westerpark, dit aantal is groei vindt met name plaats in de Houthavens en in redelijk stabiel door de tijd. De helft is in bezit van mindere mate ook in Centrale Markt. corporaties (49%), 28% is een koopwoning en 23% in  In 2025 zal het aandeel tot en met 17 jaar toenemen van particuliere verhuur. Het corporatiebezit neemt af (was 58% 14% naar 15 %. In 2005 was dat aandeel nog 16%. In in 2011) en vooral de koopsector neemt toe (was 23%). Amsterdam wordt een afname verwacht van 18 naar 17%. ► De afname van het corporatiebezit is er in alle wijken. 3 ► In de Houthavens stonden tot 2015 een groot aantal  In de bevolkingsprognose van OIS is uitgegaan van in totaal (tijdelijke) studentenwoningen. Inmiddels staat hier 3.300 extra woningen tussen 2017 en 2025; meer dan in de nieuwbouw voor in de plaats en de woningvoorraad zal de vorige prognose werd verwacht. komende periode nog sterk verder groeien. In 2016 veranderde de eigendomsverhouding van de woningvoorraad van 76% corporatiebezit naar 64% Verkeer en openbare ruimte particuliere verhuur.  Het aandeel sociale huur (particuliere en corporatieverhuur Openbare ruimte onder de huurtoeslaggrens van 2015 van €711) is gedaald  De bewoners van Westerpark geven gemiddelde cijfers van 69% in 2011 naar 64% in 2015. Het ligt daarmee nog voor de kwaliteit van de openbare ruimte en de uitstraling wel boven het stedelijk gemiddelde (57%). Deze afname is daarvan. Zo krijgt het onderhoud van de straten en stoepen er vooral in de corporatiesector (van 54% naar 51%) en een 6,8 (Amsterdam 6,6). Ook de verloederingsscore ligt op minder in de particuliere verhuur (14% naar 13%). een gemiddeld niveau (30 versus 28) net als het rapportcijfer voor de overlast van vervuiling (6,3 versus 6,2). Woningvoorraad naar segment, 2007-2015 ► In de Spaarndammer-/Zeeheldenbuurt en de Staatsliedenbuurt signaleren bewoners iets vaker tekenen 2007 60 18 1 21 van verloedering dan in de andere wijken (2016: 31 en 32). Dit is een lichte stijging ten opzichte van voorgaande jaren. 2009 57 17 2 24 ► In De Wittenbuurt Noord geeft men relatief lage cijfers voor 2011 54 14 4 26 schoonhouden en onderhoud van de openbare ruimte, vooral wat betreft de straten (5,5 en 6,0). 2013 52 12 6 29 ► Ook in Staatsliedenbuurt Noordoost scoort het stratenonderhoud laag (5,8). 2015 51 13 6 29 % ► In de Spaarndammerbuurt Noordoost daalde in 2013 het oordeel over de staat van de openbare ruimte sterk. In 2015 0 20 40 60 80 100 is dit weer wat verbeterd, maar nog niet terug op het oude sociale huur, corporatie sociale huur, particulier niveau. vrije sector huur, corporatie vrije sector huur, particulier ► In de Frederik Hendrikbuurt ligt veel zwerfvuil in het groen koop (2016: zwerfvuilscore 5 versus 4 gemiddeld in de stad). bron: WIA

 Hoewel de buurten in Westerpark relatief weinig groen  Bewoners van Westerpark zijn tevreden met hun woning. hebben, ligt hier wel één grote groenvoorziening: het Met een 7,6 is het rapportcijfer gelijk aan het gemiddelde. gelijknamige Westerpark.  In de buurten Frederik Hendrikbuurt Zuidwest (8,5), Ecowijk  Bewoners geven gemiddelde rapportcijfers voor de en Marcanti zijn bewoners zeer tevreden met hun woning inrichting van het groen in de buurt en het onderhoud (beide 8,2). daarvan (beide 6,9 versus 6,9 en 6,8 in Amsterdam).  In de Spaarndammerbuurt Midden en Noordwest is de ► In de Spaarndammerbuurt Zuidoost en Noordwest is de tevredenheid lager (beide 7,1). waardering voor de inrichting van het groen met bijna één  Het aandeel nultredewoningen is met 22% iets onder het punt gezakt naar 6,5 en 6,4 (Amsterdam 6,9). gemiddelde van de stad (26%). Ook het aandeel van de ► In de Houthavens, waar momenteel veel wordt gebouwd, is huishoudens dat de woning geschikt vindt om oud in te men het minst positief over het uiterlijk van het groen (5,9). worden is iets onder het stedelijk gemiddelde (37% versus Men vindt het ook niet schoon en goed onderhouden. 40%). Zowel het aandeel nultredewoningen als de ► De speelvoorzieningen in Westerpark worden in veel beoordeling van de geschiktheid van woningen zijn redelijk buurten bovengemiddeld gewaardeerd. Alleen in De stabiel door de tijd. Wittenbuurt Noord (6,6) en Spaarndammerbuurt  De verhuisgeneigdheid ligt op het gemiddelde van de stad Noordwest (6,3) is dit niet het geval (Amsterdam: 6,8). (25% versus 26%), maar ouderen geven wel relatief vaak  De Staatsliedenbuurt is het drukste deel van het gebied, en aan te willen verhuizen (15% van de 65+ers versus 12% met een verblijversdichtheidsindex van 134 is het hier gemiddeld). drukker dan gemiddeld in de stad (108). De

Staatsliedenbuurt hoort niet bij de drukkere wijken van de Ruimtelijke ontwikkelingen stad, waar de score ruim boven de 200 ligt. De toename ten  In Westerpark is veel nieuwbouw gepland, onder andere in opzichte van 2014 is net als voor heel Amsterdam 8 punten. de Houthaven en Food Center. Alleen al de plannen voor de

Houthaven zijn tot 2025 goed voor ongeveer 2.500

woningen.

4 Verkeer Kwetsbaarheid bij extreme regen (bron: www.Rainproof.nl)  Het oordeel van bewoners van Westerpark over de parkeervoorzieningen voor auto’s daalt langzaam en ligt in 2015 met een 6,0 onder het stedelijk gemiddelde (6,4). ► De cijfers zijn het laagst in de Staatsliedenbuurt (gemiddeld 5,6) en de Ecowijk (4,7). ► Ruim de helft van de bewoners van de Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt (51%) vindt dat de parkeerdruk op zondag in 2016 hoger is dan twee jaar daarvoor.

 De fietsparkeervoorzieningen krijgen een 5,7. Dit is gemiddeld voor Amsterdam (2015: 5,8). ► Een aantal buurten krijgen ruime onvoldoendes voor fietsparkeren: De Wittenbuurt Noord en de Fannius Scholtenbuurt (beide 5,0) en de Spaarndammerbuurt Noordoost (5,2).

Rapportcijfer parkeervoorzieningen, 2005-2015

7,5 Amsterdam

7 Westerpark

6,5 Houthavens

Spaarndammer-en 6 Zeeheldenbuurt Economie en cultuur Staatsliedenbuurt 5,5 Centrale Markt Economie 5 Frederik  In Westerpark zijn relatief weinig bedrijven (5.400), Hendrikbuurt waarvan veel zzp’ers (69% versus 56% in Amsterdam). Er 4,5 zijn hier 12.000 banen. Per 1.000 inwoners zijn dit 333 banen 4 tegenover 624 gemiddeld in Amsterdam. 2005 2007 2009 2011 2013 2015  De groei van de economie gaat gelijk op met de stad als bron: WIA geheel. Het aantal vestigingen steeg sinds 2013 met 19% en het aantal banen met 9%. Duurzaamheid en water  Van de vestigingen hoort 41% bij de functiegroep ‘kantoor’. Verder is 29% een voorziening, 21% een bedrijf, 4% is  In 2015 werd in Westerpark 27,4 Kwpiek vermogen per horeca en eveneens 4% een winkel. 1.000 woningen geleverd door geregistreerde  Een groot deel van de werkgelegenheid is te vinden in de zonnepanelen (Amsterdam: 39,2 per 1.000 woningen). creatieve industrie (44% versus 31% in Amsterdam) en de  Stikstofdioxide (NO2) in de lucht wordt vooral veroorzaakt ICT-sector (23% versus 17% in Amsterdam). door uitstoot van verkeer. De WHO advieswaarde voor NO2  Het aantal horecavestigingen is flink toegenomen van 158 is 40 µg/m³. De lucht in Westerpark voldoet aan deze norm in 2013 tot 205 in 2017. Bewoners geven het horeca-aanbod (28 µg/m³). in hun buurt gemiddeld een 7,8. Alleen in Houthavens is ► In Spaarndammerbuurt Midden en Noordwest is de men wat kritischer, en geeft men een 6,3. concentratie op bepaalde meetpunten meer dan 35 µg/m³.  Het aantal winkels is tussen 2013 en 2017 gestegen met  Het particuliere elektriciteitsverbruik in Westerpark is lager 12% tot 191. Deze groei ligt ruim boven het stedelijke dan gemiddeld (2.000 versus 2.500 kWh/vastgoedobject). gemiddelde van 3%. Zowel voor het dagelijkse als het niet- Het zakelijke elektriciteitsverbruik ligt met 1.4500 kWh/ dagelijkse segment nam het aantal winkels toe. Per 1.000 vastgoedobject ook ruim onder het gemiddelde. inwoners blijft het aantal winkels echter nog relatief klein  Ook het gasverbruik is relatief laag. Het gemiddelde voor (3,3 versus 6,6 in Amsterdam). particulieren is 890 m³/vastgoedobject. Zakelijk gaat het  De koopkrachtbinding in dit gebied is 64% voor dagelijkse om 2.530 versus 4.100 m³/vastgoedobject gemiddeld. boodschappen en 12% voor niet-dagelijkse boodschappen  De blauwe vlakken in de kaart laten zien in welke straten en in 2016. Bewoners beoordelen het aanbod van winkels in buurten een sterk verhoogde kans bestaat op overlast en hun buurt met een 7,2. Wederom zijn bewoners in de schade bij extreme neerslag. In de rode/oranje/gele vlakken Houthavens kritischer en geven zij een 6,0. geldt dit voor panden en (kwetsbare) infrastructuur. 5  De winkelleegstand in Westerpark is in 2017 3,5% van de Openbare orde en veiligheid winkelvoorraad en 6% van de winkelvloeroppervlakte tegenover 3,3% en 4,2% in Amsterdam. Veiligheid ► De winkelhuurprijzen liggen tussen de 175 en 300 euro in de  Westerpark is met een veiligheidsindex-score van 88 Spaarndammerstraat; bij de 2e Nassaustraat/ Van Limburg veiliger dan gemiddeld (Amsterdam: 104). Stirumplein tussen de 125 en 275 euro en bij het Hugo de  Het gebied kent minder criminaliteit (criminaliteitsindex: 73 Grootplein/Frederik Hendrikstraat tussen de 150 en 300 versus 93). Er is vooral relatief weinig high impact crime, euro. zoals overvallen, inbraken en straatroven. ► Gemiddeld liggen de rapportcijfers van de winkelgebieden  De bewoners voelen zich relatief veilig in de buurt: 20% in stadsdeel West rond de 7,3. Het winkelgebied 2e voelt zich wel eens onveilig versus 27% in Amsterdam. Dit is Nassaustraat/Van Limburg Stirumstraat wordt door een verbetering ten opzichte van 2014 toen dit percentage bezoekers beoordeeld met een 6,9. Men is positief over het dichter bij het stedelijk gemiddelde lag (24% versus 28%). aanbod van dag-horeca, maar minder over uiterlijk, ► Het veiligheidsgevoel verbeterde in de Staatsliedenbuurt aankleding en keuzemogelijkheden non-food. De (van 24% naar 20% wel eens onveilig) en de Frederik Spaarndammerstraat wordt beoordeeld met een 7,1. Men is Hendrikbuurt (van 15% naar 10%). te spreken over de dag-horeca (8,0) maar minder over de ► In de Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt is het keuze in zowel food als non-food. Het Hugo de Grootplein veiligheidsgevoel wat lager en bleef ongeveer gelijk (van wordt het best beoordeeld in Westerpark met en 7,8 alwaar 24% naar 26%). men te spreken is over veiligheid, service en bediening. ► De Spaardammerbuurt en Zeeheldenbuurt, Overlast Staatsliedenbuurt en Frederik Hendrikbuurt zijn  Westerpark scoort beter op de overlastindex dan woonwijken met relatief weinig bedrijvigheid. Het aandeel Amsterdam als geheel (108 versus 123). Ook het aandeel zzp’ers is hoog met respectievelijk 66%, 75% en 74% van de inwoners dat vindt dat er veel overlast in de buurt is, is met vestigingen. Het aantal winkels is met 3,5 units per 1.000 9% relatief laag (Amsterdam: 15%). inwoners laag te noemen. Het aandeel banen in de ► In de Frederik Hendrikbuurt vindt slechts 4% dat er veel creatieve industrie en ICT is in deze drie wijken relatief overlast plaatsvindt in de buurt. hoog; 45% en 23%.  Bewoners ervaren wel relatief veel burenoverlast. Zij geven ► In de Houthavens, een wijk in ontwikkeling, domineert de hiervoor in 2015 een 7,1 versus 7,3 gemiddeld in zakelijke dienstverlening met 49% van alle 249 vestigingen. Amsterdam. ► Centrale Markt heeft een andere sectorstructuur. Dit is een ► Burenoverlast speelt met name in de Spaarndammer en groothandelsmarkt, Het Food Center, in voedingsmiddelen Zeeheldenbuurt (6,9), de Frederik hendrikbuurt (6,9) en de (40% van de vestigingen behoort tot de categorie Staatsliedenbuurt (7,1). In de nieuwe woningen in de groothandel). Momenteel zijn er 1.126 werkenden op 1.000 Houthavens en Centrale Markt zijn bewoners juist tevreden inwoners. In tegenstelling tot in de rest van Westerpark zijn (beide 7,7). de bedrijven hier relatief groot. ► In enkele wijken is soms een piek in drugsoverlast. In 2015 was dit in de Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt (13%) en Cultuur in 2016 in de Staatsliedenbuurt (9% versus 6% in  De culturele participatie van de bewoners van Westerpark is Amsterdam). hoog. In 2016 bezocht 69% minimaal 4 verschillende ► In de Houthavens ervaren bewoners relatief veel overlast soorten uitgaansactiviteiten (Amsterdam: 50%). In 2014 van horeca (2015: rapportcijfer 6,0 versus 7,8 in scoorde Westerpark op dit punt nog rond het stedelijk Amsterdam). gemiddelde.  Het aantal cultuurvoorzieningen in het gebied volgt een stijgende lijn; van 319 in 2013 naar 396 in 2017. Met 11 Onderwijs, jeugd en diversiteit voorzieningen per 1.000 inwoners ligt dit aantal ruim boven het stedelijk gemiddelde (6,8). Jeugd en jeugdhulp  In diverse delen van Westerpark zijn cultuurhistorische  In Westerpark wonen relatief weinig jongeren tot 18 jaar waarden prominent: bijvoorbeeld het Westergasterrein, het (14% versus 18%). Een bovengemiddeld aandeel is van Brettenpad, de Haarlemmertrekvaart. Nederlandse herkomst (48% versus 40%) en 34% heeft een  Op gebouwniveau zijn behalve de gebouwen van de niet-westerse herkomst (Amsterdam: 47%). Het aandeel Amsterdamse school en het industriële erfgoed zoals de minimajongeren in Westerpark is gemiddeld voor Westergas/Centrale Markthal ook de (gebouwen aan de) IJ- Amsterdam (20% versus 21%). oevers karakteristiek. Denk daarbij aan de Oude ► In de Frederik Hendrikbuurt wonen relatief weinig Houthaven. minimajongeren (14%).

6 ► In de Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt is het aandeel Opleidingsniveau hoogstopgeleide ouder op PO en VO in minimajongeren hoger (27%). Westerpark, 2016  De score op de risicofactorenindex kindermishandeling ligt 100 % rond het gemiddelde (index: 90 versus 100). 90  Het jeugdzorggebruik onder jongeren en hun gezinnen is in 80 70 Westerpark is gemiddeld tot laag. Zo ontvangt 7,9% 60

ondersteuning van een Ouder en Kind Team (Amsterdam: 50 hoog 8,4%) en ontvangt 1,1% Opvoed- en Opgroeiondersteuning 40 opgeleid 30 middelbaar (Amsterdam: 2,2%). 20 opgeleid 10 laag opgeleid  Het aandeel 10-jarigen met overgewicht is in Westerpark 0 lager dan gemiddeld (13% versus 17%) en het aandeel met obesitas ligt op het stedelijk gemiddelde (5%).  In Westerpark ligt het gebruik van genotsmiddelen onder e- 4 klassers hoger dan gemiddeld in de stad. Twaalf procent PO VO Amsterdam

rookt minstens 1x per maand (Amsterdam:9%) en 10% bron: CBS/OJZ, bewerking OIS gebruikt maandelijks cannabis (Amsterdam: 7%). Negentien procent drinkt minstens 1x per maand alcohol  Basisschooladviezen zijn over het algemeen hoger dan in (Amsterdam: 12%). Amsterdam als geheel, maar er zijn verschillen tussen de  Het aandeel jeugdige verdachten (12 – 24 jaar) is met 3% wijken. hetzelfde als voor heel Amsterdam. ► In de Staatsliedenbuurt, Centrale Markt en Frederik ► In de Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt is het aandeel Hendrikbuurt kreeg 60% of meer van de leerlingen in 2015 jeugdige verdachten relatief hoog (3,6%) en in de Frederik een havo/vwo advies (Amsterdam:52%). Hendrikbuurt laag (2,0%). ► In de Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt kreeg 41% een havo/vwo advies en 24% voor praktijkonderwijs of Onderwijs leerwegondersteuning (Amsterdam: 16%).  Van de peuters in Westerpark heeft 24% een indicatie voor ► In de Frederik Hendrikbuurt kregen juist weinig leerlingen de voorschool dat zich richt op het voorkomen van taal- en een advies voor praktijkonderwijs (6%). onderwijsachterstanden. Dit is minder dan het stedelijk gemiddelde van 34%.  Zes procent van de bewoners van Westerpark studeert bij ► In de Staatsliedenbuurt, Frederik Hendrikbuurt en Centrale een MBO, HBO of universiteit. In Amsterdam is dit 8%. Markt is het aandeel peuters met een VVE-indicatie laag  Het aandeel jongeren tussen de 18 en 23 jaar met een (19%-21%). startkwalificatie, ofwel een diploma op minimaal niveau  De uitgangssituatie van de kinderen is vaak gunstig. Ouders havo of mbo2, is gemiddeld voor Amsterdam (65% versus van basisschoolleerlingen zijn over het algemeen 67%). Het aandeel schoolverlaters zonder startkwalificatie hoogopgeleid en het opleidingsniveau stijgt. In 2016 was was in 2016 10% (Amsterdam: 9%). 61% van de ouders hoogopgeleid (Amsterdam: 48%). In ► In de Frederik Hendrikbuurt heeft 76% van de jongeren een 2012 was dit nog 50% (Amsterdam: 42%). Op de startkwalificatie. middelbare school ligt het opleidingsniveau iets lager, maar nog steeds rond het stedelijk gemiddelde: 45% van de Diversiteit ouders met kinderen op de middelbare school is  In Westerpark zijn niet meer spanningen dan gemiddeld in hoogopgeleid (Amsterdam: 43%). Amsterdam (spanningenindex 99 versus 101). Bewoners ► In de wijk Centrale Markt en de Frederik Hendrikbuurt ligt van Westerpark zijn ook niet positiever of negatiever over het opleidingsniveau van ouders van VO-leerlingen boven hoe buurtbewoners met elkaar omgaan en over de sociale het stedelijk gemiddelde; respectievelijk 55% en 56% van cohesie in hun buurt dan de gemiddelde Amsterdammer de ouders is er hoogopgeleid. (rapportcijfers respectievelijk 7,1 en 5,7 versus 7,0 en 5,6 in Amsterdam). Deze uitkomsten zijn bovendien stabiel over de jaren heen.  Ook op het gebied van acceptatie zijn de uitkomsten gelijk aan het Amsterdamse gemiddelde: het gaat hierbij om de ervaren discriminatie (13% versus 14%), het percentage 4e- klassers met een negatieve houding ten aanzien van homoseksualiteit (13% versus 15%), en de score op de schaal voor acceptatie van de rechten van stellen van gelijk geslacht (4,5 versus 4,4). 7 ► Op wijkniveau zijn er wel verschillen. Zo ervaart 21% van de Aandeel 15-64 jarigen met bijstand, 2015-2017 % bewoners van de Staatsliedenbuurt discriminatie, veel meer 12 dan gemiddeld (14%). Het rapportcijfer voor sociale

cohesie, een maat gebaseerd op onder andere 10 Amsterdam

saamhorigheid en thuis voelen in de buurt, is hier gedaald Westerpark van 5,9 in 2014 naar 5,5 in 2016. 8 Houthavens ► Bewoners van de Frederik Hendrikbuurt rapporteren juist 6 Spaarndammer- en veel minder vaak discriminatie (7%). Hun rapportcijfer over Zeeheldenbuurt de sociale cohesie in de buurt is bovendien gestegen, van Staatsliedenbuurt 4 5,2 in 2014 naar 5,8 in 2016. Ook is in deze wijk de Frederik Hendrikbuurt

indexscore voor spanningen in de buurt gedaald van 96 Centrale Markt 2 (2013) naar 91 (2016).

0 2015 2016 2017

Werk, inkomen en participatie Bron: RVE inkomen

Werk en inkomen Participatie  Westerpark scoort op sociaaleconomisch gebied veelal  Bewoners van Westerpark participeren relatief vaak: 93% rond of iets onder het gemiddelde van de stad. van de bewoners van 19-64 jaar doet (vrijwilligers)werk,  Zowel de geregistreerde werkloosheid als het aandeel mantelzorg of een opleiding versus 88% gemiddeld in de bijstandontvangers ligt rond het gemiddelde. Net als in stad. Amsterdam als geheel is het aandeel bijstandontvangers  Sociale uitsluiting, een situatie waarin mensen vanwege met een grote afstand tot de arbeidsmarkt sinds 2015 met omstandigheden als weinig financiële middelen of gebrek 0,5%-punt gestegen (2017: 6,1% versus 5,3% in aan zorg niet volledig kunnen deelnemen aan de Amsterdam). samenleving, komt in het gebied minder vaak voor dan  Het gemiddeld besteedbaar huishoudinkomen steeg tussen gemiddeld (4% versus 8%) en minder vaak dan in 2012 2009 en 2014 iets sneller dan gemiddeld, maar ligt nog (8%). steeds onder het stedelijk gemiddelde (€30.000 versus  Buren hebben vaak wekelijks contact (58% versus 51%), €33.200). maar er is niet zo vaak contact tussen overige  De netto arbeidsparticipatie, met name onder jongeren, ligt buurtbewoners (14% versus 23%). boven het stadsgemiddelde.  De inzet voor de buurt of stad ligt hoog in Westerpark (34% ► De sociaaleconomische positie in Houthavens is gemiddeld versus 24%) en is toegenomen (2014: 28%). genomen goed.  Ook zijn de bewoners iets vaker actief in vrijwilligerswerk ► De Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt scoren (veel) lager dan gemiddeld (38% versus 35%), maar minder vaak dan in op sociaaleconomische indicatoren. 2014, en zijn ze relatief vaak lid van een vereniging (58% ► De Spaarndammerbuurt Noord-Oost en Noord-West versus 50%). scoren het minst gunstig op alle sociaaleconomische  Er wonen weinig gelovigen in dit gebied (15% versus 34%) indicatoren. Het aandeel langdurige minimahuishoudens is en weinig bewoners bezoeken een gebedshuis (5% versus hier respectievelijk 21% en 18% (Amsterdam: 12%). De 18%). geregistreerde werkloosheid ligt ver boven het stadsgemiddelde (20% en 17% versus 12%). En verder is het Educatie en inburgering aandeel bijstandgebruikers en ook het aandeel daarvan met  In het gebied wonen 6,2 statushouders per 1.000 inwoners, een grote afstand tot de arbeidsmarkt hoog. dat is gemiddeld ( Amsterdam: 6,1 per 1.000 inwoners). ► Het aandeel lopende dossiers schuldhulpverlening is afgenomen in Spaarndammerbuurt Noord-West (van 3,7% naar 3,2%). In Spaarndammerbuurt Noord-Oost nam dit Welzijn, zorg en sport juist toe (van 5,5% naar 6,3%). Stedelijk gaat het om 2,2% van de 18-plussers. Welzijn ► Ook de Zeeheldenbuurt, de Staatsliedenbuurt Noord-West  De standaard leefsituatie-index, een samengestelde score en De Wittenbuurt Zuid kennen minder gunstige scores op op het gebied van gezondheid, participatie en leefbaarheid de sociaaleconomische indicatoren, maar hier is het beeld die het gemiddelde welzijnsniveau van een buurt beschrijft, iets genuanceerder. Het aandeel bijstandgebruikers ligt in is in Westerpark iets gunstiger dan gemiddeld ( 108 versus deze buurten op of net iets boven het gemiddelde. De 105). geregistreerde werkloosheid is in deze buurten licht  Het aandeel ernstig eenzamen is gemiddeld voor de stad gedaald. (12% versus 13%). 8  Zeven procent van de bewoners ervaart geen regie over het eigen leven, wat minder is dan gemiddeld (10%) en dan in 2012 (13%).

Zorg  De gezondheid van bewoners van Westerpark is op veel punten gemiddeld tot bovengemiddeld goed, wel komen er iets vaker chronische aandoeningen voor (39% versus 35%).  In Westerpark wonen relatief veel rokers (31% versus 27%) en dit aandeel is ook toegenomen (2012: 24%). Er wordt eveneens relatief vaak en in toenemende mate alcohol gedronken. In 2016 is er bij 22% sprake van overmatig en/of zwaar alcoholgebruik (Amsterdam: 17%). In 2012 lag dit aandeel nog op het stedelijk gemiddelde (beide 17%). Qua bewegen doen de bewoners het goed: 77% voldoet aan de beweegnorm (versus 65%). Dat is ook meer dan in 2012 (70%).  Het percentage bewoners dat informele hulp of mantelzorg geeft ligt met 40% en 9% rond het stedelijk gemiddelde (41% en 9%).  Het aanbod van gezondheids- en welzijnsvoorzieningen per 1.000 inwoners wijkt niet af van het stadsgemiddelde. Toch zijn 65-plussers iets minder positief over het aanbod van gezondheidszorgvoorzieningen dan gemiddeld (rapportcijfer 7,3 versus 7,5). ► Bewoners van de Spaarndammerbuurt Noordwest zijn minder tevreden over het aanbod van gezondheidszorgvoorzieningen dan gemiddeld (rapportcijfer 6,9 versus 7,4).

Sport  De sportdeelname, oftewel het aandeel bewoners tussen 5 en 80 jaar dat in de maand april minstens een keer heeft gesport, is zeer hoog in Westerpark: 83% versus 77% in Amsterdam.  Het sportlidmaatschap van 10-jarigen ligt met 77% rond het stedelijk gemiddelde van 73%.  Bewoners van Westerpark geven gemiddeld een 6,8 als rapportcijfer voor het aanbod van sportgelegenheden (Amsterdam: 6,9).

9 Kernindicatoren

10 Kernindicatoren (vervolg)

Legenda tabel voorpagina en kernindicatoren De kleuren geven aan hoe de waardes van een indicator verspreid zijn over de stad. De kleuren geven niet aan of de verschillen statistisch significant zijn en hebben geen relatie met gestelde normen of beleidsdoelen.

> 1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5 - 1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5 SD rond gemiddelde 0,5 - 1 SD minder / slechter dan gemiddeld > 1 SD minder / slechter dan gemiddeld geen gegevens beschikbaar

Deze en meer cijfers zijn voor meerdere jaren en op verschillende schaalniveaus terug te vinden in het Basisbestand Gebieden Amsterdam van OIS (zie ook: http://www.ois.amsterdam.nl/visualisatie/dashboard_kerncijfers.html). Op deze site staan ook de definities en bronnen vermeld van alle indicatoren.

11