Beleidsplan 2019 - 2020

In Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende krijgen alle kinderen gelijke kansen

Plan van aanpak om samen met sterke partners de gevolgen van armoede structureel te bestrijden

Stichting Leergeld Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende, Postbu1s 73, 5660 AB Geldrop Email: [email protected] / Website: www.leergeldgeldrop.nl / Rekeningnummer: NL18 RABO 0129 7679 80 / RSIN: 8173 47 008 / KvK 17199016

KINDEREN & JONGEREN IN ARMOEDE Opgroeien in armoede is een belangrijke oorzaak van achterstand, sociale uitsluiting en tweedeling. Kinderen mogen niet de dupe worden van de financiële problemen thuis en verdienen gelijke kansen op een goede ontwikkeling.

423.000 1:8

Ruim 423.000 kinderen groeien op in armoede. Dat is 1 op de 8 kinderen in Nederland.

1. Dit is Leergeld Historie Stichting Leergeld richt zich op het voorkomen van sociale uitsluiting van kinderen uit gezinnen met minimale financiële middelen. Dat doet zij door deze kinderen weer mee te laten doen aan binnen- en buitenschoolse activiteiten. Leergeld biedt kansen aan kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar om aan die activiteiten te kunnen deelnemen. Het kan hierbij gaan om activiteiten op het gebied van onderwijs, sport, cultuur of welzijn, zoals het meedoen aan schoolreisjes, lid worden van een sportvereniging, de scouting of muziekles. Leergeld biedt kinderen daarmee een mogelijkheid op te bloeien; kennis, vaardigheden en eigenwaarde te ontwikkelen.

Alle kinderen mogen meedoen Steeds meer kinderen in Nederland kunnen om financiële redenen niet meedoen aan activiteiten die voor hun leeftijdsgenootjes heel normaal zijn. Ondanks de economische groei zijn ouders vaak niet in staat de kosten voor onderwijs-, sport- en cultuuractiviteiten te betalen. Deze kinderen staan soms letterlijk aan de zijlijn. Leergeld wil deze kinderen mee laten doen. Inmiddels zijn 100 lokale Leergeldstichtingen actief binnen 70% van alle gemeenten in Nederland. In 2017 zijn ruim 103.000 kinderen geholpen.

Ontstaan Leergeld Na signalen uit de Nederlandse samenleving over armoede gaf de Tilburgse Vincentiusvereniging, een liefdadigheidsinstelling, opdracht een onderzoek te doen naar de invloed van armoede op kinderen. Dit onderzoek, uitgevoerd door de gemeente Tilburg, heeft geleid tot de oprichting van een stichting die tot doel had kinderen van 4 tot 18 jaar te ondersteunen bij schoolse en buitenschoolse activiteiten wanneer de ouders op of rond het sociaal minimum leefden. Toen in 1998 de Nederlandse Vincentiusvereniging 150 jaar bestond presenteerde de afdeling Tilburg een project dat Leergeld werd genoemd. De oprichting kwam tot stand dankzij de hulp van de Provincie Noord-Brabant, de Vincentiusvereniging en Philips. In 1999 werd vanuit Tilburg het initiatief genomen tot oprichting van een landelijke Vereniging van Stichtingen Leergeld in Nederland. Deze vereniging heeft onder meer tot doel het ondersteunen van lokale stichtingen, het bepalen en bewaken van het algemeen beleid en het opstellen van de gezamenlijke jaarrekening. Intussen wordt Leergeld door velerlei instanties, bedrijven en de lokale en landelijke politiek ondersteund. Armoedebestrijding is een “hot item” geworden.

Leergeld Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende Vanaf 2005 is ook in ons werkgebied het idee gegroeid dat er wat gedaan moest worden aan armoedebestrijding. Er werd een periferiegroep opgericht die tot doel had om te onderzoeken of in de gemeente Geldrop-Mierlo een lokale Stichting Leergeld levensvatbaar was. Onder leiding van Robert Hanrath, directeur van Leergeld Nederland, kwam men al snel tot de conclusie dat het verstandig was vanaf het begin ook de gemeente Heeze-Leende bij dit initiatief te betrekken. Ondanks de gemeentelijke subsidieregelingen in beide gemeenten kon een groot aantal kinderen niet meedoen aan onderwijs-, sport- en culturele activiteiten. Dat betekende bijvoorbeeld dat vele kinderen zich niet konden inschrijven bij een sportvereniging en/of verstoken bleven van sportkleding, geen muzieklessen konden gaan volgen, geen fiets hadden, niet mee konden doen aan excursies of geen computer/laptop hadden. De ouders hadden er de financiële middelen niet voor. In november 2006 werd Stichting Leergeld Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende opgericht. Het stichtingsbestuur streefde ernaar zo snel mogelijk operationeel te zijn. Het veel omvattende financiële aspect speelde daarbij een grote rol. Fondswerving was belangrijk! Maar ook het opzetten van een eigen interne organisatie met zowel het vastleggen van beoordelingscriteria als het werven van de juiste mensen, allen vrijwilligers, stond voorop. Op 1 maart 2008 werd Stichting Leergeld Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende operationeel. De noodzaak van het bestaan van Stichting Leergeld bleek uit het feit dat in 2008 meteen 37 gezinnen een beroep op Leergeld deden.

2. Dit doet Leergeld Zoals al eerder aangegeven probeert Stichting Leergeld te voorkomen dat kinderen uit gezinnen met minimale financiële middelen in een sociaal isolement terecht komen. Stichting Leergeld Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende ondersteunt ouders met schoolgaande kinderen van 4 tot 18 jaar van wie het besteedbaar inkomen lager is dan 120% van het bijstandsniveau. Leergeld biedt hulp voor: . Educatie: basis- en voortgezet onderwijs; . Sociale activiteiten: sport, hobby en kunstzinnige vorming; . Randvoorwaarden: fiets - computer/laptop - mobiele telefoon. Leergeld biedt hulp door: . De weg te wijzen in het woud van regel- en wetgeving; . De helpende hand te bieden om gebruik te kunnen maken van de gemeentelijke voorliggende voorzieningen; . Daadwerkelijk kinderen te helpen door aanvragen te honoreren.

Werkwijze Leergeld a. Ouders melden zich bij Stichting Leergeld. Dat gebeurt via een aanvraagformulier, telefonisch, per e- mail of via de website.Ook kunnen ouders worden aangemeld door een hulp- of begeleidingsorganisatie, de gemeente, een sportvereniging of een school. Vaak wordt in het informatieboekje van de betreffende instanties of verenigingen al verwezen naar Leergeld. b. De aanmeldingen komen bij de coördinatoren binnen. Eén van de coördinatoren vraagt één van de intermediairs contact op te nemen met het betreffende gezin voor een intakegesprek. Stichting Leergeld Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende is gezegend met tien vrijwilligers die als intermediair optreden. Ze zijn gekwalificeerd om deze gesprekken te voeren. De meesten hebben ook een achtergrond waarin ze veel contact hadden met kinderen en ouders. Tijdens dat intakegesprek wordt ingegaan op de gezinssituatie en de financiën. Er wordt gekeken naar inkomen en vermogen. Als het gezin aan de criteria voldoet, formuleert de intermediair eventuele aanvragen (voor contributie, sportkleding, muzieklessen enz.) en voorziet deze van een advies. c. De aanvragen worden digitaal doorgestuurd naar de coördinatoren. Zij nemen het besluit de aanvragen al of niet te honoreren. Zij informeren de ouders middels een brief en motiveren daarin hun besluit. Ouders krijgen overigens nooit geld maar tegoedbonnen. Deze kunnen ze inleveren bij de betreffende vereniging of (sport)winkel. Leergeld ontvangt daarna de rekening en betaalt deze rechtstreeks aan de betreffende vereniging of leverancier.

d. Sinds september 2015 werkt de gemeente Geldrop-Mierlo samen met het Jeugdfonds Sport (JSF) en Cultuur (JCF). De gemeente Heeze-Leende volgde in maart 2016. Vóór die tijd werden veel kinderen door de gemeente geholpen via allerlei voorzieningen. De gemeenten verstrekken nu het Jeugdfonds middelen waaruit sport- en/of culturele aanvragen betaald kunnen worden. Via Leergeld kunnen aanvragen voor sport en cultuur worden ingediend bij het Jeugdfonds. Het aantal aanvragen is daardoor zienderogen toegenomen. e. Leergeld werkt ook samen met Stichting Jarige Job en het Nationaal Fonds Kinderhulp. Stichting Jarige Job zorgt na bemiddeling door Leergeld voor verjaardagspakketten. Het Nationaal Fonds Kinderhulp draagt bij in de kosten die Leergeld maakt om kinderen te laten deelnemen aan bijvoorbeeld werkweken, schoolkampen en excursies. f. AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) Omdat wij als Stichting Leergeld veel met persoonsgegevens werken, hebben wij deze gegevens conform bovengenoemde regelgeving beschermd. Een en ander is vastgelegd in ons privacyreglement. Resultaten 2017 Dankzij donaties o.a. uit fondsen, van banken, van bedrijven en van particulieren en de samenwerking met het Jeugdfonds Sport en Cultuur en de gemeenten hebben we in2017 maar liefst 434 kinderen uit 237 gezinnen kunnen helpen. Geldrop: 320 kinderen Mierlo: 73 kinderen Heeze: 35 kinderen Leende: 6 kinderen

3. Armoedebeleid in de gemeente Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende

Armoede De kern van het armoedevraagstuk is het probleem van mensen zonder sociaal of economisch perspectief. De gemeenten Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende willen gemeenten zijn waarin burgers “zo veel mogelijk kunnen deelnemen aan de maatschappij”. Dit betekent dat burgers, ook in de toekomst, de zekerheid moeten hebben dat er hulp wordt geboden als dat echt noodzakelijk is. Zij mogen erop vertrouwen dat zij niet worden gezien als slachtoffers, maar serieus worden genomen. Hierbij hoort ook het vertrouwen in de eigen wil van burgers om uit een financieel benarde situatie te komen en te blijven. Belangrijkste regelingen die een bijdrage kunnen leveren aan de vermindering van armoede zijn: bijzondere bijstand, langdurigheidstoeslag, diverse bedragen voor aanschaf duurzame gebruiksgoederen, tegemoetkoming in kosten voor sport, cultuur en onderwijs voor kinderen, collectieve ziektekostenverzekering en schuldhulpverlening. In de uitvoering van deze regelingen werken de gemeenten samen met tal van (vrijwilligers)organisaties zoals Stichting Leergeld, en het Jeugdfonds Sport en Cultuur.

4. Maatregelen landelijke overheid Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt vanaf 2017 structureel 85 miljoen euro beschikbaar aan gemeenten via een decentralisatie-uitkering, verdeeld naar rato van het aantal kinderen dat opgroeit in een gezin met een laag inkomen. De redenering is dat gemeenten dicht bij de mensen aanwezig zijn, zicht hebben op de lokale situatie en op de hoogte zijn van de sociale kaart en potentiële samenwerkingspartners in het private domein. Om alle kinderen die in armoede opgroeien te kunnen bereiken waardoor zij de kans krijgen om mee te doen, is de steun van publieke en private sector onontbeerlijk. De organisaties Stichting Jarige Job, Nationaal Fonds Kinderhulp, Jeugdfonds Sport en Cultuur en Leergeld Nederland zijn door het kabinet aanbevolen om gezamenlijk met de gemeenten méér kinderen beter te helpen. Daarom wordt naast deze 85 miljoen euro die naar de gemeenten gaat voor de landelijke organisaties 10 miljoen euro beschikbaar gesteld.

Verder komt voor landelijke en bovengemeentelijke instellingen 4 miljoen beschikbaar en voor Bonaire, Saint Eustatius en Saba nog 1 miljoen.

Overzicht verdeling middelen m.b.t. structurele steun aan kinderen in armoede VNG Gemeenten 85 miljoen Ministerie van Sociale Zaken Decentralisatie-uitkering en Werkgelegenheid Leergeld Nationaal Fonds Kinderhulp 10 miljoen Vijf samenwerkende organisaties Jarige Job Jeugd Cultuur Fonds Jeugd Sport Fonds Landelijke en bovengemeentelijke 4 miljoen initiatieven 1 miljoen Bonaire, Saint Eustatius, Saba

5. Samenwerking Leergeld / Jeugdfonds Sport en Cultuur / Nationaal Fonds Kinderhulp en Jarige Job Voor de uitvoering van het armoedebeleid met betrekking tot kinderen werkt de gemeente Geldrop- Mierlo en Heeze-Leende al nauw samen met Stichting Leergeld als het gaat om onderwijs, sport en cultuur. Door de nieuwe impulsen vanuit de overheid kan deze samenwerking worden geïntensiveerd waardoor structureel meer kinderen nog beter kunnen worden geholpen. De onderlinge samenwerking tussen Stichting Leergeld, het Nationaal Fonds Kinderhulp, het Jeugdfonds Sport en Cultuur en Jarige Job op lokaal en nationaal niveau heeft veel positieve effecten, zoals hieronder schematisch weergegeven:

Als samenwerkingspartner van de gemeente het armoedebeleid Doel mede vorm geven ten aanzien van . Educatie . Sport . Cultuur Voorzieningen . Verjaardag . Recreatie . Overig . Bijzondere gemeentelijke regelingen . Groot bereik kinderen Bereik . Actief in haarvaten van de samenleving door inzet van lokaal netwerk van intermediairs / vrijwilligers . Publiek: 10 miljoen, SZW Extra financiering . Privaat: 18 miljoen, bedrijven, private fondsen, donateurs

Kernkwaliteiten . Eén aanspreekpunt . Maatwerk Doelgroep . Op weg naar één (aan elkaar gekoppeld) aanvraagsysteem . Snelle afhandeling; kind kan snel gebruik maken van voorziening . Samenwerking met lokale bestaande organisaties en regelingen . Efficiënt bekendheid genereren voor doelgroep Lokaal . Investeren in lokale krachten en ondernemerschap . Landelijke ondersteuning . Transparante investering, rapportage en verantwoording Algemeen Good governance (ANBI / CBF)

6. Beleidafspraken m.b.t. realisatie armoedebeleid kinderen/jongeren vanaf 2019-2020 Door de extra middelen die door de overheid structureel beschikbaar worden gesteld en de inzet en samenwerking van vijf sterke organisaties, gericht op het bestrijden van de gevolgen van armoede voor kinderen en jongeren, kunnen we genoegzaam spreken van een nieuwe fase. Wat de gevolgen zullen zijn van de inzet van de extra middelen en de samenwerking tussen de sterke partners is nog niet precies aan te geven, maar het perspectief is positief. Stichting Leergeld richt zich op onderstaande ambities en extra investeringen: Voorziening Aangeboden door Status 2018 Ambities 2019-2020 Maximale Verhogen maximale bijdrage i.v.m. 1: Educatie Leergeld bijdrage € 300,- toename kosten voor educatie Leergeld / Subsidie Samenwerking optimaliseren door 2: Sport Jeugdfonds Sport optimaal effectievere afspraken Leergeld / Subsidie Aanvragen voor cultuur stimuleren 3: Cultuur Jeugdfonds Cultuur optimaal Meer kinderen helpen Samenwerking Verjaardagspakketten opnemen in 4: Verjaardag Leergeld / Jarige Job opgestart aanbod per 01.01.2019 Leergeld / Nat. Samenwerking 5: Recreatie Samenwerking optimaliseren Fonds Kinderhulp gerealiseerd Leergeld: fietsen / Aanbod Uitbreiding van het aanbod 6: Overig laptops / telefoons gerealiseerd Meer kinderen beter helpen Gemeentelijke regelingen Geldrop-Mierlo (G-M) en Heeze-Leende (H-L) € 100,- P.O. Deze voorliggende voorziening 7: Educatie Gemeente G-M € 150,- V.O. onderbrengen bij Leergeld Afstemming kosten zwemonderwijs Zwemfonds 8:Zwemfonds Gemeente G-M met de zwembaden € 20.000,- Breed aanbod voor zwemonderijs 9: Ondersteuning Subsidie Meer kinderen helpen Gemeente G-M Leergeld € 60.000,- Kinderen beter helpen 10: Facilitering Org.kosten Structurele ondersteuning t.b.v. Gemeente G-M Leergeld € 5.500,- organisatiekosten Leergeld 11: Regeling Leergeld is intermediair. Uitvoering bij Gemeente H-L Kledingcheques opgestart gemeente Heeze-Leende. 12: Subsidie Meer kinderen helpen Ondersteuning Gemeente H-L € 10.500,- Kinderen beter helpen Leergeld

7. Toelichting op ambities 2019-2020

01. Educatie/onderwijs: Leergeld Het aantal aanvragen neemt toe en ook de hoogte van de bedragen stijgt i.v.m. de hoge schoolkosten voor met name 16- en 17-jarigen in het MBO. Niet duidelijk is of de overheidsmaatregelen in het nieuwe schooljaar een oplossing gaan bieden voor dit probleem binnen de MBO-scholen. Stichting Leergeld kan ruimer gaan toekennen door de subsidies van de gemeenten. Een ander alternatief voor onze ondersteuningsaanvraag is wellicht het opschalen van de bedragen die de gemeente momenteel hanteert voor schoolkosten P.O. en V.O. Punt van aandacht: Het valt wellicht te overwegen om de gemeentelijke onderwijsvoorziening in zijn geheel onder te brengen bij Stichting Leergeld, zoals dat ook met sport en cultuur is gedaan. Er is dan sprake van een duidelijke uniforme regeling die minder omslachtig is voor ouders, de gemeente zelf en ook voor Stichting Leergeld.

02. Sport: Leergeld / Jeugdfonds Sport en Cultuur De huidige regeling is effectief. Zeker met de extra investeringen die Leergeld doet. Door de vangnetregeling voor zwemmen die per 01-05-2017 van start is gegaan zullen de aanvragen voor sport vaker door Leergeld moeten worden bekostigd, aangezien het Jeugdfonds Sport slechts één aanvraag per kind per jaar honoreert (JFS betaalt een deel van de zwembadregeling). Het Jeugdfonds Sport en Leergeld beraden zich over voorstellen die tot een effectievere afhandeling van aanvragen kunnen leiden. 03. Cultuur: Leergeld / Jeugdfonds Sport en Cultuur De huidige regeling is effectief. De middelen zijn meer dan toereikend. Het bereiken van meer kinderen is en belangrijk punt van aandacht. 04. Verjaardag: Leergeld / Stichting Jarige Job Deze regeling wordt door de samenwerkende partners Stichting Leergeld en Stichting Jarige Job structureel uitgevoerd vanaf januari 2019. De regeling houdt in dat kinderen tussen 4 en 12 jaar een verjaarsdagpakket krijgen aangeboden als zij zich daarvoor hebben aangemeld. 05. Recreatie: Leergeld / Nationaal Fonds Kinderhulp Deze regeling is door de samenwerkende partners Stichting Leergeld en Nationaal Fonds Kinderhulp structureel gerealiseerd vanaf 2017. Het Fonds draagt bij in de kosten die Leergeld maakt t.a.v. toekenning van aanvragen voor bijvoorbeeld schoolkampen, werkweken en excursies. 06. Overig: Kledingbank / Speelgoedbank / Fiets / Laptop / Mobiele telefoon Kledingbank Als Leergeld stimuleren wij de mogelijkheid om via ons een verwijsbrief voor de Kledingbank Eindhoven aan te vragen. Deze verwijsbrief is bestemd voor het hele gezin. Dat geldt dus ook voor kinderen van 18 jaar en ouder (die nog thuis wonen). Speelgoedbank Eveneens kunnen cliënten via Leergeld ook een verwijsbrief voor de Speelgoedbank aanvragen. Dit geldt voor kinderen tot 12 jaar. Fietsen Voor kinderen uit groep 8 en het voortgezet onderwijs kunnen aanvragen worden ingediend voor een fiets. Deze worden geleverd vanuit onze fietsenwerkplaats De Berkenschutse-AOT. We zijn ons aan het beraden om ook fietsen aan jongere kinderen beschikbaar te stellen. Laptops Kinderen die het voortgezet of middelbaar beroepsonderwijs bezoeken, en nog geen 18 jaar zijn op het moment van de aanvraag, kunnen in aanmerking komen voor een laptop. Deze laptop kan worden geleverd via de eigen school of vanuit Leergeld zelf. Mobiele telefoons Kinderen die het voortgezet of middelbaar beroepsonderwijs bezoeken, en nog geen 18 jaar zijn op het moment van de aanvraag, kunnen in aanmerking komen voor een mobiele telefoon conform de voorwaarden van Leergeld Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende. Toelichting gemeentelijke regelingen Geldrop-Mierlo 07. Educatie/onderwijs Voor kinderen tot 12 jaar is er vanuit de gemeente een bijdrage van € 100,- per jaar. Voor kinderen van 12 tot 18 jaar een bijdrage van € 150,- per jaar. Veel ouders van kinderen in de laatste leeftijdscategorie komen in de problemen omdat deze bijdrage niet in verhouding staat tot de veel hogere schoolkosten met name in het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. 08. Zwemonderwijs Ter compensatie van het afschaffen van het schoolzwemmen is in onderling overleg tussen de gemeente Geldrop-Mierlo, Stichting Leergeld en de zwembaden een vangnetregeling getroffen voor kinderen uit onze doelgroep. Deze regeling houdt in dat voor € 550,- kinderen zwemlessen kunnen volgen met diploma A garantie. Zwemonderwijs na het behalen van diploma A kan ook bij Leergeld worden aangevraagd.

Stichting Leergeld gaat de aanvragen verzorgen, gekoppeld aan de middelen van het Jeugdfonds Sport. 09. Ondersteuning Leergeld Voor het realiseren van voorzieningen voor jongeren tot 18 jaar verleent de gemeente Geldrop-Mierlo in 2018 een subsidie van € 60.000,-. 10. Facilitering Leergeld De werkzaamheden voor Leergeld Geldrop-Mierlo en Heeze-Leende zijn enorm toegenomen door de gestage groei van aanvragen en de samenwerking met de gemeenten en andere organisaties. Om alle werkzaamheden efficiënt en effectief te kunnen uitvoeren is naast goede huisvesting de beschikbaarheid van moderne middelen voor de administratieve verwerking en afhandeling van de aanvragen door onze vrijwilligers noodzakelijk. Voor het uitvoerende werk als intermediair en voor de verwerking en afhandeling van de aanvragen bij het Jeugdfonds Sport en Cultuur en het zwemfonds stelt de gemeente Geldrop-Mierlo jaarlijks € 5.500,- beschikbaar.

Toelichting gemeentelijke regelingen Heeze-Leende 11. Fashioncheques De gemeente Heeze-Leende stelt voor de doelgroep fashioncheques beschikbaar. De doelgroep kan bij Leergeld aangeven in aanmerking te willen komen voor deze cheques. Stichting Leergeld treedt op als intermediair. De gemeente Heeze-Leende draagt zorg voor de uitvoering. 12. Ondersteuning Leergeld Voor het realiseren van voorzieningen voor jongeren tot 18 jaar en deels als tegemoetkoming in de organisatiekosten van Leergeld stelt de gemeente Heeze-Leende € 10.500,- beschikbaar.