Lekarze I Pielęgniarki W Cenie ŚWIATŁO DZIENNE PROBLEM: Praca Dla Pielęgniarek I Lekarzy

sobota | 28 stycznia 2017 | nr 12 (LXXII) | cena: 12 kč Pismo ukazuje się we wtorki, czwartki i soboty. www.glosludu.cz

Darkowska solanka Matematyczni Czesław Ściskała: i roboty olimpijczycy zapraszamy na jubileusz | s. 3 | s. 5 | s. 12

WYDARZY SIĘ PROTOKOŁY UJRZĄ Lekarze i pielęgniarki w cenie ŚWIATŁO DZIENNE PROBLEM: Praca dla pielęgniarek i lekarzy. Oferty tej treści można znaleźć na stronach internetowych niemal każdego szpitala w W listopadzie staraniem Książnicy regionie. I chociaż większość placówek zaznacza, że brak personelu na razie jej nie doskwiera, nowych pracowników starają się pozyskać na Cieszyńskiej ukazał się kolejny tom serii „Bibliotheca Tessinensis” zawie- różne sposoby. Jednym z nich są pieniądze. rający edycję protokołów posiedzeń Zachęty fi nansowe w wysokości 20 plenarnych Rady Narodowej Księ- tys. koron dla pielęgniarek wprowadził stwa Cieszyńskiego z lat 1918-1920. ostatnio Szpital Miejski w Boguminie, W piątek, 3 lutego, w czeskocieszyń- by wypełnić lukę po odchodzących skiej siedzibie Kongresu Polaków w siostrach i zwabić nowe. Brak pielę- RC odbędzie się prezentacja tej cen- gniarek, o które, według kierownictwa nej naukowej publikacji. bogumińskiej placówki, toczą walkę – To bardzo ważne, że protokoły okoliczne szpitale, to jeden problem. posiedzeń plenarnych Rady Naro- Drugim są lekarze. Pod koniec ub. dowej Księstwa Cieszyńskiego uka- roku złożył tu rezygnację ordynator zały się drukiem, ponieważ stanowią oddziału chirurgii oraz lekarz opera- ważny dokument odradzania się tor. Szpital pozyskał już co prawda na Polski po okresie zaborów. Posia- ich miejsce nowych doświadczonych dają też ogromne znaczenie do ba- chirurgów, przez cały czas musi jednak dań nad przełomowymi dla historii trzymać rękę na pulsie. Śląska Cieszyńskiego wydarzeniami Tymczasem kierownictwo Szpi- z lat 1918-1920. Rada Narodowa tala w Karwinie-Raju przyznaje była przecież pierwszym organem otwarcie, że brakuje im lekarzy nie- polskiego państwa na Śląsku, a za- których specjalizacji. – Chodzi o le- wiązała się już 19 października, czyli karzy specjalizujących się w zakresie na długo przed powstaniem niepod- interny, radiologii, anestezjologii i ległej Polski. Dlatego bardzo nas Fot. PAVEL ČEMPĚL PAVEL Fot. cieszy, że możemy uczestniczyć w pediatrii – przybliża sytuację rzecz- Szpital Miejski w Boguminie oferuje dla nowych pielęgniarek zachętę ﬁ nansową w wys. 20 tys. koron. niczka szpitali w Karwinie i Hawie- tak ważnym wydarzeniu naukowym rzowie, Radmila Fleischerová, doda- wypełnienie istniejących już waka- pracy nie są rezultatem ucieczki leka- we, dopłaty do nadobowiązkowego – stwierdza Józef Szymeczek, wice- jąc, że w najbliższym czasie szpital tów, a raczej o zabezpieczenie się na rzy, ale naturalnej fl uktuacji. Bardziej ubezpieczenia emerytalnego, a nawet prezes Kongresu Polaków w RC. będzie przeprowadzać rekrutację przyszłość. od lekarzy i wykwalifi kowanych pielę- mieszkania służbowe lub mieszkania „Protokoły posiedzeń plenarnych pielęgniarek, które chciałyby podjąć Chętnych do podjęcia pracy w gniarek opuszczają szpitale sanitariu- z obniżonym czynszem. Rady Narodowej Księstwa Cieszyń- pracę na oddziale intensywnej opieki szpitalu, jak potwierdzają placówki sze i salowe, którzy podejmują później Biorąc jednak pod uwagę, że jeśli skiego (1918-1920)” obejmują dwa pozabiegowej w Orłowej. Kampania, od Bogumina po Trzyniec, jest jed- pracę poza resortem służby zdrowia. chodzi o zatrudnienie, problemem pokaźnych rozmiarów woluminy, w która ruszy już niebawem, obejmuje nak niewielu. – Brak personelu zdro- Sytuację w szpitalach w regionie szpitali jest bardziej przyszłość niż których prócz zapisków szczegóło- zachętę fi nansową dla zgłaszających wotnego, który dotyczy całego kraju, ratują w niewielkim stopniu lekarze i teraźniejszość, jest rzeczą logiczną, że wo dokumentujących przebieg ple- się sióstr. jest zauważalny głównie w przypad- pielęgniarki ze Słowacji. Zarówno w szpitale starają się „złowić” przyszłych narnych obrad Rady zamieszczono Zatrudnienie dla pielęgniarek i le- ku pozyskiwania nowych pracowni- szpitalach w Karwinie, jak i Trzyńcu lekarzy lub pielęgniarki jeszcze w także omawiane w ich trakcie do- karzy oferują również pozostałe szpi- ków – potwierdza Radka Miloševská, ich liczba nie przekracza jednak 10 szkole. I tak np. szpital w Karwinie- kumenty. Przy tym od początku II tale w regionie. Zarówno publiczne, która jest rzeczniczką szpitali spółki proc. ogółu lekarzy, a odsetek pielę- -Raju stara się zwabić do siebie koń- wojny światowej zapiski te uchodziły jak i prywatne. Szpital Trzyniec pro- AGEL rozsianych po całej Republice gniarek jest jeszcze mniejszy. Dlatego czących studia medyków, wypłacając za zaginione. – Protokoły odnalazły ponuje np. pracę lekarzom interny, Czeskiej. Dla placówek w Czeskim tych pracowników, których szpitalom im stypendia, a z kolei spółka AGEL się na początku lat 90., ale przez ko- neurologii czy anestezjologii oraz Cieszynie i Trzyńcu Podlesiu spółka udało się już pozyskać, starają się otwiera od przyszłego roku szkolne- lejne dwadzieścia lat musiały czekać, pielęgniarkom bloku operacyjnego. poszukuje obecnie pielęgniarek i salo- utrzymać. Temu służą wszelkie bene- go nową średnią szkołę zdrowotną w by ukazać się drukiem – mówi dr Jak zaznacza jednak rzeczniczka Jo- wych, psychiatry i kilku innych leka- fi ty pracownicze, takie jak dodatko- Ostrawie. Miłosz Skrzypek z Zakładu Historii lana Filipová, nie chodzi o doraźne rzy. Według Miloševskiej, nowe oferty wy tydzień urlopu, bony żywnościo- BEATA SCHÖNWALD Najnowszej Instytutu Historii Uni- wersytetu Śląskiego w Katowicach, współautor pierwszej części publika- REKLAMA Z zapartym tchem... cji i autor części drugiej. (wik) Ciąg dalszy na str. 2 POGODA sobota niedziela poniedziałek

dzień: -5 do 3 0C dzień: -2 do 4 0C ME cjalna strona

GL-832 noc: -5 do -8 0C noc: -5 do -7 0C wiatr: 1-3 m/s wiatr: 2-4 m/s Fot. oﬁ Fot.

Już tylko do jutra można się w Ostravar Arenie emocjonować europejskim czem- CZYTAJ NAS CODZIENNIE! www.glosludu.cz pionatem łyżwiarzy ﬁ gurowych. Jeden z medali w mistrzostwach Europy w Ostra- wie i od razu złoty wylądował w rękach rosyjskiej pary sportowej Jewgienija Tara- Aktualizowany serwis o Polakach na Zaolziu sowa, Wladimir Morozow. (jb) 2 REGION sobota | 28 stycznia 2017

KRÓTKO URZĘDNICY WYJADĄ BYSTRZYCA (dc) Pamięć powinna trwać – Gmina będzie realizowała dwuletni projekt dofi nan- sowany z funduszy unijnych, którego Chociaż od tamtych wydarzeń minęło już prawie sto lat, w pamięci wielu Polaków nadal są żywe. W czwartek po południu w 98. celem będzie podniesienie kwali- fi kacji zawodowych pracowników rocznicę pomordowania w Stonawie 20 żołnierzy 12. Pułku Piechoty Ziemi Wadowickiej odbyła się na miejscowym cmentarzu Urzędu Gminy. Do wykorzystania są uroczystość wspomnieniowa. Wcześniej kwiaty na mogile poległych złożyli również konsul generalny Konsulatu RP w Ostrawie, 2,5 mln koron. Przewidziane są m.in. szkolenia oraz zdobywanie doświad- Janusz Bilski oraz przedstawiciele Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. czeń za granicą. Powstanie także Oddać hołd i złożyć kwiaty na grobie nowy plan strategiczny gminy. pomordowanych przyszły delegacje * * * wielu polskich organizacji – PZKO, WJECHAŁ POD POCIĄG Macierzy Szkolnej, Koła Polskich CIESZYN (wik) – W czwartek Kombatantów, Rodziny Katyńskiej, 49-letni kierowca peugeota wjechał Ruchu Politycznego „Coexistentia- na niestrzeżony przejazd kolejowy -Wspólnota” oraz Harcerstwa Pol- przy ul. Frysztackiej. Auto zderzyło skiego, którego członkowie trzymali się z pociągiem, na szczęście nikomu przy grobie wartę honorową. nic się nie stało. – Żołnierze, których nazwiska zo- stały zapisane na tych tablicach, zo- PROTOKOŁY UJRZĄ stali tu pochowani dzięki staraniom ŚWIATŁO DZIENNE ówczesnego proboszcza miejscowej parafi i katolickiej, Franciszka Krzyst- Dokończenie ze str. 1 ka. Gdyby nie ten zacny człowiek, ci Zdaniem Miłosza Skrzypka analiza ludzie nie mieliby nawet godnego po- grzebu – przypomniał Bohdan Pry- treści protokołów nie tylko ujawnia SCHÖNWALD BEATA Fot. mnóstwo nieznanych dotąd, choć mus, wiceprezes Miejscowego Koła Przedstawiciele polskich organizacji na Zaolziu przypomnieli sobie w czwartek wydarzenia sprzed 98 lat. na ogół drobnych faktów związa- PZKO w Stonawie, które sprawuje nych z dokonującym się na Śląsku pieczę nad tym miejscem pamięci. kich dwudziestu polskich żołnierzy, stości wspomnieniowej były Sekcja oraz Janusz Bilski, konsul generalny Cieszyńskim przełomem, ale przede Jak zauważył, nazwiska siedmiu po- którzy polegli 26 stycznia 1919 roku Historii Regionu Zarządu Główne- RP w Ostrawie. – W czwartek 26 wszystkim pozwala wniknąć w kulisy mordowanych, którzy na tablicach w walce o Stonawę. go PZKO oraz Polska Sekcja Naro- stycznia upłynęło 98 lat od tragicz- rozgrywających się wówczas wypad- zostali zapisani jako nieznani, dzięki Po wysłuchaniu wiersza Krzyszto- dowa Ruchu Politycznego „Coexist- nego dnia, kiedy 20 polskich żołnie- ków. Zapisy dyskusji prowadzonych dociekliwości pochodzącego ze Sto- fa Józefa Węgrzyna „Pamięć narodu” ntia-Wspólnota”. – Pamięć powinna rzy zostało zamordowanych przez podczas plenarnych posiedzeń nie- nawy historyka amatora, Stanisława oraz odśpiewaniu „Roty” Marii Ko- trwać wiecznie, bo pamiętając o tych ówczesne wojsko czechosłowackie. mal wprost informują bowiem o ce- ludziach, którzy położyli życie za Kongres Polaków w RC pochyla się lach, jakie stawiali sobie członkowie Polskę, budujemy swój patriotyzm z czcią i pamięcią nad ich grobem i Rady Narodowej, pobudkach, jaki- oraz stosunek do tych rzeczy, o któ- przed pomnikiem w Stonawie, zami kierowali się przy podejmowa- rych nie wolno nam zapominać – palając znicz i składając okoliczno- niu decyzji, a także o cechującej ich podkreślił w rozmowie z „Głosem ściowy bukiet w biało-czerwonych kulturze politycznej, intelektualnych Ludu” przewodniczący SHR, Stani- barwach u jego stóp. Pamiętamy i horyzontach, a nawet politycznych sław Gawlik. będziemy pamiętać – powiedział i towarzyskich uprzedzeniach czy * * * Mariusz Wałach, prezes Kongresu emocjach, jakie wpływały na ich opi- Wcześniej w Stonawie pojawili się Polaków w RC. (sch) nie i decyzje. przedstawiciele Kongresu Polaków – Ten materiał nie tworzy wprawdzie jakiejś nowej wiedzy o najnow- szych dziejach Śląska Cieszyńskiego, ale na pewno jest jej bardzo cennym uzupełnieniem. A rola i waga Rady

Narodowej Księstwa Cieszyńskiego ARC Fot. była jedną z najważniejszych w naj- W Stonawie pojawił się także Janusz Bilski, konsul generalny RP w Ostrawie. nowszej historii Śląska Cieszyńskie- go – stwierdza Skrzypek. Kuby, przestały być niewiadomą. nopnickiej wiązankę kwiatów złożo- Naukowiec weźmie udział w spo- – Dziś wiemy dokładnie, kto spo- no również na grobie miejscowego tkaniu promującym publikację, które czywa w tej mogile. Myślę, że byłoby policjanta Józefa Friedla, który zginął odbędzie się 3 lutego o godz. 17.00 pięknie, gdyby z okazji zbliżającego w tym samym dniu, ale jako stona- w sali konferencyjnej Kongresu Po- się okrągłego jubileuszu pojawiły się wianin został pochowany w rodzin-

laków w RC przy ul. Komeńskiego 4 na tej tablicy – zaznaczył wiceprezes, nym grobie kilkanaście metrów dalej. ARC Fot. w Czeskim Cieszynie. (wik) po czym odczytał nazwiska wszyst- Inicjatorami czwartkowej uroczy- Kongres Polaków w RC także pamiętał o pomordowanych. Zapowiada się słoneczne szusowanie

Prognozy na weekend są wyjątkowo bość ma pokrywa śnieżna w ośrodku Podziękowanie tym, co pomagają dobre. Zapowiada się kilka pięknych, narciarskim Bila. Tylko o 10 cm mniej przeważnie chrześcijańskie, duże bra- zimowych dni w pełnym słońcu. Po- śniegu jest natomiast w ośrodku nar- wa zebrali uczniowie za utwory wyko- goda wprost wymarzona, żeby wolny ciarskim Kempaland w Bukowcu. nane zespołowo na bębnach i innych czas spędzić aktywnie na stoku. W W stacji narciarskiej w Rzece zalega instrumentach rytmicznych. Beskidach na miłośników szusowania pół metra śniegu i czynna jest niebie- Pod koniec koncertu wręczono wy- czekają dziesiątki tras narciarskich. ska trasa narciarska. Najmniej białego różnienia ok. 50 wolontariuszom kra- Świetne warunki narciarskie panują puchu, bo tylko 40 cm, leży na narto- jowym i 30 zagranicznym. – Diakonia m.in. w Mostach koło Jabłonkowa. Na stradach ośrodka narciarskiego Sever- Śląska ma o wiele więcej wolontariu- tamtejszych nartostradach leży już 80 ka w Łomnej Dolnej. W weekendy na szy, w sumie mamy ich zarejestrowa- (wik) centymetrów śniegu. Taką samą gru- narciarzy czeka tam za to skibus. nych 250. Wyróżniliśmy tych, którzy pracują wprost z naszymi klientami i LIBERDA NA WEEKEND którzy regularnie odwiedzają nasze

Fot. DANUTA CHLUP DANUTA Fot. ośrodki – wyjaśniła Filipková w roz- Uczniowie szkoły diakonijnej i klienci ośrodków zagrali na rytmicznych instru- mowie z „Głosem Ludu”. mentach. Nietypowy charakter miało słowo Noworoczny Koncert Przedszkola, Jego gośćmi byli rodzice uczniów, wiążące pomiędzy poszczególnymi Szkoły Podstawowej i Średniej Dia- pracownicy i sympatycy Diakonii Ślą- punktami programu. Nauczyciel re- konii Śląskiej połączony był z uhono- skiej, przedstawiciele Śląskiego Ko- ligii, pastor Jiří Kaleta i uczeń szkoły rowaniem krajowych i zagranicznych ścioła Ewangelickiego i władz miasta. średniej, Karol Siwek, prowadzili dia- wolontariuszy, którzy pomagają i umi- – Sami przygotowaliśmy ten koncert, log, w którym pedagog pytał chłopca, lają czas seniorom, ludziom niepełno- nie zapraszaliśmy żadnych zespołów – co mu pomaga w życiu, ale też, w czym sprawnym, uczniom szkoły diakonij- podkreśliła dyrektorka Diakonii, Zu- on może pomóc innym, by „nie czuli nej. Do szkoły tej uczęszczają dzieci zana Filipková, inaugurując wieczór. się sami na swojej drodze”. Absolwent i młodzież ze specjalnymi potrzebami Słuchacze wkrótce przekonali się, że polskiej podstawówki w Suchej Gór- edukacyjnymi. uczniowie, pracownicy i podopiecz- nej opowiadał o tym, jak ważną rolę Koncert pt. „Na swojej drodze nigdy ni Diakonii Śląskiej sami w swoim w jego życiu odgrywa rodzina i Bóg, a nie jesteś sam” odbył się w czwartek gronie są w stanie przygotować pro- także, jak on sam stara się, by wszyscy wieczorem w kościele ewangelickim gram, który zachwyci publiczność. czuli się dobrze w jego towarzystwie. To dziwne, bo w mieście i okolicy nie ma terrorystów. Na Niwach w Czeskim Cieszynie. (dc) Rys. BRONISŁAW LIBERDA Rys. BRONISŁAW Zabrzmiały pieśni solowe i chóralne, sobota | 28 stycznia 2017 PUBLICYSTYKA 3 Darkowska solanka i roboty

Uzdrowisko Darków obchodzi w tym roku 150-lecie założenia. Od dawna nie leczy się w Darkowie tylko za pomocą solanki jodowo-bromowej, od której wszystko się zaczęło, lecz nadal zajmuje ona ważne miejsce w terapii. Dzisiaj uzdrowisko ma do zaoferowania ponad 150 różnych zabiegów. Średnio w skali roku korzysta z leczenia ok. 11 tys. osób, niemały odsetek stanowią goście z zagranicy. Historyczna część uzdrowiska, leżąca nad Olzą w Darkowie, jest dziś nieco w cieniu Sanatorium Rehabilitacyjnego, które wybudowano w latach 70. ub. wieku w Karwinie-Granicach.

W BASENIE dach i o własnych siłach dobrnąłem litacji z wiedzą naszych specjalistów STANĄŁ NA NOGI do wózka – wspomina przełomowy i właściwościami leczniczymi solan- Zdeněk Turoň z Frydku-Mistku moment. Teraz chodzi, lekko pod- ki jodowo-bromowej zaliczamy się przed dziesięciu laty zabrał się do pierając się laską. do czołówki uzdrowisk w Republice malowania dachu swojego domu. – Ciągle robię postępy. Jestem bar- Czeskiej – podkreśla Hanáková. dzo zadowolony z tego uzdrowiska, Pośliznął się i spadł z wysokości 13 LECZENIE PRZEZ ODDECH metrów. Doznał ciężkiego urazu krę- nigdzie indziej nie pojadę – przeko- Solanka dała początek darkowskie- gosłupa i kończyn. Przebył dziesiątki nuje. mu uzdrowisku i do dziś odgrywa operacji, następne go jeszcze czekają. RĘCE niezastąpioną rolę w terapii. Kąpiele Nie stracił jednak dobrego humoru WAŻNIEJSZE OD SPRZĘTU w solance można odbywać w wannie i pozytywnego nastawienia do życia. W ub. roku Uzdrowisko Darków lub w basenie. Większość pacjen- – Wówczas spadłem, choć byłem kupiło nowoczesne urządzenia do tów, prócz najcięższych przypad- przywiązany. Lina pękła, a spado- rehabilitacji medycznej i medycyny ków, chodzi na basen. Sporo z nich chron mi się nie otworzył. Nawet ten estetycznej wartości 27 mln koron. odkłada kule na jego brzegu. rezerwowy. Mieszkam więc w domu Najważniejszą nowością jest bieżnia – Pacjenci przez 20 minut prze- z niepomalowanym dachem – żartuje. Reo Ambulator, robot służący do te- bywają w basenie, potem mają przez Spotkaliśmy się w Sanatorium Re- rapii chodu. Urządzenie przeznaczo- dziesięć minut suchy okład. W habilitacyjnym. Pan Zdeněk leczy się ne jest dla pacjentów ze schorzenia- basenie nie pływają ani nie poru- tam po raz ósmy, za każdym razem mi neurologicznymi i po wypadkach. szają się, ponieważ chodzi o to, by spędza cały miesiąc w uzdrowisku. Posiada „mechaniczne nogi” z napę- poprzez oddychanie wchłonęli jak Zna personel i na odwrót. Właśnie dem, które wspomagają kończyny najwięcej leczniczych substancji – odbywał ćwiczenia ręki za pomo- pacjenta. – Urządzenie jest odpo- wyjaśnia masażysta Roland Červen- cą robota rehabilitacyjnego. – Rękę wiednie także dla osób, które w ogóle ka. Solanka pomaga ludziom z mam skostniałą po urazie, przez rok nie chodzą. Za pomocą podnośnika najróżniejszymi problemami, prócz była w gipsie. Ruszam nią, ale idzie ustawimy pacjenta w pozycji piono- dolegliwości aparatu ruchowego mi ciężko – wyjaśnia. Urządzenie, wej, a „nogi mechaniczne” w całości Fot. DANUTA CHLUP DANUTA Fot. jednym z ważnych wskazań są cho- jak dowiaduję się od ergoterapeuty zastąpią siłę jego mięśni. Dla pacjen- Zdeněk Turoň podczas ćwiczeń ręki z terapeutką Moniką Klaputovą. roby skórne, zwłaszcza łuszczyca. Moniki Klaputovej, służy do ćwiczeń ta, który tylko leży lub porusza się na Pacjenci korzystają także z basenu pasywnych. To znaczy, że pacjent wózku, pozycja pionowa jest olbrzy- – Te ćwiczenia pomagają także sprzęt, nawet ten najbardziej nowo- rehabilitacyjnego, który napełniony sam nie rusza ręką. – Przez pierwsze mią zmianą, korzystnie wpływającą pacjentom z bólami kręgosłupa. To czesny, nie rozwiązuje wszystkiego. jest uzdatnianą chemicznie wodą dwa lata po wypadku byłem na wóz- na cały organizm. Dochodzi do lep- dlatego, że wzmacniają także mię- – Mamy tu najróżniejsze nowocze- do picia o temperaturze 32 stopni i ku inwalidzkim. Tu, w uzdrowisku, szego ukrwienia organizmu, obser- śnie głębokie. Jeżeli te nie pracują sne urządzenia, jednak najważniej- służy do ćwiczeń pod okiem fi zjote- po raz pierwszy stanąłem na nogi. wujemy pozytywny wpływ na układ jak powinny, grozi na przykład wy- sze są ręce i wiedza fi zjoterapeuty. rapeuty. W godzinach popołudnio- To było podczas mojego drugiego oddechowy i trawienny – wyjaśnia padnięcie dysku – wyjaśnia opro- Indywidualne lecznicze ćwiczenia wych cały kompleks basenowy jest leczenia w Darkowie. Podczas reha- fi zjoterapeutka Radka Majcherová. wadzająca mnie po uzdrowisku Eva fi zyczne są podstawą i niezbędnym ogólnie dostępny, razem z trzema bilitacji w basenie postanowiłem, że Kolejnym interesującym nabytkiem Hanáková z wydziału handlowego, przygotowaniem do dalszych zabie- rodzajami saun. spróbuję stanąć na nogach. I staną- jest urządzenie wspierające równo- która wcześniej także pracowała gów terapeutycznych. Dzięki połą- łem. Wyszedłem na górę po scho- wagę oraz koordynację mięśni. jako fi zjoterapeuta. Zaznacza, że czeniu nowoczesnych form rehabi- DANUTA CHLUP Pierwszy sezon

Historia darkowskiego zdroju ściśle jest zwią- propagator historii Karwiny i darkowskiego zana z odkryciem leczniczej solanki jodo-bro- uzdrowiska. mowej. Właściciel majątków ziemskich w Raju, W 1867 roku wzniesiono pierwszy budynek baron Jerzy Bees z Chrastiny, w 1862 roku za- sanatoryjny i rozpoczął się pierwszy ofi cjalny czął szukać węgla. Był rozczarowany, ponieważ sezon w uzdrowisku. Od tego czasu minęło odwierty próbne nie przyniosły spodziewanego 150 lat. – Co ciekawe, choć uzdrowisko prospe- efektu. Zamiast tego z ziemi wytrysnęło potęż- rowało, czego dowodem była jego rozbudowa, ne źródło słonej wody. Osobisty lekarz baro- baron Bees nie rezygnował z poszukiwań wę- na, Antoni Fiedler, zaczął go przekonywać, by gla. Sprowadził nowoczesny sprzęt wiertniczy zaczął wykorzystywać solankę do celów lecz- z Anglii, by przeprowadzić kolejne odwierty. niczych. Fiedler przez kilka lat leczył ochotni- Zamiast węgla, ponownie znaleziono solankę. ków, podając im solankę do picia i do kąpieli Drugie źródło pozwoliło na poszerzenie dzia- i starannie zapisywał rezultaty. Woda została łalności uzdrowiska – opowiada Kolková. także wysłana do Wiednia, gdzie zbadano ją w Złota era kurortu przypada na przełom XIX laboratorium uniwersyteckim. i XX wieku i związana jest z wiedeńskim le- – Analiza potwierdziła, że zawartość jodu i karzem Wilhelmem Degré, który w 1895 roku Najstarszy budynek z 1870 roku, dziś nazywany Starymi Łaźniami. bromu jest wyższa niż we wszystkich znanych został współwłaścicielem uzdrowiska. dotąd źródłach leczniczych w Europie – pod- – Rozbudował uzdrowisko, założył park, przede pie, opisując w czasopismach medycznych leczo- rycznej części kurortu. Kilka lat temu uzdrowi- kreśla historyczka Libuše Kolková, znawca i wszystkim zaś propagował Darków w całej Euro- ne przypadki – podkreśla historyczka. Pierwszym sko ponownie znalazło się w trudnej sytuacji. budynkiem wzniesionym w czasach dr Degré był Kiedy pod koniec 2012 roku doszło w Republi- Dom Zdrojowy, który do dziś jest ozdobą kuror- ce Czeskiej do zmian w fi nansowaniu leczenia tu. W jego czasach wybudowano także m.in. pa- przez ubezpieczalnie, cały segment uzdrowisk wilon dziecięcy. Lekarz odnosił znaczące sukcesy walczył o przetrwanie. Problemy spowodowa- w leczeniu gruźlicy pozapłucnej u dzieci. ne przez nagły ubytek pacjentów nie ominęły Degré miał ogromne zasługi w rozwoju Dar- także Darkowa. Na pewien czas została za- kowa, lecz zakrojone na szeroką skalę inwesty- mknięta historyczna część uzdrowiska, łącznie cje sprawiły, że popadł w problemy fi nansowe. z Domem Zdrojowym. Dziś w „starym Dar- Hrabia Larisch-Mönnich wykorzystał tę sytu- kowie” na nowo toczy się życie. – Historycz- ację i kupił udziały lekarza po bardzo korzystnej ne Uzdrowisko Darków tworzą następujące dla siebie cenie. W czasach Larischa, w 1931 budynki: Dom Zdrojowy, willa „Maryčka”, roku, wzniesiono największy budynek, Nowe willa „Jiřina”, Stare Łaźnie i budynek „Slávka”. Sanatorium. Dziś nie służy już ono uzdrowi- Zdecydowana większość budynków ma wyre- sku, znajduje się tam prywatna placówka opieki montowane wnętrza, poszerzona została oferta nad chorymi z zespołem Alzheimera. zabiegów leczniczych oraz spędzania wolnego Darków przetrwał kilka kryzysów, okres I czasu. W przyszłości zamierzamy wybudować i II wojny światowej, jak również lata powo- kolonadę i zmodernizować zaplecze balneolo- jenne, kiedy z powodu masywnego wydobycia giczne – zdradza Tomáš Svrčina z działu han- Zdjęcia: Archiwum Państwowe w Karwinie Państwowe Zdjęcia: Archiwum Willa „Henrietta” z 1879 roku dzisiaj nosi nazwę „Jiřina”. węgla zagrożona była sama egzystencja histo- dlowego Uzdrowiska Darków. (dc) 4 PUBLICYSTYKA sobota | 28 stycznia 2017 CZWARTA ODSŁONA KONKURSU »PŁYNIESZ OLZO« O czym mówią przysłowia ludowe

Nie będziemy się tutaj zastanawiać nad na- przysłowiu czynność chodzenia. A cóż to była parobka sąsiedniego gospodarza. Parobek, za- ukową defi nicją przysłowia, ani snuć na ten ta „ferula”? Sędziwy, kilka lat temu zmarły wójt chęcony przez swego gospodarza słowami: - temat teoretycznych rozważań, bo wcale nie o Stonawy, Karol Swaczyna, tyle o niej opowie- „Bij diobła, aż go czerci weznóm!” – tak długo to nam chodzi. Ważniejsze będzie stwierdze- dział: „Jak bórmister chcioł co ogłosić, to to na- śmigał „wrzaszczka” batem, aż wreszcie przynie, że mowa ludu śląskiego zawiera przeboga- pisoł na papiyr i przilepił te kartkę na fyrule. Ta biegł diabeł, zabrał „podciepa”, a na miedzy po- ty zasób przysłów i zwrotów przysłowiowych. fyrula, to był taki metrowy kónszczek żerdki, zostawił porwaną kiedyś dziewczynkę. Oczy- Świadczą o tym liczne zbiory i zbiorki przy- a na wyrchu była tako niewielko tabulka. Or- wiście parobek ten, kiedy dziewczyna dorosła, słów śląskich, które się ukazały w okresie lat dynanc (= posłaniec gminny) zaniós fyrule do wziął ją sobie za żonę. Nawet znaczną różnicę przeszło osiemdziesięciu, a które stale jeszcze chałupy, co miała piyrsze nómero. Jak nie było wieku między nim a młodą żoną umiało wytłu- trzeba uzupełniać materiałami nowymi, ciągle żodnego dóma, to fyrule wdziubnół przi chału- maczyć inne przysłowie: Dziywka sie rodzi, pa- żywymi w ustach tutejszego ludu. pie do ziymie. Potym fyrula szła od nómera do chołek za plógym chodzi, a jeszcz sie ji godzi. Z jakimi sytuacjami możemy się spotkać w nómera, od sómsiada do sómsiada, jedyn dru- Powiedzenie Chudy, blady, jakby go wszystki śląskich przysłowiach i zwrotach przysłowio- gimu już jóm podowoł, aż to wszyscy przec- mory po nocach cyckały jest związane z liczny- wych? Wiele z nich zawiera echa dawnych cza- zytali. Tyn ostatni odniós fyrule do bórmistra”. mi opowieściami o zmorach. sów, wydarzeń i postaci, zupełnie przebrzmia- Teraz przysłowie to jest już zrozumiałe. Osoba, Przysłowie Bedzie to kiepski z twojóm dus- łych i zapomnianych. porównywana w nim do feruli, jest więc całki- zóm – do nieba nie patrzi, a diobłi sie cie bo- Przysłowia Dzierży sie jak lutersko wiara em zwyczajną plotkarką, biegającą od sąsiada jóm jest jak gdyby lapidarnym streszczeniem kole Cieszyna i Twardy jak luter spod Cieszyna do sąsiada. znanej na Śląsku Cieszyńskim bajki ludowej przypominają odległe czasy prześladowań wy- Odległe czasy kryzysu gospodarczego, kie- o diable, który służył u pewnego gospodarza. znaniowych po wojnie trzydziestoletniej. dy wielu mieszkańców Śląska Cieszyńskiego Gospodarz tak bardzo dał się diabłu we znaki, Kiedyś na zabawach wiejskich sami tancerze musiało wyemigrować ze stron rodzinnych że ten zrezygnowawszy w końcu z jego duszy musieli opłacać muzykantów. Fakt ten został do innych krajów europejskich czy nawet za czmychnął do piekła. Później, po śmierci go- utrwalony w przysłowiach: Gdo chce, aby mu morze, upamiętnił zwrot Ucieko jak biyda do spodarza, jego grzeszna dusza miała do nieba grali, musi zapłacić, Gdo se koże grać, musi za- Ameryki. wstęp wzbroniony, więc nakazano jej pójść do płacić, Gdo płaci, tymu grajóm oraz Za mało Żartobliwy zwrot przysłowiowy Hawiyrzu, piekła. Ale i tam jej nie wpuszczono. To ów piniyndzy – mało muzyki. Przysłowia te dawno postroszcie mi to dziecko, kierowany jeszcze diabeł-parobek zaczął bić w kotły na alarm i już zatraciły swój pierwotny sens realny, dziś są i teraz pod adresem tego czy owego górnika, zamknął bramę piekielną. związane z sytuacjami nowymi, w przenośni powstał w czasach, kiedy na kopalniach nie Podobny wypadek zachodzi u przysłów Co tylko odpowiadającymi tym pierwotnym. było jeszcze łazienek. Górnicy po skończonej diabeł ni może, to baba dokoże, a co diabeł nie Człowieka bladego, wynędzniałego do pracy wracali do domu umorusani, z kilofem na skusi, to baba musi oraz Gdzie diabeł ni może, skrajności i wyczerpanego fi zycznie określano ramieniu i górniczą lampką w ręce. Taki górnik, DĄBKOWSKI NORBERT Fot. tam staróm babe poszłe. Znana jest bowiem zwrotami Wyglóndo, jakby go z Mirowa pu- powracający do domu, mógł się znaleźć w sy- chodzić ostrożnie, bo łatwo uderzyć głową w facecja, jak diabeł, któremu nie udało się po- ścili, Wyglóndo, jakby z Mirowa uciyk oraz tuacji, o jakiej swego czasu wspominał pewien obudowę stropów. Górnicy mówią, że gdyby waśnić zgodnych małżonków, nasłał na nich Wyglóndo, jakby dziesiyńć roków na Mirowie sędziwy karwiniak: „Roz szoł zmazany hawiyrz głowa była szklanno, toby hawiyrz musiol ich starą kobietę. Ta za pewnym wynagrodzeniem siedzioł. Wymienione zwroty rozumie dziś z roboty. Szła jakosi pani z dzieckym, nó i pra- mieć każdóm szychte z dziesiyńć. Gdy ktoś w krótkim czasie uczyniła to, czego nie potrafi ł tylko ten, kto wie, że w Mirowie, niedużej wi hawiyrzowi: nieuważny grzmotnie głową o coś twardego, dokonać diabeł. miejscowości na Morawach, od połowy XVIII – Hawiyrzu, postroszcie mi to dziecko, bo je to kamraci od razu takiego strofują: Zegnij sie, Zwrot przysłowiowy Mamulko, a bryja soli wieku aż do końca pierwszej wojny światowej przeciwne! A ón tej paniczce nadoł i prawi: – wole, boś je na dole. W kopalni nie wolno gwi- sie? ośmieszający nieporadność kulinarną nie- znajdowało się ciężkie austriackie więzienie Na czy jo je jaki straszok, żebych wóm gizda zdać lub hałasować, bo - jak twierdzą górni- jednej młodej małżonki, łączy się z następu- wojskowe. Widocznie kiedyś niejeden Ślązak straszył?”. cy - ściąga to karę ducha kopalni, Pusteckiego, jącą facecją: Młoda mężatka, wyprowadzająca z Cieszyńskiego, któremu nie uśmiechała się Jeżeli już mowa o górnikach, to należy do- zwanego również Fontaną: Nie gwizdej, bo cie się po ślubie z domu rodziców do domu męża, długoletnia służba wojskowa, musiał swe prag- dać, że środowisko górnicze obfi tuje również Pusteczki posmyko. lub Nie rób harwasu, bo sie do ostatniej chwili radziła się swojej matki, jak nienie wolności srogo odpokutować w lochach w charakterystyczne przysłowia i zwroty przy- Fóntana obudzi. Górnicze przysłowia i zwro- się przyrządza to czy tamto jadło. Matka cier- mirowskich, skoro nazwę tego okrutnego miej- słowiowe. Górnicy z przyzwyczajenia żuli pod- ty przysłowiowe mówią o ciężkiej i niebez- pliwie objaśniała córce tajniki kulinarne i ud- sca uwieczniono w powszechnie używanych czas pracy tytoń, toteż o niejednym mówiono, piecznej pracy górników, o ich życiu, charak- zielała jej ostatnich rad. W końcu wóz ruszył. zwrotach przysłowiowych. że doł se na śliwke, aż sie mu lice świyci, że terze, wyglądzie, przyzwyczajeniach, wreszcie o Nagle, po przebyciu sporej odległości od domu, Przysłowie Chodzi jak fyrula jest dla obec- hawiyrzowi trzeba jyny baga i wozów, a jeżeli samym środowisku, w którym żyją i pracują ci, świeżo upieczona gospodyni odwróciła się na nego pokolenia niezrozumiałe. Już dawno wy- ktoś podczas pracy opadał z sił, wówczas górni- co mają „czorne oczy, ale złote serca“. wozie i zawołała: – Mamulko, a bryja soli sie? szła bowiem z użycia „ferula”, czyli ów zagad- cy zachęcali go słowami: Prziklnij se, strziknij Niektóre śląskie przysłowia i zwroty pr- Przysłowie Tak sie Cygóna nie bije jest zwią- kowy przedmiot, do którego porównuje się w se, a ciep! W podziemiach kopalnianych trzeba zysłowiowe są ściśle związane z facecjami zane ze znaną facecją o bitym Cyganie. Cygan, krążącymi wśród tutejszego ludu. Niekiedy od- przyłapany na kradzieży przez gospodarza, Pytanie nosi się wrażenie, jak gdyby te pierwsze były po bierze od niego zasłużone lanie. Poszkodowa- od prof. Daniela Kadłubca: prostu fragmentem jakiejś opowieści ludowej. ny trzyma złodzieja lewą ręką, a prawą grzmoci W każdym razie niejedno niejasne powiedze- kijem, ile wlezie. Pomimo srogich batów Cygan nie staje się zrozumiałe, gdy połączymy je z się śmieje i mówi do gospodarza: – „Ho, ho, O czym mówią przysłowia ludowe, czego można się z odpowiednią facecją. gazdoszku, tak sie Cygóna nie bije!” – „A jak nich dowiedzieć? Zwrot przysłowiowy Bij diobła, aż go czerci sie Cygóna bije? – zapytuje gospodarz i przery- weznóm ma bliski związek z opowiadaniem o wa bicie. – „Oburóncz, gazdoszku, bo jednóm Na odpowiedzi czekamy do czwartku 9 lutego. Można to zrobić tradycyjną pocztą: „Głos „podciepie“ podrzuconym pewnym młodym rynkom to nie boli”. Wtedy gospodarz puszcza Ludu”, ul. Komeńskiego 4, 737 01 Czeski Cieszyn oraz elektroniczną: [email protected]. gospodarzom. Podczas pracy w polu rodzice Autor najciekawszej odpowiedzi otrzyma egzemplarz monograﬁi z podpisem autora. Na- Cygana, by chwycić kij obiema rękami. Na to zostawiali go na miedzy. „Podciep” paskudził grodę za poprzedni odcinek otrzymuje Emilia Heczko z Trzyńca. Po odbiór monograﬁi tylko czekał sprytny Cygan. Z łatwością prze- zapraszamy do redakcji. pod siebie i okropnie skrzeczał, czym pewnego skoczył płot i uciekł przed karą. razu doprowadził do pasji pracującego opodal Józef Ondrusz głos z groni O kóniach

JÓZEF MICHAŁEK z Istebnego Kiedyś był to codzienny widok: dużo dla pięciu krów, kierdla owiec Takich, jakie zawsze w górach były metry załadować i rozładować. Jest pile.” – O koniach, co się tropiły z konie ciągnące sanie z kupą gnoja, i pary koni. Ale stare gazdówki nie- obiektem pożądania: duże, silne, jeszcze druga tura. Tu siłę uciągu Glinianego przez Miki do góry ku przez głęboki śnieg na kónsek pod mal się już minęły, obrazków z życia posłuszne, mocarne. Jedyna okazja musi pokazać mocarz. Tu siwek nie Istebnej, aż przez Dzielec na Piłym. lasym – przez cały dzień chłopi gnój koni na gazdówce nie ma już u nas takim koniom się napatrzeć z bliska, da rady, musi być koń mocny, co po- Taki kyns. I wiela ich zostało po ce- wozili. Potem – znów do lasu, aby w gróniach. Teraz, jak już trzeba, są w całej ich krasie. I ich gazdom, fur- trafi pociągnąć dwunastkę, dobry ku- ście. zrywać drewno z Kiczor-Ku Stawu, traktory. Konie chowają prawdziwi manom – ludziom mocnym na miarę bik kłody. Siłują się konie, zapierają ... A Kary, boroczek, a jest tego parę kilometrów. W nie- miłośnicy. Konie są piękne, silne, za- swego konia. w połach, w bok dłużycę ciągną, a krwióm zakalóne źrynice bałuszi, dzielę sónkami gazdowie okutani dbane, aby się pokazać przed innymi Są i zawody: przewóz drzewa na potem do przodu. Wio! wio! furma- wytrzeszczo zymby, aż na grbiet derką jechali odwiedzić dalszą rodzi- furmanami. Sporządzone jak trzeba. sankach w parę koni. Bardziej na na niesie się daleko. Bez bicza! – nie przegibo nę. Zdarzały się też zimą konie cią- I dobrze, ze w Istebnej są takie pokaz, bo tu gniade, kare, siwki nie wolno bić konia. Ani tu, ani gdzie nimocnóm głowym, a zlęknione uszi gnące wozy z furą siana, z dalszego paradne Zawody dla Furmanów z namęczą się wcale. Bardziej się liczy indziej! Pamiętaj! To potem widać, do karku tuli wdycki, jak uoszkliwo przysiółku na przykład ze Stecówki, całej okolicy. Przyjeżdżają do na- ich zgoda i słuch na polecenia fur- jak się koń zachowuje... – taki w lęku. chłosta go spotko... gdzie latem złożone siano czekało szych – Żywczoki, Czesi i Słowacy. mana. Raz dwa i już jest meta. Fur- – A ja czytam ujca Jerzego Ruc- To się wierzyć nie chce, poczytej- na swoją kolej, bo futra trzeba było Prawdziwa rewia pociągowych koni. man musi się więcej naciągać, trzeba kiego z Jaworzynki. „Z drzewym ku cie... sobota | 28 stycznia 2017 DLA DZIECI 5

ANKIETA

Jakie zagadnienia matematyczne lubią piątoklasiści, a z któ- rymi mieli problemy? Zdania na ten temat są podzielone. Na nasze pytanie odpowiedzieli uczestnicy eliminacji powiatowych olimpiady matematycznej przed rozpoczęciem kon- kursowych zmagań. Podzielili się także wrażeniami z rundy szkolnej. ELŻBIETA MACURA, MAREK VEIT, Matematyczni olimpijczycy Orłowa-Lutynia Wędrynia Pierwsze zadanie dotyczyło gry w wowych na Zaolziu, którzy po eli- które zadania mają więcej rozwiązań, szachy. Tatusia i wujka tak pochło- minacjach szkolnych zakwalifi kowali punkty są przyznawane także za uza- nęła królewska gra, że rozegrali za się do rundy powiatowej olimpiady sadnienie rozwiązania – powiedziała jednym zamachem kilkanaście par- matematycznej. Ta odbyła się w auli prowadząca olimpiadę Michaela tii. Ile? To trzeba było obliczyć na Gimnazjum Polskiego w Czeskim Raszka, metodyk Centrum Pedago- podstawie dostępnych informacji. Cieszynie. Zadania w rundzie szkol- gicznego ds. Polskiego Szkolnictwa Mniejszościowego. Po dziewięćdziesięciu minutach wytężonej pracy dzieci wychodziły z sali mimo wszystko uśmiechnięte. – Rozwiązałem wszystkie zadania, były średnio trudne. Nad pierwszymi dwoma pracowałem dłużej niż nad trzecim – powiedział nam Mikołaj Białoń z podstawówki w Trzyńcu I. David Pietrosz z Bystrzycy uważał, Zadania w ramach eliminacji szkol- Szkolna runda była fajna, ani zbyt że zadania nie były trudne. Również nych udało mi się dobrze rozwią- trudna, ani zbyt łatwa – taka sobie rozwiązał wszystkie. Czy poprawnie? zać i jestem bardzo zadowolona, że „neutralna”. W matematyce naj- O tym, jak kto wypadł w tym kon- przeszłam do dalszej rundy. W run- bardziej lubię zadania tekstowe, kursie, można się przekonać, wcho- dzie szkolnej były różnego rodzaju nad którymi trzeba logicznie po- dząc na stronę internetową Centrum zadania – słowne, coś z geometrii myśleć, gorzej mi idzie mnożenie Pedagogicznego. W zakładce „Kon- i coś na logiczne myślenie. Pewne dużych liczb. Geometrię też raczej kursy” została już opublikowana lista rzeczy lubię w matematyce, pew- lubię. laureatów. Okazało się, że laureatami nych nie. Lubię geometrię i zadania DOROTA PAWERA, zostało aż dziewięciu uczestników. słowne. Na samym czele uplasował się Adam Cz. Cieszyn Szczotka z Czeskiego Cieszyna, któ- MAREK SZYMECZEK, ry zdobył pełną liczbę punktów (18)! Trzyniec I Tylko o dwa punkty mniej „zarobił” Jan Stopa z tej samej szkoły. W eliminacjach powiatowych Fot. DANUTA CHLUP DANUTA Fot. Michaela Raszka rozdaje zadania uczestnikom. wzięło udział 14 piątoklasistów. Rywalizacja w tej kategorii zakoń- Z kolei wiewiórka Skorupka posta- nej można było rozwiązywać na spo- czyła się na szczeblu powiatowym. nowiła się odchudzać i dokładnie kojnie, także w domu, zasięgając rady Uczniowie starszych klas, którzy zaplanowała, jak wielką porcję orze- rodziców. Teraz uczniowie zdani byli będą mieli eliminacje powiatowe w chów wolno jej zjeść w zwykły dzień, tylko na własne siły i własną głowę, a innych terminach, mogą zakwalifi - a jak wielką w dzień diety. Ile zjadła na rozwiązanie zadań mieli dokład- kować się do rundy wojewódzkiej. orzeszków ciągu 19 dni? nie 90 minut. We wtorek odbyła się także olim- Opisane powyżej zadania i do- – By zostać laureatem rundy po- piada dla uczniów klas dziewiątych, datkowo jeszcze trzecie, z geometrii, wiatowej, trzeba zdobyć co najmniej osobno dla powiatu karwińskiego i rozwiązywali we wtorek uczniowie dziewięć punktów z 18 możliwych. osobno dla frydecko-misteckiego. Lubię różne obliczenia, mnożenie, klas piątych polskich szkół podsta- To wcale nie jest takie proste. Nie- (dc) Zdjęcia: DANUTA CHLUP Zdjęcia: DANUTA zadania tekstowe też są w porządku, GŁOSIK I LUDMIŁKA Zadania w szkolnych eliminacjach nie nie lubię natomiast geometrii. W były ani za trudne, ani za łatwe. Ogól- rundzie szkolnej było trochę trud- nie lubię matematykę, choć niektóre nych zadań, ale ogólnie to było ra- LICZENIE CZEKOLADY rzeczy bardziej, inne mniej. Trochę czej średnio trudne. W dodatku mo- – Całe szczęście, że nie musimy cho- bardziej lubię geometrię, mniej rzeczy gliśmy te zadania rozwiązać w domu. (dc) dzić do szkoły i uczyć się matematy- z fi zyki – zamianę jednostek. ki – zawołała Ludmiłka. W jej głosie słychać było ulgę. Skrzaty siedziały w REKLAMA redakcji i przez ramię pani redaktor czytały tekst o olimpiadzie matematycznej. – Po co właściwie potrzebna jest ta cała matematyka? – Ludmiłka wzruszyła ramionami. – Uważasz, Ludmiłko, że umie- jętność liczenia jest niepotrzebna? – spytał Głosik z niedowierzaniem. – Nie potrzebujesz policzyć pienię- dzy podczas zakupów? Albo cukier- ków, kiedy po równo chcesz je po- dzielić pomiędzy kilkoro dzieci? – No tak, tyle że takich podstawo- wych rachunków można się nauczyć – Głosiku, policzmy, ile kostek ma ta czekolada? w pierwszej, najwyżej drugiej klasie. Ale, powiedz, Głosiku, do czego są OWCZARZY Rys. WŁADYSŁAW potrzebne na przykład ułamki? dratu lub prostokąta? To też, twoim wać bardzo skomplikowane mate- Głosik bardzo krótko się zasta- zdaniem, na coś się przyda? matyczne zadanie. Chciały ustalić, nawiał. – Jak to do czego? Kto umie – Przyda się każdemu, kto chce ile muszą kupić tabliczek czekolady, posługiwać się ułamkami, może na obliczyć, jak duży ma kupić dywan która ma 20 kostek, jeżeli każde z przykład porównać, czy lepiej do- do pokoju! – odparł Głosik bez nich chce zjeść codziennie cztery stać trzy kawałki pizzy pokrojonej na chwili namysłu. kostki, a czekolada ma wystarczyć dziewięć części, czy też pięć kawał- – No dobra, poddaję się – Ludmił- dla obu na cały miesiąc. Dla was nie ków pokrojonej na dwanaście części! ka podniosła ręce do góry. A potem byłoby to trudne, prawda? (dc) – A obliczanie powierzchni kwa- oba skrzaty poszły razem rozwiązy- GL-121 6 PUBLICYSTYKA sobota | 28 stycznia 2017 Wszystko dla ukochanej Karwiny

24 stycznia Melchior Sikora z Karwiny skończył 80 lat. Okrągły jubileusz stał się więc okazją do wspomnień, a jest co wspominać, bo Sikora to aktywny i zasłużony działacz dla gminy i regionu. Mimo swojego wieku ciągle nie przestaje zaskakiwać cennymi inicjatywami.

– Dziś już nie ma tylu górników w Karwinie, co kiedyś, a ci co zostali, trzymają się razem. Przyszli do mnie 24 stycznia z życzeniami na 80. urodziny, wszyscy ubrani na galowo – stwierdza emerytowany górnik Mel- chior Sikora, wprowadzając mnie do swojego mieszkania w Karwinie No- wym Mieście. Rześki, uśmiechnięty, raźno wskakuje za mną po schodach. Nie zachowuje się i nie wygląda na swój wiek. Naszej rozmowie przy- słuchuje się żona, Krystyna Siko- ra, a z fotografi cznych portretów ustawionych na komodzie w salonie spoziera na nas troje ich dzieci, siedmiu wnuków (sami chłopcy!) i jedna prawnuczka. – Jest jeszcze druga prawnuczka, ale malutka i nie mamy jeszcze jej zdjęcia – mówi pani Krystyna. Powyżej nad komodą wiszą dyplomy: dla zespołu „Wesoła Siódemka”, dla Melchiora Sikory za dorobek pisarski nagroda Oddziału Śląskiego Ogólnopolskiego Stowa- rzyszenia Księgarzy „Genius Loci – Wierny Opiekun Ziemi Śląskiej” oraz dla Melchiora Sikory za cało- kształt działalności dyplom i nagroda „Tacy Jesteśmy 2016”. O każdej z tych aktywności pan Melchior opowiada z przejęciem. – Wszystko dla Karwiny, bo kocham to miejsce. Przeżyłem tu chwile najlepsze i

najgorsze, bo przecież pamiętam też BRYL MAŁGORZATA Fot. czasy wojenne – podkreśla pan Mel- Melchior Sikora z kroniką zespołu „Wesoła Siódemka”. chior, górnik ze społecznikowskim zacięciem. jak przekonuje sam pan Melchior, Równolegle do działalności ar- siedemdziesięciolatek zadebiuto- styn Racek. Na pamiątkę tej tragedii można by nakręcić fi lm fabularny, tystycznej Melchior Sikora konty- wał książką „Przygody chłopców na grobie Racka umieszczono posąg MUZYK, TANCERZ tyle bowiem w nim niesamowito- nuował edukację i pracę. Uczył się znad Olzy” (2006), a w kolejnych kobiety ze zgaszoną pochodnią. Jed- I KIEROWCA ści i nieoczekiwanych zwrotów ak- zawodu hutnika, a potem pracował latach posypały się kolejne publika- nak w 2005 roku grób na karwiń- Melchior Sikora urodził się 24 stycz- cji. Biografi i swojej matki Melchior przez cztery lata w hucie witkowic- cje: „Kamraci” (2008), „Dorastanie skim cmentarzu został ograbiony z nia 1937 roku w Babicy koło Wado- Sikora poświęcił swoją najnowszą kiej. Kolejne cztery lata przepraco- do dojrzałości” (2012), aż wreszcie pamiątkowej rzeźby. Postanowiłem, wic. Gdy miał dwa latka, jego matka książkę „Marysia” (2014). Już jako wał w zajezdni autobusowej, gdzie „Marysia” (2014). To właśnie w swo- że muszę coś z tym zrobić – opo- Maria podjęła decyzję o opuszczeniu sześciolatek Melchior rozpoczął spełniło się jego marzenie z dzieciń- jej drugiej książce „Kamraci” chciał wiada mi Melchior Sikora. Dzięki Małopolski i przeprowadzce nad edukację, najpierw w szkole niemiec- stwa, by być kierowcą. Zajęcie może przybliżyć atmosferę i wydarzenia jego zaangażowaniu oraz ofi arności Olzę. Wraz z mamą i dwójką braci kiej (1943), a potem w szkole cze- było i ciekawe, ale niestety nie przy- panujące od początku lat 60. do mieszkańców z Zaolzia w 2016 roku Melchior zamieszkał we Frysztacie. skiej (1945). W 1952 roku ukończył nosiło wystarczających dochodów połowy lat 80. minionego wieku na udało się zebrać środki fi nansowe i Bracia niestety nie doczekali staro- szkołę polską, natomiast rok później dla powiększającej się rodziny pana zaolziańskich kopalniach. „Wracając odnowić nagrobek, zastępując po- ści, zmarli w tragicznych okoliczno- zaczęła się jego wieloletnia i barwna Melchiora. Przy równie niskiej płacy do samej nazwy książki, może ktoś sąg kobiety kopią zdjęcia rzeźby ściach, z kolei o życiu matki Marii, przygoda z działalnością w Polskim pani Krystyny, która pracowała jako zarzucić mi, że nazwa ta wywodzi wygrawerowanego na czarnej pły- Związku Kulturalno-Oświatowym. nauczycielka nauczania początkowe- się z niemieckiego. To prawda, ale cie. Bohaterstwo górnika ratownika,

REKLAMA – Decyzję o zaangażowaniu mnie go w szkole podstawowej, rodzinie ja kierowałem się bardziej sensem Celestyna Racka znów jest godnie w życie artystyczne PZKO podjęła trudno było związać koniec z koń- tego wyrazu, który miał zupełnie upamiętnione. moja mama. Najpierw śpiewałem w cem. W 1962 roku pan Melchior inny wymiar tam na dole, w kopal- DUMNY DZIADEK chórze, a potem w 1955 roku zaczą- pierwszy raz zjechał pod ziemię na ni, gdzie to określenie «Kamrat» łem karierę tancerza. Muszę powie- kopalni. miało o wiele większą wagę niż na I PRADZIADEK dzieć, że szło mi dobrze, bo byłem powierzchni. Tam w dole, każdy, SKRUPULATNY GÓRNIK Krystyna i Melchior Sikorowie nawet pierwszym solistą w zespole kiedy zdarzył się jakiś wypadek, a uwielbiają, gdy rodzina zjeżdża się Pieśni i Tańca „Górnik” – opowiada Ponad dwudziestoletnią przygodę z usłyszał wołanie: «Kamrat pomóż», do Karwiny i mogą spędzić czas ze Melchior Sikora, gdy siedzimy ra- górnictwem Melchior Sikora rozpo- nie wahał się i nie patrzył, czy za- swoimi wnuczętami i prawnuczęta- zem w jego salonie. – A później za- czął w karwińskiej kopalni „Pokój” graża mu jakieś niebezpieczeństwo. mi. – Z tych spacerów z wnukami i łożyliśmy zespół muzyczny „Wesoła (wcześniej „Gabriela”), a następnie Szedł z pomocą zagrożonemu Kam- opowiadań o dawnej Karwinie zro- Siódemka”. Dziś z pięciu założycieli pracował w kopalni ČSM w Sto- ratowi. Tą książką chciałem oddać dził się pomysł mojego pisania. Lu- tego zespołu żyją już tylko dwie oso- nawie (dziś OKD). W 1970 roku hołd i szacunek Kamratom, którzy bię wracać do przeszłości, do tych by. W sumie do 1968 roku daliśmy ukończył technikum. Po wypadku na kopalniach karwińskich stracili wszystkich naszych przygód nad 183 występy po obu stronach Olzy – na kopalni w 1985 roku przeszedł zdrowie, a nie raz i życie” – napisał Olzą, gdy byliśmy chłopcami. Pew- dodaje. Wieloletnie przygody „We- na rentę inwalidzką. Równolegle do Melchior Sikora o „Kamratach”. nie dlatego nigdy nie zapomniałem, sołej Siódemki” dokumentują dwa pracy nadal aktywnie udzielał się w Nie wiadomo, czy górnik ratownik jak to jest być młodym – wspomina grube tomy kroniki, które pan Mel- życiu PZKO – ta aktywność trwa do Celestyn Racek zza światów krzyk- dziś z uśmiechem Melchior Sikora. chior przechowuje u siebie w domu. dziś, mimo że Sikora przychodzi tam nął do Melchiora Sikory „Kamrat Sam dalej stara się żyć pełnią życia, – Miałam 14 lat, gdy poznałam już jako gość. Przez czterdzieści lat pomóż” i Melchior to usłyszał, ale uczestniczy w każdej imprezie MK swojego przyszłego męża – wspo- był członkiem zarządu MK PZKO jedno jest pewne – w zeszłym roku PZKO i cieszy się ze wszystkich mina z uśmiechem pani Krystyna w Karwinie Nowym Mieście, pełniąc Sikora postanowił pomóc kole- sukcesów swoich dzieci, wnuków i Sikora. – Chcieli mnie zwerbować tam m.in. funkcję skarbnika. Był też dze górnikowi. – Zawsze darzyłem prawnuczek. do „Wesołej Siódemki” i w końcu im wiceprezesem tego Koła i rejono- wielkim respektem górniczych ra- – Mój sekret na dobre samopo- się to udało. Maniek nie odstępował wym. Przez dwie kadencje przewod- towników. Kiedy wszyscy uciekają z czucie po osiemdziesiątce? Co-

GL-838 mnie ani na krok, twierdząc, że musi niczył Komisji Kontrolnej Kongresu kopalni, oni biegną w przeciwnym dziennie rano ćwiczenia fi zyczne, KUCHNIE NA WYMIAR Z POLSKI mnie przypilnować przed starszymi Polaków w RC. Być może dlatego kierunku, by nieść pomoc. To są bo- odpowiednia dieta, czerwone wino kolegami. Na to ja spytałam, czy on całe życie jest wrażliwy na kwestię haterzy, choć oni nigdy tak o sobie i zero lekarstw. Od osiemnastu lat Producent mebli na wymiar tak mnie pilnuje przed innymi czy dokładnego rozliczania wszystkich nie powiedzą. Stwierdzą tylko, że nie zjadłem ani jednego lekarstwa, i nie tylko pilnuje mnie dla siebie – dodaje pani pieniędzy przepływających przez or- robią to, bo to ich praca. Wypadek a w dniu moich osiemdziesiątych Krystyna, śmiejąc się serdecznie. ganizacje, a w szczególności polskie na kopalni w Karwinie w czerwcu Bezpłatny pomiar urodzin sprawiłem sobie następu- Pan Melchior w końcu wystarał się organizacje działające na Zaolziu. 1894 roku był jedną z najstraszliw- jący prezent: od samego rana trzy- tel.: +48 500 196 300 o dziewczynę, pobrali się, gdy pani Na początku XXI wieku Mel- szych katastrof w historii górnictwa. dzieści przysiadów i pięćdziesiąt www.mebleczwartywymiar.pl Krystyna skończyła 18 lat. Nie tak chior Sikora rozpoczął kolejną cie- Zginęło 235 ludzi, w tym około trzy- pompek. kawą przygodę – zaczął pisać. Jako MAŁGORZATA BRYL GL-866 dawno obchodzili 55. rocznicę ślubu. dziestoletni górnik ratownik Cele- sobota | 28 stycznia 2017 KULTURA 7

208

Za oknem smog, ale w głowie tyle pomysłów, że nic nie może nas za- trzymać w poszukiwaniu szczęścia. Rok 2017 w muzyce zapowiada się arcyciekawie, o czym przeczytacie w rubryce „Przez lornetkę”. Zaczynamy zaś od recenzji czeskiego obrazu „Ja, Olga Hepnarová”, który 13 stycznia traﬁ ł też na polskie ekrany. FILMOWA RECENZJA

JA, OLGA HEPNAROVÁ (2016) cyjnie – wyłącznie utalentowana polska aktorka Toruniu po koncercie artysty w grudniu ubie- rockowej – Th e Beatles w 2010 i Pink Floyd w Michalina Olszańska. W postać schizofrenicz- głego roku. Na temat koncertu Stinga zrobiło 2015. Z informacji prasowej wynika, iż Royal Film, nominowany do walki o główną statuet- nej psychopatki wcieliła się tak przekonująco, się zresztą spore zamieszanie. Szczegółami or- Mail wypuści 10 znaczków. Sześć z nich przed- kę Czeskiego Lwa dla najlepszego rodzimego że gdyby żył Alfred Hitchcock, to pewnie od ganizacji występu, a także aukcji gitary zajmo- stawiać będzie okładki płyt: „Hunky Dory”, obrazu 2016 roku, w styczniu 2017 roku zade- razu zaproponowałby jej rolę w feministycznej wało się nawet Centralne Biuro Śledcze. Nie „Aladdin Sane”, „Heroes”, „Let‘s Dance”, „Ear- biutował też w polskich kinach. Na ile historia wersji „Ptaków”. Pod względem warsztatowym wykryto żadnych uchybień. thling” i „Blackstar”. Na pozostałych pojawią oparta w dużej mierze na autentycznych listach fi lm przegrywa niestety sromotnie, od pierw- DAVID BOWIE NA ZNACZKACH się wizerunki artysty z tras „Th e Ziggy Stardust Olgi Hepnarovej, skazanej w 1973 roku na karę szej do ostatniej minuty. Na czarno-białym pla- POCZTOWYCH. Po t-shirtach i kubkach Tour” (1972), „Th e Stage Tour” (1978), „Th e śmierci za umyślne śmiertelne potrącenie cię- nie panuje chaos przeplatany odważnymi sce- do kawy zmarły w zeszłym roku David Bowie Serious Moonlight Tour” (1983) i „A Reality żarówką ośmiu osób na przystanku tramwajo- nami seksu lesbijskiego i pseudo-fi lozofi cznymi Tour” (2004). Zapowiada się nie lada gratka dla wym w centrum Pragi, broni się merytorycznie dywagacjami, które niebezpiecznie ocierają się kolekcjonerów, a także wiernych fanów Mistrza. i wizualnie w fi lmie reżyserskiego duetu Tomáš o próby wybielenia głównej bohaterki. Jeśli pa- ROTUNDA W TARAPATACH. Weinreb, Petr Kazda? Pytanie pozostawiam Jeden nowie Weinreb i Kazda rzeczywiście serio zaję- z kultowych klubów muzycznych w Polsce, bez odpowiedzi, tak jak bez odpowiedzi po- li się myślą, że Hepnarová swoją socjopatyczną zostaje, dlaczego w fi lmie ewidentna wariatka krakowska Rotunda, znalazła się w dużych ta- postawą walczyła z szarą rzeczywistością ko- rapatach fi nansowych. Jak podaje krakowska urasta do rangi dysydentki walczącej z totali- munistycznej Czechosłowacji, to sami powinni tarnym reżimem. redakcja „Gazety Wyborczej”, klub zdecydował zamówić sobie wizytę w przychodni psychia- się zgłosić wniosek o upadłość. Dziennikarze Olga Hepnarová była ostatnią kobietą w trycznej. Dla mnie fi lm „Ja, Olga Hepnarová” sugerują, że w kasie może brakować nawet 700 Czechosłowacji skazaną na karę śmierci. W od- jest niestety kolejnym potwierdzeniem dużego tysięcy złotych. „Problemy zaczęły się w 2016 różnieniu od wielu wykonstruowanych proce- kryzysu czeskiej kinematografi i na przestrzeni roku, kiedy to właściciel budynku, Uniwersytet sów politycznych, w których wykonano wyroki ostatnich dziesięciu lat. na niewinnych, w przypadku 22-letniej chorej Jagielloński, postanowił sprawdzić, co dzieje się psychicznie Hepnarovej nie było cienia wątpli- CO SZEPTANE z wynajmowanym Rotundzie lokalem. Najemca wości i do dziś jest tak samo. „Dlaczego to ro- nie płacił czynszu, ale miał dbać o infrastrukturę bię? Żeby zrozumieli, że istnieje kres bezsilności W TORUNIU KOCHAJĄ STINGA. Nie lokalu. Okazało się, że klub był w złym stanie jednostki. Jestem samotnikiem. Człowiekiem od dziś wiadomo, że najwięksi fani Stinga trafi również na znaczki pocztowe. Decyzję technicznym. Rotunda wymagała remontu, gdyż zniszczonym przez ludzi. Mam wybór – zabić mieszkają nad Wisłą. W Toruniu na aukcji o wprowadzeniu do ofi cjalnego obiegu serii w takim stanie zagraża życiu i zdrowiu przeby- siebie albo innych. Wybieram zemstę” – napisa- sprzedano w tym tygodniu gitarę Stinga za 15 znaczków pocztowych z podobizną genialnego wających w niej osób. W połowie września Ro- ła Hepnarová w liście poprzedzającym morder- tysięcy złotych. Jak informują organizatorzy muzyka podjęła brytyjska Royal Mail. David tunda została zamknięta, a miesiąc później Sto- stwo z premedytacją. Tyle fakty, a teraz pora na aukcji, dochód zostanie przeznaczony na pięć Bowie będzie dopiero trzecim muzykiem, który warzyszenie Rotunda opuściło lokal” – czytamy fi kcję artystyczną, z którą twórcy fi lmu po pro- organizacji zajmujących się pomocą ubogim zostanie w ten sposób uhonorowany. Wcześniej na łamach „GW”. Z kultowymi obiektami też stu nie poradzili sobie. Broni się – i to rewela- i niepełnosprawnym. Gitara Stinga została w w ten sposób wyróżniono inne legendy muzyki mamy na Zaolziu spore doświadczenie...

PRZEZ LORNETKĘ

NA TE CIASTKA CZEKAMY ki sklepowe z dużym prawdopodo- wróble na dachach ćwierkają, że jeśli graniczyłoby z cudem, nowej płyty bieństwem w maju. Album „Spirit” nie teraz, to już nigdy. doczekamy się pod koniec roku. U2 według obietnic muzyków ma być GORILLAZ TOOL Bono i spółka od dwóch lat zapo- najbardziej intymnym wydawnic- wiadają kontynuację płyty „Songs twem w dyskografi i Depeche Mode. Damon Albarn oprócz swojej macie- To najbardziej leniwa formacja świa- Of Innocence” z 2014 roku. Album Wokalista Dave Gahan w między- rzystej kapeli Blur udziela się również ta. Wprawdzie nawet po dziesięciu zatytułowany „Songs Of Experian- czasie udzielał się w innych mu- w komiksowym projekcie Gorillaz latach muzyki Tool zawartej na albu- ce” ma się ukazać w tym roku, sęk zycznych projektach, współpracując stworzonym wspólnie z rysowni- mie „10,000 Days” wciąż rewelacyjnie w tym, że sami muzycy nie ujawnili chociażby z grupą Soulsavers. Nie kiem Jamie Hewlettem. Od połowy się słucha, ale nie zmienia to faktu, że jeszcze daty premiery i ściemniają w próżnowali też Andrew Fletcher i zeszłego roku obaj panowie są regu- „gadu-gadu” na temat nowego wydaw- mediach strasznie. Powody zabawy Martin Gore, co daje gwarancję, że larnie namierzani w jednej z londyń- nictwa osiągnęło już antyczne rozmia- w ciuciubabkę zrozumieją chyba wy- również na czternastej płycie muzycy skich kawiarni. Jeśli nie gawędzą o ry. Jeśli wierzyć gitarzyście tej amery- łącznie fani nieskazitelnego uśmie- nie będą odcinali kuponów od sławy. kobietach, to z dużym prawdopodo- kańskiej grupy, Adamowi Jonesowi, chu Baracka Obamy i saksofonu bieństwem snują plany nowej płyty niebawem bajki przerodzą się w fakty.

21 lipca w ramach europejskiej trasy Zdjęcia: ARC Billa Clintona. – Płyta była niemal koncertowej Depeche Mode zagra w studyjnej Gorillaz. „Jesteśmy głęboko zakorzenieni w pro- cesie tworzenia muzyki. Każdy wie, że to, że premiera nowego albumu nastą- gotowa, ale nadeszły wybory w USA Warszawie. STEVEN WILSON i nagle świat się zmienił. Stwierdzi- wykorzystujemy swój czas. Naprawdę pi w październiku. Dużo wcześniej, ROGER WATERS liśmy, że potrzebujemy dać sobie Dwa tygodnie temu na łamach Pop chcemy być odpowiedzialni za próbę podczas zbliżającego się fi nału Super czas i zobaczyć, jak ta płyta ma się Były lider Pink Floyd z ostatnią pły- Artu zachwycaliśmy się najnowszą odkrywania pomysłów, które nie zosta- Bowl, Lady Gaga powinna ujawnić do tego, co dzieje się na świecie. Wy- tą studyjną zameldował się w 1992 płytą bocznego projektu Stevena ły jeszcze odkryte”. Tool zaszufl adko- kilka nowych piosenek na żywo. Źró- bór Trumpa na prezydenta sprawił, roku. Album „Amused To Death” nie Wilsona, grupy Blackfi eld. Rok 2017 wani w gatunku o dumnie brzmiącej dła zbliżone do artystki twierdzą, że że wahadło przechyliło się na dru- zrobił furory na miarę legendarnych zapowiada się jednak bardzo cie- nazwie metal progresywny doskonale nowa płyta ma być prawdziwym szo- gą stronę – powiedział w jednym z wydawnictw Pink Floyd i to pewnie kawie również dla fanów solowych wiedzą, że szufl adka zobowiązuje. kiem dla fanów. W studio towarzyszą zraziło Watersa na tyle, że oprócz projektów lidera Porcupine Tree. podobno piosenkarce m.in. gwiazdy ostatnich wywiadów gitarzysta U2, LADY GAGA Th e Edge. Znając życie, album ujrzy projektów scenicznych z muzyką Steven Wilson kilka dni temu opu- amerykańskiej sceny country. Miejmy światło dzienne w grudniu i zamie- „Th e Wall” i sporadycznymi koncer- blikował fragment utworu „Pariah” Na koniec coś dla zwolenników nieco nadzieję, że z tej kooperacji nie poni się od razu w idealny prezent pod tami przez 25 lat nie odważył się na- nagranego w duecie z Ninet Tayeb, lżejszych, tanecznych rytmów. Lady wstanie dziwaczny klon Shanii Twain. choinkę. grać kolejnej pełnowymiarowej płyty który trafi na następcę świetnie przy- Gaga jeszcze nie ochłonęła po suk- W muzyce pop tej dziewczynie bo- studyjnej. Wszystko wskazuje na to, jętego albumu „Hand. Cannot. Era- cesie swojej ostatniej płyty „Joanne”, a wiem najbardziej do twarzy. DEPECHE MODE że w 2017 roku Waters wreszcie się se” z 2015 roku. Jeśli nie dojdzie do już pewne, że w 2017 roku doczekamy Następca dobrze przyjętej płyty przełamie. Nie znamy jeszcze nazwy zaskakujących zwrotów akcji, co w się kolejnego wydawnictwa w dysko- Rubrykę przygotował: JANUSZ „Delta Machine” (2013) trafi na pół- nowej płyty, ani daty premiery, ale przypadku pedantycznego Wilsona grafi i artystki. Wszystko wskazuje na BITTMAR 8 REKLAMA sobota | 28 stycznia 2017 Jeśli na narty, to na Poniwiec!

Poniwiec Mała Czantoria w Ustroniu to całoroczny ośrodek turystyczny położony u stóp Małej Czantorii. Latem, będąc oazą spokoju, przyciąga miłośników turystyki górskiej, wielbicieli malowniczych krajobrazów oraz wszystkich tych, którzy chcą odpocząć od zgiełku codzienności. Zimą natomiast jest istnym rajem dla narciarzy i snowboardzistów.

Droga do ośrodka narciarskiego Po- OŚRODEK NARCIARSKI niwiec w Ustroniu jest łatwa i niedłu- ga. Mieszkańcom Czeskiego Cieszy- PONIWIEC na czy Trzyńca zajmie nie więcej niż Liczba wyciągów: 2 pół godziny. Dojazd jest prosty. Jadąc Długość tras: 900 m i 160 m w kierunku na Wisłę, jeszcze przed Typ wyciągu: 4-osobowa Ustrońskim Parkiem Niespodzianek odbijamy na Poniwiec. Kiedy skrę- kanapa cić, podpowiedzą nam umieszczone Naśnieżanie: tak wzdłuż drogi billboardy. Jeśli skrę- Oświetlenie: tak ciliśmy w ulicę Akacjową, znaczy, że Godziny otwarcia: codziennie obraliśmy dobry kierunek. Teraz już 8.00-21.00 tylko kilka kilometrów przed siebie i Przerwa na ratrakowanie: jesteśmy na miejscu. – Droga, cho- 16.00-17.00 ciaż prowadzi lekko pod górkę, jest zawsze dobrze utrzymana. Staramy komunie, urodziny czy imieniny. się, żeby była czarna także zimą – Uroczysty obiad można tu idealnie zapewnia Anna Supeł, kierownik połączyć z rozrywkami i pobytem na ośrodka. świeżym powietrzu. TU SPEŁNIAJĄ SIĘ Ośrodek pamięta również o po- trzebach fi rm, które szukają od- NARCIARSKIE MARZENIA powiedniego miejsca do zorgani- Autem można podjechać bez- zowania konferencji, szkolenia lub pośrednio pod dolną stację kolejki chowywania sprzętu zimowego oraz widokowego na ostatnim piętrze ściach, również tych najmłodszych – imprezy integracyjnej z noclegiem linowej. Tak jak wiele ośrodków w prowadzi szkołę narciarską. Oprócz roztacza się niepowtarzalny widok zachęca do odwiedzenia restauracji lub bez. Sala konferencyjna wypo- polskiej części Beskidów również tego działa tu szkoła snowboardowa na piękną dolinę potoku Poniwiec na Poniwcu Anna Supeł. Jak zazna- sażona w rzutnik, ekran, fl ipchart, Poniwiec dysponuje wyciągiem ka- pierwszej polskiej snowboardzistki, – jesienią na różnobarwną kompo- cza, ośrodek ze względu na znako- telewizor z możliwością podłącze- napowym. Czteroosobowa kolej li- medalistki mistrzostw świata, Pau- zycję beskidzkich lasów, zimą zaś mitą kuchnię i swój niepowtarzalny nia do komputera oraz miejsce do nowa działa tu od 2013 roku i jest liny Ligockiej, która z grupą licen- na szalejących na stoku narciarzy klimat nadaje się doskonale do or- zorganizowania bufetu z poczęstun- w stanie w ciągu godziny wywieźć cjonowanych instruktorów szkoli – przekonuje Anna Supeł, doda- ganizowania imprez okolicznościo- kiem pomieści ok. 40 osób. na górę nawet 1500 osób. Trasa adeptów snowboardingu w techni- jąc, że niepowtarzalne widoki to wych, takich jak wesela, chrzciny, Artykuł sponsorowany narciarska, która prowadzi wzdłuż kach jazdy oraz freestylu na specjal- tylko jedna z wielu atrakcji. – Dla kolejki, ma 900 metrów długości, nie wydzielonym terenie Raven gości chcących zregenerować ciało równomierne nachylenie i jest re- Park Poniwiec. Z kolei do dyspozy- i umysł mamy przygotowaną kom- gularnie naśnieżana i utrzymywa- cji tych, którzy chcą choć na chwilę pleksową ofertę odnowy biologicz- na. Czynna jest również o zmroku. odpocząć, coś wypić i przekąsić, są nej. Nasze SPA zapewnia wszystkie Dzięki temu, że cała trasa oświetlo- dwa bary – jeden na dolnej, a drugi podstawowe zabiegi pielęgnacyjne na jest codziennie do godz. 21.00 na górnej stacji wyciągu (z tarasem oraz szeroki wybór masaży, peelin- (w czasie ferii nawet do 22.00!), na widokowym). gów oraz kuracji odmładzających. Zoalziu pod tym względem nie ma Oferujemy też możliwość korzy- WYPOCZYNEK sobie równej. Poniwiec staje się tak stania z kortu tenisowego, letniego NA KAŻDĄ PORĘ ROKU doskonałym miejscem do uprawia- basenu zewnętrznego oraz boiska nia narciarstwa i snowboardingu w Goście bardziej wymagający mogą do siatkówki plażowej – wymienia dni powszednie i święta, rano, po natomiast korzystać z restauracji atrakcje, z których wczasowicze południu i późnym wieczorem. Tu hotelowej oraz hotelowego baru. mogą korzystać w zależności od pogody wiosną, latem, jesienią lub zimą. DLA RODZIN, PRZYJACIÓŁ I FIRM To proste. Zimą na Poniwiec war- to wybrać się przede wszystkim po to, by w pełni zakosztować uroków białego szaleństwa. Powodów, żeby odwiedzić to miejsce i zabrać z sobą rodzinę, przyjaciół, znajomych z pracy lub zespół współpracowników, jest jednak o wiele więcej. Ośrodek Poniwiec Mała Czantoria to bowiem również dobra restauracja, a także odpowiednie miejsce do or- każdy, bez wyjątku, może cieszyć się Wystarczy zejść kilkanaście schod- ganizowania konferencji lub imprez zimą. Główna trasa zadowoli bo- ków, ponieważ ośrodek wypoczyn- teambuildingowych. wiem nawet bardziej wymagających kowy Poniwiec Mała Czantoria – W naszej restauracji oferujemy narciarzy, dla entuzjastów freestylu położony jest zaledwie 10 metrów pyszne dania inspirowane zarówno powstał przy górnej polanie oświe- od dolnej stacji kolei. Dysponuje kuchnią światową, jak i specjałami tlony snowpark z przeszkodami, zaś 18 pokojami oraz 2 domkami, co regionalnymi. Wszystkie potrawy dla dzieci i początkujących działa daje w sumie ok. 60 miejsc nocle- zostały skomponowane i przygo- zaraz przy dolnej stacji darmowy gowych. Wnętrza hotelu urządzone towane przez naszego szefa kuchni wyciąg orczykowy. są prosto i nowocześnie. – Z tarasu specjalnie z myślą o naszych go- Dzięki jakościowemu systemo- wi naśnieżania i położeniu na pół- DO WYGRANIA 10 SKIPASSÓW nocnym zboczu Pasma Czantorii Dla naszych Czytelników kochających zimę, narty i snowboard ośrodek narciarski Poniwiec może pochwalić się w ciągu całej zimy przygotowaliśmy wspólnie z ośrodkiem narciarskim Poniwiec dobrymi warunkami narciarskimi i Mała Czantoria konkurs, w których nagrodą jest pięć podwójnych śniegowymi. W parze z nimi idzie całodniowych skipassów. Aby wygrać, wystarczy odpowiedzieć na dobrze rozbudowane zaplecze, które nasze konkursowe pytanie. gwarantuje gościom uczucie bezpie- czeństwa oraz przyjemnie spędzo- Jak nazywa się polska medalistka, która nego czasu na stoku. Znajdująca się prowadzi szkołę snowboardową na Poniwcu? bezpośrednio pod platformą dolnej Odpowiedzi prosimy wysyłać na adres: stacji kolei linowej wypożyczalnia [email protected] Wintergroup QBL świadczy usługi do soboty 4 lutego br. wypożyczania, serwisowania i prze- O zwycięzcach zadecyduje losowanie. GL-046 Zdjęcia: ARC sobota | 28 stycznia 2017 ROZRYWKA 9

KRZYŻÓWKA MINIKWADRATY MAGICZNE

POZIOMO: 1. opłata za przesyłkę pocztową 6. „czerwony” pomaga 9. z Poziomo i pionowo jednakowo: działki do kuchni 10. ZET na antenie 11. zaciąg do wojska 12. rower w bagaż- 1. kapela Kazika Staszewskiego 1. równy podczas defi lady niku 16. plac dla piłkarzy 17. skłonność do zabaw 18. mierzy opór elektryczny 2. skutek przegrzania organizmu 2. gra hazardowa 19. twórca kuracji zimną wodą 22. model Renaulta 25. pierwszy w tabeli roz- 3. miasto w południowo-zachodniej Kenii 3. producent m.in. proszku do pieczenia grywek 28. orzeszek ziemny 29. anons w periodyku 30. małe, smaczne jabłko 4. ciężka praca, wielki wysiłek 4. adekwatna do winy 32. tytoń do niuchania 35. grał w ataku z Pelem 39. powątpiewa o wszystkim Wyrazy trudne: LAMU 40. ślamazara 41. zatykana na dachu budowanego domu 42. przenośny odtwa- Wyrazy trudne lub mniej znane: OETKER rzacz kaset 45. pojazd w kuligu 46. portugalskie wyspy 47. orzeł żyjący nad 1234 1234 wodami 48. tarapaty 49. egzotyczna jaszczurka. PIONOWO: 1. najemny robotnik rolny 2. mama z tatą 3. jaja prześwie- tli 4. sieć rybacka w kształcie worka 5. amerykański lotnik i badacz polarny 1 1 6. rywalizacja o nagrodę 7. potomek klaczy zebry i osła 8. osada bobrów 13. pogmatwanie 14. popularne imię wśród Arabów 15. inna możliwość 20. reguła 21. rodzaj zamszu 23. pospólstwo 24. marny fi lm 26. odmiana espe- 2 2 ranto 27. „e” pół tonu wyżej 31. kamizelka ratunkowa 32. opasła księga 33. z rodziny karpiowatych 34. niezbyt powszechne imię męskie 36. wyspa japoń- 3 3 ska z amerykańskimi bazami 37. miasto z Borami 38. gliniany instrument 43. urlop 44. spłaszczony mięczak ROZWIĄZANIE DODATKOWE (Złota reguła etyczna) Opr. JO 4 4 (BJK)

Rozwiązanie krzyżówki z 14 stycznia: śród autorów popraw- Poziomo: 1. GAJOS 6. GĄBKA 9. ZANUSSI 10. ŁASZT 11. ERGES 12. AGRESOR nych rozwiązań zo- 13. WYŁOM 14. METAN 15. PODWOJE 19. SZAKAL 22. UKWIAŁ 25. BOTAS W 26. FOSFOR 27. TALERZ 28. ZŁOGI 29. ROBROY 32. CWIBAK 36. ŚMIAŁEK stanie rozlosowana książ- 39. BOBER 40. ŁYSEK 41. OLIMPIA 42. SOLID 43. DĄSAL 44. ESTETYK 45. MA- ka. Termin nadsyłania roz- KAK 46. AGATA Pionowo: 1. GOŁOWĄS 2. JASEŁKA 3. SZTAMPA 4. INGRID wiązań upływa w czwartek 5. PSISKO 6. GIERMEK 7. BUGATTI 8. ARSENAŁ 16. OLBRZYM 17. WĄT RO- 9 lutego o godz. 10.00. Nagro- BA 18. JUSTICE 20. ZŁOTO 21. KAFAR 23. WILKI 24. AORTA 29. RYBOSOM 30. BĄBELEK 31. OŚRODEK 33. WKŁADKA 34. BASISTA 35. KOKILKA dę książkową (do odbioru w re- 37. IDIOTA 38. ŁOPATA Rozwiązanie dodatkowe: JEDYNĄ PRAWDZIWĄ CNO- dakcji) za rozwiązanie krzyżów- TĄ JEST ROZSĄDEK ki z 14 stycznia otrzymuje Irena Rozwiązanie minikwadratów magicznych z 14 stycznia: Minikwadrat 1: 1. FLIP 2. LI- Cieślar z Milikowa. STA 3. IT TAR 4. PARK; Minikwadrat 2: 1. ELBA 2. LEMON 3. BOLID 4. ANDY ALE HECA

Przy ekspresówce stowo piękne auto, sie rozhuśtoł, że przelecioł ogrodzy- * * * z kierego wysiado elegancko uble- ni i wpod do klatki z lwym. Góni od czóny facet. Mówi do biydoka, co sie kraty do kraty i drze sie: Baba mówi do swojego starego. pożywio trowóm z pobocza: – Lew, lew, ratunku!... – Byłach u dochtora i zalecił mi – Człowiecze, nie jydz tego! Ta tro- Lew sie przysłuchuje, w końcu mo zmiane powietrza. wa to trucizna, sóm ołów! Jak żeś je tego jednak dość i woło: – Ty to mosz szczęści! – prawi chłop. głodny, to zapraszóm do siebie; na- – Cicho bydź, bo nas z tej roboty wy- – W radiu mówili, że sie zmiynio kormiym cie. walóm! kierunek wiatru. – Ale jo móm babe! – tyn borok na * * * to. * * * – W porządku, jóm też nakormiym. Wychodzi z wody krokodyl i pyto Spotykajóm sie dwo chłopi. Jedyn Wsiadejcie do auta. wędkorza: mówi do drugigo: – Tele że jo też móm pięcioro dzieci, – I jak, bieróm? – Widziołech wczoraj twojóm babe pięciu bratów i pięć sióstr. Nó i moc – Skąd, ani jednej żech jeszcze nie w tyjatrze. Tak strasznie kuckała, że kuzynów. chycił, wszyscy na nióm zwrócili uwagę. Mo – To gorsza sprawa, bo tela sie was – To se dej spokój i pódź się wykąpać. grype? moim trownikym nie pożywi! – Ni, nowóm sukiynke. * * * * * * Klijynt do kelnera: * * * W ZOO zdechnył goryl. Rozpocz- – W zeszły tydziyń żech u was jod Spotkały sie brónetka z blóndyn- li starania o nowego, ale to zajmuje fajne sznycle. Niech mi pan przynie- kóm. Brónetka mówi do blondynki: kapke czasu, tóż kierownictwo za- sie taki same. – Wiysz, żech cały miesiónc przele- mieściło ogłoszyni, że trzeba kogosi Na co kelner: żała w gipsie? do roboty. Zgłosił sie facet i nauczyli – Chwileczke, proszym pana. Zaroz – Żodyn mi nic nie mówił – blón- go, co mo robić. Huśtoł sie w prze- sie dowiym u kuchorza, czy mu jesz- dynka na to. – A co sie porobiło z braniu goryla. Aż jednego razu tak cze kiero zóstała. twoim łóżkym? Tak było, tak jest

Na zdjęciu po lewej plac paraﬁ alny ze studnią św. Floriana w Jabłonkowie, ok. 1900 r. Po prawej to samo miejsce we współczesnym ujęciu Norberta Dąbkowskiego. Zdjęcie archiwalne pochodzi z książki „Beskydy a podbeskydí”, wydawnictwo WART. 10 KULTURA sobota | 28 stycznia 2017

67 66

Absolvirschmauss Boconowice – Ojcowizna

Zamknięta elitarna struktura, wyłącznie mę- pywać, wpłacając co miesiąc określoną sumę skie grono, do którego wkupić się nie tak łatwo, pieniędzy. Ale „gdy iuż trzy ćwierci roku iest, no i te hektolitry wypitego piwa. Beerclub? tedy mu dozwalaią studenci pierwszą stążkę Czyżby owa owiana tajemnicą legendarna Brać do kapelusza przywiązać, za co im płaci złoty”. Kufl owa na Zaolziu? Ależ skądże! Praprapra- Wreszcie następowało wyzwolenie na studen- pradziadków jego założycieli rodzice w planach ta „a zowią to Absolvirschmauss, gdzie także, nie mieli jeszcze, kiedy w akademickich mia- iako się zgodzi z Studentami, powinien im pła- stach Europy działały tego typu sformalizowa- cić pro novis honoribus, że go wyswobadzaią ne organizacje. z tego stanu, pieniądzmi; po tym zapłaciwszy Mowa o studenckich stowarzyszeniach, dadzą mu szklankę piwa wypić, y także iako y zwanych „korporacjami akademickimi” lub z pierwszą o ziemię stłucz, tych słuw zażywaiąc: niemiecka – bo stamtąd ten zwyczaj pochodzi »da liegt Penal, da steht zukunftige Bursch«, to – „Burschenschaften”. Zrzeszenia te do dziś ist- iest, oto leży Penał a tu stoi przyszły student, nieją w Niemczech, Austrii a także i w Polsce, tedy mu oni potym tego gratuluią, ale przecie, i być może Czytelnik spotkał podczas studiów gdy oni za iego pieniądze się bankietuią, on im kolegów z „deklem” na głowie i z przewieszoną musi wysługować y nalewać aż do samego tego przez tors trójkolorową „bandą”. Nie? To może dnia, w który się w natię zapisał”. przynajmniej Czytelnik junior, po zdanej w Sam Golliusz wyzwolił się 16 maja 1651 r., tym lub przyszłym roku maturze pojedzie na co odnotował skrupulatnie: „Deo favente (z nauki do jednego ze wspomnianych krajów i Bożą pomocą – przyp. jot), absolbowanym był wtedy na pewno owych jegomości zobaczy. w Natiey z Penalstwa y novos honores otrzy- Tymczasem w 1650 r. na nauki do Lipska małem, dawszy im, iakom się z nimi mógł zgo- wyjechał niejaki Jan Golliusz (1634-94), syn dzić, Absolvirschmauss”. I od tego momentu zamojskich mieszczan. Studiował na tamtej- mógł już używać życia studenckiego, ale jed- Od prawej – Franciszek Skulina, żona Maria z córkami Lidią i Marią oraz dziadkowie. Rok około 1935. szym uniwersytecie całe dwa lata, ale już od nocześnie restrykcyjnie przestrzegać zasad ho- Prawdopodobnie pierwsze radio w Boconowicach. razu spotkał się z ówczesnymi korporacjami, norowych: „gdyby się trafi ło, żeby cię kto choć czyli z „nacjami”. „W Lipsku abowiem dzielą się iednym słówkiem u nich pospolitym, Hundsf- Odżywiam się oddechem, trzema oddechami i na snozach, łatwiej doznawałem ulgi, łatwiej też wszyscy studenci na Nacye, to iest są rozmaite: fot obraził (obecnie niewinne huncwot, czyli czterema krokami pod górę. Pokonuję wznie- było mi się decydować. Siadałem wtedy z mamą Jedna Silesia do którey tak Polacy iak Węgro- szelma bądź gagatek, miało wówczas bardziej sienie będące tu od zawsze. Ktoś zapakował Jadwiżką na schodach pod opiekuńczą lipą, cze- wie, tak Slęzacy iak Czechowie wszyscy pospo- wulgarne znaczenie i należałoby je tłumaczyć krajobraz w gwieździsty papier prezentowy. W kając w niedzielny podwieczór, kiedy z Przyporu łu należą; druga Saxonica, do ktorey Studenci jako, uczciwszy uszy, „psi srom” – przyp. jot), o mieszkaniu błysk żarówki. Spalona, wypalo- odezwie się Gomolowe przekrzykiwanie doli- ex Saxonia należą. Trzecia Misnica, do ktorey to zaraz powinieneś z nim certować y na poie- na, zużyta od wieków. Stała się niepotrzebna, ny. Wracali rodziną od Kawuloka i Zwyrtka, Misnicy (...) etc. etc. długo tego mówić. Gdy dynek wychodzić; co gdybyś nie uczynił, a ich- żarówka w Boconowicach. Tu, poniżej kole- od szwagrów swych nowinian, i Paweł wtedy ktory student z kąd przyiedzie Novitius (no- by się doniosło, żadney reputatiey między nimi, jowej rozgłośni, pętli świata, skrzyżowania na zwiastował całej okolicy wypełnianie się dni w wicjusz – przyp. jot), do swey się Natiey pyta y quod magis (co więcej – przyp. jot), y przesta- wszystkie strony, centrum na poważnie. Po- człowieku. Co to za pieśni takie były, że opadanie tam się wpisuie, a zowią takiego Novitiusa (gdy waćby z tobą nie chcieli”. A po pojedynkach ważne w samym centrum ustala i podpisuje Kiczery od Molendowej Łąki coraz się wznosiło, ieszcze nie absolbował) po niemiecku Studenci – rzecz to jasna i zrozumiała – ponownie odby- decyzje zapamiętane i ważne. Idę dalej. Przed świdrowało w zatokach łanowych koło dębów i y nationales fuchs, po polsku lis a proprietate wały się „bankiet szumny”... siebie, lub nie. Nieważna jest strona przejścia żłobka – ściurczka... (z powodu – przyp. jot) chytrości (...); dopiro Zresztą – i to się chyba specjalnie przez wieki i wyjścia. W tym miejscu otoczony zielenią, Wsi, jak mówię, nie sposób opowiedzieć ani po- gdy się wpisze u seniorow studentow in album nie zmieniło – zauważył Golliusz, że „Studen- bielą, czernią i błękitem. Rok cały w biegu po- kazać jej na dłoni. Ona pozostaje w nas w liczbie zowią go Penalem, Rabschnabel (żółtodziób – ci exercitia różne privatne swe bardziey aniżeli tknął się o moje kolana, lecz nieustannie pędzi pojedynczej i mnogiej zarazem, jak ciężar gatun- przyp. jot) etc”. nauk y Akademiey pilnuią, bowim iedni uczą do mnie, ode mnie w cyklicznym kołowrotku kowy tablic Mendelejewa lub rozglądania się za Ale nim to nastąpi, tenże „fuchs” „naprzód się z nich raczey szyrmować, tancować, kapreoli zdarzeń. Nie spóźnił się, nie uronił łzy w moim minionymi dniami i latami. Kiedy Gomola kopał żadnego ornamentu vestitus (szata, ubranie – wyrzynać (skoki w tańcu – przyp. jot), rozbirać, życiu. Jak było wcześniej? Przede mną, za mną grunta pod swe nowe gospodarstwo za Laskiem, przyp. jot) nie zażywa, namnieyszey stążeczki trenczyrować, wypijać, Penalow wysysać iak pamięć stała rozwija własny scenariusz, tworzy natrafi ł na zaparte, rozcapierzone w celinie, ani u kapelusza, ani u sukien ani u butow nie wężowie, aniżeli collegia visitare (odwiedzać – opowieść fi lmową, której początek i koniec ze- żywe nieomal korzenie sosen sprzed nawiejskiej nosząc, a czyni to przez calusieyki rok, póki ten przyp. jot)”. Różne też (jak to na studiach) cie- tknął się w jednym punkcie metalowych tablic. piły. Nie wystarczał szpadel, trzeba było rąbać je dzień nie doydzie, w który się wpisał w natię”. kawe indywidua się pojawiały: „4-ta Septembri Tabliczek jakie wyłaniają się z opowieści taty, siekierą. Wieś nie jest dla mnie sprawą umowną Ale to nie wszystko: „przed żadną Białogłową Abrahamus Rosnowski, Szlachcic Polski, któ- dziadka i zdjęć pradziadka. Na szklanych ne- ani abstrakcyjną, dotyczy bowiem konkretów w ani Panną kapelusza nie godzi mu się zdiąć ry przedtym był Franciszkaninem, w kościele gatywach, w walizce zakurzonej na strychu, w zbiorowej pamięci. Bywa natomiast metaforą, ani z nią rozmawiać, gdy studenci widzą, alias Ś. Pawła publice revocował i na wiarę Lute- zeszytach obecności, księgach skarbników od- zahacza o ruchome punkty odniesienia, nastawia karanoby go za to y corrigowano”. Natomiast rańską przystał; iednakże, iakom ia zrozumiał krywam świat nie mój. Krajobraz otrzymany w z nami czułki na wietrze, aby siebie po dwakroć i „Studentowi każdemu powinien się prawie z owego Chłopa, iedno piniądzmi uwiedziony, podzięce za moje narodzenie. po trzykroć zrozumieć, postawić na swoje nieod- mostem kłaść, wszystko mu wysłużyć cokol- podziwaiąc się wiele piniędzy to uczynił, bo po Boconowice wpisały się w moje słowa. Idę mienne w trwaniu – dojrzewaniu. wiek mu rozkażą, gdy piią nalewać według iego revocatiey powiedział: »gdyby mi Papież tysiąc przez stulecia napędzany ciekawością nabytą, Strażnicę oraz boisko do siatkówki skojarzyłem myśli y rozkazania, alias, gdy źle naleie a niepo- czerwonych y drugi przysłał, iabym znowu przeżytą w każdej chwili, w której dotykam z drużyną siatkarzy z Lutyni Polskiej, gdzie on- doba mu się, zbeszta go a czasem y w gębę da; Catholikiem był«”. kamieni i żuję soczyste źdźbła trawy pod la- giś wprawiał się kierownik Skulina. Po 54 la- świcę przed nim nosić, gdy do ciebie przydzie I takim to staropolszczyzną pisanym memu- sem. Biegam po tych samych ścieżkach. Piąty tach spokoju w Boconowicach – pisał – wybuchł student, częstować go, udarować go, etc”. arem postanowiłem się tym razem podzielić oddech zatrzymał się w zaroślach stawu za we wrześniu 1930 roku pożar w szopie Pawła Ciężkie jak widać zawsze było życie sympa- z Czytelnikiem. Oryginał znajduje się w za- domem. Tafl a przezroczysta skuta lodem. Od Słowiaczka – Pawliczka, przeniósł się szybko na tyka, pardon – fuksa. Ale pewnego dnia i on sobach... British Museum, gdzie swego czasu setek lat w zamkniętej obręczy. Uwięzione Gomolowice... Zjechali strażacy z Jabłonkowa, „idzie na Convent to iest bankiet studencki, odkrył go historyk literatury Józef Kallenbach stworzenia zasnęły głęboko gdzieś w mule, w Piosecznej, Nawsia, Gródku i Mostów, uratowa- gdzie oni piją; tam powinien Access im dać, to (1861-1929) i wydał drukiem w 1891 roku bagiennym raju czekając na wiosenne ponowne li co się dało. Za ich wzorem powołano we wsi iest według którego conditiey, kilka Talerów, w Krakowie jako „Pamiętnik Jana Golliusza narodzenie. Ochotniczą Straż Pożarną, sikawkę przywie- dlatego, że go przyięli do swey companiey; y mieszczanina polskiego (1650-1653)”. Nie mogłem poznać tamtego lata, świata ze ziono z Lutyni właśnie. W roku 1934 stanęła zowią to, gdy on acceduie do nich: Access I jeszcze ciekawostka na zakończenie: ścieżką zakurzoną pomiędzy domami. Z uśmie- strażnica „z pobaby”, z salą i sceną. W sali od- schmaus (przystąpienie do biesiady – przyp. „Obeznawszy się z iednym tam studentem, chów dawnych mieszkańców odczytuję szy- tąd szły zabawy z balami , w ogrodzie Szotko- jot)”. Polegało to na tym, że przyjmowany ba, Penałem imieniem Janem Radockim, któ- fry zapomniane. Prababcia w oknie obserwuje wianki zaś festyny, z Gomolą – Augustem, który „weźmie szklankę piwa, stanowszy na śród izby ry Szlachcic był ze Sląska, garbaty, tam z pod spiętrzone wody potoka, gdy ośmioletni tata płakał lemoniadowaymi łzami. Na scenie, wśród przed nimi, wypiwszy ią, stłucze ią o ziemię, y Cieszyny z Ochab, iego maiętności (Radoccy wypuszcza z rąk drewnianą żaglówkę. Raduje kulisów z tejże Lutyni, ćwiczyliśmy z Wilą słowa te mówi: »da liegt Fuchs, da steht Pennal, byli właścicielami położonych koło Skoczowa się ojciec i jego ojciec też raduje się. Bardzo. I ja Słowioczkiem „Pana Jowialskiego” Aleksandra to iest, oto leży liszka a tu stoi Penał« (z niem. Ochab Małych w latach 1630-92 – przyp. jot); w radości skąpany. Stoję nad tym samym poto- Fredry oraz „Okno w lesie”; śpiewał jabłonkow- Pennal, od łac. penna czyli pióro, oznacza mniej do niego za iego własną prośbą, gdysz ieno tysz kiem... w oddali zniknęła konstrukcja z żaglem ski „Gorol” i porwał nam z zespołem „zbójnic- więcej człowieka, który chodził z piórnikiem, sam był, (...) przeprowadziłem się”. Może w ustawionym pod wiatr. kiego”... Sala zawsze pękała w szwach, nadal czyli krótko rzecz ujmując uczniaka – przyp. ten sposób penał Radocki chciał zjednać so- Marek Słowiaczek utwierdzała się i uświęcała wspólnota chłopska, jot)”. Po tej ceremonii następował „bankiet bie Golliusza, a tym samym przybliżyć swój Ojcowizna – Boconowice bo też ludzie kochali się jeszcze i serc otwartych szumny” (oczywiście za pieniądze penała), pod- „Absolvirschmauss?”. A może po prostu chciał nie brakowało, ani „wściekłej polki”, ani „zasiali czas którego tamci „iedzą, piią, muzykę maią, mieć za towarzysza na stancji kogoś, kto wła- [...] Kiedykolwiek było mi trudno, wtedy ucieka- górale”, niezgody tam nikt nie siał, ale dobre ziele dobrey myśli są, a on im powinien usługować”. da biegle językiem polskim, kogoś z ówczesnej łem do Boconowic, do odległych debat ojca z wój- – „popod ławy” i „od podłogi”... Przez następny okres penał musiał się wku- Macierzy. (jot) tem Szkanderą na przygonku... Dotykając zeręby Władysław Sikora, Ojcowizna sobota | 28 stycznia 2017 INFORMATOR 11

ŻYCZENIA WSPOMNIENIA Wystawa czynna: po-pt: w godz. 8.00- 16.00, so: godz. 8.30-12.30. MUZEUM HUTY TRZYNIEC- Niech Ci zdrówko dopisuje W środę minęła już 10. rocznica śmierci KIEJ i MIASTA TRZYNIEC, Fry- w każdej dnia godzinie, śp. JAROSLAVA CHMIELA decka 387, Trzyniec Galeria „Na czas zaś w szczęściu i miłości , schodach” spokojniutko płynie… z Karwiny-Raju : do 30. 1. wystawa pt. „Ka- rel IV i inni”. Czynna: wt-pt: godz. Te gorące życzenia z okazji 60-tych urodzin zaś w maju obchodziłby swoje 60. urodziny. Wszystkim, którzy razem z nami poświęcą Mu chwilę 9.00-17.00, nie: godz. 13.00-17.00. MUZEUM ZIEMI CIESZYŃ- JUDr. TADEUSZOWI KOWALSKIEMU wspomnień, dziękują najbliżsi. SKIEJ, SALA WYSTAW w Hawie- z Orłowej-Lutyni RK-011 rzowie, Pavlovova 583/2: do 29. 1. składają żona Jola, dzieci Tomasz i Beata z mężem, wnuki wystawa pt. „Atlas niezwykłych pta- Adaś i Joniś oraz Edyta. RK-009 Twoja obecność przenika dom, nawet kiedy Cię nie ma. ków”; stała ekspozycja pt. „Zanim po- Jesteś w naszych myślach i naszych sercach. wstało miasto”. Czynne: po-pt: godz.

Dnia 30. 1. 2017 obchodzi swój zacny jubileusz 90. uro- 8.00-16.00, nie: godz. 13.00-17.00. Dnia 26. 1. minęła 15. rocznica śmierci naszego Kocha- SALA WYSTAW w Jabłonkowie, dzin  nego Rynek Mariacki 14: stała ekspozycja pan ARNOLD SIKORA śp. CZESLAWA SZURMANA pt. „Z przeszłości Jabłonkowa i okoli- z Wędryni O chwilę wspomnień proszą najbliżsi. cy”. Czynna: po-pt: godz. 8.00-16.00; Z tej okazji dużo zdrowia, szczęścia i radości życzą żona GL-048 nie: godz. 13.00-17.00. Walerka, córka i syn z rodzinami oraz wszystkie wnuki i  SALA WYSTAW w Karwinie, prawnuki. Rynek Masaryka 10/8: do 31. 8. GL-027 Dnia 25 stycznia 2017 obchodziłaby 100. urodziny nasza Kochana Mamusia wystawa pt. „Założenie Frysztatu”. Czynna: po-pt: godz. 8.00-16.00, nie: PODZIĘKOWANIA śp. AGNIESZKA MOŁDRZYKOWA godz. 13.00-17.00. ze Stonawy  SALA WYSTAW w Pietwałdzie, K Muzeu 89 Pragnę tą drogą serdecznie podziękować personelowi szpitala Kardiologii zaś 12 czerwca minie 10. rocznica Jej śmierci. : stała ekspozycja pt. „Za- Podlesie jak lekarzom, tak pielęgniarkom za profesjonalizm, opiekę i miłe Z miłością i smutkiem wspominają córki z rodzinami. czarowany świat tramwajów”. Czyn- podejście do pacjenta pod dyrekcją Prymariusza MUDr. Mariana Brannego, GL-051 na: po-pt: godz. 8.00-16.00, nie: godz. Ph D. 13.00-17.00. nabycia u pani Ligockiej pod nr. tel. PIELGRZYMKI Wdzięczny Stanisław Małysz GL-043 OFERTY 732 451 756. CZ. CIESZYN PTM – Zaprasza na kolejne spotkanie – Parafi a pw. NSPJ w PRZEPROWADZKI + eki- CO W TEATRZE Domu PZKO. W programie zespół członków i sympatyków PTM 3. 2. o Cz. Cieszynie zaprasza na pielgrzym- pa oraz usługi transportowe. Tel. regionalny „Błędowice”, kapela M. Pa- godz. 17.00 do biblioteki regionalnej ki: XXVII Piesza Pielgrzymka Zaolzie SCENA CZESKA – CZ. CIE- +48 601 478 108. sza. Miejscówki w cenie 200 kc do na- w Karwinie-Mizerowie przy ul. Cen- – Jasną Góra w dniach 15. 7.-20. 7.; GL-003 SZYN : Kubo (28, godz. 17.30)? bycia w przedsprzedaży w bibliotece trum 2299/16 do kawiarni literackiej, XV Pielgrzymka Rowerowa Zaolzie PRZECIEKA CI DACH, ka- ORŁOWA  : Zlatovláska (30, godz. Domu PZKO pod nr. tel. 596 434 114 gdzie odbędzie się spotkanie z profe- – Jasna Góra w dniach 19. 7.- 20. 7.; pie Ci do domu – zadzwoń: 8.45, 10.45). lub 724 576 527. sorem Kadłubcem i promocja książki XXV Pielgrzymka Autokarowa Zaol- +48 609 852 057. Uszczelniamy CZ. CIESZYN CO W KINACH – Wykład MUR-u od- „Płyniesz Olzo”. zie – Jasna Góra w dniach 20. 7.-22. wszystkie rodzaje dachów. GL-885 będzie się wyjątkowo w drugi czwar- SKRZECZOŃ – Miejscowe Koło 7.; XV Piesza Pielgrzymka Cz. Cie- Firmy budowlane HAWIERZÓW – Centrum: Sing tek miesiąca 9. 2. o godz. 17.00 w auli PZKO zaprasza w niedzielę 5. 2. o szyn – Frydek 9. 9.; Pielgrzymka do (28-30, godz. 16.00); Miluji tě modře Polskiego Gimnazjum im. J. Słowac- godz. 15.00 na walne zebranie do Trzebnicy i Torunia w dniach 13. 9.- SWABUD (cz) i SWAKOŃ (pl) (28-30, godz. 17.30); Resident Evil: kiego. Na temat „500 lat Reformacji” Domu PZKO. W programie ocena 17. 9. Informacje i zgłoszenia: franko- Przyjmujemy zlecenia na 2017 rok Ostatni rozdział (28-30, godz. 19.00); mówić będzie ks. bp. Jan Wacławek. działalności w 2016 roku, plan działal- [email protected]; kom.: +420 739 002 w zakresie dociepleń budynków, HAWIERZÓW-SUCHA Królowa Krystyna (28, godz. 20.00); – MK 715, +48 531 278 846. poddaszy i wykonawstwa domów ności i budżet na rok bieżący oraz wy- od fundamentów. Komuna (29, godz. 20.00); Sprzymie- PZKO zaprasza na Bal Papuciowy w bory nowego zarządu, komisji rewizyj- WYSTAWY sobotę 18. 2. o godz. 17.00 do Domu Kontakt: 776 218 494, 608 556 915, rzeni (30, godz. 17.30, 20.00); KAR- nej oraz delegatów na Zjazd PZKO. 774 085 874 (CZ) GOROLSKI CENTRUM IN- WINA – Centrum: Miluji tě modře PZKO. Miła rodzinna atmosfera, STONAWA – Klub Kobiet MK +48 602 671 460 (PL) (28, godz. 16.00; 29, godz. 17.45); kuchnia domowa, atrakcje balowe. FORMACJI w Mostach k. Jabłon- e-mail: [email protected] LESZNA DOLNA – PZKO zaprasza na spotkanie w ponie- Sprzymierzeni (28, 29, godz. 20.00; MK PZKO za- kowa, Drzewionka Na Fojstwiu: do Szybka i fachowa realizacja zleceń działek 30. 1. o godz. 16.00 w salce Koła Cieszyn, Puńcowska 93 30, godz. 17.30); Anděl Páně 2 (29, prasza na Ostatkową Zabawę Masko- 18. 2. wystawa obrazów Agnieszki w Domu PZKO. W programie sprawy www.swabud.cz godz. 15.45); Resident Evil: Ostatni wą 25. 2. o godz. 17.00. Cena biletu: organizacyjne związane z „Ostatkami”. Pawlitko pt. „Obrazki beskidzkie”. GL-875 rozdział (30, godz. 20.00); KARWI- dorośli 200 kc, dzieci 100 kc. W ce- Prosimy przynieść kotyliony. NA – Ex: xXx: Reaktywacja (29, godz. nie biletu kolacja, toast, napój, pączek, MENEDŻER BIURA TŁUMACZEŃ 19.00); TRZYNIEC – Kosmos: Re- herbata. Zgłoszenia pod nr. tel. 604 KONCERTY Překlady Pygmalion, sident Evil: Ostatni rozdział (28, 29, 145 436, do 11. 2. Spółka ORŁOWA-LUTYNIA KARWINA-FRYSZTAT s. r. o. godz. 17.30); Všechno nebo nic (28, – MK – Chór , zapewniająca usługi z za- 29, godz. 20.00); BYSTRZYCA: PZKO zaprasza na zebranie spra- męski „Hejnał-Echo”, zespół „No- kresu tłumaczeń ustnych i pi- Ostravak Ostravski (28, godz. 18.00); wozdawczo-wyborcze w sobotę 4. net” oraz goście zapraszają na kon- semnych, poszukuje menedżera dla swojego zespołu w centrum Sekretne życie zwierząt domowych 2. o godz. 15.00 do Domu PZKO. cert pt. „Kolędy Trochę Inaczej” w Czeskiego Cieszyna. (29, godz. 16.00); CIESZYN – Piast: W programie sprawozdania z dzia- niedzielę 29. 1. o godz. 15.00 do Opis stanowiska Zakwakani (28-30, godz. 14.30); Sully łalności Koła, program kulturalny, kościoła katolickiego we Frysztacie. DZIECIĘCY CHÓR „TRAL- (28-30, godz. 16.00); Sztuka kochania. złożenie kwiatów przy tablicy pa-  zarządzanie zespołem LALA” Historia Michaliny Wisłockiej (28- miątkowej w szkole, wybory nowego – Zaprasza na koncert ko-  poszukiwanie nowych klientów zarządu, dyskusja. lęd, który odbędzie się w niedzielę  bieżąca współpraca z klientami i tłumaczami 30, godz. 17.45, 20.00). Wymagania PIOSEK – MK PZKO oraz Macierz 29. 1. o godz. 18.30 w kościele ka- CO NA ANTENIE Szkolna zapraszają na tradycyjny bal tolickim w Czeskim Cieszynie w  umiejętności handlowe i doświadczenie w dziedzinie sprzedaży 18. 2. o godz. 19.00 do restauracji Alejach Masaryka. Zabrzmią kolędy usług POLSKIE WIADOMOŚCI: ČT1 „U Łabaja”. Muzyka Galax, bufet, polskie, czeskie, angielskie, po łaci-  zaangażowanie i dyspozycyjność SM, niedziela, wiadomości regional-  tombola zapewnione. Miejscówki do nie i po hiszpańsku. wykształcenie średnie/wyższe ne od godz. 6.00; powtórka na ante-  znajomość j. czeskiego warunkiem nie ČT2, niedziela od godz. 19.20.  znajomość j. polskiego i angielskiego POLSKIE AUDYCJE: po-pt: godz. Kolędy trochę inaczej  aktualne prawo jazdy kat. B 19.05 Ostrawa 107,3 MHz i Trzyniec Oferujemy  105,3 MHz. W niedzielę, 29 stycznia, o godz. 15.00 w kościele katolickim Podwyższenia praca w ﬁrmie o ugruntowanej pozycji  praca na pełny etat Krzyża Świętego w Karwinie-Frysztacie odbędzie się koncert kolęd z nie- CO W TERENIE  motywacyjny system wynagrodzenia spodzianką. Wykonawcy, czyli członkowie Chóru Męskiego Hejnał Echo,  możliwość korzystania z kursów języków obcych BŁĘDOWICE – Klub Seniora MK postanowili odstąpić od standardu i wykonać polskie kolędy trochę inaczej. Jeśli zainteresowała Państwa nasza oferta, prosimy o wysłanie CV PZKO zaprasza na spotkanie w po- Pomysłodawcą i twórcą projektu jest Wiesław Farana. Z chórem wystąpi ze- wraz z listem motywacyjnym i 2 rekomendacjami na adres: niedziałek 30. 1. o godz. 15.00 do spół młodzieżowy „Nonet”, który tworzą uczennice Polskiego Gimnazjum prekladypygmalion.cz Domu PZKO. im. Juliusza Słowackiego w Czeskim Cieszynie. Będą też i inni wykonawcy. W temacie należy umieścić „MENEDŻER”.

 MK PZKO zaprasza na Bal Mło- Sami państwo musicie ich zobaczyć i usłyszeć na koncercie, na który serdecz- www.prekladypygmalion.cz (wik) dzieżowy 24. 2. o godz. 19.00 do sali nie zapraszają wykonawcy. GL-037

Przy wsparciu finansowym Ministerstwa Kultury RC wydaje Kongres Polaków w RC, ul. Komeńskiego 4, 737 01 Czeski Cieszyn, IČO: 00535613, w wydawnictwie POL–PRESS, s.r.o. IČO: 26792575 Adres redakcji: Redakcja „Głos Lu- du”, ul. Ko meńskiego 4, Czeski Cieszyn 737 01 Redaktor naczelny: Tomasz Wolff, [email protected] Zastępca redaktora naczelnego, redaktor sportowy: Janusz Bittmar, [email protected] Redaktorzy terenowi: Danu- ta Chlup, [email protected]  Małgorzata Bryl, [email protected] Witold Kożdoń, [email protected]Fotoreporter: Norbert Dąbkowski, [email protected]  Doradca ds. reklamy, redaktor terenowy: Beata Schönwald, [email protected] Telefony: sekretariat/centrala 558 731 766, fax: 558 740 044, e-mail: [email protected] www.glosludu.cz Pismo wychodzi we wtorki, czwartki i soboty Dostawę prenumera- torom prowadzi Česká pošta, s.p., oddělení periodického tisku, Olšanská 38-9, 225 99 Praha 3. Zamówienia: www.periodik.cz, e-mail: [email protected]Reklamacje tel. 800 300 302 Kolportaż: PNS, a.s.Druk: CZECH PRINT CENTER a. s. Na Rovince 876, 720 00 Ostrava-Hrabová Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie również prawo ich redagowania i skracania Numer ewidencyjny Ministerstwa Kultury RC: MK ČR E 588, nr Indeksu 42501, ISSN 1212-4222. 12 SPORT sobota | 28 stycznia 2017

CZESŁAW ŚCISKAŁA, PREZES FIGURE SKATING CLUB STALOWNICY TRZYNIEC: Zapraszamy na nasz jubileusz

W Ostrawie trwają od środy mistrzostwa Europy w łyżwiarstwie fi gurowym. Europejska czołówka pozostaje w Ostrawie do jutra. Uwieńczeniem czempionatu Starego Kontynentu będą niedzielne popołudniowe pokazy najlepszych. W Ostravar Arenie można od środy spotkać wiele znanych osobistości ze świata łyżwiarstwa fi gurowego. Bacznie przygląda się mistrzostwom również Czesław Ściskała, prezes i główny trener Figure Skating Club Stalownicy Trzyniec. – Jestem pod wrażeniem mistrzostw, które po osiemnastu latach znów zagościły w naszym kraju. Ostrawa na pewno zasłużyła na to wyróżnienie, a ja cieszę się, że w organizację czempionatu włączyło się też sporo naszych członków – powiedział „Głosowi Ludu” Czesław Ściskała.

Mistrzostwa Europy w Ostrawie to świetna okazja, żeby zobaczyć na własne oczy tak wschodzące gwiazdy łyżwiarstwa ﬁ gurowego, jak też medalowych pewniaków. Z którymi zawodnikami wiąże pan największe oczekiwania? Jestem zadowolony z poziomu mistrzostw, cieszę się też, że w ko- rzystnym świetle walczą w tych mistrzostwach czescy reprezentanci. W medalowej rywalizacji najwięk- sze szanse posiada Michal Březina, od kilku lat najlepszy czeski solista. Michal przejął pałeczkę po Tomášu Vernerze, a to oznacza, że wciąż li- czymy się w czołówce europejskiej. Pod znakiem zapytania stoi jednak aktualna dyspozycja Březiny, któ- ry wrócił do pełnych treningów po lekkiej kontuzji. Obraz medialny

imprezy w Ostrawie zdominował też ARC Fot. po części powrót Włoszki Caroliny Czesław Ściskała (czwarty z prawej w tylnym rzędzie) na wspólnym zdjęciu trzynieckiego klubu. Kostner, która zdecydowała się po- walczyć z młodą generacją. Cieszę bie chlubne czasy trzynieckiego ły- liczyć na piękne pokazy łyżwiarstwa na duże zainteresowanie naszym łyżwiarstwa fi gurowego. To będzie się, że do Ostrawy przyjechała cała żwiarstwa fi gurowego, organizujemy fi gurowego. Wspomniani zawodnicy sportem ze strony publiczności. Od wspólne święto. bowiem jubileuszową „show” z oka- nie uprawiają już wprawdzie wyczy- zeszłego roku telefon się u nas ury- europejska czołówka, w zasadzie nikt Jest pan w tym temacie chyba z grona medalowych pretendentów zji 50-lecia naszego klubu. nowo tego sportu, ale większość z wa, bez przerwy dzwonią rodzice z nich udziela się w roli trenera, wy- pytaniem, czy jest jeszcze miejsce lepiej zorientowany ode mnie. nie odmówił startu w tych mistrzo- Kiedy i gdzie odbędą się uroczy- Chciałbym na koniec zapytać o stwach. chowują młode talenty i to dla mnie w naszym klubie dla ich pociech. stości? największa frajda. Łyżwy bowiem Co ciekawe, zgłaszają się do nas powody dużego kryzysu senior- Czy w waszym, trzynieckim klu- Pierwsza część obchodów zapla- nigdy, tak na dobrą sprawę, nie za- również osoby dorosłe, które chcą skiego łyżwiarstwa fi gurowego w bie rodzi się gwiazda pokroju Mi- nowana została na 18-19 lutego wisną w szafi e. Zawsze jest pretekst, uczęszczać na prywatne lekcje z ły- Polsce. Polscy zawodnicy od kilku chala Březiny. Zawodnik, który w w Mini Werk Arenie, która służy żeby również po zakończeniu ak- żwiarstwa fi gurowego. We wrześniu lat nie liczą się w świecie… przyszłości powalczy w igrzyskach nam za główną bazę treningową. W tywnej kariery pozostać w centrum będzie okazja, żeby przyjąć nowych Nie chciałbym wnikać za bardzo w olimpijskich, tak jak w 2002 roku tym terminie organizujemy Wiel- wydarzeń. chętnych, ale na chwilę obecną w szczegóły, ale w skrócie powody są w Salt Lake City wychowanek ką Nagrodę Trzyńca, a w ramach zasadzie wszystkie kategorie wie- głównie natury logistycznej. Za- trzynieckiego zespołu, Dawid sportowej rywalizacji zahaczymy Wspomniał pan o oddanej do kowe mamy zajęte. Chciałbym w czyna się od trenerów, a kończy na Szurman? też o nasz jubileusz. Główna część użytku w zeszłym roku Mini Werk tym miejscu podziękować wszyst- samych zawodnikach. Słyszałem, że Jestem życiowym optymistą, ale na uroczystości odbędzie się natomiast Arenie, która służy za bazę tre- kim naszym trenerom, bez których niektórzy narzekają na problemy fi - dziś nie widzę takich szans. Nasta- tydzień później, 24 lutego w dużej ningową dla waszego klubu, a prowadzenie klubu byłoby niemoż- nansowe w tym sporcie, ale to moim wiamy się teraz na pracę z najmłod- Werk Arenie. Jestem w kontakcie ze także dla kilku innych sportowych liwe. Fajnie się złożyło, że trenera- zdaniem błędny trop. Dobre wyniki szymi, w klubie brakuje obecnie wszystkimi naszymi podopiecznymi, podmiotów. Rozumiem, że defi nimi w Trzyńcu są nasi byli świetni przekładają się na dobre pieniądze, kategorii juniorskiej. Nasza najlep- również tymi rozsianymi po całym tywnie skończyły się problemy z zawodnicy, tacy jak chociażby Ivana sęk w tym, że tych dobrych wyników sza zawodniczka, Aneta Janiczek, świecie. Jeśli wszystko wypali, to w wynajmowaniem tafl i i szukaniem Buzková. Dla dzieci i ich rodzi- od lat nie widać. Polskich łyżwiarzy trenuje w Ostrawie, bo w Trzyńcu jubileuszu zaprezentują się na tafl i wolnego terminu? ców to świetna reklama. Widzą, fi gurowych brakuje w igrzyskach zabrakło dla niej konkurentek. Da- w pokazowych numerach tacy za- Tak, stare czasy przeszły do lamu- że z determinacją i poświęceniem olimpijskich, nie liczą się na innych wid Szurman był rzeczywiście na- wodnicy z przeszłości, jak właśnie sa. W starej Werk Arenie główny wiele można zdziałać. Oczywiście dużych imprezach. To smutne, bo szym pierwszym i ostatnim zarazem Dawid Szurman, Łukasz Rakowski, problem polegał na tym, że na tafl i zaprosiliśmy do przyjazdu również wszyscy pamiętamy jeszcze piękne wychowankiem, który przebił się na Michal Matloch, Laura Raszyk i zmienialiśmy się z hokeistami. Te- naszych przyjaciół z Polski. Często występy Grzegorza Filipowskiego z igrzyska olimpijskie. W lutym będzie Ivana Buzková (dawniej Hudzieco- raz mamy znacznie większe pole do trenuję właśnie w Cieszynie, współ- drugiej połowy lat 80. ubiegłego stu- zresztą okazja, żeby przypomnieć so- vá – przyp. autora). Widzowie mogą popisu, a to przekłada się również pracuję też z tamtejszym związkiem lecia. JANUSZ BITTMAR REKLAMA Koszmar Karwiny przed odlotem do Turcji

Sparingowy szlagier pomiędzy zgrupowanie do tureckiej Antalyi. Do siatki strzeżonej przez Pindrocha pierwszoligową Karwiną a drugoli- Karwiniacy, którzy w poprzednich trafi li De Azevedo (2), Sus, Zápo- gowym Banikiem Ostrawa zamienił sparingach nie zasmakowali goryczy točný i Nerad. – Zepsuliśmy komplet- się w zabawę w kotka i myszkę. Ba- porażki, nie licząc meczu „B” druży- nie cały mecz. Zwłaszcza w grze de- nik wygrał 5:0. ny z Żyliną, tym razem musieli uznać fensywnej zagraliśmy tragicznie, choć Środowy mecz kontrolny w Kar- wyższość Banika. Ostrawianie zaapli- równie słabo spisali się ofensywni winie był dla gospodarzy ostatnim kowali Karwinie pięć bramek, wszyst- piłkarze – powiedział trener Karwiny, sprawdzianem przed wyjazdem na kie po fatalnych kiksach defensywy. Jozef Weber. (jb)

CZYTAJ NAS CODZIENNIE! www.glosludu.cz Serwis o Polakach

Komfortowe kliniki pomocy psycholo- na Zaolziu gicznej oferują pomoc w zakresie terapii uzależnień od alkoholu, narkotyków, leków i hazardu patologicznego, nerwi- cy. Zapewniamy profesjonalną pomoc przez specjalistów psychologii i medycyny. Gwarantujemy pełną dyskrecję. Ofe- rujemy pomoc stacjonarną oraz wizyty gabinetowe. Przeprowadzamy detoks al- koholowy, narkotykowy, lekowy. Poczta: [email protected] GL-019 GL-215