Winter 2019. Vol 9. Num 4

Research Paper The Human Driving Forces of Entrepreneurship Development in Tourism Sector: A Case Study of the Village of Istgah Bisheh in Khorramabad County

*Kobra Pirdadeh Beyranvand1, Mostafa Ahmadvand2, Vahid Sharafi Sarabi3

1. Ph. D. student of Agricultural Development, Department of Rural Development Management, Faculty of Agriculture, Yasouj University, Yasouj, . 2. Associate Professor of Agricultural Extension and Development, Faculty of Agriculture, Department of Rural Development Management, Yasouj University, Yasouj, Iran. 3. M.Sc. student of Rural Development, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University, Birjand, Iran.

Use your device to scan and read the article online Citation: Pirdadeh Beyranvand, K., Ahmadvand, M., & Sharafi Sarabi, V., (2019).[The Human Driving Forces of Entre- preneurship Development in Tourism Sector: A Case Study of the Village of Istgah Bisheh in Khorramabad County (Persian)]. Journal of Rural Research, 9(4),564-579, http://dx.doi.org/ 10.22059/jrur.2018.256555.1248

: http://dx.doi.org/ 10.22059/jrur.2018.256555.1248

Received: 24 April2018 A B S T R A C T Accepted: 17 Oct. 2018 Tourist areas have a high potential for employment and entrepreneurship activities especially when human resources are also available. The purpose of this study was to investigate the human resource factors necessary for the development of entrepreneurship in the tourist area of Bisheh in Khorramabad County. The research was quantitative in nature. Also, in terms of purpose, it was a type of applied research conducted using a survey method. The statistical population of the study consisted of 1190 rural people at the age of 15-64 years who were living in Istgahe Bisheh in 2017. The sample size was determined by using Krejcie and Morgan table, and 291 people were randomly selected. The data collection tool was a researcher-made questionnaire whose face validity was confirmed by experts. The reliability of the questionnaire was also examined by conducting a pilot study and calculating the Cronbach's alpha coefficient (0.88-0.99).The findings showed that the objective Key words: driving forces in the Bisheh region were in a medium status. Among the subjective driving forces, only social se- Driving forces, curity ranked higher than standard (3.80). Based on a cluster analysis, the rural people were divided into three Rural development, groups: ready, semi-ready, and unready. Analysis of variance showed that, among the objective driving forces, Rural tourism, Ru- education, counseling and experiences were different in the semi-ready and unready groups. As for the subjec- ral entrepreneur- tive factors, however, they were all different among the groups except for social participation. Finally, based ship, Bisheh village on the results of the research, suggestions were made to develop entrepreneurship activities in the region.

Extended Abstract tourism entrepreneurship. To achieve this purpose in rural areas, availability of human resources is very important. 1. Introduction The presence of human resources in both objective and subjective driving forces at a desirable level leads to the he tourism industry has potentials for development of tourism and, consequently, the economic job creation by using available services growth of the local people. On this basis, the purpose of and facilities. In addition, development this study was set to be the investigation of the human re- of entrepreneurship is essential for tour- source factors necessary for the development of entrepre- T ism development. Rural areas with neurship in Bisheh tourist area in Khorramabad County. natural attractions have an important role in developing

* Corresponding Author: Kobra Pirdadeh Beyranvand Address: Department of Rural Development Management, Yasouj University Tel: +98 (74) 31006011 E-mail: [email protected]

564 Winter 2019. Vol 9. Num 4

2. Methodology 4. Discussion

This research was quantitative in nature. In terms of According to the rural sub-culture elements, the aspi- purpose, it was a type of applied research conducted by ration and desires of rural people is at a low level, and using a survey method. The statistical population of the the people cannot ignore their present interests for future study consisted of the rural people of Bisheh tourist area interests. As it emerged, access to funds, innovation, cre- in Khorramabad County. The data collection tool was a ativity, providence, production, sales, and marketing are researcher-made questionnaire whose face validity was low in the studied rural region. confirmed by a panel of experts. The reliability of the questionnaire was also examined by conducting a pilot 5. Conclusion study outside the research area (i.e. Abb-sefid Abshar), and the Cronbach's alpha coefficient was calculated for According to the results of this research, there is a posi- it (0.88-0.99). The questionnaire consisted of three sec- tive relationship between age and social trust and social tions about individual and professional characteristics as cohesion. However, because most of the respondents in well as objective and subjective driving forces. The ques- the study were under 46 years of age, this relationship tions about objective and subjective driving forces were turned out to be at a medium level. Also, objective and designed on the Likert 5-point scale. subjective driving forces were found to be at a medium level. Despite the importance of human resources for the 3. Results development of entrepreneurship in tourism, rural areas have no desirable conditions in this regard. Therefore, it The results of a one-sample t-test showed that the mean is suggested that public and private institutions try to re- values of the components of the objective driving forces move the barriers to the development of entrepreneurship were not significantly different from the standard test in rural areas. scores. Also, the results of this test for the subjective driv- ing forces showed that only the mean value of the social Acknowledgments security component was significantly higher than the av- erage. The K-means cluster analysis of human resources This research did not receive any specific grant from revealed that people in the study area were divided into funding agencies in the public, commercial, or not-for- three groups. The condition of human resources in the profit sectors. first group (i.e. the semi-ready rural people) was not desir- able, except for the production, sale and marketing com- Conflict of Interest ponent. The analysis of the second group (i.e. unready rural people) suggested that the situation of all the human The authors declared no conflicts of interest factors for both objective and subjective driving forces was undesirable, but the driving forces in the third group (i.e. ready rural people) were at a very appropriate level for tourism development. The ANOVA results for the ob- jective driving forces showed that education, consultation and experiences were similar in the ready and semi-ready groups, while they were different for the ready group. The other components of objective driving forces were different in all the three groups. The ANOVA results for subjective driving forces also showed that social trust was different for the three groups, but the level of social par- ticipation was the same in the two groups of semi-ready an unready rural people. It was different for the ready ones. Finally, social security, social cohesion, self-esteem and providence were different among the three groups of rural people.

565 Pirdadeh Beyranvand,K., et al. The human driving forces of entrepreneurship development in tourism sector. JRR, 9(4), 564-579 Winter 2019. Vol 9. Num 4

Pirdadeh Beyranvand,K., et al. The human driving forces of entrepreneurship development in tourism sector. JRR, 9(4), 564-579 566 زمستان 1397 . دوره 9. شماره 4

پیشرانهای انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری )موردمطالعه: روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرمآباد(

*کبری پیرداده بیرانوند1، مصطفی احمدوند2، وحید شرفی سرابی3

1- دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران. 2- دانشیار ترویج و توسعه کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران. 3- دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، گروه علوم زراعت و اصالح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

تاریخ دریافت: 04 اردیبهشت 1397 تاریخ پذیرش: 25 مهر 1397

در صورت فراهم بودن زمینههای انسانی،گردشگری حاوی ظرفیتهای پویا و گستردهای برای اشتغال و کارآفرینی است. هدف پژوهش حاضر بررسی فراهمی پیشرانها )عوامل( انسانی الزم برای توسعه کارآفرینی گردشگری در منطقه روستایی هدف ِگردشگری بیشه در شهرستان خرمآباد بود. اين تحقيق از نظر ماهيت ّکمي و با توجه به هدف تحقيق، کاربردي، از لحاظ گردآوري دادهها در زمره تحقيقات توصيفي بود که به شیوه پيمايش انجام شد. جامعه آماري پژوهش، 1190 نفر از روستاییان 15 تا 64 سال ساکن در ایستگاه بیشه در سال 1396 بودند. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، 291 نفر برآورد و بهصورت نمونهگیری تصادفی انتخاب و مطالعه شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسش نامهای محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط متخصصان مورد بازنگری و تأیید قرار گرفت و پایایی آن با انجام مطالعه راهنما در خارج از محدوده تحقیق و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ )88/0 تا 99/0( به دست آمد. یافتهها نشان داد کلیدواژهها: پیشرانهای عینی در منطقه بیشه در وضعیت متوسطی قرار دارند. از میان پیشرانهای ذهنی نیز، تنها پیشران امنیت اجتماعی بیش از پیشران توسعه، توسعه حد معیار )80/3( بود. بر اساس یافتههای تحلیل خوشهای، افراد در سه گروه نیمساز، ناساز و همساز قرار گرفتند. آزمون تحلیل واریانس روستایی، روستای بیشه، نشان داد از پیشرانهای عینی؛ آموزش، مشاوره و تجربیات در دو گروه نیمساز و ناساز و از پیشرانهای ذهنی؛ مشارکت اجتماعی در دو کارآفرینی روستایی، گروه نیمساز و ناساز وضعیت یکسان داشتند. در پایان بر اساس نتایج پژوهش جهت بهبود توسعه کارآفرینی در گردشگری منطقه بیشه گردشگری روستایی پیشنهادهایی ارائه شده است.

مقدمه توسعه کارآفرینی است. کارآفرینی فرایند خلق ابتکارها و نوآوریها و ایجاد کسبوکار جدید از طریق کشف فرصتها و صنعت گردشگری از جمله صنایع مهم و اشتغالزا است. این بهرهگیری از منابع است ,Imani Gheshlagh, Khani, & Hashemi) صنعت مستقیماً فرصتهای شغلی فراوانی را در حوزه گردشگری (2008. در فضاهای روستایی عواملی همچون توسعه پیشرانهای فراهم میآورد، همچنین با ترکیب خدمات و خالقیتها، انسانی، کیفیت نیروی انسانی، افزایش کیفیت مدیریت، توسعه فرصتهای فراوانی را برای ظهور فعالیتهای کارآفرینانه و آموزش و تکنولوژی در کارآفرینی گردشگری مؤثر است. بنابراین، اشتغال عرضه میکند (Ghanian & Fotovati, 2014). طبق کارآفرینی در حوزه گردشگری و استفاده از ظرفیتهای طبیعی پیشبینی سازمان جهانی گردشگری1 تا سال 2020 میالدی و انسانساخت در گرو فراهمی پیشرانهای انسانی است Najafi) تعداد گردشگران جهان، به 6/1 میلیارد نفر خواهد رسید و بیش .Tuahkhoshkah & Azadi, 2012) از 50 درصد معضل اشتغال در کشورهای درحالتوسعه از این طریق قابل حل است. از این رو، با توجه به جاذبههای طبیعی در این میان، روستای کوهستانی بیشه از توابع بخش مرکزی در مناطق روستایی، گسترش فعالیتهای ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﺎﻧﻪ الزم و شهرستان خرمآباد با موقعیت طبیعی، آبوهوای معتدل، ضروری به نظر میرسد (Movahed, 2007). الزمه گردشگری، چشماندازهای کوهستانی و پوشش گیاهی متنوع، جاذبههای گردشگری منحصر به فردی دارد. مهمترین جاذبههای طبیعی World Tourism Organization .1 روستای بیشه عالوه بر آبشار بیشه عبارتاند از: »رودخانه سزار«

* نویسنده مسئول: کبری پیرداده بیرانوند نشانی: گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشگاه یاسوج تلفن: 31006011 )74( +98 پست الکترونیکی: [email protected]

567 زمستان 1397 . دوره 9. شماره 4 فصلنامه پژو هش هایروستایی

و »سراب حرب«. از مراکز دیدنی و جالب روستای بیشه، استخر سیستم حملونقل و... است که بر رونق صنعت گردشگری پرورش ماهی قزلآال است که یکی از منابع مهم درآمدی محسوب مؤثرند. از جمله پیشران عینی دیگر در توسعه کارآفرینی میتوان میشود. بازارچه محلی نیز از مراکز دیدنی و جالبتوجه است. به خالقیت اشاره کرد. خالقیت به معنای تولید ایده است و در این بازار، صنایعدستی، لبنیات و محصوالت باغی به فروش اقدامات خالقانه منجر به نوآوری و بهکارگیری ایده میشود میرسد. در نزدیکی روستا ، سیاه چادرهای عشایری زیادی به (Bascavusoglu-Moreau, Kopera, & Wszendybył-Skulska, 2013). چشم میخورد. نحوه زندگی عشایر منطقه و جذابیتهای آن تولید و فروش از ِطریق نحوۀ بازاریابی یک نوع نوآوری است که از دیدنیهای این روستا است (Zendeh Del, 2007). روستای به دلیل توانمندسازی افراد تأثیر مثبتی را بر کارآفرینی برجای ایستگاه بیشه بهعنوان یک کانون گردشگری طبیعی در منطقه میگذارد. همچنین قابلیتهای نوآوری و عملکرد را میتوان با با ظرفیتهای متنوع، میتواند در توسعه کارآفرینی و اشتغال کارآفرینی، بازاریابی و سرمایهگذاری افزایش داد (Sulistyo, 2016). در گردشگری نقش ارزندهای داشته باشد. این در حالی است در بُعد پیشرانهای ذهنی، یکی از مهمترین عوامل اساسی که فعالیتهای کارآفرینانه در این منطقه به طرز شایستهای و زمینهساز کارآفرینی، سرمایه اجتماعی است، زیرا سبب بروز توسعه نیافته است. بر همین اساس هدف این پژوهش بررسی خالقیت، رفتارهای نوآورانه و افزایش ریسکپذیری کارآفرینان فراهم بودن )مهیایی( پیشرانهای توسعه کارآفرینی گردشگری میشود. درواقع، گروهی از افراد، میتوانند همان کارآفرینان در منطقه روستایی هدف گردشگری و گردشگرپذیر بیشه در استقرار یافته در فضای جغرافیایی باشند که به واسطه ارتباط با شهرستان خرمآباد بود. بهمنظور دستیابی به هدف ذكرشده دیگر بخشهای اجتماعی، با منابع و فرصتهای فزونتری مواجه پرسشهاي ذیل مطرح شدند: میشوند و دایره انتخاب آنها گستردهتر میشود ,Bhagavatula) 1- وضعیت پیشرانهای انسانی همسو با کارآفرینی در حوزه (Elfring, Tilburg, & Gerhard, 2010. بانک جهانی، سرمایه گردشگری در منطقه بیشه چگونه است؟ اجتماعی را ثروت نامرئی یک کشور در نظر میگیرد و آن را دربرگیرنده نهادها و روابط و هنجارهایی میداند که تعامالت 2- کدام مؤلفههای پیشرانهای انسانی الزم برای توسعه اجتماعی را شکل میدهند (Nasrolahi Vosta & Jalilvand, 2014). کارآفرینی در منطقه بیشه در وضعیت کمبود و یا مطلوب قرار بهطورکلی کسبوکارهای جدید در صورتی میتوانند به اهداف دارند؟ و چشماندازهای خود نائل شوند که در مرحله شروع کسبوکار، مبانی نظری پژوهش سرمایه اجتماعی خود را توسعه دهند. پیشرانها نیروها و روندهای مهمی هستند که نقش بازساخت اعتمادبهنفس بهعنوان یک پیشران ذهنی، عبارت است آینده فضاهای زندگی را بازی میکنند ,Taghilo, Soltani & Aftab) از احساس ارزشمند بودن، این احساس از مجموعه افکار، (2016. بر همین اساس پیشرانهای انسانی بهعنوان تسهیلکننده احساسها، عواطف و تجربیات در طول زندگی ناشی میشود. در دستیابی به اهداف و بهبود کیفیت زندگی بهخصوص در داشتن اعتمادبهنفس یک نیاز اساسی کارآفرینی گردشگری است. نواحی روستایی نقش بهسزایی دارند. آینده امری است که انسان میتواند آن را با اقدامات هدفمند از مهمترین اقداماتی که میتواند در توسعه گردشگری پایدار خود طراحی و شکل دهد. آدمی برای آنکه عاقالنه عمل کند، باید مؤثر باشد، آموزش است. آموزش نقش حیاتی در افزایش توانمندی نسبت به پیامدهای اقدامات خود، دیگران و واکنشهای آنان و توسعه پایدار در فعالیتهای اقتصادی، مشارکت سهامداران و رشد نسبت به نیروهایی که خارج از کنترل اوست آگاهی و شناخت کارآفرینی دارد (Zunker, 2006). فزون بر آن، مشاوره شغلي باعث داشته باشد (Govahi, 2016). از این رو، آیندهنگری در زمینههای افزايش توان فرد در شناخت محيط، جمعآوري اطالعات راجع دانش، فناوری، اقتصاد، محیطزیست و جامعه با هدف شناسایی به مشاغل، پردازش و استفاده پيچيده از اطالعات مربوط به خود فناوریهای جدید و تعیین حوزههایی صورت میگیرد که در و دنياي مشاغل براي كشف و يا ايجاد فرصتهاي شغلي میشود آینده از اهمیت بیشتری برخوردارند. .(Peterson, Sampson & Reardon, 1991) مروری بر ادبیات تجربی موضوع بررسي پيشينه نشان ميدهد، دانش یکی از عوامل مهم و في ضالهي )2004( در پژوهشي به ظرفیتهای توسعه تأثيرگـذار بـر رفتـار کارآفرینانه افـراد اسـت ,Scherer, Brodzinski) گردشگری روستايي دهستانهاي شهرستان مشكي نشهر (Wiebe, 1991 &. دانش، تأثيري مستقيم بر آگاهي افراد داشته و پرداخت. با وجود توانها و پتانسي لهاي گردشگری در دهستانهاي سبب تأثيرگـذاري بـر فعالیتهای كارآفرينانـه میشود. وجود موردمطالعه، موانع زيادي براي پيشرفت صنعت گردشگري وجود زیرساختهای فیزیکی از پیشرانهای عینی الزم برای توسعه داشت كه بيشتر از تنگناهاي اقامتي، ارتباطي و سازماندهي ناشي گردشگری است. از جمله زیرساختها: برق، جاده مناسب، ميشد. عبدالمنافی و ازکیا )2011( با بررسی عوامل مؤثر بر

568 »کبری پیرداده بیرانوند و همکاران. پیشرانهای انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری )موردمطالعه: روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرمآباد(« فصلنامه پژو هش هایروستایی زمستان 1397 . دوره 9. شماره 4

صنعت گردشگری بیان کردند، مشاركت مردم و متصديان حوزه گردشگری پرداختند. بر اساس تحقیق، سرمایه اجتماعی حفاظـت محیطزیست جهـاني، ميـراث فرهنگـي و طبيعـت، ساختاری مثبت دارد و تأکید بر توانایی فرد و سرمایه اجتماعی بهعنوان يك عامل مؤثر به توسعه صنعت جهانگردي كشور كمك توأمان در راهاندازی کسبوکار جدید در حوزه گردشگری نمايد. توسعه صنعت گردشگري نيـاز به پي ش شرطهایي دارد، از بهویژه در مناطق روستایی داشته و این امر در نهایت به توسعه جمله اين موارد آموزش و اطالعرساني به مردم در نحوه برخورد کسبوکار در نواحی روستایی میانجامد. داک- بیونگ، وانگ- با گردشگر و گردشگري از طريق توسعه نهادها و سازمانهاي وو، یانگ- سوک و یوشیک6 )2012( نیز در پژوهش خود مرتبط، توسعه برنامههـاي تبليغـاتي و مواردي از اين دست اشاره بیان کردند انواع خاصی از برنامهها و سیاستهای دولت برای نمود. کاظمی، اسماعیلی و بیگی فیروزی )2013( در تدوین افزایش سرمایه اجتماعی و مدیریت جامعه با استفاده از مشارکت و انتخاب راهبرد توسعه گردشگری استان لرستان بیان کردند، در کسبوکار گردشگری میتواند بسیار کمککننده باشد. نتایج راهبرد تدافعی )جلب مشارك تهاي مردمي در ترويج، جلوگيري تحقیق محمدی، پورشوهانی و آزادخانی )2015( نشان داد سه از تخريب زیستمحیطی و تاريخي- فرهنگي( مناسبترین بُعد ارتباطی- ساختاری و شناختی سرمایه اجتماعی بر جذب راهبردهای توسعه گردشگری استان لرستان است. راستقلم، گردشگر تأثیر داشته است. صیدایی و نوری )2016( به تعیین پیشرانهای کلیدی رهیافت از جمعبندی و مرور ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش چنین روستای خالق پرداختند. نتایج نشان داد پیشرانهای کلیدی به نظر میرسد، پیشرانهای انسانی را میتوان به پیشرانهای »چشمانداز«، »خطرپذیری«، »فضای روستا«، »مشارکت« عینی و پیشرانهای ذهنی تقسیمبندی کرد )تصویر شماره1(. و »پیوند روستایی«، جزو متغیرهای ورودی بوده و بیشترین پیشرانهای عینی شامل: آموزش، مشاوره و تجربیات، مهارت و اثرگذاری مستقیم را داشتهاند. نتایج تحقیق فراهانی و فالحتی دانش، دسترسی به سرمایه، دسترسی به زیرساختهای فیزیکی، )2007( نشان داد پنج عامل کلیدی روانشناختی توانمندسازی نوآوری و خالقیت، تولید، فروش و بازاریابی و پیشرانهای ذهنی که شامل احساس معنادار بودن، احساس شایستگی، احساس شامل: سرمایه اجتماعی )اعتماد ، مشارکت ، امنیت ، انسجام(، خود تعیینی، احساس تأثیر و احساس اعتماد است با کارآفرینی میزان اعتمادبهنفس و آیندهنگری است. بنابراین، با وجود همبستگی مثبت و معناداری دارند. ِدبتیگنیس و بِراندر2 )2007( پیشرانهای انسانی )عینی و ذهنی( انتظار دستیابی به توسعه با بررسی روشهای تأمين مالي کارآفريني در آمريکا به اين نتيجه کارآفرینی در گردشگری دور از انتظار نیست. رسيدند که تأمين مالي کارآفريني از طريق بانك کارآمدتر از تأمين مالي سرمايه پرمخاطره است. ِگریس و اوهما3 )2013( روششناسی تحقیق بیان کردند رابطه مثبت و قوی بین مشاوره شغلی و مهارتهای اين تحقيق مطالعهای موردی و جزءنگر است که از نظر ماهيت، توسعه کارآفرینی در سال آخر تحصیلی کارشناسی وجود دارد. از نوع تحقيقات ّکمي و با توجه به هدف، کاربردي و از لحاظ کاکاپور و خنیفر )2014( با بررسی مهارت اجتماعی کارآفرینان گردآوري دادهها، جزء تحقيقات توصيفي است که با فن پيمايش و کارآفرینی سازمانی نشان دادند مهارت اجتماعی بر بازارگرایی در بهار و تابستان 1396 انجام گرفت. جامعه آماري پژوهش شامل سازمانی تأثیر معنادار دارد، ولی بر کارآفرینی سازمانی تأثیر 1190 نفر روستاییان 15 تا 64 سال، ساکن در روستای ایستگاه معنادار ندارد. طالبی، داوری و تقوی )2015( در تحقیقی نشان بیشه بود (Health Network and Cure of Sepid Dasht, 2017 )؛ كه داد فرهنگ کارآفرینانه، رهبری کارآفرینانه، مدیریت استراتژیک پس از محاسبه حجم نمونه با استفاده از جدول Krejcie & Morgan منابع و بهکارگیری خالقیت و توسعه نوآوری بر عملکرد مالی و (1970)، 291 نفر به صورت نمونهگیری تصادفی انتخاب شدهاند. غیرمالی تأثیر میگذارد. نتیجه تحقیق ِ ادکیا و ابراهیم4 )2016( نشان داد آموزش کارآفرینی تأثیر مثبت و معناداری در کارآفرینی براي گردآوري اطالعات از روش مصاحبه ساختارمند با پرسشنامه دارد. قدیری معصوم، حجیپور، قراگوزلو، و جورنبیان )2017( چهره به چهره، بهره گرفته شد. بدین منظور، پرسش نامهاي در سه با بررسی نقش سرمایه اجتماعی در ریسک و کارآفرینی جوانان بخش شامل پرسشهایی در مورد ویژگیهاي فردي و حرفهای، بیان کردند که ریسکپذیری جوانان روستایی در محدوده پیشرانهای عینی و پیشرانهای ذهنی در اختیار پاسخگویان قرار مطالعاتی متأثر از مؤلفههای سرمایه اجتماعی بوده است. داده شد. قابل ذکر است پرسشنامه مربوط به بخش پیشرانهای

5 عینی توسعه کارآفرینی گردشگری با اقتباس از تحقیق حسام، ژائو، ریچی و اچتنر )2011( در پژوهشی به بررسی مفهوم رضوانی، فرجی سبکبار و باستانی )2017( و پرسشنامه مربوط سرمایه اجتماعی برای کمک به تولید کسبوکار جدید در به بخش پیشرانهای ذهنی با اقتباس از تحقیق بخشی، پیرداده بیرانوند و فلکی )2017( تدوین و مطابق با منطقه موردمطالعه، 2. De Bettignies & Brander Grace & Ihuoma .3 تهیه و تنظیم گردید. گویهها به صورت طیف لیکرت پنج گزینهای 4. Adekiya & Ibrahim 6. Duk-Byeong, Kwang-Woo, Hyun-Suk & Yooshik 5. Zhao, Ritchie & Echtner

»کبری پیرداده بیرانوند و همکاران. پیشرانهای انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری )موردمطالعه: روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرمآباد(« 569 زمستان 1397 . دوره 9. شماره 4 فصلنامه پژو هش هایروستایی

تدوین گردیدند و پاسخگویان با درج عالمت در مقابل هر یک از سال و 30 نفر بیش از 57 سال سن داشتهاند که از مجموع آنها، گزینههای خیلی کم تا خیلی زیاد دیدگاه خود را ابراز میداشتند. 5/16 درصد بدون تحصیالت، 6/18 درصد دارای تحصیالت ابتدایی، 4/14درصد راهنمایی، 9/19 درصد افراد دیپلم، 13/4 روایی صوری پرسشنامه توسط متخصصان مورد اصالح و درصد با مدرک فوقدیپلم و 2/17 درصد با تحصیالت کارشناسی تأیید قرار گرفت و جهت سنجش پایایی ابزار گردآوری اطالعات، و باالتر بودهاند. زمینه فعالیت 1/38 درصد از افراد کشاورزی و تعداد 30 پرسشنامه در جامعهای مشابه )آبشار آب سفید( 3/21 درصد از پاسخگویان، خدمات بود. وضعیت مالکیت 70/1 توزیع گردید. مقادیر آلفاي کرونباخ براي قسمتهاي مختلف درصد از پاسخگویان شخصی بود. یافتهها بیانگر آن بود که سطح پرسشنامه بین 881/0 تا 992/0 به دست آمد که نشان از پایایی ِتحصیالت 5/50 درصد از افراد باالتر از دیپلم بود. میانگین سنی مناسب پرسشنامه دارد. دادههای گردآوری شده با استفاده از پاسخگویان 38 سال و حداقل سن 17 و حداکثر 63 سال بود. نرمافزار SPSS مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. این بیانگر این است، افراد موردمطالعه از میانگین سنی متوسطی معرفی منطقه موردمطالعه برخوردار بودند. منطقه روستایی ایستگاه بیشه جزء بخش سپیددشت توصیف متغیرهای پژوهش شهرستان خرمآباد و در ارتفاع 1200 متری از سطح دریا بررسی رتبهبندی مؤلفههای پیشرانهای عینی در جدول واقع شده است. آبشار بیشه در منطقهای کوهستانی- جنگلی شماره 1 نشان داد مؤلفه آموزش، مشاوره و تجربیات با ضریب در مرکز استان و در نزدیکی شهرهای دورود و خرمآباد قرار تغییرات 269/0 در رتبه نخست قرار دارد. این نشان میدهد گرفته است. قرارگیری مناسب این روستا در استان لرستان و اکثریت افراد معتقد به اهمیت استفاده از این مؤلفه برای توسعه قرارگیری استان در غرب کشور، همچنین ارتباط استان با کارآفرینی گردشگری هستند. مؤلفه تولید، فروش و بازاریابی استانهای همجوار، نزدیکی نسبی به کشورهای جنوب غربی با ضریب تغییرات 347/0 در رتبه دوم قرار گرفت. با توجه به و خلیجفارس، ارتباط و دسترسی به استانهای منطقه مرکزی زمینه فعالیت غالب افراد )کشاورزی(، دور از انتظار نیست. از نظر کشور و تهران از جمله ویژگیهای جغرافیایی این روستای پاسخگویان این مؤلفه در توسعه کارآفرینی و گردشگری نقش زیبا است. مهمی دارد. مهارت و دانش با ضریب تغییرات 352/0 در رتبه یافتهها سوم قرار گرفته است. درواقع استفاده از شیوههای نو، دانش فنی و... در رتبه سوم بود. رتبه چهارم مربوط به دسترسی به سرمایه یافته های پژوهش به شرح زیر است: با ضریب تغییرات 363/0 است، بر اساس مبانی نظری و پیشینه توصیف جمعیت شناختی روستائیان موردمطالعه پژوهش، نقش بسزایی در رونق کارآفرینی دارد. نوآوری و خالقیت یافتههای توصیفی نشان داد، 5/73 درصد نمونه، مرد و 5/26 که نتیجه بهکارگیری دیگر مؤلفهها است با ضریب تغییرات 0/375 درصد زن بودند. همچنین، 3/20 درصد افراد، مجرد و 7/79 در رتبه پنجم قرار دارد. مؤلفه دسترسی به زیر ساختهای فیزیکی درصد متأهل بودند. بررسی ّسنی نمونههای پژوهش مبین آن با ضریب تغییرات 376/0 در رتبه آخر، نشان میدهد پاسخگویان بود که 38 نفر از پاسخگویان بین 17 تا 26 سال، 98 نفر بین 27 در خصوص مؤثر بودن این مؤلفه در توسعه کارآفرینی گردشگری تا 36 سال، 67 نفر بین 37 تا 46 سال، 58 نفر بین 47 تا 56 توافق کمتری داشتند.

تصویر1. چارچوب مفهومی پژوهش، یافتههای تحقیق )1396( فصلنامه پژوهشهای روستایی

570 »کبری پیرداده بیرانوند و همکاران. پیشرانهای انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری )موردمطالعه: روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرمآباد(« فصلنامه پژو هش هایروستایی زمستان 1397 . دوره 9. شماره 4

جدول 1. ميانگين، انحراف معيار نمره پیشرانهای عینی پاسخگویان موردمطالعه.

بخش مؤلفه میانگین* انحراف معیار ضریب تغییرات مقیاس آموزش، مشاوره و تجربیات 08/3 83/0 269/0 رتبهای تولید، فروش و بازاریابی 91/2 01/1 347/0 رتبهای مهارت و دانش 06/3 08/1 352/0 رتبهای پیشرانهای عینی دسترسی به سرمایه 08/3 12/1 363/0 رتبهای نوآوری و خالقیت 04/3 14/1 375/0 رتبهای دسترسی به زیرساختهای فیزیکی 06/3 15/1 376/0 رتبهای * دامنه میانگینها بین 1= خیلی کم تا 5= خیلی زیاد است. منبع: یافتههای تحقیق، 1396 فصلنامه پژوهشهای روستایی

ضریب تغییرات مؤلفههای پیشرانهای ذهنی جدول شماره در توسعه کارآفرینی گردشگری منطقه موردمطالعه، اما وضعیت 2 نشان میدهد افراد در خصوص نقش داشتن اعتماد اجتماعی آنها برای پاسخگویان در سطح متوسط است. در توسعه کارآفرینی گردشگری بیشترین توافق را داشتند همانطور در جدول شماره 4 مالحظه میشود نتایج آزمون و با ضریب تغییرات 350/0 در رتبه نخست قرار گرفته است. t تک نمونهای نشان میدهد، تنها مقدار میانگین مؤلفه امنیت مشارکت اجتماعی با مسئولیتپذیر بودن افراد نسبت به محیط اجتماعی بهطور معناداری از حد متوسط آزمون باالتر است. با زندگی و بهبود شرایط موجود بررسی میشود، از دید پاسخگویان توجه به سطح معناداری که برای دیگر مؤلفهها بیشتر از 0/05 با ضریب تغییرات بیش از 355/0 در رتبه دوم قرار گرفت. انسجام است؛ با وجود اینکه پیشرانهای انسانی در توسعه کارآفرینی اجتماعی با بررسی روابط خانوادگی و خویشاوندی با نقش داشتن گردشگری نقش بسزایی دارند؛ اما وضعیت اعتماد اجتماعی، در توسعه کارآفرینی گردشگری، از دید افراد با ضریب تغییرات مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، میزان اعتمادبهنفس و بیش از 357/0 رتبه سوم را کسب کرده است. امنیت اجتماعی آیندهنگری برای افراد موردمطالعه در سطح متوسط است. با ضریب تغییرات 371/0 در رتبه چهارم و مؤلفه آیندهنگری با ضریب تغییرات 403/0 در رتبه پنجم قرار گرفت و در نهایت گروهبندی روستائیان بر اساس وضعیت پیشرانها پاسخگویان کمترین توافق را در میزان اعتمادبهنفس داشتند. از آنجایی که زمینههای توسعه کارآفرینی گردشگری برای نتایج بررسی فراهم بودن پیشرانها افراد عموم روستائیان موردمطالعه یکسان نیست، بهمنظور گروهبندی افراد همسان در یک گروه، در پژوهش حاضر با نتیجه آزمون t تک نمونهای در جدول شماره 3 با توجه بهکارگیری تحلیل خوشهای K-Means پیشرانهای انسانی به سطح معناداری نشان میدهد مقدار میانگین مؤلفههای برای روستاییان موردبررسی قرار گرفت. همانطور که در تصویر پیشرانهای عینی با نمره استاندارد آزمون تفاوت معناداری ندارد. شماره 2 مشاهده میشود، بر اساس یافتههای تحلیل خوشهای، بر اساس این یافته، با وجود اهمیت مؤلفههای پیشرانهای عینی روستاییان موردمطالعه به سه گروه تقسیم شدهاند.

جدول 2. ميانگين، انحراف معيار نمره پیشرانهای ذهنی پاسخگویان موردمطالعه.

بخش مؤلفه میانگین* انحراف معیار ضریب تغییرات مقیاس اعتماد اجتماعی 08/3 08/1 350/0 رتبهای مشارکت اجتماعی 07/3 09/1 355/0 رتبهای انسجام اجتماعی 91/2 04/1 357/0 رتبهای پیشرانهای ذهنی امنیت اجتماعی 80/3 41/1 371/0 رتبهای آیندهنگری 00/3 21/1 403/0 رتبهای میزان اعتمادبهنفس 94/2 20/1 408/0 رتبهای * دامنه میانگینها بین 1= خیلی کم تا 5= خیلی زیاد است. منبع: یافتههای تحقیق، 1396 فصلنامه پژوهشهای روستایی

»کبری پیرداده بیرانوند و همکاران. پیشرانهای انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری )موردمطالعه: روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرمآباد(« 571 زمستان 1397 . دوره 9. شماره 4 فصلنامه پژو هش هایروستایی

جدول 3. بررسي میزان پیشرانهای عینی با استفاده از آزمون t تك نمونهاي.

سطح اطمینان 95 درصد مؤلفه مقدار میانگین آماره t* سطح معنیداری تفاوت میانگین کران پایین کران باال آموزش، مشاوره و تجربیات 3/087 1/777 0/077 0/087 -0/009 0/183 مهارت و دانش 3/081 1/235 0/218 0/081 -0/048 0/210 دسترسی به سرمایه 3/061 0/966 0/335 0/061 -0/063 0/185 دسترسی به زیرساختهای فیزیکی 3/069 1/028 0/305 0/069 -0/063 0/202 نوآوری و خالقیت 3/049 0/731 0/466 0/049 -0/083 0/181 تولید، فروش و بازاریابی 2/911 -1/493 0/137 -0/088 -0/205 0/028 * میزان استاندارد آزمون= 3 است. منبع: یافتههای تحقیق، 1396 فصلنامه پژوهشهای روستایی

جدول 4. بررسي میزان پیشرانهای ذهنی با استفاده از آزمون t تك نمونهاي.

مقدار سطح سطح اطمینان 95 درصد مؤلفه آماره t* تفاوت میانگین میانگین معنیداری کران پایین کران باال اعتماد اجتماعی 3/080 1/271 0/205 0/080 -0/044 0/206 مشارکت اجتماعی 3/071 1/108 0/269 0/071 -0/055 0/197 انسجام اجتماعی 2/913 -1/411 0/159 -0/086 -0/207 -0/034 امنیت اجتماعی 3/801 9/676 0/0001 0/801 0/638 0/964 میزان اعتمادبهنفس 2/942 -0/817 0/415 -0/057 -0/196 0/081 آیندهنگری 3/007 0/108 0/914 0/007 -0/132 0/148 * میزان استاندارد آزمون= 3 است. منبع: یافتههای تحقیق، 1396 فصلنامه پژوهشهای روستایی

تصویر2. گروهبندی روستاییان بر اساس وضعیت پیشرانهای انسانی. یافتههای پژوهش )1396( فصلنامه پژوهشهای روستایی

572 »کبری پیرداده بیرانوند و همکاران. پیشرانهای انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری )موردمطالعه: روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرمآباد(« فصلنامه پژو هش هایروستایی زمستان 1397 . دوره 9. شماره 4

گروه اول: روستاییان نیمساز بود. همچنین از بین مؤلفههای پیشرانهای ذهنی مؤلفه اعتماد اجتماعی از وضعیت بهتری برخوردار است. این یافته از پژوهش این گروه شامل 86 نفر بود. در این گروه از بین مؤلفههای مغایر با وضعیت گروه نیمساز است. پیشران عینی مؤلفه تولید، فروش و بازاریابی در سطح باالتر و مثبت قرار دارد، در حالی که مؤلفههای آموزش، مشاوره و گروه سوم: روستاییان همساز تجربیات، مهارت و دانش، دسترسی به سرمایه، دسترسی به بر اساس یافته تحلیل خوشهای 92 نفر از پاسخگویان در زیرساختهای فیزیکی، خالقیت و نوآوری در سطح پایین و گروه همساز قرار دارند. کل مؤلفههای پژوهش در این گروه از منفی قرار دارند. از بین مؤلفههای پیشرانهای ذهنی، آیندهنگری وضعیت مطلوبی برخوردار بودند؛ به طوریکه از بین مؤلفههای نسبت به مؤلفههای اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، بخش پیشرانهای عینی، وضعیت بهتر برای مؤلفه آموزش، امنیت اجتماعی، انسجام اجتماعی و میزان اعتمادبهنفس در مشاوره و تجربیات و از بین مؤلفههای بخش پیشرانهای ذهنی، سطح باال و مثبتی قرار دارد. اعتماد اجتماعی نسبت به دیگر وضعیت مؤلفه امنیت اجتماعی مطلوبتر است. بر این اساس، مؤلفهها از وضعیت نامطلوبتری برخوردار بود. با توجه به این بهمنظور بررسی وضعیت هر کدام از مؤلفهها در بین سه گروه یافته از پژوهش، پاسخگویان گروه نیمساز تنها یک مؤلفه از بخش از آزمون واریانس استفاده شد که نتایج حاصل از این آزمون در پیشرانهای عینی و یک مؤلفه از بخش پیشرانهای ذهنی را در جدول شماره 5 و جدول شماره 6 مشاهده میشود. خصوص توسعه کارآفرینی گردشگری مثبت ارزیابی کردند و در مورد دیگر مؤلفههای پژوهش وضعیت مطلوبی نداشتند. همانگونه در جدول شماره 5 مالحظه میشود، آنالیز ِواریانس سطح مؤلفههای پیشرانهای عینی در بین گروهها با 99 درصد گروه دوم: روستاییان ناساز اطمینان معنادار است. در بخش پیشرانهای عینی وضعیت این گروه شامل 113 نفر است. در این گروه مؤلفههای آموزش، مشاوره و تجربیات دو گروه نیمساز و ناساز مشابه هم پیشرانهای انسانی در وضعیت نامطلوب و منفی قرار دارند. و با گروه همساز متفاوت؛ مهارت و دانش- دسترسی به سرمایه- این در حالی است که بهجز تولید، فروش و بازاریابی، وضعیت دسترسی به زیر ساختهای فیزیکی- نوآوری و خالقیت و تولید، پیشرانهای عینی نسبت به بخش پیشرانهای ذهنی مساعدتر فروش و بازاریابی در بین سه گروه متفاوت بود.

جدول 5. آنالیز واریانس سطح پیشرانهای عینی بر اساس سطوح خوشهبندی.

مؤلفه سطوح * میانگین انحراف معیار آماره F سطح معناداری نیمساز b83/20 5/24 آموزش، مشاوره و تجربیات ناساز b39/22 4/59 111/80 0/0001 همساز a13/31 5/36 نیمساز c32/14 5/45 مهارت و دانش ناساز b51/16 4/93 106/63 0/0001 همساز a80/24 5/03 نیمساز c34/12 4/53 دسترسی به سرمایه ناساز b95/13 4/46 69/57 0/0001 همساز a72/19 4/36 نیمساز c74/9 3/82 دسترسی به زیرساختهای فیزیکی ناساز b23/11 3/69 63/68 0/0001 همساز a92/15 4/08 نیمساز b65/8 3/18 نوآوری و خالقیت ناساز c53/7 2/57 48/46 0/0001 همساز a59/11 3/28 نیمساز b83/41 10/61 تولید، فروش و بازاریابی ناساز c92/26 9/70 124/89 0/0001 همساز a52/47 8/71 * حروف غیر یکسان نشاندهنده تفاوت معنادار از لحاظ آماری بر اساس آزمون شفه است. منبع: یافتههای تحقیق، 1396 فصلنامه پژوهشهای روستایی

»کبری پیرداده بیرانوند و همکاران. پیشرانهای انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری )موردمطالعه: روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرمآباد(« 573 زمستان 1397 . دوره 9. شماره 4 فصلنامه پژو هش هایروستایی

جدول 6. تحلیل واریانس سطح پیشرانهای ذهنی بر اساس سطوح خوشهبندی.

مؤلفه سطوح میانگین* انحراف معیار آماره F سطح معناداری نیمساز c23/33 12/91 اعتماد اجتماعی ناساز b78/51 9/59 173/60 0/0001 همساز a98/70 10/85 نیمساز b62/15 5/46 مشارکت اجتماعی ناساز b07/15 4/49 139/91 0/0001 همساز a16/25 4/13 نیمساز b62/10 3/25 امنیت اجتماعی ناساز c40/8 2/50 259/38 0/0001 همساز a81/15 2/87 نیمساز b69/16 5/18 انسجام اجتماعی ناساز c23/13 4/02 138/63 0/0001 همساز a42/23 4/65 نیمساز b01/11 3/75 میزان اعتمادبهنفس ناساز c30/8 3/10 174/37 0/0001 همساز a72/16 2/89 نیمساز b27/12 4/26 آیندهنگری ناساز c26/8 3/25 126/50 0/0001 همساز a42/16 2/86 * حروف غیر یکسان نشاندهنده تفاوت معنادار از لحاظ آماری بر اساس آزمون شفه است. منبع: یافتههای تحقیق، 1396 فصلنامه پژوهشهای روستایی

همانطور که در جدول شماره 6 مشاهده میشود، اعتماد استفاده یا استفاده ناکافی از کالسهای ترویجی، توصیههای فنی اجتماعی سه گروه از سطح غیرمشابهی برخوردار بود. سطح کارشناسان و مروجان و تجربیات دیگران در روستای بیشه باشد. مشارکت اجتماعی دو گروه نیمساز و ناساز مشابه ولی با گروه ِگریس و اوهما )2013( بیان کردهاند در سالهای آخر تحصیلی همساز متفاوت است. همچنین امنیت اجتماعی، انسجام بین مشاوره شغلی و مهارتهای توسعه کارآفرینی رابطه مثبت و اجتماعی، میزان اعتمادبهنفس و آیندهنگری در بین سه گروه قوی وجود دارد یعنی با افزایش سطح تحصیالت همبستگی بین متفاوت است. مشاوره شغلی و مهارتهای توسعه کارآفرینی افزایش مییابد. از مجموع 92 نفر گروه همساز، سطح تحصیالت 6/19 درصد بحث و نتیجهگیری کمتر از دیپلم؛ از مجموع 113 نفر گروه ناساز، سطح تحصیالت در عصر حاضر صنعت گردشگری در اقتصاد تجاری جهان 6/64 درصد کمتر از دیپلم و از مجموع 86 نفر گروه نیمساز، بهخصوص در توسعه اقتصادی کشورها نقش مهمی دارد. توجه سطح تحصیالت 6/61 درصد کمتر از دیپلم بود. به همین دلیل به توسعه گردشگری از سیاستهای محوری در سطح جهان و وضعیت مؤلفه مهارت و دانش در گروه همساز مطلوب و برای ملی است که با هدف درآمدزایی مد نظر قرار گرفته میشود. افراد گروههای نیمساز و ناساز نامطلوب است. بهکارگیری کارآفرینی در مناطق جاذبه گردشگری منجر به تأمین سرمایه از طریق بانک کارآمدتر از تأمین مالی سرمایه پیدایش مشاغل جدید و رونق مجدد کسبوکارهای سنتی ِ پرمخاطره است (Brander &, 2006) البته زیادهروی در استقراض در محل میشود. بر این اساس در پژوهش حاضر با توجه به بهمنظور دسترسی به سرمایه در حالت میانهروی و اعتدال امری موقعیت جغرافیایی و طبیعی مناسب ِروستای ایستگاه بیشه پسندیده نیست (Campello, 2006). آزمون t تک نمونهای نشان همچنین وجود کارآفرینی گردشگری به بررسی پیشرانهای داد سطح دسترسی به سرمایه برای روستاییان متوسط است زیرا انسانی در توسعه آن پرداخته شد. یافتهها نشان داد آموزش، از بین 291 نفر، 92 نفر گروه همساز از دسترسی به سرمایه مشاوره و تجربیات برای پاسخگویان با میزان استاندارد آزمون مطلوبی برخوردارند. از بین سه گروه تحلیل خوشهای، دسترسی یعنی 3 تفاوت معناداری ندارد ولی برای دو گروه نیمساز و ناساز به سرمایه دو گروه نیمساز و ناساز مطلوب نیست که برای گروه در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. این وضعیت میتواند به دلیل عدم نیمساز نامطلوبتر است. بنا بر وضعیت مشاهده شده توسط

574 »کبری پیرداده بیرانوند و همکاران. پیشرانهای انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری )موردمطالعه: روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرمآباد(« فصلنامه پژو هش هایروستایی زمستان 1397 . دوره 9. شماره 4

محقق، به نظر میرسد این نتیجه پژوهش به دلیل ناکافی بودن و سن افراد کمتر از 46 بود اما میزان اعتمادبهنفس افراد در حد سرمایه شخصی افراد، عدم مالکیت افراد بر روی اراضی کشاورزی، متوسط است. وضعیت این مؤلفه برای گروه همساز مطلوب، گروه کمبود دسترسی به تجهیزات کشاورزی و... است. همچنین نتایج نیمساز نامطلوب و 113 نفر گروه ناساز نامطلوبتر بود. این نتیجه آزمون t تک نمونهای نشان داد دسترسی به زیر ساختهای میتواند به خاطر پایین بودن استقالل فردی دو گروه نیمساز و فیزیکی در این روستا در سطح متوسط قرار دارد، ولی بر اساس ناساز در فعالیتها و تصمیم گیریها، اعتمادبهنفس و خوداتکایی، تحلیل خوشهای برای دو گروه نیمساز و همساز نامطلوب است. عالقه به خوداشتغالی و فعالیت و انگیزه برای استفاده از منابع جدید باشد. این یافته از آزمون t تک نمونهای میتواند با نظریه سولیستو7 )2016( گزارش کرد تولید و فروش محصوالت مازلو منطبق باشد. نیاز احترام از طریق قدرت، موقعیت اجتماعی از طریق بازاریابی یک نوآوری است که با توانمندسازی افراد و اعتمادبهنفس ارضاء میشود و چون روستاییان بیشتر تمرکزشان بر کارآفرینی تأثیر مثبت میگذارد؛ وضعیت کلی این مؤلفه در بر تأمین غذا، مسکن و خواب )نیاز فیزیولوژیک(، حفاظت در برابر پژوهش برای افراد در سطح متوسط قرار داشت؛ زیرا مؤلفه تولید، صدمات )نیاز ایمنی( و حس تعلق به گروهها برای رفع احتیاجات فروش و بازاریابی برای دو گروه همساز و نیمساز مطلوب است. خود )نیاز اجتماعی( است؛ کمتر به نیاز احترام و خودشکوفایی به دلیل اینکه بازاریابی و روشهای ترغیبی جذب مشتریان در توجه دارند. روستای موردمطالعه به موقع صورت نمیگیرد؛ وضعیت این مؤلفه برای گروه ناساز مطلوب نبود. وثوقی و آرام )2009( در پژوهشی در پایان با توجه به یافتههای پژوهش، بهمنظور ارتقای توسعه بیان کردند با افزایش سن، اعتماد اجتماعی افراد نیز افزایش کارآفرینی گردشگری در افراد موردمطالعه، پیشنهادهایی ارائه مییابد. در این مطالعه، سن بیشتر پاسخگویان کمتر از 46 سال میشود: بود. همچنین اعتماد اجتماعی افراد در گروه همساز مطلوب و •ارائه تسهیالت مناسب جهت خرید ماشینآالت کشاورزی، گروه نیمساز و ناساز نامطلوب بود. بنابراین، بر اساس آزمون t نظارت بر اجاره بهاء واگذاری زمینهای کشاورزی، اعطای تک نمونهای، وضعیت مؤلفه اعتماد اجتماعی کل پاسخگویان در ِ ِ وامهای کمبهره با دوره بازپرداخت بلندمدت و بهسازی سطح متوسط است. از آنجایی که سطح تحصیالت افراد دو گروه بسترها و زیرساختهای برق، جاده و... میتواند منجر نیمساز و ناساز کمتر از دیپلم است؛ با وجود اینکه نتایج آزمون به بهبود وضعیت این مؤلفهها برای روستاییان در گروه t تک نمونهای نشان داد مشارکت اجتماعی در سطح متوسط نیمساز و ناساز شود. قرار دارد؛ بنا بر دلیل بیان شده وضعیت این مؤلفه برای افراد دو گروه نیمساز و ناساز نامطلوب بود؛ این یافته از پژوهش با نظرات • بهمنظور بهبود مؤلفه تولید، فروش و بازاریابی برای (Lerner (1964 و (Ingleheart (1995 که معتقد بودند با افزایش روستاییان گروه ناساز، استفاده از تجربیات دو گروه سطح تحصیالت گرایش افراد به مشارکت بیشتر خواهد بود و همساز و نیمساز و الگوی تولید، فروش و بازاریابی آنها، بالعکس، منطبق است. بیدل و محمودزاده )2012( در پژوهشی آشنایی با بازارها، توانایی چانهزنی، شناسایی کانالهای نشان دادند با افزایش سن، تعلق اجتماعی افراد افزایش مییابد. فروش و پیشفروش کردن محصوالت پیشنهاد میشود. با توجه به فراوانی گروههای سنی میتوان اینگونه استنباط •برای بهبود اعتماد بین فردی در سالهای باالتر ِزندگی کرد، انسجام اجتماعی متوسط افراد در پژوهش به خاطر سن افراد، باید توسط خانوادههای آنها این اعتماد شکل آنهاست. همچنین بر اساس صحبت صورت گرفته با افراد و بگیرد تا افراد نسبت به اعضای خانواده، خویشاوندان، مشاهده محقق، رفتوآمد افراد با اقوام و دوستان، تعداد دوستان همسایگان، هم محلیها و ... اعتماد داشته باشند. در و آشنایان از دیگر اقوام و ازدواج با غریبهها و... کم بود؛ بر همین خصوص بهبود اعتماد نهادی گروه نیمساز ارگانهای اساس، انسجام اجتماعی در دو گروه نیمساز و ناساز مطلوب نبود. دولتی و خصوصی از طریق عمل کردن به وظایف و امنیت اجتماعی بهعنوان یکی از مؤلفههای سرمایه اجتماعی در وعدههای خود در برنامه ریزیهای محلی در این روستا میان زنان و مردان متفاوت است، به گونهای که در میان زنان کمتر میتوانند نقش بسزایی داشته باشند. از مردان است. به دلیل اینکه اکثر پاسخگویان پژوهش، گروه مردان بودند، نتایج آزمون t تک نمونهای نشان داد وضعیت این •شناسایی افراد و سهیم کردن آنها در تصمیمگیری مؤلفه بیش از میزان استاندارد )عدد 3( است. میزان اعتمادبهنفس برنامه ریزیهای محلی و محول کردن بخشی از وظایف افراد در مجردها پایینتر از متأهلین است. همچنین بین سن و به آنها میتواند در ارتقاء مشارکت اجتماعی افراد گروه اعتمادبهنفس رابطه منفی و معناداری وجود دارد ,Nazarzadeh) نیمساز و ناساز مؤثر باشد. (Mami & Nazarzadeh, 2014. در این پژوهش، اغلب افراد متأهل •جهت ارتقاء امنیت محیط زندگی افراد، الزم است برقراری امنیت توسط ارگانهای مرتبط دقت و نظارت بیشتری 7. Sulistyo

»کبری پیرداده بیرانوند و همکاران. پیشرانهای انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری )موردمطالعه: روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرمآباد(« 575 زمستان 1397 . دوره 9. شماره 4 فصلنامه پژو هش هایروستایی

لحاظ شود. •با شناسایی گروه افراد همساز در روستا بهعنوان گروه نمونه، برای ترغیب دیگر افراد روستایی کمک گرفته شود.

تشکر و قدردانی این تحقیق هیچ کمک ویژهای از سازمانهای تأمین مالی در بخشهای عمومی، تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرده است.

576 »کبری پیرداده بیرانوند و همکاران. پیشرانهای انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری )موردمطالعه: روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرمآباد(« Winter 2019. Vol 9. Num 4

References Academy of Sciences. Abdol Manafi, T., & Azkia, M. (2011). [Factors affecting Grace, E. O. E., & Ihuoma, I. H. (2013). Relationship between tourism industry in Kelardasht village (Persian)]. Agricultural counselling and entrepreneurship development skills of Extension and Education Research, 4(1), 99-113. Nigerian final year undergraduates. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 120-127. Adekiya, A. A., & Ibrahim, F. (2016). Entrepreneurship intention among students. The antecedent role of culture and Health Network and Cure of Sepid Dasht (2017). [Centre entrepreneurship training and development. The International for the comprehensive health service of the village of Bisheh Journal of Management Education, 14(2), 116-132. (Persian)].

Bakhshi, M. R., Pirdadeh Beyranvand, K., & Falaki, M. (2017). Hesam, M., Rezvani, M. R., Faraji Sabokbar, H., & Bastani, S. [An investigation of the relationship between social capital (2017). [Assessment of tourism entrepreneurship development and environmental behaviors among students at Faculty of in rural areas (Case Study: Villages of Larijn). (Persian)]. Human Agriculture, Natural Resources and Environment, University Geography Research Quarterly, 48(4), 603-616. of Birjand (Persian)]. Social Capital Management, 4(3), 451-473. Imani Gheshlagh, S., Khani, F., & Hashemi, S. S. (2008). Bascavusoglu-Moreau, E., Kopera, S., & Wszendybył-Skulska, [The role of tourism in improvement of rural women’s E. (2013). The role of creativity in development of innovation in entrepreneurship: A comparative Study of Kandovan and tourism. Eskandan villages in Osku District (Persian)]. Journal of Geography and Regional Development (Peer-reviewed), 10(18), Bhagavatula, S., Elfring, T., Tilburg, A. V. and Gerhard G. V. 217- 238. B. (2010). How social and human capital influence opportunity recognition and resource mobilization in India’s handloom Ingleheart, R. (1995). Cultural change in advanced industrial industry. Journal of Business Venturing, 25(3), 245-260. society. Trans. by Maryam Vetr. Kavir Publication, .

Bidel, P. N., & Mahmoodzadeh, A. A. (2012). [A study on the Kakapour, S., & Khonifar, H. (2014). [The study of relations social belonging of people to Iranian society and its relation with between social skill of entrepreneurs, market orientation social trust and individualism. (Persian)]. Journal of Iranian and corporate entrepreneurship among knowledge-based Cultural Research, 5(2), 31-63. organizations in Tehran (Persian)]. Journal of Entrepreneurship Development, 7(2), 349-367. Brander, A. & Bettignies, J. (2006). Financing entrepreneurship: Bank finance versus venture capital. Journal of Business Kazemi, M., Esmaeilei, M. R., & Beigi Firozi, A. (2013). Venturing, 22(7), 808-832. [Establishment and selection of strategy for tourism development in based on SWOT analysis and Campello, M. (2006). Debt financing: Does it boost or hurt quantitative strategic planning matrix (Persian)]. Geography firm performance in product markets? Journal of Financial and Development Iranian Journal, 11(32), 47-60. Economics, 82(1), 135-172. Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample De Bettignies, J. E., & Brander, J. A. (2007). Financing size for research activities. Educational and Psychological entrepreneurship: Bank finance versus venture capital. Journal Measurement, 30(3), 607-610. of Business Venturing, 22(6), 808-832. Lerner, D. (1964). The passing of traditional Society, Duk-Byeong, P., Kwang-Woo, L., Hyun-Suk, C., & Yooshik, Modernizing the Middle East. New York, The Macmillan com. Y. (2012). Factors influencing social capital in rural tourism communities in South Korea. Tourism Management, 33, 1511 Mohammadi, E., Pourshahani, F., & Azadkhani, P. (2015). [The -1520. role of social capital of the citizens of in attracting tourists (Persian)]. Tourism Planning and Development, 4(12), Farahani, A., & Falahati, M. (2007). [The relationship between 93-106. psychological factors of empowerment and organizational entrepreneurship of experts at physical education institutions Movahed, A. (2007). [Urban Tourism (Persian)]. Shahid (Persian)]. Research in Sport Sciences, 5 (15), 79-67. Chamran University Press, First Printing, Ahvaz.

Feyzollahi, M. H. (2004). [Potencys of development of rural NajafiTuahkhoshkah, P., & Azadi, S. (2012). [The importance tourism in the Meshkinshar county case: Western Moshkin of extension of entrepreneurship in tourism industry section and Eastern Moshkin, (Masters Dissertation) (Persian)]. Shahid (Persian)]. National Conference of Entrepreneurship and Beheshti University, Department of Earth Sciences, Faculty of Managing Knowledge Based Businesses, Babolsar, Trod Shomal Geography. Research Company, 3, 28.

Ghadiri Ma’Soum, M., Hajipour, M., Qaghozlu, H., & Nasrolahi Vosta, L., & Jalilvand, M. R. (2014). [Examining the Jouranbian, M. R. (2017). [The analysis of the role of social capital influence of social capital on rural women entrepreneurship: in risk-taking and entrepreneurship of rural youth (Case Study: An empirical study in Iran. World Journal of Entrepreneurship Tonekabon County). (Persian)]. Journal of Research and Rural (Persian)]. Management and Sustainable Development, 10(3), Planning, 5(4), 17-31. 209-227.

Ghanian, M., & Fotovati, H. (2014). [Tourism is a strategy for Nazarzadeh, F., Mami, Sh., & Nazarzadeh, M. (2014). developing entrepreneurship of rural women. (Persian)]. Job [Examine the relationship between personality type and level and Society, 159, 39-34. of confidence in the girl students in Zainab hostel of Lorestan University (Persian)]. Journal of Ilam University, 22(3), 149-154. Govahi, A. (2016). [Investigating future studies in Iran and some selected countries in the world (Persian)]. Tehran: Peterson, G. W., Sampson, J. P., Jr., & Reardon, R. C. (1991).

577 Pirdadeh Beyranvand,K., et al. The human driving forces of entrepreneurship development in tourism sector. JRR, 9(4), 564-579 Winter 2019. Vol 9. Num 4

Career development and services: A cognitive approach. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.

Rastghalam, M., Seydaei, S.E., & Nouri, S. H. (2016). [Determination of the key drivers of creative village approach by using MicMac software (Persian)]. Journal of Rural Research, 7(2), 316-329.

Scherer, R. F., Brodzinski, J. D., & Wiebe, F. (1991). Examining the relationship between personality and entrepreneurial career preference. Entrepreneurship & Regional Development, 3(2), 195-206.

Sulistyo, H. (2016). Innovation capability of SMEs through entrepreneurship, marketing capability, relational capital and empowerment. Asia Pacific Management Review, 21(4), 196- 203.

Taghilo, A. A., Soltani, N., & Aftab, A. (2016). [Propellants of rural development in Iran (Persian)]. The Journal of Spatial Planning, 20(4), 1-28.

Talebi, K., Davari, A., & Taghavi, N. S. (2015). [Identifying the effect of the strategic entrepreneurship on the financial and non- financial performance (Case Study: Fanap Company in Tehran) (Persian)]. Journal of Entrepreneurship Development, 7(4), 635- 651.

Vosoughi, M., & Aram, H. (2009). [The study of social trust and its effective factors in Khalkhal city ( province) (Persian)]. Social Sciences Research, 3 (3), 133-153.

Zendeh Del, H. (2007). [Tourism guide for the villages of Iran 2 (Persian)]. Publisher: Irangardan.

Zhao, W., Ritchie, J.R. B., & Echtner, C. M. (2011). Social capital and tourism entrepreneurship. Annals of Tourism Research, 38(4), 1570-1593.

Zunker, V. (2006). Career counseling a holistic approach. California: Brooks/ Cole Publishing Company.

Pirdadeh Beyranvand,K., et al. The human driving forces of entrepreneurship development in tourism sector. JRR, 9(4), 564-579 578 Winter 2019. Vol 9. Num 4

579 Pirdadeh Beyranvand,K., et al. The human driving forces of entrepreneurship development in tourism sector. JRR, 9(4), 564-579