I V a Şa M E Esi Ife B L

TAŞIT ARAÇLARI YAN SANAYİCİLERİ DERNEĞİ

ASSOCIATION OF AUTOMOTIVE PARTS & COMPONENTS MANUFACTURERS

YILYEAR: 10 SAYIISSUE: 42 TEMMUZJULY - AĞUSTOSAUGUST 2008

SUNAY AKIN: > Önce aydınlanmayı başarmalıyız NGESİ > Firstly we must succeed E in enlightenment D M A Ş

A Y E

E N

Ş İ L

A B

E > Bir Bozcaada IF tutkunu L W D LÜTFİ H. ENSARİ: ORK AN > A Bozcaada lover... Rahmi Küçük’ü Oyak Renault Genel Müdürü Saygıyla anıyoruz TARIK TUNALIOĞLU: > Hep birlikte mükemmelliyet merkezi olmayı başaracağız > We will cope to be an excellence center all together

GOSB Yönetim Kurulu Başkanı COMMERCIAL VEHICLES: YÜCEL GÜNGÖR: ON THE MOVE FOR EVERYONE üyelerimize üye katıyoruz! > Teknolojiye yatırım yaparak gelişim gösterdik 2 5 2 We developed by through in technology 62nd IAA Commercial Vehicles growth is going3 on > 25.9. to 2.10.2008 in Hanover - www.iaa.de

TAYSAD DERGİ MAGAZINE Yıl Year: 10 Sayı Issue: 42 Temmuz July - Ağustos August 2008

Sahibi Publisher: TAYSAD adına Yönetim Kurulu Başkanı For TAYSAD, Chairman of the Board of Directors: Ömer Burhanoğlu Yazı İşleri Müdürü Editor in Chief: Özlem Gülşen Yayın Kurulu Editorial Board: Ömer Burhanoğlu 38 44 Mehmet Dudaroğlu Özlem Gülşen Sevgi Özçelik İçerik Content: Mavi İçerik Grubu Editör Editor: Demet Sunar 6 TAYSAD DERGİ’DEN 16 TAYSAD’DAN MESAJ [email protected] FROM TAYSAD MAGAZINE MESSAGE FROM TAYSAD Reklam Koordinatörü İş ve yaşam dengenizi sağlıklı kurabiliyor musunuz? “Tüm bir yaşam” Advertisement Coordinator: Succeeded to create this balance in different ways. “A Whole Life” Fırtına Arısoy Sevgi Özçelik Ömer Burhanoğlu [email protected] TAYSAD Kurumsal İletişim Uzmanı TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı TAYSAD Corporate Communication Specialist Chairman of the Board, TAYSAD Yönetim Yeri Management Centre: TOSB - TAYSAD Organize Sanayi Bölgesi 1. Cad. No: 10/1 AJANDA 8 22 TAYSAD’DAN HABERLER Şekerpınar-Gebze- 41480 Kocaeli AGENDA NEWS FROM TAYSAD Tel: +90 262 658 98 18 TAYSAD, üyelerine İş Bankasıyla Faks: +90 262 658 98 39 finans desteği sağlayacak www.taysad.org.tr [email protected] 10 SEKTÖRDEN HABERLER TAYSAD will provide financial Yapım Production: FROM AUTOMOTIVE SECTOR support to its member with İsbank Mavi Tanıtım ve İletişim Otomotiv sanayi firmalarının 2008 yılı 6 aylık üretimleri Bahariye Cad. Taner Apt. No: 78/1 TAYSAD üyeleri mükemmele ulaşmak 34710 Kadıköy-İstanbul Production of automotive manufacturers 24 in 6 months of 2008 için kıyaslıyor Tel: +90 216 418 59 31 TAYSAD members benchmark in Faks: +90 216 348 95 22 Yan sanayi ihracatı ilk 6 ayda 4 milyar dolar order to reach excellence [email protected] Export of the supply industry for the first 6 months is 4 billion dollars Baskı Printed by: 26 Kıyaslama çalışmasına katılan üyeler ne diyor? Özgün Ofset Tic. Ltd. Şti. Opinions of our participant on bencmark study Yeşilce Mah. Aytekin Sok. No: 21 12 Tofaş’ın başarı hikayesi Otosanayi 4. Levent-İstanbul TOFAŞ’s success story Tel: +90 212 280 00 09 Ölçemezsek iyileştiremeyiz Oyak Renault üretim şampiyonu olmaya aday 30 Can not improve if we can not measure! Çeviri Translation: Oyak Renault is championship in manufacturing Burçin Yeşiltepe Kapak Cover: Mavi Tanıtım 13 Daimler’de üst düzey Türk Yöneticiler 34 Mercedes Benz-Türk ve TAYSAD işbirliğiyle Turkish Executives at Daimler Daimler AG Türk Tedarikçi Günü Ulusal - Türkçe/İngilizce - İlmi - Daimler AG Turkish Supplier Day İki Ayda Bir Yayımlanır Temsa Global’de iki genel müdürlüğe atama Tüm yayın hakkı TAYSAD’a ait olup Two new assignments for headquarters in Temsa Global kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir. Tüm reklamların sorumluluğu reklam veren firmalara, 36 Basında TAYSAD yansımaları yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. TAYSAD in press TAYSAD Dergi parayla satılmaz. 14 Türkiye’nin en büyük treyler fabrikasının temeli atıldı All publishing rights reserved by TAYSAD, may be quoted Foundations of Turkey’s biggest trailer factory laid by indicating source. Advertisements are a liability of the advertising firms. Opinions are a liability of writer. OTOMOTİV SEKTÖRÜ VE İNSANLAR TAYSAD Magazine distributed free of charge. Karsan üretimini dörde katlayacak 38 Karsan will quadruple its manufacturing AUTOMOTIVE SECTOR & PEOPLE CLEPA “Hep birlikte mükemmellik merkezi olmayı başaracağız” 15 Eldor’dan İzmir’e 30 milyon eruo’luk yeni üretim hattı “We will cope to be an excellence center all together” Avrupa Otomotiv Yan Sanayicileri Derneği New production line amounting 30 million euros Tarık Tunalıoğlu TAYSAD CLEPA üyesidir TecTalis: Metal kaplama sektöründe yeni buluş Oyak Renault Genel Müdürü TAYSAD is a Member of CLEPA TecTalis: New invention in metal coating sector General Manager of Oyak Renault

4 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr 54 60 64

44 YAN SANAYİ ÖYKÜLERİ 60 İş ve yaşam üzerine sıradışı bir yaklaşım 80 Automania’da ilk kez yüzbinden fazla SUPPLIER STORY An extraordinary approach to work and life.. model araç sergilenecek... Automania to feature over 100,000 model “Teknolojiye yatırım yaparak gelişim gösterdik” Dr. Yavuz Doğan vehicles for the first time “We developed trough investing in technology” Doğan Lastikçilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yücel Güngör Yönetim Kurulu Başkanı COMMERCIAL VEHICLES: Doğan Lastikçilik Sanayi ve Ticaret A.Ş., Güngör Otomobil Yan San. A.Ş. ON THE MOVE FOR EVERYONE Chairman of the Board Yönetim Kurulu Başkanı ve GOSB Yönetim Kurulu Başkanı Chariman of the board of Güngör Otomobil Yan San. A.Ş. and 64 “Önce aydınlanmayı başarmalıyız” 62nd IAA Commercial Vehicles Chairman of the board of Gebze Organised “Firstly we must succeed in enlightenment” 25.9. to 2.10.2008 in Hanover - www.iaa.de Industrial Zone Sunay Akın Şair - Yazar 81 2008, IAA Hannover Ticari Araçlar Fuarı’na 50 TASARIM Poet - Writer katılan TAYSAD üyeleri DESIGN TAYSAD Members to participate in 2008 IAA Hannover Commercial Vehicles Fair

82 ÜYELERDEN HABERLER NEWS FROM MEMBERS

Değerli büyüğümüz, ağabeyimiz, sanayici ve iş adamı 70 Bir yarış arabası öyküsü Rahmi Küçük’ü saygıyla anıyoruz Story of race car We commemorate Rahmi Küçük

Autoliv Türkiye Organizasyonuna Çevre Ödülü Environment Award for Autoliv Turkey 72 AVRUPA BİRLİĞİ EUROPEAN UNION REACH nedir? Bowling’te kupa heyecanı What is REACH? şampiyon Kanca Cup Excitement in Bowling: Champion Kanca Telden araba tasarımcıları gelecekte otomobil yapacak 76 FUAR Wire car designers will make automotive in the future FAIR 92 TANITIM Fahrettin Gülener PRENSENTATION Ermetal Şirketler Grubu Kurucu Başkanı Ermetal Group Founder President

102 TAYSAD’IN YENİ ÜYELERİ 54 İŞ VE YAŞAM DENGESİ Bu yıl Automechanika Frankfurt’un 20. doğumgünü TAYSAD’S NEW MEMBERS WORK AND LIFE BALANCE This year is the 20th birthday of Automechanika Frankfurt... Bir Bozcaada tutkunu A Bozcaada lover... 78 Automechanika Frankfurt Fuarı’na katılan 103 TAYSAD ÜYELERİ Lütfi H. Ensari TAYSAD üyeleri TAYSAD MEMBERS Bozcaada Derneği Yönetim Kurulu Başkanı TAYSAD Members to participate in Bozcaada Association, Chairman of the Board Automechanika Frankfurt

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 5 TAYSAD DERGİ’DEN FROM TAYSAD MAGAZINE

İş ve yaşam dengenizi sağlıklı Succeeded to create this kurabiliyor musunuz? balance in different ways Küreselleşme, çalışma hayatında giderek artan reka- Allocating more time to our personal lives requires bet ortamı derken iş dışındaki özel hayatımıza zaman more effort and results with more stress because of ayırabilmek adına harcanılan çaba ve yaşanılan stres, issues like globalisation, and increasing high com- psikolojik yapımızı derinden zedeliyor. Yapılan araştır- malara göre ise iş ve yaşam dengesini sağlıklı kurmak, petitiveness of business environment. In the end performansı artıran en önemli etkenler- this efforts and stress also bruises our psychology den birisi. Peki, ama bu denge nasıl ku- deeply. According to researches on the subject, rulur? İşte bu sorunun cevabını aramak creating a healthy balance between work and life is için bu ayki dosya konumuzu iş ve yaşam one of the most important factors in performance. dengesine ayırdık. Yoğun iş hayatları ile But how can it be possible? In this edition we pursue özel hayatlarını farklı şekillerde denge- the answers of this question. We have three different leyen üç farklı isim dosyamıza konuk oldu: TAYSAD Yönetim Kurulu üyesi Lüt- names who have succeeded to balance their work fi H. Ensari, Doğan Lastikçilik Sanayi ve and personal lives in different ways: TAYSAD’s Bo- Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Dr. ard Member Lütfi H. Ensari, Chairman of Doğan Las- Yavuz Doğan ve Sunay Akın. Bu röpor- tikçilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Dr. Yavuz Doğan, and tajları okurken, kendi iş ve yaşam den- Sunay Akın. While reading these interviews, please genizi nasıl kurduğunuzu ve bu dengeyi remember to look for your own answers. nasıl iyileştirebileceğinizi sorgulamayı da unutmayın. Globalisation needs you to be different or more superior to your rivals. You can not see the supremacy Küreselleşmenin gereklerinden biri de rakiplerinizden daha üstün ya da farklı or the difference in something you cannot measure. olmanızdır. Ölçemediğiniz bir şeyin üs- You should be measureable to not to lose your way. tünlüğünü ya da farkını göremezsiniz. We believe in that, this benchmark study of TAYSAD Ölçülebilir olmalısınız, aksi takdirde constitutes an important corner stone in our mem- yolunuzu kaybedersiniz. TAYSAD tara- bers’ development. 54 companies participated in Sevgi Özçelik fından gerçekleştirilen Kıyaslama Çalışması’nın, üye- this year’s study and we expect it to be more in the lerin gelişiminde önemli bir temel taşı teşkil ettiğine TAYSAD Kurumsal following years, as because this study will generate inanıyoruz. İletişim Uzmanı added value and be an important tool for increasing Corporate Bu yılki TAYSAD Kıyaslama Çalışması’na 54 firma ka- our competition power. I would like to tender our Communication tıldı. Rekabet gücümüzü arttırmada önemli bir araç thanks to our new participants, older attendees who oluşturacak ve katma değer yaratacak olan bu çalış- Specialist were there right from the beginning, and finally to maya katılımın giderek artması en büyük temennimiz. TAYSAD Kıyaslama Çalışması’nın oluşturulmasında ve our working group president Lütfi H. Ensari, who has geliştirilmesinde gönüllü olarak görev alan Çalışma worked voluntarily for the establishment and imp- Grubu Başkanımız Lütfi H. Ensari’ye, çalışmamıza ilk rovement of the study. yıllarından bu yana sürekli olarak iştirak eden firmala- rımıza ve yeni katılımcılarımıza teşekkürlerimizi sunu- As usual, in this edition, we have prominent names yorum. from both main industry and supply industry. Our cheerful interviews with Yücel Güngör, Güngör Her sayıda olduğu gibi bu sayımızda da hem ana sa- Otomobil’s and GOSB’s chairman, and Tarık Tuna- nayi hem de yan sanayiden önemli isimleri sayfalarımı- za konuk ettik. 5 kıtada 100’den fazla ülkeye ihracat lıoğlu, who is the general manager of Oyak Renault, yapan ve 6600 kişiye istihdam sağlayan Oyak Renault which exports more than a hundred countries over Genel Müdürü Tarık Tunalıoğlu, Güngör Otomobil Yan 5 continents and employs 6600 people. Ermetal Sanayi A.Ş.’nin kurucusu ve aynı zamanda GOSB Yöne- Group’s President Fahrettin Gülener told us about tim Kurulu Başkanı Yücel Güngör’le keyifli röportajlar his greatest dream. Gülener, who has already star- gerçekleştirdik. Ermetal Şirketler Grubu Kurucu Başka- ted to work to train future designers in Bursa, says nı Fahrettin Gülener ise bize en büyük hayalini anlattı. that these children are going to design -automoti- Otomotiv kenti Bursa’da geleceğin tasarımcılarını şim- diden yetiştirmek için kolları sıvayan Gülener, bugün ves 20 years later from now. Fahrettin Gülener say telden araba yapan çocukların 20 sene sonra otomobil that “if you did not start from the essentials, no idea tasarlayacağını söylüyor. “Temelinden başlamadıktan can be developed”. For this brightest project of him, sonra hiçbir fikir yeşermez” diyen Fahrettin Gülener’i we congratulate Fahrettin Gülener.n bu güzel çalışmasından dolayı tebrik ediyoruz.l Hope to meet you in our next issue with new sub- Yeni konularla, yeni sayımızda görüşmek dileğiyle. jects.

6 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

AJANDA AGENDA

Seminer Seminar Toplantı Meeting

3 Temmuz July 2008 23 Temmuz July 2008 REACH Kimyasallar Tüzüğü Semineri VCA - Kalitest Tanıtım Toplantısı REACH Chemicals Regulation Seminar VCA - Kalitest Presentation Meeting

OSD Kalite Komitesi ve Teknik Komitesinin katılımları ile İngi- Avrupa Birliği’nin (AB) kimyasallar alanındaki mevcut 40 direk- liz Hükümeti Ulaştırma Bakanlığına bağlı Belgelendirme ve Tip tif ve yönetmeliğini kapsayan ve kimyasal maddelerin Kayıt, Onay Kuruluşu VCA-Vehicle Certification Agency ve Türkiye Değerlendirme ve İzin/Kısıtlanma işlemlerini tanımlayan yeni temsilcisi Kalitest’in tanıtım sunumu üyelerimizin katılımı ile Kimyasallar Tüzüğü (REACH) ile ilgili bilgilendirme semineri derneğimizde gerçekleştirilmiştir. TUV SUD’den Dr. Nuri Mol tarafından verilmiştir. 17 Temmuz tarihinde Bursa’lı üyelerimiz için UİB’de tekrarlanan seminer, Certification and Approval Body VCA-Vehicle Certification Agency, which is under the authority of UK ministry of transpor- önümüzdeki aylarda da İzmir’de yapılacaktır. tation, and Kalitest’s presentation was made in our association Dissemination Seminar on REACH Regulation of the EU was mo- with the participation of our members, OSD Quality Committee derated by Dr. Nuri Mol TÜV SUD. On the 17th of July seminar and Techniqual Committee. was repeated in UIB for our members in Bursa and it is going to be held once again in İzmir in the following months.

Toplantı Meeting

Toplantı Meeting 29 Temmuz July 2008

21-24 Temmuz July 2008 TAYSAD- Basın Buluşması TAYSAD- Press Meeting TAYSAD Kıyaslama Çalışması Paylaşım Toplantısı TAYSAD Benchmarking Study Sharing Seminar

Her yıl tekrarlanan ve bu yıl 7.si yapılan Kıyaslama Çalışması’nın değerlendirme sonuçlarının paylaşıldığı toplantı, çalışmada yer alan üyelerimizin katılımı ile derneğimizde gerçekleştirilmiştir. Ayrıntılı haberimizi ilerleyen sayfalarımızda okuyabilirsiniz. Our annual benchmarking study’s results for this year have been shared with our members in the seminar. Detailed information on the study can be found in the following pages. Otomotiv sanayinin 6 aylık değerlendirmesinin yapıldığı ve gelecek döneme ilişkin projelerimizin basın mensupları ile paylaşıldığı toplantı Swissotel’de gerçekleştirilmiştir. 6 months of automotive industry is evaluated and future projects Toplantı Meeting are shared with the press members in Swissotel.

21-24 Temmuz July 2008 DAIMLER AG Türk Tedarikçi Günü Eğitim DAIMLER AG Turkish Suppliers Day Training

Mercedes-Benz Türk ve TAYSAD işbirliği ile DAIMLER AG’nin 25-26 Ağustos August 2008 Stuttgart’daki Sindelfingen fabrikası içinde bulunan etkinlik Bütçe Hazırlama ve Kontrol Teknikleri Eğitimi merkezinde düzenledigimiz “Türk Tedarikçi Günü”ne 26 firma Budget Preparing and Control Techniques Seminar katılarak Daimler’in üst düzey yetkilileri ile birebir görüşme imkanı buldular. Ayrıntılı haberimizi ilerleyen sayfalarımızda okuyabilirsiniz. Prof. Rüstem Hacırüstemoğlu tarafından verilecek olan eği- “Turkish Supplier Day”, which had been organised in Daimler AG’s Sindelfigen plant in Stuttgart with cooperation of Mercedes-Benz timde nasıl bütçe hazırlanacağı ve dikkat edilmesi gereken Türk and TAYSAD, enabled 26 participant companies to meet hususlara değinilecektir. with Daimler executives. Detailed information can be found in Prof.Rüstem Hacırüstemoğlu will lead this training, in which pre- the following pages. paration of budgets and important points will be elaborated.

8 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

SEKTÖRDEN HABERLER NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR

Otomotiv sanayi firmalarının 2008 yılı 6 aylık üretimleri Production of automotive manufacturers in the first 6 months of 2008 Firmalar Otomobil K. Kamyon B. Kamyon Kamyonet Otobüs Minibüs Midibüs Traktör TOPLAM % % % % % % % % Companies Pass. Car L. Truck Mid. Truck Pick Up Bus Mini-Bus Midi-Bus F. Tractor Total

A.I.O.S. 1.872 53 2.131 1 1.628 27 5.631 ASKAM 0 0 0 0 0 B.M.C. 2.712 18 890 0 732 19 421 4 51 1 4.806 FORD OTOSAN 3.876 26 162.750 56 10.066 84 176.692 HATTAT 474 3 474 HONDA TÜRKİYE 26.743 7 26.743 HYUNDAI ASSAN 40.736 11 40.736 KARSAN 360 10 2.240 1 1.179 10 2.590 43 6.369 M. BENZ TÜRK 8.357 56 1.817 46 10.174 MAN TÜRKİYE 826 21 826 OTOKAR 268 0 121 3 288 2 757 13 1.434 OTOYOL 0 0 0 OYAK RENAULT 177.363 47 177.363 TEMSA 1.331 37 1.866 1 445 11 1.017 17 4.659 TOFAŞ 47.045 13 122.528 42 169.573 TOYOTA 83.956 22 83.956 TÜRK TRAKTÖR 12.979 85 12.979 UZEL 1.786 12 1.786 TOPLAM 316.889 100 2.909 100 14.945 100 292.673 100 3.941 100 11.954 100 6.043 100 15.239 100 724.201 Yan sanayi ihracatı ilk 6 ayda 4 milyar dolar Export of the supply industry for the first 6 months is 4 billion dollars 2008'in ilk yarısında yüzde 43 oranında artarak 13.6 milyar dolara yükselen otomotiv ihracatında 4 milyar dolarlık payı ise yan sanayi aldı. Automotive export increased also increased by 35 percent. na ve yan sanayi arttı. 2007’nin ilk 6 ayında by 43 percent and increased to Turkey export 563. 434 units, üretimi ve ihra- 414 bin 920 adet taşıt aracı 13.6 billion dollars in the first where it was 414. 920 units catıyla büyüyen ihraç eden Türkiye bu rakamı half of 2008. 4 million dollars when compared to the same of this estimate belongs to otomotiv sek- 2008’in Ocak-Haziran dö- period of 2007. Biggest sup- supply industry. Consequently A törü böylelikle neminde 563 bin 434 adede rise of the results came from proportion of the automotive toplam ihracattaki payını yüz- taşıdı. Burada en büyük sürp- Honda Türkiye, of which export de 21.8’e çıkardı. İkinci sırayı industry in total export estima- rizi Honda Türkiye yaparak percentage increased by 386 alan demir çelik ürünlerinin te increased to 21.8 percent. ihracatını yüzde 386 artırdı. percent. Tofas, which realized toplam ihracattaki payı ise 9 Second industry on the list milyar dolarla yüzde 14.2’de Minicargo projesini devreye is iron and steel, with a rate Minicargo project, became kaldı. Otomotiv ana sanayin- sokan Tofaş ise yüzde 92’lik of 14.2 percent and 9 billion another growing company with de ihracat ise adetsel bazda artışla ihracatta büyüyen bir dollars. In the main industry an increase by 92 percent of yılın ilk yarısında yüzde 35 diğer şirket oldu.l export rates in terms of unit export rate.l

10 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

SEKTÖRDEN HABERLER NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR

le 3 markalı üretime geçerek, Tofaş’ın başarı hikayesi Türkiye’de bir ilki gerçekleş- tirdiklerini söyleyen Pandır, Üretim 400 bine yaklaştı, “Minicargo, yılda 165 bin hedef Fiat’ın Ar-Ge üssü olmak adet, üretim hayatı boyunca da 1 milyon adetten fazla TOFAŞ’s success story üretilip, bunun yüzde 95’i Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı ihraç edilecek. 2009’un ikinci sürdürecek. Yaptığımız önemli yarısında yollara çıkacak olan Mustafa Koç, kuruluşunun 40’ıncı yılını yatırımlarımız sonucunda, kutlayan Tofaş’ın 20 binli rakamlardan 2010 yılında Fiat’ın en önemli ’263’ kod adlı yeni nesil Doblo yıllık 400 bin adetlik üretime uzanan bir Ar-Ge merkezlerinden biri da 410 milyon Euro’luk yatı- başarı hikayesi olduğunu söyledi. olmayı hedefliyoruz” dedi. rım hacmi ile aynı zamanda TOFAŞ CEO’su Ali Pandır, bir model için yapılan yatırım oç Holding üretim tesisine sahip” diye Türkiye ile büyümeye devam miktarında, yeni bir rekor Yönetim Kurulu konuştu. edeceklerini belirterek, kırdı” diye konuştu.l Başkanı Mustafa “400 bin adetlik kapasite ile Koç, kuruluşunun Koç, 2.5 milyonuncu aracı Chairman of Koç Group, üretme başarısını gösteren Fiat’ın dünyadaki en büyük 3 K 40’ıncı yılını kut- üretim tesisinden birisi olduk. Mustafa Koç said that Tofaş, ilk yerli üretici olan Tofaş’ın layan Tofaş için “Büyümeye 2007’de 215 bin adetlik üre- which celebrates 40th year, is aynı zamanda Türkiye’nin en ve yatırımlara devam ederek, time ulaşarak, 1993 üretim a success story, which came up 2010 yılında Fiat’ın en önemli yüksek kapasiteli otomotiv rekorunu 14 yıl sonra kırdık. to 400.000 units from 20.000 üç Ar-Ge merkezinden biri üretim tesisine de sahip oldu- 2008’de 360 bin adede yürü- unit. He also added “We olacağız” dedi. Koç, İtalyan ğunu dikkat çekerek, “2008’de yoruz. Geçen yılki üretimin are going to be one of three Fiat ile 1968 yılında çıktıkları 3 milyar dolar ihracat hede- 150 bin adedi ihracat olarak most important research and yolculuğun büyük bir uyum fiyle üretim kapasitesini daha gerçekleşti. 2008’de önümüze içinde ilerlediğine işaret ede- da artıracağız. Tofaş, inovatif koyduğumuz ihracat hede- development centers of Fiat rek, “Bugün Tofaş, Türkiye’nin ve rekabetçi yaklaşımları fimiz; 280 bin adet” dedi. in 2010, through continous en yüksek kapasiteli otomotiv hayata geçirerek büyümesini Geçen yıl Minicargo projesiy- investment and growth.l Oyak Renault üretim şampiyonu olmaya aday Oyak Renault is nominee for manufacture championship Dünyanın en kaliteli Renault fabrikası seçilen Bursa'daki Oyak Renault, şimdi de Renault markasının dünyada en çok üretildiği tesis olma yolunda ilerliyor. bir bölümü Türkiye’den yak Renault, kalitesiyle kendini ispatladı- karşılandı. Her yeni model facility, where Renault branded Clio III ve Grand ğını ifade eden Oyak Renault projesinde Türkiye ön plana cars are manufactured most Tour modellerine Genel Müdürü Tarık Tunalı- çıkıyor. Yeni model projelerini in the world. Due to the high Avrupa’dan ge- oğlu, 2008’in son çeyreğinde yürüten mühendisler, üretim demand from Europe on Clio O len yoğun talep pazara sunalacak Symbol’ün Türkiye’de gerçekleşsin diye III and Grand Tour models, in nedeniyle 2008’de tüm dün- yanı sıra yeni projeler üze- adeta birbirleriyle yarışıyorlar. 2008 Oyak Renault will be the yadaki 38 fabrikayı geçerek rinde çalıştıklarını kaydetti. Her türlü ihtiyaca cevap ve- production locomotive of the Fransız markanın üretimde lo- Renault’nun “2009 Kontratı” rebilen önemli oyuncu olduk” French brand’s, by leaving be- komotifi haline gelecek. Oyak planları doğrultusunda 26 dedi.l hind 38 factories in the world. Renault böylece Fransa’daki yeni modeli pazara sunacağını Oyak Renault’s Bursa plant, In this way, Oyak Renault will 550 bin adetlik kapasiteye ve Avrupa’da 800 bin adetlik which has been chosen as the leave behind the main factory sahip ana fabrika Douai’yi ek üretim kapasitesi yarata- top quality Renault factory in Douai, in France, which has sollamış olacak. Renault dün- cağını hatırlatan Tunalıoğlu, in the world, is now moving a capacity of 550 thousand yası içinde Bursa’nın üretim “Bu kapasite artışının büyük forward in order to be the units.l

12 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr Daimler’de üst düzey Türk Yöneticiler Turkish Executives at Daimler

aimler bünye- Aytaç ise Daimler bünyesin- sinde olan ve deki kurulan Business Innova- tüm dünyadaki tion (İş Geliştirme) bölümüne Mercedes-Benz atandı. Daimler bünyesinde D kamyon faaliyet- firmanın “kârlı büyüme” lerinden sorumlu Mercedes- sağlayabileceği alanları Benz Trucks’un (kamyon) değerlendiren özel bir ekibe tüm finansal işlerinin başında atanan Aytaç, öncelikle “hafif bir Türk yönetici bulunuyor. ticari araçlar”la ilgili projelerle MB Trucks’un CFO’luğunu ilgileniyor. Bu ekip, markanın bir yılı aşkın süredir Yarış stratejik projeleri üzerinde Pürsün sürdürüyor. Finans ve çalışıyor. Aytaç, MB Türk Controlling’den sorumlu olan AŞ’de 1998-Eylül 2003 arası Pürsün, MB Trucks Yönetim Otomobil Satış ve Pazarlama Kurulu üyesi olarak da atandı. Müdürü, 2003-2007 arasında 1968 Hamburg doğumlu, fizik ise MB Türk Hafif Ticari Araç- mühendisliği eğitimi gören lar Global Pazarlama İletişim Pürsün, 5 yıl Boston Con- sorumlusuydu.l sulting Group’da danışman olarak çalıştı. Yaklaşık 9 yıl Turkish executives at Daimler Daimler’deki çeşitli finans de- are increasing in numbers day partmanlarında görev yapan by day. Yarış Pürsün has been Pürsün’ün yönetim alanına, CFO of Mercedes-Benz Trucks MB Trucks’ın Almanya dışında for more than a year. Meltem ana üretim merkezleri olan Aytaç, on the other hand, is Brezilya ve Türkiye de giriyor. assigned to Business Innovation Geçtiğimiz yıl Türkiye’den department which has been Almanya’ya giden Meltem established within Daimler.l Temsa Global’de iki genel müdürlüğe atama Two new assignments for headquarters in Temsa Global

emsa Global AŞ, yöneticilik yapan ve 2001 yı- büyüme ve ulus- lında Temsa Global bünyesine lararası arenadaki katılan Soner, Temsa Global gelişme hedefleri Otomotiv-Kamyon Pazarlama T doğrultusunda ve Satış Genel Müdür Yardım- yeni iş birimleri oluşturarak cılığı görevini sürdürmekteydi. şirketin deneyimli yöneticile- Adana ve Mısır fabrikalarının rini bu birimlerin başına atadı. yanı sıra yurt içi pazarlama Yakın zamanda açılacak olan ve satış birimlerinin bağlı Adapazarı fabrikası, kamyon olduğu birim ise “Otobüs İş ve özel araç projesi ile oto- Birimi” oldu. Bu birimin Genel motiv pazarlama satış ve ilgili Müdürlüğü’ne ise Ahmet iş destek süreçlerinin bağlı Özşahin atandı. Daha önce olduğu “Kamyon ve Otomotiv Temsa Global ve sektördeki İş Birimi’nin başına Genel Mü- farklı şirketlerde görev alan dür olarak Yusuf Soner getiril- Özşahin, son olarak Temsa di. Lassa, Toyotasa, Anadolu Egypt Genel Müdürlüğü göre- Honda şirketinde üst düzey vini sürdürmekteydi.l SEKTÖRDEN HABERLER NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR

tedarikçilerle yaptığımız işbir- will be operating in 2009 and Türkiye’nin en büyük treyler liği bizi bir adım ileriye götü- will have 10.000 production rürken, Krone’nin Almanya’da capacity per year. Factory’s fabrikasının temeli atıldı bulunan tesisleri için Tire’deki product gum will be composed yan sanayi kuruluşlarıyla of mega liner and profi liner Foundations of Turkey’s çalışması, bu yoldaki kararlı- trailers. This is the first trailer biggest trailer factory laid lığımızın bir göstergesidir. Bu factory in Turkey with a foreign fabrika aynı zamanda Tire’nin Alman Krone ve Doğuş Grubu ortaklığıyla kalkınmasında da büyük bir partner and it will have the Tire Organize Sanayi Bölgesi'nde (TOSBİ) pay sahibi olacaktır.”l biggest cataphoresis unit of yapılacak olan Türkiye'nin en büyük treyler Turkish Automotive Sector. It is Doğuş Automotive will have indicated that this feature will fabrikasının temeli atıldı. 49 percent share of the trailer enable the factory to become factory, of which’s foundation oğuş Otomotiv ulaşıldığındaysa 10 bin adet is laid after the production the only production center of Yönetim kurulu treyler üretiminin gerçekleş- agreement in 2007, where as the Europe, in which coloured Başkanı Aclan tirileceğini ifade eden Acar, trailers can be manufactured Acar, törende üretimin yüzde 80’inin ihraç Krone will have 51 percent. D yaptığı konuşma- edileceğini söyledi. Acar, 200.000 sqm wide facility based on customers requests.l da, “doğrudan” ve “sıfırdan” fabrikanın üretiminden iç yabancı yatırımı Türkiye’ye pazara sağlanacak ürünlerle çektiklerini, fabrika üretime bu alandaki ithalat payının da geçtiğinde ilk yıl 150 kişi, iki azaltılacağına dikkati çekerek, vardiya sistemine geçildi- şunları söyledi: “Bu sayede ül- ğinde 400 kişinin istihdam kemizin ödemeler dengesine edileceğini dile getirdi. Krone dört yıl süresince toplam 400 Doğuş Treyler Fabrikası’nın milyon euro kadar hem ihra- 35 milyon euro yatırımla cat yaparak, hem de ithalat kurulacağını, başlangıçta 3 payını azaltarak ülkemize çift binden fazla, tam kapasiteye yönlü katkı sağlayacağız. Yerli

ğını belirten Nahum, “Şubat süreci, önümüzdeki dönemde Karsan üretimini 2008’de Peugeot Citroen hem Karsan hem de Türk Grubu ile de el sıkışarak, yine otomotiv sanayi için önemli dörde katlayacak yılın son çeyreğinden itibaren bazı gelişmeleri beraberinde 2013 sonuna kadar, toplam getirecektir. Karsan’ı en az ya- Karsan will quadruple its manufacturing 150 bin adet Peugeot Partner rısı ihracata dayalı bir üretim Karsan Murahhas Azası Nahum, şirketin bu ve Citroen Berlingo model- merkezi konumuna getirmek yıl 12 bin adet olan üretimini gelecek yıl 50 lerinin üretim ve ihracatını istiyoruz. Hedefimiz 5 yıl kesinleştirdik” dedi. Bu yıl 300 içinde 3 kat büyüyerek milyar bin adete çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. milyon dolar ciro hedefle- dolarlık bir şirket konumuna diklerini belirten Karsan’ın gelmek” diye konuştu. l arsan önümüzde- Trucks için Premium Long yeni CEO’su Murat Selek ise, Karsan corporate executive ki yıl 30 bin -35 Route, Premium Lander ve “Karsan büyük bir oyuncu Nahum said that they are bin adet Peugeot Kerax modellerini bu yılın son olma yolunda ilerliyor. Yö- aiming to increase their 12.000 Partner; 3 bin -5 çeyreğinden itibaren kademeli netimin yenilenerek güçlen- bin adet Renault units of production to 50.000 K olarak üretmeye hazırlandı- mesiyle başlayan bu değişim kamyon; 5 bin adet J9 ve units next year. They are aiming 1.000-1.500 adet de Hyun- to manufacture 30.000-35.000 dai HD35/HD75 üretmeyi units of Peugeot Partner, hedefliyor. Karsan, Peugeot 3.000-5.000 units of Renault lisansıyla Peugeot Partner, truck, 5.000 units of J9 and Hyundai lisansıyla Hyundai 1.000-1.5000 units of Hyundai HD35/HD75 ve kendi mar- HD35/HD75. Karsan manu- kası J9 Premier modellerinin factures Peugeot Partner with üretimini gerçekleştiriyor. Peugeot license and Hyundai Temmuz 2007’de Renault HD35/HD75 with Hyundai Trucks ile imzaladığı anlaş- license, in addition to its own ma çerçevesinde Renault brand J9 Premier.l

14 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr Eldor’dan İzmir’e 30 milyon eruo’luk yeni üretim hattı From Eldor to Izmir: New production line amounting 30 million euros tomotiv sektörü faaliyet göstermekten çok için ateşleme ve memnun olduklarını belirtti. motor kontrol Bobin üretiminde Avrupa’da sistemleri üreten lider, dünyada ise ilk 5 üretici O İtalyan Eldor arasında yer aldıklarına dikkat Elektronik Sanayi ve Ticaret çeken Forte, 1990’lı yıllarda A.Ş., Ege Serbest Bölgesi’nde İstanbul’da kurulan fabrikayla 30 milyon euroluk yatırımla Orta ve Doğu Avrupa ile Kuzey yeni bir üretim hattı kurdu. Bu yatırımla üretim kapa- Amerika pazarlarına girdikleri- sitesini 3 kat artıracaklarını ni, pazardaki güçlerini Türkiye, belirten Eldor Corporation Finlandiya, Slovakya, Birleşik Başkanı Pasquale Forte, Krallık, Hong Hong ve ABD gibi zaman içinde yatırım tutarını ülkelerde açılan ticari merkez- 50 milyon euroya çıkarma- lerle artırdıklarını ifade etti.l yı hedeflediklerini açıkladı. Forte, tesiste yılda 40 milyon One of the biggest automotive adet araç bobini üretmeyi bobbin manufacturer, Italian planladıklarını, bunun 10 originated, Eldor established milyon araca bobin sağlamak a new facility in Aegean Free anlamına geldiğini söyledi. Zone, which worths 30 million İzmir’in yabancı yatırımcılar euros. 40 million units automo- için cazibe merkezi olduğuna tive bobbin will be manufactu- dikkat çeken Forte, bölgede red in the facility annually.l TecTalis: Metal kaplama sektöründe yeni buluş TecTalis: New invention in metal coating sector enkel yeni metal süreç maliyetlerinin iyileştiril- kaplama tekno- mesi ve daha az enerji, yüksek lojisi TecTalis ile verim, yüksek çevre bilinci ile sektörde yeni bir üretilen ürünler sunmak ve H dönem başlatı- müşterilerimizin beklentilerini yor. Çinko Fosfat uygulama- tam olarak karşılamaktır. Bon- sının yerine geliştirilen tekno- derite markamızın performans loji değişik metal yüzeylere standartları doğrultusunda uygulanabildiği gibi, süreç tasarlanan TecTalis’in de, bu maliyetlerinde ve çevresel anlamda önemli bir adım ola- etkide önemli ölçüde azalma cağını düşünüyoruz” dedi.l sağlaması nedeniyle otomotiv ve dayanıklı tüketim ürünleri TecTalis, new metal coating endüstrisinde çığır açacak bir technology of Henkel, has been nitelik taşıyor. Henkel Ya- starting a new era in the sector. pıştırıcı Teknolojileri Endüstri This technology is developed Grubu Genel Müdürü İsmail instead of zinc phosphate imp- Akkoçoğlu “Henkel Endüstri lementation. It is going to open Grubu, gerek otomotiv ana a new road in the automotive ve yan sanayide, gerekse satış industry as it can be implemen- sonrası sektöründeki faaliyet- ted to different surfaces and lerimizde en büyük amacımız provides significant decreases in kaliteyi arttırırken toplam process costs and environmental impact.l TAYSAD’DAN MESAJ MESSAGE FROM TAYSAD

Tüm bir yaşam Ömer Burhanoğlu TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Chairman of the Board

TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu yoğun çalışma hayatı içinde insanın farklı alanlarda kendine nasıl zaman ayırıp hayatını zenginleştirebileceğini kendi yaşam deneyimleri ile aktarıyor…

u sayımızda iş ve yaşam rınızla kendinizi farklı hobilere, kanallara layıp, hem de kart baskılarını yapıp dengesi işleniyor. Benim yönlendirmeniz ile başlar. Başta belirtti- işi mutfağından öğrendim ki ilerleyen de hayatımda yapmaya ğim gibi, kendi yaşamımdan anekdotları yıllarda bu merakım, gerçek anlamda bir çalıştığım hatta adına da, sizlerle paylaşmak ve böylelikle canlı hobiye dönüşüp, yaşamımım bir parçası B çok etkilendiğim Fransız bir örnek olarak, istenildiği takdirde oldu. Sanat ve spor benim ortaokul rejisör Claude Lolosh’un “toute une vie” herkesin iş yaşam dengesini kurabile- yıllarımda bir araya gelmeye başladı. Bu filminden esinlenip, “Tüm bir yaşam” ceği tezini kuvvetlendirmek istiyorum. yıllarda ilk lisanslı ciddi sporum olarak dediğim hayat felsefemi sizlerle bu Galatasaray’da kürek çekmeye başla- İlkokulda herkes gibi folklor oynadım sayfalarda paylaşmaya çalışacağım. dım. Bundan sonra da okul, spor, sanat, ama yanında bale de yaptım. Bu bana iş hayatıma kadar hep birlikte gitti. “Filmdeki kahraman hayatta aklınıza geleneksel ve moderni bir arada tanıma Üniversitede bir de bunlara Kulüpçülük ne gelirse yaşıyordu, yaşamadığı bir şansı verdi. Etkisi olmuş ki, şimdi de kı- eklendi. Motor-otomobil kulübü kuru- yaşam kesiti kalmıyor, yaşamın tümünü zım üniversitede okuyor ve aynı zaman- culuğu yaptım (o zamandan otomotivci soluyordu…” Bu sadece filmlerde olur da bale öğretmenliği yapıyor. Tabii ki olmaya karar vermişim !). Fotoğraf diyebilirsiniz ancak sizlerde kendi ya- bir Trabzonlu olarak futbol oynamayı da kulübünü işlettik ve spor kulübü yöneti- şamınız içinde zenginlik yaratabilecek, ihmal etmedim ve hala da devam ediyo- minde de okuduğum müddetçe oldum. keyif kavanozunu doldurabilecek taşlar rum. Aralıksız 20 yıldır her pazar sabahı, Üniversitenin son yılında da dernekçilik bulabilirsiniz. hem sportif hem de sosyal anlamda, başladı. BUMED Boğaziçi Mezunlar önemli bir aktivitedir benim için. Yaşam dengesini sağlayabilmek, çok Derneği kurucularındanım. Üniversitey- yönlü olup bunu planlayabilmek herhal- Ortaokulda babamın desteği ile fotoğraf ken spor dergisi ve yıllık çıkarma gibi de. Çocuk yaşlarda anne ve babanızın çekmeye başladım, kendi karanlık diğer faaliyetleri ayrıca yürüttüm. Tabii size yatırımı, daha sonra da sizin arzula- odamda hem film banyolarını hazır- ki bütün bunları yaparken derslerimi

16 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr de ihmal etmedim, iyi bir öğrenciydim. evlenmiş, bir aile kurmuş; çekirdek aileyi Sadece Makine Mühendisliği dersleri ile Bir anda uçacak olanı de yaşam buketimin içine eklemiştim. yetinmeyip; sinema, tarih, pazarlama, İş gelişiyor, aile büyüyor, çevre geniş- reklam, endüstri mühendisliği, bilgi- yakalama tutkusu liyor, iş seyahatleri çoğalıyor, sorum- sayar gibi ekstra derslerle çok yönlü luluklar artıyor ve dolayısıyla zaman bilgi sahibi olmaya çalıştım. Zaten çemberi daralıyor. Zannedersem, lisan sonrasında da sistem analizliğinde herkesin bu yazıda merak ettiği, her yüksek lisans ve endüstri mühendisliği şeyin en yoğunlaştığı dönemde bu kadar işletme bölümünde de doktora çalışma- çok şeye nasıl zaman bulduğum. Birçok larında bulunarak öğrenim hayatımda arkadaşım özellikle de Sevgili Başkan yurt içi hem yurt dışı farklı deneyimler Ömer Bilgin’in bana sıkça sorduğu gibi… ve eğitimler alarak bir nevi “Tüm Bir Yaşam Mantığını” o zaman da uygula- Spordan başlayalım: İş çıkışı biliyorum mış oldum. zor, ama imkansız değil, burada uygu- lanacak en önemli taktik, kendinizi bağ- Sıra gelmişti iş seçmeye: Çok yönlülü- layacak bir randevu sistemi geliştirmek ğümü, yaratıcılığımı kullanabileceğim; böylece başlama saati belli olan ve sizi yaptığımın sonucunu hızlı bir şekil- bekleyen birilerinin olduğu bir program, de görebileceğim; işin beni değil de sizi disipline edecektir. Hafta sonları ise benim işi yönetebileceğim bir işle, iş erken saatte, örneğin sabah 8-10 arası hayatına atılmak istedim. Bunun için, evde herkes uyurken, zaman sizin! Güzel diğer birçok arkadaşım büyük holding- Ömer Burhanoğlu, 2007 yılında bir tenis maçı, ya da arkadaşlarla bir fut- leri, uluslararası şirketleri tercih ederken yayımladığı kendi çektiği fotoğ- bol maçı neden olmasın! ya da veteran ben kendi çapında, mütevazı bir imalat raflardan oluşturduğu “Aynı Ayrı” takımı kurup Haliç’te kürek çekmek… atölyesinde işe başladım. Hedefim işi adlı kitabında şöyle diyor: “Bu ki- Evdekiler de şikayet etmez, henüz uyu- büyütmek, işle beraber kendimi de tap projesi ile kitaba bakanlara yorlardır çünkü. Günün erken başlaması geliştirmekti. Yani içi süt dolu bir kazana aktarmak istediğim, benim için harikadır, siz dinçsiniz, enerjiniz eve atlayıp, onu içmektense, yarım dolunun fotoğraf uğraşı ile özdeş tuttu- yansır. Kış tatilinde kayak çok klasik üstünde çırpınıp, onu kaymak haline ğum, “anların” bir şekilde sevilip bir spordur, bende uzun senelerdir kış getirip üstünde kalmaktı amacım… yaşanabilmesi. O hep söylenilen, tatillerimi bu sporla değerlendirir aynı Böyle bir iddiam olmasına karşın; işin hayatın film şeridi gibi insanın zamanda da güzel kar manzaralarını yanında, doktora yapıyor, Bogaziçi gözünün önünden geçmesi kaç fotoğraflarım. Herkesin bir de klasik yaz mezunlar derneği, BUMED yönetim karedir? Sayılabilir mi? Kaç andır tatili vardır ki: denize girilir, güneşlenilir, kurulunda hummalı çalışmalar- zihinde kalan? Anların kalıcılığını zaman öldürülür en fazla kitap okunur da bulunuyor, aynı zamanda sporu sağlamak ve onlara tekrar uzanıp vs. Bunlar bana göre değil çok durağan, ve fotoğrafı da ihmal etmiyordum. mutlu olabilmek benim için o anı nasıl bu zamanı daha iyi değerlendiri- İş+eğitim+spor+sanat+sosyal sorum- karelemek ile eş.” rim diye düşündüm, denizde spor ve luluk kol kola gidiyordu. Tabii bu arada fotoğrafçılığı kullanabileceğim ne var? Dalmak! , artık yaz tatillerinin de bir anlamı var benim için. Dalıp fotoğraf çekiyorum, dalma imkânı olmayan yerlerde de yelken yapıyorum. Sanat: Üniversitede mühendislik okurken sinema ve sanat tarihi de okudum. Sinemaya olan aşırı tutkum halen devam eder. Sinemada seyredemediğimi evde çocuklar yattıktan sonra seyre- derim. Eşim ve kızımın da sanata olan merakı nedeniyle konserleri, sergileri, gösterileri kaçırmamaya çalışıyorum. Sanat galerisine dönüşen fabrikamız- da, resim ve heykel merakı da gitgide artmakta, ayrıca bu merakımız, grup bünyesinde yeni bir iş alanı olarak pro- 2007 yılında açtığı fesyonelce ele alınmaktadır. Fotoğraf "Aynı Ayrı" adlı makinelerim ve ben hep birlikte yaşa- fotoğraf sergisinde rız. Çantamda muhakkak bir makine vardır. İş seyahatlerimde de mutlak

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 17 T E K TAYSAD’DAN MESAJ MESSAGE FROM TAYSAD M E R L Ş A E A Ğ Y İ

şekilde fotoğraf makinemi yanımda taşırım. Geçen yıl, çektiğim fotoğraflar- dan yayımladığım kitaba bakanlar, sen ne zaman çalışmışsın, bütün dünyayı, gezip fotoğraf çekmişsin dediler, hâlbuki çoğunda iş gezisindeydim. Ya sabah uykumdan fedakârlık etmiş ya akşam yemeğini yememiş ya da iş gezilerimi hafta sonuyla bağlayarak, zaman yarat- mışım fotoğraf çekmeye. Tabiî ki, tatil programımı yaparken en az yılda bir Yaşam kere fotoğraf çekebilmek için dünyanın teker- enteresan bir bölgesine gitmeyi tercih leğinin ederim. Ailemde buna uyum sağlar. tüm İşi hızlı yapma zaman kazanma dene- dilimle- yimleri; Sistem kurma, raporlama, iç ri dengeli denetim, delegasyon, insana güven, açık olması halinde, olma, amaca yönelik çalışma size zaman tekerlek düzgün kazandırır aynen Japonların imalatta dönecektir. yaptığı muda (lüzumsuz şeyleri) yok etme prensibini, sizde iş anlayışınızda de önemli eğer yaşamınıza çok şeyi Yaptığınız işi doğal yapıyorsanız; çalış- uygulayıp zaman kazanabilirsiniz. Birde sığdırmak istiyorsanız. Yapacağınız işleri tığınız insanları seviyorsanız; çalışma şimdi blackberry var ki, benim için birbirine zincir gibi eklemeniz, arada da ortamından ve iş seyahatlerinden keyif telefonun bulunması kadar önemli bir boşluk olmaması gerekir. Bizim gibi iş alıyorsanız; iş yaptığınız insanlarla hizmet. Her yerden işinize ulaşabili- adamlarının boş zaman lüksü olamaz. En sosyal ve insani değerleri de paylaşıyor- yor, herkes ile toplu bir şekilde iletişim çok sıkıldığım ve kendimi iyi hissetmedi- sanız; yorulmazsınız. sağlayabiliyorsunuz. Garip gelebilir ama ğim zamanlar, iki programın arasındaki Şirketler gün geçtikçe büyüyor, daha çok zaman kazanmak istiyorsanız, iş dışında boşluktur. Zaman kaybına tahammülüm çalışıyorum. Bu nedenle, daha kısa ama da işinizle olacaksınız. Benim iş-yaşam yoktur. Havalimanına bile zamanından sık tatiller yaratıyorum. Hafta sonları dengesinde klasik anlayışın dışında önce asla gitmem. Çoğunlukla odama muhakkak spor yapıyorum. Fotoğraf olduğum en önemli nokta budur. Her an insanları çağırmam, odalarına giderim çekmeye devam ediyorum hatta aklım- işimle yaşarım, diğer şeyleri yapmamı zamanı kendim yöneteyim diye. Eğer da yeni bir kitap projesi var. Taysad’a engellemez, bilakis kafamdaki işleri biti- “ zamanım kalmıyor, iş-yaşam den- başkanlık yapıyorum ve bundan sonrası rirsem çok daha huzurlu diğer aktivitele- gesini kuramıyorum, hayatım iş oldu” için de; üretime olan aşkım nedeniyle, re zaman ayırabilirim. diyorsanız, işte mutlaka bir yanlışlık sanayinin gelişmesi için her türlü kamu- Eğer benim gibi çok lokasyonda çalışı- yapıyorsunuz, doğru bir iş sisteminiz ya sal katkıya hazırım. yorsanız, haftanın hangi günü neyi yada kurumsallaşmış bir yapınız yok. Bunu pacağınızın ve nerede olacağınızın belirli becerebiliyor yinede vaktim yok diyor- Sosyal sorumluluk projesi olarak; olması çok önemli. Günlerinizi program- sanız, kendinizi farklı şeyler yapmaya memleketimde bir hastane projesi layın: Toplantı günü, ziyaret günü, iç zorlamıyor, boş zamanınızda tembellik yürütüyorum. Ailemle, akrabalarımla, çalışma gibi. Ayrıca, hangi randevunu- yapmak istiyorsunuzdur. Tembellik arkadaşlarımla zaman geçiriyor, onlarla zun kaçta başladığı kadar kaçta biteceği tembelliği, tempo da tempoyu çağırır. ilgilenebiliyorum. Gerçekten de bu kadar karpuzu aynı anda taşımak zor, ciddi “Sektörden dostlarla işin yanına stresi de var, yorgunluğu da. Ancak ben keyfi eklediğimiz bir an” hayatı tümüyle yaşamak istiyorum, her zaman üretici olmak istiyorum.. Gözetmeye çalıştığım hayat felsefesi içerisinde iş, aile, dost ve akrabalar, sanat, spor ve sosyal sorumluluktan oluşan bir orkestra ile çok sesli bir yaşamı hedefleyip bir anda uçacak olanı yakalama tutkusuyla, yaşam heyecanı- mı sürdüreceğim. Yaşamınızı götüren tekerleğin tam bir daire olması dileğiyle… Saygılarımı Sunarım.l

18 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr T E K M E R L Ş A E A Ğ Y İ

student annual as well. Surely, I didn’t pass over my classes while doing all these “A Whole Life” activities, Without confining myself just to the courses of Machine Engineering, I Along with his own life experiences, Ömer Burhanoğlu, tried to attain wide-ranging knowledge by TAYSAD Chairman, is citing that how a person, by taking extra courses such as cinema, history, marketing, advertisement, industrial allocating time for her/himself, could enrich his/her own engineering and computer. Clearly, after life in different fields under an intensive work-life. the Bachelor degree, I completed Master’s degree in System Analysis and then susta- along with some anecdotes of my own life ining doctoral studies in the department Malezya Sipadan adasında and thus, as a living example, consoli- of Business Administration in Industrial dalıp Baraküda’nın date my thesis that everyone, if really Engineering, thereby obtaining different fotoğrafını çekerken intended, could establish work-life experiences both at abroad and in the While taking the photo of balance. country, I could, in a sense, put into a Barracuda by diving off practice the logic of “a whole life” even At primary school, I used to play folklore Sipadan Island, Malaysia in those years. as everyone did but at the same time I did ballet. This gave me the chance to know It was time to select a job; I wanted the modern and the traditional conco- to select a job in which I could use mitantly. Of course, as an inhabitant of versatility and creativity of mine and Trabzon, I didn’t use to neglect to play rapidly see the outcome of what I do football and I’m still playing football and I wished to begin with a job I could that is really an important activity both in manage, not be managed by that. For sportive and social sense for incessantly this, I began my career in a small workshop 20 years. At secondary school, along with whereas many of my friends preferred to the support of my father, I started to take work for big holdings and international photos. In my dark-room, thereby both de- companies. My target was to develop the veloping photos and doing photographic business and to improve myself along with printing by myself, I learnt this work in the the business. Namely, instead of jumping kitchen, thus in the passing years, my fancy into a boiler full of milk and drinking it, I turned out to be a hobby in actual sense, preferred to flounder on a half empty one, becoming a part of my life. Sport and art converting it into cream and then staying began to be altogether in those years. The on it Work+education+art+social first licensed sportive activity began with responsibility were all going on hand in oarmanship in Galatasaray. At university, hand. Of course, in that time, I got mar- Student Clubism was attached to them as ried, established a family, and added an immediate family into the bunch of my life. ork-life balance is the well. I founded Motor- Automobile Club, theme of this edition, in we conducted Photography Club and the Surely, the burden of my business and fa- these pages, I will share management of Sport Club, and then at mily life grew in the passing days, resulting my life philosophy that the senior year Fellowshipping initiated. in diminishing the time circle. I suppose, in W I name it “ a whole I’m one of the founders of BUMED Bogazici this essay, what everyone wonders is how I life” by inspiring French director Claude Alumni Association. I conducted some could find time enough for such all things Lolosh’s film “toute une vie” which much activities as to issuing sport magazine and at a period in which everything has intensi- affected me. “The man in the film was experiencing Bogaziçi Üniversitesi Veteran Ekibiyle Haliç'de kürek çekerken whatever comes to minds, there was no While oaring in the GoldenHorn together with Bogazici Veteran Team any life-piece that he went through and he was taking the breathe of the whole life...” You may say that this just can be seen in the films but you may also find the stones which are able to create richness in your own life and fill the jar of enjoyment of you. Being able to ensure work-life balance is to become versatile and to be able to plan it accordingly, I daresay... As I stated at first, I would like to share my life-philosophy

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 19 TAYSAD’DAN MESAJ MESSAGE FROM TAYSAD

chance for diving. Art: When I was at university, I studied cinema and history of art as well. My extreme passion on cinema still goes on. At home, I watch the films that I can’t watch in the cinema after my children go to bed. As an art-lover family, we try not to miss concerts, exhibitions and shows. Our factory has even converted into an art gallery Baba dağından paraşütle atlayıp Kayak, kışın vazgeçilmez fotoğraf çekerken full of pictures and sculptures and art has aktivitelerinden While taking photos by paragliding off now been professionally handled as a busi- Skiing, one of the most indispensable Babadag Mountain ness field among our group of companies. activities in winters My photograph machines and I live to- fied. Let’s start with sport: After work, I gether; there is absolutely a machine in you must be with your work also when you know that’s difficult but not impossible. my bag. I also take my machine with me leave the office. This is the most important The most significant tactic to be applied at my business trips. People looking at point that I break away from the classical here is to create a binding appointment my photo-book, issued last year, who told understanding. Every moment I live with system, thus, a program in that presence me “when you did work ! You did travel the my work, that doesn’t preclude me to do of someone waiting for you and defined entire world and took photos. However, other things, rather, in case I complete the works in my mind, I could allocate time in starting hours would discipline you. Wee- I was at business trips at most of them. I kends, however, at an early hour, as ever- peace for other activities. yone at home is sleeping, time belongs If you work from different locations as I do, to you! A nice tennis match or a football it is very important that on what day of the match with friends, why it might not be! week, at where and what you will do be Or oaring in the Goldenhorn by setting certain. Schedule your days as to meeting up a veteran team. It is wonderful that day, visit day, internal workday. Moreover, you start the day early, you are hearty, the end time of your appointment as well your energy reflects over home. In winter as the starting time of that is important if holidays, I used to spend my holidays by you fit many things into your time. If you Skiing and take photographs of charming say “ I can’t keep work-life balance in line, snow-scenes. In summers, swimming, my life is full of work” you definitely do sunbath and reading and etc. are all now something wrong at work, you do not have time killer and stationary one for me. the true work system or do not have an Fabrika içinde arkadaşlarla bir konuyu institutionalized structure. I thought how I could spend this time incelerken / While assessing a subject with much better, thereby combining sport friends inside the factory I decidedly do sports at weekends. I conti- and art. Diving was the best answer ! nue to take photographs and I even have a new book project in my mind. I have been Now, I take photos in the depth of the either sacrificed from my sleep time or did presiding for TAYSAD. I am also ready for sea, I set sail in areas where there is no a not eat supper and or thereby linking the business trios to weekends I did create time every kind of public contribution from now enough to take photographs. Of course, onward. As a project for social responsi- I prefer to visit an interesting place of the bility; I have been conducting an hospital world so as to take photos. My family also project in my hometown. I spend time with conforms to this my family, relatives and friends. Yes, it is really difficult to carry such numbers of Experiences on gaining time and doing watermelons at the same time. It creates the work rapidly: Constituting a system, heavy stress and also weariness. However, reporting, internal audit, delegation, I would like to live this life as a whole and trusting the person, frankness, working to be productive every time. With the life goal-oriented are the things that gain you philosophy that I try to pay attention, I will time. Similarly, you could gain time by last my excitement along with the quest to applying the Muda Principle (eliminating capture what will fly away in a moment, inane things) into your business life as do targeting a polyphonic life by means of an Japanese in manufacturing. Now there orchestra consisting of business, family, is Blackberry which is, in my opinion, friends and relatives, art, sport and social Hindistan'da bir iş seyahatinde yol as important service as the invention of responsibility. kenarındaki insanlarla sohbet edip telephone. You are able to reach your work fotoğraflarını çekerken from everywhere and collectively commu- Wishing that the circle leading your life l While taking photos during a business trip nicate with everyone. It may seem strange would be a full circle... in India and having a talk with some native to you that if you want to gain time and Kindly extend my regards, people on the roadside

20 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD TAYSAD, üyelerine İş Bankasıyla finans desteği sağlayacak

Uluslararası alanda rakipleriyle daha iyi rekabet edebilmek için İş Bankası ile işbirliğine giden TAYSAD, üyelerine hem uzun vadeli, hem de uygun faizli finans desteği sağlayacak.

TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Burhanoğlu, otomotiv sektörüyle ilgili bilgi verirken, "Türkiye'de bundan daha bilinçli, uzun vadede garantiye oynayan başka sektör bulamazsınız. Otomotiv sektörünün geleceği belli, getirisi belli" diyerek bankaların bu alanı daha iyi inceleyip TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu ve İş Bankası değerlendirmelerini Genel Müdür Yardımcısı F. Kayhan Söyler istedi.

AYSAD, İş Bankası ile işbir- İş Bankası ile “Orta ve Uzun Vadeli oranlı kredi faizleriyle rakiplerimizle mü- liğine giderek tüm üyeleri- Krediler Protokolü”ne imza atarak, cadele etmek kolay değil. Türkiye’deki ne üretimde ve yatırımda bankanın “Otomotiv Yan Sanayi Destek otomotiv ve yan sanayiyi bankaların hem uzun vadeli, hem de Paketi”nin uygulamaya girmesini sağla- daha iyi incelemesi ve değerlendirmesi T uygun faizli finans deste- dı. İmza töreninde konuşan TAYSAD Yö- gerek. Türkiye’de bundan daha bilinçli, ği sağlanmasına katkıda bulunacak. netim Kurulu Başkanı Ömer Burhanoğlu, uzun vadede garantiye oynayan başka Özellikle küresel ihtiyaçların doğur- üyelerinin faaliyetleri açısından finans sektör bulamazsınız. Otomotiv sektö- duğu yeni yatırım zorunluluğunu İş maliyetlerinin çok kritik hale geldiğini ve rünün geleceği belli, getirisi belli” diye Bankası’nın finansal desteği ile aşmak buna çözüm aramaya giderek yeni im- konuştu. istediklerinin altını çizen TAYSAD Yö- kanlar yaratmak istediklerini vurguladı. netim Kurulu Başkanı Ömer Burhanoğ- Yeni çıkan Ar-Ge yasası teşvikleriyle lu, otomotiv sektörünün geleceğinin ve tasarıma dahil olan alanlarda küresel Otomotiv sektörünün geleceği ve getirisinin belli olduğunu, dolayısıyla oynayabilecek imkanların doğduğunu getirisi belli bankaların bu alanı daha iyi inceleyip da hatırlatan Burhanoğlu, bu alanla ilgili değerlendirmeleri gerektiği üzerinde Otomotiv sektörünün bu yıl 1.3 milyon, finans destek paketleri olması gerekti- durdu. gelecek yıl 1.5 milyon ve daha sonra- ğinin altını çizdi. Ayrıca Hindistan, Çin ki yıllarda da 2 milyon adet üretimi ve Brezilya gibi yurtdışı açılımlarının da Orta vadede dünyanın en büyük 10 planladığının altını çizen Burhanoğlu, olabileceğini vurgulayan Burhanoğlu, bu otomotiv üreticisi arasına girmeye hızlı şekilde gelişme yaşandığını, bunun yönde de destek paketlerinin oluşturul- hazırlanan Türkiye, önündeki finansal da arsa, makine, daha fazla mal demek masını istedi. Burhanoğlu, İş Bankası ile engelleri aşabilmek için bankacı- olduğunu söyledi. Tüm bunların ülke işbirliğinin firmaların önünü açacağını lık sektörüyle de el ele veriyor. Bu ekonomisi adına hoş olduğunun, ancak ve sektörün güvenilirliğini ortaya koya- alanda üyelerine finansal alanlar- beraberinde finansman ihtiyacı getir- rak yurt dışı arayışına girmeden finansal da destek olmak isteyen TAYSAD, diğinin altın çizen Burhanoğlu, “Yüksek ihtiyaçlarını çözeceklerini söyledi.

22 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı F. altındaki işbirliği protokolünde otomotiv yatırımların finansmanı için uygun faiz Kayhan Söyler, TAYSAD ile imza attığı yan sanayi işletme kredisi, otomotiv oranları ile ilk yılı anapara ödemesiz işbirliği protokolüyle firmaların nakit yan sanayi yatırım kredisi, otomotiv yan dönem olmak üzere azami toplam 5 yıl ihtiyacına çözüm getireceklerine inan- sanayi ihracat kredisi, teminat mektubu, vadeli olarak yatırım kredisi kullanabi- dığını belirterek, “Uluslararası alanda doğrudan borçlandırma sistemi ve si- lirler. faaliyet gösteren otomotiv sektörüne gorta alanlarında finansal destekler sağ- Otomotiv Yan Sanayi İhracat Kredisi farklı bakmak lazım. En iyi kaynağı, en lanıyor. Özellikle Ürün ve Geri Çağırma iyi vadelerle sağlamaya çalışacağız. Sigortası kapsamlarının da değerlendiril- Sektörde faaliyet gösteren firmalar; ih- Dünya otomotiv liginde ön sıralarda mesi talebi üzerine İş Bankası yetkilileri racat faaliyetleri için ihtiyaç duydukları yer alacağımız kesin. Bizim de burada bu konuda sanayiye yönelik bir çalışma işletme sermayesini temin edebilmek katkımızın olmasını istiyoruz” dedi. hazırlayacak. l için 12 aya varan vade seçenekleriyle 3 ayda bir faiz ödemeli veya aylık eşit tak-

sit ödemeli ihracat kredisi kullanabilirler. Özel anlaşmalar yapılabilecek Otomotiv Yan Sanayi Destek Paketi kapsamındaki bazı ürünler Doğrudan Borçlandırma Sistemi TAYSAD ile İş Bankası’nın işbirliği proto- kolü çerçevesinde, kredi piyasasında ilan Otomotiv Yan Sanayi İşletme Kredisi İş Bankası’nın anlaşmalı olduğu oto- edilen faiz oranlarının altında bir faiz motiv yan sanayi firmalarının bayileri; Firmalar; işletme ihtiyaçlarının finans- oranı uygulanacağı vurgulanırken, kredi fatura tarihinde cari hesaplarında bakiye manına yönelik 12 aya varan vade paketlerine göre de vadeler ilk yılı öde- bulunmasa bile İş Bankası tarafından seçenekleri ile spot kredi ya da 36 aya mesiz 12 aydan 60 aya kadar uzayabile- tahsis edilen kredili ticari mevduat varan vadelerle taksit ödemeli ticari cek. 3 ayda bir faiz ödemeli seçeneklerin hesabı limiti sayesinde bu firmalara olan kredi kullanabilirler. de bulunduğu işbirliği protokolünde çok ödemelerini gerçekleştirebilir, Doğrudan özel anlaşmalar da yapılabilecek. Otomotiv Yan Sanayi Yatırım Kredisi Borçlandırma Sistemi’nin sunduğu ko- laylık ve avantajlardan yararlanabilirler. ‘Otomotiv Yan Sanayi Destek Paketi’ adı Firmalar; makine, ekipman alımı vb. İşyeri Kredisi Tüzel kişi üyelerin arsa hariç her türlü Common purchasing gayrimenkul alımları ile gerçek kişi üyelerin dükkan, fabrika vb. işyeri olarak kullanılacak taşınmaz alımlarının finans- TAYSAD will provide financial manı amacıyla kullanılabiliyor. support to its member with İsbank Ticari Taşıt Kredisi Ticari taşıt kredisi için geçerli vadelerde TAYSAD is going to cooperate with Isbank for a better ilani faiz oranlarından veya kampanya competition with its international rivals. In this context kapsamında anlaşmalı firmalardan yapı- financial support, which will be long termed and have proper lan alımlarda, indirimli faiz oranlarından interest rates, will be provided for TAYSAD members. ticari taşıt ve filo kredisi kullanılabiliyor. Teminat Mektubu y this cooperation TAYSAD sixty months - with no payment in the will contribute to provide first year- based on the credit packa- Dernek üyelerinin mal tedariki gibi ihti- financial support for its ges. Private agreements also can be yaçlarının karşılanması amacıyla uygun members in terms of manu- made within the framework of protocol koşullarda teminat mektubu kullanıla- facturing and investment. biliyor. B which also presents different options TAYSAD president Ömer Burhanoğlu emphasized that through this financial like quarterly paid interests. In this Sigorta support of Isbank, they want to get over cooperation protocol, which is called n Olası iş kazalarından dolayı çalışan- the necessity of new investments that “Automotive Suppliers Support Packa- larına karşı sorumlulukları için işveren arise from global requirements. He also ge”, financial supports will be provided sorumluluk sigortası, underlined that, since the future and the in areas like automotive supply industry n Faaliyetleriyle ilgili üçüncü kişilere yields of the automotive sector is certa- business loan, investment loan, export in, this sector should be better examined karşı sorumlulukları için üçüncü kişilere loan, letter of guarantee, direct debit and considered by the banks. Within the karşı sorumluluk sigortası, and insurance. Upon the requests for framework of the cooperation protocol, n İşyerlerinin bina, emtia, makine - it is emphasized that interest rates will considering product and recall insuran- tesisat ve demirbaşları için işyeri paket be lower than the ones announced in ce scopes, Isbank experts will conduct a sigortası gibi sigorta ürünlerine, Anadolu the credit markets and payment terms study related to the industry about this Sigorta güvencesiyle İş Bankası şubele- can be extended from twelve months to subject. l rinden ulaşabilirler.l

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 23 TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD TAYSAD üyeleri mükemmele ulaşmak için kıyaslıyor

TAYSAD Kıyaslama çalışmalarının 7’ncisi 18 Temmuz 2008 tarihinde yapıldı. TAYSAD tarafından düzenlenen Kıyaslama Çalışması, üyelerin gelişiminde önemli bir temel taşı teşkil ediyor.

4 firmanın katıldığı 7. Kı- TAYSAD’ın da Fransa da FIEV derneği ile yattığını vurguladı. Ensari, “Kıyaslamada yaslama çalışmasında, Lütfi kıyaslama çalışması yaptığını söyle- olaya sadece sonuçların karşılaştırılması Ensari’nin yanı sıra TAYSAD yen Burhanoğlu, şirketlerin her yıl pek açısından bakmak önemli, ama bu tek Yönetim Kurulu Başka- çok göstergenin yanı sıra benchmark başına fazla bir şey ifade etmiyor. Bizim 5 nı Ömer Burhanoğlu ve göstergelerini de ortaya koymasının çok oradan daha derine gitmemiz gerekiyor. katılımcı firmalar söz aldı. Çalışmaya faydalı olduğunu vurguladı. Burha- Birincisi kendi hedeflerimizle karşı- katılan 54 firmanın, toplam yan sanayi noğlu, “Birincisi kendimizi aşabiliyor laştırıp “Neden oldu, neden olmadı?” ihracatının yüzde 34’ünü gerçekleş- muyuz, ikincisi diğerlerinin yanında biz diye sorgulamalıyız. Bir sonraki adımda tirirken toplam istihdamın da dörtte ne yapıyoruz? Bunlar gelişmenin doğal “Nasıl daha iyi olur ya da ben bunu birini sağladığını belirten Burhanoğlu, noktaları. Her sabah kalktığınızda ‘Bu nasıl başarırım?” sorgulaması yap- “Eğer kafanızı kuma gömüp “En iyisi işi benden daha iyi yapan var mı?’ diye mamız lazım. İkincisi de bunun dışına benim” demeyecekseniz, kendinizi sormanız gerekiyor. Daha iyi yapan var- çıkıp başka firma nasıl bunu daha iyi geliştirmek istiyorsanız, kıyaslama sa, bunu örnek almanız ve ona göre de başarmış, onu anlamak lazım. Burada çalışması çok önemli. Bilgiyi paylaş- kendinizi geliştirmeniz lazım. Biz bunu başka bir gerçek daha var: Kopyalamak makta hiçbir sakınca yok. Önemli olan kendi içimizde yapıyoruz. Best Practice mümkün değil. Bu yüzden sizin, nasıl herkesin bundan ne anladığı ve nasıl kimdeyse, oraya gidip bir değerlendir- yapacağınızı keşfetmeniz lazım. Orada değerlendirdiği. Sizin kabiliyetiniz, işe me toplantısı yapıyoruz. Geçen sene kendi fikrinize, kendi kültürünüze ve yaklaşımınız ve tabii bunu yaygın- Autolive’deydi, bu sene de Bosch’da. kendinize uygun çözüm adımlarına laştırmanız çok önemli. Fark orada Aynı toplantıyı orada yapacağız. Ay- ihtiyacınız var. Bir boyut daha eklemek yaratılıyor. Yoksa bilgiye artık herkes rıca bu sene CLEPA’dan da kıyaslama mümkün. Biz sadece sektörel bakıyoruz, ulaşabiliyor” dedi. çalışmaları soruları alıyoruz. Kendimizi ama aslında kıyaslama sektörel bir konu onlara göre geliştireceğiz. Biz istiyoruz değil. Mesela, çalışanın katılımını başka ki, Türk şirketleri kendilerini sadece sektörlerle hatta ülkelerle kıyaslamak da Türkiye’de değil yurt dışında da muka- mümkün” dedi. yese etsinler. Küreselleşmek için başka çare yok. Yurt dışındaki rakiplerinizi de TAYSAD’ın, 1978’de kurulduğu günden kendinize benchmark almanız ve onlarla bugüne ihtisas dernekleri içinde çok da yarışmanız gerekiyor” dedi. farklı ve başarılı çalışmalar yaptığını söyleyen Lütfi H. Ensari, yayılım ve katılım sıkıntısı yaşandığının da altını Kıyaslamanın temelinde rekabet var çizdi. Ensari’ye göre TAYSAD’ın sürekli Katılım sayısının TAYSAD üyelerinin ve yukarıya çıkan bir yaklaşımı olsa da Şesan Genel Müdürü Yener Eren, Lütfi H. kıyaslamaya ne kadar önem verdiğini başarı katılımla mümkün. “250’yi aşkın Ensari, Özlem Gülşen ve Şesan Finans ve İç gösterdiğini söyleyen Lütfi H. Ensa- üyemiz var ama TAYSAD’ın yarattığı Denetim Sorumlusu Selin Karakaş ri, kıyaslamanın temelinde rekabetin olanaklardan ve fırsatlardan sadece belli

24 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr bir kesim yararlanıyor. Katılım olarak bakıldığında bir yere gelip tıkanmışız gibi bir hava var. Bunu aşmak gerekiyor” Benchmarking diyen Ensari, benchmark çalışması konusunda genel bir değerlendirme yaptı. 54 firma ve 61 tesisin katıldığı çalışmanın TAYSAD members benchmark konuları plastik ve kauçuk kalıp, döküm ve dövme, işleme, torna, freze, montaj, pres ve şekillendirme ve diğer farklı in order to reach excellence konulardan oluşuyor. 7th of TAYSAD Benchmarking Study done on the 18th of KOBİ’ler tüm dünyada ekonominin July 2008. Benchmark study, which has been organised by temeli our board member Lütfi Ensari in TAYSAD, constitutes an Katılanların yüzde yüzde 23’ü holding important corner stone in our members’ improvement. firması, yüzde 52’si ise KOBİ. Bunun önemli bir gösterge olduğunu söyle- yen Ensari sözlerine şöyle devam etti: continued: “First of all, can we go be- “Ülkemizin rekabet gücünün yukarı- yond ourselves, secondly what are we ya gitmesinin odağı bence KOBİ’ler. doing among others? These are natural Holdingler tabii ki önemli ama yayılım points of improvement. You have to ask gözüyle bakarsanız, sadece birkaç lider yourself every morning “Is there anyone var. İstatistiklere tüm dünyada bakarsak, better than me?” If there is, you need to ekonominin temelini KOBİ’ler oluştu- take it as a role model and you need to ruyor. Oradaki kaliteyi artırdıkça, genel improve yourself according to that. We kalite düzeyimiz yukarı çıkacaktır.” do this within. Who ever has best practi- 2005’ten beri TAYSAD ve OSD’nin ce, we go there and make an evaluation sürekli Ar-Ge üzerinde konuştuğunu meeting. We are getting benchmarking söyleyen Ensari, bu konunun 2007-2013 TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu ve questions from CLEPA. We will improve kalkınma planı içinde yer aldığına dikkat kıyaslama çalışmasına gönüllü desteği- ourselves according to that. We want çekti. Ensari, ”Hatta öylesine yer aldı ki, ni veren Lütfi H. Ensari Turkish companies to benchmark not Özel İhtisas Komisyonu’nda otomotivle only with Turkish ones but also with 4 companies participated ilgili genel konu, Türkiye için genel konu international ones. There is no cure for to the study and Ömer olarak nitelendirildi. Bu çok çarpıcıdır. globalisation. So you need to take your Burhanoğlu, in addition to Türkiye’de de otomotiv sektörünün international rivals as benchmark and Lütfi Ensari and company compete with them” geleceği Ar-Ge’de. Eğer bu konu hızla 5 representatives talked in gelişmezse Türkiye’nin gidebileceği the seminar. Ömer Burhanoğlu indica- Lütfi Ensari said that among other asso- hiçbir yer yok. Bu çalışmada Ar-Ge’si ted that those 54 companies provides ciations, TAYSAD has been conducting olan 44 firma var, bunların 8 tanesinde one fourth of total employment while very different and succesful studies 10’dan fazla çalışan var, 17’sinde 4 ile realizing 34 percent of export of supply and underlined the problems related 10 çalışan var, 19’unda da 1-3 çalışan industry. He followed his speech like: to deployment and participation. var. Bu da gelişmeye açık, iyileştirilmesi According to Ensari, although TAYSAD gereken alanlardan birisidir” dedi. “If you will not burry your head in the sand and say “I am the best”, if you want has a continous and uprising approach, Kıyaslama çalışmasından çıkan diğer to improve yourself, benchmarking is re- participation is required for success. He sonuçlardan bazıları da şöyle: Firmaların ally important. There is no problem with said: yüzde 52’sinde tasarım sorumluluğu sharing the information. The important “We have more than 250 members varken, yüzde 48’inde bu sorumluluk thing is what everybody understand and but only a part of those uses TAYSAD’s yok. Çalışana önem veriliyor. Sıçramalı how they evaluate. Your ability, business opportunities and facilities. In terms of iyileşmenin sağlanması için yeni fikirlere approach and generalizing that is very participation, it is like there is a bottle- ihtiyaç olduğu, yaratıcılığa ihtiyaç oldu- important. This is where the difference is neck. We need to get over that” ğu ve buna herkesin katılması gerektiği being created. Otherwise everyone can ortaya çıkıyor. Firmaların yüzde 61’inde access to information” Ensari also made a general evaluation ISO 14000 bulunuyor. Sonuçlara göre Burhanoğlu said FIEV association in of the benchmarking study. Subjects of iş güvenliği ve sağlığı konusu gelişmeye France also has a benchmarking study the study are included plastic and rub- açık bir alan gibi gözüküyor. Firmaların and emphasized that it will be very use- ber moulding, foundry and pounding, yüzde 79’unda Cadcam bulunuyor. Bu ful to add benchmark indicators among embroidery, turn, milling cutter, instal- konuda ana sanayilerin de yönlendirme- many others annually. Burhanoğlu lation, press and shaping and etc...l sinin önemli bir payı var. l

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 25 TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD

Zeki Malkoç Dostel Makina Sanayi Kıyaslama çalışmasına Fabrika Müdürü Üst yönetimle mutlaka bu verileri pay- katılan üyeler ne diyor? laşıyoruz. Erhan Önal Lucas Elektrik Kalite Müdürü Emre Günata Başından beri bu faaliyetlere katılıyoruz. Ersan Kauçuk 2007 yılından itibaren kalite hedef takip Genel Müdür Yardımcısı planlarımıza, kendi hedefimizin yanı sıra Çalışmalara 4 senedir katılıyoruz ve etkili TAYSAD’ın bir önceki yıl ortalamasını olarak da firmamızda kullanmaya çalışı- koyup değerlendirme yapmaya başladık. yoruz. Bu çalışmada bir arada değerlen- Bu sayede kişi başına düşen öneri sayı- dirilen plastik ve kauçuk konularının, bir- sında bir iyileşme elde ettik. birlerine benzese de farklılıkları olduğunu düşünüyorum.

Muzaffer Demirhan Aydın Gönül Sadık Otomotiv, Kalite Müdürü Kanca El Aletleri Satış Bölümü TAYSAD’ın yaptığı çalışmaları sürekli Başından beri bu çalışmalara katılıyoruz. takip ediyoruz. Bu çalışmaları içimiz- Yönetimimize raporluyoruz ve kendi ge- de uyguluyoruz. Kendimizi daha da lişimimizde büyük faydasını görüyoruz. geliştirmek ve iyileştirmek amacıyla Ancak bazı sorular var kafamızda. Birin- benchmarking çalışmalarımız devam cisi müşteri anketleri yapılıyor ama et- edecek. kinliği ve verimliliği biraz tartışılır, çünkü Erdal Deniz, Hema Endüstri çoğu zaman gönderiyoruz ve cevap ala- Güneş Türk Prosedür - Metod Geliştirme mıyoruz. Bunu değiştirmek için öneriler Beyçelik Sorumlusu bekliyoruz. İkincisi çalışanları üretime Kalite Güvenlik Şefi katma konusunda sorunlar yaşıyoruz. Daha çok Yalın 6 sigma prosesi geliş- Uygulama başlatıldığından bu yana Belli bir süreden sonra iş durağanlaşıyor. tirmeleriyle ilgileniyorum. Bu verileri TAYSAD’la beraber benchmark çalışma- İnsanları nasıl teşvik edebiliriz, güdüle- de kullanıyoruz. Hatta geçen sene ken- larına katılıyoruz. Firma içine yayılımla- yebiliriz? Bunun için hangi yöntemleri di göstergelerimiz ve TAYSAD’ın 2006 rını, sunumlarını ve yönetimle paylaşımı- kullanmalıyız? Bu konuda herkesin neler göstergeleri ile beraber Yönetim Kuru- nı yapıyoruz. yaptığını paylaşmak istiyoruz. lumuza bir sunum yaptık. Neredeyiz ve nereye gidiyoruz sorularını değerlen- Selin Karakaş dirdik. Ne gibi aksiyonlar almamız ge- Şeşan A.Ş. rektiği konusunu da konuştuk. Finans ve İçdenetim Sorumlusu Bu toplantıya ilk kez katılıyorum. Top- Nurten Çoşkun lantıda gördüğüm birçok göstergeyi de- HP Pelzer Pimsa ğerlendiriyoruz. Kendi içimizde miyop Kalite Güvence ve olmaktansa dışarıya dönük bir analiz Çevre Sorumlusu gerçekleştirmek bizim açımızdan da çok Bu uygulamaları kendi fabrikamızda faydalı olacaktır. Umarım bu yönde daha devam ettiriyoruz. Kendi göstergeleri- pek çok çalışma gerçekleştirebiliriz. mizin yanına bu verileri de koyup de- ğerlendirmeye alıyoruz. Kenan Karacaoğlu Yener Eran Ermetal Şirketler Grubu Şesan A.Ş. Gamze Ertan Kalite Güvence Müdür Yardımcısı Genel Müdür Doğan Lastikçilik Her yıl olduğu gibi bu yıl da bu sunumu Firmaların kendi kıyaslamalarını yapması Kalite Planlama Sorumlusu üst yönetimle paylaşacağız. İyileştirme- sonucu elde edilen bilgiler çok önemli, Verileri kendi göstergelerimizle birlikte ye dönük birçok faaliyeti de planlarımıza özellikle kendi hedeflerini koyarken. Biz üst yönetime sunarken kullanıyoruz. alacağız. Sonuçları izleyeceğiz. firma olarak yeni bir yapılandırma içinde

26 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr Ayşe Mut Sa-ba Endüstri Ürünleri A.Ş. Kalite Güvence Sorumlusu Kıyaslamada, TS 16949 ve Q1 gereği her ay takip ettiğimiz performans gösterge- lerimizi kullanıyoruz. Dolayısıyla bunları yönetimimizle her ay paylaşıyoruz. Sü- rekli iyileştirme kapsamında her ay de- ğerlendirmeler de yapılıyor. olduğumuz için, bizim öncelikli hedefleri- Erdem Aslan mizi buralardan çıkacak sonuçlar belirle- Rözmaş Chuo Otomotiv Sanayi yecek. Onun için bu sonuçların çıkmasını Satış Sorumlusu sabırsızlıkla bekliyoruz. Emeği geçenlere Bu sonuçları birimlerle paylaşıp en ve- de teşekkür ediyoruz. rimli sonucun alınması için elimizden geleni yapıyoruz. Nihat Işık Orsan Ömer Şahin Ticari Araç Sistemleri Akım Metal Sanayi Enerji kullanım yüzdeleriyle ilgili bir grup Kıyaslama yaparken 2001’den beri yapmayı öneriyorum. Bunu ürün bazında CLEPA’nın verilerini kullanıyorduk. Bu ya da ciro bazında yapabiliriz. Bu veriye yıldan sonra TAYSAD’ın verilerini kullan- de ihtiyacımız oluyor. Hedef belirlerken mayı düşünüyoruz. çok faydalı bir çalışma olduğunu düşü- nüyorum. Ayrıca kaynak üretimi konu- Selin Topçuoğlu “Prim sistemini bu sunda da bir grup oluşturabiliriz. Mahle Farplas Kalite Mühendisi kriterlere bağladık” Hakan Gültan Şirket olarak performans göstergelerinin Beltan Vibracoustic hepsini uyguluyoruz. Ancak diğer firma- Mete Özer Satış Pazarlama Kısım Müdürü larla kıyaslama çalışmasını önümüzdeki Hema Endüstri İlk defa bu toplantıya katılıyorum ama dönemlerde yapacağız. Yönetim Kurulu Üyesi bu ortalama değerlerin şirketin üst yö- 2001 yılından beri bu kriterleri kulla- netim hedefleri belirlenirken kullanıldığı- Emre Yılmabaşar nıyoruz, son iki yıldır da TAYSAD’ın nı biliyorum. Alt kadro olarak da hedef Şahin Motor çalışmalarına katılıyoruz. Bu çalış- belirlemelerde yayılımı yapılıyor. Kalite Güvence Uzmanı malardan çok yararlanıyoruz. Şirketin Bu çalışmaya 4 yıldır katılıyoruz. Bura- performansını da bu kriterlere bağla- Alper Can daki verileri tabii ki dık, hatta prim sistemini de Beltan Vibracoustic yönetimimizle ve di-- bu performansa göre belirbelir- ğer bölümlerimizle de Satış Pazarlama Sorumlusu ledik. Mesela başarımız ve paylaşacağız. Özellik-- Satışla ilgili daha detaylı bir çalışma performansımız yüzde 60 le kişi başı çalışan ve-- grubu ya da komite tarzı bir grup oluş- ise primin yüzde 60’ını dada- rimliliği göstergeleri, turmayı öneriyorum. Bu çalışmaların da ğıtıyoruz. Bütün şirketler yıl buradan aldığımız ve-- paylaşımı ve yayılımı yapılabilirse, çok sonunda dağıtılacak primini riler sayesinde oluştu. faydalı olacağını düşünüyorum. bu kriterlere bağlarsa, bir bölümün başarılı olmasınolmasın- dan ziyade şirketin tümünün başarılı olmasını desteklerdestekler- ler. Herkesin katılımcı olması sağlanır. Böylece bölümler birbiriyle çatışma, çekişme yerine birbiriyle bilgiyi pay- laşma ve birbirine yardımcı olma yoluna gider. Bir bölümün geri kalması, diğer bölümlerin de primini etkiliyor. Biz çok faydasını gördük, daha da gö- receğimize inanıyoruz..

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 27 TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD

riz. Baktık ki sektör de o belgeyi almak “Kendi takip ettiğimiz verileri adına ciddi çaba sarf ediyor, her sene bir artış gösteriyor, biz de kendimizi bir ileriye taşıyalım dedik. Onlar mesela 14001 TAYSAD’la paylaşmak istiyoruz” standardına gelmeye başladıkça, biz bu sefer 18001’in peşine düştük. Çıtamızı her zaman olduğu gibi yükseltmeye çalı- konusundaki karşılaştırmaları değerlen- şalım diye düşünmemizi sağladı. dirmek üzere toplantılar yaparız. Dört yıldan beri katıldığımız için elimizde bir Bir dünya devinin Joint Venture firma- veri bankası da oluşmaya başladı. sıyız. Tabii onların da yıllardır süregelen kurum kültüründe gelişmiş bir metrik Ege Fren olarak birçok konuda otomo- takibi var. Benchmark çalışmasında ver- tiv sektöründe öncü firma konumunda diğimiz metriklerden farklı metrikler de yer aldık. Mesela OEE birçok firma ta- orada mevcut. Belki biz de o metriklerin rafından henüz bilinmezken, Ege Fren, TAYSAD üyeleri tarafından takip edil- OEE’yi nasıl uygularım diye düşünen mesini sağlayabilirdik. Bugüne kadar o firmalardan birisiydi. Yabancı ortaklığı- girişkenliği gösteremedik. Belki bundan nın getirdiği bir metrik takip uygulaması sonra, burada olmayan ama bizim takip yani iş sonuçlarının metriklerle ölçülme- ettiğimiz metrikler konusunda beraber si ve raporlanması, Ege Fren’in çok aşina çalışma ve bu konuda TAYSAD’ı bilgilen- olduğu bir raporlama yöntemiydi. Biz dirme şansımız da olur. TAYSAD’ın benchmark çalışmalarında, bunu diğer sektördeki rakiplerimizle ya TAYSAD’ın çalışmasından, öncelikle ye- Haluk Özcan da aynı sektörde iştigal eden diğer fir- rimizi görmek ve daha ileriye gitmek Ege Fren, OEM Satış Müdürü malarla karşılaştırabilme imkanı bulduk. için çaba sarf etmek zorunda hissetmek Uygulamaya koymak adına çok fazla adına çok fayda gördük. Ayrıca artık sek- Biz Ege Fren olarak bize verilen su- etkilendiğimiz söylenemez, ama nerede törde kendi yerimiz adına belli bir veri numların ve karşılaştırma raporlarının olduğumuzu görmek adına ciddi katkı bankası oluştuğu için bunu yıllar bazın- çok ciddi bir şekilde dağıtımını yaparız. sağladığını söyleyebiliriz. OEE gibi belge da değerlendirme ve sorgulama şansını Sektördeki ve sektörün bizim faaliyet alımı konularında gerçekten bizim için de da edindik. Emeği geçenlere teşekkür alanımızda yer alan grubundaki yerimiz ileriye dönük motive edici oldu diyebili- ediyoruz.l

Sema Ünal Repka Kauçuk “Veriler, bir sonraki senenin Kalite Sistem ve Proses Kontrol hedeflerini etkiliyor” Sorumlusu Müşteri memnuniyetleriyle ilgili geri Genel olarak Ege Fren’in değerlendirme- dönüşler konusunda denetimde bir sı- sini görebilmenin yanı sıra çeşitli fonksi- kıntı yaşadık. Çoğu firmadan geri dönüş yonların da hedeflerine ne kadar yaklaş- alamıyoruz. Biz de müşteri odaklı kendi tığını gösterebilen bir çalışma. Üretimi sonuçlarımızı değerlendirerek memnuni- ayrı, pazarlamayı ayrı gösterebiliyor. Bu- yetleri ölçebilir hale geldik. Saha iadeleri, nun da sağladığı en büyük fayda, bölüm- bant iadeleri, sevkiyatla ilgili performans lerin kendi içlerinde bir sonraki sene için değerlendirmeleri gibi konularda müş- koydukları hedefleri etkileme ihtimali. teriden gelen dönüşleri kendi içimizde Ege Fren herhangi bir alanda bir sene değerlendirerek yayınlar hale geldik. Bu önce 3’üncü iken 4’üncülüğe düştüyse, değerlendirmeleri de kendi içimizde pay- o faaliyetten ana hatlarıyla sorumlu olan laşıyoruz. yönetici ya da ekiplerin bir sonraki sene İlhan Develioğlu için hedef koyma konusunda kafalarında Argen Otomotiv yeni şeyler şekilleniyor. Eğer performan- Genel Müdür Danışmanı sı bir sene önceye göre arttıysa, bu kez Bu sene ilk defa katıldık. Geçmiş yıllarda neler yaparak buraya geldik, nasıl devam kendi içimizde yapıyorduk. Bugünden iti- Bora Şafak etmeliyiz konularında değerlendirmeler baren bu verileri, dış piyasaya göre daha Ege Fren, Pazarlama Uzmanı yapıyor. Bence bu çok önemli bir katkı.l düzgün değerlendirip kıyaslayacağız.

28 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD Ölçemezsek iyileştiremeyiz

TAYSAD Kıyaslama TAYSAD Kıyaslama Çalışması, üyemiz olsun ya da olmasın, otomotiv yan Çalışması, üyemiz olsun sanayinde imalat yapan ve söz konusu ya da olmasın, otomotiv imalatlarını birinci, ikinci veya üçüncü seviye tedarikçi olarak ana sanayi firma- yan sanayinde imalat larına sevk eden tüm firmaların katılı- yapan ve söz konusu mına açık bir çalışmadır. İlk olarak 2001 yılında gerçekleştirdiğimiz TAYSAD imalatlarını birinci, ikinci Kıyaslama Çalışması’nın yedincisini, 18 veya üçüncü seviye Temmuz 2008 tarihinde derneğimizde yaptığımız Paylaşım Toplantısı ile başa- tedarikçi olarak ana rıyla sonuçlandırdık. sanayi firmalarına sevk “Firmamız Hangi Noktada, Ne Yapıyor; eden tüm firmaların Rakiplerimiz Nerede ve Ne Yapıyor?” noktasından hareketle başlattığımız katılımına açık bir TAYSAD Kıyaslama Çalışması’na 2001 çalışmadır. yılında 35 firma 48 tesis ile katılırken bu Sevgi Özçelik yıl 54 firma 61 tesis ile iştirak etti. TAY- TAYSAD Kurumsal İletişim Uzmanı SAD Kıyaslama Çalışması, derneğimizin, Kıyaslama Çalışma Grubu Üyesi sürekliliği sağlanmış ve katılımının her ıyaslama ya da uluslararası Corporate Communication geçen yıl arttığı önemli bir faaliyetidir. alandaki ifadesi ile benc- Specialist hmarking “Bir işletmenin Çalışmamıza katılımı tetikleyen un- rekabet gücünü yükseltmek surlardan birisi otomotiv sanayindeki standartların kıyaslama yapılmasını K için; üstün performansı Yönetim Kurulu Üyemiz olan Lütfi H. istemeleri. Katılımcıların büyük bir kısmı olan işletmelerin iş yapma tekniklerinin Ensari’nin girişimleri ve önderliğinde bu incelemesi, bu tekniklerin kendi tek- bunun için bu çalışmalara katılıyor. çalışmayı TAYSAD’da başlatma kararı İnsanlar paylaşmanın, en azından bir niklerimiz ile mukayese edilmesi ve bu aldık. Çünkü; küreselleşmenin gerekle- mukayeseden elde edilen kazanımların standart gereği de olsa, önemini anlamış rinden biri de rakiplerinizden daha üstün kendi işletmelerimizde uygulanması” durumdalar. Doğru bilgi veriyorlar. ya da farklı olmanızdır. Ölçemediğiniz şeklinde tarif ediliyor. Elbette burada katılımcılarımız açısın- bir şeyin üstünlüğünü ya da farkını göre- dan oluşturduğumuz güven ortamını da Peki biz TAYSAD olarak neden ve nasıl bilmek mümkün değil. Bizlere “Ar-Ge vurgulamakta fayda var. Biz başından başladık bu çalışmaya? Derneğimizin de Faaliyetlerine Cironuzdan Ne Kadar Pay beri etik ilkeler üzerinde hassasiyetle üyesi olduğu Avrupa Otomotiv Teda- Ayırıyorsunuz?” diye sorulduğunda, bu durduk ve durmaya devam ediyoruz. rikçileri Derneği CLEPA’nın, bizlerden soruyu “%1” ya da “%2” olarak cevap- Çalışmamızın “Gizlilik İlkesi” gereği, birkaç yıl önce başlattığı Kıyaslama lamak yeterli değildir. Aynı zamanda bu katılımcılarımızdan aldığımız ve anali- Çalışmaları, bizlerin de ilgisini çeken ve değerin piyasaya göre nerede olduğu zini yaptığımız performans ölçümlerine üzerinde önemle durduğumuz örnek bir bilmek, bizlere fark yaratmada bir fırsat ilişkin veriler, sadece katılımcı kuruluşlar çalışma idi. CLEPA’nın Kıyaslama Çalış- sunacaktır. ile firma isimleri belli olmadan paylaşıl- ma Grubu’nda yer alan ve o dönemde makta ve 3. şahısların bu sonuçlardan

Kıyaslama çalışmasına katılan TAYSAD üyeleri Kıyaslama çalışmasına katılan TAYSAD üyelerinin Ar-Ge Departmanı Holding % 23 KOBİ % 51 Var % 44 1-3 çalışan 4-10 çalışan % 19 % 17

+10 çalışan Holding değil KOBİ değil Yok % 17 % 77 % 49 % 8

30 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr Kıyaslama çalışmasına katılan TAYSAD üyelerinin Benchmarking Tedarik Zinciri Bilgisi Otomobil- 1. seviye % 22,44 Otomobil- 2. seviye % 12,92 Can not improve it if Otomobil- 3. seviye % 0,20 we can not measure! Ticari Araç. Kamyon Otomotiv-1. Seviye % 34,48 Regardless of whether or not they are members, TAYSAD Ticari Araç. Kamyon Benchmarking Study is an open workgroup for all companies, which are manufacturers in automotive supply industry and Otomotiv-2. Seviye % 6,98 consign mentioned manufactures as a first, second or third Ticari Araç. Kamyon level supplier to the main industry companies. Otomotiv-3. Seviye % 0,84 Satış Sonrası % 12,64 enchmarking is described of CLEPA’s Benchmarking Study Group, Otomotiv Dışı % 9,50 as “a process of examining we agreed to start the same study in business processes of an Turkey, because globalisation requires organization, which has superiority over your rivals or differen- yararlanmaları mümkün olmamaktadır. B a superior performance, tiation of yourselves. It is not possible Katılımın bir diğer tetikleyicisi ise “En İyi compare these techniques with our to see superiority or difference in Uygulamaların Paylaşımı Semineri”dir. own ones and finally adapting these something that you do not measure. If Çalışmamızın başında tüm katılımcılara acquisitions to our organisations in order you have been asked the question “how diyoruz ki: “Siz bütün bu uygulamaların to increase competitive power of the much do you share for R&D”, it will not sonucunda en iyi sonuçları elde ediyor- organisations”. Why we have started this be enough to say 1 or 2 per cent. Being sanız ve bu iyi sonuçların sürekliliğini study? Being as a member of European aware of the place of this value in the sağladıysanız, bize bu sonuçları elde Association of Automotive Suppliers market will give us an opportunity for eden süreçlerinizi gösterir misiniz?” İlk (CLEPA), we have been interested in creating a difference. In this context, yıllarda verilerin güvenirliliğinin daha iyi benchmarking studies of CLEPA that regardless of whether or not they are sağlanabilmesi amacıyla, bu seminerleri they have been conducting for a couple members, TAYSAD Benchmarking Study gerçekleştirmedik. Bugüne kadar sadece of years. By the initiatives of our board is an open workgroup for all compani- performans göstergelerinin kurumsal member Lütfi H. Ensari, who was a part es, which manufacturer in automotive gizliliğe uygun bir şekilde karşılaştı- supply industry and consign mentioned rılması şeklinde yürütülmekte olan Kıyaslama çalışmasına katılan manufactures as a first, second or third çalışmamız, geçen yıl itibariyle başarılı TAYSAD üyelerinin level supplier to the main industry com- Tasarım Sorumluluğu Var panies. We have finalized our seventh % 52 benchmarking study and held a sharing Kıyaslama çalışmasına katılan Tasarım meeting as regards to this study, in 18 TAYSAD üyelerinin sorumluluğu July 2008. İç Müşteri Memnuniyeti Anketi var mı? Evet “What is our company doing, in which % 98 Hayır level: Where are our rivals and doing % 2 Yok İç müşteri % 48 what” this motto was the starting point memnuniyet of our study in 2001. In the beginning anketi 48 facilities of 35 companies were with yapılıyor mu? us, today we have 54 participants with Kıyaslama çalışmasına katılan 61 facilities. TAYSAD Benchmarking TAYSAD üyelerinin study is an important activity of our Kıyaslama çalışmasına katılan Yapılandırılmış Öneri Sistemi association, of wich’s sustainability is TAYSAD üyelerinin Yapılandırılmış ensured and participants are increasing Dış Müşteri Memnuniyeti Anketi öneri sistemi every year. Most of the participants are attending due to this reason. People Evet var mı? Yok % 97 Hayır has comprehended the importance of % 3 % 7 Dış müşteri sharing, even its because of a standart. memnuniyet Var They share the correct information. Of anketi % 93 course, here, we have to emphasize the yapılıyor mu? importance of the trust environment

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 31 TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD

uygun olmayabilir. Ama o kurumdan Kıyaslama çalışmasına katılan TAYSAD üyelerinin kalite sistem onayı bazı şeyleri öğrenmek mümkün. Biz bu Sertifikasyon Toplam Cevap Belgeli Firma Belgeli Firma çalışmayı en üst seviyeye ulaştırabilir- Sayısı Sayısı Oranı sek, yüksek bir katılım elde edebilirsek ve üst düzeydeki insanların katılımını ISO 9001/2000 61 38 % 62 sağlayabilirsek kültürün ana kısmını ISO/TS 16949:2002 61 55 % 90 değiştirebilme şansımız da olabilir diye OHSAS 18001 61 8 % 13 düşünüyorum. TAYSAD bu çalışmaya ne kadar önem verirse, kurumlar da o kadar ISO 14001:2004 61 43 % 70 önem verir.” Ensari’nin görüşlerinden Diğer (OSD Tedarikçi yola çıkarak, bu yıldan itibaren “En İyi Ödülü, Ford Q1, Toyota Uygulamaların Paylaşımı Seminerleri”ni Tedarikçi Ödülü, Ulusal Kalite 61 37 % 61 başarılı performanslar sergileyen diğer ve/veyaAvrupa Kalite Ödülü, vb.) üyelerimizde de gerçekleştireceğimizi ve bu kültürün yaygınlaşması için TAYSAD olarak üzerimize düşeni yapacağımızı sonuçların sürekliliğini sağlayan en iyi sonuçları esas alınarak gerçekleştirilen belirtmek istiyorum. kuruluşların söz konusu süreçleri nasıl ilk paylaşım toplantısı, 2007’nin ilk yarı- yürüttüklerinin kıyaslama çalışmaları- sında Autoliv Cankor’da yapıldı. Son olarak, derneğimizin farklı konular- daki çalışmalarına uzun yıllar boyunca na katılan kuruluşlarla paylaşımını da Çalışma Gurubu Başkanımız Ensari’nin destek veren ve hem TAYSAD Kıyaslama içerecek şekle dönüştürülerek gerçek ifadesi ile “Aslında gerçek kıyaslama Çalışması’nın oluşturulmasında hem de bununla başlıyor. Diğerinde bir ortak bir kıyaslama sağlandı. Bir önceki yıl geliştirilmesinde gönüllü olarak görev veritabanı oluşturuyoruz, ama bizim alan Çalışma Grubu Başkanımız Lütfi bu ortak veritabanındaki sonuçları nasıl Kıyaslama çalışmasına katılan H. Ensari’ye, çalışmamıza ilk yılların- iyileştirdiğimizi veya nasıl başarılı bir TAYSAD üyelerinin dan bu yana sürekli olarak iştirak eden seviyede tuttuğumuzu sağlayan adım- Çevre Sistem Belgesi firmalarımıza ve yeni katılımcılarımıza ları, süreçleri bilmek ve onu paylaşmak teşekkürlerimizi sunuyorum. Sertifikasyon Belgeli Tedarikçi lazım ki bunu öğrenelim. Bu, “Oradan Oranı gördüm, aynısını kopyaladım, ben de Rekabet gücümüzü arttırmada önemli bunu yaparım” anlamını taşımıyor. bir araç oluşturacak ve katma değer ISO 14001:2004 % 20,27 Çünkü o kurumun kültürü, o kurumun yaratacak olan TAYSAD Kıyaslama Diğer % 3,47 altyapısı, kişilerin yetkinlikleri, tek- Çalışması’na katılımın giderek artması nik altyapısı, bilgi altyapısı bizimkine dileğiyle…l

Another motive for the study is “Best resource qualifications, knowledge or Kıyaslama çalışmasına katılan Practise Seminar”. Right in the beginning, TAYSAD üyelerinin elektronik veri techniqual utilities may not be similar kullanımı we ask our participants to show their pro- to ours. However it is possible to learn cesses which brought them best results in Sertifikasyon Toplam Belgeli Belgeli something from there. If we can take this Cevap Firma Firma a sustainable way. During the first years study to its highest level, provide higher Sayısı Sayısı Oranı these seminars were not held in order to participation and ensure the participa- receive more reliable datas but since last tion of the senior executives, we might ODETTE 61 21 % 34 year a proper benchmarking environment have a chance to change the main part is provided through sharing best practices CAD/CAM 61 48 % 79 of the culture. Organisations interest in with participated companies. Our first se- the study will be formed on TAYSAD’s Covinist 61 42 % 69 minar was held in the first half of 2007 at attention for the study. ENX 61 2 % 3 Autoliv Cankor. Our study group president Ensari says that; Based on Ensari’s views, I would like to that we build. We have been very carefut “Real benchmarking starts with this. indicate that we are going to convene about ethical principles from the begin- Before that we were creating a common our best practice seminars also with our ning and we keep continue to do that. database but it is required to know the other successful members and being Due to our privacy principle, datas we processes that ensures sustainability of as TAYSAD we are ready to do our part have received from participants are only the success. This does not mean somet- in extending this culture. Hope to see shared - anonymously - among other hing like to see from somewhere else and more participation in TAYSAD Bencmark participant companies and third persons copied it to your organisation in order study, which will generate added value are not allowed to be benefit from of to implement the same thing. Becau- and be an important tool for increasing these datas. se that organisation’s culture, human our competition power. l

32 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD

Mercedes Benz-Türk ve TAYSAD işbirliğiyle Daimler AG Türk Tedarikçi Günü

Mercedes Benz-Türk ve TAYSAD işbirliği ile 21 – 24 Temmuz tarihleri arasında, Daimler AG'nin Stuttgart'daki Sindelfingen fabrikası içinde bulunan fuar alanında "Türk Tedarikçi Günü" gerçekleştirildi.

her iki tarafı da memnun edecek bir sinerji yaratılabileceğine inanıyorum. Mercedes’in Türk tedarikçileri üzerinde özellikle ürün geliştirme, kazan – kazan ilkesi, güvenilirlik, kalite anlayışı, küre- selleşme, yönetim gibi konularda çok olumlu etkisi vardır. Bu, yöneticilerinin olumlu ve güvenilir yaklaşımları ile de yakından ilgilidir. Tüm Türk tedarikçileri, en ufak bir şüphe duymaksızın Daimler 6 firmadan toplam 65 lış konuşmasında; otomotiv sanayinde firmasının yeni projeleri için yatırım temsilcinin katıldığı etkin- çevre, yaşam standartlarını iyileştirme, yapacaklardır. Daimler firması ile işe lik, 22 Temmuz tarihinde güvenlik, elektronikte inovasyon gibi başlamak zor, ancak bir kez başlanıldı mı otobüs ve kamyon bölüm alanlarda müşteri beklentisinin her uzun vadeli bir işbirliği olacaktır. Türk Başkanı Stefan Buchner’in, geçen gün arttığını ancak araç maliyet- 2 tedarikçileri özellikle hükümet politikası binek araç bölüm Başkanı Frank lerinin de aşağıya çekilmesi gerekti- Deiss’in ve TAYSAD Yönetim Kurulu ğini belirtti. Öte yandan hammadde ile de desteklenen Ar-Ge konusunda- Başkanı Ömer Burhanoğlu’nun yaptık- fiyatlarındaki artışın ve rekabetin her ki kabiliyetlerini de artırmaktadırlar. ları açılış konuşmaları ile başladı. geçen gün firmaları daha da zorladığına Önümüzdeki dönemde Daimler’den değindi. Amerika ve Batı Avrupa’daki beklentimiz bu yöndeki işbirliklerini Daimler yetkilileri önümüzdeki yıllarda düşüşlerden özellikle fırmaların nakit geliştirmesidir.” 22–23 Temmuz tarih- gerçekleşmesi öngörülen büyümeye akışları açısından son derece olumsuz lerinde devam eden etkinlik boyunca dikkat çekerek Türk otomotiv yan yönde etkilendiğini belirten Burhanoğlu, firmalar, kendi ürün grupları ile ilgili sanayi ile işbirliklerini geliştirme istek- bu nedenle Daimler ile oluşturulabilecek satınalma, ürün geliştirme ve kalite lerini dile getirdiler. Şu anda Daimler sorumluları ile yüzyüze görüşme fırsatı firmasının toplam satınalmasının kü- yeni iş fırsatlarının son derece önemli buldular. 24 Temmuz tarihinde ise çük bir bölümü Türk tedarikçilerinden olduğunu vurguladı. Burhanoğlu konuş- katılımcılar, Mercedes Benz Sindelfingen sağlanıyor. TAYSAD Yönetim Kurulu masına şöyle devam etti: “Daimler ve fabrikasını ve Mercedes-Benz müzesini Başkanı Ömer Burhanoğlu, yaptığı açı- Türk tedarikçileri, otomotiv sanayimiz kadar bir geçmişe sahip. Bu nedenle ziyaret ettiler.l

34 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr Daimler AG Türk Tedarikçi Günü’ne ürün gruplarıyla katılan firmalar Firma Ürün Grubu AKIM METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Motor Parçaları ve Elektronik Parçalar AYTAÇ MAKİNA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Talaşlı İmalat AKTAŞ HAVA SÜSPANSİYON SİSTEMLERİ A.Ş. Süspansiyon Parçaları AVİTAŞ KOMPOZİT PLASTİK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. Plastik Parçalar BOSAL MİMAYSAN METAL İŞL. SAN. VE TİC. A.Ş. Eksoz Sistemleri ve Parçaları COŞKUNÖZ METAL FORM MAK. END. VE TİC. A.Ş. Sac İşleme ÇORLU OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. İşlenmiş Sfero ve Pik Döküm Parçalar DİTAŞ DOĞAN YEDEK PARÇA VE İMALAT A.Ş. Rot, Rotil Üretimi DOSTEL MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. Sac Şase Parçası, Kalıp İmalatı ve Montajlı Parçalar EGE ENDÜSTRİ VE TİC. A.Ş. Aks ve Süspansiyon Parçaları EKU FREN KAMPANA VE DÖKÜM SAN. A.Ş. Fren Sistemleri Parçaları ve Kampanalar FARBA OTOMOTİV AY. VE PLASTİK FABR. A.Ş. Aydınlatma ve Plastik Parçalar FARPLAS OTO YEDEK PAR. İML. İTH. İHR. A.Ş. Aydınlatma ve Plastik Parçalar GALSAN PLASTİK VE KALIP SAN. A.Ş. Plastik Parçalar ve Plastik Kalıp İNCİ AKÜ SAN. VE TİC. A.Ş. Akü Üretimi Mercedes Benz-Turk & TAYSAD organised with KALE OTO RADYATÖR SAN. VE TİC. A.Ş. Radyatör Üretimi collaboration KANCA EL ALET. DÖVME ÇELİK VE MAK. SAN. A.Ş. Dövme Parçalar M-TEC Sac ve Aydınlatma Daimler AG Parçaları Turkish Supplier Day NURSAN ELEKTRİK DONANIM SAN. VE TİC. A.Ş. Otomotiv Kabloları OLGUN ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. Yay Üretimi PİMSA POLİÜRETAN İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş. Poliüretan Parçalar Mercedes Benz-Turk & TAYSAD organised with collaboration “Turkish Supplier SARIGÖZOĞLU HİD. MAK. VE KALIP SAN. TİC. A.Ş. Sac Şase Parçası, Day” between the dates of 21-24 July at Kalıp İmalatı ve Montajlı Stuttgart in Sindelfinden factory event Parçalar center where is pertaining to Daimler SESAN YEDEK PARCA SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Döküm İşleme ve AG. During the event, companies were Fren Parçaları get around to meet purchasing, product TRAKYA CAM SAN. A.Ş. Otomotiv Camları development and quality managers YEMENİCİ OTO. VE PARÇALARI SAN. VE TİC. A.Ş. Kauçuk Süspansiyon about their product groups. The date of Parçaları 24 July participators visited Mercedes Benz’s Sindelfingen factory and museum YILDIZ KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. Kalıp Üretimi of Mercedes Benz.l

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 35 TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD Basında TAYSAD yansımaları TAYSAD in press...

TAYSAD Basın Buluşması Otomotiv sanayinin 6 aylık değerlendirmesinin yapıldığı ve gelecek döneme ilişkin TAYSAD projelerinin basın mensupları ile paylaşıldığı toplantı 29 Temmuz 2008 günü Swissotel’de gerçekleştirildi.

TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu, TAYSAD Peugeot'nun Türkiye'ye planladığı yatırımı Iş Bankası protokolü için detay maliyetleri görüştüklerini ve bu yatırım projesinin kaçırılan Hyundai 27 Haziran 2008, Dünya Gazetesi yatırım fırsatı gibi olmayacağına "TAYSAD'tan yapılan yazılı açıklamada, İş inandığını söyledi. TAYSAD Yönetim Bankası ile yapılan ''Otomotiv yan sanayi Kurulu üyelerinin katılımıyla İstanbul'da destek paketi'' protokolü ile TAYSAD'ın, bir basın toplantısı düzenleyen TAYSAD uluslararası alanda rakipleriyle daha iyi rekabet Başkanı Ömer Burhanlıoğlu, "Projeler edebilmek için üyelerine hem uzun vadeli Türkiye'ye" sloganıyla bir süredir otomotiv hem de uygun faizli finans desteği sağlayacağı yan sanayi için aktif şekilde çalıştıklarını belirtildi." kaydederek Peugeot ve Mercedes Benz ile ilgili temaslarında olumlu gelişmeler sağlandığını, ancak sektörün hedeflerini Elektrik zammı yakalayabilmesi için de iç pazarın güçlenmesi gerektiğini hatırlattı. rekabetten uzaklaştırıyor Osman Arolat, 4 Temmuz 2008 Dünya Gazetesi "İş dünyamızın çeşitli sektörlerdeki temsilcileri elektrik zammının uluslararası alanda kendilerini fiyat tutturmaktan ve rekabetten uzaklaştıracak bir gelişme yaratacağını belirtiyorlar. İç piyasada da zorunlu olarak yeni zamları gündeme getireceğini açıklıyorlar. Otomativ yan Sanayiin TAYSAD üyeleri için elektirik zammının getireceği yükün yıllık 115 ile 180 milyon Euro seviyesinde olacağını ortaya koyarak bunun plastik ve metal ürünlerde farklı olmasına karşın ürün başına yüzde 3 ile 12 arasında fiyat artışı getireceğini hesap ediyorlar."

36 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr Otomotiv sektörü tasarım ve model üretimine ağırlık vermeli

TAYSAD Yönetim Kurulu üyesi Doğan Gülaydın, otomotiv sektörünün göçmen kuş gibi olduğunu, her an Türkiye'den gidebileceğini söyleyerek, otomotivde kalıcı olabilmek için tasarıma ve model üretimine ağırlık verilmesi gerektiğini belirtti.

Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) ile TAYSAD'ın işbirliğinde düzenlenen bilgilendirme toplantısında, otomotiv yan sanayi temsilcilerine Ar-Ge teşvikleri ve yatırımları anlatıldı. TAYSAD Yönetim Kurulu üyesi Doğan Gülaydın, otomotivin ana ve yan sanayisiyle birlikte ihracat şampiyonu olduğunu ifade ederek, yan sanayinin Ar-Ge yatırımları yapamadığını kaydetti. Otomotivde kalıcı olunabilmesi için mutlaka Ar-Ge yatırımları yapılması gerektiğini dile getirdi. Doğan Gülaydın, "Türkiye'deki otomotiv sektörü, fason üretim yapmaktan çıkmalı, model üretebilen kabiliyetini ortaya Otomotiv yan sanayi koymalıdır."dedi. nereye koşuyor?

Özlem Yüzak, Bilgi Toplumuna Doğru Jaguar ve Mercedes’e Cumhuriyet Gazetesi "Otomotiv sektörünün önemli sorunlarından biri parça Türkiye’den gidiyor de insan kaynağı. TAYSAD Yönetim Kurulu üyesi Alper Kanca "Ara eleman sorunumuz gerçekten Türk malı otomobiller dünyada 150’den fazla ülkede çok büyük. Türkiye'de bu denli işsizlik varken satılırken, otomotiv yan yanayinin ürettiği yedek biz istihdam edecek kalifiye eleman bulmakta parçalara sahip otomobiller de dünya yollarında zorlanıyoruz. Bu nedenle farklı arayışlar içindeyiz" seyrediyor. Bu yılın ilk 7 ayında, otomotiv ürünü taşıt dedi. Elginkan Vakfı ile ortak işbirliği, TOSYÖV araçları ile aksam ve parçaların toplam ihracatı yüzde ile AB fonlarına başvuru, mevcut meslek liseleri 41 artarak 15 milyar 359 milyon dolara yükseldi. ve meslek yüksek okullarının mevzuatının 10 milyar 705 milyon dolar ana sanayi tarafından geliştirilmesi sürdürülen çalışmalardan bazıları. gerçekleştirildi. Yan sanayi ihracatı ise 4 milyar 653 Üniversite öğrencilerine otomotiv sanayini milyon dolar oldu.TAYSAD yaptığı bir araştırma, dünya tanıtmak ve sevdirmek için de TAYSAD ekibi otomotiv devlerinin Türk malı ürünleri tercih ettiğini üniversite üniversite dolaşıyor, staj imkanları, ortaya koydu. Otomotiv ihracatı içinde yüzde 30 ortak çalışma programları sunuyor." gibi önemli bir payı bulunan otomotiv yan sanayinin ürünleri de dünya otomotivinin dev markaları tarafından tercih ediliyor. Bunlar arasında Audi’den Mercedes’e, Alfa Romeo’dan BMW’ye, Bentley’den Aston Martin’e kadar lüks otomotivin tüm önemli markaları da yer alıyor.

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 37 OTOMOTİV SEKTÖRÜ VE İNSANLAR AUTOMOTIVE SECTOR & PEOPLE

Oyak Renault Genel Müdürü Tarık Tunalıoğlu, Oyak Renault'da 3 model ve 5 kasa üretimi gerçekleştirildiğini, 5 kıtada 100'den fazla ülkeye ihracat yapıldığını, 6 bin 600 kişiye istihdam sağlandığını açıkladı. Ayrıca, motor üretiminde 450 bin adet üretim kapasitesine sahip olacaklarını, bunun üçte birinin benzinli, üçte ikisinin dizel motor olmasını öngördüklerini bizlerle paylaştı. Oyak Renault Genel Müdürü Tarık Tunalıoğlu: Hep birlikte mükemmellik merkezi olmayı başaracağız

982 yılında göreve başladı- mühendisliği ile ilgili görevimin değişik mobil projesi maalesef son anda iptal ğınız günden bugüne Oyak kademelerinde, 1983’te yenilenen Rena- edildi. Ama tüm o emekler daha sonraki Renault’daki çalışma haya- ult 12 ve piyasaya çıkış tarihleri sırasıyla projelerde çok işime yaradı. Önceki pro- tınız konusunda bilgi alabilir 1985’te Renault 9, 1987’de Renault jelerden edindiğim tecrübeyi 1995’te pi- 1 miyiz? Hangi kademelerde, 11, 1990’da Renault 21 modellerinin yasaya çıkan Renault 19 modelinin ürün hangi süreçlerin içerisinde yer aldınız? Türkiye şartlarına uyarlama ve yan geliştirme çalışmalarında kullandım. 1982 senesinde İstanbul Teknik sanayide parça yerlileştirme konuların- 1996’da Proje Direktörü olarak, daha Üniversitesi’nden Makine Yüksek Mü- da yoğun çalışmalar gerçekleştirdim. sonra sadece Türkiye’de üretilecek olan hendisi olarak mezun oldum ve aynı yıl 1992’de Oyak Renault Ürün Mühen- Megane Wagon projesini yönetmek için 1 Nisan tarihinde Oyak Renault’da Etüd disliği Direktörlüğü’ne terfi ederek, bu Paris’e atandım. Megane Wagon, sadece Bürosu Mühendisi olarak işe başladım. görevi ilk defa bir Fransız meslektaşım- Türkiye’de üretilen ve yüksek adetlerle Günün şartlarında yadırganan fakat dan devraldım. O yıllarda Renault’nun dünya pazarlarına ihraç edilen ilk Re- daha sonra çok faydasını gördüğüm üzerinde çalıştığı bir otomobil projesinin nault modeli oldu. Bu projeyle Renault 6 aylık fabrika stajı sırasında üretim Fransa’da sürdürülen mühendislik çalış- ilk defa Fransa dışında bir ülkede yeni bantlarında ve mekanik atölyelerinde malarına Oyak Renault adına katıldım. bir model üretti. 1998’de Türkiye’ye işçi olarak çalıştım. Sonrasında ürün Fransa’da çalışarak katıldığım bu oto- döndüğümde ürün, üretim, bakım ve

38 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr yeni tesis konularındaki mühendislik çalışmalarının tümünü aynı çatı altında toplayan Teknik Direktörlüğü kurmakla görevlendirildim ve bu görevde 6 yıl boyunca Bursa fabrikasının kapasite artırı- mı ve yeni modellere hazırlık yatırımla- rını yönettim. 2004 yılından 2008 Nisan Tarık Tunalıoğlu: ayına dek ise Renault’nun İran Projesi Endüstriyel Direktörü olarak İran’da gö- rev aldım. Bildiğiniz üzere 1 Nisan’dan beri de Oyak Renault’nun ilk Türk Genel “We will cope to be an Müdürü olarak Renault’daki kariyerimin 26. yılını doldurmuş olmaktayım. excellence center all together” İran’da Renault projesinin devreye Tarık Tunalıoğlu, General Manager of Oyak Renault, alınması ve geliştirilmesinde görev indicated that they manufacture 3 models and 5 bodies, in yaptınız. İlk gittiğiniz dönemde İran’da otomotiv sanayi ve Renault ne du- addition to exporting more than a hundred countries over rumdaydı? Şu andaki gelişmeleri nasıl 5 continents and employing 6.600 people. He also shared görüyorsunuz? with us that they are going to have 450.000 of production 2004 yılından geçtiğimiz Nisan ayına capacity units and one third of those will be fuelled where dek Renault adına 2 yeni fabrika ve 50 as two third will be diesel.

duction bands. Than, in my product engineering related task’s different levels I have intensively worked on subjects like adapting Renault 12, Renault 9, Rena- ult 11 and Renault 21 to the condition of Turkey and spare part localizing in supply industry. In 1992 I had been pro- moted to Product Engineering Director position and I took over this position for Rekabet gücümüzü the first time from a French colleague. korumak için otomotiv At that time I also participated to the sektörünün gerektirdi- engineering study of an automotive by ği disiplin, ciddiyet ve Renault, which is conducted in France, ilişkilerdeki şeffaflık, on behalf of Oyak Renault. Unfortu- nately this project I have attended in karşılıklı güven, işbirliği France was cancelled later but all these ve uzun vadeli ortaklık efforts I have been through in that ruhu çerçevesinde hem project benefitted me more later. I used üreticiye hem de yan my previous experiences on Renault 9’s, sanayiye önemli görevler which was launched in 1995, pro- düşüyor. duct development studies. I had been an you inform us about your life in Oyak Renault yeni imalatcıyı devreye alma göreviyle since 1982? In which İran’da 4 yıl geçirdim. Tamamen kapalı levels and processes you ve zorlu bir ortamda, Tondar-90 adıyla C have worked? Logan’ın üretimi ve pazara sunulmasını I graduated from Istanbul Technical Uni- ve Megane Sedan’in üretimi hazırlıkları- versity in 1982 and I started to work as nı yaptık. Farklı bir kültür ancak çalışkan etude bureau engineer in Oyak Renault ve başarı odaklı. Ana ve yan sanayilerini in same year. During my factory training, Avrupa ve Türkiye ile karşılaştırdığınızda which was regarded as strange then but teknoloji olarak gerideler, fakat bu gün- I benefitted from later, I have worked as cel modelleri üretmelerine engel değil, a worker in mechanics ateliers and pro- çünkü mühendislik olarak oldukça iyiler.

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 39 OTOMOTİV SEKTÖRÜ VE İNSANLAR AUTOMOTIVE SECTOR & PEOPLE

70 milyon nüfuslu İran pazarı büyük ki düzenli olarak sürdürdüğü yaklaşık önümüzdeki yıllarda da gerek otomobil bir potansiyele sahip kapalı bir pazar. 50 ile 200 milyon Euro tutarındaki gerekse motor projelerinde her za- Bugün, İran’da otomobil sahipliği oranı yatırımları ile Türk ekonomisine katkıda man aday fabrikalar arasında olacağız. 1000 kişi için 100 araç düzeyinde bulu- bulunmaya devam etti. Bundan sonra da Bildiğiniz üzere dizel bir motor proje- nuyor. Renault, İran otomotiv sanayinin devam edecek. mizde üretim onaylarını aldık. Böylelikle en büyük iki markası Iran Khodro ve Türkiye’de sektörün ilk dizel otomobil Bildiğiniz üzere Oyak Renault, 2008 SAIPA ile çalışıyor. motorları Oyak Renault üretim bant- yılının ilk yarısında 177 bin 363 adet larından çıkmaya başladı. Bizzat benim otomobil üretimi yaparak Türk otomo- yönettiğim Megane Wagon projesi Türkiye’de gerçekleştirmek istedikleri- tiv sanayinde de lider konumuna yerleş- ile 1998 yılında otomotiv sektörünün niz ve Oyak-Renault’nun yeni projeleri ti. Zaten 10 yıldır otomobil üretiminde ihracat atağına başlamasında büyük pay hakkında bilgi alabilir miyiz? ve ihracatında liderdik. 2008’i sanayinin sahibi olan Oyak-Renault, bu kez dizel lideri olarak kapatmayı hedefliyoruz. Renault, Türkiye’ye inanıyor. Endüstriyel otomobil motoru üretimi ile sektörde ve ticari varlığıyla neredeyse 40 yıldır Boyut değişimimiz 2008’de yapılacak ve ihracatta yeni bir alanda öncülük faaliyette olduğu Türkiye’nin kalkın- 200 milyon dolar yatırımla sürecek. yapacak. masına ve sürdürülebilir büyümesine, Son 10 yılda yaptığımız yatırım tutarı sürekli olarak geliştirdiği üretim ve 1,3 milyar dolara ulaştı. Renault Grubu Türk otomotiv sanayini nasıl değerlen- ihracat performansıyla katkıda bulunu- fabrikaları içerisinde ürettiğimiz model- diriyorsunuz? Yeni proje ve yatırımla- yor. Renault, birlikte yaşayarak başarıyla lerin, çalışanlarımızın, imalatçılarımızın rın Türkiye’ye gelmesinin koşulları size atlatılan kriz yılları da dahil olmak üzere ve yönetim sisteminin kalitesi ile en göre nelerdir? örneğin son 10 yılda; her yıl içerisinde- üst sıralarda yer alıyoruz. Bu nedenle 1980’lere kadar kapalı bir pazarda geli- şen Türk otomotiv sanayi, bugün global pazarlarda söz sahibi olmaya başladı. Sektör, geçtiğimiz yıl 1 milyon 100 bin adet üretim ve 20,5 milyar dolarlık ihracat geliri yakalayarak ‘üretim üssü’ olduğunu bir kez daha kanıtladı. Ancak bu rakamlara bakarak, rehavete kapıl- mamak gerekiyor. Çünkü, 2 bin değişik versiyonu aynı imalat bandında üretebi-

to establish 2 new plants and 50 new manufacturers until April 2008. We made product preparation of Megane Sedane and manufacturing and marketing of Lo- gan under the name of Tondar 90 within a close and challenging environment. That Ömer Burhanoğlu Tarık Tunalıoğlu is a different but hardworking and success oriented culture. When we compare their main and supply industry with the ones in Turkey, it is obvious that they are behind assigned to Paris as project director of increasing of Bursa plant in this position us but this is not something to obstruct Megane Wagon, which was manufactu- for 6 years. In between 2004 – 2008 I have them because they are quite well in red just for Turkey. Megane Wagon then worked in Iran as the Industrial Director engineering. Iran is a closed market with became the first Renault model to be of Iran Project of Renault and by April 1st a huge potential with its 70 million popu- manufactured in Turkey and exported I have became the first Turkish General lation. Today in Iran 100 out of 1000 have with high numbers of units. With this Manager of Renault and completed 26 a car and Renault Iran works with Iran project Renault manufactured one of its years of my career in Renault. Khodro and SAIPA which are the biggest of models out of France for the first time. automotive industry in Iran. In 1998 when I came back to Turkey I You have worked in Iran. What were had been assigned with establishing the conditions there in terms of auto- Can you give some information about Technical Directorship which will gather motive industry and Renault? How do your new projects and to do’s in Tur- all engineering tasks under one roof you evaluate present developments? key? from product to new facilities and I have managed new investments and capacity I have lived in Iran for 4 years in order Renault believes in Turkey, in which it has

40 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr len tesisler, işgücünün verimli çalışması nu anladılar ve bu konuda gelişmeye is- Ana sanayi olarak, reka- gibi avantajlarının yanı sıra, sektörü tekliler. Eğer Türkiye gereken önlemleri bet öncesi işbirliği yap- bekleyen ciddi tehlikeler de var. kısa süre içinde alabilirse, ‘üretim üssü’ olmasının yanı sıra bir de ‘mükemmeli- malı, yerli parça oranını Global yatırım rüzgarının, rakip ülkeler- yet merkezi’ olmayı başaracak. artırma konusunda ça- den yana esmemesi ve Türkiye’nin bu lışmalı, yeni projelerde yatırımlardan payını alabilmesi, tasarı- Türkiye bugün gerek ana gerekse yan ma yönelmesine ve Ar-Ge’nin gelişme- sanayide yalnız Batı Avrupa ile değil, tasarım “Ar-Ge” prototip- sine bağlı. Ar-Ge Türkiye’de yeni yeni Doğu Avrupa, Asya, kuzey Afrika ve kalıplar gibi üretim öncesi gündeme gelen bir konu. Ana sanayi hatta Latin Amerika ülkeleriyle rekabet tüm safhalarda da yerli- firmalarının yanı sıra yan sanayi firmala- ediyor. Gelişen bilgi ve iletişim sistemle- leşme yapmayı öngörmeli, rımızda Ar-Ge’nin bu sektörde kalıcı ri ve global organizasyonlar, tüm dünya imalatçılarımızla hedefle- olmanın olmazsa olmaz koşulu olduğu- ile fiyat ve kalite mukayesesi yapma rimizi açıkça paylaşarak topyekün bir işbirliği ile çalışmalıyız.

been existed industrially and commerci- both for automotive and motor projects. these numbers should not lazed us. Be- ally for 45 years, and contributes its deve- As also you might know we have received cause there are quite serious challen- lopment and sustainable growth through the approval for a diesel motor project. In ges before the sector, in addition to the its continuously improved export and this way, first diesel automotive motors advantages like facilities in which 2000 manufacturing performance. In Turkey, of Turkey started to come out at Oyak different models can be manufactu- Renault has continued to its investments, Renault’s production lines. We have a red on the same production line or which is around 50 to 200 million Euros great contribution in 1998’s export attack efficient working of the labourforce... annually, even in the economical crisis because of our Megane Wagon project, Global investment can come Turkey times for the last ten years. This is going which I have personally managed, and instead of rival countries through to continue. As you know Oyak Renault this time Oyak Renault is going to lead in tendency in design and improvement became the leader of the market with its another area with its diesel motor produc- of R&D. Actually R&D is a new subject 177. 363 units of manufacturing in the tion, once again. for Turkey. Not only our main industry first half of 2008. We have been the leader but also our supply industry compre- for the last 10 years in terms of manufac- hended that R&D is a must to survive How do you see Turkish automotive turing and export, and we are aiming to in this industry and now they are both industry? What are the conditions for finish this year again as the leader. Our very keen on the subject. new projects and investments to come facet change will be realized in 2008 by a to Turkey? If required preventions can be realized total of 200 million dollars of investment. in a short time, Turkey can achieve to During the last decade our investment Turkish automotive industry developed in be not only the manufacturing base reached to 1,3 billion dollars. We are a closed market until the 1980’s and now but also to be the excellence center. among the top of the Renault Group started to have a word in global markets. Factories with our models, employees, 1.100.000 units of production and 20.5 Turkey competes with Eastern Europe, suppliers and management quality. That billion dollars of export in last year proved North Africa, Asia and even with Latin is why we will be among the nominees that Turkey is a manufacturing base but America countries both in terms of

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 41 OTOMOTİV SEKTÖRÜ VE İNSANLAR AUTOMOTIVE SECTOR & PEOPLE

imkanı veriyor. Rekabet gücümüzü korumak için otomotiv sektörünün gerek- tirdiği disiplin, ciddiyet ve ilişkilerdeki şeffaflık, karşılıklı güven, işbirliği ve uzun vadeli ortaklık ruhu çerçevesinde hem üreticiye hem de yan sanayiye önemli görevler düşüyor. TAYSAD konumu gereği ana ve yan sanayinin ilişkilerinin koordinasyonun- da, rekabette olduğumuz ülkelerdeki gelişmelerin takibinde ve bunlara karşı strateji ve eylem planları geliştirilmesin- Türk otomotiv sanayinin gelişimi için de önemli bir rol oynuyor. TAYSAD ile önümüzdeki dönem işbirli- ğiniz nasıl arttırılabilir? Ana sanayi olarak biz Türkiye’de teknolojik olarak mevcut ve fiyat Ana sanayi olarak, rekabet açısından rekabetçi tüm parçaları zaten öncesi işbirliği yapmalı, yerli Türkiye’den satın alıyoruz. Türkiye’de parça oranını artırma konusun- bulunmayan ileri teknoloji gerektiren da çalışmalı, yeni projelerde elektronik parçalar ve bazı motorları ise tasarım, Ar-Ge, prototip- ithal ediyoruz. Halen ürettiğimiz binek kalıplar gibi üretim öncesi tüm safhalarda da yerlileşme otomobillerin yerlilik oranları, teknik yapmayı öngörmeli, imalatçı- özellikleri ve ekipmanlarına göre yüzde larımızla hedeflerimizi açıkça 50 ile 60 arasında değişiyor. Başkanımız paylaşarak topyekün bir işbirliği Carlos Ghosn’un Renault Kontrat 2009 ile çalışmalıyız. Planı ile belirlediği hedefler doğrultu- sunda yerlilik oranımızı 2009 yılında Yan sanayi ise insan kaynağına yüzde 80’e çıkarmayı hedefliyoruz. yatırımı artırarak sürdürmeli, takip ederek analiz etmeli eylem plan- Diğer üreticilerin benzeri çalışmaları var. özellikle teknoloji ve Ar-Ge’ye yatırım yapmalı, tedarik zinciri yönetimini ları oluşturarak uygulamalı. Burada da Tüm bu mevcut potansiyel ve gele- geliştirmeli, verimlilik ve yalın üretim TAYSAD’ın üzerine düşen rolü gerçek- cekteki projeler ana ve yan sanayinin konularında çok çalışmalı, uluslararası leştirdiğini ve giderek daha da aktifleşti- gelecek için çalışmalarını motive ediyor. işbirliklerine yönelmeli ve rakiplerini sıkı ğini düşünmekteyiz.l

main and supply industry. Improving How can your cooperation with TAY- management and information systems SAD be increased for the development and global organisations enables the of Turkish automotive sector? companies to compare their prices and quality with the world. There are really Being as the main industry, we must important tasks for manufacturer and perform pre-competition cooperation’s, supply industry within the framework of study on increasing indigenous compo- discipline, seriousness, transparency in nent rates, envisage indigenousness in all relations, mutual confidence, coopera- levels of pre production like design, R&D, tion and long termed partnership soul, only import some electronic components prototype, moulding and work in a totally which are all requirements of automo- which requires higher technology and cooperative way by sharing our aims with tive sector in order to protect our com- some motors. Our passenger cars that our suppliers. petition power. TAYSAD, at that point, still we have been manufacturing are 50 On the other hand main industry should is playing an important role in coordina- to 60 percent indigeneous based on their ting relations between main and supply technical features and equipments. Thro- invest on human resources increasingly, industry, following the developments in ugh our president Carlos Ghosn’s Renault invest specifically on technology and our rival countries and developing coun- Kontrat 2009 plan, we are aiming to reach R&D, improve its supply chain, work on ter strategies and action plans towards 80 percent for our indigeneous rates in efficiency and lean production, search those. Being as the main industry, we 2009. Other manufacturers are also have for international cooperations, examine buy all components from Turkey, which similar plans. This existent potential and its rivals and implement action plans. In are available in terms of technology future projects motivates the future studi- this context, we believe that TAYSAD gets and competitive in terms of price. We es of main and supply industry. more and more active and does its part.l

42 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

YAN SANAYİ ÖYKÜLERİ SUPPLIER STORY

Güngör Otomobil Yan San. A.Ş.’nin kurucusu ve sahibi Yücel Güngör, aynı zamanda GOSB Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapıyor. Yücel Güngör’e, hem otomotiv sektörünün hem de Güngör Otomobil’in tarihini ve gelecek vizyonunu sorduk.

Yücel Güngör: Teknolojiye yatırım yaparak gelişim gösterdik

üngör Otomobil’in kurulu- alternatif firmayı satın alarak menteşe iş veriyorlardı, parça yaptırıyorlardı, şunu ve gelişimini anlatır bölümünü Bursa’ya taşıdık. Bu üretim tedarikçi olarak işe alıyorlardı. Ama mısınız? Bursa’da hala devam ediyor. zaman içerisinde Türkiye’de otomotiv çok büyük bir gelişme gösterdi. Bence Otomotive ilgim dola- Şu anda firmamızda yaklaşık 379 kişi bu tüm dünyada da böyledir. Gelişim ilk G yısıyla, askerden sonra çalışıyor. Türkiye’deki her firma gibi biz önce tekstille başlar, o alanda büyük bir Skoda fabrikasında çalışmaya başladım. de kendi kendimize gelişim gösterdik. O gelişme gösterilir, çağ atlanır otomotive 1974’te de kendi firmamı kurdum. İlk yıllarda Türkiye otomotivde pek fazla geçilir, otomotivden sonra silah ve tabii olarak Maltepe’de kurduğum firmayı, know how sahibi değildi. Bugün zaman ki bilişime geçilir. Biz şu anda otomotiv- daha sonra orası küçük gelince 1976’da zaman düşünüyorum, biz o parçaları deyiz. Umarım çok yakın zamanda daha Yakacık’a taşıdım. Önce Skoda fabri- nasıl üretiyorduk, nasıl veriyorduk, onlar da büyürüz, daha fazla know how sahibi kasına sac parçaları ürettik, sonra da nasıl alıyordu ve takıyordu diye. O gün- oluruz, teknolojiye daha fazla ayak Ford fabrikasıyla çalışmaya başladık. 6 leri düşününce bugün ne kadar büyük uydururuz. seneye yakın Anadol otomobillere ve bir aşama kaydettiğimizi görüyorum. Ford kamyonlara parça ürettik. Daha Yan sanayi sayısı azdı, ama pek kıstası Bizim Yakacık’taki fabrikamız 700 sonra Tofaş’la çalışmaya başladık ve on- da yoktu. Ana sanayiler kendi ölçüle- metrekareydi. Şimdi 700 metrekareye lara menteşe üretimi yaptık. Tofaş’taki rinde “uygundur” dedikleri her firmaya artık fabrika bile demiyoruz, ama o

44 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr zaman diyorduk. Ampulleri elimizle, altımıza sandalye bile koymadan değiş- tirebiliyorduk. GOSB’un kurulduğunu Yücel Güngör: duyunca arsa talep ettik ve 1991 yılında 4500 metrekarelik bir fabrika yaptık. Otosan’ın eski Genel Müdürü ve Koç We developed through Holding’in Otomotiv Grubu Başkanı “ Turgay Durak, fabrikaya ilk geldiğinde bana, “Ne yaptın, niye bu kadar büyük yer yaptın?” demişti. Daha sonra her investing in technology” karşılaşmamızda aynı fikrini tekrarladı bana. Biz de büyük fabrikaya ilk taşındı- Yücel Güngör is the founder of Güngör Otomobil Yan San. A.Ş. ğımızda şaşırdık ne yapacağımızı. Maki- In addition to that he also works as the chairman of the board nalarımız küçücük bir alanı doldurdu, bir of Gebze Organised Industrial Zone. We asked him about köşede sıkışıp kaldı, içeride kamyonlar geziyordu. Ne kadar küçük olduğumuzu history and future vision of automotive sector and Güngör da o gün gördüm. Gerçekten de çok Otomobil. moral bozukluğu oldu, “Burayı nasıl dolduracağız?” diye kara kara düşün- dük. 1991 ile 2008 senesi arasında o ilk makinalarımızı 5 kez değiştirmişiz. Eski an you please tell us Our factory in Yakacık was 700 sqm, fabrikadan getirilen makinaların şu anda about the establishment which we can not describe a facility hiçbirisi yok. Ondan sonra alınanlar da and evolution of Güngör with these sizes as factory today. We yok. Teknolojiye ayak uydurmak için Otomobil? were changing bulbs without chairs. gelişim göstermişiz. Şu anda, menteşe C As I was interested in When we heard of GOSB, we applied automotive, I started to work in Skoda for a land and we build a 4500 sqm Factory after my military duty. In 1974 wide factory there in 1991. Koç Group’s Ford Otosan’la I founded my own company in Maltepe Automotive president Turgay Durak çalıştığımız 5. yılda, then I moved it to Yakacık. We manu- was Otosan’s former general manager and he asked me why I build such a big fabrikada 50 binin- factured Skoda tin plate parts first, then we started to work with Ford. We have factory when he first visited our factory. ci kamyonu üretmeyi manufactured parts for Anadol cars and He repeated his idea everytime when kutladık. 50 bin tane Ford truck for almost 6 years. After those we met with him later. We also were kamyon ya da herhangi we started to work with Tofaş and ma- surprised and did not know what to do bir başka araç üretmek nufactured hinges for them. We moved with such a huge plant. Our machines büyük bir olaydı. Bugü- our hinge department to Bursa by buying were filling a little place and trucks ne bakarsak, özellikle alternative company. This manufactu- were moving around in the factory. I saw how little we are in that day. We ticari araç konusunda ring is continuing in Bursa. We have 379 workers now. As like everycompany else thought sadly how to fill that facility. Avrupa’nın üssü olduk. in Turkey, we also moved forward and We changed our machines 5 times bet- Ford bugün araç üreti- improved. Turkey did not have much ween 1991 and 2008. We do not have minde 380 bin, Tofaş know how at that time. Sometimes I any of those old machines right now. 390 bin adetlere ulaştı. think about how we were manufacturing We showed improvement in order to go those parts, how they were buying and with technology. Today our factory is use them... I see we have skipped levels approximately 6000 sqm, although we when I think about those times. There do not have our hinge department here. grubunu içimizden çıkarmış olmamıza were not many suppliers as well as stan- We bought a second land in GOSB. We rağmen, fabrikamız bugün 6 bin metre- dards. Main industry was procuring every hope to build second factory sooner. kareyi buluyor. İçeride adım atacak yer company that they believe proper. But yok. GOSB’da ikinci arsayı aldık. İnşallah in time, automotive industry in Turkey When we look at our history, we have yakın bir gelecekte ikinci fabrikamızı da improved a lot. In my opinion this works taken great steps to ensure institutio- yapacağız. same way in the world too. Develop- nalization and now I can easily say that ment starts with textile, then it occurs we work in an institutionalized way. We Tarihimize bakarsak kurumsallaş- in automotive, weapon and finally in are now in a level where we are more ma yolunda da büyük adımlar attık. information technology. We are now in technological and can compete with Artık tamamen kurumsal çalıştığımızı automotive stage. I hope we grow more foreign markets. Is this enough? No! But söyleyebilirim. Çok daha teknolojik, dış in a short time, have much more know- since it is not possible to grow or extent pazarlarla rekabet edebilecek bir düzeye how and go with technology. in our present factory and we have been geldik. Yeterli mi? Hayır, değil. Ama şu overloaded, we can not bring any new andaki mevcut fabrikamızda büyüme,

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 45 YAN SANAYİ ÖYKÜLERİ SUPPLIER STORY

genişleme imkanı olmadığı için ve işler dolayısıyla yan sanayi de bu yarışın çok yoğun olduğu için yeni makinaları “Sektörde ayakta kalmak için içinde. Q1 almamış bir firma bundan getiremiyoruz. Çok kısa zamanda yeni ana sanayi ile birlikte aynı sonra Ford ile çalışamayacak. Ford yerimizde çok daha çağdaş bir fabrika sadece Türkiye’de değil, bütün dünyada kurmayı amaçlıyoruz. Yurt dışı ile şu oranda mutlaka değişim ve tedarikçi sayısını asgaride tutmaya ça- anda rekabet edebiliyoruz, ama çok gelişim göstermemiz lazım. lışıyor. Mesela sac parçada 11 tedarikçi daha sıkı rekabet edebilir hale gelme- Teknolojik yatırımlar, yeni ile çalışıyorlar, dolayısıyla bizim bu 11 miz lazım. 2009 yılında yeni fabrika içinde yer almamız lazım. Orada yer inşaatına başlayacağız. Bir İspanyol fabrikalar yapmamız lazım. almamız için de Ford’la birlikte aynı firmasıyla ortaklık anlaşması görüşme- Eğer bunu yapamazsak oranda mutlaka değişim ve gelişim leri yapıyoruz. Onlardan alabileceğimiz, zaten bizi tedarikçi olmaktan göstermemiz lazım. Teknolojik yatırım- başta know how olmak üzere çok şey lar, yeni fabrikalar yapmamız lazım. Eğer olduğunu düşünüyorum. çıkarırlar. ” bunu yapamazsak zaten bizi tedarikçi olmaktan çıkarırlar. Otomotiv sektörünün ve ona paralel Dolayısıyla çalışma şartlarımız çok olarak Güngör Otomobil’in geleceğini acımasızlaştı. Artık duygusallık yok. nasıl görüyorsunuz? Eskiden, “Bu benim ilk tedarikçimdir, bana çok emeği vardır, kaç sene beraber Hiç unutmam, Otosan’la çalıştığımız çalıştık” gibi birtakım duygusallıklar 5. yılda, fabrikada 50 bininci kamyonu ilişkinin içine girerdi. Şimdi artık bu yok. üretmeyi kutladık. 50 bin tane kamyon Olmamalı da zaten. Eskiden günde 10 ya da herhangi bir başka araç üretmek, araba çıkardı, şimdi bir buçuk dakika bir büyük bir olaydı. Bugüne bakarsak, özel- araba çıkıyor. Dolayısıyla eğer siz onlara likle ticari araç konusunda Avrupa’nın ayak uyduramazsanız, oradaki üretimi üssü olduk. Ford bugün araç üretiminde büyük bir şekilde aksatırsınız. Bu neden- 380 bin, Tofaş 390 bin adetleri gördü. le artık duygusallık diye bir şey düşünü- Bu çok büyük bir gelişim. Bu firmalar lemez, işinizi iyi yapmazsanız sizi bıçak yerlilik oranları çok fazla olan firmalar. gibi keser atarlar. Bu yüzden gelişime Biz de ana sanayi ile birlikte bir gelişim ayak uydurmamız lazım. göstermek mecburiyetindeyiz. Eğer biz geride kalırsak, yerimizi kaybederiz, Eskiden krizler geldiği zaman ilk önce

machines. In a short time we are aiming there like this is my first supplier; he has to build a new factory in our new land, worked with us for several years... Today which is to be more contemporary. We that is not possible, and it should not be can now compete with international because there used to be 10 cars per day rivals but we need to be more compe- and today it is one car in 1,5 minutes. So titive. We will start the construction of if you cannot go with them, you fail in the the factory in 2009. We are interviewing production. That is the reason of avoiding with a Spanish company for partnership. are really high. We have to improve with emotionality, if you are not successful I believe we can gain much from them main industry. If we leave behind, we at what you do, and then they cut off all firstly in terms of knowhow. lose our place, that is why we are a part relations. That is why we have to go with of this competition. A company without improvement. Automotive used to be the first sector that was affected from the How do you see automotive sector’s Q1 can not work with Ford. Ford tries to economic crisis because manufacturing and paralelly to that Güngör set its supplier numbers in minimum level was for domestic market. In the crisis Otomobil’s future? not only in Turkey but all over the world. For example they are working with 11 times, car owners and the ones who want We celebrated our 50.000 product in suppliers for tin plate, so we have to be to buy car were the first one to be effec- the factory while we were working with one of those. In order to achieve that we ted. Thousands of workers were let to take Otosan. It was a big deal, to manufac- need to show similar improvement with off, cars used to wait in the backyards ture 50.000 truck or another vehicle. Ford, like technological investments, of the factories. Today manufacturing is Today we are the manufacturing base new factories etc... If we fail to do that, serving to the export with an almost 87 of Europe, in terms of vehicles. Ford saw we cannot be supplier anyway. So this percent rate. These orders are coming a 380.000 units, Tofaş saw 390.000 units. made our work conditions harsh. There year before. We have getover of crisis fear. This is an important improvement. Rate are no emotional approaches. Some kind We are now afraid of global crisis because of indigenousness in these companies of emotional approaches were used to be unless there is one, Turkey will not be

46 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr otomotiv felç olurdu. Çünkü üretim biz o kaliteye henüz ulaşamadık. Mesela içeriye dönüktü ve kriz ilk olarak araba Otomotiv fabrikaları Japonya’da bir fabrika gezmiştik, orada alanları ve almak isteyenleri vururdu. genelde büyük limanların verimlilik yüzde 90’ın üzerinde, biz Hemen binlerce işçi ücretsiz izne çıkarı- yüzde 70’lere ulaşınca çok seviniyoruz. lırdı. Fabrikaların bahçelerinde arabalar kenarında kuruluyor. İşçi sirkülasyonumuz da tedirgin edici beklerdi. Artık üretimin yüzde 87’si ih- Böylece pazara yakın boyutta. Üretimde aksama sorunu yaşa- racata dönük çalışmaya başladı. İhracat oluyorlar, bu yüzden yabiliyoruz. Türkiye’de işsizlik var ama siparişleri bir yıl öne alınmaya başlandı. dağıtım ağını çok daha iyi bir taraftan da müthiş bir sirkülasyon Bizde de kriz korkusu kalktı. Artık tek yönetebiliyorlar. Lojistik var. Bu da anlaması güç bir konu. korkumuz krizin global olması. Global avantajımız çok büyük. bir kriz gelmediği sürece, Türkiye’de Bizim handikapımız Siz Türkiye’nin Otomotiv Bakanı olsay- olan bir kriz otomotiv sektörünü kolay hammaddede. dınız çalışma planınızın en üst sırala- kolay etkileyemez, en fazla yüzde 15 rında neler olurdu? civarında etkiler. Türk otomotiv sanayi artık global bir pazarın oyuncusu. Karşı- Ben asla bu kadar markanın ülkeye mızda yabancı oyuncular var. Onlar da yorlar. Lojistik avantajımız çok büyük. girmesine izin vermezdim. İlk önce itha- “Sen olmazsan, bir başkası olur” diyorlar Bizim handikapımız hammaddede. Ereğli latın önünü keserdim. Dünyanın hiçbir bize. İlk zamanlarda, bize devamlı gös- Demir Çelik geriledi, yeterli kapasiteye ülkesine bu kadar çeşit marka girmemiş- terdikleri büyük bir Avrupa sopası vardı sahip değil. Dolayısıyla hammaddede tir. Artık Türkiye’de parası olan insan, karşımızda, ama artık bunu yapmıyorlar, yarı yarıya dışarıya bağımlıyız. Bu hem dünyanın bir ucundaki ülkelerde, köşede çünkü biz lojistik olarak yakınlarında dışarıya fazla döviz çıkmasına sebep bucakta üretilen markaları arıyor ve on- oluyor, hem de ithalatımızı çok yükselti- olduğumuz için bizimle çalıştıklarında ları Türkiye’ye sokuyor. Türkiye’yi bugün yor. İthalatın yüksek oluşu hem ülkenin pek çok maliyetten kurtuluyorlar. bir otomotiv mezarlığı haline getirdiler. ekonomisine zarar veriyor, hem de bizim İlk yapacağım iş bunu engellemek olur. maliyetlerimize yansıyor. Türkiye’nin bu Mesela, Avustralya ülkeye girmek Türkiye nasıl bir global oyuncu sizce? sorunu çözmesi lazım. Bir enerji darbo- isteyen ünlü ya da ünsüz her türlü Avantajları ve dezavantajları neler? ğazı var. Biz Avrupa’nın hemen hemen markaya şöyle diyor: “Senin markanın en pahalı elektriğini kullanıyoruz. Bu da Otomotiv fabrikaları genelde büyük bu ülkeye girmesine tek bir şartla izin büyük dezavantaj. limanların kenarında kuruluyor. Böylece veririm: Bana sattığın aracın yüzde 15’i pazara yakın oluyorlar, bu yüzden Bizdeki işçi ücretleri düşük deniyor, ama kadar benden parça alacaksın.” O zaman dağıtım ağını çok daha iyi yönetebili- yurt dışındaki iş verimliliği çok yüksek, bir marka o ülkede üretim yapmıyorsa

affected from the domestic crisis, maybe terials and lets the currency goes out, in Turkey. I would cut import first. There she will be affected 15 percent at most. addition to increasing import. High import is not a country like Turkey, who has Turkish automotive industry is a global damages country economy while rebo- a great variety of brands. People with player. We have foreign rivals. They say “if unding in our costs. Turkey needs to solve money in Turkey searches brands from it is not you then we find someone else”. this problem. There is an energy shortage. the other side of the world and let In the beginning Europe was an important We use the most expensive electricity in them in. Turkey became an automoti- image before us but now they cannot use Europe, which is also a huge disadvanta- ve cemetery because of that. I would this as a trump because we are advantage. It is said that our workforce prices are prevent this first. geous in terms of logistics and this save cheap but it is more efficient in abroad, For example in Australia, every brand them from many costs. we have not achieved that quality yet. For that wants to enter in domestic market example in Japan we visited a factory with needs to agree with one condition: a 90percent efficiency, we become quite What kind of a global player Turkey is? buying 15 percent of the car from happy if we achieve 70 percent. Turnover What are the advantages and disad- Australia. This enables to support among the workers are is really alarming. vantages? supply industry of the country even We can face with breakdowns in produc- if that brand does not manufactures Automotive factories are usually located tion. Turkey’s unemployment rates are there. This means to sale VAT, labour. near the big harbours. By this way they high but on the other hand there is a quite Tofas used to sell more than 50 per- become near to the market and can ma- circulation which is hard to understand. cent of the cars sold in Turkey. Import nage better their distribution network. Lo- rates were 13-14 percent at that time. gistics is a great advantage for us where as Today imported cars rates are more If you were to be the automotive mi- the raw material is a great disadvantage. than 50 percent. If I were the minis- nister of Turkey, what will be in the top Ereğli Iron-Steele is deteriorated and does ter I would conditioned entrance to of your agenda ? not have enough capacity. This make us domestic market like Australia. France dependent to abroad in terms of raw ma- I would never allow any brands to get in realized a similar approach for its texti-

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 47 YAN SANAYİ ÖYKÜLERİ SUPPLIER STORY

da, o ülkenin yan sanayisine destek yıl içerisinde yüzde 50, 5 yıl içerisinde Başkanı Ömer Burhanoğlu’nun şahsi veriyor. Bu ne demektir? Bu KDV satışı, yüzde 80 yerlilik oranı sağlama şartı tespitidir. Bu konuda da TAYSAD’ın işçilik satışı ve emek satışı demektir. koşarım. Eski bakanlardan Işın Çelebi, daha etkili olması gerekiyor. Çünkü bizi Eskiden Türkiye’de satılan arabaların TAYSAD’ın bir toplantısına katılmıştı. O en çok vuran konu, hammaddedir. Enerji yüzde 50’den fazlasını Tofaş tek başına toplantıda önüne bir parça koydum ve krizine doğru gidiyoruz. TAYSAD’ın bu satardı. O zamanlar ithalat yüzde 13- dedim ki : “Bakın bu parçayı bu ülkede konuda daha yol gösterici, daha birleşti- 14’lerdeydi. Bugün ithal arabanın sayısı merdiven altında en küçük atölye bile rici olması lazım. yüzde 50’nin üzerine çıktı. Ben olsam üretir. Ama ünlü bir marka bunu bizden aynı Avustralya gibi şart koşarım, mar- almak yerine ithal ediyor. Bu yurt dışına GOSB Yönetim Kurulu Başkanı olarak kaların girişine ancak öyle izin veririm. bir kar transferidir.” İşte bunu engelle- üzerinde çalıştığınız en güncel konular Fransa benzerini tekstilde Türkiye’ye rim mutlaka. hakkında bilgi verir misiniz? yaptı. Giriş şartlarını o kadar zorlaştırdı ki Türk tekstilcisinin kışlığı ülkeye girene TAYSAD’ın çalışmalarını nasıl değer- GOSB olarak su problemini çözdük, ama kadar yaz geldi. lendiriyorsunuz? enerji büyük bir problem. Enerji konusunda büyük bir hamle yapmamız lazım. İkinci olarak, bütün fabrikalardan yerli- TAYSAD’a 1985’te üye oldum, dolayı- Yalnız bizim değil, Türkiye’deki bütün leştirme payının her sene artırılmasını sıyla çok eski bir üyeyim. TAYSAD’ın organize sanayi bölgelerinin bir hamle isterim. Yeni kurulacak fabrikalara 3 şu anki ekibinin çalışmalarını çok yapması lazım. Dolayısıyla TAYSAD’la başarılı buluyorum. Başkan Ömer işbirliği içerisinde, bu enerji sorununa Burhanoğlu’nun daha uzun yıllar el atmamız gerek diye düşünüyorum. TAYSAD’ın başında kalmasını dilerim. Bizlerle olan ilişkilerini çok iyi buluyo- Biz şu an çalışmalarımızı, bu bölgedeki rum. Sektör adına yapılası gereken ana 4 organize sanayi bölgesiyle birlikte sanayi temaslarını da çok yoğun olarak yapıyoruz. TOSB, bu çalışmaların içinde yaptıklarına inanıyorum. Eskiden bu değil, ama zaman içerisinde girecektir kadar değildi, ama şu anki yönetim bu diye düşünüyorum. Enerji konusunda, konuda oldukça başarılı. En büyük öne- kömüre dayalı kojenerasyon ile ilgili rim yan sanayi ve ana sanayi ilişkilerin- önümüze imkanlar çıktı. Bu imkanlardan de, yan sanayiyi rahatsız eden konularda yakın gelecekte, TAYSAD dahil civarda- biraz daha etkili olmaları. Global kriz ki bütün organize sanayi bölgelerinin bahane edilerek yapılan Avrupa’daki faydalanabileceği bir ortaklık ortaya ve Türkiye’deki hammadde artışlarına çıkaracağız. Su probleminde olduğu bakarsanız, arada çok büyük bir uçurum gibi, enerji problemini de hep beraber olduğunu görürsünüz. Bu TAYSAD çözmeye çalışacağız.l

What do you think about TAYSAD’s energy crisis. TAYSAD also should be a studies ? leader in that subject. Being as GOSB we I have been a member of TAYSAD since solved water problem but energy is still a le. They made entrance very difficult so 1985. I appreciate and find successful problem. We have to take a huge step in Turkey’s winter collections entered into present team. I wish Ömer Burhanoğlu’s energy, actually not just us but also other France in summer. presidency to last for years because I believe their relations with us is very good. industrial zones in Turkey should do this. Secondly, I would ask for increase in I also believe they are quite well in their So I believe with cooperation of TAYSAD indigenousness rates for all factories. I relations with main industry on behalf of we need to emphasize this problem. Our would set up a condition to provide 50 supplier industry. Present management is studies are conducted with 4 industrial percent of indigenousness rate in the very successful at that. My most impor- zones in Turkey. TOSB usually do not first three years, and 80 percent in the tant suggestion is to be more active in five years time. One of our former minis- issues that disturb supply industry. You be a part of such initiatives but I believe ters, Işın Çelebi, was attended a meeting can see a great difference between Europe they will be in time. We have an oppor- of TAYSAD. I put a part before her and and Turkey in terms of raw material rise, tunity for energy. These opportunities said: This part can be produced even which is basically justified by global crisis. will become a partnership of which all under the stairs in this country but a fa- This is identified by Ömer Burhanoğlu, industrial zones can benefit. We will try mous brand prefers to import it instead himself. TAYSAD should be more active of buying from us. This is profit transfer in this issue because the raw material is to solve energy problem like as water all to abroad. I would definitely stop that. our weak point. We are fastly going to an together.l

48 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

TASARIM DESIGN

25 yaşında işinde elde ettiği büyük başarıdan dolayı Vehbi Koç’la özel olarak tanıştırılan Ermetal Şirketler Grubu Kurucu Başkanı Fahrettin Gülener, büyük hayaller kurarak büyük işler başarmış, çalışkan, vizyon sahibi ve çok renkli bir sanayici.

Telden araba tasarımcıları gelecekte otomobil yapacak

Fahrettin Gülener’in ye ederim diye yola çıktım. BEGEV’in bitirdi, kendi yaptıkları arabalardan bünyesinde bir atölyenin bir köşesini bu büyük haz duydular. Kurs bitiminde son günlerdeki en işe ayırdık. Tezgahlarını, mengenelerini, takdir sertifikası ile birlikte evinde araba büyük hayali ise bütün materyallerini ben kendi atöl- yapımına devam edebilmesi için kul- 20 yıl sonrasının yemde yaptım. Kızlı erkekli sınıflarım lanacağı takım çantasını, 10 bağ telini, oldu. 5 haftayı geride bıraktık. Emekli iş elbisesini her çocuğa hediye ettim. tasarımcılarını olmuş, bu işte sevdalı öğretmenleri Tatile giderken yanlarında götürdüler. 5 bugünden yetiştirmek. görevlendirdim. Kendim de bizzat ders hafta sonra telefonlar gelmeye başladı, veriyorum. Haftanın 5 günü, günde 8 sa- “Tel bitti, bize tel gönderin” diye. Pahalı İşte otomotiv kenti atten toplam 40 saatte, çocukları telle, oyuncakları olmasına rağmen kendi Bursa’nın telden araba penseyle, tasarımla, çizime uyumlu tel yaptıkları telden arabalardan haz duyan bükmeyle tanıştırdım. Onlara, “Hadi bir çocuklara dönüştüler. Bir hafta boyunca tasarımcıları… araba yap, sonra da bunu yürüt” dedim. sınıfımızda, valiliğimizin sokak çocukları 40 saatlik birebir eğitimle, tasarımını dediği gruba da eğitim verdik. kağıda aktardıkları modellerin yürür hale ocuklara telden araba yap- gelmesi için çocuklarımızı eğitiyoruz. tırma fikri nasıl doğdu? Telden araba projesi ile neyi amaçlı- yorsunuz? Tasarımcılığın endüstride Bu okula ilgi nasıl oldu peki? asıl yapılması gereken iş Bir gün bir arkadaşım, “Bu çocuklarla Ç olduğu geç keşfedildi. Ben Bu projeyi yerel televizyonlarda anlat- niye bu kadar uğraşıyorsun? Bu çocuklar bunu yıllardır bildiğim için içimdeki tım. Çok talep geldi. Kız çocuğunu ilk telden araba yapınca ne olacak ki?” diye toplumsal sosyal sorumluluk duyusuy- gün zorla okula getiren, bir daha gitmek sordu. “Onlar 20 yıl sonra tasarımcı la hareket ettim ve dedim ki, 9 ve 13 istemez diye düşünen aileler, kızının olacak” dedim. Temelinden başlamadık- yaş grubu çocuklarımızı telden araba ertesi sabah “Telden araba yapmaya tan sonra hiçbir fikir yeşermez. Buradaki yapmaya sevk edelim. İhtiyaçları olan gitmek istiyorum” diye uyandıklarını amaç şudur: Rusya matruşka yaparak her şeyi ben yaparım ve onlara hedi- anlattı heyecanla. Çocuklar bir haftayı çeyrek milyar dolarlık bir üretimi başar-

50 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr mış. Bursa’nın kestanesi, şeftalisi, döner grubu içerisinden en başarılı olan üçer kebabı ülke çapında meşhurdur. Bizim kişiyi bir üst sınıfta toplayıp onları daha bir zamanlar Bursa bıçaklarımız vardı da yüreklendirmek, kendi tasarımlarını ama öldü gitti. Çünkü bu işin politikası yapabilir hale getirmek için başka bir yoktu. Keşke yaşatabilseydik. Şimdi telden araba sınıfı oluşturmak istiyo- Bursa’nın acaba telden arabası olabilir rum. Sonunda 2008 yılının en iyi telden mi diye bir fikri yaymaya çalışıyorum. arabalarını üretip sergi aracılığıyla teşhir Bu sefer otomotiv kendi Bursa’yı, çocuk- edeceğiz. Bu çocuklar yarın öbür gün larımız, telden araba yapmaya özenerek hekim de olsa, hakim de olsa, tiyatrocu tanıyacak ve bu yolla Bursa’nın telden da olsa kazandıkları beceriyi daima bir arabaları her tarafta açılacak olan yerde kullanacak. Hele mühendis olursa işyerleri yoluyla endüstriyel varlığını zaten kullanacak. Hedefim bu. yakalayacak. Biz bu ateşi BEGEV’de yakıyoruz. Umarız ki şehrimize onlarca milyon dolarlık gelir bereketi olsun. Çocuklara nasıl bir eğitim veriliyor? bir hedef doğrultusunda çocuklarımıza bu sınıflarda aşılayalım ki sorgulamayı Bu proje bütün okullara yayılsın, çocuk- Sloganımız şu: Akıl düşünür, kalp sever, ve hesap vermeyi öğrensinler. Neyi, lar narin elleriyle telden araba yapsın- el becerir, bunları toplarsak ortaya ta- niçin, ne kadar, hangi hizmet anlayışıyla lar, elleriyle şekillendirsinler. Telden sarım çıkar. IQ beceri zekası ile yalnızca yapacağını ancak duygusal zeka dedi- arabada ısrarcıyım, hatta kız çocuğu da bilgisayar başında yetişen çocuklarımız, ğimiz EQ zekası başarabilir. Bu temel yapsın bunu. Bizim okulumuzda birçok maddeci düşüncenin esiri olma tehli- bilgiler bir kişinin hayatını mutlaka daha kız çocuğu var. Ayrıca her haftanın kesinde. Halbuki EQ duygusal zekayı verimlik kılar. Okulda öğle yemeği veriyoruz, çocuk- Ermetal Şirketler Grubu lara yemek atmamayı öğretiyoruz. Kurucu Başkanı Fahrettin Gülener Yemeğe duayla başlatıyoruz, “Artsın eksilmesin, taşsın dökülmesin, hepimize yarasın” diyoruz. Atatürkçü üretimciliği öğretiyoruz. İş bilgisi, iş güvenliği, iş becerisine giden yolda söylem, deyim ve marş öğretiyoruz. Derslerde ülke bilinci, üretim ve tasarımcı olma hedefleri işleniyor. Eğitimimiz, İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün bilgisi dahilinde M.E.B devlet ve özel okullarından genç emekli, deneyimli öğretmenlerimiz nezaretinde veriliyor.

“Telden araba” projesiyle ilgili gelecek hedefleriniz neler? Hedefimiz her hafta ortalama 17 çocuğumuzu tasarım konusunda geleceğe yönelik yüreklendirmek adına kursumuzda yetiştirerek, yaz boyunca yaklaşık 150-180 civarında bir sayıya ulaşmak. Okulumuz hayli ilgi uyandırdı. Artık sponsorlarımız devreye girmeye başladı. Okulumuzu yavaş yavaş ulusal bir hale getirmek istiyoruz. Geçenlerde Tofaş’ın 40’ıncı yılında Mustafa Koç’a telden araba yapan çocukların fotoğ- raflarını gösterdim ve dedim ki “Sizin fabrikanızın yanına yeni bir otomobil fabrikası açtım.” Şaşırdı, hiç duymadı- ğını söyledi. Ben de “Duymamışsınızdır, çünkü bu arabaları telden yapıyoruz” dedim, güldük. Kendisi projeyle çok ilgilendi, “Buna ait doyurucu bilgi istiyorum” dedi.l

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 51 TASARIM DESIGN

peaches, and döner kebap in Turkey. We used to have Bursa knives but then they have disappeared because there were not any policies regarding to those. If only they could sustain... Now I am trying to disseminate the idea that if there can be wire car of Bursa. This time, our children will know Bursa, the automotive city, by emulating wire cars. This will let wire cars of Bursa to have an industrial existence. We have flamed this in BEGEV. We hope it to bring million dollars of inco- me to our city, deploy to all schools so children can build wire cars with their own hands. I insist on wire cars, even more girls should do this. We have lots of girls in our school. Besides I want to open another wire car class in order to gather three of the most successfull children of the week - which will encourage them – and render them to make their own cars. In Wire car designers will make the end we will produce the best wire cars of 2008 and exhibit them. Whether these children become a doctor or a lawyer or automotive in the future an artist, at a point they will always use this skill they have gained. If they become Ermetal Group Founder beginning I thought that I can meet all engineers they will use it anyway. That is President Fahrettin Gülener, their needs and give them those as gifts. my aim. who had been introduced to After that, for this project, we allocated Vehbi Koç as a result of his a space of an atelier within BEGEV. Their This training you have mentioned, workbenches, clamps and all other mate- what is it like? great success at his 25, is a rials are made by me in my atelier. I have hardworking, visionary, and both boys and girls in my courses and we Our motto is that: Mind thinks, heart well rounded industrialist, have already left five weeks behind. I have loves, hand manages; design is the who has achieved great charged passionate teachers, who have gathering of those... There is a danger of successes by dreaming big. been retired. I also have my own courses. being a slave to materialist thought for Lately, his biggest dream is In forty hours time, five days a week and those children who have been growing to train tomorrow’s designers eight hours a day, I have introduced these before the computers and only with their today. Here is the story children with wire, pliers, design-work, IQ skills. But let’s inoculate EQ to these draw oriented wire-twist. I told them “ go of wire car designers from children through an aim, so they can learn make a car and then run it”. With a face- automotive city Bursa. to examine and account. Only emotional to-face training of forty hours, we train intelligence, the EQ, can achieve to do our children in order to run their models, what, for what reason, in what kind of a of which they have transferred the design service approach. These basics definitely to the paper. make someone life more efficient. o let children make wire cars... What is the sphere What do you aim with this project? What are your future prospects and where this project is firstly One of my friends asked me: “Why do you developed? objectives for Wire Car project? deal with these children? What is going T It is sure a late discovery that to happen if they can build a wire car?” I We are aiming to train approximately design-work is the main thing to do in answered: “They are going to be designers seventeen children weekly in order to en- the industry. Since I have known that for 20 years later”. No idea can be developed courage towards future and reach to 150 many years, I moved forward with a social if you did not start from the essentials. – 180 children during the summer. Our responsibility conscious and brought the Here is the thing: Russia achieved 25 school has drawn a great attention. Now idea of letting children, who are aged nine billion USD by producing Matryoshka we have sponsors. We want to extend our and thirteen, make cars by wire. In the dolls. Bursa is famous for its chestnuts, school to nationwide.l

52 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

İŞ VE YAŞAM DENGESİ WORK AND LIFE BALANCE Bir Bozcaada tutkunu Lütfi H.Ensari

10 yıl sonra nasıl bir Bozcaada görmek istiyoruz? İşte bu sorunun cevabını aramak üzere bir araya gelen Bozcaada tutkunları, 2003 yılında Bozcaada Derneği’ni kurdu. Kuruculardan bir tanesi de 16 yıldır Bozcaada da yaşayan Lütfi H. Ensari. Bozcaada Derneği Yönetim Kurulu Başkanı olan Lütfi Ensari’ye derneğin kuruluşunu, faaliyetlerini ve yeni projelerini sorduk.

54 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr ozcaada Derneği’nin kuru- tos ayında yapılırken bu sene etkinliği ediyor. Hiç unutmuyorum beşinci yılda, luşundan bahseder misiniz? Temmuz’un ilk haftasına aldık. Bu burada İlyada’nın tamamı okunmuştu ve adanın turizm potansiyelini etkilemesi tamamlanmıştı. Geçen sene yine okun- Bozcaada Derneği 2003 açısından da önemli. Çünkü Ağustos maya başlandı. Bu sene ise serbest bı- yılında kuruldu. Ondan önce ayında zaten ada kalabalık oluyor. O B 2001 ve 2002 yıllarında raktık. İsteyen istediği yerden okuyabilir hafta sonu adadaki bütün oteller doluy- adanın farklı kesimlerinden insanların dedik. Bildiğiniz gibi Homeros kördür. du. Sırf bu etkinlik için gelmiş insanlar geniş katılımıyla üç, dört çalıştay yaptık. Bu sene 18 Mart Üniversitesi’nden iki vardı. Etkinliğin birinci günü “yılın şairi” Hatta bu çalıştaylar, yaz akşamlarında görmeyen öğrenci bu etkinliğe hazırlan- seçiliyor. Bu sene yılın şairi Erdal Alova gerçekleşti. Çalıştayların amacı, “10 yıl dılar. İlyada’nın ilk 100 satırını, 50’sini seçildi. Şairi Cevat Çapan usta seçiyor. sonra nasıl bir Bozcaada görmek istiyo- birisi diğer 50’sini birisi olmak üzere Değerlendirme komisyonumuzda da ruz?” temasını tartışmaktı. Bozcaada’nın okudular. Burada yapılan bu okumaların değerlendirilip konuşuluyor. gidişatı pek olumlu sinyaller vermiyor. dil sınırı da yok. Bugüne kadar İlyada Tüm adanın koruma altında olmasına, Birinci günde kalenin arkasında “salha- farklı olarak 9 dilden okundu. Ardından tarih kurumunun onayı olmadan hiçbir ne” adını verdiğimiz yerde açılış konuş- vefat eden Prof.Dr. Korfmann’ın yerini duvarın, hiçbir bağın değiştirilme izni ması yapılıyor. Yılın şairi tanıtılıyor ve alan ve onun öğrencilikten beri asistanı olmamasına rağmen çeşitli olumsuzluk- şair gelip şiirlerini okuyor. Bu yıl farklı olan Dr. Rüstem Aslan, “Truva: Mitoloji larla karşılaşıyoruz. Buna devletin yap- olarak, lise öğrencileri arasında yılın şai- ile Arkeolojinin Bileştiği Yer” konulu tırdığı binalar da dahil. Dolayısıyla çıkış rinin şiirlerini okuma yarışması düzenle- bir konuşma yaptı. Onun arkasından şu noktamız, adayı nasıl koruyacağımız dik. O yarışmada dereceye giren çocuk- anda Yeditepe Üniversitesi’nde öğretim oldu. Böylece bir kısmı adanın yerlisi, lar da etkinlikte şiir okudular. Böylece üyeliği yapan ressam Rüçhan Akil kendi bir kısmı benim gibi sonradan adalı olan bu öğrencilerin ebeveynleri, akrabaları, yaptığı Truva resimlerinden bir sunum Bozcaada aşıkları bir araya geldik. Şu arkadaşları da geldi. Etkinlikte ilk defa yaptı. Akşam adanın arkasındaki Habba- anda 70 üyemiz var. Kuruluşumuzda 34 yerli adalı katılımı da sağlanmış oldu. le Koyu’nun ortasında ateş yaktık. Sucuk üyemiz vardı. Tüzüğümüzde “Adanın İkinci gün ise sabah güneş doğarken ekmek ve şarap eşliğinde gece 12’ye sosyo-kültürel gelişimine katkıda bulun- Truva’ya karşı ilk şiiri Erdal Alova okuyor kadar şiirler okundu. Bu seneki etkinliği- mak” yazar. ve daha sonra şiirler okunmaya devam miz özet olarak böyleydi.

Ne tür faaliyetleriniz oluyor? Bozcaada’da yaşanan başlıca problem- ler neler? Siz bu konuda neler yapıyor- Farklı boyutları ortaya çıkarmak için sunuz? bazı düzenli etkinlikler yapıyoruz. Bunun yanı sıra bazı projelere de aracılık edi- Aslında çok komik ama adamızda trafik yoruz. Örneğin, “Homeros Okuması ve problemi oluyor. Trafik problemi ile ilgili Ozanın Günü” adı verilen etkinliği Cevat kışın bir çalıştay yaptık ve Gebze İleri Çapan ve Haluk Şahin başlattı, biz de Teknoloji Enstitüsü Mimarlık Fakültesi hep dışarıdan destek verdik. Haluk Şahin Dekanı’yla temasa geçtik. Kendisi bize bu oluşumun kurumsallaşmasını istedi. destek sözü verdi ve bir heyet gelip Kendisi danışmanlık hizmeti verirken, incelemelerde bulundu. Ardından Proje- derneğin bu işi sahiplenmesini istedi. Biz ler oluştu. Bu çerçevede, yaz aylarında de dernek olarak geçen seneden itibaren özellikle adadan dönüşlerde oluşan bu etkinliği üstlendik. “Homeros Oku- trafiği gidermek için rezervasyon sistemi ması ve Ozanın Günü”nün birincisine, geliştirildi. 24 saat öncesine kadar Truva kazılarının başında olan rahmetli rezervasyon yaptırıyorsunuz ve 1 saat Prof. Manfred Korfmann katılmıştı. öncesinden biletinizi alıyorsunuz. İkinci yılda ise İstanbul’daki Amerikan Büyükelçisi gelmişti. Yurtdışından da Tüm Türkiye tarımcılığında olduğu sırf bu etkinlik için gelenler var. Bu gibi Bozcaada’da da bağcılık tehlike- sene yaptığımız etkinlik, öncekilerden de maalesef. Bağcılık projemiz henüz biraz daha zengindi. Daha önce Ağus- başlamadı ama hazırlıkları yapıldı. Bu

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 55 İŞ VE YAŞAM DENGESİ WORK AND LIFE BALANCE

Bu girişimin sizin iş yaşamınıza katkısı nasıl oluyor? Bir bütün olarak ele alırsanız, insan aslında bir denge. Bütün canlılar, bütün doğa bir denge üzerine kurulu, ama insan ruhsal yapısıyla da başlı başına bir denge. İş yaşamında çok başarılı olabilirsiniz, sadece iş odaklı olabilirsiniz. KalDer’in ve EFQM’in Mükem- mellik Modeli gözüyle bakacak olursak paydaşlarımız var. Biz, mükemmel bir kuruluşu, “Tüm paydaşlarını memnun edecek sonuçlar alan bir kuruluş” diye tanımlıyoruz. Bireye indiğinizde ise Stephen Covey der ki, önce paydaşla- rınızı yani eşinizi, çocuklarınızı, işinizi, kendi gelişiminizi, sosyal ihtiyaçları- nızı, kültürel gelişim ihtiyaçlarınızı ve dostlarınızı belirleyin. Bunların hepsinin beklentilerini dengeli bir biçimde karşılamak zorundasınız. Eğer siz zaman projede AB normlarını uygulayacak bir matı oluşturuldu. 18 Mart Üniversitesi yönetiminizde sadece işinize zaman ayı- sistem oluşturmak istedik. Namık Kemal ve Namık Kemal Üniversitesi işbirliği ile rıyorsanız, o zaman başka şeyleri ihmal Üniversitesi’nden şarapçılık konusunda TÜBİTAK ve DPT projeleri yapıldı. Mayıs ediyorsunuz demektir. Sadece kültüre oldukça deneyimli bir doçent ile gö- dönemine yetişemedik. Ağustos döne- ayırıyorsanız, o zaman da başka şeyleri rüştük. Ayrıca 18 Mart Üniversitesi’nde minde projeyi vereceğiz. Üç adımdan ihmal ediyorsunuz demektir. Stephen toprak analizi konusunda uzman bir oluşan projemiz, hem bağcılıkla hem Covey’in “What matters most?” isimli hocayla bir araya geldik. Kış aylarındaki de şarap üretimiyle ilgili olarak tüm bir eğitiminde çok güzel bir uygulama acil ihtiyaçları ve yapılması gerekenleri Türkiye’ye örnek olacak nitelikte. AB vardır. Bir gönüllü ister topluluktan. belirlemek adına bir çalıştay ve üç ayrı normlarının uygulanmasını içeren iddialı Masanın üzerinde bir kap vardır. Yarısına toplantı gerçekleştirdik. Bir proje for- bir yaklaşım olacak. kadar kum doludur. Ortada da çeşitli

What kind of activities do you have? A Bozcaada lover... We have some regular events to reveal different aspects. In addition to that, we How do we want to see Bozcaada ten years later? Starting are acting as go between some projects. with this question, lovers of Bozcaada founded Bozcaada “Homeros reading and Day of the poet” Association in 2003, in order to find an answer. Lütfi Ensari is is one of them... this event was actually initiated by Cevat Çapan and Haluk Şahin, one of the founders and chairman of the board. We talked about and we supported it. Haluk Şahin wanted the establishment of the association, their activities and new to institutionalize this formation and projects. asked the association to undertake the event while he was acting as a consultant. Upon this we have undertaken the event an you please tell us tive. Although permissions from history since last year. Head of Troy excavations, about the establishment foundation are required for any possible Prof. Manfred Korfmann was participated of the association? change in the buildings we still met with in the first event, Istanbul consulate of some kind of complications. And public Bozcaada Association is es- USA was attended to the second one. C funded buildings are included to that. So We have international participants. This tablished on 2003. Before that we made our starting point was how to protect the several workshops with contributions of year’s event was a little bit richer than the island. In that way being as the lovers of various people in 2001 and 2002. These older ones. We also changed the dates workshops were to discuss the theme the island we came together. Now we and event organised in July where it was in “How do we want to see Bozcaada ten have 70 members. There were 34 in the August in the last years. This is important years later?” The course of events in beginning. In our public act, it is written because of its effect on tourism potential Bozcaada does not look like very posi- like that “to contribute socio-cultural of the island. In the first day, “Poet of the development of the island.” Year” is announced. This is also being

56 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr boylarda taşlar vardır. Gönüllüden taş- Ben ergenlik çağımdan beri inanılmaz ları kaba yerleştirmesini ister. Taşların meraklı birisiyim. Aslında benim faal Bozcaada Derneği hepsinin üzerinde iş, eş, tatil, çocuk, kül- olmamın altında bu yatar. Çok meraklı hakkında tür, keyif gibi etiketler vardır. Gönüllü olduğum için hiçbir şeyi doğru düz- koymaya başlar ama hepsini almaz kap, gün bilmem. Ama bakarsanız her şeye Bozcaada Derneği, 2003 yılında, birisi açıkta kalır. Stephen Covey adama bulaşırım, her şeyin içerisindeyimdir. Bozcaada’da, Bozcaada’nın sosyo- başka bir boş kova verir ve taşları içine Hep özlediğim bir şey vardır. Örneğin kültürel ve kentsel kalkınmasın koyar gönüllü. Üstüne kumlar da gelir, bir keman virtüözü sadece keman çalar. katkıda bulunma üzere kuruldu ve hatta içine su bile koyacak yer kalmıştır. Tek bir iş yapar. Böyle insanlara çok çalışmalarına 2004 yılı Ocak ayında İşte zaman yönetimi budur. Paydaşlar başladı. Bir sivil toplum kuruluşu imrenirim. Ama ben de böyleyim işte. nedir, öncelikleri nedir? Bunların planla- olan Bozcaada Derneği, Birleşmiş Bunun da beni oldukça enerjik yaptığını masını yapmanız gerekir. Bu plan, uzun Milletler, Eğitim, Bilim ve Kültür düşünüyorum. Sevdiğim, keyif aldığım vadeli bir plan da değildir. Bunu yapmak Kurumu’na (UNESCO) bağlı olarak işlerle ilgileniyorum ve bunu paylaşıyo- için bireysel hedefler koymanız gerekir. çalışan Küresel Adalar Ağı (GIN) katı- Vizyonunuzu belirlemeniz gerekir. Bu rum. Bu bana, kendi yaşadığım heyecanı lımcısı ve Uluslararası Değirmencilik aslında bireysel liderliktir. Bu şekilde paylaşabilme olanağı sunuyor. Bu da Derneği (TIMS) üyesidir. Bozcaada bakmak lazım. bana müthiş bir keyif veriyor.l Derneği’nin faaliyetleri şöyledir: l Bozcaada’nın tarihi, kültürü, dili, ekonomisi, çevresi ve sosyal yaşamı ile ilgili bilimsel araştırma ve yayın yapma ve destekleme, l Bozcaada ve sorunları ile ilgili panel, sempozyum, konferans, şenlik, konferans, festival, kermes, sergi gibi etkinlikler düzenleme, l Bozcaada’nın başlıca ekonomik Sumru Yavrucuk ve Haluk Şahin Lütfi H. Ensari ve Haluk Şahin ve sosyal özellikleri olan bağcılık, Homeros okumasında... şarapçılık, balıkçılık, turizm ve çevre ile ilgili araştırma, eğitim, seminer, konferans, panel gibi etkinlikler yanında bu konularla ilgili çeşitli projeler geliştirme ve uygulama, l Bozcaadalı çocuk, genç ve yetiş- kinlerinin yaşam kalitesini artırmaya, kısa ve uzun süreli bilgi ve beceri kazandırmaya yönelik bilgilendirme ve eğitim etkinlikleri düzenleme, l Bozcaada halkına yönelik öğrenim kredileri ve yardımları, kitap toplama, evaluated in our evaluation committee. line with the sun rise towards Troy. In the sağlık taraması, ilaç kampanyaları An opening speech is organised in the fifth year, I remember that Iliad was read gibi sosyal dayanışma amaçlı faali- “salhane” where is located behind the completely. Last year it is again started. yetler düzenleme, castle. Poet of the year is being introdu- This year we emancipated it and let ced and then he or she comes and reads everyone to choose the part they want l Bozcaada’nın tarihini ortaya their writings. This year we also organise to read. As you know Homer was blind. çıkartmak amacıyla, arkeolojik kazılar a poem reading competition among the Two blind students of 18 Mart University yapmak, yaptırmak, yapılacak kazı- high school students. Those children who prepared for this event. They have read lara katılmak veya finansman temin had placed in that competition also read the first hundred lines of the Iliad. We do etmek, poems in the event. In this way, friends, not have a language restriction for those l Bu amaçları gerçekleştirmek üzere, families, and relatives of those students readings. 9 different languages have been gezici kütüphane, okuma merkezleri, are also attended the event. This is used in these readings until this year. Fol- bilgisayar merkezleri, lokal, sportif important as because this is the first local lowing that Dr. Rüstem Aslan, who is the ve kültürel faaliyetler için merkez ve participation in the event. In the second successor of late Prof. Korfmann, had a tesisler kurma ve işletme. day, Erdal Alova reads the first poem in speech about “Troy: Place where Mytho-

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 57 İŞ VE YAŞAM DENGESİ WORK AND LIFE BALANCE

Şişli’de bir yere gönderdi. Bir İtalyan genel müdür, bir de genel müdür yar- dımcısıyla karşı karşıya geldim. Hangi şirkete girdiğimin bile farkında olmadan Unilever’den kendi isteğimle istifa ettim ve Mako Elektrik Sanayi’ye girdim. 2000 yılına kadar orada görev yaptım. Orta düzeyden girdim ve üst düzeye kadar yükseldim. Türkiye’de otomotiv ana sanayinin ilk kuruluşundan itibaren tüm zamanlarını yaşadım. Daha sonra, holdingdeki yan sanayi grubuyla ilgili 16 yıldır Bozcaada'da yaşayan Lütfi H. Ensari'nin başkana yardımcılık yaparken, aynı evi. Ensari, iş yaşamından fırsat buldukça zamanda İdea Eğitim ve Danışmanlık bağcılık ve şarap üretimi ile ilgileniyor. Şirketi’nde de genel müdür yardımcılığı yaptım. 2003’te yaş haddinden emekli Otomotiv sektöründe çalışmanız nasıl deneyimdi benim için. Askerlik şubesine oldum. 2006 yılına kadar TAYSAD Yö- başladı? gidip askerlik kararımı çıkardım kaçabil- netim Kurulu’ndaydım. O görev başkan mek için. O derece yoğunduk. Kimselere yardımcılığı danışmanlığa dönüştü. Ben endüstri mühendisiyim. 1967’de görünmeden askere gittim. Askerdeyken Yaklaşık 36 yıldır otomotivin içindeyim. yüksek lisansımı aldım. O yıl bir ho- Unilever’e başvurmuştum. Daha sonra cam bana önayak oldu ve ben DEVA 1978 yılından beri de “paylaşım” yönetici olarak oraya girdim. Askerdey- ortamlarındayım. Koç Geliştirme Grubu’na girdim. DEVA’nın yeni yatırım- ken Koç Grubu’na da başvuruda bulun- Merkezi adında bir merkez kurulmuş- lar servisinde, yeni yatırım projelerinin muştum. O zaman insan kaynaklarında tu. O merkezdeki yönetici geliştirme fizibilite uygulamaları üzerine beş kişilik Filiz Ofluoğlu vardı. Bizim üniversiteden programlarında ders veriyordum. Daha bir grupta çalışıyordum. Biz doğrudan hocamızdır kendisi. Onun koordinatör sonra KalDer adına eğitimler vermeye doğruya yönetim kuruluna bağlıydık. yardımcısı da yine benim üniversite- başladım. MPM adına eğitimler verdim. DEVA, halka açılma girişiminin ilk den sınıf arkadaşım Avni Şahinbaş’tı. O 2006 yılından sonra da Yönetişim Yöne- gerçekleştiği şirkettir. Orada 9 ay kadar benim başvurumu görmüş. Beni aradı, tim Danışmanlığı adında kendi şirketimi çalıştım. Bu 9 ayın neredeyse 6 ayın- gelmemi söyledi. Gittim, konuştum, kurdum. Bildiklerimi orada da paylaşma- da, günde 18 saat çalıştım. Müthiş bir “Seni bir yere göndereceğim” dedi. Beni ya devam ediyorum.l

logy meets Archaeology”. And then jar, one of the stones is stayed out. Step- artist and faculty member of Yeditepe hen Covey gives the volunteer an empty University, Rüçhan Akil, made a presen- jar and asked him to put the stones. After tation from his own Troy paintings. that, sand added where even water can be added. This is the time management. What is the contribution of this initia- Who are our stakeholders, what are our tion to your worklife? priorities? You need to plan these. Such plan is not long termed one. You need to If you take it as a whole, human is put personal objectives and define your actually a balance. All living creatures, vision. This is actually personal leaders- all nature is based on a balance but with hip. I am a curious one since when I was a their spiritual structure, humans are your friends. You have to meet the expec- child. This is the reason behind my active also a balance on their own. You may be tations of those in a balanced way. If you life style. I do not know anything properly quite successful in your work life, you only focus on work in your time manage- may be only work oriented. When we ment, then this means that you neglect because I am very curious. But I involve look from KalDer and EFQM’s excellence some other. If you focus on culture only, in everything. There is always something model’s framework, we have stakehol- then again you neglect others. There is a that I miss. For example a violin virtuoso ders. We describe the excellent organi- very beautiful implementation Stephen plays violin only. He just do one thing. I sation as the organisation which satisfies Covey’s “What matters most” training. A really admire such people but this is how all stakeholders. But in the individual volunteer is asked to replace stones in a I am. I believe that this make me really level, Stephen Covey says that you need jar of which’s half is full with sand. There energetic. I interest in works that I love to define your stakeholders first like your are some labels over the stones like, work, and like and I share this. This gives me the wife, children, work, personal improve- wife, children, culture, leisure... Whene- opportunity to share my own excitements. ment, social needs, cultural needs and ver volunteer started to put them in the And this really enjoys me.l

58 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

İŞ VE YAŞAM DENGESİ WORK AND LIFE BALANCE İş ve yaşam üzerine sıradışı bir yaklaşım

Dergimizin bu sayısının Dr. Yavuz Doğan ve Sevgi Özçelik dosya konusu “İş ve Yaşam Dengesi”. Bu konuda, Doğan Lastikçilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Yavuz Doğan’la, GOSB’daki fabrikasının ofisinde, üzerine motosikletle geçtiği yolları ve zirvelerine tırmandığı dağları işaretlediği büyük Türkiye haritası önünde, sıradışı bir söyleşi gerçekleştirdik.

ergimizin bu sayısı için dos- tarzı haline getirenler var. İşlerini zevk Buyurunuz. Sayfa düzenlemesine göre ya konumuz “İş ve Yaşam ve hobi haline getirenler de var. Onları bunu bir yere yerleştirirsiniz artık. Ama Dengesi”. Bu bağlamda da takdirle karşılamalayız. Nitekim, daha küçük puntolarla lütfen. Kişi olarak sizinle de “Dağcılık sporu Cumhuriyet’i kuran ve ondan sonra konunun önüne geçmek istemiyorum D ve bu sporun iş hayatınız gelen neslin işdışı yaşam gibi bir kaygısı çünkü. Aile hayatına ilişkin sözlerinizde üzerindeki etkileri” ile ilgili bir röportaj olmadı, olamadı. Onlar sadece çalıştı- çok haklısınız. Ben ortaya “işdışı” kav- yapmak istedik. Zaman ayırdığınız için lar. Onların arasından işlerini zevk ve ramını atıp da, az evel söylediklerimde teşekkür ederiz. hobileri haline getirenler de kaliteli bir aileden bahsetmeyince olmadı tabii. yaşamı yakalamayı becerdiler. Bugün de Aile hayatı olmadan, normal yaşam Rica ederim. ruluşundan beri mükemmel var öyle insanlar. İşdışı yaşam, sonradan olamayacağından ayrı irdeleme ihtiyacı yönetilen bir dernek TAYSAD, hatta refah seviyesi arttıkça çıktı ortaya. Ben hissetmediğimden belki de. Bahsettiği- Türkiye’nin gerçek anlamda kurum- üçüncü nesilim, aşağı yukarı benim orta niz dengeyi, üçü arasında kurmak olmalı sallaşmış, ender kurumlarından biri. yaşlara yaklaştığım dönemde, yani bun- mesele tabii ki. Benim de derneğimizin yayın organına, dan 20 – 25 sene önce çıktı ortaya. dolayısıyla üyelerine, daha doğrusu der- ginin okuyucularına katkıda bulunmak Dağcılık Sporu ile uğraşmaya ne zaman herşeyden önce görevim. Onun için bu Bu başlığı düşünürken sizin kadar kate- ve nasıl başladınız? Bu sporun incelik- teşekkürünüzü nezaket ve zerafetinizin gorik yaklaşmamıştık konuya. Mese- leri nelerdir ve dağcılık ile ilgilenmek bir tezahürü olarak algılıyorum. Galiba leye bu kadar kategorik yaklaşınca bir isteyenlere neler önerirsiniz? sözünüzü kestim ama, müsaadeniz- de aile hayatını dikkate almak lazım Ben konuyu bu şekilde sınırlamak le ben dosya konusu başlığına itiraz değilmi? Onu nereye koyuyorsunuz? istemiyorum. İşdışı yaşama ilişkin etmek istiyorum. “İş – Yaşam Dengesi” Fakat önce başka bir şey söylemek konuşmak istiyorum. Spor anlamında deyince, sanki işi yaşamdan soyutla- istiyorum. Üyelerimizin büyük bir da dağcılık yapmıyorum zaten. Amatör mış gibi oluyorsunuz. Öyle düşünme- çoğunluğu sizi tanıyor mutlaka ama, dağcılık bile sayılmaz benimki, daha diğinizi biliyorum tabii. Ama bunun tanımayanlar için, kendinizi bize kısaca ziyade hobi dağcılığı. O da hobilerimden altını çizmek gerekir. Doğası gereği iş, tanıtırmısınız? biri sadece. Zaten spor yapmaya, daha hayatımızın en önemli parçası veya Böyle bir soruyla karşılaşacağımı bil- doğrusu kendim için, sağlığım için sporla hayatımızın uykudan kalan zamanından diğim için özgeçmişimin bir nüshasını ilgilenmeye 30 yaşından sonra başladım. en fazla pay alan kısmı. Bi’ de işi yaşam size takdim etmek üzere hazırlamıştım. Ortaokul lise öğrenciliğim sırasında spor

60 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr küçümsenirdi, kimse bizi teşvik etmedi. “Oğlum top oynama, dersine çalış!” fa- Dr. Yavuz Doğan Volkarlar Dağı’nın 3.524 m. lan derdi herkes. Top oynamanın dışında yüksekliğindeki Medetsiz Zirvesi’nde spor çeşitleri olduğunu da pek az kişi bilirdi. Gerçi beden eğitimi dersi vardı ama, bırakın diğer hocaları, nerdeyse Yaşamaya değip de, beden eğitimi hocaları bile küçümser- riski olmayan bir şey lerdi derslerini. Ben şu sıralardaki işdışı var mı? Kurallara ve doğa- yaşam uğraşlarıma, bundan yaklaşık 10 nın şartlarına uyacaksınız, yıl önce başladım. Bir sabah koşudan limitlerinizi bileceksiniz. İş geldim, saat 7 falan, annem babamla hayatında olduğu gibi, işdışı altlı üstlü oturuyoruz, baktım babam işe yaşamda da, yeteneklerinizi gidiyor. 85 yaşında o zaman rahmetli. ve hırslarınızı dengeleme- Şirketin yönetimini bize devrettikten yi bilecekseniz. Bu denge sonra işsiz yapamadı bir türlü, bir benzin bozuldu mu, hele hele hırsınız istasyonu kurmuştu; kendi arabasını yeteneklerinizi bastırıyorsa, kendisi kullanıyor ve işine gidiyor sabah son tabii ki felakettir. Riski erkenden. Takıldı bana, “Günaydın yönetmeyi bilmek lazım. efendim. Herhalde spordan geliyorsunuz. İşbaşı yapmanıza daha epeyi var. Ben daha siz kahvaltıdan kalkmadan işbaşı yapmış olacağım.” diye. O gün de saat 10’da, doktora hocamla randevum var. Prof. Bahattin Baysal, TÜBİTAK’ta Bölüm Başkanı. Hoca da 77 yaşında, büyük bir odası vardı, kapı açık, ben dışarda otur- muş bekliyorum. 20 – 25 dakika kadar bekledim orada. Odaya giren çıkan çok, hoca bazılarının yazılarını düzeltiyor, yayınları için tavsiyelerde bulunuyor, bazılarına yapacakları deneyler için yol gösteriyor, sıkı çalışıyor yani. İşte orada beklerken kendi kendime, “Babam 85 yaşında, çalışıyor; Hoca 77 yaşında, çalışıyor. Demek ki, o yaşa gelince ben de çalışacağım. Onun için ben şimdi gideyim, o yaşlarda yapamayacağım şeylerle uğraşayım biraz.” dedim. İşte dağcılık, zirvelerine klasik rotalarından çıkmak metrelere çıkarsanız, sonucu ölümle motosikletle seyahat, tur kayağı falan, fazla bir teknik gerektirmez. Everest’e neticelenecek “akut dağ hastalığı”na böyle başladı hep. Yani 50 yaşından bile, iyi bir kondisyon, dayanıklılık ve yakalanmanız büyük olasılıktır. Vücut sonra başladım bugünkü uğraşlarımın mükemmel bir yüksekliğe uyum yetene- tedbirler alıyor buna karşı tabii, mesela çoğuna. ğiyle, çok fazla teknik tırmanış kabiliyeti alyuvarların sayısı artıyor, havadaki olmadan çıkılabilir. Biraz lazım tabii daha az oksijen miktarına rağmen, Şimdi gelelim dağcılığa. Dağcılık herkese tavsiye edebileceğim bir spor. Yaş hiç ama, klasik dağcılıkta önemli olanın tek- organlara aynı oksijenin gitmesini temin önemli değil. Kalbiyle sorunu olmayan, nik olmadığını vurgulamak için verdim ediyor. Onun için de yavaş yavaş çıkılır normal sağlıklı insanın uğraşabileceği bir bu uç örneği. Yoksa 5 – 6 bin metrenin yüksek dağlara. Ama bu konuya daha spor. Kondisyon, mukavemet ve yükseğe üstündeki dağlara çıkmak, herkesin harcı fazla girmeyelim bence, söyeşimizin uyum gerektirir sadece. O da yaptık- değil tabii. esas amacının dışına çıkacağız. Arka- ça oluşur. Zaten muntazaman koşu, daşlarıma, akranlarıma faydalı olmak amacıyla, “İleri Yaşlarda Trekking ve yürüyüş, yüzme, jimnastik falan gibi bir “Yükseğe uyum” dediniz. Ne kastedi- Dağcılık” başlıklı bir konferans vermeyi sabah sporu yapmalısınız. Tabii sigara- yorsunuz bununla? dan, düzensiz bir yaşamdan, gece ha- hep düşünmüşümdür. Eğer Taysad bir yatından falan yani, uzak durmak lazım Eveeet, şimdi dağcılığın inceliklerine sosyal aktivite olarak böyle bir organi- iyi bir kondisyon için. Düzenli ve doğru geliyoruz işte. Deniz seviyesinden yu- zasyon yaparsa, o zaman bu detaylara beslenmek gerekir. Doğru uyumak, uy- karılara doğru çıktıkça, hava basıncı ve seve seve girerim. kunun hakkını vermek gerekir. Dağcılık havanın içindeki oksijen miktarı azalır. en yavaş yapılan spordur. O bakımdan Organlarınıza daha az oksijen gider ve Siz en çok kaç metreye kadar çıktınız? da ileri yaştaki insanlar için uygundur. bu da organların çalışmasını yavaşlatır, Normal klasik dağcılık, yani dağların hatta aksatır. Eğer birden bire 5 – 6 bin 6 bin metre diyebiliriz. Kilimanjaro.

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 61 İŞ VE YAŞAM DENGESİ WORK AND LIFE BALANCE

5.895 m. 6 binlik sayılıyor tabii. Ama benim için daha uç bir deneyim Everest Aladağlar Niğde kamp yerine gidiş Anakamp çıkışıydı. Everest Anakampı ve o arada çıktığımız Khalapattar zirvesi 5.450 m. Kilimanjaro’ya göre nerdeyse 500 m daha alçak, ama şartlar daha aşırı. Oralara çıkarken, en son 5.200 m yükseklikte bir yerde uyumanız, daha doğrusu geceyi geçirmeniz gerekiyor. Gerçekten çok zor uyumak. İkide bir daha fazla hava almak için uyanıp nefes almanız gerekiyor. Kilimanjaro ekvatora daha yakın olduğu için, oksijen miktarı bizim enlemimizdeki yüksekliklerle kıyaslandığında aynı oranda azalmıyor- geçmediği yollardan, herkesin bilmediği karşılaştıklarında benimsiyorlar sizi muş. yerlere gitmek; kenar-köşe Anadolu’yu hemen. Arada mesafe olmuyor. Bazıları gezmek. Motosikleti bu amaçla kulla- da merak saikiyle yaklaşıyorlar, konuş- nıyorum. Neden motosiklet derseniz, maya başlıyorsunuz hemen. Anayoldan Türkiye’de hangi dağlara çıktınız? söyleyim. Motosikletle etrafı, doğayı sadece 1 km uzaklaşın, bambaşka bir Tek dağların hemen hemen tümüne çok daha iyi algılayabiliyorsunuz. Daha Türkiye ile karşılaşacaksınız. Bakınız, çıktım. Uludağ, Erciyes, Tahtalı, Hasan- fazla şey görüyorsunuz. Arabaya göre, İstanbul’dan Bodrum’a arabayla gitmeyi dağ, Süphan, Ağrı falan. Bazılarına iki bir evin penceresinden bakmakla, herkes bilir; hep aynı yoldan giderler, veya daha fazla çıkmışımdır. Ağrı’ya iki balkonundan, hatta terasından bakmak gelirler; gelirler, giderler; aynı yerlerde kere çıktım mesela. Aladağlar, Bolkarlar, gibi bir şey bu. Kokuları algılıyorsunuz, dururlar, aynı şeyleri yerler. Ben size, her Kaçkarlar falan gibi çok zirveli, grup tepenizde uçan kuşları görüyorsunuz, seferinde dörtte üçünden fazlası yeni ol- dağlarına da çıktım. Öyle dağ silsilele- insanlarla çok kolay ve rahat iletişim mak üzere en az 5 rota çizebilirim. Vakit rinde çıkılacak çok zirve var tabii. Ama kurabiliyorsunuz. Bir köy kahvesinin ayıracaksınız ama, iki günde gidecek- ben bunlardan ziyade, dağcılığın sağlığa önünde durduğunuzda, üstü başı toz siniz Bodrum’a. Uşak’a uğrayacaksınız, etkisi üzerine bir iki laf söylemek istiyo- içinde, kır saçlı, yorgun bir adamla müzeyi ziyaret edeceksiniz; Geyre’ye rum. Bilhassa 50 – 55 yaşından sonra, herkese mutlaka, yılın hiç olmazsa iki Aladağlar, Mangırcı Tepesi 2.890 m. haftasını yükseklerde, yani 2 – 3 bin m arasında bir yaylada falan, günde en az 4 – 5 saat yürüyerek geçirmelerini öne- ririm. Orada zaten daha doğal ve basit yemekler bulacaklar. Gece hayatı yok. İçki aramayacaklar. Aşağı indikleri zaman kendilerini bambaşka hissedecekle- rine dair teminat veririm. Ama bizde bir adet var, herkes deniz kenarında. Çoluk, çocuk veya arkadaş grupları. Kalabalık, gürültü. Yemek, içki, düzensiz uyku, birbirine laf yetiştirme yarışı ve saire. Böyle bir tatilde dinlenmenize imkan yok. İşinize geri geldiğinizde, gittiğiniz- den daha yorgun dönmüş olacağınıza ben eminim.

İş ve işdışı yaşamınızdaki dengeyi sağlamak için dağcılık dışında da uğ- raşlarınız var mı? Motosiklet tutkunuz olduğunu duyduk. Bakın bu doğru değil! Benim motosiklet tutkum yok. Benim Anadolu tutkum var. Benim esas hobim Anadolu’yu gezmek, Anadolu’yu öğrenmek, Anadolu’yu anlamak. İyi bir gezgin olmaya çalışı- yorum. Mümkün mertebe anayollar ve büyük şehirlere uğramadan, herkesin

62 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr uğrayacaksınız, Afrodisyas’a veya uğraşlarım var mı? Evet. Dalış yapıyo- Birgi’ye, Çakırağa Konağı’na bakacak- rum, kayak yapıyorum. Son yıllarda tur sınız; Kale’den Muğla’ya Türkiye’mizin kayağına ağırlık vermeye çalışıyorum. en güzel yollarından birinden geçecek- Doğa sporlarının dışında da başka uğraş- siniz. Ben yolculuktan bunu anlıyorum. larım var. Kitap okumak, müzik dinle- Kendini haldır haldır bir yerden bir yere mek falan gibi aslında günlük hayatın bir taşımayı değil. parçası olan şeyleri saymıyorum. Geçen yıldan beri İspanyolca öğreniyorum. Güney Amerika’ya büyük bir, veya bir Peki, motosikletle seyahat riskli olmu- kaç gezi yapmak istiyorum. Bi’ de orda yor mu? bir dağ var, Aconcagua, 7 bin metre. Yaşamaya değip de, riski olmayan bir Batı yarıkürenin en yüksek dağı. Ona şey var mı? Tabii ki riskli. Dikkatli ola- çıkmak istiyorum. Öyle zannediyorum caksınız, motosikletin dışında, tüm doğa ki, benim çıkabileceğim tek 7 binlik. De- sporlarında da böyledir bu. Kurallara ve nemek istiyorum. Ama biz gene genele doğanın şartlarına uyacaksınız, limitle- dönelim. Bir arkadaşımdan öğrendiğime rinizi bileceksiniz. İş hayatında olduğu göre zihni zinde tutmak için, her beş gibi, işdışı yaşamda da, yeteneklerinizi yılda bir yeni bir şeyle meşgul etmek ve hırslarınızı dengelemeyi bilecekseniz. lazımmış onu. Yeni bir dil veya bir müzik Bu denge bozuldu mu, hele hele hırsınız enstrümanı çalmayı veya dans etme- yeteneklerinizi bastırıyorsa, son tabii ki yi öğrenmek gibi. Bir de söyleşimizin felakettir. Riski yönetmeyi bilmek lazım. buraya kadar olan kısmından, sanki işdışı Dr. Yavuz Doğan Ona rağmen birşeyler olabilir tabii. Gör- yaşam doğa sporlarından ibaretmiş gibi düğünüz gibi, sol bacağım aksıyor. İki falan bir kanaat çıkıyor ortaya. Öyle 1946 yılında Eskişehir’de doğdu. İlk hafta evel ufak bir kaza geçirdim, bazı bir şey yok tabii. Bahçeyle, bostanla (Emirgân İlkokulu), orta ve lise (Şişli adalelerim ezildi. Geçecek ama, olacak uğraşın. Köpek eğitin, ahşap doğrama- Terakki Lisesi) öğrenimini İstanbul’da böyle şeyler. cılığı yapın, fotoğrafla uğraşın, resim tamamladı. 1971 yılında Almanya’da Darmstadt Teknik Üniversitesi (Tech- Şimdi gelelim öbür sorunuza, başka yapın, beste yapın, hatta yemek yapın. Mutlaka kendinizi verebileceğiniz ve o nische Hochschule Darmstadt), Kimya uğraşın dışında herşeyi unutacağınız Bölümünden Yüksek Mühendis olarak mezun oldu. Aynı yıl Bakteriyoloji Mü- bir şey yapın. Ama ne yaparsanız yapın, tehassısı Dr. Ülkü Özgür’le evlendi. bunun yanında mutlaka açık havada, orta-yüksek derecede efor sarfettirmeyi Askerlik görevini kısa dönem ola- gerektirecek, fakat kalbi fazla yormaya- rak 1976 yılında Balıkesir’de yaptı. cak bir bedensel faaliyet yapın. Bir de bu 1971 yılından beri Doğan Lastik işleri işinizin bulunduğu yerden uzakta Fabrikası’nda çalışmaktadır. 1968 yı- yapın lütfen. Sanırım söyleyebileceğim lından beri Alman Kauçuk Derneği’nin herşeyi söyledim. Gerisi fazla teferruat (Deutsche Kautschuk Gesellschaft) olacak. üyesi olup, Türkiye’de 1988 yılında kurulan Kauçuk Derneği’nin kurucu üyesi- dir. 1978 – 2003 yılları arasında İs- Son bir soru: Bu kadar uğraşa nasıl tanbul Sanayi Odası, 28. Grup Kauçuk vakit bulabiliyorsunuz? Meslek Komitesi; 1982 – 2003 yılları arasında da Oda Meclisi üyeliklerinde Bulamıyorum. Daha doğrusu yeteri ka- bulunan Yavuz Doğan, 1989 – 1993 dar vakit bulamıyorum. İş sahibi olarak yılları arasında İstanbul Sanayi Odası bulamazsınız da Türkiye’de. Türkiye Yönetim Kurulu üyesi ve Çevre İhtisas ekonomisi her zaman inişli, çıkışlıdır, Kurulu Başkanı olarak görev yaptı. belirsizlikler çoktur. Hükümetlerin tek bildiği, kümesteki kaz sanayiciyi 1997 yılında, “Polibutadien ve yolmaktır. Pek fazla uzaklaşamazsınız polizopren elastomerlerinin statik ve işinizden. Tek çaresi gözünüzü kapa- dinamik özellikleri” konulu doktora tezi yıp emekli olmaktır. Pek kısa zamanda çalışmasını başarıyla bitirerek, İstanbul becereceğim onu da inşallah. Amacım, Teknik Üniversitesi’nden Doktor ünvanı önümüzdeki yıl, işe ayda ortalama bir aldı. haftamı ayırmak; ondan sonra ki yıldan Evli, iki çocuk babası ve iki torun sahi- itibaren de ayda iki gün sadece. O za- bidir. Almanca, ingilizce ve ispanyolca man inşallah torunlarımla da daha fazla bilir. vakit geçirebileceğim.l

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 63 İŞ VE YAŞAM DENGESİ WORK AND LIFE BALANCE

Sunay Akın: Önce aydınlanmayı başarmalıyız

ş ve yaşam dengesi size ne ifade Bizde işyeri ve işyeri oluşturma koşulları, ediyor? orada çalışan insanların kendi dünyasını belli etmesine uygun değil. Kişi sevdiği, İş ve yaşam dengesi deyince kendisi için önemli olan pek çok objeyi insanın mutlu olduğu ve sevdiği İ çalışma dünyasına taşırsa yadırganıyor. işi yapmasını anlıyorum. Öncelikle aslolan mutluluktur. Bir insan işyerin- Ama benim gördüğüm gelişmiş ülkeler- de, “Benim burada ne işim var?” diye de pek çok insan, çalıştığı yerde oyun tereddüt etmemeli. Ama bazen başka sahaları bile kuruyor kendine. Oradaki bir sorun daha çıkabiliyor: Sevdiği işe işyerlerinde kitaplar görüyorum. Ama insanın kendini çok fazla kaptırması. O bizde kitaba hiç iyi gözle bakılmaz. “İş yüzden iş ve yaşam dengesi, çalışırken yapmıyor, kitap okuyor” diye yadırganır. kendini geliştirecek ve besleyecek pek İnsanların yaşamlarını çalışma alanlarına çok damardan da mahrum kalmamaktır. taşımalarına izin vermiyorlar. “Taşırsam Yani işgüzar olmamak gerekiyor. Benim dışlanırım” korkusu yaşanıyor. Dolayı- dengeden anladığım bu. sıyla o ortamda özgür olamıyor. Ancak

“Kitap okumayan toplumlarda iş ile hayat arasında denge kurulamaz” diyen Sunay Akın ile İstanbul Oyuncak Müzesi’nde buluştuk. 1970’lerde yapılan Batman’in arabasından 1930’lu yıllarda yapılan Hitler’in arabasına, Kennedy’nin öldürüldüğü arabadan 1960’larda yapılan Barbie’nin ilk arabasına hatta Noel Baba’nın arabasına kadar tarihe ya da masal dünyasına ait yüzlerce oyuncağın arasında iş ve yaşam dengesini ve arabaları konuştuk.

64 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr özgür insan başarılı olur. Elbette ki yarınımızı görmüyoruz. Çünkü biz etik kurallar içinde, işini hak ettiği gibi Öyle üst düzey yöneticiler yarınımızı bilgi toplumu olarak bilgiyle kurmuyoruz. Çünkü kitap okumuyoruz, yaptığına inanan, ama dünyasını da o gördüm ki odasının her işyerine taşıyan insanlar başarılı olur. çünkü müzelerimiz yok, bu da sis orta- Öyle üst düzey yöneticiler gördüm ki yerinde Batman var, mında yürüyen bir insanlar topluluğu odasının her yerinde Batman var, çünkü çünkü Batman hayranı. oluşturuyor. Yarınımızdan emin olama- Batman hayranı. Odasının bir bölümün- Odasının bir bölümünde dığımız için iş hayatının o zor şartları- de oyuncak tren masası olan yönetici oyuncak tren masası olan nın altında eziliyoruz. Yarından emin bile gördüm. Dağlarıyla, tepeleriyle, yönetici bile gördüm. olmak, yarını görebilmek aydınlanma meselesidir, okuma meselesidir. Bizim gölleriyle oraya bir panorama kurmuş, Dağlarıyla, tepeleriyle, oyuncak treni hareket ettiriyor. “Bu iş hayatımız dama oyununa benziyor. benim yaratıcılığımı besliyor” diyor. gölleriyle oraya bir Oysa büyük bir satranç oyunu içindeyiz. Benim dengeden anladığım bu. Ne yazık panorama kurmuş, Ne zaman insanlara bir satranç oyun- ki bizde bunları göremiyoruz. oyuncak treni hareket cusu olduğunu hissettiririz, o zaman bu ettiriyor. “Bu benim denge kurulabilir. İş hayatındaki başarı, yaratıcılığımı besliyor” aslında aydınlanmadaki başarıdan sonra İş ve yaşam dengesi başka gelen bir unsurdur. Önce aydınlanmayı nasıl kurulur? diyor. Benim dengeden başarmalıyız, onun üstüne kurmalıyız Artık, tatildeyken bile deniz kenarında anladığım bu. Ne yazık ki her şeyi. Çünkü bir toplumun en önemli elinde laptop’uyla çalışan insanların sa- bizde bunları göremiyoruz. zenginliği, hammaddesi insandır. Dama yısı arttı. İnsanlar büyük bir kuşatma al- oyuncusunun amacı taş yiyip taş yedir- tında. Cep telefonu, laptop gibi teknolo- meden günü kurtarmaktır. Ama satranç jilerle insan resmen işgal altında. Bir gün oyuncusunun amacı, hamle yapmaktır. den, holdinglerden, dolardan, ordudan Biz bir türlü o hamleyi gerçekleştireme- 24 saat. İnsan, bu 24 saatin 8 saatini bahseder. Ama şunu kimse bilmez: çalışmaya, 8 saatini kendisine, geri kalan yen bir topluluk olarak duruyoruz. Çün- Amerika Birleşik Devleri güçlü, çünkü o kü biz, bu politikalarla ve bu politikaların 8 saatini de uykuya ayırır. İnsanlık bu ülkede 18 bin müze var. Bu onların bilgi ortaya çıkardığı insanlarımızla dama hakkı kolay elde etmedi. Bu dengeyi bü- toplumu olduğunu gösterir. AB’ye üye oyuncusuna dönüşüyoruz. yük bedeller ödeyerek kazandı. Köleleş- olmak istiyoruz. İş adamlarımız bunun meye, köleliğe başkaldırmıştır insanoğlu. için çabalıyor. Bu çok güzel. Ama şunu Örneğin çoğu insan 1 Mayıs’ı ideolojik soran var mı: Birliklerine üye olmak iste- Çok yoğun çalışan ve farklı işler yapan bir gün olarak algılar. Amerika’da bir diğimiz Avrupa ülkeleri önce zengin olup birisiniz. Siz kendi hayatınızda iş ve yaşam dengenizi nasıl kuruyorsunuz? kereste firmasındaki işçiler günde 14 sonra mı müzelerini kurdular, yoksa saat değil, 8 saat çalışmak istedikleri yüzyıllar önce müzelerini kurup top- Ben bir Don Kişot olduğum için be- için işi bıraktılar. 1 Mayıs onun kutlama- lumlarını o müzelerin koridorlarından nim hayatım çok farklı. Başarı Don sıdır. Bugün dünyanın neresinde olursa akıtarak mı bugünlere gel- Kişot’ların düşlerindedir. İş dünyası olsun çalışan her insanın en temel hakkı diler? Bu sorunun yanıtı olsun, sanat dünyası olsun, her alanda olarak bunu savunduğunu görüyoruz. çok açıktır. Ancak Don Kişot’lara ihtiyacımız var. Don Kişot Demek ki bu ideolojinin üstünde bir bu toplumlar gibi hayallerinin peşinden giden top- insan hakkı meselesidir. Bizde insan iş ve yaşam lumlar başarılı oluyorlar. İş dünyasındaki hakları ile ideolojiler hep karıştırılır. dengesini insanlar, çocukken oynadıkları oyuncak- Bizde düşünce özgürlüğü, “herkes benim kurarlar. Biz biraz ların onlara niye alındığını bir düşün- gibi düşünsün” olarak algılanır. Bunun tersten başlıyo- sünler. Gerçekçi olalım; o oyuncaklar da nedeni insanlarımızın kitap okuma- ruz. İş hayatı oyalansınlar, ayak altında dolaşmasınlar, masıdır. Kitap okumayan toplumlarda, daha fazla öne odalarına kapansınlar diye alındı. Bu iş ile hayat arasında denge kurulamaz. çıkıyor bizde. anlayışın çocukları büyüdü ve bugün iş Bir yıl içinde Japonya’da bir kişiye Neden? Çünkü adamı, iş kadını oldu. Ama ekonomisi 24 kitap, Fransa’da 14 kitap ileri gitmiş, aydın ülkelerde, müzeleri düşüyor. Türkiye’de ise bir çok olan ülkelerde oyuncaklar, çocuklara yıl içinde 1 kitaba 6 kişi daha çok oynasınlar, daha çok hayal düşüyor. Bu bilginin ışığın- kursunlar diye alındı. Bu yüzden biz dan bakarsak, iş ve yaşam onların kapısında oyalanıyoruz. Denge dengesinin Türkiye’de bir kültür politikası meselesidir. Bu sağlıklı kurulabileceği bir şirketlerin kurum kültürüne de hayaldir. Çünkü bu, kitap yansır, her şeye yansır. Aslolan okuyan, aydınlık beyinlerin insandır. O şirketleri var eden, oluşturacağı bir dengedir. o şirkette çalışan insanların İşi besleyecek olan da bu kültürüdür, insana bakışıdır, dengeyi kurabilmektir. İnsan- ülkeye bakışıdır, demokrasiden lara Amerika Birleşik Devletleri ne anladıklarıdır, temel hak ve neden güçlü diye sorsanız, size kapital- özgürlüklerden ne anladıklarıdır.

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 65 İŞ VE YAŞAM DENGESİ WORK AND LIFE BALANCE

Çalışmak dışında nasıl rahatlıyorsunuz, nelerden besleniyorsunuz? fabrikasının üretmiş olduğu oyuncak otomobiller var. Güntermann marka oyuncak Ben ancak okuyarak mutlu oluyorum. Okuyarak, daha çok müze gezerek, arabalar var, bunlar çok değerlidir. Klak- arşivlere girerek, sahafları arşınlayarak sonun olmadığı zamanlarda yerine şoför rahatlıyorum. Ben ailemle birlikte olmak tarafından kullanılan borazanlı araba için tatile gittiğimde bile okuyorum. bile var. Bütün otomotiv tarihini müzede Benim için tatil demek kimsenin bana görebilirsiniz. karışmadığı, bol bol kitap okuduğum za- 1970’lerde yapılan Batman’in araba- man demektir. Okuyarak besleniyorum, sından 1930’lu yıllarda yapılan Hitler’in beynimi daha çok geliştirerek, beynime daha çok sözcük katarak, daha çok ham- arabasına, Kennedy’nin öldürüldüğü le yaparak, daha çok hamle yapacak, arabadan 1960’larda yapılan Barbie’nin oyunu görecek düşünceyi alarak besle- arabasına hatta Noel Baba’nın arabasına niyorum. Ama insan budur zaten, bu bir kadar pek çok tarihe yada masal dünyası- erdem değildir, herkes bunu yapmalı. na ait arabaların oyuncakları var burada. İstanbul Ayrıca polis arabaları, ambulans arabaları, askeri arabalar ve benim en çok sevdi- Otomobilin sizin hayatınızdaki yeri Oyuncak Müzesi ğim itfaiye arabaları da var. İnsanoğlu nedir? Oyuncak Müzesi’nde otomotiv sanayinin aya gitme düşüncesi ile önce oyuncaklar Bir zamanlar mahallelerde boş arsalar ortaya çıkması ile beraber yapılan ilk yapmış. Yani aya gitmeden önce bunun vardı. Biz bu boş arsalarda Kızılderilicilik, oyuncak arabaların, yüz yıllık arabaların hayalini kurmuş. Müzede 1950’li yıllara ait kovboyculuk oynardık, koşardık, futbol antika oyuncakları var. Ben bu oyuncak bu ilk oyuncaklardan örnekler var. Uzay oynardık, ağaçlara tırmanırdık. Bir gün müzesini kurarken ve ayakta tutup ya- gemilerinin araba hem de üstü açık araba o boş arsaya bir araba terk edildi. Terk şatmak için çabalarken, bana otomotiv şeklinde olduğunu görüyoruz. Astronot- edilmiş o arabanın içine girmek ve oyna- sektöründen Isuzu ve Honda destek lar başına kask takmış kafasına göktaşı mak, apayrı bir mutluluktu. Benim için oldu, hala da oluyor. Onlar beni hiç yal- en güzel otomobil hala odur. Hayatta nız bırakmıyorlar. Müzemizin sponsorları düşmesin diye. hiçbir araba beni o arabadan daha mutlu onlar, dolayısıyla otomotiv sektörünün Ben bu oyuncakları açık arttırmalardan etmedi. bu müzeye kattığı çok şey var. elde ediyorum. Her biri neredeyse bir Araba ne yazık ki bir gösterge, bir sınıf Araba en çok üretilen oyuncakların otomobil fiyatındadır. Bu arabaların ba- atlama aracı olarak görülür. Bu geri başında gelir. Müzedeki oyuncakların zılarına verilen fiyatla rahatlıkla gidip bir kalmış, sis içinde ilerleyen toplumlar- yüzde 20’si araba diyebilirim. Lehmann galeriden araba satın alınabilinir. O kadar da böyledir. Oysa araba özgürlüktür, marka Almanya’da kurulan ilk oyuncak değerliler. gezme, yeni yerler görme, yeni şeyler keşfetme duygusudur. Araba seni alır gerektirir. Yani önce can güvenliği gelir. trafik o kadar tıkanıyor. İnsanlara yol götürür, yeni yerler görürsün, yeni in- Peki, bu arabalar üretilirken neden her vermemek düşüncesiyle yola çıkılan bir sanlar tanırsın. Seyahat özgürlüğü verir, arabaya hava yastığı, ABS fren koyul- şehirde trafik tıkanır. Bunu yapan da sana aittir, istediğin yerde durabilirsin. muyor? Canımız koruyan hava yastığı yine insandır. Bu insanı da geliştirecek Ben araba sayesinde çok keşifler yaptım. değil mi? Ama her arabada yok. Ben şeyler yine aynıdır. Biz bilgi toplumu bunu anlayamıyorum. Amaç insanla- Ancak anlayamadığım bir şey var. Bugün olamıyoruz. Bütün mesele bu. rın can güvenliğini sağlamaksa, neden emniyet kemeri takmak zorunluluğu var. üretilirken arabalara hava yastığı koyma Araban ne olursa olsun, emniyet kemeri Çocukken arabalarla oynar mıydınız? zorunluluğu getirilmiyor? Oysa otomo- takmadan yola çı- tiv insan aklının, bilimin geldiği en üst kamazsın. Çünkü Çok oyuncak arabam vardı. Arabalara düzeydir. Çok güzeldir. Bundan herkes ortak akıl bunu bayılırdım. Plastik arabalara tel direksi- yararlanmalı. Bizim gibi trafik kazaları- yon takıp yollarda sürerdik, sokaklarda nın aşırı olduğu ülkelerde can güvenliği oynardık, bütün Üsküdar’ı o tel araba- her şeyden önce gelmeli. Çünkü biz en larla gezerdik. Benim çocukluğumda çok arabaların içinde ölüyoruz. pedallı arabalar vardı. Dört tekerli pedallı arabalar. Onları çok seviyordum. Benim de arabam var. Hem şehir için- Öyle bir arabam olsun istiyordum ama de hem şehir dışında kullanıyorum. hiç olmadı. Benim kendi çocuğumun Çok da severim araba kullan- döneminde ise akülü arabalar çıktı. Akü- mayı. Ben evden çıkıp arabama lü araba aldım oğluma. Pedallı arabalar bindiğimde, yol verme anla- ise şimdi İstanbul Oyuncak Müzesi’nde yışıyla yola çıkıyorum. Oysa var. Ama artık içlerine sığamıyorum. İstanbul’da trafik yol vermemek Çocukluğumda almak istediğim bütün üzerine kurulu. Bu yüzden pedallı arabaları aldım, ama içine otura-

66 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr unuttular ama sadece 1 tanesine, diğer ikisine yazık edildi. Üretime devam edilmedi. Bu büyük bir ayıptır.

Otomobille ilgili unutamadığınız komik bir anınızı anlatır mısınız? Sıcak bir yaz günü arabamla Boğaz Köprüsü’nden geçiyorum. Yolun ke- mıyorum artık. Bu ne büyük bir fakirlik- narında, emniyet şeridinde bir araba tir. Bir de yayla arabalarımız vardı. Ben “Klakson çalınmaz” yasağıyla toplanan durmuş, polis de yanında ona ceza kesi- Trabzonluyum. Bu arabaları ağaçtan paralarla Haseki Hastanesi’nin Ruh ve yor. Araba arıza yapmış, şoför arabanın yapardık, hatta tekerlekleri bile tahtay- Sinir Hastalıkları Bölümü yapılmıştır. arkasına yola reflektör koyacak, ama dı. Kendimiz yapardık ve onlarla yokuş Bir de İstanbul’un ünlü şoförleri vardır. arabasında reflektör yok. O da evine alıp yukarı yarışırdık. Bu yüzden Formula Mesela Karınca ezmez Şevki. Taksi şofö- götürdüğü karpuzu ortadan kesmiş, ref- 1 yarışları ve pilotları beni güldürüyor. rüdür, koyu Galatasaraylı’dır. Ne zaman lektör yerine yola karpuzu koymuş. Ben Bugün Doğu Karadeniz’in yaylalarına Galatasaray’dan geçse arabasını yolun yanından geçerken de polise “İdare et gidin, çok daha iyi şoförler var orada. ortasında durdurur, üzerine çıkar, elini memur bey, o da kırmızı, bu da kırmızı” Formula 1 pilotu, düz yerde, her türlü yumruk yapıp havaya kaldırarak öyle diyordu. O kadar güldüm ki.l bakımın, süspansiyonun olduğu bir ara- dururdu. Herkes korna çalardı. O öyle bada sadece gaza basıyor. Bizim yayla hiç kıpırdamadan bir iki dakika durur, yarışları bile daha zordu. Yayla yokuştu, sonra iner arabasına biner ve yoluna tahta araba üzerindeyiz, fren de yok, devam ederdi. Her Galatasaray’dan 7-8 araba yan yana dizilirdik. 3’e kadar geçişinde bu selamı verirdi. sayıp iterlerdi bizi. Hızlandıkça hızla- Otomobille ilgili en dramatik hikaye nırdık. Durmanın iki yolu vardı: Birincisi ise Eskişehir’de yapılan Devrim adlı bir kavis çizip arabanın burnunu yokuş otomobillerin hikayesidir. Biz en büyük yukarı getirip durmak ki bunu yapan haksızlığı Devrim’e yaptık, onunla alay yoktu, ikincisi çalının içine girmek ki ettik. Çok utanç verici bir olaydır. 3 tane onu yapabilmek de şanstı. Çünkü zemin otomobil düz değildi ve bir tümsek geldiğinde yapıldı. araba rodeo atı gibi bizi üstünden atardı, Benzin paldır küldür yuvarlanırdık, 9-10 takla koy- sonra ancak durabilirdik. Düşünce de mayı ayağa kalkmamak gerekiyordu, yoksa arkadan gelen boş araba çarpardı. Asıl Formula 1 yarışçısı bizdik.

Arabalarla ilgili bildiğiniz ilginç bilgiler var mı? Türkiye’de gümrüğe ilk araba geldi- ğinde önce ona bir ad koyamıyorlar. Sonra Türkiye’ye gelen ilk arabaya “Zatul hareket” adını veriyorlar. Bu, kendi kendine hareket eden demek. “Klakson çalınmaz” tabelası da ilk kez İstanbul’a konulmuştur, yani klakson çalınmaz yasağını biz bulduk. 1952 yılında İstanbul’da ilk kez uygulanan

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 67 İŞ VE YAŞAM DENGESİ WORK AND LIFE BALANCE

Sunay Akın: Firsty we must succeed in enlightenment

We met with Sunay Akın, who argues that creating a balan- who even have Batman figures every ce between work and life is not possible in the societies that corner of their offices, because they are do not read book, at İstanbul Toy Museum. We talked abo- a fan of Batman. I saw an executive who ut work and life balance, in addition to cars, among many has a toy train table in his office. He built a panorama there with its mountains, toys, which belong to history or tales like Batman’s car in the hills, and lakes. He runs that train and says 1970’s, Hitler’s car in the 1930’s or the car in which Kennedy “it nurtures my creativity”. That is what I was shot car, Barbie’s first car in the 1960’s and even about understand of the balance. Unfortunately Santa Clause’ car... we do not see much of that around us.

How can be this balance built? inner lives. If someone moves something that they love or valuable for themselves There are many people out there, working to their workplace they can be regarded with their notebooks by the seashore. as strange or odd. But in the developed People are under a huge siege of techno- countries many people even build playg- logical equipment like mobile phones, rounds to their workplaces. I see books and laptops. There are only 24 hours in a there but in here this is not something we day. One can reserve 8 hours for working, welcome. You can hear complaints like and 8 hours for sleeping and 8 hours for “he is not working, he is reading”. People himself. Humanity did not gain this right are not allowed to move their lives to easily. We have achieved this balance with their work places and they feel concerned huge compensations. People rebelled about being marginalized. This restricts against slavery. hat is the meaning of the freedom in that place. Only the free It is not possible to create a balance work and life balance ones can achieve success. People, who between work and life in the societies that for you? move their lives to their workplaces, of do not read books. Statistics shows that It is to do what you like course in the framework of ethics, can be in every year an individual in Japan reads W and what you are happy successful. I saw many senior executives 24 books per year, in France it is 14 books of... that’s what I understand. First is first, and it is only 6 books in Turkey. With the and it is the happiness. Someone should light of this fact creating the balance is a not hesitate about his or her being in the big dream. It is because that this balan- work place. But sometimes there might be ce can be created through enlightened another problem, which is to let yourself minds. This balance will nurture the work. get deeply involved with the work you If you ask people the source of United like. That is why, balance of work and life States’ power, they will talk about ca- is not to be devoid of many things that pital, holdings, dollar, army et cetera... might help to improve and foster yourself. But no one knows that United States is So you do not need to be a busybody. powerful because they have eighteen That is the balance for me. Our conditions thousand museums there. This is a mark for work places and establishing them are not proper for the people to show off their of their knowledge society. We want to become a member of the European Uni-

68 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr on. Our businessmen work hard for that You are an intense worker and you do objective, which is fine but the question different type of things. How do you is: Those member states of the Union, are balance your work and your personal they first became rich and then built their life? museums or did they first build their mu- As I am the Don Quixote, my life is so seums and then became rich? The answer different. Success is in the dreams of Don is crystal clear. Those societies can create Quixote. We need Don Quixote’s either a balance between work and life. We go for our business world or our art world. backwards. Work life is more important Those societies who followed their dreams for us, why? It is because, we do not see can achieve success. People in the busi- our tomorrow and we do not build our ness world take a moment and think why

human here. Culture of the people that work in those companies, humanitarian perspective, what do they understand from democracy, what do they understand from human rights and freedoms... Those are sources of those companies’ existence.

Let us talk about toy cars... We have antique toys of hundred years old cars, which appeared parallel to the emergence of automotive industry. Isuzu and Honda became a great support during my efforts to establish and sustain this museum. They are still sponsors of the museum, so automotive industry has a tomorrow with information as a knowled- did they get toys when they were little great contribution for our museum. ge society. It is because we do not read, children. Let’s face the reality, it is beca- we do not have museums. This creates a use toys were going to make them busy, Cars are the most preferred ones as a group of people who walk through the make them hide in their room. Children of toy. Twenty percent of our cars are toys. mist. As we cannot be sure of our tomor- such understanding grew up and became There are Lehmann cars from the first toy row, we sink under the harsh conditions today’s business men and women. But in factory of Germany. We have Günter- of the work life. To see tomorrow, to be developed countries, in countries with mann cars, which are really valuable. sure of tomorrow, these are the issues of many museums, toys are given to the Even more there is a car with trumpet enlightenment, these are the issues of re- children so they can play more and they which used to be used instead of horn. ading. Our work life looks like a checkers can dream more. That is the reason why You can see the history of automotive in but in fact we are part of a chess game. we linger ourselves before their doors. the museum. Batman’s car from 1970’s, Whenever we can make these people feel Balance is a cultural policy issue. It also Hitler’s car from 1930’s, the car in which like a chess player, then that balance can rebounds to the corporate culture and Kennedy was shot, Barbie’s first car from be created. Actually success in the work everything else. The main factor is the 1960’s and even Santa Clause’ car...We place comes after success in the enligh- have many toy cars here which belong to tenment. We should build everything history or the tales. There are also police upon enlightenment because the most cars, military cars and fireman cars... important resource of a society is the hu- People made toys before they landed on man. Checkers players aim to save the day the moon; I mean first they had dreamed through removing the opponent’s piece about it. We have samples of those from without losing a piece. But chess players the 1950’s. We see star ships modelled aim to move. We are still standing as a as cars, in which astronauts put a helmet community that could not achieve that on in order to prevent meteor crashes. I move. It is because; with these policies get these cars from the auctions. They are we turn our people, who arise from those almost as expensive as a real one, you can policies, into checkers players. even go and buy a new car. They are such valuable...l

I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 69 İŞ VE YAŞAM DENGESİ WORK AND LIFE BALANCE

Bir yarış arabası öyküsü

Belçikalı oto yarışçısı Camille Jenatsky, 29 Mart caklarına AHA, OHO, EHE, LULU gibi komik isim- 1899 tarihinde akülü arabası ile Paris yakınla- ler vermektedir. Hem karada, hem suda hareket rındaki bir pistte yaptığı test sürüşünde, saat- edebilen yeni amfibik oyuncağa da, “UHU” adı- te 100 km hızın üzerine çıkan ilk insan olur. Bu nı koyar ve onunla sanal bir dünya turuna çıkar. rekortmen araba , iyi bir gazete okuru olan ünlü Uğradığı yerlerin isimlerini UHU’nun kaputu- oyuncak yapımcısı Ernst Paul Lehmann’ın dikka- nun üzerine yazar: BERLİN – PARIS – LONDON tini çeker. O dönemlerde yeni bir oyuncak tasarı- – LIVERPOOL – NEW YORK – TORONTO – SAN mı peşinde olan Lehmann, Camille Jenatsky’nin FRANSISCO – SYDNEY – YOKOHAMA – HONG- arabasını gazete sayfalarında görünce çok be- KONG – BOMBAY – MOSKAU – ISTANBUL – MI- ğenir. Teknolojik yeniliklere çok ilgi duyan Leh- LANO – WIEN – BERLIN. mann, özellikle arabanın sessizliğinden etkilenir 1906 yılında üretilen arabanın sanal gezi- ve aküyle çalışan bir tekne yaptırır. Avrupa’daki si, Lehmann’nın memleketi Berlin’de başlar ilk akülü teknenin sahibinin dinlence mekanı artık ve Berlin’de biter. Önce düş, sonra gerçek... Branderburg’daki Havel nehrinin sularıdır. Lehmann’ın düşlerinde son durak Berlin’dir. Ger- Sıra Camille Jenatsky’nin arabasının oyuncağını çekte UHU’nun son durağı İstanbul Oyuncak Mü- yapmaya gelmiştir. Ernst Paul Lehmann, oyun- zesi olur.

70 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

AVRUPA BİRLİĞİ EUROPEAN UNION

Registration Evaluation and Authorisation Restriction of Chemicals Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması

Kimya, demir-çelik, maden, metal, alaşımlar, otomotiv ve kırtasiye gibi pek çok alanda ihracat yapan RE A firmaları ilgilendiren, Avrupa Birliği'nin (AB) EACH, Avrupa Birliği’nde REACH’in amacı nedir? kimyasal maddelere ilişkin İnsan sağlığının ve çevrenin daha üst uygulamaya koyduğu mevcut bir çok mevzuatı Reach Tüzüğü için ilk tek bir çatı altında toplayan düzeyde korunması amaçlanmaktadır. aşama olan ön kayıt R bir AB Tüzüğü’dür. REACH, Kimyasal maddeler hakkında daha fazla bilgiye sahip olunacak ve bu bilgiler süreci 1 Haziran'da (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) Kimya- toplumla paylaşılacaktır. başladı. REACH salların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve tüzüğünde temel görev, Kısıtlanması anlamına geliyor. 18 Aralık REACH hakkında bilmemiz gereken 2006 tarihinde Avrupa Parlamentosu çevre ve insan sağlığına önemli noktalar zararlı kimyasalların tarafından kabul edilen ve 1 Haziran 2007’de yürürlüğe girmiş olan REACH REACH sisteminde kayıt, değerlendirme, kullanılmasının önüne Tüzüğü, AB Resmi Gazetesi’nin 30 Aralık izin ve kısıtlama olmak üzere 4 temel geçmek. 1 Aralık 2008'den 2006 tarih ve L396 sayılı nüshasında, basamak var: son haliyle ise 29 Mayıs 2007 tarih ve itibaren geçerli olacak Kayıt (Registration): Avrupa Birliği REACH tüzüğü, AB L136 sayılı nüshasında yayımlandı. Söz konusu tüzüğe göre, AB üye ülkelerinde (AB) üyesi ülkelere, yılda bir ton veya ülkelerini etkilediği faaliyet gösteren ve yılda bir tondan daha fazla kimyasal madde ihraç edi- kadar AB'ye ihraç eden fazla kimyasal madde üreten veya ithal yorsanız, ihraç ettiğiniz her bir madde ülkeleri de etkileyecek. eden firmaların, söz konusu kimyasal başına ithalatçınız veya AB’deki tek temsilciniz kanalıyla bir kayıt dosyasının Bu konuda bilmemiz maddeleri, AB örgütlenmesi içinde yer alan Avrupa Kimyasallar Ajansı (dossier) Avrupa Kimyasallar Ajansı’na gereken temel başlıkları yönetimindeki merkezi bir veri tabanına (AKA) sunulması gerekmektedir. Kayıt değerlendiriyoruz. kaydettirmeleri zorunlu bulunuyor. işleminin yerine getirilmemesi

72 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr ürünlerinizin AB’ye ihraç edilmesine en- bağlı olarak 2010, 2013 ve 2018 yılları Ayrıca bazı kimyasallar, insan sağlığı ve gel olabilir. REACH yürürlüğe girdikten olarak belirlenmiştir. Ön kayıt yapılması çevre üzerinde risk taşıması şüphesiyle sonra, firmanız halihazırda AB pazarında yoluyla, REACH Sistemine kayıt edilmesi Ajans tarafından değerlendirmeye tabi satışı olmayan yeni bir kimyasal madde- gereken maddelerin, 2018 yılına kadar tutulabilir. yi ihraç edecekse, öncelikle kayıt işlemi- nin yapılması ve maddeye ilişkin kayıt AB pazarına satışına ara verilmeden İzin (Authorisation): Tıpkı değerlendir- dosyasının AKA’ya sunulması gerekmek- devam edilmesi mümkün olacaktır. me aşamasında olduğu gibi, izin aşaması tedir. Yeni bir kimyasal madde, ancak Önkaydı yapılmış olan maddelere ilişkin da sadece bazı maddeleri kapsamak- tadır. İzin işlevi, çok tehlikeli kimyasal kayıt işleminin yapılması koşuluyla AB detaylı kayıt dosyaları, 2018’e kadar maddelerin (kanserojen maddeler, veya pazarına verilebilecektir. Eğer AB’ye ih- AKA’ya sunulabilecek ve bu geçiş peri- raç edeceğiniz madde halihazırda AB pa- doğada biriken maddeler gibi) kullanım yodunda AB’ye ihracatta herhangi bir zarında yer alan bir madde ise, önkayıt veya pazara sürülmesi durumunda gün- yapmış olmak şartı ile, 2018 yılına kadar duraksama yaşanmayacaktır. Bu bildirim deme gelmektedir. Bir kimyasal madde devam edecek geçiş periyotlarından esnasında aşağıda yer alan bilgiler talep “İzne Tabi Maddeler” listesinde yer faydalanabilirsiniz. edilecektir: alırsa, söz konusu maddenin piyasaya CH NEDİR? Önkayıt Nedir? Ön kayıtta istenen bilgiler : sürülme aşamasında Ajans’tan izin alın- ması zorunludur. “İzne Tabi Maddeler” REACH düzenlemesi, 1 Haziran 2007 l Başvuranın (kişi/firma) veya tem- listesi, REACH Tüzük metninde Ek 14’te tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. silcinin ismi ile ilgili adres ve iletişim (ANNEX 14) yer almaktadır. Söz konusu Ancak 1 Haziran 2007’den 1 Haziran bilgileri. liste şu anda boştur ve önkayıt sürecinin 2008’e kadarki süreçte, fiili olarak ger- l Kimyasal maddeye ilişkin temel bilgi- tamamlanmasından sonra AKA tarafın- çekleştirilmesi gereken bir yükümlülük ler: İsim, CAS and EINECS numaraları. dan kamuoyuna duyurulacaktır. bulunmamaktadır. Fiili ilk uygulama 1 Haziran 2008 - 1 Aralık 2008 tarihleri l Gelecek üç yılda satışa sunulması Kısıtlama (Restriction): Bazı kimyasal arasında gerçekleştirilecek olan “ön öngörülen ortalama miktar. maddelerin AB pazarında kullanılması kayıt”tır. Firmalar EINECS’de (Avru- ve/veya pazara sürülmesi, ECHA tara- l Kayıt tarihi. pa Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler fından yapılacak değerlendirme sonucu Envanteri) listesinde yer alan kimyasal l Maddenin, hangi maddeler aracılığıy- kısıtlanabilir veya tamamıyla yasakla- maddeleri (faz-içi maddeleri) önkayıt la, Read-across yaklaşımı veya (Q)SAR nabilir. ettirerek geçiş sürelerinden faydalanabi- yöntemiyle değerlendirileceği durumu. lirler. Önkayıt sürecinde, firmalarımızın Ön-kayıt işlemi bilgisayar ortamında REACH sistemine nasıl başvurulur? önümüzdeki yıllarda AB’ye ihraç etmeyi gerçekleştirilecektir. planladıkları tüm kimyasalları AKA’ya REACH sistemi, AB’de üretilen ve AB’ye bildirmeleri gerekmektedir. REACH kap- AB üyesi olmayan ülkelerden ithal edi- samında kimyasalların kayıt edilmesi sü- Değerlendirme (Evaluation): Kaydı len kimyasalları düzenlemektedir. AB, bu reci en son tarih olan 2018 yılına kadar yapılmış tüm madde dosyaları, kayıt yü- süreçte sadece AB’de yerleşik gerçek / devam edecektir. Son tarihler, maddenin kümlülüklerine uygunluk yönüyle, Avru- tüzel kişileri muhatap kabul etmekte, AB tehlikeli bir kimyasal olup olmaması ve pa Kimyasallar Ajansı (AKA) tarafından dışı üreticileri (non-EU manufacturer) pazara sürülen maddenin yıllık tonajına değerlendirmeye tabi tutulabilecektir. ise doğrudan muhatap kabul etme-

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 73 AVRUPA BİRLİĞİ EUROPEAN UNION

üretici ile aynıdır. İthalatçı firmanın Türk üretici/ihracatçı adına kayıt dosyasını hazırlayıp AKA’ya sunması için gerekli tüm veriler (gizlilik derecesi ne olursa olsun) Türk firma tarafından ithalatçı firmaya verilecektir. Bu alternatifin

1 Haziran 2007 1 Haziran 2008 1 Aralık 2008 30 Kasım 2010 31 Mayıs 2013 31 Mayıs 2018 önemli bir olumsuz yanı, ithalatçının kimyasal maddeye/formülasyona ilişkin Ön Kayıt tüm bilgileri elde edecek olmasıdır. Di- ğer taraftan, ithalatçıların kayıt işlemini >1 ton / yıl KMÜT* kendi üzerlerine almak konusunda istek- >100 ton / yıl NNR50-53** siz davranmaları da (kayıt ve bürokrasi >1000 ton / yıl sürecinin uzunluğuna bağlı olarak) söz maddeler için kayıt konusu olabilir. >100 ton / yıl İkinci alternatif ise Türk üretici/ihra- catçılarının tek temsilci (only repre- >1 ton / yıl sentative) atamalarıdır. Tek temsilci Avrupa Kimyasallar

Ajansı’nın kurulması AB’de yerleşik bir gerçek veya tüzel kişi Yeni Kimyasallar olabilir. Tek temsilci AKA’nın ve sistem içerisinde yer alan diğer AB kurumlarının *Kanserojen, mutajen, üreme için Toksik Kanserojen, mutajen, üreme için Toksik tek muhatabı konumundadır. REACH **Sudaki organizmalar için çok Toksik, su ortamında uzun süreli olumsuz etkilere neden olabilir. sürecinde AB kurumları, Türk firmaları doğrudan muhatap kabul etmeyecekler- mektedir. Türkiye’deki üretici/ihracatçı labilmeleri ve AB’ye ihracat yapabilme- dir. Tek temsilci ihraç edilmek istenen firmalar, REACH sistemine göre “AB dışı leri için iki alternatif mevcuttur: maddeleri AKA’ya kaydettirecek ve RE- ACH kapsamında tek sorumlu olacaktır. üretici” (non-EU manufacturer) kate- Birincisi, AB’de yerleşik bir ithalatçı, Bu durumda ithalatçı firma alt kullanıcı gorisindedir. Bu kategori çerçevesinde Türkiye’den ithalatını yaptığı kimyasal (downstream user) konumunda olup, bulunan firmalarımızın AB’ye doğrudan maddeleri bizzat kendisi REACH sistemi- Kimyasal Güvenlik Değerlendirmesi müracaatları mümkün olmamaktadır. ne kaydedecektir. Bu durumda ithalat- (KGD), Kimyasal Güvenlik Raporu (KGR), Firmalarımızın REACH sistemine kaydo- çının sorumluluğu herhangi bir AB’li Maruziyet Senaryosu (MS), Güvenlik Bil-

What is the aim of the REACH? What is REACH? REACH is firstly aiming to provide a high level of protection of human health and First level of REACH regulation of the European Union (EU), pre- the environment from the use of chemi- registration period has started on the 1st of June 2007. This regulation cals, in addition to ensure the free circula- is relevant to many companies who are export traders in areas like tion of substances on the internal market chemicals, iron-steel, mining, metal, alloy, automotive and stationery... of the EU. REACH also aims to enhance Basic task of the REACH is to prevent usage of chemicals which are the competitiveness of the EU chemicals hazardous for people and environmental health. This regulation will enter industry, a key sector for the economy of into force by 1 December 2008 and it will not only affect the EU member the EU. states but also non member states who are exporting to the EU. Here is what you need to know about the REACH. Things that should be known about the REACH EACH is an EU regulation published on 30 December 2006 in the which replaced a number of official journal of the Union, L 396, and Processes of the REACH are; Pre- European Directives and Re- then re-published with the revised version registration, Registration, Evaluation, R gulations related to chemicals on 29 May 2007 in official journal of the Authorisation, Restriction, Classification with a single system. This regulation me- Union, L136. According to mentioned and labelling inventory and Communica- ans the Registration, Evaluation, Autho- regulation, companies, of which scope tion in the supply chain. However since it risation and restriction of CHemicals. It of activities are in the EU, have to register is going to be the first and the most im- was adopted at the Environment Council chemicals substances that they produ- portant step, we will have more detailed information about the Registration period on 18 December 2006, by the European ced or imported in quantities of 1 tonne Parliament and came into force on 1st here. or more per year, to a central database June 2007. The text of the law was first which will be managed by ECHA. If you are exporting chemical substances

74 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr gi Formu (GBF) rapor, belge ve verileri, n Kimyasal maddelere ilişkin CAS, yın ve RIP’lere (REACH Implementation kendisi hazırlamak yerine, tek temsilci- EINECS ve ELINICS numaralarını tespit Projects) yönlendirin. den talep edebilecektir. edin. l ÖNEMLİ: Sektörel işbirliği yapın. n Her bir kimyasal madde için tehlike Sektörel kuruluşlar çatısı altında ortak REACH düzenlenmesinden kimler sınıflandırmasını yapın ve mevcut tehli- kimyasal madde envanteri oluşturun.l etkileniyor? ke verilerini derleyin. REACH, sadece ana kimya sanayinde n Envanterinizdeki her bir kimyasal REACH Bilgi ve Yardım Kaynakları faaliyet gösteren ihracatçılarımızı etki- madde için hangi konumda olduğunuzu n Avrupa Kimyasallar Ajansı resmi web lememektedir. (ihracatçı, üretici-ihracatçı) belirleyin. sitesi Kimyasal madde içeren her bir ürünün l Her bir madde için tedarikçilerinizi ve http://ec.europa.eu/echa/home_en.html ihracatında, kimyasal madde miktarının AB içindeki ithalatçılarınızı listeleyin. n Avrupa Komisyonu REACH Ana Sayfası yılda bir tonu aşması kaydıyla, söz ko- http://ec.europa.eu/enterprise/reach/ l Önkayıt yaptırmanız gereken mad- nusu kimyasal maddenin kaydedilmesi index_en.htm deleri tespit edin. Olası maddeleri de gerekmektedir. n REACH Uygulama Rehberleri – REACH listeye ekleyin. Implementation Projects (RIPs) l Kurumunuzda REACH’den sorumlu, http://ec.europa.eu/environment/chemi- REACH için yapılması gerekenler İngilizcesi yeterli, en az bir çalışan ata- cals/preparing/implementation.htm n REACH mevzuatı hakkında, özellikle internet aracılığıyla yeterli bilgi sahibi olun, yeni yönerge ve talimatları takip edin. n Bir eşya ya da müstahzar içinde olsun veya olmasın, firmanızca üretimi ve/veya ihracatı yapılan tüm kimyasal maddelerin envanter listesini hazırlayın. n Her bir kimyasal maddenin hali- hazırdaki ve gelecek yıllardaki ihracat tonajını tespit edin.

to the EU member states, in quantities of December 2008. Companies can be submitted to the ECHA until 2018 of 1 tonne or more per year, then your pre-register the substances which are and in this transition period, there will importer or one of your representatives in available in the European Inventory of be no discontinuance regarding to the the EU must submit a registration dossier Existing Commercial Chemical Substan- exportation of these substances. for each of the substances to the Euro- ces Information System (EINECS) and pean Chemicals Agency. If you skip this benefit from the transition period. In this process, you may face with restrictions in pre-registration period all chemicals that How to pre-register? exporting your products to the EU. After are planned to be exported in the future REACH enter into force, if your company to the EU should be stated to the ECHA. You need to submit following informati- will export a new chemical substance that Since it is estimated that there are around on to the European Chemicals Agency: is not in the EU market, first of all it should 30,000 substances on the European Mar- Name and address of the contact person registered to the ECHA through a dossier. ket in quantities of 1 tonne or more per or representative Only registered new chemical substances year and registering all of these at once will be allowed in the EU market. If the would be a huge task for both industry The name of the substance as CAS, substance is already available in the EU and regulators, the registration of those EINECS or other identification codes market, with pre-registration condition, substances already being manufactured included you may benefit from the transition period or supplied is to take place in eleven which will be ended in 2018. years. Deadlines are determined as 2010, Envisaged deadline for the registration 2013, and 2018 according to the quantity and the tonnage band of the chemicals, regardless of the ha- What is pre-registration? zardous nature they may have. With this Identifier information of any structurally Although the REACH regulation entered pre-registration period, the continuity of similar chemical which you may wish into force in 1st June 2007, first de facto the sales of the substances, which requires to rely on to provide useful evidence implementation is the pre-registration. registration, will be ensured. Dossiers of on hazards as part of your registration This process will be ended by the 1st the substances that are pre-registered can package.l

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 75 FUAR FAIR

Bu yıl Automechanika Frankfurt’un 20. doğumgünü

Messe Frankfurt, 1971 yılından beri otomotiv sektörü için uluslararası fuar ağını geliştirmeye devam ediyor. İki yılda bir Frankfurt’ta düzenlenen ve otomobil yedek parça sektörünün nabzının tutan Automechanika Frankfurt, bu yıl 16-21 Eylül 2008 tarihinde Frankfurt’ta 20. kez gerçekleştirilecek. Uluslararası platformda Otomotiv Yedek Parçaları, Sistemler, Elektronik Parçaları, Onarım ve Bakım Ürünleri, Aksesuarlar, Araba Yıkama ve Yakıt İstasyon dolum ekipmanları ve otomobiller için diğer her türlü detay fuarda görülebilecek. Fuarının sektördeki en önemli ve bek- meye yönelik taleplere olan tepkisini lenen fuar olduğunu belirten Stephan tartışacaklar. Kurzawski (Automechanika Fuarları Fuarda öne çıkacak bir başka konu da Başkanı), sektördeki birçok firmanın ya- esse Frankfurt yetkilileri kopyalama ile mücadele. Amerikan Fe- tırımlarını yapmak için bu fuarı bekledi- bu yıl fuara yaklaşık deral Ticaret Komisyonu’na göre korsan ğini söyledi. Kurzawski, Automechanika 4.600’ü aşkın katılımcı ve Frankfurt fuarının çok uluslararası bir ürünler otomobil endüstrisine her yıl 9 160 bini aşkın ziyaretçi- fuar olması özellikle ithalat fırsatların- milyar Euro’ya mal oluyor. Avrupa’da, M nin gelmesini bekliyor. yenilenen parçaların %10’unun sahte dan faydalanmak isteyen sektörün lider Geçtiğimiz yıl ziyaretçilerinin % 40’ı, olduğu tahmin ediliyor. Taklitçilik, şir- katılımcılarının da % 80’i Almanya Alman firmalarının fuara olan katılımını arttırdığını sözlerine ekledi. ketlere verdiği zararların yanı sıra sürüş dışından gelen Automechanika Frank- sırasında son derece tehlikeli durumlara furt, büyüklüğü ve uluslararası boyutu Bu yılki fuarın ana teması küresel ısınma sebep oluyor. Çoğu sürücü düşük kaliteli bakımından sektör için benzersiz bir ve onun otomotiv bakım ve yedek parça ürünler kullanmanın kendilerini ve ara- organizasyon. sektörüne olan etkisi olacak. Emisyon- badaki diğer yolcuları tehlikeye attığının 300 bin metre kare fuar alanı üzerinde dan korunma ve karbondioksit azaltma bilincinde değil. Bu çerçevede, 2006 kurulan ve Frankfurt fuar ve sergi mer- alanlarındaki en son yeniliklerin önemi Ocak ayında başlatılan “Messe Frank- kezinin tamamını kaplayan Automecha- nedir? Sektörün dolum istasyonları ve furt against copying” (Messe Frankfurt nika Frankfurt, bu yıl ilk kez olarak yeni sundukları servislerle ilgili ne gibi öne- Taklite Karşı) girişimi bu yılki fuarın da Güneybatı Açık Alanı’nı da araba yıkama rileri var? Tüm bu sorular Automecha- en önemli konularından biri olacak. Bu üniteleri ve teknolojilerinin sunumları nika Frankfurt’ta cevap bulacak. Fuarda misyon kapsamında markaları ve ürün- için kullanacak. Fuarda ürün grupları ziyaretçiler ayrıca enerji ve materyal leri kopyalamaya karşı koruma amaçlı verimliliği yönünden öne çıkan ürünlerin 5 ana kategori altında sergilenecek: bilgiler verilecek. “Tamir ve Bakım”, “Servis İstasyonları veya emisyondan korunmada gelişme- ve Araba Yıkama”, “Parçalar ve Sistem- lerin yer aldığı çevre dostu “Green Di- Her fuarda düzenlenen ve önemli ler”, “Aksesuarlar ve Tuning” ve bu yıl rectory” (Yeşil Rehber)’i bulabilecekler. uluslararası konuşmacıları ile otomotiv fuara yeni eklenen “Bilgi Sistemleri ve Automechanika Akademi’de uzmanlar sektörünün önemli konferanslarından Yönetim”. sektörün karbondiyoksit oranını düşür- biri olan Automechanika Akademi, bu yıl

76 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr tiv yedek parça sektörünün en yüksek ihracat rakamlarına ulaşan sektör olması Automechanika Frankfurt fuarını firmaların yanı sıra Türkiye’nin ihracatı için de önemli kılıyor. Automechanika Frankfurt basın toplantısı için Türkiye’ye gelen Automechanika Frankfurt Fuar Di- rektörü Thomas Aukamm Türk firmala- rının Automechanika Frankfurt fuarında çok önemli bir yere sahip olduğunu söyleyerek, Türkiye’den fuara hem ka- tılımcı hem de ziyartçi bakımından her sene giderek artan bir talep olmasından mutluluk duyduklarını belirtti. Aukamm, fuarda çok talep gören firmaların Türk malara da dünya pazarına açılma imkanı firmaları olduğunu sözlerine ekledi. da sektöre ışık tutacak. Automechanika sunuyor. Automechanika Frankfurt, en Akademi’nin yanı sıra öne çıkacak bir Dünyada Automechanika çok ziyaretçi ve katılımcıya ev sahipliği başka etkinlik de Automechanika Inno- Bugün Messe Frankfurt tarafından yapan fuar olma özelliğini de sürekli vation Award (Automechanika Yenilik organize edilen Automechanika fuarları elinde tutuyor. Ödülü) olacak. Ödül 8 farklı kategoride 4 kıtada 13 noktada Messe Frankfurt İmalatçı-Yatırımcı-Satın Alıcılarla dikkat çeken teknik yenilik ve gelişmele- kalitesiyle hizmet veriyor. Bu fuarlar yüzyüze görüşmek, yeni ve gelecek vaat re verilecek. otomotiv sektöründe hizmet veren orta eden distribütörlük anlaşmalarına zemin büyüklükteki firmalara geleceğin pazar- hazırlamak, sektördeki en son teknolojik

larında güvenli bir yer sağlıyor; yerel fir- gelişmeleri takip etmek ve kendi tekno- Türkiye ve Automechanika lojik gelişimlerinizi sektörle paylaşmak, Automechanika Frankfurt’a Türkiye’den ithalat ihracat bağlantılarınızı artırmak, olan ilgi hem katılımcı firma hem de mevcut müşterilerinizle biraraya gelmek ziyaretçi bakımından oldukça yüksek. ve portföyünüzü genişletmek için Fuar, dünyadaki en çok Türk katılımcı Automechanika Frankfurt 2008 mutlaka firma sayısı olan fuar olma özelliğini bulunmanız gereken bir fuar. bu sene de koruyor. Automechanika Yedek Parça ve Orijinal Ekipmanları, Frankfurt’a bu sene 79 ülkeden katılacak atölye / yakıt dolum istasyon ekipman- 220 firma arasında Türkiye 2. sırada yer ları ve aksesuarlarının yanı sıra otomobil alıyor. 2006 yılında gerçekleştirilen fua- ve kamyona kadar geniş ürün yelpazesi- ra Türkiye’den 2.000’den fazla ziyaretçi nin yer aldığı Automechanika fuarı, katı- katıldı ve bu sayının bu sene çok daha lımcılarına yerel, bölgesel ve uluslararası fazla olması bekleniyor. Türk otomo- pazarlara açılma imkanı sunuyor.l

were from out of Germany. Automecha- 20th birthday of nika Frankfurt, in this context, is one of a kind organisation in terms of its size and international participation. Automechanika Frankfurt... Automechanika Frankfurt covers whole of Frankfurt exhibition and fair center esse Frankfurt has been related to automotives, automotive spare and it is established over 300.000 sqm. continuing to expand its parts, systems, electronic parts, repair This year, southwest open area will be international fair network and care products, appliances, car wash used for the first time for car wash units for automotive sector sin- and fuel filling stations are going to be and technologies.Product groups will be ce 1971. Automechanika M presented in the fair. presented under five categories in the Frankfurt, which will be held in between fair: “Repair and Care”, “Service Stations 16-21 September 2008 in Frankfurt this Messe Frankfurt expects to receive more and Car Wash”, “Parts and Systems”, year, has being organised biyearly and than 4.600 participants and 160.000 “Appliances and Tuning” and “Informa- share the latest developments of automo- visitors this year. Last year 40 percent of tion Systems and Management” which is tive supply industry. Every kind of detail the visitors and 80 percent of participants added to the fair this year.l

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 77 FUAR FAIR

Automechanika Frankfurt Fuarı’na katılan TAYSAD üyeleri

KATILIMCILAR / EXHIBITORS STAND NO PRODUCTS ASV SAN. VE TİC. KOLL. ŞTİ. Hall: 6.2 Walkway: D Stand: 78 Exhaust manifolds AKKARDAN SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 1.2 Walkway: D Stand: 07 Propeller Shafts, Steering Columns, Double Joints AKTAŞ GROUP Hall: 6.1 Walkway: C Stand: 70 Chasis (axles, steering, brakes, wheels, dampers) ASAŞ FİLTRE SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 6.1 Walkway: B Stand: 26 Filters and Standard Parts AYDINLAR YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 1.1 Walkway: H Stand: 12 Ball pins, Control arms, Forged suspension parts, Stabilizer bars, Tie Rods BEŞER BALATACILIK SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: B Stand: 64 Brake parts, Disc Brakes, Clutch linings ÇETİNPRES OTO YAN SAN. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: E Stand: 95 Exhaust system parts, Exhaust tubes, Exhaust mufflers COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. VE SAN. A.Ş. Hall: 4.0 Walkway: G Stand: 75 Clutch casings, Cylinder heads, Die cast parts, Engine parts, Oil pumps DÖNMEZ DEBRİYAJ SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 1.2 Walkway: C Stand: 11 Clutch parts, Clutch release bearings, Clutch disks, Flywheels EKU FREN KAMPANA VE DÖKÜM SAN. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: B Stand: 66 Brake Drums for Commercial Vehicles, Brake Discs for Commercial Vehicles ERSAN KAUÇUK SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: D Stand: 86 Sheetmetal parts, Molded plastic parts, Rubber hoses, Rubber-bonded plastic parts ESTAŞ EKSANTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: A Stand: 36 Powertrain ( Engine, Gearbox, Exhaust) FKK GÜNEY OTO LAS. TAKOZ SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 6.3 Walkway: E Stand: 99 Chasis (axles, steering, brakes, wheels, dampers) İNCİ AKÜ SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 3.1 Walkway: K Stand: 70 Batteries KALE OTO RADYATÖR SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 3.0 Walkway: H Stand: 17 Engine cooling radiator, Intercooler (CAC), heater cores, Condenser, Engine cooling module, Oil cooler KANCA EL ALET. DÖV. ÇELİK VE MAK. SAN. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: E Stand: 79 Hot and Cold steel Forgings, Forged and Machined parts, Hand Tools KARDEŞ ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 3.1 Walkway: A Stand: 51 Alternator parts, Starter parts, Carbon brushes KORMAS D.C. ELEK MOT. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Hall: 3.1 Walkway: E Stand: 11 Wipers, Electric motors, Cooling systems for commercial vehicles, Ventilation systems KORMETAL SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 4.1 Walkway: G Stand: 45 Alloy wheels LUCAS ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 3.0 Walkway: G Stand: 17 Alternator parts, Starter parts, Starter MAPA MAKİNA PARÇALARI ENDUSTRİSİ A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: C Stand: 90 Clutch parts, Clutch disks, Couplings (complete for the engine) MAYSAN MANDO OTO. PAR. SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 1.2 Walkway: A Stand: 02 Shock absorbers, Suspension struts MUTLU AKÜ VE MALZ. SAN. A.Ş. Hall: 3.0 Walkway: H Stand: 64 Batteries NSK SINAİ MAMÜLLER İMALAT VE TİC. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: D Stand: 92 Tie rod end, ball joint, drag link OLGUNÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 1.1 Walkway: L Stand: 29 Chasis (axles, steering, brakes, wheels, dampers) OLİMPİA OTO CAMLARI SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: D Stand: 88 Laminated glass, Window glass, Windows for caravans, Windows with integrated antenna OM RUBBER YOĞURTÇUOĞLU Hall: 1.1 Walkway: J Stand: 22 Rubber-bonded metal parts, Shock absorbers, Springs, Rubber-bonded metal parts ŞAHİN MOTOR YATAKLARI SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: D Stand: 98 Crankshaft plain bearings, Piston rod bushes, Piston rod plain bearings SİSMAK OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 1.1 Walkway: B Stand: 07 Chasis (axles, steering, brakes, wheels, dampers) STANDART YAY SAN. KOLL. ŞTİ. Hall: 1.1 Walkway: E Stand: 01 Chasis (axles, steering, brakes, wheels, dampers) SUPAR SUPAP VE PARÇA SAN. TİC. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: B Stand: 47 Valve seats, Valves and valve guides SUPSAN MOTOR SUPAPLARI SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: E Stand: 20 Valves and valve guides ŞESAN YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 6.2 Walkway: E Stand: 73 Bodyworks( Sheet metal parts, mounted parts) TELFORM KELEPÇE VE YAY SAN. TİC. A.Ş. Hall: 6.3 Walkway: B Stand: 98 Springs, Hose clamps, Clamps, Clutch parts, Differential parts, Piston rings, Transmission parts TEMEL CONTA SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 1.2 Walkway: E Stand: 07 Engine gaskets, Seal and gasket sets, Seals and gaskets TİRSAN KARDAN SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 1.1 Walkway: D Stand: 31 Driveshafts, Steering Shafts, Driveshaft and Steering Shaft Components YEMENİCİ OTOMOTİV VE PARÇ. SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 6.3 Walkway: B Stand: 42 Rubber-bonded metal parts YENMAK MOTOR GÖMLEK SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 1.1 Walkway: H Stand: 02 Cylinder liners, Engine gaskets, Engine parts, Pistons, Valves and valve guides, Water Pumps YİĞİT AKÜ MALZ. NAKLİYAT SAN. VE TİC. A.Ş. Hall: 3.0 Walkway: H Stand: 71 Batteries

78 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

FUAR FAIR

Automania’da ilk kez yüzbinden fazla model araç sergilenecek...

Almanya Hanover şehrinde 62. si düzenlenecek olan Uluslararası IAA Ticari Araç -Yedek ve Servis Ekipmanları fuarı için gerim sayım başladı. Toplam dünyanın birçok ülkesinden 1400 civarında firmanın katıldığı dünyanın en büyük Ticari Araç ve Yedek Parça fuarlarından biri olan IAA 25 Eylül - 2 Ekim tarihleri arasında Hanover Fuar Merkezi'nde düzenlenecek. Ayrıca 27-28 Eylül tarihleri arasında IAA Ticari Araçlar şovunun bir parçası olarak Automania sergisi düzenleniyor.

Automania 27-28 Eylül tarihlerinde, Hanover’deki 62. IAA Ticari Araç- lar şovunun 11. Salon A fuayesinde, 09:00 - 18:00 larından, tamamen yeni ürünlere kadar saatleri arasında açık olacak. Pazar, herşeyi içeren geniş sergi seçenekleri özel ve profesyonel satıcıları olduğu nedeniyle Avrupa’lı koleksiyonerler kadar Almanya ve diğer ülkelerden tarafından kendi türünün en iyisi olarak model araç üreticilerini de buluştura- adlandırılıyor. Model araç meraklıları ve cak. IAA’in bu yıl “Ticari Araçlar: Herkes koleksiyonerleri Atuomania’ya minyatür için hareket halinde” sloganı ile birlikte araçların muhteşem dünyasını yaşamak, Automania’da minyatür “yol kralları” iş konuşmak ve en iyi fiyat için pazarlık tüm haftasonu boyunca kamuoyu ilgisi- etmek üzere geliyorlar. ne sunulacak. Eski ve yeni kamyon modelleri, yük ta- IAA’in bünyesinde yaklaşık yirmi yıldır şımacılığının yirminci yüzyılın başındaki devam eden popüler bir bölüm olan altın çağından kalan klasik parçalar ile Automania, klasik koleksiyoner parça- Almanya’nın ekonomik mucize yarattığı

Vehicles: On the Move for Everyone,” Automania to feature over 100,000 with Automania one putting the miniature “kings of the road” in the spotlight model vehicles for the first time for the entire weekend. Automania has been an established and xcitement among model will offer their models for sale or swap at popular feature of IAA for nearly two vehicle collectors about about 100 tables on an area of approxi- decades. European collectors consider the multifaceted world of mately 1,500 square meters. it the number one fair of its kind, for commercial vehicles will Automania will be open from 9:00 a.m. to its broad range of exhibits including result in a new record for E 6:00 p.m. on September 27 and 28 in the everything from classic collectors’ items the Automania collectors foyer of Hall 11 at the 62nd IAA Commer- fair at this year’s IAA, where for the first to completely new products. Model cial Vehicles show in Hanover. The market time more than 100,000 models will be vehicle enthusiasts and collectors come presented this number is twice as many as will feature private and professional to Automania to experience the fasci- at IAA 2006. More than 45 exhibitors from dealers as well as model vehicle manu- nating world of miniature vehicles, to Germany and other European countries facturers from Germany and abroad. The “talk shop,” and to bargain for the best motto of this year’s IAA is “Commercial price.l

80 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr Uluslararası Ticari Araç ve Yan Sanayi Fuarı’nın (IAA) Automania Koleksiyonerler Sergisi’nde, bu yıl, model araç koleksiyonerlerinin ticari döneme ait kamyon modelleri bir araya araçların çok yönlü dünyasına ilişkin gelecek. Bunların yanısıra fuarda bütün heyecanı sayesinde yeni bir rekora model ölçülerinde inşaat araçları, model imza atacak. Almanya ve diğer Avrupa otobüsler ve bira kamyonları ile yolcu ülkelerinden 45'ten fazla katılımcı araçları ve Formula 1 yarış arabalarının firma, modellerini 1,500 metrekare meraklıları da aradıklarını bulacaklar. alana yayılı yaklaşık 100 platformda Tarihi otomotiv literatürünün de payla- sergilenecek. şılacağı sergi herkesin aradığını bulabil- mesi amacıyla tüm otomotiv yelpazesi- kapılarını açacak. 47 ülkeden yaklaşık ni kapsayacak. Ayrıca ziyaretçiler nadir bulunan özel modellerini de expertiz 2000 fuar katılımcısı firma yük kamyon- amacıyla sergiye getirebilecekler. ları, tur ve yolcu otobüsleri, treyler ve özel eklemelerini, ambulans ve itfaiye Gerçek ticari araçları görmek isteyen araçları, tezgah ekipmanları ile yan ziyaretçiler için IAA 2008 dünyanın en geniş ürün ve hizmet yelpazesini sanayinin yeni gelişmelerini, lojistik ve sunmak üzere 25 Eylül – 2 Ekim tarihleri finansa ilişkin en son çözümleri katılım- arasında Hanover Fuar Merkezi’nde cılara sunacak.l

2008, IAA Hannover Ticari Araçlar Fuarı’na katılan TAYSAD üyeleri

KATILIMCILAR / EXHIBITORS HALL NO STAND NO PRODUCTS AKKARDAN SAN. VE TİC. A.Ş. 18 C26 Propeller Shafts, Steering Columns, Double Joints ARFESAN ARKAN FREN ELEMAN. SAN. VE TİC. A.Ş. 26 A04 Air brake chamber for disc brake, Air brake actuator for disc brake, Air brake chamber for drum brake, Air brake actuator for drum brake ARKPRES EMNİYET KEMERİ SAN. VE TİC. A.Ş. 22 A23 Seatbelts, Springs, Wire cushion frames, Hook punch wires, Press Products ÇİFTEL ELEKTROMEKANİK SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 23 B35 Auto fuses, Fuse Holders, Cable terminals, Insulators and Connectors, Battery plugs, Cable kits COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. VE SAN. A.Ş. 26 A19 Clutch casings, Cylinder heads, Die cast parts, Engine parts, Oil pumps DÖNMEZ DEBRİYAJ SAN. VE TİC. A.Ş. 18 C06 Clutch cover assemblies, Discs, Bearings, Sets FARBA OTOMOTİV AYDIN. VE PLASTİK FAB. A.Ş. 25 B02 Clutch parts, Clutch release bearings, Clutch disks, Flywheels FARHYM OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 11 A30 Bus interior systems by plastic injection and alluminium shaping FARPLAS OTO YEDEK PARÇ. İML. İTH. İHR. A.Ş. 11 A30 Interior & Exterior Lighting products, Service Sets, Air Duct & Luggage Rack Systems, Plastic Trim Parts KALE OTO RADYATÖR SAN. VE TİC. A.Ş. 11 A08 Engine cooling radiator, Intercooler (CAC), heater cores, Condenser, Engine cooling module, Oil cooler KORMAS ELEK. MOTOR SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 11 H48 Wipers, Electric motors, Cooling systems for commercial vehicles, Ventilation systems MAKERSAN MAK. OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 26 E04 Door Locks, Spare Tire Hanger, Landing Gear MAYSAN MANDO OTOM. PARÇ. SAN. VE TİC. A.Ş. 18 B34 Shock absorbers, Suspension struts NSK SINAİ MAMÜLLER İMALAT VE TİC. A.Ş. 18 D16 Tie rod end, ball joint, drag link ORSAN TİCARİ ARAÇ SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. 26 D24 Brake Cylinders, Pressure Vessels For Air-Pressure Brake Systems, Braking Systems For Trailers PARSAN MAKİNA PARÇALARI SAN. A.Ş. 26 C10 Polyurehtane arm rests and head rests, Seat foams, Trim panels, Vacuum formed interior trim parts, Rim polyurethane parts, Polyurethane floor mat, Integral skin interior trim parts SA-BA ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLER İML. VE TİC. A.Ş. 24 C06 Trailight trailer lighting kit, Illuminators with LED, Illuminators SAFKAR / Ege Soğutmacılık Klima Ltd. Şti. 11 E11 Commercial Vehicle Air Conditioning Units, Transport Refrigerating Units SÜPERPAR OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. 23 B35 Fuel Systems, Aliminium High Pressure Die Castings TİRSAN KARDAN A.Ş. 26 B30 Driveshafts, Steering Shafts, Driveshaft and Steering Shaft Components UZEL OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş. 23 B12 Air Suspension Systems, Leaf Springs, Stabilizer Bars, Component Suspension Systems

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 81 ÜYELERDEN HABERLER NEWS FROM MEMBERS

Değerli büyüğümüz, ağabeyimiz, sanayici ve iş adamı Rahmi Küçük’ü saygıyla anıyoruz

Hopa Esen kıyı köyü doğumlu olan Rahmi Küçük, küçük yaşlarda İstanbul’a yerleşip iş hayatına atılmıştı. Üyemiz Eku Fren Kampana ve Döküm Sanayi'yi kuran Rahmi Küçük iş hayatı boyunca sadece yurt içinde değil yurt dışına da ihracat yaparak Türk ekonomisine büyük katkılar sağladı.

Rahatsızlığından dolayı yurt içinde ve yurt dışında tedavi gören 74 yaşındaki Küçük, aniden rahatsızlanarak kaldırıldığı Anadolu Sağlık Merkezi'nde kansere yenik düştü.

Türk sanayisinin tanıdık simaları arasında yer alan Rahmi Küçük emeklilik yıllarını Gebze'ye bağlı Tavşanlı Köyü'ndeki çiftçiliğinde geçiriyordu. Tarımsal arazilerinde çiftçilik yapan ve 500 dekarlık alanda meyvecilik yapan Rahmi Küçük, Marmara Bölgesi'nin en büyük meyve üreticilerinden biri olmuştu. Tavşanlı Köyü'ndeki çiftliğinde hurmadan, şaraplık üzüme kadar birçok ürünü de yetiştiren Küçük, üyesi olduğu Gebze Ziraat Odası tarafından 2003 yılında yılın çiftçisi seçilmişti. Rahmi Küçük, Gebze tarım sektöründe sevilen bir isimdi.

Hopa’nın yetiştirmiş olduğu iş adamı Rahmi Küçük aynı zamanda yardım sever bir kişiliği ve Türkiye genelinde hastanelere ve eğitime yaptığı yardımlar tanınıyordu. Memleketi olan Hopa ilçesindeki Devlet hastanesine yaptığı ve kendi isminin de verildiği özel oda servisine ayrıca 2 adet de diyaliz ünitesini bağışlamıştı.

Türkiye genelindeki birçok yere yaptığı bağışlar neticesinde dönemin Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman Demirel tarafından üstün hizmet ödülüne layık görülmüştü. Evli ve 4 çocuk babası olan Rahmi Küçük'ün cenazesi Gebze Tavşanlı Köyü çiftliğindeki aile mezarlığında toprağa verildi.

82 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr Kanca genç öğrencileri bilgilendirdi

rabzon’un Sürmene “Gördüğünüz bu hızlı trenleri ve üstün konusunda kararınızı siz verin.” Sonuç Kaymakamlığının yöre teknolojiyi sizin atalarınız yaptı. Eğer siz olarak daha bilinçli yarınları oluşturmak öğrencilerini Çanakkale daha çok çalışırsanız, daha hızlı giden için çocukluk yaşlarında bazı gerçekleri Savaşı’nı kazandığımız top- ulaşım araçları yapar, daha üstün tek- görmeli ve kendilerine ders çıkarmaları T raklara, götürerek milli ve noloji meydana getirir, daha gelişmiş ve manevi duygularını geliştirmeye yönelik modern fabrikalar kurarsınız.” gerekmektedir. çalışmaları birkaç yıldır sürüyor. Daha sonra bu çocukları Hiroşima ve Çalışmadan, öğrenmeden, yorulmadan Bu seneki etkinlikler çerçevesinde Nagazaki’ye götürüp gezdirirler. II. Dün- rahat yaşamanın yolları aranmamalı.l 70’e yakın ilköğretim öğrencisi 1000 ya Savaşı’nda atom bombasıyla yerle kilometrelik bir yol katettikten sonra bir edilen bu bölgeleri , gelecek nesillere Şehitlikleri ziyaret ettiler ve şehirde ibret olsun diye aynen koruyorlar. Atom Kanca informed young konakladılar. Daha sonra ise TOSB daki bombasıyla hiçbir canlının ve bitki- Kanca tesislerine geldiler ve yarım gün nin yaşayamaz hale geldiği bu yerleri students içinde hem fabrikayı gezidler hem de çocuklar büyük bir dikkatle ve hayretle Subprovincial administration of Trab- otomotiv sektörü hakkında akıllarına seyrederler. Gördükleri onların taze zon Sürmene has been taking students gelen tüm soruların cevabını aldılar. hafızalarında hiçbir zaman silinmeye- from neighbourhood to the land we won cek derin izler bırakır. Ve yine derler Eğitimde çocuklara tarihi yerleri ve sa- Çanakkale War in order to improve their ki: “Eğer siz çalışmazsanız, vatanınızı nayi tesisleri bir arada gösterme tarzını national and moral feelings. In this year’s uygulayan ülke Japonya’dır. Japonlar korumaz, milletinizi sevmezseniz, birlik activities, approximately 70 elementary çocuklarını daha eğitime başlamadan ve dirlik içinde olmazsanız; işte böyle önce, uçak kadar hızlı giden trenlere düşmanlar sizin ülkenizi yine bombalar, school students visited the martyrdom bindirirler. Çok katlı yollardan geçirir- yakar, yıkar ve yaşanmaz hale getirir. and spend the day in the city. After that Ama çalışırsanız, güçlü olursanız düş- ler. En üstün teknolojiyle ve robotlarla they came to Kanca facilitiesin TOSB and manlar size saldırmaya cesaret edemez- çalışan dev fabrikalarımızı gezdirirler in a half day tour they both visited the fac- Bu baş döndürücü teknoloji karşısında ler. Vatanınız yücelir, milletiniz yükselir. sarsılan ve şok olan çocuklara derler ki; Dünyadaki bütün insanlar size saygı tory and get the answers of their questions duyarlar. Artık çalışmak ve çalışmamak related to automotive sector.l Mebant Gebze fabrikası açıldı ebant İzolasyon ve Bant mızda çalışan personel sayısı 390’a Sanayi’nin Gebze Plas- ulaştı. Değerli müşterilerimizin yönlen- tikçiler Organize Sanayi dirmesiyle Gebze tesisimiz lojistik bir Bölgesi’ndeki fabrikası merkezden, bugün 70 kişiye istihdam M açıldı. Mebant’ın sektö- sağlayan bir fabrikaya dönüşmüştür.” ründeki öncü konumunu pekiştirecek 12 açıklamasında bulundu. bin m2 açık alana kurulu fabrika, Kocaeli, 1985 yılından beri endüstriyel sünger Adapazaı, Bursa, Çerkezköy bölgesin- yalıtım ürünleri konusunda faaliyet de üretim yapan otomotiv ve beyez gösteren Mebant, sektöründe teknoloji, eşya ana ve yan sanayilerine kusursuz ekipman, proses ve ürün çeşitliliği açı- hizme anlayışı ile parça üretimi yapıyor. l Mebant’ın fabrika açılışına otomotiv sından kendini her gün geliştiriyor. ve beyaz eşya yöneticileri başta olmak üzere ana ve yan sanayi temsilcileri ile Mebant Gebze Factory Mebant yöneticileri ve çalışanları katıldı. goods main and supply industry that are has opened located in Kocaeli, Adapazarı, Bursa and Açılışta, Mebant Genel Müdürü İnan Mebant Isolation and Plaster Indeustry Çerkezköy area. Executives from auto- Kardeş, “Mebant’ın 1985 yılından bu- opened a new factory in Gebze Organi- motive and white goods, main and supply güne aldığı mesafeyi pek çoğunuz tanık sed Industrial Zone for Plastic Producers. oldu. Şu anda İzmir’de renovasyonu yeni 12.000 sqm wide factory of Mebant ma- industries’ representatives and Mebant biten Armutlu fabrikamız ile Eskişehir ve nufactures spare parts with an excellent employees attended to opening, in additi- stratejik öneme sahip Gebze fabrika- service approach. o automotive, white on to Mebant executives.l

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 83 ÜYELERDEN HABERLER NEWS FROM MEMBERS

Autoliv Türkiye Organizasyonuna Kocaeli Sanayi Odasının ondördüncüsünü düzenlediği Çevre Ödülü Şehabettin Bilgisu Ödülü'ne başvuran Autoliv, bu yıl Büyük Ödüle layık görüldü...

cilerden kurşunun, kullanım dışı bırakıl- ması işleminin de bir proje kapsamında tamamlandığını bildirdi. Şu anda tüm Autoliv ürünlerinin tamamının kurşun- dan arındırılmış olduğunu da belirterek ürünlerinin içeriklerinin kontrolü ve seçimi için Autoliv’in tüm malzeme ve maddelerin grup içi kullanılan global bir veri tabanına kaydettikleri de ayrıca ekledi. Kazanılan Şehabettin Bilgisu Ödülü’nün hem Autoliv Türkiye hem Grup için çok büyük önem taşıdığı, ayrıca 2006 yılında çıkmış oldukları EFQM Mükemmellik utoliv Cankor, KSO tarafın- çevreci olduğunun, dünyadaki sanayi Yolculuğu için de önemli bir dönüm dan bu yıl da düzenlenen kuruluşları arasında Autoliv’in çevreci noktası teşkil ettiği ifade edildi.l “Şehabettin Bilgisu Çevre yaklaşımının çok dikkat çekici olduğu- Environment Award for Ödülü’ne layık görüldü. nun ve doğayla dost ürün ve fabrikalar- Autoliv Turkey A Gebze Organize Sanayi da, Autoliv çalışanlarının da bu şirket Bölgesi’nde yer alan tesiste emniyet kültürüne katkılarının yadsınamaz bir Şehabettin Bilgisu Environment Award, kemeri ve havayastığı üretimi yapan Au- seviyede olduğunun altını çizdi. which is organised by Kocaeli Chamber of toliv, inşaat aşamasından itibaren çev- Commerce, has went to Autoliv Cankor Karbondioksit emisyonunun, Autoliv reye duyarlılığını üst düzeyde göstermiş this year. Autoliv manufactures safety üretiminin, mühendislik sektöründeki ve faaliyette bulunulan Kocaeli’nin, bir belts and airbags in its facility which is lo- diğer firmalardan ortalama 4-5 kat daha sanayi bölgesi olduğu da göz önüne cated in Gebze Organised Industrial Zone. az olduğunu, emisyonunun yaklaşık bir alınarak tüm çalışmalar bu açıdan yön- With a great sensibility from the beginning bankanın veya bir servis sektörü kuru- lendirilmiştir. of the construction, Autoliv conducted all luşununkine eşit olduğunu hatırlatan relevant studies, by understanding Kocaeli Autoliv İşletme Müdürü Caner Kuzgun- Alaca, çevreye yapılabilecek en önemli is also an industrial zone. kaya çevre ile barışık ürünlerin ancak katkının daha hafif, çevreyle dost, çevreci bir yaklaşımla üretilebileceğini, emniyet ürünleri tasarlamak ve üretmek Plant manager of Autoliv, Caner Kuzgun- İsveçli Autoliv’in grup yaklaşımının da olduğunu ekledi. kaya pointed out that only an environ- çevreci olduğunu, dolayısı ile bu bilincin mentalist approach may ensure produc- Aracın hayatının sonlanması süre- tüm grupta bir standart haline geldiğini tion of environment friendly products and cinde de aynı yaklaşımını sürdüğünü vurguladı. Bu yönde Autoliv Türkiye’nin such conscious is a basic for all group as hatırlatan Mustafa M. Alaca, Autoliv en güçlü yanının; iyileştirmelere her because Sweden originated Autolive has Grubu’nun kurşun kullanımı konusun- alanda olduğu gibi çevre konusunda an environmentalist approach. He also daki yeni şartnameler doğrultusunda da en yüksek seviyede önem vermesi emphasized that attaching a great impor- havayastıklarında kullandıkları ateşleyi- olduğunu belirtti. Dünya üzerindeki tance to improvement of environmental 40 bin çalışanından yaklaşık 1.300’ünü issues, in addition to all other areas, is the istihdam eden Autoliv Grubu’nun Tür- strongest side of Autolive Turkey. kiye organizasyonu, GOSB ve TOSB de bulunan iki üretim tesisinde gerçekleş- Autoliv has 40.000 employees around tirdiği emniyet kemeri, hava yastığı ve the world and 1300 of them are working direksiyon üretimiyle ülkemizde de lider in Turkey organization. Company has a pozisyonunu sürdürmektedir. leading position in manufacturing safety belts, airbags and steering wheels, of Şirketin Murahhas Azası Mustafa M. which are manufactured in two facilities, Alaca; “Bir banka kadar yeşil” sloganı ile Gebze Organised Industrial Zone and ürün ve üretim proseslerinin ne kadar Automotive Suppliers Industrial Zone.l

84 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

ÜYELERDEN HABERLER NEWS FROM MEMBERS

Borçelik, kurumsal içerik yönetimini tek noktada topladı Borçelik’ten yeni portal: Borçeliknet

orçelik, hızlı büyümesine Borçeliknet’te kurumsal dokümanlara paralel olarak artan veri tra- ve sistemlere erişim imkanının yanı fiğini kontrol altına almak sıra sektörel haberlere, sosyal etkinlik ve güvenliğini sağlamak duyurularına, gazete haberlerine, çalı- B amacıyla “Borçeliknet” adlı şanların doğum günleri gibi bilgilere de yeni bir portal kurdu. Bir Yalın 6 Sigma yer veriliyor.l Siyah Kuşak projesi olarak gerçekleş- Sektöründe ilk ISO27001 Bilgi Güven- tirilen yatırımla, Borçelik’te kullanılan liği sertifikasının sahibi olan Borçelik, Borceliknet: New portal tüm sistemler entegre hale getirilerek, bu kapsamda geliştirdiği Borçeliknet from Borcelik tek noktadan bir şifre ile ulaşılabilirliği projesine, sahip olduğu ISO27001 Bilgi Borcelik established a new portal, named sağlandı. Borçelik “Artık her şey tek nok- Güvenliği süreçlerini adapte etmiştir. tadan” sloganı ile gerçekleştirdiği proje as “Borceliknet”, in order to control its ile yüksek verim ve güvenlik hedefledi. Borçeliknet, “şirket içi portal erişimi”, “iş data traffic which is increasing parallely to its rapid growth and ensure its security. Borçelik’in çalışmalarını 2008 yılı ba- akışı”, “doküman yönetimi”, ve “şirket This investment is realized as a Lean Six şından bu yana yürüttüğü, bir kurumsal içi iletişim” olmak üzere dört farklı fonk- içerik yönetimi projesi olan Borçeliknet siyonu tek noktada topluyor. Portaldaki Sigma project. Borcelik’s all systems are portalı tamamlandı. “Artık her şey tek yetkilendirme sistemi ile etkin veri gü- integrated and became accessible with a noktadan” sloganı ile kurulan portal, venliği sağlanıyor. Ayrıca gelişmiş arama password from an access point. Borcelik is SAP altyapısı ve en gelişmiş doküman imkanları ile herhangi bir dosyaya, aiming high efficiency and safety through yönetim sistemlerinden biri olan Live- internet üzerindeki arama motorlarına this project with the motto of “Everything link kullanılarak yapılandırıldı. benzer bir sistemle ulaşılabiliyor. is now from one point” .l Borçelik Çevre Günü’nü etkinliklerle kutladı

5 Haziran Dünya Çevre çelik, bu konudaki duyarlılığını Dünya Gemlik’te çevrenin korunması ve bu Çevre Günü’nde bir kez daha gösterdi. konuya dikkat çekilmesi için pek çok Günü, Borçelik'in çalışma gerçekleştirdik. Çevre konusun- Gemlik Halk Eğitim Merkezi tiyatro öğ- da üzerimize düşen sorumluluğu yerine düzenlediği etkinliklerle rencilerinin Dünya Çevre Günü nedeniy- getirmeye gayret ederken, düzenlediği- le hazırladığı Bale Patikleri isimli danslı Gemlik'te de kutlandı. miz projelerle küçük yaşlardan itibaren çocuk oyunu Borçelik sponsorluğunda Borçelik, Dünya Çevre çevre bilincinin güçlenmesine katkıda sahnelendi. Bursa Devlet Tiyatrosu’nun bulunmayı hedefliyoruz. Bu yıl da, Günü nedeniyle iki farklı desteği ile sahnelenen oyunu İlçe Milli Dünya Çevre Günü’nde bu açıdan çok etkinlik düzenledi. Eğitim Müdürü Mehmet Ercümen ile bir- anlamlı etkinlikler düzenledik.” l likte seyreden Borçelik yetkilileri, daha sonra oyunu izleyen çocuklara okalip- Borcelik celebrated World tüs fidanı dağıttılar. Oyunun galasında Environment Day Gemlik Kaymakamı Mehmet Baygül, Borçelik’e çevrenin korunmasına katkıla- Borcelik organised two different events for the sake of World Environment Day. orçelik, Dünya Çevre Günü rı nedeniyle bir plaket takdim etti. In Gemlik, where production facilities are nedeniyle iki ayrı etkinlik Borçelik Dünya Çevre Günü nedeniyle located, Borcelik sponsored a theatrical düzenledi. Üretim tesisle- ayrıca Gemlik’in Gemsaz sahilinde bir performance and hand eucalyptus plants rinin bulunduğu Gemlik’te, sahil temizliği etkinliği düzenledi. to the audience children. Besides that, sponsorluğunu üstlendiği B Borcelik also organised a coastal cleaning tiyatro oyunundan çıkan çocuklara Yürüttükleri tüm faaliyetlerde çevrenin in Gemsaz location. Borcelik, which has okaliptüs fidanları dağıtan Borçelik, korunmasına önem verdiklerini ve bu- drawn attention many times with its Gemlik’in Gemsaz Mevkiinde bir sahil nun için başarılı çalışmalar gerçekleştir- success stories related to environmental temizliği düzenledi. Bugüne kadar çevre- diklerini belirten Borçelik Genel Müdürü protection, showed its sensitivity about nin korunması amacıyla gerçekleştirdiği Erkan Kafadar şunları söyledi: başarılı çalışmalarla dikkat çeken Bor- the issue once again on World Environ- ‘’Üretim tesislerimizin bulunduğu ment Day.l

86 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

ÜYELERDEN HABERLER NEWS FROM MEMBERS

Bosch’a bir ödül daha Türkiye’de ve dünyada Ar-Ge’ye yaptığı yatırımlarla öncü şirketlerden birisi olan Bosch, bu alanda kazandığı ödüllere bir yenisini daha ekledi. Yöneylem Araştırması ve Endüstri Mühendisliği Derneği (YA/ EM) tarafından düzenlenen yarışmada Bosch Bursa tesisleri, ''Sparepart Management and Modelling (Makine Yedek Malzeme Planlama ve Modelleme)'' projesi ile ödüle layık görüldü.

tomotiv teknolojileri yaklaşımlarından biri olan çok kriterli masında ise oluşturulan standart karar imalatçısı Bosch’un Bursa karar verme yöntemi kullanıldı. Projenin verme mekanizması çerçevesinde kısa üretim tesisleri, YA/EM ilgi çekmesinin ve ödüle değer görülme- dönemde 3,5 milyon YTL’lik bir iyleşme Derneği’nin 1 Temmuz sinin temel sebebi, tüketimi kesin olarak daha hedefleniyor. Yeni sistemin tam O 2008 tarihinde Galatasa- öngörülemeyen yedek malzemelerin olarak devreye alınma tarihi 2008 yılı ray Üniversitesi’nde düzenlediği Ulusal stoklanmasına bir sistematik getirmesi sonu olarak düşünülüyor. Kongrede, ‘’Sparepart Management ve belli bir risk yönetimini bünyesinde Bosch’un ödüllendirildiği ve bu yıl 28.’si and Modelling (Makine Yedek Malzeme barındırması oldu. Bosch’un gerçek- düzenlenen YA/EM Ulusal Kongresi, Planlama ve Modelleme)’’ projesiyle leştirdiği projeyi önemli kılan bir diğer sanayi kuruluşlarının problemlerinin çö- ödül almaya hak kazandı. Bundan önce özellik ise, yedek malzeme stok yönetim zümüne yönelik, YA/EM’in yaklaşımla- yönetim ve araştırma konularında aldığı konusu ile ilgili gerek yurtiçinde gerekse çeşitli ödüllerle Ar-Ge alanında rüşdü- yurtdışında daha önceden yapılmış, rını yaygınlaştırmak ve işlerlik kazanmış nü ispat eden Bosch, sanayi projeleri pratikte uygulanabilecek kaydedeğer bir örneklerin sayısını artırmak amacıyla dalında yarışmaya başvuran firmaların çalışmanın bulunmaması. Proje gerçek Sanayi Proje Yarışmaları düzenliyor.l endüstri mühendisliği projeleri arasın- bir sanayi problemine getirmiş olduğu dan seçilen projesi ile öncü firma olma çözüm yaklaşımı ve uygulamadaki so- Another award for Bosch özelliğini pekiştirdi. nuçları ile çeşitli üniversitelerin öğretim Being as one of the leading companies görevlilerinden oluşan jüri tarafından Bakım ve onarım faaliyetlerinde kulla- of the world in R&D investments, Bosch nılan makine yedek parçalarının stok ödüle layık bulundu. received a new award in this area. Bosch yönetimi için yeni bir sistem tasarlan- 2007 yılında hayata geçirilen projenin Bursa won this award in Operational Rese- masını sağlayan Makine Yedek Malze- ilk aşamasında yedek parça stokların- arch and Industrial Engineering Society’s me Planlama ve Modelleme projesinin da yaklaşık 3 milyon YTL’lik bir düşüş competition through its “Sparepart Mana- sisteminde, endüstri mühendisliği sağlandı. Sözkonusu projenin ikinci aşa- gement and Modelling” project. l

ve Turizm AŞ, COŞKUNÖZ ARGE Sanayi ve Ticaret AŞ. Bursa ULUTEK Ar-Ge Bursa’da teknoloji merkezi binasında faaliyette bulunuyor. Technology ürkiye’nin en büyük tekno- nada ise ikisi akademisyenlerce kurulan Center in Bursa loji projelerinden biri olan toplam 11 firma, iki yıldır çalışmalarına One of the biggest technology projects of Uludağ Teknoloji Geliştir- devam ediyor. Ocak 2007’de inşaatına Turkey, Uludağ Technology Development Zone has opened. R&D company of Tofaş me Bölgesi açıldı. 17 bin başlanan araştırma binasında, Ar-Ge ça- T metrekare kapalı alanda, – Platform Research and Development lışması yapmak amacıyla bugüne kadar 100 firmanın Ar-Ge yapmasına olanak Design and Trade A.Ş., TAYSAD member 50 civarında firma başvuruda bulundu. sağlayan ULUTEK Ar-Ge Binası’nda 140 FİGES Computer Simulation in Physics Tofaş’ın Ar-Ge şirketi Platform Araştır- kişilik konferans salonu, 400 kişilik ye- and Geometry Service A.Ş., BPLAS Bursa mek salonu, kafeterya, seminer ve sergi ma Geliştirme Tasarım ve Ticaret AŞ, Plastic, Metal, Construction and Tourism salonları, ofisler ve laboratuvar alanları TAYSAD üyesi FİGES Fizik ve Geomet- Trade A.Ş., Çoşkunöz R&D Industry and da yer alıyor. Halen hizmet veren bin ride Bilgisayar Simülasyonu Hizmet Tic. Trade A.Ş., Bursa Ulutek R&D are conti- 300 metrekare kapalı alana sahip ilk bi- AŞ., BPLAS Bursa Plastik, Metal, İnşaat nuing their activities in the building.l

88 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

ÜYELERDEN HABERLER NEWS FROM MEMBERS

Bowling’te kupa heyecanı şampiyon Kanca

TOSB Bowling 26 Mayıs - 19 Haziran tarihleri arasında GEBZE Life Turnuvası’na, Kanca, TOSB, Alba Kalıp, Autoliv Port Bowling Tesislerinde organize edilen 1. TOSB 2, Hasçelik, Arpek, Autoliv Bowling Turnuvası'nın kupa ödül töreni 16.07.2008 1. 1, TAYSAD, HP Pelzer Pimsa ve Mecaplast takımları katıldılar. tarihinde TOSB Yönetim Binası Konferans Salonunda Oldukça çekişmeli ve heyecanlı geçen TOSB Yönetim Kurulunun katılımıyla yapıldı. oyunlar sonrasında 1. TOSB Bowling Turnuvası’nda Kanca firması final karşı- laşmasında 1397 sayıyla şampiyon, Alba Kalıp firması final karşılaşmasında 1358 sayıyla 2. ve Hasçelik firması yarı final karşılaşmasında aldığı 1383 sayıyla 3. oldu. Bowling Turnuvasına Sarıgazi gibi uzak bir mesafeden ve yoğun bir seyirci desteğiyle katılan Alba Kalıp firmasına ayrıca teşekkür ederiz. 1. TOSB Bowling Turnuvamızda şampi- yon olan Kanca firmasına ödülünü TOSB Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Kanbak verdi. Kanbak yaptığı konuşmada TOSB’un bir çok konuda ilkleri başardı- 1. TOSB Bowling Turnuvası’nda 3. olan 1. TOSB Bowling Turnuvası’na katılan ğını ve buna benzer aktivitelerin bundan Hasçelik firmasına ödülünü TOSB Yöne- bütün oyunculara TOSB Bölge Müdürü sonraki yıllarda TOSB Spor Festivaline dönüşmesi gerektiğini vurgulamıştır. tim Kurulu Üyesi Yunus Çiftçi verdi. A. Hakan Dora Katılım Madalyası verdi. 1. TOSB Bowling Turnuvamızda 2. olan Ödül töreninde bizleri yalnız bırakma- Alba Kalıp firmasına ödülünü TOSB Bowling Turnuvası sayı şampiyonları yan TOSB Yönetim Kurulu üyelerine, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı 1. TOSB Bowling Turnuvası’nda Bayan- turnuvamıza katılan firmalarımıza, Ahmet Bayraktar vermdi. Bayraktar larda Autoliv 2 takımından Elif Erkek- firmalarımızın yöneticilerine, oyuncu yaptığı konuşmada bu tür turnuvaların arkadaşlarımıza, desteklemeye gelen üyeler ile TOSB arasında kaynaşma ve kol 161 sayıyla, erkeklerde Hasçelik seyircilerimize ve turnuvaya ev sahipliği iletişim noktasında önemini belirtmiş, takımından İlkay Halıcıoğlu 210 sayıyla, en kısa zamanda TOSB içerisinde bir halı sayı şampiyonu oldular. Sayı şampiyon- yapan Lifeport yetkililerine teşekkür saha ile ilgili ön hazırlıkların başlayacağı larına ödüllerini TOSB Yönetim Kurulu ederiz. müjdesini de verdi. Üyesi Ömer İltan Bilgin verdi. 2009 yılında daha çok katılımcıyla daha çekişmeli ve güzel geçeceğine inandığı- mız TOSB Spor Şenlikleri’nde buluşmak dileklerimizle.l Cup Excitement in Bowling: Champion Kanca 1st TOSB Bowling Tournament held in Gebze Life Port Bowling Facilities in dates between 26 May - 19 June 2008. Award ceremony of the tournament held on the 16th of July 2008 in the TOSB Mana- gement Building Conference Hall with the participation of TOSB Management Board.l

90 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

TANITIM PRESENTATION

İNDEKS INDEX BOSCH SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

1910 yılından beri Türkiye’de faaliyet gösteren Bosch, bugün ülke- mizde 7 ayrı kuruluşu kapsamaktadır. Otomotiv odaklı faaliyet gösteren Bosch Sanayi ve Ticaret AŞ, 1971 yılından itibaren üretim gerçekleştirmekte ve Bursa’da üç fabrikasın- da dizel enjeksiyon sistemleri için komponentler imal etmektedir. Ayrıca İstanbul’daki satış merkezinde otomotiv yedek parça, Blau- punkt, güvenlik sistemleri ve elektrikli el aletlerinin satış ve pazarla- COMMERCIAL VEHICLES: masını gerçekleştirmektedir. ON THE MOVE FOR EVERYONE 2003 yılında Avrupa’nın kurumsal mükemmellik konusundaki en saygın ödülünü; Avrupa Kalite Büyük Ödülü’nü kazanan Bosch Bursa fabrikası, 2007 yılında KalDer’in “Mükemmellikte Süreklilik” ödülünü 62nd IAA Commercial Vehicles Automechanika ve IAA Hanover 25.9. to 2.10.2008 in Hanover - www.iaa.de ve 2008 yılında ise Ortadoğu Kalite Birliği Mükemmellik Ödülü’nü Ticari Araçlar Fuarı’nda alarak mükemmellik ve kaliteye yönelik bağlılığını ve örnek bir şirket dağıtacağımız bu sayımızda olduğunu kanıtlamıştır. ilan veren kuruluşların Türkçe, İngilizce ve Almanca tanıtımlarına yer veriyoruz. BOSCH SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

BOSCH SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 92 Bosch which has been present in Turkey since 1910, comprises 7 different companies. ESTAŞ EKSANTİRİK SAN. VE TİC. A.Ş. 93 Among these companies; Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. mainly operates in automotive technologies; manufactures diesel components in FARPLAS OTO YEDEK PAR. İML. İT. İHR. A.Ş. 93 its Bursa plants. The company is also responsible for distribution & sales of car multimedia systems and Power Tools in Turkey. HASÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. 94 In 2003, Bosch Bursa Diesel Plant was awarded with its business excellence: the European Quality Award (EFQM). This was followed by KALE OTO RADYATÖR SAN. VE TİC. A.Ş. 94 Sustainable Excellence Award of Association of Quality (KalDer) in 2007 and Middle East Excellence Inaugural Award (MEQA) in 2008. KANCA EL ALETLERİ D. ÇELİK VE MAK. SAN. A.Ş. 95 These are the proofs of the company’s commitment to quality and excellence. MAYSAN MANDO OTO. PAR. SAN. VE TİC. A.Ş. 95 NORM CİVATA SAN. VE TİC. A.Ş. 96 BOSCH SANAYİ VE TİCARET A.Ş. TEKİŞ TEKNİK EROZYON KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. 96 Bosch unterhält seit 1910 wirtschaftliche Beziehungen zur Türkei. MUTLU AKÜ VE MALZ. A.Ş. 98 Heute ist das Unternehmen mit sieben verschiedenen Firmen in un- serem Land vertreten. YENMAK MOTOR GÖMLEK SAN. VE TİC. A.Ş. 98 Die schwerpunktsmäßig im Automobilbereich tätige Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. betreibt seit 1971 Fertigung in der Türkei und stellt heute in ihren drei Werken in Bursa Komponenten für Dieseleins- pritzsysteme her. Über seine Verkaufszentrale in Istanbul vermarktet und vertreibt das Unternehmen Autoersatzteile, Produkte der Marke Blaupunkt, Sic- MATRİS DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ. 100 herheitssysteme und elektrische Werkzeuge. Im Jahre 2003 wurde das Werk Bursa mit dem Europäischen PETROFER ENDÜS. YAĞLAR SAN. VE TİC. A.Ş. 100 Qualitätspreis ausgezeichnet, dem angesehensten europäischen Preis auf dem Gebiet der Business Excellence. 2007 folgte dem der PİLZ EMNİYET OTOM. ÜRÜN. VE HİZ. TİC. LTD. ŞTİ. 101 Kalder-Preis für „Nachhaltigkeit in der Business Excellence“ und 2008 der Preis für Excellence des Qualitätsverbandes des Mittleren Ostens. Damit wurde die Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. zu einem Vorbild in TAEGUTEC KESİCİ TAKIMLAR A.Ş. 101 Sachen Business Excellence und Qualitätsverbundenheit.

92 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr ESTAŞ

ESTAŞ EKSANTİRİK SAN. VE TİC. A.Ş. FARPLAS OTO YED. PAR. İML. İT. İHR. A.Ş.

Firmamız 1977 yılın da ülkemizin yurt dışına bağlı olan eksantrik Farplas Grubu, 1968 yıllında, otomotiv yedek parça ticareti üzerine ihtiyacını yurt içinde karşılamak amacı ile kurulmuştur. ESTAŞ, ku- kurulmuştur.1990’lı yılların başında Türkiye’deki hemen tüm orijinal rulduğu günden bugüne kadar kendisini geliştirerek bugün itibari 70 araç üreticilerine sistem tedarikçisi olarak hizmet veren Farplas’ın bin m² arazide, 30 bin m² kapalı alanda 400 personeli ile yurt içi ve ağırlıklı ürün yelpazesi plastik enjeksiyon bazlı, iç ve dış aydınlatma, yurt dışı otomotiv ana sanayi firmalarına, yedek parça ve performans trim parçaları ve diğer enjeksiyon parçalarından oluşmaktadır. 1999 motor piyasalarına eksantrik mili üretimi yapmaktadır. Fabrikamızda yılında grup FAREL adlı şirketiyle beyaz eşya sektörünede girmiş ve yaklaşık 1500 çeşit eksantrik mili üretilmektedir. Firmamız bünye- yine plastik enjeksiyon bazlı estetik görünüm parçalarında önemli sinde döküm ve işleme farikası vardır. Estaş döküm fabrikasında 1 global tedarikçi haline gelmiştir. metre boya kadar chill döküm, sfero döküm, gri döküm ve sfero chill 2003 yılında, otobüs iç tasarımları, hava kanalı sistemleri yapan döküm yöntemleri kullanılarak eksantrik mili dökümü yapılmaktadır. FARHYM kuruldu. İmalat fabrikamızda ise; 3 metre boya kadar her türlü döküm, çelik, 2005 yılında,hizmete giren FARDİZAYN endüstriyel imalatçılara saat ve dövme eksantrik milleri işlenmektedir. Fabrikamız da motosiklet, bazında mühendis kiralamaktan komple konsept ve ürün geliştirme- lokomotif, deniz araçları, kompresör ve uçak motorlarına kadar her ye proje yönetiminden ürünü üretmeye kadar hizmet sunmaktadır. türlü araç için eksantrik mili üretilmektedir. Firmamız kalite belge- Aynı yıl kurulan Mahle Farplas, OEM firmalarına hava-yağ filtreleri, lerine sahiptir. modülleri ve sistemleri alanında ürünler sunuyor.

ESTAŞ EKSANTİRİK SAN. VE TİC. A.Ş. FARPLAS OTO YED. PAR. İML. İT. İHR. A.Ş.

Estas was founded in 1977, in Sivas, Turkey and was the first com- FARPLAS “Travel companion” pany to produce camshafts in the country. After supplying camshafts FARPLAS was established in 1968 as an automotive spare-parts com- for the aftermarket in the early years, Estas moved on to the produc- pany. Farplas, is the leading OEM supplier for both commercial- and tion of camshafts as original equipment and today supply camshafts passenger vehicles manufacturing plastic injection based aesthetical to 16 different vehicle manufacturers for their engines. Besides the parts and systems; such as interior,-and exterior lighting products, ceiling systems, trimming parts and various accessories. original equipment market, Estas also exports camshafts to the af- FAREL, is specialized in the production of plastic parts and systems termarket in 40 countries across the world. The current production for the white-goods industry. range of Estas consists of more than 1000 different camshafts varie- FARDIZAYN is established to provide a rich menu of design and en- ties, which are suitable for the majority of vehicle engines worldwide. gineering services, to Farplas Group companies and other industrial Estas is based in Sivas on a 30.000 m² plot of land with a 70.000m² manufacturers. building where the camshafts are produced in a foundry for chilled FARHYM, is the Joint Venture with Hymer Leichtmetallbau to produ- castings and a specialist machining plant. The city of Sivas is linked ce interior ceiling-and luggage rack systems for busses. to all major parts of the country by rail and highways. Estas has a MAHLE-FARPLAS FILTER SYSTEMS is the joint venture with Mahle total of 400 highly skilled employees who produce the camshafts at Filtersystems, to produce filter systems for the Turkish and Iranian the foundry and machining plant to a very high quality. Estas has two Automotive Industry. quality certs ISO 9001 ISO-TS16949. FARPLAS OTO YED. PAR. İML. İT. İHR. A.Ş. ESTAŞ EKSANTİRİK SAN. VE TİC. A.Ş. FARPLAS “Ihr Reise-Begleiter” ESTAS ist führender Hersteller und Zulieferant von Nockenwellen für FARPLAS wurde 1968 als Ersatzteilverkaufsfirma gegründet. Farplas den nationalen und internationalen Fahrzeugersatzteilmarkt sowie ist eine internationale führende Firma in der Automotivbeschaf- fungsindustrie, die Innendecksysteme, Gepäckablagen, Innen und Hauptlieferant für einige führende Motorenhersteller. ESTAS entwic- Außenbeleuchtung, Innenausstattung und Zusatzteile für führende kelt, fertigt und vertreibt Nockenwellen für Pkw’s, Lkw’s und Loko- OEM-Firmen in der Türkei und im Ausland herstellt. motive. Unsere Gussprodukte werden im Hause gefertigt. Moderne FAREL, die zweite Firma der Gruppe hat sich auf die Produktion von Druckgießmaschinen von 150-1000 t stehen dafür zur Verfügung. plastischen Spritzgussteilen für Haushaltsgeräte spezialisiert. Für die mechanische Bearbeitung der Oberfläche unserer Guss- und FARDIZAYN wurde gegründet um eine Vielfalt von Entwurf und Stahlwellen stehen zahlreiche Maschinen bereit. Die Garantie unse- technischen Unterstützung zur Farplas sowohl zu anderen Firmen rer Produkte können wir mit ISO 9001 ; ISO / TS 16949 Zertifikaten der Industrie anzubieten. sichern. FARHYM, ist die Joint Venture gegründet mit dem deutschen Alu- minium Experte Hymer Leichtmetallbau um Komplettsysteme für Decken, Gepäckablagen und Luftkanäle zu produzieren. MAHLE-FARPLAS FILTER-SYSTEME ist die Joint Venture gegründet mit der Mahle Filtersysteme GmbH um Filtersysteme für die Türkisc- he und Iranische Automotivindustrie zu produzieren.

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 93 TANITIM PRESENTATION

HASÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. KALE OTO RADYATÖR SAN. VE TİC. A.Ş.

1968 yılında kurulan Hasçelik, Türkiye’nin sanayicilere yönelik en Kale Oto Radyatör 1966 yılında İstanbul’da kurulmuştur. 1980’li yıl- büyük vasıflı çelik stokçusu ve parlak çelik üreticisidir. Kuruluşundan ların ortalarında sektördeki büyümeye paralel olarak karşılaştığı talep bu yana geçen zamanda Türk sanayisi için en kaliteli çeliği en ucuza artışını giderebilmek için 1988 yılında Çayırova / GEBZE’de toplam temin eden Hasçelik, her geçen gün genişleyen ürün yelpazesiyle; ka- 60.000 m2’lik alan üzerine 20.000 m2’si kapalı olmak üzere yeni ve liteli çelik stokçuluğu, parlak çelik üreticiliği ve sıcak çelik üreticiliği modern bir üretim tesisi kurmuştur. 1994 yılında “Alüminyum Bra- olmak üzere 3 ana iş dalında faaliyet göstermektedir. Başta otomotiv zing” olarak bilinen yeni bir üretim teknolojisinin devreye alınması yan sanayi olmak üzere, makine imalat sanayi, tarım makine sanayi, için 5000 m2 ek bir kapalı alanı daha mevcut fabrika binasına ila- savunma sanayi, petrokimya endüstrisi ve benzeri pek çok sektöre ve ederek, bu teknoloji ile üretim için gerekli tüm makine teçhizat hizmet etmektedir. yatırımını tamamlamıştır. KALE, İstanbul ve Çayırova’da yerleşik iki Türk sanayicisine kaliteli çelik ihtiyaçlarının her aşamasında destek ayrı fabrikada yapmakta olduğu Bakır-Pirinç, Alüminyum Mekanik ve veren Hasçelik, ulusal ve küresel müşterilerine yurtiçi ve yurtdışı Alüminyum Brazing üretim teknolojileri ile üretilen Komple Motor Su temsilcilikleri ile; üretim, stoklama, parlak çelik üretimi, satış, lojistik- Soğutma Radyatörleri, Isıtma Petekleri, Kondenser, Intercooler, Yağ sevkiyat ve teknik destek gibi birçok konuda eksiksiz hizmet vermek- Soğutucuları, Isıtma Sistemleri, Komple Klima Sistemleri ve Motor tedir. Soğutma Modüllerini OEM, OES ve ihracat pazarlarına sunmaktadır. Rakamlarla Hasçelik Sanayi ve Ticaret A.Ş.; 4 Bölge Müdürlüğü (İstanbul, Konya, Ankara, İzmir), 4 Satış Deposu (Kocaeli-Gebze, İstanbul-Tuzla, Konya, Ankara, İzmir), İstanbul İkitelli KALE OTO RADYATÖR SAN. VE TİC. A.Ş. İrtibat Bürosu, 300 çalışanı, 12 bin kalem stok çeşidi, 5.000 müşteri & 5.000 müşteri memnuniyeti, depo ve ofis sayısı ile Türkiye’de birinci. Kale Oto Radyatör was founded in 1966, İstanbul. Parallel to growth in the sector during mid-1980’s, a new and modern production plant with a closed area of 20.000 sq.mt. was built on a land of 60.000 sq.mt. in 1988 to satisfy increasing demands encountered. To setup HASÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. a new production line known as ‘’Aluminium Brazing’’, an additional 5.000 sq.mt. of closed area was integrated to the exisiting plant in 1994, thus enabling the completion of all the neccessary machinery and equipment investments. KALE is currently operating at HASCELIK, found in 1968, is the biggest industrial high quality ste- two plants, located in İstanbul & Gebze producing Complete Engine el stockholder and bright steel manufacturer in Turkey. HASCELIK, Cooling Radiators, Heater Cores, Condensers, Intercoolers, Oil Coo- supplying the best quality steel to Turkish Industry with the chea- lers, Heating Systems, Complete A/C Systems and Engine Cooling pest prices since its establishment, operates in 3 main areas with an Modules using Copper-Brass, Aluminium Mechanical and Aluminium ongoing increasing range as high quality steel stockholder , bright Brazing production technologies for OEM, OES and Export Markets. steel and hot rolled steel productions. It serves mainly to automative industry besides machine production, agricultural machine, defence, petrochemistry industry and many other similar areas. Hascelik supports to the Turkish industrialists on their quality ste- KALE OTO RADYATÖR SAN. VE TİC. A.Ş. el necessities and serves to the national and global customers in the field of production, stocking, production of bright steel, sales, logistic-shipping and technical support via its domestic and foreign Kale Oto Radyatör wurde im Jahre 1966, in Istanbul gegründet. Für representative offices. Gegenleistung der Erweiterung gegen Mitte von 1980’er Jahren des Bereiches, hat Kale Oto Radyatör im Jahre 1988 in Cayirova / Hascelik Company with numbers; 4 District Office (Istanbul, Konya, GEBZE ein neues und mordernisches Betrieb gegründet, welches Ankara, Izmir), 4 Selling Warehouses (Kocaeli-Gebze, Istanbul-Tuzla, davon 20.000 m2 bedeckt ist und in total eine Flaeche von 60.000 Konya, Ankara, Izmir), Istanbul Ikitelli contact Office, 300 employees, m2 betrefft. Um eine neue Herstellungstechnologie, die “Aluminium 12.000 product diversity, 5000 customer + 5000 customer satisfac- Brazing” genannt wird in Betrieb zu nehmen, wurde im Jahre 1994 tion, First at quantity of its warehouses and offices in Turkey. eine Zusatsflaeche von 5.000 m2 noch dazu bedeckt und für diese technologie alle erforderlichen Maschinen- und Rüstungen fertigges- tellt. In den zwei Betrieben welches eine in Istanbul und die andere in Cayirova für Produktion bereitstehen, stellt Kale Oto Radyatör, Kupfer-Messing, Mit Aluminium Mechanik- und Aluminium Brazing Herstellungstechnologien, komplette Motor Wasserkühler, Heizung- swaben, Kondenser, Intercooler, Oelkühler, Heizungssysteme, komplette Klimaanlagen und Motor Kühlungsmodulen für die OEM, OES und Exportmarket zur Verfügung.

94 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr KANCA EL ALETLERİ VE DÖVME ÇELİK A.Ş.

KANCA EL ALETLERİ MAYSAN MANDO OTOMOTİV DÖVME ÇELİK VE MAK. SAN. A.Ş. PARÇ. SAN. TİC. A.Ş.

40 yıl önce el aletleri imalatçısı olarak başlayan Kanca, birkaç yıl için- Otomotiv sektörüne hizmet etmek amacı ile 1969’da kurulan Maysan, de fabrikasını ve potansiyelini büyütmeyi başardı. Kısa süre içinde binek ve ticari araçlar ile otobüs ve kamyon gibi ağır vasıtaların yanı otomotiv sektöründe DÖVME PARÇALAR üzerinde çalışmaya baş- sıra bazı savunma sanayi uygulamaları ve demiryolları için amortisör layan Kanca, 90’lı yıllara girerken yaptığı yeni yatırımlarla dövme üretmektedir. 1976’da Çukurova holding bünyesine geçen firma, oto- sektörünün önde gelen firmalarından biri haline geldi. Gelişen tek- motiv sanayindeki stratejik işbirliği trendine paralel olarak 1997 yılında noloji ve global rekabet dahilinde güvenilir, rekabetçi ve zamanında Güney Kore’li Mando Corporation firması ile ortaklık kurmuş ve bunun sonucunda firmanın ismi Maysan Mando olarak değişmiştir. hizmetiyle müşteri taleplerini en üst derecede yerine getirmeye ça- lışan Kanca, bu vizyon doğrultusunda 2004 başlarında modern yeni Maysan Mando yerli OEM pazarında Mercedes Benz Türk, Hyundai As- san, Otoyol Iveco, BMC, Otokar, Mitsubishi Temsa, Isuzu, Askam ve Kar- fabrikasına taşındı. san Peugeot’tan oluşan bir müşteri profiline hizmet vermektedir. Ürün- leri tüm Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Doğu, Rusya ve Latin Amerika’ya 55 bin m2 alanda Ford, Renault, VW, Toyota, Fiat gibi devler ile ça- kadar ulaşan Maysan Mando, yerli aftermarket pazarında Maysan Man- lışan Kanca, ISO/TS 16949 kalite standartlarında, ISO 14001 ile de do ve Maysan Halla markaları ile yer etmiştir. Maysan Mando üretimi- belgelediği çevreci yaklaşımıyla müşterilerinin uzun vadeli partneri nin üçte birini yerli aftermarket pazarına, %40’ını ihracat pazarlarına, olmayı sürdürüyor. kalanını ise yerli OEM pazarına dağıtmaktadır. Maysan Mando’nun yıllık üretim kapasitesi 3.2 milyon amortisördür KANCA EL ALETLERİ DÖVME ÇELİK VE MAK. SAN. A.Ş. MAYSAN MANDO OTOMOTİV PARÇ. SAN. TİC. A.Ş. 40 years ago, Kanca started as a hand tool producer. Short after en- larging its factory and capacity, deliveries of HOT FORGED COMPO- Maysan established in 1969 in order to manufacture shock absorbers for NENTS to Automobile industry had began. With additional invest- the automotive industry ranging from passenger cars, light commerci- ments on 90s, Kanca became one of the top companies in sector. al vehicles, buses and heavy duty trucks to some railway and military Kanca, with the vision of supplying reliable, timely and competitive applications. Maysan formed a joint venture with Mando Corporation forgings, built a new factory with a total area of 55000 m2 at 2004. from South Korea in 1997, after which the company changed its name to Maysan Mando. Kanca is working - within the concept of ISO/TS 16949, showing his Maysan Mando, manufacture under ISO TS 16949:2002 and ISO intent to quality, and also with ISO 14001 - with world leader cus- 14001:2004 certificates. Maysan Mando provides service to a prestigi- tomers as Ford, Renault, VW, Toyota, Fiat and will be kept going as ous customer portfolio in the local OEM market, such as Oyak Renault, their long-term partners. Mercedes Benz Turk, Hyundai Assan, Ford Otosan, Otoyol Iveco, BMC, Otokar, Mitsubishi Temsa and Isuzu. In the export markets Maysan Man- do products reach all over Europe , North Africa , Middle East, Russia and Latin America . KANCA EL ALETLERİ MAYSAN MANDO OTOMOTİV DÖVME ÇELİK VE MAK. SAN. A.Ş. PARÇ. SAN. TİC. A.Ş.

Um Handwerkzeuge herzustellen, wurde Kanca vor 40 Jahren geg- Maysan, welches 1969 gegründet wurde um der Automotiveindustrie zu ründet. In kurzer Zeit verlagerte Kanca seine Fertigung auf ein dienen, stellt neben PKW’s, Nutzfahrzeugen, Betriebsgelände mit 20000m2. Ab den 1980er Jahren hat die ste- LKW’s und Bussen für manche Gebiete der Verteidigungsindustrie und Bahn Stossfänger her. igende Nachfrage der Fahrzeugindustrie dazu geführt, OEMs mit Das Unternehmen, das 1976 zur Çukurova Holding beitrat, gründete SCHMIEDETEILEN zu beliefern. Schon seit Anfang der 1990’er Jahre entsprechend dem strategischen Zusammenarbeittrend in der Automo- ist Kanca, mit weiteren Investitionen, ein zuverlässiger Lieferant im tiveindustrie, eine Partnerschaft mit der Südkoreanischen Firma Mando Schmiedebereich für die Automobilindustrie. 2004, nach dem Bau Corporation und dadurch wurde das unternehmen als Maysan Mando 2 umbenannt. Maysan Mando produziert mit den Qualitätszertifikaten ISO einer neuen großen Schmiedeanlage mit 55000 m Betriebsgelände 9001:2000 und ISO TS 16949:2002. ist Kanca auf diesen neuen Standort übersiedelt, wo nun zusätzliche Maysan Mando beliefert im inländischen OEM Markt: Mercedes Benz Kapazitäten zu Verfügung stehen. Türk, Hyundai Assan, Oyak Renault, Ford Otosan, Otoyol Iveco, Anadolu Isuzu, BMC, Otokar Land Rover, Mitsubishi Temsa und Karsan Peugeot. Maysan Mando, dessen Produkte in ganz Europa, Nordafrika, Mittelosten, Der Einsatz moderner QS-Technik, die Zertifizierung nach ISO/ Russland und Lateinamerika angeboten werden, hat auf dem inländischen. TS16949 und ISO14001 unterstützen das Ziel von Kanca, die Aftermarketing Markt seinen Platz mit den Mando und Maysan Halla Qualitätsanforderungen ihrer Kunden wie Ford, Renault, VW, Toyota, Marken gefestigt. Fiat konsequent zu erfüllen. 1/3 der Maysan Mando Produktion wird auf den inländischen Aftermar- keting Markt, 40% auf den Exportmarkt, der Rest auf den inländischen OEM Markt verteilt. Die jährliche Produktionskapazität von Maysan Mando beträgt 3.2 Milli- onen Stossdämpfer.

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 95 TANITIM PRESENTATION

NORM CİVATA SAN. VE TİC. A.Ş. TEKİŞ TEKNİK EROZYON KALIP SAN. A.Ş.

NORM CIVATA 1973 yılında İzmir’de kurulmuştur. Türkiye’nin önde gelen bağlantı 1972 senesinde kurulmuş olan TEKİŞ, günümüzde 3 ana konuda müşterilerine elemanları üretici ve ihracatçılarından biridir. Yıllık üretim kapasitemiz 35.000 ton- hizmet vermektedir: dur. İki Üretim ve bir pazarlama firmamızda, toplam 565 kişi çalışmaktadır. Çinko KALIP SETLERİ ve KALIP ELEMANLARI kaplama tesisinin yanı sıra, firmamız 2007 Kasım ayında yıllık 2.000 ton kapasiteye CAD/CAM programlarının desteğiyle çalışan teknik büro mühendisleri, müşte- sahip yeni Delta® MKS Doerken® hattını kurmuştur. Kalite sistemimiz 2003 yılın- riler ile doğru ve hızlı teknik bilgi alışverişini sağlamakta, bu sayede, her türlü da ISO TS 16949:2002 belgesi ile BUREAU VERITAS tarafından, 2004 yılında ISO detay işçiliği yapılmış özel kalıp setleri’nin dahi üretimi, çok kısa sürelerde, 14001 belgesi ile TSE tarafından ve Q1 ile Ford Motor Co. tarafından onaylanmıştır. en az hata riski ile ‘montaja hazır’ mantığı ile gerçekleşmektedir. Kalıp seti Ayrıca, Kalite departmanımız Laboratuvar Yeterlilik Belgesine sahiptir. Markamız üretim hattı 7 adet CNC işleme merkezi ve set üretim amaçlı özel makineler “NORM” Avrupa’da ve Amerika’da (U.S TRADEMARK and PATENT OFFICE.) onay- ile donatılmış olup 1200 mm x 2000 mm ölçüleri ve 6000 kg ağırlığı olan kalıp lanmıştır. Türkiye’de Fiat-Tofas, Mercedes Benz Turk , Uzel, Karsan, Otokar, Valeo, setleri üretilebilmektedir. TEKİŞ Kalıp Setleri, çelik havuzları, maça yatakları, BMC, Iveco-Otoyol, Ford-Otosan, Oyak Renault’ya, İsveç’te VOLVO ve SCANIA’ya, itici delikleri, kilit yuvaları, manifolt yuvaları, su soğutma delikleri gibi tüm Almanya’da VW,Audi, Porsche’ye hizmet veriyoruz. Bununla birlikte FORD Motor detay işçilikleri yapılmış ve CMM ile boyutsal doğrulukları sağlanmış durumda‘ Co.’nun global tedarikçisiyiz. 1994’ten bu yana ürünlerimizi Avrupa’nın tüm ülke- montaja hazır’ mantığı ile teslim edilmektedir. lerine, Ortadoğu, A.B.D. ve Kanada’ya ihraç ediyoruz. Aşağıda ürünlerimiz, teslimat, paketleme ve dokümantasyon sistemimizden bahsedilmiştir: SAC ŞEKİLLENDİRME KALIPLARI www.normcivata.com TEKİŞ, ileri teknoloji ürünü makine parkının ve kalıp tasarım programlarının da desteği ile progresif (ardaşık) sac şekillendirme kalıpları üretmektedir. Otomo- tiv ve beyaz eşya ağırlıklı olmak üzere ulusal ve uluslararası firmalara hizmet veren TEKİŞ, sac şekillendirme kalıplarının tasarım ve üretimini tümüyle kendi bünyesinde gerçekleştirmektedir. Üst sınıf kalıpçı ustaları, mükemmel işleyen NORM CİVATA SAN. VE TİC. A.Ş. üretim takip sistemi, modern üretim ekipmanları ile beklenilen hassasiyet de- ğerlerini sağlamak garanti altına alınmıştır. NORM CIVATA established in 1973, located in Izmir as a leading manufacturer and SAC PARÇA ÜRETİMİ exporter of Fasteners, Steel Bolts, Nuts in Turkiye. Production current annual capa- TEKİŞ, 5 ile 250 ton arası değişen kapasitelerde, tamamı 5 yaşın altında H ve city 35.000 tons. Totally 565 employees in three production units and a marketing C tipi preslerden kurulu modern preshanesi ve kaynak hattı ile sac parça üre- company. timi konusunda da hizmet vermektedir. Sac parça üretiminde kullanılacak tek Inhouse Zinc Plating line and inhouse, certified Delta® MKS Doerken® Dip Spinning adımlı veya çok adımlı ardaşık (progresif) kalıpların ve aparatların üretiminin Coating Line running since Nov 2007. de firma bünyesinde gerçekleştirilmesinden dolayı, sac parça üretimi sırasında kullanılan kalıp ve aparatların bakım ve tamir sorumluluğunu da TEKİŞ üstlen- Certifications ISO TS 16949:2002 since 2003 by BUREAU VERITAS, ISO 14001 by mekte, bu sayede “tam zamanında üretim” şartları sağlanmaktadır. TSE and Q1 by Ford Motor Co. in 2004. Our Laboratory is Accredited. Head mar- king “NORM” registered in EUROPE as well as in the U.S TRADEMARK and PATENT OFFICE. Supplying to Fiat-Tofas, Mercedes Benz Turk , Uzel, Karsan, Otokar, Valeo, BMC, Iveco-Otoyol, Ford-Otosan, Oyak Renault and in Sweden we are supplying to VOLVO and SCANIA Trucks, VW , Audi, Porsche in Germany. We are the global supplier of FORD Motor Co. as well. Exporting since 1994 to all of the countries in Europe, Middle-East, U.S.A. and Canada. Special Products Manufactured as per TEKİŞ TEKNİK EROZYON KALIP SAN. A.Ş. Drawings and worldwide specifications through our large database. www.normcivata.com Established in 1972, today TEKIS is serving in three main lines : MOULD BA- SES, DIE SETS and STANDARD COMPONENTS for MOULDS & DIES TEKIS is TURKEY’ s leading manufacturer of standard and customized mould bases, die sets and components for mould & dies. Equiped with 7 CNC mac- NORM CİVATA SAN. VE TİC. A.Ş. hining centers and several conventional machines specialized to manufacture mould base & die sets, TEKIS is able to build mould bases and die sets up to 1200 mm x 2000 mm in dimensions and 6000 kg in weight. Should you need Norm Civata wurde im Jahre 1973 in Izmir gegründet und ist national mit einer customized mould bases & die sets, TEKIS will tailor them to your exact speci- Kapazität von 35.000 Tonnen jährlich der größte Hersteller sowie Exporteur in der fications and inspect all components with CMM before shipment. Branche „Verbindungs-Elemente“. Mit drei Herstellerfirmen und einer Marketingfir- TOOLS FOR SHEET METAL STAMPING & FORMING ma hat Norm Civata eine Mitarbeiter Zahl von 565. Unser QS System wurde im Jah- re 2003 mit der ISO TS 16949:2002 von BUREAU VERITAS, 2004 mit der ISO 14001 The other TEKIS manufacturing line is for manufacturing progressive tools for und mit der Q1 von FORD MOTOR Co. zertifiziert. Ebenso besitzt unser QS Labor sheet metal stamping and forming. We intensively support the automotive besitzt das Beglaubigungs- Zertifikat. Die Marke „NORM“ ist in EUROPA und in der industry, white goods, brown goods and house wares industry with our to- USA patentiert. Norm Civata ist in der türkischen und europäischen Automotive ols workshop. We, at TEKIS, currently operate high range CAD/CAM systems Branche ein qualitativer Lieferant. Wir liefern an Fiat-Tofas, Mercedes Benz Türkei, containing, UNIGRAPHICS and SOLIDWORKS softwares for designing and Uzel, Karsan, Otokar, Valeo, BMC, Iveco-Otoyol, Ford-Otosan,Oyak Renault im tür- manufacturing. Our experienced team guarantees the highest precision in kischen Markt, an Volvo und Scania im schwedischen Markt, VW, Audi und Porsche manufacturing stamping & forming tools. Thanks to our wide machinery park im deutschen Mark und sind Weltweiter Lieferant der FORD Motor Company. consisting wire and die sinking EDM’ s and CNC machine tools, we at TEKIS always work to deliver top quality with competitive prices just on time. Produkt Vielfalt: Schrauben & Muttern, Radbolzen, Stiftschrauben, (Sechskant-, In- nensechskant-, Innenvielzahn-, Außentorx-, Flansch-, Schweiß-, Niet-, Inch- Schra- SHEET METAL PARTS MANUFACTURING uben ) Schrauben mit Scheibe, We serve our clients with our press tools workshop with up to 250 tons pres- Sechskanntmuttern, Sechskanntdünn-Muttern jede Art von Schweißmuttern so wie sing force in small and large series. It is possible to process steel, stainless ( Rund-, Vier- und Sechskant - Muttern ) steel, brass and aluminium sheet materials up to 400 mm width and up to 8 mm thickness. Secondary machining like grinding, milling, CNC machining, Sicherungsmuttern, Flanschmuttern, Muttern mit Scheibe und Buchsen. welding and assembly is also available in doors. Surface treatment and annea- Oberfläche: blank, weiß Verzinkt, gelb Verzinkt, Dacromet, Geomet, Delta, Zink ling are also carried out under TEKIS’ s responsibility in co-operation with our Phosphat, Zink Nickel, 3M und Precote. partners. As TEKIS being a tools manufacturer company, it is our customer’ Mit neuen Investitionen beschichten wir Cr+3 weiß und gelb in unseren eigenen s advantage to let us manufacture their parts as we carry all responsibiliti- Anlagen. Ab Juni 2007 werden wir mit einer neuen Investition in der Lage sein im es of the pressing tools and jigs whether made in TEKIS or delivered by our eigenen Hause Delta zu beschichten. customer. www.normcivata.com

96 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

TANITIM PRESENTATION

YENMAK MOTOR GÖMLEK MUTLU AKÜ VE MALZ. SAN. A.Ş. SAN. ve TİC. A.Ş.

Mutlu Anonim Şirketi, kurulduğu 1945 yılından itibaren Türkiye’nin FABRİKA: Ekonomik Kalkınma süreci olarak adlandırılan dönemde faaliyet Organize Sanayi Bolgesi Atabey Sokak No: 6 - 42300 KONYA göstermiş ve önceleri ithalat ve ihracat konusunda hizmet vermiştir. Tel: +90-332-238 82 82 (pbx) Fax: +90-332-235 55 66 Mutlu Akü, ulaşmış olduğu kalite, kapasite ve güvenilir hizmet İHRACAT OFİSİ : Buyukdere Cad. No: 103/7 Mecidiyekoy- İSTANBUL anlayışıyla; Türkiye’nin, Ortadoğu’nun ve Doğu Avrupa’nın en bü- Tel: +90-212-267 06 13 (pbx) Fax: +90-212-267 05 74 yük akü üreticisi haline gelmiştir. Kuruluşunun 51’inci yılı 1996’da YENMAK, her tür araç için motor gömleği, piston, pin, segman, motor devreye geçirilen 230 dönüm alan üzerine kurulu modern tesisleri ile yatağı, valf, gasket üretimi/satışı yapmaktadır. YENMAK ürünleri TÜV- Mutlu Akü sektörünün dev kuruluşu olarak ülkesinin gurur kaynağı CERT tarafından onaylanmış ISO 9001;2000 kalite belgelerine sahiptir. olmayı başarmıştır. YENMAK 1,5 milyon adet motor gömleği,1 milyon adet piston ve pim olan yıllık üretimini; modern teknoloji, yüksek kaliteli kontrol cihazları Mutlu Akü, her türlü ulaşım araçlarından endüstriyel alanlarda kulla- ve çevreye saygı bilinci ile 1966 yılından beri Türkiye’de yapmaktadır. nılan akümülatörlere kadar geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Mutlu YENMAK ürünlerinin % 75‘lik kısmını 55 ülkeye ihraç etmekte olup, Akü’lerinin kapasite ve marş performansı,en az ürün üzerinde belirtil- ihracatının çoğunlukla; Avrupa, U.S.A, Ortadoğu, Uzakdoğu, Afrika, diği kadar olup, pazar içinde kalitesini kanıtlamış ve müşteri memnu- Rusya’ya yapmaktadır. niyetini kalitesiyle kazanmıştır. YENMAK MOTOR GÖMLEK SAN. ve TİC. A.Ş.

YENMAK ENGINE CYLINDER LINER/PISTON/RING MANUFACTURING CO. FACTORY: Organize Sanayi Bolgesi Atabey Sokak No: 6 - 42300 KONYA Tel: +90-332-238 82 82 (pbx) Fax: +90-332-235 55 66 EXPORT OFFICE : Buyukdere Cad. No: 103/7 Mecidiyekoy- •STANBUL Tel: +90-212-267 06 13 (pbx) Fax: +90-212-267 05 74 YENMAK which has been manufacturing / selling cylinder liners, pistons, pins, piston rings, engine bearing, valves,gaskets for all kinds of vehicles. MUTLU AKÜ VE MALZ. SAN. A.Ş. YENMAK products have been approved by TÜV-CERT Germany as ISO 9001:2000 Quality Certificate. Since its foundation in 1945, Mutlu Incorporate has been of service YENMAK manufactures 1,5 million pcs cylinder liners,1 million pcs pistons and pims yearly with using modern technology, high quality control in both export and import and has been active during the period na- equipments and being environmentally conscious since 1966 in Turkey. med Prospering of Turkish Economy. YENMAK exports 75% of its production to 55 countries; mostly exported With the high quality, capacity and notion of trust worthy service of are Europe, U.S.A, Middle East, Far East, Africa, as well as Russia. Mutlu Akü has become the biggest battery manufacturer of Turkey, the Middle East and Eastern Europe. With the opening of the new 230,000m2 facilities in Tepeoren in 1996 on its 51st anniversary, YENMAK MOTOR GÖMLEK Mutlu as the giant of its sector has become the pride of its home- SAN. ve TİC. A.Ş. land. Mutlu Akü, produces a wide range of accumulators for both trans- YENMAK INDUSTRIE UND HANDEL VON portation applications and industrial as well. Values given on Mutlu MOTORENZYLINDERLAUFBUCHE AG Batteries are the minimum values, therefore overperformance of the FABRIK: Organize Sanayi Bölgesi Atabey Sokak No: 42300 KONYA capacity and cranking that Mutlu Batteries deliver, has proven its Tel: +90-332-238 82 82 (pbx) Fax: +90-332-235 55 66 quality in the market, and attained customer satisfaction. AUSFUHRBÜRO: Büyükdere Cad. No:103/7 Mecidiyeköy - ISTANBUL Tel: +90-212-267 06 13 (pbx) Fax: +90-212-267 05 74 Yenmak führt Produktion und Verkauf von Motorenzylinderlaufbuche, Kolbe, Stift, Kolbenring, Motorlager, Ventil und Gasket. Die Produkte von YENMAK sind von TÜV-CERT bestätigt und wurden ihre Qualität mit Zer- tifikat ISO 9001:2000 bescheinigt. YENMAK führt seine Herstellungstätigkeit jährlich 1,5 Million Motorenz- ylinderlaufbuche 1 Million Kolben und Stiften seit 1966 in der Türkei mit seiner Naturfreundlichkeit bei moderntechnologische hochqualitätsvollen Prüfanlagen. YENMAK exportiert 75% seiner Produkte in 55 Länder. Die Bestimmungsländer der Ausführung sind allgemein Europa, USA, Mittelostländer, Fernostländer, Afrika und Russland.

98 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

TANITIM PRESENTATION

PETROFER ENDÜSTRİYEL MATRİS DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ. YAĞLAR SAN. VE TİC. A.Ş.

Altı Sigma danışmanlık ve eğitim hizmetlerinin çıtasını yükseltmek Uluslararası üretim ve satış ağına sahip PETROFER GmbH’ın iddiasıyla 2002 yılında kurulan MATRİS Danışmanlık, hizmetlerinin Türkiye’deki kuruluşu PETROFER Türkiye, üretmekte olduğu 1000 niteliğini uluslararası arenada en iyilerin düzeyine çıkarmayı başar- farklı çeşit Endüstriyel ve Motor Yağları ile Kimyasallar sayesinde sa- mış uzman bir kuruluştur. nayinin ve otomotiv sektörünün ihtiyacı olan tüm yağlayıcı ve kim- Matris Danışmanlık Altı Sigma, Yalın Altı Sigma, Yalın Üretim ve TPM yasalları müşterilerine sunmaktadır. Isıl İşlem Yağları, Hidrolik Yağlar, konularında kendini ispatlamış, “işlevsel bilgi”, birikim ve deneyimiy- Elektroerozyon sıvıları, Kalıp Ayırıcılar, Piston ve Yanmaz Hidrolik Sı- le müşterileri için yarattığı farkı referanslarıyla kanıtlamıştır. Dene- vılar, Metal İşleme Yağları ve Sıvıları, Korozyon Koruyucular, Şanzı- yimlerini uygulayıcı, yönetici ve danışman olarak yer aldıkları ulusal man ve Kızak Yağlama Yağları, Isı Transfer Yağları, Kağıt Kimyasalları ve uluslararası başarılı uygulamalardan kazanmış, yetkinliklerini hiz- ve Motor Yağları önemli ürün grupları arasındadır. metleriyle kanıtlamış insan kaynaklarına sahiptir. Firmamız ISO9001:2000 Kalite Güvence, ISO 14001:2004 Çevre Yö- Verdiği hizmetlerle müşterilerinin gerçek ve ölçülebilir iş sonuçları netim Sistemi, TSE Laboratuvar Belgelerine sahiptir. elde etmelerini temel ilkesi haline getirmiş olan MATRİS Danışmanlık Türkiye’nin ulusal ve uluslararası arenadaki itibarlı kuruluşlarına hizmet vermeye devam etmektedir.

PETROFER ENDÜSTRİYEL MATRİS DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ. YAĞLAR SAN. VE TİC. A.Ş.

As being Turkey’s leading consulting company, MATRİS CONSUL- Petrofer Turkey, which is a constitution of PETROFER GmbH in Tur- TANTS INC. has been providing consulting and training services on key that has international production and sales network, introduces Six Sigma, Lean Six Sigma, Lean Manufacturing and TPM since 2002. to the customers, industry and automotive sector which needs all MATRİS is a specialized consulting company possessing verified of the lubricants and chemical agent, due to producing a range of “functional knowledge” gained by experience on the services offered, more than 1000 industrial and motor oil and chemical agent. The and has proven it’s distinction by the services delivered. MATRİS has main sectors are Heat Treatment oils, hydraulic oils, electroerosi- human resources who have gained experience as practitioners, ma- on fluids, release agents, piston and non-flammable hydraulic fluids, nagers and consultants through national and international successful metal working lubricants and fluids, Corrosion protective, transmis- implementations on Six Sigma. sion and slipper lubrication oils, Heat transfer oils, paper chemicals The main principle of MATRİS is to create real and measurable bu- and motor oils. siness results for the clients, and has proven that with the results PETROFER has ISO9001:2000 Quality Management System Certifi- achieved. cate, ISO 14001:2004 Enviroment Management System Certificate and TSE Laboratory Certificate.

PETROFER ENDÜSTRİYEL MATRİS DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ. YAĞLAR SAN. VE TİC. A.Ş.

Matris Beratung wurde im Jahr 2002 mit dem Ziel das Niveau der Six Die Petrofer GmbH in Hildesheim verfügt über ein weltweit ausge- Sigma Beratungs und Schulungsdienste zu erhöhen gegründet und ist bautes Produktions- und Vertriebsnetz. Allein die Petrofer Tochter- heute ein Unternehmen, das erreicht hat die Qualität seiner Dienste gesellschaft in der Türkei, kommt mit ihren nahezu 1000 Produkten auf der internationalen Ebene zum Stand der Besten zu erhöhen. aus dem Bereich Industrieschmierstoffe und Motorenöle, den hohen Matris Beratung hat sich in Six Sigma Beratung und Schulung bewie- Ansprüchen der Kunden aus der Automobilindustrie entgegen. Absc- sen und Ihre Differenzierung durch “ funktioneller Kenntnis“ und Er- hreckmedien, Hydrauliköle, Spark Erosion Fluids, Feuerresistente fahrung bei ihren Kunden mit den Referenzen erwiesen. Das Personal, Hydraulik Flüssigkeiten, Metallbearbeitungsöle, Korrosionsschutz- das seine Erfahrungen während den Teilnahmen als Praktizierender, mittel, Getriebeöle, Waermeübertragungsöle, Papierchemikalien und Führer und Berater an nationalen und internationalen erfolgreichen Motorenöle sind nur einige der Veranstaltungen erworben hat, beweist seine Vollkommenheit mit wichtigsten Produktgruppen. seinen Diensten. Die Petrofer Türkei wurde mit dem Qualitaetsmanagement Zertifikat Matris Beratung, die es zum Grundsatz gemacht hat, dass ihre Kun- ISO 9001:2000, dem Umweltmanagement Zertifikat ISO 14001:2004 den reale und messbare Arbeitsergebnisse erreichen, setzt ihre Di- und der Laborzertifizierung der TSE (Turkish Standart Enstitute) aus- enstleistungen für achtungsvolle Unternehmen in der nationalen und gezeichnet. internationalen Arena fort.

100 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr PİLZ EMNİYET OTOM. ÜRÜN. VE HİZ. TİC. LTD. ŞTİ. TAEGUTEC KESİCİ TAKIMLAR A.Ş.

Dünyada sadece Emniyet Otomasyonu konusunda faaliyet gösteren 1916 yılında dünyada kesici takımlar için kullanılan karbür tozunu ilk tek şirket olan Pilz, 1948 yılında Almanya’da kuruldu. 1967 yılında ilk işleyen kurum olan TaeguTec, Kore merkezli bir firmadır. Türkiye’de çift el emniyet rölesini pazara sunduğu günden bugüne Pilz emniyet faaliyetlerine 1999 yılında başlayan TaeguTec, Türkiye çapında hiz- otomasyonu konusunda ileri teknoloji üreten, ürün ve hizmetler ge- met verdiği müşterileri, İzmir, Ankara ve Bursa’da bulunan bölge liştiren sektöründe lider bir şirket haline geldi. bayilikleri, İstanbul’daki yetkili satıcılıkları, Konya ve Bursa’da kendi Bugün Pilz, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 24 ülkede kendi şir- şubeleri, Eskişehir’de uygulama organizasyonu ile büyümeye devam ketleriyle, 5 kıtaya yayılmış temsilcilik ve distribütörleriyle dünya pa- etmektedir. zarına ürün ve hizmetler sunan global bir oyuncu haline gelmiştir. Pilz Genel Merkezi Dudullu’da bulunan TaeguTec, bünyesinde bulunan üretiminin büyük bölümünü Almanya’da gerçekleştirmektedir. Ayrı- kesici takım firmalarıyla ve tam çözüm sağlayan ürün portföyüyle ca, merkezi İsviçre’de olan Elesta Relay’s GmbH’da Pilz grubu şirket- talaşlı imalat alanında hizmet veriyor. TaeguTec, tüm freze takım, leri içinde yer almaktadır. Pilz’in insan kaynaklarının %25’ini sadece torna , kesme kanal, karbür freze, takım tutucu, diş açma kanal ve Ar-Ge’ye ayırması onun bu haklı liderliğinin en somut göstergesidir. uçları ürünleriyle geniş bir yelpazeye sahiptir. Birçok ülkede emniyet elçiliği görevini üstlenen Pilz, makine ve tesis- TaeguTec Kesici Takımlar A.Ş. İstanbul, her biri kendi alanında uz- lerin CE uyumluluğunu sağlamak ve daha emniyetli çalışma ortamları manlaşmış ve tüm dünyada isim yapmış TaeguTec, IT.TE.DI, Innotool, yaratmak için yüksek teknolojili çözüm ve hizmetler üretmektedir. Outiltec, UOP, Metaor, Micro Tools, CTMS ve Big Daishowa firmala- Pilz’in pazara sunduğu nitelikli ürünler arasında Programlanabilir rının müşterilere ulaştırılmasında faaliyetlerini başarıyla sürdürmek- Emniyet Röleleri (PNOZ multi), Emniyet PLC’leri (PSS), Emniyet Veri tedir. Yolu (SafetyBus p – SafetyNET), Işık Perdeleri (PSEN op), Emniyet Hareket Sürücüleri (PMC), 2 Boyutlu Emniyet Kamera Sistemi (PSEN- vip), 3 Boyutlu Emniyet Kamera Sistemi (SafetyEYE) bulunmaktadır. Pilz geliştirdiği ürünlerin yanı sıra, risk analizi, CE, emniyet uygula- maları konularında eğitim, danışmanlık ve mühendislik hizmetleri de vermektedir. TAEGUTEC KESİCİ TAKIMLAR A.Ş.

PİLZ EMNİYET OTOM. ÜRÜN. Korea centered TaeguTec is the first company in the world which VE HİZ. TİC. LTD. ŞTİ. processed carbide dusts for cutting tools in the world, in 1916. Tur- key operations of the company has started in 1999 and it continues Pilz, being the unique company which has been involved in only its growth in Turkey with it nationwide customer services, regional Safe Automation all around the world, was established in 1948 in distributors located in İzmir, Ankara and Bursa, authorized dealers Germany. Pilz became an advanced technology provider as well as in Istanbul, branch offices in Konya and Bursa, and implementation product and service developer ever since it launched the first double- organization in Eskişehir. hand safety relay in 1968. TaeguTec’s headquarters is located in Dudullu. Company present Today, Pilz is global player with 24 subsidiaries and many local rep- its services to wood shaving manufacture area with its cutting tool resentatives in 5 continents. Pilz performs most of manufacturing firms and product portfolio that ensures full solution. TaeguTec’s has in Germany. In addition, Elesta Relay’s GmbH - Switzerland belongs a broad range of products like fraise set, torn, cutting vessel, carbide also to Pilz group of companies. The allocation of 25% human reso- endmills, set holder, thread vessel and poles. urces to R&D is the concrete proof of Pilz’s leadership. TaeguTec İstanbul succesfully operates in order to deliver services of In most of countries the name of Pilz is recognized as safety ambassa- its world wide famous TaeguTec, IT.TE.DI, Innotool, Outiltec ,UOP, dor. The Product range includes programmable safety relays (PNOZ Metaor, Micro Tools, CTMS ve Big Daishowa companies. multi), programmable safety systems (PSS), safety bus systems (Sa- fetyBUS p – SafetyNET), sensor technology (PSEN op – PSEN vip – SafetEYE), motion control devices (PMC), control and signal devices (PIT), operator terminals and monitoring devices (PMI). Pilz also provides a comprehensive range of services. The area of consulting and engineering provides a comprehensive, competent service from plant assessment to risk assessment, through safety design and safety sign-off at the customer’s premises.

Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 101 YENİ ÜYELER NEW MEMBERS

GRAMMER KOLTUK SİSTEMLERİ ULUS METAL SANAYİ ve TİCARET A.Ş. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

ULUS METAL

Merkezi Almanya’da bulunan Grammer, 9500’den fazla Ulus Metal, 1958 yılında gaz ocakları ve benzeri ürünlerin çalışanıyla toplam 17 ülkede 21 üretim merkeziyle dünya imalatı ve satışı için kurulmuş olup, 2007 yılında taşındığı- çapında faaliyetine devam etmektedir mız 8000 m² kapalı alana sahip yeni tesisimizde Gebze Or- ganize Sanayi Bölgesi’nde gün geçtikçe artan makine ve iş Grammer A.Ş., 1986 yılından beri Bursa’ da 700 çalışanı hacmi ile sac pres sektöründe faaliyetini sürdürmektedir. ile uluslararası bir işletme olarak faaliyet göstermekte ve üretimin % 75’ den fazlasını ihraç etmektedir. Ağırlıklı olarak otomotiv sektöründe olmak üzere birçok sektörde doğrudan orjinal ekipman üreticilerine hizmet Otomotiv sektörüne sürücü ve yolcu koltuğu, traktör kol- vermekteyiz. Yurtiçi ve yurtdışındaki müşterilerimize bu- tuğu, iş makineleri ve forklift koltukları üretimi yapmak- gün faal olarak hizmet etmekte olduğumuz 600’den fazla tadır. Grammer güvenlik, konfor ve ergomi konularında parçanın kalıplarının tamamı firmamız bünyesindeki kalıp- standartları belirlemektedir. hanemizde üretilmiştir. Kalıp tasarım ve imalatındaki gü- Grammer A.Ş. ISO TS 16949:2002, ISO 9001:2000, ISO cümüz orijinal ekipman üreticilerinin projelerine tasarım 14001:2004, Ford Q1, CCC ve OHSAS 18001 sertifikala- aşamasında katılım şansını vermektedir. rına sahiptir. Geniş üretim kapasitesi ve kısa zamanda istenilen mik- tarda parça üretebilmemiz tercih edilen firma olmamızı sağlamaktadır. Bugün, yetişmiş teknik kadromuz, yatı- Grammer, with headquarters in Germany, have been in ope- rımlarımız, en önemlisi müşteri odaklı şirket kültürümüz ration with 21 production facilities in 17 countries with more ile ağırlığımızı ihracat ve ana üretici firmalara yönelterek than 9500 employees. büyümemizi devam ettirmeyi hedeflemekteyiz. Firmamız, Grammer A.Ş. has been operating and exporting % 75 of their SGS tarafından ISO TS 16949 ve ISO 9001:2000 sistemleri production with 700 people in Bursa as an international pla- için belgelendirilmiştir. yer since 1986. Grammer A.Ş. provides seating solutions in passenger and Ulus Metal was founded in 1958 for the production and sales driver seats for buses, trucks, light commercial vehicles, of gas furnaces and similar products. agricultural machines, forklifts and construction machines. Grammer sets standarts in terms of safety, comfort and er- We have been producing metal stamped parts for automotive gonomics. industry with our increasing number of machinery and business, in our new plant with 8000 sqm covered area since 2007 Grammer A.Ş. has ISO TS 16949:2002, ISO 9001:2000, ISO in Gebze Organized Industrial zone. 14001:2004, Ford Q1, CCC and OHSAS 18001 certificates. Mainly focused on the automotive industry, we are supplying many other industries as OEM, Tier 1 and 2 supplier.Our capability to design and manufacture tools gives us an opportunity to be a partner on OEM projects of our customers during the design phase. Our wide production capacity and capability of producing parts in any quantities enable us to be a preferred company. Our company has been certified by SGS for ISO TS 16949 and ISO 9001:2000 quality system.

102 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr

TAYSAD ÜYELERİ TAYSAD MEMBERS

TAYSAD ÜYELERİ MEMBERS TEL PHONE FAKS FAX ŞEHİR CITY

A A RAYMOND BAĞLANTI ELEMANLARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 6581058 +90 262 6581073 Kocaeli AKA OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2703300 +90 224 2703301 Bursa AKÇELİK DEMİR ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 3767432 +90 232 3280746 İzmir AKIM METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 5931990 +90 216 5931999 İstanbul AKKARDAN SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7446630 +90 262 7441873 Kocaeli AKTAŞ HAVA SÜSPANSİYON SİSTEMLERİ A.Ş. +90 224 2612331 +90 224 2612330 Bursa AKYIL OTOMOTİV YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 6219865 +90 216 6219866 İstanbul ALBA KALIP VE OTOM. MAK. İML. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 4999585 +90 216 4999584 İstanbul ALKAN OTOMOTİV PARÇALARI ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6788600 +90 262 6588601 Kocaeli ANSEL METAL İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 3785104 +90 216 3785068 İstanbul ANT KALIP SAN. TİC. A.Ş. +90 216 5932430 +90 216 5932435 İstanbul A-PLAS PLASTİK VE LASTİK SANAYİ +90 224 2610550 +90 224 2610554 Bursa AREVA T&D ENERJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş. +90 262 6483300 +90 262 6412036 Kocaeli ARFESAN ARKAN FREN ELEMANLARI SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7510269 +90 262 7510189 Kocaeli ARGEN OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİ ÖZEL ARAÇ İML. SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 3941725 +90 216 3941511 İstanbul ARKPRES EMNİYET KEMERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 3495490 +90 262 3493793 Kocaeli ARMETAL MAKİNA METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 6445704 +90 262 6445703 Kocaeli ARPARSAN ARKAN METAL PARÇA VE KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7510269 +90 262 7510189 Kocaeli ARPEK ARKAN PARÇA ALÜMİNYUM ENJ. VE KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6589744 +90 262 6589749 Kocaeli ASAŞ FİLTRE SAN. VE TİC. A.Ş. +90 326 4561560 +90 326 4561023 Hatay ASİL ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2806100 +90 224 2806200 Bursa ASSAN HANİL OTOMOTİV OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 3176800 +90 262 3651814 Kocaeli ASV SAN. VE TİC. KOLL. ŞTİ. +90 212 8867387 +90 212 8867396 İstanbul ATAY MAKİNA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 212 8762444 +90 212 8768874 İstanbul ATAYLAR MAKİNA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 212 6890233 +90 212 6890215 İstanbul AUTOLIV CANKOR OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6484600 +90 262 6484601 Kocaeli AYDINLAR YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 332 2390151 +90 332 2390154 Konya AYGERSAN AYDINLATMA GEREÇLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 312 8154561 +90 312 8154220 Ankara AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7512194 +90 262 7512198 Kocaeli B B PLAS BURSA PLASTİK, METAL, İNŞ. VE TUR. SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 2610900 +90 224 2610918 Bursa B&S PRESS FORM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli BANDO KOÇKAYA KAYIŞ SAN. TİC. (TÜRKİYE) A.Ş. +90 262 7511691 +90 262 7511698 Kocaeli BANT BORU SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6774700 +90 262 7514637 Kocaeli BASKI DEVRE SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 3901036 +90 216 3544941 İstanbul BELDESAN OTOMOTİV YAN SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 3234130 +90 212 3230695 İstanbul BELKA KAUÇUK ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 4111500 +90 224 4111503 Bursa BELTAN VIBRACOUSTIC TİTREŞİM ELEMANLARI SAN. A.Ş. +90 224 2707102 +90 224 2431436 Bursa BEMAG MAKİNA ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7510160 +90 262 7510163 Kocaeli BEŞEL BİJON MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 4162887 +90 216 4108589 İstanbul BEŞER BALATACILIK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 4781801 +90 232 4781778 İzmir BEYÇELİK GESTAMP KALIP VE OTO YAN SAN. PAZ. VE TİC. A.Ş. +90 224 2700600 +90 224 2415200 Bursa BİLEN EGZOST SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 3645959 +90 216 3643662 İstanbul BİRİNCİ OTOMOTİV SAN. A.Ş. +90 216 4661990 +90 216 3647401 İstanbul BORÇELİK ÇELİK SAN. TİC. A.Ş. +90 224 2804000 +90 224 5190130 Bursa BOSAL MİMAYSAN METAL İŞLEME SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7514425 +90 262 7514434 Kocaeli BOSCH FREN SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2610500 +90 224 2610510 Bursa BOSCH REXROTH OTOMOASYON SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 411130 +90 212 4111319 İstanbul BOSCH SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2192500 +90 224 2192502 Bursa BOSİM SAÇ İŞLETME MERKEZİ LTD. ŞTİ. +90 216 5970450 +90 216 3960456 İstanbul C-Ç C.P.S. OTOMOTİV TEKSTİL SAN. VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 3435105 +90 262 3435106 Kocaeli CEFLEKS KAUÇUK OTOMOTİV SAN. İÇ VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ. +90 212 7172289 +90 212 7172163 İstanbul CENGİZ MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6581220 +90 262 6581228 Kocaeli CEVHER DÖKÜM SAN. A.Ş. +90 232 4781000 +90 232 4781010 İzmir CHEMETALL SANAYİ KİMYASALLARI TİC. VE SAN. A.Ş. +90 212 3545300 +90 212 3545350 İstanbul CMS JANT VE MAKİNA SAN. A.Ş. +90 232 3991000 +90 232 3991010 İzmir COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. VE SAN. A.Ş. +90 224 5734263 +90 224 5734273 Bursa COŞKUNÖZ METAL FORM MAKİNA END. VE TİC. A.Ş. +90 224 2800100 +90 224 2431146 Bursa ÇAVUŞOĞLU MAKİNA VE OTOM. YAN SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 7541564 +90 262 7591566 Kocaeli ÇELİKEL ALÜMİNYUM DÖKÜM İML. SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 3111442 +90 216 3111067 İstanbul ÇETİNPRES OTO YAN SAN. A.Ş. +90 216 3771041 +90 216 3771043 İstanbul ÇİFTEL ELEKTROMEKANİK SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 6581810 +90 262 6581029 Kocaeli ÇİMSATAŞ ÇUKUROVA İNŞ. MAK. SAN. VE TİC. A.Ş. +90 324 2218400 +90 324 2218404 Mersin ÇORLU OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 282 6514393 +90 282 6515524 Tekirdağ D DELTA GÜÇ SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6580800 +90 262 6580809 Kocaeli DENET CIVATA SAN. A.Ş. +90 212 5676748 +90 212 4800800 İstanbul DENSO OTOMOTİV PARÇALARI SAN. A.Ş. +90 262 6795700 +90 262 6795757 Kocaeli DOĞAN LASTİKÇİLİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7512550 +90 262 7510570 Kocaeli DOSTEL MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7510230 +90 262 7510288 Kocaeli DOW TÜRKİYE KİMYA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 7546800 +90 262 7548801 Kocaeli DÖKSAN BASINÇLI DÖKÜM VE MAK. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 6582910 +90 262 6582669 Kocaeli DÖNMEZ DEBRİYAJ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 3768766 +90 232 3768999 İzmir E ECS ELEKTRİK ENERJİ VE KABLO SAN. TİC. A.Ş. +90 224 4111015 +90 224 4111017 Bursa EGE ENDÜSTRİ VE TİC. A.Ş. +90 232 4911400 +90 232 4911515 İzmir EGE FREN SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 3973600 +90 232 4790208 İzmir EGE SOĞUTMACILIK KLİ. SOĞ. HAVA TES. İHR. İTH. SAN VE TİC AŞ +90 232 8333764 +90 232 8333755 İzmir EGEBANT ZIMPARA VE POLİSAJ MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 2700707 +90 212 2788010 İstanbul EKU FREN KAMPANA VE DÖKÜM SAN. A.Ş. +90 262 6581010 +90 262 6581000 Kocaeli ELATEK KAUÇUK PLASTİK VE KİMYEVİ MADDELER SAN. LTD. ŞTİ. +90 224 2611230 +90 224 2611300 Bursa ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. A.Ş. +90 236 2330600 +90 236 2330602 Manisa EMAS ELEKTROTEKNİK MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 5492252 +90 212 5492580 İstanbul EMEK KALIP APARAT VE MAK. SAN. A.Ş. +90 262 6589984 +90 262 6589986 Kocaeli ERDEMİR ÇELİK SERVİS MERKEZİ SA. VE TİC. A.Ş. +90 262 6792727 +90 262 6792709 Kocaeli EREĞLİ DİLME SAN. VE TİC. A.Ş. +90 372 3181020 +90 372 3180902 Zonguldak ERKURT TEKSTİL VE YALITIM ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2610023 +90 224 2610015 Bursa ERMETAL OTOMOTİV VE EŞYA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2802000 +90 224 2610971 Bursa ERSAN KAUÇUK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 3042444 +90 216 3042471 İstanbul ERSEL AĞIR MAKİNE SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6581340 +90 262 6580527 Kocaeli

104 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr TAYSAD ÜYELERİ MEMBERS TEL PHONE FAKS FAX ŞEHİR CITY

ERTANLAR MAKİNA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 222 2360553 +90 222 2360555 Eskişehir ESTAŞ EKSANTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 346 2181220 +90 346 2181231 Sivas F FARBA OTOMOTİV AYDINLATMA VE PLASTİK FABRİKALARI A.Ş. +90 212 2564960 +90 212 2561043 İstanbul FARHYM OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 312 3980254 +90 312 3980258 Ankara FARLAS OTOMOTİV PAZARLAMA A.Ş. +90 212 2385454 +90 212 2382627 İstanbul FARPLAS OTO YEDEK PARÇALARI İML. İTH. İHR. A.Ş. +90 262 6796500 +90 262 6796500 Kocaeli FAURECIA POLİFLEKS OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 4594020 +90 216 4594026 İstanbul FEDERAL MOGUL İZMİT PİSTON VE PİM ÜRETİM TESİSLERİ A.Ş. +90 262 2260820 +90 262 2262405 Kocaeli FEDERAL MOGUL PİSTON, SEGMAN, GÖMLEK ÜRETİM TES. A.Ş. +90 212 2926313 +90 212 2926268 İstanbul FERRO DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6534260 +90 262 6531852 Kocaeli FICOSA INTERNATIONAL OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 4111450 +90 224 4111458 Bursa FİGES FİZİK VE GEOMETRİDE BİLGİSAYAR SİM. HİZ. TİC. A.Ş. +90 224 2508454 +90 224 2508457 Bursa FKK GÜNEY OTO LASTİK TAKOZ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 362 2668090 +90 362 2668094 Samsun FLOTEKS PLASTİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2610157 +90 224 2610156 Bursa FONTANA PİETRO KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 5931837 +90 216 5931892 İstanbul G GALSAN PLASTİK VE KALIP SAN. A.Ş. +90 262 6777575 +90 262 7512775 Kocaeli GÖKTAŞ YASSI HADDE MAM. SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7591819 +90 262 7591814 Kocaeli GRAMMER KOLTUK SİSTEEMLERİ A.Ş. +90 224 2193000 +90 224 2197737 Bursa GREEN CHEMICALS KİM. MAD. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 4565175 +90 216 4565169 İstanbul GÜÇLÜ PRES MAK. SAN. TİC. A.Ş. +90 262 6580343 +90 262 6580344 Kocaeli GÜNGÖR OTOMOBİL YAN. SAN. A.Ş. +90 262 7511856 +90 262 7510532 Kocaeli GÜREL MAKİNA İML. İHR. İTH. TİC. A.Ş. +90 262 6414540 +90 262 6419484 Kocaeli GÜRSETAŞ DÖKÜM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 3071739 +90 216 3072875 İstanbul GÜVEN OTOMOTİV PARÇALARI ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6788600 +90 262 6588601 Kocaeli H HANİL CF OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 3496279 +90 262 3496285 Kocaeli HASÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 4444140 +90 216 5930890 İstanbul HAYES LEMMERZ JANTAŞ SAN. A.Ş. +90 236 2262000 +90 236 2334330 Manisa HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. VE TİC. A.Ş. +90 462 3255042 +90 462 3255044 Trabzon HEMA ENDÜSTRİ A.Ş. +90 282 7581040 +90 282 7581071 Tekirdağ HIZLANLAR OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6536140 +90 262 6536141 Kocaeli HİPAK HİDROLİK MAKİNE SAN. A.Ş. +90 212 5496901 +90 212 5496907 İstanbul HP PELZER PİMSA OTOMOTİV A.Ş. +90 262 6489300 +90 262 6589333 Kocaeli I-İ ISILSAN MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ. +90 264 2767670 +90 264 2758794 Sakarya ISTAŞ İZMİR ISIL İŞLEM SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 8770300 +90 232 8770301 İzmir İLERİ MEKANİK MAKİNA KALIP İMALAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 4138206 +90 216 4138210 İstanbul İNCİ AKÜ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 236 2332510 +90 236 2332513 Manisa İNELLİ PLASTİK TEKSTİL OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 3767500 +90 232 3767113 İzmir İNSA ISIL İŞLEM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 4158700 +90 216 3646600 İstanbul İS-KA İSTANBUL KABLO SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 6136655 +90 212 5763697 İstanbul K KALE BALATA OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7440386 +90 262 7440389 Kocaeli KALE OTO RADYATÖR SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7441852 +90 262 7441275 Kocaeli KALIPYANSAN STANDART KALIP ELEMANLARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 3781212 +90 216 3782780 İstanbul KALİTE LASTİK PLASTİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7511668 +90 262 7511572 Kocaeli KANCA EL ALETLERİ DÖVME ÇELİK VE MAK. SAN. A.Ş. +90 262 6788600 +90 262 6788601 Kocaeli KARDEŞ ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 6249204 +90 212 5413559 İstanbul KAYNAK TEKNİĞİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6797800 +90 262 6797700 Kocaeli KERİM ÇELİK MAMULLERİ İMALAT VE TİC. A.Ş. +90 216 5813000 +90 216 5813045 İstanbul KFI KARTAL FCMP OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş. +90 236 3131251 +90 236 3131651 Manisa KORMAS ELEKTRİKLİ MOTOR SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 6601011 +90 216 6601044 İstanbul KORMETAL SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 6946000 +90 212 5095508 İstanbul KTC KALİBRE BORU KESME SAN. LTD. ŞTİ. +90 262 3166600 +90 262 3350792 Kocaeli L LASPAR KAUÇUK YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 224 2806900 +90 224 4842597 Bursa LUCAS ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 264 2768750 +90 264 2752891 Sakarya M MAHLE FARPLAS FİLTRE SİSTEMLERİ A.Ş. +90 262 7512230 +90 262 7514017 Kocaeli MAJOR SKT OTO DONANIM A.Ş. +90 224 2805400 +90 224 2805444 Bursa MAKERSAN MAKİNA OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 7512505 +90 262 7513580 Kocaeli MAKO ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2195600 +90 224 2195681 Bursa MAKTEL MAKİNE VE TEL SAN. A.Ş. +90 216 5614580 +90 216 3118388 İstanbul MAPA CİVATA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6580700 +90 262 6580690 Kocaeli MA-PA FREN SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6580700 +90 262 6580690 Kocaeli MA-PA MAKİNA PARÇALARI ENDÜSTRİSİ A.Ş. +90 262 6580700 +90 262 6580690 Kocaeli MARTUR SÜNGER VE KOLTUK A.Ş. +90 212 3460585 +90 212 3460576 İstanbul MATAY OTOMOTİV YAN SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 4833550 +90 224 4833564 Bursa MAYSAN MANDO OTOMOTİV PARÇALARI SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2431350 +90 224 2435902 Bursa MAZSAN MAKİNA İMALAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 5930040 +90 216 5930039 İstanbul MEBANT İZOLASYON VE BANT SAN. LTD. ŞTİ. +90 232 4336071 +90 232 4572073 İzmir MECAPLAST OTOMOTİV ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6580478 +90 262 6580487 Kocaeli MURAT TİC. KABLO SAN. A.Ş. +90 212 5035470 +90 212 5035321 İstanbul MUTLU AKÜ VE MALZ. SAN. A.Ş. +90 216 3041590 +90 216 3041869 İstanbul MUTLU PLASTİK VE AMBALAJ SAN. A.Ş. +90 212 5504582 +90 212 6513039 İstanbul N NEŞE PLASTİK TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ. +90 262 6581090 +90 262 6581096 Kocaeli NET CİVATA VE VİDA SAN. A.Ş. +90 212 6989170 +90 212 6989178 İstanbul NORM CİVATA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 3767610 +90 232 3767613 İzmir NSK SINAİ MAMÜLLER İMALAT VE TİC. A.Ş. +90 224 6761219 +90 224 6621240 Bursa NURSAN ELEKTRİK DONANIM SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 8804192 +90 212 8804142 İstanbul NURSAN OTOMOTİV KABLO SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 8804192 +90 212 8804142 İstanbul O-Ö OLGUNÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 236 2330444 +90 236 2331305 Manisa OLİMPİA OTO CAMLARI SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6463878 +90 262 6463882 Kocaeli OMTAŞ OTOMOTİV TRANSMİSYON AKSAMI SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6555544 +90 262 6555401 Kocaeli OPAŞ OTOMOTİV PLATİNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 6429050 +90 212 5579097 İstanbul OPSAN ORİJİNAL SAC PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 4824956 +90 212 4824500 İstanbul ORSAN TİCARİ ARAÇ SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. +90 282 6818400 +90 282 6818414 Tekirdağ ORSAN YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 282 6818400 +90 282 6818414 Tekirdağ

I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr I 105 TAYSAD ÜYELERİ TAYSAD MEMBERS

TAYSAD ÜYELERİ MEMBERS TEL PHONE FAKS FAX ŞEHİR CITY

ORTADOĞU RULMAN SAN. VE TİC. A.Ş. +90 312 2898900 +90 312 2846253 Ankara OTOPARSAN OTOMOTİV PARÇA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 212 8580143 +90 212 8580146 İstanbul ÖNAYSAN METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 5282600 +90 216 4204889 İstanbul ÖZEN PRES MAKİNA VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 6581200 +90 262 6581209 Kocaeli ÖZGÜR ENSTELASYON ELEKTRİK KABLO ELEMANLARI İNŞ. TUR. SAN. V +90 232 8771100 +90 232 8771106 İzmir ÖZKAR OTOMOTİV PARÇALARI İMALAT SAN. A.Ş. +90 262 6580338 Kocaeli ÖZLER PLASTİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 4566666 +90 212 4566697 İstanbul P-R PAKSAN MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 5505700 +90 212 5505528 İstanbul PARSAN MAKİNA PARÇALARI SAN. A.Ş. +90 216 4931266 +90 216 4931280 İstanbul PARSAT PİSTON DAĞITIM TİC. SAN. A.Ş. +90 212 6949510 +90 212 5910146 İstanbul PİMSA POLİÜRETAN İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 3641080 +90 216 3641117 İstanbul PUNTAŞ MAKİNA VE YEDEK PARÇA SAN. +90 212 8750403 +90 212 8750460 İstanbul REPKA KAUÇUK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 3620550 +90 216 3800113 İstanbul RÖZMAŞ CHUO OTOMOTİV YAN SAN. A.Ş. +90 262 7510826 +90 262 7511314 Kocaeli RÖZMAŞ METAL SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7511315 +90 262 7512004 Kocaeli S-Ş SA-BA ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLER İML. VE TİC. A.Ş. +90 216 5931955 +90 216 5931440 İstanbul SADIK OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6588745 +90 262 6588747 Kocaeli SANGO OTOMOTİV ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6796100 +90 262 6796161 Kocaeli SANİFOAM SÜNGER SAN. VE TİC. A.Ş. +90 282 7252725 +90 282 7252716 Tekirdağ SAN-PAR KALIPÇILIK PARÇA İMALATI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 3072400 +90 216 3075015 İstanbul SARIGÖZOĞLU HİDROLİK MAKİNA VE KALIP SAN. TİC. A.Ş. +90 236 2337050 +90 236 2337047 İzmir SEKİSO OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6580539 +90 262 6580540 Kocaeli SEL METAL OTOMOTİV VE MAKİNA İMALAT SANAYİ +90 216 4895717 +90 216 5182212 İstanbul SENTEZ OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 232 4359410 +90 232 4359497 İzmir SERVET MADENİ EŞYA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 212 5570104 +90 212 5755262 İstanbul SETMAG MAK. VE KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 5733858 +90 216 5733857 İstanbul SIGARTH METAL İŞLEME SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6582601 +90 262 6582605 Kocaeli SIZMAZ CONTA SAN. VE TİC. A.Ş. 0212 2192113 0212 4854146 İstanbul SİKA YAPI KİMYASALLARI A.Ş. +90 216 5810600 +90 216 5810699 İstanbul SİSAN SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 6582680 +90 262 6582699 Kocaeli SİSMAK OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 3280255 +90 232 3280262 İzmir SİSTEM TEKNİK END. ELEK. SİSTEMLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 216 4208624 +90 216 4202322 İstanbul SKT YEDEK PARÇA MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2434100 +90 224 2431424 Bursa STANDARD PROFİL OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 3133100 +90 212 2321936 İstanbul STANDART YAY SAN. KOLL. ŞTİ. +90 212 5495986 +90 212 5495990 İstanbul SUPAR SUPAP VE PARÇA SAN. TİC. A.Ş. +90 332 2482394 +90 332 2487521 Konya SUPSAN MOTOR SUPAPLARI SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 3363200 +90 212 5927268 İstanbul SÜPERPAR OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 8770212 +90 232 8770217 İzmir ŞAHİN MOTOR YATAKLARI SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6533361 +90 262 6533101 Kocaeli ŞESAN YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6580035 +90 262 6580312 Kocaeli T TAKOSAN OTOMOBİL GÖSTERGELERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 5541525 +90 212 6425297 İstanbul TAYSAN OTO YAN SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2433516 +90 224 2433515 Bursa TEFAŞ KİMYASAL VE SERAMİK KAPLAMA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6580220 +90 262 6588202 Kocaeli TEKERSAN JANT SAN. A.Ş. +90 216 4745715 +90 216 4745697 İstanbul TEKİMSA TEKNİK MALZ. İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 5932112 +90 216 5932044 İstanbul TEKİŞ TEKNİK EROZYON KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6580404 +90 262 6580413 Kocaeli TEKLAS KAUÇUK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6484400 +90 262 6417963 Kocaeli TEKNOFOAM İZOLASYON SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 5170956 +90 216 5170957 İstanbul TEKNOROT OTOM. ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 212 8757606 +90 212 8757608 İstanbul TELAS LASTİK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 4854801 +90 212 4854930 İstanbul TELFORM KELEPÇE VE YAY SAN. TİC. A.Ş. +90 216 3933585 +90 216 3932612 İstanbul TEMEL CONTA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 4835409 +90 232 4259269 İzmir THYSSENKRUPP OTOMOTİV PARÇALARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 6582607 +90 262 6447528 Kocaeli TI OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 4110110 +90 224 4110111 Bursa TIR-SAN TREYLER SAN. VE TİC. NAKLİYAT A.Ş. +90 216 3117160 +90 216 3119901 İstanbul TİRSAN KARDAN A.Ş. +90 232 4636161 +90 232 4225332 İzmir TKG OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2807900 +90 224 4823934 Bursa TOKSAN YEDEK PARÇA İMALAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 224 4111950 +90 224 4111959 Bursa TOYOTA TSUSHO EUROPE S.A. - İSTANBUL ŞUBESİ +90 262 6588400 +90 262 6580284 Kocaeli TOYOTETSU OTOMOTİV PARÇ. ÜRETİM VE TİC. A.Ş. +90 262 6588710 +90 262 6588717 Kocaeli TOZMETAL TİC. VE SAN. A.Ş. +90 212 8805660 +90 212 8806147 İstanbul TRAKYA CAM SAN. A.Ş. +90 212 3503366 +90 212 3504366 İstanbul TRİGO ÇÖZÜM SAN. VE TİC. A.Ş. +90 212 2874093 +90 212 2874094 İstanbul TUĞBAY OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 312 4409700 +90 312 4387667 Ankara U-Ü UÇAR METAL MAKİNE OTOMOTİV PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6556018 +90 262 6555915 Kocaeli UGİNOX SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 7512914 +90 262 7512923 Kocaeli ULUS METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. +90 262 6771021 +90 262 6771025 Kocaeli USO OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 3641090 +90 216 3646547 İstanbul UZEL OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş. +90 262 6787000 +90 262 6589193 Kocaeli ÜNKAL OTOMOTİV SAN. VE DIŞ TİC. A.Ş. +90 216 4870086 +90 216 4873178 İstanbul VALEO OTOMOTİV SİSTEMLERİ END. A.Ş. +90 224 2700400 +90 224 2610055 Bursa VAN PRES DÖKÜM KROMAJ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2431458 +90 224 2431460 Bursa VOLAN DİŞLİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 282 7461213 +90 282 7461217 Tekirdağ Y YAYSAN TEKNİK YAY SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2434200 +90 224 2431532 Bursa YAZAKİ OTOMOTİV YAN SAN. VE TİC. A.Ş. +90 224 2701000 +90 224 5248999 Bursa YEMENİCİ OTOMOTİV VE PARÇALARI SAN. VE TİC. A.Ş. +90 262 6432122 +90 262 6412836 Kocaeli YENMAK MOTOR GÖMLEK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 332 2489276 +90 332 2484855 Konya YİĞİT AKÜ MALZEMELERİ NAKLİYAT SANAYİ VE TİCARET A.Ş. +90 312 2670280 +90 312 2670861 Ankara YOĞURTÇUOĞLU KAUÇUK PARÇA SANAYİ +90 224 4823002 +90 224 4823001 Bursa Z ZATEL PRES DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 3951302 +90 216 3950112 İstanbul ZF LEMFÖRDER AKS MODÜLLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. +90 232 3981314 +90 232 3981388 İzmir ZF TÜRK SAN. VE TİC. A.Ş. +90 216 5920750 +90 212 5920764 İstanbul

106 I Temmuz July - Ağustos August 2008 I www.taysad.org.tr