Sporttak in De Kijker: Basketbal

Sporttak in de kijker: Basketbal

Tijdschrift van het Commissariaat-generaal voor de bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie Zandstraat 3 - 1000 Brussel - 46ste jaargang - maart 2004 - Afgiftekantoor Gent x

Tijdschrift van het Commissariaat-generaal voor de Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie

Vormgeving en prepress: Jan Masyn

Fotografie: Bloso, Jan Masyn, Lieve Wyndaele

Drukkerij: Geers Offset n.v. - Oostakker

Correspondentie: redactie Sport, Zandstraat 3, 1000 Brussel tel: 02/209 46 53 - fax: 02/209 46 65

Verantwoordelijke uitgever: Carla Galle Zandstraat 3, 1000 Brussel

De verantwoordelijkheid voor de gepubliceerde artikels berust uitsluitend bij de auteurs. Het overnemen en/of dupliceren van artikels is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Bij overname dient de redactie van tevoren op de hoogte gesteld te worden.

Dit tijdschrift wordt gedrukt op milieuvriendelijk papier

Het tijdschrift Sport gratis bij u thuis?

Stuur vandaag nog een briefje of postkaart met naam en adres naar:

Redactie Sport Bloso - Abonnementendienst Sport Zandstraat 3, 1000 Brussel of fax: 02/209 46 65 of e-mail: [email protected]

614 18 25

Inhoud 4 Voorwoord

5 Basketbal in statistieken

8 Basketbal, een raket met tien trappen

12 Paul Rowe: verplichte bijscholing is de volgende stap

6 Hugo Daemen 21 Basketters moeten op alle gebieden Basketten moet nog goedkoper worden topatleten zijn

23 Op weg naar een kwaliteitsvolle 14 Vlaanderen zendt haar basketzonen jeugdopleiding en -dochters uit Dubbelinterview met Ann Wauters en 27 Basketbal: de meest commerciële Tomas Van Den Spiegel sport in West-Europa 29 Basketbal: sporttak in de kijker, 18 Topsportschool of de weg naar een programma 2004 job als basketter?

25 Dit jaar klemtoon op damesbasketbal en rolstoelbasketbal

Voorwoord Redactioneel

Bloso organiseert dit jaar voor de 5de maal de actie “Sporttak in de kijker”. Deze sportpromotionele actie stelt één bepaalde sporttak in het dag- licht. In 2000 werd aerobics en fitness gepromoot, in 2001 gymnastiek, in 2002 tennis en in 2003 korfbal. Voor 2004 werd gekozen voor basketbal.

Deze actie wordt uitgewerkt door Bloso in nauwe samenwerking met de Vlaamse Basketballiga (VBL). Partners in deze actie “Sporttak in de kijker” zijn de provinciale sportdiensten, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Stichting Vlaamse Schoolsport. Samen met al deze partners werd voor 2004 een aantrekkelijke activitei- tenkalender opgesteld, meer informatie hierover vind je in dit nummer.

Het is ook in dit kader dat er voor Sport een themanummer rond basketbal werd samengesteld. Voor dit nummer werd beroep gedaan op gere- nommeerde journalisten die zeer goed vertrouwd zijn met de basketwe- reld. Het resultaat is een uniek document met artikels over o.a.: de schar- niermomenten in de geschiedenis van de Belgische basketbalsport, de topsportschool, basketbal in de media en een exclusief dubbelinterview met Ann Wauters en Tomas Van Den Spiegel.

Zoek je nog meer info over de actie “Sporttak in de kijker” of wil je je reeds inschrijven voor bepaalde activiteiten dan kan je steeds surfen naar www.bloso.be of naar www.basketbalvlaanderen.org. Daar vind je ook alle artikels uit dit nummer weer.

We hopen alvast dat u geniet van dit basketbal-jaar!

Carla Galle Commissaris-generaal

Statistiek Foto: fotoarchief Bloso

Basketbal in statistieken 45.000 enthousiaste basketters in zwarte vlekken waar basketbal momenteel niet Vlaanderen of nauwelijks betwist wordt: de Noorderkempen, De Vlaamse Basketballiga telt momenteel 44.644 het Pajottenland, de Zwalmstreek zijn voorbeel- leden. 24% hiervan zijn dames en meisjes. den hiervan. Deze leden zijn actief in 318 clubs, die gemiddeld 8 ingeschreven teams in de verschillende competi- Basketbal wordt georganiseerd vanaf de leeftijd ties hebben. Op weekbasis worden ongeveer van 6 jaar, terwijl de uitstapleeftijd zich rond de 1400 competitiewedstrijden betwist. Daarnaast 35-jaar situeert. Basketbal kent geen georgani- worden wekelijks nog een flink aantal niet-resul- seerde veteranencompetitie, maar dit is alvast taat gebonden wedstrijden gespeeld. Op seizoens- een aandachtspunt voor de volgende jaren. basis vinden er in Vlaanderen ongeveer 50.000 Om de instroom in de sport verder te bevorde- wedstrijden plaats. ren, wordt momenteel nagedacht over alterna- tieve spelvormen voor de allerkleinsten. In het begin van de jaren ’90 kende het basketbal een exponentiële groei (+8% over verschil- Professionals en vrijwilligers in de lende jaren heen): de deelname van het structuren van de Federatie Amerikaanse ‘Dream Team’ aan de Olympische Naast een professionele structuur met 8 voltijd- Spelen van Barcelona in ’92 en de bijhorende se krachten, kan de Vlaamse Basketballiga reke- mediatisering van het NBA-Basketbal zullen nen op 137 vrijwilligers, die een verantwoorde- hieraan wel niet vreemd zijn. Het meisjesbas- lijke functie opnemen in de verschillende gele- ketbal won de voorbije 20 jaar spectaculair aan dingen van de Federatie. De Algemene populariteit (ledenaantal x5). Vooral het tekort Vergadering van de clubs is samengesteld uit aan infrastructuur blijkt een remmende factor te 20 afgevaardigden, die 5 beheerders aanstellen zijn voor de verdere groei van de clubs. als leden van de Raad van Bestuur. In elke provincie is een gedegen structuur uitgebouwd, die In het lopende seizoen tellen de Vlaamse voornamelijk de organisatie van de competities clubs 73 professionele spelers op lokaal vlak ter harte neemt. Daarnaast ziet De AWBB (Association Wallonie-Bruxelles de het tuchtrechterlijk apparaat toe op de toepas- Basketbal) heeft ongeveer evenveel leden die wel sing van de spelreglementen en de verplichtin- verspreid zijn over een groter aantal clubs. gen van het huishoudelijk reglement. De VBL beschikt over een 800-tal scheidsrechters, om Geografisch zijn de meeste clubs te localiseren de wedstrijden in goede banen te leiden. in de provincie Antwerpen, terwijl Limburg het Dit is te weinig en dit nijpend tekort kan op minst aantal clubs telt. De landkaart van het termijn zelfs de verdere ontwikkeling van het basketbal heeft toch nog wel enkele belangrijke basketbal bedreigen. J

Onze voorzitter is een BV Tekst: Marcel Coppens, zelfstandig sportjournalist - Foto: fotoarchief Bloso ‘Basketten moet nog goedkoper worden’

In een heel ver verleden was hij officier in het aanvaardde Hugo Daemen ook de verantwoorde- Belgisch leger, maar ook toen al ging zijn sym- lijkheid om voorzitter van de Vlaamse Basketbal- pathie uit naar het basketten. Zoals gewoonlijk liga (VBL) te worden. Nog nooit in zijn leven hield hij zich zo veel mogelijk op de achter- heeft hij zoveel vergaderd als gedurende deze grond. Op het moment dat Opel Merksem in periode, zucht de man uit Kalmthout af en toe. eerste afdeling de stunt realiseerde om met allemaal Belgische spelers het behoud te realiseren Splitsen, allemaal goed en wel. De subsidies in de hoogste basketafdeling tegen ploegen vol laten we niet liggen, maar werkt de federatie aangevoerd buitenlands speelvoer, stond Hugo nu werkelijk beter sinds ze gesplitst is? Daemen in een hoekje van de zaal geïnteres- Hugo Daemen: “Op nationaal vlak was het vroe- seerd het gebeuren te bekijken. ger zeker niet altijd gemakkelijk werken. Binnen “Willy Oelbrandt was toen onze Amerikaan.” de VBL is het alleszins vlotter werken. We heb- Een periode waar hij wel eens heimwee naar ben gelukkig een goede samenwerking met de heeft, bekent hij eerlijk. Want nog maar nauwe- nationale koepel, maar Vlamingen onder mekaar lijks was hij met pensioen of iedereen vond dat verstaan mekaar nu éénmaal beter. En als de top ze beslag mochten leggen op zijn vrije tijd. Voor goed met mekaar kan praten zoals dat met zijn familie, kinderen en kleinkinderen geen pro- Jean-Pierre Delchef, de voorzitter van de Waalse bleem. Gidsen deed hij ook met heel veel ple- liga het geval is, dan zit dat wel vrij vlug snor.” zier. Fietsen kon ook nog met de vrienden. Naar het toneel gaan of andere culturele bezigheden Welke zijn de voordelen van een gesplitste konden op zijn interesse rekenen. En waarom federatie? dan niet de ‘oude liefde’ basket wat tijd gun- “Nieuwe initiatieven kunnen sneller genomen nen. Vaste begeleider – noemden ze dat toen al worden. Er is een website voor alle clubs met manager? - van de nationale mannenploeg alle mogelijke info die je maar wil, over spelers, werd zijn job gedurende enkele weken per jaar. over mutaties... Wie regelmatig kijkt, is als club Wat hij helemaal niet verwachtte, gebeurde steeds goed en ‘up to date’ geïnformeerd. toch. Toen hij 70 was, werd hij plots nog een Bovendien is zo’n website voor de clubs veel Bekende Vlaming. In het immens populaire tele- goedkoper dan een bondsblad of dan heel wat visieprogramma met de gelijkaardige naam was drukwerken. Ik geef ook toe dat er in het begin hij – tegen de verwachting van velen in - De een aantal ontsporingen uit het verleden moes- Mol. Heel Vlaanderen leerde hem kennen als de ten weggewerkt worden.” rustige, bezadigde, intelligente man die steeds een goed woord of een knuffel over had voor Is de sport basketbal goedkoper geworden een medespeler in de problemen, maar die ze voor de clubs? tegelijkertijd – zo bleek achteraf – ook allemaal “Eerlijk: neen. Omdat enerzijds het leven duur- beet nam. Niemand die het hem kwalijk nam. der werd en anderzijds ook de spelers meer geld Wie kon nu boos zijn op zo’n charmante man? vroegen. Maar het is wel de bedoeling om onze Toen de basketbalbond gesplitst werd, sport in de toekomst goedkoper te maken voor

de clubs. Een aantal bijdragen van de clubs zou gevormd. En voor de nationale ploeg is het geen ik graag willen verlagen.” probleem om ieder de helft te betalen, zelfs al Zie je na meer dan één jaar werking reeds zijn acht op twaalf deelnemers Vlamingen of een aantal positieve elementen en waar is er omgekeerd. Wel zorgen we ervoor dat de assis- verbetering mogelijk? tent steeds van een andere taalrol is dan de “Op sportief gebied is er een goede landelijke coach. Een pariteit die gebaseerd is op kwaliteit. competitie. En klinkt het niet beter te zeggen Maar nationaal gezien vind ik dat te weinig dat je in eerste landelijke speelt i.p.v. in vierde Belgische spelers een kans krijgen aan de top, nationale? Je speelt in een reeks met allemaal terwijl hun vervangers niet altijd een meerwaarde Vlaamse ploegen en wie wil doorstoten, komt voor de clubs betekenen.” op een deftig niveau terecht. De Beker van Vlaanderen is een succes, maar kan nog uitge- Waar heb je het nog moeilijk mee? bouwd worden. Het hele VBL-team en het per- “Als clubs iets vragen van de Liga, moet dat soneel werkt met een officieel statuut, wat mee morgen al geregeld zijn. Als de Liga iets vraagt een garantie is voor de toekomst. We zorgden aan de clubs, duurt dat véél langer. Onze naam- er, samen met een aantal andere instanties, voor bekendheid groeit, maar ook in de politiek weet dat basket eindelijk op de VRT kwam. nog niet iedereen dat er ook een Vlaamse voor- Er kunnen zeker nog een aantal zaken verbeterd zitter bestaat.” worden. De TTB (de tabel met boetes) geeft nog te veel nutteloze boetes aan. Pas op, we reke- Wat zijn je doelstellingen met de VBL op nen eerlijk gezegd wel op een bepaalde som die korte, middellange en lange termijn? moet binnen komen. Maar de clubs moeten echt “De eerste bedoeling was de competitie, de beker wel meehelpen om het probleem van het tekort en de administratie op punt stellen. Het sportief aan scheidsrechters op te vangen en er moeten beleid vormt de basis. Naar de jeugd willen we nog meer jeugdploegen komen met gediplo- met onze sport sympathiek overkomen en dus meerde trainers. Wie jeugdtrainer wil worden, moeten we zorgen voor degelijke spelers. Die kun- moet echt wel minimum een cursus gevolgd nen gevormd worden in topsportscholen, maar die hebben, al wil ik wel in enige mate rekening staan nog in hun kinderschoenen. Er moet nog blijven houden met ervaring.” selectiever en volgens strengere criteria opgetre- den worden bij de toegang. Je kan geen honderd Is het aantal leden sinds de splitsing kinderen opleiden om prof te worden als er maar gestegen? tien profspelers een plaats vinden. Er zijn ook nog “Zeker geen spectaculaire groei. Maar we werken altijd onvoldoende studierichtingen gekoppeld aan eraan met acties voor leerlingen tussen 8 en 12 die scholen, al beloofde b.v. de stad Antwerpen om jaar als ‘Basket is keineig’ via de scholen, de voor een uitbreiding te zorgen. sportdiensten en samen met de clubs onder het Er werd tot hiertoe nog maar met één universiteit motto: 100 kinderen? Dan moeten er ook 100 (VUB) een convenant gesloten in verband met de ballen zijn zodat iedereen ermee kan bezig zijn. studiebegeleiding van topspelers. Dat moet zeker We proberen recreatief ook jongeren te bereiken tot andere univs en hogescholen uitgebreid wor- op een plezante manier, zonder competitie of den. Via de Gentse universiteit komt er een hand- winstdrang. Je kan spelen in vier ‘times’ en de boek met cd voor de lagere school om de drem- winnaar van iedere ‘time’ drie punten en de ver- pelvrees te overwinnen. Er staan drills en spelle- liezer 1 punt toekennen, zodat je aan een maxi- tjes in voor alle leerlingen van de lagere school. male uitslag van 12-4 komt. Dit systeem wordt Veel jonge leerkrachten LO vragen om variatie in sinds dit seizoen al toegepast bij de Prémicroben hun lessen. Hen moeten we kunnen helpen.” en Microben. Dus geen ontmoedigende monsters- cores meer, waar niemand iets aan heeft.” En op lange termijn? “Zeg, ik ben 72 jaar, hé! Ik ga nu al twee, drie Staat een nationale ploeg nu niet ver van keer per week naar Brussel. Ik blijf dat niet een Liga? doen. Maar mag ik er op lange termijn van dro- “Neen, want we hebben de nationale jeugdploe- men dat van tien spelers op het terrein er acht gen overgenomen. Die worden nu in de Liga’s uit Vlaanderen komen?” J

Historiek Tekst: Bob Geuens, hoofdredacteur van het Basketball Jaarboek - Foto’s: PhotoNews - fotoarchief Bloso,

Basketbal, een raket met tien trappen

Tijdens de 19de eeuw hebben verlichte geesten 1. Belgische basketbond opgericht in 1927 voor baanbrekende, zelfs revolutionaire uitvin- Basketbal in België was aanvankelijk een sport dingen gezorgd, die de samenleving op positie- van het tiende knoopsgat en werd uitsluitend ve wijze hebben beïnvloed dankzij o.a. de tele- gespeeld in grote steden als Brussel, Antwerpen, grafie, de fotografie, het radium, de naaimachi- Luik en Gent. Ruim 90% van de wedstrijden had ne, de dynamo, de telefoon, de locomotief, het plaats in openlucht, met soms gestampte aarde serum tegen razernij, de microfoon, de X-stra- als bodem. Doorgaans werden slechts twintig, len, het gas, de fonograaf, het stoomschip en hooguit dertig punten gescoord. zelfs de eerste vlucht. Doordat de mens geen Pas in 1927 werd de Belgische basketbalbond veertien uur per dag meer moest werken, kwam opgericht. De eerste kampioen Brussels kwam er er ook meer ruimte voor ontspanning en sport. in 1928, na de eindronde met de provinciale kam- De Coubertin zorgde na vele eeuwen onderbre- pioenen. Gedurende 28 jaar zwaaide de hoofd- king opnieuw voor Olympische Spelen in Athene stad de plak. Pas in 1955 werd Hellas Gent de in 1896, terwijl majoor Wingfield het lawntennis eerste niet-Brusselse kampioen. lanceerde in Engeland, dat ook de bakermat In 1928 werd in Brussel de eerste match van de was van de meest populaire sport van de nationale ploeg gespeeld: België – Frankrijk 17- moderne tijden, het voetbal. 32. In 1935 eindigde België in Genève als zesde In Springfield, in de Verenigde Staten, kreeg de op het eerste Europees kampioenschap, maar het Canadese sportleraar James Naismith van zijn aantal deelnemers bleef tot elf beperkt. directeur Luther Gulick de opdracht een nieuwe Positief: in 1936 nam België met zeven sport uit te vinden, die de zomerse rugbyspelers Brusselaars en één Luikenaar deel aan de koest moest houden in de zaal tijdens de win- Olympische Spelen in Berlijn, waar de sport in termaanden. De opzichter van het college zorg- open lucht plaatsvond. Robert Brouwer, de late- de voor twee korven, die op 3m05 hoogte aan re sportjournalist, en zijn collega’s verloren van de uiteinden van de zaal werden geplaatst. Mexico met 32-9 en van Uruguay met 17-10. Zo ontstond simpelweg basketbal. De eerste Maar voordien had België al wel een eerste match werd met negen tegen negen gespeeld internationale match gewonnen: 26-24 tegen en ene William Chase scoorde de eerste korf uit Zwitserland in Brussel. de basketgeschiedenis. Momenteel wordt de sport naar schatting door ongeveer 250 miljoen 2. Geboorte van de FIBA in 1932 volgelingen beoefend. Op 18 juni 1932 werd in Genève, in de schoot

van de internationale YMCA-school, de stich- Racing Mechelen en Antwerpse, dat eindigde op tingsvergadering van de FIBA gehouden. De een toen nog voorkomend 65-65 gelijkspel. streng stoïcijns kijkende, steeds sigaren rokende en whisky drinkende Engelsman William Jones, 4. Nationale ploeg derde in Europa woonde deze zitting bij als tolk en werd meteen Het technisch peil van het basketbal in ons land tot secretaris-generaal gebombardeerd. Zijn was na de bevrijding fel gestegen, zodat de grote verdienste werd het dat hij de ‘A’ van nationale ploeg in 1945 zelfs een historische amateur nooit streng liet toepassen. overwinning boekte met een eerste zege tegen Talrijke landen beoefenden toen al basketbal, Frankrijk (42-30 in Brussel). Tijdens het EK in maar de reglementen en spelregels waren niet Praag in 1947 eindigde België met hoofdzakelijk dezelfde. De FIBA zorgde voor eenvormigheid, Brusselse en Gentse spelers vierde, net achter werkte zich los uit het juk van de internationale Egypte... een Afrikaans land! Dus eigenlijk als handbalfederatie en lanceerde competities: een derde van Europa. EK, een WK, een Europese beker en reeds in In de jaren vijftig braken gouden jaren aan met 1936 werd basketbal in Berlijn in het olympisch het legendarische Royal IV-vijftal Nolis, Kets, programma opgenomen, hoewel de wedstrijden Depauw, Crick en Brichant als basis. Zij versloe- toen nog in openlucht plaats vonden. James gen op verplaatsing Italië, Spanje en Frankrijk. Naismith was er van de partij en reikte de gou- Om van te dromen nu! Met de opkomst van de den medailles uit aan de Amerikanen, die de Antwerpse sterke generatie (Eygel, Steveniers, finale van Canada wonnen met... 19-8. Aerts, Loridon, Geerts, Dierckx e.a.) heeft België alle Europese landen – op uitzondering van 3. De doorbraak: een nationale competitie Rusland of de Sovjet-Unie na – minstens één Pas in 1947 begon de Belgische basketbond keer geklopt. met een nationale competitie in eerste klasse In 1978 mocht België zelfs als Europese num- met tien ploegen: Semailles, Royal IV, RC mer vijf deelnemen aan de Intercontinentale Brussel, Union (Brabant), Hellas en Hades beker en het leed op verplaatsing in Tallahassee (Gent), Ougrée en Sporting Luik (Luik), Fleurus een eervolle nederlaag (102-97) tegen het eer- (Henegouwen), Mercurius (Antwerpen). Een ste land van de wereld, de Verenigde Staten. competitie met dikwijls lage scores zoals 14-22, 30-19, 16-17, 26-24... Eén jaar later kwam er een tweede klasse bij, in 1949-50 kwamen er twee derdes en nog een seizoen later werden er vier vierde nationales opgericht, zodat er – naar analogie met het voetbal – acht nationale reeksen kwamen. Het betekende een scharniermoment, want tot 1947 kwam basket in de dagbladen slechts voor in de gewestelijke bladzijden. Het ontstaan van nationale reeksen verplichtte hen een volledige blad- zijde te wijden aan de sport van ring en bord. Een ander positief verschijnsel was, dat basketbal niet langer meer eigendom van de provincie Brabant bleef (weliswaar met 25 titels), maar ook Antwerpen greep geleidelijk naar de macht (ook 25 titels). West-Vlaanderen (10 titels), Henegouwen (5), Luik (3) en Oost-Vlaanderen (1) spraken ook hun woordje mee.

In 1965 bereikte het competitiebasketbal een 5. Europese beker begint in Brussel nooit vertoond hoogtepunt met 8000 toeschou- In 1958 werd voor het eerst de Europese beker wers in het Antwerpse Sportpaleis voor het georganiseerd met slechts tien deelnemende mogelijk beslissende duel om de titel tussen clubs. De allereerste wedstrijd vond plaats in het

Brusselse Zuidpaleis: Royal IV – Etzella probleemloos Amerikanen van alle kaliber en Ettelbruck 82-43 en het eerste punt werd gestalte, want zonder US-versterking kon men in gescoord door de Luxemburger Steinmetz en de Europese bekers niets aanvangen. sproot zelfs voort uit de opworp. Aanvankelijk In België werd het aantal buitenlanders aanvan- domineerden de clubs uit de Sovjetunie de kelijk beperkt tot twee, eventjes zelfs tot één. Europese bekers (Riga, TSK Moskou), maar met Dan zijn de zgn. Euro-spelers gekomen (uit de intrede van Amerikanen in West-Europese West- en Oost-Europa). De poort werd nog ver- clubs namen Real Madrid en de Italiaanse clubs der opengezet toen in Europa een non-discrimi- het meesterschap over. natiepact van toepassing werd met 24 landen. Belgische clubs zorgden voor positieve uitschie- Later werd door het verdrag van Contonou met ters. In 1968 overleed de gewezen Standard- 77 landen uit Afrika, de Pacific en de Caraïben speler Korac en Luikenaar Albert Tilkin had ook voor spelers uit die landen de poort invloed genoeg bij de FIBA om een derde geopend. Europese beker (Koracbeker) te doen ontstaan. De vrees is dat er weldra in de Belgische clubs In deze competitie haalde RC Mechelen met o.a. nauwelijks nog plaats zal zijn voor enkele top- Bill Drozdiak en Jos Peeters in 1972-73 de finale spelers zoals Moors, Beghin of Jaumin. In 2003 tegen Cantu, maar verloor over twee matchen stonden er b.v. kort na de rust van de play-off- met 191-169. Het seizoen voordien had halve finale tussen Charleroi en Oostende, tien Standard in deze beker de halve finale bereikt, buitenlanders op het terrein. maar werd door Lokomotiva Zagreb uitgeschakeld (145-167). Rond de eeuwwisseling waren 7. NBA-gadgets: 30 seconden, parket, er nog twee uitschieters: Sunair Oostende play-offs en driepunter geraakte in 1998-99 in de Koracbeker tot in de Het FIBA-basket heeft weliswaar schoorvoetend halve finale en werd daarin uitgeschakeld door de spelregels van grote broer NBA overgeno- Estudiantes Madrid (-8). Een jaar later drong men. Het begon met de ’30 secondenregel’, Ieper in het dramatische Lernout&Hauspie-jaar nadat tijdens de Olympische Spelen van 1952 in in de Euroleague door tot de halve finale, waar- Helsinki, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie in Vrsac (Joe) te sterk was. Na de machtsgreep minutenlang de bal bevroren. van de Spaanse ULEB verloor de Fiba haar In 1979 heeft ons land, op voorstel van FIBA- machtsgreep over deze organisatie. De man Leon Wandel, het systeem van de play-offs Belgische vertegenwoordigers zijn intussen niet overgenomen, een welgekomen verlengstuk van meer terug te vinden bij de Europese top-24. de competitie, waarin clubs voor overvolle zalen om de titel streden. 6. Amerikanen en buitenlanders Einde van de zeventiger jaren kwam er de logi- bij de vleet sche verplichting dat ligaclubs voortaan hun De allereerste Amerikaan in de Belgische eerste wedstrijden op parketvloeren moesten spelen. klasse maakte eerder toevallig zijn verschijning Voordien werden al wedstrijden in open lucht in 1953 bij Amicale Brussel. Het was een jonge afgeschaft, waardoor b.v. Rubo Niel als kampi- student van 2m04, die Dorf heette en die er oen van tweede, verplicht werd te degraderen aantrad aan de zijde van internationals zoals naar derde. Meuris, Bernaer en Van Harck. Tien jaar later zijn Tenslotte werd ook de driepunter van de NBA vanuit Duitsland een aantal daar gekazerneerde overgenomen. Deze afstandsworp van 6m25 of Amerikaanse militairen overgekomen zoals meer, kortweg ‘bom’ genoemd, vormt samen Gates, Bryant en Howell, gevolgd door Ron met de ‘dunk’ het zout op het basketspektakel. Davis, Frank Paul, Dave Terry en de fameuze Ron Vroeg of laat wordt nog de overgang van 40 Loneski bij RC Mechelen. naar 48 minuten verwacht. Inmiddels heeft ook Later is de recrutering aan de bron begonnen, de NBA, bij grote uitzondering, een FIBA-regel o.a. via Guy Van den Broeck. Een club als Sunair overgenomen: de zone-verdediging is er warem- Oostende heeft doorheen de jaren wel een 70- pel opnieuw toegelaten. tal Amerikanen opgesteld. Pientere Nederlandse zakenmannen zoals Maarten van Gent, Jan 8. Het onvergetelijke Dream Team Lugtenburg, Harry Kip en Dejan Vidicki plaatsten Het was onze landgenoot Leon Wandel, die er

als FIBA-afgevaardigde, jarenlang voor geijverd king en vlottere transfers. Langs Vlaamse zijde heeft om een samenwerking tot stand te bren- kwam er een website, die het saaie officieel gen tussen de NBA met haar 300 elitespelers en orgaan verving. Basketinitiatie in de scholen, profs, en de FIBA met haar 250 miljoen beoefe- meer gediplomeerde trainers, de uitbouw van de naars in de vijf continenten, de zgn. amateurs. Topsportschool in Merksem en een overeen- In 1985-86 reisde Wandel regelmatig naar de komst met Ethias (Omob) zorgde voor een voor- States, sprak er met NBA-baas David Stern, had deliger verzekering van de leden. contacten met Amerikaanse amateurs (Bill Wall), Bij de nationale ploegen kenden we één uit- onderhandelde met tv-ketens en zocht sponsors. schieter: de zesde plaats van het vrouwenteam In 1987 kwam de doorbraak: een zgn. op het EK 2003 in Griekenland. Intussen trach- McDonald’s competitie waarin de Milwaukee ten coach Bozzi en manager Van Kersschaever Bucks het opnamen tegen de Sovjetunie. Het via kwalificaties de deelname aan het EK voor rechtstreeks gevolg was dat er twee jaar later mannen in 2005 af te dwingen in Servië- ‘open basket’ ontstond, geen onderscheid meer Montenegro. tussen profs en amateurs. Daardoor was de USA in staat tijdens de 10. Weinig basketbal op televisie tot... Olympische Spelen van Barcelona (1992) haar Hoewel basketbal veel langer bestaat dan televi- sterkste team af te vaardigen: elf NBA-spelers sie, is het sinds 1953 nooit tot een heilzame en één vertegenwoordiger van de NCAA. Het relatie gekomen tussen deze sport en de meest zgn. Dream Team met vedetten als Michael populaire van alle media. Zeker langs Vlaamse Jordan, Larry Bird en Magic Johnson liet een kant niet. Sportchef BRT, Marc Stassijns, beweer- onvergetelijke indruk en werd als de sensatie de dat basketbal inzake kijkcijfers de dertiende van de Spelen beschouwd. Het sterkste basket- sport in België was na o.a. atletiek, autosport, team aller tijden speelde een spetterende fast- boksen, tennis, turnen en paardensport. Maar break, had een verpletterend reboundoverwicht, als je geen wedstrijden uitzendt, bekomt men een agressieve verdediging en coach Chuck Daly geen kijkcijfers, argumenteerde Maurice Loiseau moest in vijftien wedstrijden (het voortoernooi van de RTBf. Hij en zijn collega’s Roger in Portland inbegrepen) geen enkele dode tijd Laboureur en Pierre Robert hebben mettertijd aanvragen. De gemiddelde winstmarge bedroeg wel de aantrekkelijkste kanten van deze sport 46 punten verschil en heel wat jongeren voel- ontdekt: een klein veld is goed in beeld te bren- den zich dankzij het Dream Team tot het basket- gen, van de spectaculaire korven kunnen ver- bal aangetrokken. traagde herhalingen getoond worden, er wordt snel bewogen en veel gescoord. Het toppunt 9. Positief: splitsing van de basketbalbond was dat tv-zenders ettelijke miljoenencontracten Vanaf 1 juli 2002 paste de basketbalbond zich moesten afsluiten om voetbal of wielrennen op aan de onvermijdelijke staatsstructuren aan en het scherm te krijgen, terwijl voor basketmat- kwam er een splitsing in een Vlaamse Basket- chen op tv moest betaald worden. Gelukkig was balliga en een Association Wallonie-Bruxelles de er nog Canal Plus, waarop talrijke NBA-matchen Basketball. Deze herstructurering laat toe van- konden gevolgd worden. Maar er lijkt op VRT wege de overheid belangrijke financiële toela- intussen een kentering in de maak met een gen te verkrijgen. De basketbalbond, met een zaalsportenprogramma op zondagmiddag overkoepelend orgaan, blijft verantwoordelijk ‘Hands Up’ met veel basketbal. J voor de competitie in eerste, tweede en derde nationale, voor de bekerorganisatie en ze ont- fermt zich over de nationale ploegen. De autonomie van de twee vleugels in het bas- “Sinds Canal Plus de NBA-wedstrijden uitzond twaalf jaar ketbal lijkt trouwens al vruchten af te werpen. geleden, was ik meteen verslaafd. Ik miste geen enkele zaterdag en als ik niet thuis was, programmeerde ik de Jean-Pierre Delchef, voorzitter van de Waalse videorecorder. Ik was verzot op fenomenale spelers zoals Liga, waardeert de door hogerhand toegestane Jordan, Barkley, Magic Johnson en het Dream Team. toelagen. En in Luik is het voorbeeld bekend van Sindsdien ga ik ook meer naar het basket in België.” één stamnummer, waarop drie verschillende (Robert Waseige, ex-bondscoach nationale voetbalploeg) clubs toetraden. Gevolg: een betere samenwer-

Bijscholing Tekst: Raf Comans, basketmedewerker van Het belang van Limburg - Foto’s: fotoarchief Bloso

Paul Rowe: ‘Verplichte bijscholing is de volgende stap’ Kwaliteitsverbetering is één van de kernop- Door de splitsing van de basketbalbond heeft nu drachten die het decreet over de erkenning en ook de VBL recht op subsidiëring voor bepaalde subsidiëring van Vlaamse sportfederaties aan de kaderfuncties op sporttechnisch vlak. Er zijn nu Vlaamse Basketballiga oplegt. dus mensen die zich daar kunnen om bekomme- Paul Rowe, coördinator van de afdeling ren, terwijl dat voorheen niet het geval was. Topsport van Bloso, docent aan de KUL en Vroeger hield de basketbalbond zich bezig met sportief manager van Basket Groot Leuven, de organisatie van de competities en daarmee werkt daar als directeur sportkaderopleidingen was de kous ver af. Nu heeft men een sporttech- van Bloso graag aan mee in zijn vakgebied, nisch coördinator, een topsportcoördinator, een de opleidingen. recreatief coördinator en een administratief “Maar de integrale kwaliteitszorg is echter een coördinator. ruimer project van sporttechnisch coördinator Die worden allemaal gesubsidieerd door Bloso Mario Hendriks in samenwerking met de VUB,” en dat maakt dat ze op professioneel niveau geeft hij aan. projecten kunnen uitwerken.”

“Een permanente zorg is de kaderopleidingen te Tennis als voorbeeld optimaliseren. Dat verloopt over twee sporen. Rowe gaf het zelf al aan: soms loopt de bond Enerzijds is er het inhoudelijke, het lesgeven en iets te snel voor de clubs. Zo bleek de verplich- de kwaliteit van het lesgeven. Daarnaast is er de ting van gediplomeerde trainers niet altijd voor invoering van de diplomaplicht en de nascho- iedereen haalbaar. Maar de Leuvenaar nuan- lingsplicht. En dat is iets van lange adem. Maar ceert dat toch. “Dit jaar is de diplomaplicht voor we boeken vooruitgang,” vindt Paul Rowe. “Het het eerst toegepast voor coaches die buiten hun is een heel proces. Je neemt een initiatief maar eigen club werken. Ook al ben ik daar niet echt je wordt teruggefloten door het veld. Je neemt bij betrokken, toch kreeg ik op een bepaald dan opnieuw initiatief en stapje voor stapje gaat moment heel wat telefoons van mensen die dat de goede richting uit. Maar ik blijf ervan bezorgd waren: we vinden geen trainers en we overtuigd dat het de enige manier is om in de hebben een grote club, enz… Als sportief clubs de kwaliteit van de opleiding te verbete- manager van een club met 26 jeugdploegen, zit ren. Er is geen alternatief.” ik trouwens zelf met dat probleem. We hebben “Of die aandacht voor kwaliteitsverbetering ook maar 23 gediplomeerde trainers gevonden. nieuw is, weet ik niet, maar het werd vroeger Ik ben me dus terdege van het probleem niet als dusdanig verwoord. Het decreet op de bewust. Maar dat is geen reden om het systeem sportfederaties heeft een heel belangrijke aanzet af te schaffen. Wel is men in samenspraak met gegeven in de aandacht voor kwaliteitszorg. secretaris-generaal Koen Umans en sporttech-

nisch coördinator Mario Hendriks gekomen tot Elke trainer moet daar elk jaar één clinic op het het uitvaardigen van een soort amnestiemaatre- niveau van zijn diploma volgen om het jaar erop gel. Degene die de intentie hebben om toch een zijn vergunning nog te kunnen krijgen. Dat lijkt cursus te volgen, mogen het seizoen uitdoen als me toch het minimum. Ik ben er trouwens van coach. Maar we stellen vast dat, ook al zijn er overtuigd dat de meeste trainers dat met plezier hier en daar wat problemen, de grote meerder- zullen doen. Als we die stap genomen hebben heid van de clubs wél in staat is om zich in orde en we hebben een goed cursus- en clinicaan- te stellen met die regel. bod, dan denk ik dat de cirkel eindelijk rond is.“ We moeten ook niet draconisch doen. We gaan Paul Rowe is ervan overtuigd dat deze stappen geen forfaits opleggen, clubs afschaffen of kin- ons basketbal op termijn op een hoger niveau deren het recht ontnemen om basketbal te spe- zullen tillen. “Ik verwijs naar een klacht uit het len omdat er geen gediplomeerde trainer is. volleybal een tijdje terug. Emiel Rousseaux Maar vroeg of laat moeten we daar naartoe. Er bekloeg er zich over dat hij in eerste divisie spe- is het voorbeeld van het tennis. Daar heeft men lers kreeg die geen goede basisvorming gekre- dat jaren terug strikt toegepast en daar zit men gen hadden. Het was daar de aanleiding om nu, als gevolg daarvan, met een zeer kwaliteits- met de bewegingsschool te beginnen. Nu, in het volle opleiding,” refereert Rowe. basketbal heb je zo ongeveer hetzelfde verhaal. Gediplomeerde trainers kosten meer voor de Wij moeten aan de basis degelijk gevormde trai- clubs zodat basketballen dreigt duurder te ners hebben die echt eerst de technieken van worden. het bewegen gaan aanleren, dan de fundamen- Paul Rowe: “Dat klopt ongetwijfeld, maar ik ben tals van het basketbal spelen en dan pas het als ouder van drie kinderen wel bereid om iets spelen in ploeg, enz… Belangrijk is tot een leer- meer te betalen voor een goede trainer dan lijn te komen, zonder dat iedereen die strikt vol- minder voor een minder goede opleider. Maar gens het boekje moet volgen. Maar dan weet je het is ook geen vermenigvuldigingsfactor. dat jongeren die een volledig opleidingspro- Ik denk niet dat de meerkost de pan zal uitswin- gramma van 10 tot 12 jaar doorlopen hebben, gen. In het dagelijks leven is het trouwens niet fundamenteel gevormd zijn.” J anders: Kwaliteit heeft zijn prijs.“

Bijscholingsplicht “Toen ik ‘tennis en studie’ volgde, moesten wij dikwijls bas- De kwaliteitszorg stopt niet bij het beter vormen ketballen, omdat deze sport goed is voor de coördinatie en de van trainers en de diplomaverplichting voor de reflexen. Ik deed dat wel graag. Ik ging ook altijd graag naar clubs. Er blijven nog stappen te nemen, geeft de de wedstrijden van Okapi Aalst kijken. Ik heb Pieter Loridon directeur sportkaderopleidingen van Bloso aan. beloofd dat ik eens binnen wip voor een match van RBA, “Momenteel probeer ik zoveel mogelijk cursus- want mijn passie voor deze snelle en attractieve sport is sen te organiseren zodat er veel gediplomeer- gebleven.” den bijkomen. (Sabine Appelmans, ex-tennisvedette) Eens het aanbod de vraag dekt op het vlak van aantal geschoolde trainers, is de volgende stap dat we een bijscholingsplicht gaan invoeren naar Nederlands model.

Interview met Ann Wauters en Tomas Van Den Spiegel Tekst: Marcel Coppens, zelfstandig sportjournalist - Foto’s: PhotoNews Vlaanderen zendt haar basketzonen en – dochters uit

Ook in het verleden waren er reeds Belgische spelers die met veel succes de nationale basketeer gingen verdedigen in het buitenland. Eric Struelens slaagde er zelfs in om in drie verschillende landen kampioen te spelen: Maes Pils Mechelen, PSG Parijs en Real Madrid. Momenteel zijn de blikvangers van ons basketbal in het buitenland ongetwijfeld twee Vlaamse jonge talenten: Tomas Van Den Spiegel bij de Italiaanse top- club uit Bologna en Ann Wauters bij de Franse kampioen en bekerwinnaar Valenciennes. Vlaanderen zendt haar basketzonen en –dochters uit. We vroegen beide vedetten vooral naar hun verleden, naar het heden en de toekomst van hun basketcarrière. Met dank aan de atleten dat ze midden hun drukke (Europese) activiteiten even de tijd vonden om op tien vragen te antwoorden.

1. Waarom kozen jullie op jonge leeftijd voor het basketbal? Of waren er nog andere sporten die je ook ‘probeerde’? Tomas: “Ik kom uit een familie waarin nogal veel gesport werd. Basketbal was er de familiesport bij uitstek. Ik heb echter eerst nog heel wat gevoetbald, gehandbald en getennist vooraleer ik op mijn veertiende definitief voor het basketbal koos.” Ann: “Ik was van jongsaf aan altijd sportief en heb ook wel verschillende sporten gedaan zoals atletiek, turnen en ja, zelfs jazzdans. Mijn passie heb ik echter gevonden op 12-jarige leeftijd. Een vriendinnetje uit mijn klas vroeg of ik niet eens wou komen meetrainen. Ik kende de sport helemaal niet, niemand in mijn familie beoefende de sport. Al vlug had ik de microbe te pakken. Ik vond vooral het sociale aspect belangrijk. De teamspirit, samen vechten om te winnen. Ik vond het ook fijn dat basketbal een contact- sport is waarin zowel aanval als verdediging belangrijk zijn.”

2. Hoe reageerden je vrienden/vriendinnen vrienden. Eerst was ze mijn teammate en later toen ze vernamen dat je basketbal speelde? mijn coach in Aalst.” Positief, negatief, onverschillig? 4. Hoe geraakte je internationaal bekend? Ann: “Ik zat in een sportieve klas, dus op maan- Waren er intussen nog personen die je dagmorgen werden de resultaten uitgewisseld. niveau naar een nog hoger peil brachten? Ik heb eigenlijk nooit negatieve commentaar gekregen op het feit dat ik basketbal speelde. Sommige mensen vonden het een beetje gek dat ik zo ver (Aalst) ging basketten, terwijl ik in Sint-Niklaas naar school ging. Maar die combi- natie was perfect mogelijk. Eens ik professioneel ging basketten, waren er veel mensen die deze keuze niet begrepen. Zomaar een wild avontuur tegemoet gaan zonder een universitair of hoger diploma.” Tomas: “Iedereen wist het wel in mijn omge- ving. Ten eerste omdat ik er niet over zweeg en ten tweede omdat het niet zo evident was in onze streek om te gaan basketten. De dichtst bijzijnde ploeg was al gauw een kwartiertje rij- den met de wagen. Maar de reacties waren Ann: “Na mijn humaniora heb ik de kans overwegend positief en ik heb trouwens zelf gekregen om de stap te zetten naar professio- verschillende jongens aangepord om ook eens neel basketbal spelen in Valenciennes. te gaan basketten.” Dus stak ik de grens over. Daar ben ik verder 3. Aan wie hebben jullie veel te danken in blijven evolueren. En na twee seizoenen België? Wie heeft jullie opgemerkt en wie Valenciennes werd ik uitgekozen als ‘first pick’ heeft jullie nog beter gemaakt? in de WNBA draft 2000. Vanaf dat moment Tomas: “Hier zou ik een hele lange lijst kunnen groeide mijn internationale bekendheid. opsommen, want zo veel mensen helpen je bij de Ik werd gevolgd in de States maar nu ook meer opbouw van je carrière. Zo heb je al mijn jeugd- in Valenciennes, waar ik aan de Europese top trainers, de mensen die mij van Denderleeuw naar speelde. Na persoonlijke nominaties als beste Aalst haalden (Edwin Schorreel), Tony De Vos speelster van Europa groeide de persbelangstel- wiens enthousiasme heel aanstekelijk werkte en ling. Onze schitterende campagne met de die begon met de ‘post’-trainingen in Oost- Belgische nationale ploeg heeft dit alleen Vlaanderen, Frans De Boeck die me naar de natio- maar bevestigd.” nale selecties haalde en me elke maand speciali- Tomas: “ Ik speelde in 1996 al een heel sterk satietrainingen gaf, Louis Casteels die er niet voor EK juniores en kreeg nadien al verschillende terugdeinsde om me als zeventienjarige voor de Italiaanse aanbiedingen. Maar ik voelde me er leeuwen te werpen in eerste klasse, Lucien Van nog niet klaar voor en ik verkoos Oostende als Kersschaever die me uit de lappenmand viste na tussenstation. Door met Oostende in het sei- veel blessureleed, me heel wat vertrouwen mee- zoen 2000-2001 een heel goede Supro-League gaf en die me bovendien nog heel wat knepen te spelen, kreeg ik weer vele aanbiedingen, van het vak bijbracht. Hem ben ik zeker heel wat waarbij het soms moeilijk oordelen was welke verschuldigd.” de beste keuze zou zijn. Maar mijn agent – en Ann: “Ik heb ook een lang lijstje en dan denk ik intussen zeer goede vriend – Stefano Meller, op de eerste plaats aan mijn ouders, die mij filterde de vragen uitstekend. zowat door heel België hebben gevoerd en me Zo kwam ik bij Bologna terecht, waar de huidi- altijd zijn blijven steunen. Ik denk dat ge coach, de Kroaat Jasmin Repesa, ervoor ik vooral Claudia Van Horenbeeck dankbaar zorgde dat mijn spel op alle punten aangepast mag zijn. Wij hebben samen talloze uren geraakte aan de Italiaanse competitie en hij getraind. Ze heeft me heel wat “post moves” helpt me ook nu nog elke dag om een steeds aangeleerd. We zijn nog steeds zeer goede betere speler te worden.”

absolute top te behoren, want met talent alleen geraak je er niet. Toch heb ik er geen seconde spijt van en loont het allemaal de moeite.” 6. Ervaren jullie door brieven, reacties, mails... dat jullie een voorbeeldfunctie hebben bij de jeugd in Vlaanderen? Ann: “Ik ervaar inderdaad dat ik een voorbeeld kan zijn voor voornamelijk jonge basketspelers. Het doet soms zo’n deugd om aanmoedigende reacties te krijgen. Ik herinner me heel goed een brief die een mama schreef om me te bedanken dat ik haar dochtertje deed dromen en dat ze vol energie zat! Ik denk ook dat ik het ‘trek- paard’ van de nationale ploeg ben. Daar wil ik ook het voorbeeld zijn om te tonen hoe we beter kunnen worden.” Tomas: “Toch wel. Je voelt dat er naar je opge- keken wordt, veel meer nog dan toen ik een topper in België was. Er wordt veel meer en beter naar mij geluisterd en ik zie dat er ook echt rekening gehouden wordt met de dingen die je vertelt of vraagt.” 5. Tussen 16 en 18 jaar stel je bij veel spor- 7. Zijn jullie ook in Bologna/Valenciennes ten een ‘drop out’ vast. Vele jongeren kiezen ‘vedetten’ en kunnen jullie er nog vrijuit voor andere zaken. Heb je nooit het gevoel rondlopen, zonder lastig gevallen te worden gehad dat je door je sport toch wel veel van door handtekeningenjagers e.d.m. Hoe ga je die andere zaken miste? Heb je nooit met de om met het ‘bekend zijn’? gedachte gespeeld om te stoppen met bas- Ann: “Valenciennes is een vrij kleine stad die ketten? “ons” echt volgt. Dus ik word wel vaak her- Tomas: “Nooit. Waarschijnlijk ook wel omdat ik kend. Toch word ik niet lastig gevallen. toen al haast professioneel speelde bij Aalst. In België word ik ook meer en meer herkend op Maar ook wel omdat ik het gevoel had dat de straat, wat eigenlijk wel plezant is. Ik denk dat sport me veel meer teruggaf dan hetgeen ik bij ik nog nooit echt te maken heb gehad met de die andere dingen kon vinden. Het gevoel van nadelen van bekend zijn.” een overwinning is door niks te vervangen. Tomas: “Bologna is een echte basketstad, waar Maar ook het feit dat je samen met je vrienden we uiteindelijk wel vedetten zijn. Dat hoort erbij voor eenzelfde doel strijdt, dat je in een ploegen een Italiaan is meestal wel een enthousiast sport van mekaar afhankelijk bent en dat je in en warm persoon, zodat ik voor die mensen wel die periode ook de nodige zelfdiscipline aan- een beetje tijd vrij maak. Het is uiteindelijk ook leert, die je tien jaar later nog steeds van pas een vorm van waardering voor hetgeen je doet komt, dat zijn zaken die me gevormd hebben in en je moet op zulke momenten beseffen dat je het basketbal en die maken dat ik ben wie ik enkel deze kansen krijgt omdat er zulke mensen ben. Ik probeer al die elementen dan ook door rondlopen. Iemands dag goed maken, is één van te geven op een basketbalkamp dat ik elk jaar de leukste dingen van het bekend zijn.” mee organiseer in Oostende.” 8. Welke zaken uit Frankrijk of Italië zou je Ann: “Ik heb er nooit aan gedacht om te stoppen graag overgenomen zien om het basketbal in met basketten, maar ik besef en ik weet heel ons land te propageren, een grotere uitstra- goed dat ik me heel wat opofferingen moest en ling te geven of om meer jeugd voor deze moet getroosten om de top te bereiken. Geregeld sport gevoelig te maken? waren die opofferingen vanzelfsprekend voor mij Tomas: “ Ten eerste de beleving die wij missen, omdat basketten nu eenmaal mijn passie is. Er is de trots bij een goede prestatie, de fierheid bij veel wilskracht en discipline nodig om tot de winst van jouw ploeg. Dat geldt ook voor

Italianen in andere sporten. Winnen is er winnen voor Italië en daar moet je dan maar alles voor doen. Ten tweede, de mediatisering van de sport en de marketing errond is veel beter uitgewerkt en het blijkt nog te werken ook. De RAI als staatszen- der voelt zich verplicht regelmatig basketbal- wedstrijden (en ook vele andere sporttakken) uit te zenden, zelfs al vallen de kijkcijfers – o, zo belangrijk in België – er soms dik tegen.” Ann: “Mijn persoonlijke ambitie is het om een soort sportcentrum op te richten voor de sportieve begeleiding van jongeren, waar men school kan lopen, maar ook kan trainen in de best mogelijke omstandigheden. Ik zou basketbal veel meer op TV proberen brengen. Nog te veel mensen komen jammer genoeg nooit in aanraking met basketbal. Ik wil mensen warm maken om deze aantrekkelijke sport te bekijken! 9. Welke verschillen zie je in de jeugdopleiding in Frankrijk, die je graag in België overgenomen zag? Ann: “Ze hebben in Frankrijk via het INSEP (en Spelen in Madison Square Garden voor 12.000 dat geldt voor alle sporten) een soort nationaal toeschouwers wordt een belevenis. Hopelijk centrum waar de beste talenten uit de verschil- kunnen we met deze ploeg hoog eindigen.” lende opleidingscentra verspreid over het hele Tomas: “Een Italiaanse trofee veroveren en nog land, bij mekaar komen. Ik zie ook dat er heel net genoeg groeien om de transatlantische wat tijd gestoken wordt in de voorbereiding van overstap te kunnen maken.” de nationale jeugdploegen. Meer dan bij ons. 12. Wat wens je het basketbal in ons land Hoewel ik op beide vlakken meen dat er een toe in 2004? inhaalbeweging op gang komt in ons land.” Tomas: “Duizenden nieuwe baskettertjes en ein- 10. Welke verschillen zie je bij de jeugdoplei- delijk nog eens een succesje met de Belgische ding in Italië, die je graag in België overgeno- nationale mannenploeg, zodat ook zij ons land men zag? op de basketkaart kan brengen.” Tomas: “Ik zie dat de meeste topclubs recrute- Ann: “De vrouwencompetitie aantrekkelijker ren van jongsaf aan. Ik zie ook dat ze een soort maken door bijvoorbeeld minder ploegen te internaatfunctie creëren met allemaal jeugdspe- laten deelnemen in eerste klasse. lertjes, die dan onder de hoede komen van een Dat meer en meer jongeren gebeten worden ‘pleegmoeder’, die ze ook nog opvoedkundige door de basketmicrobe. En natuurlijk ook meer waarden bijbrengt. Op het naar school gaan en persbelangstelling.” J het basketten na lijken die jonge gastjes niets om het hoofd te hebben en dat lijkt hier nog te “Basketbal is de eerste activiteit in mijn leven waarvoor ik alles werken ook.” topgericht gedaan heb. Dat zoeken naar de best bereikbare per- 11. Wat is jullie persoonlijke doelstelling in fectie – wat wij winnen noemen – is uitgegroeid tot een levens- jullie sport in 2004? houding, een passie. Want dat staat voor karakter kweken, je Ann: “Ten eerste: revanche nemen om onze pijngrens verleggen, prioriteiten leggen, op termijn denken, analy- Europese titel van 2002 terug te grijpen. Ten seren en evalueren. Dat is ook kunnen leven met de uitgestelde tweede: mijn WNBA-droom. Vermits Cleveland de beloning voor hard werken zonder veilige resultaatsverbintenis. boeken heeft dicht gedaan, ga ik in een andere Dat is aanvaarden dat niets definitief verworven is, dat zelfvol- ploeg in de WNBA terechtkomen, wat voor mij daanheid fataal is. Dat is elke keer opnieuw afgemeten worden een nieuwe uitdaging betekent. En nu ik weet dat op je beste prestatie. Een mooie erfenis van het basket.” (Theo Dilissen, CEO bij Real Software en ‘Manager van het jaar 2002’) het New York wordt, vind ik het helemaal tof.

Topsportschool Tekst: Carl Berteele, sportjournalist op VRT Radio - Foto’s: fotoarchief Bloso

Topsportschool of de weg naar een job als basketter?

Het moet geen makkelijk leven zijn, als je zo’n Is daar geen oplossing voor te vinden, voor dat jaar of 13 bent en verzot op basketbal. probleem dat ‘gebeten door de basketmicrobe’ Je moet naar school gaan, je moet studeren, je heet? Wel, sinds 5 jaar is het antwoord op die moet slagen – je wil slagen – maar vooral … je vraag: ‘Ja!’ wil basketten! In 1998 werd er voor het eerst in Vlaanderen En dat kan dus maar als je al een hele dag op een topsportschool basketbal opgericht in school bent geweest: ’s avonds kun je je dan ein- Merksem. Daar kun je terecht in het SHIM: delijk uitleven – een slechte dag wegspelen – je het Stedelijk HandelsInstituut van Merksem, in in het zweet werken en goed diep gaan, een ver- de Sint-Bartholomeusstraat. Door de ministers kwikkende douche nemen om je leed te laten Martens van nationale opvoeding en wegspoelen want morgen … morgen moet je Vandenbossche van onderwijs werden op 25 weer naar school! maart 1998 alle belemmeringen weggewerkt En een balletje gooien, dat kan in het beste om via een convenant – een overeenkomst dus geval slechts ’s anderdaags weer. waarbij ook verschillende sportfederaties, eerst

geren vanaf de 2de of 3de graad secundair onderwijs. Volgende selectiecriteria gelden er: basketspecifieke prestatiegebonden technieken, motivatie, ingesteldheid, inzet en ambitie. Op basis van deze criteria worden de meest getalenteerde jongeren uit de provinciale selecties uitverkozen voor een landelijke profielstage. Ook een medisch en paramedisch team wordt ingeschakeld om een duidelijk beeld te krijgen van deze jongeren en om hun progressiemoge- lijkheden te helpen bepalen om een kans te maken voor de top. Die detectie gebeurt één jaar voor de instap in de topsportschool en ze gebeurt in samenwerking met de provincies, met de clubs en met de ouders.” Het zijn wel strenge criteria en alleen de allerbeste spelers zullen een topsportstatuut bekomen. Eens je zo’n statuut hebt, kun je wel over enkele faciliteiten beschikken : je hebt recht op enkele dagen gewettigde afwezigheid voor stages, wedstrijden en toernooien die begeleid worden door de federatie. Het gaat om een zgn. B-statuut: met maximaal - al naargelang de graad - 20 tot 40 halve dagen sportverlof.

De school Binnen een topsportschool bestaat in het ASO de richting ‘Wetenschappen-Topsport’ en in het TSO de richting ‘Topsport’. In beide richtingen zijn er naast de sportopleiding door de federatie, 20 lesuren algemene vakken. In de voor- middag is er op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 8u15 tot 11u10 altijd de sportopleiding. Nadien wordt er tot de middag voldoende studietijd vrijgemaakt of eventueel een en job als basketter? les theorie gepland. De lessen algemene vakken hebben plaats in de namiddag en woens- dagvoormiddag. Woensdag is er geen basket- 12 nu 17, werden betrokken – een definitief baltraining. akkoord te tekenen dat leidde naar de oprich- “Binnen de topsportschool basket worden de ting van topsportscholen. In het meervoud ja, leerlingen als individuen behandeld en wordt want verlies niet uit het oog dat je ook nog hen de mogelijkheid geboden om individueel elders terecht kunt mocht basketbal niet je favo- te groeien. De topsportschool zal onder een riete sport zijn. Over het hele Vlaamse land zijn deskundige begeleiding de leerling/topsporter er nog 7 andere topsportscholen die elk één op alle vlakken voorbereiden om een betere en sport centraal stellen en dat vaak nog combine- liefst elite-basketspeler te worden. Naast het ren met 3 à 4 andere sporten. studie-element wordt een basketbalprogramma Wie moet er zich nu aangesproken voelen? aangeboden in blokken van zes weken,” gaat We vroegen het aan Arvid Diels, de opvolger Arvid Diels verder. “Deze blokken bevatten een van Tony Souveryns, die de dagelijkse begelei- aantal specifieke items, die onmiddellijk na het ding in de topsportschool leidt. “De topsport- afwerken zullen geëvalueerd worden door de school is enkel toegankelijk voor talentvolle jon- trainers. Hierbij wordt hoofdzakelijk gewerkt

naar techniek en basketbalfundamentals, (Van Horenbeeck Claudia, Van Mieghem Walter) alsook naar het voorbereiden van het lichaam op deze manier wensen we hen optimaal voor om een professionele carrière te ambiëren.” te bereiden op een toekomst binnen het topbas- ketbal, zo bereiden we hen voor om ondere alle mogelijke coachtypes te kunnen renderen. Verder wordt de omkadering vervolledigd door Bram Swinnen (conditietrainer, Licentiaat LO & kiné) die dagdagelijks instaat voor de periodise- ring en de begeleiding van de leerlingen/topsporter en deze van dichtbij begeleid samen met het paramedische Team van Pat Viroux, aange- vuld met Jeroen Meganck (Sportpsycholoog).

“Dit schooljaar 2003-2004 volgen reeds 42 leerlingen de richting basket in onze topsportschool en daar zitten liefst tien meisjes bij. Ook daar heeft het voorbeeld van een Ann Wauters stimulerend gewerkt en steeds meer meisjes beogen dan ook een internationale carrière in het professionele basketbal. De topsport als broodwinning. Domien Loubry studeerde vorig jaar af en hij is de volgende die een profcontract aangeboden kreeg bij Racing Basket Antwerpen. Moet kunnen”, vindt Arvid Diels terecht. Het gaat met de topsportschool dus de goeie richting uit. Nu jij nog. J

Begeleiding “Zelf spelen, dan wordt basketbal echt Arvid Diels (topsportcoördinator VBL) staat in een passie en dat doe ik al van jongsaf voor de dagelijkse leiding van de topsport- aan. Ik speel met vrienden in een kleine school. Inzake begeleiding, trachten we de per- competitie met acht ploegen, de ‘opa- fectie na te streven door de juiste personen op league’ zoals mijn zonen monkelend zegde juiste plaats te brengen om een optimale gen. Al doen ze als gastspeler graag mee, begeleiding te garanderen rekening houdend hoor! Elke maandagavond een wedstrijd met de sportieve carrière van de leerlingen/top- en daar maak ik tijd voor, ondanks een sporters, en hier lijken we aardig in te slagen. drukke agenda. Dat is echt mijn uitlaat- Frank De Meulemeester, A-trainer basketbal en klep, dan kan ik alle beslommeringen van licentiaat LO, zal de leerlingen/topsporters bege- me afzetten en me als nerveus type goed leiden tijdens hun instapjaar waar zij de over- uitleven. Ik ben ambitieus en ik wil zo veel gang van clubsporter naar club en leerling/top- mogelijk winnen. Maar als we goed sporter dienen te verwerken. Op dit niveau zal gevochten hebben en ons tot het uiterste de fundamentele basis worden gelegd met de gegeven, kan ik verlies ook gemakkelijker nadruk op attitude en het verwerven van de relativeren.” nodige zelfdiscipline om een topsportcarrière te (Johan Vande Lanotte, vice-premier, minister ambiëren. Tijdens de volgende jaren aan de top- van begroting, hoogleraar RUG) sportschool basketbal zullen meerdere trainers zich ontfermen over de verschillende groepen (totaal 4 verschillende niveau groepen). Per niveaugroep, met uitzondering van niveau 1, zijn er verschillende basketbaltrainers actief

Topsport Tekst: Marc Vermeiren, sportjournalist bij Gazet van Antwerpen - Foto’s: PhotoNews ‘Basketters moeten op alle gebieden topatleten zijn’

“Een hedendaagse basketter moet op alle vlakken een topatleet zijn.” Dat verklaart sportkinesitherapeut Pat Viroux, die in de basketbalsport onder meer werkt voor RB Antwerpen, Charleroi, de nationale ploegen en de Topsportschool. In “Athlete’s Care” (Sportmedisch advies- en keuringscentrum) worden sportlui in hun ontwikkeling of revalidatie begeleid. “Kracht, uithouding, coördinatie, wendbaarheid, snelheid en lenigheid: er zijn weinig sporten die zo veeleisend zijn als het moderne basketbal,” aldus Viroux. Dat basketbal zo’n hoge fysieke paraatheid vergt, is volgens hem één van de oorzaken van de moeizame doorstroming van jong talent naar een profloopbaan.

“Bij de 16- tot 18-jarigen loopt talent rond van Voortdurende bijscholing een noodzaak in Europees niveau, maar in België breken er zo het basketbal? weinigen door. Als je uit de tennisschool van de Viroux: “Absoluut. Elk jaar moet je nieuwe VTV komt, ben je atletisch klaar voor die sport doelstellingen vooropzetten. Laat me Michael op het hoogste niveau. In het basket duurt het Jordan, de allergrootste, als voorbeeld nemen. dan een jaar of tien vooraleer je die paraatheid Als jeugdspeler zette zijn coach hem ooit uit bereikt. Verder doorgroeien, en dit zowel op de ploeg. Wat doet Jordan? Keihard trainen. basketbaltechnisch als lichamelijk gebied, is Hij komt in de NBA en stelt vast dat hij kracht daarvoor essentieel. De Topsportschool bege- te kort komt. Wat doet Jordan? Keihard trainen. leidt jongeren tot hun 18de, maar daarna is er Als hij ouder wordt, begint hij zijn spel te base- een veel te grote uitval en ons land is te klein ren op jumpshots. Wat doet hij? Keihard trai- om zich zo’n verlies te kunnen veroorloven. Als nen. Pas op zijn 28ste won hij zijn eerste kam- ze geluk hebben komen ze bij een coach of een pioenschap.” club terecht die hen nog verder wil vormen, Kan een basketter zich zwakke punten maar al te veel kerels kiezen voor het snelle veroorloven? geldgewin bij een tweedeklasser of voor het “Nauwelijks. De scouting is tegenwoordig zo bankzitten bij een eersteklasser. MP Mechelen uitgebouwd dat de andere ploeg alles van elke had met het Opel Merksem van Harry Badts een speler weet. Te traag, te onhandig, mentaal te schitterend project dat toppers als Dupont, broos: men weet het, men buit het uit. Zoals ik Loridon, Baert en Vanhaele voortbracht. Bij RBA zegde: het basket eist veelzijdige topatleten. trok Eddy Casteels die lijn door en heeft Tony Tenzij dat ene talent zo groot is dat het bepaal- Van den Bosch met RBA 2 ook knap werk ver- de zwakheden kan verbergen. De schotvaardig- richt. Maar er zijn nog voorbeelden. In Oostende heid van Danny Herman was zo fenomenaal dat b.v. met Christophe Beghin, Gerrit Major of hij zich een wat mindere ‘defense’ kon veroorlo- Doum Lauwers. Of het Gentse initiatief waar de ven. Als je twintig jaar geleden 2m07 was, vol- betere jeugdspelers worden samen gebracht.” stond dat om te kunnen basketten. Steveniers

was misschien wel de voorloper en had buiten sport, neen, dat niet. Dat is moeilijk. De meeste zijn techniek en zijn snelheid, ook nog grote kinderen hebben op hun 8ste al een sport geko- lichamelijke capaciteiten.” zen. Bovendien is het ethisch niet haalbaar om, Hoe kan je de doorstroming van jong talent zoals in de DDR, tests als een selectiemiddel te verbeteren? hanteren. België kent nog geen uniform detec- “Dat is vooral een taak van de Vlaamse tiesysteem. Ook heel moeilijk. Zo kon het dat Basketballiga. Ik denk aan een structuur waarin zowel Rik Samaey, Ann Wauters als Eric een soort universiteitsteam de grootste talenten Struelens vrij toevallig in het basketbal terecht verzamelt. Dan kan je topsport en studies op kwamen. In de meeste andere landen zouden hoog niveau combineren. Op die manier krijgt die al vroeger opgepikt worden, alleen al op België ook wel eens een speler in de NBA. Met basis van hun gestalte. Ook hier is er nog werk Struelens hadden we al iemand die dat niveau aan de winkel. De reeds genoemde afdeling had aangekund. En als Wouter Dewilde, van wie Topsport van Bloso is daar trouwens intensief zowel Djurovic als Novosel (Joegoslavische ex- mee bezig.” bondscoaches) zegden dat hij ‘het had’, niet zo Is de mentale begeleiding in het basketbal vaak afgeremd was geworden door blessures, nog onontgonnen gebied? waar had die kunnen uitkomen? Als Frankrijk of Viroux: “Echt systematisch wordt er nog niet Nederland of Duitsland een speler in de NBA gewerkt, tenzij op de Topsportscholen. Anderzijds krijgt, moet dat hier toch ook kunnen. Dat zou doen coaches dat natuurlijk al tientallen jaren een formidabele promotie zijn voor de sport, iets intuïtief. Het groepsgevoel aanwakkeren, spelers wat de VBL moet aanspreken.” motiveren... De rol van de ouders is vanzelfspre- “Als iemand als Sacha Massot van Charleroi in kend superbelangrijk, maar daar heb je als federa- zo’n structuur terecht zou komen, zou al zijn tie of club niet veel greep op. Dat is bijna een soci- talent tenvolle uitgebouwd kunnen worden. ologisch gegeven. Is er in deze cultuur voldoende Want toppers kan je maken. De bond moet de plaats voor de opofferingen en de gehoorzaam- voorwaarden creëren waarin dat kan. Je moet heid die topsport eisen? In Joegoslavië worden niet wachten tot ze uit de lucht vallen. Zonder kinderen uitgescholden door hun coach en zij aan- die structuur zal iemand als Struelens een uit- vaarden dat. Toen Vlado Djurovic hier bondscoach zondering blijven. Het draait allemaal om het was, gaf hij ooit Charly Mandic een lap tegen zijn vastleggen van je doelstellingen, om dan nadien oren tijdens de rustperiode. Wij zouden revolteren, de voorwaarden te scheppen waardoor deze Charly niet.” doelstellingen verwezenlijkt kunnen worden. Dit Wat zijn qua blessures de pijnpunten bij een moet één van de uitdagingen zijn van de VBL de basketter? komende jaren, mede onder impuls van de afde- “Bij de jeugd zijn dat de overbelastingsletsels ling Topsport van het Bloso.” ter hoogte van pees-botaanhechtingen, alsook “Zoals er momenteel met de damesploeg gewerkt de verstuikingen van enkel of knie. Hoe beter de wordt, zo moet het zijn. Dat een wereldtopper als algemene conditie is, hoe minder vatbaar een Ann Wauters hier geboren wordt, is puur geluk, al speler is.Volwassen basketters, zeker de grote heeft zij natuurlijk ook hard gewerkt. Maar voor jongens, hebben daarenboven vaak rugproble- alle anderen geldt dat ze vooral hard moeten wer- men. En dan natuurlijk de overbelasting van de ken. In een juiste omkadering. Met de meisjes die pezen. Of is de algemene conditionering onvol- nu 16 jaar zijn, moet je een kern uitbouwen met doende? Basketbal is een belastende sport. het oog op Peking 2008. Benny Mertens, coach Explosief, sprongkracht, van richting veranderen, van de nationale damesploeg, beseft dat er geen doorbuigen en meteen springen: dat vergt wat vrouwelijke basketters nodig zijn om topniveau te van een lichaam. Onze jonge getalenteerde spe- bereiken, maar vrouwelijke atleten die basketten.” lers op een doordachte wijze lichamelijk laten Kan je iemand screenen op zijn mogelijkhe- ontwikkelen, is de boodschap.” J den als basketter? Viroux: “Op de Topsportschool bekijken wij con- stitutie, bewegingsmogelijkheden, potentiële probleempunten... van waaruit adviezen kunnen komen. Reden tot deelname aan de basketbal-

Jeugdopleiding Tekst: Mario Hendriks, sporttechnisch coördinator Vlaamse Basketballiga - Foto’s: fotoarchief Bloso ‘Op weg naar een kwaliteitsvolle jeugdopleiding’

“Werken met jeugd is de enige oplossing voor komen tot een Integrale Kwaliteitszorg. de toekomst” is een veel gehoorde slagzin in Bovendien wil de VBL op termijn komen tot het clubs, bij beleidsinstanties en bij federaties. Toch toekennen van “labels” (certifiëring) en kunnen mag dit niet enkel bij woorden blijven. Zeker de gegevens gebruikt worden als criteria voor niet als basketbal straks misschien als ploeg- de toekenning van gelden uit het jeugdfonds, sport naar de Olympsiche Spelen in Vlaanderen een brandend actueel thema gezien de discussie wil trekken. De Vlaamse Basketballiga heeft al over de opleidingsgelden. vanaf haar start de opleiding van jonge spelers en speelsters als één van haar voornaamste Een kwaliteitsvolle jeugdopleiding kan natuurlijk opdrachten beschouwd. Met de opstart van het niet zonder goed opgeleide trainers. Gelukkig kwaliteitsproject Integrale Kwaliteitszorg in de kan de VBL hier beroep doen op het schitteren- jeugdopleiding van de Vlaamse Basketbalclubs, de werk dat de Vlaamse Trainersschool en kortweg IKBasket, wil de VBL de kwaliteit van Directeur Sportkaderopleiding Basketbal Pol de jeugdopleiding in haar clubs verbeteren. Dit Rowe, op dit moment coördinator van de afde- computergestuurd kwaliteitssysteem dat bestaat ling Topsport van Bloso, reeds leverden voor de uit 9 kwaliteitsdimensies en om en bij de 300 opleiding van onze Vlaamse basketbalcoaches. kwaliteitscriteria zal enerzijds de VBL objectieve Ook al is er al een lange weg afgelegd, toch gegevens verschaffen (“meten om te weten”) blijft er nog zeer veel werk aan de winkel voor om een gericht beleid te kunnen voeren en de federatie: het uitschrijven van de specifieke anderzijds zal het een management-en begelei- leerlijnen, het herschrijven van de cursus Trainer- dingstool worden voor de clubs om hun werking A en het geleidelijk invoeren van de diploma- te verbeteren en te optimaliseren om zo te plicht voor coaches zijn enkele belangrijke stap-

pen die op het programma staan in het jaar van waar kinderen van 2,5 tot 8 jaar samen met hun sporttak in de kijker. Om spelers een degelijke ouders op een speelse manier leren bewegen,aan jeugdopleiding te geven hebben we nood aan en proberen we onze clubs bewust te maken van echte “teachers”, die jongeren een individuele het belang van aangepaste trainingen en spelvor- fundamentele opleiding aanbieden. men voor de” basketters in spe”. Dit was ook de reden van de recente reglementsaanpassingen bij We worden nog altijd te veel geconfronteerd de prémicroben, microben en benjamins die na met coaches die enkel bekommerd zijn om het een eerste evaluatie zeer positief ervaren worden. winnen van wedstrijden en hun “ego”. Jezelf Dit kan misschien de aanzet zijn om verder na te permanent bijscholen en openstaan voor nieu- denken over aanpassingen van wedstrijdvormen wigheden, jezelf durven in vraag stellen en voor- in het basketbal in navolging van o.a. het mini- al de jongere “basketter” centraal stellen zijn tennis en de aanpassingen voor de jongste volley- maar enkele aspecten die kenmerkend zijn voor balspelers. een goede jeugdcoach. Om nog meer mensen te motiveren hun trainersdiploma te halen organi- Verder is het talentdetectie en scoutingsappa- seert de VBL deze zomer twee interne raat ook aan verfijning toe. In elke Vlaamse pro- Initiatorcursussen. Verder wordt een deel van vincie wil de VBL op basis van de opgestelde het cursusgeld terugbetaald door de federatie selectiecriteria komen tot een provinciale selec- als de cursist slaagt in de examens. tie voor jongens en meisjes. Voorlopig gebeurt dit op de leeftijd van 13 jaar. Via deze provincia- De Vlaamse Basketballiga is ervan overtuigd dat le selecties die samenkomen op twee de jeugdopleiding in het algemeen in de clubs Interprovinciale stages kan men een selectie dient te gebeuren maar dat alleen is niet voldoen- afdwingen voor de Landelijke of Vlaamse selec- de om aan de top te geraken. Om de opleiding tie. Talenten die positief geëvalueerd worden in van onze jeugdige talenten te verzekeren werken de sportmedische screening en mentale profiel- de verschillende sportief coördinatoren (Mario opmaak krijgen eveneens toegang tot de Hendriks, Bert Leus-Bamps en Arvid Diels) aan Topsporschool Basketbal in Merksem. Hier wor- een nieuw en geïntegreerd topsportbeleid. den zij voorbereid op een eventuele carrière als Dit start met de overtuiging dat kinderen reeds professionele basketbalspeler of speelster. op zeer jonge leeftijd moeten leren bewegen. Sinds 1 september 2003 vallen de nationale Daarom moedigen we initiatieven zoals de jeugdploegen ook onder de bevoegdheid van de “Bewegingsschool Achilles” van Emile Rousseaux, VBL en haar Waalse collega Association Wallonie-Bruxelles de Basket-ball (AWBB). De samenwerking met o.a Rafaël Obsomer, de technisch directeur van de AWBB verloopt positief en samen werken we aan zo sterk mogelijke nationale jeugdploegen. In de toekomst wil de VBL ook de mogelijkheden onderzoeken om talentvolle spelers en speelsters ook na de leeftijd van 18 jaar verder te begeleiden. Het Bloso- Topsportstudentenproject Hoger Onderwijs is alvast een mogelijkheid om dit te realiseren.

Als sporttechnsich coördinator van de VBL kan ik jullie verzekeren dat mijn federatie in beweging is op vele vlakken. We zijn resoluut de weg naar een kwaliteitsvolle jeugdopleiding ingeslagen. De weg is echter nog lang en enkel met veel enthousiasme, creativiteit en geloof in een nieuwe federatie hebben we kans op slagen. J

Klemtonen Tekst: Valerie Hardie, sportjournaliste bij De Morgen - Foto’s: PhotoNews, foto rolstoelbasket: Lieven Coudenys

Dit jaar klemtoon op damesbasketbal en rolstoelbasketbal In het jaar 2004 is basketbal de sporttak van dan ook overtuigd van de groeimarge die hier het jaar. Hét moment voor de Vlaamse nog te realiseren valt, zeker nu het damesbas- Basketballiga (VBL) om enkele klemtonen te ketbal met Ann Wauters en de puike prestaties leggen, die in het verleden misschien minder van de Nationale Ploeg op het voorbije EK aan bod kwamen. (eindelijk) wat meer media aandacht krijgen. Een eerste klemtoon die de VBL wil leggen is op damesbasketbal. Het damesbasketbal won de Met het rolstoelbasket is het inzake promotie voorbije 20 jaar spectaculair aan populariteit niet veel beter gesteld. Deze sport, die nog met een ledenaantal dat vervijfvoudigde. steeds onder de vleugels van de Vlaamse Liga Desondanks zijn slechts 24% van de leden Gehandicaptensport vzw valt, trekt weinig kij- dames en meisjes. De Vlaamse Basketballiga is klustigen en komt zelden of nooit in de media.

Een campagne moet daar verandering in bren- Om die reden is het ook niet gemakkelijk om gen en hopelijk ook scheidsrechters inspireren een jeugdbeleid te voeren. Het is ook niet evi- om in het rolstoelbasketbal te gaan fluiten. dent om atleten met een handicap te vinden, Bondscoach Marc Devos neemt elke promo- meestal moeten we zelf op zoek naar mensen actie alleszins in dank af en weet als geen die uit revalidatie komen. ander dat onbekend vaak onbemind is. Als rolstoelatleet volstaat het ook niet om “Als het niveau verbetert en er een beetje schoenen en een truitje aan te trekken. belangstelling voor is, komt er automatisch wel Neen, je hebt een rolstoel nodig die al snel meer volk op af,” hoopt Devos. “Als ik de reac- 2.500 euro kost.” ties hoor van mensen die voor het eerst een Vermits de meeste personen met een handicap wedstrijd zien, is het steeds hetzelfde: wauw, niet onmiddellijk een dergelijk bedrag willen of we wisten niet dat rolstoelbasketbal bestond.” kunnen investeren, zorgen de clubs er door- Om dat niveau op te trekken - momenteel zijn gaans voor dat ze een paar oude rolstoelen ach- er in het hele land slechts een dertigtal ter de hand houden. Langs Franstalige zijde ploegen en zijn er slechts zeven in eerste steekt Adeps wel een handje toe door enkele nationale actief - moet België in staat zijn om rolstoelen te financieren, in Vlaanderen is dat zijn atleten te houden. “Zodra er een goede voorlopig niet het geval. “Financieel kunnen we speler is, zijn er meteen buitenlandse clubs wel wat steun gebruiken want de materiaalkos- bij om hem te transfereren,” vertelt Devos. ten zijn groot,” besluit Devos. “De clubs betalen “In landen als Italië, Frankrijk of Spanje dat nu allemaal uit hun eigen kas. De enige trainen ze elke dag, worden de spelers als profs manier om aan geld te komen, is door zaken als betaald en basketten ze voor meer dan een barbecue te organiseren, spulletjes te verko- duizend toeschouwers terwijl wij in België tevre- pen of een sponsor te vinden.” En dat kan den moeten zijn met drie avondtrainingen per alleen als er meer publiciteit komt. Devos knikt: week en quasi lege tribunes. Je moet wel gek “Dat zou al een hele stap in de juiste richting zijn om dan niet te vertrekken.” zijn.” Het idee om rolstoelbasketbal te integreren En daar schuilt al een volgend probleem: de in een ‘gewone’ basketbalclub klinkt steeds doorstroming. Devos: “Er is geen natuurlijke luider. Zowel in de Vlaamse Liga Gehandicapten- opvolging van atleten en gelukkig maar. sport als in de VBL. En qua promotie zou de organisatie van het EK juniores dit jaar in Malle al een stap in de goede richting kunnen zijn. J

8-15 juli, EK rolstoelbasketbal voor jongeren Dit jaar wordt het Europees Kampioenschap rolstoelbasketbal voor jongeren georganiseerd in Malle. Naast België zullen Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje, Duitsland, Turkije en Denemarken deelnemen. Kom naar Malle en ondersteun onze Nationale Ploeg!

“Ik beleefde een heerlijke tijd bij de Black Devils, een liftploeg tussen derde en vierde provinciale in Vorst (Brabant), waar ik alle reeksen doorliep: miniemen, kadet- ten, scholieren, reserven en eerste ploeg. Ik moest afhaken omdat ik naar de unief ging. Maar op de VRT heb ik de sport opnieuw ontdekt en speel ik één keer per week met de collega’s. Af en toe met de vrienden ook wel eens in Gent.” (Ivan De Vadder, politiek verslaggever VRT)

Basketbal in de media Tekst: Kris Meertens, sportjournalist bij VRT-televisie - Foto’s: PhotoNews Basketbal: de meest commerciële sport in West-Europa

“Ann en Giovanni, stel de tv-zenders voor voldongen feiten” Basketbal is een commerciële sport. Hoe kan je En toch kennen we één uitzondering op deze anders verklaren dat basket in onze westerse droevige regel: de Waalse staatsomroep RTBF ! contreien bijna uitsluitend te bekijken valt op Hoe vaak lezen we niet dat het water tot ver commerciële (sport)kanalen? boven de lippen staat van onze Franstalige tv- Beroepshalve vertoef ik zo’n 60 dagen per jaar broeders en toch slagen ze erin ons regelmatig in het buitenland, maar zelden of nooit kan ik te verblijden met rechtstreekse of fors samenge- onze geliefde balsport ‘live’ op een openbaar vatte basketwedstrijden. Hoe kan dat? The net aanschouwen. Van Spanje tot in IJsland, name is Somme. Eric Somme, een Waals zaken- van Duitsland tot in Italië laten de staatszen- man, basketmanager in Charleroi (en bij uitbrei- ders de basketbalfanaat in de kou staan. ding in gans Wallonië), met een goed gevulde Is basketbal te duur als tv-sport? Niet populair geldbeugel. Somme is de man met één grote genoeg? Is er te weinig zendtijd op het open liefde: het basketbal. En met één grote missie: net? Het antwoord verschilt wellicht van zen- het basketbal zo goed mogelijk promoten onder der tot zender, van land tot land. In ‘grote’ de taalgrens. En dat mag een centje kosten, basketballanden zoals Spanje, Italië of Frankrijk want ‘koken op televisie kost veel geld’. zal vaak de kapitaalkracht van de sterke sport- zender de doorslag geven om het daar begeer- Vlaanderen de product binnen te halen. Voor de andere is Waar blijft de Vlaamse Somme, hoor ik je al roe- basketbal, jammer genoeg, geen prioritaire pen, een Vlaamse cloon van die wilde weldoe- sport en bijgevolg – in deze economisch zwak- ner, die onze VRT,VTM of VT4 overspoelt met kere tijden – ‘overbodig’. basketeuro’s?

Voel je je aangesproken? Wacht nog even, ik dat het magazine zijn plaats heeft verworven moet eerst nog iets uitleggen over de Vlaamse binnen de VRT-sportuitzendingen. omroepen. Voor wat sport op VT4 betreft, kan ik De respons van de zaalsportliefhebber is goed, kort zijn: deze zender stelt zich tevreden met de kijkdichtheid en het marktaandeel behoorlijk. een jaarlijkse uitzending van een voetbalwed- Als de zaalsportminnende sponsor Ethias (het strijd. VT4 ziet geen brood in sport om de kijk- vroegere Omob), het programma genegen blijft, dichtheid te vergroten of te stabiliseren. Net als lijkt een tweede seizoen gewaarborgd. de VRT is VTM tuk op voetbal, wielrennen en En wat met de rechtstreekse uitzendingen? vrouwentennis, sporten die veel kijkers opleve- Occasioneel, als er geen ‘grote’ sportevenemen- ren en daar is het een commerciële omroep, per ten plaats vinden, kan basket het scherm halen. definitie, toch om te doen. En anders dan VT4 En als een Vlaamse club de finale van de play- wil VTM daar wel geld voor op tafel leggen. offs bereikt, mogen we daar zo goed als zeker Basketbal hoort daar echter niet bij. Zelfs de van zijn. Méér zit er voorlopig niet in, vrees ik. absolute topper in een play-off-finale levert Basketbal moet als TV-live-sport eerst aan beduidend minder kijkers op dan de eerste de belangrijkheid winnen. Geen beter middel daar- beste voetbalmatch, kermiskoers of een duel voor dan enkele spraakmakende resultaten van tussen Kim Clijsters en pakweg Ruano Pascual. de nationale ploegen. Jarenlang waren die de En wat met de VRT, openbaar en toch succesvol, verwaarloosde stiefkinderen van de Belgische én met een stevige sporttraditie? bond. Hoe blind moet men zijn om het belang Maar ook een zender met een strak afgelijnd van een Belgische ploeg te negeren, want uitzendschema (misschien wel de sleutel van het geloof me – kijkcijfers liegen niet – als de succes). Niet-prioritaire sporten, dus alles wat Belgian Lions bij wijze van uitzondering toch geen voetbal, wielrennen of tennis is, hebben een keertje stunten, werd dat beloond met veel uitzendmogelijkheden op zondagnamiddag in tv-kijkers in de daarop volgende wedstrijd. ‘Sportpaleis’. Rechtstreeks basketbal is dus enkel Mogen Ann en de andere leeuwinnen snel te en alleen mogelijk op dat tijdstip. En dat ligt bewonderen zijn op een WK, en Giovanni met blijkbaar moeilijk voor de basketbalkijker. Een zijn leeuwen minstens op een EK. De VRT heeft paar jaar geleden liep op de VRT een voortijdig dan geen andere keuze dan voluit te gaan voor stopgezet experiment. Een stuk of acht wedstrij- onze fascinerende sport. J den werd ‘live’ uitgezonden in ‘Sportpaleis’. Het initiatief was nobel, maar ging ter ziele door een niet op televisie afgestemde speelkalender en “Ik was altijd een teamspeler. Eerst hard onwil bij enkele ‘grote’ Belgische clubs. Na mati- trainen en dan samen groeien en over- ge kijkcijfers en de door de clubs niet nageleef- winnen, dat vond ik elk jaar opnieuw een de speeldata in de finale van de play-offs, ver- uitdaging, waar ik veel plezier aan beleef- dween het basketbal van het VRT-scherm. de. Ik was spelverdeler bij Kortrijk en we wonnen zelfs ooit de beker ven België. Toekomst Basketbal is een zeer veelzijdige sport, Intussen zijn we weer een jaar verder. Samen waarbij je zowel moet aanvallen als verdedigen, terwijl je je hoofd, je armen met collega Stef Wijnants bedacht ik een formule en je benen moet gebruiken. Ik heb ook om de zaalsporten – want niet enkel het basket- lang gevoetbald, maar basketbal was vol- bal gaat gebukt onder de dictatuur van de drie lediger als sport. Het was ook makkelijker hoofdsporten – opnieuw tot bij de televisiekijker om in de sport die teamgeest te kweken te brengen. Een wekelijks magazine dat ‘Hands dan in de politiek, waar het allemaal indi- Up’ gedoopt werd, tracht de actualiteit in het vidueler aan toe gaat, zelfs al behoor je basketbal, het volleybal en het handbal zo goed tot dezelfde club.” mogelijk te volgen. In het halfuur zaalsporten (Stefaan Declerck, senator en burgemeester komt basketbal vijftien minuten aan bod. Al zijn van Kortrijk) de duurtijden flexibel en kunnen ze veranderen bij ‘toppers’ in andere zaalsporten. ‘Hands Up’ is nog jong en vers, zodat verregaande conclusies trekken voorbarig zou zijn, maar het lijkt erop

Kalender Sporttak in de kijker Foto’s: fotoarchief Bloso Programma 2004

23 mei 2004: Familiedag In het pretpark Six Flags wordt een familiedag georganiseerd om het basketbalseizoen 2003- 2004 op een toffe manier af te sluiten. Hiervoor worden tussen de attracties verschillende basketbalstanden geplaatst. Bovendien kunnen de deelnemers op deze dag de uitrei- king van de trofeeën voor Speelster, Speler, Coach en Scheidsrechter van het jaar live meemaken. Iedereen die zich wil amuseren in Six Flags, gek is van basketbal en enkele topspelers tegen het lijf wil lopen, moet zeker komen!

4-5-6 juni: Kaderweekend Topsporthal Gent Op vrijdag 4, zaterdag 5 en zondag 6 juni worden bijscholingen georganiseerd over: G medische en paramedische begeleiding G de opleiding van talenten tot topsporters G de fundamentele opleiding van jongeren. Doelgroep: kinesisten, sportdokters en trainers. Juli – Augustus: Zomerpromotietoer In de maanden juli en augustus wordt er in 9 Vlaamse badsteden een promotie-actie rond basketbal georganiseerd. Deze promotie-actie richt zich zowel naar spelers als beginners. Het sportprogramma bestaat immers uit enerzijds een 3 on 3 toernooi en anderzijds een initiatieluik onder leiding van ervaren lesgevers. Voorts zal er een toffe randanimatie aanwezig zijn, dus zeker de moeite om langs te komen!

Donderdag 8 juli Westende Vrijdag 9 juli Nieuwpoort Maandag 12 juli Koksijde Dinsdag 13 juli De Panne Donderdag 5 augustus Oostende Vrijdag 6 augustus Blankenberge Dinsdag 10 augustus Wenduine Woensdag 11 augustus Knokke-Heist Donderdag 12 augustus De Haan September-Oktober: Provinciale Promotiedagen In elke provincie wordt er een promotiedag georganiseerd. Deze dagen zijn bedoeld voor iedereen die deze sport beter wil leren kennen of reeds basketbal speelt. Naast initiaties, 3 on 3 tornooien en een te gekke randanimatie is er als afsluiter steeds een demon- stratiewedstrijd tussen 2 topploegen.

Limburg: Soeverein Lommel 11 september West-Vlaanderen: Schiervelde Roeselare 18 september Antwerpen: Bloso Centrum Herentals 25 september Oost-Vlaanderen: Topsporthal Gent 2 oktober Vlaams-Brabant en Brussel: Faculteit LO Leuven 9 oktober Oktober-November: Bijscholingen voor het lager onderwijs Met de steun van het Ministerie van Onderwijs worden voor de leerkrachten van de lagere scholen 2 bijscholingen per provincie en 1 te Brussel georganiseerd. Deze bijscholing zullen gegeven worden aan de hand van het didactisch pakket dat wordt samengesteld door de Vlaamse Basketbal Liga (VBL). 11 November: Studiedag BVLO De Bond voor Lichamelijke Opvoeding organiseert elk jaar zijn studiedag in het teken van de actie ‘Sporttak in de kijker’. Deze studiedag is gericht naar alle leerkrachten L.O. van het secundair onderwijs.

Meer info vind je op de website van de Vlaamse Basketballiga en Bloso Http://www.basketbalvlaanderen.org Http://www.bloso.be

“Voor mijn ongeluk had ik nooit een basketmatch bijge- woond. Ik gooide wel eens een balletje, maar ik had duidelijk onvoldoende talent. Tot ik eens de opworp mocht doen bij RBA door toedoen van Jef Van der Jonckheyd en Pieter Loridon. Ik was onmiddellijk voor deze sport gewonnen door de beweeglijkheid, de intensiteit en de spankracht, terwijl de aanwezigheid van cheergirls en toffe muziek bijdroegen tot een goede ambiance. Nu woon ik per seizoen een tiental wedstrijden bij, meestal van RBA.” (Marc Herremans, sportpersoonlijkheid en triatleet)

Basketbalweetjes Foto’s: fotoarchief Bloso Bijgeloof in het Basketbal

“Bij mij beperkt het ritueel zich tot het dragen van steeds hetzelfde shirtnummer. Het nummer 9 was en is voor mij heilig. Ik droeg het bij elke ploeg waarin ik actief was.” (Speler Eric Cleymans over bijgeloof in het basketbal)

“Ik had welbepaalde rituelen in mijn carrière. Het begon met het dragen van pantoffels waarmee ik een goede match gespeeld had. Die werden pas gewisseld als ze versleten waren. De dag van de match at ik steevast enkele pannenkoeken kort na de middag. Ik was twee uur voor de opworp in de zaal en kwam als laatste uit de kleedkamer. Ik beëindigde ook als laatste de opwarming met een gelukte vrijworp. Bij een mindere dag kon dat wel eventjes duren, maar er is nooit een match te laat door begonnen.” (Ronny Bayer, ex-international en momenteel coach bij RBA)

“De dag voor de match eet ik altijd spaghetti. De dag van de match zelf eet ik een croque-monsieur en drink ik drie kopjes koffie met twee klontjes suiker. Bij Quaregnon nam ik op afzondering mijn croque-monsieurmachine mee. Ik had ook altijd dezelfde handdoek bij me, droeg dezelfde onderbroek en sportkousen. Altijd proper gewassen, natuurlijk! En als rechtshandige doe ik ook steeds eerst mijn linkerpantoffel aan, terwijl er ook eerst aan mijn lin- kervoet een tape komt. Mijn vader Gibbe had nog een andere gewoonte: hij dronk steeds een cognac voor de match.” (Spelverdeler Steve Ibens over 15 jaar eerste klasse en bijgeloof in het basketbal)