SoftwareBus 2008 6

BSD live cd’s (deel 1) ------ ------een eenvoudige kennismaking? Jan Stedehouder

Inleiding BSD mogen we het broertje van Er was eens een tijd dat Linux mo e i l i j k noemen. De BSD’s zijn Unix-achtige be- was. Installatie en beheer lagen redelijk sturingssystemen. Vroeg of laat komen buiten bereik van beginnende gebrui- Linux-gebruikers met BSD in aanraking. kers. Het vereiste nogal wat om de har- In dit artikel en hetvolgende duiken we de schijf in te delen en het installatie- in de wereld van live cd’s die op BSD proces af te ronden. Goed, voor een zijn gebaseerd. Welke cd’s zijn beschik- deel van de gebruikers maakte dat het baar en welkedaarvan zijn geschikt voor juist interessant, maar voor veel ande- beginnende gebruikers die al wat erva- ren was het een brug te ver. ‘Even pro- ring met Linux hebben? In deze Software- beren’ was er niet bij. Voeg daar dan de Bus en de volgende proberen we deze problemen met hardware en stuurpro- v r a g e n te beantwoorden. gramma’s bij en de meeste belangstel- lenden kozen er voor om vooral veilig bij Op zoek naar BSD live cd’s Windows te blijven. Om met BSD live cd’s te kunnen spelen, moeten weze eerst vinden. Gelukkig En toen kwam Knoppix, een van de eer- zijn de zoekmachines nooit ver weg. ste live cd’s. Knoppix was (en is) geba- G o o g l e , iXquick, Hakia en Ask werden seerd op (toch niet de meest aan het werk gezet met zoektermen als eenvoudige Linux-distributie). Het her- "live cd BSD", "FreeBSD l i v e " , "NetBSD li- kende standaard een groteverzameling ve", "OpenBSD l i v e " en "Dragonfly live". hardware en na het opstarten kregen we De eerste resultaten leken bemoedigend, een complete en goed bruikbare grafi- ma a r bij nader inzien bleken veel resul- sche werkomgeving. De cd was afgela- taten te verwijzen naar oudere projec- den met op KDE-gebaseerde program- ten die de tand des tijds niet hadden ma ’ s . Knoppix leverde hiermee een be- doorstaan. Het oorspronkelijke enthou- langrijke bijdrage aan het neerzetten siasme achter de projecten was al inge- v a n Linux als een bruikbaar alternatief ruild door verwaarlozing en vergetel- voor desktop-computers. heid. In een aantal gevallen werd ook niet duidelijk of het project nog wel ac- De meest bekende Linux-distributies zijn tief was of dat het tussen twee vrijga- al geruime tijd in de voetstappen van ven in zat. Knoppix getreden. Vele hebben een live omgeving als onderdeel van de installa- Een r e i s do o r de geschiedenisboekjes tie (zoals Ubuntu) of maken live cd’s be- Een voorbeeld is OliveBSD. Deze live cd schikbaar voor testdoeleinden. werd besproken in Distrowatch Weekly (nummer 140, 27 februari 2007) tezamen

 23  2008 6 SoftwareBus met FreeSBIE, Frenzy en Anonym.OS. De bespreking was niet onverdeeld positief, want deze op OpenBSD 3.8 gebaseerde l i v e cd had nog wat ruwe kantjes. In de kern was het een goed idee en door te kiezen voor de IceWM window ma n a g e r nog origineel ook. Maar helaas, OliveBSD werd niet verder ontwikkeld.

A n o n y m . O S , ook genoemd in het artikel van Distrowatch, is een ander voor- beeld. Het idee om een live cd te bie- Fig. 1: Het idee achter Anonym.OS was prima den voor veilig en anoniem gebruik v a n de computer en internet is solide ge- FreeBSD Live staat nogsteeds op de eer- noeg. Het blad Wired besteedde er om ste pagina van de zoekresultaten, maar die reden eveneens aandacht aan. Ano- het project l i g t al sinds 2003 stil. Deze nym.OS ma a k t e bijvoorbeeld gebruik l i v e cd werd samengesteld door de Bra- v a n TOR, een netwerk van gratis p r o x y - zilian FreeBSD User Group. In 2002 ga- servers, en was gebaseerd op OpenBSD ven zij de scripts voor het bouwen van 3.8. O p e n B S D is extreem gericht op vei- de cd vrij. ligheid en stabiliteit e n vormde een ste- v i g fundament. De live cd was samenge- Naast de zoekmachines leverde de Th e steld door kaos.theory/security.research LiveCD List een lijstje mo g e li j k e schij- en er waren grote plannen. Zoals in ven op. Op deze lijst stonden 11 BSD live Wired stond: cd’s, naast de honderden Linux live cd’s:

But kaos.theory members say Anonym. • FreeSBIE OS is just the first step in making ano- • FreeBSD Live CD nymity widely available. Future ver- • m0n0wall sions, they say,may run on a USB key chain. Additionally, they plan to im- • Frenzy plement En i g m a i l to allow encrypted • FugIta e-mail for Thunderbird and Gaim Off- • LiveBSD the-Record, which allows users touse • NetBoz instant messaging without their logs • Anonym.OS being tied to them. • Ging • NewBIE De meest recente v r i j g a v e dateert al • XORP Live CD weer van 14 januari 2006 en de oor- spronkelijke ontwikkelaars zijn zo te Met dit overzicht werd ook gelijk het zi en met andere projecten bezig. Ano- probleem van dergelijke sites duidelijk, nym.OS za k t langzaam weg in de anoni- Th e LiveCD List is niet helemaal bijge- miteit van de geschiedenis. werkt. FreeBSD Live, LiveBSD, NetBoz

 24  SoftwareBus 2008 6

LiveBSD (1) onbekend Onbekend Onbekend Inactief (2) NetBoz 2003 (?) FreeBSD http://www.netboz.net/ Inactief NetBSD (origi- NewBIE onbekend http://www.fosstools.org/ Inactief nally) FreeBSD Live november 2003 FreeBSD http://livecd.sourceforge.net/ Inactief Debian/ Ging 2005 http://glibc-bsd.alioth.debian.org/ging/ Onbekend FreeBSD kernel Anonym.OS januari 2006 OpenBSD http://sourceforge.net/projects/anonym-os/ Inactief FreeSBIE februari 2007 FreeBSD http://www.freesbie.org/ Stil september ftp://mirror.planetunix.net/pub/NetBSD/iso/ NetBSD Live NetBSD Stil 2007 livecd/netbsd-live-2007.iso RoFreeSBIE november 2007 FreeBSD http://www.rofreesbie.org/ Stil DesktopBSD januari 2008 FreeBSD http://www.desktopbsd.net Actief TrueBSD mei 2008 FreeBSD http://www.truebsd.org Actief OpenBSD Live juni 2008 OpenBSD http://jggimi.homeip.net/ Actief BSDanywhere juli 2008 OpenBSD http://bsdanywhere.org Actief Frenzy juli 2008 FreeBSD http://frenzy.org.ua/eng/ Actief pfsense juli 2008 FreeBSD http://www.pfsense.org Actief XORP juli 2008 Onbekend (4) http://www.xorp.org Actief FreeNAS augustus 2008 FreeBSD http://www.freenas.org/ Actief FuguIta augustus 2008 OpenBSD http://kaw.ath.cx/openbsd/?en/LiveCD Actief m0n0wall augustus 2008 FreeBSD http://m0n0.ch/wall/ Actief DragonFly Live recent (3) DragonFly http://www.lolaluci.se/gsoc/index.html Actief MarBSD recent OpenBSD http://openbsd.maroufi.net Actief

(1) Erzijn verwijzingen naar het LiveBSD project, maar er is geen verdere informatie beschikbaar (2) De status ‘Inactief’ betekent dat het project niet langer actief wordt onderhouden. Er wordt geen nieu- we vrijgave gepland. De status ‘Stil’ betekent dat het project Inactief lijkt met erg weinig recente activi- teit. Het is niet duidelijk of er een nieuwe vrijgave komt. (3) De melding ‘Recent’ betekent dat de live cd is gebaseerd op een recente versie van de ‘ m o e d e r BSD’. Hetis echter niet precies duidelijk wanneer de live cd precies is vrijgegeven. (4) De website van XORP geeft niet duidelijk aanop welke BSD het gebaseerd is. and Anonym.OS zijn dode projecten. De met BSD live cd’s. Het geheel is samen- status van Ging - Debian me t een Free- gevat in de tabel. Er zullen ongetwijfeld BSD kernel - is onduidelijk. NewBIE l i j k t nog projecten ontbreken, maar hetlijkt te zijn vervangen door een op Linux ge- voor dit moment meest complete over- baseerde cd. XORP, het eXtensible Open zicht te zijn. R o u t e r Project, is volop actief, maar je Zie Table of live distributions-NL  mo e t op de website v a n het project zoeken om een verwijzing naar BSD te Live cd’s voor eindgebruikers v i n d e n . In deze artikelen kijken we naar BSD live Het eindresultaat: een overzicht van ou- cd’s die gericht zijn op eindgebruikers. de en bestaande BSD live cd’s. Een aantal projecten v i e l daardoor af. Uiteindelijk leverde al het speurwerk FreeNAS, pfSensen, m0 n 0 o w a l l (en mi s - een overzicht op van oude en actieve schien ook XORP) zijn meer gericht op projecten die zich bezig hielden/houden netwerkdiensten. Frenzy werd niet mee-

 25  2008 6 SoftwareBus genomen omdat het zich meer gaat rich- Het installeren op de hardeschijf is ook ten op systeembeheerders e n minder op geen sinecure. Op de commandoregel eindgebruikers. Uiteindelijk werden de mo e t ‘bsd.rd’ worden opgestart en het op de volgende bladzijde vermelde live installatieprogramma mo e t vervolgens cd’s getest: worden verwezen naar de OpenBSD-in- stallatiebestanden. • BSD Anywhere • DragonFly Live • FuguIta • OpenBSD Live • MarBSD • NetBSD Live • FreeSBIE • DesktopBSD • RoFreeSBIE

We zullen ze kort bespreken.

BSDanywhere BSDanywhere staat nog in de steigers met een recente be- F i g . 2 : BSDanywhere combineert OpenBSD ta3 vrijgave. Het was de bedoeling op 24 met een desktop september een definitieve versie te hebben tijdens de OpenExpo 2008 in Zu- Dragonfly Live rich/Winterthur, maar die datum is niet De DragonFly LiveDVD mo e t als experi- gehaald. BSDanywhere is gebaseerd op menteel worden betiteld, maar is zeker O p e n B S D 4.3. De ontwikkeling begon in het proberen waard. Bij de start komen mei 2008 en Stephan Rickauer, de ont- we direct in de grafische werkomgeving wikkelaar, houdt het tempo er goed in. () en zien we een beperkt aantal programma’s (emacs, vim, pidgin, fire- Als grafische werkomgeving is gekozen fox 3, xpdf, xchat). voor Enlightenment met een kleine col- lectie programma’s, zoals Firefox, Thun- Een pictogram op hetbureaublad start derbird, Th e GIMP, Abiword en Auda- de installatiewizard op. De wizard be- cious. Enlightenment is een aantrekke- staat uit twee terminalvensters, een l i j k e werkomgeving en het geheel maakt met de tekstgebaseerde installatie en een vlotte indruk. Vanuit het perspec- de ander met het logboek van de ver- tief van eindgebruikers zijn er twee schillende stappen. De vensters bij de minpunten te noemen. BSDanywhere installatiestappen bieden meer dan vol- start niet direct verder door tot de gra- doende informatie om beginnende ge- fische werkomgeving. Deze mo e t wor- bruikers wegwijs te maken. den opgestart via de commandoregel.

 26  SoftwareBus 2008 6

Fig.3: De installatie van DragonFly op de harde sc hijf verloopt via duidelijkestappen.

DragonFly Live is een p r o j e t om in de De keuze van de programma’s laat al gaten te houden, aangezien er heel wat zien dat deze live cd meer gericht is op innovatief werk wordt verzet in het Dra- ervaren OpenBSD-gebruikers en minder gonFly-project. op eindgebruikers.

F u g u Ita OpenBSD Live FuguIta is gebaseerd op O p e n B S D is spe- Het OpenBSD Live project biedt v i j f ver- ciaal gericht op Japanse gebruikers. Ge- schillende live cd’s aan: lukkig vinden we op de websiteook ver- Basic LiveCD talingen in het Engels, zodat we beter • • FluxBox LiveCD begrijpen wat het doel van het project • LiveCD is. We snappen dat ook dat de naam Fu- • KDE LiveDVD guIta is samengesteld uit Fugu, letterlijk • GNOME LiveDVD kogelvis of in het Engels ‘Blowfish’ en Ita wat zowel schijf als kok kan beteke- De Basic LiveCD heeft een grafische in- nen. terface, maar deze is wel e r g basaal met X en de Fvwm e cwn window mana- FuguIta maakt gebruik van de IceWM gers. Er zijn geen andere programma’s en programma’s als geïnstalleerd. De vier an dere ‘smaken’ Emacs, de w3m webbrowser en Mplayer. zijn wat meer opgetuigd.

 27  2008 6 SoftwareBus

Zowel de KDE als GNOME LiveDVD’s zou- en MarBSD-X, een basissysteem geba- den interessant moeten zijn voor nieuwe seerd op OpenBSD met de fvwm en gebruikers, omdat de meeste Linux ge- window ma n a g e r s . bruikers al ervaring hebben met een van de twee omgevingen. De installatie op De website van MarBSD biedt veel infor- de harde schijf is niet eenvoudig en dat ma t i e voor bezoekers, zij het dat het is wel een nadeel. De website van het meeste in het Duits is geschreven. Een project is een v a n de weinige die aan- v a n de artikelen geeft een goede uitleg vullende informatie aan de bezoekers over OpenBSD voor Linux-gebruikers e n geeft. een ander vertelt hoe we zelf een Open- BSD live cd kun- nen bouwen.

Terzijde: de ver- schillende projec- ten v a n live cd’s die op OpenBSD zijn gebaseerd verwijzen naar het artikel van Kevin Lo op de OnLamp website: ‘Building an Open- BSD Li ve CD’. Een ander artikel, van meer recente da- tum is dat v a n Andreas Bihlmai- Fig.4: OpenBSD Live is beschikbaar in ver- e r ’ s op de OpenBSD wikiiv. schillende smaken, waaronder een met de KDE grafische werkomgeving NetBSD Live! 2007 MarBSD De NetBSD Live! 2007 cd is de snelste René Maroufi is verantwoordelijk voor v a n het stel. Bij hetopstarten krijgen MarBSD. Zijn werk omvat drie versies we een op tekst gebaseerd stappenplan v a n MarBSD: gepresenteerd met vragen over de taal, het toetsenbord, de tijdszone en DHCP. MarBSD-light zonder een grafische werk- Vrijwel direct is het aanmeldscherm omgeving en een beperkt aantal program- (KDM) zichtbaar met de keuze als ge- ma’s (via de commandoregel); bruiker of als root in te loggen. MarBSD-serial is vergelijkbaar met Mar- BSD-light, maar gebruikt een ‘serial con- De grafische werkomgeving is zeer vol- sole’ in plaats van een muis e n toetsen- ledig met KDE 3.4.5 en bijbehorende bord; programma’s. Daarnaast zijn Abiword,

 28  SoftwareBus 2008 6

Th e GIMP, Dia, In k s c a p e , Firefox, XMMS De tussenstand en een aantal spellen toegevoegd. Toch To t dusverre hebben we stilgestaan bij blijft de grafische omgeving snel reage- live cd’s die zijn gebaseerd op OpenBSD, ren en werkt heel prettig. Misschien niet NetBSD en Dragonfly. De live cd’s met helemaal juist geformuleerd, maar de O p e n B S D als basis liepen uiteen van vrij NetBSD Live! 2007 leek qua ervaring het kale systemen tot complete omgeving meest op Knoppix. met een grafische interface voor de eindgebruiker. Jammergenoeg kan al- Het nadeel is ook hier dat er geen dui- leen van DragonFly Live worden gezegd delijke mogelijkheid is om de cd op een dat het eenvoudig op een harde schijf te harde schijf te installeren. Omgekeerd is installeren is. Het is wel een experimen- NetBSD Live! 2007 prima geschikt als tele schijf en we zullen moeten wachten schijf voor het veilig stellen van bestan- hoe de ontwikkeling verder gaat. In het den. De cd kan bestanden lezen van v o l g e n d e artikel nemen we de l i v e cd’s ext2/ext3-, Fat-, Macintosh HFS- en onder de loep die gebaseerd zijn op NTFS-bestandssystemen en dat kan zeer FreeBSD. Vervolgoppag.43. v a n pas komen.

F i g . 5 : NetBSD Live! 2007 is een van de snelste en complete live cd’s

 29