Een Kasteel Vol Zotte Muizen

Maandblad voor de inwoners van de Vlaamse Rand juni 2012 | jaargang 16 | #06

Onderzoeksprofessor Francis Heylighen ‘Specialist in generalisme’ Boeren in nood Allochtonen helpen allochtonen op weg

Audio-avontuur in het kasteel van Gaasbeek Een kasteel vol zotte muizen

+ agenda en zomerfestivals

1 VERSCHIJNT NIET IN JULI EN AUGUSTUS | FOTO: FILIP CLAESSENSFILIP FOTO: | AUGUSTUS EN JULI IN NIET VERSCHIJNT FR DE EN traductions | Übersetzungen | translations deketting

Joris Pauwels uit Grimbergen werd vorige maand door Maarten Vekens aangeduid om deketting voort te zetten. De rode draad in het leven van Joris Pauwels is de horeca. Momenteel werkt hij als zaalverantwoordelijke in restaurant Serenata in Zaventem.

‘Je buren kennen’ Toen Joris Pauwels (55) afstudeerde aan de mijn huisdokter in Schepdaal trouw. Ik noem hotelschool in Antwerpen, wist hij het al: ‘Ik mezelf graag een randbewoner, gezien mijn wil verder in de horeca. Ik ben meteen in een link met Dilbeek, Grimbergen en Zaventem, restaurant gaan werken. Ik deed veel ervaring maar toch kan ik Brussel niet wegcijferen. op in restaurants in De Haan en Bonheiden. In Een gezellig terrasje doen of iets gaan eten in 1978 ben ik in La Couronne in Laken gaan wer- de hoofdstad, sla ik niet af. Er zijn vele, gezel- ken. Daarna begon het te jeuken en heb ik De lige hoekjes in Brussel, maar er wonen, nee. Kwien’s Taveerne in Schepdaal opgestart. Dat Geef mij maar Grimbergen. Ze noemen deze heb ik veertien jaar met veel passie gedaan. gemeente niet voor niks De parel van Vlaams- Ik was er snel ingeburgerd. Ik gaf de plaatse- Brabant.’ lijke middenstanders en de vele verenigingen ‘Wat me opvalt, is dat er in de Rand veel een warm onthaal en dat werd gewaardeerd. zwerfvuil rondslingert. Of ik nu in Zaventem, Na veertien jaar zocht ik een nieuwe uitda- Dilbeek of Grimbergen kom, ik zie op veel ging en heb ik de taverne overgelaten. Ik ben plaatsen zwerfvuil liggen. Het is een probleem in discotheek The Lord gaan werken. Toen die dat pakweg twintig jaar geleden niet zo acuut inhoud zaak werd overgenomen, begon ik als zaal- was. Vooral de verhoogde bermen liggen er verantwoordelijke in het Italiaans restaurant vuil bij. Sinds er geen pesticiden meer gebruikt Seranata in Zaventem, waar ik nog altijd werk. mogen worden, zie ik ook het onkruid welig Sinds 1997 woon ik in Grimbergen, een rustige tieren: op voetpaden, bruggen, in straten, gemeente waar je je buren nog kent. Er is een noem maar op. Nee, de Rand wordt er niet pro- gezellige zondagsmarkt en als ik op zondag perder op. Ik vrees dat het vooral een mentali- niet moet werken, ga ik naar de abdijkerk om teitsprobleem is. Mensen dumpen vuilniszak- de misviering bij te wonen. Daar komt op zon- ken omdat het te veel kost. Maak die zakken dag nog altijd veel volk naartoe. Op Palmzon- gratis en hopelijk verdwijnt het sluikstorten.’ dag ga ik altijd. Dat is een belofte die ik aan mijn overleden moeder maakte.’ tekst Joris Herpol . foto Filip Claessens ‘Grimbergen ligt ideaal. Als ik vrienden in Schepdaal wil opzoeken, ben ik zo daar, al In onze rubriek deketting laten we elke probeer ik toch de spits te vermijden. Ook maand een bekende of minder bekende inwo- mijn werk in Zaventem ligt om de hoek. Ik ner uit de Rand aan het woord over de dingen woon wel in Grimbergen, maar blijf toch die hem of haar bezighouden. Hij of zij duidt nauwe banden met Dilbeek en Schepdaal de volgende randbewoner aan die de ketting 13 houden. Ik heb daar immers een deel van voort mag zetten. mijn leven opgebouwd. Ik blijf bijvoorbeeld Agenda binnenin

2 © FC 10

Politiekorpsen © FC 24 bestuderen fusie

© FC 04 © FC 26 12 23 28 02 deketting Verrassend palet Fanfare Zoniëngalm Allochtonen helpen 06 vanassetotzaventem aan amateurpodium heeft jonge dirigent allochtonen op weg kunsten Amateurmuziekmaatschappijen Het ei van Columbus wordt het 09 mijngedacht Met de tweejaarlijkse Prijs Roger hebben het niet altijd makke- genoemd. Personen van al- 16 bouwwerk Van de Voorde bekroont Zinnema lijk. De leden verouderen en een lochtone afkomst, die hier al podiumdisciplines uit de sector dirigent vinden is een opgave. een tijd verblijven, inschakelen 24 opstap van de amateurkunsten. De jury Met Bram Mergaert heeft de als brugfiguren om recent aan- gaat op zoek naar authenticiteit, Koninklijke fanfare Zoniëngalm gekomen allochtonen wegwijs 25 huizentuinen creativiteit en vernieuwing bij ge- uit Jezus-Eik een van de jongste te maken in de lokale leefwe- zelschappen, groepen en soloar- dirigenten van Vlaanderen reld. Het lijkt een succes- 26 natuurlijk EN FR tiesten uit Brussel en de Rand. kunnen strikken. formule. 29 kwestievansmaak colofon 30 nachtkijker RandKrant verschijnt maandelijks op 188.000 exemplaren voor de inwoners van de Vlaamse Rand rond Brussel. Het is een uitgave van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant | Realisatie vzw ‘de Rand’ | Hoofdredactie Geert Selleslach | Eindredactie en coördinatie Ingrid Laporte | 32 gemengdegevoelens Vormgeving Jansen & Janssen, Gent | Fotografie Filip Claessens en David Legrève | Druk Roularta, Roeselare | Redactieadres Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, tel 02 767 57 89, e-mail [email protected], website www.derand.be | Verantwoordelijke uitgever Jan de Bock, Departement Diensten voor Algemeen Regeringsbeleid, Boudewijnlaan 30, 1000 Brussel | uit in de Rand wordt gerealiseerd met de financiële steun van de provincie Vlaams-Brabant en de Agenda binnenin Vlaamse Gemeenschap.

3 Politiekorpsen

Halle, Sint-Pieters-Leeuw en Beersel sloten in het verleden een interzonaal samenwerkingsakkoord af voor een aantal taken zoals slachtofferbejegening, opleidingen inzake geweldbeheersing, prioritaire bijstand bij interventies, … Er zijn nog andere vormen van samenwerking. Zo brengt de politiezone Beersel haar gevangenen naar cellen in Halle. Er wordt ook gedacht aan de aanwerving van De politiezones in de Rand botsen gemeenschappelijke vertrouwenspersonen. Ook in andere zones bestaan dergelijke sa- letterlijk op hun grenzen. De beslissing menwerkingsverbanden. Zo heeft Beersel bij- om vierhonderd extra agenten in te voorbeeld een samenwerkingsakkoord met de politiezone Rode op vlak van bijstand bij zetten in Brussel zou een fusie tussen interventies en onderzoeken. Ook de politiezones AMOW (Asse-Wemmel-Opwijk-Mecht- een aantal politiezones in een stroom em) en TARL (Affligem-Liedekerke-Roosdaal- versnelling kunnen brengen, maar zuigt Ternat) onderzoeken de mogelijkheden om samen te werken. politiemensen ook weg uit de Rand. Meer dan samenwerken tekst Luc Vanheerentals . foto Filip Claessens Jozef Koeks, korpschef van Beersel, wil verder gaan dan het huidige samenwerkings- verband. ‘De samenwerking is vrijblijvend en kan op elk moment opgezegd worden. Een fusie zou het mogelijk maken een aantal zaken professioneler aan te pakken. Het is niet de bedoeling te besparen, maar met dezelfde middelen beter te doen. Radars e politiezones Halle, Beersel, Dil- korpschef van de politiezone Dilbeek, niet zouden bijvoorbeeld veel efficiënter inge- beek en Sint-Pieters-Leeuw laten vooruitlopen op de resultaten van de studie. zet kunnen worden. Er zijn ook dingen die momenteel een haalbaarheids- Toch kan hij niet wegsteken dat hij voorstan- wij apart moeilijk kunnen, zoals een officier studie uitvoeren met het oog der is van een fusie. ‘De vaste commissie van van de gerechtelijke politie permanent op D op een mogelijke fusie. De studie werd eind de lokale politie, waarvan ik indertijd deel het terrein hebben zoals het Comité P na 2011 opgestart, het resultaat wordt tegen uitmaakte, vond bij de voorbereiding van de de dood van Kitty Van Nieuwenhuyzen ad- eind dit jaar verwacht. Beslissingen zullen politiehervorming dat 100 à 120 agenten het viseerde. De federale politie schuift boven- dus een zaak zijn voor de nieuwe gemeen- minimum is voor een korps. De politiezone dien steeds meer gespecialiseerde zaken, tebesturen. Indien het effectief tot een fusie Dilbeek telde aanvankelijk zeventig agenten zoals ICT-dossiers, door naar het lokale ni- komt, zou er een korps ontstaan van circa en dat is te weinig, maar Dilbeek verkoos een veau. Dat is allemaal vrij duur.’ 340 agenten. De centrale vraag in deze stu- eigen korps en beloofde te investeren. Hier- Ook Marc Crispel, korpschef van Sint- die luidt of een fusie haalbaar, doelmatig en door hebben we nu een kader van een hon- Pieters-Leeuw, vindt dat het actuele samen- doeltreffend is ‘met het oog op het duur- derd agenten. Bedoeling is om vanaf 2013 nog werkingsverband tussen de politiezones zijn zaam verwezenlijken van een betere basis- veertien mensen aan te werven, maar door grenzen heeft bereikt en verwijst eveneens politiezorg in de vier gemeenten’. allerlei omstandigheden wordt dat moeilijk. naar het vrijwillige karakter ervan. ‘Het voor- Door een schaalvergroting hopen we de be- deel van een fusie is dat de samenwerking Schaalvergroting oogde taken ingevuld te krijgen zonder dat structureel wordt. Ik ben een believer van Net als zijn collega’s wil Patrick De Bruyn, we moeten aanwerven’, aldus De Bruyn. een fusie, maar het nut moet ook weten-

4 Politiekorpsen bestuderen fusie

schappelijk hard worden gemaakt, vandaar Johan Vanwezer vreest in de toekomst niet ligheidsrisico’s verdwijnen immers niet met deze studie. We zijn een zone met 85 men- meer over deze gedetacheerden te kunnen het overschrijden van de gewestgrenzen.’ sen. Na een fusie zouden we met meer dan beschikken. Gouverneur Lodewijk De Witte Luc Breydels waarschuwt voor een ver- driehonderd zijn. Dat zal een schokgolf ver- verwoordde in een open brief aan minister schuiving van problemen. ‘Bijkomende poli- oorzaken. De consequenties moeten we dus Milquet de vrees van vele korpschefs dat tiecapaciteit in Brussel impliceert bijkomen- nauwkeurig onderzoeken.’ Crispel hoopt ook nieuwe agenten in de toekomst prioritair naar de controles wat onvermijdelijk leidt tot een op meer samenwerking met de Brusselse Brussel zullen gaan en de personeelstekorten verschuiving van problemen. Als wij daar zones. ‘Momenteel wordt er enkel samenge- in Vlaams-Brabant zullen blijven aangroeien. niet krachtig en met voldoende middelen op werkt naar aanleiding van bepaalde feiten of Vooral de voorrang in de opleiding voor kunnen inspelen, blijven de criminelen zich eenmalige controles.’ politie-inspecteurs die in Brussel aan de slag hier manifesteren. Met beperkte middelen Korpschef Luc Breydels van de politiezone willen, zet kwaad bloed. ‘Op een kader van kunnen we de verschuiving van de crimina- Rode (Drogenbos, Linkebeek, Sint-Genesius- 85 personen heb ik nu reeds een tekort van liteit niet aan.’ Patrick De Bruyn uit Dilbeek: Rode) is eveneens voorstander van een fusie vijftien wat ons voor problemen stelt. Een ‘Als de politie in Sint-Jans-Molenbeek en An- met andere politiezones, maar stelt vast dat politiezone als de onze heeft immers een he- derlecht de druk op criminelen opvoert, dra- er bijzonder weinig animo is om met politie- leboel extra taken zoals de bescherming van gen wij daar de gevolgen van. Met een fusie korpsen uit faciliteitengemeenten samen te vip’s zoals Europees president Herman Van kunnen wij daar sterker op reageren.’ Ook in werken. ‘Ik heb ooit een voorstel gedaan aan Rompuy en taalacties. Met deze voorrangs- Sint-Pieters-Leeuw is er vooralsnog nauwe- andere politiezones om samen te werken op regels wordt het voor ons veel moeilijker lijks personeelstekort, maar wordt met eni- niveau van slachtofferbejegening. Als hun om personeel aan te werven’, zegt Luc Brey- ge vrees naar de toekomst gekeken. Korps- agenten hier actief zijn, moeten ze het echter dels van de politiezone Rode. De politiezone chef Marc Crispel is wat geïrriteerd over de voor 80 procent in het Frans doen en dat is Beersel heeft slechts enkele vacatures, maar genomen maatregelen in Brussel. ‘Ik begrijp een probleem. Samenwerking met drie Frans- korpschef Jozef Koeks vreest eveneens veel dat de overheid maatregelen neemt om de talige burgemeesters is evenmin evident. Als moeilijker agenten te kunnen rekruteren. onveiligheid op het openbaar vervoer aan faciliteitengemeenten zijn wij derhalve vol- ‘Het zijn natuurlijk vooral mensen uit deze te pakken, maar dit moet op een structurele ledig op onszelf aangewezen en moeten wij regio van Halle-Vilvoorde die voor Brussel en probleemoplossende wijze gebeuren. In gelukkig zijn dat de betrokken gemeenten zullen kiezen en niet uit pakweg West-Vlaan- onze zone bijvoorbeeld gaan sinds acht jaar willen blijven investeren zodat wij het hoofd deren. Wij vragen dat wij in het toeristische agenten systematisch samen op pad met recht kunnen houden’, zegt Breydels. seizoen beroep kunnen doen op een deel controleurs van De Lijn. Het gaat niet om van de bijkomende politiecapaciteit die aan brandjes te blussen, maar om continue in- Spanning Rand-Brussel Brussel werd toegekend voor de bewaking spanningen die jarenlang worden volgehou- De beslissing van minister van Binnenlandse van het openbaar vervoer naar recreatiedo- den. Zo kun je problemen structureel oplos- Zaken Joëlle Milquet (CDH) om vierhonderd meinen zoals Huizingen of Hofstade. De vei- sen en een gedragsverandering bekomen.’ extra agenten in te zetten in Brussel naar aanleiding van de doodslag op een MIVB-con- troleur zou de fusiegedachte in een stroom- versnelling kunnen brengen. Alle korpschefs uit de Rand vrezen hierdoor echter moeilijker FR Les corps de police envisagent une fusion agenten te kunnen rekruteren. ‘Door vierhon- Pour mieux lutter contre la criminalité, plu- haitent développer une fusion structurée. La derd extra politiemensen ter beschikking te sieurs chefs de corps des zones de police du décision du ministre de l’Intérieur tendant à stellen van Brussel wordt een enorm capaci- Vlaamse Rand se disent favorables à une fu- recruter quatre cents agents supplémentaires teitsprobleem geschapen in de rest van het sion. Les zones de police de Halle, Beersel, Dil- à Bruxelles à la suite du meurtre du contrôleur land, in het bijzonder in Halle-Vilvoorde’, zegt beek en Sint-Pieters-Leeuw font actuellement de la STIB pourrait, d’une part, accélérer l’idée Kurt Tirez, korpschef van AMOW. Het poli- réaliser une étude de faisabilité en vue d’une d’une fusion mais, d’autre part, entraîner un tiekorps van Halle kampt momenteel met éventuelle fusion. L’étude a débuté fin 2011 déplacement de la criminalité. Tous les chefs een tekort van elf agenten. Dat wordt deels et le résultat est attendu pour la fin de cette de corps du Rand craignent qu’il leur sera donc opgevangen door agenten van de federale année. D’autres zones coopèrent déjà ou sou- plus difficile de recruter des agents. politie die gedetacheerd worden. Korpschef

5 vanassetotzaventem © david legrève

Druivenfeesten nieuwe stijl OVERIJSE De gemeente Overijse stapt voor het eerst sinds decennia af van het klassieke patroon van de Druivenfeesten. ‘Met het gratis openingsweekend op 18 en 19 augustus brengen we extra optredens op straten en pleinen en in de markthal. Op 18 augustus bijt Raymond op het Lip- siusplein de feestspits af. Ondertussen draait het scoutsdorp op het meiveld op volle toeren. In de Markhal wordt de start Kasteel de Viron bestaat 150 jaar gegeven met een gratis party. Op zondag 19 augustus begint het feest rond het mid- daguur met een murgadans en muziekpa- DILBEEK Sinds enkele maanden schittert Je kunt ook heel wat oude foto’s bekijken. het gemeentehuis van Dilbeek weer. Het Bovendien krijg je de unieke kans om de Kasteel de Viron is gerestaureerd en bestaat verlaten tweede verdieping en de torens te dit jaar 150 jaar. ‘Het kasteel is een ontwerp bezoeken. Je kan er onder meer sporen zien van architect Cluysenaar’, vertelt Tine Van van de administratie door de jaren heen en Wambeke van de vzw Dilbeeks Erfgoed. de plannen voor de renovatie van de tweede ‘We vieren dat met een feestweekend. Op verdieping.’ . td zaterdag 30 juni en zondag 1 juli is iedereen welkom in het gemeentehuis. De restau- i Het Kasteel de Viron op het Gemeenteplein in ratie wordt toegelicht met foto’s en er is Dilbeek is te bezoeken op 30 juni en 1 juli van een kleine expo over architect Cluysenaar. 10 tot 12 uur en van 14 tot 17 uur.

Junior kok 2012

HALLE VILVOORDE De 22-jarige Louis Coys- erg spannende wedstrijd want de kandidaten man uit Lennik is de winnaar van de Junior waren aan mekaar gewaagd. Het is knap om Kok-wedstrijd 2012 van de regionale televisie te zien hoe goed die jonge koks het metier al Ring-tv. Fabrice Pradera uit Zellik werd twee- onder de knie hebben.’ Voor Louis Coysman de, Kenneth De Win uit Sterrebeek derde. De was de overwinning een complete verrassing. regionale televisiezender ging de voorbije ‘Ik had het echt niet verwacht. Ik dacht dat ik maanden op zoek naar de beste jonge kok uit met een mooie tweede plaats naar huis zou Halle-Vilvoorde. ‘Louis was de beste van acht- gaan. Ik weet dat ik nog veel moet leren. Dat ik tien kandidaten uit de regio. De oudste deel- zover ben geraakt, heb ik ook te danken aan de nemer was 29, de jongste amper 14’, vertelt coaching van mijn chef en collega’s van res- © david legrève presentator Dirk De Mesmaeker. ‘Het was een taurant Michel’, zegt Louis Coysman. . td

 Kinderdagverblijf De Katjes gestegen tot 1.400 ton.  Vier- mogen op de militaire basis van demaand heeft in de Hippolyte Boulen- kantshoeve Ronkelhof, niet Melsbroek een Dakota DC-3 res- gerlaan in Tervuren haar intrek ver van de ring in Wemmel, is taureren voor het openluchtmu- genomen in een nieuw gebouw voortaan beschermd historisch seum van de Dakotaclub.  Vlak- waar plaats is voor vijftig kinde- erfgoed.  Het OCMW en het bij de luchthaven van Zaventem ren.  De hoeveelheid zwerfvuil woonzorgcentrum Heilig Hart in wordt een nieuw bedrijfscom- die het Agentschap Wegen en Grimbergen werken samen voor plex opgetrokken, waar 800 me- Verkeer ophaalt langs de ge- de dagopvang van vijftien zorg- dewerkers van toerismegroep westwegen en autosnelwegen behoevende ouderen.  De leer- TUI hun intrek zullen nemen. in Vlaams-Brabant is de voor- lingen van het zesde en zevende  Nog op de luchthaven zijn bije vier jaar met bijna de helft jaar van het ZAVO in Zaventem sinds 2007 642 drugskoeriers

6 vanassetotzaventem Grimbergen Merchtem Meise Vilvoorde

Asse Machelen

Wemmel Zaventem Dilbeek Kraainem v Wezembeek-Oppem Druivenfeesten nieuwe stijl Tervuren Drogenbos Sint-Pieters- rade’, zegt Sven Willekens (VLD), schepen Leeuw Linkebeek Overijse van Feestelijkheden. Nieuw is ook dat de Hoeilaart verkiezing van de Druivenkoningin van Beersel

het tweede naar het eerste weekend van Sint-Genesius-Rode de feesten verhuist. Op maandagavond is er in de Markthal de nacht van de jeugd met een wedstrijd voor nieuwe groepen. Die krijgen een kans om in een grote zaal © david legrève en voor een groot publiek op te treden. Het publiek zal kunnen stemmen en de winnende groep mag het voorprogramma verzorgen van de topgroep tijdens de slot- avond op zaterdag. . wf

Literaire wandeling

DROGENBOS Davidsfonds Drogenbos heeft een literaire wandeling uitgewerkt in hun gemeente. ‘Mensen denken al te vaak dat er in Drogenbos niets te beleven valt, maar dat klopt niet. Onze gemeente heeft ook heel wat troeven en die willen we met deze literaire wandeling in de verf zetten’, zegt André Lermi- niaux van de plaatselijke afdeling. ‘De wande- Op zoek naar de Zenne ling leidt je vanuit het gemeenschapscentrum de Muse langs twaalf plekjes in Drogenbos. ZENNEVALLEI Elke maand organiseert de ver- gebied en het braakland, van de koeltoren Op elk van die plekjes staat een paneel met eniging Coördinatie Zenne een uitstap naar van Drogenbos tot achter het Zuidstation. daarop twee gedichten die iets te maken heb- één van de waterlopen in het Zennebekken. De wandeling gaat op zoek naar de Zenne in ben met de locatie, eentje in het Nederlands en Een gids vertelt over de geschiedenis en het Brussel zoals je ze nog nooit eerder zag. Op eentje in een andere taal. De wandeling brengt huidige belang van de waterloop en de na- zaterdag 28 juli organiseert Coördinatie Zen- je onder meer naar de hoeve van kunstenaar tuur er rond. Waar mogelijk wordt de uitstap ne een begeleide fietstocht langs de Woluwe. Felix De Boeck, het kasteel van Drogenbos, de afgesloten met een drink in een lokaal café. De Woluwe ontspringt in het Zoniënwoud Zenne, de kerk, enzovoort. Wie voor de wande- Op donderdag 14 juni is het thema De veren mondt ter hoogte van Vilvoorde uit in de ling vertrekt in de Muse of het museum Felix borgen Zenne aan de sluis van Anderlecht. In Zenne. Tijdens de fietstocht ga je op ontdek- De Boeck krijgt een gratis boekje met daarin het zuiden van Brussel slingert de Zenne zich king naar de prachtige natuur die het Brus- alle gedichten.’ . td vier kilometer als een lint door het industrie- selse Gewest nog rijk is. . td

opgepakt; opmerkelijk meer dan renovatie van het sanatorium, komt, afgerond.  Faciliteiten- zal de heraanleg van het dorps- in de andere Belgische lucht- dat wordt omgebouwd tot rust- gemeente Sint-Genesius-Rode plein normaal rond zijn.  Het havens.  De camerabril die de huis en serviceflats, vertraging krijgt na 14 oktober sowieso Kasteel van Gaasbeek is geno- gemeente Merchtem gebruikt op.  Eind volgend jaar opent een nieuwe burgemeester. Hui- mineerd voor de Museumprijs om sluikstorters op heterdaad op de oude Carrefour-site aan dig burgemeester Myriam Ro- 2012.  Omdat de scheuren in te betrappen, is niet toegelaten de Bergensesteenweg in Sint- lin hangt na vier opeenvolgende het dak van het zwembad in door de privacycommissie.  Het Pieters-Leeuw een gloednieuw ambtstermijnen de sjerp aan de Sint-Genesius-Rode volgens Ascanusinsituut in Asse plaatst winkelcentrum.  In Vilvoorde haak.  Handelaars en buurtbe- een onderzoek te wijten zijn veiligheidscamera’s rond de is de aankoop van de grond ach- woners van het Winderickxplein aan ouderdom moeten de her- school om vandalisme tegen ter het station, waarop binnen in Alsemberg kunnen begin stellingen betaald worden door te gaan.  In Tombeek loopt de tien jaar een nieuw ziekenhuis juli opgelucht ademhalen. Dan de gemeente en niet door de

7 © david legrève

Graffitimuur HOEILAART De jeugdraad van Hoei- laart heeft een graffitimuur gebouwd ter hoogte van het jeugdcentrum in de Koldamstraat. De muur moet de graffitioverlast in de gemeente terug- dringen. ‘De laatste tijd kampen we hier en daar met graffiti op openbare gebouwen. Naar aanleiding daarvan speelde het gemeentebestuur met het idee om camera’s te plaatsen, maar dat leek ons geen goed idee’,

Taal nog een issue?

VLAAMSE RAND Het Steunpunt Taalwetwijzer heeft kender zien in Brussel en de Vlaamse Rand en vraagt vorig jaar 242 vragen over de taalwetgeving gekre- daarom een promotiecampagne. ‘Het Steunpunt Samenwerken gen. In 2010 waren dat er 269. Een duidelijke oorzaak heeft een belangrijke signaal- en opvolgingsfunctie. rond het Zoniën woud voor die daling van 10 procent is er niet. Iets meer dan Met dit steunpunt krijgt de Vlaamse Regering een de helft van de vragen gaat over bestuurszaken, een beter zich op de taalproblemen waar de gewone bur- HOEILAART Vlaams minister van kleine 20 procent over het bedrijfsleven en 7 procent gers mee te maken hebben en op knelpunten in de Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) over de taalvrijheid. Vlaams parlementslid Paul Delva taalwetgeving. Via het Steunpunt krijgen de burgers heeft samen met haar Brusselse en (CD&V) wil het Steunpunt Taalwetwijzer graag be- ook correcte informatie over de taalwetgeving.’ td Waalse collega’s een overlegmodel over het Zoniënwoud ondertekend. Het model bepaalt hoe de drie ge- westen het bos over de grenzen heen gaan beheren. ‘Het eeuwen- Bouw mee aan oude Zoniënwoud is meer dan 4.300 ha groot en strekt zich uit over het het restaurant van de toekomst grondgebied van Vlaanderen, Wal- lonië en Brussel. Nu willen wij de VILVOORDE In het Huis van de Toekomst in Vilvoorde met ons restaurant van de toekomst. Daarom lan- violen stemmen’, legt de minister kun je voortaan tafelen in een futuristisch kader. ‘We ceren we een Innovation Challenge voor bedrijven, uit. ‘Het gaat over simpele dingen, hebben het restaurant van de toekomst geopend’, scholen, verenigingen en consumenten. We laten zoals uniforme signalisatie maar legt Kathleen Peers van Living Tomorrow uit. ‘In het iedereen meebouwen aan het restaurant van de toe- ook natuurbeheer. We gaan bekijken restaurant vind je een aantal nieuwe technologische komst. Ideeën kun je tot 30 september sturen naar hoe we samen maatregelen kunnen toepassingen. Zo is er een interactieve salontafel [email protected]. nemen om het oversteken voor die- met een tabletmenukaart en informatie over de Een onafhankelijke jury van restaurant- en innova- ren makkelijker te maken. De wegen fles wijn die je kiest. We willen nog veel verder gaan tie-experts selecteert het winnende idee.’ . td door het Zoniënwoud vormen een

aannemers die het zwembad jaar komt het wachtbekken aan  Omdat geen enkel  Voetbalclub Sterrebeek stijgt in 2002 renoveerden.  De pro- de Trappenhoeve in Merchtem monument in Beigem volgend seizoen naar vierde vincie en de gemeente Overijse er dan toch.  In Overijse zijn beschermd is, besliste de Bei- klasse. Daarom verhuist hebben het historisch parkje een paar schuilkelders uit de gemse raad van verenigingen de ploeg tijdelijk naar een langs de Terhulpensesteenweg Tweede Wereldoorlog ontdekt om voor onder meer de kerk en nieuw synthetisch veld in in Maleizen opgeknapt.  Wa- tijdens rioleringswerkzaamhe- de pastorie de beschermings- de Zeenstraat.  Het stadsbestuur terwegen en Zeekanaal neemt den aan het Stationsplein. De procedure op te starten.  Na van Vilvoorde werkt aan een dit jaar een aantal maatregelen kelders werden tijdens de oor- tien jaar verhuist het depot van reddingsplan voor de beschut- om de overstromingsproble- log gebruikt door de gemeen- Artsen Zonder Grenzen wegens te werkplaats Mivavil.  Het matiek in de Zennevallei aan teschool die vlakbij lag, er was plaatsgebrek van Merchtem Vlaams Gewest droeg de N203, te pakken.  Na meer dan tien plaats voor zo’n 200 kinderen. naar Neder-Over-Heembeek. beter gekend als de

8 mijngedacht

i Fatima Ualgasi is een geboren en getogen Vilvoordse met internationale roots, literaire ambities en diverse blogs. Voor RandKrant schrijft zij afwisselend Graffitimuur met Tom Serkeyn, Joris Hintjens, en Dirk Volckaerts de column mijngedacht. vertelt Wouter Hindrikx van de jeugdraad. ‘Daarom zijn we met een alter- natief op de proppen gekomen. We hebben een muur van 12 meter lang gemetseld aan jeugdcentrum Kol- dam waarop de jongeren hun inspi- ratie kunnen botvieren. Het is in elk geval een succes, want de muur staat al aardig vol. Op die manier hopen we mee de ongewenste graffiti terug te dringen.’ . td Zwerfvuil

De voorbije vier jaar werd in onze provincie de infrastructuur. Wat mij al vaak is opge- Samenwerken zo’n 50 % meer zwerfvuil ingezameld dan vallen: halflege vuilnisbakken met daarrond rond het Zoniën woud voordien. Daarmee scoren we het slechtste een zone vol papiertjes, blikjes, enzovoort. van alle Vlaamse provincies. Zijn we dan Eerlijk gezegd, het verbaast me niet. De groot gevaar voor de dieren. zoveel slordiger geworden? Nee, zo luidt meeste vuilnisbakken hebben openingen We willen ook de bezoe- de verklaring, er is in Vlaams-Brabant ge- waar een gevulde hand nauwelijks in kan. kers beter te ontvan- woon … grondiger opgeruimd. Dat zou kun- Nu heb ik me laten vertellen dat men de gen. Nu zijn er meer nen. Maar ik heb ook gekeken naar de cijfers openingen van publieke vuilbakken syste- dan vijftig kleine rond huishoudelijk afval. Die blijken voor matisch kleiner is gaan maken … om te ver- parkings zonder de Rand in haast alle gemeenten gedaald. mijden dat mensen er hun zakjes huisvuil faciliteiten. We Vreemd toch. Zijn we misschien alerter voor in droppen. En waar komen die zakjes dan willen zes grote afval in ons eigen huis dan in de publieke terecht, denk je? toegangspoor- ruimte? In ieder geval, als dat van dat gron- Een paar jaar geleden betrapte ik zo eens ten maken waar diger opruimen klopt, dan wil dat wel zeg- een buurvrouw erop dat zij mijn vuilzak je bijvoorbeeld een gen dat de echte hoeveelheid zwerfvuil flink openmaakte en er vervolgens haar eigen toilet hebt, een onderschat wordt. zakje afval bij stopte. Leuk vond ik dat niet, grote parking Het beleid rond zwerfvuil steunt op drie maar ik begreep het wel. Het is mij ook al en een infor- pijlers: sensibiliseren, verbaliseren en oprui- overkomen dat ik bij vrienden moest aan- matie over men. Wat verbaliseren betreft: de pakkans is kloppen met de vraag of ik van hen één vuil- de recreatiemo- klein, zelfs ondanks het systeem van de ge- niszak kon overkopen. Simpelweg omdat ik gelijkheden in het bos. meentelijke administratieve sancties. Ergens op dat moment niet het geld had om een Een van die toegangspoor- is dat ook wel logisch. Daarom wordt er hier hele rol te kopen. Op dit vlak schiet het be- ten wordt het kasteel van en daar geëxperimenteerd met camerabe- leid tekort. Op de prijzen die de burger wor- Groenendaal in Hoeilaart.’ . td waking. Aan de andere kant: boetes voor het den aangerekend voor de inzameling van weggooien van een peuk of een klokhuis, dat huisvuil is weinig of geen sociale correctie. is toch een beetje van de pot gerukt, nee? Dan moet je niet verwonderd zijn dat som- Zou het dan het luik sensibilisering zijn mige mensen op een andere manier van hun dat niet werkt? Herinner je nog de affiches vuilnis proberen af te geraken. met de rebusteksten? Toch geen slechte Wat er ook van zij, 1.400 ton zwerfvuil, dat campagne, zeker niet slechter dan andere, is een hele hoop. Je kunt er niet omheen dat landingsbaan vlakbij de afrit maar je mag het effect van zo’n campagnes het beleid ergens lijkt te falen. In tijden van van de E19, over aan de stad natuurlijk niet overschatten. Het bijsturen crisis, zou ik liever zien dat het belastinggeld Halle, zodat de stad zelf kan van een mentaliteit heeft tijd nodig. Trou- dat naar het opruimen van dat afval gaat, beslissen over de inrichting. wens, ik geloof dat de meeste mensen, af- aan iets nuttigers zou kunnen besteed wor-  De kerkhofmuren in Schep- gezien van enkele diehards, van goede wil den. Aan preventie van verpakkingsafval bij daal zijn na tien jaar gereno- zijn. Als je het hen niet al te moeilijk maakt, de bron bijvoorbeeld? veerd.  Met woonproject Den zijn ze, op een occasionele lapsus na, best Travoo worden binnenkort wel bereid hun vuilnis in de juiste vuilnis- 41 woongelegenheden gere- zak of -bak te stoppen. Maar bij de minste tekst Fatima Ualgasi . foto Filip Claessens aliseerd in het centrum van hindernis … Hoeilaart. . jh Over het opruimen hebben we het hier- Reacties? Mail naar [email protected] boven al gehad. Wat daar ook onder valt, is

9 figurandt

‘Specialist in generalisme’

ticus. ‘Het is niet altijd eenvoudig samen te vatten waarmee ik bezig ben. Het zijn soms abstracte dingen. Het nadeel van de term cybernetica is dat hij mensen aan robots doet denken. Daar heeft het wel iets mee te maken, maar het is niet de hoofdzaak. Cyber- netica is stuurkunde. Hoe sturen complexe, intelligente systemen zichzelf? Dat kan gaan om levende wezens, maatschappijen, organisaties. Het zijn allemaal systemen die bestuurd worden: ze gaan een bepaalde richting uit en hebben specifieke doelen. Uit- eindelijk gaat mijn onderzoeksdomein heel breed. Het overlapt met biologie, informatica, economie, ingenieurstechnieken, …’ Onze hersenen, het internet, een samenleving, een mierenhoop, volgens de cybernetica werkt alles volgens gelijkaardige principes en die principes zijn net iets anders dan de klassiek wetenschappelijke. Francis Heylighen: ‘De klassieke wetenschap denkt mechanistisch. Ze bekijkt de dingen als mechanismen die vanzelf lopen, volgens een vastgelegd plan. Francis Heylighen kun je niet in een vakje stoppen. Als theoretisch Achter dat plan schuilt een natuurwet die bijvoorbeeld zegt dat een steen altijd met een natuurkundige is hij verbonden aan de faculteit Letteren en bepaalde versnelling valt, zodat je onder alle Wijsbegeerte van de Vrije Universiteit Brussel. In zijn vrije omstandigheden perfect kunt berekenen wat er zal gebeuren. In zo’n systeem is geen plaats tijd exploreert hij de paleolithische levensstijl van de jager- voor doelgerichtheid. De cybernetica laat die wel toe. Een leeuw jaagt op een zebra, maar verzamelaar en zwerft hij door de vergeten natuur rond Vilvoorde. de jacht verloopt niet volgens een natuurwet. tekst Ines Minten . foto Filip Claessens Er duiken allerlei obstakels op. De zebra loopt weg, er komt een hindernis op zijn weg, … De leeuw kan die obstakels niet voorzien en moet dus continu zijn plan bijsturen om zijn doel te k kon moeilijk kiezen wat ik zou voort- chologie en informatica ben ik intussen wel kunnen bereiken. Daarover gaat cybernetica. studeren. Ik had zo veel interesses’, bijna op het niveau van de specialist. Ik geef Je stelt je een doel waarvan je niet weet of je vertelt Francis Heylighen, onderzoeks- toe dat mijn studie natuurkunde me moeite het zult halen en hoe je dat kunt doen, maar professor aan de VUB. ‘Ik hield van de heeft gekost, omdat ze een doorgedreven je probeert het toch, rekening houdend met I natuur en had verscheidene aquaria met discipline vroeg. Ik moest al mijn andere in- veranderende omstandigheden. Er gebeuren zeldzame vissen, een hobby die ik onlangs teresses aan de kant schuiven. Gelukkig was nu eenmaal altijd dingen die onvoorspelbaar weer heb opgepikt. Ik schreef sciencefiction- ik daar niet mee, maar goed, het heeft maar zijn. Welk plan je ook maakt, op een of andere verhalen en poëzie en las wetenschappelijke vier jaar geduurd. Toen ik eenmaal aan mijn manier zal het ergens verkeerd lopen en moet boeken.’ Heylighen koos de studie die hem doctoraat begon, had ik weer meer vrijheid je bijsturen. Het is de flexibiliteit, snelheid of het moeilijkste leek. ‘Als ik daar doorspartel, om er andere dingen bij te nemen.’ intelligentie waarmee je corrigeert, die je je dacht ik, krijg ik de rest wel in mijn eentje on- doel al dan niet laat bereiken.’ der de knie. Dat bleek een goede inschatting. Bijsturen Ik ben geen specialist economie of filosofie, Wanneer Francis Heylighen een praatje Globale intelligentie maar ik ken er genoeg van om met de speci- maakt met iemand die niet thuis is in de we- Momenteel is Francis Heylighen directeur alisten mee te praten. En op het vlak van psy- tenschap, stelt hij zichzelf voor als cyberne- van het Global Brain Institute aan de VUB. Hij

10 naam Francis Heylighen woonplaats Vilvoorde figurandt beroep Onderszoeksprofessor VUB

Onderzoeksprofessor Francis Heylighen ‘Specialist in generalisme’

doet onderzoek naar het zogenaamde glo- het geloofd hebben. En kijk, vandaag is wiki- voorde vind je nog enkele kleine, maar bij- bal brain, het wereldwijde brein. Dat globale pedia de meest geraadpleegde encyclopedie zonder mooie natuurgebieden waar je haast brein is toekomstmuziek, maar het is in de ter wereld. ‘Mensen beginnen spontaan te nooit iemand tegenkomt. Ik vind het heerlijk maak. Het zal meer bepaald tevoorschijn ko- schrijven, corrigeren elkaar en vullen elkaar om er door te lopen, al eens een wilde bes te men uit het internet. ‘Het globale brein om- aan. Dat systeem werkt verbazend goed en plukken en wat oefeningen te doen.’ Wat zo’n vat een besturingsvorm dat een niveau hoger loopt volledig parallel aan dat in een mieren- oefening kan inhouden, demonstreert de staat dan wat we nu kennen. We kennen het nest. Dat is het principe van de stigmergie. hoogleraar in zijn eigen tuin. Aan de bomen niveau van individuen, van organisaties, in Het laat toe om een groot aantal individuen hangen dikke touwen. Hij grijpt er eentje vast het beste geval van landen. Globale intel- efficiënt te organiseren zonder gecentrali- en klimt zonder aarzelen enkele meters hoog ligentie speelt zich af op wereldniveau.’ Wij seerde supervisie, zonder baas dus, die zegt de boom in. Francis Heylighen is voorstander voorspellen niet een soort centrale wereld- wie wat moet doen.’ van een paleolithische levensstijl. ‘In het pa- regering. Dat zou alles veel te ingewikkeld Wie zijn onderzoek uitspreidt over ver- leolithicum of het oude steentijdperk leefde maken. Wat via het internet wel aan het ont- scheidene disciplines, moet opletten dat hij de mens als jager-verzamelaar. Vandaag voe- staan is, is een gedistribueerde organisatie- niet vervalt in oppervlakkigheid. ‘Als je wei- len we ons nog altijd goed bij die levensstijl vorm. Dat is een organisatievorm die niet ge- nig weet over veel, raak je in niets gespecia- omdat we nog niet voldoende geëvolueerd centraliseerd is in een persoon of een groep, liseerd’, vertelt Francis Heylighen. ‘Daarom zijn om helemaal aan de landbouw aange- zoals bijvoorbeeld een regering. Een gedistri- noem ik mezelf graag specialist in genera- past te zijn. Dat wil niet zeggen dat we weer bueerde organisatievorm bevat duizenden, lisme. Een generalist is iemand die van alle zelf ons voedsel bij elkaar moeten jagen, misschien miljoenen mensen die allemaal markten thuis is. In dat generalisme kun je maar ik pas mijn dieet er wel aan aan. Ik eet een steentje bijdragen, maar van wie er geen dieper of oppervlakkiger gaan. Een weten- vooral vlees, vis, groenten en fruit, eventueel enkele de controle heeft.’ Zo’n organisatie- schap als de cybernetica is net een poging noten en honing, zo weinig mogelijk meel, vorm is niet nieuw. Kijk naar een simpele om dieper te gaan in de algemeenheid. Uit- suiker en andere voedselsoorten die uit mierenhoop. ‘De koningin in een mieren- eindelijk zit ik dus prima op mijn plaats.’ de landbouw komen. Als puntje bij paaltje nest geeft geen bevelen, heeft geen regering, komt, heeft brood bijvoorbeeld vrij weinig geen raad van bestuur. Ze legt alleen eieren. Jager-verzamelaar voedingswaarde. Ik eet dus wel meergra- De andere mieren organiseren zichzelf. Ze Francis Heylighen houdt van de natuur. Hij nenbrood, maar niet veel. Witbrood koop ik vinden de weg naar hun voedselbronnen via nodigt ons uit in zijn tuin, die op het eer- nooit, zelden of nooit koekjes, frisdranken en geursporen die de mieren uitzetten. Een sterk ste gezicht smal lijkt, maar verrassend diep fastfood. Ik ben er niet fundamentalistisch in geurspoor leidt naar een grotere voedsel- doorloopt en almaar breder wordt. ‘Zo’n tuin en voel mij er goed bij. Voor mijn 51 jaar ben bron. Bronnen die uitgeput raken, verliezen verwacht niemand bij een rijhuis in Vilvoor- ik prima in conditie. Ik kan nog perfect in de hun geurspoor.’ Waar zit dan precies de verde.’ Hoe verder we lopen, hoe natuurlijker kleren waarmee ik getrouwd ben. Ik ben wel gelijking met het internet? De principes zijn de tuin er begint uit te zien met bosplanten, zwaarder dan toen, maar dat is omdat mijn hetzelfde, legt Francis Heylighen uit. ‘Op in- bloemen en enkele hoge bomen. ‘Ik ga vaak spiermassa is toegenomen. Mijn buikomtrek ternet verschijnen continu nieuwe websites, in de natuur wandelen. In de buurt van Vil- is nog precies dezelfde als toen.’ waarvan het overgrote deel na een tijd vergeten wordt. Af en toe is er een, zoals google, facebook of wikipedia, die echt doorbreekt en die iedereen begint te gebruiken. Vroeg of laat zullen die grote spelers moeten samen- DE ‘Spezialist in Allgemeinheit’ werken omdat de gebruikers een zo vlot mo- Francis Heylighen kann man nicht einfach ern. Dabei kann es sich um Lebewesen, Gesell- gelijke communicatie tussen hun websites in eine Schublade stecken. Als theoretischer schaften oder Organisationen handeln. Unser verwachten. De vraag is welk type coördina- Naturkundler untersteht er der Fakultät Phi- Gehirn, das Internet, eine Gesellschaft, ein tie daar kan ontstaan. En met zulke vragen lologie und Philosophie der Vrije Universiteit Ameisenhaufen, der Kybernetik zufolge funk- zijn mijn onderzoekers en ik bezig.’ Brussel. In seiner Freizeit erkundet er den pa- tioniert all dies nach gleichartigen Prinzipien.’ Wikipedia blijkt een uitstekend medium läolithischen Lebensstil der Jäger und Sammler Heylighen betreibt auch Forschung über das so om het ontstaan van globale intelligentie uit und schweift durch die vergessene Natur rund genannte global brain, das weltweite Gehirn. te leggen. Als iemand twintig jaar geleden um Vilvoorde. Kybernetiker – so stellt er sich Zukunftsmusik, die immer näher rückt. ‘Wenn had voorspeld dat er een encyclopedie zou jemandem vor, der nicht in der Wissenschaft man wenig über vieles weiss, spezialisiert man ontstaan die puur en alleen wordt geschre- zuhause ist. ‘Kybernetik untersucht, wie kom- sich in nichts. Deshalb bezeichne ich mich ven door gebruikers, zou wellicht niemand plexe, intelligente Systeme sich selbst steu- selbst gerne als Spezialist in Allgemeinheit.’

11 als voorzitter – kwam kijken en kiest daar het werk uit dat de meeste kwaliteit, vernieuwing en creativiteit naar voor brengt. Op 16 juni wordt de prijs uitgereikt in gemeenschapscentrum de Markten in Brussel.

Voor de leeuwen ‘We hebben de Prijs Roger Van de Voorde in het leven geroepen als eerbetoon aan Roger Van de Voorde, de oprichter van Zinnema’, vertelt Abdelmalek El Houari. ‘Hij is altijd een voorvechter van de amateurkunsten geweest. Hij wou ze een plek geven en vond dat ze meer waardering verdienden. In de jaren 70 heeft hij een vergelijkbaar project opge- zet: De leeuwenkuil. Het kwam erop neer dat een productie voor de leeuwen werd gegooid. De Prijs Roger Van de Voorde is er een hedendaagse versie van.’ Veel deelnemende podi- umkunstenaars zien de prijs ook zo. Er zitten personen en groepen bij die nog nooit of zeer zelden grondige feedback op hun producties hebben gekregen, die op zoek zijn naar de re- actie van een ander type publiek dan wat ze gewend zijn of die hun ideeën willen toetsen aan de opinie van een deskundige jury.

Vernieuwing en wisselwerking Tijdens het gesprek benadrukken Abdelmalek El Houari en Dominique Mys, artistiek coördi- nator van Zinnema, het belang van vernieuwing. Zinnema wil tonen hoe sprankelend de Verassend palet amateurkunsten kunnen zijn, hoeveel frisse ideeën er omgaan. Daarom kan voor de Prijs Roger Van de Voorde een productie waarin een creatief, innovatief maakproces doorschemert aan amateur soms verder komen dan een uitmuntend gebracht oerconservatief klassiek theaterstuk. Ze zijn ook trots op de variatie in het programma. Dominique Mys: ‘Er zijn grote verschillen podiumkunsten in disciplines, in kwaliteit en ervaring, maar de combinatie zorgt voor een verrassend palet. Het wordt nog spannend’, denkt ze. ‘Ook de jury is zelden unaniem na een voorstellingen- De tweejaarlijkse Prijs Roger Van de Voorde bekroont podiumdisciplines reeks. We zien dat bepaalde producties wel komen bovendrijven en andere sneller uit het uit de sector van de amateurkunsten. De jury ging op zoek naar geheugen verdwijnen, maar het blijft afwach- authenticiteit, creativiteit en vernieuwing bij gezelschappen, groepen ten tot de laatste beraadslaging wie de uitein- delijke laureaat zal worden.’ en soloartiesten uit Brussel en de Rand. Op 16 juni krijgt een van hen de Waarom bestrijkt de prijs Brussel én de Rand? ‘Voor ons is dat logisch’, legt Abdelma- prijs mee naar huis. tekst Ines Minten . foto Filip Claessens lek El Houari uit. ‘Zinnema bestrijkt die hele regio.’ Dominique Mys: ‘Vanuit Anderlecht, waar Zinnema is gelegen, vind je haast van- e zijn blij met de grote diver- ling. Niet verwonderlijk: de prijs is mooi. De zelf aansluiting bij bijvoorbeeld Dilbeek. Er siteit in het programma’, zegt laureaat krijgt een geldprijs van de Vlaamse bestaat heel wat wisselwerking tussen Brus- Abdelmalek El Houari van Zin- Gemeenschapscommissie (VGC) en produc- sel en de Rand, ook onder de amateurkunste- nema, die de prijs coördineert. tionele ondersteuning ter waarde van 3.000 naars. Zo zijn er theatergezelschappen die in W‘Uiteraard zit er theater bij, maar ook poëzie, euro van het Vlaams-Brusselse huis voor Brussel repeteren, maar hun thuisbasis heb- dans, vertellen en muziek.’ De Prijs Roger amateurkunsten Zinnema. ben in een randgemeente.’ Van de Voorde is aan zijn tweede editie toe. In 2012 dongen 30 groepen mee naar de In 2010 won het Brusselse theatergezelschap felbegeerde eerste plaats. Dat waren er tien D°eFFeKt de prijs met de voorstelling Aga- meer dan de eerste keer. Elke groep mocht Uitreiking Prijs Roger Van de Voorde: memnon, waarvoor het datzelfde seizoen ook van januari tot mei zijn werk voorstellen in 16 juni, De Markten, Brussel het Landjuweel kreeg. Het gezelschap is er de grote zaal van Zinnema. Een professionele www.zinnema.be ook deze keer bij, met een nieuwe voorstel- jury – dit jaar met journalist Guido Fonteyn

12 © bert huysentruyt © bert Agenda JUNI 2012

12.004

Als ontwerper van Rail- EX land, een nieuw spoor- PO wegmuseum in Schaar- beek, bestudeerde François Schuiten niet alleen de afgedankte treinen, maar luisterde hij ook naar de verhalen van oud-machinis- ten en stokers die nog met de laatste stoom- locomotieven hebben gereden. Zo leerde hij den 12.004 kennen, die omwille van zijn gestroomlijnde vorm de geschiedenis zou ingaan als La douce of Schoonheid. Hij heeft er een complete strip aan gewijd, waarvan de originele platen en enkele voorbereidende tekeningen in het Autriquehuis worden ge- ëxposeerd. Alles in zwart wit, want hoe zou je anders de rook en het roet, dat de ijverige stokers en de passagiers bedekte, weerge- ven? In de art decowoning, die indertijd door Horta werd gebouwd, hangen ook fantasie- rijke schilderijen van Alexandre Obolensky. Maquettes, schaalmodellen, foto’s en films uit de jaren veertig roepen het treingevoel van vroeger op. Via een vernuftig computer- programma kan de bezoeker, die de schut- tingbladen van de strip voor de webcam houdt, de wonderbaarlijke locomotief aan Het verhaal topsnelheid laten rijden. . ld

TOT 25 NOV Locorail François Schuiten van Ntoma Schaarbeek, Autriquehuis, Haachtsesteenweg 266 Op de internationale vrou- Na de dood van hun vader verjagen de broers www.autrique.be VOR wendag kreeg Stéphanie van Ntoma hem uit de ouderlijke woning, MING Boal van de Congolese want hij is de zoon van een andere moeder. ambassadeur in Brussel de trofee Mama Af- Als de jongeman zijn biologische moeder rica. Die onderscheiding heeft ze te danken terugvindt, besluiten ze de stad te verlaten. aan haar boeken in het Lingala. Hoewel het Met de opbrengst van het dubbelboek wordt de meest gesproken taal is in de Democra- een hele lading ervan naar Congo gestuurd. tische Republiek Congo verschijnt er nau- Het is de bedoeling dat Afrikanen, die in het welijks literatuur in deze taal. Op verzoek Lingala zijn opgevoed, en Nederlandstaligen van het Molenbeekse integratiecentrum via deze dubbeluitgave elkaars cultuur beter Foyer vertaalde ze de tekst van haar roman leren kennen. . ld Ntoma in het Nederlands. De tweetalige uitgave wordt door Willy De Greef van vzw ZA · 16 JUN · 20.00 Oozenfant voorgesteld tijdens een Congo- Ntoma, een boek in het Nederlands lese avond in café Den Tat. In het boek wordt en het Lingala nader ingegaan op familieverhoudingen en Dilbeek, Den Tat-Tatwala, Kalenbergstraat 9, bloedverwantschappen. 02 569 56 17

13 Het Kikkerkwartet MU van Haydn, La Mer ZIEK van Debussy en Water Music van Haendel staan hoog aangeschreven. Omdat Weg van klassiek dit jaar in het teken staat van water kunnen de deelnemende wandelaars er in eenzelfde weekend van genieten. Dit jaar gidst Peter Lombaert van Vlaande- ren Vakantieland het natuurminnend publiek naar magische plekjes in de Kwetsbare landschappen Zennevallei. Het startschot wordt gegeven op vrijdag 24 augustus aan het Kas- teel van Beersel. Zanger Reinoud Van Heeft de ecologische be Onder de veertig partners van deze editie neemt Mechelen en een luitspeler begeleiden EX wustwording de houding van ook het Cultuurcentrum Strombeek een bijzon- de groep tot aan brouwerij 3Fonteinen, PO de hedendaagse mens tegen dere plaats in. Voor zijn fotoreeks speurde Michiel waar wordt geluncht. De tocht leidt De Cleene naar toeristische uitkijkpunten. Deze vervolgens naar het domein Calmeyn over zijn omgeving veranderd? Met 160 wer bewegwijzerde locaties zouden voor het ideale en het FeliXArt Museum in Drogenbos. ken van zowat 40 fotografen focust de centra blikveld moeten zorgen. Maar zijn deze viewpoints Les Muffati geven hun eerste avond- le expositie van de Zomer van de Fotografie op geen kunstmatige ingreep in het landschap? En de esthetiek en de diversiteit van de Europese wordt de wandelaar door deze tussenkomst niet landschappen, maar ook op de bezorgdheid geconditioneerd? In het Koninklijk Museum voor Midden Afrika voor het milieu. loopt een dubbeltentoonstelling van Afrikaanse fotografen. De reeks Un regard van Kiripi Katembo De expo Sense of Place is opgedeeld in drie grote re- (Tervuren) bestaat uit negentien foto’s, genomen in gio’s: Noord-, Centraal- en Zuid-Europa. We kunnen de straten van Kinshasa. Alom tref je wankele wo- nu reeds enkele blikvangers onthullen. In The Black ningen en niet opgehaald afval. Doordat de beelden Bay Sequence wandelt de Finse fotografe en videaste reflecties zijn in waterplassen wordt een bevreem- Elina Brotherus naakt door een ijskoud meer in het dende wereld gecreëerd. De fotograaf houdt in feite hoge Noorden. De rimpelingen in het water verraden een pleidooi voor een gezondere samenleving. De dat ze in beweging is. De Italiaanse fotograaf Mas- serie Pêcheurs de nuit van Abdoulaye Barry omvat simo Vitali schuimde de belangrijkste badplaatsen nachtelijke portretten van vissers rond het meer van in de drukke toeristische centra af. Op Catania under Tsjaad. De foto’s in close up getuigen van hun kwets- the Volcano krioelt het van de zomergasten die op baar bestaan. . ld een beperkte ruimte liggen te bruinen of zich klaar- maken voor een frisse duik in het water. Carl De Keyser neemt ons mee naar de pier van Blankenberge om aan het afgeleefde congresgebouw 14 JUN TOT 19 SEP de aanspoelende golven tijdens de vloed te observe- Sense of Place ren. Andere vermaarde fotografen die werk instuur- Brussel, Bozar, www.bozar.be den zijn Olafur Eliasson (Denemarken), Joan Fontcu- berta (Spanje) en Cabrita Reis (Portugal). Een aparte Summer of Photography tentoonstelling wordt gewijd aan Cosmin Bumbut, 14 JUN tot 16 SEP die de arbeiders van de Roemeense Min Vest Deva Grimbergen, CC Strombeek Company fotografeerde kort voor de beruchte mijn 14 JUN tot 26 AUG

in het onherbergzame Transsylvanië werd gesloten. Tervuren, Afrikamuseum © david legrève

14 cultkids +6j Water brengt klassiekers tot leven concert in de Sint-Niklaaskerk. Op za- mystica Hildegard von Bingen door Een CC terdag vertrekt het gezelschap aan de Psallentes. Als geen ander was zij ver- Herisemmolen in Alsemberg. Cellist trouwd met de therapeutische kracht met 3D Didier Poskin en het Leporello kwar- van planten en kruiden. Een bus brengt tet verzorgen het aperitiefconcert. Via de deelnemers naar Ittre, waar een Wat ons betreft staat de meerwaarde van Zevenbronnen komen de wandelaars in boot hen naar Lembeek voert. Aan de cinema in 3D buiten kijf. Slechte films wor- het Jachtpaviljoen van Halle terecht om sluis wacht het Anemos Saxofoon- den niet plots goed als ze in 3D gefilmd zijn, nadien per bus naar de kerk van Alsem- kwartet hen op voor een pauzeconcert maar goede films worden wel beter en spec- berg gevoerd te worden. De Brassband Anemos with Love. Voor de afsluiter taculairder. Als het om echte 3D-films gaat Buizingen en de organist spelen onder van het Danel Quartet moeten de tenminste en niet om gepimpte versies als leiding van Luc Vertommen werk van wandelaars in de Sint-Martinusbasi- Titanic 3D, die er nauwelijks een dimensie August De Boeck en Paul Gilson, die in liek in Halle zijn. Haydns Kikkerkwartet bij kreeg. Over de vraag of 3D echt zal door- de Zennestreek hebben geleefd. en Beethovens tweede strijkkwartet breken lopen de meningen uiteen, maar Op zondag 26 augustus kunnen krui- vormen de bekroning van de dag. . ld cultureel centrum de Meent zet alvast in op denvrouwtjes en vegetariërs hun hart de evolutie en biedt als eerste CC in de wijde ophalen aan de Rotonde PCB (Pharma- omtrek films in 3D aan. ‘Daar hangt wel een cie de Belgique), dat vroeger het hart 24 AUG TOT 26 AUG investering aan vast, maar de stap is logisch’, was van de geneesmiddelenfabriek. Weg van klassiek legt cultuurfunctionaris en filmkenner Geert Ditmaal valt er muziek te beluisteren Info en reservatie: CC Westrand Dilbeek, Poelaert uit. ‘Eigenlijk drong vooral de aan- van de Duitse benedictijnenzuster en 02 466 20 30 koop van een digitale projector zich op, omdat steeds meer nieuwe films, ook al zijn ze niet in 3D, niet meer op de oude 35 millime- terprojectoren gedraaid kunnen worden.’ CC de Meent kocht met de nieuwe projector ook maar meteen een set 3D-brilletjes aan en zal voortaan met regelmaat een 3D-prent in het filmprogramma stoppen. De primeur in mei Summertime was voor de vaste bezoekers, die toen Hugo van Martin Scorsese te zien kregen. In juli volgt De piraten, de veelgeprezen want erg Na de Oscar, die het Brussels Jazz Orchestra voor knap uitziende en grappige familiefilm van MU de filmmuziek van The Artist in de wacht sleepte, regisseur Peter Lord en de makers van Chic- ZIEK komen de muzikanten van het BJO in aanmerking ken Run en Wallace & Gromit. Piraat Kapitein voor de Grammy Awards. Onder leiding van Frank Vaganée namen ze probeert de titel Piraat van het jaar binnen onlangs een bedwelmende, alternatieve versie van Gerschwins Porgy te halen, maar moet daarvoor behalve zijn and Bess op. Wie deze opgepoetste musical live wil meemaken, mag tegenstanders vooral zijn onbeholpen zelf hun optreden op Brosella niet missen. Jazzsinger David Linx vertolkt overtreffen. de rol van Porgy. Maria Joao, die dertig jaar geleden haar carrière Ook niet onbelangrijk: waar cinema startte aan de Hot Club Jazz School in Lissabon, is zijn vrouwelijke zalen steevast een meerprijs aanrekenen tegenspeelster. Een elfkoppig internationaal arrangeursteam nam de voor de 3D-prenten, is dat in de Meent niet songs duchtig onder handen. Toch zullen Summertime en It ain’t ne- het geval. . mb cessarily so ook in de schaduw van de bomen aan het Atomium vele harten op het ritme van de muziek doen bonzen.. ld DI · 10 JUL · 20.00 De piraten, ZO · 15 JUL alle buitenbeentjes aan dek A different Porgy familiefilm in 3D Brussel Jazz Orchestra Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Brussel, Groentheater, www.brosella.be

15 bouwwerk

Tijdloze serrewoning ASSE Wonen in een zee van licht en open ruimte tussen eeuwenoude bomen. Daar droom- den de opdrachtgevers van deze woning (2007) van. Met een voorliefde voor industriële mate- rialen leek een loft hen de ideale woonformule. Het architectenteam Verdickt en Verdickt ging op zoek naar een woonstructuur die aan deze wensen en aan de traditionele bouwvoor- schriften beantwoordde. Na diepgaand out-of- the-box denken kwam het voor de dag met een eenvoudig concept: de serre. Een gestandaar- diseerde stalen structuur, betonnen vloerpla- ten op volle grond, een zadeldak en een vlies- gevel, ingevuld met glas en doorschijnende polycarbonaatplaten. In de woning adem je Totaalfestival mee met dag en nacht, winter en zomer, zon en regen. Overdag weerspiegelt het glas de groene omgeving, ’s avonds verschijnt een Hoe gespierd moet je zijn om boomstammen van vijf lichtspel van lijnen en vlakken op de voorgevel. FESTI tig kilo op te tillen en ze zo ver mogelijk te werpen? Het leefniveau is één doorlopende ruimte op VAL De Highlanders hebben er zich in gespecialiseerd. Op de etage zodat je werkelijk te midden van de Folkin’Ro demonstreren ze hun kracht tussen de muziekacts door. boomkruinen rondloopt. Op de begane grond zijn de slaapvertrekken en de badkamer inge- richt met gipskartonnen invulwanden. Net als ‘Het festival is aan zijn tiende editie toe, maken. Sinds dan mikken we meer op de Ro- bij een meccanostructuur kunnen buiten en een extra motivatie om deze stoere bonken denaren en de mensen uit de Vlaamse Rand. binnen modules worden toegevoegd. Buiten uit het Antwerpse uit te nodigen’, zegt Sofie De randanimatie werd uitgebreid zodat jong werd een carport aangebouwd, waarvan het Decorte. ‘Deze Highland Games zijn gereser- en oud aan hun trekken komen. Op het zo- dak dienst doet als terras, binnen een mezza- veerd voor struise mannen die willen tonen merterras worden streekbieren geserveerd.’ nine waar de bureauruimte is ondergebracht. hoe sterk ze zijn. In Schotland en Tirol groei- Kinderen kunnen terecht op drie verschil- Carl en Nico Verdickt gaan voor eenvoud en de de het werpen van boomstammen zelfs uit lende schietstanden voor boog, laser en ka- essentie, steeds op zoek naar duurzame, tijd- tot een rage.’ tapult. Zij leren hoe ze koekjes versieren met loze architectuur. Wat vandaag een gezinswo- Folkin’Ro is een toonaangevend festival suikerpasta. Met het interactief Pretpakket ning is, kan in een volgend leven een kangoe- in de streek dankzij de samenwerking van van Theater Froe Froe worden ze fotogeniek- roewoning, een werkplek of atelier zijn. Licht, gemeenschapscentrum de Boesdaalhoeve, jes, kwakvangers, schoenengooiers of knor- lucht en ruimtelijkheid … en staal in dit geval. Jeugdhuis Animoro en de Culturele Raad van rende biggetjes. Het hoeft niet altijd baksteen te zijn. . TDW Rode. Van een puur folkgebeuren evolueerde En dan de muziek. Niels Boutsen, met de het tot een popfestival met randanimatie merkwaardige artiestennaam Stoomboot, Onze medewerkster Tine De Wilde gaat voor de hele familie. ‘In de beginperiode, bijt de spits af. Deze 20-jarige bard won de in de rubriek bouwwerk op zoek naar toen de toeschouwers nog moesten betalen, jongste Nekkawedstrijd. Eind april was hij bijzondere, doodgewone of verrassende stroomden folkfreaks uit binnen- en buiten- een opvallende verschijning tijdens de Nek- architectuur in de Rand. land toe. Drie jaar geleden besloten we om kanacht in het Sportpaleis in Antwerpen. een programma voor een breder publiek te Met luisterliedjes als De samenzweringsman

16 © melanie rodriguez

Allez Eddy

De 11-jarige slagerszoon ervan bewust dat niemand de vooruitgang FI Freddy Dermul is wielerfa- kan tegenhouden. Wie de kriebels voelt om te LM naat, maar zijn moeder koersen haalt zijn fiets van stal. De drie hoofd heeft liever dat hij niet uitrijdt want hij heeft acteurs Peter Van den Begin, Barbara Sarafian darmproblemen. Opdat hij toch zou kunnen en Jette Blommaert zijn aan elkaar gewaagd. trainen hangt er op zolder een racefiets aan het Het nostalgisch gehalte blijft in deze familie- plafond. Wanneer de uitbater van een nieuwe film binnen de perken.. ld supermarkt een wielerwedstrijd voor tieners organiseert met als hoofdprijs een fotosessie DI · 5 JUN · 20.30 met Eddy Merckx schrijft de slagersjongen zich Allez, Eddy stiekem in. Hiermee wekt hij de woede van zijn Grimbergen, CC Strombeek ouders op. Regisseur Gert Embrechts is zich www.ccstrombeek.be Vijftig films Totaalfestival en nog wat

en Kasteel van schelpjes en zand hoopt hij het festivalpubliek klaar te stomen voor een deugddoende muziekmarathon. Hij geeft de fakkel door aan Nele needs a holiday, drie Leuvense vrouwen met in hun knapzak zomerse, down to earth songs. Ze begeleiden zich op de ukelele. Fortunate Few uit Dilbeek mocht als finalist van de Zennetoer Het Brussels Film Festival schappij Zentropa werd in 1992 opgericht om niet ontbreken. Zij hebben hun hart verpand FI blaast dit jaar tien kaars- ruimte te bieden aan avontuurlijke cineas- aan stevige folkpop. De Nederlandse forma- LM jes uit. In Flagey, Bozar ten. Aalbaek belooft de regisseurs totale vrij- tie Blaudzun is intimistisch georiënteerd. en op het Heilig Kruisplein worden een vijf- heid. Jean Michel Bernard, die als componist Hun liedjes worden geregeld door Studio tigtal gloednieuwe Europese films getoond, samenwerkte met Ennio Moricone en als pi- Brussel opgepikt. Om 20 uur zet het Kajhem waarvan enkele in avant-première. Er worden anist het podium deelde met Ray Charles en Orchestra Folkin’Ro op stelten. Beïnvloed ook drie uitzonderlijke masterclasses ge- Duke Ellington, geeft een masterclass over door de volksmuziek uit Rusland en de zi- organiseerd. Peter Aelbaek Jensen belicht filmmuziek. Peter Greenaway, regisseur van geunerfanfares uit de Balkan overstijgt dit de werkwijze van de producer. Als oprichter spraakmakende films als Prospero’s Book en uit de kluiten gewassen polderensemble alle en directeur van de onafhankelijke Deense The Cook, the Thief, his Wife and her Lover mogelijke vakjes. Rond 23 uur zet Gorki het filmproductiemaatschappij Zentropa kent inviteert de verbeeldingrijke filmfreak op een orgelpunt. . ludo dosogne hij het klappen van de zweep. Hij neemt fi- masterclass, waarvan het onderwerp nog nanciële risico’s, maar dankzij zijn zakelijk niet vastligt. . ld ZA · 11 AUG · VANAF 15.00 instinct maakt hij de juiste keuzes. Zo pro- Folkin'Ro duceerde hij films van enfant terrible Lars 8 tot 16 jun Sint-Genesius-Rode, Von Trier. Hij blijft hem trouw ook na zijn Brussels Film Festival GC de Boesdaalhoeve, provocerende uitspraken op het Festival van Brussel, Bozar en Flagey 02 381 14 51 Cannes over het nazisme. Productiemaat- www.flagey.be

17 © erwin olaf Het liefdeslied van de aarde

Kleurrijke panelen In de Mansveldhoeve worden streek- EX met gedichten sie foto’s van Luc Cromphout en Luc Bo- PO ren deze zomer voor hez geëxposeerd. Van wereldreiziger Ivo De Decker krijgen we een beeldverslag de achtste keer het heuvelachtige van zijn fietstocht door China en Nepal. landschap van het Pajottenland. Je Solange Abbiati pakt uit met een groot kunt ze ontdekken met de natuurwan paneel waarop verschillende schilderijen delingen die Artselingen op de julizon van haar kevers zijn samengebracht. dagen vanuit het kunsten cultuurcen De sculpturen van Peter Van de Vijver worden vaak vergeleken met het beeld- trum Mansveld organiseert. houwwerk van de Spaanse beeldhouwer Amoureuze ontboezemingen worden af- Edouardo Chillida. In en rond de hoeve gewisseld met zintuiglijke opwellingen. worden elk weekend bruisende activitei- De dichters laten de natuur spreken. ‘Je ten gepland. Op de openingsdag op zon- zocht de bodem van je ziel en vond de dag 1 juli is de Gezinsbond aan zet. Op de aarde waarop je stond. Je keek naar de ho- grote weide is er kinderanimatie en volks- rizon en voelde de golfjes aanspoelen aan spelen. Terwijl hun ouders in alle rust je voeten’, rapporteert initiatiefnemer Jos aan een poëziewandeling deelnemen, De Decker in zijn gedicht Aan zee. Voor kunnen hun jonge kinderen zich op het het Liefdeslied van de aarde selecteerde hij springkasteel of op de andere attracties een veertigtal poëtische beschouwingen vermaken. van gerenommeerde Vlaamse en buiten- De haikunamiddag is een vaste waarde landse auteurs, die op grote platen wor- op Artselingen, dit jaar op 8 juli. Vlaams- den afgedrukt en mooi in beeld worden Brabantse beoefenaars van deze uit Ja- gebracht. Voor de keuze kon hij rekenen pan geïmporteerde dichtvorm komen op de steun van Stefaan Van den Bremt, geregeld samen in Dilbeek. Sinds zelfs die de gedichten zonodig in het Neder- politici hun hart aan de haiku hebben Voortreffelijke lands vertaalde. Het parcours loopt langs verpand, is de populariteit toegenomen. hobbelige paadjes en veldwegen. Ook het Voor de Mexicaanse dag op 22 juli wor- bos en het kasteel van Gaasbeek zijn erin den kosten nog moeite gespaard om er lijken opgenomen. Er werden twee routes uit- in samenwerking met de ambassade een gestippeld. Echte poëziefreaks opteren zinderend feest van te maken. Eregast is voor de wandeling van 9 km. Het andere de Mexicaanse filosoof, geschiedkundige Het Kasteel van Gaasbeek bestelde bij traject beperkt zich tot 4 km. en dichter Victor Manuel Cardemas. De EX de Nederlandse cultfotograaf Erwin PO Olaf (°1959) een eigentijdse variant van het doek De laatste hulde voor de graven van Egmont en Hoorn uit 1851 van de Doornikse schilder Louis Gallait. Verbijsterd en ontzet kijken de aanwezigen naar de opge- baarde lijken. In het kasteel hangt een kopie van dit ro- mantisch en patriottisch werk tegenover een ander schil- Het dubbele derij, dat de laatste biecht van graaf Egmont voor zijn onthoofding voorstelt. Van 1565 tot aan zijn dood was het Kasteel van Gaasbeek zijn eigendom. Als woordvoerder in een mens van het eedverbond der edelen was hij naar de Spaanse koning Filips II afgereisd om kritiek te geven op het beleid van kardinaal Granvelle. De hertog van Alva, die tijdens de Op uitnodiging van zijn biseksualiteit. Al van in zijn kinder- inquisitie een schrikbewind voerde, liet hem op de Grote BO uitgeverij De Bezige jaren heeft hij identiteitsproblemen. Hij Markt van Brussel onthoofden. EK Bij en Het Beschrijf wil zowel voor jongens als voor meisjes Voor de geënsceneerde versie van zijn Exquisite corpses komt de Amerikaanse auteur John Irving aantrekkelijk zijn, maar door die twee- zocht Erwin Olaf intensief naar figuranten, die de twee naar Bozar. VRT-journaliste Annelies Beck slachtigheid kan hij zich moeilijk binden graven, de weduwe van Egmont, een naïeve monnik en interviewt hem over zijn imponerende en blijkt eenzaamheid zijn lot. ‘We worden de Spaanse soldaten zouden kunnen belichamen. Zijn schrijverscarrière met uitschieters als De gevormd door wat we begeren’, besluit de Gaasbeekse foto telt dertien gekostumeerde personages wereld volgens Garp, Hotel New Hampshire, man op zijn zestigste. In hoeverre Abbott en wordt op 5 juni - de verjaardag van de onthoofding - in Bidden wij voor Owen Meany en De laatste lijkt op de schrijver moet de lezer zelf uit- het kasteel onthuld. . ld nacht in Twisted River. Irving zal enkele frag- zoeken. Over autobiografische elemen- menten voorlezen uit zijn jongste roman ten in zijn romans doet John Irving altijd 5 JUN tot 19 AUG In One Person. Het is zijn meest politieke en geheimzinnig. . ld Exquisite corpses controversiële boek sinds The Cider House Erwin Olaf Rules. De titel is gebaseerd op een speech ZO · 3 JUN · 20.30 Kasteel van Gaasbeek in Richard II van William Shakespeare. Het John Irving www.kasteelvangaasbeek.be hoofdpersonage Billy Abbott worstelt met Brussel, Bozar, www.bozar.be

18 Het liefdeslied van de aarde agenda

ZO · 3 JUN · 11.00 Slagwerktrio Triatu Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59

WO · 6 JUN · 20.00 Tomassini-Reinaudo Project Dilbeek, Den Tat, KIDS 02 569 56 17

DI · 10 JUL · 20.00 ZO · 24 JUN · 11.00 De piraten, Met harp en ziel alle buitenbeentjes aan dek Lakshmi Matthieu familiefilm in 3D Meise, GC De Muze van Meise, Alsemberg, CC de Meent,02 359 16 00 02 268 61 74

TOT 11 NOV klassiek Muizenplaag in het kasteel audiotour 24 AUG TOT 26 AUG hoeve wordt helemaal ondergedompeld Gaasbeek, Kasteel van Gaasbeek, Weg van klassiek in een Mexicaanse sfeer. Bezoekers kun- 02 531 01 30 Info en reservatie: nen zich te goed doen aan spijs en drank CC Westrand Dilbeek, uit het Midden-Amerikaanse land. Toch literatuur 02 466 20 30 zullen honger en dorst vooral met muziek en poëzie worden gestild. . ludo dosogne ZO · 3 JUN · 20.30 In one person ZO · 1-8-15-22-29 JUL · 14.00 tot 18.00 John Irving Artselingen Brussel, Bozar, www.beschrijf.be Elingen, Kunstencentrum Mansveld , 02 532 57 11, www.mansveld.be

ZO · 3 JUN · 20.00 Extremely loud and incredibly close Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 1 EN 2 JUN · 20.30 Koñec DI · 5 JUN · 15.00 EN 20.30 De Nieuwe Snaar Allez Eddy Grimbergen, CC Strombeek, Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43 02 263 03 43

Muizenplaag in het kasteel (tot 11/11)

19 8 JUN TOT 16 JUN TOT 3 JUN TOT 25 NOV 2 EN 3 JUN · 11.00 Brussels Film Festival Retrospectieve Retrospectieve Visit Brussel, Bozar en Flagey, Ward Lernout Posy Simmonds Kunstenaarsparcours www.flagey.be Tervuren, Brussel, Stripmuseum, Brussel, La Bellone Hof van Melijn, www.stripmuseum.be (Vlaamsesteenweg 46), ZO · 10 JUN · 20.00 02 769 20 13 www.parcoursvisit.be The iron lady Alsemberg, CC de Meent, TOT 25 NOV 8 TOT 16 JUN 02 359 16 00 Locorail Brussels Film Festival François Schuiten o.a. masterclasses productiehuis DI · 12 JUN · 20.30 Schaarbeek, Autriquehuis, Lars Von Trier en over filmmuziek Elena Haachtsesteenweg 266, Brussel, Flagey, Grimbergen, CC Strombeek, www.autrique.be www.brusselsfilmfestival.be 02 263 03 43 5 JUN TOT 19 AUG VR · 1 JUN · 14.00 ZA · 16 JUN · vanaf 20.00 ZO · 17 JUN · 20.00 Exquisite corpses Het kind in de kunst Congolese avond Monsieur Lazhar Erwin Olaf Dilbeek, Saviocentrum, 02 569 34 58 boekvoorstelling in twee talen Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 Gaasbeek, Kasteel van Gaasbeek, en dansavond www.kasteelvangaasbeek.be Dilbeek, Den Tat, DI · 19 JUN · 20.30 02 569 56 17 Detachment 10 JUN TOT 14 OKT Grimbergen, CC Strombeek, De Boeck in tekeningen ZO · 19 JUN 02 263 03 43 Drogenbos, Dag van de beiaard FelixArt Museum, Grimbergen, VR · 22 JUN · 20.30 02 377 57 22 www.grimbergen.be A Separation Grimbergen, CC Strombeek, 14 JUN TOT 19 SEP ZA · 23 JUN · 21.00 ZO · 1-8-15-22-29 JUL 02 263 03 43 Sense of Place Vuurvliegjes Artselingen Summer of Photography in het Zoniënwoud Elingen (Pepingen), ZA · 23 JUN · 20.30 Brussel, Bozar, Groenendaal, Kunstencentrum Mansveld, Rundskop www.bozar.be parking Ganzepoortvijver, 02 532 57 11, Grimbergen, CC Strombeek, 02 377 52 10 www.mansveld.be 02 263 03 43 14 JUN TOT 16 SEP Michiel De Cleene ZO · 29 JUL · 14.30 ZO · 24 JUN · 20.00 Summer of Photography Vlinderinitiatiewandeling My week with Marilyn Grimbergen, CC Strombeek, Sint-Genesius-Rode, brasserie Rodea, Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 02 263 03 43 02 305 72 02

14 JUN TOT 26 AUG TOT 30 JUN Un regard Historische wandeling Kiripi Katembo Meise, Nationale Plantentuin, Pêcheurs de nuit www.plantentuinmeise.be ZA · 9 JUN · 17.30 Abdoulaye Barry Leeuw Rinkt Summer of Photography straatanimatie en optredens Tervuren, Afrikamuseum o.a. Paul Severs Sint-Pieters-Leeuw, Rink TOT 3 JUN TOT 28 OKT Aan tafel! Geflitst in de wegberm VR · 29 ZA · 30 JUN ZO · 1 JUL Brussel, Tour & Taxis, Meise, Nationale Plantentuin, Couleur Café www.expoaantafel.be www.plantentuinmeise.be Brussel, Tour en Taxis

Les Muffati, Weg van klassiek (24/8 tot 26/8) Extremely loud and incredible close (3/6) Sense of Place, Summer of Photography (14/6 tot 19/9)

20 ZA · 23 JUN · 16.00 ZA · 11 AUG ZO · 1 JUL · 15.00 Tropiscala Familiefestival Folkin’ro 11-juliviering UiT in de Rand met o.a. Stoomboot, met o.a. Gorki en Blaudzun met o.a. The Pledge en Bart Herman Customs, CPeX Sint-Genesius-Rode, Sint-Pieters-Leeuw, Colomapark Op www.uitinderand.be verneem Overijse, Begijnhofplein GC de Boesdaalhoeve je wat er in de negentien VR · 6 JUL · 19.00 gemeenten van de Vlaamse ZO · 24 JUN ZA · 30 JUN ZO · 1JUL ZO · 12 AUG · 11.30 Vlaams Feest Rand allemaal te beleven valt Plazey Festival Zalige zondag met o.m. optreden Zesde Metaal op sociaal-cultureel gebied. Je Brussel, Elisabethpark Koekelberg met Jeuk (voor kinderen) Dilbeek, Park kunt er perfect een avondje uit Hoeilaart, Kasteelhoeve, mee plannen. Naast theater, 28 JUN TOT 1 JUL Jan van Ruusbroecpark ZA · 7 JUL muziek, dans, enzovoort, vind je Hee Tervuren Rode zingt er ook de activiteiten van tal van met o.a. Soulsister, The Scabs WO · 15 AUG Sint-Genesius-Rode, verenigingen. Organisaties die en Les Truttes Zaventem zomert en rockt GC de Boesdaalhoeve hun activiteiten bekend willen Tervuren, centrum kinderanimatie, optredens maken, kunnen die trouwens Guy Swinnen en Les Truttes ZA · 7 JUL zelf in de UiTdatabank invoeren 4 TOT 6 JUL · 12.00-14.00 Zaventem, Park Mariadal Vlaams volksfeest via www.uitdatabank.be Boke Bijgaarden concert en vuurwerk Dilbeek, kasteel Groot-Bijgaarden MA · 20 AUG · 17.00 Wezembeek-Oppem, HH-festival GC de Kam ZA · 7 JUL · 19.30 Wemmel, De Raedemaekerlaan Zomerfestival ZA · 7 JUL · 20.00 met o.a. Shameboy VR · 24 AUG ZA · 25 AUG Vlaanderen zingt en Garcia Goodbye Jospop Hoeilaart, Jan Van Ruusbroecpark Diegem, De Cockplein Dilbeek, IJsbergstraat ZA · 7 JUL · 21.00 ZA · 7 JUL vanaf 14.00 Vlaamse feestdag Vijverfestival met Raymond van het Groenewoud met o.m. Gabriel Rios, Sterrebeek, Hippodroom Sioen, Willow Dilbeek, park gemeentehuis ZO · 8 JUL · 11.00 Vlaamse feestdag ZA · 14 ZO · 15 JUL Grimbergen, gemeentehuis Brosella Folk and Jazz Brussel, Groentheater VR · 29 JUN ZO · 8 JUL · 12.00 Vlaanderen Feest Familiedag ZO · 15 JUL · 11.30 reuzepicknick, kinderanimatie kinderanimatie en optreden Zalige zondag en wandelingen Willem Vermandere met Jackobond Asse, Zellik, Breugelbroek Diegem, De Cockplein Hoeilaart, Kasteelhoeve, Jan van Ruusbroecpark ZO · 1 JUL · 11.30 WOE · 11 JUL · 19.00 Vlaanderen Feest Vlaamse feestdag ZO · 29 JUL · 11.30 barbecue en animatie met Beerselse koren en Kris Baert Zalige zondag Kraainem, GC de Lijsterbes Beersel, Domein Rondenbos met Polk Hoeilaart, Kasteelhoeve, ZO · 1 JUL · 14.00 WO · 11 JUL · 20.00 Jan van Ruusbroecpark 11-juliviering Vlaanderen Feest fiets- en wandeltocht, optreden Plan B 10 tot 19 AUG barbecue en concert en Café Flamand (meezingconcert) Brussels Summer Festival Wemmel, GC de Zandloper Vilvoorde, Bolwerkplein

Vlinderinitiatiewandeling (29/7)

De agenda wordt samengesteld met gegevens uit de UiTdatabank. Organisaties en verenigingen die hun activiteiten opgenomen willen zien in de agenda, moeten ons hun informatie ander- halve maand voor het verschijnen ervan bezorgen. Je kunt de gegevens mailen naar randkrant@ derand.be, per brief sturen naar ons redactieadres (RandKrant – UiT in de Rand Agenda, Kaas- markt 75, 1780 Wemmel) of invoeren in de UiTdatabank via www.uitdatabank.be. Gezien het beperkte aantal beschikbare pagina’s wordt bij de aankondigingen prioriteit verleend aan de activiteiten in de gemeenschaps- en cultuurcentra in de Rand. Om voor plaatsing in aanmerking te komen, worden de andere activiteiten vooral beoordeeld op hun uitstraling naar alle inwoners van de Rand. Het volledige vormingsaanbod van Arch’educ vind je op www.archeduc.be.

21 21 interview

Die laatste moet wel nog een examen afleggen voor hij de portierspet van zijn vader over mag nemen. ‘In elke kamer moet de jonge Arnoldus Een kasteel een vraag beantwoorden; hij mag maximaal drie foute antwoorden geven.’ Ze kwam op het idee na een eerste bezoek aan het kasteel. ‘Zo’n groot kasteel moet een paradijs zijn voor muizen. Zo veel plekjes waar ze zich kunnen vol zotte verstoppen, waar ze kunnen wonen. Ik heb alle kamers bekeken vanuit het perspectief van een muis. Een bad is voor een muis geen bad, daarvoor is zo’n beestje veel te klein. Ik vroeg me dan af wat het wél zou kunnen zijn.’ muizen Zo vindt de familie de la Petite Commission dat ze in het mooiste huis van het hele kasteel woont: wie anders heeft er zo’n mooie woning met een dakterras en een zwembad?’ ‘Nadat ik het scenario klaar had en had voorgelegd aan de mensen van het kasteel, ben ik met de casting begonnen’, vertelt Leen Renders. ‘Welke acteur zou vorm kunnen geven aan de vadermuis? Wie zou de jonge Ar- noldus een stem kunnen geven? Vic De Wach- ter en Nico Sturm leken ons geknipt voor de job.’ De overige muizen worden gespeeld door Sara Vertongen, Hilde Heijnen, Günther Les- age, Bruno Vanden Broecke en Koen De Bouw. ‘In elke ruimte komen de Arnoldussen andere muizen tegen. Zo zijn er twee bejaarde muizen die al vriendinnen zijn van toen ze kinderen waren en die elk jaar samen naar Spanje op vakantie gaan. Ergens anders komen ze de schoonmaakmuizen tegen. Het kasteel zit echt vol met zotte muizen.’

Opperste concentratie Het kasteel van Gaasbeek is een muizenparadijs: al die Toen de audiotour voor het eerst aan het publiek werd voorgesteld, sloot Leen Renders meubels, al die kamers, die heerlijke lambriseringen! In de aan bij een groepje met jonge kinderen. ‘Als gloednieuwe audiotour voor families volg je muis Arnoldus XV je zo’n hoorspel maakt, werk je toch vooral in je eentje, aan je computer. Zo’n eerste mo- en zijn zoon Arnoldus XVI door het hele kasteel. Je ontmoet ment is dus spannend. Je ziet welke grapjes aanslaan, wanneer de aandacht het grootst er hun vrienden en familieleden, maar steekt ook heel wat op is. Ik was vooral blij dat ook de allerjongste over al wat er in het kasteel te zien valt. tekst Ines Minten . foto Filip Claessens bezoekers zich een uur lang geconcentreerd hebben op het verhaal. Voor een zesjarige duurt een uur tenslotte lang.’ Een gids begeleidt de families tijdens hun audiotour. Je kunt het verhaal beluisteren een Renders van het Antwerpse pro- Renders. De scenariste verwerkte daarom hier via een speciale telefoon die je in het kasteel ductiehuis Het geluidshuis schreef en daar wat mopjes die over de hoofden van kunt krijgen. Wie wil, kan de tour ook via de het scenario voor de audiotour. ‘Van de kleine bezoekers heen gaan, maar mama’s site van het kasteel op zijn eigen MP3-speler het kasteel van Gaasbeek kregen en papa’s laten gniffelen. ‘Zo zit er een scène downloaden. In dat geval kun je de muizen, weL zo goed als carte blanche’, vertelt ze. ‘Het in over de muizenfamilie de la Petite Commis- hun verhalen en de begeleidende muziek in moest een verhaal worden dat geschikt was sion, die in een pispot woont. Kinderen snap- stereo horen. voor kinderen en er moest voldoende infor- pen het grapje over de kleine boodschap niet, matie over het kasteel en zijn geschiedenis maar het stoort hun beleving ook niet.’ in zitten. Voor de rest mochten we onze ver- www.kasteelvangaasbeek.be beelding de vrije loop laten.’ Het geluidshuis Van vader op zoon maakte er een audiotour voor families met Muis Arnoldus XV (stem van Vic De Wachter) is kinderen vanaf 6 jaar van. ‘Een kind doet zo’n zijn leven lang portier geweest in het kasteel TOT 11 NOV tour nooit alleen, maar in het gezelschap van van Gaasbeek. Hij kent er elk hoekje en gaatje Muizenplaag in het kasteel zijn ouders, dus wilden we het verhaal ook op zijn duimpje. Vandaag geeft hij de fakkel audiotour voor die ouders aangenaam maken’, zegt Leen door aan zijn zoon, Arnoldus XVI (Nico Sturm). Gaasbeek, kasteel van Gaasbeek, 02 531 01 30

22 Fanfare Zoniëngalm heeft jonge dirigent

Amateurmuziekmaatschappijen hebben het niet altijd reizen erbij hoort. Ik zit regelmatig in Duits- land en nu ben ik net terug van een weekje makkelijk. De leden verouderen en een dirigent vinden is een Parijs. Het leuke daaraan is dat je telkens weer opgave. Met Bram Mergaert (23) heeft de Koninklijke fanfare nieuwe contacten kan leggen.’ Bram Mergaert heeft zijn vaste stek in Zoniëngalm uit Jezus-Eik een van de jongste dirigenten van Gent. Hij is dirigent in Jezus-Eik en hij speelt ook nog bij de Koninklijke stadsharmonie Vlaanderen kunnen strikken. tekst Willy Fluyt . foto Filip Claessens van Oostende en bij de harmonie van Tor- hout. ‘We zijn met een aantal mensen ook pas begonnen met een gloednieuw ensem- et voor nieuwjaar volgde Bram redenen te klein geworden. Een ervan is dat ble. Het Quintet Fortuna bestaat uit jonge Mergaert zijn vriend Anthony mensen veel meer ontspanningsmogelijkhe- mensen die, net als ik voor hun beroep met Devriendt op als dirigent. Hij den hebben dan vroeger. De fanfare van Jezus- muziek bezig zijn, maar die toch wel eens mocht meteen meewerken aan Eik mag niet klagen, want hier is de jongste wat eigen accenten willen leggen. De repeti- deN voorbereidingen van het kerstconcert dat twee jaar niemand weggevallen. Dat betekent ties van de fanfare in Jezus-Eik zijn op maan- Zoniëngalm samen met de Koninklijke har- niet dat je niets moet doen om de groep te dag. Mijn drukke agenda zorgt er wel eens monie Justus-Lipsius uit Overijse hield. ‘Op versterken. Laat ze bijvoorbeeld wat vaker een voor dat ik er niet bij kan zijn. Dan springt het concert kon ik er niet bij zijn, maar de concert spelen. Of werk samen met andere Anthony Devriendt in. Af en toe eens van diri- commentaren waren lovend. Het gezamenlijk maatschappijen. De muzikanten voelen zich gent veranderen, houdt de muzikanten alert.’ optreden bewijst dat een samenwerking tus- zekerder als ze bijvoorbeeld met zes klarinet- sen muziekmaatschappijen vruchten afwerpt. ten in plaats van met drie op het podium zit- In de vingers De Vlaamse amateurmuziekmaatschappijen ten. Als er dan eentje een steek laat vallen, valt Hij volgde een dirigentenopleiding in de ho- zijn de laatste jaren omwille van verschillende dat niet meteen op’, zegt de jonge dirigent. gere graad. ‘Dat is lang niet voldoende. Ik denk dat je het een beetje in je bloed moet Bezige bij hebben. Ik wist al van toen ik nog heel jong Bram Mergaert groeide op in Bredene. Hij was, dat ik het had. Er komt veel techniek volgde het middelbaar onderwijs in Oostende aan te pas. Je moet met je handen duidelijk en studeerde daarna aan het conservatorium kunnen maken wat je van je muzikanten ver- van Brussel, waar hij met grote onderschei- wacht. Daarbij moet je steeds voor ogen houding master trompet werd. Met het Erasmus- den dat je met amateurmuzikanten werkt. programma ging hij een half jaar naar Murcia Je mag de lat niet te hoog, maar ook niet te in Spanje. Na zijn studies werd Bram freelance laag leggen. Je moet de kwaliteiten en de be- trompettist en dat is hij nog steeds. ‘Dat bete- perkingen van al je muzikanten kennen en er kent dat ik contracten van een korte duur krijg rekening mee houden. Het zou leuk zijn als er aangeboden en dat ik ga spelen waar men nog een paar jonge muzikanten zouden bij- mij vraagt, maar ik speel toch hoofdzakelijk komen, maar ook wat oudere mensen en de in het Brussels Philharmonic Orchestra. Als talrijke buitenlanders die in Jezus-Eik wonen, freelance muzikant weet je op voorhand dat zijn welkom bij onze fanfare.’

EN Young man takes the baton

Life is not always easy for amateur music en- cians, bearing in mind that you are working sembles. The members start to get on a bit and with amateurs. You cannot set the bar too it is quite a task finding a conductor. With Bram high nor too low. You have to acknowledge the Mergaert (23), the Zoniëngalm Band from Je- strengths and weaknesses of all the musicians sus-Eik has managed to bag one of the young- and take these into account. It would be nice est conductors in Flanders. ‘Conducting needs if there were a few more young musicians but to be in your blood to some extent. It involves older people and the many non-nationals living a lot of technique. You must use your hands to in Jesus-Eik are welcome to join our band’, says communicate what you expect of your musi- Bram Mergaert.

23 VERTREKPUNT PARKOERS WAARD OM TE ZIEN Twaalf Verhard pad, straten, Voervallei, Zoniënwoud (net buiten parkoers), Twaalf opstap Apostelenbos onverharde wegeltjes Apostelenbos, werken en ontwikkeling, Kasteel van Leefdaal

Op naar een leefbare vallei Op dit ogenblik zijn werken aan de gang in de vallei van de Voer. Die moeten ervoor zorgen dat deze waterloop een waardevolle rivier wordt. Op sommige plaatsen zit het nu immers niet snor met de ecologische en recreatieve kwaliteit van de vallei, maar daar komt stilaan verandering in. Wij gingen een kijkje nemen.

tekst Herman Dierickx . foto Filip Claessens

et de steun van de gemeen- Voer neemt, kom je ter hoogte van Vossem landen worden omgezet in bloemenweiden, ten Tervuren en Bertem en aan twee percelen waar de werken in uitvoe- omdat houtkanten bloemen, vruchten en van de provincie Vlaams-Bra- ring zijn. Het eerste (47 are) ligt aan de Dorps- schuilgelegenheid leveren en omdat op ter- bant zet de Vlaamse Land- straat, het tweede (73 are) grenst aan de mijn de wateren oeverkwaliteit beter wordt. maatschappijM (VLM) haar schouders onder Voerhoek. Op het perceel aan de Dorpsstraat het Inrichtingsproject Voervallei. Dat maakt worden een bosje met een aangepaste rand- Vier delen deel uit van het omvangrijke Landinrich- vegetatie van struiken aangeplant evenals Ter hoogte van Leefdaal gaat het om een per- tingsplan Plateau van Moorsel. Ter hoogte knotwilgen. De oeverzone van de rivier wordt ceel van 81 are achter het parochiecentrum van Vossem, Leefdaal en Bertem komt het afgeschuind, een vispaaiplaats aangelegd en dat dienst doet als speelplein voor de jeugd- eerste deel daarvan, de groen-oranje stap de rivier heringericht. Er komt ook een regu- beweging, een school en de speelpleinwer- stenen, tot ontwikkeling. Het is de voorbode lier beheer in de vorm van maaien en afvoe- king van de gemeente. Hier gaat de VLM een van gelijkaardige ingrepen op andere plaat- ren van de vegetatie. Op het andere perceel avontuurlijk speelparkoers aanleggen, allerlei sen in de vallei. De ambities mogen er zijn en gaat het om het verwijderen van afval, wil- hagen en houtkanten aanplanten, de rivier- ze gaan de omwonenden en wandelaars in de gen knotten, weidepalen verwijderen en een oever verbeteren, een pad herstellen en nog toekomst verblijden met een aangenamere houtkant aanplanten. Wat het toekomstig veel meer. In het centrum van Bertem, tus- omgeving. Ook de natuur zal er wel bij varen, onderhoud betreft, wordt gestart met hak- sen de Tervuursesteenweg en de Dorpstraat want de Voer moet verschillende ecologisch houtbeheer (regelmatig afzetten van bomen zullen drie niet aaneengesloten percelen van interessante stapstenen krijgen waardoor om ze weer te laten uitgroeien) en een maai- 1,62 ha een ware facelift ondergaan. Behalve soorten makkelijker van Tervuren naar Ber- beheer met afvoer van het gras. Daardoor een resem aanplantingen is er de aanleg van tem kunnen bewegen. zullen de plekken een betere natuurontwik- een fruitpluktuin, een poel, een speel- en een keling kennen en doen ze dienst als stapste- vlindertuin gepland. De stenen rivieroever Natuurontwikkeling nen voor dieren en planten die zich langs de wordt verwijderd en een deel van de oever- Als je vertrekt aan het Twaalf Apostelenbos Voer verplaatsen. Zij zullen er het geschikte zone afgegraven. Er wordt een vlondercon- en stroomafwaarts het wandelpad langs de voedsel vinden omdat de monotone gras- structie bovenop de Voer geplaatst en een

24 AFSTAND 8 km voor drie locaties, opstap 5 km voor eerste twee huizentuinen

De oude watertoren op het rondpunt aan de Grootbosstraat in Alsemberg, die meer dan drie decennia dienst doet, wordt binnenkort afgebroken. Hij wordt vervangen door een futuris tische watersilo, een van de enige in ons land en de eerste die het waterbedrijf TMVW laat bouwen. simulatie TMVW Futuristische Op naar een leefbare vallei watertoren

De huidige toren heeft een capaciteit van De toren is al vergeleken met een reusachtige 500 m3, in de nieuwe watersilo zal dat vijf frietzak, maar de ontwerpers zien er liever een keer zo groot zijn. Toch is de silo maar iets pijl in, een verwijzing naar de Brabantse Pijl die hoger dan de oude watertoren, 31 m in hier elk jaar voorbijkomt. Voor het terrein rond plaats van 28 m. Dat komt omdat bij een de nieuwe watertoren ontwierp de Brusselse klassieke watertoren het water opgeslagen landschapsarchitect Bjorn Gielen een sobere wordt in een groot reservoir bovenin de to- tuin. Enkele maaskeien vormen een zitplaats ren, terwijl in een watersilo het hele gebouw voor vermoeide fietsers. Een keermuur uit re- met water gevuld kan worden. Dankzij die cuperatiesteen scheidt de site van de naastlig- verhoogde opslagcapaciteit kunnen enkele gende akker. Doordat de site op een heuveltop oudere ondergrondse drinkwaterreservoirs ligt, die uitkijkt over de akkers met vergezich- bloemenweide aangelegd. Deze vierde zone verspreid over de gemeente buiten dienst ten naar Brussel en het Zoniënwoud, zal de ligt te ver weg van de drie andere om ze in één gesteld worden. toren van kilometers ver te zien zijn. wandeling te combineren. Hier zullen de wer- De nieuwe watersilo werd ontworpen door Het is interessant om ook even de andere ken vermoedelijk pas starten rond augustus, het architectenbureau BEL Architecten uit wedstrijdinzendingen te overlopen. afhankelijk van het weer. Borgerhout. Zij wonnen de ontwerpwedstrijd Kersten Geers en David Van Severen van De vier deelprojecten tonen aan dat je mits die door de Vlaamse Bouwmeester was uit- Office Architecten stelden voor om naast de doelgerichte, plaatselijke ingrepen een posi- geschreven. Het is een intrigerend ontwerp oude watertoren een serie kokers te bouwen tieve invloed kunt uitoefenen op de hele val- dat radicaal breekt met het traditionele beeld die via een brug met de oude watertoren ver- lei. Daar varen mens en natuur wel bij, terwijl dat we van een watertoren hebben. bonden zouden worden. Daardoor zou een gi- de algemene visie erachter niet uit het oog Het is een omgekeerde piramide uit beton, gantisch venster op het landschap ontstaan, wordt verloren. Zo loont het meer dan ooit de die onderaan 6 m breed is en bovenaan 24 een landschapsbalkon. Het ontwerp van Ben- moeite om de Voervallei met een bezoek te m. Hij wijst met de neus naar het rondpunt them Crouwel Architekten leunde misschien vereren, want met nabij gelegen troeven als en heeft geen noordelijke gevel. Een trap uit het dichtst aan bij het traditionele beeld van het Zoniënwoud, het Twaalf Apostelenbos prefabelementen wentelt aan de buitenkant een watertoren. Zij vertrokken van een glas en het kasteel van Leefdaal heb je een extra rond de toren en vormt samen met de tech- water dat werd uitvergroot tot een giganti- reden om een kijkje te gaan nemen. Voor de nische uitrusting de enige decoratie. Tijdens sche cilinder, die aan de buitenkant werd be- duidelijkheid: dit is geen lusvormige wande- het naderen van het rondpunt en de draaien- kleed met golvende witte banden. Het meest ling; je keert terug langs hetzelfde parkoers. de beweging geeft de toren een steeds veran- spectaculaire ontwerp was van het befaamde derend beeld, aldus de architecten. Hij wordt Rotterdamse bureau West 8. Dat bedacht een groter en kleiner, hij wordt breder en smal- gigantische waterdruppel op een blad die als KAART ler. Je ziet een zijkant of enkel een plat vlak. een UFO boven de bomen van het Gasthuis- Topografische kaart: Het zonlicht bespeelt de verschillende zijden bos zou uitsteken. De blinkende wanden zou- NGI 32/1-2 (schaal 1:20 000). beurtelings en zorgt voor een contrastrijk den het landschap reflecteren en het zonlicht spel van licht en schaduw. tot diep in het bos weerkaatsen. tekst Paul Geerts

25 De hulporganisatie Boeren op een kruispunt begeleidt landen tuinbouwers in Vlaams-Brabant en de Rand. ‘De vele hulpvragen die wij beantwoorden, zijn maar het topje van de ijsberg’,

beklemtoont directeur Riccy Focke. tekst Gerard Hautekeur . foto Filip Claessens Boeren in nood ij nemen alle aanmeldingen procent heeft géén gezinsrekening) en bren- inkomen in de landbouw. Zij boeren uit- van landbouwers ter harte. Bij gen de sociale zekerheid in orde. Vervolgens stekend. De financiële problemen situeren een hulpvraag gaan onze me- bekijken ze hoe ze het bedrijf kunnen helpen. zich vooral bij de 80 procent van de landen dewerkers naar het bedrijf. Ze Schulden en liquiditeitsproblemen komen tuinbouwers die maar over 20 procent van W spreken af met de man én de vrouw, zodat ze vaak terug. De belangrijkste oorzaak is het on- het landbouwinkomen beschikt. Een tegen- een totaalplaatje krijgen van de probleemsi- toereikend inkomen’, zegt Riccy Focke. slag met het klimaat, de instorting van de tuatie. Bij financiële problemen proberen ze marktprijs of een ernstig gezondheidspro- allereerst het gezin te beschermen. Ze stellen Kloof bleem kan zo’n bedrijf en het gezin van het voor om een aparte gezinsrekening te openen ‘Volgens bepaalde studies genereert 20 ene op het andere jaar op de rand van het om het gezinsinkomen veilig te stellen (90 procent van de boeren 80 procent van het faillissement brengen.’

natuurlijk

Door de langzaam maar zeker verbeterende Je zou het ze niet nageven als je ze ziet Zorgzame papa waterkwaliteit van de Vlaamse beken en ri- zwemmen, maar stekelbaarsmannetjes vieren gaan de stekelbaarzen erop vooruit. zijn eerder van het felle type. Ze maken de Ze keren als eerste terug in beekjes waar- vrouwtjes actief het hof, maken zelf nesten van de kwaliteit geleidelijk verbetert, al is en verdedigen die tegen mogelijke concur- nog een lange weg af te leggen vooraleer de renten of belagers. De tiendoornige stekel- soort weer zo algemeen wordt als voor de baars is de algemeenste van beide soorten Tweede Wereldoorlog. Daarvoor zijn onze die bij ons voorkomen. De driedoornige oppervlaktewateren nog te vervuild en moe- variant is echter niet zeldzaam. Bij allebei ten nog te veel huizen worden aangesloten neemt het mannetje de broedzorg op zich op een waterzuiveringsinstallatie. Vooral in door de eitjes en de jonge visjes te verde- de Rand is de situatie voorlopig triest, maar digen tegen predatoren en het nest voort- ook daar is verbetering te verwachten aan- durend te bewaken. Tot ongeveer eind gezien Aquafin en de gemeenten hun zuive- deze maand zijn beide soorten nog goed te ringsinfrastructuur verder aanleggen. herkennen aan hun paarkleed. Bij de tien-

26 werkelijk alle kosten en arbeidstijd in reke- DE Bauern in Not ning brengt, kom je tot de onthutsende vast- Die Hilfsorganisation Boeren op een kruispunt stelling dat veel boeren netto per uur minder (‘Bauern an einer Kreuzung’) begleitet Landwirte verdienen dan de seizoenarbeiders die ze te- und Gartenbauer in Flämisch-Brabant und im Rand. werkstellen. Bovendien huren boeren dikwijls ‘Die vielen Hilfsanfragen, auf die wir eingehen, sind externe diensten in voor boekhouding en ma- dabei nur die Spitze des Eisbergs’, hebt Leiter Riccy nagement en moeten ze door een administra- Focke hervor. ‘Die finanziellen Probleme liegen vor tieve rompslomp. Ik heb het bijgehouden: het allem bei 80 Prozent der Landwirte und Gartenbau- gaat in totaal om veertien kaften met allerlei ern, die nur über 20 Prozent des Agrareinkommens administratieve verplichtingen.’ verfügen. Pech mit dem Wetter, ein Zusammen- bruch des Marktpreises oder ein größeres Gesund- Kwetsbaar heitsproblem kann einen solchen Betrieb und die ‘Specifiek voor de Rand is er het probleem van Familie von einem Jahr zum anderen an den Rand de ruimtelijke ordening. De verkavelingen en des Konkurses bringen.’ Die bedeutendsten Ursa- herbestemmingen van gronden maken de chen sind das unzureichende Einkommen, der kost- toekomst van landen tuinbouwers onzeker. spielige Vertrieb und die enormen Preisschwankun- Dat en financiële problemen en toenemende gen. Im Rand spielen auch die Fragmentierung, der werkdruk liggen dikwijls aan de basis van rela- Arbeitsdruck und die Isoliertheit eine Rolle beim tieproblemen en echtscheidingen. De meeste Fortbestand eines landwirtschaftlichen Betriebs. boeren zijn terughoudend. Ze zijn te trots of te koppig om met hun problemen naar buiten te komen. Soms staat onze folder een half jaar dan in andere regio’s individualisten zijn. Bij op de schoorsteen vooraleer een landbouwer problemen kunnen ze nagenoeg op niemand in nood beslist om ons te contacteren, meest- terugvallen. Bij het eerste contact met een al op het moment dat het water hem al aan de landbouwgezin vragen we altijd wie hun fa- lippen staat. We worden geregeld geconfron- milieleden, vrienden of kennissen zijn. Die teerd met zelfdoding of een poging daartoe. vertrouwenspersonen zijn van levensbelang We hebben een zelfmoordpreventieplan uit- om de boeren uit hun isolement te halen.’ ‘Een boer of tuinder die rechtstreeks aan de gewerkt, doen een beroep op psychologen en consument levert, verwerft nog een behoorlijk proberen landbouwers in contact te brengen Boeren op een kruispunt werd opgericht inkomen, maar wie zijn landbouwproducten met welzijnsvoorzieningen.’ door de landbouworganisaties Boeren- via de distributiesector en grootwarenhuizen ‘Een ander knelpunt in de Rand is dat wei- bond, het Algemeen Boerensyndicaat verhandelt, ontvangt maar een derde van de nig boeren lid zijn van een vereniging’, veren KVLV- Agra. De vereniging wordt winkelprijs. Daar bovenop heb je gigantische volgt Riccy Focke. ‘Dat komt deels door de gesubsidieerd door de Vlaamse overheid prijsschommelingen. De analyse van de prij- werkdruk deels door de versnippering van en geniet de steun van de provincie. Voor zen op de veiling spreekt boekdoelen: prei, de landbouwbedrijven. De afstand tussen de Vlaams-Brabant kan men terecht bij Jos sla uit serres en tomaten brachten in 2011 de boeren onderling wordt groter. Het verklaart Decoster: [email protected] helft minder op dan het jaar voordien. Als je wellicht waarom boeren in de Rand meer natuurlijk

doornige is het mannetje dan heel donker beheerders niet zo geliefd. Toch komen ze De ijsvogel is een liefhebber van stekelbaars- tot zwart, met enkele felwitte buikstekels. veel voor in stilstaand water waar ze in te- jes en andere kleine visjes. Als je ooit de kans Bij de driedoornige soort heeft het manne- rechtkomen doordat watervogels de eitjes krijgt te zien hoe deze behendige vogel zijn tje nu nog een vuurrode buik en keel. Deze ongewild meebrengen van elders, want die prooi weet te verschalken, mag je dat zeker laatste bouwt het nest op de bodem van kleven aan hun poten of veren. Eens zo’n ei- niet nalaten. Vanaf een tak duikt hij pijlsnel een kleine beek, de tiendoornige hangt het tje in een poel terechtkomt, breekt het snel in het water en neemt hij de vis in zijn bek. op tussen de waterplanten. Deze laatste open en komt een klein visje tevoorschijn. Meestal slaat hij hem eerst dood tegen een komt het meest voor in poelen en andere Dat kan onmiddellijk voor zichzelf zorgen tak of, als hij hem toch levend opeet, zorgt stilstaande wateren, uiteraard op voor- en vindt andere soortgenoten in hetzelfde hij ervoor dat de kop er eerst in gaat. Logisch, waarde dat een watervegetatie aanwezig water. Zo ontstaat op geen tijd een nieuwe want als hij een stekelbaars achterstevoren is om zich voort te planten. Het menu be- populatie die zich snel ontwikkelt tot vele opeet blijven de rugstekels vastzitten in zijn staat vooral uit kleine ongewervelden als tientallen individuen. Dan nemen ze het keel en kan hij verstikken of moet hij de vis muggen- of andere larven. Ze eten echter territorium voor zich en is hun invloed op weer uitbraken. Meteen is duidelijk waar de ook het broed op van andere vissen en van het aanwezige leven vrij groot vanwege de stekels voor dienen. kikkers of padden. Dat maakt ze bij natuur- specifieke prooikeuze. tekst Herman Dierickx

27 Allochtonen helpen allochtonen op weg

motiveerd om andere nieuwkomers te helpen dergelijke problemen sneller te overwin- nen’, zegt Karamati. Een van zijn opdrachten was op vraag van een school allochtone leerlingen aan te spreken en te informeren in welke sporten ze geïnteresseerd zijn en vervolgens contacten te leggen met sportclubs. ‘In 2009 zijn we in Halle met de voorbereidingen gestart. In 2010 realiseerden we 1.350 toeleidingen, in 2011 bijna 1.700. Mo- menteel hebben we in Halle dertien toe leiders in dienst, in Diest-Tienen acht’, zegt Vanessa Sinis van het PRIC. De betrokkenen krijgen eerst een intensieve opleiding over de verschillende soorten diensten in hun regio evenals een zesdaagse competentietrai- ning. Vervolgens werken ze een jaar voltijds in het zogenaamde artikel 60-statuut van het OCMW, wat hen na afloop recht geeft op werklozensteun. ‘In plaats van een leefloon te krijgen, worden ze tewerkgesteld door het OCMW en doen ze een eerste werkervaring op’, aldus Sinis. Het project verhoogt de tewerkstellingskansen van deze allochtonen. Tot nog toe konden er in het kader van dit project al 32 personen aan de slag. PIN Halle verzamelde inmiddels de nodige middelen om een toeleider vast in dienst te nemen. De provincie, gemeenten en OCMW’s dragen financieel bij, sinds kort ook de federale en Vlaamse overheid via de onlangs verkregen Het ei van Columbus wordt het genoemd. Personen van erkenning als lokale diensteneconomie.

allochtone afkomst, die hier al een tijd verblijven, inschakelen Zelfredzaamheid als brugfiguren om recent aangekomen allochtonen wegwijs te PIN zet toeleiders in tijdens permanentiemo- menten om aanwezigen door te verwijzen maken in de lokale leefwereld. tekst Luc Vanheerentals . foto Filip Claessens naar de juiste diensten en organisaties. Ge- meenten, OCMW’s en andere organisaties kunnen hen ook inschakelen om hun werking e methode kreeg de naam Toe- Tewerkstellingskansen verhogen beter bekend te maken bij allochtonen. Voor- leiders in diversiteit en werd in Majid Karamati is afkomstig uit Iran. Hij arri- beelden zijn schoolpoortacties om andersta- 2009 onder auspiciën van het veerde in 2006 alleen in ons land. Het duurde lige ouders te stimuleren Nederlands te leren Provinciaal Integratiecentrum een hele tijd voor hij de nodige contacten of hen wegwijs te maken op een jobbeurs. D Vlaams-Brabant (PRIC) uitgewerkt door de kon leggen met lokale diensten en organisa- Drempels bij nieuwkomers, zoals taalproble- vzw Partners en Integratie (PIN) in Halle. Het ties. Het PIN deed vorige jaar beroep op deze men, onwetendheid of onbekendheid met de proefproject, dat in 2010 in Halle van start ervaringsdeskundige , die het allemaal zelf plaatselijke leefsituatie, verschillende cultuur- ging, bleek dermate succesvol dat het PRIC meemaakte, om andere nieuwkomers te hel- regels en gewoonten, kunnen zo sneller wor- het in 2011 ook invoerde in haar regionaal pen. ‘Toen ik van het project hoorde, dacht den overwonnen. Samen met de gemeenten steunpunt Diest-Tienen. Wellicht in het na- ik onmiddellijk dat dit een job was voor mij. wordt er momenteel ook gewerkt aan lokale jaar wordt het verder uitgebreid tot de regio’s Ik had immers zo veel hindernissen ervaren integratiegesprekken die de nieuwkomers in- Vilvoorde en Asse. toen ik in België aankwam en ben sterk ge- formatie geven op maat van de gemeenten.

28 kwestievansmaak Allochtonen helpen Kruid met achtergrond

Basilicum (ocimum basilicum) heeft zijn dikke eetlepel tomatenpuree, wat room, een allochtonen op weg volksnaam koningskruid niet gestolen. soeplepel ketchup om het een beetje zoeter te Hij is afgeleid van het Griekse basilikon, maken, gekruid met peper, zout en gedroogde wat koninklijk betekent. Het heeft een basilicum. Pas op het einde wordt de vers ge- ‘In de praktijk worden toeleiders vaak inge- intense smaak en kan gebruikt worden sneden basilicum erbij gedaan. De saus wordt schakeld door gemeenten en OCMW’s. Het in een brede waaier van gerechten. gepresenteerd bij verschillende gerechten zo- kan echter even goed gaan om een school die als de scampi’s Nero, de chateaubriand en de vindt dat hun allochtone leerlingen meer aan Basilicum is niet meer weg te denken uit de vegetarische tortellini met Nerosaus. vrijetijdsparticipatie zouden moeten doen, mediterrane keuken. Beroemd van de caprese een gemeentebestuur dat een jobbeurs orga- (tomaat, mozzarella en basilicum) en van de Handig en gezond niseert, een onthaalbureau, de VDAB of een pesto. Basilicum smaakt bij alles waarin to- Deze plant moet elk jaar opnieuw gezaaid wor- ziekenhuis. In dergelijke gevallen komt de maat is verwerkt (salades, sauzen en soepen), den. Het enige wat het kruid nodig heeft voor toeleider vanzelfsprekend in contact met de groentegerechten en pizza’s. Je kunt de ba- een volledige ontplooiing van het aroma is een gezinnen van de betrokkenen en worden er silicumblaadjes vers, gedroogd of in olijfolie warm, zonnig plekje, beschut tegen de wind en vaak nog meer vragen gesteld. Ze informeren gebruiken en de verse blaadjes scheuren, hak- in een humusrijke, goed doorlatende bodem. de nieuwkomers ook over de verwachtingen ken of knippen. De geurige en aromatische Het houdt dus van licht en veel zon. Het kruid van de lokale samenleving, bijvoorbeeld over bestanddelen van basilicum zijn vluchtig, wat heeft hoekige stengels waaraan de vele aro- de verantwoordelijkheden van ouders in het het kruid alleen geschikt maakt voor koude matische ovaalvormige bladeren groeien, die onderwijs’, vertelt Vanessa Sinis. ‘Ze spreken toepassingen. Door het koken verliest het im- rijk zijn aan allerlei etherische oliën. Je hebt ze de allochtonen aan in een taal die ze begrij- mers zijn aroma. Voeg het daarom pas op het bovendien in heel wat verschillende varianten pen, maar benadrukken ook het belang van allerlaatste moment toe aan warme gerechten van kleuren, bladvormen en zelfs geuren, wat het Nederlands zodat de nieuwkomers zich- of als de pan van het vuur staat, anders blijft er basilicum bijzonder aantrekkelijk maakt. zelf sneller kunnen beredderen.’ weinig van de geur en smaak over. Gedroogde Je kunt het kruid niet alleen in de moestuin basilicum kan wel worden meeverwarmd en planten; ook in potten op je terras of balkon is daarom geschikt voor pizza’s, tomatensoep doet basilicum het prima. Een pot met verse en tomatensaus en verleend het vlees- en vis- basilicum op de venserbank houdt bovendien gerechten een pittige en bijzondere smaak. de vliegen weg. Zoals zoveel kruiden heeft ook FR Des allochtones aident Bovendien maakt het een zware maaltijd licht dit kruid een heilzame invloed. De etherische d’autres allochtones verteerbaar. Op een blaadje verse basilicum oliën kalmeren de zenuwen, de geur ervan kan sur la bonne voie kauwen kan een overhoop liggende maag ver- hoofdpijn verzachten. Zowel in verse vorm als On appelle cela het ei van Columbus lichten. Ook zou het de geest stimuleren als je in thee bevordert basilicum de spijsvertering (l’oeuf de Colomb). Faire appel à des je wat loom voelt. en werkt het verlichtend bij kramp van maag personnes d’origine allochtone, qui en darmen. Bij hoesten of braakneigingen is séjournent ici depuis un certain temps Hindoes heilige plant het aftreksel van het kruid aan te raden. Het déjà, pour faire le lien avec des alloch- Dit kruid komt oorspronkelijk uit Azïe en is via aftreksel kan ook gebruikt worden om wonden tones qui viennent d’arriver récemment India en het Midden-Oosten naar Europa ge- of een geïrriteerde huid te ontsmetten. Tegen et les aider à se familliariser avec la vie komen. Ooit werd het door de Grieken en de oprispingen kan je zelfs een heuse basilicum- locale. L’asbl Partners en Integratie (PIN) Romeinen geïntroduceerd. Zij beschouwden wijn brouwen, makkelijk zelf te maken. Neem à Halle travaille depuis 2010 avec ces het als een versterker van lichaam en geest. In hiervoor een handvol bladeren en laat deze Toeleiders in diversiteit. Majid Karamati India is basilicum de heilige plant van de hin- gedurende drie dagen weken in een liter rode d’Iran assiste les nouveaux arrivants. doegoden Vishnu en Krishna. Nog steeds wordt wijn. De blaadjes vervolgens goed uitduwen ‘Quand je suis arrivé en Belgique, j’ai het rond de tempels gekweekt omdat het een en eventueel zoetmiddel toevoegen. Drink één rencontré personnellement de nom- beschermende werking zou bevatten, vooral glas basilicumdrank na het eten. Van een aan- breuses difficultés pour trouver mon rond de tempels van de godin van de vrucht- gename remedie gesproken!

chemin. A présent, j’essaie de mettre les baarheid, schoonheid en goddelijkheid. Daar- TEKST Anne Baekens nouveaux arrivants sur la bonne voie.’ Il om wordt het kruid in de Indiase keuken vrijwel semble que certains obstacles, tels que niet gebruikt. In het Oosten zet men de plant les problèmes linguistiques, l’ignorance op graven. Bij de Egyptenaren werd het zelfs als Onze medewerkster Anne Baekens gaat in ou la méconnaissance de la vie locale, kransen in grafkamers gevonden; in het Westen de rubriek kwestievansmaak, samen met een des différences en matières de règles wordt het kruid nu vooral in de keuken gebruikt aantal chef-koks uit de Rand, op zoek naar bij- culturelles et de traditions, peuvent vanwege zijn aromatische eigenschappen. zondere, doodgewone of verrassende smaken. ainsi être plus facilement surmontés. In het Nerocafé in Hoeilaart gebruikt chef- Deze maand sprak ze met Dimitri Erkens en En 2010 1.350 personnes ont été accom- kok Dimitri Erkens basilicum in zijn Nerosaus Jaqueline Lynch, uitbaters van het Nero-café, pagnées à Halle et près de 1.700 en 2011. bij meerdere gerechten. Voor die saus worden Albert Biesmanslaan 1 in Hoeilaart, 02 657 33 45. eerst champignons gestoofd met daarbij een

29 PATRICK BARDYN Straatfotograaf, leraar, 54, nachtkijker Oudenaken PATRICK BARDYN ZOEKT SFEER FOTO Straatfotograaf, leraar, 54, Magie van licht, schaduw, vorm, beweging, Virtuele aanwezigheid van de mens Vilvoorde, Oudenaken gebouwen en mensen kleurt de nacht 19 maart, 22.20 uur

31 gemengdegevoelens

komsten voor onze familie’, zegt Margarita. Zij is niet het type om bij de pakken te blijven zitten. Ze veert op tussen dood en kaalslag, denkt tussen miserie al aan morgen. Haar familie trof na de oorlog hun huis beroofd en vernield aan, maar het was toch niet afge- brand zoals dat van de buren. Margarita werd bij de Verenigde Naties assistente van een in- genieur die de regio moest heropbouwen. Het is met die energie dat deze kwieke dame zich een weg in ons land baande. ‘Mijn man is ook in Peja geboren, maar was al in 1992 naar België getrokken om genees- kunde te studeren. We waren nog maar enkele maanden samen, maar de liefde heeft de afstand overwonnen. Ik ben op 19 december 2001 in België geland. Samen met de euro’, grapt Margarita. Al na drie weken trouwde het tweetal. Vier jaar later kreeg Margarita de Belgische nationaliteit.

Bon is goed Margarita wilde geen tijd verliezen en volgde een opleiding Nederlands en maatschappelij- Een bloem ke oriëntatie. Via de VDAB vond ze een baan bij onthaalbureau Tracé en na een tussenperiode is ze sinds 2010 aan de slag bij BON vzw (Brus- sels Onthaalbureau Nieuwkomers). Ze werkt er als intaker in de kantoren in Brussel en in de ruïne Sint-Jans-Molenbeek. ‘Ik voer het kennisma- kingsgesprek en doe de trajectbepaling, on- Tijdens de oorlog in haar thuisland Kosovo trad ze op als der meer door het niveau Nederlands van de nieuwkomers in te schatten. Ik denk dat ik de vertaalster voor Britse journalisten. Later bouwde ze als buitenlanders wel kan motiveren. Ik ben zelf assistente bij de Verenigde Naties het land zelf weer mee op. een voorbeeld dat integratie kan lukken, niet?’ Margarita geniet van het rustige en vrien- Margarita Gjikolli grijpt te midden van ellende naar hoop. delijke Strombeek-Bever. Haar dochter Vita (8) en zoon Jorik (5) lopen er school in de tekst Johan De Crom . foto Filip Claessens Sint-Jozef basisschool. ‘De sfeer onder de ouders is zeer positief. Op een spaghetti- avond snijden wij met plezier de groenten oen in de jaren ‘90 de oorlog in Joe- Margarita had net haar studies Duitse taal- en we werken mee op alle ouderen groot- goslavië uitbrak, was Kosovo een en letterkunde in Pristina afgerond, toen ouderfeesten. Heel leuk.’ provincie van Servië-Montenegro. ze destijds met haar familie uit hun huis in De minderheid aan Serviërs voerde Peja werd verdreven. ‘Met mijn zus en mijn erT het gezag uit over een Albanese bevol- moeder vluchtte ik naar Montenegro. Mijn EN A flower in the ruins kingsmeerderheid en dat moest een keer vader bleef achter om voor mijn zieke tante When the war broke out in Yugoslavia, Margarita Gji fout gaan. In het Joegoslavië van Tito werd te zorgen tot hij zelf hoognodig naar Albanië kolli from Kosovo had just completed her German Kosovo in 1974 nog erkend als een autonome moest ontsnappen. Mijn broer studeerde language and literature studies in Pristina. She and her provincie binnen de republiek Servië, met toen in Tirana en heeft mijn vader terug- family were expelled from their home in Peja. ‘I fled een eigen parlement, regering en rechtbank. gevonden. Na een maand hebben we elkaar with my sister and my mother to Montenegro, my fa- Slobodan Milosevic maakte daar een eind weergezien, in Albanië. We hebben tranen ther arrived later, my brother was studying in Tirana. aan in 1989, de Serviërs zwaaiden er opnieuw met tuiten gehuild’, vertelt Margarita. ‘Onze When we saw each other again a month later in Albania de plak. De oorlog in Joegoslavië en de onaf- tante hebben we nooit meer gezien. Erg we cried our eyes out.’ During the war she was based in hankelijkheid van Slovenië, Kroatië, Bosnië- triest. Een bevriende buur heeft haar naar Albania providing her services as a translator for jour- Herzegovina en Macedonië, deden ook de een ziekenhuis gebracht. Allicht is ze daar nalists, then she worked for the United Nations helping Albanese Kosovaren na jaren van vreedzaam overleden, maar elk spoor ontbreekt.’ to rebuild the region. She arrived in Belgium in 2001, in protest naar de wapens grijpen. De weer- the wake of her husband who was studying medicine stand werd hardhandig neergeslagen, de Ser- Daadkracht here. She has been taking Dutch and social guidance viërs voerden etnische zuiveringen door of ‘Tijdens de oorlog ben ik vanuit Albanië opge- courses and is now facing the challenge of the Brussels verjoegen de Albanezen, de NAVO kwam met treden als vertaler voor journalisten van NBC, integration centre for newcomers (BON). Other than luchtbombardementen tussenbeide. In 2008 The Boston Globe en het Britse Channel 4. that she enjoys looking after children and the peaceful riep Kosovo zijn onafhankelijkheid uit. Ik was op dat moment de enige bron van in- environment of Strombeek-Bever.