Bütün ülkelerin işçileri birleşin Euro 2016: Nostalji ve VE DÜNYA 2016Cuma SİYASİ DERGİ SİYASİ HAFTALIK
3 TL Sayı: 40 15 Temmuz
Mücadelede kötüsü olmasın Daha daha iyisidemekle olmuyor
HALLERİ
I A Ge rçeklr Zİ NE Huzur Huzur SİN’ KO İN SİVAS I
İ Ş Çİ C İ N NAYETLERİ UŞM Sorun Suriyelilermi? AS mücadele Suriyelilerinhakkınıkorumadan,onları I I
BA YRAMDA gerektiğinde eşitbiryurttaşgibigörmeden Suriyelilere düşmanlıklabuişçözülmez.Bu ülkede bulunanSuriyelileriniçindekigerici gerçek birmücadeleylemümkündürvebu Kırım unsurlarla mücadelebizimgericililerimizle : Halklar ve
TATİL YA PMADI
dengeler başarıya ulaşmaz. I NATO 15 Temmuz 21 Temmuz 2016 2 MERKEZ KOMİTE’den boyun eğme ÖZÜR DİLEMEK SENİ KURTARMAZ
Recep Tayyip Erdoğan; geçtiğimiz hafta kusurumuza bakma” diye yalvardın Putin Türkiye’nin patronlarına istediklerinden Yeni-Osmanlı macerasının bittiğini ilan yönetimine. fazlasını vermenin peşindesin. Dedik ya, etmiş oldun. Rusya ve İsrail’den özür di- Putin’in canına minnet! Daha önce sana işin zor, o kadar delik açıldı ki iktidarında, lemenin bir anlamı budur. Seni başından “kahraman” demişti, yine der. Bütün bir tarafı onardığında diğer tarafta yeni beri destekleyen patron tayfasının ve ABD burjuva politikacılar gibi Putin de temsil bir nokta patlıyor. Sana kolay gelsin, özür emperyalizminin himayesinde başlattığın etmekle yükümlü olduğu sınıfın ve o sınıfa dilemeye devam edebilirsin. bu maceranın yıllar önce söylediğimiz gibi ait devletin yani Rusya Federasyonu’nun Biz ise bildiğimiz yolda devam edeceğiz. hüsranla sonuçlanması çok iyi olmuştur. çıkarlarını savunuyor. Hazır seni kıstırmış, Esad ailesiyle tatile çıktığında, Putin’le aran Ancak bu sonucu kabullenmen seni ve rehin almışken, senden verebileceğinin henüz bozulmamışken de biz seninle, arkadaşlarını kurtaramaya yetmeyecektir. en fazlasını isteyecek. Bak, düne kadar afra senin temsil ettiğin düşünce yapısı ile ama Yeni Osmanlıcılık yeni pazarlar, enerji ve tafra yaptığın Rusya’ya İncirlik Üssü’nü aç- en önemlisi seni var eden, başa getiren hammadde kaynakları ve ucuz işgücü mayı bile önerdin. Çok korkmuşsun belli ki! kapitalist düzenle kavgalıydık. Çünkü sen arayışı içindeki Türkiye sermayesine çok Putin’in Suriye’de ya da Türkiye’de adalet zenginleri biz yoksulları, sen gericiliği biz cazip gelmişti. Din senin için hem bir dış aradığını sananlara da bu ders olsun. Ne ilericiliği, sen sermayeyi biz emeği savunu- politika aracı hem de Türkiye’de yoksul dedik hep: Sermaye sınıfının, patronların yoruz. insanları karanlığın içinde uyutmak için dünyasında dostluklar da düşmanlıklar da Rusya ile gerilimin azalmasından biz de iyi bir fırsattı. Üstelik din sömürüsü iyi sahtedir. hoşnutuz elbette, ama Rus kapitalizmin para getiriyor, ayrıca toplumdaki eşitsiz- İsrail’le yaptığın ağız dalaşı da sahteydi. Sen temsilcisi Putin ile dostluğunuz bizi ilgi- lik ve adaletsizliklerin üstünü örtüyordu. lendirmiyor, bizim muhatabımız Rusya’nın Yeni-Osmanlıcılık bir yandan Türkiye’deki atıp tutuyordun ama İsrail-Türkiye ilişki- leri bütün boyutlarıyla sürüyordu. Şimdi o emekçileridir, onlarla dostluğumuz sahte diktatörlüğe güç katarken diğer yandan değildir ve düşmanlık aklımıza bile gelmez. ona yeni bir yaşam alanı açacaktı. sahte düşmanlığa da gerek kalmadı. “Uslu çocuk” olmaya karar verdin anlaşılan. Putin’den, İsrail’den özür dileyebilirsin, bize Başta ABD olmak üzere, bazı emperyalist özür filan sökmez. ülkeler senin şahsında ihtiraslı bir ortak Herkesle “dost olacağız” demektesin. bulduklarını düşündüler. Önünü açtılar. Üzgünüz, kapitalizmin böyle bir dünyası Kimsenin suç dosyasını sümen altı etme- En büyük meydan muharebesi Suriye’de yok. Emperyalizm rekabet olmadan, savaş yeceğiz. Dostlarını satarak kurtulamazsın. yaşandı. “Kardeşim” dediğin Esad’ı bir anda çıkarmadan yapamaz. Hem Almanya ile, Biz kindar değiliz, ama halka karşı işlenen diktatör ilan ettin. Silahlı çetelere her tür hem Rusya ile, hem ABD ile müttefik olma- suçlar özürle geçiştirilmez. Hesap verecek- destek verildi, Türkiye bir terör üssüne nın sınırları var. sin ve bu düzen değişecek! dönüştü. Ancak hesapların tutmadı, Suriye Eteklerin tutuştuğu için Rusya karşısında Suriyelilere vatandaşlık hamlene gelince… halkı bu dış müdahaleye direndi, Rusya ve diz çöktün. Tamam Rusya ile ABD Suri- Irkçılık, milliyetçilik sizin dünyanıza ait İran kendi çıkarlarını korumak için Suri- ye’de anlaşmaya çalışıyor ama bu araların- değerlerdir. Biz başkalarına benzemeyiz. ye’deki gelişmelere ağırlık koyunca hayal- daki sorunların bittiği anlamına gelmiyor. Senin dahil olduğunun gerici ittifakın poli- lerin altüst oldu. Yarın NATO üyesi olarak senden istedikle- tikaları yüzünden yurtlarından olan Suri- Kendinden o kadar emindin ki, bu kanlı ve rini yine vermek zorunda kalacaksın. Onlar yelileri “istemiyoruz” demeyiz. Önemli bir kirli maceranın her aşamasında pişkince da hep daha fazlasını isteyecek, çünkü ABD bölümü yoksul, emekçi Suriyeli mülteciler izler bıraktın, işlenen suçların kanıtlarının ve müttefiklerinin desteği olmadan ayakta için en iyi çözüm kuşkusuz Suriye’deki her yerden çıkmasını umursamadın. Nasıl- kalamazsın. Sana hiç güvenmediklerini emperyalist komplonun bütünüyle çökme- sa kazanacaktın. herhalde biliyorsun. si ve onların kendi ülkelerine dönmeleri. Kaybettin! Türkiye’deki patronların içinde de sana kız- Ancak bunu çeşitli nedenlerle yapamaya- gın olanların sayısı hiç az değil. Yeni-Os- cak olanların Türkiye Cumhuriyeti vatan- Türkiye’de gazetecileri hapse atarak, canını manlıcı dış politika onlar için de hüsran daşı olmasının önüne bir engel çıkartılma- sıkan her şeye sansür uygulayarak, basını oldu, bazı pazarları kaybettiler, büyük risk- sını kabul edemeyiz. neredeyse tamamen satın alarak gerçekle- ler içine girdiler. Üstüne içeride sürekli ge- rin ortaya çıkmasına engel olmaya çalıştın, Bizim izin vermeyeceğimiz, engel olmak rilim çıkarmandan rahatsızlar. Öte yandan, için mücadele edeceğimiz, Suriyeli mül- ama gücün herkese hele dünya sisteminde ülke kaynaklarını yağmalamak ve emeği başa güreşen devletlere yetmedi. Putin’den tecilerin ucuz işgücü olarak kullanılmak bastırmak konusunda o kadar hırslı çıktın istenmesi, onların dinci terör örgütlerine bu nedenle özür diledin, kendini kurtar- ki, sana bu açılardan toz kondurmuyorlar. mak için. Seni baştan beri destekleyen, ama kaynak olarak görülmesidir. Suriye’nin Anlayacağın ektiğin gülleri seviyorlar, ama yoksullarını senin insafına ve demagojine beceriksizliğin ve hesapsızlığın yüzünden dikenlerini kafana vuruyorlar. zarar görmeye başlayan patron sınıfının bırakmayacağız. öfkesinden kaçabilmek için “İzvinitye; Sıkıştın; Putin’e, ABD emperyalizmine, Bu ülkeyi asla!
Boyun Eğme Haftalık Siyasi Dergi - İmtiyaz Sahibi: İleri Yayımcılık Tanıtım ve Ticaret Ltd. Şti. Genel Yayın Yönetmeni ve Sorumlu Müdür: Volkan Algan Tasarım: Özgür Aydoğan, Uğur Güç Adres: Osmanağa Mah. Osmancık Sok. No:9/16 Kadıköy - İstanbul Baskı: Kayhan Matbaası - Merkezefendi Mah. Fazılpaşa Cad. No: 8 Giriş Kat D:2 Topkapı - İstanbul (0212) 576 01 36 15 Temmuz POLİTİKA 3 21 Temmuz 2016 Huzur arayan huzur bulamaz
“Suriyeliler geldi, huzurumuzu bozdu; AKP çizgisini değiştirdi, huzurumuz da bozuldu; Kürtler ayaklandı huzur kalmadı; Solcular, devrimciler dersen, zaten hiç huzur vermiyorlar; IŞİD olmasa huzura kavuşacağız” Bunları söyleyenler hiç huzur bulamıyor. Çünkü “huzur” arayışı, en çok ülkeyi koca bir huzurevi rahatlığıyla yönetmek isteyenlere yarıyor.
KP 2002’de aynı “huzur” ara- Huzur çok şey demek. Ani bastıran “normalleştirme” uzmanları ortalığı yışını istismar ederek iktidara ekonomik krizde işini kaybetmemek, kapladı. gelmişti. patlayan bombaların birinin alevi ile Halka bir kez daha çok bilinen o söz Koalisyonlar, ülke yönetimin- yanmamak, bomba patladı diye ayağı söyleniyor: Ne ileri git asıl, ne geride kal dekiA çekişmeler, Ecevit’e Anayasa kitap- kesilen turistin boşalttığı piyasada iflas basıl! çığı fırlatan Sezer, 3 partili koalisyonda etmemek... “İmam hatipler her yeri kaplarken yolsuzluk kavgaları... AKP’yi iktidara Ve huzurun bir bedeli var. Küresel tatsızlık çıkarma. Bırak ehli halletsin. getiren seçimin ardından düzenin sözcü- krizin “teğet” geçmesini sağlayan kayna- AKP’ye ayar verilsin. O fabrika ayarla- leri yine memlekete “huzur” müjdeliyor- ğı belirsiz para, huzur veriyor ama koca rına dönsün. Gerici dalga sakinleşsin. du. Tek partili güçlü hükümet, sorunları bir halkın geleceğini ipotek altına alıyor. Tüm yapılanlar da yapanların yanına kâr seri bir biçimde çözecek, vatandaşı hu- Katar dolarlarıyla huzur bulan ekonomi, kalsın. Ülkeye gericiliğin çaktığı tüm ka- zursuz eden çatışmalara son verecekti. petrol şeyhleri ile birlikte körüklediği zıklar yerinde kalsın, huzur direklerinde “Çözüm süreci” de aynı şantaja daya- Suriye yangınında alev alıyor. halkın beyaz teslim bayrağı dalgalansın.” nıyordu. “Kürtlerin geleceği ne olacak” “Hükümet düşerse işsiz kalırım” diye Bu ülke yavaş yavaş, sakince bu ya da “Kürtler ve Türkler birlikte yaşa- düşünerek verilen oyun bedeli var: Seçi- çamurun dibine kadar gitti. Şimdi temiz- yabilecekler mi? Ülkenin bütün bölgele- lir seçilmez yaptıkları ilk şey, iş güvence- lenmek gerekiyor. rinde eşitlik ve adalet hakim olacak mı?” sinin son kırıntılarını tarihe karıştıracak Kaybedilen her şeyin geri alınma- gibi soruları boşverip, güçlü hükümetin yasaları çıkarmak oluyor. sı, geriye götürülmüş her şeyin ileri çözüm sürecinin pazarlık masasında “Huzur” bağımlılık yapıyor. Huzur çekilmesi, gericilikle, emperyalizmle ve sonunda tüm ülkeye huzur getireceğine bulmak adına atılan adımlar, ülkeyi ırkçılıkla, paranın saltanatıyla hesapla- odaklanabilirdik. sürekli bir uçurum huzursuzluğuna şılması gerekiyor. Hem bu sefer ABD ve AB gibi iki bü- mahkûm ediyor. Mücadele etmeyene huzur yok. yük güç de bize huzur vaat ediyordu. Şimdi yine “huzur” vaadedenler, Huzur mücadelede. 15 Temmuz 21 Temmuz 2016 4 AYDINLANMA MÜCADELESİ boyun eğme
SİVAS’TAKİ GERİCİ SALDIRI ÖNCESİNDE BUNLARI SÖYLEMİŞTİ Aziz Nesin’in Sivas konuşması
Büyük aydınımızın ölümünün üzerinden 21 yıl geçti. Gericiler, 6 Temmuz 1995 tarihinde ölen Aziz Nesin’in canını ölümünden iki yıl önce almak istemişlerdi. Nesin’in Sivas katliamının hemen öncesinde 1 Temmuz’da Sivas’ta katıldığı Pir Sultan Abdal Şenliği etkinliklerinde yaptığı konuşmayı, Nesin Vakfı’nın yayınladığı çözümünden alarak iki bölüm halinde yayınlıyoruz.
epinize saygılarımı, sevgilerimi yaşımda olduğuma göre 64 yıl önce vardır, niçin bu abdal sözü giriyor, sunarım. orada imam, hutbeden sonra vaaz eder- “ab-ü dil” doğru mudur, değil midir Mahdum Kuli adında bir Aze- ken, bu abdal konusuna değindi. Onun bilemiyorum, ama doğruluğuna pek ri yazar var. Onun 100. doğum yorumuna göre, ki ben bugün katılmı- inanmıyorum. Bana göre Pir Sultan Hya da ölüm yıldönümünde bir jübile yorum ama bir yorumdur. Bimiyorum Abdal’ın iki büyük özelliği var. Asım’ın yapılıyor Bakü’de. Nâzım Hikmet’i de siz ne düşünüyorsunuz bu abdal sözü kitabında 4 ağırlık gösteriliyor. Ama en çağırıyorlar elbette. O toplantıya gidiyor. için, etimolojik anlamda nereden geldiği önemli ağırlığı propagandacı olması, ki Ama Mahdum Kuli hakkında hiçbir konusunda. “Abdal” dedi “Ab-ü Dil’dir; Asım buna katılmıyor, ama bana göre bilgisi yok. Toplantıdan önce, resmi Ab-ü Dil, gönlü su gibi akan anlamına bir propagandacı. Ve iyi bir şairin ve iyi toplantıdan önce çağrılı yazarlar kendi gelir. Oradan doğmuştur, oradan yayıl- bir yazarın başlıca özelliği bulunduğu aralarında konuşurlarken Nâzım sık sık mıştır. Bu sözcük ya da deyim” demişti. toplumun ve koşulların propagandasını, Mahdum Kuli hakkında bilgiler edinme- Ben hâlâ ona da inanamıyorum. ilerici propagandasını yapmasıdır. Ancak ye çalışıyor. Ve her konuşmacıdan en can Gönlü su gibi akan Ab-ü Dil’den bu propagandayı nasıl yaparsa iyi bir alıcı noktaları saptıyor. abdal olduğu lafına inanmıyorum. Tıpkı şair olabilir. Ve ilk konuşmacı kendisi olduğu için şey gibi; bu bizim maydanoz midenov- Sanat ve estetik değeri ağır basan orada öğrendiği Mahdum Kuli hakkında dan gelir, pırasa pürhasadan gelir gibi propaganda olursa; yoksa alt propagan- bilgileri dinleyicilere anlatıyor. Fakat kaynakları hep Arapça’ya, Farsça’ya da olursa o kupkuru bir şair demektir. dinleyicilerden Mahdum Kuli hakkında bağlamaktan gelen bir yorumdu. Ama Propaganda şairidir, çünkü Türkiye en can alıcı noktaları öğrendiği için, böyle; bugün de ben henüz İşçi Partisi bile kuruluşundan sonraki onları söylüyor. Zaten daha önceden bilmiyorum, tabii ilk Meclis’e 15 miletvekili gönderdiği başka bilgisi yok. Öbür konuşmacıla- içinizde zamanki toplantılarında, ev toplan- ra aşağı yukarı önemli söyleyecek bir bilen- tılarında, özel toplantılarında, özel şeyler kalmıyor böylece. Yalnız yanlış bir ler toplantılarında bile “gelin dostlar bir şey yapıyor. Türkçe’de “Mahdum” adı olalım ve tevekketül Taala Allah” diye olmadığı için, Mahdum yani “oğul” adı sonu, dörtlüklerin sonu böyle biten olmadığı için, konuşmasında Mahmut şiirini okurlardı. Demek ki 400 yıl Kuli diyor. Ve Mahmut Kuli’nin, dünya- propagandası sürebiliyor ve ona yeni bir da olmayan Mahmut Kuli’nin hayatını yöntem getirmişler. Ama nasıl Allaha, anlatmış oluyor. Şimdi ben, Pir Sultan şu koşullarla gelin dostlar bir olalım; Abdal için buraya konuşmaya gelirken efendim, kılıç çalalım filan o koşulda aynı durumda idim. Elbette Pir Sultan ne olursa olsun, yani sen eşeğini iyi Abdal’ı genel olarak, bir aydın olarak bir yere bağla da sonra Allaha güven. biliyorum tabii, ama bu konuşmaya O anlamda bir tevekkül. hazırlıklı gelmem gerekirdi. Propaganda birinci şeyi bence Ben programı da bilmiyordum vasfı propaganda, bugün o propa- doğrusu. Onun için başka çarem yoktu, gandadan bize kalan ya da kalması kitap aramaya kalktım. Tam buraya gereken Alevilik propagandası değil, geleceğim gün, havaalanında, sağa sola sanat değeri olan propagandadır. bakarken kitap yerine daha değerli olan Öyle olması gerekir. İkinci büyük yanı Asım Bezirci ile karşılaştım. Aman de- kavga şairi olmasıdır. Ki, bu kavga dim, bana bir Pir Sultan Abdal kitabı; he- şairi sürmüştür. Kavgalı, kavgacılığı men çantasından çıkardı, kendi kitabını sürmüştür, kendi ölümünden sonra bana verdi. da bugüne kadar sürmüştür. Kötüye Ben de Nâzım gibi, yalnız tabii karşı savaşım vermektir. Ve köylü “Mahmut Kuli” demek koşuluyla başkaldırılarında, Türkiye’de köylü Pir Sultan Abdal hakkında onun başkaldırılarında çok büyük etken kitabından öğrendiğimi kendi eski olmuştur bu kavgacı şair. Pir Sultan bilgilerime dayanarak sizlere ak- Abdal’ın bir özelliği, birçok Pir tarmak istiyorum. Önce Pir Sultan Sultan Abdallar olması. Abdal, bu Abdal adı nereden geli- Asım’ın kitabında yor? Kitapta yazılı değil, ama ben 4-5 tane filan de henüz bilmiyorum. Etimolojik gösteri- olarak “Abdal” sözü gezgin derviş- liyor. lere verilen bir ad, ama çok aptal var, bizim öbür aptallar gibi değil, yüzde 60 aptallar gibi değil… 14 yaşımdaydım. Babam beni Cafer Ağa, Kadıköy’deki Cafer Ağa camisine götürürdü. Bir Cuma günü, demek 14 15 Temmuz AYDINLANMA MÜCADELESİ 5 21 Temmuz 2016
bu düşünce, ama ne yapayım ki böyle, ben Ali ile Muaviye arasındaki 1000 yıl önceki çekişmenin bugün hâlâ sürmesini Aziz Nesin’in Sivas konuşması hiç anlayamıyorum… Biz ilkokulda iken, Darüşşafaka da okudum. 4. sınıfta Siyer-i Nebi ya da Siyer-i Enbiya denilen bir ders vardı. Din dersi vardı. Aslında din dersi değil de peygamberler tarihi Siyer-i Nebi; Pey- gamber Nebi, Muhammed Peygamber’in hayatı. Siyer-i Enbiya peygamberler tarihi. Orada bu Muaviye ve Ali çatışma- sı bize çok uzun ders olarak anlatılmıştı, öğretilmişti. Ve bu dersi veren hoca tabii, Mua- viye’yi haklı bulmuyordu, kendisi Alevi de değildi. Zaten Muaviye’yi haklı bulan Türkiye’de Sünniler arasında pek yoktur. “Propaganda Orada bağnaz, o zamanki bağnaz Pir Sultan’ın Alevilerin helalarını Muaviye adına birinci vasfı benziyor diye maviye boyattıklarını söylemişti. Çok ilginç bir saptamadır bu. bence, bugün o Yani helasının duvarını maviye boyarsa propagandadan hiçbir ilişkisi yok Muaviye’ye hakaret bize kalan ya etmiş olacak. İş bu noktaya kadar gel- miştir ve devam ediyor. Kahramanmaraş da kalması Olayları’nda bunu gördük, can almaya gereken Alevilik kadar bu düşmanlık varabiliyor. Benim propagandası çocuklarımdan, vakıf çocuklarımdan bir değil, sanat tanesi, bir kız, Akşehirli bir kız, öğret- men okulunu bitirdi. Sevdiği erkek Alevi. değeri olan Çok büyük bir olay oldu Akşehir’de, bir propagandadır. Alevi delikanlıyı bir kızın sevmesi. Bir Öyle olması Sünni kızın sevmesi. Oysa o delikanlı ne Aleviliği biliyordu gerekir. İkinci ne de gerçek Aleviydi. O Sünni denilen büyük yanı kız da ne Sünniydi ne de Sünniliği bili- kavga şairi yordu. İki tane Türk insanıydı. Türkiyeli iki insandı. Ve bu, büyük şeylere birçok olmasıdır. Ki, yerlerde varmıştır, cinayetlere kadar, Bana kalırsa, nereden seziniyorum, şiirlerinden oluşur gibi geliyor. Bugün bu kavga şairi ama o tatlıya bağlandı, aileler dargın çünkü bu kavgacılığı ve propagandasının propagandası Alevilik üzerine, fakat bu sürmüştür. kalmak koşulu ile onlar evlendiler ve üç sürmesi birçok Pir Sultan Abdalların Alevilik üzerine olan propaganda aslında Kavgalılığı, tane çocukları oldu. Bu bende çok büyük yaşamış olduğunu gösteriyor. Ölümün- bir araç olarak kullanmış bunu, yine bir izlenim bıraktı. Bu olay etkilemiştir den sonra da, ölümünden önce de. Ve benim yorumum. kavgacılığı beni. Bu şey hakkında, bu düşmanlık lejander bir kahraman oluyor böylece. sürmüştür, hakkında, doğrusu beni 12 imam da, Yani halkın asıl malı olmak, özellikle o Aleviler doğru söyler kendi bu size aykırı gelebilir, bağışlayın beni dönemde, 15-16. yüzyıllardaki bu ano- Aslında insancıllığın propagandasını lütfen çünkü çoğunuz sanıyorum ki nim şairlerde güç buradan geliyor. Halk yapmış ve Alevilik ile hoşgörülük bu ölümünden Alevisiniz ve benim de bütün inanmış onu özümsüyor, halkın içinde eriyor ve nedenle birleşmiş. Aleviğin Türkiye’de sonra da insanlara saygım olduğu gibi Alevilere birçok şairler çıkıyor. Aynı adı taşıyan, ve sürekli olarak hoşgörüyle ortaya bugüne kadar biraz daha çoktur saygım, neden söyle- yim… bu şu demektir. çıkarmasının nedeni bana göre muhale- sürmüştür. Aynı felsefi doğrultuda yazan şairler, fette olmuş olmasıdır. Çünkü muhalefe- oraya herhangi bir şair alınmaz, örneğin tin şirketlerde olduğu gibi daima yüzde Kötüye karşı Önem Veriyorum Nasrettin Hoca, 50’den fazla şansı vardır. Yüzde 51, savaşım Çünkü… söylememiş, yazmamış bile olsa, o yüzde 52’dir. Türkiye de hiçbir zaman vermektir.” Hangi tarihsel neden olursa olsun doğrultuda o felsefe doğrultusunda -ki Aleviler iktidar olmamışlardır. Acaba en çok hoşgörüye dayanan bir inançtır. fıkralar girebilir bana göre- Pir Sultan iktidar olsalardı ne olurdu. Bu bir kuşku- Ama dinsel inançlara karşı ve dinsiz bir şiirleri de bizzat tarihsel Pir Sultan’ın dur bende. Çünkü iş iktidarda olmayınca insan olarak… Bu anlamda, Aleviliği asılan Pir Sultan’ın şiirleri olamaz, hep muhalefette kalıyor. Şirketlerde tutmuyorum. İnsancıl yanını ve hoş- onlardan fazla ek olarak olduğu gibi yüzde 51 onda. Onun için görü yanını tutuyorum. Ona çok değer da o doğrultuda, o muhalefette olan hep doğruyu, kendi- ve önem veriyorum. Şii’likle ben onu felsefi doğrultu- ne göre hep doğruyu söylemişlerdir, da anımsıyorum ve muharemlerde 10 da, o inançta hoşgörüde yanılmışlardır. Muharrrem mi öyle bir şeydir, matem yazmış şa- İktidar olarak iktidar vermek günündeki Şii’likle kaynak olarak Alevi- irlerin zorundadır. Verebildiği ölçüde. liğin yakınlığı elbette vardır, hatta şöyle Ama Aleviler hep muhalefette diyebilirim. Yanlış da olabilir, ama böyle kaldıkları için hep istemişlerdir, yanlış bir düşünce var kafamda; Alevilik, isteyen daha çok haklıdır. En az Şii’liğin Türkiye’leşmesidir. Türkiye’leş- yüzde 51 hak sahibi olmuşlar- mesidir, çünkü aslında bizim Türkiye dır. Tıpkı şirketlerde olduğu gibi Müslümanları, Arap Müslümanlarına bana göre. Aslında konu kaynağı, benzemiyorlar. Aleviliğin kaynağı beni doğrusu hiç ilgilendirmiyor. Size aykırı gelebilir (Devam edecek) 15 Temmuz 21 Temmuz 2016 6 EMEK DÜNYASI boyun eğme ‘Gördüklerimi değiştirmek için mücadele ediyorum’
cil Tıp Teknisyeni Fatih, çalışma işkollarındaki işçiler temas edebi- leri siyasal bir yapının varlığını işyerle- hayatına, politik tercihlerine liyor zaman zaman. Bu açıdan bir rinde hissettirebilmek ve sınıf bilincini ve ülkemizin bitmeyen sağlık dayanışma bilinci nasıl gelişir? Siz tüm aşamalardaki sağlık emekçilerine sorunlarına ilişkin görüşlerini bunun olanaklarını nasıl görüyor- kazandırabilmek gerekiyor. Engeller çok bizimleA paylaştı. sunuz? ama aşılmaz değil. Ayrıca alandaki her “Özellikle Doğru, o kadar çok iş kazası, iş engel tersinden bir mücadele başlığı an- Acil Tıp Teknisyeni ne iş yapar? hastaneleri cinayeti oluyor ki… Temasımız sadece iş lamına geliyor. Taşeron/kadrolu, doktor/ Daha doğrusu siz meslek yaşamınızı kazaları nedeniyle olmuyor tabi… Tekel yardımcı sağlık personeli gibi ayrımlarla nasıl resmedersiniz? düşündüğü- işçilerinin direnişinde kurulan revirde; yürütülmesine karşın çok da bölüp par- 2007 yılından beri kamuda acil tıp nüzde, büyük metal işkolunda arkadaşları işten atıldığı çalanabilir bir alan değil aslında sağlık teknisyeni olarak çalışıyorum. 112 hiz- fabrikalar için açlık grevine giren işçilerin kontrol- alanı. Ancak bu parçalanmaya karşı dur- meti verirken bir kaç farklı ilde pek çok lerini yaparken; Haziran Direnişi’nde mak başlı başına bir mücadele konusu… hasta insanın evine girip çıktım. Özellikle gibiler. Binlerce ilkyardım çantalarımızla; 1 Mayıs’larda Özellikle hastaneleri düşündüğünüzde, yoksul emekçi mahallelerinde insanların kişinin silsile kurduğumuz ilkyardım ekiplerimizle kol büyük fabrikalar gibiler. Binlerce kişinin barınma koşullarının ne kadar sağlıksız şeklinde kola, dayanışma içinde olduğumuz güzel silsile şeklinde çalıştığı kolektif yerler ve olduğuna, hastalıklarına aradıkları çözü- örneklerimiz var. Sağlık emekçisi komü- bu da bir avantaj aslında. mü güvencesizlikten ötürü son ana kadar çalıştığı nistler bu dayanışmanın gelişmesi ve Bir diğer engel toplumda olduğu ertelemek zorunda kalışlarına bu yüzden kolektif yerler” genişlemesini sağlamakla yükümlüdür. gibi sağlık alanında da gerici düşünce ve daha yakından şahit oldum. Birçok “iş uygulamaların hızlı bir biçimde örgüt- kazası”na da şahit oldum. Vakaya gittiği- Sizce sağlık alanında en önemli leniyor olması. Buna karşı da ilerici nizde olayın nasıl meydana geldiğini an- mücadele başlıkları neler? Örgüt- olanların örgütlenmesinden ve örgütlü lamanız pek uzun sürmüyor. Çoğunlukla lenmek neden gerekli? mücadele etmesinden başka çaremiz önlenebilecek fakat patron tarafından Sağlık emekçilerine örgütlenebilecek- yok. güvenlik önlemleri ekstra maliyet olarak görüldüğü için önlenmeyen cinayetler aslında... Şantiyeden aldığınız yaralı taşeron inşaat işçisini nakledecekken şirket yetkilisinin “anlaşmalı özel hasta- nemize götürelim” seslenişini duyarsınız. Anlarsınız ki sigortasız çalışıyordur o işçi ve şirket hakkında yasal işlem yapılma- ması içindir bütün çaba. Bir mahalledeki KOAH vakalarının çokluğunun hemen yanı başlarındaki pislik saçan fabrikadan kaynaklandığını bilirsiniz. Sağlık emekçi- si bir komünist olmak biraz böyle bir şey sanırım: Görmek, nedenlerini bilmek ve değiştirmek için mücadele etmek...
Sağlık emekçileri ile diğer
Deniz hemşire’ye göre mesele bunu anlamak: ‘Bizi birleştiren şeyler var’
Sağlık hizmeti deyince hemen malzemelerden dolayı ortaya çıkan olarak bizler bulunduğumuz sevilmediğimiz gerçek. Bu sadece akla hastaneler geliyor. İnsanların hastalıklar, insanların sakatlığı ya da yerlerde görevimizi en iyi şekilde bir “bizimla değılsın”dan fazlasıdır. hasta olmalarının önlenemeyip, hasta ölümü onu kullanmayı beceremeyen yapmak, sağlık hizmetinin düzgün Önce işlerin en yoğun olduğu olduktan sonra ‘bakılıyor’ olması tam personelin hatası olarak görülür ve hakkaniyetli verilmesi için yerlere veriliriz. İş ile yılmayacağımızı da sistemin istediği şey. Maalesef her zaman. Dolayısıyla o personel çaba harcamak durumundayız. Bu anlayınca çeşitli şekillerde mobbinge toplum buna alıştırıldı. “Bana aşı mümkünse hasta ya da hasta yakınları hakkaniyet arayışı ve komünist maruz kalırız. Bu da yetmezse yapılmıyor” ya da “Benim çalışma tarafından bizzat cezalandırılmalıdırlar. ahlakın gerektirdikleri nedeniyle görevlendirmeler gelmeye başlar. koşullarımda sağlığımı gözeten Böylece devlet ya da patron, genellikle en güvenilir kişiler olma Sistemin bekçilerinin anlamadığı önlemler yok, iş güvenliğim yok” hastanelerde çalışan işçiler ile çabamız oluyor, olmalı. Meslekler şudur; bizi de kendileri gibi sanırlar gibi cümleleri hiç duymayız hatta bu hastaların arasından çekilmiş olur. arasındaki gerilimi kaldırmak ya da ama değiliz. Bizim için hemşire her taleplerle sağlık hizmeti almak söz Sorumluluğunu da yükümlülüğünü en aza indirmek ve iletişimi sağlamak yerde hemşire, doktor her yerde konusu değil artık. de başkalarına bırakır. Hastalar sağlık da bizim diğer önemsediğimiz bir doktor, laborant her yerde laboranttır. Hastaneye alınan malzeme en emekçilerine karşı, sağlık emekçileri de başlık. Doktorla hemşireyi, laborantla Çünkü bizler üzerlerimizdeki mesleki ucuzu olmalıdır, hele ki kamuda hastalara ve hasta yakınlarına karşı bir teknisyeni son kertede birleştiren kimliği çıkardığımızda komünistizdir. çalışıyorsanız bunu çok iyi anlar çekişme içinde bulur kendini sürekli. şeyler var, bunları öne çıkarmak, Gittiğimiz ya da olduğumuz her yerde ve gözlemlersiniz. Niye? Elbette Oysa asıl muhatap ikisi de değildir. belirginleştirmek durumundayız. hakkaniyetin sağlanması, yanlışları “Devletimize yük olmamak için”. O Komünist bir sağlık emekçisi Tabii, idareciler tarafından pek düzeltilmesi için çalışırız. 15 Temmuz YOLDAŞLIK - KARDEŞLİK 7 21 Temmuz 2016 Bir anadan doğmuş gibiydik…
evgili Dostum, rını tanımasam… neyse o kadarını da hayatı. Yaşadığımıza hayat dedik. Çabuk geçmiş on üç yıl… Oysa “biz”e yapmak istemiyorum. Sadece TKP Sevgili genç yoldaşlarımıza hatırla- ne zordu on üç yaşımıza gelmek, adından beslenme gayretinde olanların tayım tekrar “bizi” bahane ederek: Hata geçmek bilmezdi yıllar. Hemen nasıl bir çözülme yaşadıklarını göre- yapmayan kişi pek bir şey de yapmıyor- Sbüyüyelim, istediğimizi yapalım ister- memesi ise bunca yıl nasıl bir körlükle dur zaten. Mesele, hata yapmak değil dik. Yaşlandıkça çabuk geçiyor herhalde geçmiş diye düşündürtüyor insana. hatasına aşık olmak. Mesele, samimi yıllar. Tam bu sene yapacağım dediğin Haklısın. Bizim ayrılma görüşmelerimiz- olmamak. Mesele, kendi yalanlarımıza şeyin üzerinden on yıl geçiyor göz açıp de bu likidasyonun izlerini görmüştük. inanmak, her sorunu kendi dışımız- kapayıncaya kadar. Kucağına aldığın Her üst görüşme, kalan bir kaç ipi de da görmek, “zaten ben söylemiştim” Ege’yi görsen tanımazsın, ben bile tanı- koparmıştı. demek. Bunları yazınca ya da okuyunca yamıyorum bazen. Onunla birlikte çek- Genç yoldaşlarımıza hatırlatayım: onaylayıp, yine de “biz”den bağımsız tiğin en güzel fotoğrafın buzdolabının TKP adından beslenmeye çalışmayın. olarak anlama alışkanlığımız mesele. üzerinde. “Selfie” olayını o yıllarda baş- Yaptığınız ve yaşadıklarınız ile TKP adını “Biz” olmanın birçok zorluğu oldu- latmıştın, küçük kameranla, tek elinle güçlendirin. Kolaycılığı bırakın, partiden ğunu çok konuştuk Uğur. Görünmeyi ve sarkarak çektiğin fotoğrafları anlatırken almaya değil vermeye gelin. TKP, sizin fark edilmeyi istemek, hele genç yaşlar- kıskanarak dinlerdim seni. Yeğenlerin de iyiliğiniz ve doğruluğunuz kadar büyür, da istemek kadar doğal bir şey olamaz. büyüdü, Doğa birkaç senedir seni daha saygınlık kazanır. TKP, dostlarınızın ve Açıkçası sen de ben de, fark edilmeye- çok merak ediyor. Yazıyor senin gibi. yakınlarınızın gözünde sizin çalışkanlı- cek gibi değildik çevremizde. Yine de Senin çok fazla tanımaya fırsat bulama- ğınız kadar inandırıcı olur. Daha önceki kendimizle hesaplaşmadığımız bir gün dığın genç adam seni tanımaya çalışıyor. mektuplarımda yazmıştım sevgili Uğur, olmadı. Biz olmanın başka bir yolunu Ben de yanımızdan geçip giden bu genç neredeyse hata yapma hakkımızın dahi bilmediğimizden belki de. Hem kendi insanlara seni anlatmaya çalışıyorum elimizden alındığı bir gençliğimiz oldu. rengimizi kaybetmeden hem de renk- yılda bir kez. Seni bahane ediyorum, Bazen bozma ya da deneme şansımızın lerimizi karıştırıp ne olacağını görme “bizi” anlatıyorum anlayacağın. olmadığı birçok zorunlulukla açıkladık merakından vazgeçmedik. Karışmayı, Son iki yıl kolay geçmedi. Seksenli kendinden daha fazla olmayı göze al- yılların terbiyesi olmasa geçemeyebilir- madan nasıl olacağını bilmediğimizden dik de. Eskiden de hatırlarsan, ki fil ha- belki de. Haksızlık ve kötü yöneticilik fızasına sahiptin, önceden gördüğümüz de önemli gündemlerimizden biriydi. bir zayıf noktayı anlatmaktan yılmazdık Sorumluluğu sadece yöneticimize ama anlaşılmadığında da sert tartışma- bıraktığımız, sözümüzü sakındığımız ların kapısını kapatmazdık. Şimdilerde bir dönemi hatırlamıyorum. Örgütü o hakikat kapısını çok açık tutmuyorum. kendimizden menkul görmediğimizden Hakikatin, çıplaklığı ve sertliğine hazır herhalde. olmayan tartışma ortamları internetin Laf uzadı yine… Uzun yazılar okun- referansına teslim ediliyor kolayca. Sa- muyor artık. Her şeyin bir kısa yolu var. kalımdaki beyazlara güvenerek verdiğim Bir tek devrim çok uzun bir yol olarak uzun vaazları da kısalttım iyice. Genç görülüyor. Hemen yarın, hemen yanı yoldaşlarımızın, dinleme ve anlama başımızda olsun isteniyor her şey. Her süreçlerini, her şeyi bilme kılıcıyla kendi- şeyin özeti makbul, emek vermenin lerine göre kısaltmaları en zorlandığım zahmetine katlanmak akıl işi değil. konulardan biri. Tamam, ihtiyarların arasına karış- Bizim kendimize göre bir bilmişli- mak garip geliyor değil mi? Gülen göz- ğimiz vardı ama mazeretimiz de vardı. lerinle bakıp en genç halimizle muziplik Zaman dardı, kaynak azdı ve en önem- yapmaya hazırsın biliyorum. Özledim lisi birçok sorun “konspirasyon perdesi” bitmeyen hırsını, aptal inatlarımızı, altında görünmezdi. Şimdi her şey çalınacak kapını. ortada. Yaptıkların da yapmadıkların da Güzel çocuklardık be Uğur’cuğum. görünür durumda. Çok zor anlayacağın. Ağlamayı ama en çok da gülmeyi bilir- Kendi aramızda TKP-İleri örgütünün dik. Acıyı ama en fazla umudu bilirdik. çok sıkı bir örgütsel örgüsü var sanırdık. Dostluğu ama en çok da kardeşliği SSCB’nin ipiyle örülen kumaş hemen çö- bilirdik. Ne bileyim, sanki bir anadan züldü, bir kısmına şahit oldun. Doğruda doğmuş gibiydik. Ne bileyim… durmanın eskiye bağlı kalmak anlamına geldiğini sananlar ile eskiye küfretmek Tunç Tatoğlu rekabet ediyor. Bizim İleri örgütü tarafı genelde daha özgürlükçü ve muhalif tutum alma eğiliminde. Bazıla-
2 Temmuz 2003’te kaybettiğimiz yoldaşımız Uğur Uluocak 15 Temmuz 21 Temmuz 2016 8 POLİTİKA boyun eğme
VARŞOVA’NIN ARDINDAN NATO ZİRVESİ NATO ve dünya halleri
arşova’da toplanan NATO zirve- NATO zirvesinde konu biraz Rusya biraz Çindi. Asıl konu sinin merkezinde Rusya meselesi yer aldı. Zirvede Polonya’ya bin ise NATO’yu oluşturan güçlerin birbirleriyle ilişkileri, ABD askeri yerleştirilmesi karar- gerilimleri ve birlikleriydi. laştırılırken,V bu askerlerin “Rusya’nın saldırganlığına karşı” yerleştirileceği söylendi. ABD’nin Rusya karşıtlığını ve olarak “silahlı saldırganlığı” kullandığını bulunduğu çeşitli adımlarla bölgede ger- bölgedeki gerginlikleri artırmak istediği iddia ediyordu. Rusya’yı kuşatmak için çek bir savaş hazırlığında olduğu görülü- görülen zirvede, özellikle Fransa ve Al- bölgede pek çok üs kuran ABD’ye yar- yor. Bu sebeple zirvede aynı yoğunlukta manya’nın çatlak sesler çıkardığı görüldü. dımcı olan bu yönetimler, Rusya sınırla- konuşulmasa da zirvenin Çin için de Fransa Cumhurbaşkanı François Hol- rına giderek yaklaşan ve savaş hazırlığı büyük önem taşıdığı söylenebilir. lande, NATO’nun “Avrupa’nın Rusya’yla denebilecek askeri tatbikatlar için de bu ilişkilerinin nasıl olması gerektiğine dair “saldırganlığı” gerekçe gösteriyor. ABD NE İSTİYOR? sözü olmaması gerektiğini” söylerken, Varşova’da gerçekleşen NATO zirve- ABD’nin küresel stratejisini belirleyen Rusya’nın Avrupa’nın “karşıtı” veya “düş- sinde esas konu Rusya olsa da, NATO pek çok unsur olsa da (Güney Çin Denizi manı” olmadığını belirtti. Ancak kimi aynı taktiği yalnızca Rusya’ya karşı ticaretinin iktisadi önemi gibi), bu stra- itirazlara karşın zirvede alınan kararlar değil, Çin Halk Cumhuriyeti’ne karşı tejinin ana belirleyeninin ABD sermaye- gerginlikleri ve silahlanmayı artıracak da uyguluyor. Rusya’nın güvenlik alanı sinin ihtiyaçları olduğu görülüyor. Yeni nitelikte oldu. Rusya’dan yapılan açıkla- olarak gördüğü ve NATO’nun faaliyet bir “Soğuk Savaş atmosferi” yaratmak malardaysa, Rusya’nın Avrupa için tehdit göstermemesini istediği doğu Avrupa’da isteyen ABD, kendisine güvenlik başta ol- teşkil etmediği, NATO’nun “olmayan” askeri varlığını artıran NATO, benzer mak üzere her konuda bağımlı uyduları- bir tehdide karşı koymaya çalıştığı öne biçimde Çin’in kendisine ait olduğunu nın olduğu bir dünya düzeni kurgulamayı sürüldü. söylediği Güney Çin Denizi ve bölge amaçlıyor. Bu sayede pek çok alanda kay- adaları yakınlarına savaş gemileri gönde- bettiği rekabet avantajını, güçlü olduğu NATO’NUN RUSYA VE ÇİN’E rerek, bölgede gerilimi artırıyor. Çin’in silah sektörüyle örterek, küresel gücünü KARŞI ORTAK STRATEJİSİ bölgedeki egemenliğini sorgulayan ABD, korumayı planlıyor. Ancak ABD’nin bu Rusya’nın Ukrayna başta olmak üzere burada da doğu Avrupa’da yaptığı gibi stratejisi pek çok zayıflık taşıyor. Her ne bölgedeki adımlarını “tehdit” ve “saldır- kendisiyle Çin’e karşı ittifak kurabilecek kadar, Rusya ve Çin korkusu taşıyan kimi ganlık” olarak gösteren ABD, başta Polon- ülkelerle anlaşıyor. Çin’in çabalarına ülkelerle bu ilişkiyi kurabilse de somut ya ve Baltık ülkeleri olmak üzere bölge- karşın Vietnam, Filipinler, Güney Kore, koşullar ABD’nin hedeflerinin gerçekleş- deki sağ iktidarlardan da destek alıyor. Avustralya ve Japonya başta olmak üzere mesinin önüne geçiyor. Örneğin Polonya Cumhurbaşkanı Andr- pek çok bölge ülkesi ABD’nin yanında yer Rusya-Türkiye ilişkilerindeki iyileşme- zej Duda, Atlantic Council’de yayımlanan alarak Çin’i kuşatan bir blok oluşturuyor. nin, Rusya’nın Avrupa Birliği içerisinden görüşünde, NATO’nun “barışı savunmak ABD’nin bu bloğun varlığını kendi başına gelen Rusya’yla ilişkileri yumuşatma için kurulduğunu” öne sürerken, buna yeterli bulmadığı, Japonya’nın yeniden mesajlarını görmezden gelmeyeceğinin karşın Rusya’nın bir siyaset yöntemi militarizme yönelmesinin de aralarında işareti olduğu düşünülebilir. Almanya ve 15 Temmuz POLİTİKA 9 21 Temmuz 2016
Fransa’dan yapılan açıklamalar, Rusya’yla Avrupa Birliği’nden ayrılmasının, şünülen Rusya-İran-Çin eksenine “gö- anlaşmaya vararak uzlaşmanın, karşılıklı Avrupa için ortak bir savunma politika- nülsüzlük” hâkim. Uygun koşullar sağ- silahlanmadan daha iyi olduğu yönünde, sı geliştirilmesini daha da zorlaştırdığı landığında anlaşmaya hazır bu üç ülke, benzer biçimde Vietnam ve Filipinler ortadayken, sorun bununla da sınırlı sınırlarında artan askeri yoğunluğa yönetimi Çin’in kimi tavizler vermeyi kalmıyor. ABD içerisinde Avrupa’nın karşın ABD’nin aradığı fırsatı bulma- kabul etmesi durumunda, Çin’le karşı güvenliğini ABD’nin üstlenmiş olması sını engelliyor. İran ile varılan nükleer karşıya gelmemeye razı görünüyor veya bir süredir tartışmaya açılmış durum- anlaşması ve Rusya ve ABD arasındaki Güney Kore, Japonya’nın yeniden silah- da. Her ne kadar bu durum ABD’yi görüşmeler düşünüldüğünde, NA- lanmasındansa, Çin’le uzlaşmanın daha Avrupa’nın güvenlik politikalarında TO’nun bir takım tavizler alabileceği ve iyi olduğunu düşünüyor. Dahası, Çin’in karar verici duruma getirse de, bunun barışın sürebileceği görülüyor. Ancak kurduğu Asya Altyapı Yatırım Bankası’na maliyetinin katlanmaya değer olup ol- sorun, sürecek barışın ABD lehine ABD’nin itirazlarına rağmen araların- madığı sorusu yüksek sesle soruluyor. olmayacak olmasında. Örneğin, İran’ın da Almanya, Fransa, İngiltere, İsrail ve Özellikle ABD’de yaklaşan başkanlık yeniden uluslararası sistemin “olağan” Avustralya’nın da bulunduğu pek çok seçimlerinde Donald Trump ve Cum- akışına dahil edilmesiyle birlikte güç- ABD müttefiki katılma kararı almıştı. Bu huriyetçi Parti’nin önemli bir bölümü, lenmesi, Rusya’nın Avrupa’yla yeniden kararın arkasında da siyasi değil iktisadi ABD’nin artık Avrupa’nın savunma ticarete başlaması, Çin’in bölgede yeni sebepler yatıyordu. Söz konusu ülkeler, masraflarını üstlenmemesi gerektiği müttefikler kazanması gibi olasılıklar, Çin’le “iş yapmanın” cazibesinden kaça- fikrinde. Buna AB içerisinden birliğin ABD’nin gözünü korkutuyor. mamıştı. Benzer biçimde Afrika’da da kendi ordusu olması gerektiğine dair Barış yoluyla istediğini alamayacak pek çok ülkeyle temas kuran Çin, milyar seslendirilen görüşler de eklendiğin- olan ABD’nin, her türlü provokasyonu dolarlık altyapı anlaşmalarıyla pek çok de, kuşkusuz olarak bildiğimiz haliyle denemesi ve askeri müdahaleler için ülkeyi yanına çekmeyi başardı. ABD’nin NATO’nun sonu gelebilir. fırsat kollaması beklenebilir. Ancak Varşova zirvesinde buna karşı atabildiği Benzer biçimde NATO’nun yalnızca yüksek perdeden bir karşılaşma için adımsa, “NATO’nun Afrika’daki varlığını Rusya’yı kuşatma maksadıyla Gürcis- henüz koşullar olgunlaşmamış durum- güçlendirmek” olabildi. tan’ı birliğe dahil etmek istemesi gibi da. Her ne kadar Rusya ve Çin gerçek an- girişimleri de nihai olarak NATO’nun NATO’nun kurulduğu dünya ile lamıyla kapitalizme alternatif ekonomik istikrarsızlığına katkıda bulunacak- bugünkü dünya arasındaki farklar bir model önermiyor olsa da, bu ülkelerin tır. Her ne kadar NATO, Soğuk Savaş kez daha su yüzüne çıkıyor. Rusya ve iktisadi yaklaşımlarının ABD’nin istediği döneminde Sovyetler Birliği’ne karşı Çin ile askeri karşılaşma için somut doğrultuda olduğu da söylenemez. Ör- kurulmuş olsa da, NATO’yu mevcut koşulları bulamayan ABD’nin, mevcut neğin başka ülkelerin her türlü korumacı haliyle bir arada tutacak şey Rusya müttefiklerini bu ülkelerin ekseninden önlemine karşı olan ABD, Çin’i açık pazar karşıtlığı gibi tekil bir hedef olamaz. Bu uzak tutması da zor görünüyor. Varşo- olmayı kabul etmemesinden dolayı ceza- sebeple bu birliğin bu hedef gözetilerek va zirvesi bize ortak çıkarlar olmadan landıramıyor. NATO’nun askeri kuşatma- genişletilmesi de, aralarında ABD’nin ortak politika yürütülemeyeceğini bir sı da Çin’in iktisadi hamlelerinin uygun yakın müttefikleri de bulunmak üzere kez daha gösteriyor. karşılığı olamıyor. Rusya’yı eski anlamıyla “düşman” Ve tabii, kapitalist dünyada ortak olarak görmeyen ülkelerin, NATO’dan çıkarların dayandırılacağı ideolojik AB VE NATO’NUN GELECEĞİ kopuşlarına veya birlikle ilişkilerinin ortaklıklardan ya da ayrılıklardan söz ABD politikalarının ötesinde NA- zayıflamasına yol açar. edilemeyeceğini... TO’nun bir “birlik” olarak varlığını sür- NATO’nun tüm savaş hazırlıklarına dürmesi giderek zorlaşıyor. İngiltere’nin karşın, savaşta “karşı taraf” olarak dü- Tulga Buğra Işık 15 Temmuz 21 Temmuz 2016 10 HAFTAYA BAKIŞ boyun eğme Suriyelileri Erdoğan’a teslim etmek…
ir ülke düşünün… Çok satan “muhalif” gazete, günlerdir Suriyelilere karşı en pespaye, en rezil, en aşağılık man- Bşetlerle insanları “vatan savunması”na çağırıyor. Zaten her zaman en pespaye- Kemal Okuyan nin, en rezilin, en aşağılığın sözcüsüdür; lakin epey bir insanın, kendisine “solcu” diyenlerin bile hislerine tercümandır. Tehlike büyüktür. O kadar büyüktür ki, biz Türk-Kürt çatışmasından korkarken, şimdi yeni bir “düşmanlık” kapıdadır ve herkes bunun üzerinden hesap yapmaktadır. Erdoğan’ın kafasında elli bin hesap var Suriyelilere dair; Erdoğan’ın işini kirli bir zeminde bitirmek isteyenlerin de öyle… Ve kolay, alabildiğine kolay… “Kadın- larımıza sarkıntılık ediyorlar”, “hırsızlık yapıyorlar”, “gürültücüler”… “Bunlar IŞİD’ci” yakınmasını saymı- yorum bile. Suriyelilerin arasında böylelerini bulmak zor mudur? Değildir. Oradan oraya sürüklenen, açlığa ve horlanmaya zorlanan insanlardan gelişkin bir ahlak (o ahlakın standartları konusunda anlaşsak bile) beklemek saçma değil mi? Üstelik bu insanların arasına her tür is- tihbarat ve suç örgütü (ticari olanları da Türkiye katıyorum) yerleşmiş durumda, kimin Cumhuriyeti kim için çalıştığı belli değil. Ne olacağını vatandaşları sanıyordunuz? Ancak mevcut Türkiye Cumhuriye- arasında ti vatandaşları arasında kadınlara ve kadınlara ve çocuklara tecavüz eden barbarlar ellerini çocuklara kollarını sallayarak dolaşmıyor mu? tecavüz eden Hırsızların sultanı bizde değil mi? IŞİD ve benzerlerine bu ülkeden kaç militan barbarlar gitti? Bu ülke Çeçenistan’dan, Pakis- ellerini tan’dan, Libya’dan, Afganistan’dan gelen kollarını kaç teröristi himaye etti? Suriyelilere düşmanlıkla bu iş çözül- sıra yangına körükle gitmektir. sallayarak mez. Bu ülkede bulunan Suriyelilerin Burada ırkçılık var, mülkiyetçi ideolo- dolaşmıyor içindeki gerici unsurlarla mücadele İki yaşındaki jinin en pespayesi var, çirkin hesaplar mu? Hırsızların bizim gericililerimizle gerçek bir mü- var. cadeleyle mümkündür ve bu mücadele bebelere türban Bu ülkede öncesini bir kenara bıra- sultanı bizde Suriyelilerin hakkını korumadan, onları takılmasına kalım, şu son 150 yıllık kesitte, başka değil mi? IŞİD ve gerektiğinde eşit bir yurttaş gibi görme- ses etmezsen bir ulusun, etnik topluluğun acısını, benzerlerine den başarıya ulaşmaz. Suriyeli trajedisini toprağa tahvil etmiş kaç kişi bu ülkeden Bu tavırda romantizm yok, duyarlı- yaşıyor? Kaç kişi “sonradan yerleşmiş”, lık gösterisi filan da yapmıyoruz, böyle göçmenlerin bir düşünün. İyi düşünün! kaç militan şeylere zerre itibar etmeyiz, Suriyelilere bir bölümünün Erdoğan’ı Suriyelilerle köşeye sıkış- gitti? Bu ülke ya da başka bir halka güzelleme yap- zorla çarşafa tırmak ise, mümkündür ama hayırlı bir Çeçenistan’dan, mayız; her ulusun içinde iyiler-kötüler sonuç vermez. Irkçılıktan, iç savaş nara- vardır. Ve biz insanları öncelikle sınıfsal sokulmasını larından, yoksulu yoksula kırdırmaktan Pakistan’dan, aidiyetine göre tasnif ederiz. Sömürücü, engelleye- sadece kötülük çıkar. Libya’dan, başkalarının sırtından geçinen, para- mezsin. Hiç bitmiyor… Gün gelecek gerici-pi- Afganistan’dan zit Suriyelilerle aynı özellikleri taşıyan yasacı-NATO’cu Erdoğan’dan gerici-piya- Türkler ya da Kürtler ya da Ruslar hiç sacı-NATO’cu bir perspektifle kurtulmak gelen kaç fark etmiyor; karşı cephede onlar var. için son yıllarda ne dolaplar çevrildiğini teröristi himaye Milyonlarca Suriyeli’yi “bunlar ayrıntısıyla yazacağız. Uluslararası etti? AKP’nin milisleri olacak” diye Erdo- tekeller birbirini yiyor, herkes birbirine ğan’ın kollarına itmek, insafsızlığın yanı karşı pozisyon alıyor ve Erdoğan bu den- 15 Temmuz HAFTAYA BAKIŞ 11 21 Temmuz 2016 Suriyelileri Erdoğan’a teslim etmek…
İzmir’deki büyük koalisyon
İzmir’de AKP ve CHP’yi birbirine Ve Suriyeliler başlığında olduğu sermaye bağlıyor. Her yerde olan, gibi, bu konuda da sermaye “laik burada kabak gibi ortada. Çünkü duyarlılığı” zayıf noktasından yakalıyor. İzmir’de CHP’yi hiç lafını sakınmayan, Efendim İzmir geride kalmış, köhnemiş, kenti en yamyam sermaye gruplarına yatırım gerekiyormuş, İstanbul örnek peşkeş çeken, “laik duyarlılığı” olan alınmalıymış… insanları “bana mahkûmsunuz”la esir Körfez’in altından üstünden yollar almış ve birkaç yıl daha müdahale geçirecekler, Kültürpark’a binalar inşa edilmezse İzmir’i geri dönüşsüz bir edecekler, sağa sola marina yapacaklar, yıkıma doğru sürükleyecek biri temsil her boşluğa devasa AVM’ler ediyor. konduracaklar ve İzmir İstanbul’u “Bir daha aday olursa AKP kesin yakalayacak! kazanır” diyen sayısız insan var. Oysa Laik duyarlılık yetmiyor İzmir’i AKP İzmir’i zaten kazanmış durumda. savunmaya. Ama hatırlatalım bu yeni Mesele Kocaoğlu’nun Binali sevdalısı dalga sermaye saldırısı durdurulmazsa olması filan değil. İzmir’i sermaye İzmir’de laik duyarlılık filan da kalmaz. geler içinde ve Türkiye’de AKP karşıtları Biz insanları sınıfının tamamen işgal ettiği ve Elde Sözcü, Suriyeli kovalamak (solun bir bölümü dahil) bu dengelerin öncelikle dışına çıkmakta isteksiz olduğu için her yağmaladığı bir kent haline getirmek kolay; Aziz-Binali ortaklığının İzmir’i defasında kurtuluyor. sınıfsal için AKP ile Büyükşehir Belediyesi yok edecek planlarına karşı çıkmak asıl Mesele Erdoğan değil, bu dengeler. aidiyetine göre derin bir işbirliği içinde. mesele. Ve belli ki, Suriyeliler başlığında tasnif ederiz. büyük fırtına kopacak. Buyrun vatan savunmasına! Breh Sömürücü, breh breh… başkalarının Suriyeliler gericiymiş. sırtından İki yaşındaki bebelere türban takıl- geçinen, parazit masına ses etmezsen Suriyeli göçmenle- rin bir bölümünün zorla çarşafa sokul- Suriyelilerle masını engelleyemezsin. aynı özellikleri İmam Hatipler Kapatılsın talebini taşıyan Türkler haykıran komünistlere “şşşşt, sizin yüzünüzden bizi dinsizlikle suçluyor- ya da Kürtler lar” dersen, Suriyelilerin yerleştirildiği ya da Ruslar hiç kamplardaki gerici-ideolojik eğitimi fark etmiyor; engelleyemezsin. Sonra… karşı cephede Pis Suriyeliler! onlar var. 15 Temmuz 21 Temmuz 2016 12 POLİTİKA boyun eğme FUTBOL SAHALARINI PİYASANIN GÜVELERİ BASTI Endüstriyel futbol çağı : Nostalji ve gerçek Halkla ve düzenle aynı anda ilgili her konuda olduğu gibi futbolda da toptancı genellemelerden, gözden çıkarmadan uzak duralım ama endüstriyel futbol gerçeğini görmezden gelmek, nostalji yüklü hayallerle gerçeği perdelemek hiç doğru olmaz.
anayi devriminin ilk dönemlerinde, girişen Rus işçi sınıfı ile bambaşka ve düzen bir işçi sınıfı oyunu olarak gelişen ve dışı bir yola akmış, futbol, piyasa ve sömürü yayılan çağdaş futbol, şimdilerde kapi- ilişkilerinden bağımsız bir emekçi sınıf kimli- talizmin en popüler spor branşı haline ği edinmiştir. Sovyet topraklarında başlayan Sgelmiş görünüyor. Özellikle, 1980’li yıllarda bu büyük dönüşüm süreci, futbolu ve genel ortaya çıkan liberalleşme dalgası ile beraber olarak sporu, topluma içkin bir anlayış ile futbol, piyasa hakimiyetinin altında olma- yeniden inşa etmiş ve kolektif bir anlayışla, nın ötesine geçti ve önemli bir piyasa haline işçi sınıfı tarafından oynanan oyunu, yeniden geldi. Şimdi tüketim ideolojisinin salgılan- işçi sınıfına teslim etmiştir. ması ve tüketici davranış kalıplarının inşası, taraftarlık kavramının ‘müşterilik’ halini Post-Sovyet Dönemde alması ve kulüplerin gelir kaynakları yapısı- Endüstriyel Futbol nın değişmesi ile ‘rüşeym’ halindeki saf ve Sovyetler Birliği’nde futbol, işçi sınıfı doğal yapısından oldukça farklı bir konuma dayanışmasını, kültürel, sportif ve toplumsal savrulmuş durumda. Bu sebeple, futboldan gelişkinliği ve kolektivizmi merkeze alıyor, söz açtığımız her anda, kültürel, sosyolojik, sosyalist toplum düzeni tüm bu gösterdiği iktisadi ve politik bir çok başlığı aynı cümlede nitelikler ile futbolun kapitalizm içi gelişim kullanıyor, verimlilik, kârlılık, rekabet, spon- dinamiklerinden ayrışıyordu. Bu anlamda, sorluk ve daha birçok serbest piyasa teriminin endüstriyel futbolun serbest piyasayı mer- öne çıkarılmasına şahit oluyoruz. Boniface, keze alan özelliklerinin Sovyet toplumunda “Futbol, küreselleşmenin demokrasiden, ve sporunda görünür olmasının gerçekte bir piyasa ekonomisinden ya da internetten ke- karşılığı bulunmuyordu. Sovyetler Birliği sinlikle çok daha fazla ilk örneğidir” çıkarımı topraklarında bulunan kulüpler, farklı bir ile vurguladığı futbolun ‘yenilenen’ gücünün, şekilde ve aynı iş kolunda çalışan işçilerin sermayenin ve futbolcuların dünya ölçeğinde örgütlenmeleri ile oluşuyordu. Örneklendir- dolaşımının önünün açılmasının da yadsına- mek gerekirse bunlar; lokomotiv, demiryolu maz etkisi ile birleştiğinde, ne kadar geniş bir işçilerinin, Vodnik, liman işçilerinin, Spartak, alanda ses getireceğini işaret etmektedir. Bu öğretmen, işçi ya da diğer meslek grupların- alanın genişliği hiç kuşkusuz ki, küreselleşme dan çalışanların oluşturduğu, Dosaaf, ordu, kavramına denk düşmekte, gerek medya ve hava, donanma mensuplarının kurduğu ya televizyon gelirleri, gerekse de futbol arzının da Burevestnik gibi liseli öğrencilerin oluştur- diğer tüm unsurları meşin yuvarlağın ‘kade- duğu kulüpler idi. Bu haliyle, futbolun sanayi rini’, kapitalizme bağlamaktadır. Authier, bu devrimi sonrasında, modern sınıf ilişkilerinin durumu “küreselleşmiş futbol bir emperya- doğuşu ile birlikte geçirdiği tarihsel süreç, lizm biçimidir” diyerek tanımlamaktadır. Sovyet topraklarında başka bir kimlik edin- Endüstri öncesi futbolun ilk yıllarında, mişti. Kişisel kâr, özel mülkiyet, enflasyon ya kolektif bir çaba ile ancak düzensizlik, kural- da borsa vb. gibi olguların barınamayacağı sızlık ve son derece kalabalık şekillerde icra bir düzende futbol, özüne dönmüş, amatör edilen futbolun, üretim güç ve ilişkilerinin ve emekçi bir anlayış ile ele alınmaya başlan- gelişmesi, mülkiyet ilişkilerinin de devreye mıştı. girmesi ve futbolun modernizasyonu ile işçi Ancak, Sovyetler Birliği’nin 90’lı yılların sınıfından ilk kopuş dinamiklerini yaşadığı başlarındaki çözülüşü ile birlikte, kapitalist ve bunun günümüzde futbol olarak oynanan restorasyon süreci başta futbol olmak üzere ‘oyunun’, orijin olarak işçi sınıfına yaslanma- tüm spor dalları üzerinde tahakküm kurmuş sı dışında, işçi sınıfı ile olan organik bağının ve futbol, piyasada alınıp satılan bir meta oldukça zayıfladığı ve kontrolünün büyük haline dönüşmüştür. Günümüzde, Rusya ölçüde sermaye sınıfına teslim edildiğinin başta olmak üzere eski sosyalist ülkelerde altını çizmek gerekir. Tüm bunların dışında de hakim olan sistem kapitalizm olurken, ise, futbolun bu çetrefilli ve amorf gelişim endüstriyel futbol çağı ise, futbolun düzen içi süreci, Ekim Devrimi ile sosyalizmin inşasına yönelimlerinin son uğrağını tanımlayan bir 15 Temmuz POLİTİKA 13 21 Temmuz 2016
‘konjonktürel aşama’ halini almıştır. Özellikle de, ilk başat öznesi haline gelen Çin, milyon dolarların, anlamı ile düşünüldüğünde, asgari de olsa kolektif bir astronomik bonservis bedellerinin havada uçuştuğu kimliği olan ve birlikte mobilize olma becerisine sahip bir pazara dönerken, burjuvazinin de iştahını kabartı- taraftar gruplarının, sadece ‘seyreden ve tüketen’ yor. Çin’in orta vadedeki planları arasında, futbolu bir profile bürünmesi, endüstriyel sporun dolayım- popüler hale getirip reklam ve yayın geliri elde etmek, sız bir sonucudur. Taylor’un, futbol holiganizminin açılacak okul ve kolejler ile profesyonel futbolcular doğuşunda sporun değişen doğasının, özellikle de işçi yetiştirmek gibi hedefler bulunuyor. Özellikle Çinli sınıfının dayanışma kurumu olarak yerel kulüplerin Letv Sports & Technology şirketinin, Premier Lig üç değişen rolünün etkili olduğunu belirtmesi, Fransa’da sezonluk yayın hakkı için 400 milyon dolara varan düzenlenen 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası’nda bir ödeme yapması futbolun endüstriyelleşen yüzünü yine görünür hale gelen, özellikle de İngiliz ve Rus açık bir şekilde gösteriyor. taraftarlar arasında gerçekleşen kavgaların arka Kısa bir süre önce, futbolun işçi sınıfı tarafından planını açıklamada bir veri olarak değerlendirilebilir. bir vücuda kavuşturulduğu İngiltere’de şampiyon- Hiç kuşkusuz ki, holiganizm kavramının ortaya çıkışı, luk kazanan Leicester’ın, bu başarı ile ‘endüstriyel futbolun artık business (iş) olarak değerlendirilmesi, futbola bir darbe’ indirdiği tezinin konuşuluyor oluşu taraftarların ‘tüketicilere’ dönüştürülmesi ve bunun bile anormal iken, buna inananların sayısı da gözler- sonucunda oluşan sektörleşme ile yakından ilgili bir den kaçmıyor. Asya sermayesinin kontrolünde olan durum olarak da okunmalıdır. Endüstriyel futbol Leicester City, 7 haneli bonservis bedelleri ödemeye, düzeninde, yeni nesil taraftar olarak kodlanan profil, Budist rahipler de Walkers’ta maç izlemeye devam tüketici, müşteri ya da özetle ‘seyreden, uyumlu ve ediyor. Özellikle, bu sene oynayacakları Şampiyonlar pasif’ bireydir. Ligi, hem kendileri için hem de endüstriyel futbolun Endüstriyel futbol çağı içerisinde ortaya çıkan diğer paydaşları için en önemli turnuvalardan biri sponsorluk, naklen yayın gelirleri ve televizyon, olmayı sürdürüyor. pazarlama ve merchandising (mağazacılık) çalışma- Son dönemde Brexit ile başlayan, ‘AB pasaportlu larının yarattığı ‘spor piyasası’, kulüplerin ‘müşteri’ futbolcular ne olacak’ tartışmaları da, ada futbolu ve olarak kodladığı kişileri yönetmeye ve görünür olan bu futbolun tüm bileşenleri için, son kertede de en- çelişkileri gizlemeye çalışır. Desteklediği kulübün düstriyel futbolun dinamosu durumundaki Premier en çok ürününü satın alan ve maçına gidebilen kişi, lig için endişe verici boyutlara ulaşabilir görünse de, en iyi taraftar olurken, futbol bir oyun olarak değil, buradan bir çıkış ya da mucize, bir çöküş beklemek örgütlü bir ticari pazar olarak öne çıkarılmaktadır. ‘hayalperestlik’ oluyor. Bu organizasyonlar içerisin- Bambery’nin, sporu bütünüyle devletlerarası rekabet, de yer alan Avrupa Şampiyonası ise, hem üst düzey kapitalist üretim ve sınıf ilişkileri çerçevesine oturtan ligler hem de kulüp turnuvaları ile aynı misyonu yaklaşımı, endüstriyel spor anlayışı ile uyum içerisin- paylaşıyor. Organizasyon bünyesinde dönen para- dedir. lar, sponsorluklar, bilet ve naklen yayın / televizyon Kısaca ifade etmek gerekirse, futbol, ekonomik gelirleri, Debord’un deyişi ile, bir gösteri toplumunun olarak piyasacılığa ve neo-liberalizme terk ediliyor, küçük bir maketini resmediyor. Futbol, ticari bir işe, siyaseten ise bu teslim, sermaye sınıfına, onun politik taraftarlık müşteriye, turnuva ise bir pazara dönüşü- temsiline ve gericiliğe yaslanmaya devam ediyor. yor. Üstelik, buna yoğun ideolojik bombardımanı ile kapitalist medya ekleniyor. Yeni dönemler açılırken... Günümüzdeki futbol, tam da bu hali ile sınıflar Futbol, mahalle aralarında, boş arsalarda, kural arası çelişkilerin biriktiği ve billurlaştığı bir dönem- koyucuların para ile satın almasının ve herhangi bir den geçiyor. Bu hali ile müdahale ve mücadele edil- çıkar gözetmeden oynanmasının artık hayal olduğu meyen, karşıya alınmayan bir düzende ise futboldan dönemleri yaşıyor. Yoksul mahallelerden yetişen, söz etmek gerçekten zorlaşıyor. futbol ile büyüyen çocuklar büyük, zengin ve gözde Çıkış yolunu yeni tarz, aidiyet biçimleri ya da takımların ve sömürgeci devletlerin ablukası altında kimlikler değil, ‘sınıf’ tarif ediyor. global pazarlara sunuluyor ve yeni futbol pazarları açılıyor. Örneğin, günümüzdeki futbol piyasanın İsmail Sarp Aykurt 15 Temmuz 21 Temmuz 2016 14 EMEK DÜNYASI boyun eğme
İŞÇİ CİNAYETLERİ TATİL YAPMADI Bayram benim neyime?
KP ile geçen 14 yılda 17 bini aşkın işçi, since 1’i çocuk 10 işçi iş cinayetlerine kurban tarım işçisi olarak Malatya’da kayısı bahçesinde 2016’nın ilk 6 ayında 912 işçi ve geçtiği- gitti. Türkiye’de muazzam bir rant alanı haline çalışıyordu. Halime, bahçede boşta duran kablo- miz Haziran ayında da en az 200 işçi iş gelen inşaat sektörü bayramda da patronlara kâr, dan akıma kapıldı. cinayetlerinde hayatını kaybetti. işçilere ölüm saçtı. 5 Temmuz: ABaşbakan Binali Yıldırım “Ne yaparsanız Kahramanmaraş’ta kanalizasyon çalışması yapın insan hatasını ortadan kaldıramazsınız” İşçi cinayetlerinde Bayram yaparken geri hareket eden vidanjör ile evin du- diyor. Sermayenin cinayet mahallerine çevirdiği tablosu varı arasında sıkışan belediye işçisi 45 yaşındaki işyerlerindeki ölümleri “işçinin doğal bir parçası 3 Temmuz: Halil İbrahim Tepebaşılı, hayatını kaybetti. ve her an beklenebilir bir durum” olarak sunuyor. Ağrı Patnos’ta elektrik akımına kapılan 19 9 Temmuz: Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise sorumlu- yaşındaki inşaat işçisi Mahmut Tuncer yaşamını Aydın’da jeotermal santralinde taşeron işçi luğu tamamen işçilere yıkıyor. İşçiler “bana bi’şey yitirdi. olarak çalışan Birol Demir, ilk mesai günü vinç- olmaz” anlayışıyla hareket ettikleri için işgüven- Artvin’de inşaat sahasında 50 metrelik uçuru- ten düşerek yaşamını yitirdi. liği ihlalleri yaşandığını ve işçilerin canlarından ma yuvarlanan kamyon şoförü Mehmet Altunbi- 10 Temmuz olduklarını “iddia” ediyor. lek can verdi. Sarıkamış’ta inşaatın 3.katından düşen 27 Sonuç 14 yılda 17 bini aşkın iş cinayeti. 4 Temmuz: yaşındaki demir bağlama ustası Ferdi Karakurt AKP’nin büyük bir “müjde” şeklinde duyur- Muğla’da inşaat ustası Adil Çarkıç spiral yaşamını yitirdi. duğu 9 günlük bayram tatilinde de hız kesmedi taşının parçalanarak göğsüne saplanmasıyla can 17 yaşındaki Burak Ay, Muğla Bodrum’da iş cinayetleri. İSİG (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği) verdi. su sporları tesisinde bot şişirirken fenalaşarak Meclisi’nin verilerine göre, bayram tatili süre- Halime Ersoy... 3 yaşında.. Ailesi mevsimlik yaşamını yitirdi.
Sermayenin güvenliği tamam, peki işçiler...
AKP’li bir Türkiye’de patronlar kendisini birçok açıdan mutlu, rahat ve güvenli hissediyor. Özellikle de konu sermayenin birikimi için uygun koşulların yaratılması olduğunda. Ali Koç boşuna teşekkür etmiyor AKP’ye. Tüm üretim ve hizmet süreçlerinin patronların para kazanma amacına uygun şekillendirildiği bir düzenden söz ediyoruz. Binlerce, milyonlarca işçinin sermayenin birikimini artırmak için, her sabah yeniden ve yeniden emek gücünü sattığı bir düzenden. Bu düzende işçinin ölümü de bir risk kalemi sadece. Daha çok kâr için tanımlanan çalışma koşullarında ortaya çıkan bir risk. Bazen yoğun ve ağır çalışma koşullarından, bazen “önlenemez” sağlıksız çalışma koşullarından, bazen işin “fıtratından”, bazen de maliyeti düşük tutma “hassasiyetinden” kaynaklanan bir risk! Bedeli işçilerin hayatı olan bir risk. İhmal edilen bedeli... Patronlar için ihmal edilmeye gelmeyen bedeli ise “iş kaybı”. Kaza denilen olayda yaşanan koşuşturmaca sırasında işçilerin ve belki can pazarına çıkmış işçi ya da işçileri hastaneye yetiştiren şöförün “kaybedilen” işgücü! Hergün yeniden ve yeniden işçi kardeşlerimizin kanı pahasına işleyen bir düzen bu düzen anlayacağınız. 15 Temmuz EMEK DÜNYASI 15 21 Temmuz 2016
Yasa da yasaymış ha!
2012 yılında çıkan yeni yasanın sonrasında işçi cinayetleri azalmadı arttı. Mucize yasa, beklenen mucizeyi yarattı: Patronların işini kolaylaştırdı. Avrupa Birliği müktesabatına uyum için gerçekleştirilen, iş kazalarını önleyeceği iddiası taşıyan ve amacı “işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, mevcut sağlık ve güvenlik 6 ayda 45 bin çalışma izni başvurusu şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik çalışma izni vermişti. Türkiye’de 3 milyonun üze- çalışanların görev, yetki, sorumluluk, Bakanlığı istatistiklerine göre, Yabancı işçiler özellikle teks- rinde Suriyeli göçmen olduğu hak ve yükümlülüklerini düzenlemek” Türkiye’de çalışmak üzere baş- til, turizm ve tarım sektörlerinde düşünülürse, Çalışma ve Sosyal olarak belirtilen 6331 Sayılı İş Sağlığı vuruda bulunan farklı uyruk- yaygın bir şekilde çalıştırılıyor. Güvenlik Bakanlığı’na yapılan ve Güvenliği yasası, ülkemizdeki lardan 45 bin 375 kişiden 38 Ancak çalışma izni verilmiş işçi başvuru rakamlarının iş piya- işçilerden her gün birinin ya da bin 261’ine çalışma izni verildi. sayısıyla iş piyasasındaki yabancı sasındaki gerçek Suriyeli sayı- yüzlercesinin işçi cinayetine kurban Bakanlık, 2015 yılı Ocak-Hazi- işçi sayısı arasında ciddi bir sının çok altında olduğu ortaya gitmesini önleyebildi mi dersiniz? ran döneminde 36 bin 886 kişiye uçurum var. çıkıyor. 30 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan Kanun’dan bir yıl önce yani 2011 yılı SGK istatistiklerine göre; 69.227 iş kazası gerçekleşmiş, Türk Hava Yolları’nda “verimsizlik” 697 meslek hastalığı saptanmış, 1.700 kişi iş kazası nedeniyle 10 kişi de meslek hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmiştir. İSG Kanunu sonrası istatistiklerin gösterdiklerine baktığımızda ise iş kazalarının azalacağı “iddiasının” kocaman bir yalan olduğu ortadadır. 2012 yılında 74.871 iş kazası meydana gelirken, 2013 yılında 191.389 iş kazası meydana gelmiş, 2013 yılında 1235 işçi, 2014 yılında da Soma katliamında ölen 301 maden işçisinin de dahil olduğu 1886 işçi yaşamını yitirmiştir. Soma ve Ermenek katliamlarının duruşmalarında, kazançlarını katlamak için alınması gereken en basit tedbirleri bile almadıkları için iş cinayetine kurban THY, sosyal medya paylaşımları nedeniyle daha paylaşılmaması önem arz etmektedir. Toplumun edilen işçileri yüzsüzce suçlu çıkarmaya önce savunmalarını istediği 268 çalışanını “verim- erişimine açık olan bu paylaşımlar, yapılan işe çalışan savunmalar yapabilmekte, sanık sizlik” iddiasıyla işten attı. Türk Hava Yolları Kabin ve şirketimiz yerleşkelerine ilişkin bilgilerin ifşa avukatları gazel okuyup hakimleri tehdit Hizmetleri Başkanlığı’nın, tüm kabin memurlarına edilmesi nedeniyle güvenlik zaafına da sebebiyet edebilmektedir. Bu düzenin yasalarının gönderdiği yazıda şöyle denilmişti: “Kabin ekip- vermektedir. Kabin ekiplerimizin konuya gereken işçinin sağlık ve güvenliğini değil, “iş”in lerimize ait sosyal medya hesaplarından marka hassasiyeti göstermesi beklenmekte olup belirtilen güvenliğini sağladığı açıktır. değerimiz ve kabin ekiplerimizin meslek itibarını hususlara uymayan kabin ekipleri hakkında idare olumsuz yönde etkileyebilecek görsel ve içeriğin tedbir uygulanacaktır.” Yargıtay patronun ‘performansını’ beğenmedi Uşak’ta ise özel bir şirkette mahkemenin kararını bozdu. ğini, bu düşüklüğün süreklilik arz uzman tıbbi satış sorumlusu Bozma kararında, İş Kanu- ettiğini, davacının performansını olarak görev yapan bir işçi, per- nu’nun 18. maddesine göre, 30 geliştirmesi yönünde işçiye eği- formansı düşük olduğu gerekçe- veya daha fazla işçi çalıştıran iş tim verildiğini ve işçinin perfor- siyle işten çıkarılmış, işçi, feshin yerlerinde en az 6 aylık kıdemi mansını artırmak için bir çaba geçersizliği ve işe iadesine karar olan işçinin belirsiz süreli iş harcamadığını yeterli ve inandı- verilmesi istemiyle dava açmış- sözleşmesini fesheden işvere- rıcı delillerle ispatlayamamıştır. tı. Uşak 1. İş Mahkemesi, işçiyi nin, bu işlemi yaparken geçerli Bu durumda davanın kabulüne haksız bularak davayı reddeder- bir sebebe dayanması gerektiği karar verilmesi gerekirken yazılı ken, işçinin kararı temyiz etmesi belirtildi. gerekçeyle reddedilmesi hatalı üzerine dosya Yargıtay 22. Hu- Kararda, “İşveren, işçinin olup bozmayı gerektirmiştir” kuk Dairesine geldi. Daire, yerel performans düşüklüğü gösterdi- ifadeleri kullanıldı. 15 Temmuz 21 Temmuz 2016 16 ENTERNASYONAL boyun eğme
Emperyalizmin Ukrayna dengeleri Ukrayna krizi, batının Rusya’yı kendi çevresine hapsetme girişimi olarak okunabilir. Rusya buna krizi dondurarak yanıt verdi. Kırım, Rusya için en başta Karadeniz Filosu demekti. Kırım’da kahramanlık yapan Rusya, Donetsk’i kolaylıkla unutabildi.
ATO zirvesinde üzerinde en çok dönem hamlelerinin bir muhasebesinin yasal bir statüye kavuşması gibi, aslında durulan “tehdit” Rusya oldu. yapılması yararlı olacaktır. Suriye ile il- her iki tarafı da memnun etmeyecek Zirve sonunda yayınlanan dekla- gili gelişmeler daha sık karşımıza çıktığı ancak krizi belli ölçüde yatıştırabilecek rasyonlarda Rusya’nın Ukrayna için bu yazıda Rusya ile batılı emperya- niteliklere sahip gibi görünse de, her iki Nve Suriye’de kat ettiği yolun tersine listleri karşı karşıya getiren diğer önemli kritik başlık için de yıllardır tatmin edici çevrilmesi için yoğun bir çaba harcana- başlık olan Ukrayna’daki krize odakla- ölçüde adım atılmamakta. Buna rağ- cağı hissediliyor. Suriye’deki ABD-Rusya nılacak ve Rusya’nın bu süreci kendisi men tarafların birbirlerini adım atmaya uzlaşısı herkesin malumu olduğu halde açısından politik ve askeri açıdan nasıl yeterince zorlamaması anlaşmanın, as- zirvede Rusya’nın “Suriye’deki askeri fırsata çevirdiğine değinilecek. lında krizin nihai çözümünü ertelemek müdahalesi ve rejime dönük desteği” amacıyla kullanıldığını düşündürüyor. sertçe kınanırken; doğu Avrupa ülkele- Ukrayna krizi niçin Bu konuda ilk bakışta şaşırtıcı görünen rine yapılan NATO yığınağının süreceği donduruldu? ancak sağlam bir gerekçesi olan şey, Rus- mesajı verildi. 2013 yazında Kiev’deki AB’ci darbe- ya’nın da sergilenen oyunu benimsemiş “Brexit” referandumu ile çatlakları nin ardından patlak veren kriz düzle- görünmesidir. daha da su yüzüne çıkan emperyalist minde bugüne dek yaşanan süreçte en Kiev’e bağlı Ukrayna Ordusu ve faşist dünya, bildik ortak düşman retoriğine dikkat çekici nokta, uzunca bir süredir paramiliter güçlerle ayrılıkçı milisler sarılıp askeri açıdan konsolide olarak krizin taraflar tarafından dondurulmuş arasında çatışmaların en çok yoğunlaş- krizi şimdilik kontrol altında tutmayı vaziyette tutulmasıdır. İkinci Minsk tığı ve milislerin Kiev güçlerini püskür- deneyecek gibi... Anlaşması tüm taraflarca krizin çözü- tüp ilerlemeye başladıkları dönemde, Hal böyleyken “ortak düşman” olarak mü için atılan bir adım gibi sunulsa Rusya’nın ilerleyişi durdurması başta kodlanan, kimilerince ezilen halkların da, sahadaki dengelerin değişmemesi şaşkınlıkla karşılanmıştı. Bu tercih son- yardımına koşan bir aktör, kimileri için dışında pek bir şey sağlamamış gibi gö- raki süreçte anlam kazanmış ve Kırım ise son dönemde tüm eylemleri gayri- rünüyor. Anlaşma ağır silahların temas söz konusu olduğunda Rusların faşist meşru olan emperyalist bir güç olarak noktalarının bir hayli geriye çekilmesi ve bir güruhça tehdidi karşısında sessiz algılanan Rusya Federasyonu’nun son ülkenin doğusundaki ayrılıkçı bölgelerin kalamayan Rusya’nın niçin Donetsk ve 15 Temmuz ENTERNASYONAL 17 21 Temmuz 2016
Luhansk’taki soydaşlarını aynı derecede dünyaya (batı-Rusya) nihai olarak entegre filonun Kırım’daki varlığının süresi, umursamadığı açığa çıkmıştır. Ukrayna olunacağının bir türlü kesinleşememesi- istihbarat faaliyetleri, navigasyonal ve krizi, patlak verdiğinde Rusya açısında ne neden olmaktadır. Kapitalist resto- hidrografik tesislerin hakimiyeti ve kul- ülkede kendisine daha güçlü çıkar ilişkile- rasyonun tamamlanmasının ardından lanımı, modernizasyonu, operasyonelliği riyle bağlı bir oligarşik iktidarın (Yanu- iki odak arasındaki yalpalama durumu ve potansiyeliyle ilgili güvencesizlik gibi koviç) sonu ve Ukrayna’nın muazzam günümüze kadar Ukrayna siyasi hayatı- sorunlar sık sık gündeme geldi. bir popülasyon ve yüzölçümünün batı na damga vurdu. Bu durumda Ukrayna Örnek vermek gerekirse, Turuncu sistemine kaybı olarak algılansa da sonuç krizinin nihai çözümü en nihayetinde ya devrim filonun Kırım’daki ömrünü itibarıyla Rusya tarafından birçok açıdan bu sınıfsal dengelerde yaşanacak radikal 2017’de sonlandırmaya ve 2008’de fırsata çevrilmiş ve kazanımla sonuç- bir değişiklik ya da oligarşik yapıyı altüst Gürcistan’la Güney Osetya savaşı sıra- lanmıştır. Emperyal eğilimlerini güçlen- edecek bir devrimle mümkün olacaktır. sında filonun manevralarını önlemeye direrek etkinliğini artırırsa, bu açıdan Birincisini gerçekleştirmeye dönük dışa- yeltendi. Sonrasında Rusya ile daha özellikle Kırım’ın Rusya Federasyonu’na rıdan bitirici hamleler batılı emperyalist dengeli bir siyaset izleyen ve Maidan bağlanması bu süreçte kritik bir dönüm merkezler ile Rusya arasında daha kap- darbesiyle devrilen Viktor Yanukoviç noktası olarak tarihe geçecektir. samlı bir hesaplaşmaya dönüşme potan- döneminde filonun varlığı 2047’ye dek Ukrayna krizini ortaya çıkaran farklı siyeli taşıdığı için Putin Rusya’sı için en garanti altına alınırken modernizasyon dinamikler olsa da bunlardan bağım- mantıklısı bunu ertelemek olmuştur. için gerekli ön açıcı adımlar atıldı. Bu kez sız olarak bakıldığında söylenebilecek modernizasyonun hangi kriterlere göre şeyler var. Krizin, ABD ve AB tarafından Rusya’nın Karadeniz yapılabileceği tartışma konusu haline Rusya’nın uluslararası ilişkilerde yapacağı Filosu ile ilgili geldi, derken, Yanukoviç’in devrilmesi hamleleri odaklamak için kullanılmak kazanımları filonun yelkenlerini dolduran rüzgarı istendiği tespit edilebilir. Emperyalist Rusya’nın son dönem Ukrayna tersine döndürdü. merkezler açısından son dönemde hare- politikaları yalnızca Suriye konusunda Bu koşullarda Kırım’ın referandumla ket alanı giderek genişleyen Rusya’nın adım atabilmek için elini rahatlatmakla Karadreniz Rusya’ya katılması, uluslararası hukuk kendi tarihsel nüfuz alanının ötesindeki kalmamış, başka önemli kazanımlarla da filosuna ve Ukrayna anayasasına uygunluğu gelişmelere rahatlıkla müdahale edebil- sonuçlanmıştır. Siyasi ve ideolojik boyut- yüklenen en tartışması bir yana fiilen Karadeniz mesindense, halihazırda hegemonik güç ları da olan bu kazanımların arasında asıl dikkat çekici Filosu’nun varlığı, modernizasyonu konumunda olduğu Karadeniz bölgesine üzerinde durulması gereken, Sovyetler ve potansiyelinin hayata geçirilmesi yoğunlaşması ve burada etkisini artır- Birliği’nin dağılmasından bu yana sorun- misyonların konusunda fiilen tüm kuşkuları ortadan ması tercih edilebilir bir gelişme olurdu. lu bir başlık olan Karadeniz Filosu ile ilgili başında, kaldırmıştır. Ayrıca Rusya bu sayede Ancak Rusya Ukrayna krizinin dondurul- kazanımlardır. Rusya’nın askeri açıdan NATO ile deniz sınırını ması yönünde hamleler yaparak Ortado- Rusya Federasyonu’nun belki de en netleştirmiş, Kerç boğazını ve Azak ğu’da Suriye savaşı ve “IŞİD” ile mücadele sıkı sarıldığı “Sovyet mirası” olan filo, kalıcı bir Denizi’ni (Donetsk ve Luhansk’ın Kiev gibi gündemler üzerinden ABD ile birlikte sosyalizmin çözülüşünün ardından orta- Akdeniz otoritesinden arınması sayesinde) fiilen ciddi bir ağırlık koymayı başarmıştır. ya çıkan “bağımsız” Ukrayna toprakları Donanması’yla hakimiyeti altına almıştır. Ukrayna’daki krizin dondurulmasıyla Su- içinde kalan Kırım Özerk Sovyet Sosyalist riye’deki performans arasındaki bağlantı Cumhuriyeti’nin en büyük kenti Sivas- ilgili Kalıcı bir Akdeniz kabaca şudur: Ukrayna krizinin nihai çö- topol’de yer almaktaydı. Başta Ukrayna üstlendiği Filosu’na doğru zümüne şu anda üzerinde uzlaşılan denge olmak üzere Karadeniz’e kıyısı olan kolaylaştırıcı Rusya Federasyonu’nun 2010-2020 haliyle varılamaz. Ukrayna’nın oligarşik bazı eski Sovyet ülkeleri filonun mira- görevler donanma planlarına göre, bu süre sona yapısı, sınıfsal kompozisyonun siyasi ve sına sahip çıksa da filo mürettebatının erdiğinde Karadeniz Filosu’nun bir “ka- ideolojik iklimi belirleme ilişkisini daha ezici çoğunluğu ve yüksek komutasının olsa da yakın le-filo” haline getirilmesi ve yeşil sularda doğrudan hale getirmektedir. Söz konusu Rusya’ya bağlılığını bildirmesi üzerine gelecekte çok daha etkili hale gelmesi, özellikle kompozisyonda egemen sınıfın heterojen tartışma kapandı. Ancak Ukrayna’nın Akdeniz’e kara çıkarması girişimlerine karşı savun- bir yapıya sahip olması ve ticari açıdan toprak bütünlüğünün Rusya tarafından ma kabiliyetinin güçlendirilmesi planla- yüzünü batı sistemine dönen kesim veya tanınması için koz olarak kullanılan dönük çok nıyor. Ayrıca filoya yüklenen en dikkat Rusya’ya dönmüş olan kesimden birinin filonun işler hale getirilmesi, Ukrayna’nın daha kapsamlı çekici misyonların başında, Rusya’nın diğerine ezici bir üstünlük sağlayamama- batı dünyasına entegrasyonunun zorlan- manevralara gelecek kalıcı bir Akdeniz Donanması’yla sı, iç dinamikler işlediğinde odaklardan masının yarattığı sürtüşme nedeniyle ilgili üstlendiği kolaylaştırıcı görevler. birinin geçici olarak merkezi siyasette hep sorunlu oldu. Filonun hakimiyetiyle katılacak gibi Filo halihazırda Akdeniz seferine çıkan ağırlığının artmasına ve sonuçta hangi ilgili tartışmalar çok ender alevlense de, görünüyor. savaş gemilerini desteklemeye elverişli olsa da yakın gelecekte Akdeniz’e dönük çok daha kapsamlı manevralara katıla- cak gibi görünüyor. Rusya’yı Karadeniz’e sıkıştırmayı hesap eden emperyalist merkezler, daha ziyade lambadaki cini salıvermişler gibi görünüyor. Askeri açıdan ciddi kazanım- lar elde eden Rusya, bir yandan krizi AB ile müzakere ederek ABD ile Almanya arasındaki çatlakları kaşıma olanağı elde ediyor, diğer yandan tıpkı Suriye’de ol- duğu gibi haklı olandan yana tavır alarak dünyadaki ezilenlerin ve sol iktidarların ve öznelerin sempatisini kazanıyor. Ancak Kırım’a el çabukluğuyla kucak açarak “faşizmden kurtaran” Rusya, gerek bağımsızlık yanlısı Donetsk ve Lu- hansk halkını Kiev’in insafına bırakarak, gerekse bölgedeki temsilcileri aracılığıyla komünistler üzerinde baskıyı artırarak gerçek yüzünü göstermiş oluyor.
Can Önen 15 Temmuz 21 Temmuz 2016 18 NÂZIM HİKMET PARTİ OKULU boyun eğme
EŞİTSİZ GELİŞME İŞÇİ SINIFI VE PARTİ Sınıfın partisi, partinin sınıfı Düzenin yarattığı bulanıklığı dağıtabilmek, burjuvazinin zaman zaman kendi ayağına dolanan siyasi manevralarını tersine çevirebilmek ve bir anlamda bölünmüş, üzeri örtülmüş sınıf varlığını yeniden kurmak işçi sınıfı adına siyaset yapan partiyi gerektirir. ürkiye’de kölelik koşullarında çalışmayı Örneğin kapitalist iki ülke olan Türkiye katmanlara ayrışmasına etki eder. Sınıf öngören kiralık işçi yasası hiçbir kitlesel ve Almanya’nın sermaye yapıları, bir- hem sektörel olarak hem de aynı sektö- muhalefete yol açmamışken Fransa’da birleriyle sonsuz eklemlenme noktasına rün içinde yapılan işin niteliğine göre daha hafif hak gasplarına neden olacak sahip olsa dahi; emperyalist kapitalist tekrar bölünür. Aynı fabrikada çalışan Tbir iş yasasının gündeme gelmesi onbinler- sistem içindeki iş bölümü, özgün tarihsel bir tasarım mühendisi ile bir paketleme ce işçiyi sokağa döktü. Bu madalyonun bir süreçleri nedeniyle farklılık gösterir. Bu ustası arasındaki ayrım yalnızca aldıkları yüzüyken diğer yüzünde gösterilerin enerjisi sermayeler, farklı sektörlere dayanırlar, ücrete ya da üretim sürecindeki nesnel düşünüldüğünde ciddi bir panikle hareket farklı finansal kaynaklara sahiptirler, konumlarına dayanmaz. Kapitalizm iki etmeyen Fransa burjuvazisiyle, sınıfsal ciddi farklı teknolojik altyapıları vardır vs. Bu işçiyi birbirinden ayırmak için dinsel, kül- bir karşı çıkış olmasa da her gün yeni bir siyasi farklılık birçok alanda toplumsal kültürel türel, etnik veya cinsel her türlü farklılığı kriz atlatmak zorunda kalan Türkiye burjuva- yaşantıya, sınıf bileşimine, devlet yapı- kullanacaktır. zisi yer alıyor. lanmasına değin başka farklılıklar türetir. Kapitalizmin eşitsizliği bu farklılık- Farklı coğrafyalardaki bilinç seviyelerinin, Almanya’nın teknoloji odaklı sanayisi ları kullanarak toplumsal olarak yeni- hak mücadeleleri deneyiminin farklı olmasını kendisine uygun bir sınıfsal profilin oluş- den üretilir. Çoğu sektörde aynı eğitim yalnızca kültürel arkaplan, dinin toplumsal masına etki ederken, Türkiye ekonomi- seviyesinde olmasına ve aynı işi yapma- yaşamdaki etkisi, coğrafi farklılıklar gibi ol- sinin yapısı ve sektörel dağılımı da aynı sına rağmen kadın işçilere erkek işçilere gularla açıklamak yetersiz kalır. Kapitalizmin şekilde sınıfsal kompozisyonu belirleyen ödenenden daha az ücret ödenmesi veya hangi kesitine bakarsak bakalım asimetrik faktörlerden birisidir. güvencesiz işlerde çalıştırılan işçilerin gelişmişliğe sahip farklı unsurlarla karşılaşırız. Ancak kapitalizmin yarattığı bu eşit- önemli bir kısmının Kürt olması bir rast- siz tablo, aynı zamanda bizim gibi ülkele- lantı değildir. rin işçi sınıfları için bir sıçrama tahtasını Birbirinden değişik toplumsal kat- da yaratmış olur. Modern devrimlerin manlara dağılmış görünen emekçilerin gelişkin kapitalist ülkelerde değil çelişki- ülke içindeki dağılımları, kent merkez- lerin biriktiği, devletin görünür bir hedef leriyle ilişkisi, oturdukları mahalleler, olduğu, sömürünün daha fazla hissedildi- eğitime erişim olanakları, gelir seviyeleri, ği ülkelerde gerçekleşmesi beklenir. gündelik alışkanlıkları farklılık gösterse de, bu emekçiler üretim araçlarından EŞİTSİZLİĞİN SINIFA ETKİSİ yoksun olmaları ve geçinmek için emek Kapitalizmin eşitsiz gelişimi sadece güçlerini satmaktan başka yolları olma- uluslarası boyutta gözlenmez. Kapi- ması nedeniyle ortak bir tarihsel çıkara talist üretimin ulusal ölçekteki yapısı sahiptirler. Kapitalizm eşitsizlikleri ve tercihleri farklı sektörlerin farklı ortadan kaldıramayacağından ve aksine oranlarda gelişmesine ve işçi sınıfının eşitsizlikler üzerine kurulu olduğundan 15 Temmuz NÂZIM HİKMET PARTİ OKULU 19 21 Temmuz 2016 işçilerin tarihsel çıkarı sömürünün üze- hareketini bölücü, dağıtıcı, sönümleyici Mimar ve mühendisin rinde yükselen sermaye egemenliğinin müdahalelerine karşı sosyalizm hattının Suriyeli sefaleti sonlandırılmasında ve kendisi de dahil korunması için bu karakter zorunludur. olmak üzere tüm sınıfların ortadan Bu durum öncülüğün sınıfın güncelli- Özgür Şen kaldırılması için mücadele edilmesinde- ğinden kopuk olmasını veya toplumsal dir. Bu ancak üretim araçlarının toplum- alanda marjinal kalmasını gerektirmedi- ühendis, mimar veya şehir plancı olmak insanla- sal mülkiyetiyle ve toplumun bu esas ği gibi, aksine sınıfla yakın, devingen ve rı ne kadar ayrıcalıklı kılar? Ya da hekim, avukat uyarınca yeniden örgütlenmesiyle yani dinamik bir ilişkiye sokar. Her müdahale olmak... Kimse mesleğini inkâr etmesin elbette ama sosyalizmle mümkün olur. aynı zamanda etkileşmeyi ve tarihsel bir mesleğe sahip olmanın kendisinin bir insanı olanla güncel olanı çakıştırmayı gerek- Mdiğerlerinden farklı yaptığını düşünmek bir saçmalık değil mi? ÖNCÜLÜK OLMADAN OLUR MU? tirir. Çok az insan mesleki kimliğinden dolayı böylesi ayrıcalıklara Sınıfın her bölmesinin sosyalist mücadele açısından kendisine has SINIFA SİYASET GEREK sahip olduğunu itiraf edebilir, ama sınıfsal konumundan daha avantajları olduğu kadar, dezavantajları Kapitalizm baskı ve zor kullanımının önce mesleğini hatırlayan herkes aslında bu tuzağa çoktan da vardır. dışında sömürü süreçlerini karmaşık- düşmüştür. Örneğin, kapitalizmin eşitsiz gelişi- laştırarak, siyasi oyunlarla perdeleyerek AKP’nin hazırladığı “Uluslararası işgücü kanun tasarısı” mi işçi sınıfı içindeki bazı kesimleri bir ayakta kalabilmektedir. Düzenin ya- hakkında TMMOB’un yaptığı açıklama da, Başkan Emin Ko- yandan kapitalizmin yıkıcı etkilerine rattığı bulanıklığı dağıtabilmek, bur- ramaz’ın aynı konu için öğrencilere yazdığı açık mektup da, maruz bırakırken bir yandan da üreti- juvazinin zaman zaman kendi ayağına bu mesleki birliğin tuzağa düştüğünün somut kanıtı. Tuzağa min yapısı gereği kent merkezlerinde dolanan siyasi manevralarını tersine çe- AKP’ye karşı çıkarken düşülmesi ise işin en dramatik yanı. yoğunlaştırır ve eğitimli hale getirir. Bu virebilmek işçi sınıfı adına siyaset yapan Bu tasarıya karşı çıkılmalıdır ve çıkmanın onlarca yolu özellikler, işçi sınıfının bu bölmesini partiyi gerektirir. Komünistlerin, sınıfın olabilir. Tıpkı AKP’ye karşı çıkmanın farklı yolları olabileceği düzen dışında karşılanabilecek taleple- partisi olarak adlandırdıkları örgüt, gibi... Ancak TMMOB bu tasarıya en olmayacak yerinden mu- re yönlenme açısından dönem dönem işçi sınıfının tarihsel çıkarlarını temsil halefet ediyor. Yine tıpkı AKP’yle mücadele edenlerin genel- avantajlı hale getirebilir. Ancak aynı eden ve onu sosyalist devrime taşıyacak de yaptığı gibi... kesim sınıfsal aidiyeti görünmez hale güçtür. Sınıfın partisi düzen siyasetinin TMMOB, yabancı mimar, mühendis ve şehir plancılar, bizim getiren düzen içi acil çözüm arayışlarına, yaşadığı gerilimleri, yarılmaları burjuva- denetimimizden geçmeden, örneğin odaya üye olmadan sivil toplumcu liberal etkiye, orta sınıf zinin bir zayıflığı olarak görür ve sınıfın çalışmasın diyor. Peki, Türkiye’deki tüm meslek sahipleri böy- ideolojisine de açık haldedir. Bu etkiler, düzen dışına, sosyalist çıkışa odaklan- le bir denetimden geçiyor ve herkes odaya üye mi oluyor? bu kesimin taşıdığı özgürlük, laiklik, masını sağlar. Hayır. Mesleki yeterliliğin nasıl denetleneceği zaten tam bir dayanışmacılık gibi değerleri toplumsal Parti bir yandan sınıfın içindeki eşit- muamma, ama Türkiye’de oda üyeliği serbest meslek erba- olarak yeniden üretmesini engeller. sizlikleri veri alır ve buna göre seslenme bı olarak faaliyet gösterirken veya bazı projeleri imzalarken Giderek gericileştirilen toplumsal doku araçları geliştirirken bir yandan sınıfın gerekiyor. Örneğin kimse bir şirkette çalışmak için odaya üye içerisinde mücadele yerine bireysel farklı biçimlerde bölünmüşlüğüne (ça- olmak veya üniversite diploması dışında resmi olarak mesleki çözümler tercih edilir ve bu durum lışan, işsiz, emekli; sözleşmeli, kadrolu; yeterliliğini ispatlamak zorunda değil. yalıtılmışlık ve yalnızlık duygusuna kapı beyaz, mavi yakalı; sendikalı, sendikasız; açar. sigortalı, kayıtsız; hizmet, kamu; Türk, TMMOB bu tasarıya, hizmet sunmanın koşullarını biz belir- Sınıfın kendiliğinden edineceği bilinç Kürt vb) karşı sınıfın birliğini savunur. leyelim, bu piyasayı biz düzenleyelim talebiyle karşı çıkıyor. ile tarihsel çıkarları arasındaki mesafe Parti işçi sınıfının örgütsüzleşti- Üstelik bunu yaparken Türkiyelilere öncelik tanıyacağını da dışsal bir müdahale olmadan kapanmaz. rilmesine, sınıf kimliğinin toplumsal saklamıyor ve bunun başka ülkelerden örneklerini veriyor. Öncülük bu noktada, işçi sınıfı ile sosya- yapının dincileşme ve piyasacılıkla Odalara tüm bu yetkiler yasal olarak verilse Türkiye’deki list devrim arasındaki boşlukta doğar ve çürütülmesine ve liberal ve etnik kim- mimar, mühendis ve şehir plancılarının sorunları çözülecek mi yükselir. Sömürü süreçler ve toplumsal likçi siyasetin yükseltilmesi aracılığıyla gerçekten? TMMOB bu yetkilerle donansa, meslektaşları daha eşitsizlikler işçi sınıfının hiçbir kesimi- aşındırılmasına karşı mücadele eder. mı az sömürülecek, herkes emeğinin karşılığını mı alacak? nin kendiliğinden sosyalizme yönelme- Sınıf kimliğinin kaybolmaya yüz tuttuğu Bu açıklamasında ülkenin sömürgeye dönüştürüldüğünü sini, burjuvazinin karşısına kendisini bir dönemlerde ülkede yalnızca patronların ve işsizliğin arttığını söyleyen, dahası bu iki olguyu da ülkeye sınıf olarak çıkartabilmesini, sınıfın ta- sesi duyulur, toplumun çoğunluğunu yabancı emeğin girmesine bağlayan TMMOB, sömürünün ve rihsel çıkarlarını savunmasını sağlamaz. oluşturan işçilere yok muamelesi yapılır. işsizliğin artmasının, ülkenin sömürgeleştirilmesinin arkasın- İşçilerin önemli bir kesiminin kendile- Siyaset alanı işçilere kapatılır. daki asıl gücü saklayarak yalnızca büyük bir hata yapmıyor, rini işçi olarak dahi tanımlamadıklarını, İşçi sınıfı, ancak partinin ideolojik ne yazık ki bu suçlara ortak oluyor. AKP’ye karşı çıkacağım kendilerini “işçi” olarak tanımladıkları ve örgütsel önderliğinde verdiği siya- derken, AKP’yi yaratan esas dinamiklerin, uluslararası te- başkalarıyla aynı yere koymadıklarını sal mücadeleyle toplumsal ve siyasal kellerin ve onların yerli ortaklarının, patron sınıfının suçlarını bile görebiliriz. Bu noktada sınıfa dışarı- alanda kendisine tekrar yer açabilir. aklıyor. dan siyasi ve ideolojik müdahale şarttır. Ancak partisi aracılığıyla kendisi adına Piyasanın kurallarına karşı çıkmadan kendi üyelerinin hak- Bu müdahale sınıfın tarihsel mis- konuşabilen bir sınıf, iktidar kavgasını kını korumaya çalışan oda, tabanına şirin gözükeyim derken, yonunu veri alan ve sınıfın güncel yükseltebilir. bu meslekten yüzbinlerce insanı yanlış yönlendiriyor ve hedef durumundan bağımsız bir karakter saptırıyor. Kimse kimseyi kandırmasın, bu tasarının özellikle taşımayı gerektirir. Burjuvazinin sınıf KP Ankara İşçi Komitesi Suriyelileri hedef aldığını herkes biliyor. Peki, TMMOB Başkanı Emin Koramaz, örneğin Birgün gazetesinde, Suriyeliler Tür- kiye’ye gelmesin diyebiliyor mu? Diyemez ama oda başkanı Okuma Önerileri sıfatının arkasına gizlenip bu açıklamayı yapabiliyor. Suriyeli tarım veya sanayi işçisi gelsin ya da Suriyeli sokakta çöp top- lasın ama Suriyeli mühendis, mimar gelmesin öyle mi? • “Ne Yapmalı”cılar Kitabı, Kemal Okuyan, Yazılama İşte, TMMOB, bunları birleştiren değil birbirinden ayıran • Ne Yapmalı? V.İ.Lenin, SoL Yayınları kimliklere baktığı müddetçe hata yapmaya devam edecek. • Nisan Tezleri V.İ.Lenin, SoL Yayınları Mesleğinden ve etnik kökeninden bağımsız olarak sınıfsal or- • Sınıfı kavramak: sorunu ortaya koymak, Anıl Çınar, Gelenek 128 taklığa bakmadığı sürece, AKP’nin hepimizi sürüklediği yere • Sınıfın ileri kesimlerinden ne anlamalıyız? Anıl Çınar, Gelenek 130 karşı çıkamayıp piyasa övgüsü yapacak. • Her Zaman Sosyalizm, Mesut Odman, YGS Yayınları Sömürünün, işsizliğin, sömürgeleşmenin gerçek nedenleri • Murtaza (Roman) Orhan Kemal, Everest Yayınları hakkında tek söz etmeden dışarıdan emek gücü girişine karşı çıkacak. Bir mühendis olarak beni, bizi, hepimizi mesleğinden utandıracak. Ne İzlemeli? Zengin Mutfağı (1988) Yönetmen: Başar Sabuncu HEP BİRLİKTE MÜCADELEYE Türkiyeli ve Suriyeli emekçiler bu ülkede birlikte sömürülecekler. O halde emperyalizme ve patronlara karşı birlikte mücadele etmeliler.
Kapımızın dibinde, Ortadoğu’da yüz- ütücü, sıvacı, tarım işçisi, daha düşük üc- çalışmanın yıllar boyunca yerleşik bir binlerce insanın öldüğü bir savaş süre- retli kaynakçı, hekim, mühendis sunmak olgu haline gelmesinde onların en ufak cekti ve bu savaşın Türkiye emekçilerine istiyor. bir payı yok. hiçbir etkisi olmayacaktı, öyle mi? Üstelik İkincisi, patronların düzeni yürüsün, Evet, Türkiye’de çalışma saatleri uzuyor, ülkenin başında, bu savaşın kışkırtıcıları haksızlığa, hak kaybına, işten atmaya, işsizlik artıyor, reel ücretler düşüyor, arasında yer alan bir hükümet varken ücretlerin düşürülmesine, çalışma süre- başta kıdem tazminatı olmak üzere işçi tersi mümkün olabilir miydi? lerinin uzamasına, meslek hastalıklarının sınıfının kazanılmış haklarına karşı yasa- Sanki kafa kesen şeriatçı çetelere tırlarla artmasına, iş cinayetlerine karşı çalışan- lar gündeme geliyor. Patronlar bunlarla hiç silah taşınmamış, sınır giriş çıkışları lar kol kola girip hesap soramasın diye, sömürüde dikensiz gül bahçesi yaratmak onlara serbest hale getirilmemiş, yara- hedefe Suriyeli göçmenleri koyup yeni istiyor. Bu saldırılar işçilerin birbirine lanan cihatçılar hastanelerimizde tedavi bir düşman yaratıyor. güvensizliği derinleştirilerek ve örgütsüz edilmemiş, sözde komutanlara her türlü bırakılarak hayata geçiriliyor. Göçmen Burada büyük bir tuzak var. Birlikte mü- ihtiyaçları için beş yıldızlı oteller açılma- işçiler de sömürü ve saldırı politikalarının cadele etmekten başka çaresi olmayan- mış gibi… AKP bu savaşın planlayıcısı ve aracı haline getiriliyor. ların birbirine düşman edilmesi var. Bir yürütücüsüdür. kez daha ırkçılık ve milliyetçilik devreye İşte buradaki tuzak olası kayıpların nede- Ülkemize sığınmak zorunda kalan ve sokuluyor. ni olarak Suriyeli işçileri görmektir. artık sayıları 3 milyonu bulmuş Suriyeli Türkiye’de işçiler bu tuzağa düşmemek Hak gaspını yapanın değil, Suriyeli göçmenler ise işlenen suçların en büyük zorunda. emekçinin karşısına dikilmek olmaz! mağdurudur. Suriyelilerin gelmesiyle işsizlik sorunu- İşçilerin kavgası, bizim kavgamız Suriyeli Şimdi AKP, işlediği suçları onlar üzerin- nun arttığı doğru ama AKP döneminin kardeşlerimizle değil. den örtmeye çalışıyor. Suriyeli göçmen- tamamında tarihin en yüksek ve en lere vatandaşlık, çalışma izni gibi başlık- Bizim kavgamız Suriyelileri açlığa ve istikrarlı işsizlik rakamlarının yaşanması ları lütuf gibi sunmaya kalkıyor, sağa sola yoksulluğa, el kapılarında dilenmeye herhalde Suriyelilerin suçu değil. insanlık dersi vermeye soyunuyor. mahkûm eden emperyalizmledir. Doğrudur, Suriyeliler birçok sektörde AKP bununla sadece suçunu örtmeyi Bizim kavgamız göçmen işçileri kullanıp kaçak olarak çalıştırılıyor ancak Türki- amaçlamıyor, bir taşla birkaç kuş vurmak sömürüyü katmerlendiren patronlarladır. ye’de sigortasız, güvencesiz ve kayıt dışı istiyor. O halde mücadele edeceğiz. Birincisi her sektörde kitlesel ve ucuz Birlikte sömürülüyorsak, birlikte müca- Suriyeli işgücü ordusu yaratmak istiyor. dele edeceğiz. Patronlara daha ucuz garson, daha ucuz Bu ülkeyi yönetenlerin de dahil olduğu gerici ittifakın ve emperyalist komplo- nun çökmesi ve insanların kendi ülkelerinde özgürce yaşayabil- meleri için mücadele edeceğiz. O güne kadar, bu ülkede ucuz iş gücü olarak kulla- nılmalarına ve işçi sınıfı- nın haklarının gasp edil- mesine karşı mücadele edeceğiz. O halde örgütleneceğiz. Birlikte sömürülüyor- sak, sömürü düze- nine karşı birlikte örgütleneceğiz.