De Digitale Snelweg
Vogelkoppenknipsels
Nummer 66
blad van 24 en 31 mei en Nieuwe Oogst
Verzameld door Wim Smeets van 18 juni 2011.
In deze rubriek vindt u samenvattingen Boeren zetten land onder water om van artikelen met in de kop een weidevogels te helpen vogelnaam of een vogelaanduiding. Deze Trouw, 4 mei 2011 artikelen verschenen in de maanden mei Door de aanhoudende droogte van april
en juni 2011 in Nederlandse dag-, weck- zijn de weidevogels in gevaar gekomen.
en huis-aan-huisbladen. Zij kunnen moeilijk aan voldoende
voedsel komen. De droogte is extreem.
Vogelbescherming eens met afschieten Boeren in Groningen en Friesland zetten
ganzen hun land onder water om de vogels te Trouw, 3 mei 2011 helpen. Agrarische natuurverenigingen
Vogelbescherming Nederland is op het hebben bij de provincie Groningen aan de
laatste moment akkoord gegaan met het bel getrokken. Die stelt nu €10.000,- grootschalig afschieten van zomerganzen. beschikbaar om voor de boeren de kosten
In een advies van de gezamenlijke natuur- te dekken. Het is voor het eerst dat de organisaties aan staatssecretaris Bleker provincie geld opzij zet om de weide- weliswaar wordt gesproken van een vogels te beschermen.
‘duivels dilemma’, maar ook Vogelbe- Over hetzelfde onderwerp artikelen in De scherming Nederland onderschrijft nu de Telegraaf van 4 en 6 mei en de Leeuwarder noodzaak om in te grijpen. Courant van 6 mei 2011. Over hetzelfde onderwerp artikelen in het
Noordhollands Dagblad van 3 mei, het Zeearenden geboren bij Lauwersmeer
Reformatorisch Dagblad van 4 mei, het Algemeen Dagblad, 5 mei 2011 de Volks- Algemeen Dagblad van 5 mei, In het Lauwersmeergebied zijn jonge krant van 7 mei, het Dagblad van het Zeearenden uit het ei gekropen. In Neder-
De Noorden/Drenthe van 10 mei, Gelder- land broedt deze soort ook nog in de
- Nieuwsblad lander van 11 mei, het VAR Oostvaardersplassen. In heel Nederland voor Vecht-, Amstel- en Rijnstreek van 12 verblijven een tiental Zeearenden. (Noot mei, het Dagblad van het Noorden van 11 van de redactie: Bij het ringen een maand en 13 mei, Trouw van 23, 24 en 31 mei, later blijkt het één jong te zijn, een man-
Het Parool van 24 mei, het NRC Handels- netje).
het Vogeljaar 59 (5) 2011 [259-265] 259 Vogelkoppenknipsels
Over hetzelfde onderwerp een uitgebreider 1993 is ingevoerd, werd gezien als een
artikel in Trouw van 11 mei en de wapen tegen de zure regen. De veroor-
Leeuwarder Courant van 7 juni 2011. zaker van de zure regen was echter niet de
ammoniak die in de mest zit, maar zwavel.
Dode Grutto blijkt oudste van Europa
Algemeen Dagblad, 5 mei 2011 Ook al een Friese traditie: roofvogels In de Woudpolder bij Krommenie is de vervolgen
oudste Grutto van Europa gevonden, 29 Trouw, 6 mei 2011 Friese Wier is broedende jaar, 9 maanden en 8 dagen. Helaas, de In het dorpje een niet vogel was dood, de maden kropen door Havik van het nest geschoten. Het is
het lijf. De vogelaar die de Grutto vond, het eerste geval dit jaar. Alleen al in
stuurde de ring op naar het Vogeltrek - Friesland zijn er tot nu toe rond de tien
station. Daar bleek dat de Grutto als roofvogels doodgeschoten en een stuk of kuiken 11 1981 in het vond één de was geringd op juli vijf vergiftigd. Daarnaast er
Wormer- en Jisperveld. Dat steltlopers dood in een klem, zijn twee nestbomen relatief oud kunnen worden is bekend, omgezaagd en nog eens vijfendertig
toch wordt een Grutto gemiddeld maar elf nesten met een stok uit de boom geduwd.
jaar. Eieren worden kapot gemaakt en de
Over hetzelfde onderwerp artikelen in jongen worden vertrapt. De slachtoffers Haviken Bruine Trouw, het Noordhollands Dagblad, het zijn vooral Buizerds, en
Dagblad van het Noorden en de Kiekendieven. Vorig jaar eindigde de
Leeuwarder Courant van 5 mei 2011. teller op ruim honderd roofvogelvervol-
gingen. Jagers zien de vogels als concur-
Mestwet kost vogels de kop rent, omdat zij eenden, konijnen en Hazen
De Telegraaf, 6 mei 2011 kunnen pakken. Ook worden roofvogels
Weidevogels hebben dit jaar last van vervolgd om weidevogels te beschermen.
droogte. Maar de weidevogels hebben Over hetzelfde onderwerp een artikel in de
veel meer last van de verplichting om Leeuwarder Courant van 30 april 2011.
mest in de bodem te injecteren. Het
gevolg hiervan is dat de bodem zuurstof- Kraanvogel wil ieder seizoen evenveel
loos wordt. Daardoor gaan de regenwor- lawaai
men dood en vervolgens ook het overige NRC Handelsblad, 9 mei 2011 bodemleven. Deze wetgeving, die in geen Kraanvogels die in Finland opgroeiden in enkel ander land bestaat, is schadelijk en door mensen bewoond landshap (met de de bodem of trekken in de voor weidevogels en en wegen bebouwing),
indirect voor de gezondheid van mens en winter ook naar bebouwde gebieden. dier. Daarbij vernielen mestinjecteurs veel Omgekeerd verdragen Kraanvogels die
weidevogelnesten. Het injecteren, dat in geboren zijn in ongerepte gebieden, maar
Vogelbescherming Nederland akkoord met het
grootschalig afschieten van zomerganzen. Foto: Wim Smeets.
260 het Vogeljaar59 (5) 2011 Vogelkoppenknipsels
Kraanvogel wil ieder seizoen evenveel lawaai. Foto: Wim Smeets.
weinig menselijke verstoring op de plek verhouding tussen tussen mannetjes en
van hun overwintering. Een groep Finse vrouwtjes van weidevogels. In het Schotse
en Hongaarse onderzoekers ontdekte dit onderzoek graasden schapen. De onder-
na een onderzoek aan 273 verschillende zoekers denken dat de vogels zich aan-
Kraanvogels, in hun broedgebied en in passen aan minder optimale omstandig- hun heden. overwinteringsgebied. Mannetjes grootbrengen kost meer energie. Malta schiet beschermde trekvogels af
Trouw, 9 mei 2011 Jonge Ooievaars dood na nestroof
Beschermde vogels die vanuit Afrika naar Algemeen Dagblad, 16 mei 2011
Europa vliegen, wacht een haag van In het ooievaarsstation De Fokkerij in het
schutters aan de kust van Malta. De vogels Drentse De Wijk is een compleet
die op Malta worden gedood, zijn juist de ooievaarsnest met jongen geroofd en
soorten die in Nederland broeden. Per gedood. Het nest stond op een schoorsteen
seizoen worden honderden roofvogels van een huisje vlakbij De Fokkerij. Het afgeschoten, onder andere de Grauwe huisje werd nauwelijks bewoond. De
Kiekendief. Daarnaast vallen er veel daders hebben nest en al meegenomen en
slachtoffers onder Zilver- en Purperreigers. het, inclusief de drie jongen, in de bosjes
De Maltese regering heeft zelfs een jaar- gegooid. Daar zijn zij door de kou bevan-
lijks quotum ingesteld voor twee Euro- gen en overleden. pese beschermde soorten; vijfduizend
Verbod doden vermaak Kwartels en elfduizend Zomertortels. Ze op gans voor presenteert het als een soort cultureel Trouw, 17 mei 2011
erfgoed. Waar hebben wij dat meer ge- Het doden van ganzen voor het camavals- hoord? Bij het eieren rapen? vermaak, het ‘ganstrekken’, moet worden verboden, vindt staatssecretaris Bleker
Economische Weidevogel past geslacht kuiken aan van Zaken, Fandbouw en NRC Handelsblad, 11 mei 2011 Innovatie. Bij het ganstrekken in het Graspiepers, kleine weidevogels, krijgen Fimburgse dorpje Grevenbicht, proberen
duidelijk minder mannelijke jongen als mannen te paard de kop van een - speci-
zij nestelen in onbegraasde weilanden en aal voor dit doel gedode - gans te trekken in intensief begraasde graslanden. In terwijl zij onder het opgehangen dier door weilanden dan Bleker vindt het waar nu en een grazer galopperen. ganstrekken
langskomt krijgen ze evenveel jongens als niet getuigen van respect voor het leven
meisjes. Biologen in Schotland stelden van dieren en van respect voor het gedode voor het eerst vast dat de begrazingsinten- dier.
siteit invloed kan hebben op de getals- Over hetzelfde onderwerp een artikel in
het Vogeljaar59 (5) 2011 261 Vogelkoppenknipsels
De Telegraaf en het NRC Handelsblad PWN stopt met medewerking vogelshows eveneens van 17 mei 2011. Noordhollands Dagblad, 21 mei 2011
Het Provinciaal Waterleidingbedrijf
Zandwand stort in: zwaluwen bedolven Noord-Holland (PWN) verleent geen
Leeuwarder Courant, 18 mei 2011 medewerking meer aan vogelshows. Oeverzwaluwen de 'Ethisch hebben bezwaar dat Tientallen vonden wij er tegen dood toen een zandwand van de afgraving er shows worden gegeven met gevangen in de Panhuyspoel bij Oudega instortte. dieren, die niet tam zijn. Bovendien willen
De aanhoudende westenwind had de wij niet meewerken aan een toename van wanden met bouwzand verzwakt. Volgens de vraag naar roofvogels’. Eerder dit jaar onderzoekers van de vogelringgroep gaven de verzamelde vogelwerkgroepen Bergumermeer hebben dertig tot veertig al het advies vogelshows te verbieden. volwassen vogels en hun pas uit het ei Over dit laatste onderwerp een bericht in gekropen kroost het niet overleefd. Voor het Noordhollands Dagblad van 16 maart de overgebleven honderd tot honderd- 2011. vijftig paartjes plaatste men een hekwerk schrikdraad rond de en afgraving. Het Het ringen van vogels levert al een eeuw hekwerk verder instorten om te voorko- lang verrassingen op men en de schrikdraad om Steenmarters op Zo’n kleine vogel, zó ver gevlogen afstand te houden. NRC Handelsblad, 24 mei 2011
Vandaag is het precies honderd jaar dat Havikseieren niet veilig voor geleden vrijwilligers begonnen met het teller plunderaars ringen van vogels. De staat nu
mei NoordhollandsDagblad, 21 2011 op tien miljoen ringetjes, die veel hebben
Dankzij de populariteit van Harry Potter is geleerd over vogels; Tot in Zuid-Afrika eerst de vraag naar uilen en toen de vraag zijn in Nederland geringde Boerenzwa- Mede luwen Noordse Sterns naar roofvogels toegenomen. teruggevonden. daarom worden in de duinen van het blijken jaarlijks tweemaal 17.000 km af te broedende Fitis Noord-Hollandse Duinreservaat nu leggen. De in Nederland haviksnesten geplunderd. Dit broedsei- legt op zijn tocht naar het zuiden honderd zoen waren diverse Haviken doelwit van miljoen keer zijn eigen lichaamslengte af. Schoorl flexibeler dan stropers en van jagers. Bij werden Grote vogelsoorten zijn twee aangeschoten exemplaren gevonden. kleine trekvogels. Vogels worden ouder
De dierenambulance nam ze mee, maar ze dan gedacht. De oudst gevonden Schol- overleefden het niet. Bij Egmond, Schoorl ekster was veertig jaar. De oudst gevonden en Heemskerk zijn nesten leeggeroofd. vogel is een tachtigjarige Albatros, hij leeft Over hetzelfde nog. onderwerp een
artikel in de Leeuwarder Courant en de
Zwarte Gier moet in Neder-
Saksen de politie helpen om
lijken op te sporen in ondoordringbaar gebied. Foto: Wim Smeets.
262 het Vogeljaar59 (5) 2011 Vogelkoppenknipsels
Volkskrant van 21 mei en Trouw van 24 Politiegieren
mei 2011. Spits!, 1 juni 2011I
Drie Zwarte Gieren moeten in de Duitse
Vogels verdronken deelstaat Neder-Saksen de politie helpen
De Telegraaf, 25 mei 2011 om lijken op te sporen in voor honden Talloze vogels zijn de afgelopen dagen ontoegankelijk, ondoordringbaar gebied.
rond het IJsselmeer verdronken, doordat Deze Zuid-Amerikaanse gieren worden in
Rijkswaterstaat noodgedwongen het Vogelpark Walsrode opgeleid. Zij hebben
waterpeil heeft verhoogd. Ook zijn nesten een uitzonderlijk scherpe neus en ogen.
van bijzondere vogels midden in het Het probleem bij de drie in opleiding
broedseizoen weggespoeld. Dit verhogen zijnde gieren is dat ze onverdraaglijk ten
van het waterpeil was nodig om de opzicht van elkaar zijn en bovendien hebben voorkeur in droogte te bestrijden. Volgens It Fryske zij een voor lopen Gea het honderden Over hetzelfde onder- gaat waarschijnlijk om plaats van vliegen.
nesten, maar dat wordt nog onderzocht. werp een artikel in De Telegraaf, eveneens
van 1 juni 2011.
Droogte en Vossen nekken Kraanvogels
Rover grijpt mannetjeskraanvogel op het Het ganzendilemma
nest Eet een deel van de ganzen en fok
Dagblad van het Noorden, 31 mei 2011 minder kistkalveren, varkens of kippen
Een maand na de verwoestende natuur- Trouw, 4 juni 2011
brand in het Fochteloërveen krijgt de Ganzen zijn gevleugelde koeien. Ze
eigenaar Natuurmonumenten te maken vreten gras en poepen. Ze zijn er dankzij
met een nieuwe tegenslag. Door droogte het gras voor de intensieve veeteelt.
en Vossen zijn alle drie de broedpogingen Vrijwel alle (weide)vogels worden door de
van Kraanvogels in het gebied mislukt. En moderne veeteelt weggejaagd, maar
dat in het is valt wat uitgerekend jubileumjaar. Het ganzen profiteren er juist van. Er precies tien jaar geleden dat er weer voor voor te zeggen om een deel ervan op te dan minder varkens het eerst Kraanvogels broedden in Neder- eten en kistkalveren,
land. De mannetjeskraanvogel is waar- of kippen te fokken. Voor de jagers is het
schijnlijk ’s nachts te grazen genomen op onverteerbaar dat zij het puin van het het nest. De Vos is bij zijn rooftocht falend beleid moeten opruimen. Het direct
geholpen door de droogte. Het gebied na het broedeizoen afschieten van
waar de Kraanvogels broeden is normaal 150.000 ganzen druist in tegen het moreel kletsnat en wordt daarom gemeden door van de jagers. Over hetzelfde onderwerp
de Vos. Een tweede nest van Kraanvogels een artikel in NRC Next van 30 mei, derde mei in het is door verstoring opgegeven. Het Trouw van 31 en 7 juni en
nest is in de nasleep van de grote veen- Agrarisch Dagblad van 7 juni 2011. brand ook opgegeven. Dag Gierzwaluw
Gans neemt de Himalaya in één nacht NRC Weekend, 4 juni 2011
Handelsblad, mei Gierzwaluw maanden NRC 31 2011 De vliegt negen per Migrerende Indische Ganzen vliegen in jaar, zonder te landen. Hij wordt steeds aantal af. één nacht over de Himalaya, zonder populairder, maar het neemt snel
onderweg te rusten. Elke gans overbrugt Iedereen doet enorm zijn best om oude
zo een hoogteverschil van tussen de vier- nestgelegenheden bij renovaties te be-
en de zesduizend meter. De onderzochte houden en de aanleg van nieuwe nest-
Indische Ganzen waren voorzien van gelegenheden bij nieuwbouw te realise-
zenders op hun trek vanuit India naar ren. Veel helpt het niet. Nestkasten en
Mongolië. Zij vliegen vooral ’s nachts en neststenen worden maar niet in gebruik
maken dus geen gebruik van de opstu- genomen. Vogels vinden de nieuwe die niet of deze wende lucht overdag door de opwar- nestgelegenheid vertrouwen
ming ontstaat. Waarschijnlijk mijden zij niet. Onder aannemers leeft een vreemde juist de harde wind ’s nachts die de vogels vrees voor het binnenwaaien van sneeuw
uit balans kan brengen. of het aantrekken van ongedierte. Het dak
moet potdicht.
het Vogeljaar59 (5) 2011 263 Vogelkoppenknipsels
De Smient mag in de
winter weer geschoten worden. Foto: Wim Smeets.
Stroom omgeleid om Ooievaars te Dierenbescherming: niet schieten maar
ringen ganzen innovatief verjagen
Agrarisch Dagblad, 4 juni 2011 NRC Handelsblad, 9 juni 2011
Langs de rijksweg A6 bevinden zich acht Ganzen hoeven niet massaal te worden
ooievaarsnesten op hoogspanningsmasten afgeschoten. Met slimme innovatieve
op een hoogte van ongeveer vijftig meter. maatregelen kunnen ganzen worden
De Stichting Ooievaars Research en verjaagd en kan overlast worden beperkt.
Knowhow (Stork) is van plan de jongen te Dierenbescherming stelt voor: zaai witte klaver vinden gaan ringen. Daarvoor gaat elektriciteits- in, ganzen dat lekker en ze
Tennet exporteur de stroom omleiden. Dat blijven weg van andere percelen. Gebruik
lieten de twee partijen weten. De inwoners Bordercollies om ganzen te verjagen.
van het Flevolandse gebied hebben Varieer het waterpeil op wisselende de de kunnen tijdens operatie gewoon stroom. momenten, ganzen moeilijk
nestelen bij een hoge waterstand, de
Scholekster is hier over tien jaar jongen kunnen moeilijk vluchten bij een
uitgestorven lage waterstand en ganzen gaan er niet 2011 zitten. draad het Trouw, 7 juni graag Span een over
Het aantal Scholeksters is de laatste jaren perceel die eens per uur in beweging wordt dramatisch achteruitgegaan. Zonder gebracht en de ganzen op dat perceel ingrijpende maatregelen is de zwart-witte verschrikt. Over hetzelfde onderwerp
steltloper in 2010 praktisch verdwenen, zo artikelen in de Volkskrant van 9 en van 14
voorspelt Sovon Vogelonderzoek Neder- juni en Trouw van 10 juni 2011.
land. Hoewel de soort gemiddeld 40 jaar oud wordt, lukt het de broedpaartjes niet Onderzoeker: roofvogels slachtoffer
om genoeg jongen groot te brengen. ‘maffiapraktijken’
Agrarisch gebied wordt té intensiefbe- Leeuwarder Courant, 18juni 2011 werkt of té Friese is vroeg gemaaid. Vogels die De roofvogeljacht weer in volle broeden op de Wadden, hebben onvol- gang. Er zijn gebieden waar geenjong het doende voedsel ter beschikking of krijgen redt. Dit jaar werden tot nu toe 73 nesten
de in aantal toenemende Japanse oesters vernield of oudervogels gedood. De
niet open. Bovendien spoelen hun nesten omgeving van Ureterp spant de kroon als het het beschieten regelmatig weg bij overstromingen of gaat om vergiftigingen, zakken de platen waarop Scholeksters van roofvogels, het vernielen van nesten broeden in de Zuid-Hollandse Delta onder en het doden van kuikens. Bij de Fone-
water. Over hetzelfde onderwerp artikelen jachtbrug en in Suwald werden nestbomen
in Trouw van 7 juni 2011. van Haviken omgezaagd. De roofvogel-
haat zit diep vertakt in de Friese samen-
264 het Vogeljaar 59 (5) 2011 Vogelkoppenknipsels
leving. Over hetzelfde onderwerp moeizaam tot stand gekomen Ganzen- artikelen in de Spits! van 29 juni 2011. akkoord van zeven maatschappelijke
in afschot organisaties. Dat voorzag een de overlast Bleker opent plezierjacht op ganzen van 100.000 ganzen om tegen
de te moest tot Vogels mogen in winter geschoten. gaan, maar uiteindelijk leiden
Nieuwe wet bespaart veel geld een algeheel jachtverbod. De jagers-
Trouw, 23 juni 2011 vereniging KNJV trok zich op het laatste
Staatssecretaris Bleker wil de plezierjacht moment terug uit dit overleg. Wisten zij al op ganzen openen van half augustus tot van een voor hen gunstige koerswijziging half februari. de Bleker? In nog vertrouwelijke van nieuwe Natuurwet staat dat de Grauwe Over hetzelfde onderwerp artikelen in de
Gans, de Canadese Gans, de Smient en de Volkskrant van 24 juni en De Telegraaf
Kolgans in de winter weer geschoten van 30 juni 2011. mogen worden. Met de nieuwe wet zet
Bleker een streep door het vorige maand
Wirn Smeets, Bachlaan 111, 3752 HG Bunschoten, (033) 298 31 47, [email protected].
het Vogeljaar59 (5) 2011 [265-271) 265