Metropoolregio in cijfers 2019 Onderzoek, Informatie en Statistiek 2

Colofon

Redactionele informatie

Redactie Cor Hylkema

Vormgeving, zetwerk, omslag, druk en afwerking De Groot - grootsgedrukt.nl, Goudriaan

Foto omslag Fotobank Intranet Amsterdam: Edwin van Eis

Bronvermelding Het overnemen van gegevens is met de volgende bronvermelding toegestaan: OIS Amsterdam

Verklaring der tekens . = de gegevens ontbreken x = geheim - = nul - = (indien voorkomend tussen twee getallen) tot en met 0(0,0) = het getal is minder dan de helft van de gekozen eenheid niets (blank) = een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen * = niet berekend i.v.m. kleine aantallen 2018-2019 = 2018 tot en met 2019 2018/2019 = het gemiddelde over de jaren 2018 tot en met 2019 2018/’19 = oogstjaar, boekjaar, schooljaar enz. beginnend in 2018 en eindigend in 2019

Website Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 staat volledig op de website van OIS, www.data.amsterdam.nl. Zie voor meer informatie over de Metropoolregio Amsterdam ook www.metropoolregioamsterdam.nl

december 2019

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 3

Woord vooraf

De meest recente economische verkenning voor de Metropoolregio Amsterdam laat een overwegend positief beeld zien, net als in de afgelopen jaren. De bevolking groeit, het aantal arbeidsplaatsen neemt toe en de werkloosheid is uitzonderlijk laag. Ook in internationaal perspectief is de positie van de MRA sterk. Tegelijkertijd is duidelijk dat er knelpunten zijn die een belemmering vormen voor toekomstige groei. De arbeidsproductiviteit en de arbeidsparticipatie nemen nauwelijks toe, er zijn tekorten op de arbeidsmarkt, de mobiliteit staat onder druk en de vraag naar nieuwe woningen stijgt sneller dan het aanbod, met alle gevolgen voor toegankelijkheid en betaalbaarheid van dien. Daar komt nog eens bij dat de energietransitie en de circulaire economie de komende jaren vaster vorm moet krijgen. Dat betekent dat er voor de Metropoolregio Amsterdam, het samenwerkingsverband van de provincies Noord-Holland en Flevoland, de Vervoerregio Amsterdam en gemeenten, werk aan de winkel is. De opgaven overstijgen immers in veel gevallen de slagkracht van afzonderlijke samenwerkingspartners.

De website www.metropoolregioamsterdam.nl biedt veel informatie over actuele ontwikkelingen. In deze publicatie is statistisch materiaal bijeengebracht over een reeks van jaren. Tezamen vormt het een basis voor analyse en beleidsvoorbereiding en voor succesvolle samenwerking in de Metropool- regio Amsterdam.

drs. Jeroen Slot, Hoofd Onderzoek en Statistiek

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 4

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 5

Inhoud

Woord vooraf 3

1 Kerncijfers 11

tabellen 1.1.1 Kerncijfers, 1 januari 2019 12

2 Bevolking 17

tabellen 2.1.1 Bevolking, 1 januari 2015-2019 17 2.1.2 Bevolking naar geslacht, 1 januari 2018-2019 18 2.1.3 Bevolking naar leeftijdsgroepen, 1 januari 2019 19 2.1.4 Bevolking naar burgerlijke staat en geslacht, 1 januari 2019 22 2.1.5 Bevolking naar migratieachtergrond, 1 januari 2019 24 2.1.6 Bevolking naar nationaliteiten, 1 januari 2019 25 2.1.7 Particuliere huishoudens naar samenstelling, 1 januari 2019 27 2.2.1 Loop van de bevolking, 2018 28 2.3.1 Geboorte, 2014-2018 29 2.3.2 Sterfte, 2014-2018 30 2.4.1 Huwelijken, 2012-2016 31 2.4.2 Huwende personen, 2012-2016 32 2.4.3 Echtscheidende personen, 2012-2016 33 2.5.1 Vestiging, 2014-2018 34 2.5.2 Vertrek, 2014-2018 35 2.5.3 Binnengemeentelijke verhuizingen, 2014-2018 36 2.5.4 Verhuizingen tussen gemeenten, 2017 37 2.6.1 Prognose bevolking, 2020-2040 39 2.6.2 Prognose particuliere huishoudens, 2020-2040 40

grafieken 2.1a Bevolking naar leeftijdsgroepen en geslacht, 1 januari 2019 21

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 6 Inhoud

3 Veiligheid 41

tabellen 3.1.1 Geregistreerde verdachten van misdrijven, 2014-2018 41 3.1.2 Geregistreerde verdachten van misdrijven naar delictgroep, 2018 42 3.1.3 Aangehouden verdachten van misdrijven, 2012-2014 43 3.1.4 Geregistreerde misdrijven, 2014-2018 44 3.1.5 Geregistreerde misdrijven en ophelderingen, 2018 45 3.2.1 Fysieke verloedering naar veiligheidsregio’s, 2017 46 3.2.2 Sociale overlast naar veiligheidsregio’s, 2017 46 3.2.3 Verkeersoverlast naar veiligheidsregio’s, 2017 47 3.2.4 Preventie naar veiligheidsregio’s, 2017 47 3.2.5 (On)veiligheidsbeleving naar veiligheidsregio’s, 2017 48 3.2.6 Slachtofferschap criminaliteit naar veiligheidsregio’s, 2017 49 3.2.7 Contact met politie naar veiligheidsregio’s, 2017 50 3.2.8 Functioneren van de politie naar veiligheidsregio’s, 2017 51

4 Economie 52

tabellen 4.1.1 Beroepsbevolking en arbeidsparticipatie, 2018 52 4.1.2 Werkzame beroepsbevolking (15-74 jaar) naar migratieachtergrond en onderwijsniveau, 2018 53 4.1.3 Bruto binnenlands product per inwoner, 2013-2017 54 4.1.4 Totaal toegevoegde waarde, 2015-2017 54 4.1.5 Volumegroei van het bruto binnenlands product, 2016-2017 55 4.1.6 Volumegroei van de toegevoegde waarde, 2016-2017 55 4.1.7 Bruto binnenlands product, 2013-2017 56 4.1.8 Beloning van werknemers, 2012-2016 56 4.2.1 Bedrijfsvestigingen, 2014-2018 57 4.2.2 Bedrijfsvestigingen naar sectoren, 2018 58 4.2.3 Bedrijfsvestigingen in de tertiaire sector, 2018 59 4.2.4 Werkzame personen, 2014-2018 60 4.2.5 Werkzame personen naar soort banen en geslacht, 2018 61 4.2.6 Werkzame personen naar sectoren, 2018 62 4.2.7 Werkzame personen in de tertiaire sector, 2018 63

5 Inkomen en sociale zekerheid 64

tabellen 5.1.1a Personen met inkomen en persoonlijk inkomen naar migratieachtergrond, 2016 64 5.1.1b Personen met inkomen en persoonlijk inkomen naar migratieachtergrond, 2017 65 5.1.2a Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar sociaal-economische categorie, 2016 66 5.1.2b Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar sociaal-economische categorie, 2017 67 Inhoud 7

5.1.3a Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar geslacht, 2016 68 5.1.3b Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar geslacht, 2017 69 5.1.4a Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar leeftijdsgroepen, 2016 70 5.1.4b Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar leeftijdsgroepen, 2017 71 5.1.5a Particuliere huishoudens incl. studenten en gemiddeld besteedbaar inkomen naar samenstelling huishouden, 2016 72 5.1.5b Particuliere huishoudens incl. studenten en gemiddeld besteedbaar inkomen naar samenstelling huishouden, 2017 73 5.1.6a Particuliere huishoudens excl. studenten en gemiddeld besteedbaar inkomen naar samenstelling huishouden, 2016 74 5.1.6b Particuliere huishoudens excl. studenten en gemiddeld besteedbaar inkomen naar samenstelling huishouden, 2017 75 5.2.1 Uitkeringen WWB, 1 januari 2015-2019 77 5.2.2 Uitkeringen WWB, 1 januari 2019 78 5.2.3 Uitkeringen WIA, 1 januari 2015-2019 79 5.2.4 Uitkeringen WIA naar leeftijdsgroepen en geslacht, 1 januari 2019 80 5.2.5 Uitkeringen WAO, 1 januari 2015-2019 81 5.2.6 Uitkeringen WAO naar mate arbeidsongeschiktheid, leeftijdsgroepen en geslacht, 1 januari 2019 82 5.2.7 Uitkeringen Wajong, 1 januari 2015-2019 83 5.2.8 Uitkeringen Wajong naar leeftijdsgroepen en geslacht, 1 januari 2019 84 5.2.9 Uitkeringen WW, 1 januari 2015-2019 85 5.2.10 Uitkeringen WW naar leeftijdsgroepen, geslacht en werkloosheidspercentage, 1 januari 2019 86 5.2.11 Uitkeringen AOW, 2018 87 5.2.12 Uitkeringen AOW, 4e kwartaal 2018 88 5.2.13 Toegekende aanvragen huurtoeslag van huishoudens naar huishoudenstypen en leeftijdsgroepen, 2017 89 5.2.14 Gemiddelde huurtoeslag per jaar (x 1 euro) van huishoudens naar huishoudenstypen en leeftijdsgroepen, 2017 90 5.3.1 Gemeentelijke woonlasten (euro's per jaar per huishouden), 2019 91

grafieken 5.1a Gemiddeld persoonlijk inkomen per persoon met inkomen, 2017 76

6 Gezondheid en welzijn 92

tabellen 6.1.1 Sterfte naar doodsoorzaken, 2018 92 6.1.2 Uitkomsten gezondheidsmonitor, 2016 94 6.1.3 Uitkomsten gezondheidsmonitor per gemeente, 2016 95 6.1.4 Jongeren met meerdere vormen van jeugdzorg, 2018 99

grafieken en kaarten 6.1a Sterfte naar doodsoorzaken, 2018 93 6.1b Veiligheidsregio’s 93

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 8 Inhoud

7 Onderwijs 100

tabellen 7.1.1 Leerlingen basisonderwijs naar geslacht, 2017/'18-2018/'19 100 7.1.2 Leerlingen speciaal basisonderwijs naar geslacht, 2017/'18-2018/'19 101 7.1.3 Leerlingen (voortgezet) speciaal onderwijs naar geslacht, 2017/'18-2018/'19 102 7.2.1 Leerlingen voortgezet onderwijs naar woongemeente, 2018/'19 103 7.2.2 Leerlingen voortgezet onderwijs naar woongemeente, migratieachtergrond en geslacht, 2018/'19 104 7.3.1 Leerlingen middelbaar beroepsonderwijs naar woongemeente en opleidingsniveau, 2018/'19 105 7.3.2 Leerlingen middelbaar beroepsonderwijs naar woongemeente, migratieachtergrond en geslacht, 2018/'19 106 7.4.1 Studenten hoger onderwijs naar woongemeente en geslacht, 2018/'19 107 7.4.2 Studenten hoger onderwijs naar woongemeente en migratieachtergrond, 2018/'19 108 7.5.1 Bevolking van 15-74 jaar naar hoogst afgerond opleidingsniveau, 2017 109

8 Verkeer en vervoer 110

tabellen 8.1.1 Lengte van wegen naar beheerder en wegtype, 2018 110 8.1.2 Nabijheid van voorzieningen, 2018 111 8.2.1 Geregistreerde motorvoertuigen, 1 januari 2018-2019 112 8.2.2 Voertuigen met bromfietskenteken, 1 januari 2018-2019 113

9 Natuur en milieu 114

tabellen 9.1.1 Oppervlakte, bevolkingsdichtheid, woningdichtheid en gemiddelde woningbezetting, 1 januari 2019 114 9.2.1 Oppervlakte cultuurgrond in are, 2018 115 9.2.2 Landbouwbedrijven naar cultuurgrond, 2018 116 9.2.3 Graasdieren en hokdieren, 2018 117 9.3.1 Geproduceerde dierlijke mest, 2013-2017 118 9.3.2 Stikstofuitscheiding tijdens dierlijke mestproductie, 2013-2017 119 9.3.3 Fosfaatuitscheiding tijdens dierlijke mestproductie, 2013-2017 120 9.3.4 Kali-uitscheiding tijdens dierlijke mestproductie, 2013-2017 121 9.4.1 Meldingen met betrekking tot geluidshinder Schiphol, gebruiksjaar 2018 122 9.5.1 Bezoeken recreatiegebieden Noord-Holland, 2014-2018 124

grafieken 9.4a Meldingen met betrekking tot geluidshinder Schiphol, 2017 en 2018 123 9.5a Bezoeken recreatiegebieden Noord-Holland, 2005-2018 124

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inhoud 9

10 Toerisme 125

tabellen 10.1.1 Hotels, 2015-2019 125 10.1.2 Hotelkamers, 2015-2019 125 10.1.3 Hotelbedden, 2015-2019 126 10.1.4 Netto bedbezetting in hotels, 2014-2018 126 10.1.5 Gasten in hotels, 2014-2018 127 10.1.6 Overnachtingen van hotelgasten, 2014-2018 128 10.1.7 Gemiddelde verblijfsduur in hotels, 2014-2018 129 10.2.1 Verblijfsrecreatieve logiesvormen, 1 juli 2015-2019 130 10.2.2 Slaapplaatsen in verblijfsrecreatieve logiesvormen, 1 juli 2015-2019 130 10.2.3 Gasten in verblijfsrecreatieve logiesvormen, 2014-2018 131 10.2.4 Overnachtingen van gasten in verblijfsrecreatieve logiesvormen, 2014-2018 132 10.2.5 Gemiddelde verblijfsduur in verblijfsrecreatieve logiesvormen, 2014-2018 133

grafieken 10.1a Overnachtingen in hotels per maand, 2018 129

11 Bouwen en wonen 134

tabellen 11.1.1 Woningvoorraad, 1 januari 2015-2019 134 11.1.2 Woningvoorraad naar bouwjaar en woningtype, 1 januari 2019 134 11.2.1 Woningvoorraad en mutaties in de woningvoorraad, 2018 136 11.2.2 Gemiddelde woningwaarde, 1 januari 2015-2019 137 11.2.3 Gemeentelijke woonlasten, 2017-2019 138

12 Politiek 139

tabellen 12.1.1 Kiesgerechtigden, blanco/ongeldige stemmen, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage bij de verkiezingen voor de Gemeenteraad, 2018 139 12.2.1 Kiesgerechtigden, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten, 2019 142 12.3.1 Kiesgerechtigden, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage bij de verkiezingen voor het Europees Parlement, 2019 144

grafieken 12.1a Opkomst bij de verkiezingen voor de Gemeenteraad, 21 maart 2018 141

Bijlagen 146

A Verklaring van begrippen en gebruikte afkortingen 146 B Kaart Metropoolregio Amsterdam naar gemeenten en subregio’s, 1 januari 2019 155

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 10

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 11 1 Kerncijfers 1

Metropoolregio Amsterdam naar gemeenten en subregio’s, 1 januari 2019

27

28 6 5 2 31 4 26 3 7 30 29 32

9 1 8 25 11 10 14

15 1 23 19 21 13 16 20 18 12 22 17

24 20

Amsterdam + -Meerlanden Flevoland –

IJmond Het Gooi en Vechtstreek agglomeratie Zaanstreek

1 Amsterdam 10 19 26 Lelystad 2 11 20 27 3 12 21 28 Edam-Volendam 4 13 22 Laren 29 5 14 23 30 6 15 24 31 7 16 Ouder-Amstel 25 Almere 32 Waterland 8 17 9 Haarlem 18

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 12 Kerncijfers

1.1.1 Kerncijfers, 1 januari 2019

bevolkings- opper- opper- dichtheid vlakte vlakte in % niet- % 65- bevolking per km2 gemeente/subregio in km2 km2 land bevolking westers plussers 15-74 jaar 1) land

Wormerland 45.18 38.59 16329 7,1 22,9 12276 423 Zaanstad 83.24 73.87 155885 21,6 18,1 117980 2110 Zaanstreek 128.42 112.46 172214 20,3 18,6 130256 1531

Beverwijk 20.09 18.40 41176 15,0 18,1 31337 2238 Heemskerk 31.68 27.34 39164 11,1 21,9 29232 1432 Uitgeest 22.29 19.16 13528 5,6 17,7 10275 706 Velsen 63.17 45.20 68348 9,3 20,1 51797 1512 IJmond 137.23 110.10 162216 10,9 19,8 122641 1473

Bloemendaal 45.23 39.79 23410 5,1 26,4 16251 588 Haarlem 32.09 29.17 161265 16,1 17,0 122142 5528 Haarlemmerliede en Spaarnwoude ²) Heemstede 9.64 9.18 27286 6,8 26,7 18810 2972 Zandvoort 43.97 32.12 17011 8,7 25,9 12884 530 agglomeratie Haarlem 130.93 110.26 228972 13,3 19,8 170087 2077

Aalsmeer 32.29 20.12 31728 8,6 18,4 23389 1577 Amstelveen 44.08 41.13 90838 24,9 19,2 66439 2209 Diemen 14.04 11.99 29196 29,6 15,7 22816 2435 Haarlemmermeer ²) 206.31 197.48 154235 15,8 16,7 117446 781 Ouder-Amstel 25.78 24.08 13916 13,8 20,5 10408 578 Uithoorn 19.42 18.14 29424 13,7 18,5 21996 1622 Amstel-Meerlanden 341.92 312.94 349337 18,4 17,7 262494 1116

Blaricum 15.56 11.11 11202 8,6 25,2 8153 1008 Gooise Meren 75.22 41.59 57715 8,9 21,3 40909 1388 Hilversum 46.35 45.61 90238 14,4 19,0 67020 1978 Huizen 23.32 15.81 41273 10,9 22,8 30917 2611 Laren 12.41 12.41 11195 6,0 31,3 7661 902 Weesp 24.16 22.79 19334 16,2 20,1 14361 848 Wijdemeren 76.36 47.60 24013 5,2 23,8 17860 504 Het Gooi en Vechtstreek 273.38 196.92 254970 11,2 21,5 186881 1295

Almere 248.77 129.19 207904 32,0 11,3 161084 1609 Lelystad 765.45 230.32 77893 21,2 17,4 59401 338 Flevoland – 1014.22 359.51 285797 29,0 12,9 220485 795

Beemster 72.07 70.58 9748 4,3 20,1 7301 138 Edam-Volendam 80.00 54.33 36099 4,9 20,8 27448 664 Landsmeer 26.50 22.53 11488 8,5 21,0 8485 510 Oostzaan 16.08 11.53 9757 7,3 20,0 7318 846 Purmerend 24.56 23.15 80117 17,5 19,7 61296 3461 Waterland 115.66 52.11 17315 5,5 24,3 12755 332 Waterland + 334.87 234.23 164524 11,5 20,5 124603 702

Amsterdam 219.49 165.50 862965 35,7 12,5 695376 5214

Metropoolregio Amsterdam 2580.46 1601.92 2480995 23,6 16,3 1912823 1549

Nederland 41543.38 33671.09 17282163 13,4 19,2 13134798 513

1) Potentiële beroepsbevolking. bron: CBS ²) Vanaf 1-1-2019 is Haarlemmermeer inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Kerncijfers 13

1.1.1 Kerncijfers, 1 januari 2019 (vervolg)

gemiddeld woning- gemid- gemid- gemid- besteed- dichtheid delde delde deld 1 baar % lage woning- per km2 woning- waarde betaalde gemeente/subregio inkomen1) inkomens2) voorraad land bezetting woningen3) ozb

Wormerland 45,6 9,3 6962 180 2,35 263 324 Zaanstad 39,5 14,5 68402 926 2,28 228 267 Zaanstreek 40,1 14,0 75364 670 2,29 231 296

Beverwijk 39,1 13,3 19280 1048 2,14 215 232 Heemskerk 42,7 10,4 17501 640 2,24 258 259 Uitgeest 48,0 7,0 5633 294 2,40 291 341 Velsen 42,5 12,0 30913 684 2,21 266 276 IJmond 42,1 11,5 73327 666 2,21 252 277

Bloemendaal 75,1 8,1 9992 251 2,34 695 828 Haarlem 41,4 13,3 75632 2593 2,13 326 289 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 4) 7,8 Heemstede 59,0 8,5 12587 1371 2,17 502 401 Zandvoort 42,0 15,9 9557 298 1,78 312 311 agglomeratie Haarlem 46,4 12,3 107768 977 2,12 378 457

Aalsmeer 50,5 8,2 13091 651 2,42 344 390 Amstelveen 46,7 10,4 42035 1022 2,16 389 270 Diemen 37,6 13,9 13803 1151 2,12 258 240 Haarlemmermeer 4) 47,9 8,7 63511 322 2,43 298 285 Ouder-Amstel 52,6 9,7 6155 256 2,26 393 282 Uithoorn 45,4 9,4 12856 709 2,29 282 311 Amstel-Meerlanden 46,8 9,7 151451 484 2,31 325 296

Blaricum 72,3 9,2 4941 445 2,27 606 689 Gooise Meren 55,2 11,1 26508 637 2,18 410 313 Hilversum 44,0 13,7 42324 928 2,13 314 268 Huizen 46,8 12,4 18874 1194 2,19 309 177 Laren 78,8 10,5 5280 425 2,12 626 647 Weesp 42,7 12,5 9008 395 2,15 288 251 Wijdemeren 51,8 9,6 10707 225 2,24 384 469 Het Gooi en Vechtstreek 50,2 12,1 117642 597 2,17 365 402

Almere 41,9 13,3 84161 651 2,47 219 298 Lelystad 38,9 16,1 32893 143 2,37 188 331 Flevoland – 41,0 14,1 117054 326 2,44 210 315

Beemster 51,1 8,3 3941 56 2,47 362 437 Edam-Volendam 49,6 7,3 15029 277 2,40 276 262 Landsmeer 51,1 8,2 4853 215 2,37 395 365 Oostzaan 48,2 7,5 4099 356 2,38 325 354 Purmerend 40,9 13,0 36141 1561 2,22 235 234 Waterland 49,8 7,9 7289 140 2,38 334 310 Waterland + 45,3 10,3 71352 305 2,31 277 327

Amsterdam 37,2 21,4 441490 2668 1,95 378 146

Metropoolregio Amsterdam 41,9 15,5 1155448 721 2,15 328 314

Nederland 41,0 14,1 7814912 232 2,21 248 281

¹) Gemiddeld besteedbaar inkomen particuliere huishoudens incl. studenten 2017 (x 1.000 euro). bron: CBS ²) % particuliere huishoudens excl. studenten met een besteedbaar inkomen tot 120% sociaal minimum in 2017. ³) Gemiddelde waarde woningen = WOZ-waarde x 1.000 euro (prijspeil 2018), voorlopige cijfers. 4) Vanaf 1-1-2019 is Haarlemmermeer inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 14 Kerncijfers

1.1.1 Kerncijfers, 1 januari 2019 (vervolg) gemeente/subregio WWB WIA WAO Wajong WW WW % AOW 1)

Wormerland 200 274 243 153 230 2,3 3540 Zaanstad 3910 3745 3148 2150 2501 2,5 26610 Zaanstreek 4110 4019 3391 2303 2731 2,5 30150

Beverwijk 910 864 774 624 587 2,2 7030 Heemskerk 810 725 635 533 456 1,8 8110 Uitgeest 150 168 171 115 136 1,5 2260 Velsen 1380 1234 1190 846 894 2,0 12920 IJmond 3250 2991 2770 2118 2073 2,0 30320

Bloemendaal 170 205 248 177 266 2,0 5870 Haarlem 3500 2787 2901 1956 2479 2,3 25820 Haarlemmerliede en Spaarnwoude ²) 1040 Heemstede 240 276 334 378 320 2,1 6930 Zandvoort 390 336 367 195 265 2,6 4160 agglomeratie Haarlem 4300 3604 3850 2706 3330 2,3 43820

Aalsmeer 230 395 283 268 428 2,1 5520 Amstelveen 1150 1055 1021 689 1314 2,3 16370 Diemen 490 399 386 249 464 2,4 4250 Haarlemmermeer ²) 2030 2210 1978 1339 2150 2,2 23010 Ouder-Amstel 180 159 147 119 273 3,3 2660 Uithoorn 320 452 357 324 475 2,5 5170 Amstel-Meerlanden 4400 4670 4172 2988 5104 2,3 56980

Blaricum 110 111 101 47 129 2,1 2660 Gooise Meren 840 637 617 446 898 2,6 11660 Hilversum 2110 1372 1216 1026 1441 2,5 16170 Huizen 780 625 623 445 618 2,4 8790 Laren 120 101 112 78 135 2,3 3360 Weesp 390 296 266 166 310 2,5 3650 Wijdemeren 200 279 302 149 318 2,2 5390 Het Gooi en Vechtstreek 4550 3421 3237 2357 3849 2,5 51680

Almere 5650 4231 3402 2428 4037 2,8 21180 Lelystad 2230 1727 1501 1439 1454 2,9 12480 Flevoland – 7880 5958 4903 3867 5491 2,8 33660

Beemster 70 135 146 204 108 1,8 1850 Edam-Volendam 280 627 508 278 330 1,5 7030 Landsmeer 110 155 153 65 154 2,2 2260 Oostzaan 110 150 144 70 147 2,4 1860 Purmerend 1640 1944 1745 1444 1275 2,4 14800 Waterland 170 268 223 110 212 2,0 3970 Waterland + 2380 3279 2919 2171 2226 2,1 31770

Amsterdam 42290 13983 12760 8691 14630 2,4 99920

Metropoolregio Amsterdam 73160 41925 38002 27201 39434 2,4 378300

1) 4e kwartaal 2018. bron: CBS/UWV ²) Vanaf 1-1-2019 is Haarlemmermeer inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Kerncijfers 15

1.1.1 Kerncijfers, 2018 (vervolg)

toe- gemeentelijke werkzame personen - gekende woonlasten 2) 1 bedrijfs- aanvragen vesti- grote kleine huur- eenpers. meerpers. gemeente/subregio gingen banen banen totaal toeslag 1) huishouden huishouden

Wormerland 1370 3980 840 4830 902 877 877 Zaanstad 15730 53760 11310 65070 12596 837 837 Zaanstreek 17100 57740 12150 69900 13498 857 857

Beverwijk 3260 15360 2700 18060 3170 620 716 Heemskerk 2220 7410 1980 9390 2570 691 756 Uitgeest 920 3300 530 3840 532 696 795 Velsen 4720 29890 4370 34260 4759 770 803 IJmond 11120 55960 9580 65550 11031 694 768

Bloemendaal 2250 4740 1390 6130 721 1330 1446 Haarlem 15650 58110 10630 68740 12149 697 829 Haarlemmerliede en Spaarnwoude ³) 580 2040 300 2340 226 Heemstede 2550 6860 1650 8500 1115 823 877 Zandvoort 1620 4220 1290 5510 1555 680 742 agglomeratie Haarlem 22650 75970 15260 91220 15766 883 974

Aalsmeer 2940 13230 2250 15480 1248 751 815 Amstelveen 10550 45440 9020 54450 6527 676 720 Diemen 3270 17680 1930 19610 3449 713 783 Haarlemmermeer ³) 12730 130180 12010 142200 6859 711 836 Ouder-Amstel 2530 12610 1990 14600 691 788 823 Uithoorn 2610 12020 1460 13490 1679 819 819 Amstel-Meerlanden 34630 231160 28660 259830 20453 743 799

Blaricum 1060 2970 660 3630 429 1034 1173 Gooise Meren 6310 17940 3440 21380 3176 689 790 Hilversum 9000 40790 6090 46880 6954 646 767 Huizen 3300 10590 2500 13080 2966 618 694 Laren 1370 3630 960 4590 445 943 1110 Weesp 1880 7610 1150 8750 1471 677 758 Wijdemeren 2580 6760 1530 8290 1063 936 1010 Het Gooi en Vechtstreek 25500 90290 16330 106600 16504 792 900

Almere 19370 69510 15460 84970 13892 804 804 Lelystad 7180 31630 6340 37970 6795 669 786 Flevoland – 26550 101140 21800 122940 20687 737 795

Beemster 1070 2910 730 3630 335 854 942 Edam-Volendam 3710 12940 2590 15530 1308 664 736 Landsmeer 1640 2560 990 3560 451 808 880 Oostzaan 1060 2990 880 3870 399 895 958 Purmerend 5740 21990 5360 27360 6416 732 732 Waterland 1760 3730 860 4590 726 620 757 Waterland + 14980 47120 11410 58540 9635 762 834

Amsterdam 154470 549310 103720 653030 107651 553 645

Metropoolregio Amsterdam 307000 1208690 218910 1427610 215225 753 821

Nederland 1630070 7331910 1319930 8651830 1392079 672 740

1) 2017. bron: LISA/MinBZk/WB/COELO 2) 2019. ³) Vanaf 1-1-2019 is Haarlemmermeer inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 16 Kerncijfers

1.1.1 Kerncijfers, schooljaar 2018/'19 (slot)

leerlingen studenten open– gemeente/subregio bao sbo so vo mbo hbo wo

Wormerland 1162 – – 944 542 380 126 Zaanstad 12934 264 392 8539 5124 3245 1133 Zaanstreek 14096 264 392 9483 5666 3625 1259

Beverwijk 3252 133 81 2167 1318 787 281 Heemskerk 3212 – 625 2103 1257 883 340 Uitgeest 1176 – – 875 434 343 129 Velsen 5026 112 167 3867 2171 1361 602 IJmond 12666 245 873 9012 5180 3374 1352

Bloemendaal 3446 – – 1927 247 368 389 Haarlem 13663 418 1012 8479 3123 3611 1912 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 626 – – 333 153 135 81 Heemstede 2496 – – 1923 286 413 376 Zandvoort 1032 – – 833 310 251 139 agglomeratie Haarlem 21263 418 1012 13495 4119 4778 2897

Aalsmeer 3110 – – 2162 745 650 310 Amstelveen 6993 235 – 4750 1209 1889 3035 Diemen 2244 – – 1354 623 1343 1414 Haarlemmermeer 13542 369 320 10261 3980 3512 1661 Ouder-Amstel 1323 – 87 971 248 302 250 Uithoorn 2484 157 – 1831 723 682 327 Amstel-Meerlanden 29696 761 407 21329 7528 8378 6997

Blaricum 1059 – – 743 167 160 121 Gooise Meren 5860 73 189 4369 926 1047 754 Hilversum 7862 462 413 5577 1936 1864 1012 Huizen 3069 124 322 2514 1006 845 397 Laren 1003 – – 826 119 156 124 Weesp 1548 – – 1019 417 405 171 Wijdemeren 1938 – – 1504 532 441 207 Het Gooi en Vechtstreek 22339 659 924 16552 5103 4918 2786

Almere 19735 684 880 13368 7814 5661 1759 Lelystad 7315 204 917 4714 2924 1500 415 Flevoland – 27050 888 1797 18082 10738 7161 2174

Beemster 831 – – 548 244 199 82 Edam-Volendam 2916 90 – 2400 991 689 385 Landsmeer 1099 – – 651 249 224 121 Oostzaan 907 – – 576 274 208 104 Purmerend 5893 244 373 4559 2582 1759 655 Waterland 1481 – – 1077 346 358 185 Waterland + 13127 334 373 9811 4686 3437 1532

Amsterdam 62052 1121 3291 37517 16960 22643 28252

Metropoolregio Amsterdam 202289 4690 9069 135281 59980 58314 47249

Nederland 1405527 34953 68432 968197 498139 455736 294769

bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 17

2.1.1 Bevolking, 1 januari 2015-2019 gemeente/subregio 2015 2016 2017 2018 2019

Wormerland 15740 15664 15820 15995 16329 Zaanstad 151418 152466 153679 154865 155885 Zaanstreek 167158 168130 169499 170860 172214 2

Beverwijk 40182 40318 40709 41077 41176 Heemskerk 39138 39299 39171 39146 39164 Uitgeest 13291 13360 13465 13520 13528 Velsen 67166 67448 67619 67831 68348 IJmond 159777 160425 160964 161574 162216

Bloemendaal 22256 22296 22826 23208 23410 Haarlem 156645 158140 159229 159709 161265 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 5574 5578 5665 5867 Heemstede 26480 26766 26936 27080 27286 Zandvoort 16692 16792 16899 16970 17011 agglomeratie Haarlem 227647 229572 231555 232834 228972

Aalsmeer 31077 31299 31373 31499 31728 Amstelveen 87162 88602 89294 89870 90838 Diemen 26666 26840 27272 28121 29196 Haarlemmermeer ¹) 144152 144518 146003 147282 154235 Ouder-Amstel 13289 13411 13419 13496 13916 Uithoorn 28731 29181 29201 29445 29424 Amstel-Meerlanden 331077 333851 336562 339713 349337

Blaricum 9312 9622 10201 10795 11202 Bussum 32870 Gooise Meren ²) 56696 56935 57337 57715 Hilversum 87161 87830 88888 89521 90238 Huizen 41315 41373 41382 41369 41273 Laren 10857 10956 11088 11146 11195 Muiden 6249 Naarden 17209 Weesp 18348 18572 18751 19147 19334 Wijdemeren 23176 23275 23447 23659 24013 Het Gooi en Vechtstreek 246497 248324 250692 252974 254970

Almere 196932 198145 200914 203990 207904 Lelystad 76418 76792 76937 77389 77893 Flevoland – 273350 274937 277851 281379 285797

Beemster 8903 8958 9205 9550 9748 Edam-Volendam 3) 29087 35465 35800 35953 36099 Landsmeer 10823 10977 11275 11435 11488 Oostzaan 9187 9504 9652 9735 9757 Purmerend 79611 79889 79928 79983 80117 Waterland 17143 17304 17290 17259 17315 Zeevang 6306 Waterland + 161060 162097 163150 163915 164524

Amsterdam 821752 833624 844947 854047 862965

Metropoolregio Amsterdam 2388318 2410960 2435220 2457296 2480995

Nederland 16900726 16979120 17081507 17181084 17282163

1) Vanaf 1-1-2019 inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude. bron: CBS ²) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. ³) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 18 Bevolking

2.1.2 Bevolking naar geslacht, 1 januari 2018-2019

2018 2019 gemeente/subregio mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal

Wormerland 7922 8073 15995 8097 8232 16329 Zaanstad 76612 78253 154865 77195 78690 155885 Zaanstreek 84534 86326 170860 85292 86922 172214

Beverwijk 20498 20579 41077 20582 20594 41176 Heemskerk 19157 19989 39146 19169 19995 39164 Uitgeest 6802 6718 13520 6820 6708 13528 Velsen 33669 34162 67831 33912 34436 68348 IJmond 80126 81448 161574 80483 81733 162216

Bloemendaal 11181 12027 23208 11321 12089 23410 Haarlem 78189 81520 159709 79000 82265 161265 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 2929 2938 5867 Heemstede 12758 14322 27080 12900 14386 27286 Zandvoort 8194 8776 16970 8214 8797 17011 agglomeratie Haarlem 113251 119583 232834 111435 117537 228972

Aalsmeer 15596 15903 31499 15694 16034 31728 Amstelveen 43067 46803 89870 43650 47188 90838 Diemen 13725 14396 28121 14263 14933 29196 Haarlemmermeer ¹) 73266 74016 147282 76757 77478 154235 Ouder-Amstel 6610 6886 13496 6802 7114 13916 Uithoorn 14528 14917 29445 14509 14915 29424 Amstel-Meerlanden 166792 172921 339713 171675 177662 349337

Blaricum 5255 5540 10795 5455 5747 11202 Gooise Meren 27605 29732 57337 27870 29845 57715 Hilversum 43937 45584 89521 44280 45958 90238 Huizen 20035 21334 41369 19949 21324 41273 Laren 5274 5872 11146 5292 5903 11195 Weesp 9284 9863 19147 9415 9919 19334 Wijdemeren 11524 12135 23659 11744 12269 24013 Het Gooi en Vechtstreek 122914 130060 252974 124005 130965 254970

Almere 101181 102809 203990 103082 104822 207904 Lelystad 38815 38574 77389 39048 38845 77893 Flevoland – 139996 141383 281379 142130 143667 285797

Beemster 4756 4794 9550 4849 4899 9748 Edam-Volendam 17993 17960 35953 18039 18060 36099 Landsmeer 5511 5924 11435 5518 5970 11488 Oostzaan 4789 4946 9735 4790 4967 9757 Purmerend 38986 40997 79983 39065 41052 80117 Waterland 8492 8767 17259 8525 8790 17315 Waterland + 80527 83388 163915 80786 83738 164524

Amsterdam 423114 430933 854047 427787 435178 862965

Metropoolregio Amsterdam 1211254 1246042 2457296 1223593 1257402 2480995

Nederland 8527041 8654043 17181084 8581086 8701077 17282163

¹) Vanaf 1-1-2019 inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude. bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 19 totaal 16329 41176 39164 13528 68348 23410 27286 17011 31728 90838 29196 13916 29424 349337 155885 172214 162216 161265 228972 154235 886 536 683 80+ 6562 7448 1943 2385 3759 8623 1823 6918 2222 1459 1041 5340 1154 5468 1489 12004 823 438 821 823 482 2 5441 1317 6264 1686 2388 5829 4967 1158 8382 3147 4656 1062 11328 15593 671 810 1071 7988 2012 9059 2238 3709 8630 1668 1166 7513 1876 1428 1695 1306 4348 1169 7476 1472 12363 959 756 878 8253 2184 9212 2282 3860 9082 1512 8073 1746 1518 1246 4566 1439 8142 1415 17958 16970 820 951 1003 8979 2479 9982 2668 4536 9181 1730 1232 5188 1732 9265 1739 10503 13827 12577 1336 3035 3258 1039 5497 1796 1578 2010 1836 2252 1306 5769 1987 1021 2253 10718 12054 12829 10399 15511 11353 24635 20605 1403 3043 3046 1162 5758 1915 1969 2686 1360 6062 1840 1111 2444 27085 12160 13563 13009 11441 16685 12942 1298 3146 2670 1036 5074 2756 1360 6222 1740 1036 2294 27058 11904 13202 11926 11894 16917 13010 852 841 852 9965 2510 2220 3826 9397 2124 1027 5944 1720 1860 22622 10817 11381 15441 10122 753 729 992 1398 1727 862 787 9996 2455 2020 3700 8904 1435 1635 1936 1888 6404 1897 9093 1739 10749 11623 14912 21808 733 762 624 811 656 2926 2061 3691 9440 1588 5818 2075 8650 1767 20554 10393 11126 12347 14822 838 727 527 765 1040 804 650 9577 2921 2247 3789 9684 1473 5463 2548 8199 1512 19845 10415 11770 13866 918 802 860 940 725 720 8834 2286 9752 2157 4021 9266 8269 1633 5782 3001 8617 1567 21320 10794 930 845 936 1112 9213 2340 2365 4336 9971 1654 8251 1622 2046 4873 1668 1934 22034 10325 12372 10577 885 831 832 857 8815 2220 9700 2102 3622 8775 1652 8523 1689 2246 5017 1343 1741 12696 10341 21545 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 742 735 761 775 8496 2180 9238 2006 3497 8418 9412 1970 5763 1454 8928 1642 20532 13415

0-4 717 713 988 1530 672 711 7845 8591 2179 9308 1753 3285 7930 9303 1425 1712 1506 5132 1606 7396 1494 1 12388 leeftijdsgroep in jaren leeftijdsgroep Bevolking naar leeftijdsgroepen, 1 januari 2019 Bevolking naar leeftijdsgroepen,

Vanaf 1-1-2019 inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Vanaf gemeente/subregio 2.1.3 Amstel-Meerlanden ¹) Wormerland Zaanstad Beverwijk Zaanstreek Zaanstreek

Heemskerk Uitgeest Velsen IJmond Bloemendaal Haarlem

Heemstede Aalsmeer Zandvoort

agglomeratie Haarlem Amstelveen Diemen Haarlemmermeer ¹) Ouder-Amstel Uithoorn

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 20 Bevolking 9748 9757 totaal 11202 57715 90238 41273 11195 19334 24013 77893 36099 11488 80117 17315 2480995 862965 254970 207904 285797 164524 17282163 bron: CBS bron: 533 456 80+ 578 487 960 3712 4764 2152 1160 1053 1367 4238 2104 6342 1411 4045 7937 95903 798820 23215 14741 510 649 748 361 464 393 828 2242 3163 1742 1102 3515 2244 5759 1447 2919 6412 72902 608726 75-79 18772 10156 915 910 542 669 535 3158 4544 2578 1012 1635 6534 4307 2221 4315 1175 9457 913384 70-74 29887 14752 10841 111959 863 780 599 700 537 3154 4651 2950 1078 1608 9147 4885 2420 4498 1236 9990 993074 65-69 36106 15084 14032 124041 711 727 686 822 646 3302 4970 3192 1266 1693 4969 2342 5437 1313 60-64 44140 15861 13059 18028 11246 144192 1096839 769 861 742 888 769 4268 6030 3377 1434 2038 4947 2656 6463 1405 55-59 52338 18777 15722 20669 12923 860 878 811 922 861 4640 6569 3116 1443 2029 5433 2723 6360 1333 50-54 55814 19535 16073 21506 13010 716 786 691 848 748 4505 6901 2934 1399 1900 5941 2675 6044 1274 45-49 12280 608 611 561 724 588 944 3687 5902 2215 1264 1283 5209 2280 4783 9880 40-44 56946 57536 15570 19141 13750 15789 18959 21730 657 487 589 632 536 856 3256 6135 2074 1250 1262 5108 1937 4458 9008 35-39 67791 15121 14495 19603 167896 159632 179790 180207 169736 1031293 1025388 1235719 1276856 1231532 573 326 519 579 461 705 2556 5934 1970 1224 1010 4862 1722 4649 8635 30-34 88086 13593 15242 20104 433 250 865 463 460 471 707 2353 5606 1958 1111 4577 1895 4774 8770 25-29 98245 12576 14284 18861 373 335 853 509 555 529 790 2223 4567 1995 1027 4209 2101 4598 9082 20-24 67634 11373 12858 17067 156288 192262 186360 1079925 1121863 1076906 675 710 589 686 637 3807 5211 2558 1027 1510 4954 2476 4917 1017 15-19 40853 15498 14131 19085 10322 140460 1052019 639 682 994 518 632 542 4012 5303 2382 1353 5034 2269 4279 1009 9249 956315 10-14 38338 15365 13405 18439 134107 5-9 649 567 570 705 521 919 3736 5100 2140 1068 1210 4776 1867 3982 8564 917442 40973 14470 13114 17890

0-4 718 476 542 624 496 844 3104 4888 1940 1110 1121 4334 1657 3596 7759 866062 46291 13357 12548 16882 131760 133500 leeftijdsgroep in jaren leeftijdsgroep

Bevolking naar leeftijdsgroepen, 1 januari 2019 (slot) Bevolking naar leeftijdsgroepen,

gemeente/subregio 2.1.3 Amsterdam Metropoolregio Amsterdam Nederland Blaricum Gooise Meren Hilversum Huizen Laren Weesp Wijdemeren Het Gooi en Vechtstreek Almere

Lelystad Flevoland – Beemster

Edam-Volendam Landsmeer Oostzaan Purmerend Waterland Waterland + Waterland

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 21

2.1a Bevolking naar leeftijdsgroepen en geslacht, 1 januari 2019

105+

100 jaar 2 95 jaar

90 jaar

85 jaar

80 jaar

75 jaar

70 jaar

65 jaar

60 jaar

55 jaar

50 jaar

45 jaar

40 jaar

35 jaar

30 jaar

25 jaar

20 jaar

15 jaar

10 jaar

5 jaar

0 jaar 14 12 10 8 6 4 2 0 0 2 4 6 8 10 12 14 mannen vrouwen

Amsterdam Metropoolregio excl. Amsterdam bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 22 Bevolking 29196 31728 17011 27286 23410 13528 39164 41176 29424 13916 16329 totaal- 228972 161265 162216 349337 172214 155885 154235 generaal 1096 4494 90838 3822 68348 11445 836 809 1077 3575 8954 2954 ) 1 totaal vrouwen 260 919 348 1171 1519 268 357 1480 1837 310 1079 1389 868 511 1852 2363 498 1619 2117 344 1169 1513 2491 3467 11995 15462 mannen 871 123 404 527 6438 2097 1992 2216 1675 6033 3408 3842 2383 1010 161 509 670 1199 223 713 936 19805 13922 1556 5586 7142 14154 2000 6829 8829 25680 15380 1827 6432 8259 14181 1604 5719 7323 11553 1435 4735 6170 978 499 606 673 4089 1166 1188 1387 8212 7958 3332 1966 2161 8767 1397 8094 6566 ) weduwstaat 11765 15145 1 totaal vrouwen 878 1321 2199 931 804 829 697 372 986 404 526 2349 8040 5710 6196 2701 1442 1681 6613 6087 4987 10535 mannen 9334 6152 5781 5263 6986 34661 13060 78991 11038 51746 10055 64696 27279 16330 15306 65449 11744 58463 62936 136998 4655 2905 2638 3505 39508 25853 32336 32727 29222 31435 totaal vrouwen ) gescheiden 1 4679 6537 6523 3081 3071 5504 5534 5005 5050 2876 8151 8179 7667 7639 5864 5880 2625 3481 17381 17280 39483 25893 32360 13666 13613 68587 68411 32722 29241 31501 mannen gehuwd 6349 6973 7208 16567 15052 12195 88455 10291 74537 17063 19911 83126 13784 75918 73576 118731 171197 8121 7174 3729 7790 5985 4982 2900 7998 9175 6469 3361 3341 22244 45245 57310 42614 34610 14537 31214 82111 38996 35655 34742

totaal vrouwen

8446 7878 4061 6210 5309 3449 9065 7315 3612 3867 23001 61421 45841 39927 16677 89086 10736 44130 40263 38834 ongehuwd mannen

) 2 Bevolking naar burgerlijke staat en geslacht, 1 januari 2019 Bevolking naar burgerlijke

Haarlemmermeer Diemen Amstelveen

Aalsmeer agglomeratie Haarlem Zandvoort Heemstede Haarlem

Bloemendaal IJmond Velsen Uitgeest

Heemskerk

Amstel-Meerlanden Beverwijk Zaanstreek Zaanstreek Uithoorn Zaanstad Ouder-Amstel 2.1.4

gemeente/subregio Wormerland

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 23 9757 9748 17315 11488 36099 11195 19334 24013 90238 41273 11202 totaal- 164524 285797 254970 207904 2480995 17282163 generaal bron: CBS bron: 951 498 595 471 967 580 8488 4225 80117 8746 1748 3036 77893 1384 5710 4551 2206 3196 57715 23588 862965 98727 13910 858443 2 718 807 1026 775 ) 6528 3282 6545 2244 4301 2517 1 18393 76577 657169 totaal vrouwen 233 943 411 1337 792 219 302 1082 457 1749 192 679 5195 1960 2201 3009 10901 1409 22150 201274 mannen 668 126 372 783 131 464 580 116 355 930 134 446 7246 2043 7648 1964 7667 1026 3525 3743 4908 74090 12411 26394 21869 18746 209783 604 1091 914 1582 676 1075 7244 4339 4294 2937 ) weduwstaat 1 43207 763359 1343033 totaal vrouwen 487 295 373 321 462 258 322 899 1144 668 898 1066 399 378 552 5167 2907 8918 12951 3354 3154 4513 1450 2293 7818 10928 1971 87524 122259 30883 11172 15222 579674 mannen 7726 4228 4785 4173 7425 4664 4945 69009 31749 16348 10287 98496 29123 32045 17538 74912 21592 827895 210221 104035 6706554 2112 2409 2100 8177 5133 8786 2471 34554 15896 51911 49257 14517 15995 37394 10832 411393 102689 totaal vrouwen ) gescheiden 1 3866 3860 2116 2376 2073 3712 3713 2337 2327 2474 34455 16050 3356944 3349610 mannen gehuwd 4363 5325 4524 4747 74616 36897 15853 15960 8171 10378 5154 38086 14606 17786 8752 45975 28019 10760 555066 107532 146622 52124 120695 49239 108536 37518 1344590 416502 3608 7547 2110 7402 2635 2122 4485 9301 4988 8496 2125 4489 2278 35412 17535 69989 57856 17790 52199 21925 13559

647173 270889 3930939 8374133 totaal vrouwen

3939 2253 8558 2690 2402 4816 5390 9290 2364 2469 39204 19362 76633 62839 20296 56337 24050 14460 697417 284177 4443194 ongehuwd mannen

Bevolking naar burgerlijke staat en geslacht, 1 januari 2019 (slot) Bevolking naar burgerlijke

Vanaf 1-1-2019 inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Vanaf Incl. geregistreerd partnerschap. geregistreerd Incl.

)

Amsterdam Metropoolregio Nederland Amsterdam Waterland + Waterland Waterland Purmerend Oostzaan

Edam-Volendam Landsmeer Flevoland – Beemster Weesp Wijdemeren Het Gooi en Vechtstreek Lelystad Huizen Laren Almere Hilversum Gooise Meren 2) 2.1.4 1 gemeente/subregio Blaricum

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 24 Bevolking

2.1.5 Bevolking naar migratieachtergrond, 1 januari 2019

migratieachtergrond totaal

westers niet-westers

waaronder westers en niet- Neder- gemeente/subregio totaal totaal Marokkaans Surinaams Turks westers lands totaal

Wormerland 1059 1156 98 211 223 2215 14114 16329 Zaanstad 16584 33743 4452 5792 12265 50327 105558 155885 Zaanstreek 17643 34899 4550 6003 12488 52542 119672 172214

Beverwijk 4975 6189 482 350 2238 11164 30012 41176 Heemskerk 3694 4336 345 381 1080 8030 31134 39164 Uitgeest 926 752 29 84 58 1678 11850 13528 Velsen 6661 6342 818 419 1385 13003 55345 68348 IJmond 16256 17619 1674 1234 4761 33875 128341 162216

Bloemendaal 3216 1201 52 109 80 4417 18993 23410 Haarlem 22120 25898 5291 2203 6627 48018 113247 161265 Heemstede 3497 1842 151 188 147 5339 21947 27286 Zandvoort 2378 1479 171 154 111 3857 13154 17011 agglomeratie Haarlem 31211 30420 5665 2654 6965 61631 167341 228972

Aalsmeer 3546 2736 440 483 140 6282 25446 31728 Amstelveen 17512 22636 1518 2841 1232 40148 50690 90838 Diemen 4651 8642 1028 2414 859 13293 15903 29196 Haarlemmermeer ¹) 17546 24326 3739 4791 2426 41872 112363 154235 Ouder-Amstel 1820 1921 166 509 112 3741 10175 13916 Uithoorn 3594 4038 804 626 162 7632 21792 29424 Amstel-Meerlanden 48669 64299 7695 11664 4931 112968 236369 349337

Blaricum 1246 965 266 88 87 2211 8991 11202 Gooise Meren 7106 5146 1185 416 365 12252 45463 57715 Hilversum 12468 12969 2773 717 2506 25437 64801 90238 Huizen 4102 4495 1392 329 641 8597 32676 41273 Laren 1562 675 38 50 25 2237 8958 11195 Weesp 2213 3127 1098 323 371 5340 13994 19334 Wijdemeren 2119 1249 123 132 53 3368 20645 24013 Het Gooi en Vechtstreek 30816 28626 6875 2055 4048 59442 195528 254970

Almere 22276 66466 8174 23912 3951 88742 119162 207904 Lelystad 8192 16487 2472 4624 2023 24679 53214 77893 Flevoland – 30468 82953 10646 28536 5974 113421 172376 285797

Beemster 578 417 26 71 29 995 8753 9748 Edam-Volendam 1597 1782 419 127 55 3379 32720 36099 Landsmeer 1066 979 111 218 65 2045 9443 11488 Oostzaan 636 713 56 109 110 1349 8408 9757 Purmerend 7393 14060 1373 3760 1124 21453 58664 80117 Waterland 1285 946 65 141 43 2231 15084 17315 Waterland + 12555 18897 2050 4426 1426 31452 133072 164524

Amsterdam 161884 308231 76751 64629 44080 470115 392850 862965

Metropoolregio Amsterdam 349502 585944 115906 121201 84673 935446 1545549 2480995

Nederland 1774271 2311867 402492 353909 409877 4086138 13196025 17282163

¹) Vanaf 1-1-2019 inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude. bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 25 totaal 16329 41176 39164 13528 68348 23410 27286 17011 31728 90838 29196 13916 29424 155885 172214 162216 161265 228972 154235 349337 43 52 64 849 kend loos/ staat- onbe- 2 26 4 201 2 146 2 35 4 52 6 37 6 6 9 55 22 513 24 539 13 220 21 602 17 28 356 2 179 anië Oce- 111 120 253 175 612 14 79 Azië 1730 1841 1614 1920 108 456 2474 124 588 9115 105 243 2940 14016 8 53 554 36 323 16 90 90 647 32 47 37 181 42 388 41 59 rika 349 357 195 450 566 572 218 786 302 1234 Ame- overig 6 9 2 15 39 65 34 42 29 29 67 31 17 Ver- 101 107 387 492 482 168 794 Staten enigde 19 74 29 78 78 39 73 53 395 414 124 206 433 695 890 506 176 550 121 1479 Afrika overig - 3 7 60 22 74 24 34 84 89 Ma- 454 rokko 180 246 241 13 304 51 3200 361 3278 372 1339 156 3557 554 4200 588 2883 1129 2540 183 overig 726 1215 1263 2067 1306 1614 1443 Polen Europa 9 48 78 11 9 179 217 33 896 470 12 225 206 46 914 601 51 818 433 89 149 rijk 785 3551 7530 Frank- 26 32 953 Spanje 93 250 86 142 49 61 Italië 68 101 62 54 28 land 1082 855 600 519 Duits- 67 105 92 33 20 59 115 82 56 35 45 70 109 Brit- 1061 786 717 506 445 1381 tannië Groot- 30 21 22 61 17 24 13 19 12 32 62 16 33 16 100 122 12 135 120 44 67 53 52 43 33 37 38 437 118 171 120 226 232 243 169 173 929 378 425 318 631 103 469 871 540 497 391 371 378 111 203 232 266 152 330 666 510 309 281 213 2122 448 379 481 478 206 2152 469 401 502 539 215 1356 1421 1004 2051 1556 1247 Turkije

land 15856 37694 37399 13162 64685 22549 26134 15934 29442 73331 25448 12969 27049 Neder- 143885 159741 152940 146961 211578 143416 311655 Bevolking naar nationaliteiten, 1 januari 2019

Wormerland Zaanstad gemeente/subregio Zaanstreek Zaanstreek

Beverwijk Heemskerk 2.1.6

Uitgeest Velsen IJmond Bloemendaal

Haarlem Heemstede Zandvoort agglomeratie Haarlem Aalsmeer

Amstelveen Diemen Haarlemmermeer Ouder-Amstel Uithoorn Amstel-Meerlanden

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 26 Bevolking 9748 9757 totaal 11202 57715 90238 41273 80117 17315 11195 19334 24013 77893 36099 11488 862965 207904 164524 254970 285797 2480995 17282163 bron: CBS bron: 7143 1031 kend loos/ staat- onbe- – 27 2 20 3 88 2 31 4 61 3 51 8 286 4 25 6 35 4 17 27 161 77 307 32 745 33 385 17 250 40 anië 5173 55621 2360 Oce- 369 143 221 195 263 Azië 1767 4510 1538 3231 128 707 5302 20000 1811 2442 217767 8 46 9 82 rika 1143 Ame- overig 2 9 11 86 4 78 104 507 85 204 41 140 918 53 198 792 Ver- 9159 11573 50016 Staten enigde 145 26 44 1106 177 945 1446 230 Afrika overig - 31 30 18 83 12 19 1 42 12 16 3 20 3 21 7 14 88 208 94 248 106 Ma- rokko 236 104 256 96 85 24 40 144 14 38 12 17 140 28 49 17 20 106 1996 321 306 195 277 3028 524 1239 136 394 3315 643 829 377 514 3821 744 34475 8778 8274 7009 7360 238896 36495 61509 20769 33861 overig 112 1335 1272 1120 793 220 340 2455 Polen Europa 144001 9 28 86 6 11 25 66 209 505 60 61 241 816 rijk 9433 16414 59197 11871 14159 Frank- 4 7 12 10 66 88 99 Spanje 9 15 16 13 74 18 12 14 89 35 64 39 82 13 14 17 15 15 16 83 53 38 74 10 12 15 20 16 12 45 17 26 11 21 26 118 295 315 767 450 473 281 111 288 202 111 356 569 562 505 561 572 341 201 133 9965 6458 6854 3836 Italië 39065 32726 25759 14305 10517 8 land Duits- Brit- 1216 925 11471 9191 tannië Groot- 7 35 46 3 81 37 8 37 54 5 13 12 4 25 63 206 183 Turkije

land 9555 9456 10810 55104 81675 531 659 435 39768 93 85 90 10718 72991 458 146 218 16815 18059 73 84 83 23257 16 66 51 35342 15 53 38 11090 14 20 32 76517 153 138 149 Neder- 715066 9975 192578 524 570 626 158775 199 286 293 239391 786 265569 982 716 844 2214715 17448 17968 14717 16171304 74834 47291 77092 Bevolking naar nationaliteiten, 1 januari 2019 (slot)

Metropoolregio Metropoolregio Amsterdam Blaricum Gooise Meren Hilversum Huizen Amsterdam

Almere Laren Lelystad Waterland + Waterland gemeente/subregio Weesp Wijdemeren Het Gooi en Vechtstreek Flevoland – Beemster Edam-Volendam Landsmeer Oostzaan Purmerend

Nederland

2.1.6

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 27

2.1.7 Particuliere huishoudens naar samenstelling, 1 januari 2019

meerpersoonshuishouden een- persoons- ongehuwd gehuwd ongehuwd gehuwd overig huis- paar z. paar z. paar met paar met eenouder- huis- gemeente/subregio houden kinderen kinderen kinderen kinderen gezin houden totaal 2

Wormerland 2235 449 1813 456 1594 569 23 7139 Zaanstad 25202 4467 13792 4722 14454 6964 361 69962 Zaanstreek 27437 4916 15605 5178 16048 7533 384 77101

Beverwijk 7287 1351 3618 1211 3773 1602 79 18921 Heemskerk 5753 1055 4204 1007 3779 1420 64 17282 Uitgeest 1547 371 1384 432 1463 403 15 5615 Velsen 11118 1904 6714 2033 6495 2550 101 30915 IJmond 25705 4681 15920 4683 15510 5975 259 72733

Bloemendaal 3063 471 2577 708 2278 610 17 9724 Haarlem 34113 6980 11700 5564 13091 5934 431 77813 Heemstede 4362 608 2816 880 2549 778 28 12021 Zandvoort 3623 621 1738 536 1181 735 22 8456 agglomeratie Haarlem 45161 8680 18831 7688 19099 8057 498 108014

Aalsmeer 3790 879 2916 1047 3453 960 44 13089 Amstelveen 18754 2434 7590 2203 9043 3111 191 43326 Diemen 6867 1121 2154 847 2318 1244 107 14658 Haarlemmermeer 19813 4062 13710 4669 16876 5424 258 64812 Ouder-Amstel 2307 415 1270 438 1281 534 24 6269 Uithoorn 4210 795 2673 886 3045 1125 57 12791 Amstel-Meerlanden 55741 9706 30313 10090 36016 12398 681 154945

Blaricum 1470 288 1290 337 1121 324 15 4845 Gooise Meren 10002 1596 4989 1872 5427 1846 96 25828 Hilversum 17728 3321 7422 2601 8013 3254 176 42515 Huizen 6321 1023 4579 1001 3951 1455 61 18391 Laren 1804 268 1264 293 933 377 15 4954 Weesp 3562 731 1819 511 1749 624 42 9038 Wijdemeren 3309 692 2714 812 2283 688 29 10527 Het Gooi en Vechtstreek 44196 7919 24077 7427 23477 8568 434 116098

Almere 27837 5833 15074 6338 21113 10658 537 87390 Lelystad 11476 2233 7091 2428 7016 3530 177 33951 Flevoland – 39313 8066 22165 8766 28129 14188 714 121341

Beemster 1057 270 1005 324 1033 243 15 3947 Edam-Volendam 4157 809 3824 917 4203 864 29 14803 Landsmeer 1406 261 1182 427 1153 422 15 4866 Oostzaan 1134 242 1003 336 1054 313 9 4091 Purmerend 12244 2147 7847 2313 7636 3562 120 35869 Waterland 2253 391 2070 558 1697 489 18 7476 Waterland + 22251 4120 16931 4875 16776 5893 206 71052

Amsterdam 257453 50809 42667 20733 53038 40415 5108 470223

Metropoolregio Amsterdam 517257 98897 186509 69440 208093 103027 8284 1191507

Nederland 3037622 575040 1666646 440959 1581707 582106 40611 7924691

bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 28 Bevolking

2.2.1 Loop van de bevolking, 2018

externe migratie saldo toe-/ stand overige stand afname gemeente/subregio 1-1-2018 geboorte sterfte vestiging vertrek 1) correcties 1-1-2019 bevolking

Wormerland 15995 141 149 967 622 – 3 16329 334 Zaanstad 154865 1650 1310 7488 6894 86 155885 1020 Zaanstreek 170860 1791 1459 8455 7516 83 172214 1354

Beverwijk 41077 423 428 2448 2352 8 41176 99 Heemskerk 39146 319 437 1847 1716 5 39164 18 Uitgeest 13520 145 96 530 563 – 8 13528 8 Velsen 67831 584 667 3234 2626 – 8 68348 517 IJmond 161574 1471 1628 8059 7257 – 3 162216 642

Bloemendaal 23208 143 288 1944 1598 1 23410 202 Haarlem 159709 1830 1481 10750 9595 52 161265 1556 Haarlemmerliede en Spaarnwoude ²) 5867 65 24 624 371 –6161 –5867 Heemstede 27080 223 319 1924 1630 8 27286 206 Zandvoort 16970 128 238 1077 933 7 17011 41 agglomeratie Haarlem 232834 2389 2350 16319 14127 –6093 228972 –3862

Aalsmeer 31499 282 279 1671 1449 4 31728 229 Amstelveen 89870 819 790 10792 9864 11 90838 968 Diemen 28121 300 178 4133 3171 – 9 29196 1075 Haarlemmermeer ²) 147282 1270 1008 8987 8469 6173 154235 6953 Ouder-Amstel 13496 120 113 1255 843 1 13916 420 Uithoorn 29445 288 220 1642 1705 – 26 29424 – 21 Amstel-Meerlanden 339713 3079 2588 28480 25501 6154 349337 9624

Blaricum 10795 142 99 1057 697 4 11202 407 Gooise Meren 57337 483 555 3881 3437 6 57715 378 Hilversum 89521 964 917 6572 5942 40 90238 717 Huizen 41369 349 435 1962 1965 – 7 41273 – 96 Laren 11146 74 223 1011 810 – 3 11195 49 Weesp 19147 220 181 1293 1148 3 19334 187 Wijdemeren 23659 212 251 1533 1135 – 5 24013 354 Het Gooi en Vechtstreek 252974 2444 2661 17309 15134 38 254970 1996

Almere 203990 2354 1015 11501 9011 85 207904 3914 Lelystad 77389 845 587 3649 3424 21 77893 504 Flevoland – 281379 3199 1602 15150 12435 106 285797 4418

Beemster 9550 97 72 647 474 – 9748 198 Edam-Volendam 35953 326 304 931 812 5 36099 146 Landsmeer 11435 104 106 629 564 – 10 11488 53 Oostzaan 9735 94 75 436 435 2 9757 22 Purmerend 79983 701 774 3427 3190 – 30 80117 134 Waterland 17259 130 163 782 702 9 17315 56 Waterland + 163915 1452 1494 6852 6177 – 24 164524 609

Amsterdam 854047 10638 5368 73399 69514 – 237 862965 8918

Metropoolregio Amsterdam 2457296 26463 19150 174023 157661 24 2480995 23699

Nederland 17181084 167925 153249 999443 912450 – 590 17282163 101079

1) Inclusief administratieve correcties. bron: CBS ²) Vanaf 1-1-2019 Haarlemmermeer inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 29

2.3.1 Geboorte, 2014-2018 gemeente/subregio 2014 2015 2016 2017 2018

Wormerland 118 127 111 124 141 Zaanstad 1658 1638 1786 1673 1650 Zaanstreek 1776 1765 1897 1797 1791 2

Beverwijk 470 450 439 474 423 Heemskerk 326 330 350 331 319 Uitgeest 156 146 144 127 145 Velsen 587 616 632 592 584 IJmond 1539 1542 1565 1524 1471

Bloemendaal 126 114 121 140 143 Haarlem 1948 1902 1823 1835 1830 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 37 46 47 56 65 Heemstede 193 199 231 209 223 Zandvoort 124 135 118 124 128 agglomeratie Haarlem 2428 2396 2340 2364 2389

Aalsmeer 291 293 260 249 282 Amstelveen 894 839 898 809 819 Diemen 217 264 295 274 300 Haarlemmermeer 1256 1246 1317 1330 1270 Ouder-Amstel 110 122 120 100 120 Uithoorn 257 287 290 264 288 Amstel-Meerlanden 3025 3051 3180 3026 3079

Blaricum 62 86 95 120 142 Bussum 314 300 Gooise Meren ¹) 495 488 483 Hilversum 909 951 858 873 964 Huizen 379 367 364 359 349 Laren 79 60 72 74 74 Muiden 45 50 Naarden 153 136 Weesp 185 189 198 212 220 Wijdemeren 176 160 177 186 212 Het Gooi en Vechtstreek 2302 2299 2259 2312 2444

Almere 2393 2345 2359 2299 2354 Lelystad 925 843 820 784 845 Flevoland – 3318 3188 3179 3083 3199

Beemster 74 82 98 103 97 Edam-Volendam ²) 264 277 314 309 326 Landsmeer 91 89 96 119 104 Oostzaan 72 70 101 88 94 Purmerend 700 693 737 706 701 Waterland 158 126 137 143 130 Zeevang 38 45 Waterland + 1397 1382 1483 1468 1452

Amsterdam 11149 11103 11023 10857 10638

Metropoolregio Amsterdam 26934 26726 26926 26431 26463

Nederland 174507 170510 172520 169836 167925

1) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS 2) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 30 Bevolking

2.3.2 Sterfte, 2014-2018 gemeente/subregio 2014 2015 2016 2017 2018

Wormerland 111 147 136 148 149 Zaanstad 1238 1356 1371 1318 1310 Zaanstreek 1349 1503 1507 1466 1459

Beverwijk 326 382 352 381 428 Heemskerk 386 400 451 375 437 Uitgeest 72 74 78 86 96 Velsen 665 679 704 687 667 IJmond 1449 1535 1585 1529 1628

Bloemendaal 281 290 284 300 288 Haarlem 1360 1513 1473 1475 1481 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 25 31 38 27 24 Heemstede 273 349 332 358 319 Zandvoort 206 236 259 227 238 agglomeratie Haarlem 2145 2419 2386 2387 2350

Aalsmeer 228 230 243 274 279 Amstelveen 798 865 853 844 790 Diemen 184 188 201 215 178 Haarlemmermeer 904 905 965 926 1008 Ouder-Amstel 139 127 120 90 113 Uithoorn 203 219 211 241 220 Amstel-Meerlanden 2456 2534 2593 2590 2588

Blaricum 81 96 91 95 99 Bussum 347 364 Gooise Meren ¹) 571 531 555 Hilversum 893 921 885 901 917 Huizen 365 412 389 389 435 Laren 222 223 239 243 223 Muiden 51 44 Naarden 163 185 Weesp 179 185 194 185 181 Wijdemeren 215 237 258 253 251 Het Gooi en Vechtstreek 2516 2667 2627 2597 2661

Almere 862 932 980 942 1015 Lelystad 541 530 586 540 587 Flevoland – 1403 1462 1566 1482 1602

Beemster 48 71 71 67 72 Edam-Volendam ²) 171 199 250 250 304 Landsmeer 70 91 68 92 106 Oostzaan 64 70 63 81 75 Purmerend 683 673 726 737 774 Waterland 123 139 140 134 163 Zeevang 43 50 Waterland + 1202 1293 1318 1361 1494

Amsterdam 5227 5453 5517 5169 5368

Metropoolregio Amsterdam 17747 18866 19099 18581 19150

Nederland 139073 147134 148997 150214 153249

1) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS 2) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 31

2.4.1 Huwelijken, 2012-2016 gemeente/subregio 2012 2013 2014 2015 2016

Wormerland 62 47 45 64 55 Zaanstad 425 417 431 481 402 Zaanstreek 487 464 476 545 457 2

Beverwijk 180 169 130 145 132 Heemskerk 148 114 153 127 131 Uitgeest 51 47 40 48 71 Velsen 324 334 281 270 268 IJmond 703 664 604 590 602

Bloemendaal 193 119 106 109 138 Haarlem 576 485 511 497 523 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 51 27 53 46 54 Heemstede 196 188 184 187 207 Zandvoort 140 146 129 142 125 agglomeratie Haarlem 1156 965 983 981 1047

Aalsmeer 95 76 95 85 91 Amstelveen 228 205 293 243 244 Diemen 114 152 392 381 225 Haarlemmermeer 438 338 391 415 429 Ouder-Amstel 61 41 49 50 41 Uithoorn 81 73 71 86 65 Amstel-Meerlanden 1017 885 1291 1260 1095

Blaricum 38 21 29 32 33 Bussum 82 45 67 78 Gooise Meren ¹) 241 Hilversum 220 222 256 303 275 Huizen 133 124 144 124 120 Laren 27 37 28 38 26 Muiden 35 48 51 55 Naarden 154 119 129 102 Weesp 105 113 132 146 134 Wijdemeren 92 102 88 89 99 Het Gooi en Vechtstreek 886 831 924 967 928

Almere 648 536 559 565 573 Lelystad 215 200 172 187 188 Flevoland – 863 736 731 752 761

Beemster 30 32 43 60 67 Edam-Volendam ²) 111 80 89 78 124 Landsmeer 30 25 34 33 32 Oostzaan 34 32 43 35 41 Purmerend 214 218 228 250 262 Waterland 80 68 74 69 81 Zeevang 31 13 23 21 Waterland + 530 468 534 546 607

Amsterdam 2859 2748 2264 2207 2819

Metropoolregio Amsterdam 8501 7761 7807 7848 8316

Nederland 70315 64549 65333 64308 65249

¹) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS ²) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 32 Metropoolregio Amsterdam Bevolkingin cijfers 2017

2.4.2 Huwende personen, 2012-2016

2016 gemeente/subregio 2012 2013 2014 2015 mannen vrouwen totaal

Wormerland 97 73 80 85 40 43 83 Zaanstad 1150 1121 1114 1222 591 600 1191 Zaanstreek 1247 1194 1194 1307 631 643 1274

Beverwijk 398 351 327 310 169 163 332 Heemskerk 363 256 264 289 128 125 253 Uitgeest 109 89 89 103 61 64 125 Velsen 530 476 458 421 249 224 473 IJmond 1400 1172 1138 1123 607 576 1183

Bloemendaal 87 75 101 70 48 46 94 Haarlem 1431 1293 1243 1303 657 668 1325 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 36 19 24 48 21 20 41 Heemstede 142 122 122 138 91 92 183 Zandvoort 123 111 105 121 59 54 113 agglomeratie Haarlem 1819 1620 1595 1680 876 880 1756

Aalsmeer 216 169 221 236 97 92 189 Amstelveen 596 568 674 605 310 251 561 Diemen 179 146 181 187 103 89 192 Haarlemmermeer 1126 969 960 970 499 486 985 Ouder-Amstel 96 71 83 68 39 31 70 Uithoorn 201 204 204 233 115 106 221 Amstel-Meerlanden 2414 2127 2323 2299 1163 1055 2218

Blaricum 49 47 45 57 42 37 79 Bussum 227 184 198 211 Gooise Meren ¹) 167 170 337 Hilversum 616 633 717 716 365 336 701 Huizen 296 276 287 274 147 144 291 Laren 51 68 58 66 21 21 42 Muiden 27 39 32 37 Naarden 94 102 95 102 Weesp 147 148 147 149 70 67 137 Wijdemeren 137 126 115 153 86 81 167 Het Gooi en Vechtstreek 1644 1623 1694 1765 898 856 1754

Almere 1848 1577 1577 1538 808 790 1598 Lelystad 665 653 562 602 325 316 641 Flevoland – 2513 2230 2139 2140 1133 1106 2239

Beemster 56 53 70 63 37 35 72 Edam-Volendam ²) 187 136 168 161 128 123 251 Landsmeer 55 80 57 56 38 41 79 Oostzaan 81 53 59 55 34 36 70 Purmerend 579 569 560 593 315 323 638 Waterland 98 104 105 90 58 59 117 Zeevang 48 22 44 24 Waterland + 1104 1017 1063 1042 610 617 1227

Amsterdam 8158 7828 7921 7864 4298 3896 8194

Metropoolregio Amsterdam 20299 18811 19067 19220 10216 9629 19845

Nederland 134287 122204 124397 122648 63018 61341 124359

¹) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS ²) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 33

2.4.3 Echtscheidende personen, 2012-2016

2016 gemeente/subregio 2012 2013 2014 2015 mannen vrouwen totaal

Wormerland 74 63 62 60 30 32 62 2 Zaanstad 699 671 729 704 324 333 657 Zaanstreek 773 734 791 764 354 365 719

Beverwijk 157 219 194 218 85 99 184 Heemskerk 164 147 184 181 68 76 144 Uitgeest 55 41 49 53 19 23 42 Velsen 280 280 347 290 137 138 275 IJmond 656 687 774 742 309 336 645

Bloemendaal 46 79 81 84 49 50 99 Haarlem 548 574 638 621 295 315 610 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 8 19 24 20 16 19 35 Heemstede 75 104 89 98 35 29 64 Zandvoort 72 62 56 62 30 39 69 agglomeratie Haarlem 749 838 888 885 425 452 877

Aalsmeer 116 115 98 108 46 56 102 Amstelveen 250 221 282 300 124 140 264 Diemen 103 90 89 90 47 44 91 Haarlemmermeer 587 589 679 623 304 327 631 Ouder-Amstel 46 31 50 39 21 28 49 Uithoorn 109 95 131 129 62 61 123 Amstel-Meerlanden 1211 1141 1329 1289 604 656 1260

Blaricum 34 25 29 34 18 14 32 Bussum 145 133 138 155 Gooise Meren ¹) 134 136 270 Hilversum 311 305 394 331 161 182 343 Huizen 139 148 193 174 83 85 168 Laren 49 47 50 39 16 23 39 Muiden 27 19 29 22 Naarden 64 74 82 71 Weesp 58 70 69 87 25 36 61 Wijdemeren 99 78 97 83 59 55 114 Het Gooi en Vechtstreek 926 899 1081 996 496 531 1027

Almere 1008 1035 1127 948 476 499 975 Lelystad 351 391 353 317 171 166 337 Flevoland – 1359 1426 1480 1265 647 665 1312

Beemster 21 24 26 41 20 21 41 Edam-Volendam ²) 75 84 85 70 52 54 106 Landsmeer 41 32 54 38 12 10 22 Oostzaan 35 29 28 31 19 23 42 Purmerend 306 366 377 313 159 160 319 Waterland 66 57 51 41 22 32 54 Zeevang 20 11 31 25 Waterland + 564 603 652 559 284 300 584

Amsterdam 2659 2724 2648 2767 1358 1315 2673

Metropoolregio Amsterdam 8897 9052 9643 9267 4477 4620 9097

Nederland 63721 64284 67752 65574 31408 32472 63880

¹) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS ²) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 34 Metropoolregio Amsterdam Bevolkingin cijfers 2017

2.5.1 Vestiging, 2014-2018 gemeente/subregio 2014 2015 2016 2017 2018

Wormerland 608 668 972 829 967 Zaanstad 5762 6460 6876 7243 7488 Zaanstreek 6370 7128 7848 8072 8455

Beverwijk 2046 2388 2588 2608 2448 Heemskerk 1832 2088 1890 1851 1847 Uitgeest 513 527 638 621 530 Velsen 2784 3101 3074 3242 3234 IJmond 7175 8104 8190 8322 8059

Bloemendaal 1772 1833 2210 2128 1944 Haarlem 9441 10080 10729 10596 10750 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 355 315 450 536 624 Heemstede 1802 2036 1953 2024 1924 Zandvoort 1081 1107 1204 1162 1077 agglomeratie Haarlem 14451 15371 16546 16446 16319

Aalsmeer 1503 1601 1748 1797 1671 Amstelveen 9568 9849 9706 10330 10792 Diemen 3330 3086 3440 3804 4133 Haarlemmermeer 6902 7477 9082 8912 8987 Ouder-Amstel 802 929 914 934 1255 Uithoorn 1561 1913 1553 1871 1642 Amstel-Meerlanden 23666 24855 26443 27648 28480

Blaricum 757 903 1167 1314 1057 Bussum 2544 2661 Gooise Meren ¹) 3738 3907 3881 Hilversum 5719 6090 6697 6749 6572 Huizen 1807 1980 2102 2238 1962 Laren 834 1029 1118 1070 1011 Muiden 315 332 Naarden 1184 1353 Weesp 1126 1196 1189 1517 1293 Wijdemeren 1142 1366 1545 1538 1533 Het Gooi en Vechtstreek 15428 16910 17556 18333 17309

Almere 8148 9104 10426 10805 11501 Lelystad 2941 3164 3371 3641 3649 Flevoland – 11089 12268 13797 14446 15150

Beemster 381 435 700 696 647 Edam-Volendam ²) 502 552 1029 950 931 Landsmeer 795 595 817 681 629 Oostzaan 375 588 495 456 436 Purmerend 2740 3135 3167 3242 3427 Waterland 574 788 677 655 782 Zeevang 351 325 Waterland + 5718 6418 6885 6680 6852

Amsterdam 59715 64444 67725 70866 73399

Metropoolregio Amsterdam 143612 155498 164990 170813 174023

Nederland 835800 902220 998227 1031566 999443

1) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS 2) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 35

2.5.2 Vertrek, 2014-2018 ¹) gemeente/subregio 2014 2015 2016 2017 2018

Wormerland 649 725 792 630 622 Zaanstad 5351 5704 6069 6410 6894 Zaanstreek 6000 6429 6861 7040 7516 2

Beverwijk 2109 2314 2282 2329 2352 Heemskerk 1721 1854 1914 1833 1716 Uitgeest 543 532 594 607 563 Velsen 2776 2760 2828 2934 2626 IJmond 7149 7460 7618 7703 7257

Bloemendaal 1412 1624 1516 1580 1598 Haarlem 8516 8959 9980 10472 9595 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 329 326 372 362 371 Heemstede 1619 1602 1684 1729 1630 Zandvoort 880 906 957 987 933 agglomeratie Haarlem 12756 13417 14509 15130 14127

Aalsmeer 1249 1440 1691 1647 1449 Amstelveen 7566 8388 9063 9720 9864 Diemen 2615 2982 3104 3008 3171 Haarlemmermeer 7133 7454 7951 8028 8469 Ouder-Amstel 750 802 904 869 843 Uithoorn 1313 1533 1610 1651 1705 Amstel-Meerlanden 20626 22599 24323 24923 25501

Blaricum 518 583 590 744 697 Bussum 2276 2381 Gooise Meren ²) 3418 3458 3437 Hilversum 4931 5456 5617 6083 5942 Huizen 1752 1878 2068 2222 1965 Laren 698 769 817 843 810 Muiden 346 381 Naarden 1190 1109 Weesp 955 977 1023 1145 1148 Wijdemeren 1117 1190 1293 1264 1135 Het Gooi en Vechtstreek 13783 14724 14826 15759 15134

Almere 8756 9308 9034 9075 9011 Lelystad 3112 3107 3455 3426 3424 Flevoland – 11868 12415 12489 12501 12435

Beemster 412 392 480 387 474 Edam-Volendam ³) 429 502 766 857 812 Landsmeer 434 442 549 546 564 Oostzaan 340 270 383 381 435 Purmerend 2732 2875 3131 3149 3190 Waterland 595 614 688 695 702 Zeevang 374 376 Waterland + 5316 5471 5997 6015 6177

Amsterdam 54648 58243 61888 67436 69514

Metropoolregio Amsterdam 132146 140758 148511 156507 157661

Nederland 798377 847114 919033 950901 912450

1) Inclusief administratieve correcties. bron: CBS 2) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. 3) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 36 Metropoolregio Amsterdam Bevolkingin cijfers 2017

2.5.3 Binnengemeentelijke verhuizingen, 2014-2018 gemeente/subregio 2014 2015 2016 2017 2018

Wormerland 510 441 693 475 589 Zaanstad 8032 8553 8911 8868 8075 Zaanstreek 8542 8994 9604 9343 8664

Beverwijk 1792 2281 2155 2074 1705 Heemskerk 1550 1580 1496 1280 1340 Uitgeest 443 496 416 382 450 Velsen 3347 3585 3666 3789 3128 IJmond 7132 7942 7733 7525 6623

Bloemendaal 486 545 595 457 616 Haarlem 9315 9982 9495 9225 8972 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 68 68 123 76 134 Heemstede 607 991 604 656 616 Zandvoort 846 912 939 894 761 agglomeratie Haarlem 11322 12498 11756 11308 11099

Aalsmeer 942 1006 1060 1069 1147 Amstelveen 4232 3856 3755 4083 4051 Diemen 758 703 1152 757 700 Haarlemmermeer 5186 6114 6673 6603 5934 Ouder-Amstel 240 403 305 287 320 Uithoorn 970 1284 953 1244 869 Amstel-Meerlanden 12328 13366 13898 14043 13021

Blaricum 85 208 212 243 195 Bussum 1194 1268 Gooise Meren ¹) 2648 2736 2433 Hilversum 4968 5388 5791 5435 4828 Huizen 1503 1661 1886 1880 1688 Laren 298 357 355 377 315 Muiden 159 168 Naarden 475 408 Weesp 839 735 691 839 661 Wijdemeren 625 615 729 749 734 Het Gooi en Vechtstreek 10146 10808 12312 12259 10854

Almere 11894 13516 13289 14728 14565 Lelystad 4815 4847 4929 5628 5165 Flevoland – 16709 18363 18218 20356 19730

Beemster 207 202 325 237 285 Edam-Volendam ²) 1109 1063 1266 1284 1317 Landsmeer 365 303 283 228 248 Oostzaan 273 382 349 231 269 Purmerend 3475 3630 3822 3826 3885 Waterland 523 516 534 550 570 Zeevang 114 153 Waterland + 6066 6249 6579 6356 6574

Amsterdam 76554 82016 82408 84025 85247

Metropoolregio Amsterdam 148799 160236 162508 165215 161812

Nederland 908871 982027 1023962 1080500 1026769

1) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS 2) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 37 – – – – – – – – – 9 8 2 3 1 3 11 21 522 681 546 373 meer Lands- – – 1 – 1 – – – 1 4 43 8 25 3 – 3 38 – 11 16 135 160 – 310 1 248 Huizen – 2 – 279 – 2 28 51 390 414 210 sum 3900 854 159 2 Hilver- – 1 – 3 – 79 69 – 93 15 – – 6 7 22 1 45 15 2 7 32 19 4 211 139 128 1 135 31 10 371 1059 stede Heem- – 42 – 3 2 1 – – – – – 7 – 1 – – 1 4 7 1 2 5 2 7 1 2 – 1 5 4 2 2 1 7 9 6 1 2 4 1 5 7 6 4 12 14 87 – 78 660 17 14 16 96 21 11 19 18 295 666 608 558 114 13 26 124 39 13 614 5 4 1 118 kerk 1243 1466 2849 1384 1851 2024 6749 2238 1833 1729 6083 2222 Heems- – – 5 6 4 8 2 5 2 1 8 5 2 48 18 39 94 64 11 22 77 74 19 35 37 11 926 135 104 218 133 204 884 4367 4545 8912 8028 2050 meer Haar- lemmer- – – – – – – – – – – – – – 3 2 1 1 1 5 3 10 85 436 536 362 woude Spaarn- H’liede/ – 222 9 5 – 2 93 15 – 72 1 21 36 34 1 12 10 1 84 55 195 114 671 46 463 6 613 41 386 162 118 6 lem 4673 100 Haar- 10596 10472 – – 2 – 1 5 34 92 61 114 13 200 1519 meren Gooise – – 8 – – 64 – – – 33 35 – 4 7 6 1 9 1 – 9 6 15 1 1 5 1 390 6 13 23 1 6 4 9 1 1 4 5 64 2 1 2 3 8 7 5 170 1 5 50 15 54 4 9 34 1 5 93 449 124 174 531 2388 5923 419 950 3907 857 3458 151 13 52 167 1059 2590 dam Volen- Edam- – 6 8 2 2 45 32 12 18 23 14 1575 Diemen – 5 – 1 – 3 – 2 – – 4 4 38 2 21 1 – 4 1 21 2 17 5 1 101 184 7 332 1717 daal men- Bloe- – 1 – 73 – – 4 2 – – – – – 6 2 – – – 6 2 3 1 3 1 9 674 6 87 43 3 2 1 1 4 7 8 80 3 1 11 72 3 4 1 80 11 84 18 – 37 946 1500 2229 368 628 744 1580 3008 400 2 7 144 123 9 570 548 796 cum 1314 2128 3804 Blari- – – – – – 3 2 1 3 4 10 58 28 118 625 239 247 wijk Bever- – 1 – – 20 – 5 – – – – – – 2 – 2 – – – 7 1 1 1 7 1 47 6 5 5 3 4 208 1 6 3 14 5 4 4 10 31 19 11 1 43 61 188 928 387 2329 508 1680 696 2608 297 14 309 279 ster Beem- – 71 46 73 45 86 67 44 78 254 552 189 676 287 193 180 172 253 174 111 142 199 135 106 104 513 203 dam 1187 1308 1052 2434 1192 1492 3430 57248 67436 13618 70866 Amster- – 3 2 8 2 3 9 9 4 4 3 7 3 71 67 22 10 11 24 11 15 11 75 12 16 61 11 16 97 196 104 133 610 5768 9720 4562 3542 veen 10330 Amstel- – 3 40 10 14 24 30 37 29 19 20 13 17 209 462 114 168 158 238 101 176 5664 1730 10805 Almere

– – – 24 – 3 – 5 – – – 1 – – – 5 85 3 5 2 213 3 9 35 3 7 2 9 4 3 6 3 1 26 2 11 26 42 157 27 669 157 140 321 351 2696 150 1647 9075 1128 5141 1797 Aals- meer gemeente van vestiging Verhuizingen tussen gemeenten, 2017 Verhuizingen

vestiging van elders totaal-generaal vertrek Ouder-Amstel Wormerland Zaanstad totaal vestiging totaal-generaal vestiging Purmerend Uitgeest Zandvoort Haarlemmermeer Heemstede Hilversum Lelystad Velsen Weesp Bloemendaal Haarlem Haarlemmerliede en Spaarnwoude Heemskerk Oostzaan Uithoorn Waterland Wijdemeren Amstelveen Beverwijk Diemen Huizen Landsmeer Laren Amsterdam Beemster Blaricum Edam-Volendam Gooise Meren Almere Aalsmeer gemeente van vertrek

2.5.4 vestigingsoverschot

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 38 Metropoolregio Amsterdam Bevolkingin cijfers 2017 raal 387 744 362 546 843 381 607 695 630 987 1647 9075 8028 2329 1580 3008 1833 1729 6083 3149 1145 6410 2222 3426 1651 2934 1264 gene- 10472 67436 totaal-

bron: CBS bron: 97 767 161 997 256 588 729 596 485 918 169 377 125 320 852 237 490 214 427 naar 5330 4699 4590 1186 3616 1424 3270 2422 1286 43535 elders vertrek vertrek 880 488 992 265 226 660 774 466 287 560 377 256 799 458 416 3745 5773 3438 1104 1332 1822 1133 2467 1304 1725 3140 1004 1648 totaal 23901 – 404 453 857 – – – – 1 2000 1458 3458 8 2 544 325 869 10 4489 5231 9720 51 46 25 240 175 voort vertrek Zand- – – 18 7 3 – 4 7 8 2 6 2 15 2 75 57 6 15 – 79 8 40 3 23 29 12 14 3 17 40 – 12 – 38 – 35 5 25 54 12 126 19 139 131 64 186 5 102 4 224 stad 2582 194 7243 1162 6410 987 4117 718 3126 444 - – – – – – – – – – – 3 1 8 4 7 8 7 3 4 2 2 4 1 2 2 1 3 1 4 12 47 131 371 829 630 628 201 199 833 land mer- Wor- – – 7 6 2 7 1 8 1 10 88 36 33 10 274 508 1264 meren Wijde- – 1 – – – 3 1 – 3 1 – 4 7 1 1 – 21 51 4 78 50 26 38 1145 1037 947 Weesp – – – – 2 1 6 1 10 19 3 2 – 21 67 4 16 655 1517 1538 –40 372 land Water- – 3 1 8 1 3 9 3 – 6 2 6 1 1 4 3 2 1 2 – 4 1 7 6 3 1 4 6 1 1 2 2 2 5 1 36 17 68 33 21 – 79 87 10 2 34 1 10 10 5 20 – 71 24 16 37 307 246 627 144 124 – 169 1 4 308 1018 3 4 6 2934 695 2090 430 1152 225 480 591 3242 Velsen – 1 2 2 21 18 27 152 500 Uit- 220 1651 1200 – – 2 – 4 – – – 1 6 1 14 46 314 45 3 28 93 2 20 6 621 1871 Uit- geest – 5 7 – 6 4 4 – 1 – 3 1 – 4 1 7 3 4 2 – 6 3 2 1 8 – 6 3 5 86 11 34 32 19 30 38 14 69 98 – 27 1 13 10 83 – 18 30 6 2 93 934 127 240 38 18 110 1 end 3149 607 1957 327 1285 294 671 3242 Purmer- – – – – – – – – – – – 7 83 43 11 65 934 Amstel Ouder- – – – – – – – – 1 – – – – – 3 – – 2 – 2 1 8 14 5 3 8 8 2 1 1 1 2 1 2 8 12 13 4 99 290 16 – 75 164 454 381 869 109 12 456 357 644 zaan Oost- – – – – – – – 9 3 2 7 9 2 4 3 1 2 1 4 1 16 31 42 20 17 19 27 27 13 70 11 673 357 3426 3641 1371 2270 Lelystad

– – – – – – – – – – – – – – – 2 1 4 4 3 3 3 5 2 1 32 12 82 55 14 191 116 103 843 633 437 227 215 1070 Laren gemeente van vestiging

Verhuizingen tussen gemeenten, 2017 (slot) Verhuizingen

Aals meer Almere Amstelveen Amsterdam Haarlemmerliede en Spaarnwoude Heemskerk Beverwijk Bloemendaal Haarlem Haarlemmermeer Beemster Blaricum Diemen Edam-Volendam Heemstede Gooise Meren Hilversum Huizen Purmerend Uitgeest Wijdemeren Zandvoort totaal-generaal vertrek Laren Lelystad Ouder-Amstel Uithoorn Weesp Zaanstad totaal vestiging vestiging van elders totaal-generaal vestiging Landsmeer Oostzaan Velsen Waterland Wormerland gemeente van vertrek

2.5.4 vestigingsoverschot

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bevolking 39

2.6.1 Prognose bevolking (x 1.000), 2020-2040 gemeente/subregio 2020 2025 2030 2035 2040

Wormerland 16,2 16,3 16,2 16,3 16,4 Zaanstad 157,7 161,5 167,5 172,0 175,2 Zaanstreek 173,9 177,8 183,7 188,3 191,6 2

Beverwijk 41,4 41,7 42,6 43,0 42,9 Heemskerk 39,2 39,3 39,7 40,6 40,8 Uitgeest 14,3 14,4 14,5 14,8 14,7 Velsen 67,4 67,1 67,5 67,9 67,7 IJmond 162,3 162,5 164,3 166,3 166,1

Bloemendaal 22,3 21,9 21,9 22,1 22,8 Haarlem 164,8 175,0 181,4 187,1 190,8 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 5,9 6,1 6,3 6,4 6,5 Heemstede 27,6 27,4 27,1 27,3 27,6 Zandvoort 17,8 18,3 18,9 19,0 19,2 agglomeratie Haarlem 238,4 248,7 255,6 261,9 266,9

Aalsmeer 32,8 32,7 32,4 31,8 31,1 Amstelveen 93,4 97,6 100,5 103,7 106,3 Diemen 29,3 32,8 35,9 38,2 39,8 Haarlemmermeer 150,8 158,3 164,0 168,9 175,1 Ouder-Amstel 14,6 15,9 17,5 19,1 20,5 Uithoorn 29,9 30,3 30,6 31,0 31,1 Amstel-Meerlanden 350,8 367,6 380,9 392,7 403,9

Blaricum 10,6 11,3 12,1 12,7 13,1 Gooise Meren 57,0 57,4 57,3 57,6 58,1 Hilversum 89,4 91,7 93,7 95,2 96,2 Huizen 41,4 41,3 41,0 40,8 40,4 Laren 10,9 10,6 10,6 10,5 10,5 Weesp 19,6 20,7 20,7 21,0 21,5 Wijdemeren 23,0 22,8 22,2 21,8 21,4 Het Gooi en Vechtstreek 251,9 255,8 257,6 259,6 261,2

Almere 206,3 216,7 228,6 241,1 249,1 Lelystad 78,7 79,8 78,6 76,9 75,6 Flevoland – 285,0 296,5 307,2 318,0 324,7

Beemster 9,4 9,7 9,6 9,9 10,0 Edam-Volendam 36,2 37,1 37,6 37,8 38,2 Landsmeer 11,7 11,8 12,1 12,5 12,7 Oostzaan 10,3 10,6 11,0 11,4 11,7 Purmerend 80,6 79,3 79,3 79,2 79,3 Waterland 17,6 17,3 17,2 17,2 17,2 Waterland + 165,8 165,8 166,8 168,0 169,1

Amsterdam 880,0 925,0 970,4 1008,4 1042,2

Metropoolregio Amsterdam 2508,1 2599,7 2686,5 2763,2 2825,7

Nederland 17337,8 17616,3 17837,0 18008,8 18108,2

bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 40 Metropoolregio Amsterdam Bevolkingin cijfers 2017

2.6.2 Prognose particuliere huishoudens (x 1.000), 2020-2040 gemeente/subregio 2020 2025 2030 2035 2040

Wormerland 7,3 7,4 7,4 7,4 7,4 Zaanstad 71,9 74,3 77,4 79,7 81,8 Zaanstreek 79,2 81,7 84,8 87,1 89,2

Beverwijk 19,5 19,7 20,4 20,8 20,9 Heemskerk 17,6 17,7 17,9 18,1 18,2 Uitgeest 5,8 6,0 6,1 6,2 6,2 Velsen 31,3 31,5 32,0 32,3 32,4 IJmond 74,2 74,9 76,4 77,4 77,7

Bloemendaal 10,1 10,1 10,2 10,3 10,5 Haarlem 79,3 83,4 86,0 88,5 90,6 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 2,6 2,8 2,9 2,9 2,9 Heemstede 12,6 12,6 12,6 12,7 12,8 Zandvoort 8,7 8,8 8,9 8,9 9,0 agglomeratie Haarlem 113,3 117,7 120,6 123,3 125,8

Aalsmeer 13,8 14,0 14,0 14,1 14,0 Amstelveen 44,2 45,7 47,1 48,6 49,7 Diemen 13,9 15,3 16,2 17,1 17,9 Haarlemmermeer 65,7 70,1 72,7 74,7 77,2 Ouder-Amstel 6,8 7,5 8,1 8,8 9,4 Uithoorn 13,6 14,1 14,4 14,5 14,6 Amstel-Meerlanden 158,0 166,7 172,5 177,8 182,8

Blaricum 4,8 5,1 5,5 5,6 5,7 Gooise Meren 26,2 26,9 27,3 27,6 27,8 Hilversum 41,5 42,1 43,0 43,6 43,9 Huizen 18,8 19,2 19,3 19,2 19,0 Laren 5,1 5,1 5,1 5,1 5,1 Weesp 9,4 10,0 10,0 10,1 10,4 Wijdemeren 10,5 10,7 10,5 10,2 9,9 Het Gooi en Vechtstreek 116,3 119,1 120,7 121,4 121,8

Almere 91,9 99,5 106,5 113,1 117,2 Lelystad 35,0 36,3 36,6 36,4 36,2 Flevoland – 126,9 135,8 143,1 149,5 153,4

Beemster 4,0 4,1 4,2 4,3 4,3 Edam-Volendam 15,6 16,5 17,1 17,4 17,5 Landsmeer 5,2 5,3 5,5 5,6 5,6 Oostzaan 4,4 4,6 4,7 4,9 5,0 Purmerend 37,1 37,0 37,4 37,7 37,7 Waterland 7,9 8,0 8,1 8,2 8,2 Waterland + 74,2 75,5 77,0 78,1 78,3

Amsterdam 470,4 487,3 509,0 527,1 544,6

Metropoolregio Amsterdam 1212,5 1258,7 1304,1 1341,7 1373,6

Nederland 7983,0 8195,6 8362,5 8470,8 8531,2

bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Veiligheid 41

3.1.1 Geregistreerde verdachten van misdrijven, 2014-2018 1) gemeente/subregio 2014 2015 2016 2017 2018

Wormerland 140 130 90 110 90 Zaanstad 1970 1840 1670 1580 1600 Zaanstreek 2110 1970 1760 1690 1690

Beverwijk 520 470 410 360 320 Heemskerk 350 310 290 250 250 3 Uitgeest 80 80 90 80 40 Velsen 860 700 700 590 510 IJmond 1810 1560 1490 1280 1120

Bloemendaal 170 150 140 140 110 Haarlem 1870 1780 1630 1460 1270 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 60 40 50 40 30 Heemstede 170 170 140 160 130 Zandvoort 220 240 230 190 160 agglomeratie Haarlem 2490 2380 2190 1990 1700

Aalsmeer 270 270 210 190 200 Amstelveen 730 700 630 570 530 Diemen 370 380 340 270 270 Haarlemmermeer 1470 1260 1120 1040 860 Ouder-Amstel 120 100 90 90 80 Uithoorn 330 320 270 230 240 Amstel-Meerlanden 3290 3030 2660 2390 2180

Blaricum 70 50 60 80 60 Bussum 290 240 Gooise Meren ²) 370 350 360 Hilversum 1040 780 750 760 660 Huizen 370 290 300 330 280 Laren 80 60 70 40 60 Muiden 50 40 Naarden 140 100 Weesp 210 150 140 110 120 Wijdemeren 220 140 140 130 130 Het Gooi en Vechtstreek 2470 1850 1830 1800 1670

Almere 3230 2960 2900 2760 2450 Lelystad 1230 1100 1150 1100 970 Flevoland – 4460 4060 4050 3860 3420

Beemster 70 60 50 50 60 Edam-Volendam ³) 180 160 160 150 150 Landsmeer 130 110 130 90 110 Oostzaan 110 80 80 70 60 Purmerend 1130 990 890 690 780 Waterland 120 120 100 70 90 Zeevang 70 40 Waterland + 1810 1560 1410 1120 1250

Amsterdam 15270 14120 13070 11370 10580

Metropoolregio Amsterdam 33710 30530 28460 25500 23610

Nederland 219240 200400 186910 172590 158890

1) 2017-2018 voorlopige cijfers. bron: CBS 2) Ontstaan door de samenvoeging van Bussum, Naarden en Muiden per 1-1-2016. 3) Op 1 januari 2016 is de (voormalig) gemeente Zeevang gefuseerd met de gemeente Edam-Volendam.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 42 Veiligheid

3.1.2 Geregistreerde verdachten van misdrijven naar delictgroep, 2018 1)

verdachten van vernieling vuur- vermogens- en open- gewelds- verkeers- drugs- wapen- gemeente/subregio misdrijven bare orde misdrijven misdrijven misdrijven misdrijven

Wormerland 20 10 30 30 10 10 Zaanstad 520 160 520 400 150 60 Zaanstreek 540 170 550 430 160 70

Beverwijk 110 40 80 100 20 10 Heemskerk 80 40 60 70 10 0 Uitgeest 10 10 10 20 0 0 Velsen 140 80 110 170 20 10 IJmond 340 170 260 360 50 20

Bloemendaal 30 20 20 50 10 0 Haarlem 490 190 340 270 90 40 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 10 0 10 10 0 0 Heemstede 50 10 20 40 0 0 Zandvoort 50 30 50 50 10 10 agglomeratie Haarlem 630 250 440 420 110 50

Aalsmeer 50 20 50 80 10 0 Amstelveen 200 50 130 130 40 20 Diemen 80 20 80 70 20 10 Haarlemmermeer 300 90 200 250 50 30 Ouder-Amstel 20 10 20 40 0 0 Uithoorn 70 30 60 70 20 0 Amstel-Meerlanden 720 220 540 640 140 60

Blaricum 20 10 10 20 0 0 Gooise Meren 160 50 80 100 30 0 Hilversum 230 80 180 150 70 10 Huizen 120 40 60 70 10 10 Laren 10 0 10 20 10 0 Weesp 60 20 30 30 10 0 Wijdemeren 30 10 30 40 20 10 Het Gooi en Vechtstreek 630 210 400 430 150 30

Almere 960 240 630 570 210 100 Lelystad 350 170 280 210 80 40 Flevoland – 1310 410 910 780 290 140

Beemster 20 10 10 10 10 0 Edam-Volendam 40 10 40 40 10 0 Landsmeer 30 10 30 50 10 10 Oostzaan 20 10 10 30 10 0 Purmerend 280 100 200 210 60 20 Waterland 20 10 20 30 0 0 Waterland + 410 150 310 370 100 30

Amsterdam 4410 1280 2910 1940 990 350

Metropoolregio Amsterdam 8990 2860 6320 5370 1990 750

Nederland 57780 21760 40700 36820 15020 5410

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Veiligheid 43

3.1.3 Aangehouden verdachten van misdrijven, 2012-2014 gemeente/subregio 2012 2013 2014

Wormerland 130 110 90 Zaanstad 1660 1440 1180 Zaanstreek 1790 1550 1270

Beverwijk 410 260 200 Heemskerk 290 200 130 3 Uitgeest 70 40 30 Velsen 690 370 250 IJmond 1460 870 610

Bloemendaal 140 80 40 Haarlem 1520 990 620 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 50 20 30 Heemstede 150 90 50 Zandvoort 180 120 60 agglomeratie Haarlem 2040 1300 800

Aalsmeer 210 200 150 Amstelveen 600 520 440 Diemen 280 260 200 Haarlemmermeer 1250 730 530 Ouder-Amstel 90 80 60 Uithoorn 240 230 210 Amstel-Meerlanden 2670 2020 1590

Blaricum 70 40 40 Bussum 280 280 210 Hilversum 930 910 720 Huizen 390 370 240 Laren 70 70 50 Muiden 50 40 30 Naarden 120 130 90 Weesp 160 160 140 Wijdemeren 180 130 140 Het Gooi en Vechtstreek 2250 2130 1660

Almere 2690 2620 2090 Lelystad 1150 1030 880 Flevoland – 3840 3650 2970

Beemster 50 40 50 Edam-Volendam 120 120 110 Landsmeer 110 70 70 Oostzaan 70 50 50 Purmerend 890 850 660 Waterland 110 100 60 Zeevang 40 30 30 Waterland + 1390 1260 1030

Amsterdam 10820 9740 8460

Metropoolregio Amsterdam 26260 22520 18390

Nederland 197140 182360 162640

bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 44 Veiligheid

3.1.4 Geregistreerde misdrijven, 2014-2018 1) gemeente/subregio 2014 2015 2016 2017 2018

Wormerland 450 475 385 345 365 Zaanstad 9120 8845 7990 7030 6535 Zaanstreek 9570 9320 8375 7375 6900

Beverwijk 3025 2695 2340 1955 1805 Heemskerk 1760 1785 1365 1305 1115 Uitgeest 735 745 525 390 385 Velsen 3905 3385 3090 2645 2505 IJmond 9425 8610 7320 6295 5810

Bloemendaal 1255 1180 1030 950 900 Haarlem 10835 10380 9805 8325 8120 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 390 375 380 295 230 Heemstede 1245 1190 1090 895 890 Zandvoort 1245 1210 1075 1045 970 agglomeratie Haarlem 14970 14335 13380 11510 11110

Aalsmeer 1210 1105 1195 1200 1120 Amstelveen 4230 4365 4280 4145 4005 Diemen 1710 1750 1645 1530 1550 Haarlemmermeer 11945 11620 10200 9550 9320 Ouder-Amstel 1220 1125 1170 1000 850 Uithoorn 1075 1210 1075 1020 905 Amstel-Meerlanden 21390 21175 19565 18445 17750

Blaricum 495 475 520 440 335 Bussum 1985 1795 Gooise Meren ²) 3025 2760 2900 Hilversum 5630 5435 5100 4835 4290 Huizen 1745 1955 1840 1475 1405 Laren 575 545 565 480 415 Muiden 545 490 Naarden 770 795 Weesp 955 910 840 720 725 Wijdemeren 820 775 770 690 655 Het Gooi en Vechtstreek 13520 13175 12660 11400 10725

Almere 13385 11915 11340 9975 10130 Lelystad 4740 5090 4605 4215 4085 Flevoland – 18125 17005 15945 14190 14215

Beemster 265 255 280 245 315 Edam-Volendam ³) 845 825 790 765 765 Landsmeer 500 475 495 420 395 Oostzaan 460 400 495 450 390 Purmerend 3990 3940 3435 2865 2865 Waterland 490 530 520 440 400 Zeevang 185 155 Waterland + 6735 6580 6015 5185 5130

Amsterdam 96475 96125 91700 86585 81610

Metropoolregio Amsterdam 190210 186325 174960 160985 153250

Nederland 1025630 978730 928870 830780 783290

1) 2016-2018 voorlopige cijfers. bron: CBS 2) Ontstaan door de samenvoeging van Bussum, Naarden en Muiden per 1-1-2016. 3) Op 1 januari 2016 is de (voormalig) gemeente Zeevang gefuseerd met de gemeente Edam-Volendam.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Veiligheid 45

3.1.5 Geregistreerde misdrijven en ophelderingen, 2018 1)

geregistreerde criminaliteit

waaronder

ver- vernieling vuur- % opge- mogens- en open- gewelds- verkeers- drugs- wapen- helderde gemeente/subregio totaal misdrijven bare orde misdrijven misdrijven misdrijven misdrijven misdrijven 3 Wormerland 365 180 55 45 70 5 5 24,7 Zaanstad 6535 3510 785 795 1130 160 55 30,2 Zaanstreek 6900 3690 840 840 1200 165 60 29,9

Beverwijk 1805 935 240 210 385 10 5 22,4 Heemskerk 1115 660 145 125 165 10 5 20,2 Uitgeest 385 240 50 25 65 0 0 13,0 Velsen 2505 1220 395 290 545 20 15 21,8 IJmond 5810 3055 830 650 1160 40 25 21,1

Bloemendaal 900 495 145 85 145 10 5 22,8 Haarlem 8120 5030 1140 690 1065 55 40 20,4 Haarlemmerliede en Spaarnw. 230 130 25 20 40 15 0 19,6 Heemstede 890 575 115 45 145 5 5 18,0 Zandvoort 970 560 125 100 155 10 5 30,9 agglomeratie Haarlem 11110 6790 1550 940 1550 95 55 21,3

Aalsmeer 1120 595 135 115 250 5 5 20,5 Amstelveen 4005 2680 375 320 535 30 20 16,1 Diemen 1550 960 175 165 220 15 5 17,1 Haarlemmermeer 9320 5490 830 560 1440 745 150 24,7 Ouder-Amstel 850 525 60 55 185 10 5 17,1 Uithoorn 905 460 135 110 165 20 5 21,0 Amstel-Meerlanden 17750 10710 1710 1325 2795 825 190 21,3

Blaricum 335 195 30 40 60 5 0 19,4 Gooise Meren 2900 1875 310 155 490 25 5 18,3 Hilversum 4290 2525 580 440 570 80 15 21,9 Huizen 1405 815 280 135 155 5 5 17,4 Laren 415 220 60 35 90 0 0 18,1 Weesp 725 445 120 55 85 5 0 15,2 Wijdemeren 655 380 100 55 105 5 5 14,5 Het Gooi en Vechtstreek 10725 6455 1480 915 1555 125 30 19,2

Almere 10130 5845 1110 1170 1530 165 90 29,2 Lelystad 4085 2265 570 515 465 135 30 35,5 Flevoland – 14215 8110 1680 1685 1995 300 120 31,0

Beemster 315 175 30 30 70 5 0 27,0 Edam-Volendam 765 390 120 85 135 10 0 20,3 Landsmeer 395 210 50 30 80 15 5 26,6 Oostzaan 390 215 40 30 90 5 5 26,9 Purmerend 2865 1475 430 380 470 50 25 29,3 Waterland 400 215 70 20 80 5 0 15,0 Waterland + 5130 2680 740 575 925 90 35 26,3

Amsterdam 81610 56995 6910 7585 7120 1330 515 22,2

Metropoolregio Amsterdam 153250 98485 15740 14515 18300 2970 1030 23,1

Nederland 783290 457880 93265 83120 116740 13260 5455 24,4

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 46 Veiligheid

3.2.1 Fysieke verloedering naar veiligheidsregio's, 2017

Zaanstreek- Gooi en Amster- Kennemer- Water- Vecht- Flevoland dam (RE) land (PD) land (PD) streek (PD) (PD) Nederland

% ‘komt weleens voor’ rommel op straat 71,9 55,9 58,6 50,5 56,0 54,1 straatmeubilair dat vernield is 34,6 31,1 36,6 29,6 31,7 28,2 bekladde muren of gebouwen 36,3 24,6 25,7 19,0 22,4 22,6 hondenpoep 56,5 65,3 68,3 69,7 64,8 66,4 een/meer vormen fysieke verloedering 85,7 80,2 82,7 81,8 80,9 80,4

% 'veel overlast' rommel op straat 15,4 7,0 6,1 4,8 8,4 6,7 straatmeubilair dat vernield is 4,6 3,0 2,5 1,6 3,1 2,4 bekladde muren of gebouwen 2,8 1,9 1,2 0,8 1,2 1,3 hondenpoep 13,7 17,1 17,5 18,3 18,0 17,1 een/meer vormen fysieke verloedering 26,1 21,9 21,5 21,5 24,1 21,7

RE = Regionale eenheid. bron: CBS/VM 2017 PD = Politiedistrict.

3.2.2 Sociale overlast naar veiligheidsregio's, 2017

Zaanstreek- Gooi en Amster- Kennemer- Water- Vecht- Flevoland dam (RE) land (PD) land (PD) streek (PD) (PD) Nederland

% ‘komt weleens voor’ dronken mensen op straat 36,0 24,5 22,5 24,2 20,6 25,5 drugsgebruik of drugshandel 33,2 22,5 21,8 21,1 21,4 24,1 overlast door buurtbewoners 35,7 27,4 28,9 26,1 29,7 28,1 mensen worden op straat lastiggevallen 22,2 13,0 12,6 11,3 12,2 13,1 rondhangende jongeren 48,5 41,9 41,2 36,6 35,9 36,1 een of meer vormen van sociale overlast 69,7 57,2 57,6 52,9 54,0 54,9 horecagelegenheden 18,7 13,7 13,5 12,2 9,6 13,2

% 'veel overlast' dronken mensen op straat 5,3 2,2 2,1 2,7 2,2 2,5 drugsgebruik of drugshandel 5,4 3,0 2,9 3,1 3,4 3,5 overlast door buurtbewoners 7,2 4,5 3,8 4,8 5,8 5,1 mensen worden op straat lastiggevallen 4,0 1,2 0,6 1,2 1,3 1,3 rondhangende jongeren 9,7 6,8 4,8 5,9 5,3 5,0 een of meer vormen van sociale overlast 18,3 12,0 9,5 12,0 11,8 11,5 horecagelegenheden 3,6 1,6 1,9 1,0 0,7 1,5

RE = Regionale eenheid. bron: CBS/VM 2017 PD = Politiedistrict.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Veiligheid 47

3.2.3 Verkeersoverlast naar veiligheidsregio's, 2017

Zaanstreek- Gooi en Amster- Kennemer- Water- Vecht- Flevoland dam (RE) land (PD) land (PD) streek (PD) (PD) Nederland

% ‘komt weleens voor’ te hard rijden 62,4 68,5 69,1 69,8 64,1 70,5 parkeerproblemen 55,1 54,6 55,8 53,4 48,3 49,5 agressief gedrag in verkeer 39,2 30,0 30,5 29,5 23,5 29,6 3 een of meer vormen van verkeersoverlast 78,6 81,0 81,9 81,4 76,3 81,0

% 'veel overlast' te hard rijden 19,3 20,4 21,9 21,5 17,3 21,5 parkeerproblemen 18,5 19,6 19,6 18,4 16,6 16,8 agressief gedrag in verkeer 9,4 6,3 5,3 5,7 3,9 6,2 een of meer vormen van verkeersoverlast 31,9 32,5 33,0 32,3 28,2 31,4

RE = Regionale eenheid. bron: CBS/VM 2017 PD = Politiedistrict.

3.2.4 Preventie naar veiligheidsregio's, 2017

Zaanstreek- Gooi en Amster- Kennemer- Water- Vecht- Flevoland dam (RE) land (PD) land (PD) streek (PD) (PD) Nederland sociaal-preventief gedrag (% ‘vaak’) 's avonds licht branden bij afwezigheid 28,5 38,2 38,9 51,8 43,6 42,2 fiets in bewaakte fietsenstalling 28,9 34,8 31,7 33,7 31,5 36,2 waardevolle spullen meenemen uit auto 56,9 69,8 68,9 77,3 69,3 68,2 waardevolle spullen thuis laten 24,6 29,5 28,8 32,5 29,9 30,4 preventieve voorzieningen in/ rond woning (% aanwezig) extra veiligheidssloten op buitendeuren 55,5 66,0 65,1 70,8 65,6 64,9 rolluiken voor ramen en deuren 8,9 11,2 15,6 7,9 13,6 19,1 buitenverlichting 50,4 72,8 77,6 81,0 80,0 76,0 alarminstallatie 10,2 14,0 13,6 18,0 16,6 12,9

RE = Regionale eenheid. bron: CBS/VM 2017 PD = Politiedistrict.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 48 Veiligheid

3.2.5 (On)veiligheidsbeleving naar veiligheidsregio's, 2017

Zaanstreek- Gooi en Amster- Kennemer- Water- Vecht- Flevoland dam (RE) land (PD) land (PD) streek (PD) (PD) Nederland buurt voelt zich wel eens onveilig in buurt (%) 22,3 15,7 15,8 17,0 19,9 16,4 voelt zich vaak onveilig in buurt (%) 2,1 1,6 1,1 1,4 2,2 1,5 's avonds op straat in buurt onveilig (% komt vaak voor) 5,1 2,9 2,4 3,1 4,5 3,2 's avonds alleen thuis onveilig (% komt vaak voor) 2,7 2,0 2,2 1,7 3,1 2,0 doet 's avonds niet open (% komt vaak voor) 10,8 8,6 8,9 8,3 10,9 8,6 rijdt of loopt om (% komt vaak voor) 4,3 1,9 1,3 1,8 3,5 2,2 bang slachtoffer criminaliteit te worden (% komt vaak voor) 4,0 3,4 3,0 2,8 4,4 2,7 denkt dat er veel criminaliteit in buurt is (%) 17,8 7,9 7,7 11,1 11,8 9,1 vindt criminaliteit in buurt toegenomen (%) 13,2 11,5 13,3 15,7 15,3 11,8 vindt criminaliteit in buurt afgenomen (%) 7,7 3,7 2,9 4,2 5,2 4,2 vindt criminaliteit in buurt gelijk gebleven (%) 48,3 52,1 47,6 51,1 47,6 50,9 rapportcijfer veiligheid in buurt 7,0 7,3 7,3 7,3 7,2 7,3 voelt zich wel eens onveilig (%) in de woonplaats rondom uitgaansgelegenheden 27,2 21,6 22,5 25,9 24,9 21,7 op plekken waar jongeren rondhangen 47,1 41,8 40,9 42,7 43,7 38,8 in centrum van woonplaats 22,9 14,0 15,8 19,7 21,6 15,5 in winkelgebied/winkelcentrum 15,4 12,6 11,1 15,1 17,6 12,0 in openbaar vervoer 26,6 19,3 15,1 17,2 22,7 16,7 bij treinstation in woonplaats 25,3 21,4 19,2 20,6 27,0 16,5 in eigen huis 7,4 7,5 8,0 7,4 9,4 7,6 algemeen voelt zich wel eens onveilig (%) 39,0 33,4 33,3 35,3 36,5 34,1 voelt zich vaak onveilig (%) 2,6 2,1 2,0 1,6 2,4 1,6 kans op slachtofferschap (% '(heel) groot') van: zakkenrollerij 6,3 3,0 4,3 2,9 3,1 3,1 beroving op straat 3,8 1,9 1,5 2,0 2,9 1,9 inbraak in woning 11,7 8,9 7,9 12,5 12,4 9,0 mishandeling 3,3 2,2 1,6 1,9 2,8 2,2 respectloos gedrag (% komt 'wel eens' voor (vaak/soms)) door: onbekenden op straat 31,2 20,6 19,2 21,2 21,5 20,1 onbekenden in openbaar vervoer 22,4 14,3 12,9 12,5 15,7 12,9 personeel van winkels en bedrijven 18,6 14,3 13,6 14,0 15,0 12,8 personeel van overheidsinstanties 12,1 9,6 10,8 12,1 9,9 10,0 bekenden (partner, familie, vriend) 6,4 6,4 6,2 5,3 6,9 6,3

RE = Regionale eenheid. bron: CBS/VM 2017 PD = Politiedistrict.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Veiligheid 49

3.2.6 Slachtofferschap criminaliteit naar veiligheidsregio's, 2017 (per 100 inwoners)

Zaanstreek- Gooi en Amster- Kennemer- Water- Vecht- Flevoland dam (RE) land (PD) land (PD) streek (PD) (PD) Nederland geweldsdelicten geweldsdelicten totaal 2,4 2,3 2,2 2,2 2,5 2,1 mishandeling 0,7 1,1 1,0 0,7 0,8 0,7 bedreiging 1,5 1,2 1,1 1,4 1,7 1,3 3 geweld met seksuele bedoelingen 0,2 . . 0,0 0,1 0,1 vermogensdelicten vermogensdelicten totaal 16,6 11,3 8,4 9,8 8,9 10,0 (poging) tot inbraak 2,9 2,5 1,8 2,6 2,5 2,0 poging tot inbraak 1,7 1,5 1,0 1,5 1,7 1,2 inbraak 1,2 1,0 0,8 1,1 0,8 0,8 fietsdiefstal 7,9 3,4 2,0 2,6 2,1 3,3 autodiefstal 0,4 0,6 . . 0,2 0,2 diefstal uit of vanaf auto 2,2 1,9 1,2 1,8 1,0 1,6 diefstal andere voertuigen 1,0 0,9 . 0,1 0,4 0,5 (poging tot) zakkenrollerij, beroving 2,6 1,5 1,2 1,2 1,4 1,6 poging tot zakkenrollerij 0,5 0,4 . . 0,4 0,4 zakkenrollerij 1,7 1,0 0,9 0,8 0,8 1,0 poging tot beroving . . 0,0 . 0,0 0,0 beroving 0,3 . 0,0 . . 0,1 overige diefstal 3,5 3,0 2,6 2,9 2,7 2,7 vandalismedelicten vandalismedelicten totaal 8,1 5,3 6,7 6,0 5,6 5,5 vernielingen aan voertuigen 5,6 3,4 4,9 4,1 3,7 3,6 overige vernielingen 2,5 1,9 1,8 1,9 1,9 1,9 cybercrime cybercrime totaal 10,8 11,0 9,4 9,8 13,9 11,0 identiteitsfraude 0,5 0,2 0,5 0,7 0,5 0,4 skimming 0,1 . . 0,3 . 0,1 phishing/pharming 0,4 0,1 . 0,4 0,4 0,3 koop- en verkoopfraude 3,6 4,4 2,7 3,6 4,3 3,9 hacken 5,5 4,9 3,9 4,9 6,4 4,9 cyberpesten 2,6 3,2 2,6 2,2 4,7 3,1 totaal slachtoffers (excl. cybercrime) 22,9 16,8 15,0 15,9 14,7 15,2

RE = Regionale eenheid. bron: CBS/VM 2017 PD = Politiedistrict.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 50 Veiligheid

3.2.7 Contact met politie naar veiligheidsregio's, 2017

Zaanstreek- Gooi en Amster- Kennemer- Water- Vecht- Flevoland dam (RE) land (PD) land (PD) streek (PD) (PD) Nederland contact met politie in eigen gemeente (% contact gehad) 26,8 22,5 18,7 25,2 27,5 22,3 reden van contact (in % van laatste contact) handhaving totaal 13,2 15,6 12,5 10,6 12,0 13,7 bekeuring 6,0 4,7 7,3 4,2 5,6 6,3 waarschuwing of controle door politie 7,2 10,9 5,3 6,4 6,4 7,3 aangifte/melding totaal 43,4 39,2 43,9 44,2 36,3 39,4 aangifte (via internet of persoonlijk) 19,5 18,0 17,8 17,6 15,5 16,7 melding verdachte situatie/delict 23,9 21,3 26,0 26,6 20,9 22,8 andere contacten totaal 43,4 45,2 43,6 45,3 51,6 46,9 opgeroepen als getuige i.v.m. delict 2,2 2,8 3,2 2,1 3,9 2,9 verloren/gevonden voorwerpen 4,5 3,1 1,6 2,1 1,6 2,6 vragen om hulp, advies e.d. 8,3 8,4 7,6 7,9 11,3 9,2 sociaal contact/praatje 9,9 6,7 7,2 11,7 13,8 10,3 anders 14,3 18,0 18,8 16,9 16,5 16,8 initiatief (in % van laatste contact) contact op initiatief van politie 15,3 18,4 15,7 12,7 15,9 16,5 contact op initiatief van burger 84,7 81,6 84,3 87,3 84,1 83,5 wijze van contact (in % van laatste contact) persoonlijk 65,0 54,8 53,1 57,5 65,3 60,3 telefonisch 25,3 31,4 34,9 30,1 24,8 27,5 via sociale media op internet 0,4 0,4 . 1,9 2,2 1,1 anders via internet 5,5 7,4 8,3 4,2 4,7 6,3 anders, niet via internet 3,8 6,0 3,7 6,2 3,0 4,9 tevredenheid contact politie % '(zeer) tevreden' contacten totaal 62,1 59,3 57,9 56,8 66,3 61,4 contacten handhaving 42,9 51,9 . 45,1 51,9 47,5 contacten aangifte/melding 61,3 60,2 53,4 51,4 63,8 59,2 andere contacten 68,7 60,9 66,4 64,8 71,4 67,3 contacten op initiatief van politie 47,4 53,9 . 50,0 56,8 52,6 contacten op initiatief burgers 64,7 60,5 59,0 57,8 68,0 63,2 % '(zeer) ontevreden' contacten totaal 16,1 16,9 14,9 20,1 16,2 16,6 contacten handhaving 32,2 24,3 . 25,3 23,6 24,4 contacten aangifte/melding 16,0 16,4 18,5 25,8 16,6 19,5 andere contacten 11,2 14,9 9,6 13,3 14,3 11,9 contacten op initiatief van politie 29,2 23,5 . 22,1 20,2 21,8 contacten op initiatief burgers 13,7 15,5 14,6 19,8 15,5 15,6 redenen ontevredenheid contact politie (% genoemd) politie liet mij te lang wachten 18,8 21,8 24,5 24,0 18,4 19,5 politie gaf onvoldoende informatie 13,7 11,8 15,5 14,8 12,6 13,3 politie was onverschillig 25,8 21,4 18,6 38,5 28,0 25,2 politie heeft problemen niet opgelost 40,6 48,7 46,6 45,3 43,4 44,2 anders 28,4 20,9 16,5 23,2 26,7 27,0

RE = Regionale eenheid. bron: CBS/VM 2017 PD = Politiedistrict.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Veiligheid 51

3.2.8 Functioneren van de politie naar veiligheidsregio's, 2017

Zaanstreek- Gooi en Amster- Kennemer- Water- Vecht- Flevoland dam (RE) land (PD) land (PD) streek (PD) (PD) Nederland totale functioneren politie in buurt % '(zeer) tevreden' 31,7 27,5 24,5 25,8 31,4 27,1 % niet tevreden, niet ontevreden 19,7 18,4 17,4 18,9 19,2 17,8 % '(zeer) ontevreden' 6,4 7,1 8,7 8,5 6,6 7,2 3 % geen oordeel 42,2 47,0 49,4 46,8 42,7 47,9 oordeel optreden politie in buurt (% '(helemaal) eens') biedt burgers in buurt bescherming 53,8 46,5 39,5 44,3 49,9 46,3 heeft hier contact met buurtbewoners 31,2 20,2 20,0 24,7 31,1 25,2 reageert op problemen hier in buurt 48,0 41,8 36,8 41,9 47,8 42,8 de politie doet in deze buurt haar best 50,7 41,7 37,0 44,2 49,6 43,8 de politie pakt buurtzaken efficiënt aan 27,3 22,5 18,7 23,2 27,1 24,4 ze bekeuren hier te weinig 24,1 27,0 29,6 29,0 29,1 29,2 de politie neemt je serieus 48,8 47,1 40,8 46,1 50,6 47,2 optreden politie in buurt (schaalscore 1-10) 5,8 5,4 5,1 5,4 5,8 5,6 oordeel beschikbaarheid politie in buurt (% '(helemaal) eens') je ziet politie te weinig in de buurt 39,2 48,4 53,4 55,3 41,7 47,8 komt hier te weinig uit auto 34,8 39,3 45,2 44,4 36,7 40,6 is hier te weinig aanspreekbaar 26,4 33,5 38,9 38,6 28,5 33,5 heeft hier te weinig tijd 25,9 28,1 35,7 31,5 27,4 29,9 komt niet snel als je ze roept 14,5 15,5 16,2 15,6 14,2 16,1 beschikbaarheid politie (schaalscore 1-10) 5,0 4,5 4,2 4,3 4,8 4,5 totale functioneren politie algemeen % '(zeer) tevreden' 37,2 33,4 28,5 30,6 35,4 32,2 % niet tevreden, niet ontevreden 20,9 20,4 23,7 22,9 22,0 21,8 % '(zeer) ontevreden' 7,6 8,5 8,3 8,8 7,3 7,8 % geen oordeel 34,4 37,7 39,4 37,7 35,3 38,2 oordeel over politie algemeen (% '(helemaal) eens') weet hoe ze criminelen moet vangen 41,0 39,4 40,7 37,7 39,6 40,5 wil contact hebben met de burgers 40,9 37,1 35,5 40,3 42,6 39,6 houdt rekening met de wensen bevolking 36,0 34,9 31,3 33,5 35,9 34,7 werkt goed samen met bewoners 32,1 31,2 26,4 32,7 35,7 31,6 is er voor je als het er echt om gaat 58,1 58,1 50,6 56,1 55,8 55,9 is benaderbaar 54,4 50,6 49,0 48,7 50,9 46,3 informeert de burgers 32,4 27,8 28,6 29,0 31,7 29,6 bestrijdt succesvol de criminaliteit 26,7 23,7 20,0 21,9 23,3 23,4 zal het uiterste doen om je te helpen 56,2 56,0 50,2 57,7 57,0 56,8 vertrouwen in politie (schaalscore 1-10) 6,6 6,6 6,4 6,5 6,6 6,5 politie als crimefighter (schaalscore 1-10) 5,5 5,4 5,4 5,2 5,5 5,4 wederkerigheid politie (schaalscore 1-10) 5,6 5,3 5,2 5,3 5,7 5,5 communicatie politie (schaalscore 1-10) 5,8 5,5 5,5 5,5 5,8 5,6

RE = Regionale eenheid. bron: CBS/VM 2017 PD = Politiedistrict.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 52 Economie

4.1.1 Beroepsbevolking en arbeidsparticipatie, 2018

werkzame werkloze bruto- netto- bevolking beroeps- beroeps- arbeids- arbeids- 15-74 jaar bevolking bevolking partici- partici- werkloos- gemeente/subregio (x 1.000) (x 1.000) (x 1.000) patie (%) patie (%) heid (%)

Wormerland 12 8 0 71,7 69,4 3,3 Zaanstad 116 78 3 70,2 67,3 4,1 Zaanstreek 128 86 3 71,1 67,3 4,0

Beverwijk 31 21 1 72,2 69,5 3,6 Heemskerk 29 20 1 71,6 69,2 3,3 Uitgeest 10 7 0 75,1 72,9 2,9 Velsen 51 35 1 71,5 69,1 3,3 IJmond 121 83 3 72,7 68,6 3,4

Bloemendaal 16 11 0 68,3 66,0 3,3 Haarlem 120 86 3 74,0 71,4 3,6 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 5 3 0 74,1 72,0 2,8 Heemstede 18 12 0 69,2 67,0 3,1 Zandvoort 13 8 0 66,5 63,9 3,8 agglomeratie Haarlem 172 120 3 72,1 69,8 3,5

Aalsmeer 23 17 0 75,5 73,5 2,7 Amstelveen 65 45 2 71,5 68,7 4,0 Diemen 22 15 1 70,7 67,5 4,6 Haarlemmermeer 111 80 3 74,0 71,7 3,2 Ouder-Amstel 10 7 0 70,9 68,3 3,7 Uithoorn 22 16 1 73,5 71,1 3,3 Amstel-Meerlanden 253 180 7 72,7 71,1 3,8

Blaricum 8 5 0 67,0 64,8 3,3 Gooise Meren 40 28 1 70,9 68,5 3,4 Hilversum 66 45 2 70,4 67,6 4,0 Huizen 31 21 1 69,7 67,3 3,5 Laren 8 5 0 64,9 62,8 3,3 Weesp 14 10 0 72,1 69,6 3,5 Wijdemeren 18 12 0 69,8 67,6 3,1 Het Gooi en Vechtstreek 185 126 4 69,2 68,1 3,4

Almere 156 108 5 73,1 69,6 4,7 Lelystad 58 38 2 68,4 65,3 4,5 Flevoland – 214 146 7 72,0 68,2 4,5

Beemster 7 5 0 72,0 70,1 2,7 Edam-Volendam 27 19 1 71,7 69,7 2,7 Landsmeer 9 6 0 71,2 69,0 3,1 Oostzaan 7 5 0 73,0 70,8 3,0 Purmerend 60 41 2 70,7 67,9 4,0 Waterland 13 9 0 70,3 68,0 3,2 Waterland + 123 85 3 71,5 69,1 3,4

Amsterdam 674 458 23 71,5 68,0 4,8

Metropoolregio Amsterdam 1870 1284 53 71,6 68,7 4,0

Nederland 12936 8774 350 70,5 67,8 3,8

bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Economie 53

4.1.2 Werkzame beroepsbevolking (15-74 jaar) naar migratieachtergrond en onderwijsniveau (x 1.000), 2018

migratieachtergrond onderwijsniveau

niet- lager middelbaar hoger gemeente/subregio Nederlands westers westers onderwijs onderwijs onderwijs totaal

Wormerland 7 1 0 2 4 3 8 Zaanstad 55 8 15 18 37 22 78 Zaanstreek 62 9 15 20 41 25 86

Beverwijk 16 3 3 5 10 6 21 4 Heemskerk 16 2 2 4 9 7 20 Uitgeest 7 0 0 1 3 3 7 Velsen 29 3 3 8 16 12 35 IJmond 68 8 8 18 38 28 83

Bloemendaal 9 1 0 2 3 5 11 Haarlem 62 12 12 14 27 44 86 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 3 0 0 1 1 1 3 Heemstede 10 2 1 2 4 6 12 Zandvoort 6 1 1 2 4 3 8 agglomeratie Haarlem 90 16 14 21 39 59 120

Aalsmeer 14 2 1 3 8 6 17 Amstelveen 25 8 11 7 15 23 45 Diemen 8 2 4 2 7 6 15 Haarlemmermeer 59 9 11 18 34 27 80 Ouder-Amstel 5 1 1 1 2 3 7 Uithoorn 12 2 2 3 6 6 16 Amstel-Meerlanden 123 24 30 34 72 71 180

Blaricum 4 1 0 1 2 2 5 Gooise Meren 22 3 2 4 9 15 28 Hilversum 33 6 5 6 18 20 45 Huizen 17 2 2 3 10 7 21 Laren 4 1 0 1 2 2 5 Weesp 7 1 1 2 4 3 10 Wijdemeren 10 1 0 3 5 4 12 Het Gooi en Vechtstreek 97 15 10 20 50 53 126

Almere 66 12 31 23 50 33 108 Lelystad 27 4 7 8 19 10 38 Flevoland – 93 16 38 31 69 43 146

Beemster 5 0 0 1 2 2 5 Edam-Volendam 18 1 1 5 8 6 19 Landsmeer 5 1 0 1 2 2 6 Oostzaan 5 0 0 1 2 2 5 Purmerend 30 4 7 9 19 12 41 Waterland 8 1 0 2 3 4 9 Waterland + 71 7 8 19 36 28 85

Amsterdam 226 93 137 57 123 275 458

Metropoolregio Amsterdam 830 188 260 220 468 582 1284

Nederland 6910 880 972 1782 3618 3266 8774

bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 54 Economie

4.1.3 Bruto binnenlands product (BBP) per inwoner (x 1 euro), 2013-2017 subregio/gemeente 2013 2014 2015 2016 ¹) 2017 ¹)

Zaanstreek 26967 27823 26258 27758 28537

IJmond ²) 29353 31310 33225 32842 34650 agglomeratie Haarlem 27681 27592 28765 29666 30924

Het Gooi en Vechtstreek 38195 39401 39719 40047 41341

Flevoland 29083 29775 30087 31113 32298 w.v. Almere 29420 30574 30738 31629 33064 w.v. Flevoland-Midden 29706 29813 29723 30439 31339

Groot-Amsterdam ³) 68353 71121 76831 79831 81853 w.v. Amsterdam 74312 76892 83225 87004 89137 w.v. Edam-Volendam e.o. 20986 21358 23229 23570 24545 w.v. Haarlemmermeer e.o. 92433 97918 102392 105769 107742

Nederland 38844 39313 40733 41593 43020

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS 2) Inclusief . 3) Inclusief Graft-De Rijp.

4.1.4 Bruto toegevoegde waarde (basisprijzen x 1 mln. euro), 2015-2017 subregio/gemeente 2015 2016 ¹) 2017 ¹)

Zaanstreek 3961 4200 4351

IJmond ²) 5817 5757 6106 agglomeratie Haarlem 5917 6130 6435

Het Gooi en Vechtstreek 8842 8955 9329

Flevoland 10908 11319 11858 w.v. Almere 5463 5656 5998 w.v. Flevoland-Midden 3720 3814 3941

Groot-Amsterdam ³) 91370 95665 99164 w.v. Amsterdam 61978 65443 67920 w.v. Edam-Volendam e.o. 2954 2998 3133 w.v. Haarlemmermeer e.o. 18838 19507 20022

Nederland 20835 634824 660393

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS 2) Inclusief Castricum. 3) Inclusief Graft-De Rijp.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Economie 55

4.1.5 Volumegroei van het bruto binnenlands product (BBP), 2016-2017 (procenten) ¹) subregio/gemeente 2016 2017

Zaanstreek 3,6 3,1

IJmond ²) –2,4 2,8 agglomeratie Haarlem 1,9 3,4

Het Gooi en Vechtstreek 0,4 2,7

Flevoland 2,5 4,2 4 w.v. Almere 2,8 4,8 w.v. Flevoland-Midden 0,6 3,0

Groot-Amsterdam ³) 4,9 3,6 w.v. Amsterdam 5,9 3,4 w.v. Edam-Volendam e.o. 1,1 2,8 w.v. Haarlemmermeer e.o. 3,0 4,0

Nederland 2,2 2,9

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS 2) Inclusief Castricum. 3) Inclusief Graft-De Rijp.

4.1.6 Volumegroei van de toegevoegde waarde (basisprijzen), 2016-2017 (procenten) 1) subregio/gemeente 2016 2017

Zaanstreek 3,4 3,1

IJmond ²) –2,6 2,8 agglomeratie Haarlem 1,7 3,3

Het Gooi en Vechtstreek 0,1 2,7

Flevoland 2,2 4,1 w.v. Almere 2,5 4,8 w.v. Flevoland-Midden 0,4 3,0

Groot-Amsterdam ³) 4,6 3,6 w.v. Amsterdam 5,7 3,4 w.v. Edam-Volendam e.o. 0,9 2,8 w.v. Haarlemmermeer e.o. 2,7 4,0

Nederland 2,0 2,9

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS 2) Inclusief Castricum. 3) Inclusief Graft-De Rijp.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 56 Economie

4.1.7 Bruto binnenlands product (BBP) (marktprijzen x 1 mln. euro), 2013-2017 subregio/gemeente 2013 2014 2015 2016 ¹) 2017 ¹)

Zaanstreek 4473 4640 4402 4686 4856

IJmond ²) 5690 6075 6465 6424 6815 agglomeratie Haarlem 6220 6254 6576 6840 7182

Het Gooi en Vechtstreek 9362 9685 9827 9992 10412

Flevoland 11609 11935 12123 12630 13234 w.v. Almere 5755 6007 6072 6311 6694 w.v. Flevoland-Midden 4096 4125 4134 4256 4398

Groot-Amsterdam ³) 88758 93368 101550 106743 110674 w.v. Amsterdam 59823 62770 68884 73021 75804 w.v. Edam-Volendam e.o. 3087 3148 3283 3345 3497 w.v. Haarlemmermeer e.o. 18790 19936 20937 21766 22346

Nederland 652748 663008 690008 708337 737048

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS 2) Inclusief Castricum. 3) Inclusief Graft-De Rijp.

4.1.8 Beloning van werknemers (x 1 mln. euro), 2012-2016 subregio/gemeente 2012 2013 2014 2015 ¹) 2016 1)

Zaanstreek 2341 2421 2418 2236 2318

IJmond ²) 3003 3074 3193 3151 3121 agglomeratie Haarlem 3380 3367 3301 3233 3341

Het Gooi en Vechtstreek 4781 4715 4755 4694 4710

Flevoland 5757 5670 5736 5524 5678 w.v. Almere 2722 2675 2698 2679 2768 w.v. Flevoland-Midden 2183 2125 2147 1962 1970

Groot-Amsterdam ³) 41090 42426 43750 45847 47647 w.v. Amsterdam 27235 28453 29388 30340 31789 w.v. Edam-Volendam e.o. 1568 1543 1529 1554 1569 w.v. Haarlemmermeer e.o. 8826 8979 9225 10019 10283

Nederland 322825 324595 327963 330267 340586

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS 2) Inclusief Castricum. 3) Inclusief Graft-De Rijp.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Economie 57

4.2.1 Bedrijfsvestigingen, 2014-2018 gemeente/subregio 2014 2015 2016 2017 2018

Wormerland 1320 1310 1290 1320 1370 Zaanstad 13420 13850 14730 15040 15730 Zaanstreek 14740 15160 16020 16360 17100

Beverwijk 2930 2960 3000 3110 3260 Heemskerk 1930 2000 2030 2110 2220 Uitgeest 800 840 870 900 920 Velsen 4020 4150 4330 4480 4720 IJmond 9680 9950 10230 10600 11120 4

Bloemendaal 1850 1950 1980 2090 2250 Haarlem 12690 13340 14110 14770 15650 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 480 500 520 530 580 Heemstede 2210 2280 2350 2450 2550 Zandvoort 1360 1430 1490 1520 1620 agglomeratie Haarlem 18590 19500 20450 21360 22650

Aalsmeer 2490 2580 2680 2800 2940 Amstelveen 8840 9390 9960 10330 10550 Diemen 2670 2820 2920 3080 3270 Haarlemmermeer 8930 9600 10160 11170 12730 Ouder-Amstel 2070 2120 2250 2320 2530 Uithoorn 2330 2330 2410 2490 2610 Amstel-Meerlanden 27330 28840 30380 32190 34630

Blaricum 810 830 900 960 1060 Gooise Meren 5410 5610 5850 6040 6310 Hilversum 7590 7930 8200 8560 9000 Huizen 2970 3050 3090 3200 3300 Laren 1190 1240 1270 1320 1370 Weesp 1560 1630 1660 1750 1880 Wijdemeren 2270 2340 2390 2480 2580 Het Gooi en Vechtstreek 21800 22630 23360 24310 25500

Almere 16510 16770 17800 18300 19370 Lelystad 6620 6650 6890 7060 7180 Flevoland – 23130 23420 24690 25360 26550

Beemster 990 990 1020 1040 1070 Edam-Volendam 3480 3520 3580 3630 3710 Landsmeer 1340 1430 1530 1550 1640 Oostzaan 880 910 1000 1020 1060 Purmerend 5210 5240 5400 5510 5740 Waterland 1640 1640 1680 1720 1760 Waterland + 13540 13730 14210 14470 14980

Amsterdam 123970 132040 142570 147310 154470

Metropoolregio Amsterdam 252780 265270 281910 291960 307000

Nederland 1412270 1453860 1515090 1557690 1630070

bron: LISA

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 58 Economie

4.2.2 Bedrijfsvestigingen naar sectoren, 2018 gemeente/subregio primair industrie bouw tertiair quartair totaal

Wormerland 90 80 240 700 270 1370 Zaanstad 100 760 2360 8240 4260 15730 Zaanstreek 190 840 2600 8940 4530 17100

Beverwijk 20 140 510 1960 650 3260 Heemskerk 70 70 330 1210 540 2220 Uitgeest 30 40 150 500 210 920 Velsen 30 200 850 2600 1040 4720 IJmond 150 450 1840 6270 2440 11120

Bloemendaal 10 30 100 1550 560 2250 Haarlem 20 390 1570 9500 4180 15650 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 10 20 80 340 130 580 Heemstede 10 50 140 1700 640 2550 Zandvoort 0 20 210 1040 380 1620 agglomeratie Haarlem 50 510 2100 14130 5890 22650

Aalsmeer 120 130 310 1890 510 2940 Amstelveen 80 220 430 6880 2960 10550 Edam-Volendam 0 90 270 2030 890 3270 Haarlemmermeer 330 450 1290 8640 2030 12730 Ouder-Amstel 40 60 120 1690 610 2530 Uithoorn 120 90 340 1550 520 2610 Amstel-Meerlanden 690 1040 2760 22680 7520 34630

Blaricum 10 20 70 700 260 1060 Gooise Meren 30 150 470 4250 1400 6310 Hilversum 20 200 960 5610 2220 9000 Huizen 10 100 440 2010 740 3300 Laren 10 30 80 990 270 1370 Weesp 40 90 190 1180 390 1880 Wijdemeren 60 110 340 1570 520 2580 Het Gooi en Vechtstreek 180 700 2550 16310 5800 25500

Almere 90 620 1690 11100 5900 19370 Lelystad 150 330 790 3900 2020 7180 Flevoland – 240 950 2480 15000 7920 26550

Beemster 200 50 130 470 230 1070 Edam-Volendam 130 140 1210 1560 660 3710 Landsmeer 30 40 190 920 460 1640 Oostzaan 20 40 150 580 280 1060 Purmerend 10 200 750 3310 1490 5740 Waterland 120 70 190 950 430 1760 Waterland + 510 540 2620 7790 3550 14980

Amsterdam 180 3490 6550 97160 47090 154470

Metropoolregio Amsterdam 2190 8520 23500 188280 84740 307000

Nederland 76550 67170 162300 886740 437310 1630070

bron: LISA

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Economie 59

4.2.3 Bedrijfsvestigingen in de tertiaire sector, 2018

reparatie van en vervoer, onroerend totaal handel in opslag en financiële goed en vestigingen consum.- commu- instel- zakelijke tertiaire gemeente/subregio artikelen horeca nicatie lingen diensten sector

Wormerland 170 40 100 20 370 700 Zaanstad 2310 480 1500 240 3710 8240 Zaanstreek 2480 520 1600 260 4080 8940

Beverwijk 820 200 240 40 660 1960 4 Heemskerk 420 60 170 20 540 1210 Uitgeest 180 20 50 10 240 500 Velsen 820 190 350 50 1190 2600 IJmond 2240 470 810 120 2630 6270

Bloemendaal 280 80 130 30 1030 1550 Haarlem 2160 620 1460 120 5140 9500 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 80 20 70 0 170 340 Heemstede 390 60 160 20 1070 1700 Zandvoort 260 180 110 20 470 1040 agglomeratie Haarlem 3170 960 1930 190 7880 14130

Aalsmeer 740 80 280 40 750 1890 Amstelveen 1460 270 1140 290 3720 6880 Diemen 480 100 430 60 960 2030 Haarlemmermeer 2920 490 1710 180 3340 8640 Ouder-Amstel 350 60 340 70 870 1690 Uithoorn 540 70 250 30 660 1550 Amstel-Meerlanden 6490 1070 4150 670 10300 22680

Blaricum 140 20 100 10 430 700 Gooise Meren 890 190 530 70 2570 4250 Hilversum 1190 280 1140 80 2920 5610 Huizen 520 90 310 40 1050 2010 Laren 240 30 100 30 590 990 Weesp 320 70 190 20 580 1180 Wijdemeren 410 110 190 30 830 1570 Het Gooi en Vechtstreek 3710 790 2560 280 8970 16310

Almere 3030 590 2380 120 4980 11100 Lelystad 1270 210 650 50 1720 3900 Flevoland – 4300 800 3030 170 6700 15000

Beemster 140 30 60 10 230 470 Edam-Volendam 580 120 170 50 640 1560 Landsmeer 210 40 160 30 480 920 Oostzaan 160 30 100 30 260 580 Purmerend 1090 210 600 60 1350 3310 Waterland 190 80 150 20 510 950 Waterland + 2370 510 1240 200 3470 7790

Amsterdam 17080 6990 20030 2640 50420 97160

Metropoolregio Amsterdam 41840 12110 35350 4530 94450 188280

Nederland 264810 61140 133210 17720 409860 886740

bron: LISA

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 60 Economie

4.2.4 Werkzame personen, 2014-2018 gemeente/subregio 2014 2015 2016 2017 2018

Wormerland 4930 4750 4680 4840 4830 Zaanstad 61470 61520 63160 63800 65070 Zaanstreek 66400 66270 67840 68640 69900

Beverwijk 17570 17540 17480 17860 18060 Heemskerk 8930 9010 9160 9050 9390 Uitgeest 3560 3560 3630 3730 3840 Velsen 33360 33260 33490 33930 34260 IJmond 63420 63370 63760 64570 65550

Bloemendaal 5690 5980 5820 5910 6130 Haarlem 64600 64710 65180 66360 68740 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 1960 2150 2050 2190 2340 Heemstede 8070 8220 8180 8420 8500 Zandvoort 5030 5090 5170 5320 5510 agglomeratie Haarlem 85350 86150 86400 88200 91220

Aalsmeer 14490 14620 14680 15040 15480 Amstelveen 45010 45730 51960 52580 54450 Diemen 18000 18530 18580 18850 19610 Haarlemmermeer 127760 128960 129370 134840 142200 Ouder-Amstel 13190 13840 14330 14770 14600 Uithoorn 13210 13040 13140 13400 13490 Amstel-Meerlanden 231660 234720 242060 249480 259830

Blaricum 3500 3370 3440 3600 3630 Gooise Meren 20690 20770 20780 21060 21380 Hilversum 46280 45930 45950 45860 46880 Huizen 13420 13260 12950 12860 13080 Laren 4430 4480 4560 4550 4590 Weesp 8420 8520 8460 8490 8750 Wijdemeren 7750 7820 7890 7930 8290 Het Gooi en Vechtstreek 104490 104150 104030 104350 106600

Almere 78170 78430 81010 81280 84970 Lelystad 36110 35830 36250 36770 37970 Flevoland – 114280 114260 117260 118050 122940

Beemster 3610 3540 3550 3590 3630 Edam-Volendam 15060 15070 15160 15160 15530 Landsmeer 3320 3450 3530 3440 3560 Oostzaan 3110 3150 3470 3760 3870 Purmerend 25930 26140 26290 26830 27360 Waterland 4480 4480 4460 4480 4590 Waterland + 55510 55830 56460 57260 58540

Amsterdam 578010 600560 628070 637040 653030

Metropoolregio Amsterdam 1299120 1325310 1365880 1387590 1427610

Nederland 8184730 8220050 8334250 8462580 8651830

bron: LISA

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Economie 61

4.2.5 Werkzame personen naar soort banen en geslacht, 2018

grote banen 1) kleine banen 2) totaal werkzame gemeente/subregio mannen vrouwen mannen vrouwen personen

Wormerland 2640 1340 310 530 4830 Zaanstad 32320 21440 5240 6070 65070 Zaanstreek 34960 22780 5550 6600 69900

Beverwijk 9140 6220 1040 1660 18060 Heemskerk 3830 3580 780 1200 9390 Uitgeest 2020 1280 240 290 3840 4 Velsen 20940 8950 1570 2800 34260 IJmond 35930 20030 3630 5950 65550

Bloemendaal 2220 2520 590 800 6130 Haarlem 30840 27270 4090 6540 68740 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 1320 720 130 170 2340 Heemstede 3240 3620 630 1020 8500 Zandvoort 2150 2070 560 730 5510 agglomeratie Haarlem 39770 36200 6000 9260 91220

Aalsmeer 8710 4520 1040 1210 15480 Amstelveen 25790 19650 4810 4210 54450 Diemen 10720 6960 1000 930 19610 Haarlemmermeer 79930 50250 5660 6350 142200 Ouder-Amstel 7700 4910 980 1010 14600 Uithoorn 7740 4280 610 850 13490 Amstel-Meerlanden 140590 90570 14100 14560 259830

Blaricum 1140 1830 230 430 3630 Gooise Meren 9680 8260 1340 2100 21380 Hilversum 22320 18470 2570 3520 46880 Huizen 5670 4920 780 1720 13080 Laren 1640 1990 330 630 4590 Weesp 4700 2910 490 660 8750 Wijdemeren 4020 2740 620 910 8290 Het Gooi en Vechtstreek 49170 41120 6360 9970 106600

Almere 37710 31800 7030 8430 84970 Lelystad 16840 14790 2710 3630 37970 Flevoland – 54550 46590 9740 12060 122940

Beemster 1970 940 290 440 3630 Edam-Volendam 8500 4440 1010 1580 15530 Landsmeer 1470 1090 470 520 3560 Oostzaan 1940 1050 430 450 3870 Purmerend 10610 11380 2370 2990 27360 Waterland 2190 1540 380 480 4590 Waterland + 26680 20440 4950 6460 58540

Amsterdam 314610 234700 54040 49680 653030

Metropoolregio Amsterdam 696260 512430 104370 114540 1427610

Nederland 4253440 3078470 552020 767910 8651830

¹) Personen 12 uur of meer per week werkzaam. bron: LISA 2) Personen minder dan 12 uur per week werkzaam.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 62 Economie

4.2.6 Werkzame personen naar sectoren, 2018 gemeente/subregio primair industrie bouw tertiair quartair totaal

Wormerland 200 840 490 2310 1000 4830 Zaanstad 310 7650 4670 32500 19940 65070 Zaanstreek 510 8490 5160 34810 20940 69900

Beverwijk 70 1110 1630 9530 5710 18060 Heemskerk 190 520 680 4700 3310 9390 Uitgeest 50 410 570 2120 700 3840 Velsen 250 12050 1860 12020 8070 34260 IJmond 560 14090 4740 28370 17790 65550

Bloemendaal 40 70 130 3220 2670 6130 Haarlem 50 5970 2640 33720 26370 68740 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 30 160 180 1580 410 2340 Heemstede 30 340 370 4210 3560 8500 Zandvoort 0 40 250 3270 1960 5510 agglomeratie Haarlem 150 6580 3570 46000 34970 91220

Aalsmeer 690 1160 600 10700 2320 15480 Amstelveen 400 1110 890 37750 14300 54450 Diemen 10 3250 1280 11860 3220 19610 Haarlemmermeer 1330 7470 4700 108310 20410 142200 Ouder-Amstel 80 630 440 11340 2110 14600 Uithoorn 1020 1450 900 7930 2210 13490 Amstel-Meerlanden 3530 15070 8810 187890 44570 259830

Blaricum 10 50 120 1580 1900 3630 Gooise Meren 120 1370 850 12450 6580 21380 Hilversum 30 2190 1620 29060 13980 46880 Huizen 20 870 1280 5670 5270 13080 Laren 10 70 130 2460 1930 4590 Weesp 70 1750 360 4930 1650 8750 Wijdemeren 140 440 730 4660 2320 8290 Het Gooi en Vechtstreek 400 6740 5090 60810 33630 106600

Almere 360 5770 3640 46520 28690 84970 Lelystad 420 4350 1820 17230 14170 37970 Flevoland – 780 10120 5460 63750 42860 122940

Beemster 430 440 400 1470 900 3630 Edam-Volendam 320 1600 3230 7260 3130 15530 Landsmeer 90 120 260 1990 1100 3560 Oostzaan 30 780 240 2050 770 3870 Purmerend 10 1120 1400 13170 11670 27360 Waterland 270 310 370 2420 1220 4590 Waterland + 1150 4370 5900 28360 18790 58540

Amsterdam 470 22360 15560 413210 201450 653030

Metropoolregio Amsterdam 7550 87820 54290 863200 415000 1427610

Nederland 229320 916670 474800 4258870 2772170 8651830

bron: LISA

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Economie 63

4.2.7 Werkzame personen in de tertiaire sector, 2018

reparatie totaal van en vervoer, onroerend werkzame handel in opslag en financiële goed en personen consum.- commu- instel- zakelijke tertiaire gemeente/subregio artikelen horeca nicatie lingen diensten sector

Wormerland 760 250 280 230 790 2310 Zaanstad 13260 2500 5500 800 10440 32500 Zaanstreek 14020 2750 5780 1030 11230 34810

Beverwijk 4200 1060 1400 270 2600 9530 4 Heemskerk 2360 520 390 60 1370 4700 Uitgeest 1230 230 100 30 530 2120 Velsen 4470 1320 2150 350 3730 12020 IJmond 12260 3130 4040 710 8230 28370

Bloemendaal 890 650 180 120 1380 3220 Haarlem 11940 3740 5820 830 11390 33720 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 450 180 460 10 480 1580 Heemstede 1890 340 230 70 1680 4210 Zandvoort 960 1340 200 50 720 3270 agglomeratie Haarlem 16130 6250 6890 1080 15650 46000

Aalsmeer 5870 480 1120 200 3030 10700 Amstelveen 8850 1870 6960 5700 14370 37750 Diemen 2130 430 2410 810 6080 11860 Haarlemmermeer 22560 7130 52400 3750 22470 108310 Ouder-Amstel 3060 370 2380 510 5020 11340 Uithoorn 4490 310 1310 170 1650 7930 Amstel-Meerlanden 46960 10590 66580 11140 52620 187890

Blaricum 570 180 160 50 620 1580 Gooise Meren 5300 900 1350 430 4470 12450 Hilversum 8420 1600 10470 980 7590 29060 Huizen 2400 490 780 170 1830 5670 Laren 940 230 260 90 940 2460 Weesp 2000 300 760 410 1460 4930 Wijdemeren 1840 610 480 140 1590 4660 Het Gooi en Vechtstreek 21470 4310 14260 2270 18500 60810

Almere 18660 3630 7090 670 16470 46520 Lelystad 7840 1590 2650 190 4960 17230 Flevoland – 26500 5220 9740 860 21430 63750

Beemster 720 180 150 30 390 1470 Edam-Volendam 3280 980 680 300 2020 7260 Landsmeer 830 130 270 80 680 1990 Oostzaan 1030 310 190 40 480 2050 Purmerend 6120 1130 1530 450 3940 13170 Waterland 640 510 300 50 920 2420 Waterland + 12620 3240 3120 950 8430 28360

Amsterdam 84100 52450 69910 48360 158390 413210

Metropoolregio Amsterdam 234060 87940 180320 66400 294480 863200

Nederland 1531990 429170 754300 217640 1325770 4258870

bron: LISA

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 64 Inkomen en sociale zekerheid

5.1.1a Personen met inkomen en persoonlijk inkomen naar migratieachtergrond, 2016

personen met inkomen (x 1.000) gemid. persoonlijk inkomen (x 1.000 euro)

migratieachtergrond migratieachtergrond

Neder- niet- Neder- niet- gemeente/subregio totaal lands westers westers totaal lands westers westers

Wormerland 12,7 11,3 0,8 0,6 31,5 32,1 30,5 22,9 Zaanstad 119,5 86,1 11,8 21,5 29,9 31,6 29,4 23,2 Zaanstreek 132,2 97,4 12,6 22,1 30,1 31,7 29,5 23,2

Beverwijk 31,7 24,1 3,8 3,8 30,0 31,5 29,0 22,1 Heemskerk 31,4 25,8 3,0 2,6 31,2 32,4 29,5 21,3 Uitgeest 10,5 9,4 0,7 0,4 33,8 34,4 33,4 23,3 Velsen 53,7 44,9 5,1 3,8 31,6 32,5 31,2 21,6 IJmond 127,3 104,2 12,6 10,6 31,3 32,4 30,3 21,8

Bloemendaal 16,5 13,8 2,2 0,6 54,2 54,1 58,6 41,2 Haarlem 123,7 91,9 15,3 16,5 34,5 35,9 37,0 24,2 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 4,5 3,9 0,4 0,3 34,4 35,0 32,2 28,3 Heemstede 20,4 16,8 2,6 1,0 47,4 47,4 52,0 34,5 Zandvoort 13,5 10,9 1,8 0,8 32,5 33,2 31,0 25,5 agglomeratie Haarlem 178,6 137,3 22,3 19,2 37,6 38,9 40,3 25,4

Aalsmeer 24,0 20,1 2,5 1,4 35,3 35,7 35,5 30,2 Amstelveen 66,5 43,3 11,5 11,7 40,9 39,8 48,1 38,0 Diemen 21,0 12,9 2,8 5,3 31,5 33,9 30,5 26,4 Haarlemmermeer 111,5 85,6 12,2 13,8 35,2 36,0 37,0 28,5 Ouder-Amstel 10,3 8,0 1,2 1,1 41,3 42,1 44,3 31,6 Uithoorn 22,9 18,1 2,6 2,1 33,8 34,7 33,6 25,9 Amstel-Meerlanden 256,2 188,0 32,8 35,4 36,5 36,8 40,2 31,3

Blaricum 7,4 6,2 0,8 0,4 51,5 51,2 61,3 35,0 Gooise Meren 42,3 34,2 5,2 2,9 45,7 46,5 50,1 28,3 Hilversum 67,6 51,9 8,3 7,4 36,0 36,7 41,2 25,4 Huizen 32,2 26,2 3,3 2,7 35,0 36,2 36,6 22,2 Laren 8,1 6,7 1,1 0,3 51,2 50,9 57,3 37,0 Weesp 14,6 11,1 1,7 1,9 34,3 35,9 35,8 23,2 Wijdemeren 18,5 16,3 1,6 0,6 36,6 36,5 40,8 28,8 Het Gooi en Vechtstreek 190,7 152,6 22,0 16,2 39,2 39,9 43,7 25,7

Almere 148,6 93,5 15,5 39,5 31,5 33,7 33,2 25,6 Lelystad 58,2 42,0 5,7 10,4 29,3 31,1 28,8 22,0 Flevoland – 206,8 135,5 21,2 49,9 30,9 32,9 32,0 24,8

Beemster 7,1 6,5 0,4 0,2 34,4 34,8 30,8 25,1 Edam-Volendam 27,9 25,8 1,2 0,9 32,4 32,8 32,2 22,0 Landsmeer 8,7 7,4 0,8 0,5 37,0 37,5 36,7 30,3 Oostzaan 7,6 6,7 0,5 0,4 33,9 33,9 36,3 29,1 Purmerend 63,9 48,6 5,9 9,4 30,1 31,1 30,3 25,1 Waterland 13,7 12,2 1,0 0,5 35,7 35,7 40,0 27,6 Waterland + 128,9 107,2 9,8 11,9 32,1 32,9 32,4 25,3

Amsterdam 652,7 336,0 108,2 208,6 34,2 38,4 41,5 23,7

Metropoolregio Amsterdam 1873,4 1258,2 241,5 373,9 34,3 36,3 39,0 24,7

Nederland 13225,4 10527,1 1274,3 1423,9 31,0 32,0 32,2 22,7

bron: CBS/IIV 2016

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 65

5.1.1b Personen met inkomen en persoonlijk inkomen naar migratieachtergrond, 2017 ¹)

personen met inkomen (x 1.000) gemid. persoonlijk inkomen (x 1.000 euro)

migratieachtergrond migratieachtergrond

Neder- niet- Neder- niet- gemeente/subregio totaal lands westers westers totaal lands westers westers

Wormerland 12,9 11,4 0,8 0,7 32,8 33,4 . . Zaanstad 121,1 86,4 12,2 22,5 30,5 32,2 30,0 24,0 Zaanstreek 134,0 97,8 13,0 23,2 30,7 32,3 . .

Beverwijk 32,1 24,2 3,9 4,0 30,9 32,4 29,9 22,8 Heemskerk 31,5 25,7 3,0 2,7 32,1 33,3 30,9 22,1 Uitgeest 10,7 9,5 0,7 0,5 34,7 35,3 . . 5 Velsen 54,2 45,2 5,1 4,0 32,6 33,7 31,7 22,4 IJmond 128,5 104,6 12,7 11,2 32,2 33,4 . .

Bloemendaal 16,9 14,0 2,2 0,6 60,4 60,3 . . Haarlem 124,6 91,7 15,8 17,1 35,4 36,9 38,1 25,0 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 4,6 4,0 0,4 0,3 36,3 37,1 . . Heemstede 20,5 16,9 2,6 1,1 49,5 49,5 54,8 . Zandvoort 13,7 10,9 1,8 0,9 34,3 35,1 . . agglomeratie Haarlem 180,3 137,5 22,8 20,0 39,3 40,7 . .

Aalsmeer 24,3 20,2 2,6 1,5 36,7 37,1 37,3 . Amstelveen 66,9 42,7 11,6 12,6 42,6 41,8 49,2 39,3 Diemen 21,4 12,9 2,9 5,6 32,1 34,4 31,2 27,1 Haarlemmermeer 113,7 86,4 12,6 14,6 36,0 37,0 37,5 29,1 Ouder-Amstel 10,4 8,0 1,2 1,1 42,7 43,7 . . Uithoorn 23,1 18,1 2,7 2,2 34,9 36,0 34,1 . Amstel-Meerlanden 259,8 188,3 33,6 37,6 37,6 38,1 . .

Blaricum 7,8 6,4 0,9 0,5 56,2 55,8 . . Gooise Meren 42,8 34,4 5,3 3,1 47,2 48,2 51,5 28,5 Hilversum 68,7 52,3 8,6 7,8 37,3 38,4 41,2 25,9 Huizen 32,6 26,4 3,3 2,9 36,0 37,4 36,9 22,8 Laren 8,2 6,8 1,1 0,3 55,7 54,9 . . Weesp 14,8 11,2 1,7 2,0 34,8 36,6 . . Wijdemeren 18,8 16,5 1,6 0,7 38,5 38,5 . . Het Gooi en Vechtstreek 193,7 154,0 22,5 17,3 40,7 41,7 . .

Almere 151,8 94,1 16,0 41,8 32,1 34,4 33,7 26,2 Lelystad 58,9 42,1 5,9 10,8 29,6 31,6 29,0 22,4 Flevoland – 210,7 136,2 21,9 52,6 31,4 33,5 . .

Beemster 7,2 6,6 0,4 0,2 36,5 37,1 . . Edam-Volendam 28,5 26,2 1,3 1,0 33,7 34,2 . . Landsmeer 8,9 7,6 0,8 0,6 38,2 38,6 . . Oostzaan 7,7 6,8 0,5 0,4 35,0 35,1 . . Purmerend 64,2 48,5 5,9 9,8 30,8 31,9 31,0 25,3 Waterland 13,8 12,2 1,1 0,5 37,1 37,2 . . Waterland + 130,3 107,9 10,0 12,5 33,2 34,0 . .

Amsterdam 662,2 334,7 112,8 214,7 35,5 40,0 42,8 24,5

Metropoolregio Amsterdam 1899,5 1261,0 249,3 389,1 35,5 37,7 . .

Nederland 13383,3 10590,4 1301,9 1491,1 32,0 33,1 33,1 23,3

¹) Voorlopige cijfers. bron: CBS/IIV 2017

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 66 Inkomen en sociale zekerheid

5.1.2a Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar sociaal-economische categorie, 2016

personen met inkomen (x 1.000) gemiddeld persoonlijk inkomen (x 1.000 euro)

werk- zelf- uitkerings- pensioen- werk- zelf- uitkerings- pensioen- gemeente/subregio totaal nemer standige ontvanger ontvanger totaal nemer standige ontvanger ontvanger

Wormerland 12,7 5,8 1,2 0,9 3,6 31,5 41,1 43,6 20,1 23,9 Zaanstad 119,5 58,2 9,3 14,3 27,2 29,9 38,7 39,4 18,7 23,4 Zaanstreek 132,2 64,0 10,5 15,2 30,8 30,1 38,9 39,9 18,8 23,5

Beverwijk 31,7 16,1 2,4 3,4 7,2 30,0 38,2 39,2 18,6 23,6 Heemskerk 31,4 15,2 2,2 2,8 8,4 31,2 40,3 41,8 19,4 24,9 Uitgeest 10,5 5,6 0,9 0,7 2,3 33,8 43,0 43,8 21,0 25,9 Velsen 53,7 26,1 4,2 4,9 13,3 31,6 40,9 42,9 19,4 24,8 IJmond 127,3 63,0 9,7 11,8 31,2 31,3 40,3 41,8 19,3 24,6

Bloemendaal 16,5 5,8 2,5 0,8 5,7 54,2 81,4 69,2 22,1 38,9 Haarlem 123,7 62,0 12,1 12,7 26,6 34,5 44,9 42,3 19,2 25,2 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 4,5 2,2 0,6 0,3 1,0 34,4 44,3 43,7 21,7 25,6 Heemstede 20,4 8,0 2,5 1,2 7,0 47,4 69,1 59,7 22,1 33,3 Zandvoort 13,5 5,3 1,7 1,3 4,3 32,5 42,5 43,0 20,4 26,2 agglomeratie Haarlem 178,6 83,3 19,4 16,3 44,6 37,6 49,6 48,1 19,7 28,3

Aalsmeer 24,0 12,4 2,6 1,3 5,5 35,3 44,3 49,5 21,0 24,6 Amstelveen 66,5 31,8 6,3 4,5 16,8 40,9 56,2 50,9 21,5 29,0 Diemen 21,0 9,8 2,0 1,8 4,2 31,5 43,1 40,8 19,9 25,6 Haarlemmermeer 111,5 58,3 10,4 8,1 23,2 35,2 45,0 45,3 20,7 26,5 Ouder-Amstel 10,3 4,7 1,3 0,7 2,7 41,3 55,3 52,7 21,8 29,2 Uithoorn 22,9 11,6 2,0 1,7 5,4 33,8 42,8 44,3 20,6 27,0 Amstel-Meerlanden 256,2 128,6 24,6 18,1 57,8 36,5 47,7 47,1 20,9 27,2

Blaricum 7,4 2,7 1,1 0,5 2,6 51,5 72,2 73,7 21,2 36,5 Gooise Meren 42,3 18,0 5,9 2,9 11,9 45,7 64,2 55,2 21,1 31,8 Hilversum 67,6 31,5 7,3 6,3 16,7 36,0 48,0 44,4 19,8 27,0 Huizen 32,2 14,6 3,4 2,8 8,6 35,0 45,7 46,0 20,1 27,7 Laren 8,1 2,5 1,4 0,5 3,1 51,2 77,6 61,5 22,9 37,9 Weesp 14,6 7,1 1,4 1,3 3,5 34,3 45,0 42,6 19,4 25,2 Wijdemeren 18,5 7,5 2,7 1,1 5,6 36,6 48,1 49,0 22,2 27,2 Het Gooi en Vechtstreek 190,7 83,9 23,2 15,4 52,0 39,2 52,5 50,2 20,4 29,2

Almere 148,6 80,4 11,8 18,4 21,4 31,5 40,7 36,7 19,2 25,6 Lelystad 58,2 27,5 4,4 8,1 12,4 29,3 38,5 37,7 18,2 24,3 Flevoland – 206,8 107,9 16,2 26,5 33,8 30,9 40,1 37,0 18,9 25,1

Beemster 7,1 3,0 1,1 0,4 1,9 34,4 43,6 48,2 21,4 25,6 Edam-Volendam 27,9 12,8 3,8 1,7 6,9 32,4 39,1 50,4 22,6 23,2 Landsmeer 8,7 3,8 1,2 0,6 2,3 37,0 47,7 47,7 21,6 28,2 Oostzaan 7,6 3,6 0,8 0,5 1,9 33,9 43,5 43,8 21,5 24,9 Purmerend 63,9 31,6 4,4 7,0 15,1 30,1 39,0 38,6 19,6 24,0 Waterland 13,7 6,0 1,7 0,8 4,0 35,7 46,4 48,1 21,4 26,3 Waterland + 128,9 60,8 13,0 11,0 32,1 32,1 40,8 45,3 20,5 24,6

Amsterdam 652,7 313,6 78,7 87,6 101,1 34,2 47,1 39,8 17,4 24,8

Metropoolregio Amsterdam 1873,4 905,1 195,3 201,9 383,4 34,3 45,6 43,0 18,7 26,1

Nederland 13225,4 6217,8 1208,4 1296,5 3152,0 31,0 40,8 41,5 18,5 24,1

bron: CBS/IIV 2016

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 67

5.1.2b Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar sociaal-economische categorie, 2017 ¹)

personen met inkomen (x 1.000) gemiddeld persoonlijk inkomen (x 1.000 euro)

werk- zelf- uitkerings- pensioen- werk- zelf- uitkerings- pensioen- gemeente/subregio totaal nemer standige ontvanger ontvanger totaal nemer standige ontvanger ontvanger

Wormerland 12,9 6,0 1,2 0,9 3,6 32,8 41,4 . . 27,3 Zaanstad 121,1 59,2 9,5 14,2 27,5 30,5 39,0 . 19,1 24,9 Zaanstreek 134,0 65,2 10,7 15,1 31,1 30,7 39,2 . . 25,2

Beverwijk 32,1 16,4 2,4 3,4 7,2 30,9 38,8 . 18,7 25,5 Heemskerk 31,5 15,2 2,2 2,7 8,4 32,1 41,0 . 19,1 26,9 Uitgeest 10,7 5,7 0,9 0,6 2,4 34,7 43,7 . . . Velsen 54,2 26,5 4,3 4,9 13,4 32,6 41,6 . 19,8 27,2 IJmond 128,5 63,8 9,8 11,6 31,4 32,2 40,9 . . 24,7 5 Bloemendaal 16,9 6,0 2,5 0,9 5,8 60,4 82,4 . . 55,5 Haarlem 124,6 62,8 12,3 12,3 26,8 35,4 45,7 . 19,4 27,3 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 4,6 2,3 0,6 0,3 1,1 36,3 . . . . Heemstede 20,5 8,1 2,5 1,2 7,0 49,5 69,5 . . 37,8 Zandvoort 13,7 5,4 1,6 1,3 4,3 34,3 43,3 . . 29,9 agglomeratie Haarlem 180,3 84,6 19,5 16,0 45,0 39,3 49,2 . . 32,1

Aalsmeer 24,3 12,6 2,6 1,3 5,6 36,7 44,9 . . 28,6 Amstelveen 66,9 32,1 6,4 4,5 16,9 42,6 56,9 . 21,9 33,4 Diemen 21,4 10,1 2,0 1,8 4,3 32,1 43,0 . . 27,6 Haarlemmermeer 113,7 59,5 10,5 8,1 23,8 36,0 45,2 . 20,7 29,5 Ouder-Amstel 10,4 4,7 1,2 0,7 2,8 42,7 55,8 . . 34,6 Uithoorn 23,1 11,7 2,0 1,6 5,4 34,9 43,2 . . 30,2 Amstel-Meerlanden 259,8 130,7 24,7 18,0 58,8 37,6 48,1 . . 30,7

Blaricum 7,8 2,9 1,1 0,5 2,7 56,2 71,3 . . 48,4 Gooise Meren 42,8 18,1 5,9 2,9 12,0 47,2 64,5 . 21,7 37,8 Hilversum 68,7 32,2 7,4 6,3 16,8 37,3 48,8 . 19,9 30,4 Huizen 32,6 14,7 3,4 2,8 8,9 36,0 46,2 . 20,2 30,8 Laren 8,2 2,6 1,4 0,5 3,2 55,7 77,1 . . 48,5 Weesp 14,8 7,2 1,5 1,3 3,6 34,8 45,1 . . 26,7 Wijdemeren 18,8 7,7 2,7 1,1 5,6 38,5 49,1 . . 32,5 Het Gooi en Vechtstreek 193,7 85,4 23,4 15,4 52,8 40,7 53,0 . . 34,1

Almere 151,8 82,3 11,9 18,2 22,4 32,1 40,9 . 19,2 28,1 Lelystad 58,9 27,7 4,5 7,9 12,7 29,6 38,7 . 18,4 25,5 Flevoland – 210,7 110,0 16,4 26,1 35,1 31,4 40,3 . 19,0 27,2

Beemster 7,2 3,1 1,1 0,4 1,9 36,5 44,0 . . . Edam-Volendam 28,5 13,0 3,9 1,7 7,1 33,7 39,5 . . 26,2 Landsmeer 8,9 4,0 1,3 0,6 2,3 38,2 48,2 . . . Oostzaan 7,7 3,7 0,9 0,5 1,9 35,0 44,1 . . . Purmerend 64,2 31,8 4,4 6,9 15,3 30,8 39,2 . 19,7 25,7 Waterland 13,8 6,0 1,7 0,8 4,1 37,1 46,5 . . 30,3 Waterland + 130,3 61,6 13,3 10,9 32,6 33,2 41,1 . . 26,5

Amsterdam 662,2 322,6 80,2 86,2 102,6 35,5 47,8 . 17,7 28,4

Metropoolregio Amsterdam 1899,5 923,9 198,0 199,3 389,4 35,5 46,0 . . 29,2

Nederland 13383,3 6324,1 1220,7 1285,0 3189,6 32,0 41,2 . 18,8 26,4

¹) Voorlopige cijfers. bron: CBS/IIV 2017

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 68 Inkomen en sociale zekerheid

5.1.3a Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar geslacht, 2016

personen met inkomen gemiddeld persoonlijk inkomen (x 1.000) (x 1.000 euro) gemeente/subregio totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen

Wormerland 12,7 6,4 6,3 31,5 40,2 22,6 Zaanstad 119,5 59,9 59,6 29,9 36,8 22,9 Zaanstreek 132,2 66,3 65,9 30,1 37,1 22,9

Beverwijk 31,7 16,0 15,6 30,0 37,5 22,4 Heemskerk 31,4 15,7 15,8 31,2 40,2 22,2 Uitgeest 10,5 5,4 5,2 33,8 43,0 24,4 Velsen 53,7 27,2 26,5 31,6 40,0 23,0 IJmond 127,3 64,3 63,1 31,3 39,7 22,8

Bloemendaal 16,5 8,1 8,4 54,2 75,7 33,5 Haarlem 123,7 61,3 62,5 34,5 41,3 27,7 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 4,5 2,3 2,2 34,4 43,2 25,3 Heemstede 20,4 9,7 10,7 47,4 64,3 32,2 Zandvoort 13,5 6,6 6,9 32,5 40,7 24,6 agglomeratie Haarlem 178,6 88,0 90,7 37,6 47,0 28,5

Aalsmeer 24,0 12,1 11,9 35,3 45,2 25,4 Amstelveen 66,5 32,6 33,9 40,9 51,9 30,4 Diemen 21,0 10,4 10,7 31,5 36,9 26,3 Haarlemmermeer 111,5 56,3 55,2 35,2 44,2 26,0 Ouder-Amstel 10,3 5,1 5,3 41,3 50,7 32,2 Uithoorn 22,9 11,5 11,5 33,8 42,2 25,3 Amstel-Meerlanden 256,2 128,0 128,5 36,5 45,7 27,3

Blaricum 7,4 3,7 3,7 51,5 73,0 30,2 Gooise Meren 42,3 20,6 21,6 45,7 60,4 31,7 Hilversum 67,6 33,6 34,0 36,0 44,9 27,2 Huizen 32,2 15,8 16,4 35,0 44,9 25,5 Laren 8,1 3,9 4,1 51,2 71,1 32,3 Weesp 14,6 7,2 7,4 34,3 40,8 27,9 Wijdemeren 18,5 9,2 9,3 36,6 46,8 26,6 Het Gooi en Vechtstreek 190,7 94,0 96,5 39,2 50,4 28,2

Almere 148,6 74,7 73,8 31,5 38,5 24,4 Lelystad 58,2 29,5 28,6 29,3 36,1 22,2 Flevoland – 206,8 104,2 102,4 30,9 37,8 23,8

Beemster 7,1 3,6 3,5 34,4 44,0 24,6 Edam-Volendam 27,9 14,4 13,6 32,4 42,9 21,3 Landsmeer 8,7 4,2 4,4 37,0 46,2 28,3 Oostzaan 7,6 3,7 3,8 33,9 42,6 25,3 Purmerend 63,9 31,4 32,4 30,1 37,3 23,2 Waterland 13,7 6,9 6,8 35,7 44,9 26,4 Waterland + 128,9 64,2 64,5 32,1 40,6 23,7

Amsterdam 652,7 325,3 327,4 34,2 39,6 28,9

Metropoolregio Amsterdam 1873,4 934,3 939,0 34,3 41,9 26,8

Nederland 13225,4 6692,6 6532,8 31,0 38,7 23,1

bron: CBS/IIV 2016

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 69

5.1.3b Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar geslacht, 2017 ¹)

personen met inkomen gemiddeld persoonlijk inkomen (x 1.000) (x 1.000 euro) gemeente/subregio totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen

Wormerland 12,9 6,5 6,4 32,8 41,8 23,6 Zaanstad 121,1 60,6 60,5 30,5 37,5 23,5 Zaanstreek 134,0 67,1 66,9 30,7 37,9 23,5

Beverwijk 32,1 16,3 15,8 30,9 38,5 23,1 Heemskerk 31,5 15,7 15,8 32,1 41,5 22,7 Uitgeest 10,7 5,4 5,3 34,7 44,3 24,8 Velsen 54,2 27,4 26,8 32,6 41,5 23,5 IJmond 128,5 64,8 63,7 32,2 41,0 23,3 5

Bloemendaal 16,9 8,3 8,6 60,4 86,3 35,3 Haarlem 124,6 61,6 63,1 35,4 42,5 28,5 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 4,6 2,3 2,2 36,3 . . Heemstede 20,5 9,7 10,8 49,5 67,4 33,2 Zandvoort 13,7 6,7 7,0 34,3 43,6 25,4 agglomeratie Haarlem 180,3 88,6 91,7 39,3 49,6 29,5

Aalsmeer 24,3 12,3 12,1 36,7 47,0 26,2 Amstelveen 66,9 32,8 34,0 42,6 54,2 31,4 Diemen 21,4 10,5 10,9 32,1 37,5 26,8 Haarlemmermeer 113,7 57,4 56,2 36,0 45,3 26,6 Ouder-Amstel 10,4 5,1 5,3 42,7 52,3 33,4 Uithoorn 23,1 11,5 11,5 34,9 43,5 26,3 Amstel-Meerlanden 259,8 129,6 130,0 37,6 47,2 28,1

Blaricum 7,8 3,9 3,9 56,2 80,9 31,5 Gooise Meren 42,8 20,8 21,9 47,2 62,6 32,6 Hilversum 68,7 34,2 34,5 37,3 46,7 28,0 Huizen 32,6 16,0 16,5 36,0 46,5 25,9 Laren 8,2 4,0 4,3 55,7 79,4 33,6 Weesp 14,8 7,3 7,5 34,8 41,5 28,3 Wijdemeren 18,8 9,3 9,5 38,5 49,6 27,5 Het Gooi en Vechtstreek 193,7 95,5 98,1 40,7 52,8 29,0

Almere 151,8 76,4 75,5 32,1 39,1 25,0 Lelystad 58,9 30,0 28,9 29,6 36,4 22,6 Flevoland – 210,7 106,4 104,4 31,4 38,3 24,3

Beemster 7,2 3,6 3,6 36,5 47,0 26,0 Edam-Volendam 28,5 14,6 13,8 33,7 44,8 22,0 Landsmeer 8,9 4,4 4,6 38,2 47,7 29,0 Oostzaan 7,7 3,8 3,9 35,0 44,0 26,1 Purmerend 64,2 31,6 32,6 30,8 37,9 24,0 Waterland 13,8 6,9 6,9 37,1 47,1 27,1 Waterland + 130,3 64,9 65,4 33,2 42,0 24,5

Amsterdam 662,2 330,3 331,9 35,5 41,2 29,8

Metropoolregio Amsterdam 1899,5 947,2 952,1 35,5 43,4 27,6

Nederland 13383,3 6766,5 6616,8 32,0 40,0 23,7

¹) Voorlopige cijfers. bron: CBS/IIV 2017

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 70 Inkomen en sociale zekerheid

5.1.4a Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar leeftijdsgroepen, 2016

personen met inkomen (x 1.000) gemiddeld persoonlijk inkomen (x 1.000 euro) gemeente/subregio 15-24 jaar 25-44 jaar 45-64 jaar 65 jaar e.o. 15-24 jaar 25-44 jaar 45-64 jaar 65 jaar e.o.

Wormerland 1,8 2,9 4,5 3,4 11,1 35,6 43,3 23,6 Zaanstad 15,8 37,6 39,8 25,6 11,0 33,8 38,7 22,7 Zaanstreek 17,6 40,5 44,3 29,0 11,0 33,9 39,2 22,8

Beverwijk 4,1 10,3 10,4 6,6 11,3 33,4 39,1 23,0 Heemskerk 4,4 8,1 10,9 7,9 11,6 35,2 41,7 24,1 Uitgeest 1,5 3,1 3,7 2,1 10,7 39,1 45,0 24,6 Velsen 7,6 14,1 19,2 12,5 10,6 35,4 42,4 24,3 IJmond 17,6 35,6 44,2 29,1 11,0 35,1 41,7 24,0

Bloemendaal 1,8 3,0 6,2 5,5 6,4 64,0 78,0 39,1 Haarlem 14,7 44,0 39,3 25,0 10,9 40,6 43,5 24,2 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 0,7 1,1 1,7 1,0 10,3 39,5 45,7 26,0 Heemstede 2,0 4,5 7,1 6,7 7,2 58,1 66,9 32,5 Zandvoort 1,4 3,3 4,6 4,1 10,4 36,9 42,5 26,1 agglomeratie Haarlem 20,6 55,9 58,9 42,3 10,1 43,0 49,9 27,7

Aalsmeer 3,0 7,0 8,3 5,4 11,0 41,7 47,2 24,4 Amstelveen 8,7 20,1 21,3 16,0 9,1 49,6 55,9 28,5 Diemen 3,9 6,3 6,8 4,0 9,7 35,8 44,8 24,4 Haarlemmermeer 15,4 33,0 40,3 21,8 10,1 40,0 46,9 25,6 Ouder-Amstel 1,2 2,6 3,9 2,6 9,2 50,0 54,5 28,0 Uithoorn 3,1 6,5 8,0 5,1 9,8 36,5 46,3 26,2 Amstel-Meerlanden 35,3 75,5 88,6 54,9 9,8 42,4 49,2 26,4

Blaricum 0,7 1,6 2,6 2,5 8,0 52,9 75,9 37,9 Gooise Meren 4,5 11,2 15,1 11,2 8,2 51,4 63,6 32,0 Hilversum 8,1 21,5 21,9 15,8 10,5 40,0 49,3 26,3 Huizen 3,9 7,9 12,1 8,1 9,8 39,1 46,6 26,9 Laren 0,7 1,5 2,9 3,0 6,9 63,7 69,2 38,0 Weesp 1,6 4,4 5,2 3,3 10,4 39,6 44,4 24,2 Wijdemeren 2,1 4,0 6,9 5,3 9,2 41,9 49,4 27,5 Het Gooi en Vechtstreek 21,6 52,1 66,7 49,2 9,6 43,5 53,6 29,0

Almere 22,8 51,1 54,5 19,1 9,8 34,1 41,4 23,8 Lelystad 7,7 18,8 19,8 11,5 9,6 32,0 38,2 23,5 Flevoland – 30,5 69,9 74,3 30,6 9,7 33,5 40,5 23,7

Beemster 0,9 1,6 2,6 1,8 11,3 41,3 45,8 24,6 Edam-Volendam 4,0 7,7 9,4 6,5 13,3 39,5 42,3 23,2 Landsmeer 1,0 2,2 3,2 2,2 9,7 43,5 48,7 27,4 Oostzaan 1,0 1,9 2,7 1,8 10,8 40,2 45,4 23,6 Purmerend 8,7 18,1 22,6 14,2 10,8 34,1 39,5 22,8 Waterland 1,6 3,2 5,1 3,8 11,2 42,5 47,1 26,1 Waterland + 17,2 34,7 45,6 30,3 11,4 37,3 42,3 23,8

Amsterdam 94,1 271,0 188,7 96,0 10,7 40,8 41,9 24,6

Metropoolregio Amsterdam 254,5 635,2 611,3 361,4 10,4 39,7 44,7 25,5

Nederland 1832,9 3953,1 4389,1 2952,4 10,3 35,9 40,9 23,5

bron: CBS/IIV 2016

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 71

5.1.4b Personen met inkomen en gemiddeld persoonlijk inkomen naar leeftijdsgroepen, 2017 ¹)

personen met inkomen (x 1.000) gemiddeld persoonlijk inkomen (x 1.000 euro) gemeente/subregio 15-24 jaar 25-44 jaar 45-64 jaar 65 jaar e.o. 15-24 jaar 25-44 jaar 45-64 jaar 65 jaar e.o.

Wormerland 1,8 3,0 4,6 3,5 . 36,0 44,8 25,6 Zaanstad 16,1 37,5 40,4 26,3 11,3 34,2 39,6 23,7 Zaanstreek 17,9 40,5 45,0 29,8 11,3 34,3 40,1 23,9

Beverwijk 4,2 10,2 10,7 6,8 11,7 34,1 40,5 24,0 Heemskerk 4,2 8,2 10,9 8,0 11,7 35,7 42,9 25,4 Uitgeest 1,6 3,0 3,8 2,2 . 40,0 46,5 . Velsen 7,5 14,2 19,4 12,8 11,1 36,0 44,0 25,4 IJmond 17,5 35,6 44,8 29,8 11,4 35,7 43,1 23,2 5 Bloemendaal 1,9 3,1 6,2 5,5 . 65,4 87,4 47,3 Haarlem 14,8 44,0 39,6 25,4 11,0 41,4 44,9 25,6 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 0,6 1,2 1,8 1,0 . . . . Heemstede 2,0 4,5 7,1 6,7 . 59,8 69,5 35,2 Zandvoort 1,4 3,3 4,7 4,1 . 36,8 46,1 28,1 agglomeratie Haarlem 20,7 56,1 59,4 42,7 . 44,0 52,6 30,3

Aalsmeer 3,1 6,9 8,5 5,5 11,0 42,6 49,5 26,1 Amstelveen 8,6 20,2 21,4 16,2 9,2 50,2 58,7 30,5 Diemen 3,8 6,6 6,7 4,1 9,9 36,4 45,2 25,3 Haarlemmermeer 15,9 32,9 41,1 22,6 10,4 40,2 48,6 27,0 Ouder-Amstel 1,2 2,6 3,9 2,6 . 49,9 57,7 30,2 Uithoorn 3,1 6,5 8,1 5,2 10,0 37,1 48,1 27,7 Amstel-Meerlanden 35,7 75,7 89,7 56,2 10,1 42,8 51,2 28,0

Blaricum 0,7 1,8 2,7 2,6 . . 85,2 44,2 Gooise Meren 4,7 11,1 15,3 11,4 7,9 51,8 66,5 34,5 Hilversum 8,3 21,7 22,2 16,0 10,6 40,6 51,4 28,3 Huizen 4,0 7,9 12,0 8,4 10,0 39,3 48,5 28,6 Laren 0,7 1,5 2,9 3,0 . . 74,2 45,9 Weesp 1,7 4,4 5,2 3,4 . 40,2 45,4 24,8 Wijdemeren 2,2 4,0 7,0 5,5 . 42,2 52,8 30,1 Het Gooi en Vechtstreek 22,3 52,4 67,3 50,3 . 40,3 56,3 31,6

Almere 23,2 51,7 55,6 20,2 10,0 34,4 42,3 25,1 Lelystad 7,8 18,6 19,9 12,0 9,6 32,3 38,8 24,6 Flevoland – 31,0 70,3 75,5 32,2 9,9 33,8 41,4 24,9

Beemster 0,9 1,8 2,6 1,8 . . 48,6 . Edam-Volendam 4,1 7,7 9,5 6,8 13,7 40,5 44,7 24,7 Landsmeer 1,1 2,3 3,3 2,3 . . 50,7 . Oostzaan 1,1 2,0 2,8 1,8 . . 47,5 . Purmerend 8,7 17,9 22,8 14,5 11,3 34,4 40,5 23,7 Waterland 1,6 3,2 5,0 3,9 . 42,4 50,1 27,8 Waterland + 17,5 34,9 46,0 31,1 . 36,9 44,0 .

Amsterdam 93,8 275,4 190,7 98,7 11,1 41,6 43,7 26,6

Metropoolregio Amsterdam 256,4 640,9 618,4 370,8 10,7 40,1 46,3 27,2

Nederland 1850,8 3957,4 4433,4 3034,1 10,6 36,4 42,4 24,9

¹) Voorlopige cijfers. bron: CBS/IIV 2017

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 72 Inkomen en sociale zekerheid

5.1.5a Particuliere huishoudens incl. studenten en gemiddeld besteedbaar inkomen naar samenstelling huishouden, 2016

huishoudens (x 1.000) gemid. besteedbaar inkomen (x 1.000 euro)

eenper- eenper- soons- paar paar een- soons- paar paar een- huis- zonder met ouder- huis- zonder met ouder- gemeente/subregio totaal houden kinderen kinderen gezin totaal houden kinderen kinderen gezin

Wormerland 6,8 2,1 2,2 2,0 0,5 44,6 26,3 45,4 64,7 35,2 Zaanstad 67,8 23,8 18,0 18,4 6,3 38,9 22,6 42,1 57,7 32,6 Zaanstreek 74,6 25,9 20,2 20,4 6,8 39,4 22,9 42,5 58,4 32,8

Beverwijk 18,4 7,0 4,8 4,8 1,5 38,1 23,2 41,8 57,5 31,6 Heemskerk 17,3 5,8 5,2 4,7 1,3 42,0 25,0 44,1 61,4 34,2 Uitgeest 5,5 1,5 1,7 1,9 0,4 46,6 26,0 46,7 64,6 36,7 Velsen 30,2 10,6 8,5 8,3 2,3 41,4 23,7 44,3 62,1 35,1 IJmond 71,4 24,9 20,2 19,7 5,5 41,1 24,0 43,9 61,1 34,0

Bloemendaal 9,3 2,9 3,0 2,7 0,6 71,6 34,2 73,0 114,2 46,1 Haarlem 75,9 33,1 18,3 17,6 5,5 40,5 24,2 47,0 65,0 35,3 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 2,4 0,7 0,7 0,7 0,2 47,8 25,9 49,4 66,7 38,4 Heemstede 11,8 4,2 3,5 3,2 0,7 57,7 29,8 60,1 94,5 41,8 Zandvoort 8,2 3,5 2,3 1,7 0,7 41,0 24,4 48,4 67,5 33,1 agglomeratie Haarlem 107,6 44,4 27,8 25,9 7,7 45,3 25,4 51,6 74,0 36,6

Aalsmeer 12,7 3,6 3,7 4,4 0,8 49,8 27,2 49,4 69,4 40,2 Amstelveen 41,5 17,6 9,9 10,5 2,9 45,8 24,8 51,0 77,3 37,8 Diemen 13,0 6,0 2,9 2,8 1,1 36,9 20,2 45,3 63,0 35,9 Haarlemmermeer 59,8 17,8 16,2 20,0 4,7 47,4 25,6 48,5 67,2 37,6 Ouder-Amstel 5,9 2,1 1,6 1,7 0,5 53,1 27,5 53,5 87,2 41,7 Uithoorn 12,7 4,1 3,5 3,8 1,1 44,4 25,1 47,6 63,7 36,7 Amstel-Meerlanden 145,6 51,2 37,8 43,2 11,1 46,2 24,8 49,1 70,1 37,8

Blaricum 4,3 1,3 1,5 1,1 0,3 73,7 34,9 70,9 119,4 x Gooise Meren 25,1 9,5 6,6 7,0 1,7 54,6 28,9 57,1 90,0 40,8 Hilversum 41,2 17,0 10,7 9,9 2,9 43,2 24,1 49,1 70,6 36,3 Huizen 18,0 6,0 5,4 5,1 1,3 47,0 25,8 51,7 69,1 35,2 Laren 4,9 1,8 1,5 1,2 0,3 79,1 35,6 99,4 125,6 52,6 Weesp 8,6 3,4 2,4 2,1 0,6 42,0 24,9 46,7 64,8 35,1 Wijdemeren 10,2 3,2 3,3 2,9 0,6 50,8 28,5 53,5 72,4 40,0 Het Gooi en Vechtstreek 112,3 42,2 31,4 29,3 7,4 49,7 26,6 55,0 78,8 38,0

Almere 81,8 25,0 19,2 25,8 9,6 41,1 23,3 45,7 56,8 32,7 Lelystad 33,1 10,9 9,1 9,1 3,2 38,1 22,0 43,0 54,2 30,2 Flevoland – 114,9 35,9 28,3 34,9 12,8 40,2 22,9 44,8 56,1 32,1

Beemster 3,6 1,0 1,2 1,1 0,2 50,0 26,1 46,7 73,1 39,6 Edam-Volendam 14,4 3,9 4,6 5,0 0,8 48,4 25,8 45,8 69,2 39,0 Landsmeer 4,7 1,3 1,5 1,4 0,4 50,4 26,8 51,6 73,5 38,7 Oostzaan 4,0 1,1 1,3 1,3 0,3 46,8 24,6 47,9 64,9 38,8 Purmerend 35,4 11,9 9,7 9,9 3,3 40,2 23,1 42,7 59,6 33,6 Waterland 7,4 2,2 2,4 2,2 0,5 49,3 26,8 48,5 72,7 40,6 Waterland + 69,5 21,4 20,7 20,9 5,5 44,4 24,4 45,3 65,2 35,9

Amsterdam 444,0 240,8 84,9 69,1 37,9 36,4 23,6 50,8 63,6 32,4

Metropoolregio Amsterdam 1139,9 486,7 271,3 263,4 94,7 41,2 24,1 48,9 65,9 34,1

Nederland 7623,2 2820,4 2159,3 1969,8 531,0 40,2 22,6 44,5 61,1 33,3

bron: CBS/IIV 2016

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 73

5.1.5b Particuliere huishoudens incl. studenten en gemiddeld besteedbaar inkomen naar samenstelling huishouden, 2017 ¹)

huishoudens (x 1.000) gemid. besteedbaar inkomen (x 1.000 euro)

eenper- eenper- soons- paar paar een- soons- paar paar een- huis- zonder met ouder- huis- zonder met ouder- gemeente/subregio totaal houden kinderen kinderen gezin totaal houden kinderen kinderen gezin

Wormerland 6,9 2,2 2,2 2,0 0,5 45,6 . . . . Zaanstad 68,6 24,3 18,0 18,5 6,4 39,5 22,9 43,0 58,7 33,3 Zaanstreek 75,5 26,5 20,2 20,5 6,9 40,1 22,9 43,0 58,7 33,3

Beverwijk 18,6 7,2 4,8 4,8 1,5 39,1 23,6 42,7 59,0 . Heemskerk 17,3 5,8 5,1 4,7 1,3 42,7 25,0 44,8 62,8 . Uitgeest 5,6 1,5 1,7 1,9 0,4 48,0 . . . . Velsen 30,2 10,6 8,5 8,4 2,3 42,5 23,8 45,4 63,9 . 5 IJmond 71,7 25,1 20,1 19,8 5,5 42,1 24,0 44,5 62,3 .

Bloemendaal 9,5 3,0 3,0 2,8 0,6 75,1 36,0 79,5 116,1 . Haarlem 76,1 33,1 18,3 17,8 5,6 41,4 24,8 47,9 66,1 36,0 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 2,4 0,7 0,7 0,8 0,2 . . . . . Heemstede 11,8 4,3 3,4 3,3 0,7 59,0 29,8 61,0 97,6 . Zandvoort 8,3 3,6 2,3 1,7 0,7 42,0 25,0 . . . agglomeratie Haarlem 108,1 44,7 27,7 26,4 7,8 46,4 26,1 53,5 76,3 .

Aalsmeer 12,9 3,7 3,7 4,4 0,8 50,5 27,3 50,8 70,8 . Amstelveen 41,6 17,7 9,7 10,8 2,9 46,7 25,1 52,7 77,1 39,4 Diemen 13,2 6,0 2,8 2,9 1,1 37,6 20,5 46,5 63,1 . Haarlemmermeer 60,7 18,3 16,5 20,0 4,8 47,9 25,9 49,5 67,6 38,8 Ouder-Amstel 5,9 2,1 1,6 1,7 0,5 52,6 . . . . Uithoorn 12,7 4,1 3,5 3,8 1,1 45,4 25,7 48,7 64,7 . Amstel-Meerlanden 147,0 51,9 37,8 43,6 11,2 46,8 25,1 50,2 69,8 .

Blaricum 4,5 1,4 1,5 1,2 0,3 72,3 . . . . Gooise Meren 25,3 9,6 6,6 7,0 1,7 55,2 29,1 59,1 90,3 . Hilversum 41,6 17,3 10,7 10,0 2,9 44,0 24,4 50,4 71,8 37,2 Huizen 18,2 6,2 5,5 5,0 1,3 46,8 26,6 50,4 69,8 . Laren 4,9 1,7 1,5 1,2 0,3 78,8 . . . . Weesp 8,7 3,4 2,4 2,1 0,6 42,7 25,2 . . . Wijdemeren 10,3 3,2 3,3 2,9 0,6 51,8 30,4 53,8 73,2 . Het Gooi en Vechtstreek 113,5 42,8 31,5 29,4 7,7 50,2 26,4 53,0 76,8 .

Almere 83,3 25,9 19,4 26,0 9,7 41,9 23,5 46,6 58,2 33,7 Lelystad 33,2 11,0 9,1 9,1 3,1 38,9 22,3 43,9 55,4 31,2 Flevoland – 116,5 36,9 28,5 35,1 12,8 41,0 23,1 45,7 57,5 33,1

Beemster 3,8 1,0 1,2 1,2 0,2 51,1 . . . . Edam-Volendam 14,5 4,0 4,6 5,0 0,8 49,6 26,0 47,2 71,3 . Landsmeer 4,8 1,4 1,5 1,5 0,4 51,1 . . . . Oostzaan 4,0 1,1 1,3 1,3 0,3 48,2 . . . . Purmerend 35,5 11,9 9,8 9,8 3,3 40,9 23,4 43,6 60,4 34,9 Waterland 7,4 2,2 2,4 2,2 0,4 49,8 . . . . Waterland + 70,0 21,6 20,8 21,0 5,4 45,3 . . . .

Amsterdam 448,6 243,4 86,4 69,9 37,8 37,2 24,0 51,7 64,8 33,4

Metropoolregio Amsterdam 1150,9 492,9 273,0 265,7 95,1 41,9 24,4 49,6 66,2 .

Nederland 7691,8 2870,3 2170,9 1970,8 534,0 41,0 23,0 45,6 62,4 34,2

¹) Voorlopige cijfers. bron: CBS/IIV 2017

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 74 Inkomen en sociale zekerheid

5.1.6a Particuliere huishoudens excl. studenten en gemiddeld besteedbaar inkomen naar samenstelling huishouden, 2016

huishoudens (x 1.000) gemid. besteedbaar inkomen (x 1.000 euro)

eenper- eenper- soons- paar paar een- soons- paar paar een- huis- zonder met ouder- huis- zonder met ouder- gemeente/subregio totaal houden kinderen kinderen gezin totaal houden kinderen kinderen gezin

Wormerland 6,8 2,1 2,2 2,0 0,5 44,7 26,4 45,4 64,7 35,2 Zaanstad 67,3 23,4 17,9 18,4 6,3 39,1 22,9 42,1 57,7 32,6 Zaanstreek 74,1 25,5 20,1 20,4 6,8 39,6 23,2 42,5 58,4 32,8

Beverwijk 18,3 7,0 4,8 4,8 1,5 38,2 23,4 41,8 57,5 31,6 Heemskerk 17,2 5,7 5,2 4,7 1,3 42,1 25,2 44,2 61,4 34,2 Uitgeest 5,5 1,5 1,7 1,9 0,4 46,7 26,2 46,8 64,6 36,7 Velsen 30,0 10,5 8,5 8,3 2,3 41,6 23,9 44,3 62,1 35,1 IJmond 71,0 24,7 20,2 19,7 5,5 41,2 24,2 43,9 61,1 34,0

Bloemendaal 9,3 2,9 3,0 2,7 0,6 71,9 34,5 73,1 114,2 46,1 Haarlem 74,4 31,7 18,2 17,6 5,5 41,2 24,9 47,1 65,0 35,3 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 2,4 0,7 0,7 0,7 0,2 47,9 26,1 49,4 66,7 38,4 Heemstede 11,7 4,2 3,5 3,2 0,7 57,9 30,0 60,2 94,5 41,8 Zandvoort 8,2 3,5 2,3 1,7 0,7 41,2 24,6 48,4 67,5 33,1 agglomeratie Haarlem 106,0 43,0 27,7 25,9 7,7 45,9 26,0 51,7 74,0 36,6

Aalsmeer 12,7 3,6 3,7 4,4 0,8 49,9 27,4 49,4 69,4 40,2 Amstelveen 39,3 15,5 9,8 10,5 2,9 48,1 27,4 51,3 77,3 37,8 Diemen 11,5 4,5 2,8 2,8 1,1 41,0 24,5 46,1 63,0 35,9 Haarlemmermeer 59,2 17,2 16,2 20,0 4,7 47,8 26,2 48,6 67,2 37,6 Ouder-Amstel 5,8 2,0 1,6 1,7 0,5 53,5 28,0 53,5 87,2 41,7 Uithoorn 12,6 4,0 3,5 3,8 1,1 44,5 25,3 47,7 63,7 36,7 Amstel-Meerlanden 141,1 46,8 37,6 43,2 11,1 47,5 26,5 49,3 70,1 37,8

Blaricum 4,2 1,3 1,5 1,1 0,3 73,8 35,1 70,9 119,4 0,0 Gooise Meren 25,0 9,4 6,6 7,0 1,7 54,9 29,3 57,1 90,0 40,8 Hilversum 40,5 16,4 10,6 9,9 2,9 43,8 24,8 49,3 70,6 36,3 Huizen 18,0 5,9 5,4 5,1 1,3 47,1 26,0 51,8 69,1 35,2 Laren 4,8 1,8 1,5 1,2 0,3 79,3 35,9 99,4 125,6 52,6 Weesp 8,5 3,3 2,4 2,1 0,6 42,3 25,3 46,8 64,8 35,1 Wijdemeren 10,2 3,2 3,3 2,9 0,6 50,9 28,7 53,5 72,4 40,0 Het Gooi en Vechtstreek 111,2 41,3 31,3 29,3 7,4 50,0 27,1 55,1 78,8 38,0

Almere 80,9 24,2 19,1 25,8 9,6 41,5 23,9 45,7 56,8 32,7 Lelystad 32,7 10,5 9,1 9,1 3,2 38,5 22,5 43,0 54,2 30,2 Flevoland – 113,6 34,7 28,2 34,9 12,8 40,6 23,5 44,8 56,1 32,1

Beemster 3,6 1,0 1,2 1,1 0,2 50,1 26,3 46,7 73,1 39,6 Edam-Volendam 14,4 3,9 4,6 5,0 0,8 48,5 25,8 45,8 69,2 39,0 Landsmeer 4,7 1,3 1,5 1,4 0,4 50,6 27,1 51,6 73,5 38,7 Oostzaan 4,0 1,1 1,3 1,3 0,3 46,9 24,7 47,9 64,9 38,8 Purmerend 35,3 11,8 9,7 9,9 3,3 40,3 23,3 42,7 59,6 33,6 Waterland 7,4 2,1 2,4 2,2 0,5 49,5 27,1 48,5 72,7 40,6 Waterland + 69,4 21,2 20,7 20,9 5,5 44,6 24,6 45,3 65,2 35,9

Amsterdam 417,0 216,1 83,2 69,1 37,9 38,3 25,5 51,6 63,6 32,4

Metropoolregio Amsterdam 1103,4 453,3 269,0 263,4 94,7 42,3 25,4 49,2 65,9 34,1

Nederland 7398,3 2613,1 2146,2 1969,8 531,0 41,2 24,0 44,7 61,1 33,3

bron: CBS/IIV 2016

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 75

5.1.6b Particuliere huishoudens excl. studenten en gemiddeld besteedbaar inkomen naar samenstelling huishouden, 2017 ¹)

huishoudens (x 1.000) gemid. besteedbaar inkomen (x 1.000 euro)

eenper- eenper- soons- paar paar een- soons- paar paar een- huis- zonder met ouder- huis- zonder met ouder- gemeente/subregio totaal houden kinderen kinderen gezin totaal houden kinderen kinderen gezin

Wormerland 6,9 2,1 2,2 2,0 0,5 45,7 . . . . Zaanstad 68,2 24,0 18,0 18,5 6,4 39,7 23,2 43,0 58,7 33,3 Zaanstreek 75,1 26,1 20,2 20,5 6,9 40,3 23,2 43,0 58,7 33,3

Beverwijk 18,5 7,1 4,8 4,8 1,5 39,2 23,8 42,7 59,0 . Heemskerk 17,2 5,8 5,1 4,7 1,3 42,8 25,2 44,9 62,8 . Uitgeest 5,5 1,5 1,7 1,9 0,4 48,1 . . . . Velsen 30,1 10,5 8,5 8,4 2,3 42,6 24,0 45,5 63,9 . 5 IJmond 71,3 24,9 20,1 19,8 5,5 42,2 24,2 44,6 62,3 .

Bloemendaal 9,4 2,9 3,0 2,8 0,6 75,5 36,4 79,6 116,1 . Haarlem 74,7 31,8 18,3 17,8 5,6 42,0 25,5 48,0 66,1 36,0 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 2,4 0,7 0,7 0,8 0,2 . . . . . Heemstede 11,8 4,2 3,4 3,3 0,7 59,1 29,9 61,0 97,6 . Zandvoort 8,3 3,5 2,3 1,7 0,7 42,2 25,2 . . . agglomeratie Haarlem 106,6 43,1 27,7 26,4 7,8 47,0 26,7 53,6 76,3 .

Aalsmeer 12,8 3,7 3,7 4,4 0,8 50,6 27,5 50,8 70,8 . Amstelveen 39,5 15,6 9,6 10,8 2,9 48,9 27,7 52,9 77,1 39,4 Diemen 11,7 4,6 2,8 2,9 1,1 41,5 24,6 47,2 63,1 . Haarlemmermeer 60,1 17,6 16,5 20,0 4,8 48,3 26,6 49,5 67,6 38,8 Ouder-Amstel 5,8 2,0 1,6 1,7 0,5 53,0 . . . . Uithoorn 12,6 4,1 3,5 3,8 1,1 45,5 25,8 48,7 64,7 . Amstel-Meerlanden 142,5 47,6 37,7 43,6 11,2 48,1 26,8 50,3 69,8 .

Blaricum 4,5 1,4 1,5 1,2 0,3 72,6 . . . . Gooise Meren 25,1 9,5 6,6 7,0 1,7 55,5 29,4 59,1 90,3 . Hilversum 41,0 16,7 10,7 10,0 2,9 44,6 25,0 50,6 71,8 37,2 Huizen 18,2 6,1 5,4 5,0 1,3 46,9 26,7 50,5 69,8 . Laren 4,9 1,7 1,5 1,2 0,3 79,0 . . . . Weesp 8,6 3,3 2,4 2,1 0,6 42,9 25,5 . . . Wijdemeren 10,2 3,2 3,3 2,9 0,6 52,0 30,6 53,8 73,2 . Het Gooi en Vechtstreek 112,5 41,9 31,4 29,4 7,7 50,6 26,8 53,1 76,8 .

Almere 82,4 25,0 19,3 26,0 9,7 42,3 24,1 46,7 58,2 33,7 Lelystad 32,8 10,7 9,0 9,1 3,1 39,3 22,8 43,9 55,4 31,2 Flevoland – 115,2 35,7 28,3 35,1 12,8 41,4 23,7 45,8 57,5 33,1

Beemster 3,7 1,0 1,2 1,2 0,2 51,2 . . . . Edam-Volendam 14,5 4,0 4,6 5,0 0,8 49,7 26,0 47,2 71,3 . Landsmeer 4,8 1,3 1,5 1,5 0,4 51,4 . . . . Oostzaan 4,0 1,1 1,3 1,3 0,3 48,3 . . . . Purmerend 35,4 11,8 9,8 9,8 3,3 41,1 23,6 43,7 60,4 34,9 Waterland 7,4 2,2 2,4 2,2 0,4 49,9 . . . . Waterland + 69,8 21,4 20,8 21,0 5,4 45,5 . . . .

Amsterdam 423,4 220,2 84,9 69,9 37,8 39,0 25,9 52,4 64,8 33,4

Metropoolregio Amsterdam 1116,4 460,9 271,1 265,7 95,1 43,0 26,6 52,9 70,5 .

Nederland 7480,0 2674,9 2158,6 1970,8 534,0 41,9 24,3 45,8 62,4 34,2

¹) Voorlopige cijfers. bron: CBS/IIV 2017

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 76 Inkomen en sociale zekerheid

5.1a Gemiddeld persoonlijk inkomen per persoon met inkomen, 2017 ¹)

28

29 6 5 2 32 4 27 3 7 31 30 33

10

9 1 8 26 12 11 15

16 1 24 20 22 14 17 21 19 13 23 18

25 21

Metropoolregio Amsterdam: 35.500 euro

tot 30.000 euro 1 Amsterdam 10 Haarlemmerliede 18 Uithoorn 27 Lelystad 2 Wormerland en Spaarnwoude 19 Blaricum 28 Beemster 30.000 euro - < 33.000 euro 3 Zaanstad 11 Heemstede 20 Gooise Meren 29 Edam-Volendam 33.000 euro - < 35.000 euro 4 Beverwijk 12 Zandvoort 21 Hilversum 30 Landsmeer 5 Heemskerk 13 Aalsmeer 22 Huizen 31 Oostzaan 35.000 euro - < 40.000 euro 6 Uitgeest 14 Amstelveen 23 Laren 32 Purmerend 40.000 euro - < 50.000 euro 7 Velsen 15 Diemen 24 Weesp 33 Waterland 8 Bloemendaal 16 Haarlemmermeer 25 Wijdemeren 50.000 euro en meer 9 Haarlem 17 Ouder-Amstel 26 Almere ¹) Voorlopige cijfers. bron: CBS/IIV 2017

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 77

5.2.1 Uitkeringen WWB, 1 januari 2015-2019 1) gemeente/subregio 2015 2016 2017 ²) 2018 ²) 2019 ²)

Wormerland 230 210 220 220 200 Zaanstad 4110 4210 4300 4210 3910 Zaanstreek 4340 4420 4520 4430 4110

Beverwijk 960 1030 1030 980 910 Heemskerk 810 870 880 820 810 Uitgeest 110 120 140 140 150 Velsen 1300 1320 1380 1410 1380 IJmond 3180 3340 3430 3350 3250

Bloemendaal 180 170 180 200 170 Haarlem 3410 3530 3670 3710 3500 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 60 60 60 60 5 Heemstede 220 250 270 250 240 Zandvoort 390 380 400 390 390 agglomeratie Haarlem 4260 4390 4580 4610 4300

Aalsmeer 210 230 220 240 230 Amstelveen 1010 1070 1150 1150 1150 Diemen 520 530 520 510 490 Haarlemmermeer 1770 1820 2050 2090 2030 Ouder-Amstel 160 180 190 190 180 Uithoorn 330 340 350 340 320 Amstel-Meerlanden 4000 4170 4480 4520 4400

Blaricum 100 100 110 110 110 Bussum 520 Gooise Meren ³) 850 860 860 840 Hilversum 1940 2010 2100 2110 2110 Huizen 740 800 860 840 780 Laren 80 100 110 120 120 Muiden 80 Naarden 190 Weesp 350 400 410 400 390 Wijdemeren 210 220 240 210 200 Het Gooi en Vechtstreek 4210 4480 4690 4650 4550

Almere 5980 6030 6210 6080 5650 Lelystad 2380 2390 2470 2390 2230 Flevoland – 8360 8420 8680 8470 7880

Beemster 80 80 80 80 70 Edam-Volendam 4) 240 300 320 300 280 Landsmeer 100 110 110 110 110 Oostzaan 80 90 100 110 110 Purmerend 1680 1780 1790 1740 1640 Waterland 140 140 140 170 170 Zeevang 50 Waterland + 2370 2500 2540 2510 2380

Amsterdam 44170 43230 43720 43300 42290

Metropoolregio Amsterdam 74890 74950 76640 75840 73160

Nederland 419450 431220 444040 434170 414060

1) Afgerond op veelvouden van 10. bron: CBS 2) Voorlopige cijfers. 3) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. 4) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 78 Inkomen en sociale zekerheid

5.2.2 Uitkeringen WWB, 1 januari 2019 1)

leeftijdsgroep gezinssituatie

tot de vanaf de alleen- AOW- AOW- alleen- staande gemeente/subregio leeftijd leeftijd staande ouder (echt)paar totaal

Wormerland 190 20 130 40 30 200 Zaanstad 3530 380 2460 840 600 3910 Zaanstreek 3720 400 2590 880 630 4110

Beverwijk 820 90 580 180 150 910 Heemskerk 740 80 490 160 160 810 Uitgeest 140 10 80 30 40 150 Velsen 1280 100 870 270 240 1380 IJmond 2980 280 2020 640 590 3250

Bloemendaal 150 20 110 30 20 170 Haarlem 3140 360 2320 530 630 3500 Heemstede 210 20 160 40 50 240 Zandvoort 350 40 260 60 60 390 agglomeratie Haarlem 3850 440 2850 660 760 4300

Aalsmeer 200 20 130 40 60 230 Amstelveen 980 170 730 210 220 1150 Diemen 380 110 290 80 120 490 Haarlemmermeer ²) 1780 250 1220 360 440 2030 Ouder-Amstel 150 30 120 30 40 180 Uithoorn 280 40 190 70 70 320 Amstel-Meerlanden 3770 620 2680 790 950 4400

Blaricum 100 10 60 20 30 110 Gooise Meren 740 90 590 90 160 840 Hilversum 1940 180 1460 320 330 2110 Huizen 660 120 470 120 190 780 Laren 110 20 80 20 30 120 Weesp 320 60 230 60 100 390 Wijdemeren 180 20 130 30 40 200 Het Gooi en Vechtstreek 4050 500 3020 660 880 4550

Almere 4960 690 3450 1330 870 5650 Lelystad 1910 320 1390 450 390 2230 Flevoland – 6870 1010 4840 1780 1260 7880

Beemster 60 10 40 10 20 70 Edam-Volendam 260 20 160 50 80 280 Landsmeer 110 10 70 20 30 110 Oostzaan 100 10 60 20 30 110 Purmerend 1410 230 1050 300 300 1640 Waterland 160 10 100 20 50 170 Waterland + 2100 290 1480 420 510 2380

Amsterdam 35240 7050 29500 6660 6130 42290

Metropoolregio Amsterdam 62580 10590 48980 12490 11710 73160

Nederland 367310 46730 268860 72760 72310 414060

1) Afgerond op veelvouden van 10. bron: CBS ²) Inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 79

5.2.3 Uitkeringen WIA, 1 januari 2015-2019 gemeente/subregio 2015 2016 2017 2018 2019

Wormerland 165 193 219 250 274 Zaanstad 2649 2934 3202 3470 3745 Zaanstreek 2814 3127 3421 3720 4019

Beverwijk 611 664 732 813 864 Heemskerk 472 515 575 658 725 Uitgeest 119 133 143 156 168 Velsen 875 937 1011 1110 1234 IJmond 2077 2249 2461 2737 2991

Bloemendaal 144 145 169 186 205 Haarlem 2046 2161 2332 2564 2787 5 Haarlemmerliede en Spaarnwoude ¹) 53 59 62 Heemstede 202 224 245 256 276 Zandvoort 226 249 262 296 336 agglomeratie Haarlem 2671 2838 3070 3302 3604

Aalsmeer 252 274 318 363 395 Amstelveen 808 857 934 976 1055 Diemen 282 319 348 383 399 Haarlemmermeer ¹) 1598 1766 1877 2044 2210 Ouder-Amstel 111 110 118 136 159 Uithoorn 320 348 371 418 452 Amstel-Meerlanden 3371 3674 3966 4320 4670

Blaricum 68 78 107 102 111 Bussum 304 321 Gooise Meren ²) 545 579 637 Hilversum 956 1043 1156 1277 1372 Huizen 433 467 509 591 625 Laren 73 75 80 102 101 Muiden 50 48 Naarden 124 137 Weesp 207 215 245 269 296 Wijdemeren 181 198 229 256 279 Het Gooi en Vechtstreek 2396 2582 2871 3176 3421

Almere 2975 3248 3580 3862 4231 Lelystad 1272 1355 1453 1583 1727 Flevoland – 4247 4603 5033 5445 5958

Beemster 92 97 110 117 135 Edam-Volendam ³) 367 401 523 571 627 Landsmeer 75 95 121 138 155 Oostzaan 109 114 121 131 150 Purmerend 1358 1493 1644 1797 1944 Waterland 191 215 230 242 268 Zeevang 66 77 Waterland + 2258 2492 2749 2996 3279

Amsterdam 10574 11243 12113 13095 13983

Metropoolregio Amsterdam 30408 32808 35684 38791 41925

1) Vanaf 1-1-2019 Haarlemmermeer incl. Haarlemmerliede en Spaarnwoude. bron: UWV ²) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. ³) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 80 Inkomen en sociale zekerheid

5.2.4 Uitkeringen WIA naar leeftijdsgroepen en geslacht, 1 januari 2019

mate ao leeftijdsgroep in jaren geslacht

55-AOW- gemeente/subregio deels volledig 15-44 45-54 leeftijd mannen vrouwen totaal

Wormerland 62 212 65 78 131 119 155 274 Zaanstad 672 3073 1137 1139 1469 1583 2162 3745 Zaanstreek 734 3285 1202 1217 1600 1702 2317 4019

Beverwijk 159 705 233 261 370 409 455 864 Heemskerk 165 560 178 190 357 313 412 725 Uitgeest 44 124 41 43 84 76 92 168 Velsen 268 966 304 387 543 531 703 1234 IJmond 636 2355 756 881 1354 1329 1662 2991

Bloemendaal 56 149 43 55 107 87 118 205 Haarlem 599 2188 793 840 1154 1291 1496 2787 Heemstede 64 212 60 66 150 100 176 276 Zandvoort 69 267 71 93 172 146 190 336 agglomeratie Haarlem 788 2816 967 1054 1583 1624 1980 3604

Aalsmeer 131 264 107 102 186 166 229 395 Amstelveen 352 703 251 294 510 389 666 1055 Diemen 114 285 103 120 176 172 227 399 Haarlemmermeer 658 1552 561 643 1006 910 1300 2210 Ouder-Amstel 55 104 31 44 84 64 95 159 Uithoorn 131 321 104 143 205 179 273 452 Amstel-Meerlanden 1441 3229 1157 1346 2167 1880 2790 4670

Blaricum 20 91 34 27 50 51 60 111 Gooise Meren 168 469 154 184 299 264 373 637 Hilversum 325 1047 337 433 602 605 767 1372 Huizen 136 489 138 182 305 276 349 625 Laren 33 68 23 27 51 36 65 101 Weesp 54 242 62 69 165 143 153 296 Wijdemeren 66 213 54 86 139 124 155 279 Het Gooi en Vechtstreek 802 2619 802 1008 1611 1499 1922 3421

Almere 953 3278 1101 1184 1946 1759 2472 4231 Lelystad 346 1381 430 507 790 744 983 1727 Flevoland – 1299 4659 1531 1691 2736 2503 3455 5958

Beemster 32 103 44 25 66 57 78 135 Edam-Volendam 134 493 156 143 328 322 305 627 Landsmeer 28 127 49 27 79 64 91 155 Oostzaan 40 110 35 45 70 72 78 150 Purmerend 329 1615 470 573 901 812 1132 1944 Waterland 61 207 63 66 139 121 147 268 Waterland + 624 2655 817 879 1583 1448 1831 3279

Amsterdam 4124 9859 3884 4145 5954 6089 7894 13983

Metropoolregio Amsterdam 10448 31477 11116 12221 18588 18074 23851 41925

bron: UWV

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 81

5.2.5 Uitkeringen WAO, 1 januari 2015-2019 gemeente/subregio 2015 2016 2017 2018 2019

Wormerland 323 292 278 263 243 Zaanstad 4268 3856 3632 3350 3148 Zaanstreek 4591 4148 3910 3613 3391

Beverwijk 1010 924 900 834 774 Heemskerk 875 789 739 677 635 Uitgeest 231 208 199 185 171 Velsen 1614 1448 1348 1262 1190 IJmond 3730 3369 3186 2958 2770

Bloemendaal 358 322 292 272 248 Haarlem 4020 3639 3338 3092 2901 5 Haarlemmerliede en Spaarnwoude ¹) 93 87 86 Heemstede 480 422 385 360 334 Zandvoort 506 458 434 403 367 agglomeratie Haarlem 5457 4928 4535 4127 3850

Aalsmeer 380 353 322 300 283 Amstelveen 1429 1309 1194 1104 1021 Diemen 516 476 436 407 386 Haarlemmermeer ¹) 2689 2436 2276 2128 1978 Ouder-Amstel 215 189 183 165 147 Uithoorn 493 456 419 385 357 Amstel-Meerlanden 5722 5219 4830 4489 4172

Blaricum 156 136 122 109 101 Bussum 519 467 Gooise Meren ²) 724 661 617 Hilversum 1666 1521 1421 1301 1216 Huizen 890 794 722 669 623 Laren 156 141 135 124 112 Muiden 117 106 Naarden 217 202 Weesp 384 339 319 295 266 Wijdemeren 401 355 330 315 302 Het Gooi en Vechtstreek 4506 4061 3773 3474 3237

Almere 4439 4117 3905 3622 3402 Lelystad 2081 1893 1762 1631 1501 Flevoland – 6520 6010 5667 5253 4903

Beemster 179 168 165 158 146 Edam-Volendam ³) 614 548 607 556 508 Landsmeer 207 185 176 165 153 Oostzaan 192 180 166 153 144 Purmerend 2307 2128 1996 1856 1745 Waterland 313 284 269 243 223 Zeevang 118 111 Waterland + 3930 3604 3379 3131 2919

Amsterdam 17778 15999 14827 13643 12760

Metropoolregio Amsterdam 52234 47338 44107 40688 38002

1) Vanaf 1-1-2019 Haarlemmermeer incl. Haarlemmerliede en Spaarnwoude. bron: UWV ²) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. ³) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 82 Inkomen en sociale zekerheid

5.2.6 Uitkeringen WAO naar mate arbeidsongeschiktheid, leeftijdsgroepen en geslacht, 1 januari 2019

leeftijdsgroep mate ao in jaren geslacht

55-AOW- gemeente/subregio deels volledig 15-54 leeftijd mannen vrouwen totaal

Wormerland 65 178 103 140 97 146 243 Zaanstad 731 2417 1276 1872 1210 1938 3148 Zaanstreek 796 2595 1379 2012 1307 2084 3391

Beverwijk 156 618 262 512 304 470 774 Heemskerk 151 484 220 415 255 380 635 Uitgeest 45 126 81 90 54 117 171 Velsen 299 891 411 779 441 749 1190 IJmond 651 2119 974 1796 1054 1716 2770

Bloemendaal 82 166 72 176 80 168 248 Haarlem 664 2237 1032 1869 1101 1800 2901 Heemstede 99 235 105 229 118 216 334 Zandvoort 84 283 96 271 145 222 367 agglomeratie Haarlem 929 2921 1305 2545 1444 2406 3850

Aalsmeer 95 188 107 176 103 180 283 Amstelveen 363 658 323 698 338 683 1021 Diemen 136 250 119 267 111 275 386 Haarlemmermeer 591 1387 746 1232 680 1298 1978 Ouder-Amstel 48 99 47 100 51 96 147 Uithoorn 104 253 129 228 118 239 357 Amstel-Meerlanden 1337 2835 1471 2701 1401 2771 4172

Blaricum 23 78 35 66 30 71 101 Gooise Meren 185 432 208 409 236 381 617 Hilversum 310 906 471 745 531 685 1216 Huizen 175 448 232 391 237 386 623 Laren 30 82 30 82 40 72 112 Weesp 80 186 92 174 94 172 266 Wijdemeren 104 198 93 209 107 195 302 Het Gooi en Vechtstreek 907 2330 1161 2076 1275 1962 3237

Almere 905 2497 1188 2214 1128 2274 3402 Lelystad 316 1185 508 993 578 923 1501 Flevoland – 1221 3682 1696 3207 1706 3197 4903

Beemster 53 93 51 95 55 91 146 Edam-Volendam 155 353 180 328 242 266 508 Landsmeer 60 93 45 108 50 103 153 Oostzaan 47 97 50 94 45 99 144 Purmerend 388 1357 601 1144 599 1146 1745 Waterland 73 150 63 160 82 141 223 Waterland + 776 2143 990 1929 1073 1846 2919

Amsterdam 3150 9610 3963 8797 5627 7133 12760

Metropoolregio Amsterdam 9767 28235 12939 25063 14887 23115 38002

bron: UWV

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 83

5.2.7 Uitkeringen Wajong, 1 januari 2015-2019 gemeente/subregio 2015 2016 2017 2018 2019

Wormerland 145 143 153 155 153 Zaanstad 2194 2168 2154 2132 2150 Zaanstreek 2339 2311 2307 2287 2303

Beverwijk 609 625 619 618 624 Heemskerk 577 551 539 540 533 Uitgeest 113 112 106 113 115 Velsen 847 834 834 823 846 IJmond 2146 2122 2098 2094 2118

Bloemendaal 158 169 176 172 177 Haarlem 2056 2032 2014 1983 1956 5 Haarlemmerliede en Spaarnwoude ¹) 30 26 24 Heemstede 409 399 391 384 378 Zandvoort 202 200 202 201 195 agglomeratie Haarlem 2855 2826 2807 2740 2706

Aalsmeer 262 258 271 275 268 Amstelveen 727 730 710 694 689 Diemen 248 261 264 252 249 Haarlemmermeer ¹) 1429 1376 1334 1335 1339 Ouder-Amstel 69 118 118 118 119 Uithoorn 329 320 314 314 324 Amstel-Meerlanden 3064 3063 3011 2988 2988

Blaricum 46 42 45 43 47 Bussum 329 315 Gooise Meren ²) 436 438 446 Hilversum 1059 1032 1027 1025 1026 Huizen 497 481 474 461 445 Laren 67 69 73 75 78 Muiden 21 20 Naarden 104 104 Weesp 192 198 194 180 166 Wijdemeren 141 135 143 146 149 Het Gooi en Vechtstreek 2456 2396 2392 2368 2357

Almere 2353 2334 2355 2387 2428 Lelystad 1489 1460 1454 1450 1439 Flevoland – 3842 3794 3809 3837 3867

Beemster 196 191 201 200 204 Edam-Volendam ³) 193 185 274 270 278 Landsmeer 66 61 66 68 65 Oostzaan 75 67 68 68 70 Purmerend 1466 1468 1430 1446 1444 Waterland 107 104 118 115 110 Zeevang 76 74 Waterland + 2179 2150 2157 2167 2171

Amsterdam 9138 9036 8882 8749 8691

Metropoolregio Amsterdam 28019 27698 27463 27230 27201

1) Vanaf 1-1-2019 Haarlemmermeer incl. Haarlemmerliede en Spaarnwoude. bron: UWV ²) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. ³) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 84 Inkomen en sociale zekerheid

5.2.8 Uitkeringen Wajong naar leeftijdsgroepen en geslacht, 1 januari 2019

leeftijdsgroep in jaren geslacht

55-AOW- gemeente/subregio 15-24 25-34 35-44 45-54 leeftijd mannen vrouwen totaal

Wormerland * * * * * 80 73 153 Zaanstad 342 955 391 300 162 1117 1033 2150 Zaanstreek 342 955 391 300 162 1197 1106 2303

Beverwijk 93 286 96 78 71 345 279 624 Heemskerk 82 202 90 78 81 291 242 533 Uitgeest * * * * * 60 55 115 Velsen 121 382 150 127 66 457 389 846 IJmond 296 870 336 283 218 1153 965 2118

Bloemendaal 17 46 38 45 31 102 75 177 Haarlem 223 791 363 329 250 1117 839 1956 Heemstede 32 83 73 81 109 238 140 378 Zandvoort 17 64 44 42 28 99 96 195 agglomeratie Haarlem 289 984 518 497 418 1556 1150 2706

Aalsmeer 37 86 60 45 40 134 134 268 Amstelveen 78 250 143 123 95 381 308 689 Diemen 28 114 38 36 33 143 106 249 Haarlemmermeer 214 536 248 195 146 731 608 1339 Ouder-Amstel 22 37 28 18 14 75 44 119 Uithoorn 52 132 60 59 21 191 133 324 Amstel-Meerlanden 431 1155 577 476 349 1655 1333 2988

Blaricum * * * * * 23 24 47 Gooise Meren 51 162 91 83 59 237 209 446 Hilversum 107 441 210 144 124 572 454 1026 Huizen 44 154 99 76 72 225 220 445 Laren 13 24 16 13 12 35 43 78 Weesp 16 57 57 25 11 87 79 166 Wijdemeren * * * * * 76 73 149 Het Gooi en Vechtstreek 231 838 473 341 278 1255 1102 2357

Almere 391 1253 430 219 135 1336 1092 2428 Lelystad 185 676 331 165 82 797 642 1439 Flevoland – 576 1929 761 384 217 2133 1734 3867

Beemster 30 70 62 32 10 121 83 204 Edam-Volendam 41 111 42 44 40 150 128 278 Landsmeer * * * * * 36 29 65 Oostzaan * * * * * 35 35 70 Purmerend 193 535 297 238 181 822 622 1444 Waterland 20 40 20 15 15 51 59 110 Waterland + 284 756 421 329 246 1215 956 2171

Amsterdam 1032 3761 1774 1150 974 4866 3825 8691

Metropoolregio Amsterdam 3481 11248 5251 3760 2862 15030 12171 27201

bron: UWV

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 85

5.2.9 Uitkeringen WW, 1 januari 2015-2019 gemeente/subregio 2015 2016 2017 2018 2019

Wormerland 334 357 303 271 230 Zaanstad 3812 3857 3470 2919 2501 Zaanstreek 4146 4214 3773 3190 2731

Beverwijk 959 935 911 723 587 Heemskerk 760 768 694 587 456 Uitgeest 250 262 257 194 136 Velsen 1369 1403 1348 1087 894 IJmond 3338 3368 3210 2591 2073

Bloemendaal 329 340 341 348 266 Haarlem 3773 3726 3589 2975 2479 5 Haarlemmerliede en Spaarnwoude ¹) 113 115 107 Heemstede 496 497 444 410 320 Zandvoort 418 434 385 298 265 agglomeratie Haarlem 5129 5112 4866 4031 3330

Aalsmeer 667 639 651 501 428 Amstelveen 1767 1686 1747 1548 1314 Diemen 620 615 563 542 464 Haarlemmermeer ¹) 3337 3174 3121 2702 2150 Ouder-Amstel 262 285 319 304 273 Uithoorn 705 671 693 598 475 Amstel-Meerlanden 7358 7070 7094 6195 5104

Blaricum 179 171 172 157 129 Bussum 747 723 Gooise Meren ²) 1178 1099 898 Hilversum 2137 2212 2065 1690 1441 Huizen 974 950 919 768 618 Laren 194 199 186 158 135 Muiden 163 152 Naarden 352 350 Weesp 477 488 461 419 310 Wijdemeren 482 493 447 400 318 Het Gooi en Vechtstreek 5705 5738 5428 4691 3849

Almere 6303 6130 5847 4937 4037 Lelystad 2508 2397 2180 1763 1454 Flevoland – 8811 8527 8027 6700 5491

Beemster 133 170 157 125 108 Edam-Volendam ³) 419 389 500 395 330 Landsmeer 207 225 233 179 154 Oostzaan 183 176 170 164 147 Purmerend 2031 2068 1862 1625 1275 Waterland 304 275 272 247 212 Zeevang 105 119 Waterland + 3382 3422 3194 2735 2226

Amsterdam 20867 19534 19860 17092 14630

Metropoolregio Amsterdam 58736 56985 55452 47225 39434

1) Vanaf 1-1-2019 Haarlemmermeer incl. Haarlemmerliede en Spaarnwoude. bron: UWV ²) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. ³) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 86 Inkomen en sociale zekerheid

5.2.10 Uitkeringen WW naar leeftijdsgroepen, geslacht en werkloosheidspercentage, 1 januari 2019

leeftijdsgroep in jaren geslacht WW- gemeente/ 55-AOW- percen- subregio t/m 34 35-44 45-54 leeftijd mannen vrouwen totaal tage 1)

Wormerland 29 46 68 87 94 136 230 2,3 Zaanstad 537 498 642 824 1155 1346 2501 2,5 Zaanstreek 566 544 710 911 1249 1482 2731 2,5

Beverwijk 162 99 138 188 297 290 587 2,2 Heemskerk 97 77 112 170 236 220 456 1,8 Uitgeest 13 24 38 61 60 76 136 1,5 Velsen 171 164 232 327 454 440 894 2,0 IJmond 443 364 520 746 1047 1026 2073 2,0

Bloemendaal 21 49 91 105 128 138 266 2,0 Haarlem 562 544 629 744 1252 1227 2479 2,3 Heemstede 37 68 93 122 162 158 320 2,1 Zandvoort 40 51 85 89 128 137 265 2,6 agglomeratie Haarlem 660 712 898 1060 1670 1660 3330 2,3

Aalsmeer 66 78 145 139 200 228 428 2,1 Amstelveen 172 263 399 480 610 704 1314 2,3 Diemen 91 103 117 153 206 258 464 2,4 Haarlemmermeer 328 360 661 801 984 1166 2150 2,2 Ouder-Amstel 28 56 80 109 129 144 273 3,3 Uithoorn 54 104 133 184 222 253 475 2,5 Amstel-Meerlanden 739 964 1535 1866 2351 2753 5104 2,3

Blaricum 24 23 31 51 57 72 129 2,1 Gooise Meren 109 199 285 305 419 479 898 2,6 Hilversum 260 295 397 489 696 745 1441 2,5 Huizen 96 88 153 281 301 317 618 2,4 Laren 19 50 57 54 81 135 2,3 Weesp 45 60 83 122 150 160 310 2,5 Wijdemeren 41 50 93 134 149 169 318 2,2 Het Gooi en Vechtstreek 575 734 1092 1439 1826 2023 3849 2,5

Almere 877 779 983 1398 1982 2055 4037 2,8 Lelystad 312 296 338 508 669 785 1454 2,9 Flevoland – 1189 1075 1321 1906 2651 2840 5491 2,8

Beemster 14 14 36 44 45 63 108 1,8 Edam-Volendam 41 61 108 120 153 177 330 1,5 Landsmeer 15 29 47 63 64 90 154 2,2 Oostzaan 28 24 42 53 63 84 147 2,4 Purmerend 215 222 337 501 593 682 1275 2,4 Waterland 19 43 59 91 84 128 212 2,0 Waterland + 332 393 629 872 1002 1224 2226 2,1

Amsterdam 4092 3513 3422 3603 6970 7660 14630 2,4

Metropoolregio Amsterdam 8596 8299 10127 12403 18766 20668 39434 2,4

1) WW-percentage = het aantal lopende uitkeringen als percentage bron: UWV van het aantal inwoners van 15-64 jaar.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 87

5.2.11 Uitkeringen AOW, 2018 1)

2018 gemeente/subregio 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal

Wormerland 3440 3460 3500 3540 Zaanstad 26170 26270 26490 26610 Zaanstreek 29610 29730 29990 30150

Beverwijk 6940 6960 6990 7030 Heemskerk 8000 8050 8060 8110 Uitgeest 2230 2230 2250 2260 Velsen 12770 12820 12850 12920 IJmond 29940 30060 30150 30320 5 Bloemendaal 5720 5800 5830 5870 Haarlem 25540 25610 25760 25820 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 980 1010 1010 1040 Heemstede 6870 6870 6900 6930 Zandvoort 4140 4110 4130 4160 agglomeratie Haarlem 43250 43400 43630 43820

Aalsmeer 5490 5510 5530 5520 Amstelveen 16210 16260 16290 16370 Diemen 4140 4180 4210 4250 Haarlemmermeer 22540 22670 22900 23010 Ouder-Amstel 2580 2590 2620 2660 Uithoorn 5100 5130 5160 5170 Amstel-Meerlanden 56060 56340 56710 56980

Blaricum 2600 2640 2650 2660 Gooise Meren 11510 11570 11630 11660 Hilversum 16040 16080 16160 16170 Huizen 8590 8680 8730 8790 Laren 3250 3260 3310 3360 Weesp 3570 3590 3620 3650 Wijdemeren 5330 5350 5370 5390 Het Gooi en Vechtstreek 50890 51170 51470 51680

Almere 20280 20610 20950 21180 Lelystad 12140 12270 12380 12480 Flevoland – 32420 32880 33330 33660

Beemster 1810 1820 1840 1850 Edam-Volendam 6830 6890 6950 7030 Landsmeer 2200 2220 2230 2260 Oostzaan 1840 1870 1870 1860 Purmerend 14500 14610 14710 14800 Waterland 3910 3940 3950 3970 Waterland + 31090 31350 31550 31770

Amsterdam 98060 98660 99580 99920

Metropoolregio Amsterdam 371320 373590 376410 378300

Nederland 3043840 3063780 3087900 3106880

1) Afgerond op veelvouden van 10. bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 88 Inkomen en sociale zekerheid

5.2.12 Uitkeringen AOW, 4e kwartaal 2018 1) gemeente/subregio volledig 2) gekort 3) mannen vrouwen totaal

Wormerland 3360 170 1650 1890 3540 Zaanstad 23640 2970 12100 14500 26610 Zaanstreek 27000 3140 13750 16390 30150

Beverwijk 6290 730 3170 3860 7030 Heemskerk 7510 600 3660 4450 8110 Uitgeest 2140 110 1080 1180 2260 Velsen 12000 920 5910 7010 12920 IJmond 27940 2360 13820 16500 30320

Bloemendaal 5150 720 2630 3250 5870 Haarlem 22750 3070 11270 14540 25820 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 970 70 510 530 1040 Heemstede 6140 790 2890 4050 6930 Zandvoort 3650 520 1900 2270 4160 agglomeratie Haarlem 38660 5170 19200 24640 43820

Aalsmeer 5160 360 2530 2990 5520 Amstelveen 13880 2490 6930 9440 16370 Diemen 3470 780 1950 2300 4250 Haarlemmermeer 20530 2480 10800 12210 23010 Ouder-Amstel 2370 290 1200 1460 2660 Uithoorn 4740 430 2290 2870 5170 Amstel-Meerlanden 50150 6830 25700 31270 56980

Blaricum 2340 320 1260 1400 2660 Gooise Meren 10290 1370 4990 6670 11660 Hilversum 14390 1780 7070 9110 16170 Huizen 7880 910 3900 4900 8790 Laren 2860 500 1400 1950 3360 Weesp 3240 420 1630 2020 3650 Wijdemeren 4960 430 2500 2890 5390 Het Gooi en Vechtstreek 45960 5730 22750 28940 51680

Almere 17460 3720 10190 10990 21180 Lelystad 10730 1750 6060 6430 12480 Flevoland – 28190 5470 16250 17420 33660

Beemster 1760 90 900 950 1850 Edam-Volendam 6750 290 3330 3710 7030 Landsmeer 2130 140 1040 1230 2260 Oostzaan 1780 70 850 1000 1860 Purmerend 13190 1610 6580 8230 14800 Waterland 3730 240 1900 2070 3970 Waterland + 29340 2440 14600 17190 31770

Amsterdam 69040 30870 45820 54100 99920

Metropoolregio Amsterdam 316280 62010 171890 206450 378300

Nederland 2771120 335770 1427190 1679680 3106880

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS 2) Iemand heeft recht op een volledige AOW-uitkering als hij/zij verzekerd was geweest tussen de startleeftijd van de AOW-verzekering en de AOW-leeftijd. De startleeftijd is gekoppeld aan de AOW-leeftijd en wordt dus net als de AOW-leeftijd vanaf 2013 jaarlijks verder opgeschoven. 3) De jaren tussen de startleeftijd van de AOW-verzekering en de AOW-leeftijd waarin niet in Nederland is gewoond en of de premie AOW niet is betaald, leiden tot een korting op de uitkering van 2% per jaar.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Inkomen en sociale zekerheid 89

5.2.13 Toegekende aanvragen huurtoeslag van huishoudens naar huishoudenstypen en leeftijdsgroepen, 2017

eenpersoons- meerpersoons- huishoudens huishoudens onder niet AOW- AOW- niet AOW- AOW- minimum gerechtigde gerechtigde gerechtigde gerechtigde inkomens- gemeente/subregio leeftijd leeftijd leeftijd leeftijd totaal grens

Wormerland 236 270 269 127 902 518 Zaanstad 4080 2925 4299 1292 12596 7845 Zaanstreek 4316 3195 4568 1419 13498 8363

Beverwijk 1125 731 1063 251 3170 1925 Heemskerk 834 592 919 225 2570 1537 Uitgeest 192 128 167 45 532 310 5 Velsen 1675 1121 1555 408 4759 2901 IJmond 3826 2572 3704 929 11031 6673

Bloemendaal 269 211 171 70 721 431 Haarlem 5035 2789 3357 968 12149 7930 Haarlemmerliede en Spaarnw. 72 62 72 20 226 132 Heemstede 375 380 238 122 1115 646 Zandvoort 501 466 455 133 1555 1002 agglomeratie Haarlem 6252 3908 4293 1313 15766 10141

Aalsmeer 289 371 399 189 1248 698 Amstelveen 3274 1300 1496 457 6527 4579 Diemen 2242 409 621 177 3449 2775 Haarlemmermeer 2326 1683 2087 763 6859 4289 Ouder-Amstel 194 190 238 69 691 414 Uithoorn 462 449 612 156 1679 918 Amstel-Meerlanden 8787 4402 5453 1811 20453 13673

Blaricum 127 117 124 61 429 246 Gooise Meren 1254 879 746 297 3176 1958 Hilversum 2843 1589 1915 607 6954 4310 Huizen 956 843 829 338 2966 1806 Laren 152 141 102 50 445 281 Weesp 539 367 398 167 1471 902 Wijdemeren 281 357 287 138 1063 594 Het Gooi en Vechtstreek 6152 4293 4401 1658 16504 10097

Almere 4448 2529 5965 950 13892 9219 Lelystad 2274 1347 2612 562 6795 4549 Flevoland – 6722 3876 8577 1512 20687 13768

Beemster 88 98 107 42 335 186 Edam-Volendam 362 422 375 149 1308 772 Landsmeer 136 103 168 44 451 275 Oostzaan 99 122 134 44 399 212 Purmerend 1953 1836 1911 716 6416 3791 Waterland 212 212 211 91 726 402 Waterland + 2850 2793 2906 1086 9635 5638

Amsterdam 52602 18582 30185 6282 107651 81274

Metropoolregio Amsterdam 91507 43621 64087 16010 215225 149627

Nederland 542975 302012 415445 131647 1392079 919844

bron: MinBZk/WB

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 90 Inkomen en sociale zekerheid

5.2.14 Gemiddelde huurtoeslag per jaar (x 1 euro) van huishoudens naar huishoudenstypen en leeftijdsgroepen, 2017

eenpersoons- meerpersoons- huishoudens huishoudens onder niet AOW- AOW- niet AOW- AOW- minimum gerechtigde gerechtigde gerechtigde gerechtigde inkomens- gemeente/subregio leeftijd leeftijd leeftijd leeftijd totaal grens

Wormerland 2230 2376 2631 2199 2389 2703 Zaanstad 2368 2544 2776 2473 2559 2828 Zaanstreek 2360 2530 2767 2448 2548 2820

Beverwijk 2278 2545 2584 2476 2458 2770 Heemskerk 2357 2542 2870 2490 2595 2924 Uitgeest 2496 2574 2853 2451 2623 2943 Velsen 2280 2237 2708 2285 2410 2695 IJmond 2307 2412 2719 2394 2477 2781

Bloemendaal 2465 2536 2890 2391 2579 2851 Haarlem 2273 2526 2800 2592 2502 2722 Haarlemmerliede en Spaarnw. 2589 2555 3127 2086 2706 2996 Heemstede 2550 2717 2869 2450 2664 2984 Zandvoort 2700 2707 3050 2733 2807 3092 agglomeratie Haarlem 2336 2567 2839 2575 2550 2784

Aalsmeer 2258 2764 2955 2756 2706 3037 Amstelveen 1645 2743 2855 2749 2219 2222 Diemen 1888 2930 2955 2965 2259 2251 Haarlemmermeer 2333 2808 2960 2824 2695 2933 Ouder-Amstel 2714 2883 2998 2980 2885 3215 Uithoorn 2480 2676 2973 2415 2706 3038 Amstel-Meerlanden 1977 2786 2933 2782 2478 2577

Blaricum 2756 2766 3168 2740 2876 3293 Gooise Meren 2540 2581 2918 2359 2623 2932 Hilversum 2558 2597 2922 2494 2661 2973 Huizen 2610 2776 3047 2804 2802 3101 Laren 2624 2567 2974 2413 2662 2989 Weesp 2289 2572 2856 2584 2547 2863 Wijdemeren 2458 2670 2847 2491 2639 2953 Het Gooi en Vechtstreek 2540 2636 2942 2548 2673 2985

Almere 2769 3005 3112 3017 2976 3242 Lelystad 2666 2982 3045 3034 2905 3174 Flevoland – 2734 2997 3092 3023 2953 3220

Beemster 2529 2666 2569 2304 2554 2913 Edam-Volendam 2319 2472 2842 2622 2553 2890 Landsmeer 2479 2508 2958 2589 2675 2976 Oostzaan 2176 2291 2697 2330 2403 2714 Purmerend 2456 2663 2758 2617 2623 2947 Waterland 2280 2439 2646 2387 2446 2734 Waterland + 2419 2595 2762 2574 2591 2916

Amsterdam 2282 2576 2834 2746 2515 2654

Metropoolregio Amsterdam 2316 2628 2870 2683 2572 2755

Nederland 2256 2601 2800 2582 2524 2738

Feiten en cijfers over de Metropoolregiobron: Amsterdam MinBZk/WB Inkomen en sociale zekerheid 91

5.3.1 Gemeentelijke woonlasten (euro's per jaar per huishouden), 2019 1)

woonlasten gemiddelde woning 2) honden- belasting gemiddeld eenper- meerper- rangnr. 3) bedrag betaalde soonshuis- soonshuis- netto voor gemeente/subregio ozb houden houden woonlasten één hond

Wormerland 324 877 877 335 81 Zaanstad 267 837 837 306 73 Zaanstreek 296 857 857 77

Beverwijk 232 620 716 110 73 Heemskerk 259 691 756 185 88 Uitgeest 341 696 795 253 58 Velsen 276 770 803 261 86 5 IJmond 277 694 768 76

Bloemendaal 828 1330 1446 372 – Haarlem 289 697 829 291 92 Heemstede 401 823 877 334 96 Zandvoort 311 680 742 159 83 agglomeratie Haarlem 457 883 974 90

Aalsmeer 390 751 815 275 78 Amstelveen 270 676 720 117 – Diemen 240 713 783 236 – Haarlemmermeer 285 711 836 142 82 Ouder-Amstel 282 788 823 285 74 Uithoorn 311 819 819 281 87 Amstel-Meerlanden 296 743 799 80

Blaricum 689 1034 1173 371 – Gooise Meren 313 689 790 246 – Hilversum 268 646 767 208 104 Huizen 177 618 694 87 – Laren 647 943 1110 369 92 Weesp 251 677 758 191 – Wijdemeren 469 936 1010 365 79 Het Gooi en Vechtstreek 402 792 900 92

Almere 298 804 804 262 – Lelystad 331 669 786 240 86 Flevoland – 315 737 795 86

Beemster 437 854 942 357 – Edam-Volendam 262 664 736 144 78 Landsmeer 365 808 880 336 – Oostzaan 354 895 958 359 44 Purmerend 234 732 732 136 75 Waterland 310 620 757 188 55 Waterland + 327 762 834 63

Amsterdam 146 553 645 37 –

Metropoolregio Amsterdam 314 753 821 81

Nederland 281 672 740 45

1)  De gemeentelijke woonlasten van een eigenaar-bewoner bestaan uit bron: COELO/Atlas onroerende zaakbelasting (OZB), reinigingsheffing en rioolheffing woningen. van de lokale lasten 2) De gemiddelde woning is vastgesteld door het CBS, verschilt per gemeente en is gerelateerd aan de waarde van de woning. 3) Nummer 1 heeft de laagste lasten.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 92 Gezondheid en welzijn

6.1.1 Sterfte naar doodsoorzaken, 2018 (procenten) 1)

ziekten ziekten van adem- nieuw- van hart en halings- uitwendige overige totaal gemeente/subregio vormingen vaatstelsel stelsel oorzaken oorzaken abs.

Wormerland 34,2 18,8 7,4 10,1 29,5 149 Zaanstad 31,9 23,1 8,7 5,8 30,6 1309 Zaanstreek 32,1 22,6 8,6 6,2 30,5 1458

Beverwijk 28,1 28,1 11,4 7,2 25,1 430 Heemskerk 29,7 26,8 6,9 5,5 31,1 437 Uitgeest 31,6 25,3 10,5 4,2 28,4 95 Velsen 28,2 25,0 9,7 7,6 29,4 667 IJmond 28,8 26,3 9,5 6,8 28,7 1629

Bloemendaal 24,5 28,6 10,3 6,2 30,3 290 Haarlem 27,9 23,1 9,4 7,0 32,6 1482 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 37,5 20,8 4,2 4,2 33,3 24 Heemstede 26,7 26,1 6,0 6,6 34,6 318 Zandvoort 27,3 26,9 5,0 2,9 37,8 238 agglomeratie Haarlem 27,3 24,6 8,5 6,4 33,1 2352

Aalsmeer 33,7 24,0 8,2 5,7 28,3 279 Amstelveen 25,6 25,0 7,3 7,6 34,5 792 Diemen 29,6 23,5 12,3 3,9 30,7 179 Haarlemmermeer 33,6 24,4 7,8 6,3 27,8 1009 Ouder-Amstel 34,5 27,4 8,8 7,1 22,1 113 Uithoorn 32,9 25,2 5,4 7,7 28,8 222 Amstel-Meerlanden 30,9 24,7 7,9 6,6 30,0 2594

Blaricum 31,0 20,0 5,0 8,0 36,0 100 Gooise Meren 29,5 24,5 9,4 4,9 31,7 555 Hilversum 25,4 26,5 9,2 6,1 32,8 916 Huizen 29,4 22,2 6,9 5,5 36,0 436 Laren 13,1 27,9 9,5 7,7 41,9 222 Weesp 26,5 22,7 7,7 8,8 34,3 181 Wijdemeren 37,3 19,8 8,7 3,2 31,0 252 Het Gooi en Vechtstreek 27,3 24,4 8,6 5,9 33,9 2662

Almere 33,9 22,3 7,7 5,5 30,6 1016 Lelystad 32,3 23,8 11,7 5,6 26,7 589 Flevoland – 33,3 22,9 9,2 5,5 29,2 1605

Beemster 33,3 22,2 2,8 6,9 34,7 72 Edam-Volendam 35,5 26,0 8,2 5,6 24,7 304 Landsmeer 32,7 22,4 3,7 5,6 35,5 107 Oostzaan 29,3 17,3 2,7 13,3 37,3 75 Purmerend 31,4 22,5 9,2 7,5 29,5 774 Waterland 32,5 21,5 7,4 8,0 30,7 163 Waterland + 32,4 22,8 7,8 7,3 29,7 1495

Amsterdam 30,0 21,9 8,9 6,8 32,4 5374

Metropoolregio Amsterdam 29,9 23,5 8,6 6,5 31,4 19169

Nederland 30,4 24,6 9,2 5,6 30,2 153363

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Gezondheid en welzijn 93

6.1a Sterfte naar doodsoorzaken, 2018 (procenten) % 40

30

20

10

0 Zaan- mond agglo- Amstel- Het ooi levo- ater- Amster- etroool- eder- streek meratie eer en Veht- land – land dam regio land Haarlem landen streek Amsterdam

nieuwvormingen iekten van hart en vaatstelsel bron: CBS 6

6.1b Veiligheidsregio’s

ennemerland ooi en Vehtstreek

Zaanstreek-aterland 37 levoland 36 Amsterdam

28 29 6 5 2 32 35 4 27 3 7 31 33 30

10 9 1 26 12 8 11 34 15 1 16 17 24 20 22 14 19 13 18 23 25 21

1 Amsterdam 8 Bloemendaal 14 Amstelveen 21 Hilversum 28 Beemster 35 Dronten 2 ormerland 9 Haarlem 15 Diemen 22 Huien 29 dam-Volendam 36 rk 3 Zaanstad 10 Haarlemmerliede 16 Haarlemmermeer 23 aren 30 andsmeer 37 oordoostolder 4 Beverwik en Saarnwoude 17 uder-Amstel 24 ees 31 ostaan 5 Heemskerk 11 Heemstede 18 ithoorn 25 idemeren 32 urmerend 6 itgeest 12 Zandvoort 19 Blarium 26 Almere 33 aterland 7 Velsen 13 Aalsmeer 20 ooise eren 27 elstad 34 Zeewolde

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 94 Gezondheid en welzijn

6.1.2 Uitkomsten gezondheidsmonitor, 2016 (procenten)

GGD GGD Zaan- GGD Gooi en streek- Kenne- Vecht- GGD GGD Waterland merland streek Flevoland Amsterdam Nederland

19 tot 65 jaar ervaren gezondheid (goed/zeer goed) 80,0 81,9 81,7 77,4 80,1 79,5 één of meer langdurige aandoeningen 30,2 27,0 26,9 30,4 26,8 29,2 beperkt vanwege problemen met gezondheid 29,2 25,6 23,2 28,8 26,1 27,7

één of meer lichamelijke beperkingen 11,3 8,8 9,4 11,6 10,4 10,9 beperking in horen 2,8 2,1 2,3 3,1 3,1 3,3 beperking in zien 5,7 4,0 4,3 3,9 5,3 4,7 beperking in bewegen 6,0 5,1 5,4 7,0 6,5 6,2 ondergewicht 1,6 2,1 1,7 1,9 2,7 1,9 normaal gewicht 49,6 53,0 58,8 47,8 59,5 52,3 overgewicht 48,7 44,9 39,5 50,3 37,8 45,8 matig overgewicht 34,3 33,3 30,1 36,3 27,2 32,9 ernstig overgewicht 14,5 11,6 9,3 14,0 10,7 12,9 voldoet aan norm gezond bewegen 60,8 62,3 55,1 52,9 63,8 60,3 voldoet aan fitnorm 20,4 22,3 22,3 16,7 19,6 20,6 voldoet aan ten minste 1 bewegingsnorm 62,8 64,5 57,8 55,0 66,0 62,3 wekelijkse sporters 55,2 61,5 60,2 51,9 60,3 56,3 mantelzorger 13,5 12,6 12,1 14,2 9,3 14,0 zwaar belaste mantelzorgers 18,2 14,5 16,3 16,3 17,6 14,4 uren mantelzorg per week 9,8 8,3 8,1 14,0 11,8 9,4

65 jaar of ouder ervaren gezondheid (goed/zeer goed) 61,3 65,4 64,6 58,9 57,0 62,4 één of meer langdurige aandoeningen 50,7 48,6 48,1 54,1 54,6 49,6 beperkt vanwege problemen met gezondheid 50,1 47,2 47,8 53,5 51,4 50,4

één of meer lichamelijke beperkingen 26,6 24,6 24,6 27,0 30,2 27,9 beperking in horen 8,3 6,9 6,7 7,4 7,7 8,6 beperking in zien 8,0 7,1 7,5 7,3 10,1 8,2 beperking in bewegen 20,2 19,0 18,1 21,2 24,1 21,2 ondergewicht 1,2 1,2 1,4 0,9 1,5 1,1 normaal gewicht 38,7 43,0 45,8 35,8 42,9 39,5 overgewicht 60,2 55,8 52,8 63,3 55,7 59,4 matig overgewicht 43,0 40,2 39,8 43,7 38,8 42,3 ernstig overgewicht 17,1 15,6 12,9 19,6 16,8 17,0 voldoet aan norm gezond bewegen 72,5 74,2 71,8 68,3 69,1 72,1 voldoet aan fitnorm 46,7 48,4 45,6 40,5 39,0 45,1 voldoet aan ten minste 1 bewegingsnorm 74,6 75,9 73,6 69,7 70,8 73,8 wekelijkse sporters 33,7 39,7 39,0 29,9 33,7 34,8 mantelzorger 15,2 14,2 15,2 14,7 12,1 15,2 zwaar belaste mantelzorgers 16,5 13,1 16,9 16,1 14,8 13,6 uren mantelzorg per week 15,6 16,0 15,9 17,0 16,0 16,1 mantelzorgontvanger 10,8 8,5 8,2 11,3 8,6 9,9 uren ontvangen mantelzorg per week 21,4 24,6 20,5 16,6 21,0 20,5

bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Gezondheid en welzijn 95

6.1.3 Uitkomsten gezondheidsmonitor per gemeente, 2016 (procenten)

ervaren één of meer één of meer gezondheid langdurige lichamelijke (goed/ aandoe- beper- beperking beperking beperking subregio/gemeente zeer goed) ningen kingen in horen in zien in bewegen

Zaanstreek Wormerland 79,6 33,7 11,6 3,9 3,7 6,4 Zaanstad 74,1 36,2 15,5 4,3 6,6 10,0

IJmond Beverwijk 73,5 35,1 16,5 4,4 6,2 11,0 Heemskerk 76,6 33,4 15,6 3,2 4,6 10,5 Uitgeest 83,7 25,8 9,7 3,3 3,6 6,1 Velsen 74,8 33,7 14,9 3,8 6,3 9,5 agglomeratie Haarlem Bloemendaal 84,2 30,7 8,3 2,1 2,9 6,2 6 Haarlem 78,5 31,6 12,4 3,0 4,8 8,7 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 83,7 28,2 10,7 2,9 3,0 6,5 Heemstede 81,1 34,6 12,1 3,4 3,6 9,6 Zandvoort 74,6 37,4 17,3 6,0 8,0 11,5

Amstel-Meerlanden Aalsmeer 80,5 31,3 11,5 3,2 4,1 7,4 Amstelveen 80,2 29,6 11,4 3,2 4,8 6,8 Diemen 78,3 29,3 11,7 3,2 3,9 7,3 Haarlemmermeer 79,3 30,0 9,6 2,5 3,7 5,7 Ouder-Amstel 82,6 33,7 10,8 3,3 3,5 6,6 Uithoorn 79,3 33,4 13,2 2,6 5,9 7,5

Het Gooi en Vechtstreek Blaricum 75,9 34,9 12,5 3,7 4,8 6,6 Gooise Meren 77,6 32,6 13,1 3,9 4,4 8,1 Hilversum 76,2 31,6 14,1 3,4 6,1 9,5 Huizen 79,6 33,9 11,0 3,0 3,4 7,3 Laren 80,4 30,1 12,8 2,6 5,1 7,8 Weesp 73,5 34,5 16,1 2,8 5,7 11,3 Wijdemeren 77,8 30,5 14,3 3,8 6,0 8,8

Flevoland – Almere 73,2 34,1 16,1 2,9 5,3 11,1 Lelystad 70,1 43,4 15,9 5,6 4,8 9,3

Waterland + Beemster 83,0 30,5 11,9 3,3 4,1 6,4 Edam-Volendam 79,9 29,9 12,4 3,4 5,8 6,5 Landsmeer 78,5 32,0 12,8 2,9 5,7 8,8 Oostzaan 78,4 31,8 11,4 4,2 4,8 5,4 Purmerend 73,3 37,4 17,0 4,5 6,9 11,3 Waterland 79,8 30,6 10,8 3,2 4,4 6,4

Amsterdam 75,6 31,3 14,0 4,0 6,3 9,8

Nederland 75,6 33,9 14,8 4,5 5,5 9,6

bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 96

6.1.3 Uitkomsten gezondheidsmonitor per gemeente, 2016 (procenten) (vervolg)

onder- en overgewicht

onder- normaal matig ernstig subregio/gemeente gewicht gewicht overgewicht overgewicht overgewicht

Zaanstreek Wormerland 1,3 48,3 50,4 38,8 11,6 Zaanstad 1,7 47,2 51,2 35,7 15,5

IJmond Beverwijk 1,3 45,8 52,9 37,8 15,1 Heemskerk 1,0 50,2 48,8 33,3 15,5 Uitgeest 0,5 55,1 44,4 35,1 9,2 Velsen 1,1 46,6 52,3 37,8 14,4 agglomeratie Haarlem Bloemendaal 1,3 61,6 37,1 30,0 7,1 Haarlem 2,8 53,3 43,9 32,6 11,3 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 3,1 50,4 46,5 34,4 12,1 Heemstede 1,4 56,7 41,9 33,2 8,7 Zandvoort 3,4 48,5 48,1 36,2 11,9

Amstel-Meerlanden Aalsmeer 1,9 49,0 49,2 36,1 13,1 Amstelveen 2,0 55,9 42,2 32,9 9,3 Diemen 3,7 50,5 45,8 32,9 12,9 Haarlemmermeer 1,8 48,5 49,8 36,5 13,3 Ouder-Amstel 2,1 54,4 43,5 32,2 11,3 Uithoorn 1,9 47,6 50,5 34,1 16,3

Het Gooi en Vechtstreek Blaricum 2,2 58,5 39,3 31,8 7,5 Gooise Meren 2,0 57,8 40,2 32,1 8,1 Hilversum 1,4 57,6 41,0 30,1 10,9 Huizen 2,3 50,3 47,4 36,5 10,9 Laren 1,6 55,6 42,8 33,5 9,2 Weesp 0,9 55,4 43,7 34,0 9,7 Wijdemeren 0,8 50,5 48,7 35,1 13,6

Flevoland – Almere 1,6 44,0 54,4 39,2 15,2 Lelystad 0,8 44,1 55,1 38,1 17,0

Waterland + Beemster 1,3 49,2 49,5 38,7 10,8 Edam-Volendam 1,6 53,4 45,0 34,5 10,5 Landsmeer 1,0 50,0 48,9 37,5 11,5 Oostzaan 1,2 49,9 49,0 36,0 13,0 Purmerend 1,3 42,3 56,3 37,3 19,0 Waterland 1,8 49,7 48,5 36,6 11,8

Amsterdam 2,5 57,8 39,7 28,1 11,6

Nederland 1,7 49,4 48,9 35,0 13,8

bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Gezondheid en welzijn 97

6.1.3 Uitkomsten gezondheidsmonitor per gemeente, 2016 (procenten) (vervolg)

lichamelijke activiteit

voldoet aan voldoet aan norm gezond voldoet aan ten minste 1 wekelijkse subregio/gemeente bewegen fitnorm bewegingsnorm sporters

Zaanstreek Wormerland 67,7 31,0 70,1 55,1 Zaanstad 63,8 26,3 65,9 48,3

IJmond Beverwijk 64,3 26,3 65,3 50,8 Heemskerk 68,7 32,3 71,1 54,2 Uitgeest 65,0 28,9 66,5 60,8 Velsen 66,0 29,7 68,1 52,5 agglomeratie Haarlem 6 Bloemendaal 72,9 42,9 74,6 66,4 Haarlem 67,1 26,2 69,1 57,5 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 66,6 31,7 68,4 60,6 Heemstede 71,9 39,7 73,6 68,2 Zandvoort 64,3 26,4 66,0 48,9

Amstel-Meerlanden Aalsmeer 62,1 26,9 64,5 54,3 Amstelveen 63,3 25,1 64,9 56,3 Diemen 65,5 25,3 67,1 54,5 Haarlemmermeer 59,1 25,4 61,6 55,8 Ouder-Amstel 68,1 33,4 69,8 56,5 Uithoorn 62,3 26,6 64,6 57,6

Het Gooi en Vechtstreek Blaricum 61,3 33,5 64,8 54,3 Gooise Meren 63,9 29,0 66,2 60,0 Hilversum 56,5 26,9 58,9 52,0 Huizen 57,5 28,9 60,6 53,4 Laren 66,6 30,4 67,9 57,9 Weesp 53,3 27,0 56,5 55,4 Wijdemeren 63,5 28,5 65,1 53,6

Flevoland – Almere 52,4 18,7 54,7 49,7 Lelystad 57,4 23,3 60,0 44,0

Waterland + Beemster 61,1 25,3 62,9 50,4 Edam-Volendam 64,7 29,2 66,3 55,1 Landsmeer 66,8 29,1 67,8 52,8 Oostzaan 67,7 31,3 69,8 56,3 Purmerend 60,4 23,7 62,5 47,1 Waterland 66,4 30,5 68,7 58,2

Amsterdam 64,9 21,9 67,1 56,0

Nederland 63,0 26,2 64,9 51,3

bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 98

6.1.3 Uitkomsten gezondheidsmonitor per gemeente, 2016 (slot)

uren zwaar belaste mantelzorg mantelzorg- mantelzorger mantelzorgers per week ontvanger subregio/gemeente % % abs. %

Zaanstreek Wormerland 14,6 8,7 6,5 6,9 Zaanstad 14,0 17,4 11,0 10,5

IJmond Beverwijk 13,5 13,0 8,7 9,3 Heemskerk 13,5 17,4 8,2 11,6 Uitgeest 11,9 9,9 13,3 6,7 Velsen 14,6 13,2 9,2 10,3 agglomeratie Haarlem Bloemendaal 15,7 18,9 8,8 6,2 Haarlem 11,9 13,5 10,9 8,1 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 13,3 . . 10,3 Heemstede 14,5 14,7 12,7 9,8 Zandvoort 14,2 . . 9,4

Amstel-Meerlanden Aalsmeer 13,4 18,5 8,0 9,0 Amstelveen 12,8 14,1 12,7 8,0 Diemen 11,6 18,3 15,9 7,2 Haarlemmermeer 12,6 13,3 10,5 6,9 Ouder-Amstel 14,4 8,3 10,4 6,4 Uithoorn 14,6 21,9 10,9 6,8

Het Gooi en Vechtstreek Blaricum 15,3 17,5 11,0 5,7 Gooise Meren 12,9 13,4 7,9 9,0 Hilversum 11,3 19,9 12,3 8,2 Huizen 14,4 15,9 11,3 7,9 Laren 14,6 11,2 8,7 4,8 Weesp 13,0 14,3 11,7 9,2 Wijdemeren 14,4 17,5 7,3 9,3

Flevoland – Almere 14,8 14,5 16,4 11,9 Lelystad 11,8 21,3 15,8 11,8

Waterland + Beemster 15,2 9,7 8,1 10,3 Edam-Volendam 14,1 13,5 9,1 9,4 Landsmeer 16,2 17,1 8,9 11,6 Oostzaan 14,5 11,7 8,7 7,5 Purmerend 12,5 27,3 16,1 13,5 Waterland 16,3 8,5 7,4 9,6

Amsterdam 9,0 17,4 12,8 8,8

Nederland 14,2 14,2 11,0 9,9

bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Gezondheid en welzijn 99

6.1.4 Jongeren met meerdere vormen van jeugdzorg, 2018 1)

totaal jongeren jeugd- jeugd- met jeugd- gemeente/subregio jeugdhulp bescherming reclassering zorg 2)

Wormerland 260 30 x 265 Zaanstad 4350 335 80 4445 Zaanstreek 4610 365 80 4710

Beverwijk 885 95 15 920 Heemskerk 785 75 15 810 Uitgeest 260 25 x 265 Velsen 1605 210 25 1665 IJmond 3535 405 55 3660

Bloemendaal 420 20 x 430 Haarlem 3040 270 85 3145 6 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 110 x x 115 Heemstede 455 25 x 465 Zandvoort 260 35 10 270 agglomeratie Haarlem 4285 350 95 4425

Aalsmeer 555 30 10 565 Amstelveen 1575 70 30 1600 Diemen 445 40 20 465 Haarlemmermeer 3670 220 50 3730 Ouder-Amstel 250 10 x 255 Uithoorn 625 40 x 640 Amstel-Meerlanden 7120 410 110 7255

Blaricum 185 15 x 185 Gooise Meren 1180 90 15 1195 Hilversum 1780 145 30 1810 Huizen 830 100 25 865 Laren 175 10 x 175 Weesp 335 35 x 345 Wijdemeren 405 40 10 420 Het Gooi en Vechtstreek 4890 435 80 4995

Almere 5665 520 160 5865 Lelystad 1930 275 55 2065 Flevoland – 7595 795 215 7930

Beemster 140 20 x 150 Edam-Volendam 455 40 10 470 Landsmeer 205 20 x 210 Oostzaan 145 10 x 150 Purmerend 1390 145 30 1435 Waterland 245 25 x 260 Waterland + 2580 260 40 2675

Amsterdam 19490 1485 755 20080

Metropoolregio Amsterdam 54105 4505 1430 55730

Nederland 415555 40090 9360 428080

1) Cijfers zijn voorlopig en afgerond op vijftallen. bron: CBS 2) Verschillende jeugdzorgsoorten kunnen zowel gelijktijdig als na elkaar hebben plaatsgevonden.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 100 Onderwijs

7.1.1 Leerlingen basisonderwijs naar geslacht, 2017/'18-2018/'19

2017/'18 2018/'19 1) gemeente/subregio mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal

Wormerland 577 588 1165 577 585 1162 Zaanstad 6678 6406 13084 6657 6277 12934 Zaanstreek 7255 6994 14249 7234 6862 14096

Beverwijk 1719 1593 3312 1656 1596 3252 Heemskerk 1643 1577 3220 1623 1589 3212 Uitgeest 616 550 1166 623 553 1176 Velsen 2513 2512 5025 2486 2540 5026 IJmond 6491 6232 12723 6388 6278 12666

Bloemendaal 1857 1620 3477 1816 1630 3446 Haarlem 6688 6688 13376 6829 6834 13663 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 303 321 624 315 311 626 Heemstede 1255 1232 2487 1239 1257 2496 Zandvoort 520 527 1047 510 522 1032 agglomeratie Haarlem 10623 10388 21011 10709 10554 21263

Aalsmeer 1578 1601 3179 1536 1574 3110 Amstelveen 3484 3421 6905 3529 3464 6993 Diemen 1078 1105 2183 1115 1129 2244 Haarlemmermeer 7010 6831 13842 6836 6705 13542 Ouder-Amstel 682 652 1334 674 649 1323 Uithoorn 1227 1238 2465 1231 1253 2484 Amstel-Meerlanden 15059 14848 29908 14921 14774 29696

Blaricum 513 477 990 537 522 1059 Gooise Meren 3117 2979 6096 2977 2883 5860 Hilversum 3892 3874 7766 3924 3938 7862 Huizen 1605 1471 3076 1587 1482 3069 Laren 495 528 1023 502 501 1003 Weesp 648 685 1333 761 787 1548 Wijdemeren 942 991 1933 958 980 1938 Het Gooi en Vechtstreek 11212 11005 22217 11246 11093 22339

Almere 9861 9952 19813 9755 9980 19735 Lelystad 3750 3657 7407 3686 3629 7315 Flevoland – 13611 13609 27220 13441 13609 27050

Beemster 394 395 789 426 405 831 Edam-Volendam 1530 1531 3061 1458 1458 2916 Landsmeer 560 544 1104 543 556 1099 Oostzaan 457 427 884 465 442 907 Purmerend 3053 3054 6107 2932 2961 5893 Waterland 725 752 1477 743 738 1481 Waterland + 6719 6703 13422 6567 6560 13127

Amsterdam 31323 30811 62134 31214 30838 62052

Metropoolregio Amsterdam 102293 100590 202884 101720 100568 202289

Nederland 713489 700530 1414022 707877 697639 1405527

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Onderwijs 101

7.1.2 Leerlingen speciaal basisonderwijs naar geslacht, 2017/'18-2018/'19

2017/'18 2018/'19 ¹) gemeente/subregio mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal

Wormerland – – – – – – Zaanstad 180 56 236 206 58 264 Zaanstreek 180 56 236 206 58 264

Beverwijk 93 37 130 97 36 133 Heemskerk – – – – – – Uitgeest – – – – – – Velsen 91 24 115 88 24 112 IJmond 184 61 245 185 60 245

Bloemendaal – – – – – – Haarlem 271 122 393 280 138 418 Haarlemmerliede en Spaarnwoude – – – – – – 7 Heemstede – – – – – – Zandvoort – – – – – – agglomeratie Haarlem 271 122 393 280 138 418

Aalsmeer – – – – – – Amstelveen 171 57 228 177 58 235 Diemen – – – – – – Haarlemmermeer 230 98 328 258 111 369 Ouder-Amstel – – – – – – Uithoorn 104 46 150 104 53 157 Amstel-Meerlanden 505 201 706 539 222 761

Blaricum – – – – – – Gooise Meren 60 14 74 58 15 73 Hilversum 321 142 463 322 140 462 Huizen 69 50 119 81 43 124 Laren – – – – – – Weesp – – – – – – Wijdemeren – – – – – – Het Gooi en Vechtstreek 450 206 656 461 198 659

Almere 474 202 676 480 204 684 Lelystad 135 73 208 135 69 204 Flevoland – 609 275 884 615 273 888

Beemster – – – – – – Edam-Volendam 53 34 87 59 31 90 Landsmeer – – – – – – Oostzaan – – – – – – Purmerend 169 65 234 172 72 244 Waterland – – – – – – Waterland + 222 99 321 231 103 334

Amsterdam 731 313 1044 819 302 1121

Metropoolregio Amsterdam 3152 1333 4485 3336 1354 4690

Nederland 23056 10895 33951 23736 11216 34953

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 102 Onderwijs

7.1.3 Leerlingen (voortgezet) speciaal onderwijs naar geslacht, 2017/'18-2018/'19

2017/'18 2018/'19 1) gemeente/subregio mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal

Wormerland – – – – – – Zaanstad 262 106 368 280 112 392 Zaanstreek 262 106 368 280 112 392

Beverwijk 400 218 618 67 14 81 Heemskerk 21 6 27 392 233 625 Uitgeest – – – – – – Velsen 131 46 177 133 34 167 IJmond 552 270 822 592 281 873

Bloemendaal – – – – – – Haarlem 742 238 980 768 242 1012 Haarlemmerliede en Spaarnwoude – – – – – – Heemstede – – – – – – Zandvoort – – – – – – agglomeratie Haarlem 742 238 980 768 242 1012

Aalsmeer – – – – – – Amstelveen – – – – – – Diemen – – – – – – Haarlemmermeer 209 100 309 217 102 320 Ouder-Amstel 75 14 89 74 13 87 Uithoorn – – – – – – Amstel-Meerlanden 284 114 398 291 115 407

Blaricum – – – – – – Gooise Meren 123 28 151 153 36 189 Hilversum 269 145 414 274 139 413 Huizen 181 116 298 208 114 322 Laren – – – – – – Weesp – – – – – – Wijdemeren – – – – – – Het Gooi en Vechtstreek 573 289 863 635 289 924

Almere 569 218 787 646 234 880 Lelystad 753 186 939 732 183 917 Flevoland – 1322 404 1726 1378 417 1797

Beemster – – – – – – Edam-Volendam – – – – – – Landsmeer – – – – – – Oostzaan – – – – – – Purmerend 289 80 369 286 87 373 Waterland – – – – – – Waterland + 289 80 369 286 87 373

Amsterdam 2316 915 3232 2329 954 3291

Metropoolregio Amsterdam 6340 2416 8758 6559 2497 9069

Nederland 49007 18488 67516 49612 18710 68432

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Onderwijs 103

7.2.1 Leerlingen voortgezet onderwijs naar woongemeente, 2018/'19 ¹)

algemene leerjaren vwo havo vmbo-gt vmbo-bk praktijk- gemeente/subregio 1-3 3-6 3-5 3-4 3-4 onderwijs totaal

Wormerland 367 170 177 116 98 16 944 Zaanstad 3545 1203 1366 1049 1109 267 8539 Zaanstreek 3912 1373 1543 1165 1207 283 9483

Beverwijk 862 317 374 287 250 77 2167 Heemskerk 814 348 388 269 211 73 2103 Uitgeest 334 162 213 95 59 12 875 Velsen 1433 803 606 484 395 146 3867 IJmond 3443 1630 1581 1135 915 308 9012

Bloemendaal 703 742 334 100 31 17 1927 Haarlem 3443 2042 1476 803 509 206 8479 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 121 60 69 41 36 6 333 Heemstede 716 705 319 123 36 24 1923 Zandvoort 353 150 162 120 27 21 833 agglomeratie Haarlem 5336 3699 2360 1187 639 274 13495 7

Aalsmeer 904 456 344 266 140 52 2162 Amstelveen 1849 1414 879 354 193 61 4750 Diemen 553 289 241 115 116 40 1354 Haarlemmermeer 4449 1800 1793 1260 741 218 10261 Ouder-Amstel 358 308 182 73 37 13 971 Uithoorn 655 410 357 199 160 50 1831 Amstel-Meerlanden 8768 4677 3796 2267 1387 434 21329

Blaricum 288 247 123 64 17 4 743 Gooise Meren 1677 1414 796 289 157 36 4369 Hilversum 2049 1485 1086 499 344 114 5577 Huizen 949 552 524 260 176 53 2514 Laren 307 286 146 60 21 6 826 Weesp 408 232 171 99 85 24 1019 Wijdemeren 565 322 306 178 104 29 1504 Het Gooi en Vechtstreek 6243 4538 3152 1449 904 266 16552

Almere 5501 1942 2246 1510 1578 591 13368 Lelystad 2136 519 634 584 606 235 4714 Flevoland – 7637 2461 2880 2094 2184 826 18082

Beemster 220 99 97 85 38 9 548 Edam-Volendam 990 396 417 314 256 27 2400 Landsmeer 265 155 121 55 46 9 651 Oostzaan 224 107 112 78 43 12 576 Purmerend 1779 716 823 567 526 148 4559 Waterland 440 296 155 101 73 12 1077 Waterland + 3918 1769 1725 1200 982 217 9811

Amsterdam 15602 7949 5923 3305 3401 1337 37517

Metropoolregio Amsterdam 54859 28096 22960 13802 11619 3945 135281

Nederland 389042 174098 166100 113802 95958 29197 968197

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 104 Onderwijs

7.2.2 Leerlingen voortgezet onderwijs naar woongemeente, migratieachtergrond en geslacht, 2018/'19 ¹)

niet- gemeente/subregio Nederlands westers westers mannen vrouwen

Wormerland 810 91 43 475 469 Zaanstad 5599 2218 692 4320 4217 Zaanstreek 6409 2309 735 4795 4686

Beverwijk 1571 406 187 1065 1102 Heemskerk 1589 332 178 1087 1016 Uitgeest 780 53 42 443 432 Velsen 3074 486 304 1954 1913 IJmond 7014 1277 711 4549 4463

Bloemendaal 1569 133 224 940 987 Haarlem 5863 1754 851 4201 4278 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 275 37 21 165 168 Heemstede 1560 160 202 955 968 Zandvoort 627 102 103 426 407 agglomeratie Haarlem 9894 2186 1401 6687 6808

Aalsmeer 1721 274 165 1120 1042 Amstelveen 2767 1209 761 2392 2358 Diemen 687 517 146 698 655 Haarlemmermeer 7361 1978 918 5163 5098 Ouder-Amstel 740 135 94 494 477 Uithoorn 1361 309 158 930 901 Amstel-Meerlanden 14637 4422 2242 10797 10531

Blaricum 588 83 72 379 364 Gooise Meren 3468 460 435 2178 2191 Hilversum 3837 987 724 2810 2767 Huizen 1981 360 168 1260 1254 Laren 655 64 104 443 383 Weesp 705 229 85 510 509 Wijdemeren 1298 117 85 756 748 Het Gooi en Vechtstreek 12532 2300 1673 8336 8216

Almere 6765 5471 1108 6728 6640 Lelystad 2992 1345 371 2365 2349 Flevoland – 9757 6816 1479 9093 8989

Beemster 491 28 29 293 255 Edam-Volendam 2133 188 78 1196 1204 Landsmeer 507 84 59 319 332 Oostzaan 480 65 30 292 284 Purmerend 3181 1079 292 2350 2209 Waterland 940 73 63 566 511 Waterland + 7732 1517 551 5016 4795

Amsterdam 13784 19161 4321 18833 18682

Metropoolregio Amsterdam 81759 39988 13113 68106 67170

Nederland 724856 169336 70240 487085 481085

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Onderwijs 105

7.3.1 Leerlingen middelbaar beroepsonderwijs naar woongemeente en opleidingsniveau, 2018/'19 1)

basis- middenkader-/ assistent- beroeps- vak- specialisten- opleiding opleiding opleiding opleiding gemeente/subregio niveau 1 niveau 2 niveau 3 niveau 4 totaal

Wormerland 12 96 129 305 542 Zaanstad 132 1032 1301 2659 5124 Zaanstreek 144 1128 1430 2964 5666

Beverwijk 59 220 353 686 1318 Heemskerk 30 200 360 667 1257 Uitgeest 12 50 114 258 434 Velsen 72 377 529 1193 2171 IJmond 173 847 1356 2804 5180

Bloemendaal 10 41 42 154 247 Haarlem 117 606 578 1822 3123 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 3 28 29 93 153 Heemstede 10 32 50 194 286 Zandvoort 15 39 62 194 310 7 agglomeratie Haarlem 155 746 761 2457 4119

Aalsmeer 11 117 158 459 745 Amstelveen 33 186 205 785 1209 Diemen 21 106 144 352 623 Haarlemmermeer 131 638 818 2393 3980 Ouder-Amstel 9 38 59 142 248 Uithoorn 6 120 147 450 723 Amstel-Meerlanden 211 1205 1531 4581 7528

Blaricum 5 34 26 102 167 Gooise Meren 32 145 193 556 926 Hilversum 77 378 389 1092 1936 Huizen 35 204 218 549 1006 Laren 0 20 25 74 119 Weesp 20 83 86 228 417 Wijdemeren 19 82 118 313 532 Het Gooi en Vechtstreek 188 946 1055 2914 5103

Almere 163 1616 1819 4216 7814 Lelystad 151 548 682 1543 2924 Flevoland – 314 2164 2501 5759 10738

Beemster 7 30 73 134 244 Edam-Volendam 9 197 253 532 991 Landsmeer 7 35 49 158 249 Oostzaan 5 44 71 154 274 Purmerend 72 518 631 1361 2582 Waterland 5 52 72 217 346 Waterland + 105 876 1149 2556 4686

Amsterdam 979 3880 3695 8406 16960

Metropoolregio Amsterdam 2269 11792 13478 32441 59980

Nederland 15531 83792 123455 275361 498139

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 106 Onderwijs

7.3.2 Leerlingen middelbaar beroepsonderwijs naar woongemeente, migratieachtergrond en geslacht, 2018/'19 1)

niet- gemeente/subregio Nederlands westers westers mannen vrouwen

Wormerland 467 52 23 303 239 Zaanstad 3234 1569 317 2662 2462 Zaanstreek 3701 1621 340 2965 2701

Beverwijk 902 310 106 746 572 Heemskerk 969 208 79 660 597 Uitgeest 376 38 20 254 180 Velsen 1678 333 159 1187 984 IJmond 3925 889 364 2847 2333

Bloemendaal 185 34 28 144 103 Haarlem 1936 976 211 1693 1430 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 126 18 9 82 71 Heemstede 209 53 23 163 123 Zandvoort 238 45 27 161 149 agglomeratie Haarlem 2694 1126 298 2243 1876

Aalsmeer 604 94 47 388 357 Amstelveen 671 403 135 628 581 Diemen 277 307 39 317 306 Haarlemmermeer 2787 937 253 2113 1867 Ouder-Amstel 169 68 11 140 108 Uithoorn 533 135 55 377 346 Amstel-Meerlanden 5041 1944 540 3963 3565

Blaricum 135 25 7 81 86 Gooise Meren 696 173 55 487 439 Hilversum 1300 491 144 967 969 Huizen 727 219 60 528 478 Laren 109 0 10 72 47 Weesp 232 144 41 207 210 Wijdemeren 456 59 17 285 247 Het Gooi en Vechtstreek 3655 1111 334 2627 2476

Almere 3701 3620 489 3938 3876 Lelystad 1720 1011 193 1439 1485 Flevoland – 5421 4631 682 5377 5361

Beemster 206 24 14 122 122 Edam-Volendam 872 89 30 556 435 Landsmeer 196 34 18 126 123 Oostzaan 237 31 6 160 114 Purmerend 1785 674 122 1307 1275 Waterland 304 34 8 176 170 Waterland + 3600 886 198 2447 2239

Amsterdam 3673 12262 1006 8597 8363

Metropoolregio Amsterdam 31710 24470 3762 31066 28914

Nederland 359617 109596 28649 258606 239533

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS Onderwijs 107

7.4.1 Studenten hoger onderwijs naar woongemeente en geslacht, 2018/'19 1)

hoger beroepsonderwijs wetenschappelijk onderwijs gemeente/subregio mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal

Wormerland 180 200 380 60 66 126 Zaanstad 1498 1747 3245 520 613 1133 Zaanstreek 1678 1947 3625 580 679 1259

Beverwijk 363 424 787 135 146 281 Heemskerk 415 468 883 170 170 340 Uitgeest 182 161 343 71 58 129 Velsen 704 657 1361 336 266 602 IJmond 1664 1710 3374 712 640 1352

Bloemendaal 186 182 368 203 186 389 Haarlem 1708 1903 3611 898 1014 1912 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 59 76 135 38 43 81 Heemstede 212 201 413 203 173 376 Zandvoort 128 123 251 73 66 139 agglomeratie Haarlem 2293 2485 4778 1415 1482 2897 7

Aalsmeer 307 343 650 133 177 310 Amstelveen 924 965 1889 1358 1677 3035 Diemen 651 692 1343 675 739 1414 Haarlemmermeer 1758 1754 3512 821 840 1661 Ouder-Amstel 141 161 302 131 119 250 Uithoorn 360 322 682 164 163 327 Amstel-Meerlanden 4141 4237 8378 3282 3715 6997

Blaricum 88 72 160 70 51 121 Gooise Meren 524 523 1047 400 354 754 Hilversum 943 921 1864 480 532 1012 Huizen 428 417 845 191 206 397 Laren 80 76 156 66 58 124 Weesp 208 197 405 69 102 171 Wijdemeren 232 209 441 93 114 207 Het Gooi en Vechtstreek 2503 2415 4918 1369 1417 2786

Almere 2642 3019 5661 769 990 1759 Lelystad 703 797 1500 187 228 415 Flevoland – 3345 3816 7161 956 1218 2174

Beemster 103 96 199 36 46 82 Edam-Volendam 331 358 689 199 186 385 Landsmeer 114 110 224 52 69 121 Oostzaan 87 121 208 48 56 104 Purmerend 879 880 1759 321 334 655 Waterland 174 184 358 90 95 185 Waterland + 1688 1749 3437 746 786 1532

Amsterdam 10213 12430 22643 12183 16069 28252

Metropoolregio Amsterdam 27525 30789 58314 21243 26006 47249

Nederland 222466 233270 455736 141787 152982 294769

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 108 Onderwijs

7.4.2 Studenten hoger onderwijs naar woongemeente en migratieachtergrond, 2018/'19 1)

hoger beroepsonderwijs wetenschappelijk onderwijs

niet- niet- gemeente/subregio Nederlands westers westers Nederlands westers westers

Wormerland 327 33 20 113 8 5 Zaanstad 2114 902 229 714 310 109 Zaanstreek 2441 935 249 827 318 114

Beverwijk 599 151 37 208 50 23 Heemskerk 720 115 48 264 44 32 Uitgeest 298 28 17 111 11 7 Velsen 1129 161 71 510 57 35 IJmond 2746 455 173 1093 162 97

Bloemendaal 307 25 36 306 18 65 Haarlem 2635 642 334 1370 325 216 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 112 11 12 51 6 24 Heemstede 334 36 43 310 21 45 Zandvoort 182 37 32 99 19 21 agglomeratie Haarlem 3570 751 457 2136 389 371

Aalsmeer 522 75 53 245 33 32 Amstelveen 1188 444 257 1957 588 489 Diemen 625 537 181 722 412 279 Haarlemmermeer 2474 717 321 1090 374 196 Ouder-Amstel 216 63 23 170 44 36 Uithoorn 533 106 43 262 38 27 Amstel-Meerlanden 5558 1942 878 4446 1489 1059

Blaricum 123 28 9 98 10 13 Gooise Meren 820 128 99 603 69 80 Hilversum 1325 347 192 717 151 144 Huizen 640 143 62 314 40 43 Laren 132 7 17 98 12 14 Weesp 284 83 38 134 27 10 Wijdemeren 394 23 24 177 11 19 Het Gooi en Vechtstreek 3718 759 441 2141 320 323

Almere 2950 2257 454 912 657 189 Lelystad 933 444 123 240 132 42 Flevoland – 3883 2701 577 1152 789 231

Beemster 186 5 8 76 2 4 Edam-Volendam 629 36 24 344 24 17 Landsmeer 190 17 17 101 12 8 Oostzaan 183 16 9 83 13 8 Purmerend 1165 449 145 402 185 68 Waterland 315 20 23 161 17 7 Waterland + 2668 543 226 1167 253 112

Amsterdam 10687 8787 3167 16746 5984 5521

Metropoolregio Amsterdam 35271 16873 6168 29708 9704 7828

Nederland 330567 75060 50021 187340 45004 62319

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Onderwijs 109

7.5.1 Bevolking van 15-74 jaar naar hoogst afgerond opleidingsniveau, 2017 (procenten) gemeente/subregio laag midden hoog

Wormerland 27 50 23 Zaanstad 32 45 23 Zaanstreek 32 45 23

Beverwijk 34 45 20 Heemskerk 31 46 23 Uitgeest 21 50 29 Velsen 32 45 23 IJmond 31 46 23

Bloemendaal 21 31 48 Haarlem 26 35 39 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 25 46 29 Heemstede 19 33 47 Zandvoort 30 42 28 agglomeratie Haarlem 25 35 39

Aalsmeer 30 46 24 7 Amstelveen 21 34 45 Diemen 21 45 34 Haarlemmermeer 28 44 28 Ouder-Amstel 20 36 44 Uithoorn 29 44 27 Amstel-Meerlanden 26 41 33

Blaricum 22 37 41 Gooise Meren 22 34 44 Hilversum 27 36 37 Huizen 26 42 31 Laren 21 38 42 Weesp 27 38 35 Wijdemeren 28 42 30 Het Gooi en Vechtstreek 25 38 37

Almere 30 45 24 Lelystad 34 44 22 Flevoland – 32 45 23

Beemster 27 44 29 Edam-Volendam 41 39 19 Landsmeer 22 42 36 Oostzaan 27 47 26 Purmerend 33 47 20 Waterland 23 42 35 Waterland + 32 44 23

Amsterdam 24 32 45

Metropoolregio Amsterdam 27 38 35

Nederland 30 42 28

bron: CBS/bewerking OIS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 110 Verkeer en vervoer

8.1.1 Lengte van wegen naar beheerder en wegtype, 2018 (x 1 km)

lengte van wegen beheerd door

gemeente

w.v. onge- w.v. ge- totale scheiden scheiden water- gemeente/subregio weglengte totaal rijbanen rijbanen schap provincie rijk

Wormerland 114 48 48 1 55 1 9 Zaanstad 601 542 510 32 17 27 15 Zaanstreek 715 590 558 33 72 28 24

Beverwijk 185 170 164 7 – 4 10 Heemskerk 185 178 176 2 – 1 7 Uitgeest 88 50 49 1 27 4 7 Velsen 330 301 284 17 – 12 17 IJmond 788 699 673 27 27 21 41

Bloemendaal 142 130 127 3 – 12 – Haarlem 436 425 399 26 – 8 3 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 87 71 70 1 – 1 15 Heemstede 99 99 90 8 – 1 – Zandvoort 82 79 77 2 – 3 – agglomeratie Haarlem 846 804 763 40 – 25 18

Aalsmeer 150 138 134 3 – 13 – Amstelveen 342 312 288 24 – 19 10 Diemen 118 100 92 7 – – 18 Haarlemmermeer 935 741 695 46 – 80 114 Ouder-Amstel 131 99 94 5 – 3 29 Uithoorn 141 138 134 4 – 2 – Amstel-Meerlanden 1817 1528 1437 89 – 117 171

Blaricum 94 87 85 2 – 2 5 Gooise Meren 328 276 266 11 – 2 49 Hilversum 349 330 312 18 – 7 12 Huizen 191 187 176 11 – 2 2 Laren 92 81 80 1 – 2 9 Weesp 97 88 86 2 – 8 – Wijdemeren 147 130 129 1 – 17 – Het Gooi en Vechtstreek 1298 1179 1134 46 – 40 77

Almere 1121 1015 958 57 – 47 59 Lelystad 725 600 553 47 – 86 39 Flevoland – 1846 1615 1511 104 – 133 98

Beemster 185 37 36 1 109 23 16 Edam-Volendam 239 135 132 3 76 27 1 Landsmeer 54 34 34 – 20 – – Oostzaan 53 41 40 1 3 1 8 Purmerend 284 264 247 17 11 6 3 Waterland 164 65 65 – 75 24 – Waterland + 979 576 554 22 294 81 28

Amsterdam 1844 1709 1505 204 10 5 119

Metropoolregio Amsterdam 10133 8700 8135 565 403 450 576

Nederland 139691 119567 115983 3583 6957 7782 5385

bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Verkeer en vervoer 111

8.1.2 Nabijheid van voorzieningen, 2018

afstand in km tot aantal ziekenhui- zen (incl. zieken- buiten- belangrijk brand- huis (incl. polikliniek) trein- overstap- weer- buiten- binnen gemeente/subregio station station kazerne polikliniek) 5 km

Zaanstreek Wormerland 2,4 8,5 1,8 5,6 0,2 Zaanstad 2,1 5,3 1,5 2,9 0,9

IJmond Beverwijk 1,8 13,2 1,3 2,2 2,8 Heemskerk 2,5 15,3 1,5 2,0 2,0 Uitgeest 1,4 14,2 1,9 4,3 0,7 Velsen 3,4 8,5 2,3 2,9 1,3 agglomeratie Haarlem Bloemendaal 1,8 5,2 2,3 4,3 0,9 8 Haarlem 2,0 2,7 2,2 2,4 1,8 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 3,2 6,2 1,0 5,4 0,5 Heemstede 2,3 5,1 1,6 1,9 2,4 Zandvoort 1,0 9,4 0,9 7,8 0,1

Amstel-Meerlanden Aalsmeer 8,3 9,2 2,9 5,2 0,4 Amstelveen 5,9 5,9 3,2 2,8 1,4 Diemen 1,0 4,2 1,2 5,0 0,5 Haarlemmermeer 3,9 9,9 2,3 3,6 1,1 Ouder-Amstel 3,7 4,0 1,0 4,2 0,9 Uithoorn 11,7 12,6 1,6 2,1 1,0

Het Gooi en Vechtstreek Blaricum 7,9 9,3 1,2 4,6 0,5 Gooise Meren 2,1 7,1 1,4 4,1 0,7 Hilversum 1,7 2,3 2,2 2,9 1,0 Huizen 7,5 10,9 1,2 5,2 0,4 Laren 5,1 5,6 1,2 2,9 1,0 Weesp 1,3 1,3 1,5 1,2 1,0 Wijdemeren 6,2 6,9 1,5 7,5 0,0

Flevoland – Almere 2,0 4,4 2,9 4,1 0,8 Lelystad 2,6 2,6 2,9 2,7 0,9

Waterland + Beemster 6,4 15,8 1,5 6,8 0,3 Edam-Volendam 9,5 18,5 1,4 3,2 0,8 Landsmeer 8,0 8,9 1,1 4,3 0,9 Oostzaan 5,7 5,8 1,0 5,4 0,3 Purmerend 1,9 15,9 2,1 2,2 1,0 Waterland 11,1 15,3 1,0 7,3 0,1

Amsterdam 2,5 3,9 1,8 2,3 2,7

Nederland 5,2 10,7 2,1 4,7 1,2

bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 112 Verkeer en vervoer

8.2.1 Geregistreerde motorvoertuigen, 1 januari 2018-2019

personenauto’s bedrijfsauto’s motorrijwielen gemeente/subregio 2018 2019 2018 2019 2018 2019

Wormerland 7671 7927 2286 2282 987 1005 Zaanstad 64602 65395 14873 15039 6895 6869 Zaanstreek 72273 73322 17159 17321 7882 7874

Beverwijk 18702 18996 5760 5807 1658 1659 Heemskerk 18443 18699 3670 3659 1714 1683 Uitgeest 6401 6481 1683 1700 690 693 Velsen 31759 32412 6850 6906 3489 3514 IJmond 75305 76588 17963 18072 7551 7549

Bloemendaal 12095 12233 1177 1170 755 762 Haarlem 60652 61949 9281 9436 5360 5342 Haarlemmerliede en Spaarnwoude ¹) 3081 746 401 Heemstede 13242 13336 1435 1427 742 740 Zandvoort 7803 7854 1201 1166 683 659 agglomeratie Haarlem 96873 95372 13840 13199 7941 7503

Aalsmeer 16806 17011 4528 4630 1509 1493 Amstelveen 37767 37957 3782 3770 2177 2132 Diemen 9927 10108 1883 1860 871 874 Haarlemmermeer ¹) 110506 117326 29253 30769 6684 7234 Ouder-Amstel 6268 6435 1452 2067 504 504 Uithoorn 14677 14684 3320 3400 1358 1359 Amstel-Meerlanden 195951 203521 44218 46496 13103 13596

Blaricum 6288 6578 910 943 369 375 Gooise Meren 27842 28089 3840 3893 1826 1864 Hilversum 40700 40587 7904 7492 3073 3032 Huizen 21740 22120 3807 3805 1607 1581 Laren 6506 6607 800 804 407 402 Weesp 8062 8148 1701 1716 623 635 Wijdemeren 13670 14063 4366 4400 1193 1203 Het Gooi en Vechtstreek 124808 126192 23328 23053 9098 9092

Almere 254095 270553 40818 42602 7106 7237 Lelystad 34066 35157 7569 7566 2848 2845 Flevoland – 288161 305710 48387 50168 9954 10082

Beemster 5008 5160 2374 2474 559 565 Edam-Volendam 14741 14943 5586 5670 1073 1104 Landsmeer 5579 5655 1349 1335 589 591 Oostzaan 4842 4901 1405 1424 607 588 Purmerend 43192 44123 9556 10004 3110 3172 Waterland 7970 8078 2332 2380 814 836 Waterland + 81332 82860 22602 23287 6752 6856

Amsterdam 234256 235026 34551 34482 19238 19419

Metropoolregio Amsterdam 1168959 1198591 222048 226078 81519 81971

Nederland 8373244 8530584 2252134 2299373 661639 665880

¹) Vanaf 1-1-2019 Haarlemmermeer inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude. bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Verkeer en vervoer 113

8.2.2 Voertuigen met bromfietskenteken, 1 januari 2018-2019

overige met brom- totaal gemeente/subregio brom- brom- fiets- snorfietsen fietsen mobielen kenteken 2019 2018

Wormerland 614 759 19 7 1399 1389 Zaanstad 7977 6552 127 64 14720 14620 Zaanstreek 8591 7311 146 71 16119 16009

Beverwijk 2418 1330 53 13 3814 3882 Heemskerk 1845 1122 45 10 3022 3087 Uitgeest 568 349 7 3 927 910 Velsen 4981 2177 81 15 7254 7344 IJmond 9812 4978 186 41 15017 15223

Bloemendaal 977 420 9 8 1414 1367 Haarlem 7595 3458 114 38 11205 11172 Haarlemmerliede en Spaarnwoude ¹) 897 Heemstede 1076 441 18 4 1539 1514 Zandvoort 1730 492 16 7 2245 2142 agglomeratie Haarlem 11378 4811 157 57 16403 17092

Aalsmeer 1688 1769 35 15 3507 3481 8 Amstelveen 3461 2364 44 19 5888 6037 Diemen 1790 787 9 4 2590 2692 Haarlemmermeer ¹) 8603 6066 127 52 14848 14107 Ouder-Amstel 771 622 2 14 1409 1416 Uithoorn 1205 1252 23 5 2485 2498 Amstel-Meerlanden 17518 12860 240 109 30727 30231

Blaricum 478 395 7 4 884 828 Gooise Meren 1743 1622 40 20 3425 3304 Hilversum 3578 2407 73 45 6103 5975 Huizen 1267 1133 42 11 2453 2381 Laren 442 354 11 6 813 759 Weesp 606 654 11 5 1276 1255 Wijdemeren 1097 1055 37 15 2204 2116 Het Gooi en Vechtstreek 9211 7620 221 106 17158 16618

Almere 11052 3693 84 47 14876 14192 Lelystad 4001 1634 90 21 5746 5463 Flevoland – 15053 5327 174 68 20622 19655

Beemster 368 484 15 8 875 821 Edam-Volendam 2215 830 39 9 3093 2919 Landsmeer 728 388 8 8 1132 1238 Oostzaan 713 372 10 6 1101 1124 Purmerend 4210 2884 92 19 7205 7207 Waterland 606 688 19 10 1323 1319 Waterland + 8840 5646 183 60 14729 14628

Amsterdam 34941 18097 411 427 53876 57892

Metropoolregio Amsterdam 115344 66650 1718 939 184651 187348

Nederland 48917 457404 18108 5609 1230038 1211522

1) Vanaf 1-1-2019 Haarlemmermeer inclusief Haarlemmerliede en Spaarnwoude. bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 114 Natuur en milieu

9.1.1 Oppervlakte, bevolkingsdichtheid, woningdichtheid en gemiddelde woningbezetting, 1 januari 2019

bevolkings- woning- ge- opper- opper- dichtheid dichtheid middelde vlakte vlakte in per km2 per km2 woning- gemeente/subregio in km2 km2 land bevolking land woningen land bezetting

Wormerland 45.18 38.59 16329 423 6962 180 2,35 Zaanstad 83.24 73.87 155885 2110 68402 926 2,28 Zaanstreek 128.42 112.46 172214 1531 75364 670 2,29

Beverwijk 20.09 18.40 41176 2238 19280 1048 2,14 Heemskerk 31.68 27.34 39164 1432 17501 640 2,24 Uitgeest 22.29 19.16 13528 706 5633 294 2,40 Velsen 63.17 45.20 68348 1512 30913 684 2,21 IJmond 137.23 110.10 162216 1473 73327 666 2,21

Bloemendaal 45.23 39.79 23410 588 9992 251 2,34 Haarlem 32.09 29.17 161265 5528 75632 2593 2,13 Heemstede 9.64 9.18 27286 2972 12587 1371 2,17 Zandvoort 43.97 32.12 17011 530 9557 298 1,78 agglomeratie Haarlem 130.93 110.26 228972 2077 107768 977 2,12

Aalsmeer 32.29 20.12 31728 1577 13091 651 2,42 Amstelveen 44.08 41.13 90838 2209 42035 1022 2,16 Diemen 14.04 11.99 29196 2435 13803 1151 2,12 Haarlemmermeer 206.31 197.48 154235 781 63511 322 2,43 Ouder-Amstel 25.78 24.08 13916 578 6155 256 2,26 Uithoorn 19.42 18.14 29424 1622 12856 709 2,29 Amstel-Meerlanden 341.92 312.94 349337 1116 151451 484 2,31

Blaricum 15.56 11.11 11202 1008 4941 445 2,27 Gooise Meren 75.22 41.59 57715 1388 26508 637 2,18 Hilversum 46.35 45.61 90238 1978 42324 928 2,13 Huizen 23.32 15.81 41273 2611 18874 1194 2,19 Laren 12.41 12.41 11195 902 5280 425 2,12 Weesp 24.16 22.79 19334 848 9008 395 2,15 Wijdemeren 76.36 47.60 24013 504 10707 225 2,24 Het Gooi en Vechtstreek 273.38 196.92 254970 1295 117642 597 2,17

Almere 248.77 129.19 207904 1609 84161 651 2,47 Lelystad 765.45 230.32 77893 338 32893 143 2,37 Flevoland – 1014.22 359.51 285797 795 117054 326 2,44

Beemster 72.07 70.58 9748 138 3941 56 2,47 Edam-Volendam 80.00 54.33 36099 664 15029 277 2,40 Landsmeer 26.50 22.53 11488 510 4853 215 2,37 Oostzaan 16.08 11.53 9757 846 4099 356 2,38 Purmerend 24.56 23.15 80117 3461 36141 1561 2,22 Waterland 115.66 52.11 17315 332 7289 140 2,38 Waterland + 334.87 234.23 164524 702 71352 305 2,31

Amsterdam 219.49 165.50 862965 5214 441490 2668 1,95

Metropoolregio Amsterdam 2580.46 1601.92 2480995 1549 1155448 721 2,15

Nederland 41543.38 33671.09 17282163 513 7814912 232 2,21

bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Natuur en milieu 115

9.2.1 Oppervlakte cultuurgrond in are, 2018 ¹)

cultuur- tuinbouw tuinbouw groen- grond open onder voeder- gemeente/subregio totaal akkerbouw grond glas grasland gewassen

Wormerland 222000 – 819 – 220399 782 Zaanstad 245456 18077 1305 1438 218075 6561 Zaanstreek 467456 18077 2124 1438 438474 7343

Beverwijk 20917 4465 1886 40 14526 – Heemskerk 30503 303 13026 886 15350 938 Uitgeest 101702 – 206 – 94965 6531 Velsen 34088 115 493 – 33038 442 IJmond 187210 4883 15611 926 157879 7911

Bloemendaal 15253 – 4144 – 11109 – Haarlem 9959 160 1192 65 8542 – Haarlemmerliede en Spaarnwoude 82078 1415 – – 80663 – Heemstede 5349 – – 43 5306 – Zandvoort ...... agglomeratie Haarlem 112639 1575 5336 108 105620 –

Aalsmeer 43875 25016 3310 8601 6521 427 9 Amstelveen 100253 16414 156 3173 67959 12551 Diemen 1235 – – – 1235 – Haarlemmermeer 746248 565816 47005 5901 111395 16131 Ouder-Amstel 124710 323 10 – 123813 564 Uithoorn 44080 4286 2807 14365 22347 275 Amstel-Meerlanden 1060401 611855 53288 32040 333270 29948

Blaricum 16745 1318 206 – 14674 547 Gooise Meren 84347 234 – – 79566 4547 Hilversum 40339 3040 – – 35793 1506 Huizen 763 – 635 – 128 – Laren ...... Weesp 100604 5168 130 60 91901 3345 Wijdemeren 122849 1058 1338 154 115106 5193 Het Gooi en Vechtstreek 365647 10818 2309 214 337168 15138

Almere 117318 58436 7680 3037 30117 18048 Lelystad 1010588 653076 66437 182 231460 59433 Flevoland – 1127906 711512 74117 3219 261577 77481

Beemster 560220 103774 16089 514 410622 29221 Edam-Volendam 313994 13080 55 – 283885 16974 Landsmeer 103739 – – – 102747 992 Oostzaan 43865 – – – 43865 – Purmerend 13735 – – – 13735 – Waterland 338128 793 95 – 323012 14228 Waterland + 1373681 117647 16239 514 1177866 61415

Amsterdam 179419 4858 1111 528 170131 2791

Metropoolregio Amsterdam 4874359 1481225 170135 38987 2981985 202027

Nederland 176825913 51617460 9433736 900065 93266027 21608625

¹) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 116 Natuur en milieu

9.2.2 Landbouwbedrijven naar cultuurgrond, 2018 ¹)

cultuur- tuinbouw tuinbouw groen- grond open onder voeder- gemeente/subregio totaal akkerbouw grond glas grasland gewassen

Wormerland 57 – 2 – 56 3 Zaanstad 62 5 2 4 57 7 Zaanstreek 119 5 4 4 113 10

Beverwijk 11 3 7 1 5 – Heemskerk 41 2 33 14 10 1 Uitgeest 23 – 1 – 22 4 Velsen 14 2 2 – 12 1 IJmond 89 7 43 15 49 6

Bloemendaal 4 – 2 – 2 – Haarlem 7 2 3 3 5 – Haarlemmerliede en Spaarnwoude 11 2 – – 11 – Heemstede 3 – – 1 2 – Zandvoort ...... agglomeratie Haarlem 25 4 5 4 20 –

Aalsmeer 52 4 16 37 7 1 Amstelveen 44 6 2 16 26 8 Diemen 2 – – – 2 – Haarlemmermeer 213 129 78 42 106 11 Ouder-Amstel 35 3 1 – 35 1 Uithoorn 71 6 17 53 18 1 Amstel-Meerlanden 417 148 114 148 194 22

Blaricum 11 4 2 – 11 2 Gooise Meren 20 2 – – 20 4 Hilversum 11 3 – – 11 3 Huizen 3 – 2 – 1 – Laren ...... Weesp 32 2 1 1 32 6 Wijdemeren 51 4 4 5 46 8 Het Gooi en Vechtstreek 128 15 9 6 121 23

Almere 38 11 10 19 16 9 Lelystad 129 102 33 1 75 40 Flevoland – 167 113 43 20 91 49

Beemster 138 33 21 7 112 39 Edam-Volendam 74 4 3 – 74 18 Landsmeer 27 – – – 27 1 Oostzaan 18 – – – 18 – Purmerend 5 – – – 5 – Waterland 82 4 1 – 81 15 Waterland + 344 41 25 7 317 73

Amsterdam 62 5 8 7 52 5

Metropoolregio Amsterdam 1351 338 251 211 957 188

Nederland 52439 18197 9613 3193 41021 24409

¹) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Natuur en milieu 117

9.2.3 Graasdieren en hokdieren, 2018 ¹)

paarden gemeente/subregio rundvee schapen geiten en pony's varkens kippen

Wormerland 5268 2616 1683 198 – – Zaanstad 4513 1950 655 214 – – Zaanstreek 9781 4566 2338 412 – –

Beverwijk 301 166 – – – – Heemskerk 664 1142 66 253 2 – Uitgeest 2753 958 262 49 – – Velsen 432 623 14 269 8 – IJmond 4150 2889 342 571 10 –

Bloemendaal 196 98 – 167 – – Haarlem 174 42 – 32 – – Haarlemmerliede en Spaarnwoude 1562 291 – 120 – – Heemstede 128 – – – – 1940 Zandvoort ...... agglomeratie Haarlem 2060 431 – 319 – 1940

Aalsmeer 64 139 6 – – – Amstelveen 1569 482 284 95 10 – Diemen 30 520 – – – – Haarlemmermeer 1359 1439 10 263 – 344781 Ouder-Amstel 3063 1191 15 21 – – 9 Uithoorn 584 70 – 3 – – Amstel-Meerlanden 6669 3841 315 382 10 344781

Blaricum 105 305 2 49 – – Gooise Meren 1720 1254 4 98 – – Hilversum 835 1033 25 73 – – Huizen 13 47 – – – – Laren ...... Weesp 2173 1584 1122 58 – – Wijdemeren 2399 2427 31 311 – 53980 Het Gooi en Vechtstreek 7245 6650 1184 589 – 53980

Almere 1313 40 – 59 – – Lelystad 7709 152 2983 223 6610 467137 Flevoland – 9022 192 2983 282 6610 467137

Beemster 10234 9952 1910 182 2462 – Edam-Volendam 6628 3302 30 248 110 – Landsmeer 1633 2192 25 185 – – Oostzaan 353 1847 53 49 – – Purmerend 264 199 – 58 – – Waterland 7207 6078 494 198 1 – Waterland + 26319 23570 2512 920 2573 –

Amsterdam 3128 1756 365 250 2286 –

Metropoolregio Amsterdam 68374 43895 10039 3725 11489 867838

Nederland 3902804 866530 587772 87523 12416161 101290061

¹) Voorlopige cijfers. bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 118 Natuur en milieu

9.3.1 Geproduceerde dierlijke mest (x 1 mln. kg), 2013-2017 gemeente/subregio 2013 2014 2015 2016 2017

Wormerland 93 101 111 114 113 Zaanstad 92 94 99 99 96 Zaanstreek 185 195 210 213 209

Beverwijk 0 0 0 5 7 Heemskerk 4 4 7 6 9 Uitgeest 51 50 51 54 53 Velsen 12 11 13 11 13 IJmond 67 65 71 76 82

Bloemendaal 4 3 4 6 5 Haarlem 5 4 4 3 4 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 27 28 29 27 28 Heemstede 3 4 4 3 3 Zandvoort 0 0 0 0 0 agglomeratie Haarlem 39 39 41 39 40

Aalsmeer 2 2 2 1 1 Amstelveen 33 32 34 33 33 Diemen 1 1 1 1 1 Haarlemmermeer 39 40 36 35 32 Ouder-Amstel 57 56 62 62 60 Uithoorn 11 12 11 10 10 Amstel-Meerlanden 143 143 146 142 137

Blaricum 2 3 2 1 2 Bussum 0 0 0 Gooise Meren 1) 38 37 Hilversum 16 16 16 15 16 Huizen 0 0 0 0 0 Laren 0 0 0 0 0 Muiden 21 20 21 Naarden 13 13 14 Weesp 47 48 48 51 48 Wijdemeren 55 54 57 54 53 Het Gooi en Vechtstreek 154 154 158 159 156

Almere 35 33 35 35 35 Lelystad 158 163 170 174 175 Flevoland – 193 196 205 209 210

Beemster 200 211 220 228 222 Edam-Volendam 2) 24 22 25 140 136 Landsmeer 37 36 40 38 37 Oostzaan 10 9 10 7 8 Purmerend 5 5 5 5 5 Waterland 146 146 153 161 155 Zeevang 100 102 110 Waterland + 522 531 563 579 563

Amsterdam 52 52 55 55 54

Metropoolregio Amsterdam 1355 1375 1449 1472 1451

Nederland 73155 74089 76326 78210 76197

1) Vanaf 2016 samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS 2) Vanaf 2016 samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Natuur en milieu 119

9.3.2 Stikstofuitscheiding tijdens dierlijke mestproductie (kg/ha cultuurgrond), 2013-2017 gemeente/subregio 2013 2014 2015 2016 2017

Wormerland 204 227 232 261 262 Zaanstad 185 203 209 221 216 Zaanstreek 194 214 220 240 238

Beverwijk 33 40 51 159 185 Heemskerk 85 86 105 115 159 Uitgeest 241 249 262 294 262 Velsen 205 207 235 213 218 IJmond 186 191 208 235 229

Bloemendaal 108 101 155 213 189 Haarlem 182 169 161 249 223 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 177 182 190 175 196 Heemstede 248 270 273 303 299 Zandvoort 1078 637 662 agglomeratie Haarlem 171 174 187 193 202

Aalsmeer 31 28 31 15 17 Amstelveen 180 175 168 195 199 Diemen 208 219 262 199 203 Haarlemmermeer 36 35 37 45 44 Ouder-Amstel 254 260 247 253 249 Uithoorn 204 202 195 171 181 Amstel-Meerlanden 82 82 81 88 88 9 Blaricum 62 63 64 62 68 Bussum Gooise Meren 1) 243 240 Hilversum 257 257 235 233 211 Huizen 40 64 111 85 114 Laren 101 109 140 Muiden 259 279 268 Naarden 187 168 179 Weesp 241 261 258 269 271 Wijdemeren 207 220 241 260 247 Het Gooi en Vechtstreek 167 177 181 246 240

Almere 98 107 126 124 112 Lelystad 107 108 109 114 112 Flevoland – 106 108 111 115 112

Beemster 207 214 216 222 228 Edam-Volendam 2) 171 184 199 231 224 Landsmeer 178 202 211 211 175 Oostzaan 115 109 109 96 99 Purmerend 217 214 270 279 293 Waterland 216 218 224 245 229 Zeevang 213 221 224 Waterland + 196 204 211 225 220

Amsterdam 164 170 193 190 186

Metropoolregio Amsterdam 146 152 157 171 168

Nederland 266 275 280 290 277

1) Vanaf 2016 samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS 2) Vanaf 2016 samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 120 Natuur en milieu

9.3.3 Fosfaatuitscheiding tijdens dierlijke mestproductie (kg/ha cultuurgrond), 2013-2017 gemeente/subregio 2013 2014 2015 2016 2017

Wormerland 64 72 78 80 77 Zaanstad 58 64 70 67 63 Zaanstreek 61 68 74 73 70

Beverwijk 12 15 19 48 54 Heemskerk 27 28 36 36 48 Uitgeest 75 79 87 89 76 Velsen 68 71 83 70 70 IJmond 59 62 70 72 68

Bloemendaal 34 33 52 68 59 Haarlem 58 54 54 77 65 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 56 58 64 55 58 Heemstede 84 92 97 98 92 Zandvoort 403 239 249 agglomeratie Haarlem 55 56 63 61 60

Aalsmeer 11 10 12 5 5 Amstelveen 57 56 56 60 58 Diemen 70 75 95 64 62 Haarlemmermeer 12 12 13 15 14 Ouder-Amstel 79 82 82 77 72 Uithoorn 69 69 69 53 53 Amstel-Meerlanden 27 27 28 28 26

Blaricum 20 21 23 20 22 Bussum Gooise Meren 1) 74 70 Hilversum 82 83 81 73 63 Huizen 12 20 37 25 34 Laren 33 39 52 Muiden 82 88 89 Naarden 59 54 61 Weesp 76 84 86 82 79 Wijdemeren 66 71 87 88 80 Het Gooi en Vechtstreek 53 57 63 78 73

Almere 31 34 42 38 33 Lelystad 37 39 39 39 37 Flevoland – 36 38 39 39 37

Beemster 65 68 73 68 67 Edam-Volendam 2) 53 58 66 70 65 Landsmeer 56 65 72 65 52 Oostzaan 38 38 40 32 31 Purmerend 69 69 91 87 87 Waterland 68 69 75 75 67 Zeevang 66 70 75 Waterland + 61 65 71 69 64

Amsterdam 52 55 66 60 56

Metropoolregio Amsterdam 47 49 53 54 51

Nederland 93 97 101 101 93

1) Vanaf 2016 samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS 2) Vanaf 2016 samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Natuur en milieu 121

9.3.4 Kali-uitscheiding tijdens dierlijke mestproductie (kg/ha cultuurgrond), 2013-2017 gemeente/subregio 2013 2014 2015 2016 2017

Wormerland 299 328 336 365 352 Zaanstad 267 288 301 307 289 Zaanstreek 282 307 318 335 319

Beverwijk 46 57 70 230 246 Heemskerk 125 124 157 164 227 Uitgeest 348 355 377 410 354 Velsen 305 300 344 304 309 IJmond 270 274 301 331 313

Bloemendaal 161 152 231 298 253 Haarlem 270 244 233 350 297 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 269 273 284 254 276 Heemstede 325 350 360 399 382 Zandvoort 1356 801 831 agglomeratie Haarlem 257 258 276 275 280

Aalsmeer 46 41 45 23 24 Amstelveen 261 253 245 275 270 Diemen 307 329 386 313 311 Haarlemmermeer 43 43 42 44 42 Ouder-Amstel 369 373 362 359 341 Uithoorn 282 282 271 245 258 Amstel-Meerlanden 112 112 109 111 107 9 Blaricum 99 98 101 97 101 Bussum Gooise Meren 1) 343 326 Hilversum 388 384 356 346 303 Huizen 65 92 175 98 145 Laren 153 188 235 Muiden 367 385 379 Naarden 280 250 269 Weesp 348 370 369 373 364 Wijdemeren 306 321 330 340 316 Het Gooi en Vechtstreek 246 257 257 339 320

Almere 133 141 172 163 143 Lelystad 115 114 120 122 118 Flevoland – 117 117 125 126 121

Beemster 299 307 313 312 308 Edam-Volendam 2) 248 262 288 326 304 Landsmeer 266 300 315 307 244 Oostzaan 185 182 178 159 158 Purmerend 317 310 392 395 396 Waterland 319 316 330 349 313 Zeevang 310 316 325 Waterland + 286 294 308 320 300

Amsterdam 237 245 271 262 248

Metropoolregio Amsterdam 203 209 217 230 218

Nederland 291 298 310 313 294

1) Vanaf 2016 samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS 2) Vanaf 2016 samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 122 Natuur en milieu

9.4.1 Meldingen met betrekking tot geluidshinder Schiphol, gebruiksjaar 2018 1)

meldingen

1e 2e 3e 4e waarvan totaal gemeente/subregio kwartaal kwartaal kwartaal kwartaal totaal ‘s nachts melders

Wormerland – 6 34 33 73 9 13 Zaanstad 292 680 1798 2114 4884 511 306 Zaanstreek 292 686 1832 2147 4957 520 319

Beverwijk 94 105 396 268 863 27 80 Heemskerk 150 255 574 355 1334 149 55 Uitgeest 460 430 911 679 2480 837 76 Velsen 695 638 1467 836 3636 100 262 IJmond 1399 1428 3348 2138 8313 1113 473

Bloemendaal 32 30 74 85 221 19 74 Haarlem 425 277 506 625 1833 94 272 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 91 152 629 358 1230 91 148 Heemstede 310 245 507 420 1482 189 92 Zandvoort 2 4 5 5 16 – 4 agglomeratie Haarlem 860 708 1721 1493 4782 393 590

Aalsmeer 1699 1779 2418 1567 7463 1077 470 Amstelveen 4956 7367 9916 4905 27144 4211 1385 Diemen 278 126 259 412 1075 112 56 Haarlemmermeer 805 1641 2349 2831 7626 815 892 Ouder-Amstel 806 270 628 579 2283 94 108 Uithoorn 7575 5731 4053 8267 25626 297 294 Amstel-Meerlanden 16119 16914 19623 18561 71217 6606 3205

Blaricum 30 15 23 13 81 17 16 Gooise Meren 708 523 1270 743 3244 480 205 Hilversum 108 127 326 314 875 189 98 Huizen 579 218 875 664 2336 170 66 Laren 1 8 41 27 77 5 22 Weesp 132 87 112 22 353 – 40 Wijdemeren 70 116 277 312 775 105 71 Het Gooi en Vechtstreek 1628 1094 2924 2095 7741 966 518

Almere 8697 5446 11372 8844 34359 1075 179 Lelystad 10 10 14 27 61 11 17 Flevoland – 8707 5456 11386 8871 34420 1086 196

Beemster 3 6 4 9 22 1 9 Edam-Volendam 58 36 14 18 126 14 9 Landsmeer 294 733 2622 1172 4821 162 50 Oostzaan 16 67 185 52 320 16 48 Purmerend 19 28 61 37 145 48 14 Waterland 137 104 210 184 635 22 33 Waterland + 527 974 3096 1472 6069 263 163

Amsterdam 2914 5745 10175 9063 27897 2393 2430

Metropoolregio Amsterdam 32446 33005 54105 45840 165396 13340 7894

1) November 2017-oktober 2018. bron: Bewoners Aanspreekpunt Schiphol

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Natuur en milieu 123

9.4a Meldingen met betrekking tot geluidshinder Schiphol, 2017 en 2018 (procenten)

3,3% 3,0% 1,4% 5,0% 2,0% 11,1% 16,9% 3,2% 2,9% 2,0% 4,7%

3,7% 23,5%

20,8%

53,4% 43,1%

Amsterdam aterland Amstel-eerlanden levoland –

Het ooi en Vehtstreek agglomeratie Haarlem mond Zaanstreek

bron: Bewoners Aanspreekpunt Schiphol 9

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 124 Natuur en milieu

9.5.1 Bezoeken recreatiegebieden Noord-Holland (x 1.000), 2014-2018 recreatiegebied 2014 2015 2016 2017 2018

Geestmerambacht 1289 1133 1309 1528 1520 waarvan: Zomerdel 687 623 665 693 767 Park van Luna 602 510 644 835 752 Het Twiske 1326 1267 1251 1194 1325 Alkmaarder- en Uitgeestermeer/De Hoorne 347 367 361 398 383 Spaarnwoude 5105 5465 5159 5823 5093 waarvan: Oosterbroek/Buitenhuizen 2591 2541 2526 3176 2329 Houtrak 934 1275 1021 831 950 Veerplas 641 673 830 707 855 Groene Weelde 586 631 587 639 550 Westbroekplas 353 344 195 470 411 Groengebied 2914 3221 3145 3215 2892 waarvan: Elsenhove 170 197 200 193 209 Ouderkerkerplas 386 525 567 557 473 De Hoge Dijk/Gaasperzoom 94 95 104 106 115 Gaasperplas 1902 1907 2000 1976 1857 Overdiemen/Diemerscheg 362 498 274 383 239 totaal 10981 11453 11224 12158 11213

bron: Recreatie Noord-Holland NV

9.5a Bezoeken recreatiegebieden Noord-Holland (x 1 mln.), 2005-2018 x 1 mln. 7

6

5

4

3

2

1

0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Saarnwoude roengebied Amstelland Het wiske eestmerambaht Alkmaarder- en itgeestermeer bron: Recreatie Noord-Holland NV

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Toerisme 125

10.1.1 Hotels, 2015-2019 /gemeente 2015 2016 2017 2018 2019

Zaanstreek 16 16 21 21 23 IJmond 23 22 23 23 26 agglomeratie Haarlem 63 65 69 74 78 Groot-Amsterdam 513 539 570 594 629 w.v. Amsterdam 436 459 479 501 524 Amstel-Meerlanden/Waterland + 77 80 91 93 105 Het Gooi en Vechtstreek 21 21 24 26 27 Flevoland 14 14 16 16 17

Metropoolregio Amsterdam ¹) 650 677 723 754 800

Nederland 2) 3464 3545 3626 3761 3808

1) bron: OIS bron: OIS/CBS 2) bron: CBS

10.1.2 Hotelkamers, 2015-2019 corop/gemeente 2015 2016 2017 2018 2019

Zaanstreek 509 512 776 777 905 9 IJmond 782 758 781 786 812 agglomeratie Haarlem 1712 1755 1887 2113 2040 Groot-Amsterdam 36244 38128 40775 44365 47686 w.v. Amsterdam 29152 30716 32602 34758 36860 Amstel-Meerlanden/Waterland + 7092 7412 8173 9607 10826 Het Gooi en Vechtstreek 863 860 921 905 895 Flevoland 642 649 661 665 901

Metropoolregio Amsterdam ¹) 40752 42662 45801 49611 53239

Nederland 2) 117311 123649 123504 131850 138216

1) bron: OIS bron: OIS/CBS 2) bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 126 Toerisme

10.1.3 Hotelbedden, 2015-2019 corop/gemeente 2015 2016 2017 2018 2019

Zaanstreek 1152 1082 1699 1710 1957 IJmond 1783 1699 1718 1744 1793 agglomeratie Haarlem 3662 3809 4190 4667 4391 Groot-Amsterdam 79030 82764 88935 97377 104487 w.v. Amsterdam 64115 67240 71879 76815 81257 Amstel-Meerlanden/Waterland + 14915 15524 17056 20562 23230 Het Gooi en Vechtstreek 1754 1747 1917 1923 1907 Flevoland 1333 1348 1373 1381 1867

Metropoolregio Amsterdam ¹) 88714 92449 99832 108802 116402

Nederland 2) 252852 259101 268918 285115 302748

1) bron: OIS bron: OIS/CBS 2) bron: CBS

10.1.4 Netto bedbezetting in hotels, 2014-2018 (procenten) corop/gemeente 2014 2015 2016 2017 2018

Zaanstreek 54 50 61 63 61 IJmond 46 45 47 50 52 agglomeratie Haarlem 45 42 48 51 48 Groot-Amsterdam 58 53 56 60 60 w.v. Amsterdam 60 59 59 63 61 Amstel-Meerlanden/Waterland + 48 49 52 56 57 Het Gooi en Vechtstreek 46 42 44 39 41 Flevoland 39 39 41 49 49

Metropoolregio Amsterdam 56 54 57 60 59

Nederland 44 44 48 50 51

bron: CBS/bewerking OIS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Toerisme 127

10.1.5 Gasten in hotels, 2014-2018

2014 2015 2016

% buiten- % buiten- % buiten- landse landse landse hotel- hotel- hotel- hotel- hotel- hotel- corop/gemeente gasten gasten gasten gasten gasten gasten

Zaanstreek 116000 70 134000 71 136000 72 IJmond 218000 30 227000 31 220000 27 agglomeratie Haarlem 340000 50 332000 52 347000 49 Groot-Amsterdam 8397000 75 8547000 77 9199000 78 w.v. Amsterdam 6670000 79 6826000 80 7270000 80 Amstel-Meerlanden/Waterland + 1727000 61 1721000 77 1928000 63 Het Gooi en Vechtstreek 177000 35 208000 38 201000 38 Flevoland 179000 36 188000 35 179000 28

Metropoolregio Amsterdam 9428000 72 9636000 69 10283000 69

Nederland 23123000 47 24176000 49 25758000 49

2017 2018

% buiten- % buiten- landse landse hotel- hotel- hotel- hotel- corop/gemeente gasten gasten gasten gasten

Zaanstreek 127000 75 145000 69 IJmond 247000 32 237000 28 10 agglomeratie Haarlem 399000 48 361000 53 Groot-Amsterdam 10627000 77 10997000 77 w.v. Amsterdam 8260000 82 8577000 81 Amstel-Meerlanden/Waterland + 2367000 61 2420000 62 Het Gooi en Vechtstreek 142000 43 149000 41 Flevoland 223000 34 209000 36

Metropoolregio Amsterdam 11766000 74 12098000 74

Nederland 28572000 50 29646000 49

bron: CBS/bewerking OIS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 128 Toerisme

10.1.6 Overnachtingen van hotelgasten, 2014-2018

2014 2015 2016

% buiten- % buiten- % buiten- landse landse landse over- over- over- over- over- over- corop/gemeente nachtingen nachtingen nachtingen nachtingen nachtingen nachtingen

Zaanstreek 204000 73 239000 75 248000 75 IJmond 367000 32 380000 33 372000 30 agglomeratie Haarlem 614000 52 627000 55 654000 55 Groot-Amsterdam 15025000 78 15394000 79 16774000 81 w.v. Amsterdam 12538000 81 12899000 83 13983000 83 Amstel-Meerlanden/Waterland + 2487000 62 2494000 79 2791000 64 Het Gooi en Vechtstreek 298000 41 340000 43 319000 44 Flevoland 279000 38 295000 37 291000 32

Metropoolregio Amsterdam 16787000 75 17274000 69 18658000 69

Nederland 39864000 51 41617000 52 44590000 52

2017 2018

% buiten- % buiten- landse landse over- over- over- over- corop/gemeente nachtingen nachtingen nachtingen nachtingen

Zaanstreek 251000 81 306000 76 IJmond 417000 36 415000 34 agglomeratie Haarlem 721000 54 730000 60 Groot-Amsterdam 19277000 81 20455000 80 w.v. Amsterdam 15858000 84 16673000 83 Amstel-Meerlanden/Waterland + 3419000 62 3782000 64 Het Gooi en Vechtstreek 248000 49 268000 46 Flevoland 358000 38 349000 41

Metropoolregio Amsterdam 21272000 78 22523000 77

Nederland 48873000 54 51611000 54

bron: CBS/bewerking OIS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Toerisme 129

10.1.7 Gemiddelde verblijfsduur in hotels, 2014-2018 (nachten) corop/gemeente 2014 2015 2016 2017 2018

Zaanstreek 1,75 1,78 1,82 1,97 2,11 IJmond 1,68 1,67 1,69 1,68 1,75 agglomeratie Haarlem 1,80 1,89 1,88 1,81 2,02 Groot-Amsterdam 1,79 1,80 1,82 1,81 1,86 w.v. Amsterdam 1,88 1,89 1,92 1,92 1,94 Amstel-Meerlanden/Waterland + 1,44 1,45 1,45 1,44 1,56 Het Gooi en Vechtstreek 1,68 1,63 1,59 1,74 1,79 Flevoland 1,56 1,57 1,63 1,61 1,67

Metropoolregio Amsterdam 1,78 1,79 1,81 1,81 1,86

Nederland 1,72 1,72 1,73 1,71 1,74

bron: CBS/bewerking OIS

10.1a Overnachtingen in hotels per maand, 2018

x 1.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 10 600 400 200 0 an eb mrt ar mei un ul aug se okt nov de

Amsterdam aterland en Amstel-eerlanden

x 1.000 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 an eb mrt ar mei un ul aug se okt nov de

Agglomeratie Haarlem mond levoland Zaanstreek Het ooi en Vehtstreek bron: CBS/bewerking OIS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 130 Toerisme

10.2.1 Verblijfsrecreatieve logiesvormen, 1 juli 2015-2019 corop/gemeente 2015 2016 2017 2018 2019

Zaanstreek 4 4 3 3 3 IJmond 33 26 27 27 25 agglomeratie Haarlem 14 14 14 16 11 Groot-Amsterdam 43 57 46 51 54 w.v. Amsterdam 17 25 19 24 19 Amstel-Meerlanden/Waterland + 26 32 27 27 35 Het Gooi en Vechtstreek 12 11 11 12 10 Flevoland 69 68 68 76 68

Metropoolregio Amsterdam 175 180 169 185 171

Nederland 5576 5365 5320 5385 5035

bron: CBS

10.2.2 Slaapplaatsen in verblijfsrecreatieve logiesvormen, 1 juli 2015-2019 corop/gemeente 2015 2016 2017 2018 2019

Zaanstreek x x x x x IJmond 7648 7261 7589 6697 7557 agglomeratie Haarlem 10563 12192 12719 10243 9097 Groot-Amsterdam 15746 17963 15648 15541 16759 w.v. Amsterdam 7711 10437 8234 8233 8342 Amstel-Meerlanden/Waterland + 8035 7526 7414 7308 8417 Het Gooi en Vechtstreek 1928 2331 2540 2522 1185 Flevoland 29984 29205 29305 30303 27752

Metropoolregio Amsterdam 65869 68952 67801 65306 62350

Nederland 1117362 1108739 1107533 1111828 1108176

bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Toerisme 131

10.2.3 Gasten in verblijfsrecreatieve logiesvormen, 2014-2018

2014 2015 2016

% buiten- % buiten- % buiten- landse landse landse corop/gemeente gasten gasten gasten gasten gasten gasten

Zaanstreek 1000 16 3000 37 1000 18 IJmond 69000 22 73000 20 76000 18 agglomeratie Haarlem 218000 49 236000 56 250000 58 Groot-Amsterdam 204000 48 207000 54 218000 53 w.v. Amsterdam x x x x x x Amstel-Meerlanden/Waterland + x x x x x x Het Gooi en Vechtstreek 23000 15 25000 19 23000 17 Flevoland 474000 24 490000 24 472000 28

Metropoolregio Amsterdam 988000 34 1035000 37 1040000 39

Nederland 12734000 23 13143000 25 13126000 26

2017 2018

% buiten- % buiten- landse landse corop/gemeente gasten gasten gasten gasten

Zaanstreek 1000 22 1000 26 IJmond 73000 21 76000 33 agglomeratie Haarlem 251000 57 269000 57 Groot-Amsterdam 224000 56 254000 55 10 w.v. Amsterdam x x x x Amstel-Meerlanden/Waterland + x x x x Het Gooi en Vechtstreek 30000 21 21000 15 Flevoland 517000 29 489000 28

Metropoolregio Amsterdam 1096000 40 1111000 41

Nederland 13664000 28 14266000 29

bron: CBS/bewerking OIS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 132 Toerisme

10.2.4 Overnachtingen van gasten in verblijfsrecreatieve logiesvormen, 2014-2018

2014 2015 2016

% buiten- % buiten- % buiten landse landse landse overnach- overnach- overnach- overnach- overnach- overnach- corop/gemeente tingen tingen tingen tingen tingen tingen

Zaanstreek 3000 14 19000 45 6000 20 IJmond 336000 25 355000 19 351000 15 agglomeratie Haarlem 981000 47 1007000 54 1025000 59 Groot-Amsterdam 743000 45 624000 53 701000 49 w.v. Amsterdam x x x x x x Amstel-Meerlanden/Waterland + x x x x x x Het Gooi en Vechtstreek 84000 19 106000 25 95000 25 Flevoland 2084000 26 2078000 27 2011000 32

Metropoolregio Amsterdam 4231000 34 4188000 37 4187000 40

Nederland 59888000 24 61918000 25 61623000 27

2017 2018

% buiten- % buiten landse landse overnach- overnach- overnach- overnach- corop/gemeente tingen tingen tingen tingen

Zaanstreek 3000 25 4000 23 IJmond 316000 17 340000 34 agglomeratie Haarlem 1022000 55 1077000 57 Groot-Amsterdam 810000 53 931000 52 w.v. Amsterdam x x x x Amstel-Meerlanden/Waterland + x x x x Het Gooi en Vechtstreek 109000 28 67000 22 Flevoland 2156000 32 2019000 32

Metropoolregio Amsterdam 4416000 40 4438000 42

Nederland 62827000 28 64471000 30

bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Toerisme 133

10.2.5 Gemiddelde verblijfsduur in verblijfsrecreatieve logiesvormen, 2014-2018 (nachten) corop/gemeente 2014 2015 2016 2017 2018

Zaanstreek 3,76 5,46 6,00 3,00 4,00 IJmond 4,90 4,85 4,62 4,33 4,47 agglomeratie Haarlem 4,50 4,26 4,10 4,07 4,00 Groot-Amsterdam 3,65 3,02 3,22 3,62 3,67 w.v. Amsterdam x x x x x Amstel-Meerlanden/Waterland + x x x x x Het Gooi en Vechtstreek 3,59 4,28 4,13 3,63 3,19 Flevoland 4,40 4,24 4,26 4,17 4,13

Metropoolregio Amsterdam 4,28 4,05 4,03 4,03 3,99

Nederland 4,70 4,71 4,69 4,60 4,52

bron: CBS/bewerking OIS

10

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 134 Bouwen en wonen

11.1.1 Woningvoorraad, 1 januari 2015-2019 gemeente/subregio 2015 2016 2017 2018 2019

Wormerland 6696 6684 6764 6803 6962 Zaanstad 66549 66961 67476 68025 68402 Zaanstreek 73245 73645 74240 74828 75364

Beverwijk 18760 18846 19106 19189 19280 Heemskerk 17361 17457 17513 17439 17501 Uitgeest 5520 5548 5606 5619 5633 Velsen 30621 30603 30820 30697 30913 IJmond 72262 72454 73045 72944 73327

Bloemendaal 9619 9653 9727 9894 9992 Haarlem 73230 73674 74037 74796 75633 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 2276 2281 2312 2357 2410 Heemstede 12321 12520 12511 12561 12587 Zandvoort 9403 9450 9517 9523 9557 agglomeratie Haarlem 106849 107578 108104 109131 110179

Aalsmeer 12803 12893 12919 12888 13091 Amstelveen 42736 43045 41649 41782 42035 Diemen 13132 13216 12770 13136 13803 Haarlemmermeer 59292 59699 60085 60622 61101 Ouder-Amstel 5781 5851 5851 5897 6155 Uithoorn 12603 12837 12771 12948 12856 Amstel-Meerlanden 146347 147541 146045 147273 149041

Blaricum 4272 4363 4639 4865 4941 Bussum 15628 Gooise Meren ¹) 26137 26249 26342 26508 Hilversum 40861 41123 41638 41942 42324 Huizen 18544 18592 18718 18833 18874 Laren 5167 5181 5244 5269 5280 Muiden 2781 Naarden 7666 Weesp 8715 8640 8748 8951 9008 Wijdemeren 10344 10381 10583 10618 10707 Het Gooi en Vechtstreek 113978 114417 115819 116820 117642

Almere 78974 79721 80582 82312 84161 Lelystad 32658 32755 32895 32767 32893 Flevoland – 111632 112476 113477 115079 117054

Beemster 3641 3657 3790 3836 3941 Edam-Volendam ²) 12285 14939 14819 14915 15029 Landsmeer 4646 4668 4739 4835 4853 Oostzaan 3932 4048 4068 4093 4099 Purmerend 35353 35581 35631 35751 36141 Waterland 7228 7280 7241 7260 7289 Zeevang 2573 Waterland + 69658 70173 70288 70690 71352

Amsterdam 416966 424390 428035 432715 441490

Metropoolregio Amsterdam 1110937 1122674 1129053 1139480 1155449

Nederland 7587964 7641323 7686178 7740984 7814912

1) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. bron: CBS 2) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bouwen en wonen 135

11.1.2 Woningvoorraad naar bouwjaar en woningtype, 1 januari 2019 (procenten)

bouwjaar woningtype

in of meer- gemeente/subregio voor 2005 na 2005 eengezins gezins totaal abs.

Wormerland 87,8 12,2 75,1 24,9 6962 Zaanstad 87,4 12,6 63,3 36,7 68402 Zaanstreek 87,4 12,6 64,4 35,6 75364

Beverwijk 85,2 14,8 54,9 45,1 19279 Heemskerk 83,8 16,2 66,7 33,3 17500 Uitgeest 83,2 16,8 80,3 19,7 5633 Velsen 92,5 7,5 61,6 38,4 30913 IJmond 87,8 12,2 62,5 37,5 73325

Bloemendaal 90,7 9,3 73,8 26,2 9992 Haarlem 91,7 8,3 50,7 49,3 75633 Heemstede 90,8 9,2 65,4 34,6 12587 Zandvoort 95,4 4,6 47,0 53,0 9557 agglomeratie Haarlem 91,9 8,1 54,2 45,8 107769

Aalsmeer 72,7 27,3 78,3 21,7 13091 Amstelveen 87,2 12,8 48,9 51,1 42035 Diemen 84,0 16,0 40,5 59,5 13803 Haarlemmermeer 87,7 12,3 74,9 25,1 63511 Ouder-Amstel 89,3 10,7 60,9 39,1 6155 Uithoorn 87,1 12,9 71,1 28,9 12856 Amstel-Meerlanden 85,9 14,1 63,9 36,1 151451 11 Blaricum 77,5 22,5 86,8 13,2 4941 Gooise Meren 94,8 5,2 68,2 31,8 26509 Hilversum 93,5 6,5 59,2 40,8 42324 Huizen 93,7 6,3 71,9 28,1 18861 Laren 91,4 8,6 82,0 18,0 5280 Weesp 89,8 10,2 51,4 48,6 9008 Wijdemeren 90,6 9,4 83,7 16,3 10707 Het Gooi en Vechtstreek 92,5 7,5 67,1 32,9 117630

Almere 81,7 18,3 72,9 27,1 84161 Lelystad 89,7 10,3 82,7 17,3 32893 Flevoland – 83,9 16,1 75,6 24,4 117054

Beemster 83,1 16,9 89,3 10,7 3941 Edam-Volendam 89,7 10,3 87,1 12,9 15029 Landsmeer 85,6 14,4 85,8 14,2 4852 Oostzaan 89,9 10,1 83,1 16,9 4099 Purmerend 89,9 10,1 67,1 32,9 36141 Waterland 93,5 6,5 84,8 15,2 7289 Waterland + 89,6 10,4 76,5 23,5 71351

Amsterdam 86,1 13,9 12,2 87,8 441244

Metropoolregio Amsterdam 87,4 12,6 45,5 54,5 1155188

Nederland 88,5 11,5 64,3 35,7 7814497

bron: CBS

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 136 Bouwen en wonen

11.2.1 Woningvoorraad en mutaties in de woningvoorraad, 2018

vermeerdering vermindering stand stand 1) gemeente/subregio 1-1-2018 totaal nieuwbouw totaal sloop saldo 1-1-2019

Wormerland 6803 164 156 5 1 159 6962 Zaanstad 68025 449 281 83 5 377 68402 Zaanstreek 74828 613 437 88 6 536 75364

Beverwijk 19189 250 107 160 151 91 19280 Heemskerk 17439 71 40 8 1 62 17501 Uitgeest 5619 17 3 4 – 14 5633 Velsen 30697 230 142 17 3 216 30913 IJmond 72944 568 292 189 155 383 73327

Bloemendaal 9894 107 81 8 5 98 9992 Haarlem 74796 1028 526 194 50 837 75633 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 2357 59 57 6 1 53 2410 Heemstede 12561 25 10 1 – 26 12587 Zandvoort 9523 39 30 5 1 34 9557 agglomeratie Haarlem 109131 1258 704 214 57 1048 110179

Aalsmeer 12888 217 193 19 13 203 13091 Amstelveen 41782 398 236 145 80 253 42035 Diemen 13136 669 638 2 1 667 13803 Haarlemmermeer 60622 560 417 82 31 479 61101 Ouder-Amstel 5897 260 107 2 1 258 6155 Uithoorn 12948 41 40 133 130 –92 12856 Amstel-Meerlanden 147273 2145 1631 383 256 1768 149041

Blaricum 4865 88 84 13 1 76 4941 Gooise Meren 26342 212 141 34 5 166 26508 Hilversum 41942 429 277 48 4 382 42324 Huizen 18833 57 6 17 5 41 18874 Laren 5269 34 2 22 3 11 5280 Weesp 8951 67 44 10 1 57 9008 Wijdemeren 10618 142 117 48 14 89 10707 Het Gooi en Vechtstreek 116820 1029 671 192 33 822 117642

Almere 82312 1876 1645 31 17 1849 84161 Lelystad 32767 196 121 71 – 126 32893 Flevoland – 115079 2072 1766 102 17 1975 117054

Beemster 3836 109 92 6 1 105 3941 Edam-Volendam 14915 139 122 25 14 114 15029 Landsmeer 4835 25 24 8 7 18 4853 Oostzaan 4093 8 6 2 1 6 4099 Purmerend 35751 405 336 21 3 390 36141 Waterland 7260 31 26 4 4 29 7289 Waterland + 70690 717 606 66 30 662 71352

Amsterdam 432715 10340 7530 1462 400 8775 441490

Metropoolregio Amsterdam 1139480 18742 13637 2696 954 15969 1155449

Nederland 7740984 93561 66585 20026 8759 73928 7814912

1) Incl. administratieve correcties. bron: CBS

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bouwen en wonen 137

11.2.2 Gemiddelde woningwaarde (WOZ) (x 1.000 euro), 1 januari 2015-2019 gemeente/subregio 2015 2016 2017 ¹) 2018 ¹) 2019 ¹)

Wormerland 217 219 224 236 263 Zaanstad 170 175 184 201 228 Zaanstreek 174 179 188 204 231

Beverwijk 176 176 183 194 215 Heemskerk 206 212 218 233 258 Uitgeest 237 239 247 260 291 Velsen 212 218 227 243 266 IJmond 203 207 215 229 252

Bloemendaal 529 552 588 637 695 Haarlem 223 228 250 286 326 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 261 268 283 314 Heemstede 360 377 404 453 502 Zandvoort 245 249 263 281 312 agglomeratie Haarlem 268 277 300 336 378

Aalsmeer 277 283 294 304 344 Amstelveen 268 282 296 342 389 Diemen 201 203 210 235 258 Haarlemmermeer ²) 244 248 256 272 298 Ouder-Amstel 296 310 313 358 393 Uithoorn 221 228 239 258 282 Amstel-Meerlanden 250 257 268 293 325

Blaricum 512 504 531 575 606 Bussum 322 Gooise Meren ³) 334 347 368 410 Hilversum 245 250 264 276 314 Huizen 258 261 268 284 309 Laren 534 536 559 . 626 Muiden 298 11 Naarden 367 Weesp 221 221 229 253 288 Wijdemeren 320 323 329 350 384 Het Gooi en Vechtstreek 296 299 311 329 365

Almere 180 181 187 198 219 Lelystad 159 159 163 169 188 Flevoland – 174 175 180 190 210

Beemster 292 293 304 323 362 Edam-Volendam 4) 224 231 242 252 276 Landsmeer 274 288 315 351 395 Oostzaan 258 262 271 284 325 Purmerend 184 185 191 209 235 Waterland 260 267 284 302 334 Zeevang 265 Waterland + 218 220 231 248 277

Amsterdam 232 251 290 340 378

Metropoolregio Amsterdam 232 242 264 295 328

Nederland 206 208 216 230 248

1) Voorlopige cijfers. bron: CBS 2) Samenvoeging Haarlemmerliede en Spaarnwoude en Haarlemmermeer. ³) Samenvoeging Bussum, Muiden en Naarden. 4) Samenvoeging Edam-Volendam en Zeevang.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 138 Bouwen en wonen

11.2.3 Gemeentelijke woonlasten (euro's per jaar per huishouden), 2017-2019 1)

gemiddelde woning 2)

rangnr. netto eenpersoonshuishouden meerpersoonshuishouden woonlasten gemeente/subregio 3) 2017 2018 2019 2017 2018 2019 2019

Wormerland 802 832 877 802 832 877 335 Zaanstad 825 839 837 825 839 837 306 Zaanstreek 814 836 857 814 836 857

Beverwijk 624 615 620 719 711 716 110 Heemskerk 669 678 691 732 743 756 185 Uitgeest 657 667 696 737 754 795 253 Velsen 725 730 770 757 762 803 261 IJmond 669 673 694 736 743 768

Bloemendaal 1104 1130 1330 1205 1234 1446 372 Haarlem 634 646 697 743 756 829 291 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 997 1056 1026 1086 Heemstede 791 807 823 840 856 877 334 Zandvoort 684 668 680 750 729 742 159 agglomeratie Haarlem 842 861 883 913 932 974

Aalsmeer 618 684 751 742 737 815 275 Amstelveen 649 660 676 694 703 720 117 Diemen 731 701 713 801 772 783 236 Haarlemmermeer 650 629 711 718 717 836 142 Ouder-Amstel 703 703 788 733 732 823 285 Uithoorn 772 788 819 772 788 819 281 Amstel-Meerlanden 687 694 743 743 742 799

Blaricum 1072 1022 1034 1211 1161 1173 371 Gooise Meren 551 859 689 668 957 790 246 Hilversum 621 635 646 731 748 767 208 Huizen 555 576 618 615 647 694 87 Laren 908 936 943 1059 1103 1110 369 Weesp 648 660 677 728 740 758 191 Wijdemeren 902 936 936 979 1010 1010 365 Het Gooi en Vechtstreek 751 803 792 856 909 900

Almere 748 775 804 748 775 804 262 Lelystad 652 657 669 760 769 786 240 Flevoland – 700 716 737 754 772 795

Beemster 758 812 854 840 893 942 357 Edam-Volendam 637 646 664 704 715 736 144 Landsmeer 786 784 808 858 857 880 336 Oostzaan 827 838 895 888 899 958 359 Purmerend 719 721 732 719 721 732 136 Waterland 632 624 620 778 768 757 188 Waterland + 727 738 762 798 809 834

Amsterdam 508 503 553 586 581 645 37

Metropoolregio Amsterdam 712 728 753 775 791 821

1)  De gemeentelijke woonlasten bestaan uit onroerende zaakbelasting (OZB), bron: COELO/Atlas van reinigingsheffing en rioolrecht woningen. de lokale lasten 2)  De gemiddelde woning is vastgesteld door het CBS, verschilt per gemeente en is gerelateerd aan de waarde van de woning. 3) Woonlasten subregio berekend als gemiddelde van de woonlasten per gemeente.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Politiek 139

31,5 60,6 27,8 39,4 19,7 27,6 19,8 40,9 24,9 30,1 24,2 22,2 38,1 37,0 60,6 36,3 31,7 41,6 42,6 32,8 grp. overige 2,7 3,5 1,8 2,6 2,2 2,6 CU PvdD SP 2,2 7,0 4,2 6,3 2,9 6,8 3,7 6,3 2,9 3,8 7,1 3,2 4,3 7,7 7,4 8,3 7,1 6,8 6,8 7,5 6,8 9,0 7,6 8,6 PvdA GL 9,6 7,4 4,8 8,5 7,7 8,9 8,1 0,0 8,4 9,9 6,8 9,9 11,2 14,3 21,7 12,3 13,8 17,7 11,4 13,9 19,9 13,5 15,8 10,3 12,2 15,8 11,6 22,4 10,2 8,8 8,3 7,8 8,1 5,3 D66 11,9 15,7 17,6 18,1 13,2 13,7 16,2 12,4 14,1 13,1 13,6 10,6 10,9 15,4 9,9 6,3 6,5 9,5 9,4 9,5 5,5 4,9 12,0 16,4 12,0 31,2 10,6 12,9 10,1 13,4 11,1 10,3 16,0 10,6 CDA 20,8 22,0 17,6 17,9 14,4 24,2 25,5 16,2 17,9 22,8 13,0 25,7 13,3 12,5 10,9 13,4 15,9 13,7 13,1 18,6 VVD geldig uitgebrachte stemmen per partij (%) % 46,4 50,6 62,9 35,0 58,1 55,6 56,8 65,6 67,2 51,3 51,9 65,0 51,0 52,1 51,5 komst 11 6482 7910 6826 7325 57,3 stem- 11480 11011 50,5 41219 37316 13331 67687 54,5 13758 11900 65553 28001 15914 14812 46,2 69395 62070 120839 101255 57,3 geldige op- 50 88 78 54 51 67 on- totaal 972 137 152 212 288 133 820 600 631 205 204 171 553 486 stem- blanco/ geldige

den men 22965 10379 22116 64737 24207 14076 21080 17796 54341 10582 31594 32426 12895 262784 118380 178182 125230 128943 134381 121486 kiesge- rechtig-

Kiesgerechtigden, blanco/ongeldige stemmen, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage bij de verkiezingen voor Gemeenteraad, blanco/ongeldige stemmen, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage Kiesgerechtigden,

Amstel-Meerlanden Uithoorn Ouder-Amstel Diemen Haarlemmermeer ¹) Amstelveen Aalsmeer agglomeratie Haarlem Zandvoort Haarlem Haarlemmerliede en Spaarnwoude ¹) Heemstede Bloemendaal

IJmond Velsen Uitgeest Heemskerk Beverwijk

Zaanstreek 2018 Wormerland Zaanstad 12.1.1 gemeente/subregio

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 140 Politiek

0,0 29,6 21,3 39,4 16,8 44,5 30,3 52,3 59,4 34,4 44,4 30,0 34,4 51,9 34,9 60,1 26,2 26,9 34,4 52,4 grp. overige 7,1 4,1 5,9 bron: Kiesraad bron: 2,6 3,2 2,0 5,5 7,3 4,7 4,1 3,8 9,1 4,7 2,8 CU PvdD SP 7,5 3,2 6,7 7,2 6,1 7,6 9,9 7,7 5,4 8,2 4,8 9,8 5,1 9,2 5,0 PvdA GL 9,8 8,4 7,1 9,7 8,0 12,4 7,1 8,7 5,5 8,3 14,0 9,9 6,5 2,0 4,7 9,7 14,4 9,7 5,1 20,4 10,7 11,4 17,1 11,3 25,9 13,7 15,5 13,0 10,8 9,8 3,5 9,0 6,1 5,7 D66 13,1 16,1 11,3 10,3 10,3 18,6 11,5 10,2 13,8 10,7 10,0 11,0 18,7 13,4 12,0 7,6 3,5 9,1 9,2 4,8 6,1 4,2 6,0 9,6 8,8 7,5 13,1 22,4 10,3 13,2 16,1 11,2 18,3 18,4 12,3 CDA 14,8 15,4 40,7 20,6 13,0 20,0 14,8 18,2 15,2 13,1 18,7 21,9 16,0 20,6 23,1 VVD geldig uitgebrachte stemmen per partij (%) % 52,1 52,2 11,4 54,3 68,4 21,1 48,8 9,6 58,7 65,3 52,3 64,3 47,0 15,1 51,2 45,4 15,3 59,7 61,3 62,7 67,2 59,7 55,8 62,7 60,6 komst 9326 4477 5832 4827 9385 5900 5107 stem- 70026 31099 14465 99256 30176 69080 11561 19524 38553 27125 990627 347148 117155 geldige op- 85 38 44 50 97 33 94 36 on- totaal 600 108 275 912 265 647 938 130 371 177 9937 4511 stem- blanco/ geldige

den men 7771 8996 7582 8832 8483 13794 64279 27734 59441 19004 15165 32872 69756 43566 674286 130156 212899 153458 197678 kiesge- rechtig- 1919309

2018 (slot) Kiesgerechtigden, blanco/ongeldige stemmen, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage bij de verkiezingen voor Gemeenteraad, blanco/ongeldige stemmen, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage Kiesgerechtigden,

Verkiezing door herindeling 21 november 2018. Verkiezing door herindeling 18 november 2015. Verkiezing ) ) Amsterdam Metropoolregio Amsterdam

Waterland + Waterland Waterland Purmerend Oostzaan Landsmeer Edam-Volendam ²) Edam-Volendam Beemster

Flevoland – Lelystad Almere

Het Gooi en Vechtstreek Wijdemeren Weesp Laren Huizen Hilversum Gooise Meren Blaricum 12.1.1 gemeente/subregio 1 2

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Politiek 141

12.1a Opkomst bij de verkiezingen voor de Gemeenteraad, 21 maart 2018 (procenten)

28 29 6 5 2 32 4 27 3 7 31 30 33

10 9 1 8 26 12 11 15

16 1 24 20 22 14 17 21 19 13 23 18

25 21

errei ser

35% – < 50% 1 Amsterdam 10 Haarlemmerliede 18 Uithoorn 27 Lelystad 2 Wormerland en Spaarnwoude 19 Blaricum 28 Beemster 50% – < 55% 3 Zaanstad 11 Heemstede 20 Gooise Meren 29 Edam-Volendam 12 55% – < 60% 4 Beverwijk 12 Zandvoort 21 Hilversum 30 Landsmeer 5 Heemskerk 13 Aalsmeer 22 Huizen 31 Oostzaan 60% – < 65% 6 Uitgeest 14 Amstelveen 23 Laren 32 Purmerend 65% – < 70% 7 Velsen 15 Diemen 24 Weesp 33 Waterland 8 Bloemendaal 16 Haarlemmermeer 25 Wijdemeren 9 Haarlem 17 Ouder-Amstel 26 Almere bron: Kiesraad

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 142 Politiek 9,8 9,7 9,0 7,8 7,2 8,7 grp. 11,6 11,1 12,6 11,6 10,4 12,1 10,7 12,2 12,3 12,3 13,4 14,5 14,9 11,1 overige FvD 18,4 19,9 21,4 15,6 24,1 19,9 21,2 18,5 20,2 17,7 17,9 16,6 5,1 13,4 5,5 13,7 3,3 21,2 6,8 12,1 5,4 10,8 7,5 11,2 5,6 11,0 4,5 17,5 8,2 7,4 5,0 GL PvdD 12,0 4,6 10,7 4,7 15,2 10,1 4,1 19,2 6,2 14,6 17,2 13,2 19,9 12,9 11,9 4,7 10,4 5,1 13,5 4,2 12,9 12,5 4,6 12,5 5,7 12,3 5,7 13,5 5,6 7,7 6,1 6,1 9,5 4,7 9,2 CDA SP 3,9 7,8 4,2 7,7 3,8 8,4 3,2 4,8 4,2 4,0 3,2 12,0 3,5 7,5 4,1 2,6 4,9 5,9 7,5 2,1 5,7 6,1 6,3 9,6 5,5 10,2 6,1 6,8 7,5 5,3 7,6 4,9 6,7 7,6 6,0 7,3 7,0 3,7 5,5 4,6 5,5 4,6 2,8 4,8 7,7 2,4 8,1 6,9 6,1 8,3 8,0 8,2 6,2 PVV 10,2 8,5 8,2 7,7 9,6 6,8 7,8 7,9 9,5 7,4 9,5 9,7 9,5 9,5 10,1 11,0 10,7 12,1 10,5 10,5 11,0 PvdA 6,9 9,7 D66 18,1 9,1 19,7 7,8 17,5 7,6 18,3 12,2 12,2 9,6 19,5 12,1 20,7 18,9 6,6 16,3 12,3 25,6 14,5 12,0 12,2 12,8 7,8 28,1 14,0 13,4 8,2 12,0 7,0 15,4 11,5 7,0 11,5 6,9 11,0 6,9 14,6 7,1 VVD geldig uitgebrachte stemmen per partij (%) % 56,1 58,1 53,3 47,4 56,8 55,0 55,2 55,6 51,1 53,0 52,1 60,2 komst 6548 64,3 7521 6659 64,3 7765 stem- totaal 12449 59751 11010 35566 60,9 13845 60,6 13981 68,4 67402 57,8 12085 69,4 67656 28786 16832 15379 67180 59415 139169 100989 60,2 geldige op-

den men 21512 10243 23381 58732 22988 13366 20530 17507 52482 10427 30489 30299 12980 249601 112745 168654 117251 123697 127643 114663 kiesge- rechtig-

Kiesgerechtigden, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten, 2019 bij de verkiezingen voor Provinciale uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage Kiesgerechtigden,

Amstel-Meerlanden Uithoorn Ouder-Amstel Haarlemmermeer Diemen Amstelveen Aalsmeer

agglomeratie Haarlem Zandvoort Heemstede Haarlem Bloemendaal

IJmond Velsen Uitgeest Heemskerk Beverwijk

Zaanstreek Zaanstad Wormerland

12.2.1 gemeente/subregio

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Politiek 143 9,3 8,1 7,2 5,3 7,9 6,7 9,1 9,5 grp. 12,1 12,2 12,4 10,2 15,8 17,2 15,2 11,8 10,5 11,0 17,9 12,4 overige FvD 26,8 23,6 23,2 21,1 18,8 18,9 18,8 15,4 16,1 17,3 bron: Kiesraad bron: 6,4 14,9 5,3 20,1 3,4 40,8 5,1 17,6 5,1 13,9 4,4 17,4 5,2 13,2 6,1 12,6 5,1 11,9 9,8 4,7 9,6 4,9 6,5 9,5 9,9 5,6 7,5 4,4 9,9 7,2 4,6 9,6 4,2 6,9 3,9 GL PvdD 16,0 23,8 8,7 14,1 11,4 6,6 13,6 5,2 10,9 6,1 12,5 15,7 15,6 12,7 5,5 8,2 8,5 6,1 8,4 CDA SP 5,0 4,2 12,8 2,6 14,8 3,4 12,1 3,7 3,4 12,4 5,9 4,4 2,8 5,8 3,4 5,0 2,3 8,8 4,8 9,1 5,4 8,1 4,1 5,2 6,7 6,1 5,9 9,0 6,2 9,9 6,4 3,8 5,0 5,6 3,6 2,8 8,4 5,4 5,9 3,2 9,4 5,4 4,6 3,2 8,5 3,7 10,6 6,3 5,4 10,2 6,5 4,3 10,7 6,7 5,5 PVV 8,3 9,6 9,3 9,5 4,6 9,5 9,7 8,1 6,7 5,1 9,9 8,2 8,6 8,2 6,7 10,0 11,4 10,7 10,1 10,9 PvdA 7,6 3,3 7,9 8,8 13,6 D66 9,6 14,1 10,3 10,9 12,1 6,2 12,9 11,2 6,6 14,8 6,8 13,8 9,6 20,8 13,2 5,6 13,6 4,6 13,1 6,0 20,4 11,2 20,8 36,2 9,9 14,5 10,6 17,8 7,7 16,1 12,7 24,9 13,2 29,8 9,6 VVD geldig uitgebrachte stemmen per partij (%) % 53,2 59,1 52,0 61,7 65,2 49,3 52,8 48,0 65,3 60,9 64,7 komst 12 9349 69,3 4675 5704 4872 64,2 8566 59,5 5622 5394 stem- totaal 75526 32299 18627 66,3 29770 70744 11883 63,2 19490 38302 59,2 27210 64,4 975560 55,2 308059 100514 116467 61,6 geldige op-

den men 7604 8807 7623 8646 8374 13555 62572 28284 56825 18893 14479 32156 65072 42456 583421 128445 205504 148679 190076 kiesge- rechtig- 1777041

Kiesgerechtigden, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten, 2019 (slot) bij de verkiezingen voor Provinciale uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage Kiesgerechtigden,

Amsterdam Metropoolregio Amsterdam

Waterland + Waterland Waterland Purmerend Oostzaan Landsmeer Edam-Volendam Beemster

Flevoland – Lelystad Almere

Het Gooi en Vechtstreek Wijdemeren Weesp Laren Huizen Hilversum Gooise Meren Blaricum

12.2.1 gemeente/subregio

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 144 Politiek grp. 12,1 12,0 12,0 13,1 12,0 13,4 10,0 12,0 14,7 11,2 14,5 10,7 13,1 10,7 16,1 16,5 12,9 12,7 14,6 12,7 overige 9,6 8,7 7,9 7,9 7,7 FvD 9,8 13,3 8,1 15,2 9,8 14,4 6,5 19,7 6,1 14,6 9,1 14,8 9,6 12,1 8,1 15,5 GR- LINKS 3,4 2,2 12,8 4,1 1,7 15,7 2,5 11,4 10,2 1,9 17,4 11,6 2,4 1,6 10,3 1,8 18,7 1,4 10,9 1,2 6,0 3,1 2,7 11,3 13,1 2,7 11,3 13,3 2,9 10,9 11,9 2,1 10,3 13,7 1,2 1,6 10,6 15,3 1,9 /ESD CU-SGP PvdA SP 2,3 18,3 1,9 20,3 2,3 16,8 2,4 21,8 2,3 20,4 3,2 22,0 4,0 20,7 1,1 17,9 2,9 23,3 1,3 20,4 2,7 17,2 1,8 14,7 3,8 20,7 4,8 22,1 4,9 21,8 4,3 24,3 4,0 21,0 3,2 21,0 4,6 20,4 2,4 17,9 19,8 19,2 20,0 17,4 20,3 12,6 15,1 27,6 13,0 26,1 22,4 22,9 15,8 13,0 12,8 15,2 14,5 17,8 13,3 20,6 VVD 3,4 2,1 3,9 2,3 2,7 2,9 1,5 2,4 1,4 5,8 3,5 4,2 4,3 4,6 4,7 3,4 2,9 4,0 4,9 4,0 PVV 9,3 9,2 6,5 7,5 5,2 9,5 5,4 9,0 6,5 9,3 8,3 6,7 6,5 8,1 8,4 9,9 -EVP CDA 8,4 7,3 10,2 8,5 6,0 6,6 13,7 7,1 6,9 5,6 5,5 6,2 6,6 11,0 6,2 6,9 10,8 10,1 10,7 11,3 10,1 11,2 10,7 10,6 D66 geldig uitgebrachte stemmen per partij (%) % komst men 5459 53,1 8988 43,3 5795 43,4 5580 43,0 4929 47,2 9439 44,1 stem- totaal 83959 49,7 29939 50,9 45360 40,2 55447 47,2 12108 58,8 10609 60,2 10371 45,0 48851 39,5 21108 40,2 48729 38,2 43149 37,7 12134 39,8 10680 35,2 109556 44,3 geldige op-

den 10309 59045 20848 20654 13430 17646 23090 52662 13032 10478 30617 30432 21538 248065 169642 113235 117912 124189 127999 114967 kiesge- rechtig-

Kiesgerechtigden, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage bij de verkiezingen voor het Europees Parlement, 2019 bij de verkiezingen voor het Europees uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage Kiesgerechtigden,

Amstel-Meerlanden Ouder-Amstel Uithoorn agglomeratie Haarlem Amstelveen Diemen Haarlemmermeer Haarlem Heemstede Zandvoort Bloemendaal Aalsmeer IJmond Velsen

Zaanstreek Wormerland Zaanstad gemeente/subregio

12.3.1 Uitgeest Heemskerk Beverwijk

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Politiek 145 9,2 9,6 grp. overige 6,3 17,3 9,2 13,8 9,7 12,0 8,4 11,6 FvD bron: Kiesraad bron: 8,8 19,6 12,0 9,0 17,8 14,0 9,4 17,8 13,4 7,7 13,4 6,4 31,0 9,6 15,9 15,2 7,6 16,5 14,4 5,5 11,7 10,2 7,7 12,0 11,2 7,7 12,5 10,6 5,6 12,9 10,6 GR- LINKS 1,4 23,5 2,4 15,3 10,7 14,6 1,7 1,7 11,4 12,7 11,0 1,9 3,1 1,5 11,1 14,6 11,9 1,4 1,3 4,2 6,0 3,5 10,4 15,6 15,5 3,9 10,7 10,1 12,1 1,3 1,9 14,1 3,6 14,2 9,9 3,5 1,9 10,1 2,1 /ESD CU-SGP PvdA SP 3,0 20,6 3,0 20,0 3,0 19,7 2,5 23,3 4,1 20,7 3,6 20,0 2,6 24,6 2,2 19,1 1,8 14,0 3,9 18,8 4,5 18,7 3,7 18,9 2,0 18,3 1,3 14,1 2,6 23,0 2,6 18,4 1,7 17,4 1,7 17,6 1,4 18,8 1,7 17,3 11,6 15,3 15,1 15,3 13,9 15,5 15,8 25,0 13,9 14,6 13,7 15,0 20,9 34,3 14,8 16,7 19,1 22,6 24,6 29,9 VVD 1,9 3,1 5,1 3,1 5,9 5,0 3,5 3,8 5,8 5,4 5,9 5,1 2,6 2,0 2,7 2,9 3,1 2,7 2,1 2,3 PVV 2,8 6,3 9,4 7,0 7,1 6,0 6,1 7,9 5,4 9,5 7,0 9,9 9,7 -EVP CDA 9,3 6,3 12,7 5,5 5,8 5,1 5,9 12,3 3,5 12,6 8,4 6,3 4,9 6,8 9,1 10,6 9,1 10,0 6,4 11,5 9,9 7,7 13,3 7,9 11,8 11,6 11,3 D66 geldig uitgebrachte stemmen per partij (%) %

komst 12 men 7234 53,1 3340 43,9 3713 48,7 4312 53,8 6946 47,7 4787 55,2 8997 47,5 4300 50,8 stem- totaal 52997 41,5 22156 35,4 12242 43,3 71637 34,8 21380 37,6 50257 33,7 14744 45,8 93710 49,2 31124 47,7 22812 53,7 266820 45,3 776259 43,6 geldige op-

den 7648 8040 7659 8718 8489 13666 62859 28360 57078 14620 32264 19009 65482 42654 592365 128232 206864 149786 191236 kiesge- rechtig- 1788592

Kiesgerechtigden, uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage bij de verkiezingen voor het Europees Parlement, 2019 (slot) bij de verkiezingen voor het Europees uitgebrachte geldige stemmen en opkomstpercentage Kiesgerechtigden,

Amsterdam

Amsterdam Metropoolregio

Waterland + Waterland Purmerend Oostzaan Edam-Volendam Landsmeer Beemster

Flevoland – Lelystad Almere

Weesp Laren Huizen Wijdemeren Het Gooi en Vechtstreek Hilversum Gooise Meren Blaricum gemeente/subregio

12.3.1

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 146 Bijlagen

Verklaring van begrippen A en gebruikte afkortingen

A Alleenstaande Persoon die alleen een huishouden voert (eenpersoonshuishouden), behalve alleenwonenden vallen hier ook kamerbewoners onder. Ammoniak Vervluchtiging van ammoniak in stal en opslag, uitgedrukt in stikstof. aow De Algemene Ouderdomswet is een collectief basispensioen, dat wordt uitge- keerd aan iedereen die de aow-leeftijd heeft bereikt en die in Nederland woont of heeft gewoond. De aow bedraagt 2% van het volledige aow-pensioen voor ieder jaar dat iemand in de 50 jaar voor de aow-leeftijd in Nederland heeft gewoond en niet in het buitenland heeft gewerkt. avo Algemeen voortgezet onderwijs. B bas Bewoners Aanspreekpunt Schiphol. Basisonderwijs Het onderwijs zoals opgenomen in de Wet Primair Onderwijs (wpo). Het reguliere basisonderwijs is bedoeld voor kinderen van 4-12 jaar. Bbl Beroepsbegeleidende leerweg. bbp Het bruto binnenlands product (bbp) is het eindresultaat van de productieve activiteiten van de ingezeten productie-eenheden. Het is gelijk aan de toege- voegde waarde tegen basisprijzen van alle bedrijfsklassen samen, aangevuld met enkele transacties die niet naar bedrijfsklassen worden verdeeld. De toe­gevoegde waarde (basisprijzen) per bedrijfsklasse is gelijk aan het verschil tussen de productie (basisprijzen) en het intermediair verbruik (aankoopprijzen). Het bbp per inwoner is het bbp gedeeld door het gemiddeld aantal inwoners van Nederland of de betreffende regio in de verslagperiode. Bedbezetting hotels Het aantal overnachtingen gedeeld door (het aantal bedden x 365) x 100. Bedrijfsvestiging Een locatie van een onderneming, instelling of zelfstandige beroepsbeoefenaar (dat wil zeggen elke fabriek, werkplaats, kantoor of andere bedrijfsruimte, dan wel complex daarvan) waarin of van waaruit een economische activiteit of zelf- standig (vrij) beroep wordt uitgeoefend door minimaal één werkzaam persoon. Beroepsbevolking ccs 1991 Volgens deze definitie van het ccs uit 1991 worden tot de beroepsbevolking gerekend personen die – tenminste 12 uur per week werken, of – werk hebben aanvaard waardoor ze tenminste 12 uur per week gaan werken, of – verklaren ten minste 12 uur per week te willen werken, daarvoor beschikbaar zijn en activiteiten ontplooien om werk voor tenminste 12 uur per week te vinden. Van de beroepsbevolking worden personen die ten minste 12 uur per week werken tot de werkzame beroepsbevolking gerekend en degenen die niet of minder dan 12 uur per week werken tot de werkloze beroepsbevolking.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bijlagen 147

Besteedbaar inkomen Bruto-inkomen uit arbeid, onderneming, vermogen en ontvangen overdrachten verminderd met de premies sociale zekerheid, loon-, inkomsten- en vermogens- belasting en andere betaalde overdrachten (o.a. premies ziektekosten en alimen- tatie voor ex-partner). Bevolkingsdichtheid Het aantal inwoners per oppervlakte-eenheid (gewoonlijk per km2 land). Bevolkingsprognose Een vooruitberekening van de omvang en samenstelling van de bevolking. De prognose is gebaseerd op veronderstellingen over de demografische factoren geboorte, sterfte en migratie. Binnengemeentelijke Personen die verhuizen waarbij het oude en het nieuwe adres in dezelfde verhuizingen gemeente liggen. Wijzigingen van adres die het gevolg zijn van wijziging van straatnaam, huisnummer of iets dergelijks worden niet als verhuizing beschouwd. Bol Beroepsopleidende leerweg. Bouwperiode Met ingang van 1 januari 1998 is de bouwperiode vastgesteld op basis van de opvoerdatum van het woonobject. Bruto-arbeidsparticipatie Beroepsbevolking (werkzaam + werkloos) in procenten van de bevolking van 15-74 jaar. Burgerlijke staat Ongehuwd, gehuwd, partnerschap, weduwstaat en gescheiden. C cbs Centraal Bureau voor de Statistiek. corop gebied De corop indeling is een administratieve indeling van Nederland naar gebieden, kleiner dan provincies die is ontworpen door de Coördinatie Commissie Regionaal Onderzoeksprogramma (corop). Nederland telt 43 corop gebieden. De Metropoolregio bestaat uit de volgende corop gebieden: Groot-Amsterdam (Amsterdam, Waterland + en Amstel-Meerlanden), agglomeratie Haarlem, IJmond, Het Gooi en Vechtstreek en de gemeenten Almere en Lelystad die deel uitmaken van het corop gebied Flevoland. De toeristische statistieken van Almere en Lelystad zijn alleen beschikbaar op het niveau van het hele corop gebied Flevoland. B D duo Dienst Uitvoering Onderwijs. dvs Dienst Verkeer en Scheepvaart. E Echtgenote Met de wettige echtgenoot samenwonende vrouw. Echtpaar Man en vrouw die voor de wet in de echt verbonden zijn. Echtscheiding Ontbinding van het huwelijk door rechterlijk vonnis op de bij de wet omschreven gronden. Eengezinswoning Elke woning die tevens een geheel pand vormt. Hieronder vallen vrijstaande woningen, aaneen gebouwde woningen, zoals twee onder één kap gebouwde hele huizen, boerderijen met woningen en alle rijenhuizen. Eenoudergezin Gezin dat wordt gevormd door één ouder met één of meer kinderen. Eenpersoonshuishouden Huishouden bestaande uit één persoon (=alleenstaande).

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 148 Bijlagen

Eigendom Geeft het soort eigenaar van een (woon)object aan. Eigen woning Een woning waarvan de eigenaar op hetzelfde adres woont als de gebruiker. Expat Een expatriate of afgekort expat is iemand die gedurende langere tijd in het buitenland verkeert, m.n. werknemer die door een internationaal opererende organisatie in het buitenland is gestationeerd. Externe migratie Vestiging in en vertrek uit de gemeente. F Fosfaatuitscheiding Er zijn bij fosfaat geen gasvormige verliezen. De fosfaatuitscheiding is dus gelijk aan de hoeveelheid fosfaat in de mest na bewaring. G Gast Iemand die overnacht in een als zodanig geregistreerde logiesverstrekkende inrichting en die minstens één maar niet meer dan 59 nachten verblijft. Gasvormige stikstofverliezen Gasvormige stikstofverliezen in stal en mestopslag. Tijdens uitscheiding en bewaring van mest treedt vervluchtiging op van stikstof in de vorm van ammoniak en overige gasvormige stikstofverbindingen. Geboorte Het aantal levendgeborenen, behorend tot de werkelijke bevolking van een gemeente; dit getal is dus exclusief baby’s, die wel in een gemeente geboren zijn, maar elders woonachtig zijn. Geboorte‑/sterfteoverschot Het saldo van geboorte en sterfte. Gehuwd Wettig in de echt verbonden. Gemiddelde verblijfsduur Het totaal aantal overnachtingen gedeeld door het aantal gasten. Gemiddelde woningbezetting Het aantal inwoners gedeeld door het aantal woningen. Gescheiden Het huwelijk is wettig ontbonden, de echtscheiding is uitgesproken. Geslacht Man of vrouw. ggd Gemeentelijke gezondheidsdienst. Graasdieren Graasdieren zijn paarden en pony’s, rundvee, schapen en geiten op agrarische bedrijven. Grote baan Baan van 12 uur of meer per week. H Havo Hoger algemeen voortgezet onderwijs. Hbo Hoger beroepsonderwijs. Hoger onderwijs Hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs. Hotel Hotel is een accommodatie waarin logies verstrekt worden tegen boeking per nacht. Huishouden Een huishouden bestaat uit één of meer personen die alleen of samen een leefeenheid vormen; dit uit zich bijvoorbeeld in het gebruik van een gemeen- schappelijke woonkamer of keuken. Huishoudens zijn dus gezinnen, samen- wonenden, woongroepen en alleenstaanden die een zelfstandige huishouding voeren. Huwelijk Echtverbintenis voltrokken door de ambtenaar van de burgerlijke stand.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bijlagen 149

I iiv Intergraal inkomens- en vermogensonderzoek. Interne migratie Vestiging en vertrek binnen de gemeente; ook wel verhuizingen genoemd. ioaw Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, uitgevoerd door de Dienst Werk en Inkomen. ioaz Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen, uitgevoerd door de Dienst Werk en Inkomen. iva De wia kent twee soorten uitkeringen, de iva en de wga. De regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (iva) verstrekt uitkeringen aan volledig en duurzaam arbeidsongeschikten. K Kali-uitscheiding Er zijn bij kali geen gasvormige verliezen. De uitgescheiden kali is dus gelijk aan de hoeveelheid kali in de mest na bewaring. Kameraantal per woning Is volgens oppervlaktenormen naar beneden bijgesteld bij gering woonoppervlak. Kamerbezetting hotels Het aantal overnachtingen gedeeld door (het aantal kamers x 365) x 100, gedeeld door het gemiddeld aantal personen per kamer. Kiesgerechtigden Gemeenteraad Alle ingezetenen van de betreffende gemeente, die op de dag van de kandidaat- stelling geregistreerd zijn, niet zijn uitgesloten van het kiesrecht en op de dag van de stemming de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt en onderdaan van een lidstaat van de Europese Unie zijn. Degenen die geen onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Unie dienen gedurende 5 jaar onafgebroken ingezetene te zijn van Nederland en in het bezit te zijn van een geldige verblijfstitel. Daarnaast kunnen personen op grond van bepaalde internationale verdragen kiesgerechtigd zijn (geprivilegieerden). Kind Met de wettige vader en/of moeder samenwonende ongehuwde persoon zonder eigen kinderen. Kleine baan Baan van minder dan 12 uur per week. B L Leeftijd Het verschil tussen de teldatum en de geboortedatum. Leeftijdsgroep Samentelling van twee of meer leeftijden. lisa Landelijk Informatie Systeem Arbeidsorganisaties. Logiesverstrekkende Bedrijf dat tegen betaling overnachtinggelegenheid biedt. Hieronder worden accommodatie gerekend: hotels, jeugdhotels, jeugdherbergen, kampeerterreinen en pensions. Loop van de bevolking De ontwikkeling van de bevolking, gebaseerd op geboorte, sterfte, externe migratie en verhuizingen. Lwoo Leerweg Ondersteunend Onderwijs.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 150 Bijlagen

M Mate van arbeidsongeschiktheid Het door het uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (uwv) vastge- stelde percentage, dat aangeeft in hoeverre de persoon niet in staat is hetzelfde te verdienen als een vergelijkbaar gezond persoon. Het percentage wordt bepaald aan de hand van zowel een verzekeringsgeneeskundig, als een arbeidskundig­ onderzoek bij het uwv. Mavo Middelbaar algemeen voortgezet onderwijs. Mbo Middelbaar beroepsonderwijs. Meergezinswoning Elke woning die samen met andere woonruimten en/of bedrijfsruimten een geheel pand vormt. Hieronder vallen flats, galerij-, portiek-, beneden- en boven- woningen, appartementen en woningen boven bedrijfsruimten, voor zover deze zijn voorzien van een buiten de bedrijfsruimte gelegen toegangsdeur. Meerpersoonshuishouden Huishouden bestaande uit meerdere personen. Mestproductie De mestproductie is gedefinieerd als de hoeveelheid mest die aanwezig is in stalopslag en in opslag buiten de stal, inclusief schoonmaakwater en vermorst drinkwater. Voor rundvee en schapen komt daar nog de hoeveelheid mest bij die deze dieren produceren wanneer ze in de wei lopen. Mestsoorten Dierlijke mest kan worden onderscheiden in dunne mest en vaste mest. Tot dunne mest wordt gerekend dunne stalmest en weidemest. Dunne stalmest is de stalmest van rundvee (behalve de stalmest van gekalfde vleeskoeien), alle varkensmest en de mest van leghennen en leghenouderdieren in een stalsysteem met dunne mest. Weidemest is de mest van rundvee en schapen als ze in de wei lopen. Vaste mest is de stalmest van gekalfde vleeskoeien, de stalmest van schapen, geiten, paarden en pony’s, de pluimveemest in stalsystemen met vaste mest en alle mest van konijnen, nertsen en vossen. Gekalfde vleeskoeien zijn voor de vlees­productie bestemde vrouwelijke runderen, ouder dan twee jaar, die minstens een keer gekalfd hebben, ook wel aangeduid met ‘zoog-, mest- en weidekoeien’. Migratieachtergrond Bij het afbakenen van personen met een migratieachtergrond staat het geboorte- land van de ouders centraal. Bij personen met een Nederlandse achtergrond zijn beide ouders in Nederland geboren. Bij personen met een migratieachtergrond is ten minste één ouder in het buitenland geboren. De migratieachtergrond wordt voor de eerste generatie allochtonen bepaald aan de hand van de persoon zelf. Voor de tweede generatie aan de hand van de moeder, tenzij die in Nederland is geboren. In dat geval is gerubriceerd aan de hand van het geboorteland van de vader. MinBZK/WB Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties/Directoraat-generaal Wonen en Bouwen. Mineralenproductie De mineralenproductie betreft de uitgescheiden mineralen stikstof, fosfaat en kali tijdens de mestuitscheiding. Misdrijven Geteld worden de misdrijven, die als hoofdincident in het bedrijfsprocessen­ systeem BVH zijn ingevoerd. In de landelijke definitie van misdrijven wordt, indien er sprake is van zowel een hoofd- als subincident niet sec naar het hoofd- incident gekeken, maar naar de zwaarte van beide incidenten. Het zwaarste incident wordt vervolgens eenmaal geteld. De datum van telling is de datum dat het misdrijf ter kennisname van de politie is gekomen. Cijfers zijn inclusief pogingen.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bijlagen 151

N Nationaliteit De hoedanigheid van tot een bepaalde natie te behoren of van een bepaalde natie deel uit te maken. Naturalisaties/resp. Het verkrijgen van het Nederlanderschap door verlening (zelfstandige naturali- nationaliteitswijzigingen satie of medenaturalisatie), verandering van de nationaliteit (staatsburgerschap). Nederlander Persoon met de Nederlandse nationaliteit. Netto-arbeidsparticipatie Werkzame beroepsbevolking in procenten van de bevolking van 15-74 jaar. Niet-Nederlander Een persoon die niet de Nederlandse nationaliteit heeft. Niet-westerse migranten Migranten afkomstig uit Afrika, Zuid- en Midden-Amerika en Azië met uitzondering van Indonesië en Japan. Nieuwvorming Ziekelijke weefselontaarding. Er worden zowel goedaardige als kwaadaardige gezwellen (kanker), inclusief kwaadaardige bloedziekten onder verstaan (icd-10 codes C00-D48). O ocw Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ongehuwd Niet en nog nooit wettig in de echt verbonden. Opkomstpercentage Het percentage uitgebrachte stemmen (geldig, blanco en ongeldig) van het totaal aantal kiesgerechtigden. Overige gasvormige Vervluchtiging van overige gasvormige stikstofverbindingen, in stal en opslag, stikstofverliezen uitgedrukt in stikstof. Overnachting Het verblijf van een gast voor een nacht in een als zodanig geregistreerde logies- verstrekkende accommodatie. ois Onderzoek, Informatie en Statistiek. P Partnerschap Geformaliseerde relatie, gelijkwaardig met huwelijk. Rechten en plichten liggen grotendeels vast in de wet, i.t.t. het samenlevingscontract. Personen met een heel jaar Personen met een geheel jaar inkomen, worden tot de categorie met 52 weken inkomen inkomen gerekend. De categorie zelfstandigen behoort tot deze groep. Personen die in het onderzoeksjaar gedurende kortere tijd of over een qua tijdsduur onbe- B kende periode inkomen hebben, worden samengeteld in de groep ‘minder dan 52 weken inkomen’. Ook personen die uitsluitend kinderbijslag, individuele huursubsidie en/of tegemoetkoming studiekosten ontvangen worden tot deze categorie gerekend. Vanuit het grondmateriaal is het niet mogelijk om de groep parttime werkers van de fulltimers te onderscheiden. Hierdoor zullen ook bij de personen met een heel jaar inkomen lage inkomens kunnen voorkomen. Praktijkonderwijs Praktijkonderwijs bereidt leerlingen voor op een plaats op de regionale arbeidsmarkt. Het is leerwegondersteunend onderwijs voor leerlingen waarvan niet verwacht wordt dat ze het voortgezet onderwijs met een diploma zullen afsluiten. Leerlingen die vroeger als moeilijk lerende kinderen op vso-scholen zaten, zijn nu opgegaan in het praktijkonderwijs. Primair onderwijs Basis- en speciaal onderwijs. Primaire sector Landbouw, visserij en winning van delfstoffen.

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 152 Bijlagen

Q Quartaire sector Niet-commerciële dienstverlening. R Recreatiewoning Een tot bewoning bestemd gebouw dat gelegen is op een officieel voor recreatie aangewezen terrein en/of bestemd is voor bewoning gedurende de vakantie. Een recreatiewoning voldoet aan alle criteria die gelden voor woningen, maar hoeft niet geschikt te zijn voor bewoning gedurende het gehele jaar. Recreatie Noord-Holland nv Recreatie Noord-Holland zorgt in opdracht van de besturen van de recreatie- schappen voor de ontwikkeling, aanleg, het beheer en onderhoud van vijf recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder- en Uitgeestermeer, Geestmerambacht, Spaarnwoude en Groengebied Amstelland. Recreatie Noord-Holland is een overheids nv met de Provincie Noord-Holland als enige aandeelhouder. rws Rijkswaterstaat. S Sbo Speciaal basisonderwijs voor kinderen met een betrekkelijk laag of laag intelligentieniveau en voor kinderen die een leerachterstand hebben. (voorheen iobk, lom en mlk). So Speciaal onderwijs. soa Seksueel overdraagbare aandoeningen. Speciaal onderwijs Onderwijs bestemd voor kinderen voor wie vaststaat dat zij overwegend op een orthopedagogische of ortho-didactische benadering zijn aangewezen; voor kinderen van 12 jaar en ouder is er voortgezet speciaal onderwijs. Sterfte Het aantal overledenen, behorend tot de werkelijke bevolking van een gemeente; dit getal is dus exclusief personen die wel in een gemeente gestorven zijn, maar elders woonachtig waren. Stikstofproductie Stikstofproductie heeft betrekking op de hoeveelheid uitgescheiden stikstof tijdens opstallen en tijdens beweiding, verminderd met de gasvormige stikstof­verliezen die optreden in stal en opslag. In de mestwetgeving is dit de stikstofproductie die getoetst wordt aan gebruiksnormen voor dierlijke mest. Gasvormige stikstofverliezen bestaan uit ammoniak en overige gasvormige stikstofverbindingen. T Tertiair onderwijs Hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs. Tertiaire sector Commerciële dienstverlening. Toegevoegde waarde Verschil tussen de marktwaarde van productie en de daarvoor ingekochte grondstoffen. U Uitgebrachte geldige stemmen Stemmen uitgebracht bij de verkiezingen die niet blanco of ongeldig zijn. Uitwendige oorzaken Niet-natuurlijke doodsoorzaken. uwv Uitvoering Werknemersverzekeringen.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bijlagen 153

V Vbo Voorbereidend beroepsonderwijs. VenW Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Verblijfsrecreatieve Verblijfsrecreatieve logiesvormen zijn kampeerterreinen, huisjesterreinen, logiesvormen groepsaccommodaties (kampeerboerderijen, kamphuizen, vakantiehuizen). Verhuizing Vertrek van een adres binnen de gemeente en vestiging op een adres binnen de gemeente. Vertrek Vertrek van een adres binnen de gemeente naar een bestemming buiten de gemeente of landsgrens. Vestiging (bedrijfs) Een locatie van een onderneming, instelling of zelfstandige beroepsbeoefenaar, dat wil zeggen elke fabriek, werkplaats, kantoor, winkel of andere bedrijfsruimte, dan wel elk complex daarvan, waarin of van waaruit een economische activiteit, andere (niet-economische) activiteit, of zelfstandig (vrij) beroep wordt uitgeoe- fend door minimaal één werkzaam persoon. Vestiging Vestiging op een adres binnen de gemeente met een herkomst van buiten de gemeente of landsgrens. Vmbo Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs. Vmbo-bk vmbo: basis beroepsgericht, kader beroepsgericht. Vmbo-gt vmbo: gemengd en theoretisch beroepsgericht. vm Veiligheidsmonitor. vrom Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu. Vwo Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs.

W Wajong Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten. Deze wet is op 1 januari 1998 in werking getreden en heeft tot doel een regeling te treffen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering voor mensen die geen beroep kunnen doen op de wao omdat een arbeidsverleden ontbreekt (personen die arbeids­ ongeschikt worden voor hun 17e levensjaar en personen die een opleiding/ studie volgen). B wao Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering. In werking getreden op 1 januari 1967. Uitkering voor personen in loondienst die langer dan een jaar ziek zijn, en ook geen andere werkzaamheden kunnen uitvoeren tegen een gelijke loonwaarde. Waterschap Overheidsinstantie die, onder toezicht van Provinciale Staten, in een bepaalde regio tot taak heeft de waterhuishouding te regelen en belast is met onderhoud van wegen en bruggen. Weduwstaat De wettige echtgeno(o)t(e) door sterfte verloren hebbend en niet opnieuw wettig in de echt verbonden. Werkloosheidspercentage Werkloze beroepsbevolking in procenten van de totale beroepsbevolking. Werkloze beroepsbevolking Mensen die niet of minder dan 12 uur per week werken, binnen twee weken beschikbaar zijn voor een baan van 12 of meer uur per week en daar actief naar op zoek zijn. Werkzame beroepsbevolking Alle mensen tussen 15-74 jaar die tenminste twaalf uur per week in loondienst of eigen bedrijf werken (zie ook definitie beroepsbevolking).

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 154 Bijlagen

Werkzame personen Personen die een beroep uitoefenen en 12 uur of meer per week werkzaam zijn. Hieronder vallen directeuren van nv’s en bv’s, eigenaars, meewerkende gezins- leden, personeel in loondienst, krachten geleend van uitzendbureaus en personen werkzaam via regelingen voor gesubsidieerde arbeid zoals Wet Inschakeling Werkzoekenden (jwg, banenpool), ‘Melkert’-banen en wsw. Tot de werkenden worden ook buitendienstmedewerkers gerekend zoals vertegenwoordigers, service-/onderhoudsmedewerkers, varend/rijdend personeel en thuiswerkers die op de loonlijst staan. Ook personen afwezig wegens ziekte/vakantie worden meegeteld. Westerse migranten Migranten afkomstig uit Europa (inclusief de gehele voormalige Sovjet-Unie), Noord-Amerika, Oceanië, Indonesië en Japan. wga De wia kent twee soorten uitkeringen, de iva en de wga. De regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten (wga) verstrekt uitkeringen aan gedeeltelijk arbeidsongeschikten en niet-duurzaam arbeidsongeschikten. wia De wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen voorziet werknemers en ambtenaren van een uitkering in geval zij arbeidsongeschikt raken. De wet is in werking getreden per 29 december 2005 en is van toepassing op personen die op of na deze datum voor het eerst een arbeidsongeschiktheidsuitkering toegekend krijgen. Er is een wachttijd van 104 weken. Het betreft dus mensen die ziek geworden zijn vanaf 1 januari 2004. De wia kent twee soorten uitkeringen, de iva en de wga. Wo Wetenschappelijk onderwijs. Woningdichtheid Het aantal woningen per oppervlakte-eenheid (gewoonlijk per km2 land). Woningvoorraad Het totaal van adressen die op de peildatum zijn geregistreerd in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) met het gebruiksdoel wonen, exclusief ligplaatsen en standplaatsen. Wooneenheid Een (deel van een) tot bewoning bestemd gebouw dat bestemd is voor perma- nente bewoning door een particulier huishouden en dat voldoet aan alle criteria die van toepassing zijn op woningen. Voor eventueel ontbrekende keuken en/of douche dient een gemeenschappelijke voorziening in het gebouw aanwezig te zijn. Het gebouw waarin de wooneenheid is gelegen, is gebouwd of verbouwd met bestemming bewoning door meerdere particuliere huishoudens. woz Door de gemeenten periodiek getaxeerde waarde van onroerende zaken in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (Wet woz). ww Werkloosheidswet. In werking getreden in 1952 en in 1987 vervangen door een nieuwe Werkloosheidswet. Doel van de wet is werknemers te verzekeren tegen de financiële gevolgen van werkloosheid. wwb Wet Werk en Bijstand.

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Bijlagen 155

Metropoolregio Amsterdam naar B gemeenten en subregio’s, 1 januari 2019

27

28 6 5 2 31 4 26 3 7 30 29 32

9 1 8 25 11 10 14

15 1 23 19 21 13 16 20 18 12 22 17

24 20

B Amsterdam Waterland + Amstel-Meerlanden Flevoland –

IJmond Het Gooi en Vechtstreek agglomeratie Haarlem Zaanstreek

1 Amsterdam 10 Heemstede 19 Gooise Meren 26 Lelystad 2 Wormerland 11 Zandvoort 20 Hilversum 27 Beemster 3 Zaanstad 12 Aalsmeer 21 Huizen 28 Edam-Volendam 4 Beverwijk 13 Amstelveen 22 Laren 29 Landsmeer 5 Heemskerk 14 Diemen 23 Weesp 30 Oostzaan 6 Uitgeest 15 Haarlemmermeer 24 Wijdemeren 31 Purmerend 7 Velsen 16 Ouder-Amstel 25 Almere 32 Waterland 8 Bloemendaal 17 Uithoorn 9 Haarlem 18 Blaricum

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 156 Aantekeningen

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 157Aantekeningen 157

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam 158 Aantekeningen

Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam Aantekeningen 159

Metropoolregio Amsterdam in cijfers 2019 Feiten en cijfers over de Metropoolregio Amsterdam