Dorpsvisie Zorgvlied, en 2015-2025 Voorwoord

In de statuten van de Vereniging voor Plaatselijk een subsidie verstrekt voor het ontwikkelen en Belang Zorgvlied-Wateren-Oude Willem staat drukken van deze visie. Bij het opstellen van geschreven: ‘De vereniging stelt zich ten de visie zijn we bijgestaan door deskundigen. doel het behartigen van de leefbaarheid van In buurtgesprekken en bijeenkomsten hebben Zorgvlied, Wateren en Oude Willem en van de bewoners gegevens aangedragen voor de belangen van haar ingezetenen, in de ruimste visie en de wijze waarop daar invulling aan zin.’ Wij, bestuursleden van Plaatselijk Belang, kan worden gegeven. Wij gaan daar met de zijn van mening dat een dorpsvisie als middel bewoners de komende jaren mee aan de slag. hierbij van groot belang is. Daarom hebben wij Met dus dat mooie doel om de leefbaarheid en het initiatief genomen om, mede op verzoek het woonplezier in onze prachtige dorpen te van de gemeente een dorpsvisie behouden en daar waar nodig te verbeteren! voor Zorgvlied, Wateren en Oude Willem op te stellen. Het geeft duidelijkheid over zaken die door bewoners van belang worden geacht, Het bestuur van de vereniging voor nu en in de toekomst. De gemeente heeft ons Plaatselijk Belang. Inhoudsopgave

4 1. Aanleiding

5 2. Aanpak

6 3. Dorpsvisie naar de toekomst

6 Zorgvlied Wateren en Oude Willem

7 Wonen

7 Verkeer en bereikbaarheid

8 Zorg en ouderen

9 Jeugd

9 Plaatselijk belang en buurtverenigingen

11 Zorgschillen

12 4. Tot slot 1 | Aanleiding

Zorgvlied, Wateren en Oude Willem liggen aan Zorgvlied, Wateren en Oude Willem delen één de rand van de gemeente Westerveld. Een dorp Plaatselijk Belang. Belangrijke punten in de en twee buurtschappen, midden in de natuur toekomst zijn: de leefbaarheid en de benodigde en het boerenland. Het kenmerkt zich door voorzieningen behouden voor het dorp en de lange straten met vrijstaande huizen en een buurtschappen in de toekomst. kleine kern in Zorgvlied met enkele recreatie- voorzieningen als hotel, campings, maneges en Plaatselijk Belang heeft, samen met bewoners, andere logeergelegenheden. met de visie in dit boekje de agenda voor de Voor voorzieningen als scholen en bood- komende jaren vastgelegd. schappen zijn de bewoners aangewezen op Plaatselijk Belang is eigenaar van de dorpsvisie; , of over de grens naar de Friese een masterplan voor de lange termijn. Voor gemeenten in Oost- en Weststellingwerf. uitwerking van de dorpsvisie wordt een dorps- plan opgesteld voor de kortere termijn. In dit De gemeente Westerveld is één van de ge- dorpsplan wordt een meer concrete uitwerking meenten in waar sprake is van krimp. per project gemaakt met behulp van project- Jongeren trekken weg en de groep ouderen groepen, plan, doel, tijdspad en aanpak. Het wordt groter, waardoor er ook sprake is van dorpsplan is een werkdocument van Plaatselijk vergrijzing. En de zorg verandert in 2015 ingrij- Belang (een intern stuk). pend; de zorg wordt anders georganiseerd en In de jaarlijkse algemene ledenvergadering bewoners worden meer aangesproken op hun van Plaatselijk Belang zal de voortgang worden eigen verantwoordelijkheid. besproken.

4 2 | Aanpak

Voor het ontwikkelen van voorliggende visie gezamenlijke bewonersavond. Van elke buurt is tevens gebruik gemaakt van de uitkomsten waren er tijdens de avond vertegenwoordigers. van buurtgesprekken en Plaatselijk Belang. De Aanvullend zijn met Plaatselijk Belang de buurtgesprekken zijn een inventarisatie van uitkomsten besproken, verder uitgewerkt en onderwerpen die spelen bij bewoners. aangevuld. Daarna is een verdiepingsslag gemaakt in een

5 3 | Dorpsvisie voor de toekomst

Een toekomstscenario geeft kernwaarden waar woongebied waar sociale structuren belang- bewoners zich mee kunnen identificeren. rijk zijn, soms meer pragmatisch dan vanuit Het geeft dorpsbewoners de mogelijkheid om een sterke sociale binding. aan de hand van de visie een gericht plan van • De wens naar de toekomst is (behoud van) aanpak te maken waar verbeterpunten liggen diversiteit in de bevolkingssamenstelling en naar de toekomst. dat verrijkt de dorpen. Belangrijk is ook dat het mogelijk moet zijn om als bewoner een pas- Aan de hand van een aantal scenario’s hebben sende woning te krijgen in Zorgvlied Wateren Zorgvlied, Wateren en Oude Willem zichzelf en Oude Willem. Goed voor de huidige jeugd getypeerd. die wil blijven en de bevolkingsopbouw in het dorp en voor ouderen die kleiner willen gaan Zorgvlied Wateren en Oude Willem wonen. De bewoners typeren vrijwel zonder uitzon- • Bewoners werken veelal buiten het dorp en dering hun dorp en buurtschappen als lokaal voor velen is een netwerk buiten het dorp georiënteerd en sociaal samenhangend. evenzeer belangrijk. Zelfstandig je eigen Ongeveer de helft hiervan bekijkt dit vanuit het benodigdheden en zorg kunnen regelen staat perspectief waarbij het dorp sterk een eigen voorop, ook op hogere leeftijd. ‘Dorpskracht’ identiteit heeft en dorpsnormen gewaardeerd is belangrijk; binnen het dorp is cohesie worden. De andere helft van de bewoners zit er aanwezig door een rijk verenigingsleven en de meer pragmatisch in; het woongenot van leven bereidheid elkaar te helpen waar nodig. Het is in een dorp staat voorop, sociale cohesie heeft noodzakelijk dat de kwaliteit van het wonen minder prioriteit. in het dorp wordt aangevuld met de digitale mogelijkheden om verbonden te zijn met de Toekomstig gewenste situatie wereld. De visie over waar het gebied Zorgvlied, Wate- Deze punten worden hierna verder toegelicht. ren en Oude Willem naar toe moet is duidelijk; de wereld verandert en bewoners willen inspe- len op die veranderingen. • De behoefte om een Drents dorp te zijn blijft, sociale verbanden blijven belangrijk. Mensen zien hun woonomgeving overwegend als een

6 Wonen Huidige situatie Het huidige woningaanbod bestaat nu voor het overgrote deel uit vrijstaande koopwoningen, slechts een gering aantal woningen in Zorg- vlied zijn huurwoningen. De huurwoningen zijn eigendom van de woningbouwvereniging. De huidige trend is dat de woningbouwvereniging deze woningen afstoot. den mogelijkheden tot nieuwbouwplannen Dit werkt belemmerend voor starters maar ook in Zorgvlied. Het grote aantal koopwoningen voor ouderen die kleiner willen gaan wonen om dat nu te koop staat bevind zich in het hogere een betaalbare woning te vinden. segment. Nieuwbouwplannen zouden dan ook Naast huurwoningen is er in Zorgvlied een vooral in een behoefte moeten voorzien in het kleine uitbreiding voor nieuwe woningen lagere segment. mogelijk. Verkeer en bereikbaarheid Toekomstig gewenste situatie In de toekomst is het wenselijk dat er een Huidige situatie evenwichtige opbouw aan bewoners blijft. Zorgvlied, Wateren en Oude Willem liggen in Dat betekent dat er een verscheidenheid aan een uithoek van de gemeente maar zijn goed woningaanbod moet zijn. Gezien de grootte bereikbaar. Bewoners maken veel gebruik van van het dorp en de toekomstige vergrijzing is de Verwersweg voor het halen en brengen het van belang dat jongeren vooral uit Zorg- van kinderen naar Elsloo en Boijl, het doen vlied, Wateren en Oude Willem aan een woning van boodschappen en andere voorzieningen. kunnen komen. Ook voor oudere inwoners die De Verwersweg is een hoofdverbindingsweg; een grotere woning (koop of huur) willen ver- het is een klinkerweg die niet verlicht is net als ruilen voor een kleine woning moeten er moge- vele andere fietspaden en wegen. Het Drentse lijkheden zijn. De aanwezigheid van betaalbare deel van de weg is eind 2014 herbestraat, voor huurwoningen in het dorp is daarbij belangrijk. het Friese deel van de weg liggen nog geen Het dorp staat positief tegenover de beschei- concrete plannen.

7 betere verlichting. Ook op de vele fietspaden die door o.a. jeugd gebruikt worden om naar school te gaan zou er gekeken moeten worden naar onveilige en donkere wegen en fietspa- den. De intentie is er niet om alles verlicht te maken maar veiligheid moet wel voorop staan.

Zorg en ouderen Huidige situatie De inwoners van Zorgvlied, Wateren en Oude Willem zijn voor de zorg afhankelijk van voor- zieningen buiten het dorp. Mensen zijn zich bewust van de keuze die ze maken als ze hier komen wonen. Velen verlaten het gebied als ze zorgbehoevend worden. Ouderen die hier zijn opgegroeid weten niet beter. Men is zelfstandig en regelt zijn eigen zaken. Als nodig wordt er een beroep gedaan op medebewoners.

Toekomstig gewenste situatie De bewoners beschouwen de situatie van het huidige niveau van zorg en welzijn als voldoende. In de toekomst zal het aanbod van voorzieningen niet uitbreiden, mede gezien Toekomstig gewenste situatie de bezuinigingen. Wel is het belangrijk dat de Omdat bewoners voor veel voorzieningen mobiliteit van ouderen geregeld is om bij de afhankelijk zijn van omliggende dorpen en gewenste zorg te komen. Duidelijkheid waar gemeentes is een goede bereikbaarheid en alle zorg te halen is geeft bewoners houvast en veiligheid belangrijk. Niet alleen voor de jeugd inzicht. op de fiets, ook voor ouderen met (of zonder) Hoe de zorg in de komende jaren nog veran- scootmobiel en de vele recreanten die in het dert weten we niet. Informatie hierover is te gebied verblijven geldt dat. De bewoners willen vinden op de website van de gemeente: graag vanuit veiligheidsoogpunt naast een goe- www.gemeentewesterveld.nl en op de kwaliteit van de wegen aparte fietspaden en www.Welzijnmw.nl

8 Wel leeft de behoefte om elkaar te helpen en kenheid van de jongeren zelf is bij het bereiken hulpvragen naar elkaar te uiten. Plaatselijk van deze wensen een voorwaarde. Belang hoopt dit via een forum via de site: www.zorgvlied-drenthe.nl gestalte te geven. Plaatselijk belang en buurtverenigingen Jeugd Huidige situatie Huidige situatie Plaatselijk Belang stelt zich ten doel het behar- De jongeren (circa 12-18 jaar) in Zorgvlied, tigen van de leefbaarheid van de bewoners van Wateren en Oude Willem zijn een groep die in Zorgvlied, Wateren en Oude Willem, in de ruim- omvang en leeftijd frequent in samenstelling ste zin. Dat doet zij onder meer door contacten wisselt. Voor deze kleine groep zijn de voor- met de gemeente en relevante overheidsin- zieningen op het moment gering en beperken stanties en door het bevorderen van contacten zich tot georganiseerde activiteiten en het ver- tussen leden. Het verstrekken van informatie enigingsleven. Er zijn wel veel eigen initiatieven aan bewoners gaat door de uitgifte van een van de jeugd. dorpskrantje; ‘t Signaaltje. Het overgrote deel van de bewoners is aange- Toekomstige gewenste situatie sloten bij één van de verenigingen die Zorg- De bereidheid in het dorp om iets voor de vlied, Wateren en Oude Willem rijk is. De trend jeugd te doen is groot. Voor de toekomst is het is dat het ledental terugloopt. De verenigingen wenselijk dat er meer activiteiten voor deze zijn nu voornamelijk aangewezen op de locatie specifieke groep komen en dat ook voor deze van Villa Nova waar zij gebruik kunnen maken jongeren een eigen voorziening komt. Betrok- van een ruimte.

9 Toekomstig gewenste situatie Sociale structuren zijn erg belangrijk voor de leefbaarheid van de dorpen en dat kan zich vertalen in een bloeiend verenigingsleven. Plaatselijk Belang is een belangrijke spil voor Zorgvlied, Wateren en Oude Willem. Plaatselijk Belang is zich bewust van haar positie en wil het contact met bewoners voortzetten middels keukentafelgesprekken. Tevens is lokale informatie te vinden over Plaatselijk Belang en haar activiteiten op de site www.zorgvlied-drenthe.nl. Hierop is ook een forum te vinden waar mensen elkaar kunnen vinden met hulpvragen. Plaatselijk Belang wil dit naar de toekomst vasthouden. Het verenigingsleven sluit in behoeftes goed aan op wat bewoners belangrijk vinden. Dit is een reden om de deelname aan de verenigin- gen te (blijven) stimuleren.

10 Zorgschillen

Per 1 januari 2015 krijgt de gemeente Wester- In 2015 gaan in het kader van de Wet Maat- veld de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg, schappelijke Ondersteuning (WMO) een aantal werk en inkomen en ondersteuning en begelei- zaken veranderen in deze tweede schil: ding van mensen die thuis zorg krijgen. Bij de uitvoering van deze taken heeft de Gemeente Eigen kracht van mensen staat centraal, wat Westerveld het uitgangspunt dat iedere inwo- iemand zelf kan, (al dan niet met behulp van ner zo lang mogelijk op eigen kracht en naar familie of buren) doet hij/zij zelf. eigen behoefte mee moet kunnen doen in de samenleving. We denken niet in beperkingen, a. Als mensen vragen hebben ten aanzien van maar in mogelijkheden: Wat kan iemand nog zorg kunnen ze terecht bij een sociaal wijk- wel! Dat betekent dat er meer aanspraak wordt team van de gemeente Westerveld. gedaan op de eigen kracht en verantwoorde- b. Er wordt gewerkt met het uitgangspunt: één lijkheid van inwoners, maar ook op de kracht gezin; één regisseur. van de omgeving: vrienden, familie, buren en c. De medewerker van een sociaal wijkteam de informele zorg, werkgevers en maatschap- gaat met de zorgvrager bekijken of ze in pelijke organisaties aanmerking komen voor een Algemene voor- ziening of een maatwerk voorziening bijvoor- De sociale infrastructuur wordt in Zorgvlied beeld lenen van rolstoelen of dagbesteding. Wateren en Oude Willem gevormd door onder- d. Er is een sociale kaart voor Westerveld staande welzijn- en gezondheidsvoorzieningen: waarop precies staat welke vormen van zorg door wie geleverd worden. https://wester- 1e schil veld.socialekaartnederland.nl In de eerste schil zitten de recreatieve/sociale functies. 3e schil Zorgvlied Wateren en Oude Willem hebben nu In de derde schil zitten de mogelijkheden tot 14 verenigingen (november 2014) en delen één permanente zorg buiten huis. Plaatselijk Belang. Mensen die voor permanente opvang in aan- merking komen kunnen deze buiten Zorgvlied, 2e schil Wateren en Oude Willem vinden. Ook deze In de tweede schil zitten overige voorzieningen voorzieningen zijn te vinden via de sociale kaart als huisarts, medische zorg, wijkverpleging voor Westerveld.

11 3 | Tot slot

Met inbreng van de inwoners is in deze visie passen, of te verbeteren. Het bestuur van het vastgelegd wat er gedaan moet worden om de Plaatselijk Belang gaat daar de komende jaren leefbaarheid en het woonplezier in Zorgvlied, mee aan de slag, ook weer samen met de inwo- Wateren en Oude Willem te behouden, aan te ners. U kunt op ons rekenen, wij doen dat op u.